diff --git "a/xlsum/gujarati/xlsum_test.tsv" "b/xlsum/gujarati/xlsum_test.tsv" new file mode 100644--- /dev/null +++ "b/xlsum/gujarati/xlsum_test.tsv" @@ -0,0 +1,1000 @@ +text: પાકિસ્તાનીઓ જે અત્તર વાપરે છે એનું ઓઇલ પણ ગુજરાતને આભારી છે. ગુજરાતથી થતી આ ચીજવસ્તુઓની નિકાસ પર પાકિસ્તાને પ્રતિબંધ મુક્યો છે. પરંતુ ગુજરાતના નિકાસકારોનું માનવું છે કે પાકિસ્તાનના આ પગલાથી ગુજરાતના વેપારને અસર નહીં થાય. હવે પાકિસ્તાનીઓ વાયા અફઘાનિસ્તાન સામાન મંગાવે છે એટલે નિકાસ પર મોટી અસર નહીં પડે પણ આ બધામાં નુકસાન પાકિસ્તાનને થશે. ગુજરાતમાંથી પાકિસ્તાન નિકાસની સ્થિતિ ગુજરાતનાં ટમેટાં અને મરચાં વાઘા બોર્ડર થઈને પાકિસ્તાન જતા હતા. દિવાળી પછીના સમયગાળામાં દરરોજ ટમેટાં અને મરચાંની સૌથી વધુ નિકાસ થતી હતી. ગુજરાત વેજિટેબલ ઍન્ડ ફ્રૂટ ઍક્સપૉર્ટ ઍસોસિયેશનના સચિવ અહમદ પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે ગુજરાતથી રોજ 90થી 100 ટ્રક ટમેટાં અને મરચાં વાઘાબોર્ડર થઈ પાકિસ્તાન જતા હતા પણ હવે આ નિકાસ બંધ થઈ જશે. તેઓ કહે છે, "ગુજરાતના લોકોને એનો મોટો ફરક નહીં પડે કારણ કે ગુજરાતમાં અને આસપાસનાં રાજ્યોમાં ટમેટાં અને મરચાંની એટલી જ માંગ છે." "અલબત્ત ગુજરાતથી મહિને લગભગ છથી સાત કરોડ રૂપિયાનાં મરચાં અને ટમેટાં પાકિસ્તાન જતા હતા એ હવે સ્થાનિક માર્કેટમાં વેચાય છે એટલે શાકભાજીના વેપારીઓને ફરક નહીં પડે." પટેલે એવું પણ કહ્યું કે પુલવામા હુમલા વખતે પણ વેચાણ બંધ કર્યું ત્યારે પાકિસ્તાનમાં ટમેટાંના ભાવ વધી ગયા હતા પણ ગુજરાતમાં કોઈ મોટો ફરક પડ્યો નહોતો. કોને વધુ અસર? ગુજરાત ચેમ્બર ઑફ કૉમર્સના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ અને સિનિયર ઍક્ઝીક્યુટીવ મેમ્બર શૈલેષ પટવારીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે પાકિસ્તાન સાથે વેપાર બંધ થવાથી ગુજરાતના જે વેપારીઓએ પાકિસ્તાનના વેપારીઓને ક્રેડિટ પર માલ આપ્યો હશે એમને તકલીફ પડશે. આ માલની ઉઘરાણી નહીં આવે. તેઓ કહે છે, "પાકિસ્તાની ડેલિગેશન 'વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત'માં આવ્યું હતું ત્યારે તેમની માગ હતી કે વધુ પ્રમાણમાં કેમિકલ અને ડાઇઝ ગુજરાતથી ત્યાં નિકાસ થાય." "ગુજરાતનો પાકિસ્તાન સાથેનો કેમિકલ અને ડાઇઝનો ધંધો વાર્ષિક 50 કરોડ રૂપિયાનો હતો પરંતુ હવે એ બંધ થશે." "પણ એનો ગુજરાતના વેપારીઓને મોટો ફરક નહીં પડે કારણ કે પાકિસ્તાની વેપારીઓ વાયા દુબઈ થઈને આ સામાન મંગાવશે. એટલે પાકિસ્તાનની ઇન્ડસ્ટ્રીને કેમિકલ અને ડાઇઝ મોંધાં પડશે." "પરંતુ ગુજરાતના વેપારીઓને કે ઉદ્યોગકારોને કોઈ મોટું નુકશાન નહીં થાય. અમે પાકિસ્તાનથી 0.9 એટલે કે ૧ ટકાથી પણ ઓછું આયાત કરીએ છીએ. હવે શું થશે? આવુ જ કંઈક ભુજ ચેમ્બર ઑફ કૉમર્સના પ્રમુખ અનિલભાઈ ગૌર પણ કહે છે. તેમનું કહેવું છે, "ગુજરાતથી મોટા પાયે તલ પાકિસ્તાન જતાં હતાં. મુન્દ્રામાં ઘણા એવા યુનિટો છે કે જે તલને પ્રોસેસ કરી પાકિસ્તાન નિકાસ કરતા હતા." "પરંતુ પુલવામાં હુમલો થયા પછી એક્સપૉર્ટ ડ્યૂટી વધી એટલે ચીનની બજારમાં તલની ખપત વધી છે. કચ્છથી તલ, મકાઈનો લોટ, સીંગદાણાની નિકાસ વાયુ દુબઈથી પાકિસ્તાન થતી હતી. "અત્તર બનાવવાનું તેલ મોટા પાયે પાકિસ્તાનમાં નિકાસ થતું હતું પણ હવે વાયા દુબઈ જાય છે." આ મામલે ગુજરાતના અન્ય વેપારીઓ કરતાં ઉત્તર ગુજરાતના ઊંઝાના વેપારીઓ વધુ હોશિયાર છે એ લોકોએ પાકિસ્તાન સાથે સીધો ધંધો કરવાનું લગભગ બંધ કરી દીધું છે. પુલવામાં હુમલા પછી વાયા અફઘાનિસ્તાન સામાનની નિકાસ થતી હતી જેથી અફઘાનિસ્તાનના વેપારીઓ પાસેથી પૈસા આવે અને પાકિસ્તાનના વેપારીઓ પાસે કોઈ ઉઘરાણી ના રહે. ફેડરેશન ઑફ ઇન્ડિયા સ્પાઈસીસ સીડ ઍસોસિયેશનના પ્રમુખ મિતેષ પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે ગુજરાતથી 20 હજાર ટન જીરું, 10 હજાર ટન ધાણા અને 5 હજાર ટન વરિયાળીની નિકાસ પાકિસ્તાનમાં થાય છે. તેઓ ઉમેરે છે, "પુલવામાં હુમલા બાદ આ નિકાસ વાયા અફઘાનિસ્તાન થાય છે. અફઘાનિસ્તાનથી યમન બોર્ડર થઈને આસાનીથી પાકિસ્તાનમાં સામાન જાય છે એટલે ગુજરાતના વેપારીઓ નિકાસમાં અફઘાનિસ્તાનના વેપારીઓની મદદ લે છે." "આજે પણ પાકિસ્તાને ભારત સાથે વેપાર પર પ્રતિબંધ મૂક્યા પછી પણ જીરું, વરિયાળી અને ધાણાની માંગ વધુ છે." ઊંઝા ચેમ્બર ઑફ કૉમર્સના પ્રમુખ અને ઊંઝા એપીએમસીના ડાયરેક્ટર કાળુભાઈ પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "પાકિસ્તાનની આર્થિક હાલત ખરાબ હોવાને કારણે અમે અફઘાનિસ્તાનના વેપારીઓની મદદથી વેપાર કરીએ છીએ." "પાકિસ્તાનમાં ઇસબગુલની વધુ માંગ છે અને અમે પુલવામાં હુમલા પછી કોઈ વેપારીના પૈસા ફસાય નહીં એટલે અફઘાનિસ્તાનના વેપારી દ્વારા પાકિસ્તાન સામાન મોકલતા હતા અને હજુ પણ પાકિસ્તાનના વેપારીઓની માંગ ચાલુ છે આ જોતા ઇસબગુલ ના વેપાર માં કોઈ મોટી અસર પડે એમ લાગતું નથી પરંતુ પાકિસ્તાન સાથે સીધો વેપાર ગુજરાતના વેપારીઓ એ બંધ કર્યો છે અલબત્ત પંજાબના વેપારી ઊંઝાથી ઇસબગુલ મંગાવી પાકિસ્તાન મોકલે છે, જેના કારણે અમારા પૈસા સુરક્ષિત રહે છે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત અને પાકિસ્તાનને વર્ષોથી વ્યાપારનો નાતો રહ્યો છે. એમાંય ઉત્તર ગુજરાતનાં જીરાં, વરિયાળી અને કચ્છનાં તલ, ટમેટાં અને મરચાં વગર પાકિસ્તાનની થાળી અધૂરી રહે છે. +text: આ વાત સાબિત કરી છે, જાપાનની રાજકુમારી માકોએ. તેમને એક સામાન્ય જાપાની નાગરિક કોમૂરો સાથે પ્રેમ થઈ ગયો છે અને હવે તેની સાથે લગ્ન કરશે. જાપાનના સમ્રાટે રાજકુમારી માકો એ લગ્ન માટેી મંજૂરી આપતાં જાહેરાત કરી છે. જાહેરાત બાદ લગ્નના લાંબા રીતરિવાજ શરૂ થશે અને માકોનો રાજકુમારી તરીકેનો રાજવી દરજ્જો પણ આ સાથે જ પૂરો થઈ જશે. જાપાનના કાયદા પ્રમાણે જ્યારે રાજ પરીવારની મહિલા કોઈ સામાન્ય નાગરિક સાથે લગ્ન કરે, તો તે પોતાનો શાહી દરજ્જો ગુમાવી દે છે. પરંતુ, કોઈ રાજ પરીવારનો પુરૂષ આ રીતે લગ્ન કરે તો તેનો રાજવી દરજ્જો યથાવત્ રહે છે. આ કાયદો વિવાદાસ્પદ છે. રાજકુમારી માકોએ રવિવારે એક પત્રકાર પરીષદમાં કહ્યું કે તે કોમૂરોના સૂરજ જેવા સ્મિતથી આકર્ષિત થઈ હતી. કોમૂરોએ પણ તેના પ્રતિભાવમાં કહ્યું કે રાજકુમારી તેને ચૂપચાપ ચાંદની જેમ જોઈ રહેતી. માકો કહે છે, "મને બાળપણથી જ ખબર હતી કે, લગ્ન બાદ હું મારો શાહી દરજ્જો ગુમાવીશ. રાજવી પરિવારના સભ્ય તરીકે દરેક રાજવી કામો શક્ય રીતે પૂરા કરવાની કોશિશ કરી છે. હું મારું જીવન પણ સંપૂર્ણતાથી રીતે જીવી છું." માકોનો 25 વર્ષીય પ્રેમી કોમૂરો એક લો-ફર્મમાં કામ કરે છે. પાંચ વર્ષ પહેલા એક યુનિવર્સિટીમાં ભણતી વખતે બન્ને એકબીજાને મળ્યાં હતાં. રાજકુમારી માકો જાપાની સમ્રાટ અકિહિતોની સૌથી મોટી પૌત્રી અને રાજકુમાર ફૂમિહિતોની સૌથી મોટી દીકરી છે. તે પીએચ.ડી. કરી રહ્યાં છે અને એક મ્યૂઝિયમમાં સંશોધક પણ છે. રાજકુમારી જુલાઈમાં તેમનાં લગ્નની જાહેરાત કરવાનાં હતાં, પણ પશ્ચિમી જાપાનમાં થયેલા વરસાદથી આવેલી આપત્તિને કારણે જાહેરાત ટાળી દીધી હતી. વાત જ્યારે સાચા પ્રેમની હોય ત્યારે બૉબી ફિલ્મનાં ગીત 'ના ચાહૂં સોના ચાંદી, ના ચાહૂં હીરા મોતી, યે મેરે કિસ કામ કે?' સાચું પડે. હિરા, મોતી, મોટા મહેલ કે રાજપાટનું મૂલ્ય સાચા પ્રેમ સામે કઈં જ નથી. +text: એક નવા અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે કોરોના વાઇરસનો નવો પ્રકાર જૂના કરતાં વધુ ચેપી છે. તેમાં જણાવાયું છે કે વાઇરસનું આ નવું સ્વરૂપ રિપ્રોડક્શન (પ્રજનન) નંબર કે આર નંબરને 0.4થી 0.7 વચ્ચે વધારી દેશે. અનુમાન છે કે બ્રિટનમાં આર નંબર 1.1થી 1.3ની વચ્ચે છે. જો ત્યાં કોરોના વાઇરસના મામલાઓની સંખ્યા ઘટાડવાની હશે આર નંબરને 1.0ની નીચે લાવવાનો રહેશે. શું છે આર નંબર? પ્રતીકાત્મક તસવીર આર નંબરનો અર્થ છે કે એક સંક્રમિત વ્યક્તિ સરેરાશ કેટલા લોકોને સંક્રમિત કરી શકે છે. એટલે કે વાઇરસમાં પ્રસારની કેટલી ક્ષમતા છે. જો આ નંબર એક કરતાં વધારે હોય તો મહામારી વધશે. ઇમ્યુનિટી વગર આબાદીમાં શીતળાના રોગનો આર નંબર 15 છે. તેનો અર્થ એ છે કે શીતળાથી સંક્રમિતિ એક વ્યક્તિ સરેરાશ 15 લોકોને સંક્રમિત કરી શકે છે. જો તેને રોકવાના કોઈ ઉપાય અપનાવવામાં ન આવે તો, કોરોના વાઇરસ, આધિકારિકપણે સાર્સ કોવિડ-2, નો આર નંબર ત્રણની નજીક છે. આર નંબર કાઢવા માટે કોઈ વાઇરસથી મરનાર, હૉસ્પિટલમાં ભરતી કે વાઇરસથી પૉઝિટિવ આવનારા લોકોની સંખ્યાનો ઉપયોગ થાય છે અને વાઇરસની પ્રસાર ક્ષમતાનું અનુમાન લગાવવામાં આવે છે. જો આર નંબર એક કરતાં વધુ હોય તો તેનો અર્થ છે કે સંક્રમણના મામલા વધશે. એટલે કે કોઈ સંક્રમિત વ્યક્તિ ઓછામાં ઓચી એક વ્યક્તિને તો ચેપ લગાડશે. કોરોના વૅક્સિન: જાણી જોઈને કોરોના ચેપગ્રસ્ત બનનારાં લોકોની કહાણી પરંતુ, જો આર નંબર એક કરતાં ઓછો હોય તો તેનો ફેલાવો રોકી શકાય છે કારણ કે ત્યારે તે કોઈ પણ વ્યક્તિમાં સંક્રમિત નહીં થઈ રહ્યો હોય. લંડનની ઇમ્પીરિયલ કૉલેજના પ્રોફેસર એક્સલ ગૅંડી જણાવે છે કે વાઇરસના બંને પ્રકાર વચ્ચે “ઘણો વધારે” ફરક છે. તેઓ કહે છે કે, “વાઇરસનો નવો પ્રકાર જેટલી સરળતાથી ફેલાઈ શકે છે, તે એક મોટો ફરક છે. જ્યારથી આ મહામારીની શરૂઆત થઈ છે ત્યારથી સામે આવેલ આ સૌથી ગંભીર ફેરફાર છે.” ઇમ્પીરિયલ કૉલેજનો અભ્યાસ કહે છે કે ઇંગ્લૅન્ડના નવેમ્બર માસના લૉકડાઉનમાં નવા પ્રકારનું સંક્રમણ ત્રણગણું થઈ ગયું હતું અને પાછલા વેરિયંટનું સંક્રમણ ઘટીને એક તૃતિયાંશ થઈ ગયું હતું. બીજી લહેર દરમિયાન કોવિડ-19ના મામલા ઝડપથી વધવા લાગ્યા અને ગુરુવારે એક દિવસમાં કોરોના વાઇરસના નવા મામલાંની સંખ્યા રૅકર્ડ સ્તરે પહોંચી ગઈ. તમામ વયના લોકોમાં ઝડપી સંક્રમણ પ્રતીકાત્મક તસવીર શરૂઆતનાં પરિણામો પરથી ખબર પડી છે કે વાઇરસ 20 વર્ષ કરતાં ઓછી ઉંમરના લોકોમાં વધુ ઝડપથી ફેલાય છે. ખાસ કરીને માધ્યમિક સ્કૂલે જતાં બાળકોની ઉંમરવાળા વયજૂથમાં. પરંતુ પ્રોફેસર ગૈંડી પ્રમાણે તાજા ડેટા જણાવે છે કે તે તમામ ઉંમરના લોકોમાં ઝડપથી ફેલાય છે. પ્રોફેસર ગૈંડી શોધ કરનાર ટીમના સદસ્યા હતા. પ્રોફેસર જણાવે છ��� કે, “બંને ડેટામાં ફરકનું કારનું એ હોઈ શકે છે કે શરૂઆતનો ડેટા નવેમ્બરના લૉકડાઉન દરમિયાન એકઠો કરાયો હતો જ્યારે શાળાઓ ખુલ્લી હતી અને વયસ્કો સાથે જોડાયેલાં કામકાજ પર પ્રતિબંધ લાગેલા હતા. હવે અમે જોઈ રહ્યા છે કે નવો વાઇરસ દરેક વયજૂથની વ્યક્તિમાં ફેલાઈ રહ્યો છે.” કડક પ્રતિબંધોની જરૂર ઑક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર જિમ નાએસ્મિથ જણાવે છે કે તેમને લાગે છે કે નવી જાણકારીઓને જોતાં જલદી જ નવા કડક પ્રતિબંધ મૂકવાની જરૂરિયાત હશે. તેઓ કહે છે કે, “ઇમ્પીરિયલનો ડેટા આજ સુધીનું સૌથી બહેતરીન વિશ્લેષણ છે જે સંકેત કરે છ કે અત્યાર સુધી આપણે જે ઉપાયો અપનાવ્યા છે તે વાઇરસના નવા પ્રકાર સામે આર નંબરને એક કરતાં નીચે લાવવામાં સફળ નહીં સાબિત થાય.” પ્રોફેસર નાએસ્મિથ પ્રમાણે, “સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો જ્યાં સુધી આપણે કંઈક અલગ નહીં કરીએ ત્યાં સુધી વાઇરસનો નવો પ્રકાર ફેલાતો રહેશે. સંક્રમણ વધશે, વધારે લોકો હૉસ્પિટલમાં દાખલ થશે અને વધુને વધુ મૃત્યુ થતાં રહેશે.” બીબીસીના વિજ્ઞાન સંવાદદાતા, પલ્લ્વ ઘોષનું વિશ્લેષણ આ સંશોધનની સૌથી બિહામણી વાત એ છે કે ઇંગ્લૅન્ડમાં નવેમ્બરમાં જે લૉકડાઉન લાદવામાં આવ્યો હતો, ભલે તે લોકો માટે કડક હોય પરંતુ તેનાથી કોરોના વાઇરસનો નવો પ્રકાર ફેલાતા નહીં રોકાય. એ પ્રતિબંધોમાં જ્યાં જૂના વાઇરસના મામલા ઘટીને એક તૃતિયાંશ થઈ ગયા ત્યાં જ નવા પ્રકારના મામલા ત્રણ ગણા થઈ ગયા. આ જ કારણે દેશમાં અચાનક નવા પ્રતિબંધ લગાવાયા છે. એ સ્પષ્ટ નથી કે હાલના પ્રતિબંધો વાઇરસના નવા પ્રકારને નિયંત્રિત કરી શકશે કે કેમ. વાઇરસના જૂના પ્રકારને રોકવા માટે બે લૉકડાઉનની જરૂર પડી હતી એ વાતને જોતાં ઘણા વૈજ્ઞાનિક ગભરાઈ રહ્યા છે કે નવા પ્રકાર માટે વધાર કડકાઈની જરૂરિયાત હશે. પર્યાપત્ લોકોને વૅક્સિન મળ્યા બાદ સંક્રમણનું સ્તર ઘટવા લાગશે પરંતુ ત્યાં સુધી લોકો માટે એ વધુ જરૂરી બની ગયું છે કે તેઓ સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગના દિશા-નિર્દેશોનું પાલન કરે, માસ્ક પહેરે અને પોતાના હાથ ધોતા રહે. શું વૅક્સિન અસરકારક રહેશે? નવું વર્ષ આવનારા મહિનાઓમાં જીવન સામાન્ય થવાની આશા લઈને આવ્યું છે પરંતુ વાઇરસના આ નવા પ્રકારથી આપણે આવનારા દિવસોમાં લડવાનું રહેશે. વૉરવિક યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર લૉરેન્સ યોંગ કહે છે કે શરૂઆતના સંકેતોથી ખબર પડે છે કે વાઇરસના આ પ્રકાર પર વૅક્સિન અસરકારક હશે. તેઓ કહે છે ���ે, “વાઇરસના આ પ્રકારો મહામારીની શરૂઆતથી જ રહ્યા છે અને તે પ્રાકૃતિક પ્રક્રિયાનો એક ભાગ છે જેમાં વાઇઈરસ વિકસિત થાય છે અને પોતાના મેજબાનના શરીરની અનુકૂળ બને છે.” “વાઇરસમાં થયેલા મોટા ભાગના ફેરફારોની તેની પ્રકૃતિ પર કોઈ અસર નથી થતી પરંતુ ક્યારેક ક્યારેક આ ફેરફાર સંક્રમિત કરવાની અને શરીરની રોગપ્રતિકારક ક્ષમતાથી લડવાની વાઇરસની ક્ષમતાને વધારી દે છે.” એ સમજવા માટે વધુ શોધની જરૂરિયાત છે કે વાઇરનસો નવો પ્રકાર આટલી ઝડપથી કેવી રીતે ફેલાઈ રહ્યો છે. પરંતુ શરૂઆતના સંકેત અનુસાર વૅક્સિન તેના પર અસરકારક સાબિત થવી જોઈએ. કોવિડ-19નો આ નવો પ્રકાર નવેમ્બરમાં સામે આવ્યો હતો અને મનાઈ રહ્યું છે કે તેની શરૂઆત દક્ષિણ-પૂર્વ ઇંગ્લૅન્ડમાં સપ્ટેમ્બરથી થઈ હતી. એ વાતના કોઈ પુરાવા નથી કે તે વધુ ઘાતક છે પરંતુ તે મામલાની સંખ્યાને વધારશે જેથી દેશની સ્વાસ્થ્યપ્રણાલી પરનું દબાણ વધશે. વાઇરસનો આ નવો પ્રકાર ઉત્તર-આયરલૅન્ડ સિવાય સમગ્ર બ્રિટનમાં જોવા મળ્યો છે પરંતુ લંડન, દક્ષિણ-પૂર્વ અને પૂર્વ ઇંગ્લૅન્ડમાં તેની સૌથી વધુ અસર છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના નવા પ્રકારથી ચાર વ્યક્તિ સંક્રમિત થઈ છે , તે ચારેય યુકેથી પ્રવાસ કરીને આવી હતી. +text: ખરેખર આ ટેપ તેમના જ વકીલના ત્યાં એફબીઆઈના દરોડા વખતે મળી આવી છે. ટેપમાં ટ્રમ્પ પ્લેબૉયની મૉડલને નાણાં ચૂકવવાની કથિત વાતચીત કરી રહ્યા છે. અહેવાલો અનુસારો ટ્રમ્પના વકીલ માઇકલ કોહેને ટ્રમ્પની વાતચીત તેમની જાણ બહાર રેકર્ડ કરી લીધી હતી. ન્યૂ યૉર્કમાં કોહનના ઠેકાણે દરોડા પડ્યા ત્યારે ટેપ બરામદ થઈ હતી. ટ્રમ્પના વકીલ કોહેન ન્યૂ યૉર્ક ટાઇમ્સના અહેવાલ અનુસાર કથિત ટેપમાં કોહેન અને ટ્રમ્પ કેરેન મૅકડોગલને નાણાં ચૂકવવાની ચર્ચા કરી રહ્યા છે. અત્રે નોંધવું રહ્યું કે મૅકડોગલે પોતાને ટ્રમ્પ સાથે સંબંધો હોવાનો દાવો કર્યો હતો. આ ટેપ અમેરિકાની રાષ્ટ્રપતિ પદ માટેની ચૂંટણીના બે મહિના પૂર્વે રેકર્ડ કરવામાં આવી હતી. આ મામલે અમેરિકાનું કાયદા વિભાગ તપાસ કરી રહ્યું છે. જેમાં મૉડલને નાણાં ચૂકવાયા છે કે નહીં તેની પણ તપાસ આવરી લેવાઈ છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ટ્રમ્પના વકીલ કરચોરી અને બૅન્ક સાથે છેતરપિંડીની તપાસ ચાલી રહી હોવાના અહેવાલ છે ઉપરાંત ચૂંટણીના કાનૂનનું પણ ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું હોવાનું કહેવામાં આવી રહ્યું છે. કોહેનના વકીલે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું કે આ તપાસ મામલે તેઓ ગંભીર છે અને ટેપમાં એવું કંઈ નથી જેનાથી કોહેનને નુકસાન થાય. કોણ છે એ મૉડલ જેને ચૂકવણીની વાત થઈ રહી છે? વર્ષ 2016માં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી પૂર્વે મૉડલ મૅકડોગલે તેમની સ્ટોરી નૅશનલ એનક્વાયર નામના અખબારને વેચી હતી. આ અખબારના માલિક ટ્રમ્પના ખાસ મિત્ર માનવામાં આવે છે. મૉડલના દાવા અનુસાર સ્ટોરીના એક્સક્લૂસિવ અધિકારો આ અખબારને 1.50 લાખ ડૉલરમાં આપવામાં આવ્યા હતા અને કરાર અનુસાર મૉડલ ટ્રમ્પ સાથેના સંબંધો વિશે જાહેરમાં કશું જ નહીં બોલી શકે એવી શરત મૂકવામાં આવી હતી. પરંતુ અખબારે સ્ટોરી ખરીદી હોવા છતાં પ્રકાશિત નહીં કરી આથી મૉડલને લાગ્યું કે તેમની સાથે છેતરપિંડી થઈ છે. ટ્રમ્પના વકીલ રુડી ગુલિયાનીએ કહ્યું કે કોહેન અને ટ્રમ્પે વાતચીત કરી હતી પરંતુ ખરેખર આવી કોઈ ચૂકવણી કરવામાં આવી નહોતી. ટેપનું રેકર્ડિંગ તેનો પુરાવો છે. બીજી તરફ વૉશિંગ્ટન પોસ્ટના અહેવાલ અનુસાર ટ્રમ્પ અને કોહેન મૅકડોગલની સ્ટોરી માટે અખબારને નાણાં ચૂકવવાની વાત કરતા હોય એવી શક્યતા છે. જ્યારે વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલ અનુસાર બન્ને વચ્ચે ફોન પર નહીં પરંતુ રૂબરૂમાં વાતચીત થઈ છે અને બે મિનિટ સુધી વાતચીત ચાલી છે. ફેડરલ એજન્સીના અધિકારીઓએ અખબાર પાસેથી આ ચૂકવણી સંબધિત રેકર્ડ્સની ચકાસણી માટે માગણી કરી છે. મૉડલનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પે મેલેનિયા સાથે લગ્ન કર્યા ત્યારબાદ એક વર્ષ સુધી ટ્રમ્પ સાથે તેમના સંબંધ રહ્યા હતા. ટ્રમ્પે આ તમામ આક્ષેપને રદિયો આપ્યો છે અને તેમને આ વિશે કંઈ પણ ખબર હોવાનું કહ્યું છે. જો કે, મે મહિનામાં ટ્રમ્પે કબૂલ્યું કર્યું હતું કે તેમણે કોઈ મહિલા સાથેના સંબંધો મામલે સમાધાન કરાવવા કોહેનને નાણાં ચૂકવ્યાં હતાં. ટ્રમ્પ માટે આ બાબત મુશ્કેલી સર્જી શકે? મહિલાઓ સાથેના ગુપ્ત કરાર કોઈ ગેરકાનૂની બાબત નથી પરંતુ ચૂંટણીના ઉમેદવાર સામેની વાંધાજનક ખબરોને દબાવવા માટે નાણાં ચૂકવવા એ ગેરકાનૂની છે. આથી ટ્રમ્પ માટે આ બાબત મુશ્કેલી સર્જી શકે એવી શક્યતા છે. કોહને ટ્રમ્પના ખૂબ જ નજીકની વ્યક્તિ રહ્યા છે અને તેમની વફાદારી પણ જગજાહેર હતી. કોહેને એક વાર કહ્યું હતું કે તેઓ ટ્રમ્પ માટે છાતીમાં ગોળી પણ ખાઈ શકે છે. પરંતુ હવે તેમણે વલણ બદલ્યું છે. દરમિયાન ટ્રમ્પે કહ્યું કે કોહેન તેમના અંગત વકીલ નથી રહ્યા. તમે અમન��� ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની એક કથિત ટેપ બહાર આવી છે અને આ મામલે વિવાદ સર્જાયો છે. +text: સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ પાસેથી મળતી માહિતી પ્રમાણે એ પછી NIA દ્વારા તેમની ધરપકડ કરી લેવામાં આવી છે. આ અગાઉ આત્મસમર્પણ માટેની મુદત વધારતી વખતે જસ્ટિસ અશોક ભૂષણના નેતૃત્વવાળી ખંડપીઠે કહ્યું હતું કે હવે આના પછી મુદત વધારી આપવામાં નહીં આવે. કોરોના વાઇરસના સંક્રણના પગલે દેશભરમાં લૉકડાઉનની સ્થિતિ વચ્ચે તેમની અટકાયતને ટાળવા માટે દેશભરમાંથી કર્મશીલો આગળ આવ્યા હતા. કોણ છે આનંદ તેલતુંબડે? આનંદ તેલતુંબડે લેખક અને દલિત કર્મશીલ છે. તેમનો જન્મ મહારાષ્ટ્રના યવતમાલ જિલ્લાના રાજુર ગામમાં થયો છે. તેમણે નાગપુરની નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેકનૉલૉજી ખાતે અભ્યાસ કર્યો છે. કેટલાક સમય સુધી કામ કર્યા બાદ તેમણે અમદાવાદ સ્થિત ઇન્ડિય ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મૅનેજમૅન્ટ ખાતે પ્રવેશ લીધો અને ત્યાં તેમને કેટલાક વિષયો પર સંશોધન કર્યું. ભારત પેટ્રોલિયમ કૉર્પોરેશન લિમિટેડ, પેટ્રોનેટ ઇંડિયા જેવી સંસ્થાઓના મહત્ત્વપૂર્ણ પદો પર તેઓ રહી ચૂક્યા છે. તેમણે દેશની પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થા આઈઆઈટીમાં અધ્યાપનકાર્ય કર્યું છે અને હાલમાં તેઓ હોવા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મૅનેજમૅન્ટમાં કાર્યરત્ છે. અત્યાર સુધીમાં 26 પુસ્તકો તેમનાં 26 પુસ્તકો પ્રકાશિત થયાં છે અને આ ઉપરાંત તેઓ અનેક વિચારપત્રોમાં લખે છે. તેમના અનેક શોધનિબંધ પણ પ્રકાશિત થયા છે, જેમાં મૅનેજમૅન્ટ અને સામાજિક ચળવળ પરના શોધપત્રોનો સમાવેશ થાય છે. ગૌતમ નવલખા કોણ છે? ગૌતમ નવલખા જાણીતા માનવાધિકાર કર્મશીલ તથા લેખક-પત્રકાર છે, પુણે પોલીસ દ્વારા ભીમા કોરેગાંવ કેસમાં તપાસ આદરવામાં આવી એ પછી સપ્ટેમ્બર 2018માં નવલખાની દિલ્હી ખાતેથી અટક કરવામાં આવી હતી. તેલતુંબડે અને નવલખા સામે એફઆઈઆર દાખલ કરવામાં આવી હતી અને એ ફરિયાદ રદ કરવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરવામાં આવી હતી. જોકે એ અરજીને નકારી દેવાતાં જામીન માટે અરજી કરવામાં આવી હતી. પુણેની અદાલતે તેમની અરજ નકારી કાઢતાં પોલીસે તેમની અટકાયત કરી હતી. જોકે સુપ્રીમ કોર્ટે આપેલી મુદત બાકી હોવાથી તેમને મુક્ત કરવાના આદેશ અદાલતે આપ્યા હતા. તેલતુંબડે અને ભીમા કોરેગાંવ 31 ડિસેમ્બર 2017ના રોજ યોજાયેલી યલગાર પરિષદ બાદ ભીમા કોરેગાંવ હિંસના પ્રકરણમાં કેટલાક કર્મશીલોની અટકાયત 28 ઑગસ્ટ 2018ના રોજ કરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન તેલતુંબડેના ઘરે પણ છાપો મારવામાં આવ્યો હતો. તેલતુંબડેના મતે પોલીસ પાસે વૉરંટ નહોતું અને તેમની ઘેરહાજરીમાં ઝડતી લીધી હતી. એ વખતે તેલતુંબડે મુંબઈમાં હતા. 31 ઑગસ્ટ 2018ના રોજ પોલીસ અધિકારી પરમબીર સિંહ દ્વારા એક પત્રકારપરિષદ યોજવામાં આવી. તેલતુંબડે અને અન્ય પાંચ લોકો પર ભીમા કોરેગાવ પ્રકરણમાં સામેલગીરી હોવાનું જણાવ્યું હતું અને એ આરોપને પ્રમાણિત કરવા માટે એક પત્ર જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. પોલીસે ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે એ પત્ર કોઈ 'કૉમેરડ' દ્વારા લખાયો હતો. જોકે પોલીસના આરોપોને તેલતુંબડેએ નકારી કાઢ્યા હતા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભીમા કોરેગાવ પ્રકરણમાં સુપ્રીમ કોર્ટે આપેલી મુદત પૂર્ણ થતાં લેખક આનંદ તેલતુંબડેએ મુંબઈના NIA કાર્યાલય ખાતે જઈને આત્મસમર્પણ કર્યું છે. +text: દક્ષિણ ભારતના ઘણાં વૉટ્સઍપ ગ્રૂપ્સમાં આ વાઇરલ જાહેરાતને એવું કહીને શેર કરવામાં આવી છે કે આ રીતે મદિરાની બૉટલ ઉપર હિંદુ દેવી-દેવતાઓની તસવીરોનો ઉપયોગ કરીને હિંદુઓની ભાવનાઓને દુભાવવામાં આવી રહી છે. કેટલાક ટ્વિટર યૂઝર્સએ આ તસવીરને ટ્વીટ કરતા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, વિદેશ મંત્રી સુષમા સ્વરાજ સહિત ઘણાં અન્ય મોટા નેતાઓને અપીલ કરી છે કે તેઓ આની વિરુદ્ધ ફરિયાદ કરે અને બૉટલ ઉપર લગાવેલી ગણેશની તસવીરને હટાવવાનો પ્રયત્ન કરે. ઘણાં લોકોએ આ જાહેરાતની સાથે ઑસ્ટ્રેલિયાના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન મૈલ્કમ ટુર્નબુલને પણ ટેગ કર્યા છે અને તેમને જાહેરાત પ્રસારિત કરનારી કંપની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરવાની અપીલ કરી છે. વાઇરલ જાહેરાત અનુસાર, ઑસ્ટ્રેલિયાની બ્રુકબેલ યૂનિયન નામની બિયર કંપની ટૂંક સમયમાં કોઈ નવું ડ્રિંક લાવી રહી છે, જેની ઉપર ભગવાન ગણેશની તસવીર છે અને હોલીવૂડ ફિલ્મ 'પાયરેટ્સ ઑફ કેરેબિયન'ની જેમ તેમની સુરત બદલી નાખવામાં આવી છે. સોશિયલ મીડિયા ઉપર ઘણાં લોકો એવા પણ છે જે આ જાહેરાતને સાચી માનવા તૈયાર નથી. તેમનો અભિપ્રાય છે કે કોઈએ આ જાહેરાત સાથે છેડછાડ કરી છે. પરંતુ અમારી તપાસમાં આ જાહેરાત સાચી હોવાનું જણાયું છે. બ્રુકવેલ યુનિયન નામની ઑસ્ટ્રેલિયન બિયર કંપની ટૂંક સમયમાં એક ડ્રિંક લઈને આવી રહી છે, જેની બૉટલ ઉપર ગણેશની તસવીરનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. તમે આ વાંચ્યું ��ે નહીં? જૂનો વિવાદ ઑસ્ટ્રેલિયાના ન્યૂ સાઉથ વેલ્સ (સિડની)માં સ્થિત આ કંપની વર્ષ 2013માં પણ બિયરની બૉટલ્સ પર ગણેશ અને લક્ષ્મીની તસવીરનો ઉપયોગ કરવાની બાબતે ચર્ચામાં આવી હતી. એ વખતે કંપનીએ બૉટલ ઉપર દેવી લક્ષ્મીની તસવીર લગાવી હતી અને તેમનું માથું ગણેશના મસ્તક સાથે બદલી નાખ્યું હતું. બૉટલ ઉપર ગાય અને 'માતાના સિંહ'ને પણ છાપવામાં આવ્યાં હતાં. 'ધ ટેલીગ્રાફ'ના અહેવાલ અનુસાર, વર્ષ 2013માં આ વિવાદાસ્પદ જાહેરાત ઉપર એક કથિત આંતરરાષ્ટ્રીય હિંદુ સંગઠને વાંધો નોંધાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે પૈસા કમાવા માટે હિંદુઓની ધાર્મિક ભાવનાની મજાક ઉડાવવી એ નિમ્ન સ્તરની હરકત છે અને તેને સહન કરી શકાય નહીં. આ અહેવાલ અનુસાર, હિંદુ સંગઠને બ્રુકવેલ યુનિયન વિરુદ્ધ કાયદેસરની કાર્યવાહી પણ કરવાની વાત કહી હતી. સમાચાર એજન્સી 'પીટીઆઈ' (પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઑફ ઇંડિયા)ના રિપોર્ટ અનુસાર, ઑસ્ટ્રેલિયામાં રહેતા ભારતીય સમુદાયના લોકોએ કંપની દ્વારા દેવી લક્ષ્મીનો ફોટો ઉપયોગમાં લેવાનો વિરોધ કર્યો હતો.વિવાદ વધતો જોઈને બિયર કંપનીએ એક નિવેદન પ્રકાશિત કરીને ભારતીય સમુદાયના લોકોની માફી માંગી હતી. 'ડેઇલી ટેલીગ્રાફે' પોતાના અહેવાલમાં કંપનીનું નિવેદન છાપ્યું હતું, જેમાં લખ્યું હતું: "અમે લડનારા નહીં, પ્રેમ કરનારા લોકો છીએ. અમને લાગે છે કે ઇચ્છા ના હોવા છતાં પણ અમે અમારા હિંદુ સાથીઓની આસ્થાને ઠેસ પહોંચાડી છે. અમે ફિડબેક લઈ રહ્યા છીએ." "કેટલીક નવી ડિઝાઇન પણ શોધી રહ્યા છીએ. ટૂંક સમયમાં બૉટલોનું નવું બ્રાન્ડિંગ અને નવી ડિઝાઇન તૈયાર કરાવવાનો અમારો પ્રયત્ન રહેશે." હિંદુ સંગઠનોના પ્રયત્નો કેટલાક અહેવાલોમાં એવું પણ લખવામાં આવ્યું હતું કે બિયર કંપનીની વેબસાઇટ પર ગણેશની પ્રતિમા ઉડતી દેખાય છે, જેનો ચહેરો વચ્ચે-વચ્ચે ભારતીય ક્રિકેટર સચિન તેંડૂલકરના ચહેરામાં બદલાઈ જાય છે. બિયરની બૉટલ્સ ઉપરથી દેવી-દેવતાઓની તસવીરોને હટાવવા માટે ઘણી ઑનલાઇન પિટિશન પણ દાખલ કરવામાં આવી છે. વર્ષ 2015માં પણ કેટલાક ધાર્મિક સંગઠનોએ ઑસ્ટ્રેલિયામાં જાહેરાતો ઉપર નજર રાખતી સંસ્થાને 'બ્રુકબેલ યુનિયન'ની ફરિયાદ કરવાની વાત કહી હતી. સંગઠને કહ્યું હતું, "ફરિયાદ કર્યાના બે વર્ષ પછી પણ બિયર કંપની પોતાની બૉટલ્સ પર વાંધાજનક લેબલો લગાવી રહી છે." "એમની બૉટલ્સ પર અને તેમની વેબસાઇટ પર હિંદુઓના દેવી-દેવતાઓની તસવીરો લાગેલી છે. તેની ઉપર તરત જ પ્રતિબંધ લાગવવો જોઈએ." જોકે, બ્રુકવેલ યુનિયને હજુ સુધી પોતાની બિયરની બૉટલ્સના લેબલમાં અને વેબસાઇટ પર લાગેલી તસવીરોમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી. અમે ઈ-મેલ દ્વારા કંપનીને એ સવાલ પૂછ્યો હતો કે 'શું તેઓ નજીકના ભવિષ્યમાં બૉટલ્સનું પેકિંગ બદલવાના છે?' કંપનીએ તેનો કોઈ જવાબ આપ્યો નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયા ઉપર ઑસ્ટ્રેલિયન 'બિયરની જાહેરાત'ની એક કૉપી શેર કરવામાં આવી રહી છે, જેની ઉપર હિંદુઓના દેવતા ગણેશની તસવીરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. +text: ઍઇમ્સ દ્વારા પૂર્વ વડા પ્રધાન વાજપેયીની સ્થિતિ અંગે હેલ્થ બુલેટિન બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. જે મુજબ છેલ્લા 24 કલાક દરમિયાન તેમની સ્થિતિ કથળી છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સની વચ્ચે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સ્વતંત્રતા દિવસના કાર્યક્રમોની વચ્ચે ઍઇમ્સના ડાયરેક્ટર ડૉ. રણદીપ ગુલેરિયા સાથે મુલાકાત કરીને વાજપેયીની આરોગ્યની સ્થિતિ અંગે જાત માહિતી મેળવી હતી. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ઉપરાંત કેન્દ્રીય કાપડ પ્રધાન સ્મૃતિ ઈરાની પણ વાજપેયીના ખબરઅંતર પૂછવા માટે ઍઇમ્સ પહોંચ્યાં હતાં. આ સિવાય કેન્દ્રીય પ્રધાન પિયુષ ગોયલ તથા જે.પી. નડ્ડાએ પણ ઍઇમ્સ ખાતે મુલાકાત લીધી હતી. વાજપેયીની માત્ર એક જ કિડની કામ કરે છે અને તેમને ડાયાબિટીસ પણ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે 11મી જૂને વાજપેયીની સ્થિતિ કથળી હતી, એટલે તેમને ઍઇમ્સમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. તેમને યુરિન ઇન્ફૅક્શન તથા છાતીમાં દબાણની ફરિયાદ હતી. 2009માં વાજપેયીને હૃદયરોગનો હુમલો પણ આવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી બુધવારે પૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીના ખબરઅંતર પૂછવા માટે ઍઇમ્સ પહોંચ્યા હતા. અહીં છેલ્લા ત્રણ દિવસથી તેઓ વૅન્ટિલેટર પર છે. +text: 2017માં થાઇલૅન્ડને પર્યટન ક્ષેત્રથી 58 અબજ રૂપિયાની આવક થઈ. આ વર્ષે 3.5 કરોડ પર્યટકો થાઇલૅન્ડ આવ્યા હતા. જો આ જ ગતિ રહેશે તો પાંચ વર્ષમાં થાઇલૅન્ડ સ્પેનને પાછળ છોડીને બીજા ક્રમે આવી જશે અને પછી માત્ર અમેરિકા જ થાઇલૅન્ડથી આગળ હશે. પર્યટન ઉદ્યોગ થાઇલૅન્ડ માટે સૌથી લાભકારક સાબિત થઈ રહ્યું છે. ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સનું કહેવું છે કે જો પર્યટન ઉદ્યોગને કાઢી નાંખીએ તો તેમની અર્થવ્યવસ્થા 3.3 ટકાના દરે જ આગળ વધી હોત. 2018ના પહેલાં છ મહિનાઓમાં થાઇલૅન્���ની જીડીપીમાં પર્યટન ઉદ્યોગનું યોગદાન 12.4 ટકા હતું. આ થાઇલૅન્ડની ઑટોમોબાઇલ ઇન્ડસ્ટ્રી જેટલું જ છે. ધ વર્લ્ડ ટ્રાવેલ ઍન્ડ ટૂરિઝમ કાઉન્સિલનો અંદાજ છે કે થાઇલૅન્ડની જીડીપીમાં સ્થાનિક અને વિદેશી પર્યટનનું યોગદાન 21.2 ટકા હતું. થાઇલૅન્ડના પર્યટન ક્ષેત્રે થયેલા વધારા પાછળ ભારત છે. ભારત બાદ ચીનનું પણ યોગદાન મહત્ત્વનું છે. ચીનનાં કેટલાક ઍરપૉર્ટ એવાં છે કે જ્યાંથી થાઇલૅન્ડ જતાં ત્રણથી ચાર કલાક જેટલો જ સમય લાગે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ગયા વર્ષે 14 લાખ ભારતીયો થાઇલૅન્ડ ગયા હતા અને આ સંખ્યા અગાઉના વર્ષની તુલનામાં 18.2 ટકા વધારે છે. વર્ષ 2010થી થાઇલૅન્ડ જતા ભારતીયોની સંખ્યામાં દર વર્ષે 10 ટકાનો વધારો થયો છે. થાઇલૅન્ડ આવતા પર્યટકોની સંખ્યામાં ભારત પાંચમા ક્રમે હતું, જ્યારે 2013માં સાતમા નંબરે હતું. થાઇલૅન્ડ ભારતીયોને આટલું કેમ ગમે છે? નવી દિલ્હીથી થાઇલૅન્ડની રાજધાની બૅંગકૉક જતા ચારથી પાંચ કલાક જેટલો સમય લાગે છે. જે ભારતીય લોકો દેશમાં ફ્લાઇટની મદદથી મુસાફરી કરે છે એ લોકો માટે બૅંગકૉકનું ભાડું વધારે નથી. આજની તારીખમાં આઠ થી દસ હજાર રૂપિયા ભાડું ખર્ચીને બૅંગકૉક પહોંચી શકાય છે. થાઇલૅન્ડ સુંદર બીચ માટે જાણીતું છે. થાઇલૅન્ડના બીચની સુંદરતા વિશ્વના પર્યટકોને આકર્ષે છે. ભારતીયો માટે થાઇલૅન્ડથી સુંદર બીચ નજીકમાં કોઈ નથી. નજીક અને સોંઘું હોવાના કારણે પણ ભારતીય લોકોને થાઇલૅન્ડ ગમે છે. ભારતનો મધ્યમ વર્ગ યુરોપની મુસાફરીનો ખર્ચ ઉપાડી શકતો નથી, એવામાં થાઇલૅન્ડ એક મજબૂત વિકલ્પ તરીકે સામે આવે છે. ભારત સાથે થાઇલૅન્ડનો સાંસ્કૃતિક સંબંધ પણ છે. થાઇલૅન્ડના લોકો બૌદ્ધ ધર્મનું પાલન કરે છે. આ સંદર્ભે ભારત થાઇલૅન્ડ માટે કોઈ અજાણ્યો દેશ નથી. દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાં પ્રવેશવા માટે થાઇલૅન્ડ મુખ્ય દેશ છે. થાઇલૅન્ડ થઈને તમે આખા ઉપદ્વીપમાં મુસાફરી કરી શકો છો. જુલાઈમાં થાઇલૅન્ડ જતા ભારતીય લોકોની મોટી સંખ્યા હોય છે. ભારતીય લોકોમાં સામાન્ય રીતે બ્લૂ પાણી અને દરિયા કિનારાની સફેદ રેતીનો મોહ જોવા મળે છે. ભારતીય લોકો માટે થાઇલૅન્ડના વીઝા મેળવવા પણ સરળ છે. એટલી હદ સુધી કે થાઇલૅન્ડના વીઝા માટે ઑનલાઇન પણ અરજી કરી શકાય છે. ભારતમાં અસહ્ય ગરમી હોય છે જ્યારે થાઇલૅન્ડનું વાતાવરણ પ્રમાણમાં વધારે અનુકૂળ આવે એવું હોય છે. થાઇલૅન્ડમાં મહત્તમ તાપમાન 33 ડિગ્રી સુધી જાય છે. થાઇલૅન્ડના ચટાકેદાર ���્ટ્રીટ ફૂડ પણ ભારતીયો પસંદ કરે છે. ભારતીય લોકો થાઇલૅન્ડ જઈને આઈસ્ક્રીમ અને સીફૂડ ખાવાનું પસંદ કરે છે. બૅંગકૉકમાં ઘણાં વિશાળ બુદ્ધ મંદિરો આવેલા છે. થાઇલૅન્ડ ટૂરિસ્ટ વેબસાઇટનું કહેવું છે કે સેક્સની ઇચ્છા ધરાવતા ભારતીયો પણ અહીં મોટી સંખ્યામાં આવે છે. આ વેબસાઇટ પ્રમાણે ભારત અને અરબના પુરુષોની છાપ થાઇલૅન્ડમાં બહુ સારી નથી. જોકે થાઇલૅન્ડમાં ઘણા ભારતીય પુરુષોની એવી પણ છાપ છે કે ગરીબ દેશમાંથી છે એટલે તેઓ વધારે પૈસા લઈને આવતા નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિદેશી પર્યટન ક્ષેત્રમાંથી પૈસા કમાવાની બાબતમાં થાઇલૅન્ડ ફ્રાન્સને પાછળ પાડીને ત્રીજા ક્રમે આવી ગયું છે. ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સના રિપોર્ટ પ્રમાણે થાઇલૅન્ડની આ સફળતા પાછળ ભારત જવાબદાર છે. +text: ટ્રમ્પે એક કાર્યકારી આદેશ જાહેર કરીને રાષ્ટ્રિય કટોકટીની જાહેરાત કરી છે. તેમના આ આદેશ હેઠળ અમેરિકાની કંપનીઓને વિદેશી ટેલિકૉમ સેવાઓનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ વિદેશી ટેલિકૉમ સેવાઓથી રાષ્ટ્રિય સુરક્ષા જોખમમાં મુકાઈ શકે છે. ટ્રમ્પે પોતાના આદેશમાં કોઈ કંપનીનું નામ લીધું નથી. જોકે, નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ટ્રમ્પે ચીનની ટેલિકૉમ કંપની ખ્વાવેના કારણે આ પગલું લીધું છે. ઘણા દેશોએ શંકા વ્યક્ત કરી છે કે આ કંપનીનાં ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ ચીન નજર રાખવા માટે કરી શકે છે. જોકે, ટેલિકૉમનાં ઉપકરણો બનાવતી દુનિયાની આ સૌથી મોટી કંપનીએ આવી કોઈ પણ શક્યતા નકારી છે. તેમણે કહ્યું છે કે તેના કામથી કોઈને કોઈ જ નુકસાન થશે નહીં અને તેનાથી જાસૂસીનું કોઈ જોખમ નથી. વ્હાઇટ હાઉસના નિવેદન મજબ ટ્રમ્પના આદેશનો હેતુ "અમેરિકાને વિદેશી દુશ્મનોથી બચાવવાનો જે માહિતી અને પ્રસારણ સેવાઓના આધારે અતિશય સંવેદનશીલ રીતે સતત સક્રિય થઈ રહ્યા છે." વ્હાઇટ હાઉસ તરફથી મળેલા નિવેદન મુજબ આ કટોકટીની સ્થિતિ વ્યાપાર સચિવાલયને સત્તા આપે છે કે તેઓ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાને ધ્યાનમાં રાખીને કોઈ પણ વ્યવહાર અટકાવી શકે છે. ફેડરલ કૉમ્યુનિકેશન્સ કમિશનના ચેરમૅન અજીત પાઈ દ્વારા આ પગલું આવકારવામાં આવ્યું છે. તેમના તરફથી આપવામાં આવેલા નિવેદનમાં તેને નોંધનીય ગણાવાયું છે. યૂએસ દ્વારા પહેલાંથી જ ફેડરલ એજન્સીને ખ્વાવેનાં ઉત્પાદનો પર નિયંત્રણની સૂચના આપી દીધી હતી. તેમજ ઑસ્ટ્રેલિયા ��ને ન્યૂઝિ લૅન્ડ દ્વારા પણ તેમના અદ્યતન 5-જી મોબાઇલ નેટવર્કમાં ખ્વાવેના ઉપયોગમાં પ્રતિબંધ મૂકેલો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે વિદેશી સાયબર હુમલાની સ્થિતિમાં અમેરિકાના કમ્પ્યૂટર્સને બચાવવા રાષ્ટ્રિય કટોકટી જાહેર કરી છે. +text: ઉલ્લેખનીય છે કે સી. આર. પાટીલ નવસારી બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કરી રહ્યા છે. સી. આર. પાટીલે મીડિયા સાથે વાત કરતાં કહ્યું, "પાર્ટીએ મને સામાન્ય કાર્યકરમાંથી પક્ષના પ્રમુખની જવાબદારી સોંપી છે, જેની માટે હું વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, અમિત શાહ, જે. પી. નડ્ડા અને પ્રદેશનેતાઓનો આભાર માની રહ્યો છું" YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આગામી પડકાર વિશે તેમણે કહ્યું, "પાર્ટી મજબૂત હતી, છે અને હવે વધારે મજબૂત બને એ માટે મહેનત કરીશું." "હાલના સમયમાં સૌથી મોટો પડકાર કોરોના વાઇરસની મહામારી છે. જેમાં પક્ષના કાર્યકરો મહેનતથી કામ કરી રહ્યા છે. આગામી દિવસોમાં પણ કામ કરીશું અને મહામારીમાંથી બહાર નીકળીશું." હાર્દિક પટેલે શું કહ્યું? ગુજરાત ભાજપના પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકેની સી. આર. પાટીલની નિમણૂકને ગુજરાત કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ હાર્દિક પટેલ કૉંગ્રેસ માટે ચિંતાની વાત નથી માનતા. બીબીસી ગુજરાતીના અર્જુન પરમાર સાથેની વાતચીતમાં તેમણે પાટીલની નિમણૂક અંગે પ્રશ્ન ઉઠાવતાં કહ્યું, "શું ભાજપ પાસે પક્ષના જૂના ગુજરાતી કાર્યકર્તા નહોતા? શું એટલે ગુજરાતમાં રહેતી મહારાષ્ટ્રની એક વ્યક્તિની પ્રદેશના અધ્યક્ષ તરીકે પસંદગી કરાઈ?" તેમણે કહ્યું "શું એમને કોઈ ગુજરાતી વ્યક્તિ ન મળી કે પછી ગુજરાતમાં ભાજપ પાસે કોઈ નેતૃત્વ જ બાકી નથી રહ્યું? શું નરેન્દ્ર મોદી, અમિત શાહના જવાથી અને વિજય રૂપાણીના ફ્લૉપ નેતૃત્વ બાદ ભાજપ પાસે કોઈ રહ્યું જ નથી?" ભાજપના ગુજરાત પ્રદેશઅધ્યક્ષ તરીકે સી. આર. પાટીલની નિમણૂક અંગેનાં કારણ વિશે વાત કરતાં તેઓ કહે છે, "પસંદગી પાછળ ભાજપનું કોઈ આયોજન હશે, પરંતુ તેમની નિમણૂકથી અગાઉ કહ્યું એમ કૉંગ્રેસને કોઈ ફેર પડવાનો નથી. એમની નિમણૂકથી કૉંગ્રેસને કોઈ પણ જાતનું નુકસાન નથી થવાનું." સી. આર. પાટીલની નિમણૂક મામલે ગુજરાત ભાજપના નેતૃત્વ પર કટાક્ષ કરતાં તેઓ જણાવે છે કે, "આર. સી. ફળદુ, શંકર ચૌધરી અને ગુજરાત ભાજપના અન્ય અગ્રણી નેતાઓને સ્થાને ગુજરાતમાં રહેતી મહારાષ્ટ્રની એક વ્યક્તિની ગુજરાત ભાજપના અધ્યક્ષ તરીકેની વરણીથી એ વાત સાબિત થઈ ગઈ છે કે આજ સુધી ગુજરાતમાં ભાજપનું કોઈ નેતૃત્વ સફળ નથી રહ્યું અને ભવિષ્યમાં પણ નહીં રહે." વિજય રૂપાણીએ શુભેચ્છા પાઠવી રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ ટ્વિટરના માધ્યમથી તેમને શુભેચ્છા પાઠવી હતી. વિજય રૂપાણીએ મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે "અમે આ નિર્ણયને વધાવીએ છીએ, સી. આર. પાટીલ ખૂબ જૂના ભાજપના કાર્યકર્તા છે. તેઓ એક નાના કાર્યકરથી સંસદસભ્ય સુધી ખૂબ મહેનત કરીને પહોંચ્યા છે." "આગામી વર્ષોમાં તેમના નેતૃત્વમાં ભાજપ ખૂબ વિકાસ સાધશે, સંગઠનનો વ્યાપ વધશે. આગામી ચૂંટણીઓમાં પણ ભાજપ તેમના નેતૃત્વમાં વિજય પ્રાપ્ત કરશે એવી શ્રદ્ધા છે." ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ જે. પી. નડ્ડાએ સોમવારે પાટીલની પ્રદેશ પ્રમુખ તરીકેની નિયુક્તિની જાહેરાત કરી હતી. અત્યાર સુધી ભાજપના ગુજરાત રાજ્યના પ્રમુખની જવાદારી જીતુ વાઘાણી સંભાળતા હતા. 20 ઑગસ્ટ 2016થી જીતુ વાઘાણી પ્રદેશ ભાજપના પ્રમુખનું પદ સંભાળતા હતા. હવે વાઘાણીને મંત્રીમંડળમાં જગ્યા આપવામાં આવી શકે છે, એવી શક્યતા રાજકીય વિશ્લેષકો વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. નોંધનીય છે કે કાશીરામ રાણા બાદ દક્ષિણ ગુજરાતમાંથી પ્રદેશ પ્રમુખ માટે લાંબા સમય સુધી કોઈની નિયુક્તિ નહોતી કરાઈ, એ પછી સી. આર. પાટીલને આ પદભાર સોંપવામાં આવ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાજપના સંસદસભ્ય સી. આર. પાટીલની ગુજરાત પ્રદેશના પ્રમુખ તરીકે વરણી કરવામાં આવી છે. +text: ગત વીસ વર્ષથી રાજસ્થાનમાં દર વર્ષે સત્તાની ફેરબદલ થતી રહી છે અને સત્તારૂઢ પાર્ટી ફરીથી સરકાર બનાવવામાં નિષ્ફળ રહી છે, 2018ની ચૂંટણીમાં પણ તેનું પુનરાવર્તન થતું જણાય રહ્યું છે. પાંચ વર્ષથી સત્તાથી વિમુખ કૉંગ્રેસ સૌથી મોટો પક્ષ બન્યો છે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણી પૂર્વે આ પરિણામોને 'સત્તાના સેમિફાઇનલ' તરીકે જોવામાં આવે છે. રાજસ્થાન કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ સચિન પાઇલટના કહેવા પ્રમાણે, 'આ ચૂંટણી પરિણામ ભાજપ માટે ચેતવણીરૂપ છે.' જ્યારે ટીવી ચેનલ્સ પર ભાજપના સત્તાવાર પ્રવક્તાઓનું કહેવું છે કે 'આ મોદી માટે મેન્ડૅટ નથી' અને લોકસભાની ચૂંટણી દરમિયાન પાંચેય રાજ્યોમાં મતદાતાઓ 'અલગ રીતે' મતદાન કરશે. આ બધા વચ્ચે આવો જાણીએ કે કયાં પાંચ કારણોને લીધે ભાજપની હાર થઈ. 1. વસુંધરાની છાપ વસુંધરા રાજે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન 'ગૌરવયાત્રા' અને એ ��હેલાં પણ જનતાની વચ્ચે ગયાં અને 'તેમનામાંથી એક' હોવાનો સંદેશ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો. જોકે, જનતામાં તેમની 'મહારાણી' તથા 'મળવા મુશ્કેલ' હોવાની છાપ યથાવત્ રહી. પ્રો. ધોળકિયાના મતે, 'વરિષ્ઠ નેતાઓની ઉપેક્ષાએ પણ ભૂમિકા ભજવી.' ફેબ્રુઆરીમાં રાજસ્થાનમાં બે લોકસભા બેઠકો પર ચૂંટણી યોજાઈ, જેમાં ભાજપનો પરાજય થયો પરંતુ તેમાંથી પાઠ લેવામાં તેઓ નિષ્ફળ રહ્યાં. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 2. ભાજપમાં જૂથવાદ એવું કહેવાય છે કે રાજસ્થાન ભાજપમાં વસુંધરા રાજે સિંધિયાના સમર્થક અને મોદી-શાહના સમર્થક એમ બે જૂથ પડી ગયાં હતાં, એટલે જ ઉમેદવારોની યાદી બહાર પાડવામાં ઢીલ થઈ હતી. રાજસ્થાન ભાજપમાં આંતરિક રીતે એક નારો વહેતો થયો હતો, 'વસુંધરા કી ખેર નહીં, મોદી સે બેર નહીં.' પ્રો. ધોળકિયાના મતે, "જનતા ઉપરાંત ભાજપના કાર્યકરોએ પણ વસુંધરાના શાસનને જાકારો આપ્યો." ઓઝાના મતે, "રાજ્યમાં ભાજપના રકાસને અટકાવવાનો શ્રેય વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને આપવો ઘટે." 3. કૃષિ સંકટ નોટબંધી, દુષ્કાળ (કે ઓછો વરસાદ), કૃષિપેદાશના ભાવો અને કૃષિ લૉન વગેરેને કારણે રાજસ્થાનના ખેડૂત સમુદાયમાં અસંતોષ હતો, જેને દૂર કરવામાં રાજસ્થાનની ભાજપ સરકાર નિષ્ફળ રહી. બીજી બાજુ, ચૂંટણી પ્રચાર અભિયાન દરમિયાન કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ ચૂંટણી પ્રચાર અભિયાન દરમિયાન વાયદો કર્યો કે 'જો કૉંગ્રેસની સરકાર બની તો દસ દિવસની અંદર ખેડૂતોની લૉન માફ કરશે.' આ બાબતે વિશાળ ખેડૂત સમુદાયનો અભિપ્રાય બદલવાનું કામ કર્યું. વડોદરાની મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટીમાં પોલિટિકલ સાયન્સના પ્રોફેસર અમિત ધોળકિયાના કહેવા પ્રમાણે, "ખેડૂતો અને લોકકલ્યાણની યોજનાઓને છેવાડાના માનવી સુધી પહોંચાડવામાં વસુંધરા સરકાર નિષ્ફળ રહી હતી." 4. હિંદુઓમાં અસંતોષ વસુંધરા રાજેએ 2014 થી 2019ના કાર્યકાળ દરમિયાન રાજસ્થાનના મુખ્ય શહેરોના રસ્તાઓને પહોળા કરવા તથા સુંદર બનાવવા માટે નાનાં-મોટાં હંગામી મંદિરોને દૂર કર્યાં હતાં. જેના કારણે કપરા સંજોગોમાં ભાજપની પડખે ઊભો રહેતો કટ્ટર હિંદુ સમર્થક સમુદાય નિષ્ક્રિય રહ્યો, જેણે વસુંધરા સરકારને હાનિ પહોંચાડવાનું કામ કર્યું. આ કારણસર જ ભાજપને જીતાડવા માટે સક્રિય બનતા રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના કાર્યકરો અપેક્ષા મુજબ 'ઍક્ટિવ' ન રહ્યા. વરિષ્ઠ પત્રકાર રમેશ ઓઝાના કહેવા પ્રમાણે, "કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'નું વલણ અખત્યાર કર્યું, પરંતુ હિંદુઓને આકર્ષી ન શક્યા." 5. મતદારોનું જનમાનસ વર્ષ 1998થી રાજસ્થાનમાં એક જ સરકાર ફરી સત્તા ઉપર આવવામાં નિષ્ફળ રહી છે અને આ પેટર્નનું 2018ની ચૂંટણી દરમિયાન પણ પુનરાવર્તન થતું જણાય છે. ઓઝાના મતે, "જનતા પાસે મોદી સરકારથી ખુશ થવાનાં કારણો નથી પરંતુ કૉંગ્રેસ 'છેવાડાના માનવી' સુધી પહોંચવાની વ્યવસ્થા નથી ધરાવતી, જેના કારણે ભાજપ વિરોધી વલણનો લાભ નથી લઈ શકતી." પ્રો. ધોળકિયાના મતે, "જાટ, ક્ષત્રિય, મીણા, આદિવાસી સમુદાયોના ગણિતને સાધવામાં કૉંગ્રેસના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી અશોક ગહેલોતની દીર્ઘદૃષ્ટિ અને રાજસ્થાનના રાજકારણનો લાંબા અનુભવે પાર્ટીને મદદ કરી છે." ધોળકિયા ઉમેરે છે કે, રાજસ્થાનના રાજકારણને સમજવાની એમને આવડત ભાજપને ભારે પડી ગઈ છે. પોતાના ચૂંટણી પ્રચાર અભિયાન દરમિયાન વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તથા ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહે આ 'પેટર્ન'ને ફગાવી દેવા માટે મતદાતાઓને આહ્વાન કર્યું, પરંતુ તેઓ પોતાનો સંદેશ, જનતા સુધી પહોંચાડવામાં સફળ રહ્યા હોય તેમ નથી જણાતું. ગત વખતે લગભગ બે તૃતીયાંશ બહુમતી સાથે ક્લિનસ્વીપ કરનારો ભાજપ બીજા ક્રમાંકનો પક્ષ બની ગયો છે અને કૉંગ્રેસની બેઠકોમાં જંગી વધારો થયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના પાડોશી રાજ્ય રાજસ્થાનની વિધાનસભાનાં ચૂંટણી પરિણામ (અને વલણો) આવ્યાં. રાજકીય પંડિતોની અપેક્ષા પ્રમાણે, કૉંગ્રેસે 'ક્લિન સ્વીપ' તો ન કર્યું, પરંતુ જનતાએ વસુંધરારાજે સિંધિયાના નેતૃત્વવાળા શાસનને નકાર્યું છે. +text: તેઓ કૉંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપનાર છઠ્ઠા ધારાસભ્ય છે. જોકે, તેમણે ધારાસભ્ય પદથી રાજીનામું નથી આપ્યું. આ પહેલાં કુંવરજી બાવળિયા, આશા પટેલ, જવાહર ચાવડા, પુરષોત્તમ સાબરિયા, વલ્લભ ધારવિયાએ કૉંગ્રેસ સાથે છેડો ફાડી નાખ્યો હતો. મીડિયા રિપોર્ટ્સ પ્રમાણે 2017માં પણ ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલાં 17 ધારાસભ્યોએ કૉંગ્રેસ છોડી હતી. કૉંગ્રેસ છોડવાનો 2017થી શરૂ થયેલો ઘટનાક્રમ 2019માં પણ હજી ચાલુ છે. ત્યારે સવાલ એ છે કે કૉંગ્રેસ કેમ પોતાના ધારાસભ્યોને સાચવી શકતી નથી? કૉંગ્રેસની આ ત્રણ નબળાઈ? અલ્પેશ ઠાકોરના રાજીનામા પર કૉંગ્રેસ નેતા અને ગુજરાત કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા ડૉ. મનીષ દોશીએ કહ્યું કે કૉંગ્રેસે અલ્પેશ ઠાકોરને સન્માનની સાથેસાથે પદ પણ આપ્યું હતું. દોશીએ એવું પણ કહ્યું કે ગુ���રાતમાં કૉંગ્રેસની ત્રણ મોટી નબળાઈ છે. તેઓ કહે છે, "પ્રથમ કે સત્તામાં ન હોવાને કારણે અમે કોઈને પદ આપી ન શકીએ. બીજી નબળાઈ કે અમારી પાસે નેતાઓને આપવા માટે કરોડો રૂપિયા નથી અને ત્રીજી નબળાઈ એ કે અમારી પાસે પોલીસ અને વ્યવસ્થાઓ નથી કે અમે કોઈને એનો ડર બતાવી શકીએ." તેમના અનુસાર, "2017ની રાજ્યસભા ચૂંટણી સમયે કૉંગ્રેસ પાસે આશરે 44 ધારાસભ્યો રહી ગયા હતા પરંતુ તે જ વર્ષે વિધાનસભામાં કૉંગ્રેસને 77 બેઠકો મળી હતી." "રાજ્યસભા ચૂંટણીમાં તો ભાજપ અને વડા પ્રધાન કાર્યાલયની પૂરી તાકાત લગાવવામાં આવી હતી. પરંતુ કૉંગ્રેસ ઝૂકી નહોતી." તેઓ કહે છે કે કૉંગ્રેસ સંઘર્ષ કરી રહી છે અને મજબૂત બનશે. કૉંગ્રેસ પોતાનું ઘર સાચવવામાં નિષ્ફળ વરિષ્ઠ પત્રકાર અજય નાયક કહે છે કે ઘણી વખત વ્યક્તિની મહત્ત્વાકાંક્ષા કામ કરતી હોય છે. તેઓ ઉમેરે છે, ''અલ્પેશ ઠાકોર 2017ની ચૂંટણી પહેલાં કૉંગ્રેસમાં જોડાયા હતા અને તે વખતે કોઈ વચનો પૂરાં નહીં થયાં હોય.'' ''2017ની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસ પોતાના બળ પર ચૂંટણી જીતવાના બદલે એનો ઇરાદો હતો કે અલ્પેશ ઠાકોર, જિગ્નેશ મેવાણી અને હાર્દિક પટેલના ખભા પર ચઢીને ચૂંટણી જીતે પણ તેવું થયું નહીં. જોકે, તેને લાભ થયો અને બેઠકો પણ વધી.'' ''અલ્પેશ કૉંગ્રેસમાં જોડાયા હતા અને હાર્દિક પટેલ હવે જોડાયા. જોકે, જિગ્નેશ મેવાણીને કૉંગ્રેસે ટેકો આપ્યો હતો.'' તેમનું કહેવું છે, ''કૉંગ્રેસ પોતાનું ઘર સાચવવામાં નિષ્ફળ રહી છે. તે ગ્રાઉન્ડ લેવલ પર લોકો સાથેનો સંપર્ક ખોઈ ચૂકી છે.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? નેતૃત્વનો અભાવ વરિષ્ઠ પત્રકાર જગદીશ આચાર્ય કહે છે, "કૉંગ્રેસની સૌથી મોટી નબળાઈ છે કે તેની પાસે ગુજરાતમાં એવો કોઈ નેતા નથી જેનો સામાન્ય લોકોમાં પ્રભાવ હોય." "એવા નેતાની કમી કૉંગ્રેસમાં લાંબા સમયથી છે કે જે પાર્ટીમાં નેતાઓને સમજાવીને એક રાખી શકે." "સંગઠનની કમી તેની બીજી મોટી નબળાઈ છે. તેના જે પણ નેતાઓ જીતે છે તે વ્યક્તિગત રીતે મોટા મજબૂત નેતા છે અને તેઓ પોતાના પ્રભાવથી બેઠક જીતી જાય છે." તેઓ ઉમેરે છે, "પરેશ ધાનાણી સૌરાષ્ટ્રના દિગ્ગજ નેતા છે પરંતુ તેમનો એટલો જ પ્રભાવ ગુજરાતના બાકીના ભાગમાં નથી." "એ સિવાય અમિત ચાવડા ગુજરાત કૉંગ્રેસના પ્રમુખ છે પરંતુ તેમનો પ્રભાવ સૌરાષ્ટ્રમાં જોવા મળતો નથી." "શંકરસિંહ વાઘેલા એવા નેતા હતા જેમનો સમગ્ર રાજ્યમાં પ્રભાવ હતો. જો કૉંગ્રેસ તેમને સાચવી શકી હોત તો તેના માટે લાભપ્રદ ��ોત પરંતુ તે પણ સંભવ થયું નહીં." "એવું પણ નથી કે કૉંગ્રેસ છોડીને જનારા બધા રાજકારણીઓ ભાજપમાં જઈને સફળ થાય છે." આચાર્ય વધુમાં ઉમેરે છે, "2017માં રાજ્યસભા ચૂંટણી પહેલાં કૉંગ્રેસ છોડીને જનાર બે નેતાઓ ડિસેમ્બર 2017માં ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી હારી ગયા હતા." ત્યારે રાજકીય નિષ્ણાત અમિત ધોળકિયા કહે છે, ''ગુજરાતમાં ઘણા મુદ્દાઓ છે પરંતુ કૉંગ્રેસ ભારપૂર્વક તેને ઉઠાવી શકતી નથી." "લોકોને વિકલ્પ પણ જોઈએ છે પરંતુ કૉંગ્રેસ નબળાઈને કારણે એ વિકલ્પ નથી બની શકતી અને સતત ભાજપનો વિજય થાય છે." આ બાબતે જગદીશ આચાર્ય જણાવે છે, ''એવું નથી કે કૉંગ્રેસેને બેઠકો મળતી જ નથી, વિધાનસભામાં કૉંગ્રેસને 2012માં 57 બેઠકો મળી હતી જે વધીને 2017માં 77 થઈ.'' "કૉંગ્રેસના મજબૂત નેતા જેમ કે કુંવરજી બાવળિયા અને વિઠ્ઠલ રાદડિયા વ્યક્તિગત તાકાતના બળે જીતતા આવ્યા છે ત્યાં ભાજપની ચાણક્ય નીતિ અને બૂથ મૅનેજમૅન્ટ કામ આવતું નહીં." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે હિંદુત્વની લૅબોરેટરીમાં સૉફ્ટ હિંદુત્વ ગુજરાતમાં રામ મંદિર માટે લાલકૃષ્ણ અડવાણીના આંદોલન બાદ હિંદુત્વ બુલંદી પર હતું અને નરેન્દ્ર મોદીના મુખ્ય મંત્રી બન્યા બાદ તે મોર્ચા પર ભાજપનો રસ્તો મક્કમ બન્યો છે. એવામાં કૉંગ્રેસની ભૂમિકા અંગે અજય નાયક કહે છે, "ગુજરાતમાં હિંદુત્વના રાજકારણમાં કૉંગ્રેસ પણ સૉફ્ટ-હિંદુત્વના રસ્તે ચાલવા લાગી છે." "કારણ કે તેમને સમજાયું કે બહુમતીને નારાજ કરવાથી નુકસાન જ થાય છે. એક રીતે તે ભાજપના રસ્તે ચાલતી જાય છે." એવામાં જગદીશ આચાર્ય માને છે, "2002નાં રમખાણો બાદ ભાજપની હિંદુત્વ છબી ખૂબ મજબૂત બની છે અને 17 વર્ષ બાદ એ છબી નબળી પડતી હોય એવું દેખાય છે. કારણ કે વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ 100 બેઠકો પણ મેળવી શકી નહોતી." "એટલે કહી શકાય કે દર વખતે હિંદુત્વનું પરિબળ કામ કરે એ જરૂર નથી. પરંતુ કૉંગ્રેસ ગુજરાતમાં એટલી નબળી પડી ગઈ છે કે એ આવી સ્થિતિનો ફાયદો ઉઠાવી શકતી નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત કૉંગ્રેસમાંથી છેલ્લી વિકેટ રાધનપુરના ધારાસભ્ય અલ્પેશ ઠાકોરે રાજીનામું આપ્યા બાદ પડી હતી. +text: એ જ રસોડામાં ઊભા રહીને જ આખા વિશ્વમાં પોતાની ઓળખ ઊભી કરી શકાય છે એ સાબિત કરી આપ્યું છે ગરિમા અરોરાએ. મુંબઈમાં જ ઉછરેલાં ગરિમાનો વ્યવસાય શેફનો છે. જે થાઇલૅન્ડના બેંગકૉકમાં 'ગા' નામનું એક રેસ્ટોરાં ચલાવે છે. 30 વર્ષનાં ગરિમા પોતાનાં રેસ્ટોરાં માટે મિશેલિન સ્ટાર મેળવનારાં પ્રથમ ભારતીય મહિલા બન્યાં છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ફૂડ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કોઈ રેસ્ટોરાંને મિશેલિન સ્ટાર મળવું એ ખૂબ સન્માનજનક બાબત છે. જે રેસ્ટોરાં પાસે મિશેલિન સ્ટાર હોય છે તેને અવ્વલ દરજ્જાનું રેસ્ટોરાં ગણવામાં આવે છે. પણ અહીં સુધી પહોંચનારાં ગરિમાની કહાણી ખૂબ જ રસપ્રદ છે. બટર ચિકન અને પરાઠાનાં શોખીન પંજાબી પરિવારમાંથી આવતાં ગરિમા અરોરાને બાળપણથી જ ભોજન પ્રત્યે પ્રેમ હતો. ઘરમાં તે પોતાના પિતાને જાત -જાતનાં વ્યંજન બનાવતા જોતા હતાં. ત્યારથી જ તેમને આ ક્ષેત્રમાં રસ જાગ્યો. ગરિમા જણાવે છે કે 90ના દાયકામાં મારા પિતા ઇટલી અને મિડલ ઇસ્ટની એવી ખાસ વાનગીઓ બનાવતા હતા કે જે અંગે ભારતમાં ભાગ્યે જ કોઈએ સાંભળ્યું હોય. ગરિમાએ મુંબઈમાં જયહિંદ કૉલેજમાંથી અભ્યાસ કર્યો છે. ત્યારબાદ તેમણે થોડો સમય મુંબઈમાં પત્રકાર તરીકે કામ કર્યું પરંતુ થોડા જ સમયમાં તેમને લાગ્યું કે તેઓ પોતાના ઝનૂનને જ અનુસરવા માંગે છે. સપનાનો પીછો કરતાં પેરિસ પહોંચ્યાં 21 વર્ષનાં ગરિમા પોતાના સપનાનો પીછો કરતાં કરતાં પેરિસ પહોંચી ગયાં અને ત્યાં જઈ તેમણે જાણીતા કૉર્ડન-બ્લૂ કલિનરી સ્કૂલમાં શેફનું ભણતર મેળવ્યું. ત્યારબાદ તેમણે દુબઈ, ડેનમાર્ક અને કૉપનહેગનનાં મોટાં રેસ્ટોરાંમાં કામ કર્યું. ગરિમા જાણીતા શેફ ગગન આનંદ સાથે પણ કામ કરી ચૂક્યાં છે. 1 એપ્રિલ 2017ના રોજ તેમણે પોતાનું રેસ્ટોરાં 'ગા' ખોલ્યું. તેઓ જણાવે છે, ''મારા રેસ્ટોરન્ટમાં ભોજન લીધા બાદ તમને એવું લાગશે કે જાણે તમે કોઈના ઘરમાં જ ભોજન લઈ રહ્યાં છો." "અમારો હેતુ મહેમાનોને ઉમદા અનુભવ અને ખુશી આપવાનો છે.'' ગરિમા જણાવે છે કે રસોઈ બનાવવામાં ક્રિએટિવિટી એમને ઘણી સંતુષ્ટિ પૂરી પાડે છે. ગરિમા પોતાના રેસ્ટોરાંમાં આવતા લોકોને ભાત ભાતની સ્વાદિષ્ટ વાનગી પીરસે છે. એમનાં વ્યંજનમાં ભારત સહિત ઘણાં દેશોનો સ્વાદ સામેલ હોય છે. ગરિમા જણાવે છે કે તેઓ હંમેશાં ભારત અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્વાદને ભેળવીને કંઈક નવું જ બનાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. 'ગા' રેસ્ટોરાંમાં જેકફ્રૂટ, કોળું, ક્રે-ફિશ અને જામફળ જેવી વસ્તુઓમાંથી વાનગી તૈયાર કરવામાં આવે છે. મિશેલિન ગાઇડ અને તેનું મહત્ત્તવ કોઈ પણ રેસ્ટોરન્ટને મિશેલિન સ્ટાર મળવો મોટી બાબત છે. આ સ્ટાર કોઈ પણ રેસ્ટોરાંની ઉત્કૃષ્ટતાની ઓળખ છે અને આ મળવાની સાથે જ રેસ્ટોરાંની કમાણી રાતોરાત વધી જાય છે. મિશેલિન દર વર્ષે પોતાની એક ગાઈડ પણ બહાર પાડે છે. 2019ની ગાઇડમાં ગરિમાના રેસ્ટોરાંને સ્ટાર મળ્યા છે. મિશેલિન ગાઇડના નામથી જાણીતા આ પુસ્તક અંગેની વાતો પણ રસપ્રદ છે. આ વાતની શરૂઆત વર્ષ 1889માં ફ્રાંસના ક્લેરમૉન્ટ-ફેરન્ડમાં શરૂ થઈ હતી. બે ભાઈઓ આંન્દ્રે અને ઇદુઆર મિશેલિને પોતાની ટાયર કંપની શરૂ કરી હતી. એ સમયે ફ્રાંસમાં માત્ર 3000 જ કાર હતી. પોતાનો વ્યવસાય વધારવા માટે તેમણે એક ગાઇડ બનાવી, જેમાં ટ્રાવેલર્સ માટે જાણકારી હતી. આ ગાઇડમાં નકશા હતા, ટાયર કેવી રીતે બદલવાં, પ્રેટ્રોલ ક્યાં ભરાવવું વગેરે જેવી જાણકારી હતી. આ ઉપરાંત ખાવા-પીવાનાં અને રોકાવાનાં સ્થળો અંગેની પણ જાણકારી હતી. વાસ્તવમાં મિશેલિન ભાઈઓ એવું ઇચ્છતા હતા કે લોકો આ ગાઈડ વાંચીને હરવા-ફરવા નીકળે જેથી કારો વધારે ફરે, ટાયર વધારે ઘસાય અને એમનાં ટાયરનું વધારે વેચાણ થાય. દર વર્ષે છપાનારી આ ગાઇડ પ્રથમ વીસ વર્ષ સુધી તો લોકોને મફત આપવામાં આવી હતી. પણ એક વખત જ્યારે આંદ્રે મિશેલિન કોઈ ટાયરની દુકાન પર ગયા ત્યારે તેમણે જોયું કે દુકાનના ટેબલ પર એમની ગાઇડ નિરુપયોગી પડી હતી. ત્યારે એમને ખ્યાલ આવ્યો કે જે વસ્તુ મફતમાં મળે છે તેની લોકોને કોઈ કદર જ હોતી નથી. ત્યારબાદ તેમણે વર્ષ 1920માં નવી મિશેલિન ગાઇડ લૉન્ચ કરી અને એને પ્રતિ કૉપી સાત ફ્રેંકમાં વેચવામાં આવી. આ વખતે સૌપ્રથમ વખત ગાઇડમાં પેરિસની હોટલ અને રેસ્ટોરાંની યાદી મૂકવામાં આવી હતી. આ સાથે સાથે એમાં જાહેરાત માટે પણ જગ્યા છોડવામાં આવી હતી. 'રેસ્ટોરાં ઇન્સ્પેક્ટર' ગાઇડના રેસ્ટોરાં વિભાગને લોકો તરફથી સારી પ્રતિક્રિયા સાંપડી હતી. ત્યારબાદ મિશેલિન ભાઈઓએ કેટલાક લોકોની ટીમ બનાવી. આ લોકો પોતાની ઓળખ છુપાવી રેસ્ટોરન્ટમાં જતા હતા અને ભોજન લેતા અને એ પરથી રેસ્ટોરાંનું રેટિંગ નક્કી કરતા હતા. આ ગુપ્ત ગ્રાહકોને એ વખતે 'રેસ્ટોરાં ઇન્સ્પેક્ટર' તરીકે ઓળખવામાં આવતા હતા. વર્ષ 1926માં આ ગાઇડ ભોજન પીરસનારા રેસ્ટોરાંને સ્ટાર રેટિંગ આપવા માંડ્યાં. શરૂઆતમાં તેઓ એક જ સ્ટાર આપતા હતા. પાંચ વર્ષ બાદ ઝીરો, એક ,બે, ત્રણ સ્ટાર અપાવા માંડ્યા. વર્ષ 1936માં સ્ટાર આપવા માટે નવા માપદંડો નક્કી કરવામાં આવ્યા. હવે પછીની 20મી સદીમાં તો મિશેલિન ગાઈડ બેસ્ટ સૅલર રહી. વર્તમાન સમયમાં આ ગાઇડ ત્રણ મહાદ્વીપોમાં 30 કરતાં વધારે પ્રદેશોના 3000 રેસ્ટોરાં અને હોટલોને રેટિંગ આપે છે. આમાં બેંગકૉક, વૉશિંગ્ટન ડીસી, હંગેરી, પોલૅન્ડ, સ્વીડન,સિંગાપોર, નોર્વેનો સમાવેશ થાય છે. જોકે, મિશેલિન ભારતના રેસ્ટોરાંને રેટિંગ આપતું નથી. દુનિયાભરમાં અત્યાર સુધી 30 મીલિયન કરતાં વધારે મિશેલિન ગાઈડ વેચાઈ ચૂકી છે. ગરિમા અરોરા જણાવે છે કે એમણે એમની ટીમ અને એમના રેસ્ટોરાં પર ગર્વ છે. તેઓ 'ગા' ને અહીંથી ખૂબ આગળ લઈ જવા માંગે છે. એક શેફ તરીકે એમની કાયમ એક જ લાલસા રહે છે કે એમના હાથનું ભોજન લીધા બાદ દરેક વ્યક્તિ એ જ બોલી ઊઠે , ''આવું ભોજન તો આજ દિન સુધી મેં ક્યાંય ખાધું નથી.'' દુનિયાના ટોચના શેફની યાદી પર નજર નાંખો તો તમને ત્યાં પુરુષોના નામ જ વધારે જોવા મળે છે. ઘર ઘરમાં પોતાની મનમોહક રસોઈથી છવાઈ જનારી મહિલાઓ આ સ્તર પર તો ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. પણ ગરિમા અરોડાએ સાબિત કરી આપ્યું છે કે મહિલાઓ ઇચ્છે તો કંઈ પણ કરી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એમ માનવામાં આવે છે કે ભારતની મોટાભાગની મહિલાઓ પોતાના જીવનનો મોટાભાગનો સમય રસોડામાં જ પસાર કરી દે છે. +text: બ્રિટનમાં આ અંગે મિશ્ર પ્રતિક્રિયા મળી રહી છે. બ્રિટને યુરોપિયન સંઘ સાથે છેડો ફાડ્યો તેના એકાદ કલાક પહેલાં વડા પ્રધાન બોરિસ જૉન્સને સોશિયલ મીડિયા ઉપર એક વીડિયો પોસ્ટ કર્યો હતો. દરમિયાન બ્રિટનમાં ઈ.યુ.ના સમર્થન તથા વિરોધમાં રેલીઓ નીકળી રહી છે. જૉન્સનનો ત્રણ વર્ગને સંદશે જૉન્સને તેમના વીડિયો સંદેશમાં કહ્યું કે જે લોકોએ વર્ષ 2016માં આ અભિયાનનું નેતૃત્વ લીધું હતું, તેમના માટે આ એક 'નવી સવાર' હશે. અનેક લોકો માટે આ આશા તથા અપેક્ષાની આશ્ચર્યજનક ક્ષણ છે, જેમના માટે તેમણે ક્યારેય વિચાર્યું પણ નહોતું. બ્રેક્સિટની ઉજવણી કરી રહેલાં નાગરિકો જૉન્સને ઉમેર્યું કે 'કેટલાક લોકો ચિંતિત છે અને તેમને લાગે છે કે નુકસાન થઈ રહ્યું છે.' આ સિવાય ત્રીજો વર્ગ એવો છે, જેને એવું લાગે છે કે આ રાજકીય અનિશ્ચિતતા સમાપ્ત જ નહીં થાય. આ અંગે ટિપ્પણી કરતા જૉન્સને જણાવ્યું, "હું તમામની ભાવનાઓને સમજું છું અને સરકાર તરીકે અમારી અને વિશેષ કરીને મારી જવાબદારી છે કે હું બધાને સાથે લઈને આગળ વધુ." સમર્થન અને વિરોધ ઈ.યુ. સમર્થક દેખાવકારો દરમિયાન બ્રિટનમાં અલગ-અલગ સ્થળોએ રેલીઓ નીકળી રહી છે. કેટલાક લોકો યુરોપિયન સંઘને છોડવાની વાતને આવકારી રહ્યા છે, તો અન્ય લોકો તેનું સમર્થન કરી રહ્યા છે. પ્રવર્તમાન સ્થિતિમાં જૂના કેટલાક કાયદા યથા��ત્ રહેશે અને ડિસેમ્બર મહિના સુધી નાગરિકોની અવરજવર પૂર્વવત્ જ રહેશે. લેબર પાર્ટીના જેરેમી કોર્બિને કહ્યું હતું કે બ્રેક્સિટ બાદ દેશની પ્રગતિ જરૂરી છે. આ માટે યુરોપિયન સંઘ સાથેના સુમેળભર્યા સંબંધ જાળવી રાખવા રહ્યા અને અમેરિકા સાથે ફ્રી-ટ્રેડ ઍગ્રિમેન્ટની વાત ન સ્વીકારવી જોઈએ. દરમિયાન બ્રસેલ્સ ખાતે યુરોપિયન સંઘના મુખ્યાલય બહારથી બ્રિટનનો ઝંડો હઠાવી લેવાયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અનેક ઉતાર-ચઢાવ બાદ બ્રિટન ઔપચારિક રીતે યુરોપિયન સંઘથી અલગ થઈ ગયું છે. ભારતીય સમય મુજબ સવારે સાડા ચાર વાગ્યે બ્રિટને ઈ.યુ. સાથે છેડો ફાડ્યો હતો. +text: મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ ગુજરાતમાં સિટી બસ અને આંતરજિલ્લા એસટી બસ ચલાવવાથી લઈને પાનના ગલ્લા, બજાર અને કૉમ્પલેક્સમાં દુકાનો, હૅર-સલૂનો અને ચાની કીટલી ખોલવાની જાહેરાત કરી દીધી છે. જોકે, આરોગ્યનિષ્ણાતોનું માનવું છે કે લૉકડાઉનનો હેતુ કોરોના સંક્રમણને ફેલાવાથી રોકવાનો છે ત્યારે છૂટછાટ આપવાથી કોરોનાના સંક્રમણ સામેની લડત નબળી પડી શકે છે. આ વીડિયોમાં અમે આ જ મુદ્દા પર વધુ પ્રકાશ પાડવાનો પ્રયત્ન કરશું કે શું ગુજરાતમાં લૉકડાઉનમાં રાહતો આપવાના સરકારના નિર્ણયથી ગુજરાતમાં કોરોનાના પરિસ્થિતિ બેકાબૂ બની જશે? કેન્દ્ર સરકારે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે લૉકડાઉન 4.0માં કેન્દ્રીય નિર્દેશોમાં કોઈ ઢીલ રાજ્ય સરકારો નહીં આપી શકે, જો રાજ્ય સરકારો ઇચ્છે તો લૉકડાઉનમાં વધારે કડકાઈ કરી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લૉકડાઉન 4.0 શરૂ થઈ ચૂક્યું છે અને ગુજરાત સરકારે નવેસરથી મળનારી છૂટછાટની જાહેરાત પણ કરી દીધી છે. +text: ચીનની સરકારી ન્યૂઝ એજન્સી શિનહુઆ સાથે વાત કરતા સ્વાયત શિનજિયાંગ પ્રાંતના ચેરમેન શોહરત ઝાકિરે કહ્યું હતું કે વીગરોને 'વ્યવસાયિક શિક્ષણ' આપવાથી આતંકવાદ સામે લડવામાં મદદ મળશે. ટીકાકર્તાઓનું કહેવું છે કે ચીનના આ રાજ્યમાં મુસલમાનોને મોટી સંખ્યામાં ખાસ પ્રકારના કૅમ્પોમાં રાખવામાં આવ્યા છે. જે મુસલમાનો સરકારનો વિરોધ કરે છે, ડીએનએ માટે નમૂના આપવાનો ઇન્કાર કરે, અધિકારીઓ સાથે દલીલ કરે કે લઘુમતીઓની ભાષા બોલે, તેમને આવા કૅમ્પોમાં કોઈપણ આરોપ વગર અનિશ્ચિતકાળ માટે ગોંધી રાખવામાં આવે છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એક સમિતિને ઑગસ્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે શિનજિયાંગમાં લગભગ 10 લાખ મુસલમાનોને એક ખાસ પ્રકારે અટકાયતમાં રાખવામાં આવ્યા છે, જ્યાં તેમને 'ફરી શિક્ષણ' આપવામાં આવી રહ્યું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કોણ છે વીગર? ચીનના શિનજિયાંગ પ્રાંતમાં રહેતા વીગર સમુદાયના એક કરોડથી વધુ લોકો પૈકીના મોટાભાગના મુસલમાન છે. એ લોકો તેમને સાંસ્કૃતિક રીતે મધ્ય એશિયાના દેશોની નજીકના ગણે છે. તેમની ભાષા તુર્કીને મળતી આવે છે. તાજેતરનાં વર્ષોમાં ચીનના બહુમતી વંશીય સમૂહ હાનના લોકોનું શિનજિયાંગમાં મોટા પ્રમાણમાં વસવું એક સંવેદનશીલ મુદ્દો બની ગયું છે. વીગર લોકોને લાગે છે કે હવે તેમની રોજીરોટી અને સંસ્કૃતિ પર જોખમ છે. ક્યાં આવ્યું શિનજિયાંગ? શિનજિયાંગ ચીનની પશ્ચિમે આવેલો દેશનો સૌથી મોટો પ્રાંત છે. તેની સીમા ભારત, અફઘાનિસ્તાન અને મંગોલિયા જેવા અનેક દેશોની સરહદને અડીને આવેલી છે. શિનજિયાંગ કહેવા ખાતર તો તિબેટની માફક એક સ્વાયત ક્ષેત્ર છે, પરંતુ શિનજિયાંગની સરકાર ચીનની સરકારના ઈશારે જ ચાલે છે. આ પ્રાંતનું અર્થતંત્ર સદીઓથી ખેતી તથા વેપાર પર આધારિત રહ્યું છે. ઐતિહાસિક સિલ્ક રૂટને કારણે અહીં સુખશાંતિનું વાતાવરણ રહ્યું છે. વીસમી સદીની શરૂઆતમાં વીગર સમુદાયે થોડા સમય માટે જ શિનજિયાંગને આઝાદ જાહેર કર્યું હતું, પણ 1949ની સામ્યવાદી ક્રાંતિ પછી શિનજિયાંગ પ્રાંત ચીનનો હિસ્સો બની ગયો હતો. શું ચાલી રહ્યું છે શિનજિયાંગમાં? સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એક માનવાધિકાર સમિતિને આ વર્ષના ઑગસ્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે 'સમગ્ર વીગર સ્વાયત ક્ષેત્ર પર ચાંપતી નજર રાખવામાં આવી રહી છે.' સમિતિને એમ પણ જણાવવામાં આવ્યું હતું કે લગભગ દસ લાખ લોકો અટકાયતમાં હોય તેવી રીતે જિંદગી પસાર કરી રહ્યા છે. હ્યુમન રાઈટ્સ વોચ પણ આવા અહેવાલોને સમર્થન આપી રહ્યું છે. માનવાધિકાર સંગઠનોનું કહેવું છે કે ચોક્કસ પ્રકારના અટકાયતી કેમ્પોમાં રાખવામાં આવેલા લોકોને ચીની ભાષા શિખવાડવામાં આવી રહી છે. તેમણે ચીની રાષ્ટ્રપ્રમુખ શી જિનપિંગ પ્રત્યે વફાદારીના સોગંદ લેવાના હોય છે. હ્યુમન રાઈટ્સ વોચના જણાવ્યા મુજબ, વીગર સમુદાયના લોકો સરકારની ચાંપતી નજરનો સામનો કરી રહ્યા છે. એ લોકોનાં ઘરો પર QR કોડ્ઝ લગાવવામાં આવ્યા છે અને ચહેરાની ઓળખ માટે કૅમેરા લગાવવામાં આવ્યા છે. ઘરની અંદર કોણ છે તે અધિકારીઓ ઈચ્છે ત્યારે જાણી શકે છે. બીબીસીને શું જાણવા મળ્યું? શિનજિયાં��થી સીધા સમાચાર મેળવવાનું મુશ્કેલ છે. ત્યાં મીડિયા પર પ્રતિબંધ છે, પણ બીબીસીએ તે ક્ષેત્રમાંથી અનેક અહેવાલો મેળવ્યા છે અને એ કેમ્પોને સગી આંખે નિહાળ્યા છે. બીબીસીના 'ન્યૂઝનાઈટ' કાર્યક્રમે શિનજિયાંગની જેલોમાં રહી ચૂકેલા અનેક લોકો સાથે વાતચીત કરી હતી. એ પૈકીના એક છે આમિર. આમિરે બીબીસીને કહ્યું હતું, "તેઓ મને ઉંઘવા દેતા ન હતા. મને કલાકો સુધી લટકાવી રાખવામાં આવતો હતો. મારી ચામડીમાં સોય ઘૂસાડવામાં આવતી હતી." "ખાસ ઉપકરણ વડે મારા નખ ખેંચવામાં આવતા હતા. ટોર્ચરનો બધો સામાન મારી સામે ટેબલ પર રાખવામાં આવતો હતો, જેથી હું ભયભીત રહું. મને બીજા લોકોની ચીસો પણ સંભળાતી હતી." અઝાત નામના એક ભૂતપૂર્વ કેદીએ કહ્યું હતું, "જ્યાં હું કેદ હતો ત્યાં રાતના ભોજન વખતે લગભગ 1,200 લોકો હાથમાં પ્લાસ્ટિકની વાટકીઓ પકડીને ચીનને ટેકો આપતું ગીત ગાતા હતા." "એ બધા રોબોટ જેવા લાગતા હતા. તેમનો તો આત્મા પણ મરી ગયો હતો. એમના પૈકીના ઘણા લોકોને હું જાણું છું. કાર અકસ્માતમાં પોતાની સ્મૃતિ ગૂમાવી ચૂકેલા લોકો જેવું વર્તન તેઓ કરતા હતા." વીગર સમુદાય દ્વારા હિંસા? ચીનનું કહેવું છે કે તેના પર અલગતાવાદી ઈસ્લામી જૂથોનું જોખમ છે, કારણ કે કેટલાક વીગર લોકોએ ઈસ્લામિક સ્ટેટ જૂથ સાથે હથિયાર ઉઠાવ્યાં છે. શિનજિયાંગની રાજધાની ઉરુમચીમાં 2009માં થયેલાં કોમી હુલ્લડમાં હાન સમુદાયના 200 લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. એ પછી અહીં હિંસા વધી છે. 2014ના જુલાઈમાં પોલીસ સ્ટેશન તથા સરકારી ઓફિસો પર કરવામાં આવેલા હુમલાઓમાં 96 લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. 2013ના ઓક્ટોબરમાં બીજિંગના તિયાનનમેન સ્ક્વેરમાં એક કાર ભીડમાં ઘૂસી ગઈ હતી અને તેમાં અનેક લોકો કચડાઈ ગયાં હતાં. ચીની વહીવટીતંત્રે એ માટે શિનજિયાંગના અલગતાવાદીઓને જવાબદાર ઠરાવ્યા હતા. સરકારની તાજેતરની કાર્યવાહીનું કારણ 2017ના ફેબ્રુઆરીમાં શિનજિયાંગના ઉરુમચીમાં બનેલી છરાબાજીની ઘટના છે. શું કહે છે ચીન? ચીનનું કહેવું છે કે તે શિનજિયાંગમાં 'હિંસક આતંકવાદી ગતિવિધિ' સામે કામ પાર પાડી રહ્યું છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની જીનિવામાં યોજાયેલી એક બેઠકમાં ચીનના અધિકારી હૂ લિયાનહેએ જણાવ્યું હતું કે દસ લાખ લોકોને અટકાયતમાં રાખવાની વાત 'એકદમ ખોટી' છે. ચીનના માનવાધિકાર વિભાગના એક અધિકારીએ તાજેતરમાં કહ્યું હતું, "આ પદ્ધતિ એકદમ યોગ્ય નથી એવું તમે કહી શકો, પણ ધાર્મિક ઉગ્રવાદનો સામનો કરવા માટે આવું કરવું જરૂરી છે." "તેનું કારણ એ છે કે ઈસ્લામી ઉગ્રવાદ સામે લડવામાં પશ્ચિમી દેશો અસફળ રહ્યા છે. બેલ્જિયમ અને પેરિસમાં થયેલા હુમલા તેના પુરાવા છે." શિનજિયાંગ બાબતે ચીન મોટેભાગે કોઈ જાહેર નિવેદન આપતું નથી. એ ઉપરાંત શિનજિયાંગમાં બહારના લોકો તથા મીડિયાના પ્રવેશને સંપૂર્ણપણે નિયંત્રિત કરે છે. શું કરી રહી છે દુનિયા? વીગર સમુદાય પ્રત્યેના ચીનના વલણની વિશ્વભરમાં ટીકા વધી રહી છે, પણ એકેય દેશે ચીનની ટીકા કરવાથી આગળ કોઈ પગલું લીધું નથી. શિનજિયાંગમાં માનવાધિકારના ઉલ્લંઘન સાથે સંકળાયેલી કંપનીઓ તથા અધિકારીઓ પર પ્રતિબંધ લાદવાની હાકલ અમેરિકન કોંગ્રેસની ચીની બાબતોની સમિતિએ ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સમક્ષ કરી છે. અમેરિકન કોંગ્રેસની એ સમિતિએ તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું, "લઘુમતી મુસ્લિમ સમુદાયને અટકાયતમાં રાખવામાં આવી રહ્યો છે. તેમને ત્રાસ આપવામાં આવી રહ્યો છે." "તેમની ધાર્મિક તથા સાંસ્કૃતિક ભાવના પર પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો છે. તેમની દૈનિક જિંદગીના દરેક પાસાં પર સરકારની ચાંપતી નજર છે." સંયુક્ત રાષ્ટ્રના માનવાધિકાર સંગઠનનાં નવાં પ્રમુખ મિશેલ બેશલેટે પણ શિનજિયાંગમાં નિરિક્ષકોને જવા દેવાની પરવાનગી માગી છે. ચીને તેનો સદંતર અસ્વીકાર કરતાં રોષ વ્યક્ત કર્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિવાદોની વચ્ચે ચીને સ્વીકાર્યું છે કે શિનજિયાંગ પ્રાંતમાં વીગર મુસ્લિમોને 'ફરી શિક્ષણ' આપવામાં આવી રહ્યું છે અને તેઓ ખુશ છે. +text: ભારતીય નાગરિક મિઝબા નઇમ કાદરી હાલમાં પાકિસ્તાનમાં રહે છે ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતમાં ઘણા એવા નાગરિકો રહે છે જેમના સંબંધીઓ પાકિસ્તાનમાં છે. પાકિસ્તાનમાં પણ ઘણા એવા લોકો છે જેમના સંબંધીઓ ભારતમાં રહે છે ત્યારે સવાલ એ છે કે નવા બદલાતા રાજનૈતિક સમીકરણોથી આ લોકોને શું અપેક્ષાઓ છે. અમદાવાદના ખાનપુર વિસ્તારમાં રહેતા મોહમ્મદ સલીમ મોહમ્મદ શેખે તેમની પુત્રી નાઝિયાનાં લગ્ન આજથી દસ વર્ષ પહેલાં પાકિસ્તાનના ઉત્તર કરાંચીમાં વસતા નઝીમ સાથે કરાવ્યાં હતાં. છેલ્લા દસ વર્ષમાં તેઓ લગભગ સાત વખત પાકિસ્તાનનો પ્રવાસ કરી ચૂક્યા છે. નાઝિયાનાં લગ્ન પાકિસ્તાનમાં વસતા નઝીમ સાથે થયાં છે તેમનો અનુભવ એવો છે કે પાકિસ્તાનના વિઝા મેળવવામાં એટલી તકલીફ નથી પડતી. પાકિસ્તાનના નાગરિકને ભારત આવવું હોય તો સરળતાથી વિઝા મળતા નથી. સલીમભાઈનાં સાળી પાકિસ્તાનમાં રહે છે પરંતુ તેમને ભારતની મુલાકાત લેવી હોય તો ખૂબ જ કઠિન બાબત છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સલીમભાઈનો મત એવો છે કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે વિઝાની પ્રથા હોવી જ ન જોઈએ. તેમનું માનવું છે કે બન્ને દેશના નાગરિકો સરળતાથી બન્ને દેશમાં વગર વિઝાએ પ્રવાસ કરી શકવા જોઈએ. ભારતીય નાગરિકત્વ મેળવવાનો સંઘર્ષ કિશોરીબહેન ખત્રી બીજું ઉદાહરણ કિશોરીબહેન ઘનશ્યામભાઈ ખત્રીનું છે જેમનાં જેઠાણી પાકિસ્તાનનાં નાગરિક છે. છેલ્લાં 18 વર્ષથી તેમનો 16 સભ્યોનો પરિવાર ભારતમાં આવીને વસ્યો છે. કિશોરીબહેને બીબીસી સાથે વાતચીત કરતા કહ્યું, "અથાક પ્રયત્નોના અંતે પરિવારના 14 સભ્યોને ભારતીય નાગરિકત્વ મળ્યું છે." "જોકે, મને અને મારા જેઠાણીને હજુ પણ ભારતીય નાગરિકત્વ મળ્યું નથી." ઉલ્લેખનીય છે કે કિશોરીબહેનના પિતૃપક્ષના સદસ્યો પાકિસ્તાનના સિંધ પ્રાન્તમાં રહે છે. કિશોરીબહેનને દુઃખ અને ચિંતા એ વાતની છે કે તેઓ સરળતાથી તેમનાં માતાપિતા કે ભાઈબહેનને મળી શક્તાં નથી. તેઓ ઇચ્છે છે કે ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે સંબંધ સુદ્રઢ બને, વિશ્વાસ બંધાય અને બન્ને દેશ વચ્ચેની વિઝા પ્રથા રદ થાય. જેથી પરિવારજનો સરળતાથી એકબીજાને મળી શકે તથા સારા નરસા પ્રસંગે હાજરી આપી શકે. કિશોરીબહેનની બીજી એક ફરિયાદ એ પણ છે કે પાકિસ્તાને પાસપોર્ટની ફી વધારી દીધી છે અને વારંવાર દિલ્હી જવું પડે છે. જેથી ખર્ચ ખૂબ થાય છે, જે સામાન્ય નાગરિકને પોસાય તેમ નથી. આવા સંજોગોમાં ફીમાં ઘટાડો કરવો જોઈએ. કિશોરીબહેન ઇચ્છે છે કે ભારત સરકારે ભારતીય નાગરિકત્વ ઇચ્છતા લોકોની અરજીનો નિકાલ જલદીથી કરવો જોઈએ. પ્રેમથી પાકિસ્તાન સુધીની સફર મિઝબા નઇમ કાદરીએ પાકિસ્તાનના તૈય્યબ સાથે લગ્ન કર્યાં છે આ બધાથી થોડી જુદી કેફિયત છે મિઝબા નઇમ કાદરીની. તેઓ મૂળ ભારતીય છે. તેઓ પાકિસ્તાનના લાહોર સ્થિત તૈય્યબના પ્રેમમાં પડ્યાં અને ગત નવેમ્બરમાં તેમણે લાહોર ખાતે તૈય્યબ સાથે નિકાહ કર્યા. ત્યારથી તેઓ પાકિસ્તાનમાં રહે છે અને તાજેતરમાં વેકેશન પર ભારત આવ્યાં છે. તેઓ કહે છે કે જ્યારથી તેઓ પાકિસ્તાન ગયાં છે ત્યારથી પરિવાર, સંબંધી અને મિત્રવર્તુળમાં રાજકીય ચર્ચામાં એક સામાન્ય સૂર ઉઠતો હતો કે ઇમરાન ખાનને સરકાર રચવા માટે એક ચાન્સ મળવો જ જોઈએ. મિઝબા માને છે કે ઇમરાન ખાન છેલ્લાં 22 વર્ષથી જન સેવામાં લાગ્યા હતા. એ વાતથી તેમના ચાહકો પ્રભાવિત થયા. આખર��� પાકિસ્તાનના નાગરિકોને ઇમરાન ખાનના રાજકીય પક્ષ પાકિસ્તાન તહેરિક-એ-ઇન્સાફને મહત્તમ બેઠકો આપી સરકાર રચવાની તક આપી છે. મિઝબાના હિસાબે ઇમરાન ખાનની સરકારે પાકિસ્તાનનો સામાજિક અને આર્થિક વિકાસ ઉપરાંત ભારત સાથેના સંબંધો વધુ મજબૂત કરવા જોઈએ. જેથી બન્ને દેશના નાગરિકોને વધુ સવલત મળે અને એકબીજાની નજીક આવી શકે. થોડા સમય પહેલાં ભારતીય જાસૂસી સંસ્થા રિસર્ચ એન્ડ ઍનાલિસિસ વિંગના ભૂતપૂર્વ વડા એ. એસ. દૌલત અને પાકિસ્તાનની જાસૂસી સંસ્થા ઇન્ટર સર્વિસીઝ ઇન્ટેલિજન્સના ભૂતપૂર્વ ડાયરેકટર જનરલ અસદ દુરાની લિખિત પુસ્તક 'સ્પાય ક્રોનિકલ્સ' લૉન્ચ થયું હતું. તેમાં ઉલ્લેખ કરાયો છે કે ભારત અને પાકિસ્તાનના નાગરિકો કે જેમના સંબંધીઓ બન્ને દેશોમાં રહે છે, તેમની ઇચ્છા છે કે પાકિસ્તાનમાં જે નવી સરકાર રચાય તે ભારત સાથે એટલા સંબંધ મજબૂત કરે કે બન્ને દેશમાં પ્રવાસ કરવા વિઝાની જરૂર જ પડે નહીં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વઝીર-એ-આઝમ મતલબ કે વડા પ્રધાન તરીકે ઇમરાન ખાન પાકિસ્તાનની કમાન સંભાળી છે ત્યારે બન્ને દેશ વચ્ચે સંબંધ કેવા રહેશે એ મહત્ત્વપૂર્ણ બાબત બની રહેશે. +text: ભાજપના ચૂંટણી વચનોથી લઇને સરકારની નિષ્ફળતા અંગે પોતાનો મત વ્યક્ત કર્યો હતો. તો ગુજરાતમાં રાહુલ ગાંધીને મળી રહેલા પ્રતિસાદ મુદ્દે પણ વાત કરી હતી. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે : મોદી સરકારને કઈ રીતે મૂલવો છો? સવર્ણોને અનામત મળવી જોઈએ : શંકરસિંહ વાઘેલા શંકરસિંહ વાઘેલાએ કહ્યું કે નેતાઓએ જાહેર જીવનમાં બોલતા પહેલાં વિચારવું જોઇએ. લોકશાહીનું દુર્ભાગ્ય છે કે તેમને નોકરશાહોને પગલે ચાલવું પડે છે. બહું ઓછા રાજકારણીઓ હોય છે કે જેમને નોકરશાહો સાથે કામ લેતા આવડતું હોય છે. ભાજપમાં નોકરશાહો પાસેથી કામ લઈ શકે એવા કોઠાસૂઝવાળા રાજકારણીઓનો અભાવ છે. આ અંગે વાત કરતા તેમણે કોઈ પણ વ્યક્તિ વિશેષ પર વાત કરવાનો ઇન્કાર કરી દીધો હતો. તેમણે કહ્યું, ''સરકારની નિષ્ફળતાનું કારણ નોકરશાહો જ હોય.'' રાહુલના પ્રચાર અંગે ''વ્યક્તિ તરીકે રાહુલ ગાંધી ખુબ સારા માણસ છે. તેમનામાં કોઈ એબ નથી. રાહુલ નિર્દોષ માણસ છે. માનવતાવાદી માણસ છે. રાહુલ જેવું માને છે એવું જ બોલે છે. રાહુલ ગાંધી ક્રૂર નથી. એ ઘણું કરવા માગે છે. જોકે, કાર્ય કરવાનો આધાર તેમની આસપાસના માણસો પર છે. લોકોની સાચી-ખોટી વાત સમજવા પાછળ અનુભવ ��ામે લાગતો હોય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીના ફેસબુક લાઇવમાં શંકરસિંહ વાઘેલાએ વિવિધ મુદ્દે ચર્ચા કરી હતી. +text: સંજીતા ચાનુએ મહિલાના 53 કિલો વર્ગમાં આ સ્પર્ધા જીતીને ભારતને બીજો ગોલ્ડ મેડલ અપાવ્યો છે. તેમણે કુલ 192 કિલો વજન ઉઠાવીને ગોલ્ડ મેડલ પોતાના નામે કર્યો હતો. 5 એપ્રીલના રોજ મીરાબાઈ ચાનૂએ ભારત તરફથી રમતા પહેલો ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. જે બાદ સંજીતા પર ભારતમાંથી બધા લોકોની મીટ મંડાયેલી હતી. સંજીતાએ જોરદાર પ્રદર્શન કરતાં કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં બીજી વખત ગોલ્ડ મેડલ પોતાના નામે કર્યો છે. કોણ છે સંજીતા ચાનૂ 24 વર્ષની સંજીતા ચાનુ ગોલ્ડ મેડલનો સ્વાદ તો પહેલાં જ ચાખી ચૂકી છે. ગ્લાસગોમાં યોજાયેલી કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં જ્યારે બધાની નજર ભારતના પહેલા મેડલ પર હતી. તે સમયે સંજીતાએ ભારતને પહેલો ગોલ્ડ મેડલ અપાવ્યો હતો. રમતો માટે પાવરહાઉસ ગણાતા મણિપુરમાંથી જ સંજીતા આવે છે. ભારતને ઑસ્ટ્રેલિયામાં રમાઈ રહેલી ગોલ્ડકોસ્ટ કૉમનવેલ્થમાં પહેલો ગોલ્ડ મેડલ અપાવનાર મીરાબાઈ ચાનુની જેમ જ સંજીતા પણ કુંજારાની દેવીથી ખૂબ જ પ્રભાવીત છે. કુંજરાની દેવીએ વેઇટ લિફટિંગમાં ભારતનું નામ રોશન કર્યું હતું. ભારતીય રેલવેની કર્મચારી સંજીતાનો સ્વભાવ શરમાળ છે પરંતુ જ્યારે મેદાનમાં ઉતરે છે તો તેનું અલગ જ સ્વરૂપ જોવા મળે છે. માત્ર 20 વર્ષની ઉંમરે સંજીતાએ 48 કિલો વર્ગમાં 173 કિલો વજન ઉઠાવીને કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. સરકાર સામે લડાઈ અને મેડલથી જવાબ જો સંજીતા બે કિલોગ્રામ વધુ વેઇટ લિફ્ટ કરતાં તો કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં રેકોર્ડ બની જાત. જોકે અંગત રીતે તેઓ ઘણાં ઉતાર-ચડાવથી પસાર થયાં છે. ઘણા મેડલ જીતી ચૂકેલાં સંજીતા 2017માં એ સમયે સમાચારોમાં આવ્યાં જ્યારે અર્જુન ઍવૉર્ડની યાદીમાં તેમનું નામ નહોતું. તે પછી તેમણે કોર્ટનો દરવાજો ખખડાવ્યો. અર્જુન ઍવૉર્ડ તો સંજીતાને ન મળ્યો પરંતુ ગયા વર્ષે કૉમનવેલ્થ વેઇટ લિફ્ટિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં 53 કિલો વર્ગમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતીને તેમણે જવાબ આપ્યો હતો. કૉમનવેલ્થ 2018માં ભારત માટે પહેલો ગોલ્ડ મેડલ લાવનાર મીરાબાઈ ચાનુ અને સંજીતા વચ્ચે ઘણી સ્પર્ધા રહે છે. ગ્લાસગો કૉમનવેલ્થમાં સંજીતાએ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો તો મીરાબાઈને સિલ્વર મેડલ મળ્યો હતો. પરંતુ આ બન્ને વેઇટ લિફ્ટર સારા મિત્રો પણ છે. તમે અમ���ે ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑસ્ટ્રેલિયામાં રમાઈ રહેલી ગોલ્ડકોસ્ટ કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ભારતનાં ખાતામાં બીજો ગોલ્ડ મેડલ આવ્યો છે. +text: મહારાષ્ટ્રમાં 19 મે બપોર સુધી 35058 કેસો છે અને મહારાષ્ટ્રમાં કુલ 1249 લોકોનાં મૃત્યુ થયા છે. મુંબઈમાં કોરોના વાઇરસનો સૌથી વધારે પ્રકોપ છે અને મુંબઈ શહેરમાં 21,335 કેસો સામે આવ્યા છે તથા 757 લોકોનાં મૃત્યુ થયા છે. ચીનના વુહાન શહેરની જેમ મુંબઈ કોરોના સામે ઝઝૂમી રહ્યું છે ત્યારે અહીં ચીનની કોવિડ-19 હૉસ્પિટલનું મૉડલ અપનાવવામાં આવ્યું છે. વીડિયોમાં જુઓ કેવી છે મુંબઈની આ કૉવિડ-19 હૉસ્પિટલો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના મહામારીની ભારતમાં સૌથી વ્યાપક અસર મહારાષ્ટ્રમાં છે અને સૌથી વધારે કેસો મુંબઈમાં છે. +text: માન્યતા છે કે ઍન્ટિબાયૉટિકના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પીવાથી દવાની અસર યોગ્ય રીતે થતી નથી કેટલીક ગર્ભવતી મહિલાઓને દારૂનો આગ્રહ કરવામાં આવે ત્યારે ગર્ભાવસ્થા છૂપાવવા માટે એવું બહાનું કરતી હોય છે કે તેઓ ઍન્ટિબાયૉટિક લઈ રહી છે. આવી રીતે તે દારૂ પીવાની પણ ના કહી દે છે અને પોતે ગર્ભવતી છે તે વાત પણ છૂપાવે છે. કેટલાક લોકો માને છે કે ઍન્ટિબાયૉટિકના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પીવામાં આવે તો દવાની અસર યોગ્ય રીતે થતી નથી. વળી કેટલાક લોકો તો એવો અભિપ્રાય આપે છે કે ઍન્ટિબાયૉટિકના કોર્સ વખતે દારૂનું સેવન કરવામાં આવે તો તેનાં પરિણામો ખરાબ હોઈ શકે છે. લંડનની જેનીટૂર્નરી ક્લિનિકે આ વિષય પર 300થી વધુ લોકો પર સરવે કર્યો હતો. 81 ટકા લોકો એવું માનતા હતા કે દારૂ પીવાથી ઍન્ટિબાયૉટિકની અસર નથી થતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બીજી તરફ 71 ટકા લોકો એવું માનતા હતા કે ઍન્ટિબાયૉટિક લઈ રહ્યા હોય ત્યારે દારૂ પીવાથી ઘણી આડઅસરો થાય છે. શું કહે છે ડૉક્ટરો? લંડનની જેનીટૂર્નરી ક્લિનિકે આ વિષય પર 300થી વધુ લોકો પર આ બાબતે સરવે કર્યો હતો વાસ્તવિકતા એ છે કે ઍન્ટિબાયૉટિક સાથે જોડાયેલી આ બન્ને માન્યતાઓ તદ્દન ખોટી છે. ડૉક્ટરો એવું માને છે કે આ પ્રકારની માન્યતા લોકોને દારૂથી દૂર રાખે છે તેથી તેઓ આ માન્યતાને પ્રોત્સાહન આપે છે. આમ કરવાથી દર્દી સમય પર અને પરેજી રાખી દવા લેતા રહે છે. સાચી વાત એ છે તે મોટાભાગની ઍન્ટિબાયૉટિક પર આલ્કોહોલની કોઈ અસર થતી નથી. જોકે, કેટલીક એવી પણ ઍન્ટિબાયૉટિક છે જેના કોર્સ દરમિયા��� દારૂ ન પીવો હિતાવહ છે. સેફાલોસ્પોરિન સેફોટેટાન નામની ઍન્ટિબાયૉટિક લેતી વખતે તમે દારૂનું સેવન કરતા હોવ તો તેના કારણે શરીરને નુકસાન પહોંચી શકે છે. આ દવા અને દારૂનાં મિશ્રણના કારણે એસિટલ્ડિહાઇડ નામનું રસાયણ બને છે. જેના કારણે ચક્કર આવવાં, ઊલટી થવી, ચહેરાનો રંગ બદલવો, માથાનો દુખાવો, શ્વાસોચ્છવાસની સમસ્યા અને છાતીમાં દુખાવાની સમસ્યા થઈ શકે છે. આવી જ સમસ્યા ત્યારે થઈ શકે છે જ્યારે તમે ડાઇસલ્ફિરમ નામની દવા લઈ રહ્યા હોવ. આ દવા શરાબની લત છોડાવવા માટે આપવામાં આવે છે. આ દવાનાં લક્ષણો એટલા માટે એવાં રાખવામાં આવે છે કે દર્દી તેના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પીવે તો તેને આ સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે અને અંતે તે દારૂ પીવાની લત છોડી દે છે. દારૂથી પરેજીની સલાહ ડૉક્ટરો એવું માને છે કે આ પ્રકારની માન્યતા લોકોને દારૂથી દૂર રાખે છે મેટ્રૉનિડાઝોલ નામની ઍન્ટિબાયૉટિકના કોર્સ દરમિયાન પણ દારૂ ન પીવાની ચેતવણી આપવામાં આવે છે. દાંતમાં ઇન્ફૅક્શન, પગની ઈજાઓ અને અન્ય ઈજાઓના ઇલાજ માટે આ દવા આપવામાં આવે છે. મેટ્રૉનિડાઝોલના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પીવામાં આવે તો ચક્કર આવવા, ઊલટી થવી, માથાનો દુખાવો, અને છાતીમાં દુખાવો થઈ શકે છે. જોકે, ફિનલેન્ડમાં વર્ષ 2003માં થયેલાં એક સંશોધનમાં એવું તારણ મળ્યું છે કે મેટ્રૉનિડાઝોલ લેતા હોઈએ ત્યારે દારૂ પીવામાં આવે તો તેની કોઈ આડઅસરો થતી નથી. જોકે, ડૉક્ટરો એવી જ સલાહ આપે છે કે આ દવાના સેવન દરમિયાન દારૂથી દૂર રહેવું જોઈએ. ટિનિડાઝૉલ, લાઇનેઝૉલિડ અને એઝિથ્રૉમાઇસિન ધરાવતી ઍન્ટિબાયૉટિક પ્રિસ્ક્રાઇબ કરતી વખતે પણ ડૉક્ટરો દારૂથી પરેજી પાળવાનું કહે છે. કેટલીક એવી પણ ઍન્ટિબાયૉટિક છે જેના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પી શકાય છે. આવી દવાઓની યાદી બહુ લાંબી છે. આ ઍન્ટિબાયૉટિકના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પીવાથી કોઈ આડઅસર નથી થતી પરંતુ બીમારીથી છૂટકારો મેળવવામાં વધુ સમય લાગી શકે છે. શું છે કારણ? કેટલીક એવી પણ ઍન્ટિબાયૉટિક છે જેના કોર્સ દરમિયાન દારૂ પી શકાય છે ઍન્ટિબાયૉટિકનો ઉપયોગ ઘણી બિમારીઓ માટે થાય છે. ઘણી ઍન્ટિબાયૉટિકનો ઉપયોગ તો સેક્સ્યુઅલ ઇન્ફેક્શનના નિદાન માટે થાય છે. આવા દર્દીઓને ડૉક્ટર દારૂ ન પીવાની સલાહ આપે છે. ઍન્ટિબાયૉટિકના સેવન દરમિયાન દારૂ ન પીવો જોઈએ તેવી માન્યતા સ્વાસ્થ્ય માટે સારી તો છે જ કારણ કે નુકસાન થવાના ડરથી લોકો દારૂ નથી પીતા. હવે આ માન્યતાને ખોટી ઠ��રવવામાં આવશે તો સ્વાભાવિક છે કે તેઓ દારૂ પીવાની ના કહેશે તો મિત્રો તેમને દારૂ ન પીવાનું કારણ પૂછશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લોકો ઘણીવાર મૂંઝવણમાં હોય છે કે તેઓ ઍન્ટિબાયૉટિક દવાનું સેવન કરી રહ્યા હોય તો તેમણે દારૂ પીવો જોઈએ કે નહીં? +text: એસ જયશંકર અને રાહુલ ગાંધી આ મુદ્દે હવે વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરે રાહુલ ગાંધીને જવાબ આપ્યો છે અને સાથે જ રાહુલ ગાંધીને પૉઇન્ટ ટૂ પૉઇન્ટ વિદેશનીતિ પણ સમજાવી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરે ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે અમેરિકા, રશિયા, જાપાન જેવા દેશોના ભારત સાથે સંબંધ મજબૂત છે. આ દેશો સાથે સતત સમિટ અને અનૌપચારિક મિટિંગ થતી રહે છે. તેમણે લખ્યું છે કે અફઘાનિસ્તાનમાં પરિયોજનાઓ પૂર્ણ થઈ છે, પ્રશિક્ષણ વધારવામાં આવ્યું છે. ભુતાન હવે ભારતને મજબૂત સુરક્ષા અને વિકાસના ભાગીદાર તરીકે જુએ છે. હવે 2013ની જેમ હવે તેઓ રાંધણગૅસ વિશે ચિંતા કરતા નથી. વિદેશમંત્રીએ એમ પણ લખ્યું કે વર્ષ 2008થી 2014ની સરખામણીએ 2014માં બૉર્ડર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને મજબૂત કરવા માટે બજેટ 280 ટકા વધ્યું છે. રસ્તાના નિર્માણમાં 32%, પૂલનિર્માણમાં 99% અને ટનલના નિર્માણમાં છ ગણી વધારે ઝડપ વધી છે. રાહુલ ગાંધીને જવાબ આપતાં તેમણે કહ્યું છે કે બાંગ્લાદેશ સાથે લૅન્ડ બાઉન્ડરીવિવાદનું સમાધાન કરી લેવામાં આવ્યું છે. બાંગ્લાદેશ સાથે સંબંધ સુધર્યા છે અને મજબૂત થયા છે. નોંધનીય છે કે કૉંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કરીને દેશની વિદેશનીતિ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે લખ્યું હતું કે વર્ષ 2014 બાદ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ભૂલો અને અવિવેકપૂર્ણ નિર્ણયોથી ભારત મૌલિકરૂપે નબળું પડી ગયું છે અને આપણે અસુરક્ષિત બની ગયા છીએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ શુક્રવારના રોજ ટ્વીટ કરીને નરેન્દ્ર મોદી સરકારની વિદેશનીતિ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે એક વીડિયો પણ જાહેર કર્યો હતો. +text: બીબીસીએ તેનાં કારણો જાણવાની કોશિશ કરી. આ અંગે અર્થશાસ્ત્રી વિવેદ કૌલે જે કહ્યું તે અમે તમને અહીં જણાવીએ છીએ. આટલા મોટા બજારમાં નુકસાન થવાનું કારણ શું છે? એક અબજથી વધુ મોબાઇલ ગ્રાહકો સાથે ભારત દુનિયાના સૌથી મોટા દૂરસંચાર બજારોમાંનું એક છે. તેમ છતાં કંપનીને જે નુકસાન થઈ રહ્યું છે તેનાં બે કારણ છે. જિયો ભારતની સૌથી મોટી ટેલિકૉમ સેવા છે પહેલું એ કે ઘણાં વર્ષો સુધી ટેલિફોન કૉલની કિંમત ઘટતી હોવા છતાં તેના ડેટાની કિંમત સતત વધતી રહી. પરંતુ ત્રણ વર્ષ અગાઉ જ્યારે રિલાયન્સ જિયો આવી તો બધું બદલાઈ ગયું. જિયો આવતાં ડેટાની કિંમતમાં ધરખમ ઘટાડો થયો અને તેણે વૉઇસના માર્કેટને ડેટાના માર્કેટમાં બદલી નાખ્યું. પરિણામ એ આવ્યું કે ભારત ડેટા મામલે દુનિયાનો સૌથી સસ્તો દેશ બની ગયો. પરંતુ એ સાથે જ ભારતીય બજારમાં પહેલાંથી મોજૂદ કંપનીઓને ઘણી અસર થઈ. તેઓએ રિલાયન્સની કિંમતને અનુરૂપ પોતાના પ્લાન લાવવા પડ્યા. તેના કારણે તેમને ઓછો લાભ થયો અથવા તો પછી નુકસાન થયું. બીજું કારણ તેનાથી પણ મહત્ત્વનું છે. એ છે એડજસ્ટેડ ગ્રૉસ રેવન્યુ (એજીઆર)નો મામલો. તેનો મતલબ કે દૂરસંચાર કંપનીઓએ પોતાની કમાણીનો એક ભાગ સરકારના દૂરસંચાર વિભાગને આપવો પડશે. જોકે ટેલિકૉમ કંપનીઓ અને સરકાર વચ્ચે એજીઆરની પરિભાષાને લઈને 2005થી મતભેદ રહ્યા છે. કંપનીઓ ઇચ્છે છે કે માત્ર ટેલિકૉમથી મળતાં ભંડોળનો તેમાં સમાવેશ કરાય. પરંતુ એજીઆરને લઈને સરકારની વ્યાપક પરિભાષા રહી છે. સરકાર બિનટેલિકૉમ રાજભંડોળ જેમ કે જમા પર મેળવેલું વ્યાજ અને સંપત્તિના વેચાણને પણ તેમાં સામેલ કરવા માગે છે. હાલમાં સુપ્રીમ કોર્ટે સરકારના હકમાં નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. તેનો મતલબ એ છે કે ટેલિકૉમ કંપનીઓ એજીઆરના 83,000 કરોડ રૂપિયા સરકારને ચૂકવશે. તેમાં માત્ર વોડાફોન ઇન્ડિયાનો ભાગ 40,000 કરોડ રૂપિયા છે. આ નવી ફી જોતાં એ સ્પષ્ટ છે કે કંપનીઓને થઈ રહેલું નુકસાન હવે વધી જશે. શું વોડાફોન સાચેજ ભારત છોડી દેશે? વોડાફોનના સીઈઓ નિક રીડે અગાઉ કહ્યું હતું કે કંપનીને ભારત છોડવું પડી શકે છે હવે સૌથી પહેલાં તો એ સવાલ થાય કે કંપનીઓ પાસે આટલા બધા પૈસા ક્યાંથી આવશે? અને આ જ સવાલ દરેક ટેલિકૉમ કંપનીઓ પણ પૂછી રહી છે. આ અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં જ વોડાફોનના સીઈઓ નિક રીડે ચેતવણી આપી હતી કે જો સરકાર દૂરસંચાર ઑપરેટરો ભારે ભરખમ ટૅક્સ અને ફીનો બોજ નાખવાનું બંધ નહીં કરે તો ભારતમાં કંપનીઓના ભવિષ્ય પર સંકટ આવી શકે છે. વોડાફોને ભારતમાં આઇડિયા સાથે સંયુક્ત સાહસ કર્યું હતું. હવે તે અહીં વોડાફોન-આઇડિયાના નામથી ઓળખાય છે. ભારતીય ટેલિકૉમ બજારમાં રાજસ્વ (રેવન્યૂ)ના મામલામાં તેની ભાગીદારી 29 ટકા છે. મંગળવારે તેમણે કહ્યું હતું, "અસહયોગી રેગ્યુલેશન અને વધુ ટૅક્સને કારણે અમા��ા પર મોટો નાણાકીય બોજ છે. અને અધૂરામાં પૂરું સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી અમારા માટે નકારાત્મક નિર્ણય આવ્યો છે." પરંતુ એક દિવસ બાદ તેમણે સરકારની માફી માગતાં કહ્યું કે ભારતમાંથી નીકળવાની કંપનીની કોઈ યોજના નથી. પરંતુ સાચું એ છે કે આ માફી સિવાય પણ સૌથી મોટો મુદ્દો એ છે કે વોડાફોને ભારતમાં પોતાના રોકાણની કિંમત શૂન્ય દર્શાવી છે. સાથે જ એ પણ ચર્ચા છે કે હવે વોડાફોન-આઇડિયામાં વધુ રોકાણ માટે વોડાફોન કે આદિત્ય બિરલા સમૂહ ઉત્સુક નથી. આથી જ્યાં સુધી કંપનીના માલિકો પોતાનું વલણ બદલે નહીં અને ભારતમાં વધુ રોકાણ ન કરે તો ભારતીય બજારમાંથી કારોબાર સમેટવાની શક્યતા પ્રબળ થઈ જાય છે. ધંધાકીય રીતે આ કેટલું ખરાબ? જો વોડાફોન જેવી મોટી કંપની દેશ છોડવાનો નિર્ણય કરે તો ભારતની આંતરરાષ્ટ્રીય છબિ પર મોટી અસર થઈ શકે છે. આ માત્ર સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને લઈને નથી. વાસ્તવિકતા એ છે કે ગત દસ વર્ષથી વોડાફોન અને ભારત સરકાર વચ્ચે ટૅક્સનો મુદ્દો ચાલી રહ્યો છે. માટે જો વોડાફોન જેવી બ્રાન્ડ ભારતમાંથી પોતાની દુકાન સમેટી લેશે તો અન્ય રોકાણકારો માટે પણ ચિંતાનો વિષય રહેશે જે ભારતમાં રોકાણ કરવા માગે છે. આવી કંપનીઓ ભારતમાં રોકાણ કરતાં પહેલાં બે વાર વિચારશે. શું વોડાફોન-આઇડિયાના ગ્રાહકોએ ચિંતા કરવાની જરૂર છે? તરત નહીં, પરંતુ એવું બની શકે કે આ કંપનીઓના ભારત છોડ્યા બાદ ટેલિકૉમ સેક્ટરમાં કિંમત વધી જશે અને વધેલી કિંમતનો બોજ તેમના પર પડશે. પરંતુ કિંમતો વધવાનો હંમેશાં ખોટો અર્થ ન કાઢી શકાય. હકીકત એ પણ છે કે બજારમાં હરીફાઈ કરવાનો આ એકમાત્ર રસ્તો છે. ભારતમાં ટેલિકૉમ કંપનીઓ, અને ખાસ કરીને વોડાફોનના રહેવા અને વધવા માટે આવું થવું જરૂરી છે. હકીકત એ છે કે વોડાફોનના જવાથી દેશમાં માત્ર બે મોટા ઑપરેટર બચશે અને કોઈ પણ બજારમાં માત્ર બે કંપનીઓ વચ્ચે સ્પર્ધા થાય તો ગ્રાહકો માટે સારું ન કહેવાય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દૂરસંચાર ઉદ્યોગની સ્થિતિ પરની આશંકાઓને વધુ મજબૂત કરતાં ભારતની સૌથી મોટી ટેલિકૉમ કંપનીઓમાં સામેલ વોડાફોન-આઇડિયાની બીજી ત્રિમાસિકમાં રિકૉર્ડ 74,000 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે. +text: ઠંડીની મોસમમાં તમારી નિયમિતતા જાળવી રાખતી અમુક રીતો જાણવી છે જરૂરી પરંતુ, ઘણીવાર પોતાની કાળજી સાથેસાથે રોજિંદા જીવનનું સંતુલન કેવી રીતે જાળવી રાખવું તે સમજવું મુશ્ક���લ છે. વેલનેસ એક્સપર્ટ નાદિયા નારાયણ અને કેટીયા ફિલીપ્સ કહે છે કે રોજિંદી રીતભાતને નિયમિત રીતે અનુસરવાથી આજના આધુનિક સમયમાં પણ આપણે તાલ મિલાવી શકીએ છીએ. 1) ચા-કૉફી અને ધ્યાન દિનભરના કાર્યોમાં જોડાઈ જતા પહેલાં, જેટલી વાર સુધી ચા કે કૉફી ઉકળે એટલી જ વારમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકાય. વ્યસ્ત સવારે સ્થિરતા માટે સમય શોધવો મુશ્કેલ હોઈ શકે છે પરંતુ કશુંક કામ કરતી વખતે વચ્ચે જ આવી પળો શોધી શકાય છે. દિવસનાં કાર્યોમાં જોડાઈ જતા પહેલાં, જેટલી વાર સુધી ચા કે કૉફી ઊકળે એટલી જ વારમાં ધ્યાન કેન્દ્રીત કરી શકાય. મતલબ એવો સ્થિર સમય જેમાં તમે કશું જ નથી કરી રહ્યા, માત્ર જુઓ કે તમારા વિચારો ક્યાં કેન્દ્રીત થાય છે. સવારે ઘર છોડતાં પહેલાં આપણે ઘરની બહાર શું ચાલે છે એના વિશે વિચારીએ છીએ - પરંતુ તમે અંદર શું વિચારો છો એ પર ધ્યાન દોરીને બાકીનો દિવસ તમારો કેવો જવાનો છે એ બાબતમાં જાગૃત થઈ શકાશે. 2) પથારી વાળવી સવારે પથારી ગોઠવવી અને બેડરૂમ ઠીક કરવું એ પોતાની જાત-સંભાળ અને શિસ્તતા દર્શાવે છે. આ એ નાની રીતોમાંથી એક છે જેનું એટલું મહત્ત્વ નથી, છતાં તમે બાકીનો દિવસ કેવી રીતે સક્રિય રહેવાના છો એ બદલવાની શક્તિ રાખે છે. સવારે પથારી ગોઠવવી અને બેડરૂમ ઠીક કરવું એ પોતાની જાત-સંભાળ અને શિસ્તતા દર્શાવે છે. તમારી જાતનું અને આસપાસના વાતાવરણનું ધ્યાન રાખવાની ટેવ બીજા બધા કામો પર પણ અસર કરશે. ઉપરાંત, ઘરે પરત ફર્યા બાદ તમારો બેડરૂમ તમને સારો લાગશે અને શિયાળાની ઠંડી રાતને થોડી તો હૂંફાળી કરશે જ. 3) ઑફિસના કપડાં તરત બદલો દિનભરના કાર્યો અને કપડાનો થાક તમને આરામના અનુભવથી વંચિત રાખે છે જયારે સાંજે તમે ઘરે પાછા આવો ત્યારે બની શકે કે સીધો રસોડામાં પ્રવેશ કરો, તમારા સાંજનાં કાર્યો અને બાળકો સાથે વ્યસ્ત થઈ જાઓ. આવું કરવાથી બની શકે કે દિનભરનાં કાર્યો અને કપડાનો થાક તમને આરામના અનુભવથી વંચિત રાખે અને તમે છૂટછાટ પણ ગુમાવો. એટલા માટે સાંજે ઘરે પરત ફર્યા બાદ સૌ પહેલું કામ ઘરના આરામદાયક કપડાં પહેરો, જે તમને હૂંફ આપશે. 4) શાંતિ માટે શિયાળુ સ્નાન શિયાળામાં દિનભરના થાક પછી ઉષ્ણતા અનુભવવા માટે આ ઉત્તમ રીત છે. આપણા દિવસને શાંત કરવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે સ્નાન લેવું. શિયાળામાં તો દિનભરના થાક પછી ઉષ્ણતા અનુભવવા માટે આ ઉત્તમ રીત છે. મીણબત્તીના હળવા પ્રકાશમાં સ્નાન લેવાથી જે સૌમ્ય અંધકારની અનુભૂતિ થાય છે તે ત���ને સ્નાન પછીનાં કાર્યોમાં પરોવાઈ જવાનું ઇંધણ પૂરું પાડશે. એમાં પણ જો નહાવાના પાણીમાં થોડાં તેલનાં ટીપાં કે ઘરેલું મીઠું કે સુગંધ ભેળવવાથી ચાર ચાંદ લાગી જશે. 5) અન્ય લોકોને 'આપવાની' કળા હંમેશાં સાથે છુટ્ટા પૈસા રાખો, જેને પણ મદદની જરૂર હોય એમને તમારા હાથે દાન કરો. વર્ષોથી આ કહેવાતું આવ્યું છે કે અન્ય લોકોને કરાતી સહાય, કંઈક આપવાનો ભાવ ઉત્તપન્ન કરે છે અને એ જીવનનું મુખ્ય પાસું છે. તેનાથી પોતાના અનુભવો સિવાયનો પરિપ્રેક્ષ્ય મેળવવામાં મદદ મળે છે અને સ્વકાળજી પણ વિકસે છે. સામાન્ય રીતે લોકો બૅંક દ્વારા સીધું દાન કરી દેવાનો અનુકૂળ રસ્તો શોધી કાઢે છે, પરંતુ તેનાથી જરૂરિયાતમંદ લોકો સાથેનો આપણો સંપર્ક છૂટે છે અને જેમને ખરેખર મદદની જરૂર છે એમના સુધી પહોંચી શકાતું નથી. ઉત્તમ રીત એ છે કે હંમેશાં સાથે છુટ્ટા પૈસા રાખો, જેને પણ મદદની જરૂર હોય એમને તમારા હાથે દાન કરો. અથવા જો તમે પૈસા આપવાનું પસંદ નથી કરતા તો શેરી-ટ્રાફિક સિગ્નલ પર રહેતાં લોકોને ગરમ મોજાં પણ લઈને આપી શકો છો. રોજિંદા જીવનમાં દયાભાવ રાખવાથી આપણે જીવનની મહત્ત્વપૂર્ણ બાબતોની પ્રશંસા કરતાં શીખીશું અને જીવન સુંદર લાગશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આપણને બધાને તંદુરસ્ત અને તણાવમુક્ત જીવનશૈલી પસંદ છે. ખાસ કરીને શિયાળાના ઠંડા અને ટૂંકા દિવસોમાં. +text: રાજસ્થાનનાં રહેવાસી મીના રેગર આ સવાલ કરે છે, જેના પરિવારને, દીકરીઓને હાથે પિતાના અંતિમ સંસ્કાર કરાવવાની સજા ભોગવવી પડી છે. મીનાનું પિયર બૂંદીમાં છે અને તેઓ કોટામાં પોતાના સાસરે રહે છે. તેમના પિતા દુર્ગાશંકરનું અવસાન જુલાઈ મહિનામાં થયું હતું. જ્યારે મીના અને તેમની ત્રણ બહેનોએ પોતાના પિતાના અંતિમ સંસ્કાર કરવાનો નિર્ણય લીધો તો તેઓને સમાજમાંથી બહિષ્કૃત થવું પડ્યું અને વધુમાં એ મુશ્કેલ ઘડીમાં તેમના સંબંધીઓ પણ તેમને એકલાં છોડીને ચાલ્યા ગયા. મીના જણાવે છે, "ઘરનો ખર્ચ પિતાને માથે હતો, પરંતુ 2012માં તેઓ લકવાગ્રસ્ત થઇ ગયા. ત્યારથી ઘરની આર્થિક હાલત ખરાબ થવા લાગી હતી." ''એ પરિસ્થિતિમાં, મા અને અમે ચાર બહેનોએ મળીને જેમ-તેમ કરીને ઘર સંભાળ્યું. ત્યારે કોઈએ અમારી મદદ કરી નહોતી. કોઈક રીતે બહેનોનાં લગ્ન થયાં અને સાસરીયા તરફથી મદદ મળી." શું તમે આ વાંચ્યું? "એક વાર પિતાજીએ કહ્યું હતું કે આપણા મુશ્કેલ સમયમાં કોઈએ આપણી મદદ નથ��� કરી. તમે સહુ બહેનોએ મળીને જ પરિસ્થિતિ સંભાળી છે. એટલે મારા અગ્નિસંસ્કાર તમે જ કરજો. કદાચ એમને ખબર પણ જ હતી." પરંતુ મીના અને તેની બહેનોએ આ હિંમત કરવાની કિંમત ચૂકવવી પડી અને જે દિવસે પિતાના અંતિમ સંસ્કાર થયા તે જ દિવસે સમાજે પરિવારનો બહિષ્કાર કરીને તેમને સમાજની બહાર કાઢી મૂક્યાં. મીના કહે છે, "જ્યારે પિતાની અર્થી તૈયાર કરવામાં આવી તો અમે બહેનો તેમને કાંધે ઉઠાવવા માટે આગળ આવી. આ જોઈને સહુ અચંબામાં પડી ગયા અને અમને ટોકવા લાગ્યા. ત્યારે અમે જણાવ્યું કે અમારા પિતાની આ જ ઇચ્છા હતી પરંતુ અમારા પરિવારજનો જ એનો વિરોધ કરવા લાગ્યા." "મારા કાકા-મોટાબાપા સુદ્ધાંએ કહ્યું કે છોરીઓ એમ જ ઊભી થઈ ગઈ છે. અમે લોકો શું મરી ગયા છીએ! એ પછી પપ્પાની ચિતાને કાંધ આપતા પહેલાં જ એ લોકો જતા રહ્યા." સમાજમાંથી બહિષ્કાર પરંતુ, વાત એટલે પૂરી થઈ નહીં. જ્યારે ચારેય બહેનો પોતાના ખભા ઉપર પોતાના પિતાના શબને લઈ જઈ રહી હતી ત્યારે આખું ગામ સ્તબ્ધ થઈ ગયું હતું. કેમકે, ત્યાં એ ઘટના બની રહી હતી જે અગાઉ ક્યારેય બની નહોતી. પછી પંચાયતે આ મુદ્દે વિરોધ કર્યો અને તેમને સમાજમાંથી બહાર કાઢી મૂકવામાં આવ્યા. મીના કહે છે, "અમારા ત્યાંની પરંપરા એવી છે કે અંતિમ સંસ્કાર બાદ ગામમાં જ બનાવેલા સમુદાય ભવનમાં નહાવા જવાનું હોય છે. પરંતુ જ્યારે અમે ત્યાં પહોંચ્યા, તો ત્યાં તાળું લટકતું હતું.” “અમે સમજી ગયાં કે અમારી સાથે શું કરવામાં આવી રહ્યું છે. અમારે ઘરે જઈને જ નહાવું પડ્યું." "આવા સંજોગોમાં લોકો તમને આધાર આપે છે અને મળવા આવે છે, પરંતુ અમને એકલાં છોડી દેવામાં આવ્યાં. પરંપરાગત રીતે જેમનાં ઘરમાં મૃત્યુ થાય એ દિવસે રસોઈ નથી બનતી.” “ગામનાં લોકો જ ભોજનની વ્યવસ્થા કરે છે. પરંતુ અમને કોઈએ ભાણું ધર્યું નહીં. અમારે એ રિવાજનો ભંગ કરીને અમારા ઘરે જ રસોઈ બનાવવી પડી." "એક તરફ અમારાં માથેથી પિતાની છત્રછાયા જતી અને બીજી તરફ સમાજે પણ અમારો બહિષ્કાર કરી દીધો હતો. પરંતુ અમે કોઈ પણ પરીસ્થિતિ માટે તૈયાર હતાં કારણકે અમે કશું જ ખોટું કર્યું નહોતું." દીકરાઓને જ અધિકારો શા માટે? જોકે, પંચાયતના પ્રતિબંધો લાંબાગાળા સુધી ન રહ્યા. પોલીસ અને મીડિયાની દખલને લીધે થોડાક લોકોએ ડરીને પીછેહઠ કરી. સમાજમાં એવી પરંપરા છે કે માતા-પિતાનાં અંતિમ સંસ્કાર અને તે પછીની ક્રિયાઓ પુત્ર જ કરી શકે છે. પરંતુ હવે લોકો આ પરંપરાનો ભંગ પણ કરવા લાગ્યા છે. કેટલાંક એવા કિસ્સા સામે આવ્યા છે જેમાં દીકરીઓએ માતા-પિતાના અગ્નિસંસ્કાર કર્યા છે. હાલમાં જ ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીનાં દત્તક પુત્રી નમિતા રાજકુમારીએ તેમને મુખાગ્નિ અર્પણ કરી હતી. નમિતા, રાજકુમારી કૌલ અને પ્રોફેસર બી એન કૌલનાં પુત્રી છે, તેમને વાજપેયીએ દત્તક લીધાં હતાં. અટલ બિહારી વાજપેયીના અંતિમ સંસ્કારનું ટીવી ઉપર જીવંત પ્રસારણ પણ થયું હતું અને હજારો લોકોએ એક દીકરીને મુખાગ્નિ આપતાં જોયાં હતાં. છતાંય આવાં ઉદાહરણ હજી બહુ ઓછાં છે અને સમાજમાં તેનો સ્વીકાર પણ હજુ પ્રારંભિક તબક્કામાં છે. ઘૂંઘટ-બુરખામાં જીવતી મહિલાઓને આ પરેશાની સહન કરવી પડે છે લોકો કહે તો છે કે દીકરીઓ પણ એટલી જ વહાલી હોય છે, જેટલા દીકરાઓ, છતાંય દીકરીઓને પોતાનાં જ માતા-પિતાનાં અંતિમ સંસ્કારનો અધિકાર શા માટે નથી મળતો? આ મુદ્દે સામાજિક કાર્યકર્તા સ્વામી અગ્નિવેશ કહે છે, "આપણે ત્યાં કેટલીક પરંપરાઓ દ્વારા મહિલાઓના શોષણના વિવિધ ઉપાયો શોધાયેલા છે. જેના દ્વારા તેઓને દ્વિતીય દરજ્જા ઉપર રખાય છે.” “રજસ્વલા (પીરીયડ્સ) મહિલાઓ મંદિર ના જઈ શકે જેવાં નિયમોની આડમાં તેમની સાથે અછૂતો જેવો વ્યવહાર કરવામાં આવે છે.” "દીકરા દ્વારા અંતિમ સંસ્કાર કરાવીને માતા-પિતા ઉપર તેને વધુ અધિકાર આપે છે. એવી માનસિકતા છે કે જો દીકરી પાસે પણ કરાવવામાં આવશે તો તેઓ વધુ અધિકાર અને ખાસ કરીને સંપત્તિનો અધિકાર પણ માગવા લાગશે.” “જો કે, હવે તો કાયદો દીકરીઓના પક્ષમાં છે અને તેઓને એ તમામ અધિકારો આપે છે." સ્વામી અગ્નિવેશ કહે છે કે જે ધર્મને આધાર બનાવીને આ પરંપરાઓ ચાલી રહી છે તે જ આ ખોટું માને છે. વેદો ઉપનિષદોમાં પણ આવાં કોઈ ભેદભાવની વાત કરવામાં આવી નથી બલકે સ્ત્રીઓને બરાબરીનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. બદલાતા સમયની સાથે લોકોએ આ રૂઢિઓને છોડવી જોઈએ. દીકરીઓને પોતાના માતા-પિતા ઉપર સંપૂર્ણ અધિકાર મળવો જોઈએ. સામાજિક કાર્યકર્તા કમલા ભસીન કહે છે, "કોઈ પણ રીતનાં ધાર્મિક કાર્યોમાંથી મહિલાઓની દૂરીનો મતલબ જ એ હોય છે કે તેમને યાદ કરાવતા રહેવું કે તમે નીચલા દરજ્જાનાં છો. સંપૂર્ણ માનવી સુદ્ધાં ય નથી. જે દલિતો સાથે પણ થાય છે. જ્યારે મારો ભાઈ હોવા છતાં પણ મેં પોતે મારી માનાં અંતિમ સંસ્કાર કર્યાં હતાં ત્યારે મારે તેને માટે કોઈ દૈવી પ્રકોપ સહન કરવો પડ્યો નહોતો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "���્યારે અમે જ અમારાં પિતાની કાળજી રાખી અને મદદ કરવા કોઈ ના આવ્યું તો અંતિમ સમયે અમે શા માટે તેમના અગ્નિસંસ્કાર ના કરી શકીએ?" +text: 23મી ઑક્ટોબરે આ ચૂંટણી યોજાનાર હતી, પણ ચૂંટણી બિનહરીફ થતાં પ્રમુખપદે સૌરવ ગાંગુલી, સેક્રેટરી તરીકે જય શાહની વરણી થઈ ગઈ અને ટ્રેઝરર તરીકે અરુણ ધુમલની વરણી થઈ છે. જય શાહે તાજેતરમાં જ ગુજરાત ક્રિકેટ ઍસોસિયેશનના જૉઇન્ટ-સેક્રેટરીપદેથી રાજીનામું આપ્યું હતું. તેઓ BCCIના સેક્રેટરી બનશે એ વાત લગભગ નક્કી મનાતી હતી અને તેમનું નામ સત્તાવાર જાહેર થાય એ પહેલાં જ ગુજરાત ભાજપના ધારાસભ્યોએ અભિનંદન પાઠવતી પોસ્ટ સોશિયલ મીડિયા પર મૂકી હતી. જય શાહની સંપત્તિનો વિવાદ પુત્ર જય શાહની સંપત્તિમાં ઉછાળા અંગે ન્યૂઝ પોર્ટલ 'The Wire'એ અહેવાલ પ્રસિદ્ધ કર્યો હતો, જેના કારણે તેમનું નામ સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચાયું હતું. 'The Wire'ના અહેવાલમાં જય શાહની સંપત્તિમાં 16,000 ગણા ઉછાળાની વાત લખાઈ હતી. લેખમાં અમિત શાહના પુત્રને સરકારી સંસ્થાઓમાંથી લૉન મળવાની વાત પણ હતી. આ વિવાદે રાજકીય રૂપ ધારણ કરી લીધું હતું અને વિરોધી પક્ષોએ આ મુદ્દો ઉપાડી લીધો હતો. એ વખતે કૉંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા કપિલ સિબ્બલે વડા પ્રધાનને 'અમિત શાહ બિઝનેસ મૉડલ' અંગે ખુલાસો આપવાનું કહ્યું હતું. જય શાહે તેમની સામેના આરોપો 'ખોટા' અને 'બદનક્ષીભર્યા' હોવાનું જણાવ્યું હતું અને સમાચાર સંસ્થા સામે 100 કરોડનો માનહાનિનો કેસ કર્યો હતો. 2010માં પ્રથમ વખત જાહેરમાં દેખાયા 2010માં ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી ચાલી રહી હતી ત્યારે દેશના ખ્યાતનામ ધારાશાસ્ત્રી રામ જેઠમલાણી સાથે એક યુવાન આવતો. ત્યારે તેમની ઉંમર આશરે વીસ વર્ષની હશે. કોર્ટ શરૂ થાય ત્યારે તેઓ કોર્ટમાં વકીલોની પાછળની બીજી હરોળમાં આવીને બેસી જતા. એક તરફ રામ જેઠમલાણી દલીલો કરતા હતા, બીજી તરફ કે. ટી. એસ. તુલસી દલીલો કરતા હતા. આ યુવાનનું ધ્યાન દલીલો કરતાં વધુ જજના ચહેરા પર દલીલોની થતી અસર પર રહેતું હતું. જોકે 2010 સુધી બહુ ઓછા લોકો આ યુવાનને ઓળખતા હતા, તેમનું નામ જય શાહ છે અને તેઓ અમિત શાહનું એકમાત્ર સંતાન છે. અમિત શાહની 2010માં સીબીઆઈ દ્વારા સોહરાબુદ્દીન ઍન્કાઉન્ટર કેસમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. અમિત શાહ અમદાવાદની સાબરમતી જેલમાં હતા અને તેમની જામીનઅરજીની સુનાવણી દરમિયાન જય શાહને લોકોએ પહેલી વખત જાહેરમાં જોયા હતા. ગુજરાત હાઈકોર્ટે જામીન તો આપ્યા પણ તે જ દિવસે સુપ્ર���મ કોર્ટ દ્વારા અમિત શાહને ગુજરાતમાં પ્રવેશ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ મૂકયો અને શાહ રહેવા માટે દિલ્હી જતા રહ્યા હતા. અમિત શાહ ત્યારે અમદાવાદની નારણપુરા વિધાનસભા બેઠકના ધારાસભ્ય પણ હતા. નવી 'ઇનિંગ' શરૂ કરી અમિત શાહની ગુજરાતમાં ગેરહાજરીને કારણે વીસ વર્ષના જય શાહને પોતાના પિતાના વિસ્તારના મતદારોની અને પિતાના શૅરબજારના ધંધામાં ધ્યાન આપવાની ફરજ પડી. જય શાહ પિતાના પગલે ગુજરાત ક્રિકેટ ઍસોસિયેશનમાં પણ આવ્યા. 2014માં નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન થતાં ખાલી પડેલા જીસીએના ચૅરમૅનપદે અમિત શાહની વરણી કરવામાં આવી. અમિત શાહને પણ રાષ્ટ્રીય પ્રમુખનું પદ મળતા તેમણે જીસીએનો વહીવટ પોતાના કોઈ વિશ્વાસુને સોંપવાને બદલે પુત્ર જય શાહને જ સોંપ્યો. જયને જીસીએના જૉઇન્ટ સેક્રેટરી તરીકેનો કાર્યભાર સોંપાયો. અંગત જીવનમાં કોઈને પ્રવેશ નહીં જયે અમદાવાદની નિરમા યુનિવર્સિટીમાંથી એન્જિનિયરિંગની ડિગ્રી મેળવી છે. કૉલેજમાં સાથે અભ્યાસ કરતાં ઋષિતા પટેલ સાથે જય શાહનાં ત્રણ વર્ષ પહેલાં લગ્ન થયાં હતાં. જોકે અમિત શાહ અને જય શાહની ખાસિયત એ છે કે તેઓ પોતાની વ્યકિતગત-પારિવારિક બાબતોની જાણકારી જાહેર ન થાય તેની તકેદારી રાખે છે. ઋષિતા પટેલ અને જય વૈષ્ણવ છે, પરંતુ જય-ઋષિતાનાં લગ્ન પ્રેમલગ્ન છે કે પરિવારે નક્કી કરેલાં એ વાત અમિત શાહના નજીકના મિત્રો પણ જાણતા નથી. અમિત શાહના નજીકના સાથી કમલેશ ત્રિપાઠીએ બીબીસી સાથે વાત કરતાં જણાવ્યું હતું, "જય ખૂબ જ નાનો હતો ત્યારથી તેનો ઉછેર મેં જોયો છે." તેઓ તેમના પારિવારિક મિત્રવર્તુળમાં જલદી કોઈને સામેલ કરતા નથી. જયની સગાઈથી લઈ થોડા મહિના ઋષિતા જય શાહે દીકરીને જન્મ આપ્યો એ બધા સમારંભોમાં બહુ જ ઓછા લોકોને આમંત્રણ હતું, રાજકારણીઓની પણ બાદબાકી હતી. અમિત શાહની તાકીદ છે કે રાજય અથવા કેન્દ્રના કોઈ સરકારી અધિકારી સાથે જયે સીધી વાત કરવી નહીં. જયને રાજકારણમાં આવવાની તીવ્ર ઇચ્છા છે, પણ તેઓ પિતા અમિત શાહ તરફથી ગ્રીન સિગ્નલ મળવાની રાહ જોઈ રહ્યા છે. (આ સ્ટોરી માટે પ્રશાંત દયાળના અહેવાલમાંથી ઇનપુટ્સ લેવામાં આવ્યા છે.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહના પુત્ર જય શાહનું નામ ફરી એક વખત BCCIની ચૂંટણીને કારણે ચર્ચામાં આવ્યું છે. +text: ત્રીસ લાખ બાળકીઓને ભણાવી છે ‘એજ્યુકેટ ગર્લ્સ’એ ભારતનાં એક શિક્ષિકાના પ્રયત્ન ���ને પ્રેરણાથી ત્રીસ લાખ બાળકીઓને ભણવા માટે પ્રોત્સાહન આપે છે અને તેમનાં જીવનને બદલી રહી છે. ભાગવંતી લસી રામ દિવસની શરૂઆત રોટલી બનાવવાથી કરે છે. તે તવા પર ધ્યાનથી રોટલી શેકે છે, પછી મરઘીને ચણ નાખે છે. વાળ ધુએ છે. એક કામ પતે ન પતે ત્યાં પિતા તેને બીજું કામ યાદ કરાવે છે. તેણે બકરીઓને પણ ચારવા લઈ જવાની હોય છે, બકરી રાહ નથી જોતી. અંતે તે વાળ ઓળી, દુપટ્ટો નાખીને ચાર કિમી દૂર આવેલી સ્કૂલે જવા નીકળે છે. ભાગવંતી કહે છે, "મારા ગામની ઘણી છોકરીઓ સ્કૂલે જતી નથી, કેમ કે શાળા બહુ દૂર છે. જો અમારા જ ગામમાં સ્કૂલ હોત, જે 15 વર્ષના વિદ્યાર્થીઓને ભણાવતી હોત તો ગામની છોકરીઓ પણ ભણી હોત. "છોકરીઓ સ્કૂલે જતાં ડરે છે, કેમ કે હાઈવે પાર કરવાનો હોય છે, તે હાઈવે પર ઘણા દારૂડિયા ડ્રાઇવરો હોય છે." 'એજ્યુકેટ ગર્લ્સ' સ્વયંસેવકોની ટીમથી ચાલે છે. જે ઘરેઘરે જઈને શાળાએ ન જતી છોકરીઓને શોધે છે. તેઓ તેમના પરિવાર સાથે ભણતરના મહત્ત્વની વાત કરે છે અને સમજાવે છે કે છોકરીઓને શાળાએ મોકલવી જરૂરી છે. પછી તેઓ સમુદાય સાથે બેસીને આ છોકરીઓને સ્કૂલમાં ફરીથી એડમીશન મળે તે માટે સમુદાય આધારિત પ્રયત્નો હાથ ધરે છે. સમુદાયના સ્વયંસેવકો ગામડાંની સ્કૂલો સાથે કામ કરે છે. તેઓ નિશ્ચિત કરે છે કે છોકરીઓ સુરક્ષિત રહે અને તેમને શૌચાલયની અલાયદી સુવિધા મળે. ટીમના સ્વયંસેવકો સરકારી શાળાઓમાં જઈને અંગ્રેજી, ગણિત અને હિંદી ભણાવે છે. છેલ્લાં દસ વર્ષમાં તેમણે ભણતર અધવચ્ચેથી છોડીને જતી રહેલી દોઢ લાખ (150000) બાળકીઓને શોધી કાઢી છે ને ફરીથી સ્કૂલમાં મૂકી છે. 'એજ્યુકેટ ગર્લ્સ'નાં મીના ભાટી આપણને એવા ઘરે લઈ જાય છે, જ્યાં એક જ ઘરની 14 છોકરીઓનાં લગ્ન સગીર વયે કરી દેવામાં આવ્યાં હતા. હવે પાંચમી છોકરી પણ 14 વર્ષની ઉંમરે સ્કૂલમાંથી ઊઠી ગઈ છે. મીના કહે છે, "મારાં માતા-પિતાને લાગે છે કે છોકરીઓ માટે ભણતરનો કોઈ અર્થ નથી. તેઓ ઘરનાં કામ કરવા માટે છે. "જ્યારે માતા-પિતા ખેતમજૂરીએ જાય ત્યારે ઢોરનું ધ્યાન રાખવા અને ઘરનાં નાનાં છોકરાંઓની ધ્યાન રાખવા માટે છોકરીઓ હોય છે. છોકરી માટે ભણતર એ સમય બગાડવાની વાત છે." સફીના હુસેન, જેમણે 'એજ્યુકેટ ગર્લ્સ'ની સ્થાપના કરી તે માને છે કે આજે તેઓ જે કંઈ પણ છે તે પોતાના ભણતરના કારણે છે. એક અંદાજ મુજબ, ભારતમાં 10 થી 14ની વયની ત્રીસ લાખ બાળકીઓ છે જે સ્કૂલે નથી જતી. BBC INNOVATORS: ભણવા માગતી બાળકીઓ માટે વરદાન છે 'એજ્યુકેટ ગર્લ્સ' સંસ્થા છોક���ીઓ માટે અધવચ્ચે શિક્ષણ છોડી દેવાનું કારણ તેમનાં વહેલાં લગ્ન કરી દેવાય તે છે. રાજસ્થાનમાં લગભગ 50થી 60 ટકા છોકરીઓનાં લગ્ન 18 વર્ષથી ઓછી વયે થઈ જાય છે. આશરે 10-15 ટકા જેટલાં બાળકોનાં લગ્ન દસ વર્ષની વયે થઈ જાય છે. યુનિસેફના આંકડા પ્રમાણે, અન્ય કોઈ દેશની સરખામણીએ ભારતમાં સૌથી વધારે બાળકીઓનાં લગ્ન થાય છે. લગભગ અડધોઅડધ ભારતીય મહિલાઓનાં લગ્ન 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરે થઇ ગયાં હોય છે. 'એજ્યુકેટ ગર્લ્સ'ની ટીમનાં એક સભ્ય નીલમ વૈષ્ણવ પોતે પણ આ અનુભવમાંથી પસાર થઈ ચૂક્યાં છે. નીલમનાં લગ્ન 14 વર્ષની વયે તેમનાં ભાભીના ભાઈ સાથે થયાં હતાં. નીલમ તેમનાં પતિને ઘરે રહેવા જતાં રહ્યાં. તેમને ભરોસો અપાયો હતો કે તેમનું ભણતર નહિ અટકે. પરંતુ નીલમનાં સાસરિયાંઓએ કર્યો, ત્યારે નિલમે લગ્ન તોડવાનો નિર્ણય કર્યો. નીલમ કહે છે, "જ્યારે મેં લગ્નનો અંત આણવાનો નિર્ણય કર્યો, ત્યારે મને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો. ગામના લોકોએ મને ટોણા માર્યા, હજી પણ મારે છે. મારાં સાસરિયાંઓએ મારા ચારિત્ર્ય પર સવાલ ઉઠાવ્યા." ભાગવંતીએ કહ્યું, "ભણવાનું પૂરું કરીને મારે શિક્ષક થવું છે અને બીજી છોકરીઓને ભણાવવી છે, કેમ કે ભણતરથી આત્મવિશ્વાસ વધે છે. "જો મારામાં પગભર થવાની તાકાત હોય તો હું નોકરી કરીને મારા પરિવારને આર્થિક રીતે મદદરૂપ પણ થઈ શકું છું." આ સાંભળીને સફીનાને ઘણી ખુશી થાય છે, કેમ કે તેઓ માને છે કે સ્ત્રી જ્યારે પરિવારમાં એક મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવતી હોય ત્યારે તેનું શિક્ષણ ઘણી સમસ્યાઓને ઉકેલી શકે છે. યુનેસ્કોના આંકડા પ્રમાણે સ્કૂલનું દરેક વર્ષ એક મહિલાની આવકમાં વીસ ટકા વૃદ્ધિ કરે છે. તેમજ બાળમૃત્યુના આંકડામાં પણ 5થી 10 ટકા ઘટાડો થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમે નજરે જુઓ નહિ ત્યાં સુધી માનો નહીં કે એક રાજસ્થાની છોકરીએ શાળાએ જતાં પહેલાં કેટલું કામ કરવું પડે છે. ઘરનાં કામ કરવામાં સ્કૂલ તેની પ્રાથમિકતામાં નથી આવતી. +text: ભારતે આ સિરીઝમાં નિર્ણાયક સરસાઈ મેળવી લીધી છે. હાર્દિક પંડ્યાએ 22 બૉલ પર શાનદાર 44 રન બનાવ્યા અને ભારતને જીત તરફ લઈ ગયા. તેમની સાથે શ્રેયસ અય્યરે વિજયી ભાગીદારી કરી અને 5 બૉલમાં 15 રન કર્યા. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ત્રણ મૅચોની સિરીઝની બીજી મૅચમાં પહેલાં બૅટિંગ કરતાં ઑસ્ટ્રેલિયાએ ભારતને 195 રનોનું લક્ષ્ય આપ્યું હતું. ભારત તરફથી કે એલ રાહુલ 22 બૉલ પર 30 રન બનાવીને આઉટ થયા તો શિખર ધવને 36 બૉલમાં 52 રનની ઇનિંગ રમી. ધવને 32 બૉલ પર તેમણે અર્ધશતક પૂરું કર્યું. જૅમ્પાએ સ્વિપસનના હાથે તેમણે કૅચ આઉટ કરાવ્યા. કૅપ્ટન વિરાટ કોહલીએ 24 બૉલ પર 40 રન બનાવ્યા. ડેનિયલ સૅમ્પસે તેમની વિકેટ લીધી હતી. સંજુ સેમસને 10 બૉલમાં 15 રનનું યોગદાન ટીમના સ્કોરમાં આપ્યું. ટી-20માં ઑસ્ટ્રેલિયા સામે બીજો મોટો રન ચૅઝ ભારતે અગાઉ 2016માં ઑસ્ટ્રેલિયામાં 198 રન ચેઝ કર્યા હતા. આ 195 રનનો ટાર્ગેટ ચેઝ કર્યો. ટૉસ જીતીને વિરાટ કોહલીએ પહેલાં બૉલિંગ કરવાનો નિર્ણય કર્યો. ઑસ્ટ્રેલિયાએ 20 ઓવરમાં પાંચ વિકેટના નુકસાન પર 194 રન બનાવ્યા હતા. ઑસ્ટ્રેલિયા તરફથી મૅથ્યૂ વેડે 32 રનો પર 58 રન અને સ્મિથે 38 બૉલ પર 46 રન ફટકાર્યા હતા. વેડ અને શૉર્ટે ઇનિંગ શરૂ કરી અને પ્રથમ વિકેટ માટે 47 રનની પાર્ટનરશિપ કરી. પાંચમી ઓવરમાં નટરાજને શૉર્ટની વિકેટ લીધી, શૉર્ટ માત્ર નવ રન પર આઉટ થયા. ત્યાર પછી સ્મિથે ઇનિંગ સંભાળી લીધી. સ્મિથ અને વેડે મળીને 28 રન કર્યા. ભારતની તરફથી નટરાજને બે વિકેટ લીધી ત્યારે શાર્દુલ ઠાકુર અને યુજવેન્દ્ર ચહલે એક-એક વિકેટ લીધી. ભારતે ત્રણ મૅચની આ સિરીઝમાં પ્રથમ મૅચ જીતીને પહેલાં સરસાઈ મેળવી લીધી હતી. આની પહેલાં ભારત અને ઑસ્ટ્રેલિયાની વચ્ચે રમાયેલી ત્રણ એકદિવસીય મૅચોની સિરીઝ ભારતના હાથમાંથી નીકળી ગઈ છે, તેમાં ભારત બે મૅચ ગુમાવી ચુક્યૂં હતું. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાર્દિક પંડ્યાની સિક્સર સાથે ભારત ઑસ્ટ્રેલિયા સામેની ટી-20 સિરીઝ જીતી લીધી છે. ભારતે સતત બીજી ટી-20 જીતીને સિરીઝ 2-0થી જીતી છે અને હવે ત્રીજી અને છેલ્લી મૅચમાં ઑસ્ટ્રેલિયા પર વ્હાઇટ વૉશનો ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે. +text: થેની જિલ્લાના કલેક્ટરના જણાવ્યા પ્રમાણે મૃતકોમાં ચાર પુરુષ, ચાર મહિલાઓ અને એક બાળકોનો સમાવેશ થાય છે. આ આગમાં ફસાયેલા લોકોને બચાવવા માટે તંત્રએ યુદ્ધના ધોરણે કામગીરી હાથ ધરી છે. તેમાં ચાર હેલિકૉપ્ટર અને 14 કમાન્ડોને સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: આ આગમાં 36 વિદ્યાર્થીઓ પણ ફસાયા હોવાના અહેવાલ છે. આ વિદ્યાર્થીઓ કુરનગની હિલ સ્ટેશન પર ટ્રેકિંગ માટે ગયા હતા અને જંગલની આગના કારણે ત્યાં ફસાઈ ગયા છે. આ ઘટનાને લઈને રક્ષામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે ઘણા ટ્વીટ કર્યાં હતાં અને જણાવ્યું હતું કે વિદ્યાર્થીઓને બચાવવાનું અભિયાન ચાલુ છે. રક્ષા મંત્રી નિર્મલા સીત���રમણે મીડિયાને વધારે માહિતી આપી છે કે કોઇમ્બતુરથી બચાવ અભિયાન માટે દસ કમાન્ડોને મોકલ્યા છે. બચાવ અભિયાન વિશે રક્ષા મંત્રીએ કહ્યું હતું કે આગ પર કાબૂ મેળવવા માટે બે વિમાન પણ મોકલાયાં છે. તેમણે ટ્વીટ કર્યું છે કે તમિલનાડુના મુખ્યમંત્રીના અનુરોધ બાદ તેમણે દક્ષિણ ક્ષેત્રના અધિકારીઓને બધાં જ ફસાયેલા વિદ્યાર્થીઓની મદદનો આદેશ આપ્યો છે. ત્યારબાદ નિર્મલા સીતારમણે તમિલ ભાષામાં પણ ઘણાં ટ્વીટ કર્યાં. જો કે, સેના દ્વારા મધ્યપ્રદેશમાં બોરવેલથી બચાવી ગયેલા બાળકનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો. તેમણે ટ્વીટ કરી, ''તમિલનાડુના થેની જિલ્લામાં જ્યારે અમે વિદ્યાર્થીઓને બચાવી રહ્યા હતા તેવામાં ભારતીય સેનાએ મધ્યપ્રદેશના દેવાસમાં 40 ફૂટ બોરવેલમાં પડેલા એક બાળકને બચાવી લીધો છે. આ અભિયાન કાલથી ચાલુ હતું.'' થેનીમાં સ્થાનીય મીડિયાનું કહેવું છે કે બચાવ અભિયાનમાં સામાન્ય જનતા પણ કર્મચારીઓની મદદ કરી રહી છે. થેની જિલ્લાના દમકલ ફાયર વિભાગના અધિકારી થેન્નારાસૂએ બીબીસીને કહ્યું, ''વિદ્યાર્થીઓ ટ્રેકિંગ માટે અહીં આવ્યા હતા. તેઓ ચેન્નાઈની એક પ્રાઇવેટ ટ્રેનિંગ ક્લબ દ્વારા અહીં આવ્યાં હતાં.'' તેમણે જણાવ્યું કે, “અંધારુ હોવાના કારણે બચાવ અભિયાનમાં બાધા આવી રહી છે, પરંતુ મેડિકલ ટીમ ત્યાં હાજર છે. આગ પ્રાકૃતિક નથી.” બીબીસી સાથે વાત કરતા રાજ્યના સ્વાસ્થ્ય મંત્રી વિજયભાસ્કરે જણાવ્યું કે 12 લોકોને બચાવવામાં આવ્યાં છે. આ ઘટનાથી બચીને આવેલી વિજયલક્ષ્મી કહે છે, “અમે ચૈન્નાઈના એક ટ્રેનિંગ ક્લબ મારફતે ત્યાં ગયાં હતાં. જેમાંથી અમૂક લોકો ત્યાં ફસાઈ ગયા છે. હું પણ દાઝી છું. અમે પહાડ પરથી કૂદીને ભાગ્યાં હતાં. જે ભાગી ના શક્યાં તેઓ ત્યાં ફસાયેલા છે.” તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમિલનાડુના થેની જિલ્લામાં કુરનગનીના જંગલમાં લાગેલી આગમાં 9 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. +text: રાહતકાર્યમાં જોતરાયેલા લોકો એ 100થી વધુ લોકોની શોધખોળ ચલાવી રહ્યા છે, વિસ્ફોટ બાદ જેમની કોઈ ભાળ મળી નથી. મંગળવારે થયેલા આ વિસ્ફોટમાં ઓછામાં ઓછા 100 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં અને ચાર હજારથી વધુ લોકોને ઈજા પહોંચી. બૈરુતના બંદર વિસ્તારમાં થયેલા આ વિસ્ફોટમાં સમગ્ર શહેર ધ્રૂજી ગયું હતું. રાષ્ટ્રપતિ માઇકલ ઇયોને જણાવ્યું છે કે અસુરક્ષિત ગોદામોમાં રખાયેલા 2750 ટન ઍમોનિયમ નાઇટ્રેડને લીધે આ વિસ્ફોટ થયો હતો. આ રસાયણનો ઉપયોગ ખેતીકામમાં ખાતર તરીકે અથવા તો વિસ્ફોટક તરીકે કરવામાં આવે છે. તેમણે બુધવારે કૅબિનેટની આપાતકાલીન બેઠક પણ બોલાવી છે અને કહ્યું કે દેશમાં બે સપ્તાહ માટે કટોકટી લાદી દેવી જોઈએ. બુધવારે દેશમાં ત્રણ દિવસ માટે રાષ્ટ્રીય શોકની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. મૃતદેહો અને ઘાયલ લોકો સ્થાનિક મીડિયામાં કાટમાળમાં દબાયેલા લોકો, વિસ્ફોટને પગલે બરબાદ થઈ ગયેલી ઇમરાતો અને ગાડીઓના વીડિયો ફૂટેજ બતાવવામાં આવી રહ્યાં છે. એવા અહેવાલો છે કે હૉસ્પિટલોમાં ક્ષમતા કરતાં વધુ ઈજાગ્રસ્ત લોકોને દાખલ કરાયા હતા. લેબનન રેડ ક્રૉસના વડા જ્યૉર્જ કૅટ્ટાનીએ આ ઘટનાને 'બહુ મોટી ત્રાસદીનાં દૃશ્યો' ગણાવી છે. તેમણે કહ્યું, "અહીં ચારે બાજુ ઘાયલ લોકો છે કાં તો મૃતદેહો." તેમના સંગઠને જણાવ્યું કે રાહત અને બચાવકાર્ય ચાલુ છે અને 100થી વધુ લોકોનો શોધખોળ કરાઈ રહી છે. બીજા દેશમાં સંભળાયો અવાજ બીબીસીનાં લીના સિન્જાબનું ઘર બંદરથી માત્ર પાંચ કિલોમીટરના અંતરે છે. તેમણે જણાવ્યું કે તેમણે વિસ્ફોટનો અનુભવ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું, "માર ઘરની ઇમારત ધ્રૂજી રહી હતી. લાગી રહ્યું હતું કે તૂટી પડશે. તમામ બારીઓ પોતાની મેળે ખૂલી ગઈ હતી." બૈરુતમાં જે જગ્યાએ વિસ્ફોટ થયો ત્યાંથી 150 માઇલના અંતરે આવેલા ટાપુરાષ્ટ્ર સાઇપ્રસમાં પણ તેનો અવાજ સંભળાયો હતો. કોઈ ભૂકંપ આવ્યો હોય એવું ત્યાંના લોકોને લાગ્યું હતું. અહીં શું થયું? મંગળવારે સ્થાનિક સમયાનુસાર સાંજે છ વાગ્યે બંદર પર આગ લાગ્યા બાદ વિસ્ફોટો થયા હતા. ઘટનાના સાક્ષી હાદી નસરાલ્લાહે જણાવ્યું કે તેમણે આગ લાગતી તો જોઈ હતી પણ એમને અંદાજ નહોતો કે આટલો પ્રંચડ વિસ્ફોટ થશે. બીબીસીને તેમણે જણાવ્યું, "થોડી ક્ષણો પૂરતું તો લાગ્યું કે મેં મારી સાંભળવાની શક્તિ ગુમાવી દીધી છે. મને ખબર હતી કે કંઈક તો ખોટું થયું છે પણ ત્યાં જ મારી ગાડી, આજુબાજુની ગાડીઓ, દુકાનો ઉપર ચારેતરફથી કાંચના ટુકડા અચાનક આવી પડ્યા. આખી ઇમારતમાંથી કાચ તૂટીને નીચે પડી રહ્યા હતા." બીબીસીની અરબી સેવાનાં સંવાદદાતા મરિયમ તાઉમી ઘટનાસમયે બૈરુતમાં 'મોરક્કન એજન્સી ફૉર સસ્ટેનેબલ ઍનર્જી'નામની એક સંસ્થાના સભ્યનું ઇન્ટરવ્યૂ લઈ રહ્યાં હતાં. આ વીડિયોમાં જોઈ શકાય છે કે કઈ રીતે વિસ્ફોટને લીધે મરિયત પોતાની ખુરશીમાંથી નીચે પડી ગયાં. હવે તેઓ સુરક્ષિત છે. રાષ્ટ્રીય શોકની જાહેરાત લેબનનના વડા પ્રધાન હસન દિય���બે આ આ ઘટના માટે એક ખતરનાક વૅરહાઉસને જવાબદાર ગણાવ્યું, જે ત્યાં વર્ષ 2014માં બન્યું હતું. તેમણે આને એક પ્રલયકારી ઘટના ગણાવી છે અને કહ્યું છે કે જવાબદાર લોકોને છોડવામાં નહીં આવે. તો લેબનનના રાષ્ટ્રપતિ મિશેલ આઉને કહ્યું છે કે આ વાતને કોઈ પણ કાળે સ્વીકારી શકાય નહીં કે આખરે કઈ રીતે 2,750 ટન ઍમોનિયમ નાઇટ્રેડ ત્યાં અસુરક્ષિત રીતે રાખવામાં આવ્યો હતો. આ વિસ્ફોટ એટલો જબદસ્ત હતો કે એનો અવાજ 240 કિલોમિટર દૂર સાઇપ્રસ સુધી સાંભળી શકાયો હતો. લેબનનના વડા પ્રધાન હસન દિઆબે બુધવારે રાષ્ટ્રીય શોકની ઘોષણા કરી છે. લેબનનની સ્થિતિ લેબનનમાં આ વિસ્ફોટ એક અત્યંત સંવેદનશીલ સમયમાં થયો છે. દેશમાં કોરોના વાઇરસના ચેપનો ફેલાવો વધી રહ્યો છે. હૉસ્પિટલોમાં પહેલાંથી જ જગ્યાની ઘટ છે. એવામાં હવે હજારો ઘાયલ લોકોની સારવાર કરવાની પણ જવાબદારી આવી પડી છે. બીજી બાજુ, દેશ મોટા આર્થિક સંકટમાંથી પણ પસાર થઈ રહ્યો છે. લેબનન પોતાની જરૂરિયાતનું સીધુંસામાન વિદેશોમાંથી આયાત કરે છે અને તેને બંદર નજીક ગોદામોમાં રાખવામાં આવ્યું હતું, જે વિસ્ફોટને લીધે નષ્ટ થઈ ગયું છે. આ ઘટનાને પગલે દેશમાં અન્નની અછત સર્જાવાના પણ અણસાર છે. બૈરુતના બંદરના ભવિષ્યને લઈને પણ શંકા સેવાઈ રહી છે. વિસ્તારની કેટલીય ઇમારતો બરબાદ થઈ ગઈ છે અથવા તો રહેવા લાયક નથી રહી. કેટલાય લોકો બેઘર થઈ ગયા છે. રાષ્ટ્રપતિએ 66 મિલિયન ડૉલરની રકમ ઇમરજન્સી ફંડમાંથી જાહેર કરવાની વાત કરી છે. જોકે, આ વિસ્ફોટને લીધે અર્થતંત્ર પર લાંબા ગાળાની અસર પડવાની છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લેબનનની રાજધાની બૈરુતમાં થયેલા જીવલેણ વિસ્ફોટ બાદ ગુમ થયેલા લોકોની શોધખોળ હજુ ચાલુ છે. +text: પોલીસે તેની વિરુદ્ધ મળેલી ફરિયાદના આધાર પર તપાસ શરૂ કરી છે. અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરતા આ વિદ્યાર્થીએ 14 ફેબ્રુઆરીની સાંજે જમ્મુ કાશમીરના પુલવામામાં સીઆરપીએફના કાફલા પર ઉગ્રવાદી હુમલા બાદ એક વિવાદિત ટ્વીટ કર્યુ હતું. સોશિયલ મીડિયા પર તેના ટ્વીટને લાખો વાર શૅર કરવામાં આવ્યું છે અને ઘણા બધાએ એને "અસંવેદનશીલ" અને જૈશ-એ-મોહમ્મદ જૂથ તરફ સહાનુભૂતિ યુક્ત ગણાવ્યું છે. આ ટ્વીટ ભારત શાસિત કાશ્મીરમાં આવેલા પુલવામા જિલ્લામાં થયેલા ઉગ્રવાદી હુમલામાં 40 સીઆરપીએફ જવાનોનાં મૃત્યુ બાદ કરવામાં આવ્યું હતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? અહેવાલ પ્રમાણએ જૈશ-એ-મોહમ્મદ આતંકવાદી સંગઠને આ હુમલાની જવાબદારી લીધી છે. આ હુમલામાં અત્યાર સુધી 45થી વધુ જવાનોનાં મૃત્યુની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે. વાઇરલ ડાયલૉગ આ ટ્વીટ પૉપ્યુલર હિન્દી ફિલ્મ 'ઉરી'ના એક પ્રસિદ્ધ સંવાદના સંદર્ભમાં છે - જે પાકિસ્તાન શાસિત કાશ્મીરમાં આતંકવાદીઓનો ખાત્મો બોલાવવા માટે કરવામાં આવેલી ભારતની સર્જીકલ સ્ટ્રાઇકને આધારે બની છે. ફિલ્મમાં અભિનેતા વીકી કૌશલે ભારતીય આર્મી ઑફિસરની ભૂમિકા ભજવી છે, તે વારંવાર તેની સેના ટુકડીને સવાલ પૂછે છે: "હાઉ ઈઝ ધ જોશ?" સંવાદના જવાબમાં છાતી ઠોકીને તેમની ટીમના સદસ્યો કહે છે: "હાઈ સર". મોદી થી લઈને સંરક્ષણ મંત્રીએ પૂછ્યું 'હાઉ ઇઝ દ જોશ' આ ડાયલૉગ ખૂબ વાઇરલ થયો અને સોશિયલ મીડિયામાં આવેલા વીડિયોમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સહિત ઘણા રાજકારણીઓએ તેમની પબ્લિક રેલીઓ દરમિયાન આ ડાયલૉગનો ઉપયોગ કર્યો હતો. વાઇરલ ટ્વીટ એએમયૂના છાત્રે ફિલ્મના આ સંવાદના આધારે જ આ વિવાદિત ટ્વીટ કર્યું હતું જેને લઈને સોશિયલ મીડિયામાં લોકોનો ગુસ્સા બહાર આવ્યો હતો. જે વ્યક્તિએ આ ટ્વીટ કર્યું હતું તેણે પોતાની ઓળખ અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થી તરીકે આપી હતી. હવે એ ઍકાઉન્ટ ડી-ઍક્ટીવેટેડ છે-પરંતુ એ સ્પષ્ટ નથી કે વ્યક્તિએ પોતે એ ઍકાઉન્ટ ડી-ઍક્ટીવેટ કર્યું કે ટ્વીટરે તેની વિરુદ્ધ પગલું ભર્યું છે. જોકે આ એકલું ટ્વીટ નથી જે સોશિયલ મીડિયા પર 'દેશદ્રોહી' કહીને શૅર કરવામાં આવે છે. ન્યૂઝ ચૅનલ એનડીટીવીના એક સંવાદદાતાની ફેસબુક પોસ્ટ પણ સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થઈ રહી છે. આ પોસ્ટમાં તેમણે #HowstheJaish સાથે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ટીકા કરી હતી. એનડીટીવીએ પોતાના સંવાદદાતાની ફેસબુક પોસ્ટની આકરી ટીકા કરી છે અને તેમને બે અઠવાડિયાં માટે સસ્પેંડ કર્યા છે. એક ટ્વીટમાં એનડીટીવીએ કહ્યું છે કે સંસ્થાની તપાસ કમિટી કહેશે કે આ બાબતે શું પગલાં લેવાશે. સોશિયલ મીડિયા પર ઘણાં લોકોએ આ વિવાદિત ટ્વીટ્સને 'સંવેદનહીનતા'ને એક ખાસ ધાર્મિક વર્ગ સાથે જોડવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. તપાસ શરૂ અલીગઢ પોલીસે કહ્યું છે કે તેમણે એ ટ્વીટ વિરુદ્ધ મળેલી સંખ્યાબંધ ફરિયાદોને પગલે કેસની નોંધણી કરી છે. અલીગઢના પોલીસ અધિક્ષક નીરજ જાદૌને બીબીસીને જણાવ્યું હતું, "અમને આ ટ્વીટ સંબંધિત ઘણી ફરિયાદો મળી છે. અમે કેસ નોંધ્યો છે અને હવે તપાસ ચાલી રહી છે. ઍકાઉન્ટ હોલ્ડરે ઍકાઉન્ટ ડી-ઍક્ટીવેટ કરી દીધું છે. અમે એ વ્યક્તિની શોધમાં છીએ જે આ ઍકાઉન્ટ ધરાવે છે અને તે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીનો વિદ્યાર્થી છે કે નહીં. એક વાર તેની ઓળખની ખાતરી થઈ જશે પછી, અમે આગળનાં પગલાં લઈશું." યૂનિવર્સિટીના પ્રવક્તા ડૉ. શાફે કિદવઈએ બીબીસીને જણાવ્યું હતું, "એ યુવક એએમયુનો વિદ્યાર્થી છે." તેમણે જણાવ્યું, "તે અમારી યુનિવર્સિટીનો વિદ્યાર્થી છે. અમે આવા વર્તન માટે શૂન્ય સહિષ્ણુતા ધરાવીએ છીએ. એ વિદ્યાર્થીને સસ્પેન્ડ કરી દેવામાં આવ્યો છે અને અમે તે વિષયમાં તપાસ શરૂ કરી દીધી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી(એએમયુ)ના વિદ્યાર્થી, જેણે પુલવામા હુમલાના જવાબમાં ટ્વીટ કર્યું હતું "હાઉ ઈઝ દી જૈશ, ગ્રેટ સર" એ વિદ્યાર્થીને યુનિવર્સિટીમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યો છે. +text: દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ખોખામાં મૂકવામાં આવેલા મૃતદેહો ગઢચિરૌલીમાં મૃત્યુ પામેલા જવાનોના છે ફેસબુક અને ટ્વિટર સહિત શૅરચેટના પણ કેટલાક ગ્રૂપ્સમાં આ તસવીરોને આ જ દાવા સાથે શૅર કરવામાં આવી છે. મોદી સરકારના આલોચકો તરીકે ઓળખ ધરાવતા ગ્રૂપ્સમાં આ તસવીરોને શૅર કરતા લખવામાં આવ્યું છે, "આ કચરાના ડબ્બા નથી. આ ગઢચિરૌલીમાં થયેલા માઓવાદી હુમલામાં મૃત્યુ પામેલા સીઆરપીએફ જવાનોના મૃતદેહ છે. જુઓ પોતાને રાષ્ટ્રવાદી ગણાવતી ભાજપ સરકાર આપણા સૈનિકો સાથે કેવું વર્તન કરે છે." સોશિયલ મીડિયા પર તસવીરો વાઇરલ કરી ભાજપ પર જવાનોનું અપમાન કરવાનો આરોપ લગાવાયો છે મહારાષ્ટ્રના ગઢચિરૌલીમાં બુધવારના રોજ એક માઓવાદી હુમલો થયો હતો જેમાં સુરક્ષાબળોના 15 જવાન અને એક ડ્રાઇવરનું મૃત્યુ થયું હતું. માઓવાદીઓએ સુરક્ષાદળના એક વાહનને બારુદી સુંરગની મદદથી નિશાન બનાવ્યું હતું. આ જવાન મહારાષ્ટ્ર પોલીસના સી-60 કમાન્ડોઝ હતા. વાઇરલ તસવીર સાથે લોકોએ લખ્યું છે કે જવાનોની આવી પરિસ્થિતિ માટે વડા પ્રધાનને જવાબદાર ગણાવવા જોઈએ જે લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર આ તસવીરોને શૅર કરી છે, તેમણે લખ્યું છે કે જવાનોની આવી પરિસ્થિતિ માટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને જવાબદાર ગણાવવા જોઈએ. પરંતુ પોતાની તપાસમાં અમને જાણવા મળ્યું છે કે આ તસવીરો મહારાષ્ટ્રની નથી અને તેની સાથે જે દાવા કરવામાં આવ્યા છે તે ખોટા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ગઢચિરૌલીની ઘટના મહારાષ્ટ્રના ગઢચિરૌલીમાં માઓવાદી હુમલામાં મૃત્યુ પામેલા પોલીસના જવાનોને રાજકીય સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું. ઘણી મીડિયા સંસ્થાઓએ મૃત્યુ પામેલા જવાનોની શ્રદ્ધાંજલિસભાનું લાઇવ ટેલિકાસ્ટ પણ કર્યું હતું. જવાનોની શ્રદ્ધાંજલિસભાની તસવીરો એ સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે સોશિયલ મીડિયા પર જવાનોના મૃતદેહ સાથે દુર્વ્યવ્હાર કરવાનો દાવો ખોટો છે. વાઇરલ તસવીરનું સત્ય રિવર્સ ઇમેજ સર્ચથી જાણવા મળે છે કે જે તસવીરોને મહારાષ્ટ્રના ગઢચિરૌલીમાં થયેલી દુર્ઘટનાની ગણાવવામાં આવી રહી છે, તે ખરેખર વર્ષ 2017ની તસવીરો છે. 6 ઓક્ટોબર 2017ના રોજ અરુણાચલ પ્રદેશના તવાંગમાં ભારતીય વાયુ સેનાનું MI-17 હેલિકૉપ્ટર દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું હતું. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈના આધારે આ દુર્ઘટનામાં ભારતીય વાયુસેનાના પાંચ જવાનો સહિત કુલ 7 જવાનોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. ગઢચિરૌલીની ઘટના બાદ મૃત્યુ પામેલા જવાનોને સન્માન સાથે શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરાઈ હતી આ ઘટના બાદ ખોખામાં લપેટાયેલા ભારતીય જવાનોના મૃતદેહોની કેટલીક તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થઈ હતી. ઇન્ડિયન આર્મીમાંથી નિવૃત્ત લેફ્ટિનન્ટ જનરલ હરચરણજીત સિંહ પનાગે આ ઘટના બાદ આ તસવીરો ટ્વીટ કરી હતી અને લખ્યું હતું, "સાત ભારતીય જવાનોએ ભારત માની સેવામાં પોતાનો જીવ ગુમાવી દીધો અને કંઈક આ રીતે તેમના મૃતદેહો તેમના ઘરે પરત ફર્યા." પંજાબના મુખ્યમંત્રી કેપ્ટન અમરિંદર સિંહે પણ 8 ઓક્ટોબર 2017ના રોજ આ તસવીરો શૅર કરી હતી. તેમણે લખ્યું હતું, "તવાંગ ક્રેશમાં મૃત્યુ પામેલા સાત વીર જવાનોના મૃતદેહ ખોખામાં લાવવામાં આવ્યા. શું આપણે આપણા સૈનિકો સાથે આવું વર્તન કરવું જોઈએ?" ત્યારબાદ આ મામલે ભારતીય આર્મીના પ્રવક્તાએ સેનાના ઔપચારિક ટ્વિટર હેન્ડલ પરથી એક સ્પષ્ટીકરણ આપ્યું હતું. ટ્વીટમાં તેમણે લખ્યું હતું, "દુર્ઘટનાની જગ્યાએથી જ્યારે મૃત્યુ પામેલા જવાનોના મૃતદેહોને બેઝ સુધી લાવવામાં આવ્યા તો અમારે સ્થાનિક સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો હતો. પરંતુ અમે સુનિશ્ચિત કર્યું હતું કે બધા જવાનોના મૃતદેહ સૈન્ય સન્માન સાથે તેમના પરિવાર સુધી પહોંચે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયા પર ખોખામાં લપેટાયેલા મૃતદેહોની બે તસવીરો એ દાવા સાથે શૅર કરવામાં આવી રહી છે કે તે મહારાષ્ટ્રના ગઢચિરૌલીમાં માઓવાદી હુમલામાં મૃત્યુ પામેલા પોલીસ જવાનોના મૃતદેહ છે. +text: વિપક્ષે પક��ી લેવાયા ભારતીય પાઇલટની સલામતી અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. કૉંગ્રેસ પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાએ કહ્યું કે બધા નેતાઓએ 14 ફેબ્રુઆરીના પાકિસ્તાનના ઉગ્રપંથી સંગઠન જૈશ-એ-મોહમ્મદ દ્વારા પ્રાયોજિત હુમલાની નિંદા કરી હતી. ઉગ્રવાદ સામે નિર્ણાયક લડાઈમાં બધા રાજકીય દળો દેશના સશસ્ત્ર બળો અને સેના સાથે ઊભા છે અને વાયુસેનાની 26 ફેબ્રુઆરીની આતંકવાદી કૅમ્પો ઉપર કાર્યવાહીની સરાહના કરે છે. તેમણે પુલવામા હુમલા બાદ સર્વદળીય બેઠક ન બોલાવવા બદલ વડા પ્રધાનની નિંદા કરી અને કહ્યું કે દેશના સાર્વભૌમત્વ અને અખંડિતતાને બચાવવા વિપક્ષને વિશ્વાસમાં લેવો જોઈએ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ઇમરાન ખાને શાંતિની કામના કરી પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને રાષ્ટ્રજોગ સંબોધન કર્યું હતું, જેમાં કહ્યું હતું કે યુદ્ધમાં ગણતરીઓમાં ચૂક થઈ જતી હોય છે, એક વખત યુદ્ધ શરૂ થઈ જાય પછી તે ક્યાં પહોંચે તે કહી ન શકાય. "પછી તેને હું પણ નહીં અટકાવી શકું અને મોદી પણ નહીં અટકાવી શકે. સદ્દબુદ્ધિ પ્રવર્તવી જોઈએ." "અમે ભારતને અગાઉ પણ કહ્યું હતું અને પુલવામા બાદ પણ કહ્યું હતું કે કોઈપણ પ્રકારની તપાસ ઇચ્છતા હોય તો અમે તેના માટે તૈયાર છીએ." ઇમરાન ખાને ઉમેર્યું, "અમે શાંતિ ઇચ્છીએ છીએ. આતંકવાદ માટે પાકિસ્તાની ધરતીનો ઉપયોગ થાય તે પાકિસ્તાનના હિતમાં નથી." "અમે ચેતવણી આપી હતી કે કોઈ કાર્યવાહી થશે તો અમે જવાબ આપવા મજબૂર બની જઈશું અને જવાબ આપ્યો." "ભારતમાં ચૂંટણીનું વર્ષ છે એટલે ભારત આવું કંઈક કરશે એવું અમને લાગતું હતું." ઇમરાને ઉમેર્યું હતું કે 'આજે પાકિસ્તાને જે કાંઈ કાર્યવાહી કરી તેનો હેતુ એટલો જ હતો કે જો તમે અમારી સીમામાં પ્રવેશીને કાર્યવાહી કરી શકો છો, તો અમે પણ કરી શકીએ છીએ.' આ પહેલાં પાકિસ્તાની સેનાના પ્રવક્તા મેજર જનરલ આસિફ ગફૂરે બુધવારે પત્રકાર પરિષદ સંબોધી હતી, જેમાં તેમણે પાકિસ્તાનનું F-16 વિમાન તોડી પડાયું હોવાના અહેવાલને નકારી કાઢ્યા હતા અને જણાવ્યું હતું કે એ વિમાનનો ઉપયોગ જ નહોતો થયો. મેજર જનરલ ગફૂરે કહ્યું, "પાકિસ્તાન શાંતિ ઇચ્છે છે અને સ્થિતિને વધુ તણાવપૂર્ણ નથી બનાવવા માગતું. અમે યુદ્ધ નથી ઇચ્છતા, તેનાથી કોઈનું ભલું નહીં થાય." "પરંતુ પાકિસ્તાન પાસે કોઈ વિકલ્પ જ નહોતો રહ્યો. ઇરાદાપૂર્વક લક્ષ્ય ઉપર બૉમ્બ નહોતા નાખવામાં આવ્યા. તે માત્ર પાકિસ્તાનની ક્ષમતા દેખાડવાનો પ્રયાસ હતો." મેજર જનરલ ગફ���રે દાવો કર્યો હતો કે ભારતીય વાયુદળના બે પાઇલટ્સને બંધક બનાવવામાં આવ્યા છે. એકને હૉસ્પિટલમાં સારવાર આપવામાં આવી રહી છે. તેમની સાથે સન્માનજનક વ્યવહાર કરવામાં આવશે. આ પહેલાં પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ડૉ. મોહમ્મદ ફૈઝલે કહ્યું છે, "પાકિસ્તાની વાયુ સેનાએ પોતાના વાયુ ક્ષેત્રની અંદર રહીને નિયંત્રણ રેખાની બીજી તરફ બોમ્બમારો કર્યો છે. "જોકે, આ ભારતની કરતૂતનો જવાબ નથી. પાકિસ્તાને એ માટે બિન-સૈનિક લક્ષ્યોને નિશાન બનાવ્યાં કે જેથી જાનમાલનું નુકસાન ટાળી શકાય." સમાચાર સંસ્થા 'રૉયટર્સ' અને પીટીઆઈના જણાવ્યા અનુસાર પાકિસ્તાની યુદ્ધ વિમાનોએ ભારતીય સીમાનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. સમાચાર સંસ્થાના જણાવ્યા અનુસાર બુધવારે પાકિસ્તાની યુદ્ધ વિમાનો જમ્મુ અને કાશ્મીરના નૌશેરા સેક્ટરના વાયુ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ્યા હતા. જોકે, ભારતીય ઍરક્રાફ્ટે તેમને પરત ધકેલી દીધા હોવાનું ટોચના અધિકારીને ટાંકીને સમાચાર સંસ્થાઓ જણાવી રહી છે. વિમાનો દુર્ઘટનાગ્રસ્ત કશ્મીરના બડગામમાં ભારતીય વાયુસેનાનાં યુદ્ધ વિમાનો દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયાં છે. આ ઘટનામાં વાયુસેનાના બે પાયલટનાં મૃત્યુ થયાં છે. પોલીસના સૂત્રોએ બીબીસીને જણાવ્યા મુજબ કાશ્મીરના ગરેન્દ કલાન વિસ્તારમાં ભારતીય વાયુસેનાનું યુદ્ધ વિમાન દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું હતું. જેમાં બે પાયલટનાં મૃત્યુ થયાં છે. પોલીસ અધિકારીએ જણાવ્યું કે બુધવારે સવારે 10:40 વાગ્યે બડગામથી આશરે સાત કિલોમીટરના અંતરે આવેલા ગરેન્દ કલાનમાં ભારતીય વાયુસેનાનું યુદ્ધ વિમાન દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું છે. તેમના જણાવ્યા અનુસાર આ દુર્ઘટનામાં પાયલટ અને કો-પાયલટનાં ઘટનાસ્થળે જ મૃત્યુ થયાં છે. પોલીસે ઘટનાસ્થળે પહોંચીને તપાસ હાથ ધરી છે. ઘટનાસ્થળેથી બંને પાયલટના મૃતદેહો પણ મળી આવ્યા હોવાનું પણ સૂત્રો જણાવી રહ્યાં છે. કારગીલથી આવી રહેલા અહેવાલોના આધારે અન્ય એક યુદ્ધ વિમાન પણ દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું છે, જોકે, હજુ સુધી કોઈ અધિકારી દ્વારા આ ઘટનાની પુષ્ટિ કરી શકાઈ નથી. મંગળવાર સવારે ભારતે કાર્યવાહી કરી હતી મંગળવારે ભારતે પાકિસ્તાનના બાલાકોટ સ્થિત જૈશ-એ-મોહમ્મદનાં ઠેકાણાંઓને નિશાન બનાવ્યાંની વાત કરી હતી ભારતીય વિદેશસચિવ વિજય ગોખલેએ કહ્યું હતું કે ભારતીય વાયુસેનાએ ગુપ્ત જાણકારી બાદ નિયંત્રણ રેખા પાર કરીને જૈશ-એ-મોહમ્મદના સૌથી મોટા કૅમ્પને ઉડાવી દીધો. વિજય ગોખલે કહ્યું હતું કે, "વિશ્વસનીય સૂચના મળી હતી કે જૈશ-એ-મોહમ્મદ દેશના અન્ય ભાગમાં આત્મઘાતી હુમલો કરવાની તૈયારી રહ્યું છે અને તેના માટે આત્મઘાતી જેહાદીઓને પ્રશિક્ષણ આપવામાં આવી રહ્યું હતું." "આવા સમયે કોઈ પણ સંભવિત હુમલાને રોકવા માટે જવાબી કાર્યવાહી કરવી જરૂરી હતી. મંગળવારે સવારે ભારતે બાલાકોટમાં જૈશના સૌથી મોટા કૅમ્પને નિશાન બનાવ્યો." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે "આ અભિયાનમાં જૈશના ચરમપંથીઓ, પ્રશિક્ષકો, વરિષ્ઠ કમાન્ડરો અને ત્યાં પ્રશિક્ષણ લઈ રહેલા જેહાદીઓને ખતમ કરી દીધા." "આ હુમલામાં વિશેષ રીતે માત્ર જૈશની શિબિરને નિશાન બનાવી અને ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવ્યું હતું કે સામાન્ય લોકો હુમલાની ઝપેટમાં ન આવે." ભારતના આ દાવાના જવાબમાં પાકિસ્તાને કહ્યું હતું કે ભારતીય વિમાન પાકિસ્તાની ઍરસ્પેસમાં દાખલ તો થયાં હતાં પણ પાકિસ્તાની વાયુસેનાએ જવાબી કાર્યવાહી કરતાં ભારતીય વિમાન ભાગી ગયાં હતાં અને જતાં જતાં ઉતાવળમાં બાલાકોટ પાસે કેટલાક પેલોડ એટલે કે બૉમ્બ ફેંકતાં ગયાં હતાં. પાકિસ્તાને એમ પણ કહ્યું હતું કે તેઓ ભારતની આ હરકતનો જડબાંતોડ જવાબ આપશે. બીબીસી સ્વતંત્ર રીતે આ દાવાની ખરાઈ નથી કરતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીમાં બુધવારે સાંજે 21 રાજકીય દળોની સંયુક્ત બેઠક મળી હતી, જેમાં સત્તાધારી પક્ષના નેતાઓ દ્વારા જવાનોની શહાદતનું રાજનીતિકરણ કરવા ઉપર ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર હાથરસ ગૅંગરેપ કેસમાં પીડિતાનો પરિવાર આઝાદ સમાજ પાર્ટીના નેતા ચંદ્રશેખરની સાથે સફદરજંગ હૉસ્પિટલ પરિસરમાં જ ધરણાં પણ બેસી ગયા હતા. પીડિતાના પરિવારજનોએ કહ્યું હતું કે પીડિતાનો મૃતદેહ તેમની પાસે નથી. પોલીસે ચંદ્રશેખરની ધરપકડ કરી હતી અને પીડિતાના પરિવારને હાથરસ લઈ જવામાં આવ્યો હતો. ઉત્તર પ્રદેશના હાથરસમાં કથિત રીતે ગૅંગરેપનો શિકાર બનેલી 20 વર્ષીય યુવતીનું ગઈકાલે રાત્રે દિલ્હીની સફદરજંગ હૉસ્પિટલમાં સારવાર દરમિયાન મૃત્યુ થયું છે. પીડિતાનાં ભાઈએ બીબીસીને મૃત્યુ થયાની જાણકારી આપી હતી. જ્યારે હાથરસ પોલીસનું કહેવું છે કે આ કેસમાં તમામ ચાર આરોપીઓની ધરપકડ કરીને તેમને જેલ મોકલી દેવામાં આવ્યા છે. પીડિતાને સોમવારે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીની મેડિકલ કૉલેજમાંથી સફદરજંગ હૉસ્પિટલ લાવવામાં આવ્યાં હ���ાં. તેઓ ગત બે અઠવાડિયાથી મૃત્યુ સામે લડી રહ્યાં હતાં. મૃતકનાં પરિવારનો આરોપ છે કે તેમની સાથે 14 સપ્ટેમ્બરે પોતાની માતા અને ભાઈ સાથે ઘાસ કાપવા ગયાં હતાં ત્યારે ગૅંગરેપ કરવામાં આવ્યો. પીડિતાનાં ભાઈએ કહ્યું, “મારી બહેન, મા અને મોટો ભાઈ ઘાસ કાપવા ગયાં હતાં. ભાઈ એક ઘાસનો પૂડો લઈને ઘરે આવી ગયો હતો. મા આગળ ઘાસ કાપી રહી હતી ત્યારે, તે પાછળ હતી. ત્યાંથી તેને ખેંચીને ગૅંગરેપ કરવામાં આવ્યો. તે મારી માતાને બેહોશ હાલતમાં મળી હતી.” પરિવારના કહેવા પ્રમાણે, પીડિત યુવતી બેહોશની હાલતમાં પહેલાં સ્થાનિક સામુદાયિક સ્વાસ્થ્ય કેન્દ્ર લઈ જવામાં આવી હતી, ત્યાંથી તેને અલીગઢ મેડિકલ કૉલેજમાં રીફર કરવામાં આવી હતી. મેડિકલ કૉલેજમાં તેઓ 13 દિવસ સુધી વૅન્ટિલેટર પર રહ્યાં. તેને સોમવારે જ સફરજંગ હૉસ્પિટલ લાવવામાં આવ્યાં હતાં, જ્યાં ત્રણ દિવસમાં તેઓ મૃત્યુ પામ્યાં. પીડિતાનાં ભાઈએ કહ્યું, “તેની જીભ કાપી નાખવામાં આવી હતી, કરોડરજ્જુ તૂટી ગઈ હતી, શરીરનો એકે ભાગ કામ કરતો ન હતો. તે બોલી નહોતી શકતી. કોઈક રીતે ઇશારો કરી રહી હતી.” ગૅંગરેપનો આરોપ ગામના ચાર તથાકથિત ઉચ્ચજ્ઞાતિના લોકો પર છે. પોલીસે તેમની ધરપકડ કરી છે. હાથરસના એસપી વિક્રાંત વીરે બીબીસીને કહ્યું, “ચારેય આરોપીઓની ધરપકડ કરીને તેમને જેલમાં મોકલી દેવામાં આવ્યા છે. અમે અદાલત સામે ફાસ્ટટ્રેક સુનવણીની માગ કરીએ છીએ. પીડિતાનાં પરિવારને ગામમાં સુરક્ષા આપવામાં આવી છે.” પોલીસ પર લાપરવાહીનો આરોપ પ્રતીકાત્મક તસવીર પીડિતાનાં ભાઈએ કહ્યું કે શરૂઆતમાં પોલીસે કેસને ગંભીરતાથી લીધો નહીં. ઘટનાના દસ દિવસ પછી આરોપીઓની ધરપકડ કરી. તેમણે કહ્યું, ગૅંગરેપની કલમ ત્યારે લગાવવામાં આવી, જ્યારે મારી બહેને સર્કલ ઑફિસરને નિવેદન આપ્યું અને પોતાની સાથે થયેલી હિંસાને તેણે ઇશારામાં કહી. શરૂઆતમાં પોલીસે માત્ર હત્યાના પ્રયત્નનો કેસ નોંધ્યો હતો અને એક જ આરોપીનું જ નામ રાખ્યું હતું. પરિવારનું કહેવું છે કે પીડિતા બેહોશ હતી અને તેમને ખ્યાલ જ ન હતો કે તેમની સાથે શું થયું છે. પીડિતાનાં ભાઈએ કહ્યું, “મારી માતા અને ભાઈ ગભરાયેલી સ્થિતિમાં પોલીસ સ્ટેશન પહોંચ્યાં હતાં. તેમણે તે સમયે જે સમજમાં આવ્યું, તે લખાવી દીધું. પરંતુ પોલીસે 10 દિવસ સુધી કોઈ કાર્યવાહી કરી નહીં.” પોલીસ પર લાપરવાહીના આરોપ પર એસપી કહે છે, “પરિવારે જે લખાવી દીધું તેના આધારે શરૂમાં કેસ નોંધાયો. પછી તપાસ દરમિયાન છોકરીનું નિવેદન લેવામાં આવ્યુ, જેથી ગૅંગરેપની વાત સામે આવી અને તે કલમ લગાવવામાં આવી.” શું મેડિકલ રિપોર્ટમાં ગૅંગરેપની પુષ્ટિ થઈ છે, આ સવાલ પર એસપી કહે છે કે આ માહિતી હાલ જણાવી શકાશે નહીં. દલિત સંગઠનોનું વિરોધપ્રદર્શન પ્રતીકાત્મક તસવીર આઝાદ સમાજ પાર્ટીના સંસ્થાપક ચંદ્રશેખર આઝાદ શનિવારે અલીગઢમાં પીડિતાને મળવા પહોંચ્યા હતા. ત્યાં તેમણે પીડિતાને સારી સારવાર ન મળવા અને તપાસમાં લાપરવાહીના મુદ્દાને ઉઠાવ્યો હતો. ભીમ આર્મીના કાર્યકર્તાઓએ પણ ઘટના પછી અનેક શહેરોમાં પ્રદર્શન કર્યા છે. પાર્ટીના એક કાર્યકર્તાએ કહ્યું, “દલિત છોકરીને નિશાન બનાવવામાં આવી છે, એટલા માટે તમામ ચુપ છે. એક દલિત છોકરીની સાથે ગૅંગરેપ અને પછી તેના મૃત્યુથી કોઈને કાંઈ ફરક પડતો નથી.” ત્યાં બહુજન સમાજ પાર્ટીના નેતા માયાવતીએ પણ આ ઘટનાને લઈને ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર પર ગંભીર સવાલ ઉભા કર્યાં છે. માયાવતીએ એક ટ્વીટમાં કહ્યું છે, “યુપીના જિલ્લા હાથરસમાં એક દલિત છોકરીને પહેલા ખરાબ રીતે મારવામાં આવી, પછી તેની સાથે ગૅંગરેપ કરવામાં આવ્યો, જે ખૂબ જ શરમજનક અને ખૂબ જ નિંદનીય છે, જ્યારે અન્ય સમાજની બહેન-દીકરીઓ પણ હવે અહીં પ્રદેશમાં સુરક્ષિત નથી. સરકાર આની પર જરૂર ધ્યાન આપે, બીએસપીની આ માગ છે.” પીડિતાના મૃત્યુ પછી માયાવતીએ કેસને ફાસ્ટ ટ્રેક અદાલતમાં ચલાવવાનો અને ચારેય આરોપીઓને ફાંસી આપવાની માગ કરી છે. એક ટ્વીટમાં તેમણે કહ્યું કે યુપીના હાથરસમાં ગૅંગરેપ પછી દલિત પીડિતાનાં આજે થયેલા મૃત્યુનાં સમાચાર ખૂબ જ દુ:ખદ. સરકાર પીડિત પરિવારને દરેક પ્રકારની મદદ કરે અને ફાસ્ટ ટ્રેક કોર્ટમાં કેસ ચલાવીને આરોપીઓને જલદી સજા સંભળાવે, તે બીએસપીની માગ છે.” પરિવારમાં ભયનો માહોલ ગૅંગરેપ પીડિતાનાં ભાઈએ કહ્યું, “ઘટના પછી આરોપીઓના પરિવારે અંજામ ભોગવવાની ધમકી આપી હતી. પોલીસને જાણ કરતા તેમણે પીએસસી તહેનાત કરી છે.” તેમણે કહ્યું, “અમને ખૂબ જ ડર લાગે છે. તેઓ ખૂબ જ તાકાતવર છે. અમારે ગામમાંથી હિજરત પણ કરી શકવી પડે.” શું સરકાર દ્વારા તેમને કોઈ મદદ કરવામાં આવી છે? તે સવાલ પર તે કહે છે, “હાલ તો કોઈપણ પ્રકારની મદદ કરવામાં આવી નથી. સંસદસભ્યએ લખનઉ જઈને મુખ્ય મંત્રીને મળવા માટે કહ્યું હતું, અમે પોતાની બહેનની સારવાર કરાવતા કે મુખ્ય મંત્રીને જઈને મળતા?” રોકાઈ નથી રહ્યા બળાત્કારના કેસ પ્રતીકાત્મક તસવીર મહિલા અધિકાર કાર્યકર્તા યોગિતા ભયાના આ કેસને લઈને છેલ્લા કેટલાંય દિવસથી સતત ટ્વીટ કરી રહ્યાં છે. તેમણે કહ્યું, “સરકારના તમામ દાવાઓ છતાં આવી ઘટનાઓ રોકાઈ રહી નથી કારણ કે ક્યાંકને ક્યાંક વહીવટી તંત્ર અને સરકાર મહિલાઓની સુરક્ષાને લઈને ગંભીર નથી.” તે કહે છે, “આ કેસમાં પીડિતાને ગંભીર શારીરિક ઈજાઓ પહોંચી હતી. તેને મૃત્યુ પામેલી માનીને છોડી મૂકવામાં આવી હતી પરંતુ પોલીસે શરૂઆતમાં ગંભીરતાથી કાર્યવાહી ન કરી. પહેલા ધરપકડ કરવામાં દસ દિવસ લગાવ્યા. કેસને દબાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે, જેનાથી ખ્યાલ આવે છે કે પોલીસે આવી ઘટનાને રોકવા માટે ગંભીર નથી. ” તે કહે છે, “એકબાજુ અમને મહિલાઓને દેવી કહે છે અને બીજી બાજુ આ પ્રકારની ઘટનાઓ થાય છે. આ મહિનામાં જ ઉત્તર પ્રદેશમાં અનેક ગંભીર ઘટનાઓ થઈ છે. બારાબંકીમાં 13 વર્ષની દલિત છોકરીની રેપ પછી હત્યા કરી નાખવામાં આવી હતી. હાપુડમાં છ વર્ષની બાળકી પર બળાત્કાર કર્યા પછી તેની આંખો ફોડી નાખવામાં આવી હતી. રહી-રહીને આ પ્રકારની ઘટનાઓ થવા લાગી છે પરંતુ પોલીસ-વહીવટીતંત્ર કોઈ ગંભીર પગલાં લઈ રહ્યાં નથી.” તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાથરસ 'ગૅંગરેપ' કેસમાં યોગી આદિત્યનાથે ત્રણ સભ્યોની એસઆઈટીનું ગઠન કર્યું છે અને દોષીઓ વિરુદ્ધ કડક કાર્યવાહી કરવાની તેમને બાંયધરી આપી છે. +text: વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ પ્રસંગે સંબોધન કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું, "આજે આ જયઘોષ શ્રીરામની નગરીમાં જ નહીં, આની ગૂંજ વિશ્વભરમાં સંભળાય છે." "દેશ અને વિશ્વના કરોડો-કરોડો રામભક્તોને કોટી-કોટી અભિનંદન પાઠવું છું." "મારું સદ્ભાગ્ય છે કે મને આ ઐતિહાસિક કામ કરવાનો મોકો મળ્યો અને હું આભાર માનું છું. ભારત સરયૂના કિનારે આજે એક સ્વર્ણિમ અધ્યાય રચી રહ્યો છે." "આજે સંપૂર્ણ ભારત રામમય છે, લોકોનું વર્ષો જૂનું સ્વપ્ન પૂર્ણ થઈ રહ્યું છે." "વર્ષો સુધી ટૅન્ટમાં રહેલા રામલલા માટે હવે ભવ્ય મંદિર બનવા જઈ રહ્યું છે." વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, "આઝાદી આંદોલન વખતે અનેક પેઢીઓએ પોતાનું સર્વસ્વ સમર્પિત કરી દીધું હતું, ગુલામી વખતે એવો સમય, એવો ભૂ-ભાગ નહોતો જ્યાં આંદોલન ન થયાં હોય." "15 ઑગસ્ટ એ બલિદાનની ભાવનાનું પ્રતીક છે. એ જ રીતે રામમંદિર માટે અનેક સદીઓ સુધી, અનેક પેઢીઓએ અખંડ પ્રયાસ કર્યા છે. આજનો આ દિવસ એ જ પ્રેમ, તપ અને સંકલ્પનું પ્રતીક છે. રામમંદિર મ���ટેના આંદોલનમાં અર્પણ પણ હતું અને તર્પણ પણ હતું." "જેમની તપસ્યા આ રામમંદિરના પાયામાં જોડાયેલી છે એ 130 કરોડ દેશવાસીઓને હું નમન કરું છું." "આજની આ ઐતિહાસિક ઘડી યુગો સુધી ભારતની કીર્તિપતાકા લહેરાવતી રહેશે." નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, "રામનું જીવન અને ચરિત્ર જ ગાંધીજીના રામરાજ્યનો હાર્દ છે." વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથ, સંઘના વડા મોહન ભાગવત અને રાજ્યપાલ આનંદીબહેન પટેલ સહિતના મહેમાન પૂજામાં બેઠાં હતાં. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રામજન્મભૂમિ પહોંચ્યા બાદ રામલલાની મૂર્તિના દર્શન કરવા ગયા હતા. વડા પ્રધાને દર્શન બાદ મંદિરના પરિસરમાં છોડ રોપ્યો હતો. ગુજરાતમાં ગાંધીનગરમાં સ્થિત ભાજપ કાર્યાલય ખાતે રામમંદિરની રંગોળી તૈયાર કરવામાં આવી હતી. 'કારસેવકોને ભૂલનારા રામદ્રોહી' સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ અનુસાર શિવસેનાએ કહ્યું છે કે રામમંદિરના ભૂમિપૂજનમાં કારસેવકોના બલિદાનને ભૂલી જનારા 'રામદ્રોહી' હશે. આ અગાઉ ભૂમિપૂજન દરમિયાન શિવસેનાએ બાલ ઠાકરેનો જૂનો વીડિયો ટ્વીટ કર્યો હતો. આ વીડિયો ક્લિપ શિવસેનાના સ્થાપક બાલ ઠાકરેના એક જૂના વીડિયોની છે. આ વીડિયો ક્લિપમાં બાલ ઠાકરે કહી રહ્યા છે કે "બાબરી મસ્જિદનો ઢાંચો તોડી પાડીને શિવસેનાનો ઝંડો લગાવવો એ ગૌરવની વાત હતી. એમાં કોઈ શરમની વાત નથી." "બાબરી મસ્જિદની નીચે રામનું જે મંદિર હતું, એ અમે ઉપર લાવ્યા." મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ શું કહ્યું? મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ રામમંદિરના ભૂમિપૂજન અંગે કહ્યું, "21મી સદીના ઇતિહાસમાં આજનો દિવસ સુવર્ણ અક્ષરે લખાશે. 500 વર્ષની તપસ્યા, શ્રદ્ધા અને સંઘર્ષ, આજે રામલલાના મંદિરના ભૂમિપૂજન સાથે સાકાર થવા જઈ રહ્યાં છે." "કરોડો હિંદુઓના હૃદયમાં બિરાજતાં ભગવાન શ્રીરામના જન્મસ્થળે અનેક વિવાદો બાદ સુપ્રીમ કોર્ટે ચુકાદો આપીને મંદિર બનાવવાનો રસ્તો સરળ કરી આપ્યો અને આજથી ત્યાં મંદિર બનવાની શરૂઆત થશે." તેમણે કહ્યું "સોગંધ રામ કી ખાતે હૈ, મંદિર વહી બનાયેંગેનો નારો આજે ચરિતાર્થ થઈ રહ્યો છે." મસ્જિદ હંમેશાં રહેશે: મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું, "બાબરી મસ્જિદ છે, હતી અને રહેશે." આ મામલે ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડે અધિકૃત ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી ટ્વીટ કરતાં લખ્યું, "બાબરી મસ્જિદ હતી અને અને હંમેશાં રહેશે." "હાગિયા સોફિયા આપણી માટે શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ ���ે. અન્યાયી, જુલ્મી, શરમજનક રીતે બહુમતને સંતોષતા ચુકાદાથી લીધેલી જમીનથી દરજ્જો નહીં બદલાય." "દિલગીર થવાની જરૂર નથી. કોઈ પણ સ્થિતિ હંમેશાં માટે રહેતી નથી." અયોધ્યામાં કેવો છે માહોલ? હિંદુઓ માટે શુભ ગણાતાં પીળા રંગથી રસ્તા પરની દુકાનોને રંગવામાં આવી છે અને આખા અયોધ્યામાં લાઉડસ્પીકર પરથી જયશ્રી રામનો અવાજ સંભાળાય છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદા બાદ બનેલું શ્રીરામજન્મભૂમિ તીર્થક્ષેત્ર ટ્રસ્ટ આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરી રહ્યું છે. જોકે, ટ્રસ્ટ ઉપરાંત રાજ્ય સરકાર અને અયોધ્યા પ્રશાસન પણ અનેક દિવસોથી કામગીરીમાં લાગેલા છે. રામમંદિરના શિલાયન્સ પર ગોધરાના મુસ્લિમો શું બોલ્યા? મંગળવારે સવારે હનુમાનગઢીમાં પૂજા સાથે કાર્યક્રમની શરૂઆત થઈ છે. અનેક મંદિરોમાં અખંડ રામાયણ પાઠ ચાલી રહ્યા છે તો સરયૂને કિનારે દીપોત્સવનો પણ બે દિવસનો કાર્યક્રમ છે. અયોધ્યામાં સુરક્ષાવ્યવસ્થા કડક કરી દેવામાં આવી છે. આજે બપોરે 12.30 વાગે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રામમંદિરનું ભૂમિપૂજન કરવાના છે. વડા પ્રધાન બન્યા પછી નરેન્દ્ર મોદીની આ પહેલી અયોધ્યા મુલાકાત છે. જ્યારે અયોધ્યા પહોંચ્યા નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રામમંદિરના નિર્માણના ભૂમિપૂજનમાં સામેલ થવા માટે વાયુસેનાના વિમાનથી અયોધ્યા પહોંચી ગયા હતા. તેઓ ભારતીય વાયુસેનાના વિમાનમાંથી ઊતર્યા એ વખતે ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથે તેમનું સ્વાગત કર્યું હતું. આ અગાઉ વડા પ્રધાને તેમના ટ્વિટર હૅન્ડલથી ટ્વીટ કરીને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની તસવીર શૅર કરી હતી, જેમાં તેઓ ભારતીય વાયુસેનાના વિમાનમાં સવાર થતાં દેખાતા હતા. તસવીરમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પરંપરાગત પોશાકમાં દેખાય છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અયોધ્યામાં આજે માહોલ ઉત્સવનો છે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ઉપસ્થિતિમાં રામમંદિરનું ભૂમિપૂજન થયું અને તેમણે મંદિરની આધારશિલા મૂકી. +text: દેશની સૌથી ઓછી ઉંમરનાં પાઇલટ અને કાશ્મીરનાં પહેલાં મહિલા ફાઇટર આયેશા અઝીઝનું પણ આવું જ માનવું છે. 20 જાન્યુઆરીએ દિલ્હી રાષ્ટ્રપતિ ભવનમાં થયેલા એક ખાસ સમારંભમાં દેશભરની 112 મહિલાઓનું સન્માન કરવામાં આવ્યું. જેમણે વિવિધ ક્ષેત્રોમાં પોતાનું વિશેષ સ્થાન બનાવ્યું છે. સમારંભનું નામ પણ ખૂબ જ ખાસ હતું -'ફર્સ્ટ લેડીઝ' એટલે કે એક મુકામ પર પહોચનાર પહેલાં મહિલા. રુવેદા સલામ આ 112 મહિલાઓને મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયે પસંદ કરી હતી. આ સન્માન પાછળનો હેતુ મહિલાઓના સંઘર્ષને સલામ કરવાનો હતો. આ સમારંભમાં કાશ્મીરની બે મહિલાઓ આયેશા અઝીઝ અને રુવેદા સલામનું પણ સન્માન કરવામાં આવ્યું. આયેશા ભારતનાં સૌથી ઓછી ઉંમરનાં પાઇલટ છે. સાથે જ કાશ્મીરનાં પહેલાં મહિલા પાઇલટ પણ. જ્યારે કે રુવેદા ડૉક્ટર તો છે જ સાથે સાથે કાશ્મીરનાં પ્રથમ આઇપીએસ અધિકારી પણ છે. આયેશાએ માત્ર 16 વર્ષની ઉંમરમાં પાઇલટનું લાઇસન્સ મેળવ્યું હતું. 2016માં તેમણે બૉમ્બે ફ્લાઇંગ ક્લબથી ગ્રેજ્યુએશન પૂર્ણ કરી કૉમર્શિયલ પાઇલટનું લાઇસન્સ મેળવ્યું હતું. 'સફર નહોતી આસાન' આયેશા અઝીઝી રુવેદાની નિમણૂક અત્યારે તામિલનાડુમાં થઈ છે. તેમના કામ માટે રુવેદાનું અનેકવાર સન્માન કરવામાં આવ્યું છે. આયેશા અને રુવેદા માને છે કે આ મુકામ સુધી પહોચવું તેમના માટે સરળ નહોતું. 'કાશ્મીર 20 વર્ષ પાછળ' રુવેદા કહે છે કે બીજા રાજ્યોમાં જાઉં છું ત્યારે લાગે છે કે કાશ્મીર કેટલું પછાત છે. તે કહે છે, "રાજનીતિના કારણે કાશ્મીર 20 વર્ષ પાછળ રહી ગયું છે." તેમનું વિદ્યાર્થી જીવન યાદ કરતાં તેઓ કહે છે, "કાશ્મીરમાં તેમનાં ભણતરમાં ઘણી ખલેલ પહોંચતી હતી. બીજા રાજ્યોમાં જે વસ્તુઓ આરામથી મળી રહે છે. કાશ્મીરમાં એ જવસ્તુઓ માટે તેઓ તરસી જતા હતાં." તેઓ કહે છે, "કાશ્મીરમાં ક્યારેક હડતાલ, ક્યારેક વીજળી ગૂલ, ક્યારેક ઇંટરનૅટ નહી, ક્યારેક બરફ.. અને એવામાં પણ તમારું ભણતર સતત ચાલું રાખવું મોટો પડકાર હતો." 'કાશ્મીરમાં રહીને આગળ વધવું મુશ્કેલ' કંઇક આવો જ અનુભવ આયેશાનો પણ છે. જોકે, તેઓ કાશ્મીરમાં વધારે નથી રહ્યા પણ કાશ્મીરમાં તેમના મૂળ હજી પણ યથાવત છે. આયેશા કહે છે કે જે સમયે હિજબુલ મુજાહિદ્દીન કમાન્ડર બુરહાન વાનીનું મોત થયું હતું ત્યારે તેઓ કાશ્મીરમાં જ હાજર હતા. તેઓ કહે છે, "તે ખૂબ જ મુશ્કેલીભરી પરિસ્થિતિ હતી. બહાર નીકળવું મુશ્કેલ હતું. બધી જ દુકાનો બંધ હતી. એટલે સુધી કે પુસ્તકો પણ ખરીદી શકતા નહોતા. ત્યાં રહીને આગળ વધવું મુશ્કેલ છે." 'કાશ્મીરની સમસ્યા અલગ છે' રુવેદા કહે છે કે એમણે બાળપણથી જ લોહીલુહાણ દ્રશ્યો જોયા છે. "90ના દાયકામાં તો સ્થિતિ એટલી ખરાબ હતી કે મારી સ્કૂલ એક વર્ષ માટે બંધ રહી હતી." તેઓ કહે છે, "બીજા રાજ્યોમાં મેડિકલનું ભણતર સાડા ચાર વર્ષમાં પૂરું થાય છે. મને આ ભણતર પૂરું કરતાં છ વર્ષનો સમય લાગ્યો હતો." 2013માં હૈદરાબાદમાં પુલીસ એકેડેમીમાં ટ્રેનિંગ માટે ગયા પછી તેમને લાગ્યું, "બીજા રાજ્યોની સમસ્યા કાશ્મીરથી બિલકુલ અલગ છે. ત્યાનાં રોડ, લોકોની વિચારસરણી અને ત્યાં જે કામ થયું છે તેના વિશે હું વિચારું છું તો લાગે છે કાશ્મીર વિકાસથી માઇલો દૂર છે. ત્યાં લોકો વિકાસ વિશે વિચારતા પણ નથી." આયેશા અને રુવેદા બન્ને માને છે કે કાશ્મીરમાં વિકાસ થવો જોઈએ. તેઓ એ પણ માને છે કે કાશ્મીરની સમસ્યા ભલે ગમે તેટલી ગંભીર હોય પરંતુ કોશીશ કરવાથી તેનો પણ હલ નીકળી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "જ્યારે હું બીજા રાજ્યોની મુલાકાત લઉં છું ત્યારે મને અહેસાસ થાય છે કે કાશ્મીર કેટલું પછાત છે."- આવું બીજુ કોઈ નહીં પરંતુ કાશ્મીરનાં પ્રથમ મહિલા IPS અધિકારી રુવેદા સલામનું કહેવું છે. +text: છેલ્લી લાઇનમાં જમણેથી પ્રથમ ઝીલ પટેલ આ ઘટના બાદ જેને દેશ 'નિર્ભયા' તરીકે ઓળખતો થયો તે વિદ્યાર્થિનીનું સારવાર દરમિયાન મૃત્યુ થયું હતું. ગુજરાતની વિદ્યાર્થિની ઝીલ પટેલ આ વિશે કહે છે - “નિર્ભયા કાંડને છ વર્ષ થઈ ગયાં છતાં કંઈ બદલાયું નથી. હું સ્વતંત્રતા અનુભવું છું પણ સાથે એક ડર પ્રસરી ગયો છે.” "નિર્ભયા સાથે જે કંઈ થયું તેનું દુ:ખ સૌને છે પરંતુ જે અનુભવે તેને જ સમજાય કે સમાજમાં હજુ પણ કંઈ બદલાયું નથી." "જ્યારે આ ઘટના બની ત્યારે હું સ્કૂલમાં હતી તેથી મને તેના વિશે ખાસ જાણકારી નહોતી, પરંતુ હું કૉલેજમાં આવી ત્યારબાદ મેં આ ઘટનાનો વિરોધ કરવાનું નક્કી કર્યું.” ઝીલ વડોદરાની એક કૉલેજમાં ઇન્ટિરિયર ડિઝાઇનિંગના અભ્યાસક્રમના ત્રીજા વર્ષમાં અભ્યાસ કરે છે, તેમણે નિર્ભયા કાંડ પર તૈયાર થયેલા શેરી નાટક 'તો મોમબત્તીયાં બુઝા દો'માં કામ કરીને પોતાનો વિરોધ નોંધાવ્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ ઘટનાને આજે 6 વર્ષ પૂર્ણ થશે. ગુજરાતમાં પણ આ ઘટના બાદ અનેક વિરોધ પ્રદર્શનો થયાં હતાં. જેમાં, કૉલેજના વિદ્યાર્થીઓમાં તેમજ સમાજમાં જાગૃતિ માટે એક શેરી નાટકના માધ્યમથી વડોદરાની વિદ્યાર્થિનીઓએ પોતાનો વિરોધ નોંધાવ્યો હતો. ઝીલ પટેલ છેલ્લાં 3 વર્ષથી આ વિરોધ પ્રદર્શનમાં જોડાયેલાં છે. આ કરુણાંતિકાના છઠ્ઠા વર્ષે ગુજરાતની એક વિદ્યાર્થિની પોતાનો અનુભવ વર્ણવે છે. મારો વિરોધ ઝીલ પટેલ જ્યારે નિર્ભયા કેસ થયો ત્યારે હું સ્કૂલમાં ભણતી હતી. એ વખતે અમને ખાસ ખબર જ નહોતી કે હ���ીકતે શું થયું છે. સ્કૂલમાં પણ આ વિષયની ખાસ ચર્ચા થતી નહીં. જ્યારે મેં કૉલેજમાં ઍડમિશન લીધું. હું કૉલેજેમાં પ્રવેશી ત્યારે મને આ શેરી નાટકની જાણ થઈ. મેં એક મહિલા તરીકે પુરુષના અયોગ્ય વર્તનનો અનુભવ કરેલો છે તેથી આ પ્રકારની સ્થિતિ સમજવી મારા માટે સરળ હતી. અમારા શિક્ષકના માઘ્યમથી મને નાટકમાં કામ કરવા માટે કહેવાયું ત્યારે હું તૈયાર થઈ ગઈ. મારો જાત અનુભવ હતો કે સમાજમાં ભલે વિદ્યાર્થિનીઓ કે મહિલાઓની સુરક્ષાની ચર્ચા થાય પરંતુ સ્થિતિમાં કોઈ પરિવર્તન થયું નથી. હું જ્યારે પણ આ નાટક ભજવું છું ત્યારે પ્રેક્ષકોની આંખ સામે જોઈને એક સવાલ કરું છું કે શું તમે આવા દિવસો જોવા માટે દીકરીને જન્મ આપો છો? 'સમાજને જોવાની મારી દૃષ્ટિ બદલાઈ' આપણા સમાજમાં મહિલાઓને 'દેવી'નો દરજ્જો મળે છે પરંતુ જો કોઈ મહિલાનો બળાત્કાર થાય તો તે કોઈ પણ પ્રકારના વાંક ગુના વગર દેવીનો દરજ્જો ગુમાવે છે. આ ઘટના બાદ મને એવું અનુભવાયું છે કે આપણે જે મહિલાને દેવી તરીકે પૂજીએ છીએ તેની સાથે જો બળાત્કાર થાય તો તેને કોઈ સાથ નથી આપતું. નિર્ભયા કેસ બાદ સમાજને જોવાની મારી દૃષ્ટિ બદલાઈ છે. આ ઘટનાની મારા પર વ્યક્તિગત અસર એ થઈ છે કે હું મનમાં સતત એક ડર સાથે ફરું છું. મને સમાજનો વિકૃત ચહેરો જોઈને ઘૃણા થાય છે. આપણે ગૌરીવ્રત ઊજવીએ છીએ, મહિલાઓના સન્માનની વાતો કરીએ છીએ પરંતુ હકીકતે ચિત્ર અલગ જ છે. આ લડાઈ મારી પણ છે અને તમામ મહિલાઓની છે છતાં કોઈ પરિવર્તન હજુ આવ્યું નથી. સમાજ બદલાયો નથી. જોકે, આ બધાની વચ્ચે પણ અમે વિરોધ બંધ નથી કર્યો. મને આશા છે કે એક દિવસ આ મુદ્દે ભારતને સારો દેશ બનાવી શકાશે. 'તો મોમબત્તીયાં બુઝા દો' આ શેરી-નાટક નિર્ભયા કાંડ બાદ તૈયાર કરાયું હતું. આ નાટક તૈયાર કરવાનો ઉદ્દેશ વિદ્યાર્થીઓમાં જાગૃતિ લાવવાનો હતો. આ નાટક તૈયાર કરનાર નાટ્યકાર જય મર્ચન્ટના મતે નિર્ભયા કેસ બાદ જે વિરોધ થયો તે શેરીઓમાં અને રસ્તાઓ પરનો વિરોધ હતો તેથી શેરી નાટકની પસંદગી કરી હતી. તેમણે કહ્યું, " નિર્ભયા કેસની વરસી આવી ગયા પછી મને થયું કે આવી ઘટનાઓ બાદ દેશમાં લોકો મીણબત્તીઓ લઈને નિકળે છે પરંતુ હકીકતે પછી કંઈ થતું નથી." "અમે જાણીએ છીએ કે એક નાટકથી કંઈ પરિવર્તન ન આવે પરંતુ જેટલા વિદ્યાર્થીઓ જોડાશે તેટલા સુધી અમે મૅસેજ પહોંચાડીશું." મર્ચન્ટે કહ્યું કે અમારો એટલો જ મૅસેજ હતો કે જો સમાજ કોઈને ન્યાય ન અપાવી શકે, જો લોકોની માનસિકતા ���થી બદલાતી તો મીણબત્તીઓ સળગાવાની જરૂર નથી તેને ઠારી દો અને ખાલી દેખાડો કરવા પૂરતો વિરોધ ન કરો. નિર્ભયા કેસ 2012ની 16મી ડિસેમ્બરે દિલ્હીમાં એક ચાલતી બસમાં 23 વર્ષની વિદ્યાર્થિની પર સામૂહિક બળાત્કાર કરવામાં આવ્યો હતો. દક્ષિણ દિલ્હીમાં બનેલી આ ઘટનામાં ગંભીર રીતે ઘાયલ થયેલી વિદ્યાર્થિનીને રસ્તા પર ફેંકી દેવામાં આવી હતી. ભારતમાં અનેક દિવસોની સારવાર અપાયા બાદ વિદ્યાર્થિનીને સિંગાપોરની માઉન્ટ એલિઝાબેથ હૉસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યાં હતાં. અહીં તેમનું મૃત્યુ નિપજ્યું હતું. આ ઘટનાને કારણે દેશભરમાં વિરોધ પ્રદર્શનો શરૂ થયાં હતાં. (બીબીસી ગુજરાતીના જય મિશ્રા સાથે થયેલી વાતચીતના આધારે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 16મી ડિસેમ્બર 2012ની રાત્રે દક્ષિણ દિલ્હીમાં એક ચાલતી બસમાં 23 વર્ષની વિદ્યાર્થિની પર સામૂહિક બળાત્કાર કરવામાં આવ્યો હતો. +text: આ સિવાય તેમના ભત્રીજા શિવા સોલંકી, શૂટર શૈલેશ પંડ્યા તથા અન્ય ચાર આરોપીઓને જનમટીપની સજા ફટકારવામાં આવી છે. તા. છઠ્ઠી જુલાઈએ ગુનેગારોને દોષિત જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેમની સજાની સુનાવણી મોકૂફ રાખવામાં આવી હતી. જેઠવાએ ગીરના જંગલોમાં ચાલતા ખનન સંદર્ભે કેટલીક આરટીઆઈ અરજીઓ દાખલ કરી હતી. જુલાઈ-2010માં અજાણ્યા શખ્સોએ અમદાવાદમાં ગોળી મારી જેઠવાની હત્યા કરી હતી. '10 વર્ષની લડતનો સંતોષ' ચુકાદા અંગે પ્રતિક્રિયા આપતાં અમિત જેઠવાના પિતા ભીખાભાઈએ કહ્યું : "ન્યાય માટે 10 વર્ષથી મારી લડાઈ ચાલી રહી હતી. આ ચુકાદાથી સંતોષ મળ્યો છે અને આનંદ છે." "અમે જે યાતના ભોગવી છે, તે ગુનેગારોના પરિવાર પણ ભોગવે તે જરૂરી છે." "કોર્ટે જે રકમ ચૂકવવા માટે કહ્યું છે, તેનો ઉપયોગ અમિતના પુત્ર-પુત્રીના ભણતર માટે ખર્ચીશ." અમિતનાં પુત્રી એમ.બી.બી.એસ.નો અભ્યાસ કરી રહ્યાં છે. જો દોષિતો ઉપરની કોર્ટના દરવાજા ખખડાવે તો તેને પડકારવાની તૈયારી ભીખાભાઈ ધરાવે છે. 105 સાક્ષી સામે કાર્યવાહી ગુનેગારો સામે હાઈકોર્ટ તથા સુપ્રીમ કોર્ટના વિકલ્પ કોર્ટની કાર્યવાહી દરમિયાન લગભગ 105 સાક્ષી ફરી ગયા હતા. તેમની સામે કાર્યવાહી હાથ ધરવાનો આદેશ કોર્ટે આપ્યો છે. અમુક સાક્ષીઓએ 164 હેઠળ નિવેદન આપ્યા હતા. ભીખાભાઈએ કહ્યું, "કદાચ ધાકધમકી અને ડરને કારણે 164 હેઠળ નિવેદન નોંધાવવા છતાં ફરી ગયા હશે. તેમની સામે કાર્યવાહી કરવાના આદેશથી હું ખુશ છું." "જે સાક્��ીઓ દબાણ હેઠળ પણ ઝૂક્યા નહીં અને નિવેદન આપ્યાં, તેમનો આભાર માનું છું." CrPC (ક્રિમિનલ પ્રોસિજર કૉડ)ની કલમ 164ની જોગવાઈ પ્રમાણે, મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ નિવેદન આપ્યા હતા. કાયદાકીય જોગવાઈઓ ગુનેગારો સામે ચુકાદાને હાઈકોર્ટમાં અને જો તેના ચુકાદાથી સંતોષ ન થાય તો તેને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકારવાના કાયદાકીય વિકલ્પ રહેશે. નવ વર્ષ પહેલાં હત્યા અમદાવાદની ડિટેક્શન ઑફ ક્રાઇમ બ્રાન્ચ દ્વારા હત્યાકેસની તપાસ હાથ ધરવામાં આવી હતી. જેણે ભાજપના નેતા દિનુ સોલંકીને ક્લિનચીટ આપી હતી અને તેમના ભત્રીજા શિવા સોલંકી સહિત પાંચ અન્ય સામે આરોપનામું દાખલ કર્યું હતું. સોલંકીને ક્લિનચીટ સામે અમિત જેઠવાના પિતા ભીખાભાઈએ હાઈકોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી. ઉચ્ચ અદાલતે આ કેસમાં સીબીઆઈ તપાસના આદેશ આપ્યા હતા. ગુજરાત હાઈકોર્ટના આદેશ બાદ અમિત જેઠવા મર્ડર કેસમાં સીબીઆઈ તપાસ હાથ ધરવામાં આવી હતી. વર્ષ 2013માં સીબીઆઈએ દિલ્હીથી સોલંકીની ધરપકડ કરી હતી. સીબીઆઈ કોર્ટના સ્પેશિયલ જજ કે. એમ. દવેએ આરોપી શૈલેષ પંડ્યા, ઉદાજી ઠાકોર, શિવા સોલંકી, બહાદુરસિંહ વાઢેર, સંજય ચૌહાણ સહિત સાતને દોષિત ઠેરવ્યા હતા. જેઠવાએ ભાજપના તત્કાલિન સાંસદ દિનુ સોલંકી સામે વર્ષ 2009માં અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી લડી હતી. હાઈકોર્ટની સામે હત્યા દલિત આરટીઆઈ (રાઇટ ટુ ઇન્ફર્મેશન) ઍક્ટિવિસ્ટ અમિત જેઠવાએ ગીરના જંગલમાં ચાલી રહેલા ગેરકાયેદસર ખનનનો પર્દાફાશ કરવા માટે ચળવળ હાથ ધરી હતી. તા. 20મી જુલાઈ, 2010ના સાંજેના સમયે ગુજરાત હાઈકોર્ટની સામે અજાણ્યા શખ્સોએ જેઠવાની (ઉં.વ.42) ગોળી મારીને હત્યા કરી નાખી હતી. જેઠવા પહેલાં સરકારી કર્મચારી હતા, પરંતુ 1956-'96માં તેમને ફરજ પરથી હઠાવી દેવાયા હતા. અમરેલી, જૂનાગઢ તથા ગીર-સોમનાથ જિલ્લામાં એશિયાઈ સિંહો વસવાટ કરે છે. તેમના વિસ્તાર સમાન ગીરના જંગલોમાં ગેરકાયદેસર ખનન સહિતની ગેરરીતિઓ સામે જેઠવાએ ચળવળ હાથ ધરી હતી. આ માટેની માહિતી એકઠી કરવા તેમણે આરટીઆઈનો 'હથિયાર' તરીકે ઉપયોગ કર્યો હતો. જેઠવાની હત્યા બાદ આરટીઆઈ ઍક્ટિવિસ્ટ્સને સુરક્ષા આપવા માટે વિશેષ બિલ રજૂ થયું હતું, પરંતુ તે કાયદાનું સ્વરૂપ ધારણ કરી શક્યું ન હતું. જોકે, કેટલાક લોકોએ જેઠવાની કાર્યપ્રણાલી સામે સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. કેટલીક કંપનીઓ તથા વ્યક્તિઓએ માહિતીના આધારે જેઠવાએ ધમકાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હોવાના આરોપ મૂક્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ���રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સીબીઆઈની વિશેષ અદાલત દ્વારા દલિત આરટીઆઈ ઍક્ટિવિસ્ટ અમિત જેઠવા મર્ડર કેસમાં ભાજપના પૂર્વ સંસદસભ્ય દિનુ બોઘા સોલંકીને જનમટીપની સજા ફટકારવામાં આવી છે. +text: અરવિંદ કેજરીવાલ અને સંજય સિંહ આપ પાર્ટીએ રાજ્યસભા માટે સંજય સિંહ, નારાયણ દાસ ગુપ્તા અને સુશીલ ગુપ્તાના નામોની જાહેરાત કરી છે. દિલ્હીના નાયબ મુખ્યમંત્રી મનીષ સિસોદિયાએ પત્રકાર પરિષદમાં આ નામોની જાહેરાત કરી હતી. દિલ્હી સરકારમાં આમ આદમી પાર્ટી પાસે 70માંથી 67 ધારાસભ્યો છે. આથી તેમના ત્રણ ઉમેદવારો ચૂંટાઈ આવે તે નક્કી છે. વિશ્વાસને રાજ્યસભાની ટિકિટ નહીં કુમાર વિશ્વાસ અટકળોને સાચી પુરવાર કરતા 'આપ'એ તેના સ્થાપક સભ્ય કુમાર વિશ્વાસને રાજ્યસભામાં નહીં મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો છે. પત્રકાર પરિષદમાં મનીષ સિસોદીયાને જ્યારે સવાલ પૂછવામાં આવ્યો કે, આટલી બધી ચર્ચાઓ છતાં કયા આધાર પર કુમાર વિશ્વાસને રાજ્યસભામાં નહીં મોકલવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો? ત્યારે તેમણે જવાબ આપ્યો, "ચર્ચા તો તમે લોકો(મીડિયા) કરી રહ્યા હતા. મીડિયા જ જણાવે કે કયા આધાર પર ચર્ચા કરી રહ્યા હતા?" તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ નિર્ણય બાદ કુમાર વિશ્વાસના સમર્થકો નારાજ થઈ ગયા છે. કુમાર વિશ્વાસના સમર્થકોની નારાજગી અત્રે નોંધવું રહ્યું કે, તાજેતરમાં જ આ મામલે કુમાર વિશ્વાસના સમર્થકોએ પાર્ટીની ઓફિસમાં હંગામો કર્યો હતો. ત્યાર પછી 28 ડિસેમ્બરે કુમાર વિશ્વાસે ટ્વિટ કર્યું હતું, "મેં હંમેશા તમામને કહ્યું છે કે પહેલા દેશ, પછી પક્ષ, પછી વ્યક્તિ, આમ આદમી પાર્ટીની ઓફિસ પર ભેગા થયેલા કાર્યકર્તાઓને અરજ છે કે "સ્વરાજ, મૂળભૂત અધિકાર, પારદર્શિતાના મુદ્દાઓ માટે સંઘર્ષ કરે, મારા હિત-અહિત માટે નહીં. યાદ રાખો કે અભિમન્યુના વધમાં પણ તેમનો વિજય છે." દરમિયાન, એવી પણ અટકળો હતી કે આપના સંસ્થાપક અને દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલ ઇચ્છતા હતા કે કોઈ બહારની વ્યક્તિને રાજ્યસભામાં મોકલવામાં આવે. આ માટે પાર્ટી તરફથી ઘણા લોકોના નામ પર ચર્ચા પણ કરવામાં આવી હતી. જેમાં ભારતીય રિઝર્વ બેંકના પૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજન, પૂર્વ મુખ્ય ન્યાયમૂર્તિ ટી. એસ. ઠાકુર તથા ઇન્ફોસિસના સંસ્થાપક નારાયણ મૂર્તિના નામ સામેલ હતા. બીજી તરફ અલકા લાંબાએ કોઈ મહિલાને રાજ્યસભામાં મોકલવાની માંગ કરી હતી. તેમણે પૂર્વ બેંકર મીરા સાન્યાલનું નામ સૂચવ્યું હતું. વળી, આ તમામ નામો વચ્ચે અચાનક બે નામ સપાટી પર આવ્યા. જેમાં દિલ્હીના વ્યવસાયી સુશીલ ગુપ્તા અને ચાર્ટડ એકાઉન્ટન્ટ નવીન ગુપ્તાનું નામ સામેલ હતું. રાજ્યસભામાં દિલ્હીની ત્રણ બેઠક છે. આ માટે 16 જાન્યુઆરીના રોજ ચૂંટણી યોજાશે. 5મી જાન્યુઆરી ઉમેદવારી દાખલ કરવાની આખરી તારીખ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લાંબા સમય સુધી થયેલી અટકળો બાદ આમ આદમી પાર્ટીએ રાજ્યસભા માટે ત્રણ ઉમેદવારો જાહેર કરી દીધા છે. +text: બકુલ બક્ષી ઇન્કમ ટેકસના સર્વોચ્ચ અમલદાર હોવા ઉપરાંત એક લેખક પણ હતા આપણી દુઃખતી રગની ચાંપ એ શબ્દો બરાબર દબાવી દે છે અને એ સંદર્ભમાં મારા મનમાં આજે જે શબ્દ મનમાં ઉતરી આવ્યા તે છે 1952ની ફિલ્મ 'દાગ'ના ગીત 'કોઈ નહીં મેરા ઇસ દુનિયામેં" ગીતના ગાયક તલત મહમૂદના દર્દીલા સ્વરમાં પેશ થયેલા 'મૌસમ દુઃખોંકા' જેવા શબ્દો ! એ શબ્દો કાલે સાંજે મિત્ર બકુલ બક્ષીના અવસાનના સમાચાર એક મિત્રે આપ્યા, ત્યારે વીજળીના એક કડાકાની સાથે ચિત્તના આકાશમાં છવાઈ ગયા. બકુલ બક્ષી ગુજરાતના જાણીતા લેખક ચંદ્રકાંત બક્ષીના નાના ભાઈ હતા સવા-દોઢ વર્ષ પહેલાં દોસ્ત ચીનુ મોદીના અવસાનની ઘટના સાથે આ દુઃખની મોસમ બેસી ગઈ હતી (એ પહેલાં લાભશંકર ઠાકર પણ ગયા હતા). એ પછી બહુ થોડા સમયે જ પરમ સખા તારક મહેતા અને પછી આ મેની 23 મીએ ગાઢ અને સમવયસ્ક મિત્ર વિનોદ ભટ્ટ લાંબી સફરે ઉપડી ગયા, વચ્ચે લેખક ઉજમશી પરમાર અને બીજા એક બે મિત્રોએ પણ ઉડાન ભરી. નિરંજન ભગત પણ એ દિવસોમાં જ ગયા. મૃત્યુ સૌ કોઈને માટે અવિનાભાવી ઘટના છે પણ એનો શોક થવો એ પણ એવી જ અવિનાભાવી ઘટના છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સંગીતકાર સ્વ. અનિલ બિશ્વાસ વાતે વાતે કવિવર ટાગોરની એક પંક્તિ ટાંકતા હતા એનો અર્થ કંઈક એવો હતો કે 'ડાળી પરથી એક પીળું પર્ણ ખરે છે, ત્યારે એની બાજુમાં રહેલું એના જેવું જ બીજું પાંદડું પણ થર થર કંપે છે.' બકુલ બક્ષી તો મારાથી ચારેક વર્ષ નાના હતા ( 'છે' લખવાના દિવસો ગયા!) અને તેથી મારું પાંદડું પણ થર થર ધ્રૂજી ઉઠે તે સ્વાભાવિક છે. પણ એની વાત કરવાની આ જગ્યા નથી. બકુલ બક્ષીએ 160થી વધુ ગુજરાતી પુસ્તકો આપ્યાં છે હું યાદ કરું છું કે જ્યારે કોઈની પણ ઓળખાણ લીધા વગર એ ઇન્કમ ટેકસના સર્વોચ્ચ અમલદાર હોવા ઉપરાંત એક લેખક પણ છે એ જાણીને એમને મારા પાસપોર્ટના એક કામ માટે એમને મળવા ગયો હતો. ચંદ્રકાંત બક્ષી સાથે મારી કોઈ જ દોસ્તી ���હોતી એટલે એમનું નામ લેવાનો તો કોઈ સવાલ જ નહોતો પરંતુ કેવળ અક્ષરની ઓળખાણે જ પહોંચી ગયો હતો. ચંદ્રકાંત બક્ષીના જલદ મિજાજથી હું જાણકાર એટલે આ નાનાભાઈનો મિજાજ પણ મેં એવો જ ચિંતવ્યો હતો અને એને માટે માનસિક બખ્તરી પણ ધારણ કરી લીધી હતી પરંતુ આશ્ચર્ય, અને સુખદ આશ્ચર્ય એ વાતનું થયું કે એ તો દિવાલોને પણ કાન હોય તેમ માત્ર મને જ સંભળાય તેટલું ધીમું, ધીરું અને સૌમ્ય બોલતા હતા! એમના સવાલો હતા પણ ઉલટતપાસ નહોતી. એક ડૉક્ટરની સમભાવી પૃચ્છા હતી. મારું કામ 'જીન્યુઇન' તો હતું જ એટલે એ થશે એ અંગે મને ચિંતા નહોતી, મારી એક માત્ર ચિંતા એની ધીમી ગતિ અંગે હતી. એમણે એ બરાબર સમજી લીધું. બકુલ બક્ષી અને રજનીકુમાર પંડ્યા સતત રણકતા ફોનની દે-માર વચ્ચે પણ એમણે પોતાની મદદનીશને બોલાવીને જરૂરી સૂચનાઓ આપી. બે જ દિવસમાં મારું કામ થઈ ગયું. પરંતુ માત્ર આટલા મારા અંગત અને સ્વાર્થી અનુભવથી એમના વ્યક્તિત્વ વિષે કાયમી છાપ બાંધી લેવી યોગ્ય ના ગણાય. એમની ખરી પરખ મને સાતેક વર્ષ પહેલાં શરૂ થયેલા મધુ રાયના 'મમતા' વાર્તા માસિક્ની પ્રારંભની બેઠકો વખતે થઈ. અમારા એકબીજાની નજીક આવવાની ખરી શરૂઆત એ ગાળાથી થઈ. સામયિક મધુ રાયની માલિકીનું હતું અને બધા અંતિમ નિર્ણયો એની મુન્સફી પર હતા પરંતુ એ લેતા પહેલા એમણે અમને બધાને મોકળે મને ચર્ચા કરવા દીધી. મારા અને બકુલભાઈ ઉપરાંતના બીજા મિત્રો પણ એ મીટિંગોમાં હતા અને સૌ પોતપોતાના અભિપ્રાયો પૂરતા શાબ્દિક વજન સાથે વહેતા મુકતા. બકુલ ભાઈ કોઈના મતનો વિરોધ પણ ખૂબ નજાક્તથી કરતા હતા હું પણ એમાં આવી જતો હોઇશ અને ક્યારેક બીજાની જેમ અકળાઈ પણ જતો હોઇશ, પણ બકુલભાઈ આ બધામાં નોખા તરી આવતા. એ સૌમ્યભાષી અને અનાગ્રહી હતા. કોઈના મતનો વિરોધ કરવાનો હોય તો તે પણ એ એવી નજાક્તથી, કોઈને વાગી ના જાય તેની કાળજી રાખીને કરતા. એમની સ્ટાઇલને હું 'બકુલીશ' સ્ટાઇલ કહેતો અને એ સ્વીકારીને એ બહુ મીઠું સ્મિત આપતા. એમનું સાહિત્યિક પ્રદાન ઓછું નહોતું પણ મોટાભાઈ ચંદ્રકાંત બક્ષીના ઉત્તાપી તેજ આગળ એમના સૌમ્ય શીતળ તેજની પૂરતી નોંધ લેવાઈ નહીં. તે પણ એટલે સુધી કે ગુજરાતી સાહિત્ય સભા જેવી 114 વર્ષ જૂની માતબર સાહિત્ય સંસ્થા દ્વારા અસલમાં તૈયાર થયેલા 'ગુજરાતના સારસ્વતો'ના બે અધિકૃત ડિરેક્ટરી કહેવાય તેવા લેખકોના પરિચય કોશમાં તેમના વિષે વિસ્તૃત નોંધ તો ઠીક પણ તેમનું નામ સુદ્ધાં નથી! બાકી તેમનું પ્રદાન નાનુંસુનું નથી. તેમણે 160થી વધુ ગુજરાતી પુસ્તકો આપ્યાં છે, જેમાં કલ્ચર ફંડા, માર્કેટ ફંડા, અંજુમન, શબ્દોની સોનોગ્રાફી, ભાષા પશ્ચિમની-શબ્દો પૂર્વના, 1857, વિરાસત, કાંરવા, પડાવ, સરગમ, સંસ્કાર ગાથા, પ્રતિબંધ, અનેક રંગ, અવસર, બા-અદબ, રાગ અતીત, અસ્મિતાનો ચહેરો, રાજ દરબાર, તસવીર, મોનાલિસા, મજલિસ, વાર્તા સંગ્રહ 'ઑટોગ્રાફ' છે. બકુલ બક્ષી હ્રદયરોગના હુમલાથી અવસાન પામ્યા ઉપરાંત જીવન બદલી નાંખે તેવા પ્રેરણાત્મક 75 જેટલાં પુસ્તકો અને નિષ્ફળતાના ભયથી મુક્તિ અપાવે તેવા પ્રેરણાદાયી પુસ્તકોનો સમાવેશ થાય છે. અંગ્રેજીમાં પણ 'ચાણકય સ્ટ્રેટેજી' નામનું પુસ્તક તેમણે આપ્યું છે. શબ્દ અને શબ્દવ્યુત્પત્તિ એ તેમનો પ્રિય વિષય હતો. ચિત્રલેખામાં તેમની 'શબ્દોની સોનોગ્રાફી' કોલમ અતિ લોકપ્રિય બની રહી. તેઓ માનતા કે ગુજરાતી કે કોઈ પણ ભાષા બંધિયાર ના બની રહેવી જોઇએ. તેઓ કહેતા કે જે ભાષા બહુ શુદ્ધ રહેવા માંગે તે મરી જાય, અંગ્રેજીએ વિશ્વભરના શબ્દો અપનાવ્યા છે તેના કારણે વિશ્વભાષા થઈ છે. પંડિત, જંગલ, અવતાર, ગુરૂ, કર્મ, યોગા, મસાલા મુવિ શબ્દો અંગ્રેજી ભાષામાં હવે સ્વીકારાઈ ગયા છે એ તેમની આવી આવકારનીતિને આભારી છે. 1941ના જુનની બાવીસમીએ પાલનપુરમાં જન્મેલા આવા આપણા પ્રિય બકુલ કેશવલાલ બક્ષી કશી પણ લાંબી કષ્ટદાયક માંદગી વેઠ્યા વગર 14મી જુન 2018ના રોજ બ્રાહ્મમૂહુર્તે પરોઢે સાડા ચાર વાગ્યે હ્રદયરોગના હુમલાથી અવસાન પામ્યા. તેઓ સદેહે હવે આપણી વચ્ચે નથી. પણ કવિ શોભિત દેસાઈની આ બે પંક્તિઓ એમના સંદર્ભે યથાર્થ નિવડે તેવી છે. 'સ્મરણના પર્દા ઉપર આજેય આવો છો તમે, ચક્ષુ દ્વારા તમને જોવાના દિવસ ચાલી ગયા' (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જૂના ફિલ્મ સંગીતના ઘાયલ લોકોને સારા કે માઠા કોઈ પણ પ્રસંગે પીડાની અભિવ્યક્તિ માટે ઉત્તમ હિંદી ગીતોનો આખો શબ્દભંડાર મનના આંગણમાં ઠલવાઈ જતો હોય છે. +text: આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચે 27 સપ્ટેમ્બરથી યાંથી ભીષણ લડાઈ ચાલતી હતી. જે બાદ સોમવારે રશિયાએ આ બંને દેશો વચ્ચે શાંતિસમજૂતી કરાવી હતી. રશિયા દ્વારા કરાવાયેલી સમજૂતી બાદ અઝરબૈજાનમાં ખુશીની લહેર જોવા મળી પણ આર્મેનિયામાં લોકો આ અંગે રોષ પ્રગટ કરી રહ્યા છે. અઝરબૈજાનની રાજધાની બાકુથી બીબીસી સંવાદદાતા ઓરલા ગુએરિન જણાવે છ��� કે 'સરવાળે, આ સમજૂતીને અઝરબૈજાનની જીત અને આર્મેનિયાની હાર તરીકે જોવાય છે.' આર્મેનિયાના લોકો આ સમજૂતીથી નિરાશ છે, તેઓ પ્રદર્શન કરવા માટે બહાર નીકળી આવ્યા છે. કેટલાક પ્રદર્શનકારીઓએ સરકારી ઇમારતોને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે અને તેઓ વડા પ્રધાન નિકોલ પાશિન્યાનના રાજીનામાંની માગ કરી રહ્યા છે. આ વિસ્તાર આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર અઝરબૈજાનનો ભાગ માનવામાં આવે છે પરંતુ 1994થી આ વિસ્તાર અહીં રહેનારા વંશીય આર્મેનિયન લોકોના હાથમાં છે. સપ્ટેમ્બરમાં ફરીથી યુદ્ધ શરૂ થયા પછી સંઘર્ષ વિરામની કેટલીક સમજૂતી થઈ છે પરંતુ તે પ્રયાસો નિષ્ફળ નીવડ્યા છે. આ સમજૂતીમાં શું છે? સોમવારે મોડી રાત્રે આ સમજૂતી હેઠળ અઝરબૈજાન નાગોર્નો-કારાબાખના એ ક્ષેત્રોને પોતાની પાસે રાખશે, જે તેમણે સંઘર્ષ દરમિયાન કબજે કર્યાં હતાં. આવનારા દિવસોમાં આસપાસના કેટલાક વિસ્તારો પરથી આર્મેનિયાએ પરથી પાછા હઠવું પડશે. ટેલિવિઝનના માધ્યમથી સંબોધનમાં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતીને કહ્યું કે 1960માં અહીં રશિયાએ શાંતિ સૈનિક મોકલ્યા હતા. અઝરબૈજાનના રાષ્ટ્રપતિ ઇલહામ અલીયેવે કહ્યું કે આ શાંતિ સ્થાપિત કરવાની પ્રક્રિયામાં તુર્કી પણ ભાગ લેશે. એ સિવાય સમજૂતી પ્રમાણે યુદ્ધ બંદીઓને પણ એકબીજાને સોંપવામાં આવશે. પ્રતિક્રિયા? રાષ્ટ્રપતિ અલીયેવે કહ્યું કે આ સમજૂતીનું ઐતિહાસિક મહત્ત્વ છે, જેના પર આર્મેનિયા પણ 'ન ઇચ્છતું હોવા' છતાં તૈયાર થઈ ગયું છે. ત્યારે આર્મેનિયાના વડા પ્રધાન પાશિન્યાને કહ્યું, "આ સમજૂતી, પરિસ્થિતિને જોતાં આ વિસ્તારના જાણકારો સાથે વાત કરી અને 'ગંભીર વિશ્લેષણ' પછી કરવામાં આવ્યું છે." તેમણે કહ્યું, "આ વિજય નથી પરંતુ જ્યાર સુધી તમે પોતાને હારેલા નથી માનતા ત્યાં સુધી આ હાર પણ નથી.'' આર્મેનિયાની રાજધાની યેરેવાનમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો ભેગા થયા અને આ સમજૂતીનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. તેઓ સંસદ અને સરકારી ઇમારતોમાં પ્રવેશી ગયા હતા, તેઓ કહી રહ્યા હતા કે 'અમે જવા નહીં દઈએ.' નાગોર્નો-કારાબાખમાં આર્મેનિયન નેતા આરાયિક હારુત્યુયને કહ્યું કે યુદ્ધને જેમ બને તેમ જલદી ખતમ કરવા માટે આ સમજૂતી માટે તૈયાર થયા હતા. સંઘર્ષમાં શું થયું? આર્મેનિયન લોકોએ આ સંઘર્ષમાં ઘણોખરો વિસ્તાર ગુમાવ્યો છે અને અઝેરી સેનાએ વિસ્તારના સૌથી મોટા શહેર શુશા જેને આર્મેનિયન ભાષામાં 'શુશી' કહેવાય છે તેના પર કબજો કર્યો હતો. અઝરબૈજાને ભૂલથી રશિયાનાં એક મિલિટ્રી હેલીકૉપ્ટરને શૂટ કરવાનું પણ સ્વીકાર કર્યું હતું જેમાં બે ક્રૂ સભ્યોનું મૃત્યુ થયું અને ત્રીજી વ્યક્તિ ઇજાગ્રસ્ત થઈ હતી હજી આ સંઘર્ષમાં કેટલા લોકોનું મૃત્યુ થયું છે એ વિશે કંઈ સ્પષ્ટતા નથી. બંને તરફની સેનાઓએ નાગરિકોને નિશાન બનાવવાના આરોપને ફગાવી દીધો છે પરંતુ તેઓ એકબીજા પર આ પ્રકારના આરોપ સતત કરી રહ્યા છે. 45 દિવસથી સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો હતો. બંને દેશો વચ્ચે 27 સપ્ટેમ્બરે શરૂ થયેલા યુદ્ધમાં અત્યાર સુધી કેટલા લોકોનો ભોગ લેવાયો એ વિશે કોઈ સ્પષ્ટતા નથી થઈ. નાગોર્નો-કારાબાખના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે યુદ્ધ દરમિયાન સેનાના ઓછામાં ઓછા 1200 લોકોનો ભોગ લેવાયો છે. તેમનું કહેવું છે કે યુદ્ધમાં સામાન્ય નાગરિકોનાં પણ મૃત્યુ થયાં છે. અઝરબૈજાને અત્યાર સુધી યુદ્ધમાં માર્યા ગયેલા લોકોનો આંકડો જાહેર નથી કર્યો. તેમનું કહેવું છે કે યુદ્ધમાં 80થી વધારે નાગરિકોનું મૃત્યુ થયું છે. આમાં ગત મહિને બર્દામાં મિસાઇલ હુમલામાં માર્યા ગયેલા 21 નગારિકો પણ સામેલ છે. રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને ગત મહિને કહ્યું હતું કે અત્યાર સુધી યુદ્ધમાં આશરે પાંચ હજાર લોકોનો ભોગ લેવાયો છે. નાગોર્નો-કારાબાખ વિશે ખાસ વાતો બંને તરફ સામાન્ય નાગરિકોનો પણ સંધર્ષમાં ભોગ લેવાયો છે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આર્મેનિયા અને અઝરબૈજાન વચ્ચેની સમજૂતી પછી નાગોર્નો-કારાબાખના વિવાદિત ભાગોમાં રશિયાએ સેંકડો શાંતિ સૈનિક ટુકડીઓ તહેનાત કરી દીધી છે. +text: ન્યૂઝ એજન્સી રૉઇટર્સે મિશિગન યુનિવર્સિટીના નિષ્ણાતને ટાંકતાં આ મતલબની આગાહી કરી છે. કેન્દ્ર સરકારના આરોગ્ય અને પરિવાર-કલ્યાણ મંત્રાલયના આંકડા અનુસાર, દેશમાં કોરોનાના કુલ એક લાખ 38 હજાર 845 કેસ નોંધાયેલા છે, જેમાંથી 57 હજાર 721 ઍક્ટિવ કેસ છે, જ્યારે 4021નાં મૃત્યુ થયાં છે. ઉલ્લેખનીય છે કે વસતિની દૃષ્ટિએ વિશ્વમાં ચીન પછી ભારત બીજા ક્રમે છે. આંકડા અને આગાહી સરકારી આંકડા પ્રમાણે, ભારતમાં સરેરાશ 13 દિવસે કેસોની સંખ્યા બમણી થઈ રહી છે. 18મી મેથી દેશમાં ચોથા તબક્કાનું લૉકડાઉન શરૂ થયું છે, જેમાં વિમાનઉડ્ડયન, રેલવેવ્યવહાર તથા બસપરિવહનમાં વ્યાપક છૂટછાટો આપવામાં આવી છે. ન્યૂઝ એજન્સી રૉઇટર્સે યુનિવર્સિટી ઑફ મિશિગન ખાતે બાયૉસ્ટેટેસ્ટિક્સ તથા મહામારીના નિષ્ણાત પ્રોફેસર ભ્રમર મુખરજી સાથ��� વાત કરી હતી. પ્રો. મુખરજીના કહેવા પ્રમાણે, ભારતમાં હજુ કેસની સંખ્યામાં ઘટાડાની શરૂઆત નથી થઈ અને જુલાઈ મહિના સુધીમાં આ સ્થિતિ વધુ વકરી શકે છે. ભારત સહિત વિશ્વના અનેક દેશો દ્વારા કોરોના વાઇરસની રસી અને દવા શોધવા માટે પ્રયાસ ચાલુ છે, પરંતુ કોઈ નક્કર ઉપચાર મળતા સમય લાગશે. આથી, માસ્ક પહેરવો, હાથ ધોવા તથા સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ જાળવવું જેવા ઉપાયો દ્વારા 'સતર્ક રહો, સલામત રહો'ની નીતિ અપનાવવા ભલામણ કરવામાં આવે છે. 21 લાખ સુધીનો આંકડો પ્રો. મુખરજીની ટીમના અનુમાન પ્રમાણે, જુલાઈ મહિનાની શરૂઆતમાં ભારતમાં છ લાખ 30 હજારથી 21 લાખ લોકો આ રોગથી સંક્રમિત થાય તેવી વકી છે. દેશના કુલ કેસમાંથી લગભગ પાંચમા ભાગના કેસ મહારાષ્ટ્રની રાજધાની મુંબઈમાં છે, જેને દેશની 'આર્થિક રાજધાની' તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. દેશની મોટાભાગની સરકારી હૉસ્પિટલોમાં બેડની સંખ્યા ઓછી છે. કોરોના સંક્રમિત દરદીને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાવવા માટે પરિવારજનોએ ઠેર-ઠેર ભટકવું પડી રહ્યું છે. સરકારની પ્રતિક્રિયા 'જો દેશમાં કોરોનાના કેસોની સંખ્યામાં જંગી વધારો થશે, તો સરકાર શું કરશે?' તેવા મતલબના રૉઇટર્સના સવાલની ઉપર કેન્દ્ર સરકારના આરોગ્ય મંત્રાલય દ્વારા કોઈ પ્રતિક્રિયા આપવામાં આવી ન હતી. સરકાર દ્વારા બહાર પડાયેલી પ્રેસ વિજ્ઞપ્તિમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તમામ દરદીઓને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાવવાની જરૂર નથી. આ સિવાય સરકાર દ્વારા હૉસ્પિટલોમાં બેડની સંખ્યા વધારવા માટે સતત પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યા છે. સરકારી આંકડા પ્રમાણે, હાલમાં ભારતમાં લગભગ સાત લાખ 14 હજાર બેડ ઉપલબ્ધ છે. ગુજરાતની વાત કરીએ તો રાજ્યમાં કોરોનાના કુલ 14 હજાર 56 કેસ નોંધાયાલેલા છે, જેમાંથી એકલા અમદાવાદમાં 10 હજાર કેસ નોંધાયેલા છે. રાજ્ય સરકારના આરોગ્ય અને પરિવારકલ્યાણ મંત્રાલયના આંકડા પ્રમાણે, ગુજરાતમાં કોરોનાને કારણે કુલ 858 મૃત્યુ થયાં છે, જ્યારે છ હજાર 412 દરદી સાજા થતાં, તેમને રજા આપવામાં આવી છે. સોમવાર સવારની સ્થિતિ મુજબ રાજ્યમાં છ હજાર 793 ઍક્ટિવ કેસ છે, જેમાંથી 69 પેશન્ટ વૅન્ટિલેટર પર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસને કારણે સૌથી વધુ પ્રભાવિત દેશોની યાદીમાં ભારત 10મા ક્રમે પહોંચી ગયું છે. બીજી બાજુ, સંશોધકોનું કહેવું છે કે ભારતમાં કોરોનાના કેસોની સંખ્યામાં જંગી વૃદ્ધિ થઈ શકે છે. +text: VVPAT, EVM તથ��� કંટ્રોલ યુનિટ (ડાબેથી)નો સેટ 23મી મેના દિવસે આ ઈવીએમના સીલ ખૂલશે અને ઉમેદવારના ભાગ્યનો ફેંસલો થશે. ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે મતદારને સવાલ થાય કે વોટિંગ થઈ ગયા બાદ હવે EVMનું શું થશે? અનેક લોકોને ઇવીએમની સુરક્ષાનો પણ સવાલ હોય છે. મતદાન પૂર્વે કે પછી ઈવીએમ સાથે ચેડાં ન થઈ શકે તે માટે ઇલેક્શન કમિશન દ્વારા તેના સંગ્રહ અને સુરક્ષા માટે 'સ્ટાન્ડર્ડ ઑપરેટિંગ પ્રોસિજર' નક્કી કરવામાં આવી છે. છેલ્લો મત પડે પછી... અલગ-અલગ મતદાન મથકના EVMનો સંગ્રહ સ્ટ્રૉંગ રૂમમાં થાય મતદાનમથકમાં છેલ્લો મતદાર વોટિંગ કરી લે એટલે પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસર 'ક્લૉઝ'નું બટન દબાવી દે છે, એ પછી કોઈ મત મશીનમાં નોંધાતો નથી. મશીનમાં કુલ કેટલાક મત પડ્યા છે, તેની માહિતી લેખિતમાં ત્યાં હાજર દરેક રાજકીય પક્ષોના પ્રતિનિધિને આપવામાં આવે. મતગણતરીના સમયે જે-તે મશીનમાં પડેલા વોટને લેખિત માહિતી સાથે સરખાવવામાં આવે છે. જો બંને આંક વચ્ચે કોઈ તફાવત હોય તો કાઉન્ટિંગ એજન્ટ આ અંગે ચૂંટણી અધિકારીઓનું ધ્યાન દોરી શકે છે. ઈવીએમને બૉક્સમાં મૂકીને તેને સીલ કરી દેવામાં આવે છે. આ સિવાય ચૂંટણીપંચ દ્વારા આપવામાં આવેલી વિશિષ્ટ સિક્યૉરિટી સ્ટ્રિપ તેની ઉપર લગાવવામાં આવે છે. ચૂંટણી અધિકારી અને રાજકીય પક્ષોના પ્રતિનિધિ તેની ઉપર સહી કરે છે. આ મશીનને વચ્ચે સ્ટ્રૉંગરૂમ જમા કરાવવામાં આવે છે. આપને આ પણ વાચવું ગમશે સ્ટ્રૉંગરૂમની ખાસિયત લોકસભામાં ગુજરાતના 26 સાંસદ અલગ-અલગ મતદાનમથકના ઈવીએમને એક સ્થળે એકઠાં કરીને મતગણતરી કરવાની થાય ત્યાં સુધી તેનો સંગ્રહ કરવામાં આવે છે. જે રૂમમાં EVMને રાખવામાં આવે છે, તેને 'સ્ટ્રૉંગરૂમ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જેની સુરક્ષા CRPF, BSF, ITBP, CISF જેવાં કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળને હસ્તક હોય છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની સિક્યૉરિટી VVPATની સ્લીપ સાત સેકંડ સુધી તમારી નજર સામે રહેશે સ્ટ્રૉંગરૂમની સુરક્ષાની જવાબદારી એક સનદી અધિકારી અને પોલીસ અધિકારી પર હોય છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની ફરતે ત્રિ-સ્તરીય સુરક્ષા વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવે છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની સૌથી નજીક કેન્દ્રીય સુરક્ષાબળ હોય છે. દ્વિતીય સ્તરની સુરક્ષા રાજ્ય પોલીસનાં સશસ્ત્રદળોને હસ્તક હોય છે અને સૌથી બહાર સામાન્ય સુરક્ષા હોય છે જેમાં મોટા ભાગે પોલીસ હોય છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની બાજુમાં જ કંટ્રોલરૂમ ઊભો કરવામાં આવે છે, જે ચોવીસ કલાક કાર્યરત હોય છે. આ દળો રાતદિવસ સતત ઇવીએમની સુરક્ષામાં તહેનાત રહે છે. સ્ટ્રૉંગરૂમ પાસેની હિલચાલ ઉપર ક્લોઝ્ડ સર્કિટ કૅમેરા (CCTV) દ્વારા નજર રાખવામાં આવે છે અને તેનું રૅકર્ડિંગ કરવામાં આવે છે. સ્ટ્રૉંગરૂમના સીલ પૂર્વનિર્ધારિત સમયે રાજકીયદળોના પ્રતિનિધિઓની હાજરીમાં ખોલવામાં આવે છે અને તેનું પણ વીડિયો રૅકર્ડિંગ કરવામાં આવે છે. ત્યારબાદ કેન્દ્રીય સુરક્ષાબળોની સુરક્ષા હેઠળ તેની હેરફેર કરવામાં આવે છે. જો રાજકીય પક્ષોના પ્રતિનિધિઓ ઇચ્છે તો અલગ વાહનમાં તેમની પાછળ જઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રવિવારે એટલે કે 19મેના રોજ ભારતની લોકસભાની 543 સીટો પરનું મતદાન પૂર્ણ થઈ જશે. +text: આ 'ભારત બંધ' વચ્ચે કેન્દ્ર સરકારે સોમવારે જ સુપ્રીમ કોર્ટમાં રિવ્યૂ પિટિશન દાખલ કરી દીધી હતી. એસસી-એસટી (પ્રિવેન્શન ઓફ એટ્રોસિટીઝ) એક્ટના દુરુપયોગ બાબતે સુપ્રીમ કોર્ટે 20 માર્ચે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી અને આ કાયદા હેઠળ આરોપીની તરત ધરપકડ કરવાને બદલે તપાસની વાત કરી હતી. એસસી-એસટી (પ્રિવેન્શન ઓફ એટ્રોસિટીઝ) એક્ટની રચના અનુસૂચિત જાતિ અને જનજાતિના લોકોને અત્યાચાર તથા ભેદભાવથી બચાવવા માટે કરવામાં આવી છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશને કારણે આ કાયદાનો ડર ઓછો થશે અને તેના પરિણામે દલિતો પરના અત્યાચાર તથા ભેદભાવના કિસ્સાઓમાં વધારો થશે એવી આશંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. દલિત સમાજની નારાજગીને ધ્યાનમાં લેતાં મોદી સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટમાં ઉપરોક્ત દલીલનો સહારો લઈ શકે છે એવું માનવામાં આવે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શું હતો મામલો? આ પરિસ્થિતિમાં એ જાણવું જરૂરી છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે એવો તે ક્યો આદેશ આપ્યો છે અને એવું કેમ કહ્યું કે એસસી-એસટી એક્ટનો દુરુપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે? આ કેસની કથાની શરૂઆત મહારાષ્ટ્રના સતારા જિલ્લાના કરાડની ગવર્નમેન્ટ કોલેજ ઑફ ફાર્મસીથી થાય છે. કોલેજના સ્ટોરકીપર ભાસ્કર કરભારી ગાયકવાડના વાર્ષિક ગુપ્ત રિપોર્ટમાં તેમના વિરુદ્ધ નકારાત્મક ટિપ્પણી કરવામાં આવી હતી. એસસી-એસટી સમુદાયના ભાસ્કર વિરુદ્ધની આ ટિપ્પણી તેમના ઉપરી અધિકારી ડો. સતીશ ભિસે અને ડૉ. કિશોર બુરાડે કરી હતી, જેઓ એસસી-એસટી વર્ગના નથી. ડૉ. ભિસે અને ડૉ. બુરાડેના રિપોર્ટ અનુસાર ભાસ્કર તેમનું કામ યોગ્ય રીતે કરતા ન હતા અને તેમનું ચારિત્ર્ય પણ ઠીક ન હતું. ભાસ્કર ગાયકવાડે આ કારણે 2006ની ચોથી જાન્યુઆરીએ ડૉ. ભિ��ે અને ડૉ. બુરાડે વિરુદ્ધ કરાડ પોલીસ સ્ટેશનમાં એફઆઈઆર નોંધાવ્યો હતો. ભાસ્કર ગાયકવાડે 2016ની 28 માર્ચે બીજો એક એફઆઈઆર નોંધાવ્યો હતો, જેમાં ડૉ. ભિસે અને ડૉ. બુરાડે ઉપરાંત ભાસ્કરની 'ફરિયાદ સંબંધે કાર્યવાહી નહીં કરતા' બીજા અધિકારીઓના નામ પણ ઉમેરવામાં આવ્યાં હતાં. અધિકારીઓની દલીલ એસસી-એસટી એક્ટ હેઠળ જેમની સામે આરોપ મૂકવામાં આવ્યા હતા એ અધિકારીઓની દલીલ એ હતી કે તેમણે તેમની સત્તાવાર ક્ષમતા અનુસાર વિવેકબુદ્ધિનો ઉપયોગ કરીને આ વહીવટી નિર્ણયો લીધા હતા. કોઈ કર્મચારીના વાર્ષિક ગુપ્ત રિપોર્ટમાં તેના વિરુદ્ધની નકારાત્મક ટિપ્પણીઓને ગુનો ન કહી શકાય. અધિકારીઓનો આદેશ ખોટો હોય તો પણ ગુનો ન ગણી શકાય. એસસી-એસટી એક્ટ હેઠળ નોંધવામાં આવેલા મામલાઓ રદ્દ નહીં કરવામાં આવે તો અનુસૂચિત જાતિ અને જનજાતિના કર્મચારીઓના વાર્ષિક ગુપ્ત રિપોર્ટમાં યોગ્ય રીતે નકારાત્મક ટિપ્પણી નોંધવાનું મુશ્કેલ બનશે. આ કારણે વહીવટીતંત્રની મુશ્કેલી વધશે અને સરકારી કામ કરવાનું કાયદેસર રીતે પણ મુશ્કેલ બનશે. દલિતો નારાજ શા માટે? 'ભારત બંધ'ની અપીલ કરનારા અનુસૂચિત જાતિ-જનજાતિ સંગઠનોના અખિલ ભારતીય મહાસંઘના રાષ્ટ્રીય વડા મહાસચિવ કે. પી. ચૌધરી સાથે બીબીસીના સંવાદદાતા નવીન નેગીએ આ વિશે વાત કરી હતી. કે. પી. ચૌધરીએ કહ્યું હતું, "આ કાયદાથી દલિત સમાજનો બચાવ થતો હતો. "દલિત સમાજના લોકો પર અત્યાચાર કરતા લોકોમાં એસસી-એસટી એક્ટને લીધે મુશ્કેલીમાં સપડાવાનો ડર હતો, પણ સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયથી એ ડર ખતમ થઈ ગયો છે. "દલિત સમાજની પ્રત્યેક વ્યક્તિ દુઃખી અને ભયભીત છે તથા સંપૂર્ણપણે અસલામતી અનુભવે છે. "ઉનામાં મારપીટ, અલાહાબાદમાં હત્યા, સહારનપુરમાં દલિતોને ઘરને આગચંપી અને ભીમા કોરેગાંવમાં દલિતો વિરુદ્ધની હિંસા જેવી ઘટનાઓ તાજેતરમાં બની હતી. "દેશના વિકાસ માટે સમર્પિત દલિત સમાજમાં એ ઘટનાઓને કારણે અસલામતીની ભાવના પેદા થઈ છે. "ભારત બંધની માગણી કરનારા દલિત સમાજના લોકો શાંતિ અને તેમની તથા તેમના અધિકારોની સલામતી ઈચ્છે છે. આ બંધારણીય વ્યવસ્થા જીવંત રાખવાની માગણી કરે છે." હવે શું થઈ શકે? જસ્ટિસ એ. કે. ગોયલ અને જસ્ટિસ યુ. યુ. લલિતની ખંડપીઠના ચુકાદા વિશે પુનર્વિચાર માટે કેન્દ્ર સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સોમવારે રિવ્યૂ પિટિશન દાખલ કરી હતી. એ સંબંધે શું નિર્ણય લેવો તે સુપ્રીમ કોર્ટ નક્કી કરશે. એસજીટી યુનિવર્સિટી, ગુડગાંવમાં કાયદાના પ્રોફેસર સુરેશ મિનોચાએ જણાવ્યું હતું કે સુપ્રીમ કોર્ટની ડિવિઝન બેન્ચ કે તેનાથી મોટી ખંડપીઠ આ રિવ્યૂ પિટિશનની સુનાવણી હાથ ધરી શકે છે. પ્રોફેસર મિનોચાએ કહ્યું હતું, "કાયદામાં કોઈ ફેરફાર થઈ જ ન શકે એવું નથી હોતું. સમય સાથે જરૂર અનુસાર કાયદામાં ફેરફાર કરવામાં આવતા રહ્યા છે. "આ કિસ્સામાં પણ સુપ્રીમ કોર્ટને તેના આગલા ચુકાદામાં કોઈ ફેરફાર કે સુધારાની જરૂર જણાશે તો એવું કરવાનો વિકલ્પ ખુલ્લો છે." પ્રોફેસર મિનોચાના જણાવ્યા અનુસાર, કેન્દ્ર સરકારને સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી રાહત નહીં મળે તો તેની પાસે કાયદો બનાવવાનો વિકલ્પ પણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયથી નારાજ દલિતો આજે સડકો પર ઉતરી આવ્યા છે. દેશભરમાં અલગ-અલગ સ્થળોએથી વિરોધ પ્રદર્શન તથા હિંસાના સમાચાર મળી રહ્યા છે. +text: સ્ટૅસી નામની એક યુવતીને ઘણાં વર્ષો સુધી એ વિચારીને આશ્ચર્ય થતું હતું કે તેને કોઈ સાથે જાતીય સંબંધ બાંધવાની ઈચ્છા કેમ થતી નથી? પતિ સાથે પણ નહીં. સ્ટૅસી જ્યારે ડૉક્ટર પાસે ગયાં ત્યારે સત્ય પરથી પડદો ખૂલ્યો. બીબીસી રેડિયો-4 સાથેની સ્ટૅસીએ પોતાનો અનુભવ શૅર કર્યો. જાતીય આકર્ષણ કેમ નહીં? "હું લાંબા સમયથી વિચારતી હતી કે મારામાં કોઈ માનસિક કે શારીરિક ખામી છે કે કેમ? મને એમ હતું કે જાતીય સંબંધ નહીં બાંધવાની ઈચ્છા સર્વસામાન્ય બાબત હશે." "મારી સખી, તેના બૉયફ્રેન્ડ વિશે અથવા એ જેની સાથે સહશયન કરવા ઈચ્છતી હતી એમની વાતો કરતી હતી, પણ મને જાતીય સંબંધની ઈચ્છા થતી જ ન હતી." "મારી વયના બીજા દાયકાનાં પ્રારંભિક વર્ષોમાં મને આ અનુભૂતિ શરૂ થઈ ગઈ હતી પણ મેં આ વિશે કોઈને વાત કરી ન હતી. વાત કરીશ તો 'હું કેવી વિચિત્ર છું' એવું લોકો વિચારશે એમ ધારીને હું ચૂપ થઈ જતી હતી." "ઍસેક્સ્યુઆલિટીનો અર્થ એ છે કે મને કોઈના પ્રત્યે જાતીય આકર્ષણ ન થાય, પણ હું લોકો પ્રત્યે રૉમેન્ટિક જરૂર થઈ શકું." "હું 19 વર્ષની થઈ ત્યારે મને બૉયફ્રેન્ડ મળ્યો, જે આજે મારો પતિ છે. એ સમયે પણ હું ઍસેસ્ક્યુઆલિટી વિશે જાણતી ન હતી." પતિ સાથે પણ સૂવાની ઈચ્છા નથી "હું વિચારતી હતી કે આ માણસ(બૉયફ્રેન્ડ)ને હું બહુ પ્રેમ કરું છું અને એ લગ્નનો પ્રસ્તાવ મૂકશે તો હું 100 ટકા હા પાડી દઈશ, કારણ કે હું મારી બાકીની જિંદગી તેની સાથે પસાર કરવા ઈચ્છું છું, પણ મને તેની સાથે સૂવાની ઇચ્છા શા માટે નથી થતી?" "���ું અને મારા પતિ એકમેકને સારી રીતે જાણી શકીએ એ માટે ફરવા નીકળ્યાં હતાં. તેણે મને કહ્યું હતું કે એ મને પ્રેમ કરે છે અને મારી હા સુધી તે રાહ જોવા તૈયાર છે." "તેમણે મને બહુ સાથ આપ્યો અને મને અસહજ લાગે એવું કશું પણ તેણે મારી સાથે કર્યું નથી." "સામાજિક માપદંડ અનુસાર, સેક્સ અને બાળકો સંબંધને આગળ વધારવામાં સહાયક બનતાં હોય છે." "મારા તમામ મિત્રો લગ્ન અને બાળકો સાથે આગળ નીકળી ગયાં હતાં. મેં વિચાર્યું કે હે ભગવાન, મારે પણ પતિ સાથે મળીને બાળકો પેદા કરવાં પડશે." પતિ મને છોડી દેશે? "પોતે જેની સાથે સૂઈ શકે એવી સ્ત્રી માટે પતિ મને છોડી દેશે એવાં સપનાં મને વારંવાર આવતાં હતાં. મારી ચિંતા અસહ્ય બની રહી હોય એવી સ્થિતિ પણ આવી હતી." "મેં વિચાર્યું કે જે થઈ રહ્યું છે, તેનો જવાબ તો મારે શોધવો જ પડશે. ત્યાં સુધીમાં હું 27 કે 28 વર્ષની થઈ ચૂકી હતી." "ઓછી જાતીય ઈચ્છા થવાનાં કારણો કયાંકયાં હોઈ શકે એ ઇન્ટરનેટ મારફત જાણવાની મે મોટી ભૂલ કરી હતી." હૉર્મોનનું સ્તર સરળતાથી વધઘટ થતું હોય એવાં અનેક કારણો ત્યાં મને મળ્યાં પણ એક કારણ હતું બ્રેઈન-ટ્યૂમર અને તેનાથી મારી ચિંતા વધી ગઈ." બ્રેઈન-ટ્યૂમરથી મરી જઈશ એવું લાગ્યું "મેં વિચાર્યું કે હે ભગવાન, હું બ્રેઈન-ટ્યૂમરને કારણે મૃત્યુ પામીશ. હું ડૉક્ટર પાસે ગઈ અને તેમને પૂછ્યું કે આ ખરેખર ગંભીર બાબત છે? હું મરી રહી છું?" "ડૉક્ટરે મને કહ્યું કે શાંત થઈ જા. તું કદાચ ઍસેક્સ્યુઅલ છે." "મેં ડૉક્ટરને પૂછ્યું કે એ વળી શું છે? મેં ઍસેક્સ્યુઅલ શબ્દ એ પહેલાં ક્યારેય સાંભળ્યો પણ નહોતો." "તેમણે મને કેટલીક વેબસાઈટ બતાવી એટલે મને થયું કે હું મારા જેવા લોકોને મળી શકીશ. એ અત્યંત રોમાંચક હતું." એક સ્ટેન્ડ-અપ કૉમેડિયન પણ ડિપ્રેશન સામે લડી રહ્યા છે કામોત્તેજનાની અનુભૂતિ ક્યારેય નથી થઈ "મેં થોડું સર્ચ કર્યું એટલે મને રાહત થઈ. મેં મારા પતિને વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે આપણે પહેલાં જ સ્વીકારી ચૂક્યા છીએ તો મને આ મામલે કોઈ વાંધો નથી." "એ શાનદાર હતું. મારા પતિ બહુ સમજદાર છે." "મને બીજાઓની માફક કામોત્તેજનાની અનુભૂતિ ક્યારેય થઈ નથી અને થઈ હશે તો પણ બહુ થોડી." "એ ઉત્તેજનાનું કારણ મારા માટે એક જૈવિક પ્રક્રિયા જેવું છે, જે સમજી શકાય છે. તેમાં હું મારા પતિ સહિતના કોઈ અન્યને સામેલ કરવા ઈચ્છતી નથી. હું તેનાથી ખુદને અલગ રાખવા ઈચ્છું છું." પતિ શું કહે છે? "ઘણા લોકો ઍસેક્સ્યુઅલ હોય છે, પણ તેઓ કોઈ સાથે સ���બંધ બાંધે ત્યારે સેક્સમાં તેઓ સહજ હોય છે. જોકે, મારા કિસ્સામાં હું જ્યારે પણ પતિની નજીક જાઉં છું ત્યારે મારું શરીર કહે છે - નહીં, નહીં, નહીં. આ ન થવું જોઈએ." "મેં જે લોકોને આ વિશે વાત કરી તેમણે મને કહ્યું હતું કે તમારે ત્યાં સંતાન કઈ રીતે જન્મશે?" "ખેર, જો હું ઈચ્છું તો અન્ય કેટલીય રીતે માતા બની શકું એમ છું. એ અશક્ય નથી." "હવે લગભગ ત્રણ-ચાર વર્ષથી હું ઍસેક્સ્યુઆલિટી વિશે જાણતી થઈ છું. મને ઍસ (ઍસેક્સ્યુઅલ શબ્દનું ટૂંકુ રૂપ) લેબલ પસંદ છે. હવે એ મારા માટે સહજ છે અને તેણે મને મારા વ્યવહાર તથા મારું મન કેવી રીતે કામ કરે છે એ જાણવામાં મદદ કરી છે." "મજાની વાત એ છે કે હવે મારા પતિ પણ મને 'સ્ટૅસ-ઍસ' કહે છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિશ્વની કુલ વસતીના લગભગ ત્રણ ટકા લોકો 'ઍસેક્સ્યુઅલ' હોવાનું માનવામાં આવે છે. 'ઍસેક્સ્યુઅલ' એટલે એવા લોકો કે જેઓ યૌનઆકર્ષણ અનુભવતા નથી, તેમનામાં જાતીય ઈચ્છા હોતી નથી. +text: YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 કે. સિવન હાલ ઈસરોના ચૅરમૅન છે પંરતુ આ પદ સુધીની એમની જીવન સફર આસાન નથી રહી. કે. સિવનનું આખુ નામ કૈલાસાવાદિવો સિવન પિલ્લઈ છે. તમિલનાડુના કન્યાકુમારીમાં ગરીબ ખેડૂત પરિવારમાં 14 એપ્રિલ 1957ના રોજ એમનો જન્મ થયો હતો. ડૉ. સિવન પાસે વિદ્યાર્થીકાળમાં ચંપલ કે બે જોડી સારા પૅન્ટ પણ નહોતા. તેઓ ધોતી પહેરતા હતા. ગત 26 ઑગસ્ટે એનડીટીવીને આપેલી મુલાકાતમાં એમણે કહ્યું હતું, "મારા ગામમાં અમારું જીવન સાવ અલગ હતું. મારા પિતા ખેડૂત હતા અને કેરીની સિઝનમાં વેપાર પણ કરતા." "હું રજાઓમાં એમની સાથે કામ કરતો. હું હાજર હોઉં ત્યારે તેઓ મજૂરો નહોતા રાખતા." ડૉ. સિવને આગળ કહ્યું, "સામાન્ય રીતે લોકોની કૉલેજ પસંદ કરવાની પદ્ધતિ અલગ હોય છે પંરતુ મારા પિતાએ મારી કૉલેજ નજીકમાં હોય તેવો આગ્રહ રાખ્યો જેથી હું કૉલેજથી આવીને કામ કરી શકું. અમારી સ્થિતિ રોજ કમાવી રોજ ખાનાર જેવી હતી." "હું જ્યારે મદ્રાસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટૅકનૉલૉજીમાં ભણવા આવ્યો ત્યારે મેં ચંપલ પહેરવાનું શરૂ કર્યુ. એ અગાઉ તો હું ઉઘાડેપગે જ ફરતો. પૅન્ટ પણ નહોતું. ધોતી જ પહેરતો.'' જોકે, ડૉ. સિવન માતાપિતાના આભારી છે કે તેમણે કાયમ ત્રણ ટંક ખાવાનું આપ્યું. તેઓ કહે છે, "અમારી હાલત એટલી ખરાબ નહોતી. મારાં માતાપિતા અમને કદી ભૂખ્યા ન રાખ્યા. ત્રણ ટંક ખાવા આપ્યું." ડૉ. સિવન ખરેખર તો એન્જિનિયરિંગ ભણવા માગતા હતા પંરતુ એમના પિતાની આર્થિક સ્થિતિ સારી નહોતી એટલે તેઓ બૅચલર ઑફ સાયન્સ ભણ્યા. ડૉ. સિવન ખરેખર તો વિક્રમ સારાભાઈ સેન્ટરમાં આવવા જ નહોતા માગતા. તેઓ સેટેલાઇટ સેન્ટરમાં જવા માગતા હતા. તેઓ ઍરડાયનેમિકમાં જોડાવવા માગતા હતા પરંતુ એમને પીએસએલવી પ્રોજેક્ટ મળ્યો. ડૉ. સિવન કહે છે. "મને જોઈતું હતું એ જીવનમાં કદી ન મળ્યું પરંતુ જે પણ મળ્યું એમાં મેં નિપુણતા મેળવી." ડૉ. સિવનની ઈસરોની સફર અને નિપુણતા એમણે બીએસ.સી, બી.ઈ, એમ.ઈ ઉપરાંત આઈઆઈટી બૉમ્બેથી પીએચડી કર્યું છે. ડૉ. સિવન 1982માં ઈસરોમાં પીએસએલવી પ્રોજેક્ટમાં જોડાયા. તેઓ ઍરોસ્પેસ એન્જિનિયરિંગ, સ્પૅસ ટ્રાન્સપૉર્ટેશન સિસ્ટમ એન્જિનિયરિંગ, લૉન્ચ વ્હિકલ ઍન્ડ મિશન ડિઝાઇન, કન્ટ્રોલ ઍન્ડ ગાઇડન્સ ડિઝાઇન ઍન્ડ મિશન સિમ્યુલેશન સૉફ્ટવૅર ડિઝાઇન, મિશન સિન્થેસિસ, સિમ્યુલેશન, એનાલિસિસ ઍન્ડ વેલિડેશન ઑફ ફ્લાઇટ સિસ્ટમમાં નિપુણતા ધરાવે છે. ઈસરોની વેબસાઈટ મુજબ તેમણે મિશન પ્લાનિંગ, ડિઝાઇન ઇન્ટિગ્રેશન અને એનાલિસિસમાં મહત્ત્વનું પ્રદાન આપ્યું છે. તેઓને અનેક માન-સન્માન એનાયત થયેલા છે. શું કહ્યું હતું નરેન્દ્ર મોદીએ? વૈજ્ઞાનિકોને સંબોધન કર્યા બાદ જ્યારે વડા પ્રધાન મોદી ઈસરોના મુખ્યાલયથી જવા લાગ્યો તો ઈસરોના ચીફ કે. સિવન મોદી સામે ભાવુક થઈ ગયા હતા. વડા પ્રધાન મોદીએ ઈસરો ચીફને ગળે લગાવી તેમની પીઠ થપથપાવી હતી અને તેમને હિંમત રાખવા કહ્યું હતું. મોદીએ વૈજ્ઞાનિકોને સંબોધિત કરતા કહ્યું કે આપણે નિશ્ચિતપણે સફળ થઈશું. આ મિશનના આગલા પ્રયાસમાં પણ અને તે બાદના પ્રયાસમાં પણ સફળતા આપણી સાથે હશે. તમે લોકો માખણ પર લકીર દોરનારા નથી તમે પથ્થર પર લકીર ખેંચનારા લોકો છો. એ તમે જ છો જેમણે પ્રથમ પ્રયાસમાં જ મંગળ ગ્રહ પર ભારતનો ઝંડો લહેરાવ્યો હતો. એ પહેલાં દુનિયામાં આ પ્રકારની ઉપલબ્ધિ કોઈના નામે ન હતી. ઈસરોના અધ્યક્ષે દેશને જણાવ્યું કે ચંદ્રયાન-2ના વિક્રમ લૅન્ડર સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો છે. જે બાદ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વૈજ્ઞાનિકોની વચ્ચે ગયા અને તેમને હિંમત આપતા કહ્યું, "જીવનમાં ઉતાર-ચઢાવ આવતા રહે છે." "હું જોઈ રહ્યો હતો જ્યારે કૉમ્યુનિકેશન ઑફ થઈ ગયું હતું, પરંતુ આ કોઈ નાની ઉપલબ્ધિ નથી. દેશને તમારા પર ગર્વ છે અને તમારી મહેનતે ખૂબ શીખવ્યું પણ છે." "મારા તરફથી તમને અભિનંદન, તમે દેશની ઉત્તમ સેવા કરી છે, વિજ્ઞાનની ખૂબ મોટી સેવા કરી છે, માનવજાતિની ખૂબ મોટ��� સેવા કરી છે." "આ પડાવ પરથી પણ આપણે ઘણું બધું જાણવા મળ્યું છે, આગળ પણ આપણી યાત્રા ચાલુ રહેશે અને હું સંપૂર્ણરીતે તમારી સાથે છું." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચંદ્રયાન-2 સાથે સંપર્ક તૂટ્યા બાદ વૈજ્ઞાનિકોને સંબોધન કર્યા બાદ જ્યારે વડા પ્રધાન મોદી ઈસરોના મુખ્યાલયથી જવા લાગ્યા ત્યારે ઈસરોના ચીફ કે. સિવન મોદી સામે ભાવુક થઈ ગયા હતા. +text: વિયેતનામના હોનોઈમાં આવેલી ધ ડોલ્સે હાનોઈ ગોલ્ડન લેક હોટલે પ્રવાસીઓને આકર્ષવા માટે ગોલ્ડનો ઉપયોગ કર્યો છે. 24 કૅરેટનું એક ટન જેટલું સોનું આ હોટલમાં વાપરવામાં આવ્યું છે. આ હોટલમાં બેઝિનથી લઈને સંડાસ અને લિફ્ટથી લઈને ઇન્ફિનિટી પૂલ એમ તમામ જગ્યાઓ 24 કૅરેટ સોનાથી ચમકી રહી છે. આ ઉપરાંત હોટલના બહારના ભાગને પણ સોનાથી તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. આ હોટલમાં જે વાસણોમાં ભોજન પિરસાય છે તે વાસણો પણ સોનાના છે. હોટલના મુખ્ય માલિક અને હોઆબિન્હ જૂથના ચૅરમૅન ન્ગુયેન હુ ડુઓન્ગે સમાચાર સંસ્થા રોયટર્સ સમક્ષ દાવો કર્યો કે હાલના સમયમાં આના જેવી બીજી કોઈ હોટલ દુનિયામાં નથી. વધુમાં તેમણે કહ્યું કે, જો મહામારી ન હોત તો હોટલ કદાચ મહેમાનોથી સંપૂર્ણ રીતે ભરાયેલી હોત. ઉલ્લેખનીય છે કે કોરોના વાઇરસના કારણે લાગુ થયેલાં લૉકડાઉનના ત્રણ મહિના પછી વિયેતનામમાં હોટલો ફરી શરૂ થઈ રહી છે. સમાચાર સંસ્થા રૉયર્ટસ હોટલના એક મહેમાને કરેલી વાતને ટાંકીને લખે છે, "આ હોટલે લકઝરીને લઈને મારા વિચારને બદલી નાખ્યો છે. બીજી લકઝરી હોટલમાં માત્ર માર્બલ જ હોય છે, પરંતુ અહીં તો નીચે જમીનથી શરૂ કરી બેસિન સુધીની તમામ વસ્તુઓ ગોલ્ડ છે." વિયેતનામે જે પ્રકારે કોરોના વાઇરસને રોક્યો છે તેની વિશ્વમાં ભારે ચર્ચા કરવામાં આવી રહી છે. ત્યાં માત્ર 350 કેસ નોંધાયા છે. જ્યારે એક પણ મૃત્યુ થયું નથી. હોટલના ફેસબુક પેજ પરથી જાણવા મળે છે કે હોટલમાં 342 લક્ઝુરિયસ સ્યૂટ્સ છે જેમાં 10 ડુપ્લેક્ષ અને 1 પ્રેસિડેન્સિયલ ડુપ્લેક્ષ સ્યૂટ છે. દરેક રૂમમાં ઇમ્પિરિયલ સ્ટાઇલની સુવિધા છે અને બાથરૂમમાં રહેલી વસ્તુઓ સોનાની છે. હોટલના માલિક ડુઓન્ગ જણાવે છે કે આ હોટલમાં એક ટન જેટલું સોનું વાપરવામાં આવ્યું છે. તેઓ આજ પ્રકારના ગોલ્ડ પ્લેટેડ પ્રોજેક્ટનું પ્લાનિંગ હો ચિ મિન સિટી અને રિસોર્ટ માટે પણ કરી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી ��કો છો વિયેતનામમાં ખૂલેલી એક હોટલનો દાવો છે કે તે દુનિયાની સૌથી પહેલી ગોલ્ડ પ્લેટેડ હોટલ છે. +text: બીજી તરફ પૂર્વ કેન્દ્રિય મંત્રી યશવંત સિંહા, અરુણ શૌરી અને વરિષ્ઠ વકીલ પ્રશાંત ભૂષણે રફાલ સોદા સંદર્ભે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પિટિશન દાખલ કરી છે અને સીબીઆઈ પર આક્ષેપો પણ કર્યા છે. 'સીબીઆઈ પર ઘણું દબાણ છે અને એટલે જ તે નિષ્પક્ષ રીતે પોતાની જવાબદારી પૂર્ણ કરવા સક્ષમ નથી' એવો આક્ષેપ પણ તેમણે કર્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? અરુણ શૌરીએ કહ્યું, "આ કેટલી ચોંકવનારી વાત છે કે જે નરેન્દ્ર મોદી બધાને સીબીઆઈના દંડાથી ડરાવતા હતા, એ જ નરેન્દ્ર મોદી આજે સીબીઆઈથી ડરે છે." નરેન્દ્ર મોદી સીબીઆઈથી કેમ ડરે છે? એનાં કારણો અરુણ શૌરીએ જાતે જ આપેલાં છે. પત્રકારો સાથે વાતચીત કરતાં અરૂણ શૌરીએ આ કારણો આપ્યાં છે. પહેલું કારણ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સીબીઆઈથી ડરે છે એના ત્રણ કારણો પૈકી સૌથી પહેલું કારણ એ છે કે સીબીઆઈમાં તેમના સૌથી ખાસ ગણાતા રાકેશ અસ્થાના પર જો વધારે દબાણ આવે તો તેઓ ઘણાં રહસ્યો ખોલી શકે છે. રાહુલ ગાંધીએ અસ્થાનાને નરેન્દ્ર મોદીના 'બ્લૂ આઇડ બોય'( વહાલા) ગણાવ્યા છે. રાકેશ અસ્થાના સામે કાર્યવાહી શરૂ થઈ ત્યારે રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કર્યું હતું, "વડા પ્રધાન મોદીના વ્હાલા અધિકારી અને ગુજરાત કૅડરના આઈપીએસ અધિકારી કે જેમણે ગોધરા કેસની તપાસ કરી હતી, તે રાકેશ અસ્થાના લાંચ લેતા પકડાયા છે." બીજું કારણ નેરેન્દ્ર મોદી સીબીઆઈથી હવે ડરે છે એનું બીજું કારણ એ છે કે સીબીઆઈનો જે રીતે તેઓ ઉપયોગ કરવા માગતા હતા, એ રીતે કરી નહોતા શકતા. ત્રીજું કારણ નરેન્દ્ર મોદીને ત્રીજો ડર એ છે કે આલોક વર્મા જેવા સ્વતંત્ર અધિકારી રફાલ મુદ્દે તપાસ કરી શકે એમ હતા. જો તેમણે આ અંગે તપાસ કરી હોત તો શું થયું હોત. સીબીઆઈના ડિરેક્ટરને કોઈ તપાસ શરૂ કરવા માટે વડા પ્રધાન કે કોઈ અન્યની પરવાનગી લેવાની જરૂર પડતી નથી. નરેન્દ્ર મોદીનો ચિંતા પણ હશે કે આલોક વર્મા જો રફાલ પર તપાસ શરૂ કરી દેશે તો તેમના માટે મુશ્કેલી સર્જાશે. કદાચ એનું કારણ એ છે કે આલોક વર્મા ડરે કે દબાય એવા નથી. અરુણ શૌરીએ એવું પણ કહ્યું કે આ બધાથી બચવા માટે આલોક વર્માને રજા પર મોકલી દેવામાં આવ્યા છે. પણ એનાથી સરકારે પોતાના જ પગ પર કુહાડી મારી છે. ભવિષ્યમાં એનાં પરિણામો જોવા મળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સીબીઆઈની આંતરિક તકરાર દિવસેને દિવસે વધુ તીવ્ર બની રહી છે. રાકેશ અસ્થાના બાદ આલોક વર્માને પણ રજા આપી દેવાતા આ મામલો વધારે ચર્ચામાં છે. +text: દક્ષિણપંથી વિચારધારા ધરાવતાં ઘણાં ફેસબુક ગ્રૂપમાં આ તસવીર હજારો વખત પોસ્ટ કરવામાં આવી છે. પીએમ મોદીને 'હિંદુ સિંહ' ગણાવતાં ઘણા લોકોએ આ તસવીરોના આધારે કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી પર સવાલ ઊઠાવ્યા છે. તેમણે લખ્યું છે, "પોતાને જનોઈધારી હિંદુ ગણાવતા રાહુલ ગાંધી કુંભમાં ક્યારે ડૂબકી લગાવશે?" ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજ(અલાહાબાદ)માં 12 વર્ષમાં એક વાર યોજાતા કુંભ મેળાની શરૂઆત થઈ ચૂકી છે. જેને હિંદુઓનો સૌથી મોટો સમારોહ માનવામાં આવે છે. 49 દિવસ સુધી ચાલતા અર્ધ આ કુંભમેળાનું પહેલું શાહી સ્નાન 15 જાન્યુઆરીથી શરૂ થયું. આવનારા દિવસોમાં છ મુખ્ય દિવસો પર શાહી સ્નાન થશે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 16 ડિસેમ્બરના રોજ કુંભની શરૂઆત પહેલાં તૈયારીઓની જાણકારી લેવા માટે પ્રયાગરાજ ગયા હતા. તેમણે કુંભમાં સ્નાન કર્યું એ બાબતે કોઈ અધિકારીક સૂચના નથી. 2016ની અને આ તસવીરો રિવર્સ ઇમેજ સર્ચથી ખ્યાલ આવે છે કે પીએમ મોદીની જે તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થઈ રહી છે તે 2016માં મધ્ય પ્રદેશમાં યોજાયેલા ઉજ્જૈન કુંભ દરમિયાન લેવાયેલી છે. વર્ષ 2016માં 22 એપ્રિલથી 21 મે સુધી સિંહસ્થ કુંભનું આયોજન થયું હતું. અંતિમ સ્નાન પહેલાં પીએમ મોદીએ તેની મુલાકાત લીધી હતી. જૂના રિપોર્ટ્સ મુજબ સાંસદ સ્વ. અનિલ માધવ દવેએ 2016ની ઉજ્જૈન કુંભ મેળાની આયોજન સમિતિની કમાન સંભાળી હતી. દવે એ ત્યારે કહેલું, "પીએમ મોદી ઉજ્જૈન આવશે પણ ક્ષિપ્રા નદીમાં સ્નાન કરશે નહીં." તેનો અર્થ કે આ તસવીરો 2016ની પણ નથી. જ્યારે સ્નાન કરવા પહોંચ્યા પીએમ મોદી અમારી તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે વાઇરલ થઈ રહેલી તસવીરો વર્ષ 2004ની છે. નરેન્દ્ર મોદી એ વખતે ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી હતા અને ઉજ્જૈનના મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગનાં દર્શન કરવા ગયા હતા. 2004માં લોકસભા ચૂંટણીમાં અમદાવાદમાં મતદાન કર્યા બાદ ત્યારના ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી કેટલાક અહેવાલો અનુસાર વર્ષ 2004માં ઉજ્જૈનમાં યોજાયેલા સિંહસ્થ કુંભ દરમિયાન નરેન્દ્ર મોદીએ આરએસએસના 'વૈચારિક મહાકુંભ'માં ભાગ લીધો હતો અને શિપ્રા નદીમાં સ્નાન પણ કર્યુ હતું. આ અહેવાલો મુજબ વર્ષ 2004ની લોકસભા ચૂંટણીનો પ્રચાર પૂરો થયા બાદ નરેન્દ્ર મોદીએ ઉજ્જૈનની મુલાકાત લીધી હતી. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની 4-5 તસવીર એ દાવા સાથે સોશિયલ મીડિયામાં શેર થઈ રહી છે કે તેમણે કુંભ મેળામાં ડૂબકી લગાવી. +text: સફદરજંગ હૉસ્પિટલના બર્ન ઍન્ડ પ્લાસ્ટિક વિભાગના મુખ્ય ડૉક્ટર શલભ કુમારે જણાવ્યું હતું કે તેમનું મૃત્યુ રાત્રે 11.40 વાગ્યે થયું હતું. ડૉક્ટર શુલભ કુમારે જણાવ્યું, "તેમને રાત્રે 11 વાગીને 10 મિનિટે હાર્ટઍટેક આવ્યો. અમે તેમને બચાવવાના પ્રયાસો કર્યા પણ બચાવી ન શક્યા." પીડિતાના મૃત્યુ પછી તેમનાં બહેને કહ્યું કે પરિવાર ડરશે નહીં અને લડત ચાલુ જ રાખશે. હૉસ્પિટલમાં હાજર પીડિતાનાં બહેને બીબીસીને કહ્યું, "જે લોકોએ મારી બહેન સાથે બળાત્કાર કર્યો, હું ઇચ્છું છું કે તેમને મોતની સજા મળે." "કોર્ટમાં એ લોકો સામેની અમારી લડાઈ ત્યાં સુધી ચાલુ રહેશે જ્યાં સુધી અમને ન્યાય ન મળી જાય." પીડિતાને જીવતાં સળગાવી દેવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં પોલીસે પાંચ આરોપીઓની ધરપકડ કરી છે. પીડિતાને ગુરુવારે સારવાર માટે ઍર ઍમ્બુલન્સની મદદથી લખનઉથી દિલ્હી ખસેડવામાં આવ્યા હતા. ડૉક્ટરો પ્રમાણે તેમનું શરીર 90 ટકા જેટલું દાઝી ગયું હતું અને તેમને જ્યારે દાખલ કરવામાં આવ્યાં ત્યારથી જ તેમની સ્થિતિ નાજુક હતી. પોલીસે શું જણાવ્યું? ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસના જણાવ્યા પ્રમાણે ગુરુવારે પીડિતાને જીવતાં સળગાવી દેવાનો પ્રયાસ થયો હતો. પોલીસનું કહેવું છે કે પીડિતા બળાત્કાર કેસમાં સુનાવણી માટે કોર્ટ માટે જઈ રહી હતી, એ વખતે જ આરોપીઓએ તેમને ઘેરી લીધાં હતાં અને આગ ચાંપી દીધી હતી. આ કેસમાં ચાર આરોપીઓની ગુરુવારે ધરપકડ કરાઈ હોવાની માહિતી આપવામાં આવી હતી. પાંચમાં આરોપીની ધરપકડ શુક્રવારે કરવામાં આવી હતી. ઉન્નાવ પોલીસ અધિક્ષક વિક્રાંત વીરે મીડિયાને જણાવ્યું કે પીડિતાએ આ વર્ષે જ માર્ચ મહિનામાં બે વ્યક્તિઓ વિરુદ્ધ બળાત્કારનો કેસ દાખલ કરાવ્યો હતો. પોલીસ આઈજી એસ. કે. ભગતે કહ્યું કે પીડિતાને સળગાવી દેવાના કેસમાં બળાત્કાર કરવાના કેસના આરોપી પર પણ આરોપ છે. તેમને કહ્યું, "આ યુવક જેલમાં હતો અને થોડા દિવસ પહેલાં જ જામીન પર છૂટીને બહાર આવ્યો હતો. અન્ય બાબતોની અમે તપાસ કરી રહ્યા છીએ." પીડિતાના પરિવારે શું કહ્યું? બીજી તરફ પીડિતાના પરિવારજનોનો દાવો છે કે આરોપી જેલમાંથી છૂટીને આવ્યો એ પછી ધમકી આપતો હતો અને આ અગાઉ ��ણ હુમલો કરવાની કોશિશ કરી હતી. પીડિતાના પિતાએ મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે લગભગ એક ડઝન વખત કેસ પરત લઈ લેવા માટે ધમકી આપી હતી અને ઘર પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો હતો. સ્થાનિક પત્રકાર વિશાલ સિંહે બીબીસીને જણાવ્યું, "પીડિતા સાથે માર્ચ મહિનામાં ગૅંગરેપની ઘટના ઘટી હતી અને એ કેસમાં જ તેઓ રાયબરેલી જઈ રહ્યાં હતાં." "સ્ટેશન જઈ રહ્યા હતા એ વખતે પાંચ લોકોએ એમને પકડી લીધા અને જીવતાં સળગાવી દેવાનો પ્રયાસ કર્યો." મીડિયાના માધ્યમથી આખો કેસ ચર્ચામાં આવ્યો તો ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર પણ સક્રીય થઈ ગઈ. મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથે એલાન કર્યું કે પીડિતાની સારવારનો ખર્ચ સરકાર ઉપાડશે. પીડિતાને સારવાર માટે પહેલાં લખનઉની સિવિલ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યાં હતાં. જોકે તેમની સ્થિતિ નાજુક હોવાથી તેમને ઍર ઍમ્બુલન્સની મદદથી દિલ્હી લઈ આવ્યાં અને સફદરજંગ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉન્નાવ બળાત્કાર કેસમાં પીડિતાનું શુક્રવારે મોડી રાત્રે દિલ્હીના સફદરજંગ હૉસ્પિટલમાં મૃત્યુ થયું છે. પીડિતાને ગુરુવારે સારવાર માટે હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. +text: સૂવરોના લોહીથી લાલ થયેલી નદી દેશમાં આફ્રિકન સ્વાઇન ફીવર ફેલાવાનો ખતરો પેદા થવાને કારણે દક્ષિણ કોરિયાના પ્રશાસને તેને ફેલાતો રોકવા માટે 47,000 સૂવરોને મારવાના આદેશ આપ્યા છે. પરંતુ વરસાદને કારણે સરહદ પાસે સ્થિત ડમ્પિંગ ગ્રાઉન્ડથી લોહી વહીને નજીકમાં આવેલી ઇમજિન નદીના પાણીમાં ભળી ગયું. આફ્રિકન સ્વાઇન ફીવર ખૂબ જ ચેપી હોય છે અને તેનો ઇલાજ સંભવ નથી. જે સૂવરોને થતી બીમારી છે. આના ચેપનો ભોગ બનેલાં સૂવરના બચવાની કોઈ સંભવાના હોતી નથી, જોકે માણસોને તેનાથી ખતરો નથી હોતો. નદીમાં પાણી સાથે વહી રહેલા લોહીને કારણે અન્ય જાનવરોને પણ તેનાથી ખતરો હોવાની વાતને સ્થાનિક અધિકારીઓએ નકારી દીધી છે. તેમનું કહેવું છે કે સૂવરોને મારતા પહેલાં તેમના ચેપનો ઇલાજ કરવામાં આવ્યો હતો. પાણીમાં લોહી ભળ્યું કેવી રીતે? ચેપ આગળ ના વધે તે માટે હજારો સૂવરને મારી નાખવામાં આવ્યાં ગયા અઠવાડિયે અહીં સૂવરોને મારવાની કાર્યવાહી હાથ ધરવામાં આવી હતી. જોકે, એવું કહેવામાં આવે છે સૂવરોને માર્યા બાદ બંને કોરિયાની સરહદ પાસે આવેલા ડમ્પિંગ ગ્રાઉન્ડ પાસે અનેક ટ્રકોમાં જ રહેવા દીધાં હતાં. વાસ્તવમાં તેને દફનાવવા માટે જરૂરી પ્લાસ્ટિક કન્ટેનર બનાવવામાં લાગેલા સમયને કારણે આવું થયું હતું. મૃત સૂવરોને તાત્કાલિક દફન કરી શકાયાં ન હતાં. હાલમાં જ દક્ષિણ કોરિયામાં આફ્રિકન સ્વાઇન ફીવરના ચેપની જાણ થઈ હતી. એવી અફવા હતી કે ઉત્તર કોરિયા અને દક્ષિણ કોરિયાની સરહદ પાસે અસૈન્યકૃત ક્ષેત્રના વાડાઓ પાર કરીને આવેલા સૂવરોએ દેશમાં આ બીમારી ફેલાવી હતી. સ્વાઇન ફીવરનો પ્રથમ મામલો ઉત્તર કોરિયામાં ગયા મે મહિનામાં સામે આવ્યો હતો. આ ચેપી રોગ દક્ષિણ કોરિયામાં ના પહોંચે તે માટે સરકારે અનેક પગલાં લીધાં હતાં, ત્યાં સુધી કે સીમા પર વાડ પણ કરવામાં આવી હતી. ચીને 12 લાખ સૂવરોને મારી નાખ્યાં એશિયાના અનેક દેશોમાં આ રોગ ફેલાયો છે દક્ષિણ કોરિયાની સેનાને મંજૂરી અપાયેલી છે કે તે સીમા પર અસૈન્ય ક્ષેત્રને પાર કરનારા કોઈ પણ જંગલી જાનવરને મારી શકે છે. જોકે, આ ઉપાયો છતાં દક્ષિણ કોરિયામાં આફ્રિકન સ્વાઇન ફીવરનો પ્રથમ મામલો 17 સપ્ટેમ્બરના રોજ સામે આવ્યો હતો. અત્યાર સુધીમાં અહીં કુલ 13 મામલા સામે આવી ચૂક્યા છે. દક્ષિણ કોરિયામાં કુલ 6,700 પિગ ફાર્મ છે. આ બીમારીના ચેપથી ચીન. વિયેતનામ અને ફિલિપાઇન્સ સહિત એશિયાના અનેક દેશો પ્રભાવિત થયા છે. માત્ર ચીનમાં જ આ બીમારીને કારણે 12 લાખ સૂવરોને મારી નાખવમાં આવ્યાં છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાની સરહદ પાસે આવેલી એક નદી સૂવરોના લોહીના કારણે સંપૂર્ણ લાલ થઈ ગઈ છે. +text: સમન ગુનન અધિકારીઓએ જણાવ્યા અનુસાર 38 વર્ષના સમન કુનન ખોવાઈ ગયેલાં જૂથને ભોજન અને જરૂરી સામાન પહોંચાડીને પરત ફરતી વખતે બેભાન થઈ ગયા હતા. તેમના સહકર્મચારીઓ તેમને ભાનમાં લાવવામાં નિષ્ફળ રહ્યા. સમન કુનને થાઇલેન્ડની નેવી છોડી દીધી હતી, પરંતુ આ બચાવ કાર્યમાં જોડાવા માટે અહીં આવી ગયા હતા. સ્થાનિક ઉપ રાજ્યપાલ પાસાકોર્ન બૂનયાલકે પત્રકારોને જણાવ્યું, "સ્વેચ્છાએ આ રાહત-બચાવ કાર્યમાં મદદ માટે જોડાયેલા એક ભૂતપૂર્વ સૈનિકનું મોડી રાત્રે મૃત્યુ થઈ ગયું." શું તમે આ વાંચ્યું? તેમણે કહ્યું, "તેમનું કાર્ય ઓક્સિજન પહોંચાડવાનું હતું, પરંતુ પરત ફરતી વખતે તેમની પાસે જ પૂરતી માત્રામાં ઓક્સિજન નહોતો." ગુફામાં ફસાયેલાં બાળકોની આ તસવીર થાઇ નૌકા દળે જાહેર કરી છે ઉત્તર થાઇલેન્ડની એક ગુફામાં પૂરને કારણે બાર દિવસોથી ફસાયેલાં 12 છોકરા અને તેમના ફૂટબૉલ કોચને સુરક્ષિત રીતે બહાર લઈ આવવાની યોજના પર કામ ચાલી રહ્યું છે. સૌથી મોટી મુશ્કેલી એ છે કે ફસાયેલાં કોઈ પણ બાળકને તરતાં નથી આવડતું. બાળકો અને માતાપિતાની વચ્ચે વાતચીત થઈ શકે એક ટેલીફોન લાઇન પણ નાખવાની યોજના બનાવવામાં આવી રહી છે. આ બાળકો અને તેમના કોચ 23મી જૂનની સાંજે ફૂટબૉલની પ્રૅક્ટિસ બાદ ઉત્તર થાઇલેન્ડની આ ગુફા જોવાં ગયાં હતાં. પરંતુ પૂરનું પાણી ગુફામાં ભરાઈ જવાને કારણે તેઓ ત્યાં જ ફસાઈ ગયાં હતાં. બચાવ દળની એક ટુકડીએ નવ દિવસ બાદ તેમને શોધી કાઢ્યાં હતાં અને દસમા દિવસે તેમના સુધી દવાઓ અને ભોજન પહોંચાડ્યું હતું. થાઇ સેનાનું કહેવું છે કે, બાળકોને બહાર કાઢવામાં ચાર મહિના સુધીનો સમય લાગી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો થાઇલેન્ડની એક ગુફામાં ફસાયેલાં 12 બાળકો અને તેમના ફૂટબૉલ કોચને બચાવવાની કોશીશમાં લાગેલાં થાઇ નૌકાદળના એક ભૂતપૂર્વ મરજીવા (ડાઇવર)નું મૃત્યુ થયું છે. +text: ઇન્ટરવ્યૂ પ્રસારિત કરવા પર ચૂંટણી પંચનો પ્રતિબંધ બુધવારે મોડી સાંજે આપેલા આદેશમાં ચૂંટણી પંચે જણાવ્યું હતું કે ઇન્ટર્વ્યૂનું પ્રસારણ કરવામાં આવશે તો તેને આદર્શ આચારસંહિતાનો ભંગ માનવામાં આવશે. ચૂંટણી પંચે ઇન્ટર્વ્યૂ પ્રસારિત કરનારી ચેનલ્સ સામે એફઆઈઆર દાખલ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. પીયૂષ ગોયલે ફરિયાદ કરી હતી કેન્દ્રીય મંત્રી પિયૂષ ગોયલે પત્રકાર પરિષદમાં કોંગ્રેસ પર પ્રહાર કર્યાં કેન્દ્રીય રેલવે પ્રધાન પીયૂષ ગોયલે રાહુલ ગાંધીના ઇન્ટર્વ્યૂના પ્રસારણ સામે ચૂંટણી પંચ સમક્ષ ફરિયાદ કરી હતી. પીયૂષ ગોયલે કહ્યું હતું, "આચારસંહિતા વિશે મારે જેટલી સમજ છે તે મુજબ 48 કલાકમાં ઇન્ટર્વ્યૂ દેખાડી ન શકાય. "ચૂંટણી પંચ પાસેથી અમને માહિતી મળી હતી કે મંગળવાર સાંજથી ઇન્ટર્વ્યૂ પ્રસારિત મંજૂરી ન હતી. "કોંગ્રેસના લોકો કદાચ ગભરાઈ ગયા છે. તેમને લાગે છે કે સ્થિતિ કથળી રહી છે. તેમને ભય છે કે ભાજપ 150થી વધુ બેઠકો જીતી જશે. એટલે જ તેમણે આચારસંહિતાનો ભંગ કર્યો હતો." ચૂંટણી પંચના આદેશમાં શું છે? ચૂંટણી પંચે જાહેર કરેલો આદેશ ચૂંટણી પંચે તેના આદેશમાં જણાવ્યું હતું કે "બીજા તબક્કાના મતદાન પૂર્વે કેટલીક ટીવી ચેનલ્સ કોંગ્રેસના સ્ટાર પ્રચારક તથા નેતા રાહુલ ગાંધીના ઇન્ટર્વ્યૂનું પ્રસારણ કરી રહી છે. આ ઇન્ટર્વ્યૂમાં રાહુલ ગાંધી ગુજરાત વિધાનસભા ���િશે વાત કરી રહ્યા છે. ગુરુવારે બીજા તબક્કામાં જ્યાં વોટિંગ થવાનું છે ત્યાં પણ આ ઇન્ટર્વ્યૂનું પ્રસારણ થઈ રહ્યું છે. આથી તેનું પ્રસારણ કરવું એ આદર્શ આચારસંહિતાનો ભંગ છે. તે લોકપ્રતિનિધિત્વ કાયદા - 1951ની કલમ 126(3) હેઠળ આવે છે. કોંગ્રેસનો વળતો પ્રહાર કોગ્રેસના રણદીપ સૂરજેવાલે ચૂંટણી સમયે નરેનદ્ર મોદીના ઇન્ટરવ્યૂ પર સવાલ ઉઠાવ્યો ભાજપના આરોપ બાદ કોંગ્રેસે વળતો પ્રહાર કર્યો હતો. પાર્ટીના નેતા રણદીપ સુરેજવાલાએ પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજીને કહ્યું, "ભાજપ ચૂંટણી પંચનું સન્માન કરે છે તો 2014માં વોટિંગના એક દિવસ અગાઉ મોદીજીએ તેમની એક ભક્ત ચેનલને ઇન્ટર્વ્યૂ આપીને તેનો પ્રચાર-પ્રસાર કેમ કરાવ્યો હતો?" સુરજેવાલાએ ટ્વીટ પણ કર્યું હતું. એ ટ્વીટમાં તેમણે નીચે મુજબ જણાવ્યું હતું. "ચૂંટણી પંચના ન્યાયના નવા નિયમ : 1. ભાજપના નેતાઓ અને નાણાપ્રધાન ચૂંટણીના એક દિવસ અગાઉ પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરીને તેમનો મૅનિફેસ્ટો જાહેર કરે છે, પરંતુ કોઈ એફઆઈઆર નહીં 2. મોદીજી ચૂંટણીના દિવસે ચાર જાહેરસભા સંબોધિત કરે છે, પરંતુ કોઈ એફઆઈઆર નહીં 3. અમિત શાહે આજે જ અમદાવાદમાં પત્રકાર પરિષદ કરી હતી, પરંતુ કોઈ એફઆઈઆર નહીં 4. પિયૂષ ગોયલે આજે બે વખત પત્રકાર પરિષદ સંબોધિત કરી, પરંતુ કોઈ એફઆઈઆર નહીં રાહુલજીનો ઇન્ટર્વ્યૂ પ્રસારિત કર્યો તો એફઆઈઆર થશે. " તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચૂંટણી પંચે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીનો ઇન્ટર્વ્યૂ પ્રસારિત કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો છે. +text: મુથુવેલ કરુણાનિધિ અને જયલલિતા જયરામ રાજકીય નેતાઓ વચ્ચે દુશ્મનાવટ તો જોવા મળતી હોય છે પણ કરુણાનિધિ અને જયલલિતા વચ્ચેની દુશ્મનીનું સ્તર અલગ હતું. બન્ને દક્ષિણ ભારતના મજબૂત રાજકીય નેતા હતા અને એ બન્નેએ જે હદે રાજકીય દુશ્મની નિભાવી હતી એવું બહુ ઓછું જોવા મળે છે. દક્ષિણ ભારતના રાજકારણમાં તો એવું વધારે મુશ્કેલ હોય છે. અન્ય નેતાઓથી અલગ આ બન્ને નેતા વિધાનસભામાં ક્યારેય વધુ હસ્યા ન હતા કે તેમણે સંસદીય મજાક કરી ન હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વિધાનસભા એક જ એવી જગ્યા હતી જ્યાં તેઓ બહુ ઓછી વખત એકમેકની સામે આવ્યાં હતાં. જયલલિતા અને કરુણાનિધિ વચ્ચે તંગદિલીભર્યા સંબંધને કારણે તામિલનાડુમાં પરિસ્થિતિ અન્ય રાજ્યો જેવી ન હતી. અન્ય રાજ્યોની માફક એક મુખ્ય પ્રધાન અને વિરોધ પક્ષના નેતા એક મંચ પર બિરાજે ક�� રાષ્ટ્રીય નેતાઓના સ્વાગત માટેના સત્તાવાર ભોજન સમારંભમાં સામેલ થાય તેવું ચલણ તામિલનાડુમાં નથી. જયલલિલા વિશેના એક પુસ્તકનાં લેખિકા અને તામિલનાડુનાં વરિષ્ઠ રાજકીય સમીક્ષક વસંતીએ કહ્યું હતું, "તેઓ બન્ને એકમેકને માત્ર નાપસંદ કરતાં હતાં એટલું જ નહીં, એકબીજાને નફરત પણ કરતાં હતાં." જયલલિતાની પ્રતિજ્ઞા તામિલનાડુ વિધાનસભામાં 1989ના માર્ચમાં બનેલી ઘટનાની વાત વસંતીએ કરી હતી. એ વખતે જયલલિતા વિરોધ પક્ષનાં નેતા હતાં અને મુખ્ય પ્રધાન કરુણાનિધિએ તેમના વિરુદ્ધ કેસ ચલાવવાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. એ સમયે કરુણાનિધિએ બજેટ રજૂ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું અને જયલલિતા તેમનો વિરોધ કરવા લાગ્યાં હતાં. એ પછી કોઈએ કરુણાનિધિ પર ફાઇલ ફેંકી હતી. તેમાં કરુણાનિધિનાં ચશ્મા તૂટી ગયાં હતાં. તેના પ્રતિભાવ સ્વરૂપે શાસક પક્ષના કોઈ ધારાસભ્યે જયલલિતાની સાડી ખેંચી હતી. વસંતીએ કહ્યું હતું, "જયલલિતાએ તે કૃત્યને ક્યારેય માફ ન કરી શકાય તેવું અપમાન ગણાવ્યું હતું અને પ્રતિજ્ઞા કરી હતી કે કરુણાનિધિ સત્તા પર નહીં હોય ત્યારે જ તેઓ વિધાનસભામાં પાછાં ફરશે." વરિષ્ઠ રાજકીય વિશ્લેષક માલને કહ્યું હતું, "કરુણાનિધિ માટે જયલલિતા એવાં નેતા હતાં કે જેઓ દ્રવિડ સંસ્કૃતિમાંથી આવેલાં ન હતાં અને રેન્કને આધારે આગળ વધ્યાં ન હતાં." (જયલલિતાના ગુરુ એમ. જી. રામચંદ્રને ડીએમકેથી અલગ થઈને એઆઈડીએમકે નામના પક્ષની રચના કરી હતી. તેમાં જયલલિતા પ્રચાર સચિવ બન્યાં હતાં) માલને ઉમેર્યું હતું "એ ઉપરાંત જયલલિતા બ્રાહ્મણ હતાં અને ડીએમકે હંમેશાં બ્રાહ્મણો વિરુદ્ધ લડતો રહ્યો છે." વસંતીએ કહ્યું હતું, "તામિલનાડુમાં જે કંઈ ખરાબ થયું તેના માટે કરુણાનિધિએ હંમેશાં જયલલિતાને જવાબદાર ઠેરવ્યાં હતાં." "કરુણાનિધિએ તેમને ભ્રષ્ટાચારના આરોપસર જેલમાં પણ મોકલ્યાં હતાં." "એ પછી જયલલિતા ફરી સત્તા પર આવ્યાં ત્યારે તેમણે કરુણાનિધિની તેમના ઘરમાંથી અડધી રાતે ધરપકડ કરાવી હતી." કરુણાનિધિ અને રામાચંદ્રનનો જમાનો એમ.જી. રામાચંદ્રન અને કરુણાનિધિ વચ્ચેના સંબંધમાં ઘણા ઉતારચઢાવ આવ્યા હતા. કરુણાનિધિએ એક ફિલ્મમાં રોલ અપાવવામાં એમ.જી. રામાચંદ્રનને મદદ કરી હતી જ્યારે એમ. જી. રામાચંદ્રને મુખ્ય પ્રધાનપદ માટે કરુણાનિધિને ટેકો આપ્યો હતો. એ દોસ્તી વર્ષો સુધી યથાવત રહી હતી, પણ પોતે પક્ષમાં એકલા પડી રહ્યા હોવાનું એમ. જી. રામાચંદ્રને લાગ્યું ત્ય��રે તેઓ કરુણાનિધિથી દૂર થઈ ગયા હતા. બન્ને વચ્ચેના સંબંધમાં તિરાડ પડવાની શરૂ થઈ હતી. એ સમયે રાજકારણમાં એમ. જી. રામાચંદ્રનનું કદ ઘણું મોટું થઈ ગયું હતું. તેમણે પક્ષમાં ભ્રષ્ટાચારના આક્ષેપ કર્યા હતા અને એ રીતે ડીએમકેમાંથી 'એઆઈડીએમકે'નો જન્મ થયો હતો. માલને કહ્યું હતું, "કરુણાનિધિ પહેલાંથી એમ. જી. રામાચંદ્રનને પ્રતિસ્પર્ધી ગણતા હતા, પણ તેમણે કરુણાનિધિને હરાવ્યા ત્યારે એ પ્રતિસ્પર્ધતા ઓછી થઈ ગઈ હતી." "એ પછી તેઓ ક્યારેય સાથે જોવા મળ્યા ન હતા, પણ એમ. જી. રામાચંદ્રનની તબિયત બગડી ત્યારે કરુણાનિધિએ તેમની સ્વસ્થતાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરતો પત્ર લખ્યો હતો, જે તેમની વચ્ચેના જોડાણને દર્શાવે છે." "એ બન્ને વચ્ચે અલગ પ્રકારનો સંબંધ હતો પરંતુ જયલલિતા સાથેનો કરુણાનિધિનો સંબંધ એકદમ ઊલટો હતો." બન્નેની દુશ્મનાવટથી કોને ફાયદો? જયલલિતા અને કરુણાનિધિ વચ્ચેની દુશ્મનાવટથી તામિલનાડુને કોઈ ફાયદો થયો હતો કે નહીં? આ સવાલના જવાબમાં માલને કહ્યું હતું, "હા, કારણ કે એ દુશ્મનાવટ રાજ્યને સ્પર્ધાના રાજકારણ ભણી લઈ ગઈ હતી." "ડીએમકે અને એઆઈડીએમકે વચ્ચેની દુશ્મનાવટ એટલી જોરદાર હતી કે 1967માં ડીએમકે રાજ્યમાં સત્તા પર આવ્યો પછી એકેય રાષ્ટ્રીય પક્ષ રાજ્યના રાજકારણમાં સ્થાન બનાવી શક્યો ન હતો." મધ્યાહ્ન ભોજન યોજનાની શરૂઆત કોંગ્રેસી મુખ્ય પ્રધાન કે. કામરાજે કરી હતી. તેને એમ. જી. રામાચંદ્રને ફરી શરૂ કરી હતી. સમય જતાં કરુણાનિધિ અને જયલલિતા વચ્ચેની પ્રતિસ્પર્ધા એટલી વધી ગઈ હતી કે બન્ને ચૂંટણી પહેલાં જ તેમના ચૂંટણીઢંઢેરામાં મફત સામાન વહેંચવા લાગ્યાં હતાં. એક ઈંડા સામે બે ઈંડા માલને કહ્યું હતું, "એક પક્ષ મધ્યાહ્ન ભોજનમાં દર સપ્તાહે એક ઈંડુ આપવાની વાત કરતો, ત્યારે બીજો પક્ષ બે ઈંડા આપવાની યોજના રજૂ કરતો હતો. એ રીતે સ્કૂલોમાં સ્ટુડન્ટ્સને દર સપ્તાહે પાંચ ઈંડા મળવા લાગ્યાં હતાં." "આ રીતે એક પક્ષે કલર ટીવી આપવાની વાત કરી હતી, તો બીજાએ મિક્સર ગ્રાઇન્ડર. એ રીતે વાત લેપટોપ આપવા સુધી પહોંચી ગઈ હતી." પાડોશી રાજ્ય કર્ણાટકના નેતાઓ માને છે કે બન્ને નેતાઓ વચ્ચે આટલી દુશ્મની ન હોત તો એક દાયકાથી વધુ જૂનો કાવેરી વિવાદ ઉકેલાઈ ગયો હોત. કર્ણાટકના એક નેતાએ તેમનું નામ જાહેર ન કરવાની શરતે કહ્યું હતું, "કરુણાનિધિ કર્ણાટક સાથે પરસ્પર સહમતિથી આ વિવાદ ઉકેલી શક્યા હોત પણ જયલલિતા કર્ણાટકને બદલે તામિલનાડુ પ્રત્યે વધા���ે વફાદારી દર્શાવવા ઈચ્છતાં હતાં. "બીજી તરફ કર્ણાટકના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન દેવરાજ ઉર્સ કે જે. એચ. પટેલ બન્ને નિષ્પક્ષ અભિગમ ધરાવતા હતા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મુથુવેલ કરુણાનિધિના અવસાન સાથે ઘણા અર્થમાં એક યુગનો અંત થયો છે. એ યુગમાં તેમની અને જયલલિતા જયરામ વચ્ચે એક પ્રકારની કડવાશભરી દુશ્મનાવટ જોવા મળી હતી. +text: આયોજકની વિગત વગરના હોર્ડિંગ્સ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અભિવાદન સમિતિ સંદર્ભે એક અખબારનું કટિંગ ટ્વીટ કરીને પ્રિયંકાએ લખ્યું કે સમિતિના સભ્યોને જ ખબર નથી કે તેઓ સભ્ય છે અને પૈસા ક્યાંથી આવશે. સમિતિનાં વડાં બિજલ પટેલે કહ્યું હતું કે માત્ર વિવાદ ઊભો કરવા માટે ખર્ચનો મુદ્દો ઉછાળવામાં આવી રહ્યો છે. ટ્રમ્પ સોમવારે વૉશિંગ્ટનથી સીધા જ અમદાવાદ પહોંચશે અને નવનિર્મિત મોટેરા સ્ટેડિયમ ખાતે 'નમસ્તે ટ્રમ્પ' કાર્યક્રમમાં ભાગ લેશે. ત્યારબાદ તેઓ આગ્રામાં વિશ્વપ્રસિદ્ધ તાજમહેલ અને દિલ્હીની મુલાકાત લેશે. પૈસા ક્યાંથી આવ્યાં? કૉંગ્રેસનાં મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીએ એક અખબારનું કટિંગ ટ્વીટ કર્યું, તેની સાથે લખ્યું : "રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના આગમન પાછળ રૂ. 100 કરોડનો ખર્ચ થઈ રહ્યો છે. એક સમિતિ આ ખર્ચ કરી રહી છે. સમિતના સભ્યોને પણ ખબર નથી કે તેઓ આ સમિતિના સભ્ય છે." "શું દેશને એ માહિતી મેળવવાનો અધિકાર નથી કે કયા મંત્રાલયે સમિતિને કેટલી રકમ આપી? સમિતિની આડમાં સરકાર શું છૂપાવી રહી છે." ગુજરાત કૉંગ્રેસે ટ્વીટ કરીને લખ્યું કે 'બે કરોડ લોકોને રોજગાર આપવાનું વચન પૂર્ણ કરવા માટે મોદીજી 70 લાખ લોકોને એક દિવસ માટે રોજગાર આપશે.' આ સિવાય 70 લાખ લોકોને એકઠાં કરવાની ઉપર કટાક્ષ કરતું પણ ટ્વીટ મૂક્યું હતું. વિવાદ ઊભો કરવાનો પ્રયાસ અમદાવાદનાં મેયર બિજલ પટેલે એ.બી.પી. ચેનલ સાથે વાત કરતા કહ્યું કે આવનાર મહેમાનનું અદકેરું સ્વાગત કરવું એ ગુજરાત તથા અમદાવાદના નાગરિકોની તાસિર રહી છે, એટલે ટ્રમ્પનો પણ ભવ્ય સત્કાર કરવામાં આવશે. 'ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અભિવાદન સમિતિ'નાં વડાં બિજલ પટેલે ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું કે વિવાદ ઊભો કરવા માટે ખર્ચની વાતો ઉઠાવવામાં આવી રહી છે. જોકે, કેટલો ખર્ચ થશે અને કોણ ખર્ચ કરશે, વગેરે જેવી બાબતો ઉપર વિસ્તૃત માહિતી આપવાનું તેમણે ટાળ્યું હતું. બીજી બાજુ, અભિવાદન સમિતિના સભ્યોની એક બેઠક સર્કિટ-હાઉસ ખાતે મળી હતી. જેમાં અન્ય સભ્ય કિર��ટ સોલંકી (સંસદસભ્ય), હસમુખ પટેલ (સંસદસભ્ય), હિમાંશુ પંડ્યા (વાઇસ-ચાન્સેલર, ગુજરાત યુનિવર્સિટી), દુર્ગેશ બૂચ (અધ્યક્ષ, ગુજરાત ચેમ્બર ઑફ કૉમર્સ) અને બી. વી. દોશી (વિખ્યાત આર્કિટેક્ટ) સામેલ થયા તા. પટેલનાં કહેવા પ્રમાણે, જે દિવસે કમિટી ગઠિત થઈ, તે દિવસે જ તેમને જાણ કરી દેવામાં આવી હતી, પરંતુ સમિતિ ક્યારે ગઠિત થઈ તે અંગે પણ તેમણે કશું કહ્યું ન હતું. આ સમિતિ કોણે ગઠિત કરી અને સભ્યોને કઈ રીતે પસંદ કરવામાં આવ્યા વગેરે જેવા અમુક સવાલ વણ ઉત્તર જ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે શહેરમાં ઠેર-ઠેર 'નમસ્તે ટ્રમ્પ'ના હોર્ડિંગ્સ લાગ્યા છે, પરંતુ તેની ઉપર કોઈ સમિતિના નામનો ઉલ્લેખ છે. રાષ્ટ્રવાદી કૉંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષ શંકરસિંહ વાઘેલાએ બી.બી.સી. ગુજરાતી સાથે વાત કરતા કહ્યું હતું કે રાઇટ-ટુ-ઇન્ફર્મેશન હેઠળ પૂછવામાં આવેલાં સવાલો કે ખર્ચની વિગતોને છૂપાવવા માટે આ પ્રકારની કમિટીનું ગઠન કરવામાં આવ્યું છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસનાં મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રાએ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ભારતયાત્રા દરમિયાન થનાર ખર્ચ ઉપર સવાલ ઉઠાવ્યા છે. +text: સુનિલ છેત્રીએ ગોલ કરવાની બાબતે આર્જેન્ટીનાના દિગ્ગજ ફૂટબૉલર લિયોનેલ મેસીને પાછળ છોડી દીધા છે. આંતરરાષ્ટ્રીય ફૂટબૉલમાં સક્રિય ખેલાડીઓમાં સૌથી વધારે ગોલ કરવાની બાબતે મેસીને પાછળ છોડી છેત્રી બીજા સ્થાને પહોંચી ગયા છે. સંયુક્ત અરબ અમીરાતમાં રમાય રહેલા એશિયા કપના પહેલા મુકાબલામાં ભારતે થાઇલૅન્ડની ટીમને પરાજય આપ્યો હતો. આ ટૂર્નામેન્ટમાં ભારતે 55 વર્ષ જીત નોંધાવી હતી અને આ વિજયમાં સુનિલ છેત્રી હીરો રહ્યા હતા. સ્ટ્રાઇકર સુનિલ છેત્રીએ આ મેચમાં બે ગોલ કર્યા હતા. આ સાથે જ તેમના ગોલની સંખ્યા 67 થઈ ગઈ છે. આ યાદીમાં પ્રથમ ક્રમની વાત કરીએ તો તેમાં રોનાલ્ડોએ કબજો જમાવેલો છે. જેમણે કુલ 85 ગોલ નોંધાવ્યા છે. પોતાની આ સિદ્ધિ બાદ 34 વર્ષીય છેત્રી સર્વાધિક ગોલ કરનારા ખેલાડીઓમાં 20માં સ્થાને પહોંચી ગયા છે. આ યાદીમાં પણ તેઓ મેસી અને ડ્રોગ્બા જેવા ખેલાડીઓથી આગળ છે. આ યાદીમાં તેઓ રોનાલ્ડોથી પાંચ સ્થાનો જ દૂર છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શાનદાર કૅપ્ટન બેંગ્લુરુ ફૂટબૉલ ક્લબ માટે રમનારા છેત્રીને 'કૅપ્ટન ફૅન્ટાસ્ટિક' નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેઓ લાંબા સમયથી ભારતની રાષ્ટ્રીય ટીમમાં મહત્ત��વનું સ્થાન ધરાવે છે. છેત્રીએ પોતાનો પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય ગોલ 2005માં ફટકાર્યો હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે આ ગોલ તેમણે પાકિસ્તાન સામેના પ્રથમ ફૂટબૉલ મુકાબલામાં ફટકાર્યો હતો. આ પહેલાં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે કોઈ પણ ફૂટબૉલ મૅચ રમાઈ નહોતી. આ મેચ 1-1થી ડ્રૉ રહી હતી. ભારતીય ફૂટબૉલને હાલમાં સૌથી મોટી સફળતા અપાવવામાં પણ સુનીલ છેત્રીનો મહત્ત્વનો ફાળો હતો. વર્ષ 2009માં એએફસી ચૅલેન્જ કપ ટૂર્નામેન્ટમાં તેમણે ચાર ગોલ ફટકાર્યા હતા. હાલ સુધી તેમણે કુલ 105 મૅચ રમી છે. તેમની સરેરાશ જોઈએ તો તેમણે પ્રતિ રમત 0.63 ગોલ રહ્યા છે. જોકે, ઘરેલૂ સ્તર પર તેમની સરેરાશ થોડી ઓછી રહી છે. તેમણે ભારતીય ટીમ સિવાય એમએલએસ(મેજર લીગ સૉકર) અને સ્પોર્ટિંગ લિસબનની રિઝર્વ સાઇડ માટે પણ તેઓ લાંબા સમય સુધી રમ્યા છે. છેત્રીની હૈટ્રિક એમએલએસ પુરુષોની પ્રૉફેશનલ ફૂટબૉલ લીગ છે, જેને અમેરિકન સૉકર દ્વારા સ્વીકૃતિ મળી છે. જોકે, આ લીગમાં તેમણે ખાસ સિદ્ધિ મેળવી નથી. ભારતની ફૂટબૉલ ટીમ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર મજબૂત માનવામાં આવતી નથી પરંતુ આ ટીમમાં સુનિલ છેત્રીનો પોતાની ઓળખ અલગ જ છે. વર્ષ 1950 ફિફા વર્લ્ડ કપ ફૂટબૉલમાં ભારતે બાય ડિફૉલ્ટ ક્વોલિફાય કરી લીધું હતું. પરંતુ અધિકારીઓએ આ ટૂર્નામેન્ટને મહત્ત્વની ન સમજી અને તેમાં ન રમવાનું નક્કી કર્યું. આ નિર્ણયને હાલ ખૂબ જ મહત્ત્વનો માનવામાં આવી રહ્યો છે. ભારતે જ્યારે 2018માં ઇન્ટરકૉન્ટિનેન્ટલ કપની યજમાની કરી અને ઓપનિંગ મેચમાં જ ચીની તાઇપે સામે 5-0થી શાનદાર વિજય નોંધાવ્યો. તે સમયે સ્ટેડિયમમાં ખૂબ જ ઓછાં લોકો હાજર હતા. છેત્રીએ આ રમતમાં હૈટ્રિક ફટકારી હતી. તે સિવાય તેમણે ટ્વિટર પર વીડિયો શેર કરી દર્શકોને ટૂર્નામેન્ટમાં આવવાની અપીલ કરી હતી. જેની સોશિયલ મીડિયામાં ખૂબ જ ચર્ચા થઈ હતી. આ બાદ ભારતના બે ફાઇનલ મુકાબલામાં દર્શકો બહોળા પ્રમાણમાં મેચ નિહાળવા પહોંચ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય ફૂટબૉલ ટીમના કૅપ્ટન સુનિલ છેત્રીએ 2019 એશિયા કપમાં થાઇલૅન્ડની ટીમને પરાજય આપી એક નવો રેકૉર્ડ પોતાના નામે કર્યો છે. +text: 'ઓરુ અદાર લવ' ફિલ્મના એક દૃશ્યમાં રોશન અબ્દુલ રહૂક અને પ્રિયા પ્રકાશ સ્કૂલમાં થતા પ્રેમની કથા આ ફિલ્મમાં કહેવામાં આવી છે. ફિલ્મના ડિરેક્ટર ઉમર લુલુ અને સંગીતકાર શાન રહેમાન છે અને આવતા મહિને રીલિઝ થવાની છે. આ ફિલ્મના મોટાભ���ગના કલાકારો નવોદિત છે. પ્રિયા પ્રકાશને ચમકાવતો વાઇરલ વીડિયો ફિલ્મના 'માનિક્યા મલરાયા પૂવી...' ગીતનો એક હિસ્સો છે. પ્રિયા પ્રકાશની ચર્ચા ચારેકોર થઈ રહી છે, ત્યારે વીડિયોમાં પ્રિયા સામે આંખ મારતો છોકરો કોણ છે એ અમે શોધી કાઢ્યું છે. એ છોકરાનું નામ રોશન અબ્દુલ રહૂક છે. બહુ ઉત્સાહિત છે રોશન ફિલ્મના એક દૃશ્યમાં રોશન અબ્દુલ રહૂક અને પ્રિયા પ્રકાશ વીડિયોનો એક હિસ્સો વાઇરલ થવાથી રોશન પણ બહુ ખુશ છે. રોશને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર જણાવ્યું હતું, "તમારા તરફથી જે પ્રેમ મળી રહ્યો છે એ બદલ ખુબ-ખુબ આભાર." રોશને એમ પણ લખ્યું હતું, "મને સમજાતું નથી કે હું શું કહું? કારણ કે વીડિયો તમારા હૃદયને સ્પર્શી ગયો એ વાતથી હું બહુ રાજી થયો છું. "ફિલ્મનું નામ 'ઓરુ અદાર લવ' જણાવે છે કે રોમાન્સ આવી રહ્યો છે. તેથી પ્રેમ વરસાવતા રહેજો." સોશિયલ મીડિયામાં રોશન બાબતે અલગ-અલગ માહિતી રજૂ કરવામાં આવી રહી છે. ઇન્સ્ટાગ્રામ પરના રોશનના ફોટોગ્રાફ્સ મારફત વાર્તા ઘડી કાઢવાના પ્રયાસો પણ વ્યાપક પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. "આવું થશે એ ક્યારેય વિચાર્યું ન હતું" રોશન અબ્દુલ રહૂક રોશને બીબીસી હિન્દી સાથે વાત કરી ત્યારે બધી સ્પષ્ટતા થઈ ગઈ હતી. રોશનને પૂછવામાં આવ્યું હતું કે ફિલ્મનું ગીત અને વીડિયો ક્લિપ દેશ-દુનિયામાં વાયરલ થશે તેની કલ્પના હતી? રોશને કહ્યું હતું, "ના. ક્યારેય વિચાર્યું ન હતું. મને સમજાતું નથી કે શું કહું. હું બહુ ખુશ અને ઉત્સાહિત છું." રોશન કેરળના ત્રિચૂર જિલ્લાના ગુરુવયૂરમાં રહે છે અને હાલ બીસીએ (બેચલર ઑફ કમ્પ્યુટર ઍપ્લિકેશન્સ) ડિગ્રી કોર્સના પહેલા વર્ષમાં અભ્યાસ કરે છે. રોશને આ રોલ માટે ઓડિશન આપ્યું હતું અને તેમાં સફળતા મળી હતી. માત્ર 18 વર્ષના રોશનની આ પહેલી ફિલ્મ છે અને પહેલા ગીતે જ રોશનને આખા દેશમાં પ્રખ્યાતિ અપાવી છે. આ વીડિયોને કારણે પ્રિયા રાતોરાત નેશનલ ક્રશ બની ગઈ છે, ત્યારે પ્રિયાએ રોશનની ખ્યાતિને ઢાંકી દીધી હોય એવું નથી લાગતું? રોશને કહ્યું હતું, "એવું જરાય નથી. પ્રિયા મારી હીરોઇન છે એટલે હું બહુ ખુશ છું." એક્ટિંગનો અભ્યાસ નથી કર્યો રોશન અબ્દુલ રહૂક રોશન કોઈ પાસેથી એક્ટિંગ કરતાં શિખ્યો છે? આ સવાલના જવાબમાં રોશને કહ્યું હતું, "ના. મેં કોઈની પાસેથી એક્ટિંગની તાલીમ ક્યારેય લીધી નથી." એક્ટિંગની તાલીમ લીધી નથી તો આટલાં સરસ એક્સપ્રેશન કઈ રીતે આપી શકે છે? રોશને કહ્યું હતું, "મેં એક રિઆલિટી શોમાં કામ કર્યું હતું. તેને કારણ અભિવ્યક્તિમાં મદદ મળી છે." હવે પછી બોલિવુડમાં આવવાનો કોઈ પ્લાન છે કે કેમ, એવા સવાલના જવાબમાં રોશને કહ્યું હતું, "અત્યારે તો કંઈ ખબર નથી, પણ ભવિષ્ય વિશે કોણ જાણે છે?" ફિલ્મ જેવો રોમાન્સ વાસ્તવિક જીવનમાં ક્યારેય કર્યો છે કે કેમ, એવા સવાલના જવાબમાં રોશને કહ્યું હતું, "ના. એવું ક્યારેય નથી કર્યું. હું અસલ જિંદગીમાં આટલો રોમૅન્ટિક નથી." ફિલ્મ વિશે વાત કરતાં રોશને જણાવ્યું હતું કે તેમાં અગિયાર અને બારમા ધોરણમાં થતા પ્રેમની કથા કહેવામાં આવી છે. રોશનના પપ્પા હાલ કતરની એક સ્પેરપાર્ટ્સ કંપનીમાં કામ કરે છે અને તેના પરિવારમાં એક બહેન તથા બે ભાઈ પણ છે. પરિવાર છે ખુશ ફિલ્મના એક દૃશ્યમાં રોશન રોશનના પરિવારમાં ફિલ્મો સાથે સંબંધ ધરાવતી હોય એવી કોઈ વ્યક્તિ નથી, ત્યારે પરિવારજનો અને દોસ્તો કેવો પ્રતિભાવ આપી રહ્યા છે? રોશને કહ્યું હતું, "મારો પરિવાર બહુ ખુશ છે." રોશનને હિંદી ફિલ્મો બહુ જ ગમે છે અને શાહરુખ ખાન તેનો ફેવરિટ હીરો છે, પણ ફેવરિટ હીરોઇન કોણ છે? આ સવાલના જવાબમાં રોશન તરત જ કહ્યું હતું, "પ્રિયા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક ગીત અને એક છોકરી પાછળ આજકાલ આખો દેશ દિવાનો બન્યો છે. ગીત મલયાલમ ફિલ્મ 'ઓરુ અદાર લવ' (Oru Adaar Love)નું છે અને છોકરીનું નામ છે પ્રિયા પ્રકાશ. +text: સોનલ મોદી આ નરેન્દ્ર મોદીનાં ભત્રીજી સોનલ મોદીના શબ્દો છે. ગુજરાત રાજ્ય સ્થાનિકસ્વરાજની ચૂંટણીના રંગે રંગાયેલું છે. મહાનગરપાલિકાની ચૂંટણીમાં કયા રાજકીય પક્ષ માટે ઉમેદવાર કોણ છે, એ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ભત્રીજી સોનલ પ્રહ્લાદ મોદી અમદાવાદના બોડકદેવની બેઠક પરથી ભાજપમાંથી ચૂંટણી લડવા માગતાં હતાં, જોકે તેમને ટિકિટ ફાળવવામાં આવી નથી. બીબીસી ગુજારાતી સાથેની વાતચીતમાં તેઓ કહે છે, "ટિકિટ નથી મળી, એનું મને દુખ છે. હું પાર્લામેન્ટરી બોર્ડ અને પાર્ટીના નિર્ણયને માન્ય રાખું છું." ભાજપના ગુજરાતના નેતૃત્વ દ્વારા ટિકિટની ફાળવણી માટે કેટલાક માપદંડો નક્કી કરવામાં આવ્યા હતા. જેમાં પક્ષના નેતાઓનાં સગાં-સંબંધીઓને ટિકિટ ન આપવાની વાત પણ સામેલ હતી. (બીબીસી સંવાદદાતા તેજસ વૈદ્યે સોનલ મોદીના લીધેલા ઇન્ટરવ્યૂના આધારે) જોકે સોનલ મોદી બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં કહે છે કે "મને કયા કારણોસર ટિકિટ નથી મળી, એની મને હજી સુધી જાણ નથી થઈ. પાટીલ સાહેબે આ પ્રમાણેનો નિયમ કર્યો છે એ ખરું પણ જો આ નિયમને ધ્યાને રાખીને મને ટિકિટ ન આપી હોય તો ઘણું દુખ થશે." સોનલ મોદી કહે છે કે "જો મને પક્ષના સમીકરણો અથવા મેરિટના આધારે ટિકિટ ન આપવામાં આવી હોય, તો મને અફસોસ નહીં થાય." ભાજપના પ્રદેશાધ્યક્ષ સી. આર. પાટીલે અગાઉ પત્રકારપરિષદમાં નવા નિયમો સંદર્ભે સોનલ મોદીને ટિકિટ ન મળવા અંગે પ્રશ્ન પૂછાતાં કહ્યું હતું કે "પાર્ટીના નિયમો તમામને લાગુ પડે છે." સી. આર. પાટીલ સી. આર. પાટીલની આ ટિપ્પણી આ સંદર્ભે સોનલ મોદી કહે છે કે "જો આ નિયમને લીધે નિર્ણય લેવાયો હોય તો મને દુખ છે." નરેન્દ્ર મોદીના ભાઈ પ્રહ્લાદ મોદીએ બીબીસી ગુજરાતીના સંવાદદાતા તેજસ વૈદ્ય સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું, "અમે એવી કોઈ અપેક્ષા રાખી નથી કે નરેન્દ્રભાઈના ફોટાનો ઉપયોગ કરીને અમે અમારું જીવન જીવીએ. નરેન્દ્રભાઈએ પોતે કહ્યું છે કે મારું કોઈ નથી, દેશની જનતા મારાં ભાઈ-બહેન છે. તો હવે આ વસ્તુ અમને ક્યાંથી લાગે પડે છે? આ વાતનું અનુકરણ કરવું હોય તો તો પછી કોઈ ચૂંટણી જ ન લડી શકે." ફકીર વાઘેલાનાં ભત્રીજી મનીષા વાઘેલા, પૂર્વ નાયબ મેયર કલ્પના ભટ્ટનાં દીકરી વૈશાલી ભટ્ટ તેમજ રાજકોટના કૉર્પોરેટર કશ્યપ શુક્લના ભાઈ નેહલ શુક્લને પણ ટિકિટ આપવામાં આવી છે. આ અંગે સોનલ મોદી કહે છે કે "આ મેં જોયું અને મને પણ અચરજ થયું, પાટીલ સાહેબે પત્રકારપરિષદમાં જે નિયમોની જાહેરાત કરી હતી પણ એવું બધે જ નથી થયું, એનો જવાબ તો કદાચ પાટીલ સાહેબ જ આપી શકશે." પ્રશ્ન : ભાજપમાં લોકશાહી ઢબે ટિકિટની વહેંચણી થતી હોવાનો દાવો કરાય છે, તો શું તમને એવું લાગે છે? સોનલ મોદીનો જવાબ: નવા યુવાન ઉમેદવારો આવ્યા છે અને શિક્ષીત ચહેરાઓ પણ દેખાઈ રહ્યા છે પણ પાટીલ સાહેબે જે વાત કરી હતી, એમાં ક્યાંક ને ક્યાંક સમસ્યા દેખાય છે. પ્રશ્ન: તમને ટિકિટ મળી હોત તો કદાચ તમને લોકો એ રીતે ઓળખત કે તમે નરેન્દ્ર મોદીનાં ભત્રીજી છો, શું તમને એવું લાગે છે? જવાબ: હા વાત સાચી છે. હું એ કહેવા માગું છું કે મને ભાજપનાં કાર્યકર તરીકે મારા કાર્યના આધારે ઓળખો, નહીં કે મોદીની ભત્રીજી તરીકે. મને નથી ખબર કે ભત્રીજી તરીકે મને અત્યાર સુધી શું ફાયદા થયા છે. પ્રશ્ન: તમે નરેન્દ્ર મોદીનાં ભત્રીજી છો, એટલે તમારે અડચણોનો સામનો કરવો પડે છે? જવાબ: હા, મારે ઘણી અળચણોનો સામનો કરવો પડે છે. અમે સામાન્ય જનતાની જેમ જ જીવીએ છીએ, વડા પ્રધાનના પરિવા��ને જે લાભો મળે એ અમને ક્યારેય મળ્યા નથી. છતાં લોકો કહે છે કે તમે તો મોદીના સગા છો. પ્રશ્ન: નરેન્દ્ર મોદી અમદાવાદમાં હીરા બાને મળવા માટે આવે છે, ત્યારે તમારી મુલાકાત થાય છે? જવાબ: ના, માત્ર હીરા બા પૂરતા જ સીમિત છે અને તેઓ તેમને જ મળવા આવે છે. 2002માં મુખ્ય મંત્રી બન્યા ત્યારે અમે મળ્યાં હતાં, એમને મળે એટલો વખત થઈ ગયો છે. મને ગર્વ છે કે મારા મોટા પપ્પા દેશના વડા પ્રધાન છે, સારાં કામ કરે છે. પરિવારની દૃષ્ટિએ જોઉં તો દુખ થાય છે. તેમણે ઘર છોડી દેશનું કામ કર્યું એ ઉમદા છે પણ જ્યારે અમે આગળ આવવાની કોશિશ કરીએ, જેમકે મેં ટિકિટ માગી ત્યારે મોદીની ભત્રીજીની વાત આવી ગઈ. ત્યારે મારું કે મારા પિતાનું પક્ષ માટેનું કામ નથી જોવાતું. પ્રશ્ન: ટિકિટ લેવા માટે ગયાં હતાં, ત્યારે કઈ વાતો મૂકી હતી? જવાબ: હું એક સક્રિય કાર્યકર છું અને મેં કામ કર્યું છે. હું પક્ષને વખત આપી શકું છું અને આ પ્લૅટફૉર્મ છે. મેં એમ પણ કહ્યું હતું કે મોદીની ભત્રીજી તરીકે નહીં પણ મને કાર્યકર તરીકે જુઓ. પ્રશ્ન: પ્રહ્લાદ મોદીએ કહ્યું હતું કે નાના કાર્યકરને સગાવાદના નામે દૂર રાખવા અને માનીતાઓને ઉપર બેસાડવા આ રીતે પાર્ટી ચાલી રહી છે, તમે શું માનો છો? જવાબ: ક્યાંક ને ક્યાંક એવું દેખાય છે. પ્રશ્ન: પ્રહ્લાદ મોદીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે રાજનાથ સિંઘના દીકરા સંસદસભ્ય બની શકતા હોય, ગૃહમંત્રી અમિત શાહના દીકરા જય શાહ જેમને કદી ક્રિકેટમાં સ્થાન નથી લીધું અને અચાનકથી તેમના હાથમાં બોર્ડનો વહીવટ આવી ગયો છે, તેમની પાસે કઈ ડિગ્રી આવી ગઈ છે. આ વિશે તમે શું કહો છો? જવાબ: ડિગ્રી છે, કાબેલિયત છે અને તમને પદ આપવામાં આવ્યું છે તો એ બરાબર છે પણ જો લાયકાત નથી અને મળ્યું છે તો તે ખોટું છે. નાના કાર્યકર, જનતા દરેકના મનમાં આ સવાલ થાય જ છે. કોઈ બોલે છે, કોઈ નથી બોલતું. જય શાહ પાસે લાયકાત હોય તો એમનો મળવું જોઈએ, પણ ન હોય અને મળે એ વાજબી નથી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "મને ભાજપનાં કાર્યકર તરીકે મારા કાર્યના આધારે ઓળખો, નહીં કે મોદીની ભત્રીજી તરીકે. મને નથી ખબર કે ભત્રીજી તરીકે મને અત્યાર સુધી શું ફાયદા થયા છે." +text: સંમેલનમા હાજર આર્કટિક દેશના પ્રતિનિધિ અનુસાર તમામ આર્કટિક દેશ બેઠક બાદ એક સંયુક્ત નિવેદન જાહેર કરવા માગતા હતા પરંતુ અમેરિકાના વાંધાને પગલે તેઓ આવું ન કરી શક્યા. વર્ષ 1996માં બનેલી આર્કટિક સમિતિમા��� આવું પ્રથમ વખત બન્યું છે જ્યારે તેમણે નિવેદન આપવાનો ઇન્કાર કરી દીધો. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર આ ચિંતા જાહેર કરવામાં આવી રહી છે કે જળવાયુ પરિવર્તનના કારણે આર્કટિક ક્ષેત્રનું તાપમાન અન્ય જગ્યાઓની સરખામણીએ બમણી ઝડપથી વધી રહ્યું છે. ઉત્તર ફિનલૅન્ડના રોવાનિમીમાં આયોજિત આ સંમેલનમાં સોમવારે અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી માઇક પોમ્પિયોએ ભાષણ આપ્યું હતું. પોતાના ભાષણમાં પોમ્પિયોએ આર્કટિક સમુદ્રમાં બરફ પીગળવાની ચિંતા જાહેર કરવાની જગ્યાએ તેને સારું અને સ્વાગતયોગ્ય સંકેત જણાવ્યો. તેમણે કહ્યું, ''બરફ પીગળવાથી વ્યાપાર કરવા માટે નવા રસ્તાઓ ખુલશે. જેનાથી પશ્ચિમનાં દેશો અને એશિયા વચ્ચે સમુદ્ર યાત્રા સરળ બનશે અને વધારેમાં વધારે 20 દિવસમાં એક કિનારાથી અન્ય કિનારા સુધી પહોંચી શકાશે.'' પોમ્પિયોએ વધુમાં જણાવ્યું કે આર્કટિક સમુદ્ર પર બનનારા આ વ્યાપારિક માર્ગ 21મી સદીના સુએજ અને પનામા કેનલ બની શકે છે. વધુમાં તેમણે મંગળવારે જર્મનનાં ચાંસેલર એન્જેલા મર્કેલ સાથે યોજાનારી પોતાની મુલાકાત પણ રદ કરી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પર્યાવરણનો પડકાર તમામ વૈજ્ઞાનિકો અને પર્યાવરણવિદો આર્કટિકમાં બરફ પીગળવાની વાત પર ચેતવણી આપી રહ્યાં છે. બરફ પીગળવાના કારણે ત્યાં રહેતા સમુદ્રી જીવો માટે મુશ્કેલી સર્જાઈ રહી છે અને જળ સ્તરમાં પણ વધારો થઈ રહ્યો છે. સમુદ્ર નજીકનાં વિસ્તારોની પાણીમાં ડૂબવાની સંભાવનાઓ પણ વધી રહી છે. આ સાથે જો આર્કટિકમાં અવરજવર વધી જશે તો પ્રદૂષણ પણ વધશે અને તેની ખરાબ અસર ત્યાંના પ્રાણીઓ પર પડશે. આર્કટિક કાઉન્સિલમાં અમેરિકા, કેનેડા, રશિયા, ફિનલૅન્ડ, નૉર્વે, ડેનમાર્ક, સ્વીડન અને આઇસલૅન્ડ સામેલ છે. આ તમામ દેશો દર બીજા વર્ષે સંમેલન કરી આર્થિક અને પર્યાવરણ સંબંધિત પડાકારો પર ચર્ચા કરે છે. સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સે સૂત્રોના આધારે જણાવ્યું હતું કે અમેરિકાએ આ સંમેલનના સંયુક્ત નિવેદનને એટલા માટે રોક્યું કેમ કે તેમાં જળવાયુ પરિવર્તનના કારણે આર્કટિકને ખૂબ જ વધારે નુકસાન પહોંચવાની બાબત વિશે જાણ કરવાની હતી. વર્ષ 2017માં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પેરિસ જળવાયુ સમજૂતીથી અમેરિકાને અલગ કરી દીધું હતું. આર્કટિક સંમેલનમાં પોમ્પિયોએ ચીન અને રશિયા પર આકરું વલણ અપનાવતા આરોપ લગાવ્યો કે આ બંને દેશ આર્કટિક ક્ષેત્રમાં સતત ઘુસણખોરી કરી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટ��ગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જળવાયુ પરિવર્તન પર અમેરિકાના વાંધાના કારણે ફિનલૅન્ડમાં ચાલી રહેલાં આર્કટિક સંમેલન સામે મુશ્કેલ સ્થિતિ સર્જાઈ છે. +text: જેકે, એ દિવસે ભારતીય ટીમ નારંગી રંગની જર્સી પહેરશે, તેવી ચર્ચા વહેતી થઈ હતી, જેના કારણે વિવાદ ઊભો થયો હતો. જેના આધારે કૉંગ્રેસ તથા સમાજવાદી પક્ષે ટીમની જર્સીના રંગ માટે 'ભગવાકરણ'નો આરોપ મૂક્યો હતો. રવિવારે કોણ જીતશે તેના ઉપર ICC વન-ડે રૅન્કિંગનો આધાર રહેશે. જર્સીનું 'ભગવા'કરણ મુંબઈમાં સમાજવાદી પાર્ટીના ધારાસભ્ય અબુ આઝમીએ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ઉપર દરેક બાબતનું 'ભગવાકરણ' કરવાનો આરોપ મૂક્યો છે સાથે જ ઉમેર્યું હતું કે તેઓ સમગ્ર દેશને 'ભગવા' રંગે રંગવા માગે છે. આઝમી ફિલ્મ અભિનેત્રી આયેશા ટાકિયાના સસરા થાય છે. ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના સત્તાવાર ઍપ્રલ પાર્ટનર નાઇકીના કહેવા પ્રમાણે, નવી જર્સીમાં ખેલાડીઓને પરસેવો ઓછો થશે તથા તેઓ સહેલાઈથી હરીફરી શકશે. કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય નસીમ ખાને આઝમીના આરોપને ટેકો આપ્યો છે, જ્યારે ભાજપે તેને 'સંકુચિત માનસિકતા' ગણાવીને તેની મજાક ઉડાવી છે. બીજી બાજુ, કૉંગ્રેસના નેતા આનંદ શર્માએ કહ્યું હતું કે ટીમનો ડ્રેસ રાજકારણનો મુદ્દો નથી અને તેઓ ઇચ્છે કે ભારતીય ટીમ વિશ્વવિજેતા બનીને પરત ફરે. સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ 'આઈસીસી (ઇન્ટરનેશનલ ક્રિકેટ કાઉન્સિલ)ને ટાંકતા લખ્યું છે કે બીસીસીઆઈ (ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ)ને કેટલાક વિકલ્પ આપવામાં આવ્યા હતા.' 'ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ પણ ભારત જેવા જ બ્લૂ રંગનો ડ્રેસ પહેરતી હોવાથી બંને ટીમોને અલગ પાડવા માટે આ વિચાર કરવામાં આવ્યો છે.' 'ભારતે નારંગી રંગની ડિઝાઇન સ્વીકારી હતી, જે તેની જૂની ટી-20 જર્સી સાથે સામ્યતા ધરાવે છે.' આઈસીસીએ જે ટીમો બ્લૂ કે લીલા રંગની જર્સી ધરાવતી હોય તેમને બે રંગની ક્રિકેટ કિટ રાખવા નિર્દેશ આપ્યા હતા. જોકે, ઇંગ્લૅન્ડ યજમાનરાષ્ટ્ર હોવાથી તેને માત્ર એક જ રંગની કિટ સાથે રમવાની છૂટ આપવામાં આવી હતી. બાંગ્લાદેશ, શ્રીલંકા, અફઘાનિસ્તાન તથા દક્ષિણ આફ્રિકાએ મુખ્ય કિટ સાથે વૈકલ્પિક ક્રિકેટ કિટ લૉન્ચ કરી હતી. રમતજગતમાં બે રંગની જર્સી એ નવી વાત નથી. ફૂટબૉલની રમતમાં જ્યારે બે ટીમોના ગણવેશ સરખા રંગના હોય ત્યારે પ્રેક્ષકો કન્ફ્યૂઝ ન થાય તે માટે અલગ-અલગ રંગની જર્સી અપનાવવામાં આવે છે. વન-ડે રૅન્કિંગનો આધાર ઇન્ટરનેશનલ ક્રિક���ટ કાઉન્સિલ દ્વારા તાજેતરમાં બહાર પાડવામાં આવેલી રૅન્કિંગમાં ભારતે ઇંગ્લૅન્ડની ટીમને પછાડીને નંબર વનનું સ્થાન હાંસલ કરી લીધું છે, જોકે ભારત આ સ્થાને રહેશે કે કેમ તે 'જો...અને તો...' પર આધારિત છે. ટેસ્ટ રૅન્કિંગમાં ભારત અગાઉથી જ પ્રથમ ક્રમે છે. વનડે રૅન્કિંગમાં ભારત 123 પૉઇન્ટ્સ સાથે પ્રથમ ક્રમે છે, જોકે ઇંગ્લૅન્ડ ખાસ દૂર નથી અને 122 પૉઇન્ટ્સ સાથે બીજા ક્રમે છે. વર્લ્ડ કપ દરમિયાન ઑસ્ટ્રેલિયા સામેની મૅચમાં ઇંગ્લૅન્ડનો પરાજય થયો હતો, જેની અસર રૅન્કિંગ પર પણ પડી હતી અને ભારતની ટીમ આગળ નીકળી ગઈ હતી. જો વેસ્ટ ઇન્ડીઝ સામેની મૅચમાં ભારતનો વિજય થયો છે, જેથી ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ માટે ફરી એક વખત ટોચ ઉપર પહોંચવું મુશ્કેલ બની ગયું છે. હવે, જો ભારતની ટીમ ઇંગ્લૅન્ડ સામેની મૅચમાં પણ વિજય હાંસલ કરે તો 124 પૉઇન્ટ સાથે ભારત ટોચ પર જ રહેશે અને ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ 121 પૉઇન્ટ ઉપર અટકી જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રવિવારે ભારતની ક્રિકેટ ટીમ યજમાન ઇંગ્લૅન્ડ સામે બર્મિંગહામ મેદાન ઊતરશે. ક્રિકેટ કંટ્રોલ બૉર્ડ ઑફ ઇંડિયાએ ટ્વીટ કરીને આ અંગે ઔપચારિક માહિતી આપી હતી. +text: Shakti Singh Gohil શક્તિસિંહ ગોહિલ 30 વર્ષોથી કૉંગ્રેસમાં સક્રિય છે અને એવા જૂજ નેતાઓમાં સામેલ છે, જેઓ અહમદ પટેલ અને રાહુલ ગાંધીના નજીક હોય. આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે શક્તિંસિંહ ગોહિલને આટલી મોટી જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે. બિહારમાં આ વખતે કૉંગ્રેસ લાલુ યાદવના આરજેડી સાથે મળીને વિધાનસભા ચૂંટણી લડી રહી છે, જેમાં કૉંગ્રેસના ફાળે 70 વિધાનસભા બેઠકો આવી છે. કૉંગ્રેસ પટણા સાહિબ, ભાગલપુર, બેગુસરાય, ગયા ટાઉન, મઝફ્ફપુર અને કિશનગંજ જેવી મહત્ત્વની બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહી છે. ગોહિલનું શું કહેવું છે? Shakti Singh Gohil બિહારના મુદ્દાઓ પર કૉંગ્રેસે ચૂંટણી લડવાનું નક્કી કર્યું હોવાનું શક્તિસિંહ ગોહિલનું જણાવવું છે. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં શક્તિસિંહ ગોહિલે જણાવ્યું, "પક્ષ દ્વારા મોટી જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે અને ગઠબંધનના જે સાથી પક્ષો છે તેમની સાથે કામ કરીશું." "અમે હકારાત્મક ઍજન્ડા સાથે આ ચૂંટણી લડી રહ્યા છીએ અને બિહારના જે મુખ્ય મુદ્દાઓ છે, તે લોકો સમક્ષ મૂકી રહ્યા છીએ. " "અમને વિશ્વાસ છે કે લોકો કૉંગ્રેસ અને આરજેડીના ગઠબંધનને ચૂંટણીમાં વિજય અપાવશે." "ભાજપ અને જદ(યુ)નું જે ગઠબંધન છે, તેમાં વૈચારિક તાલમે��� નથી અને બિહારના લોકો જાણે છે કે આ ગઠબંધન માત્ર સત્તા ખાતર રચવામાં આવ્યું છે. લોકોની અપેક્ષા પ્રમાણે બિહારની સરકાર કામ કરી શકી નથી અને નીતીશ કુમારના શાસનમાં કોઈ વિકાસ રહ્યો નથી. " આ વખતે કૉંગ્રેસ કેટલી બેઠકો અંકે કરી લેશે? આ પ્રશ્નના જવાબમાં ગોહિલે જણાવ્યું, "અમને 70 બેઠકો મળી છે, પરતું કૉંગ્રેસ પક્ષે માગણી કરી હતી, તેમાંથી ઘણી બેઠકો અમને મળી નથી. ગઠબંધન ટકાવી રાખવા માટે અમે એ બેઠકો સાથી પક્ષોને આપી છે. અમને આશા છે કે કૉંગ્રેસને ચૂંટણીમાં સારી બેઠકો મળશે." જોકે, શક્તિસિંહને બિહારની ચૂંટણીમાં પ્રભારી બનાવતા કૉંગ્રેસને ફાયદો શકે કે નુકસાન એ અંગે વિશ્લેષકો અલગઅલગ મત ધરાવે છે. વલ્લભવિદ્યાનગરસ્થિત સરદાર પટેલ યુનિવર્સિટીના પોલિટિકલ સાયન્સ વિભાગના અધ્યાપક બલદેવ આગજાનું માનવું છે કે શક્તિસિંહ સારી છાપ ધરાવતા નેતા છે અને કૉંગ્રેસને ફાયદો કરાવી શકે એમ છે. આગજા જણાવે છે, "શક્તિસિંહ ગોહિલ એક પ્રામાણિક નેતાની છાપ ધરાવે છે અને તેઓ બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં સારી રીતે કામ પણ કરશે, પરતું રાજ્યના લોકો કૉંગ્રેસથી કેટલા સહમત થાય છે, તે ચૂંટણીપરિણામથી ખબર પડશે." "જો કૉંગ્રેસના નેતાઓ લોકોના પ્રશ્નોને યોગ્ય રીતે ઉપાડે તો ચૂંટણીમાં પક્ષને લાભ થઈ શકે છે. શક્તિસિંહ જો યોગ્ય રણનીતી બનાવીને પ્રચાર કરે તો કૉંગ્રેસ 35-40 બેઠકો કબજો કરી શકે છે." રાજકારણના જાણકારોના મતે શક્તિસિંહ ગોહિલ વર્ષ 2002થી ગુજરાતમાં નરેદ્ર મોદી અને અમિત શાહની જોડી સામે બાથ બીડી રહ્યા છે. તેઓ મોદી અને શાહની કાર્યપદ્ધતિથી પણ વાકેફ છે. તેમના આ રાજકીય અનુભવનો બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસને લાભ થઈ શકે છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર અને રાજકીય વિશ્લેષક વિનોદ શર્મા કહે છે, "પ્રભારીનું મુખ્ય કાર્ય હોય છે કે પક્ષ ચૂંટણીમાં સારી લડત આપી શકે, તે માટે બધી તૈયારીઓ કરવી. રાજ્યનું જે સંગઠન છે, તેને મજબૂત કરવાનું કામ પણ પ્રભારીનું હોય છે." "આરજેડી પાસે તેજસ્વી યાદવ છે પણ બિહારમાં કૉંગ્રેસ પાસે કોઈ એવો ચહેરો નથી, જેને માસ લીડર એટલે કે લોકોના નેતા કહી શકાય. અને એટલા માટે શક્તિસિંહ ગોહિલને બહુ મહેનત કરવી પડશે. જો ચૂંટણીપરિણામમાં કૉંગ્રેસને વધુ બેઠકો મળે તો પક્ષમાં શક્તિસિંહ વધુ મજબૂત બનશે." તેઓ જણાવે છે કે શક્તિસિંહ ગોહિલ લાંબી રાજકીય કારકિર્દી ધરાવે છે અને એટલા માટે પક્ષે તેમના પર ભરોસો મૂક્યો છે. તેઓ ગુજરાત વ���ધાનસભાની ચૂંટણીમાં જોઈએ તેવો પ્રભાવ પાડી શક્યા નથી પણ બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં તેમની પાસે તક છે. મુંબઈસ્થિત રાજકીય વિશ્લેષક જતીન દેસાઈ જણાવે છે, "શક્તિસિંહ ગોહિલના પ્રભારી બનાવવાથી બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં કંઈ ખાસ પ્રભાવ પડશે એવું હાલ દેખાતું નથી પરતું તેઓ જો સારી રીતે મહેનત કરે તો જદ(યુ) અને ભાજપની જીત મુશ્કેલ જરૂર કરી શકે છે. આ વખતની ચૂંટણી સત્તાધારી ગઠબંધન માટે જોઈએ એટલી સરળ નથી." શું કૉંગ્રેસ મહારાષ્ટ્ર જેવું બિહારમાં કરી શકશે? દેસાઈ કહે છે કે, "કૉંગ્રેસ અને આરજેડી જો પોતાના પ્રચારમાં લોકોના મુદ્દાઓ ઉપાડે તો ગઠબંધનને ઘણી બેઠકો મળી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં શક્તિસિંહ પરિણામ બાદ મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે." 'કૉંગ્રેસના સંનિષ્ઠ કાર્યકર્તા' શક્તિસિંહ ગોહિલ રાજીવ ગાંધી સાથે સૌરાષ્ટ્રના લીમડા રાજ્યના રાજવી રણજીતસિંહજી ગોહિલના મોટા પુત્ર શક્તિસિંહએ 1980માં પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. કૉલેજના અભ્યાસ દરમિયાન તેઓ યુથ કૉંગ્રેસમાં જોડાયા હતા. વર્ષ 1990માં 30 વર્ષની ઉમંરે તેઓ ભાવનગર દક્ષિણ વિધાનસભા બેઠકથી ચૂંટાઈ આવ્યા અને બે વર્ષ પછી ચીમનભાઈ પટેલની સરકારમાં મંત્રી બન્યા. તેમને નાણા, શિક્ષણ, આરોગ્ય અને આયોજનનો હવાલો સોંપવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 1994માં તેમણે ભાવનગરમાં મેડીકલ કૉલેજ બનાવવાની માગ કરવાની સાથે મંત્રી અને ધારાસભ્ય પદમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. 1995ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તેઓ ફરી ભાવનગર દક્ષિણ બેઠકથી ચૂંટાયા હતા. જતીન દેસાઈ કહે છે કે, "શક્તિસિંહ ગોહિલ કૉંગ્રેસના એક સંનિષ્ઠ કાર્યકર્તા છે અને પક્ષને જાણ છે કે તેઓ પોતાનું કોઈ હિત જોતા નથી. બિહારમાં પક્ષને એવી વ્યક્તિની જરૂર છે, જે અલગઅલગ જૂથોને અકબંધ રાખી શકે અને શક્તિસિંહ આમા એકદમ બંધ બેસે છે. તેઓ પક્ષના માળખામાં ફેરફાર લાવવામાં પણ સક્ષમ છે." બિહારમાં કૉંગ્રેસની સ્થિતિ 2015માં બિહારમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાઈ હતી, તેમાં કૉંગ્રેસ મહાગઠબંધનનો ભાગ હતી. કૉંગ્રેસ 41 બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવોરો ઊભા રાખ્યા હતા અને પક્ષે 27 બેઠકો પર જીત મળવી હતી. પક્ષને ચૂંટણીમાં 6.7 ટકા મત મળ્યા હતા અને 23 બેઠકોનો લાભ થયો હતો. 2010ની ચૂંટણીમાં પક્ષને માત્ર 4 બેઠકો મળી હતી અને તેમને 8.8 ટકા મત મળ્યા હતા. 2014માં લોકસભાની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસ પક્ષે 12 બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવાર ઊભા રાખ્યા હતા, જેમાથી માત્ર બે ��ૂંટાઈને આવ્યા હતા. આ બેઠકો હતી કિશનગંજ અને સુપૌલ. 2019ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસ પક્ષને માત્ર કિશનગંજ બેઠક પર જીત મળી હતી. વિનોદ શર્મા કહે છે, 2020ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં રોજગારી અને કોરોનાની મહામારી એ બે મોટા મુદ્દા છે. બિહારમાં 15 વર્ષથી નીતીશ કુમારનું શાસન છે અને તેમને ઘણા પ્રશ્નનો ના જવાબ આપવાના છે. કૉંગ્રેસ માટે તો મોકળું મેદાન છે અને જો પક્ષ સારી રીતે ચૂંટણીઅભિયાન ચલાવે તો સારું પરિણામ લાવી શકે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસ દ્વારા રાજ્યસભાના સાંસદ શક્તિસિંહ ગોહિલની બિહાર પ્રદેશ કૉંગ્રેસના પ્રભારી તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવી છે. ત્રણ તબક્કામાં યોજાઈ રહેલી બિહારની ચૂંટણીમાં ગોહિલ કૉંગ્રેસની ચૂંટણીરણનીતી ઘડવાની સાથોસાથ પ્રચારઅભિયાન પર પણ ધ્યાન રાખશે. +text: આ ઉપરાંત ભાજપે થરાદ બેઠક પરથી જીવરાજ પટેલ, ખેરાલુ બેઠક પરથી અજમલ ઠાકોર, બાયડ બેઠક પરથી ધવલસિંહ ઝાલા, અમરાઈવાડી બેઠક પરથી જગદીશ પટેલ અને લુણાવાડા બેઠક પરથી જિજ્ઞેશ સેવકને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. આ પહેલાં ભાજપે 17 રાજ્યોની 64 વિધાનસભાની બેઠકો તેમજ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં યોજાનારી પેટાચૂંટણી માટે 32 ઉમેદવારોની યાદી જાહેર કરી હતી. કૉંગ્રેસે બે બેઠકોના ઉમેદવારોના નામ ગઈ કાલે જાહેર કર્યા નહોતા. આજે રાધનપુર વિધાનસભાની પેટાચૂંટણી માટે ભાજપના અલ્પેશ ઠાકોર સામે કૉંગ્રેસે રઘુ દેસાઈને ટિકિટ આપી છે, જ્યારે ખેરાલુ બેઠકમાં ભાજપના અજમલ ઠાકોર સામે બાબુજી ઠાકોરને ટિકિટ આપી છે. ગુજરાતમાં 2જી ઑક્ટોબર સુધી વરસાદી માહોલ, 2નાં મૃત્યુ આસો મહિનાના આરંભે પણ ગુજરાતમાં ઠેરઠેર વરસાદ વરસી રહ્યો છે. હવામાનખાતાની આગાહી અનુસાર આગામી 2જી ઑક્ટોબર સુધી રાજ્યમાં વરસાદી માહોલ છવાયેલો રહેશે. આ દરમિયાન 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના અહેવાલ અનુસાર સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં ભારે વરસાદને પગલે બે વ્યક્તિનાં મૃત્યુ નીપજ્યાં છે, જ્યારે ચાર માછીમારોની કોઈ ભાળ નથી મળી રહી. અખબારના જણાવ્યા અનુસાર રાજકોટના રામપર ગામમાં પૂરના પાણીમાં ચાર જણ તણાયા હોવાની પણ ઘટના ઘટી છે. અહેવાલ મુજબ રાજ્યના તમામ ડૅમ છલકાઈ ગયા છે અને ખેતીના પાકને નુકસાન થવાની ભીતી સેવાઈ રહી છે. તો આ વખતે બહુ લાંબા ચાલેલા ચોમાસાને પગલે નવરાત્રીની ઉજવણીમાં પણ ખલેલ પડી છે. કેટલીય જગ્યાએ મેદાનમાં પાણી ભરાઈ ગયાં હોવાને ���ારણે ગરબાનું આયોજન મોકૂફ રાખવું પડ્યું છે. ગ્રીસના રૅફ્યૂજી-કૅમ્પમાં આગ બાદ હુલ્લડ, એકનું મૃત્યુ ગ્રીસના લેસબોસ ટાપુ પરના અતી ગીચ રૅફ્યૂજી-કૅમ્પમાં લાગેલી આગમાં એક વ્યક્તિનું મૃત્યુ નીપજ્યુ હોવાનું અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે. તેમના જણાવ્યા અનુસાર મૉરિયા કૅમ્પ ખાતેથી આગમાં મૃત્યુ પામનારાં મહિલાનો મૃતદેહ મળી આવ્યો છે. જોકે, આ ઘટનામાં એક બાળકનું પણ મૃત્યુ થયું હોવાના અહેવાલો મળી રહ્યા છે, જેની હજુ સુધી પુષ્ટિ કરી શકાઈ નથી. આગને પગલે અહીં નિરાશ્રિતોએ તોફાન કર્યાં હોવાનું જાણવા મળી રહ્યું છે, જેને પગલે પોલીસને અશ્રુગૅસનો પ્રયોગ કરવાની ફરજ પડી હતી. તો સામે પક્ષે ફાયર-બ્રિગેડ આગ ઓલવવામાં બહુ ધીમી પડી હોવાનો નિરાશ્રિતોએ આરોપ લગાવ્યો હતો અને આક્રોશમાં તોફાન કર્યાં હતાં. નોંધનીય છે કે મૉરિયો-કૅમ્પ ખાતે તંબુ અને શિપિંગ-કન્ટેનરોમાં લગભગ 12 હજાર નિરાશ્રિતો રહે છે. અધિકૃત રીતે કૅમ્પની ક્ષમતા 3000 લોકોને આશ્રય આપવાની છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય જનતા પક્ષે ગુજરાત વિધાનસભાની પેટાચૂંટણી માટે 6 ઉમેદવારોનાં નામોની જાહેરાત કરી છે. ભાજપે કૉંગ્રેસના પૂર્વ ધારાસભ્ય અલ્પેશ ઠાકોરને રાધનપુર બેઠક પરથી ટિકિટ આપી છે અને કૉંગ્રેસે તેમની સામે રઘુભાઈ દેસાઈને ટિકિટિ આપી છે. +text: અલબત્ત કોંગ્રેસના ટેકાથી પરંતુ અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડેલા દલિત નેતા જિગ્નેશ મેવાણીએ ભાજપના ઉમેદવાર વિજય ચક્રવર્તીને 19 હજાર 696 મતોથી હરાવ્યા છે. દલિતો ઉપરાંત અન્ય શોષિત વર્ગોના હક માટે લડત ચલાવવાની વાત કરનારા જિગ્નેશ પર હવે જવાબદારી વધશે કારણ કે તેમણે આપેલા વચનો પૂરા કરવા માટે તેમણે આગેવાની લેવી પડશે. ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી જાહેર થયા બાદ પણ છેલ્લી ઘડી સુધી ચૂંટણી ન લડવાનું જાહેરમાં નિવેદનમાં કરી ચૂકેલા જિગ્નેશ મેવાણીએ આખરે વડગામ બેઠક પરથી કોંગ્રેસના ટેકાથી અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણીમાં ઝંપલાવ્યું હતું. હાર્દિક પટેલ અને અલ્પેશ ઠાકોર અનુક્રમે તેમના સમાજ માટે અધિકાર મેળવવા અને અધિકારોની રક્ષા કરવાના મુદ્દે રાજકારણમાં આવ્યા. જ્યારે જિગ્નેશ મેવાણીએ તેમના સમાજના યુવાનો પર ઉનામાં થયેલા અત્યાચારોના વિરોધમાં આગેવાની લીધી અને રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: તેમની આગેવાની હજી ભલે તમામ દલિત સમાજ અને અગ્રણીઓએ સ��વીકારી ન હોય, છતાં આજે જિગ્નેશે પોતાની વક્તૃત્વ શૈલી, સમૃદ્ધ વાંચન, ચોટદાર રજૂઆત અને સામાન્ય લોકોને સ્પર્શતા મુદ્દા પોતાની સભાઓમાં ઉઠાવીને દલિત અને બિન-દલિત યુવા વર્ગમાં પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું છે. જિગ્નેશ મેવાણીની રાજકારણમાં શું અસર? દલિત રાજકારણમાં ગુજરાતના દલિતોના અવાજ તરીકે જિગ્નેશની નોંધ રાષ્ટ્રીય સ્તરે લેવાઈ છે. તેમણે કનૈયા કુમાર સાથે મળીને દેશમાં વિવિધ સ્થળોએ જાહેર સભાઓ સંબોધી છે. હાલ જિગ્નેશ રાષ્ટ્રીય દલિત અધિકાર મંચ સાથે જોડાયેલા છે. આ વિધાન સભા ચૂંટણીઓમાં કોંગ્રેસ તરફથી કપરા પડકારનો સામનો કરી રહેલા ભારતીય જનતા પક્ષના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અમિત શાહે કોંગ્રેસના કોઈ પણ ઉમેદવારનો નામજોગ ઉલ્લેખ કરીને તેમના પર આક્ષેપ નહોતા કર્યા. નોંધપાત્ર બાબત એ છે કે, અમિત શાહ અને ભાજપના રાષ્ટ્રીય પ્રવક્તા સંબિત પાત્રાએ જિગ્નેશ મેવાણીનું નામ લઈને તેમણે રાષ્ટ્ર વિરોધી સંસ્થા પાસેથી ચૂંટણી ભંડોળ લીધું હોવાનો આક્ષેપ કર્યો હતો. જિગ્નેશે અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે વડગામ બેઠકની પસંદગી કરી એના પરથી પણ તેમની રાજકીય પરિપક્વતાનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. વડગામ બેઠક અનુસૂચિત જાતિના ઉમેદવાર માટે અનામત બેઠક છે. વર્ષ 2012ની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસના ઉમેદવાર મણીલાલ વાઘેલાએ ભાજપના તે સમયના સામાજિક ન્યાય વિભાગના મંત્રી ફકીરભાઈ વાઘેલાને પરાજય આપ્યો હતો. આ બેઠક પર દલિત ઉપરાંત ખોજા, મેમણ અને મુસ્લિમ મતદારોની સંખ્યા નોંધપાત્ર છે. આ ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે જિગ્નેશને ટેકો આપીને પોતાનો કોઈ જ ઉમેદવાર ચૂંટણીમાં ઉતાર્યો ન હતો. આમ છતાં જિગ્નેશને આ ચૂંટણીમાં ભાજપ સહિત અન્ય 9 ઉમેદવારો સાથે મત મેળવવાની સ્પર્ધામાં હતા. તે આ ચૂંટણી જીતી ગયા છે. જિગ્નેશનો પરિવાર શું કરે છે? જિગ્નેશના પિતા નટવરલાલ પરમાર મૂળ ઉત્તર ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાના મેઉ ગામના વતની છે. તે અમદાવાદમાં 1974માં કોલેજનો અભ્યાસ કરવા આવ્યા હતા. અર્થશાસ્ત્ર સાથે ગ્રેજ્યુએશન કર્યા બાદ તેમણે એનટીસી (નેશનલ ટેક્સ્ટાઇલ કોર્પોરેશન)માં અને ત્યારબાદ અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પરેશનમાં નોકરી કરી. ત્યારબાદ તેમણે નોકરી છોડી અને સમાજસેવામાં પૂર્ણ સમય માટે જોડાયા. જિગ્નેશના માતા ચંદ્રિકાબેન પરમાર બીએસએનએલમાં નોકરી કરતાં હતાં. જિગ્નેશના નાના ભાઈ દર્શન મકવાણા હાલ એક સરકારી સંસ્થામાં નોકરી કરે છે. એક મિત્ર સાથે જિગ્નેશ મેવા���ી નટવરભાઈ કહે છે, "અમે જિગ્નેશને તેના કોલેજના અભ્યાસના સમયથી જ દરેક વાતમાં પ્રોત્સાહન આપ્યું છે." "તેણે કોલેજ બાદ જર્નાલિઝમનો અભ્યાસ પણ કર્યો અને ત્રણ વર્ષ માટે મુંબઈમાં 'અભિયાન' સાપ્તાહિક માટે કામ કર્યું." "તેનામાં રહેલી નેતૃત્વનાં ગુણોને સ્વર્ગસ્થ મુકુલ સિંહાએ પારખ્યા હતા અને જિગ્નેશને એલએલબીનો અભ્યાસ કરવાનું સૂચન કર્યું હતું." જિગ્નેશનાં માતાપિતાને અન્ય કોઈ પણ માતાપિતાને હોય તેમ જિગ્નેશનાં લગ્ન થાય તેનો ઉત્સાહ છે. પરંતુ આખરી નિર્ણય તેમણે જિગ્નેશ પર જ છોડ્યો છે. જિગ્નેશનું વ્યક્તિત્વ જિગ્નેશના પિતાના જણાવ્યા અનુસાર તેમને સવારથી સાંજ સુધી કંઇક પ્રવૃત્તિ જોઈએ. તેમને કપડાંનો ખાસ શોખ નથી અને રહેવા-જમવા માટે કોઈ ખાસ વસ્તુ જોઈએ જ એવું કોઈ વળગણ નથી. જોકે જિગ્નેશને તેમના મમ્મીનાં હાથની દાળ અને રોટલી ભાવે છે. ગુજરાતમાં વિવિધ મુદ્દે લોકોનાં જન આંદોલનોના સક્રિય આગેવાન ચુનીભાઈ વૈદ્યની સાથે લાંબો સમય ગાળીને જિગ્નેશે ગુજરાતનાં વિવિધ વર્ગોના પ્રશ્નો, લાચારીઓ, સરકારની નીતિઓમાં ખામીઓનો જાત અનુભવ કર્યો છે. તે મુકુલ સિંહા, કાયદાશાસ્ત્રી ગીરીશ પટેલ અને ચુનીભાઈ વૈદ્યને પોતાના આદર્શ માને છે. ઉનામાં દલિતો પર થયેલા અત્યાચાર બાદ જાહેર જીવનમાં પૂરેપૂરી રીતે ઝંપલાવી ચૂકેલા જિગ્નેશ પહેલાથી જ જુદાં જુદાં આંદોલનોનો હિસ્સો રહી ચૂક્યા છે. હાલમાં પણ તેમની લડત માત્ર દલિત સમાજમાં સંગઠનાત્મક અને તેમના પ્રશ્નો માટેના સંઘર્ષ સુધી જ મર્યાદિત નથી. તે આંગણવાડીની મહિલા કર્મચારીઓ, આશા વર્કર્સ, ફિક્સ પગારનાં કર્મચારીઓ, ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રીઅલ સિક્યુરિટી ફોર્સનાં જવાનો એમ સમાજનાં વિવિધ વર્ગોના અધિકારો માટેનાં આંદોલનોમાં સક્રિય છે. પોતાની તર્કબદ્ધ દલીલો અને લોકોની સમસ્યાઓની ઊંડી સમજણને કારણે જિગ્નેશનાં પ્રશ્નોનાં જવાબો આપવા રાજકીય પક્ષો માટે મુશ્કેલ બની જાય છે. જિગ્નેશની નેતાગીરીએ ગુજરાતના દલિતોના પ્રશ્નોને અલગ પ્રકારે રાષ્ટ્રીય સ્તરે મૂકીને દેશનાં વિવિધ જન આંદોલનોનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. જિગ્નેશનાં વ્યક્તિત્વનું ઓછું જાણીતું પાસું એ છે કે, તેમણે ગુજરાતના અનોખા શાયર 'મરીઝ'નાં જીવન અને કવન પર ખૂબ જ ઊંડું સંશોધન કર્યું છે. તેમની ગઝલો અને શાયરીએ જિગ્નેશને પોતાની તરફ આકર્ષ્યા હતા. તેમના સંશોધનકાર્ય પરથી મરીઝ વિશે એક પુસ્તક તૈયાર થવાનું છે, પરંતુ હ���લ ગુજરાતની રાજનીતિમાં અલગ ચીલો ચાતરી રહેલા જિગ્નેશ માટે પુસ્તક નહીં પોલિટીક્સ એ પ્રાથમિકતા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં જે ખૂબ ઓછું બનતું જોવા મળે છે એવી બાબત વડગામની બેઠક પર બની છે. +text: જેમાં પરસ્પર સંમતિથી બે પુખ્ત વ્યક્તિ વચ્ચે બાંધવામાં આવતા સમલૈંગિક સંબંધને હવે ભારતમાં ગુનો ગણવામાં નહીં આવે. પાંચ જજની ખંડપીઠે સર્વાનુમતે સમલૈંગિક સેક્સને કાયદેસરની માન્યતા આપી દીધી છે. મુખ્ય ન્યાયાધીશે કહ્યું કે LGBT સમુદાયને પણ સમાજના અન્ય લોકોની જેમ સમાન અધિકારો છે. કોર્ટે કહ્યું કે સામાજિક બહિષ્કાર એક સ્પષ્ટ વાસ્તવિકતા છે. જ્યારે સમાજની દરેક વ્યક્તિ સ્વતંત્રપણે તેમના વ્યક્તિત્વ (પ્રકૃતિ)ની અભિવ્યક્તિ કરી શકે ત્યારે આપણી જાતને આપણે એક આઝાદ સમાજ કરી શકીશું. સોશિયલ મીડિયા પર શું લખી રહ્યા છે લોકો? અભિનેત્રી પ્રીતિ ઝિંટાએ કહ્યું, "જો તમારા પાસે દિલ છે તો તમે જેમને ઇચ્છો તેમને પ્રેમ કરો. સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાથી ખૂબ જ ખુશ છું." અભિનેત્રી કોંકણા સેન શર્માએ ટ્વીટ કર્યું, "આપણે જીતી ગયા, અભિનંદન સુપ્રીમ કોર્ટ, આવો ચુકાદો સંભાળાવવા બદલ." પત્રકાર બરખા દત્તે લખ્યું, "બે દાયકા પહેલાંનો એ દિવસ મને આજે પણ યાદ છે. જ્યારે કલમ 377ને ખતમ કરવા માટે મેં પિટિશન સાઇન કરી હતી. આજે ઇતિહાસ બની રહ્યો છે. અભિનંદન." ફિલ્મ દિગ્દર્શક અને પ્રોડ્યુસર કરન જોહરે ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે આ એક ઐતિહાસિક ચુકાદો છે. મને ખૂબ ગર્વ છે. આ ચુકાદો સમાન અધિકારો અને માનવતા માટે ખૂબ મહત્ત્વનો છે. પત્રકાર, કવિ અને પેઇન્ટર પ્રિતિશ નંદીએ ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે ફ્રેડી મર્ક્યુરીના જન્મદિવસે જ આ ચુકાદો આપવામાં આવ્યો છે. જે આ ગ્રેટ સિંગરને ખરી શ્રદ્ધાંજલિ છે. કોંગ્રેસ નેતા શશી થરૂરે ટ્વીટ કર્યું, "એ જાણીને ખુશી થઈ કે સુપ્રીમ કોર્ટે સમલૈંગિકતાને ગુનાની શ્રેણીમાંથી બહાર કરી દીધી છે. આ ચુકાદો મારા વિચારોને સાચા ઠેરવે છે. આ એ ભાજપના સાંસદોને જવાબ છે જેઓ આ મુદ્દાને લઈને લોકસભામાં મારા નિર્ણયનો વિરોધ કરતા હતા." કવિ કુમાર વિશ્વાસ અને જિગ્નેશ મેવાણીએ પણ સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદોનું સ્વાગત કર્યું હતું. કોંગ્રેસના ટ્વિટર હેન્ડલ પરથી સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાનું સ્વાગત કરતાં ટ્વીટ કરાયું, "આશા છે કે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદો સમાજમાં વધારે સમાનતા લાવશે." અમદાવાદના LGBT સમાજના લોકો શું કહે છે? આ વિષય પર અમે અમદાવાદથી LGBT સમુદાયના લોકો સાથે ફેસબુક લાઇવ કર્યું હતું. જેમાં દીપ સોનીએ જણાવ્યું કે 2009 પછી અમારા સમુદાયમાં આત્મહત્યા વધી, ઘરમાંથી કાઢી મૂકયાની ઘટનાઓ વધી હતી. હવે આવી ઘટનાઓ નહીં બને. હવે લોકો સમજશે અને અમે સમાનતા માગી શકીશું. હવે આઝાદ દેશના આઝાદ નાગરિક બન્યા છીએ. હવે ભવિષ્ય નક્કી કરવાનો અધિકાર મળશે. જીવનપાત્ર શોધવામાં અને કોની સાથે રહેવું તે નિર્ણય લેવાની આઝાદી મળશે. શાલિનીએ કહ્યું, "હવે નવા સામાજિક સંઘર્ષની શરૂઆત થશે. પોલીસની હેરાનગતીમાંથી રાહત મળશે." "જાતિવાદ, પિતૃસત્તાક સમાજમાં અમારી ઓળખનો અધિકાર મળ્યો છે. અમારી એક જ ઓળખ નથી હોતી." "મહિલા, દલિત એ પ્રકારે અલગ અલગ ઓળખ બને છે. આથી સમાજમાં અમારા મુદ્દા અન્ય સાથે પણ સંકળાયેલા છે." સિદ્ધાર્થે કહ્યું, "લાંબા સંઘર્ષ બાદ વિજય છે. કાનૂની રીતે ચુકાદો આવી ગયો પણ પરિવાર હજુ પણ સ્વીકાર કરશે કે કેમ તે જોવું રહ્યું. પણ શરૂઆત જરૂર થઈ છે." રાહુલ કે જેઓ એક અરજીકર્તા પણ હતા તેમણે કહ્યું, "ઐતિહાસિક દિવસ છે. એક હદે જે જોઈતું હતું તે મળ્યું. સામાજિક સ્વીકૃતિ જોઈએ." "સામાજિક જાગૃતતા પણ જોઈએ. ફાયદો થશે. પહેલાં ડર રહેતો. હવે ભેદભાવ થશે તો પોલીસ ફરિયાદ નોંધીને કાર્યવાહી કરશે. કાનૂન અમારી સાથે નથી એવું નહીં લાગે." લક્ષ્મી હેમંતે કહ્યું કે તપસ્યા ફળી છે. હવે અભિવ્યક્તિ કરવાની અભિપ્રાય આપવાનો અધિકાર મળશે. સત્યનો વિજય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે સમલૈંગિકતા અંગે આજે ચુકાદો આપ્યો છે. +text: નિષ્ણાતો અને સામાન્ય લોકો આ સોદા વિશે વિવિધ અટકળો કરી રહ્યા છે અને પોતાનો મત રજૂ કરી રહ્યા છે. જોકે ઈરાનની સામાન્ય જનતા આને લઈને નિરાશાવાદી દેખાઈ રહી છે. આને 'લાયન-ડ્રેગન ડીલ' એટલે કહેવામાં આવી રહી છે કારણ કે ઈરાનના કટ્ટરપંથી અખબાર 'જવાન'એ આ કરારના સમાચાર છાપતા આ હેડિંગ માર્યું હતું. કરાર છે શું? આ કરારની જાહેરાત સૌથી પહેલાં 23 જાન્યુઆરી, 2016એ જ્યારે ચીનના રાષ્ટ્રપ્રમુખ જિંગપિંગે ઈરાનના પ્રવાસે ગયા હતા ત્યારે એક સંયુક્ત નિવેદન દ્વારા કરવામાં આવી હતી. ઈરાનની તસનીમ સમાચાર સંસ્થા અનુસાર આ ડીલનો અનુચ્છેદ-6 કહે છે કે બંને દેશો ઊર્જા, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ઉદ્યોગ અને ટેકનૉલૉજીના ક્ષેત્રમાં એકબીજાનો સહયોગને વધારશે. સમાચાર એજન્સી પ્રમાણે, "બંને પ���્ષો આગામી 25 વર્ષ સુધી એકબીજાનો સહયોગ વધારવા માટે સહમત થયા છે." ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા અયાતુલ્લા ખામેનેઈએ ચીનના રાષ્ટ્રપ્રમુખ શી જિનપિંગ સાથે એક મુલાકાત દરમિયાન 'કેટલાંક દેશોની', ખાસ કરીને અમેરિકાના વર્ચસ્વવાદની નીતિની તરફ ઇશારો કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું, "આ સ્થિતિને જોતા સ્વતંત્ર દેશોએ એકબીજાનો વધારે સહયોગ કરવો જોઈએ. ઈરાન અને ચીનની વચ્ચે આગામી 25 વર્ષ સુધી થયેલાં આ વ્યૂહાત્મક કરારનું બંને પક્ષ ગંભીરતાથી પાલન કરશે." ખામેનેઈ સિવાય ઈરાનના રાષ્ટ્રપ્રમુખ હસન રૂહાનીએ પણ અનેક વખત અમેરિકાના પ્રતિબંધોની વિરુદ્ધમાં ચીનના સમર્થન અને સહયોગ કરવાની પ્રશંસા કરી છે. 21 જૂને રૂહાનીએ એક કૅબિનેટ બેઠકમાં કહ્યું હતું કે આ કરાર, ચીન અને ઈરાન બંને માટે મૂળભૂત અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સાથે જોડાયેલાં મોટા પ્રૉજેક્ટમાં ભાગીદારીની તક છે. રૂહાનીએ કહ્યું હતું કે તેમણે ચીનના પક્ષ સાથે વાતચીત કરવા અને વાતચીતને અંતિમ રૂપરેખા આપવાની જવાબદારી વિદેશ મંત્રી ઝરિફને સોંપી છે. ઊર્જાના ક્ષેત્રમાં સહયોગ ઈરાનના અર્થશાસ્ત્રી અલી અસગર ઝરગરે ઈરાનની આઈએલએનએ સમાચાર એજન્સીને આપેલા અર્ધ-અધિકૃત ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું કે ઈરાન, ચીન અને રશિયાની વચ્ચે ઑઈલ સાથે જોડાયેલાં કોઈ પણ કરાર ઊર્જા, સુરક્ષા અને આર્થિક બાબતોમાં મદદગાર સાબિત થશે. ઝરગરે કહ્યું, "ચીન પોતાની નીતિ હેઠળ એ દેશોની પસંદગી કરે છે જે કોઈ અન્ય દેશના પ્રભાવમાં ન હોય. એટલા માટે, ઈરાનથી ચીનને સ્વતંત્ર રીતે મદદ મળે છે. જ્યારે બીજી બાજુ ચીને પણ અમારી કેટલીક યોજનાઓમાં ભાગ લીધો અને આમાં ઉપનિવેશવાદની લાલચ નથી. એટલા માટે આ ડીલથી બંને દેશોને ફાયદો થઈ શકે છે. ચીનને ઇરાકમાં પણ ઈરાનની હાજરીનો ફાયદો મળી શકે છે." ઝરગર પ્રમાણે, ચીનને ઊર્જા સંશોધનોની જરૂરિયાત છે અને ઈરાનને ટેકનૉલૉજી અને રોકાણની જરૂરિયાત છે, એટલા માટે આ કરાર બંને દેશોના હિતમાં હશે. ચીન અને ઈરાન વિરુદ્ધ અમેરિકા ઈરાનના અખબાર 'જવાન'એ પોતાની એક ટિપ્પણીમાં લખ્યું છે કે આ ઈરાન અને ચીનની વચ્ચે ડીલને લઈને સૌથી સારો સમય છે. કારણ કે હાલના સમયમાં અમેરિકા ચીનની સામે 'નબળા'નો અહેસાસ કરે છે અને ચીન અમેરિકાથી 'અસુરક્ષિત' થવાનો અહેસાસ કરે છે. અખબાર લખે છે કે ચીનની 'અમેરિકાવિરોધી' નીતિઓ પણ કરાર માટે ફાયદાકારક છે. અખબારે ઈરાની સંસદ મજલિસના સ્પીકર મોહમ્મદ કલીબફના એ નિવેદનનો ઉલ્લેખ કર્યો છે, જેમાં તેમણે કહ્યું હતું, "આપણે જોયુ કે કેવી રીતે ટ્રમ્પ વહીવટી તંત્ર બીજા દેશોની સ્વતંત્રતા અને શાસનમાં દખલ દે છે. અમેરિકાએ ઈરાન અને ચીનની સાથે પણ આવું જ કર્યું છે. આપણે તેના સાક્ષી રહ્યા છીએ. આટલા માટે ચીનની સાથે ક્ષેત્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સહયોગ અનિવાર્ય છે. આપણે આને નજરઅંદાજ કરી શકીએ તેમ નથી." ઈરાનની સરકારના પ્રવક્તા અલી રબીઈએ 23 જૂને કહ્યું હતું કે આ કરારના મુસદ્દાને અંતિમ સ્વરૂપ આપી દેવામાં આવ્યું છે. તેમનું કહેવું હતું, "આ કરાર સાબિત કરે છે કે અમેરિકાની ઈરાનને અલગ કરવાની અને તેના આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોને છિન્ન-ભિન્ન કરવાની નીતિ નિષ્ફળ રહી છે." ઈરાનની નીતિ બદલાઈ રહી છે? ઈરાનના વરિષ્ઠ પત્રકાર અહમદ ઝીદાબાદીનું માનવું છે કે ઈરાન 'ઇસ્ટ પૉલિસી' તરફ નથી વળી રહ્યું પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થાનો ભાગ બની રહ્યું છે. અહમદ લખે છે, "ચીન દુનિયાની સાથે દુશ્મનીના સ્થાને સ્થિરતા પર ભાર આપે છે. તે ઈરાન, સાઉદી અરેબિયા અને ઇઝરાયલ સાથે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધ રાખવા માગે છે." સાથે જ અહમદને પણ એમ લાગે છે કે આ કરારના કારણે ઈરાનની પોતાની નીતિઓ બદલાઈ જશે અને તે ચીનની નીતિઓ પર ચાલવા માટે મજબૂર થઈ જશે. અહમદ પુછે છે કે શું ઈરાનના અધિકારીઓનો ચીન સાથેનો આ કરાર અમેરિકા અને યુરોપને ધમકાવવા માટે કર્યો જેથી તે તેના પર વારંવાર પ્રતિબંધો મૂકવાની નીતિ સામે પોતે નરમ બને? અહમદ એ અનુમાન પણ કરે છે કે ઈરાનની સરકારે આ કરાર કદાચ એટલા માટે કર્યો હશે કારણ કે તેને પોતાની નીતિઓમાં પરિવર્તન કરવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ દેખાઈ રહ્યો નહીં હોય. આ ડીલને આટલી 'ગુપ્ત' કેમ રાખવામાં આવી? આ કરારની જાણકારી ન આપવા બદલ ઈરાનની સરકારની ટીકા પણ થઈ રહી છે. ઈરાનના પૂર્વ રાષ્ટ્રપ્રમુખ મહમૂદ અહમદીનેજાદે 27 જૂને એક રેલીમાં કહ્યું હતું, "જનતાની ઇચ્છા અને માગણી જાણ્યા વિના કોઈ પણ વિદેશી પક્ષ સાથે કોઈપણ પ્રકારનો કરાર કરવો દેશહિતની વિરુદ્ધ છે અને અમાન્ય છે." તેમણે ડીલની 'અસ્પષ્ટતા' અને ઈરાની સરકારના 'તથ્યોને ગુપ્ત રાખવાના' વલણની ટીકા કરી. અહમદીનેજાદે સરકારી અધિકારીઓને અપીલ કરી કે તે દેશને આ કરાર વિશે સંપૂર્ણ જાણકારી આપે. અહમદીનેજાદના આરોપના જવાબમાં ઈરાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા અબ્બાસ મૌસ્વીએ કહ્યું કે ચીનની પરવાનગી પછી મંત્રાલય આ કરારની તમામ વિગતો પ્રકાશિત કરી શકે છે. તેમણે ડીલની જોગવાઈમાં કોઈ પણ પ્રકારની અસ્પષ્ટતા એ આરોપોને રદિયો આપ્યો છે. અર્થશાસ્ત્રી મોહસીન શરીયાતિના કહે છે કે કરારથી એ સાબિત થાય છે કે ઈરાન હાલ પૂર્વ તરફથી નરમ નીતિને અપનાવી રહ્યું છે. તેનું માનવું છે કે આ ડીલનો રોડમેપ વ્યૂહાત્મક સહયોગ છે જે 'અલાયન્સ'થી અલગ છે. મોહસીનનું માનવું છે કે ચીન અને ઈરાન વિચાર, નીતિઓ અને બંધારણ ખરેખર ઘણુ અલગ છે. શું કહી રહ્યા છે ઈરાનના લોકો? ઈરાનની જનતા આ ડીલના સમચારને સાંભળીને ખુશ જોવા મળી રહી નથી. સોશિયલ મીડિયા પર લોકો આ કરારને 'ચીનના ઉપનિવેશવાદ'ની શરૂઆત કહી રહ્યા છે. સોશિયલ મીડિયા યૂઝર્સ ગત 24 કલાકમાં #iranNot4SELLnot4RENT (ઈરાન વેચાવા માટે અને ભાડા માટે નથી.) હેશટેગની સાથે 17 હજારથી વધારે લોકોએ ટ્વીટ કર્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીન અને ઈરાનની વચ્ચે એક કરાર થયો છે, જેની વિગતો હજી સુધી જાહેર કરવામાં આવી નથી. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે બંને દેશોની વચ્ચેનો આ કરાર 25 વર્ષ સુધી માન્ય રહેશે. +text: સિરીઝમાં વિજય બાદ ટીમ ઇંડિયાના કૅપ્ટન વિરાટ કોહલીએ આ વાત કહી હતી. વરસાદમાં ધોવાઈ ગયેલી છેલ્લી મેચ ડ્રો થતાંની સાથે ભારતે 71 વર્ષ બાદ ઑસ્ટ્રેલિયા સામેની સિરીઝ જીતી લીધી છે. આ સિરીઝ અનેક રીતે ખાસ છે ત્યારે એ પાંચ વાતો જે આ સિરીઝમાં પહેલી વાર બની છે. પહેલી સિરીઝ જીત ભારતની ટીમ 1947-48થી ઑસ્ટ્રેલિયાનો પ્રવાસ કરી રહી છે, પણ પહેલી વાર ટેસ્ટ સિરીઝ જીતી છે. 1947-48માં અને 1967-68માં ઓસ્ટ્રેલિયાએ 4-0થી સિરીઝ જીતી હતી. 1977-78માં 3-2થી અને 1991-92માં ફરી 4-0થી સિરીઝ જીતી હતી. 1999-2000માં 3-0થી, 2007-08માં 2-1થી તો 2011-12માં ફરી વાર 4-0થી સિરીઝ જીતી હતી. એ બાદ 2015-16માં ઓસ્ટ્રેલિયા 2-0થી વિજતા બન્યું હતું. આપને આ પણ વાચવું ગમશે 31 વર્ષ બાદ ફોલોઑન સામાન્ય રીતે ઑસ્ટ્રેલિયામાં સિરીઝ રમાતી હોય તો સામેવાળી ટીમે અનેક વાર ફોલોઑનનો સામનો કરવો પડે છે. ફોલોઑનનો અર્થ છે જો એક ટીમ પહેલા દાવમાં 500 રન બનાવે તો બીજી ટીમે ઓછામાં ઓછા 301 રન કરવા પડે. જો એમ ન કરે તો બૅટિંગ કરનારી ટીમને ઑલઆઉટ થયા બાદ ફરી બેટિંગ માટે બોલાવી શકાય. ઑસ્ટ્રેલિયાએ આ સિરીઝમાં 31 વર્ષ પછી ફોલોઑનનો સામનો કરવો પડ્યો છે. આની અગાઉ 1988માં ઇંગ્લૅન્ડ સામેની મેચમાં ઑસ્ટ્રેલિયા ફોલોઑન થયું હતું. આ સિરીઝમાં ઑસ્ટ્રેલિયાને બે વખત ફોલોઑન થવું પડ્યું હોત, પણ એક મેચમાં કપ્તાન કોહલીએ ફોલોઑન આપ્યું નહોતું. બૅટિંગ-બૉલિંગ બેઉમાં ઇન્ડિયા ટોચ પર સિરીઝ ઑસ્ટ્રે��િયાની ધરતી પર રમાતી હોય અને એમની ઝડપી પીચ પર એમના બૉલર્સ ટોચ પર ન હોય એવું ભાગ્યે જ બને, પણ આ સિરીઝમાં એ વાત પણ બદલાઈ ગઈ છે. આ સિરીઝ ઐતિહાસિક છે, કેમ કે તેને ભારતે એકતરફી ક્રિકેટ રમી જીતી છે. આ સિરીઝમાં સૌથી વધારે રન કરનારા પાંચ બૅટ્સમૅનમાં ત્રણ ભારતીય છે, જેમાં મૅન ઑફ ધ સિરીઝ બનનારા ગુજરાતના ચેતેશ્વર પૂજારા 521 રન સાથે ટોચ પર છે. બીજા ક્રમે 350 રન સાથે ઋષભ પંત છે અને ત્રીજા ક્રમે કપ્તાન વિરાટ કોહલી છે. બૉલિંગની વાત કરીએ તો ચાર મેચની આઠ ઇનિંગમાં 21 વિકેટ્સ સાથે જસપ્રીત બુમરાહ ટોચ પર છે. લાયનને પણ 21 વિકેટ્સ મળી છે અને ત્રીજા ક્રમે ભારતીય બૉલર મોહમ્મદ શમી છે, જેમને 16 વિકેટ્સ મળી છે. સૌથી મોટી લીડ ભારતીય ટીમના બૅટ્સમૅનોનું પ્રદર્શન શાનદાર રહ્યું. ખાસ કરીને ગુજરાતી ચેતેશ્વર પૂજારાએ ગજબની બૅટિંગ કરી છે. આ જ કારણ છે કે ઑસ્ટ્રેલિયા સામે ભારત એક વિક્રમ સર્જી શક્યું. આ ઑસ્ટ્રેલિયામાં રમાયેલી પહેલી એવી સિરીઝ છે, જેમાં ભારતીય ટીમે બે વાર જંગી લીડ મેળવી. સિડની ટેસ્ટમાં 322 રનની લીડ મેળવી હતી જે ઓસ્ટ્રેલિયા સામેની બીજા ક્રમની મોટી લીડ છે. 1998માં કોલકત્તામાં ઓસ્ટ્રેલિયા સામે ભારતે 400 રનની લીડ મેળવી હતી. આ સિવાય મેલબર્નમાં ભારતે 292 રનની લીડ મેળવી, જે ઓસ્ટ્રેલિયા સામે ભારતની ચોથી સૌથી મોટી લીડ છે. કુલદીપનો કમાલ ઓસ્ટ્રેલિયાની પીચ પર સામાન્ય રીતે ફાસ્ટ બૉલર્સને સફળતાઓ મળતી હોય છે. જોકે, સાવ એવું પણ નથી, કેમ કે શેન વૉર્નને કોણ ભૂલી શકે? આ ટેસ્ટ સિરીઝની છેલ્લી મેચમાં કપ્તાન કોહલીએ કુલદીપ યાદવને મેદાન પર ઉતાર્યા અને એમણે સિડની ટેસ્ટની પહેલી ઇનિંગમાં 99 રન પર પાંચ વિકેટ ઝડપી. આ કોઈ પણ વિદેશી સ્પિન બૉલર્સમાં બીજું શાનદાર પ્રદર્શન છે. આની અગાઉ છેક 1955માં જૉની વાર્ડલે સિડનીમાં 79 રન આપી 5 વિકેટ ઝડપી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "સૌથી પહેલા હું કહેવા માગુ છું કે મને આ ટીમનો ભાગ હોવા પર ગર્વ છે. જ્યારે મેં કપ્તાની સંભાળી, ત્યારે અહીંથી જ બદલાવની શરુઆત થઈ હતી અને વિશ્વાસ નથી થતો કે ચાર વર્ષ બાદ અમે અહીં જ જીત્યા છીએ." +text: કેન્દ્રીય નાણામંત્રી અરૂણ જેટલીએ કૅબિનેટ કમિટીની બેઠક બાદ આ ઘોષણા કરી. તેમણે ટ્વીટ કર્યું કે પાકિસ્તાનને આપવામાં આવેલો મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશનનો દરજ્જો પાછો ખેંચાઈ ગયો છે. તેમણે ટ્વીટમાં એ પણ જણાવ્યું કે વિદેશ મંત્રાલય પાકિસ્તાનને વિશ્વ સ્તર પર જૂદું પાડવા માટે બધા કૂટનીતિક પગલાં લેશે. ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના પુલવામા જિલ્લાના અવંતીપુરમાં કરાયેલા કાર વિસ્ફોટ હુમલામાં જવાનોનો મૃત્યુઆંક 46 થઈ ગયો છે. જ્યારે અનેક લોકો ઘાયલ થયા છે. જેટલીએ કહ્યું કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં યોજાયેલી બેઠકમાં ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના પુલવામામાં સીઆરપીએફના કાફલા પર હુમલા બાદની સ્થિતિ પર ચર્ચા કરવામાં આવી. જેટલીએ કહ્યું કે ઉગ્રવાદી સંગઠન અને તેને મદદ કરનારાઓને કોઈ પણ કિંમત પર છોડવામાં નહીં આવે. તેમણે એવું પણ લખ્યું કે ભારત સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં આંતરરાષ્ટ્રીય આતંકવાદ પર વ્યાપક કરાર (કન્વેંશન) જલ્દી સ્વીકાર કરવાનું સુનિશ્ચિત કરવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય પર દબાણ કરશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શું છે MFN? જ્યારે એમએફએન દરજ્જો કોઈ દેશને આપવામાં આવે ત્યારે તેને વેપાર સંબંધિત સુવિધા મળતી હોય છે. વેપાર સંબંધિત સુવિધાનો અર્થ અહીં ઓછી કિંમતો અને આયાતને પ્રોત્સાહન આપતાં પગલાંઓ હોય છે. વિશ્વ વ્યાપાર સંગઠન એટલે કે ડબ્લ્યૂટીઓના સદસ્ય દેશો એકબીજાને એમએફએનનો દરજ્જો આપી શકે છે. આમાં આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર નિયમોનું પાલન કરવાનું હોય છે અને સાધારણ માન્યતા એ છે કે આર્થિક રીતે કમજોર દેશોના અર્થતંત્રને આનાથી લાભ મળે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારના મુક્ત વ્યાપાર ક્ષેત્ર, આબકારી સંઘ અને ખૂલ્લાં બજારોને એમએફએનની જોગવાઈઓ થકી છૂટ મળે છે. ભારત-પાકિસ્તાન અને એમએફએન આપને આ પણ વાંચવું ગમશે વર્ષ 2015-16માં ભારતની 641 અબજ ડૉલરની આંતરરાષ્ટ્રીય નિકાસમાં પાકિસ્તાનનો ભાગ માત્ર 2.65 અબજ ડૉલર જ હતો. ઍસોચેમ પ્રમાણે પાકિસ્તાન સાથે થનારો વેપાર ભારતના કુલ આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારનો 0.41% છે. જ્યારે ભારતમાં થનાર કુલ આયાત પૈકી 13 ટકા આયાત પાકિસ્તાનથી થાય છે. પાકિસ્તાને હજુ સુધી ભારતને એમએફએનનો દરજ્જો નથી આપ્યો. જાણકારો માને છે કે ડબ્લ્યૂટીઓમાં 'સંરક્ષણ સંબંધિત કારણો' વાળી જોગવાઈઓ પ્રમાણે કોઈ પણ સદસ્ય દેશ એમએફએનો દરજ્જો ધરાવતા દેશ સાથે વ્યાપારમાં અમુક પ્રતિબંધ મૂકી શકે છે. સાંકેતિક પગલું? વિદેશ સેવાના વરિષ્ઠ અધિકારી વિવેક કાત્જુ માને છે કે મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશનનો દરજ્જો પાછો ખેંચવો એક સાંકેતિક પગલું છે. કાત્જુ કહે છે, "આવું કરવાથી ભારત અને પાકિસ્તાનના વેપારમાં કોઈ મોટો ફેર પડે એવું હું નથી માનતો." જ્યારે સંરક્ષણ વિશેષજ��ઞ મારૂફ રઝાએ કહ્યું કે મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન નો દરજ્જો પાછો લેવું એક આઈ-વૉશ છે. તેમણે કહ્યું , "ભારતે હજુ ઘણાં પગલાં લીધાં નથી જે લઈ શકાય છે. પાકિસ્તાન પાસેથી એમએફએનનો દરજ્જો પાછો લેવાનો કોઈ અર્થ નથી રહી જતો કારણકે પાકિસ્તાને ભારતને ક્યારેય આ દરજ્જો આપ્યો નથી." "તો ભારતે એવા દેશો સાથે કૂટનીતિક સંબંધો અટકાવી દેવા જોઈએ જે પાકિસ્તાનને મદદ કરી રહ્યા છે દાખલા તરીકે ચીન મસૂદ અઝહરને લઈને પાકિસ્તાનને મદદરૂપ થયું છે તથા તે પાકિસ્તાનને આર્થિક મદદ કરે છે." તેમણે કહ્યું, "પાકિસ્તાનને અત્યારે આર્થિક ટેકાની જરૂર છે. ચીન અને સાઉદી અરેબિયા અને યૂએઈ એવા દેશ છે જે પાકિસ્તાનના પડખે ઊભા છે." "સાઉદી અરેબિયાએ હાલમાં જ પાકિસ્તાનને 6 અબજ ડૉલરનું બેલઆઉટ પૅકેજ આપ્યું હતું. અને ગ્વાદાર પોર્ટ પર જંગી રોકાણની ઘોષણા કરી છે." મારૂફ રઝાએ કહ્યું કે ભારતે ચીન અને સાઉદી અરેબિયાને જણાવવું જોઈએ કે તેઓ પાકિસ્તાનને મદદ કરતા રહેશે તો ભારત તેમની સાથે વ્યાપાર નહીં કરે. અમેરિકાએ ચીન સામે કડકાઈ બતાવી છે ત્યારથી ચીન હલી ગયું છે. ભારતે પણ ચીન પર દબાણ કરવું જોઈએ. વિવેક કાત્જુ પણ માને છે કે ભારત સરકારે અન્ય વિકલ્પો પર વિચાર કરવો જોઈએ. જોકે વિશ્લેષકો પાકિસ્તાન સાથે સિંધુ જળ સંધિ તોડવાની સલાહ પણ આપે છે. અટલ બિહારી વાજપેયી સરકારમાં વિદેશ સચિવ રહેલા કંવલ સિબ્બલે બીબીસીને જણાવ્યું, ''ભારત પાસે અસરકારક વિકલ્પો છે જેમકે સિંધુ જળ સંધિને તોડી નાખવી. મને સમજાતું નથી કે સરકાર સંધિ કેમ નથી તોડી રહી." "આ સંધિને તાત્કાલિક તોડી નાખવી જોઈએ. એવું કરવાથી પાકિસ્તાન સીધું થઈ જશે. જેમ કહેવાય છે કે ભારત પાસે પાકિસ્તાની આતંકવાદનો કોઈ જવાબ નથી એવી રીતે પાકિસ્તાન પાસે સિંધુ જળ સંધિનો કોઈ જવાબ નથી." તેઓ કહે છે, "અમેરિકામાં ટ્રમ્પ સત્તામાં આવ્યા ત્યારથી ઘણી સંધિઓ તોડી છે. અમેરિકાએ પોતાના ખાસ દોસ્ત જાપાન અને કૅનેડા સાથે એવું કર્યું તો પછી ભારતને સંધિ તોડવામાં શું વાંધો છે?" પુલવામા હુમલો પ્રતિબંધિત ઉગ્રવાદી સંગઠન જૈશ એ મોહમ્મદે હુમલાની જવાબદારી સ્વીકારી છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, ભાજપ નેતા અરુણ જેટલી, કૉંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધીએ આ હુમલા પર શોક વ્યક્ત કર્યો છે અને જવાનોના પરિવાર પ્રત્યે સંવેદના વ્યક્ત કરી છે. જૈશ-એ-મોહમ્મદના પ્રવક્તા મોહમ્મદ હસને એક નિવેદનમાં જાહેર કર્યું છે કે આદિલ અહે��દ ઉર્ફે વકાસ કમાન્ડોએ આ હુમલાને અંજામ આપ્યો છે. વકાસ કમાન્ડો પુલવામા જિલ્લાના નાગરિક હોવાનું જાણવા મળે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના પુલવામામાં થયેલા હુમલા બાદ ભારત સરકારે પાકિસ્તાન પાસેથી મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશનનો દરજ્જો પાછો ખેંચી લીધો છે. +text: સૅનિટાઇઝર આપણા જીવનનો મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયો છે. કોરોના વાઇરસથી લડવા માટે સૅનિટાઇઝરને મહત્ત્વપૂર્ણ હથિયાર માનવામાં આવે છે. ઘરની બહાર જાઓ અથવા તમે યાત્રા કરી રહ્યા હો ત્યારે સૅનિટાઇઝરની ભૂમિકા વધારે મહત્ત્વપૂર્ણ બની જાય છે. જેમ-જેમ કોરોના સંક્રમણ ફેલાઈ રહ્યું છે તેમ-તેમ બજારમાં સૅનિટાઇઝરની માગ પણ વધી રહી છે તો અમુક કંપનીઓ તેનો લાભ પણ લઈ રહી છે. કન્ઝ્યુમર ગાઇડન્સ સોસાયટીએ જણાવ્યું કે બજારમાં અમુક કંપનીઓ માત્ર નફો કમાવવા આવી છે અને તેમના ખરાબ ગુણવત્તા વાળા ઉત્પાદનો બજારમાં આવી રહ્યા છે. હાલમાં કન્ઝ્યુમર ગાઇડન્સ સોસાયટી ઑફ ઇન્ડિયાએ મુંબઈમાં અમુક સૅનિટાઇઝર પર અભ્યાસ કર્યો અને તેમનું કહેવું છે કે સૅનિટાઇઝરની ગુણવત્તા સારી નથી. અનેક પ્રકારના સૅનિટાઇઝર બજારમાં અનેક પ્રકારનાં સૅનિટાઇઝર મળી રહ્યા છે "જેમાં દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે, તેઓ 99.9 ટકા સુધી વાઇરસ મારી શકે છે. તો અમુક બ્રાન્ડનો દાવો છે કે તેમનું સૅનિટાઇઝર સુગંધિત છે, ત્યારે કેટલાકનો દાવો છે તે તેમનું સૅનિટાઇઝર અલ્કોહૉલ બેઝ્ડ છે." પરંતુ શું તમે યોગ્ય સૅનિટાઇઝર વાપરી રહ્યા છો? તમે જે સૅનિટાઇઝર વાપરો છો એની કોઈ સાઇડ ઇફેક્ટ જોવા મળે છે? શું એ તમારી ત્વચાને કોઈ અસર કરે છે? આ બધા સવાલ મહત્ત્વપૂર્ણ છે, કારણકે બજારમાં એવા સૅનિટાઇઝર પણ છે જે ખરાબ ગુણવત્તા વાળા છે અથવા તેમાં ભેળસેળ હોય છે. જે સ્વાસ્થ્ય માટે નુકસાનકારક બની શકે છે. અડધાથી વધારે નકલી ગ્રાહકોના અધિકારો માટે કામ કરતી સંસ્થા કન્ઝ્યુમર ગાઇડન્સ સોસાયટી ઑફ ઇન્ડિયા તરફથી થયેલા એક અભ્યાસ પ્રમાણે, અભ્યાસ માટે પસંદ કરાયેલા સૅનિટાઇઝરોમાં અડધાંથી વધારે ભેળસેળયુક્ત હતા. આ સૅમ્પલ મુંબઈ, થાણે અને નવી મુંબઈમાં લેવામાં આવ્યા હતા. કન્ઝ્યુમર ગાઇડન્સ સોસાયટી ઑફ ઇન્ડિયાના અધ્યયનમાં શું કહેવાયું છે? તપાસ માટે સૅનિટાઇઝર્સના 122 સૅમ્પલ લેવામાં આવ્યા હતા. જેમાંથી 45 સૅમ્પલ ભેળસેળયુક્ત હતા. પાંચ સૅમ્પલમાં મિથેનાઇલ હતું જે માનવશરીર મ��ટે નુકસાનકારક છે. 59 સૅમ્પલોમાં તેના લેબલ પ્રમાણે કંપોઝિશન હતું. કન્ઝ્યુમર ગાઇડન્સ સોસાયટી ઑફ ઇન્ડિયાના સચિવ ડૉ. એમએસ કામતે આ વિશે બીબીસી સાથે વાત કરતા કહ્યું, "બજારથી લાવેલા 120 સૅમ્પલ્સ પર ગૅસ ક્રોમૅટોગ્રાફી ટેસ્ટ કરવામાં આવ્યો જેમાંથી 45 સૅમ્પલ ભેળસેળવાળા નીકળ્યાં. એનાથી સ્પષ્ટ થયું કે સૅનિટાઇઝરની બોટલ પર જે લખ્યું છે તે તેનાથી મેળ નથી ખાતા." ડૉ. કામત કહે છે કે "સૌથી ખતરનાક વાત એ છે કે પાંચ સૅમ્પલ્સમાં મિથાઇલ હતું. મિથાઇલ આલ્કોહોલના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ છે. છતાં તેનો જાહેરપણે ઉપયોગ થાય છે. સૅનિટાઈઝર મિથાઇલ આલ્કોહોલનો ઉપયોગ કરીને બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. જે લોકોનાં સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે." મિથાઇલ આલ્કોહોલનો ઉપયોગ અમેરિકા સ્થિત સેન્ટર ફૉર ડિસીઝ કન્ટ્રોલ પ્રમાણે મિથાઇલ આલ્કોહોલ એક ઝેરી પદાર્થ છે. તેનાથી ચામડી, આંખો અને ફેફસાને નુકસાન થઈ શકે છે. તેનો ઉપયોગ પ્લાસ્ટિક, પૉલિસ્ટર અને સૉલ્વેન્ટ્સના ઉત્પાદનોમાં કરવામાં આવે છે. ડૉ. કામત જણાવે છે કે "મિથાઇલ તમારી ચામડીની અંદર જઈ શકે છે, તેનાંથી નુકસાન થઈ શકે છે અને જો તે આંખોનાં સંપર્કમાં આવે છે તો તેનાથી આંખોને ખૂબ વધારે નુકસાન થઈ શકે છે." "સાથે જ તેના લીધે ઊલટી, માથાનો દુખાવો અને વધારે સંપર્કમાં આવવાથી મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. પરંતુ વેપારીઓ નફો કમાવવા માટે નકલી સૅનિટાઇઝર વેચી રહ્યાં છે. " ચામડી રોગોનાં નિષ્ણાત અને સર્જન ડૉ. રિંકી કપૂર કહે છે, "વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન અને કેન્દ્ર સરકારની ગાઇડલાઇન્સ અંતર્ગત સૅનિટાઇઝરમાં ગંધ ન હોવી જોઈએ, ઍક્સપાયરી ડેટ સ્પષ્ટ હોવી જોઈએ." તેઓ કહે છે,"બૉટલ પર નિર્માતાના લાઇસન્સનો નંબર લખેલો હોવો જોઈએ. સાથે જ પીએચ લેવલ 6થી 8 ટકા હોવું જોઈએ અને રોગાણુંઓને મારવાની ક્ષમતા લગભગ 99.9 ટકા હોવી જોઈએ." આલ્કોહૉલની ભૂમિકા ઘણી વખત આલ્કોહોલ હાથની હથેળીઓને સૂકી શુષ્ક બનાવી દે છે એટલે નિષ્ણાતો ગ્લિસરીનવાળું સેનિટાઇઝર ઉપયોગ માટે વાપરવાની સલાહ આપે છે. ત્વચારોગ નિષ્ણાત ડૉ બિંદુ સ્ટાલેકરે બીબીસીને કહ્યું, "લોકોએ સૅનિટાઇઝર ખરીદતી વખતે જરૂરી સાવચેતી રાખવી જોઈએ. સૅનિટાઇરમાં ઇથાઇલ આલ્કોહોલની માત્રા 70 ટકાથી વધારે હોય તો સારું. કેટલીક વખત આલ્કોહોલ હાથની હથેળીઓને શુષ્ક બનાવી દે છે. એટલે ગ્લિસરીનવાળું સૅનિટાઇઝર સારુ રહેશે. જે લોકોને ઍલર્જી થઈ જાય છે તેમણે ખુશ્બુવાળા સૅનિટાઈઝર ન વાપરવા જોઈએ." તો ઘરે કેવી રીતે પારખી શકાય કે કયું સૅનિટાઇઝર વાપરવા યોગ્ય છે અને કયું ખરાબ છે? ડૉ કપૂર કહે છે, " તમારે એક ચમટી ઘઉંનો લોટ લેવો. જો લોટ ચીકણો થઈ જાય તો સૅનિટાઇઝર સારું નથી અને જો લોટ સૂકો રહે તો સૅનિટાઇઝર વાપરવા યોગ્ય છે." કન્ઝ્યુમર ગાઇડન્સ સોસાયટી ઓફ ઇન્ડિયાના ડૉ. કામત કહે છે કે જ્યારે અમે સેનિટાઈઝર પર રિપોર્ટ આપી તો તે બાદ એમને ચારથી પાંચ ધમકીભર્યા ફોન આવ્યા આ પ્રકારના અભ્યાસ બાદ ધમકીભરેલા ફોન આવવા સામાન્ય વાત છે. એમણે અમને ધમકી આપી કે, તેઓ માનહાનિનો કેસ કરી દેશે. એમણે કહ્યું કે અમે ખોટી માહિતી આપી છે અને અમારે તેના ઉપર સફાઈ આપવી જોઈએ. અમને એવા ઘણા ફોન કોલ્સ આવ્યા. પરંતુ આ પ્રકારની ધમકીઓથી ડર્યા વગર અમે લોકો માટે કામ કર્યુ અને લોકોને જણાવ્યું કે એમને કેવી કેવી સાવધાની વર્તવી જોઈએ. નિર્દેશો પર કરો નજર ડૉક્ટર કપૂરનું કહેવું છે, " વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન અને કેન્દ્ર સરકારની ગાઇડલાઇન્સ હેઠળ સૅનિટાઇઝરમાં ગંધ ન હોવી જોઈએ, એક્સપાયરી ડેટ, નિર્માતાના લાયસન્સનો નંબરનો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ હોવો જોઈએ. સાથે જ પીએચ લેવલ 6-8 ટકા હોવું જોઈએ અને રોગાણુંને મારવાની ક્ષમતા લગભઘ 99.9 ટકા હોવી જોઈએ." "એ સિવાય નૉન આલ્કોહોલિક ઉત્પાદન કોવિડ 19 માટે ઉપયોગી નથી. સૅનિટાઇઝર ને બાળકોની પહોંચથી દૂર રાખો. સૅનિટાઇઝર ખરીદતી વખતે કંપનીનું નામ અને ઍક્સપાયરી ડેટ જરૂર જુઓ. સૅનિટાઇઝર ખરીદતા પહેલાં લોકોએ તેના પર છપાયેલા નિર્દેશો ધ્યાનથી વાંચવા જોઈએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના મહામારી જ્યારથી ફેલાઈ ત્યારથી હાથ ધોવા, સૅનિટાઇઝર, સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ જેવા શબ્દો બધાના જીવનમાં જોડાઈ ગયાં છે. +text: પીડિતાને ન્યાય અપાવવા માટે ગુરુવાર (28 જૂન 2018)ના રોજ શહેર અને ગામની દરેક દુકાન વિરોધસ્વરૂપે બંધ રાખવામાં આવી હતી. આ મામલે પોલીસે એક આરોપીની ધરપકડ કરી છે. જોકે, સ્થાનિક લોકોના આક્રોશને જોતાં પોલીસ આરોપીને કોર્ટમાં રજૂ કરી ન શકી. ત્યારબાદ મજિસ્ટ્રેટે પોલીસ કન્ટ્રોલ રૂમ જઈને આરોપીને બે જુલાઈ સુધી પોલીસ રિમાન્ડ પર આપી દીધો છે. ત્રીજા ધોરણમાં ભણતી આ બાળકી બુધવારે સ્કૂલ પાસે લોહીથી લથપથ હાલતમાં મળી હતી. બાળકી મંગળવારે સ્કૂલ છૂટ્યા બાદ ગુમ થઈ ગઈ હતી. તે જ સાંજે પરિવારજનોએ બાળકીના ગુમ થવા મામલે પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવી હતી. તેને ગંભીર પરિસ્થિતિમાં ઇન્દોર લઈ જવામાં આવી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પોલીસે સીસીટીવીના માધ્યમથી ફૂટેજ જોઈ જેમાં બાળકી એક યુવક સાથે જતી જોવા મળી હતી અને તે જ આધારે ધરપકડ કરવામાં આવી. પોલીસની માહિતી અનુસાર બાળકીને આરોપીએ ટૉફી અને મીઠાઈની લાલચ આપી હતી, જેના કારણે તે યુવકની સાથે જતી રહી હતી. જ્યાંથી બાળકી મળી હતી, ત્યાંથી પોલીસે દારૂની બોટલ પણ જપ્ત કરી છે. ઇલાજ કરી રહેલા તબીબોએ બાળકીને બચાવવા માટે ઑપરેશન કર્યું છે, પરંતુ પીડિતાની સ્થિતિ ગંભીર છે. બાળકીના શરીર પર ઘણી જગ્યાએ ઊંડા ઘા જોવા મળ્યા છે. બાળકીનું રેક્ટમ ફાટી ગયું છે અને બાળકીનાં આંતરડાં કાપવાં પડ્યાં છે. આ તરફ ગળું કાપવાના પ્રયાસમાં બાળકીના ગળામાં ત્રણ ઇંચ ઊંડો ઘા આરોપીએ આપ્યો છે. એ કારણોસર પીડિતાની બોલવાની ક્ષમતા પ્રભાવિત થઈ શકે છે. પોલીસ એમ પણ માની રહી છે કે આ ઘટનામાં મુખ્ય આરોપીની સાથે અન્ય કોઈ સાથી પણ સામેલ હોઈ શકે છે. મંદસૌર પોલીસના પ્રધાન અધિકારી મનોજ સિંહ જણાવે છે, "અમે દરેક રીતે કેસની તપાસ કરી રહ્યા છીએ. અત્યારે બાળકી કંઈ પણ જણાવવાની સ્થિતિમાં નથી. અમારો પ્રયાસ આરોપીને કડકમાં કડક સજા અપાવવાનો રહેશે." પોલીસ અધિકારીએ મીડિયાને જણાવ્યું છે કે સાત દિવસમાં ડીએનએ ટેસ્ટ કરાવીને 20 દિવસમાં ચલણ રજૂ કરાવીને આરોપીને ફાંસીની સજા અપાવી શકાશે. ગત દિવસોમાં કેન્દ્ર સરકારે પૉસ્કો કાયદામાં ફેરફાર કર્યા છે જેના આધારે 12 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની બાળકીઓ સાથે બળાત્કાર મામલે આરોપીઓને ફાંસીની સજા આપવાને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ મામલે શહેરમાં સાંપ્રદાયિક તણાવની સ્થિતિ પણ ઉત્પન્ન થઈ છે કેમ કે બળાત્કારનો આરોપ અન્ય સમાજની વ્યક્તિ પર લાગ્યો છે. આરોપી માટે તેમના જ સમાજના સ્થાનિક લોકો પણ ફાંસીની સજાની માગ કરી રહ્યા છે. તે લોકોએ જેમ બને તેમ જલદી નિર્ણય આપવાની માગ કરી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મધ્ય પ્રદેશના મંદસૌરમાં સાત વર્ષીય બાળકી સાથે થયેલા બળાત્કારના મામલે આખું શહેર રસ્તા પર ઊતરી આવ્યું છે અને પીડિતા માટે જેમ બને તેમ જલદી ન્યાયની માગણી કરવામાં આવી રહી છે. +text: આ દરમિયાન ટ્રમ્પે કહ્યું કે જો તેમને લાગે છે કે તેઓ કંઈ મદદ કરી શકે તો તેઓ મધ્યસ્થા માટે તૈયાર છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિએ એમ પણ કહ્યું કે તેમણે ચીન સાથે ચાલી રહેલા સંઘર્ષ મામલે વડા પ્રધાન મોદી સાથે વાત કરી હતી. ટ્રમ્પે દાવો કર્યો કે બંને દ���શો વચ્ચેના તણાવને લઈને વડા પ્રધાન મોદીનો મૂડ ઠીક નથી. સમગ્ર મામલા પર ભારત ખુશ નથી અને કદાચ ચીન પણ ખુશ નથી. શું છે સમગ્ર મામલો જુઓ વીડિયોમાં. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત અને ચીન વચ્ચે ફરી સરહદી વિવાદને લઈ પરિસ્થિતિ તંગ છે. +text: રાજ્યકક્ષાના રેલવેપ્રધાન સુરેશ અંગાડીએ સરકારી સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડનારને 'દેખતા જ ગોળી મારવા'ના નિર્દેશ આપ્યા છે. ન્યૂઝ એજન્સી એએનઆઈને આપેલા ઇન્ટરવ્યૂમાં અંગાડીએ આ વાત કરી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે સિટીઝનશિપ ઍમેન્ડમૅન્ટ ઍક્ટ વિરુદ્ધ દેશભરમાં ઉગ્ર-પ્રદર્શન થઈ રહ્યાં છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં બેથી વધુ રેલવે સ્ટેશનને નુકસાન પહોંચાડવામાં આવ્યું હતું તથા હિંસાને કારણે ત્યાં રેલવ્યવહાર ઠપ થઈ ગયો છે. 'દેખતા જ ગોળી મારો' અંગાડીએ પશ્ચિમ બંગાળના મુશીરાબાદ ખાતે કહ્યું : "હું કેન્દ્રીય પ્રધાન તરીકે જિલ્લાના વહીવટીતંત્ર તથા રેલવેતંત્રના સંબંધિત સત્તાધીશોને કે જે કોઈ હુલ્લડખોર જાહેરસંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડે તેને 'દેખતા જ ગોળી મારો'નો નિર્દેશ આપું છું." "13 લાખ રેલવે કર્મચારીઓ દિવસરાત મહેનત કરીને રેલવેમાં સ્વચ્છતા તથા તેના વિકાસ માટે મહેનત કરે છે." "પરંતુ કૉંગ્રેસ સહિતના વિપક્ષ સમર્થિત અસામાજિક તત્ત્વો દેશભરમાં સમસ્યા ઊભી કરી રહ્યા છે." આસામમાં હિંસાની તસવીર આ અંગે કૉંગ્રેસે પ્રતિક્રિયા આપી છે. ગુજરાત કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા મનીશ દોષીએ કહ્યું, "ભારતીય જનતા પાર્ટી રાજશાહીની માનસિકતામાં જીવે છે. બંધારણમાં માનતી નથી." "સાર્વજનિક નુકસાન ન થવું જોઈએ. કોઈ કાયદાનું ઉલ્લંઘન ન કરે તેના માટે કાયદો છે, વ્યવસ્થા, પોલીસતંત્ર, ન્યાયતંત્ર છે. પરંતુ રેલવે રાજ્યમંત્રીનું આ નિવેદન અહંકાર, રાજશાહીનું છે. દુર્ભાગ્ય છે કે બંધારણમાં નહીં માનનારા લોકો આજે સત્તામાં બેઠા છે." સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિક્રિયા કેન્દ્રીય પ્રધાનના આ નિવેદન આવતાની સાથે જ સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિક્રિયાઓ આવવા લાગી. કેટલાક લોકો સરકારી સંપત્તિને નુકસાન કરનારાઓ પર કડક પગલાં લેવાના પક્ષમાં છે, તો કેટલાક લોકોએ મંત્રી તરફથી આ પ્રકારના નિવેદનની ટીકા કરી હતી. વિજય બાંગા નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું કે "આ બહુ અસામાન્ય છે, આમ ન કરી શકાય. તેમની પાસે આવા અધિકાર નથી." "આને કારણે અંધાધૂંધીના સંજોગો ઊભા થશે. પરિસ્થિતિ સંભાળવી પડશે અથવા પરિસ્થિતિ બહુ ખરાબ થશે. કોઈ લોકતાંત્રિક સરકાર આવું ન કરી શકે. આ અસફળતાનો સંકેત છે." વિજય સિમહન નામના યૂઝરે લખ્યું, "તેઓ બરાબર કહી રહ્યા છે." "એ લોકો સરકારી સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે અને લોકોના જીવને જોખમના નાખતા લોકોને ગોળી મારી દેવી જોઈએ." "જ્યારે તેઓ તોફાનો પર ઊતરી આવે છે, ત્યારે તેઓ બીજા લોકોની પરવા નથી કરતા તો પોલીસે તેમના જીવની પરવા કેમ કરવી જોઈએ?" શાહિદ લતીફ નામના એક યૂઝરે લખ્યું,"બધા અધિકારીઓ બંદૂક લઈને નથી ફરતા એટલે જોતાજ ગોળીએ દેવું શક્ય નથી. પથ્થરમારો ચાલશે? અંગાડીજી, તમે કયા જમાનામાં જીવો છે." "તમે તમારા રાજકારણ લાભ માટે આ મુદ્દાને ઉશ્કેરી રહ્યા છો." ત્યારે શિવેન્દુ સિંહે લખ્યું છે, "આ સારો નિર્ણય છે, ટ્રેનો અને બસોને સળગાવવાથી સરકારીખર્ચ પર દબાણ વધે છે." મિલિન્દ શાહે લખ્યું કે "બરાબર વાત, પરંતુ મંત્રીજી, કાયદા વ્યવસ્થા માટે ગોળી મારતા પહેલાં પ્રોટોકૉલ હોય છે." "બંધારણમાં કોઈ ફાલતુ મંત્રીને આ પ્રકારના નિર્દેશ આપવાનો અધિકાર નથી. તમને આ પ્રકારનો નિર્દેશ આપવાનો કોઈ અધિકાર નથી." મેહેર નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું, "શું આ હુલ્લડ માટે ઉશ્કેરણી નથી? આ શું બકવાસ છે." "તમે સરકારી પદાધિકારી છો. તમે આટલા બેજવાબદાર કેવી રીતે હોઈ શકો છો." મુકુંથ નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું કે "તે લોકો પોલીસ પર પથ્થર ફેંકે, ટ્રેનો સળગાવે, સરકારી સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડે, સ્કૂલ બસ પર હુમલો કરે અને અરાજકતા ફેલાવે પણ સરકાર અને પોલીસ તેમનો માર ખાતી રહે અને જોઈ રહે." "ગુંડાઓની હિંસાથી પ્રભાવિત થતા શાંતિપ્રિય નાગરિકોની સુરક્ષાનું શું, શૂટ ઍટ સાઇટ ઑર્ડર જરૂરી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો CAA બાદ શરૂ થયેલી હિંસામાં રેલવેની ટ્રેનો તથા સ્ટેશનોને નુકસાન પહોંચ્યું છે. +text: અનામત મુદ્દે કોંગ્રેસ સાથે ચર્ચા થયા બાદ પ્રેસ-કોન્ફેરેન્સ સંબોધી રહેલા પાસના હોદ્દેદ્દારો ત્યારે બીજી બાજુ પાટીદાર સમાજ આ પરિસ્થિતિ પર કઈ રીતે નજર રાખીને બેઠો છે અને પાટીદાર સમાજ આ સંદર્ભે શું વિચારે છે? બીબીસીએ પાટીદાર-પટેલ જ્ઞાતિના સામાજિક અને રાજકીય અગ્રણીઓ ઉપરાંત રાજકીય વિશ્લેષકો, વરિષ્ઠ પત્રકારો અને નિષ્ણાતો સાથે આ સંદર્ભે ચર્ચા કરી. આ સામાજિક અને રાજકીય રીતે પ્રવાહી પરિસ્થિતિ વિશે તેઓ શું માની રહ્યા છે તે જાણવાનો પ્રયત્ન કર્યો. તમને આ પણ વાચવું ગમશે સમાજ અ��ે સંસ્થાનો ગુજરાત રાજ્યમાં પટેલ સમુદાય 24% થી 27% વસ્તી વર્ચસ્વ ધરાવતો સમુદાય છે સાડા છ કરોડની વસ્તી ધરાવતા ગુજરાત રાજ્યમાં પટેલ સમુદાય 24% થી 27% વસતી વર્ચસ્વ ધરાવતો સમુદાય છે. ગુજરાતનો પાટીદાર સમાજ બે મુખ્ય ધારાઓમાં વહેંચાયેલો છે. કડવા પાટીદાર પટેલ સમાજ અને લેઉવા પાટીદાર પટેલ સમાજ. પાટીદાર-પટેલ સમાજના બે ધાર્મિક અને સામાજિક મુખ્ય સંસ્થાનો છે. ઉમિયા માતા સંસ્થાન ઊંઝા (ઉત્તર ગુજરાત) ખાતે જે કડવા પટેલોની આગેવાની ધરાવતી સંસ્થા છે. કાગવડ ખોડલધામ ટ્રસ્ટ (સૌરાષ્ટ્ર) ખાતે જે લેઉવા પટેલોની આગેવાની ધરાવતી સંસ્થા છે. સંસ્થાનોનો મત હાર્દિક પટેલે પણ તેના ટ્વિટર હેન્ડલ પર ટવીટ કરી ને કહ્યું હતું કે પાટીદાર સમાજ ની ગુજરાત માં બે જ પ્રમુખ સંસ્થા છે 5મી નવેમ્બર 2017ના દિવસે હાર્દિક પટેલે પણ તેના ટ્વિટર હેન્ડલ પર ટવીટ કર્યું હતું. તેમાં તેણે કહ્યું હતું કે પાટીદાર સમાજની ગુજરાતમાં બે જ પ્રમુખ સંસ્થા છે. ખોડલ ધામ (કાગવડ) અને ઉમિયા ધામ (ઊંઝા). આ સંસ્થાઓ અમારી તાકાત છે. ઉમિયા માતા સંસ્થાન ઊંઝાના પ્રમુખ વિક્રમ પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "અમારે કોઈ રાજકીય પક્ષ સાથે લેવા-દેવા નથી." વિક્રમભાઈએ કહ્યું કે જ્યારે પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના નેતાઓ તેમની પાસે આવ્યા હતા ત્યારે તેમણે મધ્યસ્થી કરીને સમિતિના સભ્યોની મુલાકાત ગુજરાત સરકાર સાથે કરાવી હતી. વિક્રમભાઈએ ઉમેર્યું કે હાલની ભાજપની ગુજરાત સરકારે પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિની ચાર શરતો સ્વીકારી લીધી છે. પછી હવે કોંગ્રેસ તરફથી જે વાત થઈ રહી છે તે વાયદા સમાન છે. જ્યારે ખોડલધામ ટ્રસ્ટના પ્રમુખ પરેશ ગજેરાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "અમે પણ આ પ્રવાહી પરિસ્થિતિ પર નજર રાખીને બેઠા છીએ." "48 કલાક પછી જે નિર્ણય આવશે એ દિશામાં અમે અમારી પ્રતિક્રિયા આપીશું." પટેલોને ઓબીસીમાં સમાવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકતા ગજેરાએ કહ્યું કે સમાજમાં 20 ટકા પટેલો સમૃદ્ધ છે, 20 ટકા મધ્યમ વર્ગમાં છે અને બાકીનો 60 ટકા વર્ગ ગરીબ છે. ગજેરાએ કહ્યું, "જો પટેલોને ઓબીસી અંતર્ગત આવરી લેવામાં આવે તો એનો ફાયદો આ 60 ટકા ગરીબી હેઠળ જીવતા વર્ગને ચોક્કસ મળશે એવું અમે એક સામાજિક સંસ્થા તરીકે ચોક્કસ માનીએ છીએ." નિષ્ણાંતોનો અભિપ્રાય પાટીદારો જે ઓબીસી શ્રેણીમાં અનામતની માંગણી કરી રહયા છે તેમાં 147 જ્ઞાતિઓ સામે પાટીદારો સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે ખુબજ આગળ છે પાટીદારો જે ઓબીસી શ્રેણીમાં અનામતની માંગણી કરી રહયા છે તેમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવેલી 147 જ્ઞાતિઓ સામે પાટીદારો સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે ખૂબજ આગળ છે તેવું સામાજિક વિશ્લેષકો માને છે. સામાજિક વિશ્લેષક ગૌરાંગ જાનીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "બંધારણીય રીતે પટેલોને ઓબીસીમાં સમાવવા એ શક્ય નથી." "જો એ શક્ય હોત તો ગુજરાતની ભારતીય જનતા પાર્ટીની સરકારે એ ક્યારનું કરી નાખ્યું હોત." ઓબીસીમાં સમાવવાની પ્રક્રિયા પર પ્રકાશ પાડતા જાની કહે છે, "જૈન અને બ્રાહ્મણો પછી જો સૌથી વધુ કોઈ સાક્ષર જ્ઞાતિ હોય તો તે પાટીદાર-પટેલો છે." જાની કહે છે કે પાટીદાર પટેલોને ઓબીસીમાં સમાવવા માટેની દેશની સર્વોચ્ચ અદાલત દ્વારા દર્શાવાયેલી માર્ગદર્શિકા પ્રમાણે ઓબીસી પંચ સર્વેક્ષણો હાથ ધરે. તે સર્વેક્ષણના તારણો પર ચર્ચાઓ થાય - આ બધી પ્રક્રિયામાં ઘણો સમય નીકળી જાય એટલે આ મડાગાંઠનો ઉકેલ કોંગ્રેસ કેમ લઈ આવશે તે તો કોંગ્રેસ જ જાણે. ગુજરાતમાં પાટીદાર આંદોલનના મૂળમાં બેરોજગારીની સમસ્યા રહેલી છે. ગુજરાતમાં પાટીદાર આંદોલનના મૂળમાં બેરોજગારીની સમસ્યા રહેલી છે ડૉ. જાની કહે છે કે આ પરિસ્થિતિ ગુજરાતમાં કાર્યરત ભારતીય જનતા પાર્ટીની સમસ્યા છે કે રાજ્ય સરકાર આ જ્ઞાતિ સમૂહ માટે યોગ્ય નોકરીની તકો ઊભી નથી કરી શકી. ડૉ. જાની ભારપૂર્વક કહે છે, "...એટલે આ સંદર્ભે કોઈ પ્રકારની ચર્ચા જો પાટીદારો કરવા ઇચ્છતા હોય તો તે ગુજરાત અને કેન્દ્રમાં કાર્યરત ભાજપ સરકાર સાથે કરવી જોઈએ, ન કે કોંગ્રેસ સાથે." તો બીજી બાજુ રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘ સાથે જોડાયેલા યુવા અગ્રણી કિરણ પટેલ પોતાના બ્લોગમાં લખે છે. "જાણકારોના મતે ભાજપને પણ કોંગ્રેસે સુચવેલ માર્ગની જાણ હતી જ." "પરંતું કોઈ અગમ્ય કારણોસર કે પક્ષની નક્કી થયેલી નીતિ મુજબ આ વિષયમાં બંધારણીય રીતે વધુ જટીલ એવા EBC (ઈકોનોમિકલી બેકવર્ડ કલાસ)ની વાત કરી." પાટીદાર અનામત આંદોલન એ ગુજરાતના રાજકારણમાં એક મહત્વની વોટબેન્કથી વિશેષ કશું નથી રાજકીય વિશ્લેષક ડૉ. શિરીષ કાશિકરે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "જ્યારે આ આંદોલન શરૂ થયું ત્યારે તે સામાજિક આંદોલન હતું." "પરંતુ 2016માં સ્થાનિક સ્વરાજ સંસ્થાઓની ચૂંટણીમાં ભાજપના રાજકીય ધોવાણ બાદ પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના આંદોલનકારીઓને કોંગ્રેસે સાધી લીધા હતા." "ત્યારબાદ આ આંદોલન રાજકીય થઈ ગયું છે. હાલમાં પાટીદાર અનામત આંદોલન એ ગુજરાતના રાજકારણમાં એક મહત્વની વોટબેંકથી વિશેષ કશું નથી.” રાજકીય પક્ષો પાટીદારોની વોટબેંકને પોતાની તરફ આકર્ષવા પ્રલોભનો અને યોજનાઓની જાહેરાતો સિવાય કશું નક્કર કરી શકે તેમ નથી. નિષ્ણાંતો અને વિશ્લેષકો ચોક્કસ માને છે કે પાટીદારોને ઓબીસીમાં સમાવવા માટેની કોઈ નક્કર કાર્યવાહી હાલની પરિસ્થિતિમાં દૂર દૂર ક્યાંયે શક્ય હોય તેવું દેખાઈ નથી રહ્યું નિષ્ણાતો અને વિશ્લેષકો ચોક્કસ માને છે કે પાટીદારોને ઓબીસીમાં સમાવવા માટેની કોઈ નક્કર કાર્યવાહી હાલની પરિસ્થિતિમાં દૂર દૂર ક્યાંય શક્ય હોય તેવું દેખાઈ નથી રહ્યું. અંતમાં કિરણ પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં પાટીદાર સમાજમાં પ્રવર્તમાન સામાજિક અને રાજકીય રીતે પ્રવાહી પરિસ્થિતિ પર એક દિશાસૂચક વિધાન કર્યું. તેમણે કહ્યું, "હવે સામાજિક સંસ્થાનો (ઊંઝા અને કાગવડ) શું નિર્ણય કરે છે તેને ધ્યાનમાં લઈને આ મુદ્દે ભાજપની હવેની રણનીતી ઘડાશે પછી ગુજરાત વિધાનસભા 2017ની ચૂંટણી માટેના ઉમેદવારો નક્કી થશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાટીદાર અનામત મુદ્દે કોંગ્રેસ દ્વારા આપવામાં આવેલી ફોર્મ્યુલા પ્રમાણે પટેલોને અધર બેકવર્ડ કલાસ (ઓબીસી)માં સમાવવા કાયદાકીય અને બંધારણીય જોગવાઈઓ ચર્ચાઈ રહી છે. +text: તમારા મોબાઇલ ફોનમાં તમારા વિશેની ઘણી મહત્ત્વપૂર્ણ અને સંવેદનશીલ માહિતી હોય છે મિત્રોની તસવીરોથી લઈને ઓફિસના જરૂરી ફોન નંબરો અથવા તો આપના બેંકના ખાતાની વિગતો. મોબાઇલના આજનાં યુગમાં, આપના ખિસ્સામાં પડેલું એક રોકેટ છે. હવે જો તમને જાણ થાય કે તમારો ફોન હેક કરવામાં આવ્યો છે? તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: તમારો જવાબ હશે કે શક્ય હોય તેટલી ઝડપથી ઉકેલ લાવવામાં આવશે. પરંતુ જો તમારો ફોન હેક કરવામાં આવે છે અને તમને તેની ખબર નથી, તો શું? અમે તમને અહીં 7 એવી શક્યતાઓ વિષે વાત કરીશું જેના દ્વારા કોઈ તમારા ફોનને હેક કરવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે. આ સાત શક્યતાઓ માનવ મગજ પ્રેરિત હોય શકે છે અથવા તો કોઈ ટેક્નિકલ યુક્તિનો ભાગ. ફોન હેકિંગ વિષેના 7 સંકેતો અને તેના ઉપાયો 1. ફોન સ્પીડ વાઇરસ તમારા ફોનની ગતિ (સ્પીડ) અને ફોનની કામગીરી (પરફોર્મન્સ) પર સીધી અસર કરે છે 2. ફોન ગરમ થઈ જાય છે તમારો ફોન ઘણીવાર ખૂબ ગરમ થઈ જાય છે 3. બેટરી લાઇફ ફોન સતત ગરમ રહેવાને કારણે તેની અસર બેટરી પર પડે છે 4. અજ્ઞાત મેસેજ જો સંદેશો તમે નથી મોકલ્યો તો ચોક્કસપણે સમજી જજો કે એ હેકર્સની કરામત છે 5. વિન્ડો ખોલો કેટલીકવાર વાઇરસ જાહેરાત સ્વરૂપે હોય છે 6. નવી એપ્લિકેશન વિશ્વસનીય હોય એ જ એપ ડાઉનલોડ કરવી જોઈએ 7. બેકગ્રાઉન્ડમાં અવાજ જો બીપ અથવા એવો કોઈ સમાંતર અવાજ સતત આવે તો કોલ રેકોર્ડ થઈ રહ્યો હોવાની શક્યતાઓ સૌથી વધુ છે આ મુશ્કેલીઓનો ઉકેલ શું છે? ઉપકરણને (ડિવાઇસ) અપડેટેડ રાખો, પરંતુ સાવચેત રહો તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમારા મોબાઇલ ફોનમાં તમારા વિશેની ઘણી મહત્ત્વપૂર્ણ અને વ્યક્તિગત માહિતી હોઈ શકે છે. +text: દલિત કવિ શંકર પેન્ટર 'બૂંગિયો વાગે' કાવ્યસંગ્રહથી મહેસાણાની તળપદી લોકબોલીનો દલિત કવિતામાં નવોન્મેષ પ્રગટાવનારા ઝુઝાર કવિનું મંગળવારે 8 ડિસેમ્બરે, 2020ના રોજ અમદાવાદની ઍપોલો હૉસ્પિટલમાં બોતેર વર્ષની જઈફ વયે ગંભીર બીમારીઓને કારણે દુ:ખદ અવસાન થયું હતું. 1981-85ના અનામતવિરોધી ઉત્પાતો વખતે 'ઓ ફકીરા, લ્યા નાથિયા, લ્યા જીવલા, લ્યા શીવલા, ગુમાવવાનું તારે શું છે, જાશે જાશે તો આ બેડીઓ જાશે બીજું શું તારું જાશે' જેવી દલિતકવિતાઓ અમદાવાદ, ગાંધીનગર, મહેસાણાની લાખોની સભાઓમાં બુલંદ અવાજે ગાતા કવિ શંકર પેન્ટરને જેમણે જોયા-સાંભળ્યા છે. તેઓ એમની હજાર હજાર વોલ્ટના વિદ્યુત આંચકા આપનારી જુસ્સાદાર, ઊર્જાસભર કવિતાઓને ક્યારેય ભૂલવાના નથી. શંકર પેન્ટર એટલે ગુજરાતી દલિત આંદોલનનું કાવ્યમય દસ્તાવેજીકરણ. એક્યાશીના અનામતવિરોધી આંદોલન વખતે મહેસાણાના જોટાણા ગામે દલિતોના વાસ પર હુમલો થયેલો. ત્યારે રતન નામની દલિત મહિલાએ એના ઘરના છાપરા પર ચઢીને ગોફણ-ગોળા છોડીને હુમલાખોરોનો સામનો કરેલો. કવિ શંકર પેન્ટરે એ મહાન શૌર્યગાથાને એમની કવિતા 'બાઈ રતનને રંગ, એની માવડીને છે રંગ, રંગ જોટાણાના જુવાનિયાઓને દુનિયા થઈ ગઈ દંગ' કવિતા દ્વારા અમર કરી હતી. એ જ રીતે સાંબરડામાં દલિતોએ હિજરત કરીને પાલનપુરની કલેક્ટર કચેરીમાં છ-છ મહિના સુધી ધામા નાંખ્યા ત્યારે શંકર પેન્ટરે 'સાંબરડાનું સાંબેલું દુનિયાભરમાં ડોલે, ખોલે ખોલે ખોલે એના પોલ જંબુરિયો ખોલે' જેવી ચિરકાલીન કવિતા રચેલી અને આંદોલનની લાખોની જાહેરસભાઓમાં જ્યારે તેઓ આ કવિતા ગાતા ત્યારે જનસમુદાય હિલોળે ચઢતું. કવિતાઓમાં ઝિલાયું જાતિવાદ સામે આક્રોશનું પ્રતિબિંબ દલિત કવિ શંકર પેન્ટરની ચીર વિદાય સિદ્ધપુર તાલુકાનું વરસીલા ગામ શંકર પેન્ટરનું વતન. એમના પિતા સવાભાઈ રોજગારી માટે અમદાવાદમાં સ્થાયી થયેલા. એટલે, પેન્ટરની કવિતામાં ગ્રામીણ અને શહેરી બંને પ્રકારના પરિવેશમાં આચરાતા જાતિગત ભેદભાવની અભિવ્યક્તિ જોવા મળે છે. ગામડામાં અછૂતો માટે ચાની કીટલી પર તૂટેલી દાંડીવાળા ચાના કપ થુવેરિયાની વાડમાં કે ઝાડની બખોલમા રાખવામાં આવતા અને જ્યારે કોઈ અછૂત જાતિની વ્યક્તિ ચા પીવા આવે ત્યારે એ કપમાં ઊંચેથી ચા રેડીને આપવામાં આવતી. આ જાતિગત ભેદભાવ શંકર પેન્ટરની ઐતિહાસિક કવિતા 'તોડ ચપ્પણિયા ચાના રે ભઈલા, હાથ હવે ના જોડ, માગે ભીખ ના હક્ક મળે, ઇતિહાસ હવે મરોડ ભઈલા'માં બળકટપણે વ્યક્ત થાય છે. કલમને બનાવ્યું જાતિવાદ પર પ્રહાર માટેનું અસ્ત્ર મહેસાણા ONGC વર્કશૉપમાં પેન્ટર તરીકે નોકરી કરતા શંકરભાઈ પરમારે 'શંકર પેન્ટર'ના નામે કવિતાઓ લખી અને એ નામે તેઓ જાણીતા થયેલા. એમની કવિતામાં વર્ણ-વર્ગની અસમાનતા સામેનો વિદ્રોહ તો જોવા મળે જ છે, સાથેસાથે દલિતોના શિક્ષિત અગ્ર વર્ગની ટીકા પણ તેઓ કરે છે. 'તું ગામડે મારા આવજે રે હો વીરા મારા કલમવાળા, દુખીયાનો ભેરુ તું થાજે રે હો વીરા મારા વ્હાઇટ કોલરવાળા.' ગામડાનો દલિતવાસ કેવી સ્થિતિમાં જીવે છે એનું તાદૃશ્ય વર્ણન કરતાં તેઓ કહે, 'ગામ છેવાડે ઝૂંપડાં મારાં, ઉકરડાની પાસે રે માથું ફાટે તેવી દુર્ગંધવાળાં.' છેલ્લે કહે છે, 'આઝાદી તો ક્યારની આવી, આઝાદી તો ક્યારની આવી, લોકો એવું કહે છે, પણ ભઈલા અમે એને ક્યાંય ના ભાળી.' જીવનની કઠોર વાસ્તવિકતાઓનું કવિતામાં આલેખન ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના લબ્ધપ્રતિષ્ઠિત વિવેચક ચંદ્રકાંત ટોપીવાળા પેન્ટરની કવિતાઓ વિશે લખે છે કે, "દલિત મેદની આગળ દલિતોની જાગૃતિ માટે મૌખિક પરંપરાની આડશે રચાતી એમની પંક્તિઓના લય ઠેરઠેર તૂટે છે." ટોપીવાળા કદાચ સાચા હશે, પરંતુ પૃથ્વી કે શિખરિણીના છંદોનું પરફેક્ટ ગણિત ગણ્યા પછી પણ મોટા ભાગની ગુજરાતી કવિતાઓમાં કન્ટેન્ટના નામે મોટું મીંડું જ હોય અને જીવનની કઠોર વાસ્તવિકતાઓથી જોજનો દૂર અંતર હોય તો એવી કવિતાઓનો શું અર્થ છે? શંકર પેન્ટરની કવિતાઓમાં ભલે ક્યાંક લય તૂટ્યા હશે, પરંતુ દલિતજીવનનો લય તો એમણે એવો આબેહૂબ અને યથાતથ ઝીલ્યો છે કે વાંચનાર બે ઘડી તો આફરીન પોકારી જાય છે. "ચ્યમ, લ્યા આટલું ફાટ્ટી જ્યુંસ, મારા હામુ હેંડત હાળા લગીરે તન બીક ના લાજી, પૂછજે તારા વાહમાં જઈને હું કુણ સુ તન કેહ એ તો, લેમડે બોંધી બાપન તારા ધોક્કે ધોક્કે ધધડાયો તો." માત્ર દસ-બાર લીટીમાં શંકર પેન્ટર એક લસરકામાં સદીઓ જૂના જાતિગત દમનને રેખાંકિત કરે છે એ ખરેખર અદભુત છે. આવી વર્ણનશક્તિ પેન્ટરને મોટા ગજાના કવિ તરીકે આસાનીથી પ્રસ્થાપિત કરે છે. શંકર પેન્ટરે બૂંગિયો વાગે બાદ 'દાતેડાના દેવતા', જેવા કાવ્યસંગ્રહો તેમ જ 'જહૂમાની જુક્તિ' લઘુનવલ તથા ભીમકથાઅમૃતમ જેવા ગ્રંથો આપ્યા. કવિતાના શબ્દેશબ્દમાં દલિતજીવનની વેદનાઓનું દર્શન જાતિવાદવિરોધી આંદોલનના અવાજ હતા દલિત કવિ શંકર પેન્ટર ગદ્ય કરતાં પદ્યમાં તેઓ વિશેષ નીખર્યા. 'ઢોલ ઓશીકે વડલા હેઠળ ઊંઘતો ઓલ્યો કાળિયો ઢોલી, લોકશાહીમાં રાજકર્તાઓને ચૂંટવાવાળો કાળિયો ઢોલી' એમની સુંદર રચના છે. દલિતોમાં પણ દલિત એવા વાલ્મીકિની વેદના એમણે 'એંઠાં ટુકડાં દીધાં અમોને ઝલાવીને આ ઝાડું, મેલું માથે ઉપડાવ્યું લ્યા સાદ ગલી ગલી પાડું, ક્યારે છૂટશે આ હાથોથી સવારે ઝાડુ, સાંજે વાળુ' જેવી કવિતામાં સચોટપણે નિરૂપી છે. અનામતવિરોધી ઉત્પાતોના સમયમાં 1981થી 1990ના સમગ્ર દાયકા દરમિયાન અમદાવાદના ચાલી, મહોલ્લાઓથી માંડીને ગુજરાતનાં ગામડેગામડે દલિત કવિતાના શેરીવાંચન થકી દલિતચેતના સંકોરવાનું નોંધપાત્ર કાર્ય જાતિ નિર્મૂલન સમિતિના ઉપક્રમે થયું. એની સાથે 'બામણવાદની બારાખડી' શેરીનાટક પણ પર્ફૉર્મ થયું. એનાથી દલિત પ્રતિરોધની સાતત્યપૂર્ણ ભૂમિકા તૈયાર થઈ, જેના પડઘા છેક 2016ના ઉના આંદોલનમાં પણ જોવા મળે છે, જ્યારે જયેશ જીવીબહેન સોલંકી શંકર પેન્ટરની 'ચ્યમ લ્યા આટલું ફાટ્ટી જ્યુંસ' તેમજ સાહિલ પરમારની 'ઝી પોણી લ્યા ખાવ તમે' જેવી કવિતાઓને ફરીથી જીવતી કરે છે.શંકર પેન્ટરને ગુજરાત સરકારનો 'સંતકબીર ઍવૉર્ડ' પણ મળ્યો હતો. (લેખમાં વ્યક્ત થયેલા વિચારો લેખકના અંગત છે, બીબીસી નહીં.) તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દલિત કવિ શંકર પેન્ટર 'ચ્યમ્ લ્યા આટલું ફાટ્ટી જ્યુંસ મારા હોમું હેંડત હાળા લગીરે તન બીક ના લાજી' જેવી અમર કૃતિના રચયિતા શંકર પેન્ટરે આપણી વચ્ચેથી વિદાય લીધી છે. +text: કંગનાએ ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું, "આ મુંબઈમાં મણિકર્ણિકા ફિલ્મ્ઝની ઑફિસ છે, જે મેં 15 વર્ષની મહેતન કરીને કમાઈ છે, મારા જીવનનું એક સપનું હતું કે હું જ્યારે ફિલ્મનિર્માતા બનું ત્યારે પોતાની ઑફિસ હોય, પણ લાગે છે કે આ સપનું તૂટવાનો સમય આવી ગયો છે." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 "આજે ત્યાં અચાનક બીએમસીના કે��લાક લોકો આવ્યા છે. તેઓ જબરજસ્તી મારી ઑફિસમાં આવ્યા અને બધું માપવા લાગ્યા. તેઓએ પડોશીઓને પણ પરેશાન કર્યા અને કહ્યું કે 'તે જે મેડમ છે, તેની કરતૂતનું પરિણામ બધાએ ભોગવવું પડશે.' મને જાણકારી મળી છે કે એ લોકો કાલે મારી સંપત્તિ તોડી પાડશે." બીબીસીએ બીએમસીના એક વરિષ્ઠ અધિકારી સાથે વાત કરી, જેઓએ પોતાનું ન છાપવાની શરતે કહ્યું, "બીએમસીની ટીમ કંગનાની ઑફિસે પહોંચી હતી. પણ તે મુલાકાત કેમ લેવામાં આવી તેને લઈને કોઈ જાણકારી નથી. વૉર્ડ ઑફિસર જ બતાવી શકશે કે આખરે બીએમસીની ટીમ કેમ ગઈ હતી." આ સિવાય અમે બીએમસીના અન્ય એક વરિષ્ઠ અધિકારી સાથે પણ વાત કરી. તેઓએ પણ નામ ન છાપવાની શરતે કહ્યું, "વીડિયોમાં તો બીએમસીના લોકો નજરે આવી રહ્યા છે, પરંતુ તેઓ કેમ ગયા હતા એની સત્તાવાર જાણકારી અમારી પાસે નથી." કંગનાએ તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે તેઓ મુંબઈમાં પોતાને સુરક્ષિત માનતા નથી. કંગનાએ મુંબઈની તુલના પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીર સાથે કરી હતી, બાદમાં મહારાષ્ટ્રના ગૃહમંત્રી અનિલ દેશમુખથી લઈને શિવસેનાના નેતા અને રાજ્યસભાના સાંસદ સંજય રાઉતે કંગના પર નિશાન સાધ્યું હતું. કંગના રનૌતને વાય શ્રેણીની સુરક્ષા કૅન્દ્ર સરકારે બોલીવૂડ અભિનેત્રી કંગના રનૌતને વાય લેવલની સુરક્ષા આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. કેટલાક દિવસો પહેલાં જ સુશાંતસિંહ રાજપૂતના મોત બાદ કંગનાએ કહ્યું હતું કે મુંબઈમાં તે ખુદ સુરક્ષિત મહેસૂસ કરતાં નથી. કેન્દ્ર સરકાર તરફથી સુરક્ષા આપવા મામલેનો રિપોર્ટ સામે આવ્યા બાદ કંગના રનૌતે ટ્વિટર પર દેશના ગૃહમંત્રી અમિત શાહને ધન્યવાદ આપ્યા હતા. કંગનાએ કહ્યું, "આ પ્રમાણે છે કે હવે કોઈ દેશભક્ત અવાજને કોઈ ફાસીવાદી કચડી નહીં શકે. હું અમિત શાહની આભારી છું. તેઓ ઇચ્છતા તો મને થોડા દિવસો બાદ મુંબઈ જવાની સલાહ આપતા પરંતુ તેમણે ભારતની એક પુત્રીના વચનનું માન રાખ્યું, અમારા સ્વાભિમાન અને આત્મસમ્માનની લાજ રાખી. જય હિંદ." કેન્દ્ર સરકારનો આ નિર્ણય શિવસેના સાંસદ સંજય રાઉત અને કંગના વચ્ચે ચાલી રહેલી કડવાશ ભરી નિવેદનબાજી વચ્ચે આવ્યો છે. સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ પ્રમાણે રવિવારે કંગનાના પિતાએ સંજય રાઉત સાથે ચાલી રહેલા વિવાદને જોતાં હિમાચલ પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી જય રામ ઠાકુરને ચિઠ્ટી લખીને તેમની પુત્રીને સુરક્ષા પૂરી પાડવાની માગ કરી હતી. સંજય રાઉતે ગુજરાતનું અપમાન કર્યું છે, તેઓ માફી માગે : ગુજરાત ભાજપ ��ંજય રાઉત ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર સંજય રાઉતે 'મિનિ પાકિસ્તાન' મામલે અમદાવાદનો સંદર્ભ ટાંકતા ગુજરાત ભાજપે સંજય રાઉતને માફી માગવા કહ્યું છે. શિવસેનાના સંસદ સભ્ય સંજય રાઉત અને બોલીવૂડ સ્ટાર કંગના રનૌત વચ્ચે હાલ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. જેમાં સંજય રાઉતે અમદાવાદનો સંદર્ભ ટાંક્યો હતો. ભાજપના પ્રવક્તા ભરત પંડયાએ કહ્યું, "રાઉતે શહેરની 'મિનિ પાકિસ્તાન' સાથે સરખામણી કરીને ગુજરાત, અમદાવાદ અને અમદાવાદના લોકોનું અપામન કર્યું છે, તેમણે માફી માગવી જોઈએ." તેમણે વધુમાં કહ્યું, "હું શિવસેનાને વિનંતી કરું છું કે ગુજરાત, ગુજરાતી અને ગુજરાતના રાજકીય નેતાઓને બદનામ ન કરવા જોઈએ." સંજય રાઉત અને કંગના રનૌત વચ્ચે ચાલી રહેલા વિવાદમાં સંજય રાઉતે કહ્યું હતું કે, "જો છોકરી (કંગના) પહેલાં મહારાષ્ટ્રની માફી માગશે ત્યારપછી હું માફી માટે વિચારીશ. તેણે મુંબઈને 'મિનિ પાકિસ્તાન' કહ્યું છે, શું અમદાવાદ માટે આવું કહેવાની તેની હિંમત છે? ઍમ્બુલન્સ ડ્રાઇવરે કોરોનાના દર્દી સાથે દુષ્કર્મ કર્યુ પ્રતીકાત્મક તસવીર એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર કેરળના પથાનામથિટ્ટામાં ઍમ્બુલન્સ ડ્રાઇવરે કોરોના સંક્રમિત મહિલાને હૉસ્પિટલ લઈ જતી વખતે તેની સાથે દુષ્કર્મ કર્યું હતું. આ કેસમાં ઍમ્બુલન્સ ડ્રાઇવરની ધરપકડ કરાઈ છે. પંડાલમ પોલીસમાં નોંધાયેલી એફઆઇઆર મુજબ બે અલગ-અલગ હૉસ્પિટલના બે અલગ-અલગ દર્દી હતાં. જેમાંથી એક મહિલાને એક હૉસ્પિટલે છોડ્યા પછી બીજી 19 વર્ષની મહિલાને બીજી હૉસ્પિટલે પહોંચાડવા ડ્રાઇવર નીકળ્યો હતો. ડ્રાઇવરે ઍમ્બુલન્સ હૉસ્પિટલની જગ્યાએ એક ખુલ્લા મેદાનમાં લઈ જઈ ત્યાં દુષ્કર્મ કર્યું હતું. પીડિતાએ જણાવ્યા પ્રમાણે આ ઘટના શનિવારે મોડી રાત્રે બની હતી. આરોપીની ઉંમર 25 વર્ષની છે અને તેમને 108 ઍમ્બુલન્સમાંથી બરતરફ કરાયા છે અને તેમની સામે આઇપીસીની કલમ 376 હેઠળ દુષ્કર્મનો કેસ કરવામાં આવ્યો છે. પોલીસ કેસની તપાસ કરી રહી છે. કેરળના આરોગ્ય મંત્રી કે કે શૈલજાએ પણ પોલીસને આકરી કાર્યવાહી કરવા માટે કહ્યું છે. લૉકડાઉન સમયે રદ્દ થયેલી ફ્લાઇટની ટિકિટ રિફંડ મળશે અમદાવાદ મિરરના અહેવાલ અનુસાર ડિરેક્ટર જનરલ ઑફ સિવિલ ઍવિએશન(ડીજીસીએ) દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટને જાણ કરવામાં આવી છે કે પહેલાં બે લૉકડાઉન દરમિયાન એટલે કે 25 માર્ચથી 3 મે સુધી જે આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક ફ્લાઇટની ટિકિટ બુક કર���વી છે તે સંપૂર્ણપણે રિફંડ કરાશે. ડીજીસીએ દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટમાં કરાયેલી ઍફિડેવિટમાં કહેવામાં આવ્યું છે, "જો પહેલાં લૉકડાઉન અને બીજા લૉકડાઉનના સમયગાળા દરમિયાન ટિકિટ બુક કરાવવામાં આવી હોય તો તેવા તમામ કિસ્સાઓમાં, સંપૂર્ણપણે ઍરલાઇન્સ દ્વારા રૂપિયા તરત રિફંડ આપવામાં આવશે." વધુ કહેવામાં આવ્યું છે, "બીજા તમામ કેસમાં ઍરલાઇન્સ પ્રયાસ કરશે કે તેણે ભેગા કરેલાં નાણાંને પંદર દિવસની અંદર મુસાફરોને પરત કરી દેશે" લૉકડાઉનના સમયગાળામાં ફ્લાઇટ્સ કૅન્સલ થયા પછી રીફન્ડને લઈને અનેક અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં આવી હતી ત્યારબાદ સરકારે આ ઍફિડેવિટ રજૂ કરી હતી. નોવાક જોકોવિચ લાઇન જજને બૉલ મારતાં યુએસ ઓપનમાંથી બહાર નોવાક જોકોવિચ ટેનિસમાં વર્લ્ડ નંબર વન નોવાક જોકોવિચને એક લાઇન જજને બૉલ મારવાના કારણે યૂએસ ઓપનમાંથી અયોગ્ય જાહેર કરી દેવામાં આવ્યા છે. સ્પેનના પાબ્લો કાર્રેનો બુસ્ટા સામે 6-5થી પાછળ રહી ગયા બાદ જોકોવિચ હતાશ હતા. હતાશામાં તેમણે પોતાના ખિસ્સામાંથી એક બૉલ કાઢ્યો અને તેને ટેનિસ રૅકેટથી માર્યો. આ બૉલ સીધો લાઇન જજને વાગ્યો. એક લાંબી ચર્ચા બાદ તેમને ટૂર્નામેન્ટના અધિકારીઓ દ્વારા અયોગ્ય ઘોષિત કરવામાં આવ્યા હતા. યુનાઇટેડ સ્ટેટ ટેનિસ ઍસોસિયેશને પોતાના એક નિવેદનમાં કહ્યું, "ગ્રાન્ડ સ્લામ નિમય પુસ્તિકા અનુસાર, જાણીજોઈને કોઈને બૉલ કે કોઈ રીતે ખતરનાક રીતે મારવું અથવા કોર્ટની અંદર લાપરવાહીથી રમવું અથવા પરિણામોને ગંભીરતાથી નહીં લેવાના કારણે યુએસ ઓપનના રેફરી દ્વારા 2020 યુએસ ઓપનતી તેમને બહાર કરી દેવાયા છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અભિનેત્રી કંગના રનૌતના મુંબઈના પાલી હિલસ્થિત ઑફિસ પર બીએમસીની એક ટીમ સોમવારે પહોંચી હતી. +text: પોલીસે બાળકીના અપહરણ, ગૅંગરેપ અને હત્યાના કેસમાં એક મહિલા સહિત છ વ્યક્તિઓની ધરપકડ કરી છે. પીડિત બાળકી આરોપી મહિલાની સાવકી પુત્રી હતી. આરોપ છે કે મહિલાએ બદલો લેવા માટે પોતાના પુત્ર અને તેના મિત્રો દ્વારા બાળકીનો બળાત્કાર કરીને હત્યા કરાવી. પોલીસ અનુસાર બાળકીની સાવકી માએ પોતાના ૧૪ વર્ષના પુત્ર અને અન્ય ત્રણ દ્વારા બાળકીનો રેપ કરાવ્યો. રેપના સમયે તે પોતે પણ ત્યાં જ મોજૂદ હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બાળકીનો મૃતદેહ રવિવારે જંગલમાં પડેલું મળ્યું હતું. બાળકીના શબ સાથે બર્બરતાપૂર્ણ વ્યવહાર ��રવામાં આવ્યો હતો અને તેના ચહેરાને એસિડથી બાળી નાખવામાં આવ્યો હતો. પોલીસના એક અધિકારીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે, "ઘણા સંદિગ્ધોની પૂછપરછ બાદ અંતે મહિલા અને તેના પુત્રની ચાર સાથીઓ સાથે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી." પોલીસ રિપોર્ટ મુજબ, બારામુલામાં ઉરીના નિવાસી રહેમત(નામ બદલ્યું છે) ૨૦૦૩માં, એક સ્થાનિક મહિલા રેહાના(નામ બદલ્યું છે) સાથે લગ્ન કર્યાં હતાં. બંનેને ત્યાં એક પુત્ર જન્મ્યો. પરંતુ 2008માં રહેમતે ઝારખંડની ખુશી(નામ બદલ્યું છે) સાથે લગ્ન કરી લીધાં. ખુશીએ એક દીકરીને જન્મ આપ્યો હતો. રેહાનાએ પોલીસને જણાવ્યું કે રહેમત પોતાની બીજી પત્ની સાથે વધુ સમય વિતાવતા હતા અને ખુશીની પુત્રીને ખુબ લાડ કરતા હતા. રેહાના આ વાતે નારાજ હતાં અને આ મુદ્દે ઘરમાં વારંવાર ઘર્ષણ થતું હતું. આ વખતે ફેમીદાએ મુશ્તાક સાથે બદલો લેવા માટે કાવતરું ઘડ્યું. પોલીસે જણાવ્યું, "જયારે ઓછામાં ઓછા પાંચ વ્યક્તિઓએ બાળકી સાથે બળાત્કાર કર્યો એ સમયે મહિલા ઘટનાસ્થળે મોજૂદ હતી. બળાત્કારીઓમાં મહિલાનો પુત્ર પણ સામેલ છે. બળાત્કાર બાદ બાળકીના ચહેરા ઉપર તેજાબ નાખીને તેને જંગલોમાં ફેંકી દેવામાં આવી હતી." પોલીસે બીબીસીને જણાવ્યું કે બાળકી છેલ્લા 10 દિવસથી ગુમ હતી. વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારી ઇમ્તિયાઝ હુસૈને જણાવ્યું કે ગૅંગરેપ બાદ બાળકીને કુહાડીથી મારી નાખવામાં આવી હતી. 19 વર્ષના એક છોકરાએ એક "ધારદાર ચપ્પુથી તેની આંખો બહાર કાઢી નાંખીને તેના શરીર ઉપર તેજાબ નાખી દીધો હતો." વર્ષ 2012 દરમ્યાન દિલ્હીમાં થયેલા ગૅંગરેપ પછી યૌન હિંસાના કેસોનો ઝડપથી નિકાલ લાવવામાં આવી રહ્યો છે. દિલ્હીમાં 23 વર્ષની એક યુવતી સાથે ચાલતી બસમાં બળાત્કારની ઘટના બની હતી. એ ઘટના બાદ ઘણા દિવસો સુધી પ્રદર્શનો થતાં રહ્યાં, જેના દબાણને વશ થઈને બળાત્કારના કાયદાઓ કડક બનાવવામાં આવ્યા હતા. કાયદામાં મોતની સજાની જોગવાઈ પણ સામેલ કરવામાં આવી. આ પગલાં લીધા છતાં દેશમાં મહિલાઓ અને બાળકો વિરુદ્ધ અપરાધના ઘણાં કિસ્સાઓ સામે આવી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કાશ્મીરના બારામુલા જિલ્લામાં નવ વર્ષની બાળકી સાથે જબરજસ્તીનો અત્યંત ભયાવહ કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર પણ હવે કંપનીનું કહેવું છે કે યૂઝર્સને 15 મે સુધીનો સમય આપ્યો છે. વૉટ્સઍપે જ્યારે નવી શરતો સંબંધિત નોટિફિકેશન મોકલવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે દુનિયાભરમાં તેની ટીકા થઈ હતી. આ સમયે દુનિયાભરમાં અંદાજે બે અબજ લોકો વૉટ્સઍપનો ઉપયોગ કરે છે. વૉટ્સઍપના આ નોટિફિકેશન બાદ ઘણા લોકોએ સિગ્નલ અને ટેલિગ્રામ જેવી અન્ય મૅસેજિંગ ઍપ્સ ડાઉનલોડ કરવાનું પણ શરૂ કરી દીધી હતું. એ દેશ જ્યાં કોરોના રસીના ડોઝ બાદ 23નાં મૃત્યુ થયાં નોર્વેનું કહેવું છે કે કોરોના વાઇરસની રસી ઘરડા લોકો માટે ખૂબ જ જોખમી સાબિત થઈ શકે છે. એનડીટીવીના અહેવાલ પ્રમાણે નોર્વેના અધિકારીઓએ કહ્યું છે કે રસીનો પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ 23 લોકોનો મૃત્યુ થયાં છે. 23 મૃતકો પૈકી 13ના ઑટોપ્સી રિપોર્ટ સૂચવે છે કે ઘરડા લોકોને અને ગંભીર રીતે બીમાર લોકોને આડઅસર થઈ હોવાની શક્યતા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે રસીનો પ્રથમ ડોઝ નોર્વેમાં ઓછામાં ઓછા 33 હજાર લોકોને આપવામાં આવ્યો હતો. વિશ્વમાં કોરોનાને કારણે 20 લાખથી વધુ લોકોનાં મૃત્યુ ભારતમાં આજે કોરોના વાઇરસને નાથવા માટે રસીકરણની શરૂઆત થવાની છે. બીજી તરફ કોરોનાથી મોતનો આંકડો 20 લાખને પાર કરી ગયો છે. જૉન્સ હૉપકિન્સ યુનિવર્સિટીના તાજા આંકડાઓ અનુસાર, દુનિયાભરમાં કોરોના વાઇરસને કારણે 20 લાખથી વધુ લોકોનાં મૃત્યુ થઈ ચૂક્યાં છે. અમેરિકામાં સૌથી વધુ ત્રણ લાખ 90 હજાર લોકો કોરોનાના શિકાર થયા છે. બાદમાં બ્રાઝિલમાં અંદાજે બે લાખ અને ભારતમાં અંદાજે દોઢ લાખ લોકો અત્યાર સુધીમાં કોરોનાને કારણે જીવ ગુમાવી ચૂક્યા છે. તો દુનિયાભરમાં નવ કરોડ ત્રીસ લાખથી વધુ લોકો કોરોનાથી સંક્રમિત થયા છે. દેશભરમાંથી કેવડિયા સુધી અલગઅલગ ટ્રેનો શરૂ કરાશે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દેશ સાથે સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટીની કનેક્ટિવિટી વધારવા માટે આઠ ટ્રેનોને લીલી ઝંડી આપશે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર દેશના અલગઅલગ ભાગમાંથી કેવડિયાને જોડતી ટ્રેનને લીલી ઝંડી અપાશે. વડા પ્રધાન કાર્યાલયે શુક્રવારે કહ્યું હતું કે વડા પ્રધાન મોદી વીડિયો કૉન્ફરન્સ દરમિયાન ગુજરાત સાથે જોડાયેલા અન્ય અનેક રેલવે પ્રોજેક્ટ્સનું પણ ઉદ્ઘાટન કરશે. તેઓ નવી બ્રોડગેજ લાઇન અને ડભોઈ, ચાંદોદ અને કેવડિયાનાં નવા સ્ટેશન બિલ્ડિંગ્સનું પણ લોકાર્પણ કરશે. આ પ્રોજેક્ટ્સ હેઠળ આસપાસના આદિવાસી પ્રદેશોમાં વિકાસ પ્રવૃત્તિઓમાં વધારો કરાશે. નર્મદા નદીના કાંઠે વસેલા મહત્ત્વનાં ધાર્મિક અને પ્રાચીન તીર્થ સ્થાનો સાથે જોડાણ વધારાશે. આ આઠ ટ્રેનોને લીલી ઝંડી અપાશે, તેમાં વારાણસી, દાદર, અમદાવાદ, હઝરત નિઝામુદ્દીન, રેવા, ચેન્નાઈ અને પ્રતાપનગરનો સમાવેશ થાય છે. 'સેક્યુલર નહેરુએ મંદિર ન બંધાવ્યાં' નીતિન પટેલ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર, ગુજરાતના નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે અમદાવાદમાં દેશના પ્રથમ વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નેહરુ અંગે એક નિવેદેન આપ્યું છે. નીતિન પટેલે કહ્યું કે "સોમનાથ મંદિર બનાવનારા દેશના પ્રથમ ગૃહમંત્રી સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને લોકો યાદ કરશે, જ્યારે 'ધર્મનિરપેક્ષ' રહેલા પ્રથમ વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુ લોકોની સ્મૃતિમાંથી 'ભૂલાતા' જાય છે." "સરદાર વલ્લભભાઈએ સોમનાથ મંદિર બનાવ્યું. સારું કામ કર્યા પછી તેઓ અમર થઈ ગયા. જવાહરલાલ નહેરુએ ક્યારેય મંદિર બનાવ્યું નહીં. તેઓ બિનસાંપ્રદાયિક રહ્યા અને ધીમેધીમે તેમને ભૂલવાની શરૂઆત થઈ, લોકો તેમને યાદ કરતા નથી." તેઓએ કહ્યું કે આપણે સોમનાથની મુલાકાત લઈએ ત્યારે સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલને યાદ કરીએ છીએ. અમદાવાદના પાલડીમાં વિશ્વની હિન્દુ પરિષદ દ્વારા 'નિધિ સમર્પણ સમરોહ' યોજાયો હતો. આ કાર્યક્રમમાં નીતિન પટેલે સંબોધન કર્યું હતું. ઉત્તર પ્રદેશના અયોધ્યામાં રામમંદિર બનાવવા માટે દાન એકત્ર કરવા આ કાર્યક્રમ યોજાયો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વૉટ્સઍપે નવી પ્રાઇવસી શરતોને લાગુ કરવાની ડેડલાઇન વધારી દીધી છે. પહેલાં વૉટ્સઍપે કહ્યું હતું કે આઠ ફેબ્રુઆરી સુધી જે લોકો નવા પ્રાઇવસી નિયમોને સ્વીકાર નહીં કરે તેઓ તેની સેવા નહીં લઈ શકે. +text: આ સાથે જ ઉદ્ધવ ઠાકરેએ તેમનાં પત્ની રશ્મિ સાથે રાજ્યપાલ ભગતસિંહ કોશિયારી સાથે મુલાકાત કરી હતી. તેમનાં પુત્ર આદિત્ય મુંબઈના સિદ્ધિવિનાયક મંદિર પહોંચ્યા હતા અને પૂજા-અર્ચના કર્યાં હતાં. મંગળવારે સાંજે શિવસેના, એનસીપી તથા કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોની બેઠક મળી અને ઉદ્ધવ ઠાકરેની મુખ્ય મંત્રી તરીકે પસંદગી કરી છે. શિવસેના, એનસીપી અને કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોની બેઠક મંગળવારે સાંજે મળી હતી, જેમાં આ ગઠબંધનને 'મહા વિકાસ અઘાડી' નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ બેઠક બાદ ત્રણેય પક્ષના નેતા રાજભવન ખાતે સરકાર રચવાનો દાવો કરવા માટે પહોંચ્યા હતા. નેતાઓએ રાજ્યપાલ સાથે બેઠક યોજી હતી. મહારાષ્ટ્રના રાજ્યપાલ ભગતસિંહ કોશ્યારીએ ઉદ્ધવ ઠાકરેને પત્ર લખીને ગુરુવારે સાંજે 6.40 કલાકે મુંબઈના શિવાજી પાર્ક ખાતે શપથવિધિનું આમંત્રણ આપ્યું. આ પહેલાં મહારાષ���ટ્રના રાજકારણમાં મંગળવારે બપોરે વધુ એક વળાંક આવ્યો. મુખ્ય મંત્રીપદ પરથી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ અને ઉપમુખ્ય મત્રીપદ પરથી અજિત પવારે રાજીનામાં આપી દીધાં. 'NCPમાં જ હતો અને છું' બુધવારે શપથ લેવા પહોંચેલા અજિત પવાર ઉષ્માભેર તેમનાં બહેન સુપ્રિયા સૂલેને મળ્યાં હતાં અને ભેટી પડ્યા હતા. અજિત પવારે પત્રકારો સાથે વાત કરતા કહ્યું હતું: "હું એનસીપીમાં જ હતો અને છું, શું તેમણે મને પક્ષમાંથી કાઢી મૂક્યો હતો? શું તમે એવું ક્યાંય વાંચ્યું હતું?" અજિતના પિત્રાઈ ભત્રીજા રોહિત પવારે કહ્યું હતું કે 'અજિતના પુનરાગમનથી અમે ખુશ છીએ અને તેમના માર્ગદર્શન હેઠળ કામ કરીશું.' આ બેઠક પહેલાં જયંત પાટિલે સમાચાર એજન્સી એએનાઈ સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું: 'અજિત પવાર આ બેઠકમાં હાજર નહીં રહે પણ અમારી મુલાકાત બે દિવસથી થઈ રહી છે અને આજે પણ હું તેમને મળવા માટે જઈશ.' શિવસેનાના નેતા સંજય રાઉતે પણ મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું કે અજિત પવારે રાજીનામું આપી દીધું છે અને તેઓ હવે અમારી સાથે છે. દેવેન્દ્ર ફડણવીસે પત્રકાર પરિષદને સંબોધતાં કહ્યું હતું કે અજિત પવારે મને કહ્યું કે હું યુતિમાં રહી નહીં શકું અને હું રાજીનામું આપું છું. દેવેન્દ્ર ફડણવીસે પણ પત્રકારપરિષદ બાદ રાજીનામું આપવાની જાહેરાત કરી હતી. આ પહેલાં સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે ફ્લોર-ટેસ્ટ યોજવાના આદેશ અને કઈ રીતે યોજવો, તે સંદર્ભના નિર્દેશ આપ્યા હતા. હવે શું થશે? દેવેન્દ્ર ફડણવીસના રાજીનામા પર બીબીસી મરાઠીના સંપાદક આશિષ દીક્ષિતે ફેસબુક લાઇવમાં કહ્યું કે ભાજપે જેવું ધાર્યું હતું એવું મહારાષ્ટ્રમાં થયું નથી. "ભાજપે ધારાસભ્યોના સમર્થન માટે તમામ પ્રયાસો કર્યા હતા પણ જ્યારે અજિત પવારે રાજીનામું આપ્યું ત્યારે દેવેન્દ્ર ફડણવીસે પણ રાજીનામું આપ્યું અને પત્રકારપરિષદમાં કહ્યું કે હવે અમારી તાકાત સીમિત થઈ ગઈ છે." "ભાજપને લાગતું હતું કે અજિત પવારના સમર્થનથી ઘણા ધારાસભ્યો સમર્થન આપશે, પરંતુ ધીમેધીમે ધારાસભ્યો અજિત પવારને છોડીને ચાલ્યા ગયા અને ભાજપને લાગ્યું કે હવે સરકાર બનાવી શકાય તેમ નથી." મહારાષ્ટ્રની આગામી સરકાર વિશે તેમણે કહ્યું કે આ ત્રણેય પક્ષમાં વૈચારિક મતભેદ છે. ખાસ કરીને શિવસેના અને કૉંગ્રેસ વચ્ચે. આથી સરકારને ઘણી મુશ્કેલી આવશે એવું લાગી રહ્યું છે. ગુજરાત સાથેના પ્રોજેક્ટોને શું અસર થશે? દીક્ષિતે કહ્યું કે હવે ભાજપના ઘણા બધા પ્રોજેક્ટ પર અડચણો આવી શકે છે. ખાસ કરીને ગુજરાત સાથે જોડાયેલા બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ પર, કેમ કે શિવસેનાએ અગાઉ બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટનો વિરોધ કર્યો હતો. શિવસેનાની મહારાષ્ટ્રમાં સરકાર બનતાં મુંબઈમાં રહેતા ગુજરાતીઓને શું અસર થશે એ અંગે તેઓએ કહ્યું કે મને લાગતું નથી કે કોઈ મોટો ફેરફાર આવી શકે, કેમ કે શિવસેના ગુજરાતીઓ વિરુદ્ધ નથી. તેણે ક્યારેય ખુલ્લીને ગુજરાતીઓનો વિરોધ નથી કર્યો. તેઓએ કહ્યું, "એક સમયે જ્યારે મહારાષ્ટ્રમાં શિવસેનાની સરકાર હતી ત્યારે ઠાકરે પરિવાર માતોશ્રી (બાલ ઠાકરેનું ઘર)થી રિમોટ કંટ્રોલથી સરકાર ચલાવતા હતા અને મુખ્ય મંત્રી તેમના ઇશારે કામ કરતા હતા. પણ હવે એવું નહીં થાય." "હવે એનસીપીના હાથમાં રિમોટ કંટ્રોલ છે. એનસીપી સિલ્વર ઑક (શરદ પવારનું ઘર)થી સરકાર ચલાવશે." પત્રકારપરિષદમાં ફડણવીસે શું કહ્યું? પત્રકારપરિષદમાં મુખ્ય મંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે કહ્યું, "હું રાજ્યપાલને રાજીનામું આપવા જઈ રહ્યો છું. અજિત પવારે રાજીનામું આપ્યું ત્યારે અમે નક્કી કર્યું કે અમે પણ રાજીનામું આપીશું." "અમે ક્યારેય કોઈ ધારાસભ્યોને ખરીદવાનો પ્રયાસ નથી કર્યો." તેમણે પત્રકારપરિષદમાં એવું પણ કહ્યું કે "અમે વિપક્ષમાં બેસીશું અને આ ત્રણ પૈડાંવાળી સરકાર વધારે લાંબી ચલાશે નહીં. અમે સંઘર્ષ કરતા રહીશું." "શિવસેનાનો વિજય અમારી સાથેના ગઠબંધન થકી હતો. શિવસેના કરતાં ભાજપનો સ્ટ્રાઇક રેટ સારો હતો, વિજય ગઠબંધનને મળ્યો પરંતુ જનાદેશ ભાજપ માટે હતો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્રમાં નવી ચૂંટાયેલા ધારાસભ્યો વિધાનગૃહમાં શપથ લેવા માટે પહોંચ્યા છે. એનસીપીના નેતા સુપ્રિયા સૂલેએ પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ તથા અન્ય ધારાસભ્યોને આવકાર્યા હતા. +text: મૂન જે-ઇન શુક્રવારે પોતે કિમ જોંગ-ઉનને બોર્ડર પર મળવા જશે. કિમ જોંગ-ઉન 1953ના કોરિયન યુદ્ધ પછી દક્ષિણ કોરિયામાં પગ મૂકનારા ઉત્તર કોરિયાના પહેલા નેતા બન્યા છે. છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓથી વણસેલા સંબંધોને બંને દેશોના વડા મળીને સુધરવાનો પ્રયત્ન કરશે. પનમુનજોમમાં થનારી બેઠકમાં મૂન જે-ઈનની આશાઓ સ્પષ્ટ છે. તેમનું કહેવું છે કે બંને દેશો વચ્ચે યુદ્ધની સ્થિતિ છે અને શાંતિ સમાધાનના પ્રયત્નો થાય તે જરૂરી છે. જેથી કોરિયન ઉપખંડમાં વર્ષોથી ચાલ્યા આવતો તણાવ શાં�� થાય. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ બંને દેશોના વડાઓની મુલાકાતથી ભારતને શું? ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાની બોર્ડર પર આવેલા શહેર પનમુનજોમ પર બંને વડા મળશે આ બંને દેશોના વડાઓની મુલાકાતને આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાએ મહત્વની માનવામાં આવી રહી છે. ત્યારે ભારતને આનાથી કેટલી અસર થશે તે જણાવતા જેએનયુમાં કોરિયન સ્ટડીઝના પ્રોફેસર સંદિપ મિશ્રાએ બીબીસી સાથે વાત કરી. પ્રો. મિશ્રાએ કહ્યું કે, આ મુલાકાતથી ભારતને સીધી રીતે કોઇ અસર કે ફાયદો થશે નહીં. પણ ભારત એક વિકાસશીલ દેશ છે. એશિયા પેસિફિક દેશોમાં આપણું મહત્વ વધી રહ્યું છે. ત્યારે એશિયા પેસિફિક દેશોની નીતિ એકબીજા માટે શાંત રહે તે મહત્વનું છે. જો પૂર્વ એશિયામાં કે આખા એશિયા પેસિફિકમાં જો ઉત્તર કોરિયાના મિસાઈલ પરિક્ષણને લઈને સંઘર્ષની પરિસ્થિતિ સર્જાય તો તેની માઠી અસરો ભારતને ભોગવવી પડે. હવે પછીની મહત્વની મુલાકાત રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રંપ અને ઉત્તર કોરિયાના શાસક કિમ જોંગ ઉનની હશે. વિશ્વ રાજનીતિની વાત કરતાં પ્રોફેસર મિશ્રાએ કહ્યું, ''અમેરિકા અને ઉત્તર કોરિયા વચ્ચે થોડા સમય પહેલા મિસાઈલ પરિક્ષણને લઈને આક્રમક માહોલ હતો.'' ''જ્યારે આ મામલે ભારતનો મત શાંતિ પ્રસ્તાવની નીતિની વકાલત કરતું આવ્યું છે. એવામાં બે દેશો વચ્ચે આવી વાતચીત થાય તે ભારતીય કૂટનીતિને સમર્થન આપનારું છે.'' દાવતથી ખુલશે દોસ્તીના માર્ગ? બટાકા અને બટરમાંથી બનતી કુરકુરી સ્વિસ રોટલી વર્ષોની કૂટનીતિ અને રાજનેતાઓની મહત્વની બેઠકોમાં વાનગીઓની ભૂમિકા મહત્વની હોય છે. ક્યાંક કેવિયાર (માછલીના ઈંડામાંથી બનેલી વાનગી)ને વખોડવામાં આવી, તો ક્યાંક કોઇ રાષ્ટ્રપતિને ઉલટી થઈ ગઈ. વિશ્વના મોટા રાજનેતાઓ સતત કલાકો સુધી કામ કરે છે. મહત્વના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરે છે. તેમનો ઘણો સમય લોકો સાથે વાત કરવામાં પસાર થતો હોય છે. કેટલીક વાર તેઓ આખી-આખી રાત સૂઇ નથી શકતા. પણ સામાન્ય માણસની જેમ તેમની માટે પણ જમવાનું જરૂરી છે. આ વર્ષે દુનિયાની બે ખાસ બેઠકો થવા જઇ રહી છે. અને આ બેઠકો પછી જમવામાં શું-શું પીરસવામાં આવશે- વિચારવા માટે ભારે જહેમત કરાઈ છે. એવું મવાઈ રહ્યું છે કે ઉન અને ઈનની આ બેઠકમાં મૂન જે ઈનને સાદી માછલી પીરસવામાં આવશે. જે તેમને પોતાના શહેર બુસાનની યાદ અપાવશે. સાથે જ બટાકા અને બટરમાંથી બનતી કુરકુરી સ્વિસ રોટલી પણ હશે. જે કિમ જોંગને તેમની શાળાના દિવસોની યાદ અપાવશે. કિમ જોંગ ઉનનું ���્કૂલનું ભણતર સ્વિટ્ઝરલેન્ડમાં થયું હોવાનું માનવામાં આવે છે. કિમ જોંગ ઉનને ફ્રેંચ ચીઝ અને વાઈન પસંદ છે. કિમ જોંગ ઉનને ફ્રેંચ ચીઝ અને વાઈન પસંદ છે. શું તેમને આ પીરસવું એ દક્ષિણ કોરિયાના તેમની સાથેના સંબંધો સારા કરવાની પહેલ ગણી શકાય? રિસર્સ સલાહકાર સેમ ચેપલ સોલોક કહે છે કે ''સમ્મેલનોમાં મહેમાનોને જે ભોજન આપવામાં આવે છે તે હકિકતમાં સકારાત્મક ચર્ચાને આગળ વધારવાના હેતુથી પીરસાતું હોય છે. અને આખું મેનુ આકર્ષક હોય છે.'' ''કેમ કે ઉત્તર કોરિયા અને દક્ષિણ કોરિયાની નિકટતા અને મિત્રતા માટે આ મુલાકાત થઇ રહી હોવાથી આ મેન્યુ ખાસ હશે. '' સેમ ચેપલ સોલોક કહે છે કે ઉત્તર કોરિયાની સરકારે ક્યારેય એવો દાવો નથી કર્યો કે કિમ જોંગ ઉન સ્વિટ્ઝરલેન્ડ ગયા હતાં. મેનૂ બનાવનારાનો સ્વિસ ડિશ પીરસવાનો ઈરાદો પોતાની જાણકારીના આધારે પણ હોય શકે. આ પછીની મહત્વની મુલાકાત રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને ઉત્તર કોરિયાના શાસક કિમ જોંગ ઉનની હશે. આ દરમિયાન તેમના ટેબલ પર એવું શું હશે કે તેમના વચ્ચેનો તણાવ વિસરે, તેના પર બધાની નજર રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શુક્રવારે વિશ્વ ઐતિહાસિક ક્ષણનું સાક્ષી બન્યું છે. ઉત્તર કોરિયાના વડા કિમ જોંગ-ઉન અને દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ મૂન જે-ઈનને મળવા દક્ષિણ કોરિયા પહોંચ્યા છે. +text: 15 ડિસેમ્બરના રોજ લાઇબ્રેરીમાં પોલીસ હિંસાનાં દૃશ્યો 29 સેકંડના આ સીસીટીવી ફૂટેજમાં પોલીસે એક લાઇબ્રેરીમાં બેઠેલા લોકો પર લાઠીઓ વરસાવી રહી છે અને લોકો ખુરશીઓની નીચે છુપાઈ રહ્યા છે તથા કેટલાક પોલીસ સામે હાથ જોડતા નજર આવી રહ્યા છે. જામિયાના વિદ્યાર્થી સંગઠન જામિયા કૉર્ડિનેશન કમિટીએ 16 ફેબ્રુઆરીની મોડી રાત્રે 1 વાગીને 37 મિનિટે આ વીડિયો ટ્વીટ કર્યો હતો. જોત જોતામાં વાઇરલ થઈ ગયો હતો. પરંતુ આ વીડિયો આવ્યો ક્યાંથી? બે મહિના બાદ તેને કેમ શૅર કરવામાં આવી રહ્યો છે. આવા જ સવાલોની તપાસ કરી બીબીસીએ. અમે જામિયા કૉર્ડિનેશન કમિટીના મુખ્ય સભ્ય સફોરા સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું, "આ વીડિયો અમે ગઈ રાત્રે(16 ફેબ્રુઆરી)ના રોજ મળ્યો હતો." "આ અમારે ત્યાં એમએ-એમફિલની લાઇબ્રેરી છે, તેના પ્રથમ માળનો આ વીડિયો છે. કૉલેજ પ્રશાસને સીસીટીવી ફૂટેજની કૉપી પોલીસને આપી હતી પરંતુ એ સમયે અમે માંગ્યો તો અમને કોર્ટનો હવાલો આપીને ના પાડી દીધી." "કૉલેજ પ્રશાસને કહ્યું ��ે કે આ મહત્ત્વના પૂરાવા કોર્ટમાં રજૂ કરીશું. પરંતુ બે મહિના બાદ પણ પોલીસની બર્બરતા પર કોઈ કાર્યવાહી થઈ નથી. આ મામલાને ભુલાવી દેવાયો છે." આ વીડિયો ક્યાંથી મળ્યો? તેના જવાબમાં સફોરા કહે છે, "અમારી યુનિવર્સિટીની લોકલ વેબસાઇટ ચાલે છે, મહફિલે-એ-જામિયા. કાલે મોડી રાત્રે અમને ત્યાંથી વીડિયો મળ્યો." જે બાદ બીબીસીએ મહફિલે-એ-જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયાના સભ્ય મોહમ્મદ હારિફ સાથે વાત કરી. હારિફ બીએસસી ફિઝિક્સ ઑનર્સના વિદ્યાર્થી છે. તેમણે કહ્યું, "આ વીડિયો 15 ફેબ્રુઆરીની મોડી રાત્રે તેમને વૉટ્સઍપ ગ્રૂપ 'Student of Bihar ' પરથી મળ્યો હતો. પરંતુ જેવા જ વીડિયો મોકલનારા શખ્સ સાથે લોકોએ વીડિયો સાથે જોડાયેલા સવાલો કરવાનું શરૂ કર્યું તો ડરના કારણે તેણે વીડિયો ડિલીટ કરી દીધો અને ગ્રૂપ પણ છોડી દીધું." "મેં જ્યારે તેની સાથે વાત કરી તો તે ખૂબ જ ડરેલો હતો કારણ કે તેને ડર હતો કે તે ફસાઈ ના જાય." વીડિયો પર થઈ રહેલા સવાલો 29 સેકેન્ડના આ વીડિયોને બે વીડિયો ક્લિપ જોડીને બનાવવામાં આવ્યો છે. જે વાસ્તવિક વીડિયો હતો તેની સ્પીડ 10 ફ્રેમ પ્રતિ સેકેન્ડ હતી પરંતુ હારિફે જણાવ્યું કે તેમણે આ વીડિયોની સ્પીડ 20 ફ્રેમ પ્રતિ સેકન્ડ કરી છે કારણ કે તેનાથી પોલીસની કાર્યવાહીને સાફ દર્શાવી શકાય. જોકે, આ વીડિયોની પ્રામાણિકતા પર સવાલોના જવાબ હજી મળવાના બાકી છે. બીબીસીએ જામિયા જનસંપર્ક અધિકારી અહમદ અઝીમ સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું, "આ વીડિયો સાચો છે, પરંતુ જામિયાના ઑફિશિયલ હૅન્ડલ પરથી તેને ટ્વીટ કરવામાં આવ્યો નથી. મારી સમજ મુજબ આ એ કાર્યવાહીનો વીડિયો જ છે પરંતુ હાલ હું તેના પર વધારે કંઈ કહેવા માગતો નથી. " શું આ વીડિયો પ્રશાસને પોલીસને સોંપ્યો હતો એના જવાબમાં તેમણે કહ્યું, "હું અત્યારે તેના પર કંઈ નહીં કહું. સમય આપો અમને." હાલ વીડિયો કેમ સામે આવ્યો? દિલ્હી પોલીસની ભૂમિકા એન્ટિ-સીએએ વિરોધ પ્રદર્શનોને લઈને છેલ્લા ઘણા સમયથી શંકાના ઘેરામાં છે. સાથે જ આ વીડિયોનું કેન્દ્ર પણ તે જ છે. જેથી બીબીસીએ આ વીડિયો પર પોલીસનો મત જાણવા માટે તેના જનસંપર્ક અધિકારી, એમ. એસ. રંધાવા સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું, "અમે આ વીડિયો જોયો. કંઈ પણ કહેતા પહેલાં તપાસ કરીશું. પહેલાં અમને જોવા દો." આ વીડિયો હાલ સામે આવવાનો અર્થ શું છે? જેના પર સફોરા કહે છે, "કોઈ અમારી સાથે નથી. બે મહિના થઈ ગયા અમને નથી લાગતું કે પોલીસ પર કોઈ ખાસ કાર્યવાહી કરવામાં આવી હોય." "��મે ઇચ્છીએ છીએ કે હવે દુનિયા જાણે કે અમારી સાથે શું થયું હતું. ન્યાય વ્યવસ્થા પર અમને ભરોસો છે, કદાચ અમારા પરના આ અત્યાચાર જોઈને કોઈ પગલાં લેવામાં આવે." સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ પ્રમાણે દિલ્હી પોલીસના સ્પેશિયલ કમિશનર (ક્રાઇમ) પ્રવીર રંજને કહ્યું છે કે તેમણે આ વીડિયોનું સંજ્ઞાન લીધું છે અને તેની તપાસ કરવામાં આવશે. બીબીસીએ પોતાની તપાસમાં જાણ્યું કે યુનિવર્સિટી આ વીડિયોને સાચો માની રહી છે. સાથે જ પોલીસે આ વીડિયોની પ્રામાણિકતા પર સવાલ ઉઠાવ્યા નથી. એટલે એવું માની શકાય કે આ વીડિયો 15 ડિસેમ્બરના સાંજે 6 વાગ્યાની આસપાસનો જ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 15 ડિસેમ્બરના રોજ જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા યુનિવર્સિટીમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદાને લઈને વિરોધપ્રદર્શન કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓ પર દિલ્હી પોલીસની હિંસાનો એક નવો વીડિયો સામે આવ્યો છે. +text: જ્યૉર્જ ફ્લૉઇડના કેસની સુનાવણી ચાર અઠવાડિયામાં પૂર્ણ થઈ જશે એવું અનુમાન છે. અમેરિકામાં આફ્રિકન મૂળના જ્યૉર્જ ફ્લૉઇડના મૃત્યુના કેસમાં આરોપી પૂર્વ પોલીસકર્મી ડેરેક શૉવિન સામે ટ્રાયલની શરૂઆત સોમવારે થઈ છે. સોમવારે સુનાવણીને પ્રથમ દિવસે ફરિયાદી પક્ષે જ્યૉર્જ ફ્લૉઇડના મોતનો આખો વીડિયો અદાલતમાં દેખાડ્યો. એમાં જોવામાં આવ્યું કે પોલીસકર્મી ડેરેક શૉવિન ફ્લૉઇડ પર ઝૂકેલા છે. ફરિયાદી પક્ષે ડેરેક શૉવિનને દોષી જાહેર કરવાની અરજ કરી. બચાવપક્ષે ફ્લૉઇડના સ્વાસ્થ્યનો હવાલો આપીને કહ્યું કે એમણે ડ્રગ્સનું સેવન કરેલું હતું અને જે એમની મોતનું એક મોટું કારણ છે. બીજા દિવસની સુનાવણી મંગળવારે સ્થાનિક સમય અનુસાર 9.30 વાગે શરૂ થશે. સુનાવણી આશરે ચાર અઠવાડિયામાં પૂરી થવાનું અનુમાન છે. પ્રથમ દિવસની સુનાવણીમાં શું થયું? જ્યૉર્જ ફ્લૉઇડના મોત પર અમેરિકામાં આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો હતો અને બ્લૅક લાઇવ્સ મેટર્સ આંદોલનની શરૂઆત થઈ હતી. ફરિયાદી પક્ષે વીડિયો બતાવી કહ્યું કે ડેરેક શૉવેને નવ મિનિટથી વધારે જ્યૉર્જની ગરદન પર ઢીંચણ રાખેલો હતો અને આ જ એમના "મોતનું મોટું કારણ છે." ફરિયાદી પક્ષના વકીલ જેરી બ્રેકવેલ જ્યુરીને કહ્યું કે ડેરેકે ફ્લૉઇડની ગરદનને ઢીંચણથી દબાવીને "પોતાના પદને દગો આપ્યો" અને એમની ધરપકડ કરવા માટે "જરૂરિયાતથી વધારે તાકાતનો ઉપયોગ" કર્યો. બચાવ પક્ષના વકીલ એરિક નેલસને કોશિશ કરી કે તેઓ એ સાબિત કરે કે મૃત્યુનું કારણ કંઈક અલગ છે. એમણે જ્યુરીને કહ્યું, કેસની સુનાવણી રાજનૈતિક કે સામાજિક આધાર પર નહીં પરંતુ પુરાવાઓને આધારે થવી જોઈએ. એમણે કહ્યું, જે વખતે ફ્લૉઇડની ધરપકડ કરવામાં આવી રહી હતી એ વખતે "તેમની પાસે ડ્રગ્સ હતું અને પોલીસથી સંતાડવા માટે તેઓ ડ્રગ્સ ગળી ગયા" હતા. એમણે કહ્યું, આ એમની મોતનું મોટું કારણ છે. પહેલા દિવસે આ કેસમાં ત્રણ સાક્ષીઓને અદાલતમાં બોલાવવામાં આવ્યા જેમને ફરિયાદી પક્ષ અને બચાવ પક્ષે સવાલો કર્યાં. ડોનાલ્ડ વિલિયમ્સ નામના એક સાક્ષીએ અદાલતમાં ડેરેક શૉવિનની ઓળખ કરી. એમણે કહ્યું કે, "ફ્લૉઇડનો જીવ એમ જઈ રહ્યો હતો જાણે બંધ થેલીમાં રાખેલી માછલી હોય, પછી એમની આંખો ઉપર તરફ થઈ ગઈ. એમના શરીરમાં જીવ રહ્યો ન હતો. " એમના આ નિવેદન પર જજે ટકોર કરી અને યોગ્ય શબ્દોનો ઉપયોગ કરવા કહ્યું. હાલ બચાવ પક્ષને ડોનાલ્ડ વિલિયમ્સને સવાલ કરવાનો મોકો મળ્યો નથી. સુનાવણી અગાઉ શાંતિસભા મિનીપોલિસમાં રેલીનું આયોજન કર્યું હતું. સાથે એક શાંતિ બેઠકનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. સુનાવણી શરૂ થાય તેના અમુક કલાકો પહેલાં ફ્લૉઇડના પરિવારના સભ્યો અને મિત્રોએ મિનીપોલિસ શહેરમાં એક રેલી કાઢી હતી અને શાંતિસભાનું આયોજન કર્યું હતું. વર્ષ 2020માં મે મહિનામાં મિનેસોટા રાજ્યના મિનીપોલિસનો એક વીડિયો વાઇરલ થયો હતો. આ વીડિયોમાં આરોપી પોલીસ કર્મચારી ડૅરેક શૉવિને પોતાના ઘૂંટણથી જ્યોર્જ ફ્લૉઇડનું ગળું દબાવતા જોઈ શકાતા હતા. વીડિયોમાં ફ્લૉઇડ કહેતા સંભળાય હતા, ''પ્લીઝ, આઈ કાન્ટ બ્રીધ (હું શ્વાસ નથી લઈ શકતો).'' જોકે, શૉવિનએ ફ્લૉઇડને ન છોડ્યા અને નવ મિનીટ સુધી તેમનું ગળું દબાવી રાખ્યું. આક્ષેપ છે કે તેના કારણે જ્યોર્જ ફ્લૉઇડનું મૃત્યુ થયું હતું પરતું શૉવિનની દલીલ છે કે તેઓ ગુનેગાર નથી. વીડિયો વાઇરલ થયા બાદ આખા અમેરિકામાં વંશીય ભેદભાવ અને પોલીસની ક્રુરતા સામે હિંસક બનાવો શરૂ થઈ ગયા હતા. અમેરિકા ઉપરાંત આખી દુનિયામાં પણ 'આઈ કાન્ટ બ્રીધ' ના નેજા હેઠળ વંશીય ભેદભાવ ખતમ કરવા માટે મોટા પાયે વિરોધપ્રદર્શનો થયાં હતાં. પ્રદર્શનો બાદ 45 વર્ષના ડૅરેક શૉવિન સામે પહેલાં થર્ડ ડિગ્રી અને બાદમાં સેકન્ડ ડિગ્રીની હત્યાનો ગુનો દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમની સામે બીજા પણ ત્રણ કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. શૉવિન ઉપરાંત ત્રણ પોલીસ કર્મચારીઓ સામે હત્યામાં મદદ કરવાનો અને તેમને ઉશ્કેરવાનો આર��પ મૂકવામાં આવ્યો હતો. વડોદરા : એ પ્રજ્ઞાચક્ષુ યુવાન જેમના મક્કમ નિર્ધાર સામે મુશ્કેલીઓ વામણી પુરવાર થઈ ફ્લૉઇડના સમર્થનમાં રેલી જ્યોર્જ ફ્લૉઇડને ન્યાય અપાવવા માટે પરિવારના સભ્યો અને મિત્રોએ સુનાવણી પહેલાં મિનીપોલિસમાં રેલીનું આયોજન કર્યું હતું. સાથે એક શાંતિબેઠકનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ સમય દરમિયાન ફ્લૉઇડના ભાઈ ટૅરેન્સે કહ્યું, "અમે ભગવાનથી ડરનારા લોકો છીએ. અમને ચર્ચમાં વિશ્વાસ છે. એટલા માટે સિસ્ટમ પાસે અમારી માગ છે કે ન્યાય મળે." તેમના બીજા ભાઈ ફિલોનીસ ફ્લૉઇડે રવિવારે પત્રકારોને જણાવ્યું, "અત્યારે મારા હૃદયમાં એક મોટું છિદ્ર છે. તેને સાજું કરી શકાય નહીં. અમને જ્યોર્જ માટે ન્યાય જોઈએ છે. અમે હત્યા કરનાર લોકો માટે સજાની માગણી કરીએ છીએ." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આફ્રિકન મૂળના અમેરિકન નાગરિક જ્યૉર્જ ફ્લૉઇડના મૃત્યુના કેસમાં જેમની સામે આરોપ છે એ પૂર્વ પોલીસ કર્મચારી ડૅરેક શૉવિન સામે સોમવારથી સુનાવણી શરૂ થઈ છે. અનુમાન છે આ કેસમાં સુનાવણી ચાર અઠવાડિયાંમાં પૂર્ણ થઈ જશે. +text: કેંદ્રીય મંત્રી હર્ષ વર્ધન હર્ષ વર્ધને કહ્યું કે તાજેતરમાં જ મૃત્યુ પામેલા વૈજ્ઞાનિક સ્ટીફન હૉકિંગે વેદની થિયરી આલ્બર્ટ આઇનસ્ટાઇનના સૂત્ર E=mc2 કરતા વધુ ચઢિયાતી એવું કહ્યું હતું. ઇમ્ફાલમાં ઇન્ડિયન સાયન્સ કૉંગ્રેસના 150મા અધિવેશનના ઉદઘાટન સત્રમાં તેમણે આવો દાવો કર્યો હતો. બાદમાં તેમણે ટ્વીટ પણ કર્યું હતું, "હિંદુત્વનો રિવાજ રીતિ-રિવાજમાં સાયન્સની ભૂમિકા છે. ભારતની દરેક આધુનિક ઉપલબ્ધિ પ્રાચીન વિજ્ઞાનની ઉપલબ્ધિનું સાતત્ય છે." જોકે, રસપ્રદ વાત એ છે કે હર્ષ વર્ધનના દરેક ટ્વીટને તેમનું સાયન્સ અને ટેક્નોલૉજી વિભાગ રીટ્વીટ કરતું હોય છે. પણ આ ટ્વીટને રીટ્વીટ નહીં કર્યું. વળી મંત્રાલયની પ્રેસનોટમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ નહોતો કરવામાં આવ્યો. દાવાની તપાસ દરમિયાન ઓલ્ટ ન્યૂઝ વેબસાઇટ અનુસાર હર્ષ વર્ધનના દાવાને સાચો પુરવાર કરતો કોઈ પણ સંદર્ભ ઉપલબ્ધ નથી. જેમાં સ્ટીફન હૉકિંગે આવું કહ્યું હોય તેવું કોઈ પણ પુરાવો ઉપલબ્ધ નથી. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ તેમને જ્યારે આ મામલે કોઈ સંદર્ભ આપવા પ્રશ્ન પૂછાયો ત્યારે તેઓ જવાબ નહોતા આપી શક્યા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે વળી ઓલ્ટ ન્યૂઝે કરેલી તપાસમાં એ પણ જાણવા મળ્યું કે 'ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્ટિફિક રિસર્ચ એન્ડ વેદાસ'નામની વેબસાઇડ પર એક આર્ટિકલ હતો. જેમાં સ્ટીફન હૉકિંગનો વેદમાં સાયન્સ પર અભિપ્રાય પ્રકાશિત કરાયો હતો. પણ ખરેખર આ અહેવાલનો સ્ત્રોત સ્ટીફન હૉકિંગ નામનું ફેસબુક પેજ હતું. જેનું સાચું હેન્ડલ @hari.scientist હતું. આમ તે હૉકિંગનું સત્તાવાર પેજ ન હતું. અને તેમના વતી લખવામાં આવેલા અભિપ્રાયની કોઈ સત્યતા પુરવાર નથી થઈ. 'બૅન્કોએ નિયમ વિરુદ્ધ માલ્યાને લોન આપી' 'ધ ક્વિંટ' વેબસાઇટના અહેવાલ અનુસાર લોન ડિફોલ્ટર વિજય મલ્યાના પ્રત્યાર્પણ કેસની સુનાવણી કરી રહેલા બ્રિટિશ ન્યાયમૂર્તિએ સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું હતું કે વિજય માલ્યાને લોન આપતી વખતે ભારતીય બૅન્કોએ બેદરકારી દાખવી હતી. તેમણે કહ્યું કે કિંગફિશર ઍરલાઇનને કેટલીક લોન મંજૂર કરતી વખતે બૅન્કોએ નિયમો નેવે મૂક્યા હતા. આ મામલે લંડનની વેસ્ટમિનિસ્ટર કોર્ટમાં પ્રત્યાર્પણની સુનાવણી ચાલી રહી છે. ન્યાયમૂર્તિ એમ્મા એર્બુથનોટે ક્રાઉન પ્રોસિક્યુશનને નિર્દેશ આપ્યા કે કેસમાં રજૂ કરવામાં આવેલા ઇમેલ અને દસ્તાવેજો ક્યાંથી આવ્યા? તેનો સ્રોત શું છે? તેમણે કહ્યું, "બૅન્કોએ તેમના નિર્ધારિત નિયમોની વિરુદ્ધમાં જઈને કેટલીક લોન આપી હોવાના સ્પષ્ટ સંકેત જણાય છે." મુકેશ અંબાણીએ જિયો કંપની કેમ શરૂ કરી? પ્રતીકાત્મક તસવીર 'બિઝનેસ ટુડે' વેબસાઇટના અહેવાલ મુજબ ભારતમાં ઝડપથી વિકસી રહેલી મોબાઇલ બ્રોડબેન્ડ ડેટા કંપની 'જિયો' શરૂ કરવાનો આઇડિયા મુકેશ અંબાણીને તેમની દીકરી ઇશા અંબાણીએ આપ્યો હતો. આ ખુલાસો મુકેશ અંબાણીએ જાતે જ કર્યો છે. ખરેખર તેમને જિયો શરૂ કરવાનો આઇડિયા તેમની દીકરી ઇશાની એક સમસ્યાને પગલે મળ્યો હતો. તેમણે તે દિવસને યાદ કરતા કહ્યું કે ઇશા જ્યારે યેલ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરતાં હતાં ત્યારે તેમને એક કોર્સવર્ક સબમિટ કરવાનું હતું. પણ ઇન્ટરનેટની સ્પીડ ધીમી હોવાને કારણે તે પરેશાન થઈ ગઈ હતી. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે ઇશાએ મને આ સમસ્યા જણાવતા મને ત્યારે જ જિયોનો આઇડિયા આવ્યો. વળી એટલું જ નહીં પણ મુકેશ અંબાણીના જણાવ્યા અનુસાર આ સમસ્યા સાંભળ્યા પછી તેમના પુત્ર આકાશે તેમને આગામી સમય ડિજિટલનો હશે એવી વાત કહી પિતાને ટેલિકોમ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં ઝંપલાવવા કહ્યું હતું. સાસંદને ટ્રેનમાં અપાયો સડેલો નાસ્તો પ્રતીકાત્મક તસવીર 'દિવ્ય ભાસ્કર' દૈનિકના અહેવાલ અનુસાર છોટાઉદેપુરના સાંસદ રામસિંગ રાઠવા અને ભરૂચના સાંસદ મનસુખ વસાવાને દિલ્હીથી પરત આવતી વેળા ટ્રેનમાં સડેલો નાસ્તો આપવામાં આવ્યો હતો. તેઓ લોકસભાનું સત્ર પતાવીને અગસ્ત ક્રાંતિ એક્સપ્રેસમાં વડોદરા આવી રહ્યા હતા. તેમને આપવામાં આવેલા ડ્રાયફ્રુટ નાસ્તાના પેકિંગમાંથી 12 જેટલી બદામ તેમણે ખાવા માટે કાઢી હતી. જે તમામ સડેલી નીકળી હતી. આથી તત્કાલ બન્ને કેન્દ્રિય મંત્રી પિયૂષ ગોયલને ફરિયાદ કરી હતી. ટ્રેનમાં લાખ્ખો મુસાફરો યાત્રા કરતા હોય છે આમ જો સાંસદ કક્ષાના વ્યક્તિને આવો નાસ્તો મળતો હોય તે સામાન્ય નાગરિકને કેવો નાસ્તો અપાશો હશે તેના પર સવાલ સર્જાયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના અહેવાલ અનુસાર શુક્રવારના રોજ ભારત સરકારના સાયન્ય અને ટેક્નોલોજી પ્રધાન હર્ષ વર્ધને પ્રસિદ્ધ વૈજ્ઞાનિક સ્ટીફન હૉકિંગ અંગે વિવાદાસ્પદ ટિપ્પણી કરી હતી. +text: છેલ્લા વીસ વર્ષોમાં કોંગ્રેસ પહેલી વખત ઝનૂન અને આત્મવિશ્વાસથી ભરપૂર જોવા મળી રહી છે મોદી માટે આ ચૂંટણી ખૂબ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમની સામે કોંગ્રેસ પાર્ટી ઉભી છે કે જે છેલ્લા 20 વર્ષોમાં પહેલી વખત ઝનૂન અને આત્મવિશ્વાસથી ભરપૂર જોવા મળી રહી છે. પરંતુ કોંગ્રેસ સામે પાંચ પડકાર છે. ઘણા વર્ષોથી સત્તા પર હોવા છતાં ભાજપના સમર્થકોમાં કમી નથી જોવા મળી રહી 1. ગુજરાતમાં ભાજપ 20 વર્ષોથી સત્તામાં છે. ભાજપની રાજ્યનાં શહેરી ક્ષેત્રો પર મજબૂત પકડ છે અને અર્ધ શહેરી ક્ષેત્રોમાં પણ ખૂબ લોકપ્રિય છે. જો કે છેલ્લા ઘણા સમયથી સત્તા પર હોવા છતાં આ પક્ષનાં સમર્થકોમાં કોઈ કમી નથી જોવા મળી રહી. રાજ્યમાં થયેલા વિકાસનો લાભ પણ તેમના સમર્થકોને જ મળ્યો છે. સરકાર સાથે નારાજગી છતાં તેઓ ભાજપને જ મત આપવાનું પસંદ કરશે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: ભાજપ સરકાર અને વહીવટીતંત્ર રાજ્યમાં હિંદુત્વની વિચારધારા પર કામ કરે છે 2. ગુજરાતને હિંદુત્વની પ્રયોગશાળા કહેવાય છે. ભાજપ સરકાર અને વહીવટીતંત્ર રાજ્યમાં હિંદુત્વની વિચારધારા પર કામ કરે છે. સરકારે હિંદુત્વને વિકાસ સાથે પણ જોડ્યું છે. એ ગુજરાતના મતદાતાઓને પણ પસંદ છે. 3. ભાજપ અને મોદી અહીં મતદાતાઓને એ આશ્વાસન આપવામાં સફળ રહ્યા છે કે કોંગ્રેસ એક હિંદુ વિરોધી અને મુસ્લિમોના હિતમાં કામ કરનારો પક્ષ છે. ગત ચૂંટણીમાં મોદીએ આ સિદ્ધાંતનો સફળતાપૂર્વક ઉપયોગ કર્યો હતો. ગુજરાતમાં મુસ્લિમો પ્રત્યે હિંદુઓની નફરત સ્પષ્ટપણે જોવા મળે છે. અહીં ચૂપચાપ લોકોને એવા વીડિયો સંદેશ મોકલવામાં આવે છે, જેમાં મતદારોને યાદ અપાવવામાં આવે છે કે જો કોંગ્રેસ સત્તામાં આવી તો મુસ્લિમો આક્રમક હુમલો કરશે અને તેમની વહુ દીકરીઓ અહીં સુરક્ષિત નહીં રહે. મતદારોનો મોટો વર્ગ ભાજપના આ પ્રકારના પ્રચારમાં વિશ્વાસ કરે છે. કોંગ્રેસે ચૂંટણી અભિયાનની શરૂઆત કરી છે પણ કોઈ વિકાસની યોજનાનો ખુલાસો નથી કર્યો 4. કોંગ્રેસ પહેલી વખત ભાજપને આત્મવિશ્વાસ સાથે પડકાર આપવા પ્રયાસ કરી રહી છે. પરંતુ આગામી મુખ્યમંત્રી રૂપે તેણે કોઈને પણ રજૂ નથી કર્યા. કોંગ્રેસે રાજ્યના વિકાસ માટે કોઈ યોજનાનો ખુલાસો પણ નથી કર્યો. મોદી આગામી અઠવાડીયામાં ચૂંટણી અભિયાનની શરૂઆત કરશે. તો બીજી તરફ કોંગ્રેસે તેનો ચૂંટણી પ્રચાર અગાઉથી જ શરૂ કરી દીધો છે. મોદી ગુજરાતના રાજકારણના માસ્ટર છે અને કોંગ્રેસ તેમના કદનું આકલન કરવામાં સક્ષમ હશે તે કહેવું ખૂબ મુશ્કેલ લાગી રહ્યું છે. 2019ની લોકસભા ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને ભાજપ માટે ગુજરાતની ચૂંટણી મહત્ત્વપૂર્ણ છે 5. વર્ષ 2019ની લોકસભા ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખતા વડાપ્રધાન મોદી માટે ગુજરાતમાં જીત મેળવવી ખૂબ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. જો એમ નથી થતું તો તેઓ ન ફક્ત રાજકીય રૂપે કમજોર બની જશે, પણ પાર્ટી પર તેમની પકડ પણ ઢીલી પડી જશે. એ માટે ગુજરાતમાં જીત તેમના માટે 'કરો કે મરો'ની સ્થિતિ જેવી છે. આ ચૂંટણીમાં જીત માટે ભાજપ તેના બધા સંસાધનો અને રાજકીય દાવપેચનો ઉપયોગ કરશે. નિશ્ચિત રૂપે કોંગ્રેસ માટે આ પડકારનો સામનો કરવો ખૂબ મુશ્કેલ સાબિત થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં આવતા મહિને ડિસેમ્બર મહિનામાં વિધાનસભા ચૂંટણી થવાની છે. ગુજરાત દેશના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું ગૃહ રાજ્ય છે અને અહીં તેઓ ચાર વખત મુખ્યમંત્રીનું પદ પણ સંભાળી ચૂક્યા છે. +text: દેશના પૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીની સ્મૃતિમાં 100 રૂપિયાના સિક્કાનું વડા પ્રધાન મોદીના હસ્તે લોકાર્પણ કરાયું હતું. પૂર્વ વડા પ્રધાન વાજપેયીના જન્મદિનની પૂર્વ સંધ્યાએ આ સિક્કો દેશ સમક્ષ પ્રસ્તુત કર્યો હતો. વડા પ્રધાન મોદીએ ટ્વીટર પર દેશને આ સિક્કા અંગે જાણકારી આપી હતી. કેવો છે આ સિક્કો Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ સિક્કામાં એક તરફ ભારતનું રાજચિન્હ છે, તો બીજી તરફે પૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીની તસ���ીર આલેખાયેલી છે. સિક્કામાં દેવનાગરી ભાષામાં 'સત્યમેવ જયતે' લખાયેલું છે. અહેવાલ મુજબ, આ સિક્કો ચાદી, તાંબુ, નિકલ, અને ઝિંકની ચાર ધાતુઓના મિશ્રણમાંથી બનેલો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સૌથી મોટો ચલણી સિક્કો આ સિક્કાનું વજન 135 ગ્રામ છે, સિક્કામાં 50 ટકા ચાંદીનો ઉપયોગ થયો છે, જ્યારે 40 ટકા તાંબાનો ઉપયોગ થયો છે. જ્યારે આ સિક્કામાં 5 ટકા ઝિન્ક અને 5 ટકા નિકલનો ઉપયોગ થયો છે. વડા પ્રધાને સિક્કાનું વિમોચન કરતા ટ્વીટર પર જણાવ્યું હતું કે આ સિક્કો વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીની સ્મૃતિમાં બહાર પડાયો છે. વાજપેયી એવા નેતા હતા જેમણે હંમેશા રાષ્ટ્રના હિતને સર્વોપરી રાખ્યું હતું. આ સિક્કો દેશના ચલણનો સૌથી ઊંચી કિંમતનો સિક્કો છે. અગાઉ ભારત સરકારે રૂપિયા 200ની ચલણી નોટ બહાર પાડી હતી અને હવે રૂપિયા 100નો સિક્કો બહાર પાડ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અટલબિહારી વાજપેયીની સ્મૃતિમાં 100 રૂપિયાનો સિક્કો બહાર પડાયો +text: કોડ-શેરિંગ વેબસાઇટ 'ગિટહબ'ના જણાવ્યા અનુસાર, વીડિયો ઇફેક્ટ્સને સિંકમાં રાખવામાં ડેવલપર્સને 'ફ્લિક'ને લીધે મદદ મળી શકશે. 'ફ્રેમ' અને 'ટિક' શબ્દોને જોડીને 'ફ્લિક' શબ્દ બનાવવામાં આવ્યો છે. ફ્લિક એટલે સેકન્ડનો 70 કરોડમો (1/705,600,000) હિસ્સો. નેનોસેકન્ડ પછી સમયનો આ નવો એકમ છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના શોધકર્તાએ કહ્યું હતું, "ફ્લિકની મોટાપાયે તો કોઈ અસર નહીં થાય, પણ વર્ચ્ચૂઅલ દુનિયાના અનુભવોને બહેતર બનાવવામાં તેને લીધે મદદ મળશે." 'ફ્લિક'ને પ્રોગ્રામિંગની ભાષા 'C++'માં પરિભાષિત કરવામાં આવ્યું છે. 'C++'નો ઉપયોગ કોઈ ફિલ્મ, ટીવી શો કે મીડિયામાં વિઝ્યુઅલ ઇફેક્ટ્સ માટે કરવામાં આવે છે. 'ફ્લિક'ને લીધે પ્રોગ્રામર્સ ફ્રેકશન્શના ઉપયોગ કર્યા વિના મીડિયા ફ્રેમ્સ વચ્ચેના સમયનું આકલન કરી શકશે. ભૂલોમાં ઘટાડો થશે? બીબીસી રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટના લીડ રિસર્ચ એન્જિનિયર મેટ હેમંડના જણાવ્યા અનુસાર, ગ્રાફિક્સમાં અચાનક અટકી જવા જેવી ભૂલો થતી હોય છે. 'ફ્લિક'ને લીધે તેમાં ઘટાડો થશે. મેટ હેમંડે કહ્યું હતું, "ઉપયોગમાં લેવાયેલા આંકડાઓની સંખ્યા અધૂરી હોય, ત્યારે કમ્પ્યુટર ગણતરીમાં ધીમેધીમે ભૂલ થવા લાગતી હોય છે." "એ ભૂલોને બાદમાં સુધારી શકાય છે, પણ એ ખામી નજરે ચડતી હોય છે." ફ્લિકને બનાવનારા ક્રિસ્ટોફર હોર્વાથે તેમનો આ આઇડિયા 2017માં ફેસબુક પર શેર કર્યો હતો. 'ગિટહબ'ના જણાવ્યા અનુસાર, ફેસબુક પર આઇડિયા શેર કર્યા પછી ફીડબેકમાં લોકો પાસેથી મળેલી કૉમેન્ટ્સને આધારે તેમણે તેમાં ફેરફાર કર્યા હતા. ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના શોધકર્તાએ પોતાની ઓળખ ગુપ્ત રાખવાની શરતે કહ્યું હતું, "લેટન્સી એટલે કે વિલંબ સામે કામ પાર પાડવામાં 'ફ્લિક'ને કારણે ડેવલપર્સને મદદ મળશે." "શૈક્ષણિક સામગ્રીમાં ઘણીવાર લોકો તન્મય થઈ જતા હોય છે. તેથી પળવારનો વિલંબ પણ તેમને ખૂંચતો હોય છે." "મને લાગે છે કે સમયના તબક્કાઓને પરિભાષિત કરવાથી ડેવલપર્સનું કામ આસાન થશે." કોઈ મોટી કંપનીએ સમયના એકમની શોધ કરી હોય એવી આ પહેલી ઘટના નથી. કાંડા ઘડિયાળ બનાવતી સ્વિત્ઝલૅન્ડની વિખ્યાત કંપની 'સ્વેચ'એ વિશ્વને 'ઇન્ટરનેટ ટાઇમ' આપ્યું હતું. ઇન્ટરનેટ ટાઇમમાં એક દિવસને 1,000 બિટ્સમાં વહેંચવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફેસબુકના એક એન્જિનિયરે સમયના નવા એકમની શોધ કરી છે. તેને 'ફ્લિક' નામ આપવામાં આવ્યું છે. +text: જેમ્સ મેટિસે કહ્યું હતું કે ચીન દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં તેની સૈન્ય હાજરી વધારીને પાડોશી દેશોને ડરાવી રહ્યું છે. જેમ્સ મેટિસના આ નિવેદનને ચીને બેજવાબદાર ગણાવ્યું હતું. ચીનના લેફટેનેન્ટ જનરલ હી લીએ એક પત્રકાર પરિષદમાં જણાવ્યું હતું કે ચીનને તેના વિસ્તારમાં ક્યાંય પણ સૈન્ય અને શસ્ત્રો ગોઠવવાનો અધિકાર છે. હી લીએ પણ આ નિવેદન સિંગાપુરમાં ક્ષેત્રિય સલામતી સંમેલનમાં જ આપ્યું હતું. હી લીએ જણાવ્યું હતું કે ચીને રાષ્ટ્રીય સલામતી નીતિના ભાગરૂપે દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં સૈન્ય ગોઠવ્યું છે. હી લીએ કહ્યું હતું, "દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં શસ્ત્રો ગોઠવવાનો હેતુ તેના પર અન્યોને કબજો કરતા રોકવાનો છે." "જ્યાં સુધી એ અમારો વિસ્તાર છે ત્યાં સુધી અમે ત્યાં સૈન્ય ગોઠવી શકીએ છીએ અને શસ્ત્રો પહોંચાડી શકીએ છીએ." "કોઈ અન્ય દેશ એ બાબતે ઉહાપોહ કરશે તો અમે તેને અમારા આંતરિક મામલામાં દખલગીરી ગણીશું." અમેરિકન સૈન્યની કાબેલિયત બીજી તરફ અમેરિકાના લેફટેનેન્ટ જનરલ જોઈન્ટ સ્ટાફ ડિરેક્ટર કેનેથ મેકેંઝીએ એક સવાલના જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે અમેરિકાનું સૈન્ય પશ્ચિમી પ્રશાંત મહાસાગરમાં નાના-નાના દ્વીપોને નષ્ટ કરવાનો અનુભવ ધરાવે છે અને એવું કરવું અમેરિકન સૈન્યની મૂળભૂત કાબેલિયતમાં સામેલ છે. લેફટેનેન્ટ જનરલ મેકેંઝીને પૂછવામાં આ��્યું હતું કે અમેરિકન સૈન્ય કૃત્રિમ ટાપુઓને નષ્ટ કરી શકે છે કે કેમ. લેફટેનેન્ટ જનરલ મેકેંઝીએ બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં અમેરિકન સૈન્યની કામગીરીના સંદર્ભમાં વાત કરી રહ્યા હતા. શું તમે આ વાંચ્યું? તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે તેમના નિવેદનને તથ્યના પુનરુચ્ચારથી વધારે મહત્ત્વ આપવું ન જોઈએ. અલબત, લેફટેનેન્ટ જનરલ મેકેંઝીના આ નિવેદનથી એવો સવાલ ઉઠ્યો છે કે શું તેઓ ચીનને ધમકી આપી રહ્યા હતા? શું કહે છે ચીન? ચીનના સરકારી અખબાર ગ્લોબલ ટાઈમ્સે તેના એક તંત્રીલેખમાં જણાવ્યું હતું કે લેફટેનેન્ટ જનરલ મેકેંઝીનો ઇરાદો ભલે ગમે તે હોય, પણ મીડિયા રિપોર્ટ્સથી તો ધમકીનો જ આભાસ થયો હતો. ગ્લોબલ ટાઈમ્સે જણાવ્યું હતું, "અમેરિકા પાસે દેખીતી રીતે એવી ક્ષમતા છે, પણ તેની યાદ લોકોને અપાવવી એ ઘણીવાર રાજકીય ઉશ્કેરણી ગણવામાં આવી શકે છે. મેકેંઝી આ પાઠ પણ તેમના સૈન્ય શિક્ષણ દરમ્યાન ભણ્યા હશે." ગ્લોબલ ટાઈમ્સે એમ પણ લખ્યું હતું, "વાસ્તવમાં ચીનની પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી પાસે પણ ચીની દ્વીપ પરના કોઈ પણ હુમલાના સ્રોતને નષ્ટ કરવાની ક્ષમતા છે." "તેમાં લશ્કરી થાણાઓ તથા સહાયક સમુદ્રી પ્લેટફોર્મ્સનો પણ સમાવેશ થાય છે. આ બાબત પણ ચીની સૈન્યની મૂળભૂત કાબેલિયત છે." ગ્લોબલ ટાઈમ્સે ઉમેર્યું હતું, "ચીનનું સંરક્ષણ મંત્રાલય કે કોઈ જનરલ આ વાત અમેરિકાને ભારપૂર્વક જણાવતા નથી. ચીનનું સૈન્ય દેખીતી રીતે વધારે સંયમ ધરાવે છે." ગ્લોબલ ટાઈમ્સે સવાલ કર્યો હતો, "ચીનના ટાપુને નષ્ટ કરવાનો અર્થ શું છે? શું તે ચીન સામે યુદ્ધની જાહેરાત છે?" "અણુશક્તિ ધરાવતા દેશ વિરુદ્ધ અમેરિકા આવો પ્રયાસ કરે એવું અમને નથી લાગતું, પણ અમેરિકાની વર્તમાન સરકાર, તેની અગાઉની સરકારોની સરખામણીએ કંઈક વધારે ડંફાસ મારતી હોય છે." આ તંત્રીલેખમાં અમેરિકાના જનરલોને એવી સલાહ આપવામાં આવી છે કે તેઓ અમેરિકન મીડિયાના પ્રભાવમાં આવીને ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનો ન કરે. છ દેશનો દાવો ચીનનું કહેવું છે કે નાનશા દ્વીપ પરનું નિર્માણ કાર્ય તેના સાર્વભૌમત્વમાં સામેલ છે અને ત્યાં રક્ષણાત્મક હથિયારો ગોઠવવાં એ વૃક્ષો ઉગાડવા જેવું છે. ચીનના જણાવ્યા મુજબ, આ ક્ષેત્રમાં અન્ય દેશોની સરખામણીએ અમેરિકાની સૈન્ય હાજરી સૌથી વધારે છે. તેમ છતાં અમેરિકા ચીન પર આ ક્ષેત્રમાં મોટા પ્રમાણમાં સૈન્ય ગોઠવવાનો આક્ષેપ કરે છે. દક્ષિણ ચીન સમુદ્ર મહત્ત્વનો સમુદ્રી માર્ગ છે અને તેના પર છ દેશો માલિકીનો દાવો કરી રહ્યા છે. ચીન ત્યાં નાના-નાના કૃત્રિમ દ્વીપો બનાવી રહ્યું છે અને તેના પર સૈન્ય સામગ્રી ગોઠવવામાં આવી રહી છે. ચીને ગયા મહિને જ જણાવ્યું હતું કે તેણે દૂર સુધી બોમ્બવર્ષા કરવાની ક્ષમતા ધરાવતાં વિમાનો કૃત્રિમ દ્વીપો પર ઊતાર્યાં છે. અમેરિકાનું કહેવું છે કે ચીનની આવી ગતિવિધિને કારણે ક્ષેત્રમાં અશાંતિ તથા અસ્થિરતા ફેલાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સિંગાપુરમાં ક્ષેત્રિય સલામતી સંમેલનમાં અમેરિકાના સંરક્ષણ પ્રધાન જેમ્સ મેટિસે દક્ષિણ ચીન સમુદ્રમાં ચીનનાં સૈન્યની હાજરી બાબતે આપેલા નિવેદન પછી ચીન અને અમેરિકા વચ્ચે જોરદાર જીભાજોડી શરૂ થઈ છે. +text: જાણકારોનું માનવું છે કે વૉટ્સઍપ બળજબરીપૂર્વક આ સંમતિ લઈ રહ્યું છે. વૉટ્સઍપે પ્રાઇવસી પૉલિસી અને ટર્મ્સમાં ફેરફારની સૂચના ઍન્ડ્રોઇડ અને આઈઓએસ યુઝરોને નૉટિફિકેશન દ્વારા આપી હતી. આ નૉટિફિકેશનમાં સ્પષ્ટ જણાવાયું છે કે જો નવી અપડેટને આઠ ફેબ્રુઆરી, 2021 સુધી નહીં સ્વીકારો તો વૉટ્સઍપ ઍકાઉન્ટ ડિલીટ કરી દેવાશે. એટલે કે પ્રાઇવસીના નવા નિયમો અને નવી શરતોને મંજૂરી આપ્યા વગર આઠ ફેબ્રુઆરી બાદ આપ વૉટ્સઍપનો ઉપયોગ નહીં કરી શકો. વૉટ્સઍપ બળજબરીપૂર્વક આ સંમતિ લઈ રહ્યું હોવાનો આક્ષેપ થઈ રહ્યો છે અને તેમના મત પ્રમાણે યુઝરોએ પણ આ વાતથી ચિંતિત થવું જોઈએ. નવી પૉલિસીમાં શું છે? વૉટ્સઍપે પોતના યુઝરોનો ઇન્ટરનેટ પ્રોટોકૉલ એડ્રેસ ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ કે અન્ય કોઈ થર્ડ પાર્ટીને આપી શકે છે. અગાઉની પ્રાઇવસી પૉલિસીમાં કહેવાયું હતું કે, “તમારી પ્રાઇવસીનું સન્માન કરવું એ અમારા ડીએનએમાં છે. અમે વૉટ્સઍપ બનાવ્યું છે, ત્યારથી અમારું લક્ષ્ય છે કે અમે પ્રાઇવસીના સિદ્ધાંતોને ધ્યાનમાં રાખીને પોતાની સેવાઓનો વિસ્તાર કરીએ...” ચાર જાન્યુઆરી, 2021ના રોજ અપડેટ કરાયેલી નવી પ્રાઇવસી પૉલિસીમાં ‘પ્રાઇવસીના સન્માન’ પર ભાર આપતા આ શબ્દ ગાયબ થઈ ગયા છે. નવી પૉલિસી કંઈક આ પ્રકારે છે.“ અમારી પ્રાઇવસી પૉલિસીથી અમને ડેટા પ્રૅક્ટિસ સમજાવવામાં મદદ મળે છે. પોતાની પ્રાઇવસી પૉલિસી હેઠળ અમે જણાવી છીએ કે અમે આપની પાસેથી કઈ જાણકારીઓ ભેગી કરીએ છીએ અને તેની તમારા પર શી અસર પડે છે.” હવે વૉટ્સઍપે નવી પ્રાઇવસી પૉલિસીમાં ફેસબુક અને તેની સાથે જોડાયેલી કંપનીઓ સાથે પોતાના યુઝરોનો ડેટા શૅર કરવાન�� વાતનો સ્પષ્ટપણે ઉલ્લેખ કર્યો છે. નવી પ્રાઇવસી પૉલિસી પ્રમાણે શું થઈ શકે? Whats App ની નવી પ્રાઇવસી પૉલિસી પર કેમ ઉઠી રહ્યાં છે સવાલ? વૉટ્સઍપ પોતના યુઝરનો ઇન્ટરનેટ પ્રોટોકૉલ ઍડ્રસ ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ કે અન્ય કોઈ થર્ડ પાર્ટીને આપી શકે છે. વૉટ્સઍપ હવે તમારા ડિવાઇસથી બૅટરીલેવલ, સિગ્નલ સ્ટ્રૅન્થ, ઍપ વર્ઝન, બ્રાઉઝર સાથે જોડાયેલી જાણકારીઓ, ભાષા, ટાઇમ ઝોન, ફોન નંબર, મોબાઇલ અને ઇન્ટરનેટ સર્વિસ પ્રોવાઇડર કંપની જેવી જાણકારીઓ એકઠી કરશે. જૂની પ્રાઇવસી પૉલિસીમાં આ વાતનો ઉલ્લેખ નહોતો. જો આપ આપના મોબાઇલમાંથી માત્ર વૉટ્સઍપ ડિલીટ કરો છે અને ‘માય ઍકાઉન્ટ’ સેક્શનમાં જઈને ‘ઇન-ઍપ ડિલીટ’નો વિકલ્પ પસંદ ન કરો તો તમારો સંપૂર્ણ ડેટા વૉટ્સઍપ પાસે જ રહી જશે. એટલે કે ફોનમાંથી માત્ર વૉટ્સઍપ ડિલીટ કરવું જ પૂરતું નહીં હોય. નવી પ્રાઇવસી પૉલિસીમાં વૉટ્સઍપે સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે તેમનું મુખ્યાલય અને ડેટા સેન્ટર અમેરિકામાં હોવાના કારણે જરૂર પડ્યે યુઝરની તમામ ખાનગી જાણકારી ત્યાં ટ્રાન્સફર કરી શકાશે. માત્ર અમેરિકામાં જ નહીં પરંતુ જે દેશોમા વૉટ્સઍપ અને ફેસબુકની ઑફિસો છે, લોકોનો ડેટા ત્યાં મોકલી શકાય છે. નવી પૉલિસી પ્રમાણે ભલે તમે વૉટ્સઍપના લૉકેશન ફીચરનો ઉપયોગ ન કરો, તમારા આઈપી ઍડ્રસ, ફોન નંબર, દેશ અને શહેરની જાણકારી વૉટ્સઍપ પાસે રહેશે. જો આપ વૉટ્સઍપનું બિઝનેસ ઍકાઉન્ટ વાપરો છો તો તમારી જાણકારી ફેસબુક સહિત એ બિઝનેસ સાથે જોડાયેલા અન્ય પક્ષો સુધી પહોંચી શકે છે. વૉટ્સઍપે ભારતમાં પૅમેન્ટ સેવા શરૂ કરી દીધી છે અને આવી પરિસ્થિતિમાં જો આપ તેના પૅમેન્ટ ફીચરનો ઉપયોગ કરો છો તો વૉટ્સઍપ તમારી વધુ માહિતી એકઠી કરશે. જેમ કે, આપનું પૅમેન્ટ ઍકાઉન્ટ અને ટ્રાન્ઝેક્શન સાથે સંબંધિત જાણકારીઓ. માધવસિંહ સોલંકીનું નિધન : એ સીએમ જે કહેવાયા 27 ટકા અનામતના 'જનક' આ ફેરફારોને લઈને સચેત રહેવાની જરૂર છે? પવન દુગ્ગલનું માનવું છે કે વૉટ્સઍપની નવી પ્રાઇવેસી પૉલિસી યુઝરોને ‘આગના વમળ’માં ઢસડવા જેવી છે. શું આ તમામ ફેરફારોની તમારા રોજબરોજના જીવન પર કોઈ અસર થશે? શું આપ જે મૅસેજ, વીડિયો, ઑડિયો અને ડૉક્યુમેન્ટ વૉટ્સઍપ મારફતે એકબીજાને મોકલો છો, તેને લઈને તમારે સચેત થઈ જવું જોઈએ? આ અંગે જાણકારોનો શો મત છે? સાઇબર સુરક્ષા વિશેષજ્ઞ અને ‘વૉટ્સઍપ લૉ’ પુસ્તકના લેખક પવન દુગ્ગલનું માનવું છે કે વૉટ્સઍપની નવી પ્રાઇવસી પ��લિસી યુઝરોને ‘આગના વમળ’માં ઢસેડવા જેવી છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે કહ્યું, “વૉટ્સઍપની નવી પૉલિસી ન માત્ર ભારતીયોની પ્રાઇવસીનું હનન છે બલકે ભારત સરકારના કાયદાનું પણ ઉલ્લંઘન છે.” જો કે તેઓ એમ પણ કહે છે કે ભારતમાં હાલના કાયદા વૉટ્સઍપના નિયમો પર રોક લગાવવામાં સંપૂર્ણપણે કારગત નથી. તેમણે કહ્યું, “વૉટ્સઍપ જાણે છે કે ભારત તેના માટે કેટલી મોટું બજાર છે. સાથે જ વૉટ્સઍપ એ પણ જાણે છે કે ભારતમાં સાઇબર સુરક્ષા અને પ્રાઇવસી સાથે જોડાયેલા કડક કાયદાનો અભાવ છે.” તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્સ્ટન્ટ મૅસેજિંગ ઍપ વૉટ્સઍપ ભારતમાં તેના યુઝરો માટે પોતાની પ્રાઇવસી પૉલિસી અને શરતોમાં ફેરફાર કરી રહ્યું છે. +text: કેનેડાના વિદેશ મંત્રી ક્રિસ્ટિયા ફ્રિલૅન્ડે બીજી ઑગસ્ટે આ ટ્વીટ કર્યું હતું. એ બાદથી જ બન્ને દેશો વચ્ચેની હવાઈ સેવા બંધ કરી દેવાઈ છે અને રાજકીય સંકટ પણ સર્જાયું છે. ત્યારે એ સવાલ થવો પણ સ્વાભાવિક છે કે આખરે સમર બાદાવી કોણ છે, જેનાં કારણે બે દેશો વચ્ચે તણાવ સર્જાયો? કોણ છે સમર બાદાવી? 33 વર્ષનાં સમર બાદાવી એક અમેરિકન સમાજસેવિકા છે, જે મહિલા અધિકારો માટે કામ કરે છે. સમરને વર્ષ 2012માં ઇન્ટરનેશનલ વીમૅન ઑફ કરેજ ઍવૉર્ડ એનાયત કરાયો હતો. સમર બાદાવી એ મહિલા છે કે જે સાઉદી અરેબિયામાં મહિલાઓ પર પુરુષોની 'ગાર્ડિયનશિપ'નો વિરોધ કરે છે. સમરના ભાઈ રૈફ બાદાવીને પણ સાઉદીમાં ઇસ્લામની ટીકા કરવા બદલ જેલમાં ધકેલી દેવાયા હતા. ઇન્ટરનેટ પર ઇસ્લામની ટીકા કરવા બદલ વર્ષ 2014માં તેમને એક હજાર કોરડા મારવા અને દસ વર્ષની જેલની સજા સંભળાવાઈ હતી. કેનેડાના વિદેશ નીતિ વિભાગે સમરની મુક્તિ માટે ટ્વીટ કરીને લખ્યું, ''કેનેડિયન સિવિલ સૉસાયટી મહિલા અધિકારોની વાત કરનારાં સમાજસેવિકા સમર બાદાવીની ધરપકડને લઈને ચિંતિત છે." સાઉદીની પ્રતિક્રિયા સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રાલયે કેનેડાના ટ્વીટ પર તત્કાળ પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું, ''આ સાઉદીરાજનું અપમાન છે અને આ માટે આકરી પ્રતક્રિયાની જરૂર છે કે, જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ સાઉદી સાર્વભૌમત્વમાં હસ્તક્ષેપ કરવાની મુર્ખામી ના કરે.'' એ બાદ તુરંત જ સાઉદી સરકાર દ્વારા પ્રતિક્રિયા આવી અને કેનેડાના રાજદૂતને રિયાધને છોડવા માટે 24 કલાકનો સમય આપી દેવાયો. એટલું જ નહીં, સાઉદી સરકારે ઑટાવામાંથી પોતાના રાજદૂતને પણ પરત બોલાવી લીધા અને વેપાર તેમજ રોકાણ સંબંધિત પ્રતિબંધ પણ લગાવી દીધા. સાઉદી સરકારે કેનેડામાં રહેતા 15 હજાર સાઉદી યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓની શિષ્યવૃતિ પણ અટકાવી દીધી અને સાથે જ સાત હજાર પરિવારને બીજા દેશોમાં વસી જવાનો આદેશ પણ આપી દીધો. જોકે, બન્ને દેશો વચ્ચેનો વેપાર માત્ર ત્રણ હજાર અમેરિકન ડૉલર્સનો જ છે, પણ સાઉદી અરેબિયા અને કેનેડા વચ્ચે સૈન્ય ટ્રકને લઈને એક કરાર પર પણ વાતચીત ચાલી રહી હતી. જે અંતર્ગત 15,000 મિલિયન અમેરિકન ડૉલરના બદલામાં કેનેડા આરબ રાષ્ટ્રને આર્મ્ડ ટ્રક વેચવાનું હતું. કેનેડાના ઇતિહાસમાં સૈન્ય ઉત્પાદન સંબંધિત આ સૌથી મોટો સોદો હતો, જેના થકી ત્રણ હજાર નવી નોકરીની તકો ઊભી થઈ હોત. જોકે, બન્ને દેશો વચ્ચેનો તણાવ જોતા આ કરારનું ભવિષ્ય હવે ધૂંધળું જણાઈ રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "રૈફ બાદાવીનાં બહેન સમર બાદાવીને સાઉદી અરેબિયામાં કેદ કરી દેવાયાં છે અને અમે ભારે ચિંતિત છીએ. આ કપરા સમયમાં કેનેડા બાદાવી પરિવાર સાથે ઊભું છે અને અમે રૈફ તેમ જ સમર બાદાવીને મુક્ત કરવાની માગ કરીએ છીએ." +text: ત્રણ જાન્યુઆરીએ તેમને સજા સંભળાવવામાં આવશે. સીબીઆઈની વિશેષ કોર્ટે આ મહત્ત્વનો ચુકાદો આપ્યો છે. લાલુ સિવાય આ મામલામાં બિહારના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી ડૉક્ટર જગન્નાથ મિશ્રા સહિત 22 લોકો આરોપી હતા. કોર્ટે ડૉક્ટર જગન્નાથ મિશ્રાને નિર્દોષ જાહેર કર્યા છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: 1991થી 1994ની વચ્ચે દેવઘરની સરકારી તિજોરીમાંથી 85 લાખ રૂપિયાનાં ઘોટાળાના કેસમાં તેમને દોષી માનવામાં આવ્યા છે. શરૂઆતમાં આ કેસમાં 34 લોકો પર આરોપ ઘડાયા હતા. પરંતુ એમાંથી 11 લોકોના કેસની સુનવણી દરમિયાન જ મૃત્યુ થઈ ગયા હતા. સીબીઆઈની વિશેષ અદાલતના ન્યાયાધીશ શિવપાલ સિંહે 13 ડિસેમ્બરે આ કેસની તમામ દલીલો સાંભળી લીધી હતી. કોર્ટના ચુકાદા સમયે લાલુની સાથે એમના પુત્ર અને બિહારના પૂર્વ ઉપમુખ્યમંત્રી તેજસ્વી યાદવ, પૂર્વ મંત્રી અબ્દુલ બારી સિદ્દીકી સહિત આરજેડીના ઘણા નેતા પણ કોર્ટરૂમમાં હાજર હતા. લાલુ પર અન્ય ઘોટાળાના પણ આરોપ ઓક્ટોબર 2013માં લાલુ યાદવને એ મામલામાં દોષી માનવામાં આવ્યા હતા. આ મામલો 37 કરોડ રૂપિયાના ઘોટાળાનો હતો. કોર્ટના આ ચુકાદાના કારણે લાલુને લોકસભા સાંસદના પદ પર અયોગ્ય ઠરાવવામાં આવ્યા હતા. સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી જામીન મળતા પહેલા લાલુને આ મામલે બે વર્ષ માટે જેલમાં પણ રહેવું પડ્યું હતું. 2014માં ઝારખંડ કોર્ટે લાલુ યાદવ અને અન્ય લોકોને રાહત આપતા અપરાધિક ષડયંત્રનો મામલો પાછો ખેંચી લીધો હતો. કોર્ટના કહેવા પ્રમાણે જે વ્યક્તિને જે મામલામાં એક વાર દોષી ગણાવામાં આવ્યા હોય એ જ કેસમાં એની ફરીથી તપાસ ના કરી શકાય. લાલુ પ્રસાદ યાદવ અન્ય ઘોટાળાઓના પણ આરોપી છે. એમના પર નકલી દવા અને પશુઓના ચારામાં 900 કરોડના કૌભાંડનો આરોપ છે. સીબીઆઈએ આ મામલાની તપાસ 1996માં શરૂ કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિહારના બહુ ચર્ચિત ઘાસચારા કૌભાંડમાં બિહારના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી લાલુ પ્રસાદ યાદવને રાંચીની સીબીઆઈની વિશેષ કોર્ટે દોષિત જાહેર કર્યા છે. લાલુ પ્રસાદ યાદવને કસ્ટડીમાં લઈ લેવામાં આવ્યા છે. +text: અલ્પેશ ઠાકોર તો કોંગ્રેસમાં જોડાઇ ગયા છે. હાર્દિક અને જિગ્નેશનો કોંગ્રેસ તરફી ઝુકાવ પણ ચર્ચામાં છે. ત્યારે આ ત્રણેય યુવા નેતાઓના કોંગ્રેસ તરફી વલણથી ભાજપને કેવી મુશ્કેલી પડશે? બીબીસી ગુજરાતીએ 'કહાસુની' અંતર્ગત આ અંગે લોકોનો મત જાણવા પ્રયાસ કર્યો હતો. શું કહી રહ્યાં છે લોકો? અરવિંદ વેકરીયા નામના યુઝરનું કહેવું છે કે ''ભાજપને 100% મુશ્કેલી પડશે. 1 લાખ ટકા મુશ્કેલી પડશે. 1 કરોડ ટકા મુશ્કેલી પડશે.'' પટેલ ધનસુખનું કહેવું છે, ''કોંગ્રેસ પાસે કોઈ સારો નેતા નથી અને એટલે જ તેને આ ત્રણેયની જરૂર પડી છે.'' મુક્તેશ કે. જાનીનું કહેવું છે, ''આ ત્રણેય (હાર્દિક, અલ્પેશ અને જિગ્નેશ) ગુજરાતની બહુમતી જનતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. તેમનો કોંગ્રેસ તરફી ઝુકાવ ભાજપ માટે મુશ્કેલી સર્જશે.'' પિયુષ કુંડલિયાનું માનવું છે, ''જો આ ત્રણેયએ કોંગ્રેસ તરફી ઝુકાવ ના બતાવ્યો હોત તો ચોક્કસથી ભાજપને મુશ્કેલી પડત.'' તેમના મતે યુવા નેતાઓના આ વલણનો ફાયદો અમિત શાહ ઉઠાવશે. હેતલ રાજપૂતનું માનવું છે, ''લોકો હવે જાણી ગયા છે કે ત્રણેયના પ્રદર્શનો પાછળ કોણ હતું.'' સદાનંદ ગિરિનું કહેવું છે, ''લોકો હવે કોંગ્રેસને સમજી ચૂક્યા છે.'' રાજ રામાણીના મતે ''આ ત્રણેય નેતાને કારણે ભાજપને ફાયદો થશે કારણ કે બધી જ જ્ઞાતિઓ ભાજપ તરફી થઈ ગઈ છે.'' વિક્રમ ગઢવીનું માનવું છે કે, ''આમ કરીને કોંગ્રેસ જાતિવાદને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.'' 'ગુજરાત બાયો' નામના યુઝર મતોનું ગણિત સમજાવતા કહે છે કે, તો આ દરમિયાન ચિરાગ ગામિત ભાજપ પર મતોના ધ્રૂવીકરણનો આરોપ લગાવતા કહે છે કે, તમે અમને ફેસબુક, ઇ��્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ વખતની ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપને કોંગ્રેસ ઉપરાંત હાર્દિક પટેલ, અલ્પેશ ઠાકર અને જિગ્નેશ મેવાણી તરફથી પણ ટક્કર અપાઈ રહી છે. +text: પ્રિયંકા ગાંધી આજે ઉત્તર પ્રદેશની રાજધાની લખનૌમાં 15 કિમી લાંબો રોડ શો કરશે. જેમાં તેમની સાથે રાહુલ ગાંધી પણ હશે. ઉત્તર પ્રદેશની રાજનીતિમાં સાવ હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલી કૉંગ્રેસને સજીવન કરવાની ખૂબ જ મહત્ત્વની જવાબદારી પ્રિયંકા ગાંધી સંભાળવા જઈ રહ્યાં છે. પ્રિયંકા ગાંધીએ અત્યાર સુધી પરિવારની બેઠકો ગણાતી અમેઠી અને રાયબરેલી સુધી જ પોતાને સીમિત રાખ્યાં હતાં. હવે સમગ્ર પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશની જવાબદારી તેમના શિરે આવી છે. કૉંગ્રેસી કાર્યકરોમાં લાંબા સમયથી માગ હતી કે પ્રિયંકા ગાંધીને સક્રિય રાજકારણમાં લાવવામાં આવે. એકલા હાથે ચૂંટણી લડવાનો પડકાર પ્રિયંકા સામે સૌથી મોટો પડકાર એકલા ચાલવાનો છે. સમાજવાદી પાર્ટી અને બહુજન સમાજ પાર્ટીએ ગઠબંધન કરી કૉંગ્રેસને બાકાત ગણતા એ હવે નિશ્ચિત થઈ ગયું છે કે કૉંગ્રેસ ઉત્તર પ્રદેશમાં એકલે હાથે ચૂંટણી લડશે. ગત લોકસભામાં અમેઠી અને રાયબરેલી એમ ફકત બે જ બેઠકો મેળવી શકનાર કૉંગ્રેસ 2019માં સાવ એકલી છે. 2009માં છેલ્લાં 20 વર્ષમાં સૌથી વધારે વોટ શૅર 18.25 ટકા સાથે કૉંગ્રેસે ઉત્તર પ્રદેશમાં 21 બેઠકો જીતી હતી. જોકે, 2014માં મોદીની લહેર સામે કૉંગ્રેસનો વોટ શૅર 7.53 ટકા થઈ ગયો હતો. ઉત્તર પ્રદેશમાં ગઠબંધનની રાજનીતિ નારાજ સમર્થકો અન્ય પક્ષો તરફ વળી ગયા હતા. કૉંગ્રેસને 2009ના 21 બેઠકોના મુકામ સુધી લઈ જવી હોય તો પ્રિયંકા ગાંધીએ માયાવતી-અખિલેશની જોડીની સમાંતર નવી રાજકીય રેખા દોરવી પડશે. 2012માં ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભામાં કૉંગ્રેસની 28 બેઠકો હતી. 2017માં યોજાયેલા ઉત્તર પ્રદેશની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસને ફકત સાત બેઠકો મળી હતી. આની સામે પ્રિયંકા ગાંધીએ જેની જવાબદારી લીધી છે તે પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશમાં ભાજપે 60 બેઠકો મેળવી હતી. આ જોતાં કૉંગ્રેસની કાર્યકરોની કેડર વિખરાઈ ગઈ છે અને ભાજપની કેડર મજબૂત થઈ છે એ સ્પષ્ટ દેખાય છે. આમ, પ્રિયંકા સામે વિખરાયેલી કેડરને પાછી લાવવાનો અને એમનામાં જીતનો ઉત્સાહ રેડવાનો મોટો પડકાર છે. રૉબર્ટ વાડ્રાનો કેસ અને પરિવારવાદ તાજેતરમાં જ મની લૉન્ડરિંગના મામલામાં રૉબર્ટ વાડ્રાની પૂછપરછ થઈ હતી. જેમાં પ્રિયંકા ગાંધી તેમને ઈડીની ઑફિસ સુધી મૂકવા ગયાં હતાં. પ્રિયંકા ગાંધીને ઇન્દિરા ગાંધી સાથે મળતા ચહેરાનો લાભ મળે એવી વાતો ચર્ચાઈ રહી છે ત્યારે પતિની અટકને લીધે થઈ રહેલાં નૂકસાનને ખાળવાનો પડકાર પણ સામે ઊભો છે. એક તરફ પ્રિયંકા ગાંધીએ રાજકારણમાં સક્રિય થવાની શરૂઆત કરી છે અને બીજી તરફ એમના પતિ રૉબર્ટ વાડ્રાની ઍન્ફૉર્સમૅન્ટ ડિરેકટર દ્વારા સઘન પૂછપરછ થઈ રહી છે. લોકસભાની ચૂંટણી અગાઉ રૉબર્ટ વાડ્રા કેસમાં નવો વળાંક આવે તો એ પડકારનો સામનો પ્રિયંકા ગાંધી કઈ રીતે કરશે એ પણ જોવું મહત્ત્વનું રહેશે. વાડ્રા અટક સિવાય કૉંગ્રેસ પર પરિવારવાદની રાજનીતિનો આક્ષેપ પણ વિરોધપક્ષ કરતો રહે છે. પ્રિયંકાની સત્તાવાર એન્ટ્રીની જાહેરાત થઈ ત્યારે પણ ભાજપ તરફથી આ જ પ્રતિક્રિયા પ્રથમ આવી હતી. જે રીતે વડા પ્રધાન મોદી દેશમાં કૉંગ્રેસ મુક્ત ભારત અને પરિવારવાદની વાત કરી રહ્યા છે તે જોતા ચૂંટણીમાં આ મુદ્દો એમની સામે આવશે જ એ ચોક્કસ છે. પૂર્વાંચલ ભાજપનો ગઢ પ્રિયંકા ગાંધીને જે જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે એ પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશ ભાજપનો ગઢ ગણાય છે. 24 જિલ્લાઓમાં ફેલાયેલો આ વિસ્તાર ખૂબ મોટો છે અને લોકસભાની ચૂંટણી હવે અઘોષિત રીતે પણ બહુ દૂર નથી. એક જમાનામાં આ વિસ્તાર કૉંગ્રેસની મહત્ત્વની બેઠકોનો વિસ્તાર ગણાતો હતો. 2009માં કૉંગ્રેસને જે 21 બેઠકો ઉત્તર પ્રદેશમાંથી મળી હતી એમાં 13 બેઠકો આ વિસ્તારમાંથી મળી હતી. રાયબરેલી, અમેઠી, સુલતાનપુર, ફૂલપુર, અલાહાબાદ, વારાણસી, ચંદોલી અને ગોરખપુર જેવી મહત્ત્વની બેઠકો ધરાવતા આ વિસ્તારમાં 2014માં બે બેઠકો સિવાય કૉંગ્રેસ બધે જ સાફ થઈ ગઈ હતી અને ભાજપની આ મોટી સફળતા હતી. 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી સુધીમાં ઘણાં પરિમાણો બદલાઈ ગયાં છે. પ્રિયંકાની સામે ભાજપના બે દિગ્ગજ નેતા યોગી આદિત્યનાથ ગોરખપુરની બેઠક હવે મુખ્ય મંત્રીની બેઠક બની ગઈ છે અને વારાણસી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની બેઠક બની ગઈ છે. આમ, દેશના સૌથી મોટા રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી સામે અને દેશના હાલમાં સૌથી આક્રમક તેમજ લોકપ્રિય ગણાતા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સામે પ્રિયંકાનો સીધો મુકાબલો છે. સવર્ણ અનામત સવર્ણ મતદારો ઉત્તર પ્રદેશમા નિર્ણાયક બને છે. પ્રિયંકા ગાંધી જે પૂર્વ વિસ્તારની જવાબદારી સંભાળી રહ્યા છે ત્યાં દલિત અને મુસલમાનો ઉપરાંત બ્રાહ્મણોની સંખ્યા વધારે છે. લોકસભાની ચૂંટણી અગાઉ નરેન્દ્ર મોદીએ સર્વણોને દસ ટકા અનામતનો લાભ આપીન�� એક મોટો રાજકીય દાવ ખેલ્યો છે. વળી, યોગીનું આક્રમક હિંદુત્વ પણ ભાજપની સાથે છે ત્યારે દલિતો, મુસલમાનો અને સવર્ણ મતદારોને કૉંગ્રેસ તરફ વાળવા એ પ્રિયંકા ગાંધી માટે પડકાર છે. 2014માં બ્રાહ્મણ, રાજપૂત, વૈશ્ય અને જાટ મતદાતાઓના કુલ મતો પૈકી 70 ટકા મતો ભાજપને મળ્યા હતા અને કૉંગ્રેસ બીજે ક્રમે હતી. સવર્ણ અનામતના બદલાયેલા સંજોગોમાં જો આ મતદાતાઓ ભાજપ તરફ ક્લિન સ્વિપ કરે તો કૉંગ્રેસ માટે મુશ્કેલી થઈ શકે છે. દલિતો અને મુસલમાનોને સાથે રાખવા અને સવર્ણ મતદારોને નારાજ ન કરવા એ મોટો પડકાર છે. સપા-બસપાની જોડી અને માયાવતીનું સોશિયલ એન્જિનીયરીંગ જેવી રીતે 2019 કૉંગ્રેસ માટે ઉત્તર પ્રદેશમાં અસ્તિત્વનો સવાલ છે એ જ રીતે 2014માં મોદી લહેર સામે પરાસ્ત થયેલ સમાજવાદી પાર્ટી અને માયાવતી માટે પણ એ અસ્તિત્વનો સવાલ છે. ખાસ કરીને માયાવતીનો ઉત્તર પ્રદેશની રાજનીતિમાં જે રીતે રકાસ થયો છે એ જોતાં પ્રિયંકા માટે સીધી રીતે લડાઈ ત્રણ બળિયાઓ સામે છે. અગાઉ સોશિયલ એન્જિનિયરીંગની રણનીતિથી ઉત્તર પ્રદેશમાં પ્રભાવક બનાનારા માયાવતી આ લોકસભામાં સ્વાભાવિક પણે જ ફકત દલિત ઓળખની રાજનીતિ નહીં કરે. જે રીતે માયાવતીએ ભીમ આર્મીના ચંદ્રશેખર અને ગુજરાતના વડગામના ધારાસભ્ય તેમજ દલિત નેતા જિજ્ઞેશ મેવાણી સાથે અંતર જાળવી રાખ્યું છે અને એક સમયના કટ્ટર હરીફ એવી સમાજવાદી પાર્ટી સાથે જોડાણ કર્યુ છે. એ સ્પષ્ટ સંકેત છે કે તેઓ ફરી એક વાર સોશિયલ એન્જિનિયરીંગનો દાવ અજમાવશે. સપા-બસપાની જોડીએ અમેઠી અને રાયબરેલી બેઠકો છોડીને ગઠબંધન કર્યુ છે. તો સામે, રાહુલ ગાંધી પણ અખિલેશ-માયાવતી સામે સીધું આક્રમણ નથી કરી રહ્યા. આમ મગનું નામ મરી પાડ્યા વિના પ્રિયંકા ગાંધી કઈ રીતે સપા-બસપાની જોડીનો મુકાબલો કરશે એ ખૂબ મોટો પડકાર છે. ગત લોકસભામાં નરેન્દ્ર મોદીની ઓબીસી તરીકે ઓળખની રાજનીતિ સામે આવી હતી. આ સંજોગોમાં માયાવતીનું સમર્થન કરનારા દલિતો અને અખિલેશના સમર્થક એવા યાદવોને પોતાની તરફ વાળવા એ મોટો પડકાર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી પહેલાં કૉંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધીએ રજૂ કરેલા ટ્રમ્પ કાર્ડ તરીકે પ્રિયંકા ગાંધી આજથી ઉત્તર પ્રદેશની રાજનીતિમાં વિધીસર પ્રવેશી રહ્યાં છે. +text: તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ (ટીએમસી)નાં નેતા મમતા બેનર્જીના આમંત્રણ પર એકત્ર થયેલા વિપક્ષી દળોના નેતાઓએ એક સૂરમાં કહ્યું કે તેઓ 'મોદીથી દેશને બચાવવા માટે એકજૂથ' થયા છે પરંતુ ધ્યાનથી જોતાં ખબર પડે છે કે આ ગઠબંધન નહીં, કંઈક બીજું જ છે. આ ગઠબંધન એટલે નથી કેમ કે મોટાભાગના રાજ્યોમાં આ પક્ષો ભેગા થઈને ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. તેને નામ આપવામાં આવી રહ્યું છે મહાગઠબંધનનું. ખરેખર આ એ ક્ષેત્રીય દળોનો સમૂહ છે જે 2019માં ભાજપને બહુમત ન મળે એ હાલતમાં સહિયારી સરકાર બનાવવાની તૈયારીમાં છે. એટલે જો કોઈ ગઠબંધન થશે તો એ ચૂંટણીનાં પરિણામો આવી ગયા બાદ થશે. 'જેની જેટલી શક્તિ, સત્તામાં તેની એટલી ભાગીદારી'ના હિસાબે 2019નાં પરિણામો આવ્યાં પછી ભાજપ વિરોધી સરકાર બનાવવાનો પ્રયત્ન થશે તો એ સ્થિતિમાં એકત્ર થઈને લડવા માટે બેઠકોની વહેંચણીનું સમાધાન કેવી રીતે થઈ શકશે, કોઈ પણ પાર્ટી ઓછી બેઠકો પર ચૂંટણી લડવા માટે તૈયાર નથી. ભારતે ઘણા બધા વિચિત્ર ગઠબંધન જોયાં છે પરંતુ આ એક હાઇબ્રીડ એલાયન્સ છે જેનો કોઈ નેતા તો દૂર, સંયોજક પણ નથી. તમામ એ આશાએ ચૂંટણી લડી રહ્યા છે કે તેઓ કિંગ અથવા કિંગમેકર બનશે. અસલી રાજકારણ તો હજુ શરૂ પણ થયું નથી. મંચ પર એક-બીજાનો હાથ પકડીને ઊભેલા ભાજપ વિરોધી નેતા એકતાની તસવીર રજૂ કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે પરંતુ તેમની પરસ્પર ટક્કર, મન-ભેદ અને રાજકીય હોડની કથાઓ કોઈથી છૂપી નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જો ભાજપ વિરુદ્ધ કોઈ સાચી એકતા હોત તો દરેક સંસદીય બેઠક પર ભાજપ વિરુદ્ધ એક સહિયારો ઉમેદવાર ઉતારવાનો સાહસિક નિર્ણય લેવાયો હોત. જ્યાં આ અભૂતપૂર્વ કહેવામાં આવતી એકતાનું પ્રદર્શન થયું, ત્યાંથી જ જોવાનું શરૂ કરો. આ કેવી 'મોદી વિરોધી એકતા' છે જેમાં ડાબેરીઓ સામેલ નથી, બંગાળમાં દાયકાઓ સુધી કૉમ્યુનિસ્ટોનું રાજ રહ્યું, પરંતુ તેમના માટે એ નક્કી કરવું સંભવ નથી થઈ રહ્યું કે તેમનો મોટો રાજકીય દુશ્મન તૃણમૂલ છે કે ભાજપ. આ જ કારણ છે કે ડાબેરીઓ 'યૂનાઇટેડ ઇન્ડિયા'માં સામેલ ન થયા. 42 સંસદીય બેઠકો વાળા પશ્ચિમ બંગાળમાં જ્યાં ભાજપ સતત પોતાના પગ પસારવાના પ્રયત્નમાં લાગેલો છે, લગભગ નક્કી છે કે મુકાબલો સીધો નહીં, પણ ચોતરફી થશે. લગભગ એટલે કે કૉંગ્રેસ અને ડાબેરી પાર્ટીઓ અથવા ટીએમસી અને કૉંગ્રેસ વચ્ચે કોઈ તાલમેલ થઈ જાય પરંતુ એવી કોઈ હિલચાલ દેખાઈ રહી નથી. આ જ રીતે કેરળમાં કૉંગ્રેસ અને ડાબેરી પક્ષોની વચ્ચે સમાધાનની કોઈ શક્યતા નથી. બંને વચ્ચે કાયમથી સીધી ટક્કર થતી આવી છે અને હવે ભાજપ ત્યાં પગ પેસારો કરવા પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. મમતા બેનર્જીના આ આયોજનને લોકો વડા પ્રધાન પદની તેમની સંભવિત દાવેદારી સાથે જોડીને જોઈ રહ્યા છે. હાથમાં હાથ મિલાવીને પડાવવામાં આવેલા ફોટાઓમાં બે ચહેરા ના દેખાયા, માયાવતી અને રાહુલ ગાંધી. કારણ કે બંને ભાજપ વિરોધી ગઠબંધનની સરકાર બને તો એ સ્થિતિમાં વડા પ્રધાન પદની આશા સેવીને બેઠા છે. કૉંગ્રેસ અને બહુજન સમાજ પાર્ટીએ પોતાના પ્રતિનિધિઓને મોકલ્યા તો હતા પણ મુખ્ય નેતાઓની ગેર-હાજરીના રાજકીય અર્થો છે. કર્ણાટકમાં એચ. ડી. કુમારસ્વામીના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં પણ વિપક્ષી દળોએ ગજબની એકતા બતાવી હતી, માયાવતી અને સોનિયાએ કેવી રીતે એકબીજાની સાથે ફોટો પડાવ્યો હતો. પરંતુ, ઉત્તર પ્રદેશમાં બેઠકોની વહેંચણીની બાબતમાં એ એકતા અલોપ થઈ ગઈ. કૉંગ્રેસ સપા-બસપાના ગઠબંધનની બહાર છે. દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલ યૂનાઈટેડ ઇન્ડિયાના મંચ પર હાજર હતા. બે જ દિવસ પહેલાં કૉંગ્રેસ અને આમ આદમી પાર્ટીની વચ્ચે કોઈ પ્રકારના ગઠબંધનની સંભાવના સમાપ્ત થઈ ગઈ હતી, જયારે બંને પાર્ટીઓએ એની સ્પષ્ટ ના કહી દીધી. આવું જ પંજાબ અને હરિયાણામાં પણ થશે જ્યાં કૉંગ્રેસ અને આપ સાથે આવી શકે એમ હતાં પરંતુ નહીં આવે. આંધ્ર પ્રદેશ અને તેલંગણામાં કુલ 42 સંસદીય બેઠકો છે. તેલંગણાના વિધાનસભા ચૂંટણી કૉંગ્રેસ અને તેલુગુ દેશમ(ટીડીપી) મળીને લડ્યા હતા પરંતુ ખરાબ રીતે હાર્યા હતા. લોકસભા ચૂંટણીમાં બેઠકોની વહેંચણીનું કોઈ સમાધાન આ બંને રાજ્યોમાં થતું દેખાતું નથી. મમતા બેનર્જીના મંચ પર ટીડીપીના નેતા ચંદ્રબાબૂ નાયડૂ તો હતા પરંતુ વિપક્ષી એકતાના એજન્ડાની સાથે મમતા સાથે ઘણી વાર મુલાકાત કરી ચૂકેલા તેલંગણા રાષ્ટ્ર સમિતિ(ટીઆરએસ)ના નેતા ચંદ્રશેખર રાવ આ આયોજનથી દૂર જ રહ્યા. વિપક્ષી એકતાની વાત હવા-હવાઈ છે. તેને તમે 20 સંસદીય બેઠકો વાળા રાજ્ય ઓડિશાથી પણ સમજી શકો છો જ્યાં કૉંગ્રેસ અને બીજૂ જનતા દળ(બીજેડી) અલગ-અલગ ચૂંટણી લડશે. ભાજપે રાજ્યમાં ઘણી તાકાત વાપરી છે. જો ખરેખર ભાજપને અટકાવવાની દાનત હોત તો કૉંગ્રેસ-બીજેડીની વચ્ચે તાલમેલ થઈ શકે એમ હતું પરંતુ એવું થઈ રહ્યું નથી. ભાજપના નેતૃત્વવાળા ગઠબંધનના હાલ આમ તો એનડીએની હાલત જોવા જેવી છે. ટીડીપીએ સ્પેશિયલ સ્ટેટસના નામે ગઠબંધન છોડ્યું, હવે જેને વિપક્ષી ગઠબંધન કહેવામાં આવી રહ્યું છે એનો ભાગ બની ગઈ છે. નાગરિકતાના કાયદા પર મચેલા હોબાળા પછી અસમ ગણ પ���િષદ(એજીપી)એ ભાજપનો સાથ છોડી દીધો છે. ગઠબંધનના ભાગીદાર જનતા દળ યૂનાઇટેડ(જેડીયૂ)એ કાયદા વિરુદ્ધ વોટ આપવા ઉપરાંત હવે પાર્ટી પોતાના પ્રતિનિધિઓને ભાજપ વિરોધી પ્રદર્શનોમાં ભાગ લેવા મોકલી રહી છે. શિવસેનાના ઉદ્ધવ ઠાકરે અને સંજય રાઉત દરરોજ મોદી અને અમિત શાહની વિરુદ્ધ વિપક્ષ સાથે પણ કડવી ભાષા બોલે છે. આ જ રીતે ઉત્તર પ્રદેશની નાની પાર્ટીઓએ પણ ભાજપ સાથે પોતાની નારાજગી છૂપાવવાની છોડી દીધી છે અને ખુલીને પોતાની ઉપેક્ષાની વાત કહી રહ્યા છે. તો સરવાળે, અસલ વાત એ જ છે કે રાજકારણમાં કોઈ કાયમી દોસ્ત કે દુશ્મન નથી હોતા, રાજકીય ફાયદા અથવા જોખમ જ અસલી વસ્તુ છે જેની ઉપર દરેક નેતાની નજર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજકારણમાં કોઈ કાયમી મિત્ર કે દુશ્મન નથી હોતા તેની ઝલક શનિવારે ફરી એક વાર કોલકાતામાં દેખાઈ. +text: વિકાસ દુબે વિકાસ દુબેની ઉજ્જૈનથી મધ્ય પ્રદેશ પોલીસ દ્વારા ધરપકડ કરી લેવાઈ છે. માર્યા ગયેલાઓમાં બિલ્હોરના પોલીસ ક્ષેત્ર અધિકારી દેવેન્દ્ર મિશ્ર અને એસઓ શિવરાજપુર મહેશ યાદવ પણ સામેલ છે. વિકાસ દુબેની ધરપકડ કરવા માટે આ ટીમ ગઈ હતી. વિકાસ ઉપર ન માત્ર ગુનાઓના ગંભીર આરોપ છે પણ સાથે જ ડઝનબંધ કેસ પણ નોંધાયેલા છે. રાજકીય પક્ષોમાં પણ વિકાસ દુબેની ખાસ્સી પહોંચ હોવાનું કહેવાય છે. કાનપુરના ચૌબેપુર થાણામાં વિકાસ દુબે વિરુદ્ધ કુલ આઠ કેસ નોંધાયેલા છે, જેમાં હત્યા અને હત્યાની કોશિશ જેવા અનેક ગંભીર કેસ પણ સામેલ છે. કાનપુરના પોલીસ મહાનિરીક્ષક મોહિત અગ્રવાલે બીબીસીને જણાવ્યું કે જે મામલામાં પોલીસ વિકાસ દુબેને ત્યાં પગેરું દબાવતી ગઈ હતી તે પણ હત્યાથી જોડાયેલો હતો અને વિકાસ દુબેનું એમાં પણ નામ છે. ચૌબેપુર થાણામાં નોંધાયેલા કેસના આધારે કહી શકાય છે કે પાછલા લગભગ ત્રણ દાયકાઓથી અપરાધની દુનિયા સાથે વિકાસ દુબેનું નામ જોડાયેલું છે. અનેકવાર વિકાસ દુબેની ધરપકડ પણ થઈ પરંતુ અત્યાર સુધી કોઈ પણ કેસમાં સજા થઈ નથી. પોલીસ સ્ટેશનમાં ઘૂસી મર્ડર કાનપુરમાં સ્થાનીય પત્રકાર પ્રવીણ મહોતા જણાવે છે, "વર્ષ 2001માં વિકાસ દુબે પર થાણાની અંદર ઘૂસી ભાજપના નેતા અને રાજ્યમંત્રીનો દરજ્જો ધરાવતા સંતોષ શુક્લાની હત્યા કરવાનો આરોપ લાગ્યો." "સંતોષ શુક્લાની હત્યા એક હાઈપ્રોફાઈલ હત્યા હતી. આટલી મોટી ઘટના હોવા છતાં પણ કોઈપણ પોલીસકર્મીએ વિકાસ વિરુદ્ધ જુબાની ન ��પી. કોર્ટમાં વિકાસ દુબે વિરુદ્ધ કોઈ સાક્ષી રજૂ ન કરી શકાયો જેથી એને એને છોડી મૂકવામાં આવ્યો." આ ઉપરાંત વર્ષ 2000માં કાનપુરના શિવલી થાણા ક્ષેત્ર સ્થિત તારાચંદ ઇન્ટર કૉલેજના સહાયક પ્રબંધક સિદ્ધેશ્વર પાંડેયની હત્યાના આ મામલામાં પણ વિકાસ દુબેનું નામ આવ્યું હતું. પોલીસ ફરિયાદ મુજબ વર્ષ 2000માં વિકાસ દુબે ઉપર રામબાબુ યાદવની હત્યાના મામલામાં ષડયંત્ર રચવાનો આરોપ પણ લાગ્યો હતો. કહેવાય છે કે આ ષડયંત્ર વિકાસે જેલમાંથી જ રચ્યું હતું. વર્ષ 2004માં કેબલના એક ધંધાર્થીની હત્યામાં પણ વિકાસ દુબેનું નામ સામે આવ્યું હતું. પોલીસના અનુસાર આમાંથી અનેક મામલાઓમાં વિકાસ દુબે જેલ થઈ છે પરંતુ સતત જામીન પર છૂટી જાય છે. વર્ષ 2013માં પણ વિકાસ દુબેનું નામ હત્યાના એક કેસમાં સામે આવ્યું હતું એટલું નહીં વર્ષ 2018માં વિકાસ દુબે પર પોતાના પિતરાઈ ભાઈ અનુરાગ પર પણ જીવલેણ હુમલો કરવાનો આરોપ લાગ્યો હતો. જેમાં અનુરાગનાં પત્નીએ વિકાસ સહિત ચાર લોકો વિરુદ્ધ એફઆઇઆર નોંધાવી હતી. દરેક પૉલિટિકલ પાર્ટીમાં પહોંચ પ્રવીણ મહોતા જણાવે છે, "દરેક રાજકીય પક્ષમાં વિકાસ દુબેની પહોંચ છે અને આ જ કારણ છે કે આજ સુધી એને પકડી નથી શકાયો. પકડવામાં આવે તો પણ કેટલાક દિવસોમાં જેલમાંથી બહાર આવી જાય છે." વિકાસ દુબેનું ગામ કાનપુરમાં બિઠુરનાં શીવલી થાણા ક્ષેત્રનું બિકરુ છે. ગામનું આ ઘર કિલ્લા જેવું બનાવી રાખ્યું છે અને વિકાસ દુબેની મરજી વગર ઘરની અંદર કોઈ જઈ શકતું નથી એમ સ્થાનિક લોકોનું કહેવું છે. સ્થાનિકોનું કહેવું છે કે વર્ષ 2002માં જ્યારે રાજ્યમાં બહુજન સમાજ પાર્ટીની સરકાર હતી તે સમયે વિકાસ દુબેના નામનો સિક્કો ચાલતો હતો. બિકરુ ગામના જ રહેવાસી એક શખ્સ પોતાનું નામ ન જણાવવાની શરતે કહે છે કે આ દરમિયાન વિકાસે ન માત્ર ગુનાની દુનિયામાં પોતાનો દબદબો બનાવ્યો પણ સાથે જ પૈસા પણ ખૂબ બનાવ્યાં. ચૌબેપુર થાણામાં નોંધાયેલા તમામ મામલાઓ ગેરકાયદે રીતોથી જમીનના ખરીદ-વેચાણ સાથે પણ જોડાયેલા છે. આના જ દમ પર વિકાસ દુબેએ ગેરકાયદે કરોડો રૂપિયાની સંપત્તિ બનાવી છે. બિઠુરમાં જ એમની કેટલાક શાળા-કૉલેજો પણ ચાલે છે. બિકરુ ગામના લોકો જણાવે છે કે ન માત્ર પોતાના ગામમાં, પણ સાથે જ આજુ-બાજુના ગામોમાં પણ વિકાસનો દબદબો છે. જિલ્લા પંચાયત અને અનેક ગામોના ગ્રામ પ્રધાનની ચૂંટણીમાં વિકાસ દુબેની પસંદ અને નાપસંદ ઘણું વજન રાખે છે. કિલ્લા જેવું ઘર વિકાસ દુબેનું કિલ્લા જેવું ઘર ગામના એક વડીલ જણાવે છે, "બિકરુ ગામમાં પાછલા 15 વર્ષોથી તે નિર્વિરોધ પ્રધાન બની રહ્યા છે. જ્યારે કે વિકાસ દુબેના પરિવારના જ લોકો પાછલા 15 વર્ષોથી જિલ્લા પંચાયતના સભ્યની ચૂંટણી જીતતા આવ્યા છે. ગામવાસીઓ પ્રમાણે વિકાસ દુબેના પિતા ખેડૂત છે અને તેઓ કુલ ત્રણ ભાઈઓ છે. જેમાંથી એક ભાઈની લગભગ 8 વર્ષ પહેલાં હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી. ભાઈઓમાં વિકાસ દુબે સૌથી મોટા છે. વિકાસનાં પત્ની ઋચા દુબે હાલ જિલ્લા પંચાયત સભ્ય છે. બિકરુ ગામના જ રહેવાસી એક વ્યક્તિ તેમનું નામ ન આપવાની શરતે જણાવે છે કે વિકાસ દુબે વિરુદ્ધ પોલીસથાણામાં ભલે ગમે એટલા કેસ નોંધાયેલા હોય પરંતુ ગામમાં વિકાસ દુબે વિશે ખરાબ બોલનાર કોઈ નહીં મળે અને ન તો કોઈ તેમના વિરુદ્ધ જુબાની આપે. તેમના અનુસાર વર્ષ 2000માં શિવલીની આસપાસના નગર પંચાયતના તત્કાલિન ચૅરમેન લલ્લુ વાજપેયી સાથે વિવાદ પછી વિકાસ દુબેએ ગુનાની દુનિયામાં પગ મૂક્યો. ગામવાળાઓ પ્રમાણે વિકાસ દુબેના બે પુત્રો છે જેમાંથી એક ઇંગ્લૅન્ડમાં એમબીબીએસનો અભ્યાસ કરી રહ્યો છે, જ્યારે બીજો પુત્ર કાનપુરમાં જ રહીને અભ્યાસ કરી રહ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કાનપુરમાં વિકાસ દુબેની ધરપકડ કરવા ગયેલી પોલીસ ટીમ પર થયેલા જબરદસ્ત હુમલામાં આઠ પોલીસકર્મી માર્યા ગયા અને સાત પોલીસકર્મી ગંભીર રૂપે ઘાયલ થઈ ગયા. +text: ટર્મ ઇન્સ્યોરન્સ અને તેને લેતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો શું તમે વિચાર્યું છે કે તમે ન રહો તો તમારા પરિવાર કે તમારા પર નિર્ભર લોકોનું શું? એક રસ્તો છે જીવન વીમો. એક્સપર્ટના મતે ટર્મ પ્લાન અસલી ઇન્સ્યોરન્સ છે. ટર્મ ઇન્સ્યોરન્સ માં તમે એક નક્કી કરેલા સમય સુધી પ્રીમિયમ ચૂકવો છો. ટર્મ ઇન્સ્યોરન્સનું પ્રીમિયમ, પરમેનેન્ટ ઇન્સ્યોરન્સની સરખામણીએ ઓછું હોય છે. પરંતુ ટર્મ ઇન્સ્યોરન્સની એક એક્સપાયરી ડેટ હોય છે. ટર્મ પ્લાન એવો ઇન્સ્યોરન્સ છે જેમાં ઓછું પ્રીમિયમ આપવા પર મોટી રકમનું કવરેજ મળે છે. પરંતુ ટર્મ એટલે કે સમયમર્યાદા પૂરી થતા મેચ્યુરિટી બેનિફિટ નથી મળતો. આમાં જે વ્યક્તિનો વીમો થયો છે, તેનું જો કમનસીબે મૃત્યુ થાય છે. તો તેના નૉમિનીને કેટલીક રકમ મળે છે. પરંતુ જો પોલિસીનો સમય પૂરો થઈ ગયો પણ વ્યક્તિ જીવિત હોય તો કંઈ જ રિટર્ન નથી મળતું. માર્કેટમાં સામાન્ય ટર્મ પ્લાન સિવાય કેટલાક એવ�� પણ ટર્મ પ્લાન ઉપલબ્ધ છે જેમાં રાઇડર્સ એટલે કે શરતો સાથે ગ્રાહકને વધારે સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. ટર્મ પ્લાન ખરીદતી વખતે ધ્યાનમાં રાખવાની બાબતો, •સરન્ડર વૅલ્યૂ ન મળે •ઇન્સ્યોરન્સના સમયગાળા દરમિયાન કે ત્યારબાદ વળતરરૂપે રકમ નહીં મળે. •પોલિસી સામે લોનનો લાભ નહીં •પ્રીમિયમ ન ચૂકવતા પોલિસી બંધ થવાનું જોખમ •બધી જ માહિતી પૂરેપૂરી આપો તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પરિવારનો વીમો પ્લાન કરી રહ્યા હોવ તો આ વીડિયો પહેલા જોઈ લેજો. +text: ઘણા સમયથી જેની રાહ જોવાઈ રહી હતી તે બેઠક સિંગાપુરમાં થશે. ડૉનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગયા એપ્રિલ મહિનામાં કિમ જોંગ ઉન દ્વારા આપવામાં આવેલું આમંત્રણ સ્વિકારીને વિશ્વને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધું હતું. આ પહેલાં બંને નેતાઓએ એકબીજાને ઊતારી પાડતાં નિવેદનો આપ્યાં હતાં. ટ્વીટ દ્વારા આપી જાણકારી ટ્રમ્પે આ મિટિંગની જાણકારી આપતા ટ્વિટર પર ટ્વીટ કર્યું હતું. આ ટ્વીટમાં તેમણે કહ્યું, "જેની ખૂબ આતુરતાથી રાહ જોવાઈ રહી હતી તે મારા અને કિંમ જોગ વચ્ચેની બેઠક સિંગાપુરમાં 12મી જૂનના રોજ થશે. અમે બંને આ બેઠકને વિશ્વ શાંતિ માટેની ખાસ ક્ષણ બનાવીશું." જોકે, ત્યારબાદ દક્ષિણ કોરિયા અને ઉત્તર કોરિયા વચ્ચે થયેલી બેઠક બાદ ટ્રમ્પ અને કિમ જોંગ વચ્ચેની આ બેઠક માટે મહત્ત્વપૂર્ણ પ્રગતિ થઈ હતી. આ પહેલાં સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ માઇક પોમ્પિયોએ પ્યોંગયાંગની મુલાકાત લીધી હતી. જેમાં બંને વચ્ચે થનારી બેઠકની રૂપરેખા ઘડવામાં આવી હતી. બેઠકમાં શું હશે મુખ્ય મુદ્દાઓ? ટ્રમ્પે આ ઘોષણા ઉત્તર કોરિયા દ્વારા છોડવામાં આવેલા ત્રણ અમેરિકન નાગરિકોના સ્વાગત કર્યા બાદ કરી હતી. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ આ ત્રણ અમેરિકન નાગરિકોને લેવા માટે ખુદ પોતે એરપોર્ટ પહોંચ્યા હતા. આ કેદીઓને છોડવાની કવાયત કિમ જોંગ ઉન અને ટ્રમ્પ વચ્ચેની બેઠકની વ્યવસ્થા કરવા ઉત્તર કોરિયા ગયેલા માઇક પોમ્પિયોના પ્રવાસ દરમિયાન કરવામાં આવી હતી. આ પહેલાં અત્યારસુધી કોઈપણ અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિએ ઉત્તર કોરિયાના નેતા સાથે બેઠક કરી નથી. વ્હાઇટ હાઉસે કહ્યું છે કે શિખર મંત્રણા પહેલાં સદ્ભાવનાના સંકેતરૂપે આ કેદીઓને છોડવામાં આવ્યા છે. રાષ્ટ્રપતિ ડૉનાલ્ડ ટ્રમ્પનું માનવું છે કે બંને નેતાઓ વચ્ચે થનારી મુલાકાત સફળ રહેશે. આ વાતચીતના મુખ્ય મુદ્દાઓ ઉત્તર કોરિયાના પરમાણુ હથિયારો હશે, જેને અમેરિકા ��ત્તર કોરિયા પાસે નષ્ટ કરવાની માગ કરી રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડૉનાલ્ડ ટ્રમ્પ કહ્યું છે કે તેઓ ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉનને 12મી જૂનના રોજ મળશે. +text: પ્રતિકાત્મક તસવીર પોલીસે બીબીસીને જણાવ્યા મુજબ, ગંધાતાં મોજાંને કારણે એ પ્રવાસીને તેના સાથી યાત્રી સાથે ઝઘડો થયો હતો. પોલીસે 27 વર્ષના પ્રકાશ કુમાર સામે ફરિયાદ નોંધી હતી. પ્રકાશ કુમાર હિમાચલ પ્રદેશથી દિલ્હી આવી રહ્યા હતા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બસમાં તેમની સાથે પ્રવાસ કરતા અન્ય લોકોએ પ્રકાશ કુમારનાં મોજાંમાથી આવી રહેલી દુર્ગંધની ફરિયાદ કરી હતી અને મોજાં કાઢીને બેગમાં મૂકી દેવા જણાવ્યું હતું. જોકે, પ્રકાશ કુમારે મોજાં ઉતારવાનો ઈનકાર કર્યો હતો. એ કારણે સાથી પ્રવાસીઓ જોડે પ્રકાશ કુમારને બોલાચાલી થઈ હતી. સાથી પ્રવાસીઓએ કરી ફરિયાદ પ્રતિકાત્મક તસવીર બસ દિલ્હીની સીમા સુધી પહોંચી ન હતી ત્યાં પ્રવાસીઓએ ડ્રાઈવરને કહીને બસ રોકાવી હતી અને પ્રકાશ કુમાર સામે પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાવી હતી. એક દૈનિકના જણાવ્યા મુજબ, પ્રકાશ કુમારે દાવો કર્યો હતો કે તેમનાં મોજાંમાંથી દુર્ગંધ આવતી ન હતી. સાથી પ્રવાસીઓએ કારણ વિના તેમની સાથે ઝઘડો કર્યો હતો. પ્રકાશ કુમારને જામીન પર છોડવામાં આવ્યા હોવાનું પોલીસે બીબીસીને જણાવ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગંધાતાં મોજાં પહેરીને બસમાં પ્રવાસ કરવા બદલ એક પુરુષની ધરપકડ કરવામાં આવી હોવાનું હિમાચલ પ્રદેશ પોલીસે જણાવ્યું છે. +text: તેઓ તેમનાં ભત્રીજા મોહિત મારવાહના લગ્નમાં હાજરી આપવા માટે દુબઈ ગયા હતાં. શ્રીદેવીના પ્રશંસકોએ તેમનાં મૃત્યુના સમાચાર પર શોક વ્યક્ત કર્યો છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: શ્રીદેવીનો જન્મ 13 ઓગસ્ટ 1963ના રોજ તામિલનાડૂમાં થયો હતો. આશરે ચાર વર્ષની ઉંમરે તેમણે પોતાનાં કરિયરની શરૂઆત કરી હતી. તેમની પહેલી ફિલ્મ તમિલ ભાષામાં હતી. જેનું નામ 'કંધન કરુણાઈ' હતું. બાળકલાકાર તરીકે તેમણે મલયાલમ અને તેલુગુ ફિલ્મોમાં કામ કર્યું હતું. દક્ષિણ ભારતીય ફિલ્મોમાં અભિનય કર્યા બાદ ૧૯૭૯માં મુખ્ય અભિનેત્રી તરીકે 'સોલહવાં સાવન' ફિલ્મથી બોલીવૂડમાં પદાર્પણ કર્યું હતું. હિંદી ફિલ્મો માટે '૯૦નો દાયકો અભિનેત્રીઓની દ્રષ્ટિએ શ્રીદેવીનો દાયકો હતો. ત���મણે 'હિમ્મતવાલા', 'તોહફા', 'મિસ્ટર ઇન્ડિયા', 'નગીના' જેવી સુપરહિટ ફિલ્મો આપી. તેમને લોકો 'લેડી અમિતાભ' તરીકે ઓળખવા લાગ્યા. જિતેન્દ્ર સાથે શ્રીદેવીએ 'હિમ્મતવાલા', 'જસ્ટિસ ચૌધરી' અને 'મવાલી' જેવી ફિલ્મો આપી. 1997માં 'જુદાઈ' ફિલ્મમાં અભિનય બાદ તેઓ 15 વર્ષ સુધી ફિલ્મોથી દૂર રહ્યાં. 2012માં તેમણે ફિલ્મ 'ઇંગ્લિશ વિંગ્લિશ'થી બોલીવૂડમાં ધમાકેદાર કમબેક કર્યું. 2017માં તેમની ફિલ્મ 'મોમ' આવી હતી. જે શ્રીદેવીની 300મી ફિલ્મ હતી. 2013માં ભારત સરકારે તેમને 'પદ્મશ્રી' પુરસ્કારથી સન્માનિત કર્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બોલીવૂડની જાણીતી અભિનેત્રી શ્રીદેવીનું મોડી રાત્રે દુબઈમાં નિધન થયું છે. પરિવારજનોએ આ જાણકારી આપી છે. +text: આ શેર પાકિસ્તાનના ક્રાંતિકારી કવિ હબીબ જાલિબે લખ્યો હતો. હબીબ જાલિબ તેમની કલમની તાકાત વડે વંચિતોના અવાજ બનીને પાકિસ્તાનના શાસકોને આજીવન શબ્દોના ચાબખા મારતા રહ્યા. આજના જમાનામાં આ શેર શિવસેનાના નેતા સંજય રાઉતે અગાઉ ટ્વિટર પર શૅર કર્યો છે. શિવસેના થોડા દિવસ અગાઉ સુધી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સરકારમાં હિસ્સેદાર હતી. ભાજપ અને શિવસેના સાથે મળીને મહારાષ્ટ્રમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી લડ્યા હતા, પણ મહારાષ્ટ્રની નવી સરકારમાં વધારે હિસ્સો મેળવવા માટે સંજય રાઉતે ઉપરોક્ત શેર ટ્વિટર પર શૅર કર્યો હતો. સંજય રાઉત ભાજપના નેતાઓની માફક કૉંગ્રેસ તથા વિરોધ પક્ષો પર આ જ રીતે નિશાન તાકતા રહ્યા છે. ભૂતપૂર્વ કેન્દ્રીય નાણામંત્રી પી. ચિદમ્બરમની ધરપકડ હોય કે મમતા બેનરજી વિરુદ્ધની બયાનબાજી- સંજય રાઉત તેમના ટ્વિટર એકાઉન્ટ મારફત એનડીએના વિરોધીઓને નિશાન બનાવતા રહ્યા છે. ભાજપથી દૂર રહેવાનો નિર્ણય શા માટે? આ સ્થિતિમાં સવાલ થાય કે આખરે શિવસેનાએ અને ખાસ કરીને સંજય રાઉતે ભાજપથી દૂર રહેવાનો નિર્ણય શા માટે કર્યો હશે? મહારાષ્ટ્રના રાજકારણ પર વર્ષોથી ઝીણવટભરી નજર રાખતાં વરિષ્ઠ પત્રકાર સુજાતા આનંદન માને છે કે સંજય રાઉત અને ઉદ્ધવ ઠાકરેએ આ નિર્ણય તેમના પક્ષના ભવિષ્યને સલામત રાખવાના હેતુસર કર્યો છે. સુજાતા આનંદન કહે છે, "બન્ને પક્ષો સાથે મળીને ચૂંટણી લડ્યા હતા, પણ ચૂંટણીના પરિણામ બાદ સંજય રાઉતે ખુલ્લેઆમ કહ્યું હતું કે તેમના પક્ષને અઢી વર્ષ માટે મુખ્ય મંત્રીપદ મળવું જોઈએ." "એ પછી બન્ને છાવણીઓમાં પરિસ્થિતિ બગડવી શરૂ થઈ હતી." "અલબત્ત, ��� પગલાં પાછળ શિવસેના અને ભાજપની વચ્ચે મહારાષ્ટ્રમાં ઊભરતી હિંદુત્વ વોટબૅન્ક બાબતે ચાલતી ખેંચતાણ છે." "શિવસેના પહેલાંથી જ મરાઠી માણુસના હક્કની વાત કરતી પાર્ટી હતી, પરંતુ પાછલા કેટલાક સમયથી શિવસેનાએ હિંદુત્વના મુદ્દે પણ વાત કરવાનું શરૂ કરી દીધું." "મહારાષ્ટ્રમાં ઊભરતી હિંદુત્વ વોટબૅન્ક શિવસેનાના હાથમાં જાય એવું ભાજપ ઇચ્છતો નથી." "તેથી ભાજપનો હેતુ આગામી પાંચ વર્ષમાં શિવસેનાને ખતમ કરવાનો છે. તેને ધ્યાનમાં રાખીને જ શિવસેનાએ આ પગલું લીધું છે." ઉદ્ધવ ઠાકરેનું નામ આગળ ધર્યું ઉદ્ધવ ઠાકરે લાંબા સમયથી કહેતા રહ્યા છે કે તેઓ ક્યારેય ચીફ મિનિસ્ટર (સીએમ) નહીં બને. તેમ છતાં સંજય રાઉતે મુખ્ય મંત્રીપદ માટે ઉદ્ધવનું નામ વારંવાર આગળ કર્યું છે. સુજાતા આનંદન માને છે કે રાષ્ટ્રવાદી કૉંગ્રેસ પાટી (એનસીપી), કૉંગ્રેસ અને શિવસેના એમ ત્રણ પક્ષની મોરચા સરકારને માત્ર ઉદ્ધવ ઠાકરે જ યોગ્ય નેતૃત્વ આપી શકે તેમ છે. સુજાતા આનંદન કહે છે, "આ સમયે શિવસેના આદિત્ય ઠાકરેને મુખ્ય મંત્રીપદ સોંપવા બાબતે વિચાર કરતી નથી." "એક તો તેમની પાસે અનુભવ નથી અને બીજી વાત એ છે કે આદિત્યને મુખ્ય મંત્રી બનાવવાથી શિવસેનામાં આંતરિક કલહની સ્થિતિ સર્જાઈ શકે છે." "અગાઉ આવી પરિસ્થિતિ મનોહર જોશી અને છગન ભુજબળ વચ્ચે સ્પર્ધા ચાલતી હતી એ વખતે સર્જાઈ હતી." "એ વખતે બાળાસાહેબ ઠાકરેએ મનોહર જોશીને વિપક્ષના નેતા બનાવ્યા હતા." "એ પછી છગન ભુજબળ શિવસેના છોડીને કૉંગ્રેસમાં સામેલ થઈ ગયા હતા." ત્રણ પક્ષોના ગઠબંધનમાં રાઉતની ભૂમિકા શિવસેના એનસીપી સાથે મળીને સરકાર બનાવવા ઇચ્છે છે, એવું તાજેતરમાં પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે શરદ પવારે સામો સવાલ કર્યો હતો કે "અચ્છા?" એ પછી એવા અનુમાને વેગ પકડ્યો હતો કે એનસીપીને શિવસેના સાથે મળીને સરકાર રચવામાં રસ નથી. જોકે, આ બાબતે સંજય રાઉતને સવાલ કરવામાં આવ્યો, ત્યારે તેમણે જણાવ્યું હતું કે મીડિયાએ શરદ પવાર અને શિવસેનાના ગઠબંધન બાબતે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી. મીડિયા આ મુદ્દે ભ્રમ સર્જી રહ્યું છે અને શરદ પવારની વાત સમજવા માટે મીડિયાએ 100 જન્મ લેવા પડશે. એ પછીના ઘટનાક્રમે સ્પષ્ટ કરી દીધું કે રાઉતનો વિશ્વાસ અસ્થાને ન હતો. વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રકાશ અકોલેકર જણાવે છે કે સંજય રાઉતને કારણે શિવસેના અને એનસીપી વચ્ચે મેળાપના સંજોગો સર્જાયા. પ્રકાશ અકોલેકર કહે છે, "ચૂંટણીનું પરિણામ આવ્યું ત્યારથી સંજય રાઉત શરદ પવારના સંપર્કમાં હતા, કારણ કે સંજય રાઉતને શરદ પવાર સાથે ગાઢ સંબંધ છે અને એ સંબંધ આજકાલનો નહીં, બાળાસાહેબ ઠાકરેના જમાનાથી છે." "આ પરિસ્થિતિમાં બન્ને પક્ષ સરકાર બનાવવા માટે એકમેકની સાથે સૂર મેળવતા દેખાય છે અને સંજય રાઉત બન્ને પક્ષ વચ્ચે સંપર્કસૂત્ર બન્યા છે." સુજાતા આનંદનના જણાવ્યા મુજબ, શિવસેના સાથે શરદ પવાર તથા કૉંગ્રેસને બાળાસાહેબ ઠાકરેના જમાનાથી સંબંધ છે. સુજાતા આનંદન કહે છે કે "2007માં પ્રતિભા પાટિલ અને 2012માં પ્રણવ મુખરજીને રાષ્ટ્રપતિ બનાવવા માટે કૉંગ્રેસે શિવસેનાની જ મદદ માગી હતી. તેમાં પણ કૉંગ્રેસને મદદ માટે સંજય રાઉતે જ શિવસેનાના નેતૃત્વ સાથે વાત કરી હતી." એક વાત નક્કી છે કે આ બધી ખેંચતાણમાં સંજય રાઉતે તેમના રાજકીય કદને નવી ઊંચાઈ આપી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તુમસે પહેલે વો જો ઈક શખ્સ યહાં તખ્તનશીં થા, ઉસકો ભી અપને ખુદા હોને પે ઈતના હી યકીં થા... +text: સ્વામી નિત્યાનંદ સ્વયંભૂ બાબા નિત્યાનંદ સામે બે છોકરીઓને ગુજરાતમાં આવેલી તેમની સંસ્થામાં અપહરણ કરીને બંધક બનાવવા મામલે ગુનો નોંધાયો છે. જોકે, સ્વામી નિત્યાનંદે અમદાવાદના છેવાડે ખોલેલા 'સર્વાજ્ઞપીઠમ' આશ્રમમાં બાળકોને ગોંધી રખાયાં હોવાનાં અને યુવતી લાપતા હોવાના વિવાદમાં પોલીસે આશ્રમના સંચાલિકા પ્રાણપ્રિયા અને તત્ત્વપ્રિયાની ધરપકડ કરી છે. છોકરીઓનાં માતાપિતાએ આ મામલે ગુજરાત હાઈકોર્ટના દરવાજા ખખડાવ્યા હતા અને કોર્ટમાં 'હેબિયસ કૉર્પસ'ની અરજી કરવામાં આવી છે. માતાપિતાનું કહેવું છે કે 2013માં બેંગલુરુમાં સ્વામી નિત્યાનંદ દ્વારા ચલાવવામાં આવતી એક શૈક્ષણિક સંસ્થામાં તેમની ચાર પુત્રીઓને અભ્યાસ માટે મોકલી હતી. જેમની ઉંમર 7થી 15 વર્ષની વચ્ચે હતી. આ દરમિયાન ગુરુવારે અમદાવાદ પૂર્વમાં આવેલી કૅલોરેક્સ ગ્રુપની 'દિલ્હી પબ્લિક સ્કૂલ'ના આચાર્ય વિરુદ્ધ આ મામલે ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવી છે. 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના અહેવાલ મુજબ તેમના પર પોલીસને જાણ કર્યા વિના પાંચ વર્ષ માટે નિત્યાનંદને જમીન આપવાનો આક્ષેપ છે. અસારીએ કહ્યું કે ડીપીએસ(ઇસ્ટ)ના આચાર્ય હિતેશ પૂરીએ નિત્યાનંદના આશ્રમ સાથેના કરાર પર સહી કરી હતી. જે મુજબ આશ્રમને પાંચ વર્ષ માટે દર વર્ષે એક રૂપિયાના ભાડે હીરાપુર ગામની જમીન આપવામાં આવી હતી. અસારીના જણાવ્યા અનુસાર પૂરી પર આઈપીસીની કલમ 188 મુજબ ફરિયાદ કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત આશ્રમને હીરાપુરના 'પુષ્પક સિટી'માં ત્રણ બંગલો ભાડે આપવા માટે બકુલ ઠક્કર નામની વ્યક્તિ વિરુદ્ધ પણ ફરિયાદ થઈ છે. દંપતીનો આરોપ છે કે બાદમાં તેમની પુત્રીઓને સ્વામી નિત્યાનંદની સંસ્થાની અમદાવાદમાં આવેલી શાખામાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવી હતી. આ શાખા અમદાવાદની દિલ્હી પબ્લીક સ્કૂલના પરિસરમાં આવેલી છે. દંપતી પોલીસની મદદથી સંસ્થામાં ગયું હતું પરંતુ ચારમાંથી તેમની બે પુત્રીઓએ તેમની સાથે આવવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો. દંપતીનો આરોપ છે કે તેમની પુત્રીઓનું અપહરણ કરવામાં આવ્યું છે અને ગેરકાયદે બંધક બનાવીને રાખવામાં આવી છે. સ્વામી નિત્યાનંદ આ પહેલાં પણ વિવાદમાં આવી ચૂક્યા છે. કથિત સેક્સ સીડીનો વિવાદ આ પહેલાં વર્ષ 2010માં સ્વામી નિત્યાનંદ વિરુદ્ધ છેતરપીંડી અને અશ્લીલતા મામલે ગુનો નોંધાયો હતો. તેમની કથિત સેક્સ સીડી સામે આવી હતી. આ કથિત સીડીમાં તેમને અભિનેત્રી સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવતા દર્શાવવામાં આવ્યા હતા. જે બાદ ફૉરેન્સિક લેબમાં થયેલી તપાસમાં આ સીડીને સાચી ગણાવવામાં આવી, પરંતુ નિત્યાનંદના આશ્રમે આ સીડીનો અમેરિકન લૅબનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો. જેમાં સીડી સાથે ચેડા થયા હોવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. જે બાદ નિત્યાનંદની ધરપકડ કરી લેવામાં આવી હતી. જોકે, કેટલાક દિવસો બાદ તેમને જામીન મળી ગયા હતા. આ સિવાય બેંગલુરુમાં આવેલા નિત્યાનંદના આશ્રમમાં દરોડા દરમિયાન કૉન્ડોમ અને ગાંજો પણ મળી આવ્યા હતા. વર્ષ 2012માં સ્વામી નિત્યાનંદ સામે બળાત્કારના આરોપ લાગતા તેમણે જેલમાં જવું પડ્યું હતું. આશ્રમની તસવીર (પ્રતીકાત્મતક) મીડિયા અહેવાલો અનુસાર તેઓ આ વિવાદને પગલે પાંચ દિવસો સુધી ફરાર રહ્યા હતા. જોકે બાદમાં તેઓ સ્થાનિક કોર્ટમાં હાજર થઈ જતાં તેમને જ્યુડિશ્યલ કસ્ટડીમાં મોકલી દેવાયા હતા. આ સમયે નિત્યાનંદ જ્યારે હાજર નહોતા થઈ રહ્યા ત્યારે કર્ણાટક પોલીસે તેમની શોધખોળ માટે મોટું સર્ચ ઑપરેશન હાથ ધર્યું હતું. સર્ચ ઑપરેશન દરમિયાન પોલીસે બેંગલુરુમાં બિદરીમાં આવેલા તેમના આશ્રમમાં પણ શોધખોળ કરી હતી. વળી બાબાને શોધવા માટે તેમણે આશ્રમ ખાલી કરાવી દીધો હતો. જેમાં તેમને કમ્પાઉન્ડના એક ખૂણામાં નિરોધ અને મોટા પ્રમાણમાં ગાંજો મળી આવ્યો હતા. જેથી પોલીસે આશ્રમને સીલ કરી દીધો હતો અને વધુ તપાસ હાથ ધરી હતી. એ સમયે નિત્યાનંદનાં જ અનુયાયીએ તેની સાથે નિત્યાનંદે દુષ્કર્મ કર્યું હોવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. આ ઉપરાંત દુષ્કર્મ અને વ્યભિચારના કેસોના વિવાદ ઉપરાંત તેઓ ઘણી વાર તેમનાં નિવેદનોના કારણે પણ વિવાદમાં આવ્યા છે. પ્રાણીઓને તમિલ-સંસ્કૃત બોલતા કરવાનો દાવો આશ્રમની તસવીર (પ્રતીકાત્મતક) તેમણે એવો દાવો કર્યો હતો કે તેઓ વાંદરા અને અન્ય પ્રાણીઓને તામિલ અને સંસ્કૃત બોલતા શીખવી શકે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ આ જાહેરાત એક સૉફ્ટવૅરના ટેસ્ટિંગ બાદ કરી રહ્યા છે. જેના દ્વારા આ પ્રાણીઓને બોલતા કરી શકાય. તેમણે એક નિવેદનમાં એવું પણ કહ્યું હતું કે આલ્બર્ટ આઇનસ્ટાઇનની થિયરી ખોટી છે. વિશ્વના પ્રખ્યાન વૈજ્ઞાનિક આલ્બર્ટ આઇનસ્ટાઇનની થિયરીને પણ ખોટી ગણાવતા સોશિયલ મીડિયા પર લોકોએ તેમને ટ્રોલ પણ કર્યા હતા. એક વાઇરલ વીડિયામાં સ્વામી નિત્યાનંદે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે તેમણે બેંગલુરુમાં સૂરજને 40 મિનિટ સુધી ઊગતો રોકી રાખ્યો હતો. અહેવાલો અનુસાર તેમણે કેટલાંક વર્ષ પહેલાં તેમના પ્રવચનમાં એવું પણ કહ્યું હતું કે તમામે ત્રણ વર્ષ સુધી મરવાનું નથી કેમ કે એ દરમિયાન તેઓ કંઈક ખાસ કરવા જઈ રહ્યા છે. ઊગતો સૂરજ રોકવાનું નિવેદન એટલું જ નહીં તેમણે પ્રવચનમાં એક વખત એવું પણ કહ્યું હતું, 'ભૂતો તમને નુકસાન નથી કરી શકતા. તેને તમે માત્ર જોઈ શકો છે. તે તમારી પાસે મદદ માંગી શકે છે.' તેમણે એવું પણ નિવેદન કર્યું હતું કે અન્ય ઘણા ગ્રહો પર જીવસૃષ્ટિ છે અને ત્યાંના લોકો પૃથ્વી પર શૈક્ષણિક પ્રવાસ અર્થે વારંવાર આવતા હોય છે. નિત્યાનંદે આપેલા નિવેદનનોની યાદી ઘણી લાંબી છે. તેમનાં અન્ય નિવેદનોમાં તેમણે વિજ્ઞાનના સિદ્ધાંતોને પડકારતી વાતો પણ કરી હતી. નિત્યાનંદે દાવો કર્યો હતો કે તેમણે સૂર્યને કહ્યું હતું કે "જ્યાં સુધી હું ધ્વજ ફરકાવી ના લઉં ત્યાં સુધી તે ઊગે નહીં." બીજા એક નિવેદનમાં તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ કોઈ પણ વ્યક્તિની ત્રીજી આંખ ખોલવાનું હુન્નર ધરાવે છે. આ ત્રીજી આંખ દ્વારા તે વ્યક્તિ દીવાલની પાર અને ધુમ્મસમાં પણ જોઈ શકશે. સ્વામી નિત્યાનંદ દક્ષિણ ભારતના જાણીતા ધર્મગુરુ છે અને વિશ્વભરમાં તેમના અનુયાયીઓ આવેલા છે. તેમની વેબસાઇટ પર દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે તેમણે 500થી વધુ પુસ્તકો લખ્યાં છે. તેમની સામે થયેલા કેસોને પગલે તેમણે સુપ્રીમ કોર્ટના ચક્કર પણ લગાવવા પડ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો ���ો દક્ષિણ ભારતના વિવાદિત ધર્મગુરુ અને સેક્સ સીડીને કારણે એક સમયે વિવાદમાં આવેલા સ્વામી નિત્યાનંદની સંસ્થા ફરી વિવાદમાં આવી છે. +text: ટોચની ઇ-કોમર્સ કંપની ઍૅમેઝોનના સીઈઓ જેફ બેઝોસે તેમની ભારતયાત્રા દરમિયાન આ જાહેરાત કરી હતી. જેફ બેઝોસે કહ્યું કે ભારત અને અમેરિકાના સંબંધ 21મી સદીમાં સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ છે. બેઝોસ ઑનલાઇન રિટેલના બે દિવસના સંમેલનમાં ભાગ લેવા માટે ભારતની મુલાકાતે આવ્યા છે. તપાસ અને મુલાકાત બેઝોસે જાહેરાત કરી કે ઍૅમેઝોન ભારતમાં લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગોના ડિજિટાઇઝેશનમાં એક અબજ ડૉલરનું રોકાણ કરશે. જેફ બેઝોઝે કહ્યું કે 2025 સુધી ઍૅમેઝોન પોતાના વૈશ્વિક પ્લૅટફૉર્મ પરથી 10 અબજ ડૉલરની કિંમતના ભારતમાં બનેલાં ઉત્પાદનોની દુનિયાભરમાં નિકાસ કરવામાં મદદ કરશે. ન્યૂઝ એજન્સી રૉઇટર્સના રિપોર્ટ મુજબ, કૉમ્પિટિશન કમિશન ઑફ ઇન્ડિયાએ ઍમેઝોન તથા વૉલમાર્ટની માલિકીની ઑનલાઇન વેચાણ કંપની ફ્લિપકાર્ટ સામે તપાસ હાથ ધરી છે. ઑનલાઇન કંપનીઓ દ્વારા તેમની પેટા કંપની અથવા તેમના સાથે સંકળાયેલી કંપનીઓને 'વિશેષ પ્રાથમિકતા' અપાતી હોવાના આરોપ મૂક્યા છે. આ સિવાય ભારે ડિસ્કાઉન્ટ મુદ્દે પણ છૂટક વેપારીઓએ ઈ-કૉમર્સ કંપનીઓ સામે ફરિયાદ દાખલ કરી હતી. જોકે, કંપનીઓ આ આરોપોને નકારે છે. પતંગ ચગાવી જેફ બેઝોસે ભારત પ્રવાસમાં મહાત્મા ગાંધીના સમાધિસ્થળ રાજઘાટની મુલાકાત લીધી હતી. એમણે ટ્વીટ કરતા કહ્યું કે, "તેઓએ વાસ્તવમાં દુનિયાને બદલી, તેઓને મારા નમન. મહાત્મા ગાંધી કહેતા હતા કે જીવન એવું જીવો કે કાલે અંતિમ દિવસ છે અને એ રીતે શીખો કે જાણે કાયમ અહીં જ રહેવાનું છે." આ સિવાય તેમણે મકરસંક્રાંતિની ઉજવણીમાં ભાગ લીધો હતો અને બાળકો સાથે પતંગ ચગાવી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઍૅમેઝોન ભારતમાં લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગોના ડિજિટાઇઝેશનમાં એક અબજ ડૉલરનું રોકાણ કરશે. +text: સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છની વાત કરવામાં આવે તો ત્યાં પણ એટલો વરસાદ વરસ્યો છે કે નદી-નાળાં છલકાઈ ગયાં છે અને તેના કારણે અતિવૃષ્ટિની સ્થિતિ સર્જાઈ છે. સામાન્ય રીતે ભારતમાં વરસાદની મોસમ જૂનથી સપ્ટેમ્બરની વચ્ચે હોય છે. ભૂતકાળ પર નજર કરીએ તો ઓછા વરસાદને પગલે સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છ દુષ્કાળની જેવી સ્થિતિ સર્જાય એ સામાન્ય વાત ગણાતી હતી. જોકે, હાલમાં પડેલા અતિ ભારે વરસાદથી સૌરાષ્ટ્રના ખેડૂતો મુશ્��ેલીમાં મુકાયા હોય એવું જણાઈ આવે છે. પાણીનું રાજકારણ સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં પાણીની સમસ્યા કોઈ નવી વાત નથી. ઉનાળા દરમિયાન અહીં જળસ્તર ઊંડા ઊતરી જાય છે જેને લઈને પીવાના પાણીની પણ સમસ્યા સર્જાય છે. સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં પાણીની આ તંગી ચૂંટણીનો મુદ્દો પણ બનતો હતો. ભૂતકાળમાં એક સમયે ભાજપના દિગ્ગજ નેતા લાલકૃષ્ણ અડવાણીનો ચૂંટણીનારો ‘પહેલાં પાણી પછી અડવાણી’ હતો. કૃષિ અને ખેડૂતકલ્યાણ મંત્રાલય દ્વારા વર્ષ 2015માં એક રિપોર્ટ બહાર પાડવામાં આવ્યો હતો, જેમાં કચ્છ જિલ્લાને વર્ષ 2012-13 અને 2015-16માં દુષ્કાળગ્રસ્ત જાહેર કરી દેવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ એક સમયે દુષ્કાળગ્રસ્ત ભાસતાં કચ્છ અને સૌરાષ્ટ્ર અત્યારે પાણીથી તરબતોળ કેવી રીતે બની ગયા? ભારતીય હવામાન વિભાગ અનુસાર, તારીખ 1 જુલાઈ, 2020થી 19 ઑગસ્ટ, 2020 દરમિયાન સમગ્ર ગુજરાતમાં 671.9 મિલિમિટર વરસાદ વરસ્યો છે. આ વરસાદ સામાન્ય કરતાં 10 ટકા વધુ છે. સામાન્ય અને અતિ ભારે વરસાદની ગણતરી માટે હવામાન વિભાગે એક માપદંડ બનાવેલો હોય છે. જો -59થી -20 ટકા વચ્ચે વરસાદ પડે તો ખૂબ જ ઓછો વરસાદ ગણવામાં આવે છે. -19થી 19 ટકા સામાન્ય શ્રેણીનો વરસાદ કહેવાય છે અને 20થી 59 ટકા વરસાદ વરસે તો ભારે વરસાદ ગણાય છે. જો 60 ટકા કરતાં વધારે વરસાદ વરસે તો અતિ ભારેની શ્રેણીમાં આવે છે. સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં ક્યારે કેટલો વરસા પડ્યો? વરસાદના તાજા આંકડાઓ પર નજર કરવામાં આવે તો સૌરાષ્ટ્રના દેવભૂમિ દ્વારકા, પોરબંદર, જામનગર, ગીર-સોમનાથ, જૂનાગઢ સહિત મોટા ભાગના જિલ્લાઓમાં છેલ્લા પાંચ દિવસથી હળવોથી અતિ ભારે વરસાદ વરસ્યો છે. આવી જ વરસાદી પેટર્ન કચ્છ જિલ્લાના તાલુકાઓમાં પણ જોવા મળી છે. વરસાદની આ પેટર્નમાં ફેરફારનું કારણ નિષ્ણાતો આબોહવા પરિવર્તન એટલ કે ક્લાઇમૅટ ચેન્જને માને છે. પર્યાવરણ મુદ્દે કાર્ય કરતાં નિષ્ણાત રમેશ સાવલિયાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી વરસાદની પેટર્નમાં મોટા પાયે બદલાવ જોવા મળ્યો છે. તેઓ કહે છે, “હાલમાં વરસાદની પેટર્નમાં બે પ્રકારનો બદલાવ જોવા મળી રહ્યા છે. જેમ કે જે જગ્યાએ બિલકુલ ઓછો વરસાદ આવતો હતો ત્યાં અતિશય વરસાદ વરસી રહ્યો છે.” “બીજું કે સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં વરસાદના દિવસોમાં પણ પરિવર્તન જોવા મળ્યું છે. પહેલાં વરસાદના દિવસો આખી મોસમમાંથી 30થી 40 દિવસો માંડ હતા, પરંતુ હવે તો 10થી 15 દિવસ સતત વરસાદ પડી રહ્યો છે. ” સરકારી આંકડા મુજબ 1901���ાં સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં 181.3 મિમી વરસાદ નોંધાયો હતો. જે બાદ આ પ્રદેશમાં વરસાદના પ્રમાણમાં વધ-ઘટ નોંધાઈ છે. સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં સૌથી ઓછો વરસાદ વર્ષ 1987માં 92.7 મિલિમિટર જ નોંધાયો હતો. આ પ્રદેશમાં સૌથી વધુ વરસાદની વાત કરવામાં આવે તો 2010માં 1119.9 મિલીમિટર નોંધાયો હતો. આનો મતલબ એવો કે સમય જતાં સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છની વરસાદી પેટર્નમાં ઘણો બદલાવ આવ્યો છે. રાજકોટસ્થિત હવામાનશાસ્ત્રી અશોક પટેલની વેબસાઇટ ‘વેધર ફોરકાસ્ટ’માં સરકારી આંકડાઓને આધારે સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છના વરસાદનું આકલન રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. અતિ વરસાદનું કારણ શું? હાલમાં સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છના અમુક જિલ્લાઓમાં અતિ ભારે વરસાદને લીધે પૂરની સ્થિત સર્જાઈ છે. વર્ષ 2017માં સ્ક્રોલ.ઇન દ્વારા વરસાદની સ્થિતિ અંગે અહેવાલ છાપવામાં આવ્યો હતો. અહેવાલમાં સેન્ટ્રલ વૉટર કમિશનના ફલ્ડ ફૉરકાસ્ટિંગ મૅનેજમૅન્ટના ડિરેક્ટર વી.ડી. રોયે રસપ્રદ માહિતીનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. તેમના મુજબ, “ગુજરાતની મોટા ભાગની નદીઓનો પ્રવાહ અરબી સમુદ્ર તરફ છે. સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છની નદીઓનો પ્રવાહ ખૂબ જ ધીમો છે. બીજી તરફ દરિયામાં પણ ચાર મીટર સુધીની ભરતી આવે છે. એટલા માટે સરળતાથી પાણીનો નિકાલ નથી થતો.” “જ્યારે દરિયામાં ઓટ આવે છે ત્યારે આ વરસાદી પાણી ઊતરી જાય છે.” ક્લાઇમેટ ચેન્જની અસર? હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર હાલમાં મલ્ટિપલ મોનસૂન ઍક્ટિવિટી ચાલી રહી છે. આને કારણે બંગાળની ખાડી અને આસપાસના વિસ્તારોમાં સાયક્લૉનિક સર્ક્યુલેશન સર્જાયું છે. બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં ગુજરાત હવામાન વિભાગના વડા જયંતા સરકારે જણાવ્યું, "દર વર્ષે જુલાઈ મહિનામાં બેથી ત્રણ લૉ-પ્રેશર સર્જાતાં હોય છે, જેને લીધે સૌથી વધુ વરસાદ પડતો હોય છે. પરંતુ હવે પ્રક્રિયા ઑગસ્ટમાં થઈ રહી છે." "બંગાળની ખાડીમાં સર્જાઈ રહેલા લૉ-પ્રેશરને લીધે ત્યાંની હવા પશ્ચિમ તરફ વહી રહી છે, જેને લીધે અતિ ભારે વરસાદ પડી રહ્યો છે." આ પર્યાવરણીય ફેરફારો પાછળ વડોદરાની એમ.એસ. યુનિવર્સિટીમાં પર્યાવરણ વિભાગનાં ઍસોસિયેટ પ્રોફેસર સંસ્કૃતિ મજુમદાર ક્લાઇમેટ ચેન્જને જવાબદાર ઠેરવે છે. બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું, "છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી વરસાદની પેટર્નમાં ખૂબ જ બદલાવ આવ્યો છે." તેમણે કહ્યું, “ક્લાઇમેન્ટ ચેન્જ પાછળ શહેરીકરણ અને બીજાં અન્ય પરિબળો જવાબદાર છે. કચ્છની વાત કરવામાં આવે તો ત્��ાંની જમીન ખૂબ જ સૂકી છે.” “આ સમયે પણ બાષ્પીભવનની પ્રક્રિયા ચાલુ જ હોય છે. હવે બને છે એવું કે જ્યારે વાદળ થોડા ભેજવાળા વાતાવરણમાં પ્રવેશે તો તે વરસી પડે છે.” “જ્યારે સમુદ્ર તરફથી વાદળો આવતાં હોય છે ત્યારે તેમાં ખૂબ પાણી ભરેલું હોય છે. તેને કારણે પણ વધુ વરસાદ પડવાની શક્યતાઓ હોય છે." "બીજી તરફ જ્યારે હિમાલય તરફથી પવનો આવે છે તેમાં એટલો વરસાદ નથી પડતો, કારણ કે વાદળો વચ્ચે પહાડોમાં વરસી પડે છે." મજુમદારનું સ્પષ્ટપણે માનવું છે કે ક્લાઇમેટ ચેન્જને કારણે ગુજરાતમાં ચોમાસાની પેટર્નમાં પરિવર્તન આવ્યું છે. આ મુદ્દે તેમણે કહ્યું, "પહેલાં ચોમાસાના ચાર મહિનામાં થોડા-થોડા દિવસોના અંતરે વરસાદ પડતો હતો. પરંતુ હવે સતત અમુક દિવસો સુધી વરસાદ પડે છે." પર્યાવરણ મુદ્દે કામ કરતા નિષ્ણાતોનું સ્પષ્ટપણે માનવું છે કે ધીમેધીમે ક્લાઇમેન્ટ ચેન્જ થઈ રહ્યું છે, જેની અસર મનુષ્યો પણ પડી રહી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છ સહિત સમગ્ર ગુજરાતમાં ભારે વરસાદ પડી રહ્યો છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં સુરત, ભરૂચ સહિતના અનેક જિલ્લાઓમાં અતિભારે વરસાદને પગલે પૂરની સ્થિતિ પેદા થઈ છે. +text: ભારતીય પાઇલટ વિંગ માન્ડર અભિનંદન વર્થમાન શુક્રવારે રાત્રે 9.20 વાગ્યે વાઘા-અટારી સરહદથી ભારત પરત આવ્યા. વડા પ્રધાન મોદીએઅભિનંદનના આગમન અંગે ટ્વીટ કરીને શુભેચ્છા પાઠવી હતી અને લખ્યું હતું કે 'તમારી હિંમત પર દેશને ગર્વ છે.' Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનનું સ્વાગત કરતા ટ્વીટ કર્યું, "વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન તમારી ગરિમા, શૌર્ય અને વીરતાએ આપણને સૌને ગૌરવાન્વિત કર્યા છે." ગૃહમંત્રી રાજનાથ સિંહે અભિનંદનના પરત ફરવા અંગે ટ્વીટ કર્યું, "વેલકમ હોમ. આખા દેશને વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન પર ગર્વ છે." 27 ફેબ્રુઆરીએ અભિનંદનને પાકિસ્તાનની સેનાએ હિરાસતમાં લીધા હતા અને ઘટનાના એક દિવસ બાદ તેમને મુક્ત કરવાની જાહેરાત પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને કરી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે શુક્રવારે સવારથી જ વાઘા-અટારી સરહદ પર અભિનંદનના આગમનને વધાવી લેવા માટે મોટી સંખ્યામાં લોકો એકઠા થઈ ગયા હતા અને દેશભરમાં ઉજવણી કરાઈ હતી. ભારતીય વાયુસેનાના ઍર વાઇસ માર્શલે મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "અભિનંદનને પાકિસ્તાને ભારતને સોંપી દીધા છે. અમે પ્રોટોકૉલ ��ંતર્ગત તેમને મેડિકલ તપાસ માટે લઈ જઈ રહ્યા છે. અમને આનંદ છે કે અભિનંદન હવે અમારી વચ્ચે પરત આવી ચૂક્યા છે." તેમણે એવું પણ જણાવ્યું હતું કે અભિનંદનને હવાઈ માર્ગે દિલ્હી લઈ જવામાં આવશે. અમદાવાદની એક શાળામાં વિદ્યાર્થીઓએ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનની મુક્તિ માટે પ્રાર્થના યોજી હતી ત્યારની તસવીર પાકિસ્તાનના સૂચના મંત્રાલયે પોતાના ટ્વિટર હૅન્ડલ પર જમ્મુ અને કાશ્મીરનાં પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી મહબુબા મુફ્તીનો એક વીડિયો પોસ્ટ કર્યો, જેમાં તેઓ પાકિસ્તાની સરકારના સંબંધિત નિર્ણયના વખાણ કરી રહ્યાં છે. સૂચના મંત્રાલયે જમ્મુ અને કાશ્મીરના અલગતાવાદી નેતા મીરવાઇઝ ઉમર ફારૂકની એક ટ્વીટ પણ પોસ્ટ કરી. ટ્વીટમાં મીરવાઇઝે લખ્યું છે, "આશા છે કે સંભવિત યુદ્ધનાં વાદળો હટશે અને કાશ્મીર સમસ્યાનો ઉકેલ શાંતિથી નીકળશે." અભિનંદનના સ્વાગત માટે મોટા પ્રમાણમાં ભારતીયો તિરંગા સાથે વાઘા સરહદ પર એકઠા થયા છે. વાઘા સરહદ પર લોકો શું કહી રહ્યા છે? #Abhinandan ને મળવા હનીમૂન છોડી સપોર્ટ કરવા અમદાવાદી દંપતી પહોંચ્ય્યું વાઘા બૉર્ડર પર જુઓ, વાઘા બોર્ડર પર ઉત્સાહનો માહોલ, વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનના સન્માનમાં 'હિંદુસ્તાન ઝિંદાબાદ'ના નારા અભિનંદનના પરત ફરવાની જાહેરાત પર ભારતના લોકો શું કહીં રહ્યા છે? અભિનંદનના પરત ફર્યા બાદ શું થશે? વાઘા સરહદ પર વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનનું સ્વાગત કરવા એકઠા થયેલા ભારતીયો અભિનંદનને ભારત સોંપાયા બાદ કઈકઈ પ્રક્રિયા હાથ ધરવામાં આવશે એ અંગે બીબીસીના સંવાદદાતા ગુરપ્રીત સૈનીએ મેજર જનરલ રાજ મહેતા સાથે વાત કરી. મેજર જનરલના જણાવ્યા અનુસાર 'જીનિવા કન્વૅન્શન' અંતર્ગત યુદ્ધકેદીઓને એક સપ્તાહની અંદર મુક્ત કરવા પડે. આ માટેની એક નિર્ધારીત પ્રક્રિયા હોય છે. સૌથી પહેલાં ઇન્ટરનેશનલ રૅડ ક્રૉસ સોસાયટી અભિનંદનને પોતાની સાથે પરત લઈ જશે અને તેમની સંપૂર્ણ તપાસ કરશે. તેમના દસ્તાવેજ તૈયાર કરવામાં આવશે અને ત્યારબાદ તેમને ભારતીય વાયુસેનાના સોંપવામાં આવશે. ભારત પર આવ્યા બાદ વાયુસેના પોતાની મેડિકલ ટીમ દ્વારા તેમની 100 ટકા તપાસ કરાવશે. જો કંઈ આપત્તીજનક લાગ્યું તો? બાદમાં વિંગ કમાન્ડર સાથે વાતચીત થશે. ઈન્ટેલિજેન્સ ડીબ્રીફ્રિંગ થશે કે તમારી સાથે શું થયું, કેવી રીતે થયું, વગેરેની સંપૂર્ણ તપાસ કરાશે. પાકિસ્તાનમાં કેવો વ્યવહાર થયો, તેમને શું પૂછવામાં આવ્યું અને શું વાતચીત થઈ, આ સૌથી મોટ�� કાર્યવાહી હશે. પછી સરકારને રિપોર્ટ કરવામાં આવશે. જો ભારતને એવું લાગશે કે કંઈક આપત્તિજનક ઘટનાઓ ઘટી છે તો તેઓ આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ પર તેને રજૂ કરશે. વાઘા પહોંચ્યા અમરિન્દર પંજાબના મુખ્ય મંત્રી અમરિન્દરસિંઘે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું કે તેઓ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનને આવકારવા માટે વાઘા સરહદ પર પહોંચ્યા છે. તેમણે લખ્યું, "મોદીજી, હાલમાં હું પંજાબના સરહદી વિસ્તારોની મુલાકાતે છે. મને પાકિસ્તાન સરકાર તરફથી જાણવા મળ્યું કે તેઓ અભિનંદનને વાઘા સરહદ પર ભારતને સોંપી દેશે." "અભિનંદન, તેમના પિતા અને મે એનડીએમાંથી અભ્યાસ કર્યો છે, એ સંબંધે હું વાઘા જઈશ." આઈઓસીની બેઠકમાં પાકિસ્તાન ભાગ નહીં લે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના તણાવ દરમિયાન એક મોટા સમાચાર સામે આવ્યા છે. ઑર્ગેનાઇઝેશન ઑફ ઇસ્લામિક કૉ-ઑપરેશન(આઈઓસી)ની બેઠકમાં ભારતીય વિદેશ મંત્રી સુષમા સ્વરાજના સામેલ થવાને કારણે હવે પાકિસ્તાન આઈઓસીની બેઠકમાં ભાગ નહીં લે. આ દરમિયાન ભારતીય વિદેશ મંત્રી સુષમા સ્વરાજને આબુ ધાબીમાં ઓઆઈસીના વિદેશ મંત્રીઓના સંમેલનમાં 'ગેસ્ટ ઑફ ઑનર' તરીકે આમંત્રિત કરાયાં. સ્વરાજ ઓઆઈસી સંમેલનમાં કહ્યું, "જો આપણે માનવતાને બચાવવી હોય તો આંતકવાદીઓને આશ્રય અને નાણાં પૂરા પાડતાં દેશોને આવું કરતા અટકાવવા પડશે." પાકિસ્તાના વિદેશ મંત્રીએ પાકિસ્તાની સંસદના સંયુક્ત સત્રમાં શુક્રવારે કહ્યું કે તેઓ ઓઆઈસીની બેઠકમાં ભાગ નથી લઈ રહ્યા સુષમા સ્વરાજે એવું પણ કહ્યું, "હું મહાત્મા ગાંધીના દેશમાંથી આવું છું જ્યાં દરેક આરાધના શાંતિની પ્રાર્થના સાથે પૂરી થાય છે." "હું લોકો અને દુનિયા માટે સ્થિરતા, શાંતિ, સૌહાર્દ, આર્થિક વિકાસ અને સમૃદ્ધિની કામના કરું છું." વાઘા સરહદને પેલે પાર અટારીની તસવીર ઈમરાન ખાને કરી હતી જાહેરાત આ પહેલાં પાકિસ્તાનની સંસદમાં દેશના વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાને 'શાંતિના પ્રતીક'ના ભાગરૂપે અભિનંદનને છોડવાની જાહેરાત કરી હતી. તો ભારત સાથે પાકિસ્તાનને વાતચીત કરવાની તૈયારી દર્શાવતા પાકિસ્તાનના વિદેશ પ્રધાન શાહ મહેમુદ કુરૈશીએ જિયો ન્યૂઝ સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું, "ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે વાતચીત કરવા પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઇમરાન ખાન તૈયાર છે." આ અગાઉ ગુરુવારે ભારતીય સૈન્યની ત્રણેય પાંખના વડાઓ દ્વારા આ મામલે પત્રકાર પરિષદ યોજવાની જાહેરાત કરાઈ હતી. જોકે, પાકિસ્તાન દ્વારા ભારતી��� પાઇલટ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન વર્થમાનને છોડવાની જાહેરાત કરવામાં આવતાં આ પત્રકાર પરિષદને મોકૂફ રાખવામાં આવી હતી.તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના લોકો જેની આતુરતાપૂર્વક રાહ જોતા હતા એ ઘડી આખરે આવી ગઈ. પાકિસ્તાની સેનાના કાફલા સાથે વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન આવી પહોંચ્યા છે. +text: ભારતીય સૈન્યમાં આર્મ્સ અને સર્વિસિઝ ફોર્સ સિવાય અનેક અલગ-અલગ રેજિમૅન્ટ્સ છે. આ રેજિમૅન્ટ્સમાં ઇન્ફન્ટ્રિ અને અનેક રેજિમૅન્ટ્સની પરેડ આપણે ગણતંત્ર દિવસે રાજપથ પર જોઈએ છીએ. ઇન્ફન્ટ્રિ હથિયાર સાથે ચાલતા પાયદળ માટે વાપરવામાં આવતો શબ્દ છે. ભારતીય સૈન્યની ઇન્ફન્ટ્રિમાં શીખ, ગઢવાલ, કુમાઉં, જાટ, મહાર, ગોરખા, રાજપૂત સહિતની 31 રેજિમૅન્ટ છે. આની ચર્ચા અહીં એટલા માટે થઈ રહી છે કારણ કે એક રેજિમૅન્ટની ચર્ચા સોશિયલ મીડિયા પર જોર-શોરથી ચાલી રહી છે. શું છે કેસ? ફેસબુક ફેલાવાઈ રહેલી માહિતી ફેસબુક અને ટ્વિટર જેવા સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફોર્મ પર સતત એવા મેસેજ વાયરલ થઈ રહ્યો છે કે ભારતીય સૈન્યની મુસ્લિમ રેજિમૅન્ટે 1965ના યુદ્ધમાં પાકિતાન સામે યુદ્ધ લડવાની ના પાડી દીધી હતી. આ સિવાય અનેક યુઝર્સે લખ્યું છે કે મુસ્લિમ સૈનિકોના હથિયારોને લઈ લેવામાં આવ્યા અને તે પછી આ રેજિમૅન્ટને વિખરી દેવામાં આવી. શું છે સત્ય? મેજર જનરલ (રિટાયર્ડ) શશિ અસ્થાના મુસ્લિમ રેજિમૅન્ટના દાવાને ખારિજ કરતા કહે છે કે ભારતની સેનામાં ક્યારેય મુસ્લિમ રેજિમૅન્ટ નામની કોઈ રેજિમૅન્ટ જ ન હતી. તે કહે છે કે જાતિ અને પ્રજાતિના આધારે રેજિમૅન્ટ બ્રિટિશ કાળમાં બનાવવામાં આવી હતી અથવા તો તે સેના હતી જે એક રજવાડાંના સૈન્યના રૂપમાં કામ કરતી હતી, જેમ કે જમ્મુ-કાશ્મીર લાઇડ ઇન્ફન્ટ્રિ રેજિમૅન્ટ. આ રેજિમૅન્ટ જમ્મુ-કાશ્મીરના રજવાડાનું સૈન્ય હતું. ટ્વિટર પર ફેલાવાઈ રહેલી માહિતી તે કહે છે, "ભારતની સ્વતંત્રતા પછી આ રેજિમૅન્ટને તેમના જ નામથી યથાવત રાખવામાં આવી. આનો અર્થ એ નથી કે સૈન્ય જાતિવાદ અથવા સાંપ્રદાયિક્તાને વધારવા માગે છે પરંતુ આ ઇતિહાસને સાચવીને રાખવામાં આવ્યો છે." રેજિમૅન્ટનો એક ઇતિહાસ રહ્યો છે, ભારતીય સૈન્યમાં મદ્રાસ રેજિમેન્ટ 200 વર્ષથી પણ વધારે જૂની છે અને કુમાઉ રેજિમૅન્ટે તો બંને વિશ્વ યુદ્ધોમાં ભાગ લીધો હતો. લેફ્ટનન્ટ જનરલ (રિટાયર્ડ) સૈયદ અતા હુસનૈ મુસ્લિમ રેજિમેન્ટના દાવા પર કહે છે કે આ પ્રોપેગેન્ડા છે અને ભારતીય સૈન્યમાં છેલ્લા 200 વર્ષથી પણ મુસ્લિમ રેજિમેન્ટ ન હતી. તે કહે છે, "બ્રિટિશ ઇન્ડિયન આર્મીમાં શીખ, પંજાબ, ગઢવાલ જેવી રેજિમૅન્ટ સિવાય બલોચ અને ફ્રંટિયર ફોર્સ રેજિમૅન્ટ પણ હતી, ભાગલા પછી બલોચ અને ફ્રન્ટિયર રેજિમૅન્ટ પાકિસ્તાનમાં જતી રહી અને પંજાબ રેજિમૅન્ટ પાકિસ્તાનમાં પણ છે અને ભારતમાં પણ છે." ભારતીય સૈન્યમાં મુસલમાન? ભારતના સૈન્યમાં કુલ કેટલા મુસલમાન છે, તેનો કોઈ અધિકૃત આંકડો નથી. જોકે, 2014માં 'ધ ડિપ્લોમેટ' મૅગેઝિને એક રિપોર્ટનો અહેવાલ ટાંકીને કહ્યું હતું કે ભારતીય સૈન્યમાં 3 ટકા મુસ્લિમ છે અને એમાંથી જમ્મુ-કાશ્મીર એન્ડ લાઇટ ઇન્ફન્ટ્રિમાં 50 ટકા મુસ્લિમ છે. મેજનર જનરલ (રિટાયર્ડ) શશિ અસ્થાના કહે છે કે ભારતીય સૈન્યમાં ભરતી જાતિ અથવા ધર્મના આધારે નથી થતી, સૈન્ય માત્ર ફિટનેસ જુએ છે. તે કહે છે કે સૈન્યમાં કોઈ અનામત નથી અને જો તમારી યુપીમાં ભરતી થતી હોય તો તમે ગઢવાલી હોવ, કુમાઉ હોવ અથવા મુસ્લિમ હોવ કોઈ પણ ભરતીમાં આવી શકે છે રેજિમૅન્ટ કોઈ પણ હોય તમારી પસંદગી મેરિટના આધારે થાય છે, તમે શારીરિક રીતે ફિટ હોવા જોઈએ જેથી તમારી પસંદગી થાય. મેજર જનરલ (રિટાયર્ડ) શશિ અસ્થાના કહે છે કે ભારતીય સૈન્યની અનેક રેજિમૅન્ટમાં મુસલમાન છે અને દરેક લડાઈમાં મુસલમાન સૈનિકોએ ભારે સાહસનો પરિચય આપ્યો છે. 1965ના ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધમાં મુસ્લિમ રેજિમૅન્ટે હથિયારો નાખી દીધા એવી અફવા ઉડાવવામાં આવી રહી છે, તે યુદ્ધમાં ક્વાર્ટર માસ્ટર હવાલદાર અબ્દુલ હમીદે પાકિસ્તાનની ચારથી વધારે ટેન્કને ઉડાવી દીધી હતી અને તેમને મરણોપરાંત દેશના શીર્ષ સૈન્ય પુરસ્કાર પરમવીર ચક્રથી નવાજવામાં આવ્યા હતા. બીબીસી હિંદીની ફૅક્ટ ચેક ટીમે શોધ્યું કે ભારતીય સૈન્યમાં આઝાદી પહેલાં અને પછી કોઈ મુસ્લિમ રેજિમૅન્ટ ન હતી અને સોશિયલ મીડિયા પર ફેલાવવામાં આવી રહેલો મુસ્લિમ રેજિમૅન્ટેનો અને તેણે પાકિસ્તાન સામે હથિયાર ફેંકી દીધાનો દાવો સંપૂર્ણ રીતે ખોટો છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સૈનિકોની સંખ્યાની દૃષ્ટિએ દુનિયાની બીજી સૌથી મોટી જમીન પર લડનારી સેના ભારતની છે. આજે આમાં 12 લાખથી વધારે સક્રિય અને અંદાજે 10 લાખ રિઝર્વ સૈનિક છે. +text: સ્વાતંત્ર્યદિને લાલ કિલ્લાની પરથી આ છઠ્ઠા સંબોધનમાં ગુજરાતી બાંધાણીથી બનેલો સાફો પહેરેલા મોદીનો જુસ્સો અને જોશ અકબંધ છે છતાં ઝંડાને સલામી આપવા ઊઠેલા એમના પંજાની ધ્રુજારીમાં હવે ઉંમર વર્તાતી હતી. દોઢ કલાક લાંબા ભાષણમાં ભાગ્યે જ એવો કોઈ મુદ્દો હશે, જેને મોદી સ્પર્શ્યા નહીં હોય. એ બધા મુદ્દામાં આ 15મી ઑગસ્ટે દેશ માટે કરાયેલી સૌથી મોટી જાહેરાત સેનાની ત્રણે પાંખના સંકલનના એક વડા 'ચીફ ઑફ ડિફેન્સ સ્ટાફ'ની નવી નિમણૂકને ગણી શકાય. એની જરૂરીયાત છેક 1947થી હતી. કારગીલ યુદ્ધ બાદની કમિટીએ વર્ષ 2000માં એની ઔપચારિક માગણી કરી હતી. એને અમલમાં આવતા 19 વર્ષ લાગ્યાં, કાશ્મીરની આજની સ્થિતિ અને પાકિસ્તાનની સંભવિત પ્રતિક્રિયાના સંદર્ભમાં આ યોગ્ય નિર્ણય છે. ઇમરાન ખાનના ગઈ કાલના પીઓકે પર ભારતના સંભવિત હુમલાના અંદેશાવાળા ભાષણ બાદ એ રસપ્રદ છે કે મોદી પાકિસ્તાનનું નામ પણ લીધા વગર 'આતંક અને આતંક ફેલાવનારા' સામે મક્કમતાથી લડવાની વાત કરે છે. આ 15મી ઑગસ્ટના બૅકડ્રૉપમાં સ્વાભાવિકપણે કાશ્મીરની કલમ 370 અને 35-એની નાબૂદી છે. મોદીના ભાષણમાં ઘણો સમય આ મુદ્દાએ રોક્યો અને સ્વાભાવિકપણે મોદીએ એની ક્રૅડિટ લેતા કહ્યું: "જે કામ 70 વર્ષોમાં ન થયું, એ અમે 70 દિવસોમાં કરી બતાવ્યું. ઐસી ચીઝે ના હમ ટાલતે હૈ, ના પાલતે હૈ." કૉંગ્રેસ અને વિરોધીઓ પર સીધો હુમલો કરતા એમણે કહ્યું, "જો કલમ 370 એમને માટે અગત્યની હતી, તો આટલાં વર્ષ કામચલાઉ કેમ રાખી?" "કાયમી કેમ ન કરી? ખરેખર તો એમનામાં કઈ કરવાની હિંમત જ નહોતી." જોકે, સામે શ્રોતાઓમાં કૉંગ્રેસમાંથી માત્ર પૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહ અને ગુલામ નબી આઝાદ જ દેખાતા હતા. દૂરદર્શનના કવરેજમાં સોનિયા ગાંધી અને રાહુલ ગાંધીની ગેરહાજરી ઊડીને આંખે વળગતી હતી. મોદી 'વન નેશન, વન કૉન્સ્ટિટ્યૂશન'નું નવું સૂત્ર આપે છે અને 'વન નેશન, વન ઇલેક્શન'ને પણ એની સાથે જોડી દે છે. મોદીએ બીજો અગત્યનો ઉલ્લેખ તીન તલાક પર સંસદે પસાર કરેલા નવા કાયદાનો કર્યો અને એને સતીપ્રથા,ભ્રૂણહત્યા, બાળવિવાહ અને દહેજપ્રથા સાથે સરખાવતા કહ્યું: "જો આ બધું બંધ થઈ શકતું હોય તો ત્રણ તલાક કેમ નહીં?" એક આશ્ચર્યજનક 'કમ બૅક' તરીકે ઇંદિરા ગાંધીના 50 વર્ષ જૂના યુગનાં રાજકીય મુદ્દા અને સૂત્ર 'ગરીબી હટાઓ' અને 'વસતીવિસ્ફોટ' મોદીના ભાષણમાં સંભળાય છે. મોદી ગરીબીથી મુક્તિને ગરીબોના સ્વાભિમાન સાથે જોડે છે. વર્ષ 2014માં લાલ કિલ્લા પરથી પહેલા પ્રવચનમાં શૌચાલય અને સ્વચ્છતા અભિયાનની મોદીએ શરૂઆત કરાવેલી. વર્ષ 2019નાં મોદીના સંબોધનમાં પણ શૌચા���ય અને સ્વચ્છતા અભિયાનને જગ્યા મળી છે. જોકે, તેઓ આડકતરી કબુલાત પણ છે કે પાછલાં પાંચ વર્ષમાં આ બંને કામો સંપૂર્ણપણે પૂર્ણ થઈ શક્યા નથી. મોદી પોતે કબૂલે છે કે આઝાદીનાં 70 વર્ષ થયાં બાદ પણ દેશનાં અડધોઅડધ ઘરોમાં પીવાના પાણીની વ્યવસ્થા નથી. આ 70માંથી હવે દસથી વધુ વર્ષ તો વાજપેયી અને મોદીની પોતાની સરકારોનાં છે. મોદી જળસમસ્યા અંગે દક્ષિણના સંત થિરુવલ્લુવરને ટાંકે છે ત્યારે એ જળસમસ્યા ઉપરાંત દક્ષિણ ભારત સાથે પણ કનેક્ટ થવાનો પ્રયત્ન કરે છે. સાથોસાથ તેઓ સો વર્ષ પૂર્વેના ગુજરાતી જૈન સંત બુદ્ધિસાગર મહારાજની ભવિષ્યવાણી પણ યાદ કરે છે કે એવો સમય આવશે જ્યારે પાણી કરિયાણાંની દુકાનોમાં વેચાતું હશે. એ સમય હવે આવી ગયો છે. મોદી 5 ટ્રિલિયન ડૉલરની ભારતીય ઇકૉનૉમી માટે મોટી છલાંગ લગાવવા આહ્વાન કરે છે. જોકે, ભારતીયોને સ્વદેશી પ્રવાસન અને 'મૅક ઇન ઇન્ડિયા'ની સલાહ આપતા મોદી આર્થિક લક્ષ્યાંકોમાં 'અબજ અને રૂપિયા'ના સંદર્ભમાં વાત કરવાને બદલે 'ટ્રિલિયન અને ડૉલર'ની પરિભાષામાં કેમ વાત કરતા હશે એ અજબ જેવી વાત છે. એવી જ વાત 'ડિજિટલ પૅમેન્ટ', 'ઇઝ ઑફ ડૂઇંગ બિઝનેસ' અને સરકારી દખલ ખતમ કરવાની વાત છે. મોદી 'ઉધાર કાલે, આજે રોકડ'નાં જાણીતા વેપારી સૂત્ર સામે નવું સૂત્ર આપે છે, 'ડિજિટલ હા, રોકડ ના'. જોકે, હકીકતમાં મોટા ભાગના છુટક દુકાનદારો બૅન્ક-ચાર્જિસને કારણે કાર્ડને બદલે રોકડનો જ આગ્રહ રાખે છે. સંપૂર્ણ ડિજિટલ પૅમેન્ટ તો જ શક્ય બને જો બૅન્ક-ચાર્જિસ ઝીરો કરવામાં આવે. મોદીના ભાષણમાં હિમાલય જેવાં સપનાં, હિંદ મહાસાગર જેવું સામર્થ્ય અને ગંગાની નિરંતર ધારા જેવી કોશિશોની વાત છે. બેશક, બહુ સારી વાતો છે પણ આ 2014નું વર્ષ નથી, 2019નું વર્ષ છે. સપનાં સામે કેટલીક નક્કર જમીની હકીકતો પણ છે, જેનો વડા પ્રધાન મોદીએ પ્રામાણિકતાથી મુકાબલો કરવાનો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આઝાદ ભારત 73 વર્ષનું થયું, લાલ કિલ્લો 371 વર્ષનો અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 68ના. +text: સેમાભાઈની દીકરી હરમીબહેન આ શબ્દો સેમાભાઈ નામના ખેડૂતના છે, જેમણે ખેતરમાં મકાઈ વાવી હતી, પણ ઊગી નથી. સેમાભાઈના બે બળદ આજે પણ ધૂંસરીથી જોડાયેલા છે, પણ તે ખેતર ખેડવાના બદલે કૂવો ખોદવામાં જોતરાયેલા છે. સેમાભાઈનાં પત્ની અને દીકરી પણ કૂવો ઊંડો કરવામાં મદદ કરી રહ્યાં છે. દુષ્કાળના કારણે તેમના ખેતરમાં કંઈ જ ઊગ્યું નથી અને ���ૂવામાં પીવા જેટલું પણ પાણી નથી. ઉત્તર ગુજરાતના પાલનપુર પાસેના અમીરગઢમાં જળસંકટને કારણે મોટા ભાગના ખેડૂતોની સ્થિતિ ખરાબ છે. ખેડૂતો પાસે જમીન છે પણ ખેતી કરવા માટે પાણી નથી. સરકાર કૂવા અને તળાવો રિચાર્જ કરવાનું કામ હવે ભૂલી ગઈ છે કે કેમ? એવો પણ પ્રશ્ન સેમાભાઈ જેવા ખેડૂતોની કહાણી થકી થાય છે. માણસ-ઢોર બધાં તરસ્યાં ઉપલાખાપાના ખેડૂત સેમાભાઈ ભગોરા ખેતી છોડીને મજૂરી કરવા જાય છે. તેઓ કહે છે, "કૂવામાં જરા પણ પાણી નથી, કૂવો કોરો છે. એટલે હવે કૂવો ખોદવાનું ચાલુ કર્યું છે." "કૂવામાં થોડું પાણી હતું પણ દુષ્કાળને લીધે સ્થિતિ એટલી ખરાબ છે કે પીવા માટે પણ પાણી નથી." ઉત્તર ગુજરાતના પાલનપુરથી 40 કિલોમિટર દૂર અમીરગઢથી એક કાચો રસ્તો ઉપલાખાપા ગામ સુધી લઈ જાય છે. ઉપલાખાપાની સરકારી સ્કૂલથી રહેણાક વિસ્તાર તરફ પગ માંડો તો રસ્તાની બન્ને તરફ નજર પહોંચે ત્યાં સુધી ખેતરો પથરાયેલાં છે, પણ જમીનના આ ટુકડાને ખેતર કહેવા માટે ન તો લીલોતરી છે, ન તો પાક. અહીંનાં કેટલાંક ખેતરોમાં કેટલાક નવા બનેલા તો કેટલાક જૂના કૂવા છે, પણ પાણી એકેયમાં નથી. ઘરનાં બાળકો ત્યાં જ પાસે કૂવામાંથી કાઢેલા પથ્થરથી રમે છે. સેમાભાઈ રોજીરોટીનું કામ છોડીને કૂવો ખોદવાના કામમાં બળદોની સાથે જોતરાઈ જાય છે. આ જાણે કે તેમનું રોજિંદું જીવન થઈ ગયું છે. આ કામમાં ઘરની મહિલાઓ મદદ કરે છે અને બાળકો ત્યાં જ પાસે કૂવામાંથી કાઢેલા પથ્થરથી રમે છે. સેમાભાઈ આ વખતે ખેતરમાં મકાઈનો પાક લેવા માટે મથ્યા હતા પણ કંઈ ન ઊપજ થઈ ન હતી. સેમાભાઈ કહે છે, "દુષ્કાળ છે, ખેતર પાક થયો નથી છતાં સરકારમાંથી કોઈ મદદ મળતી નથી. સરકાર પર વિશ્વાસ નથી રહ્યો એટલે જાતે જ કૂવો ખોદીએ છીએ." અત્યાર સુધી ખોદવાનું કામ કર્યા પછી કૂવો 70-80 ફૂટ ઊંડો થયો છે, પણ હજી પાણી દેખાતું નથી. કેટલો ખોદશે ત્યારે પાણી નીકળશે એનો તો તેમને પણ ખ્યાલ નથી. 'રોજીરોટી છોડવી પડે છે' સેમાભાઈ અને તેમનાં પત્ની સેમાભાઈનો પરિવાર મજૂરી કરીને રોટલા રળે છે પણ કૂવો ખોદવાના કારણે તેમણે મજૂરીનું કામ પણ છોડવું પડી રહ્યું છે. સેમાભાઈ કહે છે, "મારા દીકરા મજૂરી કરવા જાય છે અને અમે મજૂરી છોડીને કૂવો ખોદવાનું કામ કરીએ છીએ, છોકરાઓ પણ મજૂરી કરવા ન જાય તો ખાઈશું શું? સેમાભાઈનો ભત્રીજો ધૂલો કહે છે, "અમારા ગામમાં ન તો કોઈ પાણીનું ટૅન્કર આવે છે, ન તો અમને કોઈ સરકારી સહાય મળે છે. મજૂરી છોડીને કૂવો ખોદવા સિવાય અમારે કોઈ છૂટકો જ નથી." સુરક્ષાનાં સાધનો વગર એકમાત્ર દોરડાના સહારે ધૂલો અને ઘરના બીજા સભ્યો જીવના જોખમે કૂવામાં ઊતરે છે અને ખોદીને પથ્થર કાઢે છે. કૂવામાં જતી ગરગડી સાથે દોરડાથી જોતરાયેલા બળદને સેમાભાઈ હાંકે છે. સેમાભાઈનાં પત્ની અને દીકરી કૂવામાંથી પથ્થર બહાર કાઢવામાં મદદ કરે છે. પરિવારના આ ચાર-પાંચ સભ્યો મળીને કૂવો ખોદવા મથે છે. સેમાભાઈ કહે છે, "ચોમાસામાં જો વરસાદ ઠીકઠાક થાય તો ઊંડો કરેલો કૂવો કામ લાગે એવું વિચારીને કૂવો ઊંડો કરવાનું કામ કરીએ છીએ. બાકી હમણાં તો પીવા જેટલું પાણી નીકળે તો પણ ઘણું છે." 'પૈસાની જરૂર પડે એટલે મજૂરી કરવા જઈએ' સેમાભાઈ સેમાભાઈ કહે છે, "સરકાર કોઈ મદદ કરતી નથી, અમને પીવા માટે ટૅન્કર પણ મોકલે તો અમારે આવું કામ થોડી કરવું પડે." કૂવો ખોદતી વખતે ખાડો ઊંડો કરવા માટે બ્લાસ્ટ કરાવવો પડે છે, જે એક વખત કરાવવાનો ખર્ચ સેમાભાઈના કહેવા પ્રમાણે ત્રણેક હજાર રૂપિયા જેટલો થાય છે. પૈસાની જરૂર પડે એટલે પરિવાર કૂવો ખોદવાનું કામ છોડીને મજૂરી કરવા જાય છે પછી પૈસા ભેગા થાય એટલે બ્લાસ્ટ કરાવીને ફરી કૂવો ખોદવાનું કામ આગળ વધારે છે. વળી બ્લાસ્ટ કરવાનો થાય એટલે પૈસા ભેગા કરવા આખો પરિવાર મજૂરીએ જાય, આમ આ કૂવો ખોદવાનું કામ ચાલ્યા કરે. સેમાભાઈ કહે છે, "મારા ચાર છોકરા મજૂરી કરવા જાય છે, અમે પણ મજૂરી કરવા જઈએ છીએ." "કૂવો ઊંડો કરવા માટે અંદર ધડાકો કરાવવો પડે અને એની માટે પૈસાની જરૂર પડે એટલે થોડા દિવસ મજૂરી જઈએ અને થોડા દિવસ કૂવો ખોદીએ છીએ." ખેતરો છતાં મજૂરી કરવા મજબૂર કૂવામાં ઊતરી રહેલો સેમાભાઈનો ભત્રીજો ધૂલો સેમાભાઈ પાસે ખેતર છે પણ ખેતી કરવા માટે પાણી નથી અને સિંચાઈ માટે ખર્ચ કરવા પૈસા પણ નથી, બાળકોને બાદ કરતાં ઘરના બધા જ સભ્યો મજૂરી કરવા જાય છે. સેમાભાઈની દીકરી હરમીબહેન કહે છે, "મજૂરી કરવા જઈએ તો અમને દિવસના 250 રૂપિયા મળી રહે છે. એમાં હું મારું અને મારાં બાળકોનું ગુજરાન ચલાવું છું." "પતિએ મને ઘરમાંથી કાઢી મૂકી છે એટલે હું મારા બાપાને ઘરે રહું છું. બાપા કેટલા લોકોનો બોજ ઉઠાવે? પણ હવે કૂવો ખોદવાના કામને લીધે મજૂરીએ જઈ શકાતું નથી." હરમીબહેનને ત્રણ બાળકો છે, જે તેમની સાથે તેમના પિતાના ઘરે જ રહે છે. હરમીબહેનના પતિ પણ ખેતરમાં ભાગિયા તરીકે કામ કરવા જતા હતા, પણ ભાગમાં કંઈ આવે નહીં એટલે ઝઘડા થતા હતા. ગામમાં સ્કૂલ છે પણ સેમાભાઈનો ભત્રીજો ક્યારેય સ્કૂલ ગયો નથી. એ સમજણો થયો ત્યા���થી જ મજૂરી કરવા લાગ્યો હતો. સેમાભાઈ કહે છે, "અમારી પાસે ખેતર છે પણ ખેતી કરવા પાણી કે કૂવો નહોતો એટલે અમે આખું વર્ષ મજૂરી કરતા હતા અને ખેતીની ઋતુમાં બીજાના ખેતરમાં ભાગિયા તરીકે કામ કરતા હતા." સેમાભાઈનું કહેવું છે કે ઘણી વખત પાક ઓછો થાય તો ભાગિયા તરીકે કરેલું કામ માથે પડે છે અને ભાગમાં કંઈ વધારે આવતું નથી. સેમાભાઈ કહે છે, "કૂવો ખોદાઈ જાય અને આ વર્ષે સારો વરસાદ થાય તો ખેતી કરવાનું વિચારી શકીએ, નહીં તો પાછું ભાગિયા તરીકે કામ કરવા જ જવું પડશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'સરકાર પર વિશ્વાસ નથી એટલે જાતે કૂવો ખોદીએ છીએ, પીવા જેટલું પાણી પણ નથી.' +text: મંગળવારે એક અમેરિકન ડૉલરની કિંમત 122 પાકિસ્તાની રૂપિયા બરાબર થઈ ગઈ. એનો મતબલ એવો કે પાકિસ્તાની રૂપિયામાં 3.8 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. જો ડૉલરને ધ્યાનમાં રાખીને પાકિસ્તાની રૂપિયાની તુલના ભારતના રૂપિયા સાથે કરવામાં આવે તો પાકિસ્તાનનો એક રૂપિયાનું મૂલ્ય ભારતની આઠઆની બરાબર થઈ ગયું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે લગભગ 67 ભારતીય રૂપિયા બરાબર એક ડૉલર થાય છે. પાકિસ્તાનની કેન્દ્રિય બૅન્ક છેલ્લા સાત મહિનામાં ત્રણ વાર રૂપિયાનું અવમૂલ્યન કરી ચૂકી છે પરંતુ તેનો કોઈ ફાયદો થયો નથી. ઈદના તહેવાર પહેલાં પાકિસ્તાનના લોકોની હાલત નિરાશાજનક છે. પાકિસ્તાનમાં 25 જુલાઈના રોજ સામાન્ય ચૂંટણીની શરૂઆત થઈ રહી છે ત્યારે નબળી આર્થિક સ્થિતિને ભવિષ્ય માટે ગંભીર બાબત તરીકે જોવામાં આવી રહી છે. ઈદ પહેલાં પાકિસ્તાન સંકટમાં પાકિસ્તાની રૂપિયામાં ભારે કડાકાથી એ સાફ થાય છે કે લગભગ 300 અબજ ડૉલરની પાકિસ્તાની અર્થવ્યવસ્થા ગંભીર સંકટનો સામનો કરી રહી છે. પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સતત થઈ રહેલા કડાકાની સ્થિતિ દેશ માટે ચિંતાજનક છે અને ફરી એકવાર તેમણે આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રા કોષનો દરવાજો ખખડાવવો પડી શકે છે. જો પાકિસ્તાન આઈએમએફ પાસે જાય, તો છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં આવું બીજી વખત થશે. આ પહેલાં પાકિસ્તાને 2013માં આઈએમએફનો સહારો લીધો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? રૂપિયામાં સતત થઈ રહેલા કડાકાથી ધ સ્ટેટ બૅન્ક ઑફ પાકિસ્તાને કહ્યું છે, "બજારમાં થઈ રહેલા ઉતાર-ચઢાવને કારણે આ પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ છે." પાકિસ્તાનમાં નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજીના અર્થશાસ્ત્રી અશફાક હસન ખાને સમાચાર એજન્સી રોયટર્સને કહ્યું કે પાકિસ્તાનની સરકારને નીતિગત સ્તરે નિર્ણય લેવાની જરૂર છે. આ અંતર્ગત નિકાસ વધારવી પડશે અને આયાત કરવી પડશે. લાચાર સરકાર ખાને કહ્યું, "જો આપણને લાગે કે માત્ર રૂપિયાના અવમૂલ્યનથી ચૂકવણી સંકટમાં આવેલા અસંતુલનને પહોંચી વળાશે તો તેનું ગંભીર પરિણામ ભોગવવું પડશે." વર્તમાન સત્તાધારી પાર્ટી પાકિસ્તાન મુસ્લિમ લીગ એ વાતનો પ્રચાર કરી રહી છે કે જો દેશની અર્થવ્યવસ્થાને પાટા પર લાવવી હોય તો ફરીથી તેમને સત્તામાં લાવવી પડશે. અર્થશાસ્ત્રીઓનું માનવું છે કે પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર એટલી હદે ઓછો થઈ ગયો છે કે તે માત્ર બે મહિના સુધી જ આયાત કરી શકશે.સિંગાપોર સમિટ : કિમે સ્વીકાર્યું ટ્રમ્પનું અમેરિકા આવવાનું આમંત્રણ ડૉલર સામે લાચારી કેમ? ડિસેમ્બરથી લઈને અત્યાર સુધી પાકિસ્તાની રૂપિયામાં 14 ટકા કડાકો નોંધાયો છે. શા માટે પાકિસ્તાનની આ પરિસ્થિતિ થઈ? આ સવાલના જવાબમાં પાકિસ્તાનના અર્થશાસ્ત્રી કૈસર બંગાલ કહે છે, "ડૉલરની તુલનામાં પાકિસ્તાની રૂપિયામાં થયેલા ઘટાડાનાં બે કારણો છે. પહેલું એ કે પાકિસ્તાન નિકાસની સરખામણીએ આયાત બમણાથી વધારે કિંમતે કરી રહ્યું છે." "અમે 100 ડૉલરની નિકાસ કરી રહ્યા છે તો 200થી વધારે ડૉલરની આયાત કરી રહ્યા છે. આ તફાવતની અસર તો પડવાની જ છે." "બીજું એ કે છેલ્લાં 15 વર્ષોમાં પાકિસ્તાનમાં જે ખાનગીકરણ થયું તેમાં ડૉલર તો આવ્યો પરંતુ તેમાંથી જે આવક થઈ રહી છે તે પોતાના દેશ મોકલવામાં આવી રહી છે. એટલે કે ડૉલર વધારે માત્રામાં બહાર જઈ રહ્યો છે. ડૉલરની માંગ વધારે છે અને જેની માંગ વધુ હોય તે મોંઘું થઈ જાય છે." રૂપિયાનું અવમૂલ્યન શા માટે? કૈસર કહે છે, "હવે એ સમય જતો રહ્યો જ્યારે ડૉલરની કિંમત સ્ટેટ બૅન્ક નક્કી કરતી. હવે તો બજાર દ્વારા એ નક્કી થાય છે. જ્યારે સરકારને લાગે કે ડૉલર વધુ મોંઘો થઈ રહ્યો છે, તો તેની પાસે રહેલા ડૉલરને બજારમાં વેચવા મૂકે છે જેથી કિંમતોને કાબૂમાં લઈ શકાય." "પરંતુ સરકાર પાસે પણ મર્યાદિત માત્રામાં ડૉલર હોય છે. પાકિસ્તાન પેટ્રોલિયમ, કૂકિંગ ઑઇલ, ઇન્ડસ્ટ્રી મટીરિયલ જેવી વસ્તુઓ બહારથી મંગાવે છે." પાકિસ્તાન પાસે શું વિકલ્પો ? આ સવાલના જવાબમાં કૈસર કહે છે, "આઈએમએફની શરણમાં જવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. ચીન કાયમ માટે પાકિસ્તાનને ધિરાણ નહીં આપે.” "આઈએમએફ પાસેથી પણ લૉન મેળવવી સહેલી નહીં હોય કારણ કે, ચીન આઈએમએફ કાઉન્સિલનું એક્ઝિક્યુટિવ મેમ્બર છે.” "પાકિસ્તાને અગાઉ 10-12 વર્ષે જવું પડતું હતું, હવે પાંચ વર્ષમાં જ આઈએમએફના દરવાજા ખખડાવવા પડે છે. આ વખતે સંકટ મોટું છે એટલે આઈએમએફ પાસે જ જવું પડશે." પાકિસ્તાનની મધ્યસ્થ બૅન્કે ડિસેમ્બર તથા માર્ચમાં બે વખત પાંચ-પાંચ ટકા રૂપિયાનું અવમૂલ્યન કર્યું હતું. અગાઉ એવો અંદાજ હતો કે પાકિસ્તાનનું અર્થતંત્ર છ ટકાના દરે વધશે, પરંતુ આર્થિક મંદીને કારણે આ અનુમાન સુધી પહોંચવું સરળ નહીં હોય. સેન્ટ્રલ બૅન્ક ઑફ પાકિસ્તાનના અધિકારીઓના કહેવા પ્રમાણે, હાલમાં પાકિસ્તાનની ચાલુ નાણાખાધ 14 અબજ ડૉલરની છે અને તે પાકિસ્તાનના જીડીપીના લગભગ 5.3 ટકા છે. પાકિસ્તાન પાસે લગભગ 10 અબજ ડૉલર જેટલું વિદેશી હુંડિયામણ વધ્યું છે. પાકિસ્તાની અખબાર ડોનના અહેવાલ પ્રમાણે, ચીન પાસેથી લૉન લેવા માટે તજવીજ હાથ ધરવામાં આવી છે. સંકટમાં શ્રીલંકા દક્ષિણ એશિયામાં શ્રીલંકા બાદ પાકિસ્તાન બીજું રાષ્ટ્ર છે કે જેનું અર્થતંત્ર ભારે વેપારખાધ સામે ઝઝૂમી રહ્યું છે. સતત વધી રહેલી ક્રૂડ ઑઇલની કિંમતો તથા દિવસેદિવસે મજબૂત બની રહેલા ડૉલરને કારણે આ બંને અર્થંતંત્રો પર તોળાઈ રહેલું સંકટ વધુ ગાઢ થયું છે. ડૉલર સામે શ્રીલંકાના રૂપિયાનું મૂલ્ય સતત ગગડી રહ્યું છે, બુધવારે એક ડૉલર સામે શ્રીલંકાનું ચલણ 160 સુધી પહોંચી ગયું હતું. ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં પાકિસ્તાને ત્રણ વખત તેના ચલણનું અવમૂલ્યન કર્યું છે. આથી, દેશના નાગરિકોમાં સ્થાનિક ચલણ પ્રત્યેનો વિશ્વાસ ડગ્યો છે. પરિણામ સ્વરૂપે કોર્પોરેટ સેક્ટરમાં ડૉલરની સંગ્રહખોરી વધી ગઈ છે. સ્ટેટ બૅન્કની કડકાઈ પાકિસ્તાનની ઍક્સ્ચેન્જ કંપનીઓના કહેવા પ્રમાણે, સામાન્ય નાગરિકોને અમેરિકન ડૉલર મળતા નથી. લોકો નાછૂટકે ડૉલરના બદલે પાકિસ્તાની ચલણ સ્વીકારે છે. આ વખતે પહેલી વખત એવું થઈ રહ્યું છે કે ઈદ સમયે કોઈ પાકિસ્તાની નાગરિક ત્યાંનું ચલણ સ્વીકારતા ખચકાઈ રહ્યો છે. અગાઉ એવું થતું કે વિદેશોમાં રહેતા પાકિસ્તાનીઓ રમઝાન મહિનામાં વાપરી શકાય તે માટે વિદેશથી નાણાં મોકલતા હતા, જેનાં કારણે સ્થાનિક બજારોમાં ખરીદદારી અને રોનક જોવા મળતી. સ્ટેટ બૅન્ક ઑફ પાકિસ્તાને કથળતી સ્થિતિને કાબુમાં લેવા માટે ડૉલરનું ખરીદવેચાણ કરી રહેલા લોકોની ઓળખ થઈ શકે તે માટે અનેક નિયમ બનાવ્યા છે. જે વ્યક્તિ ખુલ્લા બજારમાં 500 ડૉલરથી વધુ ખરીદવા કે વેચવા ઇચ્છે છે તેના માટે કમ્પ્યૂટરાઇઝ્ડ રાષ્ટ્રીય ઓળખપત્ર દેખાડવું ફરજિયાત કરી દેવાયું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચૂંટણી પહેલાં પાકિસ્તાન ગંભીર આર્થિક કટોકટીમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. પાકિસ્તાની રૂપિયાની કિંમત સતત ઘટી રહી છે. જેને કારણે પાકિસ્તાનમાં ઈદની ઉજવણીની રોનક બજારો અને લોકોના ચહેરા પરથી ગાયબ છે. +text: લક્ષ્મી અને ઋષિ બીબીસી સાથે વાત કરતાં દંપતી જણાવ્યું કે ફોટોશૂટને સોશિયલ મીડિયાથી નહીં હઠાવે, કારણ કે આમ કરવાનો એ અર્થ થશે કે તેઓ ધમકીઓથી ડરી ગયાં છે. પૉસ્ટ-વેડિંગ ફોટોશૂટમાં દંપતી નયનરમ્ય ચાના બગીચાની અંદર સફેદ કમ્ફર્ટર પહેરીને હસતાં, આલિંગન કરતાં અને એકબીજાનો પીછો કરતા જોઈ શકાય છે. સપ્ટેમ્બરમાં યોજાયેલા એક સાદા સમારંભમાં લગ્નગ્રંથિથી જોડાયલાં લક્ષ્મી અને ઋષિ કાર્તિક કહે છે કે ફોટોશૂટ કરાવવાનું એટલા માટે નક્કી કર્યું કે તેમને લાગ્યું કે આનાથી તેમનાં લગ્ન "યાદગાર" બની જશે. કેરળના એર્નાકુલમમાં સ્થિત તેમના ઘરેથી લક્ષ્મીએ મને ફોન પર કહ્યું, "અમારાં અરેન્જ-કમ-લવ મૅરેજ હતાં." "ગયા વર્ષે પરિવારજનો થકી અમારો પરિચય થયો, જે બાદ હું અને ઋષિ મળ્યાં અને પ્રેમમાં પડ્યાં." લગ્નને યાદગાર બનાવવા ફોટોશૂટ કરાવ્યું લક્ષ્મી અને ઋષિ ઋષિ ટેલિકૉમ કંપનીમાં કામ કરે છે અને લક્ષ્મીએ હાલમાં જ ઇલેક્ટ્રિકલ અને ઇલેક્ટ્રૉનિક એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો છે. આ દંપતીએ એપ્રિલમાં ભવ્ય લગ્નનું આયોજન કર્યું હતું, પરંતુ કોરોના વાઇરસ સંક્રમણના કારણે તે શક્ય ન બન્યું. માર્ચ મહિનામાં ભારત સરકારે સમગ્ર દેશમાં કડક લૉકડાઉનની જાહેરાત કરી અને સંક્રમણને અટકાવવા માટે દરેક પ્રકારનાં આયોજન પર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો હતો. અનલૉકની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ અને સરકારે નાના લગ્નસભારંભોને પણ મંજૂરી આપી. લક્ષ્મી અને ઋષિ કાર્તિક વધુ રાહ જોવા માગતાં નહોતાં અને 16 સપ્ટેમ્બરે પોતાના ગામ કોલ્લમના એક મંદિરમાં બંને લગ્નગ્રંથિથી જોડાઈ ગયાં. લક્ષ્મી યાદ કરે છે, "આ બહુ આનંદદાયક અને સુખદ લગ્નપ્રસંગ હતો, પરંતુ તેમાં પરિવારજનો અને નજીકના મિત્રો જ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. પોલીસે ફક્ત 50 મહેમાનો માટેની પરવાનગી આપી હતી અને ઘણા બધા પ્રતિબંધો મૂકવામાં આવ્યા હતા." લગ્ન સાદાઈથી થયાં હતાં અને એટલા માટે દંપતીએ એક "યાદગાર" ફોટોશૂટ કરવાનું નક્કી કર્યું. કેરળ અને બીજાં રાજ્યોમાં ઘણાં યુગલો પરંપરાગત લગ્નની ફોટોગ્રાફી સિવાય મોટા પાયે ફોટોશૂટ પણ કરાવે છે. લોકોએ કહ્યું, પૉર્ન ફિલ્મમાં કામ કરો લક્ષ્મી અને ઋષિ ઋષિની ઇચ્છા હતી કે લગ્ન બાદ જે ફોટોશૂટ થાય તે "રોમૅન્ટિક અને ઇન્ટિમેટ" હોય અને ઇન્ટરનેટ પર સર્ચ કર્યા બાદ તેમને એક "પરફેક્ટ આઇડિયા" મળ્યો. ઋષિના ફોટોગ્રાફર મિત્ર અખિલ કાર્તિકેયને જણાવ્યું કે અમુક કલાકોની અંદર જ ફોટોશૂટ આટોપી લેવામાં આવ્યું હતું. દંપતીએ હોટલના રૂમથી કમ્ફર્ટર્સ ઉધાર લીધાં અને ચા એસ્ટેટના મેદાનને ફોટોશૂટ માટે પસંદ કરવામાં આવ્યું. લક્ષ્મી કહે છે, "ફોટોશૂટમાં અમને બહુ મજા આવી. સમગ્ર શૂટ દરમિયાન અમે હસી રહ્યાં હતાં." "અમે ફોટોશૂટને લઈને બહુ ઉત્સાહિત હતાં. આ અમારા હનીમૂનનો એક ભાગ હતું, હાલમાં જ લગ્ન થયાં હતાં અને લાગતું હતું કે જાણે અમે આઝાદ થઈ ગયાં છીએ." તેઓ વધુમાં જણાવે છે કે સ્વપ્નેય ખ્યાલ નહોતો કે ફોટોશૂટના કારણે આટલી બધી સમસ્યા ઊભી થશે. સમસ્યા ત્યારે શરૂ થઈ જ્યારે થોડા દિવસો બાદ અખિલે ફેસબુક પર ફોટોગ્રાફ્સ અપલોડ કર્યા. ઘણા યૂઝર્સે ફોટોશૂટને ટ્રોલ કર્યું અને તસવીરો માટે અભદ્ર અને શરમજનક શબ્દોનો ઉપયોગ કર્યો. કેટલાકે તો આને 'પૉર્નોગ્રાફી' સુધી કહી નાખ્યું અને તેને કૉન્ડોમની જાહેરાત માટે ફિટ ગણાવ્યું. કેટલાકે રૂમ ભાડે લેવાની સલાહ પણ આપી દીધી. ઘણા લોકોએ સમર્થન પણ કર્યું લક્ષ્મી અને ઋષિ લક્ષ્મી કહે છે, "બે દિવસ સુધી અમને સતત ધિક્કાર મળ્યો. લોકોએ કહ્યું કે અમે નગ્નતા દેખાડી રહ્યાં છીએ અને પૂછ્યું કે ફોટોશૂટ વખતે અમે કપડાં પહેર્યાં હતાં કે નહીં. અમુક લોકોએ કહ્યું કે અમે ધ્યાન ખેંચવા માટે અને પ્રસિદ્ધિ મેળવવા માટે આવું કરી રહ્યાં છીએ." લક્ષ્મી જણાવે છે કે મોટા ભાગના અપશબ્દો તેમને નિશાન બનાવીને કહેવામાં આવ્યા. તેઓ કહે છે, "આ મારા માટે ખરેખર આઘાતજનક હતું. તેઓ ઋષિ કરતાં મને વધુ પરેશાન કરી રહ્યા હતા. તેઓ કહેતા કે મારે અશ્લીલ ફિલ્મોમાં અભિનય કરવો જોઈએ, મારા શરીરનું અપમાન કરવામાં આવ્યું હતું." "ટ્રોલમાં ઘણી બધી મહિલાઓ પણ સામેલ હતી. વર્ષો પહેલાંના મારા મેકઅપ વગરના ફોટો મેળવીને તેઓ મારી સરખામણી કરતાં અને કહેતા કે જુઓ કે આ ફોટામાં તે કેટલી કદરૂપી લાગે છે." પરંતુ થોડા દિવસો બાદ લોકોએ ટ્રોલ સામે બોલાવવાનું શરૂ કર્યું અને આ કપલને સમર્થન આપવાનું શરૂ કર્યું. ફોટોને આકર્ષક અને સુંદર ગણાવીને લોકોએ દંપતીને ટીકાત્મક ટિપ્પણીઓ પર ધ્યાન ન આપવાની સલાહ આપી. એક મહિલાએ કહ્યું કે તેમને એ સમય યાદ આવી ગયો જ્યારે એક પરિણીત દંપતી એકબીજાનો હાથ પકડવા માટે પણ ખચકાટ અનુભવતા હતાં. તેમણે ઋષિ કાર્તિકને સલાહ આપી કે ટ્રોલ્સને ભૂલીને ખુશ રહો. 'અમે ટ્રોલ સામે નહીં ઝૂકીએ' લક્ષ્મી અને ઋષિ લક્ષ્મી કહે છે, "જે ટ્રોલ્સ અમારો વિરોધ કરી રહ્યા હતા, તેમની વિશે અમને કોઈ માહિતી નહોતી. જે લોકો અમારું સમર્થન કરી રહ્યા હતા, અમે તે લોકો વિશે પણ અજાણ હતા, પરંતુ આનાથી અમને બહુ ખુશી થઈ." પરંતુ અજાણ્યા સોશિયલ મીડિયા ટ્રોલની સાથેસાથે દંપતીને રૂઢિચુસ્ત સંબંધીઓનો પણ ગુસ્સો સહન કરવો પડ્યો, જેમને આ ફોટોશૂટ મંજૂર નહોતું. લક્ષ્મી કહે છે, "શરૂમાં અમારાં માતાપિતાને પણ આઘાત લાગ્યો હતો, પરંતુ અમે તેમને સમજાવ્યું કે શા માટે અમે આવું કરવા માગતાં હતાં. છેવટે તેઓ સમજી ગયાં અને ત્યારબાદ અમારી પડખે છે. પરંતુ ઘણા સંબંધીઓએ અમારાં પર પશ્ચિમ સંસ્કૃતિની તરફેણ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો." "અમને ફોન કરીને તેમણે પૂછ્યું કે આની શું જરૂર છે? તેઓએ કહ્યું, શું તમે અમારી સંસ્કૃતિને ભૂલી ગયા છો?" ઘણાએ દંપતીને ફોટોગ્રાફ હઠાવી લેવા જણાવ્યું અને લક્ષ્મી અને ઋષિને કૌટુંબિક વૉટ્સઍપ ગ્રૂપથી બાકાત કરી દેવામાં આવ્યાં. પરંતુ દંપતી કહે છે કે તેઓ પોતાની તસવીર નહીં હઠાવે. લક્ષ્મી કહે છે, "જો અમે આમ કરીશું તો બધા તેને અમારા અપરાધની સ્વીકૃતિ તરીકે લેશે, જાણે કે અમે કંઈ ખોટું કર્યું છે. પરંતુ અમે કંઈ ખોટું કર્યું નથી. ફોટોશૂટ કરતી વખતે અમે કમ્ફર્ટર કપડાં પણ પહેર્યાં હતાં." તેઓ વધુમાં જણાવે છે, "શરૂમાં અમારાં બંને માટે આ સહન કરવું બહુ અઘરું હતું, પરંતુ હવે અમે ટેવાઈ ગયાં છીએ. અમે જાણી ગયાં છીએ કે સમાજ કેવો હોય છે અને સમાજની સાથે જીવવા શીખી ગયાં છીએ." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો થોડા દિવસો પહેલાં ભારતીય દંપતી લક્ષ્મી અને ઋષિનું પૉસ્ટ-વેડિંગ ફોટોશૂટ સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થયું હતું અને લોકોએ તેમને ખરાબ રીતે ટ્રોલ કર્યાં હતાં. +text: ઇમરાન ખાનનો અમેરિકા પ્રવાસ ત્રણ દિવસનો છે, પરંતુ તેમના કાર્યક્રમનું વિવરણ સ્પષ્ટ નથી, કેમ કે આ યાત્રા વિશે ભ્રમની સ્થિતિ છે કે યાત્રા આગળ વધશે કે નહીં. પરંતુ તે છતાં આ યાત્રા મહત્ત્વપૂર્ણ બનવા જઈ રહી છે. ઇમરાન ખાન અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત કરશે અને આશા છે કે બન્ને નેતા આતંકવાદ વિરોધી, સંરક્ષણ અને વેપાર જેવા ઘણા મહ���્ત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરશે. ક્યારેક નરમ તો ક્યારેક ગરમ સંબંધ ટ્રમ્પ સરકારે પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ કડક વલણ અપનાવીને રાખ્યું છે. અમેરિકા પાકિસ્તાન પર આરોપ લગાવે છે કે તે ન માત્ર ઇસ્લામિક આંતકવાદીઓને સમર્થન આપે છે પરંતુ આ મુદ્દે અમેરિકાને ગુમરાહ પણ કરે છે. જોકે, પાકિસ્તાને આ આરોપોને ફગાવ્યા છે. ટ્રમ્પ અને ઇમરાન ખાનની હજુ સુધી કોઈ ઔપચારિક મુલાકાત થઈ નથી પરંતુ બન્ને નેતા એકબીજા વિરુદ્ધ નિવેદનબાજી કરતા રહ્યા છે. 2018માં જાન્યુઆરી મહિનામાં ટ્રમ્પે ટ્વીટ કર્યું હતું, "અમેરિકાએ છેલ્લાં 15 વર્ષોમાં પાકિસ્તાનને 33 બિલિયન ડૉલર કરતાં વધારે મદદ કરીને મૂર્ખામી કરી છે અને તેમણે અમારી સામે ખોટું બોલવા તેમજ દગો આપવા સિવાય કંઈ કર્યું નથી." "તેમની નજરમાં અમારા નેતા મૂર્ખ છે. જે આતંકવાદીઓને અમે અફઘાનિસ્તાનમાં શોધતા રહીએ છીએ, તેઓ તેમને સુરક્ષિત રાખે છે." ત્યારબાદ અમેરિકાની નિવેદનબાજી વધી ગઈ. અમેરિકાએ પાકિસ્તાનને અપાતી સુરક્ષા મદદમાં 2 બિલિયન ડૉલરનો કાપ મૂક્યો છે. આ કાપમાં સૈન્ય મદદના 300 મિલિયન ડૉલર પણ સામેલ હતા. નવેમ્બર 2018માં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિએ એ કહેતા ટ્વીટ કર્યું, "અમે હવે પાકિસ્તાનને અબજો ડૉલર આપતા નથી કેમ કે તેઓ અમારી પાસેથી પૈસા લઈ તો લે છે પરંતુ અમારી માટે કરશે કંઈ પણ નહીં." "સૌથી મોટું ઉદાહરણ બિન લાદેનનું છે, અફઘાનિસ્તાન બીજું છે. તેઓ એ દેશોમાંથી એક છે કે જેઓ બદલામાં કંઈ પણ આપ્યા વગર અમેરિકા પાસેથી માત્ર લેવામાં વિશ્વાસ કરે છે. તેનો હવે અંત આવી ગયો છે." જવાબમાં ઇમરાન ખાને કહ્યું, "અમેરિકાએ પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ સ્પષ્ટ રેકર્ડ રાખવાની જરૂર છે." "1. 9/11માં કોઈ પણ પાકિસ્તાની સામેલ ન હતા, તેમ છતાં પાકિસ્તાને આતંકવાદ વિરુદ્ધ અમેરિકાના યુદ્ધમાં સામેલ થવાનો નિર્ણય લીધો." "2. આ યુદ્ધમાં પાકિસ્તાનના 75 હજાર લોકો નિશાન બન્યા અને પાકિસ્તાનની 123 બિલિયન ડૉલર કરતાં વધારે અર્થવ્યવસ્થા બરબાદ થઈ. અમેરિકાની મદદ તો માત્ર 20 બિલિયનની જ હતી." જૂની મિત્રતાના નામે પાકિસ્તાન અને અમેરિકાના આ નાજુક સંબંધોને જોતા, પાકિસ્તાનની પહેલી પ્રાથમિકતા બન્ને દેશોના સંબંધોને ફરી પાટા પર લાવવાની છે અને ઇસ્લામાબાદને પણ એવી આશા છે. પાકિસ્તાનના સ્થાનિક સમાચારપત્રોના આધારે પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા મોહમ્મદ ફૈસલે અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી માઇક પોમ્પિયોના નિવેદનને ટાંકીને કહ્યું છે, "આ યાત્રા પાકિસ્તાન અને અમેરિકા વચ્ચે રહેલા જૂના સંબંધોને નવેસરથી મજબૂત કરવામાં મદદ કરશે." પરંતુ પાકિસ્તાનમાં કેટલાક ટિપ્પણીકાર તેનાથી ઘણી વધારે આશા રાખી રહ્યા છે. અંગ્રેજી સમાચારપત્ર 'ધ નેશન'ના એક લેખમાં સિરાજ એમ શાવા લખે છે કે ઇમરાન ખાનની ચીન અને મધ્ય પૂર્વ દેશોની હાલની યાત્રાઓએ પાકિસ્તાનને આર્થિક સહાયતા પ્રાપ્ત કરવામાં ઘણી મદદ કરી છે. શાવા લખે છે, "એ વાતમાં હવે કોઈ શંકા નથી કે ઇમરાન ખાન પાસે પોતાની વાત રાખવાનું કૌશલ છે અને તેમાં તેમને મહારત પ્રાપ્ત છે." "તેમણે 22 જુલાઈના રોજ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ સાથે યોજાનારી બેઠકમાં પાકિસ્તાનના હિતોનો મામલો મજબૂતીથી ઉઠાવવો જોઈએ." રસ્તો સહેલો નથી પરંતુ કેટલાક લોકોનું માનવું છે કે આ રસ્તો સહેલો નથી. વોશિંગટન સ્થિત થિંક ટૅન્ક યૂએસ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પીસના ઉપાધ્યક્ષ મોઇદ યૂસુફે 'હમ ન્યૂઝ ટીવી'ને કહ્યું, "બન્ને દેશ હજુ એકબીજા સાથે વાતચીતની શૈલીને અપનાવી શક્યા નથી, જેના પગલે 'બેઝિક ડિસ્કનેક્ટ' થઈ ગયું છે." કેટલાક ટિપ્પણીકારોનું માનવું છે કે ઇમરાન ખાનની આ યાત્રા એ સમયે થઈ રહી છે જ્યારે અમેરિકા અફઘાનિસ્તાનમાં યુદ્ધને ખતમ કરવામાં પાકિસ્તાનની મદદ ઇચ્છે છે, અને દેશમાં પોતાની સૈન્ય હાજરીને પરત લાવવાની માગ કરી રહ્યું છે. અમેરિકાને પાકિસ્તાનના સમર્થનની આ જરૂર કૂટનીતિના સ્તર પર પાકિસ્તાનના પક્ષમાં હશે. અમેરિકાના વિદેશ મંત્રાલયે જુલાઈમાં અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિ અને સ્થિરતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ચાર દેશોની વાર્તાનો હવાલો આપતા કહ્યું, "ચીન, રશિયા અને અમેરિકાએ વાતચીતમાં સામેલ થવા માટે પાકિસ્તાનનું સ્વાગત કર્યું અને ભરોસો વ્યક્ત કર્યો છે કે અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિ જાળવવા માટે પાકિસ્તાન મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા નિભાવી શકે છે." સંયુક્ત ચીફ ઑફ સ્ટાફ માટે ટ્રમ્પની પસંદ જનરલ માર્ક મિલે પણ પાકિસ્તાન પર નરમ વલણ અપનાવી રહ્યા હોય એવું લાગે છે. અંગ્રેજી સમાચારપત્ર ડૉને તેમના હવાલાથી લખ્યું, "એ વાત અલગ છે કે અમે સુરક્ષા મદદને નિલંબિત કરી દીધી અને મોટા રક્ષા મામલાઓની વાતચીતને સ્થગિત કરી દીધી છે, પરંતુ અમારે સંયુક્ત હિતોના આધારે મજબૂત સૈન્ય સંબંધ જાળવી રાખવાની જરૂર છે." આ મહિનાની શરૂઆતમાં ઇમરાન ખાનને વધુ એક કૂટનૈતિક જીત મળી, જ્યારે બલૂચિસ્તાનમાં પાકિસ્તાન સરકાર વિરુદ્ધ લડતા એક સંગઠન બલૂચિસ્તાન લિબરેશન આર્મીને અમ���રિકાએ આતંકવાદી સંગઠન ઘોષિત કર્યું હતું. પાકિસ્તાન લાંબા સમયથી ભારત પર બલૂચિસ્તાનમાં વિદ્રોહીઓના સમર્થન કરવાનો આરોપ લગાવતું રહ્યું છે, જ્યારે ભારત આ દાવાનું ખંડન કરે છે. પાકિસ્તાનના વિશ્લેષક ખાવર ગુમ્મને દુનિયા ટીવીને કહ્યું, "બન્ને નેતાઓમાંથી કોઈની કારકિર્દી રાજનેતાની રહી નથી. ટ્રમ્પ એક બિઝનેસમૅન અને ટીવી સેલેબ્રિટી રહ્યા છે, જ્યારે ઇમરાન ખાન ભલે લાંબા સમયથી રાજકારણમાં છે અને પાકિસ્તાનના સૌથી પ્રસિદ્ધ ખેલાડી રહ્યા છે, એ માટે એ જોવું રહ્યું કે આ વાતચીતથી શું પ્રાપ્ત કરી શકાય છે." (બીબીસી મૉનિટરિંગ દુનિયાના ટીવી, રેડિયો, વેબ અને પ્રિન્ટ માધ્યમોમાં પ્રકાશિત થતા સમાચારો પર રિપોર્ટિંગ અને વિશ્લેષણ કરે છે. તમે બીબીસી મૉનિટરિંગના સમાચારો ટ્વિટર અને ફેસબુક પર પણ વાંચી શકો છો.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાન અમેરિકાના પ્રવાસે પહોંચ્યા છે. વડા પ્રધાનના રૂપમાં ઇમરાન ખાન એવા સમયે અમેરિકા ગયા છે જ્યારે બન્ને દેશો વચ્ચે સંબંધોમાં તણાવ ખૂબ વધેલો છે. +text: બાલ ઠાકરેની જિંદગી પર ફિલ્મ 'ઠાકરે' આવી રહી છે. ફિલ્મમાં બાલ ઠાકરેનો રોલ ઉત્તર પ્રદેશના મુઝ્ઝફરનગરથી મુંબઈ પહોંચેલા નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી નિભાવી રહ્યા છે. મોટાભાગે શિવસેના ઉત્તર પ્રદેશ એને બિહારથી મહારાષ્ટ્ર આવેલા લોકોનો વિરોધ કરતી આવી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આવામાં ઉત્તર પ્રદેશમાં જન્મેલા નવાઝુદ્દીનનો આ રોલ નિભાવવો ઘણું રસપ્રદ છે. આ ફિલ્મ 23 જાન્યુઆરી 2019ના રિલીઝ થશે. આ ફિલ્મને શિવસેના સાંસદ સંજય રાઉતે લખી છે. અભિજિત પાનસેએ આ ફિલ્મને ડાયરેક્ટ કરી છે. ફિલ્મનું ટીઝર રિલીઝ કરતી વખતે નવાઝુદ્દીને કહ્યું કે મને આવી મહાન હસ્તીનો રોલ કરવાનો મોકો મળ્યો છે, જેને દુનિયાનો કોઈ પણ કલાકાર કરવા ઇચ્છતો હોય છે. તેમણે સંજય રાઉત, ઉદ્ધવ ઠાકરે અને અભિજિત પાનસેનો આભાર માન્યો હતો. ફિલ્મનું ટીઝર નવાઝુદ્દીને ટ્વીટ કરીને શેયર પણ કર્યું હતું. તેમણે લખ્યું કે આ રોલ નિભાવવો જ ગર્વ અને સન્માનની વાત છે. ફિલ્મનું ટીઝર અમિતાભ બચ્ચને રિલીઝ કર્યું હતું. નવાઝુદ્દીને આ સમયે એક વીડિયોમાં મરાઠી બોલતા પણ દેખાયા હતા. તેમની મરાઠી સાંભળી કોઈ ન કહી શકે કે તેઓ મરાઠી નથી. તેમણે કહ્યું કે મરાઠી બોલવા પાછળ તેમને પ્રેરણા બાલ ઠાકરેથી મળી છે. લુક્સની વાત કરીએ ત�� નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી બાલ ઠાકરેના રોલમાં બિલકુલ ફિટ લાગી રહ્યા છે. સિદ્દીકીના લુકની ચર્ચા સોશિઅલ મીડિયા પર પણ થઈ રહી છે. જ્યારે શિવસેનાએ નવાઝને નહોતી કરવા દીધી રામલીલા ગયા વર્ષે નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી પોતાના ગામની રામલીલામાં ભાગ લેવા માંગતા હતા પરંતુ લઈ શક્યા નહોતા. ત્યારે તેમણે ટ્વીટ કર્યું હતું કે મારા બાળપણનું સપનું આ વર્ષે પૂર્ણ ન થયું પરંતુ આવતા વર્ષે ચોક્કસ ભાગ લઈશ. નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી મુઝ્ઝફરનગરના બુઢાનાના રહેનાર છે. તેઓ રામલીલામાં મારીચનો રોલ નિભાવવાના હતા. પરંતુ આયોજકો મુજબ સ્થાનિક શિવસેનાના લોકોએ કહ્યું કે તેઓ મુસ્લિમ છે એટલે તેમને રામલીલાથી બહાર કરવામાં આવ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બાલ ઠાકરે, મહારાષ્ટ્રની રાજનીતિનું એ નામ, જેણે ક્યારેય ન તો ચૂંટણી લડી કે ન તો કોઈ રાજનૈતિક પદનો સ્વીકાર કર્યો. +text: ફિલ્મ 'શોલે'નો આ ડાયલોગ બોલનારા અમજદ ખાન જો આજે જીવતા હોત તો તેઓ 77 વર્ષના હોત. એવું જ્વલ્લે જ બને કે કોઈ ફિલ્મનો વિલન એક દંતકથા સમાન બની જાય અને તે ફિલ્મને વિલનને કારણે યાદ કરવામાં આવે. શોલે અને ગબ્બરનો સંબંધ કંઈક આવો જ છે. અમજદ ખાનની જિંદગીમાં ગબ્બરનો રોલ એમ જ નહોતો આવ્યો. ગબ્બરનો રોલ 1973માં ચેતન આનંદની ફિલ્મ 'હિંદુસ્તાન કી કસમ'થી અમજદ ખાનની ફિલ્મી કૅરિયરની શરૂઆત થઈ હતી ગબ્બરનો રોલ પહેલાં ડેનીને ઑફર થયો હતો અને સ્ક્રિન મેગેઝિનના કવર પર ડેની સહિત સ્ટારકાસ્ટનો ફોટો પણ છપાઈ ગયો હતો. પરંતુ ડેનીને આ દરમિયાન અફઘાનિસ્તાનમાં ફિરોઝ ખાનની 'ધર્માત્મા'નું શૂટિંગ કરવાનું હતું, એટલે તેમને શોલે છોડવી પડી હતી. ત્યારે સલીમ ખાને વિલન ગબ્બરસિંહના રોલ માટે જાવેદ અખ્તરને અમજદ ખાન વિશે યાદ અપાવ્યું. જાવેદ અખ્તરે અમજદ ખાનને કેટલાંક વર્ષો પહેલાં દિલ્હીમાં એક નાટકમાં જોયા હતા અને સલીમ ખાન પાસે તેમનાં વખાણ કર્યા હતા. અમજદ ખાનનું નામ યાદ અપાવ્યું જે ચરિત્ર અભિનેતા જયંતના પુત્ર હતા. અમજદ ખાન સાથે જોડાયેલી કેટલીક દિલચસ્પ વાતો 'ઉત્સવ'માં અમજદ ખાને 'કામસૂત્ર'ના લેખક 'વાત્સાયન'ની ભૂમિકા નિભાવી હતી સત્યજીત રેની 'શતરંજ કે ખિલાડી'માં અવધના નવાબ વાજિદ અલીશાહની ભૂમિકા નિભાવી હતી. પ્રકાશ મહેરાની 'લાવારિસ'માં અમિતાભના પિતાની ભૂમિકા નિભાવી હતી. 1986માં 'ચમેલી કી શાદી'માં અમજદ ખાન જોવા મળ્યા હતા 1976માં થયેલા રોડ એક્સિડન્ટે અમજદ ખાનની જિંદગી બદલી નાખી. સારવારથી તેઓ બચી તો ગયા પરંતુ દવાઓની સાઇડ ઇફેક્ટને કારણે તેમનું વજન વધવા લાગ્યું. તેઓ લાંબા સમય સુધી મેદસ્વીપણા સામે લડતા રહ્યા. 27 જૂલાઈ 1992ના રોજ હૃદયરોગનો હુમલો આવવાથી 51 વર્ષની ઉંમરમાં જ તેમનું અવસાન થયું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'યહાં સે પચાસ પચાસ કોસ દૂર જબ બચ્ચા રોતા હૈ તો મા કહેતી હૈ સો જા બેટે નહીં તો ગબ્બર આ જાએગા' +text: કોરોના દર્દીનો મૃતદેહ જોકે ભારતમાં દર 10 લાખ લોકોએ થનારા મૃત્યુની સંખ્યા 34 છે, જે યુરોપ કે ઉત્તર અમેરિકામાં કોરોનાથી થનારા મૃત્યુઓના દરથી ઘણી ઓછી છે. કોવિડ-19 દર્દીઓમાં થનારાં મૃત્યુને માપવાના કેસ ફેટેલિટી રેટ કે સીએફઆર હાલમાં અંદાજે બે ટકા છે. એટલે સુધી કે સૌથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત રાજ્ય મહારાષ્ટ્રમાં પણ મૃતકોનો આંકડો દર 40 દિવસમાં બમણો થઈ રહ્યો છે. યુવાવસતી ઓછા મૃત્યુદરનું કારણ? પ્રતીકાત્મક તસવીર પબ્લિક હેલ્થ ફાઉન્ડેશન ઑફ ઇન્ડિયાના પ્રૅસિડન્ટ કે. શ્રીનાથ રેડ્ડી જણાવે છે, "કેસની સંખ્યા વધી હોવા છતાં મૃત્યુદર ઓછો થઈ રહ્યો છે." ઘણા મહામારી વિજ્ઞાનીઓ આ ઓછા મૃત્યુદરનું કારણ દેશની યુવાવસતીને ગણાવે છે. મોટી ઉંમરના લોકો સામાન્ય રીતે સંક્રમણના હિસાબે વધુ જોખમમાં હોય છે. આ સ્પષ્ટ નથી કે અન્ય કોરોના વાઇરસોથી થયેલા અગાઉના સંક્રમણોથી પેદા થયેલી ઇમ્યુનિટી જેવાં અન્ય ફૅક્ટર પણ આ ઓછા મૃત્યુદર માટે જવાબદાર છે કે નહીં. સાથે જ આ એવા દક્ષિણ એશિયન દેશોમાં ઓછા મૃત્યુદરની એક જ પૅટર્ન તરફ ઇશારો કરે છે જ્યાં ભારત જેવી યુવાવસતી છે. જોકે બાંગ્લાદેશમાં પ્રતિ 10 લાખે મૃતકોનો આંકડો 22 છે, જ્યારે પાકિસ્તાનમાં આ આંકડો 28 છે. ભારત સ્પષ્ટ રીતે યુરોપ અને અમેરિકા કરતાં સારી સ્થિતિમાં છે. પરંતુ, અસલિયત શું છે? પ્રતીકાત્મક તસવીર તેમ છતાં વર્લ્ડ બૅન્કના પૂર્વ મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી કૌશિક બસુ કહે છે, "આ વાતથી ખુદને સાંત્વના આપવી બેજવાબદારભર્યું ગણાશે." બસુ કહે છે કે ભૌગોલિક તુલનાઓના મહત્ત્વની સીમાઓ હોય છે. તેઓ કહે છે, "જેવું તમે આવું કરો કે તમને ખબર પડે કે ભારતમાં કેવી ખરાબ સ્થિતિ છે. ચીનમાં કોવિડ-19થી દર 10 લાખ લોકોએ માત્ર 3નાં મૃત્યુ થયાં છે. દક્ષિણ એશિયામાં ભારતથી ખરાબ સ્થિતિમાં માત્ર અફઘાનિસ્તાન છે. પછી જે રીતે ટ્રેન્ડ આવી રહ્યા છે એ જોતાં ભારત આ મામલે અફઘાનિસ્તાનને પણ પાછળ છોડી ���ેશે." પ્રો બસુ કહે છે કે ભારતની ગણતરી એ દેશોમાં થાય છે જ્યાં કોરોનાનો ગ્રાફ નીચે આવી રહ્યો નથી. તેમના અનુસાર, માર્ચના અંતથી લઈને અત્યાર સુધીમાં કેસ અને મૃત્યુમાં ન માત્ર વધારો થયો છે, પણ તેનો દર પણ ઘણો ઊંચો જઈ રહ્યો છે." કોરોના વાઇરસ સંક્રમણ મામલે સામે આવી આ ખુશખબર શું મૃત્યુને છુપાવાઈ રહ્યાં છે? વિશેષજ્ઞોનું પણ કહેવું છે કે ભારતમાં ઓછા મૃત્યુદરથી આખી કહાણીની ખબર પડતી નથી. કેટલાક લોકોનું માનવું છે કે ઘણાં રાજ્યોમાં મોટા પાયે આ મૃત્યુનું રિપોર્ટિંગ થતું નથી. ઘણાં રાજ્યોમાં ડબલ્યુએચઓના દિશાનિર્દેશોથી ઊલટું શંકાસ્પદ કેસને ગણવામાં આવતા નથી. બીજું કે કેટલાંક રાજ્યો કોવિડ-19નાં મૃત્યુને દર્દીઓમાં પહેલેથી મોજૂદ બીમારીથી થનારું મૃત્યુ ગણાવે છે. સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત મામલાના પત્રકાર પ્રિયંકા પુલ્લાની તપાસ અનુસાર, ગુજરાત અને તેલંગણા મોટા પાયે કેસોને ગણતરીથી બહાર રાખતા જોવા મળે છે. ગુજરાતના વડોદરામાં ગત બે મહિનામાં મૃત્યુની સંખ્યામાં માત્ર 49 ટકાનો વધારો થયો છે, જ્યારે કેસ 329 ટકાની તેજ ગતિથી આગળ વધી રહ્યા છે. માત્ર બે ટકા ટેસ્ટથી તસવીર સ્પષ્ટ નહીં ત્રીજું, કેટલાંક શહેરોમાં સરકારી આંકડા અને સ્મશાનસ્થળ અને કબ્રસ્તાનના આંકડાઓમાં તફાવત જોવા મળે છે. આથી જે રીતે દેશમાં અંદાજે બે ટકા વસતીના જ ટેસ્ટ થઈ રહ્યા છે એ જોતાં શું ભારતમાં ઘણાં મૃત્યુની નોંધ જ થતી નથી? સાથે જ ભારતમાં ચારમાંથી એક મૃત્યુનું કારણ જ કાગળોમાં નોંધાય છે. એક દિલ્હી આધારિત થિન્ક ટેન્ક ઑબ્ઝર્વર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશનના ઉમેન સી. કુરિયન કહે છે, "ચોક્કસ રીતે મૃત્યુની ઓછી ગણના થઈ રહી છે, કેમ કે આપણે ત્યાં એક નબળી સર્વેલન્સ સિસ્ટમ છે. પરંતુ સવાલ એ છે કે કયા આધારે આપણે ઓછી ગણના કરી રહ્યા છીએ." યુનિવર્સિટી ઑફ મિશિગનના બાયોસ્ટેટિસ્ટિક્સ અને એપિડેમિયોલૉજીના પ્રોફેસર ભ્રમર મુખરજી કહે છે, "એ જાણ મેળવવી મુશ્કેલ છે કે કયા આધારે મૃત્યુની ઓછી ગણના થઈ રહી છે, કેમ કે તેના કોઈ ઐતિહાસિક આંકડાઓ નથી અને આ અવધિમાં વધુ મૃત્યુની કોઈ ગણના નથી." મોટાં ભાગનાં મૃત્યુ સામાન્ય સ્તરથી ઉપર મોટા પાયે થયેલાં મૃત્યુ છે. તેમાં કેટલાંક કોવિડ-19ને કારણે થયાં હોઈ શકે છે. મૃત્યુના પાછલા આંકડા જાહેર કરવાની અરજી ડૉક્ટરો, રિસર્ચરો અને વિદ્યાર્થી સમેત 230થી વધુ ભારતીયોએ કમસે કમ ત્રણ વર્ષનાં મૃત્યુની જાણકારી જાહેર કરવા અધિકારી સમક��ષ અરજી કરી છે, જેથી વધુ મૃત્યુનું આકલન કરી શકાય. તેઓ ઇચ્છે છે કે રોડ અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામેલાની ગણના અલગથી કરાય, જેથી બીમારીઓથી મરનારનો એક સાચો આંકડો મળી શકે. ભારતમાં દર વર્ષે રોડ અકસ્માતમાં દોઢ લાખથી વધુ લોકોનાં મૃત્યુ થાય છે. મૃત્યુની ઓછી ગણના માત્ર ભારત સુધી સીમિત નથી. જુલાઈમાં 28 દેશોનાં મૃત્યુ આંકડાથી ખબર પડી કે કોવિડ-19થી મૃત્યુ પામનારાઓના નોંધાયેલા આંકડાઓ કરતાં કમસે કમ 1,61,000 વધુ લોકોનાં મૃત્યુ કોરોના વાઇરસના સમયમાં થયાં છે. ભારત આ સર્વેમાં સામેલ નહોતું. મોબાઇલ કૉલ રેકર્ડથી મળી શકે છે મદદ યુનિવર્સિટી ઑફ ટોરોન્ટોના પ્રભાષ ઝા કહે છે, "વધુ આવક અને સારા મેડિકલ સર્ટિફિકેશનવાળા દેશોમાં વિશ્લેષણથી ખબર પડે છે કે રોજ મૃત્યુ પામનારની સંખ્યા 30-60 ટકા સુધી ઓછી ગણાઈ રહી છે. ઝાએ ભારતના મહત્ત્વાકાંક્ષી મિલિયન ડેથ સ્ટડીનું નેતૃત્વ કર્યું છે. એ દુનિયામાં પ્રીમેચ્યોર મોર્ટેલિટીના સૌથી મોટા સ્ટેડીઝમાંથી એક હતો. ડૉ. ઝા કહે છે કે ટેલિકૉમ્યુનિકેશન્સ કંપનીઓએ માર્ચથી કૉલ રેકર્ડ ડેટા જાહેર કરવો જોઈએ, જેથી ખબર પડી શકે કે લૉકડાઉનમાં પોતાનાં કામકાજનાં શહેરોથી નીકળીને લાખો ભારતીય ક્યાં ચાલ્યા ગયા. ટેલિકૉમ્યુનિકેશન્સ ડેટાના ઉપયોગથી સરકાર છુપાયેલા વયસ્કનાં મૃત્યુની ખબર માટે હૉટસ્પૉટ વિસ્તારોમાં ટીમો મોકલી શકે છે. તેઓ એમ પણ કહે છે કે નગરપાલિકાઓએ પણ બધાં કારણોથી થયેલાં મૃત્યુની સંખ્યાને જાહેર કરવી જોઈએ અને તેના તુલના ગત વર્ષોમાં થયેલાં મૃત્યુથી કરવી જોઈએ. ડૉ. ઝા કહે છે, "જો ભારતમાં કોવિડ-19થી મૃત્યુ પામેલાની યોગ્ય રીતે ગણના નહીં કરાય તો આ બીમારીનો ગ્રાફ નીચે કેવી રીતે લાવી શકાશે?" જ્યારે આ મહામારી ખતમ થઈ જશે ત્યારે કોરોના વાઇરસથી થયેલાં મૃત્યુની સંખ્યા જ એકમાત્ર માધ્યમ હશે, જેનાથી ખબર પડશે કે અલગઅલગ દેશોએ આ બીમારી સામે કેવી રીતે લડાઈ લડી અને તેઓ કેટલા સફળ રહ્યા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં કોરોના વાઇરસથી 51,000થી વધુ મૃત્યુ થઈ ચૂક્યાં છે. આ રીતે ભારત કોરોના વાઇરસથી થનારા મૃત્યુના હિસાબે દુનિયાનો ચોથો સૌથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત દેશ બની ગયો છે. +text: પરંતુ વાત માત્ર એટલી જ નથી. તેમણે આ વાત એક ટ્વીટના માધ્યમથી કહી છે અને સાથે જ એક વીડિયો રીટ્વીટ કર્યો છે જેમાં તેમને બાહુબલી તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ટ્રમ્પના ટ્વીટ બાદ ટ્વિટર પર આ વીડિયો ખૂબ વાઇરલ થવા લાગ્યો છે. તેનું અનુમાન એ વાતથી પણ લગાવી શકાય છે કે આ વીડિયો ટ્વીટ થયા બાદ માત્ર 24 કલાકની અંદર તેને 18 લાખ કરતા વધારે લોકો જોઈ ચૂક્યા હતા. ટ્વિટર હેન્ડલ @Somemes1 પરથી પોસ્ટ થયેલા આ વીડિયોમાં ભારત અને અમેરિકાની એકતાની વાત કરવામાં આવી છે. વીડિયોમાં શું છે? આ ફોટોશૉપ્ડ વીડિયોમાં સુપરહીટ ફિલ્મ બાહુબલીના કેટલાક શૉટ્સમાં અમરેન્દ્ર બાહુબલીના ચહેરા પર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની તસવીર લગાવી દેવામાં આવી છે. તેનાથી અભિનેતા પ્રભાસના બદલે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ એક્શન સીનમાં જોવા મળી રહ્યા છે. વીડિયો ક્લિપમાં રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સિવાય ફર્સ્ટ લેડી મૅલેનિયા ટ્રમ્પ અને તેમનાં દીકરી ઇવાન્કા ટ્રમ્પ પણ દેખાય છે. થોડા દિવસ પહેલા રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે 'શુભ મંગલ જ્યાદા સાવધાન' ફિલ્મના વખાણમાં પણ એક ટ્વીટ કર્યું હતું. આ ફિલ્મના હીરો આયુષ્માન ખુરાનાએ એક સમલૈંગિક વ્યક્તિની ભૂમિકા ભજવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત યાત્રા માટે રવાના થવાના થોડા કલાક પહેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું છે કે ભારતમાં મારા મિત્રોને મળવા માટે હું આશાન્વિત છું. +text: ફ્રિજના દરવાજા પર લાગેલું રંગ-બેરંગી નિમંત્રણ કાર્ડ દર્શાવે છે કે આ કોઈ 'ડૉગ-થીમ બર્થ ડે' પાર્ટી હશે. મને લાગ્યું ' કેટલું સરસ છે અને કેટલું અલગ પણ. જોકે, આ દેશમાં શ્વાનને લોકો વધારે પસંદ કરતા નથી અને તેમની ખાસ દેખરેખ પણ રાખતા નથી. પરંતુ આ કોઈ નવી વાત નથી. એક પરિવારે પોતાની છ વર્ષીય દીકરીનો જન્મદિવસ મનાવવા માટે એક ખાલી જમીનના ટૂકડાને એક દિવસ માટે મેન્ટેંગના એક પાર્કના ટૂકડામાં પરિવર્તિત કરી દીધો, કે જે જકાર્તાનો સૌથી મોંઘો વિસ્તાર છે. સિક્યૉરિટી ગાર્ડ ગલીની બહાર અમને બીજી એક દુનિયામાં લઈ ગયા. અસલ ઘાસને ત્યાં સમતલ કરવામાં આવ્યું હતું. પથરાળ જંગલમાં આ પ્રકારનું ઘાસ જોવા મળવું અવિશ્વસનીય લાગી રહ્યું હતું. ત્યાં ઘનઘોર વૃક્ષો હતાં અને શ્વાનને રમવા માટેની જગ્યા પણ. એક ખુણો શ્વાનની દેખરેખ માટે રાખવામાં આવ્યો હતો. ત્યાં શ્વાનની માલિશ થઈ રહી હતી, નવડાવવામાં આવી રહ્યા હતા. બીજા ખુણામાં પરિવારજનો માટે ઍરકંડિશન્ડ આરામદાયક ટૅન્ટ લગાવવામાં આવ્યાં હતાં, જ્યાં તાજી બનેલી કૉફી અને બપોર પછી દારૂ પી શકાય. અહીં દારૂ મોંઘો છે કેમ કે તેન��� પર ભારે કર લગાવાય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વિપરીત પરિસ્થિતિ પાર્કને વચ્ચેથી શ્વાનની ડિઝાઇન ધરાવતા ફુગ્ગાથી સજાવવામાં આવ્યો હતો. પાર્ટી ઑક્ટોબરમાં થઈ હતી અને હું સેલાવેલી ટાપૂના પાલૂ શહેરમાં આવેલા ભયાનક પૂર અને ભૂકંપનું રિપોર્ટિંગ કરીને પરત ફરી હતી. એ પરિસ્થિતિ મારા માટે અલગ અને મુશ્કેલ હતી. મેં પાર્ટીમાં આવેલાં માતા-પિતામાંથી એકને કાનમાં પૂછ્યું, "તમે અહીંથી ક્યાં જઈ રહ્યા છો?" "જો આ પાર્ટીનું આયોજન તમે કર્યું છે તો 18મા જન્મદિવસની પાર્ટી કેવી હશે?" તેમણે જવાબ આપ્યો, "આ પાર્ટી બાળકો માટે નહીં, પણ તેમનાં માતાપિતા માટે છે." પાર્ટીમાંથી પરત ફરવા પર મને રિટર્નિંગ ગિફ્ટ તરીકે બૅગ મળી જે મારી બૅગ કરતાં ત્રણ ગણી મોટી હતી. મને ખબર નથી કે હું હજુ પણ કેમ આશ્ચર્યચકિત છું? આ પ્રકારની પાર્ટી ઇન્ડોનેશિયામાં ઉચ્ચ વર્ગનાં બાળકો માટે સામાન્ય વાત ગણાય છે. મારાં બાળકો પણ એ બાળકો સાથે જ શાળાએ જાય છે. ક્રેઝી રિચ એક પરિવારે હૉલીવુડ બ્લૉકબસ્ટર 'સુસાઇડ સ્કાયડટ' ફિલ્મને રી-એડિટ કરાવવા માટે એક કંપનીને ભાડે લીધી હતી કે જેથી બર્થડે ગર્લને ફિલ્મના મુખ્ય સીનમાં બતાવી શકાય. ફરી એડિટ કરાયેલી એ ફિલ્મને બાળકોએ ટૉપ હોટલના બૉલરૂમમાં સિનેમા સાઇઝની સ્ક્રીન પર જોઈ હતી. તે સમયે હું પાપુઆની યાત્રાથી પરથી પરત ફરી હતી, જ્યાં હું બાળકોના સ્વાસ્થ્ય પર રિપોર્ટ કરી રહી હતી. ત્યાં બાળકો કુપોષણના કારણે મૃત્યુ પામી રહ્યાં હતાં. જ્યારે સપ્ટેમ્બરમાં અહીં 'ક્રેઝી રિચ' એશિયન ફિલ્મ આવી તો લોકોએ ટ્વિટર પર 'ક્રેઝી રિચ ઇન્ડોનેશિયન' સાથે જોડાયેલી કહાણીઓને ટ્વીટ કરવાનું શરુ કરી દીધું. ખાસ કરીને દેશના બીજા સૌથી મોટા શહેર સુરબાયામાં રહેતા લોકોએ. એક સ્થાનિક શિક્ષકે પોતાના એક વિદ્યાર્થીના પરિવાર વિશે સોશિયલ મીડિયા પર એક વ્યાખ્યાન શૅર કર્યું, જ્યારબાદ સોશિયલ મીડિયા પર #crazyrichsurabayans ટ્રૅન્ડ થવા લાગ્યો. તેમાં બતાવવામાં આવ્યું હતું કે તેઓ રસીકરણ માટે જાપાન જાય છે અને રજાઓ માણવા યૂરોપ. તેઓ તેના પર એક પુસ્તક પણ લખી રહ્યા છે અને તેના પર એક ફિલ્મ પણ આવી રહી છે. હાલ જ સુરબાયાની એક જોડીએ ખૂબ જ શાનદાર અને ભવ્ય લગ્ન કર્યા હતા, જેમાં ઇન્ડોનેશિયા અને વિદેશી મહેમાનો સામેલ થયા હતા. મહેમાનોને પ્રાઇઝ ડ્રૉમાં જગુઆર સ્પૉર્ટ્સ કાર આપવામાં આવી હતી. આ ઇવેન્ટને લોકલ મીડિયાએ 'ક્રેઝી રિચ સુરબાયન્સ ઇવેન્ટ' નામ આપ્યું હતું. વરરાજાએ વેનિસ મકાઓ રિસોર્ટમાં ઘણી અજાણી વ્યક્તિ વચ્ચે ફ્લેશમૉબમાં ભાગ પણ લીધો હતો. દેશના પશ્ચિમમાં ધણા લોકો હવે ઉચ્ચ મધ્યમ વર્ગ બનવા તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. આ વિશે તેમનાં માતાપિતાએ ક્યારેય સપનામાં પણ વિચાર્યું નહીં હોય. છેલ્લા બે દાયકામાં દેશના ગરીબોની સંખ્યામાં ભારે ઘટાડો જોવા મળ્યો છે અને પાંચમાંથી એક ઇન્ડોનેશિયન વ્યક્તિ મધ્યમ વર્ગમાં સામેલ થઈ ગઈ છે. ઇન્ડોનેશિયામાં લોકો પોતાનાં વિશાળ પ્રાકૃતિક સંસાધનોનો ભરપૂર ઉપયોગ કરી રહ્યા છે, જેમાં જંગલોમાંથી વૃક્ષોની કાપણી, તાડનું તેલ, કોલસા, સોનું, અને તાંબાના ખનનનો સમાવેશ થાય છે. આ સાથે ત્યાં સસ્તી મજૂરી અને સરળ શ્રમ કાયદાના કારણે લોકો જાણે છે કે સિસ્ટમમાં રહીને કેવી રીતે ફાયદો મેળવી શકાય છે. ધનવાનોનો કચરો ગરીબોની કમાણી સલીમુન એક સફાઈ કર્મચારી છે સલીમુન એ લોકોમાંથી એક છે કે જેઓ સિસ્ટમને સમજતા નથી. તેમણે પોતાનું જીવન જેમ તેમ કરીને વિતાવ્યું પણ પોતાના બાળકોને એ રીતે જીવન વિતાવવા નહીં દે. તેઓ એક સફાઈ કર્મચારી છે, જેમને મેન્ટેંગના સમૃદ્ધ ઘરોમાંથી કચરો ઉઠાવવા માટે મહિનાના 254 અમેરિકીન ડૉલર મજૂરી પેઠે મળે છે. તેઓ લારી ખેચે છે. મેં તેમના કરતા વધારે મહેનતી વ્યક્તિ આજ સુધી જોઈ નથી. મારાં બાળકો તેમને 'સુપરમૅન' કહે છે. તેઓ કચરામાંથી દરેક કામની વસ્તુ કાઢી લે છે, તેને અમારા ઘરે સ્ટૉર કરે છે અને ત્યારબાદ તેને વેચી દે છે. સલીમુન અમારા ઘરની પાછળ બનેલી એક ઓરડીમાં રહે છે, જે અમારી સંપત્તિ સાથે જ અડીને આવેલી છે. જ્યારે અમે ભાડે લેવા માટે આ જગ્યા જોવા આવ્યા હતા ત્યારે તેઓ એ ઓરડીમાં બેઠા હતા અને તેમણે અમને પૂછ્યું કે 'શું તેઓ અહીં રહી શકે?' થોડી ચર્ચા બાદ અમે તેમને ત્યાં રહેવા માટે હા પાડી દીધી. હવે તેઓ અમારાં બાળકો માટે તેમના કાકા જેવા છે. મનથી તેઓ એક ખેડૂત છે કે જેમણે અમારા સ્વિમિંગ-પૂલને માછલીઓના તળાવમાં ફેરવી નાખ્યું અને મારા બગીચાને કેળાનાં બાગમાં. જ્યારે મેં મારો કબાટ સાફ કર્યો તો તેમાંથી હાઈ હીલના ચામડાંનાં બૂટ નીકળ્યા હતા, જેને મેં ખૂબ જ ઓછી વખત પહેર્યા હતા. એ બૂટ મેં સલીમુનને આપી દીધા હતા. તેમણે તેને હીલ હટાવીને પહેર્યા અને ખૂબ ખુશ થયા હતા. તેમની જેટલી કમાણી થાય છે તેને તેઓ સેન્ટ્રલ જાવામાં પોતાના ગામ સ્થિત પરિવારને મોકલી દે છે. તેઓ વર્ષમાં એક વખત પોતાના ઘરે તેમને મળવા જાય છે. ધનવાનોના કચરામાંથી કમાયે���ા પૈસાથી તેમના બાળકો હાઈ સ્કૂલમાં ભણી શક્યા. હવે તેઓ એક કારખાનામાં કામ કરે છે, જ્યાં તેઓ જકાર્તાના શૉપિંગ મૉલમાં જતો સામાન બનાવે છે. એક વખત તેમણે મને પૂછ્યું, "આઈપૅડ શું હોય છે? મારા દીકરાએ કહ્યું છે કે તેને તે જોઈએ છે. એ કેવી રીતે કામ કરે?" મેં તેમની સાથે વાત કરી અને તેમને સમજાવ્યા કે તેઓ તેના કરતાં સસ્તું ટેબલેટ ખરીદી શકે છે જે હું તેમને ખરીદી આપીશ. એક વખત તેમની દીકરી થોડાં દિવસો માટે રહેવાં આવી હતી, જે પોતાના મોબાઇલ ફોનમાં ખૂબ રસ લઈ રહી હતી. સલીમુન વધારે ધનવાન નથી, પણ તેમની નવી પેઢીને પહેલાંથી જ ગેજેટનો ચસ્કો લાગી ગયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્ડોનેશિયા દુનિયાની સૌથી વધારે મુસ્લિમ વસતિ ધરાવતો દેશ છે, જ્યાં અચાનક મધ્યમ વર્ગની જનસંખ્યા વધવા લાગી છે. બીબીસી સંવાદદાતા રૅબેકા હેંશ્કી જણાવે છે કે ઇન્ડોનેશિયા કેવી રીતે અચાનક ધનવાન દેશ બની ગયો. +text: ફેસબુકનું કહેવું છે કે, આ મામલાની તપાસના પ્રાથમિક તબક્કામાં જ આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે અને હજુ સુધી એ વાતની ખબર નથી પડી કે, આ પેજ બનાવવા કોણે બનાવ્યા છે. એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે, વર્ષ 2016ની રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીઓમાં રશિયાના હસ્તક્ષેપની સરખામણીએ આ એકાઉન્ટના યૂઝર્સે તેમની ઓળખ છુપાવવા માટે કેટલાક એકાઉન્ટ બનાવ્યા છે. ફેસબુકની તપાસમાં શું મળી આવ્યું? ફેસબુકે આ એકાઉન્ટ્સની પોસ્ટ પણ શેર કરી છે સોશિયલ નેટવર્કિંગ સાઇટે તેના બ્લોગમાં લખ્યું કે તેમના ફેસબુક પેજ પર 17 અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર શંકાસ્પદ એકાઉન્ટ નોંધાયા છે. તેમણે જણાવ્યું કે આ એકાઉન્ટ્સે 9,500થી વધુ ફેસબુક પોસ્ટ કરી હતી અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર એક જેવી જ સામગ્રી હતી. તેમાં એવું પણ જણાવાયું છે કે તેમાંથી એક પેજને 2 લાખ 90 હજારથી વધુ એકાઉન્ટ ફોલો કરી રહ્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ફેસબુકે જણાવ્યું કે સંદિગ્ધ એકાઉન્ટ ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર લગભગ 150 ઍડ્વર્ટાઇઝમૅન્ટ ચાલી રહી હતી અને તેની કિંમત 11 હજાર ડૉલર્સ છે. આ બનાવટી એકાઉન્ટ્સમાં જેટલા પ્રસિદ્ધ છે, તેમાં અસ્ટલાન વોરિયર્સ, બ્લૅક એલિવેશન, માઇન્ડફુલ બિઇંગ અને રેસિસ્ટર્સ પેજ સામેલ છે. કેવી રીતે ખબર પડી કે કોણ જવાબદાર છે? ફેસબુકે કહ્યું કે રશિયા સ્થિત ઇન્ટરનેટ રિસર્ચ એજન્સી (આઈઆરએ) કરતા આ પેજ બનાવનાર યૂઝર્સે અલગ રીત અપનાવી અને ઓળખ છુપાવવા માટે વિવિધ પ્���કારે કોશિશ કરી. સ્થળની માહિતી છુપાવવા માટે વર્ચ્યુઅલ પ્રાઇવેટ નેટવર્ક્સની મદદ લીધી. તેમણે ખુદની ઍડ્વર્ટાઇઝમૅન્ટ ચલાવવા માટે થર્ડ પાર્ટીની મદદ લીધી. સાથે સાથે સોશિયલ નેટવર્કિંગ કંપનીએ કહ્યું કે આ સમગ્ર તપાસમાં રશિયાનું આઈપી એડ્રેસ નથી મળ્યું. જોકે, તેમાં આઈઆરએ અને એક નવા એકાઉન્ટની લિંક મળી છે. તેમાંથી એક બંધ પડેલા આઈઆરએ એકાઉન્ટે રેસિસ્ટર્સ પેજ દ્વારા નક્કી કરેલી ફેસબુક ઇવેન્ટને શેર કરી હતી. કંપનીનું કહેવું છે કે તે બનાવટી એકાઉન્ટ બનાવનારા યૂઝર્સની કદાચ જ ઓળખ કરી શકશે. ફેસબુકના સુરક્ષા અધિકારી એલેક્સ સ્ટામોસે કહ્યું કે, "અમે જે એકાઉન્ટનું હાલ મૉનિટરીંગ કરી રહ્યાં છીએ, તેના યૂઝર્સ એ આઈઆરએ પણ હોઈ શકે છે અથવા આ કોઈ બીજો સમૂહ પણ હોઈ શકે છે." "આક્રમક સંગઠનની ઓળખ એક વાર છતી થઈ જતાં તે તેની તકનિકમાં સુધારો કરી લે છે." "અમને એક વિશ્વાસ છે કે અમે હંમેશાં આવા લોકોની ઓળખ કરવામાં કુશળ છીએ." શું તમે પણ આ વીડિયો જોઈને ફેસબુકમાં કામ કરવા ઇચ્છશો? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકામાં નવેમ્બરમાં થનારી મધ્યસત્રની ચૂંટણીઓને પ્રભાવિત કરવાના સંભવિત ઇરાદા સાથે બનાવવામાં આવેલા 32 શંકાસ્પદ પેજને ફેસબુકે હટાવી લીધા છે. +text: કાબુલમાં આવેલી ઇમાન ઝમાન મસ્જિદમાં થયેલા હુમલામાં હુમલાખોરે પોતાની જાતને બોમ્બથી ઊડાવી દેતાં પહેલાં બેફામ ગોળીબાર કર્યો હતો. જેમાં 39 લોકોનાં મૃત્યુ થયા હતા. બીજો હુમલો અફઘાનિસ્તાનના ઘોર પ્રાંતની સુન્ની મસ્જિદમાં કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં 20 લોકોના મૃત્યુ થયા હતા. કોઈપણ જૂથે હુમલાની જવાબદારી લીધી નથી. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : જોકે, કથિત ઇસ્લામિક સ્ટેટ (આઈએસ) દ્વારા ઇમાન ઝમાન મસ્જિદ પર હુમલાની જવાબદારી સ્વીકારવામાં આવી છે. પરંતુ તેના માટેના કોઈ પુરાવા નથી. જૂથ દ્વારા અગાઉ પણ સમગ્ર અફઘાનિસ્તાનમાં શિયા મસ્જિદોને નિશાન બનાવવામાં આવી હતી. યુદ્ધ મેદાન જેવા દૃશ્યો શિયાઓની ઇમામ ઝમાન મસ્જિદમાં નમાઝીઓ પર આત્મઘાતી હમલો થયો હતો આ હુમલાને નજરે જોનારા સાક્ષીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે, કાબુલની પશ્ચિમે આવેલી ઇમામ ઝમાન મસ્જિદમાં જોવા મળેલાં દૃશ્યો કોઈ "યુદ્ધનાં મેદાનમાં જોવા મળે તેવાં" હતાં. શુક્રવારની નમાઝ અદા કરવા માટે મસ્જિદમાં એકઠાં થયેલાં લોકો પર હુમલાખોરે બેફામ ગોળીબાર કર્યો અને ત્યારબાદ પોતાની જાતને બોમ્બથી ઊડાવી દીધી હતી. કાબુલ પોલીસના પ્રવક્તા બસિર મોજાહિદે આ ઘટનાની પુષ્ટિ કરી, પરંતુ હુમલાની વધુ વિગતો આપી ન હતી. ઓગસ્ટ ઑગસ્ટ 2017માં પણ કાબુલની શિયા મસ્જિદ પર આત્મઘાતી હુમલો થયો હતો તે સમયની તસવીર એએફપી સમાચાર સંસ્થાના અહેવાલ અનુસાર અફઘાનિસ્તાનનાં ગૃહ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે, આ ઘટનામાં કેવા પ્રકારના વિસ્ફોટકોનો ઉપયોગ થયો છે, તેની તપાસ ચાલી રહી છે. આ ઉપરાંત અહેવાલો અનુસાર અફઘાનિસ્તાનનાં ઘોર પ્રાંતમાં આવેલી શિયા મસ્જિદમાં થયેલા આત્મઘાતી હુમલામાં સરકાર તરફી ઉગ્રવાદી જૂથના કમાન્ડરનું મોત થયું હતું. આ હુમલાની વિગતો હજી સુધી સ્પષ્ટ થઈ નથી અને હુમલામાં માર્યા ગયેલા લોકોની સંખ્યા વધવાની શક્યતા છે. આ હુમલાઓમાં ડઝનબંધ નમાઝીઓ ઇજાગ્રસ્ત થયા હોવાનું અફઘાનિસ્તાનનાં આરોગ્ય મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું. આ વર્ષે 26 ઑગસ્ટે કાબુલની શિયા મસ્જિદમાં આત્મઘાતી હુમલો થયો તેના પછીના દિવસની તસવીર આ અગાઉ કાબુલની પોલીસે એક સંભવિત આત્મઘાતી ટ્રક બોમ્બરની ધરપકડ કરીને મોટો હુમલો ખાળ્યો હોવાનું નિવેદન આપ્યું હતું, જેના ગણતરીનાં દિવસો બાદ આ શુક્રવાર હુમલો થયો છે. ઑગસ્ટમાં કાબુલમાં નમાઝીઓ પર થયેલા હુમલામાં 20 લોકો માર્યા ગયા હતા. સુન્ની ઇસ્લામી આતંકવાદી જૂથે તેની જવાબદારી સ્વીકારી હતી. મે મહિનામાં ટ્રક બોમ્બથી કાબુલમાં થયેલા હુમલામાં 150 લોકોના મોત થયા હતા અને 400થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા હતા, જેમાં મોટાભાગનાં સામાન્ય નાગરિકો હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અફઘાનિસ્તાનની રાજધાની કાબુલની એક શિયા મસ્જિદો પર થયેલા બે અલગ અલગ આત્મઘાતી હુમલામાં ઓછામાં ઓછા 60 લોકોના મૃત્યુ થયા હતા. +text: આ શબ્દો ચંદન સાવનાં પત્ની આરતી દેવીના છે. તેમના પતિ ચંદન સાવ પશ્ચિમ બંગાળમાં રાજકીય હિંસાનો ભોગ બન્યા હતા. કોલકાતાની ઉત્તરે આવેલા 24-પરગણા જિલ્લાના ભાટપાડા વિસ્તારમાં અમુક અજ્ઞાત લોકોએ બાઇક પર આવતા ચંદનની ગોળી મારીને હત્યા કરી દીધી હતી. આરતી દેવી કહે છે, "હું ઇચ્છું છું કે મારાં બાળકોનો ઉછેર સારી રીતે થાય અને મારા પતિના હત્યારાઓને સજા મળે." ઉલ્લેખનીય છે કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ગુરુવારના રોજ શપથગ્રહણ કરશે અને આ સમયે ખાસ મહેમાનોમાં પશ્ચિમ બંગાળમાં રાજકીય હિંસા દરમિયાન કથિત તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના સમર્થકોના હાથે માર્યા ગયેલા 54 ભાજપના કાર્યકર્તાઓના પરિજનો. આગામી વર્ષે યોજાનારી કોલકાતા નિગમ અને 2021ની વિધાનસભા ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને ભાજપે તેની દૂરગામી રણનીતિના ભાગરૂપે હિંસાનો ભોગ બનેલા પરિવારોને આમંત્રણ આપ્યું છે. આરોપી આઝાદ હિંસામાં જીવ ગુમાવનારા ચંદન શાવ ભાજપના આ પગલાનો હેતુ એ છે કે તેઓ એવો સંદેશ દેવા માગે છે કે કેન્દ્ર સરકાર બંગાળમાં પક્ષ માટે કામ કરનારા લોકો પડખે ઊભો છે. પરંતુ સૌરભ કહે છે કે જો વડા પ્રધાન સાથે તેમની મુલાકાત થશે, તો તેઓ બંગાળમાં રાજકીય હિંસા અટકે તેની ભલામણ કરશે. ગત જૂનમાં પુરુલિયામાં દુલાલ કુમારનો દેહ રહસ્યમય હાલતમાં થાંભલા સાથે લટકેલો મળી આવ્યો હતો. તેમના પુત્ર સુરને કહે છે, "વડા પ્રધાને અમને દિલ્હી બોલાવીને ઘણું સન્માન આપ્યું છે. પંરતુ મારા પિતાએ પોતાનો જીવ ગુમાવી રાજકીય કિંમત ચૂકવી છે." ભાજપનો આરોપ છે કે પશ્ચિમ બંગાળમાં છેલ્લાં પાંચ-છ વર્ષમાં થયેલી રાજકીય હિંસામાં તેમના ઓછામાં ઓછા 80 કાર્યકર્તાઓએ જીવ ગુમાવ્યો છે. જોકે, તૃણમૂલ કૉંગ્રેસે આ આરોપોનું ખંડન કર્યું છે. બુધવારે સવારે મોદીએ શપથગ્રહણ સમારોહમાં હિંસાનો ભોગ બનેલા 54 લોકોના પરિવારજનોને આમંત્રણ આપ્યું હોવાની વાત સાંભળી મમતા બેનરજીએ સમારોહમાં જવાનો નિર્ણય બદલી નાખ્યો. તેમણે ભાજપ પર બંધારણીય સમારોહ મારફતે વ્યક્તિગત ફાયદો ઉઠાવવાનો આરોપ મૂક્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? દિલ્હીથી આમંત્રણ ત્રિલોક મહતોના પિતા હરિરામ મહતો મમતાએ બુધવારે કહ્યું, "બંગાળમાં રાજકીય હિંસામાં 54 લોકોનાં મૃત્યુ થવાનો આરોપ સદંતર ખોટો છે. રાજ્યમાં કોઈ પણ રાજકીય હિંસા નથી થઈ. ભાજપ ખોટું બોલી રહ્યો છે." મમતા એવું પણ કહ્યું કે આ મૃત્યુ વ્યક્તિગત દુશ્મની, પારિવારિક ઝઘડા અને અન્ય વિવાદોને કારણે થયાં છે. તેનો રાજનીતિ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. બેનરજીએ વધુમાં કહ્યું, "રાજ્ય સરકાર પાસે આ મૃત્યુનો રાજકારણ સાથે સંબંધ હોય તેવો કોઈ રેકર્ડ નથી." "શપથ સમારોહ લોકતંત્રનો ઉત્સવ મનાવવાની પ્રક્રિયા છે. કોઈ રાજકીય પક્ષે તેનો રાજકીય ફાયદો ના ઉઠાવવો જોઈએ." પ્રદેશ ભાજપ અધ્યક્ષ દિલીપ ઘોષ કહે છે, "હિંસાનો ભોગ બનેલા 54 લોકોના પરિવારની બે-બે વ્યક્તિઓને બોલાવવામાં આવી છે. પક્ષે તેમના આવવા-જવા અને ખાવા-રહેવાની વ્યવસ્થા કરી છે." "આ તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના ગુંડાઓ દ્વારા પક્ષના શહીદો પ્રત્યે સન્માન વ્યક્ત કરવાની રીત છે." ભાજપની યાદી પર વિવાદ ભાજપે જાહેર કરેલી મૃતકોની યાદી બીજી તરફ, તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના એક વરિષ્ઠ નેતાએ આરોપ મૂક્યો છે કે રાજ્ય પ્રશાસનને નીચું બતાવવા અને અપમાનિત કરવા ભાજપે કથિત હિંસાનો ભોગ બનેલા પરિવારજનોને સમારોહમાં સામેલ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. તેમણે સવાલ કર્યો કે જો ભાજપ હકીકતમાં શહીદોના સન્માન પ્રત્યે ગંભીર હોત, તો તેમણે હિંસાનો ભોગ બનેલા તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના કાર્યકર્તાઓના પરિવારને પણ આમંત્રણ આપ્યું હોત. ભાજપે જે યાદી તૈયાર કરી છે તેમાં 16 જૂન, 2013થી લઈને 26 મે, 2019 મતલબ કે લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન મૃત્યુ પામેલાં લોકોનું નામ છે. રાજકીય વિશ્લેષક સુપ્રિય સેન કહે છે, "મમતાના શપથગ્રહણ સમારોહમાં ભાગ લેવાના નિર્ણયથી કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર ચૂંટણી દરમિયાન સંબંધોમાં આવેલી કડવાશને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે." "પરંતુ હવે સ્પષ્ટ છે કે તેમની વચ્ચે રહેલી કડવાશ એટલી સહેલાઈથી દૂર નહીં થાય." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "મોદીજીની જીત માટે મારા પતિએ બલિદાન આપ્યું. અમે ન્યાય ઇચ્છીએ છીએ. હવે જ્યારે વડા પ્રધાને અમને શપથવિધિમાં બોલાવ્યાં છે, તો ન્યાય અપાવશે એવી આશા પણ છે." +text: કેન્દ્રીય કૅબિનેટમાં આ બિલને મંજૂરી મળી ગઈ છે અને સોમવારે મોડી રાત્રે લોકસભામાં પણ 311-80 મતોથી પાસ થઈ ગયું હતું. આ બિલમાં પડોશી દેશોમાંથી શરણ માટે ભારત આવેલા હિંદુ, જૈન, બૌદ્ધ, શીખ, પારસી અને ઈસાઈ સમુદાયના લોકોને ભારતીય નાગરિકત્વ આપવાની જોગવાઈ છે. જોકે આ બિલને લઈને વિપક્ષ કડક વલણ અપનાવી રહ્યું છે અને તેને બંધારણની ભાવનાની વિપરીત ગણાવે છે. નાગરિકતા સંશોધન બિલમાં શું ખાસ છે? ભારતના પૂર્વોત્તરમાં આ નાગરિકતા સંશોધનનો વ્યાપક વિરોધ થતો રહ્યો છે, જેનો ઉદ્દેશ પડોશી દેશો પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશના ગેરમુસ્લિમ ગેરકાયદે પ્રવાસીઓને ભારતીય નાગરિકત્વ પ્રદાન કરવાના નિયમોમાં ઢીલ આપવાની જોગવાઈ છે. હકીકતમાં સદનમાં તેને પાસ કરાવવાનો સરકારનો આ બીજો પ્રયાસ છે. અગાઉ પણ મોદી સરકારના પહેલા કાર્યકાળમાં આ બિલ લોકસભામાં પાસ થઈ ચૂક્યું છે. જોકે બાદમાં પૂર્વોત્તરમાં તેનો હિંસક વિરોધ શરૂ થયો હતો, બાદમાં સરકારે તેને રાજ્યસભામાં રજૂ નહોતું કર્યું. સરકારનો કાર્યકાળ પૂરો થતાં જ આ બિલ આપોઆપ ખતમ થઈ ગયું હતું. મે મહિનામાં મોદી સરકારનો બીજો કાર્યકાળ શરૂ થયો. આ દરમિયાન અનુચ્છેદ 370 સહિત ઘણા મોટા નિર્ણયો લેવાયા અને હવે નાગરિકતા સંશોધન બિલ લોકસભામાં પસાર થઈ ગયું. સંસદમાં તેને રજૂ કરતાં પહેલાં જ પૂર્વોત્તરમાં વિરોધપ્રદર્શન શરૂ થઈ ગયાં હતાં અને પસાર થયા બાદ ફરી વિરોધ શરૂ થઈ ગયો છે. પૂર્વોત્તરમાં નાગરિકતા સંશોધન બિલનો વિરોધ કેમ? પૂર્વોત્તરના અખબારો આમ તો નાગરિકતા સંશોધન બિલ આખા દેશમાં લાગુ થવાનું છે, પરંતુ પૂર્વોત્તર રાજ્યો - આસામ, મેઘાલય, મણિપુર, મિઝોરમ, ત્રિપુરા, નાગાલૅન્ડ અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં તેનો વિરોધ થઈ રહ્યો છે. આ રાજ્યોમાં વિરોધ થવાનું કારણ એ છે કે અહીં કથિત રીતે પડોશી રાજ્ય બાંગ્લાદેશમાંથી મોટી સંખ્યામાં મુસલમાન અને હિંદુઓ ગેરકાયદે રીતે આવીને રહે છે. વિરોધ એ છે કે વર્તમાન સરકાર હિંદુ મતદારોને પોતાના પક્ષમાં લેવાની ફિરાકમાં પ્રવાસી હિંદુઓને ભારતીય નાગરિકત્વ આપી અહીં વસવાટ સરળ બનાવવા માગે છે. મીડિયા રિપોર્ટ પ્રમાણે સંસદના એજન્ડામાં આ વાતને સૂચિબદ્ધ કરતાં જ પૂર્વોત્તરમાં સ્થાનિક સમૂહોએ વિરોધ શરૂ કરી દીધો છે. જોકે હજુ સુધી હિંસાના કોઈ સમાચાર આવ્યા નથી. જોકે અસમિયા ભાષાના એક સ્થાનિક અખબાર 'અસમિયા ખબર'એ પોતાના સંપાદકીયમાં ચેતવણી આપી છે કે આ બિલ પર આગળ વધવાની સ્થિતિમાં 'સત્તારૂઢ ભાજપને સ્થાનિક જનતાના ગુસ્સાનો સામનો કરવો પડશે.' તેમાં લખવામાં આવ્યું છે કે "લોકોની વિરુદ્ધ જાય એવી સરકારોનું શું થાય છે એનો ઇતિહાસ સાક્ષી છે." અંગ્રેજી ભાષાના 'ધ પાયોનિયર'માં આસામમાં તેને લઈને વિરોધ અને 18 નવેમ્બરે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું પૂતળું બાળ્યું હોવાના સમાચાર છપાયા છે. 'અસમિયા પ્રતિદિન'ના રિપોર્ટ પ્રમાણે આઠ પ્રભાવશાળી વિદ્યાર્થીઓના સમૂહ, નૉર્થ ઇસ્ટ સ્ટુડન્ટ ઑર્ગેનાઇઝેશન (એનઈએસઓ)એ દરેક સાત રાજ્યોમાં મોટા પાયે વિરોધ શરૂ કરી દીધો છે. આ રિપોર્ટમાં એનઈએસઓ કાર્યકરોનો હવાલો આપીને કહેવાયું કે આ બિલને 'કોઈ પણ ભોગે સ્વીકારવામાં નહીં આવે.' પૂર્વોત્તરના સૌથી મોટા રાજ્ય આસામમાં વિરોધ કરી રહેલા અન્ય સમૂહોમાં કૃષક મુક્તિ સંગ્રામ સમિતિ, યુવા સંગઠન આસામ જતિયાવાડી યુવા વિદ્યાર્થી પરિષદ અને વામપંથી રાજનીતિક ગઠબંધન સમૂહ વામ-ડેમૉક્રેટિક મંચ પણ સામેલ છે. CAB અને NRCમાં શું અંતર છે? સરકારે જે ખરડો ગૃહમાં રજૂ કર્યો છે એ બે ખાસ બાબતો પર આધારિત છે. પહેલી, બિનમુસ્લિમ પ્રવાસીઓને ભારતનું નાગરિકત્વ આપવું અને બીજી ગેરકાયદે વિદેશીઓની ઓળખ કરીને ���ેમને પાછા મોકલી દેવા, જેમાં મોટાભાગના મુસલમાન છે. હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ ગૃહમંત્રી અમિત શાહે 20 નવેમ્બરે સંસદમાં કહ્યું કે એમની સરકાર નાગરિકત્વને લઈને બે અલગ-અલગ બાબતોને લાગુ કરવા જઈ રહી છે. એક, સીએબી અને બીજી સમગ્ર દેશના નાગરિકોની ગણતરી જેને નાગરિકત્વ રજિસ્ટ્રી કે એનઆરસીને નામે ઓળખવામાં આવે છે. અમિત શાહે કહ્યું કે સીએબીમાં ધાર્મિક ઉત્પીડનને કારણે બાંગ્લાદેશ, પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાનથી 31 ડિસેમ્બર 2014થી પહેલાંથી ભારત આવેલા હોય અને રહેતા હોય તેવા હિંદુ, શીખ, બૌદ્ધ, જૈન, પારસી અને ખ્રિસ્તીઓને નાગરિકત્વ પ્રદાન કરવાની વાત છે. એમણે કહ્યું કે એનઆરસી દ્વારા 19 જુલાઈ 1948 પછી ભારતમાં પ્રવેશ કરનારા ગેરકાયદે લોકોની ઓળખ કરી તેમને દેશ બહાર કરવાની પ્રક્રિયા પૂરી કરવામાં આવશે. મૂળ રૂપે એનઆરસીને સુપ્રીમ કોર્ટ તરફથી આસામ માટે લાગુ કરવામાં આવી હતી. આમાં ઑગસ્ટ મહિનામાં અહીંના નાગરિકોની એક યાદી બહાર પાડવામાં આવી. પ્રકાશિત નાગરિકોની યાદીમાંથી આશરે 19 લાખ લોકોને બહાર રાખવામાં આવ્યા. જેમને યાદીમાંથી બહાર રાખવામાં આવે તેમણે યોગ્ય પ્રમાણપત્રો થકી પોતાનું નાગરિકત્વ સાબિત કરવું પડે. જોકે, અમિત શાહે કહ્યું કે નવી દેશવ્યાપી પ્રક્રિયામાં આસામ ફરી જોડાશે. ન્યૂઝ વેબસાઇટ સ્ક્રોલ મુજબ આસામમાં એનઆરસીની જે પ્રક્રિયા અપનાવવામાં આવી હતી તેમાં કટ ઑફ તારીખ 24 માર્ચ 1971 હતી જ્યારે નવી દેશવ્યાપી એનઆરસીમાં કટ ઑફ તારીખ 19 જુલાઈ 1948 છે. શું ભાજપ લોકોની વિરુદ્ધ જવા માગે છે? પૂર્વોત્તરમાં વ્યાપક વિરોધ છતાં નાગરિકતા સંશોધન બિલને લઈને ભાજપનો વધી રહેલો વિશ્વાસ એ સમગ્ર વિસ્તારમાં ભાજપને મળેલી ચૂંટણી સફળતાની નીપજ છે. નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર એના પ્રથમ કાર્યકાળમાં આ ખરડાને પાસ કરાવવાની કોશિશમાં હતી પરંતુ ત્યારે પૂર્વોત્તરમાં અનેક સમૂહોએ ભાજપનો વિરોધ કર્યો હતો. 2019ની ચૂંટણીનાં પરિણામો આવ્યાં, તેમાં પૂર્વોત્તરમાં ભાજપ અને તેની સહયોગી પાર્ટીઓએ સારું પ્રદર્શન કર્યું. અંગ્રેજી અખબાર ધ હિંદુ મુજબ પૂર્વોત્તરની લોકસભાની 25 બેઠકમાંથી ભાજપ અને તેની સહયોગી પાર્ટીઓએ 18 બેઠકો જીતી હતી. વ્યાપક વિરોધ છતાં ભાજપના આસામના અધ્યક્ષ રંજિત દાસે અસમિયા પ્રતિદિન અખબારને કહ્યું કે આ ક્ષેત્રના લોકો નાગરિકત્વના મુદ્દે એમની પાર્ટીનું સમર્થન કરે છે. દાસે કહ્યું હતું કે નાગરિકતા સંશોધન બિલન��� લઈને આસામના લોકોમાં ભય ઘટ્યો છે. ગત લોકસભાની અને સ્થાનિક ચૂંટણીમાં ભાજપને મત આપીને આસામના લોકોએ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે એમને હવે નાગરિકતા સંશોધન બિલને લઈને કોઈ ચિંતા નથી. આ સાથે ભાજપને એ વાતની પણ આશા છે હિંદુઓ અને બિનમુસ્લિમો પ્રવાસીઓને સરળતાથી નાગરિકત્વ પ્રદાન કરવાથી એમને મોટી સંખ્યામાં હિંદુઓનું સમર્થન મળશે. ન્યૂઝ વેબસાઇટ ધ વાયરના એક અહેવાલ મુજબ નાગરિકતા સંશોધન બિલ પસાર થઈ જવાથી 'ભાજપની બહુમતીઓનો પક્ષ હોવાની છબિ વધારે મજબૂત કરવામાં મદદ મળશે.' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી અનુચ્છેદ 370 સમાપ્ત કર્યા બાદ અને તેને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં વિભાજિત કર્યા બાદ ભાજપના નેતૃત્વવાળી કેન્દ્ર સરકાર હવે વિવાદાસ્પદ નાગરિકતા સંશોધન બિલ (CAB) પર મહોર મારીને પૂર્વોત્તર ભારતના લોકોનો સામનો કરવો તૈયાર થઈ ગઈ છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસ્વીર સુરત મહાનગરપાલિકાની 120 બેઠકો માટે ભાજપ, આપ, કૉંગ્રેસ સહિત અપક્ષ ઉમેદવારો ચૂંટણી પ્રચારમાં વ્યસ્ત થઈ ગયા છે. જોકે શહેરના પાટીદાર વિસ્તારોમાં કૉંગ્રેસ પક્ષને પ્રચાર કરવામાં મુશ્કેલી થાય તેવા સંજોગો ઊભા થયા છે. તેની પાછળનું કારણ છે, પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ (પાસ) અને કૉંગ્રેસ વચ્ચેનો વિખવાદ. પાસ દ્વારા જાહેરાત કરાઈ છે કે તેઓ કોઈ પણ કૉંગ્રેસના નેતાને પાટીદાર વિસ્તારમાં પ્રચાર અથવા જાહેરસભા નહીં કરવા દે, પાસની જાહેરાત બાદ કૉંગ્રેસ કફોડી સ્થિતિમાં મુકાઈ ગઈ છે. કૉંગ્રેસ દ્વારા પાસના નેતાઓને મનાવવાના પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યા છે પણ તેમાં કોઈ સફળતા મળી નથી. સોમવારે કૉંગ્રેસ અને પાસના નેતાઓ વચ્ચે એક બેઠક પણ થઈ હતી પણ તેમાં કોઈ નિવેડો આવ્યો નહોતો. સુરતના વરાછા, કતારગામ, પૂણા, સિમાડા, વેડરોડ, સિંગણપોર, કાપોદ્રા, સરથાણા, મોટા વરાછા, અમરોલી જેવા વિસ્તારોમાં પાટીદાર મતદારો મોટી સંખ્યામાં છે. પાસ કેમ નારાજ છે? 2021ની ચૂંટણી માટે પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ (પાસ)એ કૉંગ્રેસ પક્ષે પાસે ત્રણ બેઠકની માગ કરી હતી. પાસે વૉર્ડ નંબર 16માં કાઉન્સિલર વિજય પાનસુરિયા માટે, વૉર્ડ નંબર 17માં વિલાસબહેન ધોરાજિયા માટે અને વૉર્ડ નંબર 3માં પાસના નેતા ધાર્મિક માલવિયા માટે ટિકિટ માગી હતી. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં પાસ નેતા ધાર્મિક માલવિયા કહે છે, "કૉંગ્રેસે અમારી માગણી ન સ્વીકારી અને માત્ર મને ટિકિટ આપવાની વાત કરી. છેલ્લે સુધી અમને કહેવામાં આવ્યું કે ટિકિટ મળશે અને ઉમેદવારીપત્રક ભરવાના સમયે બીજા ઉમેદવારનું નામ જાહેર કરવામાં આવ્યું." "અમે માત્ર ત્રણ બેઠકો માગી હતી અને આ બેઠકોમાં કોઈ જાતીય સમીકરણો પણ નથી પણ પક્ષે અમારી સાથે દગો કર્યો છે." કૉંગ્રેસના વલણથી ધાર્મિક માલવિયા એટલા નારાજ થયા કે ટિકિટ મળવા છતાં ઉમેદવારીપત્રક ભર્યું નથી. તેઓ વધુમાં જણાવે છે, "અમારી માગણી કેમ સ્વીકારવામાં ન આવી તે માટે કૉંગ્રેસ તરફથી કોઈ કારણ જણાવવામાં આવ્યું નથી. કૉંગ્રેસના આંતરિક રાજકરણના કારણે ટિકિટ આપવામાં આવી નથી." "કૉંગ્રેસના વલણથી સ્પષ્ટ થાય છે કે પક્ષ સમાજના યુવાનોની ઉપેક્ષા કરી રહ્યો છે, જે ચલાવી નહીં લેવાય." કૉંગ્રેસ પક્ષના વલણથી પાસના હોદ્દેદારો એટલા નારાજ થયા છે તેમને નક્કી કર્યું છે કે તેઓ હવે કૉંગ્રેસના ઉમેદવારોને પાટીદાર વિસ્તારોમાં પ્રચાર નહીં કરવા દે. ધાર્મિક માલવિયા કહે છે, "જો કૉંગ્રેસ પાર્ટી પાટીદાર સમાજ અને આંદોલનનું મહત્ત્વ ન સમજી શકે તો અમારી તાકાત બતાવવાનો સમય આવી ગયો છે. પાટીદાર યુવાનોએ હવે નક્કી કર્યું છે કે તેઓ કૉંગ્રેસનો વિરોધ કરશે." શું કૉંગ્રેસને ફટકો પડશે? 2015માં યોજાયલી સુરત મહાનગરપાલિકાની ચૂંટણીઓમાં કૉંગ્રેસને 36 બેઠક મળી હતી, જેમાં પાટીદાર વિસ્તારોમાંથી 23 બેઠક મળી હતી. આ બેઠકો જીતવામાં પાસનો મહત્ત્વનો ફાળો હોવાનું મનાય છે. હવે જ્યારે પાસ દ્વારા કૉંગ્રેસને સમર્થન આપવાની ના પાડી દેવાઈ છે ત્યારે શું ચૂંટણીમાં પક્ષને ફટકો પડી શકે? રાજકીય વિશ્લેષક નરેશ વરિયા કહે છે, "વૉર્ડ નંબર 3માં કૉંગ્રેસની પેનલ નહીં આવે કારણકે ધાર્મિક માલવિયા બાદ પક્ષના બીજા બે ઉમેદવારોએ પણ ફૉર્મ પાછું ખેંચી લીધું છે. એટલે દેખીતી રીતે ભાજપને ફાયદો થઈ રહ્યો છે. આવી જ હાલત વૉર્ડ નંબર 2માં હશે કારણકે આ વૉર્ડના મતદારો પર પાસ સારો પ્રભુત્વ ધરાવે છે." "વૉર્ડ નંબર 16 અને 17માં પણ કૉંગ્રેસને ફટકો પડી શકે છે. જો પાસ અને કૉંગ્રેસ સાથે ન હોય તો ભાજપને લાભ થઈ શકે છે. જો ધાર્મિક માલવિયા કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર રહ્યા હોત તો પક્ષને પાટીદાર વિસ્તારોમાં જરૂર લાભ થયો હોત." તેઓ વધુમાં જણાવે છે, "2015ની ચૂંટણીમાં સરકારવિરોધી મત પડ્યા હતા અને એટલા માટે કૉંગ્રેસની બેઠકો વધી હતી. આ ચૂંટણીમાં એવી સફળતા મેળવવી એમ પણ અઘરી હતી અને હવે પાસ પણ વિરોધ માટે ઊતરી જતાં કૉંગ્રેસ માટે કપરા ચ���ાણ છે." પત્રકાર વિનીત શર્મા કહે છે, "કૉંગ્રેસ પક્ષને પાટીદાર વિસ્તારોમાં બહુ નુકસાન થઈ શકે છે અને આ પરિસ્થિતિ માટે કૉંગ્રેસના નેતાઓ જવાબદાર છે. પાસ દ્વારા કરાયેલી જાહેરાતથી કૉંગ્રેસને નુકસાન થશે, એમાં કોઈ બેમત નથી." તેઓ જણાવે છે કે આમ આદમી પાર્ટીની પણ પાટીદાર વિસ્તારમાં સારી પકડ છે. ભાજપ બાદ હવે કૉંગ્રેસથી નારાજ થયેલા મતદારો આપને મત આપી શકે છે. જો આવું થાય તો કૉંગ્રેસને જ નુકસાન થશે કારણકે આ બેઠકો પહેલાં તેમની પાસે હતી. ભાજપને ફાયદો થશે? એવું ચર્ચાઈ રહ્યું છે કે પાસ અને કૉંગ્રેસ વચ્ચેના વિખવાદનો ફાયદો ભાજપને પણ થઈ શકે છે. નરેશ વરિયા માને છે કે પાટીદાર આંદોલન હવે નબળું પડી જતાં ભાજપને ફાયદો થશે. તેઓ કહે છે, "2015ની ચૂંટણીમાં પાટીદાર આંદોલન ટોચ પર હતું અને એટલા માટે ચૂંટણીમાં પાસની સારી અસર થઈ હતી. પણ હવે એવો જુવાળ નથી અને એટલા માટે ભાજપને ચૂંટણીમાં લાભ થઈ શકે છે. બીજું કે ભાજપ રામમંદિરથી લઈને બીજા એવા મુદ્દા પણ ચૂંટણી પ્રચારમાં ઉપયોગ કરશે, જેના કારણે તેને લાભ થશે." પાસ પણ સ્વીકારે છે કે ભાજપ આનો લાભ થઈ શકે છે. ધાર્મિક માલવિયા કહે છે, "2015માં ભાજપે જે પ્રકારે દમન ગુજાર્યો અને પાટીદાર સમાજમાં રોષ હતો, તેનો લાભ ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસ પક્ષને થયો હતો. હવે જ્યારે કૉંગ્રેસ પક્ષ સાથે અમારા મતભેદ થયા છે, ત્યારે આ ચૂંટણીમાં ભાજપને લાભ થશે પણ અમારો પ્રયાસ રહેશે કે તેઓ બહુ લાભ ન લઈ શકે." શું પાસ આપને સમર્થન આપશો? ધાર્મિક માલવિયા કહે છે, "કૉંગ્રેસ અને ભાજપે જ્યારે પાટીદાર સમાજની અવગણના કરી છે, ત્યારે આમ આદમી પાર્ટીને લાભ થઈ શકે છે. પણ કઈ રીતે લાભ લેવો એ આપ પર નિર્ભર છે. અમે કોઈ પક્ષ માટે ટેકો જાહેર નહીં કરીએ." સુરત શહેર ભાજપ પ્રમુખ નિરંજન ઝાંઝમેરા કહે છે, "ભાજપ પોતાના કાર્યકર્તાઓની મહેનત અને સંગઠનની શક્તિ દ્વારા ચૂંટણીમાં જીત મેળવશે અને પાટીદાર પ્રભુત્વવાળા વિસ્તારમાં પણ સીટો મેળવશે. અમે વિકાસના મુદ્દાના લઈને ચૂંટણી લડીશું." "2015માં પાટીદાર વિસ્તારોમાં કૉંગ્રેસ પક્ષને જે બેઠકો મળી હતી, તે તમામ બેઠકો આ ચૂંટણીમાં અમે જીતવાનો પ્રયાસ કરીશું." પાસ મોટું મન રાખે : કૉંગ્રેસ ગુજરાત પ્રદેશ કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા મનીષ દોશી કહે છે, "કોઈ પણ પક્ષ માટે કોઈ પણ સમાજને નારાજ કરવાનું ન પોસાય. વિગતોનાં આદાન-પ્રદાનમાં ક્યાંક થોડી ગેરસમજ થઈ છે તે દૂર કરવા માટે કૉંગ્રેસના પ્રદેશાધ્યક્ષ અ���િત ચાવડા અને પરેશ ધાનાણીએ પ્રયાસ કર્યા છે. તેમને પાસના નેતાઓ સાથે વાત કરી છે." "આ માટે અમે પ્રયત્નો કર્યો છે. પાસ મોટું મન રાખે અને સાથે મળીને કામ કરે. કૉંગ્રેસ પણ મોટું મન રાખશે." "આગામી દિવસોમાં ગેરસમજ દૂર થાય તે માટેના પ્રયાસો કરીશું. 25 વર્ષથી સુરતની જનતાને ભાજપના ભ્રષ્ટ શાસનને મુક્ત કરાવવાનો અમારો અભિગમ છે. પાસ અને કૉંગ્રેસ બંને આ માટે કામ કરી રહ્યાં છે અને કરતાં રહેશે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં 21 ફેબ્રુઆરીએ અમદાવાદ, સુરત, રાજકોટ, વડોદરા, ભાવનગર અને રાજકોટ મહાનગરપાલિકાની બેઠકો પર ચૂંટણી યોજાશે. મહાનગરપાલિકાઓની ચૂંટણી માટે ઉમેદવારીપત્રકો પણ ભરાઈ ગયાં છે. +text: મેન્સ્ટ્રુએશન હાઇજીન દેશમાં સૌથી મોટી સમસ્યા છે ટીવી પર સૅનિટરી નૅપ્કિનની જાહેરાત આવતાં આંખો નીચી કરી લેવામાં આવે છે, મોઢું ફેરવી લેવામાં આવે છે. મેન્સ્ટ્રુએશન, પીરિયડ્સ, માસિકધર્મ.. આવા શબ્દો પર કોઈ ચર્ચા કરવા માગતું નથી. આ શબ્દ આવતાં જ સન્નાટો છવાઈ જાય છે. તેનું પરિણામ છે આ દિવસો દરમિયાન સાફ સફાઈ કેવી રીતે રાખવી તેની જાણકારી નથી મળતી અને છોકરીઓ, મહિલાઓ ઇન્ફેક્શનનો શિકાર બની જાય છે. મેન્સ્ટ્રુએશન હાઇજીન આપણા દેશમાં સૌથી મોટી સમસ્યા છે તે આપણે બધા જાણીએ છીએ. સેનિટરી નેપકિન હાઇજિન અને સુરક્ષા માટે સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત નથી નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (2015-16)ના રિપોર્ટ પ્રમાણે ગ્રામીણ વિસ્તારમાં 48.5 ટકા જ્યારે શહેરોમાં 77.5 ટકા મહિલાઓ સૅનિટરી નૅપ્કિનનો ઉપયોગ કરે છે. એટલે કે કુલ 57.6 ટકા મહિલાઓ જ સૅનિટરી નૅપ્કિનનો ઉપયોગ કરે છે. પરંતુ સવાલ એ પણ ઉઠે છે કે જે સૅનિટરી નૅપ્કિનનો ઉપયોગ આપણે હાઇજીન અને સુરક્ષાના નામે કરીએ છીએ તે સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે? શું તેનાથી મહિલાઓનાં સ્વાસ્થ્ય પર અસર પડે છે? શું છે માપદંડો? માસિકધર્મ દરમિયાન મહિલાઓ જે સેનેટરી નૅપ્કિનનો ઉપયોગ કરે છે તેને તેઓ સુરક્ષિત માને છે. પણ ખરેખર તો સરકારે તેના માટે કેટલાક માપદંડો નક્કી કરી રાખ્યા છે. ઇન્ડિયન બ્યૂરો સ્ટાન્ડર્ડ્સે સૅનેટરી નૅપ્કિન માટે પહેલી વખત 1980માં માપદંડો નક્કી કર્યા હતા જેમાં ઘણી વખત ફેરફાર પણ કરાયા છે. નક્કી થયેલા માપદંડો અનુસારઃ - સૅનિટરી પૅડ બનાવવા માટે અબ્સર્બેંટ ફિલ્ટર અને કવરિંગનું સૌથી વધારે ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. - ફિલ્ટર મટીરિયલ સેલ્યુલોઝ પલ્પ, સેલ્યુ���ોઝ અસ્તર, ટિશૂઝ કે કૉટન હોવું જોઈએ. તેમાં ગાંઠ, તેલના ધબ્બા કે બીજી કોઈ વસ્તુની ભેળસેળ ના હોવી જોઈએ. - કવરિંગ માટે પણ સારી ક્વૉલિટીનાં કોટનનો ઉપયોગ થવો જોઈએ. પીરિયડ્સમાં શું કરે છે મહિલાઓ? સૅનિટરી પૅડ ખરીદતા સમયે તેમનું પીએચ સ્તર ચકાસવું ખૂબ જરૂરી છે દિલ્હી યુનિવર્સિટીની લેડી ઇરવિન કૉલેજમાં કપડાં અને પરિધાન વિભાગમાં આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર ભાવના છનાનાએ એક વેબસાઇટ સાથે વાતચીતમાં કહ્યું કે સૅનેટરી નૅપ્કિનનું કામ માત્ર બ્લીડિંગને સૂકવવાનું નથી. સૅનિટરી નૅપ્કિને હાઇજીનના પેરામિટર પર ખરું ઊતરવું જરૂરી છે. જ્યારે આપણે સૅનિટરી નૅપ્કિન ખરીદીએ છીએ તો બ્રાન્ડ વેલ્યૂ પર ટ્રસ્ટ કરી ખરીદી લઈએ છીએ જે યોગ્ય નથી. સૅનિટરી પૅડ ખરીદતાં સમયે તેમનું પીએચ સ્તર ચકાસવું ખૂબ જરૂરી છે. વર્ષ 2003માં અમદાવાદ સ્થિત કન્ઝ્યૂમર એજ્યુકેશન ઍન્ડ રિસર્ચ સેન્ટરે એક ટેસ્ટ કર્યો હતો. જેમાં તેમને બજારમાં વેચાતા 19 સૅનિટરી નૅપ્કિનની બ્રાન્ડમાં ધૂળ મળી હતી તો કેટલાકમાં તો કીડીઓ પણ મળી હતી. શું કહે છે સ્ત્રીરોગ વિશેષજ્ઞ? પૅડ્સ પર્યાવરણ માટે પણ સુરક્ષિત નથી કેમ કે તે બાયોડિગ્રેબલ નથી હોતા દિલ્હીની એક ખાનગી હોસ્પિટલમાં પ્રેક્ટીસ કરનારાં ગાઇનોકોલૉજિસ્ટ ડૉક્ટર મધુ ગોયલનું કહેવું છે કે બજારમાં વેચાતાં સૅનિટરી પૅડ્સ સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત નથી. તેમાં જે પ્લાસ્ટીક શીટનો ઉપયોગ થાય છે તે કાર્સિનોજેનિક હોઈ શકે છે. તેવામાં આ પૅડનો ઉપયોગ ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. મધુ ગોયલ કહે છે કે આ પૅડ્સ પર્યાવરણ માટે પણ સુરક્ષિત નથી કેમ કે તે બાયોડિગ્રેબલ નથી હોતા. સાથે જ તેમના ઉપયોગ દરમિયાન સૌથી વધુ ધ્યાન તેને બદલવા પર રાખવું જરૂરી હોય છે. સમયસર નૅપ્કિન બદલવામાં ન આવે તો સંક્રમણ પણ થઈ શકે છે. ડૉક્ટરો શું આપે છે સલાહ? માસિકધર્મ દરમિયાન સાફ-સફાઈ પર ધ્યાન ન અપાતા ઇન્ફેક્શનનો ડર રહે છે એંડૉક્રાઇનોલોજિસ્ટ ડૉક્ટર શિખા જણાવે છે કે આપણે ત્યાં જે પ્રકારનાં સૅનિટરી નૅપ્કિનનો ઉપયોગ થાય છે તે 'આઉટર યૂઝ' માટે હોય છે. તેવામાં કેમિકલની અસર અંદરના અંગો પર નથી પડતી. પરંતુ માસિકધર્મ દરમિયાન સફાઈનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જરૂરી હોય છે. સફાઈ પર ધ્યાન ન આપવામાં આવતાં ઇન્ફેક્શન થવાનો ડર રહે છે. જો ઇન્ફેક્શન ખૂબ વધી જાય તો ગર્ભધારણ કરવામાં પણ મુશ્કેલી આવી શકે છે. ગાઇનોકોલૉજિસ્ટ ડૉક્ટર મધુ ગોયલ પણ આવી જ સલાહ આપે છે. - જે સમયે ���્લડ ફ્લો વધારે હોય ત્યારે જ ટેલરમેડ પૅડનો ઉપયોગ કરવો. ફ્લો વધારે નથી તો કૉટનના પૅડનો જ ઉપયોગ કરવો. - સમય પર નૅપ્કિન બદલવાં ખૂબ જરૂરી છે. - હાથ ધોયા વગર નૅપ્કિન ન બદલો. - નૅપ્કિનને ફેંકતી વખતે તેને સારી રીતે લપેટીને કચરાપેટીમાં નાખો. જોકે, પૅડને કચરાપેટીમાં નાખતા સમયે પેપર પર લાલ રંગનું નિશાન પણ લગાવવું જરૂરી છે. ડૉક્ટર મધુ ગોયલ જણાવે છે કે મેન્સ્ટ્રુઅલ કપનો ઉપયોગ કરવો સૌથી સુરક્ષિત છે. પરંતુ તેઓ એ વાતને પણ નકારી નથી રહ્યાં કે મેન્સ્ટ્રુઅલ કપ બજારમાં સહેલાઈથી નથી મળતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એ સાત દિવસ.. એ દાગ.. અલગ રૂમમાં રહેવું... પીરિયડ્સની વાત આવતાં લોકોના ચહેરાના હાવભાવ એ રીતે બદલાઈ જાય છે જાણે કોઈ અપરાધ કરી નાખ્યો હોય. +text: મોદી સાથે કમર તેમના પતિ અને દીકરા સાથે જોકે, આ રક્ષાબંધન પર મળો નરેન્દ્ર મોદીનાં માનેલા બહેન કમર મોહસિન શેખને. વડા પ્રધાનને રાખડી બાંધ્યા બાદ કમરે બીબીસી સાથે વાતચીત કરી. તેમણે કહ્યું કે તેઓ મોદીને ત્યારથી રાખડી બાંધે છે જ્યારે તેઓ રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘના સામાન્ય કાર્યકર હતા. કમરનો જન્મ પાકિસ્તાનમાં થયો હતો પરંતુ એક ભારતીય સાથે લગ્ન થયા બાદથી તેઓ ભારતમાં રહે છે. જોકે, તેમના હૃદયમાં પાકિસ્તાનની યાદો પડેલી છે અને તેઓ ઇચ્છે છે કે બન્ને દેશ વચ્ચે શાંતિનું વાતાવરણ બનેલું રહે. 'બિલકુલ નથી બદલ્યા નરેન્દ્ર ભાઈ' કમરે જણાવ્યું કે તેઓ ઘણાં વર્ષોથી મોદીને રાખડી બાંધતા આવ્યાં છે. મોદી પહેલાં જેવા હતા બિલકુલ આજે પણ એવા જ છે. વડા પ્રધાન મોદી સાથેનો એક કિસ્સો યાદ કરતા કમર જણાવે છે, "એક વખત જ્યારે હું નરેન્દ્ર ભાઈને રાખડી બાંધવા માટે દિલ્હી આવી તો તેમણે હસતાં હસતાં કહ્યું 'અરે...કમર તું તો ટીવી પર છવાયેલી રહે છે, સ્ટાર બની ગઈ છો' ત્યારબાદ તેઓ મારા દીકરા અંગે પૂછવા લાગ્યા કે તેનો અભ્યાસ કેવો ચાલે છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કેવી રીતે બંધાયો સંબંધ? વડા પ્રધાન મોદી અને કમર મોહસિન વચ્ચે ભાઈ-બહેનનો સંબંધ બંધાવાની કહાણી પણ રસપ્રદ છે. પાકિસ્તાનથી લગભગ 37 વર્ષ પહેલાં ભારત આવેલા કમર શેખને ભાઈ સ્વરૂપે નરેન્દ્ર મોદી જ દેખાય છે. તેઓ કહે છે, "નરેન્દ્ર મોદી સાથે મારી પ્રથમ મુલાકાત દિલ્હીમાં થઈ હતી જ્યારે તેઓ ગુજરાતના સાંસદ દિલીપભાઈ સાંઘાણીનાં ઘરમાં રહેતા હતા." "હું મારા પતિ સાથે તેમના અમુક ચિત્રો લઈને પહોંચી હતી. જ્યારે તેમણે આ ચિત્રો જોયાં ત્યારે તેમને ખૂબ પસંદ પડ્યાં હતાં." મોદી સાથે રાખડીના સંબંધ અંગે કમર જણાવે છે, "ગુજરાતના રાજ્યપાલ સ્વરૂપ સિંહ મને દીકરીની જેમ માનતા હતા." "જ્યારે તેઓ ગુજરાત છોડીને જતા હતા ત્યારે નરેન્દ્ર મોદી તેમને ઍરપૉર્ટ છોડવા માટે આવ્યા હતા." "ત્યારે સ્વરૂપ સિંહે મોદીને કહ્યું કે કમર મારી દીકરી છે અને તેનું ધ્યાન રાખજે." "ત્યારે નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે જો તમારી દીકરી છે તો મારી બહેન થઈ. ત્યારબાદથી દર વર્ષે નરેન્દ્ર મોદીને રાખડી બાંધું છું." ભારત-પાક સંબંધો સુધરે પાકિસ્તાનનાં કરાચી શહેરમાં ઊછરેલા કમર શેખ કહે છે કે બન્ને રાષ્ટ્રોની પ્રજા એક જેવી જ છે. બન્ને તરફના લોકો પ્રેમાળ અને એકબીજાને પ્રેમ કરે છે. કમર ઉમેરે છે, "હું પાકિસ્તાનમાં પણ રહી છું અને ભારતમાં પણ. મેં બન્ને તરફના લોકોને જોયા છે." "જો તમે ક્યારેય પાકિસ્તાન જશો તો માલૂમ પડશે કે ત્યાંના લોકો મહેમાનગતિ કરવામાં કંઈ બાકી નહીં છોડે. અહીં પણ આવું જ છે." બન્ને રાષ્ટ્રો વચ્ચેના સંબંધમાં સુધારો આવશે કે નહીં તે સવાલ કરતા કમર જણાવ છે, "ઇમરાન ખાન ક્રિકેટર તરીકે ખૂબ જ સારા છે પરંતુ રાજનીતિમાં આવ્યા બાદ લેવાયેલા નિર્ણય વ્યક્તિગત રૂપે અલગ હોય છે. હું દુઆ કરીશ કે બન્ને રાષ્ટ્રો વચ્ચે શાંતિનો માહોલ બન્યો રહે." જ્યારે વાજપેયી સાથે થઈ મુલાકાત ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીને યાદ કરતા કમર એક કિસ્સો સંભળાવે છે. તેઓ કહે છે, "તે 1998નું વર્ષ હતું જ્યારે વાજપેયીએ પરમાણુ પરીક્ષણ કર્યું હતું." "એ સમયે નરેન્દ્ર ભાઈએ મારા પતિના પેઇન્ટિંગ્સ વાજપેયીને બતાવ્યાં હતાં." "તેમણે વાજપેયીજીને પેઇન્ટિંગ્સ બતાવતા કહ્યું- 'આ પેઇન્ટિંગ્સ હિન્દુસ્તાનના દીકરા અને પાકિસ્તાનની દીકરીએ બનાવ્યાં છે' વાજપેયીજીને એ પેઇન્ટિંગ્સ ખૂબ પસંદ આવ્યાં હતાં." મોહસિન શેખ આ ઘટનાને યાદ કરતા દાવો કરે છે, "મેં મારા પેઇન્ટિંગ સાથે એક કવિતા પણ લખી છે. જ્યારે મેં એ કવિતા વાજપેયીજીને સંભળાવી તો તેમની આંખોમાં આંસુ આવી ગયાં હતાં." "તેમણે કહ્યું કે પોખરણને લઈને તેમનાં મનમાં જે ભાવના હતી તે આ ચિત્ર અને કવિતા સ્વરૂપે સામે આવી હતી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અત્યારસુધી લોકોએ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને એક રાજનેતા, એક દીકરા અને ભારતના લોકપ્રિય વડા પ્રધાનના રૂપે જોયા છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર હું એસવીપી હૉસ્પિટલના આઇસોલેશન આઈસીયુમાં 18મી માર્ચે દાખલ થઈ, ત્યાં અન્ય 4-5 Covid-19ના શંકાસ્પદ દર્દીઓ હતા. મને ખ્યાલ હતો કે અમારામાંથી જ કોઈક અમદાવાદના પ્રથમ પૉઝિટિવ કેસ તરીકે નોંધાશે. મારા ટેસ્ટ કરવામાં આવ્યા, 20મી માર્ચે મારો COVID-19નો રિપોર્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો. મેં ડૉક્ટરને પૂછ્યું, ‘તમે ચોક્કસ છો?’ તેઓ ચોક્કસ હતા! મને આઘાત લાગ્યો, પણ હું ગભરાઈ નહીં. મને વિશ્વાસ નહોતો થતો કે હું માહિતગાર હતી, કાળજી લઈ રહી હતી; છતાં મારો રિપોર્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો. થોડી જ મિનિટોમાં મે મારી જાતને સ્થિતિ સામે લડવા માટે શાંત કરી. મારો પરિવાર મારી માટે ચિંતિત હતો અને હું તેમની માટે. ડૉક્ટરે મને અને મારા પરિવારને માર્ગદર્શન આપ્યું. હું વિચારતી હતી કે હવે પછી શું થવાનું છે અને કેવાં લક્ષણો દેખાશે... શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થશે? તાવ આવશે? કંઈક બીજું થશે કે પછી બધું જ એકસાથે થશે? ડૉક્ટર પણ કહી શકતાં નહોતા કે હું શેની માટે તૈયાર રહું. વર્ષ 2020ની શરૂઆત મેં પોતાને ગિફ્ટ આપીને કરી, એ ગિફ્ટ એટલે ફિનલૅન્ડની યાત્રા. હું કોરોના વિશે 15 જાન્યુઆરીથી વાંચી રહી હતી, જ્યારે વુહાનમાં સંક્રમણ શરૂ થયું હતું. મને લાગતું હતું કે વિશ્વ એક અભૂતપૂર્વ ઘટનાનો સામનો કરવાનું છે, મને એમ હતું કે એ ઘટના મારાથી બહું દૂર છે... હું જરૂરી કાળજી રાખીશ... હું પૂરતું જાણું છું... મેં ઘણું વાંચ્યું છે... એટલે હું તેનો ભોગ નહીં બનું. ફિનલૅન્ડની ફ્લાઇટમાં બેઠી અને મારી સફર શરૂ થઈ. મેં માસ્ક પહેર્યો, 30 સેકંડ સુધી હાથ ધોયા, સેનિટાઇઝરથી સાફ કર્યા. મને લાગતું નહોતું કે હું સંક્રમિત થઈશ કેમ કે ત્યારે ફિનલૅન્ડમાં માત્ર 10 પૉઝિટિવ કેસ નોંધાયા હતા. હું ભારત પરત આવી ત્યારે કોરોનાને મહામારી જાહેર કરી દેવાઈ હતી. રિપોર્ટ આવ્યો, નિદાન થયું અને એના થોડા જ કલાકોમાં AMCના અધિકારીઓ મારા ઘરે પહોંચી ગયા હતા. તેમણે મારા પરિવારને ક્વોરૅન્ટીનમાં રહેવા અંગે જાણ કરી, તેમણે એવું પણ કહ્યું કે ડૉક્ટર તેમની તપાસ કરવા માટે આવશે. મારી પાસેથી મારા પ્રવાસની તમામ માહિતી લેવામાં આવી, બધું એટલું જલદી ઘટવા લાગ્યું કે અનુભવવા માટે સમય જ ન રહ્યો. 14 માર્ચે મને થોડો તાવ આવ્યો અને મેં આઇસોલેશનમાં રહેવાનું શરૂ કરી દીધું. મારા રૂમની બહાર એક ટેબલ રાખ્યું હતું, જ્યાંથઈ મને ચીજો આપવામાં આવતી હતી. મને બે દિવસ સુધી તાવ આવ્યો. આ દરમિયાન હું મારા મિત્રોને પણ મળવા નહોતી ગઈ. ���ેં મારી જાતને સંપૂર્ણ આઇસોલેશનમાં રાખી હતી. 16મી માર્ચે મને થોડો કફ થયો. હું એસવીપી હૉસ્પિટલ ગઈ અને મારી તપાસ કર્યા બાદ કહેવામાં આવ્યું કે COVID-19ના ટેસ્ટ કરાવો. એ પછી મારો રિપોર્ટ આવ્યો અને ત્યારથી હું સારવાર લઈ રહી છું. તમે 15 વર્ષના હોવ, 25 વર્ષના હોવ, 35ના કે પછી 45ના; એવું ન વિચારશો કે વૃદ્ધ લોકો જ સંક્રમિત થાય છે. દસમાં દિવસે મને પહેલી વખત લક્ષણો દેખાયાં હતાં અને ત્યારે હું હૉસ્પિટલમાં સારવાર હેઠળ હતી. સોશિયલ મીડિયા પર જે રીતે લોકો મને શુભેચ્છા પાઠવી રહ્યા છે, પ્રાર્થના કરી રહ્યા છે, એ જોઈને હું પોતાની જાતને નસીબદાર ગણું છું. હું મારો અનુભવ ઠાલો જવા દેવા નથી માગતી. કદાચ મારા અનુભવથી ક્યારેક કોઈકને મદદરૂપ થશે એટલે હું મારા અનુભવો લખી રહી છું. અમદાવાદમાં કોરોનાનો સૌથી પહેલો કેસ સુમતિસિંહનો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદમાં જે પ્રથમ વ્યક્તિને COVID-19નો રિપોર્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો એ હું સુમિતી સિંઘ છું અને આ મારી કહાણી છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર ધ ટેલિગ્રાફ ઇન્ડિયામાં પ્રકાશિત એક અહેવાલ મુજબ, ઓરિસ્સાની રાજધાની એવા ભુવનેશ્વર શહેરની કૉર્પોરેશને ટૅક્સ-ડિફોલ્ટર પાસથી વસૂલી કરવાનું કામ 11 કિન્નરોને સોંપ્યું અને તેમને તેનું સરસ પરિણામ મળી રહ્યું છે. 15 દિવસ અગાઉ શરૂ કરવામાં આવેલી કિન્નરોની ટૅક્સકલેક્શન ડ્રાઇવથી અનેક ડિફોલ્ટરો ચૂકવણી કરવા આગળ આવ્યા છે. કૉર્પોરેશનનું કહેવું છે કે આ પ્રયોગ ઉમદા હેતુથી કરવામાં આવ્યો છે. આનાથી કિન્નરોને રોજગારી મળશે અને તંત્રનું બાકી નીકળતું લેણું ચૂકવાતા આવક થશે. જોકે, કિન્નરોના અધિકારો માટે કામ કરતા કર્મશીલો આને લીધે કિન્નરો પ્રત્યે પૂર્વગ્રહ વધી શકે છે એવી ચેતવણી પણ આપે છે. ટૅક્સ આપો, આશીર્વાદ પામો પ્રતીકાત્મક તસવીર ટૅક્સ કલેક્ટ કરનાર કિન્નર મેઘના સાહુએ કહ્યું કે અમે એક જ ટૅગલાઇન સાથે કામ કરીએ છીએ. ટૅક્સ આપો અને આશીર્વાદ લો. અમે અમારા વર્તનમાં ખૂબ નમ્ર રહીએ છીએ. એમણે કહ્યું, "અમે 15 દિવસથી કામ શરૂ કર્યું છે, પરંતુ 31 લાખ રૂપિયાનો ટૅક્સ ભેગો થયો છે." ડૅપ્યુટી કમિશનર શ્રીમંત મિશ્રાએ કહ્યું, "લોકોનો પ્રતિભાવ સારો છે. આ પહેલથી અમે બે હેતુઓ સર કરીએ છીએ. એક તો, કિન્નરો માટે એક નવી બારી ખોલીએ છીએ અને તેનાથી ટૅક્સ મેળવવામાં પણ મદદ મળી રહી છે." મેઘના સાહુએ કહ્યું, "કામ શરૂ કરતાં અગાઉ કૉર્પોરેશન સાથે કરાર કર્યો છે. અમને 11 કરોડનો કર વસૂલવાનો ટાર્ગેટ આપ્યો છે." "30 લાખ સુધીની વસૂલી પર અમને 1 ટકો કમિશન, 40થી 60 લાખની વસૂલી પર 1.5 ટકા કમિશન અને 60 લાખથી વધારે ટૅક્સ વસૂલવા પર 2 ટકા કમિશન અમને મળશે." મેઘના સાહુએ આ માટે એક સંસ્થા શરૂ કરી છે. જોકે, કર્મશીલ અનિદ્ય હાજરા કહે છે કે તેમને આ કામ આપવામાં આવ્યું છે તેને કિન્નરોને સમાજમાં ખંડણી માગનારા તરીકે કે મુશ્કેલી-શરમ ઊભી કરનાર તરીકે જોવામાં આવે છે, તે સંદર્ભમાં જોવું જોઈએ. આનાથી કિન્નર સમુદાય અંગેનો આ પૂર્વગ્રહ વધશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય સમાજમાં કિન્નરોનો મુખ્યધારા સાથેનો સંબંધ પ્રેમ, નફરત, ધૃણા, ધર્મ, સૂગ કે પૈસા પડાવવા એમ અનેક પળોમાં વહેંચાયેલો છે, ત્યારે ભારતમાં એક મહાનગરપાલિકાએ ટૅક્સ વસૂલવા માટે કિન્નરોને કામે રાખ્યા છે. +text: આ તસવીરને કેન્દ્ર સરકારના જમ્મુ-કાશ્મીરનો વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો હઠાવી લેવાના નિર્ણય સામે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના 'વિરોધનું પ્રતીક' ગણાવાઈ રહી છે. સોમવારે કલમ 370ને 'ખતમ' કર્યાની જાહેરાત બાદથી જ આ તસવીર ભારત અને પાકિસ્તાનમાં શૅર કરાઈ રહી છે. #KashmirBleedsUNSleeps, #SaveKashmirSOS અને #ModiKillingKashmiris જેવા હૅશટેગ સાથે આ તસવીરને ટ્વિટર અને ફેસબુક પર સેંકડો વાર પોસ્ટ કરવામાં આવી છે. અમુક લોકોએ દાવો કર્યો છે કે "આ તસવીર કાશ્મીરમાં ચાલી રહેલા હાલના તણાવ સમયની છે." જો કે, આ હકીકત નથી. આ તસ્વીર એક વર્ષ પુરાણી છે અને તેને ઉત્તર કાશ્મીરમાં ફોટો જર્નલિસ્ટ પીરઝાદા વસીમે લીધી હતી. આ ફોટો પાછળની કહાણી જાણવા માટે અમે શ્રીનગરમાં રહેતા 24 વર્ષીય વસીમ સાથે વાત કરી. ક્યાંની અને ક્યારની છે આ તસવીર? પીરઝાદા વસીમે જણાવ્યું કે "આ તસવીર તેમણે 27 ઓગસ્ટ 2018ના રોજ શ્રીનગરના ઉત્તર-પશ્ચિમ ખાતે સોપોર વિસ્તારમાં ખેંચી હતી." વસીમના જણાવ્યા અનુસાર "26 ઑગસ્ટ 2018ને દિવસે શ્રીનગર અને અનંતનાગ સહિત દક્ષિણ-કાશ્મીરના અમુક વિસ્તારોમાં એવી અફવા ફેલાઈ હતી કે સુપ્રીમ કોર્ટ 35-એ પર સુનાવણી કરવા જઈ રહી છે." વસીમ જણાવે છે કે "આ અફવાને આધારે ઘણાં અલગાવવાદી સંગઠનોએ ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના વિસ્તારોમાં બંધનુ એલાન આપ્યું હતું અને માર્ચ કરવાની ચેતવણી આપી હતી." વસીમે ગયા વર્ષે ફેલાયેલી આ અફવા વિશે જે વાતો બીબીસીને જણાવી, તેની સાબિતી જમ્મુ-કાશ્મીરના એડીજી પોલિસ (સુરક્ષા) મુનીર અહમદ ખાનની એક ટ્વીટ પૂરી પાડે છ���. મુનીર અહમદે 27 ઓગસ્ટ 2018ના રોજ પોતાના ટ્વીટમાં લખ્યુ હતું, "એવી અફવા ફેલાઈ રહી છે કે સુપ્રીમ કોર્ટ આજે આર્ટિકલ 35-એ પર સુનાવણી કરવાની છે. આ હકીકત નથી. અમે આવી અફવા ફેલાવનારાઓની તપાસ કરી રહ્યા છીએ, તેમની વિરુદ્ધમાં સખત્ત કાર્યવાહી કરવામાં આવશે." જોકે, આ અફવાને કારણે શ્રીનગર, અનંતનાગ અને સોપોરના અમુક વિસ્તારોમાં 3 દિવસ સુધી બંધ પાળવામાં આવ્યો હતો અને ઘણી જગ્યાએ પ્રદર્શનકારીઓ સાથે સેનાની હિંસક ઝપાઝપીના પણ સમાચાર આવ્યા હતા. તસવીર પાછળની કહાણી છેલ્લાં ચાર વર્ષથી ખીણમાં ફોટો જર્નલિસ્ટ તરીકે કામ કરી રહેલા પીરઝાદા વસીમે બીબીસીને જણાવ્યુ કે "35-એ સાથે જોડાયેલી અફવાને કારણે આખી ખીણમાં તણાવ હતો પણ સોપોર વિસ્તારમાં પરિસ્થિતિ વધારે જ તંગ થઈ ગઈ હતી." વસીમ જણાવે છે કે, "સીઆરપીએફ માટે સોપોરમાં ભીડ પર કાબુ મેળવવો મુશ્કેલ બની રહ્યો હતો. જ્યારે હું ત્યાં પહોંચ્યો ત્યારે ઘણા લોકોને ખબર હતી કે સુપ્રીમ કોર્ટે કાશ્મીરમાંથી કલમ 35-એ હઠાવી દીધી છે, આ અફવા ખરાબ રીતે ફેલાઈ ચૂકી હતી." "પોલિસે શાળા અને કૉલેજ પહેલાંથી જ બંધ કરાવી દીધી હતી પણ જ્યારે હું સોપોર મેઈન ચોક વિસ્તારમાં પહોંચ્યો તો ત્યા દુકાનો ખુલ્લી હતી. થોડે આગળ સૂત્રોચ્ચાર થઈ રહ્યો હતો. સીઆરપીએફ આ વિસ્તારની નાકાબંધીમાં જોડાયેલી હતી." વસીમ કહે છે કે "જોત-જોતામાં સોપોર મેઇન ચોકમાં એક બાજુએ પત્થરમારો શરૂ થયો જેનો જવાબ સૈનિકોએ પૅલેટ ગનથી આપ્યો." તેઓ જણાવે છે કે, "જેવુ ફાયરિંગ થયુ, દુકાનદારો પોતાની દુકાનોના શટર બંધ કરીને ગલીઓમાં દોડી ગયા. ત્યારે જ મેં જોયું કે સ્કૂલ યુનિફોર્મમાં છ-સાત છોકરાઓનું એક જૂથ ગલીમાંથી બહાર આવ્યું. તેમનાં હાથમાં એ ખુરશીઓ હતી જેને ઉતાવળમાં દુકાનદારો બહાર જ મૂકી ગયા હતા." "આ છોકરાઓમાંથી એકે દુકાનની બહાર ખુરશી મૂકી અને તેના પર બેસીને બૂમો પાડવા લાગ્યો કે હવે "ચલાવો ગોળી, જોઈએ કોનામાં કેટલી તાકાત છે." પીરઝાદા વસીમ દાવો કરે છે કે વાઈરલ થયેલી તસ્વીરમાં જે છોકરો દેખાય છે તે એ સમયે 11માં ધોરણમાં ભણતો હતો. છોકરાનું શું થયુ? પણ શું સૈનિકોએ આ છોકરા પર પેલેટ ગનથી હુમલો કર્યો? આના જવાબમાં વસીમ કહે છે કે "સૈનિકોએ ગોળી તો ચલાવી હતી પણ તેના છરા આ છોકરાને નહોતા લાગ્યા." તેઓ જણાવે છે કે, "સોપોરમાં થયેલી આ ઝપાઝપીમાં અન્ય કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ ચોક્કસ પેલેટ ગનથી ઘાયલ થયા હતા. આમાંથી અમુક વિદ્યાર્થીઓ સાથે મારી હૉસ્પિટલમાં મુલાકાત થઈ હતી. આ આખો હંગામાં ઓછામાં ઓછો 3 દિવસ સુધી ચાલ્યો હતો." 27 ઑગસ્ટથી લઈને 31 ઓગસ્ટ 20018 સુધી, સ્થાનિક મીડિયામાં છપાયેલા સમાચાર સૈનિકો અને સ્થાનિકો વચ્ચે થયેલા ઘર્ષણની પુષ્ટિ કરે છે. જોકે, આ દરમિયાન કોઈ પ્રદર્શનકારીના મૃત્યુના અહેવાલ અમને મળ્યા નથી. પીરઝાદા વસીમ જણાવે છે કે, "વર્ષ 2018માં પણ તેમની આ તસવીર ઘણી શૅર થઈ હતી." અલગાવવાદી નેતા મીરવાઈઝ ઉમર ફારૂકે આ તસવીરને શૅર કરતા લખ્યુ હતું કે, "એ સાંભળીને દુ:ખ થાય કે અમારા યુવાનોને પેલેટ ગનથી અંધ બનાવાય છે અને તે પણ એ દેશ દ્વારા જે પોતાને અહિંસાની ઓળખ ગણાવે છે. તેઓ એ વ્યક્તિ સાથે આવો અમાનવીય વ્યવહાર કરે છે જે માત્ર પોતાના મૂળભૂત અધિકારોની માગ કરી રહી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયામાં કાશ્મીરના એક વિદ્યાર્થીની તસવીર વાઇરલ થઈ છે. +text: ન્યૂઝીલૅન્ડે ટૉસ જીતીને પહેલા બેટિંગ કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. જોકે, તેમનો આ નિર્ણય ખૂબ ફાયદાકારક દેખાયો નહીં. ભારતના બૉલરોએ ન્યૂઝીલૅન્ડના બૅટ્સમૅનો પર સતત દબાણ વધાર્યા રાખ્યું. ન્યૂઝીલૅન્ડે 46.1 ઓવર સુધીમાં વરસાદ આવ્યો ત્યાં સુધી 5 વિકેટના ભોગે 211 રન બનાવ્યા છે. હજી આ મૅચમાં 3 ઓવર અને 5 બૉલ ફેંકવાના બાકી છે. પણ હાલ સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા ચાલી રહી છે કે જો વરસાદ વધારે પડે અને મૅચ આજે શરૂ ના થાય તો શું થશે? આજે ફરી રમાશેમૅચ માન્ચેસ્ટર ખાતે રમાઈ રહેલી મૅચ વરસાદના વિઘ્નને કારણે રદ કરવામાં આવી હતી. સેમિફાઇનલ બાદ એક રિઝર્વ ડે રાખવામાં આવે છે. એટલે કે આજે વર્લ્ડ કપની મૅચ રમાશે. કાલે ભારત અને ન્યૂઝીલૅન્ડની મૅચ 46.1 ઓવર પર અટકી હતી એટલે આઈસીસીના નિયમ મુજબ આજે આ મૅચ 46.2 ઓવરથી શરૂ થશે. જો સેમિફાઇનલ ધોવાઈ જાય તો? આવા કિસ્સામાં આઈસીસીના સેમિફાઇનલ અને ફાઇનલના નિયમો મુજબ સેમિફાઇનલ રમતી બંને ટીમોના પૉઇન્ટ પરથી નક્કી થશે. જે ટીમના વધારે પોઇન્ટ્સ હોય તે ટીમ ફાઇનલમાં પહોંચી જશે. ભારત હાલ વર્લ્ડ કપના પૉઇન્ટ ટેબલમાં સૌથી ટોચ પર છે. જેથી મૅચ રમાય જ નહીં તો પણ તે ફાઇનલમાં પહોંચી જશે. ફાઇનલમાં વરસાદમાં ધોવાઈ જાય તો? ઇંગ્લૅન્ડમાં આ વખતે વરસાદ વિલન બન્યો છે અને વર્લ્ડ કપની કેટલીક લીગ મૅચ વરસાદને કારણે ધોવાઈ ગઈ છે. ભારત અને ન્યૂઝીલૅન્ડની જ લીગ મૅચ વરસાદને કારણે ધોવાઈ ગઈ હતી. જેથી બંનેને એક-એક પૉઇન્ટ મળ્યા હતા. હવે સવાલ એ છે કે જો વર્લ્ડ કપના ફાઇનલમાં જ વરસાદ પડે અને મૅચ ધોવાઈ જાય તો શું થાય? આવા સંજોગોમાં આઈસીસીના નિયમ મુજબ ફાઇનલમાં પહોંચેલી બંને ટીમોને સંયુક્ત વિજેતા જાહેર કરવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત અને ન્યૂઝીલૅન્ડ વચ્ચે હાલ વર્લ્ડ કપ 2019ની પ્રથમ સેમિફાઇનલ ચાલી રહી છે. જેમાં હાલ વરસાદ પડ્યો છે. +text: આવી રહેલી ટ્રેનને દર્શાવતો ટી. શિવા ફેસબુક પર 21 સેકન્ડનો એ વીડિયો હજારો વખત શૅર કરવામાં આવ્યો જેમાં 25 વર્ષનો ટી. શિવા પાટાની નજીક ઊભો છે અને પાછળથી ટ્રેન આવતી દેખાય છે. તેની પાસે ઊભેલા એક શખ્સ દ્વારા આપવામાં આવતી ચેતવણી અને વારંવાર વાગી રહેલું ટ્રેનનું સાયરન વીડિયોમાં સ્પષ્ટ સાંભળાઈ રહ્યું છે. શિવા ત્યાંથી હટતો નથી, વીડિયો બનાવતો રહે છે અને તે ચેતવણી આપનારને પણ કહે છે કે 'વન મિનિટ' એટલામાં ટ્રેન તેને ટ્રેનની ટક્કર વાગે છે અને તે ફોન સાથે નીચે પડી જાય છે. દક્ષિણ મધ્ય રેલવેના પોલીસ ઓફિસર અશોક કુમારે બીબીસી ન્યૂઝ તેલુગુને જણાવ્યું કે શિવા આ રીતે સનસનાટી ફેલાવવા માગતો હતો અને પોતાની 'વીરતા' બતાવવા માગતો હતો. અશોક કુમાર યુવાનોને ચેતવણી આપતા કહે છે કે તેઓ પોતાની જિંદગી જોખમમાં મૂકીને આવાં કારનામાં ના કરે. સેલ્ફીનો ટ્રેન્ડ અને ભારતમાં મૃત્યુ કર્ણાટકનો એક સ્થાનિક યુવાન એ જગ્યાને બતાવી રહ્યો છે જ્યાં ત્રણ યુવાનોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં પીટર્સબર્ગની કાર્નેજ મેલન યુનિવર્સિટીમાં પીએચડી કરી રહેલા હેમંક લાંબા અને તેમના મિત્રોએ 2014થી 2016 વચ્ચે સેલ્ફી સાથે સંબંધિત મૃત્યુનો અભ્યાસ કર્યો. તેમના રિસર્ચ અનુસાર સ્પીડથી આવી રહેલી ટ્રેનની આગળ વીડિયો બનાવવો ભારતમાં ઘાતક પ્રવૃત્તિ બની ગઈ છે. ઑક્ટોબર 2017માં રેલવે ટ્રેક પર સેલ્ફી લેવા જતાં કર્ણાટકમાં ત્રણ અને દિલ્હીમાં બે કિશોરોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. ઑક્ટોબર 2017માં જ ઓડિશાના રાયગઢ જિલ્લામાં સેલ્ફી લેવા જતાં આંધ્ર પ્રદેશની 27 અને 23 વર્ષની બે યુવતીઓનાં નદીમાં ડૂબી જતાં મૃત્યુ થયાં હતાં. જુલાઈ 2017માં આંધ્ર પ્રદેશના વિશાખાપટ્ટનમ્ જિલ્લાના બોર્રા કેવ્સ જંક્શન પર ચાલતી ટ્રેનની આગળ સેલ્ફી લેવા જતાં ફાર્મસીમાં અભ્યાસ કરતા એક વિદ્યાર્થીનું મૃત્યુ થયું હતું. આંધ્ર પ્રદેશમાં જ ટ્રેનના ડબ્બા પર ચઢીને સેલ્ફી લેવા જતાં હાઇ વૉલ્ટેજ વાયરને અડી જતાં એન્જિનિયરિંગના એક વિદ્યાર્થીનું કરંટ લાગવાથી મૃત્યુ થયું હતું. કાર્નેજના વિદ્યાર્થીઓ તથા દિલ્હીનાં ઇન્દ્રપ્રસ્થ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ફૉર્મેશન દ્વારા વિશ્વમાં સેલ્ફી લેવા જતાં થયેલાં 127 મૃત્યુનો જ્યારે અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો તો એવું તારણ નીકળ્યું કે 76 મૃત્યુ માત્ર ભારતમાં થયાં હતાં. ભારતનો મૃત્યુનો આ આંકડો સમગ્ર વિશ્વમાં સૌથી વધારે હતો. કઈ રીતે અટકશે આ મૃત્યુ? પ્રતિકાત્મક તસવીર સેલ્ફી લેવાને કારણે વધી રહેલી મૃત્યુની સંખ્યાને જોતાં મુંબઈ પોલીસે 15 જગ્યાઓને ચિહ્નિત કરી છે જ્યાં સેલ્ફી ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે. દક્ષિણ મધ્ય રેલવેના પ્રવક્તા શકીલ અહમદે બીબીસીને જણાવ્યું કે એ વાતને ધ્યાનમાં રાખવી જરૂરી છે કે રેલવે ઍક્ટ, 1989ની કલમ 145 અને 147 અંતર્ગત રેલવે ટ્રેક પર ચઢીને અથવા તેની આસપાસ ઊભા રહીને સેલ્ફી કે ફોટો લેવો એ ગુનો બને છે. 2017માં સેમસંગ કંપનીએ એક વીડિયો જારી કર્યો હતો જેમાં મોબાઇલ ઉપયોગકર્તાઓને આગ્રહ કરાયો હતો કે સેલ્ફી લેતી વખતે તેઓ સાવધાન રહે. ત્યાં સુધી કે કેન્દ્રીય પરિવહનમંત્રી નીતિન ગડકરી પણ આ અભિયાનમાં સામેલ હતા. યુવાનોમાં સેલ્ફીની ઘેલછા યુવાનોમાં સેલ્ફીને લઈને ઘેલછા જોવા મળી રહી છે સેલ્ફી લેવાને કારણે થતી દુર્ઘટનાઓ પર અભ્યાસ કરનારી ટીમે એક મોબાઇલ એપ પણ લૉન્ચ કરી છે જેમાં સેલ્ફી માટે ખતરનાક એવી દુનિયાભરની જગ્યાઓ દર્શાવાઈ છે. વિજયવાડાની સિદ્ધાર્થ એન્જિનિયરિંગ કૉલેજમાં લેક્ચરર અને બે પુત્રોનાં માતા પ્રસૂના બલંતરાપૂ વર્તમાન પેઢીને 'સેલ્ફીવાળી પેઢી' ઉપનામ આપતાં કહે છે કે સેલ્ફી જિંદગીનો ભાગ બની ગઈ છે. યુવાનો વચ્ચેના આ ટ્રેન્ડને કોઈ રોકી શકશે નહીં. ત્યાં સુધી કે હવે તો મોટી ઉંમરના લોકો પણ સેલ્ફી લઈ રહ્યા છે. ભૂતકાળમાં થયેલાં મૃત્યુનો ઉલ્લેખ કરતાં તેઓ કહે છે કે યુવાનો સેલ્ફીનો મોહ કેવી રીતે છોડી શકે જ્યારે આ સંસ્કૃતિને દેશના વડાપ્રધાનથી લઈને ફિલ્મ સ્ટાર સુધીના લોકો ઉત્તેજન આપી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે, "સમાજ લાગણીઓના અભાવથી પીડાય છે. સમગ્ર સમાજ કિશોરાવસ્થામાં છે જે સારાંનરસાંનો ભેદ કરી શકતો નથી." હૈદરાબાદના એક મનોચિકિત્સક સી. વીરેન્દ્ર કહે છે કે મોટાભાગના યુવાનો એ રીતે સેલ્ફી લે છે કે જાણે તેઓ અટેન્શન ડેફિસિટ હાઇપર એક્ટિવ ડિસૉર્ડર(એેડીએચડી)નો શિકાર છે. વીરેન્દ્ર જણાવે છે કે બે કિશોરીઓએ તેમનો સંપર્ક કર્યો હતો કે તેઓ કોઈ પણ વિષય પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરી શકતી નથી. તેમને જાણવા મળ્યુ�� કે અભ્યાસમાં સતત ખરાબ પ્રદર્શનની પાછળ સેલ્ફી લેવાનું ઝનૂન પણ હતું. અબુધાબીના ઑર્થોપીડિક ડૉક્ટર કિરણકુમાર માને છે કે સેલ્ફીને કારણે થઈ રહેલાં મૃત્યુને રોકવા માટે ટેક્નોલૉજીની બહાર રહેલાં જીવનને મહત્ત્વ આપવાની જરૂર છે. તેમણે ફોન પર જણાવ્યું કે આજ વાસ્તવિક જીવનમાં જેમને ભાવનાત્મક સમર્થન નથી મળી રહ્યું તેઓ તેને સોશિયલ મીડિયામાં શોધવાની કોશિશ કરે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સેલ્ફી લેતી વખતે થતાં મૃત્યુની ઘટનાઓમાં હાલ વધારો થયો છે. કેટલાક દિવસો પહેલાં આંધ્ર પ્રદેશના વારંગલમાં જિમ ટ્રેનરે પાટા પર આવતી ટ્રેન સાથે સેલ્ફી લેવાની કોશિશ કરી અને ટ્રેન સાથે અથડાતાં તેનું મૃત્યુ થઈ ગયું. +text: બીબીસીના પૂર્વ પત્રકાર વિનોદ વર્માને તેમની સાથે ઇંદિરાપુરમ પોલીસ સ્ટેશનમાં લઈ આવ્યા હતા અને તેમની પૂછપરછ થઈ હતી. ટ્રાંઝિટ રિમાંડ માટે ગાઝિયાબાદની સીજેએમ કોર્ટમાં લઈ જતી વખતે સંવાદદાતાઓ સાથે વાત કરતા તેમણે કહ્યું "મારી પાસે એક મંત્રીની સેક્સ સીડી છે. આ જ કારણે મને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યો છે." જોકે સીડી સાથે જોડાયેલા સવાલના જવાબમાં વિનોદ વર્માએ કહ્યું "મારી પાસે સેક્સ વીડિયો પેન ડ્રાઇવમાં છે. સીડીથી મારે કંઈ લેવા-દેવા નથી." તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : પોલીસના જણાવ્યા મુજબ વિનોદ વર્મા વિરુદ્ધ કલમ 384 અને કલમ 506 હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો છે. પોલીસ સૂત્રોનો દાવો છે કે, વિનોદ વર્માના ઘરેથી 500 સીડીનો જથ્થો જપ્ત કરવામાં આવ્યો છે. પોલીસના સૂત્રોનાં જણાવ્યાં અનુસાર વિનોદ વર્મા વિરુદ્ધ બળજબરીથી પૈસા વસૂલવા અને જાનથી મારી નાખવાની ધમકી આપવાના આરોપો હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો છે. કોણ છે વિનોદ વર્મા? વિનોદ વર્મા બીબીસીના પત્રકાર રહી ચૂક્યા છે. તે અમર ઉજાલાના ડિજિટલ એડિટર રહી ચૂક્યા છે. વિનોદ વર્મા છત્તીસગઢનાં સામાજિક અને રાજકારણનાં વિવિધ મુદ્દા પર લાંબા સમયથી લખતા રહ્યા છે. તે એડિટર્સ ગિલ્ડ ઑફ ઇન્ડિયાના સભ્ય પણ છે. રાયપુરના સ્થાનિક પત્રકાર આલોક પુતુલે કહ્યું કે છત્તીસગઢમાં કોંગ્રેસના રાજ્ય એકમના પ્રમુખ અને ધારાસભ્ય ભૂપેશ બઘેલ પત્રકાર વિનોદ વર્માના સંબંધી છે. ભૂપેશ બઘેલે કહ્યું, “સરકાર વિનોદ વર્માનાં અહેવાલોથી નારાજ હતી અને તેમની ધરપકડ પત્રકારોને ડરાવવાની એક કોશિશ છે.” માનવ અધિકાર સંગઠન પીપલ્સ યુનિયન ફોર સિવિલ લિબર્ટીઝ (પીયૂસીએલ)ના છત્તીસગઢ એકમના પ્રમુખ ડૉક્ટર લાખન સિંહે કહ્યું, “આ પત્રકારત્વના અવાજને દબાવવાની કોશિશ છે અને અમે એને સાંખી નહીં લઈએ.” પોલીસે છત્તીસગઢમાં શું કહ્યું? વિનોદ વર્માની તસવીર છત્તીસગઢના પાટનગર રાયપુરમાં ઇન્સ્પેક્ટર જનરલ ઑફ પોલીસ (આઈજીપી) પ્રદીપ ગુપ્તાએ પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું કે, પ્રકાશ બજાજ નામની વ્યક્તિએ ગુરુવાર બપોરે રાયપુરનાં એક પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાવી હતી, જેના આધારે જ વિનોદ વર્માની ધરપકડ થઈ છે. પ્રકાશ બજાજે કહ્યું કે, તેમને એક ફોન કૉલ આવ્યો હતો જેમાં તેમના ‘આકા’ની સેક્સ સીડી બની હોવાનું તેમને જણાવવામાં આવ્યું હતું. પ્રકાશ બજાજની આ ફરિયાદમાં વિનોદ વર્માનાં નામનો ઉલ્લેખ નથી, પરંતુ એક દુકાનનો ઉલ્લેખ છે, જ્યાં કથિત રીતે આ સીડી બનાવવામાં આવતી હતી. પોલીસે સીડી બનાવનારની પૂછપરછ કરી તો જાણવા મળ્યું કે તેણે તો તેને મળેલા ઑર્ડરને આધારે એક હજાર સીડી બનાવી હતી. આ જ વ્યક્તિએ પોલીસને વિનોદ વર્માનો ફોન નંબર પણ આપ્યો. આ હજાર સીડીમાંથી 500 સીડી ક્રાઇમ બ્રાંચે વિનોદ વર્માના ઘરેથી જપ્ત કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો છત્તીસગઢ પોલીસે વરિષ્ઠ પત્રકાર વિનોદ વર્માની ધરપકડ કર્યા બાદ ગાઝિયાબાદની સીજેએમ કોર્ટમાં રજૂ કર્યા. ત્યારે તેમણે છત્તીસગઢના મંત્રીની સેક્સ સીડી તેમની પાસે હોવાનો દાવો કર્યો. +text: બીબીસીની ટીમ અલગ અલગ શહેરોમાં અને ગામડાંઓમાં જશે અને મહિલાઓને તેમના સવાલો પૂછશે. મહિલાઓ અમને બતાવશે કે બીબીસી પર કઈ સ્ટોરીઝ જોવા, વાંચવા કે સાંભળવા માગે છે અને અમે તેમની સલાહ પર અમલ કરી તેમના સૂચનો મુજબ સ્ટોરીઝ કરીશું. અમે મહિલાઓના દિલની વાત સાંભળવા માગીએ છીએ. તેમને શું પ્રેરણા આપે છે? કઈ વાતો તેમને પરેશાન કરે છે? કઈ વસ્તુઓ તેમને ખુશ રાખે છે? અમે બધું જ સાંભળવા માગીએ છીએ, જાણવા માગીએ છીએ. બીબીસીની ટીમ બિહાર, આંધ્ર પ્રદેશ, તમિલનાડુ, ગુજરાત, પંજાબ અને મહારાષ્ટ્રમાં જશે અને મહિલાઓ પાસેથી તેમના મુદાઓ જાણશે. અને આ સફરમાં તમે અમારી સાથે રહેશો. પરંતુ કઈ રીતે? જે રાજ્યોમાં અમે જઈ રહ્યા છીએ, ત્યાં તમે બીબીસીની ટીમને મળી શકો છો. જો તમે અન્ય જગ્યાએ છો તો વેબસાઇટ અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા અમારી સાથે રહી શકો છો. આ શ્રેણી શું છે તેને જાણવા આ વીડિયો જુઓ. #BBCShe શું છે? આ એક એવો પ્રયત્ન છે જે બીબીસી વાચ��ોને પોતાની કહાણી કહેવાની તક આપશે. +text: વિકેટકીપર અને બૅટ્સમૅન પાર્થિવ પટેલે ઇન્સ્ટાગ્રામ પર તેમની નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી. Instagram કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 તેઓએ લખ્યું કે હું ક્રિકેટનાં તમામ ફૉર્મેટમાંથી નિવૃત્તિની જાહેરાત કરું છું. તેઓ ભારતીય ટીમમાં એક વિકેટકીપર તરીકે જોડાયા હતા અને બાદમાં બૅટિંગમાં પણ નામના મેળવી હતી. 18 વર્ષની કારકિર્દીમાં પાર્થિવે 25 ટેસ્ટ, 38 વન ડે અને બે ટી-20 ઇન્ટરનેશનલ રમી. 17 વર્ષની ઉંમરે પાર્થિવે ઇન્ટરનેશનલ ડૅબ્યૂ કર્યું હતું. 25 ટેસ્ટમાં તેમણે 6 અડધીસદી ફટકારી હતી. તો 38 વન ડેમાં ચાર અડધી સદી કરી હતી. તેમણે ફર્સ્ટ ક્લાસ કૅરિયરમાં 194 મૅચ રમી છે. 2002માં ઇંગ્લૅન્ડ વરુદ્ધ તેમણે ટેસ્ટમેચમાં ડૅબ્યુ કર્યું હતું અને એ વખતે તેઓ ટેસ્ટમેચમાં સૌથી નાની ઉંમરે ડૅબ્યુ કરનારા વિકેટકીપર બન્યા હતા. કારકિર્દીની શરૂઆતમાં પાર્થીવે પ્રભાવી રમત રમી હતી. જોકે, દિનેશ કાર્તિક અને મહેન્દ્રસિંહ ધોનીના આગમનથી તેમનું ઇન્ટરનેશનલ કૅરિયર પ્રભાવિત થયું હતું. ભારતમાં 2021માં 5જી સેવાઓ સંભવ- મુકેશ અંબાણી 'હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સ'ના અહેવાલ અનુસાર રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીના ચૅરમૅન મુકેશ અંબાણીએ આગામી વર્ષે એટલે કે 2021ના દ્વિતીય છ માસિકમાં 5-જી સેવા શરૂ કરવાનો સંકેત આપ્યો છે. અંબાણીએ મંગળવારે ઇન્ડિયા મોબાઇલ કૉંગ્રેસ-2020ને સંબોધન કરતાં કહ્યું કે અત્યંત તેજ ગતિની 5જી સેવાઓ ઝડપથી શરૂ કરવા માટે નીતિગત પગલાની જરૂર છે. તેઓએ કહ્યું કે તેનાથી યોગ્ય ભાવે બધાને 5-જી સેવાઓ આપી શકાશે. અંબાણીની દૂરસંચાર જિયો ચાર વર્ષમાં જ પ્રથમ સ્થાને આવી ગઈ છે. જિયો વૉયસ કૉલ મફતમાં આવે છે અને તેના ડેટાના દર પણ ઘણા ઓછા છે. મુકેશ અંબાણીએ કહ્યું કે "હું તમને વિશ્વાસ અપાવું છું કે જિયો 2021ના બીજા છ માસિકમાં દેશમાં 5-જી ક્રાંતિનું નેતૃત્વ કરશે." ગુજરાતમાં આટલા સ્પેશિયાલિસ્ટ ડૉક્ટરોની ઘટ કેમ? પ્રતીકાત્મક તસવીર 'અમદાવાદ મિરર'ના અહેવાલ પ્રમાણે ગુજરાતમાં 54 ટકા નિષ્ણાત તબીબોની ઘટ છે. એનએચએસઆરસીના અહેવાલને ટાંકીને અખબાર લખે છે કે ગુજરાતમાં ઘણી જગ્યાઓ હજુ ખાલી છે. એનએચએસઆરસીના અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે આરોગ્ય સંભાળતા લોકોની જરૂરિયાત કરતાં ગુજરાતમાં ઓછી જગ્યાઓ મંજૂર કરી હતી. એમબીબીએસ/તબીબી અધિકારીઓની 28% જગ્યા, એએનએમની 27%, દંત ચિકિત્સકોની 27% અને લૅબ ટેકનિશિયનોની 24% જગ્યાઓ ખાલી રહી છે. એટલું જ નહીં કેન્દ્રે એમ પણ કહ્���ું કે ગુજરાતમાં હેલ્થકૅર સિસ્ટમ કોરોના મહામારી પહેલાં પણ જેમ તેમ કરીને આગળ વધતી હતી. વટવાની ફૅક્ટરીમાં ભીષણ આગ અમદાવાદના વટવા વિસ્તારમાં એક કેમિકલ ફૅક્ટરીમાં ભીષણ આગ લાગી હતી. આગ લાગતાં ફાયર-બ્રિગેડની 20 ગાડીઓ ઘટનાસ્થળે પહોંચી હતી. આગ એટલી વિકરાળ હતી કે દૂર સુધી ધુમાડાના ગોટા દેખાયા હતા અને જ્વાળા પણ દૂર સુધી ફેલાઈ હતી. જોકે આ આગમાં કોઈ જાનહાનિ થઈ નહોતી. સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ ચીફ ફાયર ઑફિસર રાજેશ ભટ્ટના હવાલાથી લખ્યું કે રાતે એક વાગ્યે આગ લાગી હતી અને તેના ઓલવી નાખવામાં આવી છે. હજુ સુધી કોઈ જાનહાનિ થઈ નથી. 'ભારતમાં સુધારા કરવા બહુ કઠિન' અમિતાભ કાંત નીતિ આયોગના સીઈઓ અમિતાભ કાંતે મંગળવારે કહ્યું કે ભારતમાં કડક સુધારાઓ લાગુ કરવા કઠિન હોય છે. 'જનસત્તા'ના અહેવાલ અનુસાર કાંતે એ વાત પર ભાર મૂક્યો કે દેશને હરીફ બનાવવા માટે મોટા સુધારાની જરૂર છે. 'સ્વરાજ્ય પત્રિકા'ના કાર્યક્રમમાં વીડિયો કૉન્ફરન્સના માધ્યમથી કાંતે સંબોધન કરતાં કહ્યું કે કેન્દ્રે ખનન, કોલસો, શ્રમ, કૃષિ સમેત વિભિન્ન ક્ષેત્રોમાં કડક સુધારા આગળ વધાર્યા છે, હવે રાજ્યોએ સુધારાના આગળના તબક્કાને આગળ વધારા જોઈએ. તેઓએ કહ્યું કે ભારતના સંદર્ભે કડક સુધારા લાગુ કરવા બહુ મુશ્કેલ છે. તેનું કારણ છે કે ચીનથી વિપરીત આપણે એક લોકતાંત્રિક દેશ છીએ. તેઓએ કહ્યું કે એ સમજવું જોઈએ કે લઘુતમ સમર્થન મૂલ્ય (એમએસપી) વ્યવસ્થા ચાલુ રહેશે, મંડીઓમાં જેમ કામ થાય છે એ ચાલુ રહેશે. ખેડૂતો પાસે પોતાની રીતે પોતાનો પાક વેચવાનો વિકલ્પ હોવો જોઈએ, કેમ કે તેનાથી લાભ થશે. ગુજરાતમાં 24 કલાકમાં 15નાં કોરોનાથી મૃત્યુ પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુજરાતમાં છેલ્લા 24 કલાકમાં કોરોના વાઇરસના નવા 1325 કેસ નોંધાયા છે. તેમજ 15 દર્દીઓનાં મૃત્યુ થયાં છે અને 1531 લોકોને હૉસ્પિટલમાં રજા અપાઈ છે. છેલ્લા 24 કલાકમાં સુરતમાં 214, અમદાવાદમાં 294 અને વડોદરામાં 171 નવા કેસ સામે આવ્યા છે. આ સાથે જ રાજ્યમાં કોરોના વાઇરસથી કુલ મૃત્યુઆંક 4110 થયો છે. રાજ્યમાં અત્યાર સુધીમાં 2,03,111 લોકો કોરોના વાઇરસથી સાજા થઈ ગયા છે અને હાલમાં 14,272 કેસ સક્રિય છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ખેલાડી પાર્થિવ પટેલે ક્રિકેટમાંથી નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી છે. +text: પાર્કમાં બેઠેલા લોકો રસ્તાની બાજુમાં ઊભેલા અથવા બેઠેલા લોકો રાહ જોઈ રહ્યા હતા અથવા એકબીજા સાથે વાતચીત કરી રહ્યા હતા. કેટલાક લોકોએ છત્રીથી માથું ઢાંકી રાખ્યું હતું અથવા તેને જમીન પર સીધી રાખી મૂકેલી હતી. છત્રી, દિવાલો, જમીન અને વૃક્ષો પર રાખવામાં આવેલા A-4 સાઇઝના પેપરોમાં છોકરાં-છોકરીઓના મેડ્રિંન ભાષામાં લખેલા બાયોડેટા રાખેલા હતા. તેમાં તેમની ઉંમર, વાર્ષિક પગાર, શિક્ષણ, જન્મ તારીખ અને રાશિ સહિતની વિગતો સામેલ હતી. વર્ષ 2005થી અહીં શાંઘાઈમાં લગ્ન બજાર દર સપ્તાહે ભરાતું હોય છે. પહેલાં લોકો અહીં માત્ર ફરવા માટે કે વ્યાયામ કરવા આવતા હતા પરંતુ પછી તેમણે બાળકોનાં લગ્ન માટે મળવાનું શરૂ કરી દીધું. ચીનમાં એક તરફ મોંઘવારી વધી રહી છે અને યુવક-યવતીઓની એકબીજા માટેની અપેક્ષાઓ પણ વધી છે. આથી તેઓ મોડેથી લગ્ન કરે છે અથવા લગ્ન જ નથી કરી રહ્યાં અથવા લગ્ન મામલે તેમની ધારણાઓ બદલાઈ ગઈ છે. ચીનની સમાજશાસ્ત્રની અકાદમી અનુસાર વર્ષ 2020 સુધી ચીનમાં કુંવારી યુવતીઓની સામે કુંવારા યુવકોની સંખ્યા 3 કરોડ વધુ હશે. ઝડપથી વિકસી રહેલાં ચીનમાં આવી સ્થિતિ હોય તે સ્વાભાવિક છે કેમકે અમેરિકા, જાપાન અને ભારતમાં પણ આવું જ થઈ રહ્યું છે. જોકે, ભારતમાં યુવક-યુવતીઓ લગ્ન ન કરે કે તેમાં મોડું કરે તો માતાપિતા અને સંબંધીઓ ચિંતા કરવા લાગે છે. પાર્કમાં અમારી મુલાકાત ગ્રેસ સાથે થઈ. તેઓ ઑસ્ટ્રેલિયામાં રહે છે અને તેમના ભત્રીજા ઝાંગ શી મિંગ માટે કન્યા શોધી રહ્યા હતા પરંતુ ઘણા પરિવારોએ તેમને ઇન્કાર કરી દીધો. મોબાઇલ પર તેમના ભત્રીજાની તસવીર બતાવતા તેમણે કહ્યું, "મારો ભત્રીજો દર મહિને 5000 યુઆન (50,000 રૂપિયા) કમાય છે, પરંતુ છોકરીઓના પરિવારની માગ છે કે યુવક ઓછામાં ઓછા દર મહિને દસ હજાર યુઆન કમાતો હોય." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે "તેની હાલત ઘણી ખરાબ છે કેમ કે તેને લગ્ન માટે કોઈ છોકરી નથી મળી રહી." ચીનમાં યુવકોએ લગ્ન પહેલાં મકાનની વ્યવસ્થા કરવી પડે છે પરંતુ ચીનમાં મકાનોના ભાવ ખૂબ જ ઊંચા છે. પાર્કમાં છોકરીઓના સમૂહમાંથી એક છોકરીઓ સ્મિત સાથે કહ્યું,"લગ્ન બાદ યુવકે જ મકાનની વ્યવસ્થા કરવી પડશે અને માત્ર ફર્નિચર ખરીદી લઈએ છીએ." ગ્રેસએ વધુમાં કહ્યું,"જો હું દેવું કરીને મકાન લઈ લઉં, તો ભત્રીજાને તેને ચૂકવતા ચૂકવતા દાયકા લાગી જશે." "અમારા સમયમાં સરકાર અમને મફતમાં ઘર આપતી હતી. અમારે માત્ર લગ્ન માટે સારું પાત્ર શોધવું પડતું હતું." ચીનમાં આવી સ્થિતિ કેમ છે? અહીં શાકભાજીનું નહીં પણ લગ્નનું બજાર ભરાય છે પરંત��� ગ્રેસ યોગ્ય સમય અને તકની રાહ જોઈ રહ્યાં છે. ચીનમાં એવી સ્થિતિ છે કે યુવતી શિક્ષિત હોય અને તોપણ યુવતીના લગ્ન ન થઈ રહ્યાં હોય તો તેને લેફ્ટ-ઓવર પણ કહેવામાં આવે છે. ઉપરાંત તેને ખરાબ નજરથી જોવામાં આવે છે. ગ્રેસે મને જણાવ્યું કે, "અહીં જે યુવતીઓના માતાપિતા આવ્યાં છે તે યુવતીઓની ઉંમર 35 વર્ષની આસપાસ છે. તેમની આવક સારી છે, તેઓ શિક્ષિત છે અને સારી નોકરી પણ કરે છે." "મિસ્ટર રાઇટ પસંદ કરવાની તમનું ધોરણ ઘણું ઊંચું છે. જ્યારે તેમની ઉંમર 40 વર્ષની થઈ જશે ત્યારે તેમણે તેમનું ધોરણ નીચું લાવવું પડશે." ચીનમાં લેફ્ટ-ઓવર મહિલાઓ પર અમેરિકાના પત્રકાર રોઝિએન લેકે એક પુસ્તક લખ્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે ચીનમાં મહિલા જેટલી વધુ શિક્ષિત હોય તેટલું જ તેના માટે લગ્ન કરવું મુશ્કેલ બની જાય છે. ચીનમાં મહિલાઓ માટે લગ્નની કાનૂની ઉંમર 20 વર્ષ અને પુરુષો માટે 22 વર્ષ છે. લગ્ન મામલે સર્જાયેલી આ સમસ્યા માટે ઘણી વાર ચીનની એક બાળકવાળી નીતિને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવે છે. ભારતની જેમ ચીનમાં પણ મોટાભાગના પરિવારોની ઇચ્છા હોય છે કે તેમના ત્યાં દીકરો જન્મે. વળી કેટલાક વર્ષોથી ચીનમાં લાગુ કરવામાં આવેલી એક જ બાળકની નીતિને કારણે પરિવારોએ દીકરી કરતા દીકરાના જન્મને પ્રાધાન્ય આપ્યું. આથી મહિલા-પુરુષનો રેશિયો અસંતુલિત થઈ ગયો. શહેરીકરણની અસર સંયુક્ત રાષ્ટ્રના વસ્તી સંબંધિત વિભાગના વર્ષ 2016ના આંકડા અનુસાર ચીનમાં દર 1000 બાળકો સામે 868 બાળકીઓ જન્મી હતી. એકમાત્ર સંતાન ધરાવતા મતાપિતા પણ પાર્કમાં આવ્યા હતા. આ સમસ્યા માટે શહેરીકરણને પણ જવાબદાર માનવામાં આવે છે. આ મામલે સ્થાનિક પત્રકાર લિયાંગ કહે છે, "ચીનમાં ઝડપથી થયેલા શહેરીકરણને લીધે ઘણા યુવક-યુવતીઓ શાંઘાઈ જેવા શહેરોમાં આવીને વસી ગયા છે." "તેઓ અહીં જ રહી જાય છે અને લગ્ન કરવા માગે છે. વળી તેઓ તેમના માબાપની એક માત્ર સંતાન હોય છે." "યુવતીઓ શિક્ષિત છે અને તેમની માગ મુજબના પુરુષોની સંખ્યા ઓછી છે. યુવતીઓને લાગે છે કોઈ ખોટી વ્યક્તિ સાથે લગ્ન કરવા કરતા એકલું રહેવું જ સારું છે." કેટલાક બાળકોને તેમના માતાપિતા કે સંબંધીઓ આ લગ્ન બજારમાં આવવા વિશે જાણ સુદ્ધા નથી હોતી. કેમ કે અહીં આવવાની બાબતને શરમજનક માનવામાં આવે છે. ખાસકરીને જો પરિવાર મહિલાનો હોય તો વધુ શરમ અનુભવાય છે આથી લોકો કેમૅરો જોઈને નારાજ થઈ જાય છે. એડેરા લિયાંગ વધુમાં કહે છે, "ચીનમાં લગ્ન કરવાની આ પારંપરિક રીત નથી. અહીં પાર્કમાં આવનારા કેટલાક પરિવારો રૂઢિવાદી પણ હોય છે." "અહીં આવનારા લોકોના સંતાનોની ઉંમર 30-40 વર્ષ કે તેનાથી પણ વધારે હોય છે. આમ આ પરિવારો પાસે અહીં આવ્યા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી રહેતો." "તેમને લાગે છે કે અહીં તેમને તેમના બાળકો માટે કોઈ વિશ્વાસપાત્ર વર-વધૂ મળી શકે છે." જોકે, કેટલાક પરિવારો જણાવ્યું કે આ પાર્કમાં ઓછા પ્રમાણમાં લગ્ન નક્કી થતાં હોય છે. વાત કરવાની ઘણી કોશિશ કર્યા બાદ એક યુવતીઓ નામ નહીં જણાવવાની શરતે કહ્યું,"અહીં લગ્ન માટે સારું મંચ મળી રહે છે. લોકો અહીં એકબીજાને મળી શકે છે. કંઈક વાત નક્કી થઈ જાય તો સારું જ છે." 40 કરોડ બાળકો ઓછાં જન્મ્યાં તાજેતરમાં જ સરકારે દાયકાઓ જૂની એક જ બાળક પેદા કરવાની નીતિ પાછી ખેંચી લીધી. આથી હવે એકથી વધુ બાળક પેદા કરી શકાશે અને તેનાથી લગ્ન સંબંધિત આ સમસ્યામાં સુધારો થવાની આશા છે. એક આંકડા અનુસાર વસ્તીનો દર ઓછો કરવા માટે 1979માં લાવવામાં આવેલી એક બાળકની નીતિના કારણે 40 કરોડ બાળકો ઓછાં જન્મ્યાં. પરંતુ ચીનમાં લોકોની સરેરાશ ઉંમર વધતાં આ નીતિમાં ફેરફાર કરવો પડ્યો. એડેરા કહે છે,"સરકારની એક જ બાળક પેદા કરવાની નીતિના કારણે મહિલા-પુરુષનો રેશિયો ઘટી ગયો અને આજે આ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે." "જોકે, આ નીતિ બંધ કરાતાં હવે સ્થિતિ સુધરાવાની આશા જાગી છે. તેની જટિલતા ઘટશે એવી આશા છે." વર્ચ્યુઅલ બૉયફ્રેન્ડ્ઝ, ઑનલાઇન મૅરેજ વેબસાઇટ્સ, મૅચ-મેકિંગ પાર્ટીની દુનિયા કરતા અહીંનું આ લગ્ન બજાર અલગ છે. અહીં સંબંધોને જોડવાની કોશિશ કરવામાં આવે છે પણ સફળતા ઓછી મળી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શનિવારનો દિવસ હતો અને વરસાદ હોવા છતાં શાંઘાઈના પીપલ્સ પાર્કમાં ઘણી ભીડ હતી. +text: તેમણે કહ્યું હતું કે પહેલા ધોરણના બાળકનાં શેડાં લૂછવાના એક લાખ રૂપિયા ન હોય. વધુમાં તેમણે કહ્યું હતું કે પહેલા ધોરણમાં બાળકને સાચવવાનું, સંભાળવાનું વધારે હોય છે. છતાં વાલીઓ લાખ રૂપિયા ફી આપે છે અને લેવાય પણ છે. આ કાર્યક્રમ અમદાવાદ શહેર-ગ્રામ્ય શૈક્ષણિક સંઘ સંકલન સમિતિ દ્વારા મુખ્યમંત્રી-શિક્ષણ મંત્રીના સન્માનનો હતો. 'કેન્દ્રીય વિદ્યાલયોમાં હિંદી અને સંસ્કૃતમાં પ્રાર્થના કેમ?' પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુજરાત સમાચારના અહેવાલ પ્રમાણે સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્રીય વિદ્યાલયોમાં પ્રાર્થના અંગે કરાયેલા આદેશ મામલે કેન્દ્ર સરકારને નોટિસ આપી છે અને જવાબ માગ્યો છે. સુપ્રીમે આ મુદ્દે સરકારને પૂછ્યું છે કે પ્રાર્થનામાં હિંદી અને સંસ્કૃતને પ્રાધાન્ય શા માટે અપાય છે. સંસ્કૃત પ્રાર્થના ફરજિયાત બનાવવા સામે મધ્ય પ્રદેશના રહેવાસી વિનાક શાહે જાહેર હિતની અરજી કરી હતી. અરજીમાં કહેવાયું છે કે આ પ્રાર્થનાથી હિન્દુ ધર્મનો પ્રચાર થાય છે, જેથી તેને મંજૂરી ન આપવી જોઇએ. કારણ કે કેન્દ્રીય વિદ્યાલયો સરકાર સંચાલિત છે. આધારની ગુપ્તતા માટે વર્ચ્યુઅલ આઈડી નવગુજરાત સમયના અહેવાલ મુજબ આધાર કાર્ડ ધારક વેબસાઇટ પરથી 16 આંકડાની 'વર્ચ્યુઅલ આઈડી' જનરેટ કરી શકશે અને વિવિધ હેતુ માટે તેને રજૂ કરી શકશે. આ માટે હવે વાસ્તવિક 12 આંકડાની બાયોમેટ્રિક આઈડી રજૂ કરવાની જરૂર નહીં પડે. નવી 'વર્ચ્યુઅલ આઈડી' જનરેટ થશે તે સાથે જ જૂની 'વર્ચ્યુઅલ આઈડી' કેન્સલ થઈ જશે. UIDAIએ આ સાથે 'લિમિટેડ KYC'નો કન્સેપ્ટ રજૂ કર્યો છે. જે અંતર્ગત જરૂરી હશે તેટલી જ વિગત જે-તે એજન્સીને મળશે. આમ કરવાથી વિવિધ એજન્સીઓ અત્યારે જે મોટાપાયે લોકોના આધાર નંબર માગીને તેમના ડેટા એકત્ર કરવા લાગી છે તેના પર અંકુશ આવી જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિવ્યભાસ્કરના અહેવાલ મુજબ મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણીએ તેમની હળવી શૈલીમાં ફી વધારાને લઈને શાળા સંચાલકો પર કટાક્ષ કર્યો હતો. +text: સોનિયા ગાંધી 19 વર્ષથી કોંગ્રેસનું પ્રમુખ પદ સંભાળી રહ્યાં છે રાહુલ ગાંધી અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસ સમિતિના અધ્યક્ષ બનશે. તેઓ આ પદ સંભાળનારા નહેરુ-ગાંધી પરિવારની પાંચમી પેઢીના છઠ્ઠા સભ્ય હશે. 132 વર્ષ જૂની પાર્ટી કોંગ્રેસની કમાન 45 વર્ષોથી નહેરુ-ગાંધી પરિવારના સભ્યોના હાથમાં રહી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જેમાં સોનિયા ગાંધીએ 19 વર્ષ સુધી એટલે કે સૌથી લાંબા સમય સુધી કોંગ્રેસનું પ્રમુખપદ સંભાળ્યું છે. જવાહરલાલ નહેરુ અગિયાર વર્ષ સુધી કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ રહ્યા હતા. તેમના સિવાય ઇંદિરા ગાંધી સાત વર્ષ, રાજીવ ગાંધી છ વર્ષ અને મોતીલાલ નહેરુ બે વર્ષ કોંગ્રેસ પ્રમુખ રહ્યા હતા. રાજનીતિમાંથી નિવૃત્તિ ડિસેમ્બર 2013માં જ્યારે સોનિયા ગાંધી 66 વર્ષનાં થયાં તો કથિતરૂપે તેમણે પાર્ટીના નેતાઓને કહ્યું હતું કે તેઓ રાજકારણમાંથી 70 વર્ષની વયે નિવૃત્ત થવાની યોજના બનાવી રહ્યાં છે. સોનિયાના આ શબ્દોએ દરેકને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધા હતા. કેમ કે ભારતમાં કદાચ જ કોઈ વ્યક્તિ હ���ે કે જે રાજકારણમાંથી નિવૃત્તિ લે. વફાદારી અને ખુશામતીને લઈને કોંગ્રેસીઓ હંમેશા તેમની ચાલાકી માટે ઓળખાય છે. તે જ કારણોસર રાહુલની તાજપોશી માટે સોનિયા સાથે કોંગ્રેસી ઊભા જોવા મળી રહ્યા હતા. રાહુલની તાજપોશીની પટકથા પહેલેથી લખાયેલી હતી. વર્ષ 2016માં રાજકીય મજબૂરીઓનાં કારણે સોનિયા ગાંધીએ કોંગ્રેસની કમાન છોડી નહોતી. સોનિયા ગાંધી હવે 71 વર્ષનાં થઈ ગયાં છે અને સક્રિય રાજકારણમાંથી તેઓ પોતાને અલગ કરવા માગે છે. જો તેઓ રાયબરેલીથી સાંસદનું પદ નથી છોડવા માગતા તો એ સારું થશે કે તેઓ સંસદમાં એક સામાન્ય સાંસદની જેમ રહે. સોનિયા ગાંધી જો રાયબરેલીથી સાંસદ પદ છોડે છે તો કોંગ્રેસ માટે ત્યાંથી પેટા ચૂંટણીમાં ઊતરવું સહેલું નહીં હોય. સોનિયા ગાંધીની ભૂમિકા પર ચર્ચા પાર્ટીના ઘણા નેતાઓ માને છે કે સોનિયા ગાંધીના સલાહકાર અથવા તો માર્ગદર્શકના રૂપમાં પાર્ટીને તેમનું યોગદાન આપી શકે છે. પરંતુ રાહુલ ગાંધીના અધ્યક્ષ બન્યા બાદ પણ જો સોનિયા ગાંધીનો પડછાયો તેમની ઊપર રહેશે તો તેમના માટે તેનાથી ખરાબ કંઈ નહીં થાય. વર્ષ 2004થી 2017 વચ્ચે મા-દિકરાએ 13 વર્ષ સુધી એકસાથે કામ કર્યું છે. આ દરમિયાન ઘણી એવી તક સામે આવી છે જ્યારે રાહુલ ગાંધીની પરિકલ્પના અને પહેલ પર સોનિયા ગાંધી ભારે પડ્યાં છે. તેનું સૌથી પ્રત્યક્ષ ઉદાહરણ છે જ્યારે યુવા ગાંધીમાં પાર્ટીની અંદર આંતરિક લોકતંત્ર કાયમ કરવા માટે બેચેની જોવા મળી હતી. કોંગ્રેસના જૂના નેતાઓએ સોનિયા ગાંધીને સમજાવવા માટે ઘણી મહેનત કરી કે રાહુલ ગાંધીને યૂથ કોંગ્રેસ, NSUI અને સેવા દળ સુધી સીમિત રાખવામાં આવે. પારદર્શિતા અને સુશાસન ઇચ્છે છે રાહુલ? વર્ષ 2010માં સમગ્ર દુનિયાએ જોયું કે તત્કાલિન વડા પ્રધાન મનમોહનસિંઘના અધ્યાદેશને રાહુલ ગાંધીએ કેવી રીતે ફાડીને ફેંકી દીધો હતો. આ અધ્યાદેશ રાજકારણમાં ભ્રષ્ટ અને અપરાધી સાબિત થયેલા લોકોની જગ્યા યથાવત રાખવા માટે હતો. થોડા જ કલાકો અને દિવસોમાં રાહુલ ગાંધી મનમોહનસિંઘ સામે માફી માગતા જોવા મળ્યા હતા. ત્યારબાદ રાહુલ ગાંધી એક સ્વચ્છ છબી ધરાવતા નેતાના રૂપમાં ઊભરીને બહાર આવ્યા જેઓ પારદર્શિતા અને સુશાસનની વકાલત કરતા નજરે પડ્યા હતા. વર્ષ 2004માં સોનિયા ગાંધીએ જ્યારે વડા પ્રધાન પદ સ્વીકારવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો તો એવા ઘણા લોકો હતા કે જેમને લાગતું હતું કે તેમણે પાર્ટી સંગઠનને મજબૂત કરવાની જરૂર છે. ત્યારબાદ જયરામ રમે��, પુલક ચેટર્જી અને બીજા ઘણા નેતા યુપીએ ચેરપર્સન અને રાષ્ટ્રીય સલાહકાર પરિષદ પ્રમુખ સોનિયા ગાંધીના કાર્યાલય સાથે જોડાઈ ગયા. સોનિયા ગાંધીને આ રૂપમાં કેબિનેટ મંત્રીનો દરજ્જો મળેલો હતો. રાહુલ ગાંધી પણ બનાવશે સત્તાના બે કેન્દ્ર? તેની સાથે જ રિમોટ કન્ટ્રોલ અને સત્તાનાં બે કેન્દ્ર હોવાના આરોપોને પણ બળ નથી મળતું. નહેરુ- ગાંધી પરિવારના 47 વર્ષના યુવા રાહુલને જરૂર છે કે તેઓ 'એકલા ચાલો'ની નીતિને આત્મસાત્ કરે. તેઓ ખૂબ મહેનત કરે અને કોંગ્રેસને સત્તામાં લાવવા માટે પોતાનું લક્ષ્ય નક્કી કરે. પાર્ટી પ્રમુખ તરીકે તેઓ એ કામ ઇચ્છે તો વર્ષ 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કરે કે પછી 2024ની ચૂંટણીમાં. સંસદીય પક્ષના નેતા, કોંગ્રેસ સંસદીય બોર્ડ પ્રમુખ કે પછી કોઈ અન્ય ફોરમમાં સોનિયા ગાંધીની હાજરી એક 'સુપર દરબાર'ના રૂપમાં રહી છે. સોનિયા ગાંધી એક સમાનાંતર સત્તાનાં કેન્દ્ર રહ્યાં છે. આ વખતે કંઈક સાબિત કરીને બતાવવું પડશે સોનિયા ગાંધી એક મા તરીકે રાહુલ ગાંધીને સલાહ આપવાનો હક્ક ધરાવે છે. પરંતુ સંસ્થાગત સ્તર પર તે સંભવ ન હતું. કોંગ્રેસમાં એવા નેતાઓની ખામી નથી કે જેમણે નિયુક્તિઓના મામલે, નીતિગત મુદ્દા, વિચારધારાના મામલે અન્ય પક્ષોને 10 જનપથ સુધી લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જો રાહુલ ગાંધી બીજા કોઈનો સાથ ઇચ્છે છે તો પ્રિયંકા ગાંધીને લાવી શકે છે. પ્રિયંકા રાહુલને મજબૂત કરવા માટે સારી ભૂમિકા નિભાવી શકે છે. પરંતુ આ વખતે સતર્ક રહેવું પડશે કે સત્તાના બે કેન્દ્ર ન બને. રાહુલ માટે આ સમય પોતાને સાબિત કરવાનો છે. રાજકારણમાં નહેરુ પરિવારના કોઈ પણ વ્યક્તિ નિષ્ફળ નથી થયા અને રાહુલનાં માથા પર પણ આ જ જવાબદારી છે. એક મા તરીકે સોનિયાને 10 જનપથથી આ ઘટનાક્રમોના સાક્ષી બનવું જોઈએ. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સમય આવી ગયો છે સોનિયા ગાંધીના વધુ એક ત્યાગનો. આ વખતે તેઓ તેમના દીકરા રાહુલ ગાંધી માટે ત્યાગ કરવા જઈ રહ્યાં છે. રાહુલ ગાંધીએ કોંગ્રેસની કમાન સંભાળી લીધી છે. +text: અહીં તેમણે જેહાદની અપીલ કરી હતી. આ વાત બીબીસીના ઇન્વેસ્ટિગેશનમાં સામે આવી છે. બીબીસી રેડિયો 4ની ડૉક્યુમેન્ટરી, ધી ડૉન ઑફ બ્રિટિશ જેહાદમાં જાણવા મળ્યું છે કે હાફિઝ સઈદે વર્ષ 1995માં બ્રિટનની મસ્જિદોનો પ્રવાસ કર્યો હતો. આ વર્ષે જ ગ્���ાસગોમાં હાફિઝ સઈદે કહ્યું હતું કે મુસલમાનોની અંદર જેહાદની ભાવના છે. તેમણે વિશ્વ પર શાસન કર્યું છે પરંતુ આજે તેઓ શરમિંદા થઈ રહ્યા છે. હાફિઝ સઈદ મુંબઈમાં 2008માં થયેલા હુમલાના મામલે મોસ્ટ વૉન્ટેડ છે. 26 નવેમ્બર 2008ના રોજ થયેલા આ હુમલામાં 166 લોકો માર્યા ગયા હતા. હાફિઝ સઈદ હંમેશા આ હુમલામાં તેમની ભૂમિકાનો ઇન્કાર કરતા આવ્યા છે. જેહાદનાં કેંદ્રો બીબીસીની આ ડૉક્યુમેન્ટરીમાં એ વાતની તપાસ કરવામાં આવી છે કે બ્રિટિશ મુસલમાનોમાં કટ્ટરપંથી વિચારધારાના બીજ 9/11ના હુમલા પહેલા જ રોપાઈ ગયા હતા. આ ડૉક્યુમેન્ટરીના નિર્માતામાંના એક સાજિદ ઇકબાલે બીબીસી સ્કૉટલૅન્ડને જણાવ્યું કે તેમણે એવા લોકો સાથે વાત કરી છે કે જેઓ 80 અને 90ના દાયકામાં સક્રિય હતા. ઇકબાલ કહે છે, "તે જુદો સમય હતો. તે સમયે બોસ્નિયા અને અફઘાનિસ્તાન જેહાદના મુખ્ય કેન્દ્રો હતા. જ્યાં લોકો સમાન હેતુ માટે જતા હતા." હાફિઝ સઈદના 1995ની બ્રિટિશ મુલાકાતનો અહેવાલ પાકિસ્તાની ઉગ્રવાદી સમૂહ લશ્કર-એ-તોયબાની એક પત્રિકામાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો. ઉર્દૂમાં લખેલો આ લેખ સઈદ સાથે પ્રવાસમાં રહેલા ઓલ્ડહેમની મસ્જિદના ઇમામે લખ્યો હતો. ઇકબાલ કહે છે, "આ લેખમાં જેહાદ વિશે જણાવવામાં આવ્યું છે અને બ્રિટિશ મુસલમાનોને સઈદની સાથે જેહાદમાં સામેલ થવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું." ગ્લાસગોની મુખ્ય મસ્જિદમાં મોટી સંખ્યામાં હાજર રહેલા લોકોને હાફિઝ સઈદે સંબોધિત કર્યા હતા. હાફિઝ સઈદે કહ્યું હતું કે મુસલમાનોમાં જેહાદની ભાવનાનો અંત લાવવા માટે યહુદીઓ અબજો ડૉલર ખર્ચી રહ્યા છે. સઈદે કહ્યું હતું કે તેઓ મુસલમાનોને લોકતંત્ર દ્વારા સત્તાની રાજનીતિની નજીક લાવવા માગે છે. "તેઓ મુસલમાનોને દેવાના ભારણ નીચે રાખવા માટે વ્યાજ આધારિત અર્થવ્યવસ્થાને પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે." 1995માં હાફિઝ સઈદની ઓળખાણ એક ઉગ્રવાદીના રૂપમાં હતી અને કશ્મીરમાં તે સક્રિય હતા. ડૉક્યુમેન્ટરીના પ્રોડ્યૂસર કહે છે આવા સમયે ગ્લાસગોની સેન્ટ્રલ મસ્જિદ દ્વારા તેમના માટે દરવાજા ખુલ્લા મૂકવા તે હેરાન કરનારી બાબત છે. પરંતુ ગ્લાસગોની સેન્ટ્રલ મસ્જિદે આ મામલે હજી સુધી કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. આ યાત્રા દરમિયાન હાફિઝ સઈદે બર્મિગહામમાં પણ લોકોને સંબોધિત કરતી વખતે કહ્યું હતું, "આવો આપણે બધા જેહાદ માટે ઊભા થઈએ." લીસેસ્ટરમાં તેમણે ચાર હજાર લોકોને સંબોધિત કર્યા હતા. લશ્કર-એ-તોયબ���ના એક લેખમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેમના ભાષણ બાદ સેંકડો યુવકોએ જેહાદમાં જોડાવાની ઇચ્છા જાહેર કરી હતી. માર્ચ 2001માં બ્રિટિશ સરકારે લશ્કર-એ-તોયબાને ઉગ્રવાદી જૂથ જાહેર કર્યું હતું. તે વર્ષે જ સપ્ટેમ્બરમાં વૉશિંગ્ટન અને ન્યૂયૉર્કમાં ઉગ્રવાદી હુમલા થયા હતા. 2008માં લશ્કર-એ-તોયબાને મુંબઈ શહેર પર હુમલો કરીને દુનિયાભરમાં જેહાદમાં પોતાની છાપ છોડી દીધી હતી. લશ્કર-એ-તોયબાના સંસ્થાપક અને નેતા હાફિઝ સઈદ હવે વિશ્વના મોસ્ટ વૉન્ટેડ ઉગ્રવાદીઓમાં સામેલ છે. તાજેતરમાં જ પાકિસ્તાન સરકારે તેમને નજરબંધીમાંથી મુક્ત કર્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દુનિયાના મોસ્ટ વૉન્ટેડ ઉગ્રવાદી હાફિઝ સઈદે 9/11ના હુમલાના વર્ષો પહેલાં સ્કૉટલૅન્ડની મસ્જિદની મુલાકાત લીધી હતી. +text: બીજી તરફ કોંગ્રેસ સમર્થકોને લાગી રહ્યું છે કે પાર્ટીની હાર થઈ હોવા છતાંય રાહુલ ગાંધીએ કુશળ નેતૃત્વનો પરિચય આપ્યો છે. જોકે, રાજકીય વર્તુળો તથા સોશિયલ મીડિયા પર ઈવીએમ(ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન)નો મુદ્દો ફરી ચર્ચામાં છવાયેલો રહ્યો હતો. હાર્દિક પટેલે ચૂંટણી પરિણામ બાદ કહ્યું, "ગેરરીતિ આચરીને વિજય હાંસલ કર્યો છે. જો હેકિંગ ન થયું હોત તો ભાજપનો વિજય ન થયો હોત. "વિપક્ષે ઈવીએમ હેકિંગ વિરુદ્ધ એક થવું જોઇએ. જો એટીએમ હેક થઈ શકે તો ઈવીએમ કેમ નહીં." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શું ઈવીએમ સાથે ચેડાં શક્ય? કોંગ્રેસના નેતા સંજય નિરુપમે પાર્ટીના વિજયની તરફેણમાં તેમના જ એક જૂના ટ્વીટને રી-ટ્વીટ કરતાં લખ્યું, "હું હજુ પણ મારા એ ટ્વીટ પર અડગ છું. જો ઈવીએમ સાથે ચેડાં ન થયા હોત તો કોંગ્રેસનો જ વિજય થયો હોત." વર્ષ 2009માં ભાજપના નેતા લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ ઈવીએમ અંગે શંકા વ્યક્ત કરી હતી અને પરંપરાગત બૅલટપત્રો દ્વારા જ વોટિંગની માંગ કરી હતી. જેવી રીતે ઉત્તર પ્રદેશની ચૂંટણીઓ બાદ ઈવીએમ સાથે ચેડાંની ચર્ચા શરૂ થઈ હતી, તેવી જ રીતે ગુજરાત તથા હિમાચલ પ્રદેશના પરિણામો બાદ પણ ચર્ચા શરૂ થઈ છે. એ સમયે માયાવતીએ ઈવીએમ સાથે ચેડાંના ગંભીર આરોપ મૂક્યા હતા. મે 2010માં અમેરિકાની મિશિગન યુનિવર્સિટીના વૈજ્ઞાનિકોએ દાવો કર્યો હતો કે, ભારતના ઈવીએમને તેઓ હેક કરી શકે છે. શોધકર્તાઓએ દાવો કર્યો હતો કે, મોબાઇલ ટેકસ્ટ મેસેજ દ્વારા પરિણામોમાં ફેરફાર કરી શકાય છે. ઈવીએમની કડક ચકાસણી જોકે, પૂર્વ ચૂંટણી કમિશનર ટી.એસ. ક��ષ્ણમૂર્તિ અલગ મત ધરાવે છે. માર્ચ 2017માં તેમણે બીબીસી સંવાદદાતા માનસી દાશ સાથે ખાસ વાતચીતમાં કહ્યું હતું, "ભારતમાં જે મશીનોનો ઉપયોગ થાય છે તે ફૂલપ્રૂફ છે. તેને હેક કરી શકાય તેમ નથી. "એવી શક્યતા રહે કે મશીન ચલાવનારી વ્યક્તિ તેને બરાબર રીતે ચલાવી ન શકે. પરંતુ મતદાન પૂર્વે તેની કડક ચકાસણી કરવામાં આવે છે. અગાઉ પણ અનેક લોકોએ ઈવીએમ ચેડાંના આરોપ મૂક્યા હતા, પરંતુ કોર્ટમાં એ આરોપ સાબિત કરી શક્યા ન હતા અને સુપ્રીમ કોર્ટે આ કેસ કાઢી નાખ્યો હતો." કેટલાક લોકોએ પેપર ટ્રેલની માંગ કરી હતી, હવે એ યુનિટ પણ જોડી દેવામાં આવ્યું છે. હેકર્સ પણ સજ્જ શારદા યુનિવર્સિટીમાં સંશોધન અને ટેકનિકલ વિકાસ વિભાગમાં પ્રાધ્યાપક અરુણ મહેતાના કહેવા પ્રમાણે, "ઈવીએમમાં પણ કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામિંગ હોય છે અને તેને બદલી શકાય છે." "આપ તેને વધુ સુદ્રઢ બનાવી શકો, પરંતુ એ પણ જોવું ઘટે કે હેકર્સ વધુ સજ્જ બની રહ્યા છે." "ઈવીએમ મશીન બે પ્રકારનાં હોય છે. એક પ્રકારનાં મશીનમાં મતોની પુનઃગણતરી શક્ય નથી. જ્યારે બીજા પ્રકારનાં મશીનમાં મતોની પુનઃગણતરી શક્ય છે." "જૂના મશીનોનો વિરોધ થતાં તેનો ઉપયોગ બંધ કરી દેવાયો હતો." "હાલમાં જે મશીનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે તેમાં પેપર ટ્રેલ યુનિટ લગાવવામાં આવ્યું છે. જેથી મતોની ફેર ગણતરી કરી શકાય." જોકે, આ વ્યવસ્થામાં મતદારની ઓળખ છતી થઈ જાય છે. ખુદ ચૂંટણી પંચે એક આરટીઆઈ (રાઇટ ટુ ઇન્ફોર્મેશન)નો જવાબ આપતાં આ બાબતનો સ્વીકાર કર્યો હતો. પ્રો. મહેતાના કહેવા પ્રમાણે, "કોર્ટમાં 'ઈવીએમ હેક થઈ શકે' એમ કહેવા માત્રથી ન ચાલે. તેના પુરાવા પણ આપવા પડે અને આમ કરવું ખૂબ મુશ્કેલ છે." "ઈવીએમની સિક્યુરિટી પર નજર રાખનારા ટેકનિકલ નિષ્ણાતો પણ માને છે કે મશીનોને હેક કરવા સામાન્ય વાત છે અને તે સાબિત પણ થઈ ગયું છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાજપે ગુજરાત તથા હિમાચલ પ્રદેશની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં વિજય હાંસલ કર્યો છે. ભાજપના સમર્થકોએ વિજયની ઉજવણી કરી છે. +text: જીત બાદ વિજયોત્સવ દરમિયાન ડાબેથી ડૉ.ભરત બોધરા, કુંવરજી બાવળિયા અને જીતુ વાઘાણી કૉંગ્રેસમાંથી ભાજપમાં આવેલાં કુંવરજીભાઈ બાવળિયાએ કૉંગ્રેસના ઉમેદવા3ર અવસર નાકિયાને 19,985 મતે પરાજય આપ્યો છે. ભાજપ તથ કૉંગ્રેસે તેના પ્રદેશાધ્યક્ષો અને સ્ટારપ્રચારકોને આ ચૂંટણી જંગમાં ઉતારી દીધા હતા. કૉંગ્રેસ સામે તેનો ગઢ બચા��ી રાખવાનો પડકાર હતો તો ગુજરાત બીજેપી માટે પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ 'મોરલ બૂસ્ટર'ની જરૂર હતી. આ ચૂંટણી પરિણામ બાદ વિધાનસભામાં ભાજપ આપબળે ત્રણ આંકડે પહોંચ્યો છે. 182 ધારાસભ્યોવાળી વિધાનસભામાં ભાજપના ખુદના 100 MLA છે. આ ચૂંટણી પરિણામો ભાજપ, કૉંગ્રેસ, આગામી લોકસભા ચૂંટણી પર શું અસર કરશે? તે જાણવા માટે બીબીસી ગુજરાતીએ સૌરાષ્ટ્રના વરિષ્ઠ પત્રકાર કૌશિક મહેતા સાથે વાત કરી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 1. પટેલ વિરુદ્ધ OBC ગુજરાતમાં પટેલ સમાજની વસ્તી 22થી 23 ટકા છે જ્યારથી ગુજરાતના રાજકારણમાં નરેન્દ્ર મોદીનું પુનરાગમન થયું, ત્યારથી તેમણે પટેલ ફેક્ટરની સામે સંતુલન સાધાવા માટે ઓબીસી (અધર બેકવર્ડ ક્લાસ)ને આકર્ષવાના પ્રયાસ શરૂ કર્યા હતા. કોળી (અને કોળી પટેલ) સૌરાષ્ટ્ર તથા દક્ષિણ ગુજરાતની 35 જેટલી બેઠકો પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે. કોળી મતદાતાઓ એકજૂટ થઈને વોટ કરે છે, જેના કારણે જે-તે પક્ષના વિજય ઉપર નિર્ણાયક અસર થતી હોય છે. પરંપરાગત રીતે કોળી સમાજ ભાજપથી વિમુખ રહ્યો છે. ગુજરાત કૉંગ્રેસ પાસે અનેક કોળી નેતા છે, પરંતુ બાવળિયાની સરખામણી કરી શકે તેવો કોઈ નથી. જસદણની પેટા ચૂટણી બાદ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ટ્વીટ કર્યું અને લખ્યું, "જસદણની જનતાએ વિકાસના મુદ્દાને જીતાડ્યો છે." "ભાજપ તથા પાર્ટીના વિકાસના એજન્ડાને જીતાડવા બદલ જસદણની જનતાનો આભાર." "વિજય બદલ કુંવરજીભાઈ બાવળિયાને અભિનંદન. ગુજરાત ભાજપ, મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી તથા જીતુભાઈ વાઘાણીને અભિનંદન." 2. રૂપાણી વિરુદ્ધ નીતિન પટેલ ગત વર્ષે વિધાનસભાની ચૂંટણીના પરિણામ આવ્યા, ત્યારથી મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી તથા નાયબ-મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલ વચ્ચે ગુજરાતના સચિવાલયમાં જાણે શીતયુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. આ પેટાચૂંટણીને વ્યક્તિગત રીતે વિજય રૂપાણી માટે પણ 'પ્રતિષ્ઠાનો જંગ' માનવામાં આવતી હતી. વિજય રૂપાણી સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાંથી છે, તેઓ રાજકોટની બેઠક પરથી ધારાસભ્ય છે, ઉપરાંત વર્ષોથી તેમણે આ વિસ્તારમાં સંગઠનનું કામ સંભાળ્યું છે. આ સંજોગોમાં જો જસદણની બેઠક પર બાવળિયાના સ્વરૂપે ભાજપનો પરાજય થાય તો તે વિજય રૂપાણી માટે આંચકાજનક ગણાત. આ 'વિજય' જેટલો બાવળિયા માટે જરૂરી હતો, તેટલો જ રૂપાણી માટે પણ હતો. આ પરિણામો બાદ સચિવાલયમાં તેમનું વજન વધશે. એટલે જ વિજય બાદ યોજાયેલા વિજય સરઘસમાં ભાગ લેવા રુપાણી પોતે પહોંચ્યા હતા. 3. કૉંગ્રેસ વરિષ્ઠ નેતાઓને સાચવવામાં નિષ્ફળ 1990થી કુંવરજીભાઈ બાવળિયા સતત ધારાસભ્ય રહ્યા છે, 15મી લોકસભામાં તેઓ સાંસદ પણ બન્યા હતા. ગુજરાતમાં ભાજપની લહેર હોય કે નરેન્દ્ર મોદીની, છતાંય તેઓ સતત ચૂંટાતા રહ્યા. આમ છતાંય કૉંગ્રેસનું નેતૃત્વ તેમના કદને અનુરૂપ પ્રધાનપદ કે હોદ્દો આપવામાં નિષ્ફળ રહ્યું. વિજય બાદ બાવળિયા અને ભાજપ પ્રદેશ પ્રમુખ જીતુ વાઘાણી જ્યારે બાવળિયાએ ભાજપનો હાથ પકડ્યો કે તરત જ તેમને ગુજરાત સરકારમાં કૅબિનેટ પ્રધાનપદ આપવામાં આવ્યું. ભાજપ પાસે પુરુષોત્તમ સોલંકી તથા તેમના ભાઈ હીરાભાઈ સોલંકી સ્વરૂપે 'કોળી ચહેરા' છે, પરંતુ તેમની સરખામણીએ બાવળિયાની છાપ વધુ સ્વચ્છ છે. આ ચૂંટણી પરિણામોથી સાબિત થયું છે કે જસદણ એ કૉંગ્રેસ કરતાં વધારે બાવળિયાનો ગઢ વધારે છે. 4. કૉંગ્રેસ તથા ભાજપનું સંગઠન ભાજપના પ્રદેશ કાર્યાલય કલમલ ખાતે મહિલા કાર્યકર્તાઓએ જસદણની જીતની ઉજવણી કરી હતી જસદણની પેટા ચૂંટણીને જીતવા માટે ભાજપ તથા કૉંગ્રેસ પક્ષના દિગ્ગજ નેતાઓ તથા સંગઠનોએ પૂરેપૂરું જોમ લગાવી દીધું હતું. ગુજરાત સરકારના 12-13 પ્રધાનોએ ચૂંટણી પ્રચાર કર્યો હતો, તેની સામે ભાજપે નવજોતસિંઘ સિદ્ધુ જેવા પ્રચારકો પાસે જસદણમાં જાહેરસભાઓ કરાવી હતી. ગુજરાત વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા પરેશ ધાનાણીએ પ્રચારમાં ઝંપલાવ્યું હતું, તો તેની સામે ખુદ વિજય રૂપાણી પણ પ્રત્યક્ષ નજર રાખી રહ્યા હતા. ગુજરાત કૉંગ્રેસના પ્રદેશાધ્યક્ષ અમિત ચાવડા તથા ભાજપના પ્રદેશાધ્યક્ષ જીતુભાઈ વાઘાણીએ પણ જસદણમાં મોરચો સંભાળ્યો હતો. આ ચૂંટણી દરમિયાન 'છેક બૂથ સુધી પહોંચવાની' ભાજપ સંગઠનની લડાયકવૃત્તિ જોવા મળી, જેનો કૉંગ્રેસના પક્ષે સદંતર અભાવ જોવા મળ્યો. ભાજપની સંગઠનશક્તિ તથા કુંવરજીભાઈ બાવળિયાની ઇમેજ એવા કૉમ્બિનેશનને કારણે જ ધારાસભાની બેઠક પર લગભગ 20 હજાર મતોથી ભાજપનો વિજય શક્ય બન્યો હતો. 5. લોકસભાની ચૂંટણી પર અસર જસદણ પેટા ચૂંટણીની સીધી અસર આગામી લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામો પર થાય, એવું માનવાને કોઈ પ્રત્યક્ષ કારણ નથી. પેટાચૂંટણી મોટાભાગે સ્થાનિક મુદ્દા પર લડાતી હોય છે, જ્યારે લોકસભાની ચૂંટણીએ રાષ્ટ્રીય મુદ્દા પર લડાશે. એ ખરું કે કોળી સમુદાયનો એક વર્ગ બાવળિયાને કારણે ભાજપ તરફ ઢળશે. એ ખરું કે ચૂંટણીજંગ લડવાની કૉંગ્રેસની વ્યવસ્થામાં જે ખામીઓ છે, તે આ પરિણામો બાદ ફરી એક વાર બહાર આવી છે. ભાજપના સંગઠને છેક બૂથ લેવલ પર જઈને પહોંચવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. કુંવરજીભાઈની છાપ ઉપર જસદણનો વિજય થયો હોત, પરંતુ જે જંગી લીડ મળી છે તેની પાછળ ભાજપના સંગઠનની ભૂમિકાને નકારી ન શકાય. આવી જ રીતે પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ આ પરિણામ ભાજપ કે કૉંગ્રેસ માટે પણ ખાસ કોઈ સંદેશ નથી આપતા. પણ ભાજપ હંમેશા પેટાચૂંટણી હારતો હોય છે, તેવી છાપ અહીં ભૂંસાઈ છે અને લોકસભા અગાઉનો બૂસ્ટર ડૉઝ તેને મળી ગયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાજપ, કૉંગ્રેસ તથા રાજકીય નિષ્ણાતો માટે બહુપ્રતિક્ષિત જસદણ પેટાચૂંટણીના પરિણામો રવિવારે આવી ગયા. +text: ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના ઑક્ટોબર માસના એક અહેવાલ અનુસાર અમદાવાદમાં ચિકનગુનિયાના કેસમાં 113 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. જ્યારે ડેન્ગ્યુના કેસમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. ઉલ્લેખનીય છે કે હાલમાં ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસનો કેર પણ છે અને એવામાં ચિકનગુનિયાએ ફરી માથું ઊંચક્યું છે. ચિકનગુનિયાનો રોગ જે પ્રકારે ફેલાઈ રહ્યો છે તે અંગે અમદાવાદના ડૉક્ટર પ્રવીણ ગર્ગ કહે છે, "છેલ્લા એક મહિનાથી મારા દવાખાને ચિકનગુનિયાના 10થી 20 દરદીઓ આવી રહ્યા છે. પાંચથી સાત ઘરમાંથી એક ઘરમાં હાલ ચિકનગુનિયાના કેસ છે." ચિકનગુનિયાનો રોગ મોટા પ્રમાણમાં ફેલાયો હોવાનું કારણ આપતાં તેઓ કહે છે કે આ વખતે ડેન્ગ્યુ અને મલેરિયાના કેસ ઓછા છે, માટે જે મચ્છરોનું બ્રીડિંગ થયું છે, તેમાં મોટા ભાગના ચિકનગુનિયાના મચ્છરો હોવાથી કેસ વધી રહ્યા છે. ચિકનગુનિયા શું છે? અમેરિકાની આરોગ્ય સંસ્થા સેન્ટ્રલ ડિસીઝ કંટ્રોલ (સીડીસી)ના કહેવા પ્રમાણે ચિકનગુનિયા ચેપગ્રસ્ત મચ્છર દ્વારા ફેલાતો રોગ છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન અનુસાર ચિકનગુનિયા સૌથી પહેલાં 1952માં આફ્રિકન દેશ તાન્ઝાનિયામાં જોવા મળ્યો હતો. ચિકનગુનિયા શબ્દ કિમાકોંડે ભાષામાંથી આવ્યો હતો, જેનો અર્થ 'મરડાઈને બેવડું થવું' એવો થાય છે. ચિકનગુનિયા શરૂઆતમાં એશિયા અને આફ્રિકાના છુટાછવાયા વિસ્તારોમાં જ જોવા મળ્યો હતો, પરંતુ 2004 પછી તે અમેરિકા, એશિયા, આફ્રિકા અને યુરોપના 60 જેટલા દેશમાં ફેલાયો હતો. ચિકનગુનિયાનાં લક્ષણો શું છે? એમ. ડી. ફિઝિશિયન ડૉ. પ્રવીણ ગર્ગ કહે છે, "મચ્છર કરડે તેના ત્રણ-ચાર દિવસમાં હાઇબ્રિડ તાવ આવવાનો શરૂ થાય છે. તાવ આવે એના 12થી 24 કલાક પછી દરદીને સાંધામાં દુખાવો થવાનો શરૂ થતો હોય છે." તેઓ કહે છે, "દરદીને ચોથા અને પાંચમા દિવસ સુધી સાંધામાં દુખાવો થતો રહે છે." ડૉ. ગર્ગ ચિકનગુનિયામાં આ વખતે બદલાયેલા લક્ષણની વાત કરતાં કહે છે કે ચિકનગુનિયાના આઠમા દિવસે દરદીના મોઢામાં ચાંદા પડેલા મોટા પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. આ અગાઉ આ પ્રકારે બહુ ઓછું જોવા મળતું હતું. એક તરફ ચિકનગુનિયા વકરી રહ્યો છે તો બીજી તરફ કોરોના વાઇરસ સામેની લડાઈ ચાલુ છે, ત્યારે કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગ્યો છે કે ચિકનગુનિયાનો તેની પણ મૂંઝવણ થઈ રહી છે. ચિકનગુનિયા છે કે કોરોના કેવી રીતે ખબર પડે? ચિકનગુનિયામાં પણ તાવ આવે છે અને કોરોના વાઇરસમાં પણ તાવ આવતો હોય છે. આવી સ્થિતિમાં કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગ્યો છે કે ચિકનગુનિયાનો આ અંગે ડૉ. પ્રવીણ ગર્ગ કહે છે, "સામાન્ય રીતે આવી સ્થિતિમાં દરદીએ ડૉક્ટરની જ સલાહ લેવી યોગ્ય છે." તેઓ આગળ કહે છે, "ચિકનગુનિયામાં બે-ત્રણ દિવસ પછી તરત જ સાંધાનો દુખાવો શરૂ થતો હોય છે. કોરોના વાઇરસમાં સાંધાનો દુખાવો ઘણા ઓછા કેસમાં જોવા મળતો હોય છે." "કોરોના વાઇરસમાં મોટા પ્રમાણમાં શરૂઆતમાં કફ, શરદી અને ખાંસી જેવું વધારે જોવા મળે છે." તેઓ વધુમાં કહે છે, "આપણા દેશમાં લોકો સામાન્યપણે તાવ આવે તો સીધા મેડિકલ શૉપ પર જઈ દવા લેતા હોય છે, પરંતુ ડૉક્ટરની સલાહ લેવી યોગ્ય છે. જો ડૉક્ટરને લાગશે તો તમને એન્ટિજન ટેસ્ટ કરાવવાનું કહેશે તો ખ્યાલ આવશે અને ખબર પડી જશે કે તમને કોરોના છે કે નહીં." ચિકનગુનિયાની સારવાર કેવી રીતે થાય છે? ચિકનગુનિયાની સારવાર માટે ડૉ. પ્રવીણ ગર્ગ કહે છે કે ચિકનગુનિયા માટે હાલ સુધી કોઈ ઍન્ટિબાયોટિક અથવા દવા શોધાઈ નથી માટે રોગના નિદાન માટે દરદીઓ આરામ કરવો જરૂરી છે. તેઓ વધુમાં કહે છે, "સામાન્ય રીતે દસ દિવસ આરામ કરો, પેરાસિટામલ દવા આપવામાં આવતી હોય છે. કેટલાક દરદીઓને દુખાવો થતો હોય છે તો તે પેનકીલર્સની માગ કરતા હોય છે." "પરંતુ પેનકીલર્સ અથવા સ્ટીરોઇડ ન લેવી જોઈએ, કારણ કે તેના કારણે ભવિષ્યમાં ખરાબ અસર થતી હોય છે. અમુક વખતે આવી ભારે દવા લેવાથી પેટમાં દુખાવો થાય છે." જુવાન વ્યક્તિને ચિકનગુનિયા થાય તો તેને સાજા થવામાં દસેક દિવસનો સમય લાગે છે. જ્યારે ઘરડી વ્યક્તિને સાજા થવામાં એકથી દોઢ મહિના જેટલો સમય લાગતો હોય છે. ચિકનગુનિયાથી બચવા માટે શું કરવું? સ્વાસ્થ્ય અધિકારીઓ સલાહ આપે છે કે લોકોએ લાંબી બાયનાં કપડાં અથવા પૅન્ટ પહેરવાં જોઈએ. જેથી જેટલી વધારે ચામડી ઢાંકી શકાય તેટલી વધારે ઢાંકવી જોઈએ. આ ઉપરાંત તમારે તમારાં ���ર અને કામકાજની જગ્યાએ પાણી ભરાઈ રહેતું હોય તો તેવી જગ્યાએ તપાસ કરવી જોઈએ, કારણ કે ત્યાં મચ્છરના ઊછેર ભય રહે છે. આ ઉપરાંત બાથરૂમ કોરું હોવું જોઈએ અને જ્યારે સંડાસનો ઉપયોગ ન કરવાના હોય ત્યારે કમોડ બંધ રાખવું જોઈએ. ઘરમાં મચ્છર દાખલ ન થાય તે માટે વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. અમેરિકાની જાણીતી આરોગ્ય સંસ્થા સેન્ટ્રલ ફૉર ડિસીઝ કન્ટ્રોલ અનુસાર ચિકનગુનિયાથી બચવા મચ્છર શરીરથી દૂર રહે તે માટે યોગ્ય દવા અથવા લૉશન શરીર પર લગાવવા જોઈએ. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદમાં તાજેરતમાં ચિકનગુનિયાના કેસોમાં ભારે વધારો જોવા મળ્યો છે. +text: સાબરમતી એક્સપ્રેસ તેની તપાસ નાણાવટીપંચે કરવાની હતી. તેની સાથે જ ગોધરાકાંડ પછીની ઘટનાઓ પણ આપોઆપ આવી જતી હતી. નાણાવટીપંચમાં બે ન્યાયમૂર્તિઓ હતા- જી. ટી. નાણાવટી અને અક્ષય મહેતા. આ દુર્ઘટનાની દેશ-વિદેશમાં બધે જ ચર્ચા થઈ, આક્ષેપો થયા અને વિરોધ પક્ષોએ તીવ્ર આલોચના કરી. એમ જણાવવામાં આવ્યું હતું કે 'ગુજરાતમાં હિંદુ કટ્ટરવાદે માઝા મૂકી છે અને ભાજપ સરકાર તેમજ મુખ્ય મંત્રી નરેન્દ્ર મોદી તેને પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે પ્રોત્સાહન આપી રહ્યા છે.' ગોધરા આવેલી ટ્રેનમાં અયોધ્યાથી પાછા ફરી રહેલા રામસેવકો હતા. 'બોગીને બંધ કરીને આગ લગાવવામાં આવી' અને 57 મુસાફરો આગમાં ભૂંજાઈ ગયા. આ મૃતદેહોને અમદાવાદ લાવવામાં આવ્યા એ પછી જંગલમાં આગ લાગે તેમ વાત ફેલાઈ ગઈ, હુમલાઓ શરૂ થયા. આગ ચાંપવામાં આવી. હત્યાઓ શરૂ થઈ, તે થોભી નહીં. તેનો તો કોઈ ઇન્કાર કરી શકે નહીં કે મુખ્યત્વે તેમાં હિંદુ-મુસ્લિમ વિરોધની પરાકાષ્ઠા હતી. કેવી રીતે બી રોપાયાં? પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુજરાતમાં આવાં રમખાણો એક અથવા બીજા નિમિત્તે થતાં રહ્યાં છે. સ્વતંત્રતા પૂર્વેથી તેની શરૂઆત થઈ, કારણ કે ગુજરાત (મુખ્યત્વે સૌરાષ્ટ્ર)માં મુસ્લિમ નવાબો હતા. જૂનાગઢ તેમાં જાણીતું એટલે ભારતના ભાગલા ઇચ્છતા કોમવાદી સંગઠનો સ્થપાયાં. વિભાજન સમયે જૂનાગઢ-માણાવદરના નવાબોએ પાકિસ્તાન સાથે જોડાણ જાહેર કર્યું એટલે હિજરત શરૂ થઈ ગઈ. ભાગલાની દહેશતે ધોરાજી, કુતિયાણા, બાંટવા, જેતપુર, માંગરોળથી મુસ્લિમોએ પાકિસ્તાન તરફ હિજરત કરી અને સિંધ-પાકિસ્તાનના સિંધીઓ ગુજરાતમાં મોટા પાયે આવ્યા. આ દેખીતી ઘટના વખતે રમખાણો તો ન થયાં પણ માનસિકતા ધીમેધીમે ફેલાવા લાગી. અમદાવાદમાં 1969નાં જગન્નાથ મંદિર, ગાય અને કુરાન આ ત્રણ નિમિત્ત બન્યાં હતાં. જસ્ટિસ કોટવાલ તપાસપંચે તે સમયની હિતેન્દ્ર દેસાઈ સરકારના કાર્ય વિશે તપાસ પણ કરી. હિંસાચાર મોટા ભાગે કોઈ પણ પ્રકારે થયો હોય તો લોકશાહી માળખામાં તેની તપાસ માટે આગ્રહ રાખવામાં આવે છે. પહેલાં પણ આવા આરોપ લાગ્યા આ ભૂમિકામાં પડેલાં તથ્યોને નજરમાં રાખીને જ 2002નાં રમખાણો અને તેના તપાસપંચના નિર્ણયોનું મૂલ્યાંકન કરવું જોઈએ. 2002નાં રમખાણોમાં મુખ્ય મંત્રીની કોઈ સીધી કે આડકતરી ભૂમિકા હતી કે નહીં? આ સવાલ 1969નાં કોમી રમખાણોમાં હિતેન્દ્ર દેસાઈ સરકારની ભૂમિકા જેવો જ હતો. 1969માં એક મુસ્લિમ વકીલે તપાસપંચ સમક્ષ કહ્યું હતું કે રાજ્યના ગૃહમંત્રીએ લઘુમતીને બોધપાઠ મળે તે માટે ઢીલાશ રાખવાનું જણાવ્યું હતું. 2002માં જે ત્રણ પોલીસ અધિકારીઓના આક્ષેપો છે તે સરખાવી શકાય. સૌથી મહત્ત્વની વાત બીજી જ છે. 1950 પછી ભારતીય રાજકારણમાં નહેરુના જમાનાથી જેને ફાસિસ્ટ, કોમવાદી, મુસ્લિમ અને બીજી લઘુમતીના વિરોધી તરીકે ગણવામાં આવ્યો, ટીકા થઈ તે ભારતીય જનસંઘ (તે પછી જનતા પક્ષ અને ત્યાર બાદ ભારતીય જનતા પાર્ટી)થી સરકાર ગુજરાતમાં મોટી બહુમતીથી આવી હતી. અયોધ્યા સમસ્યામાં ભાજપ, એલ. કે. અડવાણી અને વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે અવાજ ઉઠાવ્યો, યાત્રા કાઢી હતી. ગોધરાની ઘટના તો હિંદુ પરનો મોટો આઘાત હતી. તેની ક્રિયા-પ્રતિક્રિયા તરત જ શરૂ થઈ ગઈ. ભુલાઈ જશે નાણાવટીપંચ ગુજરાતમાં 1969નાં રમખાણો, 1956નું મહાગુજરાત આંદોલન, 1974નું નવનિર્માણ, 1983-85નું અનામત તરફેણ અને અનામતવિરોધી આંદોલન થયાં, ત્યારનાં સાર્વજનિક સ્થિતિનાં લક્ષણોનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે તો ખ્યાલ આવે છે કે વર્ગ, વર્ણ, કોમ, જાતિ, સંપ્રદાયનાં ઘર્ષણોનો એક ઇતિહાસ છે. હિંસાચાર થતાં જ 'અરેરે, ગાંધીના ગુજરાતમાં આવું?' આવો ઉદ્ગાર શરૂ થઈ જાય તે પ્રજાની લાક્ષણિકતાને નજરઅંદાજ કરે છે. અહીં 2002માં એવું જ થયું, પોલીસે કરેલા ગોળીબારોમાં હિંદુ અને મુસ્લિમ પણ મર્યા હતા. મુખ્ય મંત્રી મોદીના 'રાજધર્મ'ની દુહાઈ આપવામાં આવી તેમાં માત્ર અને માત્ર મુખ્ય વિરોધ પક્ષ કથિત 'ઉદારવાદી' અને 'સેક્યુલર'નો નિરર્થક આરોપ હતો. વાજપેયી મોટાભાઈની જેમ ભાજપ પરિવારને દિશા ચીંધતા રહ્યા તેમાં કડવી ટીકા ન હતી. નાણાવટી તપાસપંચે પ્રમાણિત કર્યું છે કે રાજ્યે, સત્તાપક્ષે, પ્રશાસને હત્યાકાંડોને કાબૂમાં લેવાના હાથવગા તમામ પ્રયાસો કર્યા હતા. હા, પોલીસોનું સંખ્���ાબળ વધે, તેને શસ્ત્રસજ્જ બનાવવામાં આવે, સમાજને યોગ્ય રીતે શિક્ષિત કરવામાં આવે, એ પણ જરૂરી છે. ગુજરાત સહિત સર્વત્ર રમખાણો-તોફાનો-હિંસાચારમાં આ અપેક્ષા સમગ્રપણે રહી છે અને કાયમ રહી છે. સુંદરજી તપાસપંચે માત્ર પોલીસતંત્રની સુધારણા પર વિગતે ભાર મૂક્યો તે આજેય પ્રસ્તુત છે. આ ચુકાદાનો કોઈ રાજકીય પ્રભાવ દેખાતો નથી, દેખાશે પણ નહીં. ગુજરાતમાં લાંબા સમયથી અને દેશમાં પણ ઠીકઠીક સમયથી જનાદેશ ભાજપ તરફી રહ્યો છે. જેને અમેરિકામાં પ્રવેશ પર મનાઈ ફરમાવવામાં આવી હતી તે ગુજરાતી મુખ્ય મંત્રી દેશના વડા પ્રધાન છે. ભારતીય લોકતંત્ર, લોકોની પીડા અને મહત્ત્વાકાંક્ષાને પશ્ચિમના દેશો હજુ સમજી શક્યા નથી, એવું રાજકીય ફિલસૂફોનું મંતવ્ય ઉચિત છે. થોડી વાર માટે લેખો લખાશે, નિવેદનો થશે, ચર્ચા કરવામાં આવશે અને પછી નાણાવટીપંચ ભુલાઈ જશે. કેન્દ્ર અને અન્યત્ર હવે એવા રાજકીય નિર્ણયો (ટ્રિપલ તલાકબંધી, કાશ્મીરમાં 370ની મોકૂફી, નાગરિકતા વિધેયક) લેવાઈ રહ્યા છે, જેમાં પેલા "ફાસીવાદી, હિંસાખોર, હિટલરી, કોમવાદી" જેવા શબ્દોની વ્યાખ્યાઓ ગંગા-યમુના-સાબરમતીમાં તણાઈ જશે. 'ગોધરા, અનુ-ગોધરા'નું વિલોપન થશે એટલે નાણાવટીપંચ પણ પ્રજાની સ્મૃતિમાં રહેવાનું નથી. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 27 ફેબ્રુઆરી, 2002ના ગોધરા રેલવે સ્ટેશને સાબરમતી એક્સપ્રેસની એસ-6 બોગીને સળગાવી મૂકવામાં આવી હતી. +text: આંતરિક સમિતિમાં વરિષ્ઠતાના ક્રમમાં બીજા નંબરના જજ જસ્ટિસ મિશ્રાને તા. 5મી મેના દિવસે જ રિપોર્ટ સોંપી દીધો હતો. આ રિપોર્ટની નકલ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈને પણ સોંપવામાં આવી છે. જોકે ફરિયાદી મહિલાને હજુ સુધી રિપોર્ટની નકલ આપવામાં નથી આવી. મહિલાનું કહેવું છે કે રિપોર્ટને જોયા વગર તેને માલૂમ નહીં પડે કે કયા આધાર ઉપર તેની અરજી નકારવામાં આવી. સમિતિએ CJIને ક્લીનચિટ આપી વરિષ્ઠ વકીલ ઇંદિરા જયસિંગે ક્લીનચિટ ઉપર આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું સુપ્રીમ કોર્ટની આંતરિક સમિતિએ ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈ પર લાગેલા શારીરિક શોષણના આરોપને નિરાધાર ગણાવ્યો હતો. આંતરિક સમિતિએ તેમનો રિપોર્ટ 5 મેના રોજ વરિષ્ઠ જજ સમક્ષ રજૂ કર્યો હતો. આ રિપોર્ટની એક નકલ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈને પણ આપવામાં આવી હતી. આ રિપોર્ટ હજી સુધી જાહેર કરાયો નથી. સુપ્રીમ કોર્ટનાં ���ક પૂર્વ કર્મચારીએ 19 એપ્રિલે જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈ પર શારીરિક શોષણનો આરોપ લગાવ્યો હતો. આરોપોની તપાસ માટે સુપ્રીમ કોર્ટની આંતરિક સમિતિનું ગઠન કરવામાં આવ્યું હતું. જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈએ આરોપોને નિરાધાર ગણાવતા કહ્યું હતું કે આ સુપ્રીમ કોર્ટ વિરુદ્ધ રચવામાં આવેલું ષડયંત્ર છે. ફરિયાદી મહિલાએ સમિતિ સમક્ષ હાજર રહેવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો. મહિલાનું કહેવું હતું કે તેમને સમિતિ સામે પોતાના વકીલ સાથે હાજર રહેવાની પરવાનગી નથી મળી. તેમનું કહેવું હતું કે વકીલ અને સહાયક વગર સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશો સમક્ષ તેઓ પોતાને નર્વસ થઈ જાય છે. ફરિયાદી મહિલાએ એક પ્રેસ જાહેરાતમાં એવું પણ કહ્યું હતું કે તેમને સમિતિ પાસેથી ન્યાયની અપેક્ષા નથી. બીજી તરફ રંજન ગોગોઈએ આંતરિક સમિતિ સમક્ષ હાજર રહીને પોતાનો પક્ષ રજૂ કર્યો હતો. પહેલી વખત એવું બન્યું છે કે જ્યારે ભારતના ચીફ જસ્ટિસ જાતિય સતામણીના આરોપસર કોઈ તપાસ સમિતિ સમક્ષ હાજર રહ્યા હોય. સુપ્રીમ કોર્ટની આંતરિક સમિતિમાં જસ્ટિસ બોબડે સિવાય જસ્ટિસ ઇંદિરા બેનરજી અને જસ્ટિસ ઇંદુ મલ્હોત્રા સામેલ હતાં. શું છે સમગ્ર મામલો? સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈ પર તેમનાં જુનિયર આસિસ્ટંટ દ્વારા શારીરિક શોષણનો આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો. સ્ક્રૉલ, લીફલેટ, વાયર અને કારવાં નામની વેબસાઇટ્સ પર ચીફ જસ્ટિસ સામેના આરોપો અંગે અહેવાલ પ્રકાશિત થયા હતા, જેના પછી આ મામલો ચર્ચામાં આવ્યો હતો. ચીફ જસ્ટિસ પરના આરોપોની તપાસ કરવા માટે ત્રણ જજની એક આંતરિક સમિતિનું ગઠન કરવામાં આવ્યું હતું. તપાસ દરમિયાન ફરિયાદી મહિલાએ તપાસ સમિતિ સમક્ષ હાજર રહેવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પીડિતાએ નિવેદન બહાર પાડીને કહ્યું છે કે તેમની સાથે 'અન્યાય' થયો છે. મહિલાનું કહેવું છે કે, "મને જે વાતની આશંકા હતી, તેવું જ થયું છે. દેશની સર્વોચ્ચ અદાલત પાસેથી ન્યાય મેળવવાની મારી તમામ આશાઓ ઉપર પાણી ફરી વળ્યું છે." +text: યુદ્ધવિરામની જાહેરાત આ મધ્ય આફ્રિકાના દેશમાં કોરોના વાઇરસના સંક્રમણથી લોકોને બચાવવા માટે કરવામાં આવી હતી. જોકે, હજુ પણ અહીં યુદ્ધ ચાલુ જ છે અને તેણે તિતાંજીની આશાઓ પર પાણી ફેરવી દીધું છે. ડૉકટર તિતાંજીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે "આ ગભરાવી મૂકે તેવી પરિસ્થિતિ છે. હજારો લોકો જંગલોમાં ફસાયેલા છે. " તેઓ પૂછે છે કે "અમે તેમને કોવિડ -19 વિશે કેવી રીતે જણાવીએ?" સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પ્રમુખની અપીલ બાદ અહીંના એક સંગઠને યુદ્ધવિરામની જાહેરાત કરી હતી. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પ્રમુખ ઍન્ટોનિયો ગુટેરેઝની સમગ્ર વિશ્વમાં યુદ્ધ રોકવાની અપીલ બાદ સધર્ન કેમરૂન ડિફેન્સ ફૉર્સિઝએ (SCDF) એક તરફી સંધર્ષવિરામની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે "વાઇરસનો આંતક દર્શાવે છે કે યુદ્ધ એક મૂર્ખતા છે." ગુટરેઝે કહ્યું હતું કે 'આ સમયે સશસ્ત્ર સંઘર્ષને લૉકડાઉનમાં નાખી દેવો જોઈએ અને એકસાથે મળીને આપણા જીવનની લડાઈ લડવી જોઈએ.' જોકે, કેમરૂનના અન્ય અલગતાવાદી સંગઠનોએ આ અપીલને નજરઅંદાજ કરી દીધી હતી. કેમરૂનમાં ઓછામાં ઓછાં આવાં 15 સંગઠનો, જે સશસ્ત્ર સંઘર્ષ કરી રહ્યાં છે. સૌથી મોટા સંગઠનોમાંથી એક એવા 'એબાઝોનિયા ગવર્નિંગ કાઉન્સિલે' કહ્યું કે એકતરફી સંઘર્ષવિરામથી સરકારી સૈન્યબળ વિરોધ વિના તેમના નિયંત્રણવાળા વિસ્તારમાં પ્રવેશી જશે. ભૂખ અને બીમારી જોકે, આ બધા વચ્ચે ફ્રેન્ચ બોલાનારા રાષ્ટ્રપતિ પૉલ બિયાના વડપણ હેઠળની કેમરૂનની સરકારે પણ શાંતિની જાહેરાત કરી નથી. એટલું જ નહીં, તેમણે તો વાઇરસનો ફેલાવો રોકવા માટે માનવીય મદદ લાવનારી ફ્લાઇટો પર જ પ્રતિબંધો મૂકી દીધા છે અને આવી રીતે રાહતકાર્યોમાં લાગેલા લોકોને પણ નિરાશ કરી દીધા છે. અહીં પહેલાંથી જ કૉમર્શિયલ ફ્લાઇટો પર રોક મુકાયેલી છે. ડૉ. તિતાંજી એક અકાદમિશિયન છે અને તેઓ બિન-સરકારી સંસ્થા 'વિમન્સ ગિલ્ડ ફૉર એમ્પાવરમૅન્ટ ઍન્ડ ડેવલપમૅન્ટનું નેતૃત્વ કરે છે. આ સંગઠન કેમરૂનમાં શાંતિનો પ્રસાર આગળ ધપાવવાનું કાર્ય કરે છે. તિતાંજી કહે છે કે " જો આપણી પાસે લોકો સુધી પહોંચવાનો માર્ગ જ નહી હોય, આપણે તેમને ભોજન અને દવાઓ નહીં પહોંચાડી શકીએ તો તમામ લોકોને મુશ્કેલીમાંથી પસાર થવું પડશે. આ લોકો ભૂખ અને બીમારીથી મરી જશે." કેમરૂનનો ઇતિહાસ સંસ્થાનવાદી ઇતિહાસ ધરાવતા કેમરૂનમાં અંગ્રેજી અને ફ્રેન્ચ બંને અધિકૃત ભાષાઓ છે. પરંતું, ફ્રેન્ચ બોલનારા લોકોની સંખ્યા અંગ્રેજી બોલનારા કરતાં વધુ છે. તેમનો દબદબો છે. એટલે અંગ્રેજી બોલનારા ભેદભાવની ફરીયાદ કરે છે. દેશનો ઉત્તર-પશ્ચિમી અને દક્ષિણ-પશ્ચિમી વિસ્તાર અંગ્રેજી બોલનારાઓનો ગઢ છે .આ વિસ્તારમાં કોર્ટ અને શાળાઓમાં ફ્રેન્ચ ભાષાના વધી રહેલા વ્યાપ વચ્ચે વર્ષ 2017માં હિંસા ફાટી નીકળી હતી. જેના લીધે 3000થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા. આ લ���ાઈને લીધે 10 લાખ લોકો વિસ્થાપિત થયા, જેમાંથી કેટલાક લોકો જંગલોમાં ભાગી ગયા. અહીં તેમણે ઝૂપડાં અન ગામો વસાવી લીધાં છે. કેમરૂન હજુ પણ સંસ્થાનોમાં વહેચાંયેલું છે. વર્ષ 1884માં જર્મનીએ અહીં પોતાની કૉલોની સ્થાપી હતી. જોકે, વર્ષ 1916માં બ્રિટિશ અને ફ્રૅન્સ સૈન્યે જર્મનોને અહીંથી ખદેડી દીધા હતા. એનાં ત્રણ વર્ષ બાદ કેમરૂનનું વિભાજન થયું. દેશનો 80 ટકા હિસ્સો ફૅન્ચ અને 20 ટકા ભાગ અંગ્રેજોના હાથમાં આવ્યો. ફ્રેન્ચ પ્રભુત્વ ધરાવતા કેમરૂનનો ભૂભાગ વર્ષ 1960માં સ્વતંત્ર થયો. જનમતસંગ્રહ પછી સધર્ન (બ્રિટીશ) કેમરૂન અને કેમરૂન, બન્ને ભળી ગયા. જયારે ઉત્તર કેમરૂન અંગ્રેજી બોલનારા નાઇજીરીયામાં ભળી ગયું. પહેલાંથી જ લૉકડાઉન બાળકો માટે કામ કરતી સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સંસ્થા 'યુનિસેફ'નું માનવું છે કે યુદ્ધને લીધે ઉત્તર-પશ્ચિમ અને દક્ષિણ-પશ્ચિમ વિસ્તારમાં 7421 સ્વાસ્થયકેન્દ્રોમાંથી 255 અથવા 34 ટકા કામ નથી કરી રહ્યાં અથવા આંશિક રીતે કામ કરી રહ્યાં છે. આને લીધે અહીં કોરોના વાઇરસના ચેપના ફેલાવાનું જોખમ છે અને સારવારને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરાઈ છે. કેમરૂનમાં હાલ સુધી કોરોના વાઇરસના 2200 કેસો સામે આવ્યા છે. માર્ચથી હાલ સુધી 100થી વધુ લોકોનાં અહીં મૃત્યુ થયાં છે. આ આંકડો મધ્ય આફ્રિકામાં સૌથી વધુ છે. જોકે, અહીં ઉત્તર-પશ્ચિમ અને દક્ષિણ-પશ્ચિમ વિસ્તારમાં ઓછા કેસો જોવા મળ્યા છે. આનું કારણ કદાચ પરીક્ષણનો અભાવ અથવા અહીં હિલચાલ પર પહેલાંથી લાગુ કરાયેલો પ્રતિબંધ હોઈ શકે. યુદ્ધને લીધે અહીના કેટલાય શહેરી અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં કોરોના વાઇરસ ફેલાવાના પહેલાંથી લૉકડાઉનનો અમલ કરાયો છે. મોટાભાગના નાગરિકોની જેમ સૈનિકો પણ અહીં માસ્ક પહેરે છે અને હૅન્ડ સૅનિટાઈઝરનો ઉપયોગ કરે છે. જોકે, વિદ્રોહીઓ અહીં ભાગ્યે જ કોઈ રક્ષણાત્મક પગલાં લેતા જોવા મળ્યા છે. ગયા મહિનાના અંતમાં, લગભગ 300 સરકારી સૈનિકોના દળે અલગતાવાદીઓ વિરુદ્ધ છ દિવસની કાર્યવાહી કરી હતી. સૈન્યએ કહ્યું કે તેણે 15 લડાકુને માર્યા અને બે સૈન્યકૅમ્પનો પણ નાશ કર્યો. અહીં સુરક્ષા દળો હજુ પણ એ ત્રણ સરકારી અધિકારીની શોધ કરી રહ્યા છે, જેમનું ગત મહિને અલગતાવાદીઓએ અપહરણ કરી લીધું હતું. સતત યુદ્ધ અંગે તિતાંજી કહે છે, "મુશ્કેલીમાં મુકાયેલા લોકોને મદદ પૂરી પાડવી એ એક મોટો પડકાર છે. કોવિડ-19ના કેરને લીધે સતત લોકો મરી રહ્યા છે, ત્યારે આપણે આ યુદ્ધની જરૂર નથી." તમે અ��ને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આફ્રિકન દેશ કેમરૂનના એક મોટા અલગતાવાદી સમૂહે 29મી માર્ચે સંઘર્ષવિરામનું એલાન કર્યું હતું અને આ ખબર સાંભળતાં જ કેમરૂનનાં માનવાધિકાર કાર્યકર બિએટ્રીસ તિંતાજી ખુશીથી ઊછળી પડયાં હતાં. +text: સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ મુજબ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની પત્ની સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવવો ગુનો છે. આ સંબંધને બળાત્કાર ગણવામાં આવશે. કોર્ટે કહ્યું છે કે 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરની પત્ની આ સંદર્ભે એક વર્ષની અંદર ફરિયાદ દાખલ કરી શકે છે. જોકે બળાત્કાર મામલાની સંબંધિત આઈપીસીની ધારા 375માં અપવાદ પણ છે. જે મુજબ 'મેરિટલ રેપ' ગુનો માનવામાં નથી આવ્યો. એટલે કે જો પતિ મરજી વિરુધ્ધ પત્ની સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવે તો તે ગુનો નથી. થોડા દિવસો પહેલા જ કેન્દ્રની નરેન્દ્ર મોદી સરકારે 'વૈવાહિક બળાત્કાર'ના અન્ચ મામલામાં કહ્યું હતું કે તેને ગુનાની શ્રેણીમાં ન રાખવો જોઈએ. દિલ્હી હાઇકોર્ટમાં કેન્દ્ર સરકારે દલીલ કરી હતી કે 'વૈવાહિક બળાત્કાર'ને ગુનો માનવાથી વિવાહની સિસ્ટમ અસ્થિર થઈ જશે. આ સિવાય એ પણ દલીલ કરી કે પતિઓને પરેશાન કરવાનું એક નવું હથિયાર બની શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે સગીરવયની પત્ની સાથે શારીરિક સંબંધ બાંધવા પર મહત્વપૂર્ણ ચુકાદો આપ્યો છે. +text: વિહિકલ સ્ક્રૅપ પૉલિસી શું છે? ભારતમાં વિહિકલ સ્ક્રૅપ પૉલિસીની લાંબા સમયથી માગ કરવામાં આવી રહી હતી અને નાણાંકીય વર્ષ 2021-22નું બજેટ રજૂ કરતી વેળા નાણાં મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ પૉલિસી વિશે માહિતી આપી હતી. નીતિન ગડકરીએ જે વિહિકલ સ્ક્રૅપ પૉલિસીની જાહેરાત કરી છે, તે અંતર્ગત 15 વર્ષ જૂનાં કૉમર્સિયલ વાહનો અને 20 વર્ષ જૂનાં ખાનગી વાહનોનું જો ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ નહીં હોય તો આવા વાહનોનું રજિસ્ટ્રેશન આપોઆપ રદ થઈ જશે. જો જૂનાં વાહનો માટે રજિસ્ટ્રેશન સર્ટિફિકેટ લેવું હશે તો વાહન માલિકને મોટી રકમ ચૂકવવી પડશે. ગડકરીએ જણાવ્યું કે જૂની ગાડીઓને સ્ક્રેપ કરવાથી પ્રદૂષણમાં ઘટાડો થશે, નવા રોજગારીનું સર્જન થશે અને નવા વાહનો માટે માગ ઊભી થશે. મીડિયા અહેવાલો મુજબ ભારતમાં 15 વર્ષથી વધારે જૂનાં 17 લાખ મધ્યમ અને ભારે વાહનો છે અને 51 લાખ લાઇટ મોટર વિહિકલ છે જે 20 વર્ષથી વધારે જૂનાં છે. 34 લાખ લાઇટ મોટર વિહિકલ છે 15 વર્ષથી વધારે ���ૂનાં છે. તેમણે જણાવ્યું નવી પોલીસીના કારણે 10,000 કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ આવશે અને 3.70 કરોડ નોકરીઓનું સર્જન થશે. હાલમાં ભારતીય ઑટોમોબાઇલઉદ્યોગનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 4.5 લાખ કરોડ રૂપિયા છે અને વિહિકલ સ્ક્રેપ પૉલિસીના કારણે આવનારા પાંચ વર્ષમાં ઑટોમોબાઇલઉદ્યોગનું વાર્ષિક ટર્નઓવર 10 લાખ કરોડ રૂપિયા થઈ જશે. ગડકરીએ વધુમાં કહ્યું કે, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર, મહાનગરપાલિકાઓ અને બીજી સરકારી સંસ્થાઓ પાસે 15 વર્ષ જૂની ગાડીઓની નોંધણી રદ કરાવવામાં આવશે અને આ વાહનોને સ્ક્રૅપ કરી નાખવામાં આવશે. વિહિકલ સ્કૅપ પૉલિસીથી તમને શું લાભ કે નુકસાન? નવી પૉલિસીમાં જૂની ગાડીઓને સ્ક્રૅપમાં ફેરવવા માટે કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલય પબ્લિક પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશીપ(પીપીઈ) અંતર્ગત સમગ્ર દેશમાં રજિસ્ટર્ડ વિહિકલ સ્ક્રૅપિંગ સુવિધા ઊભી કરશે. જો તમે ગાડી સ્ક્રૅપ કરો તો સ્ક્રૅપિંગ સેન્ટર તરફથી તેમને રકમ આપવામાં આવશે જે ગાડીની કિંમતના 4-6 ટકાની વચ્ચે હશે અને સ્ક્રૅપિંગ સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવશે. વિહિકલ સ્ક્રૅપ પૉલિસીમાં કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું છે કે જે લોકો નવા વાહન ખરીદતી વખતે સ્ક્રૅપિંગ સર્ટિફિકેટ રજૂ કરશે તેમને 5 ટકા ડિસ્કાઉન્ટ ઇન્સેન્ટિવ તરીકે આપવામાં આવશે. જોકે, એ જરુરી નથી કે વાહનોમાલિકોને આ છૂટ મળશે કારણકે કેન્દ્ર સરકારે તેને ફરજિયાત કર્યું નથી. તેને અર્થ થયો કે જો ઑટોમોબાઈલ કંપનીઓ ઇચ્છે તો ગ્રાહકને આ છૂટ મળશે. પૉલિસીમાં કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું છે કે જૂની ગાડી સ્ક્રૅપ કરીને જ્યારે નવી ગાડી ખરીદવામાં આવે ત્યારે રોડ ટૅક્સની છૂટ આપવામાં આવશે. જોકે, રોડ ટૅક્સ પર છૂટ આપવી કે નહીં તે વિશે નિર્ણય લેવાની સત્તા કેન્દ્ર સરકારે રાજ્ય સરકાર પર નાખી દીધી છે. એટલે એ પણ ચોક્કસ નથી કે વાહન માલિકને રોડ ટૅક્સમાં છૂટ મળશે કે નહીં અને જો મળશે તો કેટલી મળશે. કેન્દ્ર સરકારે રાજ્ય સરકારને ભલામણ કરી છે કે જે લોકો પોતાની જૂની ગાડીને સ્ક્રૅપ કરી રહ્યાં છે તેઓ જ્યારે નવી ગાડી ખરીદે ત્યારે રજિસ્ટ્રેશન ફી માફ કરવામાં આવે પરતું રાજ્ય સરકાર તેના પર શું નિર્ણય લે છે, તે જોવું રહ્યું. કયા દેશોમાં છે વિહિકલ સ્ક્રૅપની નીતિ અમેરિકા, જર્મની, જાપાન જેવા દેશોમાં પણ વિહિકલ સ્ક્રૅપની નીતિ છે. બિઝનેસ સ્ટાનડર્ડના અહેવાલ અનુસાર સમગ્ર યુરોપમાં જર્મનીમાં સૌથી સારી વિહિકલ સ્ક્રૅપ નીતિ છે. એ મુજબ, નવ વર્ષથી વધારે જૂની ગાડીના બદલામાં જો નવી ગાડી ખરીદવામાં આવે તો 3320 ડોલરની છૂટ આપવામાં આવે છે. પહેલાં જૂની ગાડીઓને સીધી ભંગારના ગોડાઉનમાં મોકલી આપવામાં આવતી હતી. અહેવાલ અનુસાર હાલે ઇકૉનોમિક ઇન્સટિટ્યુટ મુજબ આ નીતિ માટે જર્મનીની સરકારે 3.4 અબજ ડૉલર ખર્ચ કરવો પડ્યો છે. અમેરિકામાં ધ કાર એલાઉન્સ રિબેટ સિસ્ટમ (કાર્સ)ની નીતિ હતી જેમાં 25 વર્ષથી ઓછી જૂની ગાડી માટે 4500 અમેરિકન ડોલરની છૂટ આપવામાં આવતી હતી. કાર માલિક જ્યારે નવું વાહન ખરીદે ત્યારે ડિલર આ રકમ વાહનની કિંમતમાંથી બાકાત કરી નાખે છે. બાદમાં ડિલરને આ રકમ અમેરિકન સરકાર તરફથી આપવામાં આવે છે. જે વાહનની કિંમત 45,000 ડોલરથી ઓછી હોય તેમાં જ નિયમ લાગુ પડતો હતો. જાપાન અને યુકે 2009માં આ પ્રકારની પૉલિસી લઈ આવ્યા હતા જેમાં જૂની ગાડી સામે નવી ગાડી ખરીદવા પર છૂટ આપવામાં આવતી હતી. જાપાનમાં જો ગાડી 13 વર્ષથી વધુ જૂની હોય તો વાહન માલિકને 2500 ડોલરની છૂટ આપવામાં આવતી હતી. યુકેમાં 10 વર્ષથી વધારે જૂની ગાડીના બદલામાં નવી ગાડી ખરીદવા પર 2000 પાઉન્ડનું ડિસ્કાઉન્ટ આપવામાં આવતું હતું. રશિયાએ 2010 અને 2014માં વિહિકલ સ્ક્રૅપિંગ પૉલિસી લાગુ કરી. 2010માં 10 વર્ષ જૂની ગાડી સામે નવી ગાડીઓ ખરીદવા પર 1700 ડોલર આપવામાં આવતા હતા પરતું શરત એ હતી કે કાર રશિયન કંપનીની હોવી જોઈએ. 2014માં 6 વર્ષ જૂની ગાડીઓને આ યોજનામાં સામેલ કરવામાં આવી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રી નીતિન ગડકરીએ વિહિકલ સ્ક્રૅપ પૉલિસી (ગાડીઓનાં ભંગારમાં જવા અંગેની નીતિ)ની જાહેરાત કરી છે. આ નીતિ મુજબ જૂની ગાડીઓને સ્ક્રૅપ કરવા બદલ વાહન માલિકને વિવિધ લાભો આપવામાં આવશે એમ કહેવામાં આવ્યું છે. +text: અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનલ્ડ ટ્રમ્પ અને પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહિદ ખકાન અબ્બાસી અમેરિકાના વિદેશ વિભાગે જણાવ્યું હતું કે ઇસ્લામાબાદ 'પાકિસ્તાનમાંથી ઉગ્રતાવાદીઓનો ખાત્મો કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું' હોવાથી આમ કરવામાં આવ્યું છે. અમેરિકાના વિદેશ વિભાગે આ સંબંધે એક નિવેદન પણ બહાર પાડ્યું હતું. એ નિવેદનમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે હક્કાની નેટવર્ક અને અફઘાની તાલિબાન વિરુદ્ધ પાકિસ્તાન કાર્યવાહી નહીં કરે ત્યાં સુધી તેને લશ્કરી સહાય આપવામાં આવશે નહીં. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આ વર્ષના પહેલ�� દિવસે કરેલા એક ટ્વીટમાં પાકિસ્તાન પર જુઠ્ઠું બોલવાનો અને ઉગ્રતાવાદીઓને આશરો આપવાનો આક્ષેપ કર્યો હતો. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે જણાવ્યું હતું કે 'અમેરિકા પાસેથી અબજો ડોલરની મદદ મેળવવા છતાં પાકિસ્તાન ઉગ્રતાવાદીઓને આશરો આપી રહ્યું છે.' નિર્ણાયક પગલાં જરૂરી પાકિસ્તાની લશ્કરને અમેરિકા મોટા પ્રમાણમાં સહાય આપતું રહ્યું છે. અમેરિકાના વિદેશ વિભાગ તરફથી પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતી 255 મિલિયન ડોલરની મદદ પણ ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રે રોકી દીધી હતી. અમેરિકાના વિદેશ વિભાગના પ્રવક્તા હૈદર નાવર્ટે આ બાબતે પત્રકારો સાથે વાત કરી હતી. હૈદર નાવર્ટે કહ્યું હતું કે "પાકિસ્તાન સરકાર હક્કાની નેટવર્ક અને અફઘાન તાલિબાન સહિતના અન્ય ઉગ્રતાવાદી જૂથો સામે નિર્ણાયક પગલાં નહીં લે ત્યાં સુધી તેમને આપવામાં આવતી લશ્કરી સહાય બંધ કરવામાં આવશે." તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે "ઉગ્રતાવાદી જૂથો ક્ષેત્રને અસ્થિર કરી રહ્યાં છે અને અમેરિકન સૈનિકોને નિશાન બનાવી રહ્યા છે, એવું અમે માનીએ છીએ. તેથી અમેરિકા પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતી લશ્કરી સહાય સસ્પેન્ડ કરી રહ્યું છે." સુરક્ષા નીતિમાં ચેતવણી અમેરિકા અને પાકિસ્તાન વચ્ચેની મંત્રણાનો ફાઈલ ફોટો. અમેરિકાના પ્રમુખ તરફથી તાજેતરમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિ બહાર પાડવામાં આવી હતી. તેમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે "આતંકવાદીઓને ખતમ કરવાના પ્રયાસો વેગવાન બનાવવા અમે પાકિસ્તાન પર દબાણ કરીશું." "તેનું કારણ એ છે કે આતંકવાદીઓ અને તેમના સમર્થકો માટે કોઈ પણ દેશની કોઈ ભૂમિકા હોઈ શકે નહીં." વોશિંગ્ટને જણાવ્યું હતું કે "પાકિસ્તાનમાં રહીને પ્રવૃત્તિ કરતા આતંકવાદીઓ અને ઉગ્રતાવાદીઓ તરફથી અમેરિકાને ખતરો છે." અમેરિકાની આ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા નીતિ જાહેર કરવામાં આવી એ પછી અમેરિકાના ઉપપ્રમુખ માઈક પેન્સે તેમની અફઘાનિસ્તાન યાત્રા દરમિયાન પાકિસ્તાનને વધુ એક ચેતવણી આપી હતી. માઈક પેન્સે જણાવ્યું હતું કે અફઘાનીસ્તાન સરકાર વિરુદ્ધ લડતા જૂથોને પાકિસ્તાને આશરો આપવો ન જોઈએ. માઈક પેન્સે કહ્યું હતું કે "પાકિસ્તાને તાલિબાન તથા અન્ય ઉગ્રતાવાદી જૂથોને લાંબા સમય સુધી આશરો આપ્યો છે અને હવે એ સમય વીતી ગયો છે." માઈક પેન્સના આ નિવેદનનો પાકિસ્તાને આકરો પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. પાકિસ્તાને એક નિવેદન બહાર પાડીને જણાવ્યું હતું કે માઈક પેન્સનું આ નિવેદન અમેરિકન વહીવટીતંત્ર સાથે થનારી ��ંભીર વાતચીતની વિરુદ્ધનું છે. તેમજ સહયોગી દેશો એકમેકને ચેતવણી આપતા નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતી તમામ પ્રકારની લશ્કરી સહાય રોકવાની જાહેરાત અમેરિકાએ કરી છે. +text: સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટી ખાતે પોલીસ બંદોબસ્ત વિશ્વની સૌથી ઊંચી પ્રતિમાનું વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આવતીકાલે લોકાર્પણ કરવાના છે. તેના આગલા દિવસે જ આ કાર્યક્રમનો વિરોધ કરનારા લોકોની અટકાયતો શરૂ થઈ ગઈ છે. સરદાર સરોવર ડેમની બાજુમાં બનાવેલી આ પ્રતિમા અને તેના લોકાર્પણ કાર્યક્રમનો સ્થાનિક આદિવાસીઓ વિરોધ કરી રહ્યા છે. આદિવાસી નેતાઓનું કહેવું છે કે 90 જેટલા લોકોની અટકાયત કરવામાં આવી છે અને તેમને અજ્ઞાત સ્થળે લઈ જવામાં આવ્યા છે. બીબીસી ગુજરાતીએ જ્યારે નર્મદા જિલ્લાના કલેક્ટર આર. એસ. નિનામા સાથે વાતચીત કરી તો તેમણે કહ્યું કે કોઈની અટકાયત કરવામાં આવી નથી. ખરેખર કેટલા લોકોની ધરપકડ થઈ? આદિવાસી નેતા આનંદ મઝગાંવકરનું કહેવું છે કે સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટીની આજુબાજુના વિસ્તારમાંથી પોલીસે 90 જેટલા લોકોની અટકાયત કરી છે. તેમણે કહ્યું, "આટલા લોકોની અટકાયત કરવામાં આવી છે પરંતુ તેમને ક્યાં લઈ જવામાં આવ્યા છે તેની કોઈ માહિતી નથી. આ મામલે હજી કોઈ માહિતી મળી નથી." આ મામલે બીબીસી સાથે વાત કરતા આમલેથા પોલીસ સ્ટેશનના પીએસઆઈ એમ. એ. પરમારે જણાવ્યું કે તેમના વિસ્તારમાંથી તેમણે પાંચ લોકોની અટકાયત કરી છે. તેમણે કહ્યું, "અમને એવી માહિતી મળી હતી કે આ લોકો વિરોધ કરવાના છે. જેના આધારે અમે તેમની અટકાયત કરી છે." ડેડિયાપાડા પોલીસ સ્ટેશનના એએસઆઈ નારણભાઈ વસાવાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા કહ્યું કે આ કાર્યક્રમનો વિરોધ કરી રહેલા બીટીએસ અને બીપીટી સંગઠનના 16 જેટલા કાર્યકરોની અટકાયત કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું, "પોલીસે કાર્યક્રમનો વિરોધ કરી રહેલા 16 જેટલા કાર્યકરોની કાર્યક્રમ પહેલાં જ અટકાયત કરી લીધી છે." આદિવાસીઓ કેમ વિરોધ કરે છે? રાજપીપળામાં મોદીનાં પોસ્ટરો ફાડવામાં આવ્યાં સરદાર પટેલની પ્રતિમાના લોકાપર્ણને લઈને આદિવાસીઓએ 31મી ઑક્ટોબરે બંધનું એલાન આપ્યું છે. અંબાજીથી લઈને ઉમરગામ સુધીના વિસ્તારમાં અનેક ગામોમાં આ બંધનું એલાન આપવામાં આવ્યું છે. સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટીને લઈને સ્થાનિકો ઘણા સમયથી વિરોધ કરે છે. મધ્ય ગુજરાતના ચાર જિલ્લા- છોટા ઉદેપુર, પંચમહાલ, વ���ોદરા અને નર્મદાના જળસમાધિ લેવાની ચીમકી ઉચ્ચારી છે. છેલ્લા અગિયાર વર્ષથી સુગર મિલે બાકી નાણાં ન ચૂકવતા ખેડૂતોએ આ વિરોધ નોધાવ્યો છે. ખેડૂતોએ સુગર મિલને શેરડી વેચી હતી, તે બંધ થઈ જતા ખેડૂતોના નાણા ફસાયા હતા. આ મુદ્દે ખેડૂતોએ સરકારમાં ઘણીવાર રજૂઆત કરી હતી. પણ કંઈ પરિણામ ન મળ્યું. તેથી ખેડૂતોએ જળસમાધિ લેવાની ચીમકી ઉચ્ચારી છે. સ્ટેચ્યૂનું કામ પૂરું થયા બાદ સરકારે યોજેલી એકતા યાત્રાનો પણ સ્થાનિક લોકોએ વિરોધ કર્યો હતો. જેમાં આદિવાસીઓએ પૉસ્ટર્સ ફાડી નાંખ્યા. પછી સરકારે આદિવાસી નેતા બિરસા મુંડા, મોદી અને વિજય રુપાણીના તસવીરવાળા પૉસ્ટર્સ લગાવ્યા હતા. સ્થાનિક આદિવાસીઓ જંગલોના નાશ, આદિવાસીઓના સ્થળાંતર જેવા મુદ્દે વિરોધ કરી રહ્યા છે. અનેક લોકોની એવી પણ માગ છે કે પ્રતિમા પાછળ થયેલો ખર્ચના નાણાં જો આદિવાસીઓના વિકાસ માટે વાપરવામાં આવ્યા હોત તો આ વિસ્તારોનો વિકાસ કરી શકાત. આજુબાજુના 22 ગામોના લોકોએ આ મામલે વડા પ્રધાન મોદીને એક જાહેર પત્ર પણ લખ્યો હતો. જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે ગામના પ્રતિમાનું લોકાર્પણ કરવા આવનાર નરેન્દ્ર મોદીનું તેઓ સ્વાગત કરશે નહીં. સ્થાનિક આદિવાસી નેતાઓ પણ આ કાર્યક્રમનો બહિષ્કાર કરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સરદાર પટેલની પ્રતિમાનો વિરોધ કરનારા અનેક પ્રદર્શનકારીઓની પોલીસે હાલ અટકાયત કરી છે. +text: ત્યારબાદ નીતિ આયોગ અને કેન્દ્રીય આંકડાકીય કાર્યાલય (કેન્દ્રીય સ્ટૅટિસ્ટિક ઓફિસ)એ વૈકલ્પિક આંકડાઓ રજૂ કર્યા અને સમગ્ર વિવાદ પેદા થયો. નીતિ આયોગ અને સીએસઓ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલા અનુમાનોમાં આર્થિક સ્તરે યૂપીએ સરકાર (મનમોહનસિંઘ સરકાર)ની તુલનાએ મોદી સરકારને સારી ગણવામાં આવી. આ અનુમાનો અનુસાર યૂપીએ સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન જીડીપી ક્યારેય 9 ટકા સુધી પહોંચી શક્યો નહોતો. જોકે, આનાથી ઊલટું એસએસસીની કમિટીએ 2007-08માં 10.23% અને 2010-11માં 10.78% જીડીપી હોવાનું અનુમાન કર્યું હતું. કમિટીએ અન્ય બે વર્ગોમાં પણ 9 ટકાથી વધુ વૃદ્ધી દર્શાવી હતી, 2005-06માં 9.6 ટકા અને 2006-07માં 9.7 ટકા. આ અંગે નાણાં પ્રધાન અરુણ જેટલી અને પી. ચિદમ્બરમ વચ્ચે રાજનૈતિક મતભેદ સિવાય સમગ્ર પ્રક્રિયા પર સીએસઓના પૂર્વ અધિકારીઓએ અને સ્વતંત્ર અર્થશાસ્ત્રોએ ઘણા મુદ્દાઓ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી. પરંતુ મોદી સરકાર, સીએઓ અને નીતિ આયોગ આ સવાલો પર મૌન જ રહ્ય��ં. આંકડાઓનું ગણિત સમજો જીડીપી એક 'આધાર વર્ષ'ના ઉત્પાદનની કિંમત પર નક્કી કરવામાં આવે છે. અર્થવ્યવસ્થામાં સંરચનાત્મક પરિવર્તનને ધ્યાનમાં રાખીને આધાર વર્ષના ગાળામાં સમયાંતરે ફેરફાર કરવામાં આવતો હોય છે. 2015માં આ પરિવર્તન અંતર્ગત આધાર વર્ષ 2004-05થી હટીને 2011-12 કરવામાં આવ્યું હતું. આનાથી જીડીપીના બે અનુમાનો મળ્યા. 2004-05ના આધારે જૂની સિરીઝ અને 2011-12ના નવા આધારે નવી સિરીઝ. ભારતમા દર ત્રણ મહિને જીડીપીની ગણતરી થાય છે. જ્યારે આધાર વર્ષમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો, તો નવી સિરીઝમાં ઘણાં પરિવર્તન કરવામાં આવ્યાં. જોકે, ત્યાં પણ એક સમસ્યા હતી. જૂની સિરીઝથી 1950-51થી 2014-15 સુધીના જીડીપી અનુમાન મળ્યાં, જ્યારે નવી સિરીઝથી 2011-12 સુધીનાં અનુમાનો મળ્યાં. પરિણામ સ્વરૂપે 2011-12થી પહેલાંના ટ્રૅન્ડની કોઈ સાર્થક શોધ કરી શકાય તેમ નહોતું. તે એકૅડેમિક શોધની સાથે નીતિઓ ઘડવા અને તેના મૂલ્યાંકનને અંધારામાં રાખે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પહેલાં કેવી રીતે થતું આંકલન? પહેલાંના દાયકાઓમાં આધાર વર્ષમાં જ્યારે પણ ફેરફાર કરવામાં આવ્યું, જેવી રીતે 2004-05 માં કરવામાં આવ્યું ત્યારે જીડીપી સિરીઝે 1950-51 સુધીના જીડીપી આંકનું અનુમાન લગાવ્યું હતું. ત્યારબાદ આંકડાકીય નિષ્ણાંતોની એનએસસી કમિટીએ આ વર્ષે ઑગસ્ટમાં અન્ય એક બૅન્ક સિરીઝ જાહેર કરી. તેમાં દર્શાવવામાં આવ્યું કે મોદી કાર્યાલયના પ્રથમ ચાર વર્ષોની તુલનામાં યૂપીએના 2004-05થી 2013-14ના સમયગાળામાં અર્થવ્યવસ્થામાં ઘણી વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. મીડિયામાં બૅન્ક સિરીઝના સમાચાર આવ્યા અને આંકડાકીય મંત્રાલયની વેબસાઇટ પર તેને જાહેર કરવાના લગભગ 15 દિવસો બાદ મોદી સરકાર ગભરાઈ ગઈ. ગભરામણમાં તેણે અનુમાનોને 'અનૌપચારિક' ગણાવી રિપોર્ટમાં 'ડ્રાફ્ટ' શબ્દ ઉમેરાવી દીધો. બુધવારે સરકાર અને સીએસઓ દ્વારા જાહેર ના કરાયું કે એનએસસી કમિટીએ બૅન્ક સિરીઝને કેમ ફગાવી દીધી? સીએસઓ પાસે યોગ્ય ડેટાનો અભાવ હતો. તેમણે યૂપીએ સરકારના 10 વર્ષના કાર્યકાળના મોટાભાગના વર્ષોમાં જીડીપીમાં થયેલા વૃદ્ધિ દરના આંકડાઓને ઘટાડી દીધા. ખાસ કરીને બે વર્ષોમાં આ કપાત અસામાન્ય રૂપથી ઘણી વધુ હતી. 2007-08માં આંકડા 9.8 ટકાથી ઘટાડીને 7.7 ટકા કરી દેવામાં આવ્યા તો 2010-11માં 10.3 ટકાથી ઘટાડીને 8.5 ટકા કરી દેવામાં આવ્યા. યૂપીએ સરકારના કાર્યકાળનું આ એકમાત્ર એવું વર્ષ હતું જ્યારે દેશે દસકનાં આંકડામાં વૃદ્ધિ નોંધાવી હતી. ગુરુવારે એ વાત ���ણ સામે આવી કે નીતિ આયોગ અને સીએસઓ આના પર સાથે કામ કરવામાં આવ્યું હતું. આ જ કારણ હતું કે નીતિ આયોગના મંચ પર બૅન્ક સિરીઝ જાહેર કરવામાં આવી હતી. તેના ઉપાધ્યક્ષ રાજીવ મારના ટ્વીટથી આ વાત સામે આવી હતી. મોદી સરકાર મૌન કેમ? નીતિ આયોગનું આ જોડાણ અજોડ તો હતું જ, સાથે વિવાદાસ્પદ પણ હતું. સીએસઓ અને ભારતીય આંકડાકીય વિભાગની વિશ્વસનીયતા પર આ મોટો હુમલો હતો. સીએસઓના પૂર્વ પ્રમુખોએ નીતિ આયોગની હિસ્સેદારી પર ગંભીર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે નીતિ આયોગને કહ્યું કે સીએસઓને જીડીપી અનુમાનોને સ્વતંત્ર રૂપે તૈયાર અને જાહેર કર્યાં છે. માત્ર બે કલાક પહેલાં આ આંકડાઓને વડા પ્રધાન, નાણાં પ્રધાન અને નીતિ આયોગના ઉપાધ્યક્ષ સાથે જ શૅર કરવામાં આવ્યા હતા. સીએસઓને આંકડાકીય નિષ્ણાંતો દ્વારા ચલાવવામાં આવતી સંસ્થા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. બીજી તરફ નીતિ આયોગની અધ્યક્ષતા વડા પ્રધાનના હાથમાં હોય છે અને તેમની સ્થિતિ સરકારના પક્ષકારના રૂપમાં હોય છે. નીતિ આયોગ અને તેમના ઉચ્ચ અધિકારીઓનું ગત સરકારની નિયુક્તિ પર સતત હુમલા કરવાનું વલણ રહ્યું છે. જેમ કે રિઝર્વ બૅન્કના પૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજન અને પૂર્વ નાણાં પ્રધાન પી. ચિદમ્બરમ. ભારતના પૂર્વ મુખ્ય આંકડાવિદ્ પ્રોનબ સેને 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ' અખબારને એસએનએ અને બૅન્ક સિરીઝમાં કેટલીક વિસંગતિઓ અંગે જણાવ્યું છે. મોદી સરકારને છેલ્લા થોડા સમયથી અર્થવ્યવસ્થાને લઈને આલોચનાઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. નાણાં મંત્રાલય તરફથી આ અંગે કોઈ જવાબ પણ નથી આપવામાં આવી રહ્યો કે લોકસભા ચૂંટણી પહેલાં એક અધૂરી બૅન્ક સિરીઝને શા માટે જાહેર કરવામાં આવી? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ વર્ષની શરૂઆતમાં સરકારે રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય આયોગ (નેશનલ સ્ટૅટિસ્ટિક કમિટી)ની તકનીકી સમિતિએ જીડીપી (ગ્રૉસ ડૉમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ) પર રજૂ કરાયેલા અનુમાનોને નજરઅંદાજ કરી દીધા હતા. +text: ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન સમર્થકો પૈકી કોના દાવા સાચા? અમે બંને પક્ષો તરફથી કરાઈ રહેલા આવા જ કેટલાક ખોટા અને નકલી દાવાઓની તપાસ કરી. જેને લઈને સોશિયલ મીડિયા પર જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે. રૉકેટ ફાયરિંગનો વીડિયો સીરિયાનો છે, ગાઝાનો નહીં આ વીડિયો ખરેખર સીરિયાના યુદ્ધનો છે ઇઝરાયલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુના એક પ્રવક્તાએ ટ્વિટર પર એક વીડિયો શૅર કરવાની સાથે દ��વો કર્યો હતો કે હમાસ 'સઘન વસ્તીવાળા વિસ્તારમાંથી' રૉકેટ છોડી રહ્યું છે. ઓફિર ગેંડેલ્મૅને ટ્વીટ કર્યું, "આ 250 પૈકી 30 ટકા ગાઝા પટ્ટીની અંદર જ પડ્યાં. જેના કારણે પેલેસ્ટાઇનિયન લોકો જ મર્યા." પરંતુ તેમણે જે વીડિયો શૅર કર્યો હતો, તે જૂનો છે અને સીરિયાનો છે. વર્ષ 2018માં આ વીડિયો સીરિયાના ડેરા શહેરમાં વિદ્રોહી જૂથો વિરુદ્ધ ત્યાંની સરકારની સૈન્ય કાર્યવાહી દરમિયાન લેવાયો હતો. ટ્વિટરે આ ટ્વીટને 'મેનિપુલેટેડ મીડિયા' એટલે કે નકલી વીડિયો જાહેર કર્યો છે. સાથે જ ટ્વિટરે આ વિડિયોના ફૅક્ટ ચેક સાથે જોડાયેલી લિંક પણ શૅર કરી, જેનાથી એ વાત સાબિત થાય છે કે વીડિયો સીરિયાના યુદ્ધનો છે. ટીકાઓ બાદ ઇઝરાયલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુના પ્રવક્તા ઓફિર ગેંડેલ્મૅને ટ્વીટ ડિલીટ કરી દીધું. 'ઇઝરાયલી સુરક્ષાદળો'ના નામે ચલાવાઈ રહેલા વાઇરલ ટ્વીટ નકલી છે ઇઝરાયલ ડિફેન્સ ફૉર્સના હૅંડલ દ્વારા કરાયેલાં ટ્વીટના સ્ક્રીનશૉટ બતાવીને ટ્વિટર પર કેટલાક યુઝર એવી પોસ્ટ શૅર કરી રહ્યા હતા, જેમાં એવું કહેવાઈ રહ્યું હતું કે 'અમને માત્ર જીવ લેવાનું પસંદ છે' અને 'હાલમાં જ કેટલાંક બાળકો પર બૉમ્બ ફેંક્યા' છે. આ સ્ક્રીનશૉટ સત્ય દર્શાવતા નથી. અને આવી તસવીરો ઇન્ટરનેટ પર ફ્રીમાં ઉપલબ્ધ ટૂલ્સથી કોઈ પણ બનાવી શકે છે. ઇઝરાયલ ડિફેન્સ ફૉર્સે ક્યારેય આવાં નિવેદનો ન તો પોતાના આધિકારિક ટ્વિટર હૅંડલ પર આપ્યાં છે અને ના કોઈ અન્ય પ્લૅટફૉર્મ પર. જે ટ્વિટર હૅંડલથી આ ટ્વીટ કરાયા હતા, તેનું પેલેસ્ટાઇન તરફી વલણ અને ઇઝરાયલવિરોધી ભાવનાઓ સ્પષ્ટપણે દેખાતી હતી. આ ટ્વિટર યુઝરે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે તેઓ વ્યંગ્ય લેખ લખે છે. 'નકલી જનાજા'નો વીડિયો ગાઝાનો નથી જૉર્ડનમાં 'નકલી જનાજા'નો એક વીડિયો ગાઝાનો ગણાવીને સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ શૅર કરાયો ઇઝરાયલી સોશિયલ મીડિયા પર સક્રિય કેટલાક લોકોએ એક વીડિયો શૅર કરવાની સાથોસાથ દાવો કર્યો પેલેસ્ટાઇનિયન લોકો એક જનાજાનું નાટક કરી રહ્યા હતા. આ જે વ્યક્તિનો કથિત જનાજો હતો, તેઓ ગાઝામાં ઇઝરાયલના હુમલામાં માર્યા ગયા હતા. ઇઝરાયલ સમર્થક આ યુઝરનો દાવો હતો કે પેલેસ્ટાઇનિયન લોકો આવું વિશ્વની સંવેદનાઓ પોતાના પ્રત્યે આકર્ષિત કરવા માટે કરી રહ્યા હતા. વીડિયોમાં કિશોરોનું એક જૂથ પોતાના ખભા પર કંઈક લઈને ચાલી રહ્યો હતો, જે કોઈનો મૃતદેહ હોય તેવું લાગી રહ્યું હતું અને તે કફનમાં લપેટાયેલો હત��. જેવો તેમને સાઇરનનો અવાજ સંભળાય છે, તેઓ મૃતદેહને જમીન પર જ મૂકીને ભાગી જાય છે. પોતાની જાતને એકલો ભાળીને કથિત મૃતદેહ પણ ખડો થઈ જાય છે અને ત્યાંથી ભાગવા માંડે છે. અમે પોતાની તપાસમાં જાણ્યું કે આ વીડિયો માર્ચ, 2020માં પણ પોસ્ટ કરાયો હતો. એ પોસ્ટમાં એ રિપોર્ટ પણ શૅર કરાયો હતો જેના પરથી એવી ખબર પડે છે કે જૉર્ડનમાં છોકરાઓનો એક સમૂહ કડક કોરોના લૉકડાઉનથી બચવા માટે આ જનાજાનું નાટક કરી રહ્યો હતો. આ વીડિયો ક્લિપને ઇઝરાયલ સમર્થક યુઝરોએ પ્રમુખ સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફૉર્મ 'પૅલીવુડ' હૅશટૅગ સાથે સેંકડો વખત શૅર કર્યો. 'પૅલીવુડ' શબ્દ પેલેસ્ટાઇનિયન સિનેમાઉદ્યોગ માટે વપરાય છે. 'અલ અક્સા મસ્જિદમાં આગ' લાગવાવાળો વીડિયો નકલી હતો એવા વીડિયો શૅર કરાયા જેમાં અલ અક્સા મસ્જિદમાં આગ લાગવાનો દાવો કરાયો હતો કેટલાક પેલેસ્ટાઇનિયન સમર્થક લોકોએ એક વીડિયો શૅર કર્યો હતો, જેમાં દાવો કરાયો હતો કે તેમાં પૂર્વ જેરૂસલેમની અલ-અક્સા મસ્જિદ બળી રહી છે. આ લોકોનો એવો દાવો છે કે અલ-અક્સા મસ્જિદમાં લાગેલી આગ માટે ઇઝરાયલ જવાબદાર છે. આ વીડિયો અસલી છે પરંતુ તેમાં જોડવામાં આવેલાં કેટલાંક વધારાનાં ફૂટેજને અલગ-અલગ ઍંગલથી જોવા પર એ સ્પષ્ટ થાય છે કે આગ મસ્જિદમાં નહોતી લાગી પરંતુ તેની પાસે આવેલા એક ઝાડમાં લાગી હતી. જૂના જેરૂસલેમ શહેરમાં રહેલી મસ્જિદ અલ અક્સા ઇસ્લામનાં સૌથી પવિત્ર સ્થળો પૈકી એક મનાય છે. પરંતુ આ જગ્યા યહૂદી ધર્મ પાળનારા લોકો માટે પણ આટલી જ પવિત્ર છે. યહૂદીઓ તેને ટૅમ્પલ માઉન્ટ કહે છે. વીડિયોમાં નવયુવાન યહૂદી ઇઝરાયલી લોકોના એક સમૂહને વેસ્ટર્ન વૉલ પાછળ પેલેસ્ટાઇનિયનવિરોધી ગીત ગાતા સાંભળી શકાય છે. વીડિયોમાં દૂર ધુમાડો ઊઠતો દેખાય છે. મસ્જિદ પરિસરમાં રહેલા એક ઝાડમાં આગ લાગી હતી, જે કારણે કેટલાક લોકોને લાગ્યું કે મસ્જિદમાં આગ લાગી છે આ આગ લાગવાને લઈને અલગ અલગ દાવા કરાઈ રહ્યા છે અને તેના પર વિવાદની સ્થિતિ છે. ઇઝરાયલી પોલીસે એક નિવેદનમાં કહ્યું હતું કે પેલેસ્ટાઇનિયન લોકોએ ત્યાં ફટાકડા ફેંક્યા હતા, જેના કારણે આ આગ લાગી હતી. પરંતુ પેલેસ્ટાઇનિયન પક્ષનું કહેવું છે કે ઇઝરાયલી અધિકારીઓએ ગ્રેનેડ ફેંક્યો હતો, જેના કારણે આ આગ લાગી હતી. સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સ પ્રમાણે એ ઝાડા અલ અક્સા મસ્જિદથી માત્ર દસ મીટર દૂર આવેલું હતું. આગ પર કાબૂ મેળવી લેવાયો હતો અને મસ્જિદને કોઈ નુકસાન થયું નહોતું. ગાઝ��ની સડકો પર મિસાઇલ દર્શાવનાર વીડિયો નકલી હમાસના નિયંત્રણવાળા વિસ્તારોમાં 'ટ્રક પર મિસાઇલ'વાળો વીડિયો ખરેખર ઇઝરાયલના એક યુદ્ધાભ્યાસનો છે સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થયેલા એક વીડિયોમાં દાવો કરાયો હતો કે પેલેસ્ટાઇનિયન ઉગ્રવાદી સંગઠન હમાસ ટ્રકથી ફાયર કરાતી મિસાઇલ ગાઝાની સડકો પર લઈને જઈ રહ્યું છે. આ વીડિયોમાં એક બાળકનો અવાજ પણ સંભળાઈ રહ્યો છે. ઇઝરાયલ સમર્થક આ ટ્વિટર હૅંડલ અમેરિકાથી ઑપરેટ થઈ રહ્યો હતો. યુઝરે દાવો કર્યો હતો, "એક વાર ફરી આપણે જોઈ રહ્યા છીએ કે કેવી રીતે હમાસ યહૂદીઓની હત્યા કરવા માટે સામાન્ય શહેરીજનોનો ઉપયોગ કરી રહ્યું છે. તેઓ એ વાત જાણે છે કે ઇઝરાયલ માસૂમ લોકોને નુકસાન નહીં પહોંચાડે અને બદલાની કાર્યવાહી નહીં કરે." જોકે અમને તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે આ વીડિયો 25 નવેમ્બર, 2018ના રોજ ફેસબુક પર અપલોડ કરાયો હતો. ફેસબુક પોસ્ટમાં એવી જાણકારી હતી કે ઇઝરાયલના ગૈલીમાં અબૂ સ્રેન શહેરનો આ વીડિયો છે. સોશિયલ મીડિયા પર આવા દાવાઓની તપાસ કરનારા વિશેષજ્ઞ એરિક ટોલર માને છે કે આ વીડિયો ફુટેજ મિસાઇલોનાં મૉડલ છે જેનો ઉપયોગ ઇઝરાયલના સૈનિક અભ્યાસ દરમિયાન કરાયો હતો. જે ટ્વિટર એકાઉન્ટથી આ વીડિયો પોસ્ટ કરાયો હતો, તેમણે બાદમાં તે ડિલીટ કરી દીધો અને 'ખોટી જાણકારી' માટે માફી માગી. ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇનિયનો વચ્ચે જ્યારથી સંઘર્ષ વધ્યો છે. ત્યારથી સોશિયલ મીડિયા પર ખોટા અને ભ્રામક કન્ટેન્ટનું જાણે પૂર આવી ગયું છે. +text: મુલ્લાજી એટલે કે મોહમ્મદ મહમૂદ અમને ત્યાં જ મળી ગયા. જે ઈ-રિક્ષા પર તેમનું એ નાનું બૉર્ડ લાગેલું હતું, તેની બાજુમાં જ રાખેલી ચારપાઈ પર તેઓ બેઠા હતા. માથા પર ટોપી અને લાંબી દાઢી સાથે મુલ્લાજીને ઓળખવામાં જરા પણ મુશ્કેલી ન નડી. નામ પૂછતા જ તેઓ અમારો ઉદ્દેશ પણ જાણી ગયા અને તરત બાજુમાં બેઠેલી એક વ્યક્તિને ઉઠવાનો ઇશારો કરીને અમને બેસવાનો આગ્રહ કર્યો. 76 વર્ષીય મોહમ્મદ મહેમૂદ છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી કોઈ કુંભ કે અર્ધકુંભ છોડતા નથી અને કુંભ દરમિયાન દોઢ મહિનો અહીં રહીને જ પોતાનો વ્યવસાય કરે છે. વીજળી અને ફિટિંગથી માંડીને કનેક્શન સુધી જે પણ કામ હોય છે, મુલ્લાજી ટીમ જ કરે છે. જૂના અખાડાના સાધુ સંતો અને મહંત સાથે તેમના સારા સંબંધ છે. એ માટે અખાડામાં તેમના રહેવા માટે ટૅન્ટની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. મોહમ્મદ મહેમૂદ જણાવે છે, "પ્રયાગમાં આ અમારો ચોથો કુંભ છે. ચાર હરિદ્વા��માં કરી ચૂક્યા છીએ અને ત્રણ ઉજ્જૈનમાં.""દરેક કુંભમાં હું જૂના અખાડા સાથે રહું છું અને શિબિરોમાં વીજળીનું કામ કરું છું." "અખાડાની બહાર પણ જે બોલાવે છે તેને કામ કરી આપું છું. કામ પણ કરું છું અને સંતોની સંગતમાં પણ રસ લઉં છું." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? હરિદ્વાર કુંભથી થઈ શરુઆત મોહમ્મદ મહેમૂદ મુઝફ્ફરનગરમાં વીજળીનું કામ કરે છે. લગ્ન પ્રસંગમાં વીજળીનો કૉન્ટ્રાક્ટ તેઓ લે છે અને પોતાની સાથે ઘણા કારીગરોને રાખે છે કે જેઓ તેમને કામમાં મદદ કરે છે. કુંભમાં પણ તેમના આ સહયોગી તેમની સાથે જ રહે છે અને સંગમ તટ પર ટૅન્ટથી બનેલા સાધુ સંતોના રહેણાંક અને અન્ય લોકોના નિવાસસ્થાનોને રોશન કરે છે. અહીં લોકો તેમને 'મુલ્લા જી લાઇટ વાળા'ના નામે ઓળખે છે. મોહમ્મદ મહેમૂદ કહે છે કે અખાડા સાથે જોડાવાની શરુઆત હરિદ્વાર કુંભથી થઈ. મહેમૂદ કહે છે, "30 વર્ષ જૂની વાત છે. એ જ કુંભમાં વીજળીના કામે ગયો હતો અને ત્યાં જ જૂના અખાડા સાથે પરિચય થયો.""પછી તેમના મહંતો સાથે વાતચીત થતી રહી અને આ ક્રમ યથાવત્ રહ્યો. તેમને અમારો વ્યવ્હાર પસંદ આવ્યો અને અમને તેમનો." જૂના અખાડા ભારતમાં સાધુઓનો સૌથી મોટો અને જૂના અખાડામાંથી એક માનવામાં આવે છે. જૂના અખાડા સિવાય પણ તમામ લોકોના શિબિરમાં વીજળીની કોઈ સમસ્યા હોય છે તો મુલ્લાજી અને તેમની ટીમ સંકટ મોચક બનીને ઊભી રહે છે. જૂના અખાડાના એક સાધુ સંતોષ ગિરિ જણાવે છે, "અમે તો તેમને સાધુ જ સમજીએ છીએ. સાથે ઉઠવું-બેસવું, રહેવુ, હસી-મજાક કરવી, બીજું જીવનમાં છે શું?""બસ તેઓ અમારી જેમ ધૂન ગાતા નથી, માત્ર વીજળી આપે છે." ત્યાં હાજર એક યુવા સાધુએ જણાવ્યું કે મુલ્લાજીની એક ટીમમાં તેઓ એક માત્ર મુસ્લિમ છે. બાકી બધા લોકો હિંદુ છે. સાધુએ કહ્યું, "અમે કોઈને પૂછ્યું નથી, પણ ધીરે ધીરે ખબર પડી ગઈ. શિબિરમાં માત્ર મુલ્લાજી જ નમાઝ પઢે છે. બાકી લોકો નહીં." મેળા બાદ જ જાય છે ઘરે મુલ્લાજી અને તેમના સાથીએની પણ અખાડાના સાધુઓ સાથે સારી મિત્રતા છે જેના કારણે તેમને અખાડામાં પણ ઘરથી દૂર હોવાનો અનુભવ થતો નથી. બધા જ લોકો મેળો સમાપ્ત થયા બાદ જ ઘરે જાય છે. મોહમ્મદ મહેમૂદની સાથે આ સમયે પાંચ લોકો છે. તેમાંથી એક અનિલ પણ છે કે જેઓ દરેક માટે જમવાનું બનાવે છે. અનિલ પણ મુઝફ્ફરનગરના રહેવાસી છે. અનિલ કહે છે, "હું આખા સ્ટાફ માટે જમવાનું બનાવું છું. અમે લોકો અહીં કોઈ કમાણીના ઉદ્દેશથી નહીં પણ સમાજસેવાના ઉદ્દેશથી આવીએ છીએ. કમાણી એટલી વધારે કંઈ થતી નથી." કમાણી વિશે પૂછવા પર મોહમ્મદ મહેમૂદ હસવા લાગે છે, "કમાણી શું... કમાણી તો કંઈ પણ નથી. રહેવા તેમજ જમવાનો ખર્ચ નીકળી જાય છે તે જ ઘણું છે.""કમાણીના ઉદ્દેશથી અમે આવતા પણ નથી. બસ દાળ રોટલી મળી જાય. સાધુઓની સંગત જ આનંદદાયક હોય છે. બીજું શું જોઈએ?" મોહમ્મદ મહેમૂદ કહે છે કે મુઝફ્ફરનગરમાં રહેતા તેઓ બીજા ઘણા તહેવારોમાં જેમ કે જન્માષ્ટમી, દશેરા વગેરે પર પણ વીજળીનું કામ કરે છે. આ સિવાય મેરઠમાં યોજાતા નૌચંડી મેળામાં પણ આ લોકો પોતાની સેવાઓ આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કુંભ મેળામાં જૂના અખાડાના પ્રવેશ દ્વારની જમણી બાજુ 'મુલ્લા જી લાઇટ વાલે'નું બૉર્ડ જોઈને કોઈને પણ ઉત્સુક્તા એ 'મુલ્લા જી'ને જાણવાની હોઈ શકે છે કે જેઓ 'લાઇટ વાળા' છે. +text: બ્રિટનની સુપ્રીમ કોર્ટે ભારતીય વેપારી વિજય માલ્યાએ પ્રત્યર્પણ વિરુદ્ધ કરેલી અરજીને નકારી દીધી છે. ભારતે વિજય માલ્યાને ભાગેડુ જાહેર કર્યા છે. હવે આ મામલે બ્રિટનનાં ગૃહમંત્રી પ્રીતિ પટેલે તેના પર અંતિમ નિર્ણય લેવાનો છે. આ પહેલાં બ્રિટનની હાઈકોર્ટે પણ માલ્યાની અરજી નકારી દીધી હતી. લિકર કિંગના નામથી ફેમસ 64 વર્ષના દારૂના વેપારી વિજય માલ્યાએ ભારતમાં પ્રત્યપર્ણ કરવાના આદેશ સામે અરજી કરી હતી. માલ્યાના તમામ વિકલ્પો ખતમ બીબીસી સંવાદદાતા ગગન સભરવાલે જણાવ્યું કે આ ચુકાદા બાદ માલ્યા પાસે તમામ કાયદાકીય વિકલ્પો ખતમ થઈ ગયા છે. સભરવાલ જણાવે છે, "ભારત-બ્રિટનની પ્રત્યર્પણ સંધિ પ્રમાણે, હવે બ્રિટનનાં ગૃહ મંત્રી પ્રીતિ પટેલે આવનારા 28 દિવસો અંદર વિજય માલ્યાને પ્રત્યર્પણ કરવાના ચુકાદા પર સહી કરવાની રહેશે. " જોકે માલ્યા હજી પણ યુરોપીય માનવાધિકારી કોર્ટમાં પોતાની અરજી દાખલ કરી શકે છે. કારણ કે ટેક્નિકલ રૂપે બ્રિટન હજી પણ યુરોપીય સંઘમાં સામેલ છે. આ પહેલાં સંજીવ ચાવલા પણ આ રસ્તો અપનાવી ચૂક્યા છે. સભરવાલ જણાવે છે, " હવે માલ્યા પાસે એકમાત્ર વિકલ્પ બચ્યો છે, જેમાં તેઓ યુરોપીય કોર્ટ ઑફ હ્યુમન રાઇટ્સમાં જઈ શકે છે. આ પહેલાં સંજીવ ચાવલા પણ આ કોર્ટમાં ગયા હતા." "જોકે, તેની અરજી નકારવામાં આવી હતી. એવામાં ઓછી સંભાવના છે કે બ્રિટનની સુપ્રીમ કોર્ટની વિરુદ્ધ જઈને આ કોર્ટ પોતાનો ચુકાદો સંભળાવે." આ ચુકાદના ઠીક પહેલાં વિજય માલ્યાએ ટ્વિટર પર ભારત સરકાર સાથે સમજૂતીના સંકેતો મોકલ્યા હતા. કોવિડ-19ના પૅ��ેજ પર સરકારને ધન્યવાદ આપણે તેમણે લખ્યું કે સરકાર તેમની પાસેથી પૈસા લઈને આ બધું ખતમ કરે. તેમણે પોતાના ટ્વિટમાં લખ્યું, "કોવિડ-19ના રાહત પૅકેજ માટે સરકારને ધન્યવાદ. તેઓ જેટલા ઇચ્છે એટલા પૈસા છાપી શકે છે." "પરંતુ શું મારું નાનકડું યોગદાન કરનારું સરકારી બૅન્કો પાસેથી લીધેલું 100 ટકા દેવું ચૂકવવા માટે તૈયાર છે, તેને નજરઅંદાજ કરવું જોઈએ. મહેરબાની કરી કોઈ પણ શરત વિના મારા પૈસા લઈ લો અને આ બધું બંધ કરો. " તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ અરજી નકારાયા બાદ વિજય માલ્યા પાસે બ્રિટનમાં લગભગ તમામ પ્રકારના કાયદાકીય વિકલ્પો ખતમ થઈ ગયા છે. હવે તેમને 28 દિવસોની અંદર ભારત મોકલી શકાય છે. +text: વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર ગુજરાતમાંથી ભાજપે વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર અને જુગલજી માથુરજી ઠાકોરને ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. અમિત શાહ અને સ્મૃતિ ઈરાની આ પહેલાં ગુજરાતમાંથી રાજ્યસભાના સભ્યો હતાં. જોકે, લોકસભાની ચૂંટણીમાં બંને વિજયી થતાં આ બેઠકો ખાલી પડી હતી. જે બાદ આ ખાલી પડેલી જગ્યાઓ પર પેટાચૂંટણી યોજવાની ચૂંટણીપંચ દ્વારા જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. કોણ છે વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર? જયશંકર 24 જૂનના રોજ ભાજપમાં જોડાયા હતા અને કલાકોમાં જ તેમનું નામ જાહેર કરી દેવામાં આવ્યું. તેઓ લોકસભાની ચૂંટણી લડ્યા ન હતા એટલે તેમને રાજ્યસભાની ટિકિટ આપીને સંસદમાં લાવવામાં આવશે તે પહેલાંથી જ નક્કી હતું. જયશંકરે દિલ્હીની સૅન્ટ સ્ટીફન્સ કૉલેજમાંથી રાજનીતિ વિજ્ઞાનમાં એમ.ફીલ અને જેએનયૂથી પીએચડી કર્યું છે. તેમણે પરમાણુ કૂટનીતિમાં પણ વિશેષજ્ઞતા પ્રાપ્ત કરી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય પોલિટિક્સમાં જયશંકરની કરિયર એક રાજદૂતના રૂપમાં રહી છે. વિદેશસેવાના તેઓ 1977 બેચના અધિકારી છે અને તેમની પહેલી પોસ્ટિંગ રશિયા ખાતે ભારતીય દૂતાવાસમાં થઈ હતી. તેઓ તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ શંકરદયાલ શર્માના પ્રેસ સચિવ પણ રહી ચૂક્યા છે. બાદમાં તેઓ વિદેશ મંત્રાલયમાં અન્ડર સેક્રેટરી રહ્યા. અમેરિકામાં ભારતના પ્રથમ સચિવ પણ રહ્યા. તેઓએ શ્રીલંકામાં ભારતીય સેનાના રાજનીતિજ્ઞ સલાહકાર તરીકે પણ કામ કર્યું છે. એ પછી તેમણે ટોક્યો અને ચેક રિપબ્લિકમાં ભારતના રાજદૂતનું પદ સંભાળ્યું. તેઓ ચીનમાં પણ ભારતીય રાજદૂત રહી ચૂક્યા છે. ચીન સાથે વાતચીતના માધ્યમથી ડોકલામ ગતિરોધને હલ કરવામાં જયશંકરની મોટી ભૂમિકા માનવામાં આવે છે. જ���શંકરે ભારત-અમેરિકા અસૈન્ય પરમાણુ કરાર પર વાતચીતમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા નિભાવી હતી. આ વર્ષે જ પદ્મશ્રીથી સન્માનિત ભારતીય વિદેશ સેવાના વરિષ્ઠ અધિકારી જયશંકરે વિદેશ સચિવ તરીકે પણ સેવા આપી છે. કોણ છે જુગલજી ઠાકોર? જુગલજી ઠાકોર ભાજપે એસ. જયશંકર સાથે રાજ્યસભાની બીજી ટિકિટ જુગલજી ઠાકોરને આપી છે. જુગલજી ઠાકોર હાલ ભાજપના બક્ષીપંચ મોર્ચાના પ્રદેશ મંત્રી છે. તેઓ આ પહેલાં ભાજપમાં જિલ્લા સ્તરે વિવિધ હોદાઓ પર રહી ચૂક્યા છે. પ્રશાંત વાળાના જણાવ્યા પ્રમાણે તેઓ લાંબા સમયથી ભાજપ સાથે જોડાયેલા છે અને કર્મનિષ્ઠ કાર્યકર્તા છે. વાળાના કહેવા મુજબ તેમના પિતા વર્ષો પહેલાં કૉંગ્રેસમાં હતા અને ઠાકોર સમાજમાં 'ભામાશા' તરીકે ઓળખાતા હતા. તેમના પિતા મથુરજીનો ઠાકોર સમાજ પર પ્રભાવ હતો અને અન્ય સમાજો પર પણ તેમની સારી પકડ હતી. ગુજરાતની રાજ્યસભા ચૂંટણી મામલે વિવાદ સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાતમાં રાજ્યસભાની બે બેઠકો પર પેટાચૂંટણી અલગ યોજવા મામલે ચૂંટણીપંચને નોટિસ ફટકારી છે. આ મામલે ગુજરાત કૉંગ્રેસના નેતા પરેશ ધાનાણીએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. વકીલ વરુણ ચોપરા દ્વારા દાખલ કરાયેલી અરજીમાં માગ કરવામાં આવી હતી કે અમિત શાહ અને સ્મૃતિ ઈરાની લોકસભામાં ચૂંટાયા બાદ ખાલી પડેલી જગ્યા પર ચૂંટણીપંચ જલદી અને એકસાથે મતદાન કરાવે. આ અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે પોલ પેનલે રાજ્યમાં ખાલી પડેલી જગ્યાઓને 'વૈધાનિક ખાલી જગ્યાઓ' ગણવાને બદલે 'આકસ્મિક ખાલી જગ્યાઓ' ગણી હતી જે રેપ્રિઝેન્ટેશન ઑફ પીપલ્સ ઍક્ટનું ઉલ્લંઘન છે. અમિત શાહ ગાંધીનગર બેઠકથી ચૂંટાઈને લોકસભામાં ગયા, બીજી તરફ સ્મૃતિ ઈરાની કૉંગ્રેસનો ગઢ મનાતી અમેઠી બેઠક પરથી રાહુલ ગાંધીને હરાવીને લોકસભામાં પહોંચ્યાં. બન્નેએ રાજ્યસભામાં રાજીનામાં આપ્યાં એ સાથે ખાલી બેઠકો પર યોજાનાર પેટાચૂંટણીનું ગણિત ગોઠવવામાં બન્ને પક્ષો લાગી ગયા છે. રાજ્યસભાની બે બેઠકો માટે બે અલગ દિવસે ચૂંટણી યોજવા સંદર્ભે કૉંગ્રેસે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો અને આ અંગે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં આવનારા દિવસોમાં 5 જુલાઈના રોજ થનારી રાજ્યસભાની ચૂંટણી માટે ભાજપના બંને ઉમેદવારોએ 25 જૂનના રોજ ફૉર્મ ભર્યાં છે. +text: બોર્ડના સૈયદ કાસિમ રસૂલ ઇલ્યાસે પત્રકારપરિષદમાં કહ્યું, "બોર્ડે સુ���્રીમ કોર્ટના ચુકાદા સામે રિવ્યૂ પિટિશન દાખલ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે." ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડે ચુકાદા મામલે બેઠક યોજી હતી. બેઠક બાદ બોર્ડના સચિવ ઝફરયાબ જિલાની, બોર્ડના સભ્ય કાસિમ રસૂલ ઇલિયાસ અને અન્ય સાથીઓએ પત્રકારપરિષદ સંબોધી હતી. પત્રકારપરિષદમાં ઝફરયાબ જિલાનીએ જણાવ્યું કે મુસ્લિમ પક્ષકારોમાંથી મિસબાહુદ્દીન, મૌલાના મહફુઝૂર્રહમાન, મોહમ્મદ ઉમર અને હાજી મહબૂબે પુનર્વિચાર અરજી દાખલ કરવા માટે પોતાની સહમતિ આપી છે. એક અન્ય પક્ષકાર ઇકબાલ અંસારી અંગે પૂછતાં ઝફરયાબ જિલાનીએ કહ્યું કે ઇકબાલ અંસારી પર જિલ્લા અને પોલીસ તંત્ર દબાણ કરી રહ્યું છે. જિલાનીનું કહેવું હતું, "અયોધ્યાનું પ્રશાસન અને પોલીસ તેમના પર દબાણ કરી રહ્યું છે, આથી ઇકબાલ અંસારી પુનર્વિચાર અરજીનો વિરોધ કરે છે." "લખનઉ જિલ્લા પ્રશાસને અમને પણ બેઠક કરતાં રોક્યા હતા. આથી અમારે છેલ્લી ઘડીએ બેઠકની જગ્યા બદલવી પડી." "અગાઉ આ બેઠક નદવા કૉલેજમાં થવાની હતી, પણ બાદમાં મુમતાઝ કૉલેજમાં કરવી પડી." પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં ઝફરયાબ જિલાનીએ કહ્યું કે બેઠકમાં સામે આવ્યું છે કે કોર્ટના ચુકાદામાં કેટલાક મુદ્દે વિરોધાભાસ છે, એટલું જ નહીં ઘણા મુદ્દે તો આ ચુકાદો સમજની બહાર જણાય છે. જિલાનીએ કહ્યું કે આ બધી બાબતોને ધ્યાને લઈને અમે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પુનર્વિચાર માટે અરજી દાખલ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. જિલાની અનુસાર વરિષ્ઠ વકીલ રાજીવ ધવન જ બોર્ડ તરફથી પુનર્વિચાર અરજી દાખલ કરશે. રાજીવ ધવન અગાઉ પણ સુપ્રીમ કોર્ટમાં મુસ્લિમ પક્ષકારોના વકીલ હતા. પરંતુ હિંદુ મહાસભાના વકીલ વરુણ સિન્હાએ કહ્યું કે મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડ તો આમાં પક્ષકાર જ નથી, તો તેઓ અરજી કેવી રીતે શકે છે. સિન્હા અનુસાર આ મામલે સુન્ની વકફ બોર્ડે નિર્ણય લેવાનો છે. વરુણે કહ્યું કે દરેક પુનર્વિચાર અરજી દાખલ કરવાનો અધિકાર છે, પરંતુ તેમના મતે આ નિર્ણયની વિરુદ્ધમાં જવાનો કોઈ કાયદાકીય આધાર નથી. જિલાનીએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે બાબરી મસ્જિદના બદલે પાંચ એકર જમીનની વાત તેઓ સ્વીકારતા નથી. જિલાનીએ કહ્યું કે મુસલમાન ન્યાય માગવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગયા હતા, બાબરી મસ્જિદના બદલે બીજી જગ્યા માગવા માટે નહોતા ગયા. તેમણે કહ્યું કે અયોધ્યામાં અગાઉથી જ 27 મસ્જિદો છે, માટે વાત માત્ર મસ્જિદની જ નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડે અયોધ્યા કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે આપેલા ચુકાદાને પડકારવાનો નિર્ણય લીધો છે. +text: કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબ તરફથી રમી રહેલા કે એલ રાહુલે આ સિદ્ધિ મેળવી છે. રાહુલ પંજાબની ટીમ સાથે જોડાતાં પહેલાં રોયલ ચેલેન્જર્સન બેંગલોરની ટીમ તરફથી રમતા હતા. આંતરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ કરિયરમાં પણ એ ઘણા સફળ રહ્યા છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: તેમની ઓળખ ભલે ટેસ્ટ મેચોના ઓપનરની બની ગઈ છે, પરંતુ આ તેમની કારકિર્દીની એક વિશિષ્ટ બાબત છે. તે ટેસ્ટ, વનડે અને ટી-20 ક્રિકેટમાં છગ્ગાની મદદથી સદી ફટકારનારા વિશ્વના એકમાત્ર ક્રિકેટર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 14 બૉલમાં 50 રન બનાવવા આસાન નથી હોતું. આ IPL ની સૌથી ઝડપી અડધી સદી છે. +text: આંદોલન કરતાં ખેડૂતો આંદોલનને 100 દિવસ પૂર્ણ થતા ખેડૂતો કુંડલી-માનેસર-પલવલ એક્સપ્રેસ વે પર પાંચ કલાકની નાકાબંધી કરીને વિરોધપ્રદર્શન કર્યું અને આ દિવસને ‘કાળો દિવસ’ ગણાવ્યો છે. સંયુક્ત કિસાન મોરચાના પ્રવક્તા જગતારસિંહ બાજવાએ જણાવ્યું હતું કે દસના, દુહઈ, બાગપત, દાદરી અને ગ્રૅટર નોઇડામાં ટોલનાકાં ફ્રી કરી દેવાશે. ગાઝીપુર સરહદ પર ચાલી રહેલા વિરોધપ્રદર્શન ખાતે પત્રકારોને સંબોધતા ખેડૂતનેતાએ જણાવ્યું કે તેમની લડતી ઘણી આગળ વધી ગઈ છે અને ‘વધારે મજબૂત’ બની છે. ભાજપના બહિષ્કારનો કોલ ખેડૂત આંદોલન વિરોધપ્રદર્શનને 100 દિવસ થવા છતાં હજુ સુધી ખેડૂતોના પ્રશ્નોનો ઉકેલ ન આવતાં ખેડૂતોએ હવે ભાજપનો બહિષ્કાર કરવાનો કોલ આપ્યો છે. ‘કિસાન એકતા મોરચા’એ ટ્વિટર પર જણાવ્યું છે, “100 દિવસ થઈ ગયા છતાં મોદી સરકાર હજુ પણ ખેડૂતોના ત્રણ કૃષિકાયદા અંગેની માગ સમજવામાં નિષ્ફળ રહી છે. પોતાની લડત વધુ ઉગ્ર બનાવવા ખેડૂતોએ લોકોએ ભાજપનો રાજકીય બહિષ્કાર કરવાની હાકલ કરી છે.” ભારતીય કિસાન યુનિયનના નેતા રાકેશ ટિકૈતે કહ્યું છે, “અમે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છીએ. જ્યાં સુધી સરકાર અમારી અમારી વાત નહીં સાંભળે અને માગો પૂરી નહીં કરે ત્યાં સુધી અમે હઠીશું નહીં.” ‘સ્વરાજ ઇન્ડિયા’ના યોગેન્દ્ર યાદવે કહ્યું છે, “આ ચળવળે ખેડૂતોને ફરી દેશના રાજકીય પરિદૃશ્ય પર લાવી દીધા છે. તેણે દરેક રાજકારણીને એક પાઠ ભણાવ્યો છે કે ખેડૂતો સાથે ‘પંગો’ન લો.” તેમણે ઉમેર્યું, “આ લડતે ખેડૂતોને અપૂર્વ રીતે એક કરી દીધા છે. હરિયાણા અને પંજાબના ખેડૂતો એક થઈ ગયા છે. સાંપ્રદાયિક ધ્રુવીકરણના પ્રયાસો છતાં ઉત્તર પ્રદેશમાં હિંદુ અને મુસ્લિમ ખેડૂતો આ લડતમાં એક થઈ ગયા છે. રાજસ્થાનમાં ગુજ્જર અને મીણા એક થઈ ગયા છે.” નોંધનીય છે કે કૃષિકાયદાનો વિરોધ કરી રહેલા ખેડૂતો અને સરકાર વચ્ચે અત્યાર સુધી 11 બેઠકો યોજાઈ છે. જોકે હજુ સુધી આ મામલે કોઈ ઉકેલ આવ્યો નથી. કેન્દ્ર સરકારે કૃષિકાયદાઓઓને 12-18 મહિના સુધી ટાળવા તૈયારી દર્શાવી હતી. જોકે ખેડૂતોએ સરકારનો એ પ્રસ્તાવ ફગાવી દીધો હતો. આ ત્રણેય કાયદાઓમાં આખરે છે શું? ખેડૂત - આ કાયદામાં એક એવી ઇકોસિસ્ટમ બનાવવાની જોગવાઈ છે જ્યાં ખેડૂતો અને વેપારીઓને રાજ્યની APMC (ઍગ્રીકલ્ચર પ્રોડ્યૂસ માર્કેટ કમિટી)ની રજિસ્ટર્ડ મંડીઓ બહાર પાક વેચવાની છૂટ હશે. - આ કાયદામાં ખેડૂતોના પાકને એક રાજ્યમાંથી બીજા રાજ્યમાં કોઈ પણ જાતની રોકટોક વગર વેચાણ કરવાની વાતને ઉત્તેજન અપાયું છે. - બિલમાં માર્કેટિંગ અને ટ્રાસ્પોર્ટેશન પર ખર્ચ કરવાની વાત કરાઈ છે જેથી ખેડૂતોને સારી કિંમત મળી શકે. - આ કાયદામાં કૃષિકરારો (કૉન્ટ્રેક્ટ ફાર્મિંગ)નો ઉલ્લેખ કરાયો છે. તેમાં કૉન્ટ્રેક્ટ ફાર્મિંગ માટે એક રાષ્ટ્રીય ફ્રેમવર્ક બનાવવાની જોગવાઈ કરાઈ છે. - આ કાયદા અંતર્ગત ખેડૂતો કૃષિ વેપાર કરનાર ફર્મ, પ્રોસેસર્સ, જથ્થાબંધ વેપારી, નિકાસકારો કે મોટા છૂટક વિક્રેતાઓ સાથે કૉન્ટ્રેક્ટ કરીને પહેલાંથી નક્કી કરેલ કિંમત પર ભવિષ્યમાં પોતાના પાકનું વેચાણ કરી શકે છે. - પાંચ હેક્ટરથી ઓછી જમીનવાળા ખેડૂતો કૉન્ટ્રેક્ટથી લાભ મેળવી શકશે. - બજારની અનિશ્ચિતતાનો ખતરો ખેડૂતના સ્થાને કૉન્ટ્રેક્ટ ફાર્મિંગ કરાવનારા આયોજક પર નાખવામાં આવ્યો છે. - અનુબંધિત ખેડૂતોને ગુણવત્તાવાળાં બીજનો પુરવઠો મળી રહે તે સુનિશ્ચિત કરવું, ટેકનિકલ સહાયતા અને પાકના સ્વાસ્થ્ય પર નજર, ઋણની સુવિધા અને પાક વીમાની સુવિધા ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે. - આ અંતર્ગત ખેડૂતો મધ્યસ્થીને હઠાવીને સારી કિંમત મેળવવા માટે સીધા બજારમાં જઈ શકે છે. - કોઈ વિવાદની સ્થિતિમાં એક નિશ્ચિત સમયમાં એક તંત્રને સ્થાપિત કરવાની વાત પણ કરાઈ છે. - આ કાયદામાં અનાજ, કઠોળ, ઑઇલસીડ, ખાદ્ય તેલ, ડુંગળી અને બટેટાંને આવશ્યક વસ્તુઓની યાદીમાંથી હઠાવવાનો અર્થ એ થયો કે માત્ર યુદ્ધ જેવી ‘અસાધારણ પરિસ્થિતિઓ’ને બાદ કરતાં હવે મનફાવે એટલો સ્ટૉક રાખી શકાશે. - આ કાયદાથી ખાનગી સેક્ટરનો કૃષિક્ષેત્રમાં ડર ઓછો થશે કારણ ���ે અત્યાર સુધી વધુ પડતા કાયદાકીય હસ્તક્ષેપના કારણે ખાનગી રોકાણકારો આ ક્ષેત્રમાં આવતા ગભરાતા હતા. - કૃષિ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરમાં રોકાણ વધશે, કૉલ્ડ સ્ટોરેજ અને ફૂડ સપ્લાઈ ચેઇનનું આધુનિકીકરણ થશે. - આ કાયદો અમુક વસ્તુના મૂલ્યમાં સ્થિરતા લાવવામાં ખેડૂતો અને ગ્રાહકો બંનેને મદદ કરશે. - બજારનું વાતાવરણ હરિફાઈવાળું બનશે પાક નુકસાનીમાં ઘટાડો થશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૃષિકાયદાઓના વિરોધમાં દિલ્હીની સરહદો પર ચાલી રહેલા ખેડૂત આંદોલનને શનિવારે 100 દિવસ પૂરા થયા. તેમણે લડત ચાલુ જ રાખી છે. +text: યુવાનો માટે કોરોનામાં ઘાતક નીવડતી પરિસ્થિતિ તરીકે ઓળખાતો હેપી હાઇપોક્સિયા શું છે? તેમાં પણ કોરોનાની આ બીજી લહેર યુવાનો માટે એક મોટો પડકાર બનીને સામે આવી છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના એક અહેવાલ અનુસાર ગુજરાતમાં કોરોનાની બીજી લહેરમાં કોરોનાના કારણે યુવાનોના મૃત્યુદરમાં 25 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. જ્યારે સામેની બાજુએ 60 વર્ષ કરતાં વધુની ઉંમરના લોકોના મૃત્યુદરમાં 40 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. આ સિવાય નિષ્ણાતો આ લહેરમાં યુવાનો વધુ સંક્રમિત થઈ રહ્યા હોવાની વાત વારંવાર કહી ચુક્યા છે. તો આખરે યુવાન વસતી માટે પહેલી લહેરની સરખામણીએ કોરોના કેમ ઘાતક બની રહ્યો છે? આખરે એું તો શું છે કે આ કોરોનાની આ લહેર યુવાનો માટે ખૂબ જ જોખમરૂપ સાબિત થઈ રહી છે? કેટલાક ડૉક્ટરોના અભિપ્રાય પ્રમાણે રાજ્યમાં કોરોનાથી થઈ રહેલાં મૃત્યુમાં યુવાનોના મૃત્યુદરમાં થયેલા વધારા પાછળ કોરોનાનું એક ઘાતક લક્ષણ 'હેપી હાઇપોક્સિયા' જવાબદાર હોઈ શકે છે. નોંધનીય છે કે માત્ર ગુજરાતમાં જ નહીં, પરંતુ દેશના વિવિધ ભાગોમાં આના કારણે ઘણાં યુવાનોના જીવ ગયા હોવાના અહેવાલો જોવા મળ્યા છે. આખરે આ હેપી હાઇપોક્સિયા શું છે? કેમ તે આટલા બધા યુવાનોનાં મોતનું કારણ બની રહ્યું છે? 'હેપી હાઇપોક્સિયા' શું છે? ગુજરાતમાં કોરોનાથી ગત વર્ષની સરખામણીમાં 25 ટકા વધુ યુવાનોનાં મૃત્યુ થયાં? બીબીસી મરાઠી માટે મયંક ભાગવતે લખેલા એક અહેવાલ અનુસાર હેપી હાઇપોક્સિયા એ એવી પરિસ્થિતિ છે, જેમાં દર્દીનું ઓક્સિજન લેવલ ઘટી ગયું હોય છે. પરંતુ તેઓને શ્વાસ લેવામાં કોઈ તકલીફ નથી પડતી. આ પરિસ્થિતિ અંગે વાત કરતાં અમદાવાદ મેડિકલ ઍસોસિયેશનનાં પૂર્વ પ્રમુખ ડૉ. મોના દેસાઈ જણાવે છે કે, "હેપી હાઇપોક્સિયા એ એક સૂચક છે. કે જેનાથી તમારા ફેફસાં પર કોરોના વાઇરસની અસર થઈ છે કે કેમ તે તાત્કાલિક ખબર પડી શકે છે." તેઓ કહે છે કે, "આ એક એવી પરિસ્થિતિ છે જેમાં દર્દી આરામની અવસ્થામાં હોય ત્યારે તેમને શ્વાસ લેવામાં કોઈ તકલીફ પડતી નથી. પરંતુ શરીરને નજીવો સ્ટ્રેસ આપવામાં આવતાંની સાથે જ ઓક્સિજનના સ્તરમાં અસામાન્ય ફેરફાર થવા લાગે છે." "આ પરિસ્થિતિ વ્યક્તિને જણાવી દે છે કે તેમનાં ફેફસાં હાલ કેટલાં સ્વસ્થ છે? તે કોરોના વાઇરસની અસર હેઠળ છે કે નહીં?" હેપી હાઇપોક્સિયામાં શરીરમાં ઓક્સિજન લેવલ ઓછું હોવા છતાં દર્દી એકદમ નૉર્મલ દેખાય છે. તેમને શ્વાસોચ્છવાસની ક્રિયામાં કોઈ તકલીફ જોવા મળતી નથી. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના એક અહેવાલ પ્રમાણે વ્યક્તિને શ્વાસોચ્છવાસની ક્રિયામાં તકલીફ પડવાની શરૂઆત ઓક્સિજનનું સ્તર 90ની નીચે જતું રહે ત્યારે પડતી હોય છે. પરંતુ હેપી હાઇપોક્સિયાની સ્થિતિમાં ઘણા યુવાન દર્દીઓનું ઓક્સિજનનું સ્તર 80 કરતાં પણ ઘટી જાય ત્યાં સુધી પોતાને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડી રહી હોવાની વાતની ખબર પડતી નથી. જેથી તેમના ઇલાજમાં બિનજરૂરી મોડું થાય છે. અહેવાલ પ્રમાણે હાલ ઘણા દર્દીઓ હેપી હાઇપોક્સિયાની સમસ્યા સાથે કોરોનાગ્રસ્ત હાલતમાં હૉસ્પિટલે પહોંચી રહ્યા છે. કેમ યુવાનો માટે વધુ ખતરો? શા કારણે યુવાનો માટે ઘાતક નીવડી રહી છે હેપી હાઇપોક્સિયાની પરિસ્થિતિ? નિષ્ણાત તબીબોના અભિપ્રાય અનુસાર યુવાનોએ વર્કિંગ ગ્રૂપમાં આવતા હોવાના કારણે તેમને સામાન્ય કરતાં કોરોનાનો વધુ ઘાતક ચેપ લાગવાની શક્યતા હોય છે. જો કોરોનાનો આવો ઘાતક ચેપ કોઈ યુવાનને લાગી જાય અને તેની રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા સારી હોય તો હેપી હાઇપોક્સિયાની સ્થિતિને કારણે ઘણા સમય સુધી તેઓ હૉસ્પિટલમાં સારવાર લેતા નથી. જે કારણે આવા દર્દીનાં ફેફસાંને ભારે નુકસાન થાય છે. જેની સારવાર શક્ય બનતી નથી. અને દર્દીનું અકાળ મૃત્યુ નીપજે છે. હેપી હાઇપોક્સિયાને કેવી રીતે ઓળખવો? કોરોનાના કારણે ફેફસાંને અસર થઈ છે કે કેમ? કેવી રીતે ખબર પડે? ઇન્ડિય મેડિકલ ઍસોસિયેશનના પૂર્વ પ્રમુખ ડૉ. ચંદ્રેશ જરદોશ જે-તે વ્યક્તિ હેપી હાઇપોક્સિયાની પરિસ્થિતિ અનુભવી રહ્યો છે કે કેમ તે અંગે જાણવા માટે કેટલીક ટિપ્સ આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે, "દરેક વ્યક્તિએ ઓછામાં ઓછું દિવસમાં આઠ વખત પલ્સ ઑક્સિમિટરથી પોતાનું ઓક્સિજન લેવલ તપાસતા રહેવું જોઈએ." "આરામની પરિસ્થિતિમાં જો વ્યક્તિનું ઓક્સિજન લેવલ 95 કરતાં વધુ હોય તો તેમના શરીરમાં કોરોના વાઇરસ નથી તેવું મનાય છે." પરંતુ આ અંગે ચોક્કસ નિર્ધાર પર પહોંચવા માટે તેઓ કહે છે કે વ્યક્તિએ આરામની સ્થિતિમાં અને પછી છ મિનિટ સુધી ચાલ્યા બાદ પલ્સ ઓક્સિમિટર વડે પોતાનું ઓક્સિજન લેવલ તપાસવું જોઈએ. "હેપી હાઇપોક્સિયાની સ્થિતિમાં ચાલ્યા બાદ માપવામાં આવેલ ઓક્સિજનનું સ્તર ચાર પૉઇન્ટ સુધી ઘટી શકે છે. જો આવું થાય તો સમજવું કે તમે હેપી હાઇપોક્સિયાની સ્થિતિ અનુભવી રહ્યા છો અને તમારાં ફેફસાં કોરોના વાઇરસના કારણે અસરગ્રસ્ત થવાનું શરૂ થઈ ચુક્યું છે. એટલે તમારે તાત્કાલિક ડૉક્ટરની સલાહ લેવાની જરૂર પડશે." "જો આમાં મોડું કરવામાં આવે તો આ પરિસ્થિતિ ઘાતક પણ બની શકે છે. તેથી આ પરિસ્થિતિના છળથી બચવા માટે પલ્સ ઓક્સિમિટર જ હાલ આપણું હથિયાર છે તેમ માનવું." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં પાછલા કેટલાક સમયથી કોરોનાના કેસોમાં અભૂતપૂર્વ વ(ધારાની સાથોસાથ મૃત્યુદરમાં થયેલા વધારાએ પણ ચિંતા જન્માવી છે. +text: ગોવાના મુખ્ય મંત્રી પ્રમોદ સાવંત પ્રમોદ સાવંતની સાથે મહારાષ્ટ્રવાદી ગોમાંતક પાર્ટીના ધારાસભ્ય સુનિલ ધવલીકર તેમજ ગોવા ફૉરવર્ડ પાર્ટીના અધ્યક્ષ વિજય સરદેસાઈએ પણ શપથ લીધા છે. રાત્રે બે વાગે રાજયપાલ મૃદુલા સિન્હાએ સાવંત અને 11 ધારાસભ્યોને શપથ લેવડાવ્યા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ધવલીકર અને સરદેસાઈને ઉપ મુખ્ય મંત્રીની જવાબદારી આપવામાં આવશે. ગોવામાં મનોહર પર્રિકરના અવસાન બાદ મુખ્ય પ્રધાનપદ માટેની રેસ શરૂ થઈ હતી, જેમાં પર્રિકરની સરકારમાં ગોવા વિધાનસભાના સ્પીકર પ્રમોદ સાવંત આગળ નીકળી ગયા હતા. ભાજપ અને તેના સાથી પક્ષોએ પ્રમોદ સાવંત પર પસંદગી ઢોળી છે અને તેમને ગોવાના નવા મુખ્ય મંત્રી માટે પસંદ કર્યા છે. ઉપરાંત એમજીપીના સુધિન ધાવલિકર અને જીએફપીના વિજય સરદેસાઈને ઉપમુખ્યમંત્રી બનાવવામાં આવ્યા છે. ગોવામાં પર્રિકરના અવાસાન બાદ રાજકીય સંકટ જેવી સ્થિતિ પેદા થઈ હતી. આ પહેલાં કૉંગ્રેસે 48 કલાકમાં બે વખત રાજભવન જઈને સરકાર બનાવવાનો દાવો કર્યો હતો. કૉંગ્રેસ પાર્ટી હાલ ગોવામાં સૌથી વધારે બેઠકો ધરાવે છે. મનોહર પર્રિકરની તબિયત વધારે ગંભીર થતાની સાથે રાજકીય સ્થિતિને જોતાં ગડકરી સીધા જ ગોવા પહોંચી ગયા હતા. તેમણે ભાજપના નેતા અને સાથી પક્ષો સાથે મોડી રાત સુધી બેઠકો ��રી હતી. કોણ છે પ્રમોદ સાવંત? પ્રમોદ સાવંત ભાજપના નેતા અને ગોવા વિધાનસભાના સ્પીકર છે. તેઓ સાનક્વેલિમ વિધાનસભાથી ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા હતા. 24 એપ્રિલ, 1973ના રોજ જન્મેલા પ્રમોદ સાવંત આયુર્વેદિક, મેડિસિન અને સર્જરીની બૅચલરની ડિગ્રી ધરાવે છે. તેમણે પૂણેમાં આવેલી તિલક મહારાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીમાંથી સોશિયલ વર્કમાં પોસ્ટ ગ્રૅજ્યુએશન કર્યું હતું. આ પહેલાં ભાજપના અધ્યક્ષ અને કૅબિનેટ મંત્રી નીતિન ગડકરીએ મુખ્ય મંત્રીના પદ માટે સતત બેઠકો કરી હતી. જે બાદ સાથી પક્ષો સાથે વાતચીત કર્યા બાદ પ્રમોદ સાવંતનું નામ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. ગોવાની વિધાનસભાની સ્થિતિ હાલમાં કૉંગ્રેસ એકમાત્ર પક્ષ એવો છે જેની પાસે ગોવાની વિધાનસભામાં સૌથી વધારે 14 બેઠકો છે. જે બાદ ભાજપ પાસે 12 બેઠકો છે, જેથી ભાજપ વિધાનસભામાં બીજા નંબરે છે. ત્યારબાદ એમજીપી (મહારાષ્ટ્રવાદી ગોમાંતક પાર્ટી) પાસે 3, જીએફપી (ગોવા ફોરવર્ડ પાર્ટી) પાસે 3, અપક્ષ 3 અને એનસીપી પાસે 1 બેઠકો છે. જ્યારે વિધાનસભામાં હવે કુલ 4 બેઠકો ખાલી છે, જેના પર પેટાચૂંટણી થશે. ભાજપના સાથી પક્ષો સાથે મળીને કુલ 21 બેઠકો થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગોવાના મુખ્ય મંત્રી મનોહર પર્રિકરના અવસાન બાદ ગોવામાં સર્જાયેલી રાજકીય કટોકટી અડધી રાત્રે શાંત થઈ હતી અને વિધાન સભાના સ્પીકર પ્રમોદ સાવંતે ગોવાના મુખ્ય મંત્રી તરીકે શપથ લીધા છે. +text: સાથી વૈજ્ઞાનિકો સાથે મધ્યમાં બેઠેલા જગદીશચંદ્ર બોઝ. 1897માં ઇટાલિયન ઇજનેર ગિએર્મો માર્કોનીએ પ્રથમ રેડિયો સંકેતનું ટ્રાન્સમિશન કર્યું હતું. યૂકેના દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં આવેલા વૅલ્સમાં આ ઐતિહાસિક પ્રયોગ થયો હતો. સૌથી પહેલો સંદેશો "કેન યુ હિઅર મી?" (શું તમે મને સાંભળી શકો છો?) હતો, જે માર્કોનીએ મોર્સ કોડમાં મોકલ્યો હતો. થોડા સમય પછી તેમને સામે છેડેથી જવાબ મળ્યો, "યસ, લાઉડ અને ક્લિયર" (હા, મોટેથી અને સ્પષ્ટ રીતે). પરંતુ આ માટે ભારતીય ભૌતિકશાસ્ત્રી, વનસ્પતિશાસ્ત્રી અને જીવવિજ્ઞાની જગદીશચંદ્ર બોઝનું કરેલું કામ કારણભૂત હતું. 'પૈસા અને વિજ્ઞાન સાથે નહીં' વિદ્યુતચુંબકીય તરંગો વિશે પહેલાં બોઝે પ્રયોગ કર્યો હતો. અમેરિકન પ્રકાશન 'ક્વાર્ટઝે' કોલકત્તા (તત્કાલીન કલકત્તા)માં ભૌતિકશાસ્ત્રી દ્વારા હાથ ધરાયેલા એક જાહેર પ્રયોગને ટાંક્યો હતો. જેમાં તેમણે દર્શાવ્યું હતું કે કઈ ��ીતે વિદ્યુતચુંબકીય તરંગો કેવી રીતે દિવાલોને પાર કરીને બેલ વગાડી શકે છે. યૂકેની ઓપન યુનિવર્સિટીની વેબસાઇટ અનુસાર, "તેમને રેડિયો વિજ્ઞાનના પિતા માનવામાં આવે છે, કારણ કે 1895માં વિદ્યુતચુંબકીય તરંગો પ્રસારિત કરનાર પહેલા વ્યક્તિ હતા. "પરંતુ બોઝે તેમની શોધને પેટન્ટ નહોતી મેળવી, થોડા વર્ષો બાદ માર્કોનીએ તેની પેટન્ટ મેળવી." કેટલાક લોકો માને છે કે ઇટાલિયન સંશોધક માર્કોનીએ તેમની શોધ માટે બોઝના પ્રયોગોનો આધાર લીધો હતો. અમેરિકન પ્રકાશન 'નેશનલ જિયોગ્રાફિક' મુજબ, બોઝ નફા માટે વિજ્ઞાનના વિકાસના વિચાર સાથે સહમત ન હતા. એટલે જ તેમણે તેમની શોધોની પેટન્ટ્સ નોંધાવી નહોતી. 'નેશનલ જિયોગ્રાફિક'ના જણાવ્યા મુજબ, બોઝે તેમના એક મિત્રને 1913માં કહ્યું હતું "તમે અમેરિકામાં પૈસાનો લોભ જોયો હશે અને વધુ પડતી પૈસાની તીવ્રેચ્છા બધું જ બગાડે છે." કોણ હતા જગદીશચંદ્ર બોઝ? જગદીશચંદ્ર બોઝે જૂદા જૂદા દેશોમાં ચેતાતંત્ર પર વ્યાખ્યાન આપ્યા હતા. જગદીશચંદ્ર બોઝનો જન્મ 1858માં વર્તમાન સમયના બાંગ્લાદેશમાં થયો હતો, જે તે વખતે ભારતનો ભાગ હતો. 1880માં તેઓ ઇંગ્લૅન્ડમાં અભ્યાસ માટે ગયા હતા. તેમણે કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાં 'નેચરલ સાયન્સ'નો અભ્યાસ કર્યો હતો. બોઝે 1884માં સ્નાતકની પદવી પ્રાપ્ત કરી હતી, જેના એક વર્ષ બાદ તેઓ ભારત પરત ફર્યા હતા. બોઝે કોલકાતાની પ્રેસિડેન્સી કૉલેજમાં 30 વર્ષ સુધી અધ્યાપક તરીકે કામ કર્યું. બ્રિટિશ સમાચારપત્ર 'ધ ઇન્ડિપેન્ડન્ટ'ના જણાવ્યા અનુસાર, બોસના પિતાએ તેમને અંગ્રેજી શીખવા પહેલાં પોતાની માતૃભાષા બંગાળી શીખવા શાળામાં મોકલ્યા હતા. સમાચારપત્ર બોઝની 2015માં કરેલી એક ટિપ્પણીને ટાંકે છે જેમાં બોઝે કહ્યું હતું "મેં પક્ષીઓ, પ્રાણીઓ અને જળચર જીવોની વાર્તાઓ સાંભળી છે, કદાચ એટલે જ મને પ્રકૃતિના અભ્યાસમાં રસ પડ્યો." વનસ્પતિશાસ્ત્રમાં પ્રદાન કોલકત્તામાં બોઝે 30થી વધારે વર્ષો સુધી શિક્ષક તરીકે સેવા આપી હતી. ફૂલ, છોડ અને વનસ્પતિ પણ બોઝના રસના વિષય હતા. આગવી કુશળતાએ બોઝને વનસ્પતિશાસ્ત્રમાં આગવી ઓળખ અપાવી હતી. વનસ્પતિશાસ્ત્રના ક્ષેત્રે કરેલા તેમના કામોએ જ તેમને વિદ્યુતચુંબકીય તરંગોની તેમની સમજણમાં ફાળો આપ્યો હતો. એન્સાઇક્લોપીડિયા બ્રિટાનિકા પ્રમાણે, બોઝે એવા સાધનો વિકસાવ્યા હતા, જેની મદદથી તેઓ પ્રાણીઓ અને છોડ વચ્ચેની સમાનતાને શોધી શકે." આજે બહુ સામાન્ય લાગે છે કે છો��� શ્વાસ લે છે, ઉદ્દીપકનો પ્રતિસાદ આપે છે અને પ્રજનન કરે છે, પરંતુ એ સમયે લોકો આ વિશે અજાણ હતા. 'ક્વાર્ટઝ' વેબસાઇટના જણાવ્યા મુજબ, જે. સી. બોઝે છોડોની વૃદ્ધિ નોંધી હતી અને શોધ્યું હતું કે ઉદ્દીપકને કારણે તેમની અલગ-અલગ વૃદ્ધિ થઈ હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એ ભારતીયનું નામ એટલું જાણીતું નથી, પરંતુ વાયરલેસ સંચારના વિકાસમાં તેમનું યોગદાન પાયાનું હતું. +text: 22 અને 32 વર્ષની બે મુસ્લિમ મહિલાઓને ત્રિંગાનુ રાજ્યની શરિયા હાઈકોર્ટમાં છ વખત નેતરની સોટીના ફટકા મારવામાં આવ્યા હતા. અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, ત્રિંગાનુમાં સમલૈંગિક સેક્સ માટે કોઈને દોષી ઠરાવવામાં આવ્યા હોય અને જાહેરમાં નેતરની સોટી વડે ફટકારવામાં આવ્યા હોય તેવી આ પહેલી ઘટના છે. મલેશિયામાં સમલૈંગિક પ્રવૃત્તિઓ પર ધાર્મિક તથા ધર્મનિરપેક્ષ કાયદાઓમાં પ્રતિબંધ છે. સ્થાનિક મીડિયા ધ સ્ટારના જણાવ્યા મુજબ, બન્ને મહિલાઓને 100 લોકોની હાજરીમાં સોટી વડે ફટકા મારવામાં આવ્યા હતા. નિર્ણયનો વિરોધ અને બચાવ માનવાધિકાર કાર્યકરોએ આ ઘટનાનો આકરો પ્રતિભાવ આપ્યો હતો. મલેશિયાના મહિલા અધિકારના અગ્રણી સંગઠનોએ સમાચાર એજન્સી રોયટર્સને જણાવ્યું હતું કે આ માનવ અધિકારોનું ઉલ્લંઘન છે. મલેશિયાના એક સંગઠન મહિલા એઈડ ઓર્ગેનાઈઝેશને જણાવ્યું હતું કે બે વયસ્ક વ્યક્તિઓ વચ્ચે પારસ્પરિક સહમતીથી થતી યૌન ગતિવિધિને અપરાધના દાયરામાં લાવવી ન જોઈએ. શું તમે આ વાંચ્યું? ત્રિંગાનુ રાજ્ય કાર્યકારી પરિષદના એક સભ્ય સતીફલ બહરી મમટે આ નિર્ણયનો બચાવ કર્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ નિર્ણયનો હેતુ મહિલાઓને ત્રાસ આપવાનો કે જખ્મી કરવાનો ન હતો. આ નિર્ણય બધાને પાઠ ભણાવવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો. મામલો શું હતો? બન્ને મહિલાઓની ઓળખ જાહેર કરવામાં આવી નથી. એ બન્નેની આ વર્ષના એપ્રિલમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. મોટરકારમાં સમલૈંગિક સેક્સના પ્રયાસ બદલ બન્ને મહિલાઓને ગયા મહિને દોષી ઠરાવવામાં આવી હતી. તેમને ફટકા મારવાની સજા ઉપરાંત દંડ પણ ફટકારવામાં આવ્યો હતો. બે પ્રકારના કાયદા મલેશિયામાં શરિયા અને નાગરિક એમ બે પ્રકારની કાયદાકીય વ્યવસ્થા અમલમાં છે. ‘ધ સ્ટાર’ના જણાવ્યા મુજબ, મહિલાઓને ઇસ્લામિક કાયદા હેઠળ સોટીના ફટકા મારવામાં આવ્યા હતા. ફટકા મારવાની સજાની જોગવાઈ મલેશિયાના નાગરિક કાયદામાં નથી. મલે���િયાને મુસ્લિમોના બાહુલ્યવાળો ઉદારમતવાદી દેશ ગણવામાં આવે છે, પણ તાજેતરનાં વર્ષોમાં ત્યાં ધાર્મિક રૂઢીચૂસ્તતા વધી છે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં એક પ્રધાને એલજીબીટી સમુદાય સાથે જોડાયેલી સામગ્રીને જાહેર પ્રદર્શનમાંથી હટાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બે મહિલાઓને સમલૈંગિક સેક્સના પ્રયાસ બદલ મલેશિયાની એક ધાર્મિક અદાલતમાં દોષી ઠરાવ્યા બાદ તેમને નેતરની સોટી વડે ફટકારવામાં આવી હતી. +text: શ્રીદેવી સૌથી પહેલાં મેં મારી રૂમ સજાવી હતી. પછી શ્રીદેવીનાં બે પોસ્ટર ખરીદ્યાં હતાં અને રૂમની બે દિવાલો પર સામસામે ચોંટાડી દીધાં હતાં. આ એ સમયની વાત છે, જ્યારે વીસીઆર પર ભારતીય ફિલ્મો નિહાળવાનું ગુનો ગણાતું હતું અને ગુનેગારને ત્રણથી છ મહિનાની સજા કરવામાં આવતી હતી. એ કાયદાને યુવાનો ગણકારતા ન હતા. પૈસા એકઠા કરીને વીસીઆર ભાડા પર લાવતા હતા. સાથે છ ફિલ્મોની વીડિયો કેસેટો પણ. એ છ ફિલ્મોમાંથી કમસેકમ બે કે એક ફિલ્મ શ્રીદેવીની ન હોય એ અશક્ય હતું. જનરલ ઝિયાનો શાસનકાળ સદમા ફિલ્મનું પોસ્ટર 'જસ્ટિસ ચૌધરી', 'જાની દોસ્ત', 'નયા કદમ', 'આગ ઔર શોલા', 'બલિદાન', 'સલ્તનત', 'માસ્ટરજી', 'જાગ ઉઠા ઈન્સાન', 'ઈંકલાબ', 'અક્લમંદ', 'નજરાના'. 'આખિરી રાસ્તા', 'કર્મા', 'મક્સદ', 'સુહાગન', 'નિગાહેં', 'જાંબાઝ', 'તોહફા', 'ઘરસંસાર', 'ઔલાદ', 'સદમા', 'હિમ્મતવાલા', 'નગીના', 'મિસ્ટર ઈન્ડિયા', '', 'ચાંદની'. પાકિસ્તાનમાં ગેરકાયદે ગણાતી શ્રીદેવીની હિન્દી ફિલ્મો અને એ પણ હોસ્ટેલના હોલમાં બધા બારી-દરવાજા ખુલ્લા રાખીને, ફૂલ વોલ્યૂમ સાથે નિહાળતા હતા, જેથી તેનો અવાજ હોસ્ટેલની બહાર આવેલી પોલીસ ચોકી સુધી પહોંચે. જનરલ ઝિયા ઉલ-હકની તાનાશાહીના વિરોધની અમારી એ રીત હતી. પોલીસવાળાઓ ક્યારેક ધીમા અવાજમાં કહેતા હતા, "અમે તમારી લાગણી સમજીએ છીએ, પણ વોલ્યૂમ થોડું ઓછું રાખો." "ક્યારેક કોઈ વાંકો અધિકારી આવીને અમારા પર તાડુકશે તો તમને સારું લાગશે?" શ્રીદેવીની કોઈ પણ ફિલ્મ દેખાડો જસ્ટિસ ચૌધરી ફિલ્મનું પોસ્ટર એ પોલીસ કોન્સ્ટેબલોની જગાએ દર ત્રણ મહિને બીજા કોન્સ્ટેબલો આવતા હતા, પણ એકનું નામ મને યાદ છે. તેમનું નામ કદાચ જમીલ હતું. જમીલ સ્પેશ્યલ બ્રાંચમાં કામ કરતા હતા તેથી યુનિફોર્મ પહેરતા ન હતા. હોસ્ટેલ પાસેની પોલીસ ચોકીમાં તેમણે એક વર્ષથી વધુ સમય કામ કર્યું હતું. પોતાની ટ્રાન્સફર થઈ હોવાનું જમીલે અમને જણાવ્યું ત્યારે અમે ચાર-છ યુવાનોએ તેમને હોસ્ટેલમાં પાર્ટી કરવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. એ સાંભળીને જમીલ કહેવા લાગ્યા હતા કે પાર્ટી જવા દો. શ્રીદેવીની કોઈ ફિલ્મ દેખાડો. જમીલને સન્માન આપવા માટે એ રાતે 'જસ્ટિસ ચૌધરી' લાવવામાં આવી હતી અને સંપૂર્ણ સન્માન સાથે નિહાળવામાં આવી હતી. નેંવુના દાયકાની વાત શ્રીદેવી આજે 30-35 વર્ષ પછી હું વિચારું છું કે શ્રીદેવી ન હોત તો જનરલ ઝિયા ઉલ-હક્કની તાનાશાહીનાં દસ વર્ષ અમે યુવાનોએ કેવી રીતે પસાર કર્યાં હોત! મેં છેલ્લે શ્રીદેવીની 'ચાંદની' જોઈ હતી. પછી જિંદગી મને કોણ જાણે ક્યાંથી ક્યાં લઈ ગઈ. શ્રીદેવીને પણ કદાચ તેની ખબર પડી ગઈ હતી. એટલે 90ના દાયકામાં એ પણ સાંજના સૂર્યની માફક ધીમે-ધીમે ઓઝલ થતી ગઈ હતી. મેં સાંભળ્યું હતું કે 'ઇંગ્લિશ-વિંગ્લિશ' બહુ સારી ફિલ્મ હતી. પછી એવું પણ સાંભળેલું કે 'મોમ'માં પણ શ્રીદેવીએ કમાલ કરી હતી. ગઈકાલે તો શ્રીદેવીએ ખરેખર કમાલ કરી નાખી, પણ મને તેનું દુઃખ કે આશ્ચર્ય નથી. વિખ્યાત ચિત્રકાર વેન ગોગ વિશે મેં એવું સાંભળ્યું છે કે તેમને તેમનું કોઈ પેઇન્ટિંગ બહુ સારું લાગવા માંડે ત્યારે તેઓ એ ચિત્રને ફાડી નાખતા હતા. ગઈકાલે પણ કદાચ આવું જ થયું હતું. શ્રીદેવીનું પેઇન્ટિંગ તેના સર્જકને વધારે ગમી ગયું હશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મેં કરાચી યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ મેળવ્યો ત્યારની આ વાત છે. એક વર્ષ પછી મને યુનિવર્સિટીની હોસ્ટેલમાં રૂમ મળ્યો હતો. +text: ડેમૉક્રેટિક કન્વેશન 2020ના ત્રીજા દિવસે કમલા હૅરિસ અધિકૃત રીતે જૉ બાઇડનનાં ડેપ્યુટી તરીકે ઉપરાષ્ટ્રપતિપદની ઉમેદવારી સ્વીકારવાનાં છે. કમલા પ્રથમ કાળાં અને એશિયન મૂળનાં મહિલા છે, જેઓ આ પદ માટે દાવેદારી કરી રહ્યાં છે. બુધવારે થઈ રહેલા વર્ચ્યુઅલ આયોજનમાં કમલા હૅરિસના સમર્થનમાં અમેરિકના પૂર્વ રાષ્ટ્રપિત બરાક ઓબામા અને 2016માં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના હાથે પરાજયનો કરનારાં હિલેરી ક્લિન્ટન સમર્થનની અપીલ કરવાનાં છે. અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામા જૉ બાઇડન અને કમલા હૅરિસના સમર્થનમાં બોલવાના છે. તેમાં તેઓ બાઇડન સાથે કરેલાં કાર્યોનો અનુભવ વાગોળશે. ઓબામાના ટ્રમ્પ પર પ્રહાર તેમના લેખિત ભાષણના અંશ અનુસાર બરાક ઓબામા આ સંબોધનમાં બોલશે, "આઠ વર્ષ સુધી રાષ્ટ્રપતિ તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન તમામ મોટા નિર્ણયમાં જૉ બાઇડન મારી પાછળ ��ભા હતા. તેમણે મને સારા રાષ્ટ્રપતિ બનાવ્યા. તેમની પાસે અનુભવ છે. ચરિત્ર છે કે તેઓ દેશને બહેતર બનાવી શકે." અમેરિકામાં 44મા રાષ્ટ્રપતિ ઓબામાએ પોતાના સંબોધનમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પર પણ પ્રહાર કર્યા છે. તેમના ભાષણના અંશ અનુસાર, "મેં આશા રાખી હતી કે દેશ માટે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પોતાની જવાબદારી ગંભીરતાથી લેશે પણ તેમણે ક્યારેય આવું કર્યું નહીં." ઓબામાના ભાષણમાં એ ભાગ પણ છે, જ્યાં તેઓ કહે છે કે અમેરિકામાં લોકશાહી જોખમમાં છે. ટ્રમ્પની પ્રતિક્રિયા ઓબામાના ભાષના ભાગો જાહેર થયા બાદ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાની પ્રતિક્રિયા આપી છે. ટ્રમ્પે કહ્યું, "રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ઓબામાએ સારું કામ નથી કર્યું. હું ઓબામા અને બાઇડનને લીધે અહીં છું. કારણ કે તેમણે સારું કામ કર્યું હોત તો હું અહીં ન હોત." ટ્રમ્પે એ પણ કહ્યું કે જો ઓબામાએ પોતાનું કામ સારી રીતે કર્યું હોત તો તેઓ રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણની દોડમાં સામેલ ન થાત. ટ્રમ્પે ઉમેર્યું,"હું મારું પૂર્વ જીવન માણી રહ્યો હતો. પણ એ લોકોએ એટલું ખરાબ કામ કર્યું કે હું અહીં રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ઊભો છું." ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બરાક ઓબામાને નિષ્પ્રભાવી અને ખરાબ રાષ્ટ્રપતિ પણ ગણાવ્યા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકામાં બુધવારની રાત આગામી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે મહત્ત્વનો મુકામ સાબિત થવા જઈ રહી છે. +text: આ તમામ નજારો જોતાં જોતાં એક સામાન્ય વિચાર આવે છે કે આ કુંભનું આયોજન કરવાથી સરકારને પરત શું મળે છે? શું સરકારને કોઈ આવક અથવા સરકારી તિજોરીમાં કોઈ લાભ થાય છે કે નહીં? આ તમામ સવાલોના સાથે જોડાયેલા આંકડા સરકાર પાસે નથી. જોકે, જાણકારોનું કહેવું છે કે સરકારને પ્રત્યક્ષ લાભ ભલે ન થાય પરંતુ પરોક્ષ રીતે આ આયોજન સરકારો માટે નુકસાનકારક ડીલ નથી. હાલના કુંભનું ગણિત ચાલી રહેલા કુંભની વાત લઈએ તો આ વખતે સરકારે કુંભના આયોજન પાછળ લગભગ 4200 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા છે. ગત કુંભ કરતા તે ત્રણ ગણા છે. રાજ્ય સરકારે આ માટે નાણકીય વર્ષ 2018-19ના બજેટમાં 1500 કરોડ રૂપિયાની જોગવાઈ કરી હતી અને કેટલીક રકમ કેન્દ્ર સરકાર તરફથી પણ આપવામાં આવી હતી. ભારતીય ઉદ્યોગ પરિસંઘ એટલે કે સીઆઈઆઈના એક અનુમાન અનુસાર 49 દિવસ સુધી ચાલતા આ કુંભમેલામાં રાજ્ય સરકારને લગભગ 1 લાખ 20 હજાર કરોડ રૂપિયાનું રાજસ્વ મળવાની આશા છે. જોકે, ખુદ સરકારે આ પ્રકારે હજુ સુધી અનુમાન નથી લગાવ્યું પણ મેળાક્ષેત્રના જિલ્લાધિકારી વિજય કિરણ આનંદ કહે છે કે સરકારને આનાથી આવક જરૂર થાય છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં વિજય કિરણ આનંદ કહે છે કે સરકારને આ આવક બે રીતે મળે છે, એક ઑથૉરિટી દ્વારા થાય છે અને બીજી આવક કેટલીક રીતે રાજ્યના રાજસ્વ ખાતામાં જમા થાય છે. તેમના અનુસાર,"ઑથૉરિટી મેળાના ક્ષેત્રમાં દુકાનોની મંજૂરી આપી તેને ફાળવે છે, તમામ કાર્યક્રમોની મંજૂરી આપે છે, કેટલાક વેપારી ક્ષેત્રોની ફાળવણી કરવામાં આવે છે તેનાથી થોડી ઘણી આવક થઈ જાય છે." "આ વખતે અમે લગભગ 10 કરોડની કમાણી કરી છે. પરંતુ પરોક્ષ રીતે તેનાથી રાજ્યની તિજોરીમાં પણ નાણા જાય છે. આ લાભનો આ વખતે અમે અભ્યાસ કરાવી રહ્યા છે." વિજય કિરણ આનંદ કહે છે કે ગત કુંભ, અર્ધકુંભ અથવા દરવર્ષે પ્રયાગક્ષેત્રમાં યોજાતા મેઘમેળામાં હજુ સુધી આ પ્રકારના આંકડા ભેગા કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો નથી. જોકે આ વખતે આંકડા કાઢવાનું કામકાજ કરવામાં આવી રહ્યું છે. રોજગાર-કમાણીના સાધન સાઆઈઆઈના એક રિપોર્ટ અનુસાર મેળાના આયોજન સાથે જોડાયેલા કાર્યોમાં 6 લાખથી પણ વધુ કામદારો માટે રોજગાર ઉત્પન્ન થઈ રહ્યો છે. રિપોર્ટમાં અલગ-અલગ રીતે થનારા રાજસ્વનું આકલન કરવામાં આવ્યું છે. જેમાં આતિથ્ય ક્ષેત્ર, ઍરલાઇન્સ, પર્યટન વગેરે વિભિન્ન ક્ષેત્રોમાંથી થતી આવકને સામેલ કરવામાં આવે છે. અહેવાલ અનુસાર આનાથી સરકારી એજન્સીઓ અને વેપારીઓની કમાણી વધશે. એટલું જ નહીં આ વખતે જગ્યાએ જગ્યાએ લક્ઝરી ટેન્ટ, મોટી કંપનીઓના સ્ટોલના કારણે પણ આવકની સંભાવના વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. જોકે, લખનૌના આર્થિક પત્રકાર સિદ્ધાર્થ કલહંસ આ આકલનને વધુ વિશ્વાસપાત્ર નથી માનતા. તેઓ કહે છે,"આ વખતે અર્ધકુંભ છે, સરકાર ભલે તેને કુંભ તરીકે પ્રચાર કરી રહી છે. અર્ધકુંભમાં પણ મોટાભાગના લોકો આસપાસથી આવતા હોય છે." "જ્યારે કુંભમાં બહારથી આવતા લોકોની સંખ્યા વધારે છે. આથી જે લોકો આવી રહ્યા છે, તેઓ અર્થવ્યવસ્થામાં વધુ યોગદાન આપનારા લોકો નથી." સિદ્ધાર્થ કલહંસ અનુસાર મોટી કંપનીઓ અહીં માત્ર પ્રચાર-પ્રસારની તક શોધવા જ અહીં આવી છે. તેમને કારોબાર સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. અને તે કમાણી પણ નથી કરી રહી. તેમના અનુસાર,"નાના વેપારીઓ અને પુરોહિતો જે કમાણી કરે છે તેનાથી પણ સરકારને કંઈકને કઈ કમાણી થાય છે. પણ આ રકમ આયોજનના ખર્ચ સામે ઘણી નાની છે." વિદેશી પર્યટકોનું આગમન કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે કુંભમાં 15 કરોડ લોકો આવવાની સંભાવના છે અને તેના કારણે કેટલીક ગણના એવી પણ છે કે જો દરેક વ્યક્તિ લગભગ 500 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરી રહી છે તે આ આંકડો લગભગ 7500 કરોડ રૂપિયાના આંકડાને પાર કરી શકે છે. મેળામાં મોટી સંખ્યામાં વિદેશી નાગરિક ઑસ્ટ્રેલિયા, યુકે, કૅનાડા, મલેશિયા, સિંગાપોર, દક્ષિણ આફ્રિકા, ન્યૂઝીલૅન્ડ, ઝિમ્બાબ્વે અને શ્રીલંકા જેવા દેશોમાંથી પણ આવી રહ્યા છે. રાજ્ય સરકારના પર્યટન વિભાગે મહેમાના રોકાણ માટે અને અન્ય જગ્યાઓના પ્રવાસ સાથે-સાથે રાખવા સંબંધિત પ્રવાસન પેકેજ પણ તૈયાર કર્યું છે. વળી ખાનગી ટેન્ટમાં રોકાણનું ભાડું એક દિવસના બે હજાર રૂપિયાથી લઈને 45 હજાર રૂપિયા સુધી હોવાનું જણાવવમાં આવી રહ્યું છે. કુંભ અને મહાકુંભનું આયોજન ક્રમશઃ છઠ્ઠા અને 12મા વર્ષે થાય છે, જ્યારે આ જ જગ્યા પર પ્રયાગરાજમાં માઘનો મેળો દર વર્ષે યોજાય છે. સરકારે આ મેળાઓ પર મોટા પ્રમાણમાં ખર્ચ કરે છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર યોગેશ મિશ્ર કહે છે કે સરકારને પ્રત્યક્ષરીતે ભલે વધુ આવક ન થતી હોય પરંતુ પરોક્ષ રીતે પૂરતો લાભ થાય છે. તેમણે કહ્યું,"સરકારે ક્યારેય આકલન નથી કરાવ્યું પરંતુ મેળા પર ખર્ચ કરવામાં આવેલી રકમ ઘણી વધુ હોય છે. તેનું કારણ એ છે કે સરકારને વિભિન્ન ચેનલોના માઘ્યમથી અને અન્ય રીતે આવક થાય છે." "જોકે સીધી રીતે જોઈએ તો આ નુકસાન જ છે." આજ સુધીનો સૌથી મોંઘું તીર્થ આયોજન યોગેશ મિશ્ર કહે છે કે કુંભ જેવા સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક આયોજનમાં આવકનું મૂલ્યાંકન નથી કરવામાં આવતું. પરંતુ જે જગ્યા પર આવું આયોજન કરવામાં આવે છે ત્યાં અર્થવ્યવસ્થામાં ધનનો પ્રવાહ હોય છે. જેના કારણે સ્થાનિક સ્તરે લોકો લાભ લે છે અને આખરે તમામ રીતે આ લાભ રાજ્ય સરકારને થાય છે. સીઆઈઆઈના અનુમાન અનુસાર પાડોશી રાજ્યો જેવા કે રાજસ્થાન, ઉત્તરાખંડ અને પંજાબ અને હિમાચલ પ્રદેશના રાજસ્વમાં પણ વધારો શક્ય છે. કેમ કે, મોટી સંખ્યામાં દેશ વિદેશથી આવતા પર્યટકો આ રાજ્યોમાં ફરવા માટે આવી શકે છે. કાર્યક્રમ પહેલા રાજ્યના નાણાં મંત્રી રાજેશ અગ્રવાલે કહ્યું,"પ્રદેશ સરકારે અલ્હાબાદમાં કુંભ માટે 4200 કરોડ રૂપિયાની રકમ આપી છે. અને તે આજ સુધીનો સૌથી મોંઘું તીર્થ આયોજન બની ગયું છે." "ગત સરકારે 2013માં મહાકુંભ મેળા પર લગભગ 1300 કરોડ રૂપિયાની રકમ ખર્ચ કરી હતી." કુંભ મેળાનું પરિસર ગત વખત કરતાં બેગણી વૃદ્ધિ સાથે 3200 હેક્ટર છે. 2013માં તેનો ફેલાવો 1600 હેક્ટર સુધી હતો. કુંભ જેવા ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક આયોજન પર સરકાર ભલે લાભને ધ્યાનમાં રાખીને ખર્ચ ન કરતી હોય પરંતુ જો સરકારી આંકડા ખર્ચના સરખામણીમાં વધુ આવક બતાવે તો નિશ્ચિત રીતે કહી શકાય છે કે સરકારના બન્ને હાથમાં લાડવા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પ્રયાગરાજમાં સંગમ કિનારે રેતાળ જમીન પર વસેલા અસ્થાયી કુંભનગરની ઝાકમઝોળ જોઈને કોઈ પણ અંદાજો લગાવી શકે છે કે આ સમગ્ર વ્યવસ્થા માટે સરકારે અબજો રૂપિયાનો ખર્ચ કર્યો છે. +text: તેમણે કહ્યું, "આ ઘટનાએ મારી જિંદગીમાં બધી રીતે અસર કરી છે અને મને લાગે છે કે આગામી સમયમાં પણ તેની અસરો રહશે." પૂર્વ પ્રેમી સામે ચાર વર્ષ સુધી કાયદાકીય લડાઈ લડનારી ચેમ્બર્સ યૂટ્યૂબ મ્યુઝિશિયનથી 'રિવેન્જ પૉર્ન કૅમ્પેનર'ના રૂપમાં ચર્ચિત થઈ ગઈ છે. ક્રિસી ચેમ્બર્સે કહ્યું, "મને શરૂઆતમાં એક મિત્ર અને પ્રશંસક દ્વારા ખબર પડી. તેણે મને લખ્યું કે, એક લિંક ઝડપથી વાઇરલ થઈ રહી છે." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે "કોઈ અમારી યૂટ્યૂબ ચેનલમાં દરેક વીડિયો પર આ લિંક શેર કરતું હતું અને લોકોને કહેતું હતું કે શું તમને લાગે છે કે ક્રિસી ચેમ્બર્સ રોલ મૉડલ છે? "તે એક વેશ્યા છે, આ વીડિયો જુઓ, ખબર પડી જશે. "મેં લિંક પર ક્લિક કરી તો પહેલીવારમાં જ સમજાઈ ગયું કે આખરે થયું છે શું? હું આઘાતમાં સરી પડી. "એવું લાગ્યું કે કોઈ મને બેઝબૉલથી મારી રહ્યું છે. એવું લાગી રહ્યું હતું કે જાણે મારી દુનિયા જ ખતમ થઈ ગઈ." '23 વર્ષની ઉંમરે દારૂ પીવાની ટેવ પડી' આ ઘટનાની તેમના જીવન પર શું અસર પડી? આ સવાલના જવાબમાં ક્રિસી ચેમ્બર્સ કહે છે, "હું ડિપ્રેશનમાં જતી રહી, 23 વર્ષની ઉંમરમાં જ દારૂ પીવા લાગી. હું લગભગ મરી ગઈ હતી "મને ભયાનક સપનાં આવતાં હતાં. મારા સંબંધો પર પણ તેની અસર પડી. "હું મારા પાર્ટનર સાથે એક સફળ યૂટ્યૂબ ચેનલ ચલાવી રહી હતી. અમને 50 હજાર મહિલાઓ ફૉલો કરતી હતી. વીડિયો જોયા બાદ તેમણે મને મહેણાંટોણાં માર્યાં." ક્રિસી ચેમ્બર્સ કહ્યું, "આ મારા દિલને તોડનારી ઘટના હતી, પરંતુ હું જાણતી હતી કે આ લોકોએ જ મને પ્રેમ અને સમર્થન આપ્યું છે. "તેનાથી મને ન્યાય માટે ઊભા થવાનું સાહસ મળ્યું. હું એક ઉદાહરણરૂપ બનવા માગતી હતી જેથી ભવિષ્યમાં કોઈ સાથે આવી ઘટના ના ઘટે. કાયદાની બાબતો પર વાત કરતા તેમણે કહ્યું, "મારા પૂર્વ પ્રેમીએ વીડિયો ત્યારે અપલોડ કર્યો હતો જ્યારે રિવેન્જ પોર્નનો કાયદો બ્રિટનમાં પાસ થયો ન હતો. "��્યારે કાયદો બન્યો ત્યારે હું બ્રિટન આવી ગઈ હતી અને ફરિયાદ દાખલ કરાવવા ગઈ હતી, પરંતુ તેમણે કહ્યું કે આપરાધિક કેસ ચલાવવો શક્ય નથી." નોટિસ મોકલવી પડી તેઓ જણાવે છે, "એક મહિનામાં અમે જરૂરી નાણાની જોગવાઈ કરી. આ મામલે લોકોએ મને ખૂબ સહકાર આપ્યો. ઘણી જગ્યાએ મારા અનુભવો ખરાબ પણ રહ્યા. પણ અંતે હું કેસ જીતી ગઈ. "મને દરેક વીડિયોના કૉપીરાઇટ મળી ગયા. "હવે જો કોઈ પણ વ્યક્તિ એ વીડિયોનો ઉપયોગ કરે છે તો હું સીધી તેમની સાઇટ પર જઉં છું અને કૉપીરાઇટ ક્લેમ કરી શકું છું. તેનાથી વીડિયો હટી જશે અથવા તો કાયદાકીય કાર્યવાહી થશે." ક્રિસીએ જણાવ્યું કે તેમણે ઘણી વેબસાઇટ સાથે સંપર્ક કરવા પ્રયાસ કર્યા જેથી તેમનો વીડિયો હટાવી શકાય, પરંતુ કોઈએ જવાબ ન આપ્યો. આખરે તેમણે વકીલના માધ્યમથી નોટિસ ફટકારી, ત્યારે વીડિયો હટાવવામાં આવ્યો. તેમનું કહેવું છે કે બીજા લોકો પણ આ પ્રકારના મામલે ચૂપ રહેવાને બદલે સામે આવે અને લડે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો યૂટ્યૂબ પર પોતાના ગીતોથી પ્રખ્યાત બનેલી ક્રિસી ચેમ્બર્સે કહ્યું કે તેમના પૂર્વ પ્રેમીએ જે સિક્રેટ સેક્સ ટેપને ઑનલાઇન મૂકી છે તેનાથી તેમની જિંદગી પર ભારે અસર થઈ છે. +text: સાથે જ હિંસાની આશંકા અને સાંપ્રદાયિક તણાવની આશંકાઓને પગલે પોલીસ, વહીવટીતંત્ર અને ગૃહમંત્રાલયે અલગ અલગ સ્તરે લોકોને શાંતિ જાળવી રાખવાની અને અફવાઓ પર ધ્યાન ન આપવાની અપીલ કરી છે. સામાન્ય જનતાનો વિશ્વાસ સંપાદિત કરવાના પ્રયાસ અંતર્ગત આસામ પોલીસે ટ્વિટર પર એક નિવેદન જાહેર કરતા કહ્યું કે સરકારે એ દરેક લોકોની સુરક્ષા માટે વ્યવસ્થા કરી છે જેમનું નામ NRC યાદીમાં સામેલ નથી. પાંચ બાબતોની એક વિશેષ એડવાઇઝરી જાહેર કરી આસામ પોલીસે લોકો સમક્ષ અફવાઓ, ગમે તેની વાતો અને ફૅક ન્યૂઝ પર ભરોસો ન કરવા અપીલ કરી છે. વાહનવ્યવહાર, વહીવટીતંત્ર અને કાયદા વ્યવસ્થાના પાલનને સુનિશ્ચિત કરવા માટે ગુવાહાટી સહિત રાજ્યના અન્ય સંવેદનશીલ ક્ષેત્રોમાં CRPCની કલમ 144 લાગુ કરી દેવામાં આવી છે. આ કલમ પાંચ કરતા વધારે લોકોના ભેગા થવા, વિરોધ પ્રદર્શન કરવા, હથિયાર અને વિસ્ફોટક સામગ્રી લઈને ચાલવા તેમજ સાંપ્રદાયિક હિંસા ભડકાવવાને પ્રતિબંધિત કરે છે. 31 ઑગસ્ટના રોજ જ નિવૃત્ત થઈ રહેલા આસામના ડિરેક્ટર જનરલ કુલાધર સૈકિયાએ મીડિયા સાથે વાતચીતમાં કહ્યું કે એનઆરસીની અંતિમ યાદીના પ્રકાશન ���હેલા સુરક્ષાની કડક વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. "રાજ્યમાં પોલીસ સુપરિન્ટેન્ડન્ટથી માંડીને અન્ય બધા જ સુરક્ષા કર્મચારીઓને આ અંગે ખાસ રીતે બ્રીફ કરવામાં આવ્યા છે જેથી તેઓ સારી રીતે કાયદા વ્યવસ્થાનું પાલન કરાવી શકે." "મને આશા છે કે આસામના લોકો આ કાયદા પ્રક્રિયાનું સમર્થન કરશે અને અમે શાંતિપૂર્ણ રીતે NRCનું પ્રકાશન પૂર્ણ કરાવી શકીશું." સાથે જ ગૃહમંત્રાલયના પ્રવક્તાએ પણ ટ્વીટ કરતા સામાન્ય જનતાને ફેક ન્યૂઝ અને અફવાઓ પર ભરોસો ન કરવાની અપીલ કરી છે. પોતાના નિવેદનમાં ગૃહમંત્રાલયે કહ્યું, "માત્ર એનઆરસીમાં નામ ન આવવાથી કોઈ નાગરિક વિદેશી નહીં બની જાય." "જેમનું નામ એનઆરસીમાં આવતું નથી તેઓ રાજ્યમાં બનાવવામાં આવી રહેલી ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલમાં અપીલ કરી શકે છે." ગરીબને અપાશે મદદ સામાન્ય જનતામાં ડર, ભ્રમ અને આતંકની સ્થિતિને રોકવા માટે આસામ સરકારના અતિરિક્ત પ્રમુખ સચિવ કુમાર સંજય કૃષ્ણાએ એક પબ્લિક નોટિસ જાહેર કરી હતી. તેમાં તેમણે કહ્યું છે કે રાજ્ય સરકાર જિલ્લા કાનૂની સેવા સત્તામંડળ (ડિસ્ટ્રિક્ટ લીગલ સર્વિસ ઑથોરિટી)ના માધ્યમથી જેમનું નામ અંતિમ એનઆરસી યાદીમાં સામેલ નહીં હોય એ દરેકની મદદ કરશે. એનઆરસીમાં નામ સામેલ ન થવાની સ્થિતિમાં લોકોને ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલમાં નાગરિકતા માટે અરજી નોંધવવા અને સુનાવણીમાં ભાગ લેવા માટે જરૂરી કાયદાકીય મદદ આપવામાં આવશે. મદદની આ પ્રક્રિયામાં ગરીબ વર્ગના લોકોને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે. ધરપકડ કરવામાં નહીં આવે આસામમાં ફેલાયેલી ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલે એક યાદી જાહેર કરતા આસામના અતિરિક્ત પ્રમુખ સચિવ કુમાર સંજય કૃષ્ણાએ કહ્યું છે કે જે લોકોનાં નામ એનઆરસીમાં સામેલ નહીં થાય, તેઓ ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલમાં અપીલ કરી શકે છે. આ સિવાય સરકારે રાજ્યમાં 200 નવી ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલ બનાવવાનું આશ્વાસન પણ આપ્યું છે. કુમાર સંજયને આગળ એ પણ કહેવામાં આવ્યું કે લોકોની સગવડ માટે ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલમાં અપીલ કરવાની સમયસીમા 60થી વધારીને 120 દિવસ કરી દેવામાં આવી છે. તેમણે સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે જે લોકોનાં નામ એનઆરસી યાદીમાં નથી આવ્યા તેમની ધરપકડ કરી શકાતી નથી. આવું ત્યાં સુધી કરી શકાતું નથી જ્યાં સુધી અપીલ અને સુનાવણી બાદ ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલ 'વિદેશી નાગરિક' ઘોષિત ન કરી દે. એનઆરસી આસામમાં રહેતા ભારતીય નાગરિકોની એક યાદી છે. તેને રાજ્યમાં ગેરકાયદેસર રીતે ઘૂસી આવેલા કથિત બાંગ્લાદેશીઓ વિરુદ્ધ આસામમાં છ વર્ષ સુધી ચાલેલા લાંબા જનઆંદોલનના પરિણામ તરીકે પણ જોઈ શકાય છે. એનઆરસી અંતર્ગત 3 કરોડ 29 લાખ લોકોએ પોતાને આસામના નાગરિક ગણાવતા અરજી નોંધાવી. પરંતુ 30 જુલાઈ 2018ના રોજ પ્રકાશિત થયેલા NRC ડ્રાફ્ટમાં 40 લાખ લોકોનાં નામ સામેલ ન હતા. પછી આ જ વર્ષે 26 જૂનના રોજ પ્રકાશિત થયેલી એક નવી યાદીમાં આશરે એક લાખ નવા નામોને યાદીમાંથી બહાર કરવામાં આવ્યા. આ જ રીતે 31 ઑગસ્ટના રોજ એનઆરસીની અંતિમ યાદીના પ્રકાશન બાદ કુલ 41 લાખ લોકોને પોતાની નાગરિકતાની કાયદાકીય સ્થિતિ અંગે જાણકારી મળશે. આગળ શું થશે? NRCમાં નામ ન આવવા અને ફૉરેન ટ્રિબ્યૂનલમાં સુનાવણી બાદ 'વિદેશી નાગરિક' ઘોષિત થયા બાદ શું થશે? કાયદામાં ઘોષિત વિદેશી નાગરિકોની ધરપકડ કરી તેમને નિર્વાસિત કરવાની જોગવાઈ છે. પરંતુ આ અંગે સરકાર તરફથી કોઈ ઔપચારિક નિવેદન જાહેર કરાયું નથી. બંધારણના આર્ટિકલ 21નો હવાલો આપતા સ્થાનિક વકીલ અમન વાનુડ જણાવે છે કે આ આર્ટિકલ નાગરિક અને બિન-નાગરિક દરેકને ગરિમા સાથે જીવવાના અધિકારની સુરક્ષા કરે છે. તેઓ કહે છે, "આર્ટિકલ 21 અંતર્ગત જેમનું નામ યાદીમાં સામેલ નહીં હોય, તેમને પણ ગરિમા સાથે જીવવાનો અધિકાર છે. આશા છે કે ભારત સરકાર દરેકના અધિકારની સુરક્ષા કરશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નેશનલ સિટિઝન રજિસ્ટર એટલે કે NRCની અંતિમ યાદી આજે જાહેર થવાની છે ત્યારે આસામમાં સુરક્ષા વ્યવસ્થા વધારી દેવામાં આવી છે. +text: છેલ્લા એક મહિનામાં આ ઍમ્બુલન્સ દ્વારા લગભગ 10,000થી વધુ લોકોના કોરોનાના ઍન્ટિજૅન ટેસ્ટ થયા છે. આવી ઍમ્બુલન્સના કારણે અમદાવાદમાં કોરોનાને વહેલી તકે માહિતી મેળવી શકાઈ હતી એવું સરકારનું કહેવું છે. જેના કારણે લોકોને વહેલી સારવાર મળી રહી છે. 'ધન્વંતરિ રથ' તરીકે ઓળખાતી આ ઍમ્બુલન્સમાં મેલેરિયા, ડેંગ્યુ જેવા રેગોની કોવિડ-19ના ટેસ્ટ પણ નિયમિત રીતે થઈ રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદ શહેરમાં અનેક સ્થળોએ આ પ્રકારની ઍમ્બુલન્સ દરરોજ જોવા મળી જાય છે. +text: જાણે બેટથી ધમાલ કરવાની વાત હોય કે ભારતીય ટીમના સુકાની તરીકે ટીમને એક આક્રમક સેનાના રૂપમાં પરિવર્તિત કરવાની, કોહલીની છાપ દરેક જગ્યાએ નજર આવી રહી છે. પરંતુ વિરાટ કોહલી જ્યારે બોલરોની ધોલાઈ કરતા નથી ત્યારે શું કરે છે? અનુષ્કાનો સાથ શું તમે એ તો નથી વ��ચારતા કે તે પોતાનો ખાલી સમય અનુષ્કા શર્મા સાથે પસાર કરે છે. ક્રિકેટ અને અનુષ્કા સિવાય કોહલીના જીવનમાં બીજા રંગો વિશે પત્રકાર રાજદિપ સરદેસાઈના ભારતીય ક્રિકેટના 11 પ્રખ્યાત સ્ટાર્સ પર રજુ થયેલા પુસ્તક ડેમોક્રેસીઝ 11માં મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે રમત બાદ વિરાટ કોહલીને સૌથી વધુ જિમમાં વર્કઆઉટ કરવું પસંદ છે. વિરાટ કોહલી કહે છે, “હું મારી જિમ ટ્રેનિંગ વગર રહી શકતો નથી.'' ઑફ સિઝનમાં કોહલી ચાર કલાક સુધી વર્કઆઉટ કરે છે. સિઝન દરમિયાન પણ દોઢ કલાક સુધી વર્કઆઉટ કરવા માટે સમય કાઢી લે છે. કોહલીએ સ્વાસ્થ્ય જાળવી રાખવા સિગરેટ અને દારૂનું સેવન પણ બંધ કરી દીધું છે. સૌથી ફિટ ક્રિકેટર કોહલી માટે આ બધું સરળ નહોતું. તેમના પ્રમાણે, “લક્ષણથી પૂરો પંજાબી છોકરો છું, બટર ચીકન અને સારું ભોજન મને ખૂબ જ પસંદ છે, પરંતુ મારે આ બધું જ છોડવું પડ્યું. શરૂઆતમાં મને આ બધું કરવામાં મુશ્કેલી પડી હતી.” આ દિવસોમાં વિરાટ કોહલીના ખોરાક વિશે રાજદિપ સરદેસાઈએ લખ્યું છે, “પ્રોટીન શેક, બદામ અને એક કેળું. રોટલી કે ભાત નહીં.” બ્રેકફાસ્ટ વિથ ચેમ્પિયન્સમાં વિરાટ કોહલી કહે છે, “નાશ્તામાં આમલેટ લઉં છું. પપૈયું, તરબૂચ, ડ્રેગન ફ્રૂટ. ખાવામાં ગ્રિલ્ડ ચિકન અને રાતે સી ફૂડ.'' જમવામાં ધ્યાન રાખવાના કારણે વિરાટ હાલ દુનિયાના સૌથી ફિટ ખેલાડીઓમાંથી એક મનાય છે. ક્રિકેટ અને જિમમાં વર્ક આઉટ સિવાય કોહલી શું કરે છે, તે વિશે કોહલીએ લેખકને જણાવ્યું, “જે લોકો મને ઓળખતા નથી, તે મારી લાઈફ સ્ટાઈલ વિશે વાત કરે છે. મારા ખૂબ જ ઓછા મિત્રો છે અને જ્યારે દિલ્હીમાં હોઉં છું ત્યારે ઘરમાં આરામ કર્યા વિના પ્લેસ્ટેશન પર ફિફા ગેમ્સ રમું છું.” પરંતુ હાલના સમયમાં કોહલી માત્ર ક્રિકેટર જ નહીં, પરંતુ દુનિયાના સૌથી મોટા બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર પણ છે. અંદાજે એક જાહેરાતના પાંચ કરોડ લેનારા વિરાટ કોહલી આ દિવસોમાં 100 કરોડ રૂપિયાથી વધારેની કમાણી કરે છે. સ્ટાઇલિશ સ્ટાર કોહલીની જાહેરાતની દુનિયાને સંભાળનાર એજન્ટ કહે છે, '“કોહલી વર્ષમાં વધારેમાં વધારે 25થી 30 દિવસ સુધી બ્રાંડને લગતું કામ કરે છે. પરંતુ કોઈ શ્રેણી કે ટૂર દરમિયાન તેઓ સમય આપતા નથી.'' જાહેરાતોની ચમક છતાં કોહલી પાસે સ્ટાઇલિશ બની રહેવાનો પડકાર છે. વાળની સ્ટાઇલ સિવાય ટેટૂ પણ લોકોનું ધ્યાન ખેંચે છે. કોહલીએ શરીર પર ચાર ટેટૂ બનાવેલા છે - માતાનું નામ, પિતાનું નામ, ટેસ્ટ કેપ નંબર, વન-ડે કેપ નંબર. વિરાટ ���ોહલી આ દિવસોમાં બેટ વડે ધમાલ મચાવી રહ્યાં છે, પરંતુ અત્યારથી જ તેમણે વ્યવસાયની દુનિયામાં પગ પેસારો કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. પોતાની ઇમેજ અને સ્ટાઇલને લઈને તેમણે જિમ ચેઇન શરૂ કરી છે. તે સિવાય રેડિમેડ કપડાની એક બ્રાંડ અને મ્યુઝિકને લગતા વ્યવસાયમાં પણ તેમણે હાથ અજમાવ્યો છે. સામાન્ય રીતે કોઈ મુકાબલા પહેલાં હેડફોન સાથે જોવા મળતા કોહલીને મ્યુઝિકનો ખૂબ જ શોખ છે. આ ઉપરાંત તેમણે વિરાટ કોહલી ફાઉન્ડેશનની પણ રચના કરી છે. આ ફાઉન્ડેશન મારફતે તે અલગ અલગ રમતો સાથે જોડાયેલા આઠ પ્રતિભાશાળી ખેલાડીઓની ફિટનેસ અને ટ્રેનિંગની સુવિધાઓ પૂરી પાડશે. વિરાટ કોહલી પાસે આજે બધું જ છે, છતાં એવી કોઈ વાત છે જે તે કરવા ઈચ્છે છે અને કરી ન શકતા હોય? આ વિશે વરિષ્ઠ રમત પત્રકાર વિજય લોકપલ્લીએ છેલ્લા વર્ષે પ્રકાશિત ડ્રિવન-ધ વિરાટ કોહલી સ્ટોરીમાં લખ્યું છે, “ક્રિકેટની વ્યસ્તતાના કારણે કોહલી તો આગ્રાનો તાજમહેલ નથી જોઈ શક્યા છે અને જમ્મુનાં વૈષ્ણોદેવી મંદિરે જઈ શક્યા. આ બે એવી વસ્તુઓ છે જે તેઓ પૂરી કરી શક્યા નથી.” તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિરાટ કોહલી એટલે ભારતીય ક્રિકેટના એવા સ્ટાર કે જે આ દિવસોમાં ક્રિકેટ જગતમાં ટોચ પર છે. +text: સાત વર્ષ પહેલાં આદેપેજુ અથવા ટૂંકમાં પેજુએ તેમની સારા પગારની નોકરી નાઇજીરિયામાં બાળકોનો જન્મ કરાવતી પરંપરાગત દાયણોને તાલીમ આપવા માટે છોડી દીધી હતી. એ પછી, પેજુએ સસ્તી કિંમતની અત્યંત ઉપયોગી એવી સ્ટરિલાઇઝ્ડ મેડિકલ કિટ બૅગ તૈયાર કરી અને નાઇજીરિયાના ગ્રામીણ વિસ્તારમાં તેનું વેચાણ કર્યું. તેનાથી અત્યારસુધીમાં હજારો બાળકોના જીવ બચી શક્યા છે. આશરે રૂ. 280 જેટલી કિંમતની આ કિટ બૅગમાં ચેપ-નાશક દવા, સ્ટરિલાઇઝ્ડ મોજાં, નાળ કાપવા માટેનું નાનું ચપ્પુ, બાળકને જન્મ આપતી વખતે માતાને સૂવડાવવા માટે ચટાઈ અને બાળકના જન્મ દરમિયાન થતો રક્તસ્ત્રાવ ઓછો કરવા માટે દવાઓ હોય છે. મિત્રો અને પરિવારજનોએ પેજુને નોકરી ન છોડવા સમજાવ્યાં પરંતુ તેમનાં ખૂબ નજીકનાં સખી બાળકને જન્મ આપતાં મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. આ ઘટના બાદ પેજુએ તેમના વિચારમાં આગળ વધવાનો દૃઢ નિર્ધાર કર્યો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? "મારી મિત્ર શિક્ષિત હતી. હું વિચારતી હતી કે જે મહિલા આર્થિક રીતે સદ્ધર છે, તેનું પ્રસૂતિ દરમ્યાન મૃત્યુ થતું હોય, તો જ્યાં મૂળભૂત સુવિધાઓનો અભાવ છ��� એવા ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં શું થતું હશે?" પેજુ કહે છે, "હું ખરેખર ડરી ગઈ હતી અને મારે હવે અન્ય કોઈને ગુમાવવા નહોતા. મને લાગતું કે એક જીવને જન્મ આપવાની પ્રક્રિયા અન્ય વ્યક્તિના મૃત્યુનું કારણ ન બનવું જોઈએ." પેજુએ તેમના ડૉક્ટર ભાઈ સાથે મળીને નાઇજીરિયાના ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં મહિલાઓ કેવી રીતે બાળકને જન્મ આપે છે, તેની સ્થિતિ ચકાસવાનું નક્કી કર્યું. પેજુએ જે કાંઈ જોયું તે અત્યંત વ્યથિત કરનારું હતું. પેજુ કહે છે, "અમે સ્ત્રીઓને જમીન ઉપર બાળકને જન્મ આપતી જોઈ, નવજાતની ગૂંગળામણને દૂર કરવા નર્સને તેના મુખથી બાળકની લાળ ચૂસતી જોઈ." "અમે નવજાત શિશુની નાળ કાપવા દાયણોને કાટ ખાઈ ગયેલી પતરી અને કાચનો ઉપયોગ કરતા જોઈ. જેનાં કારણે નવજાત બાળકને જન્મતાની સાથે જ ધનુર્વા થવાની અને તેમનું મૃત્યુ થવાની શક્યતા વધી જાય છે. " "હાથ ધોવા જેવી પાયાની વાત પણ સમસ્યા છે અને મોજાં પહેરવા એ એનાથીય મોટું કામ છે." નાઇજીરિયામાં દરરોજ 118 મહિલાઓ પ્રસૂતિ દરમિયાન મૃત્યુ પામે છે. દુનિયાભરમાં ઊંચો માતૃમરણ દર ધરાવતા રાષ્ટ્રોમાં નાઇજીરિયાનો પણ સમાવેશ થાય છે. પેજુ કહે છે કે જન્મ આપવો એ ખૂબ જોખમી છે. એ વાતે હવે આધ્યાત્મિક પરિમાણ પણ ધારણ કર્યું છે. વધુને વધુ મહિલાઓ પરંપરાગત પદ્ધતિ ધરાવતા તબીબી સ્થળોએ બાળકને જન્મ આપવા ઇચ્છે છે. જ્યાં સ્ટરિલાઇઝ્ડ સાધનો કરતાં હર્બલ ઉપચાર અને પ્રાર્થના પર વધુ ભાર મૂકવામાં આવે છે. આથી પેજુએ પરંપરાગત રીતે કામ કરતી દાયણને અદ્યતન પદ્ધતિથી પદ્ધતિની તાલીમ આપવા માટે બ્રાઉન બટન ફાઉન્ડેશનની સ્થાપના કરી પેજુ કહે છે, "મને સમજાયું કે જે વસ્તુઓ અમે લાગોસમાંથી ખરીદીએ છીએ એ દેશના ઉત્તરીય વિસ્તારમાં અત્યંત મોંઘી મળે છે. દાખલા તરીકે ત્યાં એક જોડ મોજાંની ત્રણ ગણી કિંમત ચૂકવવી પડે છે." ઉત્પાદકો સાથે શક્ય એટલો ભાવતાલ કરીને પેજુએ શરૂઆતમાં 30 કિટ તૈયાર કરી. આ કિટ લાગોસમાં મળતી ચીજો કરતાં સસ્તી હતી અને ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં ઉપલબ્ધ ઉત્પાદનો કરતાં અત્યંત સસ્તી હતી. પેજુ કહે છે, "કેટલાક લોકોએ અમને કહ્યું કે (સસ્તી હોવા) છતાંય તેમને આ કિટની કિંમત નહીં પોષાય." "તેઓ પાસે કિટ માટે ફાળો આપવા માટે નવ મહિનાનો સમય છે. જો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન તેઓ કિટ માટે ફાળો આપે તો પ્રસૂતિ સુધીમાં તેઓ કિટ માટેની સંપૂર્ણ કિંમત ચૂકવી શકે છે." છેલ્લાં ચાર વર્ષમાં, બ્રાઉન બટન ફાઉન્ડેશને આશરે પાંચ લાખ ડિલિવરી કિટ્સ��ું વિતરણ કર્યું છે. ફાઉન્ડેશનનું કહેવું છે કે જે વિસ્તારોમાં આ પ્રકારની કિટનો ઉપયોગ થયો છે, ત્યાં તાલીમ અને ડિલિવરી કિટ વિતરણના લીધે પ્રસૂતિ દરમિયાન રકતસ્રાવથી મૃત્યુ પામતી માતાઓની સંખ્યામાં 25 ટકા જેટલો ઘટાડો થયો છે. લાગોસ યુનિવર્સિટી ટીચિંગ હૉસ્પિટલ ખાતે ગાયનેકૉલૉજીના અધ્યાપક તરીકે ફરજ બજાવતા બોસેડે અફોલાબી કહે છે, "પ્રસૂતિ દરમિયાન માતા કે બાળકને ઇન્ફૅકશનથી બચાવવા ઉપર ભાર મૂકવામાં આવે છે. જે સારી બાબત છે કારણ કે ઇન્ફૅકશન એ પ્રસૂતાના મૃત્યુ માટે જવાબદાર મુખ્ય કારણોમાંનું એક છે." "જો તમારા મોજાં ચોખ્ખાં હોય, પ્રસૂતિ માટેની જગ્યા સ્વચ્છ હોય, તેમજ નાળ કાપવા માટે ચોખ્ખાં સાધનો હોય તો ચેપ લાગવાની શક્યતા ઘટી જાય છે." એક દિવસ પેજુ તેમની ઓફીસે હતાં ત્યારે તેમને અમેરિકાના રાષ્ટ્રપ્રમુખ બરાક ઓબામાના વ્હાઈટ હાઉસથી કોઈ સંદેશ આવે છે. તે પોતાના નિવાસ્થાને પરત ફરે છે અને તેના પતિને આ અંગે વાત કરે છે અને બંને એ નિર્ણય ઉપર આવે છે કે સંભવ છે એ કોઈ ફોન કૌભાંડ હોય. એક દિવસ પેજુ ઓફિસે પહોંચ્યાં ત્યારે તેમના ફોન પર બરાક ઓબામાના વ્હાઇટ હાઉસમાંથી કોઈકનો મૅસેજ હતો. પેજુએ ઘરે પરત ફરીને તેમના પતિને આ વાત કહી. તેમને લાગ્યું કે આ કોઈ કૌભાંડ છે. પતિએ પેજુને કહ્યું, "કોઈને તારો પીન નંબર અથવા એકાઉન્ટ નંબર આપીશ નહીં!" હકીકતમાં એ ખરેખર વ્હાઇટ હાઉસ તરફથી આમંત્રણ હતું. તેમણે દરેક ખંડમાંથી એક ઉદ્યોગસાહસિકને આમંત્રણ આપ્યું હતું અને આફ્રિકામાંથી પેજુની પસંદગી થઈ હતી. "મને વ્હાઇટ હાઉસમાં પ્રવેશ હજુ પણ યાદ છે, એ બધું સ્વપ્ન જેવું લાગતું હતું." "અમે આફ્રિકામાં મૂડીરોકાણ અને આરોગ્ય સેવાઓ વિશે વાત કરી. હું જે કરી રહી હતી, તેમાં આ પ્રસંગ એક સીમાચિહ્ન રૂપ હતો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રાઉન બટનના નાઇજીરિયન સંસ્થાપક આદે પેજુ જૈયેઓબા કહે છે, "કોઈકવાર હું ખરેખર એવી આશા સેવું છું કે એક દિવસ અમારા કામની સંપૂર્ણપણે જરૂર જ ના રહે." +text: પ્રતિકાત્મક ફોટો દેશના થોડા બચેલાં નેરોગેજ રેલ માર્ગમાંથી આ એક છે. આ ટ્રેનને 'બાપુ એક્સપ્રેસ' પણ કહેવામાં આવે છે. આ 'બાપુ'નો મતલબ ગાંધી બાપુ નહીં પરંતુ સૌરાષ્ટ્રનાં રાજા-રજવાડાઓને માનથી બોલાવવા માટે બાપુ તરીકે બોલાવવામાં આવતા હતા તેની સાથે જોડાયેલો છે. શાહરુખ ખાન : ઝીરો ફિલ્મ બાદ કિંગ ખાન હવે શું કરશે? તમે અમ��ે ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 104 વર્ષથી ચાલતી આ ટ્રેન બિલીમોરાથી વઘઈ વચ્ચે દરરોજ ચાલે છે. +text: જેન્ટલમૅન્સ ગેમ કહેવાતી ક્રિકેટમાં રાહુલ એક પરફેક્ટ ઉદાહરણ સાબિત થયા. તેમને મેદાનમાં ક્યારેય કોઈની સાથે વિવાદમાં સપડાતા જોયા નથી. મેદાન જ નહીં બહાર પણ દ્રવિડએ પોતાની સાદગીને કારણે ઘણી વાર લોકોનાં દિલ જીતી લીધાં છે. દ્રવિડે વર્ષ 2012માં આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટને અલવિદા કહી હતી. ઑક્ટોબર 2013માં કર્ણાટક સ્ટેટ ક્રિકેટ ઍસોસિયેશન (કેએસસીએ)ના ગ્રૂપ Iમાં ડિવિઝન IIનો મુકાબલો હતો. આ મૅચ બેંગલુરુ યુનાઇટેડ ક્રિકેટ ક્લબ (બીયુસીસી) અને ફ્રેન્ડ્સ યુનિયન ક્રિકેટ ક્લબ (એફયુસીસી) વચ્ચે હતી. બાળપણમાં ક્લબ માટે બૅટિંગ દ્રવિડ બાળપણમાં બીયુસીસી ક્લબ તરફથી રમતા હતા. જે પણ ટીમ આ મૅચ જીતે એ ગ્રૂપમાં ટૉપ-2માં આવી જતી. એટલે દ્રવિડ માટે આ ક્લબ મૅચ ખાસ જરૂરી હતી. બે દિવસીય મુકાબલમાં દ્રવિડે પહેલા દિવસે ફિલ્ડિંગ કરી. તેઓ પોતાની મનપસંદ જગ્યા સ્લિપ પર રહ્યા અને સૌથી સિનિયર ખેલાડી હોવાને કારણે પૂરી 82 ઓવર સુધી તેઓ ફિલ્ડ પર રહ્યા. બૅટિંગમાં દ્રવિડે શાનદાર સદી ફટકારીને સૌથી વધુ 113ની ઇનિંગ ખેલી. તેમની આ ઇનિંગની મદદથી તેમની ક્લબને ફાઇનલમાં જગ્યા બનાવવામાં મદદ મળી. પૅરાલમ્પિક સ્વીમરના મૅન્ટર બન્યા શરથ એમ. ગાયકવાડ રાહુલ દ્વવિડે ભારતના પૅરાલમ્પિક સ્વીમર શરથ ગાયકવાડની એ સમયે મદદ કરી જ્યારે તેઓ સ્વિમિંગ છોડવાનું વિચારી રહ્યા હતા. વર્ષ 2014માં કારકિર્દીમાં ઉતાર-ચઢાવ આવતાં શરથે સ્વિમિંગ છોડવાનું નક્કી કરી લીધું હતું. ત્યારે દ્રવિડે તેમના મૅન્ટરની ભૂમિકા ભજવી હતી. દ્રવિડે શરથને પોતાની કારકિર્દીનું ઉદાહરણ આપીને સમજાવ્યું કે કેવી રીતે મુશ્કેલ સમયનો સામનો કરી શકાય. એક ઇન્ટરવ્યૂમાં શરથ જણાવે છે કે દ્રવિડે ક્યારેય તેમના પર કોઈ ચીજ થોપવાની કોશિશ નહોતી કરી. તેઓ દુનિયાના સર્વશ્રેષ્ઠ ઍથ્લીટોની કહાણીઓ સંભળાવતા. દ્રવિડે શરથને તેમનો અનુભવ જણાવ્યો કે જ્યારે તેઓ ક્રિકેટમાંથી નિવૃત્તિ લેવા અંગે વિચારી રહ્યા હતા. દ્રવિડને લાગતું હતું કે કદાય તેમની ફિટનેસ બરાબર રહી નથી. પરંતુ પછી કેવી રીતે તેઓએ ખુદને આ હાલતમાંથી ઉગાર્યા. દ્રવિડની શીખને કારણે શરથે વર્ષ 2014ના એશિયન પૅરા ગેમ્સમાં ભાગ લીધો અને છ ચંદ્રક મેળવવામાં સફળ નીવડ્યા. તેઓએ ટુર્નામેન્ટમાં સૌથી વધુ પદક જીતનાર���ં પીટી ઉષા (પાંચ પદક)નો ભારતીય રેકૉર્ડ પણ તોડી નાખ્યો. ફોન પર પીટરસનને સલાહ આપી ઇંગ્લૅન્ડના બૅટ્સમૅન કેવિન પીટરસન પોતાની આક્રમક બૅટિંગ માટે દુનિયાભરમાં જાણીતા છે. પણ જ્યારે તેમનું ક્રિકેટ ફૉર્મ ડામાડોળ થવા લાગ્યું તો સલાહ મળી પોતાની રક્ષાત્મક બૅટિંગ માટે જાણીતા રાહુલ દ્રવિડની. 2010માં ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ બાંગ્લાદેશના પ્રવાસ પર હતી. પીટરસન પર રન બનાવવાનું દબાણ સતત વધી રહ્યું હતું, કેમ કે 2008થી તેઓએ કોઈ મોટી ઇંનિગ ખેલી નહોતી. બાંગ્લાદેશ સામેની મૅચમાં મેદાનમાં ઊતરતા પહેલાં પીટરસને દ્રવિડ સાથે ફોન પર વાત કરી હતી. બીબીસીને આપેલા ઇન્ટરવ્યૂમાં પીટરસને દ્રવિડ સાથેની ટેલિફોનિક વાત વિશે જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું, ''મેં દ્રવિડ સાથે ફોન પર વાત કરી અને સ્પિનને સારી રીતે રમવાની ટિપ્સ મેળવી. દ્રવિડ સાથે હું આઈપીએલ પણ રમી ચૂક્યો છું. તેમજ ભારત સામે રમતીવ ખતે પણ મેં તેમને નજીકથી જોયા છે કે તેઓ કેવી રીતે સ્પિન બૉલિંગનો સામનો કરે છે.'' પીટરસને આગળ જણાવ્યું, ''દ્રવિડે મને બહુ અગત્યની સલાહ આપી. તેઓએ મને જણાવ્યું કે મારો હાથ ક્યાં રહેવો જોઈએ, કયા સમયે મારે ફ્રન્ટ પર આગળ આવવું જોઈએ. મેં તેમની સલાહ માની અને સફળ રહ્યો.'' પીટરસને બાદમાં પોતાની ઑટોબાયોગ્રાફીમાં પણ દ્રવિડનો ઉલ્લેખ કર્યો અને જણાવ્યું કે દ્રવિડે ઇમેલના માધ્યમથી પણ તેમને ઘણી ટિપ્સ આપી હતી. દ્રવિડે જણાવ્યો અસલી 'હીરો'નો અર્થ પોતાના પુત્ર સાથે પ્રેક્ટિસ કરતાં રાહુલ (ફાઇલ ફોટો) ઈએસપીએન ક્રિકફન્ફોથી પ્રકાશિત 'રાહુલ દ્રવિડની ટાઇમલેસ સ્ટીલ' પુસ્તકમાં રાહુલ દ્રવિડનાં પત્ની વિજયેતાએ તેમના અનેક કિસ્સા વર્ણવ્યા છે. વિજયેતાએ લખ્યું, 2004માં દ્રવિડને સૌરવ ગાંગુલી સાથે પદ્મશ્રી મળ્યો હતો. સન્માન મળવાના આગળના દિવસે અખબારમાં પહેલા પાને બંનેની તસવીર છપાઈ હતી. આ તસવીર જોઈને દ્રવિડે કહ્યું હતું કે પહેલા પાને આવો ફોટો છપાવો દુર્ભાગ્યપૂર્ણ છે. દ્રવિડનું માનવું હતું કે 'હીરો' શબ્દનો ઉપયોગ બહુ સાચવીને કરવો જોઈએ અને વાસ્તવિક હીરો તો આપણા સૈનિકો, વિજ્ઞાનિકો અને ડૉક્ટરો છે. વિજયેતાએ તેમનાં લગ્ન અગાઉના કિસ્સા પણ શૅર કર્યા હતા. તેમણે લખ્યું છે, લગ્ન પહેલાં એક વાર રાહુલ દ્રવિડ નાગપુરમાં તેમના ઘરે ખાવા માટે આવ્યા હતા. ત્યારે એવું લાગ્યું નહોતુ કે તેઓ ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના સ્ટાર છે, કેમ કે તેઓ તેમના વિશે કશું બોલતા ���હોતા, તેઓ ક્રિકેટ કરતાં મારા મેડિકલના અભ્યાસ અને મારી ઇન્ટર્નશિપ અંગે જાણવા માગતા હતા. તેઓ અન્ય લોકો અને અન્યના કામને વધુ ગંભીરતાથી લેનારી વ્યક્તિ છે. જાતને નહીં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાહુલ દ્રવિડ જ્યાં સુધી ભારતીય ક્રિકેટ ટીમમાં રમતા રહ્યા ત્યાં સુધી એક સંકટમોચનની ભૂમિકામાં રહ્યા. જબરજસ્ત ડિફેન્સને કારણે તેમને 'ધ વૉલ' પણ કહેવાય છે. +text: 2002ના મુસ્લિમવિરોધી રમખાણ અને ટોચના રાજકીય નેતાઓની હિંદુ ઓળખ ચૂંટણીનો મુદ્દો બન્યાં છે, ત્યારે ગુજરાતના નાનકડા ખ્રિસ્તી સમુદાયને લાગે છે કે, વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં અવગણના થઈ રહી છે. ગુજરાતની કુલ વસતીમાં ખ્રિસ્તીઓનો હિસ્સો એક ટકાથી પણ ઓછો છે. કોઈ પણ રાજકીય પક્ષ ખ્રિસ્તીઓના મત મેળવવાના પ્રયાસ પણ કરતો નથી. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: ફાધર થોમસ મેક્વાને બંધારણને આદર આપતા હોય તેવા માનવતાવાદી ઉમેદવારને ચૂંટી કાઢવાની હાકલ કરતો પત્ર બીજા પાદરીઓને લખ્યો હતો. ચૂંટણી પંચની નોટીસ રાજ્યના ચૂંટણી પંચે આ પત્ર સંબંધે ફાધર થોમસ મેક્વાનને નોટિસ મોકલીને તેમની પાસેથી ખુલાસો માગ્યો હતો કે તેમની અપીલને નિયમનું ઉલ્લંઘન શા માટે ગણવી ન જોઈએ? જોકે, પત્ર લખવાનો હેતુ નિયમનું ઉલ્લંઘન ન કરવાનો હોવાનું ફાધર થોમસ મેકવાને જણાવ્યું હતું. બીબીસીએ સંપર્ક સાધ્યો ત્યારે ફાધર થોમસ મેક્વાને આ બાબતે કશું કહેવાનો ઈન્કાર કર્યો હતો. ગુજરાતમાં ખ્રિસ્તીઓની સ્થિતિ કેવી છે? ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશ અને આર્ચબિશપ રાજકીય વિશ્લેષક અને સમાજવિજ્ઞાની ઘનશ્યામ શાહ કહે છે, “ખ્રિસ્તીઓ સહિતની ઘણી લઘુમતી કોમ ગુજરાતમાં ભયનો શિકાર છે.” તેમણે દાવો કર્યો હતો કે ''તેમના માટે આ અસ્તિત્વનો સવાલ છે અને એમના પૈકીના કેટલાક મુસ્લિમોની માફક ભારતીય જનતા પાર્ટી(બીજેપી)ની તરફેણ કરી રહ્યા છે.'' જોકે, કોંગ્રેસને છોડીને બીજેપીની નજીક સરકેલા ખ્રિસ્તીઓનું પ્રમાણ ઘણું ઓછું હોવાનું પણ તેમણે જણાવ્યું હતું. ખ્રિસ્તી સમુદાયના કર્મશીલ અને ગુજરાતના રાજકારણ પર ઝીણી નજર રાખતા પ્રસાદ ચાકોએ બીબીસી કહ્યું કે, ફાધર થોમસ મેકવાને તેમના પત્રમાં વ્યક્ત કરેલા વિચાર સાથે તે સહમત છે. પ્રસાદ ચાકોએ કહ્યું, ''ફાધર થોમસ મેક્વાને જે લખ્યું હતું એ સાચું છે, પણ પત્રમાં તેમણે લખેલા કેટલાક શબ્દોને કારણ ગેરસમજ થઈ છે અને વિવાદ સર્જાયો છે.'' ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશ વિખ્યાત માનવાધિકાર કાર્યકર ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશે બીબીસીને અલગ મુદ્દો જણાવ્યો હતો. ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશે જણાવ્યું હતું કે દેશના અન્ય વિસ્તારોની સરખામણીએ ગુજરાતમાં ખ્રિસ્તી સમુદાયને રાજકારણનો જોરદાર રંગ લાગ્યો નથી. તેમના જણાવ્યા અનુસાર, ગુજરાતના ખ્રિસ્તીઓ સ્થાનિક ગુજરાતી સંસ્કૃતિ સાથે એકદમ ભળી ગયા છે. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે ''ગુજરાતમાં તો દિવાળી અને ઈદની ઉજવણી કરતા ખ્રિસ્તીઓ પણ જોવા મળશે.'' ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશે એવો દાવો પણ કર્યો હતો કે ગુજરાતમાંના કેટલાક ખ્રિસ્તીઓએ ક્રિસમસ વખતે તેમના ઘરની બહાર પ્રતિકાત્મક 'સ્ટાર' લગાવવાનું બંધ કરી દીધું છે. માર્ટિન મેકવાન જોકે, સામાજિક કાર્યકર માર્ટિન મેકવાન ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશના દાવા સાથે સહમત નથી. બીબીસી સાથે વાત કરતા માર્ટિન મેકવાને જણાવ્યું કે રાજ્યના અન્ય વિસ્તારોની જેમ અમદાવાદના ખ્રિસ્તીઓએ આવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડતો નથી. માર્ટિન મેકવાને કહ્યું, ''હું અમદાવાદમાં મારા ઘરની બહાર વર્ષોથી સ્ટાર લગાવું છું અને મારે કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો પડ્યો નથી.'' ખ્રિસ્તીઓ રાજકીય પક્ષો વિશે શું માને છે? આઈટી એક્ઝિક્યુટિવ સુનોજ થમ્પી 50 વર્ષના સ્ટેન્લી કિયાઘે જણાવ્યું હતું કે તે રાજકારણમાં બિનસાંપ્રદાયિકતાના સમર્થક છે. તેમણે કહ્યું, ''કોંગ્રેસ જે બિનસાંપ્રદાયિકતાને અનુસરે એ મને પસંદ છે. તેથી હું હંમેશા કોંગ્રેસની સાથે રહ્યો છું.'' બીજી તરફ શહેરની એક કોલેજમાં પ્રોફેસર તરીકે કાર્યરત 47 વર્ષનાં જીન ડિસોઝાએ અલગ વાત કરી હતી. જીન ડિસોઝાએ જણાવ્યું હતું કે તેમને નરેન્દ્ર મોદીનો કરિશ્મા અને મજબૂત વ્યક્તિત્વ પસંદ છે. સાવ સામાન્ય માણસમાંથી સિદ્ધિના શિખરે પહોંચવાની નરેન્દ્ર મોદીની કથા તેમને ઘણી આકર્ષક લાગે છે. બીબીસીએ ઘણા યુવા ખ્રિસ્તી મતદારો સાથે પણ વાત કરી હતી. યુવા ખ્રિસ્તી મતદારો કોંગ્રેસથી દૂર જઈ રહ્યા હોય એવું એ વાતચીતમાં લાગ્યું હતું. અમદાવાદમાં કાર્યરત આઈટી એક્ઝિક્યુટિવ સુનોજ થમ્પીએ જણાવ્યું હતું કે કેટલીક સમસ્યાઓ જરૂર છે, પણ ગુજરાતમાં બીજેપીએ વિકાસનાં ઘણાં કામ કર્યાં છે. ખ્રિસ્તીઓ માટે અન્ય રાજ્યોની સરખામણીએ ગુજરાત વધુ સલામત હોવાનું પણ તેમણે જણાવ્યું હતું. સુનોજ થમ્પીએ કહ્યું હતું કે ''અન્ય રાજ્યોમાં વસતા ખ્રિસ્તીઓની સરખામણીએ ગુજરાતમાં ખ્રિસ્તીઓ માટે સલામત નોકરી અને સારી આવક ���ેળવવાનું હંમેશા આસાન રહ્યું છે.'' અમદાવાદમાં મોટાભાગના ખ્રિસ્તીઓ રાયખડ, મણિનગર, ગોમતીપુર અને વટવા તેમજ ગાંધીનગરના પશ્ચિમી વિસ્તારમાં રહે છે. ફાધર સેડ્રિક પ્રકાશના જણાવ્યા અનુસાર, મોટાભાગના ખ્રિસ્તીઓ મુખ્યત્વે આરોગ્ય અને શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં કામ કરે છે, જ્યારે યુવા પ્રોફેશનલ્સ સારી કંપનીઓમાં કામ કરી રહ્યાં છે. અલબત, સરકારી નોકરીઓમાં બહુ ઓછાં ખ્રિસ્તીઓ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગાંધીનગરના રોમન કેથલિક આર્ચબિશપ એટલે કે વડા પાદરી થોમસ મેકવાને લખેલા પત્રને પગલે ગુજરાતના ખ્રિસ્તી સમુદાયના માનવાધિકારો અને અન્ય સમસ્યાઓની વાત સપાટી પર આવી હતી. +text: અગાઉની સરખામણીએ આ વખતની રેલી નાની હોવા છતાંય મોટી દેખાતી હતી, કારણ કે મીડિયા અચાનક જ ખેડૂત સમર્થક બની જાય છે અને સમગ્ર વિપક્ષ પણ તેમનું હિતૈષી બની જાય છે. સરકારનો ખેડૂત હિતૈષી હોવાનો દાવો પણ અસ્થાને નથી. ચાલુ બજેટમાં ખેડૂતને ઉત્પાદનખર્ચથી દોઢ ગણી રકમ આપવાની જાહેરાત થઈ છે. ટેકાના ભાવોમાં પણ ઠીકઠાક વધારો થયો છે. સ્વામીનાથન ઐય્યર જેવા અર્થશાસ્ત્રીઓ સરકારની આ જાહેરાતને તેના 'ગળાની ફાંસ' સમાન માન છે. ચર્ચાથી વધુ સહાનુભૂતિ કેમ? આ વખતે ખેડૂતોની સભામાં વિપક્ષને કારણે ચર્ચા ઓછી અને સહાનુભૂતિ વધુ દેખાઈ. દિલ્હીના રામલીલા મેદાન ખાતે ખેડૂતોની સભામાં લગભગ તમામ વિપક્ષી નેતા સામેલ હતા, પરંતુ આયોજનમાં તેમનો કોઈ ફાળો ન હતો. સીતારામ યેચુરી, ડી. રાજા, શરદ યાદવ અને શરદ પવારની હાજરીથી ચર્ચા શરૂ ન થઈ, પરંતુ કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી તથા દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાન કેજરીવાલની હાજરીથી આ રેલી 'સમાચાર' બની ગયા. કેજરીવાલ મુખ્ય આયોજક યોગેન્દ્ર યાદવના મહેમાન બનીને ત્યાં પહોંચ્યા. બધાય માત્ર નરેન્દ્ર મોદી અને ભાજપને વગોવવા ઉપરાંતની પણ તક દેખાઈ હશે. રાહુલ ગાંધી ત્યાં પહોંચ્યા અને લોકોને ચોંકાવ્યાં, એવી જ રીતે તેમની સરકાર આવે તો ખેડૂતોનું દેવું માફ કરવાની જાહેરાત કરીને પણ ચોંકાવ્યાં. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે આ માત્ર સંયોગ હતો કે કોઈ વિસ્તૃત વ્યૂહરચનાનો ભાગ, તે અકળ છે. કેજરીવાલે ભાજપ સરકારના દાવ તથા સુપ્રીમ કોર્ટમાં ઍફિડેવિટ આપીને સ્વામિનાથન પંચનો રિપોર્ટ લાગુ નહીં કરવાની વાત ઉપર નિશાન સાધ્યું અને કહ્યું કે આ બાબત કેન્દ્રની ભાજપ સરકારની બે મોઢાંની વાતને છતી કરે છે. રાહુ�� ગાંધીએ ક્હ્યું કે ઉદ્યોગપતિઓનાં દેવાં માફ થઈ જાય છે અને ખેડૂતોએ દેવાદાર થઈને જીવવું પડે છે. લગભગ બસ્સોથી વધુ સંગઠનના હજારો ખેડૂતો દેવું માફ કરવા તથા સ્વામિનાથન પંચની ભલામણો લાગુ કરવાની માગ કરી રહ્યાં છે. રાહુલ-કેજરીવાલની હાજરી યોગ્ય ? ખેડૂતોની માગ છે કે ત્રણ અઠવાડિયાનું સંસદનું વિશેષ સત્ર માત્ર ખેડૂતો તથા કૃષિ સંબંધિત બાબતોને ચર્ચવા માટે બોલાવવામાં આવે. આ માટે ખેડૂતોને તબીબો, એંજિનિયર્સ તથા વકીલો જેવા તબક્કાનું પણ સમર્થન હાંસલ થયું છે. પાક વીમા યોજનાના નામે નવી રીતે શરૂ થયેલી લૂંટ તથા ગત બે વર્ષ દરમિયાન નેશનલ ક્રાઇમ રેકર્ડ બ્યૂરો દ્વારા ખેડૂતોની આત્મહત્યા સંબંધિત આંકડા રજૂ નહીં કરવા અંગે સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા. આ બાબતો આપણને આશ્ચર્ય પમાડે, પરંતુ તે હકીકત પણ છે. સ્વાભાવિક છે કે રાહુલ ગાંધી તથા કેજરીવાલની મુલાકાતને કારણે આ બધીય બાબતો બાજુએ ધકેલાઈ ગઈ, પરંતુ તેમના આગમનથી ખેડૂતોનો અવાજ કેટલો બૂલંદ થયો તે એક સવાલ છે. રેલીના મુખ્ય આયોજક તથા સ્વરાજ ઇંડિયા સાથે જોડાયેલા યોગેન્દ્ર યાદવના કહેવા પ્રમાણે, આ રેલીથી કંઈ નથી મળ્યું તથા તેનાથી નેતાઓનાં વલણમાં પરિવર્તન પણ નહીં આવે. કાલે જ્યારે આ લોકો સત્તા પર આવશે, ત્યારે તેમની સામે લડવા માટે એક વધારાનું હથિયાર ચોક્કસથી હશે. યોગેન્દ્ર યાદવ માને કે ન માને, પરંતુ એક વાત ચોક્કસ છે કે આ નેતાઓના આગમન બાદ ખેડૂતોની રેલી ચર્ચામાં આવી. ખેડૂતો પરેશાન અને સત્તાધીશો મગ્ન યોગેન્દ્ર યાદવ ચાલુ વર્ષે દિલ્હીમાં અનેક ખેડૂત આંદોલન થયા. જે દિવસે દિલ્હીમાં ખેડૂતોએ કાર્યક્રમ આપ્યો, એજ દિવસે કોલકત્તામાં પણ એક કાર્યક્રમ યોજાયો. એક અઠવાડિયા પહેલાં મુંબઈમાં પણ ખેડૂતો એકઠાં થયાં હતાં. ત્યારે મહારાષ્ટ્ર સરકારે તેમની માગણીઓ સ્વીકારને તેમને પરત મોકલી દીધા. અગાઉ ફેબ્રુઆરીમાં પણ આવું જ થયું હતું. બીજી બાજુ, અવ્યવસ્થિત ઢબે ખેડૂતોનો આક્રોશ ફૂટી રહ્યો છે. ઠેર-ઠેરર દૂધ-શાકભાજી તથા અનાજને રસ્તા ઉપર ફેંકવા અને હોબાળો કરવાની ઘટનાઓ સામાન્ય બની રહી છે. જો મોટાપાયે ઉત્પાદન થાય તો પણ ખેડૂતો માટે સમસ્યારૂપ બની રહે છે, કારણ કે તેનાથી તેમને ઉત્પાદનખર્ચ જેટલી રકમ પણ નથી મળતી. ખેતીમાં નફો નથી રહ્યો. મંદસૌરની જેમ અનેક સ્થળોએ ખેડૂતો પર ગોળીબાર થયા છે. દેવાના બોજ હેઠળ દબાયેલા ખેડૂતો આત્મહત્યા કરી રહ્યાં છે, તો કેટલાક ખેડૂતો ઉપજની કિંમત માંગતી વેળાએ. લાખો ખેડૂતોએ આત્મહત્યા કરી લીધી છે. ખેડૂત જેવી મોટી જમાતની આવી સ્થિતિ છે, છતાંય રાજકીય પક્ષો તથા નેતાઓ ફરીથી ચૂંટાઈ આવે છે, તે પણ સત્ય છે. મતલબ કે ખેડૂતો તેમની અવગતિ ભૂલીને જાતિ અને ધર્મના નામે મત આપે છે. આ વખતે સ્થિતિ બદલાતી જણાય છે. ભારે લોકપ્રિયતા સાથે સત્તામાં આવેલી નરેન્દ્ર મોદીની સરકારને ખેડૂતો તથા બેકાર યુવાનોનો ડર લાગી રહ્યો છે. લગભગ દરેક સ્થળેથી આવા જ રિપોર્ટ મળી રહ્યા છે. કદાચ એટલે જ લગભગ 200 જેટલા સંગઠોની ભાગીદારી છતાંય માત્ર અમુક હજાર ખેડૂતો જ દિલ્હી પહોંચ્યા, છતાં વિપક્ષના નેતાઓ લાઇનબદ્ધ રીતે હાજર થઈ ગયા. રાહુલ ગાંધી, અરવિંદ કેજરીવાલ અને યોગેન્દ્ર યાદવના સંબંધોમાં પરિવર્તન આવે કે ન આવે, પરંતુ જો વિપક્ષને ખેડૂતોના માધ્યમથી પોતાના માટે કોઈ તક દેખાય તો તે પણ પરિવર્તન જ છે. યોગેન્દ્ર તથા તેમના સાથી આટલું પણ કરી શકે તો તે તેમની મોટી સફળતા હશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીમાં ખેડૂતોની કૂચમાં અગાઉ મહેન્દ્રસિંહ ટિકૈતના સમયની કૂચ જેવી ન હતી. તેમાં મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો એકઠા થતા. એ પછી ખેડૂતોની રેલીઓ અને બેઠકો નાની અને પ્રભાવહીન રહેતી. મીડિયા પણ માત્ર શહેરમાં ફેલાવાયેલી ગંદકી તથા ટ્રાફિકજામની જ વાત કરતું. +text: કીર સ્ટર્મર સ્ટર્મરે ગુરુવારે કહ્યું, "ભારતનો કોઈ પણ બંધારણીય મુદ્દો ભારતીય સંસદ હેઠળ આવે છે અને કાશ્મીર ભારત અને પાકિસ્તાનનો દ્વિપક્ષીય મુદ્દો છે." પાર્ટીના નવા નેતા કીર સ્ટર્મરે કહ્યું કે તેઓ સુનિશ્ચિત કરશે કે તેમના નેતૃત્વમાં ઉપમહાદ્વીપના આ વિવાદનો ઉપયોગ ‘બ્રિટનમાં લોકો વચ્ચે તિરાડ ઊભી કરવા ન થાય’ અને તેમના નેતૃત્વમાં નવી લેબર સરકાર, પહેલાંની લેબર સરકારોની જેમ 'ભારત સાથે વધારે મજબૂત સંબંધ બનાવશે.' સાથે જ જળવાયુ પરિવર્તન જેવા વૈશ્વિક મુદ્દા પર સહયોગ કરશે. તેમણે કહ્યું કે ''લેબર પાર્ટીનો ભારત સાથે લાંબો અને સારો સંબંધ રહ્યો છે અને હું ઇચ્છું કે આ ચાલુ રહે.'' 57 વર્ષના કીર સ્ટર્મરે ચાર એપ્રિલે જેરેમી કૉર્બિનની જગ્યાએ પદભાર સંભાળ્યો હતો. જેરેમી કૉર્બિનના નેતૃત્વવાળી લેબર પાર્ટીની વિચારધારા ડાબેરી માનવામાં આવતી હતી. લેબર પાર્ટીના આ વલણને જોતાં બ્રિટનમાં વસેલો ભારતીય સમુદાય પાર્ટીને બ્રિટિશમાં રહેતા પાકિસ્તાન સમુદાય તરફ ઝૂકેલી માનતો હતો. ગત વર્ષે કેટલા��� લેબર સાંસદો લંડન સ્થિત ભારતીય ઉચ્ચાયોગની બહાર થયેલા હિંસક પ્રદર્શનમાં સામેલ પણ થયા હતા. લેબર કૉન્ફરન્સના પ્રતિનિધિઓએ સર્વસંમતિથી એક પ્રસ્તાવ પણ પાસ કર્યો હતો જેમાં જમ્મુ કાશ્મીરના લોકોને આત્મસમર્પણનો અધિકાર આપવાની વાત કરવામાં આવી હતી. સાથે જ ‘કાશ્મીરમાં માનવાધિકારના ઉલ્લંઘન’ અને ‘મોટા માનવીય સંકટ’ની વાતો પણ કહી હતી. કહેવામાં આવી રહ્યું હતું કે કાશ્મીર પર લેબર પાર્ટીના વલણને લઈને ખાસ કરીને ભારતીય મૂળના હિંદુઓ ઘણા નારાજ હતા. લેબર પાર્ટીના નેતા બદલાયા પછી એવું લાગે છે કે પાર્ટી આ નારાજગીને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. 'હિંદુફોબિયા નહીં થવા દઉં' જોકે કીર સ્ટર્મરે કહ્યું કે લેબર એક આંતરરાષ્ટ્રીય પાર્ટી છે અને દરેક જગ્યાએ માનવાધિકારની સંરક્ષણ અને તેને પ્રોત્સાહન આપવાના પક્ષમાં રહે છે. તેમણે કહ્યું, “મેં મારા આખા જીવનમાં અન્યાય વિરુદ્ધ અને માનવાધિકારીઓની સુરક્ષા માટે લડત લડી છે.” “હવે હું એવી લેબર પાર્ટીનું નેતૃત્વ કરીશ જે માનવાધિકારની વાત કરશે અને હિંદુફોબિયા સહિત બધી જાતના ભેદભાવની વિરદ્ધ હશે.” તેમણે ભરોસો આપ્યો કે પાર્ટીની અંદર ભેદભાવની બાબતોનું સમાધાન જલ્દી કરવામાં આવશે. એટલે તેમણે સ્વતંત્ર ફરિયાદ પ્રક્રિયા સ્થાપિત કરવાની વાત કહી હતી. કીર સ્ટર્મરે હિંદુ ફોરમ બ્રિટનના અધ્યક્ષને કહ્યું કે ”તેઓ તેમના તરફથી લાંબા સમયથી ઉઠાવવામાં આવતા કાસ્ટ લેજિસ્લેશનના મુદ્દાથી વાકેફ છે." તેમણે કહ્યું કે હાલના સમયમાં તેઓ સરકારમાં આવા કોઈ ખરડા વિશે નથી જાણતા પરંતુ જો હજુ આવા કોઈ મામલા હોય તો “અમે તમારી ચિંતાઓને સમજવા માટે તૈયાર છીએ.” બ્રિટનના અધ્યક્ષને પત્ર લખ્યો તૃપ્તિ પટેલ લેબર પાર્ટીના નેતા ચૂંટાયા પછી કીર સ્ટર્મરે આ વાતો હિંદુ ફોરમ બ્રિટનનાં અધ્યક્ષ તૃપ્તિ પટેલને પત્ર લખીને જણાવી હતી. તેમણે લખ્યું કે ”મેં ચૂંટાયા પછી તુરંત મારા કાર્યાલયને તમારો સંપર્ક સાધવા કહ્યું એટલે લેબર પાર્ટી અને હિંદુ સમુદાયના લોકો વચ્ચે મહત્ત્વપૂર્ણ સંબંધ ફરીથી સ્થાપિત કરી શકાય.” સ્ટર્મરે હિંદુ સમુદાયના મહત્ત્વની વાત કરતાં લખ્યું, “હું હિંદુઓના અમૂલ્ય યોગદાન વિશે જાણું છું, જે તેમણે અમારા સમાજ માટે આપ્યું છે." "અર્થતંત્રથી લઈને કળા અને સંસ્કૃતિ સાથે-સાથે એનએચએસમાં તેમનું યોગદાન સામેલ છે.” ‘ભારતે મુશ્કેલ સમયમાં દવા આપી’ લેબર પાર્ડીનું ચિહ્ન લેબર પાર્ટીના નેતા સ્ટર્મરે કહ્યું કે હાલના સમયમાં અમે જોયું કે ભારત અને બ્રિટન વચ્ચે કેટલો અગત્યનો સંબંધ છે. ભારતે મુશ્કેલ સમયમાં અગત્યની દવા પેરાસિટામોલ આપી હતી. લેબર નેતા સ્ટર્મરે ભારત સાથે મજબૂત વ્યાપારિક સંબંધને વધારવાની વાત કહી. તેમણે કહ્યું કે તેઓ લેબર પાર્ટી અને ભારતીયો વચ્ચે એક નવો સંબંધ શરૂ કરવા માટે ભારતીય ઉચ્ચાયુક્તને મળવા માગે છે. તેની સાથે જ કીર સ્ટર્મરે લેબર ફ્રૅન્ડ્સ ઑફ ઇન્ડિયા એટલે એલએફઆઈએનની કાર્યકારી ટીમની મુલાકાત લીધી. એલએફઆઈએન પ્રમાણે સ્ટર્મરે કહ્યું કે તેઓ તેમની સાથે મળીને કામ કરશે જેથી વેસ્ટમિન્સ્ટર અને સ્થાનિક સરકારના નિર્વાચિત પદ માટે ભારતીય મૂળના વધારે લોકોને ઊભા થવા માટે પ્રેરિત કરવામાં આવે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રિટનમાં વિપક્ષ લેબર પાર્ટીના નવનિયુક્ત નેતા કીર સ્ટર્મરે પોતાની પાર્ટીના વલણમાં ફેરફાર કરીને કાશ્મીર અથવા ભારતની કોઈ પણ બંધારણીય બાબતોમાં દખલગીરી ન કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: ચોથી ટેસ્ટ મેચમાં કોહલીએ અનેક વ્યક્તિગત સિદ્ધિઓ મેળવી, પરંતુ ટીમને સફળતા ન મળી માત્ર ચાર દિવસ રમાયેલી ચોથી ટેસ્ટ મૅચમાં અઢી દિવસ સુધી ભારતીય ટીમની મૅચ પર પકડ હતી. જોકે, ઇંગ્લૅન્ડે પ્રથમ ઇનિંગમાં પાછળ રહી ગયા બાદ જોરદાર વાપસી કરી અને ભારત માટે સિરીઝમાં વાપસીની તક પર પૂર્ણવિરામ મૂકી દીધું. જો ભારતીય ટીમ આ મૅચમાં જીત હાંસલ કરી હોત, તો સિરીઝ 2-2થી બરાબર થઈ હોત અને અંતિમ મૅચ નિર્ણાયક બની રહેત. જોકે, ઇંગ્લૅન્ડે હવે 3-1ની અજેય લીડ હાંસલ કરી લીધી છે, જેથી ભારત માટે સિરીઝમાં જીત મળવાની કોઈ શક્યતા રહી નથી. ભારતના કપ્તાન વિરાટ કોહલીએ આ મૅચમાં ઘણી વ્યક્તિગત ઉપલબ્ધિઓ મેળવી. તેમણે સિરીઝમાં પાંચસો રન પુરા કર્યા અને કપ્તાન તરીકે ટેસ્ટ મૅચમાં ચાર હજાર રન બનાવનારા તેઓ પહેલા ભારતીય ક્રિકેટર બન્યા. આ તમામ ઉપલબ્ધિઓ હાથમાં રહેલી મૅચ ભારત હારી જતાં દબાઈ ગઈ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કોહલીએ આ જીતનો શ્રેય ઇંગ્લૅન્ડના સારા પ્રદર્શનને આપ્યો, પરંતુ આ ટેસ્ટમાં હાર માટે ભારતીય ટીમની કેટલીક ભૂલો જવાબદાર હતી. મોઇન અલીનો ડર મોઇન અલી મેન ઑફ ધ મેચ જાહેર થયા પ્લૅઇંગ ઇલેવનમાં વાપસીને યાદગાર બનાવનારા મોઇન અલીનો ડર ભારતીય બૅટ્સમૅન પર જોવા મળ્યો. ભારતીય બૅટ્સમૅનને ભલે વિશ્વમાં સ્પિનર સામે સારું પ્રદર્શન કરનારા માનવામાં આવતા હોય, પરંતુ આ મૅચમાં તેઓ તેમની છાપ પ્રમાણેનું પ્રદર્શન કરી શક્યા નહીં. મોઇન અલીએ પહેલી ઇનિંગમાં 63 રન આપીને પાંચ અને બીજા દાવમાં 71 રન આપીને ચાર વિકેટો લીધી. જેમાં કપ્તાન કોહલી (58 રન) અને અજિંક્યા રહાણે (51 રન)ની વિકેટ પણ સામેલ છે. મૅન ઑફ ધ મૅચ મોઇન અલીએ આ પીચ પર નવ વિકેટ લીધી, જ્યાં ભારતીય સ્ટાર સ્પિનર અશ્વિન માત્ર ત્રણ વિકેટ લઈ શક્યા. ઇંગ્લૅન્ડના કપ્તાન જો રૂટે મોઇનના વખાણ કરતાં કહ્યું, "આજે મેં તેને ઇંગ્લૅન્ડ માટે સર્વશ્રેષ્ઠ બૉલિંગ કરતાં જોયો હતો." પકડ ઢીલી થવા દીધી ભારતીય બૉલરોએ ઇંગ્લૅન્ડને દબાવમાં લીધા બાદ પકડ ઢીલી કરી દીધી અને ટીમે તેનું નુકસાન વેઠવું પડ્યું. ઇંગ્લૅન્ડે પ્રથમ ઇનિંગ્ઝમાં માત્ર 86 રને છ વિકેટ ગુમાવી દીધી હતી. જે બાદ ભારતીય બૉલરોએ ઇંગ્લૅન્ડની છેલ્લી ચાર વિકેટ લેવામાં 160 રન આપી દીધા અને ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ 246ના સન્માનજનક સ્કૉર સુધી પહોંચી ગઈ. આ પ્રમાણે જ બીજી ઇનિંગ્ઝમાં ઇંગ્લૅન્ડે 92 રન પર પ્રથમ ચાર વિકેટ ગુમાવી દીધી હતી, પરંતુ તે બાદ ઇંગ્લૅન્ડ 271 રન બનાવવામાં કામયાબ રહ્યું હતું. ભારતીય બૉલર્સ બંને ઇનિંગ્ઝમાં સૈમ કરનને રોકવાની ફૉર્મ્યૂલા શોધી શક્યા નહીં. કરને પ્રથમ ઇનિંગ્ઝમાં 78 તથા બીજી ઇનિંગ્ઝમાં 46 રન બનાવ્યા. ભારતના કપ્તાન કોહલીએ પણ કરનના વખાણ કર્યાં હતાં. બૅટ્સમૅનોનું નબળું પ્રદર્શન સાઉથૈમ્પટનમાં ભારત માત્ર ત્રણ બૅટ્સમૅનની ટીમ નજરે પડી. પ્રથમ ઇનિંગ્ઝમાં ચેતેશ્વર પૂજારા (અણનમ 132 રન) અને કોહલીએ (46 રન) બનાવ્યા. જ્યારે બીજી ઇનિંગ્ઝમાં કપ્તાન કોહલી અને અજિંક્યા રહાણે પીચ પર ઊભા રહેવાનો દમ બતાવી શક્યા હતા. ઑપનર્સની નિષ્ફળતા ભારતીય કપ્તાનને પણ ખૂંચી અને તેમણે મૅચની હાર માટે તેને પણ એક કારણ ગણાવ્યું હતું. ઋષભ પંત અને ઑલરાઉન્ડર તરીકે ઓળખાતા હાર્દિક પંડ્યા તેમના પર મૂકવામાં આવેલા ભરોસા મુજબ પ્રદર્શન કરી શક્યા નહીં. પસંદગીમાં ખામી ભારતીય બૅટ્સમૅનો સ્પિન વિરુદ્ધ ખૂબ મજબૂત ગણાય છે. તેમ છતાં ઇંગ્લૅન્ડે પીચનો સારી રીતે અભ્યાસ કર્યો અને બે સ્પિનરો મોઇન અલી અને આદિલ રાશિદને ટીમમાં સ્થાન આપ્યું. જ્યારે ભારતીય ટીમ એક સ્પીનર અશ્વિન સાથે મેદાનમાં ઊતરી હતી. અશ્વિન પણ ખાસ કંઈ કમાલ કરી શક્યા નહીં. રવિન્દ્ર જાડેજાને બદલે પસંદ કરાયેલા હાર્દિક પંડ્યા માત્ર એક વિકેટ લઈ શક્યા અને બૅટિંગમાં સદંતર નિષ્ફળ ગયા. ખૂંચશે આ ���ાર રૅન્કિંગની રીતે જોઈએ તો ભારતીય ટીમ સિરીઝ શરૂ થતાં પહેલાં મેજબાન ટીમ કરતાં વધારે મજબૂત દેખાતી હતી. જોકે, બર્મિંઘમમાં રમાયેલા પહેલા ટેસ્ટ મૅચમાં ઇંગ્લૅન્ડે ભારતની ભૂલોનો ફાયદો ઉઠાવ્યો અને રસાકસી ભર્યો મૅચ 31 રનથી જીતી લીધો. લૉર્ડસમાં રમાયેલા બીજા મૅચમાં મેજબાન ટીમ પૂરેપૂરી હાવી રહી. ઇંગ્લૅન્ડે એક ઇનિંગ્ઝ અને 159 રનથી જીત હાંસલ કરી. ત્રીજા ટેસ્ટમાં ભારતે વાપસી કરી અને ઇંગ્લૅન્ડને 203 રનથી હરાવ્યું. ચોથા ટેસ્ટમાં ભારત પાસે સિરીઝ બરાબર કરવાનો મોકો હતો, પરંતુ ઇંગ્લૅન્ડે પ્રથમ ઇનિંગ્ઝમાં પાછળ રહ્યા બાદ પણ દમદાર વાપસી કરી અને મૅચ 60 રનથી જીતી લીધો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિશ્વની નંબર વન ટેસ્ટ ટીમ ભારત પાસે ઇંગ્લૅન્ડ સામે સાઉથૈમ્પટન ટેસ્ટમાં ઇતિહાસ રચવાનો મોકો હતો. +text: સ્પૉર્ટ્સ સંકુલના પ્લાનની તસવીર ગૃહ મંત્રી અમિત શાહ પણ ભૂમિપૂજનના કાર્યક્રમમાં હાજર રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું, “233 એકરમાં ફેલાયેલું આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ દેશનું સૌથી મોટું સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ હશે અને કૉમનવેલ્થ ગૅમ્સ હોય કે ઑલિમ્પિક હોય, અમદાવાદ તેના આયોજન માટે 6 મહિનાની અંદર તૈયાર થઈ જશે.” વિશ્વના સૌથી મોટા સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં વિવિધ રમતોના કુલ 20 સ્ટેડિયમ બનવાના છે. આ તમામ સ્ટેડિયમ આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાના હશે. જેથી તેમાં આંતરરાષ્ટ્રીય રમતોનું આયોજન થઈ શકે. ગૃહ મંત્રી અમિત શાહે કહ્યું હતું કે અમદાવાદ હવે દેશનું સ્પૉર્ટ્સ સિટી બનશે. ખેલના અનેક કુંભ સાબરમતીની આ જમીન પર રમાશે. શું ખાસ છે સરદાર પટેલ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં? સ્પૉર્ટ્સ સંકુલની તસવીર બુધવારે મોટેરા ખાતે બનેલા ક્રિકેટ સ્ટેડિયમનું નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ તરીકે નામકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. 63 એકરમાં ફેલાયેલું આ નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ પણ સરદાર પટેલ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલનો એક ભાગ બનવાનું છે. સરદાર પટેલ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ એ મોટેરા ખાતે 215 એકરમાં બનશે. જ્યારે અંદાજે 18 એકરથી વધુનું સ્ટેડિયમ અમદાવાદના નારણપુરામાં બનશે. આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ અમિત શાહના મત વિસ્તાર ગાંધીનગરમાં બની રહ્યું છે. અમિત શાહે આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ વિશે માહિતી આપતા કહ્યું હતું કે આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ 4600 કરોડના ખર્ચે બનશે. જેમાં 3200 કરોડ રૂપિયા સરકાર ખર્ચશે, જ્યારે 1400 કરોડનો ખર્ચ પબ્લિક પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપથી કરાશે. આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં 50 હજાર લોકો બેસી શકે તેવું ફૂટબૉલ અને ઍથ્લેટિક્સનું સ્ટેડિયમ બનાવવામાં આવશે. આ ઉપરાંત 15 હજાર અને 12 હજાર લોકોની ક્ષમતાવાળાં બે ઇન્ડોર સ્ટેડિયમ બનશે. હૉકી માટે 15 હજાર લોકોની ક્ષમતા વાળું સ્ટેડિયમ બનાવવામાં આવશે. કંઈ કંઈ રમતના મેદાનો બનશે? તસવીર સરદાર પટેલ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં ઑલિમ્પિકની 20 રમતોના સ્ટેડિયમ બનશે. જેમાં ઍથ્લેટિક્સ, ફૂટબૉલ, ઍક્વેટિક્સ (સ્વિમિંગ અને તેની સાથે જોડાયેલી સ્પર્ધાઓ), બાસ્કેટ બૉલ, ટેનિસ, હૉકી, બૅડમિન્ટન અને સાયક્લિંગની સ્પર્ધા માટે સ્ટેડિયમ બનશે. હૉકી, રગ્બી અને ફૂટબોલ વિવિધ જગ્યાએ રમી શકાય તે માટે અલગ અલગ મેદાનો મુખ્ય સ્ટેડિયમની બાજુમાં બનશે. હૉકી સ્ટેડિયમની પાછળ ઇન્ડૉર સ્પૉર્ટ્સ કૉમ્પ્લેક્ષ બનશે. ફૂટબૉલ માટે બીજી એક ફિલ્ડ અલગથી ફાળવવામાં આવી છે. જ્યારે સ્કૅટિંગ ટ્રેક, ટેનિસ કૉર્ટ, મલ્ટિપલ સ્પૉર્ટ્સ એરેના બનશે. સાયક્લિંગ માટે વેલોડ્રૉમ પણ બનશે. આ સાયક્લિંગ માટેના વેલોડ્રૉમની પાસે વૉલિબોલનું સ્ટેડિયમ બનશે. રમતવીરોને રહેવા બનશે 3000 ઍપાર્ટમૅન્ટ્સ સરદાર પટેલ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં 12 હજાર પાંચસો બાળકો એક સાથે રહી શકે માટે 3 હજાર ઍપાર્ટમેન્ટ બનાવવામાં આવશે. ખેલાડીઓને સારી સુવિધા મળી શકે તે માટે 250 જેટલાં કોચની પણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં 12 હજાર કાર અને 25 હજાર ટૂ વ્હીલર પાર્ક થઈ શકે તે માટે પાર્કિંગ બનાવવામાં આવશે. રિવરફ્રન્ટને પણ લાંબો કરીને તેના રસ્તાઓ સાથે આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલમાં જોડાશે. આ ઉપરાંત સ્પૉર્ટ્સ સંકુલને જોડતા બે નવા બ્રીજ બનશે. એક બ્રીજ મોટો હશે જ્યારે બીજો પૅડેસ્ટ્રિયન બ્રીજ બનશે. સ્પૉર્ટ્સ સંકુલને જોડતા પૅડેસ્ટ્રિયન બ્રીજની બીજી બાજુ હૉટલ, કૉમર્શિયલ એકમો, મીડિયા આઉટલૅટ્સ વેગેરે બનાવવામાં આવશે. આ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલને મેટ્રો દ્વારા જોડવાની યોજના બનાવવામાં આવી છે. મોટેરા ખાતે 213 એકરમાં સ્પૉર્ટ્સ સંકુલ બનશે. જ્યારે બીજું 18 ઍકરમાં અમદાવાદના નારણપુરામાં 458 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે બનશે. જેમાં એથલેટિક્સ, મલ્ટી સ્પોર્ટ્સ સ્ટેડિયમ તૈયાર થશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદે બુધવારે અમદાવાદમાં દેશના સૌથી મોટા સરદાર પટેલ સ્પૉર્ટ્સ સંકુલનું ભૂમિપૂજન કર્યું હતું. +text: અરવિંદ સુબ્રમણ્યન મોદી સરકારમાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર હતા. એટ��ા માટે જ મોદી સરકાર તેમના દરેક કામનો જોરશોરથી પ્રચાર કરી રહી છે. તેથી જ નોટબંધીના બે વર્ષ થવા છતાં સરકારે કોઈ ઉજવણી ન કરી. હવે તો ભારત સરકારના પૂર્વ આર્થિક સલાહકાર અરવિંદ સુબ્રમણ્યને પણ નોટબંધીને દેશની અર્થવ્યવસ્થા માટે મોટો ફટકો ગણાવી છે. નોટબંધીના સમયે અરવિંદ સુબ્રમણ્યન દેશના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર હતા અને તેઓ ચાર વર્ષ સુધી મહત્ત્વનાં પદ પર રહ્યા હતા. તેમણે 8 નવેમ્બર, 2016ના રોજ નોટબંધીની જાહેરાત સમયે લખ્યું હતું, "કલ્પનાથી પણ ઉપર આ એવું પગલું છે જેને હાલના સમયમાં સામાન્ય પરિસ્થિતિઓમાં કોઈપણ અર્થવ્યવસ્થાએ નથી અપનાવ્યું." અરવિંદ સુબ્રમણ્યને પોતાના ચાર વર્ષના કાર્યકાળના અનુભવોને લઈને એક પુસ્તક 'ઑફ કાઉન્સિલ- ધ ચેલેન્જ ઑફ ધ મોદી-જેટલી ઇકૉનૉમી' લખ્યું છે. આ પુસ્તકમાં તેમણે નોટબંધી પર એક આખું પ્રકરણ લખ્યું છે. નોટબંધીનાં બે વર્ષ પછી પણ તેના પર ચર્ચા અંગે સુબ્રમણ્યને કહ્યું છે કે આવું એટલા માટે પણ થાય છે કે આજ સુધી આ નિર્ણય શા માટે લેવામાં આવ્યો છે, તેના પર રહસ્ય છવાયેલું છે. નોટબંધીનાં બે રહસ્ય જોકે, સુબ્રમણ્યને એવું જાહેર ન થાવ દીધું કે નોટબંધીનો નિર્ણય લેવાયો ત્યારે મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર તરીકે તેમની ભૂમિકા શું હતી? સાથે જ આ નિર્ણય લેવાયો ત્યારે સરકારમાંથી કેટલા લોકો એમાં સામેલ હતા? પરંતુ સરકારમાં રહીને તેઓ જે તરફ ઇશારો ન કરી શક્યા, તે ઇશારો તેમણે પુસ્તકમાં કરી દીધો છે. નોટબંધી મુદ્દે પુસ્તકમાં એક ચૅપ્ટર છે 'દ ટુ પઝલ્સ ઑફ ડિમોનેટાઇઝેશન- પોલિટિકલ ઇકૉનૉમિક.' અહીં તેમણે નોટબંધી અને તેની અસરને બે ઉખાણાં દ્વારા સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. પ્રથમ કે જો નોટબંધીથી આર્થિક નુકસાન થયું તો તે રાજનૈતિક સ્તરે લોકપ્રિય કેવી રીતે બની? જો સામાન્ય લોકોને મુશ્કેલી પડી તો ઉત્તર પ્રદેશમાં ભાજપ કેવી રીતે જીતી ગયું? હવે આ સવાલનો જવાબ તેમણે અમેરિકાના ઇતિહાસકાર થોમસ ફ્રૈંકના પુસ્તક 'વ્હાઇટ ધ મેટર વિથ કાંઝાસ'નો હવાલો આપ્યો છે. આ પુસ્તક એ વાતની તપાસ કરે છે કે સામાન્ય રીતે લોકો પોતાના આર્થિક લાભને બાજુમાં મૂકીને મત આપવા જાય છે. આનું એક રસપ્રદ ઉદાહરણ એ છે કે કેવી રીતે અમેરિકનોએ રિપબ્લિકન પાર્ટી અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને મત આપ્યા અને એ પણ ત્યારે જ્યારે ટ્રમ્પની નીતિઓનો આ લોકોને કોઈ ફાયદો થવાનો ન હતો. ઊલટાનું તેમનું નુકસાન થવાનું હતું, કારણ કે ઓબામા કૅર જેવી જનકલ્યાણ��ી યોજનાઓ ટ્રમ્પે પરત ખેંચી લીધી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બિનઅસરકારક હતું નોટબંધીનું પગલું? તેમણે આ ઉખાણાંના જવાબમાં લખ્યું છે કે નોટબંધી દરમિયાન ગરીબ લોકો પોતાની મુશ્કેલીઓ કરતાં અમીરોને થતી મુશ્કેલીઓથી ખુશ હતા. જોકે, અરવિંદ સુબ્રમણ્યને સાફ લખ્યું છે કે અમીરો પર અંકુશ લગાવવાના બીજા તમામ પગલાં હાજર હતા એવામાં નિર્દોષ અને ગરીબ લોકોને શા માટે ફસાવવામાં આવ્યા? તેમણે લખ્યું, "મેં ઇકૉનૉમિક સર્વે 2016-17માં લખ્યું હતું કે જો ગરીબો સુધી સંસાધનો પહોંચાડવા માટે સબસિડી બિનઅસરકારક પગલું છે, તો અમીરો પાસેથી સંસાધન હાંસલ કરવા માટે નોટબંધી પણ બિનઅસરકારક પગલું છે." નોટબંધી પર સુબ્રમણ્યનનો બીજો ઉખાણો તેની અસરને લઈને છે - રોકડ સપ્લાયની કુલ 86 ટકા નોટ ચલણમાંથી બહાર કરવાની અસર આર્થિક વિકાસ પર વધારે કેમ ના પડી? આનાથી વધુ નુકસાન શા માટે ના થયું? આ અંગે ઉત્તર આપતા સુબ્રમણ્યન લખે છે કે નોટબંધીના ઝટકાઓથી દેશની જીડીપીને અસર થઈ હતી. તેમણે લખ્યું, "નોટબંધીના પહેલાંના દોઢ વર્ષમાં જીડીપીનો વિકાસ દર 8 ટકાની આસપાસ હતો. નોટબંધી બાદના 21 મહિનામાં જીડીપીનો વિકાસ દર ઘટીને 6.8 ટકા થઈ ગયો હતો." તેમણે એવું પણ લખ્યું છે, "મને નથી લાગતું કે કોઈ એ વાત પર વિવાદ કરશે કે નોટબંધીથી વિકાસની ગતિ ઘટી છે. ચર્ચા એ વાત પર છે કે તેની અસર કેટલી થઈ છે. મતલબ કે વિકાસ દર બે ટકા ઘટ્યો છે કે તેનાથી પણ ઓછો થયો છે." એવું નથી કે અરવિંદ સુબ્રમણ્યને નોટબંધીના નિર્ણયની માત્ર આલોચના કરી છે, તેમણે નોટબંધીના કારણે થયેલી અસર અને આર્થિક માપદંડોને સમજાવવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો છે. સુબ્રમણ્યને પ્રકરણના અંતે નોટબંધીને આધુનિક ભારતીય ઇતિહાસનો સૌથી અવિશ્વસનીય આર્થિક પ્રયોગ ગણાવ્યો છે. જ્યારે પદ પર હતા, ત્યારે ચૂપ હતા જોકે, તેમની સૌથી મોટી આલોચના એ વાત પર કરી શકાય કે જ્યારે નોટબંધી જેવું પગલું ભરવામાં આવ્યું ત્યારે તેઓ આર્થિક મામલાઓના સૌથી ઉચ્ચ પદ પર બેઠા હતા, પરંતુ ત્યાં સુધી તેમણે કંઈ ના કહ્યું. જોકે, તેમની આલોચના એ મુદ્દે પણ થઈ રહી છે કે તેમણે પોતાના પુસ્તકની જાહેરાત માટે નોટબંધીને મુદ્દો બનાવ્યો છે. જોકે, સુબ્રમણ્યને એવું જણાવ્યું છે કે મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર સામે એ પડકાર હોય છે કે તેમણે એક જ સમયે કર્ણ અને અર્જુન બન્નેની ભૂમિકા નીભાવવી પડે છે. તેમના અનુસાર આર્થિક સલાહકારને સામાન્ય લોકોનો વિશ્વાસ જીતવાનો હોય છે અ��ે તે ત્યારે જ હાંસલ થઈ શકે જ્યારે સત્તા સામે સાચું બોલવામાં આવે. આ મુદ્દે તેમણે પોતાના અંગે જણાવ્યું, "જ્યારે હું સત્તામાં નહોતો ત્યારે હું સરકારી નીતિઓનો આલોચક હતો." સુબ્રમણ્યને પોતાના પુસ્તકમાં જીએસટી અંગે પણ લખ્યું છે. જીએસટીને તેમણે પાયારૂપ ફેરફાર ગણાવ્યો છે. તેમના અનુસાર આ પગલાં મારફતે ભારત એક દેશ, એક બજારના રૂપે સ્થાપિત થશે. આ સિવાય તેમણે સામાન્ય લોકો માટે સરકારની જનકલ્યાણ યોજનાઓની તપાસ કરી છે. તેમણે જળવાયુ પરિવર્તન અને પર્યાવરણ સાથે ખેતીના મુદ્દે આધુનિક સમયના પડકારો અંગે પણ પ્રકાશ પાડ્યો છે. અરવિંદ સુબ્રમણ્યને પોતાના પુસ્તકમાં એવું પણ જણાવ્યું કે કેવી રીતે તેમને મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર બનાવવાની વાત મીડિયામાં છપાઈ રહી હતી અને સરકાર તરફથી તેમનો કોઈ સત્તાવાર માહિતી મળી નહોતી. પરંતુ બૉસ તરીકે નાણાં મંત્રી અરુણ જેટલી તેમણે ડ્રીમ બૉસ ઠેરવ્યા છે. પરંતુ નોટબંધી પર નાણાં મંત્રીની ભૂમિકા અંગે પણ તેમણે કોઈ ટિપ્પણી કરી નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નરેન્દ્ર મોદી સરકારની નોટબંધી મુદ્દે સતત આલોચના થતી રહે છે. સરકારની મુશ્કેલી એ છે કે તેમણે નોટબંધી મુદ્દે જેટલા પણ વાયદાઓ કર્યા હતા, તેમને તેઓ પૂરા નથી કરી શક્યા. +text: આ જીતની સાથે જ ભારત વિશ્વ ટેસ્ટ ચૅમ્પિયનશીપના સ્કોરબૉર્ડમાં ટોચ પર પહોંચી ગયું છે. મૅચની પ્રથમ ઇનિંગમાં જ લગભગ સ્થિતિ સ્પષ્ઠ થઈ હતી, પ્રથમ ઇનિંગમાં વેસ્ટ ઇન્ડીઝની ટીમ 117 રન જ કરી શકી હતી. જસપ્રિત બુમરાહે આ ઇનિંગમાં વેસ્ટ ઇન્ડીઝના 6 બૅટ્સમૅનોની વિકેટ ઝડપી હતી, જેમાં બુમરાહની યાદગાર હેટ્રિક પણ સામેલ છે. 468 રનના મોટા લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે વેસ્ટ ઇન્ડીઝની ટીમે ઘણી મહેનત કરી પરંતુ આખી ટીમ બીજી ઇનિંગમાં 210 રન કરીને જ આઉટ થઈ ગઈ. જોકે, પહેલી ઇનિંગની સરખામણીએ બીજી ઇનિંગમાં ટીમે સંઘર્ષ ચાલુ રાખ્યો હતો. વેસ્ટ ઇન્ડીઝ માટે શમરાહ બ્રુક્સે અર્ધસદી ફટકારી હતી. આ સિવાય કૅપ્ટન જેસન હોલ્ડરે 39 અને જરમાઇન બ્લેકવુડે 38 રન બનાવ્યા હતા. ભારતીય બૉલર્સ તરફથી બીજી ઇનિંગમાં મોહમ્મદ શમી અને રવીન્દ્ર જાડેજાએ ત્રણ-ત્રણ વિકેટ પોતાને નામ કરી હતી. અન્ય એક ભારતીય ખેલાડી જેના પર સૌની નજર રહી એ છે હનુમા વિહારી, તેઓ એક સદી અને એક અર્ધસદી ફટકારીને પ્લેયર ઑફ ધ મૅચ બન્યા. બુમરાહની યાદગાર હેટ્રિક પ્રથમ ઇનિંગે વેસ્ટ ઇન્��ીઝની જીતને મુશ્કેલ બનાવી દીધી હતી. પહેલી ઇનિંગમાં વેસ્ટ ઇન્ડીઝની ટીમના ટોચના 5 બૅટ્સમૅનો જસપ્રિત બુમરાહનો શિકાર બન્યા હતા. જેમાં સળંગ 3 બૅટ્સમૅનોને આઉટ કરીને હેટ્રિક વિકેટ લીધી હતી. બુમરાહના સ્વિંગ અને યૉર્કર બૉલોએ વેસ્ટ ઇન્ડીઝની બેટિંગની હાલત દયનીય કરી દીધી હતી. બુમરાહે સૌ પ્રથમ ઓપનિંગ બૅટ્સમૅન જૉન કૅમ્પબેલને 2 રન પર આઉટ કરી દીધા. એમનો કૅચ ઋષભ પંતે ઝડપ્યો હતો. એ વખતે વેસ્ટ ઇન્ડીઝનો સ્કોર ફક્ત 9 રન હતો. આના પછી બુમરાહે એમની ચોથી અને ઇનિંગની નવમી ઓવરમાં ડેરેને બ્રાવોને આઉટ કરી દીધા. એમનો કૅચ લોકેશ રાહુલે ઝડપ્યો. ડેરેન બ્રાવો ફક્ત 4 રન કરી શક્યા. આના પછીના જ બૉલે બુમરાહે શમાર્હ બ્રક્સને એલબીડબલ્યૂ આઉટ કરી દીધા. આના પછીનો બુમરાહનો બૉલ સીધો રોસ્ટન ચેજના પૅડને વાગ્યો અને અમ્પાયરે આંગળી ઊંચી કરતાં જ ઇતિહાસ રચાયો. આ સાથે કૅપ્ટન વિરાટ કોહલી બુમરાહને ભેટી પડ્યા અને ટીમે એમને વધામણી આપી. આ સમયે બુમરાહનું બૉલિંગ વિશ્લેષણ હતું 6 ઓવરમાં 1 મેડન અને 10 રનમાં 5 વિકેટ. આ પછી એમણે કૅપ્ટન જેસન હોલ્ડરને પણ આઉટ કર્યા. શિમરોન હેટમારની વિકેટ મોહમ્મદ શમીએ ઝડપી હતી. બીજી ઇનિંગમાં પણ બુમરાહે બ્લેકવુડની વિકેટ ઝડપી હતી. આ અગાઉ એટિંગામાં રમાયેલી મૅચના પ્રથમ દાવમાં બુમરાહે 55 રન આપી 1 વિકેટ ઝડપી હતી. જોકે, બીજી ઇનિંગમાં તેઓ ઘાતક સાબિત થયા. એ ટેસ્ટની બીજી ઇનિંગમાં એમણે ફક્ત 7 રનમાં 5 વિકેટ ઝડપી. પ્લેયર ઑફ ધ મૅચ હનુમા વિહારી આ મૅચમાં હનુમા વિહારીએ પણ સૌનું ધ્યાન ખેંચ્યું, તેઓ પ્લેયર ઑફ ધ મૅચનો ખિતાબ પણ જીત્યા. આ મૅચમાં હનુમા વિહારીએ પોતાની ઇન્ટરનેશનલ ટેસ્ટ કૅરિયરની પ્રથમ સદી ફટકારી હતી. પહેલી ઇનિંગમાં તેમણે 111 રન કર્યા હતા અને બીજી ઇનિંગમાં તેમણે 53 રન કર્યા હતા. આ મૅચમાં ઝડપી બૉલર ઇશાંત શર્માએ શાનદાર બેટિંગ કરતા 57 રન કર્યા. આ ઇશાંત શર્માની પહેલી અર્ધસદી હતી. આ સિદ્ધિ ઇશાંતે 92 ટેસ્ટ મૅચ પછી નોંધાવી છે. અગાઉ તેમનો સર્વોચ્ચ સ્કોર 31 રનનો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીજી ટેસ્ટ મૅચમાં ભારતે વેસ્ટ ઇન્ડીઝને 258 રનના મોટા અંતરથી હરાવીને બે ટેસ્ટ મૅચની સિરીઝ 2-0થી પોતાને નામ કરી લીધી છે. આ મૅચના હીરો બન્યા છે, ગુજરાતી બૉલર જસપ્રિત બુમરાહ. +text: છેલ્લાં સરેરાશ 80 વર્ષથી તેમણે અન્નજળનો ત્યાગ કર્યો હતો એવો દાવો કરવામાં આવે છે. જોકે, વિજ્ઞાન મુજબ આટલો ���ાંબો સમય પાણી-ખોરાક વિના કોઈ જીવી શકે નહીં. બીબીસીના એક અહેવાલ મુજબ માણસના શરીરમાંથી 4થી કપ પાણી ઓછું થાય છે. આ પાણી શ્વાસ વાટે, પરસેવા વાટે, મૂત્રમાર્ગે બહાર જતું રહે છે. બીબીસીના અન્ય એક અહેવાલ મુજબ કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે માણસ મહત્તમ બે મહિના જેટલો સમય ખોરાક વિના રહી શકે છે. પ્રહલાદ જાની કહેતાં કે તેઓ મેડિટેશન એટલે કે ધ્યાન દ્વારા ઊર્જા મેળવે છે. ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા ટ્વિટર પર લખ્યું હતું કે "વર્ષો સુધી અન્ન-જળ ન લેનારા ચૂંદડીવાળા માતાજી વૈજ્ઞાનિકો માટે પણ સંશોધનનો વિષય હતાં." અનેક લોકોએ તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી. સોશ્યલ મીડિયામાં પણ ટ્રેન્ડ પણ જોવા મળ્યો હતો. ગુજરાતના કાયદા તેમજ શિક્ષણમંત્રી ભુપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમાએ તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપતાં ટ્વીટર પર લખ્યું હતું કે "1929માં જન્મ થયા બાદ માત્ર 12 વર્ષની ઉંમરે તેમણે અન્ન-જળનો ત્યાગ કરેલો." ભુપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમાએ અંબાજી તેમના આશ્રમની મુલાકાત લીધી હતી. મેડિકલ સંશોધન એકાંતવાસમાં રહેતા પ્રહલાદ જાની એ કોઈ ચમત્કારિક પુરૂષ છે કે મેડિકલ મિસ્ટરી એ વિશે 2010માં એક સંશોધન થયું હતું. કોઈ વ્યક્તિ અન્ન-જળ વગર આટલાં વર્ષો સુધી કઈ રીતે જીવી શકે એ વિશે ડૉક્ટરોની એક ટીમે આ સંશોધન કર્યું હતું. ભારતીય સેનાને પણ એ જાણવામાં રસ પડ્યો હતો. અમદાવાદમાં 2010માં 22 એપ્રિલથી 6 મે સુધી એટલે કે 15 દિવસનું એક સંશોધન પ્રહલાદ જાની પર સ્ટર્લિંગ હૉસ્પિટલમાં કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં ડિફેન્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ફિઝિયૉલૉજી ઍન્ડ અપ્લાઇડ સાયન્સના ડિરેક્ટર ડૉ. જી. ઇલાવલગાન, ન્યુરોલૉજિસ્ટ ડૉ. સુધીર શાહ, ડૉ.ઉર્મન ધ્રુવ(કન્સલ્ટીંગ ફિઝિશિયન તેમજ ડાયાબિટિલૉજિસ્ટ), ડૉ. હિમાંશુ પટેલ(નૅફ્રોલૉજિસ્ટ) વગેરે એ ભાગ લીધો હતો. આ સંશોધન દરમિયાન પ્રહલાદ જાની પર 24 કલાક સીસીટીવી કૅમેરા દ્વારા તેમજ વ્યક્તિગત નિરીક્ષણ રાખવામાં આવતું હતું. તેમનું એમઆરઆઈ, અલ્ટ્રાસાઉન્ડ, એક્સ-રે વગેરે કરવામાં આવ્યું હતું. સમયાંતરે પ્રહાલાદ જાની પર ક્લિનિકલ, બાયોકેમિકલ, રેડિયોલૉજિકલ તેમજ અન્ય પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યા હતા. આ દરમિયાન પ્રહલાદ જાનીએ અન્ન-જળ ગ્રહણ કર્યું નહોતું. તેમણે મળ કે મૂત્રત્યાગ પણ કર્યો ન હતો. પરીક્ષણમાં ભાગ લેનારા ડૉ. સુધીર શાહે એ વખતે કહ્યું હતું કે "અમે છેલ્લા 100 કલાક કરતાં વધુ સમયથી માતાજીનું નિરીક્ષણ કરી રહ્યા છીએ. તેમણે અન્ન-જળ લીધાં નથી. સાથે જ તેમણે મળ કે મૂત્રત્યાગ પણ કર્યો નથી. જે વિજ્ઞાન માટે પણ પડકારજનક છે." ડૉ. જી. ઈલાવલગાને એ વખતે કહ્યું હતું કે "પ્રહલાદ જાની વર્ષોથી અન્ન-જળ વગર રહે છે. આર્મીના જવાનો રણ કે અન્ય ભૌગોલિક રીતે વિકટ ગણાતા સ્થળે હોય ત્યારે તેમને ક્યારેક અન્ન-જળ મળતા નથી. આવી સ્થિતિમાં તેઓ કઈ રીતે ટકી શકે એ જાણવા માટે આ સંશોધનમાં અમે રસ દાખવ્યો હતો. " જોકે, ડૉક્ટર્સ વતી એવું પણ જણાવવામાં આવ્યું હતું કે હૉસ્પિટલમાં થયેલાં આ નિરીક્ષણોની કેટલીક મર્યાદા છે. સમયાંતરે હજી કેટલાંક વધુ સંશોધન પ્રહલાદ જાની પર કરવા પડે. કેટલાક નિરીક્ષણ તેમના નિવાસસ્થાને કરવા પડે. વઘારે સંશોધન ન થયું ગુજરાતના જાણીતા રેશનાલિસ્ટ પિયુષ જાદુગરે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે, અન્ન-જળ વિના જીવવાનો એમનો દાવો હતો તેને એક કેસ સ્ટડી તરીકે ગણી શરીર પર વધારે સંશોધન તેમણે ન થવા દીધું તે એક બાબત સંદેહાત્મક ગણી શકાય. પિયુષ જાદુગરે એમ પણ કહ્યું કે એમણે પોતે 300 વર્ષ જીવશે એવો દાવો કર્યો હતો અને અનેક સામાન્ય જીવન જીવનાર પણ 100 વર્ષ જીવતા હોય છે. આ સંજોગોમાં તેમનો એ દાવો ખોટો પડ્યો જે દર્શાવે છે કે ચમત્કાર જેવું કંઈ હોતું નથી. પિયુષ જાદુગરનું માનવું છે કે એ છતાં જે શરીર આટલો લાંબો સમય અન્ન-જળ વિના રહ્યું હોય એ હજી પણ સંશોધનને પાત્ર છે. મૃત શરીરને વૈજ્ઞાનિક સંશોધન માટે લાયક ગણી તેનો અભ્યાસ થવો જોઈએ જેથી એના તારણો પર પહોંચી શકાય. અગાઉ મૃત્યુની અફવા ફેલાઈ હતી ડૉ. જી. ઈલાવલગાનેને એ વખતે પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં મીડિયા સાથે વાત કરી ત્યારે હાર્ટ કેર ફાઉન્ડેશનના એ વખતના પ્રમુખ ડૉ. કે.કે. અગ્રવાલે આજતક ન્યૂઝ ચેનલ પર ડૉ. જી. ઈલાવલગાનને કહ્યું હતું કે "તમે મેડિકલ ડૉક્ટર નથી, તમે ફિઝિયૉલૉજિસ્ટ છો. તમારે આ મુદ્દે કોઈ દાવાદલીલથી બચવું જોઈએ. તમારી વિશ્વસનીયતા જોખમમાં ન મૂકવી જોઈએ." એના જવાબમાં ડૉ. જી. ઈલાવલગાને કહ્યું હતું કે "અમે કોઈ દાવો નથી કરતાં, અમે માત્ર અભ્યાસ કરી રહ્યા છીએ કે અન્ન-જળ વગર જો કોઈ માણસ રહી શકતો હોય તો એ કઈ રીતે શક્ય છે." પ્રહલાદ જાની મુળે મહેસાણાના ચરાડા ગામના વતની હતા. આ વર્ષે માર્ચ મહિનામાં તેમનું અવસાન થયું છે એવી અફવા સોશિયલ મીડિયામાં ફેલાઈ હતી. જોકે, એ પછી અંબાજી માતા દેવસ્થાન ટ્રસ્ટે તેનું ખંડન કર્યું હતું. ટ્રસ્ટે કહ્યું હતું કે કે તેઓ ચૈત્ર નવરાત્રિ નિમિત્તે મૌન ધારણ કરીને ગુફામાં બેઠા છે. સફેદ દાઢી સાથે કપાળે ચાંદલો, નાકમાં નથણી અને લાલ કપડાં એ પ્રહલાદ જાનીનો પહેરવેશે હતો અને લોકો તેમના દર્શન માટે આવતા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'ચૂંદડીવાળા માતાજી' તરીકે જાણીતા અને ગુજરાતના અંબાજીમાં વસવાટ કરતાં પ્રહલાદભાઈ જાનીનું 91 વર્ષની ઉંમરે અવસાન થયું છે. જોકે, તેમનો દાવો એ હતો કે તેઓ 300 વર્ષ જીવશે. +text: જોકે, એ વાત પણ એટલી જ સાચી છે કે ગાંધીવિચાર વિરુદ્ધ ભારતમાં કેટલાક લોકો એકઠા થઈ ગયા છે. તેઓ ગાંધીના વિચારો વિરુદ્ધ ભારે મહેનત કરી રહ્યા છે. જે લોકો સત્તામાં છે, જે લોકો ધનિક છે, તેઓ તેમને મદદ પણ કરી રહ્યા છે. અને આ હકીકતનો આપણે સ્વીકાર કરવો જ રહ્યો. ગાંધીવિચારથી કોને ખતરો? ગાંધી ઇચ્છતા હતા કે દેશ સૌનો હોય. સમાજમાં ઊંચનીચ ના હોય. પણ આજે જુઓ કે દેશના 1 ટકા લોકોના હાથમાં દેશની 73 ટકા સંપત્તિ છે. બેરોજગારી વધી રહી છે. ખેડૂતોની સ્થિતિ બહુ જ ખરાબ છે. દલિત કે લઘુમતી વિરુદ્ધ જ્યારે અત્યાચાર થાય છે ત્યારે કાર્યવાહી ગુનેગાર વિરુદ્ધ નહીં પીડિત વિરુદ્ધ કરવામાં આવે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં ગાંધીના વિચાર વિરુદ્ધ, નહેરુના વિચાર વિરુદ્ધ અને આંબેડકરના વિચાર વિરુદ્ધ કામ કરનારા લોકોની હિંમત વધવા લાગી છે. પણ જે લોકોને આ બાબતે આક્રોશ છે. દુઃખ છે, એમની સંખ્યા પણ કંઈ ઓછી નથી. ગાંધીને ભૂલાવવાનો પ્રયાસ? લોકો એકઠા થઈને ગાંધી વિરુદ્ધ કામ કરી રહ્યા છે. જે કોઈ ગાંધી અંગે લખે છે તેમનું ટ્રૉલિંગ કરાઈ રહ્યું છે. તેમને ગાળો ભાંડવામાં આવે છે. પણ આ કંઈ નવું નથી. દુનિયામાં આવું થતું રહ્યું છે. કોઈ વ્યક્તિ દુનિયામાં શોષિતો કે પીડિતો માટે કામ કરે ત્યારે એક મોટો ભાગ તેમના વિરુદ્ધ થઈ જતો હોય છે. એવું જ ભારતમાં પણ થઈ રહ્યું છે. ભારતમાં ગાંધી વિરુદ્ધ કામ કરનારા બહુ જ મહેનતી છે પણ તેઓ ભારતની બહુમતી જનતાનું પ્રતિનિધિત્વ નથી કરતા. આપને આ વાંચવું ગમશે : ગાંધી સામે ગોડસેને ઊભા કરવાનો પ્રયાસ? આવો પ્રયાસ તો થઈ રહ્યો છે પણ તેને બહુમતિનું સમર્થન નથી મળી રહ્યું. ભારતના મોટાભાગના લોકો ગાંધીવિચાર સાથે ઊભા છે. આમ પણ ગરીબ, નબળા લોકોની મદદ માટે કામ કરનારને આવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો જ પડે છે અને એ માટે આપણને કોઈને આશ્ચર્ય ના થવું જોઈએ. ગાંધી પણ ખુદ કહેતા, 'મને તો ત્યારે જોખમ અનુભવાશે કે જ્યારે બધા જ મારી વાત સાથે સહમત હોય. હું ત્યારે સંતુષ્ટ થઈશ કે જ્યારે હું લઘુમતીમાં હોઈશ. એટલે સારા વિચારોને નકારાત્મક્તાનો સામનો કરવો પડતો જ હોય છે. એ જ્યારે લક્ષ્ય તરફ આગળ વધે ત્યારે નકારાત્મક લોકો તેનો વિરોધ કરતા હોય છે. સમાજમાં વધી રહેલી હિંસક ઘટનાઓ ઘણા લોકો એવી વાતો કરતા હોય છે કે ગાંધીની અહિંસાથી આપણને ખાસ ફાયદો નથી થયો. એક યુવાન ભાઈએ થોડા સમય પહેલાં એવું કહ્યું હતું કે મીઠાંના સત્યાગ્રહ વખતે ગાંધીએ લોકોને કેટલાક અંગ્રેજોને મારી નાખવા કહ્યું હોત તો દેશને લાભ થાત. તો લોકો આ પ્રકારના 'ગાંડા વિચારો' પણ રજૂ કરાતા હોય છે. પણ વિચારો કે ભારતના લોકોએ અંગ્રેજોને મારી નાખવાનો પ્રયાસ કર્યો હોત તો? આજે આપણા દેશના જે સંબંધ બ્રિટન સાથે છે, અમેરિકા સાથે છે, યુરોપ સાથે છે તે અત્યંત ખરાબ ના થઈ જાત? પણ એનો અર્થ એવો નથી કે દુનિયાના લોકો આવી હિંસક ઘટનાનું સમર્થન કરતા હોય છે. અમે દરેક વખતે વિરોધમાં સામે નથી આવી શકતા અને ઘણી વખત ચૂંટણીઓમાં પણ આવા અંતિમવાદી તત્ત્વો જીતી જતાં હોય છે. પણ આપણો વિશ્વાસ ના ડગમગાવો જોઈએ અને આમ પણ ગાંધીના જવાના 70 વર્ષ બાદ પણ એ માણસ કેટલો ચર્ચિત છે. આજે ઇંગ્લેન્ડમાં લોકો ચર્ચિલની વાત નથી કરતાં. અમેરિકામાં લોકો રૂઝવૅલ્ટની વાત નથી કરતાં પણ ભારતમાં દિવસરાત ગાંધીની વાત કરવામાં આવે છે. અંતિમવાદી શક્તિઓનો સામનો કઈ રીતે કરવો? જે ઇચ્છે છે કે દેશમાં લોકતંત્ર કાયમ રહે, જે ઇચ્છે છે કે ભારત તમામ ધર્મોના લોકોનો દેશ બની રહે એવા લોકોનો વિશ્વાસ આપણે ઘટવા ના દેવો જોઈએ. જે લોકો લોકતંત્ર બચાવવા માગે છે તેમને સાથે આવવું પડશે. એકબીજા વચ્ચે મિત્રતા સ્થાપવી પડશે. એકબીજાને માફ કરતા શીખવું પડશે. ભૂતકાળના ઝઘડાઓ ભૂલી જવા પડશે. અત્યારે આપણી સામે સૌથી મોટો પડકાર અંતિમવાદ જ છે. લોકતંત્ર વિરુદ્ધ જે કામ કરી રહ્યા છે તેમના વિરુદ્ધ એક થઈને કામ કરવું પડશે. આજે ગાંધીજી હોત તો? આજે ગાંધીજી હયાત હોત તો કહેત કે ભારતમાં જે લોકો તમારાથી જુદા ધર્મના છે, બીજી ભાષા બોલે છે તેમની સાથે તમે દુશ્મની કેમ કરો છો? તેઓ તમારા પડોશીઓ છે. તેમને મળ્યા વગર, તેમને સમજ્યા વગર, તેમની વાત સાંભળ્યા વગર તમે એમના વિરુદ્ધ મત કઈ રીતે બનાવી શકો? તમે તેમની સાથે વાત કરો. તેમને ઓળખો. ભારતના નાગરિકોએ પોતાના પડોશીને ઓળખવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. જો મોટા લોકોમાં સમજદારીનો અભાવ હોય તો એનાથી આપણને આશ્ચર્ય શા માટે થવું જોઈએ? આજકાલ દુનિયા આખીના મોટા પદો પર રહેલા લોકો આવી જ વિચિત્ર વાતો કરી રહ્યા છે. એટલે ભારતમાં પણ આવું થાય તો આપણને આશ્ચર્ય ના થવું જોઈએ. હાં! આપણને દુઃખ થઈ શકે. આવી વાતોથી જે લોકો દુઃખી હોય એમને એક કરવા જોઇએ. વિશ્વમાં વધી રહેલી દક્ષિણપંથી વિચારધારા દુનિયાના બધા જ વિચારશીલ લોકોને આ બાબતે ચિંતા છે. ગાંધીજીની વાત કરીએ તો 70-80 વર્ષ પહેલાં આ મામલે બહુ જ ઉત્તમ કામ કરી ગયા છે. પણ બધી જ સમસ્યાઓનો ઉકેલ તેઓ એકલા તો ના જ લાવી શકે ને? કેટલીક સમસ્યાઓ તેમણે આપણા માટે પણ રાખી છે. દરેક પેઢીને એક નવી લડાઈ લડવી પડતી હોય છે. આપણી પેઢીને પણ એક નવી જવાબદારી મળી છે. દુનિયામાં અંતિમવાદી શક્તિઓનો ઉદય થઈ રહ્યો છે. તેમણે માઇક્રોફોન પકડી રાખેલાં છે. સોશિયલ મીડિયા તેમની પાસે છે પણ આ લોકો લઘુમતીમાં જ છે. અને એ આપણે સારી રીતે સમજવું જોઈએ. કોઈ બૂમો પાડે તો એનો એવો અર્થ નથી થતો કે ભારત કે વિશ્વની પ્રજા તેમની સાથે છે. ગાંધીજી સાથેના અનુભવ ગાંધીજીએ જીવનનાં છેલ્લાં બે વર્ષ દિલ્હીમાં વિતાવ્યા હતાં. એ વખતે મારા પિતા દેવદાસ ગાંધી 'હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સ'ના સંપાદક હતા. એ વખતે હું શાળામાં ભણતો હતો અને બાપુને મળતો હતો. દેશ હજુ આઝાદ જ થયો હતો. ભાગલા પડી ગયા હતા. દિલ્હીમાં મોટા પ્રમાણમાં નિરાશ્રિતો આવ્યા હતા. એ સમય બહુ જ મુશ્કેલ હતો. એટલે બાપુ સાથે રહેવાનો બહુ સમય નહોતો મળતો. પણ જ્યારે જ્યારે પણ અમે બાપુને મળતા તેઓ અમારી સાથે બહુ જ મજાક કરતા. અમારી પીઠ થાબડતા હતા. અમને ચીડવતા હતા અને અમે પણ તેમને ચીડવતા. જોકે, તેમની સાથે અમારો જે સમય વિતતો એ બહુ જ ઓછો હતો. કારણ કે બાપુ દરેક ભારતીયને પોતાના અંગત સમજતા હતા અને આ જ તેમનો પ્રયાસ હતો. એટલે અમે તેમને કોઈ ફરિયાદ નહોતા કરતા. (ગાંધીના પૌત્ર અને રાજ્યસભાના ભૂતપૂર્વ સાંસદ રાજમોહન ગાંધી સાથે બીબીસીના જય મકવાણાએ કરેલી વાતચીત આધારે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહાત્મા ગાંધીની હત્યા ભલે 30 જાન્યુઆરી 1948ના કરાઈ હોય પરંતુ ગાંધી આજે પણ હયાત છે, વૈચારિક રીતે. 'ગાંધી'ને મારવા શક્ય નથી. +text: ઇંદિરાબહેન પટેલ પરિવારજનોનો આરોપ છે કે ઇંદિરાબહેનને કોવિડ-19 ન હોવા છતાં તેમને કોરોનાના વૉર્ડમાં 9 દિવસ સુધી રાખવામાં આવ્યાં હતાં અને અંતે તે જ વૉર્ડમાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. સિવિલ હૉસ્પિટલના પ્રાંગણમાં ચાલતી 1200 બેડની કોવિડ હૉસ્પિટલની આ સતત બીજી ફરજમાં બેદરકારીની ફરિયાદ દર્દી��ાં સગાંએ કરી છે. અગાઉ રાજકુમાર શુક્લા નામની એક વ્યક્તિનું કોવિડ-19ના કારણે મૃત્યુ થયા બાદ તેમનાં સગાંએ પણ હૉસ્પિટલે બેદરકારી દાખવી હોવાના આરોપ મૂક્યા હતા. ગુજરાતમાં દિવાળીના તહેવાર બાદ કોવિડ-19ના કેસમાં નોંધપાત્ર વધારો જોવા મળી રહ્યો છે અને ફરીથી હૉસ્પિટલમાં લોકોની કોવિડની સારવાર માટે ધસારો જોવા મળી રહ્યો છે. શુક્રવાર સુધીમાં ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના 14,970 ઍક્ટિવ કેસ નોંધાયા છે, જેમાંથી 3141 કેસ માત્ર અમદાવાદ શહેરના જ હતા છે. જ્યારે સુરતમાં 1827 અને રાજકોટમાં 1526 ઍક્ટિવ કેસ છે. 'અમારી ભૂલ થઈ કે સિવિલમાં દર્દીને લાવ્યાં' આરટી-પીસીઆર પરીક્ષણ દરમિયાન ઇન્દિરાબહેન પટેલનો કોરોના ટેસ્ટ નૅગેટિવ આવ્યો હતો ઇંદિરાબહેનના કેસની વાત કરવામાં આવે તો તેમને છાતીમાં દુખાવો થતાં યુ.એન. મહેતા હાર્ટ ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં લાવવામાં આવ્યાં હતાં. ત્યારબાદ તેમને શ્વાસ લેવામાં થતી તકલીફ જોઈને કોવિડ હૉસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યાં હતાં. જોકે બીજા દિવસે કોવિડનો રિપોર્ટ નૅગેટિવ આવ્યા બાદ પણ તેમને કોવિડ હૉસ્પિટલથી બીજે ખસેડવામાં આવ્યાં નહોતાં અને નવ દિવસની સારવાર બાદ તેમનું મૃત્યું થયું હતું. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં તેમના પરિવારજન સંજય પટેલ કહે છે કે "અમારી ભૂલ થઈ કે અમે તેમને સિવિલ હૉસ્પિટલમાં લઈ ગયાં હતાં." "અમે વારે ઘડીએ ડૉક્ટરો તેમજ બીજા સ્ટાફને જાણ કરી હતી કે તેમનો રિપોર્ટ નૅગેટિવ આવ્યો છે, તો તમે તેમને નૉન-કોવિડ વૉર્ડમાં શિફ્ટ કરો, પરંતુ કોઈએ અમારી વાત સાંભળી નહોતી." "હું માનું છું કે ઇંદિરાબહેનનું મૃત્યુ સરકારી હૉસ્પિટલના અમાનવીય વલણ તેમજ તેમની ઘોર બેદરકારીને કારણે થયું છે." સંજય પટેલના જણાવ્યા અનુસાર ઇંદિરાબહેનને તાવ હોવાને કારણે સિવિલ હૉસ્પિટલ લઈ જતા પહેલાં જ ઍન્ટીજન ટેસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો, જે નૅગેટિવ આવ્યો હતો. પરંતુ તેમને છાતીમાં દુખાવાને કારણે યુ.એન. મહેતામાં લઈ જવામાં આવ્યાં હતાં. "હું માનું છું કે જો અમે તેમને સિવિલમાં ન લઈ ગયા હોત, તો ઇંદિરાબહેન હાલમાં જીવતા હોત." સંજય પટેલનું કહેવું છે કે ઇંદિરાબહેન પોતાની સામે કોરોનાના ચેપગ્રસ્ત કેટલાય દર્દીઓની બગડતી હાલત જોઈ રહ્યાં હતાં અને આ બધું જોઈને તેમને આઘાત લાગ્યો અને તેમાં જ તેમનું મૃત્યુ થયું. સિવિલ હૉસ્પિટલ બેદરકારીનો આરોપ ઇંદિરાબહેનનું મૃત્યુ 30 નવેમ્બરે થયું હતું. તેમના મૃત્યુ અંગે જ્યારે મે���િકલ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ડૉ. જે.વી. મોદી સાથે બીબીસી ગુજરાતીએ વાત કરી તો તેમણે કહ્યું કે સિવિલ સ્ટાફ પર લગાવેલા આરોપો એકદમ પાયાવિહોણા છે. "ઇંદિરાબહેનની તબિયત ખરાબ હતી અને તેમની ઓક્સિજન રિક્વારમૅન્ટ સતત વધી રહી હતી. આવી હાલતમાં તેમને બીજે શિફ્ટ કરવામાં તેમના જીવ પર જોખમ વધી શક્યું હોત માટે તેમને બીજી જગ્યાએ શિફ્ટ કર્યાં નહોતાં." કોવિડ-19ની સારવાર આપતી સિવિલ હૉસ્પિટલની 1200 બેડની હૉસ્પિટલ પર આ પહેલી વાર બેદરકારીનો આરોપ નથી લાગ્યો. થોડા દિવસો પહેલાં રામકુમાર શુક્લા (65)નું કોવિડ-19ની 1200 બેડની હૉસ્પિટલમાં મૃત્યુ થઈ ગયું હતું. તેમના પરિવારજનોનો આરોપ છે કે તેમને યોગ્ય સારવાર તેમજ દેખરેખના અભાવથી તેમનું મૃત્યુ થયું છે. તેમને દાખલ કર્યાના બીજા જ દિવસે તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. આ વિશે વાત કરતા તેમના પરિવારજન અમિત ચતુર્વેદીએ બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું કે તેમના માસા (રામકુમાર શુક્લા)ને જ્યારે હૉસ્પિટલમાં દાખલ કર્યા ત્યારે તેમનું ઓક્સિજન લેવલ સામાન્ય હતું, પરંતુ હૉસ્પિટલમાં યોગ્ય સારવાર ન મળવાને કારણે તેમની તબિયત લથડતી ગઈ અને દાખલ કર્યાના અમુક જ કલાકોમાં તેમનું મૃત્યું થયું. એ મહિલાઓ જેમને કોરોનાકાળમાં કામ કરવાની ફરજ પડી ચતુર્વેદીએ સિવિલ હૉસ્પિટલના સ્ટાફ પર બેદરકારીનો આરોપ લગાવતા કહ્યું, "એક મિત્ર મારફતે જ્યારે તેમણે વીડિયો-કૉલ દ્વારા જોયું તો 29મી તારીખે સવારે જાણવા મળ્યું કે તેમના સગા મરી ચૂક્યા છે અને તેમનો ઓક્સિજન માસ્ક બહાર પડી ગયો છે." "તે સમયે અમને ખબર જ ન પડી કે અમે શું કરીએ અને અમે માત્ર ફોન પર રાડો પાડીને ડૉક્ટરોને બોલાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા." "આ વીડિયો-કૉલ હૉસ્પિટલમાં કામ કરતા એક મિત્રના ફોનથી શક્ય બન્યો હતો, જેના કારણ અમને ખબર પડી કે ખરેખર તેમની હાલત કેવી છે. જોકે સિવિલ હૉસ્પિટલના કંટ્રોલ રૂમથી જ અમને એક જ જવાબ મળી રહ્યો હતો કે અમારા સગા સ્ટેબલ છે." રાજકુમાર શુક્લાના પરિવારમાં તેમનાં પત્ની, બે દીકરા અને બે દીકરી છે. તેમના એક દીકરા વિશાલ શુક્લા (37)એ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા કહ્યું હતું કે તેમના પિતાના હાથપગ દુખતા હોવાથી તેઓ તેમને એલ.જી. હૉસ્પિટલમાં લઈ ગયા હતા. ત્યાંથી તેમને કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેમને કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગી શક્યો હોઈ શકે છે અને તેમને કોવિડ 1200 હૉસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં પ્રથમ તેમનું ઓક્સિજન લેવલ ચક��સવામાં આવ્યું હતું, જે તેમના પરિવારજનો પ્રમાણે સામાન્ય હતું. 29 નવેમ્બરના રોજ મૃત્યુ પામનાર રાજકુમાર શુક્લાના મૃત્યુ વિશે બીબીસી ગુજરાતીએ કોવિડ-19ના મેડિકલ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ડૉ. જે.વી. મોદી સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે સ્ટાફ પર બેદરકારીના આરોપ ખોટા છે અને દર્દી લાવવામાં આવ્યા ત્યારે તેમની તબિયત સારી નહોતી, તેઓ 'ક્રિટિકલ પેશન્ટ' તરીકે જ લાવવામાં આવ્યા હતા. "તમામ સ્ટાફે તેમના માટે મહેનત કરી હતી. જોકે તેમને ઓક્સિજનની ખૂબ જ વધારે જરૂરિયાત હતી અને તે પ્રમાણે જ તેમને ઓક્સિજન આપ્યું હતું, પરંતુ તેમની હાલત પહેલાથી જ ગંભીર હોવાથી તેમને બચાવી ન શકાયા." તેમણે એ પણ કહ્યું કે 'કોવિડ-19 હૉસ્પિટલ'માં આવતા ઘણા દર્દીઓ ખૂબ જ મોડા, એટલે કે તેમની તબિયત ખૂબ ખરાબ થઈ જાય છે ત્યારે આવે છે. દિવાળી બાદ કોરોનાના કેસમાં વધારો ડૉ. મોદી કહે છે કે 15 કલાક મોડું પણ ખૂબ મોડું કહેવાય છે. જો દર્દીનું ઓક્સિજન લેવલ ઘટે કે તરત જ આવી જાય તો દર્દીની બચવાની ઘણી શક્યતા રહેલી હોય છે, કારણ કે કોવિડ-19માં એક વખત હાલત ખરાબ થાય તો પછી તેને રીકવર થવામાં સમય લાગી જાય છે. નવેમ્બર મહિનાથી દિવાળીના તહેવાર પછી ગુજરાતમાં કોરોનાના કેસમાં ફરીથી વધારો જોવા મળ્યો છે. 8 ઑક્ટોબરે રાજ્યમાં કુલ 16465 કેસ હતા, તે કેસ ઘટીને 6 નવેમ્બરે 12,000ની આસપાસ જતા રહ્યા હતા. પરંતુ 14મી નવેમ્બર બાદ આ કેસમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો હતો અને 30 નવેમ્બરના રોજ કેસની સંખ્યા 14,800ની આસપાસ પહોંચી ચૂકી હતી. ગુજરાત સરકારના આંકડા પ્રમાણે ગુજરાતમાં હાલમાં 14,678 ઍક્ટિવ કેસ છે. અત્યાર સુધીમાં 78 લાખથી વધુ લોકોના ટેસ્ટ થઈ ચૂક્યા છે, જેમાંથી 1.90 લાખ જેટલા લોકો સાજા થઈ ગયા છે અને 5 લાખની આસપાસ લોકો હાલમાં ક્વૉરેન્ટીન છે, જ્યારે 3986 જેટલા લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 75 વર્ષના ઇંદિરાબહેન પટેલના મૃત્યુ બાદ તેમના પરિવારમાં શોક છે. +text: સૌથી મોટી સર્વસામાન્ય માન્યતા એ છે કે ભારત મહદઅંશે શાકાહારી દેશ છે. હકીકતમાં આવું નથી. ભૂતકાળના ગંભીર ન ગણાય તેવા અનુમાન મુજબ, 33 ટકાથી વધુ ભારતીયો જ શાકાહારી છે. સરકારના ત્રણ વ્યાપક સર્વેક્ષણના તારણ મુજબ, કુલ પૈકીના 23થી 37 ટકા ભારતીયો શાકાહારી છે. આ માહિતીમાં કશું નવું નથી, પણ અમેરિકાસ્થિત નૃવંશશાસ્ત્રી ડો. બાલમૂર્તિ નટરાજન અને ભારતસ્થિત અર્થશાસ્ત્રી ડો. સુરજ જેકબે નવું સ��શોધન કર્યું છે. એ સંશોધન સૂચવે છે કે શાકાહારી ભારતીયો સંબંધી ઉપરોક્ત અંદાજ વધારે પડતો છે અને તેનું કારણ "સાંસ્કૃતિક તથા રાજકીય દબાણ" છે. તેથી માંસ અને ખાસ કરીને ગોમાંસ ખાતા લોકોની સંખ્યા ઓછી દર્શાવવામાં આવી છે અને શાકાહારીઓની સંખ્યા વધુ દર્શાવવામાં આવી છે. સંશોધકો જણાવે છે કે આ બાબતોને ધ્યાનમાં લઈએ તો આશરે 20 ટકા ભારતીયો જ શાકાહારી છે અને એ પ્રમાણ સર્વસામાન્ય ધારણા કરતાં ઘણું ઓછું છે. ભારતની કુલ વસતીમાં હિન્દુઓનું પ્રમાણ 80 છે. એ પૈકીના મોટાભાગના માંસાહારી છે. સમૃદ્ધ, ઉપલા વર્ગના ભારતીયો પૈકીના માત્ર 33 ટકા લોકો શાકાહારી છે. સરકારી આંકડા દર્શાવે છે કે માંસાહારી પરિવારોની સરખામણીએ શાકાહારી પરિવારોની આવક તથા વપરાશ વધારે છે. નીચલા વર્ગના લોકો, દલિતો અને આદિવાસીઓ મોટાભાગે માંસાહારી છે. દેશનાં શાકાહારી શહેરો નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેના તારણ અનુસાર, દેશનાં શાકાહારી શહેરોમાં ઇન્દોર, મેરઠ, દિલ્હી, નાગપુર, મુંબઈ, હૈદ્રાબાદ,ચેન્નઈ અને કોલકાતાનો સમાવેશ થાય છે. આ શહેરોમાં શાકાહારીઓનું સરેરાશ પ્રમાણ અનુક્રમે 49 ટકા, 36 ટકા, 30 ટકા, 22 ટકા, 18 ટકા, 11 ટકા, 6 ટકા અને ચાર ટકા છે. બીજી તરફ ડો. નટરાજન તથા ડો. જેકબના સંશોધનનું તારણ જણાવે છે કે ધારણાઓ અને દાવાઓ કરતાં ગોમાંસ ખાવાનું પ્રમાણ ઘણું વધારે છે. સરકારના સર્વેક્ષણ અનુસાર, માત્ર સાતેક ટકા ભારતીયો જ ગોમાંસ ખાય છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જોકે, સરકારી આંકડા વાસ્તવિકતા કરતાં ઘણાં નીચા હોવાનું સાબિત કરતા પુરાવા છે, કારણ કે ગોમાંસ ખાવાનો મુદ્દો "ભારતમાં સાંસ્કૃતિક, રાજકીય અને જૂથોની ઓળખના સંઘર્ષમાં સપડાયેલો છે." નરેન્દ્ર મોદીના વડપણ હેઠળનો હિન્દુ રાષ્ટ્રવાદી ભારતીય જનતા પક્ષ શાકાહારને પ્રોત્સાહિત કરે છે અને માને છે કે ગાયનું રક્ષણ થવું જોઈએ, કારણ કે દેશના બહુમતિ હિન્દુઓ ગાયને પવિત્ર માને છે. એક ડઝનથી વધુ રાજ્યોએ પશુઓની કતલ પર પ્રતિબંધ લાદ્યો છે અને નરેન્દ્ર મોદીના શાસનકાળમાં ગૌરક્ષા જૂથોએ પશુઓની હેરફેર કરતા લોકોની હત્યા કરી છે. હકીકત એ છે કે દલિતો, મુસ્લિમો અને ખ્રિસ્તીઓ સહિતના લાખો ભારતીયો ગોમાંસ ખાય છે. દાખલા તરીકે, કેરળની આશરે 70 જ્ઞાતિઓ વધારે મોંઘા બકરાના માંસને બદલે ગોમાંસ પસંદ કરે છે. ડો. નટરાજન અને ડો. જેકબ તેમના અભ્યાસના અંતે નોંધે છે કે કુલ પૈકીના 15 ટકા ભારતીયો એટલે કે આશરે 18 કરોડ લોકો ગોમાંસ ખાય છે, જે સત્તાવાર અંદાજ કરતાં 96 ટકા વધારે છે. ભારતીય ફૂડ વિશેની માન્યતાઓ ભારતીય ફૂડ વિશે પણ કેટલીક માન્યતા પ્રવર્તે છે. દિલ્હીમાં કુલ રહેવાસીઓ પૈકીનાં માત્ર 33 ટકા લોકો શાકાહારી છે અને દિલ્હીને ભારતની બટર ચિકન રાજધાનીનું બિરુદ મળવું જોઈએ. ભારતમાં 'દક્ષિણ ભારતીય શાકાહારી ભોજન'ના કેન્દ્ર ચેન્નઈ વિશેની ધારણા સદંતર ખોટી છે. ચેન્નઈના માત્ર 6 ટકા રહેવાસીઓ જ શાકાહારી છે. ઘણા માને છે કે પંજાબના રહેવાસીઓને ચિકન બહુ જ પ્રિય છે, પણ હકીકત એ છે કે ઉત્તર ભારતના આ રાજ્યના 75 ટકા લોકો શાકાહારી છે. ભારત ખરેખર શાકાહારી દેશ છે? સવાલ એ છે કે ભારત એક શાકાહારી દેશ છે તેવો ભ્રમ સફળતાપૂર્વક કઈ રીતે ફેલાવવામાં આવ્યો છે? ડો. નટરાજન અને ડો. જેકબે મને કહ્યું હતું, "લોકોની ખાનપાનની આદતો અલગ-અલગ હોય અને દર થોડા કિલોમીટરે વાનગીવૈવિધ્ય જોવા મળતું હોય હોય એવા દેશમાં સમાજના મોટા હિસ્સા વિશેની સર્વસાધારણ ધારણા કોઈ એક વર્ગ પૂરતી મર્યાદિત હોય છે." તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું, "શક્તિશાળી લોકોના ભોજનને લોકોનું ભોજન ગણવામાં આવે છે." "એ ઉપરાંત માંસાહારી શબ્દ પણ મહત્ત્વનો મુદ્દો છે. આ શબ્દ ભોજનને વર્ગીકૃત કરવાની શાકાહારી વર્ગની સત્તા સહિતની તેમની સામાજિક શક્તિનો સંકેત આપે છે. તેમાં શાકાહારને માંસાહાર કરતાં ચડિયાતો ગણવામાં આવે છે." "ગોરા લોકોએ પરદેશમાં પગદંડો જમાવીને સ્થાનિક લોકો માટે જે રીતે 'અશ્વેત' શબ્દ બનાવ્યો હતો તેવું જ આ કિસ્સામાં થયું છે." હિજરત અને ખાનપાન સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર, લોકોની હિજરતને કારણે પણ ખાનપાનની આદતો સંબંધી કેટલીક માન્યતાઓ સર્જાઈ છે. તેથી દક્ષિણ ભારતીયો ઉત્તર તથા મધ્ય ભારતમાં ગયા ત્યારે એ તમામનું ભોજન દક્ષિણ ભારતીય ભોજન તરીકે ઓળખાયું હતું. એવું જ ઉત્તર ભારતીયો દેશના અન્ય વિસ્તારોમાં ગયા ત્યારે થયું હતું. કેટલીક ધારણાઓને બહારના લોકોએ કાયમી સ્વરૂપ આપ્યું છે. ઉત્તર ભારતીયોએ કેટલાક દક્ષિણ ભારતીયોને મળીને તમામ દક્ષિણ ભારતીયો વિશે ચોક્કસ ધારણા બનાવી છે. તેમણે દક્ષિણ ભારતના પ્રાદેશિક વૈવિધ્યનો વિચાર કર્યો નથી. એવું જ દક્ષિણ ભારતીયોની ઉત્તર ભારતીયો વિશેની ધારણાનું છે. સંશોધકો જણાવે છે કે આ પ્રક્રિયામાં વિદેશી મીડિયા પણ સામેલ છે, કારણ કે "વિદેશી મીડિયા કેટલાંક અનિવાર્ય લક્ષણો વડે સમાજની ઓળખ પ્રસ્થાપિત કરવા ઝંખતું હોય છે." 'મહિલાઓ પર પરંપરાનો બોજ' પુરુષો અને સ્ત���રીઓની ખાનપાનની આદતમાં પણ ભિન્નતા હોવાનું આ અભ્યાસ જણાવે છે. દાખલા તરીકે, પુરુષોની સરખામણીએ વધુ મહિલાઓ શાકાહારી હોવાનું સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું હતું. સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર, તેનું કારણ કદાચ એ હશે કે મહિલાઓની સરખામણીએ પુરુષો બહાર વધારે ખાતા હોય છે. અલબત, બહાર ખાવાનો અર્થ એવો ન હોય કે તેઓ માંસાહાર જ કરતા હશે. આ વલણને પિતૃસત્તાક સમાજ અને રાજકારણ સાથે કોઈ સંબંધ હોઈ શકે છે. ડો. નટરાજન અને ડો. જેકબે કહ્યું હતું, "શાહાકારની પરંપરા જાળવી રાખવાનો બોજ મહિલાઓએ જ ઊંચકવો પડે છે." સર્વેક્ષણ હેઠળ આવરી લેવાયેલા પરિવારો પૈકીના 65 ટકામાં દંપત્તિઓ માંસાહારી હતાં અને શાકાહારી દંપત્તિઓનું પ્રમાણ માત્ર 20 ટકા હતું. પતિ માંસાહારી હોય અને પત્ની શાકાહારી હોય એવું માત્ર 12 ટકા પરિવારોમાં જોવા મળ્યું હતું. તેનાથી વિપરીત સ્થિતિ ત્રણ ટકા પરિવારોમાં જોવા મળી હતી. હવે એ તો સ્પષ્ટ છે કે મોટાભાગના ભારતીયો ચિકન કે મટન એમ કોઈ પણ સ્વરૂપે, કાયમ કે પ્રસંગોપાત માંસાહાર કરે છે. મોટાભાગના લોકો માત્ર શાકાહાર કરે છે એવું નથી. તો પછી સમગ્ર વિશ્વમાં ભારત તથા ભારતીયોના નિરૂપણમાં શાકાહારનો પ્રભાવ પ્રચૂર કેમ છે? તેને ભોજનની પસંદગી માટેના દુરાગ્રહ અને વ્યાપકપણે સંકુલ તથા વૈવિધ્યસભર સમાજની ભોજનસંબંધી માન્યતાઓના પ્રસાર સાથે કોઈ સંબંધ હશે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીયો શું ખાય છે એ વિશેની સર્વસામાન્ય માન્યતા અને ધારણા કઈ છે? +text: આ મુલાકાતમાં અરુંધતિ રૉયે મોદી સરકાર પર નિશાન સાધ્યું હતું. અરુંધતિ રૉયે એક સવાલના જવાબમાં કહ્યું કે મોદી સરકારમાં જે થઈ રહ્યું છે તે ભય પેદા કરનારું છે. તેમણે કહ્યું, "જો ભારતમાં વર્તમાન પરિસ્થિતિ જોવા જઈએ તો મુસ્લિમ સમાજને વિખૂટો પાડવાના પ્રયત્નો થઈ રહ્યા છે." "રસ્તા પર લોકોને ઘેરીને મારી નાખવામાં આવે છે. તમે જોઈ શકો છો કે મુસલમાનોને આર્થિક પ્રવૃતિઓથી અલગ કરવામાં આવી રહ્યા છે." "આ પહેલાં તેઓ પોતાની આજીવિકા માટે આ આર્થિક પ્રવૃતિઓમાં સીધી રીતે સામેલ હતા." "તમે જાણો છો કે માંસનો વ્યવસાય, ચામડાનું કામ અને હસ્તઉદ્યોગ, બધા પર હુમલા કરવામાં આવ્યા છે." આ ઉપરાંત અરુંધતિએ કહ્યું, "ભારતમાં હિંસાની ઘટનાઓ ડરાવનારી છે. કશ્મીરમાં એક સગીરા પર બળાત્કાર થયો." "બળાત્કાર પહેલાં પણ થયા છે, પરંતુ હજારો લોકોએ બળાત્કારના આરોપીના સર��મથનમાં રેલી કાઢી. ત્યાં સુધી કે મહિલાઓ પણ તેમાં સામેલ હતી." "આવું કરીને બળાત્કારની તપાસને પ્રભાવિત કરવાના પ્રયત્નો કરવામાં આવ્યા. ભયાનક રીતે ધ્રુવીકરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે." આ કાર્યક્રમમાં તેમને બીજો સવાલ કરવામાં આવ્યો, શું તમે એવું કહેવા માગો છો કે મોદી ટ્રમ્પ અને બીજા રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓથી ખરાબ છે? અરુંધતિ રૉયે આ સવાલના જવાબમાં કહ્યું, "જુઓ બંનેમાં તફાવત છે. ટ્રમ્પ અનિયંત્રિત છે. પરંતુ અમેરિકાની બધી સંસ્થાઓ તેનાથી સહમત નથી અને ત્યાં ગુસ્સો છે." "મીડિયા ગુસ્સામાં છે, ન્યાયપાલિકા સહમત નથી, આર્મી પણ સમર્થન નથી કરી રહી. ત્યાંના લોકો ટ્રમ્પને વ્યવસ્થિત કરવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે." અરુંધતિએ આગળ કહ્યું, "બીજી તરફ ભારતની બધી જ મુખ્ય સંસ્થાઓને જુઓ, સ્કૂલના પાઠ્યપુસ્તકના કવર પર હિટલરને દુનિયાના મહાન નેતાઓ સાથે રાખવામાં આવે છે. જેના પર ન્યૂ યૉર્ક ટાઇમ્સે સ્ટોરી પણ કરી હતી." "સુપ્રીમ કોર્ટના ચાર જજોને મીડિયા સામે આવવું પડ્યું. આવું ભારતમાં ક્યારેય નથી થયું. આ જજોએ પત્રકાર પરિષદ કરી અને કહ્યું કે લોકશાહી ખતરામાં છે. જજોએ કોર્ટ કાર્યવાહીની નિષ્પક્ષતા પર સવાલો કર્યા હતા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દુનિયાભરમાં પોતાના લેખનથી ખ્યાતિ પામનારાં અને બુકર પ્રાઇઝથી સન્માનિત ભારતીય લેખિકા અરુંધતિ રૉયે બીબીસી ન્યૂઝનાઇટ ને એક ઇન્ટરવ્યૂ આપ્યો છે. +text: જેમ કે માફી માંગવા માટે સાચી નિયત રાખો, ત્યારબાદ તમારા વર્તનને સ્પષ્ટ કરો, ગર્લફ્રેન્ડની વાત સાંભળો, સમસ્યાનું સમાધાન લાવવા સમય ફાળવો, ભેટ લાવો, પત્ર લખો વગેરે વગેરે. જ્યારે મહારાષ્ટ્રમાં રહેનારા એક યુવકએ પોતાના શહેરમાં ગર્લફ્રેન્ડની માંફી માંગવા માટે 300 હોર્ડિંગ લગાવી માંફી માંગી ત્યારે ખબર નહીં તેમણે ગૂગલના એ જવાબો વાંચ્યા હશે કે નહીં. મહારાષ્ટ્રના પુણે પાસે પિંપરી-ચિંચવાડમાં 25 વર્ષના એક યુવકએ 'શિવદે આઇ એમ સોરી' લખીને આ હોર્ડિંગ લગાડ્યાં હતાં. માફી જેના લીધે પ્રસિદ્ધિ મળી એ યુવકને એવો વિચાર કેમ અને કેવી રીતે આવ્યો કે જાહેર સ્થળો પર 'આઇ એમ સોરી' છાપવાથી તેમની વાત ગર્લફ્રેન્ડના દિલ સુધી પહોંચી જશે. એ વિચાર કેમ ન આવ્યો કે હોર્ડિંગમાં ગર્લફ્રેન્ડનું નામ કે ઉપનામ શિવદે લખવાથી એટલે કે છોકરીની ઓળખાણ જાહેર કરવાથી તેને કોઈ સમસ્યા તો નહીં થાય? યુવકનું કારસ્તાન જ એવું હતું કે અખબારોમાં તસવીર છપાઈ ગઈ અને જેમણે હોર્ડિંગ ન હતાં જોયાં અને જેઓ તે શહેર, રાજ્યના રહેવાસી ન હતા તેમને પણ આ વાતની જાણકારી મળી ગઈ. હવે જે વિસ્તારમાં એ છોકરી રહે છે ત્યાંની પોલીસ યુવકની પુછપરછ કરી રહી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? એ છોકરીએ છોકરાને માફ કર્યો કે નહીં તેની આપણને ખબર નથી પરંતુ માફી માંગવાના પ્રકાર વિશે ચર્ચા ચોક્કસપણે થઈ ગઈ છે. જાહેરમાં મંગાયેલી આ માફી ના તો પહેલી છે કે ના તો છેલ્લી છે. કેટલાક સેલિબ્રિટીઓ પણ આ પ્રકારનો રસ્તો અપનાવી ચુક્યા છે. જાણીતી ગાયિકા રિહાનાના બૉયફ્રેન્ડ ક્રિસ બ્રાઉનએ પણ જાહેરમાં માફી માંગવાનો રસ્તો અપનાવ્યો હતો. વર્ષ 2009માં ક્રિસ બ્રાઉનએ રિહનાને ખૂબ જ મારી હતી અને ત્યાર બાદ તેના પર ઘરેલુ હિંસાનો કેસ ચાલ્યો હતો. કેટલાક મહિનાઓ બાદ તેમણે એક વીડિયો જાહેર કરીને માફી માંગી હતી અને કહ્યું હતું કે પહેલાં પણ તેઓ માંફી માંગવા ઇચ્છતા હતા પરંતુ વકીલે કેસનો હવાલો પાડીને અટકાવી દીધો હતો. વીડિયોમાં તેમણે કહ્યું કે રિહાના પાસે વ્યક્તિગત રીતે તેઓ અનેક વાર માફી માંગી ચુક્યા છે પરંતુ તે માન્યાં નથી. જેથી તેઓ જાહેરમાં કહે છે કે તેઓ શરમજનક સ્થિતિમાં છે અને એક રોલ મૉડલ બનવા માંગે છે અને હવે આગળથી આ પ્રકારનું કૃત્ય નહીં કરે. ક્રિસ બ્રાઉનને ના તો રિહાનાએ માફ કર્યા, ના કાયદાએ તેમને ઘરેલુ હિંસા માટે દોષી કરાર ઠેરવવામાં આવ્યા અને સજા પણ અપાઈ. શિગ્ગી ડાન્સથી માફી આ જ મહિને સોશિયલ મીડિયામાં ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યુટ્યૂબ પર 'શિગ્ગી ડાન્સ'થી લાખો ફૉલોઅર્સ એકઠા કરી ચુકેલા શિગ્ગીએ પોતાની ગર્લફ્રેન્ડની જાહેરમાં માફી માંગી હતી. એક વીડિયો પોસ્ટ કરીને શિગ્ગીએ અન્ય યુવતીઓ સાથે સબંધ રાખવા બદલ માફી માંગી હતી. એવું કહ્યું હતું કે તેઓ પોતાની ગર્લફ્રેન્ડને નીચા દેખાડવા માંગતા હતા અને હવે તેઓ રોલ મૉડલ બનવા માંગે છે તેથી શરમ અનુભવે છે. શિગ્ગીની આ માફી ગર્લફ્રેન્ડનું દિલ તો શું જીતતી, ઉલટાનુ સોશિયલ નેટવર્કિંગ સાઇટ્સ પર તેમના ચાહકો જ તેમની ટીકા કરવા લાગ્યા. અનેક ટ્વીટ થયાં જેમાં લખવામાં આવ્યુ કે શિગ્ગીની માફી સાબિત કરે છે કે તેઓ ક્યા પ્રકારના વર્તનને મર્દાનગી માને છે અને મહિલાઓને કેવી નજરે જુએ છે. જ્યારે સેલિબ્રિટિઓ માફી માંગે છે ત્યારે તેમનો હેતુ માફી મેળવવાનો નહીં પરંતુ ચાહકોની વચ્ચે પોતાની છાપ સારી કરવાનો હોય છે પરંતુ કેટલીક વાર તેમના ચાહકો પણ તેમને ઓળખી જાય છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર, વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન અથવા અન્ય કોઈ પણ આંતરાષ્ટ્રીય સંસ્થાએ ગર્લફ્રેન્ડની માફી માંગવાના ઉપાયોના માપદંડો નક્કી કર્યા નથી. જો કોઈ વાત કરવા ન ઇચ્છે તો પણ વાત કરવાનો પ્રયાસ કરવો, બળજબરીપૂર્વક હા કહેડાવવી 'સ્ટૉકિંગ' જેવું અનુભવાય છે. સામેની વ્યક્તિ પર એવું દબાણ પણ હોઈ શકે છે કે જો માફી ન આપી તો દુનિયાની સામે નિર્દયી સાબિત થશો. જો આવી માફી મળી પણ જાય તો તે દિલથી આપવામાં આવેલી નહીં હોય. પ્રેમ અને માફી જબરદસ્તી મળે નહીં. માફી માંગવાની પદ્ધતી અને પ્રકાર બન્ને સારી નિયત પર નિર્ભર કરે છે. જો જવાબ 'હાં' હોય તો માફીને ખરેખર નિભાવાની નિયત પણ હોવી જોઈએ કારણ કે 'આઈ એમ સોરી' અંતિમ નહી પરંતુ પહેલું પગલું છે. ત્યારબાદ એ ભૂલને ફરીથી ન થવા દેવાની નિયત માફીની સાચી પરખ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સર્ચ ઍન્જિન ગૂગલને પૂછશો કે 'ગર્લફ્રેન્ડની માફી કેવી રીતે માંગી શકાય' તો આ પ્રશ્નના સાડા ત્રણ કરોડથી વધુ જવાબ ગૂગલ આપશે. +text: પરંતુ કેટલાક વૈજ્ઞાનિકોએ રણમાંથી પાણી કાઢી લીધું છે, અને એ પણ પીવાલાયક. જોર્ડન અને અમેરિકા સાથે સંબંધ ધરાવતા વૈજ્ઞાનિક ઉમર યાઘીએ એક અનોખું બૉક્સ તૈયાર કર્યું છે. આ બૉક્સ રણમાં હવામાંથી પીવાનું પાણી કાઢી લે છે. સૌથી ખાસ વાત એ છે કે તેને ચલાવવા માટે વીજળીની જરૂર પડતી નથી. સાથે જ તેને દુનિયાના કોઈ પણ રણપ્રદેશમાં લગાવી શકાય છે. યાઘી કહે છે, "દુનિયાની એક તૃતિયાંશ વસતી ઓછું પાણી ધરાવતા વિસ્તારોમાં રહે છે. તેવામાં આ રીતથી પાણીની સમસ્યાનું કેટલીક હદે સમાધાન લાવી શકાય છે. આ એક ઉત્તમ રીત છે." કેવી રીતે કામ કરે છે આ બૉક્સ? હવામાંથી પાણી કાઢતા આ બૉક્સમાં બીજા પણ ઘણાં બૉક્સ હોય છે. આ બૉક્સ ધાતુઓથી બન્યા છે. અંદર વાળા બૉક્સમાં એમઓએફનું એક લેયર હોય છે. એમઓએફ એટલે મેટલ ઑર્ગેનિક ફ્રેમવર્ક. એમઓએફ એક નવા પ્રકારનો પદાર્થ છે જેને વૈજ્ઞાનિક ઉમર યાઘીએ તૈયાર કર્યો છે. એમઓએફનો દેખાવ ધૂળ જેવો હોય છે. તે રાત્રે રણમાં બનતા ભેજને પોતાની તરફ ખેંચે છે. ત્યારબાદ તે ભેજને સૂકવે છે. અંદર વાળા બૉક્સમાં વધુ એક બૉક્સ હોય છે. આ બૉક્સ પ્લાસ્ટિકનું હોય છે. આ બૉક્સનાં ઢાંકણાને રાત્રે ભીનાશ સૂકવવા માટે ખુલ્લું છોડી દેવામાં આવે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? દિવસ ઉગતાની સાથે જ બૉક્સના ઢાંકણાને બંધ કરી દેવામાં આવે છે. ત્યારબાદ સૂરજની ગરમી પડવાથી તે ગ્રીનહાઉસની જેમ કામ કરે છે. ગરમીના કારણે એમઓએફથી પાણીની વરાળ નીકળે છે. આ પાણી બૉક્સની અંદર જમા થાય છે અને ધીમે ધીમે નીચે પડે છે. ત્યાંથી આ પાણી એક પાઇપની મદદથી એકત્રિત થાય છે. એમઓએફ પાણીને સૂકવી તો દે છે પરંતુ તેને વધારે સમય પકડીને રાખી શકતું નથી. આ બૉક્સને તૈયાર કરનારા વૈજ્ઞાનિક ઉમર યાઘીને નવી નવી ટેકનિકનો વિકાસ કરવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરના ઘણા એવોર્ડ મળી ચૂક્યા છે. એટલું ચોખ્ખું પાણી કે સીધું જ પી શકાય! વૈજ્ઞાનિક ઉમર યાઘીએ વૉટર હાર્વેસ્ટર બૉક્સ બનાવ્યું છે વૈજ્ઞાનિક ઉમર યાઘીએ પોતાની ટીમ સાથે એરિઝોના રણમાં આ અદભૂત બૉક્સનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું છે. એરિઝોનાના રણમાંથી પ્રતિ કિલોમીટર 200 મિલી લીટર (એક ગ્લાસ જેટલું) પાણી એકત્રિત કરવામાં આવ્યું હતું. આ બૉક્સની ખાસ વાત એ છે કે આ પાણીમાં કોઈ પ્રકારનો કચરો હોતો નથી. એ માટે તેને કોઈ ટ્રીટમેન્ટ વગર સીધું જ પીવા માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય છે. જલદી આ વૉટર હાર્વેસ્ટ બૉક્સનું બીજા પ્રકારના એમઓએફ સાથે પણ પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. તેમાં એલ્યુમીનિયમથી બનેલા એમઓએફ 303નો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. એલ્યુમીનિયમથી બનેલું એમઓએફ વર્તમાનમાં આ બૉક્સમાં ઉપયોગમાં લેવાતા ધાતુથી ઘણું સસ્તું હશે અને પાણી પણ બે ગણું વધારે નીકળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શું તમે એવું વિચારી શકો છો કે એક મશીન કચ્છના રણ જેવી તપતપતી જમીન નીચેથી પાણી કાઢી શકે છે? પહેલા તો 'રણમાં પાણી' આ શબ્દ સાંભળીને જ કંઈક અલગ લાગે છે. +text: કેટલાક સર્વેક્ષણ પરથી એ તારણ કાઢવામાં આવ્યું છે કે મોટાભાગનાં વિદ્યાર્થીઓ યાદ રાખવાની તરકીબનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરી શકતા નથી. એને બદલે તેઓ એવી રીતો અમલમાં મૂકતા હોય છે કે તે વધારે લાભકારક સાબિત થતી નથી. એનું કારણ એ છે કે યાદ રાખવા અંગેના જાતજાતની સલાહ સૂચનો આપણને મળતા હોય છે. મા-બાપ કંઈક અલગ કહે છે અને ટીચર અલગ, વળી મિત્રોની સલાહ તો આગવી જ હોય છે અને વૈજ્ઞાનિકોનું એમની રિસર્ચના આધારે અલગ જ વાજિંત્ર વાગતું હોય છે. પરિણામે આપણે ગૂંચવણમાં મૂકાઈ જતા હોઈએ છીએ કે યાદ રાખવાની સાચી રીત કઈ? આપણા સારા નસીબે મનોવિજ્ઞાનને લગતા એક જાણીતા મૅગેઝીનમાં છપાયેલો આ લેખ વાંચવાથી પાંચ સાચાં અને પાંચ ખોટાં કારણો અંગે જાણવા મળ્યું છે. એનો સાર અમે તમને જણાવીએ છીએ. પ્ર���મ વ્યૂહરચના : બીજી વખત વાંચવું જો તમે નવા શબ્દો શીખવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યાં છો તો સૌથી સામાન્ય વ્યૂહરચના એ છે કે આ શબ્દોને ત્યાં સુધી વાંચતા રહો કે જ્યાં સુધી તેની છાપ તમારાં માનસપટ પર અંકિત ના થઈ જાય. પણ, મનોવૈજ્ઞાનિક જણાવે છે કે આ રીત યોગ્ય નથી. ગોખણપટ્ટી કરવા છતાં આપણું મગજ આ વાતોનો સંગ્રહ કરી શકતું નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પદ્ધતિ : ભણતી વખતે સમયગાળો રાખો જો તમે કોઈ બાબતને યાદ રાખવા માંગો છો તો એ લેખ, શબ્દ કે બોધપાઠનું થોડા થોડા સમયગાળા પર પુનરાવર્તન કરો. આમ કરવાથી તમારી યાદશક્તિ એકદમ તરોતાજા રહેશે. કોઈ પુસ્તકનો એક ભાગ વાંચો પછી બીજું કશું વાંચો. થોડા સમયગાળા બાદ જે અગાઉ વાંચ્યું હોય તેને ફરીથી વાંચવાનો પ્રયાસ કરો. આ સમયગાળો એક કલાક, એક દિવસ કે પછી એક અઠવાડિયાનો હોઈ શકે છે. તમે ભણવાનું પૂરું કર્યાં બાદ પોતાની જાતને સવાલ પણ કરી શકો છો કે તમે જે પણ કંઈ વાંચ્યું તેમાં તમને કેટલી સમજણ પડી? એનાથી આ વિષય પર તમારું મગજ ઘણી વખત ચિંતન કરશે. બીજી વ્યૂહરચના : અગત્યના મુદ્દા નીચે લાઇન દોરવી બીજી વખત વાંચવા કે ગોખવાની વ્યૂહરચનાની જેમ આ પણ એક સામાન્ય બાબત છે. આ રીતમાં કોઈ દોષ નથી. ભણતી વખતે જે પણ વાત, શબ્દ કે વાક્ય તમને અગત્યનું જણાતું હોય તેની નીચે તમે લાઇન કરો એમાં કશું જ ખોટું નથી. પણ, મનોવિજ્ઞાન જણાવે છે કે આ રીત મોટેભાગે ઉપયોગી નીવડતી નથી. ઘણાં વિદ્યાર્થી તો આખા ફકરાની નીચે જ લીટી દોરી દે છે. તેઓ મહત્ત્વનાં વાક્યો અને છોડી દેવાનાં વાક્યોમાં કોઈ તફાવત કરી શકતા નથી. અટકો અને થોડું વિચારો વૈજ્ઞાનિકો સલાહ આપે છે કે એક વખત કોઈ પુસ્તક વાંચ્યા બાદ એના જે ભાગો તમને અગત્યના લાગે છે એની નીચે લીટી દોરી લો. બાદમાં આ કામ કરશો તો તમને ફરીથી આ વિષય પર વિચારવાની તક મળશે. તમે છૂટાહાથે દરેક વાક્ય નીચે લીટી દોરવામાંથી બચી જશો અને માત્ર મહત્ત્વના ભાગો પર જ વિચાર કરશો. ત્રીજી વ્યૂહરચના: નોંધ રાખવી નોંધ ટપકાવવાની પદ્ધતિ તમે કોઈ પણ ક્લાસરૂમ, લાઇબ્રરીમાં જાવ, તમામ વિદ્યાર્થીઓ નોંધ ટપકાવતાં નજરે ચઢે છે. વધારે ઉત્સાહમાં આપણે નકામી વાતો પણ ટાંકી લેતા હોઈએ છીએ. પાછળથી ખબર પડે છે કે તે કંઈ પણ કામની હોતી નથી. નોંધમાં નાનાં અને ગણતરીના મુદ્દાઓને જ ટપકાવો. તમામ અનુભવો પરથી એ નિષ્કર્ષ કાઢી શકાય કે વિદ્યાર્થી જેટલી ઓછી નોંધ બનાવશે, એટલું જ એમને વાંચેલું યાદ રહેશે. કારણ કે, જ્યારે તમે ���ોઈ વાંચેલા પાઠ પર મર્યાદિત શબ્દોમાં નોંધ લખો છો, ત્યારે આ અંગે તમારે ઊંડાણથી વિચારવું પડતું હોય છે. શબ્દો અને વાક્યોને તમારા શબ્દોમાં ઊતારવા પડતા હોય છે. આનાથી તમારું મગજ વાંચેલી વાતોને ફરીથી યાદ કરે છે અને મહત્ત્વની વાતોનો સંગ્રહ કરે છે. મોટાભાગે કાગળ-પેનથી નોંધ બનાવવી વધારે ઉપયોગી સાબિત થાય છે. લેપટોપ કે કમ્પ્યૂટર પર ટાઈપ કરવું યાદ રાખવાની સાચી રીત નથી. ચોથી વ્યૂહરચના: રૂપરેખા તૈયાર કરવી ઘણાં શિક્ષકો પોતાનાં વિદ્યાર્થીઓને જણાવે છે કે તેઓ કોઈ પણ પાઠનું માળખું તૈયાર કરી લે. તેઓ એમને જણાવે છે કે કોઈ વિષય પર કઈ બાબતો વાંચવાથી કે યાદ રાખવાથી આગળ જતાં તેમને મદદરૂપ થઈ શકે છે. શિક્ષક ઘણી વખત આ માળખું જાતે જ તૈયાર કરાવડાવે છે તો ક્યારેક વિદ્યાર્થીઓને જાતે તૈયાર કરવા જણાવે છે. રીત: વિષયને ઊંડાણથી સમજો રૂપરેખા કે માળખું તૈયાર કરવાથી વિદ્યાર્થીઓને વિષય અંગે સમજવામાં મદદ મળે છે. પહેલાં પ્રાથમિક માળખું તૈયાર કરી પછી એ જ વિષયની ગહન વાતો એમાં ટાંકવાથી એ વાત અને વિષયને યાદ રાખવાં સરળ બની જાય છે. તમે કોઈ પણ લેક્ચરના મુખ્ય મુદ્દાનાં બુલેટ પૉઇન્ટ બનાવી શકો છો. યાદ રાખો જેટલાં શબ્દો ઓછાં એટલી યાદ રાખવામાં સરળતા વધારે. પાંચમી વ્યૂહરચના જે પણ તૈયારી કરી છે તેને મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ પોતાની જાતની પરીક્ષા લઈને તૈયારી કરી શકે છે. તમે તથ્યોને કેટલી હદે સમજી શક્યા છો એ જાણવા માટે, તમે તમારી જાતને સવાલ પૂછી શકો છો. આનાથી યાદશક્તિ વધે છે. પણ આને વધારે ઉમદા બનાવી શકાય છે. અતિ આત્મવિશ્વાસથી બચો ઘણાં લોકો એ પણ નથી જાણતા કે એમના મનમાં શીખવા-સમજવાની મર્યાદા શું છે. તેઓ પોતાની જાતને વધારે સ્માર્ટ સમજે છે, પણ વાસ્તવમાં તેઓ એટલા સજ્જ હોતા નથી. બધાએ આ અતિ આત્મવિશ્વાસથી બચવું જોઈએ. તેના કારણે જે સાવધાની રાખવી જોઈએ કે મહેનત કરવી જોઈએ તે કરી શકાતી નથી. અતિ આત્મવિશ્વાસમાં લોકો એમને યાદ રહી ગયાનો દાવો તો કરી દે છે, પણ જરૂર હોય ત્યારે તે એ બાબતને યાદ કરી શકતા નથી. આપણે એ વાતને ખોટી રીતે મૂલવીએ છીએ કે આપણે જે વાંચીએ છીએ તેનો મોટાભાગનો હિસ્સો આપણે આગળ જતાં ભૂલી જઈએ છીએ. માટે એ પદ્ધતિ વધુ સારી રહેશે કે તમે જે પણ કાંઈ વાંચો તેને થોડાક સમયગાળા બાદ જાતે જ તપાસો કે જે પણ કાંઈ વાંચ્યું હતું તે ખરેખર યાદ રહ્યું પણ હતું કે નહીં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમે તમારી જાતને ભલે ગમે તેટલી સ્માર્ટ માનતા હોવ પણ ઘણી વખત એવું બનતું હોય છે કે તમે તમારી યાદશક્તિનો પૂરેપૂરો લાભ ઉઠાવી શકતા નથી. +text: રવિવારે સોશિઅલ મીડિયા પર જય શાહ છવાયેલા રહ્યા વિપક્ષ કોંગ્રેસના આરોપો બાદ કેન્દ્રીય રેલવેપ્રધાન પિયૂષ ગોયલે પત્રકાર પરિષદ બોલાવી પડી હતી. ગોયલે કહ્યું કે વેબસાઇટ પર મૂકવામાં આવેલો અહેવાલ ઘડી કાઢવામાં આવ્યો છે. સોમવારે અમિત શાહના પુત્ર જય શાહ વેબસાઇટના સંપાદક તથા રિપોર્ટર સામે રૂ. 100 કરોડનો બદનક્ષીનો ફોજદારી કેસ દાખલ કરાશે. ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહના પુત્ર છે જય કોંગ્રેસના પ્રવક્તા કપિલ સિબ્બલે અહેવાલનો હવાલો આપતાં કહ્યું કે વર્ષ 2015-2016માં જય શાહની કંપનીનું ટર્નઓવર વાર્ષિક રૂ. 50 હજારથી વધીને રૂ. 80.50 કરોડ સુધી કેવી રીતે પહોંચ્યું, તેની તપાસ થવી જોઇએ. સિબ્બલે આરોપ મૂક્યો કે ભાજપ સત્તામાં આવ્યો હતો. તેના માત્ર એક વર્ષની અંદર જ જય શાહી કંપનીનું ટર્નઓવર 16000 ગણું વધી ગયું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જય શાહે આરોપો નકાર્યાં રવિવારે સાંજે જય શાહે નિવેદન બહાર પાડીને તેમની સામેના આરોપોને નકારી કાઢ્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું: પિયૂષ ગોયલે પત્રકાર પરિષ કરી પીયૂષ ગોયલે શું કહ્યું? - અમિત શાહની છાપ ખરાબ કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. વેબસાઇટે ભ્રામક, અપમાનજનક તથા આધાર વગરનો અહેવાલ છાપ્યો છે. જય શાહ સંપદાક પર રૂ. 100 કરોડનો માનહાનિનો દાવો માંડશે. - જ્યારે આ વેબસાઇટના લેખકે જય શાહને કેટલાક સવાલો પૂછ્યા, ત્યારે તેમણે જવાબમાં તમામ વિગતો જણાવી દીધી હતી. જય શાહે રિપોર્ટર દ્વારા મોકલવામાં આવેલા તમામ સવાલોના જવાબો આપ્યા હતા. - જય શાહે આઠથી નવ વર્ષ સુધી કોમોડિટીનો વેપાર કર્યો હતો. જય શાહ તથા જિતેન્દ્ર શાહ કોમોડિટીના વેપારમાં ભાગીદાર હતા. બંને સાથે મળીને દેશી ચણા, સોયાબિન સહિત અનેક એગ્રીકલ્ચર કોમોડિટીનો ધંધો કર્યો હતો. - જય શાહની કંપનીએ નોન બેન્કિંગ ફાઇનાન્સિયલ કંપની પાસેથી લોન લીધી, તેમાં કાંઈ ખોટું ન હતું. તે લેટર ઓફ ક્રેડિટ પર હતું. - ટર્નઓવરમાં 16000 ગણા વધારાની વાતમાં કાંઈ ખોટું નથી. જ્યારે તમે નવો બિઝનેસ શરૂ કરો, ત્યારે બિઝનેસમાં વધારો થવો સામાન્ય વાત છે. કોમોડિટીના વેપારમાં રૂ. 80 કરોડ, મોટી રકમ નથી. જોકે, પાછળથી જય શાહની કંપનીને નુકસાન થયું અને તેમણે ધંધો બંધ કરી દીધો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વ��ટર પર ફોલો કરી શકો છો ન્યૂઝ વેબસાઇટ 'ધ વાયર'માં ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહના દીકરા જય શાહની કંપનીના વેપાર અંગે એક અહેવાલ છપાયો હતો. જેના કારણે રવિવારે ભારે હોબાળો થયો હતો. +text: આ વાત બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલમાં પ્રકાશિત એક શોધ પ્રમાણે કહેવામાં આવી છે. આ શોધ માટે પાંચ વર્ષ સુધી એક લાખ લોકો પર પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. યુનિવર્સિટી સરબોર્ન પેરિસ સિટેની ટીમનું માનવું છે કે તેનું કારણ બ્લડ શુગર લેવલ હોઈ શકે છે. જોકે, આ શોધને સાબિત કરવા માટે હજુ ઘણા પુરાવાની જરૂર છે અને વિશેષજ્ઞોને પણ આ મામલે વધારે શોધ માટે કહેવામાં આવ્યું છે. વિશેષજ્ઞોનું માનવું છે કે પાંચ ટકા કરતાં વધારે ખાંડ જે પીણામાં હોય છે તેને મીઠાં પીણાં અથવા તો શુગરી ડ્રિંક્સ કહી શકાય છે. તેમાં ફ્રૂટ જ્યૂસ (ખાંડ ભેળવ્યા વગરના પણ), સૉફ્ટ ડ્રિંક્સ, મીઠાં મિલ્કશેક, ઍનર્જી ડ્રિંક્સ, ખાંડવાળી ચા કે કૉફી પણ સામેલ છે. વિશેષજ્ઞોની ટીમે આર્ટિફિશિયલ શુગર ધરાવતી ઝીરો કૅલરી ડાયટ ડ્રિંક્સનું અધ્યયન કર્યું, પરંતુ કૅન્સર સાથે જોડાયેલા કોઈ પુરાવા મળ્યા નથી. કૅન્સરનું જોખમ કેટલું વધુ? શોધમાં જાણવા મળ્યું છે કે અઠવાડિયામાં બે કૅન 100 મિલીલિટર કરતાં વધારે પીણાં લેવાથી કૅન્સર થવાનો ખતરો 18% સુધી વધી જાય છે. આ શોધમાં સામેલ દર હજાર વ્યક્તિના સમૂહમાંથી 22 વ્યક્તિ કૅન્સરપીડિત હતી. સંશોધકોના જણાવ્યા અનુસાર, જો 100 મિલીલિટર પ્રતિદિન આ લોકો વધારે મીઠાં પીણાં પીશે તો તેમાં ચાર વધારે કૅન્સરના દર્દી જોડાશે અને પાંચ વર્ષમાં હજાર લોકોએ આ સંખ્યા 26 થઈ જશે. કૅન્સર રિસર્ચ યૂકેના વરિષ્ઠ આંકડાશાસ્ત્રી ડૉ. ગ્રાહમ વ્હીલરનું કહેવું છે, "તેનાથી જોવા મળે છે કે શુગરવાળાં ડ્રિંક્સ અને કૅન્સરને સંબંધ છે અને તેના માટે વધારે સંશોધનની જરૂર છે." આ સંશોધન દરમિયાન 2,193 નવા કૅન્સરના દર્દી મળી આવ્યા છે, જેમાં 693 સ્તન કૅન્સર, 291 પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિનાં કૅન્સર અને 166 કોલોરેક્ટલ કૅન્સરના કેસ સામેલ હતા. આ ચોક્કસ પ્રમાણ છે? આ શોધમાં માત્ર ડેટાના નમૂનાને ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યા છે, પરંતુ તેમને વિસ્તારથી સમજાવવામાં આવ્યા નથી. આ પરથી ખ્યાલ આવે છે કે જે લોકો સૌથી વધારે (દિવસના 185 મિલીલિટર) મીઠું પીણું પીવે છે તેમનામાં ઓછું મીઠું પીણું (દિવસના 30 મિલીલિટર) પીતાં લોકોની તુલનામાં કૅન્સર થવાની શક્યતા વધારે હોય છે. તેનાથી એક એવી વ્યાખ્યા બની શકે છે કે શુગરી ડ્રિંક્���થી કૅન્સરનો ખતરો વધી જાય છે, પરંતુ તેની સાથે જ લોકો વધારે શુગરી ડ્રિંક્સ પીવે છે તેમની અંદર બીજી બીમારીનાં લક્ષણ ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. ટીસાઇડ વિશ્વવિદ્યાલયનાં ડૉક્ટર અમેલિયા લેક કહે છે, "ખાંડ અને કૅન્સર પર આ શોધ સ્પષ્ટ જવાબ આપતી નથી, પરંતુ તે એ તરફ ધ્યાન દોરે છે કે ખાંડની માત્રા કેવી રીતે આપણે ઓછી કરવી જોઈએ." તેઓ કહે છે, "આપણાં ખાન-પાનમાં શુગરની માત્રા ઓછી કરવામાં આવે તે ખૂબ મહત્ત્વપૂર્ણ છે." શું તે મેદસ્વિતાનું કારણ છે? ઘણાં પ્રકારનાં કૅન્સરમાં મેદસ્વિતા મુખ્ય કારણ હોય છે અને વધારે મીઠાં પીણાં લેવાથી વજન વધે છે. જોકે, શોધ પ્રમાણે એવું ચોક્કસ કહી શકાય નહીં. એક સંશોધક ડૉક્ટર મેથિલ્ડે ટૂવેયરે કહ્યું, "મેદસ્વિતા અને વધારે શુગરી ડ્રિંક્સ પીવાથી વજન વધવાનો પરસ્પર સંબંધ છે, પરંતુ તેનો પૂર્ણ સંબંધ શું છે તે અંગે આ સંશોધનમાં જાણવા મળતું નથી." તો હવે આગળ શું? ફ્રાંસના સંશોધકોનું કહેવું છે કે કૅન્સરનો સંબંધ શુગરનાં તત્ત્વો સાથે જોડાયેલો છે અને તેઓ બ્લડ શુગર લેવલને તેનું કારણ દર્શાવે છે. સાથે જ તેઓ પીણાંમાં ઉપયોગમાં લેવાતાં રસાયણોને પણ તેના માટે જવાબદાર માને છે. આ રસાયણોમાં પીણાંને ખાસ રંગ આપતાં રસાયણો સામેલ હોય છે. જોકે, આ શોધ આ સવાલનો પૂર્ણ જવાબ આપવા પ્રયાસ કરતી નથી. એનએચએસનાં આહાર વિશેષજ્ઞ કેથરિન કૉલિંસનું કહેવું છે, "જીવવિજ્ઞાનના દૃષ્ટિકોણથી મને આ મામલે ખૂબ મુશ્કેલી જણાઈ રહી છે, કેમ કે શરીરના વજન કે ડાયાબિટીસનાં જે કારણો છે તેમાં વધારે અંતર નથી અને તેમને કૅન્સરનું કારણ ગણાવવામાં આવ્યું છે." સંશોધકોનું શું કહેવું છે? યુનિવર્સિટી સરબોર્ન પેરિસ સિટેની ટીમનું કહેવું છે કે આ પરિણામોને વધારે યોગ્ય સાબિત કરવા માટે મોટા સ્તરે સંશોધનની જરૂર છે. ડૉક્ટર ટૂવેયર કહે છે, "શુગરી ડ્રિંક્સને હૃદયની બીમારીઓ, વધતું વજન, મેદસ્વિતા અને ડાયાબિટીસના વધતા ખતરા તરીકે જોવામાં આવે છે." "પરંતુ અમે જે જણાવ્યું છે તે એ છે કે તેનાથી કૅન્સરનો ખતરો પણ હોઈ શકે છે." તેઓ કહે છે કે તેમની શોધ એ વાતનો પુરાવો છે કે મીઠાં પીણાં પર ટૅક્સ લગાવવો એક સારો વિચાર છે. તેમનો રિપોર્ટ કહે છે, "આ ડેટા મીઠાં પીણાંની ખપતને સીમિત કરવાનો પણ ઉપાય આપે છે જેમાં 100% ફ્રૂટ જ્યૂસ પણ સામેલ છે. નીતિઓના આધારે તેના પર ટૅક્સ લગાવી શકાય છે અને શુગર ડ્રિંક્સ માટે માર્કેટિંગના નિયમ કડક કરી શકાય છે." પીણાં બનાવતી કંપન���ઓનું શું કહેવું છે? બ્રિટિશ સૉફ્ટ ડ્રિંક્સ ઍસોસિયેશનનું કહેવું છે કે સંશોધન કોઈ પુરાવા રજૂ કરતું નથી અને લેખકે તેનો સ્વીકાર પણ કર્યો છે. ડાયરેક્ટર જનરલ ગેવિન પાર્ટિંગટને કહ્યું, "સંતુલિત આહાર માટે સૉફ્ટ ડ્રિંક્સ સુરક્ષિત છે." "સૉફ્ટ ડ્રિંક્સ ઉદ્યોગે મેદસ્વિતાની સમસ્યાને નિયંત્રિત કરવામાં પોતાની ભૂમિકાને અગત્યની માની છે અને આ કારણસર કૅલરી અને શુગરની માત્રા ઓછી કરવા માટે અમે રસ્તો શોધી રહ્યા છીએ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફ્રાંસના વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે ફ્રૂટ જ્યૂસ અથવા તો ફિઝ્ઝી પોપ જેવાં મીઠાં શુગર ધરાવતાં પીણાંથી કૅન્સરનું જોખમ વધી શકે છે. +text: રાજ્ય સરકાર દ્વારા સત્તાવાર નિવેદનમાં ઉપ મુખ્ય મંત્રીએ કહ્યું છે કે વર્ષ 2013 થી 2017 દરમિયાન 76,512 એમઓયૂ પર હસ્તાક્ષર થયા હતા. જેના કારણે ઉદ્યોગોમાં 13.64 કરોડનું રોકાણ થયું અને 23.67 લાખ રોજગારીની તકો સર્જાઈ હતી. 2019ની વાઇબ્રન્ટ સમિટ 18 થી 20 જાન્યુઆરી દરમિયાન યોજાવવા જઈ રહી છે, ત્યારે સરકાર દ્વારા આ આંકડા જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. ઉર્જિત પટેલનું રાજીનામું અર્થતંત્ર માટે 'મોટો ઝટકો' : ડૉ. મનમોહનસિંઘ 'એનડીટીવી'ની વેબસાઇટના અહેવાલ અનુસાર દેશના પૂર્વ વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહનસિંઘે રિઝર્વ બૅન્કના ગવર્નર પદેથી ઉર્જિત પટેલે આપેલા રાજીનામાને અર્થતંત્ર માટે 'મોટો ઝટકો' ગણાવ્યો છે. ડૉ. સિંઘે કહ્યું છે કે 'હું આશા રાખું છું કે ઉર્જિત પટેલે રાજીનામું વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા દેશના અર્થતંત્રનાં સંસ્થાનોને નષ્ટ કરવાના પ્રયાસોને કારણે નહીં આપ્યું હોય.' તેમણે એવું પણ કહ્યું કે ટૂંકા ગાળાનો રાજકીય લાભ મેળવવા માટે કોઈ સંસ્થાન સાથે આ પ્રકારનું વર્તન કરવું મૂર્ખતાપૂર્ણ હશે. નોંધનીય છે કે સરકાર સાથે મતભેદની ચર્ચા વચ્ચે ઉર્જિત પટેલે સોમવારે રિઝર્વ બૅન્કના ગવર્નર પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. કેન્દ્રીય મંત્રી પદેથી ઉપેન્દ્ર કુશવાહાનું રાજીનામું 'ધ ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ની વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે કેન્દ્રીય મંત્રી ઉપેન્દ્ર કુશવાહાએ રાજીનામું આપ્યું છે. સૂત્રોના હવાલાથી લખ્યું છે કે રાષ્ટ્રીય લોક સમતા પાર્ટીના ચીફ કુશવાહાએ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને આપેલા રાજીનામામાં લખ્યું, "હું વડા પ્રધાનના નેતૃત્વથી નાસીપાસ થયો છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમણે પ���્રમાં લખ્યું, "કમનસીબી છે કે સરકાર માટે ગરીબ અને પછાત વર્ગનો ઉત્કર્ષ પ્રાથમિકતા નથી. તેમની પ્રાથમિકતા રાજકીય વિરોધીઓને પરાસ્ત કરવાની રહી છે." કુશવાહાએ એવું પણ કહ્યું કે મેં એનડીએ(નેશનલ ડેમૉક્રેટિક ઍલાયન્સ) છોડી દીધું છે, પણ મારી પાસે અન્ય વિકલ્પ પણ છે. ભાજપાથી નારાજ થઈને રાજીનામું આપવાના કુશવાહાના નિર્ણયને અન્ય કેટલાક રાજકીય નેતાઓએ આવકાર્યો છે, તેઓ હવે વિપક્ષ સાથે જોડાય એવી પણ શક્યતાઓ રહેલી છે. બ્રેક્સિટ મુસદ્દા પર બ્રિટિશ સંસદમાં મતદાન ટળ્યું, થેરેસા મેનો નિર્ણય ગુરુવારે બ્રેક્સિટ પર યોજાનારું મતદાન સ્થગિત કરવામાં આવ્યું છે. બ્રિટનનાં વડાં પ્રધાન થેરેસા મે આ મતદાન મોફૂક રાખ્યું છે, જેથી તેઓ બ્રસેલ્સ જઈ શકે અને આ મામલે બદલાવ માટે વાત કરી શકે. તેમણે એવું પણ સ્વીકાર્યું છે કે જો બદલાવ લાવ્યા વિના આ મુસદાને વળગી રહેવામાં આવે તો સાસંદો દ્વારા થનારા મતદાનમાં તે 'સૂચક અંતરથી રદ થઈ જશે.' નૉર્ધન આયર્લૅન્ડ બૉર્ડર પ્લાન મામલે યુરોપિયન સંઘ તરફથી પુનઃખાતરી મળવાનો તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો છે. જોકે, યુરોપિયન સંઘના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટસ્કે જણાવ્યું છે કે યુરોપિયન સંઘનાં 27 રાષ્ટ્રો મુસદ્દા પર 'ફરીથી તડજોડ' નહીં કરે. સાંસદોના સહજ વિરોધ વચ્ચે વડાં પ્રધાન અને વરિષ્ઠ મંત્રીઓએ મતદાન યોજવા અંગે કરેલા દબાણ બાદ બ્રિટિશ વડાં પ્રધાન દ્વારા સંબંધિત 'યુ-ટર્ન' લેવાયો છે. નોંધનીય છે કે યુરોપિયન સંઘમાંથી નીકળી જવાના યુનાઇડેટ કિંગડમના મુસદ્દાને સંઘના નેતાઓએ સ્વીકારી લીધો હતો. પણ, આ મામલે બ્રિટિશ સંસદની મંજૂરી મેળવવાની બાકી હતી. જ્યાં પહેલાંથી જ કેટલાય સાસંદો તેનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. આજથી સંસદનું શિયાળું સત્ર શરૂ થશે 11 ડિસેમ્બરથી સંસદનું શિયાળું સત્ર શરૂ થવા જઈ રહ્યું છે. 'એનડીટીવી'ની વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે શિયાળું સત્રના પ્રથમ દિવસે જ વિપક્ષના પ્રશ્નોમાં સરકાર ઘેરાય એવી શક્યતા છે. આરબીઆઈના ગવર્નરનું રાજીનામું, સીબીઆઈનો વિવાદ અને રફાલ ડીલ જેવા મુદ્દે વિપક્ષ સરકારને ઘેરવાનો પ્રયાસ કરશે. બીજી તરફ શિવ સેના રામ મંદિર મુદ્દે સરકાર સામે પ્રશ્નો ઊભા કરશે. સોમવારે યોજાયેલી સર્વપક્ષીય બેઠકમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે નવા સત્રમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરના તમામ પ્રશ્નો પર ચર્ચા કરવા માટે સરકાર તૈયાર છે. શિયાળું સત્રના 29 દિવસમાં કુલ 20 બેઠકો ��ોજાશે. જેમાં નેશનલ કમિશન ઑફ ઇન્ડિયન સિસ્ટમ ઑફ મેડિસિન(એનસીઆઈએમ) બિલ, ધ નેશનલ કમિશન ફૉર હોમિયોપથી(એનસીએચ) બિલ, ધ ઍરક્રાફ્ટ(સુધારા) બિલ સહિતના મહત્ત્વના બિલ રજુ કરાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ની અમદાવાદ આવૃત્તિમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે ગુજરાત રાજ્યના ઉપ મુખ્ય મંત્રી નિતિન પટેલનું કહેવું છે કે વાઇબ્રન્ટ સમિટે 23.67 લાખ રોજગારીની તકોનું સર્જન કર્યું છે. +text: સીરિયાની રાજધાની દમાસ્કસની નજીકના વિસ્તારમાં કરવામાં આવેલા બોમ્બમારામાં બાળકો સહિત નાગરિકોનાં મૃત્યુ થયાં હોવાનું સામાજીક કાર્યકર્તાઓએ જણાવ્યું છે. સીરિયન ઓબ્ઝર્વેટરી ફોર હ્યુમન રાઇટ્સના જણાવ્યા પ્રમાણે પૂર્વ ગૂટામાં પર કરાયેલા હુમલામાં માર્યા ગયેલા લોકોમાં 121 બાળકોનો પણ સમાવેશ થાય છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: સીરિયન સેના રશિયાની મદદથી ગયા રવિવારથી પૂર્વ ગૂટા પર બોમ્બમારો કરી રહી છે. સતત થઈ રહેલા બોમ્બમારાને અટકાવવા યુએન સિક્યુરિટી કાઉન્સિલે શસ્ત્રવિરામ માટે કોશિશ પણ કરી હતી. જોકે, હજી આ મામલે કોઈ નિર્ણય લઈ શકાયો નથી. કેવી છે હાલની સ્થિતિ? શનિવારે સીરિયન ઓબ્ઝર્વેટરીએ જણાવ્યું હતું કે લગભગ 29 નાગરિકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. જેની સાથે એક અઠવાડિયામાં કુલ 500 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. ગૃપના જણાવ્યા પ્રમાણે સીરિયા અને રશિયા બંનેના પ્લેન દ્વારા બોમ્બમારો કરવામાં આવી રહ્યો છે. જોકે, રશિયા આ હુમલાઓમાં પોતે સીધું સામેલ હોવાની વાતને નકારી રહ્યું છે. પ્લેન દ્વારા બૅરલ બોમ્બ અને તોપગોળા ફેંકવામાં આવી રહ્યા છે. હાલ આ વિસ્તારમાં આશરે 3.93 લાખ લોકો ફસાયેલાં છે. સીરિયાની સરકાર નાગરિકોને નિશાના બનાવાતા હોવાની વાતને નકારી રહી છે. તેનું કહેવું છે કે તેઓ આ વિસ્તારમાં રહેલા આતંકવાદીઓ પર હુમલાઓ કરી રહી છે. સીરિયન સરકાર જેહાદી ઉગ્રવાદીઓ અને મુખ્ય બળવાખોરોને આતંકવાદી ગણાવે છે. સતત થઈ રહેલા હુમલાઓથી અહીંના લોકોની સ્થિતિએ વિશ્વના નેતાઓને પણ ચેતવ્યા છે. યુએન જનરલ સેક્રેટરીએ આ સ્થિતિને 'પૃથ્વી પરનાં નરક' જેવી ગણાવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સીરિયાની સરકારી સેના દ્વારા કરવામાં આવેલા હુમલાઓમાં 500 કરતાં વધારે સીરિયન નાગરિકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. +text: અયોધ્યાના વિવાદિત પરિસરથી થોડા અંતરે રહેતાં બાબ���ી મસ્જિદના મુખ્ય પક્ષકાર ઈકબાલ અંસારી સ્પષ્ટ ભય વ્યક્ત કરે છે. તેઓ જણાવે છે, ''જો આવો જ માહોલ રહ્યો તો અમારે અયોધ્યા છોડી દેવું પડશે.'' સામે અયોધ્યાના અન્ય મુસ્લિમોમાં પણ લોકોના મેળાવડાના કારણે ડરનો માહોલ સર્જાયો છે. આવતી 24 અને 25 નવેમ્બરના રોજ શિવસેનાના પ્રમુખ ઉદ્ધવ ઠાકરે રામ મંદિર મુદ્દે સમર્થન મેળવવા અયોધ્યા પહોંચી રહ્યા છે. તેમનો આ કાર્યક્રમ લગભગ એક મહિનાથી નક્કી છે. કાર્યક્રમની તૈયારીઓની તપાસ કરવા ગયા અઠવાડિયે શિવસેનાના સાંસદ સંજય રાઉત અયોધ્યા પહોંચ્યા હતા. 'અમે અયોધ્યા છોડી દઈશું' આ કાર્યક્રમની જાહેરાત બાદ લગભગ આ જ કારણથી વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે પણ 25 નવેમ્બરે 'અયોધ્યા ધર્મસભા'ની જાહેરાત કરી છે. તેમાં એક લાખથી વધુ લોકો જોડાશે એવો દાવો કરાઈ રહ્યો છે. સંજય રાઉત અયોધ્યા પહોંચ્યા ત્યારે જ વીએચપીના રાષ્ટ્રીય ઉપાધ્યક્ષ ચંપત રાય પણ ત્યાં હાજર હતા. તેમણે બુધવારે લખનૌમાં એક પ્રેસ કૉન્ફરન્સ પણ યોજી હતી. ચંપત રાયે જણાવ્યું, "મંદિર પર સુનાવણી ટળવાથી હિંદુઓમાં આક્રોશ છે. એક લાખ લોકો 25 તારીખે અયોધ્યા પહોંચશે. 125 કરોડ હિંદુ સમાજની લાગણીઓને પ્રાથમિકતા મળવી જોઈએ. એટલે જ આ ધર્મસભાનું આયોજન થઈ રહ્યું છે." આ પહેલાં ગયા મહિને 'આંતરરાષ્ટ્રિય હિંદુ પરિષદ'ના અધ્યક્ષ ડૉ. પ્રવીણ તોગડિયાએ પણ અયોધ્યામાં રામ મંદીર માટે માહોલ ઊભો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. બીબીસી સાથે વાત કરતા ઈકબાલ અંસારીએ કહ્યું કે, "વર્ષ 1992માં પણ આ જ રીતે ભીડ એકઠી થઈ હતી.''''એ વખતે કેટલીયે મસ્જિદો તોડી પડાઈ હતી અને મકાનો સળાગાવી દેવાયાં હતાં. બહારથી આવી રહેલા આ લોકોથી અયોધ્યાના મુસલમાનો ડરેલા છે." ''આ રીતે જ લોકોની ભીડ વધવાની હોય તો અમારી અને અન્ય મુસ્લિમાનોની સુરક્ષા વધારવી જોઈએ. જો સુરક્ષા નહીં વધે તો અમે 25 તારીખ પહેલાં અયોધ્યા છોડી દઈશું.'' આ વિશે વધુ વાંચો 'હિંદુઓને પણ અસર થશે' ઈકબાલ અંસારી જણાવે છે, "અયોધ્યાના હિંદુઓ અને મુસ્લિમોને એકબીજા પ્રત્યે કોઈ જ તકલીફ નથી. તેમજ આ મેળાવડામાં પણ એ જ હિંદુઓ સામેલ થશે જે કોઈ રાજકીય પાર્ટી સાથે જોડાયેલા હોય. બાકીના નહીં." તેમના મતે, 'બહારથી આવતા લોકોને અહીંના હિંદુ કે મુસ્લિમ કોઈ જ નથી ઓળખતા. તેઓ મનમાં આવે તેવુ કરશે, તેમાં મુસ્લિમો તો હેરાન થશે જ સાથે હિંદુઓને પણ અસર પહોંચશે.' જોકે, ઈકબાલ અનસારીની આ ચિંતાને રાજ્યના પોલિસ મહાનિદેશક ઓ.પી. સિંહેએ ગંભીરતાથી લીધી છે. ત��મણે બીબીસીને જણાવ્યુ છે કે ''માત્ર અયોધ્યા જ નહીં સમગ્ર રાજ્યના મુસ્લિમો પોતાને સુરક્ષિત સમજે. કોઈને કંઈ જ તકલીફ નહીં થાય.'' અયોધ્યામાં જ રહેતાં રઈસ અહેમદે કહ્યું, "આમ તો કોઈ ડરવા જેવું નથી લાગતું પરંતુ કોઈ એક સમાજના લાખ- ઢ લાખ લોકો એકઠા થતાં હોય અને એવું કહેવાતું હોય કે તેમનામાં મંદિર બાબતે આક્રોશ છે, તો થોડી ચિંતા તો થાય જ.'' જોકે, તેમણે ઉમેર્યું, ''જોઈએ શું થાય છે. અમે તો હવે અયોધ્યા છોડીને ક્યાંય નથી જવાના." 'મુસલમાન ડરે નહીં તો શું કરે?' મોહમ્મદ ઉમર આ દરમિયાન શિવસેના અને વીએચપીના ઉદ્દેશ પર કેટલાક લોકો સવાલ કરી રહ્યા છે. મોહમ્મદ ઉમર કહે છે, ''અમે ત્રણ પેઢીથી અયોધ્યામાં રહીએ છીએ. અહીં દર વર્ષે મેળામાં કરોડો લોકો આવે છે.'' ''ક્યારેય કોઈને વાંધો નથી પડ્યો. પણ વીએચપી, આરએસએસ અને શિવસેના જેવા લોકો જે રીતે સમૂહમાં આવી રહ્યા છે, તે જોતાં તેઓ ડરાવવા જ આવી રહ્યા છે.'' ''સરકારે તેમને મંજૂરી જ આપવી ના જોઈએ. આવામાં મુસલમાન ડરે નહીં તો શું કરે?'' 'આ વખતે પણ કઈંક થયું તો?' ઇશ્તિયાક અહેમદ અન્ય એક સ્થાનિક ઇશ્તિયાક અહેમદ જણાવે છે, ''જ્યારે-જ્યારે અહીં જાણીજોઈને ભીડ એકઠી થઈ છે, ત્યારે-ત્યારે કોઈને કોઈ બનાવ બન્યો જ છે.'' ''આ વખતે પણ આવું થયું તો સરકાર હાથ અધ્ધર કરી લેશે. અયોધ્યાના હિંદુ-મુસલમાન બન્ને સારી રીતે આ વાત જાણે છે. લાખો લોકો અહીં આવશે. મંદિરને લઈને તેઓ ગુસ્સામાં છે.'' ''હવે તમે જ કહો મુસલમાન ડરે નહીં? અને ડરે તો શું કરે? અહીંથી બહાર ચાલ્યો જશે.'' બીજી તરફ, વીએચપીના પ્રવક્તા શરદ શર્માનું કહેવું છે કે ધર્મસભામાં આવનારા લોકો જવાબદાર છે. તેમનાથી ડરવાની કોઈ જરૂર નથી. તેમણે કહ્યું, ''ધર્મસભામાં જે પણ લોકો આવી રહ્યા છે તેઓ મંદિર બનાવવા માટે સરકાર પર દબાણ ઊભું કરવા અને સંકલ્પ લેવા માટે આવે છે.'' ''આવામાં કોઈને ડરવાની જરૂર નથી. જે લોકો આવી રહ્યા છે અને તેમને બોલવનારા બધા જ જવાબદાર છે.'' '1992 જેવી સ્થિતિ નથી' ફૈઝાબાદનું નામ બદલીને ભલે અયોધ્યા થયું, પણ આ એક અયોધ્યા અહીંનો નાનો કસબો વિસ્તાર છે. અન્ય વિસ્તારોની જેમ ત્યાંના લોકો પણ એકબીજાને ઓળખે છે અને સદ્ભાવથી રહે છે. ઈકબાલ અંસારીનો દાવો છે કે સ્થાનિકોમાં આજ સુધી ક્યારેય કોઈ ઘર્ષણ થયું નથી. તેમને ડર માત્ર બહારથી આવતા લોકોનો જ છે. સ્થાનિક પત્રકાર અને 'અયોધ્યા પ્રેસ ક્લબ'ના અધ્યક્ષ મહેન્દ્ર ત્રિપાઠી કહે છે કે 1992 જેવી સ્થિતી નથી અને મુસ્લિમોએ ડરવાની પણ કોઈ જરૂર નથી. તેમના મતે, "બધાને લાગે છે કે આ કવાયત 2019ની ચૂંટણી માટેની છે. ચાર વર્ષ સુધી વિશ્વ હિંદુ પરિષદે ન તો કોઈ સભા કરી છે કે ન કોઈ આંદોલન." તેઓ ઉમેરે છે, "1992માં અહીં લોકો કરસેવા માટે આવેલા, ત્યારે મસ્જિદ હતી, એ ઢાંચો તોડી પડાયો. આજે એ સ્થિતી નથી. આજે ટેકનૉલોજી પણ ઘણી આગળ વધી ગઈ છે, કોઈ કંઈ પણ કરશે, તરત ધ્યાનમાં આવી જશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો છેલ્લા કેટલાક વખતથી અયોધ્યામાં રાજકીય માહોલ ગરમાયો છે. આવનારા દિવસોમાં અયોધ્યામાં જે પ્રકારે સમીકરણો બદલાવાના છે, તેનાથી સામાન્ય લોકો પણ કંટાળી ગયા છે. પણ અહીંના મુસ્લિમ સમુદાયની ચિંતા અન્ય લોકોથી વધારે છે. +text: ડૉક્ટરે જણાવ્યું કે તેમને કોવિડ-19ની બીમારી છે. રાબિયા ઘરે આવે છે. દર્દ અને તાવ પણ છે. ડૉક્ટર દવાઓ માટે એક પર્ચી આપે છે, જેથી તેમના પતિ તેમના માટે દવા ખરીદી શકે. પણ જેવું તેમના પતિ ડૉક્ટરની પર્ચી પર પત્ની નામ જુએ છે, તો ભડકી ઊઠે છે. પત્નીને મારે છે કે તેણે 'એક અજનબી'ને પોતાનું નામ બતાવ્યું. અફઘાનિસ્તાનમાં આ સામાન્ય વાત છે. પરિવારના લોકો ઘરનાં મહિલાઓને 'બહારના લોકો'ની સામે પોતાનું નામ છુપાવવા માટે દબાણ કરે છે. ભલે તે ડૉક્ટર જ કેમ ન હોય. જોકે આ ચલણ સામે અવાજ ઊઠવા લાગ્યો છે. કેટલાંક મહિલાઓ નામ બતાવવાના પોતાના હક માટે લડાઈ લડે છે. 'મારું નામ ક્યાં છે?' 'મારું નામ ક્યાં છે' અભિયાનનું પોસ્ટર અફઘાનિસ્તાનમાં મહિલાઓ માટે આ પરેશાની પહેલાંથી જ શરૂ થઈ જાય છે. જ્યારે એક છોકરી પેદા થાય છે. એક ઉંમર વીત્યા બાદ તેમને એક નામ મળે છે. જ્યારે તેમનાં લગ્ન થાય ત્યારે આમંત્રણપત્ર પર તેમના જ નામનો ઉલ્લેખ નથી હોતો. જ્યારે તેઓ બીમાર પડે છે ત્યારે ડૉક્ટર પર્ચી પર તેમનું નામ લખતા નથી. અને જ્યારે તેમનું મૃત્યુ થાય છે ત્યારે તેમનું નામ ન તો મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર પર હોય છે, ન તો તેમની કબર પર લાગેલા પથ્થર પર. આ કારણે આજે કેટલાંક અફઘાન મહિલાઓ પોતાનું નામ આઝાદીથી ઉપયોગ કરી શકે એ માટે અભિયાન ચલાવી રહ્યાં છે. તેના માટે તેઓએ એક નારો પણ આપ્યો છે, 'મારું નામ ક્યાં છે?' WhereIsMyName?ના સ્લોગનનો ઉપયોગ પોસ્ટરો અને સોશિયલ મીડિયા પર પણ થઈ રહ્યો છે. 'ભાઈ, બાપ અને મંગેતરની આબરૂ' સહર તેમના હક માટે બોલે છે, તેને તેઓ મૌલિક અધિકાર ગણે છે. રાબિયા હેરાત પ્રાંતમાં રહે છે. તેમના પ્રાંતનાં એક મહિલાએ બીબીસી સાથે વાત કરી. તેઓ ન તો પોતાનું નામ જાહેર કરવા માગે છે, ન તો રેડિયો માટે અવાજ આપવા માગે છે. જોકે પુરુષોના આ વર્તન પર તેમને કોઈ વાંધો નહોતો. તેઓ તેને યોગ્ય ઠેરવતાં હતાં. તેઓ કહે છે, "જ્યારે કોઈ મને મારું નામ બતાવવાનું કહે છે ક્યારે મારે મારા ભાઈ, મારા પિતા અને મારા મંગેતરની આબરૂ અંગે વિચાર કરવો પડે છે. અને હું મારું નામ બતાવવાનો ઇન્કાર કરી દઉં છું. હું મારા પરિવારને શા માટે દુખી કરું. પોતાનું નામ બતાવવાની જરૂર શું છે?" "હું ઇચ્છું કે લોકો મને ફલાણાની પુત્રી, ફલાણાની બહેન કહીને બોલાવે. અને ભવિષ્યમાં પણ પોતાના પતિની બેગમ અને બાદમાં મારા પુત્રની માતા કહીને બોલાવડાવાનું વધુ પસંદ કરીશ." આ કહાણીઓ ચોંકાવનારી છે, પણ તેમાં કશું અદભુત પણ નથી. અફઘાનિસ્તાનમાં મહિલાના નામના ઉપયોગ પર લોકો તૈયાર થતા નથી અને કેટલાક વિસ્તારોમાં તો લોકો તેને અપમાન સુધી સમજે છે. ઘણા અફઘાન પુરુષો સાર્વજનિક રીતે પોતાનાં માતા, બહેન અને પત્નીનું નામ લેવાથી અચકાય છે, કેમ કે આવું કરવું શરમજનક માનવામાં આવે છે. અફઘાન સમાજમાં મહિલાઓનો ઉલ્લેખ સામાન્ય રીતે ઘરના સૌથી મોટા પુરુષનાં માતા, પુત્રી કે બહેનના નામથી કરવામાં આવે છે. અફઘાનિસ્તાનના કાયદા અનુસાર જન્મ પ્રમાણપત્રમાં માત્ર પિતાનું નામ નોંધ કરાવવું જોઈએ. પતિની 'ગેરહાજરી' નામના ઉપયોગ પર આ બંધનથી જે વ્યાવહારિક સમસ્યા થાય છે, તેના કેટલાક ભાવનાત્મક મુદ્દા પણ છે. ફરીદા સાદાતનાં લગ્ન બાળપણમાં કરી દેવામાં આવ્યાં હતાં. પંદર વર્ષની વયે તેઓ માતા બન્યાં હતાં. બાદમાં તેમના પતિ તેમનાથી અલગ થઈ ગયા. ફરીદા પોતાનાં ચાર બાળક સાથે જર્મની આવી ગયાં. ફરીદાનું કહેવું છે કે તેમનાં બાળકોની જિંદગીમાં તેમના પતિનું કોઈ અસ્તિત્વ નથી. તેના માટે તેમનું માનવું છે કે એ શખ્સને કોઈ હક નથી કે તેમનું નામ 'મારાં બાળકોનાં ઓળખપત્ર' પર રહે. "મેં મારાં બધાં બાળકોનું પાલનપોષણ જાતે કર્યું છે. મારા પતિએ મને તલાક આપવાથી ઇન્કાર કરી દીધો. આથી હું બીજી વાર લગ્ન ન કરી શકી." "અફઘાનિસ્તાનમાં એકથી વધુ પત્નીઓ રાખનારા અનેક પુરુષો છે. જેમ કે મારા પતિ. આવા લોકો પોતાનાં બાળકોની સારસંભાળ રાખતા નથી. અફઘાનિસ્તાનના રાષ્ટ્રપતિને મારી અપીલ છે કે તેઓ કાયદો બદલે અને માતાનાં નામ તેમનાં બાળકોનાં જન્મ પ્રમાણપત્ર અને ઓળખપત્ર પર નોંધ કરાવે." અભિયાનની શરૂઆત લાલેહ ઉસ્માની જોકે ત્રણ વર્ષ પહેલાં 28 વર્ષીય એક અફઘાન મહિલા લાલેહ ઉસ્માની�� આ સ્થિતિથી તંગ આવીને ખુદને એ કહ્યું, "આને આવી જ રીતે ચાલવા દેવાય નહીં." લાલેહ ઉસ્માની પણ રાબિયાની જેમ હેરાતમાં રહે છે. તેમને 'મારું નામ ક્યાં છે?'નું અભિયાન શરૂ કરવાનો વિચાર આવ્યો. જેથી અફઘાન મહિલાઓને પોતાના નામના ઉપયોગ માટે 'પાયાનો હક' હાંસલ કરવામાં મદદ મળી શકે. લાલેહ ઉસ્માની બીબીસીની અફઘાન સેવાને કહે છે કે તેઓ અને તેમની મિત્ર અફઘાનિસ્તાનનાં મહિલાઓને માત્ર એક સવાલ કરવા માગે છે કે આખરે શા માટે તેમને તેમની ઓળખથી અલગ રાખવામાં આવે છે. તેઓ જણાવે છે, "બાળકોનાં જન્મ પ્રમાણપત્ર પર પિતાની સાથેસાથે માતાનું નામ પણ રહે. અફઘાનિસ્તાનની સરકારને આના માટે તૈયાર કરવી અમારા અભિયાનનો ઉદ્દેશ છે અને અમે આ લક્ષ્યથી એક ડગલું દૂર છીએ." હાલમાં જ અફઘાનિસ્તાનની સંસદનાં સભ્ય મરિયમ સામાએ પણ સંસદમાં આ અભિયાન અંગે વાત કરી હતી અને મહિલાઓના હકમાં અવાજ ઉઠાવ્યો હતો. લાલેહને લાગે છે કે તેનાથી સ્થિતિ બદલાશે. લોકોની પ્રતિક્રિયા લાલેહ ઉસ્માનીનો ઇન્ટરવ્યૂ બીબીસીના ફેસબુક પેજ પર પોસ્ટ થયા બાદ કેટલાક લોકોએ તેના પર સકારાત્મક પ્રતિક્રિયાઓ આપી, તો કેટલાક તેને લઈને આલોચનાત્મક હતા. કેટલાક લોકોએ મજાક ઉડાવતાં કહ્યું કે હવે પછી લાલેહ બધા સંબંધીઓનાં નામ જન્મ પ્રમાણપત્ર પર લખાવવા માટે અભિયાન ચલાવશે. કેટલાકે કહ્યું કે પરિવારમાં શાંતિ રાખવાને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. લાલેહનું કહેવું છે કે અફઘાનિસ્તાનની યુવાપેઢીને લઈને તેઓ નિરાશ છે. જોકે એવું નથી કે સોશિયલ મીડિયામાં બધા આ અભિયાનનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. કેટલાંક મોટાં નામો તેના સમર્થનમાં શરૂઆતથી છે અને કેટલાંક બાદમાં જોડાયાં છે. અફઘાનિસ્તાનના સમાજશાસ્ત્રી અલી કાવેહ કહે છે, "પિતૃસત્તાત્મક સમાજ હોવાને કારણે આબરૂના નામ પર મહિલાઓને ન માત્ર શરીર ઢાંકવાનું કહેવામાં આવે છે, પણ નામ છુપાવવા માટે પણ મજબૂર કરવામાં આવે છે. અફઘાન સમાજમાં સૌથી સજ્જન મહિલા એ છે જેમને ન ક્યારે જોવામાં આવ્યાં હોય અને ન તો કોઈએ તેમના વિશે ક્યારેય સાંભળ્યું હોય." "તેના માટે એવું કહેવાય છે કે 'જેણે ન આફતાબ (સૂરજ) જોયો હોય અને ન મહતાભ (ચાંદ).' જે પુરુષ વધુ કડક હશે, સમાજમાં તેની એટલી વધુ આબરૂ હશે. જો પરિવારનાં મહિલા સભ્ય આઝાદ વિચારવાળા હોય તો તેમને દુરાચારી માનવામાં આવે છે." પ્રાંતમાં તાલિબાનની સત્તાના પતનને અંદાજે બે દશક થવા જાય છે. રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે એ પ્ર���ત્નો ચાલુ છે કે મહિલાઓને સાર્વજનિક જીવનમાં લાવવામાં આવે. જોકે રાબિયા જેવાં મહિલાઓ આજે પણ ડૉક્ટરને પોતાનું નામ બતાવવા પર પતિનો માર ખાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અફઘાનિસ્તાનના પશ્ચિમ વિસ્તારમાં એક મહિલા છે. અમે તેમને રાબિયા કહીને બોલાવીશું. તેમને તાવ છે. માટે તેઓ ડૉક્ટર પાસે જાય છે. +text: કપિલ સિબ્બલે સવાલ કર્યો કે, ''વડા પ્રધાને કોઈ પણ ચીની સૈનિક ભારતની સીમામાં નથી આવ્યો એવું કેમ કહ્યું અને એ પછી પીએમના અધિકૃત નિવેદનમાંથી એ શબ્દોને કેમ હઠાવવામાં કેમ આવ્યા? જો ભારતીય સીમામાં કોઈએ પ્રવેશ નથી કર્યો તો 20 સૈનિકોનાં મૃત્યુ કેવી રીતે થયાં? અને 85 સૈનિકો ઘાયલ કેવી રીતે થયાં? ચીની સૈનિકોએ આપણા 10 સૈનિકો અને અધિકારીઓને પકડી કેમ લીધાં?'' Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 શુક્રવારે 19 જૂને સર્વપક્ષીય બેઠકમાં વડા પ્રધાને કહ્યું હતું કે, ''ન તો કોઈએ આપણા વિસ્તારમાં ઘૂસણખોરી કરી છે કે ન તો કોઈ પોસ્ટ પર કબજો કર્યો છે.'' એમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે ''ગલવાન ઘાટીમાં ચીની સૈનિકો સાથે થયેલી હિંસામાં દેશના 20 જવાન શહીદ થયા છે.'' પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે, નભારતે કૂટનીતિને રસ્તે ચીનની સરકાર સામે વાંધો ઉઠાવ્યો છે અને તેના પછી દેશની સેનાને સીમાની રક્ષા માટે જરૂરી પગલાં ઉઠાવવા માટે નિર્ણય લેવાની છૂટ પણ આપી છે.'' જોકે, આ બાદ શનિવારે વડા પ્રધાનના કાર્યાલયે એમના નિવેદન પર સ્પષ્ટીકરણ આપ્યું અને કહ્યું કે ''ચીનના સૈનિકો ગલવાન ઘાટીમાં નિર્માણકાર્ય કરી રહ્યાં હતા અને એમણે એને રોકવાનો ઇન્કાર કર્યો એટલે ત્યાં હિંસા થઈ.'' કૉંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ એક વીડિયો ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે ''ભારત અને ચીન વચ્ચે લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલમાં પૈગોંગ ઝીલ પાસે ભારતની સીમાની અંદર ચીની સૈનિકો છે અને સેટેલાઇટ ફોટોમાં એ સાફ દેખાય છે.'' આ વીડિયોમાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ગલવાન ઘાટીમાં સીમાની સામે તરફ ચીની સૈનિકોએ મોટું નિર્માણકાર્ય કર્યુ છે એ સેટેલાઇટ તસવીરોમાં સાફ દેખાય છે. પૈગોંગમાં આઠ કિલોમિટર લાંબા વિસ્તાર પર ચીની સૈનિકોએ કબજો કરી રાખ્યો છે જેને ભારત પોતાનો વિસ્તાર માને છે. કૉંગ્રેસ પ્રવક્તા પવન ખેડાએ પણ સવાલ કર્યો છે કે ''વડા પ્રધાનનું નિવેદન આવ્યું કે આપણા ભૂભાગમાં કોઈ ઘૂસણખોરી નથી. આના બે કલાક પછી ચીનનું નિવેદન આવ્યું કે ગલવાન ઘાટી એમની છે. વડા પ્રધાન અને ચીન બેઉ એક ભાષા કેવી રીતે બોલી રહ્યાં છે?'' ભાજપનો જવાબ જોકે, રાહુલ ગાંધી અને કૉંગ્રેસના આરોપ પર ભાજપ પણ ચૂપ નથી. ભાજપના રાષ્ટ્રીય પ્રવક્તા જીવીએલ નરસિમ્હા રાવે કહ્યું કે, ''વિદેશી બાબતોની સલાહકાર સમિતિમાં મારી સાથે રાહુલ ગાંધી અને શશિ થરૂર પણ સામેલ છે પરંતુ તેઓ ચીનના જૂઠને ફેલાવી રહ્યાં છે અને સીમાવિવાદ પર પ્રોપેગેન્ડા ચલાવી રહ્યાં છે.'' ભાજપ આઈટી સેલના પ્રમુખ અમિત માલવીયએ ઇન્ડિયા ટુડેનો એક લેખ ટ્વીટ કર્યો છે અને કહ્યું કે ''ચીનની સેના સાથે ત્રણ વાર ઝડપ થઈ હતી. પહેલી ઝડપ પછી ભારતીય સૈનિકોએ કેટલાક ચીની સૈનિકોને અટકાયત કરી હતી. ત્રીજી વાર લડાઈ માટે ભારતીય સૈનિકોએ લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલ પાર કરી ચીની ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યો હતો.'' જોકે, અમિત માલવીયનું આ ટ્વીટ ન તો શનિવારે ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે આપેલા નિવેદન સાથે મેળ ખાય છે ન તો એમના પોતાના 17 જૂનના ટ્વીટ સાથે. રવિવારે વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા અનુરાગ શ્રીવાસ્તવનું એક નિવેદન આવ્યું હતું. એમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભારતીય સેનાએ કદી લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલનું ઉલ્લઘંન નથી કર્યું. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, ''ગલવાન ઘાટી સમેત ભારત-ચીનની લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલ સાથે જોડાયેલા તમામ વિસ્તારની ભારતીય સેનાને પૂર્ણ સમજ છે અને તે એનું પૂર્ણ સન્માન કરે છે. ભારતીય સેનાએ કદી લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલના ઉલ્લંઘનની કોશિશ નથી કરી.'' એમનું કહેવું હતું કે, ભારત લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલની સ્થિતિમાં એકતરફી બદલાવ કરવાનો આરોપ સહેજપણ નહીં સ્વીકારે. ભારતે કાયમ યથાસ્થિતિ જાળવી રાખવાની કોશિશ કરી છે. 17 જૂને અમિત માલવીયએ એક વીડિયો ટ્વીટ કરીને લખ્યું હતું કે ''ભારતની સીમામાં કોઈ ચીની સૈનિક નથી આવ્યા. એમાં સેટેલાઇટ તસવીરો દ્વારા સ્થિતિ સમજાવવાની કોશિશ થઈ હતી. એ ટેલિવિઝનનો એક વીડિયો રવિવારે રાહુલ ગાંધીએ રિટ્વીટ કર્યો છે. 15-16 જૂનના રોડ ગલવાન ઘાટીમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે થયેલી હિંસક અથડામણમાં ભારતના કમાન્ડિંગ ઑફિસર સહિત 20 સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. ચીનના સૈનિકોને પણ નુકસાન થયું હોવાની વાતો આવી હતી પરંતુ ચીને કોઈ અધિકૃત પુષ્ટિ કરી નથી. જે સ્થળે આ હિંસક અથડામણ થઈ તે સ્થળ ભારત અને ચીન વચ્ચેની વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા યાને કે લાઇન ઑફ ઍક્ચ્યુઅલ કંટ્રોલ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ લાઇનની આસપાસ બેઉ દેશોની સે���ાઓ દ્વારા થઈ રહેલા નિર્માણકાર્યને લઈને બેઉ દેશો વચ્ચે તણાવ છે. કૉંગ્રેસે કહ્યું, વડા પ્રધાન અને ચીનની ભાષા એકસરખી કેવી રીતે હોય તો ભાજપનું કહેવું છે કે કૉંગ્રેસ પ્રૉપેગૅન્ડા ચલાવે છે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વરિષ્ઠ કૉંગ્રેસ નેતા કપિલ સિબ્બલે રવિવારે ભારત-ચીન સીમાવિવાદ અંગેની સર્વપક્ષીય બેઠક પછી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આપેલા નિવેદન પર સવાલ ઉઠાવ્યો છે. +text: તમામ સભ્ય રાષ્ટ્રોએ સાતત્યસભર વિકાસના લક્ષ્યાંક હેઠળ 2030માં તમામ નાગરિકોને પરવડે તેવા દરે આરોગ્ય સેવાઓ પૂરી પાડવાનું ધ્યેય સ્વીકાર્યું છે. ભારત સરકાર દ્વારા પણ નાણાકીય વર્ષ 2018-19ના બજેટમાં 'નેશનલ હેલ્થ પ્રોટેક્શન સ્કીમ'ની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ભાજપ દ્વારા આ યોજનાને 'મોદીકેર' તરીકે રજૂ કરવામાં આવે છે, પરંતુ શું તે સફળ થશે? ભારત હાલમાં જાહેર આરોગ્યસંભાળ પર તેના જીડીપીના એક ટકાથી વધુનો ખર્ચ કરે છે લાખો લોકોના આરોગ્યની સંભાળ રાખવા માટે ભારત સરકારે જાહેર કરેલી નવી હેલ્થ ઇન્સ્યોરન્સ સ્કીમનો રસ્તો આસાન નથી. જાહેર સ્વાસ્થ્યમાં ભારતનો રેકોર્ડ ખાસ વખાણવા લાયક નથી. હાલમાં ભારત દ્વારા જાહેર આરોગ્ય સેવાઓ પાછળ જીડીપીના 1% થી થોડો વધારે ખર્ચ કરવામાં આવે છે, જે વિશ્વનાં સૌથી નીચલા સ્તરે છે. નબળા સ્વાસ્થ્ય અને દવાઓની વધતી કિંમતના કારણે દેશની ત્રણથી પાંચ ટકા વસ્તી ગરીબી રેખા નીચે જીવવા મજબૂર છે. ગ્રામીણ પરિવારો તેમનાં સ્વાસ્થ્ય, સારવારના ઊંચા ખર્ચને પહોંચી વળવા ક્યારેક જમીન - મકાન જેવી તેમની સ્થાવર-જંગમ મિલકત પણ વેચી દેતા હોય છે. ભારતમાં રોગોનું ભારણ ભારતમાં ગરીબીના કારણે થતા રોગોની સંખ્યા બીજા દેશોની સરખામણીમાં વધારે છે. રાજ્યોમાં સારો ઉપચાર કરી શકે તેવી હોસ્પિટલો ઓછી છે. પ્રાથમિક સાર સંભાળની સુવિધાઓ નબળી છે અને ખાનગી દવાખાનામાં સારવાર ખૂબ જ ખર્ચાળ હોય છે. મોદી સરકારના બજેટમાં જાહેર કરાયેલી આરોગ્ય વીમા યોજના હેઠળ 50 કરોડથી વધુ ભારતીયોને આવરી લેવાશે. દર વર્ષે દરેક કુટુંબ માટે સ્વાસ્થ્ય યોજના અંતર્ગત પાંચ લાખ રૂપિયાનું વીમા કવચ આપવામાં આવશે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: સરકારનો અંદાજ છે કે દરેક કુટુંબનું વીમાકરણ કરવા માટેનું પ્રીમિયમ લગભગ 1089 રૂપિયા થશે. આ યોજનાને કારણે કેન્દ્ર અને રાજ્યના બજેટમાં 108 અબજ રૂપિયાનું ખર્ચ વધશે. નાણાં પ્રધાન અરુણ જેટલીએ કહ્યું છે કે તે "વિશ્વનો સૌથી મોટો સરકારી ભંડોળથી ચાલતો આરોગ્ય-સંભાળ કાર્યક્રમ" હશે. મળો ભારતના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં કામ કરનારા 'ઝોલા છાપ' ડૉક્ટરોને. આ યોજનામાં અત્યંત ગરીબ ભારતીયોને આવરી લેવામાં આવશે. દેશની 29% ટકા વસ્તી ગરીબી રેખા નીચે જીવે છે. લોઅર મિડલ ક્લાસને પણ આ યોજના હેઠળ આવરી લેવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. આ વર્ગ પાસે સ્થાયી નોકરી નથી હોતી. આ વર્ગમાં બેરોજગારી વધારે હોય છે. તેમની પાસે સંપત્તિ પણ થોડી હોય છે. ઘણી વખત બીમારીને કારણે આ વર્ગના લોકો દેવાના ડૂંગર હેઠળ દબાઈ જાય છે. તેથી આવા લોકોને વીમા અંતર્ગત તબીબી સારવાર આપવી નિર્વિવાદ રીતે યોગ્ય દિશામાં એક પગલું છે. અમલીકરણ મોટો પડકાર ભારતની સ્વાસ્થ્ય સેવા માટે વંચિત દર્દીઓની સંખ્યા વધારે છે અન ભંડોળ ઓછું છે. કે. સુજાથા રાવ, ભૂતપૂર્વ આરોગ્ય સચિવ કહે છે, "આ પ્રોગ્રામ બોલ્ડ અને વિચાર્યા વગરની મહત્ત્વકાંક્ષી યોજના છે.” "આપણા આરોગ્ય ક્ષેત્રને લાંબા સમયથી અવગણવામાં આવ્યું છે. આ યોજનાનું અમલીકરણ મોટો પડકાર છે." “તે ખરેખર, સૌથી મોટી ચિંતા છે.” સેન્ટ્રલ હેલ્થકેર સ્કીમો અને તેના જેવી બીજી ડઝન તબીબી વીમા યોજનાઓ - વર્ષ 2007થી અમલમાં મૂકવામાં આવી છે. પરંતુ તેમનું અમલીકરણ પ્રેરણાદાયક નથી. તેરમાંથી નવ સંશોધનો એવું દર્શાવે છે કે આવી યોજનાઓ દ્વારા વીમા અંતર્ગત આવરી લેવામાં આવેલા લોકોનો ખર્ચ વીમાના કારણે ઘટતો નથી. સ્વાસ્થ્ય સુવિધા પાછળ તેમનો જે ખર્ચ બચવો જોઇએ તે પણ બચતો નથી. આવી જ એક યોજના 2008માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. ત્યારે પણ ગરીબો માટે સ્વાસ્થ્ય વીમા યોજના લાવવામાં આવી હતી. જેમાં આશરે તેર કરોડ લોકોને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ગરીબ પરિવારોને કોઈ નોંધપાત્ર નાણાંકીય રક્ષણ મળ્યું નહોતું. ગેરકાયદે ચૂકવણી ભારતમાં પ્રાઇવેટ હોસ્પિટલો ઘણી છે પરંતુ તે માત્ર પૈસાવાળા લોકો માટે જ છે. આવી જ એક યોજના છત્તીસગઢમાં ગરીબો માટે ચાલે છે. સુલક્ષણા નંદી દ્વારા તેનો અભ્યાસ હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. જેના અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, 95 ટકા વીમાધારકો ખાનગી હોસ્પિટલમાં અને 65 ટકા વીમાધારકો સરકારી હોસ્પિટલમાં ઇલાજ કરાવવા ગયા હતા. આમ છતાંય તેમણે આરોગ્ય સેવાઓ માટે તેમના ખિસ્સામાંથી ખર્ચ કરવો પડતો હતો. રાજ્યની હોસ્પિટલોમાં, જ્યાં સારવાર મોટેભાગે મફત મળતી હોવાનું માનવામાં આવે છે. ત્યાં દર્દીઓને દવા બહારથી ખરીદવી ���ડે છે. કારણ કે હોસ્પિટલોમાં દવાનો પૂરતો પુરવઠો નથી હોતો. ઉપરાંત આરોગ્ય સેવાઓ મેળવવા માટે ડૉકટરો અને નર્સોને લાંચ આપવી પડે છે. નંદીના અભ્યાસ પ્રમાણે, "ખાનગી હોસ્પિટલો દ્વારા સરકાર દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલા દરે આરોગ્ય સેવાઓ આપવામાં નથી આવતી. પેશન્ટ્સને 'તફાવતની રકમ' ચૂકવવા માટે ફરજ પાડવામાં આવે છે." ભારતની ખાનગી હેલ્થકેર સિસ્ટમ મહદંશે બેફામ, અપારદર્શક અને ઘણીવાર અનૈતિક છે. તે દર્દીઓ પાસેથી વધારે કિંમત વસૂલે છે. ઘણા માને છે કે પ્રાઇવેટ હોસ્પિટલની સેવાઓ ગરીબો માટે બિલકુલ ઉદાસીન છે. ત્યાં ગરીબોને નિયમ મુજબનો ફરજિયાત પ્રવેશ પણ નથી મળતો. ભારતની અશોકા યુનિવર્સિટીના વડા પ્રતાપ ભાનુ મહેતા જણાવે છે, "સારી વાત એ છે કે આરોગ્ય હવે રાજનીતિમાં અનિવાર્ય અંગ બની ગયું છે. પરંતુ આ ક્ષેત્રમાં આપણે હજુ પા પા પગલી ભરી રહ્યા છીએ." ગેમચેન્જર બનશે? વળી, મોટાભાગનાં શહેરો અને નગરોમાં ગુણવત્તાવાળા પ્રાઇવેટ દવાખાના ઉપલબ્ધ છે. હવે એ જોવાનું છે કે અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં રહેતા ગરીબ લોકો સુધી આ યોજનાનો લાભ કેવી રીતે પહોંચી શકશે. ગરીબ દર્દીઓને વાસ્તવમાં હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાનો ખર્ચ કરતાં રોગ નિદાન કરતા પરીક્ષણો, ડૉકટર ફોલો-અપ્સ, મૂળભૂત દવાઓ અને સારવાર પછીની ઘરે સારવારના ખર્ચનો બોજ વધારે ઉપાડવો પડે છે. જેમાં ગરીબોનો ખર્ચ વધી જાય છે, તેથી માત્ર હોસ્પિટલમાં દાખલ થવાના ખર્ચને વીમા અંતર્ગત આવરી લેવામાં આવે તે પૂરતું નથી. જો યોગ્ય રીતે અમલ કરવામાં આવે તો, વિશાળ આરોગ્યસંભાળ કાર્યક્રમ ગરીબો માટે પરિવર્તન લાવનારા સાબિત થઈ શકે છે. ભૂતકાળના અનુભવો અને રેકોર્ડ જોતા, સરકારે તેને અમલીકરણ કરવા માટે ઘણાં પ્રયત્નો કરવા પડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આજે વિશ્વ આરોગ્ય દિવસ છે. દરેક વ્યક્તિ કે સમુદાયને આર્થિક ભારણ વગર આરોગ્ય સેવાઓ મળી રહે તે હેતુથી વર્લ્ડ હેલ્થ ઑર્ગેનાઇઝેશને (WHO) વર્ષ 2018 માટે 'યુનિવર્સલ હેલ્થ કવરેજ'ની થીમ આપી છે. +text: રસીકરણ ચાલી રહ્યું છે ત્યારે ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના કેસમાં વધારો થયો છે. વડોદરા અને અમદાવાદમાં એવા અમુક કેસ સામે આવ્યા, જેમાં દર્દીનો RT-PCR ટેસ્ટ નૅગેટિવ આવ્યો હતો પરંતુ જ્યારે ફેફસાંની તપાસ માટે HRCTC ટેસ્ટ કરાયો તો તેમાં કોરોના પૉઝિટિવ દેખાતું હતું. નિષ્ણાતો માને છે કે કોરોના સંક્રમણની બીજી લહેરમાં પહેલી વ���ત આવા કેસ જોવા મળી રહ્યા છે. RT-PCR ટેસ્ટ કરાયો હોય ત્યારે કોરોના પૉઝિટિવ ન આવે પરંતુ ફેફસાં સુધી સંક્રમણ પહોંચ્યુ હોય એવા આ કેસ સામે આવતા નિષ્ણાતો પણ મૂંઝવણમાં મુકાયા છે. યુવાનો અને બાળકોમાં પણ આવા કેસ સામે આવ્યા છે, જેમાં કોઈ પણ પ્રકારનાં લક્ષણો ન હોય પરંતુ કોરોના વાઇરસની હાજરી ફેફસાંમાં જોવા મળી રહી છે. બીબીસીએ જ્યારે આ અંગે નિષ્ણાતો સાથે વાત કરી તો તેમનું માનવું હતું કે આની પાછળ વાઇરસનો નવો સ્ટ્રેન અને વાઇરસની માનવીય શરીરમાં ગમે તે રીતે જીવિત રહેવાની પદ્ધતિ હોઈ શકે છે. હાલમાં ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના યુકે અને આફ્રિકન સ્ટ્રેન જોવા મળે છે. નિષ્ણાતો મુજબ એકંદરે બંનેનાં લક્ષણો એક જેવાં જ છે પરંતુ તેમાં અમુક વિસંગતતાઓ છે. કેટલાંક નવાં લક્ષણો હોવાનું પણ નિષ્ણાતો જણાવે છે. તો કોરોના સંક્રમણની બીજી લહેર પ્રથમ લહેર કરતાં કેટલી અલગ છે, આ જાણવા માટે બીબીસી ગુજરાતીએ ડૉક્ટરો સાથે વાત કરી. આવું શા માટે થઈ રહ્યું છે? અમદાવાદમાં રહેતા એક 54 વર્ષના દર્દીને પાંચ દિવસ સુધી તાવ રહ્યો, આથી તેમણે પોતાનો RT-PCR ટેસ્ટ કરાવ્યો હતો. તેમનો RT-PCR ટેસ્ટનો રિપોર્ટ કોરોના નૅગેટિવ હતો. પરંતુ કોરોના સંક્રમણનાં લક્ષણો હતાં એટલે તેમણે ફેફસાંની તપાસ માટે HRCTC ટેસ્ટ કરાવ્યો, જેમાં તેમને ખબર પડી કે તેમનાં ફેફસાંમાં કોરોના વાઇરસની હાજરી છે. પોતાનું નામ ન આપવાની શરતે આ વ્યક્તિએ બીબીસી ગુજરાતીને કહ્યું કે ડૉકટરોનું માનવું છે કે આવું કદાચ વાઇરસનાં મ્યુટેશનને કારણે થયું હોય. એક ખાનગી લૅબોરેટરીના ડૉક્ટરે (પોતાનું નામ આપવાની શરતે) બીબીસી ગુજરાતીને કહ્યું કે હાલમાં એવા પ્રકારના કેસમાં વધારો જોવા મળી રહ્યો છે, જેમાં RT-PCR નૅગેટિવ હોય પરંતુ HRCTCમાં વાઇરસ દેખાઈ રહ્યો હોય. જોકે આ વિશે કોરોનાના દર્દીઓની સારવાર કરતા ડૉક્ટર ધર્માંગ ઓઝાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે હજી સુધી એવો કોઈ સ્ટડી થયો નથી કે જે પુરવાર કરે કે નવા સ્ટ્રેનને કારણે આ પ્રકારનો રિપોર્ટ આવે છે. તેમણે કહ્યું કે "સામાન્ય રીતે લોકો તાવને દૂર કરવા કોઈ દવા લઈ લે અને તાવ ઊતરી જાય પછી એવું માની લે કે તેમને કોરોના સંક્રમણ નથી. જો શરીરમાં વાઇરસ હોય તો તે બે અઠવાડિયાં બાદ ફેફસાં સુધી પહોંચી જાય છે. આવી પરિસ્થિતિમાં RT-PCR નૅગેટિવ આવવાની શક્યતાઓ વધી જતી હોય છે." RT-PCRનું પરિણામ કેટલું સાચું? કોણ પણ પ્રકારના લક્ષણો ન હોય પરંતુ કોરોના વાઇરસની હાજરી ફ���ફસાંમાં જોવા મળી રહી છે. કોરોના વાઇરસના નિદાનમાં RTPCR ટેસ્ટ મહત્ત્વનો ગણાય છે. એક ખાનગી લૅબોરેટરીના ડૉક્ટર (પોતાનું નામ આપવાની શરતે) બીબીસી ગુજરાતીને કહ્યું કે હાલમાં એવા પ્રકારના કેસમાં વધારો જોવા મળી રહ્યોં છે, જેમાં RTPCR નૅગેટિવ હોય પરંતુ HRCTCમાં વાઇરસનું સંક્રમણ દેખાઈ રહ્યું હોય. જોકે, આ વિશે કોરોનાના દર્દીઓની સારવાર કરતા ડૉક્ટર ધર્માંગ ઓઝાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે હજી સુધી એવી કોઈ સ્ટડી થઈ નથી કે જે પુરવાર કરે કે નવા સ્ટ્રેનને કારણે આ પ્રકારનો રિપોર્ટ આવે છે. તેમણે કહ્યું કે "સામાન્ય રીતે લોકો તાવને દૂર કરવા કોઈ દવા લઈ લે અને તાવ ઊતરી જાય પછી એવું માની લે કે તેમને કોરોના સંક્રમણ નથી. જો શરીરમાં વાઇરસ હોય તો તે બે અઠવાડિયા બાદ ફેફસા સુધી પહોંચી જાય છે. આવી પરિસ્થિતિમાં RTPCR નૅગેટિવ આવવાની શક્યતાઓ વધી જતી હોય છે." પૅથોલૉજિસ્ટ અને ઇન્ડિયન મૅડિકલ ઍસોસિએશનનાં ગુજરાત ચૅપ્ટરનાં પ્રવક્તા ડૉ.મુકેશ મહેશ્વરીનું માનવું છે,"RTPCR માટે ત્રણ મુખ્ય વસ્તુઓ હોય છે. પ્રથમ તો સૅમ્પલ કેવી રીતે લેવાઈ રહ્યું છે, બીજું તાવનાં કયા તબક્કામાં લેવાઈ રહ્યું છે, એટલે કે શરીરમાં વાઇરલ લોડ કેટલો છે અને ત્રીજું શું લૅબોરેટરી તેનું સરખું ટેસ્ટિંગ કરી રહી છે કે નહીં." "હાલમાં દરેક લૅબોરેટરી ઉપર કામનું ભારણ બહું વધારે છે, માટે તેમનાંથી ભૂલ થવાની શક્યતાઓ વધી જાય છે." તેઓ માને છે કે હાલમાં ગુજરાતમાં યુ.કે. આફ્રિકા ઉપરાંત નાગપુરનાં ડબલ મ્યુટન્ટ વેરિયન્ટનાં કેટલાક કેસ પણ જોવા મળી રહ્યા છે. જોકે, અમદાવાદ મેડિકલ એસોસિએશનનાં સેક્રેટરી ડૉ. ધિરેન મહેતાએ બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું, "કોવિડ-19 શરૂ થયો ત્યારથી જ એક વાત સ્પષ્ટ છે કે RTPCRનું પરિણામ 70થી 80 ટકા કારગર છે. આ ટેસ્ટને સંપૂર્ણ માની લેવાની જરૂર નથી." બ્રાઝિલ : એ દેશ જ્યાં કોરોના એક જ દિવસમાં ચાર હજાર લોકોને ભરખી ગયો શું કરવું અને શું ન કરવું? HRCTC કરાવવામાં લોકોએ ઉતાવળ ન કરવી જોઈએ એમ અમુક ડૉક્ટરો માને છે. કોરોના વાઇરસની બીજી લહેરમાં તમામ નિષ્ણાતો લોકોને ફરીથી કોવિડ એપ્રોપ્રિએટ બિહેવિયર અપાનાવવા એટલે કે માસ્ક પહેરવા, જરૂર વગર બહાર ન જવા અને સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ રાખવા પર ભાર મૂકે છે. આ વિશે પત્રકારો સાથે વાત કરતાં વરિષ્ઠ હૃદયરોગ નિષ્ણાત ડૉ. તેજસ પટેલે ગાંધીનગર ખાતે કહ્યું હતું કે "હર્ડ ઇમ્યુનિટીને વિકસતા હજી સમય લાગશે અને તમામ લોકો સુધી રસી પ���ોંચતા પણ સમય લાગશે, માટે હાલમાં માસ્ક પહેરવા પર ધ્યાન આપવું જ હિતાવહ છે." ડૉ. મહેશ્વરીએ કહ્યું કે "કોરોના સંક્રમણ થાય તો સૌથી પહેલા આઇસોલેટ થઈ જવું, તાવ-ઓક્સિજન સેચ્યુરેશન જોતા રહેવું, SPO2 94થી નીચે જાય તો ડૉક્ટરની સલાહ લેવી અને જરૂર પડે હૉસ્પિટલ જવું." શું છે HRCTC ટેસ્ટ અને શું બધાએ આ ટેસ્ટ કરાવવો જરૂરી છે? RT-PCRનું પરિણામ 70થી 80 ટકા કારગર છે. આ ટેસ્ટને સંપૂર્ણ માની લેવાની જરૂર નથી HRCTC ટેસ્ટ એટલે હાઇરેઝોલ્યુશન કૉમ્યુટેડ થોમોગ્રાફી (HRCT) મારફતે ડૉક્ટરો છાતીનું સ્ક્રીનિંગ કરાવે છે, સ્ક્રીનિંગમાં જો ડાઘ દેખાય તો એ કોરોનાનાં લક્ષણ હોઈ શકે છે. આને બોલચાલની ભાષામાં સીટી સ્કેન પણ કહેવામાં આવે છે. પત્રકારો સાથે વાત કરતા ડૉ. અતુલ પટેલે કહ્યું હતું કે HRCTC કરાવવામાં લોકોએ ઉતાવળ ન કરવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું હતું કે "કુલ દર્દીઓમાં 80 ટકા લોકોને સ્પોન્ટેનિયસ રિકવરી આવી જતી હોય છે, અને માત્ર 20 ટકા લોકોને જ વિવિધ ટેસ્ટની જરૂરિયાત હોય છે." તેમણે કહ્યું હતું, "આવા 20 ટકા લોકો કે જેમને કો-મૉર્બિડિટી (ડાયાબિટીસ, હાઈબ્લડ પ્રેશર અથવા અન્ય ગંભીર રોગ) હોય તેવા લોકોને આવા પ્રકારના ટેસ્ટની જરૂરિયાતો હોય છે, પરંતુ તે પણ તેમના ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ જ કરાવવા જોઈએ." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત સહિત ભારતમાં કોરોના સંક્રમણના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે અને ખૂબ ઝડપથી સ્થિતિ બદથી બદતર બની રહી છે ત્યારે એવા પણ અમુક કેસ સામે આવ્યા છે કે જેમાં RT-PCR ટેસ્ટનો રિપોર્ટ નૅગેટિવ હોવા લોકો કોરોના પૉઝિટિવ હોય. +text: ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને તેમના સ્ટેટ ઑફ દ યૂનિયન ભાષણમાં આ અંગે ઘોષણા કરી હતી. તેમણે સમ્મેલનની જગ્યાની પણ ઘોષણા કરી હતી. કિમ ઉન જોંગ સાથે ટ્રમ્પની પહેલી મુલાકાત સિંગાપોરમાં થઈ હતી અને હવે બીજું શિખર સંમેલન વિયતનામમાં થશે. પણ, બીજી મુલાકાતની તૈયારીમાં જોતરાઈ ગયેલા બન્ને નેતાઓ સામે કેટલાક પડકારો પણ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પડકાર નંબર 1 : નક્કર પગલાં જરૂરી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને કિમ જોંગ ઉન વચ્ચે જૂન 2018માં થયેલી પ્રથમ મુલાકાત અંગે ઘણી આતુરતા અને ચર્ચા જોવા મળી હતી અને બન્ને નેતાઓએ આ આડંબરયુક્ત મુલાકાતને વટાવી લેવાનો પણ સંપૂર્ણ પ્રયાસ કર્યો હતો. કદાચ આ ઐતિહાસિક મુલાકાત દરમિયાન સંબંધો પર જામી ગયેલા બરફ પીગળવાની અસર બન્ને તરફ જોવા મળી હતી. પણ આ બેઠક બાદ વાત ધાર્યા અનુસા��� આગળ વધી શકી નહોતી. ઉત્તર કોરિયાને પરમાણું હથિયારમાંથી મુક્ત કરવાના અમેરિકાના લક્ષ્ય મુજબ કોઈ નક્કર પરિણામ આવી શક્યું નહોતું. ઉત્તર કોરિયા એ વાત પર નિરાશ છે કે અમેરિકા એના પર લગાડવામાં આવેલા પ્રતિબંધોમાં છૂટ આપવા તૈયાર નથી. એટલે હવે બન્ને પક્ષો પર એ વાતનું દબાણ છે કે તેમની બેઠકનું કોઈ નક્કર પરિણામ આવે. મુશ્કેલી ત્યાં ઊભી થઈ છે કે બન્ને નેતાઓએ પરમાણુ મુદ્દાને વ્યક્તિગત બનાવી દીધા છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ટ્રમ્પ અને કિમને એકબીજા સાથે સીધી વાતચીત કરવી પસંદ છે. એમની વચ્ચે પત્રો અને હૂંફાળા શબ્દોનું આદાનપ્રદાન થયું છે. અમેરિકાને એ વાતની ચિંતા છે કે આ રીત ટ્રમ્પ કરતાં કિમ જોંગ ઉન માટે લાભકારી છે. આનું સમાધાન એ છે કે બન્ને નેતાઓ વચ્ચે શિખર મંત્રણા યોજાય એ પહેલાં અધિકારી સ્તરે ચર્ચા થાય તે જરૂરી છે. ગઈ વખતે આમ કરવામાં આવ્યું નહોતું પણ આ વખતે આ થવા જઈ રહ્યું છે. ખરેખર સફળતા તો એ કહેવાશે કે શિખર મંત્રણા દરમિયાન નિષ્ણાતોના સ્તરે આગળ વધવા માટે એક માળખા પર સહમતિ સાધવામાં આવે. બીજો પડકાર : એક દિશામાં આગળ વધવું ટ્રમ્પ અને કિમ વચ્ચે સિંગાપુરમાં થયેલી મુલાકાત દરમિયાન બન્ને દેશો, કોરિયાઈ દ્વીપકલ્પને સંપૂર્ણપણે હથિયારોથી મુક્ત કરવામાં સંમત થયા હતા. પણ એમનો જે હેતુ હતો તે વાતો તો કહેવામાં આવી જ નહોતી. આ અંગે જ સવાલ છે કે શું આ મુદ્દે કોઈ કરાર થઈ શકશે કે નહીં. અમેરિકા માટે પરમાણું હથિયાર સમાપ્ત કરવાનો અર્થ છે કે ઉત્તર કોરિયા એકતરફી રીતે જ પોતાનાં તમામ પરમાણું હથિયાર સમાપ્ત કરી દે અને આંતરરાષ્ટ્રીય તપાસકર્તાઓને એ અંગે પુષ્ટિ કરવાની મંજૂરી આપે. ઉત્તર કોરિયા માટે આનો અર્થ છે અમેરિકા 'આના જવાબમાં' આ વિસ્તારમાંથી પોતાનાં પરમાણું હથિયારોને હટાવી દે કે જેથી એના પર તોળાતું જોખમ દૂર થઈ જાય. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે આમાં મોટા ભાગની વાતો પર અમેરિકા ભાવ-તાલ કરવા માગતું નથી. અમેરિકન સેનાના જનરલ ભલે આશ્ચર્ય પામ્યા હોય પણ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સ્પષ્ટ કરી ચૂક્યા છે કે દક્ષિણ કોરિયામાં હાજર સૈનિકોને તે પાછા બોલાવી લેવા માગે છે. પણ એમણે એ પણ કહ્યું કે હાલમાં તો આવું કરવાની કોઈ યોજના નથી. જો કે કિમ જોંગ ઉને પરમાણુ હથિયાર હટાવવા અંગે લેખિત રીતે કોઈ વચન આપ્યું નથી. નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે એના પર આ માટે દબાણ લાવવું જોઈએ અને આ માટે વિસ્તૃત રુપરેખા તૈયાર કરી એના પર એમની સહમતી સાધવી જોઈએ. આ એક ખરેખરનો પડકાર છે. અમેરિકન વિદેશ મંત્રાલયમાં ઉત્તર કોરિયા માટે પ્રતિનિધિ સ્ટીફન બીગને ગયા અઠવાડિયે માન્યું હતું કે પરમાણુ હથિયાર હટાવવાના માર્ગમાં અડચણો છે. એમણે એ પણ કહ્યું હતું કે આવનારા સમયમાં ઉત્તર કોરિયા સાથે એક કરાર કરવામાં આવશે. પડકાર નંબર 3 : પરમાણું હથિયારો અંગે પગલાં લેવાં બન્ને પક્ષો તરફથી જે સંકેતો મળ્યા છે તે પરથી ટ્રમ્પ અને કિમની મુલાકાત દરમિયાન કેટલાંક પગલાં ઉઠાવવામાં આવશે એની આશા વધી ગઈ છે. બીગનના જણાવ્યા અનુસાર ઉત્તર કોરિયાએ પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે કે જો ટ્રમ્પ પ્રશાસન વળતો ઉત્તર આપે તો તે પરમાણુ બૉમ્બનું ઈંધણ તૈયાર કરનારા તેના બધા જ રિએક્ટરોને નષ્ટ કરી દેશે. કિમ જોંગ ઉન, એના બદલામાં પ્રતિબંધોમાં છૂટ આપવાની અને સુરક્ષાની ખાતરી ઇચ્છે છે. જેમ કે કોરિયાઈ યુધ્ધ સમાપ્ત થવાની જાહેરાત કરવામાં આવે. અત્યારે તો એવું જણાઈ રહ્યું છે કે અમેરિકા પરમાણુ હથિયાર હટાવવા માટે વાસ્તવિક પગલાં ઉઠાવવાની પોતાની માગ અંગે વલણમાં ઢીલ મૂકી રહ્યું છે. કિમ જોંગ ઉન એક ડગલાની સામે એક ડગલું માટેની જ વાતની તરફેણ કરી રહ્યું છે અમેરિકા પણ એના સૂરમાં સૂર પુરાવતું જણાઈ રહ્યું છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે એવા પણ અહેવાલો છે કે જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ઉત્તર કોરિયાના પરમાણુ અને મિસાઇલ હથિયારોના નિર્માણ પર રોક મૂકવાની સ્થિતિમાં તેને પ્રતિબંધોમાં આંશિક છૂટ મળી શકે છે. એ સ્પષ્ટ છે કે ઉત્તર કોરિયાએ પરીક્ષણો તો અટકાવી દીધા છે પણ ઉત્પાદન બંધ કર્યું નથી. આ મદ્દે આગળ પડકાર તો એ રહેશે કે ઉત્તર કોરિયા પોતાની પાસે રહેલાં તમામ પરમાણુ હથિયાર નષ્ટ કરવાની દિશામાં નક્કર પગલાં ભરે. ચિંતા તો એ વાતની છે કે પરમાણુ હથિયાર નષ્ટ કરવાનો સ્પષ્ટ માર્ગ નક્કી કરવાને બદલે એક વચગાળાનો કરાર કરવામાં આવે. પડકાર નંબર 4 : અમેરિકામાં જો કોઈ ઉત્તર કોરિયાને ઓળખે છે તો એની ધારણા તો એ જ છે કે કિમ જોંગ ઉન પોતાના પરમાણુ હથિયાર કાર્યક્રમને બંધ નહીં કરે. અમેરિકાના નેશનલ ઇન્ટેલિજન્સના નિજેશક ડૈન કોટ્સે ગયા અઠવાડિયે સેનેટની એક કમિટીને જણાવ્યું હતું કે ઉત્તર કોરિયાના નેતાઓનો દૃષ્ટિકોણ એ છે કે 'પોતાના શાસનને જાળવી રાખવા માટે પરમાણુ હથિયાર અત્યંત જરૂરી છે.' ખાસ કરીને એ સંજોગોમાં કે જ્યારે અમેરિકા એમની સત્તા ઉખાડવાની તૈયારીમાં હોય. તો નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે કિમ જોંગ ઉન એવી વ્ય��હાત્મક સ્થિતિ ઊભી કરવા માગે છે કે જેથી ઉત્તર કોરિયાને પરમાણુ હથિયાર સંપન્ન દેશ તરીકે માન્યતા મળી જાય. નવા વર્ષના પોતાના ભાષણમાં કિમ જોંગ ઉને જણાવ્યું હતું કે પરમાણુ હથિયાર હટાવવાના પોતાના વચન હેઠળ ઉત્તર કોરિયા , ના તો પરમાણુ હથિયાર બનાવશે કે પછી ના તો એનું સંવર્ધન કરશે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે પેંટાગનના પૂર્વ અધિકારી એ પણ તર્ક આપી રહ્યા છે કે હથિયારને સંપૂર્ણ પણે નષ્ટ કરવાને બદલે હથિયારના નિયંત્રણ પર વાતચીત કરવી વધારે તર્કસંગત રહેશે. ઘણા નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે જ્યાં સુધી ઉત્તર કોરિયાની સત્તા પોતાને સુરક્ષિત અનુભવ કરતી નથી ત્યાં સુધી પરમાણુ હથિયાર હટાવવાની દિશામાં પ્રગતિ સંભવ નથી. તેઓ માને છે કે કિમ જોંગ ઉનને એ સમજાવી શકાય તેમ છે કે સત્તા ટકાવી રાખવા માટે પરમાણુ હથિયાર જરૂરી નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યુબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના જણાવ્યા અનુસાર એમની અને ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ વચ્ચે બીજી મુલાકાત 27 અને 28 ફેબ્રુઆરીના રોજ યોજાશે. +text: પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહિદ ખકાન અબ્બાસી તમામ 'બિનજરૂરી આરોપો' છતાં અફઘાનિસ્તાનની શાંતિ પ્રક્રિયામાં ઇસ્લામાબાદ 'રચનાત્મક ભૂમિકા' ભજવતું જ રહેશે, એમ પણ પાકિસ્તાને જણાવ્યું હતું. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે નવા વર્ષની પહેલી ટ્વીટમાં પાકિસ્તાન પર ઘણા ગંભીર આરોપ મૂક્યા હતા. પાછલા દોઢ દાયકા દરમિયાન પાકિસ્તાનને આપવામાં આવેલી મદદને ડોનલ્ડ ટ્રમ્પે 'મૂર્ખતાપૂર્ણ નિર્ણય' ગણાવ્યો હતો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સોમવારે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું હતું કે “અમેરિકાએ પાછલાં 15 વર્ષમાં પાકિસ્તાનને 33 અબજ ડોલરથી વધુની મદદ કરી હતી.” “તેના બદલામાં પાકિસ્તાને, અમેરિકાના નેતાઓ મૂર્ખ છે એમ માનીને જુઠ અને છળ સિવાય બીજું કંઈ આપ્યું નથી.” “અમે અફઘાનિસ્તાનમાં જે આતંકવાદીઓને શોધી રહ્યા હતા તેને પાકિસ્તાને આશરો આપ્યો હતો. બસ, હવે બહુ થયું.” ટ્વીટ બાદ શું થયું પાકિસ્તાનમાં? ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની આ ટ્વીટ બાદ મંગળવારે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહિદ ખકાન અબ્બાસીના વડપણ હેઠળ નેશનલ સિક્યુરિટી કમિટીની બેઠક યોજાઈ હતી. એ બેઠકમાં ડોનલ્ડ ટ્રમ્પના નિવેદનને 'નિરાશાજનક' ગણાવવામાં આવ્યું હતું. એ બેઠકમાં પાકિસ્���ાન સરકારના સિનિઅર પ્રધાનો અને લશ્કરના વડા જનરલ કમર જાવેદ બાજવા પણ ઉપસ્થિત હતા. એ બેઠકમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે પાકિસ્તાને ઉગ્રવાદ સામેની લડાઈમાં 'મોટી કિંમત ચૂકવી છે.' પાકિસ્તાનની કુરબાનીઓને આટલી 'નિર્દયતાથી' નજરઅંદાજ કરી શકાય નહીં. ઈસ્લામાબાદે બીજું શું-શું કહ્યું? અમેરિકના પ્રમુખ ડોનલ્ડ ટ્રમ્પ અને પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહિદ ખકાન અબ્બાસી • ડોનલ્ડ ટ્રમ્પની દક્ષિણ એશિયા માટેની નીતિની જાહેરાત બાદ અફઘાનિસ્તાનમાં કાયમી શાંતિ તથા સ્થિરતા સ્થાપવા એકમેકના દૃષ્ટિકોણને સમજવાના હેતુથી અમેરિકન નેતૃત્વ સાથેની વાતચીત ઉપયોગી સાબિત થઈ. • આ સંદર્ભે અમેરિકાના વિદેશ પ્રધાન રેક્સ ટિલરસન અને સંરક્ષણ પ્રધાન જેમ્સ મેટિસની પાકિસ્તાન મુલાકાત મહત્વની હતી. • સકારાત્મક પ્રગતિ વચ્ચે અમેરિકન નેતૃત્વનું હાલનું નિવેદન સમજણથી પર છે, હકીકતથી પર છે. • આ નિવેદન બન્ને દેશો વચ્ચે ગત વર્ષો દરમ્યાન સર્જાયેલા વિશ્વાસના વાતાવરણ પ્રત્યે બેદરકારી દાખવે છે. • પાકિસ્તાને છેલ્લા કેટલાય દાયકાઓમાં આપેલી કુરબાનીઓને આ નિવેદન નજરઅંદાજ કરે છે. • પાકિસ્તાન એક એવો દેશ છે કે જેણે ક્ષેત્રીય અને વૈશ્વિક સલામતી તથા શાંતિ માટે મહત્વનું યોગદાન આપ્યું છે. • પાકિસ્તાને ઉગ્રવાદીઓ સામે છેલ્લા ઘણાં વર્ષોથી અભિયાન હાથ ધર્યું છે. તેને કારણે અફઘાનિસ્તાનમાંના તમામ ઉગ્રવાદી સંગઠનોનો સંભવિત પ્રસાર અટક્યો છે. • આ હકીકતનો અમેરિકન વહીવટીતંત્રે પણ સ્વીકાર કર્યો છે. • એ પૈકીના મોટાભાગના ઉગ્રવાદીઓએ પાકિસ્તાનમાં રહેતા લાખો અફઘાન શરણાર્થીઓનો લાભ લઈને સીમા પારથી નિર્દોષ પાકિસ્તાનીઓ પર હુમલા કર્યા છે. • પાકિસ્તાને પોતાના સંસાધનોની ક્ષમતાને આધારે ઉગ્રવાદ સામે સંઘર્ષ કર્યો છે અને એ માટે અર્થતંત્રએ મોટી કિંમત ચૂકવવી પડી છે. • પાકિસ્તાને આ માટે મોટી કુરબાનીઓ આપી છે. હજ્જારો પાકિસ્તાની નાગરિકો અને સલામતી રક્ષકોનાં મોત થયાં છે. • એ લોકોના પરિવારોના દર્દને એક કાલ્પનિક નાણાકીય મૂલ્યાંકનને નામે આટલી નિર્દયતાથી નજરઅંદાજ કરી શકાય નહીં. • અફઘાનિસ્તાનમાં અમેરિકાના નેતૃત્વ હેઠળ હાથ ધરવામાં આવી રહેલી આંતરરાષ્ટ્રીય કાર્યવાહીમાં પાકિસ્તાન આજે પણ મદદ કરી રહ્યું છે. • ઉગ્રવાદ સામેના અભિયાનમાં પાકિસ્તાનની મદદને કારણે જ આ પ્રદેશમાં અલ કાયદાના પ્રભાવ પર પૂર્ણવિરામ મૂકાયું છે. • ઉગ્ર��ાદ સામેના અભિયાનને ટેકો આપવાને કારણે પાકિસ્તાને ક્રૂર વળતા ફટકાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. • તેમાં અફઘાનિસ્તાનના ઉગ્રવાદીઓ દ્વારા પાકિસ્તાનના સેંકડો સ્ટુડન્ટ્સની હત્યાનો સમાવેશ થાય છે. • અફઘાનિસ્તાનમાં સામૂહિક નિષ્ફળતા માટે પાકિસ્તાનને જવાબદાર ઠરાવી શકાય નહીં. • સહયોગીઓને જવાબદાર ઠરાવવાથી અફઘાનિસ્તાન તથા આ પ્રદેશમાં શાંતિ સ્થાપવાનું સામૂહિક લક્ષ્યાંક હાંસલ નહીં થાય • તમામ આરોપો બિનજરૂરી હોવા છતાં પાકિસ્તાન ઉતાવળે કોઈ કાર્યવાહી નહીં કરે અને અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિ સ્થાપિત કરવાની પ્રક્રિયામાં રચનાત્મક ભૂમિકા ભજવતું રહેશે. • માત્ર પાકિસ્તાનીઓના હિત ખાતર નહીં, પણ સમગ્ર પ્રદેશ અને આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયની શાંતિ તથા સલામતી માટે આવું કરવામાં આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકન પ્રમુખ ડોનલ્ડ ટ્રમ્પના તાજા નિવેદન બાબતે 'નિરાશા' વ્યક્ત કરતાં પાકિસ્તાને મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે અફઘાનિસ્તાનમાં 'સામુહિક નિષ્ફળતા' માટે પાકિસ્તાનને જવાબદાર ઠરાવી શકાય નહીં. +text: રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું, "રફાલ ડીલમાં અનિલ અંબાણીને લાવવાનો નિર્ણય કોના કહેવા પર કરાયો હતો અને સરકારની ડીલમાં રફાલની કિંમત અલગ કેમ છે, આ પ્રશ્નોનો જવાબ રક્ષામંત્રીએ આપ્યો નથી. અમને એનો જવાબ જોઈએ છે." તેમણે કહ્યું, હું રક્ષામંત્રીને કે અન્ય કોઈને નહીં પણ વડા પ્રધાન મોદીને રફાલ મામલે જવાબદાર ઠેરવું છું. રક્ષામંત્રીએ એવું પણ કહ્યું કે સંસદમાં મને જુઠ્ઠી કહેવામાં આવી અને વડા પ્રધાન મોદીને ચોર કહેવામાં આવ્યા, ત્યારે પોતાના નેતાઓને શાંત નહીં કરાવનાર કૉંગ્રેસ આજે અમારા સાંસદોને ચૂપ રહેવા કહી રહ્યા છે. રાહુલ ગાંધીના પ્રશ્નનો જવાબ આપતા રક્ષામંત્રીએ કહ્યું કે ઑફસેટ પાર્ટનરની પસંદગી અંગેની નીતિ અમે નથી બનાવી, 2013માં યૂપીએની સરકાર દરમિયાન જ બની હતી. આજે કૉંગ્રેસ તરફથી થયેલા આક્ષેપોનો રક્ષામંત્રી નિર્મલા સીતારમન જવાબ આપી રહ્યાં હતાં. રફાલ પર ચર્ચામાં જવાબ આપતાં નિર્મલા સીતારમને કહ્યું કે આપણી સીમાઓને સુરક્ષિત રાખવા માટે આપણે સેનાને મજબૂત કરવી પડશે. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયનો હવાલો આપતા રક્ષા મંત્રીએ કહ્યું કે રફાલ મામલે અમે કોર્ટને ગુમરાહ નથી કરી. તેમણે કહ્યું, "મામલો સંવેદનશીલ હોવાથી અને દેશની સુરક્ષાનો મામલો હોવાથી અમે દેશહિ���માં કિંમત જણાવી નહીં શકીએ." તેમણે ઉમેર્યું કે કોર્ટે પણ કિંમત બતાવવા પર ટિપ્પણી કરી છે અને કોર્ટે સમગ્ર પ્રક્રિયા જોઈને જ આ નિર્ણય આપ્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમણે એવું પણ કહ્યું, "પહેલું રફાલ યુદ્ધ વિમાન 2019માં આવી જશે એટલે કે સોદો થયાના માત્ર ત્રણ વર્ષની અંદર આવી જશે." "કૉંગ્રેસ આ કામ કરી શકી ન હતી. સરકાર તમામ જવાબ આપવા માટે તૈયાર છે પરંતુ કૉંગ્રેસે સોદાની ગોપનિયતા સમજવી જોઈએ." આ પહેલાં રાહુલ ગાંધીએ મોદી સરકાર પર રફાલ ડીલમાં ભ્રષ્ટાચારના આરોપો કર્યા હતા. રાહુલ ગાંધીએ લોકસભામાં ગોવાના મુખ્ય મંત્રીની રફાલ મામલે કથિત ઑડિયો ટેપ પ્લે કરવાની પણ મંજૂરી માગી હતી. જોકે, મંજૂરી મળી ન હતી. એ બાદ કૉંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા ગુલામ નબી આઝાદ, મલ્લિકાર્જુન ખડગે અને રણદીપ સુરજેવાલાએ રફાલ ડીલ મામલે પીએસીના રિપોર્ટની સાથે અન્ય દસ્તાવેજો પણ રજૂ કર્યા હતા. '2022 સુધી તમામ વિમાન ભારતને મળી જશે' રક્ષામંત્રી નિર્મલા સીતારમને કૉંગ્રેસ પર ડીલ ન કરી શકવાનો આરોપ કરતા કહ્યું કે 2022 સુધીમાં તમામ વિમાનો ભારતને મળી જશે. તેમણે કહ્યું, "યૂપીએના સમયમાં 10 વર્ષ સુધી કરારની પ્રક્રિયા પૂર્ણ ન થઈ શકી, જ્યારે અમે માત્ર 3 મહિનામાં આ ડીલ કરી બતાવી." "યૂપીએનાં 18 વિમાનોની સંખ્યા વધારીને અમે 36 કરી છે." "કૉંગ્રેસ દેશ સમક્ષ ખોટું બોલી રહી છે કે મોદીજીએ વિમાનોની સંખ્યા ઘટાડી દીધી છે." 'કૉંગ્રેસ મગરનાં આસું સારી રહી છે' કૉંગ્રેસ સતત આક્ષેપ કરી રહી હતી કે HAL પાસેથી કરાર લઈને અનિલ અંબાણીને સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા. કૉંગ્રેસનો એવો આક્ષેપ હતો કે સરકારી કંપની પાસેથી કામ લઈને ખાનગી કંપનીને ફાયદો કરાવવા માટે ફ્રાન્સની કંપનીને મજબૂર કરવામાં આવી હતી. કૉંગ્રેસના આક્ષેપોનો જવાબ આપતાં સીતારમને કહ્યું કે ડસૉ અને એચએએલ વચ્ચે કોઈ કરાર જ થયા ન હતા. હવે કૉંગ્રેસ મગરનાં આંસુ સારી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રફાલ મામલે લોકસભામાં આજે પણ ચર્ચા થઈ રહી છે. નિર્મલા સીતારામને આપેલા જવાબ બાદ વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધી રક્ષામંત્રીની ટિપ્પણી અંગે સ્પષ્ટતા માગી હતી. +text: આંદ્રે ડોલગોવ વહાણ એક આંતરરાષ્ટ્રીય ગુનાહિત નેટવર્કનો ભાગ હતું. આંદ્રે ડોલગોવ વહાણ એક આંતરરાષ્ટ્રીય ગુનાહિત નેટવર્કનો ભાગ હતું, જે ખૂબ જ સંગઠિત રીતે કામ કરતું હતું. આ વહાણ અંદાજે 10 વર્ષ સુધી મહાસાગરમા���થી દુર્લભ માછલીઓની તસ્કરી કરતું હતું. તેને પકડવા માટેના તમામ પ્રયત્નોમાં નિષ્ફળતા મળી, કારણ કે આ વહાણ દર વખતે કોઈને કોઈ રીતે ભાગી જવામાં સફળ થતું હતું. પરંતુ એક દિવસ લૂંટારાઓનું આ દળ ઇન્ડોનેશિયાની ટાસ્ક ફોર્સના હાથે ચડી ગયું. આ કાટ ખવાયેલા, જૂના વહાણને જોઈને કોઈ પણ એ નહોતું કહીં શકતું કે આ દુનિયાનું મોસ્ટ વૉન્ટેડ વહાણ હતું. જ્યારે ઇન્ડોનેશિયાની નેવીના અધિકારી આંદ્રે ડોલગોવ પર ચડ્યા ત્યારે ત્યાં માછલી પકડવાની મોટી જાળીઓનો ઢગલો પડ્યો હતો. આ એટલી વિશાળ જાળ હતી કે તેને 29 કિલોમીટર સુધી ફેલાવી શકાતી હતી. આની જ મદદથી આ વહાણ એક વખતમાં 60 લાખ ડૉલરની માછલીઓ પકડી લેતું હતું. પછી તે કાળાબજારમાં વેચાતી. અથવા તેને કાયદેસર રીતે પકડેલી માછલીઓની સાથે ભેળવીને વેચવામાં આવતી. આ સમુદ્રી લૂંટારાઓના નિશાન પર પૂર્વ એશિયાનો મલય પ્રાયદ્વીપ અને ઇન્ડોનિયાનો દ્વીપ સુમાત્રાની આસપાસનો સમુદ્રી વિસ્તાર રહેતો હતો. પાંચ કરોડ ડૉલરની માછલીની ચોરી પ્રતીકાત્મક તસવીર સમુદ્રી વેપારના નિષ્ણાત કહે છે કે સમુદ્રમાંથી પકડવામાં આવતી કુલ માછલીઓમાં 20 ટકા ગેરકાયદેસર રીતે પકડવામાં આવે છે. ગેરકાયદેસર પકડાયેલી માછલીઓને પકડવાને કારણે માછીમારોની રોજી-રોટી પર ઘણી મોટી અસર પહોંચે છે. એક મોટા અંદાજ પ્રમાણે, આંદ્રે ડોલોગોવે ગત દસ વર્ષમાં અંદાજે 5 કરોડ ડૉલરની માછલીઓ સમુદ્રમાંથી ચોરી હતી. આ લૂંટારા વહાણો હંમેશાં એવા વિસ્તારોમાં ઘૂમતાં હોય છે જે કોઈ પણ દેશના અધિકાર ક્ષેત્રની બહાર હોય છે. જેથી તેમને ગેરકાયદેસર કાર્યવાહી કરવામાં સરળતા રહે. આ કામમાં હંમેશાં સરકારી અધિકારીઓ પણ સામેલ હોય છે. ભ્રષ્ટાચાર, મની લૉન્ડરિંગ અને ગુલામી પણ તેમના કામમાં મહત્ત્વનો ભાગ છે. આ વહાણો પર જે પણ કામ કરતા હોય છે તેમને માનવતસ્કરી દ્વારા અહીં લાવવામાં આવે છે અને પછી વહાણ પર બંધક બનાવવામાં આવે છે. એ પણ નહીં ગેરકાયદેસર રીતે માછલી પકડનારા લોકો સામાન્ય રીતે કોરલ ખડકો જેવાં નાજુક સાધનોનો ઉપયોગ કરતા હોય છે, જે સમુદ્રી ઇકો-સિસ્ટમ માટે ખતરનાક છે. એટલે જ આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયે આ ગેરકાયદેસર વહાણો પર લગામ લગાવવા માટે ઘણો પ્રયાસ કર્યો છે. 1985માં જાપાનમાં બન્યું હતું વહાણ પ્રતીકાત્મક તસવીર મોસ્ટ વૉન્ટેડ વહાણ આંદ્રે ડોલોગોવનું સાચું નામ શિનસેઈ મારુ નંબર-2 હતું. તે વર્ષ 1985માં જાપાનમાં બનાવવામાં આવ્યું હતું. વર્ષો સુ��ી આ વહાણ જાપાની સી-ફૂડ કંપની મારૂહા નિચિરો કૉર્પોરેશન માટે કામ કરતું રહ્યું. ત્યારે જાપાન સાગર અને હિંદ મહાસાગરમાં માછલીઓ પકડવાનું કામ કરતું હતું. આ પછી આંદ્રે ડોલોગોવ ઘણા સમયથી બીજી કંપનીઓ માટે માછલી પકડવાનું કામ કરતું રહ્યું. વર્ષ 2008 અને 2015ની વચ્ચે આ વહાણને ઍન્ટાર્કટિકા સમુદ્રમાં ટૂથફિશ પકડવા માટે પણ તૈયાર કરવામાં આવ્યું હતું. ટૂથફિશ ઘણી મોંઘી માછલી છે. તેને 'સફેદ સોનું' કહેવામાં આવે છે. આ માછલીને પકડવા માટે વિશેષ લાઇસન્સની જરૂરિયાત હોય છે, પરંતુ આંદ્રે ડોલોગોવ એ કામ ખોટી રીતે કરી રહ્યું હતું. ક્યારે આવ્યું નજરમાં આની ગેરકાયદેસર ગતિવિધિઓ પર પહેલી વખત ઑક્ટોબર 2016માં ચીનના અધિકારીઓની નજર પડી હતી. ત્યારે આ વહાણમાંથી મોટા પ્રમાણમાં ટૂથફિશ માછલી ઉતારવામાં આવી રહી હતી. આ સમયે આંદ્રે ડોલોગોવ પોતે કમ્બોડિયામાં રજિસ્ટર્ડ વહાણ તરીકે રજૂ કરવા લાગ્યું હતું. જોકે ચીનના અધિકારીઓએ કાર્યવાહી કરે તે પહેલાં જ આ જહાજ ભાગી નીકળ્યું હતું. આંદ્રે ડોલોગોવ આ પછી અનેક વખત અનેક દેશની પકડમાં આવ્યું, પરંતુ દરેક વખતે જ તે કોઈને કોઈ તિકડમથી બચી હતું. પરંતુ આ વખતે વહાણને ગેરકાયદેસર, અનિયમિત અને ક્યાંય રજિસ્ટર ન થયેલા વહાણ તરીકે નોટ કરી લેવામાં આવ્યું. હવે આ કાયદેસર રીતે કોઈ બંદર પર રોકાઈ શકતું નહોતું. ગેરકાયદેસર રીતે માછલી પકડવા ઇન્ડોનેશિયા ખૂબ જ કડક છે. એક વહાણની અનેક ઓળખ World Oceans Day: …તો શું સુંદર દરિયાઈ દૃશ્યો ઇતિહાસ બની જશે? જાન્યુઆરી 2017માં આ લૂંટારા જહાજે પોતાનું નામ બદલીને સી-બ્રિજ-1 રાખ્યું અને પોતાને આફ્રિકાના દેશ ટોગોમાં રજિસ્ટર બતાવવા લાગ્યું. જેમ-જેમ આ વહાણ અલગ-અલગ બંદરો પર જતું, પોતાનું નામ બદલી દેતું અને ખોટા દસ્તાવેજ દેખાડીને નીકળી જતું. આ વહાણને ચલાવનાર દાવો કરતા હતા કે તેમનું વહાણ અંદાજે આઠ દેશો માટે કામ કરતું હતું, જેમાં ટોગો, નાઇજિરિયા અને લેટિન અમેરિકાના દેશ બોલિવિયાનો પણ સમાવેશ થતો હતો. છેવટે 2018માં આંદ્રે ડોલોગોવને માડાગાસ્કરમાં એક બંદર પર પકડી પાડવામાં આવ્યું, પરંતુ આ વખતે વહાણના કૅપ્ટન અધિકારીઓને ચકમો આપીને ભાગી ગયા હતા. જોકે, આ વખતે આ સમુદ્રી લૂંટારા પોતાનાં નિશાન છોડી ગયાં. આ વહાણમાં સ્વચાલિત ટ્રાન્સપૉન્ડર લાગેલું હતું, જેનો ઉપયોગ સમુદ્રમાં વહાણોની વચ્ચે ટકરાવને રોકવામાં થતો હોય છે. આને એઆઈએસના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. સેટેલાઇટની મદદ���ી આના લોકેશન વિશે જાણકારી મેળવવામાં સરળતા થઈ જાય છે. ઇન્ડોનેશિયાના અધિકારીઓએ આંદ્રે ડોલોગોવના AISનો પીછો કર્યો. અનેક દિવસોની મહેનત પછી તેને કબજામાં લેવામાં આવ્યું. આંદ્રે ડોલગોવ પર કામ કરનારા મોટા ભાગના લોકો મજૂર હતા. ખબર નથી કે વહાણનો માલિક કોણ આજીવિકા માટે દરિયાનો ખોળો ખૂંદતી મહિલાઓ આ પ્રકારના ગેરકાયદેસર વહાણનો પીછો કરવો, તેને જપ્ત કરવાં અને તેમના આખા નેટવર્કની ઓળખ કરવી મોંઘું કામ છે. સામાન્ય રીતે દેશ આમાં રસ લેતા નથી. જે સમયે આંદ્રે ડોલોગોવને જપ્ત કરવામાં આવ્યું ત્યારે તે ઇન્ડોનેશિયાની સમુદ્રી સરહદમાં હતું. ઇન્ડોનેશિયાએ 2014માં ગેરકાયદેસર રીતે માછલી પકડતાં 488 વહાણને પકડ્યાં હતાં. આ વહાણ પર જે લોકો ઇન્ડોનેશિયાના નાગરિક હતા તેમના પર કાર્યવાહી કરવામાં આવી. આ લૂંટારા વહાણનો સાચો માલિક કોણ હતો? આના ખોટા કાગળ કોણ તૈયાર કરતું હતું? આનાથી કેટલી માછલીઓની તસ્કરી થઈ અને ક્યાં-ક્યાંથી પૈસાની લેવડ-દેવડ થઈ? હવે આ સવાલોના જવાબ ઇન્ટરપૉલની મદદથી તપાસવામાં આવી રહ્યા છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે માછલી પકડવાનો ગેરકાયદેસર ધંધો મોટા પ્રમાણમાં ફેલાયેલો છે. થોડાં વહાણો પકડવાથી સ્થિતિ સુધરવાની નથી. આના માટે યોગ્ય રણનીતિ બનાવવાની જરૂર છે. આ દિશામાં કામ પણ થઈ રહ્યું છે, જેમાં ટેકનૉલૉજીની મદદ લેવામાં આવી રહી છે. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સથી કામ સરળ થવાની આશા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આંદ્રે ડોલગોવ અથવા એસટીએસ-50 એ જ તેનું નામ હતું. ક્યારેક-ક્યારેક આને સી બ્રિજ-1ના નામથી ઓળખવામાં આવતું હતું. આ એ જહાજ હતું જે મહાસાગરમાંથી માછલી ચોરી લેતું હતું. +text: લગભગ 19 મહિના જૂની આ તસવીર સાથે પાકિસ્તાનના સૂચના અને પ્રસારણમંત્રાલયે પોતાના સત્તાવાર ટ્વિટર હૅન્ડલ પર લખ્યું, "આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં કાશ્મીરીઓના નરસંહારને રોકવા માટે પગલાં ભરવાં જોઈએ, જેઓને પોતાના અધિકારોથી વંચિત રાખવામાં આવ્યા છે અને તેઓ ફાંસીવાદી ભારત સરકાર દ્વારા લગાવાયેલા અમાનવીય કર્ફ્યુને કારણે પોતાના ઘરમાં ફસાયેલા છે. #KashmirHour." પાકિસ્તાન સૂચના-પ્રસારણ મંત્રાલયનું ટ્વીટ વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાનની અપીલ પર ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના લોકોની એકતા દર્શાવવા માટે પાકિસ્તાને શુક્રવારે (30 ઑગસ્ટ, 2019) બપોરે 12થી 12.30 વાગ્યા સુધી 'કાશ્મીર અવર' ઊજવ્યો હતો. આની સાથે જોડતા પાકિસ્તાનના સૂચના અને પ્રસારણમંત્રાલયે બપોરે ત્રણ વાગ્યે કઠુઆ ગૅંગરેપનાં પીડિતાની આ તસવીર ટ્વીટ કરી, જેમાં ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં ચાલી રહેલા વર્તમાન તણાવનો ઉલ્લેખ છે. વર્તમાન તણાવ સાથે સંબંધ નહીં રિવર્સ ઇમેજ સર્ચથી ખબર પડી કે કઠુઆ ગૅંગરેપનાં પીડિતાની આ તસવીર ફ્રેબુઆરીથી એપ્રિલ 2018ની વચ્ચે કેટલીય વેબસાઇટોએ ઉપયોગમાં લીધી હતી. સાથે જ સોશિયલ મીડિયામાં પણ ઘણા લોકોએ આ તસવીર પોસ્ટ કરી હતી. યૂટ્યૂબ પર પણ પીડિતાનું નામ સર્ચ કરવાથી અમને તેમના મૃતદેહના ઘણા વીડિયો મળ્યા, જે એપ્રિલ 2018માં પોસ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. આથી સ્પષ્ટ થાય છે કે આ તસવીર ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના વર્તમાન તણાવની સ્થિતિ સાથે સંબંધિત નથી. પરંતુ આ તસવીર કઠુઆ ગૅંગરેપ કેસનાં પીડિતાની જ છે. પીડિતાના વકીલ મુબીન ફારૂકી ખાન સાથે વાત કરીને અમે તેની પુષ્ટિ કરી છે. કઠુઆ ગૅંગરેપ કેસ જમ્મુ-કાશ્મીરના કઠુઆ જિલ્લામાં જાન્યુઆરી 2018માં બકરવાલ સમુદાયની આઠ વર્ષની માસૂમ બાળકી સાથે ગૅંગરેપ, ત્રાસ અને હત્યાના મામલે કોર્ટે જૂન 2019માં છ દોષીઓમાથી ત્રણને આજીવન કેદની સજા સંભળાવી હતી. આ ગૅંગરેપ બાદ દેશભરમાં ગુસ્સો જોવા મળ્યો હતો. પૂર્વ સરકારી અધિકારી સાંજી રામને આ મામલાના માસ્ટરમાઇન્ડ ગણવામાં આવતા હતા. પઠાણકોટની ફાસ્ટટ્રૅક કોર્ટે સાંજી રામને પણ આજીવન કેદની સજા સંભળાવી હતી. પુરાવાના અભાવે સાંજી રામના પુત્રને કોર્ટે છોડી મૂક્યા હતા. તેમજ બે પોલીસકર્મીઓને પણ પાંચ-પાંચ વર્ષની કેદની સજા સંભળાવવામાં આવી હતી. સાંજી રામ સિવાય પરવેશ કુમાર, બે સ્પેશિયલ પોલીસ અધિકારી દીપક કુમાર અને સુરેન્દર વર્મા, હેડ કૉન્સ્ટેબલ તિલક રાજ અને સબ-ઇન્સ્પેક્ટર આનંદ દત્તાને આ મામલે દોષી ઠેરવ્યા હતા. આ પોલીસકર્મીઓને પુરાવા નષ્ટ કરવાના આરોપમાં દોષી ઠેરવ્યા હતા. પઠાણકોટની ફાસ્ટટ્રૅક કોર્ટના આ નિર્ણય બાદ પીડિતાનાં માતાએ મુખ્ય આરોપી સાંજી રામને ફાંસી આપવાની માગ કરી હતી. નીચલી કોર્ટના આ નિર્ણય સામે જુલાઈ 2019માં કેટલાક આરોપીઓએ પંજાબ-હરિયાણા હાઈકોર્ટમાં અપીલ કરી છે, જેના પર 11 સપ્ટેમ્બર, 2019માં સુનાવણી થવાની છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાન સરકારે કઠુઆ ગૅંગરેપ અને મર્ડરકેસનાં પીડિતાની તસવીરનો ઉપયોગ કરીને અપીલ કરી છે કે 'ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં થઈ રહેલા ન��સંહારને રોકવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય કંઈક પગલાં ભરે'. +text: બેઠક દરમિયાન કાગળ પર લખાણ - નથી માન્યા, નહીં માનશું, કાયદાઓ પાછા લો હાલ તો બેઉ પક્ષોએ ફરીથી 15 જાન્યુઆરીએ મળવાની તૈયારી બતાવી છે. ખેડૂત નેતાઓનું કહેવું છે કે ''તેઓ સરકાર સામેની પોતાની લડત ચાલુ રાખશે અને જીતશે પણ.'' ખેડૂત નેતાઓએ કહ્યું કે ''કાયદો ઘડવો સરકારનો અધિકાર છે પણ તેને પડકારી શકાય છે અને એ જ કામ ખેડૂતો કરી રહ્યા છે.'' આ અગાઉ સોમવાર, 4 જાન્યુઆરીના રોજ બેઉ પક્ષો વચ્ચે સાતમી વાતચીત થઈ હતી જેમાં પણ કોઈ પરિણામ આવ્યું નહોતું. આંદોલન કરી રહેલા ખેડૂતોની બે મુખ્ય માગણીઓ છે. એક, નવા કૃષિકાયદાઓ પાછા ખેંચવામાં આવે અને પાકની લઘુતમ સમર્થન કિંમત (એમએસપી) માટે કાયદાકીય ગૅરંટીની જોગવાઈ કરવામાં આવે. આઠમી વાતચીતના એક દિવસ અગાઉ ગુરુવારે કેન્દ્રીય કૃષિમંત્રી નરેન્દ્ર સિંહ તોમરે શીખોના ધાર્મિક નેતા બાબા લાખા સિંહની મુલાકાત લીધી હતી. લાખા સિંહ જ પ્રદર્શનસ્થળે લંગરોનું આયોજન કરી રહ્યા છે. અગાઉની તમામ બેઠકોની જેમ આઠમી બેઠક પણ દિલ્હીના વિજ્ઞાનભવનમાં બપોરે શરૂ થઈ હતી જે સાંજે પૂરી થઈ ગઈ છે. સૌની નજર એ બાબત પર હતી કે આજે મુદ્દાનો ઉકેલ આવી જશે કે નહીં. બેઠક અગાઉ 7 જાન્યુઆરીએ આંદોલનકારી ખેડૂતોએ ટ્રેક્ટર સાથે દિલ્હી કૂચ કરી હતી અને તેમાં મહિલાઓ પણ જોડાયાં હતાં. વાતચીત માટે નીકળતા પહેલાં ભારતીય કિસાન યુનિયનના નેતા રાકેશ ટિકૈતે પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે તેમને આશા છે કે આજે કોઈને કોઈ ઉકેલ આવશે. 'આ તો માત્ર ટ્રેલર છે'ખેડૂતોએ ચીમકી ઉચ્ચારી છે કે જો સરકાર કાયદા પાછા લેવાની માગ પૂરી નહી કરે તો તેઓ આંદોલન હજુ તીવ્ર બનાવશે. અહેવાલો અનુસાર ખેડૂતોએ કહ્યું ગત રોજની કૂચ મામલે કહ્યું, "આ તો ટ્રેલર છે, અસલી પિક્ચર તો ગણતંત્ર દિવસે જોવા મળશે. "ખેડૂતો વરસાદ અને તીવ્ર ઠંડી વચ્ચે પણ મક્કમ રીતે આંદોલન કરી રહ્યાં છે. સંખ્યાબંધ ખેડૂતો ગઈ કાલની ટ્રેક્ટર માર્ચમાં જોડાયા હતા. બેઠક દરમિયાન કાગળ પર લખાણ - નથી માન્યા, નહીં માનશું, કાયદાઓ પાછા લો ગુરુવારે સવારે 11 વાગ્યે ટ્રેક્ટર માર્ચ અલગઅલગ ચાર જગ્યાએથી શરૂ થઈ અને બધા ખેડૂત સમૂહો ચાર વાગ્યે પોતાના સ્થળે પરત આવી ગયા હતા. સંયુક્ત કિસાન મોરચાના અનુસાર, આ માર્ચમાં પાંચ હજારથી વધુ ટ્રેક્ટર સામેલ હતાં.ઘણા પ્રદર્શનકારીઓએ બસ અને પોતાનાં ખાનગી વાહનો સાથે રેલીમાં ભાગ લીધો હતો. બીજી તરફ સુપ્રીમ કોર્ટે પણ આ મુદ્દે ચિંતા વ્યક્ત કરીને મુદ્દાનો શાંતિથી ઉકેલ લાવવા બંને પક્ષોને સલાહ આપી છે.રાકેશ ટિકૈતે કહ્યું કે સરકાર ગમે તેટલી પરીક્ષા લઈ શકે છે, પણ ખેડૂતો વિવાદિત કાયદાને પરત લીધા વિના ઘરે નહીં જાય. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીની સરહદો પર દોઢેક મહિનાથી આંદોલન કરી રહેલા ખેડૂતોના નેતાઓ અને સરકાર વચ્ચે આઠમી બેઠક વિજ્ઞાન ભવનમાં મળી પરંતુ કોઈ જ પરિણામ આવ્યું નથી. +text: આ સાથે જ હવે પાકિસ્તાનમાંથી પણ મોદી સરકારના આ નિર્ણય અંગે પ્રતિક્રિયાઓ આવવા લાગી છે. પાકિસ્તાનના વિદેશમંત્રીએ કહ્યું કે ભારતે આ નિર્ણય લઈને ખતરનાક રમત રમી છે. પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી શાહ મહેમૂદ કુરૈશીએ પાકિસ્તાનની ન્યૂઝ ચૅનલ 'દુનિયા ન્યૂઝ'ને કહ્યું કે ભારત એક ખતરનાક રમત રમી રહ્યું છે, જે પ્રાદેશિક શાંતિ અને સ્થિરતા માટે ગંભીર પરિણામ લાવશે. કુરૈશીએ કહ્યું, પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સાથે આ બાબતે સમાધાન શોધવામાં મદદ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા, પણ ભારતે આજે આ મુદ્દાને વધારે ગૂંચવી નાખ્યો છે. તેમના કહેવા મુજબ પાકિસ્તાન આ મુશ્કેલ સમયમાં કાશ્મીરી ભાઈઓ સાથે ઊભું છે અને તેમને ક્યારેય એકલા નહીં છોડી દે. અમે રાજનીતિક અને કૂટનીતિક રીતે કાશ્મીરીઓને સમર્થન આપતા રહીશું. હું આંતરરાષ્ટ્રીય મુસ્લિમ સમુદાયને ભારતની નિંદા કરવા માટે કહીશ. માહિરા ખાને શું કહ્યું? પાકિસ્તાનનાં અભિનેત્રી માહિરા ખાને આ મામલે પ્રતિક્રિયા આપતાં ટ્વીટ કર્યું હતું. તેમણે ટ્વીટમાં લખ્યું, "જેના પર અમે ચર્ચા કરવા માગતા નથી, તેના પર અમને ખૂબ જ આસાનીથી ખામોશ કરી દેવામાં આવ્યા છે." "આ રેતી પર ખેંચવામાં આવેલી લકીર જેવું છે, જન્નત સળગી રહ્યું છે અને અમે ખામોશીથી આંસુ સારી રહ્યાં છીએ." પાકિસ્તાનના વરિષ્ઠ પત્રકાર હામિદ મીરે પણ ભારતના આ નિર્ણય અંગે પ્રતિક્રિયા આપી છે. મીરે કહ્યું છે, "ભારતની સરકારે તેના બંધારણમાંથી કલમ 370 દૂર કરીને યુનાઇટેડ નેશન્સ સામે ખુલ્લું યુદ્ધ છેડ્યું છે." "મારા વાત નોંધી લો જમ્મુ-કાશ્મીરમાં માર્શલ લૉ લાદીને તથા જનરલ ડાયર, જેમણે જલિયાવાલા બાગના આદેશ આપ્યા હતા, તેમની જેમ વર્તન કરીને નરેન્દ્ર મોદી ભારતના ગોર્બાચોવ બનશે." આ ઉપરાંત નવાઝ શરીફનાં પુત્રી મરિયમ નવાઝ શરીફે પણ કહ્યું છે કે તેઓ કાશ્મીરના લોકો ���ાથે ઊભાં રહેશે અને વિશ્વ સમુદાય સમક્ષ ભારત થતા માનવ અધિકાર ભંગને ઉઘાડા પાડશે. પાકિસ્તાન પીપલ્સ પાર્ટીના અધ્યક્ષ બિલાવલ ભુટ્ટો ઝરદારીએ ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે ભારતના કબજા વાળા કાશ્મીરમાં અત્યાચાર સતત ચાલુ છે. ભારતના કબજાવાળા કાશ્મીરમાં દમનને જોતાં કટ્ટરવાદી ભારતીય સરકારના ઇરાદા સ્પષ્ટ છે. રાષ્ટ્રપતિએ સંસદનું સંયુક્ત સત્ર બોલાવવું જોઈએ. કામરાન યુસુફે લખ્યું કે કાશ્મીરની પરિસ્થિતિ જાણતા હોવા છતાં વિદેશ મંત્રી શાહ મહેમૂદ કુરૈશી સાઉદી અરેબિયામાં હજ માટે જતા રહ્યા. આ દર્શાવે છે કે પાકિસ્તાનની તૈયારી કેટલી ગંભીર હતી અને ભારતના આ પગલાં વિશે પહેલાંથી અંદાજ લેવામાં પાકિસ્તાન પૂર્ણ રીતે અસફળ રહ્યું છે. વિદેશ મંત્રીને ઘરે રહેવું જોઈતું હતું જ્યાં તેમની સૌથી વધુ જરૂર છે. ગુલરેઝ યાસીને ટ્વીટ કર્યું છે કે આપણે થોડી વાર માટે #ક્લીન કરાચી ભૂલી જઈએ અને કાશ્મીર માટે કંઈક કરીએ નહીં તો આપણે માત્ર ટ્વીટ કરતા રહી જઈશું અને તે લોકો કાશ્મીર લઈ જશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજ્યસભામાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે જમ્મુ-કાશ્મીરને વિશેષ દરજ્જો આપતી કલમ નાબૂદ કરવાની જાહેરાત કરી દીધી છે. +text: સોલિહના સાથી નાસિદનો ઝુકાવ ભારત તરફ માલદીવના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ નાસિદે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે "વેપારસંધિ એકદમ એકતરફી છે.....(આયાત-નિકાસના) આંકડાઓમાં ભારે તફાવ છે." નાસિદે ઉમેર્યું હતું કે વેપારસંધિને સંસદ દ્વારા મંજૂરી આપવામાં નહીં આવે. સાથી ઇબ્રાહિમ મોહમ્મદ સોલિહ માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા, તેના ગણતરીના દિવસોમાં નાસિદનું આ નિવેદન અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ભારત, ચીન અને માલદીવનો ત્રિકોણ સોલિહની શપથવિધિમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી હાજર રહ્યા હતા 'બેલ્ટ ઍન્ડ રોડ' યોજનાને આગળ ધપાવવા માટે ચીને માલદીવ સહિત હિંદ મહાસાગરના અનેક નાના રાષ્ટ્રોમાં પૉર્ટ તથા હાઈવેમાં અબજો ડૉલરનું રોકાણ વધાર્યું છે. નિદનું કહેવું છે કે ચીનની કંપનીઓને 50 થી 100 વર્ષના પટ્ટા પર અનેક ટાપુ આપી દેવાયા છે. યામીનનો ઝુકાવ ચીન તરફ હતો તો નાસિદનો ઝુકાવ ભારત તરફ છે. શનિવારે માલે ખાતે સોલિહની શપથવિધિમાં ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પણ હાજર રહ્યા હતા. સોલિહ આવતા મહિને પ્રથમ વિદેશયાત્રા પર ભારત આવે તેવી શક્યતા છે. તમ�� આ વાંચ્યું કે નહીં? ચીનનું મૌન યામીનનો ઝુકાવ ચીન તરફ વધુ હતો નાસિદના તાજેતરના નિવેદન અંગે ચીન દ્વારા તત્કાળ કોઈ પ્રતિક્રિયા નથી આપવામાં આવી. લગભગ એક અઠવાડિયા પહેલાં નાસિદે ટિપ્પણી કરી હતી કે ચીન દ્વારા પાથરવામાં આવેલી 'દેવાની જાળ'માં માલદીવ ફસાઈ જાય તેવી આશંકા છે. એ સમયે ચીનની માલે ખાતેની ઍમ્બેસીએ નિવેદન બહાર પાડીના નાસિદની ટિપ્પણીને નકારી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે સોલિહના પૂરોગામી અબ્દુલ્લા યામીને ચીન સાથેની નિકટતા વધારી હતી અને ગત વર્ષે ડિસેમ્બર મહિનામાં ચીનની યાત્રા દરમિયાન તેની સાથે મુક્ત વેપારસંધિ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો માલદીવની નવી સરકારે ચીન સાથેની મુક્ત વેપારસંધિમાંથી ખસી જવા માટે વિચારણા હાથ ધરી છે. સત્તારૂઢ ગઠબંધનનું માનવું છે કે આ સંધિ 'એકતરફી' છે. +text: છેલ્લા એક-દોઢ વર્ષમાં કેટલાય ભારતીય અમીરોએ પૈસાના જોરે અમેરિકાનું ગ્રીન કાર્ડ મેળવ્યું. અમેરિકામાં રોકાણ દ્વારા ગ્રીન કાર્ડ મેળવવાના બે રસ્તા છે. પહેલો છે ઈ-2 વિઝા અને બીજો છે ઈબી-5 ઇન્વેસ્ટર વિઝા. અમેરિકાએ ઈ-2 વિઝાની સુવિધા કેટલાંક પસંદગીના દેશોને જ આપી છે. ભારત અને ચીન આ યાદીમાં નથી. એટલે વાત વિઝાની. અમેરિકન વિદેશ વિભાગ મુજબ આ પ્રોગ્રામ વિશે પૂછપરછમાં સૌથી આગળ પાકિસ્તાની લોકો હતા. ત્યારબાદ બીજા નંબરે ભારતીયો હતા. અમેરિકા વર્ષમાં દસ હજાર ઈબી-5 વિઝા મૂકે છે. જેમાંથી એક વિઝા માટે ઓછામાં ઓછી 23 હજાર અરજીઓ આવે છે. અમેરિકન વિદેશ વિભાગ મુજબ ગયા વર્ષે 174 ભારતીયોને ઈબી-5 વિઝા મળ્યા છે. શું છે ઈબી-5 વિઝાની શરતો? ફાયદા જોખમ શું છે? અમેરિકાને દર વર્ષે ઈબી-5 વિઝાથી લગભગ ચાર અરબ ડોલરનો ફાયદો થાય છે.. આજે આશરે 23 એવા દેશ છે, જે રોકાણના બદલામાં નાગરિક્તા આપે છે. આ નીતિ ફાયદાકારક સાબિત થઈ છે. ઉદાહરણ તરીકે, સેન્ટ કિટ્સ એન્ડ નેવિસ નામના દેશે આ નીતિની મદદથી દેવું ઉતારી દીધું અને ઝડપથી વિકાસ કર્યો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાની નાગરિક્તા કે ગ્રીન કાર્ડ મેળવવા આખીય દુનિયામાં દોટ લાગી છે. અમેરિકામાં એક વિઝા નોકરીના છે અને બીજા નોકરી આપવાના છે. +text: સાઉદી અરેબિયાની સરકારી ટીવી ચેનલે પ્રાથમિક તપાસના આધારે જણાવ્યું હતું કે ખાશોગીનું મૃત્યુ દૂતાવાસમાં જ થયું હતું. દૂતાવાસમાં થયેલા ઝઘડા બાદ ખાશોગી મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. બીજી ઑક્ટોબરથી લાપતા થયેલા ખાશોગીનાં મૃત્યુ વિશે સાઉદી અરેબિયા પાછલા 17 દિવસથી એક જ નિવેદન પર કાયમ રહ્યું હતું. સાઉદી અરેબિયા દ્વારા જણાવાયું હતું કે તેઓ બીજી ઑક્ટોબરે દૂતાવાસથી નીકળી ગયા હતા. બીજી બાજુ તુર્કીનાં અખબારોમાં સૂત્રો પાસેથી મળતી માહિતીના આધારે સતત એવા સમાચારો છપાઈ રહ્યા હતા કે પત્રકાર ખાશોગીની હત્યા દૂતાવાસની અંદર જ કરવામાં આવી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તુર્કીમાં સુરક્ષા વ્યવસ્થા સાથે જોડાયેલા સૂત્રોએ સ્થાનિક અખબારોને એવી માહિતી આપી હતી કે મૃત્યુ પહેલાં ખાશોગીને ખૂબ જ યાતના અપાઈ હતી. તેમના હાથપગ કાપી નાખવામાં આવ્યા હતા. જોકે, સાઉદી અરેબિયા હજુ પણ એવું જ રટણ કરી રહ્યું છે કે ખોશોગીનું મૃત્યુ એક તકરારના કારણે થયું હતું અને તેમાં કોઈપણ પ્રકારનું કાવતરું નહોતું. આ મામલે સાઉદી અરેબિયાના રાજકુમાર સલમાને પોતાના ડેપ્યુટી ઇન્ટેલિજન્સ ચીફ અહમદ અલ-અસીરી અને વરિષ્ઠ મદદનીશ સાઉદ અલ-કથાનીને બરખાસ્ત કર્યા હતા. શા માટે સતત ઇન્કાર કર્યા બાદ સાઉદી અરેબિયાએ પોતાનું વલણ બદલ્યું અને પોતાના જ મુખ્ય સલાહકારો પર કાર્યવાહી કરી તે જાણવું પણ રસપ્રદ છે. જમાલ ખાશોગીનાં મોતને પગલે સાઉદી અરેબિયા પર સમગ્ર વિશ્વનું દબાણ હતું. જોકે, આ કેસમાં તુર્કીના રાષ્ટ્રપ્રમુખ રચેપ તૈયપ અર્દોવાનના દબાણનો વધુ પ્રભાવ પડ્યો હોવાનું મનાઈ રહ્યું છે. સમગ્ર વિશ્વમાં સૌથી પહેલાં તુર્કીએ એવું નિવેદન આપ્યું હતું કે સાઉદી અરેબિયા દ્વારા જાણી જોઈને ઇસ્તંબૂલના વાણિજ્ય દૂતાવાસમાં ખાશોગીને મારવામાં આવ્યા હતા. તુર્કીએ ત્યાં સુધી કહ્યું કે આ ઘટનાની તપાસમાં સાઉદી અરેબિયા મદદ કરી રહ્યું નથી. તુર્કી દ્વારા ખાશોગીનાં મૃત્યુના પુરાવાઓ જાહેર કરાયા ત્યારબાદ સાઉદી અરેબિયાએ આ મામલે અગાઉ કરેલા ઇન્કારના લીધે સમગ્ર વિશ્વમાંથી શંકાની સોઈ સાઉદી તરફ મંડાઈ હતી. આ દબાણના પરિણામે સાઉદી અરેબિયાએ શનિવારે 20મી ઑક્ટોબરે ખાશોગીનું મૃત્યુ થયું હોવાનો સ્વીકાર કરીને 18 વ્યક્તિની ધરપકડ કરી છે. એવું અનુમાન છે કે સાઉદી અરેબિયા અને અમેરિકા વચ્ચે સર્જાયેલા તણાવને ઓછો કરવા માટે રાજકુમાર સલમાને પોતાના માનીતા જનરલ મોહમ્મદ અલ અસીરીને બરખાસ્ત કર્યા છે. અસીરી ઍરફોર્સના સિનિયર અધિકારી હતા. તેઓ છેલ્લા એક વર્ષથી સાઉદી અરેબિયા દ્વારા યમન પર કરવામાં આવેલા હવાઈ હુમલામાં સક્રિય હતા. આવા સંજોગોમાં તેમની પાસે દેશની મહત્ત્વની માહિતી હોવાનું અનુમાન છે. પશ્વિમના એક રાજદ્વારીએ બીબીસી સંવાદદાતા જૅમ્સ લૅંસડેલને જણાવ્યું હતું કે આ સલાહકાર રાજકુમાર સલમાનની ખૂબ જ અંગતની વ્યક્તિ હતી. આ સલાહકારોને બરખાસ્ત કરવાની કાર્યવાહી એવું સૂચવે છે કે રાજકુમારને ખાશોગીનાં મૃત્યુની જાણકારી નહોતી. આ ઘટના બાદ સાઉદી અરેબિયાના સહયોગી પશ્વિમી દેશો સાઉદીની વાતનો સ્વીકાર કરશે કે તેની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરશે તેના પર સૌની મીટ મંડાયેલી રહેશે. સવાલ એ પણ છે કે સાઉદી અરેબિયાનો બચાવનો પ્રયાસ કેટલી હદ સુધી ટકી શકશે. કેટલાક પશ્વિમી રાજદ્વારીઓને એવી આશંકા છે કે સાઉદી અરેબિયાના રાજકુમારની મુશ્કેલીમાં વધારો થઈ શકે છે રાજપરિવારમાંથી અન્ય પુત્રની નાયબ રાજકુમાર તરીકે વરણી કરવામાં આવે તેવી પણ શક્યતાઓ છે. જમાલ ખાશોગી સાથે શું થયું ? પત્રકાર ખાશોગી વર્ષ 2017માં સાઉદી અરેબિયા છોડીને અમેરિકા જતા રહ્યા હતા. અમેરિકામાં ખાશોગીએ સપ્ટેમ્બર મહિનાથી 'વૉશિંગ્ટન પોસ્ટ' અખબાર માટે લખવાની શરૂઆત કરી હતી. પોતાના પ્રથમ લેખમાં જ તેમણે એવું લખ્યું હતું કે તેમણે અને અન્ય કેટલાક લોકોએ ધરપકડ થવાના ડરના લીધે મજબૂરીમાં દેશ છોડવો પડ્યો હતો. ખોશોગી છેલ્લે બીજી ઑક્ટોબરે ઇસ્તંબૂલના સાઉદી દૂતાવાસમાં જોવા મળ્યા હતા. તેઓ દૂતાવાસમાં પોતાના લગ્નનાં કાગળો લેવા માટે ગયા હતા. તુર્કીના અધિકારીઓનું એવું અનુમાન છે કે સાઉદી અરેબિયાના એજન્ટોએ દૂતાવાસમાં ખાશોગીને મારી અને તેમનો મૃતદેહ છૂપાવી દીધો હશે. સાઉદી અરેબિયા દ્વારા આ આક્ષેપોનું સતત ખંડન કરવામાં આવ્યું હતું. શરૂઆતમાં સાઉદી અરેબિયાએ એવું પણ કહ્યું હતું કે ખાશોગી દૂતાવાસથી નીકળી ગયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સાઉદી અરેબિયાએ એ વાતનો સ્વીકાર કર્યો છે કે પત્રકાર જમાલ ખાશોગીનું મૃત્યુ ઇસ્તંબૂલ સ્થિત વાણિજ્ય દૂતાવાસામાં થયું હતું. +text: ટ્રમ્પ પરમાણુ હુમલો કરવાનો આદેશ આપે તો શું અમેરિકી સેના તેને નહીં માને? હકીકતઃ સામાન્ય પરિસ્થિતિમાં કોઈ પણ વ્યક્તિ રાષ્ટ્રપતિના આદેશ માનવા ના નથી કહી શકતો. પરંતુ અમેરિકી સેનાના જનરલ પરમાણુ હુમલા પર સ્પષ્ટીકરણ માગી શકે છે અને કોઈ પણ ગેરકાયદેસર આદેશને માનવાનો ઇન્કાર કરી શકે છે. હાલ અમેરિકા અને ઉત્તર કોરિયા વચ્ચે વધતા તણાવના કા���ણે લોકો એ પૂછી રહ્યાં છે કે પરમાણુ હુમલો કરવાથી રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પને કોણ રોકી રહ્યું છે? એક રિટાયર્ડ મિલિટરી જનરલે કોંગ્રેસને કહ્યું છે કે કેટલીક વિશિષ્ટ પરિસ્થિતિઓમાં સેના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પને ના કહી શકે છે. હવે અમેરિકી સ્ટ્રટીજિક કમાન્ડના ચીફ જનરલ જૉન હાઇટને હૈલીફૈક્સ ઇન્ટરનેશનલ સિક્યુરિટી ફોરમમાં કહ્યું છે કે જો તેમને એવો કોઈ આદેશ ગેરકાયદેસર લાગ્યો તો તેની વિરૂદ્ધ સલાહ આપશે. પણ શું કોઈની પાસે એ હક છે કે તે પરમાણુ હુમલો કરવાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના આદેશનો ઇન્કાર કરી શકે? તમને આ પણ વાંચવું ગમશે પરમાણુ કોડ જનરલ જૉન હાઇટને કહ્યું છે કે જો તેમને એવો કોઈ આદેશ ગેરકાયદેસર લાગ્યો તો તેઓ તેની વિરૂદ્ધ સલાહ આપશે જો રાષ્ટ્રપતિ પરમાણુ હુમલો કરવાનો વિચાર કરે છે તો સૌથી પહેલા તેમણે તેમના સલાહકારો પાસે ઉપલબ્ધ વિકલ્પો પર ચર્ચા કરવી પડશે. ત્યારબાદ ટ્રમ્પ પેન્ટાગનમાં મિલિટરીના વરિષ્ઠ કમાંડર્સને આ મામલે આદેશ આપશે. આ કમાંડર રાષ્ટ્રપતિની ઓળખની પુષ્ટિ સિક્રેટ કોડ્સની મદદથી કરે છે અને જે કોડ જે કાર્ડ પર છપાયેલા હોય છે તેને 'બિસ્કિટ' કહેવામાં આવે છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જ્યાં પણ જાય છે, આ 'બિસ્કિટ' તેમની સાથે હોય છે. રાષ્ટ્રપતિનો આ આદેશ અમેરિકી સ્ટ્રટીજિક કમાન્ડ પાસે પહોંચે છે અને પછી આગળની કાર્યવાહીના આદેશ સાથે ગ્રાઉન્ડ સ્ટાફ સુધી સંદેશ પહોંચે છે. સેનાનો આ ગ્રાઉન્ડ સ્ટાફ જમીન પર હોઈ શકે છે, પાણીની અંદર સબમરીનમાં હોઈ શકે છે. ત્યારબાદ અહીંથી મિસાઇલ છોડવામાં આવે છે. સવાલ ઉઠે છે કે આ પુરી પ્રક્રિયામાં શું કોઈ એવી વ્યક્તિ પણ છે કે જે અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિના આદેશને માનવાનો ઇનકાર કરી દે. કમાંડર ઇન ચીફ અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિની સાથે જનારા બે બ્રીફકેસમાં પરમાણુ કોડ રહે છે અમેરિકામાં આ સવાલને લઇને કાયદાકીય સ્થિતિ સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ છે. અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ એકમાત્ર એવા વ્યક્તિ હશે કે જે પરમાણુ હુમલાના આદેશ આપવા માટે અધિકૃત છે. સામાન્ય પરિસ્થિતિમાં કોઈ પણ વ્યક્તિ પાસે રાષ્ટ્રપતિના આદેશની અવગણના કરવાનો અધિકાર નથી. કમાંડર-ઇન-ચીફની હેસિયતથી એ રાષ્ટ્રપતિના અધિકાર ક્ષેત્રમાં આવે છે. સૈદ્ધાંતિક રૂપે ઉપરાષ્ટ્રપતિ રાષ્ટ્રપતિને સત્તામાંથી હટાવી શકે છે, પણ શરત એ છે કે કેબિનેટમાં એ વાત પર સંમતિ મળે કે રાષ્ટ્રપતિ તેમની જવાબદારી નિભાવવાને લાયક નથી રહ્યા. પરંતુ ડ્યૂક યુનિવર્સિટીમાં પોલિટિકલ સાયન્સના પ્રોફેસર પીટર ફીએવરનું કહેવું છે, "એ વાત સાચી નથી કે ટ્રમ્પ ટ્વીટ કરવા જેટલી સહેલાઇથી પરમાણુ હુમલો કરાવી શકે છે. "રાષ્ટ્રપતિ જો આદેશ આપે છે તો તે આદેશ ઘણા સ્તરથી પસાર થઈ અમલમાં લાવવામાં આવે છે. આ સિરીઝમાં નીચલા સ્તરનો જ કોઈ વ્યક્તિ પરમાણુ બટન દબાવે છે." "હા, એ છે કે તમામ નકારાત્મક સલાહ મળવા છતાં રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ પાસે હુમલો કરવા આદેશ આપવા કાયદાકીય હક છે. "છતાંય આદેશને લાગુ કરાવવા માટે તેમણે સેનાના જનરલોને મનાવવા પડશે." કાયદાકીય આદેશ માનવીય ઇતિહાસમાં નાગાસાકી અને હિરોશિમા પર અત્યાર સુધી બે વખત પરમાણુ બોમ્બ ફેંકાયા છે જનરલ હાઇટનની દલીલ છે, "જો પરમાણુ હુમલાના આદેશ ગેરકાયદેસર હશે તો તેઓ તેને માનવાથી ઇન્કાર કરી દેશે. જો તમે કોઈ ગેરકાયદેસર આદેશને માનો છો તો બાકી ઉંમર માટે જેલમાં જઈ શકો છો." તો એવી શું વાત હોઈ શકે છે જેના કારણે પરમાણુ હુમલાનો આદેશ ગેરકાયદેસર થઈ જાય. કેટલાક લોકોનું કહેવું છે કે પરમાણુ હથિયારોના ઉપયોગનો કોઈ પણ આદેશ ગેરકાયદેસર જ હશે. ભલે તમે આ દલીલ સાથે સંમત ન હો, પરંતુ કેટલીક ખાસ પરિસ્થિતિઓમાં પરમાણુ હથિયારોનો ઉપયોગ ગેરકાયદેસર ગણાવી શકાય છે. ડલાસની સાઉથર્ન મેથોડિસ્ટ યુનિવર્સિટીમાં કાયદાના પ્રોફેસર એન્થની કોલાન્જલોના મતે પરમાણુ હથિયારોના ઉપયોગથી આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાનું ઉલ્લંઘન થશે. જિનોવા કન્વેન્શન જેવા કાયદાને અમેરિકાએ સહમતી આપી છે. આ કાયદા જણાવે છે કે યુદ્ધની પરિસ્થિતિઓમાં કોઈ દેશ કેવું વર્તન કરશે. આ મત ન માત્ર પ્રોફેસર એન્થનીનો છે, પણ અમેરિકી રક્ષા વિભાગના નિયમ પણ કંઈક આવું જ કહે છે. પ્રોફેસર એન્થની કોલાંજેલો કહે છે, "જો કોઈ રાષ્ટ્રપતિ કોઈ ગેરકાયદેસર આદેશ આપે છે તો ઊપરથી માંડીને આ આદેશનું પાલન કરવા વાળો દરેક વ્યક્તિ યુદ્ધ અપરાધ માટે જવાબદાર ગણાશે. "આ પ્રકારના આદેશને માનવાથી ઇનકાર કરવાની તેમની જવાબદારી છે." અધિકારી ઇન્કાર કરી શકશે? જનરલ હાઇટને કહ્યું છે કે તેઓ કોઈ પણ ગેરકાયદેસર આદેશને માનવાથી ઇનકાર કરી દેશે દરેક વ્યક્તિ એ સ્થિતિમાં નથી હોઈ શકતો કે એ નક્કી કરી શકે કે આદેશ કાયદેસર છે કે ગેરકાયદેસર. રાષ્ટ્રપતિ કે તેમના ઉચ્ચ સૈન્ય જનરલો પાસે જે જાણકારી હશે તે પાણીની અંદર હાજર સબમરીનમાં તહેનાત કોઈ સૈનિક પાસે નથી હોઈ શકે. શક્ય છે કે તેઓ એ સ્થિતિમાં ન હોય કે એ જણાવી શકે કે આદેશ કાયદેસર છે ક��� ગેરકાયદેસર. જો કોઈ જનરલ રાષ્ટ્રપતિના આદેશને માનવાથી ઇન્કાર કરી દે તો તેની નોકરી જઈ શકે છે, પરંતુ તેમની જગ્યાએ જે વ્યક્તિ લાવવામાં આવશે, તે પણ કાયદાને માનવા માટે એટલા જ બાધ્ય હશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દાવોઃ જો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પરમાણુ હુમલાના ગેરકાયદેસર આદેશ આપે, તો અમેરિકી સેના તેને માનવાની ના પાડી શકે છે. +text: ગુજરાત પ્રદેશ કૉંગ્રેસ કમિટીના કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે નિમણૂક પામેલા હાર્દિક પટેલે બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરી હતી અને તેમાં આગામી સમયની યોજનાની રૂપરેખા રજૂ કરી હતી. પટેલના કહેવા પ્રમાણે, કાયદાકીય ગૂંચવણને કારણે તેઓ આગામી પેટાચૂંટણીમાં ઝંપલાવી નહીં શકે અને 'કદાચ 2022'ની વિધાનસભા ચૂંટણી પણ નહીં લડી શકે. હાર્દિક પટેલે કહ્યું, 'ભાજપ લોકોને જેલમાં નાંખે છે એટલે બધા ચૂપ છે' જોકે, પાર્ટી તરફથી 33 ટકા મહિલા ઉમેદવારને ચૂંટણીજંગમાં ઉતારવાની નેમ વ્યક્ત કરી હતી. પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના દિવસો દરમિયાન રાજકારણમાં આવવાનો ઇન્કાર કરનારા હાર્દિક પટેલ માર્ચ-2019માં કૉંગ્રેસના તત્કાલીન અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીની હાજરીમાં પાર્ટીમાં જોડાઈ ગયા હતા. માત્ર દોઢ વર્ષની અંદર તેઓ પાર્ટીના કાર્યકારી અધ્યક્ષપદે પહોંચી શક્યા, જે રાજકીય નિષ્ણાતો માટે આશ્ચર્યજનક બાબત છે. 33 ટકા મહિલા ઉમેદવાર કૉંગ્રેસને આગળ લઈ જવા મુદ્દેના સવાલના જવાબમાં હાર્દિક પટેલે કહ્યું: "અમે ઘણું બધું આત્મમંથન કરીશું. જેમાં 30 વર્ષના ભાજપના શાસનકાળ દરમિયાન પાર્ટીના જે કાર્યકરોએ ઇમાનદારીથી સંઘર્ષ કર્યો છે, તેવા યુવાનોને સહયોગ આપો, પ્રતિનિધિત્વ આપો." "પાર્ટીમાં જે કોઈ નાના-મોટા વિવાદ છે, તેને સંપૂર્ણપણે નાથવા." "અમે 18થી 25 વર્ષના યુવાનો જેમણે કૉંગ્રેસનું શાસન જ નથી જોયું, તેમને સાથે લેવા માટે પ્રયાસ કરીશું." હાર્દિક કહે છે, "30 વર્ષથી ભાજપને જિતાડી રહ્યા છો, છતાં પણ તકલીફ ભોગવી રહ્યા છો, આરોગ્ય કે શિક્ષણવ્યવસ્થાના કોઈ ઠેકાણાં નથી, ત્યારે એક વખત તો કૉંગ્રેસને મોકો આપો. પાંચ વર્ષ પછી જો તમને બરાબર ન લાગે તો ફરી વિપક્ષમાં મોકલી દેજો." પટેલે પાર્ટીના સંગઠનમાં મહિલાઓને પ્રતિનિધિત્વ આપવાની વાત કરી હતી, જેથી તેઓ જનતાના મુદ્દા ઉઠાવી શકે અને ચૂંટણી લડી શકે. હાર્દિક પટેલ શું કૉંગ્રેસનું હુકમનું પત્તું બની શકશે? તેમણે 2022ની ચૂંટણી ���ાટે 33 ટકા મહિલાઓને પ્રતિનિધિત્વ આપવાની વાત કહી હતી. જી.પી.સી.સી.ના અધ્યક્ષ હોવા છતાં હાર્દિક પટેલને કાર્યકારી અધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા છે તથા વધુ કાર્યકારી અધ્યક્ષ નિમવાની ચર્ચા છે, ત્યારે આ મુદ્દે કૉંગ્રેસમાં જૂથબંધી વકરશે તેવી શક્યતાને પટેલે નકારી કાઢી હતી. છેલ્લે સાતમી વિધાનસભા દરમિયાન 1985માં કૉંગ્રેસે તેમના નેતા માધવસિંહ સોલંકીના KHAM (ક્ષત્રિય, હરિજન, આદિવાસી અને મુસલમાન)ના સહારે 182માંથી 149 બેઠક મેળવી હતી. આઠમી વિધાનસભા દરમિયાન 1990માં ભાજપે યુતિમાં પહેલી વખત સત્તા બનાવી. ત્યારબાદ નવમી વિધાનસભા દરમિયાન કૉંગ્રેસના ટેકાથી શંકરસિંહ વાઘેલાની રાષ્ટ્રીય જનતા પાર્ટી સત્તામાં આવી હતી, પરંતુ તે રાજગાદીથી વંચિત છે. ચૂંટણી નહીં લડી શકું હાર્દિક પટેલના કહેવા પ્રમાણે, કાયદાકીય કેસને કારણે તેઓ આગામી પેટાચૂંટણી કે કદાચ 2022ની વિધાનસભા ચૂંટણી પણ લડી નહીં શકે. ચૂંટણી લડવા સંદર્ભના એક સવાલના જવાબમાં પટેલે કહ્યું : "કોર્ટ જ્યાં સુધી ચુકાદો ન આપે, ત્યારસુધી મારી ઇચ્છાનું કોઈ કામ નથી અને એ બાબતે કોઈ વાત કરવા માગતો નથી. મને કોર્ટ ઉપર ભરોસો છે કે તે જલદીમાં જલદી સારું ડિસિઝન લેશે." 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી દરમિયાન મહેસાણા અથવા જામનગરની બેઠક ઉપર કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર તરીકે તેમનું નામ ચર્ચાતું હતું, પરંતુ ચૂંટણી લડવા માટેનો કેસ ચાલતો હોવાને કારણે તેઓ ચૂંટણી લડી શક્યા ન હતા. મંજૂરી માટે તેમણે સુપ્રીમ કોર્ટના દરવાજા ખખડાવ્યા હતા, પરંતુ તેમાં સફળતા મળી ન હતી. પાટીદાર અનામત આંદોલન દરમિયાન મહેસાણામાં બનેલી હિંસાના કેસમાં તેમને બે વર્ષની સજા ફટકારવામાં આવી છે. જેના અમલ ઉપર ગુજરાત હાઈકોર્ટે સ્ટે મૂક્યો છે, પરંતુ તેમને દોષમુક્ત જાહેર નથી કર્યા. આ સિવાય ઑગસ્ટ-2015માં અમદાવાદમાં જી.એમ.ડી.સી. ગ્રાઉન્ડ ખાતેની તેમની જાહેરસભા બાદ ફાટી નીકળેલી હિંસાના કેસમાં તેમની સામે રાજદ્રોહનો કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો છે, જેમાં તેમને જામીન મળેલા છે. લોકપ્રતિનિધિ ધારાની જોગવાઈ અનુસાર, બે વર્ષ કે તેથી વધુ સમયની સજા માટે દોષિત ઠરેલ વ્યક્તિ સજાના ગાળા દરમિયાન તથા છૂટ્યાનાં છ વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડી ન શકે. કૉંગ્રેસના મુદ્દા કૉંગ્રેસની યોજનાનો ચિતાર આપતાં પટેલે કહ્યું, પાર્ટી દ્વારા આગામી પેટાચૂંટણી તથા 2022ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં બેકારી અને આરોગ્યની સમસ્યાને ઉઠાવવામાં આવશે. કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોનાં રાજીનામાં તથા કોર્ટના ચુકાદા બાદ ગેરલાયક ઠરવાને કારણે રાજ્યમાં વિધાનસભાની આઠ બેઠક ખાલી પડી છે. જેની ચૂંટણી ઑગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર દરમિયાન યોજાય તેવી સંભાવના છે. પટેલના કહેવા પ્રમાણે, તેઓ ગામડે-ગામડે તથા સોસાયટી-સોસાયટીએ જઈને મહિલા, ખેડૂત, બેરોજગારી, આરોગ્ય અને શિક્ષણ જેવા મુદ્દા ઉઠાવશે અને આ મુદ્દે રાજ્યની છ કરોડની જનતાને જાગૃત કરવા પ્રયાસ કરશે. તેમણે ખેડૂતોના પાકવીમા તથા ત્રણ લાખ ખાલી જગ્યા ભરવા જેવી પડતર માગણીઓને ફરીથી ઉઠાવવાની વાત કહી હતી. પટેલે આરોપ મૂક્યો હતો કે ભાજપ દ્વારા વિરોધ કરનાર સામે કેસ કરવામાં આવે છે અને તેમને જેલમાં પૂરી દેવામાં આવે છે. બી. બી. સી. સંવાદદાતા તેજસ વૈદ્ય સાથેના ઇન્ટરવ્યૂ ઉપર આધારિત. વીડિયો જોવા માટે અહીં ક્લિક કરો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કાર્યકારી અધ્યક્ષ બન્યા બાદના ઇન્ટરવ્યૂમાં હાર્દિક પટેલે ગુજરાતમાં કૉંગ્રેસને ફરીથી બેઠી કરવાની યોજના વ્યક્ત કરી. +text: ચૂંટણીપ્રચારની રેલીઓમાં બન્ને એકબીજા વિરુદ્ધ નિશાન સાધે છે અને અંદાજ લગાવાઈ રહ્યો હતો કે ચૂંટણીજંગમાં પણ બન્ને ટકરાશે. પરંતુ ગુરુવારે વારાણસી બેઠકથી કૉંગ્રેસના ઉમેદવારના નામની જાહેરાત સાથે જ આ તમામ અટકળો પર પૂર્ણવિરામ મુકાઈ ગયું. કૉંગ્રેસે નરેન્દ્ર મોદીની સામે પ્રિયંકા ગાંધીના બદલે પાર્ટીના જૂના સ્થાનિક નેતા અને પૂર્વ ધારાસભ્ય અજય રાયને ઉતારવાનો નિર્ણય કર્યો. પાર્ટીના કાર્યકરો પણ ઇચ્છતા હતા કે પ્રિયંકા ગાંધી બનારસમાં મોદીને ટક્કર આપે. પ્રિયંકાએ પણ જાહેરમાં ક્યારેય આ અંગેના પ્રશ્નોને નકાર્યા નહોતા. થોડા દિવસો પહેલાં જ્યારે મીડિયાએ તેમને બનારસથી ચૂંટણી લડવા અંગે પૂછ્યું હતું ત્યારે તેમણે કહ્યું હતું કે જો પાર્ટી ઇચ્છશે તો તેઓ ચૂંટણી લડશે. ચૂંટણીયાત્રા દરમિયાન પ્રિયંકાએ બનારસની મુલાકાત પણ લીધી હતી, જ્યાં તેમનું ભવ્ય સ્વાગત પણ કરવામાં આવ્યું. આમ છતાં પાર્ટીએ તેમને બનારસના ચૂંટણીમેદાનમાં ન ઉતાર્યાં. એની પાછળ શું કારણ રહ્યું હશે. જવાબમાં વરિષ્ઠ પત્રકાર નવીન જોશી કહે છે, "પ્રિયંકાને મેદાનમાં ઉતારવાનો પ્રશ્ન એક ચર્ચા માત્ર ઊભી કરવા માટે હતો, કોઈ ગંભીર પ્રશ્ન નહોતો, એને પહેલાંથી જ સમજવાની જરૂર હતી." તેઓ એવું પણ કહે છે કે જો પ્રિયંકા ગાંધી રાયબરેલી કે અન્ય કોઈ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડશે. તેઓ રાયબરેલીથી ચૂંટણી લડશે એવી ચર્ચા હતી અને અહીંથી તેમનો સંસદ સુધીનો રસ્તો પણ સરળ હતો, જે બનારસ બેઠકથી નહોતો. પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશમાં લોકસભાની 29 બેઠકો છે, જેમાંથી 27 પર ભાજપનો કબ્જો છે. એમાં વારાણસી બેઠકનો પણ સમાવેશ થાય છે, જ્યાંથી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાંસદ છે. મોદી વિરોધથી શરૂઆત ચૂંટણી પહેલાં 23 જાન્યુઆરીએ પ્રિયંકા ગાંધીનું સક્રિય રાજનીતિમાં આગમન થયું. તેમને પાર્ટીમાં મહાસચિવનું પદ આપવામાં આવ્યું અને ચૂંટણીમાં તેમને પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશની જવાબદારી સોંપવામાં આવી. સક્રિય રાજનીતિમાં આવ્યા બાદ પ્રિયંકાએ પોતાનું પહેલું ભાષણ પણ મોદીના ગઢ ગણાતા ગુજરાત રાજ્યમાં જ આપ્યું હતું. આ ભાષણ દરમિયાન નરેન્દ્ર મોદી તેમના નિશાના પર રહ્યા. નરેન્દ્ર મોદીના વિરોધ સાથે પ્રિયંકા ગાંધીની સક્રીય રાજનીતિમાં ભૂમિકા શરૂ થઈ, આમ છતાં પાર્ટીએ તેમને ઉમેદવાર કેમ ન બનાવ્યાં? આ વિશે વરિષ્ઠ પત્રકાર જતીન ગાંધી કહે છે, "ભાષણ અને નિવેદન આપવાં એ અલગ વાત છે, ચૂંટણી લડવી એ અલગ વાત છે." "ચૂંટણી લડવા માટે પાયામાં કાર્યકરોની ફોજની જરૂર હોય છે. બનારસમાં કૉંગ્રેસ કાર્યકરો પાસે એવી ફોજ નથી." જતીન ગાંધી પ્રિયંકાને મેદાનમાં ન ઉતારવાનું બીજું કારણ સપા-બસપા વચ્ચે થયેલા ગઠબંધનને માને છે. તેઓ કહે છે, "સોમવારે આ સ્પષ્ટ થઈ ગયું હતું જ્યારે સમાજવાદી પાર્ટીએ શાલિની યાદવને ત્યાંથી ઉતારવાનું એલાન કર્યું હતું." "પહેલાં મહાગઠબંધન તરફથી કોઈ ઉમેદવાર નહીં ઉતારવાની વાત થતી હતી, પણ જ્યારે તેમના તરફથી સ્પષ્ટ થઈ ગયું કે તેઓ કૉંગ્રેસ માટે મોકળું મેદાન નહીં છોડે." "એક એવી સ્થિતિ પેદા થઈ કે પ્રિયંકા ગાંધી ત્યાંથી ચૂંટણી લડશે તો હારશે એટલું જ નહી પણ બીજા ક્રમે આવવું પણ મુશ્કેલ થઈ જશે. કારણકે હવે જે સમીકરણો બન્યાં છે એ પ્રમાણે ગઠબંધનની સ્થિતિ મજબૂત દેખાય છે." પ્રિયંકાના આવવાથી ગણિત બદલી જાત? વારાણસીથી કૉંગ્રેસે અજય રાયને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. તો મહાગઠબંધન તરફથી સમાજવાદી પાર્ટીનાં ઉમેદવાર શાલિની યાદવને ટિકિટ આપવામાં આવી છે. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસ, સપા અને બસપા સિવાય આમ આદમી પાર્ટીના નેતા અરવિંદ કેજરીવાલ પણ નરેન્દ્ર મોદીને આ બેઠક પર પડકાર આપી રહ્યા હતા. નરેન્દ્ર મોદીને 5.8 લાખ મત મળ્યા હતા, બીજા નંબર પર રહેલા કેજરીવાલને લગભગ 2 લાખ મત મળ્યા હતા અને કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર અજય રાયને 75 હજાર મત મળ્યા હત���. વરિષ્ઠ પત્રકાર નવીન જોશી કહે છે, "પ્રિયંકાને જો વારાણસીથી ઉતારવામાં આવ્યાં હોત તો ચોક્કસ તેમને ફાયદો થતો પરંતુ તેમને જીત મળવાના કોઈ અણસાર ન હતા." પ્રિયંકાનો પ્રભાવ બનારસના આસપાસના વિસ્તારો, જૌનપુર, મઉ અને આઝમગઢ વગેરે બેઠકો પર જોવા મળતો પરંતુ આ નાના ફાયદા માટે પક્ષને પ્રિયંકા ગાંધીના રૂપમાં મોટી કિંમત ચૂકવવી પડતી. વરિષ્ઠ પત્રકાર જતીન ગાંધી પણ માને છે કે તેમની પાર્ટી એવું ક્યારેય ના ઇચ્છે કે તેમના ભવિષ્યના નેતાની શરૂઆત કોઈ હારથી થાય. તેઓ કહે છે, "પ્રિયંકા પક્ષનો મોટો ચહેરો છે. તેઓ પક્ષનું ભવિષ્ય છે અને તેમનો ચહેરો ઇંદિરા ગાંધીને મળતો આવે છે. લોકો તેમને આશા ભરી નજરોથી જોઈ રહ્યાં છે. શરૂઆતમાં જ તેઓ હારી જાય એવું પક્ષ ક્યારેય નહીં ઇચ્છે." જતીન ગાંધી માને છે કે આ ચૂંટણીમાં ભલે પ્રિયંકા પક્ષને મજબૂત ના કરી શકે, પરંતુ તેઓ કાર્યકર્તાઓમાં જોશ ભરવામાં જરૂર સફળ થશે. જે આવનારી આગળની ચૂંટણીઓમાં જરૂર ફાયદો કરાવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વારાણસીમાં પોતાને 'ગંગા પુત્ર' ગણાવે છે, જ્યારે કૉંગ્રેસ મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીનું ફૂલપુરમાં 'ગંગાની પુત્રી' કહીને સ્વાગત કરાય છે. +text: જેમાં તેમણે દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ દીપક મિશ્રની કાર્યપદ્ધતિ પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. આ અંગે બીબીસી ગુજરાતીએ સુપ્રીમ કોર્ટ બાર એસોસિયેશનના પૂર્વ અધ્યક્ષ અને વરિષ્ઠ વકીલ દુષ્યંત દવે સાથે વાતચીત કરી હતી. જેમાં દવેએ કહ્યું જસ્ટિસ દીપક મિશ્રા સામે તક છે કે તેઓ ન્યાય વ્યવસ્થામાં સુધારણા લાવી શકે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે સાથે જ ઉમેર્યું કે જજોએ રાજકારણીઓથી દૂર રહેવું જોઈએ. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે તાજેતરના ઘટનાક્રમ બાદ ન્યાયતંત્રને વધુ મજબૂત બનાવે તેવી વ્યવસ્થા ઊભી થશે. હિંદુસ્તાનના ઇતિહાસમાં અભૂતપૂર્વ ઘટના દવેના કહેવા પ્રમાણે, "આજે સુપ્રીમમાં જે ઘટના ઘટી, તે હિંદુસ્તાનના ઇતિહાસમાં અભૂતપૂર્વ છે. કદાચ આવું અગાઉ ક્યારેય નથી બન્યું. "એક રીતે આ સુખદ ઘટના છે કે તે 'નવી આવતીકાલ'ના અણસાર આપે છે. "બીજી રીતે દુખદ પણ છે કે દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશ પછીના ચાર સૌથી વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશોએ પત્રકાર પરિષદ ભરવી પડી. "અને દેશને અને સમગ્ર જગતને કહેવું પડ્યું કે સુપ્રીમ કોર્ટમાં 'બધુંય બરાબર' નથી." જસ્ટિસ લોયાના મૃત્યુની તપાસ દવે�� મત વ્યક્ત કર્યો હતો કે, સંવેદનશીલ બાબતો માટે ચીફ જસ્ટિસે કેસ પાંચ કે સાત સૌથી વરિષ્ઠ ન્યાયાધીશોની બેન્ચને સોંપવો જોઇએ, જેથી કરીને તેની ઉપર કોઈ સવાલ ન રહે, પરંતુ એવું થતું ન હતું. જજ લોયાના મૃત્યુની સુનાવણી પોતાની સાથે વરિષ્ઠતમ બેન્ચને સોંપવી જોઇતી હતી. તે ન્યાયતંત્ર અને દેશના હિતમાં હતું. એના બદલે તેમણે જુનિયર જજને સાથે હોય તેવી બેન્ચને સુનાવણી સોંપી. દવેના કહ્યું કે આજે દેશ સામે સૌથી મોટો મુદ્દો આધાર અને 'રાઇટ ટુ પ્રાઇવસી'નો છે. સાથે ઉમેર્યું, "નવ જજોની ખંડપીઠે ઠેરવ્યું છે કે 'રાઇટ ટુ પ્રાઇવસી'એ ભારતના નાગરિકોનો મૂળભૂત અધિકાર છે. "એ ચુકાદો આપનારી ખંડપીઠના જજોને બાજુએ રાખીને નવી બેન્ચને સોંપ્યો છે. જે નવ જજોની બેન્ચમાં ન હતા. આથી સામાન્ય નાગરિકોના મનમાં પ્રશ્ન ઉઠે કે આવું કેમ થઈ રહ્યું છે?" ચર્ચા થતી નહોતી છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી દેશની જ્યુડિશિયરીની સ્થિતિ સારી નથી. તાજેતરમાં અને ભૂતકાળમાં પણ ભ્રષ્ટાચાર અને સગાવાદના આરોપો લાગ્યા છે. બધાય જાણે જ છે. કોઈ તેની ચર્ચા કરતું ન હતું અને ઢાંકપિછાડો કરવામાં આવતો હતો. લોકો એવું કહેતા કે જો તેની ચર્ચા થશે તો ન્યાયતંત્રની પ્રતિષ્ઠા ખરડાશે. જો તમે આવી બાબતોની ચર્ચા ન કરો અને છાવરો તો ન્યાયતંત્રને વધારે નુકસાન પહોંચે છે. આજે પૂરી ન શકાય તેવી ક્ષતિ પહોંચી છે. દુષ્યંત દવેના કહેવા પ્રમાણે ન્યાયાધીશોએ રાજનેતાઓથી અંતર જાળવવું જોઈએ. આ મામલે હવે શું થશે? દવેના કહેવા પ્રમાણે કોઈ જજ સામે આવા આરોપ લાગે તો તેની તપાસ કરવા માટે તેમની આંતરિક વ્યવસ્થા છે. તેને સક્રિય કરવી પડશે કારણ કે તેમની આંતરિક વ્યવસ્થામાં સરકારની કોઈ દખલ નથી હોતી. દેશના ન્યાયતંત્રમાં જે સ્થિતિ પ્રવર્તમાન છે. તેને સુધારવાની જવાબદારી મુખ્ય ન્યાયાધીશ, જજો, શાસક પક્ષ, વિપક્ષ, વકીલો અને બાર એસોસિયેશન એમ બધાયની છે. દરેકે પોતાની ભૂમિકા ભજવીને ન્યાયતંત્ર વધુ મજબૂત બને તેવો ઉકેલ લાવવો જોઇએ. જે લોકોમાં વિશ્વાસ ઊભો કરે છે કે ગમે તે થાય પણ તેમને ન્યાય મળશે. ન્યાયતંત્ર માટે એક કહેવત છે કે 'ન્યાય માત્ર થવો જ ન જોઇએ, પરંતુ થયો છે તે દેખાવું પણ જોઇએ' એ બાબત સુપ્રીમ કોર્ટે દેશ અને દુનિયાને બતાવવાની જરૂર છે. સાથે જ ઉમેર્યું હતું કે જો ન્યાયતંત્ર સ્વતંત્ર અને નિષ્પક્ષ રીતે ન્યાય ન આપી શકે તો તે બિનજરૂરી વ્યવસ્થા બની રહે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના ઇતિહાસમાં પ્રથમ વખત સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશોએ પત્રકાર પરિષદ સંબોધી, જેના કારણે દેશભરમાં ચર્ચા જાગી હતી. +text: પ્રદર્શનકારીઓને હઠાવવા સંદર્ભે ડૉ. નંદ કિશોર ગર્ગ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજી ઉપર સુનાવણી કરતી વેળાએ કોર્ટે કહ્યું હતું કે વિરોધપ્રદર્શનથી અન્યોને મુશ્કેલી ન પડવી જોઈએ. અરજદારે દાદ માગી હતી કે અદાલત દ્વારા કેન્દ્ર સરકાર તથા સંબંધિત સંસ્થાઓને આદેશ આપે, જેથી કરીને શાહીનબાગના રસ્તા ઉપરથી અવરજવર શરૂ થઈ શકે. આ સિવાય સાર્વજનિક સ્થળો ઉપર કોઈ અડચણ ઊભી ન થાય એ રીતે ધરણાપ્રદર્શન યોજવા માર્ગદર્શિકા ઘડવા માટેની પણ માગ કરી હતી. સુનાવણી દરમિયાન જસ્ટિસ કૌલે અવલોક્યું હતું કે 'તમે જાહેરમાર્ગને કઈ રીતે બ્લૉક કરી શકો?' બેન્ચે દિલ્હી સરકાર તથા દિલ્હી પોલીસને નોટિસ કાઢી છે અને તા. 17મી ફેબ્રુઆરી ઉપર સુનાવણી મોકૂફ કરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે તા. 15મી ડિસેમ્બરથી શાહીનબાગ ખાતે મહિલાઓનું વિરોધપ્રદર્શન સતત ચાલુ છે. આથી, કાલિંદી કુંજ પાસે દિલ્હી અને નોઈડાને જોડતો રસ્તો બંધ છે. ધરાણા ઉપર મોટાભાગે મહિલાઓ બેઠી છે, તેમનું કહેવું છે કે આ કાયદો મુસ્લિમ-વિરોધી છે અને જ્યાર સુધી સરકાર આ કાયદો પાછો નહીં ખેંચે, ત્યારસુધી તેમના દેખાવ ચાલુ રહેશે. ભારત-બાંગ્લાદેશના ખેલાડી બાખડ્યા અન્ડર 19 વર્લ્ડ કપમાં ભારતને હરાવીને બાંગ્લાદેશે ખિતાબ પોતાના નામે કરી લીધો છે. ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે દક્ષિણ આફ્રિકામાં રવિવારે રમાયેલા અન્ડર 19 વર્લ્ડ કપ ફાઇનલ બાદ મેદાનમાં વિચિત્ર માહોલ જોવા મળ્યો. બાંગ્લાદેશે વિજયી રન બનાવીને જેવો જ ખિતાબ પોતાના નામે કર્યો, બન્ને ટીમોના કેટલાક ખેલાડીઓ વચ્ચે વિવાદ થઈ ગયો અને મૅચ પૂર્ણ થયા બાદ થોડા સમય માટે પરિસ્થિતિ તણાવપૂર્ણ રહી હતી. બાંગ્લાદેશના ખેલાડીઓ વિજયની ઉજવણી કરતી વેળાએ મેદાન પર દોડી આવ્યા હતા અને તેઓ ભારે આક્રમક હાવભાવ દર્શાવી રહ્યા હતા. ભારતના એક ખેલાડી બાંગ્લાદેશના એ ખેલાડીને સાથે માથાકૂટ કરતા પણ જોવા મળ્યા જે કથિત રીતે કંઈક અપશબ્દ બોલી રહ્યા હતા. અત્યાર સુધી એ સ્પષ્ટ નથી થઈ શક્યું કે ઘટનાક્રમની શરૂઆત માટે કોણ જવાબદાર છે. જોકે, સોશિયલ મીડિયા પર આ ઘટનાની ચર્ચા થઈ રહી છે. ભારત પર કોરોનાનું જોખમ કેટલું? જર્મનીના સંશોધનકારોએ ગણિત આધારિત મૉડલ તૈયાર કર્યું છે, જેના આધારે કયા દેશમાં કોરોના વાઇરસ ફેલાવાનવી શક્યતા કેટલી છે. જર્મનીની રૉબર્ટ કૉચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ તથા હમબૉલ્ટ યુનિવર્સિટીના સંશોધકોનું તારણ છે કે કોરોના વાઇરસની ઝપેટમાં આવવાની શક્યતાની દૃષ્ટિએ ભારત 17મા ક્રમે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અત્યાર સુધીમાં કોરોના વાઇરસના ત્રણ કેસ ભારતમાં નોંધાયા છે અને આ ત્રણેય કેસ કેરળમાં નોંધાયા છે. બીજી બાજુ, ચીનમાં કોરોના વાઇરસને કારણે 910થી વધુ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે, વિશ્વભરમાં 40 હજારથી વધુ લોકોને તેની અસર પહોંચી છે, જેમાંથી મોટાભાગના ચીનમાં છે. ઈરાને મિસાઇલોનું પ્રદર્શન કર્યું રવિવારે ઈરાને તેની નવનિર્મિત બૅલેસ્ટિક મિસાઇલોનું શક્તિપ્રદર્શન કર્યું, ત્યારબાદ પોતાનો સ્વદેશી ઉપગ્રહ લૉન્ચ કર્યો. જોકે, આ ઉપગ્રહ ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત થઈ શક્યો ન હતો. સ્થાનિક સમય મુજબ, સાંજે સવા સાત વાગ્યે ઇમામ ખોમનેઈ સ્પેસપૉર્ટ ખાતેથી ઝફર-1 નામનો સંચાર ઉપગ્રહ લૉન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, તેનું વહન કરનાર સિમોર્ગ રૉકેટની ઝડપ ઓછી હોવાને કારણે તે ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત થઈ શક્યો ન હતો. આ પહેલાં ઈરાનના રેવોલ્યૂશનરી ગાર્ડ્સ દ્વારા મિસાઇલ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું. આ મિસાઇલમાં એવું એન્જિન બેસાડવામાં આવ્યા છે, જે ઉપગ્રહનું વહન કરી શકવા સક્ષમ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સર્વોચ્ચ અદાલતે નાગરિક્તા સંશોધન કાયદા (સી.એ.એ.) વિરુદ્ધ નવી દિલ્હીના શાહીનબાગ ખાતેના વિરોધપ્રદર્શનને હઠાવવા અંગે કોઈ વચગાળાનો આદેશ આપવાનો જસ્ટિસ કિશન કૌલ તથા જસ્ટિસ એમ. જોસેફની બેન્ચે ઇન્કાર કર્યો છે. +text: મોદી જેસલમેર (રાજસ્થાન)માં લોંગેવાલા પોસ્ટ પર સૈન્યના જવાનો સાથે દિવાળી મનાવવા પહોંચ્યા હતા. જવાનોને દિવાળીની શુભેચ્છા આપ્યા બાદ તેમણે ચીન તરફ ઇશારો કરતા કહ્યું, "આજે આખું વિશ્વ વિસ્તારવાદી શક્તિઓથી હેરાન થઈ રહ્યું છે. આ એક પ્રકારની માનસિક વિકૃતિ છે અને 18મી સદીના વિચારો દર્શાવે છે." તેમણે કહ્યું, "ભારત બીજાની વાતો સમજવાની અને પોતાની વાતો સમજાવવાની નીતિ પર વિશ્વાસ કરે છે. જોકે, તેને ઉશ્કેરવામાં આવે તો આ દેશ પ્રચંડ જવાબ આપવામાં સક્ષમ છે." મોદીનો આ સંદેશ, ભારત અને ચીન વચ્ચે ચાલી રહેલા સરહદવિવાદ દરમિયાન આવ્યો છે. હાલમાં બન્ને દેશોના સૈન્ય કમાંડરો વચ્ચે વિવાદના ઉકેલ માટે આઠમા તબક્કાની વાતચીત થઈ હતી, જેમાં બન્ને દેશોના રાજનાયકો પણ હાજર રહ્યા હતા. લોંગેવાલા પોસ્ટ પર સૈનિકોને સંબોધિત કરતાં મોદીએ કહ્યું, 'વિશ્વની કોઈ પણ શક્તિ સૈનિકોને સરહદની સુરક્ષા કરતા અટકાવી શકે એમ નથી.' મોદીએ યુવાનોને આગ્રહ કર્યું, "કંઈક ને કંઈક નવું ઇનોવેટ કરવાની ટેવને પોતાની રોજિંદી જીવનશૈલીનો ભાગ બનાવો. બીજું, યોગને પોતાના જીવનનો ભાગ બનાવો. ત્રીજું- પોતાની માતૃભાષા, હિંદી અને અંગ્રેજી ઉપરાંત, ઓછામાં ઓછી એક ભાષા ચોક્કસથી શીખો." 'ભારત આતંકના આકાઓને ઘરમાં ઘૂસીને મારે છે' પાકિસ્તાનનું નામ લીધા વિના મોદીએ કહ્યું, "જ્યારે પણ જરૂર પડી ત્યારે ભારતે વિશ્વને બતાવ્યું છે કે તેની પાસે શક્તિ પણ છે અને સાચો જવાબ આપવાની રાજકીય ઇચ્છાશક્તિ પણ. આજે ભારત આતંકના આકાઓને ઘરમાં ઘૂસીને મારે છે. આજે દુનિયા એ સમજી રહી છે કે આ દેશ પોતાનાં હિત સાથે કોઈ પણ કિંમતે રતીભાર સમાધાન નહીં કરે." પીએમ મોદીએ કહ્યું, "દિવાળીના દિવસે દરવાજે કે ગેટ પર શુભ-લાભ કે રિદ્ધિ-સિદ્ધિ વગેરે રંગોળીની પરંપરા છે. આ પાછળનો એ જ વિચાર હોય છે કે દિવાળી પર સમૃદ્ધિ આવશે." "એ જ રીતે રાષ્ટ્રની સરહદ એક પ્રકારે દેશનાં દ્વાર હોય છે. ત્યારે રાષ્ટ્રની સમૃદ્ધિ, શુભ-લાભ અને રિદ્ધિ-સિદ્ધિ આપથી (સૈન્યથી) છે." તેમણે ઉમેર્યું, "કોરોનાકાળમાં રસી બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહેલૈ વૈજ્ઞાનિકો સાથે જ મિસાઇલ બનાવનારા વૈજ્ઞાનિકોએ દેશનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. આ દરમિયાન મિસાઇલ ટેસ્ટિંગના સમાચાર સતત આવતા રહ્યા." "આપ કલ્પના કરી શકો છો કે ગત કેટલાક મહિનામાં દેશની શક્તિ કેટલી વધી ગઈ છે." કુલદીપસિંઘ ચાંદપુરી આજે 'રાષ્ટ્રદીપ' બની ગયા બ્રિગેડિયર કુલદીપસિંઘ ચાંદપુરી વડા પ્રધાને કહ્યું, "આજે જે રીતે બીજાં ક્ષેત્રોમાં મહિલાઓને આગળ વધવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે, એ જ રીતે આપણા સુરક્ષાતંત્રમાં પણ વીમૅન પાવરની ભૂમિકા વધુ વ્યાપક કરાઈ રહી છે." તેમણે આ અવસરે પાકિસ્તાન સાથે 1971ના યુદ્ધમાં લોંગેવાલા પોસ્ટની ભૂમિકા પણ યાદ અપાવી અને એ લડાઈના હીરો ગણાતા બ્રિગેડિયર કુલદીપસિંઘ ચાંદપુરીને પણ યાદ કર્યા. તેમણે કહ્યું કે પોતાની બહાદુરીને કારણે કુલદીપસિંઘ ચાંદપુરી આજે 'રાષ્ટ્રદીપ' બની ગયા છે. કુલદીપસિંઘ 1971માં ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચેના યુદ્ધમાં લોંગેવાલા પોસ્ટ યુદ્ધના નાયક હતા. તેમની પાસે માત્ર 120 જવાન હતા, જ્યારે પાકિસ્તાન પાસે સમગ્ર ટેન્ક રેજિમૅન્ટ હતી, છતાં તેને ધૂળ ચટાડી હતી. ભારતીય સૈન્યમાં એમનાં ઉત્તમ પ્રદર્શન ���ાટે એમને 'મહાવીર ચક્ર' અને 'વિશિષ્ટ સેવા ચક્ર' પણ મળ્યાં હતાં. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું છે, "જો ભારતને ઉશ્કેરવામાં આવશે તો ભારત તેનો 'પ્રચંડ જવાબ' આપશે." +text: ભારત-ચીન સીમાવિવાદ પર વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે થયેલી સર્વપક્ષીય બેઠકમાં કહ્યું કે ન તો કોઈ ભારતની સીમામાં ઘૂસ્યું છે અને ન તો કોઈ ચોકી કબજે કરાઈ છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ નિવેદન બાદ શનિવારે કૉંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કર્યું છે કે ચીનના આક્રમણ સામે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ભારતીય જમીન સોંપી ચૂક્યા છે. રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કર્યું, "જો આ જમીન ચીનની હતી, તો પહેલું- આપણા સૈનિકો કેમ માર્યા ગયા? બીજું- આપણા સૈનિકો ક્યાં માર્યા ગયા?" લદ્દાખમાં 20 સૈનિકોનાં મૃત્યુ બાદ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 17 વિપક્ષી દળો સાથે ચર્ચા કરી. સમાચાર સંસ્થા એએનાઈ અનુસાર આ બેઠકમાં સંરક્ષણમંત્રી રાજનાથસિંહે કહ્યું, "ક્યાંય કોઈ ઇન્ટેલિજન્સ નિષ્ફળ નથી રહ્યું." સમાચાર સંસ્થા પીટીઆઈ અનુસાર પશ્ચિમ બંગાળનાં મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજીએ સર્વદળીય બેઠકમાં કહ્યું, "ભારતે ટેલિકૉમ, રેલવે, ઉડ્ડયન ક્ષેત્રોમાં ચીનની ફર્મ્સને મંજૂરી ન આપવી જોઈએ. સમાસાર સંસ્થાઓ અનુસાર આ બેઠકમાં વડા પ્રધાન મોદીએ કહ્યું, "અત્યાર સુધી જેને કોઈ પ્રશ્ન નહોતું પૂછતું, જેને કોઈ નહોતું રોકતું, હવે આપણા જવાન તેને કેટલાંય સ‌ૅક્ટરોમાં રોકી રહ્યા છે. ચેતવણી આપી રહ્યા છે." મોદીએ શું કહ્યું? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત-ચીન સરહદ પર તાજેતરના ઘટનાક્રમની પૃષ્ઠભૂમિ પર વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શુક્રવારે સર્વપક્ષીય બેઠક બોલાવી, જેમાં અલગઅલગ પક્ષના નેતાઓ ઑનલાઇન જોડાયા. +text: લિન ચી 39 વર્ષીય લિન ચી, યૂઝૂનામની ગેઇમ ડેવલેપર કંપનીના ચૅરમૅન અને ચીફ એક્ઝેક્યૂટિવ હતા. તેમણે ગેઇમ ઑફ થ્રોન્સ : વિંટર ઇઝ કમિંગ સ્ટ્રેટજી ગેઇમ બનાવવા માટે ઓળખવામાં આવતા હતા. શંઘાઈ પોલીસે નિવેદન જારી કરીને લિન ચીના એક મહત્ત્વપૂર્ણ સહયોગીને મુખ્ય સંદિગ્ધ ગણાવ્યો છે. જોકે પોલીસે તે વ્યક્તિનું નામ જાહેર નથી કર્યું અને તેમને માત્ર તેમના ઉપનામ જૂથી સંબોધિત કર્યા હતા. હુરુન ચાઈના રિચ લિસ્ટ અનુસાર, લિનની કુલ સંપત્ત્ લગભગ 6.8 અબજ યુઆન એટલે કે લગભગ એક અબજ ડૉલર હતી. શંઘા�� પોલીસ પ્રમાણે ચીની કંપનીના ઘણા કર્મચારી અને પૂર્વ કર્મચારી શુક્રવારે શોક પ્રકટ કરવા માટે તેમની ઑફિસ બહાર એકઠા થયા હતા. કંપનીએ પોતાના આધિકારિક વીબો માઇક્રોબ્લૉગ પર એક ભાવનાત્મક નિવેદન જારી કર્યું. તેમણે લખ્યું, “અલવિદા યુવાન... આપણે એક સાથે રહીશું. દયાળુ બન્યા રહીશું, સારપ પર વિશ્વાસ કરતા રહીશું અને જે ખરાબ છે, તેની વિરુદ્ધ લડત જારી રાખીશું.” પોસ્ટ પર હજારો લોકોએ કૉમેન્ટ કર્યા અને તેને વીબો પર 29 કરોડ કરતાં વધુ વખત જોવામાં આવી. ગેઇમ ઑફ થ્રોન્સ સાથે જોડાયેલી ગેઇમ સિવાય યૂઝૂએ બ્રૉલ સ્ટાર જેવી ઘણી સુપર હિટ ગેઇમ પણ બનાવી છે. થ્રી- બૉડી પ્રૉબ્લમ ગેઇમ કંપનીને ચાઇનીઝ સાઈ-ફાઈ ઉપન્યાસ થ્રી-બૉડી પ્રૉબ્લમ સાથે પોતાના કનેક્શન માટે ઓળખવામાં આવે છે અને તેની પર ફિલ્મ બનાવવાના અધિકાર પણ તેમની જ પાસે છે. પરંતુ મોશન પિક્ચર ક્ષેત્રમાં કંપનીના બિઝનેસનો વિસ્તાર આશા મુજબ સફળ ન રહ્યો અને પુસ્તકને છ ફિલ્મોમાં ફેરવવાનો પ્રોજેક્ટ ક્યારેય શરૂ જ ન થઈ શક્યો. સપ્ટેમ્બરમાં, કંપનીએ નેટફ્લિક્સને તેના પર ટીવી પ્રોગ્રામ બનાવવાનો અધિકાર આપી દીધો. લેખક લિઉ સિક્સિનનું આ પુસ્તક રિમેબરેંસ ઑફ અર્થ્સ પાસ્ટ ટ્રાઇલૉજીનો પ્રથમ ભાગ છે. તેને ટીકાકારોની ઘણી સરાહના મળી છે. અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામા અને ફેસબુકના સંસ્થાપક માર્ક ઝુકરબર્ગ પણ તેના પ્રશંસક છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીની ગેઇમ ટાઇકૂન જેમનું ક્રિસમસના દિવસે મૃત્યુ થયું હતું, તેમને ઝેર અપાયું હતું. ચીનની શંઘાઈ પોલીસે આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. +text: પણ બીબીસીની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે આ બધા દાવા ખોટાં છે અને આ જૂની તસવીરોને ભારત તથા પાકિસ્તાન વચ્ચે બુધવારે થયેલી સૈન્ય કાર્યવાહી સાથે કોઈ લેવા-દેવા નથી. પાકિસ્તાની સેનાના પ્રવક્તા મેજર જનરલ આસિફ ગફૂરે બુધવારે સવારે પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં કહ્યું કે પાકિસ્તાની વાયુસેનાએ બુધવાર સવારે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં છ જગ્યાઓ પર હવાઈ હુમલો કર્યો છે. ત્યાર બાદ પાકિસ્તાની સેનાએ કહ્યું કે તેમણે બે ભારતીય પાઇલટની ધરપકડ કરી છે અને ભારતના બે ફાઇટર વિમાન તોડી પાડ્યા છે. પકડાયેલા એક પાઇલટનો વીડિયો પાકિસ્તાની સેનાએ સોશિયલ મીડિયા પર રજૂ કર્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 14 ફેબ્રુઆરીએ ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં સીઆરપીએફના કાફલા પર થયેલ આત્મઘાતી હુમલા બાદ બન્ને દેશો વચ્ચે તણાવ વધી ગયો છે. આ હુમલામાં 40 જવાનો મૃત્યુ થયા હતા. આ બાબતે ભારત સરકારે મંગળવારે દાવો કર્યો કે પુલવામા હુમલા માટે જવાબદાર જૈશ-એ-મોહમ્મદના પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં કૅમ્પોને ભારતીય વાયુસેનાએ નિશાન બનાવ્યા છે. આ હુમલાાં જૈશ-એ-મોહમ્મદની કેટલી ક્ષતિ થઈ, આની નિષ્પક્ષ સૂત્રો તરફથી પુષ્ટિ નથી કરવામાં આવી. પાકિસ્તાની સેના દ્વારા હુમલાનો દાવો સામે આવ્યા બાદ #Pakistaniarmyzindabad, #Pakistanairforceourpride અને #Pakistanstrikesback જેવા હૅશટેગ ટ્રૅન્ડમાં આવી ગયા હતાં. પાકિસ્તાની મીડિયામાં વાપરવામાં આવી તસવીરો પણ એની સાથે જ હૅશટેગ સાથે અમુક જૂની તસવીરો તથા વીડિયો ફેસબુક અને ટ્વિટર પર શૅર થવા લાગ્યા. આ તસવીરોનો બુધવારે થયેલા ઘટનાક્રમ સાથે કોઈ ઘટનાક્રમ નથી, પણ પાકિસ્તાની મીડિયાએ ટીવી અને ઑનલાઇન સમાચારોમાં આ વાઇરલ તસવીરોનો ઉપયોગ કર્યો છે. ઘાયલ પાઇલટનો વીડિયો પાકિસ્તાનમાં ઘણાં ટ્વિટર યૂઝર્સે ગંભીર રૂપે ઇજાગ્રસ્ત ભારતીય પાઇલટનો વીડિયો શૅર કર્યો છે. લોહીમાં લથપથ આ પાઇલટને પાકિસ્તાનની સેના દ્વારા પકડવામાં આવેલ પાઇલટ તરીકે દર્શાવીને આ વીડિયો શૅર કરવામાં આવી રહ્યો છે. લોકોએ દાવો કરી રહ્યા છે કે પાકિસ્તાની સેનાએ ભારતીય પાઇલટને જીવિત પકડી લીધો છે. આ વાત સાચી છે કે પાકિસ્તાની સેનાએ બે ભારતીય પાઇલટને જીવિત પકડી લેવાનો દાવો કર્યો છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે પણ પાકિસ્તાનમાં વાઇરલ આ વીડિયો પાકિસ્તાની સેનાના દાવા સાથે મેળ નથી ખાતો. વાઇલ વીડિયો ભારતીય વાયુ સેનામાં વિંગ કમાન્ડર વિજય શેલ્કનો છે, જે 19 ફેબ્રુઆરી 2019ના બેંગલુરુ ઍર શો પહેલાં બે સૂર્યકિરણ વિમાનો અથડાતા ઘાયલ થયા હતા. તેમની મદદ માટે સ્થાનિક લોકો ઘટનાસ્થળ પર પહોંચી ગયા હતાં. આ દરમિયાન પાઇલટ અને લોકો વચ્ચે જે વાતચીત થઈ એ પણ વીડિયોમાં સાંભળી શકાય. વિમાન ક્રૅશનો ફોટો ભારતીય વિમાનના ક્રૅશની આ તસવીર સેંકડોવાર સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરવમાં આવી છે. આ તસવીર માત્ર સોશિયલ મીડિયા પર નહીં, પરંતુ સ્થાનિક મીડિયા પણ સમાચારમાં તરીકે રજૂ થઈ છે. પાકિસ્તાનના અમુક મીડિયા સંસ્થાનોએ આ તસવીરોને સરકારી એજન્સી તરફથી રજુ કરવામાં આવી બતાવી છે. પરંતુ ભારતી ફાઇટર વિમાનની આ તસવીર વર્ષ 2015ની છે તથા આનું વિમાન સાથે કોઈ કનેક્શન નથી. ભારતીય વાયુસેનાનું આ વિમાન ટેક્નિકલ ખરાબીના કારણે ઓડિશાના મયૂરભંજ જિલ્લામાં 3 જૂન 2015ના ��ૂટ્યું હતું. આ દુર્ઘટનગ્રસ્ત વિમાનની ઘણી તસવીરો ફોટો એજન્સી ગેટી પર ઉપલબ્ધ છે. (જો તમને કોઈ સંદિગ્ધ સમાચાર, તસવીરો, વીડિયો કે દાવા મળે તો તેની વિગતો બીબીસી ન્યૂઝને +91 9811520111 ઉપર અથવા તો અહીં ક્લિક કરો અને તેની સત્યતા ચકાસો.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનમાં સ્થાનિક મીડિયામાં ઘણી તસવીરો અને મોબાઇલ વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર શૅર કરવામાં આવી રહ્યા છે અને આ તસવીરોને ભારતીય વાયુસેના ઊપર પાકિસ્તાની સેનાની જવાબી કાર્યવાહી તરીકે દર્શાવવામાં આવી છે. +text: જેમાં થોડો સમય રેલવ્યવહાર અટકાવવામાં આવ્યો હતો તથા રસ્તા ઉપર ટાયર સળગાવવાયાં હતાં, જેના કારણે માર્ગવ્યવહારને અસર પહોંચી હતી. રાઠવા, રાઠવા-કોળી સહિત આદિવાસી સમાજે ત્રણ માગ સાથે સવારથી જ સજ્જડ બંધ પાળ્યો હતો, કેટલીક જગ્યાએ યુવાનોએ બંધ પાળવા ફરજ પાડી હતી. રાઠવા સમાજનું કહેવું છે કે તાજેતરની લોકરક્ષકની ભરતીમાં પણ તેમને અન્યાય થયો છે. ઉલ્લેખનીય છે કે એલઆરડી ભરતી મામલે સરકારે કરેલા પરિપત્રને લઈને ગાંધીનગરમાં મહિલાઓનું આંદોલન પણ છેલ્લા 17 દિવસથી ચાલી રહ્યું છે અને મહિલાઓ આમરણાંત અનશન પર છે. આદિવાસી સમાજની માગો છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી આદિવાસી સમાજનું આંદોલન ચાલી રહ્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે 'રાઠવા'ની સાથે ખોટી રીતે 'કોળી' શબ્દ લગાવવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે આદિવાસી સમાજના યુવાનોને અન્યાય થાય છે. સ્થાનિક પત્રકાર રાજીવ પરમારના જણાવ્યા પ્રમાણે, "રાઠવા સમાજના ઉમેદવારોના જાતિના દાખલાની પુનઃતપાસ, રેવન્યૂ રેકર્ડમાંથી 'કોળી' શબ્દ દૂર કરીને તેમની જમીનોને 73-એ તથા 73-એએ હેઠળ સંરક્ષિત કરવાની માગ થઈ રહી છે." રાઠવા અને રાઠવા-કોળીનો વિવાદ ઑક્ટોબર-2019માં ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં એક જાહેર હિતની અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી. જેમાં એવી માગ કરી હતી કે 'રાઠવા' અને 'રાઠવા-કોળી' બે અલગ-અલગ સમુદાય છે.આથી, રાઠવા-કોળી સમાજને આદિવાસી તરીકે મળતા લાભ ગેરકાયદેસર છે. જોકે, સામે રાઠવા અને રાઠવા-કોળી એક જ છે એવી દલીલ કરાય છે. ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં કરાયેલી અરજીમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સરકારે મતલક્ષી લાભ મેળવવા તેમને આદિવાસી ગણાવ્યા છે અને સરકારને આવું કરવાનો અધિકાર નથી ગુજરાત સરકારે સમયાંતરે જાહેર કરેલાં વિવિધ જાહેરનામાં પ્રમાણે રાઠવા-કોળીને અને રાઠવા એક જ આદિવાસી સમુદાય ગણાય છે. જોકે અરજી કરન���રનું કહેવું છે કે સરકારી જાહેરનામું ખરેખર તો 1950માં જાહેર કરાયેલા પ્રૅસિડેન્સિયલ ઑર્ડરમાં ફેરફાર છે અને તે ગેરબંધારણીય છે. હાઈકોર્ટમાં આ અરજી નરસિંહ મહીડા, કનુભાઈ ડામોર, ગૌતમ વાળવી અને દિનેશ કટારા દ્વારા એમના વકીલ રાહુલ શર્મા થકી દાખલ કરાઈ છે. ટ્રેન રોકાઈ 1950માં ભારતના રાષ્ટ્રપતિએ કૉન્સ્ટિટ્યૂશન (શિડ્યુલ ટ્રાઇબ્સ) ઑર્ડર 1950 જાહેર કર્યો, રાઠવા સમુદાય આદિવાસી જનજાતિ તરીકે આ યાદીના ત્રીજા ભાગમાં 20મા ક્રમાંકે છે. 1960માં ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના થયા બાદ 1946માં રાષ્ટ્રપતિના તે ઑર્ડરને ફરીથી 1976ના ઑર્ડર તરીકે પસાર કરવામાં આવ્યો. આ યાદીના ચોથા ભાગમાં 25મા ક્રમાંકે રાઠવા સમુદાયનું નામ છે. જોકે ત્યારબાદ 1982માં ગુજરાત સરકારે એક જાહેરનામું બહાર પાડીને કહ્યું કે રાઠવા-કોળી અને રાઠવા એક જ સમુદાય છે. માટે રાઠવા કોળીને પણ તે તમામ લાભો મળવાપાત્ર છે જે રાઠવાને મળે છે. આ જાહેરનામાને ક્યારેય પડકાર ફેંકાયો નથી. રાઠવા-કોળીનો વિવાદ આશરે 15 વર્ષ અગાઉ શરૂ થયો હતો. 2001ની વસતીગણતરી મુજબ ગુજરાતમાં રાઠવા સમુદાયની વસતી 5.35 લાખની હતી. હાલમાં આ સમુદાયના લોકો મોટા ભાગે છોટાઉદેપુર જિલ્લામાં રહે છે. ઉપરાંત પંચમહાલના ઘોઘંબા અને દાહોદના દેવગઢ બારિયા તાલુકામાં પણ તેમની વસતિ છે. રાઠવા સમુદાયના લોકો રાઠવા-કોળી, ઉપરાંત રાઠવા-ભીલ, રાઠવા-હિંદુ તરીકે પણ ઓળખાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો છોટાઉદેપુર જિલ્લામાં આદિવાસી સમાજ દ્વારા પાળવામાં આવેલા બંધે ઉગ્ર સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું +text: તાજેતરમાં જ જી-7 દેશોના સંમેલનમાં તેમણે કહ્યું, "છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓમાં ચીનને બહુ મોટો ઝાટકો લાગ્યો છે. ત્યાં ત્રીસ લાખ નોકરીઓ ગઈ છે અને બહુ જલ્દી તે ત્રીસ લાખથી પણ વધી જશે." ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ટ્રેડ વૉરના કારણે ચીનને થયેલા નુકસાન અંગે પ્રથમ વખત આવું નિવેદન આપ્યું છે એવું નથી. ગયા અઠવાડિયે પણ તેમણે કહ્યું હતું, "તેઓ બહુ ઓછા સમયમાં 25 લાખ નોકરીઓ ગુમાવી ચૂક્યા છે." પહેલાં સમજીએ કે ટ્રમ્પને આ આંકડા ક્યાંથી મળ્યા હશે. અમારા આ પ્રશ્નનો જવાબ વ્હાઇટ હાઉસ પ્રેસ કચેરીએ હૉંગ કૉંગના અખબાર 'સાઉથ ચાઇના મૉર્નિંગ પોસ્ટ'માં જુલાઈમાં છપાયેલા લેખમાં મળ્યો. આ લેખમાં ચીનની રોકાણ બૅન્ક, ચાઇના ઇન્ટરનેશનલ કૅપિટલ કૉર્પ(સીઆઇસીસી)ના હવાલાથી લખ્યું છે કે જુલાઈ 2018થી મે 2019 વચ્ચે મૅન્યુફૅક્ચરિંગ સેક્ટરમાં ટ્રેડ વૉરને કારણે 19 લાખ નોકરીઓ ગઈ છે. જો કે આ બાબતે કોઈ સ્પષ્ટતા આપવામાં આવી નથી કે 25 લાખ કે 30 લાખના આંકડા ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પાસે કઈ રીતે પહોંચ્યા. બીબીસીએ અમેરિકાના નાણાકીય વિભાગનો પણ સંપર્ક સાધવાનો પ્રયત્ન કર્યો પણ હજુ સુધી કોઈ જવાબ મળ્યો નથી. તો ચીનમાં કેટલી નોકરીઓ ગઈ? અમેરિકા-ચીન ટ્રેડ વૉરના કારણે ચીનમાં નોકરીઓ જવાનો કોઈ અધિકૃત આંકડો ઉપલબ્ધ નથી. પરંતુ ચીનની બે બૅન્કના અભ્યાસના આંકડા દર્શાવે છે કે તેનાથી ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રની 12થી 19 લાખ નોકરીઓ પર અસર થઈ છે. આયાત કરમાં વધારાથી ચીનના ઉત્પાદન ક્ષેત્ર પર અસર થઈ છે પણ નોકરીઓ બીજા કારણે પણ ગઈ છે. અમેરિકા સ્થિત થિંક ટૅન્ક પીટર્સન ઇન્સ્ટિટ્યુટ ઑફ ઇન્ટરનેશનલ ઇકૉનૉમિક્સ સાથે જોડાયેલાં મૅરી લવલી કહે છે, "નોકરીઓમાં ઘટાડો તો ગણી શકાય પણ સમસ્યા એ છે કે તેનું કારણ શું છે?" "આવું કયા કારણથી થયું એ સાબિત કરવું અસંભવ છે." ચીનમાં ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં નોકરીઓ પહેલાંથી જ ઘટી રહી છે. કારણ કે ચીન હવે સેવાઓ આધારિત અર્થવ્યવસ્થા તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. નાણા અને ટેકનિકલ ક્ષેત્રે નવી તકો ઊભી થઈ રહી છે. આ પરિવર્તન ટ્રેડ વૉર શરૂ થતાં પહેલાં જ આવવા લાગ્યું હતું. ચીનના ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં આવેલાં પરિવર્તનનો સામનો એ દેશોએ પણ કરવો પડશે કે જે દેશોમાં સસ્તો શ્રમ ઉપલબ્ધ છે. ચીનમાં બેરોજગારીની સ્થિતિ ચીનની સરકારે શહેરી વિસ્તારોમાં રોજગારીની તકો વધારવા પર ખાસ ભાર મૂકયો છે. બેઇજિંગના ધ ઇકૉનૉમિસ્ટ ઇન્ટેલિજન્સ યુનિટમાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાના નિષ્ણાત ડૅન વાંગ કહે છે, "બંધ થયેલી ફૅક્ટરીઓમાંથી મોટા ભાગના શ્રમિકો શહેરી સેવાઓમાં રોકાઈ ગયા છે." "સાથે જ લોકો સમુદ્રી પ્રાંતોમાંથી અનહુઈ, શિચુઆન અને હેનન જેવા પોતાના મૂળ પ્રાંતો તરફ પરત ફરી રહ્યા છે, જ્યાં ઉદ્યોગો વિસ્તરી રહ્યા છે." "વિશ્વ બૅન્કના મતે 2018માં ચીનમા કુલ શ્રમશક્તિ 78.8 કરોડની છે." એટલે કે ઉત્પાદન ક્ષેત્રમાં ચીનમાં વીસ લાખનો ઘટાડો છે, જે માત્ર 0.25 ટકા છે. સરકારના અધિકૃત આંકડા મુજબ દેશમાં 3.8 ટકા બેરોજગારી છે જે 2002થી અત્યાર સુધીમાં સૌથી ઓછી છે. પરંતુ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પનું નિવેદન આવ્યું છે ત્યારે ચીનમાં કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીની સરકાર નોકરીઓના બજાર પર ખાસ ધ્યાન આપી રહી છે. જુલાઈમાં દેશમાં એક સર્વોચ્ચ નિર્ણય લેનારા સંગઠન પૉલિટબ્યૂરોએ કહ્યું હતું કે રોજગારી તેમની સૌથી મોટી પ્રાથમિકતા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગયા વર્ષે અમેરિકા અને ચીન એકબીજાના સામાન પર અરબો ડૉલરનો આયાત કર લગાવી ચૂક્યાં છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ચીન પર અયોગ્ય વેપારી ગતિવિધિઓ અને બૌદ્ધિક સંપત્તિની ચોરીનો આરોપ મૂકતા આવ્યા છે. +text: મારું જીવન મારે આ જ રીતે તને પ્રેમ કરીને પસાર કરવું છે. ઝાહિરાને લખેલો આ મારો આખરી પત્ર હતો. #HerChoice 12 ભારતીય મહિલાઓની સત્યકથાની શ્રેણી છે. મહિલાઓની આ કથાઓ 'આધુનિક ભારતીય નારી', તેની પસંદગી, આકાંક્ષા, અગ્રતા અને ઈચ્છાઓ વિશેની કલ્પનાને પડકારે છે તથા વિસ્તારે છે. પ્રતીકાત્મક તસવીર હું તેને મેડિકલ કોલેજમાં મળી હતી અને ત્યાં જ અમે મિત્ર બન્યાં હતાં. સમયની સાથે આ મિત્રતા ક્યારે પ્રેમમાં બદલાઈ ગઈ ખબર જ ન પડી. મેં તેને જણાવી દીધું હતું કે મને પુરુષ નહીં પણ મહિલા પસંદ છે. ઝાહિરાએ મારી વાતને ઘણી ગંભીરતાથી સમજી. અમે સારા મિત્ર રહ્યાં. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે એક દિવસ હું ઝાહિરાનાં બૉયફ્રેન્ડને મળી, હોસ્ટેલમાં આવીને હું ઘણું રડી હતી. એવું નથી કે મેં પુરુષો સાથે ડેટ કરવાની કોશિશ ન કરી. 'યુવક સાથે મારે સંબંધ હતો' એક યુવક સાથે મને સંબંધ હતો અને કદાય ત્યાર બાદ જ મને લાગ્યું કે હું કોઈ પુરુષ સાથે ક્યારેય કોઈ ભાવનાત્મક અથવા શારીરિક રીતે જોડાઈ નહીં શકીશ. મારી માતાને ખબર નહીં કેવી રીતે પણ આ વાતની જાણ થઈ ગઈ. મને કંઈ કહ્યું તો નહીં પણ અચાનક મારી સાથે લગ્નની વાતો કરવા લાગ્યાં. માતાની ખુશી માટે મેં લગ્ન કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો, પરંતુ પછી મને લાગ્યું કે હું મારી જાત સાથે કંઈક ખોટું કરી રહું છું. આથી મેં તેમને સ્પષ્ટ કહી દીધું કે હું કોઈ પણ યુવક સાથે લગ્ન નથી કરી શકતી. આજે મારી ઉંમર 26 વર્ષ છે. મારા પિતાને અત્યાસ સુધી મારા સજાતિયપણા વિશે ખબર નથી. ભવિષ્યમાં તેઓ પણ મારી પર લગ્ન કરી લેવાનું દબાણ કરશે. (અમારી સિરીઝ #HerChoiceમાં અનેક મહિલા વાચકોએ કહ્યું કે તેઓ પોતાની આપવીતી શેર કરવા માગે છે. આ ક્રમમાં આ આપવીતી છે, તે દિલ્હીનાં એક ડૉક્ટરની આપવીતી છે, અમારા વાચક પ્રેરણાએ તે મોકલી છે.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તને હું એ જણાવી દઉં કે જેટલી પણ વાર મારી નજર ટેબલ પર રહેલી તારી તસવીર પર જાય છે, મને તારી સાથે પ્રેમ થઈ જાય છે. +text: કૂતરાએ બાળકને જમીન ખોદીને બચાવ્યું 15 વર્ષની સગીરાએ તાજા જન્મેલા બાળકને પોતાનાં માતાપિતાથી છુપાવવા માટે જમીનમાં દાટી દીધું હતું. ઉત્તર થાઇલૅન્ડમાં આવેલા બાન નોંગ ખામ ગામમાં આ ઘટના બની હતી. કૂતરાના માલિકના કહેવા પ્રમાણે તેનો પિંગ પોંગ નામનો કૂતરો એક ખેતરમાં જમીન ખોદતાં-ખોદતાં જોરજોરથી ભસતો હતો. ત્યારબાદ તેમણે બાળકનો પગ જમીનની બહાર જોયો. આ વાત જાણતા જ ઘટનાસ્થળે લોકો ભેગા થઈ ગયા હતા અને નવજાત બાળકને હૉસ્પિટલ લઈ જવામાં આવ્યું હતું. હૉસ્પિટલના ડૉક્ટરોએ બાળકની સારવાર કરી અને બાળક સ્વસ્થ હોવાનું જણાવ્યું હતું. કારની અડફેટે આવતા કૂતરાના એક પગમાં ઈજા થઈ હતી પિંગ પોંગના માલિક ઉસા નિસાઇખાંએ કહ્યું કે એક કારની અડફેટે આવી જતા કૂતરાના એક પગમાં ઈજા થઈ છે જેથી તે ત્રણ પગે ચાલે છે. તેમણે એક અખબારને જણાવ્યું, "પિંગ પોગ ખૂબ જ વફાદાર અને આજ્ઞાકિંત હોવાને કારણે મેં તેને રાખ્યો છે. હું જ્યારે મારાં ઢોર ચરાવવાં માટે જાઉં છું ત્યારે તે હંમેશાં મને મદદ કરે છે. ગામના ઘણા લોકોને આ કૂતરો ગમે છે." નવજાત બાળકની માતા વિરુદ્ધ બાળકને ત્યજી દેવા અને તેની હત્યાના પ્રયાસનો ગુનો દાખલ કરવામાં આવ્યો છે. સ્થાનિક પોલીસ અધિકારીએ બેંગકોક પોસ્ટને જણાવ્યું કે હાલ બાળકની માતા તેમનાં માતાપિતા સાથે છે અને સાઇકૉલૉજિસ્ટની સારવાર લઈ રહી છે. પોતાના આ કૃત્યનો સગીરા અફસોસ છે અને સગીરાનાં માતાપિતા હવે બાળકનો ઉછેર કરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો થાઇલૅન્ડમાં જીવતા દફન કરી દેવાયેલા એક નવજાત બાળકને જમીનમાં ખોદીને કૂતરાએ બચાવી લીધાની ઘટના સામે આવી છે. +text: ન્યૂઝ એજન્સી એ.એન.આઈ.ના રિપોર્ટ મુજબ આ મુસાફરો વિશેષ ફ્લાઇટ દ્વારા શનિવારે સવારે દિલ્હી પહોંચ્યા, જ્યાંથી તેમને ભારતીય સેના તથા આઈટીબીપીની હૉસ્પિટલોમાં લઈ જવામાં આવશે, જ્યાં તેમના માટે અલાયદી વ્યવસ્થા ઊભી કરવામાં આવી છે. ભારતીય સેના દ્વારા હરિયાણાના માનેસર ખાતેની હૉસ્પિટલમાં ચીનથી આવનારા મુસાફરો માટે અલગ સુવિધા ઊભી કરવામાં આવી છે, જ્યાં તેમને ચેપ લાગ્યો છે કે કેમ, તેની ચકાસણી ભારતીય સેના તથા ઍરપૉર્ટના તબીબી સત્તામંડળ દ્વારા કરવામાં આવશે. માનેસર ખાતે ત્રણસો લોકોને અલગથી રાખી શકાય તથા તેમની ચકાસણી થઈ શકે તે માટે સુવિધા ઊભી કરવામાં આવી છે. જ્યારે નવી દિલ્હીમાં ચાવલ કૅમ્પ ખાતે આઈટીબીપી (ઇન્ડો-તિબેટિયન બૉર્ડર પોલીસ ફોર્સ) દ્વારા 600 મુસાફરો��ે અલગ રાખવાની તથા તેમની ચકાસણીની સુવિધા ઊભી કરવામાં આવી છે. આ માટે આઈટીબીપીના તબીબોને તહેનાત કરવામાં આવ્યા છે. ગુજરાતનાં મુખ્ય સચિવ ડૉ. જયંતી રવિને ટાંકતાં અમદાવાદ મિરર લખે છે, "ગુજરાતમાં 59 લોકોને કોરોના વાઇરસ સંદર્ભે વોચમાં રાખવામાં આવ્યા છે, તેમને આગામી 14 દિવસ સુધી ઘરમાં જ રહેવા અને જો તેમનામાં રોગનાં લક્ષણો દેખાય તો જાણ કરવા કહેવામાં આવ્યું છે." બીજી બાજુ, ચીનમાં આ રોગને કારણે મૃત્યુ પામનારાઓની સંખ્યા 258 ઉપર પહોંચી ગઈ છે. સરસ્વતીવિસર્જન સમયે હિંસા બિહારની રાજધાની પટણામાં સરસ્વતીવિસર્જન સમયે હિંસા ફાટી નીકળી હતી. ન્યૂઝ ચેનલ એ.બી.પી. લાઇવના અહેવાલ મુજબ, પીરબહોરના લાલબાગ વિસ્તારમાં પટણા યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓ તથા કેટલાક શખ્સો વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી. આ દરમિયાન ગોળીબાર થયાના તથા બૉમ્બમારો થયો હોવાના પણ અહેવાલ છે. હુલ્લડખોરોએ એક ગાડીને આગ ચાંપી દીધી હતી. પોલીસના જણાવ્યા પ્રમાણે, સી.સી.ટી.વી. ફૂટેજના આધારે હુલ્લડખોરોની તપાસ હાથ ધરવામાં આવશે. હાલમાં આ વિસ્તારમાં તણાવપૂર્ણ શાંતિ પ્રવર્તે છે અને ભારે સંખ્યામાં પોલીસબળ તહેનાત કરી દેવાયું છે. ભીમા-કોરેગાંવ પંચ પાસે પૈસા નહીં ભીમા-કોરેગાંવ હિંસાની તપાસ કરવા માટે નિમાયેલા બે-સભ્યના પંચે રાજ્ય સરકારને ભલામણ કરી છે કે તેને વિખેરી નાખવામાં આવે. આ માટે પંચ દ્વારા નાણાના અભાવનું કારણ આપવામાં આવ્યું છે. હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સે પત્રની નકલને ટાંકતાં જણાવ્યું છે કે જ્યારે પણ પડતર બિલ અંગે પૃચ્છા કરવામાં આવે છે, ત્યારે રાજ્યના ગૃહવિભાગના કર્મચારીઓ દ્વારા કમિશનના સુપરિન્ટેન્ડન્ટને હડધૂત કરવામાં આવે છે. પ્રાથમિક તપાસમાં એવો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો કે યલગાર પરિષદને માઓવાદીઓનું સમર્થન હાંસલ હતું જેના કારણે જ્ઞાતિ-આધારિત હિંસા ફાટી નીકળી હતી. બીજી બાજુ, તાજેતરમાં મહારાષ્ટ્રના ગૃહ પ્રધાન અનિલ દેશમુખે દાવો કર્યો છે કે ભીમા-કોરેગાંવની હિંસા પાછળ ભાજપનો હાથ છે. પહેલી જાન્યુઆરી 2018ના દિવસે પુના જિલ્લાના ભીમા-કોરેગાંવ ખાતે હિંસા ફાટી નીકળી હતી, જેની તપાસ કરવા માટે આ પંચ નીમાયું હતું. દલિત સૈનિકોની મદદથી બ્રિટિશ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીએ મહારાષ્ટ્રના પેશ્વાઓને પરાજય આપ્યો હતો, જેની 200 વર્ષની ઉજવણી સંદર્ભે આ કાર્યક્રમ આયોજિત કરવામાં આવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો ��રી શકો છો ચીનના વુહાન પ્રાંતમાં ફસાયેલા 324 ભારતીયો સાથે ઍર ઇન્ડિયાનું વિમાન ભારત આવ્યું છે. +text: મુખ્ય સુરક્ષાઘેરામાં એવા જ 'કોરોના વૉરિયર'ની સુરક્ષા રહી, જ્યારે બહારના પોલીસકર્મીઓ એ હતા જે છેલ્લાં બે અઠવાડિયાંથી ક્વૉરેન્ટીનમાં રહેતા અને કોવિડ પરીક્ષણમાં નૅગેટિવ આવ્યા છે. અયોધ્યા પરિક્ષેત્રના પોલીસ મહાનિરીક્ષક ડૉક્ટર સંજીવ ગુપ્તાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "વડા પ્રધાનની મુખ્ય સુરક્ષામાં ત્રણસો પોલીસકર્મી તહેનાત હતા અને બધા કોરોનાથી રિકવર થઈ ગયા છે. આમ તો સુરક્ષામાં અંદાજે ત્રણ હજાર પોલીસક્રમી લાગેલા હતા, પરંતુ મુખ્ય સુરક્ષાઘેરમાં તેમને રાખવામાં આવ્યા હતા, જેઓ કોરોનાનો જંગ જીતી ચૂક્યા છે. અન્ય પોલીસકર્મીઓનો પણ કોવિડ-ટેસ્ટ થયો છે અને કોવિડ સુરક્ષાના માપદંડોને ધ્યાનમાં રાખીને બધાની તહેનાતી કરાઈ હતી." પીએમ નરેન્દ્ર મોદી રામમંદિરના ભૂમિપૂજન કાર્યક્રમ દરમિયાન અયોધ્યા શહેરમાં અંદાજે ત્રણ કલાક રહ્યા હતા. જોકે જાણકારોનું કહેવું છે કે સંક્રમણથી રિકવર થયેલા દર્દીઓ પોતાના શરીરમાં ઍન્ટિબૉડી વિકસિત કરી લે છે, જેના કારણે તેમને બીજી વાર કોરોના થવાની શક્યતા રહેતી નથી. જાણકારો અનુસાર, કમસે કમ કેટલાક મહિના માટે આ ઍન્ટિબૉડી તેમને બીમારીના ખતરાથી બચાવે છે. આથી સંક્રમણથી મુક્ત થયેલા લોકોના પ્લાઝ્માનો ઉપયોગ સંક્રમિત લોકોની સારવાર માટે પણ કરવામાં આવે છે. કોરોના વૉરિયરથી વધારે સ્વસ્થ કોણ? પોલીસ મહાનિરીક્ષક સંજીવ ગુપ્તાએ કહ્યું કે વડા પ્રધાન મોદીનો પ્રોટોકૉલ હોય છે કે તેમને સ્વસ્થ સુરક્ષાકર્મી દ્વારા સુરક્ષા આપવામાં આવે અને આ સમયે કોવિડ-19 વૉરિયરથી વધુ કોણ સ્વસ્થ હોઈ શકે છે. આ અગાઉ અયોધ્યા પરિક્ષેત્રના ડીઆઈજી દીપક કુમારે મીડિયાને જણાવ્યું હતું કે આ અંગે રાજ્યના પોલીસ મહાનિદેશકે 29 જુલાઈએ એક પત્ર લખ્યો હતો, જેમાં એવા પોલીસકર્મીઓની સૂચિ અપાઈ હતી, જેઓ કોરોનાથી સાજા થઈ ગયા હતા અને અયોધ્યા જવા માટે તૈયાર હતા. ડીઆઈજીએ જણાવ્યું કે તેમની વિનંતીને તરત સ્વીકારી લેવાઈ અને બાદમાં એ પોલીસકર્મીઓની તહેનાતીની પ્રક્રિયા શરૂ કરાઈ હતી. જેમાં મોટા ભાગના પોલીસકર્મી લખનૌના છે, જ્યારે કેટલાક અન્ય જિલ્લાઓના પણ છે. સંક્રમણથી મુક્ત થયેલા પોલીસકર્મીઓ સિવાય સુરક્ષાઘેરામાં મોટા ભાગના પોલીસકર્મી એ રહ્યા જે છેલ્લા 48 કલાકમાં પરીક્ષણની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થઈ ચૂ��્યા હતા અને નૅગેટિવ આવ્યા હતા. ડીઆઈજી દીપક કુમાર અનુસાર, "અમારો ઉદ્દેશ છે કે દરેક પોલીસકર્મી, જેના પર પીએમની નજર પડે, એ કાં તો કોરોના વૉરિયર હોય અથવા તો છેલ્લા 48 કલાકમાં પરીક્ષણ કરાવ્યું હોય અને નૅગેટિવ આવ્યા હોય." અયોધ્યાના જિલ્લાધિકારી અનુજકુમાર ઝાનું કહેવું છે કે આખા શહેરને સેનેટાઇઝ કરાયું છે અને લોકોને અપીલ કરાઈ છે કે તેઓ ઘરોમાં જ રહે અને ટીવી પર કાર્યક્રમનું જીવંત પ્રસારણ નિહાળે. રાજ્યનાં અન્ય શહેરની જેમ અયોધ્યામાં પણ કોરોના વાઇરસ ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો છે. સંક્રમણને કારણે અહીં અત્યાર સુધીમાં 16 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે, જ્યારે 600થી વધુ લોકોની સારવાર ચાલી રહી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અયોધ્યામાં રામમંદિર ભૂમિપૂજન દરમિયાન વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી એ પોલીસજવાનોની સુરક્ષામાં હતા, જેઓ કોરોનાથી સંક્રમિત થયા બાદ સાજા થઈ ગયા છે. +text: આપણઆ જીવનની વાત કરીએ, તો દરેક ક્ષણ સાથે આપણા જીવનની ગતિ તીવ્ર થતી જઈ રહી છે. માનવ જાતિના પૂર્વજો એક સમયે જ્યારે ગુફામાં રહેતા હતા, તે જ માનવ જાતિનું જીવન આજે અવાજ કરતા પણ વધારે ઝડપી બની ગયું છે. પ્રખ્યાત અભિનેતા દિલીપ કુમારે એક ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે તેઓ યૂરોપથી કૉનકૉર્ડ વિમાનથી ન્યૂયોર્ક ગયા હતા. કૉનકૉર્ડ વિમાનની ઝડપ અવાજ કરતા પણ વધારે હતી. તેને 80ના દાયકામાં ફ્રાંસ અને બ્રિટને મળીને બનાવ્યું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે દિલીપ સાહેબ એ જોઈને સ્તબ્ધ થઈ ગયા હતા કે આટલી ઝડપી યાત્રા કરી લોકો પોતાની મંજિલ સુધી પહોંચ્યા બાદ ભાગતા-ભાગતા એરપોર્ટમાંથી બહાર નીકળ્યા હતા. તેમનું માનવું હતું કે આજની પેઢી ભાગદોડમાં જ વિશ્વાસ રાખે છે. અને આરામથી કોઈ કામ થતું નથી. દિલીપ સાહેબના અનુભવથી હટકે કંઈક વાત કરીએ, તો આજે ગતિ જ સફળતા અને પ્રગતિનો રસ્તો છે. જેમની ગાડી ઝડપથી ભાગે છે, જેમનું ઇન્ટરનેટ ઝડપથી કામ કરે છે, તેમનું કામ ઝડપથી થાય છે. એટલે કે એવું કહી શકીએ, 'સ્પીડ ઇઝ લાઇફ'. છેલ્લા કેટલાક દાયકામાં દુનિયાએ ઘણી પ્રગતિ કરી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર આર્થિક સ્થિતિ સુધરી છે. રોજગારીની નવી તક ઊભી થઈ છે. લોકોના જીવનને ગતિ મળી છે. ઝડપથી આગળ વધતી ટેકનિકની તેમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા છે. દિલીપ કુમાર જેવા ઘણા લોકોને તીવ્ર ગતિથી ચાલતા આ જીવન અંગે ફરિયાદો છે. તેમના આધારે આજે લોકો એકબીજાથી દૂર થઈ ગયા છે. પોત���ના કામની ડેડલાઇન પૂરી કરવા તેઓ માત્ર દોડી રહ્યા છે. કંપનીઓએ છીનવી શાંતિ મલ્ટીનેશનલ કંપનીઓએ તો મનુષ્યની શાંતિ જ છીનવી લીધી છે. જોકે, કંપનીઓ પોતાના કર્મચારીઓને ઘણી સગવડ પણ આપે છે. અને તેના બદલામાં કિંમત પણ વસૂલે છે. દિવસ શરૂ થાય છે, અને તરત જ પુરો પણ થઈ જાય છે. પરંતુ આપણું કામ પૂર્ણ થતું નથી. કામનું દબાણ લોકોનાં જીવનમાં તણાવ વધારે છે. આજે મોટાભાગના નોકરિયાત લોકોને ફરિયાદ છે કે તેમને પોતાની મરજી પ્રમાણે કામ કરવાની તક મળતી નથી. નોકરીની લાલચમાં તેમના શોખ પાછળ છૂટી જાય છે. એક સંશોધનના આધારે 94 ટકા લોકો માને છે કે તેમને પોતાના દરેક કામ સમય પર કરવાનો મોકો પણ મળતો નથી. ઘરે હોવા છતાં ઑફિસનો માનસિક તણાવ પરેશાન કરે છે. સતત મળતા આ તણાવનું કારણ છે ઑફિસના ઈ-મેઇલ. ગેજેટ્સે આપણા જીવનને એ રીતે જકડી લીધું છે કે તેમાંથી છૂટકારો જ મળતો નથી. અમેરિકામાં કરવામાં આવેલા એક સર્વે અનુસાર અડધાથી વધારે લોકો એવા છે કે જેઓ પોતાની રજાઓ પણ ચિંતામુક્ત રહીને માણી શકતા નથી. તેઓ એ જ તણાવમાં રહે છે કે થોડા દિવસની રજા બાદ જ્યારે ઑફિસે જઈશું ત્યારે ઢગલાબંધ કામ તેમની રાહ જોતું હશે. કહેવામાં આવે છે કે જે લોકો ઑફિસમાં વધારે સમય વિતાવે છે તેમને હૃદયરોગનો હુમલો આવવાનો ખતરો વધારે હોય છે. ક્રિએટીવ વિચારને ખતમ કરી દે છે ઑફિસનો તણાવ ઘણાં જાણકારોનું કહેવું છે કે કામનો તણાવ આપણી રચનાત્મક ક્ષમતા એટલે કે ક્રિએટીવ વિચારને ખતમ કરી દે છે. રચનાત્મક વિચાર માટે માનસિક શાંતિની ખૂબ જરૂર હોય છે. પરંતુ આજના વ્યસ્ત જીવનમાં જે વસ્તુની સૌથી વધારે ખામી છે, તે છે માનસિક શાંતિ. કોઈ પણ વ્યક્તિ એક સમયે એક જ કામ કરી શકે છે. પરંતુ કામનું ભાર એટલું હોય છે કે આપણે એકસાથે ઘણાં બધા કામની વચ્ચે મૂંઝવણમાં જ રહીએ છીએ. જેમ કે, તમે કોઈ કામમાં ધ્યાન આપીને તેને પુરૂં કરવા પ્રયાસ કરી રહ્યા છો, પરંતુ ત્યારે જ કોઈ ઈ-મેઇલ આવી જાય છે જેનો તુરંત જવાબ આપવાનો હોય છે. તેનાથી તમારું ધ્યાન તમારા કામ પરથી હટી જાય છે. 2005માં કરવામાં આવેલા એક સંશોધન પ્રમાણે આપણે કોઈ અડચણ વગર કોઈ કામમાં 11 મિનિટ જ ધ્યાન આપી શકીએ છીએ. હાલ જ કરવામાં આવેલા વધુ એક સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે જે કર્મચારી ઓછામાં ઓછા મેઇલ જુએ છે તેઓ તણાવના ઓછા શિકાર બને છે. અને તેઓ પોતાના કામ પર પણ વધુ ધ્યાન આપી શકે છે. કેટલાક વિશેષજ્ઞો એવું પણ માને છે કે વ્યસ્ત જીવનના કેટલાક નકારાત્મક પ���સા છે. પરંતુ આ નેગેટિવિટીમાં પૉઝિટીવ વાતો છૂપાયેલી છે. 1999માં થયેલા એક સંશોધન મુજબ જે લોકો વધારે તણાવગ્રસ્ત માહોલમાં રહે છે, તેમની અંદર પડકારને સ્વીકારવાની ક્ષમતા વધી જાય છે. સાથે જ તેઓ રચનાત્મક રીતે વિચારવા લાગે છે. તણાવના સકારાત્મક પાસામાંથી એક એ પણ છે કે પડકારને પૂર્ણ કર્યા બાદ જે ખુશીનો અનુભવ થાય છે તેને વ્યક્ત કરવો મુશ્કેલ છે. શું તણાવ લેવા તૈયાર છીએ આપણે? ઘણાં સર્વે જણાવે છે કે લોકો આજે આ પ્રકારનો તણાવ લેવા માટે તૈયાર છે. યુવાનોમાં પડકાર સ્વીકાર કરવાનો જુસ્સો વધારે હોય છે. બ્રિટનમાં દસમાંથી આઠ કર્મચારી પોતાના કામથી ખુશ છે. સમગ્ર યૂરોપમાં 74 ટકા લોકો પોતાના કામથી સંતુષ્ટ છે. અમેરિકામાં આ આંકડો 88 ટકા છે. લાંબા સમયથી આ આંકડો યથાવત રહ્યો છે અથવા તો તેમાં વધારો થયો છે. પરંતુ ઘટાડો ક્યારેય થયો નથી. બદલાતા આર્થિક માહોલે કામના રૂપને પણ બદલી નાખ્યું છે. ઉદાહરણ તરીકે, અત્યાર સુધી જે કામ હાથથી થતા હતા, હવે તેમનું સ્થાન મશીનોએ લઈ લીધું છે. મશીનોની મદદથી એ કામ હવે સહેલા થઈ ગયા છે અને ખતરો પણ ઓછો થઈ ગયો છે. કામના સ્થળે ઘાયલ થનારા મજૂરોની સંખ્યામાં ખૂબ ઘટાડો થયો છે. જોકે, ઘણાં લોકોનું કહેવું છે કે મશીનોના કારણે નોકરીઓ ઘટી જશે. પરંતુ તેઓ એ ભૂલી જાય છે કે નવી ટેકનિક સાથે રોજગારની તક વધશે. સમય બચશે તો બીજા કામો માટે તેનો ઉપયોગ થઈ શકશે. રાહત મેળવવા શું કરશો? તે વાતમાં કોઈ શંકા નથી કે આજનું વ્યસ્ત જીવન તણાવ આપે છે. પરંતુ તમે ઇચ્છો તો નાની નાની વાતોનો અમલ કરી પોતાને તણાવથી દૂર રાખી શકો છો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાગદોડ જ જીવન છે. જો કોઈ વસ્તુ સ્થિર છે, તો માની લો કે તે જીવિત નહીં, પણ મૃત છે. +text: પાકિસ્તાનમાં સત્તારૂઢ સરકાર મુસ્લિમ લીગ (નવાઝ શરીફ)ની છે, પરંતુ વિરોધી પક્ષ પણ મુસ્લિમ લીગ (નવાઝ શરીફ)નો છે. વડાપ્રધાન શાહિદ ખાકાન અબ્બાસી દરેક જગ્યાએ કહી રહ્યા છે, “હું ભલે દેશનો વડાપ્રધાન છું, પણ મારા વડાપ્રધાન તો નવાઝ શરીફ જ છે.” ગત અઠવાડિયે વડાપ્રધાન અબ્બાસીએ કહ્યું કે આગામી ચૂંટણી, ચૂંટણી પંચ નહીં પણ ખલાઈ મખલૂક એટલે કે એલિયંસ (પરગ્રહવાસીઓ) કરાવશે. એ વાત વિરોધી જૂથના કોઈ નેતા કહેતા તો એવું લાગતું કે, વિરોધીઓનું તો કામ જ દરેક વસ્તુમાં ખોટ કાઢવાનું હોય છે, પણ કોઈ વડાપ્રધાનનું એવું કહેવું કે આગામી ચૂંટણી એલિયંસ કરાવશે, એ સરકારની લ��ચારી દર્શાવે છે. બૉસ પણ વડાપ્રધાન જ છે... વડાપ્રધાનનો ઇશારો સ્પષ્ટ છે કે આ નિવેદન કેટલીક ગુપ્તચર સંસ્થાઓ તરફ છે. પણ સમસ્યા એ છે કે આ ગુપ્તચર સંસ્થાઓના બૉસ પણ વડાપ્રધાન જ છે, ભલે કાગળ પર જ. પણ કદાચ આ ગુપ્તચર સંસ્થાઓ એટલી શક્તિશાળી છે કે તેમના બૉસ પોતે એટલે કે વડાપ્રધાન કોઈ સતી- સાવિત્રીની જેમ આ સંસ્થાઓનું નામ લેવાના બદલે ઘૂંઘટ કાઢીને બસ એ જ કહી શકે છે- મુન્નાના પપ્પા, સાંભળો છો...! તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ બાદ ભ્રષ્ટાચાર અંગે તપાસ કરવા સીબીઆઈ જેવી પાકિસ્તાનની સંસ્થા પૂર્વ વડાપ્રધાન નવાઝ શરીફ અને તેમના પરિવારોની મિલકત અંગે તપાસ કરી રહી છે. તેના પર પણ વડાપ્રધાન અબ્બાસીએ આરોપ લગાવ્યો છે કે આ સંસ્થા બીજા કોઈના ઇશારા પર કામ કરે છે. વડાપ્રધાન અબ્બાસની પાર્ટી સ્પષ્ટ છે કે આ ઇશારો પણ મુન્નાના પપ્પા તરફ જ છે. તેના કરતા પણ વધારે રસપ્રદ વલણ વડાપ્રધાન અબ્બાસીની પાર્ટી મુસ્લિમ લીગ (એન)ના સભ્ય શાહબાઝ શરીફનું છે. તેઓ દરેક જગ્યાએ કહેતા ફરે છે કે જો તેમની પાર્ટી સત્તામાં આવી ગઈ તો તેઓ કરાચીને ન્યૂયોર્ક બનાવી દેશે. આખા દેશમાં મોડર્ન હાઈ વેની જાળ પાથરી દેશે. જ્યારે ભારતીય મુસ્લિમોને 'પાકિસ્તાની' કહેવામાં આવે.... સિંધ, બલૂચિસ્તાન અને ખૈબર પખ્તૂનખ્વાનો પણ પંજાબ જેવો વિકાસ કરવામાં આવશે, વગેરે વગેરે. કોઈ પણ વ્યક્તિમાં એવી હિંમત નથી કે શાહબાઝ શરીફને જણાવી શકે કે ભાઈ સાહેબ, જરા બેસો, તમારા માથા પર ઠંડા પાણીની ડોલ નાખી દઉં જેથી તમને ભાન આવે. નવ વર્ષથી સરકાર ચલાવનારી... તમે વિરોધપક્ષમાં નથી. સરકાર, તમે પોતે જ સરકાર છો. કંઈક આવું જ વલણ સિંધમાં છેલ્લા નવ વર્ષથી સરકાર ચલાવતી પીપલ્સ પાર્ટીનું પણ છે. મહામંત્રી દરેક પ્રસંગ પર કહી રહ્યા છે કે જો જનતાએ તેમને અવસર આપ્યો તો સિંધમાં એટલો વિકાસ કરશે કે સિંધે વિચાર્યું પણ નહીં હોય. લાગે છે કે ગરમીએ બધાનું મગજ ખરાબ કરી દીધું છે. મહામંત્રીની આવી વાતો બાદ હવે સિંધી જનતા એ વિચારી રહી છે કે 'મહા'ની સાથે હવે બીજા કયા કયા શબ્દો જોડાઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લોકતંત્રનો તંબુ બે પાયા પર ઊભો હોય છે- પક્ષ અને વિપક્ષ. પણ હાલના દિવસોમાં કંઈ સમજ પડી રહી નથી કે કઈ શાખા પર કોણ બેઠું છે. +text: ઇતિહાસકાર રોમિલા થાપર, પ્રભાત પટનાયક, સતીશ દેશપાંડે, દેવકી જૈન અને માયા દારુવાલાની અરજી પર સુપ્ર��મ કોર્ટે સુનાવણી કરી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે ભારત સરકાર અને મહારાષ્ટ્ર સરકારને નોટીસ પાઠવી છે. આ મામલાની આગામી સુનાવણી 6 સપ્ટેમ્બરના રોજ થશે. જેની સુનાવણી કરતા સુપ્રીમ કોર્ટે પૂણે પોલીસને નિર્દેશ કર્યો છે કે ધરપકડ કરાયેલા તમામને ઘરમાં નજરકેદ રાખવામાં આવે. માઓવાદીઓ સાથેના તેમના કથિત સંબંધોના આધારે મહારાષ્ટ્ર પોલીસે આ માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓની વિવિધ સ્થળેથી ધરપકડ કરી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સુધા ભારદ્વાજ, વરનૉન ગોન્ઝાલ્વિઝ, પી. વરવરા રાવ, ગૌતમ નવલખા અને અરુણ ફરેરાની મંગળવારે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ મામલે આગામી સુનાવણી 6 સપ્ટેમ્બર 2018ના રોજ કરવામાં આવશે. ત્યાં સુધી ધરપકડ કરાયેલા માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓને નજરકેદમાં રાખવામાં આવશે. સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટે શું કહ્યું? મંગળવારે મહારાષ્ટ્ર પોલીસે માઓવાદીઓ સાથે કથિત સંબંધોના મામલે પાંચ લોકોની ધરપકડ કરી હતી. જે બાદ આ મામલે રાજકારણ ગરમાયું હતું અને પોલીસે કરેલી આ ધરપકડ સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરવામાં આવી હતી. આ લોકો તરફથી કોર્ટમાં હાજર રહેલા વકીલ પ્રશાંત ભૂષણે પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "જસ્ટિસ વાય. એસ. ચંદ્રચુડે સુનાવણી દરમિયાન કહ્યું કે આ દુર્ભાગ્યની વાત છે." "જે લોકો બીજાના અધિકારો બચાવવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે, તેમનું મોં બંધ કરવા માગે છે. આ લોકશાહી માટે ખૂબ જ ખતરનાક છે." પ્રશાંત ભૂષણે કહ્યું, "મતભેદો એ લોકશાહીમાં સેફ્ટી વાલ્વનું કામ કરે છે. જો તેને મંજૂર નહીં રખાય તો પ્રેશર કૂકર ફાટશે." તેમણે કહ્યું કે આ કેસ દરમિયાન જસ્ટિસ ચંદ્રચૂડે કહ્યું કે મતભેદ ધરાવતા લોકોની આવી રીતે થતી ધરપકડો લોકશાહીનું ગળું દબાવવા સમાન છે. આ મામલે પત્રકારો સાથે વાત કરતા કેન્દ્રમાં રાજ્ય કક્ષાના ગૃહ મંત્રી હંસરાજ આહિરે કહ્યું કે આ રીતે પોલીસનો જુસ્સો તોડવો તે યોગ્ય નથી. તેમણે કહ્યું, "ભીમા કોરેગાંવમાં થયેલી હિંસા એ બંધારણ અને દેશ માટે એક ફટકા સમાન હતી. પોલીસ આ મામલે કાર્યવાહી કરી રહી છે અને કોર્ટ છે જ." "જો તેઓ માને છે કે તેઓ નિર્દોષ છે તો જામીનની માગણી કરી શકે છે. કોર્ટ નક્કી કરશે કે તેઓ દોષિત છે કે નિર્દોષ." દિલ્હીમાં વિરોધ પ્રદર્શન દિલ્હીમાં મહારાષ્ટ્ર ભવનની સામે આ ધરપકડો સામે વિરોધ પ્રદર્શન થવાનું હતું. જોકે, પોલીસે ભવનની આગળ બેરિકેડ રાખી દીધાં હતાં. ભવનની બહાર પડેલી બસોમાં સુરક્ષાદળોના જ��ાનો બેઠા હતા, જેમણે પત્રકારોને પણ મહારાષ્ટ્ર ભવનથી દૂર રાખ્યા હતા. જે રીતે પોલીસની તૈયારી હતી તે પ્રકારે પ્રદર્શનકારીઓ ત્યાં પહોંચ્યા ન હતા. જેટલા પણ પ્રદર્શનકારીઓ ભવનની બહાર પહોંચ્યા, તેમણે પોલીસની કાર્યવાહી સામે વિરોધના નારા લગાવ્યા હતા. કેટલાક પ્રદર્શનકારીઓ ડાબેરી સંગઠનો સાથે જોડાયેલા હતા તો ઘણા સામાન્ય લોકો પણ ત્યાં પહોંચ્યા હતા. કેટલાક પ્રદર્શનકારીઓ નરેન્દ્ર મોદીને ટ્રમ્પ કહીને બોલાવતા હતા. તેમના હાથમાં અનેક બેનરો હતાં. એક બેનરમાં લખ્યું હતું કે આ લોકોને પરેશાન કરવા જેવું છે, જ્યારે બીજામાં લખ્યું હતું કે આ ઇમર્જન્સી છે. પ્રદર્શનકારીઓએ ધરપકડ કરાયેલા લોકોને છોડી મૂકવાની માગ કરી હતી. નક્સલવાદ કે માઓવાદ શું છે? માઓવાદ પ્રેરિત ઉગ્રવાદ ગણાતા નક્સલવાદની શરૂઆત 1967માં પશ્ચિમ બંગાળના અંતરીયાળ વિસ્તાર એવા નક્સલબાડી ગામમાં થઈ હતી. નક્સલવાદીઓનો ઉદ્દેશ ભારતમાં સશસ્ત્ર માઓવાદી ક્રાંતિ કરવાનો છે. ગૃહ મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર હાલમાં કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઑફ ઇન્ડિયા(માઓવાદી)(સીપીઆઈ(એમ))ના નેજા હેઠળ વિવિધ નક્સલવાદી સંગઠનો સુરક્ષાદળો સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યાં છે. અનલૉફુલ ઍક્ટિવિટીઝ ઍક્ટ 1967 અંર્ગત સીપીઆઈ(એમ) ભારતમાં પ્રતિબંધીત છે. ગૃહ મંત્રાલય એવું પણ જણાવે છે કે છત્તીસગઢ, ઝારખંડ, ઓડિશા અને બિહારમાં મોટા પ્રમાણમાં માઓવાદીઓ કે નક્સલવાદીઓ સક્રિય છે. જ્યારે પશ્ચિમ બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર અને આંધ્ર પ્રદેશના કેટલાક વિસ્તારો ડાબેરી ઉગ્રગવાદથી પ્રભાવિત છે. નક્સલવાદની લડાઈ અને ઉદ્દેશ સરકારનું એવું પણ માનવું છે કે નક્સલવાદ કેરળ, કર્ણાટક, તામિલનાડુ જેવા દક્ષિણનાં રાજ્યો ઉપરાંત આસામ અને અરૂણાચલ પ્રદેશ જેવા ઉત્તર-પૂર્વ રાજ્યોમાં પગપેસારો કરવા પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. સરકારી આંકડા એવું પણ કહે છે વર્ષ 2010થી વર્ષ 2017 સુધીમાં માઓવાદી ઉગ્રવાદ કે નક્સલવાદી ઉગ્રવાદને કારણે 2457 લોકોનાં મોત નીપજ્યાં છે. જ્યારે 930 સુરક્ષાદળોના જવાનોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. જોકે, આ ડાબેરી વિદ્રોહીઓનો દાવો છે કે તેઓ સરકાર દ્વારા નજરઅંદાજ કરાયેલા આદિવાસી અને ગરીબ લોકોના હકોની લડાઈ લડી રહ્યા છે. તેઓ ભારતની 'સૅમી કૉલોનિયલ, સૅમી-ફ્યુડલ' વ્યવસ્થાને ઉથલાવી 'સામ્યવાદી સમાજ'ની રચના કરવા માગે છે. 'શહેરી માઓવાદી' કે 'શહેરી નક્સલવાદી' કોણ? હાલના સમયમાં પોલીસ અને સરકાર અધિકારીઓ 'અર્બન માઓઇસ્ટ કે શ��ેરી માઓવાદી' જેવા શબ્દ વારંવાર સાંભળવા મળે છે. નક્સલવાદીઓ પોતાની વિચારધારા શહેરી વિસ્તારોમાં ફેલાવવા માટે કાર્ય કરી રહ્યા હોવાનું પોલીસ કે સરકારનું માનવું છે. શહેરી વિસ્તારમાં રહેતા આવા લોકોને સરકાર કે પોલીસ 'અર્બન નક્સલી કે અર્બન માઓવાદી' તરીકે ઓળખે છે. દિલ્હી યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર સાઈબાબાની ધરપકડ થયા બાદ આ શબ્દોએ ભારે ચર્ચા જગાવી હતી. સરકાર દલિત અને આદિવાસીઓના અધિકાર માટે લડી રહેલા કેટલાક વકીલ અને પ્રાધ્યાપકો પર સરકાર નજર રાખી રહી હોવાનો દાવો કરાઈ રહ્યો છે. સરકારનું માનવું છે કે કેટલાક લોકો માઓવાદીઓ પ્રત્યે સહાનુભૂતિ ધરાવે છે અને માઓવાદી વિચારધારાના પ્રસાર માટે કામ કરી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે ધરપકડ કરાયેલા પાંચ માનવાધિકાર કાર્યકર્તાઓને રિમાન્ડ પર મોકલવામાં નહીં આવે. આગામી સુનાવણી સુધી તેમને ઘરમાં જ નજરકેદ રાખવામાં આવશે. +text: નીચલી અદાલત અને પછી હાઈકોર્ટે આ મામલે આસિયા બીબીને મૃત્યુદંડની સજા કરી હતી. એ સજા વિરુદ્ધ આસિયા બીબીએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે આસિયા બીબીને બરી કરી દીધાં છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ત્રણ સભ્યોની બૅન્ચે આઠ ઑક્ટોબરે આ કેસનો ચુકાદો આપ્યો હતો. ચુકાદો આપતા સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ મિયાં સાકિબ નિસારે કહ્યું કે તેઓ હાઈકોર્ટ અને ટ્રાયલ કોર્ટના નિર્ણયને રદ કરે છે. તેમણે કહ્યું, "તેમની સજાના ચુકાદાને નામંજૂર કરાય છે. જો તેમની પર અન્ય કોઈ મામલે કેસ ન ચાલતો હોય તો તરત જ તેમને મુક્ત કરવાં જોઈએ.". ઘણાં શહેરોમાં વિરોધ પ્રદર્શન અદાલતના ચુકાદા બાદ પાકિસ્તાનનાં ઘણાં શહેરોમાં વિરોધ પ્રદર્શન શરૂ થઈ ગયા છે. કરાંચીમાં બીબીસી સંવાદદાતા રિયાઝ સોહૈલે કહ્યું કે શહેરના ઘણા વિસ્તારોમાં લોકો દંડા લઈને રસ્તા પર આવી ગયા છે. લોકોએ શહેરમાં ઘણી જગ્યાએ ટ્રાફિક જામ કરી દીધો છે. બીજી તરફ તહરીક લબ્બૈક પાકિસ્તાનનું કહેવું છે કે કરાચીના 6થી વધારે વિસ્તારોમાં ઘરણાં પ્રદર્શન શરૂ થઈ ગયા છે. શહેરના અનેક બજાર બંધ કરી દેવાયા છે. તહરીક લબ્બૈક પાકિસ્તાને સમગ્ર પાકિસ્તાનમાં વિરોધ પ્રદર્શનનું આહ્વાન કર્યું છે. લાહોરના મૉલ રોડ પર તેમના સમર્થકો મોટી સંખ્યામાં એકઠા થયા છે. આસિયા બીબી વિરુદ્ધ ફરિયાદ કરનારાઓની કાયદાકીય ટીમના એક સભ્ય વકીલ તાહિર��� શાહીને કહ્યું કે તેમને પહેલાંથી જ આ પ્રકારના ચુકાદાની આશા હતી, કારણકે તેમના પ્રમાણે સુપ્રીમ કોર્ટના જજ પોતે પણ કેદી છે. સોશિયલ મીડિયા પર આ ચુકાદાને એકતરફ લોકો ન્યાયનો વિજય ગણાવે છે અને બીજીતરફ ધમકીભર્યા મૅસેજ આવી રહ્યા છે તથા લોકો સુપ્રીમ કોર્ટના જજો વિરુદ્ધ અપશબ્દ કહી રહ્યા છે. શું છે સમગ્ર મામલો? આસિયા બીબી પર એક મુસ્લિમ મહિલા સાથેની વાતચીતમાં પયગંબર મોહમ્મદ વિશે વાંધાજનક ટિપ્પણી કરવાનો આરોપ છે. જોકે, પયગંબર મોહમ્મદના અપમાનના આરોપનું આસિયા બીબીએ ખંડન કર્યું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે પાકિસ્તાનમાં ઈશ્વર નિંદા ઘણો સંવેદનશીલ વિષય છે. ટીકાકારોનું માનવું છે કે આ કાયદાનો દુરુપયોગ કરીને ઘણીવખત લઘુમતીના લોકોને ફસાવવામાં આવે છે. આ સમગ્ર મામલો 14 જૂન 2009નો છે, જ્યારે નૂરીન તેમના ઘર પાસે ફાલસાના બગીચામાં અન્ય મહિલા સાથે કામ કરવા પહોંચ્યાં ત્યારે તેમનો ઝઘડો સાથએ કામ કરતાં મહિલા સાથે થયો. આસિયાએ તેમના પુસ્તકમાં આ ઘટનાક્રમનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. અંગ્રેજી વેબસાઇટ ન્યૂયૉર્ક પોસ્ટમાં પર પ્રકાશિત થયેલા આ પુસ્તકના અંશમાં લખ્યું છે, "મને આજે પણ 14 જૂન 2009ની તારીખ યાદ છે. આ તારીખ સાથએ જોડાયેલી તમામ બાબત યાદ છે." "હું એ દિવસે ફાલસા વીણવાં ગઈ હતી. હું ઝાડીઓમાંથી નીકળીને કૂવા પાસે પહોંચી અને કૂવામાં ડોલ નાખીને પાણી કાઢ્યું, પછી મેં કૂવા પર રાખેલા ગ્લાસથી ડોલનું પાણી પીધું." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેઓ આગળ કહે છે, "મારા જેવી જ સ્થિતિ ધરાવતી મહિલાને મેં પાણી કાઢી આપ્યું. ત્યારે જ એક મહિલાએ ઘાંટો પાડીને કહ્યું કે આ પાણી ના પીશો કારણકે ખ્રિસ્તી મહિલાએ તેના સ્પર્શથી આ પાણી અશુદ્ધ કરી દીધું છે. આ હરામ છે." આસિયા લખે છે, "મેં એના જવાબમાં કહ્યું કે મને એવું લાગે છે કે ઈસુ આ કામને પયગંબર કરતાં અલગ નજરથી જોશે. પછી એ મહિલાએ કહ્યું કે પયગંબર વિશે બોલવાની તમારી હિંમત કેવી રીતે થઈ?" "મને એ મહિલાએ એવું પણ કહ્યું કે જો તારે પાપમાંથી મુક્ત થવું હોય તો તારે ઇસ્લામ ધર્મ સ્વીકારવો પડશે." તેઓ આગળ કહે છે, "મને એ સાંભળીને ખરાબ લાગ્યું, કેમકે મને મારા ધર્મમાં વિશ્વાસ છે. ત્યારબાદ મેં કહ્યું કે હું ધર્મપરિવર્તન નહીં કરું કેમકે મને ઈસુમાં વિશ્વાસ છે." "ઈસુએ માનવતા માટે પોતાનો જીવ આપ્યો હતો. તમારા પયગંબરે માનવતા માટે શું કર્યું છે?" ભયનો માહોલ આસિયા બીબીનાં દીકરી અને પતિ પાકિસ્તાનમાં તેમની સુરક્ષ�� અંગે ચિંતિત છે. જ્યારે આ ચુકાદો આપવામાં આવ્યો ત્યારે ઇસ્લામાબાદમાં કોર્ટ બહાર અને શહેરમાં સુરક્ષાનો ચુસ્ત બંદબસ્ત હતો. મંગળવારની રાતથી જ શહેરમાં હાઈ એલર્ટ જાહેર કરાઈ હતી અને પોલીસ ફોર્સ તૈનાત કરી હતી. બુધવારે સુનાવણી વખતે અદાલતની બહાર મોટી સંખ્યામાં લોકો એકઠા થયા હતા અને આસિયાને સજા કરવાની મગા કરી રહ્યા હતા. ઘણા દેશોએ આસિયાને આશ્રય આપવાની તૈયારી બતાવી છે અને શક્ય છે કે તેઓ પાકિસ્તાન છોડીને અન્ય દેશમાં આશ્રય લે. તેમનાં દીકરી એશમ આશિકે અગાઉ એએફપી ન્યૂઝ એજન્સી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું કે જો તેઓ કેદમાંથી મુક્ત થશે તો "હું તેમને ભેટીને રડીશ અને ઈશ્વરનો આભાર માનીશ કે તેઓ છૂટી ગયાં." તેમના પરિવારનું કહેવું છે કે તેઓ સુરક્ષા અંગે ભયભીત છે અને તેઓ પાકિસ્તાન છોડી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઈશ્વર નિંદા મામલે જેમને મૃત્યુદંડની સજા થઈ હતી, તેઓ પાકિસ્તાનનાં એ ખ્રિસ્તી મહિલા આસિયા બીબી છે જેમને પાકિસ્તાનની સુપ્રીમ કોર્ટે બરી કર્યાં છે. આસિયા બીબીને નિર્દોષ છોડ્યાં બાદ પાકિસ્તાનનાં કેટલાક શહેરોમાં વિરોધ પ્રદર્શનો થઈ રહ્યા છે. +text: અમિત શાહનો દાવો છે કે ભાજપ 150થી વધારે બેઠકો જીતી સરકાર બનાવવા જઈ રહી છે પોતાના જ ગૃહરાજ્યમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની પ્રતિષ્ઠા દાવ પર લાગેલી છે. રાજકીય વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે, ભારતીય જનતા પક્ષ (ભાજપ) અને નરેન્દ્ર મોદીથી ગુજરાતના મતદારો અને પ્રજા નારાજ છે. આ નારાજગી ચૂંટણીનાં પરિણામોમાં જોવાં મળશે તેવું રાજકીય વિશ્લેષકોનું માનવું છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બીજી બાજુ, રાહુલ ગાંધી અને ત્રણ યુવા નેતાઓને (હાર્દિક પટેલ, અલ્પેશ ઠાકોર અને જિગ્નેશ મેવાણી) પ્રજાનું અભૂતપૂર્વ સમર્થન મળી રહ્યાના સંકેતો સાંપડી રહ્યા છે. લોકોનું માનવું છે કે આ ચારેય યુવા નેતાઓ આ વખતની ગુજરાત વિધાનસભા 2017ની ચૂંટણીઓમાં ભાજપને ભારે ટક્કર આપી રહ્યા છે. ઉપરોક્ત વિરોધાભાસી પરિસ્થિતિમાં પણ ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અમિત શાહને વિશ્વાસ છે કે ગુજરાતમાં તેમની પાર્ટી 150 બેઠકોથી વધારે જીતશે. તાજેતરમાં 151માં નંબરની ગુજરાત વિધાનસભાની વાગરા બેઠક પરથી ચૂંટણીના પ્રચાર-પ્રસાર પ્રવાસ દરમ્યાન શાહે કહ્યું હતું, "મને સંપૂર્ણ વિશ્વાસ છે કે આવનારી ચૂંટણીમાં અમે 151 બેઠકો જીતી શકીશું. તાજેતરમાં શાહે એક ��ીવી ઇન્ટર્વ્યૂમાં જણાવ્યું હતું, "150 થી વધારે બેઠકો જીતી ભાજપ જ સરકાર બનાવશે અને હું આ બાબતે ખોટો ન પડી શકું." દાવાના કારણો? રાજકીય વિશ્લેષક માને છે કે આ વખતે ભાજપને 151 બેઠકો તો નહી મળે રાજકીય વિશ્લેષક વિદ્યુત ઠાકર માને છે કે 151 બેઠકો તો ભાજપને નહીં મળે, પરંતુ એનો અર્થ એ પણ નથી કે ભાજપના હાથમાંથી આ વખતે બહુમતી ઝૂંટવાઈ જશે. ઠાકર કહે છે કે, આ વખતે ભાજપને 115 થી 120 બેઠકો તો ચોક્કસ મળશે જ. ઠાકર કહે છે કે ભાજપ પાસે ત્રણ-ચાર એવા પ્રકારનાં શસ્ત્રો છે જેનો તોડ કોંગ્રેસ પાસે નથી. ઠાકરે કહ્યું, "સૌથી મોટું શસ્ત્ર ભાજપ પાસે એ છે કે તેમની પાસે નરેન્દ્ર મોદી છે જે ગુજરાતની અસ્મિતાનું પ્રતીક છે. મોદી હુકુમનો એક્કો છે અથવા તો કહી શકાય કે મોદી પાર્ટીનું ટ્રમ્પ કાર્ડ છે.” "મોદી ગુજરાતના લોકોનાં જનમાનસ પર એ રીતે છવાયેલા છે કે તેમની વાત માનશે." પ્રતિબદ્ધ મતદારો હાર્દિક પટેલ, જિગ્નેશ મેવાણી, અલ્પેશ ઠાકોરે કોંગ્રેસના પક્ષમાં હકારાત્મક વાતાવરણ પૈદા કર્યું છે વિદ્યુત ઠાકરનું માનવું છે કે હાર્દિક પટેલ, જિગ્નેશ મેવાણી અને અલ્પેશ ઠાકોરે કોંગ્રેસની તરફેણમાં એક રીતે હકારાત્મક વાતાવરણ તો પેદા કર્યું છે. શું તેનો લાભ ઉઠાવવા કોંગ્રેસ હજુ તૈયાર છે? તેવા પ્રશ્નના જવાબમાં ઠાકર 'ના' પાડે છે. ઠાકર કહે છે, "મોદી પાસે પાસે બહુ મોટી વ્યવસ્થા છે, કાર્યકર્તાઓની એક મોટી ફોજ છે. આ કાર્યકર્તાઓની ફોજ લોકો પાસે ઘેર ઘેર જઈને મોદીનો સંદેશ પહોંચાડવા માટે મદદરૂપ થાય છે.” "ભાજપના વિરોધી પક્ષો પાસે આવી વિશાળકાય અને અસરકારક વ્યવસ્થા છે જ નહીં." ત્રીજું કારણ આપતા ઠાકર કહે છે, "ભાજપ પાસે એટલે કે મોદી પાસે પ્રતિબદ્ધ મતદાતાઓની વોટબૅન્ક છે, જે તેમને (ભાજપને અથવા મોદીને) જ મત આપે છે. "આ પ્રતિબદ્ધ મતદારોને એ બાબતથી કોઈ ફર્ક નથી પડતો કે ચૂંટણીમાં કયો અને કોણ ઉમેદવાર છે." યુવા નેતા ક્યાં છે પ્રચારમાં? યુવા નેતાઓએ ચૂંટણી લડવાનો નિર્ણય કર્યો છે ત્યારથી ભાજપે તેમને સ્થાનિક પ્રશ્નોમાં ફસાયેલા રાખ્યા છે વિદ્યુત ઠાકર કહે છે કે યુવા નેતાઓની તરફ આશાભરી મીટ માંડીને જોવાનું કોઈ કારણ નથી રહ્યું. બંન્ને યુવા નેતાઓ અલ્પેશ ઠાકોર અને જિગ્નેશ મેવાણી તેમના જ ચૂંટણી પ્રચારમાં વ્યસ્ત છે. ઠાકરે જણાવ્યું, "આ બંને નેતાઓએ ચૂંટણી લડવાનો નિર્ણય જ્યારથી કર્યો છે, ત્યારથી ભાજપે આ બંન્ને નેતાઓને સ્થાનિક પ્રશ્નોમાં અટવાયેલા રાખ્યા છે." ઠાકર પૂછે છે કે, આ બંન્ને નેતાઓ તેમના મત-વિસ્તારથી બહાર નીકળી શકતા નથી તો પ્રચાર કેવી રીતે કરશે? વાસ્તવિકતા જુદી લોકોમાં ચર્ચા છે કે ભાજપ EVM સાથે છેડછાડ કરીને 150થી વધુ બેઠકો હાંસલ કરવાનો લક્ષ્યાંક પાર કરશે અમદાવાદ સ્થિત વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રશાંત દયાળ માને છે કે અમિત શાહનો આત્મવિશ્વાસ ગુજરાતની જમીન પરની વાસ્તવિકતાથી અલગ દેખાય છે. ખરેખર ભાજપની સ્થિતિ અહીં બહુ ખરાબ છે. દયાળ કહે છે કે અમિત શાહની 150થી વધુ બેઠકો મેળવવાના દાવા વિશે ગુજરાતમાં અનેક ચર્ચાઓ શરૂ થઈ છે. ઈવીએમનો મુદ્દો આમ આદમી પાર્ટીના આધારે જ્યાં બેલટ પેપરથી ચૂંટણી યોજાઈ, ત્યાં આમ આદમી પાર્ટી વિજયી થઈ છે આ અઠવાડિયે ઉત્તર પ્રદેશની સ્થાનિક સ્વરાજની સંસ્થાઓની યોજાયેલી ચૂંટણીઓના પરિણામો પછી આમ આદમી પાર્ટીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે જ્યાં બેલટ પેપરથી ચૂંટણી યોજવામાં આવી હતી, ત્યાં આમ આદમી પાર્ટી વિજયી થઈ છે. આમ આદમી પાર્ટીનો દાવો છે છે કે, બીજા દળોને મળતા મતોના એક ટકા જેટલા મતો આમ કે તેમ થાય તો બીજા પક્ષમાં એ મતોનો ઉમેરો થાય છે. આ મતોનું ધ્રુવીકરણ છે પરંતુ નાના પાયે. પ્રશાંત દયાળ કહે છે, "ફરીથી ચર્ચા થઈ રહી છે કે વાસ્તવિકતા જુદી હોય અને એવી પરિસ્થિતિમાં અમિત શાહ દાવા કરે છે કે તેઓ 151 બેઠકો લાવશે તો લોકોના મનમાં આશંકાઓ ઉપજી રહી છે કે આ લક્ષ્યાંક પાર કરવા માટે શક્ય છે કે ઈવીએમમાં ​​છેડછાડ થશે." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જ્યાં પણ ભૂતકાળમાં ચૂંટણી થઈ છે અને જ્યાં જ્યાં ભાજપ જીત્યું છે, ત્યાં ભાજપે ઈવીએમ સાથે છેડછાડ કરી હોય તેવા કોઈ સજ્જડ પુરાવાઓ મળ્યા નથી, તેવું પણ દયાળ સ્પષ્ટપણે કહે છે. દયાળ માને છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં ભાજપ માટે એટલી મુશ્કેલીઓ નથી જેટલી ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં છે. તેઓ કહે છે કે બંને વિસ્તારોના મતદારો, લોકો અને પ્રજાના મુદ્દા અલગઅલગ છે. દયાળ કહે છે કે શહેરી મતદારો માટે સમસ્યા રોજગાર, પાણી, પાવર અથવા રોડ નથી. ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં નારાજગી ભાજપના દાવા પ્રમાણે ગ્રામ્ય વિસ્તારના મતદારો માને છે તેમના વિસ્તારમાં જે પરિસ્થિતિ છે તે માટે કોંગ્રેસ જવાબદાર છે પ્રશાંત દયાળનું કહેવું છે, "અહીં જનતાના મનમાં અસુરક્ષાની લાગણી છે." ભાજપે લોકોના મનમાં ડર બેસાડી દીધો છે કે કોંગ્રેસ જો પાછી સત્તામાં આવશે તો ગુજરાતમાં ફરી કોમી હુલ્લડો થશે અને કર્ફ્યૂ લાગવા માંડશે. શહેરી મતદારો પોતાની સુરક્ષા સાથે જોડ��યેલી સમસ્યાઓ સાથે લડી રહ્યા છે. ગ્રામીણ વિસ્તારના મતદારો વિષે દયાળ કહે છે કે અત્યાર સુધી ભાજપના દાવા પ્રમાણે, ગ્રામ્ય વિસ્તારના મતદારો માનતા હતા કે તેમના વિસ્તારમાં જે પરિસ્થિતિ છે તેના માટે કોંગ્રેસ જવાબદાર છે. દયાળ કહે છે, "પરંતુ હવે ગ્રામીણ વિસ્તારોના મતદારો આ પ્રશ્ન કરતા થયા છે કે છેલ્લા 22 વર્ષોમાં રાજ્યમાં સત્તા પર ભાજપ બિરાજમાન છે અને છેલ્લાં ત્રણ વર્ષથી કેન્દ્રમાં મોદી છે. એટલે હવે જ્યાં ભાજપ દ્વારા કોંગ્રેસ પર આક્ષેપો કરવામાં આવે છે, ત્યારે લોકોને આ વાત પચતી નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સમગ્ર દેશની નજર ગુજરાત વિધાનસભા 2017ની ચૂંટણીઓ પર છે. આગામી નવમી ડિસેમ્બરે ગુજરાતમાં પ્રથમ તબક્કાનું મતદાન થશે. +text: બૅગ્લુરુમાં આયોજિત થનારા એક ઍર શોના રિહર્સલમાં બે વિમાન સામસામે ટકરાઈને ક્રેશ થઈ ગયા છે. સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ આ અંગે ટ્ટિટર પર જાણકારી આપી હતી. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 બૅગ્લુરુના યેલાહાંકા ઍરપોર્ટ પર આ ઘટના બની હતી જેમાં સૂર્ય કિરણ સૂર્ય કિરણ ઍરોબેટિક્સના બે વિમાનો એકબીજા સાથે હવામાં અથડાયા હતા. આ ઘટનામાં બેઉ પાઇલટનો બચાવ થયો છે. આગામી 20 તારીખથી ઍર શો શરુ થવાનો હતો. ઍરફૉર્સનાં નિવેદન પ્રમાણે, દુર્ઘટનાનું કારણ જાણવા તથા જાનમાલનું નુકસાન ચકાસવા તપાસ હાથ ધરવામાં આવી છે. પોલીસના કહેવા મુજબ આ ઘટનામાં એક નાગરિકને ઇજા થઈ છે. બેંગ્લુરુથી બીબીસીના પ્રતિનિથિ ઈમરાન કુરૈશીના જણાવ્યા પ્રમાણે, દાયકાઓ અગાઉ યૅલહાન્કા તથા હિંદુસ્તાન ઍરૉનોટિક્સ લિમિટેડના ઍરબેઝની સ્થાપના કરવામાં આવી ત્યારે તે શહેરી વિસ્તારથી દૂર હતા. પરંતુ વસતિ વધારાને કારણે આ ઍરપૉર્ટ્સની આજુબાજુ શહેરી વિસ્તાર વસી ગયો છે. જે કોઈ પણ બંદૂક ઉઠાવશે એ માર્યા જશે - ભારતીય સેના લેફ્ટનન્ટ જનરલ કંવલજીત સિંહ ઢિલ્લ પુલવામામાં થયેલા ઉગ્રવાદી હુમલા અને ઍન્કાઉન્ટર બાદ ભારતીય સેનાએ આજે પત્રકાર પરિષદ કરી હતી, જેમાં બંદૂક ઉઠાવનારને ઠાર કરવામાં આવશે તેવી વાત કરાઈ હતી. પત્રકાર પરિષદમાં ચિનાર કૉર્પ્સના લેફ્ટનન્ટ જનરલ કંવલજીત સિંહ ઢિલ્લને જાણકારી આપી કે પુલવામા હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ પાકિસ્તાની કામરાનને સોમવારે ઠાર કરવામાં આવ્યો છે. પત્રકાર પરિષદમાં જમ્મુ-કાશ્મીરના વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારી, શ્રીનગરના આઈજી, સીઆરપીએફના આઈજી અને વિક્ટર ફૉર્સન��� મેજરે હાજરી આપી હતી. પત્રકાર પરિષદમાં ઢિલ્લને ખીણમાં પથ્થરબાજી કરનારાઓને પણ ચેતવણી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે સેના પાસે શરણાગતિની નીતિ છે, પરંતુ હવે જે પણ સેના સામે બંદૂક તાકશે તે માર્યા જશે. તેમણે કહ્યું કે અમે નથી ઇચ્છતા કે કોઈ નાગરિક ઘાયલ થાય. સેનાએ જૈશ-એ-મોહમ્મદને આઈએસઆઈનું સંતાન ગણાવી તેની પાછળ પાકિસ્તાનનો હાથ હોવાનું જણાવ્યું હતું. સુરક્ષાદળો સાથેના સંઘર્ષમાં ગત વર્ષે 252 આતંકીઓ માર્યા ગયા હોવાની તથા પુલવામા હુમલાના 100 કલાકમાં કાશ્મીરમાંથી જૈશની લીડરશિપને ખતમ કરી દીધી હોવાની વાત કહી હતી. તેમણે જમ્મુ-કાશ્મીરની મહિલાઓને પોતાનાં બાળકોને સમજાવવાની અને શરણાગતિ સ્વીકારી લેવાની અપીલ કરી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ગૂગલ સર્ચમાં પાકિસ્તાનનો ઝંડો બની ગયો બેસ્ટ ટૉઇલેટ પેપર પુલવામામાં થયેલા ઉગ્રવાદી હુમલા બાદ ગૂગલ સર્ચ હાઇજૅક થયું છે અને બેસ્ટ ટૉઇલેટ પેપર ઑફ ધ વર્લ્ડ તરીકે તે પાકિસ્તાના ઝંડાની ઇમૅજ રજૂ કરે છે. ગૂગલ સર્ચમાં દેખાતાં આ પરિણામોને પુલવામામાં થયેલા હુમલાના વિરોધ તરીકે જોવામાં આવે છે. પાકિસ્તાનના ઝંડા અને ટૉઇલેટ પેપરનું આ જોડાણ ગત 14 ફેબ્રુઆરી પછી આ અંગે કૉમેન્ટ કરતા કેટલાક બ્લૉગ્સમાં શરું થયું હતું. અઠવાડિયામાં તે ટ્રૅન્ડિંગ ટૉપિક બની ગયું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ગૂગલ સર્ચના વળતાં પરિણામો પર સર્ચની સંખ્યા પણ અસર કરતી હોય છે. હાલમાં બેસ્ટ ટૉઇલેટ પેપર સર્ચ કરતા આ અંગેની સ્ટોરીઝ જોવા મળે છે. સાઉદી પ્રિન્સે 2000 પાકિસ્તાની કેદીઓની મુક્તિની કરી જાહેરાત સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને એમના રાજયની જેલમાં રહેલા 2000 પાકિસ્તાની કેદીઓને મુક્ત કરવાની જાહેરાત કરી છે. સાઉદી પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને ગઈ કાલે પાકિસ્તાન સાથે 20 અરબ ડૉલરના કરાર કર્યા હતા. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે પુલવામા હુમલાને લઈને તણાવ જોવા મળી રહ્યો છે ત્યારે સાઉદી પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાનની આ મુલાકાતા મહત્ત્વની માનવામાં આવી રહી છે. પાકિસ્તાને સાઉદી પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાનને સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન નિશાન-એ-પાકિસ્તાનથી સન્માનિત કર્યા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે પાકિસ્તાનની મુલાકાત પછી સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ બે દિવસ માટે ભારત પણ આવવાના છે. અગાઉ પ્રિન્સે મોહમ્મદ બિન સલમાને કહ્યું, "ગત વર્ષે પાકિસ્તાને પાંચ ટકાના દરથી આર્થિક પ્રગતિ કરી હત�� અને હાલમાં પણ પાકિસ્તાનનું ભવિષ્ય સોનેરી છે." પુલવામા ઍન્કાઉન્ટરમાં મેજર સહિત પાંચ જવાનોનાં મૃત્યુ જમ્મુ-કાશ્મીરના પુલવામા જિલ્લામાં સોમવારે સેના અને ઉગ્રવાદીઓ વચ્ચે થયેલા ઍન્કાઉન્ટરમાં પાંચ જવાનોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો જ્યારે ત્રણ ઉગ્રવાદીઓને ઠાર કરી દેવામાં આવ્યા હતા. આ સંઘર્ષમાં સેનાના મેજરે પણ પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો છે. આ સાથે જ જમ્મુ-કાશ્મીરના પોલીસ ડીડીઆઈજી અમિત કુમાર, સેનાના એક બ્રિગેડિયર અને એક લેફ્ટનન્ટ કર્નલ સિવાય અન્ય સૈનિકો ઘાયલ થયા હતા. ઠાર કરાયેલા ઉગ્રવાદીઓની ઓળખ હજુ કરી શકાય નથી પરંતુ સેનાના સૂત્રો અનુસાર આ સંઘર્ષમાં પુલવામા હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ અબ્દુલ રાશિદ ગાજી સાથે હિલાલ અહમદ પણ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સોમવારે સવારે પુલવામા જિલ્લાના પિંગલેના વિસ્તારમાં સેના, સીઆરપીએફ અને એસઓજી દ્વારા સંયુક્ત તપાસ ઑપરેશન હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. હું ઉપરથી કોઈ ચમત્કાર ન કરી શકું : પ્રિયંકા ગાંધી લોકસભાની 2019ની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસનાં મહામંત્રી તરીકે ઉત્તર પ્રદેશની જવાબદારી સંભાળનારાં પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રાએ ગઈ કાલે એક મિટિંગમાં કાર્યકર્તાઓને સંબોધિત કરતા કહ્યું કે 'હું ઉપરથી કોઈ ચમત્કાર ન કરી શકું. ' સોમવારે બુંદેલખંડમાં પ્રિયંકા ગાંધીએ કૉંગ્રેસના નેતાઓ અને કાર્યકર્તાઓની બેઠકમાં આ વાત કરી હતી. એમણે કહ્યું કે 'બૂથ સ્તરે કૉંગ્રેસને મજબૂત કરવી પડશે, હું ઉપરથી કોઈ ચમત્કાર નહીં કરી શકું. પાર્ટીની જીત માટે તમારે લોકોએ સંગઠિત થઈને કામ કરવું પડશે અને મને પૂરો સહયોગ આપવો પડશે. ' પ્રિયંકા ગાંધીએ એમ પણ કહ્યું કે 'જે લોકો પાર્ટીની વિરોધી પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ છે એમને બહારનો રસ્તો દેખાડી દેવામાં આવશે. ' 14 ફેબ્રુઆરી ભારત માટે કાળો દિવસ છે- સાનિયા મિર્ઝા ભારતીય ટેનિસ સ્ટાર સાનિયા મિર્ઝાએ પુલવામા હુમલાની નિંદા કરતાં ઇન્સ્ટાગ્રામ પર એક પોસ્ટ લખી છે. તેમણે હુમલાના દિવસ 14 ફેબ્રુઆરને કાળો દિવસ કહ્યો છે. આ સાથે જ સાનિયા મિર્ઝાએ પોતાની પોસ્ટમાં ગુસ્સો વ્યક્ત કરતાં એ લોકો માટે પણ મૅસેજ લખ્યો છે જ સેલિબ્રિટિઝ પાસેથી જ દરેક મુદ્દે પ્રતિક્રિયાઓ માગે છે. સાનિયા લખે છે : "આ પોસ્ટ એ લોકો માટે છે જેઓ વિચારે છે કે સેલિબ્રિટિઝ હોવાને કારણે આપણે આપણા દેશ માટે દેશભક્તિ કે ચિંતા સાબિત કરવા માટે હુમલાની 'નિંદા' કરવાનું ટ્વીટ અને ઇન્સ્ટાગ્રામ કરવાની જરૂરિયાત ���ે...શા માટે?" "કારણ કે અમે સેલિબ્રિટિ છે અને તમારામાંથી અમુક લોકો કુંઠિત છે, જેમને ગુસ્સો ઠાલવવા માટે અન્ય કોઈ જગ્યા નથી મળતી સાથે જ નફરત ફેલાવવાની પણ એક તક જતી નથી કરતા." "મારે સાર્વજનિક રીતે હુમલાની નિંદા કરવી કે અગાસી પરથી બૂમો પાડવાની જરૂરિયાત નથી કે અમે આતંકવાદની વિરુદ્ધ છે. બેશક અમે આતંકવાદ અને તેને ફેલાવનારાઓની વિરુદ્ધમાં છીએ." સાનિયાની સમગ્ર પોસ્ટ વાંચવા અહીં ક્લિક કરો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સામાન્ય રીતે આકાશમાં રંગો વિખેરતા જોવા મળતા સૂર્ય કિરણ ઍરોબેટિક્સના બે વિમાનો એકબીજા સામે અથડાઈ જતાં એક પાઇલટનું મૃત્યુ થયું છે. +text: 'તેમણે મને પાકિસ્તાની કહીને કેમ માર માર્યો?' રમઝાનની આંખોમાં ગુસ્સો પણ છે અને લાચારી પણ છે. પાસેના સાકેતરી ગામ ખાતે એક દુકાનદારને ત્યાં ડ્રાઇવર તરીકેનું કામ કરી આજીવિકા રળતા રમઝાન ઘરે પરત ફરી રહ્યા હતા. ત્યારે હરિયાણા પોલીસના બે કર્મચારીઓએ તેમને અટકાવ્યા હતા. તેમણે રમઝાનની ગાડી રોકી અને પોલીસ સ્ટેશને લઈ ગયા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ફૂટબૉલની જેમ ફટકાર્યો રમઝાન કહે છે, "પોલીસ સ્ટેશનમાં અમારા કપડાં ઉતરાવ્યા. મેં વિરોધ કર્યો તો તેમણે કહ્યું, 'તું પાકિસ્તાની અને મુસ્લિમ ઉગ્રવાદી છો' તેમણે કહ્યું કે 'હું મુસ્લિમ છું અને બહુ ખરાબ માણસ છું.' "પોલીસવાળાઓએ મારા કપડાં ફાડી નાખ્યા અને મને નિર્દયપણે ફટકાર્યો. મને એવી રીતે મારતા હતા જાણે કે હું ફૂટબૉલ હોઉં." આટલું બોલતા રમઝાન તેમના થાપા તરફ ઇશારો કરે છે. રમઝાન માંડમાંડ ખાટલા પર બેસી શકે છે. રમઝાન તેમના પાંચ પુત્રો સાથે રહે છે. તેમાંથી ચારના નિકાહ થઈ ગયા છે. 'અમે ભારતીય છીએ, પાકિસ્તાની નહીં' "મારો જન્મ આ ગામમાં જ થયો છે. ત્યારથી હું અહીં જ રહું છું. મારા પરિવારજનો આર્મીમાં છે છતાંય એ લોકોએ મને પાકિસ્તાની અને ઉગ્રપંથી કહ્યો." રમઝાન કહે છે કે તેમણે પોલીસવાળાઓને ડૉક્યુમેન્ટ્સ દેખાડ્યા, પરંતુ તેમણે વાત ન સાંભળી. "એમને નોકરી કરવાનો કોઈ અધિકાર નથી. તેમણે અમારી કોઈ વાત ન સાંભળી." રમઝાનના 27 વર્ષીય દીકરા મોહમ્મદ અસલમ નારાજગી વ્યક્ત કરતા કહે છે, "મને તો વિશ્વાસ નથી બેસતો કે પોલીસવાળાઓએ મારા અબ્બુ સાથે આવું કર્યું. અમે ભારતીય છીએ, પાકિસ્તાની નથી." ગામની બજારમાં દુકાન ચલાવતા અસલમ કહે છે, "એ પોલીસવાળાઓને નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવા જોઈએ." પુત્રનો આરોપ છ�� કે પોલીસવાળાઓએ પિતા પાસે રહેલા રૂ. 3700 ઝૂંટવી લીધા હતા. 'એક કર્મચારી સસ્પેન્ડ' મૂઢમારને કારણે રમઝાન ખાટલા પર બરાબર બેસી નથી શકતા પંચકૂલાના પોલીસ કમિશ્નર એ. એસ. ચાવલાએ બીબીસી સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું કે બે પોલીસકર્મીઓ પર આરોપ છે અને તેમની સામે કાર્યવાહી હાથ ધરવામાં આવી છે. ચાવલાના કહેવા પ્રમાણે, "તેમાંથી એક સ્પેશિયલ પોલીસ ઓફિસર છે. તેમને સસ્પેન્ડ કરી દેવામાં આવ્યા છે. "બીજા આરોપી આસિસ્ટન્ટ સબ ઇન્સ્પેક્ટર છે. તેમની ઉપર મૂકવામાં આવેલા આરોપો અંગે તપાસ ચાલી રહી છે. જો તેમની સંડોવણી જણાશે તો તેમને પણ સસ્પેન્ડ કરી દેવામાં આવશે." કમિશનર ચાવલા ઉમેરે છે, " હું ખાતરી આપું છું કે તેમને ન્યાય મળશે. "છતાંય જો પીડિતને લાગતું હોય કે તેમને ન્યાય નથી મળ્યો, તો તેમણે ડીસીપીને રજૂઆત કરવી જોઈએ." હાલ રમઝાન સારવાર હેઠળ છે. આવતા અઠવાડિયે તેમનું તબીબી પરીક્ષણ હાથ ધરવામાં આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શુક્રવારે સમગ્ર રાષ્ટ્રે 69મો પ્રજાસત્તાક દિવસ ઉજવ્યો. ત્યારે પથારીવશ 64 વર્ષીય મોહમ્મદ રમઝાનના મગજમાં એક જ સવાલ ઉઠી રહ્યો છે. +text: સૌથી પહેલી વાત તો એ છે કે, ભારતમાં ક્યારેય મુસ્લિમ સમાજે હજ સબસિડીની માગ કરી નહોતી. સૈયદ શહાબુદ્દીનથી માંડીને મૌલાના મહમૂદ મદની સુધી અને અસદુદ્દીન ઓવૈસીથી માંડીને ઝફરુલ-ઇસ્લામ ખાન સુધીના ઘણાં મુસ્લિમ નેતા અને વિદ્વાન સતત હજ સબસિડીને ખતમ કરવાની માગ કરતા રહ્યા છે. બીજી વાત એ કે વર્ષોથી હજ સબસિડી મુસ્લિમ સમાજને સીધી રીતે મળી રહી નથી. ભારત સરકાર સાઉદી અરેબિયાની મુસાફરી માટે હવાઇ ટિકિટ પર એર ઇન્ડિયાને સબસિડી આપતી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે પ્રત્યેક હજ યાત્રિકો માટે સરકાર દ્વારા સ્વીકૃત આ રકમ આશરે દસ હજાર રૂપિયા હતી. પરંતુ વ્યવહારિક રૂપે ક્યારેય આ રકમ હજ યાત્રિકોને આપવામાં આવી નથી. આ રકમ સીધી એર ઇન્ડિયાના બૅન્ક ખાતામાં પહોંચી જતી હતી. 'અલ્પસંખ્યકોનું તુષ્ટીકરણ' બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો આ નાણાંકીય મદદનો ઉપયોગ એર ઇન્ડિયાનું ભારણ ઓછું કરવા માટે કરાયો હતો, હજ યાત્રિકો માટે નહીં. આ એ સમય હતો જ્યારે ક્રૂડ તેલના સંકટના કારણે હજ યાત્રા ખૂબ મોંઘી થઈ ગઈ હતી અને વિમાન યાત્રાનું ભાડું મોંઘું થઈ ગયું હતું. આ સબસિડીને સ્ટૉપગેપના રૂપમાં રજૂ કરવામાં આવી હતી અને આ રીતે હંમેશા માટે 'અલ્પસંખ્યકોના તુષ્ટિકરણ'નું લેબ��� ચોંટી ગયું. ઇંદિરા ગાંધી અને કોંગ્રેસ ભારતીય મુસ્લિમોના આર્થિક વિકાસ માટે કોઈ નક્કર પગલાં લેવાને બદલે 'ટૉકનિઝ્મ'થી ખુશ હતાં. રાજકીય ચશ્માંથી જોવામાં આવે તો હજ સબસિડી ઇંદિરા ગાંધીના મગજની જ ઊપજ હતી, જેનો દાવ તેમણે કટોકટી દરમિયાન મુસ્લિમ વોટબેંકને કોંગ્રેસ પક્ષની મુઠ્ઠીમાં હંમેશ માટે સમાવી લેવા માટે રમ્યો હતો. કોંગ્રેસના નેતૃત્વમાં ઝાકીર હુસૈન અને ફખરુદ્દીન અલી અહેમદને રાષ્ટ્રપતિ જેવા સર્વોચ્ચ બંધારણીય પદની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. પરંતુ સાથે જ રામ સહાય આયોગ, શ્રીકૃષ્ણ આયોગ, ગોલ સિંહ આયોગ અને સચ્ચર આયોગની અરજીઓ પર કોંગ્રેસે મૌન પાળ્યું. હજ સબસિડીને મુસ્લિમો વિરુદ્ધ રજૂ કરાઈ દેશમાં દક્ષિણપંથી વિચારધારાએ ઝડપથી પગપેસારો કર્યો હતો. હજ સબસિડીને મુસ્લિમો વિરુદ્ધ રજૂ કરવામાં આવી હતી. અફવાઓ અને લોકોની વાતોના માધ્યમથી, વૉટ્સએપ સંદેશાઓથી, પેમ્પલેટના માધ્યમથી એવું સાંભળવા મળે છે કે 'ધર્મનિરપેક્ષ' પાર્ટીઓ આજકાલ દુષ્કાળ, શિક્ષણ, સ્વાસ્થ્ય, અને માળખાકીય વિકાસ માટે કરદાતાઓના પૈસા મુસ્લિમો પર લૂંટાવતી રહી છે. તેનો તર્ક એ હતો કે સરકારી ખર્ચ પર કોઈ પ્રકારની ચર્ચા થતી નથી. પછી તે હિંદુ અને શીખ તીર્થયાત્રિકો માટે સરકારી સબસિડીનો મામલો હોય કે પછી મંદિરોની દેખરેખ તેમજ તેના પુજારીઓના પગારની ચૂકવણીનો મામલો હોય. મહાકુંભ અને અર્ધકુંભ જેવા આયોજનો પર થતા સરકારી ખર્ચ અંગે કોઈ વાતચીત થતી નથી. હિંદુઓને કૈલાસ માનસરોવરની યાત્રા માટે વિદેશ મંત્રાલય પાસેથી તેમજ ઉત્તર પ્રદેશ, ગુજરાત, દિલ્હી, મધ્યપ્રદેશ અને બીજા રાજ્યોમાંથી સબસિડી મળે છે. વર્ષ 1992-94 વચ્ચે કેન્દ્ર સરકારની ઇચ્છા અનુસાર સમુદ્ર માર્ગે હજ માટે જવા પર પ્રતિબંધ લગાવી દેવાયો હતો. કોંગ્રેસના વડાપ્રધાન પીવી નરસિંહ રાવ અને અલ્પસંખ્યક મામલાઓના મંત્રી અબ્દુલ રહેમાન અંતુલેએ ભારતમાં મુસ્લિમો માટે હજ સબસિડીને છૂટ રૂપે રજૂ કરી હતી. રસપ્રદ વાત એ છે કે, ખુદાથી ડરતા મુસ્લિમ હજ યાત્રા પર જતા પહેલા એ સુનિશ્ચિત કરે છે કે જે પૈસા પર તેઓ હજ યાત્રા પર જઈ રહ્યા છે તે ઋણ કે વ્યાજના માધ્યમથી ન પ્રાપ્ત કર્યું હોય. હજ ઇબાદતનું પવિત્ર કાર્ય છે અને મુસ્લિમો માટે અનિવાર્ય છે કે જેઓ આર્થિક રૂપે અને સ્વાસ્થ્યની દૃષ્ટિએ જીવનમાં એક વખત એમ કરવા માટે સક્ષમ હોય. હાજીઓ માટે સરકાર પાસેથી નાની એવી રકમ લેવાનો સવાલ ક્યાં છે, જ્યારે તેઓ પોતાના રહેવા, જમવા, મોબાઇલ ફોન, ફરવા અને સિમ કાર્ડ સુધીનો ખર્ચ પોતાની મહેનતની કમાણીથી ખુશી ખુશી ઉપાડે છે. સરકાર તેના પર કેમ ચૂપ છે? દિલ્હી-જેદ્દાહ- દિલ્હી, કે મુંબઈ-જેદ્દાહ-મુંબઈની ટિકિટનું ભાડું 55 હજાર કરતા વધારે કેમ છે? સામાન્ય ભાડું તો 28થી 30 હજાર રૂપિયા છે. 200 કરોડ રૂપિયા પર પહોંચી હજ સબસિડી જમાત ઉલેમા-એ-હિંદના મહાસચિવ મૌલાના મહેમૂદ મદની વર્ષ 2006માં, જમાત ઉલેમા-એ-હિંદના મૌલાના મહમૂદ મદનીએ ઘોષણા કરી હતી, "હજ કરવા માટે કોઈની મદદ લેવી તે શરિયત વિરુદ્ધ છે. કુરાનના આધારે, માત્ર એ જ મુસ્લિમો હજ પર જઈ શકે છે કે જેઓ વયસ્ક હોય, આર્થિક રૂપે સક્ષમ હોય અને નિરોગી હોય." ઝફરુલ ઇસ્લામ ખાને કહ્યું, "સામાન્યપણે મુસ્લિમ હજ સબસિડીના પક્ષમાં નથી. અમે સબસિડીને એર ઇન્ડિયા કે સાઉદી એરલાઇન્સને સબસિડીના રૂપમાં માનીએ છીએ, મુસ્લિમો માટે નહીં." "આ માત્ર સાધારણ અને સામાન્ય મુસ્લિમ મતદારો સમક્ષ એ દેખાડો કરવા માટે શરૂ કરાઈ હતી કે તેઓ તેમને ફાયદો પહોંચાડી રહ્યા છે." અંતે સુપ્રીમ કોર્ટે હજ સબસિડીને ખતમ કરવા નિર્દેશ આપ્યા છે અને સરકારને તેને દસ વર્ષની સમયમર્યાદામાં નાબૂદ કરવા કહ્યું છે. પોતાના નિર્ણયમાં સર્વોચ્ચ ન્યાયાલયને જાણવા મળ્યું હતું કે દર વર્ષે સબસિડીની રકમ વધી રહી છે. આ રકમ વર્ષ 1994માં 10 કરોડ 51 લાખથી વધીને 2011માં 685 કરોડ થઈ ગઈ હતી. અત્યારે હજ સબસિડી 200 કરોડ રૂપિયા હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ વાત ખરેખર પ્રશંસનીય છે કે હજ સબસિડી બંધ થઈ ગઈ છે. જોકે, કેટલાક પ્રાથમિક તથ્યો હજ સબસિડી સાથે સંબંધિત ચર્ચાનો ભાગ નથી. +text: રાજસ્થાનના કથિત ઇતિહાસકારો અને રાજવિદ્વાનોને ફિલ્મમાં દેખાડયા બાદ પદ્માવત ફિલ્મની રિલીઝને લીલી ઝંડી આપી ઘણા લોકો મને સમજાવે છે કે જો તમે ફિલ્મ બનાવવા માંગતા હો તો આ ગુસ્સો નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે. પરંતુ મારા માટે આ ગુસ્સો એટલોજ મહત્ત્વનો છે કારણ કે તેના વગર જો હું ફિલ્મ બનાવીશ તો એ ફિલ્મનો કોઈ અર્થ જ નહિ રહે. સૌથી પહેલા તો મને સેન્સર બોર્ડ પર ગુસ્સો આવ્યો કે એમણે કરણી સેનાના દબાણને વશ થઈને રાજસ્થાનના કથિત ઇતિહાસકારો અને રાજવિદ્વાનોને ફિલ્મ દેખાડયા બાદ પદ્માવત ફિલ્મની રિલીઝને લીલી ઝંડી આપી. ચાર રાજ્યોમાં પદ્માવત રિલીઝ નહીં થાય તો નિર્માતાઓના પચાસ કરોડ રૂપિયા ડૂબી જશે આ પછી પણ કરણી સેનાની ધમકીઓ બંધ ન થઈ અને ત્યારબાદ રાજસ્થાન, હરિયાણા, મધ્યપ્રદેશ અને ગુજરાતના રાજ્ય સરકારે પદ્માવત રીલીઝમાં પર પ્રતિબંધ લગાવીને ફિલ્મનો વિરોધ કરી રહેલી કરણી સેનાના વિરોધની આગમાં ઘી નાખવાનું કામ કર્યું. ફિલ્મ નિર્માતાઓએ સુપ્રીમ કોર્ટના દરવાજા ખટખટાવ્યા અને સુપ્રીમ કોર્ટે આ પ્રતિબંધને અનધિકૃત કરાર આપતા તેને રદ કર્યો. અત્યાર સુધી સુપ્રીમ કોર્ટ તમામ પ્રકારના પ્રયત્નોને રોકવા માટે એક પ્રકારે અંતિમ ચરણ સાબિત થઇ રહ્યું છે. પરંતુ એ સમજાતું નથી કે કરણી સેનાને કોનો ટેકો છે અથવા તો કોનું સમર્થન મળી રહ્યું છે કે તે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયનો પણ તે વિરોધ કરી રહી છે. બિહાર જેવા રાજ્યના નાના ગામમાં પણ કરણીસેનાના ગુંડાઓએ તોડફોડ કરવાનું અને તોફાન મચાવવાનું શરુ કરી દીધું છે પરિસ્થિતિ એટલી વણસી છે કે બિહાર જેવા રાજ્યના નાના ગામમાં પણ કરણીસેનાના ગુંડાઓએ તોડફોડ કરવાનું અને તોફાન મચાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. મને એ બાબતની કોઈ ચિંતા નથી કે ચાર રાજ્યોમાં પદ્માવત રિલીઝ નહીં થાય તો નિર્માતાઓના પચાસ કરોડ રૂપિયા ડૂબી જશે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે પરંતુ મને એ બાબતની ચિંતા છે કે જો આ રાજ્યોમાં પદ્માવત રિલીઝ નહીં થાય તો સુપ્રિમ કોર્ટના આદેશને અવગણવાનું વલણ સામાન્ય થઈ જશે. આ પરિસ્થિતિ બાદ ન તો કોઈ ઇતિહાસના રચનાત્મક લખાણ તરફ આગળ વધી શકશે કે ન તો કોઈ વર્તમાનમાં માથું ઊંચું કરીને જીવી શકશે. કશ્મીરમાં સૈન્ય પર થઈ રહેલો પથ્થરમારાની જેમ કરણી સેના સાથે જોડાયેલા તમામ મુદ્દાઓ રાષ્ટ્રીય મુદ્દા બની ગયા છે આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે કરણી સેનાના સંરક્ષક લોકેન્દ્ર સિંહ કાલવી આવી ધમકીઓ ખુલ્લેઆમ આપી રહ્યા છે, ત્યારે પણ આપણા વડાપ્રધાનનું મૌન યથાવત છે. આ પરિસ્થિતિનો સીધે સીધો અર્થ એ થાય છે કે એક લોકશાહી સમાજની સૌથી મોટી આશા પર કરણી સેના ફુંક મારી રહી છે અને વડાપ્રધાન આ આખું નાટક જોઈ રહ્યા છે. તેઓ પોતે મુખ્યમંત્રીઓને માર્ગદર્શન પણ નથી આપી રહ્યા છે અને ન તો તેમના મુખિયાઓ આ મુદ્દે ઉકેલ લાવવા માટે આગળ આવી રહ્યા છે. મેવાડના પૂર્વ રાજવી પ્રમુખ મહેન્દ્ર સિંહ મેવાડને કેન્દ્રીય સૂચના પ્રસારણ મંત્રી સ્મૃતિ ઈરાનીએ લખેલો પત્ર આ પહેલાં પ્રકાશ ઝા ફિલ્મની આરક્ષણ સમયે આવી પરિસ્થિતિ સર્જાઈ હતી. સેન્સર બોર્ડ ફિલ્મને પ્રમાણિત કરી હોવા છતાંયે ઉત્તરપ્રદેશ, પંજાબ અને હરયાણાએ આ ફિલ્મ પર પ્રતિબંધ લાદવામાં ��વ્યો હતો. આ મુદ્દે પ્રકાશ ઝા સર્વોચ્ચ અદાલતમાં ગયા હતા અને સુપ્રીમ કોર્ટે પરિસ્થિતિની ગંભીરતાને સમજીને એક દિવસની અંદર આ સંદર્ભે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો અને પ્રતિબંધને રદ્દ કરી દેવામાં આવ્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પછી રાજ્ય સરકારોનું વલણ નરમ થયું હતું. સર્વોચ્ચ અદાલતનો નિર્ણય આવી ગયા બાદ પણ રાજ્ય સરકારો તરફથી કોઈ અધિકારીક કે ઔપચારિક નિવેદન હજુ આપવામાં આવ્યું નથી પરંતુ પદ્માવત સંદર્ભે સર્વોચ્ચ અદાલતનો નિર્ણય આવી ગયા બાદ પણ રાજ્ય સરકારો તરફથી કોઈ અધિકારીક કે ઔપચારિક નિવેદન હજુ આપવામાં આવ્યું નથી જેના દ્વારા એ સ્પષ્ટ થાય કે રાજ્ય સરકારો સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશનું પાલન કરવાની દિશામાં ગંભીર છે. મને એ ખબર નથી કે સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશની અવગણના કરવાની સ્થિતિમાં તાકાતવર રાજ્ય સરકારો માટે ક્યા પ્રકારની સજાની જોગવાઈ છે. પરંતુ તે વાત ચોક્કસપણે નક્કી છે કે રાજ્ય સરકારોને સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ કે સુપ્રીમ કોર્ટની અવગણનાની કોઈ ચિંતા નથી. એફટીઆઈઆઈના (ફિલ્મ એન્ડ ટેલિવિઝન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયાના) સૌથી વિવાદાસ્પદ પ્રમુખ ગજેન્દ્ર ચૌહાણે પણ કરણી સેનાને અપીલ કરી છે કે પહેલાં ફિલ્મ જુએ અને જો ફિલ્મમાં કાંઈ ખોટું લાગે તો પછી તેનો વિરોધ કરે. રાજનૈતિક રીતે બીજેપીનો (ભારતીય જનતા પાર્ટીનો) પક્ષ લેનાર ફિલ્મ નિર્માતા મધુર ભંડારકરે પણ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશનું સ્વાગત કર્યું છે. આ બાબતે કોઈ શંકા નથી કે કરણી સેનાના અવાજ પાછળ સરકાર મજબૂતી સાથે ઊભી છે ફિલ્મ ક્ષેત્રના તમામ બીજેપી હિતેચ્છુઓ માટે કરણી સેનાનો વર્તમાન ભય અસવસ્થ કરી દે તેવો છે. પરંતુ બીજેપીના પંજાબના નેતા સૂરજપાલ અમ્મુના નિવેદન પર નજર નાખીયે તો જણાશે કે તેમને કોઈ ભય નથી. તેઓ કહે છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે લાખો-કરોડો હિન્દુઓની લાગણીઓને ઠેસ પહોંચાડી છે અને પદ્માવત રિલીઝ થઈ તો દેશ તૂટી જશે. અમ્મુના આ નિવેદનથી બીજેપીએ પોતાને અલગ નથી કર્યું, કે ન તો અમ્મુ પર કોઈ પ્રકારનાં પગલાં લેવાની પહેલ છે. એક જાતીવાદી સેનાની નાગચૂડમાં દેશની એવી સરકાર જકડાયેલી છે જેને તમામ જાતિના મતદારોએ મત આપ્યા છે સુપ્રીમ કોર્ટે પણ આ બાબતે અત્યાર સુધી કોઈ નોંધ નથી લીધી. હું તે દ્રશ્યનું કલ્પના કરવા માગું છું, જ્યારે કરણી સેનાના નેતાઓ સુપ્રિમ કોર્ટમાં ઊભા થઈને ન્યાયમૂર્તિઓની સમજણને તેમના ખલનાયક જેવા અટ્ટહાસ્યથી કચડી નાખશ��� અને દેશના નીતિ-નિર્ધારકો તે જાતિવાદને પોષી રહેલા નેતાઓને શાબાશી આપતા હશે. હવે આ બાબતે કોઈ શંકા નથી કે કરણી સેનાના અવાજ પાછળ સરકાર મજબૂતી સાથે ઊભી છે. તકલીફ એ બાબતની છે કે એક જાતિવાદી સેનાની નાગચૂડમાં દેશની એવી સરકાર જકડાયેલી છે જેને તમામ જાતિના મતદારોએ મત આપ્યા છે. ફિલ્મના બહાના હેઠળ સામાજિક એકતાના મૂળ ખોદવાની આ એક બાબત છે તકલીફ એ બાબતની પણ છે કે આ કાળમાં ઇતિહાસના તમામ નાયકો, યોદ્ધાઓ, ધર્મ અને જાતિઓને ખાંચાઓમાં વિખેરવામાં આવી રહ્યા છે, પછી તે ભલે અકબર હોય, અશોક હોય, શિવાજી હોય કે આંબેડકર હોય. કાલે સવારે ઊઠીને ગાંધી પર દેશનો વણિક સમાજ પોતાનો દાવો કરી શકે છે અને ત્યારે પણ સુપ્રીમ કોર્ટ આ રીતે જ લાચાર જોવા મળી શકે છે. તો જરા વિચારો કે આવી સુપ્રીમ કોર્ટની લાચારી માટે સમાજે કેવડી મોટી કિંમત ચૂકવવી પડશે. વર્ણ-વ્યવસ્થા બહુ મોટા પાયે સમાજમાં કેવી રીતે પાછી આવી રહી છે તેનો આ એક મોટો સામાજિક સંકેત છે. આ માત્ર એક ફિલ્મ કે સિનેમાની વાત નથી. પરંતુ સિનેમા કે ફિલ્મના બહાના હેઠળ સામાજિક એકતાના મૂળ ખોદવાની આ એક બાબત છે અને તેથી કરણી સેનાનો વિરોધ જરુરી છે અને અત્યંત જરૂરી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાલની પરિસ્થિતિ અને સંજોગોમાં આપણી સંવૈધાનિક સંસ્થાઓની લાચારી પર મને બહુ ગુસ્સો આવી રહ્યો છે. +text: પરતું ઑસ્ટ્રેલિયન સરકાર નવો કાયદો લાવવા માટે મક્કમ રહેતા આ વિવાદ પતી જાય એવી શક્યતા ઓછી છે. ગૂગલ હવે ઑસ્ટ્રેલિયન પ્રજા સમક્ષ પોતાનો પક્ષ મૂકી રહી છે, જેથી સરકારને કાયદો લાવતા અટકાવી શકાય. શું છે સમગ્ર મામલો? ગૂગલ પોતાના બ્રાઉસર્સમાં આ પ્રકારની જાહેરાત ચલાવીને લોકો સામે પોતાનો પક્ષ રજૂ કરી રહી છે. આખી દુનિયામાં ઑસ્ટ્રેલિયા પ્રથમ દેશ છે જે કાયદો લાવી રહી છે જેમાં ગૂગલ, ફેસબુક અને બીજી ટૅક કંપનીઓને સમાચાર માટે મીડિયા સંસ્થાનોને પૈસા ચૂકવવા પડશે. પરતું અમેરિકા સ્થિત કંપનીઓ લડત આપવાના મૂડમાં છે અને કંપનીઓએ ધમકી આપી છે કે કાયદાના કારણે તેમને અમુક સેવાઓ પરત લેવાની ફરજ પડશે. હજુ સુધી ઑસ્ટ્રેલિયા ગૂગલ માટે એક મોટું માર્કેટ નથી પરતું પ્રસ્તાવિત ન્યૂઝ કોડને એક સંભવિત વૈશ્વિક ટેસ્ટ કોડ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે કે કઈ રીતે સરકાર મોટી ટૅક કંપનીઓને નિયંત્રિત કરી શકે છે. જો ગૂગલ અને ફેસબુક ન્યૂઝ કંટેન્ટના મૂલ્ય બાબતે સમાચા�� સંસ્થાઓ સાથે કરાર કરવામાં અસફળ રહે તો પ્રસ્તાવિત ન્યૂઝ કોડ પ્રમાણે તેમને પ્રકાશકો સાથે વાટાઘાટા કરવાની ફરજ પડી શકે છે. અત્રે નોંધનીય છે કે પોતાના સર્ચ રિઝલ્ટમાં સમાચાર દેખાડવા બદલ ગૂગલ ફ્રાન્સના સમાચાર સંસ્થાઓને પૈસા ચૂકવવા માટે તૈયાર થઈ ગયું છે. અગાઉ ફેસબુકે પોતાના ફેસબુક ન્યૂઝ માટે યુકેનાં સમાચાર સંસ્થાઓને પૈસા ચૂકવવા માટેની જાહેરાત કરી ચૂક્યું છે. ગૂગલ પોતાના બ્રાઉસર્સમાં આ પ્રકારની જાહેરાત ચલાવીને લોક સમક્ષ પોતનો મત રજૂ કરી રહી છે. ઑસ્ટ્રેલિયન સરકાર નમવાના મૂડમાં નથી ઑસ્ટ્રેલિયાના વડા પ્રધાન સ્કૉટ મોરીસને જણાવ્યું કે કાયદા ઘડનારાઓએ આવી ધમકીઓથી ડરવાના નથી. શુક્રવારે સેનેટની સુનાવણીમાં ગૂગલ ઑસ્ટ્રેલિયાના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર મેલ સિલ્વાએ જણાવ્યું કે કાયદા પ્રમાણે કામ ન થઈ શકે. તેમણે કહ્યું, "જો કોડનો આ પ્રકાર કાયદો બની જશે તો ઑસ્ટ્રેલિયામાં ગૂગલ સર્ચ બંધ કરવામાં ઉપરાંત અમારી પાસે કોઈ સાચો વિકલ્પ નહી હોય." પરતું ચૂંટાયેલા સભ્યો ગૂગલની વાત માનવા તૈયાર નથી અને તેઓ ગૂગલ પર ધાક ધમકી આપવાનો આક્ષેપ કરી રહ્યા છે. સભ્યો મુજબ સુધારાઓ લાવવા બદલ કંપની ઑસ્ટ્રલિયા સામે ગુંડાગર્દી કરી રહ્યું છે. સુનાવણી દરમિયાન સેનેટર રેક્સ પેટ્રિકે મેલ સિલ્વાને પૂછ્યું, "આ સમગ્ર વિશ્વમાં થવાનું છે. શું તમે (ગૂગલ) દરેક માર્કેટથી ખસી જશો? ખરેખર કરવાનો છો? શું આ અગ્રપદ અટાકાવવા માટે છે?" જવાબમાં મેલ સિલ્વાએ જણાવ્યું, "ઑસ્ટ્રેલિયમાં અમારી કામગીરી માટે આ કોડ એક મોટું જોખમ છે. અમે નહીં ટકી શકીએ." વડા પ્રધાન સ્કૉટ મોરીસે જણાવ્યું છે કે આ વર્ષમાં સરકાર આ કાયદાને સંસદથી પસાર કરાવવા માટે કટિબદ્ધ છે. પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું, "હું સ્પષ્ટ રીતે કહેવા માગું છું કે તમે ઑસ્ટ્રેલિયામાં શું કરી શકો છો તે માટેના કાયદા ઑસ્ટ્રેલિયા જાતે બનાવે છે. આ અમારી સંસદમાં કરવામાં આવે છે." ઑસ્ટ્રેલિયા કેમ કાયદા લાવી રહ્યું છે? સરકાર મુજબ 2005ની સરખામણીમાં ઑસ્ટ્રેલિયન પ્રિન્ટ મીડિયાની આવકમાં 75 ટકાનો ઘટાડો આવ્યો છે. ઑસ્ટ્રેલિયામાં ગૂગલ સૌથી મોટું સર્ચ એન્જિન છે અને સરકાર દ્વારા તેને એક જરુરીયાતની સેવા તરીકે ઓળખાવવામાં આવી છે. સરકારની દલીલ છે કે સમાચાર વાંચવા માગતા લોકોના કારણે ટૅક પ્લૅટફૉમને ગ્રાહકો મળે છે અને એટલા માટે ન્યૂઝરુમને તેમની પત્રકારિતા માટે ટૅક કંપનીઓ તરફથી એક સારી રકમ આપવી જોઈએ. સાથે દલીલ આપવામાં આવી રહી છે કે વિવિધ પડકારોનો સામનો કરી રહેલા સમાચાર ઉદ્યોગને આર્થિક મદદ મળવી જોઈએ કારણકે લોકશાહી માટે એક મજબૂત મીડિયા બહુ જરુરી છે. સરકાર મુજબ 2005ની સરખામણીમાં ઑસ્ટ્રેલિયન પ્રિન્ટ મીડિયાની આવકમાં 75 ટકાનો ઘટાડો આવ્યો છે. બિઝનેસ રિપોર્ટર કેટી સિલ્વર અનુસાર ડિજિટલ જાહેરાત પાછળ ખર્ચાતા દરેક 100 ઑસ્ટ્રેલિયન ડૉલરમાંથી 81 ડૉલર ગૂગલ અને ફેસબુક પાસે ચાલ્યા જાય છે. કોરોના વાઇરસ બાદ પરિસ્થિતિ વધુ વણસી ગઈ છે. તેઓ જણાવે છે કે કંપનીઓએ ડિજિટલ જાહેરાત ઘટાડી નાખતા ઘણી ઑસ્ટ્રેલિયન મીડિયા સંસ્થાને બંધ થવાની ફરજ પડી છે. આ બધાની વચ્ચે ગૂગલ ઘણું સારું કરી રહી છે. ગત વર્ષે સોશિયલ મીડિયા કંપનીએ ઑસ્ટ્રેલિયાથી આશરે 4 અબજ અમેરિકન ડૉલરની કમાણી કરી હતી અને કંપનીએ 45 મિલિયન ડૉલરનો કર ચૂકવ્યો છે. લોકોની શું પ્રતિક્રિયા છે? ગૂગલ અનુસાર નવા કાયદાના કારણે ઑસ્ટ્રેલિયનો માટે તેનું સર્ચ ટૂલ કામ કરતું બંધ થઈ જશે. આ સમગ્ર મામલામાં ઑસ્ટ્રેલિયાના લોકો ઑનલાઇન પોતાનો ગુસ્સો અને મૂંઝવણ રજૂ કરી રહ્યા છે. અમુક લોકો સરકારની તરફેણ કરી રહ્યા છે જ્યારે અમુક લોકો સરકારના કાયદા સામે પ્રશ્ન કરી રહ્યા છે. અમુક લોકો પૂછી રહ્યા છે કે નવું સર્ચ ઍન્જિન વાપરવા મળશે કે કેમ? ઘણા લોકો પૂછી રહ્યા છે કે શું સર્ચ ઍન્જિન હઠાવવાથી શું જીમેલ, ગૂગલ મેપ અને ગૂગલ હોમ સર્વિસ પણ બંધ થઈ જશે? હજુ સુધી ગૂગલે આ મામલે કોઈ ચોખવટ કરી નથી. વર્લ્ડ વાઈડ વેબની શોધ કરનાર સર ટીમ બેર્નર્સ લીએ જણાવ્યું કે ઑસ્ટ્રલિયાના પ્લાનના કારણે આખી દુનિયામાં વેબ કામ કરવાના લાયક નહીં રહે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નવા વર્ષ દરમિયાન ગૂગલ અને ઑસ્ટ્રેલિયન સરકાર એક બીજાની સામસામે પડયા છે. સમાચાર સંસ્થાઓને ન્યૂઝ માટે રૉયલટી આપવાની વાતને લઈને ગૂગલ છંછેડાયું છે અને ધમકી આપી છે કે જો ઑસ્ટ્રેલિયા સરકાર તેની ઉપર દબાણ લાવશે તો દેશથી પોતાનો સર્ચ એન્જિન હઠાવી લેશે. +text: સર્વોચ્ચ અદાલતે આ મતલબની નોટિસ કેન્દ્ર સરકારને કાઢી છે અને એક અઠવાડિયાની અંદર જવાબ આપવા માટે જણાવ્યું છે. સર્વોચ્ચ અદાલતનું કહેવું છે કે નિઃશુલ્ક અથવા રાહતદરે સારવાર કરી શકે તેવી હૉસ્પિટલોની ઓળખ કરવામાં આવે અને સારવારના ખર્ચના સંદર્ભે માર્ગદર્શિકા બહાર પાડવામાં આવે. સચિન જૈન નામના ���રજદારે સર્વોચ્ચ અદાલતમાં આ મતલબની અરજી દાખલ કરી હતી. ચીફ જસ્ટિસ એસ. એ. બોબડેની અધ્યક્ષતામાં ત્રણ જજોની ખંડપીઠે આ મુદ્દે સુનાવણી કરી અને અને સૉલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતા પાસેથી એક અઠવાડિયાની અંદર વિસ્તૃત જવાબ માગ્યો છે. અદાલતે કેન્દ્રને પૂછ્યું, "જે હૉસ્પિટલોને મફતમાં કે સસ્તી કિંમતે જમીન આપવામાં આવી છે તેવી ચેરિટેબલ હૉસ્પિટલોએ ઇલાજ મફતમાં કે ઓછા ભાવે કરવો જોઇએ." શ્રમિકની સ્થિતિ પર સવાલ કોરોના વાઇરસને પગલે દેશમાં લાગુ કરાયેલા લૉકડાઉન દરમિયાન જોવા મળેલી પ્રવાસી શ્રમિકોની 'મુશ્કેલીઓ' અને 'દયનિતા' પર સુપ્રીમ કોર્ટે સ્વયં સંજ્ઞાન લેતાં નોંધ્યું છે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો તરફથી આ મામલે ચૂક થઈ છે. 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના અહેવાલમાં જણાવ્યા અનુસાર જસ્ટિસ અશોક ભૂષણ, જસ્ટિસ સંજય કિશન કૌલ અને જસ્ટિસ એમ. આર. શાહની પીઠે જણાવ્યું છે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો આ મામલો જોઈ રહી હોવા છતાં, 'સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવા માટે અસરકારક અને ઠોસ પ્રયાસો કરવાની જરૂર છે.' પીઠે જણાવ્યું, 'દેશના વિવિધ ભાગોમાં ફસાયેલા પ્રવાસી શ્રમિકોની મુશ્કેલીઓ અને દયનિયતા પર અમે જાતે જ સંજ્ઞાન લીધું છે. પગપાળા અને સાઇકલો પર જઈ રહેલા પ્રવાસી શ્રમિકોની દુર્ભાગ્યપૂર્ણ અને દયાજનક પરિસ્થિતિ અખબારો અને મીડિયા અહેવાલોમાં સતત જોવા મળી રહી છે.' સુપ્રીમ કોર્ટે નોંધ્યું કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર દ્વારા પ્રવાસી શ્રમિકોને સહાય કરવામાં ચૂક થઈ છે. કોર્ટે એવું પણ કહ્યું કે સરકારો દ્વારા પ્રવાસી શ્રમિકોને મફત પ્રવાસન, આશ્રય અને અન્નની સુવિધા પૂરી પાડવા માટે તત્કાલ પગલાં લેવાની પણ જરૂર છે. સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે ભારત સરકાર, તમામ રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સરકારોને નોટિસ પાઠવી છે અને જવાબ માગ્યો છે. ચીને લદ્દાખ પાસે ઍરબૅઝનો વિસ્તાર કર્યો ચીને લદ્દાખ પાસેના પોતાના ઍરબૅઝનો વિસ્તાર કર્યો છે. એનડીટીવીના અહેવાલમાં સંબંધિત દાવો કરાયો છે. અહેવાલ અનુસાર ટીવી ચેનલને મળેલી ઍક્સક્લુઝિવ તસવીરોમાં ઍરબૅઝના ટરમૅક પર યુદ્ધવિમાનો સ્પષ્ટ જોવા મળી રહ્યાં છે. આ ઍરબૅઝ નગારી કુશા ઍરપૉર્ટ પર છે, જે પેંગયોંગ લૅકથી લગભગ 200 કિલોમિટર દૂર તિબેટમાં સ્થિત છે. અહેવાલમાં કરાયેલા દાવા અનુસાર 6 એપ્રિલ 2020ની સેટેલાઇટ ઇમેજમાં આ ઍરપૉર્ટ પર રનવે જોવા મળી રહ્યો છે. જોકે, 21 મે 2020ની તસવીરોમાં ઘણું બધુ બદલાયેલું ��ોવા મળે છે. નવી તસવીરોમાં મોટા પ્રમાણમાં ઍરબૅઝના નિર્માણની હિલચાલ જોવા મળી રહી છે. અન્ય એક તસવીરમાં ઍરબૅઝ પર ચાર યુદ્ધવિમાનો જોવા મળી રહ્યાં છે. ભારતીય સરહદથી માત્ર 200 કિલોમિટર દૂર આ વિમાનોની તહેનાતી ભારત માટે ચિંતાનો વિષય હોવાનું પણ અહેવાલમાં જણાવાયું છે. નોંધનીય છે કે છેલ્લા કેટલાક સમયથી લદ્દાખમાં ભારતીય અને ચાઇનીઝ સૈન્ય વચ્ચે તણાવની સ્થિતિ સર્જાઈ છે. રાહુલ ગાંધીના મીડિયા પર પ્રહારો કૉંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીએ મીડિયાના એક વર્ગ પર પ્રહાર કરતાં જણાવ્યું કે મહારાષ્ટ્રમાં કોવિડ-19ની સ્થિતિ પર તેમણે કરેલી ટિપ્પણીને તોડીમરોડીને રજૂ કરવામાં આવી છે. રાહુલે એક વીડિયો પોસ્ટ કર્યો, જેમાં રાજ્યમાં વ્યાપ્ત પરિસ્થિતિ અંગે તેઓ વાત કરી રહ્યા છે. તેમણે આ વીડિયો શૅર કરતાં લખ્યું, "આ વીડિયો જુઓ અને સમજો કે કઈ રીતે વેચાઈ ગયેલું મીડિયા સત્યને તોડીમરોડીને રજૂ કરે છે અને પોતાના માલિકોની સેવા કરવામાં અસલ મુદ્દાઓ પરથી ધ્યાન ભટકાવી દે છે." આ પહેલાં જ્યારે રાહુલ ગાંધીને મહારાષ્ટ્રમાં કોવિડ-19ના વધી રહેલા મામલાઓ અંગે પૂછવામાં આવ્યું હતું ત્યારે તેમણે કહ્યું હતું કે સરકારને ચલાવવામાં અને સરકારનું સમર્થન કરવામાં અંતર હોય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે કેન્દ્ર સરકારને પૂછ્યું હતું કે જે ખાનગી હૉસ્પિટલોને મફતમાં જમીન આપવાં આવી હતી, તેઓ કોરોના વાઇરસના દરદીઓનો મફતમાં કે રાહતદરે ઇલાજ કેમ ન કરી શકે? +text: અકબરે દિલ્હીની પટિયાલા હાઉસ કોર્ટમાં 41 પન્નાની ફરિયાદ દાખલ કરી છે. જેમાં પુરાવા તરીકે રામાણી દ્વારા સોશિયલ મીડિયા પર કરવામાં આવેલી ટિપ્પણીઓ અને અખબારના અહેવાલોને પુરાવા તરીકે બીડવામાં આવ્યા છે. અકબર દ્વારા ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 499 હેઠળ બદનક્ષીની ફરિયાદ દાખલ કરાવી છે. અકબરનું કહેવું છે કે તેમની 'ઉચ્ચ પ્રતિષ્ઠા'ને હાનિ પહોંચાડવાના હેતુથી 'આયોજનપૂર્વક અને બદનક્ષીપૂર્વક' દાખલ કરવામાં આવી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ અંગે પ્રતિક્રિયા આપતાં પ્રિયા રામાણીએ કહ્યું છે કે અનેક મહિલાઓએ તેમની સામે જાતીય સતામણીની ફરિયાદ કરી છે અને તેને 'રાજકીય કાવતરું' ઠેરવી રહ્યા છે. રામાણીના કહેવા પ્રમાણે, "મારી સામે ફરિયાદ દાખલ કરીને તેઓ ધાકધમકી તથા સતામણી ઉપર ઢાંકપિછાડો કરવા માગે છે." રામાણીએ કહ્યું કે તે��� દ્રઢતાપૂર્વક સત્યનો સામનો કરશે. રવિવારે નાઇજીરિયાથી પરત ફર્યા આ પહેલાં રવિવારે નાઇજીરિયાથી પરત ફરેલા કહ્યું હતું કે તેઓ આરોપ મૂકનારી મહિલાઓની સામે કાયદેસરની કાર્યવાહી કરશે. ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈ (પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઑફ ઇંડિયા)ના રિપોર્ટ મુજબ, અકબરે નિવેદનમાં જણાવ્યું છે કે તેમની ઉપરના આરોપ 'બનાવટી' અને 'રાજકારણ'થી પ્રેરિત છે. અકબરે કહ્યું છે કે તેઓ સત્તાવાર પ્રવાસ પર દેશમાંથી બહાર હતા એટલે તેમણે અત્યાર સુધી આ વિશે કોઈ નિવેદન આપ્યું ન હતું. અકબરે ઉમેર્યું કે આજકાલ કેટલાક લોકો માટે પુરાવા વગર આરોપ મૂકવા સામાન્ય બાબત બની ગઈ છે અને તેઓ આ પ્રકારના આરોપોથી વ્યથિત છે. અકબરે સવાલ ઉઠાવ્યો, "સામાન્ય ચૂંટણી પહેલાં શા માટે આ વંટોળ ઊભું થયું છે? તેની પાછળ કોઈ ઍજન્ડા છે? તે જૂઠાં, પાયાવિહોણા અને મારી પ્રતિષ્ઠાને નુકસાન પહોંચાડવા માટે લગાડવામાં આવ્યા છે." અકબરે તેમના નિવેદનમાં ઉમેર્યું હતું કે આરોપ મૂકનારી મહિલાઓએ કથિત ઘટનાઓ બાદ પણ તેમની સાથે કામ કરવાનું ચાલુ રાખ્યુ હતુ. અકબર રવિવારે સવારે નાઇજીરિયાથી ભારત પરત ફર્યા હતા, ત્યારે પત્રકારો તેમને ઘેરી વળ્યા હતા. લગભગ દસેક જેટલી મહિલાઓએ એમ. જે. અકબર પર જાતીય સતામણીના આરોપ મૂક્યા છે. આ મહિલાઓ અલગઅલગ સમયે તેમની સાથે કામ કરી ચૂકી છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રિયા રામાણીએ લગભગ એક વર્ષ પૂર્વે વૉગ ઇન્ડિયા સામયિકમાં તેમણે 'વિશ્વના હાર્વે વિન્સ્ટ્ન્સ્સ ઑફ ધ વર્લ્ડ' લેખ રિટ્વીટ કર્યો હતો અને તેની સાથે અકબરનું નામ લખ્યું હતું. એ લેખમાં પ્રિયાએ પહેલા કાર્યસ્થળે કેવી જાતીય સતામણીનો અનુભવ થયો, તેનું વિવરણ લખ્યું હતું. મૂળ લેખમાં પ્રિયાએ કોઈનું નામ લખ્યું ન હતું, પરંતુ સોમવારે તેમણે ટ્વીટમાં જણાવ્યું કે એ લેખ અકબર વિશે હતો. ત્યારબાદ વધુ પાંચ મહિલાઓ બહાર આવી છે અને અકબર સંદર્ભની તેમની વાત કહી છે. અન્ય એક વિવરણ તેમના વિશે હોવાનું માનવામાં આવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અકબર ઉપરાંત વરિષ્ઠ અભિનેતા આલોકનાથ, ફિલ્મ નિર્દેશક વિકાસ બહલ પર જાતીય સતામણીના આરોપ લાગ્યા છે. આલોકનાથે તેમની ઉપર લાગેલા આરોપોને નકાર્યા છે, જ્યારે બહલે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. કોણ છે એમ. જે. અકબર? વરિષ્ઠ પત્રકાર એમ. જે. અકબર 2014માં લોકસભાની ચૂંટણી પૂર્વે ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ)માં જોડાયા હતા. 2015માં અકબરને ઝારખંડમાંથી રાજ્યસભામાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. એક સમયે અકબરને તત્કાલીન વડા પ્રધાન રાજીવ ગાંધીની અત્યંત નજીક માનવામાં આવતા હતા. વર્ષ 1989માં કોંગ્રેસની ટિકિટ પર પ્રથમ વખત બિહારની કિશનગંજ બેઠક પરથી સાંસદ બન્યા હતા. રાજીવ ગાંધીના વડા પ્રધાનપદના કાર્યકાળ દરમિયાન અકબર તેમના પ્રવક્તા હતા. ફરી 1991માં તેઓ ચૂંટણી જંગમાં ઉતર્યા, પરંતુ હારી ગયા. એ પરાજય બાદ અકબર ફરી એક વખત પત્રકારત્વમાં આવી ગયા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અનેક મહિલાઓ દ્વારા જાતીય સતામણીના આરોપ બાદ રાજ્યકક્ષાના વિદેશ મંત્રી એમ. જે. અકબરે આરોપ મૂકનાર મહિલા પત્રકાર પ્રિયા રામાણીની સામે બદનક્ષીનો કેસ દાખલ કર્યો છે. +text: અપેક્ષા મુજબ જ ભારત ઉપરાંત પાડોશી દેશો તથા પશ્ચિમી દેશોમાં હવે પછી કોની સરકાર બનશે તેની ઉત્કંઠા હતી. ભારતમાં કોની સરકાર બને છે, તેની ઉપર સંબંધોનો આધાર હોઈ પાકિસ્તાની મીડિયામાં પણ પરિણામ અંગે આતુરતા હતી. પાકિસ્તાન ઉપરાંત ચીન, અમેરિકા સહિતના દેશોનાં મીડિયાગૃહોએ આ પરિણામોની નોંધ લીધી અને તેનું વિશ્લેષણ પણ કર્યું. પાકિસ્તાની અખબાર : The Dawn બિહારમાં ભાજપના વિજયની ઉજવણી કરી રહેલાં સમર્થકો પાકિસ્તાનના અગ્રણી અંગ્રેજી અખબાર 'ધ ડૉન'એ 'ઇમરાને મોદીને આપ્યાં અભિનંદન'ના શીર્ષક સમાચાર સાથે ભારતની લોકસભા ચૂંટણીનાં પરિણામોનો અહેવાલ છાપ્યો છે. અખબાર નોંધે છે કે બાલાકોટ ખાતે થયેલા હવાઈ હુમલાને કારણે ભારતમાં રાષ્ટ્રવાદનો જુવાળ પેદા થયો, જેણે ભાજપને ચૂંટણી જીતવામાં મદદ કરી. મોદી 'મજબૂત નેતા' તરીકે પ્રસ્થાપિત થયા. બેકારી, ગ્રામીણ દુર્દશા અને અર્થતંત્ર ક્ષેત્રે સરકારની નિષ્ફળતા પરથી લોકોનું ધ્યાન ખસી ગયું. અખબારે તેની વેબસાઇટ ઉપર, લાઇવ બ્લૉગ દ્વારા ભારતમાં ચાલી રહેલી મતગણતરીનું રિપોર્ટિંગ કર્યું હતું. અમેરિકાનું અખબાર : ધ ન્યૂયૉર્ક ટાઇમ્સ અમેરિકાના અંગ્રેજી અખબાર ધ ન્યૂયૉર્ક ટાઇમ્સે 'ભારતના 'ચોકીદાર' નરેન્દ્ર મોદીનો ઐતિહાસિક વિજય' અહેવાલ સાથે ચૂંટણીમાં ભાજપના વિજયની નોંધ લીધી છે. આ સિવાય 'ઇર્ષ્યા અને નફરત દ્વારા કેવી રીતે મોદીએ ભારતને ભોળવ્યું', 'ભારતની ચૂંટણીમાં મોદીના ભવ્ય વિજયથી ફલિત થતી પાંચ બાબતો', 'વારાણસીમાં મોદી નાયકની સાથે ખલનાયક પણ' તથા 'મોદી અને ભાજપે ભારતમાં ઇતિહાસ સર્જ્યો. (રાહુલ) ગાંધીએ સ્વીકાર્યું' જેવા ભારતની ચૂંટણીલક્ષી અહેવાલ અલગથી પ્રકાશિત કર્યા. અખબાર નોંધે છે, 'દેશમાં લ���ુમતી અસુરક્ષા અનુભવતા છતાં તે પોતાને ચોકીદાર કહેતા, ગરીબ પરિવારમાં ઉછેરની વાત કરતા, પણ ધનિકોને મદદ કરતા. બિઝનેસની વાત કરતા, પણ રોજગારનું સર્જન કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યા, જેવા વિરોધાભાસ છતાં મોદીનો વિજય થયો છે.' અખબારે અવલોકન કર્યું કે 'હિંદુ રાષ્ટ્રવાદ, ગરીબો માટેની કેટલીક યોજનાઓ અને લોકરંજક વિનમ્રતાએ તેમને વિજય અપાવ્યો.' આપને આ પણ વાચવું ગમશે પાકિસ્તાની ચેનલ : જિયો ટીવી પાકિસ્તાનની પૉપ્યુલર ચેનલ જિયો ટીવીએ 'મોદીએ ફરી વિપક્ષને આપ્યો આઘાત, પ્રચંડ વિજય'ના શીર્ષક સાથે ભારતીય ચૂંટણીના સમાચાર છાપ્યા છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નિવેદન 'સમગ્રે વિશ્વે ભારતની લોકશાહીની શક્તિની નોંધ લેવી રહી.'ની પણ અહેવાલમાં નોંધ લેવાઈ છે. ભારતીય ચેનલની જેમ જ જિયો ટીવીએ શરૂઆતના ટ્રૅન્ડ્સની ટેલી સ્ક્રીન પર દેખાડી હતી, જેને અમુક કલાકો બાદ હઠાવી લીધી હતી. અમેરિકન અખબાર : વૉશિંગ્ટન પોસ્ટ 'મતદારોએ મોદીના સશક્ત અને રૂક્ષ હિંદુ ભારતની કલ્પનાને સ્વીકારી' અહેવાલ સાથે વૉશિંગ્ટન પોસ્ટે તેની વેબસાઇટ ઉપર વિશ્વની કૅટેગરીમાં ભારતના ચૂંટણી સમાચાર નોંધ્યા છે. અખબાર લખે છે 'જનતાએ મોદીમાં વિશ્વાસ મૂક્યો છે. મોદી કરિશ્માઈ વ્યક્તિત્વ ધરાવે છે અને સમગ્ર વિશ્વમાં જમણેરી વિચારસરણી ધરાવતા નેતાઓમાંથી એક છે.' ગત વખત કરતાં વધુ બેઠકો મેળવવી 'અનપેક્ષિત હતી.' અખબારે આ સિવાય 'હિંદુઓ પહેલાંના મુદ્દે ભારતમાં મોદીનો વિજય' અને 'રાષ્ટ્રવાદને કારણે ભારતમાં મોદીનો ભવ્ય વિજય' જેવાં શીર્ષક સાથે સંબંધિત લેખો પણ પ્રકાશિત કર્યાં છે. ખાડીનું મીડિયાગૃહ : અલ-જઝીરા કતારની સરકારી વૈશ્વિક મીડિયા સંસ્થા અલ-જઝીરાએ ભારતની ચૂંટણીના તમામ અપડેટ્સ આપ્યા હતા. 'ઐતિહાસિક જનાદેશ સાથે ભારતે મોદીને ફરી ચૂંટ્યા'ના શીર્ષક સાથે મુખ્ય સમાચાર છાપ્યા છે. અલ-જઝીરા લખે છે, 'વધુ બહુમત સાથે ભાજપ ચૂંટાયો છે, જેના કારણે છેલ્લાં પાંચ વર્ષથી હિંસક હિંદુ જૂથોથી પીડિત મુસ્લિમોમાં ચિંતાનો માહોલ છે.' પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપના ઉદયને 'આશ્ચર્યજનક' ગણાવ્યો છે. આ સિવાય અમેઠીમાં રાહુલ ગાંધીના પરાજય અંગેના સમાચારને અલગથી છાપ્યા છે. ચીનની મીડિયા સંસ્થા : ગ્લોબલ ટાઇમ્સ ચીનની સરકારી મીડિયા સંસ્થા ગ્લોબલ ટાઇમ્સે 'મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપે ભારતની ચૂંટણી જીતી'ના મથાળા સાથે ચૂંટણીના સમાચારની નોંધ લીધી છે. અખબારે ચીનની ન્યૂઝ એજન્સી 'શિન્હુઆ'ના હવાલાથી આ અહેવાલ છાપ્યો છે. આ સિવાય ભાજપ દ્વારા ઉજવણીનો તસવીરી અહેવાલ અલગથી છાપવામાં આવ્યો છે. ગ્લોબલ ટાઇમ્સ અને શિન્હુઆ એ 'સરકારનો અવાજ' હોવાથી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે તેને ગંભીરતાથી લેવામાં આવે છે. પાકિસ્તાની અખબાર : ધ ઇન્ટરનેશનલ ન્યૂઝ પાકિસ્તાની અખબાર, ધ ઇન્ટરનેશનલ ન્યૂઝની વેબસાઇટે લોકસભા ચૂંટણી સંદર્ભના ત્રણ સમાચારને પ્રાધાન્ય આપ્યું છે. 'ભારતમાં મોદી ફરી ચૂંટાયા' શીર્ષક સાથે અખબારે મોદીના ફરી વડા પ્રધાન બનવાના સમાચાર છાપ્યા છે. આ સિવાય અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે મોદીને અભિનંદન આપ્યાં તે સમાચારની નોંધ લીધી છે. પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને પાઠવેલાં અભિનંદન તથા તેની ઉપર મોદીની પ્રતિક્રિયાની પણ અખબારે નોંધ લીધી છે. જોકે, ભારતમાં ચૂંટણીના સમાચાર અખબારની પ્રિન્ટ ઍડિશનમાં પ્રથમ પૃષ્ઠ પર નહોતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુરુવારે 17મી લોકસભાનું ગઠન કરવા માટે આયોજિત ચૂંટણીનાં પરિણામ આવ્યાં, જેમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપનું સત્તા પર પુનરાગમન થયું છે. +text: અમેરિકાની એક એવી સૈન્ય ટુકડી જેણે હિટલરને માત આપી આ એક એવી યુદ્ધ-ટુકડી હતી જેણે બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમ્યાન તેમના દ્વારા અપનાવાયેલી ખાસ યુદ્ધલક્ષી રણનીતિને કારણે હિટલરની સેનાને તેમની જ યુદ્ધભૂમિમાં ધૂળ ચાટતા કરી દીધા હતા. 'ફેંટમ આર્મી' અને 'હેડક્વાર્ટર 21'ના નામથી પ્રચલિત આ ટુકડીના નામે બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન હજારો લોકોના જીવ બચાવવાના અનેક કીર્તિમાનો છે. રિક બેયર અને એલિઝાબેથ સેયલ્સે તેમના પુસ્તક 'ફેંટમ આર્મી ઓફ વર્લ્ડ વોર 2'માં તેમની એ યુદ્ધ શૈલી વિશે ઉલ્લેખ કર્યો છે જેના દ્વારા આ સેનાએ નાઝીઓની સેનાને માત આપતી રહી હતી. ફુગ્ગાઓ, ટેન્કો અને ટ્રકોનો ઉપયોગ અમેરિકાની ફેંટમ આર્મી એવા ફુગ્ગાઓનો ઉપયોગ કરતી જે સૈન્યની ટેન્કો જેવા દેખાતા અમેરિકાની ફેંટમ આર્મી યુદ્ધ દરમ્યાન સેંકડો એવા ફુગ્ગાઓનો ઉપયોગ કરતી જે સૈન્યની ટેન્કો, ટ્રકો અને અન્ય યુદ્ધલક્ષી સામાન જેવાં દેખાતાં. આ ફુગ્ગાઓને રાતોરાત ફુલાવવામાં આવતા જેથી આકાશમાંથી જોતા એમ લાગે કે મિત્ર-રાષ્ટ્રોની સેનાની ટુકડીઓ યુદ્ધ ક્ષેત્રમાં આગળ વધી રહી છે. આ સમસ્ત પ્રક્રિયામાં દરેક વસ્તુનું જીણવટપૂર્વક ધ્યાન રાખવામાં આવતું. નકલી ટેન્કો જે રસ્તેથી પસાર કરાવવાની હોય તે રસ્તામાં જમીન પર ટેન્કોના નિશાન બનાવવા માટે એક મશીનનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો જેથી એવું લાગે કે ટેન્કો આ રસ્તેથી પસાર થઈ છે. આ સાથે એ વાતનું ધ્યાન પણ રાખવામાં આવતું હતું કે આર્મીની આસપાસ કોઈ નાગરિકો પસાર ન થાય. આવી એક પરિસ્થિતિ દરમિયાન બે ફ્રેન્ચ સાયકલસવારો જ્યારે એક છાવણી પાસેથી પસાર થઈ રહ્યા હતા ત્યારે તેમને આ ટુકડીના ચાર સૈનિકોને 40 ટનની શરમન ટેન્કને હાથે ઉપાડેલી જોઈ હતી. રાત્રે જંગલમાંથી ગોળીઓ છૂટવાની રોશની દેખાતી જર્મન સૈનિકો રોશનીને જોઈને સમગ્ર ઘટનાને અસલી ગોળીબારની ઘટના સમજી લેતા ફેંટમ આર્મી રાત્રે જંગલોમાં ગોળીઓ છૂટયા બાદ તેમાંથી નીકળનારી રોશનીનો ભ્રમ પેદા કરવા માટે ફ્લેશ લાઇટ્સનો ઉપયોગ કરતી હતી. આવી પ્રક્રિયા કરવા પાછળનો હેતુ લેશમાત્ર એટલો હતો કે જર્મન સૈનિકો આવી રોશનીને જોઈને સમગ્ર ઘટનાને અસલી ગોળીબારની ઘટના સમજી બેસે. અમેરિકાના આ ભૂતિયા લશ્કરે આર્ટિલરીની આકાર વાળા ફુગ્ગાઓ ફુલાવીને ઠેર ઠેર પાથરી રાખ્યા હતા. ત્યારબાદ ફોન પર વાતચીત થકી આ ભૂતીયા લશ્કરે જંગલની વચોવચ ફ્લેશ લાઇટોને એજ સમયે ચમકાવી જ્યારે અસલી ગોળીબાર થઈ રહ્યો હતો. અવાજના જાદુગરોની કીમિયાગીરી ભૂતિયા લશ્કર પાસે સાઉન્ડ એન્જિનિઅર્સની ટુકડી હતી આ ભૂતિયા લશ્કર પાસે ઘ્વની ઇજનેરોની (સાઉન્ડ એન્જીનેર્સની) ટુકડી હતી. આ સાઉન્ડ એન્જીનેર્સની ટુકડી સેનાની અસલી ટુકડી સાથે રહીને ટેન્ક, ટ્રક, જમીન ખોદવાના યંત્રોનો અવાજ, ટેન્કો દ્વારા પુલ પાર કરવાનો અવાજ વગેરે રેકોર્ડ કરતી. આ અવાજોને 16 લાંબી ગ્લાસ ટ્રાન્સ્ક્રિપશન ડિસ્ક પર રેકોર્ડ કરવામાં આવતા જેના પર એ સમયના સંગીત આલ્બમ રેકોર્ડ કરવામાં આવતા હતા. આ ઇજનેરોએ અલગ અલગ સ્થિતિઓ માટે ઘણા જુદા જુદા પ્રકારના અવાજ અને ઘ્વનિઓનું રેકોર્ડિંગ કર્યું હતું. ત્યારબાદ સૈન્ય વાહનો પર લાગેલા શક્તિશાળી લાઉડસ્પીકરોની મદદથી એ અવાજ વગાડવામાં આવતા. આ લાઉડસ્પીકરોની રેન્જ 16 કિલોમીટર સુધીની હતી જેને કારણે ક્યારેક-ક્યારેક જર્મન સૈનિકો સહીત આસપાસ રહેલી અમેરિકન લશ્કરી ટુકડીઓ પણ ભ્રમમાં પડી જતી હતી. નકલી રેડિયો સંદેશાઓ ભૂતિયા લશ્કરની એક નકલી રેડિયો સંદેશા મોકલતી બીજા વિશ્વયુદ્ધ સમયે મોટાભાગના સંદેશાઓ મોર્સ કોડ દ્વારા મોકલવામાં આવતા હતા. જર્મન ઇન્ટેલીજેન્સના અધિકારીઓ એટલા સક્ષમ હતા કે તેઓ અમેરિકન લશ્કરી ટુકડીઓના રેડિયો ઓપેરેટરોની કાર્યપદ્ધતિ અને કાર્યશૈલીને ઓળખવા લાગ્યા હતા. એવી પરિસ્થિતિમાં આ યુદ્ધભૂમિ પર કાર્યરત લશ્કરી સૈનિકોની પ્રતીકાત્મક તસ્વીર. જ્યારે જર્મન ટુકડી અસલી સંદેશાઓની રેડિયો દ્વારા આપ-લે કરતી હતી ત્યારે જ નકલી રેડિયો ઓપરેટર સંદેશાઓ મોકલ્યા કરતા. એવી પરિસ્થિતિમાં જર્મન સેના માટે અસલી અને નકલી રેડિયો સંદેશાઓમાં અંતર પારખવું અઘરું થઈ જતું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન અમેરિકાએ પોતાની સેનામાં એક ખાસ ટુકડી તૈયાર કરી હતી. +text: સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસના વડપણ હેઠળની બૅન્ચે સુનાવણી દરમિયાન પૂછયું કે દેશમાં કોણ વિશ્વાસ કરશે કે તાજમહેલ વક્ફ બોર્ડની સંપત્તિ છે? ઉપરાંત બૅન્ચે એ પણ કહ્યું કે આ પ્રકારના કેસો અહીં લાવીને કોર્ટનો સમય બરબાદ ન કરવો જોઈએ. સુપ્રીમ કોર્ટ આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઑફ ઇન્ડિયાની અરજી અંગે સુનાવણી કરી રહી હતી. અરજીમાં એએસઆઈએ ઉત્તરપ્રદેશ સુન્ની વકફ બોર્ડના નિર્ણયને પડકાર્યો છે. જેમાં બોર્ડે તાજમહેલને વકફ બોર્ડની સંપત્તિ તરીકે ઘોષિત કરી દીધો હતો. વકફ બોર્ડે એવું કહ્યું હતું કે ખુદ શાહજહાંએ અમને તાજમહેલ દસ્તાવેજો આપ્યા હતા. જે બાદ સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે તમે શાહજહાંની સહીવાળા દસ્તાવેજો કોર્ટમાં રજૂ કરો. અમદાવાદ કે અહમદાબાદ? નવગુજરાત સમયમાં પ્રકાશિત અહેવાલ મુજબ 'અહમદાબાદ'ના ઐતિહાસિક નામ સાથે અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન સરેઆમ ચેડાં કરી રહ્યું હોવાના આક્ષેપ સાથે હાઇકોર્ટ સમક્ષ જાહેર હિતની અરજી કરાઈ છે. શહેરના પ્રતીક તરીકે 'ચબૂતરા'ને સ્થાન આપવાના નિર્ણયને પડકારી તેના બદલે હિન્દુ-મુસ્લિમ તથા તમામ ધર્મોની એકતાને દર્શાવનારા સ્થાપત્યને સ્થાન આપવાની પણ માંગ કરવામાં આવી છે. આ રિટમાં હાઇકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ આર.સુભાષ રેડ્ડી અને જસ્ટિસ વી.એમ. પંચોલીની ખંડપીઠે તંત્રને શહેરનું નામ બદલવા માટેની શું પ્રક્રિયા છે તે અંગેની સ્પષ્ટતા કરવાનું જણાવ્યું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? અરજદારે અરજીમાં કહ્યું છે કે શહેરની સ્થાપના અહમદશાહ બાદશાહે કરી હતી. જેથી તેમના નામથી શહેરનું નામ 'અહમદાબાદ' રખાયું હતું. ઉપરાંત અરજીમા કહેવાયું છે કે સેન્સસ દ્વારા પણ સત્તાવાર રીતે 'અહમદાબાદ' નામને માન્ય રાખવામાં આવ્યું છે. તાજેતરમાં વર્ષ 2017માં યુનેસ્કોએ 'અહમદબાદ' શહ��રને 'વર્લ્ડ હેરિટેજ સિટી'નો દરજ્જો પણ આપ્યો છે. અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન 'અહમદાબાદ'ને બદલે 'અમદાવાદ' નામનો ઉપયોગ તેના સત્તાવાર દસ્તાવેજો, લેટરહેડ્સ, જાહેરાતો સહિત તમામ જગ્યાએ કરે છે. PM મોદીની આગેવાનીમાં ભાજપના ઉપવાસ ફાઇલ તસવીર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ગુરુવારે એક દિવસનો ઉપવાસ કરશે. જ્યારે કેન્દ્રીય મંત્રીઓ સહિત ટોચના ભાજપ નેતાઓ પણ દેશભરમાં વિવિધ સ્થળોએ એક દિવસ માટે ઉપવાસ કરશે. સંસદના બજેટ સેશનમાં હંગામો કરવા માટે આ ઉપવાસ દ્વારા વિપક્ષનો વિરોધ કરવામાં આવશે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું કે ગુરૂવારે ઉપવાસ કરીને આવા લોકોને ખુલ્લા પાડો કે જેમણે લોકતાંત્રિક રીતે વર્તાવ ન કરીને સંસદની કામગીરીને ખોરવી નાખી હતી. ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહ કર્ણાટકના હુબલીમાં ઉપવાસ કરશે. ગુજરાતમાં પણ સીએમ વિજય રૂપાણી સહિત ભાજપના નેતાઓ ઉપવાસમાં જોડાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ધ હિન્દુના અહેવાલ મુજબ સુપ્રીમ કોર્ટે ઉત્તરપ્રદેશ સુન્ની વકફ બોર્ડને મુગલ શાસક શાહજહાંએ તેમના નામે તાજમહેલ કર્યો હોવાના દાવા અંગેના દસ્તાવેજ રજૂ કરવાનું જણાવ્યું છે. +text: વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 17 સપ્ટેમ્બરે ગુજરાતના કેવડિયા ખાતે આયોજિત ઉજવણીમાં અને 'નમામિ દેવી નર્મદે મહોત્સવ'માં ભાગ લેશે. 'એમનો જન્મદિવસ છે અને અમારો મરણદિવસ છે. ગામો ડૂબી રહ્યાં છે ત્યારે ઉજવણી કરાય છે આ બહુ વિકૃત છે.' આ શબ્દો નર્મદા બચાવો આંદોલનનાં મેધા પાટકરના છે. નર્મદા બચાવો આંદોલન દ્વારા આ ઉજવણીનો વિરોધ કરવાની પણ જાહેરાત કરવામાં આવી છે. નર્મદા બચાવો આંદોલનના પ્રતિનિધિઓ કહે છે, "નરેન્દ્ર મોદી લાખો લોકોનાં ઘરો અને ગામોને જળસમાધિ આપીને પોતાનો જન્મદિવસ મનાવશે." "લોકો બેઘર થઈ રહ્યા છે અને ઢોરઢાંખર મરી રહ્યાં છે, ત્યારે ગુજરાત સરકાર ઉજવણી કેવી રીતે કરી શકે?" રાજ્યભરમાં ઉજવણીની તૈયારી મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું હતું કે અમે 'નમામિ દેવી નર્મદે મહોત્સવ'ની માટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું તેમના જન્મદિને સ્વાગત કરવા તૈયાર છીએ. રાજ્યભરમાં 17 સપ્ટેમ્બરે ઉજવણી કરવાની તૈયારી કરવામાં આવી રહી છે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના આગમનને ધ્યાને રાખીને કેવડિયા ખાતે વિશેષ તૈયારીઓ થઈ રહી છે. સરદાર સરોવર ડૅમને શણગારવામાં આવ્યો છે અને જિલ્લાઓમાં પણ ભવ્ય ઉજવ���ી થાય એ માટે રાજ્ય મંત્રીમંડળના પદાધિકારીઓને જિલ્લા વાર જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે. ગુજરાત રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના જન્મદિને એટલે કે 17 સપ્ટેમ્બરે 'નમામિ દેવી નર્મદે મહોત્સવ'ની ઉજવણી કરાશે. તેમણે કહ્યું હતું, "138.68 મીટર પાણી ડૅમમાં પહેલી વખત ભરાયો છે. એ ખુશીમાં કેવડિયા કૉલોની ખાતે ઉજવણી કરવામાં આવશે." સવારે 10 વાગ્યે રાજ્યભરમાં ઉજવણી થનાર છે અને એ માટે રાજ્યના મંત્રીમંડળના પદાધિકારીઓને જિલ્લાઓ પ્રમાણે જવાબદારી સોંપી દેવામાં આવી છે. રૂપાણીએ કહ્યું હતું કે આ ઉપરાંત રાજ્યનાં વિવિધ ગામોમાં સ્વચ્છતા અભિયાન અને વૃક્ષારોપણના કાર્યક્રમો યોજવામાં આવશે. જોકે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કેવડિયા ખાતે ઉજવણીમાં સામેલ થઈ રહ્યા હશે ત્યારે મધ્યપ્રદેશના બડવાણી અને દેશના અન્ય ભાગોમાં આ ઉજવણીનો વિરોધ થઈ રહ્યો હશે. કેમ કરાઈ રહ્યો છે વિરોધ? એક તરફ ગુજરાતમાં ઉજવણીની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે ત્યારે બીજી તરફ મધ્ય પ્રદેશનાં અનેક ગામોમાં પાણી ભરાયેલાં છે અને હજારો ઘરો ડૂબી ગયાં છે. સરદાર સરોવર ડૅમમાં જળસ્તર 134 મીટરે પહોંચ્યું ત્યારથી મધ્ય પ્રદેશનાં ગામોમાં પાણી ભરાયાં હતાં. મેધા પાટકરે જણાવ્યું કે 17 સપ્ટેમ્બરે મધ્યપ્રદેશના બડવાણીમાં વિરોધમાં કાર્યક્રમ યોજાશે. બડવાણી જિલ્લો મધ્યપ્રદેશ અને ગુજરાતની સરહદે આવેલો છે. આ જિલ્લો સાતપુડાનાં જંગલોથી પણ નજીક છે અને જિલ્લા પાસેથી નર્મદા નદી પસાર થાય છે. લોકોનું પુનર્વસન ન કરાયું હોવાના મામલે કોર્ટના દરવાજા પણ ખખડાવ્યા છે. નર્મદા બચાવો આંદોલન સાથે જોડાયેલાં મુદિતા વિદ્રોહી કહે છે, "બડવાણીમાં દેશભરમાંથી લોકોને આહ્વાન કરીને બોલાવાયા છે અને ત્યાં રેલીનું આયોજન કરવામાં આવી રહ્યું છે." "આ ઉપરાંત જ્યાંથી લોકો બડવાણી ન જઈ શકે એ લોકો સ્થાનિક સ્તરે પોતાનાં શહેરોમાં કાર્યક્રમો યોજે એવી અપીલ કરવામાં આવી છે." મેધા પાટકર વિરોધ કરવાનું કારણ જણાવતાં કહે છે, "અનેક ગામો સાવ ખતમ જ થઈ ગયાં છે. મૂર્તિઓ સાથે જ મંદિરો પાણીમાં ડૂબી ગયાં છે." "રસ્તાઓ તૂટી ગયા છે અને ખેતરોમાં તૈયાર થયેલો મોલ ખતમ થઈ ગયો." મેધા પાટકર આ ગામોની તરફેણમાં સરકાર વિરુદ્ધ ઑગસ્ટ માસના અંતમાં ઉપવાસ પર બેઠાં હતાં. આ ઉપવાસ દરમિયાન તેમની તબિયત લથડી હતી અને પછીથી તેમણે પારણાં કર્યાં હતાં. નર્��દા આંદોલન સાથે જોડાયેલા આનંદ મઝગાવકર જણાવે છે, "આશરે 32 હજાર પરિવારો એટલે કે દોઢ લાખ જેટલા લોકો અસરગ્રસ્ત છે." "જળસપાટીના કારણે મધ્ય પ્રદેશનાં 192 ગામો ડૂબી જવાનાં છે. આ ગામોનાં લોકોનાં પુનર્વસનની કામગીરી થઈ નથી." "આ સ્થિતિને કારણે અમારે વિરોધ કરવો પડી રહ્યો છે." 'પહેલાં પુનર્વસન થવું જોઈએ' નર્મદા બચાવો આંદોલન સાથે સંકળાયેલાં મુદિતા વિદ્રોહી કહે છે, "મધ્ય પ્રદેશમાં 192 ગામડાંઓ પાણીમાં ડૂબેલાં છે ત્યારે ઉજવણી કરી કેવી રીતે શકાય? લાખો લોકોનાં ઘરોનો પ્રશ્ન છે." "ગામોમાં પાણી દિવસે ને દિવસે વધી રહ્યાં છે. 192 ગામો અને નિરસપુર નામનું નગર પણ ડૂબવિસ્તારમાં છે. " "ગુજરાતનાં ગામોને પણ સાંકળીએ તો 200થી વધારે ગામો પાણીમાં ડૂબશે." "35 વર્ષથી સંઘર્ષ ચાલે છે છતાં યોગ્ય પુનર્વસન કરવામાં નથી આવ્યું અને સરકારે આ ગામોને ડુબાડ્યાં છે." "અત્યારે લોકો જ્યાં રહે છે ત્યાં પીવાનાં પાણી, સેનિટેશનની કોઈ વ્યવસ્થા નથી. લોકોની આજીવિકા, શિક્ષણ બધું જ ખોરવાઈ ગયું છે." 'આ સૌનો સાથ સૌનો વિકાસ નથી' ગુજરાતની ભાજપ સરકારનું કહેવું છે કે ડૅમનું જળસ્તર વધારીને તેમણે નર્મદા કંટ્રોલ ઑથોરિટી (NCA)ના કોઈ પણ આદેશનો ભંગ નથી કર્યો અને રાજ્ય પોતાના હિસ્સાનું પાણી મેળવીને જ રહેશે. NCAએ ગુજરાત સરકારને સરદાર સરોવર ડૅમના દરવાજા બંધ કરવાની મંજૂરી આપી છે, જેના કારણે તેના કેચમૅન્ટ વિસ્તારમાં સતત જળસ્તર વધી રહ્યું છે. NCAએ વર્ષ 1979માં જળ અને વીજવહેંચણી સંદર્ભે એક ચુકાદો આપ્યો હતો જે 2024 સુધી તમામ પક્ષકાર રાજ્યોને બંધનકર્તા છે. મુદિતા વિદ્રોહી કહે છે, "અમારો વિરોધ ડૅમમાં જળસ્તર વધારવા સામે જરા પણ નથી, પરંતુ લોકોનું યોગ્ય રીતે પુનર્વસન પહેલાં થવું જોઈએ. સરકાર એ કરે અને એ પછી ડૅમમાં જળસ્તર વધારે." "ગુજરાત સરકાર ખેડૂતોને અને ગુજરાતની પ્રજાને પાણી આપવાનું ગાણું ગાઈને આ જે કરી રહી છે એની હકીકત શું છે એ જોવાની જરૂર છે." મેધા પાટકર કહે છે કે હજારો લોકો બેઘર થઈ રહ્યા હોય તો આ 'સૌનો સાથ સૌનો વિકાસ' નથી. તેમણે બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું, "નરેન્દ્ર મોદીનો વિકાસનો દૃષ્ટિકોણ અલગ છે. તેઓ દેશનાં પ્રાકૃતિક સંસાધનોની દરકાર કરતા નથી અને પરંપરાઓ પર તેમને શ્રદ્ધા નથી." "નરેન્દ્ર મોદી નર્મદાને પાણીથી વધારે પર્યટન સમજે છે. નદીકિનારાનાં ગામોને પણ તેઓ પર્યટનસ્થળ તરીકે જુએ છે. તેમનું બધું ધ્યાન તેના પર જ છે." તમે અમને ફેસબ���ક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સરદાર સરોવર ડૅમનું જળસ્તર પહેલી વાર 138.68 મીટરે પહોંચ્યું છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના જન્મદિને 'નમામિ દેવી નર્મદે મહોત્સવ'ની ઉજવણી કરવાની જાહેરાત પણ કરાઈ છે. +text: હોટપોટ રેસ્ટોરાં ઝિઆબુ ઝિઆબુના સ્ટૉકનો ભાવ સૌથી નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. ચૉપસ્ટિકમાં મરેલા ઊંદરની તસવીર ઑનલાઇન પ્લૅટફૉર્મ પર વાઇરલ થઈ ગઈ હતી. શાંદોન્ગ સ્થિત રેસ્ટોરાંના આઉટલેટને હાલ પૂરતું બંધ કરી દેવાયું છે. મળતી માહિતી પ્રમાણે, આઉટલેટે ગ્રાહકને વળતર સ્વરૂપે 729 ડૉલર એટલે કે અંદાજિત 52 હજાર રૂપિયાની ઑફર કરી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સ્થાનિક મીડિયા હાઉસ કનકન ન્યૂઝે જે મહિલા ભોગ બની હતી તેના પતિ મા સાથે વાત કરી હતી. મા કહે છે કે તેમણે આ ઑફરનો અસ્વીકાર કર્યો હતો. તેમનું કહેવું છે કે એ વખતે મારી પત્નીનું ચેકઅપ કરાવું જરૂરી હોવાથી અમે ઑફર અંગે વિચાર કર્યો ન હતો. ગર્ભવતી મહિલા છઠ્ઠી સપ્ટેમ્બરે પોતાના પરિવાર સાથે જમવા માટે હોટપોટ રેસ્ટોરાં ખાતે ગઈ હતી અને તેમના ભોજનમાંથી મરેલો ઊંદર મળ્યો હતો, જોકે તેઓ થોડાં કોડિયા ખાઈ ચૂક્યાં હતાં. માએ એવો પણ આક્ષેપ કર્યો હતો કે રેસ્ટોરાંના સ્ટાફ પૈકી એક કર્મચારીએ એવી પણ સલાહ આપી હતી કે જો તમને તમારા આવનારા બાળકના સ્વાસ્થ્ય અંગે ચિંતા હોય તો ગર્ભપાત કરાવી દેવો જોઈએ અને 20 હજાર યુઆન આપવાની ઑફર પણ કરી હતી. ઊંદરના ફોટોગ્રાફ ચીનની સોશિયલ મીડિયા સાઇટ પર વાઇરલ થયા હતા અને લોકોએ રોષ ઠાલવ્યો હતો. સોશિયલ મીડિયા સાઇટ પર એક યૂઝરે કહ્યું, "મને ઊલટી જેવું થઈ રહ્યું છે, હું ક્યારેય હોટપોટમાં જમવા નહીં જઉં." 11 સપ્ટેમ્બરે કંપનીના શૅરનો ભાવ સૌથી નીચલા સ્તરે પહોંચી ગયો છે. બુધવારથી હોટપોટ રેસ્ટોરાંની શૅર બજારમાં કિંમત ફરી રિકવર થઈ રહી છે. અન્ય એક યૂઝરે કૉમેન્ટ કરી, "ઝિઆબુ ઝિઆબુ હંમેશાંથી મારું પ્રિય રેસ્ટોરાં રહ્યું છે, પણ હવે મને વિશ્વાસ નથી થઈ રહ્યો." અન્ય એક કૉમેન્ટમાં લખ્યું છે, "જો તેમના બાળકને કંઈ થઈ જશે તો શું એનું વળતર એ લોકો ચૂકવશે? શું કોઈના જીવની કિંમત માત્ર 20 હજાર યુઆન જ હોય?" રેસ્ટોરાંએ શનિવારે નિવેદન મૂક્યું. જેમાં લખ્યું હતું, "હાઇજિનની ઊણપના કારણે કદાચ ઊંદર આવી ગયો હોય એ શક્ય છે." પણ પછી તેમણે એ કૉમેન્ટ ડિલિટ કરી દીધી હતી. વેઇફાંગ શહેરના તંત્રનું કહેવું છે કે તેઓ ઝિઆબુ ઝિઆબુના રેસ્ટોરાંમાં તપાસ કરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક ગર્ભવતી મહિલાના સૂપમાંથી મરેલો ઊંદર નીકળ્યો, જેના કારણે ચાઇનીઝ રેસ્ટોરાંની જાણીતી ચેઇને 190 મિલિયન ડૉલર એટલે અંદાજિત 13.63 અબજ રૂપિયાની માર્કેટ વૅલ્યૂ ગુમાવી છે. +text: ભાજપે ચાર ધારાસભ્યોને લોકસભા ચૂંટણી માટે ટિકિટ આપી છે અને કૉંગ્રેસે આઠ ધારાસભ્યોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. 4 એપ્રિલ, ગુરુવારે ગુજરાતમાં ઉમેદવારી દાખલ કરવાનો છેલ્લો દિવસ હતો. ગુજરાતની 26 લોકસભા બેઠકો માટે 23 એપ્રિલે મતદાન થવાનું છે અને રાજ્યમાં બન્ને પક્ષોના ઉમેદવારો જોર-શોરથી પ્રચારમાં લાગી ગયા છે. ભારતીય જનતા પાર્ટીએ આ વખતે 26 બેઠકોમાંથી ચાર બેઠકો પર વર્તમાન ધારાસભ્યોને ટિકિટ આપી છે. તો કૉંગ્રેસે આઠ વર્તમાન ધારાસભ્યોને લોકસભા ચૂંટણી માટે ટિકિટ આપી છે, જેમાં વિપક્ષના નેતા પરેશ ધાનાણી પણ સામેલ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ભાજપે 4, કૉંગ્રેસે 8 ધારાસભ્યોને ઉતાર્યા પરબત પટેલ ભાજપે અમદાવાદ-પૂર્વ બેઠક પર એચ. એસ. પટેલ, પંચમહાલથી રતનસિંહ રાઠોડ, ગુજરાત સરકારના મંત્રી પરબત પટેલને બનાસકાંઠા અને ધારાસભ્ય ભરતસિંહ ડાભીને પાટણથી ટિકિટ આપી છે. અમરેલીથી કૉંગ્રેસે વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા પરેશ ધાનાણીને, ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહ વિરુદ્ધ ગાંધીનગરથી ડૉ. સી. જે. ચાવડાને, રાજકોટથી લલિત કગથરા, જૂનાગઢથી પૂંજા વંશ, સુરેન્દ્રનગરથી સોમા પટેલ અને પોરબંદરથી લલિત વસોયાને ટિકિટ આપી છે. સાબરકાંઠાથી ધારાસભ્ય રાજેન્દ્ર ઠાકોર, વલસાડથી ધારાસભ્ય જિતુ ચૌધરીને ટિકિટ આપી છે. ગુજરાતમાં વિધાનસભાની ગત ચૂંટણી પર નજર કરીએ તો બે દાયકાથી ભાજપ સત્તામાં છે. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં નરેન્દ્ર મોદીની સરકારને ઐતિહાસિક બહુમતી મળી હોવા છતાં ગુજરાતમાં જીત માટે નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહને જોર લગાવવું પડ્યું હતું. ભાજપનો ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં 99 બેઠકો પર વિજય થયો હતો અને કૉંગ્રેસે 77 બેઠકો જીતી હતી. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે કૉંગ્રેસનાધારાસભ્યોની સંખ્યા ઘટી જ્યારે જસદણથી કુંવરજી બાવળિયા પેટાચૂંટણી જીત્યા ગત વર્ષે જુલાઈમાં ગુજરાતમાં કૉંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા કુંવરજી બાવળિયા પાર્ટી છોડીને ભાજપમાં જોડાયા અને તેમને ગુજરાત સરકારમાં મંત્રીપદ આપવામાં આવ્યું. તેઓ 2017માં જસદણથી કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા હતા અને ભાજપમાં જોડાયા બાદ ડિસેમ્બર 2018માં થયેલી ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસના અવસર નાકિયાને અંદાજે 20,000 મતોથી હરાવ્યા હતા. તો ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાની ઊંઝા બેઠકના કૉંગ્રેસનાં ધારાસભ્ય આશા પટેલ વિધાનસભામાંથી રાજીનામું આપી ભાજપમાં જોડાયાં. ચાર વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂકેલા માણાવદર બેઠકના ધારાસભ્ય જવાહર ચાવડા પણ કૉંગ્રેસ છોડી ભાજપમાં જોડાયા હતા. તેઓ એક દિગ્ગજ ઓબીસી નેતા ગણાય છે. એ સિવાય જામનગર(ગ્રામ્ય) થી કૉંગ્રેસ ધારાસભ્ય મનસુખ ધારવિયા અને ધ્રાંગધ્રાના ધારાસભ્ય પરસોતમ કુકાભાઈ સાબરિયા રાજીનામું આપીને ભાજપમાં જોડાઈ ગયા. જસદણમાં કુંવરજી બાવળિયાના વિજય બાદ ભાજપ પાસે ગુજરાત વિધાનસભામાં હવે 100 બેઠકો થઈ છે, પરંતુ પોતાના ચાર વર્તમાન ધારાસભ્યોને ભાજપે લોકસભા ચૂંટણી માટે ટિકિટ આપી છે. 2017માં કૉંગ્રેસે 77 બેઠકો જીતી હતી પણ આ ધારાસભ્યોના ભાજપમાં જવાથી ગુજરાત વિધાનસભામાં કૉંગ્રેસની 71 બેઠકો બાકી રહી છે. હવે ગુજરાત વિધાનસભાની ત્રણ બેઠકો પર પેટાચૂંટણી થશે. વ્યૂહરચના વરિષ્ઠ પત્રકાર કૌશિક મહેતાએ કહ્યું કે કૉંગ્રેસ માટે આ વધુ જોખમી દાવ છે, કારણ કે જો તેના ઉમેદવારો લોકસભા ચૂંટણી ન જીતી શક્યા તો તેના માટે કપરી વાત થશે. કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોની સંખ્યા પણ ઘટી છે. હાલમાં જ ચાર ધારાસભ્યો ભાજપમાં જોડાયા હતા. જ્યારે વરિષ્ઠ પત્રકાર હરિ દેસાઈ આને ભાજપ અને કૉંગ્રેસની વ્યૂહરચનાનો એક ભાગ માને છે. તેઓ કહે છે, ''વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જેમણે સારું પ્રદર્શન કર્યું હોય એમને લેવામાં આવ્યા છે. એ જીતે તે જરૂરી નથી પરંતુ તેઓ મજબૂત ટક્કર તો આપી જ શકશે.'' હરિ દેસાઈ કહે છે, "દાખલા તરીકે રાજકોટમાં ભાજપના વર્તમાન સાંસદ મોહન કુંડારિયાની સામે કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય લલિત કગથરાને ઉતાર્યા છે. બન્ને ઉમેદવાર કડવા પાટીદાર સમુદાયમાંથી આવે છે. આથી અહીં કગથરા અને કુંડારિયા વચ્ચે મજબૂત ટક્કર જોવા મળી શકે છે." જ્યારે કૌશિક પટેલનું કહેવું છે, "જે છેલ્લી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જીતીને આવ્યા હતા તે કૉંગ્રેસના ઉમેદવારો લોકસભા ચૂંટણીમાં હારી જાય તો તેમનો જનાધાર ઘટ્યો એમ કહેવાય." જોકે હરિ દેસાઈ કહે છે કે કૉંગ્રેસ માટે તો વકરોય નફો છે. જીતની શક્યતા ગુજરાત વિધાનસભાની વિપક્ષના નેતા પરેશ ધાનાણી અમરેલીથી કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર છે વરિષ્ઠ પત્રકાર મનીષ મહેતાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા કહ્યું, "ભાજપની સામે ફરી એક વખત 26માંથી 26 બેઠક જીતવાનો પડકાર છે." "સામે પક્���ે ગુજરાત વિધાનસભામાં સભ્યસંખ્યા ઘટવાથી કૉંગ્રેસને ખાસ ફરક નહીં પડે." "આથી બંને પક્ષોએ જ્ઞાતિ, જાતિ અને વિસ્તારમાં પાર્ટીનું પ્રભુત્વ જોઈને જે ઉમેદવારમાં જીતની શક્યતા સૌથી વધુ હોય તેની ઉપર પસંદગીનો કળશ ઢોળ્યો છે." મહેતા ઉમેરે છે, "જો લોકસભામાં સાંસદ મળતા હોય તો ધારાસભામાં સભ્યસંખ્યા ભલે ઘટે' તેવી વ્યૂહરચના જણાય છે." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે હરિ દેસાઈ કહે છે કે ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જો ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અમિત શાહ અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જંગી ધોરણે સભાઓ ન કરી હોત તો ભાજપ માટે ઘણી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિ દેખાતી હતી. 150નો ટાર્ગેટ લઈને ચાલતો ભાજપ 100 સીટો સુધી મુશ્કેલીથી પહોંચી શક્યો હતો. એવામાં 2017માં સફળ રહેલા ઉમેદવારો પર ભરોસો કર્યો હોય તેવું જણાય છે. તેઓ ઉમેરે છે, "ભાજપને ગરજ હતી એટલે ઘણા કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોના પક્ષપલટા કરાવવામાં આવ્યા અને તેમને મંત્રી બનાવાયા. બહારથી આવેલા નેતાઓને મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા એટલે પક્ષમાં શાંતિ જળવાઈ રહે તે માટે ધારાસભ્યોને લોકસભા ચૂંટણી લડાવવી પડે છે." જોકે અમુક બેઠકો પર એકથી વધુ દાવેદારો હોવાને કારણે એવા ઉમેદવાર ઊભા કરવામાં આવ્યા છે કે જેમની જીતવાની શક્યતા પાર્ટીને દેખાતી હોય. હરિ દેસાઈ કહે છે કે પરેશ ધાનાણી જેવા નેતાને કૉંગ્રેસે ઉતાર્યા એની પાછળનું કારણ એ છે કે અમરેલી સીટ પર ઘણા દાવેદારો હતા. ધાનાણી મજબૂત નેતા છે અને કૉંગ્રેસને તેમના ચૂંટણી લડવાથી ફાયદો થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2019 લોકસભા ચૂંટણીમાં ગુજરાતની 26 બેઠકો પર ભાજપ અને કૉંગ્રેસ વર્તમાન ધારાસભ્યોને ટિકિટ આપી છે. +text: મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીના કહેવા પ્રમાણે, રાજ્યમાં 15 હજાર નવા ઓક્સિજન બેડની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. આ સિવાય 'દેશમાં સૌથી વધુ' રેમડિસિવિયરના ઇંજેક્ષન ગુજરાતની જનતાને ઉપલબ્ધ કરાવ્યાં હોવાનો દાવો સરકારે કર્યો છે. આ પહેલાં સોમવારની સુનાવણી દરમિયાન ગુજરાત હાઈકોર્ટની ખંડપીઠે અવલોકન કર્યું હતું કે 'જનતાને લાગે છે કે તે ભગવાનને ભરોસે' છે. હાઈકોર્ટની ટિપ્પણી બાદ રાજ્ય સરકારે સંખ્યાબંધ પગલાં અને નિષેધાત્મક આદેશોની જાહેરાત કરી હતી. બુધવારે સાંજની સ્થિતિ પ્રમાણે રાજ્યમાં સાત હજાર 470 નવા કેસ નોંધાયા છે. ગુજરાતમાં કોરોનાના 39 હજાર 250 ઍક્ટિવ કેસ છે. જેમાંથી 254 વૅન્ટિલેટર પર છે. ગત 24 કલાક દરમિયાન વધુ 73 દરદીનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. આ સાથે મરણાંક 4 હજાર 995 ઉપર પહોંચ્યો છે. હાઈકોર્ટે વિજય રૂપાણી સરકારને શું કહ્યું? તંત્ર પર તવાઈ બુધવારે મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી રાજ્યના આરોગ્ય મંત્રાલયના ઉચ્ચ અધિકારીઓ સાથે પાટણ જિલ્લામાં પહોંચ્યા હતા. પ્રથમ લહેરમાં આ જિલ્લાને પ્રમાણમાં ઓછી અસર થઈ હતી, જ્યારે બીજી લહેરમાં ત્યાં 938 ઍક્ટિવ કેસ છે. મુખ્ય મંત્રી રૂપાણીએ કહ્યું હતું, "દેશભરમાં કોરોનાની બીજી લહેર ઊંચા આંક સાથે વધી છે અને ગુજરાત પણ તેમાંથી બાકાત નથી રહ્યું. ગુજરાતે 'ટેસ્ટિંગ, ટ્રેકિંગ અને ટ્રિટમેન્ટ' દ્વારા રોગને કાબૂમાં લેવા માટે પ્રયાસ કર્યો છે." "પહેલી એપ્રિલથી 10મી એપ્રિલ દરમિયાન સરકારી હૉસ્પિટલો મારફત એક લાખ પાંચ હજાર તથા ખાનગી સ્ટૉકિસ્ટો મારફત એક લાખ 80 હજાર ઇન્જેકશન ઉપલબ્ધ કરાવ્યા હતા." "રાજ્ય સરકારે ત્રણ લાખ ઇંજેક્ષનોનો ઑર્ડર આપ્યો છે તથા દેશમાં સૌથી વધુ ઇંજેક્ષન ઉપલબ્ધ કરાવનારું રાજ્ય બન્યું છે." રૂપાણીએ દાવો કર્યો હતો કે 10 દિવસ દરમિયાન રાજ્યમાં કોવિડ-19ના 15 હજાર નવા બેડ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવ્યા હતા. રાજ્યમાં કોરોનાના ઇંજેક્ષન તથા ઑક્સિજન પૂરતા પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ છે. બુધવારે મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી, નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલ, મુખ્ય મંત્રીના મુખ્ય અગ્રસચિવ કે. કૈલાસનાથન, મુખ્ય સચિવ અનિલ મુકિમ, આરોગ્ય સચિવ ડૉ. જયંતી રવિ, ખાસ ફરજ પરના અધિકારી મમતા વર્મા સહિતનાં અધિકારીઓ મુખ્ય મંત્રી સાથે પહોંચ્યાં હતાં. સુનાવણી પહેલાં જાહેરાતો હાઈકોર્ટની ટકોર પછીની કામગીરી રવિવારે ગુજરાત હાઈકોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ વિક્રમ નાથે રાજ્યમાં કોવિડ-19ની સ્થિતિ અંગે સ્વતઃ નોંધ લીધી હતી અને ગુજરાત તથા કેન્દ્ર સરકારને નોટિસ કાઢી હતી. તેમની સાથે બેન્ચમાં જસ્ટિસ ભાર્ગવ કારિયા બેઠા હતા. સોમવારની સુનાવણી દરમિયાન હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે 'તમે રજૂ કરો છો એટલી સારી સ્થિતિ અને જનતાને લાગે છે કે તે ભગવાન ભરોસે છે.' આ પછી ગુજરાત સરકારની ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક મળી હતી. સોમવારની બેઠકમાં રાજ્ય સરકારે એપ્રિલ અને મે મહિના દરમિયાન જાહેરમાં તહેવાર ઉજવવા ઉપર પ્રતિબંધ જાહેર કર્યો હતો. તા. 30મી એપ્રિલ સુધી તમામ ધાર્મિકસ્થાનોને બંધ રાખવા તથા પૂજારી સહિત મર્યાદિત સંખ્યામાં દૈનિક પૂજાપાઠ કરવાના નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા હતા. હાઈકોર્ટની બેન્ચના સૂચન બાદ તા. 14મી એપ્રિલથી યોજાનારા લગ્નસમારંભમાં માત્ર 50 સભ્ય હાજર રહી શકશે તથા રાત્રિ કર્ફ્યુના સમય દરમિયાન કોઈ કાર્યક્રમ આયોજિત નહીં કરી શકાય. અંતિમયાત્રામાં પણ 50 લોકોની ટોચમર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી છે. આ સિવાય તાત્કાલિક અસરથી સામાજિક, ધાર્મિક અને રાજકીય કાર્યક્રમો ઉપર પ્રતિબંધ મૂકી દેવામાં આવ્યો હતો. રાજ્યના અનેક મંદિરોએ સ્વયંભૂ રીતે ભકતોના પ્રવેશ ઉપર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ સિવાય આવશ્યક ન હોય તેવી સરકારી તથા ખાનગી કચેરીઓમાં 50 ટકા બેઠકક્ષમતા સાથે કામ કરવાના આદેશ આપવામાં આવ્યા હતા. હાઈકોર્ટે પોતાની સુઓ-મોટો પિટિશનમાં નોંધ્યું હતું કે ગુજરાતમાં 'મેડિકલ ઇમર્જન્સી'ની સ્થિતિ પ્રવર્તમાન હોય તેમ લાગે છે. જનતાને 'પેરાસિટેમોલની જેમ' રેમડેસિવિયરના ઇંજેક્ષન મળે તેવી વ્યવસ્થા કરવા સૂચના આપી હતી અને જરૂર પડ્યે કાળાબજારી તથા સંગ્રહખોરી કરનારાઓ સામે કડક હાથે કાર્યવાહી કરવા સૂચના આપી હતી. રૂપાણીનું કહેવું છે કે 'કોરોનાની પરિસ્થિતિ આવી ત્યારથી સરકાર તથા સરકારી કર્મચારીઓએ દિવસરાત જોયા વગર 24 કલાક જનતાને રાહત મળે તે માટે કામગીરી કરી છે. કામ કરતા લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. ' 'લૉકડાઉન લાદો'ના સૂચન પછી એપ્રિલ મહિનાના પ્રથમ અઠવાડિયા દરમિયાન એક સુનાવણી દરમિયાન હાઈકોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે જરૂર પડ્યે ત્રણ-ચાર દિવસનું લૉકડાઉન લાદવામાં આવે, પરંતુ સરકાર દ્વારા કોરોનાની ચેઇનને તોડવા માટે પ્રયાસ થવા જોઈએ. એ પછી રાજ્ય સરકારે રાજ્યના 20 શહેરોમાં રાત્રે આઠ વાગ્યાથી સવારે નવ વાગ્યા સુધીનો કર્ફ્યુ લાદ્યો હતો. જેમાં અમદાવાદ, રાજકોટ, સુરત, વડોદરા, ભાવનગર, જામનગર, ગાંધીનગર, જૂનાગઢ, મહેસાણા, મોરબી, આણંદ, દાહોદ, ભરૂચ, ગાંધીધામ, ભૂજ જેવા શહેરોનો સમાવેશ થતો હતો. આ નિષેધાત્મક આદેશ તા. 30મી એપ્રિલ સુધી લાગુ રહેશે. મોરવાહડફની પેટાચૂંટણી તથા ગાંધીનગર મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશનની ચૂંટણી સિવાય રાજકીય મીટિંગો ઉપર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો હતો અને લગ્નસમારંભમાં સામેલ થનારાઓની સંખ્યા માટે 100ની ટોચમર્યાદા નક્કી કરવામાં આવી હતી. એ પહેલાં રાજ્યમાં માત્ર ચાર મહાનગરો (અમદાવાદ, રાજકોટ, વડોદરા અને સુરત)માં રાત્રે નવ વાગ્યાથી સવારે છ વાગ્યા સુધીનો કર્ફ્યુ અમલમાં હતો. સરકારનું કહેવું છે કે તે લૉકડાઉનને કારણે રોજમદાર તથા રોજેરોજનું પેટિયું રળી ખાનારાઓને અસર થાય તેમ હોવાથી તે લૉકડાઉનની પક્ષધર નથી. ��મે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજ્યમાં કોરોના મુદ્દે પ્રવર્તમાન સ્થિતિ અંગે ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી થઈ, એ પહેલાં રૂપાણી સરકારે સંખ્યાબંધ પગલાંની જાહેરાત કરી હતી. +text: તેની માટે શરત એટલી છે કે દુલ્હનની ઉંમર 18 વર્ષ કરતાં વધારે હોય, તે 10 પાસ હોય અને લગ્નની નોંધણી થઈ હોય. રાજ્યના નાણામંત્રી હિમંતા બિશ્વા શર્માના જણાવ્યા પ્રમાણે અરુંધતિ ગોલ્ડ સ્કીમનો લાભ ઉઠાવવાની બીજી પણ કેટલીક શરતો છે અને આ સ્કીમ માટે સરકારી તિજોરીમાંથી 800 કરોડ રૂપિયા વપરાશે. તેમણે માહિતી આપી છે કે આ સ્કીમ આ જાન્યુઆરીથી શરૂ કરાશે. તેઓ કહે છે, "જે લગ્નની નોંધણી થઈ હોય તેવી દરેક દુલ્હનને અમે 10 ગ્રામ સોનું આપીશું. અમારો ઉદ્દેશ વોટબૅન્ક ઊભી કરવાનો નથી. અમારો ઉદ્દેશ એ છે કે લગ્નની નોંધણી થાય." નાણામંત્રી ઉમેરે છે, "આ સ્કીમનો લાભ ઉઠાવવા માટે જરૂરી છે કે દુલ્હનનાં પરિવારની વાર્ષિક આવક 5 લાખ કરતા ઓછી હોય. મને આશા છે કે આ સ્કીમ શરૂ થયા બાદ લગ્નની નોંધણીનો આંકડો બેથી અઢી લાખ પર પહોંચશે." "આ સ્કીમનો લાભ લેવા છોકરીની ઉંમર 18 અને છોકરાની ઉંમર 21 વર્ષ હોવી જરૂરી છે. તેનાથી બાળલગ્ન પર રોક લાગશે. આ સિવાય આ સ્કીમ 10 પાસ છોકરીઓ માટે જ છે, એટલે તેનાથી છોકરીઓનાં શિક્ષણ પર પણ લોકો વધારે ભાર આપશે." "લગ્નની નોંધણી અને વેરિફિકેશન થયા બાદ સરકાર તેમનાં ખાતામાં 30 હજાર રૂપિયા ઉમેરશે. ત્યારબાદ દુલ્હને તેનું સોનું ખરીદીને તેની રસીદ રજૂ કરવાની રહેશે. આ રકમનો બીજો કોઈ ઉપયોગ કરી શકાતો નથી." સરકારની શરત પ્રમાણે આ સોનું માત્ર તે જ દુલ્હનોને અપાશે, જેમનાં પહેલી વખત લગ્ન થયાં હોય અને સ્પેશિયલ મૅરેજ ઍક્ટ 1954 અંતર્ગત તેની નોંધણી થઈ હોય. મહત્ત્વનું છે કે આસામમાં દર વર્ષે આશરે 3 લાખ લગ્ન થાય છે પરંતુ 50-60 હજાર લગ્નની જ નોંધણી થાય છે. ગૃહ રાજ્યમંત્રી પ્રદીપસિંહ જાડેજા સામે ફોજદારી ફરિયાદનો આદેશ અમદાવાદ મિરરના અહેવાલ પ્રમાણે ગુજરાતના ગૃહ રાજ્યમંત્રી પ્રદીપસિંહ જાડેજા સામે ચૂંટણી આચારસંહિતાના ભંગ બદલ ફોજદારી કેસ નોંધવાનો અમદાવાદ મેટ્રોપોલિટન કોર્ટે આદેશ કર્યો છે. આ આદેશ 2007માં બનેલી લોક પ્રતિનિધિત્વ કાયદાના ભંગની ઘટના બાબતે આપવામાં આવ્યો છે. 2007ની ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં અસારવામાં પ્રદીપસિંહ જાડેજાએ નવરાત્રિની ઊજવણીમાં એમના અને તત્કાલીન મુખ્ય મંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના ફોટાવાળી પત્રિકાઓનું વિતરણ કર્યું હતું. પ્રદીપસિંહ તે વખતે ધારાસભ્ય હતા અને તેમણે વિતરણ કરેલા સાહિત્યમાં મુદ્રક કે પ્રકાશકનો ઉલ્લેખ નહોતો કર્યો. આ મામલે તે વખતે શહેર કૉંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ પંકજ શાહે ચૂંટણી અધિકારી અને કલેકટરને ફિયાદ કરી હતી. આ કેસમાં અદાલતે ક્રિમિનલ કેસ માટે પૂરતા પુરાવાઓ હોવાનું જણાવી ફરિયાદ નોંધવા આદેશ કર્યો છે. દેશને મળ્યા સેનાની ત્રણેય પાંખના પહેલા વડા જનરલ બિપિન રાવત દેશના પહેલા ચીફ ઑફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDS) બન્યા છે. સોમવારે મોડી સાંજે રક્ષા મંત્રાલયે નિવેદન જાહેર કરી તેની ઔપચારિક ઘોષણા કરી. જનરલ બિપિન રાવત સરકારના નવા આદેશ સુધી આ પદ પર યથાવત રહેશે. જનરલ બિપિન રાવત 65 વર્ષની ઉંમર સુધી આ પદ પર રહી શકે છે. મહત્ત્વનું છે કે વર્ષ 2016માં પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક દરમિયાન તેઓ સહસેના પ્રમુખ હતા અને તેમણે પણ એ સર્જિકલ સ્ટ્રાઇકમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. 6 મહિનામાં બંધ થઈ શકે છે ઍર ઇન્ડિયા ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયામાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે દેવા હેઠળ દબાયેલી સરકારી કંપની ઍર ઇન્ડિયાને જો કોઈ ખરીદદાર નહીં મળે, તો તે જૂન મહિનામાં બંધ થઈ શકે છે. ઍર ઇન્ડિયાના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ કહ્યું છે કે અવ્યવસ્થિત રીતે કોઈ કંપનીને લાંબા ગાળા સુધી ચલાવી શકાતી નથી. વિમાન કંપનીના ભવિષ્ય મામલે અનિશ્ચિતતા છે, ત્યારે અધિકારીએ કહ્યું છે કે 12 નાના વિમાનોનું પરિચાલન ફરી શરૂ કરવા માટે પણ રકમની જરૂર છે. વિમાન કંપની પર હાલ 60 હજાર કરોડનું દેવું છે અને સરકાર હાલ તેને વેચવાની પ્રક્રિયા પર કામ કરી રહી છે. અધિકારીએ ચેતવણી આપતા કહ્યું છે કે જો જૂન મહિના સુધી ઍર ઇન્ડિયાને કોઈ ખરીદદાર નહીં મળે, તો તેનો હાલ પણ જેટ ઍરવેઝ જેવો થઈ જશે. શાલીનતા ભંગ કરવાના આરોપસર સાઉદીમાં 200 લોકોની ધરપકડ સાઉદી અરેબિયાએ 'સાર્વજનિક શાલિનતા' ભંગ કરવાના આરોપસર 200 કરતા વધારે લોકોની ધરપકડ કરી છે. પોલીસનું કહેવું છે કે તેમાંથી કેટલાક લોકોની 'અભદ્ર પહેરવેશ' અને 'શોષણ' મામલે ધરપકડ થઈ છે. રિયાદ પોલીસનું કહેવું છે કે જેમણે આવું કર્યું છે, તેમણે સજા ભોગવવી પડશે. સાઉદી અરેબિયામાં 'અભદ્ર' પશ્ચિમી પહેરવેશ અને સાર્વજનિક સ્થળોએ પ્રેમાલાપ પ્રતિબંધિત છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો NDTVમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે આસામ સરકારે દરેક દુલ્હનને 10 ગ્રામ સોનું આપવાની જાહેરાત કરી છે. +text: આ સીરિઝ અંતગર્ત ગુજરાતના જાણીતા લોકો પિરિયડ્સ અંગેના તેમનાં મંતવ્યો જણાવે છે. આ જ કડી અંતર્ગત જાણીતા કટારલેખક જય વસાવડા સાથે અમે વાત કરી હતી. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : આ વિશે જય વસાવડાએ વાત કરતા જણાવ્યું કે, "મારું માનવું છે અને જે જોયું છે એ મુજબ મહિલાઓ લાગણીશીલ હોય છે એથી પણ વધારે માનસિક રીતે મજબૂત હોય છે. એક અંગ્રેજી પુસ્તકમાં મેં જે વાચ્યું હતું એ અહીં પણ લાગુ પડે છે. જે વધુ લોહી જુએ એ માનસિક રીતે વધુ મજબૂત બને. નાની ઉંમરે વિધવા થયેલી સ્ત્રીઓને જોશો તો જણાશે કે એણે જિંદગીને કેટલી મજબૂતીથી લડત આપી છે. તમે એવી મહિલાઓને જોશો કે જેમણે એકલા હાથે કુટુંબની જવાબદારી નિભાવી હોય. સરખામણીએ આવા કિસ્સા પુરુષોમાં ઓછા હોય છે. કારણ કે મહિલાઓ પોતાના લોહીને દર મહિને જુએ છે. માસિક એક સરળ બાયોલોજીકલ પ્રક્રિયા છે અને હું તો કહું છું કે જીવન સર્જનના ભાગરૂપ પ્રક્રિયા છે. તેનાથી આભડછેટ રાખવી ના જોઈએ પરંતુ તેને પવિત્ર માનવી જોઈએ. મારા મતે પિરિયડ્સ એક શુદ્ધિકરણ પ્રક્રિયા છે જેમાં વધારાનું લોહી કુદરતના નિયમ પ્રમાણે શરીરમાંથી બહાર નીકળી જાય છે. પરસેવો વળે તો શરમ નથી આવતી, બાથરૂમ જવું હોય તો પણ શરમ નથી આવતી તો પિરિયડ્સમાં શું કામ આવવી જોઇએ? 'ખૂણો પાળવો' આવું પહેલાંના જમાનામાં કહેવાતું હતું પણ હવે એ ખૂણો શું કામ પાળવો જોઇએ? આમ તો મહિલાઓને જોઇએ એટલી સ્પેસ આપવામાં આવતી નથી તો પછી માસિકના સમયમાં અલગ સ્પેસ શું કામ? આ સમયે ઓછું કામ કરીને શરીરને આરામ આપવો જોઇએ એવું કહેનારા લોકો આ મામલે બોદો બચાવ કરતા હોય છે. મેં એક અવલોકન કર્યું છે કે નાના કરતા મોટા ગામ કે શહેરમાં આ બાબતે ઘણી જાગૃતિ છે. આપણે ગુજરાતીઓ ઘણા મોડર્ન થયા છીએ પણ હજુ અંદરથી પણ મોડર્ન થવાની જરૂર છે." (મિહિર રાવલ સાથેની વાતચીત અનુસાર) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો #LetsTalkPeriods બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીની એક વિશેષ સીરિઝ છે. +text: 9મી વાઇબ્રન્ટ સમિટમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ભારત એક એવો દેશ છે કે જ્યાં ડેમોક્રસી, ડેમોગ્રાફી અને ડિમાન્ડ આ ત્રણેય બાબતોનો સુભગ સમન્વય સુલભ છે. ત્યારે ઇન્વેસ્ટમૅન્ટ માટેનો માહોલ સર્વશ્રેષ્ઠ હોવાનો દાવો કરતા મોદીએ કહ્યું હતું કે 'ઇઝ ઑફ ડુઇંગ બિઝનેસ'માં ભારતે 65 ક્રમાંકની છલાંગ લગાવી છે. 2014માં 142માં ક્રમે રહેલું ભારત હવે 77માં ક્રમે આવી ગયું છે અને હજુ તેઓ આ પ્રગતિથી સંતુષ્ટ નથી. મોદીએ કહ્યું, "આગામી 50 વર્ષમાં ભારત પ્રથમ ક્રમાંકે પહોંચે એવી અમારી નેમ છે." મોદીએ ઉમેર્યું હતું કે જીએસટીના ઐતિહાસિક નિર્ણય અને તેના અમલીકરણ ઉપરાંત કર માળખું સરળ અને કાર્યક્ષમ બનવાને કારણે હવે વેપારીઓ ડિજિટલ પ્રોસેસ, ઑનલાઈન વ્યવહાર અને સિંગલ પૉઇન્ટ ઇન્ટરફેઇથ કરી શકે છે. વિદેશી મૂડીરોકાણ, ફોરેન ડાયરેક્ટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટમાં ભારત અગ્રેસર છે, એવો દાવો કરતા મોદીએ કહ્યું હતું કે ભારતીય અર્થતંત્રનાં મોટાભાગનાં ક્ષેત્રો એફડીઆઈ માટે ખુલ્લાં મૂકવામાં આવ્યાં છે. 90 ટકા અપ્રુવલ્સ ઑનલાઈન મળી જાય છે. છેલ્લાં ચાર વર્ષમાં ભારતમાં 263 બિલિયન ડૉલરની એફડીઆઈ આવી હતી, જે છેલ્લાં 18 વર્ષની સરખામણીમાં 45 ટકા જેટલી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? છેવાડાના માનવી સુધી વિકાસનો લાભ વાઇબ્રન્ટ ગુજરાતના ઉદ્ઘાટન વખતેનું સ્ટેજ કર માળખામાં પાંચ ટકા જેટલો ઘટાડો કરીને 25 ટકા સુધીના દરો એકંદરે એનડીએની સરકાર લાવી છે, એમ કહી વડા પ્રધાન મોદીએ 'ક્લિનર એનર્જી અને ગ્રીનર ડેવલમૅન્ટ'નો ઉલ્લેખ કરી પર્યાવરણ બચાવવા તથા નૈસર્ગિક સંતુલન જાળવવા પર ભાર મૂક્યો હતો. ઉપરોક્ત મુદ્દાઓ પરિપ્રેક્ષ્યમાં મૂક્યા બાદ વડા પ્રધાન મોદીએ કહ્યું હતું કે વિકાસનો લાભ સમાજના તમામ વર્ગને ખાસ કરીને સમાજના છેવાડાના માનવીને મળવો જોઈએ. ભારતે છેલ્લા સાડા ચાર વર્ષમાં હાંસલ કરેલી સિદ્ધિઓને વર્ણવતા મોદીએ કહ્યું હતું કે દેશમાં રોડ-રસ્તાનું નિર્માણ ઝડપભેર વધ્યું છે, કૃષિવિકાસ દર વધ્યો છે. 90 ટકા ગામડાઓને રસ્તાઓનું જોડાણ મળ્યું છે. 1991 પછી કોઈ પણ સરકાર કરતાં વધુ 7.3 ટકા જીડીપી રહ્યો છે અને ફુગાવાનો દર પણ 1991ની સરખામણીમાં સૌથી નિમ્નસ્તરે રહ્યો છે. ત્યારે ભારત એક મૉડર્ન અને કૉમ્પિટિવ દેશ બન્યો છે. દેશમાં મેડિકલ સર્વિસ, ઇન્સ્યૉરન્સ સ્કિમ અને જનધન ખાતાના માધ્યમથી પ્રત્યેક પરિવાર પાસે બૅન્ક અકાઉન્ટ છે ત્યારે આયુષ્યમાન યોજનાનો લાભ ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના 50 કરોડ લોકોને મળી રહ્યો છે, જે અમેરિકા, કૅનેડા અને મેક્સિકોની વસતી કરતાં પણ વધુ લાભાર્થીઓ સૂચવે છે. 50 શહેરોમાં આજે મેટ્રો રેલ નિર્માણ થઈ રહ્યું છે. પાંચ કરોડ અફોર્ડેબલ હાઉસ બનવાનાં છે, એમ કહી મોદીએ વૈશ્વિક સમુદાયને કહ્યું હતું કે તમે રોકાણનો હાથ લંબાવો ભારત સાથ માટે તૈયાર છે. ભારતના વિકાસની બ્લૂ પ્રિન્ટ ઉપરોક્ત ભૂમિકા બાંધ્યા બાદ મોદીએ ભારત��ા વિકાસની બ્લૂ પ્રિન્ટ આપતા કહ્યું હતું કે ભારત હોરિઝોન્ટલ અને વર્ટિકલ ગ્રોથ ઇચ્છે છે. હોરિઝોન્ટલ ગ્રોથ અર્થાત્ ઔદ્યોગિક વિકાસનો લાભ સમાજના તમામ વર્ગ અને સમુદાય સુધી પહોંચે. જ્યારે વર્ટિકલ ગ્રોથનો અર્થ એ છે કે દેશના નાગરિકનાં જીવનની ગુણવત્તા સુધરે, દેશની સેવાકીય અને આંતરમાળખાકીય સુવિધાઓ સુધરે. ભારતના લોકોનું કલ્યાણ એટલે વિશ્વની છઠ્ઠા ભાગની વસતીનું કલ્યાણ, એમ કહી મિનિમમ ગવર્નમેન્ટ અને મેક્સિમમ ગવર્નન્સ યાને સુશાસનનો મંત્ર મોદીએ દોહરાવ્યો હતો. મોદીએ કહ્યું હતું, "મારી સરકાર રીફૉર્મ, પરફૉર્મ અને ટ્રાન્સફૉર્મ - એ પ્રક્રિયામાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ ધરાવે છે અને એનાં ફળો આવનારા દિવસોમાં જોવા મળશે." મોદીએ પોતાના વક્તવ્યમાં સૌથી વધુ ભાર રોજગારી નિર્માણ શી રીતે થઈ શકે એ બાબત પર મૂક્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું, "માત્ર ઇઝ ઑફ ડુઇંગ બિઝનેસથી દળદળ ફીટવાનું નથી, ભારત એક યુવાન રાષ્ટ્ર છે અને દેશના મહત્તમ યુવાનોને રોજગારી મળે એવી તકોનું નિર્માણ આપણે કરવાનું છે અને માટે જ ભારત મેન્યુફેક્ચરિંગ અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર પર ભાર મૂકી રહ્યું છે." મેક ઇન ઇન્ડિયા, ડિજિટલ ઇન્ડિયા, સ્કિલ ઇન્ડિયા સહિત અનેકવિધ યોજનાઓ દ્વારા યુવાનોને વધુ ને વધુ રોજગારી મળે એ દિશામાં ભારત પ્રયત્નશીલ છે એ બાબતનો પુનરોચ્ચાર કરતા મોદીએ કહ્યું હતું કે વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત ઇવેન્ટ હવે સાચા અર્થમાં ગ્લોબલ સમિટ બની છે. એક જમાનામાં આ સમિટનું ફૉકસ ઇન્વેસ્ટમેન્ટનું રહેતું હતું. વિદેશી મહેમાનો સાથે વિજય રૂપાણી અને નરેન્દ્ર મોદી હવે સમગ્ર દેશમાં આ ઇવેન્ટ ઔદ્યોગિક ઇન્વૅસ્ટમેન્ટનો માહોલ બનાવવા માટે કેટેલિસ્ટ-ઉદ્દીપકની ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે અને વેપાર-વાણિજ્યના વિકાસ માટે અગાઉ ક્યારેય ન હતું એવી સજ્જતા ભારતે કેળવી લીધી છે. સાથે જ જે દેશોના કૉર્પોરેટ ગૃહોએ અને મલ્ટિનેશનલ કંપનીઓએ ભારતમાં મૂડીરોકાણ ન કર્યું હોય તેમણે આ અવસર ચૂકવા જેવો નથી. એ મતલબનું માર્કેટિંગ કરતા મોદીએ રાજકારણી તરીકે નહીં, પરંતુ CEOની સ્ટાઇલથી પોતાનું પ્રેઝન્ટેશન કર્યું હતું. અલબત્ત, આ વાઇબ્રન્ટ મહોત્સવમાં અમેરિકા અને યૂકે જેવા સુવિકસિત દેશોની ગેરહાજરી ઊડીને આંખે વળગતી હતી ત્યારે સામા પક્ષે 54માંથી 52 આફ્રિકન દેશો મોજૂદ હતા. આ એ બાબત સૂચવે છે કે 'લુક ઇસ્ટ' પૉલિસીમાં માનતા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ હવે આફ્રિકન દેશો સાથે પાર્ટનર ઇન પ્રોગ્રેસ બનવાની દિશામાં પ્રયાસ હાથ ધર્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગાંધીનગર ખાતે દ્વિવાર્ષિક નવમી વાઇબ્રન્ટ ઇન્વેસ્ટમૅન્ટ સમિટ-2019નું ઉદ્‌ઘાટન કરતા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભારતના CEOની છટાથી ઉપસ્થિત વ્યવસાયી અને આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને સંબોધતાં કહ્યું હતું કે મૂડીરોકાણ અને વેપાર વિકસાવવા માટે આજની ઘડી રળિયામણી છે. +text: હાલ પણ આપણે તેના નિર્ણય વિશે સાંભળીએ તો નવાઈ લાગે છે. તે યુવક હાલ મુશ્કેલીમાં ફસાયા છે. આઈફોન ખરીદવાનું ગાંડપણ પણ ખિસ્સામાં પૈસા ન હતા. આજથી આઠ વર્ષ પહેલાંની આ કહાણી છે. એ સમયે ચીનના યુવક જિઓ વાંગે નક્કી કર્યું કે તેઓ આઈફોન ખરીદવા માટે પોતાની એક કિડની વેંચી દેશે. ચીનના હુનાન પ્રાંતમાં રહેતા અને અભ્યાસ કરતા વાંગની એ સમયે 17 વર્ષની ઉંમર હતી. આ યુવકે એ સમયે આઈફોન માટે પૈસા મેળવવા ગેરકાયદે ચાલતા ઑર્ગન ટ્રાફિકિંગ નેટવર્કનો સંપર્ક કર્યો હતો. વાંગ આઈફોન ખરીદવા માટે આટલી હદ સુધી જઈ રહ્યો છે તેની જાણ તેમના પરિવારજનોને ન હતી. 2011માં વાંગને કિડની માટે અંદાજે 2,40,000 રૂપિયા જેટલી ઓફર કરવામાં આવી અને વાંગે તેને સ્વીકારી લીધી. એક કિડની પર તે જીવી શકશે એવી ખાતરી મળ્યા બાદ વાંગે કિડની વેંચી નાખવા માટે ઑપરેશન કરાવ્યું હતું. મળેલાં નાણાંમાંથી તેમણે આઈફોન અને આઈપેડ ખરીદ્યાં હતાં. જોકે, તેમણે જે કિંમત ચૂકવી હતી કે ખરેખર ખૂબ મોટી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ગેરકાયદે દવાખાનામાં શું બન્યું હતું? જે ગેરકાયદે ચાલતા દવાખાનામાં તેમણે કિડની વેંચવા માટે ઑપરેશન કરાવ્યું હતું ત્યાંથી તેમને ઇન્ફૅક્શન લાગ્યું. જે ઇન્ફૅક્શન તેમના શરીરમાં કાયમી થઈ ગયું અને શરીરમાં રહેલી એકમાત્ર કિડની ફેલ થવાનો વારો આવ્યો. આ ઘટના વિશ્વ સમક્ષ ત્યારે બહાર આવી હતી જ્યારે આ યુવકનાં માતાએ તેને પૂછ્યું કે આઈફોન અને આઈપેડ માટે પૈસા ક્યાંથી આવ્યા. એ સમયે તેમણે તેમનાં માતાને કહ્યું, "મેં મારી કિડની વેંચી દીધી છે." જે બાદ આ સ્ટોરી ચીનના સ્થાનિક મીડિયા સુધી પહોંચી હતી. હાલ વાંગની કેવી છે સ્થિતિ? શરૂઆતમાં આ ઘટનાનો અસ્વીકાર કર્યા બાદ ચીનના સત્તાવાળાઓએ આ મામલે નવ વ્યક્તિની ધરપકડ કરી હતી. જેમાંનો એક એ ડૉક્ટર પણ હતો જેમણે આ કિડની કાઢી લેવા માટે ઑપરેશન કર્યું હતું. જેમને 3થી 5 વર્ષની જેલની સજા કરવામાં આવી હતી. યુવકના પરિવારને સ���ાય કરવામાં આવી હતી. હાલ વાંગ પથારીવશ છે અને ડાયલિસિસના મશીન સાથે તેને સતત જોડાયેલું રહેવું પડે છે. 24 કલાક સુધી તેમને કોઈના સહારાની જરૂર પડે છે, એના વિના તેઓ હલનચલન કરી શકતા નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2011માં જિઓ વાંગ નામના એક યુવકની સ્ટોરીએ સમગ્ર વિશ્વને અચંબામાં નાખી દીધું હતું. +text: ભારતીય ખેલમંત્રી અને ક્રિકેટ પ્રશાસક સમિતિએ આગામી સમયમાં પણ ધોનીને ગ્લવ્ઝ પહેરવાં દેવાની વકીલાત કરી હતી, પણ આઈસીસીએ ધોનીનાં ગ્લવ્ઝને નિયમ વિરુદ્ધ ગણાવ્યાં છે અને પરવાનગી આપી નથી. આઈસીસી પ્રમાણે વિકેટ કીપિંગ ગ્લવ્ઝ પર ચિહ્ન લગાવવાની પરવાનગી નથી. આઈસીસીએ કહ્યું છે, "ટુર્નામેન્ટના નિયમો પ્રમાણે કપડાં કે અન્ય ચીજો પર કોઈ પણ પ્રકારના અંગત સંદેશાઓ અથવા ચિહ્ન લગાવી શકાતાં નથી. એ સિવાય વિકેટકીપરનાં ગ્લવ્ઝ પર શું હોવું જોઈએ એ અંગેના સ્ટાન્ડર્ડ્ઝનું પણ આ ઉલ્લંઘન છે." ભારતમાં ટ્વિટર પર #DhoniKeepTheGlove એટલે કે 'ધોની મોજાં પહેરી રાખો'નો ટ્રૅન્ડ જોવા મળી રહ્યો છે. ક્રિકેટર સુરેશ રૈનાએ કહ્યું છે કે ધોનીનાં ગ્લવ્ઝ રાષ્ટ્રવાદનું નહીં પણ દેશભક્તિનું પ્રતીક છે. રૈનાએ ટ્વીટ કર્યું છે, "જ્યારે અમે મેદાન પર હોઈએ ત્યારે અમે પોતાને દેશ માટે સમર્પિત કરીએ છીએ અને ભારતને ગર્વ અનુભવાય એવો પ્રયાસ કરીએ છીએ." "અમે બધા દેશને પ્રેમ કરીએ છીએ અને આ જ મહેન્દ્રસિંહ ધઓનીએ કર્યું છે. આને દેશપ્રેમ ગણવો જોઈએ, નહીં કે રાષ્ટ્રવાદ." સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પર બનાવાયેલી ક્રિકેટ પ્રશાસક સમિતિ(સીઓએ)નાં સભ્ય ડાયના ઍડ્રલ્જીનું કહેવું છે કે આ મામલે સમિતિ ભારતીય ક્રિકેટ ટીમ સાથે ઊભી છે અને તેઓ ગમે તે ભોગે ધોનીની સાથે અડગ રહેશે. પત્રકારોએ જ્યારે તેમને પૂછ્યું કે શું આ અંગે ધોની સાથે કોઈ વાત થઈ તો તેમણે કહ્યું, "ધોનીને આમાં લાવવાની જરૂર નથી. અમે આઈસીસીને આ અંગે પત્ર લખ્યો છે અને આગામી મૅચ પહેલાં મામલાનો ઉકેલ આવે એવી આશા છે." સીઓએએ પરોક્ષ રીતે એવું પણ કહ્યું છે કે ધોનીનાં ગ્લવ્ઝ પર લગાવાયેલાં નિશાન સૈન્યનાં નથી. ધોની સાથે છીએ : સીઓએ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશથી બનાવાયેલી ક્રિકેટ પ્રશાસક સમિતિ (સીઓએ)નાં સભ્ય ડાયના એડુલ્ઝીનું કહેવું છે કે આ મામલે સમિતિ ભારતીય ક્રિકેટ ટીમ સાથે છે અને તેઓ કોઈ પણ કિંમતે ધોની સાથે અડગ છે. પત્રકારોએ જ્યારે એડુલ્ઝીને પૂછ્યું કે શું આ અંગે ધોની સાથે ���ોઈ વાત થઈ છે ત્યારે તેમણે કહ્યું, "ધોનીને એમાં લાવવાની જરૂર નથી. આ અંગે આઈસીસીને અમે પત્ર લખ્યો છે અને આગામી મૅચ પહેલાં ઉકેલ આવશે એવી આશા છે." સીઓએએ પરોક્ષ રીતે એવું પણ કહ્યું છે કે ધોનીનાં ગ્લવ્ઝ પરનું આ નિશાન સેના સાથે જોડાયેલું નથી. સીઓએ પ્રમુખ વિનોદ રાયનું કહેવું છે કે આઈસીસીના નિયમો પ્રમાણે ખેલાડી ધાર્મિક, સૈન્ય અને કૉમર્શિયલ મહત્ત્વ ધરાવતાં પ્રતીક ધારણ કરી ન શકે. તેમણે કહ્યું, "પણ ધોનીના કેસમાં આ પ્રતીક આવા કોઈ જ મુદ્દા સાથે જોડાયેલું નથી, એટલે અમે આઈસીસીને કહીશું કે ચિહ્નને હટાવવાની જરૂર નથી." વિનોદ રાયે કહ્યું, "છતાં જો તેમને એવું લાગશે કે આ નિયમોનું ઉલ્લંઘન છે તો અમે પરવાનગી લઈ લઈશું, જેવું અમે કૅમોફ્લાઝ ટોપિયોના કેસમાં કર્યું હતું." ભારત અને પાકિસ્તાનના મંત્રીઓનાં નિવેદન ભારતના ખેલમંત્રી કિરેન રિજિજુએ આને દેશની ભાવનાઓ સાથે સંકળાયેલો મુદ્દો ગણાવ્યો છે અને બીસીસીઆઈને વિનંતી કરી છે કે તેઓ આ અંગે આઈસીસી સાથે વાત કરે. બીજી તરફ પાકિસ્તાનના મંત્રી ફવાદ ચૌધરીએ આ સંપૂર્ણ મામલા પર ભારતની પ્રતિક્રિયા ચોંકાવનારી ગણાવી છે. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, "ધોની ઇંગ્લૅન્ડમાં ક્રિકેટ રમવા ગયા છે. મહાભારત માટે નહીં. ભારતીય મીડિયા આ અંગે કેટલી મૂર્ખતાપૂર્ણ ચર્ચા કરી રહ્યું છે. ભારતીય મીડિયાનો એક તબક્કો યુદ્ધને લઈને એટલો ઉત્સાહિત છે કે તેને સીરિયા, અફઘાનિસ્તાન કે રંવાડા મોકલી દેવો જોઈએ. મુર્ખ!" ભારત સરકારના ખેલમંત્રી કિરેન રિજિજુએ પણ મોજાં પહેરવાં દેવાની વાત કરી છે. રિજિજુએ કહ્યું, "સરકાર રમત સંસ્થાઓના મામલે દખલ નથી દેતી કારણ તેઓ સ્વંતંત્ર છે. જોકે, આ મુદ્દો દેશની ભાવના સાથે જોડાયેલો હોય, તેમાં રાષ્ટ્રહિતને ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ. હું બીસીસીઆઈને વિંનતી કરું છું કે તેઓ આ અંગે આઈસીસી સાથે વાત કરે." તો આઈપીએલ કમિશનર રાજીવ શુક્લાએ કહ્યું છે કે ધોનીએ કોઈ પણ રીતે આઈસીસીના દિશાનિર્દેશોનું ઉલ્લંખન નથી કર્યું. દક્ષિણ આફ્રિકા સામેની મૅચમાં ધોનીની બૅટિંગે જેટલું ધ્યાન ન ખેચ્યું એનાથી વધારે ધ્યાન તેમનાં ગ્લવ્ઝે ખેંચ્યું હતું. તેનું કારણ છે ધોનીનાં વિકેટકીપિંગ ગ્લવ્ઝ પર દોરવામાં આવેલું એક નિશાન. જેવી જ મૅચ કૅમેરામાં કેદ થવા લાગી અને વીડિયો ગ્રૅબ વાઇરલ થયા, સૌથી વધારે ચર્ચા ધોનીનાં ગ્લવ્ઝની થઈ. કારણ કે ચાહકોએ ધ્યાનથી જોયું કે ધોનીનાં ગ્લવ્ઝ પર એક વિશેષ ચિહ્ન દોરેલું છે. ઝૂમ કરીને જોતાં ખ્યાલ આવ્યો કે ધોનીનાં ગ્લવ્ઝ પર ઇન્ડિયન પૅરા સ્પેશિયલ ફૉર્સનો રેજિમૅન્ટલ ડૅગર બનેલો છે. એને 'બલિદાન' તરીકે જોવામાં આવે છે. આ સિમ્બૉલને ઓળખ્યા પછી ચાહકો ધોનીના દેશપ્રેમ અને સુરક્ષાદળો પ્રત્યેના પ્રેમ અને પ્રતિબદ્ધતાની પ્રશંસા કરવા લાગ્યા છે. વર્ષ 2011માં મહેન્દ્રસિંહ ધોનીને પૅરાશૂટ રેજિમૅન્ટમાં લેફ્ટનન્ટ કર્નલનો ઑનરરી રૅન્ક આપવામાં આવ્યો હતો. વર્ષ 2015માં તેમણે પૅરા બ્રિગેડ હેઠળ ટ્રેનિંગ પણ મેળવી હતી. આ નિશાનની ચર્ચા શરૂ થઈ તો સોશિયલ મીડિયા પર ભારતીય ટીમના પૂર્વ કૅપ્ટન વિશે લખાવવાનું શરૂ થઈ ગયું. જગદીશ ડાંગીએ લખ્યું, "મહેન્દ્રસિંહ ધોનીને સલામ અને તેમનું સમ્માન. તેમણે પોતાનાં વિકેટકીપિંગ ગ્લવ્ઝ પર બલિદાનનું ઇનસિગ્નિયા છપાવ્યું છે. આ રેજિમૅન્ટલ ડૅગર ઇનસિગ્નિયા પૅરા એસએફ, પૅરાશૂટ રેજિમૅન્ટ સાથે જોડાયેલી ભારતીય સૈન્યની સ્પેશિયલ ઑપરેશન યુનિટનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે." વિવેકસિંહે લખ્યું છે, "જો તમે ધોનીનાં વિકેટકીપિંગ ગ્લવ્ઝને ધ્યાનથી જોયાં હશે તો તેનાં પર પૅરા લોગો બનેલો છે. આ સ્વૅગનું લિજેન્ડરી લેવલ છે." રામે ટ્વીટ કર્યું છે, "આ કારણે દુનિયા મહેન્દ્રસિંહ ધોનીને પ્રેમ કરે છે. મિલિટરી પૅરા એસએફ પ્રતિ પ્રેમ અને સમર્થન દર્શાવવા બદલ આપનો આભાર. જે રેજિમૅન્ટલ ડૅગર ઇનસિગ્નિયા જોવા મળે છે, જે ભારતીય પૅરા સ્પેશિયલ ફોર્સનો છે." ભારતીય સૈન્યની પૅરાશૂટ યુનિટ, દુનિયાની સૌથી જૂની ઍરબોર્ન યુનિટમાંની એક છે. 50મી ભારતીય પૅરાશૂટ બ્રિગેડની રચના 27 ઑક્ટોબર, 1941માં કરાઈ હતી. આ બ્રિટિશ 151મી પૅરાશૂટ બટાલિયન, બ્રિટિશ ઇન્ડિયન આર્મી 152મી ભારતીય પૅરાશૂટ બટાલિયન અને 153મી ગોરખા પૅરાશૂટ લટાલિયનથી મળીને બની હતી. વર્ષ 1952માં પૅરાશૂટ રેજિમૅન્ટની રચના આનાથી અને બીજા અનેક એકમોને ભેળવીને કરવામાં આવી હતી. પૅરાશૂટ રેજિમૅન્ટમાં હાલ નવ સ્પેશિયલ ફોર્સિઝ, પાંચ ઍરબોર્ન, બે ટેરિટોરિયલ આર્મી અને એક કાઉન્ટર ઇમરજન્સી (રાષ્ટ્રીય રાઇફલ્સ) બટાલિયનનો સમાવેશ થાય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય વિકેટકીપર બૅટ્સમૅન મહેન્દ્રસિહ ધોનીનાં 'રૅજિમેન્ટલ ડૅગર'વાળાં ગ્લવ્ઝને લઈને આઈસીસી તરફથી વાંધો ઉઠાવાયા બાદ અભિયાન શરૂ થઈ ગયું છે. +text: રાહુલે એમ પણ કહ્યું કે સંવેદનશીલ મામલાની તપાસ કરી ર���ેલા જજોના સંદિગ્ધ પરિસ્થિતિમાં મોત થઈ રહ્યાં છે. રાહુલે ભાષણની શરૂઆત બાળપણના એક કિસ્સાથી કરી હતી. રાહુલે કહ્યું કે બાળપણમાં કેમેસ્ટ્રીનાં એક ટીચર તેમને ભણાવતાં હતાં. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તેમણે કહ્યું, "તે બહેરીનમાં કામ કરતાં હતાં. તેમણે મને કહ્યું હતું કે એક દિવસ તું બહેરીન જરૂર આવજે અને જોજે કે અહીં કેવી રીતે કામ થયું છે." "તેઓ એ પણ કહેતાં હતાં કે ત્યાં જે ભારતીય સમુદાયના લોકો છે તેમને પણ કેવી રીતે સ્વીકારી લેવામાં આવ્યાં છે." "તેમની સાથે કોઈ ભેદભાવ થતો નથી. તેઓ એ પણ કહેતાં હતાં કે બહેરીનના નિર્માણમાં ભારતીયોનું મોટું યોગદાન છે." રાહુલે ભારતીયોને સંબોધિત કરતાં કહ્યું કે દેશ અનેક સમસ્યાઓ સામે ઝઝૂમી રહ્યો છે. કોંગ્રેસ પ્રમુખે કહ્યું, "આ સમસ્યાના સમાધાનમાં તમે પણ ભાગીદાર છો એટલે હું અહીં આવ્યો છું. હું કોંગ્રેસ પાર્ટીનો પ્રમુખ છું અને તેનો જન્મ જ લોકોને સાથે લાવવા માટે થયો હતો." રાહુલે કહ્યું કે ભારતના નિર્માણમાં એનઆરઆઈ સમુદાયની મોટી ભૂમિકા રહી છે. તેમણે કહ્યું કે દેશના ત્રણ મહાન નેતાઓ મહાત્મા ગાંધી, જવાહરલાલ નહેરુ અને ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકર એક સમયે એનઆરઆઈ હતા. રાહુલે કહ્યું, "ભારતમાં આજે જે સરકાર છે તે લોકોને રોજગારી પૂરી પાડી શકતી નથી." કોંગ્રેસ પ્રમુખે કહ્યું, "આપણું મુખ્ય પ્રતિસ્પર્ધી ચીન 24 કલાકમાં 50 હજાર રોજગાર ઊભા કરે છે જ્યારે ભારત 400 નોકરીઓ પેદા કરી રહ્યું છે." "મતલબ, જે કામ ચીન બે કલાકમાં કરી રહ્યું છે તે કામ કરતા ભારતને બે વર્ષ લાગે છે. આ મારા આંકડાઓ નથી ભારત સરકારના આંકડા છે." રાહુલે કહ્યું, "નોકરીઓનું સર્જન કરવામાં ભારત છેલ્લાં આઠ વર્ષમાં સૌથી નીચેના સ્તરે આવી ગયું છે. નવા રોકાણના મામલામાં ભારત છેલ્લાં 13 વર્ષના સૌથી નીચેના સ્તરે આવી ગયું છે." "નોટબંધીના નિર્ણયના કારણે દુનિયાભરના ભારતીયોની કમાણીને આંચ આવી છે. ભારતના આર્થિક વિકાસની ગતિ ધીમી પડી ગઈ છે." "ભારત આ નીતિઓના આધારે આગળ નહીં વધી શકે. આપણો દેશ વિશ્વમાં બીજા નંબરની સૌથી વધારે વસ્તી ધરાવતો દેશ છે." કોંગ્રેસ પ્રમુખે કહ્યું, "દરરોજ 30 હજાર યુવાનો ભારતના જૉબ માર્કૅટમાં આવી રહ્યા છે. નવી નોકરીઓ ઊભી ન થવાથી લોકોમાં ગુસ્સો છે અને તેનો અનુભવ પણ થઈ રહ્યો છે." "યુવાનો સવાલ પૂછી રહ્યા છે કે તેમના ભવિષ્યનું શું થશે. જ્યારે આપણે નવી નોકરીઓ ઊભી કરવામાં અને વિશ્વકક્ષાની શિક્ષણ વ્યવસ્થા પર કામ કરવું જોઈએ ત્યારે એના બદલે નફરત ફેલાવવામાં આવી રહી છે." રાહુલે કહ્યું, "દુઃખ એ વાતનું છે કે આપણા દેશમાં વાસ્તવિક સમસ્યાઓ પર વાત નથી થઈ રહી. વાત એના પર થઈ રહી છે કે શું ખાવું જોઈએ અને શું ના ખાવું જોઈએ." "એક્ટિવિસ્ટ અને પત્રકારોને સ્વતંત્રરૂપે કામ કરવાની કિંમત ચૂકવવી પડી રહી છે. કોઈ ખાસ ધાર્મિક આસ્થા ના હોવાના કારણે લોકોને મારવામાં આવી રહ્યા છે." "સંવેદનશીલ મામલાની તપાસ કરી રહેલા જજોના સંદિગ્ધ પરિસ્થિતિમાં મોત થઈ રહ્યાં છે. આટલું બધુ થઈ રહ્યું છે પરંતુ સરકાર મૌન છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધીએ સોમવારે બહેરીનમાં ભારતીયોને સંબોધિત કર્યાં. જેમાં રાહુલ ગાંધીના નિશાન પર મોદી સરકારની નીતિઓ અને કામ કરવાની પદ્ધતિ હતી. +text: અગાઉ હાઈકોર્ટે ચાર દોષીઓની ફાંસી પર રોક લગાવી દીધી હતી. કેન્દ્ર સરકારે કોર્ટમાં આ નિર્ણય સામે પડકાર ફેંક્યો છે. આ મામલે બુધવારે બપોરે દિલ્હી હાઈકોર્ટે પોતાનો નિર્ણય સંભળાવશે. કેન્દ્ર સરકારે પોતાની અરજીમાં કહ્યું કે "ચારેય દોષીઓને એકસાથે ફાંસી આપવાના નિર્ણયનો ખોટો ફાયદો ઉઠાવીને ફાંસીને ટાળવાની કોશિશ કરાઈ રહી છે. દોષી વારાફરતી કાયદાકીય વિકલ્પનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે, જેને કારણે ફાંસીમાં વિલંબ થઈ રહ્યો છે." તો નિર્ભયાના પરિવારજનોએ પણ કોર્ટને વિનંતી કરી છે કે કોર્ટ ઝડપથી ફાંસીનો દિવસ નક્કી કરે. અમદાવાદમાં કોરોના વાઇરસનો શંકાસ્પદ કેસ નોંધાયો પ્રતીકાત્મક તસવીર ચીનમાં કોરોના વાઇરસ ફેલાયા બાદ હવે અમદાવાદમાં કોરોના વાઇરસનો શંકાસ્પદ કેસ નોંધાયો છે. સિવિલ હૉસ્પિટલના સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ડૉ. ગુણવંત રાઠોડે કહ્યું કે અમને એક શંકાસ્પદ કેસ મળ્યો છે અને દર્દીઓને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાયાં છે. દર્દીને હાલમાં હૉસ્પિટલના આઇસોલેશન વૉર્ડમાં રાખવામાં આવ્યાં છે. અમદાવાદ મિરરમાં છપાયેલા રિપોર્ટ પ્રમાણે 28 વર્ષીય મહિલા અમદાવાદના આંબલીનાં રહેવાસી છે. તેમણે પહેલાં ખાનગી હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યાં હતાં અને બાદમાં સિવિલહૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાયાં છે. મહિલા અને તેમના પતિનું ચીન સાથે આમ તો સીધું કોઈ કનેક્શન નથી, પણ તેઓ 10 દિવસ પહેલાં થાઈલૅન્ડની મુલાકાતે ગયાં હતાં. ભારત આવ્યાં બાદ તેમનામાં શંકાસ્પદ લક્ષણો જણાયાં હતાં. મલ્લિકા સારાભાઈને આમંત્રણ બાદ દીક્ષાંત સમારોહ સ્થગિત મલ્લ��કા સારાભાઈને આમંત્રિત કર્યાં બાદ એનઆઈડીએ દીક્ષાંત સમારોહ મુલતવી રાખ્યો છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ અમદાવાદમાં આવેલી નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ડિઝાઇન (એનઆઈડી)એ વાર્ષિક દીક્ષાંત સમારોહનું આયોજન કર્યું હતું અને તેમાં મુખ્ય મહેમાન તરીકે મલ્લિકા સારાભાઈને આમંત્રણ અપાયું હતું. સારાભાઈની સંસ્થાને એક પત્ર મળ્યો છે, જેમાં કહેવાયું છે કે શુક્રવારે થનારો 40મો વાર્ષિક દીક્ષાંત સમારોહ મુલતવી રાખ્યો છે. ઉલ્લેખનીય છે કે મલ્લિકા સારાભાઈ નાગરિકતા સંશોધન કાયદાને લઈને નરેન્દ્ર મોદી સરકારની ટીકા કરતાં રહ્યાં છે. મલ્લિકા સારાભાઈએ કહ્યું કે મને મળેલા પત્રમાં કાર્યક્રમને રદ કરાયો હોવાનું જણાવ્યું છે. મેં કોઈ સાથે વાત કરી નથી અને કોઈને પૂછ્યું પણ નથી. સંસ્થાએ સ્નાતક વિદ્યાર્થીઓને સંદેશ આપ્યો કે શુક્રવારે સાત ફેબ્રુઆરીએ થનાર 40મો દીક્ષાંત સમારોહ 'અનપેક્ષિત પરિસ્થિતિ'ને કારણે સ્થગિત કરાયો છે, રદ નથી કરાયો અને કહેવાયું કે કાર્યક્રમની નવી તારીખ નક્કી કરીને તેમને જણાવાશે. બુલેટ ટ્રેન 'સફેદ હાથી' અમદાવાદ-મુંબઈ વચ્ચેના બુલેટ ટ્રેનના પ્રોજેક્ટ પર મહારાષ્ટ્ર સરકાર અને ગુજરાત સરકાર સામસામે આવી ગઈ હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ પ્રમાણે મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય મંત્રી ઉદ્ધવ ઠાકરેએ એક ઇન્ટરવ્યૂમાં બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટને સફેદ હાથી ગણાવ્યો છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે આનાથી મહારાષ્ટ્રના ઔદ્યોગિક વિકાસને વેગ મળશે કે કેમ એની ખાતરી કર્યા પછી તેના પર નિર્ણય લેવાશે. તો ગુજરાતના ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે બુલેટ ટ્રેન પરની મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય મંત્રીની ટિપ્પણીને દુર્ભાગ્યપૂર્ણ ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું કે ઉદ્ધવ ઠાકરેએ દેશ માટે આ પરિયોજના અને તેના લાભને સમજવાની જરૂર છે. આ પરિયોજનાથી બંને રાજ્ય વચ્ચે મુસાફરી કરનારા હજારો લોકોને મળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીના નિર્ભયા ગૅંગરેપ કેસમાં દોષીઓને અલગઅલગ ફાંસી આપી શકાય કે નહીં એ મામલે દિલ્હી હાઈકોર્ટ આજે નિર્ણય કરશે. +text: આ પ્રક્રિયા તમે વિચારો છો તેવી જ છે. તેમાં એક વ્યક્તિના મળનો થોડો ભાગ દર્દીમાં આરોપણ કરવામાં આવે છે અને આ પ્રક્રિયાથી દર્દીનો જીવ બચી શકે છે. તે દર્શાવે છે કે આપણાં શરીરની દરેક સપાટી નજીક એકઠાં થતાં માઈક્રોબ્ઝ આપણાં આરોગ્ય માટે કેટલાં મહત્ત્વનાં છે. આપણાં આંતરડામાં વિવિધ પ્રકારનાં માઇક્રો-ઓર્ગેનિઝમ્સમાં એકમેકની સાથે તેમજ માનવ કોષો વચ્ચે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા ચાલતી હોય છે. માનવ શરીરમાંનાં આંતરડાના ઓક્સિજનથી વંચિત ઊંડાણમાં રેઈનફોરેસ્ટ કે કોરલ રીફ જેવી જ સમૃદ્ધ ઈકોસીસ્ટમ હોય છે. જોકે, ક્લોસ્ટ્રિડિયમ ડિફ્ફિસાઈલ (સી ડિફ્ફિસાઈલ) નામના એકકોષી જીવાણું વગ વધારીને આંતરડા પર કબજો જમાવી શકે છે. કોઈ દર્દીને એન્ટિબાયોટિક્સ આપવામાં આવે પછી આ તકવાદી એકકોષી જીવાણુઓ સામાન્ય રીતે દર્દીના આંતરડા પર અંકુશ જમાવી લે છે. એન્ટિબાયોટિક દવાઓ આધુનિક યુગનો ચમત્કાર છે, પણ એ દવાઓ સારા અને ખરાબ બેક્ટિરિયાનો એકસાથે નાશ કરતી હોય છે. જેમ આગને કારણે જંગલનો વિનાશ થાય તેમ આ દવાઓ આંતરડાના માઇક્રોબાયમનો નાશ કરતી હોય છે અને એ પછી સર્જાતી પરિસ્થિતિમાં સી ડિફ્ફિસાઈલ પૂરબહારમાં વિકસતાં હોય છે. શું છે માઇક્રોબાયમ? કઈ રીતે થાય છે ટ્રાન્સપ્લાન્ટ? જે વ્યક્તિનાં આંતરડાં પર સી. ડિફ્ફિસાઈલ્સ કબજો જમાવી લે તેને પાણી જેવા અને લોહીવાળા ઝાડા થાય છે. પેટમાં પારાવાર પીડા થાય છે, તાવ આવે છે. કેટલાક કિસ્સામાં દર્દીનું મોત થાય છે. આવા દર્દીને સારવારમાં વધારે એન્ટીબાયોટિક્સ આપવામાં આવે છે અને વિષચક્ર ચાલતું રહે છે. આ સંજોગોમાં સ્ટૂલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવે છે અને તેનો હેતુ સ્વસ્થ વ્યક્તિના મળના આરોપણ મારફત દર્દીના આંતરડામાં માઈક્રોબ્ઝનું પ્રમાણ વધારવાનો હોય છે. સમાન બેક્ટિરિયા ધરાવતા દર્દીના સગાનાં મળનો જ આ માટે સામાન્ય રીતે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. શું તમે આ વાંચ્યું? દર્દીના સગાના મળનું 'સેમ્પલ' લીધા બાદ તેમાં પાણી ભેળવવામાં આવે છે. દર્દીના શરીરમાંના અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર સુધી એ મિશ્રણ દર્દીના મોં અથવા તો ગુદામાર્ગ મારફત પહોંચાડવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયાને સફળ પૂરવાર કરવાના પ્રયાસ કરતી ટીમમાં અમેરિકાના વોશિંગ્ટન સ્ટેટની પેસિફિક નોર્થવેસ્ટ નેશનલ લેબોરેટરીનાં માઇક્રોબીઅલ ઇકોલોજિસ્ટ ડૉ. જેનેટ જેનસનનો સમાવેશ થાય છે. 61 વર્ષનાં એક મહિલા આઠ મહિનાથી ઝાડાની તકલીફથી પીડાતાં હતાં અને આ તકલીફને કારણે તેમનું વજન 27 કિલો ઘટી ગયું હતું. ડૉ. જેનેટ જેનસને કહ્યું હતું, "આ તકલીફના નિરાકરણની તાતી જરૂરિયાત હતી. સી. ડિફ્ફિસાઈલ્સના ચેપને કારણે એ વૃદ્ધાનો જીવ જવાનું જોખમ હતું. તમામ એન્ટીબાયોટિક્સ બિનઅસરકા��ક પુરવાર થયાં હતાં." એ વૃદ્ધાના આંતરડામાં તેમના પતિનો સ્વસ્થ મળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રયોગની સફળતાથી પોતે આશ્ચર્યચકિત થયાં હોવાનું ડૉ. જેનેટ જેનસને બીબીસીને જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું, "ટ્રાન્સપ્લાન્ટના બે દિવસ પછી વૃદ્ધા કુદરતી હાજત કરી શક્યાં હતાં. તેમનાં આંતરડા રાબેતા મુજબ કામ કરતાં થઈ ગયાં હતાં. તેઓ સાજા થઈ ગયાં હતાં." "એક માઇક્રોબીઅલ ઇકોલોજિસ્ટ તરીકે મને આ બાબત અસાધારણ લાગી હતી." આ પ્રક્રિયા 90 ટકા કિસ્સામાં અસરકારક સાબિત થતી હોવાનું પ્રયોગો દર્શાવે છે. આ પ્રક્રિયાની સફળતાને પગલે કેટલાક લોકો ખુદ પર આવા ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવા લાગ્યા છે અને અમેરિકામાં ઓપનબાયોમ જેવાં જૂથોએ સાર્વજનિક સ્ટૂલ બૅન્ક શરૂ કરી છે. સવાલ એ છે કે આ પ્રક્રિયા સી ડિફ્ફિસાઈલની સમસ્યાના નિરાકરણથી વિશેષ કંઈ છે કે નહીં? દરેક પ્રકારના રોગ સંદર્ભે માણસ અને તેના માઇક્રોબીઅલ્સ વચ્ચેની ક્રિયા-પ્રતિક્રિયાની તપાસ કરવામાં આવે છે. આંતરડા પરના સોજા, ડાયાબિટીસ, પાર્કિન્સન્સ, ડીપ્રેશન તથા ઓટિઝમ જેવા રોગો અને કેન્સરની દવા કારગત સાબિત થઈ રહી છે કે નહીં તે બધા સાથે માઈક્રોબીઅમ સંકળાયેલું છે. વિપરીત પરિણામની શક્યતા તેનો બીજો અર્થ એવો થાય કે સ્ટૂલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટનું વિપરીત પરિણામ પણ આવી શકે છે. 2015ના એક અહેવાલ અનુસાર, એક મહિલા પર તેમની દીકરીનો મળ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવામાં આવ્યો હતો. એ પછી મહિલાનું વજન 16 કિલો વધી ગયું હતું. તેથી એ મહિલાને સ્થૂળ વ્યક્તિ તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યાં હતાં. પાતળા કે સ્થૂળકાય માણસના માઇક્રોબીઅમ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરીને ઉંદરડાને પાતળા કે સ્થૂળકાય બનાવવાનું શક્ય છે, પણ આ નિયમ માણસોને લાગુ પડે છે કે કેમ તે સ્પષ્ટ થયું નથી. એ ઉપરાંત રોગસર્જક માઈક્રોબ્ઝ ટ્રાન્સફર કરવામાં દેખીતું જોખમ પણ છે. તેથી વિજ્ઞાનીઓ મળને બદલે બેક્ટીરિયાના મિશ્રણના દાન મેળવવાના પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. વેલકમ સંગેર ઈન્સ્ટિટ્યૂટના ડૉ. ટ્રેવર લોવ્લીએ જણાવ્યું હતું કે ભાવિ સારવાર વધારે શુદ્ધ તથા લક્ષ્ય આધારિત હશે. તેમણે કહ્યું હતું, "દરેક ઉપચાર પદ્ધતિમાં દર્દીની સલામતીનો સૌથી વધુ વિચાર કરવાનો હોય છે." "દર્દીને કઈ દવા આપવી એ હવે આપણે જાણીએ છીએ. તેથી સલામત મિશ્રણ ઉપલબ્ધ હોય તો રોગનું નિરાકરણ શક્ય છે." માઈક્રોબીઅલ મેડિસિનનું ભાવિ એ દિશામાં આગળ વધે તેવી શક્યતા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ટ્રાન્સ-પૂ-સિયન તરીકે પણ ઓળખાતું ફીકલ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ તબીબી સારવારની સૌથી વધુ ચીતરી ચડે તેવી પ્રક્રિયા છે. +text: અમદાવાદમાં વિરોધ પ્રદર્શન આ માર્ટિન લ્યુથર કિંગના શબ્દો છે, જે બુધવારે ભારતનાં ઘણાં શહેરોમાં ગૂંજી ઊઠ્યા. કારણ હતું, ઝારખંડમાં મુસલમાન યુવક તબરેજ અંસારીના મૉબ લિન્ચિંગના વિરોધમાં વિવિધ સ્થળોએ વિરોધ પ્રદર્શન થયાં. થોડા દિવસો પહેલાં 17 જૂનના રોજ ઝારખંડના ઘાતકીડીહ ગામમાં તબરેજ અંસારી નામના એક યુવકને કહેવાતી ચોરીની શંકામાં વીજળીના થાંભલા સાથે બાંધીને મારવામાં આવ્યો હતો, ત્યાર બાદ તેનું મૃત્યુ થયું હતું. ટોળાએ આ સમગ્ર ઘટનાનો વીડિયો પણ બનાવ્યો અને સોશિયલ મીડિયા પર શૅર કર્યો. વીડિયોમાં જોઈ શકાય છે કે ભીડ તબરેજને મારી રહી છે અને સાથે જ તેની પાસે 'જય શ્રી રામ' અને 'જય હનુમાન'ના નારા લગાવડાવી રહી છે. આ ઘટનાની દેશભરમાં ટીકા થઈ અને આ મુદ્દે ભારતનાં 50થી વધુ શહેરોમાં મૉબ લિન્ચિંગના વિરોધમાં પ્રદર્શનો થયાં. 'હું પણ તબરેજ' ભારતનાં અલગ-અલગ શહેરોમાં માનવ અધિકાર અને સામાજિક કાર્યકર્તા, સિવિલ સોસાયટીના સભ્યો, વિદ્યાર્થીઓ અને સામાન્ય લોકોએ એક સાથે મળીને મૉબ લિન્ચિંગના ગુનાઓ વિરુદ્ધ અવાજ બુલંદ કર્યો. વિરોધ પ્રદર્શનોમાં વિપક્ષના કેટલાક નેતાઓ પણ સામેલ હતા. સોશિયલ મીડિયા પર પણ આ પ્રદર્શનોની ચર્ચા રહી. #IndiaAgainstLynchTerror અને #JusticeForTabrez હૅશટૅગ સાથે ફેસબુક, ટ્વિટર અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પોસ્ટ કરવામાં આવી. અમદાવાદમાં પણ વિરોધ પ્રદર્શન યોજાયું હતું. અમદાવાદ શહેરના સામાજિક કાર્યકર નિર્જરી સિંહાની આગેવાનીમાં સાબરમતી ગાંધી આશ્રમથી કલેક્ટર કચેરી સુધી એક રેલી યોજીને વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું હતું. ત્યાર બાદ કલેક્ટરને મૉબ લિન્ચિંગની ઘટનાઓ માટે સુપ્રીમ કોર્ટની ગાઇડલાઇનનું પાલન કરીને કડક પગલાં લેવાંની માગ સાથે આવેદનપત્ર આપવામાં આવ્યું હતું. જેએનયૂના પૂર્વ વિદ્યાર્થી અને 'યુનાઇટેડ અગેન્સ્ટ હેટ' સંસ્થા સાથે જોડાયેલા ઉમર ખાલિદે ટ્વીટ કર્યું, "મૌનનું રાજ નહીં ચાલે, વિરોધ થશે. માનવતા હજી જીવે છે એ સાબિત કરવા દેશ અને દિલ્હીમાં હજારો લોકો રસ્તા પર ઊતરી આવ્યા છે અને વિરોધ થતો રહેશે." સમાજવાદી પાર્ટીના પૂર્વપ્રવક્તા અમીક જામેઈએ લખનૌમાં વિરોધપ્રદર્શનની તસવીરો પોસ્ટ કરી. દિલ્હીના એક ફોટો જર્નાલિસ્ટે પણ ���ંતર-મંતરની તસવીરો પોસ્ટ કરી જેમાં લોકો પ્લૅકાર્ડ લઈને વિરોધ કરે છે. વડા પ્રધાને મૌન તોડ્યું આ મુદ્દે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના મૌનને લઈને સતત પ્રશ્નો ઊઠી રહ્યા હતા. ત્યારબાદ વડા પ્રધાને બુધવારે રાજ્યસભામાં આ ગુના અંગે વાત કરી. તેમણે કહ્યું, "વિપક્ષ કહી રહ્યો છે કે ઝારખંડ મૉબ લિન્ચિંગનો અડ્ડો બની ગયું છે. અમને યુવાનના મૃત્યુનું દુઃખ છે. દોષિતોને કડક સજા થવી જોઈએ. પરંતુ શું તેના માટે સમગ્ર ઝારખંડને બદનામ કરવું યોગ્ય છે? તેનાથી કોઈનું સારું થશે નહીં. ગુનો થાય તો યોગ્ય કાયદા અને બંધારણની મર્યાદામાં રહીને કાર્યવાહી કરવી જોઈએ." મોદીએ કહ્યું, "દુનિયામાં આતંકવાદને સારા અને ખરાબની દૃષ્ટિએ જોવો પડશે. હિંસાને આપણે અલગ-અલગ ચશ્માથી નહીં જોઈ શકીએ. માનવતા પ્રત્યે આપણે સંવેદનશીલ રહેવું જોઈએ. આપણે કેરળ અને પશ્ચિમ બંગાળની હિંસાને અલગ-અલગ દૃષ્ટિકોણથી ન જોઈ શકીએ. જેણે આ કામ કર્યું છે તેને કડકમાં કડક સજા થવી જોઈએ." વડા પ્રધાને કહ્યું, "હું સમજું છું કે રાજકીય ચશ્મા ઉતારી નાંખવા જોઈએ. આવું કરીશું તો ઉજ્જવળ ભવિષ્ય દેખાશે. જે લોકોએ દિલ્હીના રસ્તાઓ પર શીખોનાં ગળામાં ટાયર લટકાવીને તેમને જીવતા સળગાવી દીધા હતા, તેમાં શંકાસ્પદ રહેલા ઘણા લોકો આજે બંધારણીય હોદ્દાઓ પર બેઠા છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'લોકો મને જબરદસ્તી પ્રેમ કરે એવું સરકાર કરી શકતી નથી પરંતુ મને પીટી-પીટીને મારી નાંખતા અટકાવી શકે છે.' +text: સરકારે ખેડૂતોને સહાય આપવા માટેની જે રકમ નક્કી કરી છે તે પૂરતી નથી એવું ખેડૂત આગેવાનોનું માનવું છે. બીજી તરફ કૉંગ્રેસના નેતા હાર્દિક પટેલે પાકવીમાના પૈસા ખેડૂતોને ન મળે ત્યાં સુધી આંદોલન ચાલુ રાખવાની તૈયારી બતાવી છે. ખેડૂતોની નુકસાની આ વર્ષે અતિવૃષ્ટિ અને કમોસમી વરસાદને પગલે ગુજરાત રાજ્યના અનેક જિલ્લાઓમાં ખેડૂતોને નુકસાની વેઠવાનો વારો આવ્યો છે. પહેલાં અતિવૃષ્ટિ અને એ પછી અરબ સાગરમાં એક પછી એક સર્જાયેલાં વાવાઝોડાંને લીધે રાજ્યભરમાં વરસેલા કમોસમી વરસાદથી ખેડૂતોના પાક બરબાદ થયા છે. રાજ્યમાં આ વર્ષે 140 ટકાથી વધારે વરસાદ વરસી ચૂક્યો છે. બનાસકાંઠા, અમરેલી તથા અન્ય જિલ્લાઓમાં હજી કમોસમી વરસાદ વરસી રહ્યો છે. હાર્દિક પટેલે તેમના એક ટ્વીટમાં એવો પણ દાવો કર્યો છે કે છેલ્લા દસ દિવસમાં ગુજરાતમાં ચાર ખેડૂતોએ આત્મહત્યા ���રી છે. પાકવીમાની રકમ ન ચૂકવાતાં સૌરાષ્ટ્રના હજારો ખેડૂતો રેલી યોજીને મામલતદારને રજૂઆત કરવા પહોંચ્યા હતા. ઑક્ટોબર મહિનાના પ્રારંભમાં રાજ્યના કૃષિ મંત્રી આર. સી. ફળદુએ જણાવ્યું હતું કે અતિવૃષ્ટિના કારણે 75 ટકા જેટલો પાક નિષ્ફળ ગયો છે. સરકારે સહાયમાં શું આપ્યું? ઑક્ટોબર માસમાં કૃષિ મંત્રી આર. સી. ફળદુએ કહ્યું હતું કે ખેડૂતોએ ચિંતા કરવાની જરૂર નથી, જેમણે વીમો ભર્યો છે તેમને પાકવીમાની રકમ મળશે. જોકે આજે સરકાર દ્વારા ખેડૂતોની પાકનુકસાની મામલે રૂપિયા 700 કરોડના રાહતપૅકેજની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી અને કૃષિમંત્રી આર. સી. ફળદુ સાથેની બેઠક બાદ રાજ્યના ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે આ રાહત પૅકેજ અંગે જાહેરાત કરી હતી. નીતિન પટેલનું કહેવું છે કે પાંચ લાખ હૅકટર જેટલી જમીનનો સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો અને ખેડૂતો પાસેથી નુકસાની અંગે અરજીઓ મગાવાઈ હતી, જેના આધારે આ પૅકેજની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. તેમણે એવું પણ જણાવ્યું હતું કે ચાર લાખથી વધારે ખેડૂતોને પાક વીમા સિવાયની વધારાની 700 કરોડ રૂપિયાની સહાય આપવામાં આવશે. આ જાહેરાત પ્રમાણે 33 ટકાથી વધારે નુકસાન થયું હોય તેવી પિયતવાળી જમીનમાં એક હૅક્ટરે 13,500 રૂપિયાની સહાય આપવામાં આવશે. એ જ રીતે બિનપિયતવાળી જમીનમાં 33 ટકાથી વધારે નુકસાની થઈ હોય તો એક હૅક્ટર દીઠ 6,800 રૂપિયાની સહાય આપવામાં આવશે. એક લાખ 90 હજાર ખેડૂતોની પાકનુકસાનીની અરજી સરકારને મળી હોવાનું પણ નીતિન પટેલે જણાવ્યું હતું. 'ખાતર જેટલા પૈસા પણ નહીં નીકળે' ખેડૂત આગેવાન અને કૃષિ નિષ્ણાત બળવંતસિંહ પઢેરિયા બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં કહે છે કે 700 કરોડની સહાયની જાહેરાતના નામે ખેડૂતોને મૂરખ બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. પઢેરિયા કહે છે, "33 ટકાથી વધારે નુકસાની હોય તેમને સહાય આપવાની હોવાથી બહુ જ ઓછા ખેડૂતોને સહાય મળી શકશે." "સાવ નાના અને સીમાંત ખેડૂતોને બહુ ઓછી સહાય મળશે. સરકાર કબૂલે છે કે એક લાખ 90 હજાર ખેડૂતોને નુકસાન થયું છે." "જેમણે અરજી નથી કરી એવા ખેડૂતોની સંખ્યાની ગણતરી તો સરકાર કરી જ નથી રહી." પઢેરિયાનું કહેવું છે કે સહાયની રકમને રાજ્યનાં છ હજાર ગામો વચ્ચે વહેંચવામાં આવે તો ખેડૂતોના ખાતર જેટલા પૈસા પણ નહીં નીકળે. તેઓ કહે છે કે બિયારણ, ખાતર અને ખેતમજૂરીનો ખર્ચ બાદ કરે તો સહાયની રકમમાંથી ખેડૂતોના ભાગે સવા સો રૂપિયા પણ ન આવે. તેમણે કહ્યું, 'સરકારની આ જાહેરાત ખેડૂતોને મૂરખ બનાવનારી છે. આનાથી ખેડૂતોને ફાયદો નહીં નુકસાન જ થશે.' 700 કરોડની રકમ મજાક છે - હાર્દિક પટેલ ખેડૂતોની દેવામાફી કરવામાં આને અને પાકવીમાની રકમ ખેડૂતોને મળી રહે એ માગ સાથે કૉંગ્રેસના નેતા હાર્દિક પટેલ દ્વારા રાજકોટના પડઘરીથી આંદોલન આદરવામાં આવ્યું હતું. હાર્દિક પટેલ દ્વારા રાજ્યની સરકારને 12 તારીખ સુધીનું અલ્ટિમૅટમ આપવામાં આવ્યું હતું. સરકાર દ્વારા રાહતપૅકેજની જાહેરાત કરાયા બાદ પણ હાર્દિક પટેલે પાકવીમાની રકમ ખેડૂતોને ન મળે ત્યાં સુધી આંદોલન ચાલુ રાખવાની તૈયારી દર્શાવી હતી. બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં હાર્દિક પટેલે જણાવ્યું હતું, "આ અમારી લડાઈની પહેલી જીત છે. સરકારે પહેલી વખત કબૂલ્યું છે કે કમોસમી વરસાદને કારણે નુકસાન થયું છે." તેમણે 700 કરોડની રકમને અપૂરતી ગણાવતાં કહ્યું, "પાકવીમાને નામે 25 હજાર કરોડ રૂપિયાની રકમ ખેડૂતો પાસેથી ઉઘરાવી છે. જેની સામે 700 કરોડ રૂપિયા આપવા એ મજાક છે." હાર્દિકે કહ્યું, "ખાનગી વીમાકંપનીઓએ ખેડૂતો પાસેથી જે રકમ ઉઘરાવી છે તે ખેડૂતોને પરત મળવી જ જોઈએ." "પાકવીમાના પૈસા માટે વીમા કંપનીઓ પર દબાણ લાવવા માટે અમારું આંદોલન ચાલુ રહેશે. ભૂતકાળમાં ખેડૂતોને પાકવીમાના પૈસા મળ્યા નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાર્દિક પટેલ દ્વારા આદરવામાં આવેલા આંદોલન બાદ રાજ્ય સરકાર દ્વારા આજે ખેડૂતોને પાકનુકસાનીનું વળતર આપવાની જાહેરાત કરાઈ છે. +text: નરેન્દ્ર મોદી પોતાના સંબોધનમાં ભારતમાં પ્રથમ વખત પીપીઈ કિટ અને એન-95 માસ્કનું ઉત્પાદન શરૂ કરવાની તથા ભારતમાંથી અન્ય દેશોમાં દવાઓ નિકાસ કરવાથી દેશનું ગૌરવ વધ્યાની વાત કરી. એમણે 20 લાખ કરોડનું આર્થિક પૅકેજ જાહેર કર્યું જેનું કદ ભારતની જીડીપીના દસ ટકા જેટલું થાય છે. વડા પ્રધાને 'આત્મનિર્ભર ભારત' પર ભાર મૂક્યો હતો અને લોકલ માટે વૉકલ થવાની સલાહ આપી, એટલે કે સ્થાનિક ઉત્પાદનોને પ્રાથમિકતા આપવા કહ્યું. પોતાના સંબોધનમાં નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, "ભારતની આત્મનિર્ભરતાના પાંચ પાયા હશે જેમાં અર્થતંત્ર, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ટેક્નૉલૉજી આધારિત તંત્ર, જીવંત ડેમોગ્રાફી (વસતિ) અને માગ. જ્યારે આપણે આત્મનિર્ભર ભારતની વાત કરીએ છીએ, તે આત્મકેન્દ્રિત તંત્ર તરફી નથી. ભારતની આત્મનિર્ભરતામાં આખા વિશ્વનું સુખ, સહકાર અને શાંતિની ચિંતા પણ આવે��ી છે." અમે એ જાણવાનો પ્રયાસ કર્યો કે વડા પ્રધાન જે 'આત્મનિર્ભરતા'ની વાત કરી રહ્યા છે તે શું છે. આત્મનિર્ભર ભારત એટલે શું? સમાજશાસ્ત્રી પ્રોફેસર ઘનશ્યામ શાહનું કહેવું છે, "આમ તો વડા પ્રધાન મોદીના સંબોધનમાં એ વિશે કોઈ સ્પષ્ટતા નહોતી કે આત્મનિર્ભર ભારતનો અર્થ તેઓ શો કાઢે છે. વૈશ્વિકરણની દુનિયામાં આત્મનિર્ભર ભારત કેવી રીતે ઊભું થશે એની વિગતો તેમણે આપી નથી. આજે જ્યારે દુનિયા આખી કોરોના વાઇરસની મહામારી સામે લડી રહી છે અને ભારત મુશ્કેલીમાંથી તક ઊભી કરશે એવી વાત તેમણે કહી છે ત્યારે તુ તેનો રોડમૅપ શું છે?" ઘનશ્યામ શાહનું કહેવું છે, "ગાંધીજીએ સ્વાવલંબનની વાત કરી હતી અને તેનું એક સ્વરૂપ તેમણે સામે મૂક્યું હતું. વડા પ્રધાન મોદીના સંબોધનમાં આત્મનિર્ભરતાની વાત લોકોમાં માત્ર એક આશા અને ઉત્સાહ વધારવા માટે હોય તેવું લાગે છે. તેમના જ મંત્રીઓ એમ કહે છે કે કોરોના મહામારીને કારણે ચીન તરફ શંકાસ્પદ વલણ વધતાં વિદેશી કંપનીઓને આપણે ગુજરાત લાવવાના પ્રયત્ન કરવા જોઈએ તો તેમાં ભારતની કે ગુજરાતની આત્મનિર્ભરતા સાથે ક્યાં તાદાત્મ્ય બેસે?" ડૉ ઇંદિરા હિરવેનું કહેવું છે કે "વડા પ્રધાન મોદીનું મંગળવારનું સંબોધન બહુ અસ્પષ્ટ હતું. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ એ ન કહ્યું કે કયા પરિબળો પર 'આત્મનિર્ભર ભારત' આધાર રાખશે. તેમના સંબોધનમાં પ્રવાસી શ્રમિકો વિશે કંઈ કહેવામાં ન આવ્યું." અર્થશાસ્ત્રના જાણકાર આત્મન શાહનું કહેવું છે કે "આત્મનિર્ભરતા નીતિનો વિષય છે, ત્વરિત આર્થિક પૅકેજનો નહીં. સંકટના સમયે સરકાર શ્રમિકોને, કંપનીઓને, મધ્યમ વર્ગના વેપારીઓને નાણાકીય મદદ કરે તેનાથી તેઓ આત્મનિર્ભર ન બને. લાંબા સમયના નીતિગત નિર્ણયોથી આત્મનિર્ભર બની શકાય." ગુજરાતની આત્મનિર્ભરતા? આત્મન શાહ કહે છે કે ગુજરાતમાં વાઇબ્રન્ટ સમિટ યોજાય છે, સરકાર વિદેશી કંપનીઓને રોકાણ માટે આમંત્રિત કરે છે. વિદેશી કંપનીઓ ગુજરાતમાં ફેકટરી નાખે તો સ્થાનિક સ્તરે આંશિક કે વિપુલ રોજગાર મળે એ વાત ખરી પરંતુ સરવાળે તે કંપનીઓનો નફો તો વિદેશી કંપનીધારકો પાસે જ જાય." આત્મન શાહ માને છે કે, "નમસ્તે ટ્રમ્પની ઇવેન્ટ હોય, ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગનું ભવ્ય સ્વાગત હોય કે પછી દર વર્ષે યોજાતી વાઇબ્રન્ટ સમિટ હોય- આ તમામ વિદેશી રોકાણકારોની નજરમાં ગુજરાતને ચમકાવવા માટે જ કરવામાં આવે છે. પરંતુ ગુજરાતની આત્મનિર્ભરતાની વાત કરીએ તો સ્થાનિક કંપનીઓ માટે સબસિડીથી લઈને ટૅક્સમાં રાહત જેવા નીતિગત નિર્ણયો લેવા પડે." આત્મન શાહનું કહેવું છે કે "ગુજરાત જ નહીં ભારતની ઇલેક્ટ્રૉનિક સામાન બનાવતી કંપનીઓનો કાચો માલ મોટા પ્રમાણમાંથી ચીનથી આવે છે અને એવી જ રીતે દવા બનાવતી કંપનીઓ પણ ઘણો કાચો માલ વિદેશથી આયાત કરે છે. હવે જો સરકાર આત્મનિર્ભરતાની વાત કરે તો ગુજરાતમાં આવેલી કંપનીઓ માટે એક રોડ-મૅપ જોઈએ જેથી તેઓ વિદેશી કંપનીઓ સામે ટક્કર લઈ શકે." આત્મન શાહ કહે છે કે "સ્વદેશી ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન એ સારી વાત ગણાય પરંતુ ભારતે વિશ્વ વ્યાપાર સંગઠનમાં એવી સંધિઓ પર હસ્તાક્ષર કરેલા છે જેને કારણે તેઓ અન્ય દેશોમાંથી આયાતને બંધ ન કરી શકે. સ્થાનિક સ્તરનાં ઉત્પાદનો વાપરવા માટે જે મોબાઇલ ફોન પર લોકો સોશિયલ મીડિયા ઍપ્સ પર એક બીજાને સંદેશાઓ મોકલીને પ્રેરણા આપવા માગે છે તે ક્રમશ: ચીન અને અમેરિકાની કંપનીઓની છે." હાલમાં અનેક રાજ્યોએ લેબર અંગેના કાયદાઓમાં ફેરફાર કર્યા છે, આત્મન શાહ તેને ટાંકતાં કહે છે કે ગાંધીજીએ ગ્રામ્ય વિસ્તારો માટે સ્વાવલંબનની વાત કરી હતી તેમાં મજૂરોના શોષણની વાત નહોતી અને શોષણથી આત્મનિર્ભર ન થઈ શકાય. બીબીસી ગુજરાતીના વાચકોએ શું કહ્યું? બીબીસી ગુજરાતીએ આ વિશે પોતાના વાંચકો સાથે સોશિયલ મીડિયાના માધ્યમથી પ્રશ્ન પૂછ્યો. 100થી વધારે વાચકોએ એમાં પ્રતિક્રિયા આપી હતી. અનેક લોકોએ વડા પ્રધાનની અપીલને આવકાર આપ્યો અને કૉંગ્રેસની ટીકા કરી તો અનેક લોકો વડા પ્રધાનની આ વાતની ટીકા કરી. આ પૈકી કેટલાક ઉત્તર આ પ્રમાણે હતા. મહેશ શેઠ નામના વાચકે બીબીસી ગુજરાતીના ફેસબુક પેજ પર લખ્યું કે મધ્યમ વર્ગના લોકો તો પહેલાંથી જ આત્મનિર્ભર છે. સિરાજ કાલાણિયાએ લૉકડાઉનમાં શ્રમિકની એક તસવીર પોસ્ટ કરતાં લખ્યું કે "આત્મનિર્ભર બનો, સરકારના ભરોસે ન રહો." નરેન્દ્ર મોદીના સંબોધન વિશે પ્રકાશ ભરવાડે લખ્યું કે તેમાં બે વિરોધાભાસી વાતો હતી. જેમાં પ્રથમ એ કે ચીન સામેની નારાજગીના કારણે દુનિયાની કંપનીઓ ભારતમાં આવે અને બીજી લોકલ માટે વૉકલની વાત. હવે જો ચીનમાં કામ કરતી વિદેશી કંપનીઓને ભારત લાવવી હોય તો આ લોકલ વૉકલ વળી શું કહેવાય? કૉન્ટ્રૅક્ટર ભૂમિકા લખે છે કે, 'આ વાત તો ગાંધીજીએ બહુ વર્ષો પહેલાં કહી હતી, કૉપી-પેસ્ટ.' સતીશ રમાણીએ લખ્યું કે, રાજકારણીઓએ આત્મનિર્ભર થવાની જરૂર છે, લોકોના પૈસા લૂંટે નહીં. અમરાન મોહમ્મદ નામના ફેસબુક યૂઝરે પ્રશ્ન કર્યો કે, "તો પછી મેક ઇન ઇન્ડિયા શું છે?" નીલેશ રાઠોડ નામના ફેસબુક યૂઝરે લખ્યું કે, "ભારતમાં દરેક મજૂર આત્મનિર્ભર છે અને અમે સરકાર પાસે કોઈ આશા રાખતા નથી. મજૂરોના મત માટે સરકાર પણ અમારી આશા ન રાખે અને પોતાના ઈવીએમ પર નિર્ભર રહે...એક મજૂર." અઝીઝખાને "અમારે ત્યાં કહેવત છે શેખ અપના દેખ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ લૉકડાઉનના ચોથા તબક્કાની અટકળો વચ્ચે મંગળવારે રાષ્ટ્રજોગ સંબોધનમાં આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાનની વાત કરી અને 20 લાખ કરોડના પૅકેજની જાહેરાત કરી. +text: ભારતીય ટીમના ભૂતપૂર્વ ઑપનર વસીમ જાફર પહેલી વાત એ છે કે ભારતના ભૂતપૂર્વ ઑપનિંગ બૅટ્સમૅન વસીમ જાફર પર ડ્રેસિંગ રૂમની અંદર સાંપ્રદાયિક ભેદભાવ કરવાનો આરોપ કોણે લગાવ્યો છે? ઉત્તરાખંડ ક્રિકેટ ઍસોસિયેશને હાલ સુધી આ કેસમાં એક બીજાને ખારિજ કરતી દલીલો આપી છે જોકે એક અધિકારીએ મને કહ્યું કે આ કેસ કાંઈ પણ હોઈ શકે છે પરંતુ સાંપ્રદાયિક નથી. ખરેખર, રમતની દુનિયામાં ધર્મ ક્યારેય ચર્ચાનો મુદ્દો રહ્યો નથી. ક્યારેય નહીં. 1967માં ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના કૅપ્ટન મંસૂર અલી ખાન પટૌડી પોતાની સાથે એવી સંસ્કૃતિ લઈને આવ્યા જેમાં ખેલાડીઓની વચ્ચે મજબૂત બૉન્ડિંગ થતું હતું. ભારતના ભૂતપૂર્વ કૅપ્ટન અને સ્પિનર બિશનસિંહ બેદીએ પટૌડીના સમયને યાદ કરીને કહ્યું, “તેમણે અમને ભારતીયતાનો પાઠ ભણાવ્યો હતો. તેમણે અમને કહ્યું હતું કે ટીમ તરીકે આપણે તમામ એક છીએ.” એવામાં એ ઘટના જેના કારણે વસીમ જાફરે પોતાનો બચાવ કરવો પડ્યો, એ કોઈ આઘાતથી કમ નથી. તેમના પર ટીમના સિલેક્શનમાં કથિત રીતે સાંપ્રદાયિક ભેદભાવ અને શુક્રવારની નમાઝ માટે ડ્રેસિંગ રૂમમાં મૌલવી સાહેબને બોલાવવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો. જોકે ઉત્તરાખંડ ક્રિકેટ ઍસોસિયેશનના સચિવ માહિમ વર્માએ સાંપ્રદાયિકતાના આરોપોને ખારિજ કરીને તેને ક્રિકેટ સાથે જોડાયેલો મુદ્દો કહ્યો છે. આશ્ચર્યની વાત નથી કે આરોપથી દુ:ખી થયેલા જાફરે ઉત્તરાંખંડની ટીમના મુખ્ય કોચ પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે. આ ટીમનું પ્રદર્શન સૈયદ મુશ્તાક અલી ટ્રૉફીમાં સારું રહ્યું નથી. વસીમ જાફર પર લાગેલા આક્ષેપ અને ચુપકીદી? રાહુલ દ્રવિડ અને મોહમ્મદ કૈફ જાફરના રાજીનામા પછી જ્યારે મામલાએ રંગ પકડ્યો તો ક્રિકેટની દુનિયામાં કેવા પ્રકારની પ્રતિક્��િયા જોવા મળી? કહી શકાય કે નામમાત્રની પ્રતિક્રિયા સામે આવી. ઠીક આ સ્થિતિ ત્યારે જોવા મળી જ્યારે ભારતીય ટીમના કોચ પદેથી અનિલ કુંબલેને હઠાવી દેવામાં આવ્યા હતા. ત્યારે પણ ક્રિકેટના જાણીતા સ્ટાર્સ ચૂપ રહ્યા હતા. જાફરના પક્ષમાં સૌથી પહેલાં ઊભા થનારા ખેલાડી અનિલ કુંબલે હતા. ભારતના સૌથી સફળ લેગ સ્પિનર અનિલ કુંબલે તે દરદ જાણતા હતા જે વસીમ જાફરે મહેસૂસ કર્યું હશે. એકલા પડી જવાનું અને જેમની સાથે ડ્રેસિંગ રૂમ શૅર કર્યું હોય તે સાથીઓ તરફથી નિરાશા મળવાનું. તેમણે વસીમ જાફર માટે એક મોટા દિલવાળા ખેલાડીની સ્પિરિટ દેખાડતાં ટ્વીટ કર્યું, “વસીમ તમારી સાથે છું. તેં સાચું કર્યું. દુર્ભાગ્ય એ છે કે ખેલાડી તમારી મેન્ટરશિપને મિસ કરશે.” આ એક વરિષ્ઠ ખેલાડીને મળનારા જરૂરી સમર્થનની જેમ હતું. આપણે લોકો જોઈ રહ્યા છીએ કે કેવી રીતે રમતના મોટા સ્ટારોએ સોશિયલ મીડિયા પર જાફરનું સમર્થન કરવાનું ટાળ્યું છે, પરંતુ જે લોકોએ જાફરનું સમર્થન કર્યું છે. તેમની પ્રશંસા પણ થઈ રહી છે. વિદર્ભ ક્રિકેટ ઍસોસિયેશને જાફરનું સમર્થન કર્યું છે. આ સિવાય મુંબઈની ટીમમાં તેમની સાથે રમેલા ચંદ્રકાંત પંડિત, અમોલ મજૂમદાર, શિશિર હટ્ટંગડી, આવિષ્કાર સાલ્વી, શેલ્ડન જૅક્સન, ફૈઝ ફઝલ, મોહમ્મદ કૈફ, નયન દોષી અને નિશિત શેટ્ટીએ જાફરનું સમર્થન કર્યું છે. જાફરની પાસે એક સંદેશ ઘણા દૂરથી ઝિમ્બાવેના પૂર્વ કૅપ્ટન એન્ડી ફ્લાવરે મોકલ્યો, જેમણે તેમનો ઘણો ઉત્સાહ વધાર્યો છે. ચૂપ રહેવાનું કારણ શું છે? વસીમ જાફર મોટા ક્રિકેટરોનું આ મુદ્દે ચૂપ રહેવાનું મોટું કારણ ટ્રોલ ફૅક્ટરી હોઈ શકે છે. પરંતુ ટીમના ડ્રેસિંગ રૂમના બાયો બબલ વાતાવરણનું ઉલ્લંઘન કરતાં મૌલવીને બોલાવવાની વાત પર ટીમના ખેલાડી ઇકબાલ અબ્દુલ્લાની વાતને પણ સાંભળવામાં આવવી જોઈએ. અબ્દુલ્લાએ જે કહ્યું છે તે ઉત્તરાખંડ ક્રિકેટ ઍસોસિયેશને નહોતું જણાવ્યું. અબ્દુલ્લાએ ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસને કહ્યું, “અમે લોકો શુક્રવારની નમાજ મૌલવી વગર પઢતા નથી. બપોરે ત્રણ વાગ્યાને 40 મિનિટે અમારો અભ્યાસ પૂર્ણ થવાનો હતો અને તેના પછી જ અમે નમાજ પઢતા. મેં સૌથી પહેલાં વસીમભાઈને પૂછ્યું કે શું મૌલવીને બોલાવી શકાય છે? તેમણે મને ટીમ મૅનેજર પાસેથી પરવાનગી લેવા માટે કહ્યું, મેં ટીમ મૅનેજર નવનીત મિશ્રા સાથે વાત કરી, તેમણે કહ્યું, “કોઈ નહીં ઇકબાલ, પ્રાર્થના-ધર્મ પહેલાં હોવો જોઈએ.” તેમણે મને પરવાનગી આપી અને આ પૂછી મેં નમાજ પઢવા માટે મૌલવીને બોલાવ્યા.” ઇકબાલ અબ્દુલ્લાની વાત પણ એ વાતને સાબિત કરે છે કે રમત સાંપ્રદાયિકતાથી અનેક ગણી ઉપરની વસ્તુ છે. જોકે એ વાત પણ સાચી છે કે રમતમાં ભેદભાવ બીજી અનેક રીતે જાહેર થાય છે પરંતુ તે અહમ્ કારક હોતો નથી. સાંપ્રદાયિકતાથી ઉપર રમતની દુનિયા રમતમાં સાંપ્રદાયિકતા માટે કોઈ જગ્યા હોતી નથી. આપણે યાદ રાખવું જોઈએ કે 1993ની હિંસા દરમિયાન સુનિલ ગાવસ્કરે હિંસા કરી રહેલી ભીડની વચ્ચે જઈને ત્યાં ફસાયેલા એક પરિવારને બચાવ્યો હતો. રમતની દુનિયામાં જફર ઇકબાલ જેવા પ્રતિષ્ઠિત હૉકી ઑલિમ્પિયન ખેલાડી પણ છે, ક્યારેક તહેવાર પર સૌથી પહેલો સંદેશો ન માત્ર તેમનો હોય છે પરંતુ મોહમ્મદ અઝહરુદ્દીન, વસીમ જાફર, ફૈજ ફઝલ, ઓબેદ કમાલ અને મોહમ્મદ કૈફનો પણ સંદેશો આવે છે. ઝફર ઇકબાલ તો ભાગવદ્ ગીતા અને ઋગવેદના પણ જ્ઞાતા છે. એ પ્રકારે બિશનસિંહ બેદી પણ તમામ ધર્મોના ગ્રંથોની સમજણ રાખે છે. કોઈ વારાણસીથી નિકળેલા મોહમ્મદ શાહિદ જેવા હૉકીના જાદુગરને કેવી રીતે ભુલાવી શકે છે? રમત અને ચરિત્રમાં જે કાંઈ પણ સારું થઈ શકે છે તે હવે મોહમ્મદ શાહિદમાં હાજર હતું. આપણે જોયું છે કે કેવી રીતે તેઓ પાકિસ્તાન માટે પોતાના સર્વશ્રેષ્ઠ હુન્નરને બચાવી રાખતા હતા? તે આવું કોઈ ખાસ કારણે નહોતા કરતા પરંતુ પાકિસ્તાનની ટીમને ટક્કરની માનતા હતા અને પોતાની સ્કિલથી તેમને ચોંકાવી દેવામાં આનંદ અનુભવતા હતા. તેઓ પોતાની ડ્રિબલિંગથી પાકિસ્તાનના ખેલાડીઓને શરમની સ્થિતિમાં મૂકી દેતા હતા. કે પછી જેમ મોહમ્મદ કૈફ કહે છે, “ક્રિકેટ રમતી વખતે ક્યારેય મને મારી ધાર્મિક આસ્થાની યાદ નથી અપાવવામાં આવી.” સત્ય આ જ છે. સ્પૉર્ટ્સ પત્રકાર તરીકે મારી કારકિર્દી દરમિયાન મને અનેક શાનદાર ખેલાડીઓને મળવાની તક મળી, જેઓ ક્ષુદ્ર રાજકારણ અને સાંપ્રદાયિકતાથી પર હતા. રમજાનના મહિનામાં અમે લોકો મુસ્લિમ દોસ્તોની હાજરીમાં પાણી સુધી નહોતા પીતા. રમતના મેદાનમાં ભાઈચારાની મિસાલ તરીકે અનેક કિશોર અને અનેક સાજિદને એકબીજાનો સાથ આપતા અમે જોયા છે. હાલના સમયમાં લોકો સોશિયલ મીડિયા પર ઉતાવળમાં નિષ્કર્ષ પર પહોંચી જાય છે અને તે હંમેશાં યોગ્ય નથી હોતું. એવા સમાજને પ્રભાવિત કરનારા, જાગૃતિ લાવનારા કદના ખેલાડીઓ માટે પોતાની વાત મૂકવી જરૂરી બની જાય છે. જોકે સાર્વજનિક રીતે પોતાના વિચારોને વ્યક્ત કરવા કોઈની વ્યક્ત���ગત બાબત બની શકે છે, કોઈનો પક્ષ લેવા માટે કોઈ બીજાને મજબૂર પણ કરી શકાતો નથી. પરંતુ જો તમે એક બીજાની સાથે સમય પસાર કર્યો હોય તો એક બીજાની સાથે ઊભા રહેવાથી ઘણી મોટી મદદ મળે છે, દુ:ખદ એ છે કે સૌથી જરૂરી સમયમાં વસીમ જાફરને તે મદદ ન મળી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છ વસીમ જાફર પર સાંપ્રદાયિકતાના આરોપ મુદ્દે ક્રિકેટ જગતમાં નામમાત્રની પ્રતિક્રિયા પર આપણે સૌ હેરાન કેમ છીએ? +text: મંગળ પર પાણીના અસ્તિત્વ અંગે નવી જાણકારી મળી તેમનું માનવું છે કે મંગળ પર મળેલું પાણી દક્ષિણ ધ્રુવના બરફ આચ્છાદિત વિસ્તારમાં આવેલા એક તળાવના રૂપમાં છે. જે લગભગ 20 કિલોમીટરમાં ફેલાયેલું છે અને તે સપાટી પર જામેલા બરફથી એક કિલોમીટર નીચે મોજૂદ છે. આ પહેલાંના સંશોધનમાં મંગળની ધરતી પર તરલ જળના સંભવિત સંકેતો મળ્યા હતા, પરંતુ આ પાણી મળવાનો પહેલો એવો પુરાવો છે જે વર્તમાનમાં મોજૂદ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? નાસાના ક્યૂરિયોસિટી રોવરે જે ઝીલોને શોધી હતી તેનાથી જાણવા મળે છે કે ભૂતકાળમાં મંગળની સપાટી પર પાણી હોવું જોઈએ. જોકે, પાતળા વાયુમંડળને કારણે મંગળનું વાતાવરણ પહેલાં કરતાં વધારે ઠંડુ થયું છે. જેના પરિણામરૂપે અહીં મોજૂદ પાણી બરફમાં પરિવર્તીત થઈ ગયું છે. માર્સિસની મદદથી થઈ શોધ સંશોધનના કરનારા ગ્રૂપનું અનુમાન છે કે આ ઝીલ લગભગ એક મીટર ઊંડી હોઈ શકે છે આ નવું સંશોધન માર્સિસની મદદથી સંભવિત બની શક્યું છે. માર્સિસ માર્સ એક્સપ્રેસ ઑર્બિટર પર મોજૂદ એક રડાર ઉપકરણ છે. સંશોધનનું નેતૃત્વ કરનારા ઇટાલિયન નૅશનલ ઇન્સ્ટીટ્યૂટ ઑફ એસ્ટ્રોફિઝિક્સના પ્રોફેસર રોબર્ટો ઓરોસેઇએ કહ્યું કે કદાચ આ એક મોટી ઝીલ હોઈ શકે છે. જોકે, માર્સિસ એ જાણકારી મેળવી શક્યું નથી કે તરલ જળની ઊંડાઈ કેટલી છે. જોકે, સંશોધનના કરનારા ગ્રૂપનું અનુમાન છે કે તે લગભગ એક મીટર ઊંડી હોઈ શકે છે. પ્રોફેસર ઓસોસેઈ કહે છે, "જે પણ મળ્યું છે તે પાણી જ છે. તે એક ઝીલના રૂપમાં છે." જીવનની સંભાવના માટે કેટલું મહત્ત્વનું? નવા સંશોધનથી એ વાતની જાણકારી મળે છે કે મંગળ પર પાણીનું અસ્તિત્વ છે મંગળ પર થયેલા આ તાજા સંશોધનથી જીવનની સંભાવનાઓ પર હાલ કંઈ કહી શકાય એમ નથી. ઓપન યુનિવર્સિટી સાથે જોડાયેલા ડૉ. મનીષ પટેલ આ મામલે સમજણ આપતા કહે છે, "આપણે લાંબા સમયથી જાણીએ છીએ કે મંગળ ગ્રહ પર જીવન માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિઓ નથી. પરંતુ હવે આપણ�� સંશોધન થોડાં આગળ વધી શકે છે." પાણીની સ્થિતિ એસ્ટ્રોબાયોલૉજીમાં ખૂબ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આ ક્ષેત્રમાં પૃથ્વી સિવાય જીવનની સંભાવનાઓ અંગે અભ્યાસ કરવામાં આવે છે. નવા સંશોધનથી એ વાતની જાણકારી મળે છે કે મંગળ પર પાણીનું અસ્તિત્વ છે. મંગળ પર માનવજીવનની શક્યતા વિશે આપણે કેટલું જાણીએ છીએ? જોકે, તેનાથી મંગળ પર જીવનની શક્યતાઓ અંગે કોઈ તારણ પર પહોંચી શકાય એમ નથી. ડૉક્ટર પટેલ કહે છે, "આપણે જીવનની સંભાવનાની નજીક પહોંચ્યા છીએ. પરંતુ આ સંશોધનથી એ જાણકારી મળે છે કે આપણે મંગળ પર ક્યાં અને કઈ દિશામાં આગળ વધવું છે. આ એક છુપાયેલા ખજાનાના નક્શા જેવું છે." હવે આગળ શું થશે? મંગળ પર મળેલા પાણીના વધારે અભ્યાસ બાદ જ કોઈ નિષ્કર્ષ પર પહોંચી શકાય તરલ જળની હાજરી એ સંશોધકો માટે એક સારી તક છે જેઓ મંગળ પર ભૂતકાળ અને વર્તમાનમાં જીવનની સંભાવનાઓને તલાશી રહ્યા છે. જોકે, મંગળ પર મળેલા આ પાણી પર હજી વધારે અભ્યાસ કરવામાં આવશે ત્યારબાદ જ કોઈ નિષ્કર્ષ પર પહોંચી શકાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંશોધનકર્તાઓએ મંગળ ગ્રહ પર પાણીના અસ્તિત્વની જાણકારી મળી છે. +text: આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રા કોષ એટલે કે આઈએમએફના અનુમાન જણાવે છે કે આગામી વર્ષે બ્રિટન સાતમા સ્થાન પર પહોંચી શકે છે. આ સાથે જ તે ભારત અને ફ્રાન્સથી પણ પાછળ જતું રહેશે. 'ગ્રૉસ ડૉમેસ્ટિક પ્રૉડક્ટ' એટલે કે જીડીપીના મામલે આઈએમએફના પ્રમાણે બ્રિટન 2018માં દુનિયાની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. વૈશ્વિક ઉત્પાદનો પર ઊભરી રહેલા બજારોની પકડ વધુ મજબૂત થતાં બ્રિટનના આર્થિક દબદબામાં ખામી સર્જાઈ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આઈએમએફના આ આંકડા જ્યાં ભારત અને ફ્રાન્સ માટે સકારાત્મક છે, ત્યાં બ્રેક્સિટ સમજૂતી પર સહમતી બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહેલા બ્રિટન માટે મુશ્કેલી ઊભી કરી શકે છે. આ સાથે જ યૂરોપીયન યૂનિયનથી અલગ થયા બાદ પણ બ્રિટનના એ જ સ્તર પર પ્રભાવી બની રહેવાનો પડકાર અઘરો બની ગયો છે. બ્રિટન એ વાતનો દાવો કરે છે કે બ્રેક્સિટ બાદ પણ તે દુનિયામાં મોટું ખેલાડી બની રહેશે. ભારત માટે અનુકૂળ પરિસ્થિતિ રૅન્કિંગ આપતી બીજી મોટી સંસ્થા પીડબલ્યૂસીમાં અર્થશાસ્ત્રી માઇક જૅકમૅને IMF પહેલાં જ બ્રિટનની રૅન્કિંગ નીચે આવવાનું અનુમાન લગાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે દુનિયાની ઝડપથી વધતી અર્થવ્યવસ્થાઓમાં ભારત પોતાના તિવ્ર વિકાસ દર અને મોટી વસતિના કારણે વૈશ્વિક જીડીપી રેસમાં આગળ વધવાનું ચાલુ રાખશે. આ વર્ષે જુલાઈમાં વિશ્વ બૅન્કના એક રિપોર્ટ પ્રમાણે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા ફ્રાન્સને પાછળ છોડી છઠ્ઠા સ્થાન પર પહોંચી ગઈ હતી. IMF અને વિશ્વ બૅન્કના આંકડા જણાવે છે કે એક દાયકા પહેલાં ભારતનો જીડીપી ફ્રાન્સ કરતા આશરે અડધો હતો. નોટબંધી અને જીએસટી લાગુ કર્યાં બાદ ભારતીય અર્થવ્યવસ્થામાં થોડી સ્થિરતા આવી હતી પરંતુ ત્યારબાદ મૅન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરમાં આવેલી તિવ્ર ગતિથી ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા પાછી પાટા પર આવતી જોવા મળી રહી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રા કોષે પણ કહ્યું હતું કે વર્ષ 2018માં ભારતનો વિકાસ 7.4 ટકા રહી શકે છે અને ટૅક્સ સુધારા તેમજ સ્થાનિક ખર્ચમાં વધારાના પગલે 2019માં ભારતનો વિકાસ દર 7.8 ટકા સુધી પહોંચી શકે છે. આ દરમિયાન દુનિયાનો સરેરાશ વિકાસ દર 3.9 ટકા રહેવાનો અનુમાન છે. બ્રિટનની મુશ્કેલી વિકાસના સમાન સ્તર અને એક સમાન જનસંખ્યા ધરાવતા બ્રિટન તેમજ ફ્રાન્સ ઘણી વખત રૅન્કિંગમાં એકબીજાથી આગળ નીકળતા રહે છે. હવે 2019માં ફ્રાન્સનું પ્રદર્શન પાઉન્ડની સરખામણીએ યુરોની મજબૂતી પર નિર્ભર કરશે. આ તરફ રૅન્કિંગમાં બ્રિટનનું નીચે પછડાવું યુરોપીય સંઘથી તેના અલગ થયા બાદની સ્થિતિ પર નિર્ભર કરશે. બ્રેક્સિટ મામલે બ્રિટનના વિવેચકોનું કહેવું છે કે તે આંતરરાષ્ટ્રીય મામલે પોતાના પ્રભાવને લઈને પહેલેથી પોતાની ક્ષમતા ગુમાવી રહ્યું છે. બ્રિટનના પૂર્વ વડા પ્રધાન જૉન મેજરે ચેતવણી આપી હતી કે દુનિયા બ્રિટનને એક મધ્યમ આકાર, મધ્યમ રૅન્કિંગ વાળા દેશ તરીકે જોશે. જોકે, બજાર વિનિમય દર પર જીડીપીનું આકલન સમગ્ર આર્થિક કલ્યાણને માપવાની સૌથી સટીક રીત નથી. તેમાં ખરીદદારી ક્ષમતા એટલે કે કોઈ અર્થવ્યવસ્થામાં પૈસાથી વસ્તુઓ અને સેવાઓ ખરીદવાની ક્ષમતાથી જીડીપીને માપી શકાય છે. ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાનો આકાર પહેલા જ કોઈ યુરોપીયન અર્થતંત્રની સરખામણીએ બમણો છે, પણ તેનો પ્રતિ વ્યક્તિ જીડીપી ખૂબ ઓછો છે. IMFના અનુમાન અનુસાર બ્રિટનની આ સ્થિતિ વર્ષ 2023 સુધી યથાવત રહેશે. આ રૅન્કિંગમાં સૌથી પહેલા નંબર પર અમેરિકા, ત્યારબાદ ચીન, જાપાન અને જર્મની છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વર્ષ 2019માં ભારત સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાની રૅન્કિંગમાં બ્રિટનથી પણ આગળ નીકળી શકે છે. આ પહેલાં ભારત ફ્રાન્સને પાછળ છોડી છઠ્ઠા સ્થાન પર પહોંચ્યું હતું. +text: ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને નેતન્યાહૂએ અમદાવાદમાં રોડ શો કર્યો હતો. આ મુલાકાત દરમિયાન તેમણે ગાંધી આશ્રમની મુલાકાત પણ લીધી હતી. ગુજરાતના લોકોમાં આ મુલાકાતને લઈને ઉત્સાહ છે પરંતુ ગુજરાતમાં વસતા યહૂદીઓ શું કહે છે? ભારતમાં હાલ 4500 જેટલા યહૂદીઓ રહે છે અને અમદાવાદમાં 100 જેટલા યહૂદીઓ છે. બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીએ અમદાવાદમાં રહેતા યહૂદીઓ સાથે વાત કરી હતી. રિપોર્ટર - રોક્સી ગાગડેકર છારા અને કેમેરામેન - પવન જયસ્વાલ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન નેતન્યાહૂએ ભારતના પ્રવાસ દરમિયાન ગુજરાતની મુલાકાત પણ લીધી. +text: જ્યારે ન્યૂઝીલૅન્ડના બૉલરો ઇંગ્લૅન્ડના ટૉપ ઑર્ડરને પેવેલિયનમાં મોકલી ચૂક્યા હતા ત્યારે બેન સ્ટોક્સે ધમાકેદાર બેટિંગ કરી હતી. તેમની 84 રનોની નોટ આઉટ ઇનિંગને કારણે જ વર્લ્ડ કપની ફાઇનલ ટાઇ સુધી પહોંચી શકી હતી. જે બાદ થયેલી સુપર ઓવરમાં ઇંગ્લૅન્ડે બનાવેલા 15 રનોમાં સ્ટોક્સે આઠ રનનું યોગદાન આપ્યું હતું. જોકે, સુપર ઓવરમાં પણ પણ મૅચ ટાઇ થઈ હતી. એવામાં વર્લ્ડ કપના ચૅમ્પિયનનો નિર્ણય બાઉન્ડ્રીના આધારે થયો, આ મૅચમાં બેન સ્ટોક્સના બૅટથી બે સિક્સ અને ચાર બાઉન્ડ્રી વાગી હતી. એ વાત જાહેર છે, ઇંગ્લૅન્ડને વર્લ્ડ ચૅમ્પિયન બનાવવામાં બેન સ્ટોક્સનું સૌથી વધારે યોગદાન રહ્યું છે. એટલે તો ઇંગ્લૅન્ડના કપ્તાન ઓઇન મોર્ગને કહેવું પડ્યું કે સ્ટોક્સ ઑલમોસ્ટ સુપર હ્યૂમન જેવા છે. એ વાત પણ દિલચસ્પ છે કે બેન સ્ટોક્સનો જન્મ પણ ન્યૂઝીલૅન્ડના ક્રાઇસ્ટચર્ચમાં થયો હતો અને તેમના પિતા ન્યૂઝીલૅન્ડની રગ્બી ટીમ તરફથી પણ રમી ચૂક્યા છે. પિતા પર લોકો કેમ છે નારાજ? સ્ટોક્સ જ્યારે 13 વર્ષના હતા ત્યારે તેમનો પરિવાર ઇંગ્લૅન્ડ આવીને વસી ગયો હતો. એ સમયે કદાચ એમના પરિવારે પણ નહીં વિચાર્યું હોય કે એક દિવસ એવો આવશે જ્યારે સ્ટોક્સને લઈને ન્યૂઝીલૅન્ડે વર્લ્ડ કપમાં હારનો સામનો કરવો પડશે. તેમના પિતા ગેર્રાડ સ્ટોક્સે તો કદાચ આવું નહીં જ વિચાર્યું હોય કે તેમનો પુત્ર જ ન્યૂઝીલૅન્ડને હરાવવામાં સૌથી આગળ હશે. તેમના પિતા કેટલાંક વર્ષો ઇંગ્લૅન્ડમાં રહ્યા બાદ ફરીથી પોતાના દેશ, પોતાના શહેર ક્રાઇસ્ટચર્ચ આવી ગયા. જ્યાં રવિવારે તેઓ પોતાના ઘરે ટીવી પર ફાઇનલ મૅચ જોઈ રહ્યા હતા અને ન્યૂઝીલૅન્ડ જીતે તેવી પ્રાર્થના કરી રહ્યા હતા. જેનો ઉલ્લેખ ટીવી કૉમેન્ટેટર નાસિર હુસેન પણ વારંવાર કર્યો હતો કે પિતા ન્યૂઝીલૅન્ડને જિતાડવા માગતા હશે પરંતુ પુત્ર ઇંગ્લૅન્ડને જિતાડવા તરફ આગળ વધી રહ્યો છે. બેન સ્ટોક્સના પિતાને પણ પોતાના પુત્રની શાનદાર રમત પર ગર્વ છે પરંતુ ન્યૂઝીલૅન્ડની વેબસાઇટ સ્ટફમાં એક દિલચસ્પ કહાણી છપાઈ છે કે કેવી રીતે બેન સ્ટોક્સના પિતા ફાઇનલ મુકાબલા બાદ ન્યૂઝીલૅન્ડમાં સૌથી વધારે નફરતથી જોવાઈ રહેલા પિતા બની ગયા છે. આમ તો ફાઇનલ એ કોઈ પ્રથમ મૅચ નહોતી જેમાં બેન સ્ટોક્સે મૅચ જિતાડનારી ઇનિંગ રમી હોય, આ પહેલાં વર્લ્ડ કપમાં ઓછામાં ઓછું પાંચ વાર એવું બન્યું છે કે ઇંગ્લૅન્ડને જ્યારે જરૂર હતી ત્યારે વિકેટ પર ટકીને તેમણે બેટિંગ કરી છે. ક્રિકેટને તેના મૂળ સ્વરૂપથી જોનારા કેટલાક વિશ્લેષકોની નજરમાં બેન સ્ટોક્સ સાચા અર્થમાં ક્રિકેટના ઓલરાઉન્ડર છે. 28 વર્ષના સ્ટોક્સ જમણેરી ફાસ્ટ બૉલર છે પરંતુ મિડલ ઑર્ડરમાં ડાબેરી બૅટ્સમૅન છે. 52 ટેસ્ટ મૅચમાં બેન સ્ટોક્સના નામે 172 વિકેટની સાથે 6 સદીઓ નોંધાયેલી છે. જ્યારે 95 વન-ડેમાં 70 વિકેટની સાથે-સાથે ત્રણ સદીઓ પણ તેઓ બનાવી ચૂક્યા છે. ટેસ્ટ મૅચમાં તેમનો સૌથી વધારે સ્કોર 258 રનનો છે. મારામારીએ અપાવી ઓળખાણ હવે દિલચસ્પ વાત એ છે કે ઓલરાઉન્ડર બેન સ્ટોક્સ કાલની ઇનિંગ પહેલાં તેઓ ઇંગ્લિશ ક્રિકેટના બૅડ બૉય હતા. 2016માં બ્રિસ્ટલની એક નાઇટ ક્લબ બહાર તેમના એક મારામારીના વીડિયોએ તેમની ઓળખાણ બનાવી. આ મામલે ધરપકડ પણ થઈ અને મામલો અદાલત સુધી પહોંચ્યો. કોઈ પણ ઇંગ્લિશ અને ઑસ્ટ્રેલિયાઈ ક્રિકેટર માટે એશિઝ સિરીઝ સૌથી મહત્ત્વની હોય છે પરંતુ આ વિવાદને કારણે તેમને એશિઝમાંથી પડતા મૂકવામાં આવ્યા હતા. 2016ના જૂન મહિનામાં બેન સ્ટોક્સને ચાર વખત ઇંગ્લૅન્ડમાં ઝડપથી ગાડી ચલાવવા મામલે દોષિત જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. જોકે, તે પ્રથમ વખત નહોતું બન્યું. આ પહેલાં 2011માં પણ તેમને દારૂના નશામાં ડરહમમાં ટ્રાફિક પોલીસ સામે બોલાચાલી થઈ હતી. 2012માં પોલીસે તેમને નશાની હાલતમાં પકડ્યા હતા, પરંતુ ત્યારે તેમને ચેતવણી આપીને છોડીને દેવામાં આવ્યા હતા. 2013માં મેટ કૉલ્સ સાથે ઑસ્ટ્રેલિયાના પ્રવાસમાં અધવચ્ચેથી તેમને પરત મોકલી દેવામાં આવ્યા હતા. તેમના પર આરોપ હતો કે દારૂના નશામાં તેમણે ટીમના અનુશાસનનો ભંગ કર્યો હતો. ક્રિકેટના મેદાનમાં પણ તેઓ સામેની ટીમના ખેલાડીઓ સામે બોલ��ચાલી કરતા રહે છે. ભારતના કપ્તાન વિરાટ કોહલી અને બાંગ્લાદેશી ક્રિકેટર સબ્બીર રહેમાન સાથે તેમનો વિવાદ ક્રિકેટપ્રેમીઓ ભૂલી નહીં શકે. એટલું જ નહીં 2015માં લૉર્ડ્ઝમાં ઑસ્ટ્રેલિયાની વિરુદ્ધ રમાયેલી વન-ડેમાં તેમણે મિશેલ સ્ટાર્કના એક થ્રોને હાથથી રોકી લીધો હતો. વર્લ્ડ કપની ફાઇનલ બાદ બેન સ્ટોક્સ ઇંગ્લિશ ક્રિકેટના નવા સુપરસ્ટાર બની ગયા છે. નાઇટ ક્લબની બહાર મારામારીએ ભલે તેમને એક ઓળખ અપાવી હોય પરંતુ ઇંગ્લૅન્ડને ક્રિકેટમાં વિશ્વ વિજેતા બનાવીને તેમણે એવો જાદુ કર્યો છે કે જેની મિસાલ હંમેશાં અપાતી રહેશે. ક્રિકેટના જન્મદાતા ઇંગ્લૅન્ડની વર્લ્ડ કપ જીતવાનો 44 વર્ષનો લાંબી ઇંતેજારી બેન સ્ટોક્સે ખતમ કરી દીધી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લૉર્ડ્ઝના મેદાન પર ઇંગ્લૅન્ડની જીતમાં ભલે ભાગ્યની મહત્ત્વની ભૂમિકા રહી હોય પરંતુ ટીમને જીતની મંઝિલ સુધી પહોંચાડનારા બેન સ્ટોક્સ હતા. +text: ત્યારે પીટીઆઈ મુજબ કર્ણાટકના સ્વાસ્થ્ય મંત્રી બી શ્રીરામુલુએ કહ્યું કે રાજ્યમાં કોરોના વાઇરસના ચાર વધારે કેસ સામે આવ્યા છે. અને મહારાષ્ટ્રના પૂણેમાં દુબઈથી ભારત આવેલા એક દંપતીમાં પણ કોરોના વાઇરસની પુષ્ટિ થઈ છે. બીજી તરફ ઈરાનથી 58 ભારતીયોને પરત લાવવામાં આવ્યા છે. આ તમામમાંથી કોઈ પણને વાઇરસનો ચેપ લાગ્યો નથી પરંતુ સાવચેતીરૂપે તેમને 14 દિવસ અલગ રાખવામાં આવશે. સર્ટિફિકેટ મુદ્દે માગ કેરળના મુખ્ય પ્રધાન વિજયને કેન્દ્ર સરકારને પત્ર લખીને માગ કરી છે કે વિદેશમાં ફસાયેલાં ભારતીય નાગરિકો માટે 'કોરોના વાઇરસ નથી' એવું સર્ટિફિકેટ ફરજિયાત ન રાખવું જોઈએ. કેરળના આરોગ્ય પ્રધાન કે. કે. શૈલજાએ કહ્યું છે કે જે નાગરિકોએ કોરોના વાઇરસથી પીડિત દેશો કે સ્થળોની મુલાકાત લીધી છે, પરંતુ તેના અંગે તંત્રને જાણ નહીં કરે, તો તેમની સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. જે લોકો પ્રવાસીઓની ઓળખ છૂપાવવામાં મદદ કરશે, તેમની સામે પણ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. કોરોનાના કેસ કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયે નાગરિકોને જરૂર ન હોય ત્યાં સુધી વિદેશપ્રવાસ નહીં ખેડવાની સલાહ આપી છે. આ સિવાય નાગરિકોને ચીન, ઇટાલી, ઈરાન, કોરિયા, જાપાન, ફ્રાન્સ, સ્પેન તથા જર્મનીની પૂણેમાં દંપતીમાં કોરોના વાઇરસની પુષ્ટિ થયા બાદ શહેરના મેયર મુરલીધર મોહોલે લોકોને ન ગભરાવવાની અપીલ કરી છે અને કહ્યું છે કે સ્થાનિક પ્રશાસન કોરોના વાઇરસ માટે તૈયાર છે. જોકે કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય તરફથી હજુ નવા કેસની પુષ્ટિ કરવામાં નથી આવી. કેરળમાં કોરોના વાઇરસના કારણે આવતી કાલથી 31 માર્ચ સુધી સિનેમા થિયેટર બંધ કરવામાં આવ્યા છે. ઈરાનથી ભારતીયો પરત આવ્યા ઈરાનથી ભારત પરત ફરેલા લોકો ત્યારે ઈરાનમાં ફસાયેલા 58 ભારતીયોને ભારત પરત લાવવામાં આવ્યા છે. વિદેશ મંત્રી ડૉ એસ જયશંકરે ટ્વિટર પર આ બાબતની જાણકારી આપી છે. આ બધા યાત્રીઓને કોરોના વાઇરસ માટે ટેસ્ટ કરવામાં આવ્યા છે. હવે તેમને 14 દિવસ માટે આઇસોલેશનમાં રાખવામાં આવશે. કેન્દ્રીય સ્વાસ્થ્ય મંત્રી ડૉ હર્ષવર્ધને કહ્યું કે ઈરાનથી પરત આવેલા કોઈ પણ ભારતીયમાં કોરોના વાઇરસ જોવા નથી મળ્યો. અત્યારે એ જ ભારતીયોને ઈરાનથી લાવવામાં આવ્યા છે જેમનો કોરોના વાઇરસ ટેસ્ટ નેગેટિવ આવ્યો હતો. 58 લોકોનો આ સમૂહ ઈરાનથી પરત આવનારા ભારતીયોનો પ્રથમ જથ્થો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમો મુજબ જે લોકોમાં વાઇરસની પુષ્ટિ થઈ છે તેમની યાત્રા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. ચીન પછી ઈરાન અને ઈટાલીમાં કોરોના વાઇરસનો સૌથી વધારે પ્રકોપ જોવા મળ્યો છે. ભારતે ઈરાનમાં મદદ માટે પોતાના ડૉક્ટરોની એક ટીમ મોકલી છે. 4,000થી વધારે લોકોનો ભોગ લેવાયો સમાચાર એજન્સી એએનઆઈએ એએફપીના હવાલાથી કહ્યું છે કે વિશ્વમાં કોરોના વાઇરસને કારણે અત્યાર સુધી ચાર હજારથી વધારે લોકોના મૃત્યુ થઈ ચૂક્યા છે. ચીનમાં 17 વધુ લોકોનો ભોગ કોરોના વાઇરસને લીધે લેવાયો છે. કતર અને કુવૈતે ભારતીયોની યાત્રા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. કતર સરકારના આદેશ પછી ભારતીય ઍરલાઇન ઇંડિગો, ઍર ઇન્ડિયા અને ઍર ઇન્ડિયા ઍક્સપ્રેસે કતરની રાજધાની દોહા માટે પોતાની ફ્લાઇટ રદ કરી હતી. ચીનના વુહાનમાં આ વાઇરસના શરૂઆતના દર્દીઓ ગત ડિસેમ્બરમાં મળ્યા હતા. વાઇરસ ફેલાયા પછી પ્રથમ વખત ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ વુહાન પહોંચ્યા. ચીનમાં વાઇરસને સૌથી વધારે પ્રભાવિત થયું છે પરંતુ હાલના દિવસોમાં અહીં નવા કેસોની સંખ્યા ઓછી થઈ છે. ચીને વાઇરસને નિયંત્રણમાં લેવા માટે કડક પગલાં લીધા છે અને એક મોટી વસતિને અલગ રાખવામાં આવી છે. વુહાનને પૂર્ણ રીતે લૉકડાઉન કરવામાં આવ્યું છે. ચીનમાં મંગળવારે કોરોના વાઇરસના માત્ર 19 નવા કેસ સામે આવ્યા છે. ત્યાં દુનિયાના બીજા ભાગમાં વાઇરસ ફેલાવવાની ઝડપ વધી રહી છે. ઇટાલીમાં કોરોના વાઇરસનો પ્રકોપ વધતા કડક પ્રતિબંધ લાગુ કર�� દેવામાં આવ્યો છે. આ પહેલાં માત્ર ઇટાલીના ઉત્તરી ભાગમાં રવિવાર સુધી કડક પ્રતિબંધની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. અહીં કોઈ પણ પ્રકારે લોકોના ભેગા થવા પર પૂર્ણ પ્રતિબંધ છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેરળમાં કોરોના વાઇરસના છ નવ કેસ સામે આવ્યા છે. કેરળના મુખ્ય મંત્રી પિનરઈ વિજયને આ અંગે પુષ્ટિ કરી છે. તેમણે વડા પ્રધાનને પત્ર લખીને કોરોના સર્ટિફિકેટ મુદ્દે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. +text: ડાબેથી એન્ડી ઑટમ અને એટ્ટા એનજીએ ઇન્સ્ટાગ્રામમાં લગ્નની તસવીર મૂકી હતી નવ પરણિત કપલે પોતાના લગ્નનું સર્ટિફિકેટ દર્શાવતી તસવીર સોશિયલ મીડિયામાં પોસ્ટ કરી હતી. ફિલ્મ સ્ટાર જેકી ચૅનનાં 19 વર્ષનાં દીકરી એટ્ટા એનજીએ સોશિયલ મીડિયા પર્સનાલિટી એન્ડી ઑટમ સાથે 8મી નવેમ્બરે લગ્ન કર્યાં હતાં. મીડિયા અહેવાલો મુજબ, યુગલે તેમના લગ્નની નોંધણી કેનેડામાં કરાવી હતી અને હાલમાં બંને જણા એનજીના વતન હોંગકોંગમાં છે. ચીનના ઇન્ટરનેટ સહિત ઑનલાઇન માધ્યમોમાં આ લગ્નની ખૂબ ચર્ચાઓ થઈ હતી. માર્શલ આર્ટ સ્ટાર જેકી ચૅનના બ્યુટી ક્વિન એલેન એનજી યી લી સાથે સંબંધો હતા. એનજી આ બંનેનું એક માત્ર સંતાન છે. એનજીનો ઉછેર તેમનાં માતા પાસે થયો હતો તેમ છતાં સ્થાનિક મીડિયા અહેવાલો મુજબ માતાપુત્રીના સંબંધો તણાવભર્યા હતા. એટ્ટા એનજીએ ઇન્સ્ટાગ્રામમાં પોસ્ટ કરીને લખ્યું હતું, "આપણે સૌ દુખી થઈએ છીએ પરંતુ જો તમે પ્રેમનું સ્વપ્ન જોઈ શકો તો સાચા પ્રેમને પામી પણ શકો છો." "પ્રેમ માયાળુ છે. પ્રેમ પક્ષપાત નથી કરતો. પ્રેમ શક્તિ અને નબળાઈ બંને છે. પ્રેમ પરિવર્તન લાવી શકે છે. પ્રેમનો વિજય!" અહેવાલો મુજબ, એનજી અને ઑટમના પ્રેમ સંબંધોની શરૂઆત વર્ષ 2017માં થઈ હતી. ત્યારબાદ એનજી કેનેડામાં સ્થાયી થઈ ગયાં હતાં. એપ્રિલમાં બંને યુગલે યૂ ટ્યુબના માધ્યમથી મદદની અપીલ કરી હતી. તેમનો દાવો હતો કે સમલૈંગિકતાથી ગભરાતાં માતાપિતાના કારણે બંને એક મહિનાથી ઘર વિહોણાં થઈ ગયાં છે. આ વિવાદ બાદ એનજીના માતાએ એશિયાની એક ન્યૂઝ વેબસાઈટ કોકોનટ્સ સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું કે એનજી અને તેના પાર્ટનરે જેકી ચૅનની પ્રસિદ્ધીનો ફાયદો ઉઠાવીને નાણાં મેળવવાના સ્થાને કામ શોધવું જોઈએ. ગે સ્ટાર ન્યૂઝના અહેવાલ મુજબ, જેકી ચૅને જણાવ્યું હતું કે તેમને દીકરી સમલૈંગિક હોવાની તેમને કોઈ સમસ્યા નથી. મીડિયાના અહેવાલો મુજબ, જેક�� ચૅને સ્પષ્ટતા કરી હતી કે દીકરી સાથે તેમને ક્યારેય સંબંધો નહોતા. વર્ષ 2015માં જેકી ચૅનના દીકરા જોયેસની ધરપકડ થઈ હતી અને તેમને 6 મહિનાની જેલની સજા થઈ હતી. એ સમયે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જેકી ચૅને જણાવ્યું હતું કે આ ઘટના બાદ તેમને શરમ અનુભવાતી હતી અને તેઓ આઘાતમાં પણ હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફિલ્મ સ્ટાર જેકી ચૅનનાં દીકરી એટ્ટા એનજીએ જાહેરાત કરી છે કે તેમણે પોતાનાં 31 વર્ષનાં કેનેડિયન ગર્લફ્રેન્ડ સાથે લગ્ન કર્યાં છે. +text: જેમાં રાહુલે કહ્યું કે એક ઉદ્યોગગૃહને રૂ.35 હજાર કરોડ આપ્યાં છતાંય રસ્તા પર એક પણ નેનો કાર નથી દોડી રહી. તેમણે જીએસટીનો દર મહત્તમ 18 ટકા કરવાની જાહેરાત પણ કરી હતી. ગુજરાતની વિધાનસભા ચૂંટણીઓના અનુસંધાને ચોથી વખત ગુજરાતની મુલાકાત લઈ રહ્યાં છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 9મી ડિસેમ્બર અને 14મી ડિસેમ્બરના બે તબક્કામાં ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાશે. જ્યારે 18મી ડિસેમ્બરના ચૂંટણી પરિણામો આવશે. રાહુલ ગાંધીના ભાષણના મુખ્ય મુદ્દા રાહુલ ગાંધીની ગુજરાત યાત્રા કોંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ ચૂંટણીઓના અનુસંધાને ચોથી વખત ગુજરાતની મુલાકાત લઈ રહ્યા છે. તેઓ ત્રણ દિવસ માટે ગુજરાતમાં છે. શનિવારે રાહુલ ગાંધીએ ગાંધીનગરના અક્ષરધામ ખાતે દર્શન કર્યા હતા. ત્યારબાદ રસ્તામાં હાઈવે પર ચા-નાસ્તો કર્યા હતા. આગામી ત્રણ દિવસ દરમિયાન તેઓ પાંચ જેટલા મંદિરોની મુલાકાત લેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી ત્રણ દિવસની ગુજરાત યાત્રા પર છે. સાબરકાંઠાના ખેડબ્રહ્યામાં તેમણે જાહેરસભાને સંબોધી હતી. +text: આજે તેની લોકપ્રિયતા ઇડલી-ઢોસા જેવી વાનગીઓને ટક્કર આપતી નજરે પડે છે. ચોખાના લોટ અને ચણાના લોટનાં મિશ્રણને દહીં સાથે ભેળવીને જે ખીરું તૈયાર થાય તેને વરાળની મદદથી રાંધીને આ પચવામાં સરળ એવો નાસ્તો તૈયાર કરવામાં આવે છે. ખમણ તેનો નજીકનો સંબંધી છે એમ કહી શકાય. ખમણ ઢોકળાંમાં માત્ર ચણાના લોટનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આ જ બિરાદરીમાં તમે ખાંડવીને પણ સ્થાન આપી શકો છો. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ખાંડવી હા, આ વાનગીને વરાળ વડે રાંધવામા નથી આવતી, પરંતુ કઢાઈમાં અતિ ઓછી માત્રામાં તેલનો ઉપયોગ કરીને તેનો પાયો થાળીમાં (કે આડણી જેવી સપાટ જગ્યાએ) પાથરવામાં આવે છે. સહેજ ઘટ્ટ થયેલા આ ��ાયા (એક પાતળું પડ)ની ચોતરફ છરીના ઉપયોગ વડે તેના એકસરખા ભાગ કરવામાં આવે છે. એ પછી તેને ગોળ વાળવામાં આવે છે. (ફાઇવસ્ટાર હોટલના બાથરૂમમાં કે પુલ સાઇડ પર સફેદ બાસ્તા જેવા ટોવેલ વાળેલા હોય છે, બરાબર તેવી જ રીતે.) ઢોકળાં, ખમણ અને ખાંડવીને સ્વાદ અને સજાવટની રીતે વધુ આકર્ષક બનાવવા માટે ઉપર રાઈ અને મીઠા લીમડાંનાં પાંદડાનો વઘાર કરવામાં આવે છે. તેની સાથે ચટણી બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા લીલા મરચાંનું ટોપ-ડ્રેસિંગ ઢોકળાંને વધુ આકર્ષક બનાવે છે. સેન્ડવિચ ઢોકળાં ઢોકળાં ખાવાનો આનંદ ઉનાળા-શિયાળામાં ક્યારેય પણ, ઇચ્છો ત્યારે તેની મઝા લઈ શકાય છે અને તે એકસરખો સ્વાદ આપે છે. ચા, કોફી કે પછી શરબત...કોઈ પણ પીણા સાથે ઢોકળાં નભી જાય છે. તાજેતરના વર્ષોમાં ઢોકળાંના રૂપમાં થોડા ફેરફારો પણ આવ્યા છે. પનીર અને લીલી ચટણીનો પાયો તેની પર પાથરવામાં આવે છે. તેને 'સૅન્ડવિચ ઢોકળાં'ના રૂપાળા નામે પીરસવામાં આવે છે. ક્યાંક-ક્યાંક તેનો 'અથાણાના મસાલા'વાળો અવતાર પણ પ્રગટ થયો છે એ નોંધવું રહ્યું. કેટલાક અવનવા પ્રયોગપ્રેમી રસોઇયાઓ ગળ્યા-ગળચટ્ટા ઢોકળાં બનાવવામાં તલ્લીન છે તો એકથી વધુ અનાજ-દાળનાં મિશ્રણ વડે નવા જ પ્રકારના ઢોકળાં બનાવનારા પણ આપણી આસપાસ છે. ઇડલી બદલાઈ પણ ઢોકળાં અડીખમ હવે મારે-તમારે વાનગીઓના આ 'ફ્યૂઝન - કન્ફ્યૂઝન'થી ગભરાવાની જરૂર નથી. દક્ષિણ ભારતીય વાનગી ઢોસા અને ઇડલીનો અંશતઃ થી લઈને પૂર્ણકક્ષાનો કાયાકલ્પ દેશના કોઈને કોઈ રાજ્યમાં થઈ જ ચૂક્યો છે. ઢોકળાં તેની પરંપરાગત ઓળખ જાળવી રાખવા માટે સમર્થ છે એવો મારો વિશ્વાસ છે. ઢોકળાંનો ઇતિહાસ ઘણો જૂનો છે. સોળમી સદીમાં પ્રકાશિત થયેલા 'વર્ણક સમુચ્ચય' નામના ગ્રંથમાં તેનો ઉલ્લેખ મળે છે. પરંતુ વિદ્વાનો માને છે કે અગિયારમી સદીની આસપાસ સર્જાયેલા જૈન સાહિત્યમાં 'ઢુકિયા' નામે જે ખાદ્ય પદાર્થનો ઉલ્લેખ છે તે જ આજનાં 'ઢોકળાં'. સુરતની પ્રખ્યાત વાનગી 'લોચો'ને ઢોકળાંપ્રેમીઓ તેનો પિતરાઈ ભાઈ (ભાણે ખપતો ભાઈ) માને છે. જોકે તેના માત્ર રંગમાં જ સામ્ય છે, રૂપ-સ્વરૂપ જુદાં છે. લોચો થોડો લચીલો અને બેડોળ જણાય છે. બીજું કે તેને ઝીણી સેવ, તેલ અને ચટણી સાથે કંઇક વધારે પડતી સાજ-સજાવટ સાથે પીરસવામાં આવે છે. ઢોકળાંની સરખામણીએ તેને આરોગવો સહેલો છે. આરોગ્ય માટે પણ અનુકૂળ ઢોકળાં જેવી જ પ્રચલિત વાનગી લોચો છે કદાચ આ માથાકૂટ-ઝંઝટને કારણે જ બોલચાલની ભાષામાં 'લોચો પડ���યો' એવો શબ્દપ્રયોગ પ્રચલિત થયો છે - ચલણી બન્યો છે. આમ તો ઢોકળાં નામની આ વાનગીનો સમાવેશ નાસ્તા - ફરસાણની યાદીમાં થાય છે. આજકાલ તબિયતની ચિંતા કરનારા દરેક ઉંમરના લોકો તેને બપોરના ભોજન માટે એક નિયમિત વાનગી - ભોજનસામગ્રી રૂપે અપનાવી રહ્યા છે. હૃદયરોગ, બ્લડપ્રેશરની વધ-ઘટ અને ડાયબિટીઝનો ઉપચાર કરનારા ડૉક્ટરો ઢોકળાં ખાવાની ભલામણ કરવા લાગ્યા છે. મોજ-મસ્તીને આનંદ-પ્રમોદના સમયે ચિંતામુક્ત થઈને ખાતા-પીતા લોકોને ફિંગર ફૂડ જેવા કોકટેલ સ્નેક્સમાં લેવાતી પનીર અને બીજી વાનગીઓની સામે ઢોકળાં એક ઉત્તમ વિકલ્પ છે તેવું લાગે છે. થાળમાં પાથરીને ઢોકળા બનાવામાં આવે છે આજ કારણ છે કે ભાગ્યે જ એવી કોઈ મીઠાઈ - ફરસાણની દુકાન મળી આવશે જેનું કામ-ધંધો 'ઢોકળાં' વિના ચાલતો હશે. કેટલીક મોટી કંપનીઓએ તો ઢોકળાં મિશ્રણના પેકેટ બજારમાં વેચાણ માટે મુકી દીધાં છે. જેની મદદથી તમે ઇચ્છો ત્યારે ઘરે કે જ્યાં હો ત્યાં 'ઢોકળાં'નો આનંદ લઈ શકો છો. બસ માત્ર દહીં મેળવવાનું અને સ્વાદ અનુસાર વઘાર કરવાનો જ બાકી રહે છે. મહત્ત્વની અને રસપ્રદ વાત એ છે કે 'ઢોકળાં'નું આમ માર્કેટિંગ કરવામાં એક દક્ષિણ ભારતીય મીલ-કંપની એવી છે જે ઇડલી - ઢોસાના પેકેટો બનાવીને મુલ્કમશહૂર થઈ છે. આને તમે ઢોકળાંનો વિજય...અરે દિગ્વિજય પણ કહી શકો છો...ખરા અર્થમાં ગુજરાતનું ગૌરવ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાષ્ટ્રીય સ્તરે પોતાની ઓળખ બનાવવા અને પોતાનું એક ખાસ સ્થાન નિશ્ચિત કરનારી પ્રાદેશિક વાનગીઓમાં ગુજરાતનાં ઢોકળાં એક આગવું સ્થાન ધરાવે છે. +text: સર્વેક્ષણમાં ભાગ લેનારા પૈકીની બે-તૃતીયાંશ લોકો માને છે કે પાછલા બે દાયકામાં સમાનતા વધી છે અને એક મોટો વર્ગ માને છે કે સ્ત્રીઓનું જીવન હવે પુરુષોની જિંદગી જેટલું જ સારું છે. ગ્રામ્ય અને ઓછા સમૃદ્ધ લોકોના જણાવ્યા મુજબ, સ્ત્રીઓનું જીવન હવે પુરુષો કરતાં બહેતર થઈ ગયું છે. બધા લોકો સૈદ્ધાંતિક રીતે સમાન અધિકારના પક્ષમાં હોય અને ભારતમાં સ્ત્રીઓ માટે બહુ સારો સમય ચાલી રહ્યો છે એમ માનતા હોય એવું લાગે છે, પણ વાસ્તવિકતા શું છે? સમાનતા હોવાની છાપ ઉભી થવાનાં ઘણાં કારણો છે. તાજેતરના #MeToo આંદોલને ઊંચા પદ તથા શક્તિના દુરુપયોગને પડકાર્યો હતો અને જાતીય સતામણી કેટલી વ્યાપક છે એ જાહેર કર્યું હતું. પાછલા દાયકાઓમાં મહિલા આંદોલનકર્તાઓ અને યુવાઓએ સરકારને બહેતર કા���દા બનાવવા મજબૂર કરી છે. પૈતૃક સંપત્તિમાં હક્ક, તલાક, બાળકોને દત્તક લેવા વગેરે જેવા અંગત જીવન સાથે જોડાયેલા કાયદાઓથી માંડીને જાતીય હિંસાને વધુ સારી રીતે પરિભાષિત કરતા ક્રિમિનલ કાયદાઓ ઉપરાંત ન્યાયની પ્રક્રિયાની ગતિ ઝડપી બનાવવાના પ્રયાસ કરવામાં આવ્યા છે. આ પ્રયાસો છતાં સ્ત્રીઓની જિંદગીના અનુભવ દર્શાવે છે કે તેમને પુરુષસમાન અધિકાર મળેલા નથી. બી.બી.સી.ના સર્વેક્ષણમાં પૂછવામાં આવેલા સવાલોના જવાબોમાં આ વિરોધાભાસનાં પાના ખૂલ્યાં હતાં. ભારતમાં સતત ઘટતો બાળકોનો સેક્સ રેશિયો (લિંગ-અનુપાત) દર્શાવે છે કે છોકરીની સરખામણીએ છોકરાના ઝંખના આજે પણ પ્રબળ છે. 2011ના આંકડા અનુસાર, આ સેક્સ રેશિયો આઝાદી પછીના તેના સૌથી નીચલા સ્તરે આવી ગયો છે. આપણી અદાલતો પર કામનું દબાણ વધારે છે અને બળાત્કારના કેસીસ ફાસ્ટ ટ્રૅક કોર્ટ્સમાં ચલાવવાની જોગવાઈ કાયદામાં હોવા છતાં સુનાવણી નિર્ધારિત સમયમાં પૂર્ણ થતી નથી. જાતીય સતામણીના મામલાઓ પુરવાર કરવાનું અત્યંત મુશ્કેલ છે અને સ્ત્રીઓએ એવા કેસની સુનાવણી ઉપરાંત સામા પક્ષ દ્વારા કરવામાં આવેલા માનહાનિના મુકદ્દમાઓ સામે પણ ઝઝૂમવું પડે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન જરૂરી સલામત આરોગ્ય સેવામાં હજુ પણ ખામી છે. યુનિસેફના જણાવ્યા અનુસાર, દુનિયામાં રોજ 800 સ્ત્રીઓ ગર્ભાવસ્થા સંબંધી એવી બીમારીઓને લીધે મૃત્યુ પામે છે, જેનો ઈલાજ બહેતર સુવિધાઓથી શક્ય હોય છે. એ 800માં 20 ટકા સ્ત્રીઓ ભારતની હોય છે. વર્લ્ડ બેન્કના તાજા આંકડા અનુસાર, ભારતમાં 15 વર્ષથી વધુ વયની સ્ત્રીઓ પૈકીની 33 ટકા સ્ત્રીઓ જ નોકરી કરે છે. વિશ્વમાં નોકરીયાત સ્ત્રીઓના પ્રમાણમાં આ સૌથી ઓછું છે. બી.બી.સી.ના સર્વેક્ષણમાં પૂછવામાં આવેલા સવાલોના જવાબોથી એ સ્પષ્ટ થયું હતું કે સમાન અધિકારોની ઈચ્છા તો છે, પણ તેનો વ્યવહારિક અર્થ શું છે તેની સમજ નથી. ત્રણ-ચતુર્થાંશથી વધુ લોકોએ સ્વીકાર્યું હતું કે સ્ત્રીઓ ઈચ્છે અથવા તેમને જરૂર હોય તો તેમણે નોકરી કરવી જોઈએ, પણ એક-તૃતીયાંશ લોકો માને છે કે લગ્ન પછી સ્ત્રીઓ નોકરી કરે એ સારું નહીં. સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું હતું કે સ્ત્રીઓ માટે બહેતર ગણાતા તમિલનાડુ, આંધ્ર પ્રદેશ, તેલંગાણા અને મિઝોરમ જેવાં રાજ્યોમાં નોકરિયાત મહિલાઓનું પ્રમાણ વધુ છે, જ્યારે બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ અને ગુજરાતમાં એ ઘણું ઓછું છે. સ્ત્રીઓ પોતાની ઇચ્છાથી કામ કરતી હોય છે એવું બહુ ઓછા લોક�� માને છે, જ્યારે મોટાભાગના લોકો માને છે કે ઘરમાં પૈસાની કમીને સરભર કરવા માટે સ્ત્રીઓ નોકરી કરતી હોય છે. મોટાભાગના એવું પણ માના છે કે સ્ત્રીનું સ્થાન ઘરમાં જ છે, કારણ કે તેઓ નોકરી કરવા જાય તો ઘરના કામ પર માઠી અસર થાય છે અને સલામતીના સંદર્ભમાં ચિંતા વધી જાય છે. નોકરી ઓછી હોય તો પહેલી તક પુરુષોને આપવી જોઈએ, એવું મોટાભાગના માને છે. મહિલાઓ પણ એવું માને છે. તેના પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે સ્ત્રીઓના મનમાં પોતે ગૃહિણી હોવાની છાપ કેટલી પ્રગાઢ છે. દીકરીને બદલે દીકરાના જન્મની મહેચ્છાનો સર્વેમાં તો લોકોએ ઇન્કાર કર્યો હતો, પણ એક મોટો વર્ગ માને છે કે યુનિવર્સિટી સ્તરે શિક્ષણ મેળવવાનો અધિકાર છોકરીઓ કરતાં છોકરાઓનો વધારે છે. મણિપુરમાં સ્ત્રીઓને પરિવારની મુખ્ય વ્યક્તિ માનવાની પરંપરાગ છે. મણિપુરના મોટાભાગના લોકોએ જણાવ્યું હતું કે છોકરીઓને ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવાનો સમાન અધિકાર મળવો જોઈએ. આ સર્વેક્ષણમાં સૌથી વધુ ચિંતાજનક અભિપ્રાય સ્ત્રીઓ વિરુદ્ધની હિંસા સંબંધી છે. મોટાભાગના લોકો માને છે કે જાતીય હિંસા વધી છે (જે હકીકત છે). તેની સાથે તેઓ એમ પણ કહે છે કે સ્ત્રીઓ પરિવારને જોડાયેલો રાખવા માટે હિંસાચાર સહન કરવો જોઈએ. દેશના મિજાજની એક ઝલક આપતાં આ સર્વેક્ષણનું તારણ દર્શાવે છે કે સ્ત્રીઓના અધિકારની સમજણની રીતમાં પરિવર્તન આવી રહ્યું છે. સ્ત્રીઓ પરિવાર અને ઘરની બહાર તેમની ભૂમિકાને વિસ્તારી રહી છે, પણ સ્ત્રીઓના તેમની પોતાની જિંદગી પરના અધિકારને વધારવા માટે અન્યોએ સ્ત્રીઓ પરનું નિયંત્રણ ઓછું કરવું પડશે. અધિકારોની આવી લેવડદેવડને સમજવાનું મુશ્કેલ છે. તેથી જિંદગીમાં તેનો અમલ ધીમો હોય છે. જોકે, સમજવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે અને રૂઢિવાદી વિચારધારા બદલવાની ઈચ્છા હશે તો પરિવર્તન જરૂર આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પુરુષો જ નહીં, ભારતમાં સ્ત્રીઓ પણ માને છે કે તેમને સમાન અધિકાર મળેલા છે. બી.બી.સી.એ દેશનાં 14 રાજ્યોમાં 10,000થી વધુ લોકોને આ સવાલ પૂછ્યો ત્યારે 91 ટકાએ તેનો જવાબ હકારમાં આપ્યો હતો. +text: દિલ્હીમાં ડ્રાય રનની કામગીરી પર દેખરેખ રાખી રહેલા કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રી ડૉ. હર્ષવર્ધને કહ્યું છે કે કોરોના વૅક્સિન ફક્ત દિલ્હીમાં જ નહીં આખા દેશમાં મફતમાં અપાશે. વૅક્સિન ડ્રાયમાં આરોગ્યકર્મીઓ કઈ હદૈ તૈયાર છે અને કેવા પ્રકારની તાલીમની કમી ���ે એ પ્રાયોગિક ધોરણે તપાસ કરાશે. આની સાથે સુવિધાઓનું પણ આકલન કરાશે. એમાં તપાસવામાં આવશે કે વૅક્સિનને સ્ટોરેજથી રસીકેન્દ્ર સુધી પહોંચાડવામાં કેટલો સમય લાગશે. સમાચાર સંસ્થા રૉયટર્સ મુજબ સરકારે ઑક્સફર્ડ કોવિડ-19 વૅક્સિનને મંજૂરી આપી છે. આ વૅક્સિન પૂણેની સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયામાં બની છે. આ બીજા તબક્કાનું ડ્રાય રન છે અને આ અગાઉ 28 ડિસેમ્બરે અસમ, આંધ્ર પ્રદેશ, પંજાબ અને ગુજરાતમાં ડ્રાય રન કરવામાં આવ્યું હતું. સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે કહ્યું કે 96 હજાર લોકોને વૅક્સિન આપવાની તાલીમ આપવામાં આવી છે. બુધવારે બ્રિટને ઑક્સફોર્ડ-એસ્ટ્રાજેનેકાની વૅક્સિનને કટોકટી ઉપયોગ માટે મંજૂરી આપી દીધી છે. જે બાદ હવે ભારતમાં પણ આ રસીને મંજૂરી મળવાની આશા પ્રબળ બની છે. ભારતની સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા આ વૅક્સિન (કોવિશિલ્ડ)નું ઉત્પાદન કરી રહી છે અને તેણે શરૂઆતમાં જ 50 ટકા રસી ભારતને આપવાનો વાયદો કર્યો હતો. ગુજરાતમાં કોરોનાની રસી માટે ડ્રાય રન કોરોના વાઇરસની વૅક્સિન મૂકવા માટેની તૈયારીના ભાગરૂપે ગુજરાત સરકાર દ્વારા ગાંધીનગર અને રાજકોટમાં વૅક્સિન ડ્રાય રન યોજવામાં આવી. કેન્દ્ર સરકાર ગુજરાત ઉપરાંત, આંધ્ર પ્રદેશ, આસામ અને પંજાબમાં ડ્રાય રનનું આયોજન કરાયું હતું. આરોગ્યવિભાગના કર્મચારીઓ રસીકરણના કાર્યક્રમ માટે સજ્જ થઈ શકે તે માટે રાજકોટમાં નવ અને ગાંધીનગરમાં 10 સ્થળે ડ્રાય રનનું આયોજન કરાયું હતું. કેન્દ્ર સરકારની ગાઈડલાઈન મુજબ આ ડ્રાય રનમાં વૅક્સિન આપવાની સાથે સાથે કૉલ્ડ સ્ટોરેજ અને વાહનવ્યવહારની વ્યવસ્થાની પણ સમીક્ષા કરાવામાં આવી. ડ્રાય રનમાં શું હોય? રસીકરણ-કાર્યક્રમનું યોગ્ય રીતે આયોજન થઈ શકે અને કોઈ પણ અગવડ વગર દરદીઓને રસી આપી શકાય તે માટે ડ્રાય રનનું આયોજન કરાય છે. દરદીને કોરોના વૅક્સિન કઈ રીતે આપવી, વૅક્સિનનો સંગ્રહ કઈ રીતે કરવો, દરદીઓ અને આરોગ્યકર્મચારીઓ માટે શું પ્રૉટોકોલ હોવા જોઇએ અને રસીકરણ માટે દરદીઓને કઈ રીતે લાવવામાં આવશે તેનું રિહર્સલ આ ડ્રાય રનમાં કરવામાં આવે છે. જો વૅક્સિનથી કોઈ દરદીને આડઅસર થાય તો શું કરવું તે અંગેનું પણ આકલન કરવામાં આવે. 'ઇન્ડિન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પબ્લિક હેલ્થ, ગાંધીનગર'ના ઍસોસિએટ પ્રોફેસર, ડૉ. અનીશ સિન્હાએ બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું હતું, "દરદીને રસી સુરક્ષિત રીતે કઈ રીતે આપવી એની તપાસ કરવા માટે આ ડ્રાય રનનું આયોજન કરાયું હતું. આ એક પ્રકારની મૉક-ડ્રિલ છે, જેનો હેતુ એ તપાસવાનો છે કે શું અમારી વ્યવસ્થા રસીકરણના કાર્યક્રમ માટે તૈયાર છે કે નહીં?" ડેટા પ્રમાણે લાભાર્થીઓને હૉસ્પિટલ અથવા હેલ્થ સેન્ટરમાં બોલાવવામાં આવે છે, જ્યાં આરોગ્યકર્મચારીઓ રસી મૂકવાની પ્રક્રિયા હાથ ધરે છે. પહેલાં લાભાર્થીના તમામ દસ્તાવેજો તપાસવામાં આવે અને ત્યારબાદ રસી આપવામાં આવે. ગુજરાતમાં યોજાયેલા ડ્રાય રન દરમિયાન ત્રણ રૂમની વ્યવસ્થા કરાઈ. - વેઈટિંગ રૂમ, વૅક્સિનેશન રૂમ અને ઑબ્ઝર્વેશન રૂમ. તેઓએ વધુમાં જણાવ્યું કે ડ્રાય રનમાં આરોગ્યકર્મચારીઓ દ્વારા 25 ડમી ઍન્ટ્રી કરવામાં આવી જે કૉ-વિન (Co-WIN)માં અપલૉડ કરવામાં આવશે. 'બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડબિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડ'ના અહેવાલ અનુસાર રાજ્યના રસીકરણ-અધિકારી નયન જાનીએ જણાવ્યું હતું કે, "ડ્રાય રન રાજકોટ શહેર, રાજકોટ જિલ્લા, ગાંધીનગર શહેર અને ગાંધીનગર જિલ્લામાં યોજવામાં આવ્યું. પ્રથમ દિવસે આરોગ્ય કર્મચારીઓ વહીવટી કામ પૂર્ણ કરાયું." મંગળવારે આરોગ્યકર્મચારીઓ ફિલ્ડ વિઝિટ કરી અને રસીકરણ-અભિયાન હાથ ધર્યું. ફરક માત્ર એટલો હતો કે રસી નહોતી. ડ્રાય રન મંગળવારે પૂર્ણ થયું અને જે પણ માહિતી ભેગી થઈ, તેને કૉ-વિન (Co-WIN) પૉર્ટલમાં અપલૉડ કરાઈ. 'કૉ-વિન'એ રસીકરણના કાર્યક્રમ માટે વિકસાવવમાં આવેલું સૉફ્ટવેર છે. ગાંધીનગર મહાનગરપાલિકાના આરોગ્યઅધિકારી ડૉ. કલ્પેશ ગોસ્વામીએ જણાવ્યું છે કે ડ્રાય રનમાં ભાગ લેવા માટે મહાનગર પાલિકા દ્વારા 125 લાભાર્થીઓની પસંદગી કરવામાં આવી હતી. 50 આરોગ્યકર્મચારીઓ પાંચ જગ્યાએ લાભાર્થીઓની મુલાકાત લીધી અને રસીકરણ કાર્યક્રમ માટેનો ડ્રાય રન કરી. ડ્રાય રનથી શો ફાયદો? ડૉ. અનીશ સિન્હા જણાવે છે કે, "ડ્રાય રનથી ફાયદો એ થાય કે રસીકરણ-અભિયાનમાં જો કોઈ ખામી દેખાય તો તે માટે આગોતરું આયોજન કરી શકાય. સૌથી મહત્વનું છે કૉલ્ડચેન અને ટ્રાન્સર્પોટેશન. કારણ કે વૅક્સિનને દેશમાં પહોંચાડવી એક મોટો પડકાર છે." રસીકરણ માટે આપણું આરોગ્ય-વ્યવસ્થાતંત્ર કેટલું મજબૂત છે, તે જાણવા માટે ડ્રાય રન બહુ અગત્યની છે. દરદીની નોંધણીથી લઈને વૅક્સિન ક્યારે આપવામાં આવી તે અંગની માહિતી એકત્ર અને સંગ્રહ કરવા માટે પણ આ સરવે જરૂરી છે. બીજાં ત્રણ રાજ્યોમાં પણ ડ્રાય રન યોજાઈ ગુજરાતની સાથેસાથે આંધ્ર પ્રદેશ, પંજાબ અને આસામમાં પણ ડ્રાય રનનું આયોજન કરાયું. ચારેય રાજ્યોમાં પસંદગી પામેલા ���િલ્લામાં ડ્રાય રન કરવામાં આવી. આંધ્ર પ્રદેશમાં કૃષ્ણા જિલ્લામાં ડ્રાય રન કરવામાં આવી. પંજાબમાં લુધિયાણા અને ભગતસિંહનગર જિલ્લામાં ડ્રાય રનનું આયોજન કરાયું. આસામમાં સોનતીપુર અને નલબારી જિલ્લાઓમાં પણ ડ્રાય રન યોજાઈ. 'મિન્ટ' વેબસાઈટના એક અહેવાલ અનુસાર ડ્રાય રનમાં જિલ્લા હૉસ્પિટલો, પ્રાથમિક અને સામૂહિક આરોગ્યકેન્દ્રો, શહેરી અને ગ્રામ્ય વિસ્તારો અને ખાનગી હૉસ્પિટલોમાં કોરોના વૅક્સિન કઈ રીતે આપી શકાય તેનું પણ આકલન કરવામાં આવ્યું. અહેવાલ અનુસાર નેશનલ એક્સપર્ટ ગ્રૂપ ઑન વૅક્સિન ઍડમિનિસ્ટ્રેશન ઑફ કોરોના વાઇરસ (એનઈજીવીએસી) દ્વારા પ્રથમ તબક્કામાં વૅક્સિન આપવા માટે ત્રણ જૂથોની પસંદગી કરી છે. જેમાં આરોગ્યકર્મચારીઓ, ફ્રન્ટલાઈન વર્કરો અને પ્રાથમિકતા ધરાવનાર વયજૂથનો સમાવેશ થાય છે. પ્રથમ તબક્કામાં 30 કરોડ લોકોને કોરોના વૅક્સિન આપવામાં કોઈ કચાશ ન રહી જાય તે માટે ડ્રાય રનનું આયોજન કરાયું છે. (મૂળ આર્ટિકલ 28 ડિસેમ્બર 2020 એ પ્રકાશિત થયો હતો. જેમાં અપડેટ કરાઈ છે) તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસની રસીને લઈને ભારત સતત આગળ વધી રહ્યું છે. દેશમાં આજે એકસાથે કોરોના વૅક્સિન માટે ડ્રાય રન થઈ રહ્યો છે. +text: રાહુલ ગાંધીનાં માતાના નામે સૌથી લાંબા સમય સુધી કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષપદે રહેવાનો રેકર્ડ ગુજરાતમાં તેમણે 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'નો પ્રથમ વખત પ્રયોગ કર્યો, જેણે હિંદી બૅલ્ટનાં ત્રણ રાજ્યોમાં વિજય અપાવવામાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી. જોકે, લગભગ દોઢ વર્ષના ગાળા બાદ ગુજરાતમાં લોકસભાની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસનો પરાજય થયો હતો અને ફરી એક વખત તમામ 26 બેઠક ઉપર ભાજપનો વિજય થયો હતો. રાહુલ ગાંધીને મનાવી લેવા માટે નેતાઓ અને કાર્યકરોએ ખૂબ પ્રયાસ કર્યા હતા, પરંતુ તેઓ રાજીનામું આપવાના નિર્ણય ઉપર અફર રહ્યા હતા. રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કર્યું, 'દેશના લોહીમાં કૉંગ્રેસનાં મૂલ્યો અને આદર્શ ધબકે છે, તેના અધ્યક્ષપદે સેવા કરવાની તક મળી, તે મારા માટે ગર્વની વાત છે. હું દેશ તથા સંગઠનનો ઋણી છું.' આ સાથે જ કૉંગ્રેસના આગામી અધ્યક્ષની શક્યતા અંગે અટકળો શરૂ થઈ ગઈ છે. ગુજરાતમાં સાબિત કરી પ્રતિષ્ઠા રાજકીય વિશ્લેષક અજય નાયકના કહેવા પ્રમાણે, "વર્ષ 2017માં ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન કૉંગ્રેસના તત્કાલીન ઉપાધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ આક્રમક ચૂંટણી પ્રચાર કર���યો હતો. તેમણે મંદિરોની મુલાકાત લીધી અને 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ' અપનાવ્યું, જેનો તેમને લાભ થયો." ગુજરાતમાં રાહુલે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તથા ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહ સામે સીધી બાથ ભીડી હતી અને બહુમતથી હાથવેંતનું છેટું રહ્યું હતું. વરિષ્ઠ પત્રકાર જગદીશ આચાર્યના કહેવા પ્રમાણે, "ગુજરાતની વિધાનસભા ચૂંટણી સમયે રાહુલ ગાંધી કૉંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ હતા અને પરિણામ પૂર્વે અધ્યક્ષ તરીકે ઉન્નતિ પામ્યા હતા." "ગુજરાતની ચૂંટણીએ તેમની કૅરિયર માટે ટર્નિંગ પૉઇન્ટ બની રહી હતી. એ પહેલાં રાહુલે જે કોઈ ચૂંટણીનું નેતૃત્વ લીધું, તેમાં કૉંગ્રેસનો પરાજય થયો હતો." "ગુજરાતની ચૂંટણી દરમિયાન રાહુલે અનેક મંદિરોની મુલાકાત લીધી અને તેમને 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'ની ચાવી મળી, જેની મદદથી હિંદી બૅલ્ટની અન્ય વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસને સફળતા મળી." તા. 9 અને 14 ડિસેમ્બર 2017ના દિવસે બે તબક્કામાં 14મી ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાઈ હતી, જેનું પરિણામ તા. 18મી ડિસેમ્બરે આવ્યું હતું. ચૂંટણી સમયે રાહુલ ગાંધી કૉંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ બન્યા હતા, તેમણે તા. 16મી ડિસેમ્બરે કૉંગ્રેસનું અધ્યક્ષપદ સંભાળ્યું હતું. ગુજરાત, કૉંગ્રેસની પ્રયોગશાળા ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન રાહુલ ગાંધીએ 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'ની નીતિ અપનાવી હતી. તેમણે મંદિરોમાં દર્શન કર્યાં અને રોડ શૉ પણ કર્યા. આચાર્ય માને છે કે ગુજરાતની ચૂંટણી દરમિયાન રાહુલે પ્રચાર પદ્ધતિ અને પૉલિસીમાં ફેરફાર કર્યો, જેણે રાહુલની પ્રતિષ્ઠા અને પ્રતિભામાં વધારો કર્યો. રાહુલે 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'ના આ મૉડલનું અનુસરણ છત્તીસગઢ, રાજસ્થાન અને મધ્ય પ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કર્યું, જેમાં પાર્ટીને સફળતા પણ મળી અને ત્રણેય રાજ્યોમાં પાર્ટી સત્તા ઉપર આવી. ઉપરોક્ત રાજ્યોમાં રાહુલે મંદિરોની મુલાકાતો લીધી અને કૉંગ્રેસની 'લઘુમતી તરફી અને હિંદુ વિરોધી' છાપને ભૂંસવાનો પ્રયાસ કર્યો. નાયક માને છે કે એક વિધાનસભાની ચૂંટણીના પરિણામને આધારે રાષ્ટ્રીય નેતાના ઉદય અને અસ્તનું મૂલ્યાંકન ન થવું જોઈએ. હાર કોની? કૉંગ્રેસની કે રાહુલની? માર્ચ-2019માં અમદાવાદ ખાતે કૉંગ્રેસની સર્વોચ્ચ કમિટી CWCની બેઠક મળી આચાર્યના કહેવા પ્રમાણે, "વિધાનસભાની ચૂંટણીને લોકસભાની ચૂંટણી સાથે સરખાવવામાં આવે તો કમ સે કમ 7થી 9 બેઠક ઉપર કૉંગ્રેસનો વિજય શક્ય જણાતો હતો,પરંતુ તમામ 26 બેઠક ઉપર કૉંગ્રેસનો પરાજય ��યો." "અશોક ગહેલોતને કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ બનાવવાની ચર્ચા ચાલે છે, પરંતુ રાજસ્થાનના મુખ્ય મંત્રી હોવા છતાં તેઓ જોધપુરની બેઠક ઉપરથી તેમના પુત્ર વૈભવને જીતાડી શક્યા ન હતા." "ચૂંટણીના ગણતરીના મહિનાઓ પહેલાં જ રાહુલ ગાંધીના નેતૃત્વમાં રાજસ્થાનમાં કૉંગ્રેસનો વિજય થયો હતો અને ગહેલોતના નેતૃત્વમાં સરકાર બની હતી." ગુજરાત વિધાનસભાની 182 બેઠકમાંથી કૉંગ્રેસને 79 બેઠક મળી હતી, 151 બેઠકના લક્ષ્યાંક સાથે ચૂંટણી પ્રચાર અભિયાનની શરૂઆત કરનારો ભાજપ ત્રણ આંકડે પણ નહોતો પહોંચી શક્યો અને 99 ઉપર અટકી ગયો હતો. આ છેલ્લા અઢી દાયકાનું કૉંગ્રેસનું સર્વશ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન હતું. નાયક માને છે કે રાહુલ ગાંધીએ કૉંગ્રેસની નિષ્ફળતાને કારણે રાજીનામું આપ્યું અને પાછું નહીં ખેંચવામાં મક્કમ પણ રહ્યા. તેમના મતે, "જ્યારે પાર્ટી વિપક્ષમાં હોય ત્યારે તેણે રસ્તા ઉપર ઊતરવાનું હોય અને સક્રિય વિપક્ષની ભૂમિકા ભજવવાની હોય છે." "આજે પ્રજાના પ્રશ્નોને વાચા આપી શકે અને સંઘર્ષ કરી શકે તેવા નેતા પાર્ટીમાં નથી. ઉપરાંત કૉંગ્રેસના કાર્યકરોમાં પણ ઉત્સાહનો અભાવ જણાય છે." હવે શું? હવે કોણ? કૉંગ્રેસના આગામી અધ્યક્ષ તરીકે ગહલોતના નામની ચર્ચા રાહુલ ગાંધીના રાજીનામા બાદ અધ્યક્ષપદે કોણ હશે તે અંગે ચર્ચા ચાલી રહી છે. લગભગ ત્રણ દાયકાથી ભારતના રાજકારણ ઉપર નજર રાખતા આચાર્ય માને છે કે જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા કે સચીન પાઇલટ જેવા યુવા નેતાઓને અધ્યક્ષ બનવાની તક આપવી જોઈએ. સાથે જ ઉમેરે છે કે ગાંધી-નહેરુ પરિવાર વિના કૉંગ્રેસની કલ્પના કરવી પણ મુશ્કેલ છે અને નવા અધ્યક્ષ સામે અનેક પડકારો હશે. રાહુલ ગાંધીના કહેવા પ્રમાણે, "કૉંગ્રેસ વર્કિંગ કમિટીની બેઠકમાં આગામી અધ્યક્ષ અંગે નિર્ણય થશે." કેટલાક વિશ્લેષકો રાહુલ ગાંધીનાં બહેન પ્રિયંકાને પણ અધ્યક્ષપદની દોડમાં જુએ છે. રાહુલ ગાંધીનાં માતા સોનિયા 1998થી 2017 સુધી પાર્ટીના અધ્યક્ષપદે રહ્યાં. જે લગભગ સવાસો વર્ષ જૂની પાર્ટીમાં એક રેકૉર્ડ છે. શુક્રવારે ફરી એક વખત ગુજરાતમાં કૉંગ્રેસની પ્રતિષ્ઠા દાવ ઉપર હશે, અહીં રાજ્યસભાની બે બેઠક માટે ચૂંટણી યોજાશે. ધારાસભ્યોને તોડવાના પ્રયત્ન ન થઈ શકે તે માટે તેમને કૉંગ્રેસ શાસિત રાજસ્થાનના આબુ મોકલવામાં આવ્યા છે અને મતદાન સમયે પરત ફરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં રાજ્યસભાની ચૂંટ��ીના ગણતરીના કલાકો પહેલાં રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું, 'મેં રાજીનામું આપી દીધું છે, હું કૉંગ્રેસનો અધ્યક્ષ નથી રહ્યો.' યોગાનુયોગ ગુજરાતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી સમયે જ રાહુલ ગાંધીએ ખુદને નેતા તરીકે પુરવાર કર્યા હતા. +text: અહીં એક ફેશન શોમાં મહિલાઓ કપડાંનાં નિદર્શન માટે મહિલા મોડેલ્સને બોલાવવામાં જ નહોતી આવી. પરંતુ ફેશન મોડેલ્સની કેટ-વૉકને બદલે આ કપડાંનું પ્રદર્શન ડ્રોન્સ દ્વારા કરવામાં આવ્યું. જોકે, ડ્રોન દ્વારા ઊડતા કપડાંના દૃશ્યોથી ફેશન શો ઓછો અને ડરામણો પરિવેશ વધુ લાગતો હતો. રૂમના અવકાશમાં અને અહીંતહીં ઊડતા કપડાંના દૃશ્યો કોઈ ભૂતની ફિલ્મના દૃશ્યો જેવા લાગી રહ્યા હતા. શું તમે આ વાંચ્યું? જાણે કે ભૂત અથવા અદૃશ્ય શક્તિઓ કપડાં પહેરીને ઊડી રહી હોય. ફેશન શોના આયોજકોમાંના એક અલી નબીલ અકબરે બીબીસી અરબીને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યૂમાં ગર્વથી કહ્યું કે ખાડીના કોઈ દેશમાં આ પ્રકારનો પહેલો શો છે. તેમણે જણાવ્યું કે તેની તૈયારીમાં બે કલાક લાગ્યા. નબીલે એમ પણ કહ્યું કે ડ્રોનથી માત્ર એવાં જ કપડાં બતાવવામાં આવ્યા જે રમજાનના પવિત્ર મહિના માટે યોગ્ય છે. જોકે, સોશિયલ મીડિયામાં આ સમગ્ર ઘટના પર રોષ જોવા મળ્યો અને મજાક પણ. કેટલાક લોકો નારાજ જોવા મળ્યા કે સાઉદીએ મહિલાઓને એટલો પણ અધિકાર ન આપ્યો કે તેઓ રેમ્પ પર ચાલી શકે. જ્યારે કેટલાક લોકો ડ્રોનના ઉપયોગ અંગે મજાક ઉડાવતા જોવા મળ્યા. વૈલેરી નામનાં એક યૂઝરે લખ્યું,"સાઉદી અરબ, જ્યાં મહિલા કરતા ડ્રોનને વધુ અધિકાર પ્રાપ્ત છે." જ્યારે જીના નામનાં યૂઝરે લખ્યું,"હું સાઉદી અરબમાં થઈ રહેલા ફેશન શોમાં જવા માગું છું. ત્યાં મોડેલ્સ હતી જ નહીં." સાઉદીમાં મહિલાઓના કપડાંને મામલે કેટલાક અંકુશ છે. અહીંના કાનૂન અનુસાર જાહેર સ્થળોએ મહિલાઓ માટે બુરખો અને અબાયા (ઢીલો ડ્રેસ) પહેરવો ફરજિયાત છે. જોકે, જેદ્દાહ સાઉદી અરબના એ શહેરોમાંનું એક છે, જેમાં મહિલાઓ અપેક્ષાથી વધુ આઝાદ માનવામાં આવે છે. સાઉદીના યુવા ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાનના શાસન કાળમાં અહીંના સમાજમાં કેટલાક પરિવર્તન આવ્યા છે. મહિલાઓને વાહન ચલાવવાનો અધિકાર તેનું તાજું ઉદાહરણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિચારો કે ફેશન શોમાં મોડેલ્સની જગ્યાએ ડ્રોનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે તો? સાઉદી અરેબિયાના જેદ્દાહમાં આવું કરવામાં આવ્યું. +text: ઇરાકે ઇસ્લામિક સ્ટેટ વિરુદ્ધના જંગની સમાપ્તિની જાહેરાત કરી છે. ઇરાકના વડાપ્રધાન હૈદર અલી આબ્દીએ બગદાદમાં એક પત્રકાર પરિષદ યોજી જાહેર કર્યું હતું કે, તેમની સેનાએ ઇરાક-સીરિયા સરહદ પર સંપૂર્ણ રીતે નિયંત્રણ મેળવી લીધું છે. ઇરાકની જાહેરાત પહેલા રશિયા પણ આ પ્રકારની જાહેરાત કરી ચૂક્યું છે કે ઇસ્લામિક સ્ટેટ વિરુદ્ધનું તેમનું મિશન સમાપ્ત થઈ ગયું છે. વર્ષ 2014માં આ કટ્ટરપંથી સંગઠને સીરિયા અને ઇરાકના કેટલાંક વિસ્તારોને કબજામાં લીધા હતા અને આઈએસ શાસનની જાહેરાત કરી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જોકે, હજુ શાંતિ સ્થાપિત ન થાય ત્યાં સુધી રશિયાની સેના સીરિયાના કેટલાંક વિસ્તારોમાં રહેશે. 'કોઈ પશુને પણ એવી રીતે ન મારે' અફરાઝુલની હત્યાના આરોપ હેઠળ શંભુલાલ નામના વ્યક્તિની ધરપકડ કરવામાં આવી છે 'ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'માં મોહમ્મદ અફરાઝુલના પત્ની ગુલબહારની સ્થિતિ અંગે અહેવાલ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે. ગુલબહાર કહે છે, 'મારી દીકરી ચીસ પાડી ઊંઘમાંથી જાગી ઉઠે છે.' રાજસ્થાનના રાજસમંદમાં મોહમ્મદ અફરાઝુલ નામના બંગાળી મજૂરની હત્યા થઈ હતી, જેનો વીડિયો વાયરલ થયો હતો. અફરાઝુલના પત્નીનું કહેવું છે કે તેઓ જ્યારે પણ આંખ બંધ કરે છે, ત્યારે અફરાઝુલની હત્યાના દૃશ્યો તેમને દેખાય છે અને તેમની ચીસો સંભળાય છે. અફરાઝુલની સૌથી નાની પુત્રી ઊંઘી પણ ન શકતી હોવાનું તેઓ કહી રહ્યા છે. ગુલબહાર કહે છે, "કોઈ પશુને પણ આવી રીતે નથી મારતું." આ હત્યાના આરોપસર શંભુલાલ રેગર નામના વ્યક્તિની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. વૉશિંગ્ટન સુંદરનો ક્રિકેટ ટીમમાં સ્થાન વૉશિંગ્ટનને પહેલીવાર વનડે ટીમમાં સમાવિષ્ટ કરવામાં આવ્યા છે 'દૈનિક જાગરણ'ના અહેવાલ પ્રમાણે, ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ઑલરાઉન્ડર કેદાર જાધવને ઈજાના કારણે શ્રીલંકા સામેની વનડે સીરિઝમાંથી બહાર રાખવામાં આવ્યા છે. તેમના સ્થાને 18 વર્ષીય ઑલરાઉન્ડર વૉશિંગ્ટન સુંદરનો સમાવેશ ભારતીય ક્રિકેટ ટીમમાં કરવામાં આવ્યો છે. જોકે, શ્રીલંકા સામેની ટી-20 સીરિઝમાં તેમની પસંદગી અગાઉ જ જાહેર કરી દેવામાં આવી હતી. રણજી અને અંડર-19માં સારાં પ્રદર્શનના પરિણામે પસંદગીકારોએ તેમની પસંદગી વનડે ટીમ માટે પણ કરી છે. સુંદરે પહેલીવાર ભારતની વનડે ટીમમાં સ્થાન મેળવ્યું છે. તેમણે વર્ષ 2017ના આઇ.પી.એલ.(ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ)માં પુણેની ટીમ તરફથી ભાગ લીધો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ���્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇરાકે કટ્ટરપંથી સંગઠન આઇએસ(ઇસ્લામિક સ્ટેટ) વિરુદ્ધના યુદ્ધને સમાપ્ત કરવાની જાહેરાત કરી છે. +text: ત્યારે મુંબઈમાં એક સંસ્થા એવી ગણેશ મૂર્તિઓનો ઉપયોગ કરે છે, જે માત્ર ઇકોફ્રેન્ડલી જ નહીં....પરંતું માછલીઓની પણ દોસ્ત બની રહે છે. મુંબઈની સ્પ્રાઉટ સંસ્થા છેલ્લા છ વર્ષોથી, ફિશ ફૂડ ગણેશજી બનાવવાનું શીખવે છે. તેઓ પહેલા માટીમાંથી યોગ્ય આકારે ગણેશની મૂર્તિ તૈયાર કરે છે, ત્યાર બાદ તેની નીચેના ભાગમાંથી માટી કાઢી લેવામાં આવે છે. અને તેને રંગકામ કરવામાં આવે છે. મૂર્તિ તૈયાર થયા બાદ તેઓ મૂર્તિના નીચેના ભાગેથી ફીશ ફૂડ અંદર ભરે છે અને બાદમાં તેને કાગળથી પૂરી દેવામાં આવે છે....અને આ રીતે તૈયાર થાય છે માછલીઓના ‘ભૂખહર્તા’ ગણપતિ. જૂઓ આ વીડિયોમાં તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત સહિત દેશભરમાં ગણેશ ચતુર્થીની તૈયારીઓ પૂરી થઈ ગઈ છે. +text: ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ-ઉન દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ મૂન જે-ઇન સાથે મુલાકાત કરવા દક્ષિણ કોરિયા પહોંચ્યા છે. ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ-ઉન દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ મૂન જે-ઇન સાથે મુલાકાત કરવા દક્ષિણ કોરિયા પહોંચ્યા. આ મુલાકાતની દરેક વસ્તુમાં પ્રતીકવાદ છૂપાયેલો છે. પછી તે ભોજન હોય કે ફૂલોની સજાવટ. ટેબલની પહોળાઈ હોય કે પછી પાઇન ટ્રીનું વૃક્ષારોપણ હોય. દક્ષિણ કોરિયન કમિટી સાથે સંકળાયેલા અધિકારીના જણાવ્યાં અનુસાર આ દરેક વસ્તુ એ રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે કે જેનાથી કોરિયન દેશોમાં શાંતિનો સંદેશ જઈ શકે. સાથે મળીને કામ કરવાની અને સમૃદ્ધિની સદીને દશાવી શકે. મુલાકાતનું સ્થળ ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાના નેતાઓ વચ્ચે પનમુનજોમમાં મુલાકાત થઈ. આ જગ્યા જ પ્રતીકરૂપી છે. ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાના નેતાઓ વચ્ચે પનમુનજોમમાં મુલાકાત થઈ. આ જગ્યા જ પ્રતીકરૂપ છે. પનમુનજોમ કોરિયાઈ દ્વીપકલ્પની એકમાત્ર એવી જગ્યા છે કે જ્યાં ઉત્તર કોરિયા, દક્ષિણ કોરિયા અને અમેરિકી સૈનિક એકબીજાને મળે છે. વર્ષ 1953 બાદથી અહીં યુદ્ધવિરામ લાગૂ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જોકે, આ પહેલી વખત છે કે ઉત્તર કોરિયાના કોઈ નેતાએ સરહદ પાર કરી હોય. દક્ષિણ કોરિયાના સૈનિકોએ ગાર્ડ ઑફ ઑનર સમયે દક્ષિણ કોરિયાના મિલિટરી યુનિફૉર્મ પહેરવાને બદલે રંગીન પારંપરિક કપડાં પહેર્યા હતા. ફૂલોની સજાવટ મિટીંગ રૂમની સજાવટ માટે ફુલોને પારંપરિક ચીની માટીથી બનેલી ફુલદાનીમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. અહીં કોઈ પણ ફૂલને પસંદગી આપવામાં આવી હતી એવું નથી. પિઓની નામનું ખાસ પ્રકારનું ફૂલ શુભેચ્છાનો સંદેશ પાઠવે છે, જ્યારે મોગરાના ફૂલ શાંતિનો સંદેશ આપે છે. ટેબલ જે ખુરશીઓ પર ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાના નેતાઓ બેઠા હતા તેને પણ ખાસ રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી હતી. બન્ને નેતાઓ 2,018 મીલીમીટરની પહોળાઈ ધરાવતા ટેબલ પર બેઠા હતા. જે ખુરશીઓ પર ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાના નેતાઓ બેઠા હતા તેને પણ ખાસ રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવી હતી. આ ટેબલ પર બેસીને તેમણે જાપાન પર કટાક્ષ કર્યો હતો. તેમણે કોરિયન પ્રાયદ્વીપનો એક નક્શો બતાવી વિવાદાસ્પદ ડોક્ડો ટાપુ અંગે વાત કરી હતી. આ ટાપુ પર સિઓલનું નિયંત્રણ છે પરંતુ તેના પર જાપાન પણ દાવો કરે છે. બન્ને કોરિયાઈ દેશોએ જાપાન પ્રત્યે પોતાની નાપસંદને લઇને એકમત રજૂ કર્યો હતો. સજાવટ રૂમમાં બિછાવવામાં આવેલી બ્લૂ રંગની કાર્પેટ કોરિયન પ્રાયદ્વીપના પહાડો અને ઝરણાંઓને ચિન્હિત કરે છે. જ્યાં કોરિયન નેતાઓની બેઠક થવાની હતી તે રૂમની સજાવટ પણ મહત્ત્વની ગણવામાં આવે છે. સજાવટ એ રીતે કરવામાં આવી હતી કે કોરિયન 'હેનોક હાઉસ' જેવી ભાવના ઉત્પન્ન થઈ શકે. રૂમમાં બિછાવવામાં આવેલી બ્લૂ રંગની કાર્પેટ કોરિયન પ્રાયદ્વીપના પહાડો અને ઝરણાંઓ દર્શાવતી હતી. દિવાલ પર લગાવવામાં આવેલું એક પેઇન્ટીંગ માઉન્ટ કુમગેંગનું છે. દક્ષિણ કોરિયન સરકારના પ્રવક્તાના જણાવ્યા અનુસાર આ પહાડ એક એવી જગ્યા છે કે જ્યાં ઘણા કોરિયન જવાની ઇચ્છા ધરાવે છે. પ્રવક્તાના જણાવ્યા અનુસાર, "માઉન્ટ કુમગેંગ ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયા વચ્ચે સમજૂતી અને સહકારનું પ્રતીક છે." પાઇન (ચીડ)નું વૃક્ષ આ મુલાકાત દરમિયાન યાદગીરી માટે એક વૃક્ષનું રોપણ કરવામાં આવ્યું. આ મુલાકાત દરમિયાન યાદગીરી માટે એક વૃક્ષનું રોપણ કરવામાં આવ્યું. આ અવસર પર કિમ જોંગ-ઉન અને મૂન જે-ઇને ચીડના વૃક્ષનું રોપણ કર્યું. તેના માટે બન્ને દેશોમાંથી લાવવામાં આવેલી માટી અને પાણીનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો. ભોજન અહીં વચ્ચેના નક્શામાં જમણી બાજુએ બે નાના બિંદુઓ જાપાન તરફ તાકેલા છે. બન્ને રાષ્ટ્રોના પ્રતિનિધિમંડળ માટે તૈયાર કરવામાં આવેલું ભોજન પણ સૂચક હતું. પ્રતિનિધિમંડળ માટે તૈયાર કરવામાં આવેલા ભોજનમાં બન્ને દેશોની વાનગીઓનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. ઉદાહરણ તરીકે ઉ��્તર કોરિયાના ઠંડા નૂડલ્સનો ઉમેરો થયો હતો. સાથે સ્વિસ પોટેટો રોસ્ટીનો પણ સમાવેશ કરાયો હતો. કેમ કે કિમ જોંગ-ઉને યુવાનીના દિવસો સ્વિત્ઝરલેન્ડમાં વિતાવ્યા હતા. આ સિવાય સી-ફૂડ અને પારંપરિક બિબિંબેબ રાઇસ ડિશ સાથે પનમુનજોમમાં ઉગાડવામાં આવેલા શાકભાજીને મેનુમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા. ભોજનના અંતે પીરસવામાં આવતી મીઠી વાનગી માટે મેંગો મુઝની પસંદગી કરાઈ હતી. તેમાં પણ વિવાદાસ્પદ ટાપુ સાથે કોરિયાના નકશાઓ દર્શાવાયા હતા. જેને લઇને જાપાનના વિદેશમંત્રીએ કડક વિરોધ પણ વ્યક્ત કર્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઘણાં વર્ષોની ધમકીઓ અને તણાવ બાદ આખરે એ ક્ષણ આવી ગઈ જેની થોડા મહિના પહેલાં કલ્પના પણ કરી શકાતી ન હતી. +text: જહાનાબાદ-ઇસ્લામપુર હાઇવેના એક છેડાથી શરૂ થતા આ રોડ ઉપર આશરે 500 મીટર ચાલ્યા પછી વીજળીનો 31 નંબરનો થાંભલો જોવા મળે છે. જ્યાં ગયા મહિનાની 25 એપ્રિલે ભરથુઆ ગામના યુવકોએ એક છોકરી સાથે છેડતી કરી તેમનાં કપડાં ફાડી નાખ્યાં હતાં. જ્યારે વીડિયો વાયરલ થયો ત્યારે પોલીસે આ જ થાંભલા નંબર-31થી ઘટના સ્થળની ઓળખ કરી હતી. એના સમાંતરમાં જે એક સૂકાયેલી નહેર છે. એની બીજી તરફ તાડનાં વૃક્ષો છે અને ઝૂંપડીઓ પણ છે. જહાનાબાદ વાયરલ વીડિયો કાંડના કુલ 13 આરોપીઓમાંથી 11 આ જ ગામના છે અને એમાંથી મોટાભાગના સગીર છે. એક છોકરાની ઉંમર તો માત્ર આઠ વર્ષની છે. યાદવોનું ગામ ગામની એકમાત્ર શાળા ભરથુઆમાં મોટાભાગની વસતી યાદવોની છે. વર્ષ 2011ની વસ્તી ગણતરીના આંકડા મુજબ આ ગામમાં 253 ઘર છે. આ ગામમાં મોટાભાગના લોકો ખેતી અને મજૂરી કામ કરે છે. ગામમાં માત્ર એક સ્કૂલ છે. એમાં પાંચમાં ધોરણ સુધીનો અભ્યાસ થાય છે. સ્કૂલમાં માત્ર બે શિક્ષકો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સમજી શકાય છે કે અહીં ભણવા માટે સારું વાતાવરણ નથી. એના કારણે અહીંનો સાક્ષરતા દર માત્ર 50.51 ટકા છે. જે બિહારના સરેરાશ સાક્ષરતા દર 61.80 ટકા કરતાં ઓછો છે. 2011ની વસતી ગણતરી પ્રમાણે ગામમાં મહિલાઓનો સાક્ષરતા દર માત્ર 38.28 ટકા છે. ગામમાં વાસણ સાફ કરતી છોકરીઓને જોઈને આ હકીકત સમજી શકાય છે. ગામના લોકોને શરમ આવે છે ગામમાં મારી મુલાકાત મહેશ યાદવ સાથે થઈ. એમને જ્યારે મેં પૂછ્યું 25 એપ્રિલ વાળી ઘટના પર શું કહેશો. એમણે કહ્યું, ''શું કહીએ, છોકરાઓએ અમારું નામ ડૂબાડી દીધું. અમારા ગામમાં પહેલાં ક્યારેય આવી ઘટના બની નથી. પોલીસ પણ ગામમાં ઓછી જ દેખાતી હતી.'' ''પરંતુ હવે આવા ખરાબ કામમાં છોકરાઓ પકડાયા છે તો માથું નીચું કરીને ચાલવું પડે છે. એ લોકોએ અમારું મોં કાળું કરી દીધું. અમને શરમ આવે છે. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે પોલીસ આ મામલે નિષ્પક્ષ તપાસ કરે.'' ગામવાળાઓએ જ દોશીઓને પકડ્યા આઠ વર્ષના બાળકના માતા જેની પોલીસે ધરપકડ કરી છે. અમારી વાતચીત દરમિયાન ગામના અન્ય લોકો પણ ત્યાં આવી પહોંચ્યા. એમાંથી એક કુણાલકુમારે કહ્યું, ''ગામના લોકોને પોલીસના આવ્યા પછી આ ઘટનાની જાણ થઈ હતી.'' ''પોલીસે અમને જ્યારે વીડિયો દેખાડ્યો ત્યારે અમે છોકરાઓની ઓળખ કરી. એ પછી ગામના લોકોએ જ આરોપીઓને પકડી પોલીસને સોંપી દીધા.'' તેમણે કહ્યું ''આ ઘટના માનવતાના નામ પર મોટું કલંક છે એટલે અમે આરોપીઓનું સમર્થન કોઈ પણ કિંમતે નહીં કરીએ. આ મામલામાં પોલીસે વીડિયોમાં ન દેખાતા હોય એવા કેટલાક છોકરાઓની પણ ધરપકડ કરી છે. એમાં એક આઠ વર્ષનો બાળક પણ છે.'' હું હવે ગામનાં એ ઘરોમાં પહોંચ્યો જેમના છોકરાઓની પોલીસે ધરપકડ કરી છે. દરમિયાન મને ફુલવા દેવી મળ્યાં. સૂરતી સાડી, કપાળમાં ચાંદલો અને આંખોમાં આંસુ. 'કેમ રડી રહ્યાં છો'? મારો સવાલ સાંભળીને તેઓ બોલ્યાં કે એમના આઠ વર્ષના દીકરાને પોલીસ પકડી ગઈ છે. ફુલવા દેવીએ કહ્યું, ''અમને કંઈ જ ખબર નથી. હું નહેર ગઈ હતી ત્યારે લોકોએ મને ફોન કરીને કહ્યું કે મારા દીકરાને પોલીસ પકડીને લઈ ગઈ છે. હું દોડીને ઘરે આવી. મારા છોકરાને તો સરખું પેન્ટ પહેરતાં પણ નથી આવડતું એ શું ભૂલ કરવાનો. એને છોડાવી દો.'' 'અમારા બાળકો નિર્દોષ છે' કાંતિ દેવી કહે છે કે તેમના બાળકો નિર્દોષ છે તો પણ તેમની ધરપકડ કરાઈ છે કાંતિ દેવી, સવિતા દેવી અને નન્હે યાદવના બાળકોને પણ પોલીસ પકડીને લઈ ગઈ છે. આ લોકો ગરીબ છે અને તેમની ગરીબીની આડ હેઠળ તેમના છોકરાઓ નિર્દોષ હોવાની વાત કરે છે. એમનું કહેવું છે કે બીજા યુવકોએ તેમને બોલાવ્યા હતા. એમના બાળકો તો છોકરીને બચાવી રહ્યા હતા. નન્હે યાદવે કહ્યું, ''જો તમે વીડિયો ધ્યાનથી જોશો તો તમને સંભળાશે કે બાળકો એ છોકરીને છોડી દેવા માટે કહી રહ્યાં છે. અમારા બાળકોએ જ તેમને કપડાં પણ આપ્યાં હતાં. કેટલાક યુવકો અને ગૂંડા તત્ત્વોનાં કારણે અમારા બાળકો ફસાઈ ગયાં.'' એક આરોપીનાં લગ્ન તૂટ્યાં આ કેસમાં પકડાયેલા એક યુવકનાં લગ્ન 11 મેના રોજ થવાનાં હતાં. એની બધી જ તૈયારીઓ થઈ ચૂકી હતી પણ તે લગ્ન હવે તૂટી ગયાં. એ યુવકના પિતા જદ્દુ યાદવે કહ્યું કે કન્યા પક્ષે લગ્ન તોડી દીધાં છે. તેમણે કહ્યું, ''જ્યારે પોલીસે મને મારા દીકરાના આ કૂકર્મ વિશે જાણ કરી તો મેં ખુદ એને પોલીસના હવાલે કરી દીધો. એના માટે હવે મારા ઘરમાં કે દિલમાં કોઈ જગ્યા નથી.'' નિર્દોષને નથી પકડ્યા વરિષ્ઠ સ્થાનિક પત્રકાર અને દૈનિક જાગરણના તંત્રી અશ્વિની સિંહે કહ્યું કે તમે આને ગુનાઇત ઘટના તરીકે ના જોશો. તેમણે કહ્યું, "અપરાધ તો થયો જ છે. પરંતુ ખરેખર તો આ એક સામાજિક મુદ્દો છે. આનાથી આપણી શિક્ષણ વ્યવસ્થા, નૈતિક શિક્ષણ, ભરથુઆ ગામની સામાજિક સ્થિતિ અને મફતમાં મળી રહેલા ઇન્ટરનેટ ડેટા પ્લાન સાથે જોડીને જુઓ. ત્યારે આ ઘટનાના મૂળ સુધી પહોંચી શકાશે." ગામમાં 500 રૂપિયામાં વેંચાતા ચાઇનિઝ સ્માર્ટ ફોન અને સોશિયલ મીડિયાના કારણે આ બધું થઈ રહ્યું છે. જહાનાબાદના એસપીનો દાવો છે, 'પહેલા ધરપકડ કરેલા યુવકોની પૂછપરછ બાદ જ બીજા છોકરાઓની ધરપકડ કરી છે. વીડિયો બનાવવો, એને જોવો અને વાયરલ કરવો એ પણ તો અપરાધ જ છે. એટલે અમે 13 આરોપીઓની ધરપકડ કરી છે.' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નહેરવાળા રસ્તા પર એકદમ સન્નાટો પ્રસરાયેલો છે. આ રસ્તો તૂટી ગયેલો છે. એમાં મોટા મોટા ખાડા દેખાઈ રહ્યા છે. +text: ભારતમાં પણ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 24 માર્ચથી દેશવ્યાપી લૉકડાઉનની જાહેરાત કરી હતી. 14મી એપ્રિલે તેની મુદ્દત સમાપ્ત થવા જઈ રહી છે, બીજી બાજુ અનેક રાજ્યોએ લૉકડાઉનની અવધિ વધારવાની જાહેરાત કરી છે અને આ ગાળો લંબાવવાની ભલામણ પણ કરી છે. લૉકડાઉનની અવધિમાં આ વધારા માટે કોરોના વાઇરસના સતત વધી રહેલા કેસો જવાબદાર છે. આવી પરિસ્થિતિમાં વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન એટલે કે WHOએ વિશ્વના તમામ દેશોને ચેતવણી આપી છે કે, જો કોરોનાને રોકવા માટે લગાવાયેલ લૉકડાઉન અચાનક હઠાવી દેવાશે, તો આ પગલાને કારણે વાઇરસના દર્દીઓની સંખ્યામાં ભારે ઉછાળો આવી શકે છે. WHOના પ્રમુખ ડૉ. ટ્રડોસ ઍડહનોમે આ મુદ્દે સ્પષ્ટતા કરતાં કહ્યું કે, ‘દેશોએ લૉકડાઉન સાથે જોડાયેલા પ્રતિબંધોમાં રાહત આપતાં પહેલાં એક વાર ફરી વિચારવું જોઈએ, પછી ભલે આ પ્રતિબંધોને કારણે તેમને આર્થિક નુકસાન ભોગવવું પડે.’ 'યુરોપમાં બીમારીનું જોર ઘટી રહ્યું છે' યુરોપમાં સૌથી વધારે નુકસાન સ્પેન અને ઇટાલીમાં થયો છે, આ બંને દેશોમાં હજુ લૉકડાઉન અમલમાં છે. પરંતુ હવે બંને દેશોની સરકારો હવે કેટલીક રાહતો આપવાની દિશામાં વિચારી રહી છે. સમગ્ર વિશ્વમાં કોરોના વાઇર��ના દર્દીઓની સંખ્યા 19 લાખને પાર પહોંચી ગઈ છે. તેમજ કોરોનાના કારણે થઈ રહેલાં મૃત્યુનો આંકડો એક લાખ 20 હજારની સપાટી વટાવી ચૂક્યો છે. જીનિવામાં WHO પ્રમુખે કહ્યું કે, ‘યુરોપના કેટલાક દેશોમાં આ મહામારીનું જોર ઘટતું જઈ રહ્યું છે. જે એક સારા સમાચાર છે.’ આ મુદ્દે આગળ વાત કરતાં તેમણે જણાવ્યું કે, ‘WHO પ્રતિબંધો હઠાવવા મુદ્દે વિશ્વના દેશો સાથે મળીને કામ કરી રહ્યું છે. પરંતુ આ પ્રતિબંધો હઠાવવા બાબતે કોઈ ઉતાવળ ન કરવી જોઈએ. આવું કરવાથી આ વાઇરસના દર્દીઓની સંખ્યામાં જોરદાર ઉછાળો આવી શકે છે.’ WHO પ્રમાણે જો પરિસ્થિતિને સંતુલિત બનાવવા માટે યોગ્ય પગલાં નહીં લેવાય તો, કોરોનાના દર્દીઓની સંખ્યામાં થઈ રહેલા ઘટાડામાં ફરી એક વાર ઝડપી વધારો થઈ શકે છે. નોંધનીય છે કે સ્પેનની સરકાર જીવનજરૂરિયાતની વસ્તુઓ સિવાયની વસ્તુઓ બનાવનાર કારખાનાંને સોમવારથી ઉત્પાદન શરૂ કરવાની મંજૂરી આપવા જઈ રહી છે. સ્પેનમાં હજુ સુધી કોરોનાના કારણે લગભગ 17 હજાર લોકો પોતાના જીવ ગુમાવી ચૂક્યા છે. પરંતુ સરકારે વીકૅન્ડ દરમિયાન સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું પાલન કરવાની સલાહ આપી છે. ઇટાલીમાં લોકડાઉન ચાલુ રહેશે પરંતુ બીજી તરફ ઇટાલીમાં 3 મે સુધી લૉકડાઉન અમલમાં રહેશે. આ હકીકત એ વાતનો પુરાવો પૂરો પાડે છે કે વાઇરસ સામેની લાંબી જંગમાં મળેલી થોડી-ઘણી સફળતાને પણ આ દેશ ગુમાવવા નથી માગતું. જોકે, ત્યાં પણ 12 માર્ચથી બંધ રહેલાં કેટલાંક સંસ્થાનોને આવતા મંગળવારથી કામ કરવાની પરવાનગી મળશે તેવી માહિતી મળી રહી છે. પુસ્તકો અને બાળકોનાં કપડાંનું વેચાણ કરતી દુકાનો ખુલ્લી રાખવાની મંજૂરી મળી ચૂકી છે. જ્યારે સ્થાનિક મીડિયા અહેવાલોમાં લૉન્ડ્રી અને અન્ય સેવાઓની બહાલી અંંગેની વાત થઈ રહી છે. અત્યાર સુધી લૉક-ડાઉન દરમિયાન માત્ર મેડિકલ અને કિરાણાની દુકાનો ચાલુ રાખી શકાતી હતી. આ દેશોમાં ચાલી રહેલા પ્રતિબંધો અંગે વાત કર્યા બાદ જાણીએ કે વિશ્વના અન્ય દેશોમાં શું થઈ રહ્યું છે? આયર્લૅન્ડમાં 5 મે સુધી લૉક-ડાઉન સ્પેનના સ્વાસ્થ્યકર્મી પૉર્ટુગલમાં 1 મે સુધી કટોકટી લાદી દેવાઈ છે. દક્ષિણ આફ્રિકામાં 21 દિવસનું લૉક-ડાઉન હતું, જેની મર્યાદા બે અઠવાડિયાં વધારી દેવાઈ છે. હવે કેટલાક લોકો એવી પણ શંકા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે કે હવે કોરોના વાઇરસ ઓછી ગતિએ ફેલાઈ રહ્યો છે. WHO પ્રમાણે, ‘યુરોપના અમુક દેશોમાં વાઇરસનો ચેપ ફેલાવાની ગતિ મંદ પડી છે.’ તેમજ અમેરિકામા��� પણ આ બીમારીથી રાહતના સંકેતો મળી રહ્યા હોવાના સમાચાર છે. કૉમ્યુનિટી ઇન્ફેક્શનના તબક્કામાં કોરોના આ અંગે WHOના ડૉ. ટ્રૅડોસે ચેતવણી ઉચ્ચારી છે કે, ‘આ બીમારી અન્ય દેશોમાં પણ ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે.’ તેમણે પરિસ્થિતિની ગંભીરતા સમજાવવા માટે આફ્રિકાના કેટલાક ગ્રામીણ વિસ્તારોનું ઉદાહરણ આપ્યું જ્યાં કોરોના વાઇરસના દર્દીઓ જોવા મળ્યા છે. WHOના અભ્યાસ પ્રમાણે, વિશ્વમાં ઓછામાં ઓછા 16 દેશો એવા છે, જ્યાં આ વાઇરસ કૉમ્યુનિટી ઇન્ફેક્શનના તબક્કામાં પહોંચી ગયો છે. તેથી આવી પરિસ્થિતિમાં લૉક-ડાઉન હઠાવવું એ સરકારો માટે અવળો દાવ પણ સાબિત થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસની મુસીબતથી પાર મેળવવા માટે વિશ્વના ઘણા દેશોમાં લૉકડાઉનનો રસ્તો અપનાવાયો છે. +text: 2012થી ભારત તરફથી તેમણે 87 મેચ રમી છે પોલીસનું કહેવું છે કે 27 વર્ષીય ખેલાડી પર હત્યાનું કાવતરું અને ધમકી સહિતની કલમ હેઠળ કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો છે. વળી બીસીસીઆઈ દ્વારા આઠ માર્ચે જાહેર કરવામાં આવેલી રાષ્ટ્રીય ટીમના કરારબદ્ધ ખેલીડીઓની યાદીમાં શમીને સામેલ નથી કરવામાં આવ્યા. તેમણે આ સપ્તાહમાં જ પોતાની પત્નીના આરોપોને રદિયો આપ્યો છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શમી 2012થી ક્રિકેટના દરેક ફોર્મેટમાં રમી ચૂક્યા છે. જેમાં ભારત તરફથી તેમણે કુલ 87 વખત મેચ રમી છે. આ ખેલાડી વિરુદ્ધ જે કલમો હેઠળ કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો છે, તે જો પુરવાર થાય, તો તેમને દસ અથવા તેનાથી પણ વધુ વર્ષ માટે જેલની સજા થઈ શકે છે. આ છે આરોપ શમીની પત્ની હસીન જહાંએ શમીના ભાઈ પર પણ આરોપ લગાવ્યા છે શમીના પત્ની હસીન જહાંએ સપ્તાહની શરૂઆતમાં તેમની પર લગ્નેત્તર સંબંધ રાખવાનો અને ઘરેલું હિંસાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. ગયા મંગળવારે હસીને લગ્નના ચાર વર્ષમાં કથિતરૂપે શમીએ વિવિધ મહિલાઓને જે સંદેશા મોકલ્યા હતા તેને ફેસબુક એકાઉન્ટ પર મૂકી દીધા હતા. તેમના આરોપ હતા કે શમીને કેટલીક મહિલાઓ સાથે પ્રેમ સંબંધો રહ્યા છે અને શમી તેમનું સતત શારીરિક-માનસિક શોષણ કરે છે. બીજી તરફ શમીએ આ આરોપોનો ઇન્કાર કરી બાબતને એક ષડયંત્ર ગણાવ્યું અને તેમને બદનામ કરવાની કોશિશ થઈ રહી હોવાનો દાવો કર્યો. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, "મારા અંગત જીવન વિશે જે કંઈ પણ કહેવામાં આવ્યું છે તે સંપૂર્ણ ખોટું છે." શમીના મોટા ભાઈ વિરુદ્ધ હસીને બળાત્કારની પણ ફરિયાદ પણ કરી છે. ક્રિકેડ બોર્ડનું વલણ બીબીસીઆઈની નિરીક્ષણ સમિતિએ કહ્યું કે આરોપોને પગલે તેઓ દુવિધામાં છે. સમિતિના અધ્યક્ષ વિનોદ રાયે ક્રિકેટ બેવસાઈટ ઇએસપીએન ક્રિકઇન્ફોને જણાવ્યું, "સામાન્યરીતે આપણે ભેદ કરતા હોઈએ છીએ કે આ એક વ્યક્તિગત મુદ્દો છે અને કરાર વ્યવસાયિક મુદ્દો છે." "પરંતુ કોઈ પણ વ્યક્તિ સવાલ કરી શકે છે અને કહી શકે છે કે આરોપો ગંભીર છે અને તો પણ તમે તેમને પુરસ્કૃત કરી રહ્યા છો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ફાસ્ટ બોલર મોહમ્મદ શમી વિરુદ્ધ તેમના પત્નીની ફરિયાદ બાદ કોલકાતા પોલીસે તેમની સામે ઘરેલું હિંસાનો કેસ દાખલ કર્યો છે. +text: કોગ્રેંસ તરફથી સોનિયા ગાંધીએ પણ લાંબા સમય બાદ કર્ણાટકનાં મતદારોને લલચાવવાના પ્રયાસો કર્યા. ત્યાં ભાજપે પણ એવો દાવો કર્યો છે કે કર્ણાટક ચૂંટણીમાં નરેન્દ્ર મોદીનાં નામનું વાવાઝોડું ફૂંકાઈ રહ્યું છે. જે આજ ચૂંટણી પરિણામમાં જોવા મળી રહ્યું છે. પ્રચાર વખતે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને રાહુલ ગાંધી વચ્ચે આકરા વાક્પ્રહારો જોવા મળ્યા છે. જ્યાં રાહુલ ગાંધીએ પીએમ મોદીને સંસદમાં 15 મિનિટ બોલવાનો પડકાર ફેંક્યો ત્યાં જ મોદીએ રાહુલ ગાંધીને કાગળમાં જોયા વગર જ 15 મિનિટ બોલવાનો પડકાર ફેંક્યો. શું તમે આ વાંચ્યું? આ ચૂંટણીમાં બન્ને પક્ષો તરફથી આકરા વાક્પ્રહારોનું કારણ એ રહ્યું કે આ ચૂંટણીનાં પરિણામ રાહુલ ગાંધી અને નરેન્દ્ર મોદીનાં રાજનીતિક ભવિષ્ય માટે મહત્ત્વનાં પુરવાર થઈ શકે છે. પ્રધાનમંત્રી મોદી એક બાજુ જ્યાં એ મુલ્યાંકનોને ખોટા ઠરાવવાનાં પ્રયાસો કરી રહ્યાં છે જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હવે બ્રાંડ મોદીનો જાદુ ઓસરી ગયો છે. ત્યાં બીજી બાજુ જાણકારો માને છે કે રાહુલ ગાંધી માટે આ ચૂંટણીએ 'કરો યા મરો'ની સ્થિતિ ઊભી કરી છે. આ જીતથી મોદીને શું મળશે? પ્રધાનમંત્રી મોદી માટે ચૂંટણી મહત્ત્વની તો હતી જ કારણ કે તેઓ પ્રયાસો કરી રહ્યા છે કે 2019ની ચૂંટણી પહેલાં બ્રાંડ મોદી-શાહ ફરી એક વખત અજેય સિદ્ધ થાય. ભાજપની રાજનીતિ પર ચાંપતી નજર રાખનારી અગ્રણી પત્રકાર પૂર્ણિમા જોશી જણાવે છે,"જો આ ચૂંટણીમાં ભાજપનો વિજય થાય છે તો આ વાત વધુ મજબૂત બનશે કે મોદી અને અમિત શાહની જોડી અજેય છે, તેઓ કોઈ પણ ચૂંટણી ગમે ત્યાંથી જીતી શકે છે. એટલું જ નહીં ભાજપની રાજનીતિમાં એમનાં સિવાય કોઈ મુદ્દો કે વ્યક્તિ વધુ મહત્ત્���નાં નથી." તેમણે વધુમાં કહ્યું, "કર્ણાટક ચૂંટણીમાં ભાજપનાં કેટલાક સ્થાનિક નેતાઓ હતા જેમ કે યેદિયુરપ્પા અને ઈશ્વરરપ્પા, પણ મોટા પ્રચારક તો શાહ અને મોદી જ હતાં.” “એક અગત્યની વાત તો એ છે કે અમિત શાહ એક રણનીતિકારનાં ઢાંચામાંથી બહાર નીકળી રાજનેતા તરીકે ઊભરી આવ્યા છે કારણકે એમણે ઘણો પ્રચાર કર્યો છે અને એ પણ એવા પ્રદેશમાં જ્યાં એમની સામે ભાષાની મર્યાદા હતી.” “એમના ભાષણોનો અનુવાદ કરવામાં આવતો હતો કારણ કે તેઓ અંગ્રેજીમાં નહોતા બોલતા." જોશી જણાવે છે કે જીતવાની સ્થિતિમાં મોદી અને શાહની જોડી એટલી મજબૂત બની જશે કે આવનારી ચૂંટણીઓમાં આ બન્ને જ રણનીતિ નક્કી કરશે, ચૂંટણી કરાવશે અને જીતનો જશ પણ એમણે જ મળશે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો આનાથી ભાજપમાં "એક વ્યક્તિ પાર્ટી"ની વિચારધારા સંગઠન કરતાં વધુ મજબૂત બની શકે છે. પરંતુ જો આ ચૂંટણીમાં સિદ્ધારમૈયા પોતાની ખુરશી બચાવવામાં સફળ થઈ જશે તો ભાજપ માટે આ એક અત્યંત પડકારજનક સ્થિતિ હશે. જોશી જણાવે છે કે,"જો સિદ્ધારમૈયા કર્ણાટકમાં પોતાની ખુરશી બચાવવામાં સફળ થઈ જશે તો ગુજરાતથી જે એક ટ્રેંડ શરૂ થયો છે તે આગળ વધશે.” “પ્રધાનમંત્રી મોદી અને અમિત શાહને ગુજરાત બચાવવામાં ઘણી મહેનત કરવી પડી હતી, મોદીએ 37 સભાઓ આયોજીત કરી હતી અને ત્યાં જીએસટી, નોટબંધી અને ખેડૂતોને લગતાં મુદ્દા ઊભરી આવ્યાં હતા.” “પહેલી વાર પ્રધાનમંત્રી મોદી વિશે જનતાના મંચ પરથી બેધડક ખરું ખોટું બોલવામાં આવી રહ્યું હતું.” “આવામાં આ મુખ્ય ચૂંટણીમાં મોદીની રાષ્ટ્રીય રાજનીતિ પર જે પકડ છે તે પહેલી વાર ઢીલી પડતી જોવા મળી.” કર્ણાટકની હારની રાહુલ ગાંધી પર અસર ગુજરાત ચૂંટણી વખતે રાહુલ ગાંધી એક અલગ જ રંગમાં જણાતા હતા. એમનાં ભાષણોમાં એક અલગ જ ધાર જોવા મળી રહી હતી. આ સાથે જ એમણે 2019ની ચૂંટણીમાં કોગ્રેંસને બહુમત મળવાની સ્થિતિમાં પ્રધાનમંત્રી ઇચ્છા પણ પણ દર્શાવી છે. આવામાં સવાલ ઊભો થાય છે કે કર્ણાટક ચૂંટણીનાં પરિણામની એમના ભવિષ્ય પર શું અસર પડશે? કોગ્રેંસની રાજનીતિને નજીકથી સમજનાર અગ્રણી પત્રકાર સ્મિતા ગુપ્તા જણાવે છે કે, કોગ્રેંસ માટે કર્ણાટક એક મુખ્ય રાજ્ય હતું. આ દક્ષિણનું એક માત્ર રાજ્ય હતું જ્યાં કોગ્રેંસની સરકાર હતી. ભાજપ પાસે દક્ષિણ ભારતમાં કોઈ પણ રાજ્ય નહોતું. સ્મિતા ગુપ્તા જણાવે છે કે જો કોગ્રેંસ કર્ણાટક ગુમાવી દેશે તો રાહુલ ગાંધીનાં ભવિષ્ય માટે આ યોગ્ય પુરવાર ન���ીં થાય. તેઓ જણાવે છે કે જો કોગ્રેંસ કર્ણાટક ગુમાવી દે તો રાહુલ ગાંધીને ગઠબંધનનાં નેતા બનવું પણ મુશ્કેલ બની શકે છે. એમને વધુ મહેનત કરવી પડી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કર્ણાટકમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીથી માંડીને કોગ્રેંસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી બન્ને નેતાઓએ પોતાની પૂરી તાકાત હોમી દીધી હતી. +text: પુરુષો, મહિલાઓ અને યુવાઓ વિવિધ મુશ્કેલીઓ વચ્ચે નાસિકથી મુંબઈ સુધી 180 કિલોમીટર સૂર્યના પ્રકોપ વચ્ચે પોતાની યાત્રા કરી રહ્યા છે. પગ પરની ઈજાઓ, પીડા અને ઘા ખેડૂતોની સ્થિતિ વર્ણવે છે. કુદરતનો કહેર અને ખેતીનો પાક રોગની ઝપેટમાં આવી જતાં મોટાભાગના ખેડૂતોને નુકસાન થયું છે, જેથી તેમનું સમગ્ર વર્ષ નિષ્ફળ કહી શકાય. આ લાંબી યાત્રા બાદ હાલ ખેડૂતોએ મુબંઈમાં પ્રવેશ કર્યો છે અને 12 માર્ચના રોજ મહારાષ્ટ્રની વિધાનસભાનો ઘેરાવ કરશે. રસ્તા પર લાંબુ અંતર પગપાળા ચાલવાથી અનેક ખેડૂતોના પગ ઘાયલ થઈ ગયા છે અને પોતાની માંગ પૂરી નહીં થાય, ત્યાં સુધી હાર નહીં માને તેવું જણાવી રહ્યાં છે. ખેડૂતોએ આ યાત્રામાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વિરુદ્ધ સૂત્રોચ્ચાર કર્યા હતા. જેમાં લોકોએ 'નરેન્દ્ર મોદી... ખેડૂત વિરોધી' જેવા નારા લગાવ્યાં હતાં. મહિલાઓ પણ પુરુષો સાથે આ લાંબી યાત્રામાં જોડાઈ છે અને પુરુષોની જેમ જુસ્સા સાથે વિરોધ કરી રહી છે. ખેડૂતો કરજ માફી, જંગલની જમીનની માલિકી, પેન્શનની જોગવાઈ, પાકના નુકસાનની ભરપાઈ અને ઉત્તર મહારાષ્ટ્રમાં આવેલી નદીઓનું પાણી સામાન્ય લોકો સુધી પહોંચાડવાની માંગ કરી રહ્યાં છે. 'ભારતીય કિસાન સભા'એ ખેડૂતોની વિવિધ માંગને લઈને નાસિકથી મુંબઈ લાંબી પગપાળા યાત્રાનું આયોજન કર્યું છે, જેમાં મોટી સંખ્યામાં લોકોએ ભાગ લીધો છે. હાલ આ યાત્રા મુંબઈ પહોંચી છે. +text: સંસદની અંદર ડેપ્યુટી સ્પીકરનો હોદ્દો સંભાળતાં રમા દેવી સાથે ખૂબ જ અભદ્ર ભાષામાં વાત કરતા આઝમ ખાન તો લોકસભા છોડીને જતા રહ્યા હતા. એ તો ભલું થાય મહિલા સાંસદોનું કે જેમણે વાંધો ઉઠાવ્યો, હોબાળો મચાવ્યો અને કંઈક 10 સેકન્ડમાં આપવામાં આવેલી માફી સુધી તો વાત પહોંચી. નહીં તો ફરી એક વખત એક મહિલા રાજનેતાએ એક પુરુષની અસભ્ય વાતને મજાક સમજીને તેની અવગણના કરી હોત. તે પુરુષ તેમને તેમનાં પદના કારણે નહીં, પરંતુ તેમના ચહેરા, સુંદરતાના કારણે માન આપવાની વાત કરી બસ સ્મિત આપી દેતા. એવી રીતે કે જાણે તેમના બંધારણીય પદ પર હોવાનું કોઈ મહત્ત્વ જ ન હોય. વાત માત્ર બસ એવી રહી જાય કે તેઓ એક મહિલા છે. જે આવડતથી તેઓ એક વરિષ્ઠ પદ સુધી પહોંચ્યાં, તે આવડતનું કોઈ મહત્ત્વ નથી. માફ કરશો, આ કોઈ મજાક નથી, આ અસભ્ય છે. એવું વર્તન કે જે પુરુષો ખાસ મહિલાઓ સાથે કરે છે. તેમને ઓછી આંકવા માટે. એ દર્શાવવા માટે કે તેઓ એક મહિલા છે એટલે તેમને આગળ વધવામાં તેમના રૂપનું યોગદાન હશે. તેમનાં મહિલા હોવાના કારણે તેમને ખાસ મહત્ત્વ આપવામાં આવશે. અને તેમની વાત એક વરિષ્ઠ હોવાના કારણે નહીં, પણ તેમની શારીરિક સુંદરતાના કારણે ટાળવામાં આવશે નહીં. શું કોઈ પુરુષ રાજનેતા સાથે આ પ્રકારની વાત કરતાં કોઈને સાંભળ્યા છે તમે? વિચારી પણ શકીએ છીએ કે કોઈ પુરુષ વડા પ્રધાન, ગૃહમંત્રી કે સ્પીકરના પદ પર હોય અને કોઈ સાંસદ તેમને એ કહે કે તેમની સુંદરતા તેમને એટલી પસંદ છે, તેઓ એટલાં પ્રેમાળ છે કે તેઓ હંમેશાં તેમની તરફ જોઈ શકે છે, આજીવન જોઈ શકે છે? સંસદની કથની અને કરણીમાં ફેર! કેટલું ખરાબ છે આ. પરંતુ તે ચાલે છે એટલે વારંવાર થાય છે. ક્યારેક સંસદની અંદર તો ક્યારેક બહાર. પછી ખૂબ હોબાળો થાય છે. નિંદા પણ થાય છે. ટીવી ચૅનલ પર ચર્ચાઓ થાય છે, લેખ લખવામાં આવે છે. સમયની સાથે આવેલું તોફાન ચાલ્યું જાય છે. નસીબ સારા હોય તો દસ સેકંડની એક માફી પણ મળી જાય છે. એવી માફી જેમાં કહેવામાં આવે છે કે, "આવી નજરે કોઈ સાંસદ સ્પીકરની ખુરશીને જોઈ જ શકતું નથી. તે છતાં એવું લાગે છે તો હું માફી માગું છું." તેનો મતલબ ભૂલ તો મહિલાની જ છે, જેમને મજાકની ખબર ન પડી. ખાલી ખાલી તેઓએ ખોટું લગાડ્યું કે તેમનું અપમાન થયું. માફી સાંભળીને રમા દેવી બોલવા માટે ઊઠે છે. કહે છે કે તેમને 'માફીની જરૂર નથી, પરંતુ વર્તણૂકમાં સુધારો લાવવા માટે કોઈ પગલાં લેવાની જરૂર છે.' પરંતુ સંસદ સર્વ સંમતિથી માફીનો સ્વીકાર કરી લે છે. બધા પોતપોતાની ભૂમિકા ભજવીને આગળ વધી જાય છે. આગામી ધારાસભ્ય પર ચર્ચા શરૂ થઈ જાય છે. અનુશાસનાત્મક કાર્યવાહીની રમા દેવીની માગ ક્યાંક ખોવાઈ જાય છે. મહિલાઓનાં સમાન અધિકારની કથનીને સંસદ પોતાની કરણીથી જાણે ખોટી સાબિત કરી દે છે. અસભ્ય વર્તન વ્યક્તિવિશેષ નહીં, સામાન્ય વર્તણૂકનો ભાગ કેમ કે એ બધાને મંજૂર છે. આ વર્તણૂક કોઈ પાર્ટી કે વ્યક્તિવિશેષની નથી, પરંતુ સામાન્ય વર્તણૂકનો ભાગ છે. મહિલા સાંસદોના શરીર પર ટિપ્પણી કરવી, છોકરાઓ દ્વારા છોક��ીઓના જાતીય શોષણને માત્ર એક ભૂલ કહી દેવું, મહિલાઓના કામને માત્ર દેખાડો ગણાવવો, તેમની આવડત તેમને તેમની સુંદરતાના કારણે મળી છે કહી દેવું- એ બધું વારંવાર કરવામાં આવે છે. પુરુષ રાજનેતાઓ વચ્ચે આ વર્તણૂક મામલે સંમતિ છે. એક આકલન છે કે આ કઈ શ્રેણીનો અપરાધ છે, તેનાથી શું નુકસાન થાય છે અને તેના માટે કેવી સજા યોગ્ય છે. સામાન્ય જનતામાં પણ સંમતિ છે. મહિલાઓ પર કરવામાં આવેલી કેવી મજાક યોગ્ય છે, તેમની આવડતમાં તેમની સુંદરતા કે તેમનાં મહિલા હોવાનો કેટલો હાથ છે, તેમણે કેટલું સહન કરી લેવું જોઈએ, તેમણે કેટલું બોલવું જોઈએ અને તેમની સાથે અસભ્ય વર્તન કરતા લોકો સાથે શું થવું જોઈએ. આ વિરોધના સૂર અને સંમતિના મૌનનું રાજકારણ છે. જેને મહિલાઓ સહન પણ કરતી આવી છે અને તેની હદોને પડકાર પણ આપતી રહી છે. એ આશા સાથે કે હોબાળો ક્યારેક તો મૌન તોડશે. ભલે દસ સેકંડની માફી, પરંતુ હોબાળા બાદ આ પહેલું પગલું છે. તેમાં સાર્વજનિક રૂપે થોડો શરમનો અનુભવ થાય છે. એક પગલું છે એ દિશામાં કે જ્યારે મત આપતા પહેલાં તમે અને અમે નેતાના આચરણ વિશે પણ વિચારીએ. અથવા તો ઓછામાં ઓછી ફરી ક્યારેય આવું બને તો એટલો હોબાળો મચાવવામાં આવે કે સંસદની અંદર પણ ગૂંજે અને માફી કરતાં બીજું ઘણું પણ થાય. દરેક મહિલા સાંસદને એ વિશ્વાસ હોય કે જ્યારે પણ તેઓ કાર્યવાહીની માગ કરે તો તેમની વાતની અવગણના ન થાય. તેમને સૌનો સાથ મળે. સંસદની અંદર તેમની ફરિયાદને એ મહત્ત્વ મળે જેને લોકો યાદ રાખે. જેનાથી સંસદની બહાર, રસ્તાઓ પર મહિલાઓ સાથે અભદ્ર મજાક કરતા લોકો, ઑફિસમાં તેમની આવડતની અવગણના કરતા લોકો અને પરસ્પર તેમના શરીર પર ખરાબ ટિપ્પણીઓ કરનારા લોકોને શરમ આવે. જે હાલ રાજકારણમાં થયું છે, તેનો ન માત્ર આપણી સાથે સંબંધ છે, પરંતુ તેને જોઈને તેની અવગણના કરવાથી આપણે પણ તે અસભ્યતાનો ભાગ બની રહ્યાં છીએ. અને જો હોબાળો સાચી નિયતથી થાક્યા વગર મચાવવામાં આવે તો પરિવર્તનનું તોફાન એક પત્તું તો હલાવી જ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશની બધી મહિલા સાંસદો, મહિલા સંગઠનો, સામાન્ય મહિલાઓને, તમને, મને, આપણને બધાને શુભકામનાઓ કે સમાજવાદી પાર્ટીના સાંસદ આઝમ ખાને માફી માગી લીધી છે. +text: બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીની ટીમે આ ફેરી સર્વિસમાં જ ઘોઘાથી દહેજ અને દહેજથી ઘોઘાનો પ્રવાસ કર્યો. આ પ્રવાસ દરમિયાન અમે લોકો સાથે ગુજરાત વિધાનસભાની ���ૂંટણી, પાટીદાર અનામત આંદોલન, નોટબંધી, જીએસટી વગેરે મુદ્દાઓ વિશે ચર્ચા કરી અને તેમના પ્રતિભાવો જાણવા પ્રયત્ન કર્યો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ ફેરીમાં મુખ્યત્વે અલંગ શિપ બ્રેકિંગ યાર્ડના વ્યવસાય સાથે જોડાયેલા લોકો, હીરાના વેપારીઓ અને કાપડના વેપારીઓ સફર કરે છે. આ ફેરીમાં સફર કરતા ડૉ. દીપક રાઠોડે કહ્યું, "જો કોઈ એમ કહેતું હોય કે ગુજરાતમાં વિકાસ થયો જ નથી તો એ વાત ખોટી છે. "એ લોકોએ આજથી વીસ વર્ષ પહેલાનાં સૌરાષ્ટ્રનાં ગામડાં જોયા નથી. રોડ, રસ્તા, પાણી અને આવી બીજી સુવિધાઓ મળી છે. આ બાબતો ભૂલવી ન જોઇએ" આ ચર્ચામાં અનામતની વાત નીકળતા જ એક પાટીદાર ઉદ્યોગપતિએ કહ્યું, "અમે પણ પાટીદાર અનામત આંદોલન બાબતે હાર્દિક પટેલ સાથે હતા. અમે પણ જીએમડીસી ગ્રાઉન્ડમાં યોજાયેલી ક્રાંતિ રેલીમાં હાજરી આપવા ગયા હતા. પણ હવે હાર્દિકનો અસલી ચહેરો બહાર આવી ગયો છે." "જે હાર્દિક પટેલ, જીએમડીસી ગ્રાઉન્ડ ખાતે એમ જીદ લઇને બેઠો હતો કે, તત્કાલીન મુખ્યમંત્રી આંનદીબહેન પટેલ સ્થળ પર આવે અને આવેદનપત્ર સ્વીકારે. એ જ હાર્દિક પટેલ હવે રાત્રિના સમયે સામે ચાલીને ભરતસિંહ સોલંકીને મળવા જાય છે. જો આવું જ કરવું હોય તો સમાજ તેની સાથે ન રહે" હીરાના વ્યવસાય સંકળાયેલા મનજીભાઈ ભરૂડિયા કહે છે કે અનામતના મુદ્દે જે લડત શરૂ કરી હતી તે મુદ્દો હવે ભૂલાઈ ગયો છે. આ લડતમાં રાજકારણ આવતા સમાજના લોકો હાર્દિકની અળગા થઈ ગયા છે. છગનભાઈ નાવડિયાએ કહ્યું કે માત્ર પટેલો નહીં, પરંતુ બિન અનામત વર્ગના ગરીબ લોકોને અનામત મળવી જોઈએ અને એમના માટે સરકારે પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. બાદમાં તેમણે ઘોઘા-દહેજ રો-રો ફેરી સર્વિસ વિશે વાત કરતા નાવડિયાએ કહ્યું કે ઘોઘા-દહેજ પેસેન્જર સર્વિસ શરૂ થઈ છે એ સારી બાબત છે. જોકે, અમારી માંગણી છે કે ઘોઘાથી દહેજ જતી સર્વિસને વહેલી કરો. આ સર્વિસનો સમય એવો હોવો જોઇએ કે લોકો દસ વાગ્યા પહેલાં સુરત પહોંચી શકે. રાત્રે પણ આ સેવા શરૂ થવી જોઇએ. જેથી દિવસે કામના કલાકોમાં પ્રવાસ કરવાની જરૂર ન પડે. મહિલાઓ વિશે વાત કરતા નમ્રતા રાઠોડ કહે છે કે ગુજરાતમાં મહિલાઓની સલામતી છે. રાત્રે ગમે ત્યારે, ગમે ત્યાં ફરી શકે છે. ઉપરાંત તેમણે કહ્યું કે વિકાસ રાતોરાત થઈ જતો નથી. ધીરે ધીરે થાય છે. લોકોએ પણ એમા સાથ આપવો જોઇએ. અન્ય એક પ્રવાસી ફિરોજ શેખે બીબીસીને કહ્યું, "નોટબંધી અને જીએસટી વિશે જે લોકો ટીકા કરે છે તેમને લાંબાગાળાના ફાયદાઓ વિશે ખ્યાલ નથી. "હું આ બંને નિર્ણયોની સરાહના કરું છું. આજે ઘોઘા-દહેજ પેસેન્જર સર્વિસ શરૂ થઈ છે તો અમે માત્ર એક જ કલાકમાં દહેજ પહોંચી જઈએ છીએ. શું આ વિકાસ નથી?" રો-રો ફેરીના કર્મચારીઓના કહેવા પ્રમાણે, રો રો ફેરીને ધીરેધીરે પ્રતિભાવ મળી રહ્યો છે. દક્ષિણ ગુજરાત તરફ જતા લોકો આનો ઉપયોગ કરે છે. ખાસ વાત એ છે કે શનિ-રવિમાં ઘણા લોકો જૉય રાઇડ માટે આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઓક્ટોબર 2017માં ઘોઘા-દહેજ રો-રો ફેરી સર્વિસના પ્રથમ તબક્કાનું લોકાર્પણ કર્યુ. +text: આ વાઇરસને કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં દરદીઓને બીજી ઘણી સ્વાસ્થ્યલક્ષી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. આમાંની કેટલીક સમસ્યાઓ એવી છે કે જેનાથી દરદીનું મૃત્યુ પણ થઈ શકે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે લોહીનું ગંઠાવવું ઘણા દરદીઓનાં મૃત્યુનું કારણ હોઈ શકે છે. આ ક્લૉટને થ્રૉમ્બોસિસ કહેવામાં આવે છે. લોહીના ગંઠાઈ જવાથી ફેફસાંમાં ભારે સોજો આવે છે. કોરોના વાઇરસવાળા દરદીનું શરીર સામાન્ય પ્રતિક્રિયાના ભાગરૂપે તરીકે ફેફસાંમાં સોજો ઉત્પન્ન કરે છે. માઇક્રો ક્લૉટની સમસ્યા માર્ચમાં જ્યારે કોરોના વાઇરસ સમગ્ર વિશ્વમાં ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યો હતો ત્યારે ડૉક્ટરો પાસે મોટી સંખ્યામાં એવા દરદીઓ આવી રહ્યા હતા, જેમને લોહી ગંઠાઈ જવાની સમસ્યા હતી. આવા દરદીઓની સંખ્યા ડૉકટરોના અનુમાન કરતાં પણ વધારે હતી. ડૉક્ટરોને ઘણી વધુ આઘાતજનક વાતો જાણવા મળી. ઉદાહરણ તરીકે, કેટલાક દરદીઓનાં ફેફસાંમાં સેંકડો માઇક્રો-ક્લૉટ પણ મળી આવ્યા હતા. આ વાઇરસને લીધે 'ડીપ વૅઇન થ્રૉમ્બોસિસના' કેસમાં પણ વધારો નોંધાયો છે. ડીપ વેઇન થ્રોમ્બોસિસ એટલે લોહીનું ગંઠાવવું, જે સામાન્ય રીતે પગમાં જોવા મળે છે. જો ગંઠાઈ ગયેલા લોહીના કણો શરીરના ઉપરના ભાગમાં પહોંચવાનું શરૂ કરે છે તો મોટું જોખમ સાબિત થઈ શકે છે. તે રક્તવાહિનીઓને અવરોધી દે છે. ગંભીર જોખમ ગયા મહિને ન્યુમોનિયાની ફરિયાદના કારણે આર્ટિસ્ટ બ્રાયન મૅક્કલ્યુરને હૉસ્પિટલમાં ખસેડવા પડ્યા, પરંતુ હૉસ્પિટલમાં દાખલ થયા પછી સ્કેનિંગમાં બહાર આવ્યું કે તેમના માટે જીવનની લડાઈ વધુ કઠિન છે. તેમણે જણાવ્યુ હતું, "મારાં ફેફસાંની તપાસ કરવામાં આવી હતી, જે દર્શાવે છે કે મારાં ફેફસાંમાં લોહીની ગાંઠ થઈ ગઈ હતી. મને કહેવામાં આવ્યું કે તે ખૂબ જોખમી છે." "ત્યારે હું ખરેખર ચ��ંતિત હતો. મને લાગ્યું કે જો મારી સ્થિતિ સુધરશે નહીં તો હું ગંભીર મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકું છું." જોકે, હવે તેઓ સાજા થઈ ગયા છે અને પોતાના ઘરે છે. 30% ગંભીર દરદીઓને થ્રૉમ્બોસિસ લંડનની કિંગ્સ કૉલેજ હૉસ્પિટલના થ્રૉમ્બોસિસ અને હૅમોસ્ટેસિસના પ્રોફેસર રૂપેન આર્ય કહે છે, "મને લાગે છે કે છેલ્લાં કેટલાંક અઠવાડિયાંથી થ્રૉમ્બોસિસના આંકડા જે રીતે સામે આવે છે એ જોતાં આ બીમારી એક મોટી સમસ્યા બની ગઈ છે." આર્ય કહે છે, "આ સમસ્યા ખાસ કરીને કોરોના વાઇરસથી પીડાતા દરદીઓમાં વધુ જોવા મળે છે. કેટલાંક તાજેતરનાં અધ્યયનો દર્શાવે છે કે આમાંથી અડધા દરદીઓ ફેફસાંમાં પલ્મોનરી ઍમ્બોલિઝમ અથવા લોહીના ગંઠિત થવાથી બીમાર છે." તેઓ માને છે કે કોરોના વાઇરસના ઘણા ગંભીર દરદીઓમાં લોહી ગંઠાઈ જવાના કિસ્સાઓ યુરોપમાં પ્રકાશિત થયેલા આંકડા કરતાં વધારે છે અને તે 30 ટકા જેટલા હોઈ શકે છે. લોહીની ગાંઠ કેમ બને છે? પ્રોફેસર આર્યની હૉસ્પિટલમાં બ્લડ સાયન્સની ટીમે દરદીઓના નમૂનાઓનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. તેમાં જાણવા મળ્યું કે કોરોના વાઇરસ દરદીના લોહીમાં પરિવર્તન લાવી રહ્યો છે. જેના કારણે લોહી વધુ ચીકણું થઈ રહ્યું છે. ચીકણા લોહીને લીધે લોહી ગંઠાઈ જાય છે. લોહીમાં પરિવર્તન લીધે ફેફસાંમાં વધુ સોજો આવે છે. વાઇરસ દ્વારા ગ્રસ્ત થયા પછી શરીરની આ કુદરતી પ્રતિક્રિયા છે. આર્ય જણાવે છે કે, "અમે ગંભીર રીતે સંક્રમિત દરદીઓના લોહીમાં રસાયણોના સ્રાવને જોઈ રહ્યા છીએ અને તેને લીધે લોહીનું ગંઠાઈ જવાનું શરૂ થાય છે." આને કારણે દરદીની સ્થિતિ બગડવાની શરૂ થાય છે. થ્રૉમ્બોસિસ-નિષ્ણાત પ્રોફેસર બેવરલી હન્ટ અનુસાર, ચીકણા લોહીની આડઅસરો લોહીના ગંઠાવવા કરતાં વધુ છે. આને કારણે સ્ટ્રૉક અને હૃદયરોગના હુમલાનું પ્રમાણ પણ વધે છે. તેમનું કહેવું છે કે, "ચીકણું લોહી ચોક્કસ પણે મૃત્યુદરમાં વધારાનું કારણ બની શકે છે."લોહીને પાતળું કરવાનો પ્રયાસ હવે એવાં કેટલાંક અધ્યયનો પણ બહાર આવ્યાં છે, જેનાથી પહેલાંથી મુશ્કેલ તબીબી પડકારો વધારે મુશ્કેલ થઈ ગયા છે. આ અધ્યયનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે લોહીના ગંઠાઈ જવાની સારવાર માટે હાલમાં લોહી પાતળું કરવા માટે વપરાતી બ્લડ-થિનર્સ કે દવાઓ દર વખતે ઉપયોગી નથી નીવડતી. ઉપરાંત તેની માત્રામાં વધારો કરવામાં આવે તો દરદીઓને બ્લીડિંગ (રક્તસ્રાવ) થઈ શકે છે જે જીવન માટે જોખમી હોઈ શકે છે. ફેફસાંના સોજાને ઘટાડવા પર ફોકસ પ્રોફેસર આર્ય કહે છે, "થ્રૉમ્બોસિસની સારવાર અને રક્તસ્રાવ વચ્ચેનું સંતુલન એક અનિશ્ચિત બાબત છે." પરંતુ હવે આ બાબત પર ખૂબ ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે કે વિશ્વભરની તબીબી ટીમો એકબીજાના સહયોગથી વાઇરસને કારણે લોહીના ગંઠાઈ જવાની સમસ્યા માટે સલામત અને વધુ અસરકારક ઉપાય શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. બધા દેશોમાં લોહી પાતળા થવાના પ્રમાણભૂત ડોઝનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે શોધવા માટે પરીક્ષણો કરવામાં આવી રહ્યાં છે. જોકે કેટલાક નિષ્ણાતો કહે છે કે આનો બીજો એક ઉપાય પણ થઈ શકે છે. તેનું સમાધાન છે કે લોહીના ચીકણા થવાના મૂળ કારણ ફેફસાંના સોજાને ઓછો કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તબીબી નિષ્ણાતો કહે છે કે કોરોના વાઇરસથી ગંભીર રીતે બીમાર 30 ટકા દરદીઓને લોહીના ગંઠાવાની જીવલેણ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. +text: તેમ છતાં, સરેરાશ પ્રમાણે અથવા ઘણાં સંગીન અપવાદો ધરાવતા નિયમ તરીકે કહી શકાય કે સ્ત્રીઓનું પુરુષો દ્વારા શોષણ થાય અને તેની પર સતત ઢાંકપિછોડો થયા કરે, સ્ત્રીને ખમી ખાવાની કે પતાવટ કરી દેવાની સલાહ આપવામાં આવે એવું ઘણું વધારે બને છે. અમેરિકામાં થોડાં વર્ષ પહેલાં શરૂ થયેલી #MeToo ઝુંબેશનો આશય સ્ત્રીઓને શોષણ સામે અવાજ ઉઠાવવા પ્રેરવાનો હતો. ભારતમાં પણ આવી ઘડીઓ પહેલાં આવેલી છે અને એકાદ પખવાડિયા પહેલાં નવેસરથી સ્ત્રીઓની ફરિયાદોની શરૂઆત થઈ. હમણાં ભારતમાં ટ્વિટર પર શરૂ થયેલી #MeToo ઝુંબેશમાં ફિલ્મ, પત્રકારત્વ અને લેખનક્ષેત્રનાં ઘણાં મોટાં નામ સામે આંગળીચીંધામણું થયું. તેમાંથી મોટા ભાગના લોકોએ નબળી અને માફીના સાચકલા રણકાર વગરની ઔપચારિક માફી માગી, કેટલાકે સાથે પોતાના દુર્વ્યવહાર માટે બહાનાં કાઢ્યાં. ઝુંબેશના નામકરણથી માંડીને અત્યાર સુધીની ગતિવિધિમાં એવી છાપ પડે છે કે જાણે આ બધું સ્ત્રી વિષયક છે અને પુરુષોને તેમાં કંઈ લેવાદેવા નથી. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ફરિયાદ-સ્વીકાર-શરમ-પશ્ચાતાપ-સજા-સુધારો જાણે, સમદુઃખિયણ સ્ત્રીઓ ભેગી થઈને પોતપોતાની હૈયાવરાળો ઠાલવી રહી છે. ભલે ઠાલવતી. મનમાંથી ઉભરો નીકળી જશે એટલે બધું રાબેતા મુજબ થઈ જશે. એમાં પુરુષોએ કશું કરવાની જરૂર નથી. લોકો ભલભલું ભૂલી શકતા હોય તો 'મી ટુ' શું ચીજ છે? કોઈપણ પ્રકારના અન્યાયનો વિરોધ કરવાનો આવે ત્યારે પાયાનો સવાલ હોય છે: તેમાં બંને પક્ષ સંકળાયેલા છે? ફરિયાદ થાય તે સૌથી પહેલી જરૂરિયાત છે. એટલે જ #MeToo ઝુંબેશ એકદમ આવકાર્ય છે. પરંતુ અન્યાય નિવારણની આખી પ્રક્રિયા સામાન્યતઃ કંઈક આ રીતે ચાલે છે. ફરિયાદ-સ્વીકાર-શરમ-પશ્ચાતાપ-સજા-સુધારો. સહેજ શાંતિથી આ પ્રક્રિયા વિશે વિચારતાં સમજાશે કે તેમાંથી ભોગ બનનારે ફરિયાદ કરવાની છે અને ગુનેગારને સજા થાય તેની માગણી કરવાની છે, જ્યારે સ્વીકાર, શરમ, પશ્ચાતાપ, સજા અને સુધારા જેવા મહત્ત્વના તબક્કામાંથી ફરિયાદીએ નહીં, ગુનેગારે પસાર થવાનું હોય છે. (દલિત પ્રશ્ન અંગે ગાંધીજીને ગમે તેટલી ગાળો દેવી હોય તો પણ, આ પ્રક્રિયા મનમાં રાખીને તેમના અભિગમ વિશે ફરી વિચાર કરવા જેવો છે.) પરંતુ બને છે સાવ અવળું. #MeToo ઝુંબેશમાં બધું ધ્યાન ભોગ બનનાર પર કેન્દ્રિત છે. ઝુંબેશનું નામ સૂચવે છે તેમ, 'મારી સાથે પણ આવું થયું હતું...હું પણ આનો ભોગ બની ચૂકેલી છું… મી ટુ.' આગળ જણાવ્યું તેમ, વર્ષોથી કે ઘણાં કિસ્સામાં દાયકાઓથી શોષણના પ્રસંગોનો બોજ વેઠતી સ્ત્રીઓ જાહેરમાં પોતાની વાત મૂકે, તે પહેલું અને બહુ અગત્યનું પગથિયું છે. આખી પ્રક્રિયા શરૂ થવા માટે તે અત્યંત જરૂરી છે, પણ પૂરતું નથી. હા, અમેરિકામાં કૅવિન સ્પેસી જેવા વિખ્યાત અભિનેતાને મોટી ઉંમરે થોડું આર્થિક નુકસાન વેઠવું પડ્યું, 'નેટફ્લિક્સ'ની સિરીઝ 'હાઉસ ઑફ કાર્ડ્ઝ'ની છ-છ સિઝનમાં હીરો તરીકે કામ કર્યા પછી, આરોપોના પગલે સાતમી સિઝનમાંથી તેમને હાંકી કઢાયા. મૉર્ગન ફ્રીમૅન જેવા વિખ્યાત અભિનેતાના ચાહકો થોડા સમય માટે દુઃખી થઈ ગયા, પણ આ બધું ચાર દિવસનાં ચાંદરણાં જેવું વધારે લાગે છે. તેનાથી એકંદર પરિસ્થિતિમાં ફરક પડતો હોય એવું લાગતું નથી. ભારતમાં ભૂતકાળમાં ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં 'કાસ્ટિંગ કાઉચ'ના આરોપો થયા. થોડો વખત ચર્ચાયા અને પછી ભૂલાઈ ગયા. આવું થાય ત્યારે ફરિયાદોના પ્રવાહ અને તેની સંખ્યા પરથી તેની ગંભીરતા સમજવાને બદલે, ઉપરથી આ જ હકીકતનો ઉપયોગ તેની ગંભીરતા ઘટાડવા માટે થાય છે. ('હવે બધા વહેતી ગંગામાં હાથ ધોવા નીકળી પડ્યાં છે.') થોડી જૂઠી ફરિયાદોથી શરમજનક વાસ્તવિકતા સંતાડવાનું ઓર સહેલું થઈ જાય છે. પરિણામે, શિકારી વૃત્તિ ધરાવતા લોકોને એવી કશી સજા થતી નથી કે જેથી બીજા લોકો પર દાખલો બેસે. ઉપરાંત, સમાજમાં સ્ત્રીઓ માટે એકંદર કેવી માનસિકતા પ્રવર્તે છે, તેની પણ ચર્ચા કે સ્વીકાર થતાં નથી. સાચી ફરિયાદોને છૂટાછવાયા કિસ્સા તરીકે ખપાવી દેવાય છે. સંબંધિત ક્���ેત્રના લોકો અને સમાજ વ્યાપક શોષણની કબૂલાત કરતા શરમ અનુભવે છે. (શરમ ખરેખર તો શોષણખોરીથી અનુભવવાની હોય.) ફિલ્મ હોય કે પત્રકારત્વ, જાહેર જીવન હોય કે રાજકારણ, આવી ફરિયાદો થાય ત્યારે મોટાભાગના પુરુષો શોષણખોરી કે અન્યાય વિરુદ્ધ પડવાને બદલે પુરુષ તરીકે સંપી જાય એવું વધારે જોવા મળે છે. બેશક, કોઈપણ કાયદાની જેમ કે કોઈપણ ટેકનૉલૉજીની જેમ, #MeToo ઝુંબેશનો દુરુપયોગ થતો જ હશે. ખોટા આરોપનો ભોગ બનનારાની વળી જુદી કરુણ કથા હોઈ જ શકે. કોઈ અંગત વ્યક્તિને આવા જૂઠા આરોપનો ભોગ બનવું પડે ત્યારે તેની પીડા બરાબર સમજાય, પરંતુ એના કારણે આખેઆખી #MeToo જેવી ઝુંબેશને 'ફૅશનેબલ' કે દેખાદેખીબાજી તરીકે ધુત્કારી કઢાય નહીં અને તેમાં રહેલી કડવી સચ્ચાઈનો ઇન્કાર પણ કરી શકાય નહીં. એવું કરનારા સરવાળે પોતાની સંકુચિત માનસિકતા અથવા અન્યાય સામે આંખ આડા કાન કરવાની વૃત્તિ જ વ્યક્ત કરે છે. હજુ તો ફક્ત ફિલ્મ કે લેખન-પત્રકારત્વનાં અને એ પણ થોડાં ઘણાં નામ જ જાહેર થયાં છે. શોષણનો શરમજનક સિલસિલો ક્યાં નથી? પીએચ.ડી. કરતી વિદ્યાર્થીનીઓ બોલવાનું શરૂ કરે, તો આપણા કેટકેટલા ગાઇડો ખુલ્લા પડે, સ્થાનિક પત્રકારત્વ, શિક્ષણ અને જાહેર જીવનથી માંડીને કેટકેટલાં ક્ષેત્રોની સ્ત્રીઓ હજુ બોલી નથી. તેમને પોતાના યોગક્ષેમની ચિંતા છે. તેમને સમાજ પર ભરોસો નથી કે તે કાયમ ટેકામાં રહેશે અને શિકારીઓ પર ભરોસો છે કે તે ગમે તેમ કરીને તેમનું ગોઠવી લેશે. શોષણની ફરિયાદો થતી જ રહેવી જોઈએ, પણ તેનો મુખ્ય સૂર #MeToo નહીં, #YouToo હોવો જોઈએ, કારણ કે શોષણખોરી નાબૂદ કરવાનો મોટાભાગનો બોજ ફરિયાદીના માથે નહીં, ગુનેગારના અને તેને છાવરનાર સમાજના માથે હોય તો જ લાંબા ગાળે કંઈક અર્થ સરે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિમાગની રચનામાં હોય એના કરતાં પણ વધારે ગડીઓ અને આવરણ સ્ત્રી-પુરુષના સંબંધોમાં હોય છે. તેમાં કોઈ સામાન્ય સત્ય તારવવું અથવા કોઈ એકને સદા શોષક કે સદા શોષિત ગણી કાઢવાનું શક્ય નથી. +text: લગભગ દસ હજારની વસ્તી ધરાવતા આ વિસ્તારમાં વિવિધ દેવીદેવતાઓની મૂર્તિઓ બનાવવા અને વેચવા માટે પ્રખ્યાત છે. પણ, આ વિસ્તારનું નામ 'હોલીવૂડ' પડ્યું કેવી રીતે? એ સવાલનો જવાબ રસપ્રદ છે. ગુલબાઈ ટેકરામાં મુખ્યત્વે 'બાવરી' સુમદાય વસવાટ કરે છે. લગભગ દોઢસો વર્ષ પહેલાં રાજસ્થાનના પાલ જિલ્લામાંથી આ સમુદાય રોજીરોટીની શોધમાં અહીં આવીને વસ્યો હોવાનું અહીંના વડીલો જણાવે છે. બાવરી સમુદાયનાં લોકો મૂળ પશુપાલક છે. એક સમયે આ સમુદાય અહીં પશુપાલનના વ્યવસાય સાથે જ સંકળાયેલો હતો. એ વખતે પુરુષો પશુપાલન અને પશુ વેચાણનું કામ કરતા અને મહિલાઓ પશુને બાંધવાનાં દોરડાં વણી અને વેચીને ગુજરાન ચલાવવામાં મદદ કરતી હતી. સુરતમાંથી મળી મૂર્તિ બનાવવાની તાલીમ પોતાની ત્રણ પેઢીથી 'હોલીવૂડ'માં રહેતા કિશન સોલંકી જણાવે છે, ''મારા પિતાએ મને કહ્યું હતું કે અંગ્રેજોએ જ્યારે લક્કડિયો પુલ (એક સમયે ઍલિસ બ્રિજ તરીકે ઓળખાતો હાલનો વિવેકાનંદ પુલ) બાંધ્યો ત્યારે મારા દાદા ગોમદાસ મહારાજે તેમાં કામ કર્યું હતું." "દાદાને સ્ટીલનો સામાન ખસેડવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું.'' સોલંકી ઉમેરે છે, ''ત્યારબાદની અમારી પેઢીઓએ પશુપાલનનો વ્યવસાય અપનાવ્યો હતો.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બાવરી સમુદાયને સુરતમાંથી મૂર્તિ બનાવવાની તાલીમ મળી હોવાનું જણાવતા સોલંકી ઉમેરે છે, ''વર્ષ 1980થી 1982 દરમિયાન સુરતની ભાગળ વિસ્તારની ગલીમાં મૂર્તિ બનાવવા માટે અમને બોલાવાયા હતા.'' ''ત્યાં આવેલાં મહારાષ્ટ્રના શિલ્પકારોએ રબ્બરની ડાય બનાવી, પીઓપી (પ્લાસ્ટર ઑફ પેરિસ) ઓગાળી મૂર્તિને આકાર આપવાની કળા શીખવી." "જે ગુલબાઈ ટેકરા આવીને અમે અજમાવી. ધીમેધીમે આખા સમુદાયે એ કળા અપનાવી લીધી.'' 'બાવરી સુમદાયના લોકો ઊંચા દરજ્જાના કલાકારો' બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં ઇતિહાસકાર રિઝવાન કાદરીએ જણાવ્યું, "આ જ્ઞાતિ લગભગ 80 વર્ષથી અહીં રહેતી હોવી જોઈએ. કારણકે સ્વતંત્રતા પહેલાંથી તે લોકો ત્યાં રહે છે તેનો મને ખ્યાલ છે." "બીજું કે આ લોકો ઊંચા દરજ્જાના કલાકારો છે. તે પછી ઍક્ટિંગમાં હોય કે બીજા કોઈ કામમાં. આ કારણસર એ જગ્યાનું નામ હોલીવૂડ પડ્યું હતું." હત્યાના કેસમાં જેલની સજા કાપી રહેલા ગણેશ પન્ના ભાટી હાલમાં 70 દિવસના પેરોલ પર ઘરે આવ્યા છે અને મૂર્તિ બનાવવાના કામમાં જોતરાયેલા છે. તેઓ દર ગણેશચતુર્થી દરમિયાન પેરોલ મેળવે છે અને પોતાના પરંપરાગત વ્યવસાયમાં ઓતપ્રોત થઈ જાય છે. ગણેશનો આખો પરિવાર પણ આ જ કામ કરે છે. જ્યારે મૂર્તિ બનાવવાની ના હોય ત્યારે તેઓ શું કરે છે? ત્યારે અહીંના લોકો અમદાવદની 'સેન્ટર ફોર ઍન્વાયરમૅન્ટલ પ્લાનિંગ ઍન્ડ ટેક્નૉલૉજી' (સેપ્ટ) યુનિવર્સિટીની સામે ભરાતા બજારમાં કપડાં વેચે છે. મૂર્તિ બનાવવાનું કામ અહીં માત્ર પુરુષો જ નહીં, મહિલાઓ પણ કરે છે. આ અંગે વાત કરતા પ્ર��મીબહેન સોલંકી જણાવે છે, ''અમે નાનપણથી આ કામ કરીએ છીએ. જેમ પોતાને શણગારીએ એ જ રીતે મૂર્તિને પણ શણગારીએ છીએ.'' 'હોલીવૂડ' નામ કઈ રીતે પડ્યું? આ અંગે વધુ વાત કરતા કિશન સોલંકી જણાવે છે, ''કોઈ પણ અશક્ય લાગતું કામ ગુલબાઈ ટેકરા પર શક્ય બની જતું." "નાટક માટે કલાકાર જોઈતા હોય કે કોઈ ખાસ મૂર્તિ બનાવવી હોય, તમામ અહીં દોડી આવતા. કદાચ એટલે જ આ વિસ્તારનું નામ હોલીવૂડ પડ્યું છે.'' વધુમાં આર્કિટેક્ટ અને અર્બન પ્લાનર મન્વિતા બારાડીનું કહેવું છે કે આ વિસ્તારને હોલીવૂડ નામ આર્કિટેક્ચરના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે જણાવ્યું, "મારી જાણકારી મુજબ આ નામ આર્કિટેક્ટચરના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું." "વર્ષ 1986માં મેં આ સ્થળનો અભ્યાસ પણ કર્યો હતો, ત્યારે તેને હોલીવૂડ તરીકે જ ઓળખવામાં આવતું." "ખરેખર આ લોકોના કામના ઉપહાસ તરીકે આ નામનો ઉપયોગ થતો હોય એવું લાગે છે. જોકે, તેઓ ઘણા સારા લોકો છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગણેશચતુર્થી દરમિયાન ધમધમી ઉઠતો અમદાવાદનો ગુલબાઈ ટેકરા વિસ્તાર 'હોલીવૂડ'ના નામે જાણીતો છે. +text: મુખ્ય મંત્રીએ સચ્ચર સમિતિના રિપોર્ટનો ઉલ્લેખ કરતાં જણાવ્યું કે, દેશના અન્ય રાજ્યોની સરખામણીમાં ભાજપ-શાસિત ગુજરાતમાં મુસ્લિમોની પરિસ્થિતિ ઘણી સારી છે. આ સિવાય વિજય રુપાણીએ કૉંગ્રેસ પર હિંદુઓ અને મુસ્લિમો વચ્ચે મતભેદ ઊભો કરવાનો આરોપ પણ લગાવ્યો. મુખ્ય મંત્રીએ આગળ જણાવ્યું કે જ્યારથી ભારતીય જનતા પાર્ટી સત્તામાં આવી છે કોઈ પણ પ્રકારના કોમી રમખાણોની ઘટના બની નથી. આવી ઘટનાઓ માત્ર કૉંગ્રેસના શાસનકાળ દરમિયાન બનતી હતી. ગુજરાતમાં જ જન્મેલી, ભણેલી અને કામ કરતી એક મુસ્લિમ યુવતી તરીકે મારું અંગત રીતે માનવું છે કે મુખ્ય મંત્રીના આ નિવેદનને સંપૂર્ણપણે સાચું પણ ન કહી શકાય અને સંપૂર્ણપણે ખોટું પણ ન ઠેરવી શકાય. વિજય રૂપાણીએ કૉંગ્રેસ પર મુસ્લિમોનો 'વોટ બૅન્ક' તરીકે ઉપયોગ કરવાનો આરોપ મૂક્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મુસ્લિમ સમુદાયમાં પણ ઘણા લોકો એવા છે જેમનું માનવું છે કે કૉંગ્રેસે મુસ્લિમોનો માત્ર વોટ બૅન્ક તરીકે ઉપયોગ કર્યો છે. અને જો વિજય રૂપાણી એમ કહેતા હોય કે 'ભાજપ-શાસિત' રાજ્ય ગુજરાતમાં મુસ્લિમોની સ્થિતિ સારી છે, તો પછી 'ભાજપ-શાસિત' ઉત્તર પ્રદેશની સ્થિતિથી પણ આપણે અજાણ નથી. અને જ્યારે અહમદાબાદનું નામ બદ���ીને કર્ણાવતી કરવાની વાતો ચાલી રહી છે ત્યારે તેની પાછળનું કારણ શું છે તેનાથી પણ કોઈ અજાણ નથી. જો મુસ્લિમોની સ્થિતિની વાત કરવામાં આવે તો ગુજરાતનો મુસ્લિમ સમાજ વર્ષ 2002 બાદ સમજી ગયો છે કે જો આગળ વધવું હોય તો શિક્ષણ મેળવવું પડશે અને આપમેળે જ આગળ વધવાનો પ્રયત્ન કરવો પડશે. ભારતીય જનતા પક્ષની વિધારધારાથી મુસ્લિમો અજાણ નથી અને કૉંગ્રેસ તેમનો ઉપયોગ 'વોટ બૅન્ક' તરીકે કરે છે તે વાતથી પણ મોટાભાગનો મુસ્લિમ સમાજ અજાણ નથી. માટે મુસ્લિમ યુવાનોમાં ભણતરનું પ્રમાણ પહેલાંની સરખામણીમાં વધ્યું છે. જો કોમી રમખાણોની વાત કરીએ તો હિંદુ સમાજના લોકોમાં મુસ્લિમોનો ભય ઊભો કરીને સરકાર બનાવનારા પક્ષના નેતા આ પ્રકારના દાવા કરે તે કેટલું યોગ્ય છે? વર્ષ 2002માં થયેલા કોમી રમખાણો બાદ મુસ્લિમોમાં એક એવા વિચારે પણ આકાર લીધો છે કે જો ગુજરાત રાજ્યમાં ભાજપનું શાસન હશે તો રાજ્યમાં શાંતિ જળવાઈ રહેશે. જો ભાજપ વિપક્ષમાં હશે તો શાંતિ જોખમાઈ શકે છે. ખાસ કરીને વેપારી વર્ગમાં આ પ્રકારની વિચારધારા જોવા મળે છે. દેશભરમાં અત્યારે ભીડ દ્વારા થતી હિંસા, કથિત ગૌરક્ષકો દ્વારા થતી હિંસાના કિસ્સા વધી રહ્યા છે,સ ત્યારે ગુજરાતમાં આ પ્રકારની ઘટનાઓ પ્રમાણમાં ઓછી બની રહી છે, પરંતુ નહીવત્ છે તેમ કહેવું પણ અતિશયોક્તિ કહેવાશે. 2016માં મુહમ્મદ ઐયુબ નામના 29 વર્ષીય યુવાન સાથે કહેવાતા ગૌરક્ષકોએ મારપીટ કરી હતી અને ત્યારબાદ તેનું અવસાન થયું હતું. આજે પણ ઘણા વિસ્તારોમાં મુસ્લિમોને મકાન-દુકાન લેવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડે છે. તાજેતરમાં જ મારી એક મિત્રએ ફરિયાદ કરી હતી કે એક બૅન્કના એજન્ટ દ્વારા તેમને કહેવામાં આવ્યુ હતું કે મુસ્લિમોને તેમની બેન્ક દ્વારા લોન આપવામાં આવતી નથી. આ સિવાય અમદાવાદ શહેરની કહેવાતી એક મોટી શાળામાં મુસ્લિમ વિદ્યાર્થીઓનો વર્ગ અલગ કરવામાં આવ્યો હતો, જેનો બાદમાં વિરોધ પણ થયો હતો. થોડાંક વર્ષો પહેલા એક એફઆરઆઈમાં અમદાવાદના જુહાપુરા વિસ્તારનો ઉલ્લેખ 'મિનિ-પાકિસ્તાન' તરીકે કરવામાં આવ્યો હતો. ઘણી વાર શૉપિંગ મૉલ કે સિનેમા ઘરોમાં મને એવો અનુભવ થયો છે કે અન્ય લોકોની સરખામણીમાં મારું ચૅકિંગ વધારે સાવધાનીપૂર્વક કરવામાં આવે છે. સુરક્ષાને કારણે ચૅકિંગ થાય તે વાત માન્ય પણ છે અને સ્વીકાર્ય પણ છે. તેનો વિરોધ થવો પણ ન જોઈએ. પરંતુ જ્યારે અન્ય મુલાકાતીઓની સરખામણીમાં તમને વધારે બે વખત ચૅક કરવામાં આવે ત્યારે મગજમાં એકવાર તો વિચાર આવે કે શું આ વધારાની સાવધાની મારા હિજાબને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી રહી છે? પ્રતીકાત્મક તસવીર ઘણીવાર મુસ્લિમ વિદ્યાર્થીઓને શાળામાં પ્રવેશ નથી મળતા તેવા કિસ્સા પણ સાંભળવા મળે છે. ઈદના દિવસે સ્કૂલમાં રજા ન હોય, પૅરન્ટ્સ મીટિંગમાં મુસ્લિમ પૅરન્ટ્સને હિજાબ વગર આવવાની નોટિસ આપવામાં આવે, વિકાસલક્ષી યોજનાઓમાં મુસ્લિમ વિસ્તારોની અવગણના કરવામાં આવે. આવા કિસ્સા દુર્ભાગ્યવશ ઘણીવાર સાંભળવા મળતા હોય છે. સરકારના જ મંત્રીમંડળમાં મુસ્લિમોની સંખ્યા કેટલી છે અને ઓછી છે તો કેમ ઓછી છે તે પણ એક સવાલ છે. મેં પહેલાં કહ્યું તેમ, વિજય રૂપાણીનું નિવેદન સંપૂર્ણપણે સાચુ નથી અને સંપૂર્ણપણે ખોટુ પણ નથી. ચોક્કસપણે ઘણાં રાજ્યોની સરખામણીમાં ગુજરાતના મુસ્લિમોની સ્થિતિ સારી છે. પરંતુ ગુજરાતના મુસલમાનોની સારી સ્થિતિ અને ગુજરાતના લોકોમાં જોવા મળતી કોમી એકતા માટે રાજ્યની ભાજપ સરકાર જવાબદાર છે, તે દાવો મારા મતે સંપૂર્ણપણે ખોટો છે. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે. તેમાં સામેલ તથ્યો તથા વિચાર બીબીસીના નથી તથા બીબીસી તેની કોઈ જવાબદારી લેતું નથી.) 25, ડિસેમ્બરના રોજ ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ ગાંધીનગરમાં વકફ બોર્ડના કાર્યાલયનું ઉદ્ઘાટન કર્યા પછી સંબોધનમાં જે નિવેદન આપ્યું તે વિચારવાલાયક છે. +text: રવાન્ડામાં થયેલા નરસંહારને આર્થિક ટેકો આપનાર વેપારી ફેલિસિયેન કાબુગાને ફ્રાન્સમાંથી રવાન્ડાને હવાલે કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે તજજ્ઞોના કમિશને એક અહેવાલ રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોંને સોંપ્યો છે. અહેવાલમાં નોંધ્યું છે કે નરસંહારની તૈયારીઓ પ્રત્યે 'ફ્રાંસ આંધળું બની રહ્યું હતું'. આ ટીમ દ્વારા ફ્રાંસની આધિકારિક ફાઇલો તપાસવામાં આવી હતી. આ અગાઉ સપ્ટેમ્બરમાં ફ્રાન્સની ટોપ અપીલ કોર્ટે રવાન્ડામાં થયેલા જિનોસાઇડને આર્થિક ટેકો આપનાર વેપારી ફેલિસિયેન કાબુગાને ફ્રાન્સમાંથી રવાન્ડાને હવાલે કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. ફેલિસિયેન કાબુગાએ તાનઝાનિયામાં જઈને કોર્ટને ટ્રાયલને ફેસ કરવો પડશે. કાબુગાની હાલ ઉંમર 80 વર્ષથી વધુ છે. તેઓ છેલ્લાં 26 વર્ષથી ભાગતા ફરતા હતા. જોકે મે મહિનામાં તેમની પેરિસથી ધરપકડ કરાઈ હતી. રવાન્ડામાં 1994ના એપ્રિલ અને જૂનના ગાળા દરમિયાન આશરે 100 દિવસમાં અહીં 8 લાખ લોકોની હત્યા કરી દેવ��ઈ હતી. આ હત્યાકાંડમાં માર્યા ગયેલા લોકોમાં મોટાભાગના તુસી સમુદાયના હતા. જ્યારે હત્યાકાંડ આચરનારા હુતુ સમુદાયના હતા. કાબુગા પર આરોપ છે કે નરસંહાર સમયે તેમણે નેશનલ ડિફેન્સ ફંડના ચૅરમૅનના પદ પર હતા અને તેમણે મિલિટરી જૂથોને ફંડ આપ્યું હતું. તેઓ આ આરોપોને નકારે છે. જ્યારે મે મહિનામાં તેઓ કોર્ટમાં હાજર થયા ત્યારે, તેમણે પોતાના પર લાગેલા આરોપોને ‘જુઠા’ ગણાવ્યા હતા. તેમના વકીલે દલીલ કરી હતી કે તેમની સ્થિતિ નાજુક હોવાના કારણે તાનઝાનિયાના આરુશા ટાઉન ખાતે બેસેલી યુનાઇટેડ નેશન્સની ટ્રિબ્યૂનલ કોર્ટમાં ટ્રાયલ માટે મોકલવામાં ન આવે. કોણ છે ફેલિસિયન કાબુગા? રવાન્ડાના એ નરસંહારની કહાણી જેમાં 100 દિવસમાં આઠ લાખ લોકો માર્યા ગયા 1994માં રવાન્ડામાં નરસંહાર થયો તે પહેલાં તેમને ત્યાંના સૌથી અમીર માણસ માનવામાં આવતા હતા. તેમણે પોતાના ધંધાની શરૂઆત 1970માં ચાના વેપારથી કરી હતી. ત્યારબાદ તેઓએ બીજા અનેક સૅક્ટરમાં પોતાના અને બીજા દેશોમાં ધંધો કર્યો. તેઓ 90ના દાયકામાં સત્તાધારી પાર્ટી એમઆરએનડીની ખાસ્સા નજીક હતા અને ત્યારના રવાન્ડાના રાષ્ટ્રપતિ હુએનલ હેબિયારિમાનાની નજીક હતા. તેમની પર આરોપ છે કે રવાન્ડામાં જે નરસંહાર થયો તેને મુખ્ય આર્થિક ટેકો આપવાનું કામ તેમણે કર્યું. તુસી સમુદાયની વિરુદ્ધમાં હુતુ સમુદાયને ભડકાવવાનું કામ રવાન્ડાના રેડિયોસ્ટેશન આરએલટીએમે કર્યું હતું. કાબુગા આ રેડિયોસ્ટેશનના મુખ્ય માલિક હતા. જે વ્યક્તિ તેમની માહિતી આપે તેને અમેરિકાએ 5 મિલિયન ડૉલર આપવાનું નક્કી કર્યું હતું. કોર્ટમાં શું થયું? કાબુગાના વકીલે દલીલ કરી હતી કે તેમના ક્લાઇન્ટની તાનઝાનિયામાં કોરોના વાઇરસની મહામારી વચ્ચે તેમના આરોગ્યના ધ્યાનમાં લઈને ટ્રાન્સફર કરવામાં ન આવે. જોકે કોર્ટે આ દલીલોને રદ કરી હતી. કોર્ટના કહેવા પ્રમાણે કાબુગા હકીકતમાં 85 વર્ષની ઉંમરના છે પરંતુ તેઓ 87 વર્ષ કહે છે. કોર્ટે તેમના સ્વાસ્થ્યના મુદ્દાને અસંગત ગણ્યો હતો. કાબુગાની 26 વર્ષથી ભાગેડુ હતા ફેલિસિયન કાબુગા 26 વર્ષથી દુનિયાના વિવિધ દેશોમાં ભાગતા-ફરતા હતા અને 28 નામ બદલ્યાં હતાં. કાબુગા 26 વર્ષથી દુનિયાના વિવિધ દેશોમાં ભાગતા-ફરતા હતા. પોલીસે કહ્યું કે તેમણે 28 નામ બદલ્યાં હતાં. તેમના પર આરોપ છે કે પૂર્વ આફ્રિકાના દેશો અને કેન્યામાં પણ રોકાયા હતા. ફ્રૅન્ચ પબ્લિક પ્રૉસિક્યૂટરની ઑફિસે કહ્યું કે તેઓ ખો��ી-ખોટી ઓળખ સાથે આટલા બધા દેશમાં રહ્યા હતા. શું થયું હતું રવાન્ડામાં? હિંસા બાદ વિખૂટા પડ્યા અને 25 વર્ષ પછી મિલન થયું આ વાત 90ના દાયકાની છે. 6 એપ્રિલ 1994ના રોજ કાઇગાલી ઍરપૉર્ટ પર રવાન્ડાના રાષ્ટ્રપતિ હુએનલ હેબિયારિમાનાનું વિમાન તોડી પડાયું. જેમા રાષ્ટ્રપતિનું મૃત્યુ નીપજ્યું હતું, રાષ્ટ્રપતિ પોતે હુતુ સમુદાયના હતા. એક ફ્રૅન્ચ ન્યાયાધીશે આ મામલે એ વખતના તુસી વિદ્રોહી સંગઠનના વડા પૉલ કગામે પર આરોપ લગાવ્યો હતો. આરોપ એવો લગાવાયો કે વિદ્રોહી સંગઠન અને તેના કેટલાક સાથીદારોએ રાષ્ટ્રપતિના વિમાન પર રૉકેટથી હુમલો કર્યો હતો. જોકે, કગામેએ વળતો આરોપ લગાવ્યો કે હુતુ અંતિમવાદીઓએ તુસી સમુદાયનો સમૂળો નાશ કરવા માટે હુમલો કરાવ્યો છે. આ ઘટના બાદ દેશમાં તુસી સમુદાયના નરસંહારનો ઘટનાક્રમ શરૂ થયો હતો. જોકે એ હત્યા માટે જવાબદાર કોઈ પણ હોય, એ ઘટનાની ગણતરીના કલાકોમાં જ દેશની રાજધાની કાઇગાલીમાં હિંસા ફાટી નીકળી હતી. જોતજોતામાં હિંસાએ આખા દેશનો ભરડો લઈ લીધો. હિંસાનો એ દાવાનળ એટલો ભયાનક હતો કે ત્રણ મહિના સુધી રવાન્ડા એમાં સળગતું રહ્યું હતું. આ હિંસાક્રમ આફ્રિકાના વર્તમાન ઇતિહાસમાં સૌથી લાંબો ચાલેલો નરસહાંર ગણવામાં આવે છે. અહીં એ વાત પણ મહત્ત્વની બની રહે છે કે પૉલ કગામે હાલમાં દેશના રાષ્ટ્રપતિ પણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 1994ના રવાન્ડા નરસંહાર અંગે ફ્રાંસના ઇતિહાસકારોએ ફ્રાંસની એ વખતની સરકાર પર પ્રશ્નો ઊભા કર્યા છે. +text: આ મહિને અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ફર્સ્ટ લેડી મૅલેનિયા ટ્રમ્પ સાથે નવી દિલ્હી સહિત અમદાવાદની મુલાકાત લેવાના છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની આ મુલાકાતને પગલે અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશને શહેરને સુંદર બનાવવા માટે ફૂલો પાછળ 3.7 કરોડ રૂપિયા વાપરવાનો નિર્ણય લીધો છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયામાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે અમદાવાદના ચિમનભાઈ પટેલ બ્રિજથી ઝુંડાલ સર્કલ અને મોટેરા સુધી રસ્તા પર ફૂલોથી શણગાર કરવામાં આવશે. જેની પાછળ 3.7 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે. સ્ટેન્ડિંગ કમિટીએ રસ્તાઓના શણગાર માટે બે પ્રસ્તાવ પાસ કર્યા છે. ચિમનભાઈ પટેલ બ્રિજથી મોટેરા સ્ટેડિયમ સુધીના રસ્તાને સજાવવા માટે 1.73 કરોડ રૂપિયાનાં ફૂલ વપરાશે જ્યારે ચિમનભાઈ પટેલ બ્રિજથી ઝુંડાલ સર્કલ સુધીના રસ્તાના સુશોભન માટે 1.97 કરોડ રૂપિયાનાં ફૂલનો ���પરાશ થશે. AMCએ આ મુલાકાત માટે રંગીન ફુવારા મૂકવાની પણ પરવાનગી આપી છે. દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી તરીકે રવિવારે શપથ લેશે અરવિંદ કેજરીવાલ દિલ્હીની ચૂંટણીમાં જીત બાદ અરવિંદ કેજરીવાલ ફરી CM પદના શપથ ગ્રહણ કરશે. ધ ક્વિન્ટમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે દિલ્હીના રામલીલા મેદાનમાં રવિવારે શપથગ્રહણ સમારોહ યોજાશે. 16 ફેબ્રુઆરીએ અરવિંદ કેજરીવાલની સાથે ડેપ્યુટી સીએમ મનિષ સિસોદિયા, સત્યેન્દ્ર જૈન, ગોપાલ રાય, કૈલાશ ગહલોત, ઇમરાન હુસૈન, રાજેન્દ્ર ગૌતમ પણ શપથ લેશે. આ સમારોહ માટે કેજરીવાલ સરકાર તરફથી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સહિત સમગ્ર દિલ્હીને નિમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. પુલવામા હુમલાથી મોટો ફાયદો કોને? - રાહુલ ગાંધી પુલવામા હુમલાને એક વર્ષ પૂર્ણ થઈ ગયું છે. 14 ફેબ્રુઆરીએ લોકોએ જવાનોને યાદ કરી તેમને શ્રદ્ધાંજલિ પાઠવી. ત્યારે રાહુલ ગાંધીએ શ્રદ્ધાંજલિની સાથે કેટલાક સવાલ પણ ઊભા કર્યા. રાહુલ ગાંધીએ નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર પર નિશાન સાધતા પૂછ્યું કે પુલવામા હુમલાનો સૌથી વધુ ફાયદો કોને થયો? રાહુલ ગાંધીએ શુક્રવારે ટ્વીટ કરીને પુલવામા હુમલા અંગે ત્રણ સવાલ પૂછ્યા હતા જેમાં પહેલો સવાલ હતો : 1. પુલવામા હુમલાથી કોને સૌથી વધારે ફાયદો થયો? 2. પુલવામા હુમલાની તપાસમાં શું સામે આવ્યું? 3. સુરક્ષામાં ચૂક માટે મોદી સરકારમાં કોની જવાબદારી નક્કી થઈ? કૉંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીના આ સવાલો પર ભાજપે પણ પલટવાર કર્યો. ભાજપ પ્રવક્તા સંબિત પાત્રાએ રાહુલ ગાંધી પર પલટવાર કરી કહ્યું કે શું ગાંધી પરિવાર ફાયદાથી આગળ વધીને વિચારી પણ શકે છે કે નહીં? તેમની આત્માઓ ભ્રષ્ટ થઈ ચૂકી છે. મહારાષ્ટ્ર સરકારમાં તણાવ મહારાષ્ટ્રની શિવસેના અને NCP સરકાર વચ્ચે તણાવ ઉભો થયો છે. એનડીટીવીમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય મંત્રી ઉદ્ધવ ઠાકરેના એક પગલાનો એનસીપી પ્રમુખ શરદ પવારે વિરોધ કર્યો છે. ગત મહિને મહારાષ્ટ્ર સરકારે ભીમા કોરેગાંવ હિંસાનો કેસ રાષ્ટ્રીય તપાસ એજન્સી એટલે કે NIAને સોંપવાનો વિરોધ કર્યો હતો પરંતુ હવે ઉદ્ધવ ઠાકરેએ તેને મંજૂરી આપી દીધી છે. મહારાષ્ટ્ર સરકારના આ પગલાને એનસીપી પ્રમુખ શરદ પવારે અયોગ્ય ગણાવ્યું છે. શરદ પવારે ગત મહિને આરોપ લગાવ્યો હતો કે કેન્દ્રએ ભાંડો ફૂટવાના ડરથી ભીમા-કોરેગાંવ હિંસાની તપાસ એનઆઈએને સોંપી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો ક���ી શકો છો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મુલાકાતને પગલે અમદાવાદ શહેરને 3.7 કરોડ રૂપિયાનાં ફૂલોથી સજાવાશે. +text: લોકસભાની ચૂંટણીના ત્રીજા તબક્કામાં ગુજરાત ઉપરાંત 13 રાજ્ય અને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં મતદાન યોજાયું હતું. લોકસભા ચૂંટણીના ત્રીજા તબક્કામાં દેશની 117 બેઠકો પર સરેરાશ 67 ટકા મતદાન થયું છે. મતદાન દરમિયાન પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશામાં હિંસાની ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી. ઝારખંડ-છત્તીસગઢ સરહદ પર આઈડી બ્લાસ્ટ થયો હતો. આ સિવાય ગુજરાતમાં મતદાન દરમિયાન હિંસાની કોઈ મોટી ઘટના નોંધાઈ નહોતી. 2014ની તુલનામાં મતદાનમાં વધારો 'નરેન્દ્ર મોદીએ આચારસંહિતાનો ભંગ નથી કર્યો' વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહ અમદાવાદમાં મતદાન કરવા માટે આવ્યા હતા. અમિત શાહ અને નરેન્દ્ર મોદીએ મતદાનમથક બહાર સમર્થકોનું અભિવાદન ઝીલ્યું હતું. કૉંગ્રેસ દ્વારા ચૂંટણીપંચને ફરિયાદ કરવામાં આવી હતી. કૉંગ્રેસે અમિત શાહ અને નરેન્દ્ર મોદીના રોડ શૉને આચારસંહિતાનો ભંગ ગણાવ્યો હતો. મતદાન પૂર્ણ થયા બાદ ગુજરાતના ચૂંટણીપંચે યોજેલી પત્રકાર પરિષદમાં ગુજરાતના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારી ડૉ. એસ. મુરલીક્રિશ્નાએ જણાવ્યું હતું કે આ અંગે જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીને તપાસ કરવાના આદેશ આપવામાં આવ્યા હતા અને આચારસંહિતાનો ભંગ ન થયો હોવાનું જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મતદાન દરમિયાન 43 ફરિયાદ પત્રકાર પરિષદમાં ગુજરાતના મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારી ડૉ. એસ. મુરલીક્રિશ્નાએ જણાવ્યું હતું કે મતદાન દરમિયાન ગેરરીતિ અને આચારસંહિતા ભંગની કુલ 43 ફરિયાદો આવી હતી. સૌથી વધારે 11 ફરિયાદો અમદાવાદ જિલ્લામાં નોંધાઈ હતી. આ ઉપરાંત આણંદમાં પાંચ, ભાવનગર તથા જામનગરમાં ત્રણ ફરિયાદો અને અમરેલીમાં ચાર ફરિયાદ નોંધાઈ હતી. આ ફરિયાદોમાં લેખિત ફરિયાદો ઉપરાંત, ઈ-મેઇલ મારફતે આવેલી ફરિયાદો અને મીડિયા અહેવાલો આધારે મળેલી માહિતી પણ સામેલ છે. આ ઉપરાંત કેટલાંક મતદાનમથકોમાં વીવીપેટ મશીન ખોટકાયાં હતાં, જેને બદલી લેવામાં આવ્યાં હતાં. મુખ્ય ચૂંટણી અધિકારીના જણાવ્યા પ્રમાણે જે ફરિયાદોમાં જરૂર જણાય એમાં જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીઓને તપાસ કરવાના આદેશ આપવામાં આવ્યા હતા. સરવાળે મતદાન શાંતિપૂર્ણ રહ્યું હોવાનું તેમણે પત્રકાર પરિષદમાં જણાવ્યું હતું. આ ઉપરાંત ડાંગ જિલ્લામાં બે ગામોએ મતદાનનો બહિષ્કાર કર્યો હતો, જે પૈકી એક ગામમાં મતદાન શરૂ થયું હતું. પરંતુ દાવડાહાટ ગામમાં મતદાન શરૂ થયું ન હતું. બપોરે મતદાન ઘટ્યું મતદાનના પ્રાથમિક તબક્કામાં ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં નોંધપાત્ર મતદાન જોવા મળ્યું હતું પણ શહેરોમાં પ્રમાણમાં ઓછું મતદાન થયું હતું. બપોરે 2 વાગ્યા બાદ મતદાનનું પ્રમાણ ખૂબ ઘટી ગયું હતું અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોનાં મતદાનમથકો પર પણ સન્નાટો જોવા મળ્યો હતો. 4 વાગ્યા બાદ મતદાનની ટકાવારી ફરી એક વાર વધી હતી. દેશમાં સૌથી વધારે મતદાન પશ્ચિમ બંગાળમાં નોંધાયું હતું અને સૌથી ઓછું મતદાન જમ્મુ-કાશ્મીરની બેઠકો પર નોંધાયું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતની 26 બેઠકો પર ચૂંટણીપંચના આંકડા પ્રમાણે દિવસ દરમિયાન 63.84 ટકા મતદાન નોંધાયું હતું. +text: મહિલા કેદીએ કથિતરૂપે પોલીસકર્મી દ્વારા દુષ્કર્મ આચરવામાં આવ્યા હોવાની ફરિયાદ કરી છે. સ્થાનિક સંવાદદાતા દક્ષેશ શાહે બીબીસીને જણાવ્યા અનુસાર હત્યાના કેસમાં આરોપી મહિલાને સંતરામપુર સબ જેલમાં રાખવામાં આવી હતી. તેમના જણાવ્યા મુજબ શુક્રવારના રોજ સંતરામપુર જેલમાં 'ઇન્ટરનૅશનલ પ્રિઝનર્સ જસ્ટિસ ડે'ની ઉજવણી રાખવામાં આવી હતી. જેમાં જ્યુડિશિયલ, સરકારી અને પોલીસ વિભાગના અધિકારીઓ હાજર હતા. તેમણે કહ્યું, "કાર્યક્રમમાં મહિલાએ અધિકારીઓ સમક્ષ આ દુષ્કર્મ મામલે મૌખિક ફરિયાદ કરી હતી. જેને પગલે તેમને લેખિતમાં ફરિયાદ દાખલ કરાવવા કહેવામાં આવ્યું હતું." "ત્યારબાદ સંતરામપુર પોલીસ મથકમાં આ મામલે મહિલાની ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવી છે." દરમિયાન પંચમહાલ રેન્જના ઇન્સ્પેક્ટર જનરલ (આઈજી) મનોજ શશીધરે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું, "આ બનાવ મામલે સંતરામપુર પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાઈ છે." "સમગ્ર બનાવને પગલે એક વિશેષ તપાસ ટીમ રચવામાં આવી છે." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે આ મામલે અન્ય શું પગલાં લેવામાં આવ્યા છે અને મહિલાની કોઈ મેડિકલ તપાસ કે નિવેદન લેવામાં આવ્યું છે કે નહીં તે વિશે જણાવતા તેમણે કહ્યું, "તપાસ હાથ ધરવામાં આવી રહી છે." "હાલ તુરંત કોઈ અટકાયત કે ધરપકડ કરવામાં આવી નથી. તપાસ ચાલુ છે." "મહિલાના મેડિકલ પરિક્ષણની પ્રક્રિયા નિયમો અનુસાર કરવામાં આવશે." "આ કેસમાં નિયમો મુજબ જરૂરી તમામ કાર્યવાહી કરવામાં આવી રહી છે." સ્થાનિક સંવાદદાતા દક્ષેશ શાહે વધુમાં જણાવ્યું, "સબ જેલમાં યોજાયેલા કાર્યક્રમમાં ડિસ્ટ્રીક્ટ જજ એચ. બી. રાવળ, મહિસ���ગર જિલ્લા પોલીસવડા ઉષા રાડા, ડિસ્ટ્રીક્ટ લીગલ સોસાયટીના કાર્યકારી જજ જસ્ટિસ એસ. એમ. ક્રિસ્ટી અને પ્રિન્સિપાલ સીવિલ જજ કે. એ. અંજારીયા હાજર હતા." કયા કેસમાં મહિલા કેદી જેલમાં છે? આ મામલે દક્ષેશ શાહે કહ્યું, "કેટલાક મહિનાઓ પહેલાં સંતરામપુર સરકારી વસાહતમાં એક વ્યક્તિનો મૃતદેહ મળી આવ્યો હતો." "આ વ્યક્તિની હત્યાના આરોપસર મહિલા છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી જેલમાં છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહિસાગર જિલ્લાના સંતરામપુરમાં એક કાચા કામની મહિલા કેદીએ તેમની સાથે સંતરામપુર સબ જેલમાં કથિત દુષ્કર્મ આચરવામાં આવ્યું હોવાની ફરિયાદ દાખલ કરાવી છે. +text: આગને બુજાવવામાં મદદ માટે G7 દેશોએ પણ હાથ લાંબો કર્યો છે. જોકે, બ્રાઝિલની સરકારે કોઈ પણ દેશ પાસેથી મદદ લેવાની ના પાડી દીધી છે. G-7 સમિટના યજમાન ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુએલ મેક્રોને 22 મિલિયન ડૉલરની મદદ આપવાની વાત કરી છે, પરંતુ બ્રાઝિલના મંત્રીઓનું કહેવું છે કે તેમને પૈસાની જરૂર નથી. આ સાથે જ તેમણે વિદેશી શક્તિઓ પર આરોપ લગાવ્યો છે કે તેઓ એમેઝોનના જંગલો પર કબજો મેળવવા માગે છે. બ્રાઝિલના રાષ્ટ્રપતિ ઝાયર બોલ્સોનારોના મંત્રી ઓનિક્સ લૉરેન્ઝોનીએ ગ્લોબો ન્યૂઝ વેબસાઇટ સાથે વાત કરી હતી. તેમાં તેમણે જણાવ્યું, "મેક્રોન વિશ્વની ધરોહર ગણાતા ચર્ચ(એપ્રિલમાં પેરિસના નૉટ્ર ડામ કૅથેડ્રલ ચર્ચમાં આગ લાગી હતી)માં આગ લાગવાની ઘટનાને ટાળી શકતા નથી અને તેઓ અમારા દેશ મામલે અમને પાઠ ભણાવવા માગે છે?" એમેઝોનનાં વર્ષાવનોને જંગલોની દુનિયામાં ઑક્સિજન માટે મુખ્ય સ્રોત મનાય છે. કેમ કે ધરતીને 20% ઑક્સિજન બ્રાઝિલનાં વર્ષાવનોમાંથી મળે છે. છેલ્લા એક દાયકામાં એમેઝોનનાં જંગલોમાં પહેલી વખત આટલી ભીષણ આગ લાગી છે. દેશના રોરૅમા, એક્રે, રોંડોનિયા અને એમેઝોનાસ રાજ્યો આ આગથી ભયાનક રીતે પ્રભાવિત થયાં છે. એક અભ્યાસ મુજબ, દર મિનિટે એક ફૂટબૉલ મેદાન જેટલી સાઇઝનાં જંગલો કાપવામાં આવી રહ્યાં છે. જાન્યુઆરીમાં બ્રાઝિલના નવા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ઝેયર બોલસોનારોએ સત્તા સંભાળી, ત્યારથી જંગલ કાપવાની ઘટનાઓમાં વધારો થયો હોવાનું કહેવાય છે. આ વર્ષે આગની ઘટનાઓમાં વધારો બ્રાઝિલની અંતરિક્ષ એજન્સીના આંકડા જણાવે છે કે એમેઝોનના વર્ષાવનમાં આ વર્ષે રેકર્ડ આગની ઘટનાઓ ઘટી છે. નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફૉર સ્પેસ રિસર્ચે પોતાના સેટેલાઇટ આંકડામાં જણાવ્યું છે કે 2018ની સરખામણીએ આ દરમિયાન આગની ઘટનાઓમાં 85%ની વૃદ્ધિ થઈ છે. સરકારી આંકડા પ્રમાણે, આ વર્ષના શરૂઆતના આઠ મહિનામાં બ્રાઝિલનાં જંગલોમાં આગની 75 હજાર ઘટનાઓ ઘટી છે. વર્ષ 2013 બાદ આ એક રેકર્ડ સ્તર છે. વર્ષ 2018માં આગની કુલ 39,759 ઘટનાઓ ઘટી હતી. જુલાઈથી ઑક્ટોબર વચ્ચે સૂકા વાતાવરણમાં બ્રાઝિલનાં જંગલોમાં આગની ઘટનાઓ સામાન્ય બાબત છે. અહીં પ્રાકૃતિક કારણોસર આગ લાગે છે, સાથે જ કઠિયારા પણ આગ લગાવે છે. પર્યાવરણ કાર્યકર્તાઓનું કહેવું છે કે બ્રાઝિલના રાષ્ટ્રપતિ બોલસોનારોના પર્યાવરણ વિરોધી નિવેદનો બાદ જંગલ સાફ કરવાની ગતિવિધિઓમાં વધારો થયો છે. કયા વિસ્તાર સૌથી વધુ પ્રભાવિત? આગની ઘટનાઓનો સૌથી વધારે પ્રભાવ ઉત્તરી વિસ્તારોમાં પડ્યો છે. આગની ઘટનાઓમાં રોરાઇમામાં 141%, એક્રેમાં 138%, રોંડોનિયામાં 115% અને એમેઝોનાસમાં 81% વધારો નોંધાયો છે. જ્યારે દક્ષિણમાં મોટો ગ્રોસોમાં ડો સૂલમાં આગની ઘટનાઓ 114% વધી છે. એમેઝોનાસ બ્રાઝિલનું સૌથી મોટું રાજ્ય છે. અહીં ઇમર્જન્સીની ઘોષણા કરી દેવામાં આવી છે. વેપાર મામલે સમજૂતી કેટલી મહત્ત્વપૂર્ણ? ફ્રાન્સ (ડાબી બાજુ)ના રાષ્ટ્રપતિ અને બ્રાઝિલના રાષ્ટ્રપતિ બોલસોનારો એમેઝોનના જંગલોમાં લાગેલી આગ મામલે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. ફ્રાન્સ અને આયર્લૅન્ડે કહ્યું હતું કે જ્યાર સુધી બ્રાઝિલ એમેઝોનનાં જંગલોમાં લાગેલી આગ માટે કંઈ નક્કર પગલાં ન લે, ત્યાર સુધી તેઓ બ્રાઝિલ સાથે વ્યાપારિક સમજૂતીને મંજૂરી નહીં આપે. ઈયૂ- મેર્કોસુર નામની વ્યાપારિક સમજૂતીને અત્યાર સુધી યુરોપિયન સંઘની સૌથી મોટી વ્યાપારિક સમજૂતીમાંથી એક ગણાવવામા આવી રહી છે. દક્ષિણ અમેરિકી જૂથની સાથે આ સમજૂતી થવામાં 20 વર્ષનો સમય લાગ્યો છે. આ જૂથમાં આર્જેન્ટિના, બ્રાઝિલ, ઉરુગ્વે અને પેરુગ્વે સામેલ છે. વસ્તુઓના વેપારમાં યુરોપિનયન યુનિયન મેર્કોસુરનું મોટું ભાગીદાર છે. વર્ષ 2018માં યુરોપિયન યુનિયનની કુલ નિકાસમાં મેર્કોસુરને કરવામાં આવેલી નિકાસ 2.3 ટકા હતી. ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુએલ મૈક્રૉંએ કહ્યું હતું કે બ્રાઝિલના રાષ્ટ્રપતિ ઝાયર બોલસોનારો જળવાયુ પરિવર્તન મામલે તેમની સામે ખોટું બોલ્યા છે. આ તરફ બીજા યુરોપિયન નેતાઓએ પણ એમેઝોનના જંગલોમાં લાગેલી આગ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. બ્રિટનના વડા પ્રધાન બોરિસ જૉનસને આ આગને એક 'આંતરરાષ્ટ્રીય સમસ્યા' ગ��ાવી છે. તેમણે કહ્યું, "આગ રોકવા માટે અને પૃથ્વીના સૌથી મોટા ચમત્કારને બચાવવા અમે દરેક સંભવ મદદ માટે તૈયાર છીએ." જર્મન ચાન્સેલર એંજેલા મર્કેલે આગને 'ઇમર્જન્સીની સ્થિતિ' ગણાવી છે. તેમણે કહ્યું કે 'આ માત્ર બ્રાઝિલ માટે ભયંકર નથી, પરંતુ અન્ય દેશોની સાથે-સાથે દુનિયાને પણ પ્રભાવિત કરશે.' જોકે, આ તરફ બોલસોનારોએ મૈક્રૉં ઉપર આરોપ લગાવ્યો કે તેઓ 'રાજકીય લાભ' માટે હસ્તક્ષેપ કરી રહ્યા છે. આ પહેલાં તેમણે કહ્યું હતું કે ફ્રાન્સમાં જી-7 સંમેલનનું આયોજન થઈ રહ્યું છે કે, જેમાં બ્રાઝિલ ભાગ સામેલ નથી. આમ છતાં તેમાં આગ પર ચર્ચા કરવી એ 'ઉપનિવેશિક માનસિકતા'ને દર્શાવે છે. આગ મામલે આખી દુનિયામાં પ્રદર્શન ફિનલૅન્ડના નાણામંત્રીએ કહ્યું છે કે યુરોપિયન યુનિયને બ્રાઝિલમાંથી થતી બીફની આયાત પર પ્રતિબંધ લગાવવા વિશે વિચારવું જોઈએ. આ સમયે ફિનલૅન્ડ યુરોપિયન યુનિયનના પરિષદના અધ્યક્ષ છે અને આ ભૂમિકા દર છ મહિના બાદ સભ્ય દેશને મળે છે. આ તરફ પર્યાવરણ સંગઠનોએ આગ સામે લડવાની માગ કરતા શુક્રવારના રોજ બ્રાઝિલના ઘણા શહેરોમાં પણ વિરોધ કર્યા હતા. આ સાથે લંડન, બર્લિન, મુંબઈ અને પેરિસમાં બ્રાઝિલ દુતાવાસ બહાર પણ ઘણા લોકોએ પ્રદર્શન કર્યાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રાઝિલમાં એમેઝોનનાં વર્ષાવનોમાં લાગેલી આગની ઘટનાઓ મામલે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. +text: આરોગ્ય નિષ્ણાતો માને છે કે તેના કારણે હવે ઉત્થાનની સમસ્યા ધરાવતા ઘણા પુરુષો વધારે સહેલાઈથી આ દવા મેળવી શકશે. યુકેમાં દર પાંચમા પુખ્ત પુરુષને એટલે કે 43 લાખ લોકોને શિશ્ન ઉત્થાનની સમસ્યા છે એમ મનાય છે. જોકે, બીજી દવાઓની જેમ વાયગ્રાને કારણે પણ આડઅસરો થઈ શકે છે અને તેનો દુરુપયોગ પણ થઈ શકે છે. આ નાનકડી બ્લૂ રંગની પીલ ખરીદતા પહેલાં પુરુષોએ કઈ બાબતો ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ? કોણ લઈ શકે? વાયગ્રા કનેક્ટ નપુંસકતા ધરાવતા પુરુષો માટે જ છે. 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમર ધરાવતી કોઈ વ્યક્તિ વાયગ્રા કનેક્ટ ખરીદી શકશે નહીં. જોકે, સ્ત્રીઓ પોતાના પુરુષમિત્ર વતી ખરીદી શકે ખરી, પણ તે માટે તેમણે ફાર્મસિસ્ટને યોગ્ય કારણો આપવા પડે. તબીબી રીતે જાતીય સંબંધો બાંધવા માટે ફીટ ના હોય તેવા પુરુષોને પણ વેચવામાં આવશે નહીં. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે હાર્ટની અને લોહીની નસોની ગંભીર સ્થિતિ ધરાવતા પુરુષોનો પણ તેમાં સમાવેશ થાય છે. આ જાણવાની એક સરળ રીત છે. બે માળના દાદરા ચડવા જેટલો થોડો શ્રમ લેવાથી પણ જેનો શ્વાસ ચડી જાય કે છાતીમાં દુખવા થવા લાગે તેમને આ દવા આપી શકાય નહીં. દવા છૂટક વેચાણથી મળી શકશે? ના. દવા ખરીદવા માટે ફાર્મસિસ્ટને જણાવવું પડશે. ફાર્મસિસ્ટ તે તમારા માટે સલામત છે કે નહીં તેની ખાતરી કરશે. બ્રિટનમાં ચાર ગોળીના એક પેકેટની કિંમત 19.99 પાઉન્ડ (ભારતીય ચલણમાં આશરે 1829 રૂપિયા) છે. હા, તમે ફાર્મસીમાં કાઉન્ટર પર રહેલી વ્યક્તિને ખાનગીમાં વાત જણાવી શકો છો. હવે ઘણી બધી ફાર્મસીમાં પ્રાઇવેટ કન્સલ્ટેશનની વ્યવસ્થા પણ હોય છે. ફાર્મસિસ્ટ તમને જુદા જુદા લક્ષણો વિશે, સામાન્ય આરોગ્ય વિશે તથા અન્ય કોઈ દવાઓ લઈ રહ્યા છો કે કેમ તે વિશે પૂછશે. જોકે, તેઓ તમારી ખાનગી સેક્સ લાઇફ વિશે કે તમારી સેક્સુઅલ પસંદ શું છે તે પૂછી શકે નહીં. તમારું શારીરિક પરીક્ષણ કરવાની જરૂર રહેતી નથી. શું દવા કામ કરે છે? મોટા ભાગના કેસમાં કામ કરે છે, પણ દરેકને ઉપયોગી છે એવું નથી. આ દવાના કારણે પુરુષના લિંગમાં રહેલી લોહીની નળીઓ ખૂલી જાય છે, જેથી લોહીનો પ્રવાહ વધે છે. તેના કારણે જાતીય ઉત્તેજનાની અવસ્થામાં ઉત્થાન શક્ય બને છે. ખોરાક સાથે કે વિના તે લઈ શકાય છે. જોકે, ભારે ભોજન પર ગોળી લેવાઈ હોય તો તેની અસર થતા વધારે સમય લાગે છે. સામાન્ય રીતે તેની અસર થતા એક કલાક લાગે છે. ગોલ્ડન વિઝા : કેવી રીતે મળે છે અને શું છે શરતો? નારંગી કે નારંગીના જ્યુસ સાથે તે ના લેવી જોઈએ, કેમ કે તેનાથી ગોળીની ક્ષમતા પર અસર થાય છે. ખાસ તો એક દિવસમાં 50 મિલીગ્રામથી વધારે લેવી જોઈએ નહીં. જો ઉત્થાનની સમસ્યા લાંબા સમયથી હશે તો તરત અસર નહીં થાય. બે કે ચાર દિવસ ગોળી લીધા બાદ અસર થશે. વધારે શરાબ પીવાથી પણ ઉત્થાન હાંસલ કરવું મુશ્કેલ બને છે. જો વધુ કડક ઉત્થાન થાય તો શું કરવું? જો લિંગ વધારે કડક અનુભવાતું હોય કે દવાની અસર લાંબો સમય રહેતી હોય તો તમારા ફાર્મસિસ્ટ કે ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી જોઈએ. લાંબો સમય રહેતું અને ક્યારેક પીડાદાયક બનતું ઉત્થાન પણ ઘણા પુરુષોમાં જોવા મળ્યું છે, જે સામાન્ય રીતે ચારેક કલાક સુધી રહેતું હોય છે. જોકે, મોટા ભાગે આવું થતું નથી, પરંતુ જો તેમ થાય તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરની મદદ લેવી જોઈએ. બીજી શું આડઅસરો થઈ શકે છે? બહુ સામાન્ય (દસમાંથી એક કરતાં વધુ વ્યક્તિને થઈ શકે): સામાન્ય (દસમાંથી એકાદ વ્યક્તિને થઈ શકે): નીચેના લક્ષણો દેખાય ત્યારે ગોળીઓ લેવાનું બંધ કરીને તાત્કાલિક ડૉક્ટરને બતાવવું જોઈએઃ અન્ય દવા સાથે વિપરિત એન્જાઇમા માટે નાઇટ્રેટ ગોળી લેતા હોય તેમણે વાયગ્રા કનેક્ટ લેવી જોઈએ નહીં. રિક્રીએશનલ પોપર્સ (amyl nitrite) લેતા હોય તેમણે પણ લેવી જોઈએ નહીં. આ ઉપરાંત riociguat નામે ઓળખાતી દવા સાથે પણ તે વિપરિત પડે અને HIV માટેની દવા ritonavir સાથે લેવાથી પણ રિએક્શન આવે છે. તમે કોઈ સારવાર લઈ રહ્યા હો તે ખાસ ફાર્મસિસ્ટને જણાવવું જોઈએ, જેથી તે લોકો તમને જણાવી શકે કે તેની સાથે વાયગ્રા કનેક્ટ લેવી સેફ ગણાશે કે કેમ. વાયગ્રા કનેક્ટ લેનારી વ્યક્તિને આશરે છ મહિનામાં જ ડૉક્ટર પાસે તપાસ કરાવવાની સલાહ ફાર્મસિસ્ટે આપવી જોઈએ. કેમ કે લિંગ ઉત્થાન ના થવા પાછળ બીજા પણ ગંભીર રોગો કારણભૂત હોય છે. હાર્ટની બીમારી, ઊંચું કોલેસ્ટરોલ અને ડાયાબિટીસને કારણે પણ ઉત્થાન બંધ થઈ જતું હોય છે. અન્ય કોઈ જગ્યાએ મળે ખરી? જનરલ પ્રેક્ટિશનર તમને પ્રિસ્ક્રીપ્શનમાં લખી આપે તો મળે. કેટલીક દવાની દુકાનો વર્ચુઅલ કન્સલ્ટેશન બાદ ઓનલાઇન પણ તેનું વેચાણ કરતી હોય છે. વેચનાર પ્રતિષ્ઠિત છે કે કેમ તેની હંમેશા તપાસ કરવી. અનિયંત્રિત સ્રોતમાંથી આવતી દવા નકલી, બિનઅસરકારક અને નુકસાનકારક પણ હોઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો યુકેમાં કેટલીક ફાર્મસીમાંથી હવે નપુંસકતા ધરાવતા પુરુષો પ્રિસ્ક્રીપ્શન વગર વાયગ્રા કનેક્ટ ખરીદી શકે છે. +text: રાષ્ટ્રપતિએ ટ્વિટર પર તેની જાહેરાત કરી હતી. વિશ્લેષકોના મતે, ગુજરાત ભાજપમાં આંતરિક જૂથબંધી ખાળવા માટે તેમને ગુજરાતમાં મોકલવામાં આવ્યા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે હાલ ગુજરાતના રાજ્યપાલ ઓમ પ્રકાશ કોહલી મધ્ય પ્રદેશના રાજ્યપાલ તરીકેનો વધારાનો હવાલો સંભાળે છે. જૂથબંધી ખાળવા આનંદીબહેનને બહાર મોકલાયાં? વરિષ્ઠ પત્રકાર અજય ઉમટના કહેવા પ્રમાણે, "ગુજરાતમાં આંતરિક જૂથબંધી નિવારવા માટે તેમને ગુજરાતમાંથી 'બહાર' મોકલવામાં આવ્યા છે." ગુજરાત ભાજપના સત્તાવાર પ્રવક્તા ભરત પંડ્યાના કહેવા પ્રમાણે, "આનંદીબહેન પટેલ ગુજરાત ભાજપમાંથી રાજ્યપાલ બનનારા પ્રથમ મહિલા નેતા છે." જોકે, ગુજરાત ભાજપમાં આંતરિક જૂથબંધીને ખાળવા માટે તેમને મધ્યપ્રદેશ મોકલવામાં આવ્યા હોવાની વાતને પંડ્યાએ નકારી કાઢી હતી. 77 વર્ષીય આનંદીબહેન પટેલે ઓગસ્ટ 2016માં રાજીનામું આપી દીધું હતું. એ વખતે આનંદીબહેને ઉંમરનું કારણ આપ્યું હતું. આનંદી��હેને ફેસબુક પર રાજીનામાની જાહેરાત કરીને ભાજપમાં નવો ચીલો ચાતર્યો હતો. પાટીદાર, ઓબીસી તથા દલિત આંદોલનોને કાબુમાં ન લેવામાં નિષ્ફળ રહ્યાં હોવાથી તેમની ઉપર રાજીનામું આપવાનું કથિત દબાણ પણ હતું. અગાઉ ગુજરાતના પૂર્વ નાણાપ્રધાન વજુભાઈ વાળાને પણ રાજ્યપાલ બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેઓ કર્ણાટકના રાજ્યપાલ છે. એવી પણ ચર્ચા હતી કે આનંદીબહેન તથા ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહ વચ્ચે મતભેદ હતા. ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ વખતે વધુ એક વખત આ વાત ચર્ચામાં આવી હતી. શિક્ષિકાથી રાજ્યપાલ સુધીની સફર આનંદીબહેન પટેલ ગુજરાતનાં પ્રથમ મહિલા મુખ્યમંત્રી હતાં. એક ગાંધીવાદી પરિવારમાં જન્મેલાં આનંદીબહેન શિક્ષિકા તરીકે ફરજ બજાવ્યાં બાદ રાજકારણમાં આવ્યાં હતાં. શાળાના પ્રવાસ દરમિયાન થયેલી દુર્ઘટનાનાં કારણે આનંદીબહેને 1987માં રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. શાળાના પ્રવાસ દરમિયાન બે વિદ્યાર્થિની નર્મદા નદીમાં પડી ગઈ હતી. તેમને ડૂબતી જોઈ નદીનાં ઝડપી વહેણમાં આનંદીબહેન કૂદી પડ્યાં અને બંને વિદ્યાર્થિનીઓનાં જીવ બચાવ્યાં હતાં. એ માટે આનંદીબહેનને વીરતા પુરસ્કાર પણ મળ્યો હતો. આ સમગ્ર ઘટના દરમિયાન તેઓ ભાજપના સંપર્કમાં આવ્યાં હતાં. મોદી ગુરુ અને આનંદીબહેન શિષ્યા આનંદીબહેન સંઘની નજીક છે તથા તેમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના વિશ્વાસપાત્ર માનવામાં આવે છે. શંકરસિંહ વાઘેલા (તેઓ એ સમયે ભાજપમાં હતા) તથા નરેન્દ્ર મોદીએ તેમને ભાજપની મહિલા પાંખમાં જોડાવા પ્રોત્સાહિત કર્યાં હતાં. તેઓ ભાજપની મહિલા પાંખના અધ્યક્ષ પણ બન્યાં હતાં. એ સમયે ગુજરાત ભાજપમાં મહિલાઓ ઓછી હોવાથી આનંદીબહેન ઝડપભેર પ્રગતિ કરી શક્યાં હતાં. 1994માં આનંદીબહેન રાજ્યસભાના સાંસદ બન્યાં હતાં. 1998માં માંડલ બેઠક પરથી ધારાસભ્ય બન્યાં હતાં. કેશુભાઈ પટેલની સરકારમાં આનંદીબહેનને શિક્ષણ પ્રધાન બનાવવામાં આવ્યાં હતાં. એ તબક્કે પણ તેમને મોદીની નજીક માનવામાં આવતાં. 1995માં શંકરસિંહના બળવા વખતે તથા 2001માં કેશુભાઈને હટાવવાની માગ ઉઠી ત્યારે પણ આનંદીબહેન મોદીની સાથે રહ્યાં હતાં. કેશુભાઈ બાદ મોદી મુખ્યપ્રધાન બન્યા, ત્યારે તેઓ થોડો સમય માટે શિક્ષણ પ્રધાન રહ્યાં. બાદમાં તેમને મહેસૂલ ખાતું સોંપવામાં આવ્યું હતું. આનંદીબહેને પણ નર્મદા નહેર માટે જમીનની જરૂર હોય કે ટાટાને જમીન ફાળવવાની હોય, તમામ કામો સુપેરે પાર પાડ્યાં હતાં. ભાજપ માટે મધ્��પ્રદેશ મહત્ત્વપૂર્ણ 2003થી મધ્યપ્રદેશમાં ભાજપનું શાસન છે. નવેમ્બર 2005થી વર્તમાન મુખ્ય પ્રધાન શિવરાજસિંહ ચૌહાણ પદભાર સંભાળી રહ્યાં છે. ચાલુ વર્ષે મધ્યપ્રદેશ વિધાનસભાનો કાર્યકાળ સમાપ્ત થશે. ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહ સામે વધુ એક વખત ગઢને જીતવાનો પડકાર છે. ગત લોકસભા ચૂંટણી વખતે ભાજપને અહીં 29માંથી 27 બેઠકો મળી હતી, જ્યારે કોંગ્રેસને બે બેઠક પર વિજય મળ્યો હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે મે 2014માં નરેન્દ્ર મોદી દેશના વડાપ્રધાન બન્યા, ત્યારે તેમણે ગુજરાતના મુખ્યપ્રધાનપદેથી રાજીનામું આપ્યું હતું. મોદીના રાજીનામા બાદ આનંદીબહેન પટેલે રાજ્યના પ્રથમ મહિલા મુખ્યપ્રધાન તરીકે પદભાર સંભાળ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદે ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્યપ્રધાન આનંદીબહેન પટેલની મધ્યપ્રદેશના રાજ્યપાલ તરીકે નિમણૂક કરી છે. +text: ટીપુ સુલતાન 1799માં અંગ્રેજો વિરુદ્ધ લડાઈ દરમિયાન મૃત્યુ પામ્યા હતા. નૂરના અસ્તિત્વના આ પાસાને ધ્યાનમાં રાખતા એ અનુમાન લગાવવું મુશ્કેલ છે કે બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન તેઓ એક બ્રિટીશ જાસૂસ બની શકે! અને પોતાનાં મૃત્યુ બાદ એક વૉરહીરો? તેમણે જીવન કઈ રીતે બદલ્યું હશે કે તેમનાં અંતિમ વર્ષો કઈ રીતે વીત્યાં હશે એ સમજવું મુશ્કેલ છે. નૂરનાં જીવન પર 'ધ સ્પાઈ પ્રિન્સેસ : ધ લાઇફ ઑફ નૂર ઇનાયત ખાન' નામે પુસ્તક લખનારાં શ્રાવણી બાસુ કહે છે, "નૂરને સંગીત સાથે લગાવ હતો. તેઓ ગીત પણ લખતાં હતાં અને વીણા પણ વગાડતાં હતાં. તેમણે બાળકો માટે વાર્તાઓ પણ લખી હતી." બ્રિટીશ સેના નૂરનો જન્મ 1914માં મૉસ્કોમાં થયો હતો પરંતુ તેમનું લાલનપાલન ફ્રાન્સમાં થયું અને તેઓ બ્રિટનમાં. તેમના પિતા ભારતીય હતા અને સુફી વિચારધારાને અનુસરતા હતા. તેમનાં અમેરિકન માતાએ પણ બાદમાં સૂફી વિચારધારાને અપનાવી લીધી હતી. બીજા વિશ્વયુદ્ધના સમયથી આ પરિવાર પેરિસમાં રહેતો હતો. જોકે, જર્મનીના હુમલા બાદ તેમણે દેશ છોડવો પડ્યો હતો. શ્રાવણી બસુ નૂર ઇનાયત ખાનની યાદમાં એક સંગઠન પણ ચલાવે છે. તેમણે જણાવ્યું, "નૂર એક વૉલન્ટિયર તરીકે બ્રિટીશ સેનામાં સામેલ થયાં હતાં. તેઓ એ દેશની મદદ કરવા માગતાં હતાં જેણે તેમને અપનાવ્યાં હતાં. તેમનો ઉદ્દેશ ફાસીવાદ વિરુદ્ધ લડવાનો હતો." તેમણે ઍરફોર્સના 'સહાયક મહિલા યૂનિટ'માં પ્રવેશ મેળવ્યો હતો. આ વર્ષ 1940ની વાત છે. ફ્રેન્ચ બોલવામાં તેમની મહારતે સ્પેશિયલ ઑપરેશન એક્ઝિક્યૂટીવના સભ્યોનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. આ ગુપ્ત સંગઠનને બ્રિટીશ વડા પ્રધાન ચર્ચિલે બનાવ્યું હતું, જેનું કામ નાઝીના વિસ્તારવાદ દરમિયાન યૂરોપમાં દરોડા પાડવાની કાર્યવાહીને વધારવાનું હતું. ગુપ્ત અભિયાન માત્ર ત્રણ વર્ષની અંદર જ, એટલે કે 1943માં નૂર બ્રિટીશ સેનાનાં સિક્રેટ એજન્ટ બની ગયાં. શ્રાવણી બસુ કહે છે કે નૂર એક સૂફી હતાં એટલે તેઓ હિંસામાં વિશ્વાસ રાખતાં ન હતાં પરંતુ તેમને ખબર હતી કે એ યુદ્ધને કેવી રીતે લડવું એની તેમને જાણ હતી. નૂરની વિચારધારાના કારણે તેમના ઘણા સહયોગી એવું વિચારતા કે તેઓ ગુપ્ત અભિયાનો માટે યોગ્ય નથી. આ મામલે તો તેમણે એવું પણ કહી દીધું કે 'હું ખોટું બોલી શકીશ નહીં.' બસુ જણાવે છે, "આ વાત કોઈ એવા સિક્રેટ એજન્ટના જીવનનો ભાગ બની શકતી નથી જે પોતાના અસલી નામનો પણ ઉપયોગ ન કરે અને જેની પાસે એક નકલી પાસપોર્ટ હોય." ખતરનાક ભૂમિકા બ્રિટનની નેશનલ આર્કાઇવ્સના દસ્તાવેજો પ્રમાણે નૂરના ઉચ્ચાધિકારીઓને લાગતું હતું કે તેમની ભૂમિકા એક દૃઢ મહિલાની છે. એટલે જ તેમને જે જવાબદારી સોંપવામાં આવી તે અત્યંત જોખમી હતી. નૂરને એક રેડિયો ઑપરેટર તરીકે ટ્રેઇન કરવામાં આવ્યાં હતાં અને જૂન 1943માં તેમને ફ્રાન્સ મોકલી દેવાયાં. આ પ્રકારનાં અભિયાનોમાં પકડાઈ જતા લોકો પર હંમેશાં માટે બંધક બવી જવાનો ખતરો તોળાતો રહે છે. જર્મન સિક્રેટ પોલીસ 'ગેસ્ટાપો' તેમનાં દ્વારા ઉપયોગ કરાતાં ઇલેક્ટ્રૉનિક સિગ્નલોને ઓળખી શકે એમ હતી. બસુનાં જણાવ્યા પ્રમાણે તેમની ખતરનાક ભૂમિકાને ધ્યાનમાં રાખીને ઘણા લોકો માનતા હતા કે ફ્રાન્સમાં તેઓ છ અઠવાડિયા કરતાં વધુ સમત જીવીત નહીં રહી શકે. નૂર સાથે કામ કરી રહેલા બીજા એજન્ટોની જલદી ઓળખ કરી લેવામાં આવી. તેમાંથી મોટાભાગના લોકોની ધરપકડ કરી લેવામાં આવી પરંતુ નૂર ભાગી જવામાં સફળ રહ્યાં. દગાનો શિકાર જર્મન પોલીસની નાકની નીચે નૂરે ફ્રાન્સમાં પોતાનું અભિયાન ચાલુ રાખ્યું પરંતુ ઑક્ટોબર 1943માં નૂર દગાખોરીનો શિકાર બની ગયાં. શ્રાવણી બસુ કહે છે, "તેમના કોઈ સહયોગીની બહેને જર્મનોની સામે તેમનું રહસ્ય જાહેર કરી નાખ્યું. તે છોકરી ઈર્ષાની શિકાર બની હતી કેમ કે નૂર સુંદર હતાં અને મોટાભાગના લોકો તેમને પસંદ કરતા હતા." જર્મન પોલીસે એક ઍપાર્ટમૅન્ટમાંથી તેમની ધરપકડ કરી હતી. જોકે, નૂરે સહેલાઈથી આત્મસમર્પણ કર્યું નહોતું. તેઓ લડ્��ાં અને બસુનાં જણાવ્યા પ્રમાણે છ મજબૂત પોલીસ અધિકારીઓએ તેમનાં પર કાબૂ મેળવ્યો. બે વખત તેમણે ભાગવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો પરંતુ તેઓ સફળ થઈ શક્યાં નહીં. જર્મન એજન્ટોએ બ્રિટીશ અભિયાન વિશે જાણકારી કઢાવવા માટે નૂર પર ખૂબ અત્યાચાર કર્યા. શ્રાવણી બસુ જણાવે છે, "ઘણા પ્રયાસો છતાં તેઓ નૂરનું અસલી નામ પણ જાણી શક્યા નહીં. તેઓ એ ક્યારેય જાણી ન શક્યા કે નૂર મૂળ ભારતીય હતાં." મહિલા જાસૂસ નૂર પોતાની ડાયરી નષ્ટ નહોતાં કરી શક્યાં અને તેના આધારે જર્મનોએ કેટલાક બ્રિટીશ એજન્ટોની ધરપકડ કરી હતી. કેદીના રૂપે એક વર્ષ વિતાવ્યાં બાદ તેમને દક્ષિણ જર્મનીની એક યાતના-શિબિરમાં મોકલી દેવાયાં જ્યાં તેમના પર ફરીથી અત્યાચારો ગુજારાયા. આખરે નાઝીઓએ તેમને ત્રણ અન્ય મહિલા જાસૂસો સાથે ગોળી મારી દીધી. મૃત્યુ સમયે તેમની ઉંમર માત્ર 30 વર્ષ હતી. આ ઘટનાના સાક્ષીઓનું કહેવું છે કે મૃત્યુવેળાએ તેમણે સ્વતંત્રતાનો નારો પોકાર્યો હતો. નૂરની બહાદુરીને તેમનાં મૃત્યુ બાદ ફ્રાન્સમાં 'વૉર ક્રૉસ' આપીને સન્માનિત કરવામાં આવી. બ્રિટનમાં તેમને 'ક્રૉસ સેન્ટ જ્યૉર્જ' આપવામાં આવ્યો. અત્યાર સુધી અન્ય ત્રણ મહિલાઓને જ આ સન્માન મળ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નૂર ઇનાયત ખાન મૈસૂરના ટીપુ સુલતાનનાં વંશજ હતાં. એ જ ટીપુ સુલતાન કે જેમણે બ્રિટીશ શાસનની સામે ઝૂકવાનો ઇન્કાર કરી દીધો હતો. +text: દેશનું આ ઉદ્યોગ ગૃહ દાયકાઓ સુધી તેના રોકાણકારોની અપેક્ષા સંતોષતું રહ્યું હતું અને તેમને દર વર્ષે માલામાલ કરતું રહ્યું હતું. જે ઉદ્યોગ ગૃહના મુકેશ અંબાણી ભારતના સૌથી વધુ શ્રીમંત વ્યક્તિ હોય અને તેમના નાના ભાઈ અનિલ અંબાણી ફોર્બ્સની સૌથી શ્રીમંત વ્યક્તિઓની યાદીમાં સામેલ હોય એ ઉદ્યોગ ગૃહની કોઈ કંપની દેવાળું ફૂંકી શકે? સવાલ ચોંકાવનારો જરૂર છે, પણ તેનો જવાબ 'હા' હોઈ શકે છે. નેશનલ કંપની લો ટ્રિબ્યુનલે (એનસીએલટી) અનિલ અંબાણીના વડપણ હેઠળની રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ સામે નાદારી સંબંધી પ્રક્રિયા શરૂ કરવાની મંજૂરી આપી છે. આ પરિસ્થિતિ કઈ રીતે સર્જાઈ? અનિલ અંબાણી તેમનાં પત્ની અને પુત્ર સાથે વાસ્તવમાં ધીરુભાઈ અંબાણી તેમની મૂળ કંપની રિલાયન્સ ટેક્સટાઇલ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં સામાન્ય લોકોની ભાગીદારી વધારવા માટે 1977માં આઈપીઓ લઈને આવ્યા હતા અને એ જાહેર ભરણાંને રોકાણકારોએ જોરદાર પ્રતિસાદ આપ્યો હતો. એ સમયે ભારતીય અર્થતંત્રના દરવાજા દુનિયા માટે લગભગ બંધ હતા. રિલાયન્સનો આઈપીઓ સાતગણો ભરાયો હતો. કોઈએ 1977માં રિલાયન્સમાં 10,000 રૂપિયાનું રોકાણ કર્યું હોય અને એ જાળવી રાખ્યું હોય તો આજે એ વ્યક્તિ કરોડપતિ થઈ ગઈ હોય. મુકેશ અંબાણીએ ગયા વર્ષે તેમની કંપનીની ચાલીસમી વાર્ષિક સાધારણ સભામાં કહ્યું હતું, "1977માં રિલાયન્સના શેરમાં કરવામાં આવેલા 1,000 રૂપિયાના રોકાણનું મૂલ્ય હવે વધીને 16.54 લાખ રૂપિયા એટલે કે 1600થી વધારે ગણું થઈ ગયું છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જોકે, ધીરૂભાઈ અંબાણીની કંપનીઓના ભાગલા તેમના બે પુત્રો મુકેશ અને અનિલ વચ્ચે 2006માં કરવામાં આવ્યા હતા. મુકેશ અંબાણીના હિસ્સામાં રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને રિલાયન્સ ઇન્ડિયા પેટ્રોકેમિકલ્સ આવી હતી, જ્યારે અનિલ અંબાણીના હિસ્સામાં રિલાયન્સ ઇન્ફોકોમ (પછી રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ), રિલાયન્સ એનર્જી, રિલાયન્સ કેપિટલ અને રિલાયન્સ નેચરલ રિસોર્સિસ આવી હતી. મુકેશ અંબાણીના હિસ્સામાં આવેલી કંપનીઓ રિલાયન્સ ગ્રૂપ હેઠળ જ રહી, પણ અનિલ અંબાણીએ તેમના વડપણ હેઠળની કંપનીઓના જૂથને અનિલ ધીરુભાઈ અંબાણી ગ્રૂપ એટલે કે એડીએજી નામ આપ્યું હતું. અનિલ અંબાણીએ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, વીજળી, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્ઝ, વીમો, સંરક્ષણ, સિનેમા, ડીટીએચ અને એફએમ રેડિયો વગેરે ક્ષેત્રોમાં પાંખો પસારી હતી. અનિલ-મુકેશની નેટવર્થમાં અંતર વધ્યું મુકેશ અને અનિલ અંબાણી અનિલ અંબાણી તેમનો બિઝનેસ વિસ્તારતા રહ્યા હતા, પણ કેટલાંક સેક્ટર્સમાં તેમનો દાવ ઉલટો પડ્યો કે પ્રગતિના માર્ગમાં સમસ્યાઓ સર્જાઈ, જેનો તોડ કાઢવાનું એડીએ ગ્રૂપ માટે મુશ્કેલ બની ગયું. ફોર્બ્સના અહેવાલ અનુસાર, 2007માં અનિલ અંબાણીની નેટવર્થ 45 અબજ ડોલર હતી અને તેમાં સૌથી વધુ 66 ટકા હિસ્સો રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સનો હતો. મુકેશ અંબાણી તેમનાથી થોડા આગળ હતા અને તેમની નેટવર્થ 49 અબજ ડોલર હતી, પણ એ પછીનાં દસ વર્ષમાં બન્ને ભાઈઓ વચ્ચેની નેટવર્થમાંનો તફાવત વધતો ગયો હતો. ફોર્બ્સની 2017ના વર્ષની શ્રીમંતોની યાદીમાં અનિલ અંબાણીની નેટવર્થ ઘટીને લગભગ સવા ત્રણ અબજ ડોલરની રહી ગઈ હતી. મુકેશ અંબાણીની નેટવર્થમાં ઘટાડો જરૂર થયો છે, છતાં એ અત્યારે પણ 38 અબજ ડોલરની છે. બજાર મૂડીની બાબતમાં પણ મુકેશ અંબાણી તેમના નાના ભાઈ કરતાં ઘણાં આગળ છે. શેર બજારના વિશ્લેષક વિવેક મિત્તલ કહે છે, "બન્ને ભાઈઓ વચ્ચે 2006માં બિઝનેસના ભાગલા પડ્યા પછી તેમની બજાર મૂડીમાં અંતર ઘણું વધી ગયું છે." "મુકેશ અંબાણીની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝની બજાર મૂડી છ ગણી વધીને 6 લાખ કરોડ રૂપિયાની આસપાસ પહોંચી ગઈ છે, જ્યારે અનિલ અંબાણીની રિલાયન્સ કેપિટલ, રિલાયન્સ ઇન્ફ્રા તથા રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સના શેરના ભાવ ગગડ્યા છે અને બજાર મૂડી 50,000 કરોડ રૂપિયાથી પણ ઓછી રહી ગઈ છે." દિલ્હી સ્થિત એક બ્રોકરેજ ફર્મમાં રિસર્ચ હેડ આસિફ ઇકબાલ જણાવે છે કે રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ 2010 સુધી અનિલ અંબાણી ગ્રૂપની ફ્લેગશીપ કંપની હતી અને ટેલિકોમ સેક્ટરમાં તેનો બજાર હિસ્સો લગભગ 17 ટકા હતો, પરંતુ અન્ય ટેલિકોમ કંપનીઓની પ્રાઇસ વોર સામે રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સનો બજાર હિસ્સો સતત ઘટતો રહ્યો હતો. આસિફ ઇકબાલના જણાવ્યા મુજબ, એડીએ ગ્રૂપે કંપનીના વિસ્તરણ માટે લોન લીધી હતી, પણ એ ધિરાણને કારણે કંપનીની હાલત ખરાબ થઈ ગઈ છે. આસિફ ઇકબાલ કહે છે, "રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સને બેવડો માર પડ્યો હતો. એક બાજુ તેનો બજાર હિસ્સો ઘટતો રહ્યો અને બીજી બાજુ લોનનું ભારણ વધતું રહ્યું. "2010 સુધી કંપની પર અંદાજે 25,000 કરોડ રૂપિયાનું દેવું હતું, જે હવે લગભગ બમણું થઈ ગયું છે." મુંબઈ શેરબજારને ગયા વર્ષના ત્રીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં આપવામાં આવેલી માહિતી મુજબ, રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ પર લગભગ 45,000 કરોડ રૂપિયાનું દેવું હતું. તેમાં ઘરઆંગણાની નાણાંકીય સંસ્થાઓ ઉપરાંત ચીનથી લેવામાં આવેલું કરજ પણ સામેલ છે. લોનનો બોજ લોનના બોજ ઉપરાંત કંપની ટેલિકોમ ક્ષેત્રમાં વોડાફોન અને એરટેલ જેવી પ્રતિસ્પર્ધી કંપનીઓ સામે હરિફાઈમાં સતત નબળી પડતી જાય છે, ત્યારે મોટાભાઈ મુકેશની કંપની રિલાયન્સ જિયોએ પણ માર્કેટનો મોટો હિસ્સો કબજે કરી લીધો છે. પરિસ્થિતિ એ હદે ખરાબ થઈ ચૂકી છે કે રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ નાદાર જાહેર થવાની અણી પર આવીને ઊભી છે. ટેલિકોમ ઉપકરણો બનાવતી સ્વીડનની કંપની એરિક્સને રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ તથા તેની ત્રણ સહયોગી કંપની પાસેથી લોન વસૂલવા માટે એનસીએલટીમાં ત્રણ અરજી દાખલ કરી હતી, જેને સ્વીકારવામાં આવી છે. એરિક્સનનો દાવો છે કે તેણે રિલાયન્સ પાસેથી 1,150 કરોડ રૂપિયા લેવાના બાકી છે. રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્શે તેના ગત વાર્ષિક પરિણામમાં જણાવ્યું હતું કે કંપની પર લગભગ 45,000 કરોડ રૂપિયાનું દેવું છે. એનસીએલટીએ રિલાયન્સ કૉમ્યુનિકેશન્સ સામે બૅન્કરપ્સીની પ્રક્રિયા શરૂ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. જોકે, તેનો વિરોધ કરતાં એડીએ ગ્રૂપે જણાવ્યું છે કે દેવું ચૂકવવાની દિશામાં તે કાર્યરત છે અને વાયરલેસ તથા સ્પેક્ટ્રમ (ફોરજી તથા શેરિંગ સિવાય) બિઝનેસ વેચવા માટે વાતચીત કરી રહ્યું છે. વાયરલેસ એસેટ્સના વેચાણ માટે તે જિયો ઇન્ફોકોમ સાથે વાતચીત કરી રહ્યું છે. રિલાયન્સ કમ્યુનિકેશન્સે મુંબઈ સ્ટોક એક્સચેન્જને જણાવ્યું છે કે તેણે બૅન્કરપ્સી પ્રક્રિયા સંબંધે કાયદાકીય સલાહ લીધી છે અને એ સંબંધે ટૂંક સમયમાં જ એક્સચેન્જને જણાવવામાં આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના સૌથી મોટાં ઉદ્યોગ ગૃહો પૈકીના એક અંબાણી જૂથની કંપનીઓ એક સમયે રોકાણકારો માટે નફો કરવાનો સૌથી સલામત દાવ ગણાતી હતી. +text: કમ્પ્યૂટરના માધ્યમથી હેરી પૉટર સિરીઝને એક નવું પ્રકરણ મળ્યું છે જોકે, હવે તો આ વાત પણ ખોટી પડી રહી છે. એક આર્ટીફિશ્યલ ઇન્ટેલિજન્સે તો સાહિત્ય પર પણ કબજો મેળવવાની શરૂઆત કરી દીધી છે. હેરી પૉટર સિરીઝ ભલે પૂર્ણ થઈ ગઈ પણ હવે તેને એક નવું પ્રકરણ મળ્યું છે. આ પ્રકરણ કોઈ લેખકે લખ્યું નથી પરંતુ એક કમ્પ્યૂટરે લખ્યું છે. કમ્પ્યૂટર કેવી રીતે હેરી પૉટરની લાઇન લખે છે તે પણ જાણી લો. એક લાઇનમાં લખવામાં આવ્યું છે, "તેણે હેરીને જોયો અને તુરંત જ હર્માઇનીના પરિવારને ખાવાનું શરૂ કરી દીધું હતું." આ લાઇન 'બોટનિક'ની ટીમ દ્વારા તૈયાર કરાઈ હતી, જેમણે આ સાતેય પુસ્તકને પોતાના કમ્પ્યૂટર પ્રોગ્રામમાં ફીડ કરી દીધાં હતાં. આ સ્ટોરી હેરી પૉટરના પ્રશંસકો વચ્ચે ચર્ચાનો વિષય બની છે. બોટનિકનાં ટ્વીટને 80 હજાર લાઇક્સ મળ્યા છે. પ્રશંસકો પુસ્તકની લાઇનો પણ શેર કરી રહ્યા છે. જેમ કે, "હેરીએ તેના માથામાંથી તેની આંખો ફાડી નાખી અને તેને જંગલમાં ફેંકી દીધી." કમ્પ્યૂટર દ્વારા કરવામાં આવેલા આ લેખન અંગે હેરી પૉટરનાં લેખક જે. કે. રોલિંગે હજુ સુધી કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. આ વાર્તા એકદમ સંવેદનશીલ રીતે શરૂ થાય છે. પરંતુ ધીરે ધીરે સ્ટોરી અર્થહીન થતી જાય છે. હેરી પૉટરના લેખક જે. કે. રોલિંગને બ્રિટનના શાહી પરિવાર તરફથી સન્માન મળ્યું હતું 'બોટનિક' પોતાને લેખકો, કલાકારો અને ડેવેલોપર્સની કૉમ્યુનિટી બતાવે છે. તેઓ મશીનનો ઉપયોગ કરી ભાષાનું રૂપાંતર કરે છે. તેમની વેબસાઇટ પર હાજર કીબોર્ડના માધ્યમથી લોકો શબ્દોનું જસ્ટીન બીબર, ડ્રેક જેવા પ્રખ્યાત લોકોની સ્ટાઇલમાં રૂપાંતર કરે છે. તમે અમને ફેસ���ુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આજે માણસોની રેસ પર મશીનોએ નિયંત્રણ મેળવી લીધું છે. પણ છતાં એવું લાગતું હતું કે કળા અને સાહિત્ય તો હજુ માણસોના હાથમાં જ છે. +text: સાયન્સનાં વિદ્યાર્થિની વંદના પરમાર (ડાબે) સુરેન્દ્રનગરથી અમદાવાદ ખાતે પરીક્ષા આપવા માટે સવારના ચાર વાગે ઘરેથી નીકળ્યાં હતાં સઘન સુરક્ષા, પોલીસ બંદોબસ્ત અને આધુનિક તકનીકની મદદથી આ પરીક્ષાને ફરીથી લેવામાં આવી હતી. લોકરક્ષક દળ બોર્ડના વડા વિકાસ સહાયના કહેવા પ્રમાણે, લગભગ 7.15 લાખ ઉમેદવારોએ પરીક્ષા આપી હતી. અલગ-અલગ વિભાગની ટીમોની મદદથી પરીક્ષા શાંતિપૂર્ણ રીતે પૂર્ણ થઈ હોવાનું સહાયે ઉમેર્યું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે ગત વર્ષે ડિસેમ્બર માસમાં પોલીસ લોકરક્ષક દળનું પેપર લીક કૌભાંડ સામે આવવાને કારણે આ પરીક્ષા રદ કરી દેવામાં આવી હતી. 'સવારે ચાર વાગ્યે ઘરેથી નીકળ્યાં' "અમે સવારે ચાર વાગ્યે કકડતી ઠંડીમાં ઘરેથી પરીક્ષા આપવામાં માટે નીકળ્યા હતાં." આ શબ્દો છે સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના વઢવાણા ગામેથી આવેલાં વંદના પરમારના. વંદનાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું કે તેઓ બેચલર ઑફ સાયન્સ (બી.એસસી.)ના વિદ્યાર્થિની છે. તેમણે એવું પણ જણાવ્યું હતું કે તેઓ ઘણા સમયથી આ પરીક્ષા માટેની તૈયારી કરી રહ્યાં છે. પરંતુ કોઈ સાયન્સના વિદ્યાર્થી વર્ગ-3ની પરીક્ષા શા માટે આપી રહ્યાં છે આ સવાલનો જવાબ આપતા વંદના બહેને જણાવ્યું હતું કે તેમને નોકરીની જરૂરિયાત છે. એટલું જ નહીં વંદનાએ બેચલર ઑફ ઍજ્યુકેશન (બી.એડ.) પર કરેલું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'ગત પરીક્ષા રદ થઈ તેનો અફસોસ છે' કેતન મરાકિયા આવી જ રીતે સુરેન્દ્રનગર શહેરથી કેતન મરાકિયા પોતાના ઘરેથી પરીક્ષા આપવા માટે વહેલી સવારે ત્રણ વાગે નીકળ્યા હતા. મરાકિયાનું પરીક્ષા કેન્દ્ર મણિનગર ખાતે હતું. તેઓ સવારના આંઠ કલાકે જ પરીક્ષા સ્થળ પર પહોંચી ગયા હતા. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ પરીક્ષા આપવા માટે તેમને ખૂબ જ હેરાન થવું પડ્યું છે. મરાકિયાએ અફસોસ વ્યક્ત કરતા જણાવ્યું હતું કે તેમણે આ પરીક્ષા માટે ખૂબ જ મહેનત કરી હતી, પરંતુ ગત જે પરીક્ષા રદ થઈ તેમનું તેમને ખૂબ જ દુખ છે. કેવી હતી સુરક્ષા? પોલીસ લોકરક્ષક દળની પરીક્ષા માટેના દરેક પરીક્ષા કેન્દ્રો પર ખૂબ જ પોલીસ બંદોબસ્ત ગોઠવી દેવામાં આવ્યો હતો. આ સાથે જ પરીક્ષા કેન્દ્રમાં અંદર જનાર દરેક પરીક્ષાર્થીની ફિંગરપ્રિન્ટ પણ લેવામાં આવી હતી. આ વખતે સરકાર દ્વારા ઉમેદવારોને એક રાહત આપવામાં આવી હતી કે કોઈ પણ પરીક્ષાર્થીને પરીક્ષા કેન્દ્ર સુધી આવવા માટે સરકારી બસોમાં ભાડું લેવામાં નહોતું આવ્યું. ગત પરીક્ષાનું પેપર લીક થવાને કારણે ઉમેદવારો સહિત તેમનાં વાલીઓમાં ખૂબ જ ગુસ્સો હતો, જેને પગલે સરકારે આ વખતે વિશેષ સાવચેતી રાખી હતી. લોકરક્ષકદળની ભરતી લોકરક્ષક બિન-હથિયારધારી પોલીસ કૉન્સ્ટેબલની 3,151 (2,111 પુરુષ તથા 1,040 મહિલા), હથિયારધારી પોલીસ કૉન્સ્ટેબલ માટે 6,008 (4,026 અને 19,82) તથા જેલ સિપાહી 554 (499 પુરુષ તથા મહિલા 55) એમ કુલ કુલ 9,713 બેઠકો માટે પરીક્ષા પ્રસ્તાવિત હતી. સમગ્ર ભરતી પ્રક્રિયા દરમિયાન બિન અનામત વર્ગની 5,132 (3,554 પુરુષો તથા 1578 મહિલાઓ), અનુસૂચિત જાતિની 643 (429 પુરુષ તથા 214 મહિલા), અનુસૂચિત જનજાતિની 1,458 (996 પુરુષ તથા 462 મહિલા) તથા સામાજિક અને શૈક્ષણિક પછાત વર્ગ માટે 7 (તમામ મહિલાઓ) બેઠકો માટે ભરતી થવાની હતી. આ પદ માટે પાંચ વર્ષના ફિક્સ વેતનથી ભરતી કરવામાં આવે છે અને નિમણૂક મેળવનાર ઉમેદવારને માસિક 19,950નું ફિક્સ વેતન આપવામાં આવે છે. 15મી ઑગસ્ટ 2018ના દિવસે 6,189 બેઠકો માટે જાહેરાત બહાર પાડવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ વધુ 3,524 બેઠકો ઉમેરવામાં આવતાં કુલ બેઠક સંખ્યા 9,713 પર પહોંચી હતી. ધો. 12 (કે સમકક્ષ) પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ અને 18થી 33 વર્ષની ઉંમરના ઉમેદવારોને ભરતી માટે લાયક માનવામાં આવ્યા હતા. જોકે, એસસી, એસટી તથા એસઈબીસીને માટે ઉંમરમાં છૂટ આપવામાં આવી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં તારીખ 6 જાન્યુઆરી, 2019ના રોજ પોલીસ લોકરક્ષક દળની કુલ 9,713 જગ્યાઓ માટે અંદાજે લાખો ઉમેદવારો ફરી એકવાર પરીક્ષા આપવા પહોંચ્યા છે. +text: દેશના ઘણા લોકોના મનમાં એ પ્રશ્ન થાય કે નવી દિલ્હીના તીન મૂર્તિ ચોક અને હાઇફા વચ્ચે શું કનેક્શન છે? ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતાન્યાહૂ ભારત આવ્યા ત્યારે દેશના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી જાતે તેમના સ્વાગત માટે એરપોર્ટ પહોંચ્યા અને ત્યાંથી બન્ને આ ચોક પર પહોંચ્યા, જ્યાં નામ બદલવાનો અધિકૃત કાર્યક્રમ સંપન્ન થયો. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: બન્ને નેતાઓએ ત્યાં પુષ્પાંજલિ આપી અને સ્મારકની મુલાકાતી ડાયરીમાં નોંધ લખીને સહી પણ કરી. શું લખ્યું મોદીએ? એ નોંધપોથીમાં મોદીએ લખ્યું, "એ ભારતીય સૈનિકોના ત્યાગને નમન કરીએ છીએ, જેમણે હાઇફા શહે���ને આઝાદ કરાવવા માટે તેમન પ્રાણોની આહૂતિ આપી." "એમાંથી એક પાનું 100 વર્ષ પહેલાં લખવામાં આવ્યું હતું જે હાઇફામાં ભારતીય સૈનિકોના બલિદાનની કથા કહે છે. આ બલિદાનને સો વર્ષ પૂરાં થઈ રહ્યાં છે. અને આ ઐતિહાસિક અવસરે આ જગ્યાનું નામ તીન મૂર્તિ-હાઇફા ચોક કરી રહ્યા છીએ. ઇઝરાયલના વડાપ્રધાનની ઉપસ્થિતિમાં અમે બહાદૂર સૈનિકોને સલામ કરીએ છીએ." દિલ્હીથી ચાર હજાર કિલોમીટરથી પણ વધુ અંતરે આવેલા ઇઝારાયલનું આ શહેર અચાનક આટલું મહત્ત્વનું કેમ થઈ ગયું? એનો જવાબ આપતા પહેલા હાઇફા વિશે જાણવું જરૂરી છે. હાઇફા એ ઉત્તર ઇઝરાયલનું બંદર છે, જે એક તરફ ભૂમધ્ય સમુદ્ર અને બીજી તરફ માઉન્ટ કૈરમલ છે. આ શહેરમાં જ બહાઈ વિશ્વ કેંદ્ર પણ છે, જે યૂનેસ્કોની વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ છે. ઇઝરાયલના શહેરનો આપણી સાથે શું સંબંધ? હવે સવાલ એ છે કે દિલ્હીના એક ચાર રસ્તા પર લાગેલી ત્રણ પ્રતિમાઓને હાઇફા શહેર સાથે શું લેવાદેવા છે? એ બન્ને વચ્ચેનો સંબંધ જાણવા માટે આપણે વર્ષ 1918માં જવું પડશે. કાંસાની આ ત્રણ પ્રતિમાઓ ખરેખર તો હૈદરાબાદ, જોધપુર અને મૈસૂર લાંસરનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જે 15 ઇમ્પીરિયલ સર્વિસ કેવલરી બ્રિગેડનો હિસ્સો હતા. પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન 23 સપ્ટેમ્બરે આ ત્રણેય યુનિટ્સે મળીને હાઇફાનો કબ્જો જમાવીને વિજય મેળવ્યો હતો. આ શહેર પર ઓટોમન સામ્રાજ્ય, જર્મની અને ઑસ્ટ્રિયા-હંગેરીની સંયુક્ત સેનાનો કબ્જો હતો. તેના પર કબ્જો મેળવવો એટલા માટે જરૂરી હતો કારણ કે, મિત્ર રાષ્ટ્રોની સેનાઓ માટે રસદ પૂરી પાડવા માટે સમુદ્રનો માર્ગ અહીંથી જ જતો હતો. હાઇફામાં કેમ મૃત્યુ પામ્યા ભારતીય સૈનિકો? બ્રિટિશ શાસન તરફથી લડતી વખતે આ લડાઈમાં 44 ભારતીય સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. આજ પણ 61 કેવલરી 23 સપ્ટેમ્બરને રાઇઝિંગ ડે અથવા હાઇફા ડેના રૂપે ઊજવે છે. આ જ દિવસે 15 ઇમ્પીરિયલ કેવલરી બ્રિગેડને હાઇફા પર કબ્જો કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. નહ્ર અલ મુગત્તા અને માઉન્ટ કેમલના શિખરોની વચ્ચે આ વિસ્તારમાં ઓટોમન સામ્રાજ્યની તોપો અને આર્ટિલરી ગોઠવાયેલી હતી. બ્રિગેડના જોધપુર લાંસર્સને એ પોઝિશન પર કબ્જો લેવાનો હુકમ આપવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે મૈસૂર લાંસર્સને શહેરના પૂર્વથી ઉત્તર તરફ હુમલો કરતાં કરતાં આગળ વધવાનો હુકમ અપાયો હતો. મૈસૂર લાંસર્સને જવાનોએ સીધું ચઢાણ કરીને મહત્ત્વની પોઝિશને કબ્જો જમાવી લીધો હતો અને તોપમારાને શાંત કરી દીધો હતો. જ���ધપુર અને મૈસૂરના લાંસર્સના બચી ગયેલા જવાએ જર્મન મશીનગન્સ પર હુમલો કર્યો. લડાઈ ખૂબ મુશ્કેલ હતી એ ઓટોમનની પોઝિશન તરફ આગળ વધ્યા અને એક રેલવે લાઇન પાર કરી, પરંતુ તેમની ઉપર મશીનગન અને આર્ટિલરી દ્વારા ભારે ગોળીબાર કરવામાં આવ્યો. નદી કિનારે રેતી હોવાને કારણે તેમને આગળ વધવામાં મુશ્કેલી પડી રહી હતી એટલે તેઓ ડાબી બાજુથી માઉન્ટ કેરેમલના નાના શિખરો તરફ આગળ વધવા લાગ્યા. આ રેજિમેન્ટે 30 સૈનિકો પકડ્યા, બે મશીન ગન અને બે કેમલગન (ઊંટ પર મૂકીને ચલાવવામાં આવતી નાની તોપ) પર કબ્જો કરી લીધો, જેથી હાઇફા પર વિજય મેળવવાનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો. આ દરમિયાન જોધપુર લાંસર્સે આગળ વધવાનું ચાલું રાખ્યું. જેથી બચાવની સ્થિતિમાં આવી ગયેલાં સૈનિકો ચારેય બાજુથી ઘેરાઈ ગયા હતા. આ બન્ને રેજિમેન્ટે 1350 ઓટોમન અને જર્મન સૈનિકોને હરાવી દીધા જેમાં સૈન્ય અધિકારીઓ પણ સામેલ હતા. જોધપુર લાંસર્સના કમાન્ડર મેજર દલપત સિંહ શેખાવત આ લડાઈમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા અને તેમને મરણોત્તર મિલિટરી ક્રોસનું સૈન્ય સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીનો તીન મૂર્તિ ચોક હવેથી હાઇફા ચોક તરીકે ઓળખાશે. +text: સંસ્કૃત ભણાવતાં એક અધ્યાપક (પ્રતીકાત્મક તસવીર) સૌનો સમાવેશ કરતી એ સંસ્કૃતિના પ્રતિનિધિ ફિરોઝ છે જેની સાથે આપણા સમાજના તાણાવાણા જોડાયેલા છે અને જેના પર હાલનાં વર્ષોમાં સતત પ્રહાર થતા રહ્યા છે. સંસ્કૃતમાં 'કૂપમંડૂકતા' આ માટે યોગ્ય શબ્દ છે, જેના કારણે વ્યાકરણ અને સાહિત્યની દૃષ્ટિએ આ મહાન ભાષા એકીકરણ, સંકીર્ણતા અને સાંપ્રદાયિકતાનો શિકાર બની છે. આપણે એ ભૂલી ગયા કે સંસ્કૃતને વૈશ્વિક સ્તરે જેના લીધે સન્માન મળ્યું એ લોકો માત્ર હિંદુ કે બ્રાહ્મણ નહોતા, પરંતુ જર્મન, અંગ્રેજ અને મુસ્લિમ વિદ્વાન હતા. તેમણે ઘણી ભાષાઓ વચ્ચે પ્રત્યાયન અને સંવાદનો પુલ બાંધ્યો હતો. તાલમેલ વધારતી ભાષાઓ વર્ષ 1953-54માં મોહમ્મદ મુસ્તફા ખાન 'મદ્દાહ'એ એક ઉર્દૂ-હિંદી શબ્દકોશનું સંપાદન કર્યું હતું, જેનું પ્રકાશન ઉત્તર પ્રદેશ હિંદી સંસ્થાએ કર્યું હતું. સાત દાયકા બાદ પણ ઉર્દૂ-હિંદીમાં આનાથી વધુ સારો શબ્દકોશ બન્યો નથી. મદ્દાહ પાલિ, સંસ્કૃત, અરબી, ફારસી, તુર્કી અને હિંદીના જાણકાર હતા અને આ બધી ભાષાઓના શબ્દકોશ તૈયાર કરી ચૂક્યા છે. તેમના એક હિંદુ મિત્રે આગ્રહ કર્યો કે હિંદી-ઉર્દૂના કોશ બાદ તેઓએ ઉર્દૂ-હિંદીનો કોશ પણ તૈયાર કરવો જોઈએ, કેમ કે 'ઉર્દૂ સાહિત્ય ખૂબ ઝડપથી હિંદીમાં લિપિબદ્ધ થઈ રહ્યું છે.' ઉલ્લેખનીય છે કે મદ્દાહનો આ કોશ ડૉ. સંપૂર્ણાનંદને સમર્પિત છે જેઓ રાજનેતા હોવા ઉપરાંત સંસ્કૃતના વિદ્વાન હતા અને તેમના નામે બનારસમાં સંપૂર્ણાનંદ સંસ્કૃત વિદ્યાપીઠ બની છે. આ માત્ર એક ઉદાહરણ છે. વાસ્તવમાં આપણા દેશમાં ભાષા અને વિદ્વતાના ક્ષેત્રમાં સંસ્કૃત, ફારસી, હિંદી, ઉર્દૂના તાલમેલ અને પ્રત્યાયનની લાંબી પરંપરા છે જેના લીધે સુસંગતતાના વિકાસમાં મદદ મળી. મુઘલના દોરમાં દારા શિકોહે ઉપનિષદોનો કરેલો અનુવાદ એકતાનો મહત્ત્વનો પડાવ હતો. આઝાદી મળ્યા બાદ પણ બે કે ત્રણ ભાષાના જાણકાર હોય એવા લોકો દૂરના ગામમાંથી મળી આવતા હતા. જેમ કે મારા પિતા સંસ્કૃત, ઉર્દૂ અને હિંદીના સારા જાણકાર હતા. તેમણે 'સત્યનારાયણ કી કથા'નો ગઢવાલીમાં છંદબદ્ધ અનુવાદ કર્યો હતો અને તેઓ પોતાની રોજનીશી ઉર્દૂમાં લખતા હતા. સાહિત્યમાં હિંદી-ઉર્દૂની ઘનિષ્ઠતાનો લાંબો ઇતિહાસ છે. પ્રેમચંદ, રતનનાથ, સરશાર, વ્રજનારાયણ ચકબસ્ત, ફિરાક ગોરખપુરી, કૃષ્ણ ચંદર, રાજેન્દ્રસિંહ બેદી અને ઉપેન્દ્રનાથ અશ્ક જેવા મોટા લેખકોએ ઉર્દૂમાં લખ્યું, પરંતુ એ સવાલ ક્યારેય ન ઊઠ્યો કે તેઓ ઉર્દૂમાં શા માટે લખે છે. એ સમયે હિંદી અને ઉર્દૂનું એકસાથે અધ્યયન કરવું સામાન્ય વાત હતી અને આજે પણ વિદેશી વિદ્વાનો હિંદી અને ઉર્દૂ એકસાથે ભણે-શીખે છે. પ્રેમચંદ બહોળા વાચક સમુદાય સુધી પહોંચવાની ગરજ સાથે હિંદીમાં આવ્યા, પરંતુ ઉર્દૂનો છેડો તેમણે ક્યારેય ન છોડ્યો. તેમની છેલ્લી વાર્તા 'કફન' મૂળરૂપે ઉર્દૂમાં લખાઈ હતી. આજે પણ હિંદુ ઘરોમાં જન્મેલા ઘણા ઉર્દૂ શાયર ખૂબ લખી રહ્યા છે. શીન કાફ નિઝામ, જયંત પરમાર અને ચંદ્રભાન ખયાલ જેવાં ઘણાં નામો ગણાવી શકાય. ઉર્દૂની મહાન પરંપરામાં મીર અને ગાલિબ એવા શાયર છે જેઓ હિંદી કે ખડીબોલીના શબ્દોને અનેક જગ્યાએ ઉપયોગ કરે છે: 'પત્તાં પત્તાં બૂટા બૂટા હાલ હમારા જાને હૈ', 'સિરહાને 'મીર' કે કોઈ ન બોલો, અભી ટૂટા રોતે રોતે સો ગયા હૈ' કે 'હૈ ખબર ગર્મ ઉન કે આને કી, આજ હી ઘર મેં બોરિયા ન હુઆ' કે 'મેરે દુઃખ કી દવા કરે કોઈ' (ગાબિલ). ફિરાક ગોરખપુરીની શાયરી પણ હિંદી-ઉર્દૂની એકતાની મિસાલ છે - 'જ્યૂં કોઈ નાર સિતાર બજાવે હૈ', 'બહોત પહલે સે ઉન કદમોં કી આહટ જાન લેતે હૈ, તુઝે એ જિંદગી હમ દૂર સે પહચાન લેતે હૈ', 'ઈસી ખંડહર મેં કહી કુ��� દિયે હૈ ટૂટે, ઇન્હી સે કામ ચલાઓ બડી ઉદાસ હૈ રાત.' રોજિંદા વ્યવહારની ભાષામાં પણ હિંદીના દેશ્ય શબ્દો અને ઉર્દૂની દોસ્તીએ કેટલી સુંદરતા બક્ષી છે, એના પર ફિરાકસાહેબે આખું પુસ્તક લખ્યું છે, જેમાં સેંકડો ઉદાહરણ આપવામાં આવ્યાં છે : શાદી-બ્યાહ, રોટી-સબ્જી, હુક્કા-પાની, જાત-બિરાદરી, રસ્મો-રાહ, બોરિયા-બિસ્તર વગેરે. પરંતુ રાજકારણ ભાષાને પોતાનું હથિયાર બનાવી લે છે, તેને ક્રૂર અને ખોખલી બનાવી દે છે. જર્મનીમાં હિટલરની તાનાશાહી દરમિયાન લાખો યહૂદીઓની હત્યા બાદ દાર્શનિક થિયોડોર અડૉર્નોએ કહ્યું હતું કે 'હવે જર્મન ભાષામાં કવિતા લખવી શક્ય નથી.' ભાષાઓને ધર્મ સાથે જોડી દીધી આઝાદી બાદ હિંદી અને ઉર્દૂ સાથે પણ આ રીતની દુર્ઘટના થઈ છે અને આજે આપણે જોઈએ છીએ કે હિંદીને હિંદુ અને ઉર્દૂને મુસ્લિમ બનાવવામાં આવે છે, જેની મોટી અસર ઉર્દૂને વેઠવી પડે છે. આધુનિક સમયમાં સંસ્કૃત કેવી રીતે ભણાવવી? ભાષાને 'વહેતું પાણી' માનવામાં આવે છે, જેમાં દેશકાળ અનુરૂપ ફેરફાર થતા રહે છે. જો આવું ન થાય તો એ એક સ્થગિત અને ગંદું પાણી બની શકે છે. સંસ્કૃત સાથે પણ આવું જ થયું છે, કેમ કે તેના વાંચન સાથે જોડાયેલા લોકો, તેના સંચાલક તંત્રે તેને નવા જમાના પ્રમાણે ઢાળવાનો બહુ ઓછો પ્રયત્ન કર્યો. જોકે સંસ્કૃત એટલી લચીલી છે કે તે કોઈ પણ નવા વાતાવરણ કે નવી અભિવ્યક્તિનો સમાવેશ કરી શકે છે. કમનસીબે એ લચીલાપણું શિક્ષણમાં ન અપનાવાયું અને એ જ જૂની, સંકીર્ણ અને સામંતી રીતથી ચાલતું રહ્યું. તેના કારણે આ મહાન ભાષા પરિવર્તનોથી અછૂત અને અપ્રાસંગિક બનતી ગઈ. આઝાદી બાદ રાષ્ટ્રીય સ્તરે સંસ્કૃતની સંસ્થાઓ ખોલાઈ, પરંતુ તેનો અભ્યાસક્રમ એ જ રહ્યો, જેને સંસ્કૃતમાં 'ગતાનુગતિક' કહેવાય છે. ડૉ. રાધાવલ્લભ ત્રિપાઠી અને બલરામ શુક્લ જેવા કેટલાક વિદ્વાનો અપવાદ જરૂર છે જેમણે સંસ્કૃત સાહિત્યની બીજી પરંપરાઓની શોધ કરી અને એ જણાવ્યું કે તે માત્ર બ્રાહ્મણવાદી ધરોહર નથી. તેમાં માત્ર 'તન્વીશ્યામા શિખરિદશના પક્વબિમ્બાધરોષ્ટિ'નું સૌંદર્ય અને શૃંગાર નથી, પણ પોતાના સમયના અભાવ અને સંકટોનું ચિત્રણ પણ છે જે આજે કાવ્ય-સંવેદના સાથે જોડાયેલું છે. સંસ્કૃતનો વાસ્તવિક વિકાસ ચોટલી રાખવાનો અને આચાર્યોને દંડવત્ કરાવતાં ગુરુકુળો સાથે નથી. આધુનિક ઉદાર દૃષ્ટિકોણથી પણ થઈ શકે છે, જેમાં ધર્મવિદ્વતા આડે ન આવે અને અન્ય ધર્મોમાં જન્મ લેનારના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ ન હોય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાષ્ટ્રીય સંસ્કૃત સંસ્થાનમાં અભ્યાસ કરનાર ફિરોઝ ખાને કદાય ક્યારેય કલ્પના નહીં કરી હોય કે બનારસ હિંદુ વિશ્વવિદ્યાલયમાં તેમની નિમણૂક અંગે વિવાદ થશે અને વિદ્યાર્થીઓ જ તેમની સામે ધરણાં પર બેસશે. +text: મતદાનની શરૂઆત છત્તીસગઢથી શરૂ થઈ, જ્યાં 12 નવેમ્બરના રોજ 18 બેઠકો માટે મતદાન થયું હતું. મતદાનનો અંત રાજસ્થાન અને તેલંગણાની તમામ બેઠકોના મતદાન સાથે થયો. દેશની ઘણી ન્યૂઝ ચેનલોએ અલગઅલગ સર્વેક્ષણ એજન્સીઓના સહયોગથી ઍક્ઝિટ પોલનાં પરિણામો શુક્રવારે સાંજે જાહેર કરી દીધાં. મોટાભાગનાં સર્વેક્ષણોમાં રાજસ્થાનમાં સત્તાધારી પક્ષ ભાજપ હારી રહ્યું છે, તેવું દર્શાવવામાં આવ્યું. ઍક્ઝિટ પોલનાં આ પરિણામોને જોતા ભાજપનું ફરીથી સત્તામાં આવવું મુશ્કેલ લાગી રહ્યું છે. જનધારણા મુજબ, હાલમાં મોટાભાગની ન્યૂઝ ચેનલો સત્તા સમર્થક છે, છતાં પણ આ ચેનલો સત્તાધિકારી પક્ષ ભાજપની હારની ભવિષ્યવાણી કરી રહી છે તો અર્થ સ્પષ્ટ છે કે આ રાજ્યો કોંગ્રેસની સ્થિતિ સારી હશે. બીજું રાજ્ય તેલંગણા છે, જ્યાં દરેક ઍક્ઝિટ પોલ રાજ્યનો હાલનો સત્તાધિકારી પક્ષ તેલંગણા રાષ્ટ્ર સમિતિ (ટીઆરએસ)ની જીત દર્શાવે છે. મધ્ય પ્રદેશમાં ભાજપની હાર? મિઝોરમની વાત કરીએ તો મોટાભાગની ન્યૂઝ ચેનલ ઍક્ઝિટ પોલમાં સત્તાધિકારી પક્ષ કોંગ્રેસના હારવાની ભવિષ્યવાણી કરી રહ્યું છે, જ્યારે મિઝો નેશનલ ફ્રંટ (એમએનએફ)ની જીતના અણસાર છે. ઍક્ઝિટ પોલ મધ્ય પ્રદેશ અને છત્તીસગઢ અંગે અલગઅલગ પરિણામો રજૂ કરે છે. રાજસ્થાન, તેલંગણા અને મિઝોરમની જેમ મધ્ય પ્રદેશ અને છત્તીસગઢને લઈને સર્વેક્ષણ એજન્સીઓનાં પરિણામોમાં સમાનતા નથી. ત્રણ મુખ્ય ન્યૂઝ ચેનલ 'ઇન્ડિયા ટુડે- આજ તક', 'રિપબ્લિક ટીવી' અને 'એબીપી' એ પોતાનાં સર્વેક્ષણમાં મધ્ય પ્રદેશમાં કોંગ્રેસની જીત દર્શાવી છે. આ ત્રણેય ન્યૂઝ ચેનલે ક્રમશ: એક્સિસ ઇન્ડિયા, સી-વોટર અને સીએસડીએસ પાસે પોતાનાં સર્વેક્ષણ કરાવ્યાં હતાં. આ ત્રણેય સર્વેક્ષણ મધ્ય પ્રદેશમાં ભાજપની હારની ભવિષ્યવાણી કરી રહ્યાં છે, જ્યાં હિંદુત્વ રાજનીતિ આધારિત પક્ષ છેલ્લાં 15 વર્ષોથી સત્તામાં છે. ચૂંટણી સર્વેક્ષણ એજન્સીઓએ મધ્ય ભારતના આ મહત્ત્વપૂર્ણ રાજ્યમાં ભાજપની હારનું કારણ ખેડૂતોમાં અસંતોષ અને મતદાતાઓમાં સત્તા પક્ષ વિરુદ્ધના વાતાવરણને ��વાબદાર ઠેરવ્યું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? છત્તીસગઢમાં ત્રિશંકુ વિધાનસભા છત્તીસગઢના મુખ્ય મંત્રી રમણ સિંહ છત્તીસગઢમાં ઍક્ઝિટ પોલનું આકલન સૌથી વધુ ગૂંચવણભર્યું છે. દરેક અલગઅલગ મત રજૂ કરે છે. મોટાભાગ લોકો માને છે કે ચૂંટણી પરિણામોથી છત્તીસગઢમાં ત્રિશંકુ વિધાનસભાની સ્થિતિ સામે આવશે. મતલબ કે કોઈ એક સરકારને પૂર્ણ બહુમતી નહીં મળે. માત્ર એબીપી અને ઇન્ડિયા ટીવીના સર્વેક્ષણ જણાવે છે કે છત્તીસગઢમાં ભાજપ સતત ચોથીવાર સત્તામાં આવશે અને તેનાથી કામચલાઉ બહુમતી મળશે. પરંતુ 'ઇન્ડિયા ટુડે-આજ તક' અને 'રિપબ્લિક ટીવી' જેવી ચેનલો છત્તીસગઢમાં કોંગ્રેસની જીતવાની ભવિષ્યવાણી કરી રહી છે. હારની ભવિષ્યવાણી કેટલી ગંભીર? આ સર્વેક્ષણો પરથી લાગે છે કે માત્ર પ્રાદેશિક નેતૃત્વ જ નહીં, પરંતુ ભાજપનો જાદૂ પણ ખતમ થઈ રહ્યો છે. જો સત્તા અને સત્તાધારી દળના પ્રચંડ સમર્થક કહેવાતી આ ન્યૂઝ ચેનલો સત્તાધારી પક્ષની હારની ભવિષ્યવાણી કરે, તો તેને ગંભીરતાથી લેવી જોઈએ. આનો મતલબ એ છે કે ગ્રાઉન્ડ લેવલ પર પરિસ્થિતિમાં બદલાવ આવી રહ્યો છે. તો પણ આને હજુ સુધી આકલન તરીકે લેવામાં આવી રહ્યું છે. પ્રથમ વાત એ છે કે આ સર્વેક્ષણોની ભવિષ્યવાણીને ચૂંટણી પરિણામ તરીકે લેવું ઉતાવળ હશે. ભૂતકાળમાં નજર કરીએ તો મોટાભાગના સર્વેક્ષણો અંદાજિત સાબિત થયા હતા, કારણ કે તેમનાં આકલન અને વાસ્તવિક પરિણામો વચ્ચે સમાનતા નહોતી, પરંતુ અમુક સર્વેક્ષણ સાચા પણ સાબિત થયાં હતાં. સરવે એજન્સીઓની વિશ્વસનીયતા શંકાસ્પદ ઍક્ઝિટ પોલમાં મહત્ત્વપૂર્ણ બાબત એ હોય છે કે કે તેઓ કેટલા લોકો સાથે વાતચીત કરે છે. એ પણ જોવાનું હોય છે કે વાતચીત કરનારા મતદાતાઓની પૃષ્ઠભૂમિ અને ક્ષેત્ર અલગઅલગ હતાં કે નહીં? જેટલા વધુ લોકો અને તેમની પૃષ્ઠભૂમિનું આકલન થઈ શકે તેટલો જ સરવે ચોક્કસ હોવાનું સાબિત થાય છે. અનેક કિસ્સામાં જોવા મળ્યું છે કે સર્વેક્ષણ એજન્સીના લોકોએ જલદી કામ પૂર્ણ કરવાના લોભમાં માત્ર સહજ રીતે ઉપલબ્ધ શહેરી ક્ષેત્રના મધ્યમવર્ગીય મતદાતાઓ પાસે પોતાનો મત જાણ્યો અને તેને સમગ્ર પ્રદેશનો મત માની લીધો. મોટાભાગે આવા સર્વેક્ષણ ખોટા સાબિત થાય છે. બીજી વાત કે આપણા દેશમાં અનેક સર્વેક્ષણ એજન્સીઓની વિશ્વસનીયતા શંકાસ્પદ છે. ઍક્ઝિટ પોલ અથવા ઓપિનિયન પોલ કરનારી અનેક એજન્સીઓ નિહિત સ્વાર્થના ભાગરૂપે કોઈ દળ અથવા સંસ્થા માટે કામ કરતી હોય છે. થો��ાં વર્ષ પહેલાં 'ન્યૂઝ એક્સપ્રેસ' નામની એક ચેનલના બહુચર્ચિત 'સ્ટિંગ ઑપરેશન'માં બહાર આવ્યું હતું કે ઓપિનિયન પોલ અને ઍક્ઝિટ પોલ કરતી ઘણી એજન્સીઓ કોઈ દળ, સંગઠન અથવા નેતા સાથે મળીને સર્વેક્ષણ આપવા તૈયાર હોય છે. ઍક્ઝિટ પોલ કેટલા સાચા? આપણે ઘણીવાર જોયું છે કે ન્યૂઝ ચેનલોના સંચાલકોના દબાણમાં સર્વેક્ષણ કરાવનારી એજન્સીઓ પોતાનાં આકલનો અને આંકડાઓ બદલવા રાજી થઈ જાય છે. જે રાજી નથી થતી તેને ચેનલો બહારનો રસ્તો બતાવી દે છે. તેમની સાથે સંબંધ તોડી તેમની ફી રોકી દેવામાં આવે છે. વર્ષ 2015માં બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તત્કાલીન રાજદ-જદયુ મહાગઠબંધનના વિજયની શક્યતા દર્શાવી રહેલી એક એજન્સીના ઍક્ઝિટ પોલને દેશની એક મોટી ન્યૂઝ ચેનલે પ્રસારિત કરવાની ના પાડી દીધી. પરંતુ એ વાતનો ઇન્કાર ના કરી શકાય કે સર્વેક્ષણ એજન્સીઓની વધતી સંખ્યા વચ્ચે વિશ્વસનીયતા અને લાક્ષણિકતાની દોડ પણ તેમની વચ્ચે શરૂ થઈ છે. હવે એ જોવાનું રહ્યું કે આ વખતે આ સર્વેક્ષણ એજન્સીઓ કેટલી હદે સાચી અને સચોટ ઠરે છે? તેને ઓળખવા માટે આપણે વાસ્તવિક ચૂંટણી પરિણામોની રાહ જોવી પડશે જે 11 ડિસેમ્બરના રોજ સામે આવશે. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે. તેમાં સામેલ તથ્યો તથા વિચાર બીબીસીના નથી તથા બીબીસી તેની કોઈ જવાબદારી નથી લેતું.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના પાંચ રાજ્યોમાં વિધાનસભા ચૂંટણીનું મતદાન સાત ડિસેમ્બરના રોજ પૂર્ણ થઈ ગયું. +text: રક્ષામંત્રી રાજનાથ સિંહ રફાલને લેવા ફ્રાન્સ પહોંચ્યા હતા. આ દરમિયાન તેમણે રફાલની શસ્ત્રપૂજા પણ કરી હતી. શસ્ત્રપૂજા દરમિયાનની કેટલીક તસવીરો સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થઈ હતી અને #RafalePujaPolitics ટ્રૅન્ડમાં આવ્યું હતું. જેમાં કેટલાક યૂઝર્સે હિંદુ રીતિરિવાજ પ્રમાણે કરવામાં આવેલી સશસ્ત્ર પૂજાનાં વખાણ કર્યાં તો કેટલાક લોકોએ વિરોધ નોંધાવ્યો હતો. સોશિયલ મીડિયામાં શું કહ્યું લોકોએ? @pritesh4532 નામના યૂઝરે મજાકમાં રફાલ અને રાજનાથ સિંહ સાથેની એક તસવીર પોસ્ટ કરી હતી. @thorbijliwale નામના યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું કે રફાલમાં ક્યારેય તેલની ઊણપ ન થાય, રસ્તામાં બગડે નહીં, પંચર ન કરવું પડે કે કોઈ અકસ્માત ન થાય, તે માટે લીંબુ કામ કરે છે. @smytake નામના યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું કે બેરોજગારી દૂર કરવા અને ખાતામાં 15 લાખ લાવવા કેટલાં લીંબુની જરૂર છે? @VinayDokania નામના યૂઝરે એક ફોટો ટ્વીટ કરી લખ્યું કે જ્યારે રફાલ ભારતમાં પહોંચશે ત્યારે આવું થશે. @DevShukum નામના યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું કે આ ભારતની પ્રથા છે તેને મુદ્દો ન બનાવો. @Shaline2ee નામના યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું કે જે લોકો આ પૂજાને પરંપરા ગણાવી રહ્યા છે તે લોકોને હું કહેવા માગીશ કે ભારત દેશમાં મુસ્લિમ, ખ્રિસ્તી, શીખ, હિંદુ વગેરે અનેક લોકો દેશ માટે ટેક્સ ભરે છે. તો સરકાર શા માટે માત્ર હિંદુ ધર્મને જ અનુસરે છે? @rhmed007 નામના યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું હતું કે અમારી પાસે ખરાબ નજરથી બચવા માટે લીંબુ અને મરચાની અનોખી ટૅક્નૉલૉજી છે. તો તમે રફાલમાં પણ આ સંરક્ષણ સિસ્ટમને પહેલેથી જ ફિટ કેમ નથી કરાવતા? રફાલ ફાઇટર જેટમાં કઈ ખૂબીઓ છે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વાયુસેનાદિવસે એટલે કે 8 ઑક્ટોબરે ભારતને પ્રથમ લડાકુ વિમાન રફાલ મળ્યું છે. +text: વ્યસ્ત ચૂંટણીપ્રચાર કાર્યક્રમને કારણે બ્લડ પ્રેશર ઘટી ગયું હોવાનું અને તેને કારણે ચક્કર આવ્યા હોવાનું કહેવાઈ રહ્યું છે અને હાલ તેમની તબિયત સારી છે. વિજય રૂપાણીને તાત્કાલિક સભા અટકાવી અમદાવાદ લઈ જવામાં આવ્યા છે અને યુએન મહેતા હૉસ્પિટલમાં તેમની આગળ તપાસ થશે. ગુજરાત ભાજપ પ્રમુખ સી. આર. પાટીલે ટ્વિટ કરીને કહ્યું છે કે વિજય રૂપાણી હવે સ્વસ્થ છે. આ અગાઉ વિજય રૂપાણીએ વડોદરામાં એક સભા સંબોધન કરતી વખતે જાહેરાત કરી હતી કે આગામી વિધાનસભા સત્રમાં ગુજરાત સરકાર કથિત 'લવ જેહાદ' વિરોધી કાયદો લાવવા જઈ રહી છે. નોધનીય છે કે આ અગાઉ ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડમાં પણ 'લવ જેહાદ' સામે કાયદો ઘડવામાં આવ્યો છે. જે ચર્ચાનો વિષય બન્યો હતો. ગુજરાતમાં ગુજરાત ફ્રીડમ ઑફ રિલિજિયન ઍક્ટ, 2003 અંતર્ગત દબાણ, લાલચ કે છેતરપિંડી દ્વારા કોઈ વ્યક્તિનું ધર્મપરિવર્તન કરાવવું ગુનો ગણવામાં આવે છે. જોકે મુખ્ય મત્રી વિજય રૂપાણીની આ જાહેરાતથી સ્પષ્ટ છે કે રાજ્ય સરકાર હવે આ અંગે નવો કાયદો લાવી સરકારી એજન્સીઓને આ પ્રકારની પ્રવૃત્તિઓ સામે વધુ સત્તા આપવા માગે છે. રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ આ સભામાં વધુમાં કહ્યું હતું કે, "લવ જેહાદના નામે જે પ્રવૃત્તિ ચાલે છે તે અમે ચલાવી નહીં લઈએ." નોંધનીય છે કે રાજ્ય સરકાર જુદા જુદા સરકારી વિભાગોને ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશની સરકારો દ્વારા આ બાબત લાવવામાં આવેલા કાયદાઓનો અભ્યાસ કરીને તેની કાયદેસરતા તપાસવાના નિર્દેશ અગાઉ આપી ચૂકી છે. મોદી સરકારે કૃષિ કાયદાના પ્રચાર પાછળ 7.95 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ્યા પ્રતીકાત્મક તસવીર કેન્દ્ર સરકારે કૃષિ કાયદાઓના પ્રચાર પાછળ 7.95 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કર્યો છે. 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના રિપોર્ટ પ્રમાણે છેલ્લા પાંચ માસ દરમિયાન કેન્દ્ર સરકારે કૃષિ કાયદાના પ્રચાર પાછળ આ ખર્ચ કર્યો છે. કૃષિમંત્રી નરેન્દ્ર તોમરે સંસદમાં આ માહિતી આપી હતી. કૃષિ મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે 7.95 કરોડ રૂપિયામાંથી સૂચના અને પ્રસારણ મંત્રાલયે 7.25 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ કર્યો હતો. તેમણે સપ્ટેમ્બર 2020થી જાન્યુઆરી 2021 સુધીમાં ઍગ્રિ ઍન્ડ ફાર્મર્સ વૅલ્ફેર પર આ નાણાં ખર્ચ્યાં છે. તોમરે રાજ્યસભામાં જણાવ્યું હતું કે પ્રિન્ટ મીડિયામાં પણ જાહેરાતના રૂપમાં ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. નરેન્દ્રસિંહ તોમરે જણાવ્યું હતું કે 67.99 લાખ રૂપિયાનો ખર્ચ ત્રણ પ્રમોશનલ અને બે ઍજ્યુકેશનલ ફિલ્મ પર કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઉપરાંત 1.50 લાખ રૂપિયા પ્રિન્ટ ઍડના ક્રિએટિવ પર ખર્ચવામાં આવ્યા હતા. અત્રે નોંધનીય છે કે કૃષિ કાયદા પર ત્રણ કાયદાને લઈને છેલ્લા અઢી માસથી ખેડૂતોનું આંદોલન ચાલી રહ્યું છે. હજુ પણ ખેડૂતો આંદોલનને આગળ વધારી રહ્યા છે. વિશ્વના સૌથી મોટા મોટેરા સ્ટેડિયમનું 23મી ફેબ્રુઆરીએ ઉદ્ઘાટન અમદાવાદ ખાતે નવનિર્મિત મોટેરા સ્ટેડિયમમાં 24મી ફેબ્રુઆરીથી ભારત અને ઇંગ્લૅન્ડ વચ્ચે પહેલી આંતરરાષ્ટ્રીય મૅચ રમાશે. આ પૂર્વે 23મી ફેબ્રુઆરીએ વિશ્વના સૌથી મોટા ક્રિકેટ સ્ટેડિયમનું વિધિવત્ ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવશે. રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ અને કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ આ સમારોહમાં હાજર રહે તેવી સંભાવના છે. મોટેરા સ્ટેડિયમમાં એક લાખ લોકોના બેસવાની ક્ષમતા છે પરંતુ કોરોના સંબંધી ગાઇડલાઇન્સને ધ્યાને રાખીને માત્ર 50 હજાર લોકો જ સ્ટેડિયમમાં બેસીને મૅચનો રોમાંચ માણી શકશે. ટીમ ઇન્ડિયા અને ઇંગ્લૅન્ડ વચ્ચે અમદાવાદના મોટેરા સ્ટેડિયમમાં 2 ટેસ્ટ મૅચ, પાંચ ટી20 મૅચ રમાશે. ટી20 સિરીઝની પ્રથમ મૅચ 12 માર્ચે રમાશે. ગુજરાતમાં સતત ચાર દિવસથી 250થી વધુ કેસ પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના કેસ ફરી એખ વખત વધી રહ્યા છે. છેલ્લા 24 કલાકમાં રાજ્યમાં 279 કેસ નોંધાયા, જોકે છેલ્લા ચાર દિવસથી એક પણ મૃત્યુ નોંધાયું નથી. રાજ્યના આરોગ્યવિભાગ અનુસાર રાજ્યમાં અત્યાર સુધી કુલ કેસોની સંખ્યા 264851 થઈ છે અને અત્યાર સુધી કુલ 4540 મૃત્યુ થયાં છે. છેલ્લા 24 કલાકમાં 283 દર્દીઓ સાજા થતાં કુલ સાજા થનારા દર્દીઓની સંખ્યા 258843 થઈ છે. ગુજરાતમાં હાલ 1470 કેસ ઍક્ટિવ છે. કહેવાઈ રહ્યું છે કે ચૂંટણીઓના પ્રચારને પગલે કોરોનાની ગાઇડલાઇનના કથિત ભંગ અને બેદરકારીને કારણે રાજ્યમાં ફરી કેસો વધવાનું શરૂ થયું છે. ખેડૂત આંદોલન : કૅનેડાના વડાપ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ ભારતના વખાણ કર્યાં કૅનેડાના વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડો કૅનેડાના વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ હવે ખેડૂત આંદોલનને સારી રીતે હૅન્ડલ કરવા બદલ ભારત સરકારનાં વખાણ કર્યાં છે. 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના અહેવાલ મુજબ વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા એક નિવેદનમાં એવુ જણાવાયું છે કે કૅનેડાના પીએમ ટ્રુડોએ આંદોલનને હૅન્ડલ કરવા બદલ અને ખેડૂતો સાથે મંત્રણાનો રસ્તો અપનાવવા બદલ મોદી સરકારનાં વખાણ કર્યાં છે. આ પહેલાં ખેડૂત આંદોલનને લઈને જસ્ટિન ટ્રુડોની દખલગીરી પર ભારતે કડક વલણ અપનાવતાં નારજગી વ્યક્ત કરી હતી. વિદેશ મંત્રાલયે સ્પષ્ટ કહ્યું હતું કે આંતરિક બાબતોમાં દખલગીરી નહીં સ્વીકારે. ગુજરાતમાં ધોરણ 6થી 8ના વર્ગો શરૂ થશે પ્રતીકાત્મક તસવીર ધોરણ 9થી 12ના વર્ગો શરૂ થયા બાદ હવે રાજ્યમાં ધોરણ 6થી 8ના વર્ગો શરૂ કરવાની જાહેરાત કરાઈ છે. શિક્ષણવિભાગે જાહેરાત કરી છે કે, 18 ફેબ્રુઆરીથી ધોરણ 6થી 8ના વર્ગો શરૂ થશે. આ દરમિયાન શાળાઓમાં કોરોના સંક્રમણ ન ફેલાય તે માટે કેન્દ્ર સરકારની ગાઇડલાઇનનું પાલન કરવાનું રહેશે. જોકે, ઑનલાઈન શિક્ષણની વ્યવસ્થા યથાવત્ રહેશે, તેવું પણ શિક્ષણવિભાગે કહ્યું હતું. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સ્થાનિક સ્વરાજ્યની ચૂંટણી માટે પક્ષનો પ્રચાર કરી રહેલા મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી વડોદરામાં ભાષણ કરતાં કરતાં જ ઢળી પડ્યા હતા. +text: સોરા ઓઈ. એનું કારણ પણ છે. સોરા ઓઈએ ઇન્ટરનેટ પર સક્રિય ચીનના નવયુવાનોની જિંદગીમાં આશ્વર્યજનક રીતે અક મહત્ત્વની ભૂમિકા નિભાવી છે. નવા વર્ષના પહેલા દિવસે સોરા ઓઈએ સોશિયલ મીડિયા પર પોતાની સગાઈની તસવીર પોસ્ટ કરી હતી. તેમણે દુનિયાભરમાં પોતાના ચાહકોને આ ખુશખબર આપ્યા હતા. તસવીર પોસ્ટ કરવાના માત્ર કેટલાક કલાકો જ થયા હતા ત્યાં ચીનના સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફૉર્મ વીબો પર તેમની પોસ્ટને 1,70,000થી વધારે કૉમેન્ટ્સ અને 8,30,000થી વધારે લાઇક્સ મળી હતી. તેમના એક ચાહકે લખ્યું, "અમે તમારી ફિલ્મો જોઈને મોટા થયા છીએ. અમે હંમેશાંની જેમ તમને સપોર્ટ કરીશું." વીબો પર એક અન્ય યૂઝરે લખ્યું,"તમે અમારા માટે હંમેશા એક દેવીની જેમ રહેશો... અમે તમારા માટે ખુશહાલ જીવનની પ્રાર્થના કરીએ છીએ." ટીચર સોરા ઓઈ 2000ની શરૂઆતના દાયકાનો સમય હતો જ્યારે સોરા ઓઈએ પૉર્નોગ્રાફીમાં પોતાની કરિયરની શરૂઆત કરી હતી. એક અનુમાન પ્રમાણે સોરા ઓઈએ 90થી વધારે એવી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું છે જે પુખ્તવયના લોકો માટે બનાવવામાં આવી હતી. વર્ષ 2003થી 2005ની વચ્ચે લગભગ દરમહિને તેમની ફિલ્મ રિલિઝ થઈ હતી. ચીનમાં પૉનોગ્રાફી પર પ્રતિબંધ છે તેમ છતાં પણ ચીનના નવયુવાનો સોરા ઓઈના દીવાના છે. 27 વર્ષના નવયુવાન લિઉ કિયાંગે(નામ બદલ્યું છે) બીબીસીને કહ્યું, "અનેક ચીની યુવાનોને કિશોરાવસ્થામાં વ્યવસ્થિત રીતે જાતીય શિક્ષણ મળતું નથી. સોરા ઓઈ આવા સંજોગોમાં અમારી ટીચર બની ગઈ હતી." ચીનમાં ઇન્ટરનેટ પ્રત્યેનું ઝનૂન અને સોરા ઓઈની લોકપ્રિયતા લગભગ એકસાથે જ વધી રહી હતી. નવાં વેબપોર્ટલ, ઑનલાઇન કમ્યૂનિટીઝ અને વીડિયો સાઇટ્સ એક પછી એક આવતાં ગયાં અને ઇન્ટરનેટ પર માહિતીનો ખજાનો ઠલવાતો ગયો. જેમાં પ્રતિબંધિત પૉર્ન સામગ્રી પણ હતી. લિઉ કિયાંગ હાઇ સ્કૂલના જમાનામાં પોતાના મિત્રો સાથે એમપીફોર પ્લેયર પર સોરા ઓઈના વીડિયોઝ જોતો હતો પરંતુ ઇન્ટરનેટની લોકપ્રિયતનાનાં કારણે પૉર્ન જોવું સરળ થઈ ગયું હતું. ચાઇનીઝ યુનિવર્સિટી ઑફ હોંગકોંગમાં જાપાની વિભાગના અધ્યક્ષ પ્રોફેસર વાઈ-મિંગ એનજી કહે છે, "સોરા ઓઈ બરાબર યોગ્ય સમયે ચીનમાં ઊભરીને સામે આવી. જ્યારે ચીન બહારની દુનિયા માટે પોતાના દરવાજા ખોલી રહ્યું હતું. સોરા ઓઈ તે સમયે જ લોકપ્રિય થયાં." ચીનમાં સેક્સ એજ્યુકેશન ચીનના યુવાનો માટે સેક્સ વિશે માહિતી મેળવવા માટે પોર્ન મુખ્ય માધ્યમ છે. ત્યાં શાળાઓમાં મર્યાદિત જાતીય શિક્ષણની જોગવાઈ છે અને મોટાભાગના માતાપિતા બાળકોને સેક્સ અંગેની સમજ આપતા શરમ અનુભવે છે. વર્ષ 2009માં પીકિંગ યૂનિવર્સિટીએ એક સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં 22,000 હજાર કિશોરો અને યુવાનોને સેક્સ સંબંધી સવાલો પૂછવામાં આવ્યા. સર્વેમાં ભાગ લેનારા કિશોરો અને યુવાનોની ઉંમર 15 થી 24 વર્ષની વચ્ચે હતી. તેમને પ્રજનન સંબંધી ત્રણ સવાલો પૂછવામાં આવ્યા હતા. સર્વેમાં ભાગ લેનારા માત્ર 4.4 ટકા લોકો જ આ સવાલોના સાચા જવાબ આપી શક્યા હતા. રિસર્ચ કરનારાને એ પણ જાણવા મળ્યું કે ચીનમાં અનેક યુવાનો સેક્સ વિશે પોતાની રીતે જ માહિતી મેળવી લે છે. પરંતુ ચ���નની પહેલી મહિલા સેક્સોલૉજિસ્ટ લિન યિન્હે જાતીય શિક્ષણ મામલે પૉર્નના ઉપયોગને ખતરનાક ગણાવે છે. લિન કહે છે, "પૉર્ન સેક્સને વધારીને બતાવે છે અને તેનાથી યુવાનો ગેરમાર્ગે દોરાઈ શકે તેવી શક્યતા છે કારણ કે તે પોતાની સરખામણી પોર્ન એક્ટર સાથે કરવા લાગે છે." ચીનમાં લોકપ્રિયતા એક સવાલ એ થાય કે ઇન્ટરનેટ પર પૉર્નની વિપુલ માત્રા અને જ્યારે ઇચ્છો ત્યારે ઉપલબ્ધ છે, તો સોરા ઓઈમાં શું ખાસ છે? એશિયાઈ દેશોમાં આજે પણ સેક્સને પ્રતિબંધિત વિષય માનવામાં આવે છે. પરંતુ સોરા ઓઈએ પૉનોગ્રાફી કેરિયરમાં હોવા છતાં પોતાને કમ ગણતી નથી. તેણે હંમેશા કહ્યું કે તે પોતાનાં કામને પસંદ કરે છે કારણ કે તે દુનિયાભરમાં ફેલાયેલા પોતાના ચાહકોને મળી શકે છે, તેમની સાથે વાતચીત કરી શકે છે. સોશિયલ મીડિયા પર થતી અપમાનજનક કૉમેન્ટ્સનો જવાબ પણ તે ખુબ જ શાલીનતાથી આપે છે. જેનાથી તેણે પોતાના ફેન્સ વચ્ચે લોકપ્રિયતા અને ઇજ્જત બંને મેળવ્યા છે. સોરા ઓઈએ વર્ષ 2011માં પૉનોગ્રાફી છોડી દીધી. તેણે એક્ટિંગમાં ફુલટાઇમ કામ શરૂ કર્યું. ગાયનમાં હાથ અજમાવ્યો. તેમન મ્યૂઝિક વીડિયો આવ્યા, ફિલ્મો રિલીઝ થઈ અને ચીન સોરા ઓઈ માટે એક મહત્ત્વનું માર્કેટ બની ગયું. સોરા ઓઈના મેનેજરે બીબીસી સાથે વાત કરતા કહ્યું કે સોરાએ ચીનની સંસ્કૃતિને અપનાવવા ખાસ મહેનત કરી છે. તે વીબો પર પોતાનો દરેક મેસેજ ખુદ લખે છે. પરંતુ એ વિરોધાભાસ છે કે ચીનમાં સોરા ઓઈને ચાહવાવાળા અનેક લોકો છે પરંતુ ચીનના જાપાન સાથેના સંબંધો સારા નથી. સેનકાકુ દ્વીપ સમૂહ (ચીન તેને દિયાઓયુ દ્વીપ કહે છે)ને લઈને ચીન અને જાપાન વચ્ચે વિવાદ છે અને ચીનના ઇન્ટરનેટ પર એક વાત ફેમસ છે કે દિયાઓયુ દ્વીપ સમૂહ ચીનનો છે અને સોરા ઓઈ સમગ્ર દુનિયાની. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જ્યારે જાપાનની અભિનેત્રી અને પૂર્વ પૉર્ન સ્ટાર સોરા ઓઈએ ઇન્ટરનેટ પર પોતાનાં લગ્નની જાહેરાત કરી, તો ચીનના સોશિયલ મીડિયામાં ખળભળાટ મચી ગયો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે +text: આ સંયુક્ત નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે "આ કાયદો પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશમાં અત્યાચારનો સામનો કરનાર લઘુમતીઓને આપણા દેશમાં શરણ આપવાની લાંબા અરસાથી અધૂરી માગને પૂરી કરે છે." નાગરિકતા સંશોધન કાયદાને લઈને દેશમાં વિરોધપ્રદર્શનો ચાલી રહ્યાં છે ત્યારે બુદ્ધિજીવીઓને એક મોટો વર્ગ આ કાયદાના સ���ર્થનમાં આગળ આવ્યો છે. શું કહેવામાં આવ્યું છે નિવેદનમાં સંયુક્ત નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે "1950ની લિયાકત-નહેરુ સમજૂતીની નિષ્ફળતા પછી અનેક નેતાઓ અને રાજકીય પક્ષો જેમ કે કૉંગ્રેસ, સીપીઆઈ (એમ) વગેરેએ વૈચારિક મતભેદોને ભૂલાવીને પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશની ધાર્મિક લઘુમતીઓને નાગરિકતા આપવાની માગ કરી છે. આમાં મોટા ભાગના લોકો દલિત જ્ઞાતિઓમાંથી છે." "અમે લઘુમતીઓને ટેકો આપવા બદલ અને ધાર્મિક અત્યાચારને કારણે વિસ્થાપિત થનાર લોકોને આશ્રય આપવા માટે અને ભારતનો સામાજિક સ્વભાવ જાળવી રાખવા બદલ અમે ભારતની સંસદ અને સરકારને અભિનંદન આપીએ છીએ. અમે એ વાતે પણ સંતોષ પ્રગટ કરીએ છીએ કે પૂર્વોત્તર રાજ્યોની ચિંતાઓ યોગ્ય રીતે સાંભળવામાં આવી છે." "અમારું માનવું છે કે નાગરિકતા સંશોધ કાયદો ભારતના ધર્મનિરપેક્ષ બંધારણ સાથે યોગ્ય અનુકૂલન સાધે છે, કેમ કે તે કોઈ પણ દેશની કોઈ પણ વ્યક્તિને ભારતનું નાગરિકત્વ મેળવતા રોકતો નથી. ન તો તે કોઈ નાગરિકત્વના માપદંડોને બદલે છે." "તે ફક્ત ત્રણ દેશો પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ અને અફઘાનિસ્તાનથી ધાર્મિક અત્યાચારને કારણે વિસ્થાપિત કરનારા લઘુમતીઓને ખાસ પરિસ્થિતિમાં ત્વરિત સમાધાન આપે છે. તે કોઈ રીતે આ ત્રણ દેશોના અહમદિયા, હજારા, બલૂચ અથવા અન્ય સંપ્રદાયો કે જાતિઓને નિયમિત પ્રક્રિયા હેઠળ નાગરિકત્વ પ્રાપ્ત કરવાથી રોકતો નથી." "અમે ખૂબ દુખ સાથે એ વાત પર ધ્યાન દોરવા માગીએ છીએ કે ગભરાટ અને ભયની અફવાઓ ફેલાવીને જાણીજોઈને દેશમાં ડર અને ઉન્માદનો માહોલ બનાવવામાં આવી રહ્યો છે અને તેને કારણે દેશમાં અનેક ભાગમાં હિંસા થઈ રહી છે." આ સંયુક્ત નિવદેનમાં લોકોએ સમાજના દરેક વર્ગને સંયમ રાખવાની અને સાંપ્રદાયિકતા અને અરાકતાને વધારાનાર દુષ્પ્રચારમાં સામેલ ન ફસાવાની અપીલ કરાઈ છે. કોણે કોણે કરી છે સહી? આ સંયુક્ત નિવેદન પર રાજ્યસભા સાંસદ સ્વપન દાસગુપ્તા, આઈઆઈએમ શિલોંગના પ્રમુખ શિશિર બજોરિયા, નાલંદા વિશ્વવિદ્યાલયના કુલપતિ સુનૈના સિંહ, જવાહરલાલ યુનિવર્સિટીના ડીન એનુલ હસન, ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પીસ ઍન્ડ કૉન્ફ્લિક્ટ સ્ટડીઝના પ્રોફેસર પ્રકાશ સિંહ, ડૉ. સ્વદેશ સિંહ, ડૉ. તરુણ કુમાર, ડૉ. પંકજ મિશ્રા, જેએનયુના ડૉ. પ્રમોદ કુમાર, પ્રો. અશ્વિની મહાપાત્રા, પ્રો. અઝહર આસિફ, સુશાંત સરીન, આઈઆઈટી ચેન્નાઈના ડૉ. ઈ. કિશોર, ડૉ. રામ તુરે, આઈઆઈટી દિલ્હીના પ્રસનજિત દાસ, અયાન બેનરજી, વિશ્વભારતી શાંતિ નિકેતનના પ્રો. રામેશ્વર મિશ્રા, પ્રો, સ્વપ્નકુમાર મંડલ, પ્રો. દેબાશિષ ભટ્ટાચાર્ય વગેરેએ સહી કરી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના આશરે 1100 બુદ્ધિજીવીઓ, શિક્ષણવિદો, રિસર્ચ સ્કૉલરો વગેરેએ નાગરિકતા સંશોધન કાયદાના સમર્થનમાં એક સંયુક્ત નિવેદન બહાર પાડ્યું છે. +text: ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી બે તબક્કમાં યોજાવાની છે 9 ડિસેમ્બર અને 14 ડિસેમ્બર એમ બે તબક્કામાં યોજાનારી આ ચૂંટણીની મતગણતરી 18 ડિસેમ્બરના રોજ કરવામાં આવશે. ચૂંટણી પંચે જાહેર કરેલા આંકડાઓ મુજબ ગુજરાતમાં કુલ 4.33 કરોડ મતદારો છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 182 બેઠકો માટેનું મતદાન 50,128 પૉલિંગ બૂથ દ્વારા મતદાન કરાવવામાં આવશે. પ્રથમ તબક્કામાં ક્યાં-ક્યાં જિલ્લામાં થશે ચૂટણી? નવ ડિસેમ્બરના રોજ નીચે જણાવેલા જિલ્લાઓની વિધાનસભા બેઠકો માટે ચૂંટણીનું આયોજન થશે કચ્છ, સુરેન્દ્રનગર, મોરબી,રાજકોટ, જામનગર, દેવભૂમિ દ્વારકા, પોરબંદર, જૂનાગઢ, ગીર-સોમનાથ, અમરેલી, ભાવનગર, બોટાદ, નર્મદા, સુરત, ભરૂચ, તાપી, ડાંગ, નવસારી અને વલસાડ. બીજા તબક્કામાં ક્યાં-ક્યાં થશે ચૂટણી? 14 ડિસેમ્બરે નીચેના જિલ્લાઓની વિધાનસભા બેઠકો માટે ચૂંટણી થશે. અમદાવાદ, બનાસકાંઠા, પાટણ, મહેસાણા, સાબરકાંઠા, અરવલ્લી, ગાંધીનગર, આણંદ, ખેડા, મહીસાગર, પંચમહાલ, દાહોદ, વડોદરા અને છોટા ઉદેપુર. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતની આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીના કાર્યક્રમની જાહેરાત થઈ ચૂકી છે. +text: સાપુતારા હિલ સ્ટેશન ડાંગ જિલ્લો જંગલ, પહાડો અને નાની-નાની નદીઓથી ભરપૂર છે. સુંદર હિલ સ્ટેશન સાપુતારાને કારણે પણ ડાંગને એક ઓળખ મળી છે. સુરત ઉપરાંત મહારાષ્ટ્રના નાસિક જેવાં શહેરોમાંથી પર્યટકો મોટી સંખ્યામાં રજા ગાળવા સાપુતારા આવે છે. ગુજરાત ટુરિઝમની એક જાહેરાતમાં અમિતાભ બચ્ચન કહે છે, ''ગુજરાતકી આંખકા તારા હૈ-સાપુતારા. ઈસ હિલ સ્ટેશન પર બાત કરને કે લિયે કોઈ નહીં, બાદલોંકે સિવા.'' ગુજરાતના પ્રવાસન વિભાગે દિલ્હીના પત્રકારોને પણ સાપુતારાની સફર કરાવી હતી, જેથી સાપુતારાના વિકાસની વાતોનો પ્રચાર કરી શકાય. જોકે, પત્રકારોને સાપુતારાથી ત્રણ કિલોમીટર દૂર આવેલા નવાગામ લઈ જવામાં આવ્યા ન હતા. નવાગામની વાત આદિવાસી પરિવારોને સાપુતારાથી હટાવી નવાગામમાં વસાવ્યા છે મહારાષ્ટ્રને અડીને આવેલા ���વાગામમાં અંદાજે 270 ઘર છે અને તેમાં લગભગ 1,400-1,500 લોકો રહે છે. એ પૈકીના મોટાભાગના પાસે ઓળખપત્રો, આધાર કાર્ડ અને રેશન કાર્ડ છે, પણ તેઓ જે ઘરોમાં રહે છે એ ઘરો તેમના નામનાં નથી. નવાગામના લોકોનું કહેવું છે કે તેમના પૂર્વજો સાપુતારાની જમીનમાં ખેતી કરતા હતા. સાપુતારાનો વિકાસ પર્યટન સ્થળ તરીકે કરવા માટે તેમને 1970માં ત્યાંથી હટાવીને નવાગામમાં વસાવવામાં આવ્યા હતા. તેમને સરકાર તરફથી ઘર આપવામાં આવ્યાં હતાં, પણ એ ઘરોના માલિકી હક્ક માટે આ લોકો આજે પણ ઝઝૂમી રહ્યા છે. નોટિફાઈડ એરિયા ભરતભાઈ પવારનું ઘર ગુજરાતમાં છે અને તેમનાં ઘરની બારીમાંથી જોઈએ તો સામે મહારાષ્ટ્ર દેખાય છે સાપુતારા અને નવાગામને 1989માં નોટિફાઈડ એરિયા જાહેર કરવામાં આવ્યાં હતાં. નોટિફાઈડ એરિયા એટલે એવા વિસ્તાર જેને નગરપાલિકાનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો નથી, પણ રાજ્ય સરકાર માટે એ મહત્વનો વિસ્તાર છે. દેશમાંના આદિવાસીઓના બાહુલ્યવાળા ઘણા વિસ્તારોને નોટિફાઈડ એરિયાનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. નોટિફાઈડ એરિયા હોવાને કારણે નવાગામ વિસ્તાર કોઈ પંચાયતના કાર્યક્ષેત્ર હેઠળ આવતો નથી અને એ કારણે લોકોને પંચાયત તરકથી સરકારી યોજનાઓનો લાભ પણ મળતો નથી. સ્થાનિક લોકોની અવદશા નોટિફાઇડ એરિયાનો ભાગ હોવાથી નવાગામ કોઈ પંચાયતમાં આવતું નથી ગુજરાતના પ્રવાસન વિભાગની જાહેરાતોમાં સાપુતારા સ્ટારની માફક ચમકી રહ્યું છે. અલબત, સાપુતારાની સેંકડો એકર જમીન પર જે આદિવાસી પરિવારો ક્યારેક ખેતી કરતા હતા તેમનું જીવન હવે પ્રવાસીઓની કૃપા અને મજૂરી પર નિર્ભર છે. સાપુતારાના સુંદર તળાવ અને ચમકદાર હોટેલોની પાસે રેંકડીઓની લાંબી કતાર લાગેલી હોય છે. એ રેંકડીઓમાં નવાગામના લોકો પાવભાજી, ભજીયા, બટાટા વડા અને એવું બીજું સ્ટ્રીટ ફૂડ વેચીને ગુજરાન ચલાવે છે. નવાગામમાં રહેતા નામદેવભાઈએ કહ્યું હતું, ''અમને આ બધું રાંધતાં આવડતું ન હતું. અમારા પૂર્વજો તો કંદમૂળ અને જંગલી શાકભાજી ખાતા હતા. બહારના લોકો અહીં આવતા થયા એટલે અમને પણ પાવભાજી વગેરે રાંધતાં આવડી ગયું છે. હવે તો વર્ષોથી અમે આ વાનગીઓ બનાવી રહ્યા છીએ.'' ચૂંટણીના બહિષ્કારની ચેતવણી ચિમનભાઈને એ સમય યાદ છે જ્યારે 1970માં સાપુતારાથી આદિવાસી પરિવારોને હટાવવામાં આવ્યા હતા મુખ્ય પ્રધાન વિજય રૂપાણી આ વર્ષે જૂનમાં ડાંગ આવ્યા હતા. નવાગામના લોકોએ મુખ્ય પ્રધાનને અરજી આપીને જણાવ્યું હતું કે તેમનાં ��રોને રેગ્યુલરાઈઝ નહીં કરવામાં આવે તો તેઓ વિધાનસભા ચૂંટણીનો બહિષ્કાર કરશે. એ અરજી આપનારાઓમાં રામુભાઈ ખંડુભાઈ પિઠે પણ હતા. તત્કાલીન મુખ્ય પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીથી માંડીને જિલ્લા કલેક્ટર સુધીના અધિકારીઓને પાછલાં કેટલાંક વર્ષોમાં લખવામાં આવેલા પત્રો રામુભાઈએ મને દેખાડ્યા હતા. નવાગામના લોકોને વધુ મજૂરી મહારાષ્ટ્રમાં મળે છે. એ ખેતીના કામ સંબંધી હોય છે. દર વર્ષે ઓગસ્ટમાં અહીંના ઘણા લોકો દ્રાક્ષના બગીચાઓમાં કામ કરવા જાય છે. એ લોકોએ ત્યાં ઝૂંપડીઓ બનાવીને બે-ત્રણ મહિના રહેવું પડે છે. આ પ્રક્રિયા દર વર્ષે થતી હોય છે. તેથી તેમનાં બાળકોનો અભ્યાસ દર વર્ષે બે-ત્રણ મહિના માટે અટકી જાય છે. ખુલ્લામાં કુદરતી હાજત ગંગારામ પવાર અને તેમના પત્ની ચંદ્રકલા રામુભાઈ કહે છે કે શૌચાલય બનાવવાની ઝુંબેશ દેશભરમાં ચાલી રહી છે, પણ નવાગામની દરેક મહિલા, બાળકો, યુવાનો અને વૃદ્ધો ખુલ્લામાં કુદરતી હાજતે જવા મજબૂર છે. આ લોકો રહે છે ગુજરાતમાં, પણ કુદરતી હાજતે મહારાષ્ટ્રના મેદાનોમાં જાય છે. ''અમારી જમીન પર બહારના લોકો કરે છે મજા'' રામચંદ્ર ચીમન હડસ કહે છે, ''અમારા બાપ-દાદાઓને સાપુતારામાંથી હટાવવામાં આવ્યા ત્યારે તેમને કહેવામાં આવ્યું હતું કે અહીં ઓફિસો બનશે. તેનાથી અમને ફાયદો થશે. અમને નોકરી મળશે. હવે અમને લાગે છે કે બહારના લોકો અહીં આવીને અમારી જમીન પર મૌજ કરી રહ્યા છે.'' રામુભાઈએ જણાવ્યું હતું કે અમે લોકસભા-વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મતદાન કરી શકીએ છીએ, પણ નવાગામ કોઈ પંચાયતના કાર્યક્ષેત્રમાં ન હોવાથી સરકારી યોજનાનો લાભ અમને મળતો નથી. ઉજ્જ્વલા યોજના હેઠળ નવાગામમાં કોઈને ગેસ સિલિન્ડર ન મળ્યું હોવાનું પણ તેમણે જણાવ્યું હતું. અહીંના લોકો માટીના ચુલા અને જંગલી લાકડાંનો ઉપયોગ કરે છે. વહીવટીતંત્ર શું કહે છે? નવાગામમાં મોટાભાગે ઝુંપડાં અને કાચાં મકાનો છે બીજી તરફ વહીવટીતંત્ર માને છે કે આ સમસ્યા વિસ્થાપિતોના પુનર્વસનની ઓછી અને અતિક્રમણની વધારે છે. ડાંગના જિલ્લા કલેક્ટર બી. કે. કુમારે કહ્યું હતું, ''1970માં પહેલીવાર શિફટિંગ કરવામાં આવ્યું ત્યારે 41 પરિવાર હતા. સરકારે તેમને ઘર બનાવી આપ્યાં હતાં. પ્રાથમિક શાળા શરૂ કરવામાં આવી હતી. પાણી અને બાકીની સુવિધાઓની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી. એ પછી લોકોના પરિવાર વિસ્તરી રહ્યા છે. હવે ત્યાં 134 લોકોએ પરવાનગી વિના મકાન બનાવ્યાં છે. એમ્યુઝમેન્ટ પ���ર્ક માટે અનામત રાખવામાં આવેલી જગ્યા પર 53 લોકોએ અતિક્રમણ કર્યું છે. અમે આ સંબંધે ગુજરાત સરકારને પ્રસ્તાવ મોકલ્યો છે અને આ બાબત ગુજરાત સરકાર સમક્ષ વિચારાધિન છે.'' બી. કે. કુમારે ઉમેર્યું હતું, ''આ વિસ્તારને સાપુતારાના વિકાસ માટે જ નોટિફાઈડ એરિયા જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. નવાગામના લોકોને નોટિફાઈડ એરિયા વહીવટીતંત્ર તરફથી પ્રાથમિક સુવિધાઓ આપવામાં આવી રહી છે. લોકોએ અમારી સમક્ષ જે માગ રજૂ કરી છે તેની દરખાસ્ત અમે સરકારને મોકલી આપી છે અને તેનો નિકાલ થવો બાકી છે.'' ડાંગમાં હિલ સ્ટેશન અને પ્રસ્તાવિત ડેમ જેવી યોજનાઓને ગુજરાત સરકાર વિકાસ ગણાવે છે. જોકે, મોટાભાગના આદિવાસીઓ એ પ્રકારના વિકાસ સાથે સહમત નથી. સાપુતારા નિશ્ચિત રીતે જ અત્યંત સુંદર સ્થળ છે, પણ તેની સુંદરતા નવાગામના આદિવાસીઓ વિના અધૂરી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દક્ષિણ ગુજરાતના ડાંગ જિલ્લામાંનાં સુંદર હિલ સ્ટેશન સાપુતારાના વિકાસની ગંદી આડઅસર બાજુના નવાગામમાં જોવા મળી રહી છે. +text: જે હાલ કોરોનાના કપરા સમયમાં અનેક લોકોનો જીવ બચાવી રહ્‌યો છે. કમલેશભાઈ પટેલનું ફેફસાની બીમારીને કારણે લાંબા સમય સુધી ઓક્સિજન પર રહ્યા બાદ મૃત્યુ થયું હતું. જેથી તેમનાં મિત્રોએ નિર્ધાર કર્યો હતો કે મિત્ર કમલેશને જે તકલીફ પડી એ બીજા કોઈને પૈસાના અભાવે કે ઓક્સિજન મશીનના અભાવે ન પડે એવી વ્યવસ્થા ઉભા કરવામાં આવે. કોરોના મહામારીમાં જ્યારે અનેક જગ્યાએ તપાસ કરવા છતાં પણ ઓક્સિજન મળી નથી રહ્યો ત્યારે આ પરિશ્રમ સેવા ટ્રસ્ટ દ્‌વારા આજે વિના મૂલ્યે ઓક્સિજનની સેવા પૂરી પાડવામાં આવે છે. કમલેશ પી. કે. પટેલ ઓક્સિજન સેન્ટરમાં શરૂઆતમાં અંદાજે 60 થી 70,000 રૂપિયાના કિંમતનું એક મશીન એવા 3 મશીન થી શરૂ કરેલ આ સેવા આજે દાતાઓ ના સહકાર થી 98 મશીન દ્વારા સમગ્ર ગુજરાતમાં આ પ્રકારની સેવા શરૂ કરી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉંઝામાં આશરે સાત વર્ષ પહેલાં ફેફસાની બિમારીથી એક મિત્રને ગુમાવનારા 18 જેટલાં મિત્રોએ મળીને ફ્રીમાં ઓક્સિજનની સેવા આપવાનો નિર્ણય કર્‌યો હતો. +text: બિટકૉઇન અંગે ભારતની પ્રતિક્રિયા પર બીબીસી સંવાદદાતા ડેવિના ગુપ્તાનો ખાસ અહેવાલ. ઘણા દેશોએ બિટકૉઇનના ચલણને આવકાર્યું છે. પણ કેટલીક ઊભરતી અર્થવ્યવસ્થાઓ બિટકૉઇનના પ્રવાહ અને તેની થીયરીને સમજવાનો માર્ગ શોધી રહ્યા છે. ચીનની સેન્ટ્રલ બેંકે દેશમાં બિટકૉઇનના વેપાર પર પ્રતિબંધ મૂકી દીધો છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ભારત સરકારે પણ સ્પષ્ટતા કરી હતી કે બિટકૉઇન દેશનું સત્તાવાર ચલણી નાણું નથી. પણ બિટકૉઇનના ટ્રેડિંગ અંગે ભારત પાસે કોઈ માર્ગદર્શિકા જ નથી. ભારતમાં બિટકૉઇનના ટ્રેડિંગ (વેપાર) અંગે કોઈ માર્ગદર્શિકા જ નથી આ માટે કોઈ ચોક્કસ કાનૂની માળખું નહીં હોવાથી બિટકૉઇનના 'ઓનલાઈન ટ્રેડિંગ પ્લેટફોર્મ્સ' મુક્તપણે કાર્ય કરી રહ્યાં છે. વળી, આ કારણે ભારતીય રિઝર્વ બેંક પણ ચિંતાતુર છે. આ સપ્તાહમાં રિઝર્વ બેંકે બિટકૉઇન અંગે તેની ત્રીજી ચેતવણી જાહેર કરી છે. જેમાં બેંક દ્વારા બિટકૉઇન સહિતની ડિજિટલ કરન્સીના વપરાશકર્તા, ધારણકર્તા અને તેનો વેપાર કરનારાઓને આર્થિક, નાણાકીય, 'ઑપરેશનલ' અને કાનૂની સંબંધિત ગ્રાહક સુરક્ષા સહિતની સલામતી મામલેનું જોખમ હોવાનું કહેવાયું છે. શું રિઝર્વ બેંકની ચેતવણીને કોઈ ગંભીરતાથી લઈ રહ્યું છે? ભારતમાં માંગની સામે સપ્લાય ઓછો હોવાથી દેશમાં બિટકૉઇનના ભાવમાં ઉછાળો નિષ્ણાતોનો દાવો છે કે ભારતમાં માંગની સામે સપ્લાય ઓછો હોવાથી દેશમાં બિટકૉઇનના ભાવમાં ઉછાળો આવ્યો છે. અને આ જ કારણોસર આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર કરતાં ભારતમાં બિટકૉઇનના ભાવમાં 20 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. હાલ એકંદરે બિટકૉઇનનું ઓનલાઈન ટ્રેડિંગ કરતા 11 ભારતીય પ્લેટફોર્મ છે. જેમાં યુનોકોઈન, ઝેબપે, કોઈનસિક્યોર, બિટકૉઇન એટીએમનો સમાવેશ શાય છે. જેના દાવા મુજબ કોઈ પણ સમયે 30,000થી વધુ ગ્રાહકો સક્રિયપણે બિટકૉઇનનું ટ્રેડિંગ કરતા હોય છે. માત્ર એક ક્લિકથી કોઈપણ રોકાણકાર તેનું ખાતું ખોલાવી શકે છે. ખાતું ખોલાવીને તે નક્કી કરી શકે છે કે તેણે બિટકૉઇન કે તેનો એક ભાગ ખરીદીને વેપાર કરવો છે કે કેમ. બિટકૉઇન બેંક કરતાં વધારે સુરક્ષિત છે? બિટકૉઇનને સુરક્ષિત રાખવાનું કોઈ માળખું નથી ડિરો લેબ્સના સહ-સ્થાપક વિશાલ ગુપ્તાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "બિટકૉઇનને સુરક્ષિત રાખવાનું કોઈ માળખું નથી આથી હાલ લોકો માત્ર તેની પ્રિન્ટ-આઉટ લઈને તેને લૉકરમાં રાખે છે." "પણ સરકાર એક વૈશ્વિક વૉલેટની રજિસ્ટ્રી બનાવી શકે છે. આનાથી સરકારને કોણ બિટકૉઇનની લે-વેચ કરે છે અને ક્યાંથી કરે છે તેના અંગે જાણકારી મળી શકે છે." "જો મારા બિટકૉઇન ચોરાઈ જાય છે તો આ વૉલેટથી તેનું પગેરું પણ મેળવી શકાય છે." પણ શું આ ફક્ત ચેતવણીથી કામ ચલાવી લેવાનો સમય છે? બિટકૉઇનની લોકપ્રિયતાને પગલે અન્ય ડિજિટલ કરન્સી જેવી કે ઈથીરિઅમ અને લાઈટકૉઇન પણ ભારતીય રોકાણકોરાને આકર્ષી રહ્યા છે. શુંસરકારે આ મામલે સ્પષ્ટ નીતિ બનાવવાનો સમય પાકી ગયો છે? નીતિ આયોગના સીઈઓ અમિતાભ કાંતે બીબીસીને જણાવ્યું, "આ ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિકારી પરિવર્તન આવી રહ્યા છે અને તેમાં પ્રગતિદાયક પગલાં પણ લેવાયા છે." " ટેક્નૉલોજિ હંમેશા સરકારથી આગળ ચાલતી હોય છે અને આ મોટો વિક્ષેપ સર્જતી હોય છે." "તેની ઝડપ સાથે લય જાળવવો મહત્વનું છે અને તેના નિયમનમાં પણ ફેરફારો કરવા પણ એટલું જ મહત્વનું છે." "આ મુદ્દે નાણાં મંત્રાલયે ચર્ચા કરવી પડશે. આ બાબતે પગલાં લેવા માટે અન્ય મંત્રાલયો વચ્ચે આંતરિક ચર્ચા વિચારણાઓ પણ કરવી પડશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડિજિટલ કરન્સી બિટકૉઇનનું ચલણ વિશ્વમાં વધી રહ્યું છે. તેમાં આવેલા ઉછાળાથી વૈશ્વિક બજારમાં તેની અસર જોવા મળી છે. +text: પ્રેગનન્ટ હોવા છતાં મીનલની ટીમે છ અઠવાડિયાંમાં કિટ તૈયાર કરી તા. 26મી માર્ચથી 'મેડ-ઇન-ઇન્ડિયા' કોરોના વાઇરસની ટેસ્ટ કિટ બજારમાં આવી ગઈ છે, જેના કારણે દરદીને કોવિડ-19નું ઇન્ફેક્શન છે કે નહીં તેની તપાસ થઈ શકશે. પુનાની માયલૅબને કોવિડ-19 ટેસ્ટ કિટ બનાવવાની તથા વેચવાની મંજૂરી મળી છે, આવી મંજૂરી મેળવનાર તે ભારતની પ્રથમ કંપની બની છે. લૅબોરેટરીએ ચાલુ સપ્તાહે 150 કિટ્સની પહેલી ખેપ પુના, મુંબઈ, દિલ્હી, ગોવા અને બેંગ્લુરુ રવાના કરી છે. માયલૅબની તબીબી બાબતોના ડાયરેક્ટર ડૉ. ગૌતમ વાનખેડેએ બીબીસીને જણાવ્યું, "અમારું પ્રોડક્શન યુનિટ વિક-ઍન્ડમાં પણ કાર્યરત રહેશે અને ટેસ્ટ કિટ્સની બીજી બેચ સોમવારે રવાના કરી દેવાશે." કંપનીનું કહું છે કે તે એક અઠવાડિયામાં કોવિડ-19ની એક લાખ કિટ્સ સપ્લાય કરી શકે તેમ છે અને જરૂર પડ્યે, બે લાખ કિટ પણ ઉત્પાદિત કરી શકે છે. કંપની દ્વારા એચ.આઈ.વી. (ઍઇડ્સ માટે જવાબદાર વાઇરસ) અને હિપેટાઇટિસ B અને Cની કિટ્સ પણ બનાવવામાં આવે છે. કંપની દ્વારા નિર્મિત પેથોડિટેક્ટ કિટ 100 સૅમ્પલ ટેસ્ટ કરી શકે છે, જે 1200 રૂપિયાની પડે છે. જ્યારે વિદેશથી આયાત થતી કિટ લગભગ રૂ. 4500ની પડે છે. બેબી પહેલાં કિટ ડિલિવર કિટની શોધ કરનારી ટીમનાં વડાં તથા માયલૅબના ચીફ રિસર્ચ ઍન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓફિસર મીનલ દાખવે ભોંસલેના કહેવા પ્રમાણે : "આયાત થયેલી કિટમાં છથી સાત કલાક બાદ રિપોર્ટ મળે છે, જ્યારે અમારી કિટ માત્ર અઢી કલાકમાં નિદાન કરી આપે છે." સામાન્ય રીતે પેથોડિટેક્ટ કિટ તૈયાર કરવામાં ત્રણથી ચાર મહિનાનો સમય લાગ્યો હોત, પરંતુ તેમણે છ અઠવાડિયાંના 'રેકર્ડ સમયમાં' કિટ તૈયાર કરી આપી. મીનલ સામે ટેસ્ટ-કિટ જ નહીં, પરંતુ ખુદની પણ ડેડલાઇન હતી. ગત સપ્તાહે તેમણે બાળકીને જન્મ આપ્યો. ગર્ભકાળ દરમિયાન ઊભી થયેલી જટિલતાને કારણે મીનલને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવા પડ્યાં હતાં. તેઓ કામ પર પરત ફર્યાં તેનાં ગણતરીનાં દિવસોમાં જ ફેબ્રુઆરી મહિનામાં કોવિડ-19 વાઇરસ ની ટેસ્ટ કિટ બનાવવાનો પ્રોજેક્ટ આવ્યો. મીનલ કહે છે, "ઇમર્જન્સીની સ્થિતિ હતી એટલે મેં પડકાર ઉપાડી લીધો. મારે દેશની પણ સેવા કરવાની છે." સાથે જ ઉમેરે છે કે તેમની 10 લોકોની ટીમે પ્રોજેક્ટને સફળ બનાવવા 'સખત મહેનત' કરી હતી. ટેસ્ટ કિટની અસરકારકતા ચકાસવા માટે નમુનાની કિટો તા. 18મી માર્ચે પુનાસ્થિત નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ વાઇરૉલૉજીને સુપ્રત કરવામાં આવી. કિટનું વ્યવસાયિક ધોરણે ઉત્પાદન થઈ શકે તે માટેનો પ્રસ્તાવ એ જ સાંજે તેમણે CDSCOને સુપ્રત કર્યો અને બીજા દિવસે તેમણે સિઝેરિયનથી બાળકીને જન્મ આપ્યો. ડૉ. વાનખેડેના કહેવા પ્રમાણે, "બહુ થોડો સમય હતો. અમારી પ્રતિષ્ઠા દાવ પર હતી, એટલે પ્રથમ પ્રયાસમાં જ બધું પાર ઉતરે તે અમારે માટે જરૂરી હતું અને મીનલ આ પ્રોજેક્ટને લીડ કરી રહ્યાં હતાં." ટેસ્ટિંગ કિટને પરીક્ષણ માટે મોકલતાં પહેલાં જરૂરી હતું કે ટીમ દ્વારા તમામ પરિમાણો મુજબ ચોક્કસ રિઝલ્ટ મળે છે તેની ખાતરી કરવી. એક નમુનાનું 10 વખત પરીક્ષણ કરવામાં આવે તો દસેય વખત સમાન પરિણામ મળે તે જરૂરી છે અને ટીમે તે લક્ષ્યાંક હાંસલ કર્યો. ભારત સરકાર અંતર્ગત કાર્યરત ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ફૉર મેડિકલ રિસર્સ (ICMAR)ના હેઠળ કાર્યરત NIV પણ આ વાત સાથે સહમત છે. સંસ્થાના કહેવા પ્રમાણે, માત્ર માયલૅબ જ એવી ભારતીય કંપની હતી, જેનાં તમામ પરીક્ષણમાં 100 ટકા ચોકસાઈપૂર્વકનું પરિણામ મળ્યું. કોરોના વાઇરસ સંદર્ભે ખૂબ જ ઓછા ટેસ્ટ કરાવતાં દેશોમાં ભારતનો સમાવેશ થાય છે. જ્યાં દર 10 લાખ લોકોમાં સરેરાશ માત્ર સાત ટેસ્ટ થઈ રહ્યા છે. પ્રારંભિક તબક્કામાં ભારત દ્વારા હાઈ-રિસ્કવાળા દેશોની મુસાફરી કરનારા લોકો, તેમના સંપર્કમાં આવેલ, તથા આરોગ્યકર્મચારીઓનાં જ પરીક્ષણ કરવામાં આવતાં હતાં. બાદમાં શ્વાસની ગંભીર બીમારી સાથે હૉસ્પિટલમાં દાખલ થનારા દરદીઓનાં પરીક્ષણ શરૂ કરવામાં આવ્���ા. જોકે, ઇન્ફૅક્શનનો વ્યાજ દરરોજ વધી રહ્યો હોવાથી દરદીઓની સંખ્યામાં જંગી વૃદ્ધિ થાય તેવી શક્યતા છે. પ્રારંભિક સમયમાં બહુ થોડાં લોકોનું પરીક્ષણ કરનાર ભારત દ્વારા આગામી દિવસોમાં ટેસ્ટ્સની સંખ્યા વધારવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. શરૂઆતના દિવસોમાં માત્ર સરકારી લૅબોરેટરીમાં જ કોવિડ-19નું પરીક્ષણ થતું હતું, પરંતુ હવે ખાનગી લૅબ્સને પણ આ ટેસ્ટ કરવાની છૂટ આવામાં આવી છે. ગુરૂવારે કેન્દ્ર સરકારે 15 ભારતીય કંપનીઓને અમેરિકા, યુરોપ તથા અન્ય દેશોમાંથી કિટ મંગાવીને ભારતમાં વેચવા માટેનાં લાઇસન્સ આપ્યાં. ડૉ. વાનખેડે માને છે કે આગામી દિવસોમાં કિટ સપ્લાય કરનારાઓ તથા લૅબોરેટરીઓની સંખ્યા વધારો થશે એટલે ટેસ્ટની સંખ્યામાં પણ જંગી વૃદ્ધિ થશે. સંકટનો સમય અને સુવિધા ટેસ્ટની સુવિધા વધવાને કારણે મદદ તો મળશે, પરંતુ નિષ્ણાતો માને છેકે આરોગ્યક્ષેત્રે માળખાકીય સુવિધા વધારવાની તાતી જરૂર છે. ખાસ કરીને કોરોના વાઇરસ જેવી બીમારીને પહોંચી વળવા ભારતનું માળખું સક્ષમ નથી. આ અંગે ભારતના પૂર્વ આરોગ્ય સચિવ સુજાતા રાવ કહે છે, "દક્ષિણ કોરિયામાં કોરોના વાઇસ સંબંધિત પરીક્ષણ કરવા માટે 650 જેટલી લૅબોરેટરી છે, સામે ભારતમાં કેટલી છે?" લગભગ 130 કરોડની વસતિ ધરાવતા ભારતમાં 118 સરકારી તથા 50 ખાનગી મળીને કુલ 200થી ઓછી લૅબોરેટરીમાં કોરોના વાઇરસ સંબંધિત પરીક્ષણો થઈ શકે છે, જે ખૂબ જ અપૂરતી સંખ્યા છે. રાવ કહે છે, "ભારતે વધુ કેટલીક લૅબોરેટરીમાં પરીક્ષણ થઈ શકે તેવી સવલત ઊભી કરવાની જરૂર છે. ત્યારબાદ તેમના સુધી કિટ પહોંચે તથા તેના ટેકનિશિયનો પરીક્ષણ કરી શકે તે માટેની તાલીમ આપવી પડે, આ બધું સમય માગી લે તેમ છે." મોટી સંખ્યામાં પરીક્ષણ શરૂ થયા બાદ જો મોટી સંખ્યામાં પૉઝિટિવ રિપોર્ટ્સ આવવા માંડ્યા અને જો દરદીઓને હૉસ્પિટલોમાં દાખલ કરવાની જરૂર ઊભી થઈ તો જે સ્થિતિ ઊભી થશે, તેને પહોંચી વળવા માટે ભારત સક્ષમ નહીં હોય. રાવ ઉમેરે છે, "ભારતમાં આરોગ્યસેવા માત્ર શહેરી વિસ્તાર પૂરતી જ કેન્દ્રીત છે અને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં સ્થિતિ ખૂબ જ ખરાબ છે. જે ખૂબ જ મોટો પડકાર છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસ મુદ્દે ભારતની ટેસ્ટિંગ ક્ષમતાની આંતરાષ્ટ્રીય સ્તરે ટીકા થઈ રહી છે. પરંતુ એક મહિલા વાઇરૉલૉજિસ્ટની મદદથી આ મહેણું ભાંગે તેમ છે. જેમણે બાળક ડિલિવર કરવાના ગણતરીના કલાકો પહેલાં કિટ સોપી હતી. +text: ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અમદાવાદમાં રોડ શો કરવાના છે. સ્થાનિક અખબારોના અહેવાલો અનુસાર 24 ફેબ્રુઆરીના રોજ યોજાનાર અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડૉનાલ્ડ ટ્રમ્પની અમદાવાદની મુલાકાતને પગલે અમદાવાદ ઍરપૉર્ટ જવાના રસ્તે ઇંદિરા બ્રિજ પાસે આવેલા સરાણિયાવાસની આગળ 600 મિટર લાંબી અને લગભગ 7 ફૂટ ઊંચી દીવાલ ચણાઈ રહી હોવાનું સામે આવતાં વિવાદ સર્જાયો છે. અમદાવાદ ઍરપૉર્ટ અને મોટેરા સ્ટેડિયમની આસપાસના વિસ્તારની સજાવટના ભાગરૂપે આ દીવાલ ચણાવાઈ આવી રહી છે. કૉર્પોરેશનના એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે અખબારને કહ્યું, "ઝૂંપડપટ્ટીના વિસ્તારને ઢાંકવા માટે 6-7 ફૂટ ઊંચી દીવાલ 600 મીટરના સ્ટ્રેચમાં બનાવવામાં આવે. આ ઉપરાંત આની સાથે 'પ્લાન્ટેશન ડ્રાઇવ' પણ યોજવામાં આવશે." નોંધનીય છે કે સરાણિયાવાસમાં 800થી એક હજાર જેટલાં ઘરોમાં છથી સાત હજાર લોકો વસે છે. બીબીસી ગુજરાતીના સંવાદદાતા તૈજસ વૈદ્યે તાત્કાલિક દીવાલ ઊભી કરવાના આ નિર્ણય અંગે સરાણિયાવાસના નિવાસીઓ સાથે વાતચીત કરી, તેમના અભિપ્રાયો જાણવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આ વાતચીતમાં સ્થાનિકોએ તેમનાં ઘરોની આગળ અચાનક દીવાલ ઊભી કરી દેવાના નિર્ણય અંગે નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. તેઓ પણ આ દીવાલ ગરીબી અને ગરીબોને ઢાંકવા માટે ખડી કરાઈ રહી હોવાનું માને છે. સરાણિયાવાસના નિવાસી દિનેશ આ દીવાલ અંગે પોતાની વાત રજૂ કરતાં જણાવે છે કે, "પહેલાં વરસાદમાં અહીં પાણી ભરાતું, હવે દીવાલ બન્યા બાદ પાણી ભરાવાની સમસ્યા વધુ વકરશે." દીવાલનો હેતુ ગરીબી છુપાવવાનો હોવાની વાત તરફ આંગળી ચીંધતા તેઓ જણાવે છે કે, "આ દીવાલ ગરીબોની સુખાકારી માટે ઊભી નથી કરાઈ રહી, તેનો એકમાત્ર હેતુ ગરીબાઈ છુપાવવાનો છે." તેઓ સરકારના નિર્ણય અંગે રોષ વ્યક્ત કરતાં જણાવે છે કે, "જો સરકાર ઇચ્છતી હોય કે અમદાવાદ આવનાર દરેક વીઆઇપીની આંખમાં ઝૂંપડાંનું આ દૃશ્ય ન પડે તો ઝૂંપડાંના સ્થાને અમને બિલ્ડિંગો બનાવી આપો." સ્થાનિકોનું કહેવું છે કે પહેલાં કોઈ પણ પ્રસંગે આવું કંઈ જ બન્યું નથી. તેઓ જણાવે છે કે અગાઉ માત્ર રોડ પાસે ખુલ્લી જાળી હતી, જેની પર લીલા રંગનો પડદો ઢાંકી દેવામાં આવતો. સ્થાનિકોએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં દીવાલ ઊભી કરવાના નિર્ણય અંગે પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરતાં કહ્યું હતું કે, "આ વિસ્તારમાં લાઇટ અને ગટરની વ્યવસ્થા નથી." "અમારું માનવું છે કે દીવાલ ઊભી કરતા પહેલાં સરકારે વિસ્તારની આ અસુવિધાઓ દૂર કરવાની દિશામાં વિચારવું જોઈએ. દીવાલના સ્થાને સરકારે પહેલાં વિસ્તારમાં પાણી ભરાવાની સમસ્યાને નિવારવા માટે RCC રોડ બનાવવો જોઈએ." "દીવાલના કારણે સ્ટ્રીટ લાઇટના અભાવમાં રહેતા સરાણિયાવાસના ગરીબોના જીવનમાં વધુ અંધકાર છવાઈ જશે." સરાણિયાવાસ રહેવાસીઓ સરકારના ઇરાદા અંગે શંકા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. તેઓ સરકારના દીવાલ બનાવવાના આ નિર્ણયને ફિજૂલ ખર્ચી ગણાવી રહ્યા છે. સરાણિયાવાસના એક રહેવાસીએ આ અંગે કહ્યું હતું કે, "અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની મુલાકાત નિમિત્તે સરકાર આટલો બધો ખર્ચ કરી રહી છે. દીવાલ બનાવવા માટેની ઈંટો અને અન્ય સામગ્રીથી સરકાર અમારા ગરીબોનાં મકાન ખડાં કરી શકી હોત." સરાણિયાવાસના રહેવાસીઓનો દાવો છે કે ટ્રમ્પની મુલાકાત માટે અમદાવાદ શહેરમાં બીજે ક્યાંય કોઈ પણ વસાહત આગળ કૉર્પોરેશન દ્વારા દીવાલ ઊભી કરાઈ નથી. રહેવાસીઓનો દાવો છે અમદાવાદ અને ગુજરાતના પાટનગર ગાંધીનગરને જોડતા રસ્તા પર સરાણિયાવાસની વાસ્તવિક પરિસ્થિતિ આવનાર મોભાદાર મહેમાનો સામે છતી ન થઈ જાય માટે આ દીવાલ ઊભી કરાઈ રહી છે. સરકારનું વલણ વિસ્તારની મહિલાઓ પણ સરકારના આ નિર્ણયની ટીકા કરી રહી છે. તેઓ તેમનાં રહેઠાણ આગળ ઊભી કરાઈ રહેલી દીવાલને સરકારના લાગણીશૂન્ય વલણનું પ્રતીક ગણાવી રહ્યા છે. મહિલાઓ પોતાનો રોષ વ્યક્ત કરતાં જણાવે છે કે, "જ્યારે પણ કોઈ વીઆઈપી શહેરની મુલાકાતે આવે છે ત્યારે અમારાં ઘરોની આગળ પડદા લગાવી દેવામાં આવે છે." "જો ઝૂંપડાં અને ગરીબીનું આ દૃશ્ય સરકારને આટલું ખૂંચતું હોય તો અમારા વિકાસ માટે નક્કર પગલાં કેમ નથી લેવાતાં?" "કેમ આવા કામચલાઉ પ્રયત્નો દ્વારા ગરીબાઈ છુપાવવાના પ્રયત્નો કરાઈ રહ્યા છે?" તેઓ પ્રજાના પ્રતિનિધિઓની કામગીરી સામે પ્રશ્ન ઉઠાવતા કહે છે કે, "આ દીવાલ અમને એ વાતનો અહેસાસ કરાવે છે કે, અમે જેમને મત આપીને ચૂંટ્યા એ લોકો જ અમારાથી શરમાય છે." "એક દિવસની મુલાકાત માટે સરકાર તાત્કાલિક નિર્ણય લઈ શકે છે તો અમારાં માટે પાકાં ઘરો બનાવવા માટે સરકાર તાત્કાલિક નિર્ણય નથી લેતી." સરાણિયાવાસની મહિલાઓએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં આગળ જણાવ્યું હતું કે, "સરકારનો આ નિર્ણયના કારણે અમારાં મનમાં એવો પ્રશ્ન ઊભો થઈ રહ્યો છે કે, શું અમે આ દેશના નાગરિકો નથી." "શું સરકારને મન અમે માત્ર કચરો જ છ��એ, જેને સંતાડવાથી બધી સમસ્યાઓનું સમાધાન થઈ જશે." બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં સરાણીયાવાસના રહેવાસીઓએ આગળ જણાવ્યું હતું કે, "અમને લાગે છે કે સરકારના સૌનો સાથ, સૌનો વિશ્વાસ અને સૌનો વિકાસના સૂત્રમાં અમારી ગણતરી નથી થતી." આ સિવાય સ્થાનિકોએ દીવાલના નિર્માણ માટે કૉર્પોરેશન દ્વારા પાણીની ચકલીઓ પણ તોડી નખાઈ હોવાની ફરિયાદ કરી છે. તેમજ દીવાલના કારણે પોતાનાં ઘરોમાં આવતાં હવાઉજાસ રોકાઈ જશે, એવી પણ રાવ કરી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ભારતના બે દિવસીય પ્રવાસ માટે આવી રહ્યા છે અને આ દરમિયાન તેઓ અમદાવાદની મુલાકાત લેનાર છે. +text: વસતીના પ્રમાણમાં મકાનોની પણ જરૂર છે, જેથી લોકો રહી શકે અને આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ પણ સરળતાથી ચાલી શકે. ચીન આ ક્ષેત્રમાં વ્યાપકપણે કામ કરી રહ્યું છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે આવનારા દાયકામાં, વિશ્વમાં જેટલી ઇમારતો બનશે તેમાંથી અડધી માત્ર ચીનમાં બનશે. પહેલાંથી જ ચીનમાં દર વર્ષે બે અબજ ચોરસ મીટર ફ્લોર સ્પેસ તૈયાર છે. જો મકાન એક માળનું હોય તો પણ તેમનો કુલ વિસ્તાર આખા લંડન જેટલો હશે. કાર્બનઉત્સર્જનની દૃષ્ટિએ આ એક બહુ મોટો આંકડો છે. વધતી આર્થિક પ્રવૃત્તિની સાથે ચીને ઇમારતોના બાંધકામમાં પણ વધારો કર્યો છે. આ ઇમારતોમાં ઊર્જાનો ઉપયોગ પણ વધ્યો છે, જે પર્યાવરણ માટે એક પડકાર છે. એક અબજ ટન કોલસાથી જેટલી ઊર્જા ઉત્પન્ન થાય તેટલી ઊર્જાનો ઉપયોગ ચીનના બાંધકામ ક્ષેત્રમાં 2001થી 2016ની વચ્ચે થયો છે. કાચા માલના સપ્લાયથી માંડીને ઇમારતના બાંધકામ સુધી જેટલી ઊર્જાનો ઉપયોગ થાય છે તે ચીનના કુલ કાર્બન ઉત્સર્જનનો પાંચમો ભાગ છે. આટલા મોટા પ્રમાણમાં કાર્બન ઉત્સર્જન એ મનુષ્ય અને પર્યાવરણ બંને માટે ખતરાની ઘંટી સમાન છે. ચીનના લોકોએ પણ આ ભયનો અનુભવ કર્યો છે અને તેની કિંમત પણ ચૂકવી છે. આ કારણોસર મકાનો બનાવવા માટે નવી રીતો પર કામ કરવામાં આવી રહ્યું છે જેથી કાર્બનનું ઉત્સર્જન ઓછું થઈ શકે. આ માટે અત્યાર સુધીની સૌથી સફળ રીત છે ઇમારતોને છોડથી ઢાંકી નાખવું. ઇટાલીમાં પ્રથમ પ્રયોગ ઇટાલીના મિલાન શહેરમાં ઇટાલિયન આર્કિટેક્ટ સ્ટેફાનો બોરી દ્વારા સૌપ્રથમ આ પ્રકારનો પ્રયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. હવે બોરીની ટીમ ચીનમાં પણ આ જ પ્રયોગ કરવા જઈ રહી છે. ચીનના નાનજિંગ શહેરમાં બે ગ્રીન ટાવર બનાવવાનું કામ ચાલી ��હ્યું છે, જે સંપૂર્ણ રીતે છોડથી ઢંકાયેલા હશે. 2020ના અંત સુધીમાં બંને ઇમારત તૈયાર કરી નાખવાની યોજના હતી પણ કોવિડ-19 ના કારણે હવે કામ સમયસર પૂર્ણ થશે નહીં. બિલ્ડિંગના આગળથી વધેલા ભાગમાં 2500 પ્રકારના નાના છોડ, એક હજારથી વધુ વૃક્ષો અને અન્ય છોડ વાવવામાં આવશે. બિલ્ડિંગની આગળની દિવાલો પર વાવેતર થઈ શકે તે માટે નર્સરીમાં 600 પ્રકારનાં સ્થાનિક વૃક્ષો તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યાં છે. બિલ્ડિંગમાં વાવેતર થાય ત્યાં સુધીમાં તેમની લંબાઈ 6 થી 9 મીટરની થઈ જશે. આ વૃક્ષોનું વાવેતર કરતાં પહેલાં, તેમની ક્ષમતાની ચકાસણી કરવામાં આવશે અને તેમને વિન્ડ-ટનલમાંથી પસાર કરવામાં આવશે. વિન્ડ-ટનલનાં પરિણામો મુજબ વૃક્ષોને મકાનના જુદા-જુદા માળ પર વાવવામાં આવશે. ચીનના ઘણા પ્રાંતોમાં નીતિઓ લાગુ કરવામાં આવી છે, જે અંતર્ગત ઊંચી ઇમારતોમાં હરિયાળી ફરજિયાત છે. દાખલા તરીકે, ઝેજિયાંગ પ્રાંતમાં સ્કાય ગાર્ડન બાલ્કનીઓ બનાવવામાં આવી છે. આ એક બોનસ કોઈ પણ મકાનને હરિયાળીથી સજ્જ બનાવવા માટે આયોજન કરવું જરૂરી છે અને વધતાં જતાં કાર્બન ઉત્સર્જનને નિયંત્રિત કરવાનો એક માત્ર રસ્તો પણ આ જ છે. જો ઇમારતોની બહાર હરિયાળી રાખવાનું વલણ લોકો અપનાવે તો ચીનના બાંધકામઉદ્યોગમાંથી કાર્બન ઉત્સર્જન ઘણી હદ સુધી ઘટાડી શકાશે. કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે મકાન બનાવવા માટે વપરાતી સામગ્રીમાં પણ સુધારો કરવો પડશે. દાખલા તરીકે, માત્ર સિમેન્ટનો જ વિશ્વના કુલ કાર્બનઉત્સર્જનમાં 8 ટકા ફાળો છે. જો બાંધકામ સામગ્રીને રિસાઇકલ કરવામાં આવે તો મોટા પ્રમાણમાં કાર્બનઉત્સર્જન ઘટાડી શકાય. આ દિશામાં, ચીનની વિન્સન કંપનીએ કામ શરૂ કર્યું છે. આ કાર્ય માટે, આ કંપની 3-ડી તકનીકનો આશરો લઈ રહી છે. નવી ઇમારત બનાવવા માટે બેકાર થયેલી વસ્તુઓને રિસાઇકલ કરીને વાપરવાને બદલે, જે વસ્તુઓ પહેલાંથી અસ્તિત્વમાં છે તેનો ઉપયોગ કરવો હિતાવહ છે. ગ્રીન આર્કિટૅક્ચર ડિઝાઇન ઍન્ડ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ડિરેક્ટર લુ હેંગ કંઈક આવું જ કરી રહ્યા છે. તેમને એક જૂની ફેક્ટરીના જૂના કાંચ અને સિમેન્ટના ટુકડાની મદદથી પોતાના માટે એક નવો કૉરિડોર તૈયાર કર્યો છે. તેમણે કૉરિડોરની આજુબાજુમાં પડદાની દિવાલો બનાવી છે જે બહારની ગરમ હવાને પ્રવેશવા દેતી નથી અને અંદરનું તાપમાન નિયંત્રિત રાખે છે. લ્યુ કહે છે કે 3ડી પ્રિન્ટિંગ આ કાર્યમાં ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. આનાથી મજૂરી અને સામગ્રી બંનેની બચત થશે. ચીનમાં એવી પણ બિલ્ડિંગો બનાવવાનું કામ થઈ રહ્યું છે, જેને કોઈ પણ યાંત્રિક માધ્યમ વિના ઠંડી અથવા ગરમ રાખી શકાય. સૌપ્રથમ તેનો ઉપયોગ 2005માં બેઇજિંગની પેકિંગ યુનિવર્સિટીની બિલ્ડિંગમાં થયો હતો. આ બિલ્ડિંગના કૉરિડોર એવી રીતે બનાવવામાં આવ્યા છે કે શિયાળામાં તે ગરમ રહે અને ઉનાળામાં ઠંડક અનુભવાય, સાથે-સાથે કુદરતી પ્રકાશ પણ વિપુલ પ્રમાણમાં મળી રહે. અહીં વીજળીનો વપરાશ નહિવત્ છે. વર્ગખંડમાં વીજળી સિસ્ટમ પણ એવી રીતે વિકસિત કરવામાં આવી છે કે લોકોની હાજરીમાં જ લાઇટો ચાલુ થાય. આર્કિટૅક્ચરક્ષેત્રના લોકોને આશા છે કે જે રીતે ઇમારતો માટે નવી ડિઝાઇન બનાવવામાં આવી રહી છે તે ખૂબ જ સ્થિર છે અને ચીની સરકાર તેમને આગળ વધવામાં મદદ કરશે. 2018 સુધીમાં, ચીનમાં 10,000થી વધુ ગ્રીન પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. 2017માં, ચીને નિર્ણય લીધો હતો કે 2020 સુધીમાં નિર્માણ થયેલી 50% ઇમારતો 'ગ્રીન ઇમારતો' હશે. ચીનમાં શહેરી વિકાસનો દર ઝડપી છે. તેથી અહીં પરિવર્તનની ગતિ પણ ઝડપી હશે. જો આ દાયકામાં વિશ્વમાં કુલ ઇમારતોનો અડધો ભાગ ચીનમાં બાંધવામાં આવે તો આ નવી પદ્ધતિઓ મોટું પરિવર્તન લાવશે. જો ચીન તેની 50 ટકા ઇમારતોને લીલોતરીથી ભરી નાખે તો વિશ્વના કુલ કાર્બન ઉત્સર્જનમાં મોટો ઘટાડો આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વસતીની દૃષ્ટિએ ચીન વિશ્વનો સૌથી મોટો દેશ છે. આર્થિક પ્રગતિમાં પણ તેને વિશ્વને પોતાનો પરચો આપ્યો છે. +text: આ સાથે જ તેમણે કહ્યું હતું કે દરદીઓની સંખ્યાના ઉછાળને જોતા આગામી સમયમાં મહારાષ્ટ્રમાં લૉકડાઉનની શક્યતાને નકારી શકાય નહીં. આ અંગે આગામી બે દિવસમાં નિર્ણય લેવામાં આવશે. ઉદ્ધવ ઠાકરેએ જણાવ્યું હતું કે એક તરફ સરકારની સામે લોકોનાં જીવ બચાવવાનો પ્રશ્ન છે, તો બીજી તરફ અર્થતંત્ર ખોરવાઈ ન જાય તે જોવાનો સવાલ છે, જેથી કરીને રોજગારી ન છિનવાઈ જાય. અમારા માટે રોજગારી કરતાં જીવન વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. રોજગાર ફરીથી ઊભા કરી શકાય છે, પરંતુ એક વખત પ્રાણ જાય તો તેને પાછા લાવી નથી શકાતા. ઠાકરેએ લૉકડાઉન મુદ્દે રાજકારણ નહીં રમવા રાજકીયપક્ષોને આહ્વાન કર્યું હતું. રાજ્યના બેડ (62 ટકા), આઈસીયુ (ઇન્ટેન્સિવ કૅર યુનિટ) 48 ટકા, અને ઑક્સિઝન બેડ (25 ટકા) ભરાઈ ગયા છે. જો આવી જ સ્થિતિ રહી તો આગામી 15-20માં આરોગ્યક્ષેત્રે ગંભીર સ્થિતિ ઊભી થઈ શકે છે. ઠાકરેએ વૅક્���િન લીધા પછી બેપરવાહ ન થઈ જવા નાગરિકોને આહ્વાન કર્યું હતું. તેમણે કોવિડ-19 સંબંધિત માર્ગદર્શિકાનું પાલન કરવા અને સહયોગ આપવા લોકોને જણાવ્યું હતું. તા. બીજી એપ્રિલે મહારાષ્ટ્રમાં કોરોનાના 47 હજાર 827 નવા કેસ નોંધાયા હતા, જ્યારે 202 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતા. શુક્રવારે મુંબઈ (આઠ હજાર 844), પુના (ચાર હજાર 766), નાગપુરમાં (ત્રણ હજાર ચાર), નાસિક (બે હજાર 282) કેસ નોંધાયા હતા. મહારાષ્ટ્રમાં ઍક્ટિવ કેસની સંખ્યા ત્રણ લાખ 89 હજાર 832 ઉપર પહોંચી ગઈ છે. રાજ્યમાં કોરોનાને કારણે અત્યારસુધી કુલ 55 હજાર 379 લોકોનનાં મૃત્યુ થયાં છે. ગુજરાત અને દેશની સ્થિતિ શુક્રવારની સ્થિતિ પ્રમાણે, ગુજરાતમાં 13 હજાર 559 ઍક્ટિવ કેસ છે, જેમાંથી 158 દરદી વૅન્ટિલેટર ઉપર છે. રાજ્યમાં ગત 24 કલાક દરમિયાન વધુ 11 મૃત્યુ નોંધાતા કુલ મરણાંક (ચાર હજાર 539) ઉપર પહોંચ્યો છે. રાજ્યના ચાર કૉર્પોરેશન વિસ્તારોમાં ગંભીર સ્થિતિ પ્રવર્તે છે. અમદાવાદ (621), સુરત (506), વડોદરા (322), રાજકોટ (262), ભાવનગર (43), જામનગર (33), ગાંધીનગર (26) અને જૂનાગઢ (11) કેસ નોંધાયેલા છે. દેશની વાત કરીએ તો છ લાખ 14 હજાર 696 કેસ ઍક્ટિવ છે, જેમાંથી 30 હજાર 641 કેસ ગત 24 કલાક દરમિયાન નોંધાયા હતા. 50 હજાર 356 દરદીઓને રજા આપવામાં આવી હતી. 469 દરદીઓનાં અવસાન થયા હતા. આ સાથે જ દેશનો કુલ મૃત્યુ આંક એક લાખ 63 હજાર 396 ઉપર પહોંચ્યો છે. શુક્રવારે 36 લાખ 70 હજાર કરતાં વધુ નાગરિકોને વૅક્સિન આપવામાં આવી હતી. કુલ છ કરોડ 87 લાખ 89 હજાર કરતાં વધુ વૅક્સિન ડોઝ અપાયા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય મંત્રી ઉદ્ધવ ઠાકરેએ શુક્રવારે સાંજે રાજ્યની પ્રજાને સંબોધન કર્યું હતું, જેમાં તેમણે રાજ્યમાં કોરોનાના વધતા જતા કેસોની સંખ્યા ઉપર ચિંતા પ્રગટ કરી હતી. +text: Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 મુખ્ય મંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે કહ્યું, "આ 100 વર્ષ જૂની ઇમારત છે અને ત્યાંના રહેવાસીઓએ તેના ફરી નિર્માણ માટેની અરજી કરી હતી અને મંજૂરી પણ આપવામાં આવી હતી. આની તપાસ ચાલી રહી છે." ઇમારતનો જે ભાગ ધ્વસ્ત થયો છે તે જૂની કેસરબાઈ બિલ્ડિંગનો હિસ્સો નહોતો અને તેને પાછળથી બાંધવામાં આવ્યો હતો તેમ મહારાષ્ટ્રના મંત્રી વિખે પાટિલે બીબીસી મરાઠીને આપેલી એક મુલાકાતમાં કહ્યું છે. બૃહદ મુંબઈ મહાનગરપાલિકાના જણાવ્યા અનુસાર આ ઇમારતને 7 ઑગસ્ટ 2017ના રોજ ભયજનક જાહેર કરવામાં આવી હતી અને તેને સી-1 શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવી ��તી. આ શ્રેણી મુજબ ઇમારતને તત્કાળ ખાલી કરવી પડે અને તેને તોડી પાડવી પડે. જોકે, આવું ન થાય અને દુર્ઘટના ઘટે તો તેના માટે મહાનગરપાલિકાની કચેરી જવાબદાર ન ઠેરવી શકાય. મુખ્ય જનસંપર્ક અધિકારીએ કહ્યું કે ઇમારત ધ્વસ્ત થતાં મહાનગરપાલિકાએ છોકરીઓ માટેની ઇમામવાડા મ્યુનિસિપલ માધ્યમિક શાળામાં આશ્રયસ્થાન ઊભું કર્યું છે. આ ઘટના અગે વડા પ્રધાન કાર્યાલયે શોક વ્યકત કર્યો છે અને જીવ ગુમાવનારા લોકોના પરિવારજનોને સાંત્વના પાઠવી છે. મળતી માહિતી પ્રમાણે, મંગળવારે સવારે 11 વાગ્યા અને 40 મિનિટ આજુબાજુ ડોંગરીની ટંડેલ ગલીમાં આ ઘટના ઘટી હતી. ઘટનાને પગલે ફાયર-બ્રિગેડના જવાનો ઘટનાસ્થળે ધસી ગયા હતા અને સ્થાનિકોની મદદથી કાટમાળ હટાવવાની તથા દટાઈ ગયેલા લોકોને બહાર કાઢવાની તજવીજ હાથ ધરી હતી. સ્થાનિક વહીવટીતંત્ર દ્વારા એનડીઆરએફ (નેશનલ ડિઝાસ્ટર રિસ્પૉન્સ ફૉર્સ)ની મદદ માગવામાં આવી છે. મુંબઈના ચીફ ફાયર ઓફિસર પ્રભાત રહાંગદલેના કહેવા પ્રમાણે, "આજુબાજુની ઇમારતોની સ્થિતિ ભયજનક હોવાથી તેને પણ ખાલી કરાવી દેવાઈ છે." હાલ આ ઘટનામાં બચાવની કામગીરી ચાલુ છે અને તેમાં દળના શ્વાન પણ મદદ કરી રહ્યા છે. 100 વર્ષ જૂની ઇમારત મુખ્ય મંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે ઇમારતને 100 વર્ષ જૂની ગણાવી છે, આજુબાજુની મોટાભાગની ઇમારતો પણ બહુ જૂની છે. સ્થાનિકોનો આરોપ છે કે જૂની ઇમારતોની સમસ્યા પ્રત્યે વહીવટીતંત્ર દુર્લક્ષ સેવે છે. તેમના મતે જૂની ઇમારતો અંગે ધ્યાન દોરવામાં આવ્યું છે, પરંતુ સરકારે આ દિશામાં કશું કર્યું નથી. વળી, આ વિસ્તારની સાંકળી અને ગીચ ગલીઓને કારણે તંત્રને રાહત તથા બચાવકાર્ય કરવામાં મુશ્કેલી ઊભી થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મુંબઈના ડોંગરી વિસ્તારમાં 'કેસરબાઈ બિલ્ડિંગ' નામની ચાર માળની ઇમારત ધ્વસ્ત થતાં અંદાજે 40 લોકો દબાયા હોવાની આશંકા છે. સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈ અનુસાર અત્યાર સુધી 14 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે, જ્યારે 9 લોકોને ઈજા પહોંચી છે. +text: જે બાદ તે એક મહિલા સાથે રૂમમાં ઘુસે છે અને થોડી જ મિનિટોમાં બહાર નીકળી જાય છે. થોડા સમય બાદ એ જ યુવાન પોલીસ પાસે પહોંચે છે. આ વખતે તે મહિલાને દેહવ્યાપારના વ્યવસાયમાંથી બહાર કાઢવા આવ્યો છે. આ મહિલા બીજું કોઈ નહીં પરંતુ તેની સગી બહેન હતી. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: પહેલી નજરમાં આ ચોંકાવનારી ઘટના કોઈ ફિલ્મની કે કાલ્પ���િક વાર્તા લાગે પરંતુ બિહારના બખરીમાં આવું થયું છે. પોલીસની કાર્યવાહીમાં બે મહિલાઓને દેહવ્યાપારમાંથી મુક્ત કરાવવામાં આવી. આ યુવાન અને તેની બહેન બિહારના શિવહર જિલ્લાથી છે અને બીજી મહિલા ઝારખંડની છે. જાણીતો ફેરિયો જોઈ જાગી આશા શિવહરની પ્રતિમાએ (નામ બદલ્યું છે) પોતાના પિયર પહોંચીને બીબીસી સાથે ફોન પર વાત કરી. "લગભગ ત્રણ વર્ષ પહેલાં અશોક ખલીફા મને સીતામઢીથી ભગાડીને બખરી લાવ્યો હતો અને પછી મારી પાસે આ કામ કરાવવા લાગ્યો." બખરીમાં તે પોતાના દીકરા સાથે રહેતી હતી. તેમના જણાવ્યા પ્રમાણે તેમને બંદી બનાવીને રખાતાં હતાં. તેઓ ક્યાંય બહાર નીકળી નહોતાં શક્તાં. તેમણે જણાવ્યું "લગભગ બે અઠવાડિયા પહેલાં મારે ત્યાં એક ફેરિયો આવ્યો. અમે બન્ને એકબીજાને ઓળખતા હતાં." "મેં તેમનો ફોન નંબર લીધો અને અહીંથી નીકળવાની વાત કરી." એ ફેરિયો પ્રતિમાના પિયરથી હતો. પિયર સુધી પહોંચી વાત શિવહર પહોંચીને ફેરિયાએ સમગ્ર વાત પ્રતિમાના પરિવારજનોને જણાવી. જે બાદ તેના પરિવારજનો બેગૂસરાય પહોંચ્યા હતા. પ્રતિમાનાં ભાઈ મનોજે (નામ બદલ્યું છે) બહેનને છોડાવવાની વાત બીબીસી સાથે કરી. "ફેરિયાએ બહેનને કહી રાખ્યું હતું કે હું આવીશ. હું અશોક પાસે ગ્રાહક બનીને પહોંચ્યો. બસો રૂપિયા આપ્યા તો તેણે મને બે છોકરીઓ બતાવી." "મેં ઇશારો કરી મારી બહેનને પસંદ કરી. જે બાદ હું મારી બહેન સાથે રૂમમાં પાંચ મિનિટ રહ્યો. તેને એમ કહીને નીકળ્યો કે પોલીસને લઈને આવું છું." જે બાદ પ્રતિમાના પિતાએ લખાવેલી એફઆઈઆર પર બખરી સ્ટેશનની પોલીસે છાપો મારીને પ્રતિમા અને અન્ય એક મહિલાને આઝાદ કરાવી. આખરે પોતાના ઘરે પહોંચી પીડિતા બખરી પોલીસ સ્ટેશનના ઇન્સ્પેક્ટર શરતકુમારે બીબીસીને જણાવ્યું "પ્રતિમાને છોડાવ્યા બાદ બીજા દિવસે તેમનું મેડિકલ પરીક્ષણ કરાવ્યું હતું." "ત્યારબાદ ત્રીજા દિવસે કોર્ટમાં તેમનું નિવેદન લેવામાં આવ્યું હતું. જે બાદ તેમને તે જ દિવસે તેમનાં માતા-પિતા પાસે મોકલી આપવામાં આવ્યા હતા." એફઆઈઆરમાં જેમનાં નામ છે તેમાંનાં એક નસીમા ખાતૂનની પોલીસે ધરપકડ કરી છે. જ્યારે અશોક ખલીફા ફરાર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિહારના બેગૂસરાય જિલ્લાના એક વિસ્તાર બખરીમાં દલાલને એક યુવાન રૂપિયા આપે છે. +text: બોલીવૂડમાં સૌથી પ્રખ્યાત કપૂર પરિવારની હોળી હતી. પૃથ્વીરાજ કપૂરથી શરૂ થયેલી હોળીની ઉજવણીની પરંપરા રાજ કપૂર સુધી ચાલી. રાજ કપૂરના જમાનામાં આરકે સ્ટૂડિયોની હોળીની સમગ્ર હિંદી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રી રાહ જોતી હતી. એ જમાનામાં નાના-મોટા બધાં જ કલાકારને રાજ કપૂરને ત્યાં હોળી રમવા નિમંત્રણ આપવામાં આવતું હતું. તેઓ ખૂબ ગર્વનો અનુભવ કરતા હતા કેમ કે તેનાથી ઇન્ડસ્ટ્રીમાં તેમની હેસિયતનો અંદાજો લગાવી શકાતો હતો. ફિલ્મ સમીક્ષક જયપ્રકાશ ચૌકસે જણાવે છે, "ઘણાં નવા કલાકારોને અહીં પોતાની પ્રતિભાનું પ્રદર્શન કરવાની તક મળતી હતી. જેનું ઉદાહરણ છે અમિતાભ બચ્ચન." "અમિતાભ બચ્ચનની સતત નવ ફિલ્મોને નિષ્ફળતા મળ્યા બાદ એક વખત તેઓ આરકે સ્ટુડિયો પહોંચ્યા હતા. ત્યારે રાજ કપૂરે તેમને કહ્યું હતું કે આજે કંઈક ધમાલ થઈ જાય. જુઓ કેટલા લોકો આવ્યા છે કે જેઓ તમારી પ્રતિભા નિહાળી શકશે." "ત્યારે પહેલી વખત અમિતાભ બચ્ચને પોતાના અવાજમાં 'રંગ બરસે ભીગે ચુનર વાલી...' ગીત ગાયું હતું અને તેઓ એ રીતે ઝૂમી પડ્યા હતા કે લોકો તેમના દીવાના થઈ ગયા. વર્ષો બાદ યશ ચોપડાએ આ ગીતનો ઉપયોગ પોતાની ફિલ્મ 'સિલસિલા'માં કર્યો હતો." આરકે સ્ટુડિયોમાં મહેમાનોનું સ્વાગત રંગ ભરેલી ડોલ ઠાલવીને કરવામાં આવતું હતું અને પછી તેમણે રંગ ભરેલા પૂલમાં ડૂબકી લગાવવી પડતી હતી. જે લોકો હા-ના કરતા હતા, તેમને જબરદસ્તી પૂલમાં ફેંકી દેવામાં આવતા હતા. પછી અવાજ આવતો હતો ઢોલ, મંજીરા અને હાર્મોનિયમની સાથે ગીત સંગીત કાર્યક્રમનો. આ કાર્યક્રમમાં રાજ કપૂર પોતાના ફિલ્મ જગતના મિત્રો સાથે ગીત ગાતા હતા. આરકે સ્ટુડિયોની ઐતિહાસિક હોળીમાં નરગિસ, વૈજયંતી માલા, હેમા માલિની, ધર્મેન્દ્ર, દિલીપ કુમાર, મનોજ કુમાર, રાજેન્દ્ર કુમાર, જીતેન્દ્ર, દારા સિંહ, રાકેશ રોશન, પ્રાણ, પ્રેમનાથ, મિથુન, રાજેશ ખન્ના, અમિતાભ, અનિલ કપૂર, શત્રુઘ્ન સિન્હા, રાખી, રેખા, શ્રીદેવી, જીન્નત અમાન જેવાં કલાકારો હાજરી આપતાં હતાં. જયપ્રકાશ ચૌકસેના જણાવ્યા અનુસાર, "આ હોળીમાં દેવ આનંદ સિવાય બધા જ લોકો હાજર રહેતા હતા. દેવને હોળી રમવું ગમતું નહોતું." "એટલે તેઓ હંમેશા આ તહેવારથી દૂર રહેતા હતા અને રાજ સાહેબ આ વાત સારી રીતે જાણતા હતા." "એ માટે તેમણે દેવ સાહેબ સાથે ક્યારેય હોળી રમવા માટે જબરદસ્તી કરી ન હતી." ચૌક્સે ઉમેરે છે, "બધાં લોકો જતા રહે, ત્યારબાદ સાંજે ચાર વાગ્યે રાજ કપૂરને મળવા માટે કિન્નર આવતા હતા. આરકે સ્ટુડિયોમાં તેઓ તેમની સામે રંગ ઉડાવતા હતા, રંગ લગાવતા અને તેમને પણ પોત���ની સાથે નચાવતા હતા. રાજ કપૂર પોતાની નવી ફિલ્મોના ગીત તેમને સંભળાવતા અને તેમની મંજૂરી બાદ જ તે ગીતને ફિલ્મમાં રાખતા હતા." "ફિલ્મ 'રામ તેરી ગંગા મેલી'નાં ગીતોમાંથી એક ગીત કિન્નરોને પસંદ ન પડ્યું તો રાજ કપૂરે એ જ સમયે રવિન્દ્ર જૈનને બોલાવ્યા અને તેમને નવું ગીત બનાવવા કહ્યું." "ત્યારે 'સુન સાહિબા સુન...' ગીત તૈયાર થયું અને કિન્નરોને આ ગીત ખૂબ પસંદ પડ્યું હતું. તેમણે રાજ કપૂરને કહ્યું હતું કે જોઈ લેજો, આ ગીત વર્ષો સુધી ચાલશે અને થયું પણ એવું જ." રાજ કપૂરનાં પૌત્રી કરીના કપૂર કહે છે, "મેં સાત વર્ષ સુધી મારા દાદાજી સાથે હોળી મનાવી હતી, પરંતુ તેમના નિધન બાદ મેં હોળી રમવાનું છોડી દીધું. તેમણે હોળી રમવાનો નવો અંદાજ રજૂ કર્યો હતો, પરંતુ હવે તેવું કંઈ બચ્યું નથી... હવે બસ યાદો રહી ગઈ છે." 1988માં રાજ કપૂરના નિધન બાદ તેમના બાળકોએ હોળીની ઉજવણી બંધ કરી દીધી હતી. રાજ કપૂર બાદ જે બોલીવૂડ સ્ટાર્સની હોળી પાર્ટી ચર્ચામાં રહે છે તેમાં અમિતાભ બચ્ચન, યશ ચોપડા અને સુભાષ ઘાઈના નામ સામેલ છે. સુભાષ ઘાઈની હોળી પાર્ટી તેમના મઢ આઇલેન્ડવાળા બંગલો પર થાય છે. 80ના દાયકામાં તમામ ફિલ્મી સ્ટાર્સ ઘાઈની હોળીની પાર્ટીની મજા માણતા હતા. તો યશ ચોપડા પોતાના યશરાજ સ્ટુડિયોમાં હોળી ઊજવતા. અમિતાભ બચ્ચનના જુહૂ વાળા બંગલો પર આયોજિત થતી હોળી પાર્ટીમાં બોલીવૂડના તમામ મોટા કલાકાર સામેલ થતા હતા. બચ્ચન પરિવાર દર વર્ષે ઉત્સાહ સાથે આ તહેવારની ઉજવણી કરતો હતો. પરંતુ 2008માં મુંબઈ પર થયેલા હુમલા બાદ બચ્ચન પરિવારે 2009માં હોળી મનાવી ન હતી. ત્યારે અમિતાભ બચ્ચને પોતાના બ્લૉગ પર લખ્યું હતું, "આતંકવાદી હુમલા બાદ આપણે આ પ્રકારની ઉજવણી કરવી ન જોઈએ." આમ પણ, તેમના પિતા હરિવંશરાય બચ્ચન અને માતા તેજી બચ્ચનના મૃત્યુ બાદ અમિતાભ બચ્ચને ધામધૂમથી હોળીની ઉજવણી કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી શબાના આઝમી અને તેમના પતિ જાવેદ અખ્તરે પોતાના જૂહુ સ્થિત ઘર પર હોળીની શાનદાર પાર્ટી આપવાનું શરૂ કર્યું છે. તેમાં ઇન્ડસ્ટ્રીના ઘણાં મોટા ચહેરાની સાથે નવા ચહેરા પણ જોવા મળે છે કે જેઓ હોળીનો આનંદ ઉઠાવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હિંદી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીની હોળી માત્ર કલાકારો માટે જ નહીં, ફિલ્મ પ્રશંસકો માટે પણ કુતૂહલનો વિષય રહે છે. +text: ભલે આ ગ્રૂપના લોકોને તમે ખાસ માનો પણ ખરેખર તો �� બાબત એમના માટે ઘણી વખત જીવલેણ બની જતી હોય છે. જે બ્લડ ગ્રૂપને 'ગોલ્ડન બ્લડ' કહેવામાં આવે છે એનું વાસ્તવિક નામ આરએચ નલ (Rh null) છે. Rh null શું છે અને આને કેમ અમૂલ્ય ગણવામાં આવે છે અને શા માટે તેની સરખામણી સોના સાથે કરવામાં આવે છે? આ બ્લડ ગ્રૂપવાળા લોકોને શેનું જોખમ હોય છે? આ સવાલોનો જવાબ મેળવતા પહેલાં આપણે એ સમજવું જરૂરી છે કે બ્લડ ગ્રૂપનું વર્ગીકરણ કેવી રીતે કરવામાં આવે છે. આવી રીતે નક્કી કરવામાં આવે છે બ્લડ ગ્રૂપ લોહી કે જે લાલ કોશિકાઓમાંથી બનેલું હોય છે તેના પર પ્રોટીનનું એક સ્તર હોય છે જેને ઍન્ટીજન કહેવામાં આવે છે. બ્લડ ટાઈપ Aમાં માત્ર ઍન્ટીજન A હોય છે, બ્લડમાં B માત્ર B , બ્લડ AB માં આ બન્ને હોય છે અને ટાઈપ O માં આ બન્ને હોતા નથી હોતા. લાલ લોહીની કોશિકાઓમાં એક અન્ય પ્રકારનું ઍન્ટીજન હોય છે. એને કહેવામાં આવે છે Rh D. આ ઍન્ટીજન 61 Rh ટાઈપના ઍન્ટીજનોના સમૂહનો એક ભાગ છે. જ્યારે લોહીમાં Rh D હોય ત્યારે તેને પૉઝિટિવ ગણવામાં આવે છે અને ના હોય ત્યારે તેને નૅગેટિવ ગણવામાં આવે છે. આ રીતે સામાન્ય બ્લડ ગ્રૂપની ઓળખ કરી એનું વર્ગીકરણ આ રીતે કરવામાં આવે છે : A-, B +, B-, AB +, AB-, O + , અને O-. જો કોઈને લોહી ચઢાવવાની જરૂર પડે તો એના ગ્રૂપની જાણ હોવી જરૂરી છે. જો નૅગેટિવ ગ્રૂપવાળા માણસને પૉઝિટિવ દાતાનું લોહી આપવામાં આવે તો આ તેના માટે પ્રાણઘાતક બની શકે છે. આવું એટલા માટે કે એના શરીરના એન્ટીબૉડીઝ આ લોહીનો અસ્વીકાર કરી દે છે. આ જ કારણસર O- બ્લડ ગ્રૂપવાળા લોકોને યુનિવર્સલ ડૉનર કહેવામાં આવે છે. કારણ કે આમાં એન્ટીજન A, B કે Rh D હોતા નથી. આવા સંજોગોમાં લોહી કોઈ પણ અડચણ વગર અન્ય ગ્રૂપવાળા વ્યક્તિના લોહીમાં ભળી જઈ શકે છે. જોખમકારક 'ગોલ્ડન બ્લડ' આ પ્રકારનાં જેટલાં પણ સંયોજન છે તેમાં Rh null સૌથી અલગ છે. જો કોઈના રેડ બ્લડ સેલમાં એન્ટીજન નથી તો એનું બ્લડ ટાઈપ Rh null હશે. બાયૉમેડિકલ રિસર્ચ પોર્ટલ મોજેક પર છાપવામાં આવેલા એક લેખમાં પૅન બૅલીએ લખ્યું છે કે પ્રથમ વખત આ બ્લડ ગ્રૂપની ઓળખ 1961માં કરવામાં આવી હતી. ઑસ્ટ્રેલિયાનાં મૂળ નિવાસી મહિલામાં આ જોવા મળ્યું હતું. ત્યારબાદ અત્યાર સુધી આ પ્રકારના માત્ર 43 કિસ્સાઓ પ્રકાશમાં આવ્યા છે. નેશનલ યૂનિવર્સિટી ઑફ કોલંબિયામાં હૅમેટૉલૉજીમાં નિષ્ણાત નતાલિયા વિલારોયાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે આ પ્રકારનું લોહી આનુવાંશિક રીતે મળશે. એમણે કહ્યું, 'માતા-પિતા બન્ને આ મ્યૂટેશનનાં વાહક હોવા જોઈએ.' Rh બ્લ��� ટાઈપ એક રીતે વરદાન પણ બની શકે છે અને શાપ પણ. એક રીતે આ યુનિવર્સલ બ્લડ છે જે કોઈ Rh ટાઈપ વાળા કે Rh ટાઈપ વગરનાને ચઢાવી શકાય છે. કારણ કે આવું ઘણાં ઓછા કિસ્સાઓમાં બની શકે છે કારણ કે આને પ્રાપ્ત કરવું દુર્લભ છે. નેશનલ રેફરન્સ લેબોરેટરીના નિદેશક ડૉક્ટર થિયરી પેરર્ડને ટાંકીને મોજેક પર લખવામાં આવ્યું છે, "અત્યંત દુર્લભ હોવાને કારણે જ આને ગોલ્ડન બ્લડ કહેવામાં આવે છે." બૅલીના જણાવ્યા અનુસાર, આ પ્રકારનું લોહી ખૂબ જ મોંઘું હોય છે. ભલે આ પ્રકારના લોહીને કોઈ પણ પ્રકારની ઓળખ વગર સંગ્રહિત કરવામાં આવ્યું હોય પણ એવા કિસ્સા બહાર આવ્યા છે કે જેમાં વૈજ્ઞાનિકોએ પોતાની શોધ માટે લોહીના નમૂના લેવાના હેતુસર રક્તદાન કરનારની ભાળ કાઢવાનો પ્રયાસ કર્યો હોય. મોંઘું પડે છે આ પ્રકારનું લોહી ગોલ્ડન બ્લડ ગ્રૂપ હોવું ઘણી વખતે લોકોને મોંઘું પડી જતું હોય છે. યુએસ રૅયર ડિસીઝ ઇન્ફર્મેશન સેન્ટર અનુસાર જે લોકોનું બ્લડ ગ્રૂપ Rh null હોય છે એમને હળવા પ્રકારનો ઍનિમીયા હોઈ શકે છે. વળી જો તેમને લોહી ચઢાવવાની જરૂર પડે તો એમને માત્ર Rh null લોહી જ ચઢાવી શકાય છે અને જેને શોધવું એક કપરું કામ છે. માત્ર એટલા માટે જ નહીં કે આ પ્રકારના લોહી વાળા લોકો ઓછા પ્રમાણમાં છે પણ બીજા કોઈ દેશોમાં આ પ્રકારના લોહીના દાતા મળી જાય તો ત્યાંથી લોહી લાવવું પણ અઘરું છે. Rh null બ્લડ ગ્રૂપવાળા લોકો બ્રાઝિલ, કોલંબિયા, જાપાન, આયરલૅન્ડ અને અમેરિકામાં રહે છે. એમને પ્રોત્સાહન આપી શકાય છે કે તેઓ લોહી ડૉનેટ કરતા રહે કે જેથી આ રિઝર્વ તરીકે કોઈ વખતે પોતાના માટે પણ કામ લાગી શકે. પણ આ બ્લડ ગ્રૂપવાળા લોકો ઘણા ઓછા છે તેથી એમનું લોહી અન્ય જરૂરિયાતવાળાને પણ ખપમાં આવી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગોલ્ડ બ્લડ. સાંભળીને કોઈ અત્યંત અમૂલ્ય વસ્તુ હોય તેવું જણાય છે. લોહીનું આ એક દુર્લભ ગ્રૂપ છે જે દુનિયામાં ઘણાં ઓછા લોકો ધરાવે છે. +text: ભાજપ પર આકરા પ્રહાર કર્યા બાદ રાહુલે ભાષણ પૂરું કર્યું અને પછી સામે ચાલીને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ગળે લગાવ્યા. એ વખતે નરેન્દ્ર મોદી પણ ચોંકી ગયા. જોકે, બન્નેએ કંઈક વાત કરી અને રાહુલ મોદીને ભેટી પડ્યા. એ બાદ પોતાની જગ્યાએ બેસીને રાહુલે આંખ મિચકારી એ વીડિયો પણ સામે આવ્યો. આ સમગ્ર ઘટનાએ સોશિયલ મીડિયાને માથે લઈ લીધું. હાલમાં ટ્વિટર પર #NoConfidenceMotion અને રાહુલ ગાંધી ટ્રૅન્ડ કરી ર��્યા છે. અશોક ગારેકર નામના એક યૂઝરે લખ્યું, ''પ્રિયા પ્રકાશ વૉરિયરે પોતાના નવા ગીતમાં રાહુલ ગાંધીની માફક પહેલા ભેટવું જોઈએ અને બાદમાં આંખ મારવી જોઈએ.'' અન્ય એક યૂઝર ધ આર્સૅનલ ફૅને લખ્યું, ''હું રાહુલ ગાંધી અને નરેન્દ્ર મોદીનું સમર્થન નથી કરતો. જોકે, વધી રહેલા ટ્રૉલ્સ અને ફેલાઈ રહેલી નફરત વચ્ચે આ એકદમ સાચો જવાબ છે.'' યાવર હયાત નામના યૂઝરે લખ્યું, ''રાહુલ ગાંધીએ નરેન્દ્ર મોદીને તેમના હગનો સ્વાદ ચખાડ્યો.'' યૂઝર અથર ખાને ટ્વીટ કર્યું, ''તમે હંમેશાં ગળે મળો છો. આ વખતે મારો વારો છે.'' કેટલાક લોકોએ રાહુલ ગાંધીની આ ચેષ્ટાને લાલકૃષ્ણ અડવાણી અને કલમ 377 સાથે પણ જોડી. માનવીર નામના યૂઝરે અડવાણીની તસવીર પોસ્ટ કર કરતા લખ્યું, ''કોઈ મને પણ ગળે લગાડી લો.'' અમિત કુમાર બાધેલ નામના યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું, ''સુપ્રીમ કોર્ટ ઑફ ઇન્ડિયાએ કલમ 377 નાબૂદ કરી નાખવી જોઈએ.'' વેંકેટ સૂર્યપ્રકાશે ટ્વીટ કર્યું, ''પ્રિયા વૉરિયરને રાહુલ ગાંધીથી આકરી સ્પર્ધા. તેમણે આંખ માર્યા બાદ ગળે લગાવ્યા. આ શબ્દો અને કાર્યોનું ખોખલાપણું દર્શાવે છે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંસદમાં અવિશ્વાસના પ્રસ્તાવ દરમિયાન કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ સૌને ચોંકાવી દીધા. +text: રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને હિંસાની શક્યતાને પગલે સાવધાન રહેવા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા જળવાઈ રહે તે માટે યોગ્ય પગલાંઓ લેવા માટે જણાવવામાં આવ્યુ છે. આ ઉપરાંત રાજ્યોને અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને સ્ટ્રૉંગરૂમની સુરક્ષા માટે પણ આદેશ કરવામાં આવ્યો છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ઈવીએમની કથિત હેરાફેરીને મામલે ગઈ કાલે ઉપેન્દ્ર કુશવાહાએ કહ્યું હતું કે મતોની રક્ષા માટે હથિયાર ઉઠાવો. ઉલ્લેખનીય છે કે આ ગૃહ મંત્રાલયનો આ આદેશની ચૂંટણીપંચે વિપક્ષોની મતગણતરી અગાઉ EVM-VVPAT મૅચ કરવાની માગ ફગાવી દીધા પછી આવ્યો છે. ગઈકાલે કૉંગ્રેસની આગવાનીમાં 22 વિપક્ષોએ વિપક્ષોએ મતગણતરી અગાઉ વીવીપીએટી સ્લિપનું વેરિફિકેશન કરવાની માગણી કરી હતી. વિપક્ષોએ કહ્યું હતું કે વીવીપીએટી સ્લિપને પહેલા મૅચ કરવામાં આવે અને પછી મતગણતરી કરવામાં આવે. એમ પણ માગણી કરવામાં આવી હતી કે વીવીપેએટીની 50 ટકા સ્લિપની મેળવણી કરવામાં આવે. વિપક્ષોએ EVM-VVPATની મેળવણીમાં જો કોઈ ગરબડ થાય તો જે તે લોકસભા ક્ષેત્રમાં મતોની સ્લિપ સાથે મેળવણીની માગ પણ કરી હતી. ચૂંટણીપંચની ત��રણ સભ્યોની આ મામલે આજે બેઠક થઈ જેમાં માગણીને નકારી કાઢવામાં આવી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ગઈ કાલે કૉંગ્રેસ નેતા અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કહ્યું હતું કે એમની માગણીઓને લઈને ચૂંટણીપંચનું વલણ સકારાત્મક નહોતું. ચૂંટણીપંચે કહ્યું કે એક વિધાનસભા વિસ્તારના પાંચ મતદાન કેન્દ્રોની વીવીપીએટી સ્લિપની મેળવણી મતોની ગણતરી પૂર્ણ થયા પછી જ કરવામાં આવશે. ઈવીએમની હેરાફેરીનો આરોપ ચૂંટણીપંચે ફગાવ્યો VVPAT, EVM તથા કંટ્રોલ યુનિટ (ડાબેથી)નો સેટ આ દરમિયાન ગઈકાલે ઉત્તર પ્રદેશમાં EVMની ગેરકાયદેસર રીતે હેરફેર થઈ રહી હોવાના વીડિયો વાયરલ થયા છે, જેને કેન્દ્રીય ચૂંટણીપંચે નકારી કાઢ્યા છે. ચૂંટણીપંચના કહેવા પ્રમાણે, ગાઝીપુર, ચંદૌલી, ઝાંસી અને ડુમરિયાગંજમાં ઈવીએમના સંગ્રહમાં ગેરરીતિ આચરવામાં આવી છે, તેવા અહેવાલ ખોટા છે. ગાઝીપુરના સબ-ડિવિઝનલ મૅજિસ્ટ્રેટ કે. બાલાજીના કહેવા પ્રમાણે, "જ્યાં ઈવીએમનો સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો હોય, તેવા સ્ટ્રૉંગરૂમની ઉપર નજર રાખવા દેવામાં ન આવતી હોવાના અહેવાલો ખોટા છે." "અમુક ઉમેદવારો નિશ્ચિત કરતાં વધુ સંખ્યામાં પ્રતિનિધિના રોકાણની માગ કરી રહ્યા હતા, જેને નકારી કાઢવામાં આવી હતી." પંચનું કહેવું છે કે નિયમ મુજબ તમામ EVM તથા VVPATનો સંગ્રહ કરવામાં આવ્યો છે અને સમગ્ર પ્રક્રિયાની વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવી છે. ચૂંટણી પંચે વીડિયો અંગે કહ્યું હતું કે, 'ચૂંટણી જાહેરાત પછી રાજકીય પક્ષોની સાથે થયેલી 93 બેઠકોમાં ચૂંટણીપંચે ચૂંટણીની જોગવાઈઓ અને પ્રોટોકોલને સમજાવ્યા હતા.' "વોટની રક્ષા કરવા હથિયાર ઉઠાવવા પડે તો ઉઠાવો" - ઉપેન્દ્ર કુશવાહા રાષ્ટ્રીય લોક શક્તિ પાર્ટીના ઉપેન્દ્ર કુશવાહાએ કહ્યું કે, "વોટની રક્ષા કરવા માટે હથિયાર ઉઠાવવા પડે તો એ પણ ઉઠાવવા જોઇએ. આજે જે રિઝલ્ટ લૂટના પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે તેને રોકવા માટે જો હથિયાર ઉપાડવા પડે તે પણ ઉપાડવા જોઇએ." ચૂંટણી પંચ સાથેની મીટિંગ પછી અભિષેક મનુ સંઘવીએ કહ્યું હતું કે, "ચૂંટણી પંચ સામે છેલ્લાં 1.5 મહિનામાં અમે ઘણી વખત ચર્ચા કરી પરંતુ તે જવાબ આપી રહ્યા નથી. ચૂંટણી પંચે એક કલાકથી પણ વધારે સમય સુધી અમારી વાત સાંભળી અને અમને વિચિત્ર રીતે કાલે સવારે આ મુદ્દે બીજી વાર મુલાકાત કરવા કહ્યું. 22 પક્ષોએ ચૂંટણી પંચને સોપેલાં મેમોરેન્ડમમાં કહ્યું છે કે, વિનંતી કરીએ છીએ કે કોઇપણ પાંચ પોલિંગ સ્ટેશન પર પહેલેથી જ નક્કી કરી મત ગણતરીની શરૂઆત પહેલા વીવીપેટના સ્લિપ્સની ચકાસણી કરવામાં આવે અને ગણતરીનો છેલ્લો રાઉન્ડ પૂર્ણ કર્યા પછી કરવામાં આવે. વિપક્ષી નેતાઓએ એવી પણ માગણી કરી છે કે જો વીવીપેટની ચકાસણી દરમિયાન ગમે ત્યાં કોઈ ભેદભાવ જોવા મળે, તો તે વિધાનસભા વિસ્તારના તમામ મતદાન મથકોના વીવીપેટની સ્લિપની 100% ગણતરી કરવી જોઈએ. સુપ્રીમે અરજી ફગાવી સમાચાર એજન્સી એએનઆઈના રિપોર્ટ પ્રમાણે, EVM તથા VVPATનાં પરિણામોની 100% સરખામણી કરવા સંબંધિત જાહેરહિતની અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી, જેને કાઢી નાખવામાં આવી છે જસ્ટિસ મિશ્રાએ અરજીને નકારી કાઢતા કહ્યું, "અમે આવી એક જ પ્રકારની અરજીઓ નહીં સ્વીકારીએ." ટેકનિકલ બાબતના તજજ્ઞોના કહેવા પ્રમાણે, ઑપ્ટિકલ સ્કૅન મશીનથી મતદાન થવું જોઈએ. આ રીતે મતદાન સસ્તું છે અને મતદાર ખરાઈ પણ કરી શકે છે. અગાઉ સર્વોચ્ચ અદાલતે EVM તથા VVPATના 50% પરિણામોને સરખાવવાની અરજીને નકારી કાઢી હતી અને લોકસભા બેઠક હેઠળ આવતી વિધાનસભા બેઠક દીઠ પાંચ EVM અને VVPATનાં પરિણામોને સરખાવવાની વાત કહી હતી. સ્ટ્રૉંગરૂમની ખાસિયત લોકસભામાં ગુજરાતના 26 સાંસદ અલગ-અલગ મતદાનમથકનાં ઈવીએમને એક સ્થળે એકઠાં કરીને મતગણતરી કરવાની થાય ત્યાં સુધી તેનો સંગ્રહ કરવામાં આવે છે. જે રૂમમાં EVMને રાખવામાં આવે છે, તેને 'સ્ટ્રૉંગરૂમ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જેની સુરક્ષા CRPF, BSF, ITBP, CISF જેવાં કેન્દ્રીય અર્ધલશ્કરી દળને હસ્તક હોય છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની સિક્યૉરિટી VVPATની સ્લીપ સાત સેકંડ સુધી તમારી નજર સામે રહેશે સ્ટ્રૉંગરૂમની સુરક્ષાની જવાબદારી એક સનદી અધિકારી અને પોલીસ અધિકારી પર હોય છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની ફરતે ત્રિ-સ્તરીય સુરક્ષા વ્યવસ્થા ગોઠવવામાં આવે છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની સૌથી નજીક કેન્દ્રીય સુરક્ષાબળ હોય છે. દ્વિતીય સ્તરની સુરક્ષા રાજ્ય પોલીસનાં સશસ્ત્રદળોને હસ્તક હોય છે અને સૌથી બહાર સામાન્ય સુરક્ષા હોય છે જેમાં મોટા ભાગે પોલીસ હોય છે. સ્ટ્રૉંગરૂમની બાજુમાં જ કંટ્રોલરૂમ ઊભો કરવામાં આવે છે, જે ચોવીસ કલાક કાર્યરત હોય છે. આ દળો રાતદિવસ સતત EVMની સુરક્ષામાં તહેનાત રહે છે. સ્ટ્રૉંગરૂમ પાસેની હિલચાલ ઉપર ક્લોઝ્ડ સર્કિટ કૅમેરા (CCTV) દ્વારા નજર રાખવામાં આવે છે અને તેનું રૅકર્ડિંગ કરવામાં આવે છે. સ્ટ્રૉંગરૂમના સીલ પૂર્વનિર્ધારિત સમયે રાજકીયદળોના પ્રતિનિધિઓની હાજરીમાં ખોલવામાં આવે છે અને તેનું પણ વીડિયો રૅકર્ડિંગ કરવામાં આવે ���ે. ત્યારબાદ કેન્દ્રીય સુરક્ષાબળોની સુરક્ષા હેઠળ તેની હેરફેર કરવામાં આવે છે. જો રાજકીય પક્ષોના પ્રતિનિધિઓ ઇચ્છે તો અલગ વાહનમાં તેમની પાછળ જઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિપક્ષોની મતગણતરી અગાઉ ઇવીએમ-વીવીપીએટી મૅચ કરવાની માગણી ચૂંટણીપંચે ફગાવી દીધી છે અને આ દરમિયાન ગૃહ મંત્રાલયે રાજ્યોને મતગણતરીને દિવસે હિંસા બાબતે ઍલર્ટ રહેવા આદેશ આપ્યો છે. +text: એસએસજી હૉસ્પિટલમાં આગ લાગી હતી એ વૉર્ડનું વૅન્ટિલેટર ICU વૉર્ડમાં જ્યાં કોરોના સંક્રમિત દર્દીઓ સારવાર લઈ રહ્યા હતા, ત્યાં મંગળવારે સાંજે અંદાજે સાત વાગ્યે આગ લાગવાની ઘટના ઘટી હતી. મંગળવારના રાત્રે 11 વાગ્યા સુધી પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર આ ઘટનામાં કોઈએ જીવ ગુમાવ્યા નથી. ઉલ્લેખનીય છે કે આ અગાઉ અમદાવાદની શ્રેય હૉસ્પિટલમાં તથા જામનગર અને બોડેલી હૉસ્પિટલના કોવિડ વૉર્ડમાં પણ આગ લાગી હતી, એ ક્રમમાં રાજ્યમાં કોવિડ વૉર્ડમાં આગ લાગવાની આ ચોથી ઘટના છે. આ આગ કેવી રીતે લાગી એ અંગે જાણવા માટે બીબીસી ગુજરાતીએ પ્રત્યક્ષદર્શી, હૉસ્પિટલ સ્ટાફ અને ફાયર ઑફિસરનો સંપર્ક સાધ્યો હતો. વૅન્ટિલેટરમાંથી આગ? આગ લાગી હતી એ વૉર્ડની તસવીર આગને કાબૂમાં લેવાની કામગીરી ચાલી રહી હતી એ વખતે ઘટનાસ્થળે ઉપસ્થિત સ્થાનિક પત્રકાર બાદલ દરજીએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં જણાવ્યું હતું કે "આગ લાગી હતી એ વૉર્ડમાંથી બળી ગયેલું વૅન્ટિલેટર બહાર કાઢવામાં આવ્યું હતું. તેના કારણે જ વૉર્ડમાં આગ લાગી હતી." તેમણે બળી ગયેલા વૅન્ટિલેટરની તસવીર પણ બીબીસીને આપી હતી. આ અંગે વધારે તપાસ કરવા માટે બીબીસી ગુજરાતીએ વડોદરાના ચીફ ફાયર ઑફિસર પાર્થ બ્રહ્મભટ્ટનો સંપર્ક સાધ્યો હતો. તેમણે આ અંગે ખરાઈ કરી હતી. પાર્થ બ્રહ્મભટ્ટે જણાવ્યું, "એસએસજી હૉસ્પિટલના ટ્રોમા સેન્ટરના ICUમાં આગ લાગી હતી, જ્યાં કોરોના સંક્રમિત દર્દીઓની સારવાર કરાઈ રહી હતી." આગ કેવી રીતે લાગી એ અંગે વાત કરતાં બ્રહ્મભટ્ટે તેમણે કહ્યું, "ICUમાં વૅન્ટિલેટર મશીનના એક પાર્ટમાંથી આગ લાગી હતી. જોકે એની પાછળનું કારણ શું છે એ અંગે તપાસ કરવામાં આવશે." 'વૅન્ટિલેટરમાં સ્પાર્ક થયો અને જોતજોતામાં ધુમાડો ફેલાઈ ગયો' સ્થાનિક મીડિયા ચેનલો સાથે વાત કરી રહેલા હૉસ્પિટલના એક કર્મચારીએ તેમની ઓળખાણ હૉસ્પિટલના ફાયર સ્ટાફના ઇન્ચાર્જ તરીકેની આપી હતી. આગને બુઝા��વાની કામગીરીમાં તેઓ અને તેમની ટીમ સામેલ હોવાનું પણ તેમણે જણાવ્યું હતું. આગ કેવી રીતે લાગી હતી એ વિશે વાત કરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું, "આગ વૅન્ટિલેટર મશીનમાં લાગી હતી, એમાં સ્પાર્ક થયો અને આગ લાગી. જોતજોતામાં તો ધુમાડો વધવા લાગ્યો." "મેં અને મારી ટીમના સભ્યોએ સૌથી પહેલાં વૉર્ડની કાચની બારીઓ તોડી નાખી, જેથી ધુમાડો બહાર નીકળી જાય અને આગને કાબૂમાં લેવાનો પ્રયત્ન પણ અમે કર્યો." જે વૅન્ટિલેટરમાં આગ લાગી છે, તે વૅન્ટિલેટર ધમણ-1 હોવાના આક્ષેપો પણ કરાઈ રહ્યા છે. આ અંગે સ્પષ્ટતા કરવા માટે બીબીસી ગુજરાતીએ એસએસજી હૉસ્પિટલના પદાધિકારીઓ પૈકી ડૉ. રંજન ઐયર અને ડૉ. ઓસ્માન બેલિમનો સંપર્ક સાધવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો. જોકે તેમના તરફથી પ્રત્યુત્તર મળ્યો ન હતો. ઉલ્લેખનીય છે કે ધમણ વૅન્ટિલેટરની ગુણવત્તા અંગે આ અગાઉ પણ આક્ષેપો થયા છે. જોકે આ ઘટનામાં ધમણ વૅન્ટિલેટર હતું કે કેમ, એ અંગે ખરાઈ કરી શકાઈ નથી. કોવિડ-19 વોર્ડમાં આગની ઘટનાઓ અમદાવાદની શ્રેય હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગ બાદની તસવીર ઉલ્લેખનીય છે કે આ પહેલાં અમદાવાદના નવરંગપુરા વિસ્તારમાં આવેલી શ્રેય હૉસ્પિટલમાં વહેલી સવારે આઈ.સી.યુ.માં આગ લાગી હતી, જેમાં પાંચ પુરુષ તથા ત્રણ મહિલા સહિત આઠ દર્દીનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. આ ખાનગી હૉસ્પિટલમાં તેઓ કોવિડ-19ની સારવાર લેવા માટે દાખલ થયા હતા. સારવાર લઈ રહેલા 40 જેટલા અન્ય દર્દીને સરકારી હૉસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. 12મી ઑગસ્ટે છોટા ઉદેપુરની બોડેલી ધોકલિયા હૉસ્પિટલના કોવિડ-19 વોર્ડમાં આગ લાગી હતી. જેમાં કોઈ દર્દીને ઈજા કે જાનહાનિ થઈ ન હતી. દર્દીને પહેલાં હૉસ્પિટલના અન્ય ભાગમાં તથા બાદમાં અન્ય હૉસ્પિટલોમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. સ્વીચબોર્ડમાં શોર્ટ-સર્કિટને કારણે આગ લાગી હોવાનું પ્રાથમિક તપાસમાં બહાર આવ્યું હતું. તા. 25મી ઑગસ્ટે વહેલી સવારે જામનગરની સૌથી મોટી સરકારી હૉસ્પિટલ ગુરુ ગોવિંદસિંઘ હૉસ્પિટલના આઈ.સી.યુ. (ઇન્ટૅન્સિવ કૅર યુનિટ)માં આગ ફાટી નીકળી હતી. આ ઘટનામાં કોઈ જાનહાનિ થઈ ન હતી તથા દર્દીઓને અન્ય ઇમારતમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. આઈ.સી.યુ.માં કોવિડ-19 સિવાયની બીમારીઓથી પીડાતા દરદી દાખલ હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડોદરાની એસએસજી હૉસ્પિટલના કોવિડ વૉર્ડમાં મંગળવારે આગ લાગવાની ઘટના ઘટી હતી. +text: લેબનના શિયા આંદોલન હિઝબુલ્લાહને ���રાનનું સમર્થન હાંસલ છે. સંગઠનનું કહેવું છે કે સાઉદી અરેબિયા દ્વારા લેબનન તથા મધ્ય-પૂર્વમાં અસ્થિરતા ફેલાવવામાં આવી રહી છે. લેબનનું રાજકીય સંકટ હોય કે સીરિયા અને ઈરાકમાં પ્રવર્તમાન સંઘર્ષ, આ મુદ્દાઓમાં શિયા-સુન્ની મતભેદ ઉડીને આંખે વળગે છે. મતભેદનાં મુખ્ય કારણ હિઝબુલ્લાહના વડા નસરલ્લાહ શું આપ જાણો છો કે શિયા અને સુન્નીના મતભેદનાં મૂળમાં શું છે? સુન્નીઓના પ્રભુત્વવાળા સાઉદી અરેબિયાને ઇસ્લામનું જન્મસ્થળ માનવામાં આવે છે. ઇસ્લામિક વિશ્વના સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્થાનો અહીં આવેલાં છે. સાઉદી અરેબિયાની ગણતરી વિશ્વના ધનિક રાષ્ટ્રોમાં થાય છે. જેના અર્થતંત્રનો મુખ્ય આધાર ક્રૂડઑઈલ ઉત્પાદન છે. સાઉદી અરેબિયાને ભય છેકે ઈરાન મધ્ય-પૂર્વીય રાષ્ટ્રો પર તેનું પ્રભુત્વ વધારવા માંગે છે. એટલે જ તે શિયાઓના વધી રહેલા પ્રભાવનો વિરોધ કરે છે. શિયા અને સુન્નીઓમાં તફાવત સાઉદી કિંગ સાથે લેબનના વડાપ્રધાન હરીરી મુસ્લિમોમાં મુખ્ય બે જૂથ છે : શિયા અને સુન્ની. મોહમ્મદ પયગંબરના મૃત્યુ બાદ મુસ્લિમોનું નેતૃત્વ કોણ કરે, આ મુદ્દે વિવાદ થયો અને મુસ્લિમોમાં વિભાજન થયું. મુસ્લિમોમાં સુન્નીઓની બહુમતી છે. એક અંદાજ પ્રમાણે, સુન્નીઓની વસતી 85થી 90 ટકા જેટલી છે. બંને સમુદાયો સદીઓથી એકસાથે રહેતાં હતાં. બંને સમુદાયોના રીતિરિવાજો અને ધાર્મિક આસ્થા સરખી છે. ફિરકાઓમાં વિભાજન એક સમયે ઈરાકના શહેરી વિસ્તારોમાં શિયા અને સુન્ની સમુદાય વચ્ચે નિકાહ થવા સામાન્ય બાબત હતી. પરંતુ તેમની વચ્ચે સિદ્ધાંત, પરંપરા, કાયદા, ધર્મશાસ્ત્ર અને ધાર્મિક સંગઠનને લગતા તફાવત છે. લેબનન, સીરિયા, ઈરાક તથા પાકિસ્તાનમાં શિયા-સુન્ની સંઘર્ષ પ્રવર્તે છે. જેનાં કારણે બંને ફિરકાઓ વચ્ચે તિરાડ વધુ પહોળી થઈ છે. સુન્નીઓમાં દેવબંધી, બરેલવી, માલિકી, શાફઈ, હંબલી, અહલેહદિસ, શલફી, વહાબી અને અહમદિયાનો સમાવેશ થાય છે. શિયાઓમાં ઇસ્ના અશઅરી, ઝૈદી પ્રમુખ છે. જ્યારે શિયાઓના ઇસ્માઇલી જૂથમાં ફાતમી, વ્હોરા, ખોજા અને નુસૈરી મુખ્ય છે. કોણ છે સુન્ની? હિઝબુલ્લાહની સેનાને લેબનની સેના કરતા વધુ સશક્ત માનવામાં આવે છે સુન્ની ખુદને ઇસ્લામનો સૌથી વધુ ધર્મનિષ્ઠ અને પારંપરિક ફિરકો માને છે. સુન્ની શબ્દ 'અહલ અલ-સુન્ના' પરથી ઉતરી આવ્યો છે. જેનો મતલબ પરંપરામાં માનનાર, એવો થાય છે. આ મામલે પરંપરા એટલે એવા રિવાજો કે જે મોહમ્મદ પયગંબર કે તેમની નજીક લોકોના વ્યવહાર કે દ્રષ્ટાંતો પર આધારિત હોય. કુરાનમાં જેમનો ઉલ્લેખ છે એવા તમામ પયગંબરોને સુન્નીઓ માને છે. મોહમ્મદ અંતિમ પયગંબર હતા. કોણ છે શિયા ? ઇસ્લામના પ્રારંભિક ઇતિહાસમાં શિયા રાજકીય સમૂહ હતા. 'શિયત અલી' એટલે કે અલીની પાર્ટી. શિયાઓનો દાવો છે કે મુસ્લિમોનું નેતૃત્વ કરવાનો અધિકાર અલી તથા તેમના વંશજોને જ છે. અલીએ મોહમ્મદ પયગંબરના જમાઈ હતા. મુસ્લિમોના નેતા કે ખલીફા કોણ બનશે, તે અંગે સંઘર્ષ થયો. જેમાં અલીનું મૃત્યુ થયું હતું. તેમના પુત્રો હુસેન તથા હસનના નામે પણ ખલીફા બનવા માટે સંઘર્ષ કરવો પડ્યો હતો. હુસેનનું મૃત્યુ યુદ્ધ ભૂમિમાં થયું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે, હસનને ઝેર આપવામાં આવ્યું હતું. આ ઘટનાઓને કારણે શિયાઓમાં શહાદત તથા માતમને આટલું મહત્વ આપવામાં આવે છે. એક અંદાજ મુજબ શિયાઓની વસતી 10 ટકા જેટલી છે. એટલે કે તેમની વસતી 12થી 17 કરોડની વચ્ચે છે. ઈરાન, ઈરાક, બહેરીન અઝરબૈઝાન અને કેટલાક આંકડાઓ મુજબ યમનમાં શિયાઓ બહુમતીમાં છે. ઉપરાંત અફઘાનિસ્તાન, ભારત, કુવૈત, પાકિસ્તાન, લેબનન, કતાર, સીરિયા, તુર્કી, સાઉદી અરેબિયા, યુનાઇટેડ આરબ અમિરાતમાં તેમની ખાસ્સી એવી સંખ્યા છે. હિંસા માટે કોણ જવાબદાર? જે દેશોમાં સુન્નીઓની સરકારો છે, ત્યાં શિયાઓ ગરીબ છે. તેઓ ખુદને ભેદભાવ અને દમન પીડિત માને છે. વર્ષ 1979ની ઈરાની ક્રાંતિ સાથે ઉગ્ર શિયા ઇસ્લામિક એજન્ડા શરૂ થયો. સુન્ની સરકારોએ આ ક્રાંતિને સંભવિત પડકાર તરીકે જોઈ, વિશેષ કરીને ખાડી દેશોમાં તેની અસર જોવા મળી. ઈરાને અન્ય રાષ્ટ્રોના શિયા લડવૈયા તથા પાર્ટીઓને સમર્થન આપ્યું. જેના કારણે ખાડી દેશોએ પડકાર જોયો. શિયા પડકારને પહોંચી વળવા ખાડી દેશોએ પણ સુન્ની સંગઠનોને મજબૂત કર્યાં. સુન્ની સરકારોએ વિદેશોમાં સુન્ની આંદોલન સાથે સંપર્ક વધાર્યા, અને મજબૂત થયા. લેબનનમાં ગૃહયુદ્ધ દરમિયાન શિયાઓને હિઝબુલ્લાહની સૈન્ય કાર્યવાહીઓને કારણે રાજકીય રીતે મજબૂતી મળી. પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાન જેવા કટ્ટરવાદી સુન્ની સંગઠનો મુખ્યત્વે શિયાઓના ધાર્મિક સ્થળોને નિશાન બનાવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હિઝબુલ્લાહ નેતા નસરલ્લાહે આરોપ મૂક્યો છે કે સાઉદી અરેબિયા દ્વારા લેબનન પર યુદ્ધ થોપવામાં આવી રહ્યું છે. +text: સોશિયલ મીડિયા પર મહિલાઓ જ નહીં, પુરુષો પણ આ નિવેદનને વખોડી રહ્યાં છે. હાલમાં જ ગુ���રાતના ભુજ શહેરમાં સ્થિત સ્વામીનારાયણ મંદિરના કૃષ્ણ સ્વરૂપ સ્વામીનો એક જૂનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર હાલમાં વાઇરલ થયો હતો. સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થયેલા વીડિયોમાં કૃષ્ણ સ્વરૂપ સ્વામી કહી રહ્યા છે, "જો તમે એવી મહિલાના હાથનું બનાવેલું ભોજન ખાઓ જે માસિકધર્મમાં છે, તો તમે બીજા જનમ તમે બળદ બનશો." "જો કોઈ મહિલા માસિકધર્મ દરમિયાન રસોઈ કરે, તો આવનારા જનમમાં તે કૂતરી બનશે. તમને જે લાગે તે ભલે લાગે, પરંતુ આ નિયમ શાસ્ત્રોમાં લખેલા છે." સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાય સાથે સંલગ્ન સંસ્થાના નિવેદન પ્રમાણે કૃષ્ણ સ્વરૂપનો આ વીડિયો આશરે એક વર્ષ જૂનો છે, જે સહજાનંદ ગર્લ્સ કૉલેજ ઇન્સ્ટિટ્યૂટની ઘટના પછી વાઇરલ થયો છે. સોશિયલ મીડિયા પર કેટલીક મહિલાઓનું કહેવું છે કે માસિક વિશે સામાન્ય પણે વાત થવી જોઈએ. તો કેટલીક મહિલાઓએ કૃષ્ણ સ્વરૂપ સ્વામીને જવાબ આપતા માસિક દરમિયાન તેઓ કેટલા બધા કામ કરે છે, એ અંગે પોસ્ટ કરી છે. #IamKutri #IamKutri હેઠળ સ્ટૅન્ડ-અપ કૉમેડિયન પ્રીતિ દાસે એક વીડિયો શૅર કર્યો છે, જેમાં તેઓ કહી રહ્યાં છે: "દર મહિને મારું માસિક પૂરા સાત દિવસ ચાલે છે, કારણ કે મને યુટરસ ફાઇબ્રૉઇડની તકલીફ છે. ત્યારે હું પોતાના બાળક સાથે રમું છું, રસોઈ કરું છું, પતિ સાથે લડું છું, ગાડી ચલાવું છે અને કેટલાક કલાકો સુધી ઊભી રહીને વિદ્યાર્થીઓને ભણાવું છું." "ગયા મહિને જ્યારે હું માસિકમાં હતી, ત્યારે મેં મારાં માતાના મૃતદેહને કાંધ આપી હતી અને મારા પિતા અને નાની બહેન સાથે સ્મશાનનું બધું કામ કર્યું હતું.""આ બધું કરું છું તો શું હું કૂતરી છું? તો ભગવાન મને દરેક જન્મમાં કૂતરી બનાવે." મહિલા મંચ સાથે જોડાયેલાં પ્રીતિ દાસે બી.બી.સી. ગુજરાતી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું કે "અમે માસિકધર્મ વિશે ખુલીને સામાન્યપણે વાતચીત થાય, તે માટે જેટલાં પ્રયત્નો કરીએ છીએ." "સ્વામીએ જે નિવેદન આપ્યું, તેનાથી અમારા પ્રયત્નોને આઘાત લાગે છે. આ પ્રકારના નિવેદન પિતૃસત્તાક વિચારસરણીને આગળ ધપાવે છે એટલું જ નથી, પરંતુ માસિકધર્મ અંગે સ્વચ્છતા અને સ્વાસ્થ્યને લઈને જે વાત થવી જોઈએ તેને પણ ધક્કો લાગે છે." દાસે કહ્યું,"માસિકધર્મ એક પ્રાકૃતિક વસ્તુ છે. જે વિચારસણી છે કે માસિકધર્મ એ ગંદું છે, મહિલાઓએ એ સમયે રસોઈ ન કરવી જોઈએ કે રસોડામાં ન જવું જોઈએ અથવા બીજી વસ્તુઓ ન કરવી જોઈએ. આ પ્રકારની વાતો બંધ થવી જોઈએ. આ બાબતે જાગરૂકતાની જરૂર છે." 'મહિલા મંચ' તથા અ��બાર 'અમદાવાદ મિરર' મળીને આ અંગે જાગૃતિ અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે. ત્યારે પ્રૉફેસર ફાલ્ગુની વસાવડા ઓઝાએ બી.બી.સી. ગુજરાતી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું, "આ નિવેદન બહુજ નિરાશાજનક છે. મહિલાઓને એકદમ અમાનવીય સ્તરે લાવી દેવા જેવું છે." "એક તરફ જ્યારે મહિલા સશક્તિકરણ, મશીન લર્નિંગ, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજેન્સનો જમાનો છે, ત્યારે માસિક અંગે આ પ્રકારના નિવેદન સાંભળીને ગુસ્સો આવે છે." પ્રૉ. ફાલ્ગુની કહે છે,"ધાર્મિક ગુરુઓના મોટી સંખ્યામાં અનુયાયી હોય છે, જેમના પર ગુરુની વાતોની સીધી અસર થાય છે. તેમને જવાબદારી પૂર્વક નિવેદન આપવા જોઈએ." #IamKutri અનેક મહિલાઓ અને પુરુષો ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામ સહિતના સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફૉર્મ પર વીડિયો પોસ્ટ કરી રહ્યાં છે, જેમાં તેઓ માસિકધર્મ વિશે ખુલીને વાત કરી રહ્યાં છે. શેફાલી પાંડેએ એક વીડિયો ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પોસ્ટ કર્યો છે, જેમાં તેઓ કહી રહ્યાં છે કે "હું મારું કમ્પ્યૂટર ચલાવું છું, હું ક્લાયન્ટ્સ સાથે બેઠક કરું છું અને ક્યારેક હું સફેદ કપડાં પણ પહેરું છું." "હું બધું કામ કરું છું જ્યારે હું માસિકમાં હોઉં છું, ક્યારેક તો હું દૂધ પણ ગરમ કરવા જાઉં છું. માસિકચક્રનો દિવસ વર્ષના અન્ય કોઈ પણ દિવસ જેવો જ હોય છે, કારણ કે હું કૂતરી છું." ત્યારે એક પુરુષે વીડિયોમાં કહ્યું કે તેમનાં માતા આટલા વર્ષો સુધી રસોઈ કરતાં રહ્યાં અને તેમને તો ક્યારેય ખબર પણ ન પડી. 'હું કૂતરી તરીકે ફરી જન્મ લેવા બદલ ખુશ છું' સ્વામીના નિવેદન સામે સોશિયલ મીડિયા યૂઝર્સે #TheKutriLife નામનો નવો હૅશટૅગ શરુ કર્યો છે. શ્વાનની તસવીર પોસ્ટ કરીને મહિલાઓ આ બાબત વિશે ટિપ્પણી કરી રહ્યાં છે. મમતા જસવાલ નામના એક ફેસબુક યૂઝરે શ્વાનની તસવીર પોસ્ટ કરીને લખ્યું છે, "આ ગિન્ની છે. તે ગયા જનમમાં મહિલા હતી. તે માસિકમાં હતી, ત્યારે પોતાના પતિ માટે રાંધતી હતી." "એક વખત તેણે પોતાના પતિને જ રાંધી નાખ્યો અને ખાઈ ગઈ. હવે તે ગિન્ની બનીને જનમી છે અને તેનું જીવન માણે છે." ટ્વિટર પર પણ માસિકધર્મ વિશે સ્વામીના નિવેદન પર મહિલાઓ નારાજી જાહેર કરી રહ્યાં છે. ભૂજની કૉલેજમાં માસિકની ચકાસણીથી વિવાદ ઊભો થયો નમિતા રાકેશ નામનાં એક ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું છે કે ''હું કૂતરી તરીકે ફરી જન્મ લેવા બદલ ખુશ છું. આ 21મી સદી છે? આવી વિચારસરણી અને તેને માનનારાઓને શરમ આવવી જોઈએ." કેટલાંક મહિલાઓ સ્વામીના નિવેદનની ટીકા કરી રહ્યા છે તો કેટલાક રમૂજ ભર��લી સલાહ પણ આપે છે. @intellectroll નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું કે "મહિલા કરતાં ગાય તરીકે જન્મવું સારું છે, રસોઈ કરવાની નહીં, મફત ખાવાનું અને કૂતરી થવાની કોઈ ધમકી પણ નહીં." શિવાની બઝાઝ નામનાં એક ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું છે, "એ લોકોએ અમને એ દિવસોમાં મદદ માટે મફત રસોઈયો આપવો જોઈએ. મૅગી બનાવવા માટે પણ કૂતરી બનવું પડશે." શું કહ્યું હતું સ્વામીએ? વીડિયોમાં કૃષ્ણ સ્વરૂપ સ્વામી કહી રહ્યા છે , "જો તમે એવી મહિલાના હાથનું ખાવાનું ખાઓ જે માસિકધર્મમાં છે, તો તમે બીજા જનમ તમ બળદ બનશો અને જો કોઈ મહિલા માસિકધર્મ દરમિયાન રસોઈ કરે તો આવનારા જનમમાં તે કૂતરી બનશે. તમને જે લાગે તે ભલે લાગે, પરંતુ આ નિયમ શાસ્ત્રોમાં લખેલા છે." આ એજ મંદિર છે જ્યાં પરિસરમાં શ્રી સહજાનંદ ગર્લ્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટની કેટલીક વિદ્યાર્થિનીઓએ ફરિયાદ કરી હતી કે પીરિયડ્સની તપાસ પાટે હૉસ્ટેલ પ્રશાસને જબરદસ્તી અંડરવિયર ઉતરાવ્યા હતા. એ સિવાય સ્વામીના સમર્થનમાં ભુજમાં સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાય સાથે સંકળાયેલા લોકોની રેલી પણ નીકળી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભુજના સ્વામીનારાયણ મંદિરના એક સ્વામીના 'માસિકધર્મ દરમિયાન રસોઈ કરનારાં સ્ત્રી કૂતરી બનશે' નિવેદન સામે મહિલાઓમાં આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો છે. +text: નીના ગુપ્તાનાં માતા ઇચ્છતાં હતાં કે નીના આઈએસ બને અને અભ્યાસ કરે. એમના ઘરમાં હિંદી સિનેમાને સારું ગણવામાં આવતું નહોતું. જોકે, નીના ગુપ્તાને તો અભિનેત્રી જ બનવું હતું, એટલે તેમણે નેશનલ સ્કૂલ ઑફ ડ્રામામાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ફિલ્મ ગાંધીમાં તેમણે કસ્તૂરબા ગાંધીની ભૂમિકા માટે ઑડિશન આપ્યું પણ તેમને ફિલ્મમાં આભાની ભૂમિકા મળી હતી. એ વખતે તેમને ગાંધી ફિલ્મ માટે 10 હજાર રૂપિયા મળ્યા હતા. ત્યારબાદ તેઓ અભિનેત્રી બનવાનું સપનું લઈને મુંબઈ આવી ગયાં. વેસ્ટ ઇન્ડિઝના ક્રિકેટર સાથે પ્રેમ નીના ગુપ્તા તેમનાં દીકરી મસાબા સાથે મુંબઈમાં હિંદી ફિલ્મોના મોટા નિર્દેશકો સાથે મુલાકાત એ બહુ જ મુશ્કેલ કામ હતું. તેઓ આ દરમ્યાન માત્ર શ્યામ બેનેગલ, કુંદન શાહ અને ગોવિંદ નિહલાની જેવા નિર્દેશકોને જ મળી શક્યા હતાં. તેમની સાથે નીના ગુપ્તાએ જાને ભી દો યારો, મંડી, દ્રષ્ટિ જેવી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું. 80ના દાયકામાં વેસ્ટ ઇન્ડિઝના પૂર્વ ક્રિક્રેટર વિવિયન રિચર્ડસન સાથે નીના ગુપ્તાનું પ્રેમ પ્રકરણ બહાર આવ્યું. ત્યા��બાદ નીનાએ વિવિયનની દીકરી મસાબાને પણ જન્મ આપ્યો. નીના ગુપ્તાની છબી નીડર મહિલાની બની ગઈ અને પોતાની ફિલ્મી કારકિર્દીમાં નીનાને એનું નુકસાન પણ વેઠવું પડ્યું. નીડર છબીને કારણે તેમને માત્ર નકારાત્મક કે પછી નાની-નાની ભૂમિકા જ મળવા માંડી. તેમને અભિનેત્રી તરીકે કોઈ ફિલ્મ ના મળી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? નાના પડદે કર્યું કામ નીનાની શોર્ટ ફિલ્મ ખુજલીનું એક દૃશ્ય બીબીસી સાથે કરેલી વાતચીતમાં નીનાએ કહ્યું, ''મારી નિર્ભયતાએ મને બરબાદ કરી દીધી." "અમારે ત્યાં જેવું વ્યક્તિત્વ હોય એવી જ ભૂમિકા મળતી હોય છે. સશક્ત મહિલા હોવાને કારણે મને નકારાત્મક ભૂમિકા જ મળી." "મારી પહેલી ફિલ્મ 'સાથ-સાથ'માં મેં ચશ્માં પહેરતી એક નટખટ છોકરીની ભૂમિકા ભજવી હતી. દર્શકોને આ ભૂમિકા ઘણી પસંદ પડી હતી." "જોકે, ગિરીશ કર્નાડે એ વખતે મને કહ્યું હતું કે હવે મને કોઈ અભિનેત્રીની ભૂમિકા નહીં આપે અને બન્યું પણ એવું જ." "'ચોલી કે પીછે' ગીત બાદ પણ મને એ પ્રકારનાં ગીતો જ મળતાં રહ્યાં.'' નીના ગુપ્તા, અભિનેત્રી તરીકે પોતાની જાતને સાબિત કરવા માટે ટીવી તરફ વળ્યાં. તેનાથી પણ તેમની કારકિર્દીમાં કોઈ ફાયદો થયો નહીં. તેઓ જણાવે છે કે ટીવીએ તેમને બચાવી લીધાં. જો એ વખતે તેમણે ટીવીમાં ભૂમિકા ના કરી હોત, તો તેમને પરત જવું પડતું. તેમને એ વાતની ખુશી છે કે ટીવીના એ સુવર્ણ કાળનો તેઓ પણ હિસ્સો રહ્યાં હતાં. જ્યારે 'કમજોર કડી કૌન', 'યાત્રા', 'દાને અનાર કે', 'સાસ' જેવી ધારાવાહિકમાં તેમણે ભૂમિકા ભજવી. 'સ્ત્રી તરીકે જન્મ લેવો એક શાપ' સીરિયલ 'સાસ' અંગે વાત કરતા નીના જણાવે છે, ''મેં ડિરેક્ટરનો માર્ગ એટલા માટે પસંદ કર્યો કારણ કે મારી અંદર ઘણું બધું છે. "એને હું મારી રીતે દર્શાવવા માંગું છું. મેં એમાં એ બધું જ ઉમેર્યું છે કે જે એક મહિલા તરીકે હું અનુભવતી હતી.'' નીના જણાવે છે, ''મારો હંમેશાં મહિલાઓ સાથે ગાઢ સંબંધ રહ્યો છે. એ વખતે હું ઘણા સેમિનારમાં જતી હતી અને કહેતી હતી કે એક મહિલા તરીકે જન્મ ધારણ કરવો શાપ છે." "લોકો અચંબામાં મૂકાઈ જતાં હતાં પણ પછી હું મારા પોતાનાં કારણો જણાવતી હતી." "હું હંમેશાંથી મહિલાઓના વિષય પર એક વાર્તા બનાવવા માંગતી હતી. મારી અંદર ઘણું બધું છે." "સ્ત્રીઓ જે મુશ્કેલીમાંથી પસાર થાય છે તે મને દુ:ખી કરી મૂકે છે. આજે પણ એવા વિષયો છે જેને હું બનાવવા માંગું છું.'' મહિલા સશક્તિકરણ પર સવાલ ઉઠાવતાં નીના જણાવે છે, ''કોઈ મહિલાનું સશક્તિકરણ થય���ં નથી. પહેલાં પણ મહિલા ઘર સંભાળતી હતી અને આજે તે કામ પણ કરે છે અને ઘર પણ સંભાળે છે." "આજે પણ પુરુષોને શીખવાડવામાં નથી આવતું કે તેમણે કામમાં મદદ કરવી જોઈએ." "મહિલાઓ તો ઝડપભેર બદલાઈ રહી છે પણ પુરુષોમાં પરિવર્તન નથી આવ્યું. મહિલાઓ માટે કપરી સ્થિતિ છે અને આને કારણે જ અરાજકતા છે.'' નીના ગુપ્તા લાંબા સમય બાદ વ્યંગાત્મક હાસ્ય ફિલ્મ ''બધાઈ હો''માં મુખ્ય ભૂમિકામાં નજરે ચઢ્યાં. આ ફિલ્મમાં તેઓ એવી મહિલાની ભૂમિકા ભજવી છે જે આધેડ ઉંમરમાં ગર્ભવતી બની જાય છે. આ ફિલ્મમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે ત્યારબાદ સમાજની આવી મહિલા તરફની વર્તણૂક કેવી હોય છે. અભિનયના આ તબક્કાને તેઓ પોતાની બીજી ઇનિંગ ગણે છે, કારણ કે આ ફિલ્મમાં મુખ્ય ભૂમિકા માટે તેમણે ઘણો સંઘર્ષ કર્યો છે. ગયા વર્ષે સોશિયલ મીડિયા પર કામ માંગતી એમની પોસ્ટ બાદ તેમને ઘણી સારી ભૂમિકાઓ મળી રહી છે. જોકે, તેઓ વિચારે છે કે કાશ તેઓ આ પેઢીમાંનાં એક હોત, કારણ કે અત્યારના તબક્કામાં ખૂબ જ સુંદર ભૂમિકા અને વાર્તાઓ આવી રહી છે અને અભિનેતા પેઢી માટે આ સોનેરી સમય છે. અમિત શર્મા દ્વારા ડિરેક્ટ કરાયેલી ''બધાઈ હો''માં નીના ગુપ્તા સાથે આયુષ્યમાન ખુરાના, સાન્યા મલ્હોત્રા અન ગજરાજ રાવ અભિનિત ફિલ્મ 19 ઑક્ટોબર 20118ના રોજ રિલીઝ થઈ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચાર દાયકાથી હિંદી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કામ કરી રહેલાં નીના ગુપ્તાએ પોતાની જિંદગી પોતાની શરતો પર જીવી છે. જોકે, એમનું માનવું છે કે આ નિર્ભયતાએ જ તેમને બરબાદ કરી નાખ્યાં છે. +text: તેમના અવસાન સાથે ગોવા જેવા એક નાના રાજ્યની ગઠબંધન સરકાર પર પણ સંકટનાં વાદળ ઘેરાવાં લાગ્યાં છે. પર્રિકર કેન્દ્રના રક્ષા મંત્રી પદેથી રાજીનામું આપીને માર્ચ 2017માં ચોથી વખત ગોવાના મુખ્ય મંત્રી તરીકે પોતાના રાજ્યમાં પરત ફર્યા હતા. જોકે, હાલ અટકળો લગાવવામાં આવી રહી છે કે તેમના પછી હવે રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી કોણ બનશે, પરંતુ પર્રિકરે પહેલા જ જાહેર કરી દીધું હતું કે તેમનો અંતિમ કાર્યકાળ છે અને તેઓ હવે ચૂંટણી લડશે નહીં. તેમણે એક ટીવી ચેનલને એક વખત કહ્યું હતું, "હું મારા જીવનનાં અંતિમ દસ વર્ષ પોતાના માટે જીવવા માગું છું." "મેં રાજ્યને ઘણું પરત આપ્યું છે. હું આ કાર્યકાળ પછી ચૂંટણી નહીં લડું કે ચૂંટણી પ્રક્રિયાનો ભાગ નહીં બનું. ભલે મારા પર પાર્ટી તરફથી ગમે તેટલું દબાણ આવે." જોકે, પર્રિકરની આ અંતિમ ઇચ્છા અધૂરી રહી ગઈ. આજે સાંજે તેમના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા. કેન્દ્ર સરકારે તેમના અવસાન પર રાષ્ટ્રિય શોકની જાહેરાત કરી છે. રાજ્યની રાજનીતિથી તેઓ બે વર્ષ દૂર રહ્યા અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના કહેવાથી તેમણે કેન્દ્રમાં રક્ષા મંત્રી બનવાનું પસંદ કર્યું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 1989માં ભાજપને 1 ટકા મત પણ નહોતા મળ્યા માપુસાના ગૌર સારસ્વત બ્રાહ્મણ પરિવારમાં જન્મેલાં પર્રિકર શરૂઆતના સમયમાં જ રાષ્ટ્રિય સ્વયં સેવક સંઘમાં જોડાઈ ગયા હતા. તેમણે આઈઆઈટી બૉમ્બેમાં મૅટલર્જીમાં ડિગ્રી મેળવી તેમજ ગોવામાં જ ન્યૂમૅટિક પંપ બનાવવાની ફૅક્ટરી શરૂ કરી. 1980ના દશકમાં જ્યારે ભાજપ ગોવા અંગે ગભીર થયું, તો તેમણે સંઘ પાસે કેટલીક કૅડર માગી. સંઘે પર્રિકર અને લક્ષ્મીકાંત પારસેકરને ભાજપમાં મોકલ્યા. 1961માં પોર્ટુગલમાંથી આઝાદ થયા બાદ ગોવામાં મહારાષ્ટ્રવાદી ગોમાંતક પાર્ટીનું શાસન હતું. જે ત્યાંની સ્થાનિક પછાત જાતિઓમાં લોકપ્રિય હતી. લક્ષ્મીકાંત પારસેકરનો પરિવાર પણ એમજીપીનો કટ્ટર સમર્થક હતો પરંતુ પારસેકરે અલગ માર્ગ પસંદ કર્યો. 1989માં જ્યારે ભાજપ ચૂંટણીમાં ગયો તો તેને એક ટકાથી પણ ઓછા મત મળ્યા. પરંતુ રાજકીય સૂઝબૂઝ અને સંગઠન શક્તિની તાકાતથી પર્રિકરે દસ જ વર્ષમાં પાર્ટીને સત્તા પર લાવવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા નીભાવી હતી. ખોદકામ અને ખેડૂતોનો મુદ્દો વર્ષ 2000માં તેઓ પ્રથમ વખત મુખ્ય મંત્રી બન્યા. તેના થોડા જ દિવસો પહેલાં તેમણે પોતાના લ્યૂકીમિયાથી પીડિત પત્નીને ગુમાવ્યાં હતાં. એક ઇમાનદાર અને મહેનતુ નેતા તરીકેની તેમની છાપ સત્તામાં પરિવર્તન લાવવા માટે ઉપયોગી સાબિત થઈ. અડધી બાંયનો શર્ટ અને પગમાં સૅન્ડલ તેમની સાદગીનાં પ્રતિકો બની ગયાં હતાં પરંતુ તેમની ચૂપચાપ કામ કરવાની શૈલી આ બધાથી વિશેષ હતી. આ દરમિયાન માર્ગો બન્યા, પાણી અને વીજળીની ખેંચમાં પણ સુધારો થયો, તેમનાં આ શરૂઆતનાં વર્ષોમાં તેમણે ઘણી સામાજિક કલ્યાણની યોજનાઓની પણ શરૂઆત કરી. તેમણે વિપક્ષમાં રહીને પણ કૉંગ્રેસના દિગ્મ્બર કામતની સરકારના માંડવી નદીમાં કૅસિનોના મુદ્દે બૅકફૂટ જવા મજબૂર કરી દીધી. રાજ્યમાં ગેરકાયદેસર ખોદકામ મુદ્દે જીત હાંસલ થઈ, કોર્ટે તેના પર પ્રતિબંધ મૂક્યો. આ દરમિયાન કૅસિનોનો મુદ્દો ચાલતો રહ્યો. અડવાણી સાથે સંબંધો છેલ્લી લોકસભાની ચૂંટણીઓના થોડા જ વખત પહેલાં 2013માં અસમંજસમાં રહે��ી પાર્ટીની કાર્યકારી સમિતિ સમક્ષ ગુજરાતના તે વખતના મુખ્ય મંત્રી નરેન્દ્ર મોદીના નામનો ચૂંટણી પ્રમુખ તરીકે પ્રસ્તાવ આગળ ધર્યો. જેના કારણે પર્રિકર ચર્ચામાં આવ્યા. જોકે, તે વખતે નરેન્દ્ર મોદીને ચૂંટણી પ્રચાર અભિયાનના અધ્યક્ષ બનાવવા બાબતે લાલકૃષ્ણ અડવાણીનો વિરોધ હતો. પર્રિકર અને અડવાણીના સંબંધો બહુ સારા નહોતા. 2009માં પર્રિકરે અડવાણી અંગે કહ્યું હતું કે તેઓ 'વાસી' અને 'સડી રહેલાં અથાણાં જેવા છે. જેમની રાજકીય ઇનિંગ પૂરી થઈ ગઈ છે.' આ વાત તેમણે કોકણી ભાષાની ન્યૂઝ ચૅનલને કહી હતી. તેમનો મત હતો કે હવે નવી ઉંમરના લોકોને નેતૃત્વ સોંપવું જોઈએ. આખરે નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપ કેન્દ્રમાં સત્તામાં આવ્યો. ભાજપના નેતૃત્વ વાળી એનડીએ સરકાર સત્તા પર આવ્યા બાદ નરેન્દ્ર મોદીએ મનોહર પર્રિકરને ગોવાનું મુખ્ય મંત્રી પદ છોડીને કૅબિનેટમાં સમાવવાની ઑફર કરી. તેમને રક્ષામંત્રી તરીકેની જવાબદારી સંભાળવાનું કહેવામાં આવ્યું. કૅબિનેટમાં એક એવા ચહેરાની જરૂર હતી જે લાંબા સમયથી લટકેલાં મંત્રાલયના ઘણા નિર્ણયોનો જલદીથી નિવેડો લાવી શકે. એક કટ્ટર રાષ્ટ્રવાદી પર્રિકર આ ભૂમિકા માટે ફિટ હતા. રક્ષામંત્રી તરીકે તેમણે સૌથી પહેલાં હથિયારો અને સુરક્ષાને લગતા સામાનની ખરીદી પ્રક્રિયા સરળ બનાવી. જ્યારે પર્રિકર કેન્દ્રમાં ગયા તો ગોવામાં તેમના સ્થાને પારસેકરને મુખ્ય મંત્રી બનાવાયા પરંતુ ત્યાર બાદ પાર્ટીને ચૂંટણીમાં નુકસાન થયું. ભાજપને 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં માત્ર 13 બેઠકો મળી શકી. પર્રિકર વિના ભાજપને જનતાનું વધુ સમર્થન મળ્યું નહીં. પર્રિકર નૈતિક જવાબદારી સમજીને ગોવા પરત ફર્યા પરંતુ પરસ્પર વિરોધી હિતોવાળી પાર્ટીઓનું એક મેળ વિનાનું ગઠબંધન બન્યું. પર્રિકર આ ગઠબંધનના જોડાઈ રહેવાનું એક માત્ર કારણ હતા. ગયા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં જ્યારે તેમને અચાનક હૉસ્પિટલમાં ભરતી કર્યા તો લોકોએ અટકળો લગાવવાની શરૂ કરી દીધી કે પર્રિકરનું સ્થાન કોણ લેશે. તેઓ જીવીત હતા ત્યાં સુધી તો આ વાત સ્પષ્ટ હતી કે તેમનું સ્થાન કોઈ લઈ શકવાનું નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગોવાના મુખ્યમંત્રી મનોહર ગોપાલકૃષ્ણ પ્રભુ પર્રિકરના નિધન બાદ ગોવાના મુખ્યમંત્રી કોણ બનશે એ બાબત પર ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે. +text: ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (આઈપીએલ)માં ખેલાડીઓ પર લાખો-કરોડો રૂપિયા વરસાવવામાં આવ્યા છે. આ હરાજીએ સાબિત કરી દીધું કે જો તમે સારું રમતા હો, તો તમારી ટૅલેન્ટ પિછાણનારા અનેક છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બે દિવસ સુધી આઈપીએલની હરાજી યોજાઈ, જેમાં 169 ખેલાડી વેચાયા હતા. તેમની ઉપર કુલ રૂ. 628.7 કરોડ રોકવામાં આવ્યા છે. બે દિવસ દરમિયાન 113 ભારતીય તરથા 56 વિદેશી ખેલાડીઓને ખરીદવામાં આવ્યા. ઉનડકટ અને પંડ્યાના નસીબ ચમક્યા ઇંગ્લૅન્ડના બેન્જામિન સ્ટોક્સ રૂ. 12.5 કરોજ, જ્યારે કૃણાલ પંડ્યા રૂ. 8.8 કરોડમાં વેચાયા. કૃણાલ હજુ સુધી એક પણ આંતરરાષ્ટ્રીય મેચ નથી રમ્યા. ફાસ્ટ બૉલર જયદેવ ઉનડકટે કલ્પના પણ નહોતી કરી કે બૅટ્સમૅન માટે ફેવરિટ એવી આ ટુર્નામેન્ટમાં તેમને આટલા રૂપિયા મળશે. જયદેવ આ ટુર્નામેન્ટમાં સૌથી વધુ કિંમતે વેચાયેલા ખેલાડી બન્યા છે. બેંગલુરુમાં હરાજી ચાલી રહી હતી, ત્યારે જયદેવ નેટ-પ્રેક્ટિસ કરી રહ્યા હતા. પોતાનું નામ ઍનાઉન્સ થતા જયદેવ અને તેમના મિત્રો ડ્રેસિંગ રૂમમાં દોડી ગયા હતા. ફોન પર શું થયું? ઉનડકટના કહેવા પ્રમાણે, "એક ફોનને 30 લોકો ઘેરી વળ્યા હતા. આખી ટીમ તૂટી પડી હતી. "કોઈ બૂમાબમ કરી રહ્યું હતું તો કોઈ ખુશ હતું. બહુ અનોખી ક્ષણો હતી." ચેન્નઈ સુપર કિંગ્સના ચીફ કોચ સ્ટીફન ફ્લેમિંગ અને કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબના પ્રીતિ ઝિંટા વચ્ચે સ્પર્ધા ચાલી રહી હતી, ત્યારે જ રાજસ્થાન રોયલ્સે પણ બોલીમાં ઝંપલાવ્યું. ટીમો વચ્ચેની પરસ્પરની સ્પર્ધાને કારણે જયદેવને ઊંચી બેઝ પ્રાઇસ મળી હતી. અંતે રાજસ્થાન રોયલ્સને જયદેવ ઉનડકટ મળ્યા. જયદેવના કહેવા પ્રમાણે, "છેલ્લા બે વર્ષ દરમિયાન તેમનું પર્ફૉર્મન્સને જોતા લાગતું હતું કે, સારી રકમ મળશે, પરંતુ આટલી મોટી રકમ મળશે, તેવું વિચાર્યું ન હતું." કેવી રીતે ચમક્યા ? ડાબા હાથે બૉલિંગ કરતા જયદેવ દીપકભાઈ ઉડનકટનો જન્મ તા. 18મી ઓક્ટોબર 191ના દિવસે ગુજરાતના પોરબંદરમાં થયો હતો. 2010માં ન્યૂ ઝીલૅન્ડ ખાતે રમાયેલા અંડર-19 વર્લ્ડ કપમાં ઉનડકટે ભારતીય ટીમનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. પોરબંદરમાં દલીપસિંહ સ્કૂલ ઑફ ક્રિકેટમાં તેઓ પ્રથમ વખત ચમક્યા હતા. કોચ રામ ઓડેદરાએ જયદેવની બૉલિંગ એક્શન તથા સીમ બૉલને લેન્ડ કરાવવાની તેમની ક્ષમતાને પિછાણી હતી. આઠ વર્ષ અગાઉ ટેસ્ટ રમેલા બૉલર્સ માટે ટેસ્ટ ક્રિકેટને અનુકૂળ માનવામાં આવે છે, પરંતુ ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં જયદેવે ખાસ પ્રદર્શન નથી કર્યું. 2010માં દક્ષિણ આફ્રિકાના સૅન્ચુરિયન ગ્રાઉન્ડ ખાતે જયદેવ પહેલો અને આત્યારસુધીનો એકમાત્ર ટેસ્ટ મેચ રમ્યા હતા. એ મેચમાં જયદેવ એક પણ વિકેટ ખેરવી શક્યા ન હતા. વર્ષ 2013માં પહેલી વખત તેમને ઝિમ્બાબ્વે સામે રમવાની તક મળી હતી, પરંતુ સાત વનડેમાં જયદેવને ખાસ સફળતા મળી ન હતી. તેમણે કુલ આઠ વિકેટ ખેરવી હતી. ટેસ્ટ કે વનડેમાં જયદેવે ખાસ કાઠું કાઢ્યું ન હતું કે તેમને તત્કાળ ઓળખ મળી જાય. પરંતુ, ટી-20 ફૉર્મેટમાં સુંદર પ્રદર્શન કરીને કમબેક કર્યું. ગત બે વર્ષ દરમિયાન ઉનડકટે આઈપીએલમાં શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું છે. 47 મેચોમાં જયદેવે 56 વિકેટો લીધી છે. આઈપીએલની ગત સિઝન જયદેવે રાઇઝિંગ સુપરજાઇન્ટ્સ વતી રમી હતી. 12 મેચમાં જયદેવે 13.14ની સરેરાશથી 24 વિકેટો ખેરવી હતી. ટુર્નામેન્ટમાં સૌથી વધુ વિકેટ મેળવનારા બૉલર્સમાં ભુવનેશ્વર કુમાર બાદ જયદેવ ઉનડકટ બીજા ક્રમે રહ્યા હતા. ત્યારબાદ શ્રીલંકા સામેની ટી-20 સીરીઝમાં તેમની પસંદગી થઈ હતી, ત્યાં પણ જયદેવનું ફૉર્મ જળવાઈ રહ્યું હતું. તાજેતરમાં પણ ઉત્કૃષ્ટ પ્રદર્શન ટી-20 સીરીઝમાં સુંદર બૉલિંગ કરવા બદલ તેમને 'મૅન ઑફ ધ સીરીઝ' તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. ચાર ટી-20 ઇન્ટરનેશનલ મેચોમાં જયદેવે 21.75ની સરેરાશથી ચાર વિકેટ્સ લીધી છે. છેલ્લી ઓવર્સ દરમિયાન ટાઇટ સ્વિંગ બૉલિંગ અને વેરિએશન સાથે સ્લૉ બૉલ ફેંકીને જયદેવે આગવી ઓળખ ઊભી કરી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે, ઝહીર ખાન તથા આશિષ નહેરાની નિવૃત્તિ બાદ લેફ્ટ હેન્ડ બૉલરની ખોટ સાલતી હતી. જેનાં કારણે પણ જયદેવની કિંમતમાં ઉછાળો આવ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'ભણશો-ગણશો તો બનશો નવાબ, રમશો-ભમશો તો બનશો ખરાબ' - જૂના જમાનાની આ કહેવત આજના સમયમાં ખોટી પડતી જણાય છે. +text: જે જગ્યાએ જમીન આપવાનો સરકારે પ્રસ્તાવ પાસ કર્યો છે, ત્યાં પાસે એક દરગાહ છે. માનવામાં આવે છે કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સહિત અંદાજે બસો મહેમાન અહીં પહોંચશે અને કોરોનાસંકટ છતાં આ પળને ભવ્ય બનાવવાની કોશિશ પણ હશે. મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથ ખુદ તૈયારીઓનું નિરીક્ષણ કરી ચૂક્યા છે. તો અયોધ્યા કસ્બાથી અંદાજે 25 કિમી દૂર આવેલા રૌનાહી થાણા પાછળના ધન્નીપુર ગામની હાલત એવી જ છે, જેવી કોરોનાસંકટથી ઝૂઝતાં ઉત્તર પ્રદેશનાં અન્ય ગામોની. ગામમાં કેટલાક દર્દીઓ કોરોના પૉઝિટિવ આવ્યા બાદ ગામમાં કેટલાક ભાગમાં અવરજવર બંધ કરી દીધી છે. જોકે ગામના અન્ય ભાગોમાં ચહલપહલ છે. ધન્નીપુર ગામમાં જ યુપી ���રકારે સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ બાદ સુન્ની વક્ફ બોર્ડને મસ્જિદ બનાવવા માટે પાંચ એકર જમીન આપી છે. આ જમીન કૃષિવિભાગના 25 એકરવાળા એક ફાર્મહાઉસનો જ ભાગ છે, જ્યાં આ સમયે ધાન વાવેલું છે. કોઈને રસ નથી ધન્નીપુર ગામ ધન્નીપુરમાં મસ્જિદ બનાવવા માટે રાજ્ય સરકારે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશ પર જમીન ભલે આપી હોય, પરંતુ ન તો જમીનને લઈને કે ન તો મસ્જિદને લઈને લોકોમાં ઉત્સુકતા છે. જમીન આપવાની જાહેરાત થયાને અંદાજે છ મહિના વીતી ગયા છે, પરંતુ અત્યાર સુધીમાં માત્ર વક્ફ બોર્ડના લોકો રાજસ્વ અધિકારીઓ સાથે જમીન જોવા આવ્યા છે. સુન્ની વક્ફ બોર્ડના ચૅરમૅન જુફર અહમદ કારૂકી કહે છે, "જમીન મળ્યા બાદ કંઈ નક્કી કરતાં એ પહેલાં લૉકડાઉન શરૂ થઈ ગયું." "હજુ તેની માપણી પણ યોગ્ય રીતે થઈ નથી. આ બાજુ બકરી ઈદ પણ આવી છે અને પાંચ તારીખે ભૂમિપૂજન પણ છે. હવે જે કંઈ થશે, તેની બાદ થશે." સુન્ની વક્ફ બોર્ડના ચૅરમૅન જુફર અહમદ કારૂકી જુફર ફારૂકી એ વાતનો પણ સ્વીકાર કરે છે કે મસ્જિદને લઈને લોકોમાં કોઈ ઉત્સાહ નથી. અયોધ્યા કસ્બાના તમામ મુસલમાનોએ તો પહેલાંથી જ તેને લઈને પોતાની નારાજગી એમ કહીને વ્યક્ત કરી હતી કે પચીસ કિમી દૂર ગામમાં જમીન આપવાનો ફાયદો શો? એટલે સુધી કે મુસ્લિમ સમુદાય સાથે જોડાયેલા તમામ લોકોએ પણ એ પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો કે મસ્જિદની જગ્યાએ ત્યાં હૉસ્પિટલ, સ્કૂલ, કૉલેજ, લાઇબ્રેરી જેવું બનાવી દેવામાં આવે. ધન્નીપુર ગામના પ્રધાન રાકેશકુમાર યાદવ કહે છે કે તેમનું ગામ ભલે મુસ્લિમ બહુમતીવાળું હોય, પરંતુ મસ્જિદ બનાવાને લઈને કોઈ ઉત્સાહ નથી. જોકે જ્યારે ગામમાં મસ્જિદ આપવાનો નિર્ણય થયો ત્યારે તમામ લોકો એટલા માટે ખુશ હતા કે તેના કારણે તેમના ગામને આંતરરાષ્ટ્રીય ઓળખ મળી ગઈ છે. જમીન પર થઈ રહી છે કે ધાન્યની ખેતી ગામના પ્રધાન રાકેશકુમાર યાદવ કહે છે, "જ્યારે જાહેરાત થઈ ત્યારે બધા લોકો જોવા આવ્યા હતા, પણ પછી કોઈ પૂછવા આવ્યું નથી." "જમીન તો ત્યારે પણ આવી જ રીતે પડી હતી, આજે પણ એવી જ પડી છે. હા, ખાલી પડી છે તો તેમાં ધાન્યની ખેતી થઈ રહી છે." "જ્યારે માપણી વગેરેની પ્રક્રિયા થઈ જશે ત્યારે જમીન વક્ફ બોર્ડને મળી જશે. અમારા ગામમાં તો કોઈને રસ નથી કે મસ્જિદ ત્યારે બનશે, કેવી બનશે." ગત વર્ષે નવેમ્બરમાં અયોધ્યામાં ઐતિહાસિક રામજન્મભૂમિ-બાબરી મસ્જિદ વિવાદ પર સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય આવ્યા બાદ આ વર્ષે પાંચ ફેબ્રુઆરીએ રાજ્ય સરકારે મુસલમાનોને મસ્જિદ બનાવવા માટે ધન્નીપુર ગામમાં પાંચ એકર જમીન આપવાનું એલાન કર્યું. રાજ્ય સરકારે આ નિર્ણય સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશ હેઠળ કર્યો છે, પરંતુ જે જગ્યાએ જમીન અપાઈ છે, એ મૂળ મસ્જિદસ્થળથી અંદાજે 25 કિમી દૂર છે. આ ગામ અયોધ્યા જિલ્લાના સોહવાલ તાલુકામાં આવે છે અને રૌનાહી થાનાથી થોડેક દૂર છે. અયોધ્યામાં બાબરી મસ્જિદની જમીન માટે માલિકીના હકની લડાઈ લડી ચૂકેલા એક મુખ્ય પક્ષકાર હાજી મહબૂબ કહે છે, "આટલી દૂર જમીન આપવાનો કોઈ મતલબ નથી. અયોધ્યાના મુસલમાન ત્યાં જઈને નમાઝ ન પઢી શકે." "અમે તો પહેલેથી કહી ચૂક્યા છીએ કે અમને જમીન જોઈતી નથી. અને જો આપવી હોય તો અયોધ્યામાં જ અને શહેરમાં જ આપવી જોઈએ." તો મામલે પક્ષકાર રહી ચૂકેલા ઇકબાલ અંસારી પણ ધુન્નીપુરમાં મસ્જિદ માટે જમીન આપવાની વાતને મહત્ત્વ આપતા નથી. તેઓ કહે છે, "બાબરી મસ્જિદ અયોધ્યામાં હતી અને તેના માટે જમીન પણ ત્યાં જ આપવી જોઈતી હતી. જ્યાં પહેલાંથી મસ્જિદ છે, તેને પણ વિકસિત કરી શકાય છે." "જો સરકાર અયોધ્યામાં જમીન નથી આપતી તો લોકો ઘરમાં પણ નમાઝ પઢી લેશે. 25-30 કિલોમીટર દૂર જમીન આપવાનો અર્થ શું છે. ધન્નીપુરમાં મસ્જિદને લઈને કોને રસ હશે. ત્યાં તો આમ તો આસપાસ ઘણી મસ્જિદો છે." બોર્ડનો નિર્ણય કે મુસલમાનોનો નિર્ણય? જોકે એવું બતાવવામાં આવે છે કે ધન્નીપુર ગામમાં જે જગ્યાએ જમીન આપવાનો સરકારે પ્રસ્તાવ પાસ કર્યો છે, તે મુસ્લિમ વસતીની નજીક છે અને પાસે જ એક ગરગાહ છે, જ્યાં દર વર્ષે મેળો ભરાય છે. ધન્નીપુર ગામમાં પણ મુસ્લિમ બહુમતી છે. એ અલગ વાત છે કે આસપાસ અનેક મસ્જિદો છે, પરંતુ આ વિવાદના ઐતિહાસિક નિર્ણય બાદ બનનારી મસ્જિદ અન્ય મસ્જિદથી થોડી અલગ હોવી જોઈએ. જોકે સ્થાનિક લોકો માટે આનું કોઈ મહત્ત્વ નથી. ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડના તમામ સભ્ય પણ રાજ્ય સરકારના આ નિર્ણયનો વિરોધ કરે છે અને સુન્ની વક્ફ બોર્ડ પર પણ તેને ન સ્વીકારવાનું દબાણ કરે છે, પરંતુ સુન્ની વક્ફ બોર્ડે જમીન આપવાના સરકારના પ્રસ્તાવને સ્વીકારી લીધો છે અને હવે ત્યાં મસ્જિદ બનાવવાની તૈયાર કરશે. ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડના એક વરિષ્ઠ સભ્ય મૌલાના યાસીન ઉસ્માની કહે છે, "સુન્ની વક્ફ બોર્ડ મુસલમાનોનું પ્રતિનિધિત્વ નથી કરતું. એ એક સરકારી સંસ્થા છે." "અમે બોર્ડને જમીન ન લેવાનો અનુરોધ કરતા હતા, પણ જો બોર્ડે જમીન લઈ લીધી છે તો તેને મુસલમાનોનો નિર્ણય ન સમજવો જોઈએ. આ માત્ર બોર્ડનો નિર્ણય છે." આ દરમિયાન અયોધ્યામાં ભૂમિપૂજનની તૈયારીઓ જોરશોરથી શરૂ થઈ ગઈ છે. શ્રી રામજન્મભૂમિ ટ્રસ્ટે લોકોને અપીલ કરી છે કે પાંચ ઑગસ્ટે દેશવિદેશમાં રહેતા બધા રામભક્ત દીપ પ્રગટાવે. અયોધ્યામાં પણ એ દિવસે બધાને પોતાનાં ઘરોમાં દીપ પ્રગટાવાની અપીલ કરાઈ છે અને ભૂમિપૂજન કાર્યક્રમને ભવ્ય બનાવવાની કોશિશ કરાઈ રહી છે. છ ડિસેમ્બર, 1992ના રોજ કારસેવકોની એક ભીડે અંદાજે સાડા ચારસો વર્ષ જૂની બાબરી મુસ્જિદના ઢાંચાને તોડી પાડ્યો હતો. એ સમયે યુપીમાં કલ્યાણ સિંહના નેતૃત્વમાં ભાજપની સરકાર હતી અને આ ઘટના બાદ રાજ્ય સરકારને બરખાસ્ત કરી દેવાઈ હતી. તત્કાલીન વડા પ્રધાન પી.વી. નરસિમ્હારાવે આ ઘટનાને બર્બર કાર્યવાહી ગણાવીને મસ્જિદના પુનર્નિમાણનો વાયદો કર્યો હતો, પરંતુ ત્યારથી સાત નવેમ્બર 2019 સુધી આ કેસ કોર્ટમાં ચાલતો હતો. ગત વર્ષે નવ નવેમ્બરે ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈના નેતૃત્વવાળી પાંચ સભ્યોની બંધારણીય બેન્ચે આ વિવાદમાં સર્વસંમતિથી નિર્ણય સંભળાવ્યો હતો. જે હેઠળ અયોધ્યાની 2.77 એકર પૂરી વિવાદિત જમીન રામમંદિરનિર્માણ માટે અપાઈ હતી અને મસ્જિદ બનાવવા માટે મુસ્લિમ પક્ષને પાંચ એકર વૈકલ્પિક જમીન આપવાનો નિર્ણય સંભળાવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અયોધ્યામાં આગામી પાંચ ઑગસ્ટે રામમંદિરના નિર્માણ માટેના ભૂમિપૂજનની તૈયારીઓ જોરશોરથી ચાલી રહી છે. +text: ન્યૂઝીલૅન્ડ ચાર વર્ષ પછી ફરી એક વાર ફાઇનલમાં પહોંચ્યું છે અને વર્લ્ડ કપ પોતાને નામે કરવા માગે છે, તો ઇંગ્લૅન્ડ 27 વર્ષ પછી ફાઇનલમાં પહોંચ્યું છે અને વર્લ્ડ કપના 44 વર્ષોમાં ચૅમ્પિયન બનવાનો ચોથો પ્રયાસ કરશે. ઇંગ્લૅન્ડના ડરનું કારણ પણ એ જ છે કે તેની કોશિશ ક્યાંક નાકામ સાબિત ન થાય કેમ કે અગાઉ તે 3 વખત ફાઇનલ સુધી તો પહોંચ્યું છે પરંતુ ખિતાબ જીતી નથી શક્યું. કાલનો મુકાલબો ક્રિકૅટના કાશી-મક્કા ગણાતા લૉર્ડ્સમાં થવાનો છે અને આ જ મેદાન પર 1979માં માઇક બ્રેયરલીની કૅપ્ટ્ન્સી હેઠળ ઇંગ્લૅન્ડ પહેલીવાર ફાઇનલમાં હાર્યું હતું. એ વખતે ઇંગ્લૅન્ડ ઑસ્ટ્રેલિયા, કેનેડા અને પાકિસ્તાનને લીગ મૅચોમાં હરાવીને અને ન્યૂઝીલૅન્ડને સેમિફાઇનલમાં હરાવીને ફાઇનલમાં પહોંચ્યું હતુ પરંતુ વેસ્ટ ઇન્ડીઝની ટીમે ઇંગ્લૅન્ડને 92 રનથી હરાવી બીજી વાર વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો. બીજી અને ત્રીજી વખત ફાઇનલમા�� હાર 1979ની ફાઇનલમાં લૉર્ડ્સમાં ઇંગ્લૅન્ડની હાર ઇંગ્લૅન્ડને બીજી વાર વર્લ્ડ કપ જીતવાનો મોકો 1987માં મળ્યો હતો. એ વર્લ્ડ કપ ભારત અને પાકિસ્તાને સંયુક્ત રીતે આયોજિત કર્યો હતો. એ વખતે સેમિફાઇનલમાં ભારતને હરાવીને માઇક ગેટિંગની આગેવાની હેઠળની ટીમ ઇંગ્લૅન્ડ ફાઇનલમાં પહોંચી હતી. જોકે, એ વખતે પણ ઇંગ્લૅન્ડને નિરાશા જ મળી કેમ કે ઑસ્ટ્રેલિયા એને ફક્ત 7 રને હરાવીને પ્રથમ વાર ચૅમ્પિયન બન્યું હતું. 1987ની ફાઇનલમાં બૉર્ડરની ટીમ ઑસ્ટ્રેલિયા સામે હાર ત્રીજી વખતની નિષ્ફળતા ઇંગ્લૅન્ડને ઑસ્ટ્રેલિયામાં 1992માં જ મળી. એ વખતે ગ્રેહામ ગુચ ઇંગ્લૅન્ડનાં કૅપ્ટન હતા અને વર્લ્ડ કપ ઑસ્ટ્રેલિયા-ન્યૂઝીલૅન્ડની ધરતી પર રમાયો હતો. આ એ જ વર્લ્ડ કપ હતો જે વરસાદથી પ્રભાવિત રહ્યો હતો. દક્ષિણ આફ્રિકા અને ઇંગ્લૅન્ડ વચ્ચેની સેમિફાઇનલમાં વરસાદ પડ્યો ત્યારે ડકવર્થ લુઇસના નિમય મુજબ આફ્રિકાને 1 બૉલમાં 22 રન કરવાનો વિવાદાસ્પદ લક્ષ્યાંક આપવામાં આવ્યો હતો. 1992માં ઇમરાન ખાનની ટીમ સામે ઇંગ્લૅન્ડ હાર્યું આમ, ઇંગ્લૅન્ડ ફાઇનલ સુધી તો પહોંચ્યું પરંતુ ઇમરાન ખાનની કૅપ્ટન્સી હેઠળની પાકિસ્તાનની ટીમે તેને 22 રન હરાવી ફાઇનલ જીતી લીધી અને ફરી એક વાર ઇંગ્લૅન્ડે તક ગુમાવી. યજમાનીનો ફાયદો અને શાનદાર પ્રદર્શન જોકે, આ વખતે ઇંગ્લૅન્ડ જ ચૅમ્પિયન બનશે એ માટે અનેક તર્ક આપવામાં આવે છે. સૌથી પહેલો તર્ક એ કે ઇંગ્લૅન્ડ યજમાન છે અને 2011માં ભારતે અને 2015માં ઑસ્ટ્રેલિયાએ યજમાનપદે જ વર્લ્ડ કપ જીત્યો હતો. જોકે, એ પણ સત્ય છે કે ઇંગ્લૅન્ડ પોતાની જ યજમાનીમાં 1979માં ફાઇનલમાં પહોંચ્યા પછી પણ જીતી નહોતું શક્યું. હવે આ વર્લ્ડ કપમાં ઇંગ્લૅન્ડનું પ્રદર્શન અને તેની મજબૂત ટીમની વાત કરીએ. સૌથી પહેલાં તો લીગ મૅચોમાં ઇંગ્લૅન્ડે ન્યૂઝીલૅન્ડને મોટા અંતરે હરાવ્યું હતું. એ મૅચમાં ઇંગ્લૅન્ડે 305 રન કર્યા હતા અને ન્યૂઝીલૅન્ડને 186 રનમાં ઓલઆઉટ કરી 119 રને જીત મેળવી હતી. આટલું જ નહીં લીગ મૅચોમાં ટોપ પર રહેલી ભારતની ટીમને ઇંગ્લૅન્ડે 31 રનથી હરાવી હતી અને બીજા ક્રમે રહેલી ઑસ્ટ્રેલિયાની ટીમને પણ આસાનીથી હરાવીને ફાઇનલમાં સ્થાન નિશ્ચિત કર્યું હતું. ટીમ સંતુલનમાં કોણ આગળ વર્લ્ડ કપ શરૂ થયો તે અગાઉ જાણકારો ભારત અને ઇંગ્લૅન્ડને જીતના દાવેદાર માનતા હતા. ભારતની ટીમ 40 મિનિટની ખરાબ રમતને લઈને બહાર ફેંકાઈ ગઈ છે પરંતુ ઇંગ્લૅન્ડ મજબૂત ટીમ લાઇન અપ અને ઇઆન મોર્ગનની શાનદાર કૅપ્ટ્ન્સીને આધારે ફાઇનલમાં છે. ટીમના ઓપનિંગ બૅટ્સમૅન જેસન રૉય, જૉની બેરસ્ટ્રોએ આ વર્લ્ડ કપમાં કુલ 922 રન કર્યા છે તો મિડલ ઑર્ડરમાં જો રૂટે 549 રન, બૅન સ્ટોક્સે 381 રન અને મોર્ગને 362 રન કર્યા છે. બૉલિંગની વાત કરીએ તો જોફરા આર્ચરે 19, માર્ક વુડે 17, ક્રિસ વોક્સે 13 અને સ્પિનર આદિલ રાશિદે 11 વિકેટો લીધી છે. મતલબ ટોચના ચાર બૉલરોએ કુલ 60 વિકેટો ઝડપી છે. સમગ્ર રીતે જોઈએ તો ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ વધારે સંતુલિત લાગે છે. બૉલિંગમાં ન્યૂઝીલૅન્ડ ઇંગ્લૅન્ડની બરોબરીમાં છે. એના ટોચના ચાર બૉલરોએ પણ 60 વિકેટો ઝડપી છે. પરંતુ બેટિંગમાં કૅપ્ટન વિલિયમસન અને ટેલર સિવાય અન્ય ખેલાડીઓએ 300થી વધુ રન નથી કર્યા. જોકે, આ તમામ ગણિત છતાં સવાલ એ છે કે ત્રણ વખતની નાકામીને પાછળ છોડી ક્રિકૅટનું જન્મદાતા ઇંગ્લૅન્ડ વર્લ્ડ કપ જીતી શકશે? અને એ પણ એ દિગ્ગજ ખેલાડીઓ ધરાવતી ભારતની ટીમને હરાવી દેનાર ન્યૂઝીલૅન્ડ સામે જીતી શકશે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લંડનના ઐતિહાસિક લૉર્ડ્સ મેદાન પર આજે દુનિયા એક નવા ચૅમ્પિયનને જોશે અને તે ઇંગ્લૅન્ડ કે ન્યૂઝીલૅન્ડ કોઈ પણ હોઈ શકે છે. +text: એપલ કંપનીના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઑફિસર (સીઈઓ) ટિમ કૂક સવારે પોણા ચાર વાગ્યે ઊઠી જાય છે. ફિએટ કંપનીના સીઈઓ સર્જિયો માર્શિયોન સવારે સાડા ત્રણ વાગ્યે ઊઠી જાય છે, જ્યારે બ્રિટનના વિખ્યાત બિઝનેસમૅન રિચર્ડ બ્રેનસન સવારે પોણા છ વાગ્યે ઊઠે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ લોકો અત્યંત સફળ છે એ જગજાહેર વાત છે પણ તેમની સફળતાનું રહસ્ય રોજ વહેલા ઊઠવામાં છુપાયેલું છે? સવારે વહેલા ઊઠવાથી સફળતા મળે? સવારે વહેલા ઊઠવાના ફાયદા છે તેમાં કોઈ શંકા નથી. સૂર્યોદય સમયે ઊઠીને કસરત, નાસ્તો કરીને ઑફિસ જવા તૈયાર થઈ કેટલાંક કામ પતાવી શકાય છે. સવાલ એ પણ છે કે જે લોકો મોડા ઊઠતા હોય એ લોકો ઓછા સફળ હોય? જે લોકો મોડે સુઘી ઊંઘતા હોય તેમનાં કામ અધૂરાં રહી જાય? મોડે સુઘી ઊંઘતા લોકો જીવનમાં સફળ કે સ્વસ્થ થતા નથી? તમારા દિમાગમાં પણ આવા વિચારો હોય તો તેને કાઢી નાખો. એક નિરીક્ષણથી જાણવા મળ્યું છે કે દુનિયા બે ભાગમાં વહેંચાયેલી છે. એક ભાગમાં એવા લોકો છે, જેઓ સવારે વહેલા ઊઠી જવાનું પસંદ કરે છે, જ્યારે બીજા ભાગમાંના લોકો રાતે મોડે સુધી જાગવાનું અને સવારે મોડે સુધી ઊંઘવાનું પસંદ કરે છે. મોડે સુધી ઊંઘતા લોકો, મતલબ દુનિયાના અડધોઅડધ લોકોની જિંદગી નિષ્ફળ છે, એવું તો નથી. દુનિયામાં અંદાજે 25 ટકા લોકો એવા છે, જેમને સવારે વહેલા ઊઠવું પસંદ છે. સામેની બાજુએ પણ એટલા જ લોકો છે, જેમને રાતે મોડે સુધી જાગવાનું પસંદ છે. એક સંશોધનનું તારણ જણાવે છે કે સવારે વહેલા ઊઠી જતા લોકો વધારે સહયોગી સ્વભાવના હોય છે. એ લોકો કોઈ પણ ઘટનાનું યોગ્ય વિશ્લેષણ કરી શકતા હોય છે. તેનાથી વિપરીત, રાતે મોડે સુધી જાગતા લોકો કલ્પનાશીલતામાં રાચતા હોય છે અને એકલા રહેવાનું વધુ પસંદ કરતા હોય છે. સવારે વહેલા ઊઠવાના ફાયદા સવારે વહેલા ઊઠતા લોકો સ્વયંપ્રેરિત હોય છે એવું અનેક સંશોધનમાં સાબિત થયું છે. એ લોકો સતત કામ કરતા હોય છે. અન્ય લોકોની વાત પણ વધુ માનતા હોય છે. તેમના લક્ષ્યાંક મોટા હોય છે અને ભવિષ્યની યોજનાઓને બહેતર બનાવતા હોય છે. સવારે વહેલા ઊઠતા લોકો તેમના સ્વાસ્થ્યની વધુ સંભાળ રાખતા હોય છે. રાતે મોડે સુધી જાગતા લોકોની સરખામણીએ સવારે વહેલા ઊઠતા લોકો ઓછો દારૂ પીતા હોય છે. હતાશાનો શિકાર ક્યારેક જ થતા હોય છે. રાતે મોડે સુધી જાગતા લોકોની સ્મૃતિ સતેજ હોય છે. સવારે વહેલા ઊઠતા લોકોની સરખામણીએ તેઓ બહેતર હોય છે. રાતે મોડે સુધી જાગતા લોકો વધુ ઝડપથી કામ કરતા હોય છે. નવા પ્રયોગ કરવાની બાબતમાં ખુલ્લું મન ધરાવતા હોય છે. રાતે મોડે સુધી જાગતા લોકો પણ સવારે વહેલા ઊઠતા લોકોની માફક સ્વસ્થ, બુદ્ધિશાળી અને વધારે સમૃદ્ધ હોય છે. એક વાત સ્પષ્ટ થાય છે કે સવારે વહેલા ઊઠવાનો ટાર્ગેટ નક્કી કરવાનું બહુ ફાયદાકારક નથી. થોડુંક વધુ ઊંઘવાની ઈચ્છા હોય તો ઊંઘો. ઑક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીનાં વિજ્ઞાની કેથરિના વુલ્ફ કહે છે કે દરેક માણસના શરીરમાં એક કુદરતી ઘડિયાળ છે. માણસનું ઊંઘવું-જાગવું એ ઘડિયાળના હિસાબે ચાલતું હોય છે. એ ઘડિયાળને સિર્કાડિયન ક્લોક કહે છે. આપણને ઊંઘી જવાની કે જાગવાની ઈચ્છા એ ઘડિયાળ અનુસાર થતી હોય છે. સવારે ધરાર વહેલા ઊઠવાનું નુકસાન કોઈને તેના બોડી ક્લૉકથી વિપરીત સવારે વહેલા કે મોડા ઊઠવાની ફરજ પાડવામાં આવે તો તેનાથી એ વ્યક્તિના આરોગ્ય પર માઠી અસર થશે. શરીર સાથે જબરદસ્તી ક્યારેય ફાયદાકારક સાબિત થતી નથી. કેથરિના વુલ્ફના જણાવ્યા અનુસાર, માણસો તેમના સિર્કાડિયન ક્લૉક એટલે કે જૈવિક ઘડિયાળ અનુસાર કામ કરે તો તેમનું પર્ફૉર્મન્સ સારું રહે છે. રાતે મોડેથી ઊંઘતા લોકોને સવારે વહેલા ઊઠી જવા મજબૂર કરવામાં આવશે તો તેઓ આખો દિવસ સુસ્ત રહેશે. તે�� તેમના દિમાગનો સારી રીતે ઉપયોગ નહીં કરી શકે. તેમના વજનમાં વધારો થવાની અને તબિયત બગડવાની શક્યતા પણ હોય છે. કેથરિના વુલ્ફ કહે છે, લોકોને વહેલા-મોડા ઊંઘવાની કે જાગવાની આદત મોટા ભાગે તેમનાં માતાપિતા પાસેથી મળતી હોય છે. આપણને સવારે વહેલા ઊઠવાની આદત પડશે કે મોડે સુધી જાગતા રહીશું એ બાબત આપણા ડીએનએમાં હોય છે. અલબત, ઉમર વધવાની સાથે આ આદત પણ બદલતી હોય છે. બાળકો મોટે ભાગે વહેલાં ઊઠી જતાં હોય છે. વીસ વર્ષની વય પછી મોડે સુધી જાગવાની આદત પડવા લાગે છે. વ્યક્તિ પચાસ વર્ષની વયની આસપાસ પહોંચે ત્યાં સુધીમાં તેને વહેલા ઊઠવાની આદત ફરીથી પડવા લાગે છે. રાતે મોડે સુધી જાગતા લોકો પણ સફળ દરેક સફળ વ્યક્તિ સવારે વહેલી જ ઊઠી જતી હોય છે એવું નથી. બોક્સ કંપનીના સીઈઓ આરોન લેવી, બઝફીડના સીઈઓ જોનાહ પેરેટી, આયર્લૅન્ડના નવલકથાકાર જેમ્સ જોયસ, અમેરિકન લેખિકા ગર્ટ્રુડે સ્ટેન અને ફ્રેન્ચ નવલકથાકાર ગુસ્તાવ ફ્લોબર્ટ રાતે મોડે સુધી જાગતા હતા અને સવારે મોડા ઊઠતા હતા. સવારે વહેલા ઊઠવાથી સફળતા 100 ટકા મળે જ છે એવું કોઈ સંશોધનમાં સાબિત થયું નથી. આપણા શરીરમાં બોડી ક્લૉક અનુસાર હૉર્મોન રિલીઝ થતા હોય છે. ઊંઘ-ઊઠવા સંબંધી આદત ધરાર બદલવાથી હૉર્મોનનું સંતુલન ખોરવાઈ શકે છે. રાતે મોડે સુધી જાગતી વ્યક્તિ સવારે વહેલી ઊઠશે તો પણ તેના શરીરને તો એવું જ લાગશે કે તે ઊંઘી રહી છે. તેના શરીરમાં હૉર્મોન્સ મોડા રિલીઝ થશે અને તેની અસર વ્યક્તિની તબિયત પર થશે. વિશ્વના તમામ દેશોમાં મોડે સુધી ઊંઘતા લોકોને આળસુ, કામચોર અને બળવાખોર કહેવામાં આવે છે. એટલે લોકો મજબૂરીમાં સવારે વહેલા ઊઠવાના પ્રયાસ કરતા હોય છે. હા, સવારે વહેલા ઊઠવાથી તમને કુદરતી પ્રકાશ મળે છે. સૂર્યપ્રકાશમાં રહેવાથી તમારા શરીરને વિટામિન ડી ભરપૂર માત્રામાં મળી રહે છે. તમે ઘણાં કામ જલદી પતાવી શકો છો. જોકે તમને મોડે સુધી ઊંઘવાની મજા આવતી હોય તો ચાદર ઓઢીને આરામથી ઊંઘતા રહો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાતે વહેલા સૂઈને સવારે વહેલા ઊઠી જવાથી વ્યક્તિ સ્વસ્થ, સમૃદ્ધ અને શાણી બને છે એવો મતલબ ધરાવતી એક અંગ્રેજી કહેવત છે. +text: ખીલથી પરેશાન લોકો એનાથી બચવા માટે પોતાના ભોજનમાં ઘણી પરેજી રાખતા હોય છે. જ્યારથી લોકોમાં તંદુરસ્તી અંગે જાગરૂકતા વધી છે, ત્યારથી આનું ચલણ વધ્યું છે અને લોકો ખીલથી બચવા માટે ઘણાં પ્રકારનું ભોજન છોડી દે છે. હું લંડનમાં લાંબા સમયથી સ્કિન ડૉક્ટર તરીકે ખીલના દર્દીઓનો ઇલાજ કરતી આવી છું. આમાં મોટે ભાગે મહિલાઓ વધારે હોય છે. જે ખીલને સુંદરતા પરના ડાઘ તરીકે ગણાવે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ખાસ કરીને સંપન્ન ઘરની મહિલાઓ ખીલથી છૂટકારો મેળવવા માટે મારી પાસે આવે છે. આ ભણેલાં મહિલાઓ પોતાની ત્વચા જ નહીં, પણ સંપૂર્ણ શરીર બાબતે જાગૃત હોય છે. ઘણાં એવાં મહિલાઓ મારી પાસે આવે છે જે પહેલાં તમામ નુસખા અજમાવી ચૂક્યાં હોય છે. એમાં સ્કિનકૅર પ્રોડક્ટમાં જાત-જાતના પ્રયોગથી માંડીને ખાન-પાનામાં ફેરફાર જેવા બદલાવનો સમાવેશ થાય છે. ખાવા સાથે શું લાગે વળગે છે? આજે સ્કિનકૅરમાં જે પ્રકારના ખાન-પાન પર ભાર મૂકવામાં આવી રહ્યો છે તે અકળાવે તેવું છે. એને અવગણી શકાય તેમ નથી. ઘણાં દર્દીઓ મને જણાવે છે કે તેમણે ત્વચાની સંભાળ માટે ગ્લૂટેન, ડેરી ઉત્પાદન અને ખાંડ ત્યજી છે. આ દર્દીઓને આશા હતી કે આનાથી તેમની ત્વચા પરના ડાઘા દૂર થઈ જશે. આવા લોકો પોતાના મિત્રો સાથે બહાર જમવા જવાનું પણ છોડી દે છે, પાર્ટીઓમાં કેક ખાવાની પણ ના પાડી દે છે. ભોજન છોડી દે છે. કૉફી પીવા માટે પણ 'સ્વચ્છ-સુઘડ' કેફેની શોધમાં રહેતા હોય છે. ત્યાં પણ તે ગણી ગાંઠી વસ્તુઓ જ ખાય છે. આવા લોકોને લાગે છે કે કેટલીક ખાસ વસ્તુઓને ખાવાથી તેમની ખીલની સમસ્યા વધારે વકરશે. શું આ વાતનો કોઈ પુરાવો છે કે ખાન-પાન અને ખીલને કોઈ સીધો સંબંધ છે? આ સંબંધ અંગે છેલ્લાં કેટલાક દાયકાથી પ્રયાસો થઈ રહ્યાં છે, પણ વાત સ્પષ્ટ થઈ શકી નથી. મોટે ભાગે આ રિસર્ચ લોકોની યાદશક્તિ પર આધારિત હોય છે કે છેલ્લે તેમણે શું ખાધું હતું. શું કરવું જોઈએ? આપણને એ તો ખબર છે કે ખીલનો સંબંધ વધુ ખાંડવાળી ખાવા-પીવાની એટલે કે ઉચ્ચ ગ્લાઈસેમિક ઇન્ડેક્સ વાળી વસ્તુઓ સાથે છે. એનો અર્થ એ નથી કે આપણે ખાંડ ખાવાની એકદમ બંધ કરી દેવી જોઈએ, પણ મારી તો એ સલાહ રહેશે કે મીઠો ખોરાક ખાવામાં સંયમ રાખવો જોઈએ. તમારી ત્વચા માટે આ સારું રહેશે. તમારી તંદુરસ્તી માટે પણ આ યોગ્ય રહેશે. ડેરી ઉત્પાદનો અને ખીલ સાથે સંબંધની દલીલ પણ નબળી છે. જોકે, કેટલાક લોકોને ડેરી ઉત્પાદનો આહારમાં લેવાથી ખીલ થતા હોય છે, પણ બધા સાથે આમ જ બને એવું જરૂરી નથી. ખાસ કરીને લો-ફૅટ ડેરી ઉત્પાદનો તો ફુલ ક્રીમ કરતાં પણ વધુ જોખમી હોય છે. બ્રિટન કે અમેરિકામાં એવી કોઈ માર્ગદર્શિકા નથી કે ખીલથી બચવા માટે ડેરી ઉત્પાદનો ના ખાવા જઈએ. મેં ઘણાં એ���ા લોકોને જોયાં છે કે જેઓ સંપૂર્ણ શાકાહારી ભોજન લેતા હોય અને તેમ છતાં ખીલનો ભોગ બન્યાં હોય. ખીલને જિનેટિક્સ સાથે પણ સંબંધ છે ઘણાં લોકોને ઘણી પરેજી રાખવા છતાં પણ ખીલ થતાં હોય છે. કોઈ બીમારી માટે કોઈ ખાસ વસ્તુને જવાબદાર ગણવી યોગ્ય નથી. ખીલ થવા માટેનાં ઘણાં કારણો હોય છે. એમાં હૉર્મોન્સથી માંડી પરિવારના જિનેટિક્સ પણ સામેલ છે. ખાવામાં પરેજી સિવાય પણ આજ કાલ એક બાબત ચલણમાં છે જે અકળાવનારું છે. કોઈને ટિક્કી ચાટ કે આઇસક્રીમ ખાતા અટકાવવાનું ચલણ વધ્યું છે. લોકો વણમાગી સલાહ આપ્યા કરતા હોય છે કે આ ખાવ અને આ ના ખાવ. સોશિયલ મીડિયા પર પિત્ઝા સાથેની તમારી તસવીર જોઈ લોકો ટોકે છે કે પિત્ઝા ખાશો તો ખીલ થશે કે પછી ચૉકલેટ હાથમાં લેતા જ ટોકવામાં આવે છે જે બરાબર નથી. વાસ્તવમાં આપણે આજે જે યુગમાં જીવી રહ્યા છે તેમાં જાણકારીઓની ભરમાર છે. સોશિયલ મીડિયાથી સમાચારપત્રો સુધી માધ્યમો સલાહ સૂચનો આપવામાં લાગ્યા છે. આજથી વીસ વર્ષ પહેલાં સ્થિતિ આવી નહોતી. પણ સલાહ કોણ આપી રહ્યું છે એ પણ જોવું જોઈએ. શું સલાહ આપનાર દરેક માણસ વૈદ્ય, હકીમ કે ત્વચાનો નિષ્ણાત છે, જે આવી સલાહ આપી રહ્યા છે? જો તમે મોઢા પરના ડાઘા-ધબ્બાથી પરેશાન છો તો કોઈ ત્વચાના નિષ્ણાત કે તમારા ડૉક્ટરને મળો. તમને વાંચવા-સાંભળવા મળતી બધી વાતો પર ધ્યાન ના આપો. એક વાત કોઈ માટે અસરકારક હોય તો જરૂરી નથી કે તે દરેક માટે કારગત હોય. આપણે બધા અલગ અલગ ડીએનએ, વાતાવરણ અને વારસાવાળા લોકો છીએ. આપણાં બધાની સંરચના અલગ અલગ છે. ખીલને કારણે લોકોના માનસ પર ખરાબ અસર પડતી હોય છે. લોકો હતાશા, ચિંતા અને સમાજથી અલગાવનો ભોગ બની જતા હોય છે. આવા લોકોને ખાતાં પીતાં રોકવા એ એમની મુશ્કેલીને વધારવા જેવું કામ છે, પણ સોશિયલ મીડિયાથી માંડી મુખ્ય પ્રવાહ મીડિયામાં આ જ થઈ રહ્યું છે. વણમાગી સલાહ અપાઈ રહી છે. સમસ્યાને જડમાંથી દૂર કરવાની વાતો થઈ રહી છે. એમાં કોઈ શંકાને સ્થાન નથી કે સારી ત્વચાનો સંબંધ સારી ખાણી પાણી સાથે છે, પણ કોઈ કોઈ વખતે આઇસક્રીમ,ચૉકલેટ કે તળેલું ખાવું ખોટું નથી. લોકોને આ રીતે શરમમાં નાખવાથી તેમની માનસિક સ્વસ્થતા પર પ્રભાવ પડે છે. લોકો સાર્વજનિક રીતે ગળ્યું ખાતા બંધ થઈ જાય છે. ખાવા-પીવા બાબતે વધુ ચિંતા કરવા માંડે છે. સમસ્યાનું સમાધાન શું છે? જો તમે ખીલથી પરેશાન છો તો તમારે ડૉક્ટર પાસે જવું જોઈએ. જો તમારા પ્રિયજનો કોઈ વસ્તુ ખાવામાં સંકોચ અનુભવતા ���ોય તો એમની સાથે વાત કરો અને એમને નિષ્ણાત પાસે મોકલો. તમે ડૉક્ટરને ખાનપાન સાથે જોડાયેલી વાત જણાવો. જરૂર જણાય તો ડાયટિશિયન અને મનોવૈજ્ઞાનિકને મળો. ભોજન સારું કે ખરાબ નથી હોતું. સારું ભોજન તમારી ત્વચા માટે જરૂરી હોય છે. આ ખાનપાન લાંબા સમય સુધી ચાલે તો જ એની અસર દેખાય છે. કોઈ કોઈ વખતે ચૉકલેટ ખાઈ લેવાથી કોઈ ખાસ ફરક પડતો નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ખીલ ચહેરા પર ડાઘા તો છોડી જ જાય છે પણ તમારા માનસ પર પણ મોટો પ્રભાવ પાડે છે. ઘણી વાર તો લોકો ખીલને કારણે એટલા પરેશાન થઈ જાય છે કે તણાવ અને હતાશાનો ભોગ બને છે. +text: જમાલ ખાશોગ્જી યાસિન આક્તેયએ કહ્યું, 'તાર્કિક રીતે એ નિષ્કર્ષ પર પહોંચાય એમ છે કે ઇસ્તંબૂલમાં પત્રકારની થયેલી હત્યામાં કોઈ પુરાવા ન બચે એ માટે તેમના મૃતદેહનો નાશ કરાયો હતો." સાઉદી અરેબિયાના નાગરિક અને સાઉદી શાસનના ટીકાકાર રહેલા ખાશોગ્જીની હત્યા કરી બીજી ઑક્ટોબરે તેમના મૃતદેહના ટૂકડા કરી નાંખવામાં આવ્યા હતા. જોકે, આ મૃતદેહનો નાશ કરાયો હોવાની વાતના સમર્થનમાં કોઈ પુરાવાઓ નથી. હૂરિયત અખબાર સાથેની વાતચીતમાં તુર્કીના પ્રમુખના સલાહકાર આક્તેયએ કહ્યું, ' ખાશોગ્જીના મૃતદેહને ટુકડા કરી તેનો નાશ કરવાનું સહેલું હતું.' ખાશોગ્જીની ફિઆન્સી - હેટિસ સેન્ગીઝે દાવો કર્યો છે કે માત્ર હત્યા જ નથી કરાઈ પણ મૃતદેહનો નાશ કરવા તેને સળગાવી પણ દેવાયો છે. તેમની ફિઆન્સીએ વિશ્વના પાંચ અખબારોમાં એડિટોરિઅલ લખી વિશ્વના નેતાઓને આ મુદ્દે ન્યાય અપાવવા અપીલ કરી છે. આ અખબારોમાં ગાર્ડિયન અને વૉશિંગ્ટન પૉસ્ટનો પણ સમાવેશ થાય છે. દરમિયાન એવા અહેવાલો મળી રહ્યા છે કે સાઉદીના પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને અમેરિકાને કહ્યું કે તેઓ જમાલ ખાશોગ્જીને 'ખતરનાક ઇસ્લામિસ્ટ' માનતા હતા. સાઉદી અરેબિયાએ ખાશોગ્જીની હત્યાની વાત સ્વીકારી તે પહેલાં વ્હાઈટ હાઉસમાં થયેલા ફોન કૉલ્સની વિગતો સામે આવી છે. સાઉદી અરેબિયાએ આ મુદ્દે ટિપ્પણી કરવાનું ટાળ્યું છે અને તથ્યો સામે લાવવાની પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી છે. સરકારી વકીલે પત્રકારની હત્યા થઈ હતી તે વાતની પુષ્ટિ કરી છે. ક્રાઉન પ્રિન્સે ખાશોગ્જીને ખતરનાક કેમ કહ્યા? ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલામ સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને અમેરિકાને કહ્યું હતું કે તેઓ જમાલ ખાશોગ્જીને એક 'ખતરનાક ઇસ્લામિસ્ટ' માને છે. અમેરિકાના મીડિયામાં આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે. પત્રકાર અને લેખક જમાલ ખાશોગ્જીની તુર્કી સ્થિત સાઉદી દૂતાવાસમાં હત્યા કરવામાં આવી હતી. પ્રિન્સ મોહમ્મદે કથિત રીતે વ્હાઇટ હાઉસને કરેલા એક ફોન કૉલમાં આ વાત કરી હતી. અમેરિકાના અખબારો ધી વૉશિંગ્ટન પોસ્ટ અને ન્યૂ યૉર્ક ટાઇમ્સના જણાવ્યા પ્રમાણે આ ફોન કૉલ ખાશોગ્જી લાપતા થયા બાદ કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, સાઉદી અરેબિયા દ્વારા તેમની હત્યાનો સ્વીકાર કર્યા પહેલાં કરવામાં આવ્યો હતો. બીજી તરફ સાઉદી અરેબિયાએ આ દાવાનું ખંડન કર્યું છે. સાઉદી અરેબિયાના નાગરિક ખાશોગ્જી અમેરિકામાં રહેતા હતા અને ત્યાં જ મીડિયા માટે કામ કરતા હતા. તેઓ સાઉદી અરેબિયાની સત્તાના ટીકાકારોમાંના એક હતા. તેમનો મૃતદેહ અત્યાર સુધી મળ્યો નથી. તુર્કી, અમેરિકા અને સાઉદી અરેબિયા ત્રણ દેશો હવે એવું માને છે કે 2 ઑક્ટોબરે ઇસ્તંબુલમાં વાણિજ્ય દૂતાવાસની અંદર જ તેમની હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સાઉદી અરેબિયાએ આ ઘટનામાં શાહી પરિવારનો હાથ હોવાના આરોપોનો ઇનકાર કર્યો છે. ઉપરાંત તેમણે આ મામલે તમામ તથ્યોની તપાસ કરવાની ખાતરી આપી છે. મોહમ્મદ બિન સલમાને કહ્યું હતું કે આ ગુનો સાઉદીના બધા લોકો માટે એક દર્દનાક છે. કથિત રીતે ફોન કૉલમાં શું કહેવામાં આવ્યું? વૉશિંગ્ટન પોસ્ટનો દાવો છે કે સાઉદી શાહી રાજકુમાર મોહમ્મદ બિન સલમાને આ ફોન કૉલ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના જમાઈ જેયર્ડ કુશનર અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જૉન બોલ્ટનને કર્યો હતો. આ કૉલમાં તેમણે ખાશોગ્જીને કટ્ટરવાદી સંગઠન 'મુસ્લિમ બ્રધરહુડ'ના સભ્ય ગણાવ્યા હતા. અખબારનો દાવો છે કે ફોન કૉલ ખાશોગ્જી લાપતા થયાના એક સપ્તાહ બાદ 9 ઑક્ટોબરના રોજ કરવામાં આવ્યો હતો. કહેવામાં આવે છે કે મોહમ્મદ બિન સલમાને વ્હાઇટ હાઉસમાં અમેરિકા-સાઉદીના સંબંધોને બચાવી રાખવાનું નિવેદન પણ કર્યું હતું. અખબારને આપેલા નિવેદનમાં ખાશોગ્જીના પરિવારે આ આરોપને નકારી દીધા છે. તેમણે કહ્યું છે કે તેઓ મુસ્લિમ બ્રધરહુડના સભ્ય ન હતા. પરિવાર તરફથી બહાર પાડવામાં આવેલા નિવેદન મુજબ જમાલ ખાશોગ્જી કોઈ પણ પ્રકારના ખતરનાક શખ્સ ન હતા. તેમને ખતરનાક ગણાવવા મૂર્ખતાપૂર્ણ છે. તપાસમાં અત્યારસુધી શું મળ્યું? ખાશોગ્જીની હત્યા કેવી રીતે થઈ તેના અંગે હજી કોઈ એક મત થયો નથી. તેઓ પોતાની તુર્કીમાં રહેતી ફિયાન્સી સાથે લગ્ન કરવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો લેવા માટે દૂતાવાસ ગયા હતા. તુર્કીના મીડિયાએ દાવો કર્યો હતો કે ખાશોગ્જીની સાથે ત્યાં બર્બરતાપૂર્ણ વર્તન કરવામાં આવ્યું હતું. સાઉદી અરેબિયાએ પહેલાં એવું કહ્યું હતું કે ખાશોગ્જી દૂતાવાસમાંથી સુરક્ષિત બહાર જતા રહ્યા હતા. જોકે, બાદમાં તેમણે માની લીધું હતું કે તેમની હત્યા કરવામાં આવી હતી. સાઉદી પ્રશાસને 18 સંદિગ્ધ લોકોની ધરપકડ કરી છે. જેમના પર તેમનું કહેવું છે કે સાઉદી અરેબિયામાં કેસ ચલાવવામાં આવશે. તુર્કી ઇચ્છે છે કે સંદિગ્ધ આરોપીઓનું પ્રત્યાર્પણ કરવામાં આવે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તુર્કીના અધિકારીઓ માને છે કે જમાલ ખાશોગ્જીની હત્યા કરી તેમના મૃતદેહને ઍસિડમાં ઓગાળી નાખવામાં આવ્યો હતો. +text: શિક્ષકોની માગણી બિનસચિવાલય ક્લાર્ક, લોકરક્ષક દળ ઉપરાંત વિવિધ સરકારી પદો પર ભરતી માટે થયેલી પરીક્ષામાં ગેરરીતિ સામે મોટી સંખ્યામાં પરીક્ષાર્થીઓ રસ્તા પર ઊતર્યા હતા. પાકવીમાનું વળતર, દેવામાફી સહિતના મુદ્દાઓને લઈને ખેડૂતો પણ સરકારથી નારાજ છે અને તેમના વિરોધનો પણ સરકાર સામનો કરી રહી છે. આ ઉપરાંત આશાવર્કર્સ અને આંગણવાડી કાર્યકરો પણ વિરોધ કરી રહ્યાં છે. આ સિવાય લાંબા અરસાથી રાજ્યના શિક્ષકોમાં પણ સરકાર સામે રોષ જોવા મળી રહ્યો છે. શું છે શિક્ષકોની માગ? વિદ્યાર્થીઓ, બેરોજગાર યુવાનો, ખેડૂતો અને આશાવર્કર્સ બાદ ગુજરાતના પ્રાથમિક શિક્ષકો પણ સરકાર સામે રોષ પ્રગટ કરવા રસ્તા પર ઊતર્યા છે. અખિલ ભારતીય પ્રાથમિક શિક્ષક સંઘ તથા ગુજરાત રાજ્ય પ્રાથમિક શિક્ષક સંઘના નેજા હેઠળ પ્રાથમિક શિક્ષકોએ ગાંધીનગરની સત્યાગ્રહ છાવણી ખાતે સોમવારે ધરણાં યોજ્યા. રાજ્યના વિવિધ જિલ્લાઓમાંથી પ્રાથમિક શિક્ષકો CL રજા મૂકીને આ ધરણાંમાં ભાગ લેવા આવી પહોંચ્યા હતા. ભરતીની જાહેરાત છતાં ભરતી ન કરાતાં આ ધરણાંમાં વિદ્યાસહાયકો પણ મોટી સંખ્યામાં જોડાયા. શિક્ષકોનું કહેવું છે કે સરકારે કોઈ પણ જાણકારી આપ્યા વગર 4,200 રૂપિયાનો ગ્રેડ-પે બંધ કરી દીધો છે, જે શિક્ષકોને મળવો જ જોઈએ એવી માગ કરાઈ રહી છે. બંધ કરી દેવાયેલી પેન્શન યોજના ફરી શરૂ કરવામાં આવે અને જૂની પેન્શન યોજના પ્રમાણે શિક્ષકોને લાભો આપવામાં આવે એવી પણ માગ શિક્ષકો કરે છે. આ ઉપરાંત અન્ય પડતર માગણીઓ સાથે શિક્ષકોએ ધા નાખી છે. શું કહે છે શિક્ષકો? આણંદથી વ��રોધમાં ભાગ લેવા માટે આવેલા બ્રિજપાલસિંહ ગોહિલે બીબીસી ગુજરાતીના સંવાદદાતા સાગર પટેલ સાથે વાત કરતા જણાવ્યું, "સરકારે કોઈ પણ જાણ કર્યા વગર 4200નો ગ્રેડ-પે બંધ કરી દીધો છે." "આ ઉપરાંત સીસીસીની પરીક્ષા પાસ કરી છે એ પછીથી જે પગારધોરણ પ્રમાણે વેતન મળવું જોઈએ તે મળી રહ્યું નથી." ધરણાંમાં સામેલ થવા આવેલા અન્ય એક શિક્ષકે કહ્યું, "બાળકોને જે તૈયાર કરવાનું કામ કરે છે તે શિક્ષકોને નવા લાભો તો આ સરકાર આપી નથી રહી, ઊલટાનું જે થોડા લાભો શિક્ષકોને મળે છે તે છીનવવાનું કામ સરકાર કરી રહી છે." "તેમણે પ્રાથમિક શિક્ષકો માટે ફિક્સ્ડ પગારની નીતિ દાખલ કરી દીધી છે." ધરણાંમાં આવેલાં શિક્ષિકા જાગૃતિબહેનનું કહેવું છે કે "સરકારે અમને એક હાથે આપ્યું અને બીજા હાથે છીનવી લીધું. જૂની પેન્શન યોજના અને ગ્રેડ-પેના લાભો સરકારે કેમ બંધ કરી દીધા એનો કોઈ જ પરિપત્ર અમને મળ્યો નથી." શિક્ષકોના ફાળે બિનશૈક્ષણિક કામોનો ભાર ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના એક અહેવાલ મુજબ 2016માં ગુજરાત સરકારે વિધાનસભામાં રજૂ કરેલા આંકડા મુજબ 13,140 પદ ખાલી હતાં. શિક્ષકોની ભરતી પર રણજિત પરમારનું કહેવું છે, "વિદ્યાર્થી-શિક્ષક રેશિયો મુજબ 120 બાળકો સુધી પાંચ શિક્ષકો આપવામાં આવે છે. જોકે, સ્કૂલે આવતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા 200 સુધી પહોંચે તો પણ વધુ શિક્ષકો આપવામાં આવતા નથી." રણજીત પરમાર કહે છે, "વડા પ્રધાન ગુજરાતના છે અને સમગ્ર દેશમાં ગુજરાત અગ્રેસર રહે એ અમે ઇચ્છીએ કે બિનજરૂરી કામગીરી જો શિક્ષકોને આપવામાં ન આવે તો તેઓ ભણાવવા પર વધારે ધ્યાન આપી શકે." શિક્ષણશાસ્ત્રી અને અર્થશાસ્ત્રી રોહિત શુક્લા કહે છે, "બાળકોને સારું શિક્ષણ આપે એવી અપેક્ષા શિક્ષકો પાસે રાખવાની જગ્યાએ કેટલાંય કામ શિક્ષકો ઉપર મૂકી દેવામાં આવે છે." "જેમ કે મેલેરિયા નાબૂદી, મતદાર યાદીનું કામ હોય, ખેલ મહાકુંભમાં બાળકોને લઈ જવાનું કામ શિક્ષકો કરે છે. ખરેખર તો શિક્ષકોનું નિશ્ચિત કામ હોવું જોઈએ." તાજેતરમાં ગુજરાત સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલા કેટલાક પરિપત્રોને લઈને પણ વિવાદ થયો હતો. 'ખોરાકનો બગાડ ન થાય એનું શિક્ષકો ધ્યાન રાખે' લગ્ન, પાર્ટીઓ, મિટિંગો જેવા સામાજિક કાર્યક્રમોમાં ખાદ્યપદાર્થોનો બગાડ ન થાય એનું ધ્યાન રાખવા માટે અને એ અંગે કામગીરી કરવા માટેનો પરિપત્ર ગુજરાત રાજ્યના પ્રાથમિક શિક્ષણ વિભાગના સંયુક્ત શિક્ષણ નિયામક દ્વારા તમામ જિલ્લાના શિક્ષણાધિકારીઓ અને પ્રાથમિક શિક્ષણાધિકારીઓને સંબોધીને લખવામાં આવ્યો હતો. આ પરિપત્રમાં લખ્યું છે, "ભારતીય જાહેર પ્રશાસન સંસ્થા દ્વારા સામાજિક સંમેલનોમાં ખાદ્યપદાર્થોના થતા બગાડ અંગે અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. અહેવાલનાં મુખ્ય તારણોમાં જણઆવ્યું છે કે સામાજિક સંમેલન, લગ્ન, જન્મદિનની ઉજવણી દરમિયાન ખોરાકનો બગાડ વધારે થાય છે." 'આ માટે શાળાઓ અને કૉલેજોમાં ઑડિયો-વિઝ્યુઅલ પબ્લિસિટી દ્વારા જાગૃતિ અભિયાન હાથ ધરવું. ગરીબોમાં ખાદ્યાપદાર્થોની વહેંચણી કરતાં એનજીઓને શોધવાં' જેવી કામગીરી કરવાનું પરિપત્રમાં સૂચવ્યું છે. આ પરિપત્ર અંગે વિવાદ વકર્યો હતો અને શિક્ષકોએ નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. શું શિક્ષકોએ તીડ ઉડાવવાની કામગીરી કરવી? આ અગાઉ ગુજરાતના શિક્ષકોએ તીડ ભગાવવાની કામગીરીમાં પણ જોતરાવું તેવો એક પરિપત્ર બનાસકાંઠા જિલ્લામાં કરવામાં આવ્યો હતો. ડિસેમ્બર માસમાં બનાસકાંઠા જિલ્લાના વાવ અને સૂઈગામ તાલુકાના ગામડાંમાં તીડના આક્રમણને કારણે ખેડૂતો પરેશાનીમાં મુકાઈ ગયા હતા. આ મામલે ગુજરાત સરકારે પરિપત્ર બહાર પાડ્યો હતો અને આ પરિપત્ર તાલુકાની તમામ પ્રાથમિક તથા માધ્યમિક શાળાના આચાર્યોને મોકલવામાં આવ્યો હતો. અનેક કામગીરીનો બોજો વેઠતા શિક્ષકો પર વધારાની કામગીરીઓ થોપી દેવાતાં વિવાદ વકર્યો હતો. શિક્ષિકા જાગૃતિબહેન પ્રાથણિક શિક્ષકોની વ્યથા વર્ણવતાં કહે છે, "હું શાળામાં જાઉં છું ત્યારે મને સમજાતું નથી કે હું શું કરું?" "હું યોગ કરાવું? સફાઈ કામ કરાવું કે પછી શિષ્યવૃત્તિની માહિતી આપું?" "મને સમજાતું નથી કે હું પ્રવેશોત્સવ કરું? ગુણોત્સવ કરું? કે પછી ગુણોત્સવનું નવું વર્ઝન 2.0 કરું?" જોકે શિક્ષકોમાં સરકાર પ્રત્યે નારાજગી છે અને અંત સુધી સરકાર સામે આંદોલન કરવાના મૂડમાં છે. ઘરણાંમાં જોડાયેલા શિક્ષક બ્રિજપાલસિંગ ગોહિલ કહે છે, "અમે તાલુકા કક્ષાએ અને જિલ્લા કક્ષાએ ધરણાં યોજીને રોષ પ્રગટ કર્યો, અહીં રાજ્ય કક્ષાએ પણ વિરોધ કરી રહ્યા છીએ. આ છતાં જો સરકાર અમારી માગ નહીં સ્વીકારે તો અમે વિરોધ કરવા દિલ્હી સુધી જવા તૈયાર છીએ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક પછી એક આંદોલનોનો સામનો કરી રહેલી ગુજરાત રાજ્યની વિજય રૂપાણીના નેતૃત્વવાળી સરકાર શિક્ષકોના વિરોધનો પણ સામનો કરી રહી છે. +text: કશ્મીરમાં CRPF ના વાહન નીચે આવી ગયેલા યુવાનની અંતિમયાત્રા ઉલ્���ેખનીય છે કે શુક્રવારે શ્રીનગરના ડાઉનટાઉન વિસ્તારમાં સેન્ટ્રલ રિઝર્વ પોલીસ ફોર્સ (સીઆરપીએફ - CRPF) ની જીપે એક યુવકને કચડી નાખ્યો હતો. 21 વર્ષના મૃતક યુવકનું નામ કૈસર અહમદ બટ હતું. બીજી તરફ ડાઉનટાઉનના ફતેહ કદલ વિસ્તારમાં શનિવારે સાંજે સીઆરપીએફની 82 બટાલિયન પર ગ્રેનેડ હુમલો થયો હતો જેમાં ત્રણ સીઆરપીએફના જવાન અને બે નાગરિકો ઘાયલ થયા હતા. ભારત પ્રશાસિત કશ્મીરમાં આ પાંચમો હુમલો છે. આ પહેલાં શુક્રવાર સવારે અનંતનાગમાં એક ગ્રેનેડ હુમલો થયો હતો જેમાં ત્રણ સીઆરપીએફ જવાન અને બે નાગરિકો ઘાયલ થયા હતા. ગઈ કાલે ત્રાલમાં ટીડીપીના એક ધારાસભ્યના ઘરે ગ્રેનેડ ફેંકવામાં આવ્યો હતો જેમાં કોઈ નુકસાન થયું ન હતું. શુક્રવારે શું થયું હતું? શુક્રવારે જ્યારે લોકો જામા મસ્જિદથી નમાઝ બાદ બહાર આવી રહ્યા હતા ત્યારે યુવાનોનું એક ટોળું શાંતિપૂર્ણ પ્રદર્શન કરવા માટે મસ્જિદની બહાર જમા થયું હતું. આ પ્રદર્શન કથિત રીતે પોલીસની બળજબરી વિરુદ્ધ થઈ રહ્યું હતું. પોલીસ પર આરોપ છે કે તેમણે રમજાન દરમિયાન શહેરની મસ્જિદમાં કટ્ટરવાદીઓ છૂપાયેલા હોવાનું કહી છાપો માર્યો હતો. આ દરમિયાન સીઆરપીએફની એક ગાડી ખાનયારથી ભીડ તરફ આવતી દેખાઈ હતી. આ જોઈને ત્યાં હાજર યુવાનો ગુસ્સે ભરાયા. સીઆરપીએફની ગાડી સીધી ભીડ વચ્ચે આવી તો હિંસા ફાટી નીકળી. અમુક પ્રત્યક્ષદર્શીઓનું કહેવું છે કે સીઆરપીએફની જીપ ભીડ વચ્ચેથી બહાર નીકળવાનો પ્રયત્ન કરતા તેમાં બે યુવકો કચડાયા હતા. શું તમે આ વાંચ્યું? કચડાયેલા બંને યુવાનો ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા. આ ઘટનામાં કૈસર અહમદ બટ નામના યુવાનનું મોત થયું હતું. જ્યારે કૈસરને દફનાવીને લોકો પરત ફરી રહ્યાં હતાં ત્યારે સુરક્ષાદળો અને યુવાનો વચ્ચે હિંસા થઈ. દરમિયાન પોલીસે ટિયરગેસના શેલ છોડવાની ફરજ પડી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે કૈસરની અંતિમયાત્રામાં હજારો લોકોએ હાજરી આપી હતી અને આઝાદીના નારા લગાવ્યા હતા. શ્રીનગરના ડાઉનટાઉન વિસ્તારમાં સરકારે આ ઘટના બાદ કડક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે અને મોટી સંખ્યામાં પોલીસ અને સુરક્ષાદળો ગોઠવ્યા છે. સુરક્ષાદળોએ જીપ ચડાવી હોવાનો કર્યો અસ્વીકાર સીઆરપીએફના પ્રવક્તા સંજય શર્માએ બીબીસીને જણાવ્યું કે ભીડે જીપને ઊંધી પાડી દેવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું, "જ્યારે અમારી જીપ ભીડ પાસે પહોંચી, તો લગભગ 500 પ્રદર્શનકારીઓએ ગાડીને ચારેતરફથી ઘેરી લીધી અને તેની ઉપર ચઢી ગયા હતા." "ગાડીમાં બેસેલા અમારા પાંચ જવાનોને બહાર કાઢવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો. આ દરમિયાન એક યુવાને જીપ નીચે આવીને તેને રોકવાનો પ્રયત્ન કર્યો." પોલીસે આ મામલે બે કેસ નોંધ્યા છે. એસએસપી શ્રીનગર ઇમ્તિયાઝ પરેએ જણાવ્યું કે એક કેસ સીઆરપીએફ વિરુદ્ધ અને બીજો હુલ્લડ વિરુદ્ધ નોંધવામાં આવ્યો છે. રાજ્યના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાએ આ ઘટનાની નિંદા કરતા ટ્વીટ કરી મેહબૂબા મુફ્તીને પૂછ્યું, "સીઝફાયરનો મતલબ કે બંદૂકનો ઉપયોગ નહીં પરંતુ જીપનો ઉપયોગ?" અલગતાવાદીઓનું કશ્મીર બંધ અલગાવવાદીઓએ આજે સુરક્ષાદળોના હાથે સામાન્ય લોકોને મારવા વિરુદ્ધ કશ્મીર બંધનું એલાન કર્યું હતું. પ્રશાસને શહેરના ઘણાં વિસ્તારોમાં કર્ફ્યૂ લાગુ કર્યો છે અને ઇન્ટરનેટ સેવા પણ બંધ કરી દીધી છે. હાલમાં સોશિયલ મીડિયા પર એક તસવીર ચર્ચામાં છે, જેમાં એક યુવાન પર સુરક્ષાદળની જીપ હેઠળ કચડઈ રહ્યો છે. શનિવારે મોટાભાગે દુકાનો બંધ રહી અને રસ્તાઓ પર સુરક્ષાદળોની હાજરી જોવા મળી. આ ઘટના ત્યારે બની, જ્યારે કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી રાજનાથ સિંહ રાજ્યની મુલાકાતે આવી શકે તેવી ચર્ચાઓ છે. વર્ષ 1980થી મુસ્લિમ અલગતાવાદીઓએ ભારતીય શાસન વિરુદ્ધ આંદોલન છેડ્યું છે જેને ઘણાં સ્થાનિક લોકો પણ સમર્થન આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કશ્મીરમાં સુરક્ષદળની જીપ નીચે કચડાયેલા બે પ્રદર્શનકારીઓમાંથી એકનું મોત થયા બાદ ભારત પ્રશાસિત કશ્મીરમાં ભારત વિરોધી પ્રદર્શનો વધ્યાં છે. +text: આ પુરાવાઓ દ્વારા હત્યાકાંડને અંજામ આપનાર લોકોની ઓળખ થઈ શકે, એ માટે એસઆઈટીની ટીમો ઘણા રાજ્યોની પોલીસના સંપર્કમાં છે, પરંતુ આ બનાવના 3 દિવસ બાદ પણ પોલીસ હજુ સુધી કથિતપણે માત્ર કાવતરાખોરો સુધી જ પહોંચી શકી છે. જ્યારે હત્યાને અંજામ આપનાર શખ્સો હજુ પણ પોલીસના સકંજાથી દૂર છે. જોકે, રાજ્યના પોલીસ મહાનિદેશક ઓ.પી. સિંહ એ વાતને લઈને આશ્વસ્ત છે કે મુખ્ય આરોપીઓની ધરપકડ ટૂંક સમયમાં જ થઈ જશે. સોમવારે તેમણે મીડિયાને આ વિશે જાણકારી આપી, "અમારી ઘણી ટીમો અલગ-અલગ જગ્યાઓ પર લાગેલી છે અને અમે હત્યાને અંજામ આપનારા લોકોની નજીક પહોંચી ચૂક્યા છીએ. "તેમની જલદી ધરપકડ થઈ જશે. આ હત્યાકાંડના દરેક પુરાવાની કડી જોડવાનો અમે પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ. અમે દરેક એંગલ તપાસી રહ્યા છીએ. હાલ કોઈ પણ સંભાવનાને નકારી ન શકાય." ડીજ���પીએ કહ્યું કે, "ગુજરાત એટીએસે જે 3 આરોપીઓની ધરપકડ કરી હતી. તેમને લખનૌ લાવીને તેમની પૂછપરછ કરાઈ રહી છે. બિજનૌરથી જે બે મૌલવીઓની ધરપકડ કરાઈ હતી, તેમની પણ પૂછપરછ કરાઈ રહી છે." પોલીસ પ્રમાણે, અત્યાર સુધી ઘટના સાથે જોડાયેલા સીસીટીવી ફૂટેજ, તમંચો, હોટલથી મળેલા ભગવા રંગનો ઝબ્બો જેવા તમામ પુરાવાઓ મળી ચૂક્યા છે, જેનાથી હુમલાખોરો સુધી પહોંચવાના પ્રયત્નો થઈ રહ્યા છે. ડીજીપીએ જણાવ્યું કે ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસ અન્ય રાજ્યો - જેમ કે મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત - વગેરેના સંપર્કમાં પણ છે. સોમવારે ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસે કમલેશ તિવારી હત્યાકાંડને અંજામ આપનાર બે આરોપીઓ પર 2.5-2.5 લાખ રૂપિયાનાં ઇનામની જાહેરાત પણ કરી દીધી છે. પરસ્પર દુશ્મનાવટનો મામલો? નોંધનીય છે કે કમલેશ તિવારીના પરિવારજનો વારંવાર આ ઘટના માટે પરસ્પરની દુશ્મનાવટવાળા એંગલ તરફ આંગળી ચીંધી રહ્યા છે. એટલું જ નહીં, ઘટનાના દિવસે લખનૌના એસએસપીએ પણ સૌથી પહેલાં પરસ્પરની દુશ્મનાવટને કારણે હત્યા થઈ હોવાની આશંકા વ્યક્ત કરી હતી, પરંતુ તે બાદથી પોલીસની તપાસ કમલેશ તિવારીના પાંચ વર્ષ જૂના નિવેદન અને એ બાદ તેમને મળેલી ધમકીની આસપાસ ચાલી રહી છે. ડીજીપી ઓપી સિંહે પહેલાં કહ્યું હતું કે આ ઘટના પાછળ આંતકવાદી કાવતરું નથી, પરંતુ હવે તેઓ કોઈ પણ સંભાવનાને નકારી નથી રહ્યા. તેમજ આ ઘટનાના તાર મહારાષ્ટ્ર સાથે જોડાયેલા હોય એવું પણ લાગી રહ્યું છે. નાગપુર એટીએસે સોમવારના રોજ સૈયદ આસિમ અલીની ધરપકડ કરી હતી. કહેવાઈ રહ્યું છે કે કમલેશની હત્યા બાદ એક શૂટરે આસિમ સાથે વાત કરી હતી. પોલીસ આ હત્યાકાંડમાં આસિમને મુખ્ય આરોપી માની રહી છે. પોલીસ મુરાદાબાદ, પીલીભીત અને શાહજહાંપુરમાં પણ આરોપીઓને શોધવાનો અભિયાન ચલાવી રહી છે. મુખ્ય મંત્રી સાથે મુલાકાત આ તમામ ઘટનાક્રમ વચ્ચે રવિવારે કમલેશ તિવારીનો પરિવાર મુખ્ય મંત્રીના આમંત્રણ પર લખનૌમાં તેમના સરકારી આવાસે મુલાકાત માટે પહોંચ્યો હતો. રવિવારની આ મુલાકાત અંગે પરિવારજનોએ સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો, પરંતુ હવે પરિવારજનોનો આરોપ છે કે તેમને મુખ્ય મંત્રી સાથે પરાણે મુલાકાત કરવા માટે લઈ જવાયા હતા. કમલેશ તિવારીનાં માતા કુસુમ તિવારીએ પત્રકારોને આ વાત જણાવતાં ખૂબ જ ગુસ્સામાં હતાં. તેમણે જણાવ્યું કે, "અમારા ત્યાં આવી સ્થિતિમાં 13 દિવસ સુધી ઘરની બહાર નથી નીકળાતું. અમે અધિકારીઓને પણ આ વાત જણાવી હતી, પરંતુ તેઓ અમને પરા���ે મુખ્ય મંત્રીને મળવા માટે લઈ ગયા." "અમને મુખ્યમંત્રીના હાવભાવ પણ ઠીક ન લાગ્યા. તેમજ અમે તેમની સાથે મુલાકાત કર્યા બાદ સંતુષ્ટ નથી. જો સંતુષ્ટ હોત તો તમારી સામે આટલા ગુસ્સે ન થયા હોત." આ પહેલાં કમલેશ તિવારીના દીકરા સત્યમ તિવારીએ પણ પોલીસની તપાસ સામે અસંતોષ વ્યક્ત કરતાં એનઆઈએ પાસેથી આ હત્યાકાંડની તપાસ કરાવવાની માગ કરી હતી. કમલેશ તિવારીનાં માતાએ પણ રાજ્ય પોલીસ પર અવિશ્વાસ વ્યક્ત કરતાં અન્ય કોઈ સક્ષમ એજન્સીને આ કેસની તપાસ સોંપવાની અપીલ કરી હતી. કમલેશ તિવારીનાં માતા શરૂઆતથી જ ભાજપના એક સ્થાનિક નેતા પર કમલેશ તિવારીની હત્યાનો આરોપ લગાવી રહ્યાં છે. રસપ્રદ વાત તો એ છે કે પોલીસે અત્યાર સુધી ભાજપના એ સ્થાનિક નેતાની પૂછપરછ કરી નથી. ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસના એક નિવૃત અધિકારીએ નામ ન છાપવાની શરતે કહ્યું કે, "પોલીસને જે ઝડપથી પુરાવા મળી રહ્યા છે, તેમનાં સામાન અને કપડાં સુધ્ધાં મળી ચૂક્યાં છે અને તેમની લોકેશન પણ ટ્રેસ થઈ ચૂકી છે, તો હવે સવાલ એ થાય છે કે આ ઘટનાને અંજામ આપનારા કેવી રીતે હજુ સુધી પોલીસના હાથમાં નથી આવ્યા." સોશિયલ મીડિયા પર પોલીસનું કડક વલણ તેમજ કમલેશ તિવારીની હત્યા બાદથી જ સોશિયલ મીડિયા પર ઘણા પ્રકારની અફવાઓને જોતાં પોલીસે કડક વલણ અપનાવ્યું છે. સોશિયલ મીડિયા પર તથ્યહીન અને ધાર્મિક ભાવનાઓને ભડકાવે એવી પોસ્ટ મૂકવાના અત્યાર સુધી બે ડઝન કેસ નોંધાઈ ચૂક્યા છે અને આ કેસોમાં અત્યાર સુધી 4 લોકોની ધરપકડ થઈ ચૂકી છે. રાજ્યના ડીજીપી ઓપી સિંહએ ચેતવણી આપી છે કે સોશિયલ મીડિયા પર કાવતરું કરનાર વિરુદ્ધ પુરાવા મેળવીને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા કાયદા પ્રમાણે કાર્યવાહી કરાશે. કમલેશ તિવારીના પૈતૃક ગામ, સીતાપુર જિલ્લાના મહમૂદાબાદ વિસ્તારમાં લોકોની ભીડ જામેલી છે. આ જ નાના વિસ્તારમાં કમલેશ તિવારીનો પરિવાર રહે છે. તેમના ઘરે વધી રહેલી ભીડ અને બાબરી મસ્જિદ-રામજન્મ ભૂમિ મામલાની સુનાવણીને જોતાં આ વિસ્તારની સુરક્ષા વધારી દેવાઈ છે. સીતાપુરમાં કલમ 144 લગાવી દેવાઈ છે અને કમલેશ તિવારીના ઘરે આવનાર લોકો પર કડક નિગરાની રખાઈ રહી છે. પાટનગર લખનૌમાં 18 ઑક્ટોબરના રોજ હિંદુ સમાજ પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ કમલેશ તિવારીની હત્યાના બનાવે પોતાના આક્રમક અંદાજના કારણે ચર્ચામાં રહેતા અન્ય હિંદું નેતાઓને હચમચાવી મૂક્યા છે. હવે તેઓ પોતાની સુરક્ષાને લઈને ઘણા ચિંતિત દેખાઈ રહ્યા છે. આ પૈકી ઘણા નેતાઓએ ભાજપના મોટા નેતાઓનો સંપર્ક સાધીને તેમને સુરક્ષા અપાવવા માટે સિફારસ કરવાનું કહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લખનૌમાં થયેલા કમલેશ તિવારી હત્યાકાંડમાં પોલીસે તમામ પુરાવા મળી ગયા હોવાનો દાવો કર્યો છે. +text: આ સ્થિતિ વણસે તો મહિલાઓના સ્વાસ્થ્ય પર ગંભીર અસર પહોંચે છે. યુનિવર્સિટીના પ્રોજેક્ટના સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું કે નેવુંના દાયકામાં વહેલી માતા બનેલી જે સ્ત્રીઓમાં ડિપ્રેશનનાં લક્ષણો હોય, તેમની દીકરીઓમાં પણ ત્રણગણાં લક્ષણો જોવા મળ્યાં હતાં. યુનિવર્સિટી દ્વારા ચિલ્ડ્રન્સ ઑફ નાઇન્ટીઝ પ્રોજેક્ટ અંતર્ગત આ સંશોધન હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. ચિલ્ડ્રન્સ ઑફ નાઇન્ટીઝ એ ખૂબ જ મોટો રિસર્ચ પ્રોજેકટ છે જે છેલ્લાં 27 વર્ષથી ચાલી રહ્યો છે અને આજના આધુનિક વિશ્વને ખૂબ જ ઉપયોગ માહિતી પૂરી પાડે છે. વૈજ્ઞાનિકોએ આ રિસર્ચમાં જાણ્યું કે ગર્ભવતી મહિલાઓ કેવું અનુભવે છે, ગર્ભાવસ્થાનાં ચિહ્નો અને પોતે ગર્ભવતી હોવાની સ્થિતિ સાથે તેઓ કેવી રીતે પાર પાડે છે? આ સ્થિતિમાં જો કોઈ મહિલા પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશનમાં સરી જાય તો તેનાં લક્ષણો શું છે? શું તેમનાં બાળકો પર તેની અસર થાય છે? બીબીસી ગુજરાતીએ તેના અંગે માહિતી મેળવી હતી. આ ડિપ્રેશનને કેવી રીતે ઓળખશો સંશોધનમાં બહાર આવેલી વિગતો મુજબ જે મહિલાઓ ડિપ્રેશનમાં સરી જાય છે તેમની યોગ્ય તપાસ ન થાય તો તેમને ખ્યાલ નથી આવતો કે તેઓ ડિપ્રેશનમાં છે. બીબીસી ગુજરાતીએ આ અંગે માહિતી મેળવવા માટે ગુજરાતનાં ગાયનેકૉલૉજિસ્ટ ડૉ. રચના શાહ સાથે વાતચીત કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું, "પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન મહિલાનાં શરીરમાં હોર્મોનલ બદલાવ આવે છે. જેના કારણે તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્યને અસર પહોંચ છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? "મહિલાઓને ભેદી અવાજો સંભાળય છે અને કેટલાક કિસ્સામાં તો આત્મહત્યાના વિચારો પણ આવે છે." " ડિપ્રેશનનાં આ લક્ષણો છે. મહિલાને આવું અનુભવાય ત્યારે પરિવારનો સહયોગ મળવો ખૂબ જ જરૂરી છે." માતા ડિપ્રેશનમાં હોય તો બાળક પર શું અસર થાય ? જો પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન માતા ડિપ્રેશનમાં હોય તો સંપૂર્ણ શક્યતા છે કે બાળક પર પણ તેની અસર થાય. માતાના ડિપ્રેશનના કારણે બાળકના વિકાસ પર ઊંડી અસર થાય છે. આ વિશે ગાયનેકૉલૉજિસ્ટ ડૉ.બીનલ શાહે કહ્યું, "માતા જ્યારે પ્રૅગ્નન્સી સમયે ખુશ ન હોય ત્યારે તે પોતાની કાળજી રાખતા નથી." "આવી સ્થિતિમાં માતાના ગર્ભમાં રહેલા બાળકનો પૂરતો વિકાસ ન થાય તેવી શક્યતા રહેલી છે." "માતા ખોરાક પર ધ્યાન ન આપે એટલે બાળકને પૂરતું પોષણ મળતું નથી" "માતા ડિપ્રેશનમાં હોય તો શક્યતા છે કે બાળક મંદ બુદ્ધીનું કે માનસિક રીતે અસ્વસ્થ પણ જન્મી શકે છે." "માતા જો ડિપ્રેશનની દવા લેતા હોય તો તેની અસર પણ બાળક પર થઈ શકે છે. જેનો આધાર માતાને કઈ દવા આપવામાં આવી છે તેના પર રહેલો છે." ક્યા પ્રકારની સમસ્યા થઈ શકે છે? પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન મહિલાઓને ફક્ત અસ્વસ્થતા અને ડિપ્રેશનની સમસ્યા જ નથી સર્જાતી પરંતુ તેમનામાં ખોરાકને લગતી સમસ્યા, ઓ.સી.ડી અને બાયપોલાર ડિસૉર્ડરની સમસ્યા જોવા મળે છે. લંડનની કિંગ્સ કૉલેજમાં થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ પ્રૅગ્નન્ટ થતી એક ચતુર્થાંશ મહિલાઓ માનસિક સ્વાસ્થ્યની સમસ્યાનો સામનો કરે છે. જે મહિલાઓ પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશનમાં હોય તેમને પ્રૅગ્નન્સી બાદ પણ ડિપ્રેશનનો સામનો કરવો પડી શકે છે. પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશનનું કારણ શું? પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન શરીરમાં આવતા હોર્મોનલ બદલાવ ઉપરાંત સામાજીક કારણોના લીધે પણ મહિલા ડિપ્રેશનમાં સરી જાય છે. ડૉ. રચનાએ આ અંગે જણાવ્યું, "આપણી સામાજિક વ્યવસ્થા મુજબ ઘરમાં જ્યારે મહિલા પ્રૅગ્નન્ટ હોય ત્યારે બાળક તરીકે દીકરાની અપેક્ષા વધુ હોય છે." " ક્યારેક પરિવારના આ દબાવના કારણે પણ મહિલા ડિપ્રેશનમાં સરી જાય છે." "આ ઉપરાંત કુપોષણ, પરિવારના સહકારનો અભાવ, ગરીબી રેખા નીચે જીવતા લોકોમાં જરૂરી સંભાળનો અભાવ વગેરે કારણો એવાં છે જેના કારણે મહિલા પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશનમાં સરી જાય છે." ડિપ્રેશન આવે તો શું કરી શકાય? પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન જો મહિલાને ડિપ્રેશન અનુભવાય તો તેના ઉપાય વિશે જાણવા બીબીસી ગુજરાતીએ મનોચિકિત્સક ડૉ. યોગેશ પટેલ સાથે વાતચીત કરી હતી. તેમણે કહ્યું, "ભારતીય સમાજ વ્યવસ્થા મુજબ ગર્ભાવસ્થાએ આનંદનો અવસર માનવામાં આવે છે." "આ પ્રકારની સ્થિતિમાં મહિલામાં ડિપ્રેશનમાં સરી જવાની ઘટના ઓછી જોવા મળે છે." "તેમ છતાં જો પ્રૅગ્નન્સી દરમ્યાન મહિલામાં ડિપ્રેશનનાં લક્ષણો દેખાય તો તાત્કાલીક સાઇકૉથૅરાપી અપાવવાનો પ્રયાસ કરવા જોઈએ." "આ સ્થિતિમાં ડૉક્ટરની સલાહ વગર કોઈ પણ દવા લેવી યોગ્ય નથી." "પરિવારનો સહયોગ અને મનોચિકિત્સકનું કાઉન્સેલિંગ ડિપ્રેશનમાં ખૂબ જ અગત્યનું છે." ગુજરાતમાં કેવી સ્થિતિ છે? પ્��ૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશન અને ગુજરાતમાં મહિલાઓની સ્થિતિ વિશે ડૉ. રચના શાહે કહ્યું, "ગુજરાતમાં પણ મહિલાઓમાં પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશનની સમસ્યા જોવા મળે છે." "20-30 ટકા જેટલી મહિલાઓમાં પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન આ પ્રકારની સમસ્યા અનુભવાય છે જે પ્રૅગ્નન્સીની શરૂઆતથી લઈને એક વર્ષ સુધી જોવા મળે છે." "જો ડિપ્રેશનનું નિદાન ન થયું હોય તો આગળ જતા એક કરતાં વધારે માનસિક રોગ થવાની શક્યતાઓ છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તાજેતરમાં જ બ્રિસ્ટલ યુનિવર્સિટી દ્વારા થયેલા સંશોધન મુજબ 51 ટકા મહિલાઓ પ્રૅગ્નન્સી દરમિયાન ડિપ્રેશનમાં સરી જાય છે. +text: નરેન્દ્ર મોદી જોકે, ઘણા અર્થશાસ્ત્રીઓએ કહ્યું કે આ પૅકેજની એક મોટી રકમને એપ્રિલમાં ઘોષિત નવા આર્થિક પૅકેજમાં સામેલ કરીને મોટી કરાઈ છે, હકીકતમાં આ પૅકેજ 10 લાખ કરોડ રૂપિયાનું છે. તો ભારતીય રિઝર્વ બૅન્કે વેપારીઓ અને સામાન્ય લોકોને રાહત આપવા વ્યાજદરમાં બે વાર ઘટાડો કર્યો. લૉકડાઉન પહેલાં પણ માગ વધારવા માટે આરબીઆઈએ દરમાં ઘટાડો કર્યો હતો. જોકે માગમાં સતત ઘટાડાને કારણે ખબર પડે છે કે વ્યાજદરોમાં કપાત છતાં અર્થવ્યવસ્થાની હાલત ઘણી ખરાબ છે. આનું ઉદાહરણ એપ્રિલ-જૂનનાં ત્રિમાસિકનાં આર્થિક સ્થિતિનાં પરિણામો છે, જે દરમિયાન દેશનો જીડીપી -23.9 ટકાના દરે સંકાચાયો એટલે કે જીડીપી લગભગ એક ચતુર્થાંશ ઓછો થયો. વધુ એક આર્થિક પૅકેજની જરૂર? મે મહિનામાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ અને રાજ્ય નાણામંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે લૉકડાઉનમાં આર્થિક પૅકેજની જાહેરાત કરી હતી આટલા મોટા ઝટકા પછી વાત થઈ રહી છે કે વધુ એક આર્થિક પૅકેજની જરૂર છે. વડા પ્રધાનથી લઈને નાણામંત્રીએ તેના તરફ ઇશારો પણ કર્યો છે. જોકે સરકાર મુશ્કેલીમાં નજરે આવે છે, કેમ કે કોરોના મહામારી ઓછી થવાને બદલે વધી રહી છે અને આર્થિક ગતિવિધિઓને ફરી પાટે લાવવામાં બાધારૂપ બની રહી છે. આરબીઆઈના પૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજને સોમવારે (7 સપ્ટેમ્બર) સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફોર્મ લિંક્ડઇન પરની ટિપ્પણીમાં કહ્યું કે સરકાર એટલા માટે આર્થિક પૅકેજ આપતા અચકાઈ રહી છે, કેમ કે એ કદાય ભવિષ્યમાં પૅકેજ આપવા માટે પૈસા રાખી રહી છે. તેમનું કહેવું હતું, "ભારતમાં મહામારી હજુ પણ વધી રહી છે. એટલા માટે એવા ખર્ચ જેના માટે તમારે નિર્ણય કરવા પડે છે, ખાસ કરીને રેસ્ટોરાં જેવી જગ્યા જ્યાં ઘણા લોકો સંપર્કમાં આવી શકે છે, તો તેની સાથે જોડાયેલી નોકરીઓ વાઇરસ ઓછો થાય ત્યાં સુધી ઓછી રહેશે. આથી સરકાર તરફથી અપાતી રાહત મહત્ત્વની થઈ જાય છે." વરિષ્ઠ અર્થશાસ્ત્રી રથિન રૉયે ગત મહિને સ્ટેટ બૅન્ક ઑફ ઇન્ડિયાના એક વેબિનારમાં કહ્યું હતું કે એ માનવું ખોટું હશે કે વ્યાજદરોમાં કપાતથી અર્થવ્યવસ્થા વિકાસના રસ્તે પરત ફરશે. આ કામ નથી કરતું. નાણામંત્રાલયથી પ્રભાવિત થિન્ક ટેન્ક નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પબ્લિક ફાઇનાન્સ ઍન્ડ પૉલિસીના નિદેશક રથિન રૉય કહે છે, "હું આરબીઆઈની મૃદ્રા નીતિનાં નિવેદનોથી સહમત નથી, જેમાં દરોના ઘટાડા અંગે ગવર્નરનાં પગલાં પણ સામેલ છે." આરબીઆઈ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે મહામારીના શરૂઆત બાદ બે તબક્કામાં દરોમાં 1.15 ટકાનો ઘટાડો કર્યો હતો. અગાઉ એક ટકાથી વધુનો ઘટાડો થઈ ચૂક્યો હતો. પૅકેજથી કેમ રાહત ન મળી? મજૂરની તસવીર આર્થિક મામલાના જાણકાર પહેલાવાળા આર્થિક પૅકેજ અને આરબીઆઈના વ્યાજદરોમાં ઘટાડા જેવાં પગલાં બાદથી કહી રહ્યા છે કે આ પૅકેજમાં ઊણપ છે. સત્તાધારી ભારતીય જનતા પાર્ટીનાં સૂત્રોએ કહ્યું, "વડા પ્રધાને આપૂર્તિ પર પૂરું ધ્યાન આપ્યું અને આર્થિક પૅકેજને કારણે બજારમાં લિક્વિડિટી વધી. (એટલે કે લોકો અને વ્યવસાયોને કરજ દેવા માટે બૅન્કો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ પાસે પૂરતી રોકડ આવી.)" "જોકે મોટા ભાગના લોકોનાં ખિસ્સામાં પૈસા નાખવામાં ન આવ્યા, જેના કારણે માગમાં વધારો ન કરાઈ શક્યો." તેમનું કહેવું છે કે મે મહિનામાં સામાન્ય લોકોનાં બૅન્કખાતામાં આગળના મહિના માટે દર મહિને 10 હજાર રૂપિયા નાખવા જોઈતા હતા. નાના ખેડૂતો અને મહિલાઓને મનરેગા અને અન્ય યોજનાના માધ્યમથી રોજગારી અપાઈ અને રોકડ પણ. જોકે માગ વધારવા માટે મધ્યમ વર્ગ અને સારું વેતન મેળવનારા લોકોને આર્થિક મદદ ન કરાઈ. ભાજપનાં સૂત્રો અનુસાર, એ વાતે સરકારમાં સહમતી છે કે બીજું આર્થિક પૅકેજ આપવું જોઈએ, પરંતુ ક્યારે આપવું તેના પર સહમતી બનતી નથી. સૂત્રો અનુસાર, 'અન્ય મોટા પૅકેજ પર વિચાર થઈ રહ્યો છે, પરંતુ તેને ક્યારે લાગુ કરાશે એના પર કોઈ નિર્ણય લઈ શકાયો નથી.' પૈસા નથી તો ખર્ચ શું કરીએ? આર્થિક મામલાના વિશેષજ્ઞ વિવેક કૉલ અનુસાર લોકો પાસે પૈસા નથી, આથી તેઓ ખર્ચ કરતા નથી, તો જેની પાસે પૈસા છે તેઓ પણ ખર્ચ કરતા નથી. તેઓ કહે છે, "મહામારીને કારણે લોકો ઘરમાં જ રહે છે, અને ખર્ચનો ગુણક પ્રભાવ ઘણે અંશે ઓછો થઈ ગયો છે. એટલે ઘણા વ્યવસાયોએ એટલી કમાણી નથી કરી, જે તેઓ કમાઈ શકતા હતા કે કમાતા આવ્યા છે. આથી લોકોને નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવી રહ્યા છે." વિવેક કૉલ કહે છે કે કેટલાક કેસમાં પગારમાં કાપ મૂકવામાં આવ્યો છે અને નોકરીઓની ઑફર પાછી લેવાઈ છે. તેઓ કહે છે કે આ બધાને કારણે સમસ્યા વધતી ગઈ છે અને આ પ્રક્રિયામાં વધુ નોકરીઓ ગઈ. અમને નવાઈ નથી લાગી કે એપ્રિલથી જૂન દરમિયાન વ્યક્તિગત ખપત 26.7 ટકા હતી. સરકારે કેવાં પગલાં ભરવાં જોઈએ? આર્થિક મામલાના પત્રકાર સ્વપ્નકુમાર ચંચલ કહે છે કે મોદી સરકારે અર્થવ્યવસ્થાને ફરી વાર વિકાસના પાટે લાવવા માટે ચાર પગલાં ભરવાની જરૂર છે. પહેલું એ કે નવા આર્થિક પૅકેજમાં લોકોનાં ખિસ્સાંમાં કેટલાક મહિના માટે પૈસા નાખવાની જોગવાઈ હોય. બીજું, કેટલીક પ્રોડક્ટમાં જીએસટીનો દર ઘટાડી દો (જેમ કે મોટર સાઇકલ અને સ્કૂટરમાં). ત્રીજું, તેને એક અવસર સમજીને આર્થિક સુધારો લાવવાના પ્રયાસો કરે. ચોથું પગલું એ કે કૅબિનેટે મંજૂર કરેલી સરકારી કંપનીઓનું ડિસઇન્વેસ્ટમૅન્ટ અને ખાનગીકરણ શરૂ કરી દે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 12 મેના રોજ લૉકડાઉનને કારણે દેશની ઝડપથી ઘટતી અર્થવ્યવસ્થાને પાટા પર લાવવા માટે 20 લાખ કરોડ રૂપિયાના એક મોટા આર્થિક પૅકેજની જાહેરાત કરી હતી. તેને દેશની જીડીપીના 10 ટકા ગણાવાયું હતું. +text: તેમણે આ તસવીર પોસ્ટ કરતા લખ્યું છે કે "મને આ ચિત્ર સાથે કોઈ સમસ્યા નથી. મારા માટે ચેહરામાં પર પણ તેઓ સ્ત્રીને જોવે છે. મહિલા તો મા દુર્ગા અને રાણી લક્ષ્મીબાઈ પણ છે." તેઓ આગળ લખે છે કે "ભાજપનો આઈટી સેલ મહિલા સામે એટલી નફરત રાખે છે કે મારા ચેહરામાં પર પણ તે એક સ્ત્રીને જુવે છે. તેની કલ્પનામાં સ્ત્રી બનવું એ પાપ લાગે છે. મહિલાઓને પણ ખબર હોવી જોઈએ કે ભાજપનો આઈટી સેલ મહિલાઓને કેટલી નફરત કરે છે." તેમણે ભાજપ પર આ તસવીરને ફોટોશૉપ કર્યા હોવાનો આરોપ લગાવતા લખ્યું છે, "હું છોકરીના રૂપમાં આટલો સુંદર હોઈશ એની કલ્પના મને નહોતી. તમારો આભાર. જે પણ વ્યક્તિએ આ ફોટો બનાવ્યો છે તે વ્યક્તિ પોતાની માતા-બહેનને પસંદ કરતો હશે કે નહીં...! આઈટી સેલવાળા છોકરાઓ આ તસવીરમાં પોતાની માતા, બહેન, ભાભી અને પત્નીને જોઈ શકે છે. તમામ મહિલાઓને આજના દિવસે ખૂબ-ખૂબ શુભેચ્છાઓ." તેમણે આગળ લખ્યું છે કે, "તમે મને હૅપ્પી વુમન્સ ડેની શુભેચ્છાઓ પાઠવી શકો છો... ! હું સુંદર લાગુ છું ને. છેલ્લે એટલું જ કહીશ કે ફોટો પાછળ જે મહેનત કરો છે, એ મહેનત પોતાના અધિકારની લડાઈ લડવા માટે કરતા હોત તો આજે બેરોજગાર ન ફરવું પડત." જાહેર છે કે હાર્દિક પટેલ એક નેતા છે અને તેમનું સોશિયલ મીડિયા પર ખાસુ એવું ફૉલોઇંગ છે. સોશિયલ મીડિયા પર નેતાઓની ફોટોશૉપ કરેલા ચિત્રો અને મીમ્સ સામાન્ય રીતે જોવા મળતા હોય છે અને મોટી સંખ્યામાં શૅર પણ થતા હોય છે. તેમની આ પોસ્ટને અનેક વખત શૅયર કરવામાં આવી છે અને લોકો અનેક પ્રકારની કમેન્ટ પણ કરી રહ્યા છે. હાર્દિક પટેલે આ તસવીર બદલ ભાજપ આઈટી સેલનો આભાર માન્યો છે. ગુજરાત ભાજપ આઈટી સેલના પંકડ શુક્લાએ કહ્યું કે આની સાથે ભાજપ આઈટી સેલને કંઈ લેવાદેવા નથી. હાર્દિક પટેલ સોશિયલ મીડિયામાં પોતાની હાજરી વધારવા માટે આ પ્રકારના આરોપ કરે છે, તેનો કોઈ આધાર નથી. ગુજરાત ભાજના પ્રવક્તા ભરત પંડ્યાએ કહ્યું કે આ બાબતે તેમને માહિતી નથી એટલે પ્રતિક્રિયા આપવી યોગ્ય નથી. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે લાખો લોકોમાંથી કોઈએ કંઈક તસવીર પોસ્ટ કરી હોય તેના માટે ભાજપને જવાબદાર કેવી રીતે ઠેરવી શકાય. રવીશ કુમારે પણ આપ્યો હતો આવો જ જવાબ આ પહલે એનડીટીવી સાથે સંકળાયેલા વરિષ્ઠ પત્રકાર રવીશ કુમારે પણ ફેસબુક પોતાની આ પ્રકારની તસવીર પોસ્ટ કરી હતી. તેમની આ તસવીર ફોટોશૉપ કરવામાં આવી હતી. તેમાં તેમણે લખ્યું હતું કે આઈટીસેલ સ્ત્રી સામે કેટલી નફરત ધરાવે છે કે મારા ચેહરામાં પણ તેને સ્ત્રી દેખાય છે. તેમની કલ્પનામાં સ્ત્રી હોવું એ પાપ છે. તેમણે લખ્યું હતું કે, આ ચિત્ર જોવાવાળાના મગજમાં મારા બહાને મહિલાઓ પ્રત્યે નફરતને વધારે છે. મને આ તસવીર સામે કોઈ સમસ્યા નથી. આ તો સન્માનની વાત છે. ચરિત્રનું પ્રમાણપત્ર છે કે હું અહિંસક નથી. હું સ્ત્રી છું. મારામાં નફરતની સંભાવના નથી. આઈટી સેલના પુરુષ મજગ જેવો નથી એનું મને ગૌરવ છે. આઈટીસેલવાળા આ તસવીરમાં પોતાની માતા, બહેન, ભાભી, પત્ની અને પ્રેમિકાને જોઈ શકે છે. તેમણે એમ પણ લખ્યું કે મારું માનવું છે કે બધા પુરુષોમાં થોડી સ્ત્રી હોય છે. પૂર્ણ રૂપે સ્ત્રી હોય તો વધારે સારું. હિંસા વિરુદ્ધ હોવું પણ સ્ત્રી હોવું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસના નેતા હાર્દિક પટેલે ફેસબુક પર પોતાની એક મૉર્ફ કરેલી તસવીર પોસ્ટ કરી છે. ગુજરાતમાં કોઈ નેતાએ પોતાની જ મૉર્ફ તસવીર શૅર કરી હોય એવી આ કદાચ પહેલી ઘટના છે. +text: પીપીઈ અને કર્મચારીઓની અછત છતાં આ કર્મચારીઓ કોવિડ દર્દીઓની દફનવિધિ કરી રહ્યા છે. આ દફનવિધિ કરનારા કામદારો તણાવભરી સ્થિતિમાં કામ કરતા કોરોના વૉરિયર્સ છે. તેમને સંક્રમણ લાગવાનુ સૌથી વધુ જોખમ છે. કેન્દ્ર સરકારે સારી સુવિધાનું વચન આપ્યું છે પણ આ કામદારોને લાગે છે કે હજી પણ તેમની તમામ માગણીઓ પૂરી નથી કરાઈ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોવિડ-19ના કેસ અને મૃત્યુઆંક વધી રહ્યા છે અને સાથે જ વાઇરસનો ભય પણ. +text: બ્રિટનની સંસદમાં નેતાઓના પ્રશ્નોના જવાબ આપતાં તેઓ જ્યારે બહાર નીકળ્યાં ત્યારે તેમણે પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, ''જે રસ્તો મેં પસંદ કર્યો છે તે આપણા દેશ અને લોકો માટે યોગ્ય છે.'' તેમણે કહ્યું કે તેઓ એ વાત સુનિશ્ચિત કરશે કે બ્રસેલ્સમાં(યુરોપિયન સંઘમાં સામેલ રાષ્ટ્રોના રાજનેતાઓની બેઠકમાં) સંબંધિત પ્રસ્તાવના મુસદ્દા પર સહમતી સાધી શકાય. જેને બાદમાં બ્રિટિશ નેતાઓ સામે મતદાન માટે રજૂ કરી શકાય. આ પહેલાં ગુરુવારે બ્રિટનની કૅબિનેટમાં એક લાંબી બેઠક યોજાઈ, જેમાં બ્રેક્સિટના મુદ્દે ચર્ચા કરાઈ. આ બેઠક બાદ કેટલાય નેતાઓ દ્વારા રાજીનામાં ધરી દેવાયા. આટલું જ નહીં, થેરેસા વિરુદ્ધ અવિશ્વાસનો પ્રસ્તાવ લાવવાની વાત પણ કરાઈ. યુરોપિયન સંઘમાંથી બ્રિટનના અલગ થવાના મુસદ્દા મામલે બ્રેક્સિટ સેક્રેટરી ડૉમિનિક રાબ અને વર્ક ઍન્ડ પેન્શન સેક્રેટરી ઇસ્થર મૅકવે સહિત બીજા બે યુવા મંત્રીઓએ રાજીનામાં ધરી દીધાં. જૅકબ રીસ-મૉગે ટેરેસા વિરુદ્ધ અવિશ્વાસનો પ્રસ્તાવ લાવવા સંબંધે 1922ની ટૉરી બૅકબૅન્ચર કમિટીના અધ્યક્ષ સર ગ્રાહમ બ્રૅન્ડીને એક પત્ર લખ્યો છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે જો 48 કે વધુ ટૉરી મંત્રીઓ(રાજકીય પક્ષ, જેમનાં નેતા થેરેસા મે છે.)એ અવિશ્વાસનો પ્રસ્તાવ લાવવા સંબંધે લેખિત સહમતી દર્શાવી તો અવિશ્વાસના પ્રસ્તાવનો રસ્તો સાફ થઈ જશે. જણાવાઈ રહ્યું છે કે હાલમાં સર ગ્રૅહામ બ્રૅડીને 48 ભલામણો મળી નથી. હજુ ઘણું કરવાનું બાકી બ્રિટનની સંસદે જો બ્રેક્સિટ અંગેના પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી તો ત્યારબાદ યુરોપિયન યુનિયનની સંસદે એને સામાન્ય બહુમતથી મંજૂર કરવો પડશે. યુરોપિયન સંઘનું કહેવુ છે કે બ્રિટન સાથે બ્રેક્સિટ સંધિ સંબંધિત મુસદ્દા પર રાજી થયા પછી પણ હજી ઘણું કરવાનું બાકી રહે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મુખ્ય મધ્યસ્થી માઇકલ બર્નિયરએ ક���્યું કે 'બન્ને પક્ષો (યુરોપિયન સંઘ અને બ્રિટન) એ હજી લાંબી મજલ કાપવાની છે.' આ અગાઉ બ્રિટન સરકારની કૅબિનેટે પાંચ કલાક ચાલેલી લાંબી ચર્ચા બાદ બ્રિટનને યુરોપિન સંઘથી અલગ કરવાનાં સમજૂતી મુસદ્દા પર મંજૂરીની મહોર લગાવી દીધી હતી. આની જાણકારી આપતાં બ્રિટનનાં વડાં પ્રધાન થેરસા મેએ કહ્યું, ''આ એક નિર્ણાયક ફેંસલો છે અને એમને પૂરી ખાતરી છે કે આ બ્રિટનવાસીઓનાં હિતમાં છે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રિટનનાં વડાં પ્રધાન થેરેસા મેએ બ્રેક્સિટ મામલે પોતાના પદ પરથી રાજીનામું ધરવાની અટકળોને ફગાવી દીધી છે. તેમનું કહેવું છે કે તેઓ બ્રેક્સિટ સમજૂતીને તેના અંતિમ ચરણ સુધી પહોંચાડશે. +text: વિશ્વ વેપાર સંગઠનનું મુખ્ય કાર્યાલય જીનીવા, સ્વિત્ઝર્લૅન્ડ ખાતે આવેલું છે. વિશ્વ વેપાર સંગઠન વેપારનીતિઓનું માળખું રચે છે, પણ પરિણામ નક્કી કરતું નથી. સમાનતા, પરસ્પર સમાન વ્યવહાર, બંધનકર્તા અને અમલ કરવા યોગ્ય ખાતરીઓ, પારદર્શિતા અને સલામતી એ પાંચ મહત્ત્વના સિદ્ધાંતો પર આધારિત રહી વિશ્વ વેપાર સંગઠન કામ કરે છે. જથ્થાબંધ કૃષિ કોમોડિટીના નિકાસકારો અને સબસિડી પર નભતા હોય તેવા મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો ધરાવતા દેશો વચ્ચે અસહમતી સર્જાતા દોહા-મંત્રણા તરીકે જાણીતી ચર્ચા હજુ ફળદાયી બની નથી. કોઈ પણ દેશ વિશ્વ વેપાર સંગઠનના ચાર્ટર પર સહી કરે એટલે અન્ય સભ્ય દેશોમાંથી પોતાને ત્યાં વેચાવા આવતા માલસામાન પર ખૂબ જ આકરી જકાત નાખીને રક્ષણાત્મક દીવાલ ઊભી કરી શકતો નથી. આ ચાર્ટર ઉપર ભારતે સહી કરી ત્યારે અન્ય દેશોમાંથી આવતા માલસામાન અને સેવાઓ આ દેશના બજારોમાં ઘૂસી જશે અને પરિણામે ઘરઆંગણાનું ઉત્પાદન અને વેપારી પાયમાલ થઈ જશે એવી મોટાપાયે દહેશત ઊભી થઈ હતી. હજુ આજે પણ કેટલાક દેશોમાંથી આવતો માલસામાન આપણે ત્યાં ખૂબ સસ્તામાં ઘૂસી શકે છે, જેનું નુકસાન દેશને થાય છે તેવી ફરિયાદો ઊઠતી રહે છે. ચીન સામે કેવી રીતે ટકી શકશે ભારતીય ઉદ્યોગો? ખાસ કરીને ચીનમાંથી આપણે ત્યાં આવતાં રમકડાંથી માંડીને કેમિકલ અને ફર્નિચર સુધીની ચીજવસ્તુઓ જે ભાવે આપણે ત્યાં વેચાય છે તે ભાવે અને તે ગુણવત્તા સામે આપણો ઉત્પાદક ટકી શકતો નથી એવી વ્યાપક ફરિયાદો ઊભી થવા પામી છે. હવે આવી જ બીજી એક મોટી ઘટના આકાર લઈ રહી છે. એની થોડી થોડી ચર્ચાઓ પણ થવા માંડી છે. આ વાત છે રિજનલ કોમ્પ્રેહેનસિવ ઇકૉનૉમિક પાર્ટનરશિપ કરાર (RCEP) જેની શરૂઆત 2011-12ના અરસામાં થઈ હતી. તેમાં ભારત, ચીન, દક્ષિણ કોરિયા, ન્યુઝીલૅન્ડ, અને જાપાન તેમજ એશયાન દેશોનો(જેમાં ઇન્ડોનેશિયા, કમ્બોડીયા, વિયતનામ, મલેશિયા બ્રુનાઈ, લાઓસ, મલેશિયા, સિંગાપોર, મ્યાનમાર, થાઇલૅન્ડ અને વિયેતનામ) નો સમાવેશ થાય છે. RCEP કરાર લાગુ પડે તો ઝીરો કસ્ટમ ડ્યૂટીથી આ દેશો એકબીજા સાથે વેપાર કરી શકશે. RCEP સાથે સંકળાયેલા 16 દેશો વિશ્વની કુલ જીડીપીનો 34 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે અને વિશ્વ વેપારમાં 40 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. આ ઉદ્યોગોને થશે અસર પ્રતીકાત્મક તસવીર આ કરારને લઈને ભારતમાં ટેક્સટાઇલ, કેમિકલ, ડાઈ ઍન્ડ ઇન્ટર્મીડિએટ, ડેરી, સ્ટીલ સહિતના સ્થાનિક ઔદ્યોગિક એકમોનો ચીન અને એશિયાન જેવા દેશોમાં સસ્તી આયાત થતાં મૃત્યુઘંટ વાગી જશે તેવી દહેશત ફેલાઈ છે. ખાસ કરીને ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રમાં સ્થાપિત ટેક્સટાઈલ, કેમિકલ, ડાઈ ઍન્ડ ઇન્ટર્મીડિએટ, ડેરી, સ્ટીલ સહિતના ઉદ્યોગો સાથે સંકળાયેલા ઍસોસિએશનોએ આ બાબતે સરકાર સામે વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે. ભારતમાંથી થતા આયાત-નિકાસના આંકડા તપાસીએ તો કુલ આયાત 565 અબજ ડૉલર થઈ હતી તેની સામે નિકાસ 478 અબજ ડૉલર થઈ હતી. ભારતમાં થતી આયાતના આંકડા ઉપર નજર કરીએ તો 100 અબજ ઑઇલ ઇમ્પૉર્ટ બાદ કરતાં અન્ય નોન-ઑઇલ ઇમ્પૉર્ટ 378 અબજ જેટલો રહ્યો છે. જેમાંથી 165 અબજ ડૉલર એટલે કે 44 ટકા જેટલી આયાત આ દેશોમાંથી આપણે કરી રહ્યા છીએ, પરંતુ જો નવેમ્બર, 2019થી કદાચ આ કરાર અમલી બને તો આ આયાતના આંકડા ડબલ કરતાં વધશે તેવી ભીતિ સેવાઈ રહી છે. કારણ કે કેમિકલ અને ડાયસ્ટાફ માટે ચીન, ટેક્સટાઇલ માટે ચીન અને બાંગ્લાદેશ, ઇન્ડોનેશિયા જેવા દેશો જ્યારે ઑસ્ટ્રેલિયા અને ન્યુઝીલૅન્ડ જેવા દેશો ડેરી અને ડેરી ઉત્પાદનોની ભારતમાં ઝીરો ડ્યૂટીએ નિકાસ કરશે જેની સીધી અસર ડેરીઉદ્યોગને અને આડકતરી અસર ખેડૂતો કે જે મોટા ભાગે પશુપાલન ઉપર આધાર રાખે છે તેમના પર પડશે. એ જ રીતે ચીનથી સસ્તા કેમિકલ અને ડાયસ્ટાફની આયાત વધશે એવું સ્થાનિક સૂત્રોનું માનવું છે. કેમિકલમાં ડાયસ્ટાફ 33 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. આમાં જો ચીનથી ઝીરો ડ્યૂટી ડાયસ્ટાફ અને કેમિકલની આયાત થશે તો તેની અસરરૂપે 50 ટકા ધંધો બંધ થઈ જશે. આમાં મોટા ભાગના નાના અને મધ્યમ કદના એકમો હશે. ગુજરાત આ ક્ષેત્રનું એક મોટું ઉત્પાદક છે એટલે ગુજરાતમાં આની સીધી અસર દેખાય તેવું બની શકે. ગુજરાતના ઉદ્યોગો અને RCEP એક માહિતી મુજબ ગુજરાતના ડાઈ ઍન્ડ ઇન્���ર્મીડિએટનું કદ અંદાજે 25,000 કરોડનું છે. RCEP કરાર લાગુ પડતાં ચીન સહિતના અન્ય દેશોમાંથી સસ્તા ડાઈ ઍન્ડ ઇન્ટર્મીડિએટની આયાત થતાં ગુજરાત અંદાજે 8,000 કરોડનો ધંધો ગુમાવી શકે છે. એ જ રીતે ભારત સાથે છ દેશો હાલ ટેકસટાઇલની આયાત-નિકાસ માટે ફ્રી ટ્રેડ ઍગ્રીમેન્ટ હેઠળ જોડાયા છે. જેમાં ભારતમાંથી 60 અબજ ડૉલરની નિકાસ થાય છે અને 200 અબજ ડૉલરની આયાત થાય છે. ફ્રી ટ્રેડ ઍગ્રીમેન્ટથી ભારતને ખાસ ફાયદો થયો દેખાતો નથી, પરંતુ આ ક્ષેત્રે જો બીજા 16 દેશો જોડાશે તો સ્થાનિક ટેકસટાઇલઉદ્યોગ સસ્તી આયાત સામે ટકી નહીં શકે. આમ RCEP કરાર ભારત માટે યમરાજ ને તેડવા જેવું કામ કરશે. આમેય વૈશ્વિક મંદી ચાલી રહી છે. દેશમાં પણ મંદી પ્રવર્તી રહી છે ત્યારે ઉદ્યોગો ઉપર આ કરાર મરણતોલ ફટકો મારશે. બેરોજગારી સર્જાવાની સંભાવના ડેરીઉદ્યોગ સાથે સીધી અને આડકતરી રીતે સંકળાયેલા લોકો બેરોજગાર બનશે. ખાસ કરીને પશુપાલકો અને ખેડૂતો કે જે અત્યારે ખેતી વળતર આપતી નથી એ સંયોગોમાં દૂધ ઉત્પાદન ઉપર ઘર ચલાવતાં કરોડો કુટુંબો ઉપર ડેરીઉદ્યોગની નફાકારકતા ઘટતાં અસર થશે. ખેતીની જેમ જ પશુપાલનથી પણ પલાયન થશે અને વ્યાપક અરાજકતા સર્જાશે એ જ રીતે મોટી રોજગારી આપતા ટેકસટાઇલ અને રસાયણ તેમજ હેવી એન્જિનિયરિંગ સાથે સંકળાયેલા ઉદ્યોગોમાં વ્યાપક બેરોજગારી સર્જાશે. આમ RCEP કરાર કરતાં પહેલાં ભારત સો વાર વિચારશે અને "પોતાના પગ ઉપર જ કુહાડી નહીં મારે" તેવી આશા રાખીએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 1 જાન્યુઆરી, 1995ના રોજ મરાકેશ સમજૂતી હેઠળ વિશ્વ વેપાર સંગઠન અસ્તિત્વમાં આવ્યું. આજની તારીખે આ વિશ્વ વેપાર સંગઠન કુલ વિશ્વ વેપારના 95 ટકાથી વધુનું પ્રતિનિધિત્વ કરતાં 153 સભ્યરાષ્ટ્રો અને 30 નિરીક્ષકો ધરાવે છે. +text: ભારતમાં સ્પુતનિક-V રસીને કોરોનાની ઇમરજન્સી સારવારમાં ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપી દેવાઈ સોમવારે રસીસંબંધિત બાબતોના નિષ્ણાતોની સમિતી 'સબજેક્ટ ઍક્સપર્ટ કમિટી' (SEC)એ રશિયન રસી સ્પુતનિક-Vના ઇમરજન્સી ઉપયોગ માટેની હૈદરાબાદની ડૉ. રેડીઝ્ લૅબની અરજી સ્વીકારી લીધી. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 કોરોના વાઇરસ સામે લડવા માટેની રશિયાની સ્પુતનિક V રસીની અસરકારકતા 92 ટકા હોવાનું પરીક્ષણોમાં પુરવાર થયું છે. લાન્સેટમાં પ્રકાશિત થયેલાં વિલંબિત તબક્કાનાં ટ્રાયલ પરિણામો મુજબ કોવિડ-19 સામે આ રસી 92 ટકા સુધી રક્ષણ પૂરું પાડે છે. તેને સુરક્ષિત પણ ગણવામાં આવે છે. રસી લીધા પછી તે હૉસ્પિટલાઈઝેશન અને મૃત્યુ સામે સંપૂર્ણ રક્ષણ આપતી હોવાનું જોવા મળ્યું છે. આ રસીની અંતિમ ટ્રાયલના ડેટા રિલિઝ થાય તે પહેલાં જ રસી બહાર પાડવામાં આવતા શરૂઆતમાં કેટલોક વિવાદ થયો હતો. પરંતુ વૈજ્ઞાનિકોએ જણાવ્યું કે તેના લાભો પુરવાર થયેલા છે. તે ફાઈઝર, ઑક્સફર્ડ/ઍસ્ટ્રાઝેનેકા, મોડર્ના અને જૅન્સન જેવી પૂરવાર થયેલી રસીઓની હરોળમાં આવે છે. સ્પુતનિક રસી કઈ રીતે કામ કરે છે? કોરોના વાઇરસ સામે લડવા માટેની રશિયાની સ્પુતનિક V રસીની અસરકારકતા 92 ટકા હોવાનું પરીક્ષણોમાં પુરવાર થયું સ્પુતનિક રસી યુકેમાં વિકસાવાયેલી ઑક્સફર્ડ/ઍસ્ટ્રાઝેનેકાની રસી તથા બેલ્જિયમમાં વિકસીત જૅન્સનની રસીની જેમ જ કામ કરે છે. તેમાં શરદી જેવા વાઈરસનો ઉપયોગ થાય છે જે બિનહાનિકારક માનવામાં આવે છે. તે શરીરમાં અલ્પ પ્રમાણમાં કોરોના વાઈરસ પહોંચાડવા માટે કેરિયર તરીકે કામ કરે છે. શરીરમાં આ રીતે વાઇરસના જિનેટિક કૉડ પહોંચાડવાથી તે જોખમને ઓળખી શકે છે અને તેનો સામનો કરી શકે છે તથા બીમાર પડવાનું જોખમ રહેતું નથી. રસી અપાયા બાદ શરીરમાં ઍન્ટીબૉડીઝ બનવા લાગે છે જે કોરોના વાઈરસ માટે ખાસ તૈયાર કરાયા હોય છે. એટલે કે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વાસ્તવમાં કોરોના વાઈરસના સંસર્ગમાં આવે ત્યારે તે તેનો સામનો કરવા સજ્જ હોય છે. આ રસીને 2થી 8 ડિગ્રી સે. તાપમાને સંગ્રહ કરી શકાય છે. (સામાન્ય ફ્રીઝનું તાપમાન 3-5 ડિગ્રી સે. હોય છે.) તેથી આ રસીનું પરિવહન અને સંગ્રહ વધુ સરળ છે. શું કોરોના વાઇરસની રસી દર થોડાં વર્ષે ફરીથી લેતા રહેવું પડશે? અલગ પ્રકારનો બીજો ડોઝ સ્પુતનિકV રસી લીધા બાદ કેટલીક આડઅસરની શક્યતા રહે છે, પરંતુ તે હળવી છે બીજી રસીથી વિપરીત સ્પુતનિકની રસીમાં પ્રથમ અને બીજા ડોઝ માટે સહેજ અલગ વર્ઝનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને 21 દિવસના ગાળે આ ડોઝ અપાય છે. આ બંને ડૉઝ કોરોના વાઇરસના વિશિષ્ટ 'સ્પાઈક'ને ટાર્ગેટ બનાવે છે. પરંતુ તેમાં વેક્ટર- એટલે કે ન્યુટ્રલાઇઝ્ડ વાઈરસ જુદાજુદા હોય છે જે 'સ્પાઈક'નું શરીરમાં વહન કરે છે. તેની પાછળની યોજના એવી છે કે એક સરખું વર્ઝન બે વખત આપવા કરતાં બે અલગ પ્રકારની ફોર્મ્યુલાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધુ મજબૂત બને છે. તેથી વધુ લાંબા સમય સુધી રક્ષણ પ્રાપ્ત થાય છે. તે અસરકારક હોવા ઉપરાંત સુરક્ષિત પણ છે. ટ્રાયલ દરમિયાન આ રસીની કોઈ ગંભીર આડ અસર જોવા મળી નહોતી. રસી મુકાવ્યા પછી કેટલીક આડઅસરની શક્યતા રહે છે, પરંતુ તે હળવી છે. તેમાં હાથમાં દુખાવો થવો, થાક લાગવો અને થોડો તાવ આવવો વગેરે સામેલ છે. જે જૂથને આ રસી આપવામાં આવી હતી તેમાં મૃત્યુ અથવા ગંભીર બીમારીનો કોઈ કેસ નોંધાયો ન હતો. ભારત ઉપરાંત સ્પુતનિકને બીજા કયા દેશોએ મંજૂરી આપી? રશિયા ઉપરાંત આ રસી બીજા દેશોમાં પણ ઉપયોગમાં લેવાય છે. તેમાં સામેલ છેઃ લાન્સેટ પેપરની સાથે પ્રકાશિત થયેલી ટિપ્પણીમાં પ્રોફેસર ઇયાન જૉન્સ અને પોલી રોયે જણાવ્યું કે, "સ્પુતનિક-V રસી વિકસાવવામાં વધારે પડતી ઉતાવળ, કેટલીક બાબતોની ઉપેક્ષા અને પારદર્શિતાના અભાવના કારણે તેની ટીકા કરવામાં આવી હતી." "પરંતુ અહીં જે પરિણામ પ્રાપ્ત થયું છે તે સ્પષ્ટ છે અને રસીકરણનો વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધાંત પ્રદર્શિત થાય છે. એટલે કે કોવિડ-19 સામેની લડાઈમાં વધુ એક રસીનો ઉમેરો થયો છે." તેમણે જણાવ્યું કે આ રસી તમામ વયજૂથના લોકોમાં સારી એવી અસરકારક છે અને એક ડોઝ લીધા પછી બીમારીની અસરકારકતા ઘટે છે. તેમણે કહ્યું કે, રસીનો પૂરવઠો મર્યાદિત છે ત્યારે આ બાબત "ખાસ પ્રોત્સાહક" હતી. સ્પુતનિકને લઈને અગાઉ શંકા હતી? ભારતમાં કોવિશિલ્ડ, કૉવેક્સિન બાદ સ્પુતનિક Vના ઉપયોગને મંજૂરી અપાઈ લાન્સેટ પેપરના લેખકોએ જણાવ્યું કે આ વિશ્લેષણમાં કોવિડના માત્ર સિમ્પ્ટમેટિક કેસ સામેલ હતા. તે બીજા ઍસિમ્પ્ટમેટિક કેસને અટકાવી શકે છે કે નહીં અને રસી અપાયેલા લોકો પર વાઈરસનું વહન થાય છે કે નહીં તે જાણવા માટે વધારે કામ કરવું પડશે. યુનિવર્સિટી ઑફ લૅસેસ્ટર ખાતે ક્લિનિકલ વાઇરોલોજિસ્ટ ડૉ. જુલિયન ટેંગે જણાવ્યું કે, "રશિયાની સ્પુતનિક V રસી જે રીતે બહાર પાડવામાં આવી તેના વિશે અગાઉ કેટલીક શંકા હતી તેમ છતાં હવે આ વલણ અમુક અંશે ન્યાયોચિત જણાય છે. ત્રીજા તબક્કાના ટ્રાયલની પૂરતી વિગત મળે તે પહેલાં સ્પુતનિકનો ઉપયોગ શરૂ કરાયો હતો." તેમણે કહ્યું કે, "આવી મહામારી સંબંધિત રસીઓને યુકે વૅક્સિનેશન પ્રોગ્રામમાં પણ સામેલ કરવામાં આવેલ છે અને તેમાં પ્રથમ અને બીજા ડોઝ વચ્ચે વધારે લાંબો ગાળો રાખવામાં આવે છે." "તેથી બીજા દેશોની રસીની વધારે પડતી ટીકા કરવામાં આપણે અત્યંત સાવધ રહેવું જોઈએ." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં કોરોનાના વધી રહેલા કેસો વચ્ચે હવે ત્રીજી રસીના ઉપયોગને મંજૂરી મળી ગઈ છે. +text: પૂર્વ લદ્દાખમાં હાલમાં તણાવન�� સ્થિતિ કેવી છે? આ સવાલના જવાબમાં જયશંકરે કહ્યું, "અમે કૂટનીતિક અને સૈન્ય માધ્યમોથી ચીનના સંપર્કમાં છીએ." તેઓ ઉમેરે છે, "અમારા દૃષ્ટિકોણમાં બે વાત અનિવાર્ય રૂપે સામેલ છે. એક છે કે 1993થી લઈને અત્યાર સુધીમાં અમે ચીનની સાથે સમયાંતરે કેટલાક કરાર કરતા આવ્યા છીએ, જે હેઠળ નક્કી થયું હતું કે વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર બંને પક્ષ લઘુતમ બળ તહેનાત રાખશે." તેઓ કહે છે કે "જોકે હાલમાં આવી સ્થિતિ નથી, કેમ કે ચીને મોટી સંખ્યામાં એલએસી પર સેના તહેનાત કરી છે અને અમે સમજી શકતા નથી કે આવું કેમ છે? સ્પષ્ટ રીતે જો આપણે સીમા પર શાંતિ ઇચ્છીએ તો આપણે આ કરારનું પાલન કરવું પડશે." જયશંકરે વધુમાં કહ્યું, "હું માનું છું કે એલએસીને લઈને ધારણાઓમાં કેટલુંક અંતર છે, તેમ છતાં એ જ વાત આવે છે કે બંનેમાંથી કોઈ એક દેશ, એકતરફી રીતે યથાસ્થિતિને બદલવાનો પ્રયાસ ન કરી શકે અને આ જ એ કરારનું કારણ છે. જોકે સ્વાભાવિક રીતે જ જો શાંતિને પ્રાથમિકતા નહીં આપવામાં આવે તો આવા મુદ્દાઓ ઊઠશે." આ ઇન્ટરવ્યૂમાં તેમણે કહ્યું કે "કોરોના વાઇરસ મહામારીને કારણે વિદેશનીતિ પર અસર થઈ છે. મોટા ભાગના દેશો રાષ્ટ્રવાદી દૃષ્ટિકોણ અપનાવી રહ્યા છે. પછી તે બ્રેક્ઝિટ હોય, અમેરિકાને લઈને ટ્રમ્પનું સપનું હોય કે પછી ચીન માટે શી જિનપિંગનું સપનું હોય." સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટી ખાતે ક્યારથી શરૂ થશે સી-પ્લેન? સી-પ્લેન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની જયંતી નિમિત્તે રાજ્યમાં પહેલી વાર સી-પ્લેન સેવાની શરૂઆત કરાશે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર, આ સી-પ્લેન સેવાનું ઉદ્ઘાટન વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કરી શકે છે. આ સી-પ્લેન અમદાવાદના સાબરમતી રિવરફ્રન્ટથી લઈને કેવડિયા કૉલોનીના સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટી સુધી જશે, જેને ખાનગી ઍરલાઇન્સ સ્પાઇસ જેટ દ્વારા સંચાલિત કરાશે. શનિવારે રાજ્ય સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે ગુજરાતમાં "મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી અને નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલય (એમઓસીએ) અને ઍરપૉર્ટ ઑથૉરિટી ઑફ ઇન્ડિયા વચ્ચે આ વર્ષે 22 જુલાઈએ એક એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર થયા છે." "જે અંતર્ગત અમદાવાદના સાબરમતી રિવરફ્રન્ટથી સ્ટેચ્યૂ ઑફ યુનિટી, કેવડિયા સુધી સસ્તી હવાઈ સેવા શરૂ કરાશે. જે દેશમાં આ પ્રકારની પ્રથમ સેવા છે." રાજ્યના અધિકારીના હવાલાથી લખવામાં આવ્યું કે સરદાર પટેલની જયંતી પર વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ગુજરાત આવે તેવી શક્યતા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે વડા નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી પહેલાં ડિસેમ્બર 2017માં અમદાવાદના રિવરફ્રન્ટથી મહેસાણાના ધરોઈ ડેમ સુધી સી-પ્લેનમાં મુસાફરી કરી હતી. 'તેઓ ઇચ્છે છે કે દેશ મોં બંધ રાખે', સોનિયા ગાંધી સોનિયા ગાંધી કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ સોનિયા ગાંધીએ શનિવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સરકારનું નામ લીધા વિના તેમના પર નિશાન સાધ્યું હતું. એનડીટીવી અનુસાર, સોનિયા ગાંધીએ કહ્યું કે વિભાજનકારી તાકાતો દેશમાં નફરત ફેલાવી રહી છે, અભિવ્યક્તિની આઝાદી દાવ પર છે એટલે કે અભિવ્યક્તિની આઝાદી ખતરામાં છે અને આપણા કોઈ પૂર્વજે નહીં વિચાર્યું હોય કે દેશ આ રીતે સંકટમાં આવશે. છત્તીસગઢ વિધાનસભાના નવા ભવનના કાર્યક્રમમાં તેઓ બોલ્યાં કે "લોકોને લડાવતી તાકાતો દેશમાં નફરતનું ઝેર ફેલાવી રહી છે. અભિવ્યક્તિની આઝાદી ખતરામાં છે, લોકતંત્ર નષ્ટ થઈ રહ્યું છે. તેઓ ઇચ્છે છે કે દેશના લોકો, આપણા આદિવાસી, મહિલાઓ, યુવા પોતાનું મોં બંધ રાખે, તેઓ દેશનું મોઢું બંધ રાખવા માગે છે." સોનિયા ગાંધીએ કહ્યું કે "મહાત્મા ગાંધી, જવાહરલાલ નહેરુ અને બી.આર. આંબેડકર સમેત આપણા કોઈ પણ મહાપુરુષે એ કલ્પના નહીં કરી હોય કે આઝાદીનાં 75 વર્ષ બાદ દેશ આટલી મુશ્કેલીનો સામનો કરશે." સ્વિડનમાં કુરાન સળગાવવાનો વિરોધ વાહનોમાં આગ સ્વિડનમાં શુક્રવારે કુરાન સળગાવવાના વિરોધને લઈને ચાલતાં પ્રદર્શનોએ હિંસક રૂપ ધારણ કરી લીધું હતું. દેશના દક્ષિણમાં આવેલા માલ્મો શહેરમાં થયેલાં હિંસક પ્રદર્શનો દરમિયાન પ્રદર્શનકારીઓએ ગાડીઓને આગને હવાલે કરી દીધી હતી અને દુકાનોમાં તોડફોડ કરી હતી. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ઘણા પ્રદર્શનકારીઓની ધરપકડ કરાઈ છે અને હાલમાં સ્થિતિને કાબૂમાં લઈ લીધી છે. આ અગાઉ શુક્રવારે પોલીસે ઘુર-દક્ષિણપંથી નેતા રાસમુસ પાલુદનની એક રેલીમાં ભાગ લેવા પર રોક લગાવી દીધી હતી. આ રેલીમાં કુરાન સળગાવવાની યોજના હતી. જોકે રાસમુસના રેલીમાં ન હોવા છતાં સમર્થકોએ કુરાન સળગાવ્યું હતું. રાસમુસ પાલુદન ઘુર-દક્ષિણપંથી પાર્ટી સ્ટ્રામ કુર્સના પ્રમુખ છે, જે દેશની પ્રવાસનનીતિનો વિરોધ કરતા આવ્યા છે. ગુજરાતમાં ગુમ થયેલાં 533 બાળકો મળી આવ્યાં ગુજરાત પોલીસની રાજ્યવ્યાપી ઝુંબેશ હેઠળ ગુજરાતમાંથી ગુમ થયેલાં બાળકોને શોધી કાઢવામાં આવ્યાં છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર, ગુજરાત પોલીસને 22 દિવસના ગાળામાં ગુમ થયેલાં 533 બાળકો મળી આવ્યાં છે. આ બાળકોમાં એક ��ર્ષથી ઓછી ઉંમરનાં શિશુઓનો પણ સમાવેશ થાય છે. પોલીસ તરફથી જણાવવામાં આવેલી માહિતી અનુસાર, બાળકોને શોધવા માટેની ડ્રાઇવ 6 ઑગસ્ટથી 27 ઑગસ્ટ સુધી ચાલી હતી. બાળકોને શોધવા માટે સ્થાનિક ક્રાઇમ બ્રાન્ચ, સ્પેશિયલ ઑપરેશન ગ્રૂપ, મિસિંગ પર્સન સેલ સહિત અનેક ટીમો બનાવવામાં આવી હતી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરે હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સને આપેલા ખાસ ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું કે "ભારત-ચીને જો વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા પર શાંતિ જોઈએ તો પાછલા કરારનું પાલન કરવું પડશે." +text: તેઓ રાજકારણમાં સદગુણ, સત્યતા અને પારદર્શકતા લાવી ઉચ્ચ પ્રકારનું 'આધ્યાત્મિક રાજકારણ' કરવા માંગે છે. રજનીકાન્તે 2017ના છેલ્લા દિવસે રાજકારણમાં પ્રવેશવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી અને જણાવ્યું હતું કે રાજકારણનું તેમનું મોડેલ 'આધ્યાત્મિક' હશે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 'આધ્યાત્મિક રાજકારણ'નો અર્થ રજનીકાન્તે સમજાવ્યું છે કે 'આધ્યાત્મિક રાજકારણ'નો અર્થ શું થાય છે. તેમની રાજકીય મહત્વાકાંક્ષા જાહેર કર્યા બાદ, રજનીકાન્ત ચેન્નઈમાં વ્યક્તિગત રીતે કેટલાક પત્રકારોને રૂબરૂ મળ્યા. આ મુલાકાતમાં બીબીસી સંવાદદાતાએ તેમને પૂછ્યું, 'આ 'આધ્યાત્મિક રાજકારણ'નો અર્થ શું છે?' જેના જવાબમાં રજનીકાન્તે કહ્યું, ''તામિલનાડુમાં હાલના રાજકીય પક્ષો સત્યનિષ્ઠા અને પારદર્શકતા વગર કામ કરી રહ્યા છે.'' સચ્ચાઇ અને પારદર્શિતા રજનીકાન્તે આગળ જણાવ્યું, "હું એવા રાજકીય પક્ષનું નેતૃત્વ કરવા માંગુ છું જે સચ્ચાઇ અને પારદર્શકતા સાથે કામ કરે." તેમણે પત્રકારોને કહ્યું કે ફિલ્મોમાં કામ કરવાની શરૂઆત કરતા પહેલા તેમણે 'સંયુકત કર્ણાટક' નામના એક કન્નડ મેગેઝિનમાં થોડો સમય માટે કામ કર્યું હતું. રજનીકાન્તે કહ્યું કે ભારતમાં સ્વતંત્રતાની ચળવળથી લઈને તમામ મહત્ત્વપૂર્ણ રાજકીય પરિવર્તનની શરૂઆત તામિલનાડુથી જ થઈ છે. એટલે તેમની એ પ્રબળ ઇચ્છા છે કે તેઓ એક એવા પક્ષનું ગઠન કરે જે દેશમાં રાજકીય ક્રાંતિ લાવી શકે. તેમણે એમ પણ કહ્યું, "પસંદનો પક્ષ રચવા માટેનો આ એકદમ યોગ્ય સમય છે." રાજકારણમાં સત્તાવાર એન્ટ્રી દક્ષિણના સુપરસ્ટાર રજનીકાન્તે નવો રાજકીય પક્ષ રચીને રાજકારણમાં સત્તાવાર એન્ટ્રી કરવા અંગે થોડા દિવસ પહેલા જ જાહેરાત કરી છે. હજારો ચાહકો સમક્ષ તેમણે જાહેરાત કરી હતી કે તેમનો પક્ષ આગામી તામિલનાડુ વિધાનસભાની તમામ બેઠકો પરથી ચૂંટણી લડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અભિનેતા રજનીકાન્તે બીબીસી સાથે ખાસ વાત કરતા જણાવ્યું કે તેઓ 'આધ્યાત્મિક રાજકારણ' કરવા માટે રાજનીતિમાં આવ્યા છે. +text: આ વાત ફુગાવાને સ્પર્શે છે, જે રીતે રિઝર્વ બૅન્કે જીડીપીના વિકાસદરનો અંદાજ ઘટાડ્યો તેની સાથોસાથ જ ચાલુ વર્ષના બીજા છ માસિક ગાળા માટે ફુગાવાનો અંદાજ અગાઉના 3.5 થી 3.7 ટકાની રૅન્જમાંથી વધારીને 5.1 થી 4.7 ટકા કરી દીધો છે. જીડીપી વૃદ્ધિદરનો અંદાજ 6.1 ટકાથી ઘટાડીને પાંચ ટકા થયો અને આરબીઆઈએ ચાલુ વર્ષે છઠ્ઠી વાર રેપો રેટ ન ઘટાડ્યો, તેની આસપાસ જ ઘૂમરાતી રહી છે. આ ચર્ચામાં ફુગાવા જેવો મહત્ત્વનો મુદ્દો જેટલો વિસ્તારથી ચર્ચાવો જોઈએ તેટલો ચર્ચાયો નહીં. રિઝર્વ બૅન્કની પૉલિસી બેઠક દરમિયાન પાંચ ડિસેમ્બરે જે વાત સપાટી પર આવી તે મુજબ આગામી સમયમાં અનેક કારણોસર ફુગાવો વધવાનાં પૂરાં એંધાણ છે. કન્ઝ્યૂમર પ્રાઇસ ઇન્ડેકસ વધારનાર મુખ્ય પરિબળ ખાદ્ય ચીજોના ફુગાવાનો દર છે. ખાદ્ય ચીજોના ફુગાવાનો દર ઓક્ટોબર મહિનામાં 6.9 ટકા રહ્યો હતો જે છેલ્લા 39 મહિનામાં વધુમાં વધુ છે. માત્ર ગુજરાતમાં જ નહીં પણ અનેક રાજ્યોમાં ચાલુ વર્ષે ચોમાસાએ વિલનનો રોલ કર્યો છે. શરૂઆતમાં તો વરસાદ ખેંચાયો અથવા કેટલીક જગ્યાએ વહેલો શરૂ થયો અને ત્યારબાદ કાયદેસરનું ચોમાસું લગભગ સપ્ટેમ્બરના અંતમાં પૂર્ણ થાય તેના બદલે અનેક રાજ્યોમાં ભારે વરસાદ અને પૂર આવવાને કારણે માત્ર અનાજને જ નુકસાન થયું છે એવું નથી પણ શાકભાજીના ઉત્પાદન પર અસર થઈ છે જેથી શાકભાજીના ભાવોમાં ધરખમ વધારો થયો છે. ડુંગળી હજુ રોવડાવશે? આ દેશમાં ડુંગળીના ભાવ ઉપર ક્યારેક ચૂંટણીઓમાં હારજીત પણ થાય તેવું બન્યું છે ત્યારે અત્યારના સંયોગોમાં ડુંગળીના ભાવ એક વખત તો 150 રૂપિયાની સપાટીને આંબી જશે. વરસાદમાં ડુંગળીનો પાક લેવાય છે તેને 'ઘવારિયું' કહેવાય છે. આમાં ચાલુ વરસે કમોસમી વરસાદ અને વાવાઝોડાની પરિસ્થિતિમાં ડુંગળીના ઉત્પાદનના 70 થી 80 ટકા માલને નુકસાન થયું છે. આને પરિણામે ઑકટોબર-નવેમ્બર સુધીમાં જે માલ બજારમાં આવવો જોઈએ અને પરિણામે સ્ટૉક પણ થવો જોઈએ એવું થયું નથી. વળી જે જૂનો સ્ટોક હતો તે પણ ચોમાસા દરમ્યાન ડુંગળી પલળવાને કારણે બગડી ગયો હોવાના સમાચાર માધ્યમોમાં ચગ્યા હતા. આમ થવાને કારણે જુલાઈ મહિનામાં છૂટક ડુંગળીન�� એક કિલોના ભાવ જે 20 થી 30 રૂપિયા વચ્ચે હતા, તેમાં પાંચ ગણો વધારો થઈને ડિસેમ્બરમાં છૂટક ડુંગળીના ભાવ રૂ. 100 થી 200ની આજુબાજુ છે. બરાબર લગ્નસરા ટાણે આ ભાવવધારો નડી રહ્યો છે. ચોમાસા બાદ પણ ચાલુ રહેલ વરસાદ તેમ જ વાદળિયા હવામાનને કારણે ડુંગળી ઉપરાંત અન્ય લીલા શાકભાજીની આવક પર પણ અસર પડી છે. ખાદ્ય પદાર્થો મોંઘા આ ઉપરાંત ઘાસચારો પણ મોંઘો બનવાને કારણે દૂધના ભાવ વધ્યા છે. કઠોળનું ઉત્પાદન ઘટયું છે સાથે વાવેતર પણ ઘટ્યું છે. અનાજના ભાવ પણ વધ્યા છે જેને કારણે રિટેલ ફુગાવાનો દર વધ્યો છે. આ વરસે સિંગતેલમાં તેજીનો માહોલ છે. ગુજરાતમાં મગફળીનો પાક ગયા વર્ષની સરખામણીએ બમણો થઈને અંદાજિત 30 લાખ ટન થવાની ધારણા છે. આમ છતાંય ભાવ ઘટવાના બદલે વધ્યા છે. 2020 નો પ્રથમ છ માસિક ગાળો કપરો રહેશે? આમ ચારેબાજુથી ખાદ્ય પદાર્થોમાં ભાવવધારાનું વાતાવરણ છે ત્યારે રિઝર્વ બૅન્કે ચાલુ વર્ષના પ્રથમ છ માસિક ગાળા માટે ફુગાવાનો અંદાજ વધારીને 5.1-4.7 ટકા કર્યો છે. આ બધાં પરિબળોને ધ્યાનમાં લઈએ તો હજુ 2020 ના પ્રથમ છ માસિક ગાળામાં, પણ ઝાઝી રાહત મળે એવું લાગતું નથી. જો ફુગાવો ઘટે નહીં અને શિયાળુ પાકમાં પણ ભલીવાર ન આવે, તો રિઝર્વ બૅન્ક 2020 ના વર્ષમાં ફરી એકવાર રેપો રેટ ઘટાડશે એ બાબત અત્યારે કંઈપણ કહેવું વહેલું ગણાશે. મંદી અને ફુગાવો વર્ષ 2020ની શરૂઆતમાં કેવું રૂપ લેશે અને અનાજ, દૂધ, કઠોળ તેમજ શાકભાજી સસ્તાં થશે કે કેમ એના ઉપર બધો દારોમદાર છે. આમ મંદીની સાથે ધીમી ગતિએ વધી રહેલો ફુગાવો દેશના મધ્યમ અને નિમ્ન મધ્યમ વર્ગ માટે ચિંતાનું કારણ બની રહેશે. આની સાથોસાથ ગૃહિણીઓને પણ દઝાડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રિઝર્વ બૅન્ક દ્વારા રેપો રેટ ઘટાડવામાં ન આવતાં જે પરિસ્થિતિ સર્જાઈ છે એ એક ગંભીર બાબત છે. +text: રાજકારણમાં પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓનાં વસ્ત્રો પર વધારે ટિપ્પણી કરવામાં આવે છે સંસદની બહાર જિન્સ અને ટી-શર્ટ પહેરીને તસવીર લેવા બદલ મિમિએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું, "અમે જિન્સ-ટી-શર્ટ કેમ ન પહેરીએ? અમે યુવાન છીએ." મિમિના મત પ્રમાણે, "લોકોને અમારાં કપડાંથી આટલી બધી તકલીફ છે પણ પેલા દાગી સાંસદોથી નહીં જેમના વિરુદ્ધ ગુનાહિત કેસ છે. જેઓ ભષ્ટ્રાચારમાં સંડોવાયેલા છે પણ કપડાં સંતો જેવાં પહેરે છે." મિમિ ચક્રવર્તી અને નૂસરત જહાંએ આ તસવીર સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કર્યા બાદ કેટલાક ��ોકોએ વાંધો ઉઠાવ્યો છે અને ત્યાં સુધી કહી દીધું કે 'આ સંસદ છે કે ફૅશન શો.' નૂસરત જહાંની ઉંમર 29 વર્ષ છે અને મિમિની 30 વર્ષ. મિમિએ જણાવ્યું, "મેં હંમેશાં યુવા વર્ગનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે. તેમને આ વાત પર ગર્વ થતો હશે કે હું એવા જ કપડાં પહેરું છું જેવા તેઓ પહેરે છે." તેમના પ્રમાણે પોતાની ફિલ્મી કારકિર્દીના ઉચ્ચ શિખરે પહોંચીને પણ તેમણે રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો છે કેમ કે, તેમને લાગે છે કે યુવા વર્ગ જ પરિવર્તન લાવી શકે છે. નૂસરતના જણાવ્યા પ્રમાણે ચૂંટણી માટે તેમને ટિકિટ આપવામાં આવતાં તેમની આલોચના થઈ હતી. પણ તેમની જીતને જોઈને બધા આલોચકોનાં મોઢાં બંધ થઈ ગયાં છે. નૂસરત ત્રણ લાખથી વધુ મતોથી પશ્ચિમ બંગાળના બાસિરહાટમાં લોકસભા ચૂંટણીમાં વિજયી બન્યાં છે. બીબીસી સાથે વાતચીત કરતાં તેમણે જણાવ્યું, "મારા કપડાંનું કોઈ મહત્ત્વ નથી. મારા વિજયની જેમ જ સમયની સાથે મારું કામ બોલશે. આગળનો રસ્તો પણ સરળ નહીં હોય તેમ છતાં અમે તૈયાર છીએ." સંસદમાં કપડાંને લઈને કોઈ કાયદો કે ડ્રેસ કોડ નથી. સામાન્યપણે રાજકારણમાં પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓનાં વસ્ત્રો પર વધારે ટિપ્પણી કરવામાં આવે છે. મમતા બેનરજી, જયલલિતાથી લઈને માયાવતી પર સાર્વજનિક સ્તરે નિવેદન આપવામાં આવ્યાં છે. જો મહિલા ફિલ્મ જગતમાંથી રાજકારણમાં આવી છે તો આ તફાવત ઊડીને આંખે વળગે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પુરુષ સાંસદો પર બબાલ કેમ નહીં? મિમિ ચક્રવર્તી અને નૂસરત જહાં ટૉલીવૂડનાં અંત્યત લોકપ્રિય અભિનેત્રીઓ છે મિમિ ચક્રવર્તી અને નૂસરત જહાં ટૉલીવૂડનાં અંત્યત લોકપ્રિય અભિનેત્રીઓ છે. મિમિનું કહેવું છે, "જયારે બદલાવ આવે છે ત્યારે લોકો તેને સ્વીકારવામાં સમય લે છે. જયારે યુવા પુરુષ સાંસદો જિન્સ અને ટી-શર્ટ પહેરીને સંસદમાં આવે છે, તો કોઈ સવાલ નથી કરતું પણ મહિલા સાંસદ એમ કરે છે તો તકલીફ થાય છે." ટીકાની સાથે બન્ને અભિનેત્રીઓનું સમર્થન કરનારા લોકો પણ સામે આવ્યા. નૂસરતના મત પ્રમાણે આ પરિવર્તનનો સંકેત છે. તેઓ કહે છે, "હવે સમય આવી ગયો છે કે લોકો દરેક વાત સમજે, આ પરિવર્તન અચાનક નહીં થાય પણ હવે શરૂઆત થઈ ગઈ છે." આ પૂર્વે પણ તૃણમૂલ કૉંગ્રેસે ફિલ્મ જગતના કલાકારોને ટિકિટ આપી છે. લોકસભા ચૂંટણીમાં દેશના દરેક પક્ષની સરખામણીએ તૃણમૂલ કૉંગ્રેસે મહિલાઓને સૌથી વધુ 40 ટકા ટિકિટ આપી હતી. આ 17 મહિલાઓમાંથી ચાર ફિલ્મ સ્ટાર છે અને તેમાંથી ત્રણ વિજયી બન્યાં છે. 2014મ��ં વિજયી થયેલાં અભિનેત્રી મૂનમૂન સેન આ વખતે હારી ગયાં હતાં. મિમિ ચક્રવર્તી અને નૂસરત જહાં સિવાય ત્રણ વાર લોકસભાની ચૂંટણી જીતતા આવેલાં શતાબ્દી રે આ વર્ષે પણ જીત્યાં છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લોકસભામાં પહેલીવાર ચૂંટાઈને આવેલાં તૃણમૂલ કૉંગ્રેસનાં સાંસદ મિમિ ચક્રવર્તી અને નૂસરત જહાંએ ટ્રૉલ્સને જવાબ આપ્યો છે. +text: હકીકત : સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, 2016 સુધી ખેડૂતોની આવકમાં ઘણો વધારો નોંધાયો છે, પરંતુ ત્યારબાદ ખેડૂતોની આવક કેટલી વધી તેના સરકારી આંકડાઓ ઉપલબ્ધ નથી. જોકે, કેન્દ્ર સરકારે ખેડૂતોના હીતમાં ઘણાં પગલાં ભર્યાં છે, પરંતુ કૃષિ ક્ષેત્રના જાણકારોનું માનવું છે કે આ પગલાંને લીધે વર્ષ 2022 સુધીમાં ખેડૂતોની આવક બમણી થઈ શકશે નહીં. મોદી સરકારના કાર્યકાળમાં પોતાની માગોને લઈને ગુસ્સે ભરાયેલા ખેડૂતોએ ઘણીવાર પોતાની માગોને લઈને સંસદ સુધી રેલી કાઢી હતી. તેમની માગોમાં આવક સૌથી મહત્ત્વનો મુદ્દો હતો. ડિસેમ્બર 2018માં ત્રણ રાજ્યોમાં થયેલી ચૂંટણીમાં ભાજપની હારને ઘણા મીડિયા રિપોર્ટ્સે ખેડૂતો સાથે જોડીને આકલન કર્યું. આ મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં કહેવામાં આવ્યું કે ગ્રામીણ ક્ષેત્રમાં ભાજપ આ કારણે જ સારું પ્રદર્શન ના કરી શક્યું. 28 ફેબ્રુઆરી 2016ના રોજ ખેડૂતોની તકલીફોને દૂર કરવા માટે ઉત્તર પ્રદેશના બરેલીમાં 'કિસાન સ્વાભિમાન રેલી'ને સંબોધતા વડા પ્રધાન મોદીએ કહ્યું હતું : "2022માં જ્યારે ભારત આઝાદીનું 75મું વર્ષ ઊજવી રહ્યું હશે, ત્યારે અમે ખેડૂતોની આવક બમણી કરી દઈશું. આ જ મારું સપનું છે." ઉલ્લેખનીય છે કે દેશમાં હાલમાં પણ 40 ટકા રોજગારી કૃષિ ક્ષેત્રમાંથી મળે છે. શું ખેડૂતોની આવક વધી રહી છે? વર્ષ 2022 સુધી ખેડૂતોની આવક બેગણી કરવાના સરકારના દાવા વચ્ચે એ જાણવું જરૂરી છે કે વર્ષ 2016માં ખેડૂતોની આવક કેટલી હતી? ખેડૂતોની આવક પર વર્ષ 2016 પહેલાં માત્ર એક જ રિપોર્ટ હતો જે NSSO (નેશનલ સૅમ્પલસરવે ઓફિસ)નો છે. તેમાં જણાવ્યા મુજબ, વર્ષ 2012-13માં દરેક ખેડૂત પરિવારની સરેરાશ માસિક આવક 6,426 રૂપિયા છે. વર્ષ 2016માં નાબાર્ડનો એક રિપોર્ટ જાહેર થયો હતો, જેના મુજબ ત્રણ વર્ષમાં ખેડૂતોની આવક 40 ટકા વધી છે. આ રિપોર્ટમાં ખેડૂતોની આવક પ્રતિ માસ 8,931 રૂપિયા હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે. જોકે, 2016માં ખેડૂતોની આવકમાં કેટલો વધારો થયો તેના સરકારી આંકડા નથી. માર્ચ 2017ના નીતિ આયોગના એક ર��પોર્ટ મુજબ, જો સરકારે ખેડૂતોની આવક બમણી કરવી હોય, તો કૃષિ ક્ષેત્રનો વિકાસ 10.4 ટકાના દરે કરવો પડશે. જાણીતા કૃષિ અર્થશાસ્ત્રી અશોક ગુલાટી કહે છે, "બે વર્ષ પહેલાં 10.4 ટકા કૃષિ વિકાસ દરની જરૂર હતી. સરકારના વાયદા બાદ બે વર્ષનો સમય વીતી ચૂક્યો છે." "આજની તારીખે 13 ટકા વિકાસ દર હોવો જોઈએ, જે 2030 પહેલાં થઈ શકે એમ નથી લાગતું." જાણકારોના મતે કૃષિ ક્ષેત્રનો વિકાસ દર ગત ત્રણ વર્ષમાં યૂપીએ-1 (યુનાઇટેડ પ્રોગ્રેસિવ અલાયન્સની પહેલી સરકાર)થી ઓછો રહ્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ખેડૂતોની સમસ્યા ખેડૂત દાયકાઓથી દુષ્કાળ, કમોસમી વરસાદ, આધુનિક તકનીકનો અભાવ, પાક સાચવણીનો અભાવ અને સિંચાઈ જેવી મુખ્ય સમસ્યાઓ સામે ઝઝૂમી રહ્યો છે. હાલની કેન્દ્ર સરકારે ખેડૂતો માટે ઊઠાવેલાં પગલાં આ મુજબ છે. - પાક વીમા યોજના - સોશિયલ હેલ્થ કાર્ડ - પાક માટે ઑનલાઇન વેચાણ પરંતુ સરકારના અમુક નિર્ણયોથી ખેડૂતોને નુકસાન પણ થયું. ખેડૂતો પર નોટબંધીની ખરાબ અસર થઈ અને સરકારની આલોચના પણ થઈ. ખેડૂતો માટે કરવામાં આવેલા સારા અને ખરાબ નિર્ણયો વચ્ચે એક વાસ્તવિકતા એ પણ છે કે મધ્ય પ્રદેશમાં ઘણા પાકનું ઉત્પાદન ભાજપની સરકાર આવ્યા બાદ વધ્યો છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં બરેલી ખાતે રેલીમાં વડા પ્રધાન મોદીએ કૃષિ ક્ષેત્રે મધ્ય પ્રદેશના વખાણ કરતા કહ્યું, "અમુક વર્ષો સુધી કૃષિ ક્ષેત્રે મધ્ય પ્રદેશનું કોઈ નામ નહોતું લેતું." "પરંતુ જ્યારથી ત્યાં ભાજપની સરકાર આવી છે, ગત ત્રણ વર્ષથી દરેક રાજ્યમાંથી મધ્ય પ્રદેશ નંબર એક પર આવે છે. ત્રણ વર્ષથી તે કૃષિ કર્મણ ઍવોર્ડ પણ જીતે છે." મધ્ય પ્રદેશમાં કૃષિ વિકાસ દર (2005થી 2015)માં 3.6 ટકા વધીને 13.9 ટકા થયો હતો. આનો સીધો મતલબ એ છે કે ઉત્પાદન વધ્યું છે. પરંતુ એ પણ સાચું છે કે 2013થી 2016માં મધ્ય પ્રદેશમાં ખેડૂતોની આત્મહત્યાના મામલાઓ વધ્યા હતા. ખેડૂતો વધુ કમાતા કેમ નથી? દર વર્ષ હજારોની સંખ્યામાં ખેડૂતો આત્મહત્યા કરે છે, જેની પાછળ ઘણાં કારણો છે. માર્ચ 2018માં સંસદમાં જવાબ આપતી વખતે સરકાર કબૂલ્યું હતું કે ખેડૂતોની આત્મહત્યાના કિસ્સાઓમાં વૃદ્ધિનું કારણ દેવું પણ છે. આ વાત પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે મધ્ય પ્રદેશમાં ઉત્પાદન વધવાનો મતલબ એ નથી કે ખેડૂતોની આવક પણ વધી છે. સામાન્ય રીતે પાકની ઓછી કિંમત મળવાને કારણે ખેડૂતો દેવું ચૂકવવામાં નિષ્ફળ જાય છે. ક્યારેક સારી મોસમ થવાને કારણે પાકના ભાવ ઘટી જાય છે. ખેડૂતોને ઉત્પાદનની સારી કિં���ત મળે એટલા માટે સરકારે 24 પાકને એમએસપી (મિનિમમ સપોર્ટ પ્રાઇસ) નક્કી કરી છે, જેમાં ઘઉં અને સોયાબીન સામેલ છે. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, જે પાકની કિંમત નક્કી કરેલી છે, તેની કિંમતમાં દર વર્ષે વધારો થઈ રહ્યો છે. જોકે, વર્ષ 2016માં એક સત્તાવાર રિપોર્ટમાં એમએસપી પર સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા. ત્યારે કહેવામાં આવ્યું હતું કે ખેડૂતોને ના તો આ અંગે જાણ છે, ના તો તેને સાચી રીતે લાગુ કરવામાં આવી છે. બીજું કે ડુંગળી જેવા પાક પર એ લાગુ પણ નથી થતી. આ મુદ્દો વધુ ચર્ચામાં ત્યારે આવ્યો, જ્યારે મહારાષ્ટ્રના નાસિકમાં રહેતા ખેડૂત સંજય સાંઠેએ વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન મોદીને પોતાની ડુંગળીના પાકમાંથી કરેલી કમાણીનો ચૅક પરત મોકલી દીધો હતો. જાણકારોનું માનવું છે કે મોદીએ એમએસપીના બદલે એવી યોજના બનાવવી જોઈએ, જેનાથી ખેડૂતોની આવક સીધી બેગણી થઈ જાય. અમુક હદે રાહુલ ગાંધીએ કર્યું તેમ. 2019ને નજરમાં રાખીને રાહુલ ગાંધીએ ગરીબો માટે એમએસપીની જાહેરાત કરી છે. તેમણે કહ્યું, "કોઈ ભૂખ્યું નહીં રહે, કોઈ ગરીબ નહીં રહે." આ ક્રમમાં કેન્દ્ર સરકારે બે એકર જમીન ધરાવતા ખેડૂતોના ખાતમાં વાર્ષિક છ હજાર રૂપિયા જમા કરાવવાનો વાયદો કર્યો છે. આ રકમ ત્રણ હપ્તામાં ખેડૂતના ખાતામાં જમા થશે. સરકારે તેને 'કિસાન સમ્માન નિધિ' નામ આપ્યું છે. હવે એ જોવું રહ્યું કે આ યોજનાથી ખેડૂતોની આવક બમણી થશે કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દાવો : વર્ષ 2016માં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 2022 સુધીમાં ખેડૂતોની આવક બેગણી કરવાનો વાયદો કર્યો હતો. +text: કેન્દ્રીય નાણાંપ્રધાન અરુણ જેટલી આ વખતના બજેટને વધારે કાળજીપૂર્વક નિહાળવામાં આવશે, કારણ કે 2019માં સામાન્ય ચૂંટણી યોજાશે એ પહેલાંનું વર્તમાન સરકારનું આ છેલ્લું બજેટ હશે. ગૂડ્ઝ એન્ડ સર્વિસીસ ટેક્સ નીતિના અમલ પછીનું આ પહેલું બજેટ પણ હશે. બજેટમાં આગામી નાણાકીય વર્ષ માટેની સરકારની આવક અને ખર્ચની માહિતી આપવામાં આવે છે એ જાણીતી વાત છે, પણ બજેટમાં વારંવાર સંભળાતા કેટલાક શબ્દોનો અર્થ બધા જાણતા નથી. બજેટની રજૂઆત વખતે જે અનેક વખત સાંભળવા મળશે એ નાણાકીય પરિભાષાના પાંચ શબ્દોનો અર્થ જાણી લો. 1. નાણાકીય વર્ષ ભારતમાં નાણાકીય વર્ષની શરૂઆત પહેલી એપ્રિલથી થાય છે અને 31 માર્ચે તે પુરું થાય છે. આ વર્ષનું બજેટ 2019ના નાણાકીય વર્ષનું હશે, જે પહેલી એપ્રિલ, 2018થી 31 માર્ચ, 2019ના સમયગાળાને દર્શાવે છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સહિતની સરકાર કેલેન્ડર યર (જાન્યુઆરીથી ડિસેમ્બર) નાણાકીય વર્ષને બનાવવા ઈચ્છે છે. એ પરિવર્તન થાય છે કે નહીં તે જોવાનું રહેશે. 2. રાજકોષીય ખાધ સરકારની કુલ મહેસુલી આવક કરતાં કુલ ખર્ચ વધી જાય ત્યારે રાજકોષીય ખાધ સર્જાતી હોય છે. તેમાં બોરોઇઁગ્ઝ એટલે કે સરકારે લીધેલી લોનનો સમાવેશ થતો નથી. 2017માં બજેટ રજૂ કરતી વખતે અરુણ જેટલીએ એવી જાહેરાત કરી હતી કે 2017-18ના નાણાકીય વર્ષ માટે કુલ ઘરેલુ ઉત્પાદન(જીડીપી)ના 3.2 ટકા રાજકોષીય ખાધનું લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવાની સરકારને આશા છે. એ લક્ષ્યાંક આગલા વર્ષના જીડીપીના 3.5 ટકા કરતાં ઓછું છે. જોકે, વિશ્લેષકો માને છે કે સરકાર એ લક્ષ્યાંક હાંસલ નહીં કરી શકે અને રાજકોષીય ખાધ 2018-19ના નાણાકીય વર્ષમાં ઘટવાને બદલે વધી શકે છે. આગામી નાણાકીય વર્ષ માટેનું બજેટ લોકરંજક હશે કે કેમ તેનું અનુમાન પણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. લોકરંજક બજેટમાં મતદારોને આકર્ષવા માટે કરમાં રાહત, મુક્તિ આપવામાં આવતી હોય છે અથવા કરમાળખામાં સુધારા કરવામાં આવતા હોય છે. તેથી સરકારના ખર્ચમાં વધારો થતો હોય છે. 3. વ્યક્તિગત આવકવેરાની મુક્તિમર્યાદા વાર્ષિક અઢી લાખથી ઓછી આવક ધરાવતા નાગરિકોને હાલ આવકવેરામાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે. જોકે, વ્યક્તિગત આવકવેરાની મુક્તિમર્યાદામાં વધારો કરવા સરકાર વિચારતી હોવાનું અનુમાન છે. દાખલા તરીકે, મુક્તિમર્યાદામાં સરકાર 50,000 રૂપિયાનો વધારો કરશે તો વાર્ષિક ત્રણ લાખ રૂપિયા સુધીની આવક ધરાવતા નાગરિકોને આવકવેરો ચૂકવવામાંથી મુક્તિ મળશે. તેથી લાખો કરદાતાઓને રાહત થશે. 4. પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ કર પ્રત્યક્ષ કર એટલે નાગરિકો દ્વારા સરકારને સીધો ચૂકવવામાં આવતો વેરો. એ વેરો વ્યક્તિએ તેમની વ્યક્તિગત આવક સંબંધે ચૂકવવાનો હોય છે. તેને અન્ય વ્યક્તિને ટ્રાન્સફર કરી શકાતો નથી. પ્રત્યક્ષ કરમાં ઇન્કમ ટેક્સ, વેલ્થ ટેક્સ અને કોર્પોરેટ ટેક્સનો સમાવેશ થાય છે. પરોક્ષ કરમાં ચૂકવણીનો બોજ અન્ય વ્યક્તિ પર ટ્રાન્સફર કરી શકાય છે. તેમાં સર્વિસ પ્રોવાઈડર કે ઉત્પાદક દ્વારા આપવામાં આવતી સેવા કે સામગ્રીના અંતિમ વપરાશકર્તા પર કર ટ્રાન્સફર કરવામાં આવે છે. પરોક્ષ કરમાં જીએસટીનો સમાવેશ થાય છે. વેલ્યૂ એડેડ ટેક્સ, સેલ્સ ટેક્સ, સર્વિસ ટેક્સ, લક્ઝરી ટેક્સ, એન્ટરટેઈન્મેન્ટ ટેક્સ અને ઓક્ટ્રોય વગેરે જેવા વિવિધ પરોક્ષ વેરાનું સ્��ાન હવે જીએસટીએ લીધું છે. 5. લૉન્ગ ટર્મ કેપિટલ ગેઇન્સ ટેક્સ કોઈ રોકાણકારને તેણે જે શેર ખરીદ્યા હોય તેની ખરીદીની તારીખના એક વર્ષથી ઓછા સમયમાં જે લાભ થાય તેના પર વસૂલવામાં આવતા કરને શોર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગૅઈન કહેવામાં આવે છે. વર્તમાન વ્યવસ્થા અનુસાર, શૉર્ટ ટર્મ કેપિટલ ગૅઈન્સ ટેક્સનો દર 15 ટકા છે. એક વર્ષથી વધુ સમય સુધી જાળવી રાખેલા શેર પર થતા કેપિટલ ગૅઈનને લૉન્ગ ટર્મ કેપિટલ ગેઈન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. એ કેપિટલ ગૅઈન કરમુક્ત છે. અલબત, લૉન્ગ ટર્મ કેપિટલ ગૅઈન ટેક્સ માટેના હોલ્ડિંગ પીરિયડમાં વધારો કરવાની સરકારની યોજના હોવાનું અનુમાન કરવામાં આવી રહ્યું છે. તેથી કેપિટલ ગૅઈન્સમાંથી કરમુક્તિ મેળવવા માટે શેર્સ લાંબા સમય સુધી, કદાચ ત્રણેક વર્ષ સુધી જાળવી રાખવા પડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નાણાંપ્રધાન અરુણ જેટલી પહેલી ફેબ્રુઆરીએ એટલે કે આવતીકાલે 2018-19 માટેનું કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરશે. +text: એનડીટીવીના અહેવાલ મુજબ સંબંધિત કાયદો 10 જાન્યુઆરીથી લાગુ કરી દેવાયો છે અને આ માટેની અધિસૂચના પણ સરકારે જાહેર કરી દીધી છે. ગૃહમંત્રાલયના એડિશનલ સેક્રેટરી અનિલ મલિકે અધિકૃત રાજપત્રમાં સંબંધિત કાયદો 10 જાન્યુઆરી વર્ષ 2020થી લાગુ થઈ રહ્યો હોવાની જાણ કરી છે. ગૃહમંત્રાલય તરફથી જાહેર કરાયેલી અધિસૂચના અંતર્ગત જણાવાયું છે, "કેન્દ્રીય સરકાર, નાગરિકતા (સંશોધન) અધિનિયમ, 2019 (2019ની 47) કલમ 1ની ઉપકલમ (2) દ્વારા પ્રાપ્ત શક્તિનો પ્રયોગ કરતાં, 10 જાન્યુઆરી 2020ને એ તારીખ જાહેર કરે છે, જે અંતર્ગત અધિનિયમ અમલમાં આવશે." નાગરિકતા કાયદાના વિરોધ વચ્ચે આજે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કોલકાતા જવાના છે. જ્યાં પહેલેથી જ નાગરિકતા કાયદો, એનઆરસી વગેરેનો મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજી દ્વારા વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ઘણાં સંગઠનોએ સીએએને લઈને વડા પ્રધાન મોદીનો વિરોધ કરવાની જાહેરાત કરી છે. આ સંગઠનોમાં વામદળો સાથે જોડાયેલાં સંગઠનો પણ સામેલ છે. તો પીએમની મુલાકાત સમયે ચુસ્ત બંદોબસ્તની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. ધર્મપરિવર્તન માટે 1895 લોકોએ અરજી કરી પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુજરાતમાં પાંચ વર્ષમાં 1895 લોકોએ ધર્મપરિવર્તન માટે અરજી કરી છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસમાં છપાયેલા અહેવાલ પ્રમાણે જુલાઈ 2014 અને જૂન 2019 સુધીના સમયગાળા દરમિયાન સુરતમાંથી 1003 અરજીઓ મળી છે. અરજી કર���ારાઓમાં સૌથી વધુ 53 ટકા લોકો સુરતના છે. ધર્મપરિવર્તન માટે અરજી કરનારમાં 94 ટકા હિંદુ, ચાર ટકા મુસ્લિમ અને એક ટકાથી વધુ ઈસાઈ ધર્મના લોકોનો સમાવેશ થાય છે. ગુજરાત વિધાનસભાના પાંચમા સત્રમાં સરકાર દ્વારા રજૂ કરેલા આંકડામાં આ બાબત સામે આવી છે. કૉંગ્રેસના દસાડાના ધારાસભ્ય નૌશાદ સોલંકીએ પૂછેલા સવાલના જવાબમાં સરકારે આ આંકડા રજૂ કર્યા હતા. શ્રીલંકા સામેની જીતથી ભારત સિરીઝ જીત્યું ભારતે શ્રીલંકા સામેની પૂણેમાં રમાયેલી ત્રીજી ટી-20 મૅચ 78 રન જીતી લીધી છે. 20 ઓવરમાં 202નો લક્ષ્યાંક શ્રીલંકન બૅટ્સમૅનો પૂરો કરી શક્યા નહોતા. શ્રીલંકા તરફથી ધનજંય ડી સિલ્વાએ સૌથી વધુ 57 રન બનાવ્યા હતા. આખી ટીમ 15.5 ઓવરમાં માત્ર 123 રનમાં ઑલઆઉટ થઈ ગઈ હતી. ભારત તરફથી ઓપનર શિખર ધવન અને કેએલ રાહુલે 10.5 ઓવરમાં 97 રન ફટકારીને ભારતને મજબૂત શરૂઆત આપી હતી. આ જીત સાથે ભારતે ત્રણ મેચની ટી-20 સિરીઝ 2-0થી જીતી લીધી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશભરમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદો (CAA)ને લઈને વિરોધપ્રદર્શન ચાલી રહ્યાં છે. એવામાં સરકારે CAAને લાગુ કરી દીધો છે. +text: ગૃહવિભાગના પ્રવક્તાએ ટ્વીટમાં લખ્યું, "આ સંગઠિત તસ્કરી અભિયાન છે અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા ઉપર તેની અસર થઈ શકે છે." શું છે કેસ? કેરળમાં ફરી એક વખત કોરોના વાઇરસના કેસની સંખ્યા વધવા લાગી છે, છતાં પ્રસારમાધ્યમોમાં સોનાની તસ્કરીનો એક કેસ ચર્ચાનો વિષય બની ગયો છે. કેરળવાસીઓમાં સોના પ્રત્યે વિશેષ આકર્ષણ જોવા મળે છે. રવિવારે તિરુવનંતપુરમ્ ઇન્ટરનેશનલ ઍરપૉર્ટ ઉપર કસ્ટમ અધિકારીઓએ લગભગ 13 કરોડ 50 લાખની કિંમતનું 30 કિલોગ્રામ સોનું ઝડપી લીધું હતું. આ સોનું ડિપ્લોમૅટિક ચેનલ મારફત બૅગમાં રાખીને લાવવામાં આવી રહ્યું હતું. જે વ્યક્તિ આ સોનું લેવા માટે આવી હતી, તેણે પૂછપરછ દરમિયાન એક રહસ્યમયી પરંતુ શક્તિશાળી મહિલા કવિતા (બદલેલું નામ)ની ઓળખ ઉપરથી પડદો ઊંચક્યો. આ મહિલા કેટલાં શક્તિશાળી છે, એ વાતનો અંદાજ એના પરથી મૂકી શકાય છે કે મુખ્ય પ્રધાન પી. વિજયને તેમના મુખ્ય સચિવ એમ. શિવશંકરને પદ પરથી હઠાવવા પડ્યા. ગત બે વર્ષમાં પહેલી વખત કૉંગ્રેસે યુનાઇટેડ ડેમૉક્રેટિક ફ્રન્ટના મુખ્ય પ્રધાનના રાજીનામાની માગ કરી. પાર્ટીએ મુખ્ય સચિવ તથા રહસ્યમયી મહિલા વચ્ચેની કથિત નિકટતા મુદ્દે સીબીઆઈ (સેન્ટ્રલ બ્યૂરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેશન) દ્વારા તપાસની માગ ક��ી છે. કેરળ વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા રમેશ ચેન્નનિતલાએ બીબીસીને જણાવ્યું : "મેં વડા પ્રધાનને પત્ર લખીને સીબીઆઈ દ્વારા તપાસની માગ કરી છે અને કહ્યું છે કે મુખ્ય પ્રધાન કાર્યાલયને પણ તપાસમાં આવરી લેવું જોઈએ." "એ મહિલા જે વિભાગ સાથે સંબંધ ધરાવે છે, તેનો હવાલો ખુદ મુખ્ય પ્રધાન પાસે છે." પ્રસાધનના સામાનમાં દાણચોરી રવિવારે કસ્ટમના અધિકારીઓએ ડિપ્લોમૅટિક ચેનલ દ્વારા આવેલી બૅગને ખોલવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. આ સામાન ત્રણ દિવસથી ઍરપૉર્ટ ઉપર પડેલો હતો. કસ્ટમ અધિકારીઓને બૅગમાં 'ખાસ સામાન' હોવાની ગુપ્ત માહિતી મળી હતી. પ્રોટોકોલ પ્રમાણે, અધિકારીઓએ બૅગને ખોલવા માટે વિદેશ મંત્રાલયની મંજૂરી લીધી હતી. બૅગને ખોલતાં પ્રસાધનના સામાનમાં સોનું મળી આવ્યું હતું. સોનાને ઓગાળીને એવી રીતે રાખવામાં આવ્યું હતું કે તે પ્રસાધનના સામાનમાં બરાબર રીતે બેસી જાય. આ ડિપ્લોમૅટિક સામાન સંયુક્ત આરબ અમિરાતના કૉન્સ્યુલેટના સરનામે જવાનો હતો. વાણિજ્ય દૂતાવાસના પૂર્વ જનસંપર્ક અધિકારી (પબ્લિક રિલેશન ઓફિસર) સરીથ કુમારની પૂછપરછમાં એક મહિલાની સંડોવણી પણ બહાર આવી હતી. આ મહિલા કેરળના મુખ્ય સચિવની નજીક હોવાનું કહેવાય છે. સમગ્ર ઘટનાક્રમ બાદ તેઓ ફરાર હોવાનું કહેવાય છે. કોણ છે એ મહિલા? પ્રતીકાત્મક તસવીર કવિતા વાણિજ્ય દુતાવાસમાં સરીથ કુમારનાં સહયોગી હતાં, પરંતુ તેમની નોકરી જતી રહી હતી. ત્યારબાદ તેમને કેરળ રાજ્ય ઇન્ફર્મેશન ટેકનૉલૉજી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના ઉપગ્રમ સ્પેસ પાર્કમાં માર્કેટિંગ ઍન્ડ લાયઝન ઑફિસર નિમવામાં આવ્યાં. આ પહેલાં તેઓ ઍર ઇન્ડિયા-એસ.એ.ટી.એસ.માં હ્યુમન રિસોર્સિઝ મૅનેજર હતાં. જે ઍર ઇન્ડિયા તથા સિંગાપુર ઍરપૉર્ટ ટર્મિનલ સર્વિસિઝનું (એસ.એ.ટી.એસ.) સંયુક્ત સાહસ છે. આ કંપનીમાં તેમનાં કથિત કારસ્તનોને કારણે ઍમ્પ્લૉયીઝ યુનિયનના વડા એલ. એસ. સિબુએ તેમના વિરુદ્ધ છેતરપિંડીની ફરિયાદ નોંધાવી હતી. ગત વર્ષે ફેબ્રુઆરી-2019માં સંસ્થાની આંતરિક ફરિયાદ કમિટીએ પુરાવાના અભાવે કવિતા સામેનો કેસ કાઢી નાખ્યો હતો. જેની સામે સિબુએ કેરળ હાઈકોર્ટમાં ફરિયાદ નોંધાવી હતી. ઉચ્ચ અદાલતે તેમની અરજીનો સ્વીકાર કર્યો હતો અને છ મહિનાની અંદર તપાસ પૂર્ણ કરવા માટે કેરળ પોલીસને આદેશ આપ્યા હતા. રિપોર્ટ મુજબ, કવિતા સામે છેતરપિંડીનો કેસ પડતર હોવા વિશે ઇન્ફર્મેશન ઍન્ડ ટેકનૉલૉજી ડિપાર્ટમેન્ટને જાણ ન હતી. સોનાન��� તસ્કરીના કેસમાં સરીથ કુમાર દ્વારા કવિતાનું નામ જાહેર થતાં તેમને તત્કાલ સ્પેસ પાર્ક પ્રોજેક્ટમાંથી હઠાવી દેવાયાં છે. રાજકીય આરોપ પ્રતિઆરોપ મુખ્ય સચિવ એમ. શિવશંકર આઈ.ટી. વિભાગના પણ સેક્રેટરી છે એટલે વિવાદ મુખ્ય પ્રધાન કચેરી સુધી પહોંચ્યો છે. રમેશ ચેન્નિતલાનો આરોપ છે, "શિવશંકર એ મહિલાને બચાવવાના પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા. અમને લાગે છે કે આ સમગ્ર સોદામાં તેઓ પણ સામેલ હતા. વિવાદાસ્પદ ભૂતકાળ છતાં મહિલાને સ્પેસ પાર્કમાં નોકરી મળી ગઈ. આથી સમગ્ર પ્રકરણની સીબીઆઈ દ્વારા તપાસ થવી જોઈએ." મુખ્ય પ્રધાન વિજયનનું કહેવું છે કે સમગ્ર પ્રકરણમાં નામ આવવા માત્રથી તેમણે પોતાના મુખ્ય સચિવને હઠાવી દીધા છે. પોતાના સેક્રેટરીનો બચાવ કરતા મુખ્ય પ્રધાને કહ્યું : "હઠાવવાનો મતલબ એવો નથી કે તેમની સામે કોઈ કાયદેસરનો કેસ ઘડી કઢાયો છે. આ કેસના આરોપી સાથે નામ જોડાયું હોય અને તો પણ તેઓ મુખ્ય પ્રધાનની કચેરીમાં કામ કરતા હોય તે યોગ્ય નથી. બસ એટલી જ વાત છે." સી.પી.એમ (કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઑફ ઇન્ડિયા - માર્કસિસ્ટ)ના પૂર્વ સંસદસભ્ય એમ. બી. રાજેશે બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું, "સમગ્ર પ્રકરણને કારણે મુખ્ય પ્રધાનની પ્રતિષ્ઠાને કોઈ બટ્ટો નહીં લાગે. તેમણે તત્કાળ કાર્યવાહી કરી અને શિવશંકરને તેમના પદ પરથી હઠાવી દીધા." "અન્ય તમામ આરોપ પાયાવિહોણા છે. મુખ્ય પ્રશ્ન એ છે કે સોનાની દાણચોરીથી કોને લાભ થઈ રહ્યો હતો." રાજકીય વિશ્લેષક ગૌરીદસન નાયરે બીબીસીને જણાવ્યું, "હજુ સુધી એવી કોઈ વિગત બહાર નથી આવી કે આ કેસને વિજયનની કચેરી સાથે જોડી શકાય. પરંતુ આ વિવાદ સરકાર તથા વિજયન માટે શરમજનક સ્થિતિ ઊભી કરનારો છે." "વિજયનને તરત જ પદ પરથી હઠાવી દેવામાં આવ્યા છે, છતાં આ વિવાદ તત્કાળ ખતમ થાય એવું નથી લાગતું." તિરુવનંતપુરમ્ બેઠક ઉપરથી કૉંગ્રેસના સંસદસભ્ય શશી થરૂરે રમેશ ચેન્નિતલા દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલી સીબીઆઈ તપાસની માગનું સમર્થન કર્યું છે. શરુરે ખુદની તપાસ કરવાની તૈયારી દાખવી હતી. બીબીસી હિંદીને ઈ-મેલ દ્વારા પાઠવેલા નિવેદનમાં થરૂરે જણાવ્યું, "રાજકીટ લાભ ખાટવા માટે કેટલાક લોકો એવી અફવા ફેલાવી રહ્યા છે કે આરોપીને કૉન્સ્યુલેટમાં મારી ભલામણથી નોકરી મળી હતી." "આ હળાહળ જૂઠાણું છે. સમગ્ર કેસમાં કૉંગ્રેસ દ્વારા જે સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા છે, તેની ઉપરથી ધ્યાન હઠાવવા માટે આરોપી સાથે સંકળાયેલા રાજકીય પક્ષોના સમર્થકોએ ક���વતરું ઘડ્યું છે." સોના પ્રત્યે સ્નેહ કેરળના તમામ વર્ગોમાં સોના પ્રત્યે સવિશેષ આકર્ષણ જોવા મળે છે. સોનાની ખપતના મામલે તે પાડોશી રાજ્ય તામિલનાડુ બાદ બીજા ક્રમે છે. સોના ઉપર ભારે ડ્યૂટી લાગે છે, જેના કારણે તેની તસ્કરી થાય છે. ખાડી દેશોમાં તેની કિંમત ઓછી છે, જેના કારણે તેની દાણચોરી થાય છે. માત્ર બૅગ કે અન્ય ચીજોમાં છૂપાવીને જ નહીં, પરંતુ કેટલાક લોકો શરીરના પ્રાઇવેટ પાર્ટ્સમાં પણ સોનું છૂપાવીને તેની તસ્કરી કરે છે. ગત બે વર્ષ દરમિયાન અધિકારીઓએ લગભગ 600 કિલોગ્રામ સોનું જપ્ત કર્યું છે. વર્ષ 2018-19 દરમિયાન 220 કિલોગ્રામ સોનું જપ્ત કરવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે ગત વર્ષે 444 કિલોગ્રામ સોનું ઝડપાયું હતું. જે આગળના વરસની સરખામણીએ બમણું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયે તિરુવનંતપુરમ્ ઍરપૉર્ટ ઉપર સોનાની દાણચોરીનો કેસ એન.આઈ.એ.ને સોંપવાના આદેશ આપ્યા છે. +text: દિલ્હીની રહેવાસી 26 વર્ષની પલ્લ્વી સિંહ દેશમાં આવેલા વિદેશીઓને તો હિંદી શીખવે જ છે પણ સાથે સાથે મૉડલ, સિંગર, બૉલીવુડ સ્ટારને પણ હિંદી શીખવામાં મદદ કરે છે. તેની ખાસિયત એ છે કે તે ચાચા ચૌધરી, પિંકી, ચંપક, નંદન અને પ્રેમચંદની વાર્તા સંભળાવી લોકોને હિંદી શીખવે છે. આ જ એમની સફળતાનું રહસ્ય છે. લગભગ પાંચ વર્ષ પહેલાં એમણે હિંદી શિખવવાનું કામ શરૂ કર્યું હતું અને આજે તે સેલિબ્રિટી ટીચર બની ચૂકી છે. પલ્લવીની પદ્ધતિ શું છે? પલ્લવીની હિંદી શીખવવાની પદ્ધતિ બધા કરતાં થોડીક અલગ છે. તે પોતાના સ્ટૂડન્ટના ઘરે જઈને કે પછી કોઈ કાફેમાં કૉફીનાં પીતાં-પીતાં આરામથી હિંદી શીખડાવે છે. પલ્લ્વી જણાવે છે કે,''હું મારા ક્લાસમાં હાસ્યનો ઉપયોગ કરું છું. જેથી મારા વિદ્યાર્થીઓને ભણવામાં રસ પડે. એટલે જ હું હિંદી કૉમિક ચાચા ચૌધરી, પિંકી અને ચંપક વાંચવા માટે આપું છું." "આ વાર્તાઓમાં બહુ સરળ હિંદી શબ્દોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે અને એની સાથે બનેલાં ચિત્રો શું કહે છે એ સમજવામાં ખૂબ મદદ મળે છે.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તે આગળ જણાવે છે કે,"આ કૉમિક્સ આપણી સંસ્કૃતિ અને પહેરવેશને દર્શાવે છે. દાખલા તરીકે ચાચા ચૌધરીની પાઘડી અને એની સાથે જોડાયેલી માન-સન્માનની વાતો." "પિંકી નામના કૉમિક્સમાં પિંકીના માતા સાડી પહેરે છે અને ઘરની વસ્તુઓ અંગેની વાતો જણાવે છે." "આવી ઘણી નાનીનાની વાતો જેનો આપણે રોજબરોજના ��ીવનમાં ઉપયોગ કરતાં હોઈએ છીએ એનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે. આ કારણે જ મારા વિદ્યાર્થીઓ બોલચાલની ભાષા શીખી લે છે." બોલીવૂડ ફિલ્મોનો આશરો પલ્લવી હિંદી શીખવવા માટે માત્ર હિંદી કૉમિક્સ જ નહીં પણ બોલીવૂડ ફિલ્મોનો પણ આશરો લે છે. તે પોતાના વિદ્યાર્થીઓને બોલીવૂડ ફિલ્મોની ડીવીડી પણ આપે છે. તે જણાવે છે,"હું મારા વિદ્યાર્થીઓને બિમલ રૉય, સત્યજીત રેની ફિલ્મોની ડીવીડી આપું છું. એ ફિલ્મોમાં આપણા ભારતની છબી ઊભરે છે. હું માનું છું કે હિંદી શીખવા માટે બોલીવૂડ ફિલ્મો ઉમદા વિક્લ્પ છે." એમના વિદ્યાર્થીઓ 20 વર્ષના યુવાનોથી માંડીને 70 વર્ષના લોકો સુધી છે. પલ્લવી જણાવે છે, ''આ લોકો ઘણા કારણોસર હિંદી શીખવા માગે છે. કેટલાક લોકો એવા હોય છે જે નોકરી કે ધંધા માટે ભારત આવતા હોય છે. એમને પોતાનાં રોજબરોજનાં કામ માટે હિંદી શીખવી પડતી હોય છે.'' "કેટલાક વિદેશી પર્યટકોને ખરીદી કરવા માટે પણ હિંદી શીખવવી પડતી હોય છે. અત્યારસુધી હું અમેરિકા, કેનેડા,બ્રિટેન, ઑસ્ટ્રેલિયા, ન્યૂઝીલૅન્ડ, આફ્રિકા સહિત ઘણા દેશોના લોકોને હિંદી શીખવવામાં મદદ કરી ચૂકી છું." "મારું કામ મને ત્યારે સાર્થક જણાયું જ્યારે મને અમેરિકાના વાણિજ્ય દૂતાવાસના લોકોને હિંદી શીખવવાની તક સાંપડી.'' અત્યારસુધી પલ્લવી ભારતમાં હજારો વિદેશીઓને હિંદી શીખવી ચૂકી છે. મલ્ટીનૅશનલ કંપનીઓ પોતાના સ્ટાફ અને કુંટુબીજનોને હિંદી શીખવવા માટે એમનો સંપર્ક કરે છે. એમના વિદ્યાર્થીઓની યાદીમાં જાણીતા લેખક વિલિયમ ડેલરિમ્પલ, બૉલીવુડ અભિનેત્રી જેકલીન ફર્નાન્ડિસ, લિસા રે, નટાલિયા ડિ લુઇસો અને લુસિંડા નિકોલસનો સમાવેશ થાય છે. ''હિંદી શીખવવામાં શરમ કેવી?'' એન્જિનિયરિંગ અને સાયકૉલોજીના ભણતર બાદ હિંદી ટ્યૂટર તરીકે પોતાની કેરિયર બનાવવાનો નિર્ણય કરનાર પલ્લવી જણાવે છે કે કેરિયરની શરૂઆતમાં એમને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. શરૂઆતમાં તેમના માતાપિતાએ પણ સાથ આપ્યો ન હતો. તેઓનું માનવું હતું કે એન્જિનિયરિંગ ભણ્યા બાદ આ કેવું ભૂત સવાર થઈ ગયું છે. તેઓ પલ્લવી પર ઘણાં નારાજ રહ્યાં અને મિત્રોએ પણ એમના કામને કાંઈ ખાસ મહત્ત્વ આપ્યું ન હતું. તેઓ હંમેશા એમની મજાક કરતા હતા. પલ્લવી જણાવે છે, ''તેઓ કહેતા હતા કે હું ગાંડી થઈ ગઈ છું. તને બીજું કશું કામ મળતું નથી? આ કામથી કેટલી કમાણી થશે? કોણ આવશે હિંદી શીખવા માટે? પાર્ટ ટાઇમ તો બરાબર છે પણ આને પોતાની કેરિયર બનાવવી મૂર્ખામીભર્યું કામ છે. 'કામથી સંતોષ છે' પલ્લવીએ લોકોની વાતો પર બહુ ધ્યાન ના આપ્યું. તે પોતાની મસ્તીમાં જ રહી અને હિંદી શીખવવા પાછળ ખૂબ મહેનત કરી. તે જણાવે છે, ''મને મારા કામથી સંતોષ છે. હું એ નસીબદાર માણસોમાંની એક છું જેમને પોતાનું કામ કરવામાં મજા આવે છે.'' ''હું જો મારા અનુભવની વાત કરું તો મારા પણ સારા અને ખોટા વિદ્યાર્થીઓ હોય છે." "આમ જોવા જઈએ તો આપણા સમાજમાં હિંદી શિક્ષકની એક સામાન્ય છબી છે. જેનાથી હું અલગ છું." "એટલે લોકોને જ્યારે મારા વિશે ખબર પડે છે ત્યારે તેઓ અચંબિત થઈ જાય છે. મારો પહેરવેશ અને સ્ટાઇલ જોઈ આશ્ચર્યમાં મૂકાઈ જાય છે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં જ્યાં ગલીગલીમાં અંગ્રેજી શીખવાનાં કોચિંગ સેન્ટર ખુલેલાં છે, ત્યાં એવી એક છોકરી છે જે હિંદીના કોચિંગ દ્વારા લાખો કમાઈ રહી છે. +text: આ નવો કાયદો શાસક ભારતીય જનતા પક્ષે લીધેલાં ત્રણ પગલાં પૈકીનો એક છે. તેને કારણે દેશના મુસ્લિમ સમુદાયના મોટા વર્ગમાં ચિંતા શા માટે વધી છે, એ બીબીસીના નિતિન શ્રીવાસ્તવ જણાવે છે. ભારતીય સંસદે એક વિવાદાસ્પદ ખરડાને મંજૂરી આપી છે અને તેના પર રાષ્ટ્રપતિએ મહોર મારી દીધી છે. આ કાયદામાં ભારતના ત્રણ પાડોશી દેશ - પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ અને અફઘાનિસ્તાનના ગેરકાયદે વસાહતીઓને ભારતીય નાગરિકત્વ આપવાની જોગવાઈ છે. શરત એટલી જ છે કે એ ગેરકાયદે વસાહતીઓ મુસ્લિમ ન હોવા જોઈએ. ઝુંબેશકર્તાઓ કહે છે કે જમણેરી રાષ્ટ્રવાદી પક્ષ ભાજપે તેના લોકપ્રિય નેતા નરેન્દ્ર મોદીની સરકારે લીધેલા શ્રેણીબદ્ધ નિર્ણયો પૈકીનો આ નવીનતમ નિર્ણય છે. નરેન્દ્ર મોદી 2014થી સત્તા પર છે અને આ વર્ષની શરૂઆતમાં યોજાયેલી ચૂંટણીમાં તેમની બહુમતીમાં વધારો થયો છે. દેશમાં નરેન્દ્ર મોદી અને તેમના પક્ષની લોકપ્રિયતામાં વધારો થયો હશે, પણ તેમની કેટલીક નીતિઓ અને નિર્ણયોની ઘરઆંગણે તથા વૈશ્વિક સ્તરે ટીકા થઈ છે. તેમાં મુખ્ય આરોપ 'લઘુમતીઓને' તથા ખાસ કરીને મુસ્લિમોને 'હાંસિયામાં ધકેલવાનો' છે. ભારતની 1.3 અબજની કુલ વસતીમાં અંદાજે 20 કરોડ મુસ્લિમોનો સમાવેશ થાય છે. એ ત્રણ નિર્ણયોની વાત કરીએ, જેણે વિશ્વમાં બીજા ક્રમે સૌથી વધુ મુસ્લિમોની વસતી ધરાવતા દેશમાં ચિંતાને વેગ આપ્યો છે. 1. સિટિઝનશીપ (ઍમેન્ડમૅન્ટ) ઍક્ટ (સીએએ) ભારતીય સંસદના બન્ને ગૃહોએ બે દિવસમાં સીએએને મંજૂરી આપી હતી. આ ખરડામાં ભારતન��� ત્રણ પાડોશી દેશ - પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ અને અફઘાનિસ્તાનના બિન-મુસ્લિમ ગેરકાયદે વસાહતીઓને માફી આપવાની જોગવાઈ છે. આ ખરડા પર રાષ્ટ્રપતિએ પણ મંજૂરીની મહોર મારી દીધી છે. ભાજપ કહે છે કે પાડોશી દેશોમાં દમનનો અનુભવ કરતા હિંદુ, શીખ, બૌદ્ધ, જૈન, પારસી અને ખ્રિસ્તીની ભારતીય નાગરિકત્વ મેળવવાની કાર્યવાહીને આ કાયદા બાદ વેગ મળશે. ભારતીય નાગરિકત્વ મેળવવા માટે ભારતમાં સતત વસવાટની લઘુતમ સમયસીમા 11 વર્ષથી ઘટાડીને આ ખરડામાં છ વર્ષ કરવામાં આવી છે, પણ તેમાંથી મુસ્લિમોને બાકાત રાખવામાં આવ્યા છે. નરેન્દ્ર મોદી સરકારે મુસ્લિમો પ્રત્યે ભેદભાવ નહીં રાખવાનું વચન આપ્યું હતું અને જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં મુસ્લિમો સલામત છે. બીજી તરફ ઇસ્લામિક જૂથો અને કર્મશીલો કહે છે કે ભારતના 20 કરોડથી વધારે મુસ્લિમોને હતોત્સાહ કરવાનું આ નવીનતમ પગલું છે. સૂચિત કાયદો દેશના હિંદુ, મુસ્લિમ કે અન્ય કોઈ પણ ધર્મના વર્તમાન નાગરિકોને અસર કરતો નથી, પણ બાંગ્લાદેશથી આવેલી અને ભારતીય નાગરિકત્વ નહીં મેળવી શકેલા બાંગ્લાદેશના હજારો હિંદુ વસાહતીઓને આ કાયદાથી મદદ મળશે. આ કારણસર જ ઈશાન ભારતીય રાજ્યોમાં નવા કાયદા સામે વ્યાપક વિરોધપ્રદર્શન થઈ રહ્યું છે. 2. કાશ્મીરમાં અનુચ્છેદ 370 હિમાલયની ગોદમાં આવેલું કાશ્મીર, પાડોશી દેશો ભારત તથા પાકિસ્તાન વચ્ચેના લોહિયાળ વિવાદનો સ્રોત બની રહ્યું છે. ભારતીય કાશ્મીરમાં લાંબા સમયથી બંડખોરી ચાલી રહી છે અને આ સુંદર પર્વતીય રાજ્ય માટે બન્ને દેશો વચ્ચે અનેક વખત ટક્કર થઈ છે. 1947માં ભારતીય ઉપખંડનું વિભાજન થયું ત્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું હતું અને કાશ્મીરના ભાગલા પડ્યા હતા. મુસ્લિમોના બાહુલ્યવાળા કાશ્મીરને અનુચ્છેદ 370 તરીકે જાણીતી બંધારણીય જોગવાઈ મારફતે સ્વાયતતાની ગેરંટી આપવામાં આવી હતી. મોદીના વડપણ હેઠળની ભાજપ સરકારે 2019માં અનુચ્છેદ 370 પાછો ખેંચવાનો નિર્ણય કર્યો હતો, જે અશાંતિનો ભય સર્જવાનું કારણ બન્યો હતો. કાશ્મીરને આપવામાં આવેલા ખાસ દરજ્જા બાબતે દેશમાં લાંબા સમયથી ચર્ચા થતી રહી છે પણ અગાઉની એકેય સરકારે તેમાં ફેરફાર કર્યો ન હતો. જોકે, ભાજપની સરકારે ચૂંટણી જિત્યાના થોડા મહિનાઓમાં જ અનુચ્છેદ 370 પાછો ખેંચી લીધો હતો. એ પગલાંની સાથે કાશ્મીરમાં ભારતીય સૈન્યની દેખરેખ હેઠળ સંપૂર્ણ બંધી લાદવામાં આવી હતી અને મહિનાઓ સુધી ટેલિકોમ સેવા બંધ રાખવામાં આવી હતી તથા મીડિયા માટે બ્લેકઆઉટની સ્થિતિ હતી. અનેક કાશ્મીરીઓ માટે અનુચ્છેદ 370 ભારતનો હિસ્સો બનવાનું મુખ્ય કારણ હતો. તેને પાછો ખેંચી લઈને તથા દેશના બાકીના ભાગના નાગરિકોને કાશ્મીરમાં પ્રોપર્ટી ખરીદવાનો તેમજ ત્યાં કાયમી વસવાટનો અધિકાર આપીને મુસ્લિમોના બાહુલ્યવાળા આ રાજ્યના વસતિ વિષયક ચિત્રમાં ફેરફારનો ભાજપનો આ પ્રયાસ હોઈ શકે. આ પગલાંને કારણે સંસદમાં રોષ ફાટી નીકળ્યો હતો અને કેટલાક બંધારણીય નિષ્ણાતોએ તેને બંધારણ પરના હુમલા સમાન ગણાવ્યું હતું. મોદી સરકારના આ પગલાં સામેની અપીલની સુનાવણી દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતમાં ચાલી રહી છે. 3. નેશનલ રજિસ્ટર ઑફ સિટિઝન્સ (એનઆરસી) બાંગ્લાદેશને પાકિસ્તાનથી આઝાદ કરાયું તેના આગલા દિવસ એટલે કે 24 માર્ચ, 1971 પહેલાં ભારત આવેલા ઈશાન ભારતીય રાજ્ય આસામના નાગરિકોએ તેમનું નાગરિકત્વ પૂરવાર કરવાની સૂચિ છે એનઆરસી. એનઆરસીની રચના 1951માં (ભારતની લોકશાહી ઢબે ચૂંટાયેલી કૉંગ્રેસના વડપણ હેઠળની પહેલી સરકારના શાસનકાળમાં) કરવામાં આવી હતી, પણ 'ગેરકાયદે વસાહતીઓને' ઓળખી કાઢવાની આ પ્રક્રિયા નરેન્દ્ર મોદીની ભાજપ સરકારે અગ્રક્રમે હાથ ધરી છે. રાજ્યમાં વસતા પરિવારોએ તેમનો વંશવેલો પૂરવાર કરવા માટે દસ્તાવેજો દેખાડવા પડે છે અને જેઓ તેમની નાગરિકતા પૂરવાર કરી શકતા નથી તેમને ગેરકાયદે વિદેશીઓ ગણવામાં આવે છે. આસામ ભારતના બહુવાંશિક રાજ્યો પૈકીનું એક છે અને ત્યાં રહેતા લાખો લોકો માટે ઓળખ અને નાગરિકત્વ લાંબા સમયથી વિવાદનો મુદ્દો બની રહ્યા છે. તેના રહેવાસીઓમાં બંગાળી અને આસામી ભાષા બોલતા હિંદુઓ તેમજ સંખ્યાબંધ આદિવાસીઓનો સમાવેશ થાય છે. આસામની 3.2 કરોડ લોકોની વસતીમાં એક-તૃતિયાંશ પ્રમાણ મુસ્લિમોનું છે. મુસ્લિમોની સૌથી વધુ વસતી ધરાવતા રાજ્યોમાં આસામ દેશમાં બીજા ક્રમે છે. પહેલા ક્રમે કાશ્મીર છે. એ પૈકીના મોટાભાગના બ્રિટિશ કાળમાં અહીં સ્થાયી થયેલા વસાહતીઓના વંશજો છે. તેઓ કહે છે કે રાજ્ય તથા કેન્દ્ર સરકાર તેમને નિશાન બનાવી રહી છે. એનઆરસીને લીધે રાજ્યના 19 લાખ લોકોની નાગરિકતા છીનવાઈ ગઈ છે. જોકે, એ લોકોને અપીલ કરવાનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. એ લોકો પૈકીના મોટાભાગના મુસ્લિમો છે અને આ સમગ્ર કવાયતને કારણે રાષ્ટ્રભરમાં લઘુમતીઓમાં ચિંતા અને આશંકામાં વધારો થયો છે, કારણ કે આ કવાયત સમગ્ર ભારતમાં હાથ ધરવાની તરફેણ બીજેપી વારંવાર કરતી રહી ���ે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય સંસદે એક વિવાદાસ્પદ કાયદો બનાવ્યો છે, જેમાં ત્રણ પાડોશી દેશના, મુસ્લિમો સિવાયના, વસાહતીઓને ભારતીય નાગરિકત્વ મળવાની જોગવાઈ છે. +text: વર્ષ 2013માં સૈન્યએ તખતો પલટ કર્યા બાદ તેમને સત્તામાંથી બેદખલ કરી દીધા હતા. સમાચારો અનુસાર કોર્ટની કાર્યવાહી બાદ તેઓ બેહોશ થઈ ગયા હતા અને બાદમાં તેમનું નિધન થઈ ગયું. તેઓ 67 વર્ષના હતા. મોરસી પર જાસૂસીના આરોપ લાગ્યા હતા. તેમના કાર્યકાળના એક વર્ષ બાદ જનઆંદોલનો શરૂ થયાં હતાં, જે બાદ તેમની અટકાયત કરાઈ હતી. અટકાયત કરાયા બાદ અધિકારીઓએ મોરસી અને 'મુસ્લિમ બ્રધરહુડ'ના સમર્થકો વિરુદ્ધ અભિયાન શરૂ કર્યું હતું. મોરસી વિરુદ્ધ દેશની રાજધાની કૈરોમાં કાર્યવાહી ચાલી રહી હતી. તેમના વિરુદ્ધ પેલેસ્ટાઇનના ઇસ્લામિક સંગઠન 'હમાસ' સંબંધિત સંપર્કો સાથે જાસૂસી કરવાનો આરોપ હતો. ભારતની વસતિ આવતાં આઠ વર્ષમાં ચીનથી વધી જશે આગામી આઠ વર્ષમાં ભારત વિશ્વનો સૌથી વધુ વસતિ ધરાવતો દેશ બની જશે. 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના જણાવ્યા અનુસાર સંયુક્ત રાષ્ટ્રના નવા અહેવાલમાં અંદાજ લગાવાયો છે કે વર્ષ 2050 સુધીમાં ભારતમાં બીજા 273 મિલિયન (27.3 કરોડ) લોકોનો ઉમેરો થશે. આ સાથે જ ભારત સદીના અંત સુધી વિશ્વનો સૌથી વધુ વસતિ ધરાવતો દેશ બની જશે એવો અંદાજ પણ અહેવાલમાં લગાવાયો છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે વર્ષ 2019માં ભારતની અંદાજિત વસતિ 137 કરોડ છે, જ્યારે ચીનની 143 કરોડ છે. આ અહેવાલમાં એવું પણ જણાવ્યું છે કે 2050 સુધીમાં વિશ્વની વસતિમાં બીજા 200 કરોડ લોકો ઉમેરાશે. મમતાને મળ્યા બાદ ડૉક્ટરોની હડતાળનો અંત મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજી સાથેની મુલાકતા બાદ પશ્ચિમ બંગાળમાં ડૉક્ટરોએ ગત સપ્તાહથી ચાલી રહેલી હડતાળ પરત લઈ લીધી છે. મુલાકાત બાદ રાજ્યની તમામ સરકારી હૉસ્પિટલોમાં 'ફરિયાદ નિવારણ કક્ષ' બનાવવા અને સુરક્ષા વધારવા સહમતી સધાઈ છે. ડૉક્ટરો તરફથી એક પ્રતિનિધિમંડળ સોમવારે મુખ્ય મંત્રીને સચિવાલયમાં મળ્યું હતું. મુખ્ય મંત્રીઓએ ડૉક્ટરોનો પ્રસ્તાવ સ્વીકારી લીધો હતો. મમતાએ પ્રદર્શનકારીઓની લાઇવ સ્ટ્રીમિંગની માગ પણ સ્વીકારી લીધી હતી, જે બાદ બે સ્થાનિક ચેનલોને કરવેજની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. મમતાએ પ્રદર્શનકારીઓને તમામ સમસ્યાઓ અને માગોને ધ્યાનથી સાંભળી અને કેટલાય મામલે સંબંધિત અધિકારીઓને એ જ વખતે નિર્દેશ આપ્યા હતા. આ ઉપરાંત તેમણે ડૉક્ટરોને તુરંત કામ પર પરત ફરવા પણ ભલામણ કરી હતી. 'વાયુ'ને પગલે સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છમાં આજે વરસાદની આગાહી ગુજરાતના દરિયાકિનારા નજીકથી પસાર થયેલું વાયુ વાવાઝોડુ હવે 'ડિપ્રેશન'માં ફેરવાતા કચ્છ અને સૌરાષ્ટ્રને ભીંજવશે. હવામાન વિભાગે આગાહી કરી છે કે કચ્છ સહિત સૌરાષ્ટ્રના કેટલાક વિસ્તારમાં આજે વરસાદ પડશે. સૌરાષ્ટ્ર સહિત દક્ષિણ રાજસ્થાનમાં પણ વાયુને કારણે વરસાદ પડવાની શક્યતા છે. વાયુ કચ્છ પર ત્રાટક્યા બાદ સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છ તથા રાજસ્થાનના ઘણા વિસ્તારોમાં ભારેથી અતિભારે વરસાદ થવાની શક્યતા છે. હાલ આ વાવાઝોડું અરબ સાગરમાં છે અને તે સૌરાષ્ટ્રના દરિયાકાંઠાની પાસેથી થઈને ઓમાન તરફ વળ્યું હતું પરંતુ ત્યારબાદ ફરી કચ્છ તરફ ફંટાયું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇજિપ્તના સરકારી ટેલિવિઝન અનુસાર દેશના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મોરસીનું કોર્ટના પરિસરમાં જ નિધન થયું છે. +text: આ ઘટના બહાર આવ્યા બાદ અમુક ભારતીય મીડિયા ચેનલ્સે ચીનના સરકારી અખબાર 'ગ્લોબલ ટાઇમ્સ'ને ટાંકતા ચીની સેનાના પાંચ જવાનનાં મૃત્યુ અને 11 જવાન ઈજાગ્રસ્ત થવા સંબંધિત અહેવાલ રજૂ કર્યા હતા. ચીનના અખબાર 'ગ્લોબલ ટાઇમ્સ'એ ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું હતું કે ચીનના પક્ષે થયેલી ખુવારી અંગે કોઈ અહેવાલ તેમણે આપ્યા નથી, સાથે જ સ્વીકાર્યું હતું કે ચીનના પક્ષે ખુવારી થઈ છે, પરંતુ તે કેટલી છે તે હાલના તબક્કે જણાવી શકે તેમ નથી. 'ગ્લોબલ ટાઇમ્સ'ના ચાઇનિઝ તથા અંગ્રેજી ભાષાના મુખ્ય સંપાદકે ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે હિંસક અથડામણ દરમિયાન ચીનને પણ નુકસાન થયું છે, પરંતુ તેમણે આ વિશે કોઈ માહિતી કે સંખ્યા જણાવી નથી. તેમણે ટ્વિટર ઉપર લખ્યું, "મારી પાસે જે માહિતી છે, તે મુજબ ગલવાન ખીણમાં થયેલી અથડામણ દરમિયાન ચાઇનિઝ પક્ષે નુકસાન થયું છે. હું ભારતીયોને કહેવા માગું છું કે અભિમાની ન બનો અને ચીનના સંયમને તેની નબળાઈ ન સમજો. ચીન ભારત સાથે સંઘર્ષ નથી ઇચ્છતું, સાથે જ અમે તેનાથી ડરતા પણ નથી." ચીને ભારતની ટીકા કરી સૈન્ય હિલચાલ વધતાં તણાવ વકર્યો આ પહેલાં ચીને આરોપ મૂક્યો હતો કે ગલવાન ખીણ વિસ્તારમાં ભારત દ્વારા નિર્માણકાર્ય હાથ ધરવામાં આવ્યું, જે 'ઉશ્કેરણીજનક હરકત' હતી. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના કહેવા પ્રમાણે, આ અંગે તેણે ભારત સમક્ષ કડક શબ્દોમાં વિરોધ નોંધાવ્યો છે. ચીનના વિદ���શ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ઝાઓ લિજિયે મંગળવારની પ્રેસકૉન્ફરન્સ દરમિયાન કહ્યું, "ડિપ્લૉમેટિક તથા સૈન્ય માધ્યમથી બંને દેશો વચ્ચે પ્રવર્તમાન તણાવને હળવો કરવાના પ્રયાસ ચાલુ છે." "છઠ્ઠી જૂને કમાન્ડરસ્તરની વાતચીત દરમિયાન સહમતિ પણ સધાઈ હતી. જોકે, સોમવારે ભારત દ્વારા તેનું ગંભીર રીતે ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું અને ભારતીય સૈનિકો બે વખત ગેરકાયદેસર રીતે ચીનની સીમામાં પ્રવેશ્યા અને ચીની સૈનિકો ઉપર ઉશ્કેરણીજનક હુમલા કર્યા." પ્રવક્તા ઝાઓએ કહ્યું કે અથડામણમાં બંને દેશના સૈનિક વચ્ચે હિંસક અથડામણ થઈ. ઝાઓના કહેવા પ્રમાણએ સહમતિના આધારે ભારતે તેના સૈનિકોને સંયમિત રહેવાની સૂચના આપવી જોઇએ. સાથે જ ઉમેર્યું, "ભારતે સીમારેખાને પાર ન કરવી જોઇએ તથા એકતરફી રીતે એવું કોઈ પગલું ન લેવું જોઇએ, જેથી કરીને સ્થિતિ વકરે." ઝાઓના કહેવા પ્રમાણે, સરહદી વિસ્તારોમાં તણાવ ઘટે અને શાંતિ જળવાય રહે તે માટે બંને દેશ વાટાઘાટો દ્વારા દરેક મુદ્દો ઉકેલવા માટે સહમત થયા છે. ભારતીય સેનાના મુખ્યાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નિવેદન પ્રમાણે, એક સૈન્ય અધિકારી અને બે જવાન મૃત્યુ પામ્યાં છે. આ અથડામણમાં બંને પક્ષે ખુંવારી થઈ છે. બંને દેશના ઉચ્ચ સૈન્ય અધિકારીઓ સ્થિતિને કાબૂ કરવામાં લાગેલાં છે. રિપોર્ટરનું ટ્વીટ ચીની પક્ષે પાંચ સૈનિકોનાં મૃત્યુ અને 11ના ઘાયલ થવાના ભારતીય મીડિયામાં પ્રસારિત અહેવાલ 'ગ્લોબલ ટાઇમ્સ'ના પત્રકાર વાંગ વેનવેના ટ્વીટ ઉપર આધારિત હતા. વાંગે પોતાને મળેલી માહિતીના આધારે આ ટ્વીટ કર્યું હતું. બાદમાં તેમણે એ ટ્વીટને ડિલિટ કરી નાખ્યું અને સ્પષ્ટતા પણ આપી. નવા ટ્વીટમાં વાંગે કહ્યું કે તેમને ભારતીય સૂત્રો પાસેથી આ માહિતી મળી હતી. સાથે જ લખ્યું હતું કે ચીને ઔપચારિક રીતે તેના કોઈ સૈનિકની ખુવારી વિશે ઔપચારિક પુષ્ટિ નથી કરી. તેમણે ભારતીય મીડિયા ઉપર 'અનપ્રોફેશનલ' હોવાનો આરોપ મૂક્યો અને કહ્યું કે તેમના ટ્વીટને ચીનના સત્તાવાર વલણ તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યું, જે અયોગ્ય છે. પત્રકાર પ્રવીણ સ્વામીએ પણ આ વિશે ટ્વીટ કરીને ભારતીય મીડિયાની ટીકા કરી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લદ્દાખમાં ભારત-ચીન એલ.એ. સી. ખાતે બંને દેશના સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ થઈ હતી, જેમાં ભારતીય સેનાના એક અધિકારી તથા બે જવાનનાં મૃત્યુ થયાં હતા. +text: વસતી ગણતરી કરવા માટે હાથી તેમજ જીપનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો અહીં કરવામાં આવેલી ગેંડાઓની વસતી ગણતરી દરમિયાન જાણવા મળ્યું છે કે વર્ષ 2015થી અહીં એક શિંગડું ધરાવતા 12 ગેંડા વધ્યા છે. તેની સાથે જ અહીં વસતા ગેંડાઓનો આંકડો 2413 પર પહોંચી ગયો છે. કાઝીરંગા નેશનલ પાર્કને યુનેસ્કો દ્વારા વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. દુનિયાના બે તૃતિયાંશ જીવ આ જ પાર્કમાં વસવાટ કરે છે. પ્રાણીઓની વસતી ગણતરી દર ત્રણ વર્ષે કરવામાં આવે છે. બીબીસીના સાઉથ એશિયા એડિટર અનબરાસન એથિરાજન કહે છે, "આ ગેંડાના સંરક્ષણની એક અવિશ્વસનીય સફળતાની કહાણી છે." "વર્ષ 1970ના દાયકામાં અહીં ગેંડાની સંખ્યા માત્ર 100 કરતા વધારે હતી." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે વસતી ગણતરી માટે અધિકારીઓએ 430 સ્ક્વેર કિલોમીટર વિસ્તારના પાર્કને 74 ભાગમાં વહેંચી દીધું હતું. વસતી ગણતરી 300 સરકારી અને બીજા NGO અધિકારીઓએ મળીને કરી હતી. વસતી ગણતરી માટે 40 હાથી તેમજ 17 જેટલા વાહનોની મદદ લેવામાં આવી હતી. વસતી ગણતરીમાં જે આંકડો જાહેર કરવામાં આવ્યો છે તે માત્ર એક અનુમાન છે. અધિકારીઓને શંકા છે કે આ આંકડો હજુ ઉપર પહોંચી શકે છે. કેમ કે કેટલાક પ્રાણીઓ ગુપ્ત જગ્યાએ ઘાસ પાછળ છૂપાયેલા હોઈ શકે છે. આ ઘાસને સામાન્યપણે સળગાવી દેવામાં આવે છે જેથી પ્રાણીઓની ગણતરી સહેલાઈથી થઈ શકે. પરંતુ આ વખતે કમોસમી વરસાદના કારણે ઘાસ ફરી વધી ગયું છે. તેનો મતલબ છે કે ગેંડાની વસતી ગણતરી ફરી આગામી વર્ષે થઈ શકે છે. વર્ષ 1905થી પ્રાણીઓના સંરક્ષણ માટે કાઝીરંગા સૌથી શ્રેષ્ઠ સ્થળ માનવામાં આવી રહ્યું છે. અહીં એક શિંગડું ધરાવતા ગેંડા સિવાય વાઘ પણ વધારે વસે છે. તેના કારણે ભારત સરકારે આ જગ્યાને વાઘ અભ્યારણ્ય તરીકે જાહેર કરી હતી. અહીં હાથી, જંગલી જળ ભેંસો તેમજ ઘણા પક્ષીઓ પણ વસેલા છે. પાર્કમાં આવેલી નદીમાં દક્ષિણ એશિયન નદીઓમાં વસતી ડોલ્ફીન પણ મળી આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના આસામમાં આવેલું કાઝીરંગા નેશનલ પાર્ક ગેંડાઓનું ઘર છે. આ કાઝીરંગા પાર્કે વન્ય જીવ સંરક્ષણ મામલે એક મોટી સફળતા પ્રાપ્ત કરી છે. +text: છેલ્લે વર્ષ 2010માં યોજાયેલી એશિયન ગેમ્સમાં સાનિયા મિર્ઝાએ મહિલા સિંગલ્સમાં બ્રૉંઝ મેડલ જીત્યો હતો. આમ સાનિયા મિર્ઝા બાદ એશિયન ગેમ્સમાં ટેનિસ સિંગલ્સ ઇવેન્ટમાં મેડલ જીતનારાં અંકિતા રૈના બીજા મહિલા ખેલાડી છે. અંકિતા રૈના સેમી-ફાઇનલમાં ચીનના ઝેન્ગ શુઆઈ સામે 4-6, 6-7(6)થી હારી ગયાં હતાં અને બ્રૉંઝ મેડલથી સંતોષ માનવો પડ્યો. પરંતુ બે કલાકથી વધુ ચાલેલી સેમીફાઇનલમાં તેમણે હરીફ ખેલાડીને મજબૂત ટક્કર આપી હતી. મૂળ ગુજરાતના અંકિતા રૈનાની એશિયન ગેમ્સની તૈયારી અને ટેનિસ માટે તેમની મહેનત વિશે બીબીસીએ તેમના માતાપિતા અને કોચ સાથે વાત કરી. બ્રૉંઝ મેડલની ખુશી વ્યક્ત કરતાં અંકિતા રૈનાના માતા લલિતા રૈનાએ બીબીસીને જણાવ્યું: "અંકિતાએ સવારે પાંચ વાગે ઊઠીને કોચિંગ માટે જવાનું અને સાડા સાત વાગ્યે પરત આવીને તરત જ સ્કૂલે જવું પડતું. ઘણી વાર સવારનો નાસ્તો સ્કૂલવાનમાં જ કરવો પડતો હતો." "પણ આજે તેનો આ સંઘર્ષ ફળ્યો છે. બ્રૉંઝ મેડલ જીતીને તેણે માત્ર પરિવારનું નહીં, પણ સાથે સાથે દેશનું નામ રોશન કર્યું છે. મને મારી દીકરી પર ગર્વ છે." અત્રે નોંધવું રહ્યું, અંકિતા એશિયન ગેમ્સમાં બ્રૉંઝ મેડલ જીતનારાં પ્રથમ ગુજરાતી યુવતી છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તેઓ અમદાવાદના મેમનગર વિસ્તારમાં પોતાના માતાપિતા રવિન્દ્ર રૈના અને માતા લલિતા રૈના તથા ભાઈ અંકુર સાથે રહેતાં હતાં. જોકે, આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાની તાલીમ લેવા માટે પુના જવું પડ્યું હતું. તેમના પિતા ખાનગી કંપનીમાં મૅનેજર હોવાથી નોકરી છોડી શકે એમ ન હોવાથી તેમના માતાએ પોતાની નોકરીમાં પુના ટ્રાન્સફર લઈ લીધું. તેમના માતા એલઆઈસીમાં સુપરવાઇર તરીકે કામ કરે છે. ભાઈએ સાયન્સ લેવા ટેનિસ છોડ્યું, બહેને ટેનિસ માટે કૉમર્સ લીધું અંકિતા રૈનાની મહેનત વિશે વધુ જણાવતાં તેમના માતા લલિતા રૈનાએ જણાવ્યું, "આજે અમને ઘણી જ ખુશી થાય છે કે, અમારી મહેનત રંગ લાવી છે." "અંકિતા હંમેશાં કહેતી કે તેને ટેનિસમાં મેડલ જીતવું છે અને આજે તેણે આ કરી બતાવ્યું છે." "તેને ચાર વર્ષની ઉંમરથી જ ટેનિસ રમવામાં રસ હતો. અમે તેના ભાઈ અંકુર અને અંકિતા બન્નેને સાથે જ ટેનિસ રમવા મોકલતાં હતાં." "અંકિતે સાયન્સ પસંદ કર્યું એટલે ટેનિસ છોડી દીધું, જ્યારે અંકિતાએ ટેનિસ રમવા માટે અને તે ક્ષેત્રમાં આગળ વધવા કૉમર્સ લેવાનું નક્કી કર્યું હતું." શરૂઆતના દિવસોમાં અંકિતાના ટેનિસ પ્રત્યેની કટિબદ્ધતા વિશે જણાવતા તેમના માતા કહે છે, "તેર વર્ષની ઉંમરથી જ તે એકલી આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસ કરતી હતી." "પોતાનાં જીવનમાં તેણે ઘણી મુશ્કેલીનો સામનો જાતે જ કર્યો છે." જ્યારે ભૂલથી મટનનું સૂપ પી લીધું... લલિતા કહે છે, "મને યાદ છે કે, વર્ષ 2006માં તે મોરોક્કો ગઈ હતી, ત્યારે તેને ત્યાંની ભાષા નહોતી આવડતી. આથી ઘણી મુશ્કેલી પડી હતી." "તે કોઈ સાથે વાત નહોતી કરી શકતી. આ કારણે ટ્રેનમાં પ્રવાસ વખતે તે જે સ્ટેશન પર ઊતરવાનું હતું, ત્યાં ઊતરી નહોતી શકી, કેમ કે, એ સ્ટેશન જતું રહ્યું હતું. "આથી ટ્રેન આગળ વધી જતાં તેણે ટ્રેન રોકવા માટે ચેઇન ખેંચી નાખી હતી." "પછી અધિકારીઓ સાથે વાતચીત કરી અને તેમને સમજાવ્યા કે યોગ્ય કારણસર તેણે આવું કર્યું છે." "અને આખરે તેને કોઈ પણ જાતનો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો નહોતો." વિદેશમાં એકલા પ્રવાસ વખતે ફૂડ મામલે પણ વેઠેલી મુશ્કેલી વિશે જણાવતા તેમનાં માતા લલિતા રૈના કહે છે, "અંકિતા એક વખત ઓમાનમાં ટેનિસ ટુર્નામેન્ટ માટે ગઈ હતી. ત્યારે ભૂલથી મટનનું સૂપ પી લીધું હતું." "તેને ખબર પડતાં તરત જ મને ફોન કર્યો હતો. મને લાગ્યું કે, જો તે ગભરાઈ જશે તો રમી શકશે નહીં." "આથી મેં તેને સાદા પાણીથી કોગળાં કરવાં અને બાફેલા બટાકાં-ટામેટાંનું સલાડ ખાવાની સલાહ આપી હતી. મેં કહ્યું કે તને તેનાથી રમવા માટે ઊર્જા મળશે." સિલ્વર મેડલની આશા જોકે, અંકિતા રૈનાના પિતા રવિન્દ્રને વિશ્વાસ હતો કે તેમની દીકરી આ વખતે સિલ્વર મેડલ જીતશે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં રવિન્દ્રે કહ્યું, "મને આશા હતી કે સિલ્વર મેડલ જીતશે. મેં ટીવીમાં ઇવેન્ટ જોઈ ત્યારે લાગ્યું કે તે સંઘર્ષ કરી રહી છે." "પરંતુ મને એ વાતનો આનંદ છે કે, તે પોતાની મહેનત પર ખરી ઊતરી છે અને મને તેના પિતા હોવાનો ગર્વ છે." અંકિતા રૈનાની રમતમાં સૌથી મહત્ત્વની ભૂમિકા ધરાવતા તેમના કોચ હેમંત બોરડેએ અંકિતાના ટેનિસ પ્રત્યેનાં સમર્પણને બિરદાવતા કહ્યું, "અંકિતામાં કોઈ અસાધારણ આવડત નથી પણ તેનું સમર્પણ દાદ માંગી લે તેવું છે." "દિવસમાં સાતથી આઠ કલાક પ્રૅક્ટિસ કરવી અને બીજા દિવસે ફરીથી એટલી જ પ્રૅક્ટિસ કરવી સરળ નથી." "મેં જોયું છે કે ઘણા ખેલાડીએ હિંમત હારી જાય છે, પણ અંકિતા ક્યારેય હાર નથી માનતી." "મને ઘણી ખુશી છે કે, અંકિતા એશિયન ગેમ્સમાં મેડલ લાવનારી ગુજરાતની પ્રથમ ખેલાડી બની છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્ડોનેશિયામાં યોજાઈ રહેલા એશિયન ગેમ્સ 2018માં ટેનિસ ખેલાડી અંકિતા રૈનાએ મહિલા સિંગલ્સની ઇવેન્ટમાં બ્રૉંઝ મેડલ જીત્યો હતો. +text: આણંદ અને અમૂલ એકબીજાના સમાનાર્થી બન્યા છે ભારતના લોખંડી પુરુષ અને પ્રથમ નાયબ વડાપ્રધાન સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની જન્મભૂમિ કરમસદ પણ આ જ જિલ્લામાં આવેલી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બીબીસીની મહિલા બાઇકર્સની ટીમ આણંદ આવી પહોંચી છે. અમૂલ બન્યું આંતરરાષ્ટ્રીય ઓળખ વર્ષ 1946માં અમૂલ ડેરીની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી આણંદનો ઉલ્લેખ થતા જ સ્મૃતિપટ પર અમૂલ ડેરીની છબી સામે આવે છે. આણંદની અમૂલ ડેરીમાં જ ભારતની શ્વેતક્રાંતિના બીજ રોપાયાં હતાં. 1940ના દાયકામાં આણંદ અને આસપાસના વિસ્તારનો સમાવેશ ખેડા જિલ્લામાં થતો હતો. તે સમયે ત્યાંના ખેડૂતો પાસે ગાય-ભેંસ હોવા છતાં દૂધ અને દૂધની બનાવટોનું વળતર પૂરતા પ્રમાણમાં નહોતું મળતું. કોન્ટ્રાક્ટર્સ અને વચેટિયાઓનાં કારણે ખેડૂતોને પોષણક્ષમ ભાવ મેળવવામાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડતો હતો. આ પરિસ્થિતિનો ઉકેલ લાવવા વર્ષ 1946માં 'ખેડા ડિસ્ટ્રિક્ટ કો-ઓપરેટિવ મિલ્ક પ્રોડ્યુસર્સ' નામની સહકારી સંસ્થા સ્થાપવામાં આવી હતી, જેણે બાદમાં અમૂલ ડેરીનું સ્વરૂપ લીધું. અમૂલ ડેરી અને આણંદ સાથે આજીવન સંલગ્ન રહેલા ડૉ. વર્ગીસ કુરિયનને શ્વેતક્રાંતિના પ્રણેતા ગણવામાં આવે છે. શ્વેતક્રાંતિમાં જેટલો ફાળો ડૉ. કુરિયનનો છે તેટલો જ ફાળો આ વિસ્તારની પશુપાલક મહિલાઓનો પણ છે. આ પશુપાલક મહિલાઓના સંઘર્ષ અને સહકારની નોંધ આજે પણ લેવામાં આવે છે, કારણ કે સમયસર અને નિયમિત રીતે દૂધ પહોંચાડવામાં તેમનો ફાળો મહત્વનો રહ્યો છે. 1948ના અંત સુધીમાં રોજ 432 ખેડૂતો રોજનું 5000 લિટર દૂધ આ ડેરીને પહોંચાડતા હતા. આજે આ ડેરીમાં અંદાજે સાત લાખ પશુપાલકો પાસેથી રોજનું 25 લાખ લિટર દૂધ એકત્ર કરવામાં છે. સામાજિક જીવન આણંદ જિલ્લામાં કુલ આઠ તાલુકા અને 347 ગામ આવેલા છે આ જિલ્લામાં કુલ આઠ તાલુકા અને 347 ગામ આવેલા છે. જિલ્લાની કુલ વસતિ 20,92,745 લોકોની છે. જેમાંથી મહિલાઓની સંખ્યા 10,05,521 અને પુરુષોની સંખ્યા 10,87,224 છે. જિલ્લાની કુલ વસતિના 14,57,758 લોકો ગ્રામીણ વિસ્તારમાં રહે છે. જિલ્લામાં 1000 પુરુષોની સરખામણીએ 925 સ્ત્રીઓ છે અને સાક્ષરતા દર 84.37 ટકા છે. આ જિલ્લાના સંખ્યાબંધ લોકો દાયકાઓથી વિદેશમાં સ્થાયી થયા છે. તેથી આ વિસ્તારને 'ડૉલરિયો દેશ' એવી ઉપમા પણ મળી છે. જિલ્લામાં પાટીદાર સમુદાયનું વિશેષ પ્રભુત્વ છે. વિશાળ એનઆરઆઈ સમુદાયની અસર આ વિસ્તારમાં ઉપલબ્ધ સુવિધાઓ અને રહેણીકરણી પર પણ જોવા મળે છે. સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનો પ્રસિદ્ધ પંથ BAPS(બોચાસણવાસી અક્ષર પુરુષોત્તમ સ્વામિનારાયણ સંસ્થાન) પણ આ જિલ્લાના બોચાસણ ગામમાં મૂળિયા ધરાવે છે. આર્થિક પરિપ્રેક્ષ્ય એન્જિનિયરિંગ ક્ષેત્રે જોડાયેલી કેટલીક પ્રસિદ્ધ કંપનીના એકમો આણંદમાં આવેલા છે આ વિસ્તાર તમાકુની ખેતી માટે જાણીતો છે. ઉપરાંત અહીં એન્જિનિયરિંગ, દૂધ ઉત્પાદનનો ઉદ્યોગ, ખંભાતનો અકીક ઉદ્યોગ અને કૃષિ સંલગ્ન ઉત્પાદનનો ઉદ્યોગ વિકસેલા છે. એન્જિનિયરિંગ ક્ષેત્રે જોડાયેલી કેટલીક પ્રસિદ્ધ કંપનીના એકમો આણંદ અને આણંદ નજીકના વિઠ્ઠલ ઉદ્યોગનગરમાં આવેલા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જિલ્લામાં 950 નોંધાયેલા નાના અને મધ્યમ કદના ઉદ્યોગો છે. જિલ્લા મથક આણંદ સિવાય અહીં વલ્લભ વિદ્યાનગર, ખંભાત, બોરસદ, પેટલાદ, ઉમરેઠ જેવા નાનાં શહેરો છે. અલાયદા શૈક્ષણિક વાતાવરણ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ માટે વલ્લભ વિદ્યાનગર ગુજરાત તેમજ દેશમાં સારી એવી નામના ધરાવે છે. અહીં દસ હજારથી પણ વિદ્યાર્થો અભ્યાસ કરે છે. રાજકીય પરિસ્થિતિ 2012ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં આણંદ જિલ્લાની સાત બેઠકોમાંથી પાંચ બેઠકોમાં કોંગ્રેસને વિજય મળ્યો હતો આણંદ જિલ્લામાં વિધાનસભાની સાત બેઠકો આવેલી છે. જેમાં આણંદ, ખંભાત, બોરસદ, આંકલાવ, ઉમરેઠ, પેટલાદ અને સોજીત્રાનો સમાવેશ થાય છે. મહત્વની વાત એ છે કે વર્ષ 2012ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ આ સાત બેઠકમાંથી આણંદ અને ખંભાત બેઠક જ અંકે કરી શક્યું હતું. ઉમરેઠ બેઠક પર રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પક્ષને વિજય મળ્યો હતો. આંકલાવ, બોરસદ, પેટલાદ અને સોજીત્રા બેઠક પર કોંગ્રેસને વિજય મળ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વર્ષ 1995માં ખેડા જિલ્લાનું વિભાજન કરી આણંદ જિલ્લાની રચના કરવામાં આવી હતી. આમ તો આ જિલ્લો મધ્ય ગુજરાતમાં આવેલો છે, પરંતુ આ વિસ્તાર 'ચરોતર' તરીકે વધુ ઓળખાય છે. +text: જે બાદ હવે ગુજરાતમાં પણ અમદાવાદ શહેરનું નામ બદલીને કર્ણાવતી કરવાની ચર્ચા શરૂ થઈ છે. સૌથી પહેલાં ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે કહ્યું હતું કે સરકાર અમદાવાદનું નામ બદલવાનું વિચારી રહી છે. જે મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ કહ્યું કે સરકાર આ મામલે ગંભીર છે અને લોકસભાની ચૂંટણી પહેલાં જ અમદાવાદનું નામ બદલાઈ જશે. આ ચર્ચા બાદ સવાલો એ ઊભા થયા છે કે અમદાવાદનું નામ કઈ રીતે બદલી શકાય? નામ બદલવાથી શું ફેરફાર થશે? સરકારે આ મામલે અગાઉ શું કર્યું? ઉપરાંત એ જાણવું પણ રસપ્રદ રહેશે કે આખા મામલાની સામાજિક, રાજકીય અને કાયદાકીય સ્થિતિ શું છે. 'છેલ્લાં પાંચ વર્ષથી સરકારે જ દરખાસ્ત કરી નથી' ત્રણ દરવાજા વિસ��તારની તસવીર આ મામલે બીબીસી ગુજરાતીએ રાજકીય નિષ્ણાંત ચંદુભાઈ મહેરિયા સાથે વાત કરી હતી. ચંદુભાઈએ કહ્યું કે આ લોકોને મૂર્ખ બનાવવા માટે ઊભો કરવામાં આવેલો રાજકીય મુદ્દો છે. તેઓ કહે છે, "હકીકત એ છે કે ગુજરાત સરકારે છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં નામ બદલવાની કોઈ જ દરખાસ્ત કેન્દ્રમાં કરી નથી." "વિધાનસભા સત્રમાં નિર્ઝરના ધારાસભ્ય સુનિલભાઈ ગામીતે પૂછેલા પ્રશ્નના જવાબમાં 18 મે 2018ના રોજ સરકારે જ ખુદે જ આ માહિતી આપી હતી." "આ છેલ્લાં પાંચ વર્ષોમાં નરેન્દ્રભાઈ, આનંદીબહેન અને વિજયભાઈની સરકારો રહી છે." "સરકાર વિધાનસભાના ફ્લોર પર જે જવાબ આપે છે એનાથી આ સાવ વિપરીત વાત છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ચંદુભાઈ નામની વાત કરતા આગળ કહે છે કે જો નામ બદલવું જ હોય તો કર્ણાવતી જ શું કામ? આશા ભીલની નગરી આશાવલ્લી કેમ ના કરવું જોઈએ? તેઓ કહે છે, "આજે પણ અમદાવાદ કૉર્પોરેશનની ઑફિસની બાજુમાં આશા ભીલનો ટેકરો છે." "અમદાવાદના મુખ્ય એસ.ટી. બસમથકના બગીચાને આશાવલ્લી બાગ નામ આપવામાં આવેલું છે." 'નામ બદલીને ઇતિહાસ બદલી શકાતો નથી' અમદાવાદની રથયાત્રા અમદાવાદ શહેરના ઐતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિ અંગે બીબીસી ગુજરાતીએ અમદાવાદ શહેર પર સફરનામા પુસ્તકના લેખિકા અને જાણીતાં કવયિત્રી ડૉ. સરૂપ ધ્રુવ સાથે વાત કરી. ડૉ. સરૂપ કહે છે કે અમદાવાદની મહાનગરપાલિકામાં જ્યારથી ભાજપનો દબદબો વધ્યો ત્યારથી કર્ણાવતીનો મુદ્દો ઉછાળવાની શરૂઆત કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું, "આવા મુદ્દા ઊભા કરવાની કોઈ જરૂર નથી શહેરના નામની એક ગરિમા હોય છે. જેની આમને ખબર નથી." "આ શહેર મહાગુજરાત અને નવનિર્માણ આંદોલનોનું સાક્ષી છે, શહેરના વિવિધ ક્ષેત્રના દિગ્ગજોએ પણ આવા મુદ્દા મામલે ક્યારેય મથામણ કરી નથી." તેમણે કહ્યું, "જે લોકોને અમદાવાદનો પરિચય 2002નાં રમખાણોને લીધે થયો તેઓ નામને અહેમદાબાદ કરવા માગે છે." "બીજી તરફ હિંદુ રાજનીતિ કરનારા લોકો તેને કર્ણાવતી કરવા માગે છે અથવા આશાવલ્લી કરવા માગે છે." "આ શહેર અમદાવાદીઓનું છે અને લોકજીભે અમદાવાદ થયેલું છે અને એજ યોગ્ય છે, નામ બદલવાથી ઇતિહાસ બદલી શકાતો નથી." આ મામલે ચંદુ મહેરિયા કહે છે કે વર્લ્ડ હેરિટેજ સિટીના સ્ટેટસ પાછળ મુસ્લિમ સ્થાપત્ય અને લોકોની પોળોમાં જીવાતી આગવી મિશ્ર જીવનશૈલી છે. તેઓ કહે છે, "હવે જો અમદાવાદનું કર્ણાવતી કરશો તો મુસ્લિમ સ્થાપત્યોનું શું કરશો? એ સિવાય સ્થાપત્યમાં તો ફકત હઠીસિંહનાં દેરાં જ બચ���ે." રાજ્ય સરકાર નામ બદલી શકે ખરી? બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં ઍડ્વોકેટ આનંદ યાજ્ઞિક કહે છે કે રાજ્ય સરકારને નામ બદલવાનો અધિકાર નથી. યાજ્ઞિક કહે છે, "આમ છતાં રાજ્ય સરકાર ઇચ્છે તો તેમને કેન્દ્ર સરકારમાં રજૂઆત કરવી પડે." "અમદાવાદનું નામ બદલીને કર્ણાવતી કરવાની આખી વાત લોકોને મૂળ મુદ્દાઓથી ભટકાવવાની છે." "1998-2004 દરમિયાન આ મુદ્દો આવ્યો ત્યારે લોક અધિકાર સંઘ વતી ગિરીશભાઈ પટેલે પિટિશન કરી હતી. "એ વખતે કેન્દ્ર સરકારે આવી કોઈ રજૂઆત ન હોવાનું હાઈકોર્ટને જણાવ્યું હતું." આનંદ યાજ્ઞિક જણાવે છે, "આ લોકશાહીને નામે તાનાશાહી છે. સરકાર ઇતિહાસ બદલવા માગે છે પણ સૌથી પહેલાં તો સરકારે એ કહેવું પડે કે 1998-2004 દરમિયાન બે વખત કેન્દ્ર અને રાજયમાં ભાજપની સરકાર હોવા છતાં નામ બદલવાની દરખાસ્ત પાછી મોકલાઈ હતી. તેનું શું કારણ હતું." "હકીકતમાં તેમના બધા પ્રયાસો નિષ્ફળ નીવડયા છે. બંધારણીય ફરજ મુજબ નામને આધારે સમાજને વિભાજીત કરવાનો સરકારને અધિકાર નથી." "સવાલ એ છેકે જયારે બે વાર ભારત સરકાર ના પાડી ચૂકી છે ત્યારે સરકાર કયા આધાર પર નામ બદલવા માગે છે? ને નામ બદલીને શું કરશો?" "330 મસ્જિદો છે એ તોડી પાડશો?, જેને લીધે વિશ્વ ધરોહરનું સ્ટેટસ મળ્યું છે." "નામ એ ફકત નામ નથી એ પણ વિશ્વ ધરોહર છે. ઐતિહાસિક દમનની વાત માની લઈએ તો પણ એ પણ ધરોહર છે અને એમાંથી શીખવાનું એ હોય કે એવું દમન કદી ન કરીએ." "સ્વચ્છતાથી લઈને નાગરિક સુવિધાઓ સુધી શહેરની સુરત બદલવાની જરૂર છે શિકલ બદલ કે કયા કરોગે? " સામાજિક કાર્યકર અને ઍલાયન્સ ફૉર પીસ એન્ડ જસ્ટિસના સંયોજક રફીભાઈ જણાવે છે, "આ નામનું રાજકારણ છે. લોકોને રોજગારી જોઈએ છે, ખેડૂતોનાં અનેક સવાલો છે પણ આ રાજકારણમાં વાસ્તિવક સવાલો દબાવીને ભ્રામક સવાલોને ઉત્તેજન આપવામાં આવે છે." 'કર્ણાવતી જેવું કોઈ નગર હતું જ નહીં' વરિષ્ઠ પત્રકાર અને ગુજરાતના જાહેરજીવનના અગ્રણી પ્રકાશ ન. શાહ કહે છે કે અમદાવાદથી કર્ણાવતીની ફરી ઊભી થયેલી ચર્ચા ભાજપ અને સંઘ પરિવાર વચ્ચેની આંતરિક સ્પર્ધા છે. પ્રકાશ ન. શાહ કહે છે, "અત્યારે તો એમ માનો કે વ્યાપક લોકમતમાં કર્ણાવતી કયાંય જણાતું નથી. આ ભાજપ અને સંઘપરિવારનાં વર્તુળોની આંતરિક હરિફાઈ છે." કર્ણાવતીના ઇતિહાસ વિશે પ્રકાશ ન. શાહ કહે છે, "કર્ણાવતી એવું કોઈ મહાનગર હતું જ નહીં. એ મૂળે કર્ણદેવના સમયમાં લશ્કરી છાવણી હતી, ને આ તો સુધારેલો ઇતિહાસ છે." "વિહિપ કે સંઘ પરિવારે જયારે આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો ત્યારે તો તેઓ કર્ણાવતી નામ કરવા માટે કરણઘેલાનો ઇતિહાસ ટાંકતા હતા." "અમદાવાદ વસ્યું એ ઇતિહાસ જૂદો હતો. અહીં કોઈ નગર ધ્વંસ કરીને નગર નથી વસ્યું." "અહમદાબાદ નહીં, અમદાવાદ. ને આ અમદાવાદમાં કર્ણાવતી નામની પેલી લશ્કરી છાવણી પણ આવી જાય છે અને આશા ભીલનો ટેકરો પણ આવી જાય છે." "આમાં બદલવાની કોઈ વાતને અવકાશ જ નથી કેમકે એમની પોતાની સરકારમાં પણ આ દરખાસ્ત પાછી પડી હતી." "હવે આ નવી હરિફાઈમાં કોઈ તર્કનું ગતકડું શોધી કાઢવામાં આવે એ બને કદાચ. સરવાળે તો આ ફકત એકમેકને ચડિયાતા પૂરવાર કરવાની હોડ છે." "આ ચૂંટણી પહેલા ધ્રુવીકરણની શરૂઆત છે અને એનો લાભ કદાચ ભાજપને મળે બાકી વિકાસનો લાભ તો મળી શકે એમ નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તાજેતરમાં જ ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથે અલાહાબાદનું પ્રયાગરાજ અને ફૈઝાબાદનું શ્રી અયોધ્યા નામકરણ કર્યું છે. +text: બીબીસીનાં પત્રકાર શુમાઈલા જાફરી સાથે ઇસ્લામાબાદમાં વાત કરતા ફવાદ ચૌધરીએ કહ્યું હતું, "કરતારપુર સરહદ ખોલવામાં આવી રહી છે. ગુરુદ્વારા સુધી જવા માટે વિઝાની જરૂર નહીં પડે. ત્યાં સુધી પહોંચવાનો રસ્તો બનાવવામાં આવશે." "દર્શન માટે શ્રદ્ધાળુઓ ટિકિટ ખરીદીને આવશે અને દર્શન કરીને પાછા જશે. આ પ્રકારની એક વ્યવસ્થા બનાવવાના પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યા છે." ફવાદ ચૌધરીએ જણાવ્યું હતું કે આ કોરિડોર ટૂંક સમયમાં તૈયાર કરવામાં આવશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે ઇમરાન ખાન સરકાર ભારત સાથે વાતચીત કરવા ઇચ્છે છે અને સરકાર શાંતિના એજન્ડા સાથે આગળ વધી રહી છે. શું તમે આ વાંચ્યું? ગુરુદ્વારા શ્રી કરતારપુર સાહિબ ભારતીય સીમામાં પાકિસ્તાનથી અંદાજે ચાર કિલોમીટર દૂર આવેલું છે. ગુરુદ્વારામાં દર્શન માટે કોરિડોર ખોલવાની માગણી ઘણા સમયથી કરવામાં આવી રહી છે, પરંતુ પંજાબના કેબિનેટ પ્રધાન નવજોતસિંહ સિદ્ધુ પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઇમરાન ખાનના સોગંદવિધિ સમારંભમાં ગયા પછી આ મુદ્દો ફરી સમાચારોમાં ચમક્યો હતો. "ભારત સરકાર પણ એક પગલું ભરે" પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઇમરાન ખાનના સોગંદવિધિ સમારંભમાં નવજોતસિંહ સિદ્ધુએ હાજરી આપી હતી. શુક્રવારે ચંડીગઢમાં મીડિયા સાથે વાતચીત કરતા નવજોતસિંહ સિદ્ધુએ કહ્યું, "જે લોકો રાજકારણ રમી રહ્યા છે, તેઓ આ કામને અશક્ય ગણાવતા હતા, પણ હવે એ હકીકત બનવા જઈ રહ્યું છે." "હું ખ���નસાહેબનો આભાર માનું છું. હવે શ્રદ્ધાળુઓ વિઝા વિના કરતારપુર સાહિબના દર્શન કરી શકશે. હું તેને કોરિડોરથી ઉપરના સ્વરૂપમાં નિહાળું છું. આ બન્ને દેશો વચ્ચેનું અંતર ઘટાડી શકે છે." નવજોતસિંહ સિદ્ધુએ ઉમેર્યું હતું, "હું માત્ર મહોબ્બત તથા શાંતિનો પયગામ લઈને ગયો હતો અને શાંતિ આપણને મળી છે. ધર્મ આપણને જોડી શકે છે." "હું ભારત સરકારને વિનતી કરું છું કે તમે પણ એક ડગલું આગળ વધો. આ આનંદસભર મોસમ છે. આ ઇશ્વરની કૃપા છે. નકારાત્મક વિચારધારા ધરાવતા લોકોના મોં બંધ થઈ ગયાં છે. આ જડબાતોડ જવાબ છે." શું છે કરતારપુર સાહિબ? પાકિસ્તાનમાં આવેલાં આ ગુરુદ્વારા સાહિબના દર્શન માટે ભારતીય સીમા પર બીએસએફ દ્વારા બનાવવામાં આવેલા સ્થળે દૂર-દૂરથી મોટી સંખ્યામાં શ્રદ્ધાળુઓ આવે છે. આ ગુરુદ્વારાનો સંબંધ શીખોના પહેલા ગુરુ શ્રી ગુરુનાનક દેવ સાથે છે. ગુરુનાનકે રાવી નદીના કિનારે એક નગર વસાવ્યું હતું અને 'ઇશ્વરનું નામ જપો, મહેનત કરો અને વહેંચીને ખાઓ' એવી શીખ આપી હતી. ઇતિહાસમાં જણાવ્યા અનુસાર, ગુરુનાનક દેવ તરફથી ભાઈ લહણાજીને ગુરુગાદી પણ આ સ્થાને જ સોંપવામાં આવી હતી. ભાઈ લહણાજીને બીજા ગુરુ અંગદ દેવના નામે ઓળખવામાં આવે છે. ગુરુનાનક દેવે છેલ્લે આ સ્થળે જ સમાધિ લીધી હતી. ગુરુનાનક દેવની સોળમી પેઢી સ્વરૂપે સુખદેવસિંહ અને અવતારસિંહ બેદી ગુરુદ્વારા ચોલા સાહિબ ડેરા બાબામાં સેવા આપી રહ્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે "કરતારપુર સાહિબ એક એવું સ્થાન છે, જ્યાં ગુરુનાનક દેવે તેમના જીવનના 17 વર્ષ, પાંચ મહિના અને નવ દિવસ પસાર કર્યા હતા." "ગુરુસાહિબનો આખો પરિવાર પણ કરતારપુર સાહિબમાં જ આવીને વસી ગયો હતો. ગુરુ સાહિબના માતા-પિતાનો દેહાંત પણ અહીં થયો હતો." 'કોરિડોર માટે અરદાસ' કરતારપુર સાહિબ કોરિડોર ખોલવાની માગણી સાથે અલગ-અલગ શીખ સંગઠનો તરફથી ખાસ દિવસોએ લોકો મોટી સંખ્યામાં અહીં આવે છે અને દર્શન સ્થળે પહોંચીને અરદાસ કરવામાં આવે છે. અકાલી દળના નેતા કુલદીપસિંહ વડાલાએ 2001માં કરતારપુર રાવી દર્શન અભિલાખી સંસ્થાની શરૂઆત કરી હતી અને વર્ષ 2001ની 13 એપ્રિલે બૈસાખીના દિવસે અરદાસની શરૂઆત થઈ હતી. માગણીનો થયો હતો અસ્વીકાર શિરોમણી ગુરુદ્વારા પ્રબંધક કમિટીના પ્રમુખ અવતારસિંહ મક્કડે જુલાઈ-2012માં કોરિડોર ખોલવાની તરફેણ કરતાં જણાવ્યું હતું કે 1999માં તત્કાલીન વડાપ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીની પાકિસ્તાન યાત્રા વખતે આ કોરિડોર ���ોલવાની રજૂઆત પાકિસ્તાન દ્વારા કરવામાં આવી હતી, પણ ભારત તરફથી વાત આગળ વધી ન હતી. શશી થરૂરના વડપણ હેઠળની સાત સભ્યોની સંસદીય સમિતિએ આ કોરિડોરની માગણીને 2017ની બીજી જુલાઈએ ફગાવી દીધી ત્યારે કાયમી કોરિડોરની વાત ભાંગી પડી હતી. સંસદીય સમિતિએ માગણીને ફગાવતાં જણાવ્યું હતું કે વર્તમાન રાજકીય વાતાવરણમાં આ કોરિડોર બનાવવો યોગ્ય નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના માહિતી પ્રધાન ફવાદ ચૌધરીએ જણાવ્યું છે કે ભારતથી પાકિસ્તાનમાં આવેલા કરતારપુર સાહિબ ગુરુદ્વારા સાહિબ આવતા શીખ શ્રદ્ધાળુઓ માટેનો કોરિડોર પાકિસ્તાન સરકાર ટૂંક સમયમાં જ ખોલશે. +text: એમ કહેવાય છે કે, માલદીવમાં 'માલ' શબ્દ મલયાલમ ભાષાના શબ્દ માલાથી આવ્યો છે. માલદીવમાં માલનો અર્થ માળા અને દીવનો અર્થ દ્વિપ છે. શ્રીલંકાના પ્રાચીન લેખ મહાવંશામાં માલદીવનો 'મહિલાદિવા' તરીકે ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. જેનો અર્થ 'મહિલાદ્વિપ' થાય છે. મહાવંશા પાલી ભાષામાં છે અને એમ કહેવાય છે કે, પાલી ભાષાના મહિલા શબ્દનો સંસ્કૃત અનુવાદ ભૂલથી માલા કરી દેવામાં આવ્યો છે. માલદીવના નામનો અર્થ દ્વિપોની માળા એમ થાય છે, એવો દેશ જે ઘણા દ્વિપોનો સમૂહ છે. માલદીવની ઉત્પતિ સંસ્કૃત શબ્દ માલાદ્વિપથી થઈ છે. 1200 ટાપુઓનો સમૂહ હિંદ મહાસાગરમાં શ્રીલંકા પાસે પરવાળાથી બનેલા 1200 સુંદર ટાપુઓના સમૂહથી માલદીવ દેશ બન્યો છે. ચોતરફ વાદળી સમુદ્રથી ઘેરાયેલા સફેદ રેતના બીચ ધરાવતા આ ટાપુઓ આખી દુનિયાના પ્રવાસીઓને આકર્ષિત કરે છે. માલદીવ 1200 ટાપુઓનો સમૂહ છે, જે ભારતના સૌથી છેલ્લા દક્ષિણ કિનારાથી 700 કિમી. દૂર દક્ષિણમાં સ્થિત છે. વર્ષ 1965માં બ્રિટનથી આઝાદી મળ્યા બાદ શરૂઆતમાં અહીં રાજાશાહી હતી અને નવેમ્બર 1968થી તેને પ્રજાસત્તાક રાષ્ટ્ર જાહેર કરવામાં આવ્યું. ઇબ્રાહિમ નાસિર દેશના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા હતા. 1972માં અહેમદ ઝકીને વડાપ્રધાન ચૂંટવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ 1975માં પદભ્રષ્ટ કરીને તેમને એક ટાપુ પર મોકલી દેવામાં આવ્યા. ત્યારબાદ દેશની આર્થિક સ્થિતિ ખરાબ થઈ તો રાષ્ટ્રપતિ નાસિર 1978માં સરકારી તિજોરીના લાખો ડૉલર્સ સાથે સિંગાપોર જતા રહ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજકીય ઉપરાંત ભારત સાથે માલદીવનો સાંસ્કૃતિક સંબંધ પણ છે, જે તેના નામ સાથે જ શરૂ થાય છે. +text: કૅપ્ટન અમરિંદર સિંહ�� મુલાકાત પછી કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકાર અને ખેડૂતો વચ્ચે ચર્ચા ચાલી રહી છે. મારા માટે કાંઈ ઉકેલ લાવવા જેવું ન હતું. તેમણે કહ્યું કે મેં મારો વિરોધ ફરીથી ગૃહમંત્રી સામે વ્યક્ત કર્યો છે અને અપીલ કરી છે કે ઉકેલ જલદી લાવવામાં આવે કારણ કે આ રાજ્યના અર્થતંત્ર અને દેશની સુરક્ષાનો સવાલ છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 કૃષિમંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરે કહ્યું છે કે અમને આશા છે કે આજે ચોથા ચરણની ચર્ચામાં કોઈને કોઈ પરિણામ જરૂર આવશે. અમરિંદર સિંહ અમિત શાહ સાથે મુલાકાત કરે તે પહેલાં કૃષિમંત્રીએ અમિત શાહ સાથે મુલાકાત કરી. મુલાકાત બાદ કૃષિમંત્રીએ સમાચાર ઍજન્સી એએનઆઈને કહ્યું કે સરકાર સતત ખેડૂતો સાથે વાતચીત કરી રહી છે અને નિરાકરણ લાવવાના પ્રયત્ન કરી રહી છે. કૃષિમંત્રી તોમર સાથેની મુલાકાત માટે ખેડૂતોનું પ્રતિનિધિમંડળ દિલ્હીના વિજ્ઞાનભવન પહોંચ્યું હતું, પ્રતિનિધિમંડળમાં 40 ખેડૂતનેતા હતા. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે સરકારે નવા કૃષિ કાયદાઓને પરત લેવા પડશે. ખેડૂતનેતાઓએ પણ પોતાની માગ સરકાર સામે મૂકી છે. જેમાં ત્રણ કૃષિ કાયદાઓને હઠાવવાની માગ સામેલ છે. ખેડૂતનેતાઓનું કહેવું છે કે સરકાર કહી રહી છે કે એમએસપીને ચાલુ રાખવામાં આવશે, પરંતુ જો સરકાર અનાજની ખરીદી નહીં કરે તો એમએસપીનું કોઈ મૂલ્ય નહીં રહે. કોવિડ સેન્ટરમાં સેવાની સજાના હાઈકોર્ટના નિર્દેશ સામે રૂપાણી સરકારની સુપ્રીમમાં અપીલ સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈ અનુસાર ગુજરાત સરકારે ગુજરાત હાઈકોર્ટના માસ્ક વિનાના લોકોને કોવિડ કૅર સેન્ટરમાં સેવા કરવાની સજાના આદેશને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો છે. બુધવારે ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને સૂચના આપી હતી કે જે લોકો માસ્ક પહેર્યા વિના ફરી રહ્યા છે, તેમની માટે કોવિડ કૅર સેન્ટરમાં 'ફરજિયાત કૉમ્યુનિટી સર્વિસ'ની સજા કરવી જોઈએ. ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને આ સંદર્ભે નૉટિફિકેશન જાહેર કરવા કહ્યું છે. સમાચાર એજન્સી લખે છે, "ગુજરાત સરકારે ગુજરાત હાઇકોર્ટના આ આદેશ બદલ સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યો છે." MDH મસાલાના માલિક મહાશય ધર્મપાલ ગુલાટીનું 98 વર્ષની વયે નિધન MDH મસાલાના માલિક મહાશય ધર્મપાલ ગુલાટીનું 98 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. આ અંગે સમચાર એજન્સી એએનઆઈ દ્વારા માહિતી આપવામાં આવી છે. તેઓ MDH મસાલાની જાહેરાતોમાં પણ દેખાતા હતા અને તેઓ આ મસાલા કંપનીનો ચહેરો બની ગયા હતા. ધ ઇકૉનૉમિક ટાઇમ્સ��ા અહેવાલ પ્રમાણે તેમના પિતાએ પાકિસ્તાનના સિયાલકોટમાં ભાગલા પહેલાં નાની દુકાનથી કારોબાર શરૂ કર્યો હતો. ભાગલા બાદ દિલ્હીના કરોલબાગમાં દુકાન ખોલી, જેમાંથી 1500 કરોડનું સામ્રાજ્ય સર્જાયું. કરોડોના આ સામ્રાજ્યમાં મસાલાની કંપની ઉપરાંત 20 શાળાઓ અને હૉસ્પિટલ પણ સામેલ છે. ચીને ગલવાનની અથડામણની પહેલાંથી યોજના બનાવી હતી : અમેરિકન કમિશન પ્રતીકાત્મક તસવીર ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર અમેરિકાના એક ઉચ્ચ કમિશને કૉંગ્રેસ સમક્ષ મૂકેલા રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે જૂન મહિનામાં ગલવાન ખીણમાં ભારત અને ચીન વચ્ચે થયેલા ઘર્ષણની યોજના ચીને પહેલાં જ બનાવી હતી. 15 જૂને ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે લદાખમાં ઘર્ષણ થયું હતું. જેમાં 20 ભારતીય સૈનિકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ-ચીન ઇકૉનૉમિક અને સિક્યૉરિટી રિવ્યૂ કમિશન(USCC) દ્વારા અહેવાલમાં દાવો કરાયો હતો કે ચીને પડોશી રાજ્યોની સામે જબરજસ્ત ચળવળ શરૂ કરી છે. ચીન જાપાનથી શરૂ કરીને ઇન્ડિયા સહિત દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાના તમામ દેશ સાથે મિલિટરી અથવા પેરા-મિલિટરી સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે. આ કમિશને કહ્યું કે 'કેટલાક પુરાવા' છે, જે દર્શાવે છે કે ગલવાન પૂર્વાયોજિત અને ચીન દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવેલી ઘટના હતી. ગુજરાતમાં માસ્ક નહીં પહેરો તો કોવિડ સેન્ટરમાં સેવા આપવી પડશે : ગુજરાત હાઈકોર્ટ ગુજરાત હાઇકોર્ટ હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ અનુસાર બુધવારે ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને સૂચના આપી હતી કે જે લોકો માસ્ક પહેર્યા વિના ફરી રહ્યા છે, તેમની માટે કોવિડ કૅર સેન્ટરમાં 'ફરજિયાત કૉમ્યુનિટી સર્વિસ'ની સજા કરવી જોઈએ. ગુજરાત હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને આ સંદર્ભે નૉટિફિકેશન જાહેર કરવા કહ્યું છે. ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના કેસમાં સતત વધારો નોંધાયો છે. ગુજરાતમાં બુધવારે 1500થી વધારે કોરોના વાઇરસના કેસ નોંધાયા હતા. ગુજરાત સરકારે કોરોના વાઇરસને ડામવા માટે અનેક પગલાં લીધાં છે. સરકારે કોરોના વાઇરસના ટેસ્ટની કિંમતમાં ઘટાડો કર્યો છે અને ટેસ્ટની કિંમત 800 રૂપિયા કરી છે. જો ઘરે આવી સેમ્પલ લઈ જાય તો 1,100 રૂપિયા લેવામાં આવશે. આ ઉપરાંત ગુજરાતનાં ચાર મોટાં શહેરોમાં રાત્રી કર્ફ્યુ લાદવામાં આવ્યો છે. હૉસ્પિટલોમાં બેડની સંખ્યા પણ વધારવામાં આવી છે. પોલીસ સ્ટેશનમાં તપાસ-રૂમ અને લૉકઅપમાં સીસીટીવી કૅમેરા પણ લગાવવામાં આવે : સુપ્રીમ કોર્ટ સુપ્રીમ કો��્ટ એનડીટીવી હિન્દીના અહેવાલ અનુસાર સુપ્રીમ કોર્ટે આજે મહત્ત્વનો ચુકાદો આપતાં આદેશ આપ્યો છે કે CBI, NIA, ED, નાર્કોટિક્સ કંટ્રોલ બ્યુરો, ડાયરેક્ટરેટ ઑફ રેવન્યુ ઇન્ટેલિજન્સ અને સીરિયસ ફ્રોડ ઇન્વેસ્ટીગેશન ઑફિસમાં ઑડિયો રેકર્ડિંગની સાથે સીસીટીવી કૅમેરા પણ મૂકવામાં આવે. તમામ રાજ્યોના પોલીસસ્ટેશનમાં પણ ઑડિયો રેકર્ડિંગની સાથે સીસીટીવી કૅમેરા લગાવવાનો આદેશ આપ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે પોલીસસ્ટેશનના પ્રવેશ અને બહાર નીકળવાના રસ્તે, લૉકઅપ, કૉરિડોર, લૉબી, રિસેપ્શન એરિયા, સબ ઇન્સ્પેક્ટર અને ઇન્સ્પેક્ટરના રૂમ, સ્ટેશનની બહાર અને વૉશરૂમની બહાર પણ કૅમેરા લગાવવાનો આદેશ કર્યો છે. આનું રેકર્ડિંગ 18 મહિના સુધી રાખવું પડશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું, "ગત અદાલતના આદેશનાં દોઢ વર્ષ પછી પણ યોગ્ય કામ નથી કરવામાં આવ્યું. છ અઠવાડિયાની અંદર સીસીટીવી કૅમેરા લગાવવા માટે સમયસીમાની સાથે રાજ્ય કાર્યયોજના દાખલ કરે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૃષિમંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરની ખેડૂતો સાથેની બેઠક પહેલાં પંજાબના મુખ્ય મંત્રી કૅપ્ટન અમરિંદર સિંહ ગૃહમંત્રી અમિત શાહને મળવા માટે પહોંચ્યા હતા. +text: વરિષ્ઠ પત્રકાર સુહાસિની હૈદરે લખ્યું,: "CCS (કૅબિનેટ કમિટી ઑન સિક્યૉરિટી)ના એક પણ સભ્ય કે કોઈ વિરષ્ઠ પ્રધાને આ હિંસાને વખોડી નથી. પોલીસને સંદેશ સ્પષ્ટ છે. 1984/2002 મૉડલ છે." સ્વરાજ પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ યોગેન્દ્ર યાદવે ટ્વીટ કર્યું, "જો તમે દિલ્હીના 1984 (કે ગુજરાતના 2002) જોયા હોય (કે તેના વિશે સાંભળ્યું હોય) અને તેનું પુનરાવર્તન ન ઇચ્છતા હો તો સક્રિય થવાની જરૂર છે." ઉલ્લેખનીય છે કે દિલ્હીના શીખવિરોધી રમખાણમાં લગભગ ચાર હજાર શીખોની હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી, જ્યારે ગોધરાકાંડ બાદ ગુજરાતભરમાં ફાટી નીકળેલી હિંસામાં લગભગ એક હજાર લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. જોકે આ હિંસા મામલે દિલ્હી હાઈકોર્ટે સ્પેશિયલ પોલીસ કમિશનરના માધ્યમથી પોલીસ કમિશનરને કહેવડાવ્યું, "(ભાજપના ત્રણ નેતાઓનાં) ભડકાઉ ભાષણ પર FIR નોંધો." મરણાંક 20 થયો ઉત્તર-પૂર્વ દિલ્હીમાં ઘટી રહેલી હિંસક ઘટનાઓમાં મૃત્યુઆંક 20એ પહોંચ્યો છે. સોમવારથી શરૂ થયેલી હિંસાએ મંગળવારે પણ અટકવાનું નામ લીધું ન હતું. બુધવારે ચાર લોકોને મૃતાવસ્થામાં જી. ટી. બી. હૉસ્પિટલ લાવવામાં આવ્યા હતા. મંગળવારે મોડી રાત્��ે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલે ઉત્તર-પૂર્વ દિલ્હીના હિંસાગ્રસ્ત વિસ્તારોની મુલાકાત લઈને સુરક્ષાની સ્થિતિની જાતચકાસણી કરી હતી. સમાચાર એજન્સી એ.એન.આઈ.ના (એશિયન ન્યૂઝ ઇન્ટરનેશનલ)ના અહેવાલ અનુસાર, ડોભાલે ઉત્તર-પૂર્વ દિલ્હીના નાયબ કમિશનર કચેરીની મુલાકાત લીધી હતી. ઉત્તર-પૂર્વ દિલ્હીના જાફરાબાદમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદાની સામે પ્રદર્શન કરી રહેલાં લોકોને હઠાવી દેવામાં આવ્યા છે. મેટ્રો સ્ટેશન પાસે પ્રદર્શન કરી રહેલાં લોકોમાં મોટી સંખ્યા મહિલાઓની હતી. સમાચાર એજન્સી એ.એન.આઈ. પ્રમાણે, દિલ્હી પોલીસે આની જાણકારી આપી. બી.બી.સી. સંવાદદાતા વિનાયક ગાયકવાડે પણ આની પુષ્ટિ કરી હતી. જાફરાબાદમાં મહિલાઓ છેલ્લાં કેટલાંક દિવસથી સી.એ.એ.ની વિરુદ્ધમાં પ્રદર્શન કરી રહી હતી, પરંતુ શનિવાર રાત્રે પ્રદર્શનકારીઓમાંથી કેટલાકે જાફરાબાદ રોડને બ્લૉક કર્યો હતો. રવિવાર રાત્રે ધરણાં સ્થળથી થોડેક દૂર સી.એ.એ.ના સમર્થનમાં મોટા પ્રમાણમાં ભીડ એકઠી થવા લાગી અને સ્થિતિ તણાવપૂર્ણ થવા લાગી, સોમવારે હિંસાની શરૂઆત થઈ હતી. શાહીનબાગ મુદ્દે સુપ્રીમમાં સુનાવણી મંગળવારે પણ હિંસા ચાલુ રહી હતી તા. 15મી ડિસેમ્બરથી દિલ્હીના શાહીનબાગમાં સી.એ.એ. વિરુદ્ધ ધરણાં ચાલી રહ્યા છે. જેને ખતમ કરાવીને નોઇડા અને દિલ્હીને જોડતો માર્ગ ફરી શરૂ કરાવવા અંગેની અરજી ઉપર સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. સર્વોચ્ચ અદલાતે આ સુનાવણી 23મી માર્ચ ઉપર મોકૂફ રાખી હતી અને કહ્યું હતું કે પહેલાં પરિસ્થિતિ થાળે પડે પછી શાહીનબાગ મુદ્દે સુનાવણી હાથ ધરાશે. અદાલતે નોંધ્યું હતું કે જો કોઈ ઉશ્કેરણીજનક નિવેદન કરે તો પોલીસે કોઈકના આદેશની રાહ ન જોવાની હોય અને તત્કાળ કાયદેસરની કાર્યવાહી કરવી જોઈએ. જો પોલીસે ઉશ્કેરણી કરનારાઓ સામે કડક હાથે કામ લીધું હોત તો આ સ્થિતિ ઊભી ન થઈ હોત. જ્યારે ઍટર્ની જનરલે કહ્યું કે સર્વોચ્ચ અદાલતની આવી ટિપ્પણીથી દિલ્હી પોલીસના મનોબળ ઉપર નકારાત્મક અસર થશે. જેના બાદ બેન્ચે કહ્યું હતું કે દિલ્હી પોલીસ સામે કંઈ વાંધો નથી, પરંતુ કાયદો અને વ્યવસ્થા માટે લાંબાગાળાની સ્થિતિને જોતાં આ જરૂરી છે. હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી ન્યૂઝ એજન્સી એ.એન.આઈ.ના રિપોર્ટ પ્રમાણે, તા. 25 અને 26ની મધ્યરાત્રિએ દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી થઈ હતી. હાઈકોર્ટે દિલ્હી પોલીસને નિર્દેશ આપ્યા હતા કે ઈજાગ્રસ્તોને તત્કાળ તબીબી સારવા��� મળે તે માટે જરૂરી સંશાધનો કામે લગાડવા. હાઈકોર્ટ બુધવારે બપોરે ફરી આ અંગે સુનાવણી હાથ ધરશે. બીજી બાજુ, શાહીનબાગમાં સી.એ.એ.નો વિરોધ કરી રહેલાઓને હઠાવીને રસ્તો ખુલ્લો કરાવવા સંદર્ભની અરજી ઉપર સુનાવણી હાથ ધરશે. સુપ્રીમ કોર્ટે શાહીનબાગ અંગે સુનાવણી કરતી વખતે કહ્યું હતું કે દિલ્હીમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા મુદ્દે દિલ્હી હાઈકોર્ટ સુનાવણી કરશે. હૉસ્પિટલ પહોંચ્યા હર્ષવર્ધન કેન્દ્ર સરકારના સ્વાસ્થય મંત્રી હર્ષવર્ધને મંગળવારે સાંજે ગુરૂ તેગ બહાદુર હૉસ્પિટલની મુલાકાત લીધી હતી. હૉસ્પિટલમાં પીડિતોને મળ્યા પછી તેમણે કહ્યું, "સોમવારે 81 લોકો ઘાયલ સ્થિતિમાં લાવવામાં આવ્યા હતા. મંગળવારે 69 દર્દીઓને હૉસ્પિટલમાં લાવવામાં આવ્યા હતા." "આમાંથી 30-40 લોકો તપાસ કરાવીને ઘરે જઈ ચૂક્યા છે. અહીં મેં ઘણાં દર્દીઓની સ્થિતિ જોઈ. આમાં અનેક દર્દીઓની હાલત ગંભીર માની શકાય છે." 56 પોલીસ કર્મીઓ ઘાયલ દિલ્હી પોલીસના ડી.સી.પી. મનદીપ સિંહ રંધાવાએ સાંજે પ્રેસ કૉન્ફરન્સ કરી હિંસા અને તેના સાથે જોડાયેલી અનેક કાર્યવાહીની જાણકારી માહિતી આપી હતી. ડીસીપી રંધાવાએ કહ્યું, "દિલ્હી પોલીસના 56 જવાનો ઘાયલ છે. ઉત્તર-પૂર્વ દિલ્હીમાં જરૂરિયાત પ્રમાણે જવાનો તહેનાત છે." "તેમાં કોઈ ઉણપ આવી નથી. અમારી પાસે અર્ધસૈનિક દળમાં સીઆરપીએફ અને એસએસબી છે. આ સિવાય ગ્રાઉન્ડ પર પેટ્રોલિંગ કરવામાં આવી રહ્યું છે અને અનેક પ્રકારની કાર્યવાહી કરવામાં આવી રહી છે. પોલીસે 144ની કલમ લગાવી છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશની રાજધાની નવી દિલ્હીમાં સી.એ.એ. મુદ્દે હિંસા ફાટી નીકળી છે. ત્યારે કેટલાક પ્રબુદ્ધો તેને વર્ષ 2002ની ગુજરાત હિંસા સાથે સરખાવે છે. +text: પ્રતિકાત્મક તસ્વીર કોરોના રોગચાળાના કારણે યુરોપના પ્રમુખ સાથીદાર દેશો વચ્ચે વ્યાપાર ઘટી ગયો હતો પરતું આ વ્યાપક ટ્રૅન્ડને અટકાવવામાં ચીનને સફળ થયું છે. 2020માં ચીન અને યુરોપિયન યુનિયન વચ્ચે 709 અબજ ડૉલરનો વ્યાપાર થયો છે જ્યારે અમેરિકા અને યુરોપીય સંઘ વચ્ચે 671 અબજ ડૉલરનો વ્યાપાર થયો છે. જોકે કોરોના વાઇરસના કારણે 2020ના પ્રથમ ત્રિમાસીકમાં ચીનની અર્થવ્યવસ્થાની હાલત બગડી ગઈ હતી, પરતું વર્ષના અંતે આર્થિક સ્થિતિમાં સુધારો થતાં યુરોપના દેશોમાં વસ્તુઓની માગમાં વધારો થયો છે. 2020માં વિશ્વના મુખ્ય અર્થતંત્રોમાં આર્થિક વિકાસ નોંધાયો હોય ત���વો એકમાત્ર દેશ ચીન છે. આ જ કારણે ચીનમાં યુરોપિયન કાર અને લકઝરી વસ્તુઓની માગમાં વધારો નોંધાયો છે. પ્રતિકાત્મક તસ્વીર આ બધાની વચ્ચે તબીબી ઉપકરણો અને ઈલેક્ટ્રોનિક્સ વસ્તુઓની ભારે માગ રહેતા યુરોપમાં ચીનની નિકાસનો લાભ થયો છે. યુરોપિયન યુનિયનના સ્ટેટિસ્ટિક્સ કાર્યાલય યુરોસ્ટેટ મુજબ 2020માં ચીન યુરોપિયન યુનિયનનું મુખ્ય ભાગીદાર હતું. આયાતમાં 5.6 ટકાનો વધારો થતા અને નિકાસમાં 2.2 ટકાનો વધારો થતા આ પરિણામ આવ્યાં છે. યુરોપિયન યુનિયનના આંકડા અને જાન્યુઆરીમાં ચીન દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલ આંકડાઓ મળતાં આવે છે. ચીન અનુસાર 2020માં યુરોપિયન યુનિયન સાથેના વ્યાપારમાં 5.3 ટકાનો વધારો નોંધાયો છે અને વ્યાપાર વધીને 696 અબજ ડૉલર થઈ ગયું છે. સોમવારે યુરોસ્ટેટ દ્વારા જાહેર કરવામાં આંકડા મુજબ ચીન સાથે યુરોપિયન યુનિયનની વ્યાપારિક ખાધ 199 અબજથી વધીને 219 અબજ ડૉલર થઈ ગઈ છે. અમેરિકા અને બ્રિટેન સાથેના વ્યાપારમાં ઘટાડો નોંધાયો પ્રતિકાત્મક તસ્વીર યુરોપિયન યુનિયનના નિકાસ માટે અમેરિકા અને બ્રિટેન હજુ પણ સૌથી મોટા બજારો છે. પરતું આંકડા મુજબ બંને દેશોના ઈયુ સાથેના વ્યાપારમાં ભારે ઘટાડો નોંધાયો છે. યુરોસ્ટેટ કહે છે, અમેરિકા સાથેના વેપારમાં ભારે ઘટાડો નોંધાયો છે. આયાતમાં (13.2 ટકા) અને નિકાસમાં (8.2 ટકા)નો ઘટાડો નોંધાયો છે. વેર લેવાની કાર્યવાહી સાથે સંકળાયેલા વિવાદોની હારમાળાના કારણે વ્યાપારને અસર થઈ છે, જેના કારણે સ્ટીલ અને ફ્રેન્ચ કોનિયાકની સાથે-સાથે હાર્લે ડેવિડસન મોટરસાઈકલ પર વેરો નાખવામાં આવ્યો હતો. 2020માં યૂરોપિયન યૂનિયન સાથે અમેરિકાનો વ્યાપાર 671 અબજ ડૉલર રહ્યું હતું જ્યારે એક વર્ષ પહેલા વ્યાપાર 746 અબજ ડૉલર હતું. હજુ આ સ્પષ્ટ નથી કે અમેરિકાના નવા રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડન યુરોપ સાથેના વ્યાપારને લઈને પોતાના દેશના અભિગમનો ફરીથી મુલ્યાંકન કરશે કે નહીં. પરતું આ બધાની વચ્ચે યૂરોપિયન યૂનિયન અને ચીન પોતાના આર્થિક સંબંધો વધુ મજબૂત કરવાના પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ માટે બંને પક્ષ રોકાણને લઈને એક સમજૂતી કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ સમજૂતીથી યૂરોપીયન કંપનીઓ ચીનના બજારમાં સરળતાથી પ્રવેશ કરી શકશે. નિષ્ણાતોને લાગે છે કે 2020માં ખરાબ પ્રદર્શન કર્યા બાદ આ વર્ષે આંતરાષ્ટ્રિય વેપારમાં સ્થિતિ સારી રહેશે. રિસર્ચ કંપની આઈએચએસ માર્કિટનું આંકલન છે કે આ વર્ષે આંતરાષ્ટ્રીય વ્યાપારમાં 7.6 ટકાનો વધ��રો થઈ શકે છે. પાછલા વર્ષે અંતરાષ્ટ્રીય વ્યાપારમાં 13.5 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2020માં અમેરિકાને પછાડીને ચીન હવે યુરોપિયન યુનિયનનું સૌથી મોટું વ્યાપારિક ભાગીદાર બની ગયું છે. +text: જે બાદ સોશિઅલ મીડિયા પર આ ઘટના અંગે લોકોએ પ્રતિક્રિયાઓ આપી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે હુમલા બાદ જિગ્નેશે બાદમાં ટ્વિટરનાં માધ્યમથી આરોપ લગાવ્યો કે ભાજપે તેમના પર હુમલો કરાવ્યો હતો. તેમનું કહેવું હતું કે ભયભીત હોવાના કારણે, ભાજપ આમ કરી રહ્યું છે અને તેમ છતાં પણ તેઓ ભાજપને પરાજિત કરીને રહેશે. આ વિષે લોકોએ સોશિઅલ મીડિયા પર શું કહ્યું? ટ્વિટર યૂઝર ડૉ. મોહમ્મદ અમજદે ટેકો આપતા લખ્યું, "ચિંતા ન કરશો. શક્તિશાળી વિરોધી જ્યારે હુમલો કરવા લાગે તો સમજી લેવું જોઈએ કે તમે તેની તાકાતની બરાબરી પર પહોંચી ગયા છો. જેથી તેઓ ડરી ગયા છે." પોતાની પ્રતિક્રિયા જણાતા ટ્વિટર યૂઝર ઇન્ડિયને કહ્યું, "તમે પોતાની કબર ખોદી રહ્યા છો." દીપક પુંડીરનું કહેવું હતું, "નાટક કેટલું પણ કરી લો બેટા, હાર જ થશે કારણ કે લોકો સત્યની સાથે છે, ગદ્દારોની સાથે નહીં." જિગ્નેશને ટેકો આપતા ટ્વિટર યૂઝર સ્વતંત્ર ભારતે ટ્વિટ કર્યું, "વિપક્ષ પર વારંવાર થતા જીવલેણ હુમલો સાબિત કરે છે કે ભાજપ પોતાની હાર સ્વીકાર કરી લે છે." ડૉ. સંતોષ વ્યાસે ટ્વિટમાં લખ્યું, "18 ડિસેમ્બર બાદ જિગ્નેશ મેવાણી કોઈ કોઠા કે દારૂની દુકાને જોવા મળશે. હમણાં જેટલું રાજી થવું હોય એટલું થઈ લો." ભાજપ પર નિશાન સાધતા, વિકાસ કટ્યાલે લખ્યું, "જિગ્નેશ મેવાણી પર ભાજપના ગુંડાઓનો હુમલો! પોતાના દરજ્જાથી કેટલા પણ નીચે ઊતરી જાય, ભાજપની સરકાર નહીં બને." "ગાંધી અને પટેલનાં ગુજરાતમાં આ વખત ગોડસેનો દબદબો નહીં ચાલે." દિબ્યેન્દુ દાસે ટ્વીટ કર્યું, "હું મારી સહાનુભૂતિ જિગ્નેશ મેવાણી માટે વ્યક્ત કરું છું. લોકશાહીની ગરિમા અને સિદ્ધાંતો પર હુમલો સહન કરવામાં નહીં આવે." ટ્વિટર યૂઝર બદલતા યુગે લખ્યું, "તોફાન જ પકડને મજબૂત રાખે છે. ગરમી જ નિખાર લાવે છે. સંઘર્ષમાં જ સફળતા છે, સંઘર્ષ કરતા રહો. દેશ પ્રતિક્ષા કરી રહ્યો છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાંચમી નવેમ્બરે પાલનપુર નજીકના ટકરવાડા ગામે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન, દલિત આંદોલનના યુવા નેતા જિગ્નેશ મેવાણી પર હુમલો થયો. +text: જિયો તેની આ સ���્વિસ 5 સપ્ટેમ્બરના રોજ લૉન્ચ કરશે. એક વર્ષની રાહ બાદ અંતે આ સર્વિસ હવે શરૂ થશે. મુકેશ અંબાણીની જાહેરાત મુજબ આ ટૅક્નૉલૉજીથી લોકોને એક સાથે જ અનેક પ્રકારની સેવા મળી રહેશે. ફાઇબર ટેકનૉલૉજીની મદદથી તમે ઘરમાં જ ઇન્ટરનેટ, વાઇ-ફાઈ, ટીવી, ટેલિફોન વગેરે એક સાથે વાપરી શકશો એના માટે જુદાં જુદાં સબસ્ક્રિપ્શન લેવાની જરૂર નહીં રહે. શું છે ગીગા ટેકનૉલૉજી? જિયો ગીગા ફાઇબર એ ફાઇબર ટુ ધ હોમ (FTTH) બ્રોડબેન્ડ સર્વિસ હશે. જે યૂઝર્સને ફિક્સ લાઇન દ્વારા સર્વિસ પૂરી પાડશે. આ સર્વિસ હાઇ સ્પીડ ઇન્ટરનેટ તમારા ઘર સુધી પહોંચાડવા માટે ફાઇબર ટૅક્નૉલૉજીનો ઉપયોગ કરશે. હાઈ સ્પીડ ઇન્ટરનેટ ફાઇબર ઑપ્ટિકલની મદદથી પ્રકાશ દ્વારા ગતિ કરે છે. ફાઇબર કૅબલ મેટલ કૅબલ કરતાં અલગ હોય છે, જેના કારણે તેના દ્વારા હાઈ સ્પીડ ઇન્ટરનેટ આપી શકાય છે. ડેટા મોકલવા માટે આ ટૅક્નૉલૉજીમાં કાચ અથવા પ્લાસ્ટિકના તારનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ફાઇબર કૅબલમાં આવા અનેક કાચના તાર હોય છે જે ધાતુના કૅબલ કરતાં અનેકગણી ઝડપથી ડેટાને ટ્રાન્સમિટ કરે છે. જિયો આવા ફાઇબર કૅબલ દ્વારા એક સાથે અનેક સેવાઓ આપશે, જેના દ્વારા ઘરમાં એક જ કનેક્શનથી બ્રોડબેન્ડ ઇન્ટરનેટ, ટીવી, લેન્ડલાઇન ફોન, સ્માર્ટ હોમની સુવિધા અને બીજી કેટલીક સર્વિસ મેળવી શકાશે. ગીગા ફાઇબર ટૅક્નૉલૉજીથી શું ફરક પડશે? હાલ વિવિધ સર્વિસ પ્રોવાઇડરના 4g ઇન્ટરનેટ ડેટામાં લગભગ 100kbps જેટલી સ્પીડ આવતી હોય છે. આ પહેલાં કેટલાક દેશોમાં આ પ્રકારની વાયરલેસ ફાયબર ટૅક્નૉલૉજી શરૂ કરી ચૂક્યા છે. તેમજ ગૂગલ અને ઍરટેલ કંપનીઓ પણ આ ક્ષેત્રમાં ઝંપલાવી ચૂકી છે. આ ટૅક્નૉલૉજી દ્વારા હાઈ સ્પીડ ઇન્ટરનેટ મેળવી શકાશે, એટલે કે 4g કરતાં પણ અનેકગણું વધારે. જેમ કે જિયો ગીગા ફાઇબર હેઠળ દરેક યૂઝર ઓછામાં ઓછી 100Mbpsની સ્પીડ મેળવી શકશે. આ સર્વિસમાં પ્લાન મુજબ દરેક યૂઝર્સને સ્પીડ મળશે. 100Mbps થી લઈને 1Gbps સુધીની સ્પીડ જિયો ગીગા ફાઇબરથી મળી શકશે. જેનો અર્થ એ થયો કે જો તમે તમારા ફોનમાં ઓનલાઇન કોઈ ફિલ્મ કે વીડિયો જોતા હોવ તો બફરિંગની મુશ્કેલીથી છુટકારો મળશે. જિયો ગીગા ફાઇબરથી ટીવી પર અલ્ટ્રા હાઈ ડેફિનેશન ઍન્ટરટેઇનમેન્ટ, વીડિયો કૉન્ફરન્સિંગ, વૉઇસ એક્ટિવેટેડ વર્ચ્યૂલ આસિસટન્ટ, વર્ચ્યૂલ રિયાલિટી ગેમિંગ, ડિજિટલ શોપિંગ અને બીજી કેટલીક સેવાઓ મળશે. આ સાથે જ એક સેટઅપ બૉક્સ આપવામાં આવશે, જેના દ્વારા તમે મોબાઈલ, ટીવી અ���ે લૅન્ડલાઇન ફોન સહીતનાં ઉપકરણો વાપરી શકશો. આ અંગે સાયબર લૉના નિષ્ણાત વકીલ પવન દુગ્ગલે જણાવ્યું કે, આ ટૅક્નૉલૉજીથી લોકોને વધુ સ્પીડ મળશે અને ડિજિટલ સાધનોથી કામ વધુ સરળ બની જશે. હાલ કરતાં લગભગ 50થી 60 ગણું વધુ ઝડપથી કામ થઈ શકશે. હાલ ભારતીયો વધુ ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરે છે તો તેમને હવે વધુ બૅન્ડવીથની જરૂર પડે છે. તેથી હવે તેમનું કામ વધુ સરળ થઈ જશે. ફાઇબર ટુ હોમ ધ એટલે શું? આ ડાયરેક્ટ ટુ ધ હોમ (DTH) જેવી જ એક પ્રકારની સુવિધા હશે, જોકે, ડીટીએચમાં વાયરલેસ કનેક્શન હોય છે. જ્યારે ફાઇબર ટુ ધ હોમ (FTTH)માં ફાઇબર કૅબલ તમારા ઘર સુધી આવશે જેના દ્વારા તમામ સુવિધાઓ મળી શકશે. એક દાવા પ્રમાણે કેટલાક ફાઇબર સર્વિસ પ્રોવાઇડર બિલ્ડિંગ કે મહોલ્લા સુધી ફાઇબર કૅબલ લાવે છે, જે બાદ ઘરોમાં ટ્રેડિશનલ કૅબલથી સર્વિસ આપવામાં આવે છે. જેના કારણે ડેટાની પૂરતી સ્પીડ આવતી નથી અને સર્વિસનો પૂરતા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરી શકાતો નથી. ફાઇબર ટુ ધ હોમ સર્વિસમાં ફાઇબર કૅબલને ઘર સુધી પહોંચાડવામાં આવશે. જેના કારણે ડેટાની સ્પીડ અનેકગણી વધી જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીના ચૅરમૅન મુકેશ અંબાણીએ સોમવારે 42મી એજીએમ એટલે કે વાર્ષિક જનરલ મીટિંગમાં જિયો ગીગા ફાઇબર ટેકનૉલૉજીની જાહેરાત કરી છે. +text: અમદાવાદ મિરરમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે હવે ગુજરાતમાં હવે જાહેરમાં થૂંકનારા સામે દંડાત્મક કાર્યવાહી કરવા અંગે વિચાર થઈ રહ્યો છે. જોકે, હજુ સુધી ગુજરાતમાં એક પણ કોરોના વાઇરસનો પૉઝિટીવ કેસ નોંધાયો નથી, પરંતુ સતર્કતાના ભાગરૂપે ગુજરાત સરકાર યોગ્ય પગલાં લઈ રહી છે. ગુજરાતનાં આરોગ્ય અને કુટુંબકલ્યાણનાં અગ્ર સચિવ જયંતિ રવિએ કહ્યું છે, "અમે જાહેર સ્થળો પર થૂંકવા પર પ્રતિબંધ લગાવવા મામલે વિચાર કરી રહ્યા છે અને તેના માટે વીડિયો કૉન્ફરન્સ કરીને તમામ નગરપાલિકાઓના ચીફ ઑફિસર, મ્યુનિસિપલ કમિશનર અને જિલ્લા કલેક્ટર સાથે ચર્ચા ચાલી રહી છે. અમે થૂંકવા પર દંડ કેવી રીતે કરવો એ મામલે પણ વિચારી રહ્યા છીએ." કમલનાથ સરકારની સોમવારે પરીક્ષા મધ્યપ્રદેશમાં ચાલી રહેલા રાજકીય સંકટ વચ્ચે રાજ્યપાલ લાલજી ટંડને શનિવારે મોડી રાત્રે કહ્યું છે કે સોમવારના રોજ વિધાનસભામાં ફ્લૉર ટેસ્ટ કરાવવામાં આવે. રાજ્યપાલે વિધાનસભા અધ્યક્ષને કહ્યું છે કે વિશ્વાસમત પર વોટિંગ કરાવવામાં આવે અને સમગ્ર કાર્યવાહીનું વીડિયો રેકર્ડિંગ કરાવવામાં આવે. આ પહેલાં શનિવારે ભાજપના એક પ્રતિનિધિમંડળે રાજ્યપાલ સાથે મુલાકાત કરી હતી અને વિધાનસભામાં જલદી ફ્લૉર ટેસ્ટ કરાવવાની માગ કરી હતી. ભાજપે મુખ્ય મંત્રી કમલનાથ પર કૉંગ્રેસના 22 ધારાસભ્યોને ધમકાવવાનો અને લાલચ આપવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. ભાજપનો દાવો છે કે 22 ધારાસભ્યોનાં રાજીનામાં બાદ કમલનાથના નેતૃત્વવાળી કૉંગ્રેસ સરકાર પહેલાં જ બહુમતી ગુમાવી ચૂકી છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે કૉંગ્રેસને ગુજરાતમાં પણ ખતરો દેખાતો હોવાના કારણે પોતાના ધારાસભ્યોને જયપુર મોકલી દીધા છે. કૉંગ્રેસને ગુજરાતની રાજ્યસભાની ચાર બેઠકોની ચૂંટણીમાં હૉર્સ ટ્રેડિંગ થવાનો ભય સતાવી રહ્યો છે. દેશમાં હવે મોબાઇલ ફોન થશે મોંઘા ભારતમાં આવતા મહિનેથી મોબાઇલ ફોન મોંઘા થઈ જશે. મોબાઇલ ફોન પર સરકારે GST વધારી દીધું છે. બીજી તરફ વિમાનોની સારસંભાળ સંબંધિત સેવાઓ પર GST ઘટાડી દેવામાં આવ્યું છે. NDTVમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે GST કાઉન્સિલે 2 કરોડ સુધીનો વેપાર કરતા યુનિટોને છેલ્લાં 2 વર્ષોનાં રિટર્ન ભરવામાં મોડું થયું હોય, તો તેમને રાહત આપી છે. જીએસટી પરિષદે મોબાઇલ ફોન પર જીએસટીનો દર 12થી વધારીને 18% કરી નાખ્યો છે. આ વૃદ્ધિ એક એપ્રિલથી લાગુ થશે. તેનાથી મોબાઇલ હેન્ડસેટના ભાવ વધી જશે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણની અધ્યક્ષતામાં શનિવારે દિલ્હીમાં થયેલી GST પરિષદની બેઠકમાં આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. કોરોના વાઇરસ : કંપનીઓ વીમો ક્લેઇમ નથી કરી શકતી સમાચાર એજન્સીઓ પ્રમાણે સ્વાસ્થ્ય વીમા પૉલિસીમાં કોરોનાના કવર સંબંધિત ભ્રમની સ્થિતિ છે, પરંતુ વીમા ક્ષેત્રના જાણકાર માને છે કે કેટલીક વીમા પૉલિસીને બાદ કરીએ તો મોટાભાગના પૉલિસીધારકોને વીમાનો લાભ મળશે. વિશેષજ્ઞોની સલાહ છે કે વાઇરસ સાથે જોડાયેલી બીમારી અંતર્ગત મોટાભાગની પૉલિસીમાં કોરોના વાઇરસનું કવર સામેલ છે. વીમા નિયામક એજન્સી ઇરડાએ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે દરેક કંપનીઓએ કોરોના સાથે જોડાયેલા ક્લેઇમને ઝડપથી નિપટાવવાના રહેશે. ટૉક્યો ઑલિમ્પિક જુલાઈમાં જ થશે : શિંઝો આબે જાપાનના વડા પ્રધાન શિંઝો આબેએ કહ્યું છે કે કોરોના વાઇરસની વધતી ચિંતા છતાં ટૉક્યો ઑલિમ્પિક તેના નિર્ધારિત સમયે જુલાઈ માસમાં જ થશે. જાપાનના વડા પ્રધાને આ નિવેદન એવા સમયે આપ્યું છે જ્યારે કોરોના વાઇરસના વધતાં કેસોના કારણે આખી દુનિયામાં રમ��ગમતનાં આયોજન પ્રભાવિત થયાં છે. શિંઝો આબેનું કહેવું છે, "આપણે આ ચેપમાંથી મુક્ત થઈ જઈશું અને કોઈ પણ મુશ્કેલી વગર યોજના પ્રમાણે ઑલિમ્પિકની મેજબાની કરીશું." જાપાનમાં કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના 1400 કરતાં વધારે કેસ આવી ચૂક્યા છે જ્યારે 28 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. જુલાઈમાં યોજાનારા ટૉક્યો ઑલિમ્પિકના આયોજન પર આશરે 11 અબજ પાઉન્ડનો ખર્ચ થવાનો અનુમાન છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસની ગંભીરતાને ધ્યાનમાં રાખીને ગુજરાત સરકાર જાહેરમાં થૂંકવા મામલે કડક પગલાં લેવાનો વિચાર કરી રહી છે. +text: ડૉ. મનમોહન સિંહ રવિવારની રાતે છાતીમાં દુઃખાવાની ફરિયાદ બાદ તેમને ઍઇમ્સમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. કૉંગ્રેસ સહિત કેટલાય પક્ષોએ તેમના જલદીથી સાજા થવા માટે કામના કરી હતી. 87 વર્ષના ડૉ. સિંઘના હૃદયની બે વખત બાયપાસ સર્જરી થઈ ચૂકી છે. વર્ષ 2009માં ઍઇમ્સમાં જ તેમની બાયપાસ સર્જરી થઈ હતી. જ્યારે 1990માં બ્રિટનમાં તેમણે બાયપાસ સર્જરી કરાવી હતી. ડૉ. સિંઘ વર્ષ 2004થી 2014 સુધી ભારતના વડા પ્રધાન રહ્યા હતા. મનમોહન સિંઘને નરસિમ્હા રાવ શોધીને લાવ્યા ડૉ. મનમોહન સિંહ અને નરસિમ્હા રાવ વિનય સીતાપતિ પોતાના પુસ્તક 'હાફ લાયન- હાઉ પીવી નરસિમ્હા રાવ ટ્રાન્સફૉર્મ્ડ ઇન્ડિયા'માં લખે છે કે નરસિમ્હા રાવનું કૉંગ્રેસ અને ભારત માટે સૌથી મોટું યોગદાન હતું અને એ હતું ડૉક્ટર મનમોહન સિંઘની શોધ. વિનય સીતાપતિએ બીબીસીના સંવાદદાતા રેહાન ફઝલને જણાવ્યું, "જ્યારે નરસિમ્હા રાવ 1991માં વડા પ્રધાન બન્યા ત્યારે ઘણી બાબતોના નિષ્ણાત બની ગયા હતા. સ્વાસ્થ્ય અને શિક્ષણ મંત્રાલય પણ તેઓ સંભાળી ચૂક્યા હતા. તેઓ ભારતના વિદેશમંત્રી પણ રહ્યા હતા. એક જ મંત્રાલય તેમના માટે મુશ્કેલ હતું અને એ હતું નાણા મંત્રાલય. વડા પ્રધાન બન્યાના બે દિવસ અગાઉ કૅબિનેટ સચિવ નરેશ ચંદ્રાએ તેમને આઠ પાનાંની એક નોટ આપી હતી, જેમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ભારતની આર્થિક સ્થિતિ બહુ ખરાબ છે." સીતાપતિ આગળ કહે છે, "તેમને એક ચહેરો કે મહોરું જોઈતું હતું જે આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રાકોષ અને તેના ઘરેલુ વિરોધીઓઓને સહયોગ બંધાવી શકે કે હવે ભારત જૂની રીત પ્રમાણે નહીં ચાલે. તેઓએ એ સમયે તેમના સૌથી મોટા સલાહકાર પીસી ઍલેકઝાન્ડરને પૂછ્યું કે શું તમે નાણામંત્રી માટે એક કોઈ શખ્સનું નામ સૂચવી શકો જે આંતરરાષ્ટ્રીયસ્તરે સ્વીકાર્ય ��ોય. ઍલેકઝાન્ડરે તેમને રિઝર્વ બૅન્કના ગવર્નર રહી ચૂકેલા અને લંડન સ્કૂલ ઑફ ઇકૉનૉમિક્સના નિદેશક આઈજી પટેલનું નામ સૂચવ્યું." સીતાપતિ અનુસાર, "આઈજી પટેલ દિલ્હી આવવા નહોતા માગતા, કેમ કે તેમનાં માતા બીમાર હતાં અને તેઓ વડોદરામાં રહેતા હતા. પછી ઍલેકઝાન્ડરે જ મનમોહન સિંઘનું નામ લીધું. ઍૅલેકઝાન્ડરે શપથગ્રહણ સમારોહના એક દિવસ પહેલાં મનમોહન સિંઘને ફોન કર્યો. એ સમયે તેઓ ઊંઘતાં હતા, કેમ કે થોડા કલાક પહેલાં જ તેઓ વિદેશથી આવ્યા હતા. જ્યારે તેમને ઉઠાવીને આ પ્રસ્તાવ અંગે જણાવવામાં આવ્યું ત્યારે તેમને વિશ્વાસ ન થયો." "આગલા દિવસે એટલે કે શપથગ્રહણ સમારોહના ત્રણ કલાક પહેલાં મનમોહન સિંઘ પર વિશ્વવિદ્યાલય અનુદાન આયોગની ઑફિસમાંથી નરસિમ્હા રાવનો ફોન આવ્યો કે હું તમને નાણામંત્રી બનાવવા માગું છું. શપથગ્રહણ સમારોહ અગાઉ નરસિમ્હા રાવે મનમોહન સિંઘને કહ્યું કે જો આપણે સફળ થઈશું તો આપણે બંનેને તેનું શ્રેય મળશે, પરંતુ જો આપણને નિષ્ફળતા મળશે તો તમારે જવું પડશે." સીતાપતિ જણાવે છે કે 1991ના બજેટના બે અઠવાડિયાં પહેલાં જ્યારે મનમોહન સિંઘ બજેટનો મુસદ્દો લઈને નરસિમ્હા રાવ પાસે ગયા તો તેઓએ તેને નકારી કાઢ્યો. તેમના મોઢામાંથી શબ્દો નીકળ્યા, "જો મારે આ જ જોઈતું હતું, તો મેં તમને શા માટે પસંદ કર્યા?" પોતાના પહેલા બજેટમાં મનમોહન સિંઘે વિક્ટર હ્યુગોની એક મશહૂર પંક્તિનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે "દુનિયાની કોઈ તાકાત એ વિચારને રોકી ન શકે, જેનો સમય આવી ગયો હોય." તેઓએ પોતાના બજેટભાષણમાં રાજીવ ગાંધી, ઇંદિરા અને નેહરૂનું વારંવાર નામ ચોક્કસ લીધું, પરંતુ તેમની આર્થિક નીતિઓને પલટવામાં તેઓ સહેજ પણ અચકાયા નહીં. મનમોહન સિંહ કહેતા હતા કે મંત્રીમંડળમાં મોટા ભાગના લોકો તેમની વિરુદ્ધમાં હતા, પરંતુ તેમની પાસે હંમેશાં એક શખ્સનો બહુમત હતો... એ હતા વડા પ્રધાન રાવ. જ્યારે તેમને યુરો મનીએ 1994માં સર્વશ્રેષ્ઠ નાણામંત્રીનો પુરસ્કાર આપ્યો ત્યારે તેઓએ પોતાના ભાષણમાં કહ્યું હતું કે તેનું શ્રેય નરસિમ્હા રાવને આપવું જોઈએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના પૂર્વ વડા પ્રધાન અને કૉંગ્રેસના નેતા ડૉ. મનમોહન સિંઘને દિલ્હીના ઑલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑલ મેડિકલ સાયન્સ (ઍઇમ્સ)માંથી ડિસ્ચાર્જ કરી દેવાયા છે. +text: ચૌદમી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની બેઠકો ઘટી છે. જેમાં ઘણા પરિબળોએ ભૂમ��કા ભજવી છે. ભાજપના મોવડી મંડળે ફરી વખત વિજય રૂપાણીને મુખ્યમંત્રી અને નીતિન પટેલને પસંદ કર્યા છે. પરંતુ હવે મુખ્યમંત્રી સામે કયા મુખ્ય પડકારો હશે તે વાત ઘણી મહત્ત્વની છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બીબીસીએ રાજકીય વિશ્લેષક અને અન્ય વરિષ્ઠ પત્રકારો સાથે વાતચીત કરી મુખ્ય પડકારો વિશે ચર્ચા કરી. હાર્દિક-અલ્પેશ-જિગ્નેશની ત્રિપુટી પડકાર દલિત નોતા જિગન્શ મેવાણી અને અલ્પેશ ઠાકોર વિધાનસભામાં ભાજપને ઘેરશે જેમાં વરિષ્ઠ પત્રકાર અને રાજકીય વિશ્લેષક હરી દેસાઈના મતે મુખ્યમંત્રી સામે આ વખતે મોટો પડકાર હાર્દિક પટેલ-અલ્પેશ ઠાકોર-જિગ્નેશ મેવાણી ત્રિપુટી છે. વળી મુખ્યમંત્રીએ આગામી લોકસભા ચૂંટણી અને રાજ્યસભા ચૂંટણી માટે પણ તૈયારી રાખવી પડશે. કારણ કે તાજેતરની ચૂંટણીમાં જે રીતે કોંગ્રસે ટક્કર આપી છે, તેને ધ્યાને લેતા વિધાનસભા ગૃહમાં વિપક્ષ મજબૂત હોવાથી તે પણ એક પડકાર રહેશે. જિગ્નેશ મેવાણી અને અલ્પેશ ઠાકોર વિધાનસભા ગૃહમાં ભાજપ માટે પડકારનો પર્યાય બની રહેશે. તેની તીવ્રતા આવનારો સમય કહેશે. વધુમાં નવી સરકારે ખર્ચમાં પણ શિસ્ત જાળવવી પડશે. કારણ કે ભૂતકાળમાં આ મામલે સીએજીના અહેવાલમાં સરકારની ટીકા કરવામાં આવી ચૂકી છે. ખેડૂતોને ટેકાના ભાવ અને પાટીદાર આંદોલનનો પડકાર પાટીદાર આંદોલનની ચૂંટણીમાં અસર થઈ છે દરમિયાન રાજકીય વિશ્લેષક અચ્યુત યાજ્ઞિક કહે છે, "પાટીદાર આંદોલન અને સોરાષ્ટ્ર પ્રદેશના ખેડૂતોને ટેકાના ભાવને મામલે મોટો પડકાર રહેશે." "મગફળી-કપાસના ભાવ મુદ્દે ખેડૂતો પહેલાથી જ નારાજ છે તેમના માટે સરકારે પગલાં લેવાની જરૂર રહેશે." "કેમકે વિધાનસભા ચૂંટણીમાં સૌરાષ્ટ્રમાં ભાજપને સારી સફળતા નથી મળી." "એટલું જ નહીં પણ છેલ્લા ત્રણ વર્ષોમાં 35 ટકા જેટલા લધુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો પણ બંધ થઈ ગયા છે." "આમ નાના ઉદ્યોગોને ફરી બેઠા કરવાના પડકારનો પણ મુખ્યમંત્રી રૂપાણીએ સામે પડકાર હશે." શિક્ષણ અને આરોગ્ય ક્ષેત્રમાં પડકાર શિક્ષણની ગુણવત્તા પણ પ્રશ્ન વધુમાં વરિષ્ઠ પત્રકાર નીખિલ મદ્રાસીનું માનવું છે કે મોંઘુ શિક્ષણ અને તેની ગુણવત્તાનો પ્રશ્ન મુખ્યમંત્રી માટે એક પડકાર રહેશે. કેમ કે સરકાર શાળાામાં મફત શિક્ષણ તો આપે છે પણ તેની ગુણવત્તા જોઈએ તેટલી સારી નથી. બીજી તરફ રાજ્યમાં ઉચ્ચ-શિક્ષણ વધુને વધુ મોંઘુ થતું જઈ રહ્યું છે. મધ્યમવર્ગીય પરિવારો માટે શિક્ષણ પરનો ખર્ચ મહત્વનું પર���બળ રહેતું હોય છે. તદુપરાંત આરોગ્ય મામલે તે કહે છે, "ભૂતકાળમાં જય નારાયણ વ્યાસના સમયે આરોગ્યમાં ખરાબ સ્થિતિ ન હતી." નવી સરકારે સરકારી હોસ્પિટલોમાં પૂરતા તબીબો અને સારી સુવિધાઓ મળી રહે તે મુદ્દે પણ કામ કરવું પડશે. ખાસ કરીને ગ્રામિણ વિસ્તારોમાં મુખ્યમંત્રીએ તબીબી સારવાર મળી રહે તેની ખાતરી કરવી પડશે. કારણ કે સરકારી દવાખાનાઓમાં સાધનોની અછત પણ એક પ્રશ્ન રહ્યો છે. સામાજિક-આર્થિક મામલે પડકાર 'ગુજરાત રાજ્યમાં મેન્યુફેક્ચરિંગ અને કૃષિ ક્ષેત્રમાં વૃદ્ધિ સારી રહી છે' બીબીસી સાથે વાતચીતમાં ભૂતપૂર્વ કેદ્રીંય પ્રધાન વાય.કે. અલઘે જણાવ્યું, "ગુજરાત રાજ્યમાં મેન્યુફેક્ચરિંગ અને કૃષિ ક્ષેત્રમાં વૃદ્ધિ સારી રહી છે." "પરંતુ સામાજિક-આર્થિક સૂચકાંક મામલે ખાસકરીને મહિલાઓ અને કન્યા કેળવણી જેવી બાબતે રાજ્યનું પરફોર્મન્સ નબળું રહ્યું છે." "સતત મોંઘુ થતું જતું શાળા-કોલેજ અને યુનિવર્સિટી શિક્ષણ પણ એક પડકાર છે." "પાટીદાર આંદોલનમાં રોજગારીનું પરિબળ પણ રહેલું છે." "જો કે તેમણે ઉમેર્યું કે એમએસપી (મિનિમમ સપોર્ટ પ્રાઇઝ અર્થાત ટેકાના ભાવ) એક પડકાર નથી. કેમ કે અન્ય દેશમાંથી જ્યારે નિકાસ કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેની અસર વર્તાતી હોય છે." "જેને લીધે બજારભાવ વધતા ખેડૂતને એવું લાગે છે કે તેમને એમએસપી મામલે સારું વળતર નથી મળ્યું." રોજગારીનો પ્રશ્ન સૌથી મહત્ત્વનો પ્રશ્ન રોજગારીનો મુદ્દો બીબીસી સાથે વાત કરનારા રાજકીય વિશ્લેષકો અને વરિષ્ઠ પત્રકારો અનુસાર સૌથી મહત્ત્વનો પ્રશ્ન રોજગારીનો મુદ્દો છે. આથી મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણી સામે રોજગારીના સર્જનનો પડકાર ઘણો કઠિન રહેશે. પાટીદાર યુવાઓ રોજગારી મુદ્દે વારંવાર નારાજગી દર્શાવતા રહ્યા છે. અન્ય સમુદાયના યુવાઓ પણ રોજગારી મુદ્દે અવાજ ઉઠાવતા રહ્યા છે. જાતીવાદ સમીકરણ મુદ્દે વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે ઓબીસી નેતા અલ્પેશ ઠાકોર અને દલિત નેતા જિગ્નેશ મેવાણી હવે ભાજપ માટે વિધાનસભામાં પડકાર બનશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં બહુમતી મેળવ્યા બાદ મુખ્યમંત્રી તરીકે વિજય રૂપાણીએ તેમના નવાં મંત્રીમંડળ સાથે આજે શપથ લીધા છે. +text: પાવનીને શરૂઆતથી જ તેમનાં માતાપિતાએ પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. તેમનાં માતાપિતાએ પોતાનાં ઍક્ટિવ દીકરી પાછળ તમામ શક્તિઓને લગાવી દીધી. આંધ્ર પ્ર���ેશના વિશાખાપટ્ટનમ જિલ્લાના જી કોથાપાલ્લી ગામના આ પરિવારે દીકરી પાવનીને હૈદરાબાદની તેલંગણા સ્પૉર્ટ્સ એકૅડેમીમાં 2011માં દાખલ કરાવી. તે સમયે પાવનીની ઉંમર માત્ર આઠ વર્ષની હતી. પાવની અને તેમના પરિવારની કટિબદ્ધતાને ત્યારે ફળ મળ્યું જ્યારે તેમણે રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીયસ્તરે પોતાની વયવર્ગની ટુર્નામેન્ટમાં ભાગ લેવાનું શરૂ કર્યું. વર્ષ 2020 પાવની માટે એ રીતે યાદગાર રહ્યું કે તેમણે ઉઝબેકિસ્તાનના તાશ્કંદ ખાતે યોજાયેલી એશિયન યૂથ અને જુનિયર ચૅમ્પિયનશિપની જુનિયર અને યૂથ કૅટેગરીમાં બે સિલ્વર મેડલ જિત્યાં. ઉતાર-ચડાવવાળી સફર એક દુર્ગમ વિસ્તારમાંથી આવતા હોવાના કારણે સ્પૉર્ટ્સની ટ્રેનિંગ સરળતાથી મેળવવી પાવની માટે મોટો પડકાર હતો. આથી તેમનાં માતાપિતાને એક આકરો નિર્ણય કરવો પડ્યો અને તેમણે દીકરીને આઠ વર્ષની ઉંમરે પોતાના ઘરેથી દૂર મોકલી દીધી. કોચ પી. મણિક્યાલ રાવ તેમને પોતાની એકૅડેમીમાં લઈ ગયા. યુવા લિફ્ટર કહે છે કે તેમના કોચ તરફથી મળેલા માર્ગદર્શને તેમને સ્પૉર્ટ્સ વુમન બનાવવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. એકૅડેમીના દિવસોમાં રજાઓમાં પણ પોતાના ગામે પરત જવાને બદલે તેઓ એકૅડેમીની બહાર રહેતાં અને સ્પર્ધાઓની પ્રૅક્ટિસ કરતાં. પાવનીની ટ્રેનિંગ યોગ્ય દિશામાં ચાલતી હતી, મેદાનમાં અને બહાર પણ જિંદગી તેમની પરીક્ષા લઈ રહી હતી. તેમના ગરીબ ખેડૂત પિતાને 2018ની આસપાસ નાજુક તબિયતને કારણે ખેતી છોડવી પડી. પરિવાર આર્થિક રીતે મુશ્કેલીમાં મુકાયો અને કુમારી રમત પર ધ્યાન ન આપી શક્યાં. એ તબક્કો તેમના માટે મુશ્કેલ હતો અને તે 2019 સુધી ચાલ્યો. ધમાકેદાર વાપસી જોકે કુમારીનો પરિવાર તેમને જરૂરી આર્થિક ટેકો પૂરો પાડવા અસમર્થ હતો, પણ તેમને માનસિક અને ભાવનાત્મક ટેકાની કોઈ કમી નહોતી. એ જ વર્ષે ઑક્ટોબરમાં બિહારના બોધગયામાં 15મા યૂથ (સબ-જુનિયર પુરુષ ઍન્ડ મહિલા), 56મા મૅન અને 32મા વિમેન (જુનિયર) નેશનલ વેઇટલિફ્ટિંગ ચૅમ્પિયનશિપનું આયોજન થયું. તેમણે બેસ્ટ લિફ્ટરનો ઍવૉર્ડ જિત્યો અને યૂથ સેક્શનની બે ટુર્નામેન્ટમાં પણ રેકૉર્ડ બનાવ્યા. બોધગયાનું પ્રદર્શન તેમના માટે ખૂબ જ વિશ્વાસ વધારનારું બન્યું, જેના કારણે પાવનીને ઉઝબેકિસ્તાનના તાશ્કંદમાં 2020માં યોજાયેલી એશિયન યૂથ અને જુનિયર વેઇટ લિફ્ટિંગ ચૅમ્પિયનશિપ સુધી વેગ મળ્યો. 89 વર્ષની વયે ઉત્સાહથી કાર ચલાવતા દાદી તેમણે પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય ટુર્નામેન્ટમાં યુવા અને જુનિયર બંને સેક્શનમાં સિલ્વર મેડલ જિત્યા. તાશ્કંદમાં મળેલી સફળતાથી પાવનીને ઓળખ મળી. તેઓ સ્વીકારે છે કે આ તેમની એક લાંબી કારકિર્દીની શરૂઆત હતી. તેઓ કહે છે કે દેશ માટે ઑલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતવો તેમનું સપનું છે અને સખત મહેનત કરવા તૈયાર છે. પાવનીના મતે, સ્પૉર્ટ્સમાં મહિલાઓ માટે કોચિંગ મહત્ત્વપૂર્ણ છે અને સફળ કારકિર્દી માટે નૈતિક અને આર્થિક સહયોગ પણ મહત્ત્વનો છે. તેઓ યુવા સ્પૉર્ટ્સ વુમનને ઉચ્ચસ્તરે સારું પ્રદર્શન કરવા માટે શારીરિક અને માનસિક રીતે મજબૂત થવાની સલાહ આપે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો યુવાન ભારતીય વેઇટલિફ્ટર કે.વી.એલ. પાવની કુમારીએ એ ઉંમરે વજન ઊંચકવાનું શરૂ કર્યું હતું, જ્યારે સામાન્ય રીતે બાળકોને તેમની સ્કૂલબેગ ઉપાડવામાં મુશ્કેલી પડતી હોય છે. +text: દેશના પાટનગર સેન્ટિયાગોમાં પ્રદર્શનકારીઓએ કેટલાય કિલોમિટર સુધી રેલી કાઢી અને આર્થિક સુધારાની માગ કરી. છેલ્લા કેટલાય દિવસથી ચાલી રહેલાં પ્રદર્શનો દરમિયાન સેન્ટિયાગોનાં ગવર્નરે આ રેલીને 'ઐતિહાસિક' ગણાવી છે. તો રાષ્ટ્રપતિ સૅબાસ્ટિયન પિન્યેરાએ કહ્યું કે સરકારે 'સંદેશ સાંભળી લીધો' છે. તેમણે ટ્વિટર પર લખ્યું, "આપણે તમામ પરિવર્તનો કર્યાં છે. આજની આનંદી અને શાંતિપૂર્ણ રેલીમાં ચીલીવાસીઓ કરેલી માગોએ ભવિષ્યના આશાવાદી દરવાજા ખોલી નાખ્યા છે." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ પહેલાં શુક્રવારે વાલપારાઇસો શહેરમાં સરકારવિરોધી પ્રદર્શકારીઓએ કૉંગ્રેસની ઇમારતમાં પ્રવેશ કરવાનો પ્રયાસ કરતાં રાજકારીઓ અને અધિકારીઓને બહાર કાઢવાની ફરજ પડી હતી. રેલી દરમિયાન શું થયું? સેન્ટિયાગોનાં ગવર્નર કાર્લા રુબિલારે જણાવ્યું કે પાટનગરમાં દસ લાખ લોકો રસ્તા પર ઊતર્યા, જે દેશની કુલ વસતિના 5% ટકા છે. તેમણે ટ્વિટર પર લખ્યું, "પ્રદર્શનકારીઓ નવા ચીલીનું સપનું રજૂ કરે છે." સેન્ટિયાગો ઉપરાંત દેશનાં તમામ મોટાં શહેરોમાં પણ પ્રદર્શનો યોજાયાં હતાં. સેન્ટિયાગોમાં યોજાયેલા પ્રદર્શન દરમિયાન 38 વર્ષના ફ્રાન્સુઆ ઍગ્વિતારે સમાચાર સંસ્થા એએફપીને જણાવ્યું, "અમે ન્યાય, પ્રામાણિકતા અને નૈતિક સરકાર ઇચ્છીએ છીએ." ચીલીમાં શું થયું? આ પ્રદર્શનો પાછળ મેટ્રોના ભાડામાં કરાયેલો વધારો છે. વિરોધપ્રદર્શનને કારણે એ વધારો બાદમાં રદ કરી દેવાયો હતો પણ તેણે ચીલીવાસીઓની આર��થિક અસમાનતા છતી કરી દીધી હતી. એક અઠવાડિયાથી ચાલી રહેલાં આ પ્રદર્શનો દરમિયાન લૂંટફાટ અને હિંસક ઘટનાઓ પણ ઘટી છે. જેમાં ઓછામાં ઓછા 16 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. આ પ્રદર્શનો દરમિયાન 7 હજાર લોકોની અટકાયત કરાઈ છે અને કેટલાયને ઈજા પહોંચી છે. પ્રદર્શનોને પગલે સેન્ટિયાગોની સુરક્ષાની જવાબદારી ચીલીના સૈન્યના માથે આવી પડી છે. શહેરમાં કટોકટી અને રાત્રીકર્ફ્યુ લાદી દેવાયા છે તથા રસ્તાઓ પર 10 હજાર પોલીસકર્મીઓ તહેનાત કરી દેવાયા છે. નોંધનીય છે કે ચીલી એ દક્ષિણ અમેરિકાનાં પૈસાદાર રાષ્ટ્રોમાંનું એક છે. જોકે, અહીં મોટા પાયે આર્થિક અસમાનતા પણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીલીમાં લગભગ દસ લાખ લોકોએ એક શાંતિપૂર્ણ રેલી યોજી સરકાર સમક્ષ આર્થિક અસમાનતા દૂર કરવા માગ કરી. +text: 49 વર્ષના વિજય પટેલ પર સ્ટોરની બહાર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. જે બાદ તેમનું હૉસ્પિટલમાં મૃત્યુ થયું. પોલીસ અધિકારીના જણાવ્યા મુજબ આ બન્ને હત્યારાઓને શોધવા મહત્ત્વનું હતું. પટેલની હત્યાના મામલામાં બુધવારે વિલ્સડન મેજિસ્ટ્રેટ કોર્ટમાં એક 16 વર્ષના કિશોરને હાજર કરવામાં આવ્યો હતો. તપાસકર્તાઓ મુજબ વિજય પર દુકાનની બહાર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. ત્રણ તરુણોને સિગારેટ પેપર સહિતની વસ્તુઓ વેંચવાની ના પાડતા તેમના પર હુમલો થયો હતો. મેટ્રોપોલિટન પોલીસના જણાવ્યા મુજબ આ હુમલા બાદ ત્રણેય કિશોર ટ્યૂબ સ્ટેશન તરફ ભાગ્યા હતા. પોલીસ વિભાગના ઇન્સપેક્ટરનું કહેવું છે, "આ એક વ્યક્તિ પર ખૂબ જ બિનજરૂરી હુમલો હતો. તેઓ ફક્ત તેમનું કામ કરી રહ્યા હતા." તેમણે કહ્યું, "અન્ય બે કિશોરોની ધરપકડ બહુ જરૂરી છે કારણ કે તેમના પાસે હુમલા અંગેની મહત્ત્વની માહિતી છે. જે અમારી તપાસમાં મદદ કરશે." વિજય પટેલના પરિવારમાં પત્ની અને બે બાળકો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર લંડનમાં પોલીસે ગુજરાતીની હત્યા કરનાર બે તરુણોના સીસીટીવી ફૂટેજ જાહેર કર્યાં છે. +text: એમનેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલે રિપોર્ટ રજૂ કર્યો જેમાં આ હત્યાકાંડ અંગે જાણ થઈ આ રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ઓગસ્ટ 2017માં હિંદુ ગામો પર અરાકાન રોહિંગ્યા સેલ્વેશન આર્મી (એઆરએસએ - ARSA) દ્વારા કરવામાં આવેલા હુમલાઓમાં સ્ત્રીઓ અને પુરુષો સહિત ઘણાં બાળકો માર્યાં ગયાં હતાં. મ્યાનમાર અને બાંગ્લાદેશમાં કરવા��ાં આવેલાં ઘણાં ઇન્ટરવ્યૂ, ફોટોગ્રાફ્સ, સાક્ષીઓ અને ફોરેન્સિક રિપોર્ટ પરથી કરાયેલાં વિશ્લેષણ અધારે એમનેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલે આ અહેવાલ તૈયાર કર્યો છે. એમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે કઈ રીતે ARSAએ હિંદુઓ પર ક્રૂર હુમલા કરીને તેમનામાં ધાક બેસાડવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. શું છે 'ARSA'? અરાકાન રોહિંગ્યા સેલ્વેશન આર્મી મ્યાનમારનાં ઉત્તરમાં આવેલા પ્રાંત રખાઇનમાં સક્રિય એક શસ્ત્રધારી સંગઠન છે. અરાકાન રોહિંગ્યા સેલ્વેશન આર્મીએ કથિત રીતે મ્યાનમારનાં ઉત્તરમાં આવેલા પ્રાંત રખાઇનમાં સક્રિય એક શસ્ત્રધારી સંગઠન છે. કહેવાય છે કે આ સંગઠન રોહિંગ્યા મુસ્લિમ લઘુમતીઓની રક્ષા માટે સશસ્ત્ર સંઘર્ષ કરતું રહ્યું છે. તેના મોટા ભાગનાં સભ્યો બાંગ્લાદેશથી ગેરકાયદે આવેલાં શરણાર્થીઓ છે. આ સંગઠન અનુસાર, અતાઉલ્લાહ અબુ અમ્માર જુનૂની નામનો એક વ્યક્તિ તેમનો નેતા છે. ARSA પહેલાં 'હરાકાહ અલ-યકીન' નામે ઓળખાતું હતું. સંગઠનની શરૂઆત ઇન્ટરનેશનલ ક્રાઇસિસ ગ્રુપ અનુસાર ARSAની સ્થાપના વર્ષ 2013માં કરવામાં આવી હતી અરાકાન રોહિંગ્યા સેલ્વેશન આર્મીનાં પ્રવક્તાનાં જણાવ્યા અનુસાર, આ વિદ્રોહી સેનાએ વર્ષ 2013થી પ્રશિક્ષણ શરૂ કર્યું હતું. પણ તેમણે પહેલો હુમલો ઓક્ટોબર 2016માં કર્યો હતો, જેમાં 9 પોલીસ કર્મચારીઓ માર્યાં ગયા હતા. મ્યાનમાર સરકારનો આરોપ છે કે આ સંગઠને અત્યાર સુધીમાં 20થી વધુ પોલીસ કર્મચારીઓની હત્યા કરી છે. ARSAનો હેતુ સંગઠન અનુસાર, તેમનો હેતુ મ્યાનમારમાં રહેતા રોહિંગ્યા સમુદાયનાં લોકોની રક્ષા કરવાનો અને સરકારી દમનથી બચાવવાનો છે. સંગઠન સતત દાવો કરતું રહ્યું છે કે તેમણે ક્યારેય પણ સામાન્ય નાગરિકો પર હુમલા નથી કર્યાં. પણ એના આ દાવા પર સતત સવાલ ઊઠતા રહ્યા છે. એમનેસ્ટીના તાજા અહેવાલોમાં સંગઠન પર લગાડેલા આરોપોને નકારી કાઢ્યા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? માર્ચ 2017માં એક અજાણ્યા સ્થળેથી સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સને આપેલા ઇન્ટરવ્યૂમાં અતાઉલ્લાહે જણાવ્યું હતું કે એમની લડત મ્યાનમારનાં બૌદ્ધ બહુમતનાં દમન સામે છે. આ લડત ત્યાં સુધી ચાલું રહેશે કે જ્યાં સુધી મ્યાનમારનાં નેતા આંગ સાન સૂ ચી એમને બચાવવા માટે કોઈ પગલાં નહીં લે. ભલે આ લડતમાં એમનાં પ્રાણ પણ કેમ હોમાઈ ના જાય. સંગઠનનાં લોકો જણાવે છે કે તેઓ વર્ષ 2012માં થયેલાં હુલ્લડો બાદ સરકારની હિંસક પ્રતિક્રિયાથી નારાજ છે. કેવાં શસ્ત્રો છે ARSA પાસે? 25 ઓગસ્ટ 2017માં પોલીસ કર્મચારીઓ પર થયેલા હુમલા પછી સરકારે કહ્યું હતું કે ARSAના હુમલાખોરો પાસે ચાકૂ અને ઘરમાં બનાવેલાં બોમ્બ હતાં. સંગઠનનાં વિદ્રોહીઓ પાસે મોટાભાગે ઘરમાં બનાવેલાં હથિયાર હતાં. જોકે ઇન્ટરનેશનલ ક્રાઈસિસ ગ્રૂપ (આઈસીજી)નાં જણાવ્યા મુજબ 'ARSA'માં સામેલ લોકો બિલકુલ અનુભવહીન નથી. આ રિપોર્ટમાં જણાવ્યા મુજબ આ વિદ્રોહી સેનાનાં લોકો, બીજા સંઘર્ષમાં જોડાયેલા લોકોની પણ મદદ લઈ રહ્યા છે જેમાં અફઘાનિસ્તાનનાં લોકો પણ સામેલ છે. મ્યાનમારે સરકારને જણાવ્યું હતું કે રોહિંગ્યા લોકોએ ખાતર અને સ્ટીલની પાઇપ વડે આઈઈડી તૈયાર કર્યાં છે. પાકિસ્તાન, સાઉદી અને બાંગ્લાદેશ કનેક્શન મ્યાનમાર સરકારની નજરમાં ARSA એક ચરમપંથી સંગઠન છે જેના નેતા વિદેશોમાંથી પ્રશિક્ષણ લે છે. ત્યાં જ ઇન્ટરનેશનલ ક્રાઈસિસ ગ્રુપ (આઈસીજી)નાં જણાવ્યા મુજબ, આ સેનાના નેતા અતાઉલ્લાહ એક રોહિંગ્યા શરણાર્થીનાં દીકરા છે. જેમનો જન્મ પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં થયેલો છે. અતાઉલ્લાહ 9 વર્ષનાં હતા ત્યારે એમનો પરિવાર સાઉદી અરેબિયા જતો રહ્યો હતો. તે ત્યાં જ મોટા થયા હતા. આઈસીજી એ પોતાના વિશ્લેષણમાં જણાવ્યું છે કે બહારના ચરમપંથી સમૂહો દ્વારા મળી રહેલી મદદ છતાં પણ એવા કોઈ પુરાવા મળ્યા નથી કે જેનાથી ખબર પડે કે ARSAનાં લડવૈયા આંતરરાષ્ટ્રીય જેહાદી એજન્ડાનું સમર્થન કરે છે. ઇસ્લામિક સ્ટેટનાં સમર્થકોએ પણ ARSAનાં સમર્થનમાં ઑનલાઇન નિવેદન બહાર પાડી મ્યાનમાર સામે હિંસાનું આહ્વાન કર્યું હતું. નવી દિલ્હીમાં મ્યાનમારનાં પત્રકારોએ સ્થાપિત કરેલી પોતાની કંપની 'ધ મિજ્જિમા મીડિયા ગ્રૂપે' 19 ઓકટોબર, 2016માં પોતાના એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે ARSAના નેતા અતાઉલ્લાહ અર્થાત હાજિફ તોહારને એક બીજા ચરમપંથી સંગઠન હરકત ઉલ-જિહાદ ઇસ્લામી અરાકાન (હૂજી-એ) એ જોડ્યું હતું. હરકત ઉલ -જિહાદ ઈસ્લામી અરાકાન (હૂજી-એ)ના પાકિસ્તાની ચરમપંથી સમૂહ લશ્કર-એ-તૈયબા અને પાકિસ્તાની તાલિબાન સાથે સબંધ છે. આ અહેવાલમાં બાંગ્લાદેશનાં ચરમપંથી વિરોધી અધિકારીઓને ટાંકીને જણાવવામાં આવ્યું છે કે રોહિંગ્યા અને ચરમપંથી સમૂહ વચ્ચેની સાઠગાંઠને પણ નકારી ના શકાય. જોકે વિદેશી ઇસ્લામી ચરમપંથીઓ સાથે સબંધ રાખવાના મ્યાનમાર સરકારના આરોપને અતાઉલ્લાહ પાયાવિહોણા ગણાવે છે. મ્યાનમાર સેનાની કાર્યવાહી એવું મનાય છે કે ઓગસ્ટ, 2017માં પોલીસ ચોકીઓ પર આરાકાન રોહિંગ્યા રક્ષા સેનાના શસ્��્રધારી હુમલાખોરોએ કથિત રીતે હુમલો કર્યો અને પછી રખાઇનમાં રોહિંગ્યા મુસલમાનોનું સંકટ વધી ગયું. ત્યાર બાદ મ્યાનમારનાં સુરક્ષા દળોએ કાર્યવાહી શરૂ કરી અને લાખો રોહિંગ્યા મુસલમાનોને બાંગ્લાદેશ તરફ પ્રયાણ કરવું પડ્યું. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે મ્યાનમારનાં સુરક્ષા દળોએ રોહિંગ્યા મુસલમાનો વિરુદ્ધ મોટાપાયે નરસંહાર અને ગેંગરેપને અંજામ આપ્યો. આ અહેવાલમાં મ્યાનમારનાં સુરક્ષાદળોની કાર્યવાહીને માનવતા વિરોધી ગણાવવામાં આવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો માનવાધિકાર સંગઠન એમ્નેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલની મ્યાનમારના રખાઇન પ્રાંત વિશેના તાજેતરના રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે રોહિંગ્યા મુસલમાનોનાં હથિયારધારી ઉગ્રવાદી સંગઠને એક કે કદાચ બે નરસંહારોમાં 99 હિંદુ નાગરિકોની હત્યા કરી નાખી હતી. +text: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કોંગ્રેસે મણિશંકર ઐયરને ગુરૂવારે શો-કોઝ નોટિસ આપીને પક્ષમાંથી સસ્પેન્ડ કર્યા હતા. એ પહેલાં રાહુલ ગાંધીના કહેવાથી મણિશંકર ઐયરે ખુદના નિવેદન બદલ માફી માગી હતી. જોકે, અમદાવાદના નિકોલમાં શુક્રવારે એક રેલીને સંબોધતાં નરેન્દ્ર મોદીએ આ મુદ્દો ફરી ઉઠાવ્યો હતો અને જણાવ્યું હતું કે કોંગ્રેસે તેમને પહેલીવાર નીચ નથી કહ્યા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું, ''સોનિયા ગાંધી અને તેમના પરિવારજનોએ પણ આ શબ્દનો ઉપયોગ કર્યો છે. હું નીચ છું, કારણ કે હું ગરીબ ઘરમાં જન્મ્યો હતો. હું નીચી જાતનો છું અને એક ગુજરાતી છું એટલા માટે તેઓ મારાથી નફરત કરે છે?'' 'કોંગ્રેસીઓએ કર્યો અભદ્ર ભાષાનો ઉપયોગ' કોંગ્રેસના નેતા દિગ્વિજય સિંહ આટલું જ નહીં. નરેન્દ્ર મોદીએ દાવો કર્યો હતો કે તેમના માટે કોંગ્રેસના અનેક નેતાઓએ અભદ્ર ભાષાનો ઉપયોગ કર્યો છે. નરેન્દ્ર મોદીના જણાવ્યા અનુસાર, આનંદ શર્માએ કહ્યું હતું કે વડાપ્રધાન મોદી માનસિક રીતે અસ્થિર છે. એક કોંગ્રેસી નેતાએ એ ટ્વીટને રી-ટ્વીટ કરી હતી. એ વિશે હું કંઈ કહી શકું તેમ નથી. દિગ્વિજય સિંહે મારા વિશે કેવી ટ્વીટ કરી હતી? વાસ્તવમાં એક ગુજરાતી અને એક ગરીબ પરિવારમાં જન્મેલી વ્યક્તિથી તેઓ ઘણા પરેશાન છે. 'મોદી પાસે મુદ્દો નથી' પ્રતિકાત્મક તસવીર બીબીસીએ ગુજરાતમાં કોંગ્રેસના પ્રવક્તા મનીષ દોશી સાથે વાત કરી હતી. મનીષ દોશીએ કહ્યું હતું, ''નરેન્દ્ર મોદી વિરુદ્ધ ખરાબ ભાષાનો ઉપયોગ કરવો એ કોંગ્રેસના કલ્ચરમાં નથી. એ કારણસર જ રાહુલ ગાંધીએ મણિશંકર ઐયરને સસ્પેન્ડ કર્યા છે. અગાઉ નરેન્દ્ર મોદી, અમિત શાહ અને બીજેપીના અન્ય નેતાઓએ સોનિયા ગાંધી તથા ગાંધી પરિવાર વિરુદ્ધ ઘણા શબ્દો કહ્યા હતા, જેને સભ્ય સમાજમાં કોઈ સ્થાન નથી. જોકે, બીજેપીએ એ નેતાઓ સામે કોઈ પગલાં લીધાં ન હતાં.'' નરેન્દ્ર મોદીના લેટેસ્ટ નિવેદન બાબતે તેમણે જણાવ્યું હતું કે નરેન્દ્ર મોદી પાસે કોઈ મુદ્દો નથી એટલે તેઓ આવા મુદ્દાઓને ઉછાળી રહ્યા છે. મણિશંકર ઐયરે વિવાદાસ્પદ નિવેદન કર્યું પછી ગુરૂવારે નરેન્દ્ર મોદીએ તેમની ચૂંટણી સભાઓમાં કોંગ્રેસ પર જોરદાર હુમલો કર્યો હતો. 'કામને અગ્રતા આપું છું એટલે ચૂપ રહું છું' કોંગ્રેસના નેતા જયરામ રમેશ જોકે, શુક્રવારની રેલીમાં નરેન્દ્ર મોદી ઘણા કોંગ્રેસી નેતાઓના નામ ગણાવ્યા હતા અને તેમને એ કોંગ્રેસી નેતાઓએ કઈ રીતે નિશાન બનાવ્યા હતા એ જણાવ્યું હતું. નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું, ''મોદી સરકાર રાક્ષસ રાજ જેવી છે અને મોદી રાવણ છે, એવું દિગ્વિજય સિંહે કહ્યું હતું. ઉત્તર પ્રદેશ કોંગ્રેસના ભૂતપૂર્વ અધ્યક્ષ પ્રમોદ તિવારીએ કહ્યું હતું કે નરેન્દ્ર મોદીનું નામ હિટલર, મુસોલિની અને ગદ્દાફી જેવા નેતાઓની યાદીમાં છે. કોંગ્રેસે મને રાત-દિવસ ગાળો આપી છે. હું કામને અગ્રતા આપું છું એટલે ચૂપ રહું છું.'' નરેન્દ્ર મોદીએ ઉમેર્યું હતું, ''એક કોંગ્રેસી નેતાએ મને વાંદરો કહ્યો હતો અને જયરામ રમેશે મારી તુલના ભસ્માસુર સાથે કરી હતી. બેનીપ્રસાદ વર્માએ મને પાગલ કૂતરો કહ્યો હતો, જ્યારે ગુલામ નબી આઝાદે મને ગંગૂ તૈલી કહ્યો હતો.'' નરેન્દ્ર મોદીના જણાવ્યા અનુસાર, ઈમરામ મસૂદને કોંગ્રેસે ટિકીટ આપી હતી. ઈમરામ મસૂદે કહ્યું હતું કે તેઓ મોદીના ટુકડા કરી નાખશે, જ્યારે રેણુકા ચૌધરીએ મને વાયરસ કહ્યો હતો. ક્યાંથી શરૂ થયો વિવાદ? કોંગ્રેસના સસ્પેન્ડેડ નેતા મણિશંકર ઐયર મણિશંકર ઐયરે ગુરૂવારે એક ઈન્ટર્વ્યૂમાં નરેન્દ્ર મોદીની વાત કરતાં કહ્યું હતું, ''આ માણસ બહુ નીચ પ્રકારનો છે. તેનામાં કોઈ સભ્યતા નથી અને આવા પ્રસંગે આ પ્રકારનું ગંદુ રાજકારણ રમવાની જરૂર શું છે?'' જોકે, એ ઈન્ટર્વ્યૂ પછી તરત જ કોંગ્રેસના ઉપાધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કરીને મણિશંકર ઐયરના નિવેદનની ટીકા કરી હતી અને તેમને માફી માગવા જણાવ્યું હતું. રાહુલ ગાંધીએ પોતાની ટ્વ��ટમાં જણાવ્યું હતું, ''કોંગ્રેસ પર હુમલા કરવા માટે બીજેપી અને વડાપ્રધાન નિયમિત રીતે ગંદી ભાષાનો ઉપયોગ કરે છે. કોંગ્રેસની એક અલગ સંસ્કૃતિ અને વારસો છે. વડાપ્રધાન માટે મણિશંકર ઐયરે જે ભાષા અને લહેજાનો ઉપયોગ કર્યો છે તેને હું યોગ્ય ગણતો નથી. તેમણે જે કહ્યું છે એ બદલ કોંગ્રેસ અને હું બન્ને તેમની પાસેથી માફીની આશા રાખીએ છીએ.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોંગ્રેસમાંથી સસ્પેન્ડ કરવામાં આવેલા મણિશંકર ઐયરે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને 'નીચ' કહ્યા એ કિસ્સાનો વિવાદ હવે વકરી રહ્યો છે. +text: એન્ટિગા અને બર્મુડાના વડા પ્રધાન ગૈસ્ટન બ્રાઉને કહ્યું કે, મેહુલ ચોકસી નાવની મદદથી ગેરકાયદે ડોમિનિકા પહોંચી ગયા હોય એમ શક્ય છે. ગૈસ્ટન બ્રાઉને કહ્યું કે એમણે ડોમિનિકાને કહ્યું છે કે મેહુલને એન્ટિગા ઍન્ડ બર્મુડા ન મોકલવામાં આવે અને સીધા ભારતને સોંપી દેવામાં આવે. 13,500 કરોડના પંજાબ નેશનલ બૅન્ક કૌભાંડમાં આરોપી મેહુલ ચોકસી રવિવારે એન્ટિગા ઍન્ડ બર્મુડાથી લાપતા થઈ ગયા હતા અને પોલીસ તેમને ખોળી રહી હતી. બ્રાઉને કહ્યું કે, મેહુલ ચોકસી નાવની મદદથી ગેરકાયદે ડોમિનિકા પહોંચી ગયા હોય એમ શક્ય છે. સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈને આપેલી એક મુલાકાતમાં વડા પ્રધાન ગૈસ્ટન બ્રાઉને કહ્યું કે, "અમારો દેશ મેહુલ ચોકસીનો સ્વીકાર નહીં કરે. એમણે આ ટાપુ પરથી જઈને મોટી ભૂલ કરી છે. ડોમિનિકાની સરકાર અને અધિકારીઓ અમારી સાથે સહયોગ કરી રહ્યા છે અને અમે ભારત સરકારને જાણ કરી છે કે એમને ભારતને સોંપી દેવામાં આવશે." 'ભારત અને ડોમિનિકાના અધિકારીઓ સંપર્કમાં' મેહુલ ચોકસી જાન્યુઆરી 2018માં ભારત છોડીને ભાગી ગયા હતા અને ભાગી જતા અગાઉ 2017માં જ એમણે એન્ટિગા ઍન્ડ બર્મુડાનું નાગરિકત્વ લઈ લીધું હતું. આ દેશમાં રોકાણ કાર્યક્રમ હેઠળ નાગરિકત્વ મળી શકે છે. બ્રાઉને કહ્યું કે, "ડોમિનિકા મેહુલ ચોકસીને પરત મોકલવા તૈયાર છે પણ અમે એમનો સ્વીકાર નહીં કરીએ. મેં ડોમિનિકાના વડા પ્રધાન અને સરકારને અપીલ કરી છે કે તેઓ એમને અમારે ત્યાં ન મોકલે કારણ કે અહીં એમને નાગરિક તરીકે કાયદાકીય અને બંધારણીય સુરક્ષા મળેલી છે." એમણે કહ્યું, "અમે વિનંતી કરી છે કે એમની ધરપકડ કરી એમને ભારતને સોંપવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે. મને નથી લાગતું કે એમણે ડોમિનિકાનું નાગરિકત્વ લીધું છે. એટલે ડોમિનિકને એમનું પ્રત્યર્પણ કરવામાં ���ોઈ વાંધો નહીં હોય. " સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈ મુજબ આ અગાઉ બુધવારે રાતે મેહુલ ચોકસીના વકીલે તેઓ ડોમિનિકામાં મળી આવ્યા હોવાની વાતની પુષ્ટિ કરી હતી. વાવાઝોડા યાસે પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશામાં કેવી તારાજી સર્જી? કેવી રીતે મેહુલ ચોકસી બન્યા હતા એન્ટિગાના નાગરિક? હીરાના વેપારી મેહુલ ચોકસીએ જ્યારે એન્ટિગાનું નાગરિકત્વ લીધું અને ભારતનો પાસપોર્ટ સરન્ડર કર્યો ત્યારે તેને પ્રત્યાર્પણથી બચવાની કોશિશ કહેવામાં આવી હતી. જાન્યુઆરી 2019માં મીડિયા અહેવાલો મુજબ પાસપોર્ટ જમા કરાવવાની સાથે મેહુલ ચોકસીએ નિયત ફીનો 177 ડૉલરનો ડ્રાફ્ટ પણ રજૂ કર્યો હતો અને અધિકારીઓના કહેવા મુજબ એમણે નવું ઠેકાણું જૉલી હાર્બર માર્કસ ઍન્ટિગુઆ દર્શાવ્યું હતું. મેહુલ ચોકસીએ સિટિઝનશિપ બાય ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્રોગ્રામ ( સીઆઈપી) હેઠળ ઍન્ટિગુઆ ઍન્ડ બાર્બુડાનું નાગરિકત્વ લીધું હતું. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એન્ટિગા અને બર્મુડાના વડા પ્રધાન ગૈસ્ટન બ્રાઉને કહ્યું છે કે ડોમિનિકામાંથી પકડી લેવાયેલા ભારતીય હીરા કારોબારી મેહુલ ચોકસીને ભારત મોકલી દેવામાં આવશે. +text: ઇરફાનના આ ટ્વીટ બાદ સોશિયલ મીડિયા પર તેમના પ્રશંસકોમાં ખુશીની લહેર ફરી વળી. આજથી લગભગ એક વર્ષ પહેલાં 5 માર્ચ, 2018ના રોજ ઇરફાન ખાને ટ્વીટ કરીને પોતાના ચાહકોને પોતાની બીમારી 'ન્યૂરોએન્ડોક્રાઇન ટ્યૂમર' અંગે જણાવ્યું હતું. એ બાદ તેઓ બ્રિટનની રાજધાની લંડનમાં રહીને પોતાનો ઉપચાર કરાવી રહ્યા હતા. ઇરફાને માન્યો આભાર ઇરફાન ખાને પોતાના ટ્વિટર એકાઉન્ટ પર અત્યંત લાગણીશીલ અંદાજમાં લખ્યું હતું, "જીતવાની દોડધામમાં આપણે કદાચ એ ભૂલી જઈએ છીએ કે આપણા જ લોકોના દિલમાં જે પ્રેમ હોય એનું શું મહત્ત્વ હોય. આપણા નરસા દિવસોમાં જ આપણને આ બધું યાદ આવતું હોય છે. આપણા જીવનના આવા જ દિવસોમાંથી પસાર થયા બાદ હું થોડો વિરામીને આપ સૌના અપાર પ્રેમ બદલ આભર વ્યક્ત કરવા ઇચ્છું છું. કારણ કે ઉપચાર દરમિયાન આપની શુભેચ્છાઓએ જ મને દુઃખને સહન કરવા હિંમત આપી હતી. તો હવે હું તમારી પાસે પરત ફરી રહ્યો છું. અને આપ સૌનો દિલથી આભાર વ્યક્ત કરું છું." 'હીરો પરત આવી ગયો' ઇરફાનના અભિનયના કાયલ ટ્વિટર યૂઝર્સે તેમની આ જાહેરાતને વધાવી લીધી. જિગર પટેલ નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું, "આપણો હીરો પાછો આવી ગયો... સર, અમે તમને સ્ક્રિન પર જોવા રાહ જોઈ શકીએ એમ નથી..." તો, વિશાલ સુદર્શનવારે લખ્યું, "પ્રેમ, આશિષ અને પાર્થનાઓમાં દમ હોય છે. તમારે પરત ફરવું જ પડશે કે જેથી તમારો જાદુ ફરીથી બતાવી શકો" ઇરફાનના પરત ફરવાની આ જાહેરાતની પ્રતિક્રિયા પાકિસ્તાન, બ્રિટન અને સાઉદી અરેબિયામાંના તેમના ચાહકોમાં પણ જોવા મળી. સાઉદી અરેબિયામાંથી ટ્વિટર યૂઝર ઓર્ઝવાન ઇસ્કે લખ્યુ, "અલ્હમદુલ્લાહ, અમે બહુ જ ખુશ છીએ કે તમે પરત ફરી રહ્યા છો. અમે તમારી ફિલ્મો જોવા રાહ જોઈશું." મોહિત નંદવાણી નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું, "અરે, ભગવાનને અમારો સૌથી શ્રેષ્ટ અભિનેતાને કઈ રીતે લેવા દેત? તમારું સ્વાગત છે ઇરફાન." ઇરફાન આગામી દિવસોમાં પોતાની ફિલ્મ 'હિંદી મીડિયમ'ની સિક્વલ અને વિશાલ ભારદ્વાજના નિર્દેશનમાં બની રહેલી અન્ય એક ફિલ્મમાં જોવા મળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડાયલૉગ ડિલિવરીના આગવા અંદાજ અને ઉમદા અભિનય માટે જાણીતા ઇરફાન ખાને બુધવારે ટ્વિટર પર જાહેરાત કરી કે તેઓ ટૂંક સમયમાં જ ભારત પરત ફરશે. +text: એક તરફ અલગ અલગ દેશોની સરકારો આ મહામારીથી લોકોને કેવી રીતે બચાવવા અને થનાર આર્થિક નુકસાનને કેવી રીતે પહોંચી વળવુ તેની ચિંતા કરી રહ્યા છે ત્યારે નિષ્ણાતો કોરાના વાઇરસથી મૃત્યુ બાદ મૃતદેહને કેવી રીતે હૅન્ડલ કરવો તેની ચિંતા કરી રહ્યા છે. મૃતશરીરમાંથી કોરોનાનું સંક્રમણ વધવાની શક્યતા નથી. તેમ છતાં મૃતદેહની અંતિમવિધિ માટે ભારતના સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે ગાઇડલાઇન જાહેર કરી છે. કોરોના વાઇરસના સંક્રમણને કારણે જે વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું છે, તેના શબપરિક્ષણ સમયે જો સાવચેતી ન રાખવામાં આવે તો ફેફસામાંથી ઇન્ફેક્શન લાગવાની શક્યતા રહે છે. ચેપી રોગો માટે વર્લ્ડ હેલ્થ ઑર્ગેનાઇઝેશને ડિસપોઝેબલ, મેડિકલ સાધનો અને મૃત શરીર માટે વિવિધ બાયોસેફ લેવલ નક્કી કર્યાં છે. કોવિડ-19થી મૃત્યુ પામેલી વ્યક્તિ માટે વર્લ્ડ હેલ્થ ઑર્ગેનાઇઝેશને બાયોસેફ-3 લેવલ નક્કી કર્યું છે. બાયોસેફ લેવલ -3 એટલે શું? બાયોસેફ લેવલ ત્રણમાં મૃતદેહને લિકપ્રૂફ પ્લાસ્ટિકમાં પેક કરીને તેની અંતિમવિધિ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. એટલે કે સમગ્ર મૃતદેહને પ્લાસ્ટિકમાં એવી રીતે પેક કરવાનો કે તેમાંથી કોઈ વસ્તુ લીક ના થાય. ઉપરાંત એ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે અંતિમવિધિમાં તેમના સંબંધીઓ આ મૃતદેહને સ્પર્શ નહીં કરી શકે. સ્વાસ્થમંત્રાલયની ગાઇડલાઇનમાં હેલ્થ વર્કર માટે કેટલાંક સાવચેતીનાં પગલાં અંગે વાત કરવામાં આવી છે. જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તેઓ હાથની સફાઈનું ધ્યાન રાખે, પાણી જેમાં ન જાય તેવું એપ્રોન પહેરવું, હાથ મોજાં, માસ્ક અને આંખો ઢંકાય તેવાં ચશ્માં પહેરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. મંત્રાલયની ગાઇડલાઇનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પરિવારજનોએ મૃતદેહને ભેટવું, નવડાવવો કે કિસ કરવી નહીં. ડૉક્ટરો માટે સલાહ આપવામાં આવી છે કે આવા દર્દીના મોત બાદ તેની ઑટોપ્સીથી દૂર રહેવું. જો તેના મોત અંગે શંકા હોય અને કારણ મળી શક્તું ના હોય તેવા કિસ્સામાં જ ઑટોપ્સી કરવી. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર યુરોપમાં કોવિડ-19ના મોત બાદ મૃતદેહોને અગ્નિદાહ આપવામાં આવે છે. જો મૃતદેહની તાત્કાલિક અંતિમવિધિ ના કરવામાં આવે તો શબઘરમાં તેને 4-6 સેલ્સિયસ તાપમાનમાં રાખવામાં આવે છે. WHO અને એઇમ્સ દ્વારા સલાહ આપવામાં આવી છે કે જો ધાર્મિક કારણોસર મૃતદેહને દફનાવવાની જરૂરિયાત ન હોય તો તેને અગ્નિદાહ જ આપવો. જોકે, દફનવિધિ સમયે પણ પરિવારજનો મૃતદેહને સ્પર્શ કરી શકતા નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત સહિત દુનિયામાં કોરોના વાઇરસની મહામારીનો ભોગ બનનાર લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે. +text: રાજકીય રીતે દેશની રાજનીતિમાં સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ ગણાતા ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ મોદી મેજીક કામ કર્યું, સાથેસાથે જ ધ્રુવિકરણની અસર પણ જોવા મળી. સમાજવાદી પાર્ટીની મુસલમાન-યાદવ વોટબેન્ક હોય અથવા બહુજન સમાજ પાર્ટીનો દલિતોવાળો દાવ હોય, પણ હિંદુ-મુસલમાનની બાજી સામે બધા જ હારી ગયા. પરિણામે ઉત્તરપ્રદેશની 80માંથી 73 બેઠકો ભાજપે જીતી હતી. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ધ્રુવિકરણમાં વધુ ભૂમિકા પશ્ચિમ ઉત્તરપ્રદેશ ખાસ કરીને કૈરાનાએ નિભાવી. વર્ષ 2013માં આ વિસ્તાર ભંયકર રમખાણોનું સાક્ષી બન્યું હતું, પણ દોઢ વર્ષ બાદ સત્તા પલટી. એક બીજાને દુશ્મન માનતા લોકોએ હાથ મિલાવી લીધા અને મોટા દુશ્મનોને હરાવી દીધા. પરિણામે ભાજપના નેતા હુકુમ સિંહે જે કૈરાનાને અઢી લાખ વોટથી જીત્યું હતું, તે જ કૈરાના ભાજપ સામે વિપક્ષી દળો એકજૂટ થતા બદલાઈ ગયું અને હુકુમ સિંહના પુત્રી મૃગાંકાની હાર થઈ. કઈ રીતે આખું ચિત્ર બદલાયું? ભાજપ સામે રાષ્ટ્રીય લોક દળની તબસ્સુમ હસન હતાં, પરંતુ વિજયનું કારણ માત્ર અજિતસિંહ અથવા તેમનો પક્ષ ન હતો. વિજય મળ્યો કેમ કે આરએલડીની સાથે સાથે સ.પા, બસપા, કોંગ્રેસ ઊભા હતા. ક���્ણાટક બાદ વિપક્ષી દળોની મિત્રતા અને તેમની એકતાને કારણે ભાજપ વિજય ન મેળવી શક્યો તેનું તાજેતરનું બીજું ઉદાહરણ હતું. આવી નાનીનાની લડાઈએ મોટીમોટી લડાઈ માટે વિપક્ષી દળોને એકજૂટ થવા અને ભાજપને ચિંતા કરાવવાનું મોટું કારણ આપ્યું છે. હવે દરેક ચૂંટણી પરિણામને 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી સાથે જોડી દેવામાં આવે છે. આથી હવે આગળ શું થશે તે વાત મહત્ત્વની છે. શું વિપક્ષ તેમની એકજૂટ થઈને બનેલી મિત્રતા કાયમ રાખીને 2019માં ભાજપને ટક્કર આપી શકશે? વરિષ્ઠ પત્રકાર અને રાજકીય વિશ્લેષક નીરજા ચૌધરીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે વિપક્ષનું ગઠબંધન, ઘરેઘરે મતદાતા સુધી પહોંચવું અને જાતિગત સમીકરણ આમ ત્રણ વસ્તુઓએ ભાજપને હરાવી દીધો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમણે કહ્યું,"વિપક્ષી દળોને લાગી રહ્યું છે કે આવું કરીને જીત સુધી પહોંચી શકાય છે. આથી તેઓ હજુ વધુ એકજૂટ થશે અને હાલ ભાજપ શું કરશે તે સમજાઈ નથી રહ્યું." કૈરાના માટે શું બહાનું? તબસ્સુમ હસન નીરજા ઉમેરે છે, "માત્ર કૈરાનામાં જ શેરડીના ખેડૂતોની 800 કરોડની ચૂકવણી બાકી હતી, ત્યારે સરકારે પહેલ ન કરી તે ચોંકાવનારું છે. તે એક પ્રકારે માનસિકતા દર્શાવે છે. "પહેલાં આવું નહોતું થતું, આવું કંઈક થવા પર તરત જ મોદી-શાહની જોડી સક્રિય થઈ જતી હતી. સરકાર પણ ઝડપથી પગલાં લેતી હતી. "પણ કૈરાનામાં આવું ન થયું. શું ઇચ્છાશક્તિ નથી? બિહાર, ઉત્તરપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડ આમ આ રાજ્યોમાં કુલમળીને 182 બેઠકો છે. "એવામાં જો વિપક્ષ એકજૂટ થઈ જાય તો ભાજપ માટે ઘણી મુશ્કેલી થઈ જશે." નીરજાએ કહ્યું,"ભાજપ મોદીના વ્યક્તિત્વ, તેમના નેતૃત્વનું બ્રાન્ડિંગ કરશે. બીજી તરફ કોઈ ચહેરો નથી દેખાતો. વળી લોકસભામાં એક રાષ્ટ્રીય સ્તરનો ચહેરો બતાડવો પડે છે." તેમણે વધુમાં કહ્યું, "મોદી સરકાર અને ભાજપને કંઈક કરવું હોય તો આગામી ચાર મહિનામાં કરવું પડશે કેમ કે 2019 ઝડપથી નજીક આવી રહ્યું છે." પણ વિપક્ષની એકતા તોડવા માટે ભાજપ શું શું કરી શકે છે? શું ખરેખર તે આ રણનીતિનો અમલ થશે? રાજકીય વિશ્લેષક રાશિદ કિદવઈ અનુસાર ભાજપે જો જીતવું હોય તો વિપક્ષની એકતા તોડવી પડશે. તેમણે કહ્યું, "કોંગ્રેસ પક્ષ જો નબળો રહેશે તો એકતા જળવાઈ રહેશે. "ક્ષત્રિયોને લાગે છે કે જ્યાં સુધી કોંગ્રેસ કમજોર રહેશે, તેમનું સમર્થન કરતી રહેશે. "મધ્યપ્રદેશ, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢમાં જો ભાજપ હારી જશે, તો કોંગ્રેસ મજબૂત થશે. "જો આમ થાય, તો તમે જોશો કે મ��દી વિરોધી જૂથમાં ફાટફૂટ થવાની ચાલુ થઈ જશે. "આ તમામ દળો ભાજપને હરાવવા એટલા માટે એકજૂટ નથી થયા કે તેઓ કોંગ્રેસને સત્તા અપાવી શકે, પણ આ પક્ષો કોંગ્રેસના દમ પર ખુદ સત્તા સુધી પહોંચવા માગે છે." ભાજપ પાસે શું તક છે? આ મામલે કિદવઈએ કહ્યું, "વર્ષ 2014માં મોદીની જીત માટે ઘણાં કારણો જવાબદાર હતાં. લોકોને યુપીએ સરકાર પસંદ નહોતી. "મોદીએ આશા જગાવી. ભ્રષ્ટાચાર મામલે પ્રહાર કર્યો, પણ આ વખતે આ બધું મુશ્કેલ હશે કેમ કે હવે તેમણે ખુદ જવાબ આપવા પડશે." તેમણે કહ્યું, "એ વાત પણ સાચી છે કે કોંગ્રેસે વર્ષ 2014થી અત્યાર સુધી કોઈ ચૂંટણી જીતી નથી. કોઈ પણ પક્ષ રાહુલ ગાંધી અથવા કોંગ્રેસને વડાપ્રધાન પદ આપવા નહીં ઇચ્છે." કેટલાંક જાણકારોનું એવું પણ કહેવું છે કે પેટા-ચૂંટણીઓને 2019-લોકસભા ચૂંટણી સાથે જોડવી યોગ્ય નથી. વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રદીપ સિંહે કહ્યું કે વિપક્ષી દળોનું ઉત્તરપ્રદેશની બહાર કોઈ સમીકરણ બને એવું લાગતું નથી. માની લો કે જો આવું થાય છે તો ચન્દ્રાબાબુ નાયડુ પશ્ચિમ બંગાળમાં જઈને શું કરશે અને મમતા બેનર્જી આન્ધ્ર પ્રદેશમાં જઈને શું કરશે? એટલું આસાન નહીં રહે 2019? સિંહે કહ્યું, "ઉત્તરપ્રદેશ એકમાત્ર એવું રાજ્ય છે, જ્યાં સપા-બસપા એક સાથે આવીને અંકગણિત અને કેમિસ્ટ્રી બદલાતી જોવા મળી રહી છે. ભાજપ માટે આ ચિંતાનો વિષય છે." તેમ છતાં પેટા-ચૂંટણીઓ અલગ હોય છે અને લોકસભા ચૂંટણી અલગ. જ્યારે 80 બેઠકો પર ચૂંટણી થશે ત્યારે એ સંભવ નહીં હોય. તેમણે કહ્યું,"સપા-બસપા-કોંગ્રેસ-આરએલડીમાં બસપા એકમાત્ર એવો પક્ષ છે જે તેમના મત ટ્રાન્સફર કરી શકે છે. "શું સપા તેમની વોટબેન્ક, બસપાના ખાતામાં કરી શકશે. એ બાબતની પરીક્ષા હજુ બાકી છે." શું દાવ રમશે અમિત શાહ? પ્રદીપસિંહ ઉમેરે છે, "અખિલેશ મુસલમાન-યાદવોના નેતા છે. વળી એકદમ પછાત વર્ગ ભાજપ તરફ જતો રહ્યો છે. "આ વોટબેન્કને જોઈને જ યોગી આદિત્યનાથે 17 અતિ પછાત જાતિઓને અનૂસુચિત જાતિમાં સમાવિષ્ટ કરવાનો પ્રસ્તાવ મોકલ્યો છે. "આ સિવાય યુપી-કેન્દ્ર સરકાર પછાત વર્ગના 27 ટકા આરક્ષણ હેઠળ અતિ-પછાત માટે ક્વોટા આપવાની તૈયારી કરી રહી છે. "કેટલાંક જાણકાર માને છે કે મોદી વિરુદ્ધ આ વિપક્ષનું એકજૂટ થવું મોદી માટે ફાયદાકારક છે." તેમણે કહ્યું, "જે રીતે વર્ષ 1971માં ઇન્દિરા ગાંધીને ફાયદો થયો હતો, તેવો જ ફાયદો મોદીને પણ થઈ શકે છે." પરંતુ જો ભાજપને બહુમત માટે બેઠકો નહીં મળી તો શું થશે? આ અંગે પ્રદીપ સિંહે કહ્યું, "આવી સ્થિતિમાં દક્ષિણ ભારતના પક્ષો ભાજપના સમર્થનમાં આવી શકે છે. "અમિત શાહને ખબર છે કે તેમની સાથે જોડાનારા પક્ષની કમી નહીં હોય. આથી તેઓ 50 ટકા વોટ શેરની વાત કરતા હતા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વર્ષ 2014ની લોકસભા ચૂંટણીની બાજી નરેન્દ્ર મોદીએ એકલા હાથે પલટી દીધી હતી. ભાજપના ઘણાં નેતાઓએ ચૂંટણી પ્રચારમાં જોર અજમાવ્યું હતું, પણ જે નરેન્દ્ર મોદીએ કર્યું તે કોઈ નહોતું કરી શકતું. +text: ઓડિશાના 'માઉન્ટેન મેન' જલંધર નાયક પરંતુ દશરથની જેમ જલંધર પણ છેલ્લાં બે વર્ષથી પોતાના ગામમાં પહાડ કાપીને રસ્તો બનાવવામાં વ્યસ્ત હતા. તેઓ પોતાના ગામ ગુમસાહિને 15 કિલોમીટર દૂર ફૂલબની શહેર સાથે જોડવા માંગે છે. ગુમસાહિ અને ફૂલબનીની વચ્ચે નાના મોટા પાંચ પહાડો આવેલા છે. જેમાંથી જલંધર બે પહાડો કાપીને રસ્તો બનાવી ચૂક્યા છે. છેલ્લાં બે વર્ષથી તે દરરોજ હથોડા, કોદાળી અને પાવડા લઈને સાત-આઠ કલાક સખત પરિશ્રમ અને કડક મહેનત કરીને પહાડ તોડી રહ્યા છે. 'ચારપૈડાં વાળી ગાડી પણ જઈ શકે' પહાડો ખોદીને રસ્તો બનાવી રહેલા જલંધર ગામ છોડી ક્યાંય જવા માગતા નથી ગામમાં રોડ, વીજળી, પાણી અને અન્ય મૂળભૂત સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ ન હોવાને કારણે ઘણા પરિવારો ગામમાંથી સ્થાળાંતર કરી અન્ય વિસ્તારોમાં વસવાટ કરવા જતા રહ્યા છે. પરંતુ જલંધર તેમનું ગામ અને પોતાની ખેતી છોડીને ક્યાંય જવા માગતા નથી. 45 વર્ષના જલંધર કહે છે કે તેમણે આ બીડું એટલે ઝડપ્યું કે તેમનાં ત્રણ બાળકોનું જીવન સરળ થઈ શકે. તેમના બાળકોને શાળા સુધી પહોંચવા માટે દરરોજ પાંચ પર્વતો ચડવા પડે છે. આ કઠોર કામ જલંધર એકલા હાથે કરી રહ્યા છે તેમાં તેમને કોઈની મદદ મળી નથી. થોડા સમય પહેલાં વિશ્વમાં જસંધરના આ ભગીરથ કાર્ય વિશે કોઈ જાણતું ન હતું. આ મહિનાની શરૂઆતમાં ઓડિશાની ટીવી ચેનલ 'ન્યૂઝ વર્લ્ડ ઓડિશા'ના પત્રકાર શિવ બિશ્વાલે તેમના આ સાહસિક પ્રયાસની વાત દુનિયા સમક્ષ રજૂ કરી. બિશ્વાલે બીબીસીને ફોન પર કહ્યું કે જલંધર દ્વારા બનાવેલા માર્ગ પર માત્ર મોટરસાયકલ જ નહીં પણ ચાર-પૈડાં વાળી ગાડી પણ જઈ શકે છે. બિશ્વાલે કહ્યું, "મને આશ્ચર્ય એ વાતનું થયું કે પર્વતને કાપીને માર્ગ બનાવતી વખતે તેમણે એ વાતનું ખાસ ધ્યાન રાખ્યું છે કે એક પણ વૃક્ષ કપાઈ ન જાય." આગળના રસ્તો પ્રશાશન બનાવશે કંધમહાલ મહોત્સવમાં જલંધરને સન્માનિત કરવામાં આવશે કંધમાહાલના કલેક્ટર વૃંદા ડીએ બુધવારે ફુલબની સ્થિત તેમની કચેરીએ જલંધર સાથે મુલાકાત કરી હતી. તેમણે જલધંરના આ ભગીરથ કાર્યની પ્રશંસા કરી હતી. કલેક્ટર વૃંદાએ જાહેરાત પણ કરી કે જલંધરને તેમની બે વર્ષની મહેનત માટે મનરેગા કોષમાંથી મજૂરી ચૂકવવામાં આવશે. સાથે જ તેમણે સ્થાનિક અધિકારીઓને બાકી રહેલા સાત કિલોમીટરના રસ્તાનું કામ સરકારી ખર્ચે પૂર્ણ કરવાનો આદેશ પણ આપ્યો હતો. જલંધરને મળ્યા પછી કલેક્ટર વૃંદાએ કહ્યું, "તેમની લગન અને નિષ્ઠા જોઈને હું દંગ થઈ ગઈ છું." તેમણે ઉમેર્યું કે તેમના આ કાર્ય માટે કંધમહાલ પ્રશાશન તેમને આવનારા કંધમહાલ મહોત્સવમાં સન્માનિત કરશે. કલેક્ટરને મળ્યા પછી જલંધર ખૂબ ખુશ છે કારણ કે આગળનો રસ્તો બનાવવાનું કામ હવે સરકાર પૂર્ણ કરશે. જલંધરે જણાવ્યું હતું કે તેમના ગામમાં વીજળી, પાણી અને અન્ય સુવિધાઓ મળી રહે તે માટે તંત્રને રજૂઆત કરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઓડિશાના આદિવાસી જિલ્લા બહુલ કંધમહાલના રહેવાસી જલંધર નાયકે કહ્યું કે તેણે ક્યારેય 'બિહારના માઉન્ટન મેન' દશરથ માંઝી વિશે સાંભળ્યું નથી. +text: જી-7 દેશોમાં સામેલ વિશ્વના નેતાઓની આ તસવીર વાઇરલ થઇ છે આ તસવીર કેનેડામાં આયોજિત જી-7 સંમેલનની છે, જ્યાં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સંયુક્ત નિવેદનમાં સામેલ થવાની ના પાડી દીધી હતી. આ તસવીર જર્મન ચાન્સેલર એન્જેલા મર્કેલે તેમનાં ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટથી પોસ્ટ કરી છે. દુનિયાભરના લોકો આ તસવીર અંગે વાતો કરી રહ્યાં છે. લોકો પોતાની રીતે અંદાજ લગાવી રહ્યાં છે કે આખરે આ તસવીરમાં શું થઈ રહ્યું છે? વાંચો આ તસવીરમાં કોણ-કોણ સામેલ છે અને જી-7 સંમેલનમાં શું થયું? 1. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ, અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ અને કેનેડાના વડા પ્રધાન જસ્ટીન ટ્રુડો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાના સહયોગી દેશોને ચોંકાવતા સ્ટીલ અને એલ્યુમિનિયમની આયાતમાં નવી જકાતની જાહેરાત કરી હતી. આ જકાતની અસર હેઠળના દેશોમાં યૂરોપીય સંઘ સિવાય મેક્સિકો અને કેનેડા પણ સામેલ છે. ટ્રમ્પની આ જાહેરાતે સમગ્ર સંમેલનનો માહોલ બદલી નાખ્યો. અન્ય દેશોએ આ પગલા અંગે પ્રતિક્રિયા આપવાની વાત કહી અને સંમેલન દરમિયાન ઘણી વખતે ટ્રમ્પને તરછોડવામાં પણ આવ્યા. ત્યારબાદ ટ્રમ્પ એવું કહી સં��ેલનથી ચાલ્યા ગયા કે અમેરિકા બીજા દેશો માટે પિગ્ગી બૅંક જેવું છે જેને બધા લૂટવા માગે છે. તેમણે યજમાન કેનેડાના વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડો વિરુદ્ધ ટ્વીટ પણ કર્યું જેમાં તેમને અપ્રામાણિક અને નબળા નેતા જણાવ્યા. 2. જ્હોન બોલ્ટન, અમેરિકાના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જ્હોન બોલ્ટનને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના સર્વોચ્ચ સુરક્ષા સલાહકારનું પદ સંભાળ્યાને હજુ માત્ર ત્રણ જ મહિના થયા છે, પરંતુ આ દરમિયાન તેઓ પોતાની છાપ છોડવામાં સફળ રહ્યા. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે નવી જકાતની જાહેરાત દરમિયાન જે કારણ જણાવ્યું, તેમાં એક મુખ્ય કારણ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પણ છે. આની પાછળ જ્હોન બોલ્ટનનું દિમાગ હોવાનું માનવામાં આવી રહ્યું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 3. કાજુયુકી યામાજકી, જાપાનમાં વિદેશ મામલાના વરિષ્ઠ ઉપમંત્રી કાજુયુકીએ જુલાઈ 2017માં આ જવાબદારી સંભાળી હતી. હાલમાં જ તેમના નેતૃત્વમાં એક પ્રતિનિધિમંડળ પાકિસ્તાન પણ ગયું હતું. ત્યારબાદ દક્ષિણ કોરિયાની રાજધાની સિઓલમાં મળેલી મુક્ત વેપાર સમજૂતી માટે જાપાન, ચીન અને દક્ષિણ કોરિયા બેઠકમાં પણ તેમણે ભાગ લીધો હતો. 4. શિંજો અબે, જાપાનના વડા પ્રધાન જાપાનના વડા પ્રધાન શિન્જો અબે અને ટ્રમ્પ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિર્ણય વિરુદ્ધ અન્ય દેશોની તરફથી આવેલી પ્રતિક્રિયાઓથી જાપાન ચિંતિત છે. શિંજો અબે સતત ટ્રમ્પ સાથે સંબંધ સુધારવાના પ્રયત્નો કરી રહ્યાં છે. જ્યારથી ટ્રમ્પ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા છે, ત્યારથી જાપાનના વડા પ્રધાન તેમને લગભગ 10 વાર મળી ચૂક્યા છે. બૉડીગાર્ડે ખોલ્યાં 'સેક્સ ગુરુ' ઓશો રજનીશનાં સિક્રેટ્સ 5. યોસુતોશી નિશિમુરા, જાપાનના ઉપ પ્રમુખ કેબિનેટ સચિવ તેઓ જાપાનના સત્તાધારી દળના સાંસદ છે અને એકવાર આતંરરાષ્ટ્રીય વેપાર અને ઉદ્યોગ મંત્રાલયમાં કામ કરી ચૂક્યા છે. 6. એન્જેલા મર્કેલ, જર્મનીનાં ચાન્સેલર જર્મનીનાં ચાન્સેલર એન્ગેલા મર્કેલ તસવીર જોઈને માલૂમ પડે છે કે જર્મનીના ચાન્સેલર એન્જેલા મર્કેલ સંમેલન દરમિયાન થયેલા વિવાદને થાળે પાડવાના સૌથી વધુ પ્રયત્નો કરી રહ્યાં છે. તેમણે આ અંગે થોડા ઉપાયો પણ સૂચવ્યા હતા. જ્યારે મર્કેલને તેમનાં ટ્રમ્પ સાથેના સંબંધો અંગે પૂછવામાં આવ્યું તો તેમણે કહ્યું કે બે નેતાઓ હંમેશા એક વાત પર સહમત થાય એવું જરૂરી નથી, તેઓ પરસ્પર વાત તો કરી જ શકે છે. તેમણે કહ્યું, "હું એટલું જ કહેવા માગું છું ક��� મે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ સાથે ખૂબ જ વિસ્તૃત અને સીધા સંવાદવાળો સંબંધ ટકાવી રાખ્યો છે." 7. ઈમેન્યુઅલ મેક્રોન, ફાંસના રાષ્ટ્રપતિ જી-7 સંમેલનની શરૂઆત પહેલાં ઈમેન્યુઅલ મેક્રોન અને ટ્રમ્પ વચ્ચે ટ્વીટ યુદ્ધ ચાલ્યું હતું, ત્યારબાદ સવાલ ઊભા થયા હતા કે બંને નેતાઓ વચ્ચે સંબંધ ખરાબ તો નથી થઈ ગયા ને? જોકે, રાષ્ટ્રપતિ મેક્રોનની ટીમે કહ્યું કે ટ્રમ્પ સાથે તેમના સંબંધો સ્પષ્ટ છે. 8. ટેરિસા મે, બ્રિટનના વડા પ્રધાન બ્રિટના વડા પ્રધાન ટેરિસા મે ગયા અઠવાડિયે ટ્રમ્પ સાથે થયેલી ટેલિફોનિક વાતચીતમાં ટેરિસા મેએ કહ્યું હતું કે તેઓ અમેરિકા તરફથી લાગુ કરાયેલી જકાતથી ખૂબ જ નિરાશ છે. જોકે, સંમેલન દરમિયાન ટેરિસાએ બધા દેશોને સહયોગ કરવા પર ભાર આપ્યો અને સંભવિત ટ્રેડ વૉર તરફ ના જવાની ભલામણ પણ કરી. 9. લૈરી કુડલોવ, અમેરિકા રાષ્ટ્રીય આર્થિક પરિષદના નિદેશક લૈરી રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના ઉચ્ચ આર્થિક સલાહકાર છે અને તેમણે નવી જકાતના પગલાનો બચાવ કરતા કહ્યું કે વેપારમાં પેદા થયેલી ચિંતાઓ માટે તેમના 'બૉસ' વિરુદ્ધ સવાલ ઊભા ન કરી શકાય. સંમેલન બાદ લૈરીએ સીએનએનને જણાવ્યં કે ટ્રમ્પ અને તેમની ટીમ સંમેલનમાં સારી ભાવના સાથે આવ્યા હતા, પરંતુ કેનેડાના વડા પ્રધાન ટ્રુડોએ તેમનો દગો આપ્યો. અન્ય તસવીરો ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિએ ટ્વીટ કરેલી તસવીર ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ મેક્રોને એક બીજા એન્ગલથી તસવીર પોસ્ટ કરી અને જણાવ્યું કે ટ્રમ્પની ચારે તરફ હાજર જી-7 રાષ્ટ્રોના નેતાઓ ખૂબ ચિંતિત છે. કેનેડાના વડા પ્રધાન ટ્રુડોના સત્તાવાર ફોટોગ્રાફર એડમ સ્કૉટીએ જે તસવીર લીધી છે, તેમાં હળવો માહોલ દેખાય રહ્યો છે. આ તસવીરમાં એન્ગેલા મર્કેલ હસી રહી છે સાથે જ રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ અને જસ્ટિન ટ્રુડોના ચહેરાઓ પર પર સ્મિત છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાલમાં એક તસવીર જોવા મળી રહી છે, જેના આધારે સેંકડો કાર્ટૂન્સ અને મેમેઝ વહેતાં થયાં છે, જેમાં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ખુરશી પર બેઠાં છે, જ્યારે તેમની સામે જર્મનીના ચાન્સેલર એન્જેલા મર્કેલ ઊભા છે, સાથે જ દુનિયાના મોટાં નેતાઓ પણ જોવા મળી રહ્યાં છે. +text: ગુફાની અંદર બાળકોને બચાવવા ગયેલો ડાઇવર રવિવારે 13 લોકોને બચાવવા માટે શરૂ કરાયેલું રેસ્ક્યૂ ઑપરેશન ત્રણ દિવસ સુધી ચાલ્યું છે. રવિવાર અને સોમવારે ચારચાર લોકોને બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે આજે એટલે કે મંગળવારે બાકી રહેલા બાળકો અને તેમના કોચને બહાર કાઢવામાં સફળતા મળી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? થાઇલૅન્ડના સ્થાનિક સમય અનુસાર સવારે 10 વાગ્યે આજે બાકી રહેલા બાળકો અને કોચને બહાર કાઢવા માટે બચાવ અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે જ એક લાંબા અને જોખમભરા અભિયાનનો સુખદ અંત આવ્યો છે. 12 ફૂટબૉલ ખેલાડી તેમના કોચ સાથે 23 જૂનના રોજ આ ગુફામાં ગયા હતા અને ત્યાં જ ફસાઈ ગયા હતા. અંધારી અને ખુબ જ સાંકડા રસ્તાવાળી તથા પાણીથી ભરેલી ગુફામાંથી બાળકોને બહાર કાઢવાના આ અભિયાન પર દુનિયાભરની નજર હતી. બાળકોને કેવી રીતે ગુફામાંથી બહાર કઢાયાં? રવિવારે ચાર અને સોમવારે પણ ચાર બાળકોને ગુફામાંથી બહાર કાઢવામાં આવ્યા છે. એટલે કે બંને દિવસોમાં કુલ આઠ બાળકોને બહાર કઢાયાં છે. પરંતુ આ સમગ્ર ઑપરેશન કેવી રીતે ચાલ્યું તે નીચેના વીડિયો પરથી જોઈ શકાય છે. આ રીતે કરાયું ગુફામાં ફસાયેલા બાળકોનું રેસ્ક્યૂ ઑપરેશન કેવી હાલતમાં છે બહાર નીકળેલા બાળકો? બહાર કાઢવામાં આવેલા બાળકોની સ્થિતિ સારી છે બીજી તરફ ગુફામાંથી બહાર કાઢવામાં આવેલા બાળકોની શારીરિક અને માનસિક સ્થિતિ સારી છે. આ જાણકારી થાઇલૅન્ડના એક સ્વાસ્થ્ય અધિકારીએ આપી છે. સાર્વજનિક સ્વાસ્થ્ય વિભાગના સ્થાયી સચિવ જીસેદા ચોકદેમ્રોંગસુકે કહ્યું, "તમામ આઠ બાળકોનું સ્વાસ્થ્ય સારું છે. તેમને કોઈ પ્રકારની બીમારી નથી. બધાની માનસિક સ્થિતિ પણ સારી છે." આ તમામ બાળકોના એક્સ-રે ટેસ્ટ કરાવવામાં આવ્યા છે અને તે ટેસ્ટ નોર્મલ આવ્યા છે. જોકે, બે બાળકોના ફેફસાંમા ચેપની આશંકા છે અને તેમની સારવાર ચાલી રહી છે. તેમને ઓછામાં ઓછા સાત દિવસ સુધી ડૉક્ટર્સની નજર હેઠળ રાખવામાં આવશે. કેમ પડકારજનક છે રેસ્ક્યૂ ઑપરેશન? અત્યંત પડકારજનક આ અભિયાનને થાઇલૅન્ડના અને વિદેશી મરજીવાઓએ પાર પાડ્યું હતું. દોરડાંને સહારે આ મરજીવા પાણીમાં તરીને, ગુફાની અંદર ચાલીને બાળકો સુધી પહોંચ્યા હતા. આ મરજીવા એ બાળકોને બચાવવા પહોંચ્યા હતા કે જેમને ખબર જ નહોતી કે ગુફાના પાણીમાંથી કઈ રીતે બહાર નીકળાય. બહાર કાઢવામાં આવી રહેલાં દરેક બાળક સાથે બે મરજીવા જોડાયા હતા. તેઓ પોતાની સાથે એર સપ્લાય લઈને પહોંચ્યા હતા. આ ઑપરેશન એટલા માટે પડકારજનક છે કારણે કે ગુફામાં અનેક જગ્યાએ પાણી ભરેલું છે, હજી પણ પાણીનું સ્તર વધી રહ્યું છે. ઉપરાંત ગુફામાં અનેક જગ્યા સાંકળી હ���વાથી ચાલવામાં પણ મુશ્કેલી પડે છે. ગુફાની અંદર જ અનેક જગ્યાએ ઉપર ચઢવું પડે છે. વિશ્વભરની મીડિયા સંસ્થાઓ અભિયાનને કવર કરી રહી છે. વિદેશની મીડિયા સંસ્થાઓ બચાવ અભિયાનને કવર કરી રહી છે ગુફાની આગળના આવેલા ચેક પૉઇન્ટ પર બાળકોના પરિવારજનો રાહ જોઈ રહ્યા છે. અહીંથી માતાપિતાને કોઈ સમાચાર મળે તેની રાહ જોઈ રહ્યા છે. ગુફાની આગળ આવેલો ચેક પૉઇન્ટ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર થાઇલૅન્ડની થેમ લુઆંગ ગુફામાં ફસાયેલા 12 બાળકો અને એક કોચ તમામને બહાર કાઢી લેવાયા છે. થાઈ નેવી સીલે આ માહિતી આપી છે. +text: જે લોકોને બંધ માહોલમાં ગભરામણ થતી હોય તેમના માટે આ યાત્રા બિલકુલ ઠીક નથી. દુબઈની એમિરેટ્સ ઍરલાઇન્સના પ્રમુખ સર ટિમ ક્લાર્કનું કહેવું છે કે આગામી દિવસોમાં બારી વગરનાં વિમાનો વાસ્તવિકતા બનવા જઈ રહ્યાં છે. તાજેતરમાં જ આ ઍરલાઇન્સના ફર્સ્ટ ક્લાસની કેબિનમાં આવું જોવા મળ્યું હતું. કેબિનમાં એક પણ બારી નહોતી. બારી નહીં હોવાના લીધે ઑપ્ટિકલ સાથે જોડાયેલા કૅમેરા દ્વારા વિમાનની બહારનાં દૃશ્યો મુસાફરોને બતાવવામાં આવશે. ક્લાર્કનું કહેવું છે કે મુસાફર જે જોવાનું પસંદ કરે તેમને તે બતાવવામાં આવશે. બારી ના હોય તો શું ફરક પડે? એમિરેટ્સના બોઇંગ 777-300 ઇઆરના ફર્સ્ટ ક્લાસની કેબિનમાંથી બારીઓ હટાવી દેવામાં આવી છે. ટૂંક સમયમાં જ વિમાનના દરેક ક્લાસમાં આ સિસ્ટમ લાગુ કરવામાં આવશે. વિમાનમાં ખરેખર બારીની જગ્યાએ વર્ચ્યુઅલ બારી લગાવવામાં આવશે. ક્લાર્કે બીબીસીને કહ્યું, "તમે કલ્પના કરો કે જે વિમાનમાં તમે યાત્રા કરી રહ્યા છો તેમાં બહાર કોઈ બારી જ નથી." "પણ તમે અંદર જાવ તો ખબર પડે કે બારી નહીં હોવાના કારણે તમે એવા વિમાનમાં છો જેની બનાવટ ઘણી મજબૂત થઈ ગઈ છે." બારી કાઢી નાખવાથી શું ફાયદો થઈ શકે? વિમાનોની બનાવટ વિશેના નિષ્ણાત જૉન સ્ટ્રિકલૅન્ડ સાથે બીબીસીએ આ મામલે વાત કરી હતી. તેમનું કહેવું છે કે બારી નહીં હોવાનો અર્થ એ પણ છે કે વિમાનની ડિઝાઇનમાં ફેરફાર કરવાનો અવકાશ વધી જાય છે. દરેક બાબતમાં બચત થાય છે. વિમાનનું વજન ઓછું થશે અને ઇંધણ પર પણ ઓછો ખર્ચ થશે. જોકે, સ્ટ્રિકલૅન્ડનું કહેવું છે કે એક મુસાફરની દૃષ્ટિએ તેઓ બારીમાંથી બહાર જોવાનું પસંદ કરશે. તેમણે કહ્યું કે તેઓ બારીને લઈને કોઈ સમજૂતી કરવા માગતા નથી, કેમ કે કૃત્રિમ બારી સાચી બારીનો વિકલ્પ ન બની શકે. બાર��� વિના થઈ શકે આવા પ્રશ્નો જોકે, બારી વિનાના વિમાનની આ નવી રચનામાં દરેક વ્યક્તિ સંમત થાય તેવું શક્ય નથી. ઇંગ્લેન્ડની ક્રૈનફિલ્ડ યુનિવર્સિટીમાં વિમાનની સુરક્ષાના નિષ્ણાત પ્રોફેસર ગ્રાહમ બ્રૈથવૈટે જણાવ્યું કે ઇમરજન્સીની સ્થિતિમાં વિમાન ચાલકદળ બહાર જોવા માટે સક્ષમ હોવું જોઈએ. "વિમાનની બહાર શું થઈ રહ્યું છે તે જાણવું જરૂરી છે. ખાસ કરીને એવી સ્થિતિમાં જેમાં લોકોને કોઈ ઇમરજન્સીની સ્થિતિમાં બહાર કાઢવાની જરૂર પડે." વિમાનકર્મીઓ બહારનો માહોલ જોઈ શકવા માટે સમક્ષ હોવા જોઈએ. જો બહાર આગ લાગી હોય તો દરવાજો ખોલ્યા વગર તેને જોઈ શકવી સંભવ હશે કે નહીં તે પણ જોવું પડશે. આથી આવી સ્થિતિમાં જટિલતા વધી જશે. આવી પરિસ્થિતિમાં વિમાની સુરક્ષા સંબંધિત અધિકારીઓ પાસેથી મંજૂરી મેળવવામાં પણ મુશ્કેલી થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શું તમે સાત-આઠ કલાકની હવાઈ મુસાફરી એવા વિમાનમાં કરવાની કલ્પના કરી શકો જેમાં બારી ન હોય. +text: સિંગાપોરમાં આઈઆઈએમ એલમ્નાઇ સાથે વાતચીત દરમિયાન રાહુલ ગાંધીને આ પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો હતો. તેમને પૂછવામાં આવ્યું હતું કે, તેમણે અને તેમની બહેન પ્રિયંકા ગાંધીએ તેમના પિતાના કાતિલોને માફ કરી દીધા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ સવાલનો જવાબ આપતી વખતે રાહુલ ગાંધી ભાવુક થઈ ગયા હતા. તેમણે કહ્યું, "અમે ખૂબ જ દુખી હતાં. ઘણા વર્ષો સુધી ખૂબ જ ગુસ્સામાં હતાં. પરંતુ કોઈક રીતે.... અમે પૂર્ણ રીતે તેમને માફ કરી દીધા." રાહુલ ગાંધીએ પોતાની દાદી ઇંદિરા ગાંધી અને પિતા રાજીવ ગાંધીની હત્યા વિશે વાત કરી. તેમણે કહ્યું: "આ એક કિંમત તેમના પરિવારે ચૂકવવાની હતી, જેના વિશે પરિવારને ખબર હતી કારણ કે, જ્યારે તમે કોઈત નિર્ણય કરો, જે ખોટી શક્તિઓ વિરુદ્ધ હોય તો તમે મરી જશો." એમણે કહ્યું, "અમને ખબર હતી કે મારા પિતા મરવા જઈ રહ્યા છે. અમને ખબર હતી કે મારી દાદી મરવાં જઈ રહ્યાં હતા." કોંગ્રેસે રાહુલ ગાંધીનો વીડિયો ટ્વિટર હૅન્ડલ પર શેર કર્યું છે. જ્યારે પ્રભાકરણની લાશ ટીવી પર જોઈ રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું, "મને યાદ છે જ્યારે મેં ટીવી પર પ્રભાકરનના મૃત શરીરને જમીન પર પડેલું જોયું. આ જોઈને મેં મારા મનમાં બે ભાવ અનુભવ્યા. "પહેલા એમ લાગ્યું કે આ લોકો તેમની લાશનું એ રીતે અપમાન કેમ કરી રહ્યા છે? બીજું મને પ્રભાકરન અને તેમના પરિવાર માટે ખૂબ જ ખરાબ લાગ્યું." "મને ખબર છે કે, બીજી તરફ હોવાનો અર્થ શું થાય છે. એવામાં જ્યારે હું હિંસા જોઉં છું, પછી ભલે એ કોઈની પણ સાથે હોય, ત્યારે મને ખબર હોય છે કે, તેની પાછળ એક માણસ, એનો પરિવાર અને રોતાં બાળકો છે. "હું આ સમજવા માટે ખૂબ જ દુખ અનુભવી ચૂક્યો છું. મને ખરેખર કોઈને પણ નફરત કરવી એ અત્યંત મુશ્કેલ લાગે છે." જ્યારે પ્રિયંકાને ફોન કર્યો? રાહુલ ગાંધીએ આ મુદ્દે વાત કરી વખતે એ પ્રસંગ પણ યાદ કર્યો જ્યારે તેમણે પ્રિયંકા ગાંધીને ફોન કરીને પોતાના મનની વાત કહી હતી. રાહુલે કહ્યું, "મેં પ્રિયંકાને ફોન કર્યો અને કહ્યું કે આ ખૂબ વિચિત્ર વાત છે કે મને થોડું ખરાબ લાગી રહ્યું છે. તેણે મને પૂછ્યું, 'કેમ શું થયું?' "તો મેં કહ્યું કે એણે (પ્રભાકરને) પપ્પાની હત્યા કરી હતી અને મને એમ પણ નથી લાગતું કે મારે ખુશ થવું જોઈએ. મને જરા પણ આનંદ કેમ નથી થઈ રહ્યો. આ મુદ્દે પ્રિયંકાએ પણ કહ્યું કે, તે પણ આવું જ અનુભવી રહી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ શનિવારે સિંગાપોરમાં એક ચેટ શો દરમિયાન તેમના પિતા ભારતના ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન રાજીવ ગાંધીના હત્યારાઓને સંપૂર્ણ રીતે માફ કરી દીધા હોવાની વાત કરી છે. +text: આ હેઠળ બધી ગતિવિધિઓ તબક્કા વાર ખોલવાના દિશાનિર્દેશ આપવામાં આવ્યા છે. જોકે રાતે નવ વાગ્યાથી લઈને સવારે પાંચ વાગ્યા સુધી બધી ગતિવિધિઓ પર સંપૂર્ણ રોક રહેશે. આ ગતિવિધિઓને કન્ટેન્મૅન્ટ ઝોનની બહાર જ ખોલી શકાશે. પહેલા તબક્કામાં આઠ જૂન પછીથી ધર્મસ્થળો, હોટલો, રેસ્ટેરાં, શૉપિંગ-મૉલને ખોલવાની મંજૂરી અપાશે. આ માટે સરકાર એક અલગથી દિશાનિર્દેશ જાહેર કરશે બીજા તબક્કામાં સ્કૂલો, કૉલેજો, શિક્ષણ-પ્રશિક્ષણ સંસ્થાઓને રાજ્ય અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની સરકારો સાથે વિચારવિમર્શ કર્યા બાદ જુલાઈ મહિનામાં ખોલવાની પરવાનગી અપાશે. ત્રીજા તબક્કામાં પરિસ્થિતિઓનું વિશ્લેષણ કર્યા બાદ આંતરરાષ્ટ્રીય વિમાનયાત્રા, મેટ્રોસેવા, સિનેમાહૉલ, જિમ, સ્વિમિંગ-પૂલ અને મનોરંજન પાર્ક વગેરે ખોલવાની તારીખ જાહેર કરાશે. ઈ-પાસની નહીં પડે જરૂર જિલ્લા પ્રશાસન કેન્દ્ર સરકારના દિશાનિર્દેશોને ધ્યાનમાં રાખીને કન્ટેન્મૅન્ટ ઝોન નક્કી કરશે. કન્ટેન્મૅન્ટ ઝોનમાં માત્ર જરૂરી સેવાઓને શરૂ રાખવાની મંજૂરી અપાશે. રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ કન્ટેન્મૅન્ટ ઝોનની બહાર બફર ઝોન નક્કી કરી શકશે. તો રાજ્યોની અંદર અને બે રાજ્યો વચ્ચે લોકોની અવરજવર પર કોઈ રોક નહીં રહે. કોઈ ઈ-પાસની જરૂર નહીં રહે. જોકે કોઈ પ્રાંત કે જિલ્લાપ્રશાસન લોકોની અવરજવર રોકવા માગે તો આદેશની અવધિના પ્રચારપ્રસાર બાદ આવું કરી શકશે. સંબંધિત પ્રક્રિયાઓની જાણકારી પણ લોકોને અપાશે. એક જૂનથી 30 જૂન દરમિયાન પણ લૉકડાઉનની જેમ લગ્નોમાં 50થી વધુ લોકોને જવાની મંજૂરી નહીં હોય. આ દરમિયાન શક્ય હોય ત્યાં સુધી કર્મચારીઓને ઘરેથી કામ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. જાહેર સ્થળો, અવરજવર દરમિયાન અને કાર્યસ્થળ પર ચહેરા પર માસ્ક પહેરવો અનિવાર્ય હશે. લોકોએ એકબીજા સાથે જરૂરી અંતર જાળવી રાખવું પડશે. દુકાનદારોએ ગ્રાહકો વચ્ચે અંતર બનાવી રાખવું પડશે અને એક સમયે દુકાનમાં પાંચથી વધુ ગ્રાહકોને આવવા નહીં દેવાય. સાર્વજનિક સ્થળો પર થૂંકવા પર દંડ અને સજા થઈ શકે છે. સાથે જ સાર્વજનિક સ્થળો પર પાન-ગુટખા અને દારૂ વગેરેના સેવન પર રોક રહેશે. તો કન્ટેન્મૅન્ટ ઝોનમાં 30 જૂન સુધી સંપૂર્ણ લૉકડાઉન રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્ર સરકારે લૉકડાઉન પાંચ એટલે એક જૂનથી લઈને 30 જૂન સુધીની ગાઇડલાઇન જાહેર કરી છે. તેને લૉકડાઉન 5ની જગ્યાએ અનલૉક-1 કહેવાઈ રહ્યું છે. +text: ઈરાનની સરકારી ટીવી ચેનલના જણાવ્યા અનુસાર, કથિત રીતે ઇસ્લામિક સ્ટેટ (આઈએસ)ના પ્રભાવવાળા અલ્બુ કમાલ શહેર પર બેલેસ્ટિક મિસાઇલથી હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. તા. 22મી સપ્ટેમ્બરે અહવાઝમાં પરેડ દરમિયાન થયેલા હુમલામાં 25 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. આઈએસ તથા આરબ ભાગલાવાદીઓએ આ હુમલાની જવાબદારી લીધી હતી. ઈરાનની સરકારે આરોપ મૂક્યો હતો કે આ હુમલાખોરોને અમેરિકા તથા ખાડી દેશોનું સમર્થન હાંસલ હતું. અમેરિકાએ આ આરોપોને નકાર્યા હતા. રેવોલ્યુશનરી ગાર્ડ્સે સોમવારે જાહેરાત કરી હતી કે હવાઈ સેનાના મિસાઇલ યુનિટે સીરિયામાં અવાહઝ હુમલા માટે જવાબદાર પ્રમુખ નેતાઓને ટાર્ગેટ બનાવ્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બપોરે બે કલાકે જમીનથી જમીન પર પ્રહાર કરતી બેલેસ્ટિક મિસાઇલ દ્વારા આ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. કહેવાય છે કે ઉગ્રપંથીઓને વધુ નુકસાન પહોંચાડવા માટે હથિયારોના ભંડાર પર સતત હુમલા કરવામાં આવ્યા હતા. પશ્ચિમ ઈરાનના કયા વિસ્તારમાંથી મિસાઇલ્સ છોડવામાં આવી હતી, તે નથી જણાવાયું, પરંતુ એવું જણાવાયું છે કે મિસાઇલ્સે 570 કિલોમીટરનું અંતર કાપ્યું હતું. ઈરાનની સમાચાર સંસ્થાના રિપોર્ટ મુજબ,જોલ્ફગર તથા કિયામ મિસાઇલ્સ છોડવામાં આવી હતી. મિસાઇલ્સ પર 'ડેથ ટૂ અમેરિકા', 'ડેથ ટૂ ઇઝરાયલ', 'ડેથ ટૂ અલ સઉદ' તથા અંતિમ સંદેશમાં સાઉદીના રાજવી પરિવારનો ઉલ્લેખ હતો. ઈરાનના અહવાઝમાં આયોજિત એક સૈન્ય પરેડ પર હુમલો થયો હતો. સીરિયાના ગૃહ યુદ્ધમાં ત્યાંની સરકારનું સમર્થન કરવા માટે ઈરાને તેની સૈન્ય ટૂકડીઓ મોકલી હતી. બ્રિટન સ્થિત હ્યુમન રાઇટ્સ મોનિટરિંગ ગ્રૂપના રિપોર્ટ મુજબ, હાજિન સ્થિત ઇસ્લામિક સ્ટેટના મુખ્યમથક પર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો, જેમાં કેટલું નુકસાન થયું, તે અંગે કોઈ માહિતી મળી શકી નથી. અમેરિકાની સેનાના અંદાજ મુજબ, આ વિસ્તારમાં 1500થી બે હજાર ઉગ્રપંથીઓ છે. આ હુમલાની પાછળ કોનો હાથ હતો, તે હજુ સુધી બહાર નથી આવ્યું. ઈરાનના ખુજેસ્તાન વિસ્તારમાં અલગ થવાની માગ કરતા આરબ ભાગલાવાદીઓના સંગઠન અલ-અહવાઝ નેશનલ રસિસ્ટન્ટ્સે આ હુમલાની જવાબદારી લીધી હતી. તેણે એક વીડિયો બહાર પાડ્યો હતો, જેમાં પરેડ પર હુમલો કરનારા ત્રણ શખ્સો એક કાર મારફત ત્યાં પહોંચતા જોવા મળે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઈરાનના રેવોલ્યૂશનરી ગાર્ડના કહેવા પ્રમાણે, અહવાઝમાં મિલિટરી પરેડ પર થયેલા હુમલાની વળતી કાર્યવાહીના ભાગરૂપે પૂર્વ સીરિયામાં મિસાઇલ હુમલા કર્યા છે. +text: તેમને ગમે તે પ્રશ્ન પૂછી શકાતો. તેઓ ક્યારેય 'ઑફ ધ રૅકર્ડ' બોલવાનું પસંદ નહોતા કરતા. આવા જ એક ઇન્ટરવ્યૂમાં જ્યારે તેમણે કહ્યું કે, 'ચીન આપણો પ્રતિસ્પર્ધી નહીં, પરંતુ દુશ્મન નંબર 1 છે', ત્યારે સમગ્ર દેશમાં સનસનાટી મચી ગઈ હતી. થયું કંઈક એવું કે વર્ષ 1998માં હોમ ટીવીના 'ફોકસ વિધ કરન' કાર્યક્રમમાં કરણ થાપરને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યૂમાં સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે: "આપણા દેશના લોકો વાસ્તવિકતાનો સામનો કરવાથી ખચકાય છે અને ચીનના ઇરાદાઓ પર પ્રશ્ન નથી ઉઠાવતા." "જેવી રીતે ચીન પાકિસ્તાનને મિસાઇલો અને મ્યાનમારના સૈનિકશાસનને સૈનિકસહાયતા પૂરી પાડી રહ્યું છે અને જે રીતે તે ભારતને જમીન અને સમુદ્રમાર્ગે ઘેરવાના પ્રયત્નો કરી રહ્યું છે, આ બધા પરથી તો એવું જ લાગે છે કે તે આપણો ભાવી દુશ્મન નંબર 1 છે." તેમના આ વક્તવ્યે ભારતની વિદેશનીતિના ઘડવૈયાની સાથોસાથ ચીનની સરકારમાં સર્વોચ્ચ સ્થાને બેઠેલા નેતાઓ અને અધિકારીઓને પણ એક પ્રકારે હચમચાવી મૂક્યા હતા. ચીની થ���સેનાધ્યક્ષના પરત ફરવાનો કર્યો ઇંતેજાર રસપ્રદ વાત તો એ છે કે જ્યારે ફર્નાન્ડીઝ ચીન માટે આટલા કઠોર શબ્દોનો ઉપયોગ કરી રહ્યા હતા, એ દરમિયાન જ ચીનના થળસેનાધ્યક્ષ જનરલ ફૂ ક્વાન યૂ ભારતની યાત્રાએ આવેલા હતા. ફર્નાન્ડીઝે એ ઇન્ટરવ્યૂના પ્રોડ્યૂસરને ફોન કરીને કહ્યું હતું કે તેઓ ચીની જનરલ જ્યાં સુધી ભારતમાં છે ત્યાં સુધી તેનું પ્રસારણ ન કરે, કારણ કે વડા પ્રધાન વાજપેયી ચીન સાથે કોઈ પણ પ્રકારના વિવાદમાં નથી પડવા માગતા. ફર્નાન્ડીઝની વિનંતી પર એ ઇન્ટરવ્યૂ બે અઠવાડિયાં બાદ પ્રસારિત કરાયું. પરંતુ એટલું તો સ્પષ્ટ છે કે ફર્નાન્ડીઝે તેમણે કોઈ ભૂલથી આ વાત નહોતી કરી, કારણ કે થોડાક દિવસ બાદ કૃષ્ણ મેનન મેમોરિયલ લેક્ચરમાં તેમણે આ જ વાત ફરીથી કરી હતી. પૉર્ટ બ્લૅરની યાત્રાથી પાછા ફરતી વખતે જ્યારે એક પત્રકારે તેમને પૂછ્યું કે શું ભારત ચીનની સરહદેથી પોતાના સૈનિક હઠાવવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે તો ફર્નાન્ડીઝે કહ્યું 'બિલકુલ નહીં'. ચીન વિરુદ્ધ આ પહેલાં પણ બોલતા હતા આ પ્રથમ બનાવ નહોતો જ્યારે જ્યૉર્જે ચીન વિરુદ્ધ ટિપ્પણી કરી હોય. એ સમયે જવાહરલાલ નહેરુ વિશ્વવિદ્યાલયમાં સ્કૂલ ઑફ ઇંટરનેશનલ સ્ટડીઝના ડીન અને જાણીતા ચીનના મામલાઓના વિશેષજ્ઞ પ્રોફેસર જી. પી. દેશપાંડે એક રસપ્રદ કિસ્સો સંભળાવતા. વીપી સિંહની સરકારમાં રેલવેમંત્રી બન્યા બાદ જ્યૉર્જે પોતાનું પ્રથમ વક્તવ્ય તિબ્બતની સ્વતંત્રતા વિશે આપ્યું હતું. 'જ્યારે હું ચીનમાં ગયો ત્યારે મારાથી આ વિશે દરેક સ્થળે પ્રશ્નો કરવામાં આવાતા. હું તેમને એટલું જ કહેતો કે જ્યૉર્જ ભારતના રેલવેમંત્રી છે, વડા પ્રધાન કે વિદેશમંત્રી નહીં. હું એ વાતની સ્પષ્ટતા કરી કરીને થાકી ગયો હતો કે ભારતની તિબ્બત વિશેની નીતિમાં કોઈ પરિવર્તન નથી આવ્યો.' પરંતુ ત્યારની અને અત્યારની પરિસ્થિતિમાં ફેર એટલો હતો કે હવે જ્યૉર્જ ભારતના સંરક્ષણમંત્રી હતા અને તેમના આ નિવેદને વડા પ્રધાન કાર્યાલય અને વિદેશમંત્રાલયની મુસીબત વધારી દીધી હતી. ચીન અને ભારતમાં સખત વિરોધ ફર્નાન્ડીઝના આ નિવેદનના એક દિવસ બાદ જ્યારે વૉઇસ ઑફ અમેરિકાના સંવાદદાતાએ ચીનના વિદેશમંત્રાલયના પ્રવક્તા ઝૂ બાંગ ઝાઓને આ વિશે પૂછ્યું તો તેમણે કહ્યું કે, 'ફર્નાન્ડીઝનું આ નિવેદન એટલું હાસ્યાસ્પદ છે કે અમને તેનું ખંડન કરવાની પણ કોઈ જરૂર લાગતી નથી.' તેમણે એટલું જરૂર કહ્યું કે, 'ફર્નાન્ડીઝ ���ે પાડોશીઓ વચ્ચે સુધરી રહેલા સંબંધોને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે.' ભારતમાં પણ ફર્નાન્ડીઝના આ નિવેદનનો વિરોધ થયો હતો. માર્ક્સવાદી કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના નેતા સીતારામ યેચૂરીએ જ્યૉર્જ પર ભારત અને ચીન વચ્ચેના સુધરી રહેલા સંબંધોમાં અવરોધ પેદા કરવાનો આરોપ લગાવ્યો. પૂર્વ વડા પ્રધાન ઇંદર કુમાર ગુજરાલે પણ આ વાતને 'ઍડવેન્ચરિઝ્મ'ની સંજ્ઞા આપી અને કહ્યું કે આ બધું વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયી દ્વારા વિદેશનીતિને યોગ્ય મહત્ત્વ ન આપવાનું પરિણામ છે. તેમણે ફર્નાન્ડીઝની સાથોસાથ વાજપેયી પર પણ હુમલો કરતાં કહ્યું કે તેઓ ફર્નાન્ડીઝને વિદેશનીતિમાં દખલ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યા છે. ગુજરાલની આ ટીકાની અસર એ થઈ કે વડા પ્રધાન કાર્યાલયે આ બાબત અંગે સ્પષ્ટતા કરવી પડી કે, 'સંરક્ષણમંત્રીના વિચારો ભારત સરકારના વિચારોનું પ્રતિબિંબ નથી અને ભારતની ચીન અંગેની નીતિમાં કોઈ પણ પ્રકારનો આમૂલ પરિવર્તન નથી થયો.' વડા પ્રધાન કાર્યાલયે જાળવ્યું અંતર વિદેશમંત્રાલયે પણ સ્પષ્ટતા કરીને વડા પ્રધાન વાજપેયીને ફર્નાન્ડીઝના આ નિવેદનથી અલગ બતાવવાના પૂરતા પ્રયત્નો કર્યા. તેમની તરફથી એ કહેવાયું કે જનતા પાર્ટીની સરકારમાં વિદેશમંત્રી તરીકે વાજપેયીએ ચીન સાથેના સંબંધો સામાન્ય કરવા માટે વ્યક્તિગત રસ દાખવ્યો હતો. પીએમઓના એક અધિકારીએ તો એ પણ કહી દીધું કે ફર્નાન્ડીઝનું આ નિવેદન અનુચિત અને બિનજરૂરી છે. આવી પ્રતિક્રિયાથી કેટલાક એવું અનુમાન પણ કરવા લાગ્યા કે ક્યાંક વાજપેયી અન્ય કોઈ સંરક્ષણમંત્રીની શોધમાં તો નથી લાગી ગયા? તેમજ કેટલાક તો એવું પણ અનુમાન કરવા લાગ્યા કે ક્યાંક ભારતની વિદેશનીતિના અસલી ઘડવૈયાઓ ફર્નાન્ડીઝની આડમાં ચીનને વાસ્તવિકતાનાં દર્શન તો નથી કરાવી રહ્યા ને? પરંતુ વાજપેયીએ વ્યક્તિગત સ્તરે ફર્નાન્ડીઝના આ નિવેદનનો કોઈ સમર્થન કે વિરોધ કરવા માટે આગળ ન આવ્યા. પૂર્વ વિદેશસચિવ એ. પી. વેંકટેશ્વરને જણાવ્યું કે, 'જો વાજપેયી આવું કરતા તો તેઓ ચીનના હાથનું રમકડું લાગતા અને જો ચીનને આ વાતની ખબર પડી જાય કે તમે તેને ખુશ કરવા માટે નમી રહ્યા છો, તો તેઓ નિશ્ચિતપણે તેનો લાભ ઉઠાવતા.' ડ્રૅગનને જાગૃત કરવા સાથે સરખામણી પરંતુ ફર્નાન્ડીઝના આ કાર્ય પાછળ એક પૃષ્ઠભૂમિ છે. તેઓ હંમેશાંથી પોતાના કૉમ્યુનિસ્ટવિરોધી વિચારો માટે જાણીતા હતા અને તિબ્બત અને મ્યાંમારના લોકશાહીસમર્થકઆંદોલનોનો તેમણે ભરપૂર સાથ આપ્યો. વિદેશમંત્રાલયના વધુ એક અધિકારીએ આ મુદ્દે રક્ષામંત્રી અને વડા પ્રધાન કાર્યાલય અને વિદેશમંત્રાલય વચ્ચે ચાલી રહેલી તકરાર પર એક રસપ્રદ ટિપ્પણી કરી કે, 'પહેલાં તો તમે સૂતેલા ડ્રેગનને જાગૃત કર્યો. જ્યારે તે જાગી ગયો ત્યારે તેને લાલ કપડું બતાવ્યું અને હવે જ્યારે ડ્રેગન આગ ઓકવા લાગ્યું છે તો તમે તેનાથી બચવા માટે આમતેમ ભાગવા લાગ્યા.' ચીન તરફથી પણ આ મામલે એ રસપ્રદ ટિપ્પણી એ સમયે ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ચાઇનીઝ સ્ટડીઝના સહ-પ્રમુખ પ્રોફેસર ટૅન ચુંગ તરફથી આવી. તેમણે કહ્યું, 'ચીનીઓની યાદશક્તિ બહુ સારી છે. ભારતના લોકો બેદરકારીથી બોલે છે, ચીની નહીં.' આ આખા પ્રકરણથી સૌથી વધારી રાજી પાકિસ્તાન થયું, કારણ કે પહેલી વાર તેને લાગ્યું કે ભારતની સરકાર પાકિસ્તાનની સરખામણીએ ચીનને વધારે મહત્ત્વ આપી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જ્યૉર્જ ફર્નાન્ડીઝ હંમેશાં સ્પષ્ટ અને ખરું બોલવાની ટેવવાળી વ્યક્તિ હતી. તેઓ અવારનવાર વિવાદોમાં ફસાઈ જતી હતી. +text: 72 વર્ષની ઉંમરે કોરોનાને માત આપનાર ચંદુબા જાડેજા. "હૉસ્પિટલમાં ખેડૂત એનાં ઘરડાં માતાને લઈને આવ્યા ત્યારે માજી હાંફતાં હતાં. એમના રિપોર્ટ જોયા તો ફેફસાં સાવ ખરાબ થઈ ગયાં હતાં. એ માજીની સારવારના પહેલા પાંચ દિવસ મારી ઊંઘ હરામ કરનારા હતા." "લગભગ પોણા ભાગનાં ફેફસાં સારાં થવાં લાગ્યાં અને એમને અમે બચાવી શક્યાં.એટલાં ટાંચાં સાધનોમાં દર્દીને બચાવવાનો મારા કૅરિયરનો આ અનુભવ હું ક્યારેય નહિ ભૂલી શકું." 72 વર્ષનાં કોરોના દર્દી માજીને હેમખેમ ઘરે પહોંચાડનાર ડૉ. જયેશ રાઠોડના આ શબ્દો છે. 11 દિવસ પછી કોરોનાને માત આપીને ઘરે આવેલાં ચંદુબા જાડેજાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે મને કઈ ખબર નથી પણ આટલાં વર્ષમાં પહેલી વાર આટલા દહાડા દવાખાનામાં રહી. તેઓ કહે છે, "શરદી-ખાંસી થાય તો દેશી દવા લઉં પણ આવી સોઈ (ઇંજેક્ષન) નથી ખાધી, મારા દીકરાના દીકરા સાથે રમવા માટે ઘરે આવી છું, નબળાઈ છે, થોડા દહાડા અસલ ઘી ખાઈને તાજીમાજી થઈ ખેતરે જઈશ." 'મારી મા ભગવાનના ઘરેથી પાછી આવી' ગજેન્દ્રસિંહ જાડેજા ડૉ. રાઠોડે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે મને એ દિવસ બરાબર યાદ છે, હૉસ્પિટલમાં 72 વર્ષનાં માજીને લઈને એક ખેડૂત આવ્યા હતા. એમને કહ્યું કે મારાં માતાને છાતીમાં દુખાવો છે, તેઓ શ્વાસ લઈ નથી શકતાં, એમને બીજી હૉસ્પિટલવાળા રાખવાની ના પાડે છે. તમે બચાવી લો. ડૉ. રાઠોડે કહ્યું છે કે મેં માજીની સામે જોયું, એમને દાખલ કરવાનું કહીને મેં રિપોર્ટની ફાઇલ જોઈ તો હું ચોંકી ગયો. ડૉ. રાઠોડ કહે છે, "મેં સારવાર શરૂ કરતાં પહેલાં એમના દીકરા ગજેન્દ્રસિંહને કહેવાનો પ્રયાસ કર્યો કે સારવાર જોખમી છે, પણ એ મારી સામે હાથ જોડીને ઊભા હતા, આંખમાં આંસુ હતાં." "હું શું બોલી રહ્યો છું, એ સાંભળતો ન હોય એવું લાગ્યું. હું દર્દી પાસે ગયો, એમની હાલત જોઈ વૅન્ટિલેટર પર રાખવા કે નહીં એનો નિર્ણય લેવાનો હતો." કોરોના વાઇરસ : AC વાપરવું ખરેખર કેટલું જોખમી છે? માજીના દીકરા ગજેન્દ્રસિંહ જાડેજાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે મારાં માતાને પહેલાં કફ થયો અને ખાંસી આવી, અમે ખેડૂત રહ્યા અને અમને કઈ ખબર પડે નહીં. તેઓ કહે છે, "અમે પહેલાં ઘરગથ્થુ દવા કરી પણ એમને છાતીમાં દુખવા લાગ્યું, અમે ગાંધીધામની ઘણી હૉસ્પિટલમાં ગયા." "બધે રિપોર્ટ કરાવ્યા, પણ કોઈ દાખલ કરવા તૈયાર નહોતું. છેવટે સેન્ટ જોસેફ હૉસ્પિટલમાં ગયા. રિપોર્ટ જોઈ ડૉક્ટરે કહ્યું કે કોરોના થયો છે અને બચવાના ચાન્સ ઓછા છે પણ ભગવાન પર ભરોસો હતો એટલે મારી મા બચી ગઈ." "અમને એવું હતું કે મારાં માતાને હાર્ટ-ઍટેક આવ્યો છે પણ કોરોના હતો. પહેલા ખબર નહોતી પણ હવે ખબર પડી કે એ ભગવાનના ઘરેથી પાછી આવી છે." માજીનો જીવ કેવી રીતે બચ્યો? ગાંધીધામની સેન્ટ જોસેફ હૉસ્પિટલના આરએમઓ સુધાંશું કુમારે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે અમે પ્રૉટોકૉલ પ્રમાણે દવા આપી રહ્યા હતા પણ દવાની સાથે ઑક્સિજન ફ્લૉ મૅન્ટેન થયો, એના કારણે અમે કોરોનાના આ દર્દીને ફેફસાં ખરાબ હોવા છતાં બચાવી શક્યાં. "જ્યારે ઑક્સિજનનું સ્તર 60 હોય ત્યારે બી.પી. ફ્લક્ચ્યૅટ થાય અને દર્દી કોમોરબીટ થઈ જાય, એવામાં એમને બચાવી શકવું મુશ્કેલ હોય છે, જે રીતે 24 કલાક અમારી ટીમે ઑક્સિજનનું સ્તર જાળવી રાખ્યું. એના કારણે દર્દીને બચાવી શક્યાં. ડૉ. રાઠોડ આગળ કહે છે, "ઑક્સિજનનો ફ્લૉ નક્કી કરી બાય પેપ માસ્ક પર માજીને રાખ્યાં કારણકે ઑક્સિજનનું સ્તર 60એ પહોંચી ગયું હતું. જે 95થી પર હોવું જોઈએ." ડૉક્ટર કહે છે કે "માજી વારંવાર ઑક્સિજન માસ્ક કાઢી નાખતાં હતાં, નર્સે 24 કલાક એમનું ધ્યાન રાખવું પડતું હતું. માજીથી ખોરાક લેવાતો ન હતો, અમે બૉટલ ચડાવીને દવા આપતા હતા." "અમારા ફિઝિશિયન ડૉ. સુધીર સાકરિયા રેમડેસિવિર આપતા હતા, ત્રણ દિવસ���ાં દવા અસર કરી રહી હતી. ત્રીજા દિવસે ઑક્સિજનનું સ્તર 70થી 72 રહેવા લાગ્યું." કોરોના વાઇરસ શું મચ્છર કરડવાથી પણ લાગી શકે છે? ડૉ. રાઠોડ કહે છે કે "અમે એમને હાઈ ફ્લૉ ઑક્સિજન પર લીધાં, આ પ્રયોગ અમે સામાન્ય રીતે ઑપરેશન વખતે દર્દીના હૃદય અને સ્નાયુને ઑક્સિજન મળે, એ માટે કરીએ છીએ." "જેમાં ઑક્સિજનનું સ્તર જરૂર મુજબ વધઘટ કરીએ છીએ. ઑક્સિજનનું સ્તર પહેલા દિવસે યથાવત્ રહ્યું, બીજા દિવસે 75થી 82 વચ્ચે આવી ગયું, અમારી મહેનત રંગ લાવતી હતી." "હું ગુજરાતના બીજા ડૉક્ટર્સના સંપર્કમાં હતો, સાત દિવસ પછી અમે એમને ઑક્સિજન વગર રૂમ ઍરમાં રાખ્યા તો ઑક્સિજનનું સ્તર યથાવત્ રહ્યું પણ આ કેસ પછી ભણવામાં ન આવે એવી વાત શીખવા મળી કે કયા તબક્કે કેટલો ઑક્સિજન આપવો અને કોરોનાના દર્દીને કેવી રીતે ઑક્સિજન આપીને બચાવી શકાય. ગાંધીધામ મેડિકલ ઍસોસિયેશનના પ્રમુખ અને આ ટીમના સભ્ય ડૉ. ભારત ખત્રીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે ગાંધીધામથી કોરોનાના દર્દીઓને ભુજ મોકલવા પડતા હતા. ડૉ. ખત્રી કહે છે, "અમે 200 ખાનગી ડોક્ટરોએ ભેગા થઈને સેન્ટ જોસેફ હૉસ્પિટલમાં કોરોનાના 70 બેડ રાખવાનું નક્કી કર્યું અને દરેક ખાનગી ડૉક્ટર એક અઠવાડિયું મફત સેવા આપે એવું નક્કી થયું." "અમને ઇન્ડિયન મેડિકલ સોસિયેશન અને સરકારે ઑક્સિજન મશીનથી માંડી કોરોનાની સારવારનાં સાધનો આપ્યાં." "શરૂઆતમાં કોરોનાના એસિમ્પ્ટોમેટિક દર્દીઓ આવતા હતા પણ પછી 6 ગંભીર દર્દી આવ્યા,પણ આ કેસ અમારા માટે પણ ચૅલેન્જિંગ હતો . છતાં ડૉક્ટરોની મહેનતથી આ અશક્ય કેસને અમે સફળ બનાવી શક્યા છીએ." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કચ્છના ગાંધીધામમાં 72 વર્ષનાં માજી ચંદુબા જાડેજા કોરોના સંક્રમિત થયાં હતાં અને એમનાં ફેફસાં 80 ટકા ખરાબ થઈ ગયાં હતાં. આમ છતાં તેઓ કોરોના સામેની લડાઈ જીતીને ઘરે પરત ફર્યાં છે. +text: 6 ડિસેમ્બરે રિલીઝ થનારી આ ફિલ્મમાં અભિનેતા સંજય દત્ત દુર્રાની સામ્રાજ્યના સંસ્થાપક અદમહ શાહ અબ્દાલીની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. આમાં 1761માં અબ્દાલીની વફાદાર સેના અને ભારતની મરાઠા સેના વચ્ચે પાણીપતની ઐતિહાસિક લડત દરમિયાનનો ઘટનાક્રમ બતાવવામાં આવ્યો છે. 'હીરો કે વિલન' અફઘાનિસ્તાનમાં અમુક ફેસબુક અને ટ્વિટર યૂઝર્સે ભારતીય ફિલ્મ નિર્માતાઓ અને પ્રશાસનને ચેતવણી આપી છે કે અબ્દાલીના પાત્રને નકારાત્મક ન દેખાડવામાં આવે. હકીકતમાં અબ��દાલીને અફઘાનિસ્તાનના લોકો 'અહમદ શાહ બાબા' તરીકે બોલાવે છે. અબ્દુલ્લા નૂરી નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું છે, "ડિયર બોલીવૂડ, હું અફઘાનિસ્તાનનો છું અને લાખો અન્ય અફઘાન લોકોની જેમ બોલીવૂડનો ચાહક છું. સંજય દત્ત મારા મનપસંદ અભિનેતા છે." "મને આશા છે કે પાણીપત ફિલ્મમાં અહમદ શાહ દુર્રાનીનું કોઈ અપમાન કરવામાં નહીં આવ્યું હોય." જોકે અમુક યૂઝર્સે સમયથી પહેલાં પ્રતિક્રિયા આપવા અંગે વાંધો ઉઠાવ્યો છે અને અબ્દાલીની ઐતિહાસિક ભૂમિકા પ્રત્યેના અલગ દૃષ્ટિકોણને સ્વીકારવાની અપીલ કરી હતી. પશ્તો ભાષાની શમશાદ ટીવી ચેનલ તરફથી આ વિષય પર કરવામાં આવેલી એક પોસ્ટ પર કૉમેન્ટના જવાબમાં મોહમ્મદ કાસિલ અકબર સફી લખે છે, "અહમદ શાહ બાબા અમારા હીરો છે. અમને તેમના પર ગર્વ છે." "જોકે, તેમને (ભારતીયોને) યુદ્ધમાં ઘણું નુકસાન ભોગવવું પડ્યું હતું. તેઓ તેમના હીરો નથી." શમશાદ ટીવીની ફેસબુક પોસ્ટ પર એક અન્ય ટિપ્પણીમાં અહમદ આગા સફીએ લખ્યું છે, "રિલીઝ થાય એ પહેલાં ફિલ્મની તપાસ કરવી ઠીક રહેશે." તપાસની માગ મુખ્ય પોસ્ટમાં પણ ફિલ્મની 'તપાસ'ની માગ કરવામાં આવી હતી અને આ લેખ લખાયા સુધી 70 વખત શૅર કરવામાં આવી હતી. એક દિવસ પહેલાં સંજય દત્તે ટ્વિટર પર પોસ્ટર શૅર કર્યું હતું તેના પર ભારતમાં અફઘાનિસ્તાનના પૂર્વ રાજદૂત શાઇદા અબ્દાલીએ ટ્વીટ કર્યું, "ડિયર સંજય દત્તજી, ભારત અને અફઘાન સંબંધને મજબૂત કરવામાં ઐતિહાસિક રૂપે ભારતીય સિનેમાની ભૂમિકા રહી છે." "મને આશા છે કે પાણીપત ફિલ્મમાં આપણા સંયુક્ત ઇતિહાસની આ મહત્ત્વપૂર્ણ ઘટનાને દર્શાવતી વખતે આ બાબતની કાળજી લેવામાં આવી હશે." ત્યારે મુંબઈમાં અફઘાનિસ્તાનના વાણિજ્ય દૂતાવાસના અધિકારી નસીમ શરીફીએ ટ્વીટ કર્યું, "છેલ્લાં દોઢ વર્ષથી ભારતમાં રહેલા અફઘાન રાજદૂત સુનિશ્ચિત કરવાના પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે પાણીપન ફિલ્મમાં અહમદ શાહ બાબાનું અપમાન કરવામાં ન આવે." "કોઈ અફઘાન નાગરિક એ સહન નહીં કરી શકે. સંજય દત્તે મને વિશ્વાસ અપાવ્યો છે કે જો અદમહ શાહ બાબાનું પાત્ર ખરાબ હોત તો તેમણે આ ભૂમિકા ભજવી ન હોત." 'તથ્યો'ને સ્વીકાર કરવાની અપીલ શમશાદ ટીવીની પોસ્ટ પર એક કૉમેન્ટમાં ફૈઝ હાક પારસ્તને લખ્યું છે, "જો આ (ફિલ્મ) તથ્ય પર આધારિત છે તો હું તેનું મક્કમપણે સમર્થન કરું છું અને તેને રિલીઝ કરવી જોઈએ." ગુફરાન વાસિકે અબ્દાલીના વખાણ કરતું ટ્વીટ કર્યું છે, "કોઈ શંકા નથી કે અહમદ શાહ અબ્દાલી ��ક્રમણકારી હતા અને આ કોઈ ગર્વની બાબત નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં આવતા મહિને રિલીઝ થનાર એક ફિલ્મને લઈને અફઘાનિસ્તાનમાં ચર્ચા ચાલી રહી છે. પાણીપતના પોસ્ટર અને ટ્રેલરને લઈને સોશિયલ મીડિયામાં અફઘાન લોકો અલગ-અલગ પ્રકારની પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા છે. +text: દૂધ પીવાથી હાડકાં મજબૂત થવાનો સંબંધ જેટલો સરળ લાગે છે એટલો જ જટિલ છે નાનપણમાં આપણે બધાએ કદાચ સાંભળ્યું જ હશે કે દૂધી પીવો.. દૂધ પીવાથી સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે.. હાડકાં મજબૂત બને છે... વગેરે... આ સાંભળવામાં તો સાચું પણ લાગે છે, કેમ કે દૂધમાં કૅલ્શિયમ હોય છે જે હાડકાંમાં મળતા મિનરલ માટે ફાયદાકારક હોય છે. પરંતુ દૂધ પીવાથી હાડકાં મજબૂત થવાનો સંબંધ જેટલો સરળ લાગે છે એટલો જ જટિલ છે. દૂધ અને હાડકાં વચ્ચેનો સંબંધ સમજવા માટે વર્ષ 1997માં હાવર્ડ યુનિવર્સિટીએ 77,000 મહિલા નર્સો પર એક સંશોધન કર્યું હતું. આ મહિલાઓના ખાનપાન પર 10 વર્ષ સુધી અધ્યયન કરવામાં આવ્યું. શોધકર્તાઓને જાણવા મળ્યું કે જે મહિલાઓ અઠવાડિયામાં એક વખત કે તેના કરતાં ઓછું દૂધ પીવે છે અને જે અઠવાડિયામાં ત્રણ કે વધારે વખત દૂધ પીવે છે, તે બન્નેના હાડકાંમાં ફ્રૅક્ચર થવાની સંખ્યામાં કોઈ અંતર ન હતું. આ ટીમે આવું જ એક અધ્યયન 3 લાખ 30 હજાર પુરૂષો પર કર્યું. અને અહીં પણ હાડકાંના ફ્રેક્ચર થવા પર દૂધ પીવાની કોઈ અસર જોવા ન મળી. દૂધ કેટલું ફાયદાકારક? કૅલ્શિયમ સપ્લિમૅન્ટ વધતી ઉંમર સાથે માત્ર હાડકાંના મિનરલના નુકસાનને ઓછું કરી શકે છે અથવા રોકી શકે છે વર્ષ 2015માં ન્યૂઝિલૅન્ડની એક ટીમે દૂધની આ જ અસરને સમજવા માટે એક ટ્રાયલ કર્યું. જેમાં કેટલાક લોકોના આહારમાં કૅલ્શિયમ તત્ત્વો ધરાવતી વસ્તુઓને જોડવામાં આવી. આ ટીમે આવાં જ જૂના 15 અધ્યયનોની ફરી સમીક્ષા કરી અને જાણ્યું કે બે વર્ષો સુધી તો કૅલ્શિયમથી હાડકાંના ઘનત્વ પર અસર પડી છે, પરંતુ બે વર્ષ બાદ સમય સાથે દૂધથી હાડકાં પર કંઈ ખાસ અસર ન પડી. શરીરમાં કૅલ્શિયમની આપૂર્તિ માટે કૅલ્શિયમ સપ્લિમૅન્ટ પણ લેવામાં આવે છે પરંતુ તેના લાંબા ગાળા સુધી ઉપયોગના કેટલાક ગેરલાભ પણ છે. ન્યૂઝિલૅન્ડની આ ટીમે કૅલ્શિયમના સપ્લિમૅન્ટની અસરને સમજવા 51 અન્ય ટ્રાયલ પણ કર્યાં. તેમાં બહાર આવ્યું કે તેનાથી હાડકાંનું મજબૂત થવાનું એક કે બે વર્ષ બાદ બંધ થઈ જાય છે. આ કૅલ્શિયમ સપ્લિમૅન્ટ વધતી ઉંમર સાથે માત્ર હાડ��ાંના મિનરલના નુકસાનને ઓછું કરી શકે છે અથવા રોકી શકે છે. આ જ ડેટાનું જ્યારે અન્ય દેશોએ અધ્યયન કર્યું તો તેમણે તેના આધારે રોજિંદા ખોરાકમાં કૅલ્શિયમની માત્રા અલગ અલગ નક્કી કરી. જેમ કે, અમેરિકામાં રોજિંદા ખોરાકમાં કૅલ્શિયમની માત્રા યૂકે અને ભારતની સરખામણીએ બે ગણી વધારે રાખી. અમેરિકામાં એક વ્યક્તિને દરરોજ 227 મિલી લીટર દૂધ પીવા માટે કહેવામાં આવે છે. દૂધ આપણા માટે કેટલું ફાયદાકારક છે અને કેટલું નહીં એ ચર્ચા વચ્ચે વર્ષ 2014માં બે નવી સ્ટડી સામે આવી જેના આધારે જો લોકો દિવસમાં ત્રણ ગ્લાસ કે તેનાથી વધારે દૂધ પીવે છે તો તેમનાં હાડકાંને કોઈ ફાયદો થતો નથી પણ તે નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. દૂધ પર અધ્યયન એક સંશોધનમાં દૂધ વધારે કે ઓછું પીતી મહિલાઓમાં હાડકાંમાં ફ્રેક્ચર થવાની સંખ્યામાં કોઈ અંતર ન હતું વર્ષ 1987 અને 1997માં સ્વીડનની ઉપ્પસલા યુનિવર્સિટી અને કારોલિસ્કા ઇન્સ્ટિટ્યૂટે કેટલાક લોકોને તેમના આહારમાં દૂધની ખામી સાથે જોડાયેલી એક પ્રશ્નાવલી આપી. વર્ષ 2010માં આ લોકોના મૃત્યુદરનું અધ્યયન કર્યું, તેમાં જાણવામાં આવ્યું કે જે લોકો રોજ એક ગ્લાસ દૂધ પીવે છે, તેમનાં હાડકાં તૂટવાની સમસ્યા સામે આવી, સાથે જ તેમનું મૃત્યુ પણ જલદી થયું. સ્વીડનના અધ્યયનમાં ભાગ લેતા લોકોને તેમના દૂધના ઉપયોગનું સરેરાશ પૂછવામાં આવ્યું હતું. તેવામાં આ લોકોએ પ્રશ્નાવલીમાં માત્ર એટલું જણાવ્યું કે તેઓ કેટલું દૂધ પીવે છે, પરંતુ તેના સિવાય ભોજનમાં પણ દૂધની ઘણી વસ્તુઓનો ઉપયોગ પણ થાય છે. આ અધ્યયનોમાં ખાસ કહેવામાં આવ્યું છે કે કોઈ પણ ડાયટની સલાહ આપતા પહેલા આ આંકડાનું ફરી એક વખત અધ્યયન કરવાની જરૂર છે. કસરત અને વિટામિન ડી હાડકાંને મજબૂત બનાવવા માટે યોગ્ય વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે અત્યાર સુધી જે પણ અધ્યયન સામે આવ્યા છે તેમની અંદરથી જે સામે આવી રહ્યું છે તેના આધારે જો તમે દૂધ પીવો છો તો ઠીક છે. શક્ય છે હાડકાં પર તેની અસર થાય. પરંતુ હાડકાંને મજબૂત રાખવાની બીજી રીત પણ હોઈ શકે છે. કસરત અને વિટામિન ડી હાડકાંને મજબૂત બનાવવા માટે યોગ્ય વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે. તેના માટે તમે તડકો લો. શિયાળામાં વિટામિન ડી સપ્લિમૅન્ટ પણ લઈ શકાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આજે રાષ્ટ્રીય દૂધ દિન છે. સ્વાસ્થ્ય માટે પૌષ્ટિક ખોરાકની યાદીમાં દૂધનો પણ સમાવેશ થાય છે. +text: રતનબાલા દેવી મણિપુર��ા બિશનુપુર જિલ્લામાં રેહતા નામ્બોલ ખાથોંગ પરિવારમાં જન્મેલાં ફુટબૉલર નોંગમાઈથેમ રતનબાલા દેવીએ ભારતનાં સૌથી સારાં મહિલા ફુટબૉલરોમાં સ્થાન મેળવવા માટે ઘણો સંઘર્ષ કર્યો છે. બહુ નાની વયે તેમણે છોકરાઓ સાથે ફુટબૉલ રમવાની શરૂઆત કરી. રમતથી આગળ વધીને ફુટબૉલની રમત તેમના માટે એક ઝનૂન બની ગઈ અને તેઓ વધુને વધુ સમય મેદાનમાં ગાળવા લાગ્યાં. પ્રારંભિક અવરોધો રતનબાલા દેવી એન. રતનબાલા દેવીના પિતા ખાનગી કંપનીમાં ડ્રાઇવર તરીકે કામ કરે છે અને તેમના માથે પાંચ લોકોના પરિવારની જવાબદારી છે. દેવી તેમના પિતાને હીરો ગણે છે કારણ કે ખરાબ આર્થિક સ્થિતિ હોવા છતાં તેમણે દિકરીને બધી રીતે સહકાર આપ્યો છે. રતનબાલાનું ભારત વતી રમવાનું સ્વપ્ન પૂર્ણ થઈ શકે તે માટે તેમના એક સંબંધીએ મહત્ત્વનો ફાળો આપ્યો છે. પરિવારનો તરફથી પૂરતો સહયોગ મળ્યા બાદ દેવીએ ઇમ્ફાલમાં આવેલ 'સ્પોર્ટસ ઑથોરિટી ઑફ ઈન્ડિયા' (સાઈ)ના ટ્રેનિંગ સેન્ટરમાં જોડાવવાનો નિર્ણય કર્યો. જોકે તેઓ જણાવે છે કે સાઈમાં મળતી સુવિધાઓથી તેઓ સંતુષ્ટ નહોતાં કારણ કે સાઈની ટીમ કોઈ ટુર્નામેન્ટમાં ભાગ લેતી નહોતી. આના કારણે તેઓ વધુ રમી શકતાં નહોતાં. એટલે તેઓ સ્થાનિક 'ક્રિહપસા ફુટબૉલ ક્લબ'માં જોડાયાં, જ્યાં કોચ ઓજા ચાઓબાના હાથ નીચે ટ્રેનિંગ લેવાની શરૂઆત કરી. તેઓ જણાવે છે કે ક્લબ બહુ સારી ટ્રેનિંગ પ્રોગ્રામ ચલાવે છે અને ટીમ વિવિધ સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લેતી હતી. ક્લબ સાથે સમય પસાર કરવાના કારણે તેમની રમતમાં ઘણો સુધાર આવ્યો છે અને ટેકનિક સુધારવામાં પણ તેમને મદદ મળી છે. સ્વપ્નને જ્યારે પાંખો મળી સ્થાનિક ટીમમાં રમતના કારણે રતનબાલા દેવીએ ઝડપથી મણિપુર રાજ્ય ટીમમાં સ્થાન મળ્યું અને રાજ્યની ટીમ વતી નેશનલ ટુર્નામેન્ટમાં રમવાની શરૂઆત કરી. તેમણે એઆઈએફએફના વિવિધ વયજૂથની સ્પર્ધાઓમાં પણ ભાગ લીધો છે. વર્ષ 2015માં તેઓ ભારતીય મહિલા જૂનિયર ટીમમાં સ્થાન મેળવવામાં સફળ રહ્યાં, જ્યાં તેમણે સતત પ્રદર્શન કરીને 'બેસ્ટ પ્લેયર ઑફ ધ ટુર્નામેન્ટ'ના ઘણા ઍવૉર્ડ મેળવ્યા. વર્ષ 2017માં રતનબાલા ભારતીય રાષ્ટ્રીય ટીમમાં સ્થાન મેળવવાનું પોતાનું સ્વપ્ન પૂર્ણ કરવામાં સફળ રહ્યાં. ભારતીય ટીમમાં તેમનું કામ છે મિડ-ફિલ્ડ સંભાળવી અને ડિફેન્ડ કરવું. તેઓ ટીમ માટે એક મજબૂત ડિફેન્ડર પુરવાર થયાં છે અને તેમની રમતના કારણે ઘણી વાર સામેની ટીમ મુશ્કેલ સ્થિતિમાં મૂકાઈ જાય છ���. વર્ષ 2019માં નેપાળમાં યોજાયેલી પાંચમી એસએએફએફ ચૅમ્પિયનશીપમાં ભારતીય ફુટબૉલ ટીમ વિજેતા બની હતી, જેમાં રતનબાલા દેવી પણ સામેલ હતાં. આ જ વર્ષે આયોજિત 13મી સાઉથ એશિયન ગેમ્સમાં ભારતીય ટીમે પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યું હતું અને ટીમમાં દેવી મહત્ત્વનાં ખેલાડી હતાં. 2019માં સ્પૅનમાં આયોજિત કૉટિફ વુમન્સ ટુર્નામેન્ટમાં દેવીએ ભારત વતી બે ગોલ ફટકાર્યા હતા. તેઓ સ્થાનિક સર્કિટમાં પણ સતત સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યાં છે. 2019માં આયોજિત હીરો ઈન્ડિયન વુમન્સ લીગ (આઈડબલ્યુએલ)ની ત્રીજી આવૃત્તિમાં રતનબાલા દેવીને ઈમર્જિંગ પ્લૅયર ઑફ ધ ટુર્નામેન્ટનો ખિતાબ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો. 2020માં આયોજિત ચોથી ઍડિસનમાં દેવીએ બેસ્ટ પ્લૅયર ઑફ ધ ટુર્નામેન્ટનો ઍવૉર્ડ આપવામાં આવ્યો હતો. તેમણે પોતાની ટીમ ક્રિહપસાને ટુર્નામેન્ટમાં બીજું સ્થાન અપાવવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી. ઓળખ મળી રતનબાલા દેવીને રમતની સૌથી મોટી ઓળખ ત્યારે મળી જ્યારે તેમને ઑલ ઈન્ડિયા ફુટબૉલ ફેડરેશન (એઆઈએફએફ) દ્વારા ઈમર્જિંગ પ્લૅયર ઑફ ધ યર 2020 ઍવૉર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો. એઆઈએફએફની વેબસાઈટમાં દેવીની બાયૉગ્રાફીમાં તેમની ઓળખ ભારતીય ફુટબૉલ ટીમનાં 'ફેફસાં' તરીકે આપવામાં આવી છે. દેવી કહે છે કે તેઓ પોતાનાં સ્વપ્નને સાકાર કરવા માટે પ્રયાસ કરી રહ્યાં છે અને આકરી મહેનત દ્વારા પોતાની રમતને સુધારી રહ્યાં છે. તેઓ એક દિવસ પ્રમુખ આંતરાષ્ટ્રીય ક્લબ માટે રમવાની ઇચ્છા ધરાવે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'મિલ્ડ ફિલ્ડ'માં અદ્બૂત પ્રદર્શન કરવા બદલ 'ઑલ ઈન્ડિયા ફુટબૉલ ફેડરેશન' (એઆઈએફએફ)નાં 'ઇમર્જિંગ પ્લૅયર ઑફ ધ યર 2020' વિજેતા એન. રતનબાલા દેવીને, ભારતીય ટીમનો 'જીવ' ગણણવામાં આવે છે. +text: સુશાંતસિંહ રાજપૂત મનોજ શશિધરના નેતૃત્વમાં આ ટીમ બોલૂવીડ અભિનેતા સુશાંતસિંહ રાજપૂતના મૃત્યુની તપાસ કરશે. મનોજ શશિધર 1994ની બેન્ચના ગુજરાત કેડરના આઈપીએસ અધિકારી છે અને હાલમાં સીબીઆઈમાં સંયુક્ત નિદેશક પદ પર છે. સરકારી ન્યૂઝ એજન્સી એઆઈઆરની ખબર અનુસાર, ગગનદીપ ગંભીર પણ આ તપાસટીમનો હિસ્સો હશે. બિહાર સરકારે સુશાંતસિંહ રાજપૂત મામલાની તપાસ સીબીઆઈને સોંપવા માટે કેન્દ્ર સરકારને ભલામણ કરી હતી. આ મામલે અત્યાર સુધીમાં સીબીઆઈએ સુશાંતસિંહ રાજપૂતનાં ગર્લફ્રેન્ડ રિયા ચક્રવર્તી અને તેમના પિતા ઇન્દ્રજિત ચક્રવર્તી સમેત છ લોકો સ��મે એફઆઈઆર દાખલ કરી છે. ગિરીશચંદ્ર મુર્મુની નવા સીએજી તરીકે નિયુક્તિ જીસી મુર્મુ જમ્મુ-કાશ્મીરના પૂર્વ ઉપરાજ્યપાલ ગિરીશચંદ્ર મુર્મુને ભારતના નવા CAG (નિયંત્રક અને મહાલેખ પરીક્ષક) બનાવાયા છે. આ સંબંધમાં ગુરુવારે નોટિસ જાહેર કરી હતી. બુધવારે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ જમ્મુ-કાશ્મીરના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર જીસી મુર્મુએ કલમ 370 દૂર કર્યાના પહેલા વર્ષે રાજીનામું આપીને સૌને ચોંકાવી દીધા હતા. બુધવાર સાંજથી તેમના રાજીનામા અને તેમની અન્ય જગ્યાએ નિયુક્તિની અટકળો વહેતી થઈ હતી. તો પૂર્વ કેન્દ્રીયમંત્રી મનોજ સિન્હાને જમ્મુ-કાશ્મીરના નવા ઉપરાજ્યપાલ બનાવાયા છે. મૂળ ઓડિશાના ગિરીશચંદ્ર મુર્મુ ગુજરાત કૅડરના 1985ની બૅચના આઈએએસ અધિકારી છે. નરેન્દ્ર મોદીના ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન મુર્મુ પ્રદેશના મુખ્ય સચિવ હતા. શ્રેય હૉસ્પિટલની ઘટના બાદ કોવિડ હૉસ્પિટલોમાં ઑડિટ અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશને અમદાવાદની શ્રેય હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગ બાદ શહેરની 72 કોવિડ હૉસ્પિટલમાં ઑડિટ શરૂ કર્યું છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર, શ્રેય હૉસ્પિટલની ઘટના બાદ અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશને ડૉ. મનીષ કુમારની અધ્યક્ષતામાં એક સમિતિ રચી છે અને આ સમિતિ હૉસ્પિટલની માગણીઓ અને મૉનિટરિંગ કરશે. શ્રેયની ઘટના બાદ શહેરની 72 કોવિડ હૉસ્પિટલમાં ઑડિટ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ઘણી જગ્યાએ ફાયરસેફ્ટીનાં સાધનોનો અભાવ જોવા મળ્યો હતો. એએમસીના એક અધિકારીએ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું કે કેટલીક એનઓસીની મુદત પૂરી થઈ છે, તો કેટલાકે નવી માટે અરજી કરી નથી. સમિતિને શુક્રવાર સુધીમાં તમામ 72 હૉસ્પિટલોનું ઑડિટ પૂર્ણ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે 6 ઑગસ્ટે અમદાવાદની શ્રેય કોવિડ હૉસ્પિટલમાં આગ લાગી હતી અને તેમાં કોરોનાના આઠ દર્દીઓનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુશાંતસિંહ રાજપૂત મામલાની તપાસ માટે સીબીઆઈએ સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ટીમ (એસઆઈટી)ની રચના કરી છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર જેનાં કારણે 90 માઇગ્રન્ટ્સનાં મૃત્યુ થયાં હોવાની આશંકા છે. ત્રણ પીડિતોના જણાવ્યા પ્રમાણે, મૃતકોમાં મોટાભાગે પાકિસ્તાની માઇગ્રન્ટ્સ હતા. વિસ્થાપિતોના આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠન ઇન્ટરનેશનલ ઑર્ગેનાઇઝેશન ફૉર માઇગ્રેશન (આઈઑએમ)ના ��હેવા પ્રમાણે, "લિબિયાનાં તટીય વિસ્તારમાંથી 10 શબ મળી આવ્યાં છે." અન્ય એક અધિકારીના કહેવા પ્રમાણે, "પાકિસ્તાનીઓ હોડીમાં બેસીને ગેરકાયદેસર રીતે ઇટલી જવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા." ઉલ્લેખનીય છે કે, છેલ્લા કેટલાક વર્ષો દરમિયાન લિબિયાના રસ્તે દક્ષિણ યુરોપમાં પ્રવેશનારાઓની સંખ્યામાં ઉછાળો આવ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘની માઇગ્રેશન એજન્સીના કહેવા પ્રમાણે, લિબિયાથી ઇટલી જતી એ હોડી દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થઈ ગઈ હતી. +text: પાકિસ્તાની સેનાના પ્રવક્તા મેજર જનરલ આસિફ મસૂદ મેજર જનરલ આસિફ ગફૂરે કહ્યું કે આ હુમલઆથી ભારતની સુરક્ષા વ્યવસ્થા ઉપર જ સવાલ ઊભા થયા છે. આ હુમલામાં પાકિસ્તાનની સંડોવણીના આક્ષેપો તેમણે નકારી કાઢ્યા છે અને ભારત પર પાકિસ્તાનમાં કોઈ અગત્ય ઘટના થવાની હોય ત્યારે શાંતિ ભંગના પ્રયત્નો કરવાનો આક્ષેપ કર્યો છે. મેજર જનરલ ગફૂરે કહ્યું, "પાકિસ્તાને આ ઘટના પછી પહેલાં વિચાર કર્યો, તપાસ કરી પછી એક જવાબદાર સરકાર તરીકે જવાબ આપ્યો છે." "અમારા વડા પ્રધાને ભારતને એ ઑફર આપી છે, જે ભૂતકાળમાં ભારતને ક્યારેય નથી મળી." "તેમણે કહ્યું કે પુરાવા રજૂ કરો અને જો પુરાવા મળે તો અમે તમારા દબાણ ખાતર નહીં, પણ પોતાના રસથી પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ દુશ્મની ફેલાવનાર સામે પગલાં લઈશું." તેમણે કહ્યું કે, "અમે તપાસ કરીને જવાબ આપ્યો એટલે અમને વાર લાગી, તેનો અર્થ એ છે કે અમારા પર લાગેલા આરોપ પાયાવિહોણા છે." સુપ્રીમ કોર્ટની નોટિસ દેશના ઘણા શહેરોમાં કાશમીરી વિદ્યાર્થીઓ વિરુદ્ધ હિંસા અને પીછેહઠ બાબતે સુપ્રીમ કોર્ટે દસ રાજ્યોને નોટિસ મોકલી છે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં વકીલ કૉલિન ગોન્સાલ્વિસે જાહેર હિતની અરજી કરીને માગ કરી હતી કે સરકાર આ બાબતને રોકવા માટે નક્કર પગલાં નથી લઈ રહી. તેથી કોર્ટે તેમાં હસ્તક્ષેપ કરવો જોઈએ. પુલવામાના હુમલામાં સીઆરપીએફના 40 જેટલા જવાનો મૃત્યુ પામ્યા બાદ દેશના વિવિધ શહેરોમાં કાશ્મીરી વિદ્યાર્થીઓ અને વેપારીઓ પર હુમલાના સમાચાર આવી રહ્યા હતા. જેના પગલે પંજાબ, માહારાષ્ટ્ર, ઉત્તર પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, બિહાર, જમ્મૂ અને કાશ્મીર, હરિયાણા, મેઘાલય. પશ્ચિમ બંગાળ અને છત્તીસગઢ જેવા રાજ્યોને નોટિસ આપવામાં આવી છે. દેહરાદૂન, પટના, યવતમાલ, પુણે અને પશ્ચિમ બંગાળના નાદિયામાં કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ અને વેપારીઓને હિંસાનો સામ���ો કરવો પડ્યો હતો. મેઘાલયના રાજ્યપાલ તથાગત રૉયના કાશ્મીરી વિદ્યાર્થીઓના બહિષ્કારની વાત મુદ્દે ટીકા થઈ હતી. દિલ્હીમાં માનવ વિકાસ સંસાધન મંત્રી પ્રકાશ જાવડેકરે એક પત્રકાર પરિષદમાં કહ્યું: "ઘણા લોકો એવું કહેવા માગે છે કે કાશ્મીરી વિદ્યાર્થીઓ પર હુમલા થઈ રહ્યા છે, પણ એવું નથી. હું દરેક સંસ્થાના સંપર્કમાં છું અને આવી કોઈ ઘટના બની નથી." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ત્રણ મિનિટ માટે માફી યૉસિતાકા સાકૂરદા જાપાનમાં ઑલિમ્પિક આયોજનના પ્રધાન જાપાનના ઑલિમ્પિક બાબતોના પ્રધાન યૉસિતાકા સાકૂરદા સંસદીય બેઠકમાં ત્રણ મિનિટ મોડા પહોંચ્યા હતા, જેના કારણે તેમણે જાહેર જનતાની માફી માગી છે. વિપક્ષી સાંસદોના કહેવા પ્રમાણે, યૉસિતાકાએ તેમના પદ પ્રત્યે સન્માન નથી દર્શાવ્યું, આમ કહીને વિરોધ દર્શાવવા માટે બજેટ કમિટીની બેઠકનો પાંચ કલાક માટે બહિષ્કાર કર્યો હતો. સામાન્ય રીતે કોઈ બેઠકમાં થોડું મોડું પહોંચવું એ કોઈ મોટી બાબત નથી, પરંતુ તાજેતરની ઘટનાએ યૉસિતાકા તેમની ફરજ પ્રત્યે ગંભીર ન હોવાનું દર્શાવવા માટે ઊઠાવવામાં આવ્યો હતો. તાજેતરમાં એક અખબાર દ્વારા 'શું યૉસિતાકા તેમના પદને માટે લાયક છે?' એવો સવાલ પૂછ્યો હતો. પ્રત્યુત્તરમાં 65 ટકા લોકોએ જવાબ 'ના'માં આપ્યો હતો, જ્યારે માત્ર 13 ટકાએ 'હા'માં આપ્યો હતો. યૉસિતાકાને ગત વર્ષે ઑક્ટોબર માસમાં આ પદ માટે નીમવામાં આવ્યા હતા. 'સેનાને તકનીક ન આપો' અમેરિકાની ટૅક જાયન્ટ માઇક્રોસોફ્ટના કમ સે કમ 50 કર્મચારીઓએ મૅનેજમૅન્ટને પત્ર લખીને માગ કરી છે કે સેનાને હોલૉલૅન્સ તકનીક આપવામાં ન આવે. આ લોકોનું કહેવું છે કે ' લોકોને હાનિ પહોંચાડતી અને હિંસા વધારતી તકનીક કંપનીએ અમેરિકાની સેનાને ન આપવી જોઈએ.' 'અમે હથિયાર વિકસાવવા માટે કંપની માટે કામ નથી કરતા, અમારા કામનો કેવી રીતે ઉપયોગ થાય છે, તે જાણવાનો અમને હક છે.' માઇક્રોસોફ્ટનું કહેવું છે કે 'અમે કર્મચારીઓના ફિડબૅકનું સન્માન કરીએ છે તથા અનેક મંચ ઉપર કર્મચારીઓનો અવાજ સાંભળવામાં આવે છે.' માર્ચ 2016માં લોન્ચ થયેલી હોલૉલૅન્સની તકનીકની મદદથી વાસ્તવિક જગતમાં ડિજિટલ ઇમેજને મૂકી શકાય છે. તેની બીજી આવૃત્તિ આગામી દિવસોમાં રજૂ થનારી છે. ગત વર્ષે નવેમ્બર મહિનામાં 479 મિલિયન ડૉલર (લગભગ રૂ. 3400 કરોડ)માં એક લાખ હેડસેટ તૈયાર કરવાનો કૉન્ટ્રેક્ટ લીધો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શક�� છો પાકિસ્તાની સેનાએ એક પત્રકાર પરિષદમાં ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના પુલવામામાં થયેલા આત્મઘાતી હુમલામાં પાકિસ્તાનની સંડોવણી પર જવાબ આપ્યો છે. +text: ચીંથરાઓના આ ઢગલામાંથી કાતાલીનાને એક યુક્તિ સ્ફુરે છે એવા એક દિવસે કાતાલીનાની નજર ફેક્ટરીના એક ખૂણામાં પડેલા રંગીન અને ચમકદાર કપાયેલા કાપડના (ચીથરાના) ઢગલા પર પડે છે. ચીંથરાઓના આ ઢગલામાંથી કાતાલીનાને એક યુક્તિ સ્ફુરે છે. એજ યુક્તિ આજે કાતાલીનાને કોલંબિયાના માર્ગેથી થઈને સમગ્ર વિશ્વમાં ઓળખ અને સંપત્તિ અપાવી રહી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ ક્ષણને યાદ કરતા કાતાલીના કહે છે, "આ ક્ષણ મારા માટે એક પ્રકારે ‘વાઉ’ મોમેન્ટ હતી." કાતાલીના જણાવે છે કે, માનો તેને કોઈ ખજાનો મળી ગયો હોય, કારણ કે તેને વિશ્વાસ હતો કે એ ચિથરાંઓમાંથી એ કંઈ પણ કરી શકે છે. સિલાઈ મશીન દ્વારા કાતાલીના ચિથરાઓને સુંદર બિકીનિમાં બદલી નાખે છે કાતાલીના ડિઝાઇનિંગનો અભ્યાસ કરી રહેલી તેની મિત્રને આ આઇડિયા કહે છે અને દાદીના ઘર પર સિલાઇ મશીન લઈને બેસી જાય છે. સિલાઈ મશીન દ્વારા કાતાલીના ચિથરાઓને સુંદર બિકીનિમાં બદલી નાખે છે. આ વાત વર્ષ 2003ની વાત છે. આજે કાતાલીનાની કંપની અગુઆ બેડીંટા 60 રાષ્ટ્રોમાં બિકીનિનું વેચાણ કરતી કંપની છે, જેની વાર્ષિક આવક 7.5 મિલિયન ડોલર (ભારતીય ચલણ મુજબ અંદાજિત 47.25 કરોડ રૂપિયાની) છે. કાતાલીના કંપનીની ડિઝાઇન 2007માં સ્પોર્ટ્સ ઇલસ્ટ્રેટેડ મેગેઝિનમાં પણ જોવા મળી હતી. કાતાલીનાની કંપની અગુઆ બેડીંટા 60 રાષ્ટ્રોમાં બિકીનિનું વેચાણ કરતી કંપની છે જેની વાર્ષિક આવક 7.5 મિલિયન ડોલર (ભારતીય ચલણ મુજબ અંદાજિત 47.25 કરોડ રૂપિયાની) છે આ બાબત તેટલી મહત્ત્વની છે કે જાણે સ્વિમસુટની દુનિયામાં ઑસ્કર મળવા સામાન છે. હાલમાં એક વર્ષમાં કંપનીએ એકથી દોઢ લાખ બિકીનિઓનું વેચાણ કર્યું હતું. કંપની બીચવેર માટે વર્ષે 50 હજાર વસ્ત્રોનું પણ ઉત્પાદન કરે છે. આ કંપની ચલણમાં હોય એના કરતા અલગ બિકીનિઓ બનાવે છે. મેંડલિનમાં કંપનીનું મુખ્યાલય છે અને 120 લોકો અહીં કામ કરે છે જેમાં પક્ષીઓ દર્શાવતા ચિત્રો અને ચમકતા રંગનો ભરપૂર ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. મેંડલિનમાં કંપનીનું મુખ્યાલય છે અને 120 લોકો અહીં કામ કરે છે. બિકીનિના ફિનિશિંગ માટે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રહેતા કુંટુંબની એક જૂથ મોકલવામાં આવે છે. કંપનીએ દાવો કર્યો છે કે બિકીનિની બનાવટમાં કુલ 900 લોકો સીધા અને અસ્પષ્ટ રીતે કામ કર�� છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કાતાલીના આલ્વારેઝ તેના પિતાની કપડાંની ફેક્ટરીમાં વારંવાર જતી. +text: ગત વર્ષે નરેન્દ્ર મોદી સરકારે દુનિયાનું સૌથી કડક લૉકડાઉન લાગુ કર્યું હતું જેમાં અનેક મજૂરોના મૃત્યુ થયાં હતા. ઇન્ડિયન મેડિકલ ઍસોસિયેશને (આઈએમએ) કોરોના વાઇરસની હાલની સ્થિતિ સાથે પનારો પાડવા માટે યોગ્ય પગલાં ન બદલ કેન્દ્ર સરકારની ટીકા કરી છે. આઈ.એમ.એ.ના એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "આઈએમએ કોવિડ-19ની વિનાશકારી બીજી લહેરમાં ઊભા થયેલા સંકટ સામે કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયની ખૂબ જ સુસ્ત અને અયોગ્ય રીતો જોઈને અમે હેરાન છીએ." એણે કહ્યું કે, "સામૂહિક ચેતના, આઈએમએ અને અન્ય પ્રોફેશનલ સહયોગી દ્વારા કરવામાં આવેલી ભલામણોને કચરાપેટીમાં નાખી દેવામાં આવે છે અને જમીની હકીકતોની સમજ વગર નિર્ણય લેવામાં આવે છે." આઈએમએએ કહ્યું કે, દેશમાં લૉકડાઉન લગાવીને કોરોના સંક્રમણની ચેઇન તોડી શકાય છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, આઈએમએ અમુક રાજ્યોમાં 10થી 15 દિવસના લૉકડાઉનને બદલે યોજનાબદ્ધ અને પૂર્વઘોષિત સંપૂર્ણ લૉકડાઉન માટે જોર આપતું રહ્યું છે જેથી સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત પાયાનો ઢાંચો સંભાળવાનો સરકારને સમય મળી શકે. કેન્દ્ર સરકાર જવાબદારી નિભાવે આઈએમએના અધ્યક્ષ ડૉક્ટર જેએ જયાલાલે બીબીસી સંવાદદાતા કમલેશ મઠેનીને કહ્યું કે રાષ્ટ્રવ્યાપી લૉકડાઉન કેમ જરૂરી છે અને રાજ્યોનું લૉકડાઉન પરિસ્થિતિ સાથે પનારો પાડવા માટે કેમ અપૂરતું છે. ડૉક્ટર જયાલાલે કહ્યું કે, "લૉકડાઉનથી સંક્રમણની ચેઇન તૂટશે અને તેનાંથી હૉસ્પિટલમાં આવનારા દરદીઓની સંખ્યા ઘટશે. આ દરમિયાન સ્વાસ્થ્ય વ્યવસ્થાનું પાયાનું માળખું મજબૂત કરી શકાશે પરંતુ અલગ અલગ સ્થળોએ નાનાં-નાનાં કર્ફ્યૂથી કોઈ ફાયદો થવાનો નથી." એમણે કહ્યું કે, રાજ્યોમાં લૉકડાઉન છે પણ લોકોની મૂવમેન્ટ હજી ચાલી રહી છે. મોટાં ભાગની સેવાઓ ચાલી રહી છે. કર્ણાટકમાં લૉકડાઉન છે પણ આંધ્રપ્રદેશમાં નથી. લોકો એક રાજ્યમાંથી અન્ય રાજ્યમાં અવર-જવર કરી રહ્યાં છે. લોકો જરૂરિયાતનો સામાન ખરીદવા માટે સીમાપાર જઈ રહ્યાં છે. આનાથી સંક્રમણ ફેલાવા ખતરો છે. જો દેશ આખામાં લૉકડાઉન હશે તો આવું નહીં થાય. તમે ભલે તરત આમ ન કરો, આમ કરવા માટે બે-ત્રણ દિવસનો સમય આપો." ડૉક્ટર જયાલાલનું કહેવું છે કે, "રાજ્યોએ લૉકડાઉન કર્યું છે એ સંજોગોમ��ં કેન્દ્ર સરકારે સામે ચાલીને પોતાની જવાબદારી નિભાવવી જોઈએ, એણે આમ સંતાવું ન જોઈએ." આઈએમએફનું કહેવું છે કે એમણે અનેક વાર સરકારને લૉકડાઉનનું સૂચન કર્યું જેને અવગણવામાં આવ્યું. આઈએમએફનું કહેવું છે કે, "આ સૂચનને અવગણવાનું પરિણામ એ છે કે આજે રોજ સંક્રમણના ચાર લાખથી વધારે કેસ સામે આવે અને સામાન્યથી ગંભીર કેસની સંખ્યા 40 ટકા સુધી વધી ગઈ છે. છુટક નાઇટ કર્ફ્યૂથી કંઈ ભલું નથી થવાનું. અર્થવ્યવસ્થા જરૂરી છે પણ જીવન તેનાંથી વધારે કિંમતી છે." ઓક્સિજનની કમીને લઈને પણ આઈએમએફ કેન્દ્ર સરકારની ટીકા કરે છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ઓક્સિજનનું સંકટ દરરોજ ઘેરું બની રહ્યું છે અને તેનાં કારણે લોકો દમ તોડી રહ્યાં છે. આનાથી દરદીઓ અને સ્વાસ્થ્યકર્મીઓ બેઉ વચ્ચે ડરનું વાતાવરણ ઊભું થયું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્ડિયન મેડિકલ ઍસોસિયેશને શનિવારે એક નિવેદન બહાર પાડી કોરોના સંકટમાં મોદી સરકારના કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયની કામગીરીને વખોડી છે અને રાષ્ટ્રવ્યાપી લૉકડાઉનની હિમાયત કરી છે. +text: પ્રતીકાત્મક અગાઉથી જ કોવિડ-19ને કારણે પીડિત ભારતના ટોપ-5 રાજ્યોમાં સમાવિષ્ટ ગુજરાત તથા મહારાષ્ટ્ર માટે ચિંતાજનક સમાચાર છે. વધુ ચિંતા ઉપજાવે તેવી બાબત એ કે અરબ સાગરમાં 'નિસર્ગ' સિવાય વધુ એક ડિપ્રેશન સર્જાઈ રહ્યું છે, જે વાવાઝોડામાં પરિવર્તિત થઈ શકે છે. અરબ સાગરમાં બે વાવાઝોડાં સર્જાવાની ઘટના બની રહી છે, ત્યારે મનમાં એક પ્રશ્ન જરૂર ઊઠે આ વાવાઝોડાં એકમેક સાથે ટકરાય તો? જો આ બે વાવાઝોડાં એકબીજા સાથે અથડાય તો શું થશે? શું આ બંને વાવાઝોડાં એક સાથે મળીને એકીકૃત રીતે 'મહાવાવાઝોડા'નું નિર્માણ કરશે? અનોખું ઐતિહાસિક આવર્તન સામાન્ય રીતે ભારતીય દરિયાકિનારે દર વર્ષે સરેરાશ પાંચ વાવાઝોડા ત્રાટકે છે, ચાર બંગાળની ખાડીમાં અને એક અરબ સાગરમાં. 2019નું વર્ષ અપવાદરૂપ હતું, જ્યારે તેમાં પાંચ વાવાઝોડાં ('વાયુ', 'હિક્કા', 'ક્યાર', 'મહા' અને 'પવન') પેદા થયાં હતાં. હાલમાં અરબ સાગરમાં દરિયાના પાણીનું તાપમાન વિશ્વના કોઈ પણ જળવિસ્તાર કરતાં વધુ છે, જે વાવાઝોડાંના સર્જન માટે આદર્શ સ્થિતિ માનવામાં આવે છે. અરબ સાગરમાં વધુ એક ડિપ્રેશન આકાર લઈ રહ્યું છે, જે ઓમાનના દરિયાકિનારા કે આફ્રિકામાં યમનમાં એડનની તરફ વળે તેવી મહદંશે શક્યતા છે. વર્ષ 2019માં અરબ સાગરમાં 'મહા' અને 'ક્યાર' એમ એક સાથે બે વાવાઝોડાં ઉત્પન્ન થયાં હતાં, જેની અસર ભારતના દરિયાકિનારાઓ પર જોવા મળી હતી. જ્યારે કે બંગાળની ખાડીમાં એકસાથે બે વાવાઝોડાં ઉત્પન્ન થવાએ અરબ સાગરની સરખામણીએ સામાન્ય બાબત છે. હવામાનની આગાહી સાથે સંકળાયેલી વેબસાઇટ CMOKના અહેવાલ પ્રમાણે, 1972માં બંગાળની ખાડીમાં ઉત્પન્ન થયેલું વાવાઝોડું મદ્રાસ (હાલના ચેન્નાઈ) તથા દક્ષિણ ચીન સાગરમાંથી અંદમાન તરફ ધસી ગયું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે તાજેતરના વાવાઝોડાનું 'નિસર્ગ' નામ બાંગ્લાદેશ દ્વારા સૂચવવામાં આવ્યું છે, જે વર્લ્ડ મેટ્રોલૉજિકલ ઑર્ગેનાઇઝેશનની નવી યાદી પ્રમાણેનું પહેલું નામ છે. 13 દેશોના સમૂહમાંથી દરેક દેશે 13-13 નામ સૂચવ્યા હતા, જેમાંથી અંતિમ યાદી તૈયાર કરવામાં આવી હતી, જે મે-2019ના છેલ્લા અઠવાડિયામાં જાહેર કરવામાં આવી હતી. નિયમ પ્રમાણે, કોઈ પણ દેશ આઠ કરતાં વધુ કૅરેક્ટરનું નામ સૂચવી ન શકે. 2004માં વાવાઝોડાના નામોની યાદી તૈયાર કરવામાં આવી હતી, જેમાં છેલ્લું નામ 'અંફન' હતું, જે મે-2020માં ઓડિશા અને પશ્ચિમ બંગાળની ઉપર ત્રાટકેલાં વાવાઝોડાને આપવામાં આવ્યું હતું. ગરબા દ્વારા 'ફુજીવારા ઇફેક્ટ' પ્રતીકાત્મક કલ્પના કરો કે નવરાત્રિના એરિનામાં બે ખેલૈયા એકબીજાથી થોડાં અંતરે ગરબે ઘૂમી રહ્યાં છે. ત્યારબાદ તેઓ સંગીતના તાલે પોત-પોતાના સ્થળે વર્તુળાકાર ઘૂમવા લાગે છે, થોડીક્ષણોમાં તેઓ ઘૂમતાં-ઘૂમતાં એકબીજાની નજીક સરી જાય અને આપણને એમ થાય કે હમણાં ટક્કર થઈ જશે. પરંતુ બંને કુશળ ખેલૈયાઓ એકબીજાનો હાથ પકડી લે ઘૂમતાં રહે. હવે તેમની દિશા અગાઉ જેવી નથી રહી, પરંતુ તેમના બંનેના જોડાયેલા હાથ એ કેન્દ્રબિંદુ છે. સંયુક્ત રીતે તેઓ વધુ ગતિમાન નથી બનતા. આને વાવાઝોડાના સંદર્ભમાં સમજીએ. 20મી સદી દરમિયાન જાપાનિઝ સંશોધક ડૉ. સાખેઉ ફુજીવારાએ (Dr. Sakuhei Fujiwhara) 1921માં એક સંશોધનપત્ર રજૂ કર્યું, જે મુજબ ઉષ્ણકટિબંધીય વિસ્તારમાં ઉત્પન્ન થતાં બે વાવાઝોડા એકબીજાથી એક હજાર કે તેથી ઓછા કિલોમીટરના અંતરે આવી જાય, ત્યારે બંને વચ્ચે એક સામાન્ય કેન્દ્રબિંદુ સર્જાય છે અને વાવાઝોડાં તેની આસપાસ ફરવા લાગે છે. આ ઘટનાને 'ફુજીવારા ઇફેક્ટ' કે 'ફુજીવારા ડાન્સ' પણ કહે છે. આગળ જતાં ડૉ. ફુજીવારા જાપાનના હવામાન ખાતાના વડા પણ બન્યા. વાવાઝોડા ઉત્તર ગોળાર્ધમાં ઘડિયાળની દિશા મુજબ, જ્યારે દક્ષિણ ગોળાર્ધમાં ઘડિયાળના કાંટાથી વિપરીત દિશામાં ઘૂમે છે. ઘાત વધે ક�� ઘટે? ફાઇલ તસવીર જોકે, આ ઘટનાના કારણે બંને પૈકી મોટા વાવાઝોડાની શક્તિમાં થોડો વધારો થતો હોવાનો મત કેટલાક નિષ્ણાતો જરૂર વ્યક્ત કરે છે. આ ઘટના બંને વાવાઝોડાં પૈકી નાનાં (કદ,અંતર, ગતિ અને આકારમાં) માટે ઘાતક પુરવાર થાય છે, કારણે મોટું વાવાઝોડું નાનાને પોતાની અંદર સમાવી લે છે. આ ઘટનાના કારણે આવા એકીકૃત વાવાઝોડાની દિશા અમુક અંશે બદલાઈ જાય છે આ સિવાય નોંધનીય છે કે વાવાઝોડું ક્યારેય પરિભ્રમણ કરવા જેટલું મજબૂત નથી હોતું, જ્યારે બંને વાવાઝોડાં એક કેન્દ્રબિંદુને અનુસરીને તેની ફરતે ઘુમવા લાગે છે, ત્યારે દરિયાનું પાણી પણ તેમની સાથે ગોળ ફરવા લાગે છે, આ ઘટનાને કારણે વાવાઝોડાંનાં મૂળમાં ટાઢું પાણી આવી જાય છે. કોઈપણ વાવાઝોડાને પોતાની તીવ્રતા વધારવા કે બરકરાર રાખવા માટે સમુદ્રના અમુક અંશે ગરમ પાણીની દરકાર હોય છે. સાયક્લોન, કોવિડ અને વરસાદ કોવિડ-19ને કારણે મુંબઈને ભારે અસર પહોંચી છે. સમગ્ર મહારાષ્ટ્રમાં સોમવાર બપોરની સ્થિતિ પ્રમાણે, લગભગ 67 હજાર કેસ નોંધાયેલા છે, જેમાંથી 50 હજાર કરતાં વધુ મુંબઈ (તથા તેના પરા વિસ્તારમાં) નોંધાયેલા છે. આ સિવાય વાવાઝોડું ત્રાટકશે. 1891થી વાવાઝોડા અને ડિપ્રેશનની માહિતીનો સંચય આઈ.એમ.ડી. દ્વારા 'ઈ-એટલાસ'માં કરવામાં આવ્યો છે. જેને ટાંકતા અંગ્રેજી અખબાર 'હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સ' નોંધે છે કે 1891 બાદ પહેલી વખત કોઈ વાવાઝોડું મહારાષ્ટ્રના દરિયાકિનારે ત્રાટકશે. સાથે ભારે વરસાદ પણ પડશે. 1948 તથા 1980માં મુંબઈ નજીક દરિયાકિનારામાં ડિપ્રેશન ઊભાં થયાં હતાં, પરંતુ તે વાવાઝોડામાં પરિવર્તિત થયા ન હતા. ભારતીય હવામાન ખાતા દ્વારા સાયક્લોનનું આઠ શ્રેણીમાં વિભાજન કરવામાં આવે છે, જેમાં લૉ-પ્રેશર તથા ડિપ્રેશનએ પ્રારંભિક તબક્કા છે, જ્યારે આઠમો અન અંતિમ તબક્કો 'સુપર સાયક્લોન'નો હોય છે. દર વર્ષે વરસાદ મુંબઈને મોટા પાયે ધમરોળે છે, જેનાથી બચવા માટે ઉનાળામાં રેલવે, બૃહદ મુંબઈ મહાનગરપાલિકા તથા પરાવિસ્તારની મહાનગરપાલિકાઓ દ્વારા સંયુક્તપણે કામગીરી હાથ ધરવામાં આવે છે. ચાલુ વર્ષે તેમાં ઢીલ થઈ હતી અને એપ્રિલ મહિનાના અંતિમ અઠવાડિયાથી આ કામગીરી હાથ ધરાઈ હતી. ભારે વરસાદ અને દરિયામાં ભરતીને કારણે મુંબઈની સ્થિતિ કપરી બની શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય હવામાન ખાતા દ્વારા અરબ સાગરમાં પેદા થઈ રહેલાં 'સાયક્લોનિક સર્ક���યુલેશન' ઉપર ચાંપતી નજર રાખવામાં આવી રહી છે, જેમાં વાવાઝોડું 'નિસર્ગ' બુધવાર સાંજ કે રાત્રિ સુધીમાં ગુજરાત તથા મહારાષ્ટ્રના દરિયાકિનારા સુધી પહોંચી શકે છે. +text: નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે અહીંની સરકાર કદાચ સચ્ચાઈ છુપાવી રહી છે અને તેને કારણે આ મહામારીને નાથવા માટેના પ્રયાસોને ઝટકો લાગી શકે છે. દુનિયાના મોટા ભાગના દેશો કોરોના મહામારી સામે લડી રહ્યા છે અને તેના સંક્રમણને રોકવા માટે સંપૂર્ણ લૉકડાઉનની સ્થિતિમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે, એવા સમયે તુર્કમેનિસ્તાનમાં મંગળવારે વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય દિવસે સાઇકલ રેલીનું આયોજન કરાયું. આ મધ્ય એશિયાઈ દેશે દાવો કર્યો છે કે અહીં અત્યાર સુધીમાં કોરોના સંક્રમણનો એક પણ કેસ સામે આવ્યો નથી. પણ શું સેન્સરશિપ માટે ચર્ચિત આ સરકારના આંકડા પર વિશ્વાસ કરી શકાય? તુર્કમૅન હેલ્થકૅર સિસ્ટમનું અધ્યયન કરનારા લંડન સ્કૂલ ઑફ હાઇજિન ઍન્ડ ટ્રૉપિકલ મેડિસિનના પ્રોફેસર માર્ટિન મેક્કીએ કહ્યું: "તુર્કમેનિસ્તાન તરફથી સત્તાવાર રીતે સ્વાસ્થ્યના જે આંકડા જાહેર કર્યા છે એના પર બિલકુલ ભરોસો કરી શકાય નહીં." માર્ટિને કહ્યું, "ગત દશકમાં તેઓએ દાવો કર્યો હતો કે ત્યાં એક પણ દર્દી એચઆઈવી/ઍઇડ્સથી સંક્રમિત નથી. આ આંકડા પર વિશ્વાસપાત્ર અને સરાહનીય નથી." "આપણે એ પણ જાણીએ છીએ કે વર્ષ 2000ના દશકમાં તેઓએ સતત ઘણી બીમારીઓ સંબંધિત જાણકારી છુપાવી છે, જેમાં પ્લેગ પણ સામેલ છે." તુર્કમેનિસ્તાનમાં ઘણા લોકો કોવિડ-19થી ડરે છે, બની શકે કે તેઓ અગાઉથી જ સંક્રમિત હોય. કોરોનાને નાથવાનો ઍક્શન પ્લાન શું છે? રાજધાની અશ્ગાબાટમાં રહેતા એક શખ્સે નામ ન આપવાની શરતે કહ્યું, "મારા ઓળખિતા એક શખ્સ સરકારી એજન્સીમાં કામ કરે છે." "તેમણે જણાવ્યું કે મને આ અંગે બોલવા પર સખત મનાઈ ફરમાવવામાં આવી છે કે અહીં વાઇરસ ફેલાયો છે કે મેં એના વિશે કંઈ સાંભળ્યું છે. નહીં તો હું મુશ્કેલીમાં મુકાઈ શકું છું." જોકે તુર્કમૅન પ્રશાસન સતત આ ચેપી બીમારીથી બચવાની કોશિશ અને સંક્રમિત લોકોની શોધમાં લાગેલું છે. દેશમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એજન્સીઓની સાથે મળીને તેઓ બીમારીને નાથવા માટેના ઍક્શન પ્લાન પર પણ ચર્ચા કરી રહ્યા છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રનાં રેસિડન્ટ કો-ઑર્ડિનેટર ઍલેના પનોવાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે આ પ્લાનમાં દેશભરના કો-ઑર્ડિનેટર રિસ્ક કૉમ્યુનિકેશન, કેસની તપાસ, લૅબ ટેસ્ટિંગ અને અન્ય ઉપાયો પર ચર્ચા રહ્યા છે. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું સંયુક્ત રાષ્ટ્ર તુર્કમેનિસ્તાનના એ દાવા સાથે સહમત છે કે અહીં હજુ સુધી કોરોનાનો એક પણ કેસ સામે આવ્યો નથી. તો પનોવા આ મામલે સીધો જવાબ આપવાથી બચતા જોવાં મળ્યાં. પનોવાએ કહ્યું, "અમે સત્તાવાર જાણકારી પર જ વિશ્વાસ કરીએ છીએ, કેમ કે અન્ય દેશોના કિસ્સામાં પણ એવું જ છે. આમાં વિશ્વાસ જેવી કોઈ વાત નથી, કેમ કે આ રીતે જ કામ થાય છે." ઍલેના પનોવાનું માનવું છે કે શરૂઆતમાં યાત્રાઓ પર રોક લગાવવા જેવા ઉપાયોને કારણે અહીં સંક્રમણના કેસ જોવા મળતા નથી. તુર્કમેનિસ્તાને અંદાજે એક મહિના પહેલાં જ તેની જમીન સરહદ બંધ કરી દીધી હતી, જ્યાં અવરજવર ચાલુ હતી. આ સિવાય ફેબ્રુઆરીમાં જ ચીન અને અન્ય દેશોની હવાઈ મુસાફરી પર રોક લવાવી દીધી હતી. સાથે જ આંતરરાષ્ટ્રીય ઉડાનોને રાજધાનીની જગ્યાએ તુર્કમેનાબાદ ડાયવર્ટ કરી હતી, જ્યાં એક ક્વૉરેન્ટીન ઝોન બનાવ્યો હતો. જોકે ઘણા સ્થાનિકોએ જણાવ્યું કે કેટલાક લોકો બે અઠવાડિયાં માટે બનાવેલા આઇસોલેશન ટૅન્ટમાં ન રહેતાં લાંચ આપીને ક્વૉરેન્ટીન ઝોનમાંથી બહાર આવી ગયા. ઍલેના પનોવા કહે છે કે દેશમાં આવનાર દરેક શખ્સ અને જેમાં કોવિડ-19નાં લક્ષણ જણાઈ રહ્યાં છે તેમની ચકાસણી કરાઈ છે. જોકે અત્યાર સુધીમાં કેટલા લોકોની ચકાસણી કરાઈ અને તુર્કમેનિસ્તાન પાસે કેટલી ટેસ્ટ કિટ છે, તેને લઈને તેઓ ચોક્કસ આંકડો ન આપી શક્યાં. તેઓએ કહ્યું, "સરકારી અધિકારીઓની વાતચીતથી અમને સમજાયું કે તેમણે પૂરતી ચકાસણી કરી છે." હેલ્થકૅર સિસ્ટમની શું સ્થિતિ છે? કોરોના મહામારીના સંક્રમણ સામે તુર્કમેનિસ્તાનની હેલ્થકૅર સિસ્ટમ કેટલી તૈયારી છે? આ સવાલ પર પનોવા કહે છે, "અમને ખબર નથી. અમને જણાવવામાં આવ્યું કે ઘણી બધી તૈયારીઓ કરાઈ છે અને અમને તેના પર ભરોસો છે, કેમ કે અહીંની હૉસ્પિટલોમાં સારી સુવિધા છે." "જોકે ચેપ ફેલાશે તો હેલ્થકૅર સિસ્ટમ પર ભારે દબાણ આવશે, જેવું અન્ય દેશોમાં પણ થઈ રહ્યું છે. આથી તમે કેટલી પણ તૈયારી કરો, એ ઓછી પડે છે. એટલે અમે પહેલેથી જ તેમની સાથે વાત કરીએ છીએ કે વૅન્ટિલેટર અને જરૂરી ઉપકરણ તૈયાર રાખે." કોરોના સંક્રમણને લઈને લોકોમાં ઘણી જાગરૂકતા આવી છે. શહેરોમાં અવરજવર પર રોક લાગી છે અને રાજધાની અશ્ગાબાટમાં આવનાર પાસે ડૉક્ટરનો રિપોર્ટ હોવો જરૂરી છે. કોરોના વાઇરસ : એ દેશ જે કોરોનાથી મુક્ત હોવાનો દાવો કરે છે હર્બલ રેમેડીમાં ઉપયોગ થનારું એક પ્રકારનું ઘાસ (યુજાર્લિક) સળગાવવાથી થતો ધુમાડો બજારો અને ઑફિસોમાં કીટનાશકના રૂપમાં છોડાઈ રહ્યો છે. રાષ્ટ્રપતિ ગુરબાંગુલી બેરદીમુહામેદોવે કહ્યું કે આ ઘાસના ધુમાડાથી વાઇરસ મરી જશે. જોકે તેની કોઈ સાબિતી નથી. પરંતુ અન્ય દેશોની તુલનામાં જોઈએ તો તુર્કમેનિસ્તાનમાં જનજીવન સામાન્ય છે. કાફે અને રેસ્ટોરાં ખુલ્લાં છે. લગ્નમાં ભીડ જામે છે. કોઈ માસ્ક પહેરતું નથી અને મોટી સંખ્યામાં લોકો આયોજનમાં ભાગ લે છે. તેનાથી લાગે છે કે તુર્કમેનિસ્તાનમાં કોરોના વાઇરસ મહામારીની ગંભીરતાને સંપૂર્ણ નજરઅંદાજ કરાઈ રહી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસના સંક્રમણની ઝપેટમાં દુનિયાના 211 દેશ છે, પરંતુ કેટલાક દેશો એવા પણ છે, જ્યાં કોરોના વાઇરસના સંક્રમણનો એક પણ કેસ નોંધાયો નથી. તેમાંનો એક દેશ છે તુર્કમેનિસ્તાન. +text: ભારતના પૉપ્યુલર સ્ટ્રીટ ફૂડ સમોસાનો ઇતિહાસ અત્યંત રોચક છે. અન્ય દેશની શોધે અહીં આવીને ભારતીય રૂપરંગ અને સ્વાદ ધારણ કરી લીધા. કોઈ પાર્ટી હોય કે ફંક્શન કે લગ્નનું રિસેપ્શન, મેન્યૂમાં સમોસા જોવા મળશે. સ્વાદ તથા આકારના આધારે સમોસું અલગ-અલગ નામ ધારણ કરે છે. આપણે સમોસાને નવતાડના, ચાઇનીઝ કે પંજાબી જેવા નામે ઓળખીએ - આરોગીએ છીએ. પરંતુ ક્યારેય વિચાર્યું કે સૌથી પહેલા સમોસા કોણે બનાવ્યા? મોટાભાગે લોકો માને છે કે સમોસા ભારતીય ફરસાણ છે પરંતુ તેની સાથે જોડાયેલો ઇતિહાસ બીજી જ વાત કહે છે. મૂળ ઇરાની વાનગી છે સમોસા સમોસાનું નામ ફારસી શબ્દ 'સંબુશ્ક' પરથી ઉતરી આવ્યું છે. ખરેખર તો સમોસા ઇરાનથી ભારત આવ્યા છે. કોઈને એ વાતની ખબર નથી કે પહેલી વખત ત્રિકોણ આકારના સમોસા ક્યારે બનાવવામાં આવ્યા. પરંતુ એ વાત ચોક્કસ છે કે સમોસા નામ મૂળ ફારસી શબ્દ 'સંબુશ્ક' પરથી ઉતરી આવ્યો છે. સમોસાનો ઉલ્લેખ પહેલી વખત 11મી સદીમાં ફારસી ઇતિહાસકાર અબુલ ફઝલ બેહાકીના લેખમાં મળે છે. તેમણે ઇરાનના ગઝનવી સામ્રાજ્યના શાહી દરબારમાં રજૂ કરવામાં આવેલા ફરસાણનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. જેમાં ખીમાની સાથે સૂકા મેવાનો ઉપયોગ થયો હતો. આ ફરસાણને તે કરકરું ન થઈ જાય ત્યાં સુધી તળવામાં આવતું. ભારતમાં વિદેશી પ્રવાસીઓ તથા શાસકોના આગમનને કારણે સમોસાના રંગ રૂપ અને સ્વાદ બદલાઈ ગયા. ઈરાન ટુ ઇન્ડિયા વાયા અફઘાનિસ્તાનની સફર ઈરાનથી અફઘાનિસ્તાન થઈ સમોસાં ભારત પહોંચ્યાં. જ્યાંથી વિશ્વની સફર ચાલુ છે. વર્ષો પછી 'સમોસા' અફઘાનિસ્તાન પહોંચ્યાં. અહીં તેનું મૂળ સ્વરૂપ જળવાયેલું રહ્યું. ત્યાંથી સમોસા તાજિકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાન પહોંચ્યા. જ્યાં તેમાં અનેક ફેરફારો થયા. અહીં સમોસું 'ખેડૂતોનું પકવાન' બની ગયું. તેમણે સૂકા મેવાના બદલે કાંદા અને નમક સાથે ઘેટાં-બકરાના માંસનો ઉપયોગ શરૂ કર્યો. ભારતીય વ્યંજનના વિશેષજ્ઞ પુષ્પેશ પંત જણાવે છે કે "મારું માનવું છે કે સમોસાનો ઇતિહાસ દર્શાવે છે કે આ પ્રકારની વાનગીઓ આપણા સુધી કેવી રીતે પહોંચી. ઉપરાંત ભારતીયોએ આ વાનગીઓને જરૂર મુજબ સંપૂર્ણપણે બદલીને અપનાવી લીધી છે." સમોસા : દુનિયાનું પહેલું ફાસ્ટ ફૂડ ભારતીયોએ સમોસાને સ્થાનિક સ્વાદ મુજબ ઢાળી લીધાં. નવા સ્વરૂપ સાથે સમોસું વિશ્વનું 'સૌથી પહેલું ફાસ્ટ ફૂડ' બની ગયું. સમોસાંમાં કોથમીર, મરી, જીરૂ, આદુ જેવી બીજી ઘણી સામગ્રી ભેળવી અને બીજા કેટલાક ફેરફાર કરવામાં આવ્યા. સમય સાથે તેમાં ભરવામાં આવતી વસ્તુઓ પણ બદલાઈ ગઈ. પ્રાણીજ ચરબી કે માંસના બદલે શાકભાજીનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો. શાકભાજી એટલે મોટેભાગે બટાકા. મોરક્કન પ્રવાસી ઇબ્ન બતૂતાએ મોહમ્મદ બિન તુઘલકના દરબારમાં યોજાયેલા ભોજન સમારંભમાં સમોસા પીરસાયા હોવાનો ઉલ્લેખ મળે છે. તેમણે સમોસાનું વર્ણન કરતા ખીમા અને વટાણાથી ભરેલી પાતળા પડવાળી પટ્ટીનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. સમોસામાં ભળ્યો યુરોપિયન ટેસ્ટ 16મી સદીમાં પોર્ટુગીઝ ભારતમાં બટાટાં લાવ્યાં. ત્યારબાદ સમોસામાં તેનો ઉપયોગ શરૂ થયો. ભારતમાં હાલ જે સમોસા મળી રહ્યાં છે તેની તો કંઈક અલગ જ વાત છે. હાલ ભારતમાં બટાકા અને લીલા મરચાં સાથે અન્ય ગરમ મસાલા ભરીને સમોસા બનાવવામાં આવે છે. સોળમી સદીમાં પોર્ટુગીઝોના આગમન સાથે ભારતમાં બટાકાનું આગમન થયું. એટલે સમોસામાં બટાકાનો પણ ઉપયોગ થવા લાગ્યો. ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી સમોસામાં અનેક ફેરફારો થયા છે. ભારતમાં કોઈ પણ રાજ્યમાં જશો એટલે સમોસા અલગ સ્વરૂપમાં જ જોવા-ખાવા મળશે. દેશભરમાં સમોસાંના અલગ-અલગ સ્વરૂપ ભારતીયો જ્યાં જાય છે, ત્યાં સમોસાં પોતાની સાથે લઈ જાય છે. ઈરાનથી શરૂ થયેલી સમોસાંની સફર ચાલુ જ છે. બજારમાં અલગ અલગ દુકાનોમાં મળતા સમોસાંના સ્વાદમાં પણ ઘણો ફેર જોવા મળે છે. ક્યારેક તો સમોસાં એટલા મોટા હોય છે કે તેને જોઈને આપણને લાગે કે એક જ સમોસામાં જ જમવાનું થઈ જશે. પંજાબમાં સામાન્યપણે પનીરથી ભરપૂર સમોસાં મળે છે. તો દિલ્હીમાં કેટલીક જગ્યાએ કાજુ કિશમિશવાળાં સમોસા મળે છે. લગ્નના રિસેપ્શન કે કોર્પોરેટ લંચના મેન્યૂમાં સમોસાં જોવા મળી રહેશે. પરંતુ સમોસા નમકીન જ હોય, તે જરૂરી નથી. બંગાળી લોકો સમોસા જેવી મિઠાઈ લબંગ લતિકાને ખુબ પસંદ કરે છે. જે માવાથી ભરેલા મીઠાં સમોસાં હોય છે. દિલ્હીના એક રેસ્ટોરાંમાં ચોકલેટથી ભરપૂર સમોસાં મળે છે. સમોસાં બનાવવાની રીત પણ અલગઅલગ હોય છે. સામાન્ય સમોસાંને આજે પણ ગોલ્ડન બ્રાઉન થાય ત્યાં સુધી તળવામાં આવે છે. તેનાથી કેલોરી વધી જાય છે. જો વજન વધી જવાની ચિંતા હોય તો ઓછી કેલોરીવાળા બેક્ડ સમોસાં આરોગી શકો છો. પ્રોફેસર પુષ્પેશ પંત જણાવે છે કે કેટલાક શેફ બાફીને સમોસાં બનાવવાનો પ્રયાસ પણ કરે. પરંતુ આ એક ભૂલ છે. સમોસાને જ્યાં સુધી તેલમાં ન તળવામાં આવે, તેમાં સ્વાદ નથી આવતો. ગ્લોબલ ટેસ્ટ ધરાવે છે સમોસા એ વાત પણ સ્પષ્ટ છે કે સમોસાંની સફર ભારતમાં અટકી નથી. બ્રિટિશર્સ પણ સમોસાંને ચટાકાં લઈને ખાય છે. ભારતીય પ્રવાસીઓ છેલ્લા કેટલાક વર્ષો દરમિયાન દુનિયામાં જ્યાં પણ ગયાં ત્યાં સમોસાં પોતાની સાથે લઈ ગયાં છે. આ રીતે ઈરાની રાજાઓનાં શાહી પકવાનના સ્વાદનાં ચટાકાં આખી દુનિયા ઉઠાવી રહી છે. દુનિયાના ગમે તે ખૂણે અંદર ગમે તે ભરીને ખાવામાં આવે, પરંતુ તે નિશ્ચિતપણે ભારતીયતાનો અહેસાસ કરાવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સમોસાને ભલે તમે સંપૂર્ણપણે ભારતીય 'સ્ટ્રીટ ફૂડ' માનો. પરંતુ તમને એ જાણીને આશ્ચર્ય થશે કે સમોસા ભારતનું ફરસાણ નથી. +text: પ્રથમ ચરણમાં આશરે 3 કરોડ આરોગ્ય કર્મચારીઓ અને ફ્રન્ટલાઇન વર્કરોને વૅક્સિન આપવામાં આવશે. બીજા ચરણમાં કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત થવાનું જોખમ છે તે લોકોને અને 50 વર્ષથી વધુ ઉંમર ધરાવતા 27 કરોડ લોકોને વૅક્સિન આપવામાં આવશે. આ કાર્યક્રમ માટે ખાસ કોવિન ઍપ બનાવવામાં આવી છે. કોવિન (CoWin) ઍપ શું છે? ભારત સરકાર દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે કોવિન ઍપનો મુખ્ય હેતુ કોરોના વાઇરસ રસીકરણ કાર્યક્રમની દેખરેખમાં સંસ્થાઓની મદદ કરવાનો છે. સાથે જ તેના દ્વારા વૅક્સિન માટે લોકો પોતાની અરજી કરી શકે છે. મંગળવારે એક પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં કેન્દ્રીય આરોગ્ય સચિવ રાજેશ ભૂષણએ જણાવ્યું કે કોવિન (CoWin) એ કોવિડ-19 રસીકરણ કાર્યક્રમને પૂર્ણ કરવા માટેનું ડિજિટલ પ્લૅટફૉર્મ છે. આ મોબાઇલ ઍપ્લિકેશન રસીકરણ સંબંધિત આંકડાનો રૅકર્ડ પણ રાખશે. આ ઉપરાંત બધા રાજ્યો અને સંઘ પ્રદેશના આરોગ્ય કર્મચારીઓનો ડેટાબેઝ પણ તૈયાર કરશે. જોકે આ ઍપના નામ લઈને ગૂંચવણની પરિસ્થિતિ પણ જોવા મળી રહી છે. અધિકૃત વેબસાઇટ પર કોવિન (CoWin)નું સંપૂર્ણ નામ લખવામાં આવ્યું છે જ્યારે ભારતીય મીડિયામાં તેને કોવિડ વૅક્સિન ઇન્ટેલિજન્સ નેટવર્ક પણ કહેવામાં આવે છે. કોવિન ઍપ ક્યારે અને કેવી રીતે ડાઉનલોડ કરી શકાય? અત્યારે કોવિન (CoWin) ઍપ કોઈ ઍપ સ્ટોર પર ઉપલ્બધ નથી. જોકે તેના ઘણા નકલી વિકલ્પ હાજર છે. આ મહિનાની શરૂઆતમાં ભારતીય આરોગ્ય મંત્રાલયે ટ્વિટ કરીને લોકોને આ બાબતની જાણકારી પણ આપી હતી. ટ્વિટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે અમુક અસામાજિક તત્વોએ કોવિન ઍપની નક્લ કરી છે, એવા સંજોગોમાં ન તો ઍપ ડાઉનલોડ કરો અને ન શૅર કરો. મંત્રાલય દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે કોવિન (CoWin) ઍપની લૉન્ચની માહિતી લોકોને યોગ્ય સમયે આપવામાં આવશે. જ્યારે સરકાર તરફથી તેની સત્તાવાર જહેરાત કરવામાં આવશે ત્યારે તમે ગૂગલ પ્લે સ્ટોર અથવા એપલ સ્ટોરથી તેને ડાઉનલોડ કરી શકો છો. એવું પણ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે સરકાર આ ઍપને ડાઉનલોડ કરવા માટેની લિંક આખા દેશમાં સર્ક્યુલેટ કરશે. કોવિન ઍપ કઈ રીતે કામ કરશે? આ કોરોના વાઇરસ રસીકરણ અભિયાનની યોજના, સંચાલન અને દેખરેખ માટે એક ક્લાઉડ પ્લૅટફૉર્મ છે. તેની મદદથી વૅક્સિન લેનાર વ્યક્તિઓને રીયલ ટાઇમ ટ્રેક કરી શકાશે. આ ઍપમાં ઘણાં મૉડ્યુલ હશે જેન મદદથી સ્થાનિક અધિકારીઓ મોટી સંખ્યામાં આંકડા અપલૉડ કરી શકશે. વૅક્સિન લેવા માટે અરજી કરનાર લોકો વચ્ચે સેશનનું આયોજન કરવામાં આવશે, તેમના રસીકરણની માહિતી રાખવામાં આવશે. જે વ્યક્તિઓને વૅક્સિન આપવાની હશે તેમને એસએમએસ દ્વારા માહિતી આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત વૅકિસન લેનાર વ્યક્તિને ક્યુઆર કોડ આધારિત સર્ટિફિકેટ પણ આપવામાં આવશે. ડ્રમિંગ બર્ડ : એ અનોખું પંખી ખુદ વાદ્ય બનાવી સંગીત વગાડે છે વૅક્સિન કઈ રીતે મળશે? ક્યાં રજિસ્ટ્રેશન કરાવવાનું રહેશે? રસીકરણની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવા માટે સરકારે એક મોબાઇલ ઍપ્લિકેશન બનાવી છે, જેને કોવિન ( CoWin) નામ આપવામાં આવ્યું છે. જોકે આ ઍપ અત્યારે પ્રી પ્રૉડક્ટ ફેઝમાં છે અને એટલા માટે સાધારણ લોકો તેના થકી રજિસ્ટ્રેશન નહીં કરાવી શકે. જ્યારે આ ઍપ સંપૂર્ણ રીતે શરૂ થઈ જશે ત્યારે રજિસ્ટ્રેશન કરાવવા માટે ત્રણ વિકલ્પ હાજર હશે - જાતે રજિસ્ટ્રેશન (સેલ્ફ રજિસ્ટ્રેશન), એક વ્યકિતનું રજિસ્ટ્રેશન (વ્યક્��િગત રજિસ્ટ્રેશન) અને ઘણા લોકોનું રજિસ્ટ્રેશન (બલ્ક રજિસ્ટ્રેશન). જોકે હજી સુધી એ સ્પષ્ટ નથી કે આ ત્રણેય રજિસ્ટ્રેશન કઈ રીતે કરાવવામાં આવશે. કોવિન ઍપમાં કોઈ પણ રજિસ્ટ્રેશન કરાવી શકે છે? અત્યારે સામાન્ય લોકો આ ઍપ પર રજિસ્ટ્રેશન કરાવી શક્તા નથી કારણકે કે આ હજુ સધી માત્ર અધિકારીઓ પૂરતી જ છે. તેના થકી સૌથી પહેલા આરોગ્ય કર્મચારીઓ અને ફ્રન્ટલાઇન વર્કરોનું રસીકરણ કરવામાં આવશે. આ બાદ ઍપ સામાન્ય લોકો માટે ઉપલ્બધ થશે અને ત્યારે લોકો પોતાનું રજિસ્ટ્રેશન કરાવી શકશે. કોવિન ઍપમાં રજિસ્ટ્રેશન માટે કયા દસ્તાવેજોની જરૂરિયાત રહેશે? રજિસ્ટ્રેશન માટે એક ફોટો ઓળખકાર્ડની જરૂર હશે. સેલ્ફ રજિસ્ટ્રેશન માટે ઈ-કેવાયસી ફૉર્મ ભરવું પડશે જેમાં આ 12 ફોટો ઓળખકાર્ડ સાથે રજિસ્ટ્રેશન શક્ય હશે. જેમાં વોટર આઈકાર્ડ, આધાર કાર્ડ, ડ્રાઇવિંગ લાયસન્સ, પાન કાર્ડ, મનરેગા જોબ કાર્ડ, બેન્ક પાસબુક અથવા પૉસ્ટ ઑફિસ પાસબુક, પાસપોર્ટ, પેન્શન પ્રમાણપત્ર જેવા દસ્તાવેજ સામેલ છે. કોવિન ઍપમાં રજિસ્ટ્રેશન થયા બાદ આગળ શું થશે? રજિસ્ટ્રેશન બાદ લાભાર્થીના રજિસ્ટર્ડ મોબાઇલ નંબર પર એસએમએસ દ્વારા રજિસ્ટ્રેશન થવાની સૂચના મળી જશે. તે ઉપરાંત કોવિડ-19 વૅક્સિન આપવાની જગ્યા, તારીખ અને સમય વિશે માહિતી મળશે. કોવિન ઍપમાં સેલ્ફ રજિસ્ટ્રેશન કઈ રીતે થશે? પ્રથમ ચરણ પૂર્ણ થયા બાદ જ કોવિન ઍપ પર સેલ્ફ રજિસ્ટ્રેશનનો વિકલ્પ મળશે. વૅક્સિન લેવા માગતી વ્યક્તિ 12 ફોટો ઓળખકાર્ડથી કોઈ એકનો ઉપયોગ કરીને રજિસ્ટ્રેશન કરાવી શકે છે. આ દરમિયાન ત્રણ રીતે લોકોની ઓળખ કરવામાં આવશે - બાયોમેટ્રિક, ઓટીપી આધારિત અને જન્મદિવસના આધારે ઓળખ. કોવિન ઍપના પાંચ મૉડ્યુલ કયા છે અને તેમનો ઉપયોગ કઈ વસ્તુ માટે થશે? કોવિન (CoWin) ઍપમાં પાંચ મૉડ્યૂલ છે - ઍડમિનિસ્ટ્રેટર મૉડ્યુલ, રજિસ્ટ્રેશન મૉડ્યુલ, રસીકરણ મૉડ્યુલ, લાભાર્થી ઍકનૉલેજમેન્ટ મૉડ્યુલ અને રિપોર્ટ મૉડ્યુલ. ઍડમિનિસ્ટ્રેટર મૉડ્યુલ એ લોકો માટે છે જે રસીકરણ સત્ર સાથે સંકળાયેલા હશે. રજિસ્ટ્રેશન મૉડ્યુલથી જે લોકો રજિસ્ટ્રેશન કરાવશે તેની માહિતી ઍડમિનિસ્ટરને મળશે, જે બાદ તેઓ સત્રનું આયોજન કરશે અને રસી લેનાર વ્યક્તિને જરૂરી માહીતી અને ઍૅલર્ટ મળશે. રસીકરણ મૉડ્યુલમાં કોવિન (CoWin) ઍપ લાભાર્થીઓની વિગતોની તપાસ કરશે અને તેમના રસીકરણની પ્રક્રિયાને અપડેટ કરશે. તે બાદ લાભાર્થીને રજિસ્ટ્રેશનની ��ાહિતી મળશે અને રસી મુકાવ્યા બાદ તેમને ક્યૂઆર આધારિત પ્રમાણપત્ર પણ આપવામાં આવશે. રિપોર્ટ મૉડ્યુલમાં કેટલાં વૅક્સિનેશન સત્ર થયાં છે, કેટલાં લોકોએ સત્રમાં ભાગ લીધો છે, કેટલાં ડ્રોપઆઉટ થયાં, કેટલાને વૅકિસન આપવામાં આવી, એ બધી માહિતી હશે. કોવિન ઍપના ઉપયોગથી પ્રાઇવસીને લઈને શું ચિંતાઓ છે? કોવિન (CoWin) ઍપ અત્યારે સામાન્ય લોકો માટે ઉપલબ્ધ નથી, પરંતુ તેના ઉપયોગ પર પ્રાઇવસીને લઈને પ્રશ્નો થઈ રહ્યા છે. સરકાર સમક્ષ તેના વપરાશકારો અને તેમના ડેટાને ગુપ્ત રાખવાનો પડકાર છે અને આ મુદ્દે લોકોનો વિશ્વાસ મેળવવાનો પણ સરકાર સમક્ષ એક પડકાર છે. અગાઉ આરોગ્ય સેતુ ઍપમાં નિષ્ણાતોએ ખામીઓ કાઢી હતી. વાસ્તવમાં તો સરકાર આ ઍપ દ્વારા જે પ્રકારની માહિતી ભેગી કરી રહી છે, તેમાં આરોગ્ય સાથે સંકળાયેલી સંવેદનશીલ માહિતી છે. એવામાં તેમના પ્રાઇવસીને લઈને પ્રશ્નો ઉઠી રહ્યા છે અને ઉઠતાં રહેશે. ખાનગી માહિતી સાથે સંકળાયેલા આંકડાઓની પ્રાઇવસીને લઈને સ્પષ્ટ કાયદાના અભાવના કારણે આ ચિંતા થવાની છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોવિડ=19ને લઇને ભારત સરકારનું મોટું રસીકરણ અભિયાન 16 જાન્યુઆરીથી શરૂ થઈ રહ્યું છે. આ અભિયાન અંતગર્ત સરકારની યોજના 30 કરોડથી વધુ વ્યક્તિઓને કોવિડ-19 વૅક્સિન આપવાની છે. +text: મહેમૂદ ફારુકી શું મહિલાઓ એકદમ સ્પષ્ટ જવાબ આપે છે, 'હા, હું ઇચ્છું છું' અથવા 'ના, હું નથી ઇચ્છતી?’ મારા હિસાબે મોટા ભાગના મામલે તો આવું કંઈ થતું નથી. ન તો પુરૂષો આટલી સ્પષ્ટ રીતે પૂછે છે અને ન તો મહિલાઓ સ્પષ્ટ જવાબ આપે છે. પણ આપણે અંદાજો લગાવી જ લઈએ છીએ ને? અંદાજો લગાવી લઈએ એ જ સારૂ છે. કેમ કે કાયદાના પ્રમાણે સેક્સ જો સંમતિથી ન થાય તો તે બળાત્કાર છે. ફારૂકી વિરૂદ્ધ એક અમેરિકી સંશોધકે બળાત્કારનો આરોપ લગાવ્યો હતો એટલે કે આપણે જો મિત્રો છીએ પણ હું તમને સ્પષ્ટપણે કહું કે મારે તમારી સાથે સેક્સ નથી કરવું અને તમે તે છતાં મારી સાથે જબરદસ્તી કરો તો તે બળાત્કાર છે. 'હા'નો અંદાજ કેવી રીતે લગાવવો? મુશ્કેલી ત્યારે આવે છે જ્યારે આ વાત સ્પષ્ટ નથી થતી. જેવું કથિત રૂપે ફિલ્મકાર મહેમૂદ ફારૂકીના કિસ્સામાં થયું છે. ફારૂકી વિરૂદ્ધ એક અમેરિકી સંશોધકે બળાત્કારનો આરોપ લગાવ્યો હતો. દિલ્હી હાઈકોર્ટે તેના ચૂકાદામાં કહ્યું કે જ્યારે ફારૂકીએ સંશોધક સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવવા પ્રયાસ કર્યો, ત્યારે એ વાત સ્પષ્ટ ન થઈ કે સંશોધકે 'ના' કહ્યું કે તો એ વાત પણ જાણવા નથી મળી કે ફારૂકીને તે સંશોધકની અસંમતિ હોવાની વાતની સમજણ પડી. આ જ કારણે ફારૂકીને ‘શંકાનો લાભ’ આપીને નિર્દોષ જાહેર કરી દેવામાં આવ્યા છે. ગયા વર્ષે નિચલી કોર્ટે ફારૂકીને દોષિત જાહેર કર્યા હતા અને સાત વર્ષની સજા સંભળાવી હતી. સેક્સને બધા લોકો પસંદ કરે છે, પણ સમાજમાં લોકો હજુ ખુલ્લા મનથી તેના અંગે વાત નથી કરતા એટલે સવાલ એ છે કે, શારીરિક સંબંધ બનાવતી વખતે 'હા'નો અંદાજ કેવી રીતે લગાવવો? બંધ રૂમમાં ચાદરોની વચ્ચે જ્યારે એ બારીક 'હા' ખોવાઈ જાય છે, તેને ચોક્કસ રીતે પાક્કી કેવી રીતે કરવી? જબરદસ્તી કોને કહેવાય? હવે સેક્સ તો આપણે સૌને ગમે છે, પણ તેના વિશે વાત કરતા આપણે ખૂબ શરમ અનુભવીએ છીએ. એક વીડિયોએ આ જ શરમને દૂર કરવા માટે સેક્સની બદલે ‘ચા’નો ઉપયોગ કર્યો અને સવાલ પૂછ્યો કે 'શું તમે ચા પીવા માગો છો?' વીડિયોમાં બતાવવામાં આવ્યું છે કે જો તમે કોઈને ચા પીવડાવવા માગો છો, અને તે ‘ના’ પાડી દે, તો તેમને જબરદસ્તી ચા ન પીવડાવવી જોઈએ. જો તે ‘હા’ કહે અને પછી તેનું મન બદલાઈ જાય , તો પણ તેમને જબરદસ્તી ચા ન પીવડાવવી જોઈએ. જો તે બેભાન હોય અથવા ચા પીવા માટે ‘હા’ કહીને બેભાન થઈ જાય, તો પણ તેમને જબરદસ્તી ચા ન પીવડાવવી જોઈએ. જ્યારે વાત શારીરિક સંબંધ બનાવવાની આવે, ત્યારે સંમતિ જ બધુ છે અને જો ગયા અઠવાડીયે અથવા તો ગઈકાલ રાતે તેમણે ચા પીવા માટે સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી, પણ આજે નથી પીવા માગતા, તો પણ તેમને જબરદસ્તી ચા ન પીવડાવવી જોઈએ. સો વાતની એક વાત એ જ છે કે, સંમતિ જ બધું છે. શું ઈશારો સમજી શકો છો? હવે તમે એ ચર્ચા કરી શકો છો કે બેડરૂમમાં સેક્સ માટે સંમતિ લેવા કરતા ચા પીવા માટે ‘હા’ કે ‘ના’ પૂછવું ઘણું સહેલુ છે. પણ રજૂઆત ચા માટે હોય કે સેક્સ માટે, કાયદો એ જ છે કે જવાબ માગવા, સાંભળવા અને માનવાનો સ્પષ્ટ ઇરાદો જરૂરી છે. તમે કોઈની નજીક જવા માગો છો પણ તે મહિલાની આંખોમાં 'ના'નો અનુરોધ છે, તે તમારા હાથ પાછળ કરી રહી છે, તમારા શરીરને દૂર કરી રહી છે અથવા તો સરળતાથી અટકી જવાનો અનુરોધ કરી રહી છે? શું તે કોઈ ઈશારો કરી રહી છે? શું તમે સાંભળી રહ્યા છો? શું તમે જોઈ શકો છો? અને સૌથી મહત્વની વાત, તમારો ઇરાદો શું છે? છેલ્લાં 20 વર્ષમાં બળાત્કારનાં જેટલા પોલીસ કેસ દાખલ થયા છે, તેમાં 97% બળાત્કાર મહિલાના ઓળખીતા વ્યક્તિએ ગુજાર્યા હોવાની માહિતી છે આપણી ફિલ્મો, સીરિયલ અને ��ુખ્યધારાનાં મીડિયામાં આપણે અજાણ્યા શખ્સોને જ બળાત્કાર કરતા જોયા છે. પુરૂષ પોતાની શક્તિથી મહિલાને દબાવી દે છે. અને તે મહિલા રોઈને, ચીસો પાડીને પોકારે છે કે તેને એવું વર્તન નથી જોઈતું. એટલે કે તેની સંમતિ નથી અને બળાત્કાર થઈ રહ્યો છે. પણ જો તે પુરૂષ કોઈ જાણીતો શખ્સ હોય તો, મિત્ર હોય તો, પ્રેમી હોય તો, કે પછી પતિ હોય તો ? શું તમે પણ આવા છો? નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યૂરોના ગત બે દાયકાના આંકડા જણાવે છે કે પોલીસ પાસે બળાત્કારનાં જે કેસ નોંધાયા છે, તેમાં 97 ટકા કેસમાં બળાત્કાર કરનારો પુરૂષ, મહિલાને ઓળખતો હતો. મહેમૂદ ફારૂકીના કેસના ચૂકાદામાં કોર્ટે કહ્યું કે મહિલા નબળી રીતે કે અસ્પષ્ટ રીતે 'ના' પાડે તો તેનો અર્થ 'હા' પણ હોઈ શકે છે. ખાસ કરીને જ્યારે પુરૂષ અને મહિલા એકબીજાને ઓળખતા હોય. શિક્ષિત હોય અને પહેલા પણ એકબીજા સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવી ચૂક્યા હોય. શું તમને આ વાત જાણીતી લાગે છે? શું એ તમારા જાણીતા લોકોના આવા જ છે? શું તમે પણ આવા છો? શિક્ષિત લોકો કે જે પોતાની જાણીતી વ્યક્તિ સાથે સારા શારીરિક સંબંધ બનાવવા ઇચ્છે છે. કેટલું અઘરૂ છે એ સમજવું કે, સામેની વ્યક્તિ શું ઇચ્છે છે? જ્યારે 'ના' કમજોર રીતે પાડવામાં આવી હોય, ત્યારે મહિલાનું મન વાંચવાની જરૂર છે એ અમેરિકી સંશોધકે પોતાની એક મિત્રને કહ્યું, "હું હંમેશા એક એવી મહિલા હતી જે પોતાના શરીર અને સેક્સ્યુઆલિટીની માલિક છે. એ રાત્રે જે થયું તેણે મારી પાસેથી મારો હક છીનવી લીધો." કેટલું મુશ્કેલ છે, તે મહિલા દ્વારા થયેલા ઇશારાને સાંભળવો, જોવો અને માનવો? અને જો 'ના' નબળી કે અસ્પષ્ટ રીતે પાડવામાં આવી હોય તો પછી શું તે સંમતિ છે? શું તેવામાં મહિલાનું મન વાંચવાની જરૂર નથી? એકબીજા માટે આપણે આટલું તો કરવું જોઈએ ને? (તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો) કોઈ મહિલા સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવતા પહેલા શું પુરૂષો ખરેખર તેમને પૂછે છે, 'શું તમે મારી સાથે સેક્સ કરવા ઇચ્છો છો?' +text: સળગતા હાથી અને તેના બાળકની તસવીરે પ્રતિયોગિતા જીતી છે આ તસવીર પશ્ચિમ બંગાળના બાંકુડા જિલ્લાની છે જેને ફોટોગ્રાફર બિપલબ હાજરાએ પોતાના કેમેરામાં કેદ કરી હતી. (ચેતવણીઃ આખી તસવીર નીચે પ્રકાશિત કરવામાં આવી છે. કેટલાક લોકો તેને જોઈને વિચલિત થઈ શકે છે) ભારતના પશ્ચિમ બંગાળના બાંકુડામાં લેવામાં આવેલી આ તસવીરમાં એક હાથીનું બચ્ચુ આગની જ્વાળાઓ વચ્ચે લપેટાયેલું જોવા મળી રહ્યું છે. તે અન્ય હાથી સાથે પોતાનો જીવ બચાવીને ભાગી રહ્યો છે. બિપલબ હાજરાની આ તસવીરને એવોર્ડથી સન્માનિત કરતા સેન્ચ્યુરી મેગેઝીને કહ્યું છે, "આ પ્રકારનું અપમાન... સામાન્ય વાત છે." બાંકુડા જિલ્લાના જે વિસ્તારમાં આ તસવીર લેવામાં આવી છે ત્યાં હાથીઓ અને લોકો વચ્ચે સંઘર્ષ સામાન્ય બાબત છે. એ ખબર નથી પડી શકતી કે પછી આ હાથીઓનું શું થાય છે. બાંકુડાથી હાથિઓનાં હુમલામાં લોકોનાં મૃત્યુના સમાચાર પણ આવતા રહે છે. હાથીઓ માટે નર્ક જેવો માહોલ ફોટોગ્રાફર જણાવે છે કે હાથીઓ માટે અહીં નર્ક જેવો માહોલ છે તસવીર સાથે આપવામાં આવેલી જાણકારીમાં મેગેઝીને કહ્યું છે કે આ પણ હાથીઓ અને લોકો વચ્ચે સંઘર્ષનો એક મામલો હતો. તસવીર સાથે જાહેર થયેલી નોટમાં જણાવવામાં આવ્યું કે, વિપલબ હાજરાએ જ્યારે તસવીર લીધી હતી ત્યારે "ચીસ પાડતા પાડતા લોકો હાથીઓ પર આગના ગોળા અને ફટાકડા વરસાવી રહ્યાં હતા." વિપલબ હાજરા જણાવે છે કે હાથીના બચ્ચું દોડી રહ્યું હતું. "આ સમજદાર, શાંત અને સામાજિક પ્રાણી સદીઓથી આ ઉપમહાદ્વીપમાં રહે છે પરંતુ તેમની માટે અહીં નર્ક જેવો માહોલ છે." આ તસવીર પર સોશિઅલ મીડિયા પર પણ ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. બાંકુડાના સ્થાનિક મૈનક મજમૂદારે ટિપ્પણી કરી, હાથીઓના ક્ષેત્રને થયેલા નુકસાન માટે ગામ જવાબદાર છે. અહીં હાથીઓ પર હુમલા થઈ રહ્યા છે અને તેમનું શોષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. પોતાની ટિપ્પણીમાં મજૂમદારે એ પણ કહ્યું કે હાથીઓએ પણ ખૂબ બરબાદી કરી છે. પાક બગાડ્યો છે, ઘરોને તોડ્યા છે અને માસૂમ લોકોને માર્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આગમાં સળગતા હાથી અને તેના મદનિયુંની એક તસવીરે વાઇલ્ડલાઇફ ફોટોગ્રાફી સ્પર્ધા જીતી છે. +text: ખોવાયેલો કૅમેરા. બે વર્ષ સુધી દરિયાના પાણીમાં રહેવાથી કૅમેરા વહાણના તળીયે જામે તેવી શંખ અને છીપની પરત જામી ગઈ છે. હવે આશ્ચર્યની વાત એ છે કે બે વર્ષ સુધી પાણીમાં રહેલો આ કૅમેરો હજી પણ તસવીરો ખેંચી શકે તેવી સ્થિતિમાં છે. કૅમેરો વૉટરપ્રુફ હોવાને કારણે તેની અંદર પાણી જઈ શક્યું ન હતું. પરંતુ બે વર્ષ સુધી સૈંકડો કિલોમીટરની યાત્રા આ કેવી રીતે કરી? તમે પણ આ કૅમેરાની સફરમાં અમારી સાથે નીકળી પડો! કેવી રીતે ખોવાયો હતો કૅમેરા? જાપાનની યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓ તાઇવાનમાં આવેલા ઇસિગાકીમાં વેકેશન માટે ગયા હતા. અહીં દરિયામાં સ્કૂબા ડાઇવિંગ કરતી વખતે આ કૅમેરા ખોવાઈ ગયો હતો. સેરીના ત્સુબાકીહરા કહે છે, "હું સ્કૂબા ડાઇવિંગ કરતી હતી ત્યારે મારાથી આ કૅમેરા ખોવાઈ ગયો હતો. સ્કૂબા ડાઇવિંગ વખતે મારા મિત્રનો શ્વાસ અચાનક થંભી ગયો અને હું તેને મદદ કરવા માટે ગઈ. આ સમયે મારા હાથમાંથી કૅમેરા છૂટી ગયો હતો." સપ્ટેમ્બર 2015માં કૅમેરા ખોવાઈ ગયો હતો અને ત્યારબાદ સેરીનાએ માની લીધું હતું કે હવે તેનો કૅમેરા મળશે નહીં. કઈ રીતે બે વર્ષ બાદ મળ્યો કૅમેરા? આ કૅમેરા સૈંકડો કિલોમીટરની સફર કરીને આખરે તાઇવાન પહોંચ્યો હતો. અહીં દરિયા કિનારે આ કૅમેરા સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકને મળ્યો હતો. કૅમેરા જેમને મળ્યો તે શિક્ષક પાર્ક લી બીબીસીને કહે છે, "એક 11 વર્ષીય છોકરાને આ કૅમેરા મળી આવ્યો હતો." ત્યારબાદ વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકે તેમના મૂળ માલિકને આ કૅમેરા પહોંચાડવાનું નક્કી કર્યું. તેમણે આ કૅમેરાની તસવીરો ફેસબુક પર મૂકીને તેમના માલિકને શોધવાનો પ્રયત્ન કર્યો હતો. પાર્ક લી કહે છે, "આશ્ચર્યની વચ્ચે તેમને એક જ દિવસમાં કૅમેરાના માલિક મળી ગયા." સેરીના ત્સુબાકીહરા કે જેઓ કૅમેરાના મૂળ માલિક છે તેઓએ કહ્યું, "પહેલાં તો મને આ વાત પર વિશ્વાસ જ ના આવ્યો કે બે વર્ષ બાદ મારો કૅમેરા મને મળી શકે." તેઓ કહે છે, "મારા મિત્રોએ આ કૅમેરાની તસવીરો ફેસબુક પર જોઈ હતી અને તેમને મને કહ્યું. આ સમયે મને આશ્ચર્ય થયું હતું." કૅમેરામાં કોઈ નુકસાન નહીં! કૅમેરા જેમને મળ્યો તે પાર્ક લી કહે છે, "કૅમેરા અમને મળ્યો ત્યારે અમને થયું કે તે ભાંગી ગયો હશે. પરંતુ તેના પર જામેલી પરત જ્યારે કાઢી ત્યારે અમને એક બટન જોવા મળ્યું." "આશ્ચર્યની વાત તો એ છે કે વિદ્યાર્થીઓએ જ્યારે કૅમેરા ચાલુ કર્યો તો તે સમયે પણ તેની બેટરી ચાર્જ જ હતી." તેઓ કહે છે, "વિદ્યાર્થીઓને પહેલાં તો થયું કે આ કૅમેરા મળ્યો છે તો હવે તેઓ રાખી શકે છે. જોકે, ઘણા લોકોએ સૂચવ્યું કે આ કૅમેરાના માલિકને શોધવાના પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. જે બાદ અમે ફેસબુક પર તેની તસવીરો પોસ્ટ કરી હતી." કૅમેરામાં કેટલીક તસવીરો જાપાની હોવાને કારણે તસવીરો સાથે જાપાની અને મેડરિન ભાષામાં પણ લખાણ લખવામાં આવ્યું. આ પોસ્ટને 10,000થી વધુ વખત શૅર કરવામાં આવી હતી અને એક દિવસ આ સંદેશ ત્સુબાકીહરા સુધી પહોંચી ગયો. ત્સુબાકીહરાનું કહેવું છે, "હું બહુ ખુશ છું. તે તસવીરો મને જૂની યાદોનું સ્મરણ કરાવે છે અને પસાર થયેલો સમયને ફરીથી જી���વા માટે તક આપે છે." બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું કે તેઓ ઓ જૂન મહિનામાં તાઇવાન જવાની યોજના બનાવી રહ્યાં છે. મુલાકાત દરમિયાન તેઓ શિક્ષક અને શાળાના બાળકોનો આભાર માનશે અને ખોવાઈ ગયેલા કૅમેરાને આખરે પોતાના ઘરે લાવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દરિયામાં ખોવાયેલો એક કૅમેરા બે વર્ષ બાદ મળી આવ્યો છે. હવે આ કૅમેરાને થોડા જ દિવસોમાં તેના માલિકને પરત કરવામાં આવશે. +text: ઘટના બાદ ઘણા દલિતોએ મૃત ગાયનું ચામડું ઉતારવાનું કામ છોડ્યું. મોટા સમઢિયાળા ગામમાં ગૌરક્ષક તરીકે ઓળખાવતા કેટલાક ઉચ્ચ જ્ઞાતિના લોકોએ જે રીતે ચાર લોકોને ઢોર માર માર્યો હતો. તેના પડઘા દેશભરમાં સાંભળવા મળ્યા હતા. એ ચાર લોકોનો વાંક ખાલી એટલો હતો કે તેઓ મરેલી ગાયનું ચામડું ઉતારીને લઈ જઈ રહ્યા હતા. એ ઘટનાનાં એક વર્ષ પછી પણ દલિત સમાજમાં તે ઘટનાના ઘા હજુ પણ તાજા છે. તેમની સાથે પણ આવી કોઈ ઘટના ન ઘટે તે માટે મોટા ભાગના દલિતો બીજા વ્યવસાય અપનાવવા લાગ્યા છે અને પ્રતિજ્ઞા લીધી છે કે હવે ક્યારેય મૃત ગાયની ચામડી ઉતારવાનું કામ નહીં કરે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે સુરેન્દ્રનગરની વાત કરીએ તો અહીં રહેતા મોટાભાગના દલિતો એક થઈ ગયા છે અને ક્યારેય મૃત ગાયને ન ઉપાડવાનો નિયમ લીધો છે. દલિત અત્યાચાર બાદ દલિત અધિકાર યાત્રાનું આયોજન થયું હતું દલિતોની શું છે સ્થિતિ ? બીબીસીની ટીમે સુરેન્દ્રનગરના વઢવાણ તાલુકાની મુલાકાત લીધી અને જાણવાનો પ્રયાસ કર્યો કે આજની તારીખમાં કેટલા એવા દલિતો છે કે જેઓ હજુ પણ મૃત ગાયને ઉપાડવાના વ્યવસાય સાથે જોડાયેલા છે. જાણવા મળ્યું કે ગામના થોડા લોકો છે કે જેઓ પોતાના ધંધામાં પરત ફર્યા છે. પણ ઘણા લોકો એવા છે કે જેઓ પોતાના પૂર્વજો દ્વારા શરૂ કરાયેલા આ વ્યવસાયને છોડીને ગામમાંથી હિજરત કરી ગયા છે. વઢવાણ તાલુકાના દેદાદરા ગામમાં રહેતા મુન્ના રાઠોડ જણાવે છે કે તેઓ 45 દિવસ સુધી પોતાના વ્યવસાયથી દૂર રહ્યા હતા. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે માત્ર 9 ધોરણ સુધી ભણેલા મુન્ના રાઠોડે ખાનગી કંપનીમાં નોકરી કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. તેઓ કહે છે, "હું અમદાવાદ અને સાણંદની ઘણી કંપનીઓમાં ગયો પણ જ્યારે મેં મારી વિગતો આપી તો મને કોઈ કંપનીએ નોકરી ન આપી." મારા બાયોડેટામાં લખેલું હતું કે 'હું એક દલિત છું અને એક મહિના પહેલા સુધી મૃત ગાય ઉપાડવાનું કામ કરતો હતો.' મુન્ના રાઠોડે મૃત ગા�� ઉપાડવાનું કામ છોડીને નોકરી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો પણ નોકરી ન મળતા ફરીથી મૃત પશુ ઉપાડવાના કામમાં જોડાઈ ગયા છે "મને કોઈ નોકરી ન મળતા હું ફરી મૃત ગાય ઉપાડવાના મારા જૂના વ્યવસાય સાથે જોડાઈ ગયો છું." રાઠોડે કહ્યું કે ખાનગી કંપનીઓએ તો તેમને નોકરી ન આપી પણ સરકારી સંસ્થાઓએ પણ તેમની કોઈ મદદ ન કરી. મુન્ના રાઠોડ જેવા ઘણા એવા યુવાનો છે કે જેઓ એક નવી શરૂઆત તો કરવા માગતા હતા, પણ તેમના પ્રયત્નો નિષ્ફળ ગયા. દલિતોની સ્થિતિ માટે સરકાર કેટલી જવાબદાર ? ઉના દલિત અત્યાચાર પછી સમગ્ર રાજ્યમાં વિરોધ પ્રદર્શનો થયા હતા જો કે રાજકીય વિશ્લેષક વિદ્યુત ઠાકર કહે છે કે સરકાર પર આરોપ લગાવવો અયોગ્ય છે. તેઓ કહે છે, "સરકાર જે કરી શકે છે તે બધું જ કરી રહી છે. પણ માત્ર સરકાર એકલા હાથે પરિસ્થિતિમાં પરિવર્તન નથી લાવી શકતી." "સરકારની સાથે જો સમાજ અને ધાર્મિક સંસ્થાઓ પણ એકબીજા સાથે મળી જાય તો જ દલિતોની પરિસ્થિતિમાં સુધાર આવી શકે છે." ઘણા દલિત એવા પણ છે કે જેમને ગામમાં ધમકીઓ પણ મળી અને તેમને મૃત ગાયના વ્યવસાય સાથે જોડાઈ રહેવા કહેવામાં આવ્યું. ગામ છોડવું પડ્યું કનુ રાઠોડે મૃત ગાય ઉઠાવવાનું કામ બંધ કરીને ગામ છોડી દીધું છે હવે તે બૂટ પોલીશ કરીને રોજગારી મેળવે છે વઢવાણ તાલુકાના બલોલ ભાલ ગામના કનુ રાઠોડ જણાવે છે, "મને કહેવામાં આવ્યું હતું કે જો હું મૃત ગાય ઉઠાવવાનું કામ નહીં કરૂં તો મને ગામમાંથી કાઢી મુકવામાં આવશે." રાઠોડ ઉમેરે છે, "ત્યારબાદ હું જાતે જ ગામમાંથી નીકળી ગયો અને અમદાવાદ આવીને રહું છું." કનુભાઈ હવે મૃત ગાય ઉઠાવવાના વ્યવસાય સાથે નથી જોડાયેલા. તેઓ બગોદરા-અમદાવાદ હાઈવે પર બેસે છે અને લોકોના જૂતાં પોલીશ કરી રોજી-રોટી કમાય છે. કનુભાઈનો દીકરો પણ કૉલેજમાં અભ્યાસ કરવા સાથેસાથે તૈયાર કપડાંના મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટમાં કામ પણ કરે છે. તેમના પત્ની પણ નાનું મોટું કામ કરી દિવસના 100 રૂપિયાની કમાણી કરી લે છે. કનુભાઈ કહે છે, "ખરાબ વ્યક્તિ તરીકેની ઓળખ પ્રસ્થાપિત કરતા ગંદા વ્યવસાયથી દૂર રહીને અમે અહીં નવેસરથી રોજી-રોટી કમાઈએ છીએ, જે અમારી નવી ઓળખ બનાવે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક વર્ષ પહેલાં ઉનામાં થયેલો દલિત અત્યાચાર તમને યાદ હશે. +text: પાટીદાર મતદારોના પ્રભુત્વવાળી એ સાત બેઠકો પર શું પરિણામ આવ્યું? તેના પર એક નજર આ જુવાળે ધીમે ધીમે સમગ્ર રાજ્યમાં આંદોલનની આગ પ્રસરાવી હતી. હાર્દિક પટેલ અને પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના કન્વીનરોને જેલ પણ થઈ. 14 પાટીદાર યુવાનોનાં મૃત્યુ પણ થયા. આ આંદોલન આનંદીબેન પટેલની મુખ્યમંત્રીની તરીકેની ખુરશી જવા પાછળનું કારણ પણ બન્યું હતું. ધીરે ધીરે આ આંદોલન ભાજપ સરકાર માટે ગળાની ગાંઠ સમાન બની ગયું. આ આંદોલન બાદ બીજા પણ જ્ઞાતિવાદી સમીકરણો સર્જાયાં હતાં. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે 2017ની ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી જ્ઞાતિ આધારિત મુદ્દાઓને લઈને જ લડાઈ. ત્યારે પાટીદાર મતદારોના પ્રભુત્વવાળી એ આઠ બેઠકો પર શું પરિણામ આવ્યું? તેના પર એક નજર. બીજા તબક્કાના મતદાન માટે કતારમાં યુવાનો ઊંઝા વિધાનસભા બેઠક પર 38 ટકાથી વધારે પાટીદારોનું પ્રભુત્વ છે. જોકે, ઘણાં વર્ષો પછી ભાજપને આ બેઠક પર હારનો સામનો કરવાનો વારો આવ્યો છે. ભાજપના નારાયણ પટેલને કોંગ્રેંસના ડૉ. આશા પટેલે 29529 મતથી પરાજય આપ્યો છે. આ બેઠક પર 2012માં ભાજપના નારાયણ પટેલ જીત્યા હતા. 1995થી આ બેઠક પર નારાયણ પટેલ એટલે કે ભાજપનો કબજો હતો. વિજાપુર વિધાનસભા બેઠક પર 36 ટકાથી વધારે પાટીદારોનું પ્રભુત્વ છે. પાટીદાર આંદોલનનાં મુખ્ય કેન્દ્રો પૈકીના એક આ વિસ્તારમાં ભાજપને વિજય મળ્યો છે. વિજાપુરમાં ભાજપના રમણ પેટેલે 1164 મતોથી કોંગ્રેસના નાથાભાઈ પટેલને પરાજય આપ્યો છે. આ બેઠક પર 2012માં કોંગ્રેસના પ્રહલાદ પટેલ જીત્યા હતા. 2002 અને 2007માં આ બેઠક પર ભાજપનો વિજય થયો હતો. વિસનગર વિધાનસભા બેઠક પર 30 ટકાથી વધારે પાટીદારોનું પ્રભુત્વ છે. અહીં ભાજપના ઋષિકેશ પટેલે કોંગ્રેસના મહેન્દ્રકુમાર પટેલને 2869 મતોીથી પરાજય આપ્યો છે. 2012માં પણ અહીં ઋષિકેશ પટેલ જીત્યા હતા. 1995થી આ બેઠક પર ભાજપનો કબજો છે. વિસનગરમાં ભાજપના ઋષિકેશ પેલને ફરી વિજય મળ્યો છે સુરતની મહુવા વિધાનસભા બેઠક પર 29 ટકાથી વધારે પાટીદારોનું પ્રભુત્વ છે. જોકે, આ બેઠક અનુસૂચિત જનજાતિ માટે અનામત છે. અહીં ભાજપના મોહન ધોડિયાએ કોંગ્રેસના તુષાર ચૌધરીને 6433 મતોથી હરાવ્યા છે. આ બેઠક પર 2012માં પણ મોહન ધોડિયા આ આ બેઠક પર વિજયી બન્યા હતા. સુરતની ઓલપાડ વિધાનસભા બેઠક પર 28 ટકાથી વધારે પાટીદારોનું પ્રભુત્વ છે. ભાજપના મુકેશ પટેલે કોંગ્રેસના યોગેન્દ્રસિંહ બાકરોલાને 61,812 મતોથી પરાજય આપ્યો છે. 2012માં પણ અહીં ભાજપના મુકેશ પટેલ જીત્યા હતા. 1990થી આ બેઠક પર ભાજપનો કબજો છે. બેચરાજી વિધાનસભા બેઠક પર 25 ટકાથી વધારે પાટીદારોનું પ્રભુત્વ છે. અહીં કોંગ્રેસના ભરતજી ઠાકોરે ભાજપના રજનીકાંત પટેલને 15,811 મતથી પરાજય આપ્યો છે. આ બેઠક પર 2012માં ભાજપના રજનીકાંત પટેલ જીત્યા હતા. 2007માં પણ તેમની જ જીત થઈ હતી. ગુજરાત રાજ્યમાં પટેલ સમુદાય 24% થી 27% વસ્તી વર્ચસ્વ ધરાવતો સમુદાય છે મોરબીમાં પણ પાટીદાર મતોનું સારું એવું પ્રભુત્વ છે. ભાજપની પીઢ નેતા કાંતિ અમૃતિયાને આ વખતે અહીં હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે. કોંગ્રેસના બ્રિજેશ મેરજાએ તેમને 3419 મતોથી પરાજય આપ્યો છે. કાંતિ અમૃતિયા 1995થી અહીં સતત વિજય મેળવતા આવ્યા છે. ધોરાજી પણ પાટીદારો મતોનું ઘણું પ્રભુત્વ છે. પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ છોડી કોંગ્રેસમાં જોડાયેલા લલિત વસોયાને ધોરાજી બેઠક પર વિજય મળ્યો છે. તેમણે ભાજપના હરિભાઈ પટેલને 25,085 મતથી પરાજય આપ્યો છે. રાજકીય વિશ્વેષક ડૉ. શિરીષ કાશીકરે પરિણામો વિશે માહિતી આપતા કહ્યું કે, "પાટીદાર અનામત આંદોલનના આધારે જે જુવાળ ઊભો થયો હતો તેનો ભાજપને મોટો સ્તરનો કોઈ ફટકો નથી પડ્યો." "હા, સૌરાષ્ટ્રની કેટલીક મહત્વની બેઠકો પર ભાજપને હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે." "જ્યાંથી પાટીદાર અનામત આંદોલને મોટું સ્વરૂપ લીધુ તે વિસનગર અને મહેસાણામાં ભાજપને જીત મળી છે અને સુરતના વરાછામાં પણ ભાજપ વિજયી બન્યું છે." "પાટીદારોની એકતા જોઈ ગુજરાતમાં ઘણાં સમુદાયો એક થયા હતા અને ભાજપના સમર્થનમાં આવ્યા હતા. જેના કારણે કોંગ્રેસને પાટીદાર મતોનો જેટલો લાભ મળવો જોઈતો હતો તેટલો નથી મળ્યો." (આ તમામ આંકડા ચૂંટણી પંચ પાસેથી મેળવેલા છે.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2015માં પાટીદારોના અનામત આંદોલન બાદ રાજ્યમાં એક નવો જુવાળ શરૂ થયો. +text: પરિવારજનોનો આરોપ છે કે ભૂલીના પતિ દિનેશ તેમના રંગ-રૂપને લઈને તેમને માનસિક ત્રાસ આપતા હતા. તેના કારણે ભૂલીએ કૂવામાં પડીને આત્મહત્યા કરી લીધી. પોલીસે તેમના પતિ વિરુદ્ધ ફરિયાદ નોંધીને તપાસ હાથ ધરી છે. મહિલા સંગઠનોનું કહેવું છે કે માત્ર શ્યામ રંગ જ નહીં પણ મહિલાના ગોરા રંગ પર પણ નિશાન સાધવામાં આવે છે. ત્યારે તેની ચાલ ચલગત પર શંકા કરવામાં આવે છે. મધ્યપ્રદેશની સીમા પર આવેલા ઝાલાવાડ જિલ્લામાં બકાની ચોકી વિસ્તારમાં ગણેશપુર ગામની ભૂલીના આ વર્ષના એપ્રિલ મહિનામાં જ બાજુના ગામ ખોયરાના દિનેશ લોઢા સાથે લગ્ન થયાં હતાં. બકાનીના ચોકી અમલદાર બલવીરસિંહે બીબીસીને જણાવ્યું કે ભૂલીના પિતા દેવીલાલની ફરિયાદના આધારે ત��મના પતિ દિનેશ વિરુદ્ધ આત્મહત્યા માટે પ્રેરવાની ફરિયાદ નોંધવામાં આવી છે. પતિનો માનસિક ત્રાસ ભૂલીબાઈ પોલીસ પાસે નોંધાયેલી ફરિયાદ મુજબ દેવીલાલનો આરોપ છે કે તેમના જમાઈએ લગ્ન પછી તરત જ ભૂલીના વાનને લઈને ભૂલીને પરેશાન કરતા હતા. તેઓ ભૂલીને કાળી-કૂબડી કહીને તેમનું અપમાન કરતા હતા. ઝાલાવાડ પોલીસ અધિક્ષક ગોપાલ મીણાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે ફરિયાદ નોંધીને તપાસ શરૂ કરી દેવાઈ છે. પોલીસને આપેલા નિવેદનમાં દેવીલાલે જણાવ્યું કે દિનેશ લગ્ન પછી તરત જ ભૂલીને ત્રાસ આપવા લાગ્યા હતા. તેમનાથી પરેશાન થઈને દીકરી પિયરમાં પાછી આવી ગઈ હતી. પણ હમણાં જ ભૂલી સાસરે પરત ગયાં હતાં. દેવીલાલે પોલીસને જણાવ્યું કે દિનેશે તેમને સ્પષ્ટ કહી દીધું હતું કે તેનો રંગ કાળો છે, એ તેને નહીં રાખે. આ ઘટનાથી ભૂલીને ખૂબ અપમાનજનક લાગ્યું અને તેમણે કૂવામાં ડૂબીને આત્મહત્ય કરી લીધી. ભૂલાના પિતા દેવીલાલે પોલીસને જણાવ્યું કે રવિવારે જ તેઓ પોતાની દીકરીને સાસરે મૂકીને આવ્યા હતા. ત્યારબાદ સોમવારે તેમને ફોન પર જણાવવામાં આવ્યું કે ભૂલીનું પાણીમાં ડૂબવાથી અવસાન થયું છે. પોલીસે ભૂલીના મૃતદેહને પોસ્ટમૉર્ટમ કરીને પરિવારને સોંપી દીધો છે. રાજ્ય મહિલા આયોગના પૂર્વ અઘ્યક્ષ લાડ કુમારી જૈને જણાવ્યું, "રંગરૂપ અને ક્ષમતાનાં બધાં જ માપદંડો મહિલાઓ પર જ લાગૂ પાડવામાં આવે છે. જો તેનો રંગ ગોરો છે તો તેની ચાલ ચલગત પર શંકા કરવામાં આવે છે." તેઓ કહે છે કે તકલીફ એ જ છે કે ભારતે મહાત્મા ગાંધીની આગેવાનીમાં રંગભેદ વિરુદ્ધ ઝુંબેશ ચલાવી અને એ જ દેશમાં રંગ-રૂપને લઈને આવા ભેદભાવ કરવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તેમનું દાંપત્ય જીવન છ મહિનાથી પણ ઓછું રહ્યું. રાજસ્થાનના ઝાલાવડ જિલ્લામાં 21 વર્ષનાં ભૂલીબાઈ ઉર્ફે માંગીબાઈ માટે શ્યામ વર્ણ કથિત રીતે મૃત્યુનું કારણ બન્યો છે. +text: ટ્રમ્પે જ્યારથી ઈરાન સાથે પરમાણુ કરાર તોડ્યો છે, ત્યારથી બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધ્યો છે. વ્હાઈટ હાઉસનું કહેવું છે કે આઈઆરજીસીનો અર્થ 'ઇંપ્લિમેંટિંગ ઇટ્સ ગ્લોબલ ટેરરિસ્ટ કૅમ્પેન' છે. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે સોમવારે પોતાના નિવેદનમાં જણાવ્યું, "વિદેશ મંત્રાલયનો આ બહુ મોટો નિર્ણય છે. ઈરાન આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપવાની સાથે આઈઆરજીસીમાં સક્રિય રીતે સામેલ છે." અમેરિકાએ આઈઆરજીસી અને તેની સાથે સંકળાયેલી સં��્થાઓ પર આતંકવાદને સમર્થન આપવાનો અને માનવઅધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરવાનો આક્ષેપ કર્યો છે. ટ્રમ્પે કહ્યું કે આ રીતે ઈરાન પર દબાણ વધશે. "જો તમે આઈઆરજીસી સાથે સંબંધ રાખો છો તો તમે આતંકવાદને સમર્થન આપો છો." માનવામાં આવે છે કે રિવૉલ્યુશનરી ગાર્ડમાં હાલ જમીનદળ, નૌસેના, હવાઈદળ અને ઈરાનના રણનૈતિક હથિયારોની દેખરેખ રાખતા સવા લાખ જવાન છે. તે ઉપરાંત ગાર્ડ સંલગ્ન 90 હજાર પુરુષો અને સ્ત્રીઓ સહિતની વૉલન્ટરી ફોજ છે. આ સંગઠન ઈરાની તેલ નિગમ અને ઇમામ રઝાની દરગાહ બાદ દેશનું ત્રીજું સૌથી ધનિક સંગઠન છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કલમ 370 પર મહેબૂબા મુફ્તીની ભાજપને ચેતવણી એનડીટીવી ઇન્ડિયાની વેબસાઇટના અહેવાલ મુજબ મહેબૂબા મુફ્તીએ કલમ 370 મુદ્દે ચેતવણી આપતાં કહ્યું કે ભાજપ બારૂદના ગંજ પર ઊભેલા કાશ્મીરમાં આગ સાથે ન રમે. સોમવારે ભાજપે લોકસભા ચૂંટણી માટેનો ઢંઢેરો જાહેર કર્યો, જેને 'સંકલ્પપત્ર' નામ આપવામાં આવ્યું છે. આ અંગે હુમલો કરતાં પીડીપીનાં પ્રમુખ મહેબૂબા મુફ્તીએ કહ્યું કે, જો વાત કાશ્મીરના વિશેષ દરજ્જાની હોય તો ભાજપે આગ સાથે ન રમવું જોઈએ. સાથે જ તેમણે ચેતવણી પણ આપી હતી કે કલમ 370ને નાબૂદ કરવી એ રાજ્યની ભારતમાંથી આઝાદી હશે. મહેબૂબા મુફ્તીએ કહ્યું, "જો તમે કાશ્મીરને કલમ 370માંથી મુક્ત કરો છો, તો આપ રાજ્યને દેશમાંથી મુક્ત કરો છો. મેં ઘણી વખત કહ્યું છે કે આ કલમ જ જમ્મુ-કાશ્મીરને દેશ સાથે જોડે છે." "જો તમે આ સેતુને તોડો તો ભારત રાજ્ય પર પોતાનું નિયંત્રણ પણ ગુમાવશે." "જમ્મુ-કાશ્મીર વિસ્ફોટકના ઢગ પર છે, એ તો તમે પુલવામામાં જોઈ જ લીધું છે, જો ભાજપ પોતાનાં આવાં નિવેદનો અને ઇરાદા નહીં છોડે તો માત્ર જમ્મુ નહીં આખો દેશ સળગશે, તેની અસર સમગ્ર દક્ષિણ એશિયામાં થશે." તેમણે કહ્યું, "મારી ભાજપને ચેતવણી છે કે તેઓ આગ સાથે રમવાનું બંધ કરે. જમ્મુ-કાશ્મીર વિસ્ફોટક છે, જો તમે તણખો મૂકશો તો બધું જ રાખ થઈ જશે, કોઈ કાશ્મીર અને કોઈ ભારત નહીં હોય." મધ્યપ્રદેશમાં 281 કરોડ રૂપિયાનું કૌભાંડ એનડીટીવીની વેબસાઇટના એક અહેવાલ મુજબ મધ્ય પ્રદેશમાં ઇન્કમટૅક્સ વિભાગ દ્વારા છેલ્લા બે દિવસમાં પાડવામાં આવેલા દરોડામાં એક મોટું અને સંગઠિત કૌભાંડ બહાર આવ્યું છે. જેમાં 281 કરોડ રૂપિયાના બેહિસાબી નાણાં પકડાયાં છે. તેમાં નેતા, વેપારીઓ અને સરકારી અધિકારીઓ સામેલ છે. ઇન્કમટૅક્સ વિભાગે સોમવારે જાહેર કરેલા એક નિવેદનમાં જણાવ્યું છે ક��� આ નાણાંમાંથી મોટો ભાગ એક રાજકીય પક્ષના મુખ્યાલય સુધી ગયો હતો. જેમાં તાજેતરમાં જ 20 કરોડ તઘલક રોડ પર એક મોટા નેતાને હવાલા દ્વારા મોકલવામાં આવ્યાં હતાં, જે પાર્ટીના મુખ્યાલય સુધી પહોંચ્યાં હતાં. રવિવારની સવારે ઇન્કમટૅક્સની ટીમે મધ્ય પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી કમલનાથ અને તેમના અંગત સચિવ પ્રવીણ કક્કડના ઘરે તેમજ રાજેન્દ્ર મિગલાનીના દિલ્હી સ્થિત નિવાસસ્થાન પર હવાલા મામલે છાપા માર્યા હતા. ઇન્કમટૅક્સ વિભાગની તપાસમાં હાથથી લખેલી ડાયરીઓ, કૉમ્પ્યુટર ફાઇલ્સ અને ઍક્સેલ શીટ્સ મળી છે. 14 કરોડ 60 લાખ રોકડા બેહિસાબી રૂપિયા મળ્યા. મોંઘા શરાબની 252 બૉટલ મળી, કેટલાંક હથિયારો અને વાઘની ચામડી પણ મળ્યાં છે. આ મોટા નેતાના દિલ્હીના સંબંધીના ઘરમાં છાપો મારતાં એક કૅશબુક મળી છે, જેમાં 230 કરોડની બેહિસાબી લેવડદેવડનો ઉલ્લેખ છે. નકલી બિલના આધારે 240 કરોડ રૂપિયાનો વહીવટ થયો છે. દિલ્હી એનસીઆરના ભદ્ર વિસ્તારમાં મોંઘી સંપત્તિઓ અંગે માહિતી મળી છે. તેમજ ચૂંટણી પંચને આચારસંહિતા ભંગની જાણ કરવામાં આવી છે. અમેરિકાના ગુપ્તસેવા નિદેશકે રાજીનામું આપ્યું અમેરિકામાં ગુપ્ત સેવાના નિદેશક રેન્ડૉલ્ફ એલેસએ રાજીનામું આપી દીધું છે. અમેરિકાના ગૃહ મંત્રાલયમાંથી આ બે દિવસમાં બીજું રાજીનામું છે. આ પહેલાં રવિવારે જ કર્સ્ટજેન નીલસને રાજીનામું આપ્યું હતું. પ્રવાસીઓ પ્રત્યે કડક વલણ ન રાખવાના કારણે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ તેમનાથી નારાજ હતા. રેન્ડૉલ્ફ એલેસથી પણ તેઓ આ જ કારણોસર નારાજ હતા. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ઈરાનના રિવૉલ્યુશનરી ગાર્ડ કૉર્પ્સ(આઈઆરજીસી)ને 'વિદેશી આતંકવાદી સંગઠન' જાહેર કર્યું છે. અમેરિકાએ કોઈ દેશની સેનાને 'આતંકી સંગઠન' જાહેર કર્યું હોય એવું પહેલી વખત બન્યું છે. +text: તેમાં એ જણાવવામાં આવ્યુ કે ભારતીય કૃષિ અનુસંધાન પરિષદનું હિસ્સાર - હરિયાણામાં મોજૂદ રાષ્ટ્રીય અશ્વ અનુસંધાન કેન્દ્ર જલ્દી જ ગધેડીના દૂધની ડૅરી સ્થાપિત કરવા જઈ રહ્યુ છે. અમુક મીડિયા સંસ્થાઓનો દાવો છે કે ગધેડીનું દૂધ 7,000 રુપિયા પ્રતિ લિટર સુધી વેચાઈ શકે છે. આખરે આ ખબરની હકીકત શું છે અને ગધેડીનું દૂધ કેટલુ પૌષ્ટિક હોય છે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગધેડાઓથી જોડાયેલા એક સમાચાર ઘણી મીડિયા સંસ્થાઓએ પ્રકાશિત કર્યા હતા. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર વૉટ્સએપ એક ગ્રૂપ કૉલ માટે એક નવી જાહેરાત કરી છે. નવી જાહેરાત પ્રમાણે એક સાથે આઠ લોકો ગ્રૂપમાં સામેલ થઈ શકશે. અગાઉ વૉટ્સએપ ગ્રૂપમાં માત્ર ચાર લોકો સામેલ થઈ શકતા હતા. વૉટ્સએપે જાહેરાત કરી છે કે નવી જાહેરાત પ્રમાણે સહભાગીઓની સંખ્યા વધારીને આઠ કરાઈ છે. આ નવી સુવિધા વીડિયો અને વોઇસ કૉલ બંનેમાં લાગુ પડશે. લૉકડાઉનમાં ગ્રૂપ કૉલિંગનું ચલણ વૉટ્સએપના વિલ કેથકાર્ટે આ જાણકારી આપી હતી અને એ વાતની પુષ્ટિ કરી હતી કે આ સુવિધાનો લાભ ઍન્ડ્રોઇડ અને આઈફોન- બંને વપરાશકર્તા મેળવી શકશે. તેમજ આગામી અઠવાડિયાથી આ સુવિધા ચાલુ થઈ જશે. આ મામલે ફેસબુકે કહ્યું કે "ઝડપથી તમે વૉટ્સઍપ ગ્રૂપમાં આઠ લોકો એકસાથે વીડિયો અને વોઇસ કૉલિંગ કરી શકશો. અગાઉની જેમ આ સુરક્ષિત કૉલિંગ છે. એટલે તમારી અંગત વાતોને કોઈ સાંભળી કે જોઈ નહીં શકે. વૉટ્સઍપ પણ નહીં." ઉલ્લેખનીય છે કે કોરોના વાઇરસને કારણે દુનિયાભરના લોકો ઘરમાં બંધ છે. હાલના સમયમાં લોકો બહાર નીકળી શકતા નથી અને અવરજવર પણ કરી શકતા નથી. આથી આ સમય એવો છે કે લોકો એકબીજાને ફોન કરીને કે ગ્રૂપમાં વીડિયોના માધ્યમથી હાલચાલ પૂછી રહ્યા છે. આ સમયમાં ઝૂમ, હાઉસીપાર્ટી, ગૂગલ ડ્યૂ અને અન્ય એપનો પણ ઉપયોગ વધ્યો છે. કેવી રીતે ગ્રૂપમાં થાય છે કૉલિંગ? પ્રતીકાત્મક તસવીર આ પ્લૅટફૉર્મનો ઉપયોગ કરવા માટે વૉટ્સએપ કૉલમાં બે રીત છે. લોકો સમૂહમાં પણ વીડિયો-કૉલના માધ્યમથી જોડાઈ શકે છે અને વ્યક્તિગત રીતે પણ કૉલ કરી શકે છે. જો તમે સમૂહમાં વીડિયો કૉલ શરૂ કરો છો તો તમારે જમણી બાજુએ આપેલા કૉલ આઇકન પર ક્લિક કરવાનું રહેશે. પછી ગ્રૂપમાં પોતાની પસંદગી અનુસાર સહયોગી કે મિત્રોને સામેલ કરી શકો છો. પછી પસંદ કરેલા લોકોને કૉલ કરવા માટે સૌથી ઉપર વોઇસ કે વીડિયો કૉલનું બટન આપેલું હોય છે, એના પર ક્લિક કરો. તો વ્યક્તિગત રીતે પણ તમે આ સુવિધાનો ઉપયોગ કરી શકો છો. તેના માટે જોડીદારની ચેટ વિન્ડો ખોલો, જેની સાથે તમે વીડિયો કે વોઇસ કૉલ કરવા માગો છો. બાદમાં સ્ક્રીનના ટૉપ પર કૉલ કે વીડિયો કૉલ આઇકન પર ક્લિક કરો. સુવિધા એવી પણ છે કે આ કૉલમાં તમે એકથી સાત વાર આઠ સહયોગીઓને રિપીટ કરી શકો છો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસના કેરને કારણે અડધું જગત હાલમાં લૉકડાઉન હેઠળ છે. એવા સમયે વૉટ્સએપ�� મોબાઇલધારકો માટે વીડિયો કૉલ અને વોઇસ કૉલની લિમિટ વધારી છે. +text: સરકારે ફરજિયાત માસ્ક અને વિવિધ નિયમો સાથે લગ્ન પ્રસંગ યોજવાની છૂટ આપી છે. ત્યારે આ પ્રસંગોમાં અવનવા માસ્ક આકર્ષણનું કેન્દ્ર બની રહ્યા છે. ગ્રાહકોનું કહેવું છે આ ડિઝાઇનર પર્સનલાઇઝ માસ્કથી કોરોનાની બીમારીથી પણ બચી શકાય છે અને પ્રસંગમાં લૂક પણ સારો આવે છે. Video: Dharmesh Amin/Prit Garala તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસ વચ્ચે ધીમે ધીમે લગ્ન પ્રસંગોની શરૂઆત થઈ છે. +text: સંઘ સાથે જોડાયેલા લોકો કહે છે કે ચોક્કસથી ભાજપ વૈચારિક રીતે તેની નજીક છે પણ ભાજપનો આગવો પ્રભાવ છે. તો કેટલાક વિશ્લેષકો કહે છે કે દક્ષિણ પંથનો આ ફેલાવો દેશની વિવિધતા માટે ચિંતાજનક છે. દેશમાં સંઘનો વિસ્તાર સંઘના એક રિપોર્ટ અનુસાર દેશમાં 59 હજાર શાખાઓ ચાલી રહી છે. શાખાના માધ્યમથી દરરોજ સંઘના સભ્યો એકઠા થાય છે. રાજસ્થાનમાં સંઘ સાથે સંકળાયેલી પત્રિકાના સંપાદક કે. એલ. ચતુર્વેદી કહે છે કે દેશમાં વિભાગો અને મંડળ સ્તરે સંઘની ઉપસ્થિતિ છે. શું ભાજપનો વધતો પ્રભાવ સંઘની દેણ છે? આ સવાલ પર ચતુર્વેદી કહે છે, ''એવું નથી, ભાજપનું આગવું અસ્તિત્વ છે. એ ખરું કે ભાજપ વૈચારિક રીતે તેની નજીક છે પણ ભાજપનું પોતાનું સંગઠન અને શક્તિ છે.'' જોકે, ચતુર્વેદી એ ચોક્કસ માને છે કે ચૂંટણીમાં સ્વયંસેવકોના પ્રયત્નોનો ભાજપને લાભ મળે છે, કેમ કે વૈચારિક રીતે બંને નજીક છે. ચતુર્વેદીના અનુસાર હાલમાં થયેલી ચૂંટણીમાં સ્વયંસેવકોની સક્રિયતાને લીધે મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં વધુ મતદાન થયું. આરએસએસે છેલ્લા કેટલાક સમયમાં મીડિયા, જનસંપર્ક અને પ્રચારમાં ખાસ ધ્યાન આપ્યું છે. તેના માટે સમાજના આગેવાનો સાથે સંપર્કમાં રહેવા કૉફી-ટેબલ બુક જેવા કાર્યક્રમનો સહારો લીધો છે. ઉજ્જૈન, પટણા અને ભાગ્યનગરમાં બ્લૉગર્સ અને જાણીતા લેખકો સાથે બેઠકો કરી, જેમાં 225 લેખકોએ ભાગ લીધો હતો. સંઘે નારદમુનિને પત્રકારત્વ સાથે જોડી દીધા અને ગત બે વર્ષમાં નારદજયંતી પર અલગઅલગ જગ્યાએ કાર્યક્રમો કરીને 2000થી વધુ પત્રકારોનું સન્માન કર્યું. સંઘના રિપોર્ટ પ્રમાણે દિલ્હી, જયપુર અને ભુવનેશ્વરમાં સોશિયલ મીડિયામાં કૉન્ક્લેવનું આયોજન કરાયું. જેમાં સોશિયલ મીડિયામાં સક્રિય એક હજારથી વધુ લોકોએ ભાગ લીધો. આરએસએસ હાલમાં 12 ભાષાઓમાં 30 પત્રિકાઓ પ્રકાશિત કરીને નિયમિત રીતે બે લાખ ગામો સુધી પહોંચાડે છે. હરિયાણામાં આ પત્રિકાઓ પહોંચાડનાર 572 પોસ્ટમૅનનું સન્માન કરાયું. સંઘે પોતાની રીતે દેશમાં 43 પ્રાંત બનાવ્યા છે. જેમાં બંગાળને ઉત્તર અને દક્ષિણ બંગાળમાં વિભાજિત કર્યું છે. ગત વર્ષે સંઘે આ બંને ભાગમાં ધાર્મિક અન સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોના માધ્યમથી પોતાની મોજૂદગી વધારવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. સંઘના રિપોર્ટ પ્રમાણે બંગાળમાં 32 સ્થળોએ રામનવમી પર શોભાયાત્રા કાઢવામાં આવી હતી. આપને આ પણ વાચવું ગમશે કૉંગ્રેસની તૈયારી લોકસભા ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને સંઘના વડા પ્રધાન ગણાવીને પ્રહારો કર્યા હતા. પણ શું કૉંગ્રેસ પોતાનો વૈચારિક પ્રભાવ વધારવા માટે કોઈ પ્રયાસ કરે છે? રાજસ્થાનમાં કૉંગ્રેસની ચૂંટણી અભિયાન સમિતિના પ્રમુખ અને આરોગ્યમંત્રી રઘુ શર્માએ કહ્યું: ''અમે અમારા કાર્યકરોની આઝાદીની લડાઈ, ઇતિહાસ, વિચાર અને લોકનાયકોનાં જીવનચરિત્ર વિશે પ્રશિક્ષણ આપતા રહીએ છીએ.'' ''અમે ભાજપ અને વડા પ્રધાન મોદીના બેવડા માપદંડો અને જૂઠ વિશે પણ કાર્યકરોને માહિતગાર કરતા રહીએ છીએ.'' શર્મા ઉમેરે છે, ''કૉંગ્રેસ પાસે એક-એકથી ચડિયાતા વિચારશીલ લોકો છે, કૉંગ્રેસ એક આંદોલન છે, આ પાર્ટી છેલ્લાં 30 વર્ષથી કામ કરી રહી છે. અમારી પહોંચ અંતરિયાળ ગામ સુધી છે, ભાજપની એવી પહોંચ નથી. આરએસએસે પોતાના સંગઠન પ્રમાણે રાજસ્થાનને ત્રણ પ્રાંતમાં વહેંચી રાખ્યું છે. જેમાં આદિવાસી બહુમતીવાળા મેવાડને ચિત્તોડ પ્રાંત સાથે જોડ્યું છે. મેવાડ એક સમયે કૉંગ્રેસનો ગઢ હતો. શરૂઆતના તબક્કામાં કૉંગ્રેસે આદિવાસીઓ વચ્ચે રહીને શિક્ષણ, રોજગારી અને જાગૃતિ માટે ઘણું કામ કર્યું હતું. બાદમાં મેવાડ કૉંગ્રેસના હાથમાંથી સરકતું ગયું. આ એ જ સમય હતો જ્યારે સમાજવાદી નેતા મામા બાલેશ્વરદયાલ આદિવાસી સમાજમાં સૌથી વધુ પ્રભાવક તરીકે ઊભરી આવ્યા. તેમની હયાતીમાં કૉંગ્રેસ અને ભાજપ ડુંગરપુર અને વાંસવાડા જેવા જિલ્લામાં સફળ ન થઈ શક્યા. પરંતુ બે દસક પહેલાં તેમનું નિધન થતાં ભાજપે જગ્યા બનાવી લીધી. સમાજવાદી નેતા અર્જુન દેથા કહે છે, ''મામાજીની વિરાસત ત્રણ ભાગમાં વેરાઈ ગઈ.'' તેઓ જણાવે છે, ''એક ભાગ ભાજપ અને કૉંગ્રેસ પાસે ગયો, બીજો ભાગ નવી ઉભરેલી ટ્રાઇબલ પાર્ટીએ સમેટી લીધો અને ત્રીજો ભાગ હજુ પણ પોતાનું સ્થાન શોધી રહ્યો છે.'' દેથાના જણાવ્યા પ્રમાણે કૉંગ્રેસે છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં આ વિસ્તારમ���ં વૈચારિક અને સંગઠનનું કામ નથી કર્યું. એટલા માટે તે નબળી પડી રહી છે. ભારતીય સમાજ પર પ્રભાવ જાણકારોનું કહેવું છે કે મેવાડમાં આરએસએસ સાથે સંકળાયેલી 'વનવાસી કલ્યાણ પરિષદ' દ્વારા 40 વર્ષ પહેલાં કામ શરૂ કરાયું હતું અને હવે તેણે મૂળિયાં પ્રસારી દીધાં છે. પરિષદ આ વિસ્તારમાં 335 સેવાકેન્દ્રો ચલાવે છે. જેમાં 16 વનવાસી બૉર્ડિંગ સ્કૂલ, 17 પ્રાથમિક, 6 માધ્યમિક અને સૅકન્ડરી સ્કૂલ, 108 એક જ શિક્ષકથી ચાલતી શાળા અને 179 બાળ સંસ્કારકેન્દ્ર સામેલ છે. પરિષદે 117 ગ્રામ સ્વાસ્થ્યકેન્દ્ર અને 115 સ્પોર્ટ્સ સૅન્ટર પણ શરૂ કર્યાં છે. સમાજશાસ્ત્રી ડૉ. રાજીવ ગુપ્તા જણાવે છે, "આ દક્ષિણપંથી સંગઠનોનો વધી રહેલો પ્રભાવ ભારતના બહુમત અને વિવિધતા ધરાવતા સમાજ માટે ચિંતાનો વિષય છે, કારણ કે આવાં સગઠનો સંકિર્ણ અને રૂઢિચુસ્ત મન-મસ્તિક તૈયાર કરે છે." રાજીવ ગુપ્તાનું કહેવું છે, "ભારતમાં વિકાસની દૃષ્ટિએ આ મોટો વિશ્વાસઘાત હશે, કારણ કે ભારતીય સમાજ બહુમતી અને વિવિધતાથી ભરેલો દેશ છે." "એ જ કારણ છે કે એક બિંદુ બાદ સમાજ દક્ષિણપંથી ફેલાવવાની આ પ્રક્રિયાને સ્વીકારવાનો ઇન્કાર કરી દેશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી આરએસએસ એટલે કે રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘનો પ્રભાવ વધ્યો છે. પણ એ માત્ર સંયોગ છે કે ભાજપે તેના સહારે પોતાનો ફેલાવો કરી લીધો છે. +text: કુણાલ કામરા અને અર્નબ ગોસ્વામી ઇન્ડિગો ઍરલાઇન્સ દ્વારા છ મહિનાના પ્રતિબંધની જાહેરાત કરાઈ હતી, જ્યારે ઍર ઇન્ડિયાએ આગામી નિર્ણયની જાહેરાત સુધી પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. ઇન્ડિગોએ ટ્વીટ કરીને જણાવ્યુ હતું કે મુંબઈથી લખનૌ જતી ઇન્ડિગોની ફ્લાઇટમાં કુણાલ કામરાએ અન્ય પેસેન્જર સાથે અસ્વીકાર્ય વર્તન કર્યું હોવાથી તેમના પર છ મહિના માટે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવે છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ ટ્વીટમાં ઉડ્ડયન મંત્રી હરદીપ સિંઘ પુરીને પણ ટૅગ કરવામાં આવ્યા હતા. પુરીએ પણ ટ્વીટ કરીને કહ્યું, "વિમાનની અંદર ઉશ્કેરવાનું કે વિમાનની અંદર અશાંતિ ઊભી કરવી અસ્વીકાર્ય છે અને વિમાન મુસાફરો માટે ભયજનક છે. આપણી પાસે બીજો કોઈ રસ્તો નથી, પરંતુ હું બીજી ઍરલાઇન્સને પણ સંબંધિત વ્યક્તિ સામે કાર્યવાહી કરવાની સલાહ આપું છું." આ બાદ મંગળવારે રાત્રે 10.39 વાગ્યે ઍર ઇન્ડિયાએ તેમના ટ્વિટર હૅન્ડલથી ટ્વીટ કરતાં લખ્યું, "@IndiGo6Eમાં થયેલી ઘટના��ાં વ્યક્તિની વર્તણૂક અસ્વીકાર્ય છે. આગામી સૂચના આપવામાં ન આવે ત્યાં સુધી કુણાલ કામરા ઍર ઇન્ડિયામાં પ્રવાસ નહીં કરી શકે." આ સમગ્ર ઘટનાક્રમ અંગે કુણાલ કામરાએ ટ્વીટ કરીને પોતાનું નિવેદન આપ્યું છે. તેમણે ઘટનાક્રમનો ઉલ્લેખ કરતા ટ્વીટમાં લખ્યું છે, "મને નથી લાગતું કે મેં કંઈ ખોટું કર્યું છે કે ગુનો કર્યો છે." ઘટનાક્રમ શું હતો? રિપબ્લિક ટીવીના ઍડિટર પત્રકાર અર્નબ ગોસ્વામી મુંબઈ થી લખનઉ જઈ રહ્યા હતા, ત્યારે ફ્લાઇટમાં કુણાલ કામરાએ તેમના 'પત્રકારત્વ' અંગે એક મૉનોલૉગ તેમને સંભળાવ્યો હતો. જેને વીડિયો પણ તેમણે પોતાના ટ્વિટર પોસ્ટ કર્યો હતો. ત્યારબાદ કુણાલ કામરાએ એક ટ્વીટ કરીને પોતાનું નિવેદન જાહેર કર્યું હતું. તેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે હું લખનૌ જતી ફ્લાઇટમાં અર્નબ ગોસ્વામીને મળ્યો હતો. તેમણે પહેલાં તેઓ ફોન પર હોય તેઓ ડોળ કર્યો હતો. ત્યારબાદ મેં તેમને તેમના પત્રકારત્વ અંગે મૉનોલૉગ સંભળાવ્યો હતો. તેમણે કોઇપણ જવાબ આપવાની ના પાડી અને મને 'માનસિક રીતે અસ્થિર' કહ્યો. "ત્યારબાદ ફ્લાઇટ ટેક-ઑફ થયા પછી ફરીથી હું તેમને મળ્યો, પરંતુ તેમણે કહ્યું તે કાંઈ જોઈ રહ્યા છે અને તેમણે વાત કરવાની ના કહી." "રિપબ્લિક ટીવીના પત્રકારો જેવી રીતે લોકોની અંગત જગ્યાએ જઈને જે કરે છે તેમ મેં પણ કર્યું. મને તેનો અફસોસ નથી અને હું માફી માંગીશ નહીં." તેમણે વધુમાં કહ્યું હતું કે મેં આ તમામ વસ્તુ રોહિત વેમુલાના માતા માટે કરી છે. કુણાલ કામરાએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું, "પ્રમાણિકપણે ઇન્ડિગોએ મારું સામાન્ય સસ્પેન્શન કર્યું છે. મોદીજી કદાચ ઍરઇન્ડિયાને કાયમ માટે સસ્પેન્ડ કરશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સ્ટેન્ડઅપ કૉમેડિયન કુણાલ કામરા પર ઇન્ડિગો ઍરલાઇન્સ બાદ હવે ઍર ઇન્ડિયાએ પણ બૅન મૂક્યો છે. +text: સ્ટેનફર્ડ યુનિવર્સિટી તબીબી વિજ્ઞાનથી લઈને ફોટોગ્રાફીના કોર્સનું શિક્ષણ આપે છે આ યુનિવર્સિટીઓના કોર્સ ખર્ચાળ પણ હોય છે અને પ્રવેશ મેળવવા માટે સ્પર્ધા પણ વધુ હોય છે. જે-તે યુનિવર્સિટીએ નિર્ધારિત કરેલા ઉચ્ચ માપદંડો પ્રમાણે વિદ્યાર્થીએ પોતાનું કૌશલ્ય પણ દર્શાવવું પડે છે. અરજી માટેની પ્રક્રિયા પણ અટપટી હોય છે. દર વર્ષે એવા અસંખ્ય વિદ્યાર્થીઓ હોય છે જેમને પ્રવેશ નથી મળતો. ઇન્ટરનેટ અને આ યુનિવર્સિટીઓની પહેલના કારણે તેમના કેટલાંક કોર્સ હવે સૌના માટે ઉપલબ્ધ છે અને તે પણ એક રૂપિયાના ખર્ચ વગર. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અહીં વિશ્વની કેટલીક પ્રતિષ્ઠિત યુનિવર્સિટીઓની અને તેના દ્વારા અપાતા નિઃશુલ્ક કોર્સની યાદી છે. બ્રિટિશ મેગેઝિન 'ટાઇમ્સ હાયર એજ્યુકેશન' દર વર્ષે વિશ્વની ટોચની 1000 યુનિવર્સિટીઓની યાદી બહાર પાડે છે. આ યાદીમાં રહેલી ટોચની દસ યુનિવર્સિટીઓની યાદી તેમના રૅન્કિંગ અને તેમના દ્વારા ઇન્ટરનેટ પર અપાતા કેટલાંક મહત્વના કોર્સની વિગત સાથે નીચે આપવામાં આવી છે. ધ યુનિવર્સિટી ઑફ ઓક્સફર્ડ 'ધ યુનિવર્સિટી ઑફ ઓક્સફર્ડ'ને વિશ્વની ટોચની યુનિવર્સિટીઓ પૈકીની એક ગણવામાં આવે છે ધ યુનિવર્સિટી ઑફ ઓક્સફર્ડ ઇન્ટરનેટ પર સંખ્યાબંધ કોર્સ આપી રહી છે, જેનો પોડકાસ્ટ, ટેકસ્ટ અને વીડિયો દ્વારા અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. યુનિવર્સિટીના ઓપન કન્ટેન્ટ વેબપેજ પરથી મળેલી માહિતી મુજબ આંતરરાષ્ટ્રીય શિક્ષણના હેતુ માટે ઉચ્ચગુણવત્તાની અભ્યાસસામગ્રી ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવી છે. તે પૈકીના કેટલાંક કોર્સ નીચે મુજબ છે. યુનિવર્સિટી ઑફ કૅમ્બ્રિજ કૅમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી ઇન્ટરનેટના માધ્યમથી ચાઇનીઝ અને અરબી ભાષાનું શિક્ષણ આપે છે કેલિફોર્નિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલૉજી વર્ષ 2017માં ભૌતિકશાસ્ત્રનું નોબલ પારિતોષિક મેળવનારા કિપ થોર્ન 'કેલિફોર્નિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલૉજી'માં અધ્યાપક છે અમેરિકાના કેલિફોર્નિયા રાજ્યમાં આવેલું આ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ 'કેલ્ટેક' તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ ખનગી સંસ્થા વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલૉજી ક્ષેત્રના વિશેષ સંશોધનના કારણે જાણીતી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે યુનિવર્સિટી ઑફ સ્ટેનફર્ડ વિશ્વપ્રસિદ્ધ યુનિવર્સિટીઓ ઇન્ટરનેટના માધ્યમથી કેટલાંક કોર્સ ઉપલબ્ધ કરાવે છે ' એપલ' કંપનીના સ્થાપક સ્ટીવ જોબ્સે વર્ષ 2011માં આ સંસ્થામાં એક સંબોધન કર્યું હતુ, જેની વિશ્વભરમાં ચર્ચા થઈ હતી. તેઓ અહીં આ યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરી ચૂક્યા છે, પરંતુ તેમણે અહીં ગ્રેજ્યુએશન અધૂરું છોડ્યું હતું. મૈસાચુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેક્નોલૉજી એમઆઈટી તરીકે ઓળખાતી આ ખાનગી સંસ્થા અમેરિકાના મૈસાચુસેટ્સ રાજ્યમાં આવેલી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટી હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટી અમેરિકાના કેમ્બ્રિજ શહેરમાં આવેલી છે આ યુનિવર્સિટી અમેરિકાના કેમ્બ્રિજ શહેરમાં આવેલી છે. પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટી પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટી ઇતિહાસથી લઇને આર્��િટેક્ચરના કોર્સનું શિક્ષણ ઇન્ટરનેટના માધ્યમથી આપે છે આ યુનિવર્સિટી અમેરિકાના ન્યૂ જર્સી રાજ્યના પ્રિન્સટન શહેરમાં આવેલી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ઇમ્પીરિઅલ કૉલેજ લંડન યુનિવર્સિટી ઑફ શિકાગો અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાએ તાજેતરમાં યુનિવર્સિટી ઑફ શિકાગોની મુલાકાત લીધી હતી તમને આ પણ વાંચવું ગમશે યુનિવર્સિટી ઑફ પેન્સિલવેનિયા તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિશ્વની સૌથી પ્રતિષ્ઠિત યુનિવર્સિટીઓમાં અભ્યાસ કરવો એ એક વૈભવ સમાન છે, જે મોટાભાગના લોકોને પરવડી નથી શકતું. +text: આના શિખર સંમેલનમાં ઓછામાં ઓછા 20 દેશોના વડાઓ અને ત્રણ બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીના પ્રતિનિધિઓ ભાગ લે છે. કિર્ગિસ્તાનની રાજધાની બિશ્કેકમાં થઈ રહેલું આ સંમેલન ભારત અને ચીન માટે અનેક રીતે મહત્ત્વનું છે. એસસીઓનાં આઠ સભ્ય દેશોમાં કઝાખસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, રશિયા, તઝાકિસ્તાન, ઉઝ્બેકિસ્તાન, ભારત અને પાકિસ્તાન છે. આ સિવાય ચાર નિરીક્ષક દેશ અફઘાનિસ્તાન, બેલારુસ, ઈરાન અને મોંગોલિયા છે. છ સંવાદ સહયોગી આર્મેનિયા, આઝરબૈજાન, કંબોડિયા, નેપાળ, શ્રીલંકા અને તુર્કી છે. શિખર સંમેલનમાં આ સિવાય બહુરાષ્ટ્રીય સંસ્થાનો જેવાં કે આસિયાન, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને સીઆઈએસના કેટલાક પ્રતિનિધિઓને પણ આમંત્રિત કરવામાં આવે છે. ઊર્જા મોટો મુદ્દો એસસીઓ ખૂબ વધારે સભ્યો ધરાવતું સંગઠન છે. ચીન અને ભારત સહિત વિશ્વની અનેક વિકસી રહેલી અર્થવ્યવસ્થાઓ તેનો હિસ્સો છે. જોકે, 1996માં જ્યારે શાંઘાઈ ઇનિશિએટિવ તરીકે આની શરૂઆત કરવામાં આવી ત્યારે તેનો હેતુ રશિયા અને ચીનના સરહદે આવેલા મધ્ય એશિયાના નવા આઝાદ થયેલા દેશના સરહદી તણાવને ઘટાડવાનો અને ધીરે-ધીરે આ સરહદોને સુધારી અને યોગ્ય સરહદોને નક્કી કરવામાં આવે તેવો હતો. આ ઉદ્દેશ્યને માત્ર ત્રણ વર્ષમાં જ પૂરો કરવામાં આવ્યો હતો. આના કારણે આને ઘણું પ્રભાવશાળી સંગઠન માનવામાં આવે છે. પોતાના ઉદ્દેશ્યને પૂર્ણ કર્યા પછી ઉઝબેકિસ્તાનને સંગઠનમાં જોડવામાં આવ્યું અને 2001થી એક નવી સંસ્થાની જેમ શાંઘાઈ કૉ-ઑપરેશન ઑર્ગેનાઇઝેશનની રચના કરવામાં આવી. વર્ષ 2001માં નવા સંગઠનના ઉદ્દેશ્ય બદલાઇ ગયા. હવે તેમનો મુખ્ય હેતુ ઊર્જાની ખોટ સાથે જોડાયેલાં મુદ્દા ઉપર ધ્યાન આપવાનો અને આતંકવાદની સામે લડવાનો બની ગયો. આ બંને મુદ્દાઓ આજ સુધી યથાવત્ છે. શિખર મંત્રણામાં સતત આની પર ચર્ચા થાય છે. ગત વર્ષે શિખર સંમેલનમાં એ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે આતંકવાદની સામે લડવા માટે ત્રણ વર્ષનો એક્શન પ્લાન બનાવવામાં આવે. નિષ્ણાતોનું માનીએ તો આ વખતના શિખર સંમેલનમાં ઊર્જાનો મુદ્દો વધારે બહાર આવશે. ચીનની ચિંતા અમેરિકાએ ઈરાન અને વેનેઝુએલા પર આર્થિક પ્રતિબંધો લાદેલા છે. આ બેઉ દુનિયામાં તેલ પુરું પાડનારા ત્રીજા અને ચોથા ક્રમના સૌથી મોટા દેશો છે. ભારત અને ચીન બેઉ માટે આ દેશોમાંથી થનારી તેલની આયાત મહત્ત્વની છે. અમેરિકાના આર્થિક પ્રતિબંધોને લીધે ચીન અને ભારતમાં આયાત બંધ છે. મને લાગે છે કે અમેરિકાના પ્રતિબંધોનો મુદ્દો કેવી રીતે ઉકેલવામાં આવે અને ઈરાન અને વેનેઝુએલા તેલની નિકાસ ફરી કેવી રીતે શરૂ કરી શકે તે બાબતે શિખર વાર્તામાં વિચાર થશે. ચીન આ સંગઠનનું ખાસ સભ્ય છે એટલે શિખર વાર્તામાં અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે ચાલી રહેલા વેપારયુદ્ધ બાબતે પણ કંઈક વાતચીત થશે. ચીનથી નિકાસ થનારી વસ્તુઓ પર કર વધારવામાં આવી રહ્યો છે અને આનાથી અનેક મુશ્કેલીઓ સામે આવી રહી છે. સમગ્ર દુનિયાની અર્થવ્યવસ્થા પર આની અસર થવાની સંભાવના છે. અનેક સંસ્થાઓએ દુનિયાની અર્થવ્યવસ્થા પર અસરોની વાત કરી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રા કોષના અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ વેપારયુદ્ધને લીધે આવતા વર્ષે દુનિયાની અર્થવ્યવસ્થામાં પાંચસો અરબ ડૉલરનો ઘટાડો આવી શકે છે. ઈમરાન ખાનને ન મળ્યા મોદી શિખર વાર્તા દરમિયાન અનેક દ્વિપક્ષીય વાતચીત પણ થતી હોય છે. જેમ કે, ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની રશિયા અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ સાથેની મુલાકાત. આનાથી પણ મોટી ખબર એ છે કે પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાનની સતત કોશિશ છતાં નરેન્દ્ર મોદી એમની સાથે ઔપચારિક વાતચીત નથી કરી. મને લાગે છે કે ઉગ્રવાદને લઈને ભારતનું કડક વલણ ચાલું રહેશે. ભારતના વડા પ્રધાનનો પ્રયત્ન એ પણ હશે કે આતંકવાદને લઈને પોતાના મજબૂત વલણને શાંઘાઈ સંગઠન એટલે એસસીઓના તમામ નેતાઓનું સમર્થન પણ મળે. આ એજ સૌથી મોટું કારણ છે કે આ શિખર સંમેલન ભારત માટે ઘણું મહત્ત્વનું રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠન (એસસીઓ)ની ગણના આજે દુનિયામાં એક ખૂબ જ પ્રભાવી, શકિતશાળી અને કુશળ ક્ષેત્ર સંગઠન તરીકે થાય છે. +text: શું આ વાતમાં તથ્ય છે? પરોઢે ઊઠીને વાંચવું સમજદારીનું કામ છે? આપણું મગજ ચોક્કસ ઢબે ચાલતું કોઈ સચોટ મશીન નથી. દિવસના વિવિધ ભાગમાં તેની પ્રતિક્રિયા એક જેવી હોતી નથી. ભોજન બાદ એકાગ્રતા ઘટે છે તે કદાચ તમે અનુભવ્યું હશે. બપોરના ભોજન બાદ આવતી આળસની સરખામણીમાં આપણા શરીરની રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાઓમાં ઘણી વધઘટ જોવા મળતી હોય છે. સવાલ એ છે કે શું આપણે એ સંકેતોને કેવી રીતે ઓળખી શકીએ કે આપણા મગજમાં ફેરફાર થઈ રહ્યો છે? જો તમને ખબર પડી જાય કે ક્યારે તમારું મગજ એની સર્વોત્તમ કાર્યક્ષમતા પૂરી પાડે છે તો શું તમારા દિવસની અલગ યોજના બનાવશો? શરીરના રાસાયણિક ફેરફારો તરફ ધ્યાન આપીને શું તમે તમારા મગજને વધારે સતેજ બનાવી શકો છો ખરા? સવારનાં તણાવવાળાં કામ સવારે ઊઠીને કામ કરવામાં તમને મુશ્કેલી પડતી હોય તો તમારી જાતને એ માટે મજબૂર ન કરો. કેટલાક જાણીતા બિઝનેસ લીડર અને ફિટનેશપ્રેમી સેલિબ્રિટીઝની સલાહ અનુસાર એ જરૂરી નથી કે જો તમે તમારી સૂવાની ઢબમાં ફેરફાર કરશો તો તમારા પ્રદર્શનમાં સુધારો આવશે જ. તેમ છતાં સવારનો સમય દિવસનો મહત્ત્વપૂર્ણ સમય છે. જાપાનના શ્રમિકો પર કરવામાં આવેલા એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે સવારે આપણે તણાવભર્યાં કામો વધારે સારી રીતે કરી શકીએ છીએ. અભ્યાસ માટે શ્રમિકોને ઊઠ્યા બાદ બેથી દસ કલાકમાં તણાવમાંથી પસાર થવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. જાણવાનો હેતુ એ હતો તેઓ કામની શરૂઆતના તેને કરવા માગતા હતા અથવા તો દિવસના અંતમાં. લાંબા સમય સુધી તણાવમાં રહેવું ખતરનાક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું હતું કે સવારના પરીક્ષણ બાદ કર્મચારીઓમાં કાર્ટિસોલનું સ્તર ઘણું વધી ગયું હતું, પણ સાંજે પરીક્ષણ કર્યું તો આવું બન્યું નહોતું. જાપાનની હોક્કાઇડો યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર યુઝિરો યામાનાકા જણાવે છે: "કાર્ટિસોલ આપણા શરીરના રક્ષણમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. લડો કે છટકી જાવ, આ માટે પ્રેરણા આપતો આ મહત્ત્વનો હૉર્મોન છે." કાર્ટિસોલ રિલીઝ ના થાય તો શરીરમાં આ પ્રક્રિયા યોગ્ય રીતે થતી નથી. આ હૉર્મોન રક્તચાપને નિયંત્રિત કરે છે અને લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને પણ વધારે છે. એ ખાતરી આપે છે કે જો તમે તણાવમાં છો તો ગભરાઈ ના જાવ, તમારું મગજ સચેત રહે અને કશું કરવા માટે તમારામાં ઊર્જા જળવાઈ રહે. આ હૉર્મોન તણાવપૂર્ણ ઘટના બાદ તમારામાં સંતુલન સ્થાપિત કરે છે. તણાવયુક્ત સવાર બાદ તમે સામાન્ય બનવામાં સક્ષમ બની જાવ છો. જો આ સાંજે બને તો તમારા મગજમાં ચાલતું જ રહે. દિવસના બીજા ��ાગમાં જો વારંવાર તણાવપૂર્ણ ઘટના બનતી રહે તો મેદસ્વિતા, ટાઇપ-2 પ્રકારનો ડાયાબિટીસ અને હતાશા જેવા રોગ થઈ શકે છે. યામાનાકા જણાવે છે , "જો તમે સાંજે તણાવથી બચી શકો તો સવારે તણાવયુક્ત કામ સારી રીતે કરી શકો છો." સાંજે કેવી રીતે કરશો સારું પ્રદર્શન શરૂઆતમાં બની શકે છે કે મદદરૂપ બનવા સવારે કાર્ટિસોલનું સ્તર વધારે હોય. મૈડ્રિડની કમ્પ્લૂટેન્સ યુનિવર્સિટીના મનોવૈજ્ઞાનિક ક્રિસ્ટિના ઇસ્ક્રિબાનો જણાવે છે, "બધા જ લોકો સવારના સમયે વધારે પ્રભાવશાળી હોઈ શકતા નથી." "જે ઊઠે તે મેળવે અને સૂવે તે ગુમાવે" જેવી કહેવતો દર્શાવે છે કે સવારનું આપણા જીવનમાં શું મહત્ત્વ છે. એટલે જે લોકો સવારમાં કામ કરવું પસંદ કરે છે, તેઓ ફાયદામાં રહે છે. સવાર કે સાંજની વ્યક્તિ હોવું ઘણી બાબતો પર અસર કરે છે. જેમ કે ઉંમર, જાતિ અને પર્યાવરણ વગેરે. સવારે ઊઠ્યા બાદ આપણું શરીર આપણને આખા દિવસના તણાવ માટે તૈયાર કરી દે છે. માટે આનો મહત્તમ લાભ મેળવી લેવો જોઈએ. કેટલાંક કામો ગતિ અને લય સાધવા માટે આપણા શરીરને સમય લાગતો હોય છે. કેટલાંક સામાન્ય કામો જેવા કે, માનસિક અંકગણિત શરીરના તાપમાન સાથે જોડાયેલું હોય છે. તાપમાન જેટલું વધારે પ્રદર્શન એટલું ઉમદા. ગણિતનું શારીરિક તાપમાન સાથે કનેક્શન સામાન્ય રીતે સાંજ પહેલાં આપણું શરીર વધારે ગરમ રહેતું હોય છે એટલે જરૂરી છે કે સામાન્ય માનસિક કામો એ વખતે કરવામાં આવે. દરરોજનો આપણો લય શરીરની અંદરની ઘડિયાળ પર આધાર રાખે છે. વહેલા કે મોડા ઊઠવાની આપણી આદતથી આ લય પર ઘણી ઓછી અસર પડે છે. પોલૅન્ડની વારસા યુનિવર્સિટીના મનોવૈજ્ઞાનિક કોનરાડ જાનકોવ્સ્કી જણાવે છે : "સવારના લોકોમાં આ ગરમી જલદી આવી જાય છે અને સાંજના લોકોમાં આ મોડેથી આવે છે, પણ આમાં કોઈ વધારે અંતર હોતું નથી. માત્ર થોડા કલાકોનો જ ફેર પડે છે." શરીર ગરમ હોય તો સેરેબ્રલ કૉર્ટેક્સમાં મેટાબૉલિક હિલચાલ વધી જાય છે. આનાથી જાણકારી આપતી પ્રક્રિયાઓમાં પણ વધારો થાય છે. જાનકોવ્સ્કી જણાવે છે, "કેટલાક અભ્યાસ પરથી જાણવા મળ્યું છે કે મગજનું તાપમાન સિનેપ્ટિક ટ્રાન્સમિશન સાથે જોડાયેલું છે." "કૃત્રિમ રીતે શરીરનું તાપમાન વધારવાથી પણ પ્રદર્શન સુધરે છે, પણ આવું 37 ડિગ્રી સેલ્સિયસ કરતા થોડું ઉપર સુધી જ જળવાઈ શકે છે." "ઊકળતું મગજ બરાબર કામ કરી શકતું નથી." જાનકોવ્સ્કી જણાવે છે કે ઊંઘ, સતર્કતા, યાદશક્તિ અને કસરતનો લય પણ શરીરના તાપમાન સાથે જ સંકળ���યેલો છે. એનો અર્થ એ નથી કે તાપમાન આ બધા પર પ્રભાવ પાડે છે. "શરીરની બાયૉલૉજી-ક્લૉક (ઘડિયાળ) તાપમાન અને શરીરના અન્ય કાર્યોને પ્રભાવિત કરે છે." "એટલે તાપમાન પ્રૉફાઇલને આધારે આપણે આપણું પ્રદર્શન સુધારી શકીએ છીએ." જેમ કે સવારે તાપમાન ઓછું હોય, ત્યારે ઊંઘ વધારે આવે છે અને સતર્કતા ઓછી હોય છે. એ વખતે દુર્ઘટના થવાનું જોખમ વધી જાય છે. સમય પર ઊંઘો વધારે અટપટાં કામો માટે તમારા માટે કયો સમય યોગ્ય છે એ વાત એના પર આધારિત છે કે તમે કેવી વ્યક્તિ છો? સવારપ્રિય કે સાંજપ્રિય, એનો અર્થ કે તમને કયો સમય અનુકૂળ છે. સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ વાત એ છે કે શિડ્યુલથી (રોજિંદી ક્રિયાઓ) વિચલિત ન થાવ. એની ઉમદા રીત છે સમયસર સૂવો અને ઊઠો. જાનકોવ્સ્કી જણાવે છે, "વાસ્તવિક જીવનમાં જે લોકો જટિલ કામ કરતા હોય છે, તેમણે વિચલિત થવાથી અળગા રહેવાની જરૂર છે." "તેઓ એ કલાકોમાં કામ કરતા હોય છે, જ્યારે દુનિયા સૂતી હોય છે." "સવારના લોકો માટે પરોઢનો સમય હોય છે, જ્યારે બધા સૂતા હોય છે. સાંજના લોકો માટે બધા સૂઈ જવા બાદનો સમય હોય છે." પ્રેઝન્ટેશન કે કોઈ ઘર્ષણનો નિવેડો લાવવા જેવાં તણાવયુક્ત કામો પૂર્ણ કરવાં માટે સવારને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ. ત્યારબાદ જાતને સમાયોજિત કરવા માટેનો સમય મળી રહેતો હોય છે. સાંજે મગજ દોડાવનારાં કામો કરવામાં મદદ મળે છે, અહીં પરિસ્થિતિ પ્રમાણે ફેરફાર પણ જરૂરી છે. તારણ એ છે કે દિવસનાં કામો માટે મગજને તૈયાર કરવાની ઉમદા રીત, તમે પથારીમાં જાવ ત્યારથી માંડી ત્યાંથી ઊઠો એના પરથી નક્કી થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પરીક્ષા માટે વહેલી સવારે ઊઠીને વાંચો. માતાપિતા સામાન્ય રીતે પોતાનાં બાળકોને આવી સલાહ આપતાં હોય છે. +text: સુરતમાં હજીરા રોડ કવાસ ગામમાં રહેતા મોહમ્મદભાઈ હુસેનભાઈ શેખે હાર્દિકની જેલમુક્તિ માટે પગપાળા સુરતથી અજમેર શરીફ જવાની માનતા રાખી હતી. વ્યવસાયે બસ ડ્રાઇવર મોહમ્મદભાઈ હાર્દિક પટેલની જેલમુક્તિ પર માનતા પૂર્ણ કરવા એકલા પગપાળા અજમેર જવા નીકળ્યા છે. માનતા પૂર્ણ કરવા એક મહિનાની રજા લઈને નીકળેલા મોહમ્મદભાઈ આશરે 20થી 22 દિવસ પગપાળા ચાલીને અજમેર શરીફ પહોંચશે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ચૂંટણી ઢંઢેરાના અણસાર નહીં 'દિવ્ય ભાસ્કર'ના અહેવાલ મુજબ ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી આડે હવે જૂજ દિવસો બાકી રહ્યાં છે. તેમ છતાં ભાજપા અને કોંગ્રેસ તેમના ચૂંટણી ઢંઢેર���ને જનતા સમક્ષ મુકવામાં મોડું કરી રહ્યાં છે. અગાઉની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે પ્રથમ તબક્કાના 13 ડિસેમ્બરના રોજ થનારા મતદાનના 10 દિવસ પહેલાં પોતાનો મૅનિફેસ્ટો(ચૂંટણી ઢંઢેરો) સંકલ્પપત્રના સ્વરૂપે જાહેર કર્યો હતો. જ્યારે કોંગ્રેસે તો બીજા જ દિવસે જાહેર કર્યો હતો. આ વખતે કોંગ્રેસ પોતાનો મૅનિફેસ્ટો 5મી ડિસેમ્બર સુધીમાં જાહેર કરશે જ્યારે ભાજપ તરફથી કોઈ દિવસ નક્કી થયો હોવાની જાણકારી મળી નથી. ઓખીવાવાઝોડાથી તમિલનાડુ અને કેરળમાં આઠ લોકોનાં મૃત્યુ 'ગુજરાત સમાચાર'નાં અહેવાલ મુજબ, તમિલનાડુ અને કેરળમાં 'ઓખી' વાવાઝોડું ત્રાટક્યા બાદ ભારે વરસાદને કારણે જનજીવન ઠપ થઈ ગયું હતું. બંને રાજ્યામાં કુલ મળીને આઠ લોકોનાં મૃત્યુ થયા હતા. વાવાઝોડાના પગલે બંને રાજ્યમાં હજુ પણ ભારે વરસાદની આગાહી કરવામાં આવી છે. વાવાઝોડાનું મુખ્ય કારણ બંગાળના ઉપસાગર પર ઉત્પન્ન થયેલા ડીપ ડિપ્રેશનને માનવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'સંદેશ'ના અહેવાલ પ્રમાણે, પાસ કન્વીનર હાર્દિક પટેલની સરકારે રાજદ્રોહના ગુનામાં ધરપકડ કરીને સુરતની લાજપોર જેલમાં બંધ કરી દીધા હતા. +text: બનાવની વિગત એવી છે કે અમદાવાદના નિકોલ વિસ્તારમાં રહેતા દેવરામ ભીસીકરને 28મી મેના રોજ શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થતાં સિવિલ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. 71 વર્ષના દેવરામ ડાયબિટીસથી પીડિત હતા. દેવરામની સ્થિતિ જોતાં હૉસ્પિટલના તંત્રે તેમના જમાઈ પાસે દરદીને કંઈ થાય તો હૉસ્પિટલની કોઈ જવાબદારી નહીં રહે એ અર્થના સંમતિપત્રક પર સહી પણ કરાવી હતી. આ અંગે વાત કરતાં તેમના જમાઈ નીલેશ કતકેએ જણાવ્યું, "કોરોના વાઇરસના દરદીઓ માટે ફાળવવામાં આવેલી કૅન્સર હૉસ્પિટલમાં મારા સસરાને દાખલ કરવામાં આવ્યા ત્યારે તેમનો ડાયાબિટીસ 575 હતો." "તેમને એક વાર જોયા બાદ જ સંમતિપત્રક પર સહી કરવાની મેં જીદ કરી એટલે હૉસ્પિટલના સ્ટાફે વીડિયો કૉલિંગથી અમારી વાત કરાવી અને મેં સહી કરી દીધી" "અલબત્ત, અમારી વાતચીત ઇશારામાં જ થઈ શકી હતી પણ એમની સારવાર શરૂ થઈ ગઈ હોવાની અમને શાંતિ હતી." દેવરામને સંતાનમાં ત્રણ પુત્રી છે અને એટલે નીલેશ કતકેએ તમામ જવાબદારીઓ નિભાવી હતી. "જોકે, અમે ઘરે પહોંચ્યા એના થોડા સમયમાં જ તેમનું મૃત્યુ થયું હોવાનો અમને મૅસેજ મળ્યો." "સિવિલ હૉસ્પિટલ પહોંચતાં અમને પીપીઈ (પર્સનલ પ્રૉટેક્ટિવ ઇક્વિપમૅન્ટ) કિટ આપવામાં આવી અને તેમનો મૃતદેહ વાદળી રંગની કિટમાં વીંટાળીને સોંપી દેવાયો. હૉસ્પિટલના સ્ટાફે અમને એમનાં કપડાં બતાવ્યાં એટલે અમે મૃતદેહ સસરાનો જ હોવાનું સ્વીકારી લીધું અને ચહેરો જોવા વગર જ એમના અંતિમસંસ્કાર કરી દીધા. જોકે, એમનો કોરોના રિપોર્ટ હજુ સુધી આવ્યો નહોતો." "બીજા દિવસે અમને હૉસ્પિટલમાંથી ફોન આવ્યો કે તેમનો કોરોના રિપોર્ટ નૅગેટિવ આવ્યો છે અને તેમને બીજા રૂમમાં ખસેડવામાં આવ્યા છે, એટલે તમે હૉસ્પિટલ આવી જાવ અને તેમને લઈ જાવ." હૉસ્પિટલમાં સંબંધિત ફોન આવતા દરદીના પરિવારજનો મૂંઝાઈ ગયા હતા. જેને પરિજનનો મૃતદેહ માનીને અંતિમસંસ્કાર કરાયો એ મૃતદેહ કોનો હતો એને વિમાસણમાં પડી ગયા હતા. એ બાદ પરિવારજનો હૉસ્પિટલે પહોંચ્યા હતા. જોકે, ત્યાં તેમને દેવરામનું મૃત્યુ થઈ ગયું હોવાની જ જાણકારી પ્રાપ્ત થઈ શકી. જેને પગલે તેઓ પરત ફર્યા અને મૃતકનું ટેલિફોનિક બેસણું પણ યોજી લીધું. જોકે, આ દરમિયાન હૉસ્પિટલમાંથી ફરીથી ફોન આવ્યો અને દેવરામની તબિયત સારી હોવાની જાણકારી આપવામાં આવી. આ અંગે વાત કરતાં નીલેશ જણાવે છે, "હૉસ્પિટલમાંથી બીજો ફોન આવ્યો અને મને જણાવાયું કે મારા સસરાની તબિયત સારી છે અને ચિંતા કરવાની કોઈ જરૂર નથી. એટલે મેં એમના મૃત્યુ અંગે સ્પષ્ટતા માગી તો મને અપાઈ રહેલી જાણકારી બે કલાક પહેલાં જ અપડેટ કરાઈ હોવાનું જણાવાયું. આને પગલે ફરીથી અમારા પરિવારની હાલત કફોડી થઈ ગઈ." "સિવિલ હૉસ્પિટલના લોકો ઘડીકમાં મારા સસરાને મારી નાખતા હતા અને ઘડીકમાં જીવાડતા હતા. પણ અમને સંતોષકારક કોઈ જવાબ મળતો નહોતો." જોકે, આખરે આ મામલે કાચું કપાયું હોવાનો કૅન્સર હૉસ્પિટલના ડીને સ્વીકાર કર્યો છે. ડૉક્ટર શશાંક પંડ્યા જણાવ્યું, "આ મામલે અમારા ડૉક્ટરથી ભૂલથી ખોટી માહિતી અપાઈ હતી. હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાયાના 22 કલાકમાં દરદીનું અવસાન થઈ ગયું હતું." "અમારા ડૉક્ટર દ્વારા થયેલી આ ભૂલ અંગે દરદીના પરિવારજનોને જાણ કરવા પ્રયાસ કર્યો હતો પણ એમનો સંપર્ક થઈ શક્યો નહોતો. આ ગંભીર ભૂલ છે અને એ બદલ અમે દિલગીર છીએ. જેમના અંતિમસંસ્કાર કરવામાં આવ્યા છે એ જ વ્યક્તિ હતી, બીજી કોઈ નહોતી." ડૉક્ટર શશાંક પંડ્યાની માફી બાદ દેવરામ ભીસીકરના જમાઈએ સંતોષ વ્યક્ત કર્યો છે. તેમણે જણાવ્યું, "જો મારા સસરાના જ અંતિમસંસ્કાર કરાવ્યા છે અને માફી માગી છે તો અમારે આ મામલે આગળ કોઈ કાર્યવાહી કરવી નથી." "પણ આવી ખોટી માહિતીને કારણે માનસિક ત્રાસ સહન કરવો પડ્યો છે અને ઘણી મુશ્કેલી ભોગવવી પડે છે. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે કોઈ પણ દરદી સાથે આવું ન થાય." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદમાં સિવિલ હૉસ્પિટલ કોરોના વાઇરસ માટે ફાળવાયેલી કૅન્સર હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાયેલા શંકાસ્પદ દરદીને મૃત જાહેર કરી લેવાયા બાદ અને અંતિમસંસ્કાર કરી લેવાયા બાદ દરદી જીવતા હોવાને લઈને પરિવારજનોને હૉસ્પિટલ દ્વારા ફોન કરાયો હોવાનો કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો છે. +text: કલમ 370ની નાબૂદી પછી જમ્મુ-કાશ્મીરમાં તણાવ વચ્ચે નેશનલ સિક્યોરિટી એડવાઇઝર અજિત ડોભાલનો શોપિયનમાં નાગરિકો સાથે વાતચીતનો એક વીડિયો વાઇરલ થયો હતો. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસમાં પ્રકાશિત અહેવાલ મુજબ વાઇરલ વીડિયોમાં અજિત ડોભાલ જેમની સાથે સંવાદ કરતા દેખાયા તેમનું નામ મગરાય છે. મગરાયનું કહેવું છે કે ''મને એમ હતું કે જાકીટ પહેરેલ તે વ્યક્તિ જમ્મુ-કાશ્મીરના ડીજીપી દિલબાગસિંગના આસિટન્ટ હશે. મને ખબર જ નહોતી કે તે એનએસએ અજિત ડોભાલ છે.'' ''હું જ્યારે એમની સાથે વાત કરી રહ્યો હતો ત્યારે મને મેં જોયું કે ડીજીપી સાહેબ અને એસપી સાહેબ ખૂબ આદરમાં ઊભા છે પછી મને લાગ્યું કે એ પર્સનલ આસિટન્ટ તો નહીં જ હોય. એટલે મે એમને પૂછ્યું કે સાહેબ મને તમારી ઓળખાણ આપો.'' ''તો તેમણે કહ્યું કે તેઓ મોદીજીના નેશનલ સિક્યોરિટી એડવાઇઝર છે.'' મગરાયએ એમ પણ કહ્યું કે ''જો મને ખબર હોત કે મારે અજિત ડોભાલને મળવાનું છે તો હું ન જાત, મને ઢસડીને લઈ ગયા હોત તો પણ ન જાત.'' કાશ્મીરમાં સરકારી પ્રતિબંધો સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પિટિશન કલમ 370ની નાબૂદીને લઈને સરકારે કાશ્મીરમાં કલમ 144 લાગુ કરી અને ધરપકડો કરી છે તેની સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં આજે એક પિટિશન પર સુનાવણી થશે એમ ધ હિંદુનો અહેવાલ જણાવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે જમ્મુ-કાશ્મીરની વર્તમાન તણાવની સ્થિતિ બાદ સુપ્રીમ કોર્ટમાં આ પ્રથમવાર સુનાવણી થઈ રહી છે. જસ્ટિસ અરૂણ મિશ્રાના વડપણ હેઠળની બૅન્ચ આ પિટિશન પર સુનાવણી કરશે. ઍક્ટિવિસ્ટ તહેસીન પુનાવાલાએ રજૂ કરેલી આ પિટિશનમાં કલમ 370 નાબૂદી અંગે કોઈ મત વ્યક્ત નથી કરવામાં આવ્યો પરંતુ સરકારે લોકો, મીડિયા પર લાદેલા પ્રતિબંધો અને નેતાઓની કરેલી ધરપકડ પર દાદ માગવામાં આવી છે. અરજીકર્તાએ કાશ્મીરમાં સરકારે લીધેલા પગલાંઓ અંગે ન્યાયિક કમિશન દ્વારા તપાસન��� અને પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાહ તેમજ મહેબૂબા મુફ્તીની મુક્તિની માગણી કરી છે. પિટિશન કહે છે કે કલમ 144 મુજબના પ્રતિબંધો અને કરફ્યૂને લીધે જમ્મુ-કાશ્મીરના લોકોને ભારે હાલાકી ભોગવવી પડી રહી છે. યૂએનએસસી ચીફ પૉલૅન્ડે કહ્યું ભારત-પાકિસ્તાનનો મુદ્દો હાલ જ્યારે યૂનાઇટેડ નેશન્સ સિક્યોરિટી કાઉન્સિલમાં પૉલૅન્ડ પ્રમુખ સ્થાને છે, ત્યારે કાશ્મીર મુદ્દે પહેલી વખત તેમના તરફથી કોઈ પણ પ્રકારનું નિવેદન આવ્યું છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ પૉલૅન્ડના ભારત ખાતેના રાજદૂત ઍડમ બુરાકૉવસ્કીએ કહ્યું કે તેઓ આશા રાખે છે કે બેઉ દેશો વાતચીતથી આનો ઉકેલ લાવશે. ભારત સરકાર દ્વારા જમ્મુ-કાશ્મીરનો ખાસ દરજ્જો રદ્દ કરવા બાબતે પાકિસ્તાન યૂએનએસસી પાસે દરખાસ્ત લઈને ગયું હતું ત્યારે ચીને પાકિસ્તાનને ટેકો આપ્યો છે. આ પહેલાં રશિયાએ ભારતના નિર્ણયને સમર્થન આપ્યું છે. ઐશ્વર્યા પિસ્સી મોટર સ્પોર્ટ્સ વર્લ્ડ કપ જીતનારા પ્રથમ ભારતીય બન્યાં બેંગલુરુના ઐશ્વર્યા પિસ્સીએ ઇતિહાસ સર્જ્યો છે. તેઓ મોટરસ્પોર્ટ્સ વર્લ્ડ કપમાં જીતનાર પ્રથમ ભારતીય મહિલા બની ગયા છે. એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ ઐશ્વર્યાએ દુબઈમાં ચાલી રહેલાં આ વર્લ્ડકપના પહેલા રાઉન્ડમાં જીત હાંસલ કરી હતી. ત્યાર બાદ પોર્ટુગલમાં રમાયેલાં બીજા રાઉન્ડમાં તેઓ ત્રીજા ક્રમે, સ્પેનમાં રમાયેલા રાઉન્ડમાં પાંચમા ક્રમે તેમજ હંગેરીમાં ચોથા ક્રમે રહ્યાં હતાં. આ બધી રેસ મળીને તેમણે કુલ 65 પૉઇન્ટ પોતાના ખાતે કરી લીધા હતા. રવિવારે તેઓ વર્લ્ડ ચેમ્પિયન બન્યાં. તેમજ જૂનિયર કૅટેગરીમાં પણ તેઓ બીજા સ્થાન પર રહ્યાં હતાં. ઐશ્વર્યાએ કહ્યું હતું, "આ મારા જીવનનો સૌથી મુશ્કેલ સમય છે, પણ મને મારી જાત પર વિશ્વાસ હતો. છ મહિના પછી બાઇક પર પરત ફરવા માટે હું પ્રતિબદ્ધ હતી. તેથી મારા માટે વિશ્વકપ જીતવો એ મોટી વાત છે." ગુજરાતમાં કુલ 83ટકા વરસાદ નોંધાયો, ગયા વર્ષ કરતાં 28 ટકા વધારે ઇન્ડિયન એક્સ્પ્રેસના અહેવાલ મુજબ ગુજરાતમાં અત્યાર સુધીમાં 83 ટકા વરસાદ નોંધાયો છે. તે વર્ષ 2018 કરતાં 28 ટકા વધારે છે. છેલ્લા દસ દિવસમાં ઑગસ્ટ મહિનામાં પડેલો વરસાદ જ 51 ટકા છે. છ જિલ્લાઓમાં 100 ટકા વરસાદ થઈ ચૂક્યો છે. જ્યારે ઉત્તર ગુજરાતના કેટલાક વિસ્તારોમાં હજુ 50 ટકા જ વરસાદ થયો છે. હવામાન ખાતાની આગાહી મુજબ આ સપ્તાહમાં દક્ષિણ ગુજરાત સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં હજુ વરસાદની આગાહી છે. 'રાહુલ ગાંધીને કાશ્મીર આવવા ખાસ વિમાન મોકલીશ' કાશ્મીરના રાજ્યપાલ સત્ય પાલ મલિકે કૉંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીની કાશ્મીરમાં હિંસાની ખબર અંગેના નિવેદન સંદર્ભે કહ્યું છે કે તેઓ કાશ્મીરની સ્થિતિનો અભ્યાસ કરવા અને મુલાકાત લેવા માટે ખાસ વિમાન મોકલશે. મલિકે કહ્યું, "મેં રાહુલ ગાંધીને અહીં આવવા માટે આમંત્રણ આપ્યું છે. હું તમારા માટે વિમાન મોકલીશ, પછી તમે અહીં આવીને સ્થિતિનું નિરીક્ષણ કરો અને પછી બોલો. તમે એક જવાબદાર વ્યક્તિ છો, તમારે આવી વાત ન કરવી જોઈએ." શનિવારે રાત્રે રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું હતું કે જમ્મુ-કાશ્મીરથી કેટલીક હિંસાની ખબરો આવી રહી છે અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પારદર્શક રીતે તેના પર ચિંતા વ્યક્ત કરવી જોઈએ. રાજ્યપાલે કહ્યું કે બધી જ હૉસ્પિટલ તમારા માટે ખુલી છે, કોઈ પણ વ્યક્તિને ગોળી વાગી હોય તો સાબિત કરી બતાવો. કેટલાંક યુવાનો હિંસા કરી રહ્યા હતા તો માત્ર પૅલેટગનથી પગ પર ગોળી મારી છે, તેમાં કોઈ ગંભીર રીતે ઘાયલ થયું નથી. કૉંગ્રેસે કટોકટી વખતે લોકોને દોઢ વર્ષ સુધી જેલમાં પુરી દીધાં હતાં, તેને કોઈએ યાતનાશિબિર નહોતી કહી. શિક્ષિત હોવા છતાં લોકો તેનો અર્થ સમજતાં નથી. હું 30 વખત જેલમાં ગયો છું, મને ખબર છે યાતના શિબિર શું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જમ્મુ-કાશ્મીરમાં એનએસએ અજિત ડોભાલ સાથે મુલાકાત કરનાર કાશ્મીરીનું કહેવું છે કે ''એમને ખબર જ નહોતી કે તેઓ અજિત ડોભાલ છે.'' +text: પહેલાં ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથે એવું કહ્યું હતું કે તાજમહેલ ભારતીય સંસ્કૃતિને પ્રતિબિંબિત કરતો નથી. એ પછી ઑક્ટોબરની શરૂઆતમાં તેમની સરકારે તાજમહેલને રાજ્યના મુખ્ય પ્રવાસી આકર્ષણોની યાદીમાંથી હટાવી લીધો હતો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે એ પછી પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના બીજેપીના વિધાનસભ્ય સંગીત સોમે તાજમહેલને ભારતીય સંસ્કૃતિ પરનો 'કાળું ડાઘ' ગણાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે તાજમહેલના નિર્માતાઓ રાષ્ટ્રદ્રોહી હતા. તાજમહેલનો ઇતિહાસ શાહજહાંએ તેમની વહાલી પત્ની મુમતાઝ મહેલની સ્મૃતિમાં તાજમહેલ બંધાવ્યો હતો. 1648માં નિર્માણ કાર્ય પુરું થયું કે તરત જ તાજમહેલ ખ્યાતિ પામ્યો હતો. ફ્રેન્ચ પ્રવાસી ફ્રાન્કોઈસ બર્નિયરે 1656થી 1668 દરમ્યાન મોગલ શાસન હેઠળના ભારતમાં વ્યાપક પ્રવાસ કર્યો હતો. ફ્રાન્કોઈસ બર્નિયર તાજમહેલની સામે ઊભા રહ્યા ત્યારે તેનાથી બહુ પ્રભાવિત થયા હતા. શ્વેત આરસપહાણમાંથી બનેલા ભવ્ય તાજમહેલ વિશે એ સમયે કેવી ચર્ચા થઈ રહી હતી તેની વિગત ફ્રાન્કોઈસ બર્નિયરે તેમના પ્રવાસવર્ણનમાં નોંધી હતી. 'સમયના ગાલ પર પડેલું અશ્રુબિંદુ' તાજમહેલ: ટાગોરના મતે સમયના ગાલ પર અશ્રુબિંદુ નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા કવિવર રવિન્દ્રનાથ ટાગોરે તાજમહેલને 'સમયના ગાલ પર પડેલું એક અશ્રુબિંદુ' કહ્યો હતો. વિદેશથી આવતા પ્રવાસીઓની ભારત યાત્રા તાજમહેલની મુલાકાત વિના અપૂર્ણ ગણાય છે. વિદેશોના વડાપ્રધાનો, રાષ્ટ્રપ્રમુખો કે વૈશ્વિક સેલિબ્રિટીઝ પણ ભારત આવે ત્યારે તાજમહેલની મુલાકાત અચૂક લે છે. તાજમહેલની સામે બેઠેલાં પ્રિન્સેસ ડાયનાના ફોટોગ્રાફને કોણ ભૂલી શકે? એ ભભકાદાર હતું. તેથી દર વર્ષે બે લાખ વિદેશીઓ તાજમહેલની મુલાકાત લે છે તે આશ્ચર્યજનક નથી. પ્રેમ અને રોમાન્સનું પ્રતીક બ્રિટનના રાજવી પરિવારના પ્રિન્સ વિલિયમ તથા કૅથરિન નવપરિણીત ભારતીય દંપતિઓ માટે પણ તાજમહેલ પ્રેમ અને રોમાન્સનું પ્રતીક બની રહ્યો છે. તેથી 40 લાખ ભારતીય પ્રવાસીઓ દર વર્ષે તાજમહેલને નિહાળવા શા માટે જાય છે એ સમજી શકાય તેમ છે. હા, એ 40 લાખ પૈકીના મોટાભાગના યંગ કપલ્સ હોય છે. તાજમહેલ ફરી એકવાર સમાચારોમાં ચમક્યો છે. બીજેપીના વિવાદાસ્પદ વિધાનસભ્ય સંગીત સોમે દાવો કર્યો છે કે આ સ્મારકનું નિર્માણ રાષ્ટ્રદ્રોહીઓએ કર્યું હતું. તેમણે ત્યાં સુધી કહ્યું હતું કે ''એ શાસક હિંદુઓ કત્લેઆમ કરવા ઇચ્છતો હતો..અમે આ ઇતિહાસને બદલાવીશું.'' ચંદ્રિકાબહેન સોલંકીને નોકરીમાંથી સસ્પેન્ડ કરાયાં તાજમહેલ વિશેનાં બીજેપીનાં અગાઉનાં નિવેદનોની માફક આ વખતે પણ સ્પષ્ટતા કરવામાં આવી છે. બીજેપીએ જણાવ્યું છે કે એ પક્ષનો સત્તાવાર મત નથી. પક્ષના એક પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું કે એ સંગીત સોમનો વ્યક્તિગત દૃષ્ટિકોણ છે. બીજેપીએ સંગીત સોમના નિવેદનથી છેડો ભલે ફાડ્યો હોય, પણ સંગીત સોમની આકરી ટીકા કરવામાં આવી છે. ઘણા લોકોએ સોશિઅલ મીડિયા પર તેમના મજાક કરી હતી. જમ્મુ-કાશ્મીરના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન ઓમર અબ્દુલ્લાએ કટાક્ષ કરતાં સવાલ કર્યો હતો કે વડાપ્રધાન તેમનું 15 ઓગસ્ટનું પરંપરાગત ભાષણ લાલ કિલ્લા પરથી નહીં આપે? દિલ્હીના લાલ કિલ્લાનું અને આગરાના રેડ ફોર્ટનું નિર્માણ શાહજહાંએ કરાવ્યું હતું. મુસ્લિમ નેતા અસદુદ્દિન ઔવૈસીએ પણ આવી કૉમેન્ટ કરી હતી. તમને ��� પણ વાંચવું ગમશે રાજકીય વિશ્લેષકો શું માને છે? અનેક રાજકીય વિશ્લેષકો માને છે કે તાજમહેલ વિરોધી નિવેદનો બે કોમ વચ્ચે મનદુઃખ કરાવવાનો પ્રયાસ છે. તેમના મત અનુસાર, એ નિવેદનોના મૂળમાં મોગલ શાસન સામેનો તેમનો પૂર્વગ્રહ હશે, પણ તેને વિધાનસભાની આગામી ચૂંટણીના સંદર્ભે ધ્યાનમાં લેવાં જોઈએ. તેઓ કહે છે કે આર્થિક મોરચે ખાસ કંઈ દેખાડવા જેવું ન હોય ત્યારે ધાર્મિક લાગણી ઉશ્કેરવાથી ફાયદો થતો હોય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય જનતા પાર્ટીના નેતાઓ રોમાન્સવિરોધી છે? એવું ન હોય તો રોમાન્સનું વૈશ્વિક પ્રતીક ગણાતા તાજમહેલને તેઓ નિશાન શા માટે બનાવે? +text: કવિ ઝવેરચંદ મેધાણીની આ પંક્તિઓને સાર્થક કરવાનો પ્રયાસ બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીએ હાથ ધર્યો છે. બીબીસીએ ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી માટે ખાસ હાથ ધરી, 'બીબીસી ગુજરાતઓનવ્હિલ્સ'. ગુજરાતના અંતરિયાળ ગામોમાં મહિલાઓની શું સ્થિતિ છે. મહિલાઓના શું પ્રશ્નો છે, એ શહેરી મહિલાઓ દ્વારા જાણવાનો પ્રયાસ એટલે 'બીબીસીગુજરાતઓનવ્હિલ્સ' આ ઝૂંબેશ અંતર્ગત ગુજરાતની ચાર મહિલા બાઇકર્સ ગુજરાતના ચાર જિલ્લા, બનાસકાંઠા, મહેસાણા, આણંદ અને દાહોદની મુલાકાત લેશે. અહીંની મહિલાઓના પ્રશ્નોને વાચા આપશે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : ટ્વિન્કલ કાપડી, શ્લોકા દોષી, મોનિકા અસવાની અને લિન્સી માઇકલ આ ચાર બાઇકર્સ સાથે સફરની શરૂઆત થઈ ચૂકી છે. અમદાવાદથી શરૂ થયેલો પ્રવાસ બનાસકાંઠાના અંતરિયાળ ગામોમાં પહોંચ્યો છે. અમદાવાદથી બનાસકાંઠા વચ્ચેની આ સફર માત્ર બીબીસીની ટીમ માટે જ નહીં, પણ મહિલાઓ માટે પણ યાદગાર બની રહી છે. ‘આવી દુનિયા પહેલી વખત જોઈ’ બનાસકાંઠાનાં ઘોડા-ગાંજી ગામમાં જ્યારે અમારી ટીમ પહોંચી ત્યારે અહીંની સ્થિતિ જોયા બાદ સૌથી વધુ આઘાત મહિલા બાઇકર્સને જ લાગ્યો હતો. ગામમાં વાતચીત દરમિયાન મોનિકાએ મને કહ્યું કે તેમણે 'આવી દુનિયા' પ્રથમ વખત જોઈ છે. પોતાની બાઇક પર દેશમાં હજારો કિલોમીટર ખૂંદી વળનારાં મોનિકાએ તેમનાં ચાર દાયકાનાં જીવનમાં પ્રથમ વખત આટલી ગરીબી, આટલી નિરક્ષરતા જોઈ છે. ઘોડા-ગાંજી બનાસકાંઠા જિલ્લાનું આદિવાસી ગામ છે. જ્યાં મોટાભાગે ભીલ આદિવાસીઓ રહે છે. ગામમાં પાકા મકાનો ખૂબ જ ઓછા છે. જે છે એમની હાલત પણ ખસ્તા છે. અરવલ્લીની ગિરિમાળામાં આવેલો આ વિસ્તાર જેટલો રળિયામણો છે, એટલો જ ગરીબ પણ. મહિલાઓ માટે બહાર ���પરાંત ઘરનું કામ પણ હોય છે જ લોકો દિવસ-રાત કાળી મજૂરી કરે છે. એમાં પણ સૌથી વધુ જહેમત મહિલાઓને પડે છે. મહિલાઓ માટે બહારની મજૂરી ઉપરાંત ઘરનું કામ પણ 'ફરજિયાત' થોપાયેલું છે. ગામનાં બહું ઓછાં બાળકો શાળાએ જાય છે. જે જાય છે એમના અભ્યાસમાં પણ 'સરકારની બેદરકારી' છતી થઈ જાય છે. 'સરકારની બેદરકારી'ની રાવ અંહીનો આદિવાસી સમાજ અમારા જેવા `બહારના લોકો' સાથે ભાગ્યે જ કરે છે. પણ પાલનપુરના વાલ્મિકી સમાજે વિકાસની વ્યવસ્થામાં થઈ રહેલી પોતાની અવગણનાની ફરિયાદ દિલ ખોલીને કરી. 'અંધારું થાય ત્યાં સુધી' હાજત રોકવી પડે છે અમારી ટીમે વાલ્મિકી સમુદાય પાલનપુરમાં જ્યાં રહે છે એ વિસ્તારની મુલાકાત લીધી ત્યારે આ ફરિયાદ સામે આવી. કેટલાય વર્ષોથી અહીં રહેતા વાલ્મિકી લોકોના વિસ્તારમાં પાયાની સુવિધાનો અભાવ છે. લોકો એ લોકો સરકાર સમક્ષ 'રોટી, કપડા ઔર મકાન'ની માંગ કરી રહ્યાં છે. છૂટક મજૂરીએ જતા અહીંના લોકોને સરકાર દ્વારા કોઈ પણ પ્રકારની રોજગારી અપાઈ નથી. પુરુષો અને સ્ત્રીઓ 'જે મળે એ કામ' કરે છે અને એવી રીતે 'પેટ ભરે' છે. આ વિસ્તારમાં શૌચાલયની સુવિધા જ નથી અને સૌથી કફોડી હાલત મહિલાઓની છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં અહીંની મહિલાઓએ જણાવ્યું કે ખુલ્લામાં જાજરૂ જતાં ભારે ડર લાગે છે. કુદરતી હાજતને 'અંધારું થાય ત્યાં સુધી' રોકી રાખવી પડે છે અને 'અંધારું થયા બાદ ભય પણ વધી જાય' છે. આ લખું છું ત્યારે અડધી રાત થઈ ગઈ છે. રાતનાં અંધકારને જોઈને પ્રશ્ન થાય છે કે શું અહીંની મહિલાઓના જીવનમાં ફેલાયેલો હાડમારીનો અંધકાર આનાથી પણ વધું ગાઢ હશે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો “અણદીઠને દેખવા, અણતલ લેવા તાગ, સતની સીમો લોપવા, જોબન માંડે જાગ.” +text: હાલ તે ઝુંબેશ સૌરાષ્ટ્રના દરિયા કિનારા પર વટવૃક્ષ બનીને ઊભી છે. હાલ કોડીનારમાં રહેતા અને ગીર સોમનાથ જિલ્લાના એક નાનકડાં ગામમાં જન્મેલા દિનેશ ગોસ્વામી વહેલ શાર્કના તારણહાર તરીકે ઓળખાય છે. દિનેશ ગોસ્વામીએ વહેલ શાર્કને બચાવવાની ઝૂંબેશ 1997માં શરૂ કરી હતી. દિનેશે અત્યાર સુધી 500થી વધારે વહેલ શાર્કનાં જીવ બચાવ્યા છે. સ્કૂલ ડ્રોપઆઉટ અને શ્રમિક દિનેશ સ્કૂલ ડ્રોપ આઉટ હતા. તેમના ઘરની આર્થિક સ્થિતિ એવી નહોતી કે તેમને આગળ ભણાવી શકાય. નાનપણથી જ તેઓ ઘરના કામમાં માતાપિતાને મદદ કરતા હતાં. મોટા થતાં થતાં તેમને ઇલેક્ટ્રિશિયનના કામમાં થોડી ફાવટ આવી. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: એટલે તેમણે સમુદ્ર કિનારે સ્થિત સિમેન્ટ ઉત્પાદન કરતી ખાનગી કંપનીમાં મજૂરી કામ શરૂ કર્યું. શરૂઆતના દિવસો યાદ કરતા દિનેશ કહે છે, "હું સિમેન્ટ કંપનીમાં ઇલેક્ટ્રિશિયનનું કામ કરતો. એ સમયે મને એક દિવસના 40 રૂપિયા મજૂરી મળતી હતી. બપોરે જમ્યા બાદ જ્યારે અન્ય લોકો આરામ કરતા ત્યારે હું દરિયાકાંઠે લટાર મારવા જતો હતો." વહેલ શાર્કનો શિકાર દિનેશ જ્યારે સમુદ્ર કિનારે આંટો મારવા નીકળતા ત્યારે ચોક્કસ દૃશ્યો તેઓ રોજ જોતા હતા. તેમણે કહ્યું, ''કાંઠા પર માછીમારો વહેલ શાર્કને પકડી લાવતા અને તેને ચીરીને તેના માંસ, ચામડી, લિવર અને પાંખોને વેચી તેનો વેપાર કરતા હતા." દિનેશભાઇના કહેવા પ્રમાણે એ જમાનામાં માછીમારોને એક વહેલ શાર્કનો શિકાર કરવાથી દોઢથી બે લાખ રૂપિયાની કમાણી થતી હતી. કેવી રીતે મળી પ્રેરણા? મડાગાસ્કર અને ઑસ્ટ્રેલિયાથી સૌરાષ્ટ્રમાં આવતી વહેલ શાર્ક સાથે શું થાય છે? એક દિવસ રોજની માફક દિનેશ સમુદ્ર કિનારે લટાર મારતા હતા. તેમણે જોયું કે ત્યાં વહેલ શાર્ક સંબંધિત ફિલ્મનું શૂટિંગ થઈ રહ્યું છે. એ દિવસને યાદ કરતા દિનેશ કહે છે, '' હું સાવ લઘર વઘર કપડાંમાં હતો. મેં ફિલ્મનાં દિગ્દર્શક માઇક પાંડેને જઈને કહ્યું કે શાર્ક સાથે મારો પણ એક ફોટો ખેંચી આપો.'' એમણે દિનેશનો ફોટો પાડ્યો અને કહ્યું, '' આ ફોટો હું તમને આપીશ કેવી રીતે? હું તો હમણાં જતો રહીશ. આ વહેલ માછલીઓ માટે તમારે બધાએ કંઇક કરવું જોઇએ. આપણા કિનારા પર તેની હત્યા ના થવી જોઇએ.'' માઇક પાંડેનાં એ શબ્દો દિનેશનાં કાનમાં ગુંજવા લાગ્યા. એમણે મનોમન નક્કી કર્યું કે તેઓ વહેલ શાર્કને મરવા નહીં દે. જોકે, માછીમારોને વહેલ શાર્કને મારવાના બદલે બચાવવાનું કહેવું એટલું સરળ નહોતું. વહેલ શાર્કનો વેપાર વહેલ શાર્કને માછીમારો કાપીને વેચી દેતા. જાપાન, તાઇવાન જેવા દેશોમાં ભારતથી વહેલ એક્સપોર્ટ થતી હતી. દિનેશભાઈ કહે છે કે વહેલનાં મીનપક્ષો કેમિકલ બનાવવામાં વપરાય છે. વહેલનાં લિવરમાંથી લાકડાં પર ચોપડવાનું તેલ બને છે, જેનાથી લાકડું લાંબા સમય સુધી ટકી શકે છે. એના માસમાંથી સર્જરી વખતે વપરાતો દોરો બને છે. પ્રજનન માટે આવે છે ગુજરાત એટલે જ મૂળ દ્વારકા, તાંબલેજ, સૂત્રાપાડા, વેરાવળ, માંગરોળ, કોટડા, માઢવડનાં સમુદ્ર કિનારાનાં ગામોમાં વહેલ દેખાતા જ માછીમારો એને પકડી લેતા હતા. વહેલ શાર્ક સપ્ટેમ્બરથી ફેબ્રુઆરી મહિનાનાં અંત સુધી આ કિનારાઓ પર આવે છે. અહીંના કિનારા સાફ છે. પાણી હુંફાળું અને મલિન છે. જેથી શ્રીલંકાનો દરિયો ખેડી મડાગાસ્કર અને ઑસ્ટ્રેલિયાથી આ વિસ્તારમાં પ્રજનન માટે વહેલ શાર્ક આવે છે. વહેલ શાર્કને બચાવવાની ઝુંબેશ આખરે વહેલ શાર્કને બચાવવા માટે દિનેશે ઝુંબેશ શરૂ કરી. માછીમારોને સમજાવવા માટે તેઓ તેમના પટેલો (પ્રમુખ)ને મળ્યા. લોકસંપર્ક યાત્રાની શરૂઆત કરી. કોડીનારથી દીવ સુધી માછીમારોને વહેલને બચાવવા માટે જાગૃત કર્યા. તેઓ ફોરેસ્ટ વિભાગનાં અધિકારીઓને મળ્યા. વાઇલ્ડલાઇફ ટ્રસ્ટ ઓફ ઇંડિયાની મદદ માંગી. દિનેશે 1997થી લઈને વર્ષ 2000 સુધી આ ઝુંબેશ ચલાવી. જેમાં સાથે ગુજરાત સરકાર, ફોરેસ્ટ વિભાગ, વાઇલ્ડ લાઇફ એક્ટિવિસ્ટ્સ અને ધાર્મિક ગુરુઓને પણ જોડ્યા. પ્રતિબંધ દિનેશ કહે છે, "વર્ષ 2000માં અમે જ્યારે પહેલી વહેલ શાર્ક બચાવી હતી ત્યારે દરિયા કિનારા પર મીઠાઈ વહેંચી હતી. એ દિવસે આખી રેસ્ક્યુ ટીમનો ઉત્સાહ અનોખો હતો.” દરમિયાન 2001માં ગુજરાત સરકારે વહેલ શાર્કના શિકાર પર સત્તાવાર પ્રતિબંધ મૂક્યો. સાથે જ વાઇલ્ડ લાઇફ એક્ટ અંતર્ગત સાત વર્ષની સજાની જોગવાઈ પણ કરવામાં આવી. બચાવ કામે જોર પકડ્યું હવે ગુજરાતના દરિયા કિનારે આવતી વહેલ શાર્કને મારવાના બદલે તેમને બચાવવાના કામે વધારે જોર પકડ્યું. માછીમારો નાની માછલીઓને પકડવા જે જાળ પાથરતા તેમાં અજાણે વહેલ શાર્ક પણ ફસાઈ જાય છે. એવા સમયે માછીમારો દિનેશ ગોસ્વામીને યાદ કરે છે. દિનેશ તેમની રેસ્ક્યુ ટીમ સાથ પહોંચી જાય છે અને વહેલ શાર્કની જાળ કાપી તેને મુક્ત કરાવે છે. રેસ્ક્યુમાં મુશ્કેલી રેસ્ક્યુ ઑપરેશન સમયે આવતી મુશ્કેલીઓ વિશે દિનેશ કહે છે, "ઘણીવાર એવું બને છે કે ફસાયેલી વહેલ શાર્કનું વજન અમારી બોટના વજનથી પણ બમણું હોય છે." આવી સ્થિતિમાં દિનેશ કહે છે કે વહેલને જાળમાંથી છોડાવવી મુશ્કેલ બને છે. સમુદ્રમાં બોટ પલટી ખાઈ જાય છે. અમારા જીવ પર જોખમ આવે છે. આ સિવાય સમુદ્રી તોફાનો અને અન્ય હિંસક જળચર જીવોનો ભય પણ બન્યો રહે છે. દિનેશ ગોસ્વામીનો પડછાયો બનીને કામ કરનાર જિગ્નેશ ગોહેલ આવા જ એક રેસ્ક્યુ ઑપરેશનને યાદ કરતાં કહે છે, "અમે એકવાર અડધી રાત્રે રેસ્ક્યુ માટે ગયા હતા. ત્યારે સમુદ્રમાં તોફાન એટલું બધુ હતું કે અમને લાગ્યું હતું કે આજે અમે દરિયામાં સમાઈ જઈશું. પરંતુ ભગવાનની દયાથી વહેલ શાર્ક અને અમારો બધાનો જીવ બચી ગયો હતો." પુરસ્કારોથી સમ્માનિત દિનેશ ગોસ્વામી અને જિગ્નેશ ગોહેલે હવે પ્રકૃતિ નેચર ક્લબ બનાવી છે. જેના થકી તેઓ દરેક પ્રકારના જળચર પ્રાણીઓને બચાવવાનું કામ પણ કરે છે. તેમની સંસ્થા વહેલ શાર્કને બચાવવાની સાથે દરિયાઈ કાચબા ઉપર સંશોધન કરે છે. દિનેશને ગુજરાત સરકાર સહિત અન્ય સંસ્થાઓએ પુરસ્કાર પ્રદાન કર્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના દરિયાકિનારે આવતી વહેલ શાર્કને બચાવવા માત્ર પાંચ ધોરણ ભણેલા એક વ્યક્તિએ ઝુંબેશ ઉપાડી હતી. +text: આ દરમિયાન દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં બાળકો માટે રસી સુરક્ષિત નહીં હોવાનો દાવો કરતી અને બાળકો પર ટ્રાયલને રોક લગાવવાની માગ કરતી અરજી કરાઈ હતી. જેને લઈને દિલ્હી હાઇકોર્ટે સરકાર પાસે જવાબ માગ્યો છે. આ વીડિયોમાં સમજો કે શું ખરેખર બાળકોને કોરોનાની રસીની જરૂર છે, અને બાળકો માટે રસી કેટલી સુરક્ષિત? તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હવે ભારત બાયોટેકની વૅક્સિનની બાળકોની ટ્રાયલ માટે મંજૂરી આપવામાં આવી છે. +text: છિદ્રો એટલા માટે કરી દેવાયા કે ખેડૂતો આ પાળાઓ પર માચડાઓ બાંધીને અનાજ રાખતા છે અને ઉંદરો આ અનાજ સુધી પહોંચવાના ચક્કરમાં પાળાઓ ખોદી નાખે છે. પરંતુ લલ્લન સિંહ ઉંદરો પર આરોપ મૂકતા એ પણ ભૂલી ગયા કે આ ઉંદરોએ નીતીશકુમારની દારૂબંધીની યોજનામાં અત્યાર સુધી કેટલી મદદ કરી છે. પોલીસે એક વર્ષમાં જે નવ લાખ લિટર દારૂ પૂરા રાજ્યમાં જપ્ત કરીને રાખ્યો હતો, જો આ બધો જ દારૂ ઉંદરો ન પી ગયા હોત તો પોલીસવાળા પી જાત અથવા બ્લેકમાં વેંચી દેત. ઉંદરોનું કારસ્તાન ઉંદરો દ્વારા દારૂ પીવાની સાક્ષી ખુદ બિહારના પોલીસકર્મીઓએ આપી છે. આનો મતલબ છે- દારૂબંધીનો જેહાદ, પોલીસ અને ઉંદરો સાથે સાથે. આ ઉંદરોને હળવાશમાં ના લેશો. નાઈજીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ બુહારી પોતાની બિમારીના ઈલાજ માટે ત્રણ મહિના દેશની બહાર શું રહ્યા કે, ઉંદરોએ તેની ઓફિસની એક એક વસ્તુ કોતરી નાખી. હાલના દિવસોમાં રાષ્ટ્રપતિ બુહારી ઘરમાં ઓફિસ બનાવીને બેઠા છે. નાઈજીરિયા પણ એ દેશોમાં સામેલ છે, જે છે તો તેલથી માલામાલ, પરંતુ લોકો ગરીબ છે. બની શકે કે જે ઉંદરોએ રાષ્ટ્રપતિની ઓફિસ બરબાદ કરી દીધી, નાઈજીરિયાનું તેલ પણ તે પી જતા હોય. ઉંદરોના પેટમાં... વિશ્વભરમાં જે અનાજ પેદા થાય છે તેનો એક ટકા ભાગ ઉંદરો ચટ કરી જાય છે. એક આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા રાઈસ નોલેજ બેંકના આંકડાઓ છે કે દક્ષિણ એશિયામાં દર વર્ષે 25 થી 30 ટકા અનાજ ઉંદરોના પેટમાં જતું રહે છે. અનાજ અને દારૂ રહ્યાં એક તરફ, જે ઉંદરોએ તેરમી અને ચૌદમી સદીમાં એક ચતુર્થાંશ યુરોપીયનોને પ્લેગ ફેલાવીને મારી નાખ્યાં, જે ઉંદરો વીજળીના તારો કાતરીને પૂરા વિશ્વમાં અબજો ડોલરનું નુકસાન કરે છે, તે ઉંદરો ખર્વો રૂપિયાના કોલસા, 2જી લાઈસન્સના કાગળો, જાનવરોનો હજારો ટન ચારો, કરોડો રૂપિયાની તોપો, બલૂચિસ્તાનમાં તાંબાની ખાણો, શિક્ષણ, સ્વાસ્થ્ય અને સડકોનું અડધું બજેટ અને કોઈપણ દેશનું આર્થિક ભવિષ્ય નહીં કાતરી શકે શું? મને હસવું આવે છે જ્યારે તમે ઉંદરો જેવી મહાન તાકતવર હસ્તીની મજાક ઉડાવો છો. ઉંદરોની જેમ છુપાઈ ગયા, ઉંદરોની જેમ ભાગી ગયા, ડરપોક ઉંદરો- હવે બદલી નાખો તમારી આ કહેવતો. તમારી દોટ સમયની સાથે નહીં, ઉંદરો સાથે છે. અને ઉંદરો આ દોટમાં હંમેશાની જેમ આજે પણ આગળ છે. જેમણે ગણેશજીની સવારી ખેંચી લીધી, તેમના માટે આપણા જેવા ઉલ્લુઓને ખેંચવા કેટલા મુશ્કેલ છે? મારી સલાહ છે કે ઉંદરોથી સંબંધો બનાવીને રાખો. તમે પણ ખાવ, તેમને પણ ખાવા દો, આ તો છે રાજનીતિ, ટૉમ ઍન્ડ જૅરીની સાથે. બિહારના જળ સંસાધન વિભાગના લલ્લનટૉપ મંત્રી લલ્લન સિંહે એવું કહીને શું ખોટું કહી દીધું કે, આ વખતે થયેલા વરસાદમાં માટીના બંધ તૂટવાથી જે પૂર આવ્યું તેનું અસલ કારણ ઉંદરોએ માટીનાં બંધમાં કરેલાં છિદ્રો હતાં. +text: વ્લોદોયમિર લિસોવી નામના શખ્સનું કહેવું છે કે તેને યુક્રેનના 'ઉશ્કેરણીજનક કૃત્ય' અંગે જાણ હતી. બીજી બાજુ, યુક્રેનના નૌકાદળના વડાના કહેવા પ્રમાણે, તેમના સૈનિકો પર ખોટું બોલવા માટે દબાણ કરવામાં આવ્યું છે. દરમિયાન ક્રિમિયાની કોર્ટે બાનમાં લેવાયેલા યુક્રેન નૌકાદળના 24માંથી 12 કર્મચારીઓને 60 દિવસની અટકાયતમાં રાખવાનો આદેશ આપ્યો છે. બાકીના 12 કર્મચારીઓ અંગે આજે ચુકાદો આપવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. બીજી બાજુ, યુક્રેનના અમુક વિસ્તારમાં 30 દિવસ માટે માર્શલ લૉ લાગુ કરી દેવાયો છે. યુક્રેનમાં માર્શલ લૉ યુક્રેન નૌકાદળના ત્રણ જહાજો પર રશિયાના હુમલા બાદથી બંને રાષ્ટ્રો વચ્ચેનો તણાવ વધી ગયો છે. યુક્રેનના અમુક વિસ્તારમાં માર્શલ લૉ લાગુ કરવાના પ્રસ્તાવનું સાંસદોએ સમર્થન કર્યું હતું, જેને પગલે 28મીથી સૈન્ય કાયદો લાગુ થઈ જશે. રાષ્ટ્રપતિએ 60 દિવસ માટે માર્શલ લૉ લાગુ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો, પરંતુ સંસદે 30 દિવસ માટે માન્ય રાખ્યો હતો. વિપક્ષને આશંકા છે કે માર્શલ લૉનો ઉપયોગ કરીને પેટ્રો આવતા વર્ષે યોજાનારી રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણીઓ ટાળવાનો પ્રયાસ કરશે, પરંતુ પેટ્રોએ આ વાતને નકારી છે. હવે આ વિસ્તારમાં અન્ય કાયદાઓનું સ્થાન માર્શલ લૉ લેશે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે કિવમાં હિંસા યુક્રેનની રાજધાનીમાં રશિયા વિરોધી દેખાવો ફાટી નીકળ્યા છે. સમગ્ર ઘટનાક્રમ બાદ યુક્રેનમાં રશિયા વિરુદ્ધ આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો છે અને દેખાવકારોએ રશિયન ઍમ્બેસીની એક ગાડીને સળગાવી દીધી હતી. સમગ્ર ઘટનાક્રમ બાદ રાષ્ટ્રપતિ પેટ્રો પોરોશેંકોએ 'વૉર કૅબિનેટ'ની બેઠક બોલાવી હતી. રશિયાએ ક્રિમિયા દ્વીપકલ્પ પાસે 23 ક્રૂ મૅમ્બર્સ સહિતના યુક્રેનનાં ત્રણ જહાજ પર હુમલો કરીને તાબામાં લઈ લીધાં હતાં, ત્યારથી બન્ને દેશો વચ્ચે તણાવ વધ્યો છે. યુક્રેન દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નિવેદન પ્રમાણે, રશિયાનાં વિશેષ દળોએ હથિયારોના જોરે તેનાં બે જહાજ તથા એક ટગ પર કબજો કર્યો હતો. આ ઘટનામાં ક્રૂના છ સભ્યો ઘાયલ થયા હતા. વર્ષ 2003માં થયેલી સંધિમાં રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે કર્ચ જળમાર્ગ અને આઝોવ સાગર વચ્ચે જળસીમાનું નિર્ધારણ કરવામાં આવ્યું હતું. આઝોવ સાગર જમીનથી ઘેરાયેલો છે અને કર્ચ જળમાર્ગ તેને કાળા સાગરની સાથે જોડે છે. યુક્રેનમાં તણાવ આ ઘટના બાદ યુક્રેનની રાજધાની કિવમાં હાલ તંગદીલી પ્રવર્તી રહી છે. રશિયાના દૂતાવાસ સામે 150 જેટલા પ્રદર્શનકર્તાઓ એકઠા થયા હતા અને તેમણે દૂતાવાસની એક કારને સળગાવી દીધી હતી. રૉયટર્સ ન્યૂઝ એજન્સીને એક પ્રદર્શનકર્તાએ જણાવ્યું હતું કે અમે અહીં રશિયા દ્વારા ભરવામાં આવેલા પગલાંનો વિરોધ કરવા માટે એકઠા થયા છીએ. દરમિયાન યુરોપિયન સંઘ તથા નાટો સમૂહે યુક્રેનને સમર્થન જાહેર કર્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રશિયાની સિક્રેટ સર્વિસ દ્વારા બાનમાં લેવાયેલા યુક્રેનના ત્રણ નાગરિકોનાં વીડિયો નિવેદન ટીવી ઉપર બહાર પાડવામાં આવ્યા હતા. +text: જોકે, ફક્ત સ્કોરબૉર્ડ જોઈને વેસ્ટ ઇન્ડીઝના બૉલરો વિશે વધારે ખબર નહીં પડે. વેસ્ટ ઇન્ડીઝના ઝડપી બૉલરોની ઘાતક ક્ષમતાનો અંદાજ એ વાત પરથી મૂકી શકાય કે રન મશીન વિરાટ કોહલી અને વર્તમાન ટેસ્ટ ટીમમાં સૌથી ભરોસાપાત્ર બૅટ્સમૅન ચેતેશ્વર પૂજારા 10નો આંક પણ પાર ન કરી શક્યા. પૂજારા કેમારની ઝડપનો શિકાર બન્યા, જ્યારે કોહલીને શૅનન ગ્રેબ્રિયલે સસ્તામાં આઉટ કરી દીધા. ચાહકોને આશા હતી કે આ વિરાટ કોહલી ટેસ્ટ મૅચમાં કૅપ્ટન તરીકે એમની 19મી સદી કરશે અને રિકી પોન્ટિંગનો રેકર્ડ તોડશે. જોકે, હજી એમની પાસે બીજી ઇનિંગમાં એ મોકો છે જ, પરંતુ એ માટે એમણે વેસ્ટ ઇન્ડીઝની ઝડપી બૉલિંગનો વધારે સારી રીતે સામનો કરવો પડશે. ખતરનાક કેમાર રોચ વેસ્ટ ઇન્ડીઝની વર્તમાન ટીમમાં બૉલિંગ આક્રમણમાં કેમાર રોચ અને શૅનન ગૅબ્રિયલ સિવાય કૅપ્ટન જૅસન હોલ્ડર પણ ઝડપી બૉલિંગથી ભારતીય બૅટ્સમૅનોને પરેશાન કરી શકે છે. એટિંગા ટેસ્ટમાં પ્રથમ દિવસે એમને ભલે સફળતા ન મળી, પરંતુ એમણે 15 ઓવરમાં ફક્ત 27 રન આપ્યા. જોકે, ઝડપને મામલે સૌથી ખતરનાક તો કેમાર રોચ જ છે. 30 વર્ષીય રોચ વેસ્ટ ઇન્ડીઝના સૌથી અનુભવી બૉલર છે. એમણે 53 ટેસ્ટ મૅચમાં 184 વિકેટ લીધી છે. પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆતમાં તેઓ ખૂબ ઝડપી બૉલર હતા અને એ વખતે એમની ઝડપ 143 કિલોમિટર પ્રતિકલાકની હતી. 2009માં બાંગ્લાદેશ સામે બે ટેસ્ટ મૅચમાં એમણે 13 વિકેટ ઝડપી કૅરિયર શરૂ કરી હતી. એ પછીની સિરીઝમાં એમણે એક બૉલમાં લિજેન્ડરી રિકી પોન્ટિંગને પર્થમાં રિટાયર્ડ હર્ટ કરી દીધા હતા. 146 કિલોમિટર પ્રતિકલાકની ઝડપે ફેંકાયેલો એ બૉલ પોન્ટિંગ સમજે તે પહેલાં એમની કોણી પર વાગ્યો હતો. કેમાર રોચની ઊંચાઈ વધારે નથી, પરંતુ 5 ફૂટ 10 ઇંચની ઊંચાઈ સાથે તેઓ ઘાતક શૉર્ટ પીચ બોલ ફેંકવામાં કુશળ છે. જોકે, ખભાની સર્જરીને લીધે તેમની બૉલિંગની ગતિ ઘટી ગઈ છે, પણ હવે તેઓ વધારે ચાલાક બૉલર થઈ ગયા છે અને આંકડા એ વાતની સાક્ષી પૂરે છે. 2017 પછી તેમણે 19ની સરેરાશથી વિકેટો લીધી છે, જ્યારે તેમની કૅરિયરની સરેરાશ 27થી વધારે રહી છે. કેમાર રોચની આગેવાનીમાં શૅનન ગ્રૅબિયલે ટીમ ઇન્ડિયાને મુશ્કેલ સ્થિતિમાં લાવી દીધી. તેમણે પહેલાં વિરાટ કોહલી અને ત્યારબાદ વિકેટ પર ટકી રહેલા અજિંક્ય રહાણેને 81 રન પર આઉટ કરી દીધા અને સદી પૂર્ણ કરવા ન દીધી. શૅનન ગૅબ્રિયલની કારકિર્દી ઇંગ્લૅન્ડ વિરુદ્ધ 2010માં લૉર્ડ્ઝ ખાતે રમાયેલી ટેસ્ટથી શરૂ થઈ હતી. તેમને શરૂઆતના દિવસોમાં ઇયાન બિશપ જેવા બૉલર માનવામાં આવતા હતા. પહેલાં તેમની ઝડપ સારી હતી, પણ સમય સાથે તેમની બૉલિંગ વધારે જ નિખરી છે. 2017 પછી અત્યાર સુધીમાં તેમણે ટેસ્ટ મૅચમાં 50થી વધારે વિકેટ લીધી અને આ દરમિયાન તેમની સરેરાશ 15ની આસપાસ રહી છે. કપ્તાન પણ કમ નથી બન્ને બૉલર્સનો સાથ આપવા માટે કૅપ્ટન જૅસન હોલ્ડર પણ છે. 2017 પછી તેમનો બૉલિંગનો સરેરાશ દર 15થી ઓછો રહ્યો હતો. આ દરમિયાન તેમણે 40થી વધારે વિકેટ પણ લીધી હતી. હોલ્ડરની બૉલિંગમાં રોચ અને ગૅબ્રિયલ જેટલી ગતિ નથી, પણ છ ફૂટ સાત ઇંચના હોલ્ડર તેમની બૉલિંગ દરમિયાન અસામાન્ય બાઉન્સરથી બૅટ્સમૅનોને ચકિત કરી દેતા હોય છે. એવામાં જો ભારતીય ટીમે ચૅમ્પિયનશિપનો પ્રારંભ જીત સાથે કરવા હોય, તો ભારતીય બૅટ્સમૅનોએ આ ત્રણેય બૉલર્સનો સામનો કરવા સજ્જ રહેવું પડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એટીંગા ટેસ્ટ મૅચના પ્રથમ દિવસે જ ભારતે ભલે 200થી વધારે રન કરી લીધા હોય, પરંતુ સામે હકીકત એ છે કે 6 વિકેટ ગુમાવી દીધી. +text: પશુઓના ડૉક્ટરે હાથ ઉંચા કરી દીધા હતા અને જણાવ્યું હતું કે એ વાછડાને બચાવી શકાય તેમ નથી. વાછડાની પીડાથી ગાંધીજી બહુ પરેશાન હતા. બીજો કોઈ વિકલ્પ ન રહ્યો, ત્યારે ગાંધીજીએ તે વાછડાને મારી નાખવાની મંજૂરી આપી હતી. ગાંધીજીએ પોતાની નજર સામે વાછડાને ઝેરનું ઈન્જેક્શન અપાવ્યું હતું. મૃત્યુ પામેલા વાછડાને શરીર પર ચાદર ઢાંકી હતી અને શોકમાં પોતાની કુટિરમાં ચાલ્યા ગયા હતા. કેટલાક હિન્દુઓએ આ કૃત્યને ગૌહત્યા ગણાવ્યું હતું. ગાંધીજીને આક્રોશભર્યા પત્રો લખ્યા હતા. ગાંધીજીએ તેમને સમજાવ્યું હતું કે પારાવાર પીડામાં ફસાયેલા પ્રાણીને તેમાંથી મુક્તિ આપવી તે હિંસા નહીં, અહિંસા છે. જેમ કોઈ ડૉક્ટર ઓપરેશન કરે છે ત્યારે હિંસા નથી થતી એમ જ. ગાંધીજી તેમના ધર્મના પાલનની બાબતમાં ચુસ્ત હતા. તેઓ પૂજાપાઠ કરતા ન હતા, મંદિરે, તીર્થયાત્રાએ જતા ન હતા, પણ રોજ સવાર-સાંત પ્રાર્થના જરૂર કરતા હતા. બધા લોકોના ક્ષેમકુશળની માગણી ઈશ્વર પાસે કરતા હતા. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે ગાંધીજીના આશ્રમમાં ગાયો રાખવામાં આવતી હતી. ગાંધીજી ગૌસેવાને તમામ હિન્દુઓનો ધર્મ ગણાવતા હતા. કસ્તુરબા ગંભીર રીતે બીમાર હતાં ત્યારે ડૉક્ટરોએ તેમને ગૌમાંસનો સૂપ પીવડાવવાની સલાહ આપી હતી. કસ્તુરબાએ તેનો પ્રતિભાવ આપતાં જણાવ્યું હતું કે તેઓ મરવાનું પસંદ કરશે, પણ ગૌમાંસ નહીં ખાય. ગાયને માતા કહેતા હતા ગાંધીજી ગાંધીજીના સમયમાં ખેતીથી માંડીને વાહન ચલાવવા સુધીની બધી બાબતોમાં પશુઓનો ઉપયોગ થતો હતો. જે લોકો ગાય-બળદને માર મારતા હોય કે ગાય-બળદને પૂરતો, યોગ્ય ખોરાક ન આપતા હોય તેમને ગાંધીજી ઠપકો આપતા હતા. તમામ જીવોને પ્રેમ કરવાનું કહેતા હતા. માણસની જન્મ આપતી માતા જેટલો જ આદર ગાંધીજી ગાયને આપતા હતા. ગાય જ શું કામ, ગ���ંધીજી તો ભેંસ અને બકરીને પણ માતા જ કહેતા હતા. ગાય અને ભેંસ સાથે દૂધ માટે કરવામાં આવતા ખરાબ વર્તનને જોઈને ગાંધીજીએ દૂધ પીવાનું બંધ કરી દીધું હતું. વાછરડાના ભાગનું દૂધ માણસો લઈ લેતા હોવાથી વાછરડાઓને તેમની માતાનું દૂધ મળતું ન હતું. એ વખતે કેટલાક હિન્દુઓ ગૌમાંસ પર પ્રતિબંધ માટે કાયદાની માગણી કરી રહ્યા હતા. આ બાબતે કોંગ્રેસના નેતાઓને અનેક પત્રો મળતા હતા. 1947ની 25 જુલાઈએ નવી દિલ્હીની પ્રાર્થના સભામાં ગાંધીજીએ કહ્યું હતું, "હિન્દુસ્તાનમાં ગૌહત્યા રોકવા માટે કોઈ કાયદો બનાવી શકાય નહીં. હિન્દુઓને ગાયનો વધ કરવાની મનાઈ છે." "તેમાં મને કોઈ શંકા નથી, પણ જે મારો ધર્મ છે તે જ હિન્દુસ્તાનમાં રહેતા તમામ લોકોનો હોય એવું કઈ રીતે બની શકે?" ગાંધીજીએ એમ પણ કહ્યું હતું, "એ ઉપરાંત જે મોટા-મોટા હિન્દુઓ છે તેઓ પોતે ગૌહત્યા કરે છે. તેઓ પોતાના હાથે તો ગાયોને કાપતા નથી, પણ ઓસ્ટ્રેલિયા અને અન્ય દેશોમાં અહીંથી જે ગાયો જાય છે તેને કોણ મોકલે છે?" "એ ગાયોની ત્યાં હત્યા કરવામાં આવે છે અને તેમનાં ચામડામાંથી પગરખાં બનાવીને અહીં મોકલવામાં આવે તેને આપણે પહેરીએ છીએ." "ધર્મ અસલમાં શું ચીજ છે એ તો લોકો સમજતા નથી અને કાયદા મારફત ગૌહત્યા બંધ કરાવવાની વાતો કરે છે." રસપ્રદ વાત એ છે કે ગાંધીજી માત્ર ગૌરક્ષાનું રટણ કર્યા કરતા ન હતા. તેમણે પશુઓની સારસંભાળ માટે બે સપ્તાહનું પ્રશિક્ષણ પણ લીધું હતું. (મહાત્મા ગાંધીના જીવન વિશે સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓને ધ્યાનમાં રાખીને સોપાન જોશીએ લખેલા પુસ્તક 'એક થા મોહન'માંથી સાભાર.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સાબરમતી આશ્રમમાં એક વખતે એક વાછડાનો પગ ભાંગી ગયો હતો. વાછડો પીડા સહન કરી શકતો ન હતો અને જોરજોરથી ભાંભરતો હતો. +text: જ્યારે આ દેશ આઝાદ થયો ત્યારે તેમની પાસે ભાગ્યે જ એ કોઈ વસ્તુ હશે, જેનાથી તેઓ દેશને ગરીબીમાંથી બહાર લાવી શકે. સિંગાપોર પાસે ખેતીલાયક જમીન કે ખનીજ સંસાધનો નહોતા, લોકો ઝૂંપડીઓમાં રહેતા હતા. 1955માં સિંગાપોરમાં રિક્શામાં સૂઈ રહેલું બાળક પણ આજે સિંગાપોર એ દેશ છે જે દેશના લોકોનું સરેરાશ વેતન વિશ્વમાં ત્રીજા ક્રમે સૌથી વધુ છે. કન્સલ્ટિંગ ફર્મ જૂનિપર રિસર્ચ પ્રમાણે, મોબિલિટી, સ્વાસ્થ્ય, સુરક્ષા અને ઉત્પાદકતામાં સિંગાપોર વિશ્વના તમામ દેશો કરતાં આગળ છે. એટલું જ નહીં, 'ધી ઇકોનૉમિસ્ટ'ના રૅન્કિંગમાં સિંગાપોર છેલ્���ાં પાંચ વર્ષોમાં સૌથી મોંઘું શહેર રહ્યું છે. પણ સિંગાપોર પહેલાંથી જ આવું નહોતું, એક સમયે ભારત, ઑસ્ટ્રેલિયા અને મ્યાનમારની જેમ સિંગાપોર પણ બ્રિટિશ કોલોની હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જ્યારે સિંગાપોર પર બૉંબમારો થયો આ બીજા વિશ્વયુદ્ધની વાત છે, સિંગાપોર 'જિબ્રાલ્ટર ઑફ ધી ઈસ્ટ' તરીકે ઓળખાતું હતું. કારણકે બ્રિટિશ સેનાઓ મોટી સંખ્યામાં સિંગાપોરમાં તૈનાત કરાઈ હતી. પણ વર્ષ 1942માં જાપાને બ્રિટનને કારમી રીતે પરાસ્ત કર્યું. ત્યારે બ્રિટનના વડાપ્રધાન વિન્સ્ટન ચર્ચિલે આ હારને "બ્રિટનના ઇતિહાસનું સૌથી મોટું નુક્શાન અને સૌથી મોટું આત્મ-સમર્પણ” ગણાવ્યા હતાં. યમનના દરિયામાં નેવીએ આ રીતે ગુજરાતી માછીમારોને બચાવ્યા પણ 1944-45માં અમેરિકાનાં વિમાનોએ જાપાન શાસિત સિંગાપોર પર હુમલો કર્યો હતો. આ હુમલામાં સિંગાપોર પર ભયાનક બૉંબમારો કરવામાં આવ્યો, જેનાથી ત્યાંના વેપારી બંદરો ધ્વંસ થઈ ગયા. પણ ત્યારબાદ સિંગાપોરે જાણે કે પોતાનું ભવિષ્ય જાતે લખ્યું. જ્યારે સિંગાપોરને મળ્યો તેમનો હીરો 'હૈરી લી' જાપાનના શાસન સમયે સિંગાપોરના લોકોએ તમામ પ્રકારનો ત્રાસ વેઠ્યો. 16 સપ્ટેમ્બર 1923એ જન્મેલા કુઆન યી એક ચીની પરિવારની ત્રીજી પેઢીના પુત્ર હતા. સિંગાપોરની અંગ્રેજી મીડિયમ સ્કૂલમાં અભ્યાસ કરનાર લી કુઆન યીનો વ્યવહાર પણ અંગ્રેજો જેવો જ હતો, એટલે જ બાળપણમાં લોકો તેમને હૈરી લી કહીને બોલાવતા હતા. જાપાનના શાસન દરમિયાન લી કુઆનનું ભણવાનું બગડ્યું હતું, પણ યુદ્ધ પૂર્ણ થવાની સાથે જ કુઆને લંડન સ્કૂલ ઑફ ઇકૉનોમિક્સ અને કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાંથી અભ્યાસ કર્યો. વિદ્યાર્થીકાળથી જ સમર્પિત સમાજવાદી રહેલા લી કુઆન સિંગાપુર પાછા આવીને એક ટ્રેડ યુનિયનના વકીલ બન્યા હતા. સિંગાપોરને આઝાદી અપાવી લી કુઆન યી, સિંગાપોરના પૂર્વ વડાપ્રધાન 1954માં લી કુઆને પીપલ્સ એક્શન પાર્ટી (પીએપી)ની સ્થાપના કરી. ત્યારબાદ લી 40 વર્ષ સુધી આ પાર્ટીના મહાસચિવ રહ્યા. 1959ની ચૂંટણીમાં પીએપીને બહુમતી મળી. આ રીતે સિંગાપોર સંપૂર્ણ રીતે અંગ્રેજોના રાજમાંથી નિકળીને સ્વશાસિત રાજ્ય બની ગયું. લી કુઆને 1963માં સિંગાપોરનું મલેશિયા સાથે વિલીનીકરણ કર્યુ, પણ ઘણાં બધા કારણોસર આ ગઠબંધન લાંબા સમય સુધી ટક્યું નહીં. ત્યારબાદ 1965માં વૈચારિક ગજગ્રાહ અને જાતીય સમૂહો વચ્ચે થયેલા સંઘર્ષ પછી સિંગાપોર સંઘમાંથી નિકળી ગયું અને સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર ���ન્યું. લી કુઆને તેને કપરો સમય ગણાવ્યો હતો. સિંગાપોરને ફરીથી ઊભું કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ પહેલાં વર્ષો સુધી બ્રિટિશ રાજ, જાપાનનું શાસન અને પછી મલેશિયાના અંકુશમાંથી આઝાદ થઈને સિંગાપોર એક સ્વતંત્ર રાષ્ટ્ર તરીકે આકાર લઈ રહ્યું હતું. પણ આ દેશ પાસે એવી કોઈ ચીજ નહોતી જે દેશના વિકાસમાં ઉપયોગી સાબિત થઈ શકે. મોટાભાગના લોકો ઝૂંપડપટ્ટીમાં રહેવા મજબૂર હતા. વર્લ્ડ બૅન્કના રિપોર્ટ પ્રમાણે 1965માં સિંગાપોરની વ્યક્તિદીઠ જીડીપી 516 યુએસ ડૉલર હતી અને દેશની લગભગ અડધી જનસંખ્યા અશિક્ષિત હતી. પણ આમ છતાં સિંગાપોરની વ્યક્તિદીઠ જીએનપીમાં 1960 થી 1980 સુધીમાં 15 ગણો વધારો થયો હતો. સિંગાપોરના પૂર્વ વડાપ્રધાન લી કુઆન માનતા હતા કે ઇઝરાયલની જેમ સિંગાપોર પણ ઝડપથી વિકાસ કરીને અન્ય દેશોને પાછળ છોડશે અને મલ્ટિનૅશનલ કંપનીઓને આકર્ષિત કરશે. જોકે એક પાયમાલ અને નાના દેશથી કાચની ઇમારતોનો દેશ બનાવવાની પ્રક્રિયામાં સિંગાપોરના લોકોએ મોટી કિંમત ચૂકવી છે. સિંગાપોરની સરકારે વસ્તી નિયંત્રણ માટે બે કરતાં વધું બાળકોને જન્મ આપતા લોકો પર કર લગાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. એટલું જ નહીં, ભ્રષ્ટાચારની સમસ્યાનો સામનો કરવા માટે સિંગાપોરમાં એવા કડક કાયદા બનાવવામાં આવ્યા કે જેનાથી ભ્રષ્ટાચાર ઘટતો જોવા મળ્યો. સિંગાપોરમાં રસ્તા અને હાઈવે બનાવવા પર ભાર મૂકાયો જેના થકી ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિકાસ કરી શકાય. સિંગાપોરે આટલી કમાણી કેવી રીતે કરી સિંગાપોરની સ્થિતિ સુધરી એ બદલ તેમની ભૌગોલિક સ્થિતિનું પણ યોગદાન છે. આ દેશ એવી જગ્યાએ આવેલો છે કે વિશ્વનો 40 ટકા સમુદ્રી વેપાર આ જગ્યા સાથે સંકળાયેલો છે. જેના કારણે આ દેશને સારી કમાણી થાય છે. તેના 190 કિલોમીટર લાંબા તટ પર ઘણાં બંદરો છે. લી કુઆન સરકારે શરૂથી જ સિંગાપોરમાં રહેતી મિશ્ર વસ્તીને શિક્ષિત કરી હતી અને માનવ સંસાધન પાછળ પણ નાણાં ખર્ચ્યા હતા. હાલમાં સિંગાપોરને દુનિયાનો આર્થિક અડ્ડો ગણવામાં આવે છે કેમકે સિંગાપોરની બૅન્ક વિશ્વ સ્તરે સેવાઓ આપવામાં સક્ષમ છે. વર્ષ 2017માં ગ્લોબલ ફાઇનાન્સ સેન્ટર ઇન્ડેક્સમાં લંડન અને ન્યૂયૉર્ક પછી સિંગાપોર ત્રીજા સ્થાને રહ્યું હતું. સિંગાપોર સરકાર પ્રમાણે વર્ષ 2017માં એક કરોડ 74 લાખ આંતરરાષ્ટ્રીય પર્યટકોએ સિંગાપોરની મુલાકાત લીધી હતી, જે સિંગાપોરની વસ્તી કરતાં ત્રણ ગણી વધારે છે. સામાન્ય લોકો માટે સિંગાપોર કેવું છે? સિંગાપોરમા�� રહેતા ઘણાં પ્રવાસી આ દેશની મોંઘવારીથી પોતાને પ્રભાવિત નથી ગણતા, કારણકે આ દેશમાં લોકોની આવક બીજા દેશના લોકો કરતાં વધારે છે. સિંગાપોરની સરકાર પ્રમાણે સિંગાપોરમાં 100માંથી 90.7 લોકો પોતાનું ઘર ખરીદી ચૂક્યાં છે. સિંગાપોરની સફળતાની જ્યારે-જ્યારે વાત કરાય છે ત્યારે-ત્યારે પૂર્વ વડાપ્રધાન લી કુઆનને પણ યાદ કરાય છે. તેમની એક વાતને યાદ કરાયે છે કે, "આખરે મને શું મળ્યું? એક સફળ સિંગાપોર. સામે મેં શું આપ્યું? મારું જીવન." ભ્રષ્ટાચારની નાબૂદી લી કુઆને અરબ દેશોથી ઘેરાયેલા ઇઝરાયલને મૉડલ બનાવ્યું. તેમનું કહેવું હતું કે ઇઝરાયલની જેમ, અમે પણ હરણફાળ ભરીશું અને મલ્ટિનૅશનલ કંપનીઓને આકર્ષિત કરીશું. તેઓ ચીન સાથે સારા સંબંધ રાખવાનું મહત્ત્વ સમજે છે. ચીનના નેતા દેંગ જિયાઓપિંગ સાથેની તેમની મિત્રતાથી તેમના માટે મદદરૂપ સાબિત થઈ છે. દેંગે 1978માં સિંગાપોરની મુલાકાત લીધી હતી અને લી કુઆનની આર્થિક નીતિઓની પ્રશંસા પણ કરી હતી. દેંગ દ્વારા ચીનમાં કરાયેલા સુધારાથી કુઆન પણ પ્રભાવિત હતા. ગોલ્ડન વિઝા : કેવી રીતે મળે છે અને શું છે શરતો? સિંગાપોરમાં ફેલાયેલા ભ્રષ્ટાચારને ખતમ કરવા માટે લી કુઆને નવા ઉપાય કર્યા અને રોજગાર ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે ઔદ્યોગીકરણના કાર્યક્રમો પણ હાથ ધર્યા હતા. તેમણે સિંગાપોરની બહુ-સંસ્કૃતિવાદ આધારિત નવી ઓળખ ઊભી કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો. જેના માટે લી કુઆને વિવિધ જાતી અને સમુદાયોને એક સાથે જોડવાનું કામ કર્યુ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સિંગાપોર, એક એવો દેશ છે કે જેનું ક્ષેત્રફળ દિલ્હી અને ઇસ્લામાબાદ કરતાં પણ નાનું છે. +text: જ્યાં એક ઓવરમાં સાત કે આઠની સરેરાશથી બેટિંગ કરનારી ટીમને સામાન્ય માનવામાં આવે છે તેવામાં સિરાઝે તેમની ચાર ઓવરમાં માંડ આઠ રન આપ્યા, તેમણે બે ઓવર મેડન ફેંકી અને બેંગલોરની ટીમે તેની 20માંથી ચાર ઓવર મેડન ફેંકી. આથી વધારે બૉલર્સનું વર્ચસ્વ હોઈ શકે નહીં. ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગમાં એમ કહેવાય છે કે અહીં બધું જ શક્ય છે. અહીં એક દિવસમાં ટીમ કે ખેલાડી હીરોમાંથી ઝીરો બની શકે છે, તો છેલ્લી ચાર કે પાંચ ઓવરમાં 80-90 રન થઈ શકે છે જેની કોઈ કલ્પના હોતી નથી. આવી જ રીતે અહીં બૉલર પણ જોર અજમાવી દેતા હોય છે. એવું જ બુધવારે બન્યું હતું. ઑલઆઉટ ન થયું હોવા છતાં કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સ તેની 20 ઓવરમાં માંડ 84 રન કરી શક્યું હતું. આઈપીએલના ઇતિ���ાસમાં કોઈ ટીમ ઑલઆઉટ થયા વિના 20 ઓવર રમી હોય તેમાં આ સૌથી ઓછો સ્કોર હતો. છેલ્લી ઘડીએ નિર્ણય ફેરવ્યો અને મૅચ બદલાઈ ગઈ કૅપ્ટન કોહલીનો બૉલિંગ પ્લાન અલગ હતો પણ મેદાન પર એમણે સિરાઝને બૉલિંગ આપી દીધી અને પછી ઇતિહાસ સર્જાયો. મૅચ પછી ખુદ કોહલીએ એમ કહ્યું કે, પ્લાન અલગ હતો. હું વૉશિંગ્ટન સુંદરને ઓવર આપવાનું વિચારીને આવ્યો હતો અને છેલ્લી ઘડીએ મે સિરાઝને પહેલાં બૉલિંગ આપી. મોહમ્મદ સિરાઝ અને યુઝવેન્દ્ર ચહલની અત્યંત વેધક બૉલિંગ સામે કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સના બેટ્સમૅનોનું પતન થતાં રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગલોરે આઠ વિકેટે શાનદાર વિજય હાંસલ કર્યો હતો. મોહમ્મદ સિરાઝે આઠ રન આપીને ત્રણ વિકેટ લીઘી હતી. તેમણે આ ઇનિંગ્સમાં બે મેડન ઓવર ફેંકી હતી. આઈપીએલના ઇતિહાસમાં કોઈ ખેલાડીએ એક જ ઇનિંગ્સમાં બે મેડન ઓવર ફેંકી હોય એવું પહેલી વાર બન્યું. આ ઉપરાંત બેંગલોર તરફથી કુલ ચાર ઓવર મેડન ફેંકાઈ હતી. આમ, કોલકાતાએ પ્રથમ બેટિંગ કરતાં 20 ઓવર તો રમી હતી પરંતુ તેઓ આઠ વિકેટ ગુમાવીને માત્ર 84 રન કરી શક્યા હતા. બેંગલોરની ટીમ એક સમયે તો વિના વિકેટે ટાર્ગેટ વટાવી દેશે તેમ લાગતું હતું પરંતુ અંતે તેઓએ 13.3 ઓવરમાં બે વિકેટે 85 રન કરી દીધા હતા. કોલકાતાનો પ્રારંભ જ અત્યંત કંગાળ રહ્યો હતો. એમ લાગતું હતું કે અબુધાબીના શેખ ઝાયેદ સ્ટેડિયમની વિકેટ જ સાવ ખામી ભરેલી હશે અને તેની ઉપર રન કરવા મુશ્કેલ હશે પરંતુ સાથે સાથે બેટ્સમૅનોએ પણ એવી જ ભૂલો કરી હતી. ઓપનર રાહુલ ત્રિપાઠી એક બહારના બોલને રમવા જતા વિકેટ પાછળ ઝડપાઈ ગયા હતો તો ઇંગ્લેન્ડના યુવાન બેટ્સમૅન ટોમ બેન્ટન પણ આવી જ રીતે આઉટ થયા હતા. મોહમ્મદ સિરાઝના એક અત્યંત સુંદર ઇન સ્વિંગરમાં નીતિશ રાણા બોલ્ડ થયા હતા. લેગ સ્પિનર યુઝવેન્દ્ર ચહલે પણ એવી જ વેધક બોલિંગ કરી હતી. તેમણે ભૂતપૂર્વ સુકાની દિનેશ કાર્તિકને લેગબિફોર આઉટ કર્યા હતા. ગિલ,બેન્ટન, નીતિશ રાણા અને દિનેશ કાર્તિક તો ડબલ ફિગર સુધી પણ પહોંચી શક્યા ન હતા. એકમાત્ર કૅપ્ટન ઓઇન મોર્ગને થોડી લડત આપી હતી અને તેમની બેટિંગને કારણે જ કોલકાતાની ટીમ કમસે કમ 60 રનનો આંક વટાવી શકી હતી. 84 રનના સ્કોરમાં મોર્ગનનો ફાળો 30 રનનો હતો જે માટે તેઓ 34 બૉલ રમ્યા હતા અને એક સિકસર ફટકારી હતી. ચહલની ઘાતક બૉલિંગ જોકે કોલકાતાને છેક 20મી ઓવર સુધી પહોંચાડવામાં લોકી ફર્ગ્યુસને 16 બૉલમાં અણનમ 19 રનનું યોગદાન આપ્યું હતું. ચહલે 15 રનમાં બે વિકેટ લીધી હતી. રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગલોર માટે ઓપનર દેવદત્ત પડ્ડિકલ અને એરોન ફિંચે જ સાતમી ઓવર સુધીમાં 46 રન ઉમેરી દીધા હતા. પડ્ડિકલે 17 બોલમાં 25 રન કર્યા હતા. ગુરકિરત સિંઘ માન 21 અને વિરાટ કોહલી 18 રન સાથે અણનમ રહ્યા હતા. આ વિજય સાથે બેંગલોરના 14 પૉઇન્ટ થયા છે અને તે દિલ્હી કેપિટલ્સની હરોળમાં આવી ગયું છે. પૉઇન્ટ ટેબલમાં તે 14 પૉઇન્ટ સાથે બીજા ક્રમે છે કેમ કે દિલ્હીનો નેટ રનરેટ હજી પણ બહેતર છે. કોલકાતા હજી પણ ચોથા ક્રમે છે પંરતુ જે રીતે પંજાબની ટીમ આજકાલ રમી રહી છે તે જોતા આગળની મૅચોમાં ખૂબ રસાકસી થવાની છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો ટી20 ક્રિકેટ એટલે બેટ્સમૅનની ગેમ અને તેમાંય આઈપીએલની વાત આવે એટલે તો સિક્સરની આતશબાજી જ હોય તેવી માન્યતા વચ્ચે મોહમ્મદ સિરાઝે પુરવાર કરી દીધું કે બૉલર માટે પણ આ ફોર્મેટમાં તક રહેલી છે અને તેના માટે મહેનત જરૂરી છે. +text: ભગતસિંહ અને બટુકેશ્વર દત્તનું જૂનું ચિત્ર, જેને તાજેતરમાં જલંધર દેશભક્ત સ્મારકમાં લાવવામાં આવ્યું હતું જે કેસમાં દોષિત થવા બદલ ભગતસિંહ, સુખદેવ અને રાજગુરૂને ફાંસી અપાઈ હતી, તે કેસ ફરી ચલાવવા પાકિસ્તાની વકીલ ઈમ્તિયાઝ રાશિદ કુરેશીએ લાહોર હાઈકોર્ટમાં પીટિશન દાખલ કરી છે. તેમની દલીલ એ છે કે ભગતસિંહ, સુખદેવ અને રાજગુરૂને ક્યારેય તેમના બચાવની તક નહોતી અપાઈ. કુરેશી કહે છે, "ભગતસિંહ આપણાં સંયુક્ત નાયક હતા તેમજ ભારત અને પાકિસ્તાન બન્નેના સપૂત હતા. મારા પ્રયત્નો બન્ને દેશો વચ્ચેનો પ્રેમ અને ભાઈચારો વધારશે." લાહોરમાં ભગતસિંહ મેમોરિયલ ફાઉન્ડેશનનું સંચાલન કરતા કુરેશીએ તેમની પીટિશનમાં રજૂઆત કરી છે કે ભગતસિંહ સ્વાતંત્ર્ય સેનાની હતા અને તે અખંડ ભારતની આઝાદી માટે લડ્યા હતા." "ભગતસિંહને ન્યાય નહોતો મળ્યો" 1927માં ધરપકડ બાદ ભગતસિંઘનો ફોટોગ્રાફ લેવામાં આવ્યો હતો. તેમની રજૂઆત છે કે, ભગતસિંહ, રાજગુરૂ અને સુખદેવને ન્યાય નહોતો આપવામાં આવ્યો, ત્યારની અદાલતો બ્રિટિશ સરકારના પ્રભાવ હેઠળ હતી. કુરેશીનું કહેવું છે કે, કોર્ટના આદેશો દ્વારા તેમણે તે સમયની એફઆઈઆરની નકલ મેળવી છે, પરંતુ તેમાં ભગતસિંહ, સુખદેવ કે રાજગુરૂના નામનો ઉલ્લેખ કરવામાં નથી આવ્યો. ઉર્દૂમાં લખાયેલી આ ફરિયાદ લાહોરનાં અનારકલી પોલીસ સ્ટેશનમાં 17મી ડિસેમ્બર, 1928ના રોજ સાંજે સાડા ચાર વાગ્યે નોંધવામાં આવી હતી, જેમાં 'અજાણ્યા બંદૂકધારી'ઓ વિરૂદ્ધ ફરિયાદ કરવામાં આવી હતી. ભારતીય દંડ સહિતાની ધારાઓ 302, 1201 અને 109 હેઠળ આ ગુનો નોંધવામાં આવ્યો હતો. એફઆઈઆરમાં નામનો ઉલ્લેખ નહોતો, છતાં તેમને હત્યાના આરોપસર ફાંસીની સજા આપવામાં આવી હતી. ભગતસિંહને ન્યાય અપાવવાની ઈચ્છા જેલમાં ભગતસિંઘે કરેલી હડતાળના પોસ્ટર છપાયા હતાં. બ્રિટિશ શાસકોએ માર્ચ 23, 1931ના રોજ ભગતસિંહ અને તેમના સાથીઓને ફાંસી આપી દેવાઈ હતી. કુરેશીનું કહેવું છે કે, પાકિસ્તાનમાં આ કેસ લડાતો હોવાથી તેમને કેટલીક મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડશે, પરંતુ તેમને આશા છે કે તે ભગતસિંહને ન્યાય અપાવશે. ભગતસિંહની 110મી જન્મ જયંતીની ઉજવણી માટે આ પાકિસ્તાની વકીલ હાલ ભારતમાં છે. તેમણે કોર્ટનું ધ્યાન એ ન્યાયિક ખામી તરફ દોર્યું છે કે જેણે એક ક્રાંતિકારી પર મર્ડર ટ્રાયલ ચલાવવાનો ડહોળ કર્યો અને તેમને ખોટી રીતે મૃત્યુદંડ આપ્યો. કુરેશીએ એવી પણ માગણી કરી છે કે બ્રિટિશ સરકારે તેમની આ ભૂલ અને ન્યાયિક હત્યા બદલ ભારતીય સંઘ રાજ્ય અને પાકિસ્તાનની લેખિતમાં માફી માગવી જોઈએ. (તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો) શહીદ-એ-આઝમ ભગતસિંહની જન્મજયંતીની ઉજવણીથી પ્રેરાઈને એક પાકિસ્તાની વકીલે ભગતસિંહના મૃત્યુદંડનો કેસ પાછો ચલાવવા અરજી કરી છે. +text: મંગળવારે નેપાળી વિદેશ મંત્રાલયે એક નિવેદન જાહેર કરીને જણાવ્યું છે કે વડા પ્રધાન ઓલી કોઈની પણ લાગણીઓને દુભાવવા નહોતા ઇચ્છતા. વિદેશમંત્રાલયે પોતાના નિવેદનમાં ત્રણ મુદ્દાઓ પર સ્પષ્ટિકરણ આપ્યું છે. સૌથી પહેલાં એવું પણ કહેવાયું છે, "આ ટિપ્પણી કોઈ રાજકીય મુદ્દા સાથે જોડાયેલી નહોતી અને કોઈની લાગણીઓને દુભાવવાની ઇચ્છા નહોતી. " આગળ કહેવાયું છે, "શ્રી રામ અને સંબંધિત સ્થાનોને લઈને કેટલાય મત અને સંદર્ભ છે. વડા પ્રધાન શ્રી રામ, અયોધ્યા અને તેને સંબંધિત વિવિધ સ્થાનોને લઈને તથ્યોની જાણકારી માટે એ વિશાળ સાંસ્કૃતિક ભૂગોળના અભ્યાસ તેમજ શોધના મહત્ત્વનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યા હતા, જેને રામાયણ પ્રદર્શિત કરે છે." નિવેદનમાં ત્રીજા બિંદુમાં કહેવાયું છે, "આનો અર્થ અયોધ્યા અને સાંસ્કૃતિક મૂલ્યોને ઓછાં આંકવાનો નહોતો. " નિવેદનના અંતે કહેવાયું છે, "નેપાળમાં દર વર્ષે વિવાહપંચમીનું ઊજવવામાં આવે છે. આ પ્રસંગે ભારતના અયોધ્યાથી નેપાળના જનકપુર સુધી જાન જાય છે. નેપાળ અને ભારતના વડા પ્રધાનોએ વર્ષ 2018માં રામાયણ સર્કિટ લૉન્ચ કરી હ���ી અને જનકપુર-અયોધ્યા બસસેવા એનો એક મહત્ત્વનો ભાગ છે. આ બધા જ તથ્યો બન્ને દેશો અને ત્યાંની પ્રજા વચ્ચેના લાંબા સમયના સાંસ્કૃતિક સંબંધોને દર્શાવે છે." નેપાળના વડા પ્રધાને શું કહ્યું હતું?નેપાળના વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીએ એક નિવેદન આપતાં વિવાદ ઊભો થયો હતો. એમણે કહ્યું કે રામનો જન્મ નેપાળમાં થયો હતો. પોતાના સરકારી નિવાસસ્થાને કવિ ભાનુભક્તની જંયતી નિમિત્તે યોજાયેલા એક સમારોહમાં કેપી શર્મા ઓલીએ આ નિવેદન આપ્યું હતું ઉલ્લેખનીય છે કે ભારત અને નેપાળ વચ્ચે તાજેતરમાં તણાવ ચાલી રહ્યો છે. કેપી શર્મા ઓલીએ દાવો કર્યો કે અસલી અયોધ્યા નેપાળમાં વીરગંજ પાસે એક ગામ છે અને ત્યાં રામનો જન્મ થયો હતો. નેપાળમાં રાષ્ટ્રીય પ્રજાતંત્ર પાર્ટીના નેતા કમલ થાપાએ વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીના આ નિવેદનનો વિરોધ કર્યો હતો. એમણે કહ્યું કે "કોઈ પણ વડા પ્રધાન આ પ્રકારનાં આધારહીન અને અપ્રમાણિત નિવેદન આપે તે યોગ્ય નથી." એમણે ટ્વીટમાં કહ્યું કે "એમણે તણાવ ઓછો કરવા પર કામ કરવું જોઈએ પણ એવું લાગે છે કે વડા પ્રધાન ઓલી ભારત અને નેપાળના સંબંધો વધારે ખરાબ કરવા માગે છે." લેખક કનકમણિ દીક્ષિતે પણ આનો વિરોધ કર્યો. ભારત અને નેપાળ વચ્ચે છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી તણાવની સ્થિતિ છે. નેપાળે 20મેના રોજ પોતાનો નવો નકશો જાહેર કર્યો હતો. આ નકશામાં લિપુલેખ, લિમ્પિયાધુરા અને કાલાપાનીને પોતાના વિસ્તાર તરીકે રજૂ કર્યો હતો. આ ત્રણે વિસ્તાર હાલ ભારતમાં છે પરંતુ નેપાળનો દાવો છે કે એ તેમનો વિસ્તાર છે. તણાવ નેપાળ ખાતેના ચીનનાં રાજદૂત હાઉ યાંકી આ પછી બે દેશો વચ્ચે તણાવ વધ્યો છે. જોકે, આ અગાઉ ભારતે ગત વર્ષે નવેમ્બરમાં જમ્મુ-કાશ્મીરમાં બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશો બનાવ્યા અને એ પછી પોતાનો નવો નકશો જાહેર કર્યો. આ નકશામાં એ ત્રણે વિસ્તાર ભારતમાં છે. નેપાળનો આરોપ છે કે ભારતે એના વિસ્તારો પોતાના ગણાવ્યા. જોકે, ભારતનું કહેવું છે કે એણે કોઈ નવા વિસ્તારોનો સમાવેશ નથી કર્યો અને એ ત્રણે વિસ્તારો પહેલાંથી જ ભારતમાં છે. તાજેતરમાં ભારતના મીડિયાની ભૂમિકાને લઈને પણ નેપાળે સખત નારાજગી દર્શાવી છે. અનેક ભારતીય ન્યૂઝ ચેનલોએ નેપાળના વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલી અને ચીનનાં રાજદૂત હોઉ યાંકીને લઈને સનસનીખેજ દાવાઓ કર્યા છે. અનેક ન્યૂઝ ચેનલોએ એવી સ્ટોરી પણ ચલાવી કે નેપાલના વડા પ્રધાન ઓલીને હની ટ્રેપમાં ફસાવી દેવામાં આવ્યા છે. ને���ાળે આ અહેવાલોનો આકરો વિરોધ કર્યો છે અને કેબલ ઓપરેટરોને કહ્યું છે કે આવા ભારતીય સમાચારોનું પ્રસારણ પોતાની જવાબદારી સમજીને રોકે. નેપાળના વિદેશ મંત્રી પ્રદીપ જાવલીએ કહ્યું કે એમણે નેપાળમાં ભારતના રાજદૂત નીલાંબર આર્ચાયને ભારતના વિદેશ મંત્રાલય આગળ આકરો વિરોધ રજૂ કરવા કહ્યું છે. નેપાળમાં ભારતના રાજદૂત નીલાંબરે કહ્યું કે ભારતનું મીડિયા નેપાળ અને ભારતના સંબંધોને વધારે ખરાબ કરી રહ્યું છે. જોકે, ચીનના રાજદૂતની સક્રિયતાને લઈને નેપાળમાં પણ વિરોધ થયો છે. નેપાળમાં વિરોધપક્ષથી લઈને મીડિયા સુધી દેશની આંતરિક રાજનીતિમાં કોઈ રાજદૂતની આવી સક્રિયતા ઠીક નથી એવી વાત પણ થઈ. આ મુલાકાતો પર છેલ્લા અઢી મહિનાથી ચાલી રહી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નેપાળના વડા પ્રધાન કે.પી. શર્મા ઓલીએ અયોધ્યા અને રામને લઈને આપેલા નિવેદન પર નેપાળે સ્પષ્ટતા કરી છે. +text: અહીં આવેલા વરદાન ટાવરમાં એક કરિયાણાની દુકાનમાં આગ લાગી હતી. ચારેય મૃતકો એક જ પરિવારના હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. આગ લાગતાની સાથે જ ફાયર વિભાગની ગાડીઓ ઘટના સ્થળે પહોંચી હતી અને આગને કાબૂમાં લીધી હતી. અમદાવાદ ફાયર એન્ડ ઇમરજન્સી સર્વિસીસ વિભાગના ફાયર ઓફિસર એમ. પી. મિસ્ત્રીના કહેવા પ્રમાણે સવારે 7:30 થી 8:00 વાગ્યાની વચ્ચે આગ લાગી હતી. તેમણે કહ્યું, "આગ લાગી ત્યારે આ પરિવાર દુકાનમાં જ હતો. આ પરિવાર દુકાનના પાછળના ભાગમાં જ રહેતો હતો." "આગ લાગી ત્યારે દુકાનના આગળના ભાગની જાળી અને શટર બંધ હોવાથી પરિવાર ભાગી શક્યો ન હતો." એમ. પી. મિસ્ત્રીના કહેવા પ્રમાણે પરિવારના સભ્યોના મૃત્યુ આગથી નહીં પરંતુ ગૂંગળામણના કારણે થયાં હતાં. તેમના કહેવા પ્રમાણે મૃતકોમાં બે પુરુષ, એક મહિલા અને એક બે વર્ષના બાળકનો સમાવેશ થાય છે. પરિવારમાં સાત વર્ષની બાળકીનો બચાવ થયો છે. આ બાળકી સવારે શાળાએ જતી રહી હોવાથી તે આ દુર્ઘટનામાંથી બચી ગઈ હતી. દુકાનમાં ઇમરજન્સી એક્ઝિટ પણ ન હતું અને પરિવાર દુકાનની પાછળ આવેલા સ્ટોરમાં રહેતો હતો. આગ લાગવાનું કારણ હજુ સુધી જાણવા મળ્યું નથી. મૃતદેહોને પોસ્ટમોર્ટમ માટે હોસ્પિટલ લઈ જવામાં આવ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદના નારણપુરામાં આગ લાગવાની ઘટના બની છે. જેમાં ચાર લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. +text: મુખ્ય ન્યાયાધીશ દીપક મિશ્રા, જસ��ટિસ એ એમ ખાનવિલકર, જસ્ટિસ આર એફ નરીમન, જસ્ટિસ ઇંદુ મલ્હોત્રા, અને જસ્ટિસ ચંદ્રચુડે પોતાના ચુકાદમાં જણાવ્યું છે કે, વ્યભિચાર સંબધિત ભારતીય દંડ સંહિતા (ઇન્ડિયન પીનલ કોડ - IPC)ની કલમ 497 બંધારણ વિરુદ્ધ છે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ મિશ્રા અને જસ્ટિસ ખાનવિલકરે કહ્યું, “અમે IPCની કલમ 497 અને ગુનાહિત દંડ સંહિતાની કલમ 198ને ગેરબંધારણીય ગણાવીએ છીએ.” જસ્ટિસ નરીમને કહ્યું કે આ કાયદો સમાનતાના અધિકાર અને મહિલાઓને એકસમાન અધિકારોની જોગવાઈનું ઉલ્લંઘન છે. શું તમે આ વાંચ્યું? આ સાથે સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે વ્યભિચાર છૂટાછેડા માટેનો આધાર બની શકે છે, પરંતુ ગુનો નહીં. કોર્ટે શું કહ્યું? ઇટાલીમાં રહેતા બિન નિવાસી ભારતીય (NRI) જોસેફ શાઇને વર્ષ 2017ના ડિસેમ્બરમાં સુપ્રીમ કોર્ટે એક જાહેર હિતની અરજી દાખલ કરી હતી. તેમની અપીલ હતી કે, IPCની કલમ 497 હેઠળ બનેલા વ્યભિચારના કાયદામાં પુરુષ અને મહિલા બન્નેને એકસમાન સજા મળવી જોઈએ. આ અરજીના જવાબમાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે, વ્યભિચારના કાયદામાં પરિવર્તન કરવાનથી કાયદો હળવો થઈ જશે અને સમાજ પર તેની ખરાબ અસર પડશે. જાણકારો માને છે કે આ ચુકાદાની અસર અન્ય ઘણા મુદ્દા પર પણ પડી શકે છે. વર્ષ 1860માં બનેલો વ્યભિચારનો કાયદો લગભગ 158 વર્ષ જૂનો હતો. એ કાયદા હેઠળ જો કોઈ પુરુષ અન્ય કોઈ પરિણીત મહિલા સાથે તેની સહમતિથી શારીરિક સંબંધો બનાવે, તો એ મહિલાના પતિની ફરિયાદ પર પુરુષને વ્યભિચારના ગુના હેઠળ ગુનેગાર માનવામાં આવતો હતો. આ કાયદા હેઠળ પુરુષને પાંચ વર્ષની કેદ અને દંડ અથવા બન્ને સજા કરવાની જોગવાઈ હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે વ્યભિચાર (એડલ્ટ્રી)ને ગુનો ગણાવતા કાયદાની જોગવાઈને ગેરબંધારણીય ગણાવ્યું છે. +text: બંદરના ‘ડ્યૂટી ફ્રી ઝોન’માં આવેલાં ઑઈલ તથા ટાયરના ગોડાઉનમાં આગ સ્થાનિક અધિકારીઓના કહેવા પ્રમાણે,બંદરના ‘ડ્યૂટી ફ્રી ઝોન’માં આવેલાં ઑઈલ તથા ટાયરના ગોડાઉનમાં આગ લાગી, જેને આગળ વધતી અટકાવી દેવાઈ હતી. સ્થાનિક વહીવટીતંત્રના જણાવ્યા પ્રમાણે, આ ઘટનામાં કોઈ જાનહાનિ નથી થઈ, પરંતુ દુર્ઘટનાને કારણે કાળો ધુમાડો ઉડ્યો હતો, જે સમગ્ર પાટનગર ઉપર છવાઈ ગયો હતો. જોકે, આગના કારણ અંગે નક્કરપણે કશું બહાર નથી આવ્યું. હેલિકૉપ્ટરનો ઉપયોગ મળતી માહિતી પ્રમાણે, અગ્નિશમનની ગાડીઓ ઘટનાસ્થળે ધસી ગઈ છે. લેબનનની સેનાના કહેવા પ્રમાણે, 'આગને નિયંત્રણમાં લેવા માટે હેલિકૉપ્ટરનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો હતો.' સોશિયલ મીડિયા ઉપર વ્યાપક રીતે સર્ક્યુલેટ થઈ રહેલા વીડિયોમાં જોઈ શકાય છે કે હાજર લોકોમાં જીવ બચાવવા માટે નાસભાગ મચી જવા પામી હતી. બૈરુત સિવિલ ડિફેન્સના ડાયરેક્ટર જનરલ રેયમંડ ખટરના કહેવા પ્રમાણે, 'જે જગ્યાએ આગ લાગી છે,ત્યાં આસપાસના તમામ રસ્તાને બંધ કરી દેવામાં આવ્યા છે, જેથી કરીને આગને પ્રસરતી અટકાવી શકાય.' સ્થાનિક રેડિયો સ્ટેશન સાથે વાત કરતાં બંદરના ડાયરેક્ટર બાસીમ અલ-કૈસીએ જણાવ્યું હતું કે જ્યાં ભોજન બનાવવાના તેલના મોટા બૅરલ રાખવામાં આવે છે, ત્યાંથી આગ લાગવી શરૂ થઈ હતી, જે ટાયરના ગોદામના વિસ્તાર સુધી પહોંચી હતી. અલ-કૈસીએ કહ્યું, "ગરમીને કારણે આગ લાગી કે અન્ય કોઈ ભૂલ થઈ તે કહેવું વહેલું ગણાશે." સ્થાનિક વહીવટી તંત્રના કહેવા પ્રમાણે, સ્થિતિ નિયંત્રિત છે, પરંતુ સોશિયલ મીડિયા ઉપરના વીડિયોમાં જોઈ શકાય છે કે સ્થાનિકો ખૂબ જ ચિંતિત છે, જે દર્શાવે છે કે ગત મહિને થયેલા ધડાકાનો ભય હજુ સુધી લોકોના મનમાંથી ઓછો નથી થયો. ત્યારે વિસ્ફોટ, અત્યારે આગ આગ ચોથી ઑગસ્ટે બૈરુતના બંદર ઉપર રાખવામાં આવેલા લગભગ બે હજાર 750 ટન એમોનિયમ નાઇટ્રેટમાં આગ લાગવાથી ભયંકર વિસ્ફોટ થયો હતો, જેમાં 190 કરતાં વધુ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. બૈરુતના બંદરનો મોટા ભાગનો વિસ્તાર સાફ થઈ ગયેલો, જેના કારણે બંદરના આજુબાજુના રહેણાક વિસ્તારમાં પણ ખાસ્સી તારાજી સર્જાઈ હતી. સ્થાનિક રિપોર્ટ્સ મુજબ, આ વિસ્ફોટમાં હજારોની સંખ્યામાં નાગિરકો ઘાયલ થયા હતા. આ સિવાય લગભગ ત્રણ લાખ લોકો બેઘર થઈ ગયા હતા. આ ઘટનાને કારણે ઉશ્કેરાયેલા લોકોએ સરકાર વિરુદ્ધ દેખાવ ચાલુ કરી દીધા હતા અને તત્કાલીન વડા પ્રધાન સહિત અનેક પ્રધાનોએ રાજીનામાં આપી દેવાં પડ્યાં હતાં. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑગસ્ટ મહિનાના પહેલા અઠવાડિયામાં લેબનની રાજધાની બૈરુતના જે બંદર ઉપર 'ભયાનક વિસ્ફોટ' થયો હતો, ત્યાં ફરી આગ લાગી હોવાના અહેવાલ છે. ચોથી ઑગસ્ટે ઘટેલી દુર્ઘટનામાં ઓછામાં ઓછા 190 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. +text: સોશિયલ મીડિયા પરની કેટલીક પોસ્ટોમાં એવો ખોટો દાવો કરાયો છે કે કોરોના સામે રક્ષણ આપતી Pfizer વૅક્સિન સ્ત્રીઓને વંધ્યા બનાવી શકે છે. તેમજ તેમના શરીરની પ્રણાલીને જ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ ભજવતા અંગ એવા ‘પ્લેસેન્ટા’ને નુકસાન કરવા પ્રેરે છે. રોયલ કૉલેજ ઑફ ઓબ્સ્ટેટ્રિશિયન્સ ઍન્ડ ગાયનેકોલોજિસ્ટ્સનાં પ્રવક્તા અને કિંગ્સ કૉલેજ લંડનનાં પ્રોફેસર લુસી ચૅપલે આ વિશે કહ્યું કે, “’એવું કોઈ બુદ્ધિગમ્ય જૈવિક તંત્ર’ નથી જેના થકી વૅક્સિન કોઈની ગર્ભધારણ કરવાની ક્ષમતા પર અસર કરી શકે.” વૅક્સિન કઈ રીતે કામ કરે છે? વૅક્સિન તમારા શરીરને એક બ્લુપ્રિન્ટ થકી સંદેશો મોકલીને કામ કરે છે. જે થકી શરીરમાં કોરોના વાઇરસના બિનનુકસાનકર્તા નાના સ્પાઇક બને છે. જે તમારી રોગપ્રતિકારક શક્તિને ઍક્શન મોડમાં આવવાનો સંકેત આપે છે. જેથી તમારું શરીર વાઇરસ સામે લડતા ઍન્ટિબોડી અને શ્વેતકણો બનાવે છે. જે ભવિષ્યમાં પણ આ વાઇરસને ઓળખી શકે છે. તે તમને વાઇરસથી સંક્રમિત કરતી નથી, તેમજ તેની પાસે તમારી જેનેટિક ઇન્ફૉર્મેશનને અસર કરવાની કોઈ સુવિધા હોતી નથી. વૅક્સિન દ્વારા શરીરમાં બનતા ‘મૅસેન્જર પાર્ટિકલ’ ખૂબ જ ઓછું જીવે છે અને સંદેશો વહન કરતાંની સાથે જ તે નાશ પામે છે. આ જ કારણ છે કે Pfizer વૅક્સિનને આટલી કાળજી સાથે સ્ટોર કરવાની હોય છે કારણ કે આ જેનેટિક મટિરિયલ અલગ પડી જાય છે અને સરળતાથી બિનકાર્યક્ષમ બની જાય છે. યુનિવર્સિટી ઑફ લીડ્સનાં વાઇરોલૉજિસ્ટ પ્રોફેસર નિકોલા સ્ટોનહાઉસ કહે છે કે, “રસીકરણની પ્રજનનશક્તિ પર કોઈ અસર પડે તેનો કોઈ સંભવિત રસ્તો તેમને દેખાતો નથી.” પુરાવા શું કહે છે? યુ. કે. સરકાર દ્વારા અગાઉ બહાર પડાયેલી માર્ગદર્શિકા બતાવી કેટલાક લોકોએ ઑનલાઇન Pfizer વૅક્સિન અંગે શંકા ઉત્પન્ન કરી હતી. આ માર્ગદર્શિકામાં જણાવાયેલ હતું કે Pfizer વૅક્સિનની પ્રજનનશક્તિ પર અસર પડે છે કે કેમ તે અંગે કોઈ જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી. જોકે, આ માર્ગદર્શિકા અપડેટ કરીને આ અંગેની આશંકા પર પૂર્ણવિરામ મૂકી દેવાયું છે. હવે માર્ગદર્શિકામાં લખાયું છે કે પ્રાણીઓ પર થયેલાં પરીક્ષણોથી ખબર પડી છે કે પ્રજનનક્ષમતા પર આ રસીની કોઈ ખરાબ અસર થતી નથી. અહીં મોટા ભાગની સમસ્યા વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા કરાયેલા શબ્દપ્રયોગ અને આપણા દૈનિક જીવનમાં તેના અર્થ સમજવાના આધારે સર્જાઈ છે. જ્યારે વૈજ્ઞાનિકો એવું કહે છે કે “એ વાતના કોઈ પુરાવા નથી” તો તેઓ એવું કહેવા માગે છે કે આ વૅક્સિન પર લાંબા ગાળાનો કોઈ અભ્યાસ કરાયેલ નથી. પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે એ વાતમાં કોઈ તથ્ય નથી કે આપણે અંધારામાં ગોળીબાર કરીએ છીએ. પ્રોફેસર ચૅપલ જણાવે છે કે, ફ્લુ સામે રક્ષણ આપતી ઘણી નો���-લાઇવ વાઇરસ વૅક્સિનની ગર્ભ ધારણ કરવાની ક્ષમતા પર કોઈ અસર થતી નથી તેમજ તે પ્રેગનન્સી સમયે લેવી પણ હિતાવહ હોવાના ઘણા પુરાવા છે. પ્રોફેસર સ્ટોનહાઉસ કોરોના વાઇરસની વધુ એક ભયાનક અસર તરફ ધ્યાન દોરતાં જણાવે છે કે, “કોવિડ-19 વાઇરસની વાત કરીએ તો આ વાઇરસનો ચેપ લાગ્યા બાદ ગર્ભધારણ સંબંધિત સમસ્યા થવાની વધુ આશંકા છે. ના કે તેની રસીના કારણે.” ‘પ્લૅસેન્ટા અંગેના ખોટા દાવા’ કેટલીક અફવાઓમાં દાવો કરાયો છે કે આ રસીની રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા પર અસર પડી શકે છે કારણ કે તેમાં પ્લૅસેન્ટા રચવા માટે ઉપયોગી એવા પ્રોટીન હોય છે. સોશિયલ મીડિયા પરની કેટલીક પોસ્ટોમાં દાવો કરાયો છે કે આના કારણે આપણું શરીર પ્લૅસેન્ટા પર હુમલો કરી શકે છે. આ વાત ખરી નથી. જોકે, વૅક્સિનમાં પ્લૅસેન્ટાના સર્જન માટે ઉપયોગી પ્રોટીન જેવા થોડા મળતા આવતા પ્રોટીન હોય છે પરંતુ આ સામ્યતા આપણા શરીરને પ્લૅસેન્ટા પર હુમલો કરવા પ્રેરવા માટે પૂરતી નથી. વૅક્સિન વાઇરસના સ્પાઇકના કેટલાક વિશિષ્ટ ભાગોના આધારે બનાવવામાં આવે છે, જેથી તે સુનિશ્ચિત કરી શકાય કે આપણું શરીર માત્ર તેને જ ઓળખી શકે. પ્રોફેસર ચૅપલ આ અંગે વાત કરતાં કહે છે કે, રસીમાં રહેલા પ્રોટીન પ્લૅસેન્ટાની રચનામાં ઉપયોગી પ્રોટીન સાથે મળતા આવે છે તે વાત એટલી મહત્ત્વની નથી. કારણ કે કુદરતમાં ઘણા એકસમાન પ્રકારના પ્રોટીન રહેલા છે. દરેક પ્રોટીનને તેની ચોક્કસ લંબાઈ અને સિક્વન્સ વિશિષ્ટ બનાવે છે. ઇંગ્લૅન્ડના ડેપ્યુટી ચીફ મેડિકલ ઑફિસર જોનાથન વૅન ટામે બીબીસીના એક દર્શકના પ્રશ્નના જવાબમાં કહ્યું હતું કે, “મેં ક્યારેય એવી વૅક્સિન વિશે નથી સાંભળ્યું જે ગર્ભધારણની ક્ષમતા પર અસર કરતી હોય.” તેઓ આ વાતને “એક ગભરાવનારી કહાણીથી વધુ કશું નથી માનતા.” ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન શું? ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન મહિલાઓ પોતાના સ્વાસ્થ્યને લઈને સ્વાભાવિકપણે ખૂબ ચિંતિત હોય છે. આ કારણે જ પ્રેગનન્સી દરમિયાન મહિલાઓને અપાતી સારવાર અંગે ખૂબ જ સાવચેતી રાખવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે કોવિડ વૅક્સિનની વાત હોય કે બીજી કોઈ વૅક્સિન, સગર્ભા સ્ત્રીઓને સામાન્ય રીતે ક્લિનિકલ ટ્રાયલમાં સામેલ કરવામાં આવતી નથી. વૅક્સિન હાનિકારક ડ્રગ કરતાં ઘણી અલગ હોવા છતાં મોટા ભાગની સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ આ અવસ્થાને લઈને ઘણી સચેત હોય છે. જ્યાં સુધી સગર્ભા સ્ત્રીઓને કોવિડ-19નો અસામાન્ય ખતરો ન હોય ત્યાં સુધી તેમને રસી આ��વાની ભલામણ કરવામાં આવતી નથી. યુ. કે.ની સરકારનું કહેવું છે : “વૅક્સિનનું ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ટેસ્ટિંગ હજુ થયું નથી. તેથી જ્યાં સુધી વધુ માહિતી ન ઉપલબ્ધ થાય. સગર્ભા સ્ત્રીઓને સામાન્ય રીતે રસી અપાવવી જોઈએ નહીં.” હેલ્થકૅરમાં અન્ય તમામ વસ્તુઓની જેમ જુદાં જુદાં જોખમો વચ્ચે સંતુલન સ્થાપવાનું તત્ત્વ હોય છે. સામાન્ય પેઇનકિલરના કારણે પણ અલ્સર કે ઇન્ટરનલ બ્લિડિંગ જેવી સમસ્યા સર્જાવાનું જોખમ રહેલું હોય છે. પરંતુ તેની સાથે સંકળાયેલું જોખમ એટલા ઓછા લોકો માટે હોય છે કે તે તેના ફાયદાઓની સાપેક્ષે ઘણું વામણું કહી શકાય. તેથી જીવન સામે જોખમ ઊભું કરનાર બીમારી સામે રક્ષણ આપતા રસીકરણની બાબતમાં પણ આ વાત યોગ્ય ઠરે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નિષ્ણાતોના મતે સોશિયલ મીડિયા પર કોરોનાની રસીની સ્ત્રીના ગર્ભધારણ કરવાની ક્ષમતા પર વિપરીત અસર પડવાની વાત નિરાધાર છે. +text: અમેરિકા ભારતને આગળ કરીને ચીનની તાકાતને ખતમ કરવા માંગે છે આ દસ સભ્યોની સંસ્થાના નિર્માણનો મુખ્ય ઉદ્દેશ દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા પ્રદેશમાં અર્થતંત્ર, રાજકારણ, સલામતી, સંસ્કૃતિ અને પ્રાદેશિક સહકારને વધારવા માટેનો હતો. ઇન્ડોનેશિયા, મલેશિયા, ફિલિપાઇન્સ, સિંગાપોર અને થાઇલેન્ડ જેવા પાંચ દેશોએ ઓગસ્ટ 1967માં આસિયાન રચ્યું હતું. જ્યારે આ સંસ્થાની રચના થઈ ત્યારે એવો અંદાજ ન હતો કે આ સંસ્થા તેની સ્થાપનાના પચાસ વર્ષ પૂર્ણ કરી શકશે. મનિલામાં ફિલિપાઇન્સ ખાતે મંગળવારે આ સંસ્થાનું એકત્રીસમું શિખર સંમલેન સમાપ્ત થયું. મ્યાનમાર અને થાઇલેન્ડમાં ભારતના રાજદૂત રહી ચૂકેલા વિવેક કાત્જુ આસિયાનની રચનાને અત્યંત સફળ ગણાવે છે. અમેરિકા-ચીનની દખલ આસિયાન વિકાસશીલ દેશોનું એક જૂથ છે અને યુએસએ, ચીન અને જાપાન જેવા શક્તિશાળી રાષ્ટ્રો તેમાં ખૂબ જ રસ ધરાવે છે કાત્જુ કહે છે, "આસિયાને 10 દેશોની સ્વતંત્ર ઓળખ પ્રસ્થાપિત કરી છે. રાજકીય - રાજદ્વારી દ્રષ્ટિએ તેના તરફ જોવાનું સફળ થયું છે." આસિયાન રાષ્ટ્રો અસંગત હોવા છતાં પોતાના રાષ્ટ્ર અને ક્ષેત્રને સ્પર્શતા મુદ્દાઓનો ઉકેલ લાવે છે. આસિયાન રાષ્ટ્રોમાં રહેલી તેમની એકતા છે જે તેમને મજબૂત કરે છે. આજે આસિયાન વિકાસશીલ દેશોનું એક જૂથ છે પરંતુ તેના સભ્ય ન હોય તેવા યુએસએ, ચીન અને જાપાન જેવા શક્તિશાળી રાષ્ટ્રો તેમાં ખૂબ જ રસ ધરાવે છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશ���ઃ ભારત આસિયાન રાષ્ટ્રોનું સભ્ય ન હોવા છતાં આ સંસ્થા ભારત માટે બહુ મહત્વ ધરાવે છે. મલેશિયામાં ભારતનાં ઉચ્ચાયુક્ત રહી ચુકેલા વીણા સિક્રી વેપાર અને દરિયાઈ સુરક્ષાના મુદ્દાને ટાંકીને ભારતનાં આસિયાન રાષ્ટ્રોમાં રહેલાં હિતો-રસ વિષે પ્રકાશ પાડે છે. સિક્રીના કહેવા મુજબ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સતત આસિયાન રાષ્ટ્રો અને આસિયાન ક્ષેત્રના પ્રવાસે જાય છે. સિક્રી ઉમેરે છે કે દર વખતે વડાપ્રધાન મોદી આસિયાન ક્ષેત્ર કે રાષ્ટ્રોનો પ્રવાસ કરે છે ત્યારે નવા નવા મુદ્દાઓની ચર્ચાઓને તે સક્રિય સ્વરૂપ આપે છે. ઇન્ડો-પેસિફિક પ્રદેશ આ ક્ષેત્રને પહેલા એશિયા-પ્રશાંત ક્ષેત્ર તરીકે સંબોધતું આવેલું અમેરિકા પણ હવે આ ક્ષેત્રને ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર તરીકે સંબોધવા લાગ્યું છે સિક્રી કહે છે "છેલ્લાં 25 વર્ષથી આસિયાન અને ભારત વચ્ચેની વાટાઘાટો સતત ચાલું છે." સિક્રી ઉમેરે છે કે ધીમે ધીમે ભારતે આસિયાન રાષ્ટ્રો સાથે વેપારમાં વધારો કર્યો છે અને આ રીતે સભ્ય દેશો સાથે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધોનો વ્યાપ વધી રહ્યો છે. સિક્રી કહે છે કે વડાપ્રધાન મોદીએ દરિયાઈ માર્ગોની કનેક્ટિવિટી પર પણ ઘણું ધ્યાન આપ્યું છે. ઉપરાંત આ વિસ્તારને ભારત પેસિફિક ક્ષેત્ર તરીકે સંબોધવામાં આવતા ભારતને એક નવી ઓળખ મળી રહી છે. વિવેક કાત્જુ આસિયાન ક્ષેત્રમાં ભારતની ભૂમિકાને બહુ મહત્વપૂર્ણ માને છે. કાત્જુ કહે છે કે આસિયાન ક્ષેત્રનો દરેક સભ્ય દેશ ભારતની જવાબદારી અને ભારતની ભૂમિકા આસિયાન ક્ષેત્રમાં વધે તેવું ઈચ્છી રહ્યો છે. કાત્જુ ઉમેરે છે કે તેથી જ ભારતને આવા મહત્વપૂર્ણ શિખર સંમેલનોમાં આમંત્રિત કરવામાં આવે છે. કાત્જુ કહે છે કે અમેરિકા પણ ભારતની ભૂમિકાનો સ્વીકાર કરવા લાગ્યું છે. કાત્જુ ઉમેરે છે કે આ ક્ષેત્રને પહેલા એશિયા-પ્રશાંત ક્ષેત્ર તરીકે સંબોધતું આવેલું અમેરિકા પણ હવે આ ક્ષેત્રને ભારત-પ્રશાંત ક્ષેત્ર તરીકે સંબોધવા લાગ્યું છે. શિખરવાર્તા એક ખેલ છે? જ્યારે આસિયાનની રચના થઈ ત્યારે એવો અંદાજ ન હતો કે આ સંસ્થા તેની સ્થાપનાના પચાસ વર્ષ પૂર્ણ કરી શકશે અમેરિકા અને ભારત સિવાય આસિયાન ક્ષેત્રમાં ચીનની ભૂમિકા બહુ મોટી થઈ ગઈ છે. કાત્જુ આ સ્વીકારે છે અને કહે છે કે આ જ કારણ છે કે અમેરિકા આસિયાન મુદ્દે ભારતનું વધુને વધુ સમર્થન કરી રહ્યું છે. કાત્જુ કહે છે કે અમેરિકાનો વર્ષો પહેલા ઘણો દબદબો હતો જે ચીનના તાકાતવર ��યા બાદ ખતમ થઈ ગયો હતો. કાત્જુ ઉમેરે છે કે અમેરિકા ભારતને આગળ કરીને ચીનની તાકાતને ખતમ કરવા માંગે છે. તો બીજી તરફ વરિષ્ઠ પત્રકાર એસ. ડી.ગુપ્તા આ શિખર સંમેલનને એક 'ખેલ' તરીકે સંબોધે છે. ગુપ્તાના જણાવ્યા પ્રમાણે આસિયાન રાષ્ટ્રો વ્યાપાર માટે ચીન પર નિર્ભર થઈ ગયા છે. આસિયાન રાષ્ટ્રોમાં અમેરિકાના ત્રણથી ચાર લશ્કરી થાણાઓ છે પરંતુ વ્યાપારિક સંબંધોને કારણે ચીન આ રાષ્ટ્રો સાથે રાજદ્વારી સંબંધો - નિકટતા ધરાવે છે. એસ.ડી. ગુપ્તાના કહેવા પ્રમાણે આસિયાન રાષ્ટ્રો અને ચીન વચ્ચે સૌથી મોટી સમસ્યા દક્ષિણ ચીન સાગર (સાઉથ ચાઈના સી) છે. ગુપ્તા ઉમેરે છે કે ચીન સાઉથ ચાઈના સીના મુદ્દાને એટલે નથી ઊભો થવા દેતો કારણ કે ચીન આ ક્ષેત્રમાં વ્યાપાર પણ કરવા માંગે છે. અમેરિકાએ સાઉથ ચાઈના સીના મુદ્દાને અનેક વખત ઉઠાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે પરંતુ ચીને આ મુદ્દાને હંમેશા દબાવી દીધો છે. સાઉથ ચાઈના સીનો મુદ્દો ભારત અને અમેરિકા સાઉથ ચાઈના સી માર્ગે સ્વતંત્ર રીતે વ્યવહારો કરી શકે એવી હિમાયત કરી રહ્યાં છે ભારતનો મોટો વેપાર સાઉથ ચાઈના સી માર્ગે થાય છે તેથી ભારત આ મુદ્દે દખલ કરી રહ્યું છે. ગુપ્તા કહે છે, "ભારત અને અમેરિકા સાઉથ ચાઈના સી માર્ગે સ્વતંત્ર રીતે વ્યવહારો કરી શકે એવી હિમાયત કરી રહ્યાં છે." ગુપ્તા જણાવે છે કે આ મુદ્દો ઉઠાવવાથી ભારતનો વેપાર પ્રભાવિત થઈ શકે છે એટલે ભારતે આ મુદ્દો આસિયાનમાં ઉઠાવવો જોઈએ. સાઉથ ચાઈના સીના મુદ્દે આસિયાન રાષ્ટ્રો ખુલ્લે આમ ચીનની વિરૂધ્ધમાં જવાની હિંમત નથી કરતા. ગુપ્તા કહે છે કે ચીનને આસિયાન રાષ્ટ્રો એક અજગર તરીકે જુએ છે જે તેમને કોઈપણ સમયે (આર્થિક અને રાજકીય રીતે) ગળી જઈ શકે છે. વિવેક કાત્જુ એવો દાવો કરે છે કે ચીન અને અમેરિકાની દખલઅંદાજીને કારણે આસિયાન એવડું મોટું જૂથ બની ગયું છે જેમાં શક્તિશાળી દેશો રસ લેતા થયા છે. આ સંદર્ભે વીણા સિક્રી કહે છે કે આ વિવાદ ચોક્કસપણે તમામ દેશો વચ્ચે છે. સાથે સાથે સિક્રી એ પણ કહે છે કે વિવાદ એટલો પણ ખરાબ નથી કે સંબંધ વધુ ખરાબ થઈ શકે. સિક્રી ભારપૂર્વક કહે છે કે સંવાદ દ્વારા સાઉથ ચાઈના સી વિવાદનો ઉકેલ લાવી શકાય એમ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આસિયાન ક્ષેત્ર એટલે દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના દેશોનું એક જૂથ. +text: બોલીવૂડના કેટલાક પ્રખ્યાત અભિનેતાઓ, અભિનેત્રીઓ, નિર્દેશકોએ જામિયામાં પોલીસની કાર્યવાહીને વખોડી કાઢી છે, જેમાં ફરહાન અખ્તર, તાપસી પન્નુ, હુમા કુરૈશી, વિક્કી કૌશલ, અનુરાગ કશ્યપ પણ સામેલ છે. એ સિવાય સોશિયલ મીડિયા પર આ બાબતે ચૂપ રહી જનાર બોલીવૂડસ્ટાર્સની ટીકા થઈ રહી છે. CAA વિરુદ્ધ પ્રદર્શન નવી દિલ્હી સહિત દેશના અન્ય શહેરોમાં પણ થઈ રહ્યા છે, જોકે જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓ પર પોલીસ કાર્યવાહીનો પણ વ્યાપક વિરોધ થઈ રહ્યો છે. બોલીવૂડમાં કોણે શું કહ્યું હતું? ફરહાન અખ્તર, હુમા કુરૈશી, વિક્કી કૌશલ, પરિણીતી ચોપરા, તાપસી પન્નુ, અનુરાગ કશ્યપ, મનોજ વાજપેયી, અનુભવ સિન્હા જેવા કલાકારો વિદ્યાર્થીઓના પડખે ઉભા રહ્યા તો કેટલાક દિગ્ગજ કલાકારોએ કોઈ ટિપ્પણી કરી નહોતી. ફરહાન અખ્તરે ટ્વિટર પર લખ્યું કે "હવે માત્ર સોશિયલ મીડિયા પર વિરોધ કરવાનો સમય જતો રહ્યો છે." તેમણે 19 ડિસેમ્બરે મુંબઈમાં ઑગસ્ટ ક્રાન્તિ મેદાનમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદા અને એનઆરસી વિરુદ્ધના પ્રદર્શન અંગે આ ટ્વીટ કર્યું હતું. જોકે ટ્વીટમાં ભારતનો જે નક્શો દેખાઈ રહ્યો છે તેને લઈને તેમણે માફી માગી હતી. ભૂતપૂર્વ અભિનેત્રી અને લેખિકા ટ્વિંકલ ખન્નાએ ટ્વીટ કર્યું છે કે વિદ્યાર્થીઓનો અવાજ હિંસક રીતે દબાવીને આપણે અંધકાર તરફ આગળ વધી ગયા છીએ. હું લોકતાંત્રિક અને ધર્મનિરપેક્ષ ભારતની હિમયાતી છું. જામિયાના પૂર્વ વિદ્યાર્થીઓનું મૌન શાહરુખ ખાન, અમિતાભ બચ્ચન, સલમાન ખાન અને આમિર ખાને આ બાબતે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. રોશન અબ્બાસે ટ્વિટર પર લખ્યું, "શાહરુખ ખાન તમે તો જામિયમાં ભણ્યા છો. તમને કોણે ચૂપ કરી દીધા છે?" સામાન્ય રીતે ટ્વિટર ઉપર વાચાળ રહેતા પૂર્વ ક્રિકેટર વિરેન્દ્ર સહેવાગે આ અંગે કોઈ પ્રતિક્રિયા નથી આપી. શાહરુખ તથા સહેવાગ જામિયાના પૂર્વ વિદ્યાર્થી છે. બીજી બાજુ, બોલીવૂડ અભિનેતા વિક્કી કૌશલે ટ્વિટર પર લખ્યું, "જે થઈ રહ્યું છે તે બરાબર નથી, જે રીતે થઈ રહ્યું છે તે બરાબર નથી." "લોકો પાસે શાંતિપૂર્ણ રીતે પોતાનો મત જાહેર કરવાનો પૂર્ણ અધિકાર છે. એક નાગરિક હોવાને કારણે આ હિંસા અને તોડફોડ મને નિરાશાજનક લાગે છે." "કોઈ પણ સંજોગોમાં લોકતંત્રમાં આપણો ભરોસો તૂટવો ન જોઈએ." હુમા કુરૈશીએ કહ્યું, "આ માનવામાં આવે તેવું નથી. આપણે ધર્મનિરપેક્ષ લોકતંત્ર છીએ." "વિદ્યાર્થીઓ સામે પોલીસે જે પ્રકારની હિંસા આચરી છે તે ભયાનક છે." "નાગરિકોને શાંતિપૂર્ણ વિરોધનો પૂર્ણ અધિકાર છે. નરેન��દ્ર મોદી અને અમિત શાહ, શું કોઈ વિકલ્પ નથી બચ્યો?" તાપસી પન્નુએ કહ્યું, "આ શરૂઆત છે કે અંત, જે પણ છે, આ દેશમાં નવા નિયમો ઘડાઈ રહ્યા છે, જે લોકો બધાથી અલગ છે તેમને જોવું જોઈએ કે શું પરિણામ આવી શકે છે." આયુષ્માન ખુરાનાએ લખ્યું, "વિદ્યાર્થીઓ સાથે જે થયું તેનાથી ખૂબ જ પરેશાન છું અને આ ટીકા યોગ્ય છે." "આપણા બધાને પ્રદર્શનનો અધિકાર છે, જોકે આ પ્રદર્શન પછી હિંસક ઘટનાઓ ન થવી જોઈએ અને સાર્વજનિક સંપત્તિને નુકસાન ન થવું જોઈએ." "મારા દેશવાસીઓ, આ ગાંધીનો દેશ છે. અહિંસાનું હથિયાર હોવું જોઈએ. લોકતંત્રમાં વિશ્વાસ રાખવો જોઈએ." મનોજ બાજપેયી લખ્યું, "કેટલીક વખત આપણે અન્યાયને રોકવાની શક્તિ ન ધરાવતા હોઈએ, પરંતુ આપણે દરેક વખતે વિરોધ તો પ્રકટ કરવો જ જોઈએ." "વિદ્યાર્થીઓ અને વિરોધ કરવાના તેમના લોકતાંત્રિક અધિકારની સાથે ઉભો છું. વિદ્યાર્થીઓ સાથે થયેલી હિંસાને વખોડું છું." આ પહેલાં સમીત નામના યૂઝરે એક વીડિયોને અક્ષય કુમાર દ્વારા લાઇક કરવા પર ટ્વીટ કર્યું હતું. અક્ષય કુમારે જે વીડિયો લાઈક કર્યો હતો તેમાં પોલીસ લોકોને માર મારતી દેખાતી હતી. સમીતે લખ્યું, "હું અક્ષય કુમારનું સન્માન કરું છું. કરોડરજ્જુ વગર માર્શિયલ આર્ટ્સમાં ટ્રેનિંગ લેવી મુશ્કેલ હશે." ફિલ્મ નિર્દેશક અનુરાગ કશ્યપે આ ટ્વીટને રિટ્વીટ કર્યું હતું. તેમણે લખ્યું હતું- "બિલ્કુલ." જોકે બાદમાં અક્ષય કુમારે વીડિયો લાઇક કરવા પર સ્પષ્ટતા ટ્વિટર પર કરી ને લખ્યું : "ફટાફટ સ્ક્રૉલ કરવામાં મેં ભૂલથી આ વીડિયોને લાઈક કર્યો હતો અને મને જ્યારે આ વાતની જાણ થઈ, ત્યારે મેં તે વીડિયો ડિસલાઇક કર્યો હતો." સરકારનું સમર્થન બોલીવૂડના કલાકારો જેમણે પ્રતિક્રિયા આપી તેમના વિરુદ્ધ સોશિયલ મીડિયામાં કેટલાક લોકો કૉમેન્ટ કરી રહ્યા છે. મંગળવારે ટ્વિટર પર #ShameonBollywood ટૉપ-ટ્રૅન્ડમાં રહ્યું હતું. ઉપાસના સિંહે લખ્યું, "આ બધા કલાકારોને માત્ર મુસ્લિમોની ચિંતા છે, હિંદુઓની નહીં." અમન નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું, "અંતે તો આ એક વ્યાપાર છે. આ લોકોને અમારા સમાજ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી." આકાશ ચૌબેએ લખ્યું, "આ તસ્વીરથી જાણી શકાય છે બોલીવૂડ સેલિબ્રિટી માત્ર રૂપિયા અને લોકપ્રિયતા માટે કામ કરે છે." શું છે વિવાદ? જોકે એ સિવાય નવી દિલ્હીની જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓને CAA વિરુદ્ધ પ્રદર્શન થયું હતું. આ પ્રદર્શન દરમિયાન આગ ચાંપવાના બનાવો પછી દિલ્હી વિદ્યાર્થીઓ ઉપર પોલીસ દ્વારા દમનપૂર્ણ કાર્યવાહી કરવાનો આરોપ લગાવવામાં આવ્યો હતો. કેટલાક વાઇરલ વીડિયોમાં દિલ્હી પોલીસ વિદ્યાર્થીઓને માર મારતી નજરે પડી હતી. જોકે પોલીસનું કહેવું છે કે હિંસક ભીડને કાબૂમાં લેવા માટે કાયદા પ્રમાણે કાર્યવાહી કરી હતી.જામિયાની ઘટના પછી સોમવારે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટી અને દેશના અલગ-અલગ શહેરોમાં વિદ્યાર્થીઓએ પ્રદર્શન કરવા માટે રસ્તા પર ઊતર્યા હતા. નવી દિલ્હીના સીલમપુર અને જાફરાબાદ વિસ્તારમાં પણ હિંસક પ્રદર્શન થયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નાગરિકતા સંશોધન કાયદા અને જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા યુનિવર્સિટીના પ્રદર્શનકારી વિદ્યાર્થીઓ પર પોલીસની કાર્યવાહીના વિરોધમાં બોલીવૂડ બે ભાગમાં વહેંચાયેલું દેખાય રહ્યું છે. +text: ભારતીય ટીમની ઇંગ્લૅન્ડ સામે સાત વિકેટથી જીત થઈ હતી, આ મૅચમાં બે ભારતીય બૅટ્સમૅનોના પ્રદર્શને પ્રેક્ષકોના દિલ જીતી લીધા હતા. ભારતીય કપ્તાન વિરાટ કોહલીએ અણનમ રહીને 73 રન ફટકાર્યા અને એ સાથે ટી20 ફોર્મેટમાં તેમના 3000 રન પણ પૂરા કરી દીધા. ચર્ચામાં રહેલા અન્ય બૅટ્સમૅન એટલે ઈશાન કિશન, જેઓ ભારતીય ટીમ માટે પહેલી ટી20 મૅચ રમી રહ્યા હતા. ઈશાન કિશને ડેબ્યુ મૅચમાં 32 બૉલમા આક્રમક 56 રન ફટકાર્યા અને સાથે કેટલાક વિક્રમો પણ સર્જી દીધા. આ બંને ખેલાડીઓને મોટેરાની બીજી ટી20 મૅચની જીતના દાવેદાર માનવામાં આવે છે. ઈશાન કિશન - પ્રથમ ટી20માં વિક્રમ રવિવારની મૅચમાં ઈશાન કિશન શરૂથી જ આક્રમક બેટિંગ કરતા જોવા મળ્યા હતા. વિરાટ કોહલીએ મૅચ બાદ તેમના વખાણ કરતાં કહ્યું હતું કે 'તેઓ બેખોફ બૅટ્સમૅન છે અને તેમની સાથેની પાર્ટનરશિપ નિર્ણાયક સાબિત થઈ'. ઉલ્લેખનીય છે કે મૅચ શરૂ થઈ એ પૂર્વે મોટેરાના નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ પર ઈશાન કિશન અને સૂર્યાકુમાર યાદવને કૅપ આપીને ટીમે તેમના ટી20 ડેબ્યુ બદલ વધાવી લીધા હતા. ત્યારે કદાચ જ કોઈએ કલ્પના કરી હશે કે પહેલી જ મૅચમાં ઈશાન કિશન આક્રમક ઇનિંગ રમીને મૅન ઑફ ધ મૅચનો ખિતાબ પોતાને નામે કરી લેશે. ઈશાન કિશને 175ના સ્ટ્રાઇક રેટથી બેટિંગ કરી હતી, જેમાં તેમને પાંચ ચોગ્ગા અને ચાર છગ્ગા ફટકાર્યા હતા. ધ હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ પ્રમાણે ડેબ્યુ ટી20 મૅચમાં ઈશાન કિશન અર્ધસદી ફટકારનાર બીજા ભારતીય ખેલાડી છે. તેમના અગાઉ અજિંક્ય રહાણેએ ટી20 ડેબ્યુમાં 61 રન ફટકાર્���ા હતા. આ સાથે જ તેઓ ડેબ્યુ ટી20 મૅચમા ચાર છગ્ગા ફટકારનાર પ્રથમ બૅટ્સમૅન બની ગયા છે. ઈશાન કિશનની કારકિર્દી કેવી છે? આ મૅચથી ડેબ્યુ કરનારા ઈશાન કિશન અને સૂર્યકુમાર યાદવને ક્રિકેટના ચાહકો 2020ની આઈપીએલથી જ ઓળખવા લાગ્યા છે, બંને ખેલાડીઓ તેમના પ્રદર્શનના કારણે ચમક્યા હતા. ઈશાન કિશન મુંબઈ ઇન્ડિયન્સનો ભાગ એક લાંબા અરસાથી રહ્યા છે, છેલ્લી સિઝનમાં તેમણે 14 મૅચમાં 516 રન ફટકાર્યા હતા. જ્યારે સૂર્યાકુમાર યાદવે 16 મૅચમાં 480 રન ફટકાર્યા હતા. 22 વર્ષીય ઈશાન કિશન મૂળે ઝારખંડના ખેલાડી છે, તેઓ 2016માં ઢાકામાં રમાયેલા અંડર-19 વિશ્વકપમાં પણ ભાગ લઈ ચૂક્યા છે. ઈશાન કિશન આક્રમક બૅટ્સમૅનની સાથે-સાથે વિકેટકીપર પણ છે. ઈશાન કિશન અત્યાર સુધીમાં ફર્સ્ટ ક્લાસ ક્રિકેટમાં 44 મૅચ રમી ચૂક્યા છે, તેમણે પાંચ સદી અને પંદર અર્ધસદી સહિત 2665 રન ફટકાર્યા છે. જેમાં સર્વાધિક સ્કોર 273 રન છે, જે જણાવે છે કે તેઓ લાંબી ઇનિંગ રમી શકવા સક્ષમ છે. વિકેટકીપર તરીકે તેઓ 90 કૅચ અને 11 સ્ટમ્પિંગ કરી ચૂક્યા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મોટેરાના નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ ખાતે ઇંગ્લૅન્ડ સામેની પ્રથમ ટી20 મૅચમાં નબળા પ્રદર્શન બાદ બીજી ટી20 મૅચમાં ભારતીય ટીમ બમણા જોરે પાછી આવી હોય એવું પ્રદર્શન રહ્યું હતું. +text: આ અંગે સોનમે પોતાનાં ચાહકોને સંદેશ આપતું ટ્વીટ કર્યું, "હું થોડા સમય માટે ટ્વિટર છોડી રહું છું. આ ખૂબ જ નૅગેટિવ થઈ ગયું છે. દરેકને પ્રેમ અને શાંતિ." સોનમના આ નિર્ણય પાછળ ટ્રૉલ્સ કારણભૂત હોવાનું મનાય રહ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે થોડા દિવસો પહેલાં સોનમે મુંબઈના ટ્રાફિકને વખોડતા સોનમે તેના ઇન્સ્ટાગ્રામ પર એક સ્ટોરી મૂકી હતી. સ્ટોરીમાં સોનમે લખ્યું હતું, "શહેર સુધી પહોંચતા મને બે કલાક જેટલો સમય લાગ્યો, જોકે, હજુ હું મારી મંજિલ સુધી પહોંચી નથી. રસ્તાઓની હાલત ખૂબ ખરાબ છે, ઉપરથી આ ભયાનક પ્રદૂષણ." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'છેડતીનો ડર' અનંત વાસુ નામના યૂઝરે આ સ્ટોરીનો સ્ક્રીનશોટ લઈને ટ્વીટ કર્યો હતો, જેમાં તેમણે સોનમને ટૅગ કરીને લખ્યું હતું, "ગ્લોબલ વૉર્મિંગ પાછળ તમે પણ ભાગીદાર છો. "કારણ કે તમારા જેવા લોકો પલ્બિક ટ્રાન્સપોર્ટનો ઉપયોગ નથી કરતાં તથા ઈંધણની ઓછી ખપત કરતા વાહનોનો નહિવત્ ઉપયોગ કરે છે. તમારી લક્ઝરી ગાડીઓ માત્ર ચાર કિમી પ્રતિ લીટરની ઍવરેજ આપે છે. સાથે જ તમારા ઘરના એસી પર ગ્લ���બલ વૉર્મિંગમાં ભાગીદાર છે." આ ટ્વીટનો જવાબ આપતા સોનમે લખ્યું હતું, "તમારા જેવા પુરુષોને કારણે મહિલાઓ છેડતીના ભયથી પલ્બિક ટ્રાન્સપોર્ટનો ઉપયોગ કરતા ડરે છે." ઉલ્લેખનીય છે કે સોનમે ગત વર્ષે તેમના ચાહકોને વિનંતી કરી હતી કે સેલિબ્રિટીઓને ટ્રૉલ ન કરો. સોનમનું ટ્વીટ કર્યું, "હું મારા ચાહકો અને ફોલોઅર્સને વિનંતી કરું છું કે કોઈ સેલિબ્રિટી વિરુદ્ધ વ્યક્તિગત દ્વેષ ના રાખો. આવું કરવા કરતાં સારા વ્યક્તિ બનો." સોનમ કપૂર આહૂજા જૂન 2009માં ટ્વિટર સાથે જોડાયાં હતાં અને તેઓ આ સોશિયલ સાઇટ પર ખૂબ જ ઍક્ટિવ હતા. ટ્વિટર પર તેમના એક કરોડ 22 લાખથી પણ વધુ ફોલોઅર્સ છે. મે મહિનામાં સોનમ કપૂરે તેના મિત્ર અને બિઝનેસમૅન આનંદ આહૂજા સાથે લગ્ન કર્યું હતું. એવું નથી કે આ પ્રથમ વખત બન્યું છે કે તેઓ આ રીતે ઇન્ટરનેટ પર ટ્રોલનો શિકાર બન્યા હોય. લગ્ન બાદ તેમની અને આનંદ આહૂજાની એક તસવીર પણ ટ્રોલનો શિકાર બની હતી. જ્યારે આનંદ આહૂજાએ ટ્રેડિશનલ આઉટફીટ સાથે સ્પોર્ટ્સ શૂઝ પહેર્યા ત્યારે સોશિયલ મીડિયામાં તેમની તસવીર વાઇરલ બની હતી અને ટ્રોલ થઈ હતી. પરંતુ સોનમ કપૂર એક માત્ર સેલિબ્રિટી નથી જેઓ ટ્રોલનો શિકાર બન્યા હોય. બોલીવૂડના ઘણાં સેલિબ્રિટીઓ અવારનવાર ટ્રોલનો શિકાર બને છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બોલીવૂડ અભિનેત્રી સોનમ કપૂર આહૂજાએ સોશિયલ નેટવર્કિગ પ્લેટફોર્મ ટ્વિટરનો ઉપયોગ અટકાવી દીધો છે. +text: આ સંમેલન ચીનના ચિંગદાઓમાં યોજાઈ રહ્યું છે. જેમાં મોદી અન્ય દેશના વડાઓને પણ મળશે. આ સંમેલનની શરૂઆત પહેલાં વડાપ્રધાન મોદીએ ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિંનપિંગ સાથે મુલાકાત કરી હતી. ભારતમાંથી વડાપ્રધાન મોદી સિવાય અન્ય દેશના વડાઓ પણ શનિવારે ચિંગદાઓ પહોંચ્યા હતા. આ સંમેલન બે દિવસ ચાલશે, જેમાં વિવિધ મુદ્દાઓ પર વિચારણા કરવામાં આવશે. શું છે શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠન? શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનને મોટાભાગે તેના ટૂંકા નામ SCO(The Shanghai Cooperation Organisation)થી ઓળખવામાં આવે છે. આ સંગઠન એક કાયમી આંતરસરકારી આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠન છે. જેની સ્થાપના 15, જૂન 2001ના રોજ ચીનના શાંઘાઈમાં કરવામાં આવી હતી. એસસીઓની ઑફિશિયલ વેબસાઇટમાં આપેલી માહિતી પ્રમાણે ચીન, રશિયા, ઉઝબેકિસ્તાન, તાઝિકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન આ પાંચ દેશોએ મળીને શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનની રચના કરી હતી. 2003માં સેન્ટ પિટર્સબર્ગ ખાતે શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનના વડા���ની મળેલી બેઠકમાં તેના ઘોષણાપત્રની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. હાલ આ સંગઠનના કુલ 8 સભ્યો છે. જેમાં ભારત, ચીન, રશિયા, પાકિસ્તાન, ઉઝબેકિસ્તાન, તાઝિકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન અને કિર્ગીસ્તાનનો સમાવેશ થાય છે. ભારતનો આ સંગઠનમાં ક્યારે પ્રવેશ થયો? ચિંગદાઓમાં યોજાઈ રહેલા આ સંમેલનમાં ભારત પ્રથમ વખત એક પૂર્ણ સભ્ય તરીકે ભાગ લેશે. 2005માં ભારત, પાકિસ્તાન અને ઈરાનનો નિરીક્ષક રાષ્ટ્રો તરીકે આ સંગઠનમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ પૂર્ણ સભ્યપદ આપવામાં આવ્યું ન હતું. જેથી ભારત આ પહેલાંનાં સંમેલનોમાં પૂર્ણ સભ્ય તરીકે ભાગ લઈ શકતું ન હતું. ગત વર્ષ એટલે કે 2017માં 8-9 જૂનના રોજ કઝાકિસ્તાનના અસ્તાનામાં એસસીઓનું સંમેલન યોજાયું હતું. આ સંમેલનમાં ભારતને એક પૂર્ણ સભ્યનો દરજ્જો આપીને સંગઠનમાં તેનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. એટલે કે ભારતનો સભ્ય તરીકે આ સંગઠનમાં સમાવેશ થયાને માત્ર 1 વર્ષ જ થયું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જોકે, ભારત સાથે 2017માં પાકિસ્તાનનો પણ એક પૂર્ણ સભ્ય તરીકે આ સંગઠનમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. હાલ અફઘાનિસ્તાન, બેલારુસ, ઈરાન અને મોંગોલિયા નિરીક્ષક રાષ્ટ્રો તરીકે સંમેલનમાં ભાગ લઈ રહ્યાં છે. શા માટે આ સંગઠનની સ્થાપના થઈ? એસસીઓની વેબસાઇટ મુજબ 2001માં આતંકવાદ, અલગતાવાદ અને ઉગ્રવાદ સામે સાથે મળીને લડવા તથા પરસ્પર સહયોગ માટે આ સંગઠનની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તે સિવાય આ સંગઠનનો ઉદ્દેશ છે કે સભ્યો રાષ્ટ્રોની વચ્ચે પરસ્પર વિશ્વાસ સંપાદન કરવો અને પાડોશીઓ સાથે સંબંધો મજબૂત કરવા. સભ્ય રાષ્ટ્રોના અસરકારક સહયોગને પ્રોત્સાહન આપીને રાજકારણ, વેપાર, અર્થતંત્ર, ટેક્નૉલૉજી જેવા મામલે કાર્ય કરવું. ઉપરાંત શિક્ષણ, ઊર્જા, પ્રવાસન અને પર્યાવરણના મુદ્દાઓ પર પણ એકબીજાના સહયોગ વડે કાર્ય કરવું. સંગઠનમાં સભ્ય રાષ્ટ્રો દ્વારા શાંતિ સ્થપાય તેવા પ્રયત્નો થાય તે પણ આ સંગઠનનો ઉદ્દેશ છે. મોદી-જિનપિંગ: બે મહિનામાં બીજી મુલાકાત ભારતના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ચીનમાં યોજાઈ રહેલા આ સંમેલનમાં ભાગ લેતાં પહેલાં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે મુલાકાત કરી હતી. ભારતના વિદેશ વિભાગના પ્રવક્તા રવીશકુમારે બંને રાષ્ટ્રોના વડા વચ્ચે થયેલી બેઠક અંગે ટ્વીટ કર્યું હતું. તેમણે જણાવ્યું કે ગત મહિને વુહાનમાં થયેલી મુલાકાત બાદની આ અનૌપચારીક બેઠક હતી. જેમાં વુહાનની બેઠકમાં લેવામાં આવેલા નિર્ણયોના અમલીકરણ પર વાતચીત કરવામાં આવી હતી. એસસીઓ સમિટથી દૂર હટીને થયેલી આ મિટિંગ હકારાત્મક રહી હોવાનું પણ રવીશકુમારે જણાવ્યું હતું. ચીન-ભારતની નિકટતા કેમ વધી રહી છે? બીબીસી સંવાદદતા ઝુબેર અહેમદના વિશ્લેષણ મુજબ ભારત, ટ્રમ્પની 'ક્યારેક હા-ક્યારેક ના'વાળી નીતિથી અસમંજસમાં છે. બીજી તરફ અમેરિકા-ચીન વેપાર યુદ્ધ અને બીજા મોટા દેશો વિરુદ્ધ ઉઠાવેલાં પગલાંની ખરાબ અસર ભારત પર પણ પડી શકે છે. ઈરાન સાથે પરમાણુ કરારથી અમેરિકાનું અલગ થવું અને ત્યારબાદ ઈરાન પર સખત નિયંત્રણ લગાવવાં ભારત માટે સારા સમાચાર નથી. ભારતને સૌથી વધુ તેલ નિકાસ કરતા ટોચના ત્રણ દેશોમાં ઈરાન ત્રીજા ક્રમે છે. જો અમેરિકાએ ભારતને એ બાબતે મજબૂર કર્યું કે તે ઈરાન પાસેથી તેલ ખરીદવાનું બંધ કરી દે, તો ભારતની અર્થવ્યવસ્થા નબળી પડી શકે છે. જોકે, ભારતીય વિદેશ મંત્રી સુષમા સ્વરાજે ગયા અઠવાડિયે ઉત્સાહથી કહ્યું હતું કે ભારત માત્ર સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા લગાવેલાં પ્રતિબંધોનું પાલન કરશે. જો ટ્રમ્પે ઈરાન સાથે વેપાર કરતી ભારતની કંપનીઓને નિશાન બનાવી તો ભારત પાસે તેનું પાલન કર્યા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ નહીં હોય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી શનિવારે શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠન(SCO) શિખર સંમેલનમાં ભાગ લેવા માટે ચીન પહોંચી ગયા છે. +text: કોર્ટે નારાયણ સાંઈ સહિત કુલ 5 લોકોને આ મામલે દોષિત જાહેર કર્યા છે. આ કેસમાં ગંગા, જમના નામની બે મહિલાઓ, નારાયણ સાંઈના સાથી કૌશલ ઠાકુર ઉર્ફે હનુમાન અને રમેશ મલ્હોત્રાને પણ દોષિત જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 કોર્ટ આ મામલે 30 એપ્રિલના રોજ સજાની સુનાવણી કરશે. નારાયણ સાંઈ સુરતની બે બહેનો પર બળાત્કારના મામલામાં દોષિત ઠર્યા છે. શું છે મામલો? વર્ષ 2013માં સુરતની બે બહેનોએ નારાયણ સાંઈ અને તેમના પિતા આસારામ પર બળાત્કાર મામલે ફરિયાદ દાખલ કરી હતી. આ બંનેમાંથી નાની બહેને ફરિયાદમાં કહ્યું હતું કે નારાયણ સાંઈએ વર્ષ 2002થી 2005ની વચ્ચે તેમના પર વારંવાર બળાત્કાર ગુજાર્યા હતા. મહિલાના કહેવા પ્રમાણે તેઓ જ્યારે આસારામના સુરતમાં આવેલાં આશ્રમમાં રહેતાં હતાં ત્યારે તેમની સાથે આ દુષ્કર્મ કરવામાં આવ્યું હતું. મોટી બહેને ફરિયાદમાં આસારામ વિરુદ્ધ બળાત્કારના આરોપો કર્યા હતા. તેમના કહેવા પ્રમાણે તેઓ 1997થી 2006 વચ્ચે અમદાવાદમાં આવેલ��� આસારામના આશ્રમમાં રહેતાં હતાં. આ સમયગાળા દરમિયાન આસારામે તેમના પર વારંવાર બળાત્કાર ગુજાર્યા હતા. બંને બહેનોએ પિતા-પુત્ર સામે અલગ-અલગ ફરિયાદો નોંધાવી હતી. જે બાદ પોલીસે નારાયણ સાંઈ સામે બળાત્કાર, જાતીય હુમલો, ગેરકાયદે કેદ કરી રાખવા અને અન્ય ગુનાઓ નોંધ્યા હતા. તપાસ અધિકારી રિયાઝ મુનશીએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાતચીત કરતા જણાવ્યું, "નારાયણ સાંઈ વિરુદ્ધ 2003માં કેસ નોંધાયો હતો. અમે અઠવાડિયાની અંદર પુરવા એકઠાં કર્યા અને તેની ધરપકડ કરી હતી." ઉલ્લેખનીય છે કે 6 ઑક્ટોબર, 2013ના રોજ નારાયણ સાંઈ દ્વારા સુરતના જંહાગીરપુરા આશ્રમ સ્થિત દુષ્કર્મ કર્યું હોવાની ફરિયાદ થઈ હતી. નારાયણ સાંઈ ફરાર નારાયણ સાંઈ સામે ફરિયાદ થયા બાદ નારાયણ સાંઈ ફરાર થઈ ગયો હતો. જે બાદ પોલીસે નારાયણ સાંઈને શોધવા માટે સર્ચ ઑપરેશન શરૂ કર્યું હતું. સાંઈને શોધવા માટે સુરત પોલીસે સુરતમાં આવેલા તેના આશ્રમમાં રેડ પાડી હતી. ઉપરાંત આસારામના અમદાવાદ આશ્રમમાં પણ દરોડા પાડવામાં આવ્યા હતા અને બિહારના દરભંગા જિલ્લાના અરિયારી ગામમાં આવેલા આસારામના આશ્રમમાં પણ નારાયણ સાંઈને શોધવા માટે ગુજરાત પોલીસે રેડ પાડી હતી. બળાત્કારની ફરિયાદ બાદ આશરે નારાયણ સાંઈ બે મહિના સુધી ભાગતો ફર્યા હતા. આખરે 4 ડિસેમ્બર, 2013ના રોજ સાંઈને પંજાબ-દિલ્હી બોર્ડર પરથી ઝડપી લેવામાં આવ્યો હતો. સાંઈ તેના બે સાથીઓ કૌશલ ઠાકુર ઉર્ફે હનુમાન અને ડ્રાઇવર રમેશ મલ્હોત્રા સાથે ભાગતો હતો, તે સમયે તેમને પકડી લેવામાં આવ્યો હતો. બીજા દિવસે એટલે કે 5 ડિસેમ્બર, 2013ના રોજ તેને સુરત કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. દરમિયાન કોર્ટ દ્વારા 14 દિવસના રિમાન્ડ મંજૂર કરવામાં આવ્યા હતા. મુનશી કહે છે, "જે કુટિયાની અંદર કોઈને જવાની પરવાનગી નહોતી અમે ત્યાં તપાસ કરી હતી. પીડિતાએ જે રીતે વર્ણન કર્યું હતું તે અનુસાર અમને પુરાવા મળ્યા હતા. તેમજ સાંયોગિક પુરાવા પણ મળ્યા હતા જેના આધારે કોર્ટમાં કેસ મજબૂત રીતે રજૂ કરી શકાયો." "ત્યારબાદ અમે 45 અલગ-અલગ આશ્રમોમાં વોરંટ મોકલ્યાં હતાં. તેમજ સાંયોગિક પુરાવાને આધારે ત્યાં હાજર આરોપીઓની સાબિતી લીધી હતી." મુનશીએ એવું પણ જણાવ્યું કે હાઈપ્રોફાઇલ કેસ હોવા છતાં પોલીસ પર કોઈ પણ પ્રકારનું દબાણ નહોતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સાંઈ સહિત પાંચ લોકો દોષિત પી. એન. પરમાર સરકારી વકીલ પી. એન. પરમારે બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્��ું, "અમે આ કેસમાં 53 સાક્ષીઓને સાંભળ્યા હતા. કેસને લગતા હજારો દસ્તાવેજો પણ કબ્જે કરાયા હતા." સાંઈની સજા અંગે વાત કરતા પરમાર કહે છે, "376(સી), 377, 354, 323, 120બી અંતર્ગત ઓછામાં ઓછી 10 વર્ષ અને વધુમાં વધુ આજીવન કેદની સજા થઈ શકે છે." પરમારે એવું પણ કહ્યું કે કેસમાં અજય દિવાન, નેહા દિવાન, અને મોનિકા અગ્રવાલને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. નારાયણ સાંઈના વકીલ કલ્પેશ દેસાઈએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે કોર્ટે પાંચ આરોપીઓને દોષિત જાહેર કર્યા છે. તેમણે કહ્યું, "નારાયણ સાંઈ સહિત ગંગાબહેન, જમનાબહેન, કૌશલ ઠાકુર અને રમેશ મલ્હોત્રાને દોષિત જાહેર કરવામાં આવ્યા છે." તેમણે વધુમાં જણાવ્યું, "30 તારીખના રોજ જે ચુકાદો આવશે અમે તેનો અભ્યાસ કરીશું." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આસારામના પુત્ર નારાયણ સાંઈને સુરતની સેશન્સ કોર્ટે બળાત્કારના કેસમાં દોષિત જાહેર કર્યો છે. +text: ભારતીય વાયુસેનાની એક ટીમ ગુરુવારે સવારે પ્લેન જ્યાં ક્રેશ થયું તે જગ્યાએ પહોંચી હતી. ટીમને ત્યાં કોઈ જીવિત વ્યક્તિ મળી નહીં. વાયુસેનાને 13 મૃતદેહો અને વિમાનનું બ્લેકબોક્સ મળી આવ્યું છે. વાયુસેનાએ ટ્વીટ કરીને જાણકારી આપતા કહ્યું કે 8 સભ્યોની એક ટીમ આજે સવારે દૂર્ઘટનાના સ્થળે પહોંચી છે. વાયુસેનાને દુ:ખ છે કે AN-32માં સવાર લોકોમાંથી કોઈ જીવિત મળ્યું નથી. મંગળવારે અરુણાચલ પ્રદેશમાંથી AN-32 ઍરક્રાફ્ટનો કાટમાળ મળી આવ્યો હતો. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ માલવાહક વિમાને 3 જૂનના રોજ બપોરે 12.27 વાગ્યે આસામના જોરહાટથી ઉડાન ભરી હતી અને એક વાગ્યે તેની સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. વાયુસેના જોરહાટ અને અરુણાચલ પ્રદેશના મેચુકાના વચ્ચે ઈસરોની મદદથી વિમાનની શોધખોળ કરી રહી હતી. શોધખોળ અભિયાનમાં વિશેષ ઑપરેશનમાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતાં ઍરક્રાફ્ટ C-130, AN-32s, MI-17 હેલિકૉપ્ટર અને ભારતીય સેનાનાં કેટલાંક આધુનિક હેલિકૉપ્ટર પણ સામેલ હતાં. AN-32 વિમાન ભારતીય સેનાની આધુનિક ટૅક્નૉલૉજીથી સજ્જ છે. જેથી તેના ગાયબ થવા પર અનેક લોકો હેરાન હતા. AN-32ને ત્રણ હજાર કલાક સુધી ઉડાડવાનો અનુભવ ધરાવનારા એક નિવૃત વરિષ્ઠ અધિકારીએ બીબીસી સંવાદદાતા જુગલ પુરોહિતને જણાવ્યું હતું કે આ વિસ્તારમાં આકાશમાંથી માત્ર નદીઓ દેખાય છે. તેમણે કહ્યું, "આ વિસ્તાર જંગલોથી ઢંકાયેલો છે. AN-32 ખૂબ જ મોટું છે પરંતુ કોઈ સંકેત વિના તેના વિશે માત્ર અનુમાન ��� લગાવી શકાય." કેવી રીતે થઈ હતી શોધખોળ? વિમાન ગુમ થયું હતું તે પ્રવાસનો માર્ગ AN-32ને શોધવામાં લાગેલા C-130J, નેવીના P8I, સુખોઈ જેવાં વિમાનો દિવસ-રાત અનેક પ્રકારની જાણકારી એકઠી કરી રહ્યાં હતાં. ભારતીય વાયુસેનાના કહેવા મુજબ ક્રેશની સંભવિત જગ્યાએથી ઇન્ફ્રારેડ અને લોકેટર ટ્રાન્સમીટરના સંકેતોને નિષ્ણાતો પકડવાની કોશિશ કરી રહ્યા હતા. તસવીરો અને ટેક્નિકલ સિગ્નલના આધારે કેટલીક ખાસ જગ્યાઓએ ઓછી ઊંચાઈ પર હેલિકૉપ્ટર લઈ જવામાં આવી રહ્યાં હતાં. જોકે, ઉપરથી માત્ર તેઓ જમીન પર શોધખોળ કરી રહેલી ટીમ સાથે તાલમેલ કરી શકતાં હતાં. એક પૂર્વ અધિકારીએ બીબીસીને જણાવ્યું હતું, "સૌથી છેલ્લે વિમાન જે જગ્યાએ હતું, ત્યાંથી અમારી શોધખોળ શરૂ થાય છે જે બાદ તેનો વિસ્તાર વધે છે." AN-32નું મહત્ત્વ શું છે? ભારતીય વાયુસેના માટે AN-32 માત્ર વિમાન જ નથી. તે એક એવું વિમાન છે જે વાયુસેના માટે ખાસ રીતે બનાવવામાં આવ્યું હતું. વાયુસેનાના વરિષ્ઠથી લઈને જુનિયર અધિકારીઓ ગુમ થયેલા વિમાનને ખૂબ જ શક્તિશાળી, વાયુસેનાના પરિવહનની કરોડરજ્જુ અને એવું મજબૂત વિમાન ગણાવે છે જે નાના રનવે પર પણ ઊતરી શકે છે. જાળવણીના ખર્ચના હિસાબે જોઈએ તો પણ AN-32 વિમાનની ખૂબ જ માગ છે. એક નિવૃત અધિકારી જણાવે છે, "આપણા પાસે લગભગ 100 AN-32 વિમાનો છે. આ વિમાનો 1984માં સોવિયત સંઘ પાસેથી ખરીદવામાં આવ્યાં હતાં." "હા કેટલીક દુર્ઘટનાઓ થઈ છે પરંતુ જ્યારે વિમાનના ઉપયોગની સરખામણીએ દુર્ઘટનાઓને જોવામાં આવે તે સકારાત્મક જણાય છે." આ વિમાનને અપગ્રેડ કરવામાં વાર લાગી AN-32 માલવાહક વિમાન આ ખરીદી અંગે જાણકારી ધરાવતા એક અધિકારીએ બીબીસીને જણાવ્યું, "એક દાયકા સુધી આ મુદ્દે ચર્ચા થતી રહી કે આ વિમાનને બદલવા કે અપગ્રેડ કરવાં?" "ત્યારબાદ અમે એવા તારણ પર પહોંચ્યા કે આ વિમાનને અપગ્રેડ કરવામાં આવે. યૂક્રેનની જે કંપનીએ આ વિમાન બનાવ્યાં હતાં એ ઍન્ટોનોવના અપગ્રેડ કરવાના પ્રસ્તાવની શરતો પણ વાજબી હતી." વાયુસેના ઇચ્છતી હતી કે ઉંમરના હિસાબે વિમાનની પાંખો મજબૂત કરવામાં આવે, તેમાં આધુનિક ઉપકરણો લગાવવામાં આવે, જેથી તેની ઉંમર 25થી 40 વર્ષ સુધી વધારી શકાય. જોકે, 2014ની શરૂઆતમાં એક અણધાર્યો વિવાદ શરૂ થયો. રશિયા અને યૂક્રેનનો આંતરીક વિખવાદ થયો. આ ઘર્ષણની અસર ઘણી બાબતો પર પડી. વાયુસેનાનું AN-32 અપગ્રેડ કરવાનું કામ પણ એમાંનુ એક હતું. વાયુસેનાના એક પૂર્વ અધિકારીએ કહ્યું, "યોજના અનુસાર કેટલ��ંક AN-32 યૂક્રેનમાં અપગ્રેડ થયાં, અમે HAL કાનપુરમાં કિટ્સ આવવાની રાહ જોઈ રહ્યા હતા પરંતુ તેમાં વાર લાગી. અમે દરેક જગ્યાએથી સહકાર માગવાની કોશિશ કરી પણ યોજના મુજબ વિમાન અપગ્રેડ થઈ શક્યાં નહીં." વાયુસેનાનું કહેવું છે કેAN-32ના અપગ્રેડની હજુ પણ આશા છે, જોકે તેમાં વાર લાગી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 3 જૂનના રોજ ક્રેશ થયેલા ભારતીય વાયુસેનાના AN-32 ઍરક્રાફ્ટમાં સવાર 13 લોકોમાંથી એક પણ વ્યક્તિ બચી નથી. +text: આ તરફ ભારતમાં કોરોના વાઇરસને લઇને એક વ્યક્તિએ સાંપ્રદાયિક તણાવ વધે એવું ટ્વીટ કર્યું છે, જેના મામલે સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. ટ્વિટર પર અનુજ વાજપેયી (@Real_Anuj)નામના હેન્ડલ પરથી કરવામાં આવેલું એક ટ્વીટ વાઇરલ થઈ રહ્યું છે. આ ટ્વીટ 10 ફેબ્રુઆરીના રોજ કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે, એ ટ્વીટ હવે તેમની વૉલ પર જોવા મળી રહ્યું નથી. ટ્વીટમાં લખ્યું હતું, 'યાદ રાખજો', 'કોરોના વાઇરસ કરતાં પણ ભયંકર છે "કુરાન" વાઇરસ! ભારતમાં 20 કરોડ કરતાં પણ વધારે લોકો સંક્રમિત!' જોકે, આ ટ્વીટ જ્યારે થયું ત્યારે તેને લઈને વધારે ચર્ચા થઈ ન હતી પરંતુ મંગળવાર (11 ફેબ્રુઆરી)ના રોજ ટીમ અનુજ વાજપેઈ (@LaxmanB60773279) નામના હેન્ડલ પરથી એક ટ્વીટ કરવામાં આવ્યું, જ્યારબાદ થોડી જ કલાકોમાં ટ્વિટર પર #Arrest_Anuj ટૉપ ટ્રૅન્ડ બની ગયું. ટીમ અનુજ વાજપેયીએ ટ્વીટમાં લખ્યું, "કોરોના વાઇરસ થોડા દિવસ પહેલાં આવ્યો હતો અને તેનો તુરંત ઇલાજ શોધવામાં આવ્યો. પરંતુ #કુરાન વાઇરસ ઘણાં વર્ષો પહેલાં આવ્યો હતો અને તેનો ઇલાજ હજુ સુધી મળી શક્યો નથી. મને લાગે છે કે #કુરાન વાઇરસની દવા માત્ર યોગી બાબા પાસે છે." આ ટ્વીટને અનુજ વાજપેયીએ રી-ટ્વીટ કર્યું જે બાદ લોકોએ તેમને ટ્વિટર પર ઘેરવાનું શરૂ કરી દીધું. જોકે, અનુજ વાજપેપીના સમર્થનમાં પણ હિંદુવાદી વિચારધારાના લોકો ઊતરી આવ્યા અને ટ્વિટર પર #KeepItUpAnujBajpai ટ્રૅન્ડ કરવા લાગ્યું. કોણ છે અનુજ વાજપેયી? ટ્વિટર પર આપવામાં આવેલી જાણકારી પ્રમાણે અનુજ વાજપેયી ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રીકાર્યાલય સપોર્ટની ટીમનો ભાગ છે. અનુજ વાજપેયીએ પોતાના બાયૉમાં લખ્યું છે, "ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રીકાર્યાલયના કામમાં સહયોગ." આ સિવાય તેમણે પોતાના વર્કિંગ પાર્ટનર અતુલ કુશવાહાનું નામ પણ લખ્યું છે. અતુલ કુશવાહાના બાયૉમાં પણ ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રીકાર્યાલયના સોશિયલ મીડિયા સાથે જ���ડાયેલા હોવાનો ઉલ્લેખ કરાયો છે. ટ્વિટર પર શું ચાલી રહ્યું છે? ટ્વિટર પર એક તરફ જ્યાં કેટલાક લોકો અનુજની ધરપકડની માગ કરી રહ્યા છે, ત્યારે બીજી તરફ હિંદુવાદી વિચારધારાના લોકો તેમના વખાણ કરી રહ્યા છે અને આમ જ કરતા રહેવાની સલાહ પણ આપી રહ્યા છે. અનુજ વાજપેયીએ મંગળવારે દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીનાં પરિણામોને લઈને પણ ટ્વીટ કર્યું હતું અને દિલ્હીની જનતાને 'મફતખોર' ગણાવી હતી. અનુજ વાજપેયીએ દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીના પરિણામ બાદ એવું ટ્વીટ પણ કર્યું કે મોદીની લહેર જે રીતે ઓછી થઈ રહી છે તેનાથી સ્પષ્ટ છે કે રાજ્યોમાં જીત માટે ભાજપ માત્ર મોદીના ભરોસે ન રહે, સ્થાનિક નેતાઓએ પણ કામ કરવું પડશે. એટલું જ નહીં, અનુજ વાજપેયીના ટ્વિટર હેન્ડલ પર ઘણા ટ્વીટ એવા પણ મળશે કે જે સાંપ્રદાયિક સૌહાર્દ બગાડી શકે છે. કેટલાક લોકો ટ્વિટરને ટૅગ કરીને માગ કરી રહ્યાં છે કે અનુજનું અકાઉન્ટ સસ્પેન્ડ કરવામાં આવે. આ સિવાય ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસ પર પણ સવાલ ઉઠી રહ્યા છે. કેટલાક લોકોનું કહેવું છે કે શું પોલીસ માત્ર ધર્મ જોઈને જ કાર્યવાહી કરશે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસ આખી દુનિયા માટે મુસીબત બન્યો છે. ચીનમાં તેના પગલે એક હજાર કરતાં વધારે લોકોનાં મૃત્યુ થયા છે. +text: રેલવે સ્ટેશન અને બસ સ્ટેશન પર બિસ્તરા અને સામાન લઈને જઈ રહેલા પરિવારો દેખાઈ રહ્યા છે. આ બધા પ્રશ્નો વચ્ચે અન્ય એક પ્રશ્ન પણ છે. શું ભારતના કોઈ નાગરિકને અન્ય પ્રાંતમાં જઈને કામ કરવાનો અધિકાર નથી? સ્થાનિકોને જ રોજગાર આપવાની વાત 'ગુજરાતી લોકોની નોકરીઓ પરપ્રાંતીયો લઈ જાય છે', 'એ લોકો ગમે તે કામ કરવા તૈયાર થઈ જાય છે', 'એ લોકો ઓછા પગારમાં કામ કરે છે', 'એ લોકોના લીધે ગુજરાતીઓને કામ નથી મળતું' આવી અનેક દલીલો સોશિયલ મીડિયા પર થઈ રહી છે. આ દલીલો દર્શાવે છે કે પરપ્રાંતીય લોકોનું ગુજરાતમાં આવવું કે ગુજરાતી લોકોનું અન્ય પ્રાંતમાં જવું, એ બન્ને ઘટના સાથે રોજગારીનો મુદ્દો સંકળાયેલો હોવાની પણ વાત છે. આ દલીલોના મૂળમાં 'સન ઑફ સૉઇલ'નો સિદ્ધાંત હોવાનું મનાઈ રહ્યું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'સન ઑફ સોઇલ'નો સિદ્ધાંત શું છે? 'સન ઑફ સોઇલ' એટલે કે 'ધરતીપુત્ર'ના સિદ્ધાંતમાં જ સ્થાનિક અને પરપ્રાંતીય લોકો વચ્ચેના ભેદની વાત છે. ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણીએ પણ તાજેતરમાં 80 ટકા રોજગારી સ્થાનિકો એટલે કે ગુજરાતીઓને આપવાની જ વાત કરી હતી. જે 'સન ઑફ સૉઇલ'ને મળતી આવતી વાત છે. જોકે, આ સિદ્ધાંતના મૂળ મહારાષ્ટ્ર સુધી લંબાય છે. મહારાષ્ટ્રના વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રકાશ બાળ કહે છે, "આજે જે વાત અલ્પેશ ઠાકોર કે અમિત શાહ કરે છે, કંઈક એવા જ સૂરમાં એક સમયે મહારાષ્ટ્રમાં બાલ ઠાકરે વાત કરતા હતા." "1967માં શિવસેનાની સ્થાપના થઈ ત્યારથી 'ધરતીપુત્ર'ની વાત બાલ ઠાકરેએ કરી હતી.'' ''રોજગારી અને નોકરી સહિતની બાબતોમાં મરાઠીઓને પ્રાથમિકતા આપવાની માગ એમાં હતી." પ્રકાશ ઉમેરે છે, "બાલ ઠાકરેને એ વખતે દક્ષિણ ભારતના લોકો અને ગુજરાતી લોકોથી વાંધો હતો, પછીથી તેમણે ઉત્તર ભારતના લોકો સામે પણ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો." તેઓ કહે છે કે ગુજરાતમાં અને અન્ય રાજ્યોમાં પણ અત્યારે કંઈક આ પ્રકારનું રાજકારણ રમાઈ રહ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કર્યો અસ્વીકાર વર્ષ 2008માં સુપ્રીમ કોર્ટે ઠાકરેના 'સન ઑફ સૉઇલ'ના સિદ્ધાંતને અસ્વીકાર્ય ગણાવ્યો હતો. બંધારણની દૃષ્ટિએ પણ આ સિદ્ધાંત બંધબેસતો નથી. કારણ કે બંધારણના આર્ટિકલ 15 અને 16 જ્ઞાતિ, જાતિ, જન્મસ્થળ, ધર્મના ભેદભાવનો નિષેધ સૂચવે છે. ગુજરાતમાં પરપ્રાંતીયો પર થઈ રહેલા હુમલા પાછળ રાજકીય દોરીસંચાર હોવાની વાત ઊઠી રહી છે. ગુજરાતમાં આઇડેન્ટિટી પોલિટિક્સ નિષ્ણાતોના મતે આ સ્થિતિ ગુજરાત સહિત અન્ય રાજ્યોમાં પણ છે અને એની પાછળ આઇડેન્ટિટી પોલિટિક્સ (સ્વ-ઓળખનું રાજકારણ) છે. આ અંગે ગુજરાતના વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રકાશ ન. શાહ કહે છે, "હા, એમાં આઇડેન્ટિટ પોલિટિક્સની વાત છે. અહીં લોકોને હિંદુના નામે ગોળબંધ કરી શકતા નથી. જો હિંદુના નામે ગોળબંધ કરવા હોય, તો મુસ્લિમને વિરુદ્ધમાં દેખાડવા પડે." "હાર્દિક, જિગ્નેશ અને અલ્પેશ ઠાકોર એમ ત્રણ જુદા 'આઇડેન્ટિટી પોલિટિક્સ' પણ આવ્યા, આ ત્રણેય સંયુક્ત રીતે નાગરિકતાની લડાઈ લડી શકે છે કે નહીં એ પ્રશ્ન છે." રાજકીય પક્ષો અને અસ્મિતા રાજનીતિ, રાજકીય પક્ષો સાથે હાલની ગુજરાતની સ્થિતિને જોડતા પ્રકાશ બાળ અસ્મિતાની વાત કરે છે. તેઓ કહે છે, "મહારાષ્ટ્રમાં શિવસેના હોય કે પછી ગુજરાત, બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ કે અન્ય રાજ્યોની વાત હોય. તમામ રાજ્યોમાં રાજકીય પરિબળોએ અસ્મિતા પેદા કરવાનો પ્રયાસ કર્યો જ છે.'' ''રાષ્ટ્રીય ઓળખના બદલે પ્રાંતીય કે ઉપખંડીય ઓળખ ઊભી કરવામાં આવે છે." વડોદરાની એમ.એસ.યુનિવર્સિટીના પોલિટિકલ સાયન્સ વિભાગના અધ્યાપક પ્રો.અમિત ધોળકીયા કહે છે, "ગુજરાતના આઇડેન્ટિટી પ��લિટિક્સમાં પરપ્રાંતીય લોકોનું એટલું સ્થાન હોય એવું હું નથી માનતો.'' "ગુજરાતમાં દલિતો માટે સવર્ણ અને સવર્ણ માટે દલિતનો વિરોધ જોવા મળે છે. એ જ રીતે હિંદુ અને મુસ્લિમ વચ્ચેનો ભેદ છે." "નર્મદ કે ઉમાશંકરે જે ગુજરાતની વાત કરી હતી એ કૉસ્મોપોલિટન ગુજરાતની વાત હતી. પણ અત્યારે જે થઈ રહ્યું છે એ કંઈક જુદું જ છે. પણ હાલની સ્થિતિ લાંબાગાા સુધી રહે એવું લાગતું નથી." આ દરમિયાન ગુજરાત સિવાયના અન્ય રાજ્યોમાં પણ આ પ્રકારની સ્થિતિ સર્જાઈ છે અને ગુજરાતમાં આ અગાઉ પણ આ પ્રકારે પલાયન થયું હોવાની વાતને નિષ્ણાતો સમર્થન આપે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના વિવિધ શહેરોમાંથી પરપ્રાંતીય લોકોની પલાયનનો ઘટનાક્રમ હજુ ચાલુ જ છે. લોકો પોતાનો કામધંધો અને ઘરબાર છોડીને જઈ રહ્યા છે. પલાયન ન કરીને રોકાઈ જવાનો નિર્ણય કરનારા ભયના ઓથાર હેઠળ જીવી રહ્યા છે. +text: લોકોમાં SCO શું છે તેને જાણવાની સખત જિજ્ઞાસા છે, આ સંગઠનની રચના ક્યારે કરવામાં આવી, તેનો ઉદ્દેશ્ય શું છે અને આનાથી ભારતને શું મળશે? ચાલો અમે તમને એક-એક કરીને આ વાતો જણાવીએ. એપ્રિલ 1996માં શાંઘાઈમાં યોજાયેલી એક બેઠકમાં ચીન, રશિયા, કઝાખસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન અને તઝાકિસ્તાન એકબીજાના વંશીય અને ધાર્મિક તણાવાને ઘટાડવા માટે સહયોગ કરવા માટે રાજી થયા હતા. ત્યારે આ સંગઠનને શાંઘાઈ-ફાઇવના નામે ઓળખવામાં આવતું હતું. વાસ્તવિક રીતે SCOનો જન્મ 15 જૂન, 2001ના રોજ થયો હતો. ત્યારે ચીન, રશિયા અને ચાર મધ્ય એશિયાનાં દેશો કઝાખસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, તઝાકિસ્તાન અને ઉઝબેકિસ્તાનના નેતાઓએ શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનની સ્થાપના કરી. આ સંગઠનનો ઉદ્દેશ્ય વંશીય અને ધાર્મિક ઉગ્રવાદને નિવેડો લાવવો અને વ્યાપાર-રોકાણને વધારવાનો હતો. આમ તો એસસીઓ (SCO) અમેરિકાના પ્રભુત્વવાળા નાટો સંગઠન સામે રશિયા અને ચીનનો જવાબ હતો. રચના પછી ઉદ્દેશ્ય બદલાયો જોકે, 1996માં જ્યારે શાંઘાઈ ઇનિશિએટિવ તરીકે આની શરૂઆત કરવામાં આવી ત્યારે તેનો હેતુ રશિયા અને ચીનની સરહદે આવેલા મધ્ય એશિયાના નવા આઝાદ થયેલા દેશના સરહદી તણાવને ઘટાડવાનો અને ધીરે-ધીરે આ સરહદોને સુધારી અને યોગ્ય સરહદો નક્કી કરવામાં આવે તે હતો. આ ઉદ્દેશ્યને માત્ર ત્રણ વર્ષમાં જ પૂરો કરવામાં આવ્યો. આના કારણે આને ઘણું પ્રભાવશાળી સંગઠન માનવામાં આવે છે. પોતાના ઉદ્દેશ્યને પૂર્ણ કર્યા પછી ઉઝબેકિસ્તાનને સંગઠનમાં જોડવામાં આવ્યું અને 2001થી એક નવી સંસ્થાની જેમ શાંઘાઈ કો-ઑપરેશન ઑર્ગેનાઇઝેશનની રચના કરવામાં આવી. એસસીઓ એટલે શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનના મહાસચિવ વ્લાદિમીર નોરોવ વર્ષ 2001માં નવા સંગઠનના ઉદ્દેશ્ય બદલાઈ ગયા. હવે તેનો મુખ્ય હેતુ ઊર્જાની ખોટ સાથે જોડાયેલા મુદ્દા ઉપર ધ્યાન આપવાનો અને આતંકવાદની સામે લડવાનો બની ગયો છે. આ બંને મુદ્દાઓ આજ સુધી યથાવત્ છે. શિખર મંત્રણામાં સતત આની પર ચર્ચા થાય છે. ગત વર્ષે શિખર સંમેલનમાં એ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે આતંકવાદની સામે લડવા માટે ત્રણ વર્ષનો એક્શન પ્લાન બનાવવામાં આવે. નિષ્ણાતોનું માનીએ તો આ વખતના શિખર સંમેલનમાં ઊર્જાનો મુદ્દો વધારે બહાર આવશે. SCO અને ભારત ભારત 2017માં એસસીઓનું પૂર્ણકાલિન સભ્ય બન્યું. પહેલાં (2005માં) તેને નિરીક્ષક દેશનો દરજ્જો મળ્યો હતો. 2017માં એસસીઓના 17મા શિખર સંમેલનમાં આ સંગઠનના વિસ્તારની પ્રક્રિયાના ભાગરૂપે ભારત અને પાકિસ્તાનને સભ્ય દેશનો ભાગ બનાવવામાં આવ્યા. આની સાથે તેનાં સભ્ય દેશોની સંખ્યા આઠ થઈ ગઈ. હાલમાં એસસીઓનાં આઠ સભ્ય દેશો ચીન, કઝાખસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન, રશિયા, તઝાકિસ્તાન, ઉઝબેકિસ્તાન, ભારત અને પાકિસ્તાન છે. આ સિવાય ચાર નિરીક્ષક દેશ અફઘાનિસ્તાન, બેલારુસ, ઈરાન અને મંગોલિયા છે. છ સંવાદ સહયોગી આર્મેનિયા, આઝરબૈજાન, કંબોડિયા, નેપાળ, શ્રીલંકા અને તુર્કી છે. એસસીઓનું મુખ્ય મથક ચીનની રાજધાની બિજિંગ છે. એસસીઓથી ભારતને શું ફાયદો ? શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠન(એસસીઓ)માં ચીન, રશિયા પછી ભારત ત્રીજો મોટો દેશ છે. ભારતનું કદ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વધ્યું છે. એસસીઓને આ સમયે દુનિયાનું સૌથી મોટું ક્ષેત્ર સંગઠન માનવામાં આવે છે. ભારતનાં હિતો જેવા કે આતંકવાદ, ઊર્જાનો પુરવઠો અને પ્રવાસીઓનો મુદ્દો આમાં ચર્ચાશે. આ મુદ્દાઓ ભારત અને એસસીઓ બંને માટે મહત્ત્વના છે અને આ પડકારોના સમાધાનના પ્રયત્નો થઈ રહ્યા છે. એવામાં ભારતના જોડાવાથી એસસીઓ અને ભારત બંનેને પરસ્પર ફાયદો મળશે. આ વખતે પહેલીવાર ભારત શાંઘાઈ સહયોગ સંગઠનમાં પૂર્ણકાલિન સભ્ય તરીકે ભાગ લઈ રહ્યું છે. શિખર વાર્તા દરમિયાન ઘણીબધી દ્વિપક્ષીય ચર્ચા પણ થતી હોય છે. જેમ ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રશિયા અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિને મળશે. જોકે, પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાને સતત પ્રયત્નો કર્યા છતાં પણ મોદી તેમની સાથે ઔપચારિક મુલાકાત કરવાના નથી. એટલે આતંકવાદને લઈને ભારત પોતાના વલણ પર મજબૂત છે. ભારતના વડા પ્રધાનનો પ્રયત્ન એ પણ હશે કે આતંકવાદને લઈને પોતાના મજબૂત વલણને શાંઘાઈ સંગઠન એટલે એસસીઓના તમામ નેતાઓનું સમર્થન પણ મળે. આ એજ સૌથી મોટું કારણ છે કે આ શિખર સંમેલન ભારત માટે ઘણું મહત્ત્વનું રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી SCO એટલે શાંઘાઈ કો-ઑપરેશન ઑર્ગેનાઇઝેશનની બેઠકમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે. આ બેઠક કિર્ગિસ્તાનની રાજધાની બિશ્કેકમાં 13 અને 14 જૂન એટલે કે બે દિવસ માટે છે. +text: ટીમ પહેલેથી સેમિફાઇનલ માટે પહેલાં જ ક્વૉલિફાઈ કરી ચૂકી છે એટલે કોહલીની ટીમને હવે હારવાની ચિંતા નહીં રહે. પરંતુ હેડિંગ્લે ક્રિકેટ ગ્રાઉન્ડમાં મૅચ પહેલા થનારી ટીમ ઘોષણામાં નજર રવીન્દ્ર જાડેજા અને મયંક અગ્રવાલ પર રહેશે. જી હા, હાલ ઇંગ્લૅન્ડમાં ચાલી રહેલા વિશ્વ કપમાં ભારતીય ટીમમાં આ જ બે ખેલાડીઓ છે કે જેમને અત્યાર સુધી મૅચમાં રમવાની તક મળી નથી. રવીન્દ્ર જાડેજા તો શરૂઆતથી જ ટીમનો ભાગ રહ્યા છે પરંતુ મયંક અગ્રવાલને ગત અઠવાડિયે જ ટીમનો ભાગ બનવા માટે ભારતથી બોલાવવામાં આવ્યા છે. કોચ રવિ શાસ્ત્રી અને વિરાટ કોહલીના મનમાં હવે માત્ર સેમિફાઇનલની વ્યૂહરચના પર ચિંતા ચાલી રહી હશે. રવિ શાસ્ત્રીની અંદર તો વધારે કેમ કે વર્ષ 2019ની જેમ જ 2015ના ઑસ્ટ્રેલિયા વિશ્વ કપમાં પણ ટીમ ઇન્ડિયાએ લીગ ગેમ્સમાં આવું જ સારું પ્રદર્શન કર્યું હતું પરંતુ સેમિફાઇનલમાં મેજબાન ટીમે ધૂળ ચટાવી દીધી હતી. રવિ શાસ્ત્રીએ કોચ તરીકે સિડનીના ડ્રેસિંગ રૂમમાંથી એ હારને ખૂબ નજીકથી જોઈ અને અનુભવી હતી. રોહિત શર્મા પર જવાબદારી એ માટે ભારતીય ટીમ એ વિશે વિચારી શકે છે કે રવીન્દ્ર જાડેજા અને મયંક અગ્રવાલને એક મૅચની પ્રેક્ટિસ કરાવી દેવામાં આવે જેનાથી જો મોટી નૉકઆઉટ ગેમ્સમાં રમવાની જરૂર પડી તો તેમના પર ખોટું પ્રેશર કે તણાવ ન રહે. સાથે જ દિનેશ કાર્તિકને પણ એક તક મળી શકે છે પોતાને સાબિત કરવાની. આ સિવાય ભારતીય ટીમની કેટલીક મુશ્કેલીઓ બૉલિંગ અને બેટિંગ ડિપાર્ટમેન્ટમાં પણ છે. સેમિફાઇનલ સુધીની સફરમાં ટીમ માટે સારી વાત એ છે કે રોહિત 'હિટમૅન' શર્મા સારા ફૉર્મમાં છે. જોકે, શિખર ધવનને ઇજા પહોંચતા તેઓ ટૂર્નામેન્ટમાંથી બહાર થયા ત્યારબાદથી રોહિતની બેટિંગ પર જવાબદારીનું દબાણ પણ જોવા મળ્યું છે. પરંતુ જ્યારે જ્યારે રોહિતને નવા ઓપનિંગ પાર્ટનર ર���હુલનું સમર્થન મળ્યું, રોહિતે ખૂબ લાંબી ઇનિંગ્ઝ રમી છે. કૅપ્ટન કોહલી પણ લગભગ દરેક મૅચમાં 50 રન કરી રહ્યા છે, ભલે તેઓ પોતાના સારા ફૉર્મથી ઘણા દૂર હોય. ઋષભ પંતને ટીમમાં સ્થાન આપવાની નીતિ પણ કામ કરી રહી છે અને ઓપનર તરીકે રાહુલે શિખરની જેમ ધમાકેદાર ઇનિંગ તો નથી રમી પરંતુ તેમણે સોંપાયેલી આ જવાબદારીને નિભાવી છે. હવે એક સવાલ મહેન્દ્ર સિંહ ધોની પર આવે છે કે જેઓ આજે પણ દુનિયાના શ્રેષ્ઠ વિકેટકીપરોમાં સામેલ છે. આ વિશ્વ કપમાં ધોનીએ ઘણી વખત બેટિંગનો ખૂબ સહારો લીધો છે પરંતુ તેમના શૉટ્સમાં એ ધાર જરા પણ જોવા મળી નથી જેના માટે ધોની 'ધ ફિનિશર' પ્રખ્યાત રહ્યા છે. તેમની લગભગ દરેક ઇનિંગ ખૂબ ધીમી રહી છે, ભલે તે એક મહત્ત્વના સમયે રમવામાં આવી હોય. તેમના ફેમસ હેલિકૉપ્ટર શૉટને તો છોડો, કેટલીક મૅચમાં તો તેમને સિંગ્લસ લેવા માટે પણ લોકોએ મહેનત કરતા જોયા છે. પરંતુ તે છતાં ધોની પાસેથી ટીમના પૂર્ણ સહયોગની જરૂર છે કેમ કે તેઓ મોટા મૅચ પ્લેયર છે અને વિશ્વ કપ સેમિફાઇનલ જેવી હાઈ પ્રેશર ગેમ માટે આજે પણ સૌથી ઉપયુક્ત અને અનુભવી ખેલાડી છે. જાડેજા અને મયંકને તક મળશે? હવે સવાલ એ છે કે બેટિંગમાં બીજા કોની કોની પાસે આશા રાખવામાં આવે. હાર્દિક પંડ્યાએ કેટલીક મૅચમાં ફૉર્મ તો બતાવ્યું પરંતુ તેમાં ક્યાંક નિરાશા પણ મળી. કેદાર જાધવ અને દિનેશ કાર્તિકને ન તો મોટી તક મળી છે, ન તેમણે ધારદાર બેટિંગ કરી છે. આ બધાં સમીકરણોને ધ્યાનમાં રાખતા ટીમ ઇન્ડિયા રવીન્દ્ર જાડેજા અને મંયક અગ્રવાલને શ્રીલંકા વિરુદ્ધ એક તક આપવા માટે વિચારી શકે છે. રહ્યો સવાલ બૉલિંગનો તો, આ વિશ્વ કપ પર ભારતીય સ્પીડ બૉલર્સે પોતાની સારી એવી છાપ છોડી છે. બુમરાહ અને મોહમ્મદ શમીએ તો ઘણી ગૅમ જીતાવી છે, જ્યારે ઇજા બાદથી ભુવનેશ્વર કુમારનું ફૉર્મ પણ સારું રહ્યું છે. ઇંગ્લૅન્ડનું વાતાવરણ અને હવામાં બૉલના મુવમેન્ટને જોતા આ ત્રણેયની આગામી દરેક મૅચમાં ટીમને જરૂર પડશે. હા, સ્પિન વિભાગ હાલ થોડી ચિંતાનો વિષય ચોક્કસ છે કેમ કે ચહલની સિવાય બીજા કોઈ સ્પિનરની બૉલિંગમાં ન તો વિવિધતા જોવા મળી છે, ન તો મોટી વિકેટ ઝડપવાની ક્ષમતા. જોકે, શ્રીલંકા વિરુદ્ધ મૅચમાં ચહલને આરામ આપીને કુલદીપ યાદવને લાવી શકાય છે. જ્યારે આ વિશ્વ કપમાં અફઘાનિસ્તાને પોતાની સ્પિન બૉલિંગમાં નામ કમાવ્યું છે. ભારત સેમિફાઇનલમાં ઇંગ્લૅન્ડ અથવા ન્યૂઝીલૅન્ડ જેવી મજબૂત ટીમ સામે ટકરાય ��વી શક્યતા છે. એ માટે લીડ્ઝમાં શનિવારે યોજાનારી મૅચમાં ટીમ ઇન્ડિયા આ દરેક વાત પર ધ્યાન આપ્યા બાદ જ પ્લેયિંગ ઇલેવન પસંદ કરી શકશે. આ તરફ ઇંગ્લૅન્ડ વિરુદ્ધ જબરદસ્ત પ્રદર્શન કરવા સિવાય શ્રીલંકાએ આ વિશ્વકપમાં કંઈ ખાસ કર્યું નથી અને તે સેમિફાઇનલની રેસમાંથી બહાર છે. શ્રીલંકાની ટીમ સામે પડકાર તેમના ચીફ કોચ, ચંડિકા હથુરુસિંઘાએ બીબીસી સાથે ખાસ વાતચીતમાં કહ્યું, "અમારી ટીમ વિશ્વ કપમાં આવી તે પહેલાં ઘણાં પરિવર્તન થયાં જેના કારણે સ્થિરતા ન આવી શકી." "તેમ છતાં જો અમે કેટલીક મૅચ જીતીને પરત જઈશું તો સારું રહેશે. તમે જ્યારે દેશ માટે રમો છો, તો ગર્વની વાત હોય છે અને અમે પૂર્ણ પ્રયાસ કરીશું આ અંતિમ મૅચને જીતવા માટે." સ્પષ્ટ છે કે આગામી કેટલાક દિવસોમાં કૉલંબોની ફ્લાઇટ લેતા પહેલાં તે લોકો પોતાના સમર્થકો માટે કંઈક તો કરવાનો ઇરાદો ધરાવતા હશે. સતત હારનો સામનો કરી ચૂકેલી શ્રીલંકાની ટીમ માટે ભારતને હરાવવા કરતાં સારો ઉપચાર શું હોઈ શકે છે. શ્રીલંકાની ટીમના કૅપ્ટન ડી કરુનારત્ને ઇંગ્લૅન્ડની ધરતી પર આ બન્ને ટીમો વચ્ચે ગત મુકાબલો 2017ની ચૅમ્પિયન્સ ટ્રૉફીના સમયે થયો હતો જ્યારે શ્રીલંકાએ ભારતને 321 રનના લક્ષ્યને માત્ર 3 વિકેટ ગુમાવીને પૂર્ણ કરી લીધો હતો. પરંતુ હવે જ્યારે આ પ્રતિયોગિતામાં શ્રીલંકા માટે દરેક દરવાજા બંધ થઈ ગયા છે ત્યારે તેમની ટીમનું મનોબળ પણ તૂટતો જોવા મળી રહ્યો છે. કદાચ એ જ કારણ છે કે શુક્રવારના રોજ હેડિંગ્લી ગ્રાઉન્ડ પર તેમની અડધી ટીમ નેટ્સ કરવા પહોંચશે. બધાં સમીકરણો પર ધ્યાન આપ્યા બાદ ટીમ ઇન્ડિયા આ અંતિમ સ્ટેજ મૅચને જીતવા માગશે અને એ આશા કરશે કે દક્ષિણ આફ્રિકા છેલ્લી મૅચમાં ઑસ્ટ્રેલિયાને હરાવી દે. આ રીતે ભારતીય ટીમ પૉઇન્ટ ટેબલમાં ટૉપ પર પહોંચી શકે છે અને ચોથા સ્થાન પર આવવાથી ભીડાઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હેડિંગ્લે, લીડ્ઝમાં ભારત શ્રીલંકા વિરુદ્ધ પોતાની અંતિમ લીગ મૅચ રમવા જઈ રહ્યું છે. +text: તેઓએ ટ્વિટર પર લખ્યું, 'આ રવિવારે સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ છોડી દેવાનું વિચારું છું.' તો ફેસબુક એકાઉન્ટ પર પણ તેઓએ આ મૅસેજ મૂક્યો છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 જોકે ગણતરીના કલાકોમાં તેમણે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું, 'રવિવારે મહિલા દિવસ નિમિત્તે મારા સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ એવાં મહિલાઓને સમર્પિત રહેશે, જેમનાં જીવન અને કામ પ્રે���ણા આપે છે. #SheInspiresUs સાથે પ્રેરણા આપતી કહાણીઓ શૅર કરવા આહ્વાન.' મોદીએ કરોડો અન્ય મહિલાઓને પ્રેરણા આપે તેવી કહાણીઓને શૅર કરવા તેમના સમર્થકોને આહ્વાન કર્યું હતું. આ સમયે ટ્વિટર પર વડા પ્રધાન મોદીને તેમના અધિકૃત ટ્વિટર હૅન્ડલ @narendramodi પર 5 કરોડ 33 લાખ લોકો ફૉલો કરી રહ્યા છે. 'વિચારું છું કે...' સોમવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના આ મૅસેજ બાદ અનેક લોકોએ સોશિયલ મીડિયા ઉપર પોતાની પ્રતિક્રિયા આપી હતી. જનાર્દન મિશ્રાએ લખ્યું, "અમે આદેશ તો ન કરી શકીએ પરંતુ વિન્રમ નિવેદન તો કરી શકીએ છીએ. કૃપા કરીને તમે આવું કરીને અમારાથી દૂર થઈ જશો.". ટ્વિટર હૅન્ડલથી લખવામાં આવ્યું, "અમે અમારા દેશના પીએમ પાસેથી એવી આશા ક્યારેય ન રાખી શકાય કે તેઓ કોઈ પણ મેદાન છોડીને જાય." "કેટલાક લોકો સોશિયલ મીડિયાને અફવા ફેલાવાનું માધ્યમ બનાવી રહ્યા છે. આથી તમે આ નિર્ણય લીધો છે એ હું સમજી રહી છે. પરંતુ સોશિયલ મીડિયા પણ એક મેદાન છે અને અમારા પીએમ મેદાન છોડી દે એ અમને મંજૂર નથી." ફેસબુક પર નરેન્દ્ર મોદીના એકાઉન્ટને ચાર કરોડથી વધુ લોકો ફૉલો કરે છે, જ્યારે ઇન્સ્ટાગ્રામ એકાઉન્ટને ત્રણ કરોડ બાવન લાખ લોકો ફૉલો કરે છે. યૂટ્યૂબ પર પણ વડા પ્રધાન મોદીની લોકપ્રિયતા ઓછી નથી. યૂટ્યૂબ પર ચાર કરોડ 51 લાખ લોકોએ મોદીના યૂટ્યૂબ એકાઉન્ટને સબ્સક્રાઇબ કરી રાખ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોમવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ફેસબુક, ટ્વિટર, ઇન્સ્ટાગ્રામ અને યૂટ્યૂબ છોડવાની વાત કરી કરી છે. +text: ગુજરાતના તમામ શહેરોમાં આ ઉલ્કાપાત જોવા મળશે. ટેલિસ્કોપ વગર નરીઆંખે આ ઉલ્કાપાત માણી શકાશે. 9 ડિસેમ્બરથી 14 ડિસેમ્બર દરમિયાનના ગાળામાં ઘટી રહેલી આ ખગોળીય ઘટના 'Geminid Meteor Shower'ના નામે ઓળખાય છે. વિશેષ એટલે કે કોઈ પણ દૂરબીન વગર રાત્રે 8 વાગ્યાથી માંડીને સવારના 5 વાગ્યા દરમિયાન આ ઉલ્કાપાત જોઈ શકાશે. 9 ડિસેમ્બરથી શરૂ થયેલો આ ઉલ્કાપાત આજે જોઈ શકાશે. આ ઉલ્કા 35 કિલોમિટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે પૃથ્વીના વાતાવરણમાં પ્રવેશે છે. કોલ્હાપુર સ્થિત વિવેકાનંદ કૉલેજમાં ભૌતિકવિજ્ઞાન અને ખગોળશાસ્ત્ર વિભાગના અધ્યક્ષ ડૉ.મિલિંદ કારંજકરે આ ઉલ્કાપાત સંદર્ભે માહિતી આપી. ઉલ્કાપાત એટલે શું? તેમના જણાવ્યા પ્રમાણે અવકાશમાં અનેક ખગોળીય પદાર્થ ભ્રમણ કરતા હોય છે. આમાનો કોઈ પદાર્થ પૃથ્વની કક્ષામાં પ્રવેશતાં જ સળગી ઊઠે છે. બહુ જૂજ ઉલ્કા ખડક સ્વરૂપે પૃથ્વી પર પડે છે. તેનું કદ નાનું-મોટું હોઈ શકે. ઉલ્કાપાત ક્યારે દેખાય છે? વર્ષ દરમિયાન એપ્રિલ, મે, જૂન, ઑક્ટોબર, નવેમ્બર અને ડિસેમ્બર માસમાં સામાન્ય રીતે ઉલ્કાવર્ષા જોવા મળે છે. ડિસેમ્બર માસમાં થતો ઉલ્કાપાત શ્રેષ્ઠ હોય છે. આ ઉલ્કાપાતને Geminid Meteor Shower કહેવાય છે. જેમાં બહુ મોટા પ્રમાણમાં ઉલ્કા પૃથ્વીની કક્ષામાં પ્રવેશે છે, જે ઉલ્કાપાત સ્વરૂપે જોવા મળે છે. પૃથ્વી અને ઉલ્કાની કક્ષા નિશ્ચિત છે, એટલે ચોક્કસ સમય અને ચોક્કસ ગાળા માટે જ ઉલ્કાપાત જોવા મળે છે. ઉલ્કા અને તારામંડળ અવકાશમાં ભાતભાતનાં તારામંડળ છે. જે તારામંડળમાંથી ઉલ્કાપાત થાય, તે તારામંડળને તે ઉલ્કાપાતનું ઉદ્ગમસ્થાન ગણવામાં આવે છે. 30 મેથી 14 જૂન દરમિયાન થતો ઉલ્કાપાત મેષ રાશીમાંથી થાય છે. 16થી 26 એપ્રિલના ગાળામાં 'સ્વરમંડળ' તારામંડળમાં ઉલ્કાપાત થાય છે. આ પૈકી 21થી 22 એપ્રિલે થતાં ઉલ્કાપાતનું પ્રમાણ વધારે હોય છે. 'યયાતિ' તારામંડળમાં દર વર્ષે 1થી 20 ઑગસ્ટ દરમિયાન ઉલ્કાપાત થાય છે, એમાં પણ 12 ઑગસ્ટે વધારે પ્રમાણમાં ઉલ્કાપાત થાય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 11 નવેમ્બરથી 20 નવેમ્બર દરમિયાન સિંહ રાશીમાં ઉકાપાત થાય છે, 17 નવેમ્બરે ઉલ્કાપાત સૌથી વધારે પ્રમાણમાં જોવા મળે છે. 24થી 27 નવેમ્બર દરમિયાન દેવયાની તારામંડળમાં ઉલ્કાપાત થાય છે. 9થી 14 ડિસેમ્બર દરમિયાન થતા ઉલ્કાપાત પૈકી 13 ડિસેમ્બરે સૌથી વધારે પ્રમાણ જોવા મળે છે. 120 કલાક માટે આ ઉલ્કાપાત થશે, આ ઉલ્કાનો રંગ પીળાશ પડતો હશે. ક્યાંથી અને ક્યારે આ ઉલ્કાપાત જોઈ શકાશે? ખગોળશાસ્ત્રના જાણકાર મયૂરેશ પ્રભુણેના કહેવા પ્રમાણે આ ઉલ્કાપાત અંધારું થયા બાદ કોઈપણ સ્થળેથી જોઈ શકાશે. વડોદરાની ગુજરાત નેચર કન્ઝર્વેટિવ સોસાયટી સાથે સંકળાયેલા ખગોળશાસ્ત્રના અભ્યાસી મુકેશ પાઠક જણાવે છે કે ગુજરાતમાં ઉલ્કાપાત જોવા માટે રાત્રે 2 વાગ્યાનો સમય શ્રેષ્ઠ રહેશે. તેમણે કારણ આપતા કહ્યું, "રાત્રે 2 વાગ્યે મિથુન રાશીનું તારામંડળ બરાબર માથા પર હશે, એટલે આ સમય ઉલ્કાપાત નિહાળવા માટે શ્રેષ્ઠ રહેશે." "આ ખગોળીય ઘટના આખા વિશ્વમાં દેખાશે, પણ ઉલ્કાપાતનું પ્રમાણ અલગઅલગ રહેશે." ઉલ્કાપાત જોવા માટે કયું સાધન જોઈએ? ઉલ્કાપાત નિહાળવા માટે કોઈપણ પ્રકારના દૂરબીન કે ટેલિસ્કોપની જરૂર નથી. નરીઆંખે તમે ઉલ્કાપાત જોઈ શકશો. ઠંડીના દિવસો હોવાથી ગરમ કપડાં પહેરવા યોગ્ય રહેશે. હમણાં આકાશમાં 46P/Wirtanen ધૂમકેતુ જોવા મળે છે. તેને સહજતાથી ઓળખી કાઢવાની શક્યતા નહીંવત છે. તે જોવા માટે ટેલિસ્કોપ અને ગાઇડની જરૂર પડે છે એવું ખગોળશાસ્ત્રના અભ્યાસી મયૂરેશ પ્રભુણેએ જણાવ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આજની રાત ખગોળશાસ્ત્રીઓ અને અવકાશ નિરીક્ષક માટે જાણે કે તહેવાર બની રહેશે. કારણકે ઉલ્કાપાતને નિહાળવાની તક આખા ભારતને આજે મળવાની છે. +text: સિંગાપોરમાં મેટિસે કહ્યું કે ચીનનું આ પગલું તેમને સવાલોના ઘેરામાં લાવી શકે છે. તેમણે એવું પણ કહ્યું કે સિંગાપોરમાં રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ અને ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉન વચ્ચે યોજાનારી મુલાકાતમાં દક્ષિણ કોરિયામાં અમેરીકાના સૈનિકોની હાજરીનો મુદ્દો સામેલ નહીં થાય. તેમણે એવું પણ કહ્યું કે અમેરીકા કોરિયાઈ દ્વીપકલ્પને પૂર્ણ રીતે પરમાણુ મુક્ત કરવામા માગે છે. દક્ષિણ કોરિયાના રક્ષા મંત્રી સોંગ યંગ મૂએ 'શાંગરી-લા ડાયલૉગ સિક્યુરિટી સમિટ'માં એવું કહ્યું હતું કે દક્ષિણ કોરિયામાં અમેરીકાના સૈનિકોની હાજરી એ ઉત્તર કોરિયાના પરમાણુ હથિયારથી અલગ મુદ્દો છે. આ સમયે અમેરીકાના 28,500 સૈનિકો દક્ષિણ કોરિયામાં હાજર છે. સુરક્ષા સંમેલનમાં મેટિસે કહ્યું કે ચીને દક્ષિણ ચીન સમુદ્ર ક્ષેત્રમાં જહાજ પરથી ફાયર કરી શકાતી મિસાઇલો, જમીનથી આકાશ તરફ હુમલો કરતી મિસાઇલો અને ઈલેક્ટ્રૉનિક જૅમર ગોઠવવામાં આવ્યા છે. જનરલ મેટિસે કહ્યું, "ચીન ભલે પોતાનો બચાવ કરતું હોય, પરંતુ આ હથિયારોની ગોઠવણ સીધી રીતે સૈન્ય ઉપયોગ સાથે જોડાયેલો મુદ્દો છે અને તેનો હેતુ ધમકાવવા અને ડરાવવાનો છે." રચનાત્મક સંબંધ જનરલ મેટિસે કહ્યું કે ટ્રમ્પ પ્રશાસન ચીન સાથે રચનાત્મક સંબંધ ઇચ્છે છે, પરંતુ જરૂરિયાત પડી તો પૂરી તાકાત સાથે પ્રતિસ્પર્ધા પણ કરશે. તેમણે કહ્યું કે અમેરીકા આ ક્ષેત્રમાં ચીનની ભૂમિકાને સ્વીકાર કરે છે. દક્ષિણ ચીન સમુદ્ર પર છ દેશ દાવો કરે છે. ચીન આ ક્ષેત્રમાં કૃત્રિમ દ્વીપ અને સૈન્ય રહેઠાણોને વિકસિત કરી રહ્યું છે. ગયા મહિને ચીને જણાવ્યું હતું કે તેમણે પોતાના લાંબા અંતર સુધી બૉમ્બ ફેંકી સકતા વિમાનોને વૂડી ટાપુ પર ઊતાર્યા છે. અમેરીકાએ આ ઘટનાને ક્ષેત્રમાં અસ્થિરતા ઊભું કરતું પગલું ગણાવ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે વૂડી દ્વીપ જેને ચીન યાંગશિંગ કહે છે તેની પર વિયેતનામ અને તાઇવાન બંને દાવો કરે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ��રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરીકાના રક્ષા મંત્રી જેમ્સ મેટિસે કહ્યું છે કે ચીન, દક્ષિણ ચીની સમુદ્રમાં મિસાઇલો ગોઠવી પાડોશી દેશોને ધમકાવી રહ્યું છે. +text: આ કન્ટેન્ટ ઉપલબ્ધ નથી Facebook કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 નાણાંમંત્રી તરીકે કાર્યકારી હવાલો સંભાળતા પિયુષ ગોયલે લોકસભામાં બજેટ રજૂ કર્યું છે. જેમાં રૂ. પાંચ લાખ સુધીની આવક ધરાવનારાએ કોઈ કર નહીં ચૂકવવો પડે. બે હેક્ટર સુધીની જમીન ધરાવનારા ખેડૂતોને વાર્ષિક રૂ. છ હજારની સહાય ચૂકવવામાં આવશે. આ ઉપરાંત અસંગઠિથ ક્ષેત્રના શ્રમિકો માટે પેન્શન યોજનાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે, જે વિશ્વની સૌથી મોટી પેન્શન યોજના હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે. કરરાહતોની જાહેરાત મધ્યમ વર્ગને રાહત આપવા પ્રયાસ આપને આ પણ વાચવું ગમશે ઉદ્યોગલક્ષી જાહેરાત શરૅ માર્કેટમાં બજેટ બાદ ઉછાળો જોવાયો ખેડૂતો માટે રાહત બે હેક્ટરની ઓછી જમીન ધરાવતા ખેડૂતોને આર્થિક સહાય લોકરંજક બજેટ બજેટ પૂર્વે લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કહ્યું હતું, "સરકાર દ્વારા લોકરંજક બજેટ અને જાહેરાતો કરવામાં આવશે, પરંતુ તેને લાગુ કરવા માટે સરકાર પાસે સમય ક્યાં છે?" બીજી બાજુ, કૉંગ્રેસના નેતા મનીષ તિવારીએ કહ્યું હતું, "કેન્દ્રીય પ્રધાનો દ્વારા મીડિયામાં બજેટ અંગે બ્રિફ્સ આપવામાં આવી રહી છે, જે બજેટની ગુપ્તતાનો ભંગ કરે છે." ચૂંટણીની અસર ગુરુવારે રાષ્ટ્રપતિ રામનાથા કોવિંદે સરકારના 4.5 વર્ષની કામગીરીનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે વર્તમાન સરકારે નવા ભારતના નવીન નિર્માણ માટે કામ કર્યુ છે. 2014 પહેલાં દેશ અસ્થિરતામાંથી પસાર થઈ રહ્યો હતો. સામાન્ય રીતે વચગાળાના બજેટમાં આગામી નાણાકીય વર્ષના ચાર મહિનાના ખર્ચ માટે સંસદની મંજૂરી લેવામાં આવે છે અને પૂર્ણ બજેટ લોકસભાની ચૂંટણી બાદ બનતી નવી સરકાર રજૂ કરે છે. લોકસભાનું બજેટ સત્ર 13 ફેબ્રુઆરી સુધી ચાલશે. આ બજેટમાં સરકારનો આગામી ચાર માસનો ખર્ચ મંજૂર થશે. આ બજેટ સત્રમાં ટ્રિપલ તલાક તેમજ નાગરિકત્વ સહિતના મહત્ત્વના બિલ સામેલ છે. અરુણ જેટલીની તબિયત સારી ન હોવાથી પિયુષ ગોયલને બજેટ રજૂ કરવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી છે. લોકસભાની ચૂંટણી આવી રહી છે ત્યારે આ બજેટમાં તેઓ મોદી સરકાર માટે કેવી રાહત જાહેર કરે છે તે જોવા મળશે. બજેટ અંગેની અનેક અટકળોને અટકાવવા નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું કે આ વચગાળાનું જ બજેટ છે. લોકસભાન��� ચૂંટણી આવી રહી છે, ત્યારે આજે મોદી સરકારનું વચગાળાનું બજેટ રજૂ કર્યું છે. +text: એ પહેલાં સોશિયલ મીડિયા પર આ દીવાલની એક તસવીર પણ લોકો શૅર કરી રહ્યા છે, જેમાં આ દીવાલ ઉપર એક વ્યક્તિ પેશાબ કરતો દેખાય રહી છે. કેટલાક લોકો આ તસવીર પોસ્ટ કરીને એ વાતની ટીકા કરી રહ્યા છે કે કરોડોનો ખર્ચ કરીને સરકાર તૈયારીઓ કરાવી રહી છે અને આ વ્યક્તિ દીવાલ ખરાબ કરી રહી છે. તો કેટલાક લોકો આ તસવીરમાં પેશાબ કરતી વ્યક્તિને ટાંકીને કહી રહ્યા છે કે 'આ ભારતની અસલ તસવીર છે.' તો કેટલાક લોકો આ દીવાલને એ દીવાલ સમજી રહ્યા છે જે સરણીયાવાસની ઝૂંપડપટ્ટીની સામે બનાવવામાં આવી છે. અમદાવાદના અમુક વિસ્તારોમાં રસ્તાઓ પર રંગરોગાન અને સજાવટ કરવામાં આવી રહી છે. એક દીવાલ તો અમદાવાદના ઍરપોર્ટ નજીક આવેલા સરણિયાવાસ વિસ્તાર પાસે બનવવામાં આવી છે અને બીજી દીવાલ એ છે જેના પર ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનાં ચિત્ર બનાવવામાં આવ્યાં છે. જેમકે, સિટિઝન બિલાલ અહેમદ શબ્બુ નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું છે કે "અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની અમદાવાદની ત્રણ કલાકની મુલાકાત ઉપર 85 કરોડ રૂપિયા મોદી સરકાર ખર્ચ કરી રહી છે. ગરીબી છુપાવવા માટે દીવાલ બનાવી છે, ઝૂંપડપટ્ટીમાં રહેતા 45 પરિવારને ઝૂંપડા ખાલી કરવા માટે નોટિસ આપી છે, તે દીવાલ પર યુવક આ શું કરી રહ્યો છે, હું આની આકરી ટીકા કરું છું. " કેટલાક લોકો દીવાલની આ તસવીર પોસ્ટ કરતાં 'ગુજરાત મૉડેલ' પર પ્રશ્નો ઊભા કરી રહ્યા છે, તો કેટલાક રમૂજ કરી રહ્યા છે. જેમ કે, ઉત્તર પ્રદેશમાં સમાજવાદી પાર્ટી સાથે સંકળાયેલા અરવિંદ યાદવે પણ આ તસવીર શૅર કરી છે. 'મોતીપુર કૉંગ્રસ' નામના ફેસબુક યૂઝરે પણ આ ટ્વીટનો સ્ક્રીનશૉટ શૅર કર્યો છે. આ તસવીરની તપાસ કરતા બીબીસને જાણવા મળ્યું કે આ તસવીર સત્ય નથી. ફૅક્ટ ચૅક-1 સોશિયલ મીડિયા પર જે તસવીર એમ કહીને શૅર કરવામાં આવી રહી છે કે 'અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની અમદાવાદની ત્રણ કલાકની મુલાકાત ઉપર 85 કરોડ મોદી સરકાર ખર્ચ કરી રહી છે. ગરીબી છુપાવવા માટે દીવાલ બનાવી છે, ઝૂંપડપટ્ટીમાં રહેનાર 45 પરિવારોને ઝૂંપડા ખાલી કરવાના નોટિસ ફટકારવામાં આવી છે, તે દીવાલ પર યુવક પેશાબ કરી રહ્યો છે.' બીબીસીને જાણવા મળ્યું કે આ બંને દીવાલ અલગ છે. ઝૂંપડપટ્ટની આગળ જે દીવાલ અમદાવાદ પ્રશાસને બનાવી છે તે અમદાવાદના ઍરપોર્ટ પાસે ઇન્દિરા બ્રિજ નજી��� આવેલા સરણિયાવાસ પાસે બનાવવામાં આવી છે. તેની પાછળ ઝૂંપડપટ્ટીઓ છે એ વાત સાચી છે. પરંતુ મોદી અને ટ્રમ્પના ચિત્ર ધરાવતી લીલો રંગ ધરાવતી દીવાલ અમદાવાદના મોટેરા વિસ્તારમાં આવેલી છે. બંને દીવાલ અલગ છે. એટલે એ દાવો ખોટો છે કે 'ગરીબી છુપાવવા માટે દીવાલ બનાવી છે, તેના પર આ વ્યક્તિ પેશાબ કરી રહી છે.' ફૅક્ટ ચૅક-2 બીબીસીની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે પેશાબ કરતી વ્યક્તિ સાથેની તસવીર ફોટોશૉપ કરવામાં આવી છે. એક જૂની તસવીર વાપરીને અમદાવાદની દીવાલની તસવીર સાથે ફોટોશૉપ કરીને તેને શૅર કરવામાં આવી રહી છે. ખરેખર, ગૂગલ ઇમેજ સર્ચમાં જાણવા મળ્યું કે અમદાવાદની એક દીવાલની આ તસવીર ન્યૂઝ એજન્સી એસોશિએટેડ પ્રેસ દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી. આ લેખમાં આ તસવીર માટે ફોટો જર્નાલિસ્ટ અજિત સોલંકીને ક્રેડિટ આપવામાં આવી છે. સાથે લખવામાં આવ્યું છે કે અમદાવાદમાં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મુલાકાત પહેલાં દીવાલ પર ટ્રમ્પ અને ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું ચિત્ર બનાવવામાં આવ્યું છે. જ્યાં સુધી પેશાબ કરતી વ્યક્તિનો સવાલ છે તો એ તસવીર જૂની છે. ગૂગલ ઇમેજ સર્ચ દ્વાર જાણી શકાય છે કે આ તસવીર અનેક વખત ઑનલાઇન પ્રાકિશત થઈ છે. પરંતુ તેને પ્રકાશિત કરવાની સૌથી જૂની તારીખ 13 જાન્યુઆરી 2012 છે, ત્યારે યુટ્યૂબ પર ન્યૂઝ ઑફ દિલ્હી નામના ચૅનલ પર અપલોડ કરવામાં આવેલા વીડિયોમાં આ વ્યક્તિ દેખાય છે. આમાં દીવાલ પાસે એક વ્યક્તિ પેશાબ કરતી નજરે પડે છે અને પાછળથી અવાજ કહેવામાં આવે છે કે દિલ્હીના રજૌરી ગાર્ડન મેટ્રો સ્ટેશન પાસે લોકો કેવી રીતે પેશાબ કરે છે. જોકે ત્યાર બાદ જાન્યુઆરી 2017માં ફેકિંગ ન્યૂઝ નામની વેબસાઇટ પર એક લેખમાં આ તસવીર પ્રકાશિત થઈ હતી. સ્કૂપવ્હુપ વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત એક લેખમાં પણ આ તસવીર વાપરવામાં આવી હતી. ફૅક્ટ ચેકમાં જાણવા મળ્યું કે જૂની તસવીર સાથે ફોટોશૉપ કરીને ખોટી તસવીર સોશિયલ મીડિયા પર શૅર કરવામાં આવી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદમાં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મુલાકાત પહેલાં કરોડોના ખર્ચે તડામાર તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. +text: રાજ્યની 200 વિધાનસભા બેઠકો પર 7 ડિસેમ્બરે મતદાન યોજાશે અને 11 ડિસેમ્બરે મતગણતરી થશે. જ્યારે મધ્ય પ્રદેશમાં ચૂંટણી પ્રચાર હવે થંભી ગયો છે, બુધવારે મતદાન યોજાશે. મધ્ય પ્રદેશમાં પણ મતગણતરી 11 ડિસેમ્બરે જ યોજાશે. બન્ને રાજ્યોની ચૂંટણી દરમિયાન સોશિયલ મીડિયા પર પ્રચારનો મારો જોવા મળી રહ્યો છે. સોશિયલ મીડિયામાં કેટલીક ખોટી માહિતી અને વિગતો પણ શેર કરાઈ રહી છે. આ ઉપરાંત સોશિયલ મીડિયા પર કેટલીક તસવીર અને વીડિયો અપૂરતી અથવા ખોટી માહિતી સાથે શેર કરાઈ રહ્યાં છે. મધ્ય પ્રદેશ ચૂંટણી પર આરએસએસનો સર્વે મધ્ય પ્રદેશ ચૂંટણી સંદર્ભે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘનો એક કથિત સર્વે સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરાઈ રહ્યો છે. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના લેટરપૅડ પર જાહેર થયેલા એક પત્રમાં દાવો કર્યો છે કે મધ્ય પ્રદેશ વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ઉમેદવારોની જાહેરાત બાદ 15 થી 21 નવેમ્બર દરમિયાન આ સર્વે કરાયો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ભારતીય જનતા પાર્ટીના મધ્ય પ્રદેશ અધ્યક્ષ અને જબલપુરના સાંસદ રાકેશ સિંહને સંબોધીને લખેલા આ પત્રમાં લખ્યું છે કે ઉજ્જૈનમાં સ્થિતિ અચાનક કથડી ગઈ છે. આ ઉપરાંત ઇન્દોર, ગ્વાલિયર, રીવા અને મધ્ય પ્રદેશના મધ્ય ભાગમાં ટિકિટ વિતરણની ભૂલોનાં પરિણામ દેખાઈ રહ્યાં છે. આ પત્રમાં એવો પણ દાવો કર્યો છે કે નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહની રેલીઓનો મધ્ય પ્રદેશના લોકો પર નકારાત્મક પ્રભાવ પડી રહ્યો છે. આ કથિત સર્વે પ્રમાણે કોંગ્રેસની 142 બેઠકો પર મજબૂત સ્થિતિ છે. જોકે, તપાસ બાદ જાણવા મળ્યું કે આ સર્વે ફેક છે. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના દિલ્હી અને ભોપાલ સ્થિત કાર્યાલયે જણાવ્યું કે તેમને રવિવારે આ પત્ર મળ્યો હતો. આરએસએસ, ભોપાલના જિલ્લા પ્રચારક મનોહર રાજપાલે જણાવ્યું કે પત્રમાં પ્રમોદ નામદેવ નામની વ્યક્તિના હસ્તાક્ષર છે, આ નામથી કોઈ સર્વે આરએસએસ દ્વારા કરાયો નથી. તેમણે એવું પણ જણાવ્યું હતું કે પ્રમોદ નામદેવનો જે હોદ્દો પત્રમાં દર્શાવ્યો છે, એવો કોઈ જ હોદ્દો સંઘમાં નથી. ગહેલોત અનો રાહુલના ડાન્સનો વીડિયો ભાજપનું સમર્થન કરવાનો દાવો કરતાં કેટલાક ફેસબુક પેજમાં એક વીડિયો શેર કરાઈ રહ્યો છે. આ વીડિયોમાં કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી અને રાજસ્થાનના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી અશોક ગહેલોત કોઈ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમમાં ડાન્સ કરતા દેખાઈ રહ્યા છે. ઘણા લોકોએ ફેસબુક અનો વૉટ્સઍપ પર આ વીડિયો શેર કરીને કૅપ્શનમાં લખ્યું છે, "ગહેલોત ગાંધી પરિવારના સેવક છે. તેઓ એમની જ સેવા કરતા રહેશે." "જે નેતા ચૂંટણી પ્રચાર વખતે રાહુલ ગાંધી સાથે ડાન્સ કરવા માટે સમય કાઢતા હોય, તે રાજસ્થાનના લોકો માટે શ��ં સમય કાઢશે?" સોમવારે રાત્રે ભારતીય જનતા પાર્ટીના આઈટી સેલના પ્રમુખ અમિત માલવીયએ આ વીડિયો ટ્વીટ કર્યો છે. તેમણે ટ્વીટમાં લખ્યું, "ગહેલોતજી તમે આ વીડિયોમાં શું કરો છો? રાજસ્થાનની જનતાની સેવા કે 'બેબી સિટિંગ'? રાજસ્થાનની જનતા એ જાણવા માગે છે." તપાસ આધારે જાણવા મળ્યું કે આ વીડિયોને રાજસ્થાનની ચૂંટણી સાથે કોઈ સંબંધ નથી. કેટલાક લોકોએ આ વીડિયોને સમજી-વિચારીને આયોજનબદ્ધ રીતે અલગ ઍંગલ આપ્યું છે. આ વીડિયો એક વર્ષ જૂનો છે અને આ વીડિયો ગુજરાતના વડોદરા શહેર પાસે આવેલા છોટા ઉદેપુર જિલ્લામાં યોજાયેલા એક કાર્યક્રમમાં શૂટ કર્યો હતો. રાહુલ ગાંધી ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પ્રચાર કરવા ઑક્ટોબર, 2017માં ત્રણ દિવસની મુલાકાતે ગયા હતા. આ દરમિયાન કોંગ્રેસ પક્ષના ગુજરાત ચૂંટણીના પ્રભારી અશોક ગહેલોત અને રાહુલ ગાંધી આદિવાસી કલાકારોના નૃત્યમાં જોડાયા હતા. કાર્યક્રમ પછી રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું હતું કે આદિવાસી સંસ્કૃતિ જ ભારતીય સભ્યતાનો પાયો છે. આપણે આમની પાસેથી ઘણું શીખવાનું છે. અમે અમિત માલવીય સાથે આ વીડિયો વિશે વાત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો તો તેમની ઑફિસથી જવાબ મળ્યો કે આ વીડિયો સોમવારે જોધપુરમાં યોજાયેલી કોંગ્રેસની રેલીનો છે, જ્યાં અશોક ગહેલોત અને રાહુલ ગાંધી બન્ને એક જ મંચ પર હાજર હતા. 'રામ ભક્તોને પાણી પીવડાવતી યૂપી પોલીસ' ફેસબુક યૂઝરની સુરક્ષાને ધ્યાને રાખીને તેમનું નામ આપ્યું નથી અયોધ્યામાં રામ મંદિર બનાવવા અંગે 25 નવેમ્બરે યોજાયેલી 'ધર્મ સભા'અંગે 'ફેક સામગ્રી' સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરાઈ રહી છે. અમારી તપાસમાં જાણવા મળ્યું હતું કે અયોધ્યાના નામ પર મરાઠા આંદોલન અને કર્ણાટકના વિશ્વ હિંદુ પરિષદ અને બજરંગ દળની તસવીરોનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. હવે અન્ય એક ફેક તસવીર વાઇરલ સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થઈ રહી છે. આ તસવીરમાં યૂપીના પોલીસ કર્મચારી એક વૃદ્ધને પાણી પીવડાવતા નજરે પડે છે. આ તસવીરને ફેસબુક અને વૉટ્સઍપ પર શેર કરાઈ રહી છે. સાથે કૅપ્શન લખ્યું છે, "વર્ષ 1992માં જે પોલીસ કર્મચારીઓએ રામભક્તો પર ગોળીઓ ચલાવી હતી, એ પોલીસ આજે રામભક્તોની સેવામાં લાગી છે." પણ આ તસવીર અંગે તપાસ કરતા જાણવા મળ્યું કે તસવીર સાથે આ મૅસેજને જોડીને એક કાલ્પનિક પરિસ્થિતિ ઘડી કાઢી છે. જોકે, આ તસવીર 25 મે 2018ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસે તેમના સત્તાવારા ટ્વિટર હૅન્ડલ @Uppoliceથી ટ્વીટ કરી હતી. આ સિવાય અન્ય બ�� તસવીરો સાથે યૂપી પોલીસે ટ્વીટ કર્યું હતું, 'ઘરના વડીલોને ઘણી વખત તમારા તરફથી કૅર અને સમયની જ અપેક્ષા હોય છે. #EldersFirstUPP #UPPolice' (આ અહેવાલ ફેક ન્યૂઝ સામે હાથ ધરવામાં આવેલા પ્રોજેક્ટ 'એકતા ન્યૂઝરૂમ'ના ભાગરૂપ છે.) (જો તમને કોઈ શંકાસ્પદ અહેવાલ, વીડિયો, તસવીર કે દાવા મળ્યા હોય અને તમે એની સત્યતા ચકાસવા ઇચ્છતા હો તો તેને 'એકતા ન્યૂઝરૂમ'ના નંબર +91 89290 23625 પર વૉટ્સઍપ કરો અથવા અહીં ક્લિક કરો.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજસ્થાનની વિધાનસભા ચૂંટણી માટે રાજકીય પક્ષોનાં પ્રચાર અભિયાન પૂરજોશમાં ચાલી રહ્યાં છે. +text: આ આંકડાને આધારે ભારતીય અર્થતંત્રની સ્થિતિનો ખ્યાલ આવે છે. જુલાઈથી સપ્ટેમ્બરના સમયગાળાની જીડીપી 4.5 ટકા જ છે. આ છેલ્લાં છ વર્ષનું સૌથી નબળું સ્તર છે. આ અગાઉના ત્રણ મહિનાની જીડીપી 5 ટકા હતી. જીડીપીના નવા આંકડા બહાર આવ્યા એ સાથે જ વિપક્ષ કૉંગ્રેસે સરકારને ઘેરવાનું શરૂ કરી દીધું. કૉંગ્રેસ પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાએ કહ્યું, "ભારતની જીડીપી છેલ્લાં છ વર્ષમાં સૌથી તળિયે છે પણ ભાજપ ઉજવણી કેમ કરે છે? કારણકે તેમને એવું લાગે છે કે તેમની જીડીપી - ગોડસે ડિવીસિવ પૉલિટિક્સથી વિકાસદર દશકના આંકડામાં પહોંચી જશે." ભારતના પૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંઘે પણ આ આંકડાઓ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે એવું પણ કહ્યું છે કે સરકાર દેશના અર્થતંત્રમાં જે બદલાવ કરી રહી છે તે મદદરૂપ નથી થઈ રહી. ખાનગી ક્ષેત્રનો વિકાસદર નહિવત્ ભારતીય અર્થતંત્ર માટે જીડીપીના આ આંકડા કેટલા ખતરનાક છે એ જાણવા માટે બીબીસીના બિઝનેસ સંવાદદાતા અરુણોદય મુખરજીએ અર્થશાસ્ત્રી વિવેક કૌલ સાથે વાત કરી. વાંચો તેમનો દૃષ્ટિકોણ - જીડીપીના આંકડા દર્શાવે છે કે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા કથળી ગઈ છે. જીડીપીના અલગ-અલગ આંકડાઓ જોઈએ તો વિકાસદર 4.5 ટકાએ પહોંચી ગયો છે અને વિકાસદર આટલો છે એનું એક કારણ સરકારી ખર્ચમાં થયેલો 15.6 ટકાનો વધારો છે. એવામાં જો સરકારી ખર્ચને બાજુ પર રાખીને જોઈએ તો ખ્યાલ આવે કે સ્થિતિ વધારે ખરાબ છે. આ ખર્ચથી અલગ જે ભારતીય અર્થતંત્ર છે એનો વિકાસદર ઘટીને ત્રણ ટકા થઈ ગયો છે. અત્યારે પણ જે થોડોઘણો વિકાસદર દેખાઈ રહ્યો છે એ એટલે કેમ કે સરકાર પહેલાં કરતાં વધારે સરકારી ખર્ચ કરી રહી છે. આ વાતને એ રીતે પણ જોઈ શકીએ કે ખાનગી ક્ષેત્રોનો વિકાસદર લગભગ નહિવત્ છે. સરકારનાં પગલાંનું શું થયું? સરક��રે અર્થતંત્રને પાટે ચડાવવા માટે કેટલાંક પગલાં ઉઠાવ્યાં હતાં, જેમ કે કૉર્પોરેટ ટૅક્સમાં કાપ મૂકવો. એની સાથે જ ભારતીય રિઝર્વ બૅન્કે ઘણી વખત વ્યાજદરોમાં કાપ મૂક્યો છે. જોકે એનાથી વધારે કંઈ ફેર પડશે નહીં. જોકે આરબીઆઈ તો વ્યાજદરોમાં કાપ મૂકી શકે છે પણ જ્યાં સુધી બૅન્ક તેમના વ્યાજદર ઓછા ન કરે ત્યાં સુધી અસર નહીં દેખાય. બૅન્કો પણ વ્યાજદરમાં વધારે કાપ નથી મૂકતી કેમ કે તેઓ આના કરતાં વધારે વ્યાજદર પર પૈસા લઈ રહી છે. જ્યાં સુધી એ વ્યાજદર ઓછા ન થાય અને સરકારી ખર્ચ ઓછો ન થાય ત્યાં સુધી અસર નહીં દેખાય. આ સ્થિતિમાં જો સરકાર ખર્ચ ઘટાડી દેશે તો સમસ્યા વધી જશે. જીડીપીના આંકડાની સામાન્ય લોકો પર અસર? આ પ્રકારની આંકડાકીય સ્થિતિ બાદ લોકોનો પોતાના અર્થતંત્ર પરથી વિશ્વાસ ઊઠી જાય છે. આ પ્રકારના માહોલમાં લોકો પોતાના ખર્ચમાં કાપ મૂકવા લાગે છે. જ્યારે મોટી સંખ્યામાં લોકો પોતાના ખર્ચ પર કાપ મૂકે તો અર્થતંત્ર માટે મુશ્કેલી સર્જાય છે કારણકે જ્યારે એક વ્યકતિ પૈસા ખર્ચ કરે ત્યારે બીજી વ્યક્તિની આવક થતી હોય છે. જો સમાજનો એક મોટો વર્ગ ખર્ચ કરવાનું ઘટાડી દેશે તો એનાથી લોકોની આવક ઓછી થવા લાગશે અને પછી એ લોકો પણ ખર્ચમાં ઘટાડો કરશે. આ પ્રકારે એક ચક્ર બને છે જેની નકારાત્મક અસર અર્થતંત્ર પર થાય છે. કેટલા ગંભીર છે આ આંકડા? જીડીપીના આંકડાને બહુ ગંભીરતાથી જોવાની જરૂર છે, કારણકે ખાનગીક્ષેત્રનો વિકાસદર ઘટીને ત્રણ ટકા થઈ ગયો છે. જો રોકાણમાં વિકાસદર જોઈએ તો તે ઘટીને એક ટકા થઈ ગયો છે, એનો અર્થ એવો થયો કે રોકાણ નહિવત્ છે. અર્થતંત્રમાં રોકાણ નહીં વધે તો નોકરીઓ ક્યાંથી પેદા થશે, જ્યાં સુધી નોકરીઓ પેદા નહીં થાય ત્યાં સુધી આવકમાં વૃદ્ધિ કેવી રીતે થશે અને જ્યાં સુધી લોકોની આવકમાં વૃદ્ધિ નહીં થાય તો લોકો ખર્ચ નહી કરે. લોકો ખર્ચ નહીં કરે તો માગ કેવી રીતે વધશે. આ તમામ બાબતો એકબીજા સાથે જોડાયેલી છે. સરકાર શું પગલાં ઉઠાવશે? ભારતીય અર્થતંત્ર જે સ્થિતિમાં છે એ જોતાં હંગામી ધોરણે પગલાં લેવાથી કંઈ નહીં થાય. સરકારને જે પણ પગલાં લેવાં હોય તેની અસર લાંબા સમય પછી જોવા મળશે. જો સરકાર શ્રમસુધારા અથવા ભૂમિસુધારાની દિશામાં કામ કરશે તો એની અસર ધીમે-ધીમે જોવા મળશે. એટલે અર્થતંત્રને સુધારવાનો કોઈ શૉર્ટકટ ન હોય, સરકાર પાસે કોઈ જાદુની છડી નથી કે જેને ફેરવવાથી સ્થિતિ સુધરી જાય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સતત ખરાબ સમયમાંથી પસાર થઈ રહેલા ભારતીય અર્થતંત્ર અંગે ચોંકાવનારા આંકડા સામે આવ્યા છે. +text: અહીં એકઠા થનારા લોકો અંગ્રેજો તથા મરાઠાઓ વચ્ચે લડાયેલા ત્રીજા યુદ્ધમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવનારી મહાર રેજિમૅન્ટને શ્રદ્ધાંજલી અર્પી રહ્યાં છે. આ યુદ્ધમાં ઇસ્ટ ઇંડિયા કંપનીએ મરાઠાઓને પરાજય આપ્યો હતો. એ સમયે મહારાષ્ટ્રમાં મહાર સમુદાયને અછૂત માનવામાં આવતો હતો. ગત વર્ષની હિંસાને જોતા વહીવટી તંત્ર દ્વારા ચાંપતો સુરક્ષા બંદોબસ્ત ગોઠવવામાં આવ્યો છે. લગભગ 6500 પોલીસ કર્મીઓ તહેનાત કરવામાં આવ્યા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ ? ગત વર્ષે ભીમા કોરેગાંવ યુદ્ધની 200મી વર્ષગાંઠ હતી, ત્યારે અહીં હિંસા ફાટી નીકળી હતી, જે જોતજોતામાં આજુબાજુના વિસ્તારોમાં પણ ફેલાઈ ગઈ હતી. આ હિંસામાં એક વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હતું. આ ઘટનાક્રમ બાદ રાજ્યભરમાં વિરોધ પ્રદર્શન થયા હતા. હાઈકોર્ટના બે નિવૃત્ત જજ તથા ગુજરાતના અપક્ષ ધારાસભ્ય જિગ્નેશ મેવાણીએ એ કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો. મનોહર 'સંભાજી' ભીડે તથા મિલિંદ એકબોટે સામે દલિતો વિરુદ્ધ ફાટી નીકળેલી હિંસાના આરોપી છે. પોલીસની થિયરી પ્રમાણે, સુધીર ધાવલે, સોમા સેન તથા મહેશ રાઉત જેવા 'અર્બન નક્સલ'ની ઉશ્કેરણીને કારણે ભીમા કોરેગાંવ ખાતે હિંસા ફેલાઈ હતી. કેન્દ્ર સરકારમાં રાજ્યકક્ષાના સામાજિક ન્યાયપ્રધાન રામદાસ અઠાવલે પેરણે ફાટા ખાતે એક જાહેરસભાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. અઠાવલે દલિત નેતા છે અને રિપબ્લિકન પાર્ટી ઑફ ઇંડિયાના સુપ્રીમો પણ છે. તેમની પાર્ટી મોદી સરકારના નેતૃત્વવાળી એનડીએ (નેશનલ ડેમોક્રેટિક અલાયન્સ)ના ભાગરૂપ છે. આ વખતે પણ હિંસાની આશંકા હોવાથી પુણેના કલેક્ટરે આસપાસના ગામડાંના લોકો સાથે બેઠકો કરી હતી. ચાંપતો બંદોબસ્ત દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ કોઈ અપ્રિય ઘટના ન ઘટે તે માટે પુણે જિલ્લા વહીવટીતંત્રે પૂરતી વ્યવસ્થા કરી છે. મુખ્ય સ્થળે કોઈને કાર્યક્રમ યોજવાની મંજૂરી આપવામાં નથી આવી, તેમને એ સ્થળથી અડધો કિલોમીટર દૂર જ કાર્યક્રમ યોજવાની મંજૂરી અપાઈ છે. જિલ્લાના કલેક્ટર નવલ કિશોર સાથે આ અંગે વાત થઈ હતી, તેમના કહેવા માટે તંત્ર બે મહિનાથી તૈયારી કરી રહ્યું હતું. પાર્કિંગ માટે 11 સ્લોટ ફાળવવામાં આવ્યા છે. પાંચથી દસ લાખ લોકો���ી ભીડને સંભાળી શકાય તે રીતે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. સ્મારક સુધી અવરજવર માટે 150 બસ કામે લગાડવામાં આવી છે. વિજય સ્તંભ જતા રસ્તાનું સમારકામ કરાવી દેવાયું છે અને આજુબાજુમાં હંગામી શૌચાલય ઊભા કરવામાં આવ્યા છે. આજુબાજુના સાત-આઠ કિલોમીટરના વિસ્તારમાં સીસીટીવી (ક્લોઝ્ડ સર્કિટ ટેલિવિઝન કૅમેરા) લગાડવામાં આવ્યા છે. આ સિવાય ડ્રોન કૅમેરાથી પણ નજર રાખવામાં આવી રહી છે. આયોજકોને હિંસક તથા ઉશ્કેરણીજનક ભાષા નહીં વાપરવા સૂચના આપવામાં આવી છે. તેમને આચારસંહિતા આપવામાં આવી છે, જો તેનું પાલન નહીં કરવામાં આવે તો તેમની સામે કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દરવર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ દલિત સમુદાયના હજારો લોકો મહારાષ્ટ્રના ભીમા કોરેગાંવ સ્થિત વિજય સ્તંભ (યુદ્ધ સ્મારક) પાસે એકઠા થયા છે. +text: આ પર્સમાં 56,000 રૂપિયાની રોકડ અને પાન કાર્ડ, મતદાર કાર્ડ જેવા દસ્તાવેજો હતા. જોકે, નરેન્દ્ર મોદીના ભત્રીજી જ ભોગ બન્યાં છે એવું નથી. આ અગાઉ દમયંતી મોદીના પિતા અને નરેન્દ્ર મોદીના ભાઈ પ્રહલાદ મોદી પણ દિલ્હીમાં જ 30,000 રૂપિયાનો ફોન ગુમાવી ચૂક્યા છે. દમયંતી મોદી પતિ વિકાસ મોદી અને બે દીકરીઓ સાથે અમૃતસરના પ્રવાસે ગયા હતાં. 12 ઑક્ટોબરે સાંજે 4 વાગે તેમને પાછા ગુજરાત જવાનું હતું. અમૃતસરથી દિલ્હી આવીને ફ્રેશ થવા માટે તેમણે ગુજરાતી સમાજમાં રૂમ બૂક કરાવ્યો હતો. તેઓ સામાન ઊતારી રહ્યા હતા તે વખતે સ્કૂટી પર આવેલા બે અજાણ્યા લોકોએ તેમનું પર્સ ચોરી લીધું હતું. આ અંગે દિલ્હી પોલીસમાં સિવિલ લાઇન્સના એસીપી અશોક ત્યાગીએ બીબીસી ગુજરાતીને કહ્યું કે આ અંગે ફરિયાદ નોંધાઈ છે અને પોલીસની ટીમ આ કેસની તપાસ કરી રહી છે. દમયંતી મોદી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ભાઈ પ્રહલાદ મોદીના દીકરી છે. દમયંતી મોદી સુરત આરટીઓ પાસે પતિ વિકાસ મોદી અને બે દીકરીઓ સાથે રહે છે. દમયંતી મોદી ગૃહિણી છે અને તેમના પતિ વિકાસ મોદી વેપારી છે. નવી દિલ્હીમાં ચેઇન અને પર્સ સ્નેચિંજની ગુનાખોરી ઘણી વધારે છે. 2018ના આંકડાઓ મુજબ રાજધાનીમાં દરરોજ 18 જેટલી સ્નેચિંગની ઘટનાઓ બને છે. 2018માં સપ્ટેમ્બર સુધીમાં દિલ્હી પોલીસના આંકડાં મુજબ સ્નેચિંગની 5034 ઘટનાઓ બની હતી. પિતા પણ બની ચૂક્યા છે ભોગ દમયંતી મોદી સાથે બનેલી આ ઘટના બાબતે બીબીસી ગુજરાતીના સહયોદી ભાર્ગવ પરીખે એમનાં પિતા પ્રહલાદ મોદી સાથે વાતચીત કરી. પ્રહલાદ મોદી રેશનિંગ ઍશોસિયેસનના પ્રમુખ છે. પ્રહલાદ મોદીએ આ અંગે બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું કે ''દિલ્હીની અંદર કાયદો અને વ્યવસ્થા નામની કોઈ ચીજ નથી. ચોરોને છૂટો દોર મળેલો છે. સામાન્ય નાગરિકની સુરક્ષા ક્યાંય નથી. દિલ્હીમાં કોઈ કોઈની વાત સાંભળતું નથી.'' એમણે કહ્યું કે ''આ પહેલાં હું ખુદ દિલ્હી હતો ત્યારે મારો 30,000 રૂપિયાનો મોબાઈલ ખોવાઈ ગયો હતો. જેની ફરિયાદ દિલ્હી યુનિવર્સિટી પોલીસ સ્ટેશનમાં નોંધાયેલી છે. આમ છતાં હજી સુધી એ કેસમાં કંઈ થયું નથી.'' ''મારી દીકરીના 56,000 ગયા એ પણ પરત આવે એવી શક્યતા મને લાગતી નથી કારણ કે કાયદો અને વ્યવસ્થા કથળી ગઈ છે.'' પરિવારની સુરક્ષાનો સવાલ પ્રહલાદ મોદીએ બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં પોતાની અને પરિવારની સુરક્ષાનો મુદ્દો પણ ઉપસ્થિત કર્યો. પ્રહલાદ મોદીએ કહ્યું કે તેઓ પોતે અસુરક્ષા અનુભવે છે. એમણે કહ્યું કે ''મને અને મારા પરિવારને અગાઉ સરકારે સુરક્ષા આપેલી હતી પરંતુ 26 મે, 2019થી કોઈક અગમ્ય કારણસર તે સુરક્ષા પાછી ખેંચી લીધી છે. હું રેશનિંગના દુકાનધારકોના ઍસોસિયેશનનો પ્રમુખ છું. વારંવાર મારે દેશના અલગ અલગ વિસ્તારમાં જવાનું થાય છે.'' પોતાને અનેક પ્રકારની ધમકીઓ મળતી હોવાનો દાવો કરી તેઓ કહે છે ''હું સરકાર સામે અવાજ પણ ઊઠાવું છું. અગાઉ સુરક્ષા આપેલી હતી તો મને સલામતી લાગતી હતી પરંતુ હવે હું મારી જાતને અસલામત અનુભવું છું.'' પ્રહલાદ મોદી કહે છે ''દિલ્હીમાં મારી દીકરી અને જમાઈ સાથે જે ઘટના બની એ પછી પણ મારે વાત થયા મુજબ પોલીસ તરફથી કોઈ સરખી મદદ મળી નથી.'' જોકે, એસીપી અશોક ત્યાગીનું કહેવું છે કે પોલીસ આ મામલાની તપાસ કરી રહી છે. પ્રહલાદ મોદીનું કહેવું છે કે સુરક્ષાને લીધે જ હું મારા પરિવારને બહુ જાહેરમાં લાવતો નથી અને મને હવે મારી દોહિત્રીઓની સુરક્ષાની પણ મને ચિંતા થાય છે. પ્રહલાદ મોદી કહે છે કે ''મારે મારો 30,000નો ફોન ભૂલી દવો પડ્યો તેમ મારી દીકરીના 56,000 પણ ભૂલી જ જવા પડશે.'' તેઓ આ દિવાળી વેકેશનમાં બહાર જવાનું આયોજન કરી રહ્યા હતા પરંતુ હવે સુરક્ષાને કારણે ફેરવિચારણા કરશે એમ પણ તેમણે બીબીસીને કહ્યું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ભત્રીજી દમયંતી મોદીનું પર્સ નવી દિલ્હીમાં ચોરાઈ ગયું છે. +text: ભારતીય હવામાન ખાતાની આગાહી પ્રમાણે, રાજ્યના અમુક ભાગોમાં ભારે ગરમી પડી ���કે છે, જ્યારે કેટલાક ભાગોમાં કમોસમી વરસાદ પડી શકે છે. જેના કારણે હંગામી વ્યવસ્થામાં સારવાર લઈ રહેલા દરદીઓએ તકલીફનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ સિવાય ખેડૂતોને તેમના પાકને ખુલ્લામાં નહીં રાખવા માટે તાકીદ કરવામાં આવી છે. તા. 25 એપ્રિલની સાંજની સ્થિતિ પ્રમાણે, ગુજરાત સરકારના આરોગ્ય અને પરિવારકલ્યાણ મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા આંકડા મુજબ રાજ્યમાં 14 હજાર 296 નવા કેસ નોંધાયા હતા. રાજ્યમાં રિકવરીની ટકાવારી ઘટીને 75.54 ટકા પર આવી ગયો છે. રાજ્યમાં કુલ 1 લાખ 15 હજાર દરદી સારવાર હેઠળ છે. 'બેવડી' સમસ્યા કોરોનાના કારણે સૌરાષ્ટ્રના અનેક વિસ્તારોમાં હૉસ્પિટલોમાં જગ્યા ઉપલબ્ધ નથી. આથી પરિસરમાં જ કે ખુલ્લામાં તંબુ કે ડોમ બનાવીને દરદીઓને સારવાર આપવામાં આવી રહી છે. જોકે, હવામાન ખાતાની આગાહી તંત્ર, દરદીઓ તથા તેના પરિવારજનો માટે ચિંતા ઊભી કરી શકે છે. રવિવારે રાજકોટની ચૌધરી હાઈસ્કૂલમાં સારવાર માટે ઊભો કરવામાં આવેલો ડોમ ભારે પવન તથા વરસાદને કારણે તૂટી પડ્યો હતો, પરંતુ કોઈ જાનહાનિ નહોતી થઈ. આ સિવાય અમરેલી, સુરેન્દ્રનગર તા મોરબીમાં કમોસમી વરસાદ પડ્યો હતો. હવામાન ખાતાની આગાહી પ્રમાણે, રાજસ્થાન ઉપર સાયકલૉનિક સર્ક્યુલર સક્રિય થયું છે, જેના કારણે સૌરાષ્ટ્રના જૂનાગઢ, ગીરસોમનાથ, જામનગર, રાજકોટ, અમરેલી, મોરબી અને સુરેન્દ્રનગર છૂટોછવાયો હળવો કે છૂટોછવાયો વરસાદ પડી શકે છે. આ સિવાય દક્ષિણ ગુજરાતમાં ડાંગ અને વલસાડમાં પણ વરસાદ પડી શકે છે. આ સાથે 40 કિલોમિટરની ઝડપે પવન ફૂંકાય શકે છે અને વીજળીના કડાકા જોવા મળી શકે છે. રવિવારે કેટલાક વિસ્તારોમાં હળવો વરસાદ તથા બરફનાં કરા પડ્યા હોવાના બનાવ નોંધાયા હતા. ખેડૂતોને તેમની ખેતપેદાશો ખુલ્લામાં નહીં રાખવા તથા જરૂરી સાવધાની રાખવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. આ માવઠાને કારણે કેરી, ઇસબગુલ, મગ તથા બાજરીના પાકને નુકસાન પહોંચી શકે છે. 'બેવડો' માર તબીબીક્ષેત્રના જાણકારોના કોરોનાની બીજી લહેર દરમિયાન, વૃદ્ધો, સગર્ભા, સહબીમારી ધરાવનારા તથા બાળકોની વિશેષ કાળજી લેવા માટે ભલામણ કરે છે. ત્યારે હિટવૅવને કારણે સામાન્ય જનતાને ખાસ અસર નહીં થાય અને તેમના માટે સહ્ય હશે, પણ સમાજના આ વિશેષ સમુદાયની કાળજી રાખવા માટે હવામાન ખાતા દ્વારા ભલામણ કરવામાં આવી છે. હવામાન ખાતાની આગાહી પ્રમાણે, ગુજરાત તથા ઓડિશાના તટીય પ્રદેશના હવામાનમાં ભારે ભેજનું પ્રમાણ ��ોવા મળી રહ્યું છે. જેથી ગરમીનું પ્રમાણ જોવા મળી શકે છે. સૌરાષ્ટ્રના પોરબંદર, કચ્છના અમુક વિસ્તારમાં તથા બનાસકાંઠા તથા સાબરકાંઠામાં હવામાન સૂકું રહેશે એવું અનુમાન કરવામાં આવ્યું છે. આ વિસ્તારોમાં રહેતા લોકોને ગરમીમાં બહાર જવાનું ટાળવા, હળવા તથા લાઇટ રંગના વસ્ત્રો પહેરવા, કોટનના ખુલતાં કપડાં પહેરવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે. આ સિવાય બહાર નીકળતી વખતે માથાને ટોપી, હૅટ કે છત્રી વડે ઢાંકવાની પણ ભલામણ કરવામાં આવી છે. અમદાવાદ, ગાંધીનગર, ડીસા, વલ્લભ વિદ્યાનગર અને વડોદરા સહિત ઉત્તર અને મધ્ય ગુજરાતના શહેરોમાં દિવસનું મહત્તમ તાપમાન 40 ડીગ્રીને પાર કરી જશે એવી શક્યતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસની સામે ઝઝુમતા ગુજરાતે આગામી અઠવાડિયા દરમિયાન વધુ એક કુદરતી આપદાનો સામનો કરવો પડી શકે છે. +text: તેમણે બીબીસીને ઈમેલ મારફતે આપેલા એક સાક્ષાત્કારમાં કહ્યું કે આવું ત્યારેજ શક્ય બનશે જ્યારે સરખી તૈયારી સાથે સરખી રીતે પગલાં લેવામાં આવશે. ભારતીય અર્થતંત્રને પાટા પર લાવવામાં શું પડકારો છે અને સમાધાન શું હોઈ શકે છે, તેમણે વિસ્તારથી કહ્યું. મોટા પડકારો શું છે? ડૉ. સુબ્બારાવ કહે છે કે સૌથી મોટો પડકાર છે લોકોની નોકરીઓ બચાવવી અને ફરીથી વિકાસ શરૂ કરો. તેઓ કહે છે, "મહામારી હજી વધી રહી છે, એવામાં આપણી સામે હજુ પણ ઘણાં જોખણ છે." "મહામારીનો પ્રકોપ ક્યારે અને કેવી રીતે ઘટશે એ વિશે પણ કંઈ ન કહી શકાય. એટલે અર્થતંત્રના પડકારો કેટલા જટિલ હશે એ વિશે અંદાજ લગાવવો શક્ય નથી." પહેલેથી અર્થતંત્ર સુસ્ત હતું ડૉ. સુબ્બારાવે કહ્યું કે મનરેગા હાલ લાઇફલાઇન બની છે પરંતુ આ સ્થાયી સમાધાન ન હોઈ શકે. તેઓ કહે છે, "વિસ્તારિત મહાત્મા ગાંધી રાષ્ટ્રીય ગ્રામીણ રોજગાર (મનરેગા) અસ્થાયી રીતે રાહતની લાઇફલાઇન બની છે પરંતુ આ સ્થાયી સમાધાન ન હોઈ શકે." ડૉ. સુબ્બારાવે જણાવ્યું કે મહામારી પહેલાં પણ ભારતીય અર્થતંત્રમાં સુસ્તીની પરિસ્થિતિ જોવા મળી રહી હતી. વિકાસદર એક દાયકામાં સૌથી ઓછો- લગભગ 4.1 ટકા પર હતો, રાજકોષીય ખાધ (સરકારની કુલ આવક અને ખર્ચની વચ્ચેનું અંતર) વધારે હતી અને નાણાકીય ક્ષેત્ર ખરાબ કરજની સમસ્યાથી પરેશાન હતું. તેઓ કહે છે કે મહામારીનો પ્રભાવ ઘટે ત્યારે આ સમસ્યાઓ વધી જશે. ડૉ. સુબ્બારાવ કહે છે, "અર્થતંત્રની રિકવરીની શક્યતાઓનો આધા�� એ વાત પર છે કે આપણે પડકારોનો કેટલો પ્રભાવી ઉકેલ લાવીએ છીએ." ભારતીય અર્થતંત્ર મહામારીના પ્રભાવમાંથી ક્યારે બહાર આવશે અને ક્યારે રિકવરી કરશે? ડૉ. સુબ્બારાવે કહ્યું," જો તમારો અર્થ એ છે કે અર્થતંત્રમાં સકારાત્મક વૃદ્ધિ ક્યારે થવા લાગશે તો આવતા વર્ષથી શક્ય છે પરંતું આ વર્ષના નકારાત્મક આંકડા જોતાં વધારે સકારાત્મક વૃદ્ધિ નહીં મળે." આ નાણાકીય વર્ષમાં પ્રથમ ત્રિમાસિકના જીડીપી આંકડામાં ઘટાડો થયો હતો અને અર્થશાસ્ત્રીઓનો અંદાજ હતો કે આખા વર્ષનો ગ્રોથ નૅગિટિવ ડબલ ડિજિટમાં હોઈ શકે છે. "જો તમારો અર્થ છે કે વૃદ્ધિદરમાં પાંચથી છ ટકાનો લાંબા સમય ટકી રહે એવો સુધાર ક્યારે આવશે, તો આમાં ત્રણથી પાંચ વર્ષ લાગશે અને તે પણ ત્યારે શક્ય થશે જ્યારે યોગ્ય પગલા લેવામાં આવશે." સમાધાન : અર્થતંત્ર પાટા પર કેવી રીતે આવશે? ડૉ. સુબ્બારાવનું માનવું છે કે ભારતીય અર્થતંત્રના પક્ષમાં અમુક સકારાત્મક વસ્તુઓ છે અને તેના પર વધારે કામ કરવાની જરૂર છે. ગ્રામ્ય અર્થતંત્ર શહેરી અર્થતંત્રની સરખામણીમાં સારી રીતે રિકવર થયું છે. તેઓ કહે છે, "જ્યારે સૌથી વધારે જરૂર હતી ત્યારે મનરેગાના વિસ્તારની યોજનાએ એક જીવાદોરીનું કામ કર્યું અને મહિલાઓ, પેન્શનભોગીઓ અને ખેડૂતોમાં તુરંત પૈસા રોકવામાં આવ્યા, જેનાથી તેમના હાથમાં પૈસા આવ્યા અને પછી માગ પેદા કરવામાં મદદ મળી." "હાલમાં કૃષિક્ષેત્રમાં કરવામાં આવેલા અનેક સુધારો પરિસ્થિતિને કાબૂમાં લેવાની દિશામાં એક સારી શરૂઆત છે." ભારતનો કન્ઝમ્પશન બેઝ પણ દેશ માટે એક મોટી સકારાત્મક વસ્તુ છે. દેશના 1.35 કરોડ લોકો પ્રોડક્શનને વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. ડૉ. સુબ્બારાવ કહે છે, "જો લોકોના હાથમાં પૈસા આપવામાં આવે છે તો તેઓ ખર્ચ કરશે જેનાથી આખરે ખપત વધશે. પરંતુ આ લક્ષ્ય હાંસલ કરવા માટે મજબૂત નીતિઓ અને દૃઢ નિશ્ચય સાથે તેમને લાગુ કરવાની જરૂર રહેશે." 'ખર્ચ વધારે સરકાર' ભારતની કેન્દ્રીય બૅન્કમાં પદ સંભાળતા પહેલાં નાણાસચિવ રહી ચૂકેલા ડૉ. સુબ્બારાવ એ વાતથી સહમત છે કે વર્તમાન પડકારોનું સમાધાન શોધવા માટે સરકારે પૈસા ખર્ચ કરવાની શરૂઆત કરવી જોઈએ. ખાનગી ખપત, રોકાણ અને શુદ્ધ નિકાસ ગ્રોથનાં અન્ય ફૅક્ટર છે પરંતુ હાલ આ બધું મુશ્કેલ વખતમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. તેઓ કહે છે, "જો સરકાર આ સમયે વધારે નાણા ખર્ચવાનું શરૂ નહીં કરે તો ખરાબ કરજ ( બેડ લૉન) જેવી તમામ સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવવો મુશ��કેલ બનશે અને અર્થતંત્રની હાલત વધારે ખરાબ થવા લાગશે." જોકે તેમણે ચેતવણી આપી કે 'સરકારી ઉધારની સીમા નિર્ધારિત કરવી બહુ જરૂરી છે, એવું ન થઈ શકે કે તેની કોઈ સીમા જ ન હોય.' સરકાર માટે ચાર સૂત્રીય કાર્યયોજના - ડૉ. સુબ્બારાવ તેમણે એ પ્રમુખ ક્ષેત્રોનો ઉલ્લેખ કર્યો જેના પર સરકારે ફોકસ કરવું જોઈએ. તેમના પ્રમાણે સૌથી પહેલા, આજીવિકાનું રક્ષણ કરવું પડશે અને આવું કરવાનો સૌથી સારો રસ્તો હશે મનરેગાનો વિસ્તાર કરવો જે સૅલ્ફ-ટાર્ગેટિંગ છે. બીજું, રોજગારી બચાવવા અને બેડ લૉનને વધવાથી રોકવા માટે સરકારે સંકટગ્રસ્ત ઉત્પાદન એકમોની મદદ કરવી જોઈએ. ત્રીજું, સરકારએ મૂળભૂત માળખાના નિર્માણ પર ખર્ચ કરવો જોઈએ જેનાથી સંપત્તિની સાથોસાથ નોકરીઓનું નિર્માણ થઈ શકે. અંતે, સરકારે બૅન્કોમાં અતિરિક્ત મૂડી નાખવી પડશે જેથી ક્રૅડિટ ફ્લૉ વધારી શકાય. આ કોયડાનો સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ છે નોકરીઓ પેદા કરવી. મહામારી શરૂ થતા પહેલાં નોકરીઓનું સર્જન એક મોટો પડકાર હતો. નોકરીઓ ક્યાંથી આવશે? રિસર્ચ ફર્મ 'સૅન્ટર ફૉર મૉનિટરિંગ ઇન્ડિયન ઇકોનૉમી'ના આંકડા પ્રમાણે, ઑગસ્ટમાં ભારતમાં બેરોજગારીનો દર નવ અઠવાડિયાંના ઉચ્ચતમ સ્તર એટલે કે લગભગ 9.1 ટકા પર પહોંચી ગયો હતો. "અર્થતંત્ર એક મહિનામાં 10 લાખ નોકરીઓ પેદા કરે એની જરૂર છે, પરંતુ આપણે તેનાથી અડધી પણ નથી કરી શકતા. પરંતુ વડા પ્રધાન મોદીએ 2014માં પ્રથમ વખત આ વાયદા સાથે વિજય મેળવ્યો હતો કે તેઓ 20 વર્ષની ઉંમરવાળા લોકોની જિંદગી બદલી નાખશે જે નવો રોજગાર શોધી રહ્યા છે." "જો તેમનો આ વાયદો પૂરો ન થાય તો આને તેમની નિષ્ફળતા તરીકે ગણવામાં આવે." મહામારી અને પછી તેના કારણે લદાયેલા લૉકડાઉનથી નોકરીઓનું સર્જન વધારે મોટો પડકાર બની ગયું છે. નોકરીઓ ક્યાંથી આવશે, એ પ્રશ્નના જવાબમાં તેમણે કહ્યું, "નોકરીઓના સર્જન માટે ભારતે મૅન્યુફૅક્ચરિંગ સૅક્ટર પર નિર્ભર થવું પડશે." "એટલે મૅક ઇન ઇન્ડિયા, મૅક ફૉર ઇન્ડિયા અને મૅક ફૉર ધી વર્લ્ડ, આ બધા મહત્ત્વપૂર્ણ નીતિગત ઉદ્દેશ્યો છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના અર્થતંત્રને પાંચથી છ ટકાના વૃદ્ધિદર સુધી પહોંચવામાં ત્રણથી પાંચ વર્ષનો સમય લાગી શકે છે, ભારતીય રિઝર્વ બૅન્કના પૂર્વ ગવર્નર ડૉ. ડી.સુબ્બારાવનું આવું માનવું છે. +text: ચીનનું કહેવું છે કે આની સાથે જ ચીને અમેરિકાના એકાધિકારીને પણ સમાપ્ત કરી દીધ��� છે. ચીનના સરકારી અખબાર ધ ગ્લોબલ ટાઇમ્સે ટ્વીટ કરીને આ અંગે જાણકારી આપતા કહ્યું કે ચીન દુનિયામાં એવો બીજો દેશ છે, જેણે મંગળ ગ્રહની સપાટી પર આવું કરવામાં સફળતા મેળવી છે. ઝૂરૉન્ગ નામના એક રોવરના નિષ્ણાતોએ ગ્લોબલ ટાઇમ્સને જાણકારી આપતા અમેરિકા પર પણ નિશાન સાધ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે આની સાથે જ ચીને અમેરિકાના એકાધિકારીને પણ સમાપ્ત કરી દીધો છે. ગ્લોબલ ટાઇમ્સે જણાવ્યું કે ચીનના સમયાનુસાર શનિવારે સવારે 10.40 વાગ્યે મંગળ અંતરિક્ષ અભિયાનના લૅન્ડરથી ઝૂરૉન્ગ રોવર નીકળ્યું અને હવે તેણે રોવિંગ મશીન પણ શરૂ કરી દીધું છે. પહેલી વારમાં જ મળી સફળતા સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સે જણાવ્યું કે ચીન એવો પહેલો દેશ બની ગયો છે, જે લાલ ગ્રહ (મંગળ ગ્રહ) પર પહેલી જ વારમાં પોતાના મંગળ અભિયાન દરમિયાન તેની કક્ષામાં ગયું અને અંતરિક્ષયાનને સફળતાપૂર્વક ઉતાર્યા પછી ત્યાં કામમાં પણ લાગી ગયું. ઝૂરૉન્ગ નામ એક પૌરાણિક કથામાંથી લેવામાં આવ્યું છે, જેમાં આ આગના ભગવાનનું નામ હોય છે. ચીન આ મહિને અમેરિકા બાદ બીજો એક દેશ બની ગયો છે, જેણે મંગળ પર સફળતાપૂર્વક પોતાનું અંતરિક્ષયાન ઉતાર્યું. જોકે સોવિયત યુનિયને 1971માં એક યાન ત્યાં ઉતાર્યું હતું, પણ કેટલીક સેંકડો બાદ તેનાથી સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. ચીનનું મંગળ ગ્રહ અભિયાન શું છે? સૌરઊર્જાથી ચાલતું ઝૂરૉન્ગ મંગળ પર જીવનનાં નિશાન પણ શોધશે ઝૂરૉન્ગ 240 કિલોગ્રામ વજનનું રોવર છે, જેમાં છ વૈજ્ઞાનિક ઉપકરણ લાગેલાં છે. તેમાં હાઈ-રૅઝોલ્યુશન ટોપોગ્રાફી કૅમેરા પણ સામેલ છે. આ રોવર મંગળ ગ્રહની જમીન અને વાતાવરણનો અભ્યાસ કરશે. સૌરઊર્જાથી ચાલતું ઝૂરૉન્ગ મંગળ પર જીવનનાં નિશાન પણ શોધશે, જેમાં પાણી અને બરફની શોધ પણ સામેલ છે. આ અભિયાન 90 દિવસનું હશે. ચીનનું માનવરહિત તિયાનવેન-1 અંતરિક્ષયાન ગત વર્ષે જુલાઈમાં દક્ષિણ ચીન દ્વીપના હૈનામમાં દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થઈ ગયું, પણ ફરી તેને શરૂ કરાયું અને છ મહિના બાદ ફેબ્રુઆરીમાં તિયાનવેન-1 લાલ ગ્રહની કક્ષામાં પહોંચ્યું. 15 મેના રોજ તિયાનવેન-1થી લૅન્ડિંગ યાન લાલ ગ્રહની સપાટી પર ઊતર્યું અને બુધવારે રોવરે મંગળની સપાટીની પહેલી તસવીર મોકલી હતી. ઝૂરૉન્ગ છ પૈડાંવાળું રોવર છે. આ મંગળના યુટોપિયા પ્લેનીશિયા સમતળ સુધી પહોંચ્યું છે, જે મંગળ ગ્રહના ઉત્તર ગોળાર્ધનો ભાગ છે. ચીને આ રોવરમાં એક પ્રોટેક્ટિવ કૅપ્સૂલ, એક પૅરાશૂટ અને રૉકેટ પ્લેફૉર્મનો ઉપયોગ કર્યો છે. ચંદ્ર પર પણ ચીનનો પરચમ હાલનાં વર્ષોમાં ચીને દુનિયાનો પહેલો ક્વૉન્ટમ ઉપગ્રહ છોડ્યો હતો. તેનું ચંદ્ર પર લૅન્ડિંગ થયું હતું અને લૂનર સૅમ્પલ હાંસલ કરવામાં સફળતા મળી હતી. ચીન પોતાનું સ્પેસ સ્ટેશન પણ બનાવી રહ્યું છે. મંગળ ગ્રહ મુશ્કેલ અને પડકારજનક પર્યાવરણ માટે પણ જાણીતો છે. અહીં ધૂળભરી આંધી બહુ શક્તિશાળી હોય છે. કોઈ પણ અંતરિક્ષ મિશન માટે આ સૌથી મોટો પડકાર છે. વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે જો મંગળ ગ્રહની સપાટી પર ક્યારેય પાણી રહ્યું હશે તો એ ક્ષેત્ર ત્યારે ઉપરના હિસ્સાને કવર કરનારા મહાસાગર (પાણી)ની નીચે રહ્યું હશે અને જો તે સાચું હોય તો યુટોપિયા પ્લેનીશિયા કે નોવ્હેયર લૅન્ડ પ્લેનની નીચે જ પાણીના અવશેષ હોઈ શકે છે. વર્ષ 2016માં નાસાના વૈજ્ઞાનિકોએ એ નિષ્કર્ષ કાઢ્યું હતું કે ત્યાં વાસ્તવમાં બહુ વધારે બરફ છે અને એ ઘણા મોટા વિસ્તારમાં છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીને મંગળ ગ્રહની સપાટી પર રોબૉટિક રોવર ઉતારવામાં સફળતા મેળવી છે. +text: બેંગલુરુસ્થિત કામથનાં માતાપિતા નેત્ર ચિકિત્સક છે. તેઓ તેમના પ્રથમ પ્લેયર પાર્ટનર હતાં. આંતરરાષ્ટ્રીય ખેલાડી બન્યાં પછી પણ અર્ચના માટે તેમનાં માતાપિતા તેમની શક્તિનો આધારસ્તંભ છે. હકીકતમાં તેમનાં માતાએ પુત્રીને પ્રૅક્ટિસ અને ટુર્નામેન્ટ દરમિયાન સાથ આપવા માટે પોતાનું કામ છોડી દીધું હતું. તેમનાં માતાપિતાએ તેણીને રમત રમવા પ્રોત્સાહન પૂરું પાડ્યું હતું. કામથના મોટા ભાઈએ તેમની વિશેષ પ્રતિભા જોઈને તેમને રમતને વધુ ગંભીરતાથી લેવા કહ્યું હતું. અર્ચના કામથે પહેલાં રમતને ફક્ત એક શોખ તરીકે શરૂ કરી હતી પણ બાદમાં એક ઉદ્દેશ્ય સાથે રમવાનું શરૂ કર્યું. મજબૂત હરીફની ઓળખ શરૂઆતથી જ કામથે એક આક્રમક રમત વિકસાવી જે તેમની ઓળખ બની ગઈ. આક્રમક રમતથી તેમણે રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીયકક્ષાની વય જૂથ ટુર્નામેન્ટ્સ પર આધિપત્ય જમાવવાનું શરૂ કર્યું. 2013ની સબ-જુનિયર રાષ્ટ્રીય ટુર્નામેન્ટમાં તેમની જીત એક વળાંક હતો. તેઓ કહે છે કે એ જીતે તેમનામાં આત્મવિશ્વાસ ભર્યો હતો. કામથના આક્રમક શૉટ્સનો સામનો અનેક પ્રબળ અને ઉચ્ચ ક્રમના ખેલાડીઓએ કર્યો છે. તાજેતરનાં વર્ષોમાં તેમણે 2018 કૉમનવેલ્થ ગેમ્સનાં ગોલ્ડ મેડલ વિજેતા અને ભારતનાં નંબર વન મોનિકા બત્રાને બે વાર હરાવ્યાં. બત્રા સામેની બે જીતમાંથી એક 2019માં સિનિયર નેશ���લ ગેમ્સમાં તેઓએ 18 વર્ષની વયે ચૅમ્પિયન બન્યાં. સખત મહેનત અને સફળતા કામથે 2014માં આયુ વર્ગની ટુર્નામેન્ટમાં પોતાની આંતરરાષ્ટ્રીય શરૂઆત કરી હતી. 2016માં તેઓ મોરોક્કો જુનિયર અને કૅડેટ ઓપન ટુર્નામેન્ટમાં જુનિયર ગર્લ્સ સિંગલ્સનો ખિતાબ જિત્યાં અને 2016માં સ્પેનિશ જુનિયર અને કૅડેટ ઓપનમાં સેમિ-ફાઇનાલિસ્ટ રહ્યાં. 2018માં બેયુનોસ એયર્સમાં યૂથ ઑલિમ્પિકના સિનિયર વર્ગના પ્રદર્શનને તેઓ તેમના આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રદર્શનોમાં સૌથી ઉત્તમ ગણે છે, જોકે તેમાં તેઓ ચોથા સ્થાને રહ્યાં હતાં. તેમનું કહેવું છે કે આ પ્રદર્શનથી તેમને ઘણું શીખવા મળ્યું હતું. મિક્સ ડબલમાં કામથે 2019માં કટકમાં કૉમનવેલ્થ ટેબલ ટેનિસમાં જ્ઞાનાસેકરણ સાથિયાન સાથે જોડી બનાવીને ગોલ્ડ મેડલ જિત્યો હતો. તેમનું કહેવું છે કે ટોચની આંતરરાષ્ટ્રીય ટુર્નામેન્ટોમાં ભાગ લેવા માટે આ મજબૂત જોડી છે. આગામી લક્ષ્ય અને સપનાં હુમલો કરવાની રીતથી કામથને ઘણા હરીફ ખેલાડીઓ સામે મદદ મળી છે, પણ તેનાથી ઈજાનું પણ જોખમ છે. તેઓ કહે છે કે હરીફાઈ એટલી વધી ગઈ છે કે તેની સાથે તાલ મિલાવવો અને ઈજામુક્ત રહેવું જરૂરી છે. તેના માટે તેઓ સખત તાલીમ લઈ રહ્યાં છે. કામથ હાલમાં વૈશ્વિક રેન્કિંગ (સિંગલ્સ)માં 135મા સ્થાને છે. રેન્કિંગમાં આગળ વધવા માટે તેમનું 2024માં પેરિસ ઑલિમ્પિકમાં ભારત માટે ગોલ્ડ મેડલ જીતવાનું સપનું છે. કામથને 2014નો એકલવ્ય ઍવૉર્ડ, કર્ણાટક રાજ્યનું સર્વોચ્ચ ખેલ સન્માન મળેલું છે. અને તેઓ ભવિષ્યમાં પણ વધુ મેડલ અને ઍવૉર્ડ જીતવાની આશા રાખે છે. (આ પ્રોફાઇલ બીબીસીએ કામથને મોકલેલા સવાલના જવાબો પર આધારિત છે) તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય ટેબલ ટેનિસ ખેલાડી અર્ચના ગિરીશ કામથ હાલ મહિલા ડબલ્સમાં વૈશ્વિક રેન્કિંગમાં 24મા અને મિક્સ ડબલ્સમાં 36મા ક્રમે છે, તેમણે નવ વર્ષની ઉંમરે ટેબલ ટેનિસ રમવાનું શરૂ કર્યું હતું. +text: મૉડર્ન સ્કૂલ, જસદણથી જ્યારે તેમનું વિજય સરઘસ નીકળ્યું, ત્યારે અગાઉથી જ મોટી સંખ્યામાં લોકો રસ્તા પર આવી ગયા હતા. પાનના ગલ્લા હોય, કે પાણીની ટાંકી, મકાનનું ધાબુ હોય કે પછી પાર્ક કરેલી કોઈ ટ્રક, જ્યાં નજર જાય ત્યાં લોકોના ટોળા કુંવરજીને જોવા માટે રાહ જોઈ રહ્યાં હતા. માત્ર જસદણના જ નહીં, પરંતુ આસપાસનાં નાના-મોટા ગામડાઓમાંથી પણ મોટી સંખ્યામાં લોકો ઉમટી પડ્યા હતા. બાવળિયાના વિજય સરઘ��માં બાઇકર્સ, ઘોડસવારો, ખુલ્લી જીપકાર, તેમજ અનેક એસ.યુ.વી કારો સાથે લોકો જોડાયા હતા. 'બાવળિયાની જય', તેમજ 'મોદી, મોદી'ના નારા જસદણમાં અગાઉ ક્યારેય ન સંભળાયા હોય તેવી રીતે સંભળાઈ રહ્યા હતા. પોતાના ઘરોથી બહાર નીકળી, રસ્તાના નાકાઓ પર અનેક મહિલાઓ બાવળિયાને જોવા કલાકો સુધી ઊભાં રહ્યાં હતાં. આવાં જ એક મહિલા મંજુલા જોષી લગભગ એક કલાક સુધી ઊભા રહ્યાં પછી જ કુંવરજી બાવળિયાની એક ઝલક મેળવી શક્યાં હતાં. તેમણે કહ્યું કે 'પહેલાં માત્ર કુંવરજી હતા, હવે તેમની સાથે વિકાસ પણ છે, માટે હવે તો તેમના સિવાય બીજું કોઈ નહીં.' જુલાઇ 2018માં કુંવરજી કૉંગ્રેસ પાર્ટી છોડી ભાજપમાં જોડાઈ ગયા હતા. ભારતીય જનતા પાર્ટીની રાજ્ય સરકારે તેમને પાણી પુરવઠાના કૅબિનેટ મંત્રી બનાવ્યા હતા. સામાન્ય રીતે કોઈ પણ પેટાચૂંટણીના પરિણામમાં આટલી ઉત્સુક્તા જોવા મળતી નથી, જેમાં બંને પક્ષોનાં આશરે 70 જેટલા ધારાસભ્યોએ પ્રચાર કર્યો હોય અને એક ધારાસભ્યની જીત બાદ દેશનાં પ્રધાનમંત્રીએ તેમને ટ્વીટ કરીને અભિનંદન પાઠવ્યા હોય. આ પેટાચૂંટણીમાં મીડિયાનું એટલું આકર્ષણ હતું કે અમુક ટીવી ચેનલોએ તો પરિણામા કવરેજ માટે ક્રેન વગેરેનો પણ ઉપયોગ કરી રિયલ ટાઇમ કવરેજ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. સવારે લગભગ 11 વાગ્યે બાવળિયા કાઉન્ટિંગ સેન્ટરથી બહાર આવે તે પહેલાં જ ભાજપનાં સમર્થકો મૉડર્ન સ્કૂલની બહાર ભાજપના ઝંડા લઈને ઉભા રહી ગયા હતા. કાઉન્ટિંગ જસદણની મૉડર્ન સ્કૂલમાં થયું હતું. આશરે 11 વાગ્યે બાવળિયાની જીત સ્પષ્ટ થઈ ચૂકી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સ્થાનિકોનો મત જસદણમાં જીત બાદ ભાજપનો વિજયોત્સવ જસદણનાં કમલાપુર ગામનાં વતની, વીરાભાઇ કોળીપટેલ પણ આ લોકોની ભીડમાં હતા. જ્યારે તેમને પુછ્યું કે, બાવળિયાની જિતનું મુખ્ય કારણ શું છે, તો કંઈ પણ વિચાર કર્યા વગર તેમણે કહ્યું કે, તેમનો લોકસંપર્ક. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા વીરાભાઈએ કહ્યું, "અમારા ગામમાં પાણીની તંગીનો જડમુળથી તેમણે નિકાલ કરી દીધો છે." "હું પોતે જ્યારે પણ તેમને મારા કામ માટે મળવા જઉં, તો તેઓ મને મળે છે અને સાંભળે છે." વીરાભાઈ જેવા અનેક લોકો બાવળિયાને કારણે જ પોતાનો વોટ આ વખતે કૉંગ્રેસની જગ્યાએ ભાજપને આપ્યો છે. દહિસર ગામના વતની કરશનભાઇ પરમાર એક દલિત આગેવાન છે. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા તેમણે કહ્યું હતું કે તેમણે પ્રથમ વખત કૉંગ્રેસની જગ્યાએ ભાજપને વોટ આપ્યો છે, જેનું કારણ કુંવરજી બાવળિયા છે. દહિસર ગામ મુખ્યત્વે કૉંગ્રેસ પાર્ટીને વોટ કરતું હતું, પરંતુ આ વખતે મોટાભાગના લોકોએ કૉંગ્રેસની વિરુદ્ધ વોટિંગ કર્યું છે. વર્ષ 2017માં જ્યારે બાવળિયા કૉંગ્રેસ તરફથી ચૂંટણી જીત્યા હતા, ત્યારે તેમની લિડ 9277 મતોની હતી, જ્યારે 2018માં તેઓ 19,985 વોટથી જીત્યાં છે. જીત બાદ આશરે 10 કિલોમીટીર લાંબી વિજય સરઘસ રેલી યોજી, ભારતીય જનતા પક્ષના પ્રદેશ પ્રમુખ જીતુ વાઘાણી તેમની સાથે હતા. ત્યારબાદ ફાયર સ્ટેશન મેદાન પર મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી સાથે એક જાહેર કાર્યક્રમમાં આ તમામ નેતાઓ હાજર હતા. જોકે, કાર્યક્રમની રૂપરેખા અને સ્ટેજને જોતા એ સ્પષ્ટ થઈ રહ્યું હતું કે ખુદ ભારતીય જનતા પાર્ટીએ આટલી મોટી જીતની આશા ન રાખી હતી, જેમાં મુખ્ય મંત્રી વિજય રુપાણી તાબડતોબ હેલિકૉપ્ટર મારફતે એક નાના સ્ટેજ પર આવીને કૉંગ્રેસ પર પ્રહાર કરે. જોકે, કૉંગ્રેસને હાર આવી રીતે થશે, તેની આશા ન હતી. જો અહીં કૉંગ્રેસનો વિજય થયો હોત તો ગુજરાતમાં તેની પરિસ્થિતિ મજબૂત થવાની શક્યતા હતી અને 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી પહેલાં કૉંગ્રેસ પોતાનું સ્થાન મજબૂત કરી શકી હોત. આ વિશે વાત કરતા કૉંગ્રેસ પ્રવક્તા મનીષ દોષીએ કહ્યું 'આ સીટ પારંપરિક રીતે કૉંગ્રેસની હતી, પરંતુ આ વર્ષે ખોટા વાયદાઓ કરી, લોકોને ભ્રમમાં નાંખી ભાજપ ચૂંટણી જીતી ગયું છે." "અમે આવનારા સમયમાં કાગળ ઉપર અપાયેલા આ વાયદાઓ ભાજપની સરકાર પુરા કરે તે માટે કામ ચાલુ રાખીશું." ગુજરાતની રાજનીતિ પર અસર આ પરિણામ ભાજપના પક્ષમાં અને કૉંગ્રેસની વિરુદ્ધમાં ગયું છે તેમાં કોઈ શંકા નથી. પરંતુ નિષ્ણાતો માને છે કે આ પરિણામથી કૉંગ્રેસને વધુ ચિંતા કરવાની જરૂર છે, કારણે કે જસદણમાં કોળી પટેલ ફેકટર ઉપરાંત તેમાં ઘણાં ગામડાઓ છે. જો ગામડાઓ કૉંગ્રેસને ન ચૂંટી શકે તો, કૉંગ્રેસને તાત્કાલીક ધોરણે મનોમંથન કરવાની જરૂર છે, તેવું ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી સુરેશ મહેતાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા કહ્યું હતું. મહેતા એ વધુમાં જણાવ્યું હતું, 'ગુજરાતની કૉંગ્રેસે અંદરના ઝગડા બંધ કરી ને એક ટીમની જેમ જ કામ કરવું જોઈએ.' જોકે, બીજી બાજુ કૉંગ્રેસ નેતાઓનું માનવું છે કે તેઓ એક ટીમ બનીને જસદણમાં લડ્યા હતા. જસદણનાં પરિણામો વિશે વાત કરતા, પોલિટિકલ સાયન્ટિસ્ટ ઘનશ્યામ શાહ કહે છે : "2017ના પરિણામો બાદ ગુજરાતમાં ભાજપના આત્મવિશ્વાસમાં કમી જોવા મળી રહી હતી." "પરંતુ અત્યારે તેઓ બમણ�� શક્તિથી આવનારી લોકસભાની ચૂંટણીમાં ઉતરશે, બીજી બાજુ કૉંગ્રેસે 2017માં જે પોતાના અગાઉના પર્ફૉર્મન્સથી જે સારું કર્યું છે તે હવે ધોવાય જશે." જોકે, ઘનશ્યાભાઈ માને છે કે આ જીત કુંવરજીભાઇ બાવળિયાની પોતાની જીત છે અને તેમાં ભાજપને ફાયદો થઈ ગયો છે. કુંવરજીની જીત બાદ, ગુજરાતની વિધાનસભામાં ભાજપના 100 ધારાસભ્યો થઈ ગયા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રવિવારનો દિવસ રાજકોટ જિલ્લાનાં નાનકડા ટાઉન જસદણ માટે સામાન્ય નહોતો. મોટી સંખ્યામાં લોકો ફરીથી ચૂંટાયેલા તેમના ધારાસભ્ય કુંવરજી બાવળિયાને જોવા માટે જ્યાં જગ્યા મળે ત્યાંથી તેમની એક નજર મેળવવા માટે પડાપડી કરી રહ્યાં હતા. +text: અમેરિકાના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર જોન બોલ્ટને કહ્યું કે ઈરાનના હેરાન કરનારા ઉશ્કેરણીજનક સંકેતો અને ચેતવણીઓને ધ્યાનમાં લઈને આ નિર્ણય ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રએ કર્યો છે. અમેરિકાના એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે કહ્યું કે મધ્યપૂર્વમાં રહેલાં અમેરિકાનાં સૈન્યનાં ઠેકાણાં પર હુમલો થવાની આશંકાઓને ધ્યાનમાં લઈને અમેરિકાએ આ નિર્ણય લીધો છે. જોન બોલ્ટને કહ્યું, "કોઈ પણ પ્રકારના હુમલાનો જવાબ અમેરિકા તાકાતથી આપશે." બોલ્ટને પોતાના એક નિવેદનમાં કહ્યું, "અમેરિકા યૂએસએસ અબ્રાહમ લિંકન કરિયર સ્ટ્રાઇક ગ્રૂપ અને એક બૉમ્બર ટાસ્ક ફોર્સને અમેરિકાના 'સેન્ટ્રલ કમાન્ડ' ક્ષેત્રમાં મોકલી રહ્યું છે." "અમે આ ઈરાની વહીવટીતંત્રને એક સીધો અને સ્પષ્ટ જવાબ આપવા માટે કરી રહ્યા છીએ." "સંદેશ એ છે કે જો અમેરિકા અથવા તેના સહયોગી પર કોઈ પ્રકારનો હુમલો થશે તો તેનો જબરદસ્ત જવાબ આપીશું." બોલ્ટને પોતાની આખી વાત મૂકતાં કહ્યું, 'અમેરિકા ઈરાનની સાથે યુદ્ધ નથી ઇચ્છતું. જોકે, અમે કોઈ પણ પ્રકારનો જવાબ આપવા માટે પૂરી રીતે તૈયાર છીએ. ઇસ્લામિક રૅવલ્યૂશનરી ગાર્ડ્સ હોય કે ઈરાનની સેના દ્વારા શરૂ કરાયેલું નકલી યુદ્ધ પણ કેમ ના હોય, અમે જવાબ આપીશું" આ પહેલાં અમેરિકા ઇરાનના એલીટ રૅવલ્યૂશનરી ગાર્ડને 'વિદેશી આતંકવાદી સંગઠન' કહી ચૂક્યું છે. બીબીસીના સુરક્ષા સંવાદાતા જોનાથન માર્કસનું વિશ્લેષણ અમેરિકાનું યુદ્ધજહાજ હાલમાં અમેરિકા દ્વારા ઈરાનની કાર્યવાહી વિશે લગાવાયેલાં આરોપોની કોઈ વિસ્તૃત જાણકારી નથી. અમને યોગ્ય રીતે ખબર નથી કે અમેરિકા તરફથી જાહેર કરવામાં આવેલી ચેતવણી અને યુદ્ધવિમાન વાહક ��હાજને તહેનાત કરવા પાછળનું સાચું કારણ શું છે? જોકે, આ રીતે મધ્યપૂર્વના દેશમાં કોઈ ઍરક્રાફટ કરિયર અને તેની યુદ્ધ ટુકડીઓને મોકલે તે અસામાન્ય બાબત નથી. પરંતુ, આ ક્ષેત્રમાં જમીન અને હવામાં હુમલો કરી શકાય તેવાં હથિયારોને ફરીથી મોકલવા થોડી અસામાન્ય વાત છે. હાલના દિવસોમાં અમેરિકા ઈરાન પર દબાણ બનાવી રહ્યું છે. તે ઈરાન એલીટ રૅવલ્યૂશનરી ગાર્ડને 'વિદેશી આતંકવાદી સંગઠન' કહેવાનું હોય કે પછી આ રીતે પ્રતિબંધ લગાવવાનો હોય. આ બધાં કારણો છત્તાં પણ ટ્રમ્પ ઍડમિનિસ્ટ્રેશન શું કરવા માંગે છે તે નક્કી નથી. ટ્રમ્પના પ્રવક્તા ભાર દઈને કહે છે કે અમેરિકા ઈરાનની સાથે યુદ્ધ કરવા માંગતું નથી પરંતુ સાથે જ તે ઈરાનમાં સત્તા પરિવર્તન કરાવવાની પોતાની પ્રબળ ઇચ્છાને મુશ્કેલીથી છુપાવી શકે છે. અમેરિકાએ મધ્યપૂર્વમાં પોતાના યુદ્ધવિમાન વાહક જહાજ એવા સમયે મોકલ્યું છે જ્યારે તેના અને ઈરાનના સંબંધો પહેલાં કરતાં તણાવપૂર્ણ છે. હાલ કેવા છે અમેરિકા અને ઈરાનના સંબંધો? આ પહેલાં અમેરિકાના વિદેશમંત્રી માઇક પોમ્પિયોએ પોતાના યુરોપના પ્રવાસ સમયે પત્રકારોને કહ્યું હતું, "અમે ઈરાન તરફ ઉશ્કેરણીજનક પગલાં જોયાં છે અને અમારી પર કોઈ પણ પ્રકારનો હુમલો થશે તો તેનાં માટે તેમને જવાબદાર ગણીશું." પોમ્પિયોએ એ સ્પષ્ટ નહોતું કર્યું કે તેઓ ઈરાનના ક્યા પ્રકારનાં ઉશકેરણીજનક પગલાંની વાત કરે છે. એક તરફ જ્યાં અમેરિકા પોતાના સહયોગી દેશોને ઈરાન પાસેથી તેલ ન ખરીદવા માટે મજબૂર કરીને તેની અર્થવ્યવસ્થાને ધરાશાયી કરવા માંગે છે. સામે ઈરાનનું કહેવું છે કે તે કોઈ પણ હાલતમાં અમેરિકા સામે ઝૂકવાનું નથી. અમેરિકા ગત વર્ષે ઈરાન સહિત છ દેશોની વચ્ચે થયેલી પરમાણુ સંધિમાંથી બહાર થઈ ગયું છે. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની આ સમજૂતી રદ કરવા પાછળનું કારણ એ દર્શાવવામાં આવે છે કે તે 2015માં તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાના સમય દરમિયાન થયેલી સંધિથી ખુશ ન હતા. આ સાથે જ અમેરિકાએ યમન અને સીરિયા યુદ્ધમાં ઈરાનની ભૂમિકાની આલોચના પણ કરી હતી. ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રને આશા છે કે તે ઈરાન સરકારને આ નવી સંધિ કરવા માટે મજબૂર કરી દેશે અને આની અંદર ઈરાનને માત્ર પરમાણુ કાર્યક્રમ નહીં પરંતુ બૅલેસ્ટિક મિસાઇલ કાર્યક્રમ પણ હશે. અમેરિકાનું એ પણ કહેવું છે કે આનાથી મધ્યપૂર્વમાં ઈરાનનું 'અશિષ્ટ વર્તન' પણ નિયંત્રિત થશે. જ્યારે, ઈરાને અમેરિકાનો પ્રતિબંધોન��� ગેરકાનૂની ગણાવ્યા છે. ઈરાની મીડિયા પ્રમાણે, અમેરિકાની ઘોષણાના જવાબમાં ઈરાનના વિદેશ મંત્રી મોહમ્મદ જવાદ ઝરીફે કહ્યું કે, તેમની પાસે અમેરિકી પ્રતિબંધોનો જવાબ આપવા માટે અનેક વિકલ્પ છે. જવાદ ઝરીફે કહ્યું કે ઈરાન કેટલાય વિકલ્પો પર વિચાર કરી રહ્યું છે અને તેમાં 'પરમાણુ અપ્રસાર સંધિ'માંથી બહાર થવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે જો ઈરાનને તેનું તેલ વેચવાથી રોકવામાં આવ્યું તો તેનાં ગંભીર પરિણામ આવશે. આ વચ્ચે ઈરાનના ઉચ્ચ જનરલે ચેતવણી આપી કે તે જો ઈરાનને વધારે અવરોધોનો સામનો કરવો પડશે તો તે સામૂહિક રીતે મહત્વપૂર્ણ હોરમુજ જળસંધિ માર્ગને બંધ કરી શકે છે. તેમણે કહ્યું, 'જો અમારાં તેલનાં વહાણો જળસંધિમાંથી ના જાય તો બાકીના દેશનાં તેલનાં વહાણો પણ જળસંધિ પાર કરી શકશે નહીં.' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાએ ઈરાનને એક 'સ્પષ્ટ અને સીધો' જવાબ આપવા માટે મધ્યપૂર્વમાં પોતાનું એક યુદ્ધ વિમાનવાહક જહાજને તહેનાત કર્યું છે. બીજી તરફ અમેરિકાના સેક્રેટરી ઑફ સ્ટેટ પૉમ્પિઓ ઈરાકની બિનઆયોજિત મુલાકાત પર જઈ રહ્યા છે. +text: પ્રિયંકા ત્રિપુરા રાજ્યમાંથી આવે છે, જ્યાંથી પ્રખ્યાત ઍથ્લીટ દીપા કરમાકર પણ આવે છે અને તેમને કોચિંગ આપવાનું કામ પણ બિશેશ્વર નંદી કરી રહ્યા છે. ખેલો ઇન્ડિયાના તૃતિય સંસ્કરણમાં અંડર-17માં જિમનાસ્ટિકની જુદીજુદી સ્પર્ધામાં પ્રિયંકાએ ચાર સુવર્ણ મેળવ્યા તે ત્રિપુરા જેવા નાના રાજ્યમાં એક મોટી સિદ્ધિ ગણવામાં આવી રહી છે. પ્રિયંકા પોતાની સફળતાનો શ્રેય પોતાના પ્રથમ કોચ સોમા નંદી અને દ્રોણાચાર્ય પુરસ્કાર વિજેતા કોચ બિશેશ્વર નંદી તથા વિશેષ પોતાની માતાને આપે છે. ગુવાહાટીના ભોગેશ્વરી ફૂકનાના ઇનડોર સ્ટેડિયમમાં બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં પ્રિયંકાએ કહ્યું કે, "નાનપણમાં હું બહુ તોફાન અને ઊછળ-કૂદ કરતી હતી એટલે મમ્મીએ મને સ્પોર્ટ્સમાં મોકલવાનું વિચાર્યું હતું." "મમ્મીએ મને જિમ્નેસ્ટિક શીખવા માટે ઍકેડમીમાં મોકલી દીધી. હું એક સારી જિમ્નાસ્ટ તરીકે આગળ વધવા માગું છું." "તેના માટે હું રોજ 6થી 7 કલાક ટ્રેનિંગ કરું છું. મારું લક્ષ્ય આંતરરાષ્ટ્રીય જિમ્નેસ્ટિક્સમાં રમીને મેડલ લાવવાનું છે. બાદમાં મારે ઑલિમ્પિકમાં જવાનું છે." દીપા કરમાકરમાંથી મળેલી પ્રેરણા વિશે વાત કરતાં પ્રિયંકા કહે છે, "જિમ્નેસ્ટિક્સ માટે દીપા દ��દીનું જે સમર્પણ છે, તેના માટે જે રીતે મહેનત કરે છે તે અમારા બધા માટે પ્રેરણારૂપ છે." "હું એક જ સંતાન છું અને મારાં ભાઈ-બહેન નથી, એટલે દીદી જ મારા માટે બધું જ છે. દીદી મારાં આઇડલ છે." "ખેલો ઇન્ડિયા યૂથ ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતવાની પ્રથમ શુભેચ્છા દીદીએ આપી હતી તે મારા માટે બહુ મોટી વાત છે. હું ખુશ છું કે મારા કોચ નંદી સરે મને અભિનંદન આપ્યાં છે." માતાપિતાનો સાથ ઘરના માહોલ અને માતાપિતાના સપોર્ટ વિશે વાત કરતાં પ્રિયંકા કહે છે, "અમારા પરિવારમાં દીકરા-દીકરીનો ભેદ નથી. મને માતાપિતાએ હંમેશાં સાથ આપ્યો છે, જેના કારણે જ હું સતત રમત સુધારી શકી છું." "હું ગરીબ પરિવારની છું. મારા પિતા ટૅક્સી ચલાવે છે અને બહુ મહેનત કરે છે." "ઘણી વાર સવારે પાંચ વાગ્યે ઘરેથી નીકળી જાય છે અને રાત્રે મોડેથી પાછા ફરે છે. તે આવે ત્યારે હું ઊંઘી ગઈ હોવ એટલે વાત કરવાની ય તક મળતી નથી." "રમતગમતમાં મારું લક્ષ્ય શું છે તેની મને ખબર છે. હું આગળ બહુ મહેનત કરવા માગું છું." "સાથે ભણવાનું પણ ચાલુ રાખવા માગું છું, જેથી કોઈ મારા પિતાને એવું ના કહે કે ખેલને કારણે મારું ભણવાનું બગડ્યું." આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે રમવા જવા વિશેના સવાલના જવાબમાં પ્રિયંકા કહે છે, "મારા કોચ નંદી સર જેટલા કલાક પ્રૅક્ટિસ કરવાનું કહેશે હું કરીશ." "સર હંમેશાં કહેતા હોય છે કે એક ઍલિમેન્ટ માટે એક હજાર વાર પ્રૅક્ટિસ કરશો ત્યારે પરફેક્ટ બનાશે." "મેં જે ચાર ગોલ્ડ જીત્યા તે માટે મેં સેંકડો વાર પ્રૅક્ટિસ કરી હતી. કોઈ નવું ઍલિમેન્ટ શીખીએ ત્યારે ઈજા થવાનો થોડો ડર મનમાં હોય છે." "પરંતુ નંદી સર એટલી સારી રીતે શીખવે છે કે બધું સરળ થઈ જાય છે. ગયા વર્ષે ખેલો ઇન્ડિયામાં મને ત્રણ સિલ્વર મેડલ મળ્યા, ત્યારે જ નક્કી કર્યું હતું કે આ વર્ષે ગોલ્ડ જીતવો છે." વિરાટ કોહલીનાં ફૅન જિમ્નેસ્ટિક્સ સિવાય પ્રિયંકાને ક્રિકેટ રમવાનું ગમે છે. તેઓ કહે છે, "મોટા ભાગે હું ઇન્ટરનેશનલ જિમનેસ્ટના વીડિયો જોતી રહું છું. " "પરંતુ મને વિરાટ કોહલી પણ બહુ ગમે છે. તેમની બેટિંગ વખતે હું બહુ ચીયર કરું છું." "દીપા દીદી રિયો ઑલિમ્પિક માટે ક્વૉલિફાઇ થયાં ત્યારે સચિન તેંડુલકર સરે અભિનંદન પાઠવી અને વખાણ કર્યાં હતાં. આ બહુ મોટી વાત હતી." શું તમે ઇચ્છો છો કે વિરાટ કોહલી તમને અભિનંદન આપે, એવા સવાલના જવાબમાં પ્રિયંકા કહે છે, "મેં હજી એવું કોઈ મોટું કામ કર્યું નથી. મને ઇન્ટરનેશનલ લેવલ પર મેડલ મળે ત્યારે કદાચ વિરાટ સર મને અભિનંદન આપશે." પ્રિયંકાનાં પ્રથમ જિમ્નાસ્ટ કોચ સોમા નંદી ઇચ્છે છે કે સરકાર ગરીબ બાળકો માટે વધારે સારી સુવિધાઓ ઊભી કરે. તેઓ કહે છે, "અમારે ત્યાં મોટા ભાગે ગરીબ પરિવારનાં બાળકો આવે છે." "તેમનામાં પ્રતિભા હોય છે, પણ ઘરની સ્થિતિ સારી ન હોવાથી રમતમાં આગળ વધવું મુશ્કેલ હોય છે." "આપણી સરકાર રમતગમત ક્ષેત્રમાં ઘણું સારું કામ કરી રહી છે. ખાસ કરીને ત્રિપુરામાં જિમ્નાસ્ટ ટ્રેનિંગની વિશ્વકક્ષાની સુવિધાઓ છે." "પરંતુ ગરીબ પરીવારો માટે બાળકોના ભણતર અને રમતગમત બંનેનો ખર્ચ એક સાથે કાઢવો મુશ્કેલ હોય છે." "ઘણાં બધાં પ્રતિભાશાળી બાળકો એવાં છે, જેમના પિતા ટૅક્સી કે રીક્ષા ચલાવતા હોય." "આવા ગરીબ પરિવારનાં બાળકોને આગળ લાવવાની જરૂર છે. હું અને મારા પતિ આવાં ટૅલેન્ટેડ બાળકોને મદદ કરીએ છીએ." "ત્રિપુરામાં આગામી દિવસોમાં આવા ઘણા પ્રતિભાશાળી જિમ્નાસ્ટ આગળ આવશે." દીપા કરમાકર અને પ્રિયંકા વચ્ચે સમાનતા વિશે વાત કરતાં સોમા નંદી કહે છે, "જિમ્નેસ્ટિક્સ માટે દીપાની ધગશ બધાથી અલગ છે. તે બહુ જ જિદ્દી છે." "કોઈ પણ ઍલિમેન્ટને પરફેક્ટ ના કરી લે ત્યાં સુધી છોડતી નથી. પ્રિયંકા પણ બહુ ટૅલેન્ટેડ છે, પણ તેણે ડેડિકેશન સાથે ટ્રેનિંગ લેવી પડશે. ઇન્ટરનેશનલ લેવલ પર રમવા માટે બહુ મહેતન કરવી પડશે. તે ઉંમરમાં હજી ઘણી નાની છે." ટૅલેન્ટની ખામી નથી, મદદની જરૂર પ્રિયંકાના પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ વિશે તેઓ જણાવે છે કે, "પ્રિયંકાના ઘરની આર્થિક સ્થિતિ સારી નથી. તેમના પિતા ટૅક્સી ચલાવે છે." "ઇન્ટરનૅશનલ લેવલ પર જવા માટે પ્રિયંકાને આર્થિક મદદની જરૂર છે." "જિમ્નેસ્ટિક્સમાં ડ્રેસ સિવાય સારા ડાયટની પણ જરૂર હોય છે. તેનામાં ટૅલેન્ટની કોઈ ખામી નથી. આર્થિક કારણોસર તેની રમત અટકે નહીં તે જરૂરી છે." પ્રિયંકાને દીપા કર્માકર ઉપરાંત રિયો ઑલિમ્પિકની ચૅમ્પિયન સિમોન બાઇલ્સ અને રશિયાની કલાત્મક જિમ્નાસ્ટ આલિયા મુસ્તફિના બહુ ગમે છે. પોતાની રમતમાં સુધારા કરવા માટે પ્રિયંકા આ મહાન જિમ્નેસ્ટિક્સ ખેલાડીઓના વીડિયો જોતા રહેતા હોય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 16 વર્ષનાં જિમ્નાસ્ટ પ્રિયંકા દાસગુપ્તાએ ગૌહાટીમાં યોજાયેલી 'ખેલો ઇન્ડિયા યૂથ ગેમ્સ'માં ચાર સુવર્ણચંદ્રકો મેળવીને આશાસ્પદ યુવાન ઍથ્લીટ તરીકે પોતાની ઓળખ બનાવી છે. +text: જનરલ વીરે સિંહ આ મુદ્દે વિપક્ષોએ તકલીફ વ્યક્ત કરી છે, ઘણા સૈન્યના પૂર્વ અધિકારીઓએ પણ આ વાતનો વિરોધ કરતા કહ્યું છે કે સેના દેશની હોય છે, કોઈ એક નેતાની હોતી નથી. યોગી આદિત્યનાથે ગાઝિયાબાદની ચૂંટણીસભાનું સંબોધન કરતાં કહ્યું હતું, "કૉંગ્રેસના લોકો આતંકવાદીઓને બિરયાની ખવડાવતા અને મોદીજીની સેના આતંકવાદીઓને ગોળી અને ગોળા ખવડાવે છે." શું ભારતીય સેનાને મોદીજીની સેના કહેવી યોગ્ય છે? આ સવાલના જવાબમાં વી. કે. સિંહે બીબીસીને આપેલા ખાસ ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું, "ભાજપના પ્રચારમાં લોકો પોતાને સેના પણ કહે છે પણ આપણે કઈ સેનાની વાત કરી રહ્યા છીએ." "શું આપણે ભારતની સેનાની વાત કરી રહ્યા છીએ કે પૉલિટિકલ વર્કર્સની વાત કરી રહ્યા છીએ? મને ખબર નથી શું સંદર્ભ છે." "જો કોઈ કહે કે ભારતની સેના મોદીજીની સેના છે તો એ ખોટું જ નહીં, પણ દેશદ્રોહ છે. ભારતની સેનાઓ ભારતની છે, એ કોઈ રાજકીય પક્ષોની નથી." જનરલ સિંહે કહ્યું, "ભારતની સેનાઓ તટસ્થ છે. રાજનીતિથી અલગ રહેવા સક્ષમ છે. ખબર નહીં આવી વાત કોણ કરે છે. એક બે લોકો જ જેના મનમાં આવી વાતો આવે છે, કારણ કે તેમની પાસે બીજું કશું જ નથી." વી. કે. સિંહે કહ્યું, "ભારતની સેનાની વાત કરો તો ભારતની સેનાની જ વાત કરો. જો તમે રાજકીય વાત કરતા હોવ તો આપણે ઘણી વખત તેમને મોદીજીની સેના અથવા ભાજપની સેના કહી શકીએ છીએ. પરંતુ તેમાં અને ભારતની સેનામાં ફરક છે." ભારતની નૌસેનાના પ્રમુખ રહી ચૂકેલા એડમિરલ રામદાસ અને નૉર્ધન કમાંડના હૅડ રહી ચૂકેલા જનરલ હુડ્ડાએ પણ કહ્યું કે સેનાનું રાજનીતિકરણ થઈ રહ્યું છે. આ અંગે વી. કે. સિંહે કહ્યું, "તેમણે રાજનીતિકરણ નથી કહ્યું. તેમણે કહ્યું છે કે સેનાની સિદ્ધિઓને રાજકીય હિત ખાટવા માટે ઉપયોગ થઈ રહ્યો હોય એવું લાગે છે." ત્યારે ડીએસ હુડ્ડાએ કહ્યું કે એવું ન થવું જોઈએ. કોઈએ એવું નથી કહ્યું કે રાજનીતિકરણ થઈ રહ્યું છે. સર્જિકલ સ્ટ્રાઈક પર ફિલ્મ કેમ બની? આ પ્રશ્નના જવાબમાં જનરલ સિંહે કહ્યું, "ફિલ્મ તો બધા પર બને છે ભાઈ. એક 'પ્રહાર' ફિલ્મ બની હતી. એ તો આતંકવાદીઓ વિરુદ્ધ 90ના દાયકામાં બનેલી ફિલ્મ હતી." રાજનૈતિક સભાઓમાં સીઆરપીએફના જવાનોના ચહેરા કેમ લગાવવામાં આવે છે? આ અંગે જનરલ સિંહે કહ્યું,"મને કહો કે શું હું અહીં કોઈ બૅનર લગાવું અને શહીદ જવાનોને શ્રદ્ધાંજલિ આપું તો તમે કહેશો કે આ રાજનીતિકરણ છે? જે લોકો તેને રાજનીતિકરણ કહેતા હોય તો તેમણે પહેલા ધોરણથી ભણવું જોઈએ કે રાજનીતિકરણ શું છે? " તમે અમને ફેસ��ુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથે પહેલી એપ્રિલે ગાઝિયાબાદમાં કેન્દ્રીય વિદેશ રાજ્ય મંત્રી જનરલ વી. કે. સિંહના ચૂંટણી પ્રચારમાં ભારતીય સેનાને 'મોદીજીની સેના' કહી હતી. +text: નૂરમામદ સોઢા "ત્રણ પ્રોગ્રામ તો એ. આર. રહેમાન સાથે કર્યા. નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન બન્યા અને દિલ્હી ગયા ત્યારે ઇન્ડિયા ગેટ પર માટીબાની ગ્રૂપ સાથે વડા પ્રધાનની સામે બેસીને અમે જોડિયા પાવા વગાડ્યા હતા." આ શબ્દો એ કચ્છી કલાકારના છે, જેઓ જોડિયા પાવા વગાડવા માટે જાણીતા છે. વિખ્યાત સંગીતકાર એ. આર. રહેમાન સાથે તેમણે ત્રણ કાર્યક્રમો કર્યા છે, આ કલાકારની કલાનો ઉપયોગ રણબીર કપૂરની ફિલ્મ 'રોકસ્ટાર'ના ગીતોમાં રહેમાને કર્યો છે અને તેઓ છેલ્લાં 20 વર્ષમાં દેશ-વિદેશમાં સંખ્યાબંધ કાર્યક્રમ આપી ચૂક્યા છે. એ કલાકારનું નામ છે નૂર મોહમ્મદ સોઢા અને તેઓ કચ્છના લોકવાદ્ય જોડિયા પાવાના ઉસ્તાદ વાદક છે. નૂર મોહમ્મદની કથા જાણતા પહેલાં એ જાણી લો કે જોડિયા પાવા એટલે શું? જોડિયા પાવા શું છે? જોડિયા પાવા બે વાંસળી જેવું વાંસમાંથી બનાવવામાં આવતું, ફૂંક મારીને વગાડી શકાય તેવું વાદ્ય છે. માલધારીઓનું માનીતું આ વાદ્ય 20થી 22 ઇંચ લાંબું હોય છે. તેમાં એક વાંસળીને નર કહેવાય છે અને બીજીને માદા. કુશળ કળાકાર જોડિયા પાવા વગાડે ત્યારે તેમાંથી નીકળતા મીઠા સૂર સાંભળનારને મંત્રમુગ્ધ કરી દે છે. આ વાદ્યને વગાડનારા પણ ઘટતા જાય છે અને તેને બનાવતા કારીગરો પણ કચ્છમાં જૂજ રહ્યા છે. નર અને માદા પાવાને એક સાથે વગાડવામાં આવે છે એટલે તેનું નામ જોડિયા પાવા પડ્યું છે. ગુજરાતના અનેક વિસ્તારોમાં પાવા વગાડનારાઓ મળી રહે પરંતુ જોડિયા પાવા એ કચ્છની ખાસિયત છે. નૂર મોહમ્મદ કેવી રીતે જોડિયા પાવા શીખ્યા? જોડિયા પાવા વગાડવાની પ્રેરણા ક્યાંથી મળી અને તે વગાડતાં કઈ રીતે શીખ્યા તેની વાત કરતાં નૂર મોહમ્મદ કહે છે, "અમે માલધારી. પહેલાં અમારી પાસે માલ હતો. માલ એટલે કે ઘેટાં અને બકરાં. અમે ઘેટાં-બકરાં ચરાવતાં અને રેડિયો સાંભળતા." "ઓલ ઇન્ડિયા રેડિયો પરથી બપોરે રોજ પોણા વાગ્યે એક ધૂન પ્રસારિત થતી હતી. એ સાંભળીને મેં મારા પિતાજીને પૂછ્યું કે 'આ ક્યું વાદ્ય છે?" "પિતાજીએ કહ્યું કે 'એ જોડિયા પાવા છે.' મેં તેમને કહ્યું કે 'જોડિયા પાવા મેં જોયા નથી, પણ તેનો અવાજ બહુ મીઠો છે.' આ રીતે જોડિયા પાવા સ��થે માયા બંધાઈ ગઈ." નૂર મોહમ્મદ એ વિચારતા થયા કે જોડિયા પાવા મળે ક્યાંથી? તેમનો એક પિતરાઈ ભાઈ કચ્છના અબડાસા તાલુકાના ખરોડા ગામમાં જોડિયા પાવા બનાવતો અને વગાડતો પણ હતો. નૂર મોહમ્મદના પિતાએ તેમનો સંપર્ક સાધીને એક જોડી જોડિયા પાવા મેળવી આપ્યા હતા. રોજ બપોરે ઓલ ઇન્ડિયા રેડિયો પર પ્રસારિત થતી ધૂન સાંભળી-સાંભળીને નૂર મોહમ્મદ જોડિયા પાવા વગાડતા શીખ્યા હતા. કચ્છના ભૂકંપ બાદ મળી નામના 2001ની 26 જાન્યુઆરીએ થયેલા વિનાશક ધરતીકંપે કચ્છને પાયમાલ કરી નાખ્યું હતું, પણ એ ભૂકંપ નૂર મોહમ્મદ માટે ઉપકારક સાબિત થયો હતો. કચ્છના ભૂકંપગ્રસ્તોની સહાય માટે મુંબઈમાં કચ્છના કલાકારોનો એક કાર્યક્રમ યોજવામાં આવ્યો હતો. એ નૂર મોહમ્મદનો પહેલો સ્ટેજ પ્રોગ્રામ. નૂર મોહમ્મદ લોકોની નજરમાં આવ્યા પછી ધીમેધીમે તેમના કાર્યક્રમો થવા લાગ્યા. નૂર મોહમ્મદ કહે છે, "મુંબઈના માટીબાની ગ્રૂપ સાથે આખા દેશમાં કાર્યક્રમો કર્યા." "2007માં અબુધાબી, દુબઈ, જકાર્તા ગયો. અમેરિકા અને સિંગાપુરમાં કાર્યક્રમો કર્યા. ત્રણ પ્રોગ્રામ તો એ.આર. રહેમાન સાથે કર્યા. "નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન બન્યા અને દિલ્હી ગયા ત્યારે ઇન્ડિયા ગેટ પર માટીબાની ગ્રૂપ સાથે વડા પ્રધાનની સામે બેસીને અમે જોડિયા પાવા વગાડ્યા હતા." છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી આપણે ત્યાં પશ્ચિમી વાદ્યોનો વધારે પ્રમાણમાં ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. આપણાં સૂરીલાં, દેશી વાદ્યો સાંભળવાનું ચલણ ઘટતું જાય છે. પરિણામે એવા વાદ્યોના વાદકોની હાલત કથળી રહી છે. ઘર ચલાવવા રિક્ષા ચલાવે છે નૂર મોહમ્મદ નૂર મોહમ્મદ સોઢાની આર્થિક હાલત પણ ખરાબ છે. અત્યારે તેઓ રિક્ષા ચલાવીને ગુજરાન ચલાવે છે. કચ્છના કલાકાર શૈલેષ જાની કહે છે, "નૂર મોહમ્મદ સોઢાની કળાનો હું વર્ષોથી સાક્ષી રહ્યો છું." "તેમણે અનેક કાર્યક્રમો કર્યા છે. એમણે ટોચના સંગીતકારો સાથે કામ કર્યું છે, પણ આજે શું?" "તેઓ છકડો રિક્ષા ચલાવીને પરિવારનું પેટ ભરતા હોય તો તેમના પછીની પેઢીનું શું? તેમની કલાનું શું? તેમની ખ્યાતિથી તેમના બાળકોને કોઈ ફાયદો થવાનો નથી. સરકારી સાહેબો આવે, એમની વાહવાહ કરે, સન્માન કરે, પણ એનાથી તો કશું નથી થવાનું." જોડિયા પાવા વગાડવાની કળા લુપ્ત થવા જઈ રહી છે ત્યારે નૂર મોહમ્મદ સોઢા બે હાથ જોડીને વિનંતી કરે છે, "આ કળાને જાળવી રાખો. કોઈને શિખવાડો જેથી વારસો જળવાઈ રહે. કલાકારો માટે કંઈક કરવા અમારી સરકારને પણ વિનંતી છ���." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "મુંબઈના માટીબાની ગ્રૂપ સાથે આખા દેશમાં કાર્યક્રમો કર્યા. 2007માં અબુધાબી, દુબઈ, જકાર્તા ગયો. અમેરિકા અને સિંગાપુરમાં કાર્યક્રમો કર્યા." +text: આ અનુષ્ઠાનની તિથિ અને સમયને લઈને ઘણી ચર્ચા ચાલી રહી છે. જોકે શિલાન્યાસનું જેમણે મુહૂર્ત કાઢ્યું છે, તેમને જ્યોતિષવિદ્યાના પ્રખ્યાત વિદ્વાન માનવામાં આવે છે. તેઓ કાશીના રાજઘરાનાના ગુરુપરિવારનો હિસ્સો પણ છે. આચાર્ય ગણેશ્વર રાજ રાજેશ્વર શાસ્ત્રી દ્રવિડ, કાશીની સાંગ્વેદ વિદ્યાલયના ગુરુ પણ છે, જે વિદ્યાલયના ઘણા પૂર્વ શાસ્ત્રીઓ અને વિદ્યાર્થીઓને રાષ્ટ્રપતિનું સન્માન પણ મળી ચૂક્યું છે. આમ તો ભૂમિપૂજનનું અનુષ્ઠાન રક્ષાબંધનના દિવસથી શરૂ થઈ જશે, પરંતુ આધારશિલા રાખવા માટે જે મુહૂર્ત કાઢવામાં આવ્યું છે, એ પાંચ ઑગસ્ટનું છે અને એ પણ બપોરે 12.15થી લઈને 12.47 મિનિટ સુધી. મુહૂર્ત પર વિવાદ પણ શરૂ થઈ ગયો છે, કેમ કે આચાર્ય દ્રવિડે શિલાન્યાસ માટે જે મુહૂર્ત કાઢ્યું છે, તેનો જ્યોતિષ્પીઠાધીશ્વર અને દ્વારકા શારદાપીઠાધીશ્વર જગદગુરુ શંકરાચાર્ય સ્વામી સ્વરૂપાનંદ સરસ્વતીએ વિરોધ કર્યો છે. 'શુભમુહૂર્ત'ને લઈને વિવાદ પ્રતીકાત્મક તસવીર એક સમાચાર એજન્સી સાથે વાત કરતાં તેઓએ કહ્યું કે મંદિરનિર્માણ 'યોગ્ય રીત'થી હોવું જોઈએ અને 'આધારશિલા પણ યોગ્ય સમયે રખાવી જોઈએ.' સ્વામી સ્વરૂપાનંદ સરસ્વતી અનુસાર હાલમાં જે તિથિ નક્કી કરાઈ છે એ 'અશુભ ઘડી' છે. જોકે આચાર્ય ગણેશ્વર રાજ રાજેશ્વર શાસ્ત્રી દ્રવિડે મુહૂર્ત પર સવાલ કરનારાઓને પડકાર ફેંકીને પોતાની સાથે શાસ્ત્રાર્થ કરવા કહ્યું છે. જોકે હજુ સુધી કોઈ પણ આચાર્ય દ્રવિડ સાથે શાસ્ત્રાર્થ કરવા સામે આવ્યું નથી. કાશીના યોગગુરુ ચક્રવર્તી વિજય નાવડે બીબીસી સાથે વાત કરતા કહ્યું, "નક્ષત્રવિજ્ઞાનના દેશના ટોચના વિદ્વાન આચાર્ય દ્રવિડ અત્યંત સૂક્ષ્મ જ્યોતિષી ગણના માટે જાણીતા છે. તેમની આ પ્રસિદ્ધિને કારણે શ્રી રામજન્મભૂમિ ન્યાસ ટ્રસ્ટે ચાતુર્માસકાળમાં જ ઝડપથી મુહૂર્ત કાઢવા માટે પંડિત ગણેશ્વર શાસ્ત્રીજીને અનુરોધ કર્યો હતો." તેઓ કહે છે કે "હિન્દુ ધર્મની માન્યતાઓ અનુસાર ચાતુર્માસકાળ (એટલે કે ભગવાન વિષ્ણુના શયનના ચાર મહિના)માં કોઈ પણ મંગળકાર્ય કરવું નિષેધ છે. જોકે વિશેષ પરિસ્થિતિઓમાં દોષનું નિવારણ કરીને વ્યવસ્થા કરી શકાય છે. શિલાન્યાસના સમયને લઈને વિપક્ષના સવાલ પ્રતીકાત્મક તસવીર તો રાજકીય પક્ષોએ પણ આ સમયે કેન્દ્ર અને ઉત્તરપ્રદેશમાં સત્તારૂઢ ભાજપ પર આરોપ લગાવતાં કહ્યું કે આ અનુષ્ઠાનનો ઉપયોગ તેઓ રાજકીય લાભ માટે કરવા માગે છે. ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે 'બિહારમાં ચૂંટણી થવાની છે અને દેશમાં મહામારી ફેલાઈ રહી છે.' કૉંગ્રેસ નેતા અને પૂર્વ કાયદામંત્રી વીરપ્પા મોઈલી કહે છે કે "રામમંદિરના નિર્માણ માટે ભગવાન રામના તીર-ધનુષવાળા રૂપની જગ્યાએ રામ, સીતા અને હનુમાનજીના ચિત્રનો ઉપયોગ થવો જોઈએ." તેઓએ કહ્યું કે ભગવાન રામ આક્રમણકારી નહીં, પણ કરુણાવાળા હતા. તો કૉંગ્રેસના અન્ય નેતા સલમાન ખુરશીદ માને છે કે શિલાન્યાસ સમારોહ માટે બધા રાજકીય પક્ષોને આમંત્રણ આપવું જોઈતું હતું. રાષ્ટ્રીય જનતાદળના પ્રવક્તા મનોજ ઝાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે તેમને આ અનુષ્ઠાનના સમયને લઈને આશ્ચર્ય છે. તેઓ કહે છે, "ભગવાન રામ માત્ર દશરથના પુત્ર નહોતા. તેઓ બધાની આસ્થા છે. આથી તેમના મંદિરનું નિર્માણ ગમે ત્યારે થઈ શકે છે. જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ આપ્યો છે, તો નિર્માણ ગમે ત્યારે થઈ શકે છે. તેમાં ઉતાવળ કરવાની કોઈ જરૂર નહોતી." ઝાનું કહેવું છે કે ભાજપ અને વડા પ્રધાનને ઉદાહરણના રૂપમાં આવવું જોઈએ. "જ્યારે મહામારી ફેલાઈ રહી છે અને ઘણાં રાજ્યોમાં સ્વાસ્થ્યસેવાઓ સંપૂર્ણપણે કથળી ગઈ છે. જ્યારે બિહાર જેવાં રાજ્યોમાં હૉસ્પિટલોમાં સંક્રમિત દર્દીઓને ભરતી કરવાની જગ્યા નથી. જ્યારે સામાજિક અંતર રાખવું જરૂરી છે. એવા સમયે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીજીએ ઉદાહરણ પ્રસ્તુત કરવું જોઈતું હતું." આના પર રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સહ પ્રાંત સંઘચાલક આલોકકુમારે બીબીસીને કહ્યું કે કોઈ પણ મુખ્યધારાની રાજકીય પાર્ટી મંદિરનિર્માણનો વિરોધ કરતી નથી. તેઓએ કૉંગ્રેસ પાર્ટીનું પણ નામ લીધું અને કહ્યું કે શરૂમાં શરદ પવારે કેટલાંક નિવેદનો આપ્યાં હતાં, પણ બાદમાં તેઓએ સ્પષ્ટ કરી દીધું કે તેમનાથી ભૂલ થઈ ગઈ હતી. 'દરેક રાજકીય પક્ષોને આમંત્રણ કેમ નહીં?' નરેન્દ્ર મોદી અને યોગી આદિત્યનાથ રહી વાત બધા રાજકીય પક્ષોને આમંત્રિત કરવાની તો, આલોકકુમાર કહે છે કે સામાજિક અંતર રાખવા માટે માત્ર 150 લોકોને અનુષ્ઠાનમાં સામેલ કરાયા છે. નહીં તો લાખો લોકો આ સમારોહમાં પહોંચી જાત. તેઓએ કહ્યું કે "શ્રી રામની ઓળખ જ તીર-ધનુષ છે, આથી આમંત્રણમાં તેમની એ છબિનો ઉપયોગ કરાયો છે." બીજી તરફ રાજકીય વિશ્લેષકોને લાગે છે કે કોઈ પણ વિપક્ષી દળ આ સમયે આ આયોજન પર કોઈ નિવેદન ન આપી શકે, કેમ તેનાથી તેમનાં દળોને રાજકીય નુકસાન થશે. આથી મોટા નેતાઓ કોઈ નિવેદન આપતા નથી. લખનૌસ્થિત વરિષ્ઠ પત્રકાર વીરેન્દ્રનાથ ભટ્ટ કહે છે કે "આઝાદી પછીથી જ રાજકીય પક્ષોએ એવી રાજનીતિ કરી, જેનાથી સમાજને નુકસાન વધુ થયું અને લોકો આંતરિક રીતે વૈચારિક કે ધાર્મિક અને જાતિના આધારે વહેંચાયેલા રહ્યા. સૌથી મોટી પાર્ટી કૉંગ્રેસે પણ તેનો ફાયદો ઉઠાવ્યો અને ક્ષેત્રીય પક્ષોએ પણ." તેઓએ સમાજવાદી પાર્ટી, બહુજન સમાજ પાર્ટી, રાષ્ટ્રીય જનતાદળ અને વામદળોનો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે અલ્પસંખ્યકોમાં અસુરક્ષાનો ભય પેદા કરીને નેતાઓએ રાજકીય લાભ ચોક્કસ ઉઠાવ્યા. જોકે તેઓ કહે છે કે આખા પ્રકરણમાં જો સૌથી વધુ નુકસાન કોઈ રાજકીય પાર્ટીને થયું છે, તો એ કૉંગ્રેસ છે. એટલા માટે તેનાં કેટલાંક પગલાં કે નિવેદનો અતિવાદી હોવાના રૂપમાં જોવામાં આવ્યાં, જેમ કે રામસેતુ અને રામમંદિરને લઈને તેણે કોર્ટમાં જે કંઈ કર્યું. ભટ્ટ માને છે કે મંદિરની આધારશિલા બાદ સરકારે દક્ષિણ આફ્રિકાની જેમ ભારતમાં પણ એવો યોગ રચવો જોઈએ, જેનાથી ધર્મો અને જાતિઓના લોકો ફરીથી એકસાથે આવે અને વિભાજિત કરવાની અન્ય રેખાઓને મિટાવી શકાય. સમાજમાં મોજૂદ ધ્વંસ-તળ એટલે કે 'ફોલ્ટ-લાઇન્સ'ને ખતમ કરી શકાય. ત્રણ દશક પહેલાં દક્ષિણ આફ્રિકામાં રંગભેદની સમાપ્તિ બાદ એક 'રેકંસિલિયેશન' આયોગ બનાવાયું હતું. આ આયોગ બન્યા પછી શ્વેત અને અશ્વેતોની વચ્ચે જે મનભેદના મામલાઓ હતા, તેનો એક-એક કરીને ઉકેલ લાવવામાં આવ્યો. નેલશન મંડેલાના આ પગલાએ દક્ષિણ આફ્રિકામાં શાંતિના દરવાજા ખોલી દીધા. પછી બે વર્ષ પહેલાં જ્યારે સરકારે ત્યાં લાખો એકર જમીનનું અધિગ્રહણ કર્યું ત્યારે કોઈ વિરોધ થયો નહોતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાંચ ઑગસ્ટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી નવા રામમંદિરની આધારશિલા મૂકશે. તેમને ચાંદીની બનેલી પાંચ ઈંટોને માત્ર 32 સેકન્ડમાં મંદિરની આધારશિલામાં રાખવાની છે. +text: રુકૈયા બેગમ તેમણે મુસ્લિમ છોકરીઓ માટે સ્કૂલ ખોલી હતી. આ સ્કૂલે અનેક છોકરીઓનું જીવન બદલી નાખ્યું. જોકે, તેમની ચિંતા માત્ર મુસ્લિમ મહિલાઓ સુધી સીમિત ન હતી. તેઓ તો સ્ત્રી જાતિનું સન્માન વધારવા અને તેમના હક માટે કામ કરી રહ્યાં હતાં. તેઓ એક એવો સમાજ અને એવી દુનિયા બનાવવાં માગતાં હતાં, જ્યાં તમામ એક સાથે રહે. મહિલાઓ પોતે મુખત્યાર થાય. તેમના હાથમાં દુનિયાનો વેપાર આવે. રુકૈયાનો જન્મ વર્ષ 1880માં અવિભાજિત ભારતના રંગપુર જિલ્લાના પૈરાબંધ વિસ્તારમાં થયો. આજે આ વિસ્તાર બાંગ્લાદેશમાં પડે છે. જમીનદાર ખાનદાન હતું. ભાઈઓને તો આધુનિક શાળા-કૉલેજની તાલીમ મળી પરંતુ બહેનોને નહીં. આ વિશેષ શ્રેણીની આ પહેલાંની કહાણીઓ વાંચવા માટે ક્લિક કરો: ભાઈએ રાતના અંધારામાં ભણાવ્યાં રુકૈયા બેગમને ભણાવતા તેમના ભાઈ રુકૈયાને ભણવાની જબરજસ્ત ઇચ્છા હતી. તેમના મોટા ભાઈએ બધાની નજરમાંથી છુપાઈને નાની બહેનને ભણાવી. એવું જાણવા મળે છે કે રાત્રે જ્યારે ઘરના તમામ લોકો સૂઈ જતા હતા, ત્યારે ઘરના એક ખૂણામાં ભાઈ પોતાની આ બહેનને ભણાવતા હતા. રુકૈયા ઘણા તેજ હતાં. દુનિયાને જોવાનો તેમનો દૃષ્ટિકોણ ઘણો અલગ હતો. તેમના ભાઈને આ વાતનો ખ્યાલ સારી રીતે હતો. એટલા માટે જ્યારે લગ્નનો સમય થયો ત્યારે તેમને ચિંતા પણ થઈ હતી. તેમના પ્રયત્નોથી વર્ષ 1898માં અઢાર વર્ષની ઉંમરે રુકૈયાનાં લગ્ન બિહારના ભાગલપુરમાં રહેતા અને ઉંમરમાં ઘણા મોટા સખાવત હુસૈન સાથે થયાં. સખાવત હુસૈન ભણેલી-ગણેલી અને તરક્કીપસંદ વ્યક્તિ હતી. રુકૈયા બેગમ કોણ છે, જેમના માટે બાંગ્લાદેશની યુવતીમાં ભારે માન છે? તેમના સંગાથે રુકૈયાને ઘણી વસ્તુઓને કરવાની, વિચારવાની અને સમજવાની તક આપી. જોકે બંનેનો સાથ ઘણો લાંબો સમય ન રહ્યો. વર્ષ 1909માં સખાવત હુસૈનનું મૃત્યુ થયું. દુનિયાની સામે રુકૈયા સૌથી પહેલાં એક લેખિકા તરીકે પ્રસ્તુત થયાં છે. સખાવત હુસૈનના મૃત્યુ પહેલાં રુકૈયાની બંગાળી સાહિત્યમાં એક સારી ઓળખ ઊભી થઈ ચૂકી હતી. પોતાની રચનાઓ દ્વારા તેમણે મહિલાઓની ખરાબ સ્થિતિને સમજવા અને સમજાવવાના મહત્વપૂર્ણ પ્રયાસો શરૂ કરી દીધા હતા. તેમના એક લેખ ‘સ્ત્રી જાતિર અબોનતિ’ પર તો ભારે હોબાળો થયો હતો. કહેવામાં આવે છે કે એમાં માત્ર મહિલા, મહિલાઓ સાથે જ તેમની હાલત પર આકરી ચર્ચા કરાઈ હતી. પરંતુ હકીકતમાં તેમાં આ પુરુષપ્રધાન સમાજને અરીસો દેખાડવાનું કામ કરાયું હતું. વાર્તાએ હોબાળો કર્યો રુકૈયા બેગમ એમાં આ સમાજમાં મહિલાઓની ખરાબ સ્થિતિનું વિવરણ હતું. આવા સવાલ અને આવી વાત ભારતમાં કોઈ મહિલાએ આટલી ગંભીરતાથી નથી કરી. તેમણે જ્યારે આ લેખ લખ્યો ત્યારે તેમની ઉંમર 22-23 વર્ષની હોવાનું અનુમાન છે. તેમની એક રચના છે, 'સુલતાન��ઝ ડ્રીમ્સ' એટલે સુલતાનાનાં સપનાં. અંગ્રેજીમાં લખાયેલી આ લાંબી વાર્તા છે. આને લઘુ નવલકથા પણ કહી શકાય. આ એક એવા દેશની કહાણી છે, જ્યાં દેશ અને સમાજની તમામ પ્રવૃતિઓ મહિલાઓ ચલાવે છે. મહિલાઓ આઝાદ છે. પુરુષો ઘરની અંદર રહે છે. આને નારીવાદી કલ્પનાલોક, વિજ્ઞાનકથા કહેવામાં આવી. આ કહાણી વર્ષો પહેલાં મદ્રાસથી છપાતાં 'ઇન્ડિયન લેડિઝ મૅગેઝિન'માં 1905માં છપાઈ હતી. આ તે સમયની અંગ્રેજીની ઘણી પ્રતિષ્ઠિત પત્રિકા હતી. ઇતિહાસ સર્જનારા ભારતનાં વીરાંગના ડૉ. મુથ્થુલક્ષ્મી રેડ્ડી બંગાળી ભાષા સિવાયની ભાષાઓમાં રુકૈયા આ જ વાર્તાના કારણે જાણીતા થયાં. કારણ કે તેમણે મોટા ભાગની વાર્તાઓ બંગાળીમાં જ લખી છે. વિચારો રુકૈયાની આ વાર્તા પણ બંગાળી ભાષામાં હોત તો શું થાત? શું દુનિયા તેમને ઓળખી શકી હોત? આજે પણ હિંદીનો મોટો વિસ્તાર તેમના કામથી અપરિચિત છે. જો રુકૈયાએ અંગ્રેજીમાં જ લખ્યું હોત તો તેઓ નારીવાદી વિચારની દુનિયામાં લીડર હોત. અબરોધ બાસિની, મોતિચૂર, પદ્મોરાગ, સ્ત્રીજાતિર અબોનતિ, સુલતાનાઝ ડ્રિમ્સ, બે ભાગોમાં મોતિચૂર... તેમની મુખ્ય રચનાઓ છે. રુકૈયા એવાં મહિલા છે, જેમને મહિલાઓની હાલત અને હક વિશે ન માત્ર લખ્યું પરંતુ જમીની હકીકતને બદલવા માટે કામ પણ કર્યું. સખાવત હુસૈનના મૃત્યુ પછી તેમની ઇચ્છા પ્રમાણે તેમની યાદમાં છોકરીઓ માટે 1910માં સૌથી પહેલાં ભાગલપુર અને પછી 1911માં કલકત્તામાં સ્કૂલ ખોલવામાં આવી. તેમના પ્રયત્નોના કારણે બંગાળમાં મુસ્લિમ છોકરીઓને તાલીમ આપવાની બાબતે જાગૃતિ આવી. મુસ્લિમ મહિલાઓ માટે આશાનું કિરણ ઘણી તકલીફોને સહન કર્યા બાદ રુકૈયાએ આ શાળા ચલાવી. બંગાળની મુસ્લિમ છોકરીઓ માટે આ શાળા વરદાન સાબિત થઈ. રુકૈયા દ્વારા સ્થાપિત 'સખાવત મેમોરિયલ ગવરમેન્ટ ગર્લ્સ હાઈસ્કૂલ' આજે પણ કોલકતામાં ચાલે છે. પરંતુ આ સ્કૂલને ચલાવવા અને મુસ્લિમ છોકરીઓને આધુનિક તાલીમ આપવાના લીધે રુકૈયાને ઘણા વિરોધનો સામનો પણ કરવો પડ્યો. તેઓ ભારતીય નારીવાદી વિચારના મજબૂત સ્તંભ છે. તેમણે છોકરીઓને તાલીમ, ખાસ કરીને મુસ્લિમ છોકરીઓને તાલીમ અપાવામાં મોટી ભૂમિકા નિભાવી છે. મુસ્લિમ મહિલાઓને સંગઠિત કરવામાં યોગદાન આપ્યું. તેમનાથી પ્રેરણા લઈને અનેક છોકરીઓએ લખવાનું શરૂ કર્યું. સમાજસુધાર અને નારીઅધિકારના આંદોલનમાં ભાગ લીધો. 9 ડિસેમ્બર 1932 માત્ર 52 વર્ષની ઉંમરમાં કલકત્તામાં તેઓ મૃત્યુ પામ્યાં. મૃત્યુના કેટલાક ક���ાકો પહેલાં તેમણે એક લેખની શરૂઆત કરી હતી. તેમણે તેને નામ આપ્યું હતું, 'નારીરો અધિકાર' એટલે મહિલાઓના હક. મહિલાઓના કામ કરવા અને તેમની જિંદગીમાં ફેરફાર લાવવાના કારણે બંગાળના વિસ્તારમાં તેમને રામમોહન રોય અને ઈશ્વરચંદ વિદ્યાસાગર જેવાં ગણવામાં આવે છે. ભારત-બાંગ્લાદેશ એટલે બંગાળના વિસ્તારની છોકરીઓ તો કહે છે કે 'તેઓ ન હોત તો અમે ન હોત. રુકૈયા અમારા સૌનાં પૂર્વજ છે.' તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રુકૈયા સખાવત હુસૈન એટલે નારીવાદી વિચારક, કથાકાર, નવલકથાકાર, કવિ, બંગાળમાં મુસ્લિમ છોકરીઓના શિક્ષણ માટે આંદોલન ચલાવનાર, મુસ્લિમ મહિલાઓનું સંગઠન બનાવનાર. +text: મૃતક યુવાન પ્રદીપ રાઠોડ તેમને ઘોડા રાખવાનો શોખ હતો. તેમનો ઉદ્દેશ ગામના ક્ષત્રિયોને બતાવવાનો ન હતો કે દલિતો પણ ઘોડા રાખી શકે છે. તેઓ પ્રાણીઓને પ્રેમ કરતા હતા અને ઘોડાના ખૂબ સારા ટ્રેનર પણ હતા. તેમના પિતાએ 30,000 રૂપિયામાં આ ઘોડી ખરીદી હતી. ક્ષત્રિયોએ ઘોડી રાખવા મામલે ધમકી આપી મૃતક યુવાન પ્રદિપના પિતા કાળુભાઈ રાઠોડ ગયા અઠવાડિયે જ તેમના પિતાને ગામના ક્ષત્રિયોએ ધમકીના સ્વરમાં કહ્યું હતું કે જો તેઓ આ ઘોડી વેચી દે તો જ સારું છે. કેટલાક ક્ષત્રિયો માટે ઘોડો તેમના પૂર્વજોના ગર્વ સાથે જોડાયેલો છે અને તેઓ દલિત દ્વારા રાખવામાં આવતા ઘોડાને ગુના તરીકે જુએ છે. આરોપીઓના ગુસ્સા અને નફરતનો આપણે એ રીતે પણ અંદાજ મેળવી શકીએ જે રીતે મૂછો રાખવા બદલ તેમણે પ્રવીણની હત્યા કરી નાખી હતી. પ્રવીણે તેના પર થયેલા હુમલાથી બચવા માટે જે પ્રયત્નો કર્યા હતા તે તેમની હથેળીમાં પડેલા કાપા પરથી સમજી શકાય છે. ગળાના પાછળના ભાગે એટલી ગંભીર ઈજાઓ થઈ હતી કે બાકીનું શરીર માથા સાથે માત્ર ગળાના થોડા સપોર્ટ સાથે જોડાયેલું રહ્યું હતું. શા માટે આવી હેવાનિયત? પ્રતિકાત્મક તસવીર ભારતના ગ્રામિણ વિસ્તારોમાં કાયદાના શાસન કરતાં જ્ઞાતિના નિયમો વધારે શક્તિશાળી અને પ્રભાવી છે. જ્યારે હું તેમના પિતા સાથે હોસ્પિટલમાં બેઠો હતો ત્યારે મારા મગજમાં સુપ્રિમ કોર્ટના વિચારો ચાલી રહ્યા હતા. આઝાદી પહેલાં અસ્પૃશ્ય અને અપમાનિત થયેલા અને દેશની પાંચમા ભાગની વસતિ જેટલા દલિતો પાસે ન્યાયતંત્ર જ ન્યાય માટે એક આશરો હતું. સુપ્રિમ કોર્ટના બે જ્જોએ એટ્રોસિટી મામલે ચૂકાદો આપતા કહ્યું હતું કે એટ્રોસિટી એક્ટનો નિર્દોષ નાગરિકોને હેરાન કરવા માટે દુરુપયોગ થાય છે. બંને જ્જ અને ચૂકાદા પર કોઈ સંદેહ નથી અને કોર્ટનો ચૂકાદો શિરોમાન્ય છે. પરંતુ આ ચૂકાદો દલિતો માટે ઝટકા સમાન તો સાબિત નહીં થાય ને? શું તે કેસ પણ એક ખોટો કેસ હતો? 'દલિતો ફરિયાદની હિંમત નહીં કરી શકે' પ્રદીપના પરિવારે આરોપીઓ પકડાયા બાદ મૃતદેહ સ્વીકાર્યો હતો આ ઘટના બાદ હું ભાવનગરની સિવિલ હોસ્પિટલમાં હતો. અહીં પ્રદીપના પરિવારને સાથ આપવા માટે ઘણા લોકો આવ્યા હતા. તેમની પાસેથી મને જાણવા મળ્યું કે આ વિસ્તારમાં દલિતો અંગે એવું મનાય છે કે તેમને ગમે તેટલા હેરાન કરશો તો પણ તેઓ ફરિયાદ કરવાની હિંમત નહીં કરે. નવસર્જન સંસ્થા આ વિસ્તારમાં 40 જેટલા એટ્રોસિટિના કેસ કરવા માટે લોકોને મનાવવામાં સક્ષમ રહી છે. જેના કારણે અમને જરા રાહતનો અનુભવ થયો. હત્યા સામે જમીનની ઓફર પ્રદીપના પિતાની સુપ્રિન્ટેન્ડેટ ઓફ પોલીસ પાસે એક જ માગણી હતી કે તમામ આરોપીઓની ધરપકડ કરવામાં આવે જેથી તેઓ તેમના પુત્રના મૃતદેહને સ્વીકારી શકે. ત્યાં હાજર ઘણા નેતાઓએ તેમના પિતાને જમીનની માગણી કરવાનું કહ્યું પણ તેઓ તેમાં સફળ ન થયા. તેમને માત્ર ન્યાય જ જોઇતો હતો. તેઓ તેમના 21 વર્ષના પુત્રને માત્ર જમીનના એક ટૂકડા સામે ગૂમાવવા નહોતા માગતા. સમાજ કલ્યાણ વિભાગના અધિકારીઓ પણ ઘટના બાદ સિવિલ હોસ્પિટલ દોડી આવ્યા હતા. એટ્રોસિટિ કેસમાં વળતર માટે પ્રથમ હપ્તાના ભાગ રૂપે 4,15,000 રૂપિયાનો ચેક તેમના હાથમાં હતો. હું એ વાતનો સાક્ષી છું કે તેમના પિતાએ આ પૈસા લેવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો. અંતિમયાત્રામાં ઘોડી સામેલ પ્રતિકાત્મક તસવીર છ કલાકની રાહ જોયા બાદ અંતે પોલીસે અમને જાણ કરી કે ઘટનામાં સામેલ ત્રણેય આરોપીઓની ધરપકડ કરી લેવામાં આવી છે. ત્યારબાદ પ્રદીપના મૃતદેહને સ્વીકારવામાં આવ્યો. પરિવારે તેમની અંતિમયાત્રા કાઢવાનું નક્કી કર્યું. એ પણ નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે લોકોની સાથે આ અંતિમયાત્રામાં ઘોડી પણ જોડાશે. આ નિર્ણય એ સંદેશ પહોંચાડવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો કે કોઈ પણ અમને આ દેશના નાગરિક તરીકે સ્વતંત્ર રીતે જીવન જીવતા અટકાવી શકે નહીં. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તેમનું નામ પ્રદીપ રાઠોડ હતું અને હવે તેઓ આ દુનિયામાં નથી રહ્યા. તેઓ 21 વર્ષના હતા અને માત્ર દસ ધોરણ સુધી અભ્યાસ કર્યો ���તો. +text: હાલમાં જ ઉત્તર પ્રદેશમાં યોજાયેલી પેટાચૂંટણીમાં ભાજપને હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં ગોરખપુર અને ફૂલપુરની બેઠકો પર પેટાચૂંટણી યોજાઈ હતી. જેનું પરિણામ આજે હતું. જેમાં બંને બેઠકો પર ભાજપની હાર થઈ છે. અહીં સપાના ઉમેદવાર પ્રવીણ કુમાર નિષાદે 21,961 મતોથી ભાજપના ઉમેદવાર ઉપેન્દ્ર દત્તને હરાવ્યા છે. ગોરખપુર સીટ પર તો ખુદ યોગી આદિત્યનાથ જ ચૂંટાઈને લોકસભામાં આવ્યા હતા. મુખ્યમંત્રી બન્યા બાદ આ સીટ ખાલી પડી હતી. યોગીનો ગઢ ગણાતી આ સીટ પર જ ભાજપની હાર થઈ છે. તો ફૂલપુર સીટ કેશવપ્રસાદ મોર્ય ઉપમુખ્યમંત્રી બન્યા બાદ ખાલી પડી હતી. ત્યાં પણ ભાજપની હાર થઈ છે. બિહારમાં પણ ભાજપની હાર બિહારની અરરિયા લોકસભા બેઠક પર થયેલી ચૂંટણીમાં પણ ભાજપ અને નીતિશ કુમારના ગઠબંધને હારનો સામનો કરવો પડ્યો છે. બિહારની આ બેઠક રાષ્ટ્રીય જનતા દળના સાંસદ તસલીમુદ્દીનના મૃત્યુ બાદ ખાલી પડી હતી. જે બાદ તેમના પુત્ર સરફરાઝ અહમદ રાજદની ટિકિટ પર ચૂંટણી લડી રહ્યા હતા. જેમાં તેમની જીત થઈ છે. ઉપરાંત બિહારમાં બે વિધાનસભા બેઠકો માટે પણ ચૂંટણી યોજાઈ હતી. જેમાં જેહાનાબાદ અને ભભૂઆની બેઠકો પર પર રસાકસી ભર્યો જંગ હતો. જેમાં જહાનાબાદ બેઠક પર આરજેડી અને ભભૂઆની બેઠક પર ભાજપની જીત થઈ છે. ગુજરાતમાં યોગીનો શો ફ્લોપ રહ્યો હતો ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ દરમિયાન યોગી આદિત્યનાથ ગુજરાતમાં પ્રચાર કરવા માટે આવ્યા હતા. પરંતુ દક્ષિણ ગુજરાતમાં તેમણે કરેલો એક રોડ શો એ સમયે ચર્ચાનો વિષય બન્યો હતો. જેમાં તેમના રોડ શો દરમિયાન લોકોની બહુ પાંખી હાજરી જોવા મળી હતી. સોશિયલ મીડિયા પર લોકોએ યોગીના આ શોની બહુ મજાક ઉડાવી હતી. તો ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ દરમિયાન જામનગર સહિત અનેક સ્થળોએ યોગીની સભામાં લોકોની પાંખી હાજરી ચર્ચાનો વિષય બની હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશમાંથી યોગી સરકાર અને ભાજપ માટે ઝટકા સમાન સમાચારો આવી રહ્યા છે. +text: આમ તો સુબ્રમણ્યમ જયશંકર સફળ રાજદૂત તરીકે જાણીતા છે. પરંતુ કૅબિનેટમાં મંત્રી તરીકે તેમની નિયુક્તિથી એક વાત નક્કી થઈ ગઈ કે સરકારના વિશ્વાસ અને જરૂરિયાત- બંને પર તેઓ ખરા ઊતર્યા છે. એસ. જયશંકરને કૂટનીતિક આવડત પિતા સુબ્રમણ્યમ પાસેથી વારસામાં મળી છે. ભારતના મુખ્ય રાજનીતિજ્ઞ વિશ્લેષકોમાં તેમની ગણના થાય છે. નોંધનીય છે કે અગ���ઉની મોદી સરકારમાં રહેલાં વિદેશમંત્રી સુષમા સ્વરાજે સ્વાસ્થ્યને લઈને આ ચૂંટણીમાં ભાગ નહોતો લીધો. જયશંકરે લોકસભા ચૂંટણી લડી નથી તો સ્વાભાવિક છે કે મંત્રી બની રહેવા માટે તેઓએ રાજ્યસભાની આવનારી દ્વિવાર્ષિક ચૂંટણીમાં ભાગ લેવો પડશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વિદેશ સચિવ પદ પર નિમણૂક સરકારમાં આવતાની સાથે આઠ મહિનામાં જ મોદી સરકારે વર્ષ 2015માં તત્કાલીન વિદેશ સચિવ સુજાતાસિંહને પદ પરથી દૂર કરીને એસ. જયશંકરની નિમણૂક કરી. સુજાતાસિંહની નિમણૂક યૂપીએ સરકારમાં થઈ હતી અને તેમનો કાર્યકાળ પૂરો થતાં પહેલાં તેમને પદ પરથી હઠાવતા એ સમયે વિવાદ પણ થયો હતો. જોકે, કેટલાક મીડિયા રિપોર્ટમાં એવું પણ કહેવાયું હતું કે ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહનસિંહ વર્ષ 2013માં જયશંકરની વિદેશ સચિવ તરીકે નિમણૂક કરવા માગતા હતા, પરંતુ છેલ્લી ઘડીએ તેઓએ સુજાતાસિંહને આ પદ સોંપ્યું હતું. રાજદૂત જયશંકર જયશંકરે દિલ્હીની સૅન્ટ સ્ટીફન્સ કૉલેજમાંથી રાજનીતિ વિજ્ઞાનમાં એમફીલ કર્યું છે અને જેએનયૂથી પીએચડી. તેમણે પરમાણુ કૂટનીતિમાં પણ વિશેષજ્ઞતા પ્રાપ્ત કરી છે. આંતરરાષ્ટ્રીય પોલિટિક્સમાં જયશંકરની કરિયર એક રાજદૂતના રૂપમાં રહી છે. વિદેશસેવાના તેઓ 1977 બેચના અધિકારી છે અને તેમની પહેલી પોસ્ટિંગ રશિયા ખાતે ભારતીય દૂતાવાસમાં થઈ હતી. તેઓ તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ શંકરદયાલ શર્માના પ્રેસ સચિવ પણ રહી ચૂક્યા છે. બાદમાં તેઓ વિદેશ મંત્રાલયમાં અન્ડર સેક્રેટરી રહ્યા. અમેરિકામાં ભારતના પ્રથમ સચિવ પણ રહ્યા. તેઓએ શ્રીલંકામાં ભારતીય સેનાના રાજનીતિજ્ઞ સલાહકાર તરીકે પણ કામ કર્યું છે. એ પછી તેમણે ટોક્યો અને ચેક રિપબ્લિકમાં ભારતના રાજદૂતનું પદ સંભાળ્યું. તેઓએ ચીનમાં પણ ભારતીય રાજદૂત રહી ચૂક્યા છે. ચીન સાથે વાતચીતના માધ્યમથી ડોકલામ ગતિરોધને હલ કરવામાં જયશંકરની મોટી ભૂમિકા માનવામાં આવે છે. જયશંકરે ભારત-અમેરિકા અસૈન્ય પરમાણુ કરાર પર વાતચીતમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા નિભાવી હતી. આ વર્ષે જ પદ્મશ્રીથી સન્માનિત ભારતીય વિદેશ સેવાના વરિષ્ઠ અધિકારી જયશંકરે વિદેશ સચિવ તરીકે પણ સેવા આપી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મોદી સાથે નિકટતા મંત્રીમંડળમાં જયશંકર એકમાત્ર બિનરાજકીય ચહેરો છે. પૂર્વ વિદેશ સચિવ એસ. જયશંકરની કૅબિનેટમાં ઍન્ટ્રીથી ઘણા લોકોને નવાઈ લાગી હશે. પણ તેઓને મોદીના નજીકના વહીવટી અધિકારી માનવામાં આવે છે. એનો અંદાજ એ વાતથી પણ લગાવી શકાય છે કે વિદેશ સચિવ તરીકે વર્ષ 2017માં પૂર્ણ થઈ રહેલો તેમનો કાર્યકાળ વધારી દેવાયો હતો. તેઓ વર્ષ 2015થી 2018 સુધી વિદેશ સચિવ રહ્યા. મોદીની વર્ષ 2018 સુધીની લગભગ બધી જ વિદેશયાત્રા દરમિયાન તેઓ તેમની સાથે હતા. વર્ષ 2018માં રિટાયર થયા બાદ તેઓએ ટાટા ગ્રૂપમાં વૈશ્વિક કૉર્પોરેટ મામલામાં અધ્યક્ષ તરીકે કામ કર્યું. કેમ ખાસ છે જયશંકરનું કૅબિનેટમાં સામેલ થવું? વરિષ્ઠ પત્રકાર નીરજા ચૌધરી કૅબિનેટમાં એસ. જયશંકરના સમાવેશને મોદીના મંત્રીમંડળની ખાસ વાત ગણાવે છે. તેઓએ બીબીસીને કહ્યું કે આ એક સંદેશ છે કે શક્ય છે કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આગામી સમયમાં અન્ય આવા લોકોને કૅબિનેટમાં સામેલ કરે. નીરજા કહે છે કે અમેરિકા અને ચીનની સાથે કામ કરવું આજના સમયની જરૂરિયાત છે. એ સંબંધ જયશંકરની નિમણૂકથી વધુ મજબૂત થશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો. 30 મેની સાંજે જ્યારે નરેન્દ્ર મોદી બીજી વાર વડા પ્રધાનપદના શપથ લેતા હતા ત્યારે તેમની કૅબિનેટમાં નવા ચહેરાઓમાં સામેલ એક નામ જયશંકરનું પણ હતું. એસ. જયશંકરને મોદીની કૅબિનેટમાં વિદેશમંત્રીનું પદ મળ્યું છે. +text: 23 વર્ષ સુધી બંધ રહ્યા બાદ ઑપેરા હાઉસ ફરી શરૂ થયું છે. લગભગ આઠ વર્ષ સુધી તેના પુનરુદ્ધારનું કાર્ય ચાલ્યું હતું. 'રોયલ ઑપેરા હાઉસ'ને યુનેસ્કોએ એશિયા-પૅસિફિકના સાંસ્કૃતિક વારસાની જાળવણીના પુરસ્કારથી સન્માનિત કર્યું છે. તા. 27મી માર્ચને 'વર્લ્ડ થિયેટર ડે' તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, ત્યારે એક નજર ગોંડલના પૂર્વ રાજવી પરિવારે કળાક્ષેત્રે કરેલા પ્રદાન પર. આઠ વર્ષ ચાલ્યું રેસ્ટોરેશન રોયલ ઑપેરા હાઉસનાં નિર્માણમાં ભારતીય તથા યુરોપિયન શૈલીની છાંટ જોવા મળે છે. પુન: સ્થાપનાનું કામ સંભાળનારા આર્કિટેક્ટ આભા લાંબાનાં કહેવા પ્રમાણે : "ઑપેરા હાઉસની ઇમારતને મૂળ સ્વરૂપ સાથે લાઇટિંગ, સાઉન્ડ અને એસી જેવી આધુનિક સુવિધાઓ પણ પ્રેક્ષકોને પૂરી પાડવાની હતી. જે એક પડકારજનક કામ હતું." નવનિર્મિત ઑપેરા હાઉસમાં ત્રણ માળના ઑડિટોરિયમમાં 575 પ્રેક્ષકો બેસી શકે છે. ઉપરાંત કાફે અને રેસ્ટોરાં માટે જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. રોયલ ઑપેરા હાઉસના ઓનરરિ ડાયરેક્ટર આશિષ દોશીના કહેવા પ્રમાણે, "1914માં ઓસ્ટ્રેલિયન પત્રકારે પાડેલા ફોટોગ્રાફ્સને કારણે આ ઇમારતની પ્રતિકૃતિ બનાવવા માટે મોટી મદદ મળી હતી." અહીં પૃથ્વીરાજ કપૂર, દીનાનાથ મંગેશકર, લતા મંગેશકર, બાળ ગંધર્વ સહિત અનેક દિગ્ગજ કલાકારો અહીં પોતાની કળા દર્શાવી ચૂક્યા છે. કેટલીક જાહેરાતો અને ફિલ્મોનાં શૂટિંગ પણ અહીં થયા છે. કહેવાય છે કે રાજ કપૂરને તેમની ફિલ્મોના પ્રીમિયર માટે ઑપેરા હાઉસ ખૂબ જ પસંદ હતું. ગોંડલના પૂર્વ રાજવી પરિવાર સાથે સંબંધ 1952માં ગોંડલના પૂર્વ રાજવી પરિવારના ભોજરાજસિંહે કોલસાના વેપારી જેહાંગીર ફરામજી કારાકાના પાસેથી રોયલ ઑપેરા હાઉસની માલિકી મેળવી હતી. ગોંડલના પૂર્વ રાજવી પરિવારનાં કુમુદ કુમારીએ જણાવ્યું હતું, "કલા અને સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન મળી રહે તે હેતુથી રોયલ ઑપેરા હાઉસનાં પુન:નિર્માણનું કામ હાથ ધર્યું હતું. એ વાતની ખુશી છે કે અમારા સહિયારા પ્રયત્નોને યુનેસ્કોએ પણ નવાજ્યો છે." કુમુદ કુમારી તેમના પતિ જ્યોતેન્દ્રસિંહને રેસ્ટોરેશનના પ્રેરણાસ્ત્રોત ગણાવે છે. 2008માં ઑપેરા હાઉસના રેસ્ટોરેશનની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી હતી. 16 ઓક્ટોબર 2016ના રોયલ ઑપેરા હાઉસ ફરી શરૂ થયું, એક સદી અગાઉ 1916માં અહીં પહેલો શો યોજાયો હતો. ભવ્યભૂતકાળ અને પડતી 1909માં બ્રિટીશ રાજ દરમિયાન ઑપેરા હાઉસનો પાયો નખાયો હતો, કિંગ જ્યોર્જ પંચમે 1911માં ભારત યાત્રા દરમિયાન આ ઇમારતનું ઉદઘાટન કર્યું હતું. 1912માં તેનું નિર્માણકાર્ય પૂર્ણ થયું હતું છતાંય 1915 સુધી તેમાં નાના-મોટા ફેરફાર થતા રહ્યા હતા. શરૂઆતમાં અહીં માત્ર ઑપેરાનાં કાર્યક્રમો થતાં. ભારતનો સંપન્ન-ધનાઢ્ય વર્ગ તથા તત્કાલીન અંગ્રેજી અમલદારો તેને નિહાળી શકતા. 1935માં ટૉકીઝના આગમના બાદ અહીં ફિલ્મો દર્શાવવાની શરૂઆત થઈ, જેના કારણે તેના દર્શકોનો વ્યાપ વધ્યો. વર્ષો પસાર થવા સાથે વીસીઆર તથા વીડિયો પાઇરસીને કારણે સિંગલ સ્ક્રીન થિયેટરની પડતીની શરૂઆત થઈ. મુંબઈના કેપિટોલ તથા એડવર્ડ થિયેટર બંધ થઈ ગયા. તેની અસરથી ઑપેરા હાઉસ પણ બાકાત ન રહ્યું અને 1993માં રોયલ ઑપેરા હાઉસ બંધ થઈ ગયું. ઑપેરા એટલે... ઑપેરામાં થિયેટર એ પશ્ચિમી શાસ્ત્રીય સંગીત પરંપરાનો એક ભાગ છે. 16મી સદીના અંતભાગમાં ઈટાલીમાં તેની શરૂઆત થઈ, જે સમગ્ર યુરોપમાં લોકપ્રિય બન્યું. તેમાં થિયેટરની જેમ જ એક્ટિંગ, સેટ અને કપડાં જેવાં મૂળ તત્વો હોય છે. ક્યારેક તેમાં ડાન્સનો પણ સમાવેશ કરવામાં આવે છે. જોકે, ગાયકો અને સંગીતકારો દ્વારા આપવામાં આવતાં લાઇવ પર્ફૉર્મન્સ તેને સામાન્ય નાટકથી અલગ પાડે છે. એક સમયે દક્ષિણ મુંબઈનું લેન્ડમાર્ક બ���લ્ડીંગ આજે ફરી એકવખત કલ્ચરલ 'લેન્ડમાર્ક' બની રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક સદી જૂના મુંબઈના રોયલ ઑપેરા હાઉસમાં ગુજરાતના પૂર્વ રાજવી પરિવારના પ્રયત્નોથી ફરી એક વખત ઑપેરાની સૂરાવલિઓ ગુંજતી થઈ છે. +text: આ કન્ટેન્ટ ઉપલબ્ધ નથી Facebook કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 રાજ્યમાં લૅન્ડલાઇન સંચારવ્યવસ્થા બહાલ કરી દેવામાં આવી છે અને પાંચ જિલ્લામાં 2જી ઇન્ટરનેટ શરૂ થઈ ગયું હતું. આ સિવાય 35 પોલીસ સ્ટેશન વિસ્તારમાં નિયંત્રણ હળવા કરવામાં આવ્યા છે. રવિવાર સાંજ સુધીમાં અમુક વિસ્તારને બાદ કરતાં મોટાભાગના વિસ્તારમાં લૅન્ડલાઇન ફરી શરૂ થઈ જશે. વહીવટીતંત્ર દ્વારા દરરોજ સ્થિતિની સમીક્ષા કરવામાં આવી રહી છે. જમ્મુ-કાશ્મીરના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રીઓ મહેબૂબા મુફ્તી અને ઓમર અબ્દુલ્લાહ સહિત નેતાઓને સેંકડોની સંખ્યામાં અટકાયતમાં રાખવામાં આવ્યાં છે. આ પહેલાં જમ્મુ-કાશ્મીરના મુખ્યસચિવ બી. વી. આર. સુબ્રમણ્યમે શુક્રવારે શ્રીનગરમાં પત્રકારો સાથે વાતચીત કરતા કહ્યું હતું કે ધીમે-ધીમે કાશ્મીરમાં નિયંત્રણો હટાવી લેવાશે. પાંચમી ઑગસ્ટે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરને વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો આપતી કલમ 370માં ફેરફારની જાહેરાત કરી તે પહેલાં સમગ્ર રાજ્યમાં મોબાઇલ, ઇન્ટરનેટ અને લૅન્ડલાઇન સેવા બંધ કરવામાં આવી હતી. બીજી બાજુ, UNSCમાં કાશ્મીર મુદ્દે ચર્ચા બાદથી લાઇન ઑફ કંટ્રોલ ઉપર ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે સામ-સામો ગોળીબાર થઈ રહ્યો છે. ભારતીય સેનાએ જમ્મુ-કાશ્મીર ખાતે રાજૌરીમાં પાકિસ્તાની પોસ્ટને ઉડાવી દેવાનો દાવો કર્યો છે. આ પહેલાં એક ભારતીય સૈનિકનું પાકિસ્તાની કાર્યવાહીમાં મૃત્યુ થયું હતું. સુપ્રીમમાં સુનાવણી વરિષ્ઠ પત્રકાર અનુરાધા ભસીને સુપ્રીમ કોર્ટમાં કાશ્મીરની પરિસ્થિતિ, ત્યાં બધી સંચાર સેવા બંધ કરવાથી લોકોને થઈ રહેલી હેરાનગતિ અને પત્રકારોને કામ કરવામાં આવી રહેલી બાધાઓને લઈને સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક અરજી દાખલ કરી હતી, જેના પર શુક્રવારે સુનાવણી કરવામાં આવી. સુનાવણી દરમિયાન અનુરાધા ભસીનના વકીલે અદાલતમાં કહ્યું કે કાશ્મીરમાં કોઈ લૅન્ડલાઇન વ્યવસ્થા કામ નથી કરી રહી અને ત્યાંની પરિસ્થિતિ બહુ ખરાબ છે. વકીલે ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈની અધ્યક્ષતા વાળી ત્રણ જજોની બેન્ચને કહ્યું કે અમારી અરજીને કલમ 370 સાથે કંઈ લેવા-દેવા નથી. શ્રીનગરથી અમારા સંવાદદાતા આમ��ર પીરઝાદા જણાવે છે કે સૌરામાં શુક્રવારે ફરી એક વખત ભારત વિરોધી દેખાવો થયા હતા, જેને વિખેરવા માટે પૅલેટ ગન તથા ટિયરગૅસનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. સરકારનો પક્ષ સૉલિસિટર જનરલ તુષાર મેહતાએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં કહ્યું કે ટૂંક સમયમાં જ કાશ્મીરમાં સંચારસેવા ઉપર લાદવામાં આવેલાં નિયંત્રણો હટાવી લેવાશે. મહેતાએ કહ્યું, "સુરક્ષાબળો પર ભરોસો રાખો, તેઓ દરરોજ પરિસ્થિતિની સમીક્ષા કરે છે. અમે ત્યાંની ભલાઈ માટે દરેક શક્ય પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ." એ સિવાય સુપ્રીમ કોર્ટે છ અરજીઓની સુનાવણી સ્થગિત કરી દીધી અને આગળની સુનાવણીની તારીખ નક્કી કરી નથી. આ છ અરજીમાંથી ચાર અરજીમાં સુપ્રીમ કોર્ટે સુધારો કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. અનુરાધા ભસીન સિવાય વકીલ એમ. એલ. શર્માએ પણ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી હતી. આ પહેલાં સુપ્રીમ કોર્ટ આ બાબતને સંવેદનશીલ જણાવીને સુનાવણી ટાળી દીધી હતી. બીજી બાજુ, કૉંગ્રેસે દાવો કર્યો છે કે રાજ્યમાં પાર્ટીના વડા ગુલામ અહેમદ મીરને નજરકેદ કરવામાં આવ્યા છે. કૉંગ્રેસના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટર ઉપર લખ્યું કે કોઈપણ જાતની ઉશ્કેરણી વગર રાષ્ટ્રીય પક્ષના નેતાની ધરપકડ કરીને સરકારે લોકશાહીને વધુ એક આંચકો આપ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શનિવારથી તબક્કાવાર રીતે કાશ્મીરમાં સંચારબંધી હળવી કરવામાં આવી રહી છે. આ સિવાય કિશ્તવાડ સહિત અનેક વિસ્તારોમાં નિયંત્રણો હળવા કરવામાં આવ્યા છે. +text: વેનેઝુએલાના રાષ્ટ્રપતિ નિકોલસ માડુરોએ આ પરિસ્થિતિને પહોંચી વળવા પગલાં ભર્યાં છે, પરંતુ તેનાથી ખાસ કોઈ ફાયદો થયો નથી. મહામંદીના સમયથી પસાર થઈ રહેલી વેનેઝુએલાની અર્થવ્યવસ્થા અને ભયાનક પરિસ્થિતિનાં નિર્માણ પાછળ ઘણાં લોકો રાષ્ટ્રપતિ નિકોલસ માડુરો અને તેમની સરકારને જવાબદાર ગણાવે છે. પરંતુ દેશમાં આવી પરિસ્થિતિનું નિર્માણ કેવી રીતે થયું અને મંદીમાંથી નીકળવાના પ્રયાસો બાદ પણ તેમાં સુધારો કેમ ન આવ્યો એ સવાલ થવો સ્વાભાવિક છે. વિપક્ષનાં નિયંત્રણવાળી વેનેઝુએલાની રાષ્ટ્રીય ઍસેમ્બ્લીના કહેવા અનુસાર, સરેરાશ 26 દિવસ બાદ કિંમતો બેગણી થઈ રહી છે. જુલાઈ માસમાં મોંઘવારીનો દર 83,000 ટકા સુધી પહોંચી ગયો હતો. આ કારણે વેનેઝુએલાના લોકો માટે ખાવા-પીવાનો સામાન અને મૂળભૂત જરૂરી વસ્તુઓ ખરીદવી મુશ્કેલ બની ગઈ છે. 25 લાખ બોલિવરની એક કપ કૉ��ી મોંઘવારીના સ્તરને એ રીતે સમજી શકાય કે એક કપ કૉફીની કિંમત 25 લાખ બોલિવર સુધી પહોંચી ગઈ છે. કોઈ સામાન માટે લોકો રોકડમાં પૈસા પણ નથી ચૂકવી શકતા. આ પરિસ્થિતિમાં લોકો ખરીદી માટે થેલો ભરીને પૈસા લઈ જવાની જગ્યાએ ઇલેક્ટ્રૉનિક ટ્રાન્સફરનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. બીબીસીના દક્ષિણ અમેરિકાના સંવાદદાતાએ કરાકસ ખાતે નોંધ્યું કે, લોકો વેઇટરને પ્રથમ બૅન્ક ડિટેઇલ બતાવે છે, જેથી કરીને વેઇટરને વિશ્વાસ બેસે કે ગ્રાહક ઇલેક્ટ્રૉનિક ટ્રાન્સફર કરશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શા માટે મોંઘવારી વધી? લોકો ઉપલબ્ધ સામાનની તુલનામાં વધારે સામાન ખરીદી કરવા માગે છે, તે મોંઘવારીનું સૈદ્ધાંતિક કારણ હોવાનું જણાવવામાં આવી રહ્યું છે. વેનેઝુએલામાં મોટી સંખ્યામાં તેલના ભંડાર છે, પરંતુ આ તાકત જ તેની આર્થિક સમસ્યાનું કારણ બની ગયું છે. વેનેઝુએલાની અર્થવ્યવસ્થા ઘણાં ખરાં અંશે તેલ પર ટકેલી છે. તેલથી મળતાં નાણાં તેની નિકાસના 95 ટકા છે. તેલનું પ્રચુર માત્રામાં ઉત્પાદન અને નિકાસથી તેમની પાસે મોટી માત્રામાં ડૉલર આવી રહ્યા છે, જેનાથી તેઓ વિદેશોમાંથી પોતાના નાગરિકો માટે જરૂરી સામાન ખરીદે છે. વર્ષ 2014માં તેલની કિંમતો ઘટી અને ત્યારબાદ વેનેઝુએલાના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં પણ ઘટાડો નોંધાયો, આ સાથે જ વેનેઝુએલાની સમસ્યા વધવાની શરૂ થઈ. દેશમાં વિદેશી મુદ્રા આવવાથી પેહલાંની જેમ વિદેશથી સામાન આયાત કરવાનું મુશ્કેલ બન્યું, પરંતુ લોકોની માગ અને જરૂરિયાત તો પહેલાં જેમ જ યથાવત્ રહી. હવે માંગ અને આપૂર્તિનું અંતર એટલું વધી ગયું કે મોંઘવારી તેની ટોચ પર પહોંચી ગઈ. આ પરિસ્થિતિને પહોંચી વળવા સરકારે વધુ માત્રામાં નાણું છાપ્યું, જેને કારણે પણ મુશ્કેલીઓ ઊભી થઈ છે. લોકોના હાથમાં એ નાણું આવ્યું જે પોતાનું મૂલ્ય ખોઈ રહ્યું હતું. શું કરી રહી છે સરકાર? વેનેઝુએલાના રાષ્ટ્રપતિ નિકોલસ માડુરો નિકોલસ માડુરોની સરકારે બોલિવારનું નામ બદલીને 'સૉવરેન બોલિવાર' કર્યું હતું. આ સાથે જ તેનું 95 ટકા અવમૂલ્યન પણ કર્યું હતું. સરકારે 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200 અને 500ની નોટ સાથે બે નવા સિક્કાઓ પણ બહાર પાડ્યા. કથળતી આર્થિક પરિસ્થિતિને પહોંચી વળવા માટે સરકારે અમુક ઉપાયો શોધ્યા છે, જેને 'ઇકોનોમિક પેકેજ' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. નવાં ચલણની જાહેરાત પણ આનો જ ભાગ છે. સરકારે અપનાવેલા અમુક ઉપાયો નીચે મુજબ છે: - એક સપ્ટેમ્બરથી દૈનિક મજૂરી 34 ગણી વધારી દેવામા�� આવી છે. - સૉવેરન બોલિવારને વર્ચ્યુઅલ કરન્સી પેટ્રોલથી સહારો આપવો. સરકારનું કહેવું છે કે આ કરન્સી વેનેઝુએલાના તેલ ભંડારો સાથે જોડાયેલી છે. - વેટ ચાર થી વધારીને 16 ટકા કરી દેવામાં આવ્યો. લોકો પર અસર હાલમાં લોકો વેનેઝુએલા છોડીને જઈ રહ્યા છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના આંકડા પર નજર કરીએ તો વર્ષ 2014થી અત્યારસુધીમાં 23 લાખ લોકો દેશ છોડી ચૂક્યાં છે. લોકો અહીંથી પાડોશી દેશ કોલમ્બિયા જઈ રહ્યા છે. અમુક લોકો ત્યાંથી આગળ ઇક્વોડોર, પેરુ, ચિલિ અને બ્રાઝિલમાં શરણ લઈ રહ્યાં છે. નવી મુદ્રાને કારણે રોકડ વ્યવહારમાં થોડો લાભ થયો છે, પરંતુ તેનાથી મુશ્કેલી પણ ઊભી થઈ છે. અમુક અર્થશાસ્ત્રીઓએ ચેતવણી આપી છે કે જો મહામોંઘવારીને નાબૂદ કરવામાં ન આવી, તો પરિસ્થિતિ જૂની મુદ્રા જેવી જ થઈ જશે. મતલબ કે જૂના ચલણમાં સર્જાયેલી પરિસ્થિતિ જેવી થઈ જશે. દેશની કંપનીઓની સમસ્યા એ છે કે તેમના માટે 34 ગણી દૈનિક મજૂરી આપવી મુશ્કેલ છે. આ સાથે જ બજારમાં સામાન નથી. અમુક શહેરમાં પાણી અને વીજળીની સમસ્યાઓ ઊભી થઈ છે. પાણી અને વીજળીની અસર હૉસ્પિટલોમાં વર્તાઈ રહી છે. દેશ છોડનાર અમુક લોકોનું કહેવું છે કે વેનેઝુએલામાં સારવાર અને ઑપરેશન નથી કરાવી શકતા. ગર્ભવતી મહિલાઓ ડિલિવરી માટે કોલમ્બિયા જઈ રહી છે. એક વર્ગ એવો છે જે રાષ્ટ્રપતિ માડુરો અને પૂર્વ નેતાઓને આ પરિસ્થિતિ માટે જવાબદાર ગણે છે. બીજી તરફ માડુરોના સમર્થકોનું કહેવું છે કે, આ પરિસ્થિતિ પાછળ સત્તા પલટાવવાના પ્રયાસો કરનાર વિપક્ષ, અમેરિકાના પ્રતિબંધો અને કોલમ્બિયા પણ જવાબદાર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વેનેઝુએલામાં લાખોની સંખ્યામાં લોકો દેશ છોડીને જઈ રહ્યાં છે. ત્યાં મોંઘવારી અમુક ટકા નહીં, પરંતુ હજારો ગણી વધી ગઈ છે. દેશની અર્થવ્યવસ્થા ડૂબવાના આરે છે અને લોકો પાસે ખાવા માટે પણ કંઈ જ નથી. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર અંગ્રેજી અખબાર હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સ અનુસાર ઉત્તર પ્રદેશ વિધિ વિરુદ્ધ ધર્મ સંપરિવર્તન નિષેધ વટહુકમ-2020ના ભાગ-3 અંતર્ગત રાશિદ અને તેમના ભાઈ સલીમ પર મામલો દાખલ કરી તેમને જેલ મોકલી દેવામાં આવ્યા છે. આ ઘટનાનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ વાઇરલ થઈ રહ્યો છે. જેમાં ભગવો ગમછો બાંધેલા બજરંગદળના કાર્યકર્તા મહિલાને પોલીસ સ્ટેશનમાં સવાલો કરી રહ્યા છે. એક કાર્યકર્તા મહિલાને પૂછી રહ્યો છે, "અમને ડીએમની મંજૂરી બતાવો ક�� તું તારો ધર્મ બદલી શકે છે." બીજી વ્યક્તિએ પૂછ્યું, "શું તે નવો કાયદો વાંચ્યો છે કે નહીં" ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના રિપોર્ટ પ્રમાણે કાંઠ પોલીસ સ્ટેશન પર રેકૉર્ડ કરવામાં આવેલા વીડિયોમાં જોવા મળી રહ્યું છે કે યુવતી નિકાહનામાની એક કૉપી બતાવી રહી છે, જેમાં તેનું મુસ્લિમ નામ છે અને એ રીતરિવાજથી જ તેમણે લગ્ન કર્યાં છે. યુવતી પુરાવા તરીકે અખબારમાં છપાયેલી જાહેરાત પણ બતાવી રહી છે જેમાં તેમણે પોતાનું નામ બદલ્યું છે. ઉત્તર પ્રદેશનો જે નવો કાયદો પસાર થયો છે તેમાં લગ્ન માટે ધર્મપરિવર્તનને પ્રતિબંધિત કરી દેવામાં આવ્યું છે પરંતુ આ યુવતીનાં લગ્ન નવા કાયદા પહેલાં થયાં હતાં. કાંઠ પોલીસ સ્ટેશનના ઇન્સ્પેક્ટર અજય ગૌતમે કહ્યું કે યુવતીનાં માતાની ફરિયાદ બાદ રાશિદ અને તેમના ભાઈ સલીમ વિરુદ્ધ મામલો દાખલ કરવામાં આવ્યો છે. યુવતીનાં માતાનો આરોપ છે કે રાશિદે તેમની પુત્રી સામે પોતાની સાચી ઓળખ છુપાવી હતી અને તે હવે પોતાની પુત્રી પર ધર્માતરણનું દબાણ કરી રહ્યો હતો. જોકે, વાઇરલ વીડિયોમાં 22 વર્ષની યુવતીનું કહેવું છે કે પાંચ મહિના પહેલાં તેણે લગ્ન કર્યાં હતાં અને તેનું રજીસ્ટ્રેશન કરાવવા માટે કોર્ટમાં આવી હતી. જોકે, હજી સુધી એ સાફ નથી થયું કે યુવતીએ પોતાનો ધર્મ બદલ્યો છે કે નહીં. ભારત બંધ એલાનને રાજકીય પાર્ટીઓનું સમર્થન ખેડૂત આંદોલન દેશની રાજધાની દિલ્હીની બહાર સરહદે ચાલી રહેલા ખેડૂત આંદોલનને સમગ્ર દેશમાંથી સમર્થન મળી રહ્યું છે. હાલમાં ખાસ કરીને પંજાબ, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશના ખેડૂતો નવા કૃષિકાયદાના વિરોધમાં આંદોલન કરી રહ્યા છે. કેન્દ્ર સરકાર સાથે ખેડૂતોની વાતચીત થયા બાદ પણ આ મામલો કોઈ નીવડો આવ્યો નથી. ખેડૂતો દ્વારા આઠ ડિસેમ્બરે ભારત બંધનું એલાન પણ આપવામાં આવ્યું છે. એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર આ બંધ એલાનને કૉંગ્રેસ સહિત અનેક પાર્ટીઓએ સમર્થન આપ્યું છે. ખેડૂતોને કૉંગ્રેસ સહિત તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ, રાષ્ટ્રીય લોક દળ, રાજદ, રાષ્ટ્રીય લોક સમતા પાર્ટી (રાલોસપા) અને સપાએ પણ સમર્થન આપ્યું છે. ઑલ ઇન્ડિયા કિસાન સંઘર્ષ કો-ઑર્ડિનેટર કમિટી હેઠળ આપેલા બંધમાં ભારતભરના 400થી વધુ ખેડૂત સંગઠનો સામેલ છે. કોરોનાને કારણે અમદાવાદ સહિત અન્ય શહેરોમાં રાત્રી કર્ફ્યુ લંબાઈ શકે પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુજરાતમાં હાલમાં કોરોના વાઇરસના કેસમાં વધારો થઈ રહ્યો છે અને સંક્રમણને કાબૂમાં લેવા તંત્ર પણ કામ લાગેલું જણાય છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ પ્રમાણે અમદાવાદ, વડોદરા, રાજકોટ અને સુરતમાં લાગુ કરાયેલો રાત્રી કર્ફ્યુ લંબાઈ શકે છે. એક વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારીના હવાલાથી ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાએ લખ્યું કે રવિવારે પોલીસ અને સરકારી અધિકારીઓ વચ્ચે ઔપચારિક બેઠક થઈ હતી અને તેમાં આ મહિનાના અંત સુધી અથવા કોવિડ-19ની સ્થિતિ ન સુધરે ત્યાં સુધી રાત્રી કર્ફ્યુ લંબાવવાની સંભાવના પર ચર્ચા કરી હતી. સૈફ અલી ખાને નિવેદન પર માફી માગી સૈફ અલીન ખાન અને કરીના કપૂર ફિલ્મ અભિનેતા સૈફ અલી ખાને પૌરાણિક ચરિત્ર રાવણ પર કરેલી એક ટિપ્પણીને લઈને માફી માગી છે. તેઓએ કહ્યું કે તેમનો ઇરાદો કોઈની ભાવનાઓને ઠેસ પહોંચાડવાનો નહોતો. સૈફ અલી ખાન ફિલ્મ 'આદિપુરુષ'માં રાવણનો રોલ નિભાવી રહ્યા છે અને અભિનેતા પ્રભાષ ભગવાન રામનો. તેઓએ પોતાના રોલ પર બોલતા એક અખબારને કહ્યું હતું, "એક રાક્ષસ રાજાનો રોલ નિભાવવો રસપ્રદ છે, પણ તેમાં આ ઓછો કઠોર છે. અમે તેને દયાળું બતાવીશું, જેમાં મનોરંજન પણ હશે અને એ પાત્ર સીતાના અપહરણનું યોગ્ય કારણ જણાવશે કે યુદ્ધ રામની સાથે બદલો લેવાને કારણે થયું, કેમ કે લક્ષ્મણે તેમની બહેન શૂર્પણખાનું નાક કાપ્યું હતું." આ ટિપ્પણી બાદ સોશિયલ મીડિયામાં સૈફ અંગે ઘણું બધું લખવામાં આવ્યું હતું. કેટલાકે તેને હિન્દુત્વનું અપમાન પણ ગણાવ્યું હતું. બાદમાં સૈફ અલી ખાને કહ્યું, "મને ખબર છે કે એક ઇન્ટરવ્યૂ દરમિયાન આપેલું મારું નિવેદન વિવાદનો વિષય બન્યું છે અને તેનાથી લોકોની લાગણીને ઠેસ પહોંચી છે. મારો એવો કોઈ ઇરાદો નહોતો કે આવું કહેવાનો કોઈ મતલબ હતો. હું ઈમાનદારીથી બધાની માફી માગવા ઇચ્છું છે અને પોતાનું નિવેદન પરત લેવા માગું છું." અમદાવાદમાં લાગેલી આગમાં 28 દુકાનો ઝપેટમાં અમદાવાદના બાપુનગર વિસ્તારમાં આવેલા શ્યામશિખર કૉમ્પલેક્સમાં આગ લાગી હતી. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર, ફાયરના અધિકારીએ જણાવ્યું કે ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર અને પહેલા માળે આવેલી ઝવેરાત, ખાણીપીણી, ઇલેક્ટ્રિક ઉપકરણો સહિતની કુલ 28 દુકાનોને નુકસાન થયું હતું. ફાયર અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, વહેલી સવારે અંદાજે છ વાગ્યા આસપાસ ચાની દુકાન પર રાખેલા ગેસ સિલિન્ડરને કારણે આગ લાગી હોવાની શક્યતા છે અને પછી આ આગ ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર અને અન્ય દુકાનોમાં ફેલાઈ હતી. જોકે આ આગ લાગી એ સમયે મોટા ભાગની દુકાનો બંધ કરાઈ દેવાઈ હતી. આ આગની ��ટનામાં કોઈ જાનહાનિ થઈ હોવાનું નોંધાયું નથી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશના મુરાદાબાદમાં શનિવારે આંતરધાર્મિક લગ્નનું રજિસ્ટ્રેશન કરાવવા જઈ રહેલા એક યુગલને બજરંગદળના કાર્યકર્તાઓએ રોકી લીધું અને તેમને પોલીસ સ્ટેશન લઈ ગયા. +text: તેમની આ મુલાકાત માટે ઘણી તૈયારી કરવામાં આવી હતી. જેથી ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિને બનારસ બતાવી આકર્ષિત કરી શકાય. પરંતુ આ તૈયારીઓથી કેટલાક લોકો નાખુશ પણ થયા હતા. વારાણસીના હરેન્દ્ર શુક્લાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે બન્ને નેતાઓનું કાશી આવવું સારું કહેવાય. પણ કાશીનો સંદેશ ખોટો જઈ રહ્યો છે. ગંગાના ઘાટોની તૂટેલી સીડીઓને મોટા મોટા હોર્ડિંગ્સ અને કાર્પેટના માધ્યમથી ઢાંકી દેવામાં આવી છે. એટલે સાચા અર્થમાં બનારસની સાચી તસવીર દેખાતી નથી. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ગુજરાતમાં પણ આવા જ કિસ્સા 2014માં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ 17મી થી 19મી સપ્ટેમ્બર દરમિયાન ભારતની મુલાકાતે આવ્યા હતા. ત્યારે તેમણે અમદાવાદની મુલાકાત લીધી હતી. રિવરફ્રન્ટ પર મોદી અને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ જિનપિંગ અને તેમના પત્ની ઝૂલે ઝૂલ્યા હતા. ત્રણેયે ગાંધી આશ્રમની પણ મુલાકાત લીધી હતી. સપ્ટેમ્બર 2017માં જાપાનના વડાપ્રધાન શિંજો એબે ભારત આવ્યા હતા. તેમણે મોદી સાથે રોડ-શોમાં ભાગ લીધો હતો. થોડો સમય રિવરફ્રન્ટ પર પણ પસાર કર્યો હતો. તેઓ ગાંધી આશ્રમ પણ ગયા હતા અને ત્યાં રેટિંયો પણ કાંત્યો હતો. છેલ્લે ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂ અમદાવાદ આવ્યા હતા. દરેક વખતે એવો અવાજ ઉઠ્યો હતો કે જ્યારે પણ અમદાવાદમાં કોઈ મોટા વૈશ્વિક નેતા આવે છે, ત્યારે હંમેશા અસલી ચહેરો છૂપાવવા માટે પડદા લગાવાય છે. એ વિસ્તારોની ગરીબી અને ગંદકી છૂપાવવા માટે તેમને કવર કરી લેવામાં આવે છે. આવી જ રીતે ગાંધીનગરમાં દર બે વર્ષે યોજાતી વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત સમિટ વખતે પણ થતું હોવાની વાત થતી રહે છે. શું હતો મોદી-મૈક્રૉંનો કાર્યક્રમ? બન્ને કાશીના અસ્સી ઘાટથી નાવમાં બેઠા અને 3 કિમી ચાલ્યા બાદ દશાશ્વમેઘ ઘાટ પહોંચ્યા હતા. આ અંતર પૂરું કરવા માટે લગભગ 20 મિનિટનો સમય લાગ્યો હતો. ગંગા ઘાટ પર અનેક સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરાયું હતું. ઘાટ પર હાજર લોકોએ મોદી અને મૈક્રૉંનું સ્વાગત પણ કર્યું હતું. નાવ પર મોદી અને મૈક્રૉંની સાથે ઉત્તરપ્રદેશના સીએમ યોગી આદિત્યનાથ પણ હા���ર હતા. આ સિવાય બંને નેતાઓએ મિર્ઝાપુરમાં 650 કરોડના ખર્ચે તૈયાર થયેલા સોલર પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. જે બાદ તેઓએ મોટા લાલપુરનું દીનદયાલ ઉપાધ્યાય હસ્તકલા સંકુલ નિહાળ્યું હતું. જાપાનના પીએમ શિંજો એબે પછી મેક્રોં વારાણસી જનારા બીજા રાષ્ટ્રાધ્યક્ષ બન્યા હતા. જાપાનના પીએમએ ઘાટ પર ગંગા આરતી પણ કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિ ઇમૈનુઅલ મેક્રોં અને નરેન્દ્ર મોદી સોમવારે વારાણસી પહોંચ્યા હતા. અહીં મોદીએ મૈક્રૉંને ગંગાની સફર કરાવી. +text: 5 ઑગસ્ટે મંચ પર વડા પ્રધાનની સહિત ફક્ત 5 લોકો બિરાજશે જેમાં આરએસએસના વડા મોહન ભાગવતનો સમાવેશ થાય છે. સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદા બાદ ડૉ. પ્રવીણ તોગડિયાએ બીબીસી ગુજરાતીને આપેલી એક મુલાકાતમાં કહ્યું હતું કે, "આજે મને આંદોલનમાં આટલા બધા લોકોએ કેમ પ્રાણ ગુમાવવા પડ્યા એ વાતનું દુ:ખ થઈ રહ્યું છે. એક જ માતાનાં બે સંતાન, કોઠારી બંધુઓ, ગોધરાના રેલવે સ્ટેશન પર 59 લોકોએ કેમ જીવ ગુમાવવા પડ્યા, કારણ કે આંદોલન કરાયું હતું." એમણે કહ્યું હતું કે, જો રામમંદિર કોર્ટના ચુકાદાથી જ બનાવવાનું હતું તો આટલા મોટું આંદોલન કરત નહીં, લોકોનાં જીવ જાત નહીં. એ વખતે વચન આપ્યું હતું કે અમારી સરકાર આવશે એટલે સંસદમાં કાયદો બનાવીશું પણ ટ્રિપલ તલાકનો કાયદો બન્યો, રામમંદિરનો નહીં. ડૉ. પ્રવીણ તોગડિયાએ બીબીસી સાથેની મુલાકાતમાં કહ્યું આ વાત કરી એટલે મારી પર આરએસએસનું દબાણ આવ્યું. મેં કહ્યું હિંદુઓ સાથે દગો નહીં કરું. તમને છોડી દઈશ, રામને નહીં છોડું. બીબીસી ગુજરાતીએ રામમંદિર આંદોલન અને 5 ઑગસ્ટના કાર્યક્રમને લઈને નેક સવાલ ડૉ. પ્રવીણ તોગડિયાને કર્યા. તો શું ભાજપે રાજનૈતિક લાભ માટે રામમંદિરનો ઉપયોગ કર્યો? શું મંદિરના ભૂમિપૂજનમાં નરેન્દ્ર મોદીની હાજરી યોગ્ય છે? વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અયોધ્યામાં રામમંદિર માટે જઈ રહ્યા છે તો શું તેઓ સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ મુજબ બનનારી અયોધ્યાની મસ્જિદ માટે પણ જશે? 9 નવેમ્બર 1979ના રોજ રામમંદિરનો શિલાન્યાસ કેવી રીતે થયો હતો અને જો શિલાન્યાસ થઈ ગયો છે તો 5 ઑગસ્ટનો કાર્યક્રમ શું છે? તમે પોતે ડૉક્ટર છો તો કોરોના મહામારીને સમયે આ પ્રકારનો કાર્યક્રમ યોજવો શું યોગ્ય ગણાય? આવા અનેક સવાલોને લઈને બીબીસી સંવાદદાતા તેજસ વૈદ્યે ડૉ. પ્રવીણ તોગડિયા સાથે વાતચીત કરી. જુઓ સમગ્ર મુલાકાત વીડિયોમાં. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 5 ઑગસ્ટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અયોધ્યામાં રામમંદિરનું ભૂમિપૂજન કરશે ત્યારે 1990ના દાયકામાં રામમંદિરની આગેવાની લેનાર વિશ્વ હિંદુ પરિષદના નેતા ડૉ. પ્રવીણ તોગડિયાને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું નથી. +text: સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં માનવાધિકારોના ઉચ્ચાયુક્ત ઝાયદ બિન રાડ અલ હુસૈન સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં માનવાધિકારોના ઉચ્ચાયુક્ત ઝાયદ બિન રાદ અલ-હુસૈને કહ્યું કે તેઓ માનવાધિકાર કાઉન્સિલમાં તપાસ પંચની રચવા માટે પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવશે. જો આ તપાસ પંચ બને છે, તો કાશ્મીરમાં માનવાધિકારોના કથિત ઉલ્લંઘનની સ્વતંત્ર તપાસ કરવામાં આવશે. બીજી તરફ, ભારતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના આ રિપોર્ટને સંપૂર્ણ રીતે ફગાવી દીધો છે અને રિપોર્ટના ઇરાદા અંગે સવાલ ઉઠાવ્યા છે. 'આ તદ્દન ખોટું વર્ણન છે' ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે સંયુક્ત રાષ્ટ્રનો રિપોર્ટ, 'પુષ્ટિ કર્યા વગરની સૂચનાઓ પર આધારિત અને પક્ષપાતપૂર્ણ' હોવાનું જણાવ્યું છે. ભારતે કહ્યું કે આ તદ્દન ખોટું વર્ણન છે, જોકે પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયે કાશ્મીરમાં કથિત માવનાધિકારોના ઉલ્લંઘન પર સંયુક્ત રાષ્ટ્રના રિપોર્ટને આવકાર્યો છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર માનવાધિકારની રિપોર્ટમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતે કાશ્મીરમાં સૌથી વધુ સુરક્ષા દળો તહેનાત કર્યા છે અને વર્ષ 2016 ઘણા નાગરિકોના મૃત્યુ થયા છે. અત્રે નોંધવું કે 1947માં વિભાજન બાદ કાશ્મીર મામલે બન્ને દેશો વચ્ચે વિવાદ છે અને ઘણી વખતે યુદ્ધની સ્થિતિનું પણ નિર્માણ થયું છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના રિપોર્ટમાં પાકિસ્તાનને કહેવામાં આવ્યું છે કે તે આતંકવાદ વિરોધી કાનૂનનો દુરૂપયોગ શાંતિપૂર્ણ વિરોધ અને અસહમતિને ખતમ કરવા માટે નહીં કરે. 'સુરક્ષા દળોએ વધુ પડતો બળ પ્રયોગ કર્યો' સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સ અનુસાર, યુએનનો રિપોર્ટ મોટાભાગે ભારતના જમ્મુ-કાશ્મીર પર કેન્દ્રીત છે. તેમાં જુલાઈ-2016થી એપ્રિલ-2018ની ઘટનાઓનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. રિપોર્ટ મુજબ કાશ્મીરમાં 130થી 145 નાગરિક સુરક્ષા દળોના હાથે માર્યા ગયા છે. આ દરમિયાન ચરમપંથીના હાથે 20 નાગરિકો માર્યા ગયા. તેમાં લખ્યું છે કે 2016 બાદ શરૂ થયેલા વિરોધ પ્રદર્શનોમાં સુરક્ષા દળોએ વધુ પડતો બળ પ્રયોગ કર્યો. શું તમે આ વાંચ્યું? રિપોર્ટ જાહેર કરવા પાછળનો ઈરાદો શું છે? યુએનના રિપો���્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતીય સુરક્ષા દળો પર કોઈ કેસ નથી ચાલતો, કેમ કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં તેમને 1990ના નિયમ હેઠળ વધુ અધિકારો પ્રાપ્ત છે. ઝાયદે કહ્યું કે કથિત રૂપે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં સામૂહિક કબરોની તપાસ થવી જોઈએ. પરંતુ ભારતે આ તમામ બાબતો સમાવતા રિપોર્ટને ફગાવી દેતા કહ્યું કે આ રિપોર્ટ ખોટો છે, તે બદઈરાદાથી પ્રેરિત છે. ભારતે સવાલ કર્યો છે કે આખરે આ રિપોર્ટ જાહેર કરવા પાછળનો ઇરાદો શું છે? ભારતનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન ઉગ્રપંથીઓને તાલીમ આપીને કાશ્મીરમાં ઘૂસણખોરી કરાવે છે. પાકિસ્તાને શું કહ્યું? સંયુક્ત રાષ્ટ્રનું કહેવું છે કે માનવાધિકારોનું ઉલ્લંઘન બન્ને તરફ થઈ રહ્યું છે. પાકિસ્તાને કહ્યું કે તે પહેલાંથી જ કાશ્મીરમાં ભારતીય સેના દ્વારા કરવામાં આવતા માનવાધિકાર ઉલ્લંઘનનો મુદ્દો ઉઠાવતું રહ્યું છે. જ્યારે પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં માનવાધિકારના ઉલ્લંઘન પર યુએનના રિપોર્ટ પર પાકિસ્તાને કહ્યું કે તેના દ્વારા પ્રશાસિત કાશ્મીર સાથે ભારતીય કાશ્મીરની સરખામણી ન કરી શકાય. કાશ્મીરના માનવાધિકાર કાર્યકર્તા ખુર્રમ પરવેઝે રિપોર્ટને આવકાર્યો છે. તેમણે રૉયટર્સને કહ્યું કે યુએનનો રિપોર્ટ કાશ્મીરમાં માનવાધિકારના ઉલ્લંઘનના આરોપોની પુષ્ટિ કરે છે. કાશ્મીરના અલગાવવાદી નેતા મીરવાઇઝ ફારુખે પણ રિપોર્ટને આવકાર્યો છે. તેમણે ટ્વિટર પર લખ્યું, "કાશ્મીરના લોકો સંયુક્ત રાષ્ટ્રના આભારી છે. ખાસકરીને માનવાધિકાર ઉચ્ચાયુક્ત ઝાયદ રાદ અલ હુસૈનનું આ સાહસપૂર્ણ પગલું પ્રશંસનીય છે. આશા છે કે આ રિપોર્ટને સાર્વજનિક કરવામાં આવશે." ભારતે યુએનના રિપોર્ટ પર કહ્યું,"આ ઘણું તકલીફદાયક છે કે યુએનના રિપોર્ટમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે યુએને જેને પ્રતિબંધિત કર્યા છે, તેને હથિયારબંધ સમૂહ કહેવામાં આવ્યા છે અને ઉગ્રપંથીઓને લીડર્સ ઠેરવવામાં આવ્યા છે." "આવું ત્યારે થયું છે જ્યારે યુએન આતંકવાદના વિરોધ કડક કાર્યવાહીની માગ કરે છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ કાશ્મીરમાં માનવાધિકારોના ગંભીર ઉલ્લંઘન અને તેની તપાસની વાત કહી છે. UNના રિપોર્ટ મુજબ ભારતની સાથેસાથે પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં પણ માનવાધિકારોનું ઉલ્લંઘન થઈ રહ્યું છે. +text: ભારત હવે ઈરાનમાં નિકાસ પણ કરી શકશે. તેલની વધતી કિંમતોની વચ્ચે અમેરિકા તરફથી મળેલી આ રાહતને ચૂંટણીની મોસમમાં મોદી સરકાર માટે મહત્ત્વની ગણાવાય છે. ભારતીય ચલણ રૂપિયો ડૉલરની તુલનામાં 74 રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયો છે ત્યારે ભારતની તેલ આયાતનું બીલ પણ સ્વાભાવિકપણે વધી રહ્યું છે અને ભારતની વ્યવસાયિક ખોટ પણ વધી રહી છે. છેલ્લાં કેટલાક અઠવાડિયાઓથી આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમતમાં ઘટાડો થયો છે. બીજી તરફ ઈરાન ભારતને રૂપિયાના ચલણ પર તેલ આપે છે. હવે, જયારે ભારતના વિદેશી ચલણ ભંડારમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે, ત્યારે ડૉલર આપ્યા વગર રૂપિયાથી તેલ મેળવવું અગત્યનું બની જાય છે. ટ્રમ્પ સરકારના વહીવટીતંત્રએ આ અંગે ભારત સહિત આઠ દેશોને આવી રાહત આપી છે. જોકે, આ રાહત ઈરાન સાથે સીમિત તેલ ખરીદી પૂરતી મર્યાદિત છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમત છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં સૌથી નીચી સપાટીએ પહોંચી ગઈ છે એ સ્થિતિમાં અમેરિકાના પ્રતિબંધથી તેલના પુરવઠામાં ઘટાડાની આશંકાઓ પણ વ્યક્ત થઈ રહી છે. ભારતને છૂટ કેમ? અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી માઈક પૉમ્પિયોએ ગત સપ્તાહે કહ્યું હતું, "તેલના ભાવને સ્થિર રાખવા માટે આઠ દેશોને રાહત આપવામાં આવી છે." ગત મહિના સુધી આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમત વર્ષોની સૌથી ઊંચી સપાટીએ પહોંચી ગઈ હતી. પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં પત્રકારોએ અમેરિકા તરફથી રાહત મેળવનારાં આઠ દેશોનાં નામ પૂછ્યા, પરંતુ અમેરિકાના વિદેશ મંત્રી માઈક પૉમ્પિયો અને નાણાંમંત્રી સ્ટીવન મનુચિનએ દેશોનાં નામ જણાવવાની મનાઈ કરી હતી. જોકે, કહેવાય છે કે આ આઠ દેશોને પણ ઈરાનથી તેલની આયાત ધીમેધીમે ઓછી કરવાની રહેશે. અમેરિકા તરફથી મળેલી રાહત મામલે જાપાન, ભારત અને દક્ષિણ કોરિયા એમ ત્રણ દેશોનાં નામ આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયામાં જણાવવામાં આવી રહ્યા છે. બ્લૂમબર્ગના અહેવાલ મુજબ ચીન પણ આવી રાહત મેળવવા માટે કોશિશ કરી રહ્યું છે. જોકે, પૉમ્પિયોએ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે, આવી રાહત યુરોપિયન યુનિયનના દેશોને આપવામાં નથી આવી. પૉમ્પિયોએ દાવો કર્યો છે કે, તેલની કિંમતો પર ઈરાનથી તેલ નહીં ખરીદવાની કોઈ અસર નહીં પડે. બીજી તરફ તેલના બજાર ઉપર નજર રાખનારા વિશ્લેષકોનું કહેવું છે કે અમેરિકાના આ પ્રતિબંધથી તેલની કિંમત વધશે. 2017-18માં ભારતે ઈરાન પાસેથી 2.2 કરોડ ટન તેલ આયાત કર્યું હતું અને આગામી વર્ષે ત્રણ કરોડ ટન તેલ ખરીદવાની યોજના છે. પ્રતિબંધોને લીધે 2019ના માર્ચ મહિનાથી ભારતીય કંપનીઓ ઈરાન પાસેથી દર મહિને સવા દસ લાખ ટન જેટલું જ તેલ ખરીદી શકશે. ઈરાનનું કહેવું છે કે તે અમેરિકાના પ્રતિબંધોનો વિરોધ કરશે અને અમેરિકા સામે હથિયાર હેઠા નહીં મૂકે. ભારત અને ઈરાનની દોસ્તી ભારત અને ઈરાન વચ્ચે દોસ્તીના મુખ્યત્વે બે આધાર છે. એક ભારતની ઊર્જા જરૂરિયાત છે અને બીજો આધાર ઈરાન પછી દુનિયામાં સૌથી વધુ શિયા મુસ્લિમો ભારતમાં વસે છે. ઈરાનને લાગતું હતું કે ભારત સદ્દામ હુસૈનના ઇરાકની વધુ નિકટ છે. જોકે, ગલ્ફના કૉ-ઑપરેશન કાઉન્સિલ સાથેના આર્થિક સંબંધ અને ભારતીય કામદારો સાથે વ્યવસ્થાપન ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલી પ્રતિભાઓને કારણે આરબ દેશો સાથે ભારતના સંબંધો મજબૂત રહ્યા છે. જરૂરિયાતોના હિસાબે ઈરાનથી તેલનો પુરવઠો મેળવવો ભારત માટે ક્યારેય ઉત્સાહજનક નથી રહ્યો. એનાં મુખ્ય કારણોમાં ઇસ્લામિક ક્રાંતિ અને ઇરાક-ઈરાન યુદ્ધ રહ્યાં છે. ભારત પણ ઈરાન સાથેના સંબંધોને દોસ્તીના મુકામ સુધી લઈ જવામાં લાંબા સમય સુધી અચકાતું રહ્યું છે. 1991માં શીત-યુદ્ધ પૂરું થયું, ત્યારબાદ સોવિયત સંઘનું પતન થયું તો દુનિયાની નવી બાજુ દેખાઈ. ભારતના અમેરિકા સાથેના સંબંધો સ્થાપિત થયા અને અમેરિકાએ ભારતને ઈરાનની નિકટ આવવાથી હંમેશાં અટકાવ્યું. ઇરાક સાથે યુદ્ધ બાદ ઈરાન પોતાની સેનાને મજબૂત કરવામાં લાગી ગયું હતું. એ પછીથી જ ઈરાનની ઇચ્છા પરમાણુ બૉમ્બ બનાવવાની રહી અને તેણે પરમાણુ કાર્યક્રમ પણ શરૂ કરી દીધો. અમેરિકા કોઈ પણ હાલતમાં નહોતું ઇચ્છતું કે ઈરાન પરમાણુશક્તિ બને અને મધ્ય-પૂર્વમાં તેનો દબદબો વધે. આ સ્થિતિમાં ઈરાનના અન્ય દેશો સાથેના સંબંધો ન વિકસે તે વાત પર અમેરિકાએ ભાર મૂક્યો. ભારત-ઇઝરાયલ મિત્રો, તો ઈરાન ક્યાં? ઇઝરાયલ અને ઈરાનની દુશ્મની કોઇથી છૂપી નથી. ઈરાનમાં 1979ની ક્રાંતિ પછી ઈરાન અને ઇઝરાયલ વચ્ચે દુશ્મની વધી જે આટલાં વર્ષો પછી પણ ઓછી નથી થઈ બલકે વધતી જ રહી છે. બીજી તરફ ઇઝરાયલ અને ભારત નિકટ આવતાં ગયાં. ભારત હાર્ડવેર અને અન્ય તકનીકની બાબતે ઇઝરાયલ ઉપર નિર્ભર છે. આ સ્થિતિમાં ઈરાન સાથે ભારતના સંબંધો એ હદ સુધી સામાન્ય નથી થઈ શક્યા. 14 જુલાઈ, 2015એ જયારે અમેરિકાના તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાએ ઈરાન સાથેના પરમાણુ કરારને અંજામ સુધી પહોંચાડ્યો, ત્યારે ભારતને સંબંધો આગળ વધારવાની એક તક મળી. ઓબામાંનું આ પગલું એ દેશો માટે તક હતી, જે ઈરાન સાથે તેલનો વેપાર વધારવા ઇચ્છતા હતા. 2016માં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ઈરાન ગયા હતા. મોદીના પ્રવાસને ચાબાહાર બંદર સાથે જોડવામાં આવ્યો હતો. ભારત માટે આ બંદર ચીન-પાકિસ્તાનની વધતી દોસ્તીની લીધે અડચણરૂપ જોવામાં આવે છે. સ્વતંત્ર વિદેશ નીતિ ભારત આ બંદરને લાંબા સમયથી વિકસિત કરવા ઇચ્છે છે, પરંતુ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધોને લીધે એ મુદ્દો લટકતો રહ્યો છે. ચાબાહાર ટ્રાન્સપૉર્ટ અને ટ્રાન્ઝિટ કૉરિડોર કરારમાં ભારત અને ઈરાન સાથે અફઘાનિસ્તાન પણ સામેલ છે. 2016માં પહેલી નવેમ્બરે ઇન્ડિયન બૅન્ક ઈરાનમાં બ્રાંચ ખોલનારી ત્રીજી વિદેશી બૅન્ક બની હતી. ઇન્ડિયન બૅન્ક સિવાય ઈરાનમાં ઓમાન અને દક્ષિણ કોરિયાની બૅન્ક છે. સાથે જ ઍર ઇન્ડિયાએ નવી દિલ્હીથી સીધી તેહરાન માટેનાં વિમાનની જાહેરાત કરી હતી. માર્ચ 2017માં ભારત અને ઈરાન વચ્ચે ઘણા ઊર્જા કરારો થયા હતા. ઈરાનની સાથે ભારતે ફરઝાદ બી કરારને પરિણામ સુધી પહોંચાડ્યો હતો. 2008માં ભારતીય ટીમે ઈરાનના અખાતમાં પ્રાકૃતિક ગેસની શોધ કરી હતી. ભારતનાં વિદેશ મંત્રી સુષ્મા સ્વરાજે આ જ વર્ષે જૂનમાં વાર્ષિક પત્રકાર પરિષદમાં ઈરાન સાથે સંલગ્ન એક સવાલના જવાબમાં કહ્યું હતું કે, ભારત ઈરાન બાબતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પ્રતિબંધોને જ માનશે, અમેરિકાના નહીં. જોકે, 2009માં ભારતે સંયુક્ત રાષ્ટ્રના એક પ્રસ્તાવ પર ઈરાન વિરુદ્ધ મતદાન કર્યું હતું અને કહેવાય છે કે ભારતે આવું અમેરિકાના દબાણને લીધે કર્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફકત તેલને કેન્દ્રમાં રાખીને ઈરાન પર આકરા પ્રતિબંધો લાદવા છતાં અમેરિકાએ ભારતને ઈરાન પાસેથી તેલ ખરીદવાની છૂટ આપી છે. એવું કહેવાય છે કે આગામી લોકસભા ચૂંટણી સુધી નરેન્દ્ર મોદીની સરકારને મળેલી આ ખૂબ મોટી રાહત છે. +text: તામિલનાડુના પાંચ વખત મુખ્યમંત્રી રહી ચૂકેલા કરુણાનિધિ પોતાની આઠ દાયકાની રાજકીય કારકીર્દીમાં તેમણે 13 વખત લડેલી વિધાનસભાની તમામ ચૂંટણીઓ જીત્યા હતા. ડીએમકે દ્વારા ચેન્નાઈના મરીના બીચ ખાતે કરુણાનિધિના સમાધિસ્થળ માટે જગ્યાની માગ કરવામાં આવી હતી, જેને રાજ્ય સરકારે નકારી કાઢી હતી. આને પગલે ડીએમકે કાર્યકર્તાઓ ઉશ્કેરાઈ ગયા હતા અને હૉસ્પિટલની બહાર હિંસા આચરી હતી, તેમને વિખેરી નાખવા માટે પોલીસે લાઠીચાર્જ કર્યો હતો. મદ્રાસ હાઈકોર્ટના કાર્યકારી મુખ્ય ન્યાયધીશે એચ. જી. રમેશ તથા જસ્ટિસ એસ. એસ. સુંદરની બેંચે મંગળવારની રાત્રે 10.30 કલાકે ડીએમકેની અરજી પર સુનાવણી હાથ ધરી હતી. ડીએમકેએ દાદ માગી હતી કે મરીના બીચ ખાતે કરુણાનિધિની સમાધિ બનાવવા માટે મંજૂરી આપવામાં આવે. છેલ્લાં બે વર્ષથી કરુણાનિધિ રાજકારણમાં નિષ્ક્રિય હતા. તેમના પુત્ર અને રાજકીય વારસ એમ. કે. સ્ટાલિને 2017માં ડીએમકેના કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકેનો ચાર્જ સંભાળ્યો હતો. કરુણાનિધિ છેલ્લા ઘણાં સમયથી બીમાર હતા અને તેમને ઘરમાં જ સારવાર જ આપવામાં આવતી હતી. 18મી જુલાઈના મધરાત્રે કરુણાનિધિનું બ્લડપ્રેશર ઓછું થતાં તેમને કાવેરી હૉસ્પિટલના આઈસીયુમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. વડા પ્રધાન મોદીએ ટ્વીટ કરીને શોક વ્યક્ત કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે તેઓ દેશના વરિષ્ઠ નેતાઓમાંથી એક હતા. અંતિમ વિશ્રામ ક્યાં? કરુણાનિધિના અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં નહીં આવે અને તેમને સમાધિ આપવામાં આવશે. આ માટે ડીએમકે દ્વારા ચેન્નાઈના મરીના બીચ પર જગ્યા આપવામાં આવે, પરંતુ રાજ્ય સરકાર દ્વારા આ માટે ઇન્કાર કરી દેવાયો છે. રાજ્ય સરકારે આ માટે હાઈ કોર્ટમાં ચાલી રહેલાં કેસોનું કારણ આગળ ધરીને ત્યાં જગ્યા ફાળવવાનો ઇન્કાર કરી દીધો છે. રાજ્ય સરકાર અન્ના દુરાઈ યુનિવર્સિટીની સામે કે ગાંધી મંડલમ્ પાસે બે એકર જગ્યા ફાળવવાની તૈયારી દાખવી છે. જે મરીના બીચથી આઠ કિલોમીટર દૂર છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અન્નાદુરાઈ, એમ. જી. રામચંદ્રન તથા જયલલિતાના સમાધિસ્થળ મરીના બીચ ખાતે આવેલાં છે. તામિલનાડુ સરકાર દ્વારા બુધવારે જાહેર રજા જાહેર કરવામાં આવી છે, ઉપરાંત રાજ્યમાં સાત દિવસનો રાજકીય શોક જાહેર કરવામાં આવ્યો છે. હૉસ્પિટલની બહાર માહોલ મંગળવારે બપોરે હૉસ્પિટલ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલાં નિવેદનમાં જણાવાયું હતું કે તેમની સ્થિતિ 'અત્યંત નાજુક' અને 'અસ્થિર' છે. જેના પગલે મોટી સંખ્યામાં દ્રમુક કાર્યકર્તાઓ હૉસ્પિટલની બહાર એકઠાં થઈ ગયાં હતાં. કલાઇંગરના નિધનના સમાચાર બહાર આવતાં જ સમર્થકો ભાંગી પડ્યા હતા અને રુદન કરવા લાગ્યા હતા. રાજ્ય સરકાર દ્વારા મરીના બીચ ખાતે સમાધિસ્થળ માટે જગ્યા આપવામાં નથી આવી, એવી માહિતી મળતા તેઓ ઉશ્કેરાયા હતા અને હોબાળો કર્યો હતો. ડીએમકે કાર્યકરોને વિખેરી નાખવા પોલીસને લાઢીચાર્જ કરવાની ફરજ પડી હતી. તબીબી ઉપકરણોની મદદ છતાંય તેમનાં અંગોએ કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તામિલનાડુના રાજકારણના 'કલાઇંગર' 94 વર્ષના કરુણાનિધિનો તામિલનાડુના નાગાપટ્ટીનમ જિલ્લાના તિરુક્કુવલાઈ ગામમાં ત્રીજી જૂન 1924ના રોજ જન્મ થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ મુથુવેલ અને માતાનું નામ અંજુકમ હતું. ડીએમકેના સ્થાપક સી. એન. અન્નાદુરાઈના નિધન બાદ તેઓ પહેલી વખત 1969માં તામિલનાડુના મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા. તેમણે લગભગ 50 જેટલાં તામિલ ફિલ્મોમાં સ્ક્રિપ્ટ અને ડાયલૉગ રાઇટર તરીકે કામ કર્યું હતું. કરુણાનિધિએ 27 જુલાઈ 1969ના રોજ ડીએમકેના અધ્યક્ષ તરીકેનો પદભાર સંભાળ્યો હતો. પક્ષના અધ્યક્ષ તરીકે ગત જુલાઈમાં તેમણે 49 વર્ષ પૂર્ણ કરીને 50માં વર્ષમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. કરુણાનિધિએ ત્રણ વખત લગ્ન કર્યાં હતાં. તેમનાં પ્રથમ પત્ની પદ્માવતી યુવાન વયે જ મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. એમ. કે. મુથુ નામનો પુત્ર તેમની પ્રથમ પત્નીનું સંતાન છે. બાદમાં કરુણાનિધિએ ધયાલુ અમ્માલ અને રાજાતી અમ્માલ સાથે લગ્ન કર્યાં હતાં. એમ. કે. અલાગિરી, એમ. કે. સ્ટાલિન, એમ. કે. તામિલાસારુ અને પુત્રી સેલ્વી તેમનાં બીજા પત્ની દયાલુ અમ્માલનાં સંતાનો છે. તેમનાં ત્રીજા પત્ની રાજાતી અમ્માલનું એકમાત્ર સંતાન એટલે રાજ્યસભાનાં સભ્ય કનિમોઝી. કરુણાનિધિએ તામિલમાં ગદ્ય અને પદ્યમાં સાહિત્ય ખેડાણ કરતા અનેક બુકો લખી છે. તેમની આત્મકથા 'નેનજુક્કુ નીથી' પાંચ ભાગમાં પ્રકાશિત થઈ હતી. તેમણે ડીએમકેનું મુખપત્ર મુરાસોલીનું અનેક વર્ષો સુધી સંપાદન કર્યું હતું. તેમના નિધન સમયે કરુણાનિધિ તેમના વતનની વિધાનસભાની બેઠક થિરુવરૂરથી ધારાસભ્ય હતા. 2016માં તેઓ રાજ્યમાં સૌથી વધારે મતોથી વિજયી બનનારા ઉમેદવાર હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તામિલનાડુના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને દ્રવિડ મુન્નેત્ર કઝગમ (ડીએમકે)ના અધ્યક્ષ એમ. કરુણાનિધિનું ચેન્નાઈની ખાનગી હૉસ્પિટલ ખાતે સાંજે 6.10 કલાકે અવસાન થયું છે. +text: કોઈએ લખ્યું છે કે જો તમે ઢીંચાક પૂજા અથવા તેમના કૃતિત્વને નથી ઓળખતા તો ધિક્કાર છે તમારા પર. તમે 21મી સદીમાં નહીં, પણ ગુફાઓમાં રહો છો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ભૂલી જાઓ કે ઢીંચાક પૂજા દિલ્હીની એક યુવતી છે જે સૂર, તાલને ચાવીને યૂ ટ્યૂબ પર ગમે ત્યાં પાનની પીકની જેમ થૂકી દે છે. જેના પર લાખો લોકો આહ અથવા વાહ કરવા લાગે છે. તમારી એક એક આહ કે વાહ, ગાળો પણ ઢીંચાક પૂજાના બેંક અકાઉન્ટમાં ખણખણતી મુદ્રાઓના રૂપમાં પડે છે. ઢીંચાક પૂજાએ રિવર્સ ટેલેન્ટની જગ્યા બનાવી દિલ્હીની ઢીંચાક પૂજાના તો વખાણ થવા જોઈએ કે એક એકથી ચડિયાતા પ્રતિભાશાળી કલાકારોની વચ્ચે તેમણે પોતાના રિવર્સ ટેલેન્ટની જગ્યા બનાવી લીધી છે. પણ અહીં વાત એ ઢીંચાક પૂજાની થઈ રહી છે કે જે વ્યક્તિ નહીં પણ પ્રવૃત્તિનું નામ છે. આ ઢીંચાક પૂજા ચીડવે છે- એ બધાને જેઓ એક સૂરની ચાહ માટે ઉસ્તાદના હુક્કા ભરીને વર્ષો વિતાવી દેતા હતા. તે બડે ગુલામ અલી સાહેબની એન્ટી-થીસિસ છે. તે એક અસાધારણ ઘટના છે. આ સોશિઅલ-ડિજિટલ કાળની ઉપજ, પોતાના સમયનું સાચું પ્રતિબિંબ. હિટ્સ, લાઇક્સ અને શેર્સના આ કાળમાં ઢિંચાક પૂજાઓ માત્ર યૂ ટ્યૂબ પર જ નથી મળતી. રાજકારણ, પત્રકારત્વ, લેખન, સરકાર, શિક્ષા, સિનેમા, મનોરંજન- દરેક ક્ષેત્રે અલગ અલગ ઢીંચાક છે. એલાનિયા કહે છેઃ હું તો વધુ ખરાબ, બેસુરા અને ગંદા તેમજ બકવાસ ગીતો ગાઇશ- જે કરવું હોય કરી લો. તેમને ખબર છે કે આમ કહેવાના અને જે કહ્યું તેના પર અડગ રહેવાના જ પૈસા છે. એ જ તેમની USP છે. ઉદાહરણ જોઈ લોઃ ભારતની રાજનીતિની સૌથી કદ્દાવર ઢીંચાકજી કહે છે કે મેં મારી મહેનતે હાર્વર્ડના અર્થશાસ્ત્રીઓને મ્હાત આપી દીધી. અર્થશાસ્ત્રીઓને જ નહીં, તેમણે તો ડૉક્ટર અને વૈજ્ઞાનિકોને પણ જણાવ્યું કે પ્રાચીન ભારતમાં પ્લાસ્ટીક સર્જરી સામાન્ય વસ્તુ હતી. જો પ્લાસ્ટીક સર્જરી ન હોત, તો ગણેશજીના કપાયેલા માથા પર હાથીનું માથું બેસાડવું કેવી રીતે શક્ય બનતું? તેમણે સિકંદરને બિહાર પહોંચાડીને પહેલેથી જ નામ કમાવી લીધું છે. હવે અર્થશાસ્ત્રી, ઇતિહાસકાર, વૈજ્ઞાનિક અને ડૉક્ટર બેસીને ભલે માથું ધૂણે પરંતુ ઢીંચાકજીએ પોતાનું ગીત સોશિઅલ મીડિયા પર અપલોડ કરી દીધું છે. "આપ લાઇક કરો યા મુંહ નિપોરે, ઉસકી બલા સે. ઉનકે તો નોટ (આ મામલે વોટ) ખરે." રાજકીય ઢીંચાક પૂજાનાં અનેક રૂપ ઉત્તર પ્રદેશના આ જ પ્રકારના ઘણા ઢીંચાક નેતાઓએ સામૂહિક પ્રયાસ કરી તાજમહેલના કુળ- ગૌત્રની જૂની ચર્ચાને ફરી જીવીત કરી છે. તેઓ કોરસ ગાઈ રહ્યાં છે, યે હૈ મંદિર નહીં હૈ તાજ... યે હૈ મંદિર નહીં હૈ તાજ... તાજમહેલ યે હૈ હી નહીં.. પ્રાચીન શિવ મંદિર છે. ધ્યાનથી સાંભળો તો સમૂહમાં ગવાયેલું આ ગીત એવું જ સંભળાય છે જેવું ઢીંચાક પૂજાએ સેલ્ફી લેવાની ઐતિહાસિક પરિઘટનાનું મહત્વ સમજાવ્યું હતું. "સેલ્ફી મૈને લે લી આજ, સેલ્ફી મૈને લે લી આજ.... મેરે સિર પર રહેતા તાજ, સેલ્ફી મૈને લે લી આજ.." તફાવત બસ એટલો છે કે યૂટ્યૂબની ઢીંચાક પૂજા એકલી ગાય છે પણ રાજકીય ઢીંચાક પૂજાઓની ઘણી આવૃત્તિઓ છે. નાના- મોટા, મહિલા- પુરૂષ, ઉત���તર ભારતીય, દક્ષિણ ભારતીય, ગૃહસ્થ સંન્યાસી, નાગરિક અને સૈનિક, સહજધારી અને ભગવાધારી અને એ બધા બેસૂરા ગીત ત્યાં સુધી ગાઈ રહ્યા છે. જ્યાં સુધી તમે આ ન કહો- "કંઇક તો વાત છે ઢીંચાક પૂજામાં, નહીં તો તે આટલી પૉપ્યુલર કેમ છે?" આ લોકોમાંથી કેટલાક લોકો વાત વાત પર સીધા માથુ કાપી દેવાની વાત કરે છે અથવા તો જીભ કાપી લેવાની ધમકી આપીને પૉપ્યુલર છે. કેટલાક લોકોની ફેન ફૉલોઇંગ માત્ર એ કારણે છે કેમ કે તેમણે સવાલ કર્યો - મહાત્મા ગાંધીએ આખરે કર્યું જ શું છે? જેવા દેશભક્ત ગાંધી, તેવા જ નથૂરામ ગોડસે. તો પછી ગાંધીના ગુણગાન શા માટે ગાવામાં આવે છે? હરિયાણાના એક મંત્રીએ એલાન કર્યું કે ગાંધીને ગ્રામોદ્યોગના કેલેન્ડરથી હટાવી દેવાયા છે, ધીરે ધીરે ચલણી નોટો પરથી પણ હટાવી દેવાશે. તેમના કરતા મોટું બ્રાન્ડનેમ તો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી છે. ગાંધીએ ખાદી માટે એવું શું કર્યું છે કે તેમની તસવીર કેલેન્ડરમાં છાપવામાં આવે? આ જ વર્ગમાં ઢીંચાક નેતા એવા પણ છે જેઓ રાજકારણને પોતાની ટોપીમાં પહેરે છે અને બન્ને હાથોથી ચમચમાતી તલવાર વગાડે છે, બધાને મારી નાખવાની કાપી નાખવાની ચીસ પાડતા સ્ટેજ પર પ્રવેશ કરે છે. પણ અંતે ખબર પડે છે કે તલવાર લાકડાની હતી એટલે દુશ્મન પર ચાલતા પહેલા જ તૂટી પડી હતી. 'સેલ્ફી મૈંને લે લી આજ' એક શાસ્ત્રીય રચના ઢીંચાક નેતાઓની એક શ્રેણી એવી છે કે જેમને ન હિટ્સની જરૂર છે ન લાઇક્સની. જેમને ન ફૉલોઅરની જરૂર છે, ન પૈસાની. તેમને પોતાના ફેમિલી બિઝનેસમાં પણ કોઈ રસ નથી. પરંતુ જમાનો તેમને નેતા બનાવવા તત્પર છે. તેઓ કંઈ કહે કે ન કહે- તેમના વખાણ કરવા વાળા લોકોની લાઇન વાહ વાહ કરવા તૈયાર બેઠી રહે છે. અને પછી ઢીંચાક પત્રકાર પણ છે જે રોજ સાંજે ટીવી સ્ક્રીનની આઠ આઠ બારીઓ ખોલી બેસી જાય છે અને સમગ્ર રાષ્ટ્ર તરફથી જવાબ મેળવવાનું શરૂ કરી દે છે. બધાને ખબર હોય છે કે આજે સાંજે કોની ઉપર વીજળી પાડવાની છે. તેમાં પણ દરેક પ્રકારના લોકો છે. ઉદ્યોગપતિ સાથે સો કરોડની ડીલ ફાઇનલ કરતા ઝડપાઈ જવા પર તિહાડ જેલની મુસાફરી કરનારા લોકો હોય છે. ઘણા લોકો એવા હોય છે કે જેઓ ખતરનાક રિપોર્ટીંગ દરમિયાન બહાદુરીના ખોટા કિસ્સાઓ રજૂ કરે છે. કોર્ટના બદલે જાતે જ નિર્ણય સંભળાવવા વાળા અને કોર્ટ તરફથી વારંવાર ફટકાર મેળવવા વાળા તેમજ વડાપ્રધાન સાથે સેલ્ફી લેવા વાળા લોકો પણ હોય છે. આ ઢીંચાક પત્રકારોના લાખો ફૉલોઅર પણ હોય છે. અંતતઃ આજથી દોઢ સ��� વર્ષ બાદ જ્યારે ઢીંચાક પૂજાના વ્યક્તિત્વ અને કૃતિત્વનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે ત્યારે જ સમજાશે કે 'સેલ્ફી મૈને લે લી આજ' ખરેખર એક અલગ રચના હતી. એ ગીતમાં સેલ્ફી લેવામાં વ્યસ્ત એક એવા આત્મમુગ્ધ સમાજનું વર્ણન કરાયું હતું કે જેનાથી લાગતુ હતું કે તેના માથા પર તાજ રાખી દેવાયો છે. એ વાતથી તેને કોઈ ફેર નથી પડતો કે તેના પાડોશમાં અનાજ માટે ચીસો પાડતા પાડતા એક બાળકી ભૂખથી મરી ગઈ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગત રાત્રિથી જ હું સમાધિની અવસ્થામાં છું. ખબર નહીં કેવી રીતે હું ઢીંચાક પૂજા સુધી પહોંચી ગયો અને તેમનાં એક નહીં પણ ત્રણ ત્રણ ગીત સાંભળી બેઠો. 'સેલ્ફી મૈને લે લી આજ', 'દારૂ દારૂ દારૂ', 'દિલો કા શૂટર, હૈ મેરા સ્કૂટર'. +text: આ ભાષણમાં તેમણે ભારતીય મીડિયામાં જોવા મળી રહેલી વિસંગતતા પર પોતાનો મત જાહેર કર્યો. રવીશ કુમારને 9 સપ્ટેમ્બરે રૅમન મેગ્સેસ ઍવૉર્ડ આપવામાં આવશે. ભારતીય સમયાનુસાર બપોર બે વાગ્યે તેમને આ સન્માન એનાયત કરાશે. પોતાના સંબોધનમાં રવીશે 'લોકતંત્રને વધુ સારું બનાવવા માટે સિટીઝન જર્નાલિઝમની શક્તિ' વિષય પર પોતાના વિચાર રજૂ કર્યા. રવીશે કહ્યું કે "લોકતંત્ર સળગી રહ્યું છે અને તેને સંભાળવાની જરૂર છે તથા આ માટે સાહસની જરૂર છે. જરૂરી છે કે કે આપણે જે માહિતી આપીએ એ સાચી હોય. અને આવું કોઈ નેતાના ઉગ્ર અવાજથી શક્ય નહીં બને." તેમણે કહ્યું કે "આપણે દર્શકોને જેટલી સાચી જાણકારી આપીશું, એમનો વિશ્વાસ એટલો જ વધશે." પોતાના સંબોધનમાં રવીશે ફૅક ન્યૂઝનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે પત્રકારત્વની વર્તમાન સ્થિતિ પર વાત કરતા તેમણે કહ્યું, "સરકાર વિરુદ્ધ પ્રદર્શન થાય છે, પણ મુખ્ય ધારાના મીડિયા પાસે એક સ્ક્રિનિંગ પૅટર્ન છે, જેમાં તે આ વિરોધપ્રદર્શનને નથી બતાવતું." "આ વિરોધપ્રદર્શનને કોઈ રિપોર્ટ નથી કરતું, કારણ કે મીડિયા માટે તે એક બેકારની હલચલ છે. પણ આ સમજવું પડશે કે જાહેર સ્થળોએ પ્રદર્શનો વગર કોઈ પણ લોકશાહી લોકશાહી નથી રહેતી." રવીશના ભાષણની કેટલીક ખાસ વાતો એનડીટીવીના પત્રકાર રવીશ કુમારને હિંદી ટીવી પત્રકારત્વમાં તેમના યોગદાન માટે આ સન્માન મળ્યું છે. રૅમન મેગ્સેસે સન્માન એશિયાનું નોબેલ પણ કહેવાય છે. રવીશ કુમાર હિંદી સમાચાર ચૅનલ એનડીટીવી ઇન્ડિયાનો સૌથી લોકપ્રિય ચહેરો છે. રવીશ સિવાય 2019નો મેગ્સેસે ઍવૉર્ડ મ્યાનમારના કો સ્વે વિન, થાઇલૅન���ડના અંગખાના નીલાપાઇજિત, ફિલિપાઇન્સના રેમુન્ડો પૂજાંતે અને દક્ષિણ કોરિયાના કિમ જોંગ-કીને પણ મળ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો. વરિષ્ઠ પત્રકાર રવીશ કુમારને વર્ષ 2019નો પ્રતિષ્ઠિત રૅમન મેગ્સેસે ઍવૉર્ડ એનાયત કરવાની જાહેરાત તો લગભગ એક મહિના પહેલાં જ થઈ ગઈ હતી. જોકે, મનીલામાં શુક્રવારે તેમણે સન્માન પ્રાપ્ત કરતાં પહેલાં પોતાનું જાહેર ભાષણ આપ્યું. +text: એમ. જે. અકબર પર 'મિટિંગ'ના બહાને યુવાન છોકરીઓને હોટલમાં બોલાવવાના આરોપ લાગ્યા છે. આ અંગે એમ. જે. અકબર કે વિદેશ મંત્રાલયે કોઈ પ્રતિક્રિયા નથી આપી. જોકે, મહિલા અને બાળ કલ્યાણ પ્રધાન મેનકા ગાંધીએ કહ્યું છે કે રાજકારણી પર આરોપ લાગે કે અન્ય કોઈ પર, તમામ આરોપોની તપાસ થવી જોઈએ. તાજેતરના દિવસોમાં અનેક કૉમેડિયન, પત્રકારો, લેખકો તથા અભિનેતાઓ પર જાતીય સતામણીના આરોપ લાગ્યા છે, તેમાંથી અકબર સૌથી વરિષ્ઠ છે. અકબરની ગણના દેશના પ્રભાવશાળી સંપાદકોમાં થાય છે. તેમણે 'ધ ટેલિગ્રાફ' તથા 'ધ એશિયન એજ' જેવા અખબારોના તંત્રીપદે રહ્યા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રિયા રામાણીએ લગભગ એક વર્ષ પૂર્વે વૉગ ઇન્ડિયા સામયિકમાં તેમણે 'વિશ્વના હાર્વે વિન્સ્ટ્ન્સ્સ ઑફ ધ વર્લ્ડ' લેખ રિટ્વીટ કર્યો હતો અને તેની સાથે અકબરનું નામ લખ્યું હતું. એ લેખમાં પ્રિયાએ પહેલા કાર્યસ્થળે કેવી જાતીય સતામણીનો અનુભવ થયો, તેનું વિવરણ લખ્યું હતું. મૂળ લેખમાં પ્રિયાએ કોઈનું નામ લખ્યું ન હતું, પરંતુ સોમવારે તેમણે ટ્વીટમાં જણાવ્યું કે એ લેખ અકબર વિશે હતો. ત્યારબાદ વધુ પાંચ મહિલાઓ બહાર આવી છે અને અકબર સંદર્ભની તેમની વાત કહી છે. અન્ય એક વિવરણ તેમના વિશે હોવાનું માનવામાં આવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અકબર ઉપરાંત વરિષ્ઠ અભિનેતા આલોકનાથ, ફિલ્મ નિર્દેશક વિકાસ બહલ પર જાતીય સતામણીના આરોપ લાગ્યા છે. આલોકનાથે તેમની ઉપર લાગેલા આરોપોને નકાર્યા છે, જ્યારે બહલે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. કોણ છે એમ. જે. અકબર? વરિષ્ઠ પત્રકાર એમ. જે. અકબર 2014માં લોકસભાની ચૂંટણી પૂર્વે ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ)માં જોડાયા હતા. 2015માં અકબરને ઝારખંડમાંથી રાજ્યસભામાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. એક સમયે અકબરને તત્કાલીન વડા પ્રધાન રાજીવ ગાંધીની અત્યંત નજીક માનવામાં આવતા હતા. વર્ષ 1989માં કોંગ્રેસની ટિકિટ પર પ્રથમ વખત બિહારની કિશનગંજ બેઠક પરથી સાંસદ બન્ય�� હતા. રાજીવ ગાંધીના વડા પ્રધાનપદના કાર્યકાળ દરમિયાન અકબર તેમના પ્રવક્તા હતા. ફરી 1991માં તેઓ ચૂંટણી જંગમાં ઉતર્યા, પરંતુ હારી ગયા. એ પરાજય બાદ અકબર ફરી એક વખત પત્રકારત્વમાં આવી ગયા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં #MeToo અભિયાન આગળ વધી રહ્યું છે ત્યારે ભારતના રાજ્યકક્ષાના વિદેશ પ્રધાન પર જાતીય સતામણીના આરોપ લાગ્યા છે. એક પૂર્વ સંપાદકે પૂર્વ પત્રકાર એવા એમ. જે. અકબર પર આરોપ મૂક્યા છે. +text: વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠને આ ઘટનાને ચીન માટે કટોકટીની સ્થિતિ ગણાવી છે. જોકે, વિશ્વના બાકીના દેશો માટે આવી કોઈ ચેતવણી બહાર પાડવામાં આવી નથી. તેનું આર્થિક પરિણામ ગંભીર આવશે તેમાં કોઈ શંકા નથી, પણ સવાલ એ છે કે તે પરિણામ કેટલું ગંભીર હશે અને તેની અસર ક્યાં સુધી થશે? કોરોના વાઇરસનો પ્રસાર હજુ પ્રારંભિક તબક્કામાં હોવાથી અર્થશાસ્ત્રીઓ હાલ કોઈ આંકડા જણાવવામાં સાવધાની રાખી રહ્યા છે. પ્રવાસન ઉદ્યોગ આ પ્રકારની ઘટનાઓને કારણે ભૂતકાળમાં થયેલા આર્થિક નુકસાનને ધ્યાનમાં લેતાં કોરોના વાઇરસની અર્થતંત્ર પર થનારી સંભવિત અસરનો તાગ મેળવી શકાય. વાત બહુ જૂની નથી. 2002-03માં સાર્સનો રોગચાળો ફેલાયો હતો અને તેની શરૂઆત ચીનમાં થઈ હતી. હાલ ચીનને થોડું આર્થિક નુકસાન તો થયું જ છે. દેશના કેટલાક હિસ્સામાં પ્રવાસ પર પ્રતિબંધ છે અને ચીની નવા વર્ષના સમયે, જ્યારે લોકો મોટા પ્રમાણમાં પ્રવાસ કરતા હોય છે ત્યારે પ્રતિબંધ છે. તેથી ચીનના પ્રવાસન ઉદ્યોગને તો આર્થિક ફટકો લાગી જ ચૂક્યો છે. પરિવહન ક્ષેત્ર Coronavirus : ચીનમાં ફસાયેલા ગુજરાતી વિદ્યાર્થીની વ્યથા, 'અમને બહુ બીક લાગે છે, ઘરે જવું છે' મનોરંજન તથા ગિફ્ટ્સ ખરીદવા માટે ગ્રાહકો જે ખર્ચ કરે છે તેના પર કોરોના વાઇરસની અસર થશે. મનોરંજન ક્ષેત્રની વાત કરીએ તો ઘણા લોકો ઘરની બહાર જઈને એવા કાર્યક્રમમાં હિસ્સો લેવાનું ટાળશે, જેમાં રોગનો ચેપ લાગવાનું જોખમ હોય. લોકોએ તેમના પૂર્વનિર્ધારિત કાર્યક્રમો રદ્દ કર્યા હશે તેમાં કોઈ શંકા નથી. પરિસ્થિતિની ગંભીરતાનો અંદાજ એ વાત પરથી પણ મેળવી શકાય કે કોરોના વાઇરસ ફેલાવાની શરૂઆત જે વુહાન શહેરથી થઈ છે, એ શહેર તો ચીનના ટ્રાન્સપોર્ટ એટલે કે પરિવહન ક્ષેત્રનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. લોકો કે વસ્તુઓનું પરિવહન જરૂરી હોય તેવા કોઈ પણ બિઝનેસ માટે પ્રવાસ પરનો પ્રતિબંધ એક મોટી સમસ્યા હોય છે. પ્રતિબ��ધની અસર ઉદ્યોગની સપ્લાય ચેઇન પર થાય છે. કેટલીક ચીજોની ડિલિવરીમાં અડચણ આવે છે અને કેટલીક ચીજો વધુ મોંઘી થઈ જાય છે. લોકો કામ માટે પ્રવાસ ન કરે અથવા પ્રવાસ કરવા ન ઇચ્છે તો તેનાથી બિઝનેસને વધારાનું નુકસાન થાય છે. વીમા ક્ષેત્ર આ વાઇરસ ફેફસાની ગંભીર બીમારીનું કારણ કોરોના વાઇરસની ઝપેટમાં આવેલા લોકોની સારવારના ખર્ચનો બોજો સરકારી તથા ખાનગી ક્ષેત્રની આરોગ્ય વીમા કંપનીઓએ ઉઠાવવો પડશે. કોરોના વાઇરસની કેટલી અસર થાય છે તેના પર ચીનની બહાર પણ ઘણી બાબતોનો આધાર છે. આ રોગચાળો બીજે ક્યાંય ફેલાશે તો તેની થોડી અસર થશે. જોકે, તે અસર આટલી મોટા પ્રમાણમાં નહીં હોય. વાઇરસ કેટલી આસાનીથી ફેલાઈ શકે છે અને તેનો ચેપ જેને લાગ્યો છે એ લોકોના મોતની શક્યતા કેટલી છે તે બાબત પર પણ કોરોના વાઇરસની અર્થતંત્ર પરની અસરનો ઘણો આધાર રહેશે. સારી વાત એ છે કે કોરોના વાઇરસનો ચેપ જેમને લાગ્યો હતો એ લોકોની હાલતમાં ઘણો સુધારો જોવા મળ્યો છે, જોકે કેટલાક દુઃખદ અપવાદ પણ નોંધાયા છે. આર્થિક સમસ્યાઓ સંબંધે પ્રતિભાવ આપવામાં નાણાબજારો બહુ વિલંબ કરતા નથી એ વારંવાર જોવા મળતું રહ્યું છે. તેનું કારણ એ છે કે નાણાં બજારોમાં બિઝનેસ કરતા ટ્રૅડરો ભવિષ્યના ઘટનાક્રમને તાણીને જ ચીજો પર દાવ લગાવતા હોય છે. વૅક્સિનનો વિકલ્પ વિશ્વનાં શેરબજારોમાં અને ખાસ કરીને ચીનમાં કોરોના વાઇરસની કેટલીક હદે નકારાત્મક અસર જોવા મળી છે, પરંતુ પરિસ્થિતિ અત્યારે ચિંતાજનક નથી. શાંઘાઈ કૉમ્પૉઝિટ ઈન્ડેક્સ પણ તેના પાછલા છ મહિનાના રેકર્ડથી ઊંચાસ્તરે છે. ચિંતાની આ વાતોને બાજુ પર રાખીએ તો અર્થતંત્રનું એક ક્ષેત્ર એવું છે કે જેના માટે આ એક અવસરની ઘડી છે અને તેને ફાયદો થઈ શકે છે. એ ક્ષેત્ર છે દવા-ઉદ્યોગ. કોરોના વાઇરસનો ચેપ જેમને લાગ્યો છે એ લોકોની સારવાર માટે જે પહેલી દવા ઉપલબ્ધ છે, તે આ રોગ સામે રાહત આપનારી સાબિત થઈ છે. કોરોના વાઇરસ સામે લડવા માટે વૅક્સિન બનાવવાનું કામ નફાનો ધંધો બની જાય એ સમય જતાં શક્ય છે. જૉન્સન ઍન્ડ જૉન્સનના ચીફ સાયન્ટિફિક ઓફિસર પોલ સ્ટોફેલ્સે બીબીસીને જણાવ્યું હતું કે તેમની ટીમે આવાં વૅક્સિન વિશેનો પાયાનો અભ્યાસ પહેલાં કરી લીધો છે. તેઓ માને છે કે એક વર્ષથી ઓછા સમયમાં આ વૅક્સિન બનાવી શકાય તેમ છે. કોરોના વાઇરસના ચેપથી બચવા માટે સર્જિકલ માસ્ક અને હાથમોંજાંની માગમાં પણ જોરદાર ઉછાળો જોવા મળ્યો છે. વાઇરસ સામેની દવ��ઓ તથા સર્જિકલ માસ્ક અને ગ્લવ્ઝ જેવી ચીજોનું ઉત્પાદન કરતી ચીની કંપનીઓના શેરના ભાવમાં મોટો ઉછાળો નોંધાયો છે. સાર્સના રોગચાળા વખતે શું થયું હતું? ચીનના વુહાન શહેરમાંથી કોરોના વાઇરસને ફેલાવવાની શરૂઆત થઈ. કોરોના વાઇરસ સામે કઈ રીતે ટક્કર લેવી તે કદાચ સાર્સના રોગચાળાની ઘટના પરથી જાણી શકાય. એક અનુમાન મુજબ, સાર્સના રોગચાળા વખતે વૈશ્વિક અર્થતંત્રને 40 અબજ ડૉલરનું નુકસાન થયું હતું. લંડનની કન્સલ્ટન્સી ફર્મ કૅપિટલ ઇકૉનૉમિક્સનાં જેનિફર મેક્ક્વેન જણાવે છે કે સાર્સના રોગચાળાને કારણે વર્ષ 2003ના બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં વૈશ્વિક વિકાસ દરમાં એક ટકાનો ઘટાડો થયો હતો. એ ઘટાડો મોટો હતો, પરંતુ જેનિફર એવું પણ કહે છે કે એ પછી પરિસ્થિતિ ઝડપથી પૂર્વવત્ બની ગઈ હતી. જેનિફરના જણાવ્યા મુજબ, એ સમયે સાર્સ આખી દુનિયામાં જબરા રોગચાળાની માફક ફેલાયો હતો અને એ સમયે વૈશ્વિક અર્થતંત્રમાં ઘટાડાના બીજા કારણો પણ હતાં. તેને ધ્યાનમાં રાખતાં વિશ્વની આર્થિક ગતિવિધિ પર સાર્સની કોઈ માઠી અસર થયાનું જણાવવું મુશ્કેલ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીન 80થી વધુ લોકોનો જીવ લઈ ચૂકેલા એક નવા વાઇરસ સામે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે. ચીન માટે આ ગંભીર મુદ્દો છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર રસી લેવી એ સ્વૈચ્છિક બાબત છે અને કોણે લેવી અને કોણે ન લેવી જોઈએ એ મામલે સરકારના સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલય સંબંધિત વિભાગે માર્ગદર્શિકા પણ બનાવેલી છે. પરંતુ ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લામાં કથિત રીતે રસી લેવા માટે દબાણ કરાતું હોવાની એક ઑડિયો ક્લિપ વાઇરલ થતા વિવાદ થયો છે. સ્થાનિકસ્તરે રસીકરણ સાથે સંકળાયેલાં એક મહિલા અધિકારીની ઑડિયો ક્લિપ વાઇરલ થઈ છે, જેમાં તેઓ આંગણવાડી કાર્યકરોને રસી લેવા માટે કથિતરૂપે દબાણ કરી રહ્યાં હોવાની વાત સામે આવી છે. ઑડિયો ક્લિપમાં ICDSનાં એક સુપર વાઇઝર હંસા પટેલનો અવાજ હોવાનું કહેવામાં આવી રહ્યું છે. ઑડિયો ક્લિપમાં કાર્યકરોને કડક શબ્દોમાં ચેતવણી આપવામાં આવી છે કે, "કાં રસી મુકાવો અથવા તો રાજીનામું આપો." શું છે ઑડિયો ક્લિપમાં? ઑડિયો ક્લિપમાં હંસા પટેલ (જેમનો અવાજ હોવાનું કહેવાય છે) કોઈ આશાવર્કરને કોરોના વાઇરસની રસી લેવા માટે આદેશ આપી રહ્યાં છે. તેઓ કહે છે, "મને અત્યારે જાણ કરો કે કોણે રસી લીધી છે અને કોણે નથી લીધી અને કારણ શું છે. સગર્ભા- સ્તનપાન કરાવતી મહિલાઓનાં નામ લ���ીને મોકલાવો. જો કોઈને રીઍક્શન આવ્યું હોય તો એ વિશે પણ માહિતી જોઈએ છે." ઑડિયોમાં હંસા પટેલ કહેતાં સંભળાય છે કે, "કાં તો કાલે તમે રસી લો અથવા રાજીનામું આપો. બેમાંથી એક તો મને જોઈશે, જોઈશે અને જોઈશે જ. તમે રાજીનામું આપજો કાં તમે રસી લો. બધાએ ફરજિયાત રસી લેવાની છે." ઑડિયોમાં તેઓ કોઈ કર્મચારીને જે વર્કરે અને હેલ્પરે રસી નથી લીધી તેની યાદી બનાવવા માટે કહેતાં સંભળાય છે. તેઓ કહે છે કે "ડીડીઓ સાથે વીડિયો ફૉન્ફરેન્સ થઈ હતી, જેમાં આ મુદ્દે ચર્ચા થઈ હતી. વર્કરો રસી ન લેતા હોવાના કારણે ડીડીઓ ગુસ્સે થયા હતા." તેઓ તેમાં વધુમાં કહે છે, "આજે નહીં તો કાલે તમારે ફરજિયાત રસી લેવાની છે. કાલે 10-10.30 વાગ્યા સુધીમાં પીએચસીમાં જઈને રસી લેવાની છે. ફરજિયાત લેવાની છે. મને અત્યારે જવાબ જોઈએ. કાલે બધાએ રસી લઈ લેવી જોઈએ, નહીંતર સુપર વાઇઝરને સસ્પેન્ડ કરવામાં આવશે." તેઓ વર્કરને જણાવી રહ્યા છે કે "જો રસી નહીં મૂકે તો તેમને નોકરીથી છૂટા કરવામાં આવશે." શું કહે છે ડીડીઓ? પ્રતીકાત્મક તસવીર દરમિયાન ઑડિયો ક્લિપની સત્યતા અને ઘટનાની પુષ્ટિ માટે બીબીસીના સહયોગી સ્થાનિક પત્રકાર પ્રશાંત ગુપ્તાએ કચ્છના ડીડીઓ ભવ્ય વર્મા સાથે પણ વાતચીત કરી. તેમણે બીબીસીને જણાવ્યા અનુસાર ઑડિયોમાં જે અવાજ છે તે હંસાબહેન પટેલનો જ છે અને તેમને આ મામલે સ્પષ્ટીકરણ પૂરું પાડવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. તેમણે કહ્યું, "હંસાબહેને શા માટે કડકાઈથી રિવ્યૂ લીધો એ મામલે તેમને સ્પષ્ટતા કરવા માટે નોટિસ અપાઈ છે." તો રસી માટે દબાણ કરવાની વાત છે, તો એ મામલે જિલ્લા વિકાસ અધિકારી ભવ્ય વર્મા અનુસાર રસીકરણ સ્વૈચ્છિક ધોરણે ચાલી રહ્યું છે. તેમના અનુસાર, "રસી લેવી સ્વૈચ્છિક છે અને આક્ષેપો પાયાવિહોણા છે. તેમાં કોઈ તથ્ય નથી." તેમણે એવું પણ ઉમેર્યં કે, "વીડિયો કૉન્ફરન્સ દ્વારા રસીકરણ કાર્યક્રમની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી, જેમાં કોણ કેમ રસી નથી લેતું તેનાં કારણો જાણવાની કોશિશ થઈ હતી. પરંતુ તે માત્ર જાણકારી ભેગી કરવાના હેતુથી કરાઈ હતી." વળી ઑડિયોમાં જે અબડાસાના કર્મીને સસ્પેન્ડ કરવાની વાત છે તે અન્ય મુદ્દે કાર્યવાહી થઈ હોવાનું ભવ્ય વર્માએ જણાવ્યું હતું. આ સમગ્ર મામલે બીબીસીએ હંસાબહેન પટેલનો સંપર્ક કરવાની કોશિશ કરી હતી, જેઓ ICDS વિભાગમાં ચાઇલ્ડ ડેવલપમૅન્ટ પ્રોજેક્ટ ઑફિસર છે. પરંતુ તેમનો સંપર્ક થઈ શક્યો નહોતો. તેમનો સંપર્ક થતા તેમની વાત અહેવ���લમાં સામેલ કરી લેવામાં આવશે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે હંસાબહેન ICDC પ્રોગ્રામ ઑફિસર ઇરાબહેન (ક્લાસ વન અધિકારી)ની ટીમમાં સુપર વાઇઝર છે. જેઓ ફ્રન્ટલાઇન વર્કર્સના રસીકરણ કાર્યક્રમ સાથે પણ સંકળાયેલાં છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસ સંબંધિત રસીકરણનું અભિયાન ચાલી રહ્યું છે. જેમાં ફ્રન્ટલાઇન વર્કર્સ એટલે કે તબીબો અને સ્વાસ્થ્યકર્મીઓ તથા અન્ય કર્મીઓને રસી આપવામાં આવી રહી છે. +text: 24 વર્ષના હાર્દિક પટેલ ચૂંટણી લડ્યા વગર જ ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એવી દાવેદારી રજૂ કરી કે ન માત્ર મીડિયા, પણ મોદી માટે પણ તેની અવગણના કરવી મુશ્કેલ બની હતી. આ ચૂંટણીમાં હાર્દિક પટેલની 'પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ'એ કોંગ્રેસને સમર્થન આપીને લડી હતી. બન્ને વચ્ચે શરત એ હતી કે કોંગ્રેસની જીત બાદ પાટીદારોને અનામત મળશે, પરંતુ હવે પરિણામોથી નક્કી થઈ ગયું છે કે કોંગ્રેસ સત્તાથી દૂર છે અને ભાજપે સતત છઠ્ઠી વખત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જીત મેળવી છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: ત્યારે હાર્દિક પટેલના રાજકારણની આગળની દિશા શું હશે? કોંગ્રેસની હારથી હાર્દિકને ફાયદો? જો કોંગ્રેસ જીતી ગઈ હોત તો હાર્દિક પટેલ મોટા નેતા બની ગયા હોત વરિષ્ઠ પત્રકાર સંજીવ શ્રીવાસ્તવ માને છે કે જો કોંગ્રેસ જીતતી તો હાર્દિક પટેલ એક મોટા નેતા બની ગયા હોત. સંજીવ શ્રીવાસ્તવ કહે છે, "હવે હાર્દિક પટેલ સામે પડકાર છે કે જો તેમણે મોટા નેતા બનવું છે તો 'એકલા ચાલો રે...'ની નીતિ છોડવી પડશે અને કોંગ્રેસમાં સામેલ થવું પડશે. "જો હાર્દિક પટેલ કોંગ્રેસમાં સામેલ થાય છે તો તેમનું કદ થોડું નાનું બની જશે, પણ કોંગ્રેસ અને હાર્દિક પટેલ મળીને એક મજબૂત જોડી બની શકે છે." આ તરફ ગુજરાતના વરિષ્ઠ પત્રકાર આર. કે. મિશ્રા આ મામલે અલગ મત ધરાવે છે. તેઓ કહે છે, "કોંગ્રેસને જીત મળતી તો તેનાથી હાર્દિક પટેલને ઓછો ફાયદો મળતો. કોંગ્રેસની જીત બાદ હાર્દિક પણ એક રીતે સત્તામાં આવી જતા. "જો કોંગ્રેસ અનામતની શરત પૂરી ન કરી શકતી તો પાટીદારોનું સમર્થન ઓછું થઈ જવાની પણ શંકા હતી. "હવે તો આંદોલનને પણ કોઈ ફેર નહીં પડે કેમ કે, તેઓ ભાજપ સામે લડી રહ્યા હતા અને હવે ફરી ભાજપની જીત બાદ તેમની સ્થિતિ યથાવત રહેશે." "કાસ્ટ લીડરથી માસ લીડર" મોટા નેતા બનવા હાર્દિક પટેલે 'એકલા ચાલો રે...'ની નીતિ છોડી કોંગ્રેસમાં સામેલ થવું પડશે 'નવગુ���રાત સમય' દૈનિકના તંત્રી અજય ઉમટ કહે છે કે આ ચૂંટણી દરમિયાન ગુજરાત કોંગ્રેસમાં હાર્દિક પટેલે જ જીવ ફૂંક્યો હતો. ભાજપના ગુજરાત મૉડલને પણ હાર્દિક પટેલે જ પડકાર આપ્યો હતો. તેમણે એ ચર્ચાને વેગ આપ્યો હતો કે વિકાસ તો 'જૉબલેસ' છે. હીરા વેપારીઓ અને કાપડના વેપારીઓની સમસ્યાનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો. "હાર્દિક પટેલે અપીલ કરી હતી કે આ સરકાર સાંભળતી નથી, અહંકારી છે અને આ અહંકારી સરકારને હટાવો. તેમના જે સમર્થકોએ ચૂંટણી લડી, તેઓ જીતી ગયા છે અને કોંગ્રેસના મોટા નેતા હારી ગયા છે." અજય ઉમટના જણાવ્યા અનુસાર હાર્દિક કહે છે કે તેઓ અનામત માટે આંદોલન ચાલુ રાખશે. સાથે જ વેપારીઓ અને ખેડૂતો માટે પણ આંદોલન કરશે. જે રીતે હાર્દિક પટેલ મુદ્દાઓ ઉઠાવી રહ્યા છે, તેઓ હવે કાસ્ટ લીડરમાંથી માસ લીડર બનવા તરફ આગળ વધતા જોવા મળી રહ્યા છે. આ જ વાત બીબીસી ગુજરાતીના એડિટર અંકુર જૈન પણ કહે છે કે નરેન્દ્ર મોદીને હાર્દિક પટેલથી હજુ પણ મોટી ટક્કર મળશે. હાર્દિક હવે રાજસ્થાન, મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણા પણ જશે, જ્યાં પાકના ભાવ, દેવા માફી જેવી ખેડૂતોની સમસ્યાઓથી પીડિત છે. હાર્દિકનું રાજકારણ અને રસ્તો નરેન્દ્ર મોદીને હાર્દિક પટેલથી હજુ પણ મોટી ટક્કર મળશે સંજીવ શ્રીવાસ્તવ કહે છે કે હાર્દિક પટેલ ચૂંટણી પહેલા એક મોટા નેતા જણાઈ રહ્યા હતા, પરંતુ હવે કોંગ્રેસની હાર બાદ થોડા દિવસ સુધી તેમનું કદ સામાન્ય રહેશે. ચૂંટણીના માહોલમાં તેઓ આવ્યા તો ગરમાવો અને જોશ સારો લાગે છે, પણ આગામી પાંચ વર્ષ સુધી તે જોશ અને તે ગરમીને યથાવત રાખવા પડકારજનક કામ છે. પત્રકાર આર. કે. મિશ્રા કહે છે કે હાર્દિક પાસે હજુ ઘણો સમય છે. તેઓ પોતાના મુદ્દાઓ વિસ્તારશે. શરૂઆતમાં તેઓ કહેતા હતા કે ઓબીસીમાં પાટીદારોને અનામત આપો. પછી તેમણે કહ્યું કે 49 ટકા અનામત જે હાલ લાગુ છે, તેમાંથી નહીં પણ અલગથી અનામત આપો. "ઓબીસીને હાલ જે અનામત મળે છે તેનાથી તેમને કોઈ વાંધો નથી. તેના કારણે ઓબીસી નેતા અલ્પશ ઠાકોર અને હાર્દિક પટેલ વચ્ચે પણ કોઈ ટકરાવ નથી." "જિગ્નેશ મેવાણી વાળા ક્વોટામાં તેઓ આવી નથી શકતા અને ન તો તેઓ એવી માંગ કરી રહ્યા છે. તો આ વિપક્ષ આધારિત રાજકારણ છે, જેની હદ હવે તેઓ વધારશે. હવે તે કયા રૂપમાં થશે તે તો સરકાર બન્યા બાદ જ સ્પષ્ટ થશે." કોઈ પાર્ટીમાં સામેલ ન થઈ હાર્દિક પટેલે બધા જ વિકલ્પ ખુલ્લા રાખ્યા છે બીબીસી ગુજરાતી સર્વિસના એડિટર અંકુર જૈન કહે છે કે હાર્દિક ��ટેલ માટે રસ્તો સહેલો નહીં હોય. ફરી ભાજપની સરકાર સત્તામાં છે અને હાર્દિક પટેલ પર ઘણા કેસ પણ ચાલી રહ્યા છે. તો તેનો પ્રભાવ પણ પડી શકે છે. જ્યાં સુધી હાર્દિકના રાજકારણની વાત છે તો અત્યાર સુધી તેઓ કોઈ પાર્ટીમાં સામેલ નથી થયા અને તેમણે પોતાના માટે બધા જ વિકલ્પ ખુલ્લા રાખ્યા છે. તેમના અનામતના મુદ્દામાં પણ થોડા ફેરફાર નોંધાયા છે. એટલે કે હવે તેઓ જનસંખ્યાના આધારે ક્વોટામાં પ્રતિનિધિત્વની માંગ કરી રહ્યા છે. આ માંગની જનતામાં સ્વીકાર્યતા પણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના 'ગુજરાત મૉડલ' મામલે રાષ્ટ્રીય સ્તર પર ચર્ચા કરવામાં આવી, પરંતુ તેને પડકાર ગુજરાતમાં જ મળ્યો. +text: ગત અઠવાડિયે ટ્રમ્પ સરકારે જાહેરાત કરી હતી કે જે વિદ્યાર્થીઓનું ભણવાનું પૂરી રીતે ઑનલાઇન ચાલી રહ્યું હોય એમને અમેરિકા પરત મોકલી દેશે. અનેક લોકોએ આનો વિરોધ કર્યો હતો તો હાર્વર્ડ યુનિવર્સિટી અને મૈસાચુસેટ્સ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટેકનૉલૉજી અદાલતમાં નિર્ણય રદ કરાવવા અરજી કરી હતી. મૈસાચુસેટ્સના ડિસ્ટ્રિક્ટ જજ એલિસન બરોએ કહ્યું કે હવે તમામ પક્ષોમાં સમજૂતી થઈ ગઈ છે. ન્યૂ યોર્ક ટાઇમ્સ મુજબ સમજૂતીને આધારે માર્ચમાં લાગુ કરવામાં આવેલી નીતિ ફરી લાગુ કરાઈ છે એટલે હવે ઑનલાઇન ક્લાસમાં ભણી રહેલા વિદેશી વિદ્યાર્થીઓ અમેરિકામાં કાયદેસર રહી શકે છે. સુનિતા યાદવને ધમકી, પોલીસ પ્રોટેકશન અપાયું સુનિતા યાદવ સુરતમાં વિવાદમાં આવેલા લોકરક્ષક દળના પોલીસ કૉન્સ્ટેબલ સુનિતા યાદવે કહ્યું છે કે રાજ્ય સરકારના મંત્રી કિશોર કાનાણીના પુત્ર સાથે રકઝકના મામલા બાદ તેમને જાનથી મારી નાંખવાની ધમકી મળી રહી છે. સુનિતા યાદવે એમ પણ કહ્યું કે તેમણે પોલીસ ફોર્સમાંથી રાજીનામું આપવાનું મન બનાવી લીધું છે. ધ ઇન્ડિયન ઍક્સપ્રેસ અખબારના અહેવાલ પ્રમાણે સુનિતા યાદવે કહ્યું કે ધમકીના ફોન ગુજરાત બહારથી આવી રહ્યા છે અને આ બાબતે તેમણે પોલીસ રક્ષણ માટે સુરત પોલીસ કમિશનરનો સંપર્ક કર્યો છે. અહેવાલ પ્રમાણે સુરત સિટી પોલીસે લોકરક્ષક દળ કૉન્સ્ટેબલ સુનિતા યાદવને પ્રોટેક્શન પૂરુ પાડ્યું છે. રાજીનામું આપવા વિશે સુનીતા યાદવે કહ્યું કે, તેઓ દબાણમાં હતા અને પોતાના રાજીનામું આપવાની ઇચ્છા વિશે ઉચ્ચ અધિકારીઓને જાણ કરી દીધી છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે તેઓ હવે આઈપીએસ ઑફિસર બ��વાની તૈયારી કરવા માગે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સુરતમાં વરાછા વિસ્તારમાં ફરજ દરમિયાન સુનિતા યાદવની કર્ફ્યુ ભંગના મામલે ગુજરાતના રાજ્યકક્ષાના આરોગ્ય રાજ્ય મંત્રી કિશોર કાનાણીના પુત્ર સાથે રકઝક થઈ હતી. આ મુદ્દે બેઉ પક્ષો એકબીજા પર ગેરવર્તનનો આક્ષેપ કરે છે. અમેરિકાએ હૉંગકૉંગને આપેલો ખાસ દરજ્જો રદ કર્યો અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું છે કે તેમણે હૉંગકૉંગના અમેરિકા સાથેના ખાસ દરજ્જાને રદ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે અને હૉંગકૉંગમાં રાજકીય વિરોધપ્રદર્શનને દમનપૂર્વક અટકાવવા માટે જવાબદાર ચાઇનીઝ અધિકારીઓ પર પ્રતિબંધો લાદતા ઠરાવ પર પણ સહી કરી છે. હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ પ્રમાણે પ્રમુખ ટ્રમ્પના આ નિર્ણય બાદ વિશ્વની બે સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ વચ્ચે તણાવ વધી ગયો છે. પ્રમુખ ટ્રમ્પે મંગળવારે વ્હાઇટ હાઉસમાં આ નિર્ણયની જાહેરાત કરતા કહ્યું કે અમેરિકામાં અન્ય કોઈ પણ પ્રમુખ કરતા તેમણે ચીન સામે વધુ કડક પગલાં લીધાં છે. અમેરિકા 1992ના કાયદા મુજબ હૉંગકૉંગને ચીનના એક અર્ધ સ્વાયત્ત આર્થિક વિભાગ તરીકે ગણતું હતું પરંતુ હવે આ આદેશ બાદ હૉંગકૉંગને ચીનનો જ એક ભાગ ગણવામાં આવશે. ઉલ્લેખનીય છે કે હૉંગકૉગમાં ચીન નવો સુરક્ષા કાયદો લાગુ કરતા તેનો સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે વિરોધ થઈ રહ્યો છે. અનેક અઠવાડિયા સુધી કોરોના વાઇરસ મહામારી અને હૉંગકૉંગ મામલે ચીન પર આરોપ લગાવ્યા બાદ મંગળવારે પ્રમુખ ટ્રમ્પે આ ઠરાવને મંજૂરી આપી હતી. કેરળમાં સોનાંની દાણચોરીનો છેડો મંત્રી-અધિકારીઓ સુધી કેરળના મંત્રી કે ટી જલીલ અને વરિષ્ઠ આઇએએસ અધિકારી એમ શિવશંકર સોનાંની દાણોચોરી મામલાના આરોપીઓ સાથે સંપર્કમાં હોવાની માહિતી સામે આવ્યા પછી રાજ્યમાં સીપીઆઈ(એમ)ના નેતૃત્વ વાળી સરકારની મુશ્કેલીઓ વધી ગઈ છે. એમ શિવશંકરને હાલમાં જ મુખ્ય મંત્રીના અગ્ર સચિવના હોદ્દા પરથી હઠાવવામાં આવ્યા હતા. ધ ઇન્ડિયન ઍક્સપ્રેસ અખબારના અહેવાલ અનુસાર મંગળવારે કેટલીક ટીવી ચેનલોએ કૉલ ડિટેઇલ રેકોર્ડ્સ બતાવ્યા પ્રમાણે કેરળના ઉચ્ચ શિક્ષણ મંત્રી કે ટી જલીલે સોનાંની દાણચોરીના હાઈ પ્રોફાઇલ બની ગયેલા મામલાના આરોપી સ્વપના સુરેશને મે અને જૂન મહિનામાં કેટલાક લાંબા ફોન કૉલ કર્યા હતા. આની સામે મંત્રી જલીલે મીડિયાને જણાવ્યું કે તેમણે કાઉન્સેલ-જનરલ તરફથી મળેલી સૂચના અનુસાર જ ઓફિશિયલ બાબતો વિશે જ આ ફો�� કૉલ્સમાં વાત કરી હતી. રાજદ્વારી કાર્ગો મારફતે યુએઈથી 30 કિલો સોનું થિરુઅનંતપુરમ દાણચોરીથી લાવવાના ચર્ચિત મામલાની તપાસ હાલ NIA અને કસ્ટમ વિભાગ કરી રહ્યું છે. જાહેર કરાયેલી કૉલ ડિટેઇલ્સ પ્રમાણે એમ શિવશંકર આ કેસના પ્રથમ આરોપી સરિથ પી એસ સાથે સંપર્કમાં હતા. ચીનની કંપની ખ્વાવેના 5G ઇક્વિપમેન્ટ્સ ખરીદવા પર યૂકેમાં પ્રતિબંધ યૂકેની મોબાઇલ સર્વિસ આપતી કંપનીઓ પર 31મી ડિસેમ્બર પછી નવા ખ્વાવે 5G ઇક્વિપમેન્ટ્સ ખરીદવા પર પ્રતિબંધ મૂકાયો છે. સાથે જ એમ પણ નિર્ણય કરાયો છે કે આ કંપનીઓએ 2027 સુધીમાં તેમના નેટવર્કમાંથી ખ્વાવે કંપનીની બધી 5G કિ્ટસ દૂર કરવાની રહેશે. યૂકેના ડિજિટલ સેક્રેટરી ઑલિવર ડાઉડેને આ નિર્ણયની જાણકારી હાઉસ ઑફ કૉમન્સને આપી છે. સાથે જ તેમણે કહ્યું કે આ પગલાંથી દેશમાં 5G સેવાઓની શરૂઆત એક વર્ષ લંબાઇ જશે. યૂકે તરફથી ચીનની કંપની સામેના આ પ્રતિબંધો અમેરિકાએ લાદેલા પ્રતિબંધો બાદ આવ્યા છે. અમેરિકાએ ખ્વાવે પર પ્રતિબંધો મૂકતા દાવો કર્યો હતો કે ચીનની કંપની તેમની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે જોખમી છે. જો કે ખ્વાવેએ આ દાવાને નકાર્યા છે. ડિજિટલ સેક્રેટરી ડાઉડેને એમ પણ કહ્યું કે આ નિર્ણય લેવો સરળ ન હતો. પણ લાંબા ગાળા માટે આ નિર્ણય યૂકેના ટેલિકોમ નેટવર્ક્સ, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને અર્થતંત્ર માટે યોગ્ય છે. તેમણે ઉમેર્યું કે અગાઉના પ્રતિબંધોને ઉમેરતા ખ્વાવે સામે લેવાયેલા પગલાંનું કુલ મૂલ્ય 2 બિલિયન પાઉન્ડ સુધી થવા જાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકામાં ભણનારાં જે વિદ્યાર્થીઓનો ક્લાસ ઑનલાઇન ચાલતો હશે તેમને એમના દેશમાં પાછા મોકલવામાં આવશે એ યોજના પર ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની સરકારે ફેરવી તોળ્યું છે અને તેનાથી હજારો વિદેશી વિદ્યાર્થીઓને મોટી રાહત મળી છે. +text: મધ્ય પ્રદેશની ચિત્રકૂટ વિધાનસભાની પેટાચૂંટણીમાં ભાજપને પરાજય મળ્યો છે કોંગ્રેસના ઉમેદવાર નીલાંશુ ચતુર્વેદીએ ભાજપના શંકરલાલ ત્રિપાઠીને હરાવ્યા છે. ચિત્રકૂટ કોંગ્રેસની પરંપરાગત બેઠક છે, પરંતુ આ આ પરિણામને સત્તારૂઢ પક્ષની મોટી નિષ્ફળતા તરીકે જોવાઈ રહ્યું છે. કોંગ્રેસ પક્ષ પરિણામના પહેલા રાઉન્ડમાં ભાજપની પાછળ હતો, પરંતુ બાદમાં તે છેલ્લે સુધી આગળ રહ્યો. કોંગ્રેસને તેના ગઢમાં માત આપવા માટે ભાજપે તમામ પ્રયત્નો કર્યા હતા. મુખ્યમંત્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે આ વિસ્તારના એક આદિવાસીના ઘરે રાત્રિરોકાણ પણ કર્યું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે રાત્રિરોકાણ માટે તે ઘરમાં તમામ વ્યવસ્થા ઊભી કરવામાં આવી હતી અને બીજા દિવસે તમામ સામાન પરત લઈ જવામાં હતો. મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે આ વિસ્તારમાં પ્રચાર માટે ત્રણ દિવસ ફાળવ્યા હતા મુખ્યમંત્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે આ વિસ્તારમાં પ્રચાર માટે ત્રણ દિવસ ફાળવ્યા હતા. તેમણે 64 સભાઓ અને રોડ-શો કર્યા હતા. સરકારના 12 મંત્રીઓ અને સંગઠનના નેતાઓએ પણ ભાજપની સફળતા માટે તમામ પ્રયત્નો કર્યા હતા. ચૂંટણીનું વિશ્લેષણ કરનારા લોકોનું માનવું છે કે ચિત્રકૂટની ચૂંટણીમાં સ્થાનિક મુદ્દાઓનું જ પ્રભુત્વ રહ્યું હતું. તેમાં નોટબંધી અને જીએસટીની અસર નહીંવત્ હતી. મુખ્યમંત્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણે પરિણામ જાહેર થયા બાદ ટ્વિટર પર કહ્યું હતું, "ચિત્રકૂટની પેટાચૂંટણીમાં જનતાના નિર્ણયનો હું સ્વીકાર કરું છું. જનમત જ લોકશાહીનો અસલી આધાર છે." "જનતાના સહયોગ બદલ હું આભાર વ્યક્ત કરું છું. ચિત્રકૂટના વિકાસમાં કોઈ પ્રકારની ખામી નહીં આવે." ઉત્તર પ્રદેશની સરહદ નજીક આવેલા ચિત્રકૂટ વિસ્તારમાં કોંગ્રસનો વિજય એ ભાજપ માટે મોટા ફટકા સમાન છે. પક્ષે ઉત્તર પ્રદેશના નાયબ મુખ્યમંત્રી કેશવપ્રસાદ મોર્યને પણ પ્રચાર માટે બોલાવ્યા હતા. ભાજપના પ્રદેશ અધ્યક્ષ નંદકુમાર ચૌહાણે કહ્યું, "રાજ્યમાં કોંગ્રેસની કેટલીક પરંપરાગત બેઠકો છે. જ્યાં કોંગ્રેસ વિજય મેળવતો આવ્યો છે અને ભવિષ્યમાં પણ વિજય મેળવશે." "ચિત્રકૂટના પરિણામોની કોઈ અસર 2018ની વિધાનસભા ચૂંટણી પર નહીં પડે." બીજી તરફ વિરોધ પક્ષના નેતા અજય સિંહે કોંગ્રેસના વિજય બાદ કહ્યું છે કે કોંગ્રેસનો વિજય એ કાર્યકરોનો વિજય છે. તેમણે કહ્યું, "ચિત્રકૂટની જનતાએ કોંગ્રેસ પર ભરોસો રાખ્યો છે અને સર્વાંગી વિકાસ કરવામાં આવશે." કોંગ્રેસના ઉમેદવારના વિજયના કારણે પક્ષમાં હાલ ઉજવણીનું વાતાવરણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મધ્ય પ્રદેશના સતના જિલ્લાની ચિત્રકૂટની વિધાનસભા બેઠકની પેટચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે ભાજપને 14133 મતોથી પરાજય આપ્યો છે. +text: પ્રતિકાત્મક તસ્વીર રવિવારે અગરતલામાં ભાજપના એક કાર્યક્રમમાં બિપ્લબ દેબે અમિત શાહને ટાંકીને જણાવ્યું હતું કે પાર્ટી માત્ર દેશના બધા રાજ્યોમાં જ નહીં પરંતુ નેપાળ અને શ્રીલંકામાં પણ સરકાર રચ���ાની યોજના ધરાવે છે. 2018માં ત્રિપુરા વિધાનસભાની ચૂંટણીની તૈયારી વખતે થયેલી એક ચર્ચાને ટાંકતાં બિપ્લબ દેબે જણાવ્યું કે ગૃહમંત્રી અમિત શાહે બેઠકમાં ભારતનાં તમામ રાજ્યો જીત્યા બાદ 'વિદેશોમાં વિસ્તરણ' વિશે વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે, "ગૃહમંત્રી ત્યારે રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ હતા. મેં એક મિટીંગમાં કહ્યું કે અધ્યક્ષજી ઘણાં રાજ્યો અમારી પાસે થઈ ગયા છે. હવે તો સારું થઈ ગયું છે.""આ વાત પર અધ્યક્ષે જણાવ્યું કે, અરે શું સારું થઈ ગયું છે. હજુ તો શ્રીલંકા બાકી છે. નેપાળ બાકી છે. એટલે કે તે વ્યક્તિને કહે છે કે દેશમાં પાર્ટી વિસ્તરણ કરશે જ પણ શ્રીલંકા અને નેપાળ છે, ત્યાં પણ પાર્ટીને લઈ જવી છે. ત્યાં પણ જીત મેળવવી છે." ઔપચારિક વાંધો ત્રિપુરાના મુખ્યમંત્રી બિપ્લબ દેબ નેપાળના વિદેશ પ્રધાન પ્રદીપ જ્ઞવાલીએ કહ્યું કે નેપાળે આ મુદ્દે ભારત સરકાર સમક્ષ ઔપચારિક વાંધો નોંધાવ્યો છે. નેપાળી મીડિયા અનુસાર ભારતમાં નેપાળના રાજદૂત નીલાબંર આચાર્યએ સરકાર સામે ઔપચારિક વાંધો નોંધાવ્યો છે. વિદેશમંત્રી પ્રદીપ જ્ઞવાલીના પ્રેસ સલાહકાર સુદાન જ્ઞવાલીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે દિલ્હી સ્થિત નેપાળી દૂતાવાસે ભારત સરકાર સમક્ષ પોતાનો વાંધો નોંધાવ્યો છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં નેપાળ કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી (પ્રચંડ જૂથ)ના કેન્દ્રીય અને નેપાળી પ્રવાસ સંકલન સમિતિના અધ્યક્ષ યુવરાજ ચૌંલગાઈ કહે છે કે બિપ્લબ દેબનું નિવેદન નેપાળના સાર્વભૌમત્વનું અપમાન છે. તેઓ કહે છે, "ભારતીય જનતા પક્ષના મુખ્યમંત્રીના નિવેદનથી ખબર પડે છે કે ભારતનો સત્તાધારી વર્ગ નેપાળ વિશે શું વિચારે છે. તમે આમ કઈ રીતે કહી શકો છો? નેપાળ એક સાર્વભૌમ દેશ છે અને તેના વિશે એજ સન્માન સાથે કોઈ નિવદેન થવું જોઈએ. '' યુવરાજ વધુમાં જણાવે છે કે, "એ વિચાર માગી લેતી બાબત છે કે નેપાળને લઈને ભાજપમાં આટલો આત્મવિશ્વાસ ક્યાંથી આવ્યો છે. તેમને લાગે છે કે નેપાળમાં હિંદુ વસ્તી બહુમતિમાં છે, તો કઈ પણ બોલી નાખો." ભલે અમારી વસ્તિમાં હિંદુઓ બહુમતિમાં છે પરતું તેનાથી અમારું સાર્વભૌમત્વ ઓછું થતું નથી. દુનિયામાં ઘણાં મુસ્લિમ બહુમતી દેશો છે, પરંતુ ત્યાં કોઈ મોટું મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતો દેશ નાના મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતા દેશના સાર્વભૌમત્વનું અપમાન કરતો નથી. મારું માનવું છે કે નેપાળ સરકારે વધુ ગંભીર વાંધો નોંધાવવો જોઈતો હતો.'' નેપાળી મીડિયામાં પણ ચર્ચા પ્રતિકાત્મક તસ્વીર બિપ્લબ દેબનું આ નિવેદન નેપાળી મીડિયામાં છવાયલું છે. 15 ફેબ્રુઆરીએ પોતાના અહેવાલમાં નેપાળી અખબાર 'નયા પત્રિકા'એ લખ્યું છે, "શું ભાજપની આ ગુપ્ત યોજના બહાર આવી ગઈ છે? આરએસએસ પહેલેથી જ નેપાળમાં વિસ્તરણ કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપના મુખ્યમંત્રીનું આ નિવેદન પહેલાથી નક્કી હતું અથવા માત્ર એક સંયોગ છે? વીરગંજમાં આરએસએસનું સંમેલન યોજાયો હતું. આ સંમેલનનું ઉદ્ઘાટન આરએસએસના રાષ્ટ્રીય સહ-સંચાલક કલ્યાણ તિમિલ્સિનાલે દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. કાર્યક્રમમાં ધર્માંતરણને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી અને વીરગંજ બજારથી આર.એસ.એસના સ્વયંસેવકોએ એક રેલી પણ કાઢી હતી. બિપ્લબ દેવના નિવદેન અંગે રશિયામાં નેપાળના રાજદૂત રહેલા હિરણ્ય લાલ શ્રેષ્‍ઠ કહે છે કે, "આ આરએસએસ અને ભાજપની મૂળભૂત વિચારસરણી છે." તેઓ કહે છે, "સરદાર પટેલની જેમ તેઓ પણ ભારતનો વિસ્તાર કરવા માગે છે. તેમની ઈચ્છા છે કે સમગ્ર દક્ષિણ એશિયામાં હિન્દુ ધર્મનો પ્રભાવ હોય. પરંતુ તેમને માહિતી હોવી જોઈએ કે ધર્મ એ વ્યક્તિના આસ્થાનો વિષય છે નહીં કે રાજ્યનો. કોઈનું સાર્વભૌમત્વ નાનું કે મોટું હોતું નથી. દરેકના સાર્વભૌમત્વનો એ જ રીતે આદર કરવો જોઈએ." શ્રેષ્ઠ કહે છે કે, "આરએસએસની યોજના ભારતની જેમ નેપાળમાં પણ પોતાનો પ્રભાવ ઊભો કરવાનો છે. તરાઈના વિસ્તારમાં આવા પ્રયાસો પણ કરવામાં આવી રહ્યાં છે. અમે ભારત અને નેપાળના સામાન્ય લોકો વચ્ચે મજબૂત સંબંધ ઈચ્છીએ છીએ, પરતું સત્તાધારી વર્ગની સર્વગ્રાહી વિચારસરણીથી બહાર નીકળીને. આરએસએસ પાકિસ્તાન, નેપાળ અને બાંગ્લાદેશ સુધી ભારતનો વિસ્તાર કરવા માંગે છે, પરંતુ તેમણે સ્વપ્નમાંથી બહાર આવી જવું જોઈએ." ભારતના મુખ્ય વિરોધ પક્ષ કૉંગ્રેસે બિપ્લબ દેબના નિવેદનને બકવાસ ગણાવ્યું છે. ટ્વીટ કરીને પક્ષે કહ્યું કે, આ લોકોના મૂર્ખામીભર્યાં નિવેદનોના કારણે આજે પાડોશી દેશો સાથે ભારતના સંબંધો સૌથી ખરાબ તબક્કે પહોંચી ગયા છે. તમે આવા મૂર્ખામીભર્યાં નિવેદનોથી લોકોને માત્ર મૂર્ખ બનાવી શકો છો.'' સીપીઆઈએમ નેતા અને પૂર્વ સાંસદ જીતેન્દ્ર ચૌધરીએ કહ્યું છે કે મુખ્યમંત્રીને લોકશાહી અને બંધારણ વિશે પૂરતી સમજ નથી. તેમણે કહ્યું છે કે આ પ્રકારના નિવેદનને બીજા દેશમાં દખલ કરવા તરીકે જોવામાં આવશે. બાબુરામ ભટ્ટરાયની જનતા સમાજવાદી પાર્ટીના નેતા રાજકિશોર યાદવ કહે છે કે બિપ્લબ દેબના નિવેદનથી એક પણ નેપાળી ખુશ થયો નહીં હોય. તેઓ કહે છે કે, "આવા નિવેદનોથી ભારત-નેપાળના સંબંધો બગડશે. તેઓ બિનજરૂરી નિવદેનો કરતા રહે છે અને કહે છે કે નેપાળમાં ભારત વિરોધી ભાવના વધી રહી છે. દબાણ નેપાળમાં ઘણા લોકોનું માનવું છે કે 2014માં જયારે નરેન્દ્ર મોદી પહેલી વખત વડા પ્રધાન બન્યા હતા ત્યારે તેઓ નેપાળમાં પણ ઘણા લોકપ્રિય હતા. પરંતુ 2015ની નાકાબંધી બાદ નેપાળમાં ભારત અને ભાજપ બંનેની છબી ખરડાઈ ગઈ છે. નેપાળી કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના એક નેતાએ નામ જાહેર ન કરવાની શરતે કહ્યું કે સારું છે કે ભારતે 2015માં નાકાબંધી લાદ્યી હતી નહીંતર મોદી નેપાળમાં પણ મોટા નેતા બની ગયા હોત. નેપાળને હિંદુ રાષ્ટ્ર તરીકે જાળવી રાખવા માટે ભાજપ દ્વારા નેપાળ પર દબાણ પણ કરવામાં આવ્યું હતું. 26-મે 2006ના રોજ ભાજપના તે સમયના અધ્યક્ષ રાજનાથસિંહે કહ્યું હતું કે, "નેપાળની મૂળ ઓખળ હિંદુ રાષ્ટ્ર તરીકે છે અને આ ઓળખ ભૂંસાઈ જવી જોઈએ નહીં. નેપાળ પોતાની મૂળ ઓળખ માઓવાદીઓના દબાણવશ ખોઈ નાખે તે વાતથી ભાજપ ખુશ નહીં થાય." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ત્રિપુરાના મુખ્યમંત્રી બિપ્લબ દેબના નિવેદનને લઈને નેપાળે પોતાનો વિરોધ નોંધાવ્યો છે. +text: ભારતીય વાયુસેનાના નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ વિમાનની ઓળખ જ્યૉર્જિયાના વિમાનના રૂપમાં થઈ છે. જે ભારતીય હવાઈક્ષેત્રમાં દાખલ થયા બાદ પણ પોતાની ઓળખ જાહેર કરી રહ્યું ન હતું. ભારતીય વાયુસેનાના જણાવ્યા પ્રમાણે, "એક અજાણ્યું વિમાન ગુજરાતમાં બપોરે સવા ત્રણ વાગ્યે દાખલ થયું હતું." "વિમાને ઍર ટ્રાફિસ સર્વિસ(એટીએસ) દ્વારા નક્કી કરેલા રસ્તાનું પાલન ના કર્યું અને ભારતીય એજન્સીઓના રેડિયો કૉલ્સનો પણ જવાબ ના આપ્યો." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 નિવેદન પ્રમાણે, જે રસ્તે આ વિમાન ભારતીય વાયુક્ષેત્રમાં દાખલ થયું હતું, એ રસ્તો બંધ કરી દેવામાં આવ્યો છે. જ્યૉર્જિયાનું વિમાન An-12, 27 હજાર ફૂટની ઊંચાઈ પર હતું અને કોઈ પણ સંપર્કનો જવાબ આપી રહ્યું ન હતું. ભારતીય વાયુસેનાના વિમાનો દ્વારા તેને દબાણ કરતા જ્યૉર્જિયાના વિમાને તેમને સૂચિત કર્યાં કે તેણે કોઈ નિર્ધારિત શિડ્યૂલ વિના તિબલિસીથી ઊડાન ભરી હતી, જે કરાચીના રસ્તેથી દિલ્હી જઈ રહ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય વાયુસેનાએ એક નિવેદન જારી કરીને જણાવ્યું છે કે રાજસ્થાનના પાટનગર જયપુરમાં એક અજ્ઞાત ટ્રાન્સપૉર્ટ વિમાનને બળજબરીથી ઉતારવામાં આવ્યું છે. આ વિમાન કરાચીના રસ્તે દિલ્હી જઈ રહ્યું હતું. +text: સરકારે કહ્યું છે કે તેઓ ખૂલીને વાતચીત કરવા માટે તૈયાર છે. આ દરમિયાન ખેડૂતોએ 'રેલ રોકો' અભિયાનની જાહેરાત કરી દીધી છે. ખેડૂતોએ કહ્યું છે કે જો સરકારે ત્રણેય કૃષિકાયદાઓને પરત ન લીધા તો તેઓ દેશભરમાં પ્રદર્શન કરશે. દિલ્હીની સરહદ પર હરિયાણા-પંજાબ-ઉત્તર પ્રદેશના ખેડૂતો છેલ્લા 16 દિવસથી પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. દિલ્હી-હરિયાણાની સિંઘુ બૉર્ડર પર પણ મોટી સંખ્યામાં ખેડૂતો એકઠા થયા છે. ખેડૂત સંગઠનોએ સરકારને એ સવાલ કર્યો છે કે જો ખેતી એ રાજ્ય સરકારનો મુદ્દો હોય, તો કેન્દ્ર સરકારે સંબંધિત કાયદાઓ કઈ રીતે પસાર કર્યા? આના જવાબમાં ગુરુવારે કેન્દ્રીય મંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરે કહ્યું, "કેન્દ્ર સરકારે આ કાયદા સમગ્ર દેશ માટે બનાવ્યા છે અને ખેડૂતોને આનાથી ફાયદો થયો છે. " વિરોધપ્રદર્શનનો 16મો દિવસ આ દરમિયાન ખેડૂતોનું વિરોધપ્રદર્શન 16મા દિવસમાં પ્રવેશી ગયું છે. સિંઘુ બૉર્ડર અને ટિકરી બૉર્ડર પર મોટા પ્રમાણમાં ખેડૂતો એકઠા થયા છે અને વિરોધ કરી રહ્યા છે. તો બીજી તરફ સિંઘુ બૉર્ડર પર પોલીસદળનું નેતૃત્વ કરી રહેલા ડીસીપી અને એડીસીપી કોરોનાગ્રસ્ત થયા છે. સિંઘુ બૉર્ડર પર હજારોની સંખ્યામાં ખેડૂતો કૃષિકાયદાઓ વિરુદ્ધ વિરોધપ્રદર્શનો કરી રહ્યા છે. આ દરમિયાન ખેડૂતોએ આંદોલન વધુ ઉગ્ર કરવાનું મન બનાવી લીધું છે. 'કિસાન મજદૂર સંઘર્ષ કમિટી'એ કૃષિકાયદાનો વિરોધ કરવા માટે કુંડલી બૉર્ડર પર પોતાનો બીજો જથ્થો મોકલ્યો છે. આ ખેડૂતોએ રવાના થતાં પહેલાં અમૃતસરમાં સુવર્ણમંદિર ખાતે પૂજાઅર્ચના કરી હતી. વાતચીતનું ભવિષ્ય અધ્ધર-તાલ? આંદોલનકારી ખેડૂતો છેલ્લાં બે સપ્તાહથી દિલ્હીની સિંઘુ બૉર્ડર પર પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. ખેડૂતોની માગ છે કે બજાર-સમર્થિત ત્રણેય કૃષિકાયદાને સરકાર રદ કરે, કેમ કે આનાથી તેમની આવક પ્રભાવિત થશે. જેને પગલે સરકાર અને ખેડૂતો વચ્ચેની વાતચીતનું ભવિષ્ય હવે અધ્ધર-તાલ જોવા મળી રહ્યું છે. ખેડૂતોનાં સગઠનોએ કહ્યું છે કે 14 ડિસેમ્બરે તેમનું આંદોલન વધુ વેગ પકડશે. આ દરમિયાન નવી દિલ્હી તરફ જનારા તમામ હાઈવે બંધ કરી દેવાની પણ જાહેરાત કરાઈ છે અને ટોલપ્લાઝાને પણ નહીં ચાલવા દેવાની ચીમકી ઉચ્ચારાઈ છે. ખેડૂતો કેમ ડરેલા છે? મોદી સરકાર નવા કૃ��િકાયદાથી કૃષિબજારને નિયંત્રણથી મુક્ત કરવા માગે છે. સરકાર ઇચ્છે છે કે કૃષિબજારમાં ખાનગી કારોબારીઓને વધારે મહત્ત્વ આપવામાં આવે અને સરકારને સબસિડી આપવી ન પડે. ખેડૂતો સરકારની આ જ ઇચ્છાથી ડરેલા છે. તેમને લાગે છે કે તેમને અનાજ પડતરની કિંમત કરતાં પણ ઓછા મૂલ્યે વેચવું પડશે. હરિયાણા અને પંજાબના ખેડૂતોને ન્યૂનતમ સમર્થન મૂલ્ય અને સરકારી ખરીદીનો સૌથી વધુ ફાયદો મળે છે. બીજી તરફ બિહાર જેવાં રાજ્યો કે જ્યાં આ સિસ્ટમ અમલમાં નથી ત્યાં ખેડૂતોને નહિવત્ કિંમતોએ અનાજ વેચવું પડે છે. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે સરકાર કૃષિકાયદા મારફતે ખેતીને કૉર્પોરેટને સોંપી દેવા માગે છે. કૃષિકાયદામાં કેવી છે જોગવાઈઓ અને કેમ થઈ રહ્યો છે આટલો વિરોધ? સરકારે અત્યાર સુધી કેવાં આશ્વાસન આપ્યાં? બુધવારે સરકારે ખેડૂતોની ચિંતા દૂર કરવા પ્રયાસ કર્યો અને કેટલાંક લેખિત આશ્વાસન પણ આપ્યાં. સરકારે કથિત મુક્ત બજારમાં રાજ્યોની ભૂમિકા વધારવા અને ન્યૂનતમ સમર્થન મૂલ્ય એટલે કે એમએસપી ચાલુ રાખવા માટે લેખિતમાં આશ્વાસન આપ્યાં. આના થકી રાજ્ય સરકાર પોતાની મેળે વસ્તુઓ નક્કી કરી શકશે. સરકારે બીજા પ્રસ્તાવમાં કૉન્ટ્રેક્ટ ફાર્મિગમાં ખેડૂતો માટે કાયદાકીય કવચ મજબૂત કરવાની વાત કરી. આ કવચને પગલે કૉન્ટ્રેક્ટ ફાર્મિંગમાં ખેડૂતોને કોઈ પણ પ્રકારની કાર્યવાહી સામે સુરક્ષા મળશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય મંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરે ખેડૂતો દ્વારા મોદી સરકારનો સંશોધન પ્રસ્તાવ ફગાવી દેવાયાના એક દિવસ બાદ ખેડૂતોનાં સંગઠનોને પ્રસ્તાવ પર ફરી વિચાર કરવા માટે અપીલ કરી છે. +text: જાન્યુઆરી 2015માં થયેલા આ ઉગ્રવાદી હુમલામાં એક મહિલા પોલીસકર્મી સહિત 17 લોકો માર્યા ગયા હતા. સાત જાન્યુઆરી 2015ના રોજ શાર્લી ઍબ્દોના કાર્યાલય પર થયેલા હુમલામાં 12 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. જેના એક દિવસ બાદ એક મહિલા પોલીસ અધિકારીને ગોળી મારી દેવાઈ હતી. જ્યારે બે દિવસ બાદ સુપરમાર્કેટમાં થયેલા હુમલામાં ચાર લોકો માર્યા ગયા હતા. બુધવારે 11 આરોપી સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટમાં હાજર હતા. જ્યારે ત્રણ લોકોની ટ્રાયલ એમની ગેરહાજરીમાં થઈ હતી. એક આરોપી હયાત બાઓમુદ્દીન બુધવારે કોર્ટમાં હાજર નહોતાં. સુપરમાર્કેટ પર હુમલો કરનારા આમેદી કાઉલીબાલીનાં પાર્ટનર હયાત બાઓમુદ્દીન હુલમાના એક સપ્તાહ પહેલાં સીરિયા નાસી ગયાં હતાં. કોર્ટે તેમને આતંકવાદની આર્થિક મદદ કરવા અને ગુનાહિત આતંકવાદી નેટવર્કનો ભાગ ગણતાં 30 વર્ષની કેદની સજા ફટકારી છે. કોર્ટમાં હાજર આ હુમલાના મુખ્ય આરોપી અલી રઝા પોલાટને પણ આતંકવાદના ગુનામાં શામેલ થવાના દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા છે. તેમને પણ 30 વર્ષની સજા ફટકારાઈ છે. તમામ 14 આરોપીઓને અલગઅલગ ગુનામાં દોષિત ગણવામાં આવ્યા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પેરિસની એક કોર્ટે વર્ષ 2015માં પેરિસસ્થિતિ વ્યંગપત્રિકા શાર્લી ઍબ્દોના કાર્યાલય પર થેયલા ઉગ્રવાદી હુમલામાં શામેલ લોકોની મદદ કરવાના આરોપમાં 14 લોકોને દોષિત ઠેરવ્યા છે. +text: સેબી નૌસેનામાં 2010થી નોકરી કરી રહી હતી અધિકારી પહેલા પુરુષ હતા અને હવે સર્જરી કરાવીને મહિલા બની ગઈ છે. નૌસેનાએ આના પર વાંધા-વિરોધ જાહેર કરતા અધિકારીને પાણીચું પકડાવી દીધું છે. છૂટા કરતી વખતે આપેલા નિવેદનમાં નૌસેનાએ સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે કે લિંગ પરિવર્તન નિયમોની વિરુધ્ધ છે એટલે તેમને નોકરીમાં રાખી શકાય તેમ નથી. નૌસેનામાં પહેલા મનિષ ગિરી તરીકે કામ કરતા સેબી આની વિરુધ્ધ મિલિટરી કોર્ટમાં અપીલ કરશે. સેબીએ નૌસેનાની નોકરી મનિષ ગિરી તરીકે શરૂ કરી હતી સેબી સાથે થયેલી આ ઘટનાએ ભારતમાં ટ્રાન્સજેન્ડરના અધિકારો પર નવેસરથી ચર્ચા ઊભી કરી છે. ભારતમાં ટ્રાન્સજેન્ડરને કાયદેસર રીતે ત્રીજા લિંગ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સેબી 2010માં પુરુષ હતી ત્યારે ભારતીય નૌકાદળમાં જોડાઈ હતી. 2016માં તેઓ જ્યારે રજા પર હતા ત્યારે તેમણે લિંગ પરિવર્તન કરાવ્યું હતું. જ્યારે તે રજા પરથી કામ પર પાછી આવી ત્યારે લગભગ પાંચ મહિના સુધી તેમને મનોચિકિત્સક વૉર્ડમાં મોકલવામાં આવી હતી. સેબી કહે છે કે "તે સમયે મને જેલમાં હોવા જેવું લાગતું હતું." જો કે ભારતીય નૌકાદળે હજી સેબીના આક્ષેપોનો જવાબ આપ્યો નથી. બીબીસી દ્વારા સંપર્ક કરાયો ત્યારે નૌકાદળના અધિકૃત પ્રવક્તાએ ટિપ્પણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. સેબીએ જણાવ્યું હતું કે તે રજા પછી એપ્રિલમાં નૌકાદળમાં ફરી જોડાઈ હતી અને તેમને છ ઓક્ટોબરના રોજ ફરજમુક્ત કરવામાં આવી હતી. નૌકાદળના નિવેદનમાં એ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે કે વ્યક્તિ પોતાની મરજીથી લિંગ પરિવર્તન કરાવી શકે છે. પરંતુ લિંગ-જાતિના આધારે જે કામ અને પદ પર તેમની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી હવે તે તેનાથી વિપરિત લિંગ ધરાવે છે. 2012માં કોર્ટનો ચુકાદો હતો કે એક પુખ્ત ઉંમરની વ્યક્તિ ધારે તો લિંગ પરિવર્તન કરાવી શકે છે. કાયદો તેને રોકી ના શકે. વળી 2014માં ઐતિહાસિક ચુકાદો આપતા સુપ્રીમ કોર્ટે ટ્રાન્સજેન્ડર લોકોને ત્રીજા લિંગ તરીકે માન્યતા આપી હતી. બીજી તરફ આ જ સંદર્ભે સેબીએ જણાવ્યું કે "હું કોઈ ગુનેગાર નથી. મેં કશું ખોટું કર્યું નથી. મેં મારી સાચી ઓળખ જાહેર કરી છે." સેબીએ કહ્યું કે તે "ન્યાય" માટે લડશે. કાયદાના નિષ્ણાતોનું આ મુદ્દે કહેવું છે કે ભારતમાં ટ્રાન્સજેન્ડર લોકો એક વિચિત્ર પરિસ્થિતિમાં જીવી રહ્યા છે. એક તરફ તેઓને કાયદેસર ઓળખ મળી છે અને ભારતીય બંધારણ હેઠળ સુરક્ષા મળી છે પરંતુ બીજી તરફ તેમને કાયદાનો ભંગ કરનાર ગે જાતિ સમજવામાં આવે છે. 153 વર્ષ જૂના બ્રિટીશરાજ સમયના કાયદા મુજબ સમલૈંગિક સંબંધ "અકુદરતી ગુનો" છે અને તેના માટે દસ વર્ષની જેલની સજાની જોગવાઈ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય નૌસેનાએ તેમના એક અધિકારીને નોકરીમાંથી બરતરફ કર્યા છે. +text: અત્યાર સુધીમાં રાજ્યમાં સ્વાઇન ફ્લૂના 301 કેસ નોંધાયા હોવાની વિગતો બહાર આવી છે. આ સ્થિતિમાં સ્વાઇન ફ્લૂથી કેવી રીતે બચવું તેના વિશે માહિતી મેળવવાનો પ્રયાસ બીબીસીએ કર્યો હતો. સ્વાઇન ફ્લૂ શું છે? સ્વાઇન ફ્લૂ શ્વાસ સાથે જોડાયેલી બીમારી છે. આ બીમારી ઈંફ્લુએન્ઝા-એ ટાઇપના વાઇરસના કારણે થાય છે. આ બીમારીના કારણે ભૂંડને પણ ચેપ લાગે છે. ઈંફ્લુએન્ઝાના અનેક પ્રકારો હોય છે અને તેનો ચેપ સતત બદલાયા કરે છે. સ્વાઇન ફ્લૂના પ્રારંભિક કેસ વર્ષ 2009માં મેક્સિકોમાં નોંધાયા હતા. ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી લગભગ 100 દેશો સ્વાઇન ફ્લૂના ભરડામાં આવી ગયા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પ્રયોગશાળામાં થયેલા પરિક્ષણ દરમિયાન જાણવા મળ્યું હતું કે ઉત્તર અમેરિકાના ભૂંડમાં જોવા મળતા જનીન સ્વાઇન ફ્લૂના વાઇરસના જનીન જેવાં હતાં જેના કારણે તે ‘સ્વાઇન ફ્લૂ’ના નામે ઓળખાયો. વૈજ્ઞાનિક ભાષામાં આ વાઇરસને ઈંફ્લુએન્ઝા (એચ1એન1) કહેવામાં આવે છે. અન્ય પ્રકારના એચ1 એન1ના કારણે વર્ષ 1918માં પણ રોગાચાળો ફેલાયો હતો. સ્વાઇન ફ્લૂ કેવી રીતે થાય છે શરૂઆતમાં આ વાઇરસનો ચેપ ભૂંડના કારણે પ્રસરાતો હોવાનું મનાતું હતું પરંતુ આગળ જતા જાણવા મળ્યું કે આ વાઇરસ બે માણસોની વચ્ચે પણ પ્રસરાય છે. ખાસ કરીને જ્યારે માણસને છીંક આવે ત્યારે અને ઉધરસ થાય ત્યારે સ્વાઇન ફ્લૂ પ્રસરી શ��ે છે. સામાન્ય રીતે થતી શરદી પણ એચ1એન1થી થાય છે, પરંતુ સ્વાઇન ફ્લૂ એચ1એન1ના એક ખાસ પ્રકારના ચેપથી થાય છે. સ્વાઇન ફ્લૂના લક્ષણો શું છે? સ્વાઇન ફ્લૂના લક્ષણો સામાન્ય ફ્લૂનાં લક્ષણો જેવાં જ છે, જેથી તેની ઓળખ લોહીના પરિક્ષણથી જ શક્ય છે. સ્વાઇન ફ્લૂના મુખ્ય લક્ષણો માથામાં દુ:ખાવો, તાવ, ગળામાં અસહજતાનો અનુભવ, ઉધરસ, શરીરમાં દુ:ખાવો અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ છે. આ વાઇરસનો ચેપ ફેલાવાથી શરીરના કેટલાક અંગો કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે, જેના કારણે મોત પણ થઈ શકે છે. ઉપચાર શક્ય છે? સ્વાઇન ફ્લૂની સારવાર એક હદ સુધી થઈ શકે છે. શરૂઆતના તબ્બકે આનો ઉપચાર ટૅમી ફ્લૂ અને રેલેન્ઝા નામની વાઇરસ વિરોધી દવાથી કરવામાં આવી છે. ડૉક્ટરોના મતે આ દવા ફ્લૂને અટકાવી શકતી નથી પરંતુ તેની ઘાતક અસરો ઓછી કરી શકે છે. બચવાના ઉપાયો સ્વાઇન ફ્લૂથી બચવા માટેનો શ્રેષ્ઠ ઉપાય સ્વચ્છતાનું પાલન છે. જ્યાં ખૂબ જ ભીડ હોય તેવી જગ્યાઓએ જવાનું ટાળવું, ઉઘરસ ખાતા સમયે કે છીંક આવે ત્યારે મોઢા અને નાકને રૂમાલ કે કપડાથી ઢાકવાં. અને જે વ્યક્તિને ફ્લૂની અસર હોય તેનાથી અંતર જાળવી રાખવું જોઈએ. જાહેર સ્થળો પર જતા સમયે માસ્ક બાંધવું હિતાવહ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજ્યમાં ફરી એકવાર સ્વાઇન ફ્લૂએ માથું ઊચક્યું છે. રાજ્યના સ્થાનિક અખબારોના અહેવાલ મુજબ રાજ્યમાં 185 દર્દીઓ સ્વાઇન ફ્લૂની સારવાર લઈ રહ્યાં છે. +text: તેમને જેલમાં જવું પડ્યું અને અદાલતે તેમના પર ગુજરાતમાં પ્રવેશવા પર પ્રતિબંધ પણ મૂકી દીધો હતો. જોકે, કૉંગ્રેસના શાસનમાં લાગેલા તમામ આરોપોમાંથી હવે તેઓ મુક્ત થઈ ગયા છે. કૉંગ્રેસના શાસનમાં પણ ભાજપના કેટલાક લોકો શાહથી દૂર રહેવા માંગતા હતા. સંસદીય બોર્ડની બેઠકમાં સુષમા સ્વરાજે તે સમયના પાર્ટી અધ્યક્ષ રાજનાથ સિંહની તરફ જોઈને પૂછ્યું, "છેવટે ક્યાં સુધી આપણે અમિત શાહને ખેચીશું?" બેઠકમાં હાજર રહેલા નરેન્દ્ર મોદીનું ધૈર્ય તૂટી ગયું. તેમણે કહ્યું, "શું વાત કરી રહ્યાં છો. પાર્ટી માટે અમિત શાહનું યોગદાન કેવી રીતે ભૂલી શકાય." અરુણ જેટલીની તરફ જોઈને તેમણે કહ્યું, "અરુણજી તમે જેલમાં જાવો અને અમિત શાહને મળો. તેમને લાગવું જોઈએ કે પક્ષ તેમની સાથે છે." આ પછી આ મુદ્દા પર બેઠકમાં કોઈ કાંઈ બોલ્યું નહીં. અરુણ જેટલી જેલમાં ગયા અને અમિત શાહને મળ્યા. જેલમાંથી છૂટ્યા પછી જ્યારે અદાલતે ગુજરાતમાં પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો પછી તેઓ દિલ્હી આવી ગયા. દિલ્હીમાં અમિત શાહને વધારે લોકો ઓળખતાં ન હતા. રાજકારણ સિવાય તેમને કોઈ વાતમાં રસ નથી. અરુણ જેટલીએ પાર્ટીના સાત-આઠ યુવાન નેતાઓને જવાબદારી સોંપી કે તેમનામાંથી દરરોજ ઓછામાં ઓછા બે લોકો દિવસભર અમિત શાહની સાથે રહેશે. દિલ્હીના રાજકીય પ્રવાહોથી અજાણ શાહ જેટલા દિવસ દિલ્હીમાં રહ્યા તેટલા દિવસ બપોરે દિલ્હીમાં જેટલીના ઘરે જમવાનું નક્કી રહેતું. તે સમયે રાજનાથની જગ્યાએ નીતિન ગડકરી પાર્ટીના અધ્યક્ષ બની ગયા હતા. અમિત શાહ તેમને મળવા માટે જતા તો તેમને બે-બે, ત્રણ-ત્રણ કલાક બહાર રાહ જોવી પડતી હતી પરંતુ અમિત શાહે ક્યારેય કોઈને ફરિયાદ કરી ન હતી. દિલ્હીમાં રહ્યા પછી પણ અમિત શાહ દિલ્હીના રાજકીય પ્રવાહોથી અજાણ હતા. વર્ષ 2013 આવતાં-આવતાં રાજનાથ સિંહ એક વાર ફરીથી પાર્ટીના અધ્યક્ષ બની ગયા. મોદીના કહેવાથી રાજનાથ સિંહે તેમને પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય મહામંત્રી બનાવી દીધા. જ્યારે તેમને ઉત્તર પ્રદેશનો પ્રભાર સોપવામાં આવ્યો તો પાર્ટીમાં સવાલ ઉઠ્યા કે શાહ ઉત્તર પ્રદેશ વિશે કેટલું જાણે છે? જોકે, ઉત્તર પ્રદેશના ભાજપ નેતાઓને પહેલી જ મિટિંગમાં સમજાઈ ગયું કે અમિત શાહ કોણ છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં સફળતા ભાજપના રાષ્ટ્રિય અધ્યક્ષ બન્યા બાદ અમિત શાહ બેઠક શરૂ થઈ તો નેતાઓએ કહેવાનું શરૂ કર્યું કે કઈ કઈ લોકસભાની બેઠક જીતી શકાય છે. અમિત શાહે કહ્યું કે "તમારે લોકોએ કોઈ બેઠક જિતાડવાની જરૂર નથી, એ કહો કે કયાં બૂથ જિતાડી શકો છો. મને બૂથ જિતાડનાર જોઈએ. બેઠક જિતાડનાર નહીં." આ પછી લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામે અમિત શાહને રાષ્ટ્રીય ફલક પર સ્થાપિત કરી દીધા. આ સફળતા પછી તેમનો અધ્યક્ષ બનવાનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો. ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બન્યા પછી તેમણે ભાજપની કાર્ય સંસ્કૃતિ જ બદલી નાખી. પાર્ટીમાં પદાધિકારીઓ કરતાં બૂથ કાર્યકર્તાઓને મહત્ત્વ આપવામાં આવ્યું. રાજ્યોમાં પ્રભારી રાષ્ટ્રીય મહામંત્રી સામાન્ય રીતે રાજ્યની રાજધાની અથવા કેટલાંક પ્રમુખ શહેરો સુધી જતા હતા. અચાનક જ લોકોએ જોયું કે રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બૂથ લેવલે કાર્યકર્તાઓને જ ન મળ્યા પરંતુ તેમના ઘરે જમવા પણ જવા લાગ્યા. હૈદરાબાદના એક પ્રવાસ પરથી પરત ફર્યા પછી ભાજપના રાષ્ટ્રીય મહામંત્રી રામ માધવે ફરિયાદ કરી કે પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષનું બૂથ સ્તરના કાર્યકર્તાઓના ત્યાં જવું યોગ્ય છે? અ��િત શાહનો જવાબ હતો, પાર્ટીના બંધારણમાં એવું લખ્યું છે કે રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ કાર્યકર્તાઓના ઘરે નહીં જઈ શકે? આ પદાધિકારીઓ માટે જે સંદેશ હતો તે પહોંચી ગયો. રાજકીય પંડિતોને ખોટા સાબિત કર્યા શાહ જે રાજ્યની બેઠક પર જાય ત્યાં પદાધિકારીઓનો પરસેવો છૂટી જાય છે. કારણ કે તેમને તે મત વિસ્તારની, તેમના મુખ્ય કાર્યકર્તાઓની અને મુદ્દાની તેમના કરતાં પણ વધારે જાણકારી હોય છે. એટલા માટે તેમણે લૅપટોપ અથવા નોટબુક જોવાની જરૂર પડતી નથી. ચૂંટણી દરમિયાન તે પાર્ટીના તંત્રથી પોતાનું એક અલગ તંત્ર ઊભું કરે છે. આમાં બૂથના કાર્યકર્તાથી શરૂ કરીને કૉલ સેન્ટર સુધીની તમામ બાબત હોય છે. આ કામ માટે લોકોની પસંદગીમાં બે બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. પહેલું, વધારેમાં વધારે યુવાનોને જોડવામાં આવે અને બીજું, તમામની વૈચારિક પ્રતિબદ્ધતા શંકાથી પર હોવી જોઈએ. વર્ષ 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ઉત્તર પ્રદેશમાં સમાજવાદી પાર્ટી અને બહુજન સમાજ પાર્ટીનું ગઠબંધન થયા પછી લોકોએ માન્યું કે રાજ્યમાંથી ભાજપનો સફાયો નક્કી છે. પાર્ટીની અંદર એક વર્ગ હતો જેનું કહેવું હતું કે આ ગઠબંધનને કોઈ પણ ભોગે તોડવાના પ્રયત્નો કરવા જોઈએ. પરંતુ શાહે કહ્યું કે લડાઈ અને પ્રયત્નોનું સ્તર વધારી દો. વધારે નુકસાન નહીં થાય. "બેઠક વિશે વિચારવાનું છોડી દો. પચાસ ટકા મતનું લક્ષ્ય રાખો." તેમણે તમામ રાજકીય પંડિતોને ખોટા સાબિત કરી દીધા. લોકસભા ચૂંટણીની સફળતાએ તેમને ગૃહમંત્રી તરીકે સ્થાપિત કરી દીધા. સામાન્ય રીતે ગૃહમંત્રીને સરકારમાં નંબર ટુ માનવામાં આવે છે. સવાલ હતો કે શું રાજનાથ સિંહને આ ભૂમિકામાંથી હઠાવી દેવામાં આવશે? મોદી અને શાહ બંનેએ નક્કી કર્યું કે ના, તેની જરૂરિયાત નથી. રાજકીય ઉત્તરાધિકારી 5 ઑગસ્ટે જ્યારે રાજ્યસભામાં જમ્મુ-કાશ્મીરનો વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો પૂર્ણ કરવાનો અને બે કેન્દ્રશાસિત રાજ્ય બનાવવાનો કાયદો પસાર થયો, ત્યારે વડા પ્રધાને આખા દેશને કહ્યું કે તેમના રાજકીય ઉત્તરાધિકારી કોણ છે? આ કાયદો લોકસભા ચૂંટણી પહેલાં જ લાવવાની તૈયારીઓ થઈ ગઈ હતી. કાયદાનો ખરડો બનાવવાથી લઈને પીડીપી સાથે ક્યારે અને કેવી રીતે ગઠબંધન તોડવું છે તેની આખી રણનીતિ અરુણ જેટલી, અમિત શાહ અને મોદીએ તૈયાર કરી હતી. જેટલીએ તે સમયના ગૃહમંત્રી રાજનાથ સિંહને ત્રણ વખત બોલાવીને આખા કાયદાના ખરડાને ત્રણ વખત સમજાવ્યો અને એ પણ કહ્યું કે સંસદમાં ��ેમણે શું બોલવાનું છે. પરંતુ આ દરમિયાન પુલવામા હુમલો થયો અને સરકારે બાલાકોટ ઍરસ્ટ્રાઇકનો નિર્ણય કર્યો એટલા માટે કાયદાને ટાળી દેવામાં આવ્યો. વડા પ્રધાને નાગરિક્તા સંશોધન વિધેયકની કમાન અમિત શાહને સોંપી હતી અને પોતે પડદા પાછળ રહ્યા હતા. નાગરિકતા સંશોધન વિધેયક સંસદમાં રજૂ થયું અને પાસ થયું તો વડા પ્રધાન સંસદમાં નથી આવ્યા. અમિત શાહ પરોક્ષ રૂપે સંસદમાં પાર્ટીના નેતાની ભૂમિકામાં હતા. બંને સમયે અમિત શાહે પાર્ટી અને દેશના લોકોને પોતાના સંસદીય કૌશલ્યથી ચોંકાવ્યા. સંસદનાં બંને સદનોમાં તેમના પ્રદર્શનોથી દેશને પહેલી વખત તેમનો પરિચય થયો. મોદી શાહના સંબંધને સામાન્ય રાજકીય રીતે સમજવો મુશ્કેલ છે. એક અર્થમાં કહી શકીએ છીએ કે શાહ મોદીના ઑલ્ટર ઇગો છે. મોદીનો શાહ પર ભરોસો અટલ છે તો શાહ મોદીનો ઇશારો સમજે છે. રાજકારણમાં આવી જટિલ જોડી મળવી મુશ્કેલ છે. ગત 6 મહિનામાં અમિત શાહ જે પ્રકારે રાષ્ટ્રીય ફલક પર ઊભરીને સામે આવ્યા છે, તેને જોઈને એવું કહેવું ખોટું નહીં હોય કે મોદીના પડછાયા સિવાય તેમણે પોતાના સ્વતંત્ર વ્યક્તિત્વનો પરિચય આપ્યો છે. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આજે અમિત શાહનો સિતારો ચડી રહ્યો છે પરંતુ તેમણે ખરાબ સમય પણ જોયો છે. +text: અહીંના વર્તમાન રાજ્યપાલ એન. એન. વોહરાના કાર્યકાળમાં ચોથી વખત એવું બન્યું છે કે રાજ્યમાં રાજ્યપાલનું શાસન લગાવાયુ હોય. પૂર્વ સરકારી અધિકારી વોહરા 25 જૂન 2008ના રોજ જમ્મુ-કાશ્મીરના રાજ્યપાલ બન્યા હતા. પીડીપી સાથે ત્રણ વર્ષ સુધી ગઠબંધનમાં રહ્યા બાદ ભાજપે મંગળવારે સમર્થન પરત લઈ લેવાની જાહેરાત કરી હતી. ભાજપે જણાવ્યું હતું, ''જમ્મુ-કાશ્મીરમાં વધી રહેલા કટ્ટરવાદ અને ઉગ્રપંથના પગલે સરકારમાં રહેવું મુશ્કેલ થઈ ગયું છે.' શા માટે રાજ્યપાલ શાસન? દેશના અન્ય રાજ્યોમાં રાજકીય કટોકટી સર્જાતા રાષ્ટ્રપતિ શાસન લગાવાતું હોય છે. જ્યારે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આ મામલો થોડો જુદો છે. અહીં રાષ્ટ્રપતિ શાસન નહીં પણ રાજ્યપાલનું શાસન લગાવવામાં આવે છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં બંધારણની કલમ 92 અંતર્ગત છ મહિના પૂરતું રાજ્યપાલ શાસન લાગુ થતું હોય છે. આ માટે રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી લેવી જરૂરી હોય છે. ભારતીય બંધારણ જમ્મુ અને કાશ્મીરને વિશેષ દરજ્જો પ્રદાન કરે છે. તે દેશનું એક માત્ર એવું રાજ્ય છે કે જેને પોતાનું અલગ બંધારણ પણ છે અને પોતાનો અલગ ધારો પણ છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે દેશના અન્ય રાજ્યોમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન બંધારણની કલમ 356 અંતર્ગત લાગુ કરાવાતું હોય છે. રાજ્યપાલ શાસન દરમિયાન વિધાનસભા કાં તો સ્થગિત રહે છે કે કાં તો તેને ભંગ કરી દેવામાં આવે છે. જો આ છ મહિના દરમિયાન રાજ્યમાં સંવૈધાનિક તંત્રનો ફરીથી અમલ ના કરાવી શકાય તો રાજ્યપાલ શાસનની સમય મર્યાદા ફરીથી વધારી દેવામાં આવે છે. અહીં એ વાત પણ નોંધવી રહી કે જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં પ્રથમ વખત 1977માં રાજ્યપાલનું શાસન લાગુ થયું હતું. એ વખતે કૉંગ્રેસે શેખ અબ્દુલ્લાહના નેતૃત્વવાળી નેશનલ કૉન્ફરન્સની સરકારને આપેલું સમર્થન પરત લઈ લીધું હતું. 370 અંતર્ગત વિશેષ દરજ્જો ભારતીય બંધારણની કલમ 370 જમ્મુ અને કાશ્મીરને વિશેષ દરજ્જો પ્રદાન કરે છે. આઝાદી વખતે જમ્મુ અને કાશ્મીરનું ભારત સંઘ સાથે જોડાણ નહોતું થયું અને તેની સામે બે વિકલ્પો હતા, કાં તો પાકિસ્તાનમાં ભળવું કે કાં તો ભારત સાથે. કાશ્મીરની મસ્લિમ બહુમતી ધરાવતી જનતા પાકિસ્તાનમાં સામેલ થવાં માગતી હતી. જોકે, રાજ્યના શાસક મહારાજા હરિસિંહ ભારતમાં ભળવા માગતા હતા. તેમણે ભારત સાથે 'ઇન્સ્ટ્રુમૅન્ટ ઑફ ઍક્સેશન'ના દસ્તાવેજ પર સહી કરી અને એ બાદ જમ્મુ અને કાશ્મીરને ભારતનાં બંધારણની કલમ 370 અંતર્ગત વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો. ભારત સાથે જોડાયા બાદ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં મુખ્યમંત્રીની જગ્યાએ વડા પ્રધાન અને રાજ્યપાલની જગ્યાએ 'સદર-એ-રિયાસત'ની નિમણૂક થતી. એ વખતના ભારતના વડા પ્રધાન જવાહરલાલ નહેરુએ શેખ અબ્દુલ્લાને ત્યાંના વડા પ્રધાન બનાવ્યા હતા. આ ક્રમ 1965 સુધી ચાલ્યો હતો. એ વખતે કલમ 370માં ફેરફાર કરાયા અને ત્યારથી અહીં પણ ભારતના અન્ય રાજ્યોની માફક રાજ્યપાલની નિમણૂક થવા લાગી અને મુખ્યમંત્રી ચૂંટાવા લાગ્યા. જોકે, કલમ 370એ રાજ્યને આપેલો અલગ રાષ્ટ્રધ્વજ અને અલગ પ્રતીક ચિહ્નનો અધિકાર હજુ પણ કાયમ છે. કેન્દ્ર ક્યારે દખલ કરી શકે? ભારત સરકાર જમ્મુ-કાશ્મીરમાં અમુક વિશેષ મામલાઓમાં જ રાજ્યપાલ શાસન લગાવી શકે છે. જ્યારે યુદ્ધ કે વિદેશ આક્રમણ વખતે જ કટોકટી લગાવી શકાય છે. રાજ્યની આંતરિક બાબતોને ધ્યાનમાં રાખી કેન્દ્ર સરકાર કટોકટી જાહેર કરી શકતી નથી. કેન્દ્ર સરકાર જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં માત્ર સંરક્ષણ, વિદેશ નીતિ, નાણાકીય બાબતો અને માહિતી તેમજ પ્રસારણ બાબતે જ દખલગીરી કરી શકે છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે મુફ્તી મોહમ્મદ સઇદના નિધન બાદ 8 જાન્યુઆરી 2016ના રોજ અહીં રાજ્યપાલનું શાસન લાગુ કરાયું હતું. એ વખતે પીડીપી અને ભાજપે થોડા સમય પૂરતો સરકાર રચવાનો નિર્ણય ટાળી દીધો હતો. ક્યારે ક્યારે લગાવાયું રાજ્યપાલ શાસન પ્રથમ વખત : 26 માર્ચ 1977થી 9 જુલાઈ 1977 સુધી. 105 દિવસ માટે. બીજી વખત : 6 માર્ચ 1986થી 7 નવેમ્બર 1986 સુધી, 246 દિવસ માટે. ત્રીજી વખત : 19 જાન્યુઆરી 1990થી 9 ઑક્ટોબર 1996 સુધી. છ વર્ષ અને 246 દિસ માટે. ચોથી વખત : 18 ઑક્ટોબર 2002થી 2 નવેમ્બર 2002 સુદી. 15 દિવસો માટે. પાંચમી વખત : 11 જુલાઈ 2008થી 5 જાન્યુઆરી 2009 સુધી. 178 દિવસ માટે. છઠ્ઠી વખત : 9 જાન્યુઆરી 2015થી 1 માર્ચ 2015 સુધી. 51 દિવસ માટે. સાતમી વખત : 8 જાન્યુઆરી 2016થી 4 એપ્રિલ 2016 સુધી. 87 દિવસ માટે. આઠમી વખત : 19 જૂન 2018થી હાલ સુધી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં ભાજપ-પીડીપી ગઠબંધન તૂટતાં રાજ્યપાલ શાસન લાગુ કરી દેવાયું છે. છેલ્લાં 40 વર્ષમાં આઠમી વખત રાજ્યમાં રાજ્યપાલ શાસન લાગુ કરાયું છે. +text: પરંતુ આ વખતે વધારે ભયજનક વાત એ છે કે કોવિડ-19ના લીધે અનેક નાનાં અને નવજાત બાળકો જીવ ગુમાવી રહ્યાં છે. મહામારીની શરૂઆતથી લઈને આજ સુધી 1300 બાળકો કે જેમની ઉંમર એક વર્ષથી પણ ઓછી હતી તેઓ કોવિડના કારણે મોતને ભેટ્યાં છે. બીબીબી પહોંચ્યું બ્રાઝિલનાં બાળકો માટેના આઈસીયુમાં કે જે દેશના ઉત્તરપૂર્વમાં આવેલો છે. જુઓ બ્રાઝિલના બીબીસી સંવાદદાતા નથલિયા પાસારિન્યોનો અહેવાલ. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક વર્ષથી વધુ સમય વીતી ગયો, પરંતુ બ્રાઝિલમાં આજે પણ મહામારીનો કેર ઓછો નથી થયો. +text: હજી મતગણતરી ચાલુ છે પણ બે-તૃતીયાંશ જેટલી મતગણતરી થઈ ગઈ છે અને વિપક્ષ લેબર પાર્ટીએ તેના પ્રભુત્વવાળા વિસ્તારમાં ખરાબ પ્રદર્શન કર્યું છે. બ્રિટનના વડા પ્રધાન જૉન્સને કહ્યું હતું કે યુરોપીય સંઘથી અલગ થવા અને બ્રેક્ઝિટ ડીલ લાગુ કરવા તેમને નવેસરથી જનાદેશ મળ્યો છે. આ વખતે રેકર્ડ સંખ્યામાં ભારતીય મૂળના સંસદસભ્યો બ્રિટનમાં થયેલી સામાન્ય ચૂંટણીમાં ચૂંટાયા છે. હાલ સંસદમાં ભારતીય મૂળના 12 સંસદસભ્યો હતા અને આ વખતે 15 ભારતીય મૂળના સંસદસભ્યો ચૂંટાયા છે. 1987 પછી પ્રથમ વખત કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીને આટલી મોટી બહુમતી મળી છે. ત્યારે બૉરિસ જૉન્સને કહ્યું કે "અમે કરી દેખાડ્યું". તેમણે કહ્યું કે બ્રેક્ઝિટને લઈને મડાગાંઠ તૂટશે અને તેમણે લેબર પાર્ટીના એ ભૂતપૂર્વ વોટરોનો આભાર માન્યો જેમણે આ વખતે સમર્થન આપ્યું છે. ત્યારે લેબર પાર્ટીના નેતા જેરેમી કૉર્બિને કહ્યું કે તેઓ આવનારા સમયમાં પાર્ટીનું નેતૃત્વ નહીં કરે. લેબર નેતા કૉર્બિને કહ્યું હતું કે 'લેબર પાર્ટી માટે હતાશ કરનારી રાત છે.' 650 સંસદસભ્યના ગૃહમાં બહુમત માટે 326 સંસદસભ્યોની જરૂર હતી, અત્યારસુધીના વલણ મુજબ કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીને 363 બેઠક મળે તેવી શક્યતા છે. એક અંદાજ મુજબ લેબર પાર્ટીનો આંકડો 200થી ઓછો રહશે અને 2017ની સરખામણીએ 65 બેઠક ઓછી મળશે. બ્રેક્ઝિટ ઉપર અસર બૉરિસ જૉન્સને તેમનો સમગ્ર ચૂંટણીપ્રચાર યુરોપીય સંઘથી અલગ થવા ઉપર કેન્દ્રીત રાખ્યો હતો. યુરોપીય સંઘે બ્રેક્ઝિટ માટે 31 જાન્યુઆરી 2020 સુધીની સમયમર્યાદા રાખી હતી. જો એ પહેલાં બ્રિટનની સંસદ કોઈ કરારને મંજૂરી આપી દે, તો તે ઈ.યુ.થી અલગ થઈ શકશે. જો ઍક્ઝિટ પોલ મુજબ તારણ આવ્યા તો વડા પ્રધાન બૉરિસ જૉન્સન પોતાની શરતો મુજબ ઈ.યુ.થી અલગ થશે. જૉન્સન સરકારમાં ગૃહમંત્રી પ્રીતિ પટેલ અગાઉ જ કહી ચૂક્યાં છે કે નવી સરકાર વહેલામાં વહેલી તકે બ્રેક્ઝિટ લાગુ કરવા પ્રયાસ કરશે અને નાતાલ પહેલાં જ સંસદમાં બિલ રજૂ કરી દેવાશે. 2016માં બ્રિટનમાં જનમત સંગ્રહ થયો હતો, જેમાં 52 ટકા લોકોએ યુરોપિયન યુનિયનથી અલગ થવા માટે અને 48 ટકા લોકોએ સાથે રહેવા માટે મતદાન કર્યું હતું. #CorbynOut ટ્રૅન્ડમાં ઍક્ઝિટ પોલના તારણની સાથે જ ટ્વિટર ઉપર #CorbynOut ટ્રૅન્ડ થવા લાગ્યું હતું. લેબર પાર્ટીના ઉમેદવાર સિયોભાન મૈકડોનાએ કોર્બિન ઉપર નિશાન સાધતા ટ્વિટર ઉપર લખ્યું: "એક માણસની ભૂલને કારણે આમ થયું છે." "જર્મિ કૉર્બિનનો ચૂંટણીપ્રચાર, તેમનો ચૂંટણીઢંઢેરો અને તેમનું નેતૃત્વ." બ્રિટનનના વડા પ્રધાન બૉરિસ જૉન્સને ટ્વીટ કરીને લખ્યું, "મહાન દેશના આપ સર્વેએ મતદાન કર્યું. પાર્ટી માટે મતદાન કરનાર, પાર્ટી માટે કામ કરનાર તથા પાર્ટીના ઉમેદવાર બનનાર તમામનો આભાર." "આપણે વિશ્વના મહાન લોકતંત્રમાં રહીએ છીએ." લેબર પાર્ટીના શૅડો ચાન્સેલર જૉન મૈકડૉનલે કહ્યું કે જો ઍક્ઝિટ પોલ મુજબ પરિણામ આવશે, તો તે ખૂબ જ નિરાશાજનક હશે. તેમણે કહ્યું, "મને લાગતું હતું કે બંને પાર્ટી વચ્ચે સઘન મુકાબલો થશે." "મોટાભાગના લોકોને લાગતું હતું કે બંને પક્ષ વચ્ચે બહુ થોડો ફરક હશે." બ્રિટનની ચૂંટણી બ્રિટનમાં ગુરુવારે ચૂંટણી યોજાઈ, પાંચ વ���્ષથી ઓછા સમયમાં ત્રીજી ચૂંટણી હતી. ગત બે ચૂંટણી વર્ષ 2015માં અને વર્ષ 2017માં યોજાઈ હતી.. સામાન્ય રીતે બ્રિટનમાં દર ચાર કે પાંચ વર્ષે ચૂંટણી યોજાતી હોય છે. ગત 100 વર્ષમાં પહેલી વખત ડિસેમ્બર મહિનામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. વર્ષ 1974 બાદ પ્રથમ વખત શિયાળામાં ચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. ઇંગ્લૅન્ડ, વૅલ્સ, સ્કૉટલૅન્ડ અને નૉર્ધન આયર્લૅન્ડની 650 બેઠકો પર સ્થાનિક સમયાનુસાર સવારે સાત વાગ્યાથી મતદાન શરૂ થયું હતું. આ મતદાન રાતના 10 વાગ્યા સુધી ચાલ્યું અને એ બાદ તત્કાલ મતોની ગણતરી શરૂ થઈ અને ગણતરીના કલાકોમાં વલણ મળવા લાગ્યું હતું. બ્રિટન, કૉમનવેલ્થ કે આયર્લૅન્ડના 18 વર્ષ કે તેનાથી મોટી ઉંમરના નાગરિકો મતદાન કરી આગામી સરકારનું ભાવિ ઘડ્યું હતું. ભારતીય સમય પ્રમાણે, શુક્રવારની સવાર સુધી મોટા ભાગનાં પરિણામો આવી જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રિટનની સામાન્ય ચૂંટણીમાં ફરી એક વખત કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીની સરકાર બનશે અને બૉરિસ જૉન્સન ફરી વડા પ્રધાન બનશે. +text: ઔપચારિક આંકડાથી મળેલી માહિતી ખૂબ મર્યાદિત છે. પરંતુ ગુપ્ત રીતે બહાર આવેલા બેરોજગારીના આંકડાએ ભારતમાં નોકરીઓ પર સવાલ ઊભા કર્યા છે અને ચર્ચામાં ગરમાવો આવ્યો છે. કૉંગ્રેસનાં મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીએ સરકાર પર આરોપ લગાવ્યો છે કે તેમણે નોકરી આપવાનો વાયદો પૂર્ણ કર્યો નથી. તો શું ભારતમાં બેરોજગારી વધી છે? 11 એપ્રિલથી ભારતમાં લોકસભા ચૂંટણીની શરુઆત થવા જઈ રહી છે ત્યારે બીબીસી રિયાલિટી ચેક મુખ્ય રાજકીય પાર્ટીઓ દ્વારા કરવામાં આવેલા વાયદા અને દાવાઓનું પરીક્ષણ કરી રહ્યું છે. બેરોજગારી પર ચર્ચા ત્યારે ગરમ થવા લાગી જ્યારે સ્થાનિક મીડિયાએ નેશનલ સેમ્પલ સર્વે ઑફિસનો રિપોર્ટ બહાર પાડ્યો અને બતાવ્યું કે ભારતમાં બેરોજગારીનો આંકડો 6.1 ટકા ઉપર પહોંચ્યો છે. આ આંકડો ચાર દાયકામાં સૌથી ઊંચો હોવાનું પણ રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું. NSSO દેશની વસતી સાથે સંબંધિત સૌથી મોટો સર્વે કરે છે, જેમાં બેરોજગારીનો આંકડો પણ જાણવા મળે છે. નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક કમિશન (NSC)ના કાર્યકારી ચૅરમૅને રાજીનામું આપીને કહ્યું કે તેમણે આ આંકડાઓ પર મંજૂરી આપી છે. પરંતુ સરકારે આ રિપોર્ટને માત્ર ડ્રાફ્ટ ગણાવ્યો અને રોજગારીની બાબતમાં કટોકટીની વાત ફગાવી છે. આ માટે સરકારે દેશની આર્થિક વૃદ્ધિનો દર વધ્યો હોવાનો તર્ક આપ્યો હતો. 100 કરતાં વધારે અર્થશાસ્ત્રી અને સમાજ વિજ્ઞાનના પ્રોફેસર્સે એક ખુલ્લો પત્ર લખ્યો, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ભારતની આંકડાશાસ્ત્રની વ્યવસ્થા રાજકારણના પ્રભાવ અને નિયંત્રણ હેઠળ છે. NSSOનો બેરોજગારીનો છેલ્લો સર્વે વર્ષ 2012માં જાહેર થયો હતો. એ સમયે બેરોજગારી 2.7% રહી હતી. શું બે સર્વેની સરખામણી થઈ શકે છે? નવા ગુપ્ત રીતે બહાર પડેલા રિપોર્ટને જોયા વગર તેની 2012ના સર્વે સાથે સરખામણી કરવી અઘરી છે અને એટલે જ કહી શકાતું નથી કે બેરોજગારીનો આંકડો 40 વર્ષોમાં સૌથી ઉપર પહોંચ્યો છે. જોકે, ધ હિંદુ ન્યૂઝપેપરને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યૂમાં સ્ટેટિસ્ટિક કમિશનના પૂર્વ વડાએ કહ્યું હતું, "પદ્ધતિ એક જ છે એટલે તેમાં સરખામણીની કોઈ સમસ્યા નથી." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? માહિતીના બીજા સ્રોત ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઑર્ગેનાઇઝેશનના આંકડા જણાવે છે કે ભારતમાં વર્ષ 2012થી 2014 વચ્ચે બેરોજગારી ઘટી છે પણ વર્ષ 2018માં થોડી વધીને 3.5% પર પહોંચી હતી. જોકે, આ માત્ર NSSOના 2012ના સર્વેના આધારે એક ભવિષ્યવાણી જ છે. વર્ષ 2010થી ઇન્ડિયન લેબર મિનિસ્ટ્રીએ પોતાની પદ્ધતિ અપનાવીને પોતાનો સર્વે કર્યો છે. 2015માં બેરોજગારીનો આંકડો 5% પર હતો અને છેલ્લાં કેટલાક વર્ષોમાં તેમાં વધારો થયો છે. તેમની માહિતી જણાવે છે કે શહેરી વિસ્તારમાં મહિલાઓ વધારે બેરોજગારીનો સામનો કરે છે. ઇન્ડિયન થિંક ટૅન્કનું કહેવું છે કે તેમાં ઝડપથી વધારો થઈ રહ્યો છે. ફેબ્રુઆરીમાં બેરોજગારીનો આંકડો 7.2% પર પહોંચ્યો હતો જે પહેલાં 5.9% પર હતો. આ આંકડો મુબંઈ સ્થિત સેન્ટર ફૉર મોનિટરિંગ ઇન્ડિયન ઇકૉનૉમી (CMIE) નામની થિંક ટૅન્ક દ્વારા જાહેર કરાયો છે. આ સંસ્થા પોતાનો સર્વે જાહેર કરે છે, પણ NSSO કરતાં નાના પાયે. શ્રમની ભાગીદારીનો નબળો આંક શ્રમની ભાગીદારીના આંકડાથી પણ નોકરીનું માર્કેટ માપી શકાય છે. તેનો મતલબ છે 15 વર્ષથી વધું ઉંમર ધરાવતા લોકોનો આંકડો કે જેઓ નોકરી કરવા માગે છે. CMIEના વડા મહેશ વ્યાસ જણાવે છે, "શ્રમની ભાગીદારીમાં ઘટાડો નોંધાયો છે અને આંકડો 43% પર પહોંચ્યો છે કે જે વર્ષ 2016માં 47-48% હતો. એનો અર્થ એવો થાય કે કાર્ય કરવા સક્ષમ વસતિમાંથી 5 ટકા શ્રમબળ હટી ગયું. " તેમનું કહેવું છે કે આવું થવા પાછળ કારણ હોઈ શકે છે બેરોજગારી અને નોકરીથી નિરાશા. કયાં પરિબળોની ભારતમાં નોકરી પર અસર થાય છે? વર્ષ 2016માં ભારતે 500 અને 1000 રૂપિયાની નોટ બંધ કરી હતી. તેનું કારણ હતું ભ્રષ્ટાચાર અને ગેરકાયદેસર નાણાં પર અંકુશ મેળવવ��. આ પૉલિસીને નોટબંધી તરીકે ઓળખવામાં આવી. એક વિશ્લેષણમાં જાણવા મળ્યું કે નોટબંધીની કદાચ 35 લાખ નોકરીઓ પર અસર પડી છે અને યુવાનોના નોકરી કરવા પર અસર પાડી છે. જોકે, મેક ઇન ઇન્ડિયા જેવા પ્રોગ્રામની મદદથી દેશ ચીન અને તાઇવાન જેવું મેન્યુફેક્ચરીંગ હબ બનાવવા માગે છે, જેનાથી દેશની ટેકનિકમાં પણ સુધારો આવશે અને લોકોને નોકરી આપી શકાશે. પણ માળખાકીય અવરોધો, જટીલ લૅબર લૉ અને નોકરશાહીના કારણે પ્રગતિ મંદ ગતિએ થઈ રહી છે. અર્થશાસ્ત્રીઓના મતે વધુ એક ઘટક છે કે જેના કારણે ભારતમાં નોકરીઓ પર અસર પડી છે. અર્થશાસ્ત્રી વિવેક કૉલ કહે છે, "જો કોઈ કંપની ભારતમાં પોતાનો વિસ્તાર કરવા માગે છે, તો તે કર્મચારીઓની નિમણૂક કરતાં વધારે મશીન ખરીદવાનું પસંદ કરે છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં જ્યારે વર્ષ 2014માં ભાજપની સરકાર બની ત્યારે નોકરીના અવસરની યોજના તેમની સૌથી મોટા લક્ષ્યમાંથી એક હતી. +text: પ્રવીણ હલપ્પાનેવર બીબીસીને જણાવ્યું હતું કે, "સવિતાના ગર્ભપાત સિવાય અન્ય કોઈ વિકલ્પ નહોતો, પણ હોસ્પિટલે ગર્ભપાત કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો અને સવિતાની સ્થિતિ ગંભીર થઈ ગઈ હતી," તેમના બાળકનું મૃત્યુ થયું અને સવિતાની તબિયત વધારે ખરાબ થઈ ગઈ, તેમના કેટલાક અંગોએ કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું, છેલ્લે 28 ઓક્ટોબર, 2012 ના રોજ સવિતા પણ મૃત્યુ પામ્યા. ત્યારે તેઓ 31 વર્ષના હતા. સવિતાના મૃત્યુના સમાચાર આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પહોંચ્યા કે ગર્ભપાતની મંજૂરી ન મળવાના કારણે તેમનું મૃત્યુ થયું. ત્યારબાદ આયર્લેન્ડમાં ગર્ભપાત પરનો પ્રતિબંધ હટાવવાની માંગ વધવા લાગી. ભારતમાં જન્મેલાં સવિતા હલપ્પાનાવર, 31 વર્ષની ઉંમરે 2012 માં ગર્ભપાતની મંજૂરી ન મળતાં આયર્લેન્ડમાં મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. પછી લગભગ 2,000 આંદોલનકારીઓએ આયર્લૅન્ડના ગર્ભપાત કાયદામાં ફેરફાર કરવાની માગ સાથે ડબ્લિનની સંસદ બહાર વિરોધ પ્રદર્શન યોજ્યું. લંડન સ્થિત આયર્લૅન્ડના દૂતાવાસ બહાર પણ એક વિરોધ પ્રદર્શન યોજાયું. ગર્ભપાત પર પ્રતિબંધ લાદતા કાયદો હવે આયર્લેન્ડમાં ચર્ચાનો વિષય છે. ગર્ભપાત પર પ્રતિબંધ હોવો જોઈએ અને ગર્ભપાત પર કોઈ પ્રતિબંધ ન હોવો જોઈએ, એવા બે મત ધરાવતા વર્ગો દેશમાં છે. આગામી 25 મી મેના રોજ આયર્લૅન્ડમાં ગર્ભપાતનો કાયદો બદલવો કે કેમ તે અંગે લોકમત લેવામાં આવશે. આયર્લૅન્ડના બંધારણ પ્રમાણે, ગર્ભપાત ગુ���ો છે અને ગર્ભપાત કરાવવા બદલ 14 વર્ષની કેદની સજા થઈ શકે છે. આજે પણ, ગર્ભપાત કરાવવાની જરૂર સર્જાય તો આયર્લૅન્ડની છોકરીઓ ઇંગ્લેન્ડજતી હોય છે. તેથી જ ગર્ભપાત પરના આવા પ્રતિબંધનો આયર્લૅન્ડમાં મહિલાઓ વિરોધ કરે છે. 'ગર્ભપાત કરાવવા લંડન જવું પડે છે' લ્યુસી ગર્ભપાત પર પ્રતિબંધનો વિરોધ કરે છે અને પ્રતિબંધ હટાવવાની માગણી કરે છે. બે વર્ષ પહેલાં લ્યુસી ગર્ભવતી હતી. લ્યુસીએ તેની સાથેની ગર્ભવતી મહિલાઓને કહ્યું હતું, તે બાળક નહોતી ઈચ્છતી. લ્યુસીએ આખરે ગર્ભપાત કરવાનો નિર્ણય કર્યો. લ્યુસી જાણતા હતાં કે આયર્લેન્ડમાં ગર્ભપાત કરવું શક્ય નહોતું. તેમણે ઇન્ટરનેટ પર આ વિશે માહિતી એકઠી કરવાનું શરૂ કર્યું. લ્યુસીનો જન્મ ઇંગ્લેન્ડમાં થયો હોવાથી તે નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (એનએચએસ)માં સારવાર લેવા માટે સક્ષમ હતી. લ્યુસીને માત્ર લંડન પહોંચવાનો ખર્ચ કરવાનો હતો. પરંતુ તેમના પાસપોર્ટની મુદત પૂરી થઈ ગઈ હોવાથી વધુ છ અઠવાડિયા સુધી રાહ જોવી પડી હતી. આ સમય દરમિયાન ગર્ભાવસ્થાના સંકેતો દેખાવા લાગ્યા હતાં. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? લ્યુસી કહે છે કે, "હું ગર્ભવતી હતી ત્યારે ઊંઘી નહોતી શકી, હું ગર્ભવતી છુપાવવા માટે પ્રયાસ કરતી હતી. તે સમયે હું બહું ડરી ગઈ હતી," આખરે લ્યુસીનો પાસપોર્ટ મળ્યો, તેમણે લંડનમાં ગર્ભપાત કરાવવા માટે ક્લિનિકમાં અપૉઇન્ટમેન્ટ લીધી હતી, લ્યુસીને લંડન જઈને એક દિવસમાં ઘરે પરત આવવું હતું. લ્યુસી કહે છે કે, "હું વહેલી સવારે એરપોર્ટ પહોંચી અને ત્યાંથી સીધા લંડન પહોંચી ગઈ. મને કંઇ જ ભાન નહોતું, કારણ કે મારું ઓપરેશન થવાનું હતું. ઘણી યુવતીઓ પરિવારજનો સાથે ક્લિનિકમાં આવી હતી. મને પણ કોઈના આધારની જરૂર હતી, પણ ..." લ્યુસી કહે છે કે, "મારું ઓપરેશન થઈ ગયું અને પછી એરપોર્ટ સુધી જવા માટે હું એક ટ્રેનમાં ગઈ. ટ્રેનાં બેસવાની જગ્યા નહોતી, અને મારે ઊભા રહીને જ પ્રવાસ કરવો પડ્યો. હું એક દિવસમાં જ લંડન જઈને ઘરે પરત આવી." "જ્યારે હું ગર્ભપાત કરાવવા ગઈ ત્યારે, મને કોઈ અન્ય કોઈ ગર્ભપાત કરાવનાર વ્યક્તિની ખબર નહોતી. હું બીજા દેશમાં હતી કેમ કે મારે ગર્ભપાત કરાવવા મારો દેશ છોડવો પડ્યો અને ગર્ભપાત કરાવવું મારા દેશમાં શક્ય હતું જ નહીં.." તે પછી, લ્યુસીએ ગર્ભપાતનો અધિકાર મેળવવા માટે ચળવળમાં ભાગ લેવાનું શરૂ કર્યું. આયર્લૅન્ડમાં હવે આ પ્રકારે ગર્ભપાત કરાવવાનું ચલણ વધી રહ્યું છે. કારણકે, આયર્લેન્ડમ��ં ગર્ભપાતને મંજૂરી નથી. આયર્લૅન્ડની આશરે 12 જેટલીમહિલાઓ દરરોજ લંડનમાં જઈને ગર્ભપાત કરાવે છે. લ્યુસી જેવી ઘણી છોકરીઓ ગર્ભપાતનો વિરોધ કરવા આગળ આવી છે. ગર્ભપાત અંગે લોકમત આયર્લૅન્ડના આરોગ્ય વિભાગન આંકડા પ્રમાણે મહિલાના જીવનું જોખમ હોવાથી 2016માં 25 ગર્ભપાતોને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. અનઅધિકૃત રીતે ગર્ભપાત કરાવવા બદલ 14 વર્ષની કેદની સજા થઈ શકે છે. 2016માં કુલ 3,265 સ્ત્રીઓએ યુ.કે. જઈને ગર્ભપાત કરાવ્યો હોવાનું નોંધાયું છે. આ પ્રકારની ઘટનાઓ પછી, 2017માં કાયદામાં ફેરફાર અંગે વિચારણા કરવા માટે ત્યાંની સરકારે એક સમિતિની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. આયર્લૅન્ડના બંધારણની આઠમી કલમમાં કોઈ પ્રકારનો ગર્ભપાત ન કરવા જણાવ્યું છે. સમિતિએ સૂચવ્યું હતું કે આ કલમ બદલી શકાય અથવા કલમમાં જ સુધારો કરવો જોઈએ. એના પરિણામ રૂપે આઠમી કલમ બદલવી જોઇએ જેથી ભવિષ્યમાં ગર્ભપાતના નવા કાયદા બનાવી શકાય. જો, આઠમી કલમમાં ફેરફાર કરવા અંગે મોટાભાગના આઇરિશ લોકો તરફેણ કરી રહ્યાં છે. ગર્ભાવસ્થાના પ્રથમ 12 અઠવાડિયા દરમિયાન મહિલા ગર્ભપાત કરાવી શકે છે. જો, 12 અઠવાડિયા બાદ, મહિલાની તબિયતને જોખમ હોય તો જ ગર્ભપાત કરાવાની મંજૂરી આપવામાં આવે છે. 'ડાઉન સિન્ડ્રોમવાળા બાળકોનાં ફોટા ન જોઈએ' આયર્લેન્ડના વડાપ્રધાન લીઓ વરદકર, ભારતીય મૂળના છે. મહારાષ્ટ્રનું સિંધૌદુર્ગ તેમનું મૂળ ગામ છે. મરાઠી કુટુંબમાં ઉછર્યા હોવાના કારણે ગર્ભપાતના કિસ્સા અંગે તેમની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ રહેશે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં વરાડકરે કહ્યું હતું કે, "ગર્ભપાત પરનો વર્તમાન પ્રતિબંધ યથાવત રાખવો કે હટાવી દેવો એ અંગેનો નિર્ણય હવે આયર્લેન્ડના લોકો લેશે. આંદોલનકારીઓ પોસ્ટર્સ પર ડાઉન સિન્ડ્રોમનો ભોગ બનેલા બાળકોના ફોટો ઉપયોગમાં લે છે, તે ખૂબ જ ખોટું છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મૂળ કર્ણાટકના સવિતા હલપ્પાનાવર આયર્લેન્ડમાં ડેન્ટિસટ તરીકે કામ કરતા હતા. 2012માં તેઓ ગર્ભવતી થયા હતાં, પતિ પ્રવીણ હલ્લપનાવાર તેને યુનિવર્સિટી હોસ્પિટલ ગેલવેમાં લઇ ગયા. +text: આગામી ફિલ્મ 'હૅપી ફિર સે ભાગ જાયેગી'માં મહત્ત્વની ભૂમિકા નિભાવી રહેલા પીયૂષ મિશ્રાએ ફિલ્મોમાં ઓછું કામ મળવા બાબતે જણાવ્યું, "મને ફિલ્મો માટે ઘણું કામ મળી રહ્યું છે. પણ હું તેનો ઇન્કાર કરી દઉં છું. કેમ કે તેમાં મને હવે રસ નથી." "મારું માનવું છે કે ઓછાં ન���ણાં કમાવા પણ દર્શકોની આંખોમાં સ્ટાર બનીને રહેવું છે." બોલીવૂડ મોટાભાગના કલાકારો ધર્મા પ્રોડક્શનમાં કામ કરવાની ઇચ્છા રાખતા હોય છે એવું માનવામાં આવે છે. પરંતુ પીયૂષ મિશ્રાએ ધર્મા પ્રોડક્શનની એક ઓફર ફગાવી દીધી. તેમણે કહ્યું, "આલિયા ભટ્ટના પિતાની ભૂમિકા કરવાથી શું ફાયદો થશે? ફિલ્મોમાં આલિયાના પિતા બનવાનો કે કોઈ સ્ટારના પિતા બનવાનો કોઈ અર્થ નથી." તેમને ફિલ્મોમાં નાના રોલ કરવામાં કોઈ વાંધો નથી, પરંતુ તે એવું કોઈ કામ કરવા નથી માંગતા જેનાથી તેમને પસ્તાવો થાય. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પોતાના પ્રારંભિક દિવસોમાં પીયૂષ મિશ્રને મુશ્કેલીઓ સહન કરવી પડી. એ સમયે તેમણે એક તેલુગુ અને તમિલ ફિલ્મ પણ કરી હતી. તેઓ આજે પણ આ નિર્ણય પર પસ્તાવો કરે છે. શરૂઆતમાં કરેલી ભૂલો તેઓ વધુમાં કહે છે,"હું દિલ્હીથી થિયેટર કરવા માટે આવ્યો હતો અને મારી પાસે પૈસા પણ નહોતા. જ્યારે બોલીવૂડમાં કામ મળ્યું, તો ઘણા પૈસા મળ્યા. આથી હું પૈસા માટે કામ કરતો જ ગયો." "પરંતુ એક વર્ષમાં જ લાગવા લાગ્યું કે હું કંઈક ખોટું કરી રહ્યો છું. લાગ્યું કે આ કામ વિશે મારા બાળકો અને પત્ની શું કહેશે? પછી નક્કી કર્યું કે હું આવું કામ નહીં કરું. આથી મેં કોઈ પણ પાત્રનું પુનરાવર્તન નથી કર્યું." તેમનું કહેવું છે કે બોલીવૂડમાં છેલ્લા ચાર-પાંચ વર્ષોમાં ઘણો બદલાવ આવ્યો છે. આનો શ્રેય તેઓ અનુરાગ કશ્યપને આપે છે. તેઓ કહે છે કે, નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી જેવા અભિનેતા સ્ટાર છે અને મારા જેવા લોકોને પણ સારા રોલ મળી રહ્યા છે. ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં આ સૌથી સારો બદલાવ છે. ડિજિટલ પ્લૅટફૉર્મમાં સેન્સરશિપની જરૂર અનુરાગ કશ્યપ સાથે કેટલીક ફિલ્મોમાં કામ કરી ચૂકેલા પીયૂષ મિશ્રાએ 'સેક્રેડ ગેમ્સ'ની વેબ સીરિઝની ઘણી પ્રશંસા કરી. પરંતુ તેમનું કહેવું છે કે ડિજિટલ પ્લૅટફૉર્મ પર સેન્સરશિપ હોવી જોઈએ નહીં તો જંગલરાજ થઈ જશે. તેઓ ડિજિટલ પ્લૅટફૉર્મમાં સેન્સરશિપનું સમર્થન કરે છે. તેમની આગામી ફિલ્મ 'હેપ્પી ફિર સે ભાગ જાયેગી'માં પીયૂષ મિશ્રા મહત્ત્વની ભૂમિકા નિભાવી રહ્યા છે. આ ફિલ્મમાં સોનાક્ષી સિંહા, જિમી શેરગીલ અને જસ્સી ગિલ પણ મુખ્ય ભૂમિકામાં છે. ફિલ્મમાં પ્રથમ ભાગની મુખ્ય અભિનેત્રી ડાયના પેન્ટી પણ જોવા મળશે. મુદ્દસિર અઝીઝના નિર્દેશનમાં બનેલી આ ફિલ્મ 24 ઑગસ્ટે રિલીઝ થશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અભિનેતા, લેખક, ગીતકાર અને ગાયક પીયૂષ મિશ્રાનું કહેવું છે કે તેઓ ફિલ્મોમાં મુખ્ય પાત્રના પિતા કે મિત્રની ભૂમિકામાં કામ નહીં કરે. તેઓ હવે મુખ્ય પાત્ર તરીકે અભિનય કરવા માંગે છે. +text: જાણે-અજાણે થતા ઇમોજીના ઉપયોગથી આપત્તિના સમયે ખરેખર કોઈ ફરક પડે છે ખરો? તેનો જવાબ સંશોધકો 'હા'માં આપે છે. સંશોધકોનું કહેવું છે કે આપત્તિના સમયે ઇમોજી ઘણું ઉપયોગી થઈ શકે છે. ખાસ કરીને ભૂકંપ જેવા સંજોગોમાં ઇમોજી લોકોને મદદરૂપ થઈ શકે છે. આ માટે ભૂકંપનું ઇમોજી તૈયાર કરવાની અને તેને યૂનિકોડમાં સમાવવાની કવાયત પણ હાથ ધરવામાં આવી છે. તો આવો જાણીએ કે ખરેખર ઇમોજી વ્યક્તિની જિંદગી બચાવી શકે કે નહીં. 'ઇમોજી-ક્વેક' અભિયાન હાલ ભૂકંપ માટે ઇમોજી બનાવવાની ઝુંબેશ હાથ ધરવામાં આવી છે અને તેને ઇમોજી ક્વેક અભિયાન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ઇમોજી-ક્વેક અભિયાનની શરૂઆત ઇંગ્લૅન્ડની યુનિવર્સિટી ઓફ સાઉથહૅમ્પટનમાં કરવામાં આવી છે. આ યુનિવર્સિટીના સિસ્મૉલૉજીસ્ટ ડૉ.સ્ટિફન હિક્સ કહે છે કે, "વિશ્વની એક તૃતીયાંશ જેટલી વસ્તી ઘણા અંશે ભૂકંપ સંબંધી સંકટનો સામનો કરી રહી છે." "તો આ સ્થિતિમાં જુદા-જુદા પ્રદેશ અને અલગ-અલગ ભાષાના લોકો સાથે વાતચીત કરવા માટે ઇમોજી સૌથી સારું માધ્યમ હોઈ શકે છે." હાલ આ ટીમ ભૂકંપ સમયે ઉપયોગમાં લઈ શકાય તેવાં ઇમોજીની ડિઝાઇન પર કામ કરી રહી છે. આ પ્રયત્નોના ભાગરૂપે કમ્યૂનિકેશન ઍક્સ્પર્ટ ડૉ. સારા મેકબ્રાઇડ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જિયોલૉજીકલ સર્વે સાથે કામ કરી રહ્યાં છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં ડૉ.સારાએ કહ્યું હતું કે, "લેખિત ભાષાઓની સીમા ઇમોજી થકી પાર કરી શકાય છે." "આપણી ભાષા ન જાણતી વ્યક્તિ સાથે સંવાદ કરવા માટે અથવા માહિતી મોકલવા માટે ઇમોજી મદદરૂપ થઈ શકે છે. તેના થકી લોકોને ઝડપથી ચેતવી શકાય છે." ભૂકંપ શા માટે? જાપાનમાં ભૂકંપ માટે આ પ્રકારની સાઇનનો ઉપયોગ થાય છે ડૉ.હિક્સ કહે છે કે, "ભૂકંપની સૌથી મોટી સમસ્યા તેની જટીલ પ્રક્રિયા છે." "તેની પ્રક્રિયા ગર્ભિત છે, તેની પ્રક્રિયા વૉલ્કેનો કે ટૉર્નેડોની માફક જોઈ કે અનુભવી શકાતી નથી." "મોસમને લગતી કેટલીક ઘટનાઓમાં અગાઉથી પૂરતા સમય પહેલાં ચેતવણી આપી શકાતી હોય છે." "તેનું સાયન્સ પણ છે. પણ ભૂકંપ ખૂબ ઝડપથી પ્રસરે છે અને તેની જાણકારી મેળવવી પણ મુશ્કેલ હોય છે." "જાપાન અને મેક્સિકો જેવા દેશોમાં લોકો ડિજિટલ ડિવાઇસ અથવા બ્રૉડકાસ્ટના માધ્યમથી અપાતી ભૂકંપની ચેતવણી પર નિર્ભર હોય છે." ડૉ.હિક્સ કહે છે, "તમારે પોતાની જાતને સુરક્ષિત કરવા ટેબલ નીચે જવા માટે પણ કેટલીક સેકન્ડ્સની જરૂર પડે છે." "જેનાથી મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં પોતાનો જીવ બચાવી શકાય છે." "જો તમે તે ચેતવણીના ભાગ રૂપે એક ટૅક્સ્ટ મૅસેજ મોકલો તો પણ વધારે શબ્દોની જરૂર પડતી નથી." "ભાષાની દ્રષ્ટીએ ઇમોજી હજુ છેલ્લાં થોડાં વર્ષોથી જ ચલણમાં હોવાથી આ અંગે વધારે અભ્યાસ થઈ શક્યો નથી અને એ પણ જાણી શકાયું નથી કે આપત્તી સમયે તેનો ઉપયોગ કરવામાં કેટલો સમય લાગી શકે." "લેખિત માહિતી કરતાં ફોટો અથવા ચિત્રોની મદદથી કોઈ પણ બાબત ઝડપથી સમજી શકાય છે." "એટલે જ પ્લેનમાં અપાતા સેફ્ટી કાર્ડમાં ચિત્રો અને ગ્રાફિક્સ વધારે હોય છે." ડૉ. મેકબ્રાઇડ કહે છે કે, "કેટલાક અભ્યાસો સૂચવે છે કે ઇમોજીના ઉપયોગથી ઓછા સમયમાં કોઈ પણ બાબત સમજી શકાય છે. આમ છતાં આપણે હંમેશાં વધુ માહિતીની જરૂર પડતી હોય છે." તેમનું કહેવું છે કે ઇમોજીની મદદથી ચેતવણી આપી શકાશે એટલું જ નહીં પણ, ક્યાં અને ક્યારે ભૂકંપ થયો એ ઝડપથી જાણકારી પણ સિસ્મૉલૉજીસ્ટ મેળવી શકશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? હાલમાં ભૂકંપ બાદ લોકો પોતાની ભાષામાં એવું ટ્વીટ કરતાં હોય છે કે, "શું હમણાં ભૂકંપના ઝટકાનો અનુભવ થયો?" "પણ જો ભૂકંપ માટે કોઈ ઇમોજી હોય તો તેનો ઉપયોગ આખું વિશ્વ કરી શકે, તે વિશાળ વસ્તી ધરાવતા પ્રદેશમાં સીસ્મૉમીટરની ગરજ સારી શકે છે." ડૉ.હિક્સ કહે છે કે, "ટ્વીટ્સ જિયોટૅગ્સ હોઈ શકે છે, ઘણી વખત એવું થાય છે કે તરંગો પહોંચે એ પહેલાં ભૂકંપના સમાચાર સોશિયલ મીડિયાની મદદથી મળી જાય છે." "જો આપણને એવું ખબર પડી જાય કે ભૂકંપ થવાનો છે તો તકેદારીનાં પગલાં ભરી શકાય અને મદદ માટે ટીમો મોકલી શકાય." અન્ય આપત્તીઓમાં પણ મદદરૂપ ભૂકંપ સિવાય અન્ય આપત્તીઓ સમયે પણ ઇમોજી ઉપયોગી પૂરવાર થઈ શકે છે. સાન ફ્રાન્સિસ્કોના ડિઝાઇનર અને આર્કિટેક્ટ સારા ડીન કહે છે કે, "આપત્તી સમયે ભાષાનો ઉપયોગ કરવો એ માહિતીના આદાન-પ્રદાનમાં સૌથી મોટો અવરોધ બને છે." "આપત્તી થયા બાદના થોડા દિવસો સુધી આ અવરોધ સૌથી વધારે જોવા મળે છે." ડીન સહિતના ડિઝાઇનરો મોસમ અને પર્યાવરણ સંલગ્ન ઘટનાઓ માટેના ઇમોજી અંગે કાર્યરત છે. ડીને કહ્યું કે, "આપત્તી વખતે સંવાદ માટે લોકો અત્યારે પણ ઇમોજીનો ઉપયોગ કરે જ છે." "પણ આપણી પાસે એ માટે કોઈ ચોક્ક્સ ઇમોજી ન હોવાના કારણે લોકો વિભિન્ન ઇમોજીને સાથે મૂકીને એક ઇમોજી તરીકે માહિતી આપવા પ્રયત્ન કર�� છે." ટ્વીટર યૂઝર્સે આગ અને ઝાડનું ઇમોજી એક સાથે મૂકીને દાવાનળ વિશે માહિતી આપી હોય એવાં ટ્વીટ પણ કેલિફોર્નિયામાં જોવાં મળ્યાં છે. તેમના માટે મહત્ત્વની બાબત એ છે કે આપત્તી સમયે લોકો સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરી શકે એવી સામગ્રી હોવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું હતું કે, આ વૈશ્વિક આપત્તીઓ છે અને એ માટે આપણે વૈશ્વિક સ્તર પર સંવાદ કરી શકવા સક્ષમ હોવા જોઈએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આપત્તિના સમયે કરવામાં આવતા કમ્યૂનિકેશનમાં આપણે ઇમોજીનો ઉપયોગ કરતાં હોઈએ છીએ. +text: પોલીસે લોકોને ત્યાંથી નીકળી જવાના આદેશ આપ્યા છે, ડઝનેક ઍમ્બ્યુલન્સ અહીં પહોંચી ગઈ છે અને મૃતદેહો તથા ઈજાગ્રસ્તનો કાઢવામાં આવી રહ્યા છે. ઇઝરાયલની ઇમર્જન્સી સેવા મેગન ડેવિડ એડમ (MDA) દ્વારા આ અંગે ખરાઈ કરાઈ છે, જોકે તેમને ચોક્કસ મૃતકાંક અંગે માહિતી આપી નથી. તેમણે નોંધ્યું છે કે અન્ય ડઝનબંધ લોકો ઈજાગ્રસ્ત થયા છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 અખબાર હારેટ્ઝ નોંધે છે કે 38 લોકો માર્યા ગયા છે, ઇમર્જન્સી સેવાઓની મદદથી ઈજાગ્રસ્તોને બહાર કાઢવાની કામગીરી આદરી દેવાઈ હતી. વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતાન્યાહુએ આ ઘટનાને 'મોટી આપત્તિ' ગણાવી છે અને કહ્યું છે કે તેઓ મૃતકો માટે પ્રાર્થના કરી રહ્યા છે. મેરોનના નગરમાં 'ધ લાગ બોમેર'ની ઉજવણી માટે આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. ઇઝરાયલમાં કોરોના વાઇરસનું સંક્રમણ શરૂ થયું એ બાદ પહેલી વખત આટલા મોટાપાયે કોઈ કાર્યક્રમનો આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના ભય વચ્ચે દસ હજાર કરતાં વધારે લોકો અહીં એકઠા થયા હોવાના અહેવાલો છે. પોલીસે ઘટનાસ્થળે હાજર તમામ લોકોને ત્યાંથી નીકળી જવાના આદેશ આપ્યા છે, ડઝનેક ઍમ્બ્યુલન્સ અહીં પહોંચી ગઈ છે અને મૃતદેહો તથા ઈજાગ્રસ્તનો કાઢવામાં આવી રહ્યા છે. દુર્ઘટના કેવી રીતે ઘટી? તહેવારની ઉજવણીમાં દસ હજારથી વધારે લોકો અકઠા થયા હતા ઘટનાસ્થળે ખાતે બનાવાયેલું સ્ટ્રક્ચર તૂટી પડ્યું હોવાનું અહેવાલોમાં નોંધ્યું હતું, જોકે એમડીએના અધિકારીઓ બાદમાં સ્પષ્ટતા કરી કે નાસભાગ થતાં આ દુર્ઘટના ઘટી હતી. પોલીસ સૂત્રોએ હારેટ્ઝને જણાવ્યું છે કે કેટલાક લોકો દાદારમાંથી લપસી ગયા, અને એમના કારણે અન્ય ડઝનેક લોકો પડ્યા, એ રીતે આ નાસભાગ શરૂ થઈ હતી. ઘટનાના પ્રત્યક્ષદર્શીએ અખબારને કહ્યું કે 'પળભરમાં આ બધું ઘટી ગયું, લોકો પડ્યા, પછી ���કબીજાને કચડવા લાગ્યા, આ વિનાશક હતું.' પોસ્ટ કરાયેલા વીડિયોમાં હજારો લોકોને સજ્જડ ભીડમાં ઊભેલા જોઈ શકાય છે. અહેવાલ પ્રમાણે એક શ્રદ્ધાળુને એવું લાગ્યું હતું કે બૉમ્બ ઍલર્ટ જાહેર કરાઈ છે. એક વ્યક્તિએ ચેનલ 12 ટીવી સાથે વાત કરતાં કહ્યું, "કોઈએ વિચાર્યું નહોતું કે અહીં આવું કંઈક થઈ જશે. ઉત્સવ શોકમાં પલટાઈ ગયો, અજવાળામાંથી જાણે કે અંધારું થઈ ગયું." કાર્યક્રમસ્થળે ઊમટી પડેલી ભીડ જોતાં અધિકારીઓએ ઘટના પહેલાં કહ્યું હતું કે તેઓ કોરોના વાઇરસ માટે લદાયેલા પ્રતિબંધોનું પાલન કરાવી નહીં શકે. ધ લાગ બોમર તહેવાર શું છે? ધ લાગ બોમરની ઉજવણીમાં હોળીની જેમ લાકડા ગોઠવીને પ્રગટાવવામાં આવે છે, લોકો પ્રાર્થના કરે છે અને નાચે છે. હજારો લોકો 'ધ લાગ બોમર' માટે દરવર્ષે મેરોનની યાત્રા કરે છે, આ દિવસે વાર્ષિક જાહેર રજા હોય છે. આ મૂળે યહૂદીઓનો ધાર્મિક તહેવાર છે, હિબ્રુ મહિના ઇયારના 18મા દિવસે આ તહેવારની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો હોળીની જેમ લાકડા ગોઠવે છે અને એને પ્રગટાવે છે, પ્રાર્થના કરે છે અને નાચે છે. અહીં રબ્બી શિમન બાર યોચાઈનો મકબરો આવેલો છે, જેમને બીજી સદીના ઋષિ માનવામાં આવે છે. આ ઉજવણીની શરૂઆત ક્યારે અને કેવી રીતે થઈ હતી, એ અંગે જુદી-જુદી કથાઓ છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇઝરાયલ પ્રમાણે આયોજકો ધારતા હતા કે ગુરુવારે રાત સુધી અહીં એક લાખ જેટલા લોકો એકઠા થઈ જશે, અને શુક્રવારે વધુ લોકોના આવવાની આશા હતી. ગયા વર્ષે આ ઉજવણી કોરોના સંક્રમણની રોકથામ માટે લદાયેલા પ્રતિબંધોને કારણે નહોતી થઈ. જોકે ઇઝરાયલના રસીકરણ કાર્યક્રમ બાદ અહીં અનેક પ્રતિબંધો હઠાવી લેવામાં આવ્યા છે. અહીંના રસીકરણ કાર્યક્રમને વિશ્વનો સૌથી ઝડપી રસીકરણ કાર્યક્રમ ગણવામાં આવી રહ્યો છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇઝરાયલના ઉત્તર-પૂર્વ ભાગમાં આવેલા પ્રાંતમાં આયોજિત એક ધાર્મિક તહેવારની ઉજવણી દરમિયાન અનેક લોકો કચડાઈને મરી ગયા છે. +text: આ જાતિના લોકોની ખૂબ ઓછી તસવીરો છે અહેવાલો મુજબ આ મામલો 18 નવેમ્બરનો છે અને હત્યા એ વિસ્તારમાં થઈ છે જ્યાં સંરક્ષિત અને પ્રાચીન સેન્ટિનેલી જાતિના લોકો રહે છે. આંદામાન-નિકોબારમાં લાંબા સમયથી કામ કરી ચૂકેલા બીબીસીના સહયોગી પત્રકાર સુબીર ભોમિકે બીબીસી સંવાદદાતા માનસી દાસને આ મામલે વધારે જાણકારી આપી હતી. મારી ગયેલી વ્યક્તિનું નામ જૉન એલિન શાઓ છે. જૉન અમેરિકાના અલ્બામા રાજ્યના નિવાસી હતા. હત્યાના મામલામાં માછીમારોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. જેમણે જૉનને સેન્ટિલી લોકો રહે છે તે ટાપુ પર પહોંચાડ્યો હતો. આ ટાપુ પર બહારની કોઈ પણ વ્યક્તિને જવાની મનાઈ છે. સેન્ટિલી જાતિના લોકોને ખતરો ના ઊભો થાય તે માટે આ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. સુબીરે ભૌમિકે જણાવ્યું કે જૉન સ્થાનિક માછીમારોની મદદથી આ પહેલાં પણ ચારથી પાંચ વાર ઉત્તર સેન્ટિનેલ ટાપુ પર જઈ ચૂક્યા હતા. માછીમારોના કહેવા પ્રમાણે આ વખતે જેવા જ તેઓ ટાપુ પર પહોંચ્યા કે તેમના પર ધનુષ અને બાણ વડે હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, જૉનના પરિવારે તેમની હત્યા માટે કોઈને દોષિત ના ગણવા અપીલ કરી છે અને તમામને માફ કરવાનું કહ્યું છે. સ્થાનિક પોલીસે એ વાતની પુષ્ટિ કરી છે કે જૉન કોઈ મિશનરી માટે કામ કરતા હતા અને આ જાતિના લોકોને ખ્રિસ્તી ધર્મમાં તેમને લાવવા માટે તેમની પાસે જતા હતા. કોણ છે સેન્ટિલી લોકો? આ ટાપુ પર જવું પ્રતિબંધિત છે આંદામાનના નૉર્થ સેન્ટિનેલ દ્વીપમાં રહેનારી સેન્ટિનેલી એક પ્રાચીન જનજાતિ છે. જેની વસતિ હાલ માત્ર 50થી 150 જેટલી જ રહી ગઈ છે. સુબીર ભૌમિકના જણાવ્યા પ્રમાણે, "અત્યારસુધી ધરપકડ કરાયેલા લોકો આ જનજાતિમાંથી આવતા નથી." "આ જનજાતિ સાથે સંપર્ક કરવાની પણ મનાઈ છે. એવામાં તેમની ધરપકડ કરી શકાય જ નહીં." "આ જનજાતિના લોકો નાણાનો ઉપયોગ પણ જાણતાં નથી." વર્ષ 2017માં ભારત સરકારે આંદામાનમાં રહેનારી જનજાતિઓની તસવીરો લેવાનું કે વીડિયો બનાવવાનું ગેરકાયદે જાહેર કર્યું હતું. જો કોઈ આ કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરે તો તેમને ત્રણ વર્ષની જેલ થઈ શકે છે. ઉત્તર સેન્ટિનેલ દ્વીપ એક પ્રતિબંધિત વિસ્તાર છે અને અહીં સામાન્ય લોકો માટે પહોંચવું બહુ મુશ્કેલ છે. ત્યાં સુધી કે અહીં ભારતીયો પણ જઈ શકતાં નથી. ભારતીય ઉપમહાદ્વીપમાં વસવાટ કરતી આ નાની જાતિઓને ભારત સરકારે સૌથી પ્રાચીન ગણાવી છે. સુનામીમાં પણ બચી ગયા હતા આ લોકો બીબીસી સંવાદદાતા ગીતા પાંડેએ સેન્ટિનેલી જાતિના લોકો અંગેના પોતાના અનુભવો જણાવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે વર્ષ 2004માં જ્યારે હિંદ મહાસાગરમાં સુનામી આવી ત્યારે પ્રશાસને કહ્યું હતું કે આ જાતિના કેટલાક લોકો આ તબાહીમાંથી બચવામાં સફળ થયા છે. નેવીનું હેલિકૉપ્ટર ઉત્તર સેન્ટિનેલ વિસ્તારમાં જઈ રહ્યું હતું. આ હેલિકૉપ્ટર જેવું જ નીચે ઊતરવા લાગ્યું કે આ જાતિના લોકોએ હેલિકૉપ્ટર પર તીર ��ડે હુમલો કરવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. આ હુમલા બાદ પાયલટે જણાવ્યું, "આ રીતે અમને જાણકારી મળી કે ત્યાં રહેતાં લોકો સુરક્ષિત છે." વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે સેન્ટિનેલી જાતિના લોકો લગભગ 60 હજાર વર્ષો પહેલાં આફ્રિકાથી પલાયન કરીને આંદામાનમાં વસી ગયા હતા. ભારત સરકાર સિવાય અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠનો આ જાતિને બચાવવાની કોશિશ કરી રહ્યાં છે. 'ગળામાં રસ્સી બાધીને ઢસેડ્યા' જૉન એલિન શાઓ સમાચાર એજન્સી એએફપીના એક રિપોર્ટ મુજબ જૉને પહેલાં 14 નવેમ્બરે આ દ્વીપ પર જવાની કોશિશ કરી હતી. જોકે, તે ત્યાં જવામાં સફળ રહ્યા ન હતા બાદમાં તેમણે બીજી વખત ત્યાં જવા માટેની કોશિશ કરી હતી. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે, "જૉન પર તીરથી હુમલો કરવામાં આવ્યો પરંતુ તેઓ દ્વીપની અંદર જવાનું બંધ ના કર્યું." "માછીમારોએ જોયું કે સેન્ટિનેલી સમૂહના લોકો જૉનને ગળે રસ્સી બાંધીને ઢસેડતા લઈ જઈ રહ્યા હતા. આ જોઈને માછીમારો ડરી ગયા અને ત્યાંથી ભાગી નીકળ્યા હતા." સુબીર કહે છે કે એ જણાવવું સરળ નથી કે સેન્ટિનેલી જાતિના લોકોએ જૉનને કેમ માર્યા હશે. કેમ તે પહેલાં પણ તેમની પાસે જતા હતા. એવામાં એ વાત સાફ છે કે તેઓ તેમના માટે અજાણ્યા નહીં હોય. જોકે, સુબીર એવી આશંકા વ્યક્ત કરે છે કે તેમના વચ્ચે વાતચીત કરવાની એક સમસ્યા થઈ શકે છે. સેન્ટિનેલી જનજાતિની ભાષા એટલી મુશ્કેલ હોય છે કે ખૂબ ઓછા લોકો તેને સમજી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આંદામાન-નિકોબાર દ્વીપસમૂહના નૉર્થ સેન્ટિનેલ નામના એક દ્વીપમાં એક અમેરિકન વ્યક્તિની હત્યાનો મામલો સામને આવ્યો છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર ટ્વીટમાં તેમણે 3 બાફેલાં ઈંડાં માટે હોટલ દ્વારા રૂપિયા 1672નું બિલ અપાતાં આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું છે. બૉલીવૂડમાં પોતાના સંગીત માટે જાણીતા શેખર રવજિયાનીના આ ટ્વીટ વિશે હાલ સોશિયલ મીડિયા પર યુઝર્સ ઘણી ચર્ચા કરી રહ્યા છે. આ ટ્વીટમાં તેમણે લખ્યું છે કે, "3 બાફેલાં ઈંડાં માટે રૂપિયા 1672? " આ ટ્વીટ સાથે તેમણે હોટલનું બિલ પણ શૅર કર્યું હતું. જે હાલ સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચાનો મુદ્દો બની ગયો છે. શું કહે છે હોટલ પ્રશાસન? આ બાબતે જ્યારે બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીએ હોટલ હયાત રેજન્સી સાથે સંપર્ક સાધવાનો પ્રયત્ન કર્યો ત્યારે હોટલના જનરલ મૅનેજર રાહુલ રાજે જણાવ્યું કે, "રૂમ સર્વિસના અમારા મેનુમાં તમામ વાનગીઓ સામે તેના ભાવ પણ મ��કેલા જ હોય છે. અમને ખબર નથી કે શેખરજીએ આ ભાવ જોયા હતા કે કેમ? પરંતુ આ બાબતે તેમણે હોટલ સ્ટાફ પાસેથી કોઈ પણ પ્રકારનો ખુલાસો માગ્યો નહોતો." "આટલું જ નહીં તેમણે અમને આ વાનગીના ભાવ વિશે પણ કોઈ જ ફરિયાદ કરી નહોતી." જ્યારે હોટલના જનરલ મૅનેજર રાહુલ રાજને પૂછવામાં આવ્યું કે ઈંડાંમાં એવું શું હતું કે આટલું બિલ થયું તો તેમણે જવાબમાં કહ્યું કે, "આ બિલ માત્ર 3 બાફેલાં ઈંડાંનું નથી. આ વાત ખોટી રીતે રજૂ કરાઈ રહી છે." "અસલમાં તો અમારી હોટલના મેનુ પ્રમાણે આ બિલ 3 'ઍગ પૉર્શન' માટેનું છે. એટલે કે આ વાનગીમાં માત્ર 3 ઈંડાં જ સામેલ નહોતાં. તેમાં અલગઅલગ વિકલ્પો સાથે 3 વ્યક્તિઓનાં ભોજનનો સમાવેશ થઈ જાય છે." "તેથી હું ખાતરીપૂર્વક કહીં શકું કે માત્ર ઈંડાં બદલ અમારી હોટલે આટલા પૈસા વસૂલ્યા નથી. તેમજ અમે મેનુમાં દર્શાવેલા ભાવ મુજબની જ રકમ વસૂલી છે." અહીં નોંધનીય છે કે સામાન્ય રીતે સ્થાનિક બજારમાં એક ઇંડાની કિંમત પાંચથી છ રૂપિયા સુધીની હોય છે. પણ જો બિલને ધ્યાનથી જોવામાં આવે તો જણાશે કે તેમાં 18 ટકા જીએસટી, 5 ટકા સર્વિસ ચાર્જ પણ વસૂલાયો છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે આ પહેલાં જૂન, 2019માં અભિનેતા રાહુલ બોઝને પણ એક હોટલમાં 2 કેળાં માટે 442 રૂ. ચૂકવવા પડ્યા હતા. રાહુલ બોઝે ટ્વિટર મારફતે આ વાતની જાણકારી આપ્યાના ગણતરીના કલાકોમાં જ તેમની પોસ્ટ વાયરલ થઈ ગઈ અને સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચાનો મુદ્દો બની ગઈ હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બૉલીવૂડના સંગીતકાર શેખર રવજિયાનીને અમદાવાદની 'હયાત રેજન્સી' હોટલમાં 3 ઈંડાં માટે 1672 રૂ.નું બિલ ચૂકવવું પડ્યું છે. વિશાલ-શેખરની પ્રસિદ્ધ સંગીતકાર બેલડીમાંના એક શેખરે એક ટ્વીટ મારફતે બિલની તસવીર શેર કર્યા બાદ તેમની પોસ્ટ વાયરલ થઈ હતી. +text: જ્યારે લોકોએ અમને શૂટિંગ કરતાં જોયા તો તેમણે અમારી પર પણ પથ્થર ફેંક્યાં. અમુક પથ્થર આવીને અમારી ગાડીને વાગ્યા અને એ પછી અમારે ત્યાંથી નીકળી જવું પડ્યું. આ દરમિયાન જય શ્રી રામના નારા લગાવવામાં આવી રહ્યા હતા. ગોકુલપુરીના મીટનગર વિસ્તારમાં આશરે 200 લોકો તિરંગા અને ભગવા ઝંડાઓ લહેરાવી વંદે માતરમના નારા લગાવતા જોવા મળ્યા. આ જ સમયે દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણી વખતે વિવાદમાં આવેલો નારો 'દેશ કે ઇન ગદ્દારો કો ગોલી મારો.....કો' પણ સાંભળવા મળ્યો. ભજનપુરાના બાબરપુર મહોલ્લામાં એક જૂની મઝાર પર ગત રાતે તોડફોડ કરવામાં આવ��� અને આગ ચાંપી દેવાની કોશિશ થઈ. બળેલાં ફૂલ અને કાળી પડી ગયેલી સ્ટીલની રેલિંગ દેખાય છે. આ હરકત કોણે કરી તે હજી જાણી નથી શકાયું. આ મઝારથી 10-15 મીટર દૂર એક પોલીસ સહાયતા કેન્દ્ર છે. આ ખજૂરી ખાસ પોલીસસ્ટેશન હેઠળની એક ચોકી છે. આ પોલીસ ચોકી પર પણ હુમલો થયો. ભીડ સામે પોલીસ લાચાર થઈ ગઈ હશે એ સ્વાભાવિક છે. મઝારની બહાર લગાવાતી ફૂલોની દુકાનને ઉજાડી નાખવામાં આવી છે અને બહાર બે બાઇક સળગાવી દેવાયાં છે. આખા મહોલ્લામાં તણાવનો માહોલ છે. લોકો એકબીજાને કહે છે કે ભીડ ન વધારો. રસ્તા પર સન્નાટા અને સનસનીનો એક અજબ માહોલ છે. ચારે તરફ ઈંટો-પથ્થર અને તોડફોડના નિશાન છે. હિંસા સમયે હાજર સ્થાનિક રહેવાસીએ અમને કહ્યું કે ઘટના બપોર પછી વધારે ભડકી. લોકોએ પેટ્રોલ-પંપને આગ લગાવી દીધી. પેટ્રોલ છાંટીને અનેક દુકાનો સળગાવી દીધી, બહારથી લોકો આવ્યા હતા અને બધાને મારતા હતા. ત્યાં હાજર કેટલાક લોકોએ કહ્યું કે બજરંગદળ અને આરએસએસના લોકો હિંસા ભડકાવતા હતા. જોકે, આવું તેઓ કયા આધારે કહે છે એનો કોઈ જવાબ તેમની પાસે ન હતો. હાજર એક યુવાને આરોપ મૂક્યો કે પોલીસ મુસલમાનોને મારી રહી હતી અને પથ્થરો ફેંકી રહી હતી. કોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા એક સ્થાનિક વ્યક્તિનો દાવો છે કે આ મુસ્લિમબહુલ મહોલ્લો છે અને અહીં તોડફોડ અને હિંસા કરનારા તમામ લોકો બહારથી આવ્યા હતા, પોલીસવાળા પણ તેમની સાથે હતા. આ કારણે એમને લાગે છે કે આ સુનિયોજિત હતું. એમનું કહેવું છે કે પાંચથી છ કલાક આ પથરાવ ચાલ્યો પરુંતુ પોલીસે એ રોકવાની કોશિશ ન કરી. સ્થાનિક લોકો ફરી હિંસા કે પથ્થરમારાની ઘટના બની શકે તેવી આશંકા વ્યક્ત કરે છે, તેઓ વારંવાર લોકોને ભીડ ન વધારવા કહે છે. લોકોએ પોલીસે છોડેલા ટિયરગેસના કૅનિસ્ટર દેખાડ્યા. એમનું કહેવું છે કે આ એમને નિશાન બનાવીને છોડવામાં આવ્યા હતા. કેટલીક દુકાનોમાં સવારે પણ ધુમાડો દેખાઈ રહ્યો હતો. ફળોના જ્યૂસની એક દુકાનને ખરાબ રીતે તોડી પાડવામાં આવી છે. રસ્તા પર ચગદાયેલાં અને સળગાવી દેવાયેલાં ફળો દેખાય છે. ત્યાં જ એક નાની ગાડીને પણ રાખ કરી દેવામાં આવી છે. ત્યાં હાજર એક વ્યક્તિએ કહ્યું કે એ રાખ કરી દેવાયેલી ગાડી આઝાદ ચીકન નામની દુકાન ચલાવનારની હતી. નજરે જોનાર એક વ્યક્તિએ કહ્યું કે, ગાડીને પેટ્રોલબૉમ્બનું નિશાન બનાવવામાં આવી હતી. આઝાદ ચીકન સ્ટોરની સીડી ચઢીને અમે દુકાનમાલિક ભૂરે ખાનના ઘરે પહોંચ્યા. એમણે કહ્યું કે, જ્યા���ે પથ્થરમારો થઈ રહ્યો હતો ત્યારે પોલીસે એમને રોકવાની કોઈ કોશિશ ન કરી. અમે ભાગી શકીએ એમ પણ ન હતા. એમણે નીચેથી આગ લગાવી દીધી હતી અને અમે ઉપરના માળે હતા. આગ લાગવાને લીધે છત ખરાબ રીતે બળી ગઈ હતી અને ગમે ત્યારે તૂટી પડે એમ હતી. ભૂરે ખાન કહે છે કે આગ બપોરે અઢી વાગ્યે લાગી અને ફાયરબ્રિગ્રેડે લગભગ સાડા સાત-પોણા આઠ વાગ્યે પાણી નાખવાનું શરૂ કર્યુ. ભૂરે ખાનના ઘરમાં હાજર એક વૃદ્ધાએ રડતાં-રડતાં કહ્યું, "અમારા ઘરમાં કંઈ નથી બચ્યું. બધું બળીને ખાખ થઈ ગયું." "એમણે નીચે દુકાનમાં આગ લગાવી દીધી, જે ઉપર આવી અને બધું રાખ થઈ ગયું." ભૂરે ખાને પોતાના ઘરમાં બીજા માળે લઈ જઈને દેખાડ્યું કે તેઓ કેવી રીતે છત પરથી ભાગીને એક સંબંધીને ત્યાં પહોંચ્યા. આગ એટલી તેજ હતી કે છત પરની પાણી ટાંકી પણ સળગી ગઈ હતી. તેમણે કહ્યું, "ઘરમાં રાખેલા રૂપિયા પણ સળગી ગયા છે, શી ખબર હવે કેવી રીતે સમારકામ કરાવીશ." કપિલ મિશ્રા પર આરોપ ચાંદબાગના રહેવાસી જાહિદ કહે છે, "અહીં હિંદુ-મુસ્લિમ તમામ અમનથી રહેતા હતા. અંદરોઅંદર કોઈ ઝઘડો ન હતો. દંગો કરનારાને, પેટ્રોલબૉમ્બ ફેંકનારાઓ એ બધાને અહીં લાવવામાં આવ્યા અને તોફાન કરાવવામાં આવ્યું." જાહિદ કહે છે કે આ આરએસએસ અને કપિલ મિશ્રાનું કામ છે. તેઓ આવું કહે છે કેમ કે કપિલ મિશ્રાએ અહીં મૌજપુર ચોકમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદાના સમર્થનમાં રેલી કાઢી હતી. આ રેલીમાં કપિલ મિશ્રાએ કહ્યું હતું કે ડીએસપી સાહેબ સામે છે. ટ્રમ્પના જવા સુધી તો અમે શાંતિથી જઈ રહ્યા છીએ પરંતુ એ પછી તો અમે એમની (ડીએસપી) પણ નહીં સાંભળીએ. ટ્રમ્પના જવા સુધી તમે જાફરાબાદ અને ચાંદબાગ ખાલી કરાવી દો નહીં તો અમારે પાછા આવવું પડશે. કપિલ મિશ્રા મૉડલ ટાઉનથી ભાજપની ટિકિટ પર ચૂંટણી લડીને હારી ચૂક્યા છે. સ્થાનિક લોકોએ એક દેવીનું મંદિર બતાવ્યું અને કહ્યું કે મુસલમાનોએ એને કોઈ નુકસાન ન થાય એનું ધ્યાન રાખ્યું. એમનું કહેવું છે કે તોફાન કરાવવાની બદનામી ન થાય તે માટે મુસલમાનોએ આખી રાત જાગીને હિંદુઓની દુકાનો અને મંદિરનું રક્ષણ કર્યું. બીબીસીએ મંદિરના પૂજારી સાથે વાત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો પણ તેમનો સંપર્ક ન થઈ શક્યો. એક સ્થાનિક સંજય તોમર મંદિર વિશે વાત કરવા આગળ આવ્યા. એમણે કહ્યું કે આ ચાંદબાગમાં અમે આખી જિદગી કાઢી પણ કાલે જે માહોલ જોયો છે, એવો કદી નથી જોયો. બહુ પીડા થઈ એ હાલત જોઈને. મેઇન રોડ પર એક મીઠાઈની દુકાન બાલાજી સ્વીટ્સને પણ ન��કસાન પહોંચાડવામાં આવ્યું છે. એનું શટર તોડી નાખવામાં આવ્યું છે. મેઇન રોડ પર સ્થિત મારુતિ સુઝુકીની સેકંડહૅન્ડ ગાડીઓના શો-રૂમને રાખ કરી દેવાયો છે. દુકાનની હાલત જોઈને જ આગ કેટલી ભયાનક હશે એ વર્તાઈ આવે છે. એ શો-રૂમના માલિક સુધી અમે પહોંચી ગયા, પરંતુ તેઓ પોતાની પરેશાનીઓમાં વ્યસ્ત હતા અને કોઈ સાથે ફોન પર વાત કરી રહ્યા હતા. એમણે અમારી સાથે વાત કરવાનો ઇન્કાર કરી દીધો. જો એ વાતથી કોઈ ફરક પડતો હોય તો એ પણ નોંધવું રહ્યું કે શો-રૂમના માલિક શીખધર્મી હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગોકુલપુરીની જે ટાયરમાર્કેટમાં સોમવારે આગચંપી કરવામાં આવી હતી, ત્યાં આજે પણ આગનો બનાવ બન્યો છે. ગોકુલપુરી મેટ્રોસ્ટેશન પહેલાં પથ્થરબાજી પણ જોવા મળી. +text: ૨૬ ફૂટના મરેલો અજગર ઇન્ડોનેશિયાના ગામડામાં ટાંગવામાં આવ્યો હતો જેણે એકલા હાથે આ મહાકાય જીવને પડકાર્યો અને સ્થાનિકોની મદદથી 26 ફૂટના એનાકોન્ડાને મોતને ઘાટ ઉતારી દીધો. નબાબનને આ અજગર સાથેની લડાઈમાં ગંભીર ઈજાઓ થઇ છે એમનો જીવ તો બચી ગયો પણ તેનો ડાબો હાથ જખ્મી થઇ ગયો તેમ છતાંયે આ અજગર સામે તેને બાથ ભીડવાનું ચાલુ રાખ્યું હતું. હાલમાં નબાબ સારવાર હેઠળ છે. ગામવાળાઓ આ મહાકાય અજગરને જોઈ શકે, એ હેતુથી અજગરનાં મૃત શરીરને થોડા સમય માટે ગામમાં એક ઝાડ પર લટકાવવામાં આવ્યું. ત્યારબાદ આ અજગરના શબને રાંધવામાં આવ્યું, ગામના બધા વ્યક્તિઓએ ભેગા થઇને તળેલા અજગરના માંસનો સ્વાદ માણ્યો. મહાકાય અજગરો સામાન્ય ઇન્ડોનેશિયામાં આવા મહાકાય અજગરો સામાન્ય બાતાંગ ગનસાલ જિલ્લામાં અજગર દેખાયાનો આ બનાવ નથી. જિલ્લાના સ્થાનિક સરકારી અધિકારી એલીનારિયોને જણાવ્યું હતું કે "આ વર્ષે લગભગ આ વિસ્તારમાં દસ વખત અજગર જોવા મળ્યો હતો. ઉનાળામાં તે પાણીની શોધમાં અને વરસાદમાં નહાવા બહાર નીકળે છે." તેઓ ઉમેરે છે, "પામનાં વાવેતરોમાં જે વિસ્તારમાં ઉંદરો વધુ પ્રમાણમાં હોય છે એ કારણે પણ અજગર શિકારની શોધમાં બહાર નીકળે છે અને આ વિસ્તારમાં વધુ દેખાય છે." નબાબનની બહાદુરી આ અજગર એક પામનાં વાવેતરના માર્ગ પર મળ્યો હતો રોબર્ટ નાબાબનને આ અજગર એક પામ તેલના વાવેતરની સડક પર વચ્ચે મળ્યો હતો. અજગર એવી રીતે બેઠો હતો કે સડક પર ચાલનારા અને પસાર થનારા લોકોને તે નડી રહ્યો હતો અને સડક જામ થઇ ગઈ હતી. લોકો રસ્તો પાર નહોતા કરી શકતા, પણ લોકો ડરી ગયા હોવાથી કોઈ ���ાંઈ નહોતું કરી રહ્યું અને અજગરને રસ્તા પરથી હટાવવા કોઈ પ્રયાસો નહોતા થઇ રહ્યા. 37 વર્ષના નબાબનથી લોકોની આ મુશ્કેલી જોવાઈ નહિ. તેણે એકલા હાથે અજગર સાથે બાથ ભીડી લીધી. અજગરે સામો હુમલો કરીને નબાબનના હાથમાં પોતાના તીક્ષ્ણ દાંત બેસાડી દીધા. ઇન્ડોનેશિયાની ન્યૂઝ વેબસાઇટના ડેતિક સાથે વાત કરતા નબાબને કહ્યું, "હું તેને પકડવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યો હતો, ત્યારે તેણે મને મારા હાથમાં બચકું ભર્યું, પણ મેં તેને છોડ્યો નહિ." નબાબને શા માટે તે અજગરને પકડવાનો પ્રયત્ન કર્યો, તેનો કોઈ ઉલ્લેખ તેણે નહોતો કર્યો. પરંતુ કેટલાક અહેવાલો મુજબ નબાબન અજગરથી ડરી ગયેલા ગ્રામવાસીઓને મદદ કરવા માગતો હતો અથવા રસ્તા પર અડચણરૂપે બેસેલા અજગરને તે ત્યાંથી હટાવવા માંગતો હતો. એલીનારિયોનના જણાવ્યા મુજબ, નબાબનને પેકનબરૂ શહેરની હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યો હતો જ્યાં તેની સારવાર ચાલી રહી છે. બીબીસી સાથે વાત કરતા, એલીનારિયોને જણાવ્યું હતું કે નબાબનનો ડાબો હાથ ખરાબ રીતે ઘાયલ અને ઈજાગ્રસ્ત છે અને ડૉકટર્સ "તેને (ડાબા હાથને) કાપી" શકે છે. આવા જોખમ ન લેવા જોઈએ અજગરની સાંકેતીક તસ્વીર એલીનારિયોને ઉમેર્યું હતું કે લોકોએ એકલે હાથે અજગર સાથે બાથ ભીડવાનું ટાળવું જોઈએ. "તમારે આ ન કરવું જોઈએ ... તે સાપ છે, જો તમે તેને મારવાનો પ્રયત્ન કરો તો, દેખીતી રીતે તે સામો હુમલો કરશે જ," ગામના લોકો અજગર ખાઈ ગયા તેથી તેમને આશ્ચર્ય થયું નહોતું. "મેં મિત્રો પાસેથી સાંભળ્યું છે કે અજગરનું માંસ ખૂબ જ સ્વાદિષ્ટ હોય છે. સાંપ જેટલો લાંબો એટલો સારો, તેનો અર્થ એ કે એમાં ઘણું માંસ હોય! " કેટલાક લોકો એવું પણ માને છે કે "અજગરના રક્તમાં રોગની સારવાર થઇ શકે તેવા ઔષધીય ગુણો હોય છે અને દર્દોની સારવાર માટે સારું છે, તેનો દવા તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય છે." એવું નથી કે દર વખતે ગ્રામવાસીઓ અજગરને હરાવવા માટે સક્ષમ હોય છે. આ વર્ષના માર્ચ મહિનામાં, અજગરના પેટમાંથી એક સ્થાનિકની લાશ મળી આવી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 26 ફૂટ લાંબો અજગર જોઈને ભલભલા મૂછાળા મરદના હાંજા ગગડી જાય, પણ સુમાત્રાના બતાંગ ગનસાલ જિલ્લામાં ગાર્ડ તરીકે ફરજ બજાવતો રોબર્ટ નબાબન કાઇંક જુદીજ માટીનો છે. +text: આંચલ ઠાકુરે સ્કીઇંગ પ્રતિસ્પર્ધામાં આંતરરાષ્ટ્રીય મેડલ મેળવનાર પ્રથમ ભારતીય બની 21 વર્ષની આંચલ હિમાચલ પ્રદેશની રહેવાસી છે. આં���લની આ સિદ્ધિની સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ પ્રશંસા થઈ રહી છે. આંચલે 'એલપાઈન એડર -3200 કપ' ટૂર્નામેન્ટમાં કાંસ્ય પદક જીત્યું છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તૂર્કીમાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્કી ફેડરેશન દ્વારા આ ટૂર્નામેન્ટનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આંચલની આ જીતને લઈને તેને સૌપ્રથમ શુભેચ્છા આપનારા લોકોમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી હતા. વડાપ્રધાને ટ્વીટ કરી કહ્યું, "સુશ્રી ઠાકુરની ઐતિહાસિક સિદ્ધિથી સંપૂર્ણ દેશ ઉત્સાહિત છે." બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં આંચલે કહ્યું કે તેણે વડાપ્રધાનનું ટ્વીટ જોયું ત્યારે તે ભાવુક થઈ ગઈ હતી. તેણે ઉમેર્યું કે "મેં ટ્વીટ વાંચ્યું ત્યારે હું ખુશ થઈને રૂમમાં બૂમો પાડવા માંડી હતી." ભારતમાં શિયાળુ રમતોને ઓછું મહત્ત્વ આપવામાં આવે છે. આંચલને હવે આશા છે કે ભારતમાં અત્યાર સુધી બહુ જાણીતી ન થઈ શકી એવી સ્કીઇંગની રમતના પણ સારા દિવસો આવશે. "લોકોને સ્કીઇંગ શબ્દ બોલતા પણ નથી આવડતો" આંચલના પિતા રોશન ઠાકુર પોતે પણ સ્કીઇંગમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરના ખેલાડી છે આંચલ કહે છે, "ભારતમાં આ ખેલ પ્રત્યે જાગૃતિનો અભાવ છે. અહીં લોકોને સ્કીઇંગ શબ્દ ઉચ્ચારતા પણ નથી આવડતું." આંચલે ઉમેર્યું હતું કે લોકો મને પૂછે કે તમે સ્કાય કરી રહ્યા છો? આંચલની પહેલી બે મિનિટ તો લોકોને રમતનું સાચું નામ જણાવવામાં જાય છે. આંચલના પિતા રોશન ઠાકુર પણ સ્કીઇંગના રાષ્ટ્રીય સ્તરના ખેલાડી છે. એ ઉપરાંત રોશન ઠાકુર વિન્ટર ગેમ્સ ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયાના મહાસચિવ પણ છે. તેમણે તેમના બંન્ને બાળકોને આ રમતમાં ભાગ લેવા પ્રોત્સાહિત કર્યા છે. બીબીસી સાથે વાતચીતમાં રોશન ઠાકુરે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે તેમની દીકરીને મેડલ મળવાની શરૂઆત થયા પછી હવે કદાચ ભારતમાં શિયાળુ રમતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે. રોશન ઠાકુરે કહ્યું, "મેં જોયું છે કે વડાપ્રધાન અને રમત મંત્રીએ ટ્વીટ કરી આંચલને અભિનંદન આપ્યા છે." આ એક સકારાત્મક સંકેત છે અને આશા છે કે આ શિયાળુ રમતો પ્રત્યે લોકો પ્રોત્સાહિત થશે. પિતાને ભરોસો નહોતો સ્કીઇંગ તાલીમનો સંપૂર્ણ ખર્ચ આંચલના પરિવારે ઉઠાવ્યો છે ભારતમાં સ્કીઇંગ જેવી રમતો માટે મૂળભૂત સુવિધાઓનો અભાવ છે. ઉપરોક્ત પરિસ્થિતિને કારણે આંચલને તેના પિતાએ તાલીમ માટે વિદેશ મોકલી હતી. આંચલ સાતમા ધોરણમાં ભણતી હતી ત્યારથી જ તે યુરોપ, અમેરિકા, ન્યૂઝીલેન્ડ, કોરિયામાં તાલીમ માટે જઈ રહી છે. આ તાલીમનો સંપૂર્ણ ખર્��� આંચલના પરિવારે ઉઠાવ્યો છે. સ્કીઇંગ કરતી વખતે સલામતી માટે પહેરવા પડતા ગિયરની કિંમત પણ ખૂબ વધારે છે. આંચલ કહે છે કે સ્કીઇંગના ગિયરની કિંમત 80 થી 90 હજાર રૂપિયાની છે. સુરક્ષા ગિયર સહિત સ્કીઇંગ માટેનો સંપૂર્ણ સામાન 7 લાખ થી 8 લાખ રૂપિયા સુધીનો મળે છે. આંચલે સ્કીઇંગમાં પદક જીત્યું ત્યારે તેના પિતા તેની સાથે ન હતા. આંચલે વીડિયો કૉન્ફરન્સ દ્વારા પિતાને ખુશખબર આપ્યા ત્યારે પહેલાં તો રોશન ઠાકુરને તેમની પુત્રી આંચલ ઠાકુરની વાત પર વિશ્વાસ આવ્યો ન હતો. આંચલ કહે છે કે તેણે તેના પિતાનું સ્વપ્ન પૂર્ણ કર્યું છે. 'કોઈએ વિચાર્યું ન હતું કે હું પદક જીતીશ' આંચલ હવે 2018 અને 2022ની સાલમાં રમાનારી ઓલિમ્પિક રમતોમાં રમવા ઈચ્છે છે આંચલ કહે છે, "કોઈએ નહોતું વિચાર્યું કે હું સ્કીઇંગમાં મેડલ પ્રાપ્ત કરીશ." "મેં પણ આ બાબતે વિચાર્યું ન હતું. ભારતમાં આ રમત વિશે કોઈ વિચારતું પણ નથી." પદક માટે આંચલનાં નામની ઘોષણા કરવામાં આવી ત્યારે તુર્કીમાં લોકો આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા હતા. આંચલ કહે છે, "ઘણા લોકોએ મને પૂછ્યું છે કે શું ભારતમાં ખરેખર બરફ પડે છે?" આંચલે ઉમેર્યું હતું કે તેણે લોકોને જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં બરફ પડે છે, ભારત પાસે હિમાલય છે. આંચલને આશા છે કે તેણે પદક મેળવ્યા બાદ ભારતમાં સ્કીઇંગ ક્ષેત્રે પણ સારા દિવસો આવશે અને આ રમત માટે મૂળભૂત સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવશે. આંચલ હવે 2018 અને 2022ની સાલમાં રમાનારી ઓલિમ્પિક ગેમ્સમાં ભાગ લેવા ઇચ્છે છે. તેને માઉન્ટ એવરેસ્ટ પર પણ સ્કીઇંગ કરવાની ઈચ્છા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આંચલ ઠાકુર સ્કીઇંગમાં આંતરરાષ્ટ્રીય મેડલ મેળવનાર પ્રથમ ભારતીય બની છે. +text: શું રાહુલ ગાંધીના સુધરેલા સંવાદથી ગુજરાતમાં તેમને ફાયદો મળી શકશે ? વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલા પોતાની સભાઓમાં તેઓ આક્રમક અંદાજમાં જોવા મળી રહ્યા છે અને ભાજપને વાગે તેવા આકરા પ્રહાર પણ કરી રહ્યા છે. શું રાહુલ ગાંધીએ પોતાના સંવાદની રીતને સફળતાપૂર્વક સુધારી નાખી છે? તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તેમની રજૂઆત માં આવેલું પરિવર્તન ગુજરાતમાં કોંગ્રેસને મત મેળવી આપશે? આ જ મુદ્દા પર વાંચો વરિષ્ઠ પત્રકાર નીરજા ચૌધરીનો લેખઃ ભાષણમાં આક્રમકતાને કારણે રાહુલ ગાંધી લોકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવામાં સફળ રહ્યા છે રાહુલ ગાંધી ગત મહિને જ્યારે અમેરિકાની યુનિવર્સિટીમાં ગયા તો ત્યાં તેમણે પોતાના વક્તવ્યથી લોકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કર્યું હતું. રાહુલ ગાંધીમાં સુધાર જોવા મળે છે. તેમના શાબ્દિક હુમલા પણ ધારદાર લાગે છે. પરંતુ રાહુલના પોતાના હુનર સિવાય પણ ગુજરાતમાં કોંગ્રેસે પોતાના સંવાદ અને સોશિઅલ મીડિયાના મોરચે પણ ખૂબ સુધાર કર્યો છે. ગુજરાતમાં કોંગ્રેસ પાર્ટીની આક્રમકતા જાહેર થઈ રહી છે. સોશિઅલ મીડિયા પર કોંગ્રેસે ચલાવેલો ટ્રેન્ડ 'વિકાસ ગાંડો થયો છે' વાઇરલ થયો છે. આ વાત ઘર ઘરમાં સાંભળવા મળી. જેને કારણે ભાજપે રક્ષણાત્મક સ્થિતિમાં આવી જવું પડ્યું છે. જનતાનો મિજાજ પણ બદલાયો સમયની સાથે જનતાના મૂડમાં બદલાવ આવ્યો છે અને તેનાથી નેતાઓના રંગઢંગ બદલાયા છે આ સિવાય જે વસ્તુ બદલાઈ છે તે છે જનતાનો મિજાજ. જનતાનો મિજાજ બદલાય તો નેતાઓનાં રંગઢંગ પણ બદલાઈ જાય છે. કોંગ્રેસના લોકો કહે છે કે પહેલા અમે નરેન્દ્ર મોદી કે ભાજપ પર હુમલો કરતા હતા તો લાગતું કે અમે દિવાલો સાથે વાત કરી રહ્યા છીએ. પણ હવે લાગે છે કે અમારી વાત સાંભળવામાં આવી રહી છે. ગુજરાતમાં આ બાબતને એક મોટા બદલાવ તરીકે જોવાઈ રહી છે. ઘણા લોકોને લાગે છે કે ગુજરાતમાં કોંગ્રેસ તેનો સાચો ચહેરો બતાવી શકતી તો તેની પાસે જીતનો મોકો પણ હોત. મને લાગે છે કે હાલ કોંગ્રેસ જે રીતે ચર્ચામાં જોવા મળી રહી છે, તે કોઈ એક નેતાના કારણે નથી પણ આખી પાર્ટીના કારણે છે. કોંગ્રેસની સુધરેલી રણનીતિ અને રાહુલના આક્રમક રૂપના અલગ અલગ કારણ છે. મોદી વિરૂદ્ધ હજુ નથી આવ્યું 'પ્રસ્થાન બિંદુ' નરેન્દ્ર મોદીની ભાષણો પણ પકડને લીધે તેમને પડકાર આપવો ખૂબ અઘરો છે રાહુલ પોતાની રજૂઆત અને લોકો સાથેનાં સંવાદમાં તો સુધારો કરી રહ્યા છે. પણ સવાલ એ છે કે નજીકના ભવિષ્યમાં શું તેઓ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના મજબૂત સંવાદને પડકાર આપી શકશે? મારૂં માનવું છે કે જ્યાં સુધી સંવાદના હુનરની વાત છે તો રાષ્ટ્રીય સ્તર પર વડાપ્રધાનની નજીક કોઈ જોવા નથી મળતું. અમિત શાહના પુત્ર જય શાહને લઈને તપાસમાં ભલે ગમે તે વસ્તુ સામે આવે, પણ હાલ સવાલ તો ઉઠી ગયા છે. અર્થવ્યવસ્થાને લઈને પણ ચિંતા છે. તે છતાં મને નથી લાગતું કે નરેન્દ્ર મોદી વિરૂદ્ધ 'પ્રસ્થાન બિંદુ' આવી ગયું છે. હજુ સુધી લોકો તેમની તરફ એક જાદુઈ નેતા તરીકે જૂએ છે. આ સાથે જ સોશિઅલ મીડિયા અને ભાષણો પર તેમની જે પકડ છે, તેમાં તેમને પડકાર ફેંકનાર કોઈ નથી. કોંગ્રેસની આશા છે કે જેમ બને તેમ વધુ લોકોમાં ભાજપ વિરૂદ્ધ ગુસ્��ો ભડકે આ સ્તર પર તો રાહુલ માટે એટલી જ મોટી સમસ્યા છે કે જેટલી વર્ષ 2014માં હતી. અત્યારે લોકો અધીર છે. પરંતુ જો તે આક્રોશમાં બદલાઈ જાય છે, તો લોકો કંઈ પણ જોયા વગર ભાજપને હરાવવા માટે મત આપશે. પરંતુ અત્યારે એવી પરિસ્થિતિ નથી આવી. કોંગ્રેસની આશા તેના પર જ નિર્ભર છે કે જમીની સ્તર પર ભાજપ વિરૂદ્ધ ગુસ્સો કેટલો ઉભો થઈ શકે છે. જ્યાં કોંગ્રેસ પાસે ચહેરો હતો, ત્યાં ફાયદો મળ્યો અત્યાર સુધી કોંગ્રેસે જ્યાં જ્યાં ચહેરા ઉતાર્યા, ત્યાં ત્યાં તેને સફળતા મળી છે કોંગ્રેસે પંજાબમાં કેપ્ટન અમરિંદર સિંહને ઉમેદવાર બનાવ્યા હતા. ત્યાં તેમનો પોતાનો જનાધાર છે અને ત્યાં તેમને જીત મળી. આ જ રીતે કર્ણાટકમાં સિદ્ધારમૈયાની એક મજબૂત નેતા તરીકે ઓળખ છે. થોડા મહિના પહેલા કહેવામાં આવતું હતું કે કર્ણાટકમાં ભાજપ ચોક્કસથી જીત મેળવશે. પરંતુ આજે એવું નથી કહી શકાતું. ટક્કર ખૂબ રસપ્રદ બની ગઈ છે. આ જ રીતે હરિયાણામાં ભૂપેન્દર સિંહ હુડ્ડાની મુશ્કેલીઓ ઓછી નથી થઈ, પણ લાગે છે કે તેઓ પરત ફરવાની રાહ પર છે. જ્યાં જ્યાં કોંગ્રેસે ક્ષેત્રીય નેતાઓને ચહેરા તરીકે ઉતાર્યા, ત્યાં તેને જીત મળી અથવા તો તેનો ફાયદો પહોંચ્યો. પરંતુ ગુજરાતમાં કોંગ્રેસને એ જ નુકસાન છે. એટલે મને નથી લાગતું કે ગુજરાતમાં લોકોને રાહુલ ગાંધીના ચહેરાથી કંઈ વધારે ફેર પડશે. બીજી તરફ મોદીના જવાનો ફેર ચોક્કસથી પડશે કેમ કે તે લાંબા સમય સુધી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી રહ્યા છે. બીજુ, મોદીને હરાવવા માટે 'ગુજરાતી ગૌરવ'નો ભાવ પણ વચ્ચે આવશે. ભાજપ એ રીતે પ્રચાર કરશે કે જો મોદી હાર્યા તો એ ગુજરાતના ગૌરવ પર ધબ્બા સમાન હશે. મોદીનો જાદુ ઓછો થયો અર્થવ્યવસ્થાની ધીમી ગતિથી લોકો પરેશાન છે. પણ તેનાથી કોંગ્રેસને જીતનો સ્વાદ ચાખવા મળશે ? એ વાતમાં કોઈ શંકા નથી કે ઉત્તર ભારતમાં વડાપ્રધાનના વ્યક્તિત્વની જેવી અસર હતી, તે હવે ઓછી થઈ છે. ઘરોમાં થતી ચર્ચાઓમાં ફેર જોવા મળી રહ્યો છે. મધ્યમવર્ગના ઘણા લોકો કદાચ વિચારી રહ્યા હશે કે વર્ષ 2019માં તેઓ કોને મત આપશે. એવું બની શકે છે કે તેઓ નોટાને પસંદ કરે, એવું પણ બની શકે છે કે તેઓ મત આપવા જ ન જાય. કેમ કે તેમને કોઈ વિકલ્પ નથી જોવા મળી રહ્યો. અર્થવ્યવસ્થાની ધીમી ગતિથી લોકો ખૂબ પ્રભાવિત થયા છે. ઉદાહરણ તરીકે જે લોકોની નોકરીઓ ગઈ છે, તેઓ ખૂબ નારાજ છે. ગરીબ પરિવારના મોટા ભાગના લોકો કહે છે કે ઘણી વસ્તુઓના ભાવ વધી જવાથી તેમની મુશ્કેલીઓ ��ધી છે. પરંતુ તેમને પૂછો કે મત કોને આપશો તો ઘણા લોકો એવું જ કહેશે કે મોદીનો આપીશું કેમ કે તેઓ અમારા માટે કંઈક કરશે. ગરીબોના મનમાં મોદીએ જગાવેલી આશા હજુ પણ કાયમ છે ગરીબોના મનમાં મોદીએ જે આસ્થા અને આશા જગાવી છે, તે હજુ પણ કાયમ છે. હજુ સુધી ભલે તેમણે લોકોની આશા પુરી ન કરી હોય, પણ લોકોને લાગે છે કે આગળ ચાલીને તેઓ કંઈક કરશે. જો કે સ્થિતિ એવી નથી, જેવી ગત વર્ષે હતી. સરકારમાં પણ ચિંતા સ્પષ્ટપણે જોવા મળી રહી છે. આર્થિક મુદ્દાઓ ખૂબ મહત્વના જોવા મળી રહ્યા છે. મોદીએ થોડી પકડ ગુમાવી છે અને થોડી અપીલ ગુમાવી છે, પણ પ્રસ્થાન બિંદુ હજુ પણ નથી આવ્યો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કટાક્ષભર્યા અંદાજમાં રાહુલ ગાંધી દ્વારા ભાજપ મામલે કરવામાં આવતી ટિપ્પણીઓ લોકોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરી રહી છે. +text: ગૃહમંત્રી અમિત શાહે લોકસભામાં ચર્ચા દરમિયાન કહ્યું હતું કે 370ની નાબૂદી માટે બિલ લાવીને અમે કોઈ ભૂલ કરી નથી. અમે તો ઐતિહાસિક ભૂલને સુધારવા જઈ રહ્યા છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ બિલને પસાર કરાવવા બદલ ગૃહમંત્રી અમિત શાહને અભિનંદન આપ્યા હતા. આ સિવાય તેમણે રાજ્યસભા તથા લોકસભાની કાર્યવાહીને સારી રીતે ચલાવવા બદલ વેકૈયા નાયડુ અને ઓમ બિરલાનો આભાર માન્યો હતો. મોદીએ નવ ટ્વીટ કરીને આશા વ્યક્ત કરી હતી કે આગામી દિવસોમાં જમ્મુ-કાશ્મીર, લદ્દાખના લોકોનું કલ્યાણ થશે. 19:11 જમ્મુ-કાશ્મીર પુનર્ગઠન બિલ પાસ જમ્મુ-કાશ્મીર પુનર્ગઠન બિલ લોકસભામાં આજે પાસ થયું, બિલની તરફેણમાં 370 અને વિરોધમાં 70 વોટ પડ્યા હતા. 19:03 જમ્મુ-કાશ્મીર પુનર્ગઠન બિલ પર લોકસભામાં મતદાન 18:56 'જમ્મુ-કાશ્મીર ધરતી પરનું સ્વર્ગ રહેશે' લોકસભામાં ગૃહમંત્રી અમિત શાહે કહ્યું, "સુપ્રિયા સુલેજીએ પૂછ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીરનાં પર્યાવરણ અને સુંદરતાનું શું થશે? દેશમાં પર્યાવરણ માટે કાયદો છે અને અનુચ્છેદ 370 હટાવવાની સાથે જ તે લાગુ પડશે. જમ્મુ-કાશ્મીર ધરતી પરનું સ્વર્ગ હતું, છે અને રહેશે." 18:33 પાંચ વર્ષમાં સામે આવશે 370ની ખામીઓ લોકસભામાં ગૃહમંત્રી અમિત શાહે કહ્યું, "અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ કહ્યું કે આપણે ઐતિહાસિક ભૂલ કરવા જઈએ છીએ." "અમે ભૂલ નથી કરી રહ્યા, અમે ઐતિહાસિક ભૂલ સુધારવા જઈ રહ્યા છીએ. વડા પ્રધાન મોદીના નેતૃત્વમાં પાંચ વર્ષ પછી જમ્મુ-કાશ્મીરનો વિકાસ જોઈને ખાડીના લોકો સમજી જશે કે આર્ટિકલ 370માં ખામીઓ શું હતી." 13:50 આગ���નું કામ પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરને લેવાનું છે : જિતેન્દ્ર સિંહ કલમ 370 અને જમ્મુ-કાશ્મીર પુનર્ગઠન બિલ પર ચાલી રહેલી ચર્ચા પર કૉંગ્રેસને જવાબ આપતા મોદી સરકારના મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે હવે આગળનું કામ પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરને ભારતમાં ભેળવવાનું છે. 13:22 અલગતાવાદીઓ પોતાનાં બાળકોને વિદેશમાં ભણાવે છે : જિતેન્દ્ર સિંહ જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું, "કાશ્મીરમાં અલગતાવાદી સુવિધાના હિસાબે છે ના કે અલગતાવાદી અને ના પ્રતિબદ્ધતાથી. જો તેમની પ્રતિબદ્ધતા હોત તો તેઓ પોતાનાં બાળકોને વિદેશ ભણવા માટે ના મોકલતા અને પાડોશીઓના બાળકોને પથ્થરબાજ ના બનાવતા." 13:00 નહેરુની ઇચ્છા હતી જેને પૂરી કરી : જિતેન્દ્ર સિંહ લોકસભામાં ચાલી રહેલી ચર્ચા વચ્ચે ભાજપના સાંસદ અને મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે કહ્યું કે નહેરુને કલમ 370 પર લોકો સવાલ પૂછતા હતા. તો તેઓ કહેતા કે શાંતિ રાખો ઘસાતાં-ઘસાતાં ખતમ થઈ જશે. અમે નહેરુનું સપનું પૂર્ણ કર્યું કેમ કે તેમણે જ આની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. 12:20 નહેરુને કારણે 370 : ભાજપના સાંસદ જમ્મુ-કાશ્મીરના પુનર્ગઠન બિલ પર ચર્ચા દરમિયાન ભાજપના સાંસદ જુગલ કિશોર શર્માએ કહ્યું કે નહેરુને કારણે કલમ 370નું કલંક અમારી ઉપર આવ્યું. તેમણે કહ્યું કે સરદાર પટેલ અને શ્યામા પ્રસાદ મુખરજીએ ત્યારે તેનો વિરોધ કર્યો હતો. આ કલમે કાશ્મીરને ભારતથી દૂર રાખવાનું કામ કર્યું છે. 12:10 ભાજપે પૂછ્યું : કૉંગ્રેસ સાથે કે વિરોધમાં? અમિત શાહે ચર્ચાની વચ્ચે પૂછ્યું કે કલમ 370 મામલે કૉંગ્રેસ પક્ષમાં છે કે વિરોધમાં, મનીષ તિવારી એ બતાવી દે. જેના પર મનીષ તિવારીએ કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીરની વિધાનસભાની મંજૂરી વિના તમે 370ને ખતમ ના કરી શકો. મનીષ તિવારીએ કહ્યું કે દરેક ચીજ કાળી કે ધોળી નથી હોતી. 11:51 બંધારણ સાથે રમી રહી છે સરકાર : મનીષ તિવારી બંધારણની કલમ ત્રણ એ કહે છે કે કોઈ પણ પ્રદેશને તોડતા પહેલાં એ અનિવાર્ય છે કે એ પ્રદેશની વિધાનસભાનો અભિપ્રાય લેવો જોઈએ. હાલ ત્યાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન છે અને એ સમયે આ બિલ લાવવામાં આવ્યું છે, આ બંધારણની ખોટી વ્યાખ્યા કરવામાં આવી છે. જમ્મુ-કાશ્મીરનું પોતાનું બંધારણ છે, હવે એ બંધારણનું શું થશે? આપણે એવું જોયું છે કે કોઈ કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશને રાજ્યમાં ફેરવવામાં આવે છે, પરંતુ આ પહેલીવાર હશે કે કોઈ રાજ્યને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશમાં ફેરવવામાં આવે છે. જમ્મુ-કાશ્મીરની વિધાનસભાની ભલ��મણ વિના તમે કલમ 370ને રદ ના કરી શકો. 11:35 અમિત શાહે બતાવ્યું કે આ અધિકાર માન્ય કેમ છે? અમિત શાહે કહ્યું, "કલમ 370માં એ અધિકાર નિહિત છે અને બધા સભ્યો આ કલમને ધ્યાનથી વાંચી લે કે રાષ્ટ્રપતિને આ અધિકાર છે. રાષ્ટ્રપતિ આ મામલે નિર્ણય કરી શકે છે." "એના પર પણ સમજી લો આ જોગવાઈનો ઉપયોગ કૉંગ્રેસે બે વખત કર્યો હતો. આ અંતર્ગત કૉંગ્રેસે મહારાજાને ખતમ કરીને સદર-એ-રિયાસત કરી અને બાદમાં સદર-એ-રિયાસતને હટાવીને ગવર્નર. જમ્મુ-કાશ્મીરમાં રાષ્ટ્રપતિ શાસન ચાલી રહ્યું છે. કલમ 356ના એક બી અનુસાર રાજ્યપાલ પાસે વિધાનસભાની તમામ શક્તિઓ હાંસલ છે અને રાજ્યપાલની ભલામણથી આ બિલ લાવવામાં આવ્યું છે." 11:27 આ બિલ ઐતિહાસિક : અમિત શાહ અમિત શાહે કહ્યું કે આ પ્રસ્તાવ અને બિલ ભારતના સ્વર્ણિમ ઇતિહાસનો હિસ્સો હશે. આ બિલને કારણે આવનારા સમયમાં જમ્મુ-કાશ્મીર સદીઓ સુધી ભારતનું થઈ જશે. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે જમ્મુ-કાશ્મીર એવું બોલ્યા તેમાં પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીર અને અક્સાઈ ચીન બંને પણ આવી જાય છે. 11:23 અમિત શાહે કહ્યું જીવ દઈ દઈશું અમિત શાહે કહ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીર જ્યારે અમે કહીએ છીએ તો એમાં પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીર પણ આવે છે. તેમણે કૉંગ્રેસને સવાલ પૂછ્યો કે શું તમે પાકિસ્તાન પ્રશાસિત કાશ્મીરને પોતાનું નથી માનતા? એ માટે અમે જીવ દઈ દઈશું. 11:16 અધીર રંજન ચૌધરીની આપત્તિ લોકસભામાં કૉંગ્રેસના નેતા અધીર રંજન ચૌધરી અને કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ વચ્ચે તીખી ચર્ચા થઈ હતી. અધીર રંજન ચૌધરીએ અનુચ્છેદ 370ને નિષ્પ્રભાવી કરવા પર સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. 11:10 અમિત શાહે લોકસભામાં રાખ્યું બિલ લોકસભામાં અમિત શાહે જમ્મુ-કાશ્મીર રાજ્ય પુનર્ગઠન બિલનો પ્રસ્તાવ રાખ્યો. આ બિલ દ્વારા જમ્મુ-કાશ્મીરને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિભાજિત થઈ જશે. 11:00 કલમ 370 પર લોકસભામાં ચર્ચા સોમવારે રાજ્યસભામાં જમ્મુ-કાશ્મીરને મળેલી સ્વાયત્તતા ખતમ કરવા માટે મોદી સરકારે કલમ 370ને નિષ્પ્રભાવી બનાવવાનો પ્રસ્તાવ લાવ્યો હતો. આ સાથે જ પુનર્ગઠન બિલ પણ લાવવામાં આવ્યું હતું અને બંને બહુમત સાથે પાસ થઈ ગયાં હતાં. આજે આ બિલ પર લોકસભામાં ચર્ચા થઈ રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લોકસભામાં જમ્મુ-કાશ્મીર રાજ્ય પુનર્ગઠન બિલ પર ચર્ચા બાદ બહુમતીથી પસાર થયું. +text: 21 જૂને સૂર્યગ્રહણ દરમિયાન દેશના કેટલાક ભાગોમાં રિં�� ઑફ ફાયર જોઈ શકાશે. દેશના કેટલાક ભાગોમાં આ ગ્રહણ આંશિક સ્વરૂપમાં જ જોવા મળશે. ગુજરાત કાઉન્સિલ ઓન સાયન્સ ઍન્ડ ટેકનૉલૉજી તેમના ટ્વીટમાં લખે છે કે હવે પછી વર્ષ 2031માં ભારતમાં સૂર્યગ્રહણ જોઈ શકાશે. આ પછી ડિસેમ્બર 14, 2020ના રોજ સૂર્યગ્રહણ થશે પણ તે દક્ષિણ અમેરિકા, દક્ષિણ-પશ્ચિમ આફ્રિકા, ઍન્ટાર્કટિકામાં જોવા મળશે. એ સૂર્યગ્રહણ ભારતમાં જોઈ નહીં શકાય. ગુજરાતમાં સૂર્યગ્રહણ ગુજરાતમાં આ ગ્રહણ સૌથી પહેલાં ભુજ જોવા મળશે. ગુજરાતના વિવિધ ભાગોમાં ગ્રહણના સમયમાં આંશિક ફેરફાર રહેશે. ગુજરાતમાં આ ગ્રહણનો 10.03 વાગ્યે સ્પર્શ થશે અને 1.32 વાગ્યે પૂર્ણ થવાની શક્યતા છે. ગુજરાતમાં ગ્રહણનું તીવ્ર સ્વરૂપ 11.41 વાગ્યે જોવા મળશે. યુનિવર્સ સાયન્સ ફોરમ પ્રમાણે સવારે 11.42 વાગ્યે લગભગ 75 ટકા જેટલો સૂરજ ઢંકાઈ ગયેલો જોવા મળશે. કંકણાકૃતિ ગ્રહણ ક્યારે દેખાય? સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ પ્રમાણે કોલકાતા સ્થિત બિરલા પ્લૅનેટેરિયમના ડિરેક્ટર દેબી પ્રસાદને ટાંકીને લખે છે કે સૂર્યગ્રહણની શરૂઆત રાજસ્થાનના ધરસાણામાં સવારે 10.12 વાગ્યે થશે. રાજસ્થાન, હરિયાણા, ઉત્તરાખંડની કેટલીક જગ્યાઓએ 'રિંગ ઑફ ફાયર જોઈ શકાશે.' ઉલ્લેખનીય છે કે 26 ડિસેમ્બર 2019ની જેટલું ઉત્તમ 'રિંગ ઑફ ફાયર'નું રૂપ જોવા નહીં મળે. દેબી પ્રસાદ કહે છે કે કંકણાકૃતિ ગ્રહણ ત્યારે દેખાય છે જ્યારે સૂર્ય, ચંદ્ર અને પૃથ્વી એક સીધી રેખામાં આવે. આ દરમિયાન કેટલાક વિસ્તારમાં અંધારું છવાયેલું રહે છે. દુનિયામાં સૌથી પહેલાં ક્યાં દેખાશે ગ્રહણ? મહદંશે દેશભરમાં લોકો આંશિક ગ્રહણ જોઈ શકશે. કોલકાતામા આંશિક સૂર્યગ્રહણ સવારે 10.46 વાગ્યે શરૂ થશે, અને 2.17 વાગ્યે પૂર્ણ થશે. દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં એની શરૂઆત 10.20 વાગ્યે થશે અને 1.48 વાગ્યે પૂર્ણ થશે. ગ્રહણ મુંબઈમાં 10 વાગ્યે શરૂ થશે બપોરે 1.27 વાગ્યા સુધી ચાલશે. ચેન્નાઈમાં 10.22 વાગ્યે અને બેંગ્લુરુમાં 10.13 વાગ્યે ગ્રહણ શરૂ થશે. ભારત પહેલાં આ ગ્રહણ દક્ષિણ સુડાન, ઇથોપિયા, યમન, ઓમાન, સાઉદી અરેબિયા અને પાકિસ્તાનમાં જોવા મળી શકે છે. ભારત પછી આ ગ્રહણ તિબ્બત, ચીન અને તાઇવાનમાં દેખાશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રવિવાર એટલે કે 21મી જૂને સૂર્યગ્રહણ થશે. દેશના કેટલાક ભાગોમાં કંકણાકૃતિ ગ્રહણ જોવા મળશે. જેમાં 'રિંગ ઑફ ફાયર' જોઈ શકાશે, જે ખગોળવિજ્ઞાનની રસપ્રદ અને નોંધપાત્ર ઘટના માનવામાં આવે છે. +text: હ��ંસાના બીજા દિવસે મંગળવારે શહેરમાં તણાવભરી શાંતિ પ્રવર્તી રહી છે. સ્થાનિક પત્રકાર સુમિત શર્માએ જણાવ્યા પ્રમાણે, હિંદુવાદી સંગઠનોના કાર્યકર્તાઓ ગૌહત્યા વિરોધી પ્રદર્શન કરી રહ્યા હતા, ત્યારે હિંસા ફાટી નીકળી હતી. પોલીસે આરોપીઓને ઓળખી કાઢવા માટે તજવીજ હાથ ધરી છે. બે શખ્સોની ધરપકડ, તણાવભરી શાંતિ વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારી પ્રશાંત કુમારના કહેવા પ્રમાણે: "પોલીસે હિંસા સંદર્ભે બે શખ્સોની ધરપકડ કરી છે, જ્યારે ચાર શખ્સોની અટકાયત કરવામાં આવી છે. તેમની ઉપર પોલીસ ટુકડી પર હુમલો કરવાનો ગુનો દાખલ કરવામા આવ્યો છે. અમે કથિત ગૌહત્યાના આરોપોની તપાસ કરી રહ્યા છીએ તથા આરોપીઓને ઓળખી કાઢવા પ્રયાસરત છીએ." બીબીસી સંવાદદાતા નીતિન શ્રીવાસ્તવના જણાવ્યા પ્રમાણે, "તાજેતરની હિંસા બાદ શહેરમાં તણાવભરી શાંતિ પ્રવર્તી રહી છે.આ વિસ્તારની શાળાઓ અને દુકાનો બંધ છે. લગભગ એક હજારથી વધુ સુરક્ષાકર્મીઓને તહેનાત કરવામાં આવ્યા છે." ગૌહત્યાના નામે અગાઉ પણ આ વિસ્તારમાં હિંસા અને હત્યા થયા છે, પરંતુ આ પ્રકારની હિંસા અગાઉ નથી થઈ. ગૌહત્યાની સૂચના મળી હતી: ડીએમ પ્રદર્શનકારીઓ ઉગ્ર થયા બાદ પોલીસે લાઠીચાર્જ કર્યો જેની પ્રતિક્રિયા રૂપે ટોળા તરફથી પોલીસ પર હુમલાઓ થયા. પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર સુબોધ કુમારને આ ઘટનામાં ઇજા થઈ હતી. બાદમાં તેમને સારવાર માટે હૉસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા જ્યાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. જિલ્લા અધિકારી અનુજ ઝાએ કહ્યું, ''સોમવારે સવારે 11 વાગ્યે પોલીસને ચિંગરાવટી ગામમાં ગૌહત્યાની સૂચના મળી હતી.'' ''પોલીસ અને એક્ઝિક્યૂટિવ મેજિસ્ટ્રેટે તરત જ ઘટના સ્થળે પહોંચીને કાર્યવાહી શરૂ કરી દીધી હતી." "એ દરમિયાન આસપાસના લોકોએ રસ્તો જામ કરવાના પણ પ્રયત્નો કર્યાં હતા.'' ''પોલીસે એફઆઇઆર નોંધી કાર્યવાહી શરૂ કરી દીધી હતી પરંતુ આ દરમિયાન અમુક લોકોએ પોલીસ પર પથ્થરમારો કર્યો હોત." "આ હુમલામાં સ્યાના પોલીસ સ્ટેશનના એસએચઓ સુબોધ કુમારનું મૃત્યુ થઈ ગયું હતું.'' આપને આ પણ વાંચવું ગમશે આ બનાવ બાદ ઘટનાસ્થળે પોલીસ જવાનોનો મોટો કાફલો તૈનાત કરી દેવામાં આવ્યો છે. બુલંદશહેરના વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારી કૃષ્ણ બહાદુર સિંહે કહ્યા પ્રમાણે, ''ભારે પોલીસદળ ઘટનાસ્થળે મોજૂદ છે અને સ્થિતિ પર ચાંપતી નજર છે.'' ''અસામાજિક તત્ત્વોની ઓળખાણ કરવામાં આવી રહી છે અને કોઈ પણ વ્યક્તિને કાનૂન વ્યવસ્થા બગાડવા દેવાની છૂટ આ���વામાં નહીં આવે.'' વધુ એક પોલીસકર્મી ઘાયલ રામ સિંહના જણાવ્યા પ્રમાણે, આ હિંસામાં અન્ય એક પોલીસકર્મી પણ ઘાયલ થયા છે, જેમની હાલત સ્થિર છે. પોલીસ અને હિંદુવાદી સંગઠનોના કાર્યકર્તા વચ્ચેના ઘર્ષણમાં બે પ્રદર્શનકારી પણ ઘાયલ થયા છે. આ ઘટના બુલંદશહેર જિલ્લાના સ્યાનાની ચિંગરાવટી પોલીસ ચોકી પાસે બની છે. સુમિત શર્મા પ્રમાણે હિંદુવાદી સંગઠનોના વિસ્તારોમાં ગૌવંશના અવશેષો મળવાના આરોપો લાગ્યા બાદ મહાવ ગામમાં રસ્તો જામ કરી દીધો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તરપ્રદેશના બુલંદશહર જિલ્લામાં ટોળાઓની હિંસામાં એક પોલીસકર્મી સહિત બેના મૃત્યુ થયાં છે અને એક ગંભીર રીતે ઘાયલ છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર સિંગાપુરે તેની મંજૂરી આપી દીધી છે અને આ મામલે તે દુનિયાનો સૌથી પહેલો દેશ બની ગયો છે. સિંગાપુરના આ નિર્ણયથી સાન ફ્રાન્સિસ્કોસ્થિત ઈટ જસ્ટ સ્ટાર્ટઅપ માટે રસ્તો ખુલ્લો થઈ ગયો છે. ઈટ જસ્ટ કંપની લૅબમાં ચિકનનું માંસ તૈયાર કરીને વેચવાની તૈયારી કરી રહી છે. પહેલાં માંસ નગેટ્સના રૂપમાં મળશે, પણ કંપનીએ હજુ જણાવ્યું નથી કે આ ક્યારે ઉપલબ્ધ થશે. સ્વાસ્થ્ય, પર્યાવરણ અને પ્રાણીઓના બચાવની ચિંતાને કારણે રેગ્યુલર માંસના વિકલ્પની માગ વધી છે. ફાયનાન્સિયલ સર્વિસ કંપની બાર્કલી અનુસાર વૈકલ્પિક માંસનું બજાર આગામી દશકમાં 140 અબજ ડૉલરનું થઈ શકે છે. એટલે કે આ 1.4 ટ્રિલિયન ડૉલરની માંસ ઇન્ડસ્ટ્રીનો 10 ટકા ભાગ હશે. સુપરમાર્કેટ અને રેસ્ટોરાંના મેન્યૂમાં બીઑન્ડ મીટની સાથે ઇમ્પૉસિબલ ફૂડ જેવા પ્લાન્ટ બેસ્ડ મીટ ઉત્પાદકોના માંસની માગ વધી છે. પ્લાન્ટ બેસ્ડ મીટ એવા માંસને કહેવાય છે કે જેને તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ માંસની જેવા જ હોય છે અને સ્વાદ પણ એવો જ હોય છે. આ બર્ગર પૈટી, નગેટ્સ અને ટુકડા રૂપે મળે છે. પણ ઈટ જસ્ટની પ્રોડક્ટ અલગ છે, કેમ કે આ પ્લાન્ટ બેસ્ડ નથી. અહીં માંસ પ્રાણીઓની માંસપેશીઓની કોશિકાઓથી લૅબમાં તૈયાર કરાશે. મહત્ત્વની ખોજ પ્રતીકાત્મક તસવીર કંપનીનું કહેવું છે કે વૈશ્વિક ફૂડ ઇન્ડસ્ટ્રી માટે આ એક મહત્ત્વની ખોજ છે અને તેને આશા છે કે બાકી દેશ પણ સિંગાપુરની જેમ તેને મંજૂરી આપશે. છેલ્લા દશકમાં અનેક સ્ટાર્ટઅપ્સ તરફથી બજારમાં સંવર્ધિત માંસ લાવવાની કોશિશ કરાઈ. તેમને આશા છે કે આ પારંપરિક માંસ ખાનારાઓનો વિશ્વાસ પોતાના એ વાયદા પર જીતી લેશે કે તેમની પ્રોડક્ટ વધુ અસલી છે. ઇઝરાયલસ્થિત ફ્યૂચર મીટ ટેકનોલૉજી અને બિલ ગેટ્સ સાથે સંબંધિત કંપની મેમફિશ મીટ્સ પણ લૅબમાં બનેલું માંસ બજારમાં ઉતારવાની કોશિશમાં છે. તેમનું કહેવું છે કે પ્રોજક્ટ લોકોનાં ખિસ્સાં પર ભારે નહીં પડે અને સ્વાદમાં પણ અવ્વલ હશે. સિંગાપુરની કંપની શિઓક મીટ્સ લૅબમાં પણ પ્રાણીઓનાં માંસ બનાવવા પર કામ કરી રહી છે. ઘણા લોકોનું કહેવું છે કે તેનાથી પર્યાવરણને ફાયદો થશે, પરંતુ કેટલાક વિજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે વિશેષ પરિસ્થિતિઓમાં આ જળવાયુ પરિવર્તન માટે વધુ ઘાતક સાબિત થશે. પડકારો હજુ બાકી છે પ્રતીકાત્મક તસવીર બીબીસી ન્યૂઝ સિંગાપુરનાં મારિકો ઓઈ અનુસાર ઈટ જસ્ટે કહ્યું છે કે આ ફૂડ ઇન્ડસ્ટ્રી માટે પાયાનો પથ્થર સાબિત થશે, પણ પડકારો હજુ બાકી છે. પ્લાન્ટ બેસ્ડ માંસ પ્રોડક્ટની તુલનામાં લૅબમાં તૈયાર કરેલું માંસ બહુ મોંઘું હશે. ઈટ જસ્ટે અગાઉ કહ્યું હતું કે લૅબમાં તૈયાર ચિકન નગેટ્સ 50 ડૉલરમાં મળશે. હવે ખર્ચ ઘટ્યો છે તો કિંમત પણ ઓછી થશે, પણ આ હજુ પણ સામાન્ય લોકોના કામની વસ્તુ નથી. બીજો પડકાર એ છે કે કંપની પ્રોડક્ટ પર ગ્રાહકોની પ્રતિક્રિયા શું હશે. જોકે ઈટ જસ્ટની પ્રોડક્ટને લઈને સિંગાપુરની મંજૂરી બાદ અન્ય પ્લેયર પણ સામે આવશે અને પોતાનું ઑપરેશન શરૂ કરશે. તેમજ અન્ય દેશ પણ તેને લઈને મંજૂરી આપવા પર વિચાર કરી શકે છે. કેટલું સુરક્ષિત સિંગાપુર ફૂડ એજન્સી (એસએફએ)એ કહ્યું કે એક એક્સપર્ટ વર્કિંગ ગ્રૂપે ઈટ જસ્ટના ડેટાની સમીક્ષા કરી છે. તેમાં મેન્યુફૅક્ચરિંગ કંટ્રોલ અને સંવર્ધિત ચિકન કેટલું સુરક્ષિત છે તેની તપાસ કરાઈ છે. એસએફએનું કહેવું છે કે તપાસમાં આ સુરક્ષિત હોવાનું જાણવા મળ્યું છે અને સિંગાપુરમાં ઇન્ગ્રીડીઅન્ટના રૂપમાં નગેટ્સ વેચવાની મંજૂરી મળી ગઈ છે. એજન્સીનું કહેવું છે કે એક રેગ્યુલેટરી ફ્રેમવર્ક બનાવ્યું છે જે એ વાત પર નજર રાખશે કે સંવર્ધિત માંસ અને અન્ય વૈકલ્પિક પ્રોટીન પ્રોડક્ટ સુરક્ષા માપદંડોનું પાલન કરે છે કે નહીં. ઈટ જસ્ટના સહસંસ્થાપક જોશ ટેટ્રિકે સિંગાપુરના નિર્ણય પર કહ્યું, "આ સિંગાપુરથી શરૂઆત છે અને આવનારા દિવસોમાં તેમની લૅબનું માંસ આખી દુનિયાના લોકો પસંદ કરશે." ઈટ જસ્ટનું કહેવું છે કે માંસ તૈયાર કરવાની આખી પ્રક્રિયામાં ઍન્ટીબાયૉટિક્સનો ઉપયોગ કરાતો નથી. કંપની અનુસાર પારંપરિક ચિકનની તુલનામાં તેમની લૅબમાં બનેલા ચ���કનના માંસમાં માઇક્રોબાયૉજિકલ તત્ત્વ બહુ ઓછાં હશે. ઈટ જસ્ટે કહ્યું, "સિંગાપુરમાં મંજૂરી મળતા કૉમર્શિયલ લૉન્ચિંગનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો છે. અમે ઉત્તમ ગુણવત્તાવાળું માંસ સીધા પ્રાણીઓની કોશિકાઓથી લૅબમાં તૈયાર કરીશું અને આ માણસ માટે એકદમ સુરક્ષિત હશે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સિંગાપુરના લોકો હવે એવું માંસ ખાઈ શકશે, જેના માટે પ્રાણીઓને મારવાં નહીં પડે. તેને 'ક્લીન મીટ' કહેવાય છે. +text: 69 વર્ષના શેખ મોહમ્મદે પોતાના ઇન્સ્ટાગ્રામ પર એક કવિતા પોસ્ટ કરી છે. જેમાં તેમણે 'કોઈ અજાણ્યાં મહિલા' પર 'દગો કરવાના અને વિશ્વાસઘાત કરવાના' આરોપ મૂક્યા છે. અબજપતિ શેખ મોહમ્મદ બ્રિટનમાં એક રેસકોર્સના માલિક છે. તેમને બ્રિટનનાં મહારાણી સાથે રેસકોર્સમાં વાત કરતાં જોવા એ સામાન્ય બાબત છે. જૉર્ડનમાં જન્મેલાં અને બ્રિટનમાં ભણેલાં 45 વર્ષનાં હયાએ 2004માં શેખ મોહમ્મદ સાથે લગ્ન કર્યાં હતાં. તેઓ શેખનાં છઠ્ઠા પત્ની છે. અહેવાલો મુજબ વિવિધ પત્નીઓથી શેખનાં 23 બાળકો છે. કેમ ભાગ્યાં હયા? વર્ષ 1999ની તસવીરમાં ઘોડેસવારી કરી રહેલાં રાજકુમારી હયા વર્ષ 1999ની આ તસવીરમાં ઘોડેસવારી કરી રહેલાં રાજકુમારી હયા. તેઓ ઘોડેસવારીનાં શોખીન છે. રાજકુમારી હયા દુબઈથી ભાગીને જર્મની ગયાં હતાં. કહેવાય છે કે હાલ તેઓ લંડનના જાણીતા વિસ્તાર કેનસિંગટન પૅલેસ ગાર્ડનમાં લગભગ સાડા સાત સો કરોડ રૂપિયાના સંકુલમાં રહે છે અને હાઇકોર્ટમાં કાયદાકીય લડત આપવાની તૈયારી કરી રહ્યાં છે. પ્રશ્ન એ છે કે તેઓ દુબઈમાં પોતાની શાન-ઓ-શૌકત અને એશ-ઓ-આરામની જિંદગી છોડીને કેમ ભાગ્યાં અને તેમને પોતાના જીવનું જોખમ કેમ લાગે છે? રાજકુમારી હયાના નજીકના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ જ વર્ષે રહસ્યમય રીતે દુબઈથી પરત ફરેલાં શેખના દીકરી શેખા લતીફા અંગે ચોંકાવનારી બાબતો જાણવા મળી છે. શેખા લતીફા ફ્રાન્સની એક વ્યક્તિની મદદથી હોડીમાં દુબઈથી ભાગ્યાં હતાં, પરંતુ તેમને ભારતના કિનારે હથિયારધારી રક્ષકોએ બંદી બનાવીને દુબઈ પરત મોકલી દીધાં હતાં. શેખા લતીફાએ દુબઈ છોડીને ભાગવાની કોશિશ કરી હતી એ વખતે રાજકુમારી હયા અને આયરલૅન્ડના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મૉરિસ રોબિનસને આ મુદ્દે દુબઈનો પક્ષ લીધો હતો. દુબઈના વહિવટી તંત્રે કહ્યું હતું કે ઘર છોડીને ભાગેલાં શેખ લતીફા 'શોષણનો શિકાર થઈ શક્યાં હોત' અને 'હવે તેઓ દુબઈમાં સુરક્ષિત ���ે', પરંતુ માનવ અધિકાર કાર્યકર્તાઓનું કહેવું છે કે તેમનું તેમની ઇચ્છા વિરુદ્ધ અપહરણ કરવામાં આવ્યું હતું. કહેવાય છે કે આ ઘટના બાદ રાજકુમારી હયાને ઘણી નવી બાબતો જાણવા મળી અને તેમના પતિના પરિવારના લોકો પર દબાણ વધવા લાગ્યું. સ્થિતિ ત્યાં સુધી પહોંચી ગઈ કે તેઓ દુબઈમાં અસુરક્ષા અનુભવવા લાગ્યાં. તેમના એક નજીકના સૂત્રના જણાવ્યા અનુસાર રાજકુમારી હયાને પણ પોતાના અપહરણ અને જબરદસ્તી દુબઈ લઈ જવાનો ડર છે. આંતરરાષ્ટ્રીય વિવાદ લંડનમાં સંયુક્ત આરબ અમિરાતના દૂતાવાસે આ મુદ્દાને બે લોકો વચ્ચેની અંગત બાબત ગણાવીને કોઈ નિવેદન આપવાથી ઇનકાર કરી દીધો છે. જોકે, આ કહાનીનો એક મોટો આંતરરાષ્ટ્રીય પક્ષ પણ છે. ડોરેસેટની બ્રાયંસ્ટન સ્કૂલ અને પછી ઑક્સફૉર્ડ યુનિવર્સિટીમાં ભણેલાં રાજકુમારી હયા બ્રિટનમાં જ રહેવા માગતાં હતાં. જો તેમના પતિ તેમને પરત મોકલવાની માગ કરે તો બ્રિટન માટે રાજકીય સંકટ ઊભું થઈ શકે છે. બ્રિટન અને સંયુક્ત આરબ અમિરાતના નિકટના સંબંધો છે. આ મુદ્દો જૉર્ડન માટે પણ મુશ્કેલીઓ ઊભી કરી શકે છે, કારણ કે રાજકુમારી હયા જૉર્ડનના શાસક શાહ અબ્દુલ્લાહનાં સાવકા બહેન છે. જૉર્ડનના લગભગ અઢી લાખ લોકો સંયુક્ત આરબ અમિરાતમાં કામ કરે છે અને જૉર્ડન દુબઈ સાથે દુશ્મની વહોરવાની સ્થિતિમાં નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દુબઈના શાસક શેખ મોહમ્મદ અલ મકતૂમનાં પત્ની રાજકુમારી હયા બિંત અલ હુસૈન હાલ લંડનમાં રહે છે. કહેવાય છે કે પોતાના પતિને છોડીને ગયા બાદ તેમના જીવને જોખમ છે. +text: પદ્મશ્રી દાદુદાન ગઢવીને 'હેમુ ગઢવી ઍવૉર્ડ' તથા 'મેઘાણી ઍવૉર્ડ'થી નવાજવામાં આવ્યા છે. 82 વર્ષીય કવિ દાદને ચાલુ વર્ષે ગણતંત્ર દિવસ દરમિયાન 'પદ્મશ્રી'થી નવાજવામાં આવ્યા હતા. કવિ દાદે માત્ર ધોરણ ચાર સુધી અભ્યાસ કર્યો હતો, પરંતુ તેમના કામ ઉપર રાજ્યની અલગ-અલગ યુનિવર્સિટીમાં અનેક વિદ્યાર્થીઓએ પીએચડી કર્યું છે અને કરી રહ્યાં છે. દાદ બાપુને 'હેમુ ગઢવી ઍવૉર્ડ' તથા 'મેઘાણી ઍવૉર્ડ'થી નવાજવામાં આવ્યા હતા. 14 વર્ષની ઉંમરથી સર્જન કવિ દાદ : ‘કાળજા કેરો કટકો'ના સર્જકની નાના ગામથી પદ્મશ્રી સુધીની સફર જૂનાગઢના નવાબે બે ગામનું (ઇશ્વરિયા અને સાપર) ગરાસ દાદુદાનના પિતાને આપ્યું હતું. તેમના પિતા પ્રતાપદાન જૂનાગઢના રાજવિ હતા. દાદુદાનનો જન્મ ગીરના ઇશ્વરિયા ગામ સાથે હતો. કવિ કાગના મામા પણ કવિતા લખતા અને સાહિત્યસર્જન કરતા. તેમને જોઈને 14-15 વર્ષની ઉંમરે દાદુદાને પણ લખવાનું શરૂ કર્યું. મામાના અવસાન બાદ પહેલી વખત એક છંદ લખ્યો અને બાદમાં માતાજીની સ્તુતી કરતા અનેક ભજન લખ્યા. તેમણે અનેક ફિલ્મગીત, કવિતા, દુહાછંદ અને ગીતનું સર્જન કર્યું છે. કવિ દાદે 'રા નવઘણ', 'રામાયણ', 'લાખા લોયણ' અને 'ભક્ત ગોરો કુંભાર' જેવી 15 જેટલી ફિલ્મો માટે ગીત લખ્યા. સૌરાષ્ટ્રમાં નારાણ સ્વામીનો ડાયરો હોય અને 'કૈલાશ કે નિવાસી...' ગાવામાં ન આવે તેવું ન બને. જોકે, ડાયરામાં સાહિત્યની સમજ વગર તેમની રચના ગાવામાં આવે તેનાથી કવિ દાદ નારાજ હતા, પરંતુ તેનાથી ડાયરામાં ગાનારાઓના જીવનનું ગાડું ગબડે છે, એ વાતનો તેમને સંતોષ હતો. 'ઘડવૈયા મારે ઠાકોરજી નથી થાવું...' અને 'કાળજા કેરો કટકો મારો...' જેવા સર્જનો દ્વારા તેમણે વાચકો અને સાહિત્યરસિકોના હૃદયમાં સ્થાન મેળવ્યું હતું અને જાળવી રાખશે. 'કાળજા કેરોની કહાણી...' મૈસૂરમાં લાઇબ્રેરી ચલાવનારી એક વ્યક્તિની કહાણી કવિ દાદના ગામમાં જેઠા ચાવડા કરીને એક ખેડૂત રહેતા હતા. તેમનાં પુત્રી છ મહિનાનાં હતાં, ત્યારે જેઠનાં પત્નીનું અવસાન થયું. એટલે જેઠા ચાવડાએ જ તેનો ઉછેર કર્યો હતો અને તેનું લગ્ન કરાવ્યું. જ્યારે દીકરીનું આણું વળાવવામાં આવ્યું, ત્યારે જેઠા ચાવડા ઓટલા ઉપર બેસીને ધ્રૂસકે-ધ્રૂસકે રડતા હતા અને કવિ દાદ તેમની સાથે બેઠા હતા. એ સમયે જેઠા ચાવડાની સ્થિતિને ધ્યાને લઈને તેમણે આ ગીત લખ્યું અને તેમને ગીતકાર તરીકેનો પુરસ્કાર પણ મળ્યો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના જાણીતા કવિ પદ્મશ્રી દાદુદાન ગઢવીનું અવસાન થયું છે. તેઓ ચાહકો અને સાહિત્યજગતમાં 'કવિ દાદ' કે 'દાદ બાપુ'ના નામથી ઓળખાતા હતા. +text: ઉલ્લેખનીય છે કે દિલ્હીની હૉસ્પિટલોની પથારીઓ અને સારવારને લઈને રાજકીય ચર્ચા ચાલી રહી છે. દિલ્હીની હૉસ્પિટલોમાં દિલ્હીવાસીઓનો જ ઇલાજ થશે એ મતલબના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલના નિર્ણયને એલજી અનિલ બૈજલે સોમવારે બદલી દીધો છે. દિલ્હીમાં હૉસ્પિટલોમાં સારવાર માટે દિલ્હીવાસીઓ માટે પથારીઓ અનામત રાખવાને લઈ રાજકીય ખેંચતાણ તેજ થઈ ગઈ છે. આ દરમિયાન દિલ્હીના સ્વાસ્થ્ય મંત્રી સત્યેન્દર જૈને સોમવારે કહ્યું હતું કે દિલ્હીમાં જૂન મહિનાના અંત સુધીમાં હૉસ્પિટલોમાં 15 હજારથી 17 હજાર પથારીઓ ઉમેરવાની જરૂર પડશે. દિલ્હીમાં કેસ��ની વધી રહેલી સંખ્યાને જોતા આ સ્થિતિ કૉમ્યુનિટી ટ્રાન્સિશનની છે કે નહીં તેની વિગતવાર ચર્ચા કરવા આજે દિલ્હીના નાયબ મુખ્યમંત્રી મનિષ સિસોદિયાની અધ્યક્ષતામાં એક ઉચ્ચ સ્તરીય બેઠક પણ થઈ હતી. કૉમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશનના મુદ્દે પણ ખેંચતાણ દિલ્હીમાં કૉમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશન છે કે નહીં તે મુદ્દે ચર્ચા કરવા માટે આજે દિલ્હી ડિઝાસ્ટર મૅનેજમૅન્ટ ઑથોરિટીની પૂર્વ નિર્ધારિત બેઠક દિલ્હીના નાયબ મુખ્ય મંત્રી મનિષ સિસોદિયાના અધ્યક્ષસ્થાને મળી. બેઠક પૂર્ણ થયા બાદ મનિષ સિસોદિયાએ પત્રકારોને કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકારના અધિકારીઓના મતે હાલ દિલ્હીમાં કૉમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશન નથી અને આથી હાલ બેઠકમાં આ મુદ્દે ચર્ચા કરવાની જરૂર નથી. સિસોદિયાએ કહ્યું કે આ બેઠકમાં કેન્દ્ર સરકારના અધિકારીઓ પણ હાજર હતા અને આ બેઠકમાં કેન્દ્રના અધિકારીઓએ આ મત વ્યક્ત કર્યો હતો. દિલ્હી ડિઝાસ્ટર મૅનેજમૅન્ટ ઑથોરિટીની આ અગાઉથી નિર્ધારિત બેઠક હતી જેમાં દિલ્હીના લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર અનિલ બૈજલ, દિલ્હીના નાયબ મુખ્ય મંત્રી મનિષ સિસોદીયા, દિલ્હીના સ્વાસ્થ્યમંત્રી સત્યેન્દર જૈન પણ ઉપસ્થિત હતા. દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલની તબિયત ખરાબ હોવાને કારણે તેમણે આ બેઠકમાં ભાગ લીધો ન હતો. મંગળવારે સવારે અરવિંદ કેજરીવાલના કોવિડ-19ના પરીક્ષણ માટે નમૂના લેવાયા હતા જેનો રિપોર્ટ આવવો હજુ બાકી છે. દિલ્હીના સ્વાસ્થ્ય મંત્રી સત્યેન્દર જૈને સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈ સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું કે દિલ્હીમાં કૉમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશન છે કે નહીં એ અમે ત્યારે જ કહી શકીએ જ્યારે કેન્દ્ર સરકાર તેનો સ્વીકાર કરે. જોકે, આ વાતચીતમાં તેમણે એવો સૂર વ્યક્ત કર્યો કે દિલ્હીમાં હાલ લગભગ અડધાથી વધુ કેસ એવા આવી રહ્યા છે જેના સ્રોતની જાણકારી ન હોય અને કૉમ્યુનિટી ટ્રાન્સમિશનમાં પણ આ જ સ્થિતિ હોય છે. કેવી છે રાજધાનીની સ્થિતિ? દિલ્હીમાં પાછલા 24 કલાકમાં કોરોના વાઇરસ સંક્રમણના નવા 1007 કેસ નોંધાયા છે જેને ઉમેરતા દિલ્હીમાં કુલ કેસોની સંખ્યા 29743 પર પહોંચી ગઇ છે જેમાં ઍક્ટિવ કેસોની સંખ્યા 15416 છે. દિલ્હીમાં કોવિડ-19ની મહામારીને કારણે કુલ મરણાંક વધીને 874 થઈ ગયો છે. દિલ્હી વહીવટી તંત્રએ જાહેર કરેલા આંકડાને ટાંકીને સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈએ માહિતી આપી કે દિલ્હીમાં 30 મેથી 6 જૂન વચ્ચે કોવિડ-19ને કારણે 62 લોકોનાં મોત થયા જેમાંથી 5 જૂને 27 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા છે. દિલ્હીમાં અત્યાર સુધી સારવાર બાદ સ્વસ્થ થયેલા દર્દીઓની સંખ્યા 11357 છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીના નાયબ મુખ્ય મંત્રી મનીષ સિસોદિયાએ કહ્યું છે કે રાજધાની દિલ્હીમાં 31 જુલાઈ સુધી કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના કેસની સંખ્યા સાડા પાંચ લાખ થઈ શકે છે અને હૉસ્પિટલોમાં 80 હજાર પથારીઓની જરૂર પડી શકે છે. +text: ભારત-ચીન તણાવ વચ્ચે દલાઈ લામાના આ જન્મદિન પર બધાની નજર છે. ઘણા લોકોનું કહેવું છે કે ભારત ગલવાન ખીણમાં ચીનનું વલણ જોતાં તિબેટ અને દલાઈ લામા પર પોતાની નીતિ પર ફરીથી વિચાર કરી શકે છે. હાલમાં જ તિબેટિયનના નિર્વાસિત રાજકીય નેતા ડૉક્ટર લોબસાંગ સાંગેયે ભારત પાસે ચીન વિરુદ્ધ તિબેટનો મુદ્દો ઉઠાવવાની માગ કરી હતી. 31 માર્ચ, 1959માં તિબેટના આ ધર્મગુરુએ ભારતમાં પગ મૂક્યો હતો. 17 માર્ચે તેઓ તિબેટની રાજધાની લ્હાસાથી પગપાળા નીકળ્યા હતા અને હિમાલયના પહાડો પાર કરીને 15 દિવસ બાદ ભારતીય સીમામાં દાખલ થયા હતા. યાત્રા દરમિયાન તેમના અને તેમના સહયોગીઓના કોઈ સમાચાર ન મળતાં ઘણા લોકોએ એવી આશંકા વ્યક્ત કરી હતી કે તેમનું મૃત્યુ થઈ ગયું હશે. દલાઈ લામા સાથે કેટલાક સૈનિકો અને કૅબિનેટના મંત્રી હતા. ચીનની નજરથી બચવા માટે આ લોકો માત્ર રાતે જ સફર કરતા હતા. ટાઇમ મૅગેઝિન અનુસાર બાદમાં એવી અફવા પણ ફેલાઈ હતી કે "બૌદ્ધ ધર્મના લોકોની પ્રાર્થનાને કારણે અંધારું થયું અને વાદળોએ લાલ જહાજોની નજરથી તેમને બચાવી રાખ્યા." કોણ છે દલાઈ લામા? દલાઈ લામા દલાઈ લામા 85 વર્ષીય તિબેટના આધ્યાત્મિક નેતા છે. ચીન તિબેટ પર પોતાના દાવો રજૂ કરે છે. આખરે 85 વર્ષીય આ વૃદ્ધથી ચીન આટલું કેમ ચીડાય છે? જે દેશમાં દલાઈ લામા જાય છે ત્યાં સત્તાવાર રીતે ચીન પોતાનો વિરોધ નોંધાવે છે. આખરે આવું શા માટે? ચીન દલાઈ લામાને અલગાવવાદી નેતા માને છે. તે વિચારે છે કે દલાઈ લામા તેમના માટે સમસ્યા છે. દલાઈ લામા અમેરિકા જાય તો પણ ચીનના કાન ઊંચા થઈ જાય છે. 2010માં તત્કાલીન અમેરિકન પ્રમુખ બરાક ઓબામાએ ચીનનો વિરોધ છતાં દલાઈ લામા સાથે મુલાકાત કરી હતી. ચીન અને દલાઈ લામાનો ઇતિહાસ જ ચીન અને તિબેટનો ઇતિહાસ છે. 1409માં જે સિખાંપાએ જેલગ સ્કૂલની સ્થાપના કરી હતી. આ સ્કૂલના માધ્યમથી બૌદ્ધ ધર્મનો પ્રચાર કરાતો હતો. આ જગ્યા ભારત અને ચીન વચ્ચે હતી જે તિબેટના નામથી જાણીતી છે. આ સ્કૂલના સૌથી ચર્ચિત વિદ્��ાર્થી હતા ગેંદુન દ્રૂપ. ગેંદુન આગળ જતાં પહેલા દલાઈ લામા બન્યા. બૌદ્ધ ધર્મના અનુયાયી દલાઈ લામાને એક રૂપકના રૂપમાં પણ જુએ છે. તેમને કરુણાના પ્રતીકના રૂપમાં જોવામાં આવે છે. બીજી તરફ તેમના સમર્થકો તેમને પોતાના નેતાના રૂપે પણ જુએ છે. દલાઈ લામાને મુખ્ય રીતે શિક્ષક તરીકે જોવામાં આવે છે. લામાનો અર્થ ગુરુ થાય છે. લામા પોતાના લોકોને સાચા રસ્તે ચાલવાની પ્રેરણા આપે છે. તિબેટી બૌદ્ધ ધર્મના નેતા દુનિયાભરના બધા બૌદ્ધોને માર્ગદર્શન આપે છે. 1630ના દશકમાં તિબેટના એકીકરણ સમયથી જ બૌદ્ધો અને તિબેટી નેતૃત્વ વચ્ચે લડાઈ છે. માન્ચુ, મંગોલ અને ઓઈરાતનાં જૂથોમાં અહીં સત્તા માટે લડાઈ થતી રહે છે. આખરે પાંચમા દલાઈ લામા તિબેટને એક કરવામાં સફળ રહ્યા હતા. આ સાથે જ તિબેટ સાંસ્કૃતિક રીતે સંપન્ન થઈને ઊભર્યું હતું. તિબેટના એકીકરણ સાથે જ અહીં બૌદ્ધ ધર્મમાં સંપન્નતા આવી. જેલગ બૌદ્ધોએ 14મા દલાઈ લામાને પણ માન્યતા આપી. ચીન અને દલાઈ લામા વચ્ચે સમકાલીન સંબંધ દલાઈ લામાની ચૂંટણીપ્રક્રિયાને લઈને વિવાદ રહ્યો છે. 13મા દલાઈ લામાએ 1912માં તિબેટને સ્વતંત્ર જાહેર કરી દીધું હતું. અંદાજે 40 વર્ષ બાદ ચીનના લોકોએ તિબેટ પર આક્રમણ કર્યું. ચીનનું આ આક્રમણ થયું ત્યારે ત્યાં 14મા દલાઈ લામાને ચૂંટવાની પ્રક્રિયા ચાલતી હતી. તિબેટને આ લડાઈમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. કેટલાંક વર્ષો પછી તિબેટના લોકોએ ચીની શાસન સામે વિદ્રોહ કર્યો. તેઓ પોતાની સંપ્રભુતાની માગ કરવા લાગ્યા. જોકે વિદ્રોહીઓને તેમાં સફળતા ન મળી. દલાઈ લામાને લાગ્યું કે તેઓ ખરાબ રીતે ચીનની ચુંગાલમાં ફસાઈ જશે. આ દરમિયાન તેઓએ ભારત તરફ પ્રયાણ કર્યું. દલાઈ લામાની સાથે મોટી સંખ્યામાં તિબેટિયનો પણ ભારત આવ્યા હતા. આ વર્ષ 1959નું હતું. ભારતમાં દલાઈ લામાને શરણ મળતાં ચીનને સારું ન લાગ્યું. ત્યારે ચીનમાં માઓત્સે તુંગનું શાસન હતું. દલાઈ લામા અને ચીનના કૉમ્યુનિસ્ટ શાસન વચ્ચે તણાવ વધતો ગયો. દલાઈ લામાને દુનિયાભરમાંથી સહાનુભૂતિ મળી, પરંતુ હજુ સુધી તેઓ નિર્વાસનની જિંદગી જીવી રહ્યા છે. દલાઈ લામાની છબિ શાંતિનું પ્રતીક 1989માં દલાઈ લામાને શાંતિનો નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો. દલાઈ લામાનું હવે કહેવું છે કે તેઓ ચીનથી આઝાદી નથી ઇચ્છતા, પણ સ્વાયત્તતા ઇચ્છે છે. 1950ના દશકથી દલાઈ લામા અને ચીન વચ્ચે શરૂ થયેલો વિવાદ હજુ સુધી ખતમ થયો નથી. દલાઈ લામાના ભારતમાં રહેવાથી ચીન સાથેના સંબ���ધો ખરાબ રહે છે. ભારતનું વલણ પણ તિબેટને લઈને બદલાતું રહે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દલાઈ લામા 85 વર્ષના થઈ ગયા. તેઓએ 61 વર્ષ પહેલાં 1959માં તિબેટથી ભાગવું પડ્યું હતું. ત્યારથી તેઓ ભારતમાં રહે છે. +text: પ્રતિકાત્મક તસ્વીર પોલીસે બીબીસી હિન્દીને જણાવ્યું હતું કે યુવતિઓને બળજબરીથી કારમાં ધકેલીને 'નિર્જન વિસ્તાર'માં લઈ જવામાં આવી હતી અને ત્યાં તેમના પર દુષ્કર્મ કરવામાં આવ્યું હતું. પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર, આ ઘટનાની તપાસ ચાલી રહી છે, પણ હજુ સુધી કોઈની ધરપકડ કરવામાં આવી નથી. દુષ્કર્મનો ભોગ બનેલી યુવતિઓ અંતરિયાળ ખુંટી જિલ્લામાં માનવ તસ્કરી બાબતે જાગૃતિ લાવવાના હેતુસર એક સ્વૈચ્છિક સંગઠન માટે કામ કરે છે. પોલીસ શું કહે છે? બીબીસી હિન્દીના નિરજ સિંહાએ વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારી એ. વી. હોમકર સાથે વાત કરી હતી. એ. વી. હોમકરે કહ્યું હતું, "શેરી નાટક ભજવ્યા પછી કાર્યકર યુવતિઓ સ્થાનિક મિશન સ્કૂલ તરફ જઈ રહી હતી ત્યારે કેટલાક શસ્ત્રધારી લોકો તેમને ઘેરી વળ્યા હતા." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? "શસ્ત્રધારી લોકોએ પાંચેય યુવતિઓનું અપહરણ કર્યું હતું અને જંગલમાં લઈ જઈને તેમના પર દુષ્કર્મ કર્યું હતું." "પોલીસે તપાસ કરવા ત્રણ ટીમો બનાવી છે અને હાલ અનેક લોકોની આ બાબતે પૂછપરછ થઈ રહી છે." એક અન્ય પોલીસ અધિકારીએ બીબીસી હિન્દીને જણાવ્યું હતું કે પાંચેય યુવતિઓ હવે સલામત તથા પોલીસ રક્ષણ હેઠળ છે. તબીબી પરિક્ષણના અહેવાલની રાહ જોવાઈ રહી છે. હુમલાખોરો કોણ છે? અધિકારીઓ માને છે કે હુમલાખોરો, આ પ્રદેશમાં પ્રવેશતા 'બહારના' લોકો સામે તિવ્ર અણગમો ધરાવતા જૂથના ટેકેદારો હોવાની શક્યતા છે. એ જૂથ સ્થાનિક આદિવાસીઓનો મજબૂત ટેકો ધરાવે છે અને આ પ્રદેશમાં ન પ્રવેશવાની ચેતવણી મુલાકાતીઓને આપતું બોર્ડ પણ એ જૂથે મૂક્યું છે. ભારતમાં 2016માં દુષ્કર્મની આશરે 40,000 ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી. જોકે, દુષ્કર્મ અને જાતીય સતામણી સાથે સંકળાયેલા કલંકને કારણે આવી ઘણી ઘટનાઓ નોંધાતી નથી. દિલ્હીમાં 2012માં ચાલતી બસમાં એક વિદ્યાર્થિની પર સામૂહિક દુષ્કર્મની ઘટના બાદ ભારતમાં જાતીય હિંસાવિરોધી જાગૃતિ વધી છે. મેમાં અલગ-અલગ ઘટનાઓમાં ત્રણ તરુણીઓ પર દુષ્કર્મ બાદ તેમને આગ ચાંપવામાં આવ્યાની ઘટનાઓને લીધે પણ ઝારખંડ ચર્ચાનું કેન્દ્ર બન્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફ���લો કરી શકો છો ઝારખંડમાં માનવ તસ્કરીવિરોધી શેરી નાટક કરતી પાંચ મહિલા કાર્યકરોનું બંદૂકના નાળચે અપહરણ કરી તેમના પર સામૂહિક બળાત્કાર ગુજાર્યાની ઘટના સામે આવી છે. +text: "તેઓ કાશ્મીરીઓને દબાવવા પ્રયાસ કરશે. એટલે પુલવામા જેવી ઘટનાઓ ઘટશે. આની વિરુદ્ધ અમે લોહીના અંતિમ બુંદ સુધી લડાઈ લડીશું." "અમે ન્યુક્લિયર બ્લૅકમેલ નથી કરી રહ્યા. હું સામાન્ય બુદ્ધિ વાપરવા કહું છું. 'સારાની આશા રાખીએ અને ખરાબની તૈયારી રાખવી' જોઈએ." "હું આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને અપીલ કરું છું કે જો તેઓ અત્યારે કશું નહીં કરે તો તેના ગંભીર પરિણામ આવશે." ઇમરાન ખાને કહ્યું કે ભાજપ અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ હિંદુઓને મુસલમાનો કરતાં ઉચ્ચ માને છે. ઇમરાને સરકારની સરખામણી જર્મનીના નાઝીઓની સાથે કરી હતી અને કહ્યું હતું કે ભારતમાં વિપક્ષને દબાવી દેવામાં આવ્યો છે. ઇમરાને ઉમેર્યું કે આ વિચારધારાએ ગાંધીની હત્યા કરી હતી. જો વિકસિત રાષ્ટ્ર પોતાના કાયદાનો અમલ નહીં કરાવે તો અમે જવાબદાર નહીં હોઈએ. ઇમરાન ખાને ભારતના પગલાને આંતરરાષ્ટ્રીય કોર્ટમાં લઈ જવાની તથા સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાં ઉઠાવવાની વાત કહી હતી. સમગ્ર વિશ્વના મુસ્લિમો કાશ્મીરની સાથે છે. પાકિસ્તાનના અખબારોએ 370 અને કાશ્મીરના અહેવાલ છાપ્યા છે. પાકિસ્તાની અખબારોએ શું કહ્યું? ભારત દ્વારા જમ્મુ-કાશ્મીરને વિશેષ દરજ્જો આપનારી કલમ 370 હટાવી દેવાની વાત ભારતની જેમ પાકિસ્તાનના મીડિયામાં પણ છવાયેલી છે. પાકિસ્તાને ભારતના આ પગલાંની નિંદા કરી છે અને કહ્યું છે આ સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પ્રસ્તાવોનું ઉલ્લંઘન છે. કલમ 370 નાબૂદ કરવાના અને જમ્મુ-કાશ્મીરના સમાચારો પાકિસ્તાનના અખબારોમાં છવાયેલા છે. ભારત સરકારના નિર્ણય અને પાકિસ્તાનની ટીકા તથા યુએનના પ્રસ્તાવની વાતોને પ્રાધાન્ય આપવામાં આવ્યું છે. પાકિસ્તાનનું અખબાર ટ્રિબ્યૂને પ્રથમ પાને કાશ્મીરના સમાચાર છાપતાં લખ્યું છે કે ભારતે કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો પરત ખેંચી લીધો છે. સંપત્તિ ખરીદવા પર લાગેલી રોકને હટાવી દીધી છે અને કાશ્મીરમાં સંચારબંધી લાગુ કરી દીધી છે. અખબારે પાકિસ્તાને આપેલી પ્રતિક્રિયાને પ્રથમ પાને છાપતાં લખ્યું છે કે પાકિસ્તાન ભારતના આ ગેરકાયદે પગલાને નકારે છે. ઉપરાંત ભારતના ન્યાય વ્યવસ્થાની ખરી પરીક્ષા તથા ભારતના પત્રકારો, કાયદા નિષ્ણાતો અને રાજકારણીઓએ આ પગલા સામે કરેલા વિરોધને પણ તેણ��� પ્રથમ પાને જગ્યા આપી છે. પાકિસ્તાન ટૂડે નામના અખબારે પ્રથમ પાને નરેન્દ્ર મોદીની તસવીર સાથે કાશ્મીર અંગેના સમાચાર પ્રગટ કર્યા છે. આ સાથે જ અખબારે મહેબૂબા મુફ્તીની ધરપકડના સમાચારને પણ પ્રથમ પાને જગ્યા આપી છે. પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાનનું નિવેદન, ભારતનું કાશ્મીર અંગેનું આ પગલું ક્ષેત્રની શાંતિને ડહોળશે, પણ અખબારે પ્રથમ પાને છાપ્યું છે. આ ઉપરાંત અખબારે કુલ ચાર પાનાં ભરીને કાશ્મીર અંગેના સમાચારો છાપ્યા છે. પાકિસ્તાનના પ્રતિષ્ઠિત અખબાર ડોન ન્યૂઝે પણ કાશ્મીરના સમાચારને પ્રથમ પાને હેડલાઇન સાથે છાપ્યા છે. અખબારે પાકિસ્તાનની નેશનલ સિક્યૉરિટી કમિટીનું નિવેદન છાપતાં લખ્યું છે કે ભારતનું બુદ્ધિહીન પગલું ક્ષેત્રમાં અશાંતિ પેદા કરશે. આ સાથે જ તેણે લખ્યું છે કે પાકિસ્તાન ભારતના આ પગલાનો મક્કમતાથી જવાબ આપશે. સાથે જ તેણે કાશ્મીરમાં સુરક્ષાદળોની ભારે હાજરીના સમાચારોને સ્થાન આપતા લખ્યું છે કે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં ભારતનાં સુરક્ષાદળોએ સ્ટીલ બેરિયર અને રેઝર વાયરને રોડ પર રાખી દીધા છે. ભારતે લગાડેલી 144ની કલમનો ઉલ્લેખ કરતાં અખબાર લખે છે કે લોકોની અવરજવર પર પ્રતિબંધ મૂકી દેવાયો છે અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને બંધ રાખવામાં આવી છે. 'પાકિસ્તાન ઑબ્ઝર્વર' નામના અખબારે કાશ્મીરના વિશેષધિકારને પરત લઈ લેવાના સમાચારોને પ્રથમ પાને પ્રમુખતાથી પ્રકાશિત કર્યા છે. અખબાર લખે છે કે ભારતીય આર્મી અને ઍરફોર્સને હાઇએલર્ટ પર રખાયાં છે, કાશ્મીર ખીણમાં વધારે સુરક્ષાદળો મોકલાઈ રહ્યાં છે, મોબાઇલ નેટવર્ક, ઇન્ટરનેટ સેવાઓ બંધ કરી દેવાઈ છે. ઉપરાંત જાહેર મિટીંગો અને રેલીઓ પરના પ્રતિબંધનો પણ અખબારે ઉલ્લેખ કર્યો છે. ભારતની કૉંગ્રેસના નેતા ગુલામનબી આઝાદના નિવેદનને પણ અખબારે પ્રથમ પાને જગ્યા આપી છે. જેમાં તેમણે કહ્યું છે કે ભાજપે આજે બંધારણની હત્યા કરી છે. પાકિસ્તાન દ્વારા ભારતના આ પગલાંને નકારવાની વાતને પણ અખબારે પ્રથમ પાના પર જગ્યા આપી છે. ઉપરાંત અખબારે કાશ્મીરીઓ માટે પ્રાર્થના કરાવાની એક અપીલ પણ પ્રથમ પાને છાપી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને ત્યાંની સંસદમાં કહ્યું, "આ હવે ગંભીર મુદ્દો બની ગયો છે. તેઓ કાશ્મીરની સ્વતંત્રતાને દબાવવા માટે વધુ પ્રયાસ કરશે. તેઓ કાશ્મીરીઓને સમાન નથી ગ���તા." +text: લવયાત્રી ફિલ્મનું એક દૃશ્ય આ ફિલ્મ સાથે જોડાયેલા તાજા સમાચાર ખુદ સલમાન ખાને ટ્વીટ કરીને આપ્યા હતા. સલમાને મંગળવારે એક ટ્વીટમાં જણાવ્યું હતું કે 'લવરાત્રિ'નું નામ બદલીને 'લવયાત્રી' કરવામાં આવ્યું છે. આ બાબતે મજાક કરતા સલમાને એવું પણ લખ્યું હતું કે 'આ સ્પેલિંગ મિસ્ટેક નથી.' સલમાન ખાનની ધોલાઈ માટે ઈનામ વિશ્વ હિન્દુ પરિષદના ભૂતપૂર્વ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રમુખ પ્રવીણ તોગડિયાના નવા સંગઠન 'હિંદુ હી આગે'ના આગરા એકમના પ્રમુખ ગોવિંગ પરાશરે સલમાન ખાનની ધોલાઈ કરનારને ઈનામ તરીકે બે લાખ રૂપિયા આપવાની જાહેરાત 31 મેએ કરી હતી. ગોવિંગ પરાશરે આક્ષેપ કર્યો હતો કે સલમાન ખાને તેની ફિલ્મનું નામ 'લવરાત્રિ' રાખીને હિન્દુઓની લાગણી દૂભાવી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આ ફિલ્મની રિલીઝ માટે જાણીજોઈને હિંદુ તહેવાર નવરાત્રિની પસંદગી કરવામાં આવી છે. કોઈએ લીધેલા વાંધાને કારણે ફિલ્મનું નામ બદલવામાં આવ્યું હોય તેવી આ પહેલી ઘટના નથી. અનેક હિન્દી ફિલ્મોનાં નામ આ કારણસર બદલવામાં આવ્યાં છે. 'પદ્માવતી' બની 'પદ્માવત' રાજસ્થાનની કરણી સેનાના વિરોધને કારણે ફિલ્મનું નામ બદલીને 'પદ્માવત' કરવામાં આવ્યું હતું. 'પદ્માવત' ફિલ્મ બાબતે જોરદાર વિવાદ સર્જાયો હતો. આ ફિલ્મ પદ્માવતી નામના એક સાહિત્યિક પાત્ર વિશેની છે, પણ દંતકથાઓમાં પદ્માવતીને વીરાંગના રાજપૂત રાણી ગણવામાં આવે છે. રાજપૂતોનું સંગઠન હોવાનો દાવો કરતી કરણી સેનાએ આ ફિલ્મનો વિરોધ કર્યો હતો અને ફિલ્મના સર્જક સંજય લીલા ભણસાલીને નમતું જોખવું પડ્યું હતું. 'જાફના' બની 'મદ્રાસ કેફે' જોન અબ્રાહમની આ ફિલ્મનું મૂળ નામ જાફના હતું. 2013માં પ્રદર્શિત કરવામાં આવેલી જોન અબ્રાહમની ફિલ્મ 'મદ્રાસ કેફે'નું મૂળ નામ 'જાફના' હતું. તમિલ લોકોના એક જૂથે ફિલ્મના નામ સામે વાંધો લીધો હતો. તેમણે આક્ષેપ કર્યો હતો કે આ ફિલ્મમાં એલટીટીઈને એક આતંકવાદી સંગઠન ગણાવવામાં આવ્યું છે. શ્રીલંકાનું એક શહેર છે જાફના અને ત્યાં શ્રીલંકાના સૈન્ય તથા એલટીટીઈ વચ્ચે થયેલા ગૃહયુદ્ધ બાદ તમિલ સમુદાયને વિસ્થાપિત કરવામાં આવ્યો હતો. 'બિલ્લુ બાર્બર' બની 'બિલ્લુ' સલૂન અને બ્યૂટી પાર્લર એસોસિએશનને બાર્બર શબ્દ સામે વાંધો હતો. 2009માં રજૂ થયેલી શાહરુખ ખાન, લારા દત્તા અને ઈરફાન ખાનની ફિલ્મ 'બિલ્લુ બાર્બર'નું નામ બદલીને 'બિલ્લુ' કરવું પડ્યું હતું. તેનું કારણ એ હતું કે 'સલૂન ઍન્ડ બ્યૂટી પાર્લર ઍસોસિયેશન'એ વાળંદો માટે 'બાર્બર' શબ્દના ઉપયોગનો વિરોધ કર્યો હતો. તેમણે આ શબ્દને અપમાનજનક ગણાવ્યો હતો. 'રામલીલા' બની 'ગોલિયોંકી રાસલીલા..રામલીલા' ગોલિયાંકી રાસલીલા...રામલીલા ફિલ્મના એક દૃશ્યમાં રણવીર સિંહ અને દીપિકા પદુકોણ 2013માં રજૂ થયેલી રણવીર સિંહ અને દીપિકા પદુકોણની આ ફિલ્મ પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો આદેશ દિલ્હીની ડિસ્ટ્રીક્ટ કોર્ટે આપ્યો હતો. આ ફિલ્મના નામ તથા ચિત્રણ સામે શ્રીરામ સેનાએ જોરદાર વિરોધ કર્યો હતો. 'અમનકી આશા' બની 'ટોટલ સિયાપા' ટોટલ સિયાપા ફિલ્મના મૂળ નામ સામે બે મીડિયા ગ્રુપે વાંધો લીધો હતો. 2014માં પ્રદર્શિત કરવામાં આવેલી યામી ગૌતમ તથા અલી ઝાફરની ફિલ્મ 'ટોટલ સિયાપા'નું મૂળ નામ 'અમનકી આશા' હતું. એક પાકિસ્તાની અને એક ભારતીય મીડિયા ગ્રુપે મૂળ નામનો વિરોધ કર્યો હતો. એ બન્ને મીડિયા ગ્રુપે 'અમનકી આશા' નામ સાથે ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચે શાંતિ અભિયાન શરૂ કર્યું હતું. હોલિવૂડ ફિલ્મો પણ સપાટામાં ડિઝનીની કાર્ટૂન ફિલ્મ મોઆના ઈટલીમાં અલગ નામે રજૂ કરવામાં આવી હતી. માત્ર હિન્દી જ નહીં, પણ હોલિવૂડની ફિલ્મોનાં નામોએ પણ આવી તાવણીમાંથી પસાર થવું પડ્યું હતું. ડિઝનીની કાર્ટૂન ફિલ્મ 'મોઆના' 2016માં સમગ્ર વિશ્વમાં રજૂ થઈ હતી, પણ ઈટલીમાં તેનું નામ બદલીને 'વિયાના' કરવું પડ્યું હતું, કારણ કે ઈટલીમાં 'મોઆના' નામનાં એક પોર્નસ્ટાર વિખ્યાત છે. 'ઑસ્ટિન પાવર્સ'નું શું થયું હતું? બ્રિટનને 'ઑસ્ટિન પાવર્સ....' ફિલ્મના મૂળ ટાઈટલમાં વાપરવામાં આવેલા 'શેગ્ડ મી' શબ્દ સામે વાંધો હતો. જે રૉચ દિગ્દર્શિત 1999ની ફિલ્મ 'ઑસ્ટિન પાવર્સઃ ધ સ્પાય હૂ શૅગ્ડ મી'નું નામ બદલીને 'ઓસ્ટિન પાવર્સઃ ધ ઈન્ટરનેશનલ મૅન ઑફ મિસ્ટ્રી' કરવામાં આવ્યું તેની કથા અલગ છે. યુનાઈટેડ કિંગ્ડમમાં 'શેગ્ડ મી' શબ્દોનો અર્થ ખોટા સંદર્ભમાં થાય છે. તેથી ફિલ્મના નામમાંથી એ શબ્દ કાઢીને 'ધ ઈન્ટરનેશનલ મૅન ઑફ મિસ્ટ્રી'નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સલમાન ખાન તેમના જીજાજી આયુષ શર્માને 'લવરાત્રિ' ફિલ્મ મારફત લૉન્ચ કરી રહ્યા છે, પરંતુ બોલિવુડમાં પરિવારવાદ અને ફિલ્મ મારફતે બનેવીને લૉન્ચ કરવાના આ સમાચાર જૂના છે. +text: કૃષિકાયદાનો વિરોધ કરી રહેલા ખેડૂતોનું માનવું છે કે આ નવો કાયદો તેમના હિતમાં નથી અને તેનાથી તેમની આજીવિકા પર અસર પડશે. જોકે, સરકાર કૃષિકાયદાઓને ખેડૂતોના લાભ માટે ગણાવે છે. એક તરફ ખેડ઼ૂતોનો દાવો છે કે પ્રદર્શન એકદમ શાંતિપૂર્ણ રીતે થઈ રહ્યું છે તો બીજી તરફ સોશિયલ મીડિયા પર કેટલીક પાર્ટીઓ અને લોકો દ્વારા પ્રદર્શન સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખોટી વાતો અને માહિતીઓ પણ શૅર કરવામાં આવી રહી છે. ભ્રમ પેદા કરી રહેલા આવા જ કેટલાક દાવાઓની બીબીસીએ તપાસ કરી. કમલા હેરિસે સાર્વજનિક રીતે ખેડૂતોના વિરોધપ્રદર્શનનું સમર્થન નથી કર્યું. સોશિયલ મીડિયા પર એક ફૅક પોસ્ટનો સ્ક્રીનશૉટ વાઇરલ થઈ રહ્યો છે. જે અમેરિકાનાં નવાં ચૂંટાયેલાં ઉપરાષ્ટ્રપ્રમુખ કમલા હેરિસ સાથે જોડાયેલો છે. ફેસબૂક પર શૅર થઈ રહેલા આ બનાવટી અને ખોટા સ્ક્રીનશૉટ અનુસાર કમલા હેરિસે ભારતમાં ચાલી રહેલા ખેડૂતોના વિરોધપ્રદર્શનને સમર્થન આપ્યું છે. તેમાં લખ્યું છે,"નવા કાયદાનો વિરોધ કરી રહેલા ખેડૂતો પર ભારત જે રીતે દમન કરી રહ્યું છે તે જોઈને અમે આશ્રર્યચકિત છીએ. આ નવા કાયદાથી તેમની આજીવિકા જોખમાશે. ભારત સરકારે વૉટર કૅનન અને અશ્રુવાયુનો ઉપયોગ કરવાની જગ્યાએ ખેડૂતો સાથે વાતચીત કરવી જોઈએ." પરંતુ ફેસબુકે આ પોસ્ટ પર માહિતીમાં ગરબડ હોવાની વૉર્નિંગ આપી છે. કમલા હેરિસે ખેડૂતોના પ્રદર્શનને લઈને કોઈ પણ પ્રકારની ટિપ્પણી નથી કરી. તેમણે તેમના પર્સનલ એકાઉન્ટ પરથી પણ આવી કોઈ ટિપ્પણી નથી કરી કે ન કોઈ અન્ય એકાઉન્ટ પરથી કરી છે. જ્યારે બીબીસીએ તેમની મીડિયા ટીમ પાસે આ વિશે જાણકારી માગી તો તેમણે જણાવ્યું કે આ ફૅક ન્યૂઝ છે. કૅનેડાના એક સાંસદ જૅક હેરિસે 27 નવેમ્બરે ભારતમાં થઈ રહેલા ખેડૂત આંદોલનના સમર્થનનું ટ્વીટ કર્યું હતું. આ ટ્વીટ પણ એવું જ છે જે કમલા હેરિસના ટ્વીટ તરીકે શૅર કરવામાં આવ્યું અને તેમની ટીમે તે ફૅક હોવાનું કહ્યું. કૅનેડાના વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રૂડોએ ખેડૂતોના વિરોધપ્રદર્શન પર પોલીસની કાર્યવાહી મામલે જાહેરમાં ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. કૅનેડામાં ભારતીય મૂળનાં લોકોની સંખ્યા ઘણી છે. ટ્રૂડોની ટિપ્પણી પર ભારત સરકારે નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે તેમને સમગ્ર બાબતની માહિતી નથી. જૂની તસવીર મામલે વિવાદ ભારતમાં સોશિયલ મીડિયા પર એક ટ્વીટ શૅર કરવામાં આવી રહ્યું છે જેમાં કેટલાક શીખ ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં કલમ 370 હઠાવવા માટે વિરોધપ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. તસવીર સાથે દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે તે આ દસ દિવસથી ચાલતા ખેડૂત આંદોલન સાથે જોડાયેલી તસવીર છે. �� ટ્વીટને અત્યાર સુધી 3 હજારથી વધુ વખત રિ-ટ્વીટ કરવામાં આવ્યું છે જ્યારે તેને 11 હજારથી વધારે લાઇક્સ મળી છે. તેને પ્રીતિ ગાંધીએ પણ રિટ્વીટ કરી છે જેઓ સત્તાધારી પક્ષ ભાજપના મહિલા શાખાનાં સોશિયલ મીડિયાનાં પ્રમુખ છે. આ પોસ્ટ પર કરવામાં આવેલી કૉમેન્ટ્સમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે ખેડૂતોના વિરોધપ્રદર્શનનો ઉપયોગ ચોક્કસ સ્વાર્થવાળા એવા સમૂહો કરી રહ્યા છે જેમનો ઍજન્ડા કાશ્મીર વિવાદને હવા આપવાનો અથવા ફરીથી પંજાબમાં શીખો માટે અલગ દેશની માગ કરવાનો છે. બીબીસીએ આ તસવીરની પણ તપાસ કરી અને જાણવા મળ્યું કે ખરેખર આ તસવીર વર્ષ 2019ના ઑગસ્ટ મહિનામાં પંજાબની રાજકીય પાર્ટી શિરોમણી અકાલી દલે પોતાના ફેસબુક પૅજ પર શૅર કરી હતી. આ તસવીર ગત વર્ષે એ સમયની છે જ્યારે ભારત સરકારે જમ્મુ-કાશ્મીરના વિશેષ દરજ્જની કલમ 370 હઠાવવા માટે નિર્ણય કર્યો હતો. તે સમયે શિરોમણી અકાલી દળ સહિતના કેટલાક રાજકીય પક્ષોએ સરકારના આ નિર્ણયનો વિરોધ કર્યો હતો. એટલે કે આ તસવીર વર્તમાન ખેડૂત આંદોલન સંબંધિત નથી. ફરક બતાવવો મુશ્કેલ છે એવું નથી કે માત્ર ભાજપના જ નેતા ખેડૂત આંદોલન સાથે જોડાયેલી ભ્રામક તસવીરો શૅર કરી રહ્યા છે. કૉંગ્રેસની યુવાવાહિની સાથે જોડાયેલા લોકોના સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ પર અને વરિષ્ઠ વિપક્ષી કૉંગ્રેસી નેતાઓએ પણ વર્ષ 2018ની તસવીરને ખેડૂત આંદોલનની તસવીર કહીને શૅર કરી છે. ઑક્ટોબર 2018માં આ તસવીરમાં માર્ગ પર બૅરિકેડ્સ જોઈ શકાય છે. તસવીરમાં મોટી સંખ્યામાં લોકો જમા થયેલાં દેખાય છે અને પોલીસ ભીડને દૂર કરવા માટે પાણીનો મારો ચલાવી રહી છે. આ તસવીરને જોઈને લાગે છે કે તે વિરોધપ્રદર્શનની તસવીર છે. આ પ્રકારની એક તસવીર સાથેની પોસ્ટમાં કહેવાયું છે કે સરકાર ખેડૂતો સાથે તેઓ આતંકવાદી હોય એવો વર્તાવ કરી રહી છે. જોકે તેમાં પોલીસ વૉટર કૅનન અને અશ્રુવાયુનો ઉપયોગ કરી રહી છે. પરંતુ જે તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર તમારી નજરો સામે આવી તે તમામ આ વિરોધપ્રદર્શનની નથી. તેમાં કેટલીક તસવીરો અન્ય પ્રદર્શનોની છે. જે કદાય એકાદ બે વર્ષ જૂની અથવા તો અન્ય જગ્યાની છે. રિવર્સ ઇમેજ સર્ચથી માલૂમ પડ્યું છે કે કેટલીક તસવીરો ઉત્તર પ્રદેશના ખેડૂતોના વિરોધપ્રદર્શનની છે. વર્ષ 2018માં ઉત્તર પ્રદેશના ખેડૂતોએ કરજમાફી માટે દિલ્હીમાં કૂચ કરી હતી. ઉત્તર પ્રદેશના આ ખેડૂતોને રાજધાની દિલ્હીના પૂર્વમાં ઉત્તર પ્રદેશની સરહદ પાસે રોક��� લેવાયા હતા. જ્યારે હાલનું પ્રદર્શન રાજધાની દિલ્હીની ઉત્તરમાં પંજાબ-હરિયાણાની સરહદ પર થઈ રહ્યું છે. જોકે પ્રદર્શન કરી રહેલા કેટલાક ખેડૂતો દિલ્હીના બુરાડી મેદાનમાં પણ હાજર છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૃષિ કાયદાઓ સામે ખેડૂતોનું આંદોલન ચાલુ છે. પંજાબસહિતના રાજ્યોના ખેડૂતો આ કાનૂનનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. અન્ય રાજ્યો સાથે લાગેલી દિલ્હીની વિવિધ સરહદો પર ખેડૂતો બે સપ્તાહથી મક્કમ રીતે પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. +text: એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ મોદીએ પરોક્ષ રીતે પાકિસ્તાન પર નિશાન સાધતા કહ્યું કે રાષ્ટ્ર પ્રયોજિત 'આતંકવાદી હુમલો' માનવતા માટે સૌથી મોટો ખતરો છે. તેમણે વૈશ્વિક નેતાઓને મળીને આતંકવાદ સામે લડવા માટે કહ્યું હતું. વડા પ્રધાને કહ્યું કે ભારત અને માલદીવના સંબંધો ઇતિહાસથી પણ જૂના છે. તેમણે કહ્યું, "આજે હું એ વાત પર ભાર મૂકવા માગું છું કે માલદીવની લોકશાહીને મજબૂત કરવા માટે દરેક ભારતીય તમારી સાથે છે." તેમણે કહ્યું, "વિશ્વ સમુદાયે જલવાયુ પરિવર્તન જેવા વિષય પર વૈશ્વિક પડકારો અંગે સંમેલનોનું આયોજન કર્યું છે, આજે હવે આતંકવાદ મુદ્દે પણ સાથે આવવું પડશે. હવે આતંકવાદ પર વૈશ્વિક સંમેલનનો સમય છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ઇંગ્લૅન્ડે બંગ્લાદેશને 106 રને હરાવ્યું કાર્ડીકમાં બાંગ્લાદેશની ટીમ ઇંગ્લૅન્ડના પડાડ જેવા સ્કોર પર ચઢી શકી નહીં અને 106 રનથી મૅચ હારી ગઈ. ઇંગ્લૅન્ડના જૅસન રૉયના 153 રન સાથે ટીમે પહેલા દાવમાં 386 રનનો જંગી ટાર્ગેટ આપ્યો હતો. જૉની બેયરસ્ટોએ 51 અને જોસ બટલરે 64 રન કરીને વિશાળ સ્કોર કરવામાં મદદ કરી. જોકે, બટલર હિપ ઇન્જરીના કારણે વિકેટ કીપિંગ કરી શક્યા નહીં. પાકિસ્તાન સામે હાર્યા બાદ ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ આ મૅચ બાબતે વધુ સજાગ હતી. તેથી તેઓ બંગ્લાદેશને કોઈ પણ પ્રકારની ઢીલ આપવાના મૂડમાં જણાયા નહીં. બાંગ્લાદેશે પણ સામે લડત આપી અને શાકિબ અલ હસન 121 રન કરીને ટુર્નામેન્ટના સૌથી વધુ રન કરનારા ખેલાડી બની ગયા. જોકે, આ કપરો પડકાર બાંગ્લાદેશ ઝીલી શક્યું નહીં અને 48.5 ઓવરમાં 280 રન કરી શક્યું. ઇંગ્લૅન્ડનના જોફ્રા ઑર્ટર અને બેન સ્ટોક્સે ત્રણ-ત્રણ વિકેટ લીધી. ઇંગ્લૅન્ડે 6 વિકેટ પર 386 રન કરીને રેકર્ડ બનાવ્યો, વન ડે મૅચ ઇન્ટરનેશનલમાં સતત 300થી વધુ રનનો સ્કોર બનાવવાનો રેકર્ડ ઇંગ્લૅન્ડના નામે થઈ ગયો છે. ઇંગ્લૅન્ડે આ વર્લ્ડ કપમા�� દક્ષિણ આફ્રિકા, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ વિરુદ્ધ 300થી વધુ રન કર્યા છે. યોગી આદિત્યનાથ અંગે ટ્વીટ કરનાર પત્રકારની ધરપકડ પ્રશાંત કનૌજ્યિા ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથ અંગે સોશિયલ મીડિયા પર વાંધાજનક નિવેદન કરવાને કારણે ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસે પત્રકાર પ્રશાંત કનૌજિયા ધરપકડ કરી છે. શનિવારે તેમને તેમના નિવાસ્થાનેથી પકડવામાં આવ્યા છે. પ્રશાંતનાં પત્ની જગીશા અરોડાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "તેમણે ટ્વિટર પર એક વીડિયો અપલોડ કર્યો હતો, જેમાં એક મહિલા પોતાને યોગી આદિત્યનાથની પ્રેમિકા તીકે ઓળખાવી રહી હતી." આ વીડિયો સાથે તેમણે યોગીનો ઉલ્લેખ કરતું એક નિવેદન પણ કર્યું હતું. આ સંદર્ભમાં લખનૌના હઝરતગંજ પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાવવામાં આવી હતી. સમાજવાદી પાર્ટીએ પ્રશાંતની ધરપકડની ટીકા કરતાં પોતાના અધિકૃત ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી લખ્યું હતું,"કાયદો અને વ્યવસ્થા મામલે નિષ્ફળ સરકારની હતાશાનો ભોગ પત્રકારો બની રહ્યા છે." ફરિયાદી વિકાસ કુમાર હઝરતગંજ પોલીસ સ્ટેશનમાં જ ઇન્સ્પેક્ટર છે. તેમણે ફરિયાદ નોંધાવાનું કારણ આપતા કહ્યું,"તેમણે અમારા મુખ્ય મંત્રીજી અંગે ટીકાપાત્ર નિવેદન આપ્યું હતું, તેથી મેં ફરિયાદ કરી, બાકીની જાણકારી આપ અમારા એસએચઓ પાસેથી લઈ શકો છો." પ્રશાંત સમાચાર વેબસાઇટ 'ધ વાયર'માં કામ કરી ચૂક્યા છે અને તેઓ સ્વતંત્ર પત્રકાર છે. સેનાએ ધોનીનાં ગ્લવ્ઝના નિર્ણયને વ્યક્તિગત ગણાવ્યો મહેન્દ્ર સિંહ ધોનીનાં ગ્લવ્ઝ અંગે આઈસીસી અને બીસીસીઆઈ વચ્ચે વિવાદ ઊભો થયો, જે અંગે સોશિયલ મીડિયા પર પણ ચર્ચાઓ થઈ. એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ સેનાએ આને વ્યક્તિગત નિર્ણય ગણાવ્યો છે. ધોનીએ દક્ષિણ આફ્રિકા સામેની મૅચમાં પહેરેલાં ગ્લવ્ઝમાં બલિદાન ચિહ્ન હતું. આ વિવાદથી ભારતીય સેનાએ પોતાને અલગ કરતાં તેને ધોનીનો વ્યક્તિગત નિર્ણય ગણાવ્યો છે. જીઓસી ઇન સી સાઉથ વેસ્ટર્ન કમાન લેફ્ટનન્ટ જનરલ ચેરિશ મૅથસને કહ્યું, "પોતાનાં ગ્લવ્ઝ પર બલિદાન ચિહ્નનો ઉપયોગ કરવો એ ધોનીનો અંગત નિર્ણય છે. તેની સાથે સેનાને કોઈ જ લેવા-દેવા નથી." તેમણે કહ્યું કે, આઈસીસી આ અંગે નિર્ણય લેવા સ્વતંત્ર છે. આ બલિદાન ચિહ્ન સેનાની પૅરોશૂટ રેજિમૅન્ટની સ્પેશિયલ ફોર્સનું પ્રતીક છે. ધોની પણ 2011થી આ રેજિમૅન્ટના માનદ લેફ્ટનન્ટ કર્નલ છે અને તેમનાં ગ્લવ્ઝ પર આ ચિહ્ન અંકિત થયેલું છે. યૂએસ દ્વારા રશિયન મિસાઇલ્સ મુદ્દે ટર્કીને અલ્ટિમેટમ રશિયાના એસ-400 મિસાઇલ યૂએસ પાસેથી ફાઇટર જેટ ખરીદવા કે રશિયન ઍન્ટિ-ઍરક્રાફ્ટ મિસાઇલ ખરીદવી તે અંગે નિર્ણય કરવા માટે ટર્કીને યૂએસ દ્વારા જુલાઈના અંત સુધીનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. યૂએસ ડિફેન્સ સેક્રેટરી પેટ્રીક શેનહેને ટર્કીશ અધિકારી હુલુસી અકારને આપેલા પત્રમાં આ સમયમર્યાદા આપી છે. તેમના કહેવા મુજબ ટર્કી અમેરિકાના એફ-35 ઍડ્વાન્સ્ડ ફાઇટર જેટ અને રશિયાના એસ-400 સિસ્ટમ બંને ન રાખી શકે. નાટોના બંને સહયોગી દેશો રશિયા અને ટર્કી વચ્ચે મહિનાઓથી એસ-400 અંગેનો નિર્ણય લેવાઈ ગયો છે, ત્યારે અમેરિકાની એવી દલીલ છે કે રશિયાની આ સિસ્ટમ નાટોની ડિફેન્સ સિસ્ટમની દૃષ્ટિએ અસમર્થ છે. સુરક્ષાને ખતરો છે, તેથી રશિયન મિસાઇલને બદલે ટર્કી અમેરિકાના પેટ્રિઓટ ઍન્ટિ-ઍરક્રાફ્ટ સિસટ્મ ખરીદે તેવું ઇચ્છે છે. જ્યારે સુરક્ષા મુદ્દે સ્વતંત્ર નીતિઓ તરફ આગળ વધી રહેલું ટર્કી 100 એફ-35 ખરીદવા માટે પહેલાં જ મોટું રોકાણ કરી ચૂક્યું છે. શેનહેને કહ્યું કે જો ટર્કી એસ-400 લેશે તો તેમને એફ-35 નહીં મળે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીજી વખત વડા પ્રધાન તરીકે ચૂંટાયા બાદની પ્રથમ વિદેશ યાત્રામાં માલદીવ પહોંચેલા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ત્યાંની સંસદમાં સંબોધન કર્યું હતું. +text: આઘાત તો ઘણા સમય પહેલાં ધ્રૂજારી આપતો થઈ ગયો હતો કે જ્યારે એમની અંતિમ અવસ્થાની કહેવાય તેવી તબિયતના સમાચાર મળતા રહેતા હતા. આ ઋજુ હૃદય જ નહીં, પણ ઋજુ સ્વાસ્થ્ય ધરાવતો મિત્ર એ વખતે જ જીવનના અંત તરફ ધસી રહ્યો હોય તેવું વરતાઈ આવ્યું હતું. એ પણ એક ઊંડા અચરજની વાત ગણાય કે આવી નબળી તબિયત, નાજુક દેહયષ્ટિ અને એકદમ ઝાંખી પડી ગયેલી અને છેવટના ભાગે તો સાવ બૂઝાઈ ગયેલા નેત્રજ્યોતિ સાથે ભગવતીકુમારે આટલી વિપુલ માત્રામાં સર્જન કર્યું અને તે પણ ઉચ્ચ કક્ષાનું. એમની કલમમાંથી ક્યારેય એમની કક્ષાને ના છાજે તેવું લખાણ સર્યું નહીં, પછી તે એના પૂરા ભયસ્થાન ધરાવતું ફિલ્મવિષયક લખાણ હોય કે જેમાં જરા પણ ઊતરતું ન ચાલે તેવું કાવ્યસર્જન હોય, અને પ્રલંબ પટ ધરાવતો નવલકથાનો પટ હોય. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બીજી અચરજની વાત એ પણ રહી કે તેમની ભાષા સંસ્કૃત ભાષાનો પૂરો સંસ્પર્શ ધરાવતી હતી. તત્સમ શબ્દો પણ એમાં પાર વગરના, એટલું જ નહીં, પણ મોટા ભાગની રચનાઓની ભીતરનું વાતાવરણ પણ સંસ્કારસભર. પાત્રો પણ એજ થરમાં વિચરતા હોય તેવાં. (અપવાદરૂપ બે-ત્રણ વાર્તાઓ છે, જેમાં ભગવતીકુમારે સુરતી અપશબ્દોનો પણ કોઈ પાત્રના મોંએ પ્રયોગ થતો બતાવ્યો છે.) આ બધા છતાં એમણે મેળવેલી લોકપ્રિયતા માત્ર સામાન્ય વાચકવર્ગની જ નહીં, પણ ઉચ્ચ કક્ષાના, ઉન્નતભ્રૂ વાચકવર્ગની પણ! મને લાગે છે કે આ પ્રતાપ એમના એ સર્જનોની ભીતર અનુભવાતી કોઈ શાશ્વતતાનો હતો. મારી દૃષ્ટિએ નવલકથાઓ કરતાં વધુ તેઓ ટૂંકી વાર્તામાં ખીલ્યા હતા, પણ વિવેચકો મોટે ભાગે નોંધ તો તેમની નવલકથાઓની જ લે છે. પણ વાસ્તવમાં ટૂંકી વાર્તાઓમાં તેમની મહારત પૂરબહારમાં ખીલી ઉઠતી હતી. વાર્તાલેખનની તેમની શરૂઆત કદાચ વહેલી થઈ હશે, પણ મેં તેમની વાર્તાઓ 1957થી 1960ના ગાળામાં 'નવચેતન'ના પાને તંત્રી ચાંપશી ઉદ્દેશીની પ્રશંસાત્મક નોંધો સાથે પ્રગટ થયેલી જોઈ છે. મારી વાર્તાઓ પણ એમાં જ પ્રગટ થતી- અને સાથોસાથ અમારી વાર્તાઓ 'ચાંદની'ના પાને પણ સાથે આવતી. આને પરિણામે અમારી દોસ્તીનાં મંડાણ થયાં. તે આજીવન ટકી. લેખનના ક્ષેત્રે હું જ્યારે મારા અંગત સંજોગોને કારણે નિષ્ક્રીય થઈ ગયો હતો તે ગાળે, 1976-77ની સાલમાં પણ તેઓ દર વર્ષે 'ગુજરાતમિત્ર'ના દીપોત્સવી અંક માટે મારી પાસે વાર્તા મગાવતા. હું મારી અસમર્થતા વ્યક્ત કરતો તો તેમણે ટપાલ અને છેવટે ટેલિગ્રામનો મારો ચલાવીને મારી પાસેથી વાર્તા મેળવી અને તે મારી બહુ યશ અપાવનારી વાર્તા 'ચંદ્રદાહ'. હું માનું છું કે ભગવતીકુમારનું આ 'ચાબુકત્વ' દબાણ ના હોત તો મેં આ વાર્તા લખી ના હોત. તેમનું જરા ઉવેખાતું પાસું છે હિન્‍દી ફિલ્મો વિષે તેમની અદ્‍ભુત સમજનું. જૂના હિન્‍દી ફિલ્મસંગીતના તો ભગવતીકુમાર એટલા બધા ઝીણવટભર્યા તત્ત્વજ્ઞ હતા કે હું અચંબો પામી જતો. વીડિયોમાં કોઈ ચોક્કસ ગીતનું દૃશ્યાંકન જોઈને એ એની ચિત્રાંકનની બારીકાઈઓ પણ અનન્ય રીતે ચીંધી બતાવતા. 'શ્રી420'ના ગીત 'રમય્યા વસ્તાવય્યા'માં એક સ્થળે તેમણે મને કરાવેલું ખૂબીદર્શન આજે પણ હું મારા મિત્રોને ભગવતીકુમારના હવાલા સાથે કહી બતાવું છું. જૂના જમાનાના ભુલાયેલા સંગીતકાર માસ્ટર વસંતનો પત્તો મેળવવાની મારી તાલાવેલી શમવાની જ્યારે કોઈ જ શક્યતા મને ના જણાઈ ત્યારે સુરતથી ભગવતીકુમાર મારી મદદે આવ્યા. તેમણે પોતાના તમામ સૂત્રો કામે લગાડીને મને એમનો પત્તો મેળવી આપ્યો અને ઇન્‍ટરવ્યૂ તેમજ ફોટોગ્રાફરની જોગવાઈ પણ કરી આપી. તેમના એ યોગદાનથી માસ્ટર વસંત જેવા વયોવૃદ્ધ અન��� અપાહિજ, નિ:સંતાન ગાયકના જીવનમાં શો પલટો આવ્યો તેની વાતમાં મારી સંડોવણી હોવાથી તે અહીં લખવાનું યોગ્ય નથી, પરંતુ એના પાયામાં મિત્ર ભગવતીકુમારનું બહુ મોટું સેતુકર્મ હતું એ અકાટ્ય તથ્ય છે. સપ્ટેમ્બર, 2004માં આફ્રિકામાં પૂ. મોરારીબાપુની કથા વખતે દસ-બાર દિવસ ભગવતીકુમાર-જ્યોતિબહેન સાથે અમને દંપતીને સતત સહવાસ અને પ્રવાસની સુવર્ણ તક મળી હતી. એ દિવસોમાં બહુ અંગત કહેવાય તેવી ઘણી ઘણી વાતો અમારી વચ્ચે થઈ હતી. એ વખતે કોઈ ત્રીજી વ્યક્તિ વિષે ફરિયાદના સ્વરમાં હું કશું બોલ્યો હોઈશ, પણ તેમણે તેનો પ્રતિવાદ નહીં કરીને મારી વાતને સમર્થન આપ્યું-પણ કશું વિપરીત બોલીને નહીં. એમના જીવનનો અંત, (વિશેષ તો પત્ની જ્યોતિબહેનના અવસાનના તેમને લાગેલા આઘાત પછી) બહુ નજીક હતો એમ સૌ જાણતા હતા. પણ વિદાય તો કોઈ પણ ઘડીએ આખરે વિદાય જ હોય છે. એક જબરો ખટકો છોડીને જ એ જાય છે. એ ખટકા સાથે મિત્ર ભગવતીકુમારને અલવિદા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મિત્ર ભગવતીકુમાર શર્માના અવસાનના સમાચાર જાણવા મળ્યા ત્યારે આઘાત તો નહીં, પણ આંચકો લાગ્યો. +text: આ તહેવાર એ માટે પણ ખાસ છે કેમ કે ચીની જ્યોતિષ અનુસાર આ વર્ષનું પશુ ડુક્કર છે. ચીની રાશિ ચક્રના અનુસાર દર વર્ષ એક પશુ સાથે સંબંધિત હોય છે. ચીની જ્યોતિષશાસ્ત્ર અનુસાર દરેક વ્યક્તિના જન્મના વર્ષનું પ્રતિનિધિત્વ એક પશુ કરે છે કે જે તમારી પર્સનાલિટી અને જીવન વિશે ઘણું બધું કહે છે. અન્ય લોકો માટે ચાઇનીઝ ન્યૂ યર પરિવાર સાથે મિલનનો સમય છે. આ દરમિયાન વયસ્કો દ્વારા બાળકોને લાલ પૅકેટ આપવામાં આવે છે જેમાં પૈસા હોય છે. આ તહેવાર દરમિયાન મોટી સંખ્યાં લોકો દેશ-વિદેશથી પરત ઘરે ફરે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ચાઇનીઝ કેલેન્ડર સિસ્ટમ શું છે? ચીનના નવા વર્ષની શરૂઆત ચંદ્ર પર આધારિત કેલેન્ડરના છેલ્લા મહિનાના અંતિમ દિવસ (5 ફેબ્રુઆરી 2019)થી થાય છે. આ નવા વર્ષનું સમાપન પહેલા મહિનાના 15મા દિવસે (19 ફેબ્રુઆરી 2019) લાલટેન ઉત્સવ સાથે થાય છે. લુનાર કેલેન્ડર ચંદ્રના ચક્ર પર આધારિત હોય છે. એ કારણોસર દર વર્ષે રજાઓની તારીખમાં ફેરફાર નોંધાય છે. સામાન્ય પશ્ચિમી કેલેન્ડર પ્રમાણે ચાઇનીઝ ન્યૂ યર 21 જાન્યુઆરીથી 20 ફેબ્રુઆરી વચ્ચે આવે છે. પશુ આધારિત રાશિની સિસ્ટમ શું છે? ચાઇનીઝ રાશિમાં 12 અલગઅલગ પશુઓ હોય છે : ઉંદર, બળદ, વાઘ, સસલું, ડ્રેગન, સાપ, ઘોડો, ઘેટું, વાનર, કૂકડો, શ્વાન અને ડુક્કર. દરેક પ્રાણીની રાશિની અલગ અલગ ખૂબીઓ હોય છે. ચાઇનીઝ દંતકથા અનુસાર ભગવાન બુદ્ધે પૃથ્વી છોડ્યા પૂર્વે બધાં જ પ્રાણીઓને પોતાની પાસે બોલાવ્યાં હતાં. જોકે, તેમની પાસે માત્ર 12 પ્રાણીઓ આવ્યા હતા. એટલે ઇનામ સ્વરૂપે તેમણે જે ક્રમ સાથે પ્રાણીઓ આવ્યાં, તે ક્રમ અનુસાર વર્ષનું નામકરણ કર્યું. 'યર ઑફ પિગ' દરમિયાન કોનો જન્મ થયો હતો? ચિયાંગ કેઈ-શેક (પૂર્વ ચાઇનીઝ નેતા)થી માંડીને હિલેરી ક્લિંટન, જર્મન લેખક થૉમસ મૅનથી માંડીને હૅનરી કિસિંગર, અર્નેસ્ટ હૅમિંગવેથી ઝેંગ હી (ચીનના પ્રખ્યાત પ્રવાસી) જેવાં ઇતિહાસકારો, રાજનેતાઓ અને સાહિત્યકારોનો આ રાશિ અંતર્ગત જન્મ થયો હતો. તેનો એ મતલબ નથી કે આ બધાંનો જન્મ એક જ વર્ષમાં થયો હતો. યર ઑફ પિગ દર 12 વર્ષે આવે છે. આ પહેલાં યર ઑફ પિગ 2007, 1995, 1983... પ્રમાણે આવ્યું હતું. પ્રવાસ માટે ખૂબ વ્યસ્ત સમય કુંભ મેળામાં 12 કરોડ જેટલા લોકો એકઠા થાય છે. તેની સરખામણીએ ચાઇનીઝ ન્યૂ યરમાં આ આંકડો ખૂબ મોટો છે. ચાઇનીઝ ન્યૂ યર દરમિયાન કરોડો લોકો દેશમાં ફરે છે. આ સમયે વાહનવ્યવ્હારની માગ વધી જાય છે કેમ કે મોટાભાગના યુવાનો મોટા શહેરોમાં જઈને ભણે છે અને તેમનાં માતાપિતા ગામડાંમાં રહે છે. ઘણા લોકો માટે ચાઇનીઝ ન્યૂ યર જ એ અવસર હોય છે કે જ્યારે તેઓ પોતાના પરિવારજનોને મળી શકે છે. સરકારી આંકડા અનુસાર આ વર્ષે ચાઇનીઝ ન્યૂ યર પર આશરે 300 કરોડ જેટલા લોકો મુસાફરી કરશે. આ આંકડો ગત વર્ષ કરતા 0.6% વધારે છે. ચીન કેવી રીતે સંભાળે છે પરિસ્થિતિ? ચીનના રેલવે ઑપરેટર્સની માહિતી પ્રમાણે આ ન્યૂ યરની રજાઓ દરમિયાન 41.3 કરોડ ટ્રીપ્સનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. આ આંકડો ગત વર્ષની સરખામણીએ 8.3% વધારે છે. પરિસ્થિતિને સંભાળવા માટે રેલવેની ક્ષમતામાં 5%નો વધારો કરવામાં આવ્યો છે. બેઇજિંગ- શાંઘાઈ માટે 17 ડબ્બા વાળી હાઈ સ્પીડ ટ્રેનની પણ શરૂઆત કરવામાં આવી છે. ઍર ચાઇનાનાં 423 વિમાનો ઉડાન ભરશે. 2018 કરતાં આ આંકડો 4.4% વધારે છે. કુલ 7.3 કરોડ લોકો પોતાના ઘરે આવશે. લોકોની મદદ માટે ચાઇનીઝ સરકાર, ટ્રાન્સપોર્ટ સર્વિસ અને ટ્રાવેલ એજન્ટ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સનો પણ ઉપયોગ કરે છે. જેની પાસે પૈસા છે તે દરેક વ્યક્તિ પ્રવાસ કરી શકે છે? આ સવાલનો જવાબ છે ના. ચીનના અધિકારીઓ સોશિયલ ક્રૅડિટ સિસ્ટમનો પ્રયોગ કરી રહ્યા છે. વર્ષ 2018માં સુપ્રીમ પીપલ્સ કોર્ટ ઑફ ચાઇનાએ કહ્યું હતું કે 61.5 લાખ ચાઇનીઝ લોકોને સામાજિક દુષ્કર્મ કરવા ��દલ પ્રવાસ કરવાની પરવાનગી મળી નથી. 1 મે 2018થી જે લોકોએ સામાજિક દુષ્કર્મ જેમ કે વિમાનમાં ખરાબ વર્તન, ટ્રેનમાં ધુમ્રપાન કર્યું હશે, તેમનું નામ પ્રતિબંધિત લોકોની યાદીમાં સામેલ થયું છે. તે લોકો એક વર્ષ સુધી વિમાન કે ટ્રેનની મુસાફરી કરી શકતા નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનમાં લાખો લોકો 5 ફેબ્રુઆરીથી લુનર ન્યૂ યર (ચંદ્ર નવવર્ષ)ની ઉજવણી કરી રહ્યા છે. ચાઇનીઝ સંસ્કૃતિમાં આ તહેવારનું ખૂબ મહત્ત્વ છે. +text: આજે આઠ મહિના બાદ વિશ્વના મોટા ભાગના દેશો આ મહામારીની ઝપેટમાં આવી ગયા છે. આ બધા વચ્ચે સૌથી મોટી સફળતાની તારીખ હતી 11 ઓગસ્ટ 2020, આ એ દિવસ હતો જ્યારે, રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદીમીર પુતિને કોરોના વાઇરસ વિરુદ્ધની વિશ્વની સૌથી પહેલી રસીની જાહેરાત કરી. દુનિયાભરમાં કોરોના રસીના કૂલ 23 પ્રોજેક્ટ પર કામ ચાલી રહ્યું છે. જેમાંથી કેટલાક ટ્રાયલ ત્રીજા અને અંતિમ તબક્કામાં પહોંચી ગયા છે. આ રસી વિશે વાત કરીએ તો પહેલી છે ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીની વેક્સિન, જેને લઈ વિશ્વના વિવિધ દેશોમાં પરીક્ષણ ચાલી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડિસેમ્બર, 2019 ચીનમાં કોરોનાવાઇરસને પહેલીવાર દેખા દીધી હતી. +text: દીપિકા અને રણવીરનાં લગ્નની તસવીરોની એમના ચાહકો આતુરતાથી રાહ જોઈ રહ્યા છે, પરંતુ હજી સુધી લગ્નની ખૂબ જ ઓછી તસવીરો સામે આવી છે. લગ્નમાં હાજર મહેમાનોએ પણ તસવીર પોસ્ટ કરી નથી. દીપિકા અને રણવીરે 'ગોલિયો કી રાસલીલા : રામલીલા', 'બાજીરાવ મસ્તાની', 'ફાઇન્ડિંગ ફૅની' અને 'પદ્માવત' ફિલ્મમાં સાથે કામ કર્યું હતું. જ્યાં આ સ્ટાર્સનું લગ્ન થયું તે ઈટાલીનાં સ્થળની પણ સોશિયલ મીડિયા પર ખાસી ચર્ચા છે. ગત વર્ષે બોલીવૂડ અભિનેત્રી અનુષ્કા શર્મા અને ભારતીય ક્રિકેટ કૅપ્ટન વિરાટ કોહલીએ પણ ઇટાલીનાં ટસ્કનીના એક રિસૉર્ટમાં પંજાબી રીતિરિવાજ મુજબ લગ્ન કર્યું હતું. જોકે, લગ્નની કંકોતરી પછી રણવીર અને દીપિકાની તરફથી કોઈ સત્તાવાર માહિતી આપવામાં આવી નથી. દીપિકાએ 19 ઑક્ટોબરનાં રોજ સોશિયલ મીડિયામાં લગ્નની જાણકારી આપી હતી. ક્યાં પરણ્યાં દીપકા-રણવીર? સ્વપ્નની દુનિયા સમાન આ વિલા લેક કોમોના લેકો ટાપુઓ પર આવેલી છે. 18મી સદીની આ ડૅલ બાલબિયાનેલો વિલા અત્યંત સુંદર છે. સાલા કોમાસિનાથી નૌકાની મદદથી જ અહીં પહોંચી શકાય છે. આ વિલા શાનદાર બગીચ���ઓ માટે જાણીતી છે, જેનાં ફૂલ અને વૃક્ષોનાં રંગ ભેગા મળીને ઇટાલીનાં ધ્વજ જેમ સફેદ, લીલાં અને લાલ રંગો દર્શાવે છે. આ વિલા શાહી લગ્નો અને ફિલ્મ શૂટિંગ માટે વિખ્યાત છે. આ એજ સ્થળ છે જે જૅમ્સ બૉન્ડની ફિલ્મમાં હૉસ્પિટલ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યું હતું. 2006માં આવેલી ફિલ્મ 'કસીનો રૉયાલ'માં લે શિફરે દ્વારા ઘાયલ થયા બાદ જેમ્સ બૉન્ડ અહીં જ સ્વસ્થ થયા હતા. ફિલ્મમાં બૉન્ડ (ડેનિયલ ક્રેગ) અને વેસ્પર (ઈવા ગ્રીન) વિલાના એક બગીચામાં જોવા મળે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ઇટાલિયન લેક્સ વેડિંગ્સનાં બ્લોગ અનુસાર આ વિલા સોમવાર અને બુધવાર સિવાય દરરોજ સવારે 10થી સાંજના 6 વાગ્યા ખુલ્લી રહે છે અને સામાન્ય લોકો પણ તેની મુલાકાત લઈ શકે છે. પરંતુ લગ્ન અને પાર્ટી માટે વિલા દરરોજ ખુલ્લી હોય છે. શનિવારનાં રોજ ભાવ વધુ હોવાથી ખિસ્સું જરા વધારે હળવું કરવું પડે છે. મહત્તમ 100 મહેમાનોની છૂટ જો વિલા સામાન્ય લોકો માટે ખુલ્લી હોય એ સમયે કોઈ કાર્યક્રમ કરવો હોય તો વર અને વધૂ એમ બેઉ પક્ષનાં થઈને 50થી વધારે મહેમાનોની પરવાનગી આપવામાં આવતી નથી. જો વર-વધૂએ 50થી વધારે મહેમાનોને નોતરવાના હોય તો લગ્ન કે અન્ય કોઈપણ કાર્યક્રમ વિલા સાર્વજનિક રીતે બંધ હોય એવાં દિવસોમાં જ કરવો પડે છે. પણ આ વિકલ્પ થોડો મોંઘો છે. મહેમાનોમાં બાળકોને પણ ગણતરીમાં લેવામાં આવે છે. વિલાનું ભાડું મહેમાનોની સંખ્યા અને વિલાની ઉપયોગમાં લેવાનારી જગ્યાઓ પર નિર્ભર કરે છે, જેની મહત્તમ સંખ્યા 100 હોઈ શકે છે. જયારે વિલા સામાન્ય લોકો માટે બંધ હોય એ સમયે જ લગ્નનું ભોજન શરૂ કરી શકાય છે. અહીંની સુંદરતા પહેલી નજરમાં જ મોહી લે છે અને બધુ સોનેરી સપનાં સમુ લાગે છે. લગ્ન પછી રણવીર-દીપિકા બે રિસેપ્શન આયોજિત કરવાના છે. પ્રથમ રિસેપ્શન 21 નવેમ્બરે દીપિકાના હોમટાઉન બેંગ્લુરુમાં લીલી પેલેસ હોટલમાં તેમનાં માતાપિતા તરફથી યોજાશે અને બીજું રિસેપ્શન મુંબઈની ગ્રાન્ડ હયાત હોટલમાં રણવીરનાં માતાપિતા તરફથી યોજાશે. સોશિયલ મીડિયા પર દીપવીર છવાયું લગ્નની ખબર મળતાં જ સોશિયલ મીડિયા પર વધામણીઓની લાઈન લાગી છે. ટ્વિટર પર 'દીપવીર કી શાદી' અને 'દીપવીર વેડિંગ' ટ્રૅન્ડ કરવા લાગ્યા છે. 'અમૂલ' પણ બૉલીવુડનાં આ સ્ટાર્સને અલગ જ અંદાજમાં વધામણી આપી છે. ટ્વિટર પર અક્ષ ગર્ગ એમની એક પેઇન્ટિંગ શૅર કરતાં લખે છે કે મને આ મળ્યું. કૉમેડિયન કપિલ શર્મા લખે છે કે રણવીર અને દીપિકાને લગ્ન પર દિલથી શુભકામનાઓ. દુનિયાની સૌથી સુંદર જોડી. ભગવાન આપને બધી જ ખુશીઓ અને પ્રેમ આપે. બન્નેને પ્રેમ. અભિનેતા રોનિત રૉય લખે છે દીપિકા પદુકોણ અને રણવીર સિંહ અભિનંદન. જેમાં ખૂબ પ્રેમ અને ખુશીઓ હોય એમ એક સાથે રહેવા માટે... અને ખૂબ બધાં બાળકો. વધામણીની સાથે અનેક લોકો એમની તસવીરો પર સસ્પેન્સ જાળવી રાખવા બદલ ચૂંટલી પણ ખણી રહ્યાં છે. કેન્દ્રીય કાપડ મંત્રી સ્મૃતિ ઈરાનીએ પોતાનાં ઇન્સ્ટાગ્રામ ઍકાઉન્ટ પર એક હાડપિંજરની તસવીર શેયર કરી લખ્યું કે, તમે જયારે દીપવીરનાં લગ્નની તસવીરની ખૂબ જ લાંબા સમયથી રાહ જોઈ રહ્યાં હો. ટ્વિટર પર તમન્ના વાહીએ લખ્યું કે કાલે રામ લીલાનો અને લીલા રામની થઈ જશે અને આપણે ટ્વીટર પર તસવીરોની રાહ જોતાં રહીશું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ 'સ્ટાર લગ્ન' ઇટાલીના લેક કોમોમાં કોંકણી રીતિરિવાજ મુજબ કરવામાં આવ્યું. લગ્નમાં ખાસ મિત્રો અને નજીકનાં સગાઓને જ નોતરવામાં આવ્યા હતા. +text: નાસાએ વિક્રમના મળવાની પુષ્ટિ કરીને એક નિવેદન જાહેર કર્યું હતું કે: "ષણમુગ સુબ્રમણ્યને નાસાના એલઆરઓ પ્રોજેક્ટ(લુનર રિકૉનાએસંસ ઑરબિટર)ના કાટમાળ મળવા અંગે સંપર્ક કર્યો હતો." "આ જાણકારી મળ્યા પછી એલઆરઓ ટીમે પહેલાં અને પછીની તસવીરોની તુલના કરીને વિક્રમના કાટમાળની પુષ્ટિ કરી." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 નાસાએ પોતાના નિવેદનમાં લખ્યું છે, "આ કાટમાળને સૌથી પહેલાં ષણમુગે શોધી કાઢયો કેમ કે તે જગ્યાથી લગભગ 750 મિટર દૂર લૅન્ડર વિક્રમ પડ્યું હતું અને આ તેની એકમાત્ર સ્પષ્ટ તસવીર હતી." નાસાની જાહેરાત પછી ષણમુગે પણ ટ્વિટર પર લખ્યું: "નાસાએ ચંદ્રની સપાટી પર વિક્રમ લૅન્ડરને શોધવા માટે મને શ્રેય આપ્યું છે." બીબીસી સંવાદદાતા પ્રમિલા કૃષ્ણને નાસાની પુષ્ટિ પછી ષણમુગ સાથે વાતચીત કરી જેમાં તેમણે કહ્યું: "મેં વિક્રમના કાટમાળના એક નાના ભાગને શોધ્યો છે." "નાસાએ તેની આસપાસના વિસ્તારમાંથી વધારે કાટમાળને શોધી કાઢ્યો અને આ જગ્યાની પણ ખબર પડી જ્યાં તે પડ્યું હતું." પોતાના ફેસબુક એકાઉન્ટ પર 33 વર્ષના ષણગુમે પોતાનો પરિચય રસપ્રદ લખ્યો છે: 'મારા વિશે કોઈ જાણતું નથી. No one knows about me ;)' ફેસબુક પર ષણમુગના એકાઉન્ટ પરથી માહિતી મળી રહી છે તે મુજબ તે મૂળે મદુરાઇ શહેરના રહેવાસી છે અને હાલ ચેન્નાઇમાં રહે છે. અહીં લખ્યું છે કે તે હાલ લિનક્સ ઇન્ડિયા ટેકનૉલૉજી સેન્ટરમાં ટેક્નિકલ આર્���િટેક્ટ છે અને આ પહેલાં અમેરિકાની મલ્ટિનેશનલ આઈટી (ઇન્ફર્મેશન ટેકનૉલૉજી) કંપની 'કૉગ્નિજૈંટ' સાથે કામ કરી ચૂક્યા છે. તેમણે બીબીસીને કહ્યું, "મેં મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કર્યો છે, પરંતુ હું એક આઈટી પ્રોફેશનલ છું." "આ કામ સિવાય વેબસાઇટ અને ઍપ ડિઝાઇન કરું છું." "જેમાંથી કેટલાંકનો ન્યૂ યૉર્ક ટાઇમ્સે પણ રિવ્યૂ કર્યો છે. આમાં એક ટૅક્સ્ટ ઑનલી રીડર ઍપ પણ છે." કેવી રીતે શોધ્યું વિક્રમ? ષણમુગનું ફેસબુક પેજ ચંદ્રયાન-2 મિશન હેઠળ વિક્રમ લૅન્ડર સાત સપ્ટેમ્બરના રોજ ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરવા જઈ રહ્યું હતું. 47 દિવસોની લાંબી યાત્રા પછી લૅન્ડિંગના થોડા સમય પહેલાં 2.1 કિલોમિટર દૂર તેનો ઇસરો સાથે સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. ભારતની સ્પેસ એજન્સી ઇસરોએ બીજા દિવસે કહ્યું કે તેણે લૅન્ડરને શોધી લીધું છે પરંતુ તેની કોઈપણ તસવીર જાહેર કરવામાં આવી ન હતી. નાસાનું એક યાન - એલઆરઓ પ્રોજેક્ટ (લુનર રિકૉનાએસંસ ઑર્બિટર) સપ્ટેમ્બરથી જ ઘણીવખત એ જગ્યા પરથી પસાર થયું હતું પરંતુ કોઈ સ્વચ્છ તસવીર મળી રહી ન હતી. આ વચ્ચે કેટલાંક બીજા લોકોને વિક્રમ ક્યાં ગયું તે શોધવામાં રસ હતો. આમાં ભારતના કોમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામર અને મિકેનિકલ ઇજનેર ષણમુગ સુબ્રમણ્યને પણ રસ હતો. ષણમુગે અમેરિકાના અખબાર ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સને કહ્યું, "વિક્રમ ક્રેશ થવાથી ન મને પરંતુ મારા જેવાં અનેક લોકોને ચંદ્રમાં રસ પડ્યો." "મને લાગે છે કે વિક્રમ જો યોગ્ય રીતે લૅન્ડ કરતું તો આટલો રસના પડતો. આ પછી હું તસવીરોને સ્કૅન કરવા લાગ્યો." ષણમુગે વિક્રમની ગતિ અને સ્થિતિની છેલ્લી જાણકારીના આધારે એક જગ્યાએ કેટલાંક સફેદ ધબ્બાં જોયાં જે પહેલાંની તસવીરોમાં જોવા મળતાં ન હતાં. આ પછી તેમણે નાસાનો સંપર્ક કર્યો અને 27 સપ્ટેમ્બર, 28 સપ્ટેમ્બર, 3 ઑક્ટોબર અને 17 નવૅમ્બરે ટ્વિટ કર્યા. 3 ઑક્ટોબરે તેમણે તે જગ્યાની પહેલાંની અને પછીની તસવીરોની સાથે ટ્વિટ કરી, શું આ વિક્રમ લૅન્ડર છે? (લૅન્ડિંગની જગ્યા એક કિલોમિટરથી દૂર) લૅન્ડર કદાચ ચંદ્રની સપાટીની નીચે દબાયેલો હોય? છેવટે ષણમુગના પ્રયત્નોને કારણે 3 ડિસેમ્બરે નાસાએ આ વાતની પુષ્ટિ કરી કે ષણમુગે જે શોધ કરી તે સાચી છે અને તેણે જે તસવીર દેખાડી તે વિક્રમના કાટમાળની તસવીર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાની સ્પેસ એજન્સી નાસાએ ચંદ્રયાન-2ના લૅન્ડર વિક્રમને શોધવાનો શ્રેય ��ેન્નાઇમાં રહેલાં ઇજનેર ષણમુગ સુબ્રમણ્યનને આપ્યો છે. +text: પ્રતીકાત્મક અમદાવાદ મિરરના અહેવાલ પ્રમાણે હાઈ કોર્ટે આ પગલું સુપ્રીમ કોર્ટે એક જાહેરહિતની અરજી મામલે આપેલા ચુકાદા બાદ લીધું છે. એ અરજીમાં આક્ષેપ કરાયો હતો કે ગુજરાતમાં RTE હેઠળ પ્રવેશ માટે બનાવાયેલા વેબ પોર્ટલ પર ખાનગી સ્કૂલોમાં વિદ્યાર્થીઓની ખાલી જગ્યાઓનો ખોટો ડેટા અપાય છે. ખાનગી સ્કૂલો તરફથી RTE કાયદા હેઠળ 25 ટકા બેઠકો ગરીબ વિદ્યાર્થીઓ માટે અનામત રાખવાના કાયદા બાબતની ગેરરીતિનો મુદ્દો સુપ્રીમ કોર્ટમાં થયેલી આ જાહેર હિતની અરજીમાં ઉઠાવાયો હતો. અરજી મામલે સુપ્રીમ કોર્ટના 21 જાન્યુઆરીના ચુકાદા બાદ 17 માર્ચે પહેલી સમિતિ નિમવામાં આવી હતી. ગુજરાતમાં રાજય સરકાર એક વેબ પોર્ટલ દ્વારા RTE પ્રવેશ પ્રક્રિયા સંચાલિત કરે છે. આ પોર્ટલ પર વંચિત વિદ્યાર્થીઓના લાભ માટે ખાનગી સ્કૂલોમાં કેટવી બેઠકો ઉપલબ્ધ છે તેની માહિતી શાળાઓએ મૂકવાની હોય છે. આ ડેટા આપવામાં ખાનગી શાળાઓ ગેરરીતિ આચરતી હોવાનો આરોપ જાહેર હિતની અરજીમાં મૂકાયો હતો. કાનપુરના વિકાસ દુબે કેસમાં એક પોલીસ અધિકારી સસ્પેન્ડ કાનપુરમાં કુખ્યાત ગૅંગસ્ટર વિકાસ દુબે અને તેની ગૅંગ સાથેની અથડામણમાં 8 પોલીસ જવાનોનાં મૃત્યુ બાદ હવે પોલીસ ખાતાની અંદરથી કોઈની ભૂમિકા બાબતે તપાસ થઈ રહી છે. પ્રાથમિક તપાસ બાદ કાનપુરના બિકરુ ગામના સંબંધિત પોલીસ સ્ટેશનના અધિકારીને સસ્પેન્ડ કરી દેવાયા છે. ઇન્ડિયન ઍક્સપ્રેસના અહેવાલ પ્રમાણે કાનપુર રેન્જના આઈ.જી મોહિત અગ્રવાલે અખબારને જણાવ્યું કે શું પોલીસની ચહલપહલ વિશે વિકાસ દુબેને જાણકારી હતી એ વિશેની તપાસ થઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે પોલીસ જ્યારે ગામમાં પહોંચી ત્યારે વિકાસ દુબેના માણસો સારી રીતે તૈયાર હતા અને તેમને માહિતી પહોંચાડનાર પોલીસખાતામાંથી જ કોઈ હોઈ શકે. હાલ તો આને લગતી કાર્યવાહીમાં વિકાસ દુબે સાથે લિંકની તપાસ મામલે ચૌબેપુર પોલીસ સ્ટેશનના સ્ટેશન ઑફિસર(SO) વિનય તિવારીને સસ્પેન્ડ કરી દેવાયા છે. ચીનના ભૂટાન સાથેના સીમા વિવાદનું લક્ષ્ય ભારત હોવાનો મત ચીનની સરકારે પહેલી વાર સત્તાવાર રીતે જાહેર કર્યું છે કે તેને ભૂટાન સાથે સીમાવિવાદ છે. હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ પ્રમાણે ચીનના આ પગલાંનું લક્ષ્ય ભારત જણાઈ રહ્યું છે. અહેવાલ પ્રમાણે ભૂટાન સાથેની પૂર્વીય સરહદને લઈને વિવાદ હોવાનું સત્તાવાર રીતે જાહેર ��રી ચીને ભારત માટે એક નવું કૂટનૈતિક દબાણ ઊભું કરી દેવાની યોજના અમલમાં મૂકી છે. ભૂટાનની પૂર્વીય સરહદ ભારતના અરૂણાચલ પ્રદેશની નજીકનો વિસ્તાર છે - જેના પર ચીન દક્ષિણ તિબેટના ભાગ તરીકે, પોતાનો વિસ્તાર હોવાનો દાવો કરે છે. ભૂટાન સાથે અલગ પ્રકારની સરહદની સંકલ્પના જાહેર કરવાનું બીજિંગનું આ પ્રાથમિક કારણ હોઈ શકે. આ પહેલાં જૂન મહિનામાં એક બહુપક્ષીય પર્યાવરણસંબંધી ફોરમના મંચ પરથી અને હવે ચીનના વિદેશ મંત્રાલય તરફથી ભૂટાન સાથેના સીમાવિવાદની વાત સામે આવી છે. જેથી આ વિસ્તારની રાજનીતિ પર નજર રાખતા નિષ્ણાતોને આશ્ચર્ય થયું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત હાઈ કોર્ટે રાઇટ ટુ એજયુકેશન(RTE)ના કાયદા પ્રમાણે ગરીબ વિદ્યાર્થીઓને પ્રવેશ આપવા અંગેના ડેટા ખાનગી સ્કૂલો ખોટા રજૂ કરતા હોવાની ફરિયાદો મામલે ત્રણ સભ્યોની તપાસસમિતિ નીમી છે. હાઈ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ જજ આ તપાસ સમિતિનું નેતૃત્વ કરશે. +text: ક્રાઉન પ્રિન્સ સાઉદી અરેબિયાની સરકારે પત્રકાર જમાલ ખાશોગ્જીની હત્યાની મંજૂરી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ-બિન સલમાને આપી હોવાનો અમેરિકાનો ગુપ્તચર વિભાગનો અહેવાલ 'ખોટો અને અપમાનજનક' ગણાવી ફગાવી દીધો છે. બાઇડન વહીવટીતંત્રએ શુક્રવારે ગુપ્ત રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે સાઉદી યુવરાજે આ યોજના પર પોતાની સહમતી આપી હતી જે હેઠળ અમેરિકામાં રહી રહેલાં પત્રકાર જમાલ ખાશોગ્જીને જીવિત પકડવાનો અથવા તેમની હત્યા કરી દેવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો હતો. અમેરિકાએ પહેલી વખત ખાશોગ્જીની હત્યા માટે સીધી રીતે સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સનું નામ લીધું છે, જોકે સાઉદી યુવરાજ આ વાતને નકારે છે કે તેમણે જમાલ ખાશોગ્જીની હત્યાના આદેશ આપ્યા ન હતા. વર્ષ 2018માં સાઉદી પત્રકાર જમાલ ખાશોગ્જીની ઇસ્તંબુલ સ્થિત સાઉદી વાણિજ્ય દૂતાવાસની અંદર હત્યા કરી નાખવામાં આવી હતી ત્યારે તે કેટલાંક વ્યક્તિગત દસ્તાવેજ મેળવવા માટે વાણિજ્ય દૂતાવાસની અંદર ગયા હતા. જમાલ ખાશોગ્જી સાઉદી સરકારના ટીકાકાર તરીકે ઓળખાય છે. અમેરિકાના રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે, “અમારું અનુમાન છે કે સાઉદી અરબના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને ઇસ્તંબુલમાં એક ઑપરેશનની મંજૂરી આપી જેનો ઉદ્દેશ્ય સાઉદી પત્રકાર જમાલ ખાશોગ્જીને જીવિત પકડવાનો અથવા મારી નાખવાનો હતો.” વર્ષ 2018માં જ અમેરિકાના ગુપ્તચર વિભાગ સીઆઈએને સંપૂર્ણ વિશ્વાસ હતો કે સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સે જ જમાલ ખાશોગ્જીની હત્યાના આદેશ આપ્યા હતા પરંતુ આ પહેલા આજ સુધી અમેરિકાના અધિકારીઓએ સાર્વજનિક રીતે ક્યારેય નહોતું કહ્યું કે ખાશોગ્જીની હત્યામાં પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાન સામેલ હતા. એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે અમેરિકાના નવા રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડન પોતાના પહેલાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની સરખામણીએ સાઉદી અરેબિયામાં માનવાધિકાર અને કાયદાઓના શાસન પ્રત્યે આકરી નીતિ અપનાવશે. જોકે સાઉદી અરબ મધ્ય-પૂર્વમાં અમેરિકાનું એક જૂનું અને મહત્ત્વપૂર્ણ સહયોગી છે. વ્હાઇટ હાઉસ અનુસાર ગુરુવારે બાઇડને સાઉદી અરબના બાદશાહ શાહ સલમાન સાથે ફોન પર વાત કરી હતી અને એ વાત પર જોર આપીને કહ્યું હતું કે અમેરિકા વિશ્વમાં માનવાધિકાર અને કાયદાના શાસનને કેટલું મહત્વ આપે છે. સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સે સૂત્રોને ટાંકીને લખ્યું છે કે બાઇડન વહીવટીતંત્ર સાઉદી અરબ પાસેથી હથિયારોના કરારને રદ્દ કરવા પર વિચાર કરી રહ્યું છે. હથિયારોના કરારે માનવ અધિકારની ચિંતાઓને વધારી હતી અને આ કારણ બાઇડન વહીવટીતંત્ર ભવિષ્યમાં હથિયારોના વેચાણને પોતાની સુરક્ષા માટે જરૂરી હથિયાર સુધી સીમિત રાખવા પર વિચાર કરી રહ્યું છે. સાઉદી અરબે હાલ સુધી અધિકૃત રીતે એમ જ કહ્યું છે કે પત્રકાર ખાશોગ્જીની હત્યા સાઉદી અરબના એજન્ટોએ કરી દીધી પરંતુ તેમને માત્ર એટલું કહીને મોકલવામાં આવ્યા હતા કે તેમને ખાશોગ્જીનું અપહરણ કરીને સાઉદી અરબ લાવવાના હતા. સાઉદીની એક અદાલતે આ કેસમાં પાંચ લોકોને પહેલાં જ ફાંસીની સજા સંભળાવી હતી પરંતુ ગત સપ્ટેમ્બર અદાલતે તેમની સજાને 20 વર્ષની કેદની સજામાં ફેરવી હતી. 2019માં યુએનના એક વિશેષ અધિકારી એગ્નેસ કૈલામાર્ડે સાઉદી સરકાર પર જાણીજોઈને પૂર્વ નિર્ધારિત યોજનાબદ્ધ રીતે ખાશોગ્જીની હત્યા કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો અને સાઉદી સરકારના કેસને ન્યાયની વિરુદ્ધ ગણાવ્યો હતો. સાઉદી અરેબિયાએ શું કહ્યું? પત્રકાર જમાલ ખાશોગ્જીની હત્યાની મંજૂરી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ-બિન સલમાને આપી હોવાના અમેરિકાનો ગુપ્તચર વિભાગના અહેવાલ બાબતે સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રાલયે આ અંગે એક નિવેદન બહાર પાડ્યું છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ''સાઉદીની સરકાર જમાલ ખાશોગ્જી કેસમાં અપમાનજનક અને ખોટું તારણ રજૂ કરનારો અમેરિકાન�� અહેવાલ પૂર્ણ રીતે રદિયો આપે છે. અમે આ રિપોર્ટનો અસ્વીકાર કરીએ છીએ. અહેવાલમાં ખોટું તારણ કાઢવામાં આવ્યું છે.'' સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે, ''આ એક નકારાત્મક અને તકલાદી અહેવાલ છે. અમે આ મામલે અગાઉ જ કહી ચૂક્યા છીએ તે એ એક સંગીન અપરાધ હતો, જેમાં સાઉદી અરબના કાયદાઓ અને મૂલ્યોનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું હતું. અમારી સરકારે આ મામલાની તપાસ માટે તમામ કડક પગલાં લીધા જેથી ન્યાય મળી શકે. આમાં સામેલ લોકોને દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા અને અદાલતે એમને સજા પણ કરી. કોર્ટની સજાનું જમાલ ખાશોગ્જીના પરિવારે પણ સ્વાગત કર્યું હતું. આવો અપરાધ ફરી ન થાય એ માટે જે પણ જરૂરી પગલાં લેવાના હોય તે અમે લીધા છે.'' સાઉદી અરેબિયાના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું ''જેનાંથી અમારા નેતૃત્વ, સંપ્રુભતા અને અમારી સ્વતંત્ર ન્યાયિક વ્યવસ્થામાં અવરોધ ઊભો થાય એવી તમામ કોશિશોને અમે રદ કરીએ છીએ. અમેરિકા અને સાઉદી અરબ વચ્ચેની ભાગીદારી છેલ્લા આઠ દાયકાથી ખૂબ મજબૂત રહી છે. આ ભાગીદારી પરસ્પર આદર અને હિતો પર આધારિત છે. અમે આ વિસ્તારમાં અને આખી દુનિયામાં શાંતિ-સ્થિરતા માટે કામ કરીએ છીએ.'' ખાશોગ્જીની હત્યા કેવી રીતે થઈ? જમાલ ખાશોગી પોસ્ટર 59 વર્ષના સાઉદી પત્રકાર ઑક્ટોબર 2018માં ઇસ્તંબુલમાં સાઉદી વાણિજ્ય દૂતાવાસની ઑફિસ ગયા હતા જ્યાં તેમને પોતાના વ્યક્તિગત દસ્તાવેજ લેવાના હતા. તે દસ્તાવેજોના આધારે તે પોતાની તુર્કીની ફિયાન્સે હતીત જેંગ્ગિઝ સાથે લગ્ન કરી શકે. કથિત રીતે એવું માનવામાં આવી રહ્યું હતું કે ક્રાઉન પ્રિન્સના ભાઈ પ્રિન્સ ખાલિદ બિન સલમાને તેમને આશ્વાસન આપ્યું હતું કે તુર્કીમાં સાઉદી વાણિજ્ય દૂતાવાસમાં જવું ખૂબ જ સુરક્ષિત હશે. પ્રિન્સ ખાલિદ આ સમયે અમેરિકામાં સાઉદી અરબના રાજદૂત હતા. જોકે પ્રિન્સ ખાલિદ આ વાતને માનવાથી નકારે છે કે તેમનો પત્રકાર ખાશોગી સાથે કોઈ પ્રકારનો સંપર્ક થયો હતો. સાઉદી અરબના વકીલો અનુસાર શરૂઆતના સંઘર્ષ પછી ખાશોગ્જીને વિપુલ પ્રમાણમાં ડ્રગ્સ આપવામાં આવ્યું હતું અને ડ્રગ ઓવરડોઝના કારણે તેમનું મૃત્યુ થઈ ગયું હતું. આ પછી તેમના મૃત શરીરના ટુકડા ટુકડા કરી નાખવામાં આવ્યા અને સાઉદી દૂતાવાસની બહાર હાજર એસ સ્થાનિક સૂત્રને તેમનું શરીર આપી દેવામાં આવ્યું. જોકે ખાશોગ્જીનો મૃતદેહ આજ સુધી મળ્યો નથી. જમાલ ખાશોગીના પત્નિ તુર્કીના ગુપ્તચર વિભાગે પોતાની પાસે આ હત્યાકાંડ દરમિયાન થયેલી વાતચીતનો ઑડિયો રેકૉર્ડિંગ હોવાનો દાવો કર્યો હતો અને પછી તુર્કીએ આ ઑડિયો ક્લિપને સાર્વજનિક કરી દીધી હતી જે પછી લોકોને આની જાણકારી મળી. એક સમયે ખાશોગી સાઉદી શાહી પરિવારના ખૂબ જ નજીકના હતા અને તેમના સલાહકાર હતા પરંતુ પછી તેમના સંબંધ ખરાબ થઈ ગયા હતા અને તે વર્ષ 2017માં અમેરિકા જતા રહ્યા ત્યાં નિર્વાસનમાં રહેવા લાગ્યા. અમેરિકાથી જ તેઓ વૉશિંગટન પોસ્ટમાં એક માસિક કૉલમ લખતા હતા જેમાં તે સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સની નીતિઓની ટીકા કરતા હતા. પોતાની પહેલી કૉલમમાં ખાશોગીએ લખ્યું હતું કે તેમને એ વાતનો ડર હતો કે અસહમતીને દબાવવાના પ્રયત્નોમાં પણ તેમની ધરપકડ કરી શકાય છે, જેની દેખરેખ તેમના મુજબ ક્રાઉન પ્રિન્સ પોતે કરી રહ્યા હતા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના ગુપ્તચર વિભાગના એક રિપોર્ટમાં જાણવા મળ્યું છે કે સાઉદી અરેબિયાના યુવરાજ સલમાન બિન મોહમ્મદે જ નિર્વાસનમાં રહી રહેલાં પત્રકાર જમાલ ખાશોગ્જીની હત્યા કરી દેવાની મંજૂરી આપી હતી. +text: 'કોંગ્રેસ પર હંમેશા નહેરુ-ગાંધી પરિવારનું વર્ચસ્વ રહ્યું છે' કોંગ્રેસ પર હંમેશા નહેરુ-ગાંધી પરિવારનું વર્ચસ્વ રહ્યું છે તેથી આ સમાચારનું કોઈને આશ્ચર્ય નથી થઈ રહ્યું. ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન જ રાહુલ ગાંધીને અધ્યક્ષપદ પદ સોંપવા માટેની આટલી ઉતાવળ શા માટે? આ સવાલ ઘણા લોકોના મનમાં ઉઠી રહ્યો છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બીબીસીના સંવાદદાતા વાત્સલ્ય રાયે વરિષ્ઠ પત્રકાર રામકૃપાલ સિંહ સાથે આ મુદ્દે વાતચીત કરી હતી. તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે કોંગ્રેસમાં શું ચાલી રહ્યું છે? તેમણે આપેલા તારણો તેમના જ શબ્દોમાં વાંચો. માત્ર ભાજપ રાહુલને નેતા માને છે 'હાલ સોનિયા ગાંધી કોંગ્રેસના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ છે' એક રીતે જોવામાં આવે તો મનમોહનસિંહ વડાપ્રધાન હતા ત્યારથી જ રાહુલ ગાંધીના હાથમાં સત્તા હતી. આ વાતની સત્તાવાર જાહેરાત થવાથી થોડો ફરક પડશે, કારણ કે સોનિયા ગાંઘીના વિશ્વાસુ માણસો બીજા કોઈ હતા. જ્યારે નવી પેઢી આવે છે ત્યારે તે પોતાની વિચારસરણી મુજબ સલાહકારોની પસંદગી કરે છે. આમ, આ પ્રકારનું પરિવર્તન આવશે. કોંગ્રેસમાં આજે પણ એવી પરિસ્થિતિ છે કે રાહુલ ગાંધી સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. કોંગ્રેસ સાથે જોડાયેલા લોકોનું માનસ પહેલાંથી જ એવું રહ્યું છે કે ગાંધી પરિવારમાંથી કોઈ સત્તા ���ંભાળવા માટે તૈયાર હોય તો ઠીક છે, તેને સ્વીકારી લેવામાં આવે છે. જો આવું ન હોત તો કોંગ્રેસ સાથે જોડાયેલી દરેક વ્યક્તિ વિચારત કે હું શા માટે નહીં? પ્રામાણિકતાથી જોઈએ તો હાલ તો માત્ર ભાજપ જ રાહુલ ગાંધીને નેતા માની રહ્યો છે. બાકી કોઈએ હજુ સુધી એવું નથી કહ્યું કે વર્ષ 2019ની કેન્દ્ર સરકારમાં રાહુલ ગાંધી અમારા નેતા હશે. મુલાયમસિંહ, માયાવતી કે લાલુપ્રસાદ યાદવ કોઈએ આવા સંકેતો નથી આપ્યા. આટલી ઉતાવળ શા માટે? 'રાહુલે તેમનું સંપૂર્ણ સામર્થ્ય હાલ ગુજરાતની ચૂંટણીઓમાં લગાડ્યું છે' મને કોંગ્રેસનું ટાઇમિંગ નથી સમજાતું. ગુજરાતમાં ચૂંટણીઓ યોજાઈ રહી છે તે સમયે આટલી ઉતાવળ શા માટે? ચૂંટણીનું પરિણામ આવ્યા બાદ પણ આ નિર્ણય લઈ શકાયો હોત. રાહુલે તેમનું સંપૂર્ણ સામર્થ્ય હાલ ગુજરાતની ચૂંટણીઓમાં લગાડ્યું છે. આ સમયે રાહુલને અધ્યક્ષ બનાવવાની ઉતાવળ કરવાની વાત મારી સમજણ બહાર છે. જોકે, કોંગ્રેસ કોને અધ્યક્ષ બનાવે છે અને કોને નથી બનાવતી એ કોંગ્રેસનો આંતરિક મામલો છે. આ મામલે ભાજપે કોઈ પ્રતિક્રિયા ન આપવી જોઈએ. ભાજપને માત્ર કોંગ્રેસથી ભય 'પ્રાદેશિક પક્ષોના ટેકાથી બનેલી સરકાર ક્યારેય પાંચ વર્ષ પૂર્ણ નથી કરી શકતી' ભાજપે એ વાત સમજવાની જરૂર છે કે ભારતમાં કોંગ્રેસની સત્તા હેઠળ જ કોઈ વિપક્ષ યોગ્ય રીતે કામગીરી કરી શકે છે. નરસિમ્હા રાવથી લઈને મનમોહનસિંહની સરકાર એ વાતનું ઉદાહરણ છે. આ સરકારોને પૂર્ણ બહુમતી નહોતી છતાં પણ કોંગ્રેસની સત્તામાં સરકાર ચાલતી હતી. પ્રાદેશિક પક્ષોના ટેકાથી બનેલી સરકાર ક્યારેય પાંચ વર્ષ પૂર્ણ નથી કરી શકતી. તેથી ભાજપને પ્રાદેશિક પક્ષોનો ડર નથી પરંતુ જો વર્ષ 2004ની જેમ કોંગ્રેસ ફરી સત્તામાં આવી તો સમજી લો કે તે મોટી ઇનિંગ રમશે. કોંગ્રેસ ખૂબ નબળી પરિસ્થિતિમાં 'ભાજપની રણનીતિ છે કે તેઓ કોંગ્રેસ પર સતત હુમલો કરવા માગે છે' ભાજપની રણનીતિ છે કે તેઓ કોંગ્રેસ પર સતત હુમલો કરવા માગે છે જેથી કોંગ્રેસ એટલી નબળી પડી જાય કે તે અન્ય પક્ષોનો ટેકો ન મેળવી શકે. આજે કોંગ્રેસની એવી પરિસ્થિતિ થોડાઘણા અંશે થઈ ચૂકી છે. પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર કે ક્યાંય પણ કોંગ્રેસ એવી પરિસ્થિતિમાં નથી કે તે અન્ય પક્ષોને સાથ આપવાનો પ્રસ્તાવ રજૂ કરી શકે. તમામ રાજ્યોમાં કોંગ્રેસ ત્રીજા અને ચોથા નંબરનો પક્ષ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાહુલ ગાંધીને થોડા સમયમાં કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ તરીકે જાહેર કરવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. જો કે હાલ તો પક્ષના અધ્યક્ષપદ માટેની ચૂંટણી બાકી છે, પરંતુ એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે રાહુલના નામ પર મહોર લાગવી નિશ્ચિત છે. +text: યુનિવર્સિટીના અધ્યક્ષ મસકૂર અહમદુસ્મની બુધવારે અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીની બહાર કથિત રીતે ઉપરોક્ત નારા લાગ્યા હતા. પૂર્વ ઉપરાષ્ટ્રપતિ હામિદ અંસારીનું ભાષણ શરૂ થવાનું હતું તે પહેલા જ આ નારેબાજીને કારણે વિદ્યાર્થીઓ મેઇન ગેટ તરફ દોડી ગયા હતા. શું થયું હતું બુધવારે? યુનિવર્સિટીમાં દર્શનશાસ્ત્રનો અભ્યાસ કરી રહેલા મોહમ્મદ તબીશ આ નારેબાજીના પ્રત્યક્ષદર્શી છે. તેમના કહેવા પ્રમાણે: "બપોરે ત્રણેક વાગ્યે હોસ્ટેલમાંથી બહાર નીકળી રહ્યો હતો, ત્યારે જોયું કે 30-35 યુવકો 'જય શ્રી રામ, જય શ્રી રામ'ના નારા લગાવતા યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ્યા હતા. "તેમના હાથમાં દેશી તમંચા, પિસ્તોલ તથા લોખંડના સરિયા અને ધારદાર હથિયાર હતા. "અમારા પ્રૉક્ટરે તેમને અટકાવવા પ્રયાસ કર્યા, પરંતુ આ શખ્સોએ તેમની સાથે પણ ગેરવર્તણૂક કરી હતી." તબીશ ઉમેરે છે, "ત્યારબાદ પોલીસની દરમિયાનગીરીથી મામલો થાળે પડ્યો હતો. "જોકે, વિદ્યાર્થીઓએ બહારના શખ્સોની ધરપકડની માગ કરતા પોલીસે અમારી ઉપર ટિયર ગેસના સેલ્સ છોડ્યા. "અમે એફઆઈઆર નોંધાવવા પોલીસ સ્ટેશને જઈ રહ્યા હતા ત્યારે પોલીસ અમારી સાથે હતી. "પરંતુ અચાનક ક્યાંકથી આદેશ મળ્યો એટલે પોલીસે લાઠીચાર્જ શરૂ કરી દીધો, જેમાં અનેક વિદ્યાર્થી ઘાયલ થયા." યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ ઇચ્છે છે સંઘ યુનિવર્સિટીમાં રાજનીતિ શાસ્ત્ર ભણાવતા પ્રાધ્યાપક મોહિબુલ હક કહે છે, "હું 20 વર્ષથી યુનિવર્સિટીમાં ભણાવું છું. "મેં ક્યારેય વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે તણાવ નથી જોયો. એકબીજા પ્રત્યે સન્માન રહે છે." ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર અલગ થયા ત્યારનો દુર્લભ વીડિયો તબીશનું કહેવું છે, "રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘ યુનવર્સિટીમાં પ્રવેશવા માગે છે. યુનિવર્સિટીને બદનામ કરવા કાવતરું ચાલી રહ્યું છે. "તેઓ ઇચ્છે છે કે ગમેતેમ કરીને યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશે અને પછી અમારા વિદ્યાર્થી સંઘને અસર કરે." ઝીણાની તસવીર મુદ્દે વિવાદ તાજેતરમાં ભાજપના સાંસદ સતીશ ગૌતમ તથા મહેશ ગિરીએ અલીગઢ મુસ્લિમ યુનિવર્સિટીમાં મોહમ્મદ અલી ઝીણાની તસવીર લગાડવાના મુદ્દે સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. સાંસદ મહેશ ગિરીએ બીબીસી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું, "એ��મયુમાં ઝીણાની તસવીર લગાડવાની હું કડક ભાષામાં ટીકા કરું છું. "1947માં પાકિસ્તાને લાલા લાજપત રાયની પ્રતિમા તોડી નાખી હતી. ફાધર ઑફ લાહોર સર સંગારામની પ્રતિમાને તોડી પાડવામાં આવી હતી. "કરાચી હાઈ કોર્ટમાં મૂકવામાં આવેલી ગાંધીજીની પ્રતિમાને બચાવવા માટે ઇન્ડિયન હાઈ કમિશન ખાતે શિફ્ટ કરવી પડી હતી. "ત્યારે ઝીણાની તસવીર લગાડવાની શું જરૂર છે ? આ બધું વિવાદ ઊભા કરવા માટે કરવામાં આવી રહ્યું છે." ઇતિહાસના પ્રોફેસર મોહમ્મદ સજ્જાદે બીબીસી સંવાદદાતા વિકાસ ત્રિવેદીને કહ્યું: "એવી વિચારધારા ચાલી રહી છે કે ભાગલા માટે મુસ્લિમો જવાબદાર છે તથા તેઓ દેશદ્રોહી છે તેવો અપરાધબોધ ભારતના મુસલમાનોને કરાવો. "જેથી ધ્રુવીકરણ કરી શકાય. કૈરાનાની પેટા ચૂંટણી તથા 2019ની લોકસભા ચૂંટણીને ધ્યાને રાખીને આ બધુંય કરવામાં આવી રહ્યું છે. "બેકારી, મોંઘવારીના મુદ્દે કશું કર્યું નથી એટલે ધ્રુવીકરણનો આશરો લઈ રહ્યાં છે." પોલીસનું કથન અલીગઢના એસએસપી અજય કુમાર સાહનીએ પત્રકાર સમીરાત્મજ મિશ્રને કહ્યું, "પોલીસે લાઠીચાર્જ નહીં હળવો બળપ્રયોગ કર્યો હતો. તેનાથી સામાન્ય ઇજાઓ થઈ છે. સાથે જ ઉમેરે છે, "કેટલાક લોકોએ વિદ્યાર્થીઓને ઉશ્કેરીને પોલીસ પર પથ્થરમારો કરાવ્યો. પોલીસને લાગ્યું કે જાહેર સંપત્તિને નુકસાન થઈ શકે છે. "ત્યાં એડીએમ (સિટી) તથા એસપી (સિટી) જેવા અધિકારીઓ હાજર હતા. "તેમણે નુકસાનને અટકાવવા માટે હળવો બળપ્રયોગ કર્યો હતો. કેટલાક પોલીસ કર્મચારીઓને પણ ઇજાઓ પહોંચી છે. અત્યારસુધી કોઈની ધરપકડ નથી થઈ. "પોલીસે વીડિયો તથા ફોટોગ્રાફ્સના આધારે ઓળખવિધિ હાથ ધરી છે. ત્યારબાદ કાર્યવાહી હાથ ધરાશે." ઝીણાની તસવીર મુદ્દે વિવાદ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "AMUના ગદ્દારોને, જૂતા મારો ****ને, ભારતમાં ઝીણાનું સન્માન...નહીં ચલાવી લેવાય-નહીં ચલાવી લેવાય, જય શ્રી રામ-જય શ્રી રામ, ભારતમાં જો રહેવું હશે તો વંદે માતરમ કહેવું પડશે." +text: આજે આર. ડી. બર્મનનો જન્મદિવસ છે, પરંતુ અમે વાત કરી રહ્યા છીએ એમના અંતિમ દિવસોની. જે સંગીતકારે નવાનવા કીર્તિમાન સ્થાપિત કર્યા એ જ પોતાના અંતિમ દિવસોમાં અત્યંત એકલા પડી ગયા હતા. મૃત્યુ સમયે ગણ્યાગાંઠ્યા મિત્રો જ તેમની પાસે હાજર હતા. અપાર સફળતા અને ફિલ્મી દુનિયાના ટોચનાં નામો સાથે ઘરોબો હોવા છતાં પણ આવું કેમ થયું? એક સમય હતો કે આર. ડી. બર્મન દરેક નિર્માતાની પ્રથમ પસંદ હતા. તો એવું શું થયું કે જીવનના ઉત્તરાર્ધમાં તેમને ફિલ્મો મળવાની બંધ થઈ ગઈ? પંચમ અને ઉતારચઢાવ 'પંચમ અનમિકસ્ડ' ડૉક્યુમૅન્ટરીમાં કેટલાય જાણીતા ગાયકો, સંગીતકારો, કલાકારો તેમજ આર. ડી. બર્મનના અંગત લોકોએ એના કેટલાંય કારણો દર્શાવ્યાં છે. આ ડૉક્યુમૅન્ટરી બ્રહ્માનંદ સિંહે બનાવી હતી અને તેને રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર પણ મળ્યો હતો. અભિનેતા શમ્મી કપૂરે આર. ડી. બર્મન અંગે કહ્યું હતું, ''દરેકના જીવનમાં ઉતારચઢાવ તો આવે જ છે, પણ પંચમ પોતાના ઉતારને સાચવી ન શક્યા.” શમ્મી કપૂરની ફિલ્મ 'તીસરી મંઝિલ'માં આર. ડી. બર્મને ઉત્તમ સંગીત આપ્યું હતું અને તમામ ગીતો સુપરહિટ રહ્યાં હતાં. સિનેમાહૉલમાં આ ફિલ્મ રજૂ થઈ અને ચારેબાજુ આર. ડી. બર્મનનું નામ ગૂંજવા લાગ્યું. આર. ડી. બર્મનના અંગત મિત્ર અને ગીતકાર જાવેદ અખ્તર કહે છે, ''આપણે ત્યાં પ્રતિભાની કદર કોઈ નથી કરતું, માત્ર વર્તમાન જ જોવામાં આવે છે.'' ''એના લીધે જ આપણે આર. ડી. જેવા જિનિયસને ગુમાવી દીધો.'' 'જો મુસલમાન ગટરમાં પડ્યા રહેવા માગતા હોય તો...' 'અંતિમ સફળતા' જોઈ ના શક્યા 80ના દાયકામાં થોડી એવી સફળતા મળી એ મળી પણ એ બાદ આર. ડી.ને ફિલ્મો મળતાં બંધ થઈ ગઈ હતી. બહુ લાંબી રાહ જોયા બાદ 90ના દાયકાની પ્રારંભમાં વિધુ વિનોદ ચોપરાની ફિલ્મ '1942 અ લવસ્ટોરી'માં સંગીત આપવાની તેમને તક મળી. ફિલ્મનાં તમામ ગીતો સુપરહિટ સાબિત થયાં પણ અફસોસ કે આ સફળતા જોવા ખુદ આર. ડી. જ ના રહ્યા. પોતાની અંતિમ સફળતા જોયા પહેલાં જ તેમણે દુનિયામાંથી વિદાય લઈ લીધી. 4 જાન્યુઆરી 1994ના રોજ 55 વર્ષની ઉંમરે તેમનું નિધન થયું. એ ફિલ્મના ગીતકાર જાવેદ અખ્તર જણાવે છે, ''પંચમ એક એવી વ્યક્તિ હતી, જેણે પોતાની જાતને સંગીતના બાદશાહ તરીકે સ્થાપિત કરી હતી.” “એનો એ તાજ છિનવાઈ પણ ગયો પણ તોય '1942'માં શાનદાર સંગીત આપીને તેમણે સાબિત કરી દીધું કે સંગીતનો શહેનશાહ તો એ જ છે.” “પણ, અફસોસ કે એ બાદશાહનો જીવ તખ્ત પર ફરીથી બેસે એ પહેલાં જ જતો રહ્યો.'' ગાયક ભૂપિન્દર કહે છે, ''અત્યંત દુઃખની વાત છે કે જે માણસ એક સમયે કેટલાય મિત્રોથી ઘેરાયેલો રહેતો હતો એ પોતાના અંતિમ દિવસોમાં સાવ એકલો પડી ગયો હતો.'' બેમિસાલ પંચમ આર. ડી.ને નજીકથી જાણનારા લોકો જણાવે છે કે શરૂઆતથી જ પંચમ એક વિલક્ષણ પ્રતિભા હતા. તેમણે પિતા એસ.ડી. બર્મન (સચીનદા)નાં કેટલાંય ગીતો રેકર્ડ કર્યાં પણ તેમણે ક્યારેય ક્રૅડિટ ના લીધી. આર. ડી. બર્મનનાં પત્ની અને પ્રખ્યાત ગાયિકા આશા ભોસલે જણાવે છે, ''મેં એક વખત પંચમને પૂછ્યું હતું કે તમે ક્રૅડિટ કેમ નથી લેતા. તેઓ બોલ્યા હતા કે પિતાજી માટે જ તો કામ કરી રહ્યો છું. મારું નામ ના પણ આવે તો શું ફેર પડે છે." આશા ભોસલે એક રસપ્રદ કિસ્સો સંભળાવે છે. એસ. ડી. બર્મન બીમાર પડ્યા બાદ જ્યારે આર. ડી. બર્મન નિર્માતાઓ પાસે પોતાનું સંગીત લઈને જતા હતા ત્યારે એ નિર્માતાઓ તેમને કહેતા, ''યાર પંચમ, તારા સંગીતમાં એ વાત નથી, જે તારા પિતાના સંગીતમાં હતી. કંઈક બીજું સંભળાવ.'' કંઈક આવું જ શક્તિ સામંતે પણ તેમને કહ્યું હતું. એ વખતે આર. ડી.એ ધીમેથી આશા ભોસલેને કહ્યું હતું. ''જો, હવે કેવી મોજ પડે છે!'' પંચમે એમને કહ્યું, ''મારા પિતાએ એક ધૂન બનાવી છે, જેનો ક્યારેય ઉપયોગ નથી કરાયો. કહો તો એ સંભળાવું.'' ચમે પિતાના નામે ખુદની જ ધૂન સંભળાવી દીધી. ધૂન સાંભળતાં જ શક્તિ સામંત બોલી ઊઠ્યા: ''વાહ-વાહ, શું વાત છે? મેં કહ્યું હતું ને કે તારા પિતાની વાત જ કંઈક જુદી છે.'' શમ્મી કપૂર જણાવે છે, '''ગાઇડ' અને 'આરાધના'નું સંગીત એસ. ડી. બર્મને આપ્યું હતું, પણ 'ગાતા રહે મેરા દિલ...' અને 'કોરા કાગઝ થા યે મન મેરા...' જેવાં ગીતો પંચમે રેકર્ડ કર્યાં હતાં.'' ગુલઝારને શું કહ્યું તેમણે? આર. ડી.ના વધુ એક અંગત મિત્ર હતા ગુલઝાર. તેઓ જણાવે છે, ''ફિલ્મ 'ઇજાઝત'નું ગીત 'મેરા કુછ સામાન તુમ્હારે પાસ પડા હૈ' જ્યારે હું એમને સંભળાવી રહ્યો હતો તો પંચમને લાગ્યું હું એમને કોઈ સીન સંભળાવી રહ્યો છું.” “જ્યારે મેં કીધું કે આ ગીત છે તો એમણે નોટબુક મારી તરફ ધકેલતાં કહ્યું, કાલે તું કોઈ ન્યૂઝપેપર લઈને આવીશ અને કહીશ કે ચાલ ગીત બનાવી દે.” ગુલઝાર જણાવે છે કે આર. ડી. બર્મન ભારે ઉતાવળા માણસ હતા. સંગીત સર્જતી વખતે તેઓ વ્યાકુળ બની જતા. એ વખતે જો કોઈ તેમને ગરમાગરમ ચા આપે તો એ ઠંડી પડે એની પણ રાહ નહોતા જોતા. ગરમ ચામાં પાણી નાખીને પી લેતા. જોકે, આટલા ઉતાવળા હોવા છતાં એમના સંગીતમાં એક સ્થિરતા હતી. આર. ડી. બર્મન માટે કેટલાંય ગીતો ગાનારા અમિત કુમાર જણાવે છે કે એક વખત આર. ડી.એ જાતે જ કહ્યું હતું. ''યાર, મારી પાસે ઢગલો આઇડિયાઝ્ છે પણ કોઈ તેને સમજી જ નથી શક્યું. મેં હજુ સુધી કંઈ જ કર્યું નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાહુલ દેવ બર્મન એટલે કે 'આરડી' એટલે કે 'પંચમ'. ભારતીય ફિલ્મસંગીતના એક એવા સંગીતકાર કે જેમના સર્જને પારંપરિક ફિલ્મસંગીતના સંસારમાં વિદ્રોહ જન્માવ્યો. બળવો પોકાર્યો. +text: ભારતને કુલ 36 રફાલ વિમાનો મળવાનાં છે અને આ માટે ફ્રાન્સ સાથે સપ્ટેમ્બર 2016માં સોદો કરવામાં આવ્યો હતો. રફાલ વિમાનો એ નવી પેઢીનાં શ્રેષ્ઠ યુદ્ધવિમાનો પૈકી એક મનાય છે અને તેનાથી ભારતીય વાયુસેનાનું સામર્થ્ય પણ બેવડાશે. જોકે, વિશ્વમાં કેટલાંક એવાં વિમાનો પણ છે, જે ફ્રાંસની દાસૉ કંપનીએ બનાવેલા રફાલને ટક્કર આપી શકે એમ છે. 1. યુરોફાઇટર ટાઇફૂન યુરોફાઇટ ટાઇફૂન એ પોતાના નામ અનુસાર જ યુરોપમાં નિર્માણ પામ્યું છે. યુનાઇટેડ કિંગડમ, જર્મની, ફ્રાન્સ, ઇટાલી અને સ્પેનના 'ફ્યૂચર યુરોપિયન ફાઇટર ઍરક્રાફ્ટ પ્રોગ્રામ' અંતર્ગત તેનું નિર્માણ થયું છે. યુરોફાઇટ ટાઇફૂનની વેબસાઇટના દાવા અનુસાર આ યુદ્ધવિમાન યૂકે, જર્મની, ઇટાલી, સ્પેન, ઑસ્ટ્રિયા, સાઉદી અરેબિયા અને ઓમાનની વાયુસેનાની કરોડરજ્જુ છે. વેબસાઇટ ટાઇફૂનને નાટો રાષ્ટ્રનું 'ટ્રબલશૂટર' માને છે અને સાથે જ વિશ્વનું સૌથી ઍડવાન્સ્ડ ફાઇટર ઍરક્રાફ્ટ પણ ગણાવે છે. આ વિમાન 2.0 મૅક એટલે કે 2450 કિલોમિટરની ઝડપે ઊડી શકે છે. વિમાનની લંબાઈ 15.96 મિટર છે, જ્યારે પાંખો સાથેની તેની પહોળાઈ 10.95 મિટર છે. ટાઇફૂન 55 હજાર ફૂટની ઊંચાઈ સુધી ઊડી શકે છે. હવામાંથી હવામાં માર કરી શકતી SRAAM મિસાઇલ અને 27 એમએમની તોપ આ વિમાનને ખતરનાક બનાવે છે. તેની 'લેઝર ડૅઝિગ્નેશન સિસ્ટમ' સચોટ નિશાન લઈ શકે છે. 2. F-35 લાઇટનિંગ 2 સ્ટીલ્થ ટૅકનૉલૉજી, ઍડ્વાન્સ સૅન્સર, શસ્ત્રક્ષમતા અને રેન્જના હિસાબે લૉકહીડ માર્ટિન F35 લાઇટનિંગ-2 એ અત્યાર સુધીનું સૌથી ખતરનાક યુદ્ધવિમાન હોવાનું કંપનીની વેબસાઇટ જણાવે છે. અમેરિકન સૈન્ય ઉપરાંત ઇઝરાયલ, બેલ્જિયમ, ડેનમાર્ક, ઇટાલી, જાપાન, નેધરલૅન્ડ, પોલૅન્ડ, સાઉથ કોરિયા, તુર્કી, નોર્વે જેવા દેશોની વાયુસેના આ વિમાનની સેવા લઈ રહી છે. લૉકહીડ માર્ટિન અને અમેરિકન સરકાર વચ્ચે થયેલા કરાર અંતર્ગત આ યુદ્ધવિમાન વિકસાવવામાં આવ્યું છે. આ સીરિઝ હેઠળ ત્રણ વિમાનોનું નિર્માણ કરાયું છે. F35A, F35B અને F35C. વિમાનમાં 25 એમએમની તોપ, હવામાંથી હવામાં પ્રહાર કરી શકતી મિસાઇલ, 907 કિલોના ગાઇડેડ બૉમ્બ વહન શકાય છે. F35 એ 1.6 મૅક એટલે કે 1975.68 કિલોમીટરની ઝડપે ઊડી શકે છે. 3. ચેંગડુ J20 ચીનનું J20 સ્ટીલ્થ ફાઇટર જેટ મલ્ટીરોલ ઍરક્રાફ્ટ છે. J20 2.0 મૅકની ઝડપે એટલે કે 2450 કિલોમિટરની ઝડપે ઊડી શકે છે. અમેરિકાના F22 રૅપ્ટરનો આ ચાઇનીઝ જવાબ હોવાનું 'સાઉથ ચાઇના મૉર્નિંગ પોસ્ટ' જણાવે છે. ચેંગડુ ઍરોસ્પેસ કૉર્પોરેશન દ્વા��ા આ વિમાનનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે. હવામાંથી હવામાં પ્રહાર કરી શકતી 6 મિસાઇલો આ યુદ્વવિમાન વહન કરી શકે છે. આ ઉપરાંત ગાઇડેડ બૉમ્બ પણ તેમાં લગાવી શકાય છે. 4. મિગ-35 રશિયામાં નિર્મિત મિગ-35 એ 'ટ્વિન ઍન્જિન મીડિયમ ફાઇટર' યુદ્ધવિમાન છે. 19 હજાર કિલોમિટરની ઊંચાઈ સુધી ઊડી શકતું આ યુદ્ધવિમાન કલાકના 2400 કિલોમિટરની ઝડપે ઉડે છે. અન્ય વિમાનોની સરખામણીમાં લૉ મૅન્ટન્સ ધરાવતું આ ફાઇટર જેટ 3600 કિલોમિટરની રેન્જ ધરાવે છે. આ વિમાન વર્ષ 2007માં બેંગલુરુમાં આયોજિત 'ઍરો ઇન્ડિયા ઍર શો' દરમિયાન રશિયાએ રજૂ કર્યું હતું. મિગ-29ના આધુનિક વર્ઝન તરીકે મિગ-35ને વિકસાવવામાં આવ્યું છે. ભારત પાસે 100 જેટલાં મિગ-29 વિમાનો છે. શસ્ત્રોની વાત કરીએ તો તેમાં હવામાંથી હવામાં અને હવામાંથી જમીન પર પ્રહાર કરી શકતી મિસાઇલો સજ્જ કરી શકાય છે. 'ગ્લૉબલસિક્યોરિટી.ઓઆરજી' વેબસાઇટ અનુસાર મિગ-35ની 30 એમએમની તોપમાં 1500 રાઉન્ડ ઍમ્યુનિશન ભરી શકાય છે. આ ઉપરાંત 7000 કિલો સુધીના બૉમ્બનું પણ તે વહન કરી શકે છે. કલાકના 2700 કિલોમિટરની ઝડપે ઊડી શકતું આ આ યુદ્ધવિમાન એક હજાર કિલોમિટરની રેન્જ ધરાવે છે. 5. લૉકહીડ માર્ટિન એફ-22 રૅપ્ટર ફિફ્થ જનરેશનનું આ અમેરિકન વિમાન તેની વેબસાઇટના જણાવ્યા અનુસાર સ્ટીલ્થ, ગતિ, હવામાંથી હવામાં અને હવામાંથી જમીન પર પ્રહાર કરવાની ક્ષમતાને કારણે વિશ્વનું શ્રેષ્ઠ યુદ્ધવિમાન છે. 62 ફૂટની લંબાઈ, 16,67 ફૂટ ઊંચાઈ ધરાવતું આ વિમાન બે એન્જિન ધરાવે છે. ઍડવાન્સ સ્ટીલ્થ ટૅકનૉલૉજી સાથે તે કલાકના 1852 કિલોમિટરની ઝડપે ઊડી શકે છે. હાલમાં આ વિમાનનો અમેરિકા ઉપયોગ કરી રહ્યું છે. 62 ફૂટની લંબાઈ, 16.67 ફૂટની ઊંચાઈ ધરાવતું આ યુદ્ધવિમાન 27,000 કિલોગ્રામ સાથે ટૅકઑફ કરી શકે છે. તે 60,000 ફૂટની ઊંચાઈ અને કલાકના 2,222 કિલોમિટરની ઝડપથી તે ઊડી શકે છે. તેમાં 6 'ઍડવાન્સ્ડ મિડિયમ રેન્જ ઍર ટુ ઍર મિસાઇલ' લગાવી શકાય છે. આ ઉપરાંત તેમાં હવામાંથી હવામાં વાર કરી શકતી 2 સાઇડવિન્ડર મિસાઇલ અને 9 હજારનો દારૂગોળો પણ લાદી શકાય છે. રફાલની ખૂબીઓ રફાલ વિમાન પરમાણુ મિસાઇલ ડિલિવર કરવામાં સક્ષમ છે અને દુનિયાના સૌથી સુવિધાજનક હથિયારોનો ઉપયોગ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. રફાલમાં બે પ્રકારની મિસાઇલ છે. એકની રેન્જ દોઢસો કિલોમિટર અને બીજીની રેન્જ લગભગ ત્રણસો કિલોમિટર છે. પરમાણુ હથિયારો સાથે રફાલ હવાથી હવામાં 150 કિલોમિટર સુધી મિસાઇલ છોડી શકે છે અને હવાથી જમીન સુધી તેની મારકક્ષ���તા 300 કિલોમિટર છે. આ વિમાન ભારતીય વાયુસેનામાં ઉપયોગમાં લેવાઈ રહેલાં મિરાજ-2000નું ઍડવાન્સ વર્ઝન છે. ભારતીય ઍકફૉર્સ પાસે 51 મિરાજ-2000 છે. દસૉ ઍવિએશનના જણાવ્યા પ્રમાણે રફાલની સ્પીડ મૅક 1.8 છે. એટલે કે 2020 કિલોમિટર પ્રતિ કલાક ઝડપ. રફાલ લડાકુ વિમાનોનો અત્યાર સુધી અફઘાનિસ્તાન, લીબિયા, માલી, ઇરાક અને સીરિયા જેવા દેશોમાં લડાઈઓમાં ઉપયોગ થયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય વાયુસેનાને 8 ઑક્ટોબરે એટલે કે 'વાયુસેનાદિવસ' પર જ પ્રથમ રફાલ યુદ્ધવિમાન મળ્યું છે. ભારતના સંરક્ષણમંત્રી રાજનાથ સિંહે રફાલની ડિલિવરીના દિવસને ઐતિહાસિક ગણાવ્યો છે. +text: ધારાસભ્યની બર્થડે પાર્ટી સમાચાર સંસ્થા એનએનઆઈ મુજબ દેશમાં લૉકડાઉનની વચ્ચે કર્ણાટક ભાજપના ધારાસભ્ય એમ. જયરામની બર્થડે પાટી એમના મતક્ષેત્ર તુરુવેકેરેમાં યોજાઈ હતી. અહેવાલ મુજબ ધારાસભ્ય શુક્રવારે મોટી સંખ્યામાં લોકોની હાજરી વચ્ચે હાથમોજાં પહેરીની જન્મદિન મનાવતાં અને કૅક કાપતાં જોવા મળ્યા. આ ઘટના તુમાકુરુ જિલ્લાના ગુબ્બી તાલુકામાં બની છે. બર્થડે પાર્ટી એક સરકારી શાળામાં યોજાઈ હતી અને તેમાં મોટા પ્રમાણમાં લોકો જોડાયા હતા. આ પાર્ટીના વાઇરલ થયેલા એક વીડિયોમાં ધારાસભ્ય ભેગા થયેલા લોકોને એમ કહેતા સંભળાય છે કે, "સરકારનો હુકમ હોવા છતાં તમારા કાર્યકરોને લીધે આવ્યો છું. આપણે આસપાસમાં જઈને લોકોને કોરોના વાઇરસ સામેની લડતમાં નિયમપાલન માટે જાગૃત કરીશું. આપણે નથી જાણતા કે વાઇરસ કેવી રીતે ફેલાય છે એટલે બાળકો અને અન્યોએ બહાર ન નીકળવું જોઈએ." ધારાસભ્ય સામે નહીં અન્યો સામે કેસ ધારાસભ્યની બર્થડે પાર્ટી આ અંગે તુમાકુરુ જિલ્લાના પોલીસ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ વામશી ક્રિશ્નાએ બીબીસીને કહ્યું કે અમે આ ઘટનાની સુઓમોટો કેસ તરીકે નોંધ કરી છે અને આઈપીસીની કલમ 188 મુજબ 3 આયોજકો સામે ગુનો નોંધવામાં આવ્યો છે. જોકે, કલમ 188માં સ્પષ્ટ જોગવાઈ હોવા છતાં અને તે જ કલમ ઍપેડેમિક ડિસીઝ ઍક્ટ 1897 મુજબ પણ લાગુ પડતી હોવા છતાં સુઓમોટો ફરિયાદ ધારાસભ્ય સામે નોંધવામાં નથી આવી, પરંતુ અન્ય ત્રણ આયોજકો સામે નોંધવામાં આવી છે. ઍપેડેમિક ડિસીઝ ઍક્ટ મુજબ - કોઈ પણ વ્યક્તિ આ કાયદાને આધીન હુકમો ન માને કે જોગવાઈ કે હુકમનો ભંગ કરે તો તે કલમ 188 મુજબ સજાપાત્ર ગુનો ગણાશે. આ કાયદો એવું કહે છે કે જો વ્યક્તિ એ જાણતી હોય કે સરકારી આદેશનો ભ��ગ કરવાથી માનવીય જિંદગીને કે તેમના આરોગ્યને અથવા સુરક્ષાને જોખમ છે તો એ વ્યક્તિ સામે કેસ થઈ શકે છે. કાયદા મુજબ વ્યક્તિ જે હુકમનો અનાદર કરી રહી હોય તેનાથી તે અવગત હોય એટલું જ પૂરતુ છે. આ કાયદા મુજબ હુકમનો અનાદર કરનારને 6 મહિનાની જેલની સજા અને 1000 રૂપિયા દંડ અથવા બેઉ થઈ શકે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે કૉંગ્રેસ નેતા અને રાજ્યના અધ્યક્ષ ડી.કે. શિવાકુમારે આ મુદ્દે પોલીસને સુઓમોટો ફરિયાદ કરવા વિનંતી કરી હતી. એ પછી પોલીસે આ મામલે ફરિયાદ દાખલ કરી. ધારાસભ્યની બર્થડે પાર્ટીમાં બાળકો જોકે, ડી.કે. શિવાકુમારનું કહેવું છે કે લૉકડાઉનના તમામ નિયમોનો ભંગ કરવા બદલ ધારાસભ્ય સામે ફરિયાદ થઈ જોઈએ. તો શું ધારાસભ્ય સામે પગલાં લેવાશે એ મુદ્દે ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતાએ બીબીસીને કહ્યું કે, આ મુદ્દે તો મુખ્ય મંત્રી જ ધારાસભ્યોને લૉકડાઉનની સ્થિતિમાં યોગ્ય રીતે વર્તવા માટે કહી શકે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશ કોરોના વાઇરસની મહામારી સામે ઝૂઝી રહ્યો છે અને સંક્રમણ તેમજ મોતનો આંકડો સતત વધી રહ્યો છે ત્યારે ભાજપના ધારાસભ્યે અનેક લોકોની હાજરીમાં ઉજવેલી બર્થડે પાર્ટી વિવાદમાં આવી છે. +text: કૃષિકાયદાઓને રદ કરવાની માગ સાથે આંદોલન કરી રહેલા ખેડૂતોએ સરકારના પ્રસ્તાવને ફગાવવાની સાથે ત્રણેય કૃષિકાયદા સંપૂર્ણપણે રદ કરીને તમામ ખેડૂતોને પાક પર લાભદાયક MSP મળી રહે તે માટે કાયદો બનાવવાની વાત કરી છે. નોંધનીય છે કે પાછલા 58 દિવસોથી ભારતનાં જુદાં જુદાં રાજ્યોના ખેડૂતો મોદી સરકાર દ્વારા લાવવામાં આવેલા ત્રણ કૃષિકાયદાઓને પાછા ખેંચી લેવાની માગ સાથે પાટનગર દિલ્હીની સરહદો પર આંદોલન કરી રહ્યા છે. સરકાર અને ખેડૂત સંગઠનોના આગેવાનો વચ્ચે ઘણી વખત વિવાદનો અંત લાવવા અને વચ્ચેનો માર્ગ કાઢવા માટે ચર્ચા થઈ પરંતુ આ વિવાદનો કોઈ ઉકેલ આવી શક્યો નથી. પાછલા 58 દિવસ દરમિયાન આ આંદોલનકારી ખેડૂતો પૈકી કેટલાકનાં સ્થળ પર જ મૃત્યુ થયાં છે જ્યારે અમુક ખેડૂતોએ પોતાના જીવન ટૂંકાવી લીધા હોવાના બનાવો પણ બન્યા છે. ખેડૂત સંગઠન અને પોલીસ પ્રશાસન વચ્ચે થયેલી બેઠકમાં પોલીસે દિલ્હીમાં પ્રવેશ ન કરવાની વાત કરી જ્યારે ખેડૂતોએ સામે દિલ્હીના રિંગ રોડ પર પરેડ કરવાની વાત દૃઢતાપૂર્વક મૂકી છે. ખેડૂત સંગઠન સંયુક્ત કિસાન મોરચાએ દાવો કર્યો છે કે કૃષિકાયદાઓ પાછા ખેંચવાની માગ સાથે શરૂ થયેલ આ��દોલન હવે દેશવ્યાપી થઈ ચૂક્યો છે. કર્ણાટક, ઉત્તરાખંડ, ઓડિશા અને કોલકાતાના ખેડૂત સંગઠનો દ્વારા આ આંદોલનને સમર્થન કરાયું છે. મુંબઈ પોલીસે પીઢ લેખક અને ગીતકાર જાવેદ અખ્તર દ્વારા કરાયેલ બદનક્ષીના કેસમાં બોલીવૂડ અભિનેત્રી કંગના રણોતને સમન કર્યાં છે. મુંબઈ મિરરના એક અહેવાલ અનુસાર કંગનાને જુહુ પોલીસ સમક્ષ 22 જાન્યુઆરીએ હાજર રહેવા જણાવાયું છે. નોંધનીય છે કે જાવેદ અખ્તરે બદનક્ષીભરી અને આધારવિહોણી ટિપ્પણીઓ કરવા મામલે અંધેરી મેટ્રોપોલિટન મૅજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ કંગના વિરુદ્ધ ક્રિમિનલ ફરિયાદ દાખલ કરી હતી. અખ્તરે પોતાની ફરિયાદમાં દાવો કર્યો હતો કે પાછલા વર્ષે જૂન માસમાં સુશાંત સિંહ રાજપૂતના મરણ બાદ કંગનાએ પોતાના એક ઇન્ટરવ્યૂમાં બોલિવૂડની એક આંતરિક ટોળકી અંગે વાત કરતી વખતે તેમનું નામ લીધું હતું. ફરિયાદ અનુસાર કંગનાએ ખોટો દાવો કર્યો હતો કે અભિનેતા હૃતિક રોશન સાથે તેમના સંબંધો અંગે ચૂપ રહેવા માટે જાવેદ અખ્તરે તેમને ધમકાવ્યાં છે. ફરિયાદમાં જણાવાયું છે કે કંગનાનાં આ નિવેદનોથી અખ્તરની છબિ ખરડાઈ છે. આ મામલે કોર્ટે ડિસેમ્બર, 2020માં જુહુ પોલીસને તપાસ કરી પોતાનો રિપોર્ટ 16 જાન્યુઆરીએ સોંપવા માટે જણાવ્યું હતું. જોકે, બાદમાં કોર્ટે પોલીસને 1 ફેબ્રુઆરી સુધીનો સમય આપ્યો હતો. નોંધનીય છે કે પોતાનાં ટ્વીટ અને નિવેદનોને કારણે પાછલા અમુક સમયથી કંગના ઘણા વિવાદોમાં સપડાઈ ચૂક્યાં છે અને તેમની વિરુદ્ધ અનેક કેસ દાખલ થઈ ચૂક્યા છે. કોરોનાની રસી લેનાર હેલ્થ-વર્કરનું મૃત્યુ, તંત્રએ કહ્યું 'વૅક્સિન સાથે સંબંધ નથી' પ્રતીકાત્મક તસવીર એનડીટીવીના અહેવાલ અનુસાર તેલંગણાના નિર્મલ જિલ્લામાં કોરોના વાઇરસની રસી લીધા પછી 42 વર્ષીય હેલ્થ-વર્કરનું મૃત્યુ થયું છે. આરોગ્ય વિભાગના અધિકારીએ કહ્યું છે કે પ્રાથમિક તપાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે આનો કોરોના વાઇરસની વૅક્સિન સાથે કોઈ સંબંધ નથી. આ હેલ્થ-વર્કરને મંગળવારે સવારે 11.30 વાગ્યે પ્રાથમિક આરોગ્યકેન્દ્રમાં રસી આપવામાં આવી હતી. બુધવારે સવારે અઢી વાગ્યે તેમણે છાતીમાં દુખાવાની ફરિયાદ કરી હતી. આરોગ્ય અધિકારી જી શ્રીનિવાસ રાવે કહ્યું કે તેમને જ્યારે સાડા પાંચ વાગે હૉસ્પિટલ લાવવામાં આવ્યા ત્યારે તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે મૃત્યુને વૅક્સિન સાથે કોઈ સંબંધ નથી. ગાઇડલાઇન્સ અનુસાર ડૉક્ટરોની ટીમ તરફથી પોસ્ટમૉર��ટમ કરવામાં આવશે. રસીકરણ પછી થતી આડ અસરને ચકાસવા બનાવેલી કમિટી આ કેસને જોઈ રહી છે અને પોતાનો અહેવાલ રાજ્યની કમિટી સમક્ષ રજૂ કરશે. આ કમિટી કેન્દ્ર સરકારની કમિટીને અહેવાલ મોકલશે. અશાંત ધારામાં ફેરફાર પર ગુજરાત હાઈકોર્ટેનો સ્ટે ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર ગુજરાત હાઈકોર્ટે વિવાદિત અશાંત ધારાના કાયદામાં કરાયેલા સુધારાના અમલના જાહેરનામા પર સ્ટે આપ્યો છે. જમિયત-એ-ઉલેમા-એ-હિંદનું કહેવું છે કે આ સુધારા ભારતીય બંધારણનાં મૂલ્ય, સમાનતાના અધિકાર, બંધારણીય નૈતિકતાનું અપમાન કરે છે. અશાંત ધારાનો કાયદો જ્યાં લાગુ કરવામાં આવે છે તે વિસ્તારમાં એક ધર્મની વ્યક્તિ બીજા કોઈ ધર્મની વ્યક્તિને પોતાની સંપત્તિ વેચી શકતી નથી અને જો વેચવી હોય તો તેણે સરકારની પરવાનગી લેવી પડે છે. ગુજરાત હાઈકોર્ટે આદેશ આપ્યો છે કે ત્રીજી ફેબ્રુઆરી સુધી કોઈ જાહેરનામું બહાર પાડવામાં ન આવે. કૃષિકાયદાને દોઢ વર્ષ માટે રોકવાનો પ્રસ્તાવ, કૃષિમંત્રીએ શું કહ્યું? ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર ખેડૂત આંદોલનને પૂર્ણ કરવા માટે કેન્દ્ર સરકારે કૃષિકાયદાઓને દોઢ વર્ષ માટે રોકવાની ભલામણ કરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા બનાવવામાં આવેલી કમિટી સામે ખેડૂતોએ ચર્ચા કરવાની ના કહેતા, સરકારે ખેડૂતોના નેતાઓ અને સરકારની જૉઇન્ટ પૅનલ બનાવવાની ભલામણ કરી છે. આ જૉઇન્ટ પૅનલ પોતાનો અહેવાલ આપશે ત્યાં સુધી કૃષિકાયદાઓનો અમલ નહીં થાય. બંને પક્ષો હવે ફરીથી શુક્રવારે એટલે કે 22 જાન્યુઆરીએ મળવા માટે તૈયાર થયા છે. કેન્દ્રીય કૃષિમંત્રી નરેન્દ્રસિંહ તોમરે કહ્યું, "અમે 22 જાન્યુઆરીએ નિરાકરણ તરફ જઈએ તેવી આશા રાખીએ છીએ" તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ખેડૂત સંગઠન સંયુક્ત કિસાન મોરચા દ્વારા વિવાદિત કૃષિકાયદા એકથી દોઢ વર્ષ માટે સ્થગિત કરવાના પ્રસ્તાવને નકારી કાઢવામાં આવ્યો છે. +text: બીબીસી સાથેની એક ખાસ વાતચીતમાં યોગી આદિત્યનાથે એમ પણ કહ્યું કે તેમના શાસનમાં કોઈ પણ ધર્મના લોકોને કોઈ પણ પ્રકારનો ભય ના હોવો જોઈએ અને કાયદો સહુ માટે સમાન છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં લગભગ બે વર્ષ પહેલા સત્તામાં આવ્યા પછીથી યોગી આદિત્યનાથ સરકારે ગેરકાયદેસર કતલખાનાઓ વિરુદ્ધ ઝુંબેશ ચલાવી છે. એક તરફ જ્યાં ગેરકાયદેસર કતલખાના બંધ થયા છે તો બીજી તરફ કથિત ગૌમાંસ ખાવાને નામે અને ગાયની તસ્કરીના નામે ઘણ�� હિંસક ઘટનાઓ પણ બની છે. આ સવાલના જવાબમાં કે શું ગૌરક્ષાને નામે થનારી કાર્યવાહીની આડમાં કેટલાંક અસામાજિક તત્વોમાં એવી હિંમત નથી આવી ગઈ કે તેઓ રસ્તાઓ ઉપર ગાયોનું ચેકિંગ કરે છે? તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? યોગી આદિત્યનાથનો જવાબ હતો, "ઉત્તર પ્રદેશમાં આ પ્રકારની છૂટ કોઈને નથી. આમ પણ, યુપીમાં ગૌહત્યા અપરાધ છે એટલે કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરનારાઓ વિરુદ્ધ કાર્યવાહી થશે. " "કાયદો કોઈના દબાણમાં કામ નહીં કરે અને ના કોઈના હાથનું હથિયાર નહીં બને." તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું આ ઘટનાઓ પછીથી બીજા ધર્મના લોકોમાં ભય નથી વ્યાપી ગયો? યોગી આદિત્યનાથનો જવાબ હતો, "કોઈ ઉપર દબાણ નથી અને પ્રદેશમાં અલ્પસંખ્ય્કો સહિત સહુની સુરક્ષા અમારી જવાબદારી છે." તમામને ધર્મનું પાલન કરવાની આઝાદી તેમણે એમ પણ કહ્યું કે છેલ્લા બે વર્ષોમાં ઉત્તર પ્રદેશમાં દરેક તહેવાર શાંતિપૂર્વક રીતે મનાવવામાં આવે છે અને અહીં તમામ લોકોને પોતાની જાતિ, ધર્મ અથવા ધર્મનું પાલન કરવાની પૂરી આઝાદી છે. હાલમાં જ પશ્ચિમી ઉત્તર પ્રદેશના બુલંદશહેરમાં ગૌમાંસના અવશેષ મળવાની વાત ઉપર એક ગુસ્સે થયેલી ભીડે નજીકના ચિંગરાવટી થાણા ઉપર હુમલો કરી દીધો હતો. આ હિંસામાં પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર સુબોધ કુમાર સિંહની ગોળી મારીને હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી. પ્રદર્શન કરી રહેલા એક સ્થાનિક યુવકનું પણ ગોળી વાગવાથી મોત થઈ ગયું. બુલંદશહેરના જે વિસ્તારમાં આ ઘટના બની છે, ત્યાંના ધારાસભ્ય ભારતીય જનતા પાર્ટીના દેવેન્દ્ર સિંહ લોધી છે અને તેમની ફરિયાદ આજે પણ યથાવત છે. બીબીસી સાથે થયેલી વાતચીતમાં તેમણે કહ્યું હતું કે, "કાર્યવાહી તો ઉચ્ચ-સ્તરીય હોવી જોઈતી હતી, હજુ તો કાર્યવાહીની કોઈ દિશા જ નથી. એટલે મેં ન્યાયિક તપાસની માંગ કરી છે." આપને આ પણ વાંચવું ગમશે જ્યારે મુખ્યમંત્રી આદિત્યનાથને પૂછવામાં આવ્યું કે આ રીતનાં આરોપો પછીથી પ્રદેશના અફસરો ઉપર દબાણ દેખાયું છે અને આપની સરકારનું મનોબળ કેટલું તૂટે છે જ્યારે પોતાની પાર્ટીના લોકો તપાસથી સંતુષ્ટ નથી, તો તેમનો જવાબ હતો, "એ બંને વસ્તુઓ તો સાથે ચાલશે જ." તેમણે કહ્યું, "જન પ્રતિનિધિ જનતાની સહુથી નજીક હોય છે. સ્વાભાવિકપણે જ તે જનતાની વાત કરશે, તેમને બોલવું પણ જોઈએ. " "પરંતુ ખોટા કામની પરવાનગી અમારી સરકાર ના આપી શકે. બીજી વાત એ કે, જો ક્યાંય પણ કોઈથી કોઈ ચૂક માટે એ જ વખતે જવાબદારી નક્કી કરવામાં આવશે." યોગીના અનુસા���, "ભવિષ્યમાં બુલંદશહેર જેવી ઘટનાઓ ફરીવાર ના થઈ શકે એ માટે કડક સૂચનાઓ આપવામાં આવી રહી છે અને જેણે પણ કાયદાને પોતાના હાથમાં લીધા છે, એમની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી થઈ રહી છે." 'પોલીસને ફાયર કરવાથી રોકી નથી શકાતા' લગભગ બે વર્ષ પહેલા ઉત્તર પ્રદેશમાં યોગીના નેતૃત્વમાં ભાજપ સરકાર બન્યા બાદથી 67થી વધુ પોલીસ એન્કાઉન્ટરની ઘટનાઓ બહાર આવી છે અને એમાંથી ઘણાં નકલી હોવાના આરોપ પણ સરકાર ઉપર મુકાયા છે. તાબડતોબ થયેલા ઍન્કાઉન્ટર્સ ઉપર ફક્ત વિધાનસભા અને સંસદમાં ઉહાપોહ મચ્યો છે બલકે રાષ્ટ્રીય માનવાધિકાર કમિશન ઉપર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા છે. યોગી આદિત્યનાથે નકલી ઍન્કાઉન્ટર્સના આરોપોને ખોટાં જણાવતા કહ્યું, "અમે કોઈ પણ ખોટાં કામમાં વિશ્વાસ નથી ધરાવતા. અમે લોકો જનતાની સેવા કરવા આવ્યા છીએ અને મારું માનવું છે કે મારી સરકારમાં એક પણ ઍન્કાઉન્ટર્સ ખોટું નથી થયું. તેઓ કહે છે, "ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસને સુપ્રીમ કોર્ટ અને માનવાધિકાર કમિશન દ્વારા આપવામાં આવેલા સૂચનોનું પાલન કરવાનો આદેશ છે." જો કે, આ પછી યોગી આદિત્યનાથે એમ પણ કહ્યું કે, "પરંતુ જો કોઈ પોલીસ ઉપર જબરદસ્તી ફાયર કરતું હોય તો તમે પોલીસને ફાયર કરવાથી અટકાવી ના શકો." હાલમાં જ બીબીસીએ કહેવાતા નકલી ઍન્કાઉન્ટર્સની ગહન તપાસ કરી હતી જેમાં મન અને મારી સહયોગીની સાથે વાતચીતમાં ઘણાં પીડિત પરિવારોએ, ખાસ કરીને પશ્ચિમી ઉત્તર પ્રદેશમાં, "કેસ પાછા લેવાનું દબાણ"ની વાત દોહરાવી હતી. જ્યારે યોગી આદિત્યનાથની સામે આ વાત મુકવામાં આવી તો તેમણે કહ્યું, "એવી કોઈ વાત નથી ભાઈ. કોઈ પણ પરિવાર ઉપર કોઈ પ્રકારનું દબાણ નથી. તેમણે કહ્યું, "આજથી બે વર્ષ પહેલા પશ્ચિમી ઉત્તર પ્રદેશમાં સ્થિતિ અત્યંત ખરાબ હતી, એસિડ હુમલાની ઘટનાઓ થતી હતી, કોમી હિંસા થતી હતી. આજે તો આવું નથી થતું." ખેડૂતોની દેવા માફી પાછળ દુર્ભાવના નથી યોગી આદિત્યનાથે છેલ્લા બે વર્ષમાં પોતાની સરકારના વહીવટ વિષે પણ વાત કરી અને કહ્યું કે, "અમે જ્યારે સરકારમાં આવ્યા હતાં ત્યારે પડકારો વધુ હતાં. અમને વીજળીકરણ, રસ્તાઓના વિકાસ અને સ્વચ્છ ભારત મિશન અંતર્ગત ટૉઇલેટ્સની સાથે સાથે ખેડૂતોની દેવા માફી માટે હજારો કરોડની રકમ લગાવી છે." આ જ મુદ્દે એમને પૂછવામાં આવ્યું કે, "ભારતમાં આજે પણ કરદાતાઓની સંખ્યા બહુ જ ઓછી છે અને સરકારો -ભલે તે કોંગ્રેસની હોય કે ભાજપાની- કરમાંથી એકત્ર કરેલા પૈસાને શું રાજકીય ફાયદા અથવા વો���-બેંક પોલિટિક્સ માટે ઉપયોગમાં લે છે?" યોગી આદિત્યનાથે જવાબ આપ્યો, "ખેડૂતોના દેવા માફ કરવા પાછળ અમારી કોઈ દુર્ભાવના નથી. એ તમામ પૈસા અમે ખોટાં ખર્ચા ઓછા કરીને લગાવ્યા છે." ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રીએ આગામી કુંભ મેળાના આયોજન સાથે સંલગ્ન સવાલો ઉપર પણ જવાબ આપ્યા અને કહ્યું કે, "અમારો પ્રયત્ન છે કે એ અત્યાર સુધીનો સહુથી સ્વચ્છ અને સુરક્ષિત કુંભ મેળો બની રહે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્ય નાથનું કહેવું છે કે, ઉત્તર પ્રદેશમાં ગૌરક્ષાના નામે કોઈ પણ રસ્તાઓ ઉપર ગાયોનું ચેકિંગ કરે, આ પ્રકારની છૂટ કોઈને નથી. +text: નરેન્દ્ર મોદી અને પૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહ કહેવાય છે કે મોદી સરકારને 16 વર્ષ જૂની પરંપરા મજબૂરીમાં બદલવી પડી છે, જેમાં વિદેશી ઉપહાર, દાન અને મદદ નહીં લેવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. કોરોનાના કેસ અને મૃત્યુ વધતાં ભારતમાં મેડિકલ ઓક્સિજન, દવાઓ અને અનેક ઉપકરણો નકામાં સાબિત થઈ રહ્યાં છે. 16 વર્ષ પહેલાં મનમોહન સિંહના નેતૃત્વવાળી યુપીએ સરકારે સુનામીસંકટના સમયે નિર્ણય લીધો હતો કે ભારત હવે પોતાના દમ પર લડાઈ લડી શકે છે, આથી કોઈ વિદેશી મદદને સ્વીકારશે નહીં. પણ હવે સ્થિતિ એવી છે કે મોદી સરકાર બાંગ્લાદેશ અને ચીનથી પણ મદદ લેવા માટે તૈયાર છે. ગુરુવારે ભારતના વિદેશસચિવ વર્ષવર્ધન શ્રૃંગલાએ વિદેશી મદદ સ્વીકારવાના નિર્ણયનો બચાવ કર્યો અને પત્રકારોને કહ્યું કે લોકોની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે જે પણ કરવું પડે, એ સરકાર કરશે. સરકારે બચાવ કર્યો નરેન્દ્ર મોદી અને પૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહ શ્રૃંગલાએ કહ્યું કે બહુ સંકટનો સમય છે. પહેલી વાર સરકારે સાર્વજનિક રીતે તેનો બચાવ કર્યો છે. શ્રૃંગલાએ વિદેશી મદદનો બચાવ કરતા કહ્યું, "અમે આને રાજનીતિ તરીકે જોતા નથી. અમે પણ લોકોની મદદ કરી છે અને અમને પણ મદદ મળી રહી છે. આ દર્શાવે છે કે પૂરી દુનિયા એક એકબીજા પર નિર્ભર છે. તેનાથી એ પણ ખબર પડે છે કે આખી દુનિયા સાથ મળીને કામ કરી રહી છે." ગુરુવારે પાકિસ્તાનના એક નિર્ણયનાં પણ વખાણ થઈ રહ્યાં છે. પાકિસ્તાન ભારતનો પડોશી દેશ છે અને તેણે પણ મુશ્કેલ સમયમાં મદદની વાત કરી છે. ગુરુવારે પાકિસ્તાનમાં યુરોપીયન યુનિયનનાં રાજદૂત એંદ્રોઉલા કામિનારાએ ટ્વીટ કરીને કહ્યું, "આપણે પાકિસ્તાનનો દિલથી આભાર માનવો જોઈએ કે તેણે ઈયુથી ભારત મોકલાઈ રહેલી માનવીય મદદ માટે તેના ઍરસ્પેસના ઉપયોગની તત્કાળ મંજૂરી આપી." ઉલ્લેખનીય છે કે ભારત અને પાકિસ્તાને એકબીજાના ઍરસ્પેસના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ લગાવી રાખ્યો છે. બાંગ્લાદેશના વિદેશ મંત્રાલયે જાહેરાત કરી કે તે ઍન્ટી-વાઇરલ દવાની 10,000 શીશી, 30,000 પીપીઈ કિટ અને ઝિંક, કૅલ્સિયમ, વિટામિન સીની સાથે અન્ય જરૂરી દવાઓ ભારત મોકલશે. હર્ષ શ્રૃંગલાએ કહ્યું કે અંદાજે 40 દેશોથી ઓક્સિજન સંબંધિત મદદને લઈને કામ ચાલુ છે. ભારત તાકાતવર દેશ અમેરિકા, રશિયા, જર્મની અને સાઉદી અરેબિયાથી લઈને ઇજિપ્ત, ઉઝબેકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ અને ગુયાના સુધી મદદ લઈ રહ્યું છે. શ્રૃંગલાએ કહ્યું કે ભારતને લોકો દિલ ખોલી મદદ કરી રહ્યા છે, કેમ કે ભારતે પણ ભૂતકાળમાં આવું કર્યું હતું. ઇસ્લામિક દેશોથી પણ મદદ ભારતને અખાતના ઇસ્લામિક દેશોથી પણ મુશ્કેલ સમયમાં મદદ મળી રહી છે. 25 એપ્રિલે ભારતીય વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરની યુએઈના વિદેશમંત્રી શેખ અબ્દુલ્લા બિન ઝાયેદ અલ નાહ્યાન સાથે ફોન પર વાત થઈ હતી. આ વાતચીત બાદ ગુરુવારે મેડિકલ આપૂર્તિથી ભરેલું એક કાર્ગો દિલ્હી પહોંચ્યું. ભારતને સાઉદી અરેબિયા, કુવૈત અને કતારથી પણ મદદ મળી રહી છે. વિદેશી મદદ સ્વીકારનો બચાવ કરતા શ્રૃંગલાએ કહ્યું કે ભારતે 80થી વધુ દેશોમાં કોરોનાની રસીના 6.5 કરોડ ડોઝ મોકલ્યા છે. શ્રૃંગલાએ કહ્યું કે જે દેશોને લાગી રહ્યું છે કે ભારત મુશ્કેલ સમયમાં તેની સાથે હતું, તેઓ ખૂલીને મદદ કરી રહ્યા છે. યુએઆઈથી આજે એટલે કે 30 એપ્રિલે ઓક્સિજનનો જથ્થો આવી શકે છે, તેમાં 140 મેટ્રિક ટન લિક્વિડ ઓક્સિજન હશે. બહરીનથી પણ ઓક્સિજન આવવાનો છે. કુવૈત ઓક્સિજન સિલિન્ડર અને 185 મેટ્રિક ટન લિક્વિડ ઓક્સિજન મોકલવાનું છે. રેમડેસિવિર મામલે પણ ભારતને ઇજિપ્ત, બાંગ્લાદેશ, ઉઝબેકિસ્તાન અને યુએઈથી મદદ મળી રહી છે. મનમોહન સિંહની યાદ વિદેશી મદદ મામલે 2004માં તત્કાલીન વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહનું એક નિવેદન યાદ કરાઈ રહ્યું છે. ડિસેમ્બર 2004માં આવેલી સુનામી દરમિયાન તેઓએ કહ્યું હતું, "અમને લાગે છે કે આપણે જાતે જ સ્થિતિને સંભાળી લઈશું અને લાગશે કે મદદની જરૂર છે ત્યારે મદદ લેશું." ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતે 1991માં ઉત્તરકાશી ભૂકંપ, 1993માં લાતુર ભૂકંપ, 2001માં ગુજરાત ભૂકંપ, 2000માં બંગાળ ચક્રવાત અને 2004માં બિહાર પૂર બાદ કોઈ પ્રકારની વિદેશી મદદ નહોતી લીધી. આ નીતિ છેલ્લાં 16 વર્ષથી ચાલી રહી ���ે અને ભારતે ઉત્તરાખંડમાં 2013માં આવેલા પૂર, 2005માં કાશ્મીરમાં ભૂકંપ અને 2014માં કાશ્મીરમાં પૂર દરમિયાન વિદેશી મદદ લેવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. 2018માં કેરળમાં જ્યારે પૂર આવ્યું ત્યારે યુએઈએ કેરળને 700 કરોડ રૂપિયાની મદદની રજૂઆત કરી હતી પણ મોદી સરકારે પણ લેવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો. સોનિયા ગાંધીનું સરકાર પર નિશાન કૉંગ્રેસ પ્રમુખ સોનિયા ગાંધી શુક્રવારે કૉંગ્રેસ પ્રમુખ સોનિયા ગાંધીએ પણ અંગ્રેજી અખબાર 'ધ હિંદુ'ને આપેલા ઇન્ટરવ્યૂમાં વિદેશી મદદને લઈને મોદી સરકાર પર નિશાન સાધ્યું છે. સોનિયા ગાંધીએ કહ્યું, "આંતરરાષ્ટ્રીય મદદનું સ્વાગત છે, પણ એ દયનીય સ્થિતિ છે કે આ રીતની મદદનો પણ વડા પ્રધાન મોદીના જયજયકારમાં ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. " "મોદી સરકારની પ્રાથમિકતા જ ખોટી છે. એક તરફ સૅન્ટ્રલ વિસ્ટા પ્રોજેક્ટ આગળ વધારાઈ રહ્યો છે અને બીજી તરફ દેશવિદેશમાંથી મદદ માટે મજબૂર થવું પડી રહ્યું છે." ચીન સાથે ભારતનો છેલ્લાં બે વર્ષથી તણાવ ચાલી રહ્યો છે, પણ ભારતે અહીંથી પણ મદદ માટે મજબૂર થવું પડ્યું છે. ભારતમાં ચીનના રાજદૂત સુન વેઇદોંગે ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે ચીની સપ્લાયર ભારતને મદદ મોકલવા માટે રાતદિવસ એક કરીને કામ કરે છે. ચીની વિદેશમંત્રી વાંગ યીએ ગુરુવારે ભારતીય વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરને એક પત્ર મોકલ્યો હતો, જેમાં શક્ય એટલી મદદની વાત કરાઈ હતી. વડા પ્રધાન મોદી કેટલાક દિવસો પહેલાં ભારતને દુનિયાની ફાર્મસી ગણાવતા હતા અને હવે ભારત દવાઓ માટે અન્ય દેશો સામે જોઈ રહ્યું છે. કહેવાય છે કે મોદી સરકારે કોરોના વાઇરસ મહામારીને સામાન્ય ગણી અને હવે તેનું પરિણામ ભારતીયોને ભોગવવું પડી રહ્યું છે. વિદેશી મીડિયામાં પણ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ટીકા થઈ રહી છે. કહેવાય છે કે પીએમ મોદીની નીતિઓને કારણે ભારતમાં કોરોના સંક્રમણ વધુ ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના મહામારીની ભયાનકતાએ ભારતને વિદેશોમાંથી મદદ લેવા પર મજબૂર કર્યું છે. +text: મૂળ સુરતના વતની હરમીત દેસાઈ મેડલ જીત્યા પછી ઓસ્ટ્રેલિયામાં રાત્રે એક વાગે પણ જાગતા હતા. હરમીત કહે છે, 'સોમવારે સવારે સિંગાપોર સાથેની સેમી ફાઇનલનું ખૂબ જ ટેન્શન હતું, પણ સેમી ફાઇનલ જીત્યા પછી અમારો આત્મવિશ્વાસ વધી ગયો હતો.' 'એ પછી ફાઇનલમાં પણ અમે સરળતાથી જીતી ગયા હતા. સેમી ફાઇનલ જીત્યા એટલે ભારતનો મેડલ તો પાક્કો જ હતો, પણ અમારે ગોલ્ડ મેડલ જ જોઇતો હતો.' 'હવે જીત્યા પછી આત્મસંતોષ છે. ખૂબ આનંદનો અનુભવ થઈ રહ્યો છે.' તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ગોલ્ડ મેડલ એ જ એકમાત્ર લક્ષ્ય જીતની ઊજવણી કેવી રીતે કરશો તે સવાલના જવાબમાં હરમીત કહે છે, "સુરત જઇને મિત્રો સાથે બીચ પર જઈશ. પરિવાર અને મિત્રો સાથે સેલિબ્રેશન કરીશ." ભવિષ્યના પ્લાનિંગની વાત કહેતાં તેમણે જણાવ્યું હતું, "હજી દસેક વર્ષ સુધી રમતો રહીશ. સપ્ટેમ્બરમાં એશિયન ગેમ્સ અને પછી ઓલમ્પિક ગેમ્સની તૈયારી કરીશ. "હરમીતના ગોલ્ડ મેડલના સમાચાર મળ્યા પછી સુરતમાં તેમના ઘરનો ફોન સતત રણક્યા કરે છે. "હરમીતનાં માતા અર્ચના દેસાઈ કહે છે, 'હરમીતને ગોલ્ડ મેડલ મળવાનો જ હતો. અમને વિશ્વાસ હતો. "તેણે ચાર વર્ષથી મીઠાઈ નથી ખાધી. મૂવી નથી જોઈ. કોઈ તહેવાર નથી ઊજવ્યો. કોઇ ફંક્શનમાં હાજરી નથી આપી કે મિત્રો સાથે કોઈ પાર્ટી નથી કરી. "હરમીત માટે કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ એ જ એકમાત્ર લક્ષ્ય હતું." દાળ ઢોકળી બહુ ભાવે છે તેઓ ડાયટ કોન્સિયસ છે. ન્યૂટ્રિશનિસ્ટ માતા તરફથી પણ તેમને હેલ્ધી ફૂડ માટેની ટીપ્સ મળતી રહે છે. તેમને પનીરનું શાક અને પરાઠા ખૂબ ભાવે છે. હરમીત રોજ પનીરનું શાક ખાય છે. ગુજરાતી ભોજનમાં તેમને દાળ ઢોકળી બહુ ભાવે છે, પણ ભાત ખાતા નથી. ગળ્યું તો બિલકુલ નથી ખાતા. ચા-કૉફી નથી લેતા. મિલ્કશેક ખાંડ વગર નેચરલ શૂગર જ લે છે. દૂધ ખાંડ વગરનું પીવે છે. હવે હરમીત ઘરે આવશે તો તમે મોં મીઠું કેવી રીતે કરાવશો, એવા સવાલનો જવાબ આપતાં અર્ચનાબહેન કહે છે, "હું એક ચમચી આઇસક્રીમ ખવડાવીને હરમીતનું મોં મીઠું કરાવીશ." મોદી બિહારમાં શૌચાલય અંગે ખોટું બોલ્યા કે કાચું કાપ્યું? નાનપણથી જ મેચ્યોર હરમીતને ટેબલ ટેનિસ સિવાય મૂવીઝ જોવાનો, વાંચવાનો અને મ્યુઝિક સાંભળવાનો શોખ છે. તેમને સ્પોર્ટ્સમાં ટેબલ ટેનિસ ઉપરાંત ચેસ અને બેડમિન્ટન રમવું ગમે છે. હરમીતે ટેબલ ટેનિસથી સાથે સાથે બી.કોમ અને એમ.બી.એ.(એચઆર)નો અભ્યાસ કર્યો છે. તેમના પરિવારમાં માતા-પિતા ઉપરાંત મોટા ભાઈ અને ભાભીનો સમાવેશ થાય છે. હરમીતનું બાળપણ યાદ કરતાં તેમની માતા અર્ચના દેસાઇ કહે છે, "તે નાનપણથી મેચ્યોર હતો. "ક્યારેય રડતો નહીં. કોઈ જીદ નહોતો કરતો. તે શાંત સ્વભાવનો અને સોફ્ટ સ્પોકન વ્યક્તિ છે." હરમીતના પિતા રાજૂલ દેસાઇ ગુજરાત લેવલે ટેબલ ટેનિસ રમી ચૂક્યા છે. ગુજરાતમાં આ વિધવાઓનું પેન્શન ક્યાં જાય છે? પિતા બન્યા કોચ હરમીત સાથે કોલ પર વાત કરી રહેલા માતા અર્ચનાબહેન હરમીતના માતાપિતા સુરતમાં અંગ્રેજી માધ્યમની સ્કૂલનું સંચાલન કરે છે. એ જ્યારે સ્કૂલેથી પાછા આવતા ત્યારે સાંજે હરમીત સાથે ટેબલ ટેનિસ રમતા હતા. અર્ચના દેસાઇ કહે છે, "હરમીતને નાનપણથી જ આદત છે કે જ્યાં સુધી એ જીતે નહીં ત્યાં સુધી ગેમ છોડવાની નહીં. એ વારંવાર રમતો." હરમીતે સાડા પાંચ વર્ષની ઊંમરે ટેબલ ટેનિસ રમવાની શરૂઆત કરી હતી. બે-અઢી વર્ષમાં તો તેઓ સ્ટેટ અને પછી નેશનલ લેવલે રમવા લાગ્યા હતા. ટેબલ ટેનિસમાં દીકરાની આ રુચિને તેમના પિતાએ પારખી લીધી હતી. તેમણે હરમીતની ગેમ પર ધ્યાન આપવાનું શરૂ કર્યું હતું. પિતા રાજૂલ દેસાઇ અને ભાઈ હૃદય દેસાઇ સાથે જ હરમીત ટેબલ ટેનિસ રમતા હતા. 14 વર્ષ સુધી તેમના પિતા તેમના કૉચ હતા અને મોટાભાઈ પ્રેક્ટિસ પાર્ટનર. આ રાજ્યમાં અપહરણ કરીને પરાણે કરાવાય છે લગ્ન અંતરરાષ્ટ્રીય તાલીમ એ પછી હરમીતને ઇન્ટરનેશનલ લેવલની સ્પર્ધાઓ માટે બહાર જવાની તક મળી. 15 વર્ષની ઉંમરે તેઓ સ્વીડન ગયા અને ત્યાંથી અંતરરાષ્ટ્રિય તાલીમ મળવાની શરૂઆત થઈ. હરમીત રમવાની સાથે સાથે ફિઝિકલ ફિટનેસ પર ખાસ ધ્યાન આપે છે. રોજ ફિટનેસ પર ત્રણથી ચાર કલાક કામ કરે છે. ખેલ જગતમા રફાલ નડાલ તેમનો આદર્શ છે. બોલિવૂડમાં શાહરુખ ખાન અને રાજકારણમાં નરેન્દ્ર મોદી તેમની મનપસંદ વ્યક્તિઓ છે. સ્ટીવ જોબ્સે નોકરી માટે કરેલી અરજીમાં શું ભૂલો હતી? માન-સન્માન હરમીતનાં માતા કહે છે, "બાળકોને ભણવામાં જ હોંશિયાર બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત ના કરવું જોઈએ." "જે છોકરાં સ્પોર્ટ્સમાં આગળ હોય છે તેમને હાર-જીતની એટલી પ્રેક્ટિસ હોય છે કે તેઓ જીવનમાં ક્યારેય હતાશ થતા નથી કે આત્મહત્યાના રસ્તે જતા નથી. "આ સિવાય સ્પોર્ટસમાં આગળ વધવાની તક પણ મળે છે. "અમને હરમીતના નામે એટલું બધુ માન-સન્માન મળે છે કે જ્યાં જઇએ છીએ તેના માતા-પિતા તરીકે ઓળખાઇએ છીએ." હરમીત ઓએનજીસીમાં એકાઉન્ટ વિભાગમાં નોકરી કરે છે અને આટલી બધી ખ્યાતિ મેળવી રહ્યા છે તો એમના લગ્ન ક્યારે કરવાના છો એ સવાલના જવાબમાં તેમના માતા ખડખડાટ હસી પડે છે. તેઓ કહે છે, "હરમીતના લગ્નને હજુ વાર છે, છતાં તેના પપ્પાને હરમીત માટે છોકરી જોવાનો બહુ હરખ છે. તેમણે છોકરીઓ શોધવાનું ચાલુ કરી દીધું છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઓસ્ટ્રેલિયામાં ગોલ્ડ કોસ્ટ ખાતે ચાલી રહેલા કૉમનવેલ્થ રમતોત્સવમા�� ભારતીય પુરુષ ટેબલ ટેનિસમાં ગુજરાતના હરમીત દેસાઈ અને જી. સાથિયાનની જોડીએ નાઇજીરિયાને 3-0થી હરાવીને ગોલ્ડ મેડલ જીતી લીધો છે. +text: દાવો : વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું કહેવું છે કે વારંવાર ખેડૂતોની લોન માફ કરી દેવી એ આ સમસ્યાનો કાયમી ઉકેલ નથી. મોદીએ આ ઉકેલને ચૂંટણી સમયે અપાતો 'લૉલીપૉપ' પણ ગણાવ્યો છે. ચુકાદો : ભૂતકાળમાં લાગુ કરાયેલી લૉન માફી સંબંધિત યોજનાઓના પુરાવા દર્શાવે છે કે ખેડૂતોની મૂળ સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવામાં આવી યોજનાઓ અસરકારક નથી નીવડી. રાજ્ય હોય કે કેન્દ્ર, તમામ સરકારો ખેડૂતોનું દેવું માફ કરી ચૂકી છે. વર્ષ 2014 અને 2018 દરમિયાન ખેડૂતોને મતોને ધ્યાનમાં રાખીને દેશમાં ભાજપ અને કૉંગ્રેસ શાસિત 11 રાજ્યોની સરકારો ખેડૂતોનું દેવું માફ કરી ચૂકી છે. આ વર્ષો દરમિયાન જાહેર કરાયેલી દેવામાફીની કુલ રકમ 1.5 લાખ કરોડ રૂપિયા જેટલી થાય છે. ખેડૂતોની સમસ્યા ભારતનો 40% કરતાં વધુ માનવશ્રમ કૃષિક્ષેત્રમાં રોજગારી મેળવે છે. કેટલીય વખત એવું બનતું હોય છે કે બીજ, કૃષિ સંબંધિત સાધનો કે અન્ય જરૂરિયાતની વસ્તુઓ ખરીદવા માટે ખેડૂતો મોટું દેવું લઈ લેતા હોય છે પણ તેને ચૂકવી શકતા નથી હોતા. નબળી સિંચાઈથી માંડીને ખરાબ હવામાનને કારણે પાકને નુકસાન થાય છે. જે ખેડૂત માટે નાણાકીય વિપદામાં ફેરવાય છે અને કેટલાક કિસ્સાઓમાં ખેડૂતના આપઘાતનું કારણ પણ બને છે. ગત વર્ષના એક અહેવાલ અનુસાર તાજેતરના દાયકાઓ દરમિયાન ગ્રામીણ ભારતમાં, ખાસ કરીને ખેતી પર નભતા પરિવારોમાં દેવાંનું પ્રમાણ વધ્યું છે. તાજેતરના વર્ષો દરમિયાન શ્રમના વળતરમાં જોવા મળેલા નજીવા વધારા અને પાકની કિંમતોમાં જોવા મળેલી સ્થિરતાને કારણે ખેડૂતોની આવકમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. કરજમાફી કામ કરે? કરજમાફીની યોજના મુશ્કેલી વેઠી રહેલા ખેડૂતો માટે ખરેખર અસરકારક નીવડે છે એવું હજુ સુધી સ્પષ્ટ નથી થઈ શક્યું. વળી, દેવું અને ખેડૂતોનો આપઘાત વચ્ચેની કડી પણ દેખાય એટલી સરળ નથી હોતી. સામાન્ય રીતે એવું જોવા મળ્યું છે કે અત્યંત ગરીબ કે દેવામાં ડૂબેલા ખેડૂતોની સરખામણીએ સમૃદ્ધ રાજ્યો કે એવાં રાજ્યો કે જ્યાં ખેડૂતોની સ્થિતિ સારી હોય ત્યાં આપઘાતની ઘટનાઓ વધુ બને છે. એક આરટીઆઈમાં જાણવા મળ્યું છે કે મહારાષ્ટ્રમાં વર્ષ 2014-2018 દરમિયાન નોંધાયેલી આપઘાતની 14,034 ઘટનાઓની 30 ટકા ઘટના 2017માં કરજમાફી જાહેર કરાયા બાદ ઘટી હતી. કરજમાફીના ફાયદાને લઈને અન્ય પણ કેટલાક એવા પ્���શ્નો છે કે જેનો જવાબ નથી મળતો. વર્ષ 1990માં રાષ્ટ્રવ્યાપી કરજમાફીની જાહેરાત કરાયા બાદ નાણાકીય સંસ્થાઓ દ્વારા લૉનની વસુલીમાં ઘટાડો નોંધાયો હતો. એવું પણ કહેવાય છે કે આવી કરજમાફી ભવિષ્યમાં પણ દેવું માફ કરી દેવાની અપેક્ષાને જન્મ આપે છે. એક રાજ્યમાં તો કરજમાફીની જાહેરાત થયા બાદ દેવું પરત કરવાનો દર 75થી ઘટીને 40 ટકા પહોંચી ગયો હતો. વર્ષ 2008માં લોકસભાની ચૂંટણી પહેલાં જ દેશભરના ખેડૂતોનું 52,516 કરોડ રૂપિયા માફ કરી દેવાયું હતું. જોકે, એ જાહેરાત બાદ કરજમાફી મળેલા ખેડૂતોની ચકાસણી કરી રહેલા સરકારી ઑડિટરને 22% કરતાં વધુ કિસ્સાઓમાં ગડબડ થઈ હોવાનું ધ્યાને આવ્યું હતું. ધ્યાને આવેલા એ કિસ્સાઓમાં ગેરલાયક ખેડૂતોને પૈસા મળવાના અને લાયક ખેડૂતોને પૈસા ના મળવાના અનેક કિસ્સા સામે આવ્યા હતા. એવું પણ ધ્યાને આવ્યું હતું કે બૅન્ક કે શાખે નાણા ધિરનારાઓના મળતિયાંઓને કરજમાફીનો ફાયદો વધુ ફાયદો થયો હતો. એટલું જ નહીં, કુટુંબીજનો, મિત્રો કે સ્થાનિક શાહુકારોના દેવાદાર ખેડૂતોને આ જાહેરાતનો કોઈ ફાયદો નહોતો મળ્યો. ગ્રામ્ય અર્થતંત્રને રાહત કેટલાક ખેડૂત સંગઠનો અને પ્રચારકો એવી માગ કરી રહ્યા છે કે તમામ ખેડૂતોનું દેવું એક વખત માફ કરી દેવામાં આવે અને કૃષિઆધારીત અર્થવ્યસ્થાને કઈ રીતે મદદ કરી શકાય એ અંગે પુનઃવિચારણા હાથ ધરવામાં આવે. પણ તમામ ખેડૂતોનું દેવું માફ કરી દેવું દેશની તિજોરી પર બહુ મોટ બોજ બની શકે છે. ભૂતપૂર્વ કૃષિ સચિવ સિરાજ હસનને લગાવેલા અંદાજ અનુસાર તમામ ખેડૂતોનું દેવું માફ કરી દેવામાં આવે તો એના માટે સરકારે લગભગ 3 લાખ કરોડ રૂપિયા જતા કરવા પડે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું, "અન્ય કલ્યાણકારી યોજનાઓના ભોગે જ આ રકમ છૂટી કરી શકાય." જોકે, આ ઉપરાંત પણ કેટલાય એવા ઉપાયો છે કે જે અજમાવાઈ રહ્યા છે. તેલંગાણા સરકારે ખેડૂતો માટે લાગુ કરેલી યોજના તરફ જાણકારો આશાભરી મીટ માંડીને બેઠા છે. એ યોજના અંતર્ગત એક એકર જમીન ધરાવતા ખેડૂતને પાકની ઋતુદીઠ રૂપિયા 4 હજાર ચૂકવવામાં આવે છે. ભારતમાં મુખ્યત્વે પાક લણવાની બે ઋતુ અસ્તિત્વ ધરાવતી હોઈ, ભારતનો ખેડૂત આ યોજના હેઠળ વર્ષે બેવડી રકમ મેળવી શકે છે. વળી, એને પાક થકી થનારી આવક તો મળવાની છે જ! ઓડિશા અને ઝારખંડમાં પણ આ પ્રકારની યોજના લાગુ કરાઈ છે. 2019ના વચગાળાના બજેટમાં કેન્દ્ર સરકારે નાના અને સીમાંત ખેડૂતોને વર્ષે 6 હજાર રૂપિયા આપવા ઉપરાંત અન્ય રાહત આપવાની પણ જાહેરાત કરી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં કેટલાય ખેડૂતો દેવાંના ડૂંગર હેઠળ દબાયેલા છે. પણ શું એમનું દેવું સરકારે ખોટ સહન કરીને પણ ચૂકતે કરવું જોઈએ? આ એવો પ્રશ્ન છે કે જેના પર રાજકારણીઓ અને અન્ય લોકો ચર્ચાઓ કરી રહ્યા છે. 2019ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં આ એક મહત્ત્વનો મુદ્દો પણ ગણાય છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર હીરાને પારખીને તેને ચમકાવવા તેમની મહારત છે, પરંતુ કોરોના સંક્રમણને કારણે લાગુ લૉકડાઉન દરમિયાન અલ્પેશને ત્રણ મહિનાથી પગાર મળ્યો નથી. ફૅક્ટરીમાં કામ બંધ છે અને જ્યારથી શરૂ થયું ત્યારથી નોકરીની અડધા પગારે ચાલી રહી છે. અલ્પેશને લાગે છે કે હવે તેમની પાસે કામ કરવાનો બીજો કોઈ વિકલ્પ પણ નથી. તેઓએ જણાવ્યું, "ગામમાં ખેતી કરતા હતા. તેમાં વરસાદ-પૂરની સમસ્યા રહેતી હતી, આથી ગામ છોડીને શહેરમાં આવ્યા." "હવે અહીંથી ક્યાં જઈશું? આ સમયે બીજું કયું કામ કરીશું? અમારા ધંધાની સમસ્યા એ છે કે વિદેશથી હીરાની આયાત નથી થતી. વેપારીઓ પાસે કાચો માલ પણ ઓછો છે." ભારતમાં કોરોના વાઇરસે ન માત્ર લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગોને ઝપેટમાં લીધા છે, પરંતુ હીરા અને ઝવેરાતના વેપારીઓને પણ મોટી અસર થઈ છે. હીરાને પરખવા અને પૉલિશ કરવામાં ભારતનું દુનિયામાં પહેલું સ્થાન છે અને લૉકડાઉનની ઘોષણના સમય સુધી દેશમાં અંદાજે 45 લાખ લોકોનો રોજગાર તેનાથી જોડાયેલો હતો. સરકારી આંકડાઓ અનુસાર દુનિયામાં વેચાતા 75 ટકા હીરાની પૉલિશ ભારતમાં થાય છે, જે બાદ તેને હૉંગકૉંગ, એન્ટવર્પ અને અમેરિકા જેવી બજારોમાં મોકલાય છે. વર્ષો બાદ હીરાના બજારમાં આવી મંદી હીરા ઘસતાં રત્નકલાકારો વર્ષોથી આ બજારોમાં કામ કરતાં લોકોએ પહેલી વાર આવી મંદી જોઈ છે. ગુજરાતના રહેવાસી મયૂર ગબાણી આશરે સાત વર્ષ પહેલાં હૉંગકૉંગની ડાયમંડ બજારમાં નોકરી કરવા ગયા હતા અને થોડાં વર્ષોમાં તેઓએ ત્યાં પોતાનો ધંધો શરૂ કરી દીધો. બીબીસીને આપેલા એક ઑનલાઇન વીડિયો ઇન્ટરવ્યૂમાં મયૂરે માન્યું કે કોવિડ-19 બાદ દુનિયાભરની ડાયમંડ ઇન્ડસ્ટ્રી વર્ષો પાછળ ધકેલાઈ ગઈ છે. તેઓએ કહ્યું, "ટ્રાવેલ પર પ્રતિબંધ છે અને ભારતમાં મોટા ભાગના હીરા હૉંગકૉંગથી આવે છે. છેલ્લા પાંચ મહિનાથી તો અહીં માત્ર હૉંગકૉંગના મૂળનિવાસી જ ઍલાઉડ છે. અહીં ટૂરિઝમ બંધ છે. જે ગ્રાહકો ચીન, તાઇવાન, કોરિયા અને વિયેતનામથી હીરાની ખરીદી માટે આવે છે, તેઓ આવી શકતા નથી." પરિવાર સાથે મયૂર ગબાણી ભારતની ડાયમંડ ઇન્ડસ્ટ્રી પર કોરોના વાઇરસની વિપરીત અસરનો સીધો પ્રભાવ દુનિયાની મોટી બજારો અને જાણીતી કંપનીઓ પર પડે છે. હીરાની સફાઈ, કટિંગ અને પૉલિશનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર ભારત છે, માટે જે દેશોમાં કોરોના બાદ થયેલા લૉકડાઉનમાં છૂટ મળી છે, ત્યાં પણ હીરાનું ખરીદ-વેચાણ વધ્યું નથી. કદાય એટલા માટે જ ડી બિયર્સ અને અલરોસા જેવી જાણીતી કંપનીઓએ હીરાના ભાવમાં 10 ટકા સુધીની છૂટ આપવા પર વિચાર શરૂ કરી દીધો છે. દરેક અર્થવ્યવસ્થાની જેમ ભારત પણ કોવિડ-19નો માર સહન કરી રહ્યું છે. ધંધા પર ઊંડી અસર છે અને લૉકડાઉન દરમિયાન અને બાદમાં પણ લગ્નોમાં ધામધૂમ અને તહેવારોમાં રોનક જેવા મળતી નથી. કોરોનાસંકટ દરમિયાન લાખો લોકોની નોકરી જવાથી અને લાખોના પગારોમાં કપાત થવાથી કન્ઝ્યુમર સેન્ટિમેન્ટ (ખરીદ-વેચાણને લઈને ગ્રાહકોના નિર્ણયો)માં પણ જબરજસ્ત ઘટાડો થયો છે અને સામાન્ય લોકોનું વલણ બચત તરફ વળ્યું છે. જોકે ભારતમાં ડાયમંડ કારોબારની નીતિઓ સાથે જોડાયેલા લોકોને આશા પણ છે. ભારતનાં રત્ન અને આભૂષણ નિકાસ સંવર્ધન પરિષદ (GJEPC)ના ગુજરાત એકમના ક્ષેત્રીય નિદેશક દિનેશ નવાડિયા અનુસાર, "આજે કોઈની માગ હોય તો અમે માલ પણ મોકલી શકતા નથી. હું બિલકુલ માનું છું કે નુકસાન થયું છે, પરંતુ આખી દુનિયામાં આ સ્થિતિ હતી. આપણે તેને એક બિઝનેસ લૉસમાં ગણી શકીએ. આજની તારીખે લૉકડાઉન ખતમ થયા બાદ ધીરેધીરે માર્કેટ પણ શરૂ થઈ રહ્યાં છે અને એક્સપૉર્ટ પણ વધી રહ્યું છે." હીરા પર ભારતની નજર પ્રતીકાત્મક તસવીર જો વાત હીરા સાથે જોડાયેલા વેપારના હિસ્સાની હોય તો ગત કેટલાક દશકોમાં ભારત તેનું સૌથી મોટું કેન્દ્ર બનીને ઊભર્યું છે. ભારત સરકારની પહેલ પર ગઠિત કરાયેલા ફેડરેશન ઑફ ઇન્ડિયન એક્સપૉર્ટ ઑર્ગેનાઇઝેશન (FIEO)ના અધ્યક્ષ શરદકુમાર સરાફે આ વર્ચસ્વનું કારણ જણાવ્યું. તેઓએ કહ્યું, "હીરા મામલે ભારતીય મૅનપાવર સ્કિલ દુનિયાભરમાં સૌથી ઉત્તમ માનવામાં આવે છે." "સાથે જ ભારતના ડાયમંડ ઉદ્યોગ સાથે જોડાયેલા લાખો કારીગરોનું મહેનતાણું દુનિયામાં સૌથી ઓછું છે, જેની સીધી અસર કોઈ પણ પ્રોડક્ટના ભાવ પર પડે છે." "ત્રીજી વાત, બિઝનેસ દરમિયાન ભારતીય ડાયમંડ ટ્રેડર્સના રિસ્ક લેવાની ક્ષમતા વધારે છે અને વૈશ્વિક વેપારમાં તેમના માલની શાખ બંધાઈ ગઈ છે." હવે દુનિયાભરમાં હીરાનો વાર્ષિક વેપાર અબજો રૂપિયાનો થાય છે, આથી ઘણા અન્ય દેશો પણ છે, જેઓ પોતાના વર્તમાન ઉદ્યોગોની શ્રેણીમાં તેને સામેલ કરવા માગે છે. આ દરમિયાન અમેરિકા સિન્થેટિક ડાયમંડ્સ ઉદ્યોગનું મોટું કેન્દ્ર બનીને ઉભર્યું હતું, જેને હવે ચીનથી મોટો પડકાર મળી રહ્યો છે. સ્વાભાવિક છે કે પોતાની વસતી અને હીરાની વધતી માગને કારણે ચીનને આ સમયે દુનિયામાં હીરાનું સૌથી મોટું ગ્રાહક માનવામાં આવે છે. સવાલ ઊઠે કે શું કોરોનાસંકટ દરમિયાન મંદ પડેલા કારોબાર અને હૉંગકૉંગ જેવું હીરાનું મોટું કેન્દ્ર પડોશમાં હોવા છતાં ચીન ભારતીય ડાયમંડ કારોબારમાં પણ વધુ રસ લઈ શકે છે. હૉંગકૉંગસ્થિત ડાયમંડ વેપારી મયૂર ગબાણી આ વાતનો ઇન્કાર કરતાં કહે છે, "ભારતથી કટિંગ થતા અને પૉલિશ થઈને આવતા હીરા પર ન માત્ર વેપારીઓને ભરોસો છે, પરંતુ પૂર્વ-એશિયા અને યુરોપીય ખરીદદારોને પણ એટલો ભરોસો છે." જોકે એ પણ સાચું છે કે મહિનાઓ પછી ડાયમંડ ટ્રેડે થોડી ગતિ પકડી છે, તો તેમાં ચીન અને વિદેશોની ભૂમિકા ભારત કરતાં ઘણી વધારે છે. શરદકુમાર સરાફ કહે છે, "ઇઝરાયલ, થાઇલૅન્ડ અને એન્ટવર્પ જેવાં સેન્ટર જરૂર વિચારશે કે આ એક મોકો હોઈ શકે છે હીરાના કારોબારમાં પોતપોતાની ટકાવારી વધારવાનો." ૉ "ચીનને લઈને મને વિશ્વાસ છે કે એ એવું નહીં વિચારતું હોય, કેમ કે ત્યાં એ ચીજ સારી અને સસ્તી બને છે, જેનું માસ પ્રોડક્શન થઈ શકે. ડાયમંડ એ શ્રેણીમાં આવતા જ નથી." કારોબારી શબ્દોમાં હીરાની ગણતરી લક્ઝરી આઇટમમાં થાય છે. પણ ભારતના ડાયમંડ ઉદ્યોગમાંથી બનીને નીકળતી આ લક્ઝરી આઇટમ સાથે જોડાયેલી લાખો જિંદગીઓ માટે કોરોના એક મહામારીથી વધુ સાબિત થયો છે. રહ્યો સવાલ ચીજોને ઉત્તમ બનાવવાનો, તો શરદકુમાર સરાફ અનુસાર, "કહી શકાય કે માર્ચ 2021 સુધી ડાયમંડ આયાત-નિકાસની સ્થિતિ એવી થઈ જશે જેવી કોરોના આવ્યા પહેલાં હતી." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડાયમંડ વર્કર સુરતના નિવાસી અલ્પેશ સાવલિયા પર સાત લોકોના પરિવારને ચલાવવાની જવાબદારી પણ છે. +text: ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેમનાં ભાષણમાં કહ્યું હતું, "આ દેશના ઘડતરમાં બાબા સાહેબ આંબેડકરનું પ્રદાન ખૂબ જ મહત્ત્વનું છે, પરંતુ તેમની ભૂમિકાને ઓછી આંકવાના નિષ્ફળ પ્રયાસો થયા છે." આ જાહેર નિવેદનના જવાબમાં પ્રતિક્રિયા આપતાં કોંગ્રેસના નેતા મણિશંકર ઐયરે એ.એન.આઈ. સમાચાર સંસ્થા સાથે વાતચીત કરતાં જણાવ્યું, "આ માણસ ખૂબ જ નીચ પ��રકારનો છે. તેનામાં કોઈ સભ્યતા નથી, આવા સમયે આવી ગંદી રાજનીતિ કરવાની શું જરૂર છે?" આ વિશે લોકોએ સોશિઅલ મીડિયા પર શું કહ્યું? ટ્વિટર યૂઝર નીતૂ ગર્ગ કહે છે, "કદાચ આ પહેલી વખત નથી કે મણિશંકર આ પ્રકારની વિવાદસ્પદ ભાષાનો ઉપયોગ કર્યો છે." "ચા વાળો વડાપ્રધાન હોઈ ન શકે, આમ કહીને અને વધુમાં મોદીને હટાવવા માટે પાકિસ્તાનનો ટેકો અને ત્યારબાદ ભારતમાં "મુગલ રાજ"ની વિનંતી... હવે વડાપ્રધાનની નિંદા કરીને તેમણે મોદીને "નીચ" કહ્યું. નિંદનીય છે." જુગલ ઈગુરુ લખે છે, "મને લાગે છે કે મણિશંકર ઐયરે આ જાણી જોઈને કહ્યું છે. વરિષ્ઠ નેતા હોવાના કારણે, કોંગ્રેસના પ્રમુખ બનવાની ઈચ્છા થઈ હતી." "પરંતુ નિરાંતે રાહુલને સ્વીકારવા પડ્યા. આ કારણે પહેલાં ઔરંગઝેબનો વંશ અને હવે નરેન્દ્ર મોદીને "નીચ વ્યક્તિ" કહીને પ્રમુખના પદથી તેમણે અલગ કરવાનો બદલો લીધો છે." રાહુલ ગાંધીએ આ નિવેદન પર તરત જ ટ્વીટ કરીને પ્રતિક્રિયા આપી છે. ટ્વિટમાં તેમણે લખ્યું, "ભાજપ અને વડાપ્રધાન કોંગ્રેસ પર હુમલો કરવા માટે ગંદી ભાષાનો ઉપયોગ કરે છે. પરંતુ કોંગ્રેસની સંસ્કૃતિ અલગ છે. હું મણિશંકર ઐયરે જે ભાષાનો ઉપયોગ કર્યો છે તેને ટેકો નથી આપતો. હું અને મારી પાર્ટી ઇચ્છીએ છીએ કે મણિશંકર ઐયર માફી માગે." વડાપ્રધાન મોદીએ પણ આ નિવેદન સામે બોલતા કહ્યું કે મને જેમણે નીચ કહ્યો છે તેમને ગુજરાતમાંથી જડબાતોડ જવાબ મળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા મણિશંકર ઐયર મોદીને નીચ કહીને વિવાદોમાં જોડાયા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે +text: દેશભક્તિ અને ધર્મની ઘાલમેલ પર આ ફિલ્મ સાર્થક ચર્ચા ઊભી કરે છે. જે વર્તમાન સમય માટે પ્રાસંગિક વિષય છે. એક ઘરના આંગણામાં પરિવારના કેટલાક લોકો બેસીને સુખદુઃખની વાતો કરતા હતા. ત્યારે જ બહારથી આંગણામાં પથ્થર વરસે છે અને 'ગદ્દાર...ગદ્દાર'નો અવાજ પણ આવે છે. આ ઘર કયા ધર્મના લોકોનું છે? જવાબ આપવો મુશ્કેલ છે? એક હિન્ટ લો. હિન્ટ એવી છે કે જ્યારે ઘરના લોકો બહાર નીકળ્યા ત્યારે દીવાલ પર લખ્યું હતું કે, ગો બૅક ટૂ પાકિસ્તાન. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? હવે તો જવાબ મળ્યો ને? ફિલ્મ મુલ્ક આ પ્રશ્નનો જ જવાબ આપે છે અને આ જવાબ કોઈ એક ધર્મ માટે નથી. આ જવાબ છે એ કરોડો હિંદુ, મુસલમાન નવયુવાનો માટે જેમની બાઇક પર છેલ્લાં થોડાં વર્ષોમાં 'પ્લેબૉય, ડૅડ્સ ગિફ્ટ, દિલ ચીરતા તીર, લવ કિલ્સ' જેવા સ્ટિકરોના બદલે કોઈ ચોક્કસ ધર્મના ખાસ રંગના ઝંડા લાગી ગયા છે, ભગવા કે લીલા રંગના ઝંડા. બધા જ પોતાની ઓળખ બચાવી રાખવાની લડાઈમા લાગી ગયા છે. કેસરી અને લીલા રંગ વચ્ચે જે ચક્ર હોય છે, માનો કે એ ચક્ર હવામાં ફરી રહ્યું છે. ઘણી વખત આ ઓળખની લડાઈ એ તીક્ષ્ણ થઈ ગયેલા ચક્રથી પોતાની ગરદન બચાવવાની લડાઈ જેવી લાગે છે. એક 'આતંકવાદી'નો નિર્દોષ પરિવાર કે જેની પાસે તેમની દેશભક્તીનો કોઈ પૂરાવો નથી. હા તેમની સ્થિતિ એવું દર્શાવે છે કે તેઓ ગમે ત્યારે તૂટી શકે છે. આતંકવાદની પરિભાષા શું છે? મુલ્ક ફિલ્મમાં જે દર્શાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે એ તો એ જ છે જે ગૂગલ પર સર્ચ કરવાથી મળતી પરિભાષા છે. કદાચ એ પરિભાષા જેને જાણે-અજાણે ક્યારેક આપણે પણ સાચવી લીધી હતી. દાઢી, સફેદ ટોપી, ઉપર ચઢાવેલો પાયજામો કે બુરખામાં જતી મહિલા. પછી એ લોકો કોણ છે જે શહેરમાં ધોળે દહાડે એક રંગનો ખેસ પહેરીને બીજા રંગના પોશાક પર કુહાડી ચલાવે છે. આપણા બધાની આતંકવાદની પરિભાષા ઝાંખી છે. ફિલ્મમાં દાનિશ જાવેદ (રજત કપૂર) જેવો લોકો પણ સામેલ છે. જેઓ એક પ્રકારની મુગ્ધતામાં સરેલા જણાય છે. આ મુગ્ધતાનું પહેલું પડ ઉખાડો એટલે ખબર પડે કે ચોતરફ 'અમે અને તેઓ'નો ભેદભાવ છે. દાનિશ જાવેદ 'તેઓ' નહીં પણ અમે થવા માગે છે. કદાચ હવે તેને ખ્યાલ આવી ગયો છે કે 'તેઓ' થવામાં શું નુકસાન છે. દાનિશને હવે લાઉડસ્પીકરોમાંથી પાંચ વખત સંભળાતો એ અવાજ ભોંકાય છે. એ જ અવાજ કે જે ઘંટના નાદના અવાજ સાથે અથડાય છે. કેટલાક અભિયાનોમાં સ્વચ્છ ભારત બનાવવાનો સારો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે. એ જ વખતે ક્યાંક ચાલી રહેલા બીજા અભિયાનોમાં સ્વચ્છ થયેલા રસ્તાઓ પર કોઈ એક ધર્મનું લોહી પાડીને ઇજા પહોંચાડી છે. અભિયાન જ અભિયાનોને કારપી રહ્યાં છે પણ આ અભિયાનો સાથે જોતરાયેલી ગરદનો કોની છે? તમારા અને મારા ઘરોની. 'શું હું આ પ્રશ્ન ઊભો કરી રહ્યો છું. ના આ સવાલ પોતાના જ પગ પર ઊભા છે.' મુલ્ક ફિલ્મના કેટલાક સીન વ્હૉટ્સઍપ, ફેસબુક પર આવતા પ્રેરણાદાયક મેસેજ લાગે છે. જેને આપણે ડિજિટલ પ્લેટફૉર્મ પર તરત જ શેર કરીએ છીએ. જેમકે, બુરખો પહેરેલી મહિલાનું ખોળામાં કાન્હાને લઈને જવું કે પછી કાવડિયાને સફેદ ટોપી વાળાનું પાણી પિવડાવવું. પણ આ બધું હવે સ્ક્રીન પર જ જોવાની આદત વધી ગઈ છે. વાસ્તવિક જીવનમાં મુલ્કના અલગઅલગ ટુકડા પર અંકિત સક્સેના અને રકબર જેવા લોકોની લાશો ઉગી રહી છે. એવામાં જ્યારે આરતી મોહમ્મદ મુરાદ અલીના માથા પર તિલગ લગાવે છે કે મુરાદ અલી મંદિર પાસે બેસીને ચા પીવે છે તો લાગે છે કે ફોન પર એક ઇન્સ્પાયરિંગ મેસેજ આવ્યો છે. "નાચવું ગાવું તો ઠીક છે પણ અમે તો આ લોકોનું ખાવાનું પણ ખાતા નથી." આ લોકો એટલે કે હિંદુ, મુસ્લિમ, શિયા, સુન્ની, બ્રાહ્મણ, દલિત, ઠાકોર. કેટલાક અપવાદ છે, જેમકે કલામ, અબ્દુલ હામિદ. મુલ્ક ફિલ્મમાં જજ(કુમુદ મિશ્રા) કહે છે કે અપવાદ માત્ર આ જ નથી અન્ય પણ ઘણા છે. તે અન્ય અપવાદો વિશે વાંચવાની નવરાશ ના તો સંતોષ આનંદ(આશુતોષ રાણા)ને છે, ના તો એ લાખો લોકોને જે જોતા વેત જ શેર કરવાના માહોલમાં મોટા થઈ રહ્યા છે. એવું કહેવાય કે આપણે બધા 'સત્ય વધારે જરૂરી છે કે ન્યાય'ની લડાઈમાં ગૂંચવાયેલા લોકો છીએ. સત્ય અને ન્યાયની પરિભાષાઓ પણ આપણે એવી જ ગૂંથી છે જેવી કેટલાક લોકોએ જેહાદની અને કેટલાકે અખંડ ભારતની પરિભાષા ગૂંથી છે. ભારત, પાકિસ્તાન, અમેરિકા, સીરિયા અને મ્યાનમાર જેવા દેશોમાં આવી જ ધાર્મિક પરિભાષાના શિકાર કેટલાય બિલાલ(મનોજ પાહ્વા) જેવા થઈ રહ્યા છે. ભૂલ એટલી જ કે તેઓ એક આતંકવાદીના પિતા હતા. તપાસ પણ જરૂરી, દોષીઓને સજા પણ અને નિર્દોષોનું છૂટી જવું પણ. જે જરૂરી નથી એ છે એ ટોપીને જોવી જે બિલાલના માથા પર હતી. એક વખત વિચારજો, દુનિયા સાફ જોવા માટે આપણે આપણા ચશ્મા સાફ કરવાની જરૂર નથી? ડિલાઇટ સિનેમામાંથી ફિલ્મ જોઈને બહાર આવેલા સુધીર કુમાર આર્યા મુલ્ક જોઈને ભાવુક થઈ ગયા હતા. કહેવા લાગ્યા, "મારું હૃદય ભરાઈ ગયું છે. કેટલાક નેતાઓ આપણને લડાવી રહ્યા છે." "મારા કેટલાક મિત્રો મુસલમાન છે, તેઓ મારા કરતાં પણ સારા છે. બધાએ જોવું જોઈએ કે કોઈ મુસલમાન નથી અને કોઈ હિંદુ નથી. આપણે બધા પહેલાં એક છીએ." 'અમે તેઓને પોતાના કેવી રીતે બનાવીએ તેઓ અમને પોતાના માનતા જ નથી.' અમે અને તેઓ. મુલ્કમાં બે પ્રકારના જજ છે. એક મુલ્ક ફિલ્મના જજ કે જેઓ કહે છે, 'બંધારણના પહેલાં પાનાની કૉપીની પ્રિન્ટ કાઢીને રાખો.' કોઈ અમે અને તેઓની વાત કરે તો એવા લોકોના મોઢાં પર બંધારણનું પહેલું પાનું મારી દો. અથવા તો આવું થાય ત્યારે કૅલેન્ડર જુઓ અને તપાસ કરો કે ચૂંટણીમાં કેટલી વાર છે. એક પડદાથી બહાર વાળા જજ, જેમાંથી કેટલાકની પરિભાષાઓ ધર્મ થઈને પસાર થાય છે. મુલ્ક ફિલ્મ વાળા જજની વાત ન માનવા પર તમે અને હું ધાર્મિક રાજનીતિનો શિકાર બન્યા જ કરીશું કે જે કપોળકલ્પિત છે. કપોળકલ્પનાઓ ધીમે-ધીમે મને અને તમને ભયભીત કરતી રહેશે અને આપણે તેનાથી બચવા માટે પોતપોતાના ઘરોની છત પર લાગેલાં સ્પીકરોથી અરબી-હિંદીમાં કહેતા રહીશું કે ધર્મનો જય થાય... તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'મુલ્ક' એક ફિલ્મ તરીકેની કસોટીમાં કેવું પ્રદર્શન કરી શકી છે એ અન્ય ચર્ચા છે. વિષયવસ્તુમાં તાર્કિકતા, ઐતિહાસિક, તથ્યપરખ અને માનવીય પક્ષોની દૃષ્ટીએ આ એક જરૂરી ફિલ્મ છે. +text: મિનિસ્ટ્રી ઑફ સ્ટૅટિસ્ટિક્સ ઍન્ડ પ્રોગ્રામ ઇમ્પ્લિમેન્ટેશનના જણાવ્યા અનુસાર ડેટાની ગુણવત્તાને પગલે મંત્રાલયે 2017-18નો ખરીદશક્તિનો ડેટા જાહેર ન કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. મંત્રાલયે કહ્યું, "મંત્રાલય 2020-21 અને 2021-22માં ગ્રાહક ખર્ચ સર્વે (કન્ઝ્યુમર ઍક્સપેન્ડિચર સર્વે) કરાવવાની શક્યતાઓ અંગે વિચારણા કરી રહી છે." જો આ ડેટા જાહેર નહીં થાય તો ભારતમાં દસ વર્ષ દરમિયાનની ગરીબીનું અનુમાન લગાવવું મુશ્કેલ થશે. આ પૂર્વે આ સર્વે 2011-12માં થયો હતો. આ ડેટાની મદદથી સરકાર દેશમાં ગરીબી અને વિષમતાનું આકલન કરે છે. 40 વર્ષમાં લોકોની ખરીદશક્તિ ઘટી? બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડ અખબારે ખરીદશક્તિ સર્વેની મહત્ત્વની વિગતો શુક્રવારે પ્રકાશિત કરવાનો દાવો કર્યો હતો. તેમાં જણાવાયું હતું કે છેલ્લાં 40 વર્ષોમાં લોકોની ખર્ચ કરવાની ક્ષમતામાં ઘટાડો થયો છે. જોકે સરકારનું કહેવું છે કે રિપોર્ટ હજુ ડ્રાફ્ટ છે અને તેના કોઈ ડેટા જાહેર નથી થયા. એનએસઓની રચના 1950માં થઈ હતી અને પહેલી વખત એવું બની રહ્યું છે કે તેનો ડેટા જાહેર કરવામાં નથી આવી રહ્યો. સરકારી પ્રસારક પ્રસાર ભારતી ન્યૂઝ સર્વિસના ટ્વીટને મંત્રાલયે રિટ્વીટ કર્યું હતું. તે ટ્વીટમાં લખ્યું છે, "કેટલીક મીડિયા સંસ્થાઓમાં સર્વેનો જે ડેટા બતાવવામાં આવી રહ્યો છે તે ઠીક નથી. મંત્રાલય પાસે સર્વે છે અને તે હજુ ડ્રાફ્ટ છે જેને અંતિમ રિપોર્ટ તરીકે રજૂ કરી શકાય એમ નથી." "મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં 2017-18ની સર્વેની વાત કહેવામાં આવી રહી છે જ્યારે નેશનલ ઍકાઉન્ટ્સ સ્ટૅટિસ્ટિક્સની સલાહકાર સમિતિએ પહેલાં જ કહી દીધું હતું કે 2017-18નું વર્ષ નવા આધાર વર્ષ માટે યોગ્ય વર્ષ નથી." ગ્રાહક ખર્ચ સર્વે સામાન્ય રીતે પાંચ વર્ષના આંતરે કરવામાં આવે છે. પરંતુ 2011-12માં સર્વે બે વર્ષ બાદ જ કરાયો હતો. એ પૂર્વે 2009-10માં સર્વે આવ્યો હતો અને ત્યારે દુષ્કાળ પણ પડ્યો હતો. ડેટા જાહેર કરવામાં વાંધો શું છે? વર્ષ 2099-10 અને 2011-12ના સર્વે રિપોર્ટ સાર્વજનિક છે. આધાર વર્ષ બદલવા મામલેના તર્ક પર પટના���ા એ. એન. સિંહા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ સોશિયલ સ્ટડીઝમાં અર્થશાસ્ત્રના પ્રોફેસર ડી. એમ. દિવાકર કહે છે કે આધાર વર્ષ બદલવાથી કોઈ રોકી નથી રહ્યું પણ જે સર્વે થઈ ચૂક્યો છે, તેના આંકડા જાહેર કરવામાં વાંધો શું છે? દિવાકર કહે છે, "નવું આધાર વર્ષ બનાવવું છે તો ભલે બનાવે. કોઈ રોકી નથી રહ્યું. પરંતુ જૂનો ડેટા જાહેર કરવામાં વાંધો શું છે?" "જે સર્વે થઈ ચૂક્યો છે તેનો ડેટા જાહેર થતો કેમ રોકવામાં આવી રહ્યો છે? વાત સીધી છે કે તેમને તેમની પસંદનો ડેટા જોઈએ છે. જે ડેટા તેમની પસંદનો નથી હોતો તેમને તેઓ જાહેર નથી થવા દેતા." "રોજગારીના ડેટા વિશે પણ આવું જ થયું. તેને પણ તેમણે જાહેર નહોતો થવા દીધો." દિવાકર કહે છે કે આ ભારતીય લોકશાહીના ઇતિહાસની પહેલી સરકાર છે કે જે પોતાની જ સંસ્થાઓનો ડેટા ખારિજ કરી રહી છે. બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડમાં પ્રકાશિત રિપોર્ટમાં દાવો કરાયો છે કે એક ભારતીયની દર મહિને ખર્ચ કરવાની સરેરાશ ક્ષમતામાં 3.7 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. વળી ગ્રામીણ ભારતમાં આ ઘટાડો 8.8 ટકા છે. આ સમગ્ર વિવાદ પર પૂર્વ પ્રમુખ આંકડાશાસ્ત્રી પ્રણબ સેને બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડને કહ્યું,"2017-18 અસામાન્ય વર્ષ હોવા છતાં સરકારે ડેટા જાહેર કરવો જોઈએ." "જ્યારે હું પ્રમુખ સ્ટૅટિસ્ટિશન હતો ત્યારે મારા સમય દરમિયાન 2009-10માં સર્વે થયો હતો અને ત્યારે પાછલાં 40 વર્ષો બાદ ભયાનક દુષ્કાળ પડ્યો હતો અને વૈશ્વિક આર્થિક સંકટનો સમયગાળો હતો ત્યારે પણ ડેટા જાહેર કરાયો હતો." "અમે 2011-12ને નવું આધાર વર્ષ બનાવ્યું હતું પરંતુ 2009-10ના રિપોર્ટને અટકાવ્યો નહોતો. અમે ડેટા દબાવીને નહોતો રાખ્યો." સરકાર ડેટા જાહેર કરવા કેમ નથી માગતી? બિઝનેસ અખબાર લાઇવ મિંટે લખ્યું કે એનએસઓનો સર્વે નોટબંધી બાદ શરૂ થયો હતો. ત્યારે નોટબંધીના કારણે રોકડ પ્રવાહની ભયાનક સમસ્યા સર્જાઈ હતી. વળી તેની સાથે જ નોટબંધીને કારણે રોકડ વેપારને પણ ઘણું નુકસાન થયું હતું. જુલાઈ-2017માં જીએસટી લાગુ થયો. તેના કારણે પણ કારોબારને અસર થઈ. દિવાકર કહે છે કે નોટબંધી અને જીએસટીથી અર્થવ્યવસ્થાને નુકસાન પહોંચ્યું છે અને તેની અસર લોકોના જીવન પર પણ થઈ છે. દિવાકર કહે છે,"સરકારને માલૂમ છે કે એનએસઓનો ડેટા નોટબંધી અને જીએસટી પર સવાલ સર્જશે આથી ડેટા જાહેર કરવા નથી માગતી." ગત વર્ષે પર્યાવરણ અને વનમંત્રી પ્રકાશ જાવડેકરે રોજગાર પર નેશનલ સૅમ્પલ સર્વેના ડેટાને ખારિજ કર્યો હતો. જાવડેકરે કહ્યું હતું કે એનએસેસઓના ડેટા સંગ્રહની પ્રક્રિયા વ્યવસ્થિત નથી અને તે જૂની પદ્ધતિ છે. જાવડેકરે વધુમાં કહ્યું હતું કે એનએસએસઓની પ્રક્રિયા 70 વર્ષ જૂની હતી અને આજનું સંપૂર્ણ ચિત્ર રજૂ કરવામાં સક્ષમ નથી. વિપક્ષ પાર્ટીઓએ પણ ડેટા ખારિજ કરવા મામલે સરકાર પર નિશાન સાધ્યું છે. કૉંગ્રેસે તેના સત્તાવાર ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી ટ્વીટ કર્યું,"સરકાર એનએસઓનો ડેટો છુપાવી રહી છે. 40 વર્ષોમાં પહેલી વાર લોકોની ખર્ચ ક્ષમતામાં ઘટાડો થયો છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે ગરીબી વધી રહી છે અને ખર્ચ ક્ષમતામાં ઘટાડો આવવાથી કુપોષણ વધી રહ્યું છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્ર સરકારે નેશનલ સ્ટૅટિસ્ટિકલ ઑફિસ એટલે કે NSOનો 2017-18નો ખરીદશક્તિનો ડેટા જાહેર ન કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. સરકારે કહ્યું છે કે ડેટાની 'ગુણવત્તા'માં કમીના કારણે તેને જાહેર કરવામાં નહીં આવે. +text: આ કેસમાં અદાલતે કહ્યું હતું કે હાર્દિક પટેલ પર અનેક ક્રિમિનલ કેસ દાખલ થયેલા છે અને હાર્દિક પટેલે આપેલી ખાતરી છતાં 17 જેટલી પોલીસ ફરિયાદો છે. અદાલતે નિર્ણય આપતી વખતે એમનાં પર અલગ અલગ અદાલતોમાં ચાલી રહેલા કેસનો પણ ધ્યાને લીધા હતા. આ કેસમાં સરકારી વકીલ ધર્મેશ દેવનાનીએ મીડિયાને કહ્યું કે હાઇકોર્ટે હાર્દિકની અરજી ફગાવી દીધી છે. હાર્દિક સામે 17 જેટલા ગુના નોંધાયેલા છે, રેર કેસ હોય તેમાં કન્વીકશન પર સ્ટે આપી શકાય પણ હાર્દિકના કેસમાં એવું નથી. તેમના કેસ ભડકાઉ ભાષણના છે. બીજી તરફ હાર્દિક પટેલના વકીલ સલીમ એમ સૈયદે કહ્યું હતું કે અમે અદાલતના ચુકાદાનો અભ્યાસ કરી આગળ જઈશું અને તરત જ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરીશું. હાઇકોર્ટે સ્ટે ન આપતા હાર્દિક પટેલના 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી લડવા પર સવાલ ખડો થયો છે. ગુજરાતમાં લોકસભા માટે ઉમેદવારી દાખલ કરવાની છેલ્લી તારીખ 4 એપ્રિલ છે. પ્રતિનિધિત્વ કાનૂન 1951 મુજબ જો કોઇ કેસમાં દોષિત જાહેર થયા હોય તો ચૂંટણી લડી શકાતી નથી. ઉલ્લેખનીય છે કે હાઈકોર્ટમાં અગાઉ હાર્દિક પટેલની પિટિશન જસ્ટિસ આર. પી. ઘોલરિયાએ નોટ બિફોર મી કરી હતી અને ત્યારબાદ જસ્ટિસ એ. જી. ઉરેજીની કોર્ટમાં કેસ ચાલી રહ્યો હતો. શરૂઆતમાં રાજ્ય સરકારે હાર્દિકના કેસમાં જવાબ રજૂ ન કરતાં અદાલતે ત્વરિત જવાબ રજૂ કરવા તાકીદ કરી હતી. રાજ્ય સરકારે જવાબ રજૂ કરતા હાર્દિક પટેલ સામે અનેક ગુના હોવાની રજૂઆત કરી હતી અને કહ્યું હતું કે કા��દો તોડનારને કાયદા ઘડવા ન બેસાડાય. સામા પક્ષે હાર્દિક પટેલના વકીલે વીસનગર કેસ સિવાયના કેસમાં કોઈ પુરાવાઓ ન હોવાની અને અદાલતે માત્ર સાદી સજા કરેલી હોવાની દલીલ કરી હતી. તેમજ સાક્ષીઓની યોગ્ચ જુબાનીઓ પણ ન લેવાઈ હોવાનું અદાલતને જણાવ્યું હતું. 'મારો ગુનો એટલો જ છે કે હું ભાજપ સામે ઝૂક્યો નહીં' ગુજરાત હાઇકોર્ટના ચુકાદા પર પ્રતિક્રિયા આપતા હાર્દિક પટેલે કહ્યું હતું કે 'હું ગુજરાત હાઇકોર્ટના ચુકાદાનું સ્વાગત કરું છું. ચૂંટણી તો આવે અને જાય છે પરંતુ ભાજપ બંધારણની વિરુદ્ધ કામ કરી રહ્યો છે. કૉંગ્રેસ પાર્ટીના 25 વર્ષના કાર્યકર્તાને ચૂંટણી લડવાથી રોકવામાં આવી રહ્યો છે.' 'ભાજપના નેતાઓ પર અનેક કેસો છે અને સજા પણ થયેલી છે પંરતુ કાયદો ફક્ત અમને જ લાગુ પડે છે.' 'અમે ડરીશું નહીં. સત્ય, અહિંસા અને ઇમાનદારીથી સામાન્ય લોકોનો અવાજ ઉઠાવતાં રહીશું. જનતાની સેવક કૉંગ્રેસ પાર્ટીની સરકાર બનાવીશું.' 'પાર્ટી માટે આખા દેશમાં પ્રચાર કરીશ. મારો ગુનો ફક્ત એટલો જ છે કે હું ભાજપ સામે ઝૂક્યો નહીં. આ સત્તા સામે લડવાનું પરિણામ છે.' શું છે વીસનગર કેસ? વર્ષ 2015માં પાટીદાર અનામત આંદોલન સમયે હાર્દિક પટેલ સહિતના પાટીદાર આગેવાનો વીસનગરના તત્કાલીન ધારાસભ્ય ઋષિકેશ પટેલને આવેદનપત્ર આપવા માટે ગયા હતા. આવેદન સમયે પાંચ હજાર લોકોનું ટોળું એકઠું થયું હતું અને ટોળું બેકાબૂ બનતા ઋષિકેશ પટેલની ઑફિસમાં તોડફોડ કરવામાં આવી હતી. આ ઘટનામાં ટોળાંએ એક કારને પણ સળગાવી દીધી હતી અને અન્ય જગ્યાએ પણ નુકસાન કર્યું હતું. તેમજ એક પત્રકારને પણ માર મારવામાં આવ્યો હતો. વીસનગર પોલીસે આ ઘટનામાં હાર્દિક પટેલ, લાલજી પટેલ સહિતના 17 લોકો સામે કેસ દાખલ કર્યો હતો. ધારાસભ્યની ઑફિસમાં કરેલી તોડફોડ મામલે વીસનગર કોર્ટે હાર્દિક પટેલ, લાલજી પટેલ અને એ. કે. પટેલને દોષિત જાહેર કર્યા હતા. કોર્ટે ત્રણેય આરોપીઓને બે-બે વર્ષની સજા તેમજ રૂ. ૫૦-૫૦ હજારનો દંડ ફટકાર્યો હતો. સજા બાદ કોર્ટે ત્રણેય આરોપીઓને શરતી જામીન પર મુક્ત કર્યા હતા. આ કેસમાં દોષિત જાહેર થયા બાદ લોકસભાની ચૂંટણી લડવા માટે હુકમની સામે સ્ટે માગવામાં આવ્યો હતો. હાર્દિકની ઉમેદવારી પાટીદાર નેતા હાર્દિક પટેલ 2019ની લોકસભા ચૂંટણી લડશે એવી ચર્ચા ઘણા લાંબા સમયથી ચાલી રહી છે. હાર્દિક પટેલ મહેસાણા, પોરબંદર અથવા અમરેલી લોકસભા બેઠકો પૈકી એક બેઠક પરથી ચૂંટણી લડે એવી પણ હતી. જોક��� કૉંગ્રેસમાં જોડાયા બાદ હાર્દિક પટેલે 'પક્ષ કહેશે ત્યાંથી લડીશ' એવું નિવેદન આપ્યું હતું. અમદાવાદમાં યોજાયેલા બીબીસી ગુજરાતીના કાર્યક્રમમાં ભાજપના યુવા નેતા ઋત્વિજ પટેલે હાર્દિક પટેલ ગમે ત્યાંથી લડે તો પણ ડિપૉઝિટ જપ્ત થશે અને કરિયર પતી જશે એવું નિવેદન આપ્યું હતું. જોકે, હાલ આ ચુકાદા બાદ હાર્દિકની રાજકીય કારકિર્દી પર સવાલ ખડો થયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાટીદાર નેતા અને કૉંગ્રેસ પક્ષમાં જોડાનાર હાર્દિક પટેલનું લોકસભાની ચૂંટણી લડવા અંગેનું કાયદાકીય સસ્પેન્સમાં વળાંક આવ્યો છે અને ગુજરાત હાઈકોર્ટે હાર્દિક પટેલને દોષિત જાહેર કરતાં વીસનગર અદાલતના ચુકાદા પર સ્ટે આપવાનો ઇન્કાર કરી દીધો છે. +text: મંગળવાર સવારે જ્વાળામુખીમાંથી ધુમાડો નીકળતો દેખાયો આ શબ્દો ન્યૂઝીલૅન્ડના વ્હાઇટ આઇલેન્ડમાં જ્વાળામુખી ફાટ્યો, ત્યારે ત્યાં ફસાયેલા પર્યટકોને બચાવીને લાવનાર પાઇલટ રસેલ ક્લાર્કના છે. સોમવારે સવારે વ્હાઇટ આઇલેન્ડમાં જ્વાળામુખી ફાટવાને પગલે છ લોકોના મૃત્યુની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે. આઠ અન્ય લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હોવાની આશંકા છે અને આશરે 30 લોકો ગંભીર રીતે દાઝી ગયા છે. જ્યારે આ ટાપુ પર જ્વાળામુખી ફાટ્યો, ત્યારે ત્યાં અલગ-અલગ દેશોના આશરે 47 પર્યટક હાજર હતા. કેટલાક લોકોને ખાનગી હૅલિકૉપ્ટર દ્વારા બચાવવામાં આવ્યા હતા. ન્યૂઝીલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાને જૅકિન્ડા અર્દર્ને ખાનગી રેસ્ક્યુ મિશન ચલાવનાર ચાર હેલિકૉપ્ટર પાઇલટનો આભાર વ્યક્ત કર્યો હતો. જ્વાળામુખીમાંથી હજુ ધુમાડો અને રાખ બહાર ફેંકાઈ રહ્યાં છે, જેથી ત્યાં હવે કોઈ કામગીરી કરી શકાય તેવી પરિસ્થિતિ નથી. પ્રશાસનનું કહેવું છે કે આવતા 24 કલાકમાં જ્વાળામુખીમાં ફરીથી સક્રિય થાય અથવા આનાથી ઓછી તીવ્રતાના વિસ્ફોટ થઈ શકે છે તેની 50 ટકા શક્યતા છે. પર્યટકો માટે ટૂરને લઈને પ્રશ્નો પ્રશ્ન ઊભા થયા છે કે ન્યૂઝીલૅન્ડના સૌથી સક્રિય જ્વાળામુખીને લઈને ઍલર્ટ વધારવામાં આવ્યો હતો તો ત્યાં પર્યટકોને ત્યાં કેમ જવા દેવાયા? મંગળવારે સંસદમાં ન્યૂઝીલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાન જૅસિન્ડા અર્દર્ને કહ્યું છે કે 'વ્હાઇટ આઇલેન્ડમાં જ્વાળામુખી ફાટવાની ઘટના અંગે પ્રશ્નો ઊભા થયા છે અને તે વ્યાજબી છે.' ત્રણ અઠવાડિયા પહેલાં, જ્વાળામુખીને લઈને ખતરાનું ઍલર્ટ પ્રથમ શ્રેણીથી વધારીને બીજી શ્રેણીનો કરી દેવામાં આવ્યું હતું. ખતરાનો ઍલર્ટ વધારવામાં આવ્યું હતું, છતાં ત્યાં પર્યટકો માટે ચાલતી ટૂર બાબતે નિષ્ણાતો ચર્ચા કરી રહ્યા છે કે શું આ દુર્ઘટનાને નોતરવા જેવું હતું કે પછી આ ટાપુ હજુ પર્યટકો માટે સુરક્ષિત છે. હાલ ત્રીજી શ્રેણીનો ઍલર્ટ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે, જેનો અર્થ છે 'જ્વાળામુખીમાં મધ્યમ સ્તરની હલચલ'ની શક્યતા છે. કોણ કોણ ટાપુ પર હાજર હતા જ્વાળામુખી ફાટયો તે અગાઉ ઘટનાસ્થળની તસવીર ઉલ્લેખનીય છે કે વ્હાઇટ આઇલેન્ડ ન્યૂઝીલૅન્ડના ઉત્તરમાં આવેલો છે અને દેશનો સૌથી વધારે સક્રિય જવાળામુખી છે. સોમવારે જ્વાળામુખી ફાટતા અસરગ્રસ્ત થયેલા લોકોમાં ઑસ્ટ્રેલિયાના 24 લોકો, અમેરિકાના નવ, ન્યૂઝીલૅન્ડના પાંચ, જર્મનીના ચાર, ચીનના બે અને યુકેના બે પર્યટક હતા. હાલ ટાપુ પરથી બચાવાયેલા 34 લોકોમાંથી મોટાભાગના લોકો હૉસ્પિટલમાં સારવાર લઈ રહ્યા છે. ડૉક્ટરોએ કહ્યું કે કેટલાક લોકો એટલી હદે દાઝી ગયા છે કે તેઓ કદાચ ન બચી શકે. પોલીસનું કહેવું છે કે જે લોકોનાં મૃત્યુ થયું છે તેના મૃતદેહ કઈ પરિસ્થિતિમાં છે તે વિશે કંઈ કહી શકાય નહીં, બની શકે કે મૃતદેહો જ્વાળામુખીમાંથી નીકળેલી રાખમાં દબાયેલા હોય. ન્યૂઝીલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાન અર્દેને કહ્યું છે કે આ ઘટનામાં હવે ટાપ પર કોઈ જીવિત રહયું હોવાના સંકેત નથી, હવે માત્ર મૃતદેહો લાવવા અંગે કામગીરી ઉપર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરવામાં આવ્યું છે. શું થયું હતું ટાપુ પર? વ્હાઇટ આઇલૅન્ડને 'વખારી' પણ કહેવાય છે અને અહીં ન્યૂઝીલૅન્ડમાં સૌથી સક્રિય જ્વાળામખી છે. એક સક્રિય જ્વાળામુખી હોવા છતાં આ ખાનગી ટાપુ પર પર્યટકો માટે ટૂર ચલાવવામાં આવતી હતી. સોમવારે સ્થાનિક સમયે બપોરે એક પછી એક બે વિસ્ફોટ થયા હતા, અને જ્વાળામુખીમાંથી ધુમાડો અને રાખ નીકળવા લાગ્યા હતા. જ્વાળામુખી ફાટ્યો ત્યારે એક લાઇવ સ્ટ્રીમિંગમાં દેખાયું કે ક્રૅટરમાં કેટલાક લોકો હાજર હતા, પરંતુ ત્યાર બાદ તે લાઇવ સ્ટ્રીમિંગ બંધ થઈ ગયું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "બધું રાખમાં ઢંકાઇ ગયું હતું. એ દૃશ્ય ચર્નોબિલ (પરમાણુ દુર્ઘટનાની મિની સિરીઝ)નો એક સીન હોય તેવું લાગી રહ્યું હતું." +text: પરિણામ સૂચવે છે તેવી રોમાંચક મૅચ નહોતી રહી, મૅચના અંત ભાગમાં ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સે જાણે મૅચ જીતવાનો પ્રયાસ જ પડતો મૂકી દીધો હોય તેવી સ્થિતિ સર્જાઈ હતી. પ્રથમ બેટિંગ કરીને કોલકાતાએ 20મી ઓવરના છેલ્લા બૉલે ઑલઆઉટ થતાં 167 રન નોંધાવ્યા હતા, મૅચ જીતવા માટે આ સ્કોર પર્યાપ્ત કહી શકાય નહીં. જોકે ચેન્નાઈએ આ નાના સ્કોરને પણ પહાડ જેવો પુરવાર કરી આપ્યો, ધોનીની ટીમ 20 ઓવરને અંતે પાંચ વિકેટે 157 રન કરી શકી હતી. મહેન્દ્રસિંહ ધોની પ્રથમ મૅચ હાર્યા બાદ કોલકાતાની ટીમે સળંગ બે મૅચ જીતી હતી તો વળી એક મૅચ ગુમાવી હતી અને હવે વિજય થયો છે. આમ વર્તમાન ટુર્નામેન્ટમાં કોલકાતાની હારજીતની સંતાકૂકડી જારી છે. કર્ણ શર્મા, ડ્વેઇન બ્રાવો અને સેમ કરને વેધક બૉલિંગથી ટીમને મૅચમાં પરત લાવવાનો ભગીરથ પ્રયાસ કર્યો હતો. એ બાદ શેન વૉટ્સને બેટિંગમાં કમાલ દાખવીને ટીમને વિજયના માર્ગે લાવી દીધી હતી પરંતુ બાકીના બૅટસમૅનોની કંગાળ રમતને કારણે 20 ઓવરને અંતે ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ પરાસ્ત થઈ હતી. મિડલ ઑર્ડરના બૅટ્સમૅનોએ શેન વૉટ્સનના પ્રયાસ પર પાણી ફેરવી દીધું હતું. શેન વૉટ્સને 40 બોલમાં 50 રન ફટકાર્યા હતા. બીજી તરફ કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સે ધીરજ દાખવી અને એકલા રાહુલ ત્રિપાઠીની અડધી સદી અને બૉલર્સની સહિયારા પ્રયાસથી મૅચ જીતી લીધી હતી. ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સમાં સાતત્યનો અભાવ ચેન્નઈ સુપર કિંગ્સ વિ. કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સ શેન વૉટ્સને હજી બે દિવસ અગાઉ કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબ સામેની મૅચમાં ફાફ ડુ પ્લેસિસ સાથે મળીને જંગી ભાગીદારી નોંધાવી હતી અને ચેન્નાઈને દસ વિકેટે વિજય અપાવ્યો હતો. આમ એક મૅચમાં દસ વિકેટે વિજય અને બીજી મૅચમાં દસ રનથી પરાજય એ દર્શાવે છે કે પૂર્વ ચૅમ્પિયન ટીમમાં સાતત્યનો અભાવ છે. કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સે પાંચ વર્ષના લાંબા ગાળા બાદ પહેલી વાર ટોસ જીતીને પ્રથમ બેટિંગ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. રાહુલ ત્રિપાઠીની આસપાસ જ કોલકાતાની બેટિંગ રહી હતી. નાઇટ રાઇડર્સની ઇનિંગ્સનું આકર્ષણ ત્રિપાઠી રહ્યા હતા. રાહુલ ત્રિપાઠીની બેટિંગનો પ્રભાવ એટલે સુધી રહ્યો હતો કે ટીમના 140 રનમાંથી 81 રન તો એમના જ હતા. તેમણે 51 બૉલની ઇનિંગ્સમાં ત્રણ સિક્સર અને આઠ બાઉન્ડરી ફટકારી હતી. 17મી ઓવરમાં રાહુલ આઉટ થયા હતા. જોકે કમનસીબી એ રહી કે કોલકાતા માટે બાકીનો કોઈ બૅટ્સમૅન લાંબી ઇનિંગ્સ રમી શક્યા ન હતા. ધોનીની ચપળતા શુભમન ગિલ આ મૅચમાં માત્ર 11 રન કરી શક્યા હતા. નીતિશ રાણા નવ, સુનીલ નારાયણ 17, મોર્ગન સાત, આક્રમક બૅટસમૅન આન્દ્રે રસેલ માત્ર બે અને કૅપ્ટન દિનેશ કાર્તિક 12 રનના સામાન્ય સ્કોરે આઉટ ��યા હતા. આ સંજોગોમાં રાહુલ ત્રિપાઠીની ઇનિંગ્સ વધુ મહત્ત્વની બની ગઈ હતી. બીજી તરફ ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સની બૉલિંગ પ્રભાવશાળી રહી હતી. તેમની ફિલ્ડિંગ પણ લાજવાબ રહી હતી. કર્ણ શર્માની બૉલિંગમાં રવીન્દ્ર જાડેજાએ બાઉન્ડરી પર કમાલ કરી હતી. તેમણે ડાઇવ કરીને કૅચ તો ઝડપી લીધો હતો પરંતુ તેઓ લસરીને રોપની નજીક પહોંચી ગયા હતા. તેમણે છેલ્લી ઘડીએ બૉલ ઉછાળી દીધો હતો અને ફાફ ડુ પ્લેસિસે કૅચ ઝડપી લેતાં સુનીલ નારાયણની ઇનિંગ્સનો અંત આવ્યો હતો. આ જ રીતે છેલ્લી ઓવરમાં શિવમ માવીનો કૅચ ધોનીએ ઝડપ્યો હતો. 39 વર્ષીય ધોનીએ આ કૅચ સાથે ફરીથી પુરવાર કરી દીધું હતું કે તેમનામાં હજી પણ અગાઉ જેવી જ ચપળતા છે. માવીને આઉટ કરીને કૅરેબિયન બૉલર ડ્વેઇન બ્રાવોએ તેમની IPL કારકિર્દીની 150 વિકેટ પૂરી કરી હતી. બ્રાવોની ત્રણ વિકેટ ઉપરાંત સેમ કરન, કર્ણ શર્મા અને શાર્દૂલ ઠાકુરે બે-બે વિકેટ લીધી હતી. IPLમાં ચેન્નાઈની ટીમ હવે દસમીએ રૉયલ ચૅલેન્જર્સ બૅંગ્લોર સામે રમશે જ્યારે એ જ દિવસે કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સનો મુકાબલો કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબ સામે થશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો https://youtu.be/sJrUBcx3ZJ8 બુધવારના ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ સામેના વિજય સાથે કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સના છ પૉઇન્ટ થયા છે. કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સનો અંતે દસ રનથી વિજય થયો હતો. +text: ગીતો ગોપીનાથ આઈએમએફએ આ સંબંધે ટ્વિટર પર જાણકારી આપી છે. તેઓ મૌરી ઓબ્સફેલ્ડનું સ્થાન લેશે. મૌરી આ વર્ષનાં અંતમાં રિટાયર થઈ જશે. ગીતા ગોપીનાથ અત્યારે હાવર્ડ યુનિવર્સિટીમાં ઇંટરનેશનલ સ્ટડીઝ ઑફ ઇકૉનૉમિક્સમાં પ્રોફેસર છે. એમણે ઇંટરનેશનલ ફાઇનાન્સ અને માઇક્રોઇકૉનૉમિક્સમાં રિસર્ચ કર્યું છે. ગીતાએ બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડને આપેલાં ઇન્ટર્વ્યૂમાં મોદી સરકાર દ્વારા લાગુ કરવામાં આવેલી નોટબંધીની ટીકા કરી હતી અને કહ્યું હતું, 'એટલો સમય જીએસટી (ગુડ્સ ઍન્ડ સર્વિસિઝ ટેક્સ)ને વધુ સારી રીતે લાગુ કરવામાં લગાડવો જોઈતો હતો.' Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આઈએમએફનાં પ્રમુખ ક્રિસ્ટન લગાર્ડેએ સોમવારે ગીતા ગોપીનાથની નિમણૂક અંગે જાણકારી આપતાં કહ્યું, ''ગીતા દુનિયાના ઉત્તમ અર્થશાસ્ત્રીઓમાંનાં એક છે. એમની પાસે જબરદસ્ત શૈક્ષણિક જ્ઞાન, બૌદ્ધિક ક્ષમતા અને બહોળો આંતરરાષ્ટ્રીય અનુભવ છે.'' આઈએમએફના પદ પર પહોંચનાર તેઓ બીજા ભારતીય છે. આ પહેલાં ભારતીય રિઝર્વ બૅન્કના પૂર્વ ગવર્��ર રઘુરામ રાજન પણ આઈએમએફના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી રહી ચૂક્યા છે. કેરળ સરકારમાં ભૂમિકા ગીતાએ મોદી સરકાર દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલી નોટબંધીની ટીકા કરી હતી કેરલ સરકારે ગીતાની ગત વર્ષે રાજ્યના નાણાકીય સલાહકાર તરીકે નિમણૂક કરી હતી. ગીતાનો જન્મ કેરળમાં જ થયો હતો. જ્યારે કેરળના મુખ્ય મંત્રી પિનારાઈ વિજયને ગીતાની નિમણૂક કરી હતી, ત્યારે એમના જ પક્ષનાં કેટલાંક લોકો નારાજ પણ થયાં હતાં. ઇંડિયન એક્સપ્રેસની એક માહિતી અનુસાર, એ વખતે ગીતાએ કહ્યું હતું કે આ પદ મળવાથી તે ગૌરવની લાગણી અનુભવે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? હાવર્ડ યુનિવર્સિટીના સ્કૉલર ગીતા ગોપીનાથ ગીતા અમેરિકન ઇકોનૉમિક્સ રિવ્યૂના સહ-સંપાદક અને નેશનલ બ્યૂરો ઑફ ઇકોનૉમિક્સ રિસર્ચ (એનબીઆર)માં ઇંટરનેશનલ ફાઇનાન્સ ઍન્ડ મેક્રોઇકોનૉમિક્સની સહ નિદેશક પણ છે. ગીતાએ વેપાર અને રોકાણ , આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાંસંકટ, મુદ્રાનીતિ, દેવું અને ઊચકાઈ રહેલાં બજારોની સમસ્યાઓ અંગે લગભગ 40 રિસર્ચ લેખ પણ લખ્યાં છે. ગીતા વર્ષ 2001 થી 2005 સુધી શિકાગો યુનિવર્સિટીમાં આસિસ્ટંટ (મદદનીશ) પ્રોફેસર હતાં. ત્યાર બાદ વર્ષ 2005માં હાવર્ડ યુનિવર્સિટીમાં આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર તરીકે એમની નિમણૂક કરવામાં આવી હતી. અર્થશાસ્ત્રમાં પીએચડી ગીતાએ કહ્યું હતું કે મોદી સરકારે જીએસટીને યોગ્ય રીતે લાગુ કરવા મહેનત કરવાની જરૂર હતી વર્ષ 2010માં ગીતા આ જ યુનિવર્સિટીમાં પ્રોફેસર બન્યાં અને પછી 2015માં તેઓ ઇન્ટરનેશનલ સ્ટડીઝ ઑફ ઇકૉનૉમિક્સમાં પ્રોફેસર બની ગયાં. ગીતાએ સ્નાતક સુધીનું શિક્ષણ ભારતમાં જ પૂરું કર્યું હતું. વર્ષ 1992માં દિલ્હી વિશ્વવિદ્યાલયની લેડી શ્રીરામ કોલેજમાંથી અર્થશાસ્ત્રની ઑનર્સની ડિગ્રી મેળવી હતી. ત્યાર બાદ તેમણે દિલ્હી સ્કૂલ ઑફ ઇકૉનૉમિક્સમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં જ માસ્ટર ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી હતી. વર્ષ 1994માં ગીતા વૉશિંગ્ટન યુનિવર્સિટીમાં ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે જતાં રહ્યાં હતાં. વર્ષ 1996થી 2001 સુધી તેમણે પ્રિંસટન યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં પીએચ.ડી. કર્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાવર્ડ યુનિવર્સિટીમાં ભારતીય મૂળનાં પ્રોફેસર ગીતા ગોપીનાથની આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાં ભંડોળ(આઈએમએફ)નાં મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી તરીકે નિમણૂક કરવામાં આવી છે. +text: ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ બંધારણમાં શી જિનપિંગને પહેલા કમ્યૂનિસ્ટ નેતા અને પક્ષના સ્થાપક માઓત્સે તુંગની બરોબરીનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. 2012માં ચીનના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ સત્તા પરની શી જિનપિંગની પકડ વધારેને વધારે મજબૂત થઈ રહી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બંધારણમાં 'શી જિનપિંગ થોટ' સમાવવાની તરફેણમાં કમ્યૂનિસ્ટ પાર્ટીએ સર્વસહમતીથી મતદાન કર્યું હતું. કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના અધિવેશનના અંતે આ નિર્ણય કરવામાં આવ્યો હતો. બીજિંગમાં બંધબારણે યોજાયેલા આ અધિવેશનમાં 2,000થી વધુ પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો. આ ચીનનું સૌથી વધુ મહત્વનું અધિવેશન ગણાય છે. ચીનમાં આગામી પાંચ વર્ષ માટે સત્તાનાં સુત્રો કોના હાથમાં રહેશે તેનો ફેંસલો અધિવેશનમાં કરવામાં આવે છે. શું છે 'શી જિનપિંગ થોટ'? ભાષણ આપી રહેલા ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ 18 ઓક્ટોબરે શરૂ થયેલા કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના અધિવેશનમાં શી જિનપિંગે ત્રણ કલાક લાંબુ ભાષણ આપ્યું હતું. 'નવા યુગમાં ચીનની લાક્ષણિકતા સાથેના સમાજવાદ'નું વિચારદર્શન શી જિનપિંગે તેમના ભાષણમાં સૌપ્રથમવાર રજૂ કર્યું હતું. કમ્યુનિસ્ટ પક્ષના ટોચના અધિકારીઓ અને મીડિયા શી જિનપિંગના આ પ્રવચનનો સતત ઉલ્લેખ કરતા રહ્યા છે. આ વિચારદર્શનને 'શી જિનપિંગ થોટ' તરીકે ઓળખાવવામાં આવી રહ્યું છે. શી જિનપિંગે પક્ષને પ્રભાવિત કર્યો હોવાનો સંકેત ત્યારથી જ મળી ગયો હતો. બીબીસી ચીનનાં તંત્રી કૈરી ગ્રેસના જણાવ્યા અનુસાર, કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના બંધારણમાં 'શી જિનપિંગ થોટ'ના સમાવેશનો ખાસ અર્થ છે. તેનો અર્થ એ છે કે હવે શક્તિશાળી બની ગયેલા શી જિનપિંગને તેમના પ્રતિસ્પર્ધીઓ કમ્યુનિસ્ટ પક્ષના નિયમોનો હવાલો આપ્યા વિના પડકારી નહીં શકે. ચીનના કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના અધિવેશનમાં 2,000થી વધુ પ્રતિનિધિઓએ ભાગ લીધો હતો અગાઉ પણ કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના નેતાઓના આગવા વિચારો હતા. માત્ર માઓત્સે તુંગ અને દેંગ જિયાઓપિંગનું નામ જ પક્ષના બંધારણમાં તેમના વિચારોને કારણે સમાવવામાં આવ્યું હતું. કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના નવ કરોડ સભ્યો ઉપરાંત સ્કૂલના સ્ટુડન્ટ્સ, કોલેજ સ્ટુડન્ટ્સ અને સરકારી કર્મચારીઓ પણ 'શી જિનપિંગ થોટ્સ'ને વાંચી શકશે. ચીનમાં 'શી જિનપિંગ થોટ્સ'ની સાથે જ નવા સ્વરૂપે ચીની સમાજવાદી યુગ શરૂ થઈ ગયો છે. કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષે આ યુગને આધુનિક ચીનનું ત્રીજું પ્રકરણ ગણાવ્યું છે. કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના સભ્યો ઉપરાંત સ્કૂલના સ્ટુડન્ટ્સ, કોલેજ સ્ટુડન્ટ્સ અને સરકારી કર્મચારીઓ પણ '��ી જિનપિંગ થોટ્સ'ને વાંચી શકશે. એ પૈકીનું પહેલું પ્રકરણ માઓત્સે તુંગનું હતું. માઓત્સે તુંગે ચીનને ગૃહયુદ્ધમાંથી બહાર કાઢવા માટે લોકોને એક કર્યા હતા. બીજું પ્રકરણ દેંગ જિયાઓપિંગે આલેખ્યું હતું. દેંગ જિયાઓપિંગના શાસનકાળમાં ચીનની એકતા મજબૂત થઈ હતી. દેંગ જિયાઓપિંગે ચીનને શિસ્તબદ્ધ અને વિદેશમાં મજબૂત બનાવ્યું હતું. હવે ત્રીજું પ્રકરણ શી જિનપિંગના કાર્યકાળમાં શરૂ થયું છે. શી જિનપિંગનું નામ પક્ષના બંધારણમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું છે. કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષના નિયમનું બરાબર પાલન થતું રહેશે ત્યાં સુધી શી જિનપિંગને કોઈ પડકારી શકશે નહીં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનના સત્તાધારી કમ્યૂનિસ્ટ પક્ષે રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગની વિચારધારાને બંધારણમાં સમાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: 'ભારત માતા કી જય'ના નારા સાથે ભાજપ સમર્થક ટોળાએ અહીંના બેલોનિયા શહેરના 'સેન્ટર ઑફ કૉલેજ સ્ક્વેર' ખાતે લેનિનની પ્રતિમાને જેસીબી મશીનથી / મશીનની મદદથી તોડી પાડી છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પોતાના ભાષણોમાં કેટલીય વખત ભગતસિંહને યાદ કરી ચૂક્યા છે. આપના આ વાંચવું ગમશે એ જ ભગતસિંહ લેનિનથી ભારે પ્રભાવિત હતા અને ફાંસીએ ચડતા પહેલાં પણ તેઓ લેનિનનું પુસ્તક જ વાંચી રહ્યા હતા. ભગતસિંહ અને લેનિન ભગતસિંહના જીવનમાં લેનિનનો ભારે પ્રભાવ જોવા મળે છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર કુલદિપ નૈયરના પુસ્તકમાં 'ધ માર્ટર : ભગતસિંહ - એક્સ્પરિમેન્ટ ઇન રેવલ્યૂશન'માં આ અંગેનો ઉલ્લેખ જોવા મળે છે. પુસ્તકમાં લાહોર ષડયંત્રનો ઉલ્લેખ કરીને અય્યર લખે છે, ''21 જાન્યુઆરી 1930 ના દિવસે આરોપીઓ કોર્ટમાં લાલ સ્કાર્ફ બાંધીને પહોંચ્યા. જેવા મૅજિસ્ટ્રેટ ખુરશી પર બેઠા કે ભગતસિંહ અને તેમના સાથીઓએ 'લેનિન ઝિંદાબાદ'ના નારા લગાવવાનું શરૂ કરી દીધું.'' ''ભગતસિંહે એ બાદ એ ટેલિગ્રામ પણ વાંચ્યો કે જે તેઓ લેનિનને મોકલવા માગતા હતા. ટેલિગ્રામમાં લખ્યું હતું કે, ''લેનિન દિવસ પર અમે એ બધા જ લોકોને હૃદયપૂર્વક નમસ્કાર કરીએ છીએ કે જે મહાન લેનિનના વિચારોને આગળ વધારી રહ્યા છે.'' ભગતસિંહ સહિતના ક્રાંતિકારીઓ લાહોર ષડયંત્રમાં આરોપી હતા. અંતિમ સમય અને લેનિન ભગતસિંહને ફાંસી અપાઈ એના બે કલાક પહેલાં જ વકીલ પ્રાણનાથ મહેતા તેમને મળવા પહોંચ્યા. તેમની પાસે ભગતસિંહે લેલિનનું પુસ્તક મંગાવ્યું હતું. પ્રાણનાથ મહેતાને જોતા જ ભગતસિંહ બોલ્યા, 'મારા માટે 'રેવલ્યૂશનરી લેનિન' પુસ્તક લાવ્યા કે નહીં?' મહેતાએ જ્યારે તેમને પુસ્તક આપ્યું તો ભગતસિંહ એ જ સમયે વાંચવા લાગ્યા. પ્રાણનાથ મહેતાના જવાના થોડા સમય બાદ જ જેલના અધિકારીઓએ ભગતસિંહ, રાજગુરૂ અને સુખદેવને જણાવ્યું કે ત્રણેય ક્રાંતિકારીઓને નક્કી કરેલા સમય કરતા બાર કલાક વહેલી ફાંસી આપવામાં આવશે. એ વખતે ભગતસિંહ લેનિનનું પુસ્તક વાંચી રહ્યા હતા. તેઓ બોલ્યા, ''શું તમે મને આ પુસ્તકનું એક પ્રકરણ પણ પૂરું નહીં કરવા દો?'' ભગતસિંહે ફાંસીના લગભગ બે મહિના પહેલાં પોતાના સાથીઓને એક પત્ર લખ્યો હતો. 'બંગાળમાં સંયુક્ત મોરચા આંદોલનની પ્રગતિ પર નોંધ' નામના બ્રિટિશ સરકારના દસ્તાવેજમાં આ પત્રને સંકલિત કરાયો હતો. 'સાથીઓને નામ' લખેલા આ પત્રમાં ભગતસિંહ લખે છે, ''ક્રાંતિકારીઓએ એ વાત હંમેશાં યાદ રાખવી જોઈએ કે તેઓ આમૂલ પરિવર્તન લાવનારી ક્રાંતિ માટે લડી રહ્યા છે. ક્રાંતિકારીઓએ દાવપેચ અને રણનીતિ સંબંધીત લેનિનના જીવન અને લેખન પર વિચાર કરવો જોઈએ.'' સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિક્રિયા લેનિનની પ્રતિમાને તોડી પડાયા બાદ સોશિયલ મીડિયા પર #Lenin ટ્રેન્ડ થવા લાગ્યો હતો. કમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઑફ ઇન્ડિયા(માર્ક્સિસ્ટ)ના ઑફિશિયલ ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી ટ્વીટ કરાયું, ''તમે અમારી પ્રતિમાઓ તોડી શકો પણ અમારી હિંમત નહીં તોડી શકો.'' રુપેશ ગુપ્તા નામના ટ્વિટર યુઝરે લખ્યું, ''અફઘાનિસ્તાનમાં જ્યારે તાલિબાનીઓ સત્તા પર આવ્યા ત્યારે તેમણે પણ આ જ કર્યું હતું. બુદ્ધની સૌથી મોટી પ્રતિમા તોડી નાખી હતી. ત્રિપુરામાં લેનિનની પ્રતિમાઓ તોડાઈ રહી છે અને રામ માધવ ખુશી વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. સૌભાગ્યથી આ દેશ અફઘાનિસ્તાન નથી પણ લોકત્રાંત્રિક હિંદુસ્તાન છે.'' @sidmtweets નામના ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી ટ્વીટ કરાયું, ''માફ કરશો. પણ જો કોઈ દિવસે ભાજપ હારી ગયો અને જે રીતે આજે લેનિનની પ્રતિમા સાથે થયું એ રીતે દીનદયાળ ઉપાધ્યાયની પ્રતિમાને તોડવાને હું યોગ્ય નહીં માનું. આ બન્નેથી હું ક્યારેય સહમત નથી રહ્યો. યાદ રહેવું જોઇએ કે આપણે ઇરાક કે મધ્યપૂર્વમાં નથી રહેતા.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ત્રિપુરામાં સોમવારે કેટલીય જગ્યાએ હિંસક બનાવો વચ્ચે રશિયન ક્રાંતિના 'હીરો' વ્લાદિમિર લેનિનની પ્રતિમાને તોડી પડાઈ. +text: હાઈકોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ વિક્રમનાથ અને જસ્ટિસ જે. ��ી. પારડીવાલાની ખંડપીઠે ગુજરાત સરકાર દ્વારા રથયાત્રાના આયોજનને લગતા મામલામાં જાહેર આરોગ્યને બદલે ધાર્મિક વડાઓના તુષ્ટિકરણનો પ્રયાસ કરાયો હોવાનું નોંધવામાં આવ્યું હતું. નોંધનીય છે કે હાઈકોર્ટના આ અવલોકન બાદ વિપક્ષે પણ સરકાર જાહેર આરોગ્યની દિશામાં પૂરતા પ્રયત્ન ન કરી રહી હોવાના આરોપ લગાવ્યા હતા. આ સાથે જ ગુજરાત હાઈકોર્ટે ફરી એક વાર ગુજરાતની રૂપાણી સરકારને નાગરિકોની સુખાકારી અને આરોગ્યને પ્રાથમિકતા આપવાની પોતાની ફરજ યાદ અપાવી છે. નોંધનીય છે કે ભૂતકાળમાં પણ ગુજરાત હાઈકોર્ટ દ્વારા ગુજરાત સરકારની કામગીરી પર પ્રશ્ન ઉઠાવાયા છે. અમદાવાદ સિવિલને ગણાવી 'અંધારી કોટડી' આ વર્ષે જ મે માસ દરમિયાન કોરોનાની મહામારી દરમિયાન અમદાવાદ સિવિલ હૉસ્પિટલની કામગીરીની ટીકા કરતાં ગુજરાત હાઈકોર્ટે સિવિલ હૉસ્પિટલને 'અંધારી કોટડી સમાન' ગણાવી હતી. સિવિલમાં દર્દીઓનાં મૃત્યુની સંખ્યા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરતાં એ સમયે ગુજરાત હાઈકોર્ટના જસ્ટિસ જે. બી. પારડીવાલા અને જસ્ટિસ આઈ. જે. વોરાની ખંડપીઠે નોંધ્યું હતું કે, "દુર્ભાગ્યની વાત છે કે અમદાવાદ સિવિલમાં સારવાર મેળવી રહેલા મોટા ભાગના દર્દીઓ માત્ર ચાર કે તેથી વધુ દિવસની અંદર જ મૃત્યુને ભેટી રહ્યા છે, આ વાત સિવિલમાં દર્દીઓની સારવારના અભાવની હકીકત બયાન કરે છે." સિવિલમાં કોરોનાના દર્દીઓની યોગ્ય સારવાર સુનિશ્ચિત કરવા રાજ્ય સરકારને સૂચન આપતાં હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું, "સિવિલમાં પૂરતી સંખ્યામાં વૅન્ટિલેટરો અને પથારીઓની સુવિધા કરવામાં આવે. સાથે જ યોગ્ય રીતે પોતાની ફરજ ન બજાવનાર ડૉક્ટરોને તાત્કાલિક અસરથી અન્ય જિલ્લામાં બદલી કરવી." હાઈકોર્ટનાં સૂચનોમાં આગળ નોંધવામાં આવ્યું હતું, 'સિવિલ હૉસ્પિટલમાં કથળેલી સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓ માટે જવાબદાર વરિષ્ઠ અધિકારીઓની જવાબદારી શક્ય એટલી જલદી નક્કી કરવામાં આવે.' આ સાથે જ હાઈકોર્ટે રાજ્યના આરોગ્યમંત્રી નીતિન પટેલ અને આરોગ્યવિભાગનાં અગ્ર સચિવ જયંતિ રવિને પણ આકરા પ્રશ્નો કર્યા હતા. કોરોના ટેસ્ટિંગ મુદ્દે સરકારની કામગીરીની ટીકા ત્યાર બાદ મે માસમાં જ કોરોના મામલે થયેલી જાહેર હિતની અરજીની સુનાવણીમાં ગુજરાત હાઈકોર્ટે સરકારને દરેક વ્યક્તિને કોરોના ટેસ્ટ કરાવવા માટેની મંજૂરી આપવાનો હુકમ કર્યો હતો. આ હુકમમાં હાઈકોર્ટે ખાનગી લૅબમાં કોરોના ટેસ્ટ કરવવા માટે પરવાનગી આપવા જ���ાવ્યું હતું. પરંતુ સરકાર દ્વારા ખાનગી લૅબોરેટરીઓ દ્વારા કોરોના ટેસ્ટિંગ પર પ્રતિબંધ મૂકી દેવાયો હતો. સરકાર દ્વારા એ સમયે કરાયેલા નવા નિયમ અનુસાર સરકાર દ્વારા નિમાયેલા આરોગ્યઅધિકારીની ભલામણ બાદ કોરોના ટેસ્ટિંગ કરાવી શકાતું. આ નિર્ણયના સમર્થનમાં સરકારે કોર્ટમાં એવી દલીલ કરી હતી કે જો ટેસ્ટિંગ પર નિયંત્રણ નહીં રાખવામાં આવે તો ડરનો માહોલ પેદા થઈ શકે છે. તેમજ ટેસ્ટિંગ માટે સરકાર ICMRની ગાઇડલાઇન અનુસરી રહી હોવાનું પણ જણાવાયું હતું. જોકે, સ્થાનિક મીડિયાના કેટલાક અહેવાલોમાં એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે સરકાર દ્વારા કોરોનાના કેસોમાં ઘટાડો થાય એ હેતુથી આ નિર્ણય લેવાયો છે. હાઈકોર્ટના હસ્તક્ષેપ પછી કેટલીક શરતોને આધીન ખાનગી લૅબોરેટરીઓમાં ખાનગી તબીબોની ભલામણને આધારે કોવિડ-19 ટેસ્ટ કરાવવાની મંજૂરી આપી દેવાઈ હતી. ભૂપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમાની ચૂંટણીનો વિવાદ આ સિવાય આવા જ એક આદેશમાં ચાલુ વર્ષે મે માસમાં જ ગુજરાત રાજ્યના કાયદા અને શિક્ષણમંત્રી ભૂપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમાની વિધાનસભા બેઠક ધોળકાની ચૂંટણી રદ કરવાનો ગુજરાત હાઈકોર્ટ દ્વારા હુકમ કરાયો હતો. નોંધનીય છે કે તેઓ ધોળકા વિધાનસભા બેઠક પરથી 327 મતની નજીવી સરસાઈથી જીત્યા હતા. એ જીતને કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર અશ્વિન રાઠોડે પડકારી હતી અને મતગણતરીમાં ગેરરીતિનો આરોપ મૂક્યો હતો. આ કેસમાં કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર દ્વારા એવો આક્ષેપ કરાયો હતો કે, "મતગણતરીમાં છેતરપિંડી કરવામાં આવી અને 429 બૅલેટ પેપરના મતને ધ્યાનમાં ન લેવામાં આવ્યા." આ દલીલ હાઈકોર્ટે માન્ય રાખી હતી. આ કેસમાં અશ્વિન રાઠોડની માગ મુજબ મતગણતરીના સીસીટીવી ફૂટેજ, મોબાઇલ વગેરે પણ અદાલતમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. સુનાવણીમાં ચુડાસમાના સચિવની શંકાસ્પદ કામગીરીની પણ નોંધ લેવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત ધવલ જાનીના ક્રૉસ ઍક્ઝામિનેશનમાં પણ ગેરરિતી પુરવાર થઈ હતી. ચૂંટણીપંચે પણ ધોળકા બેઠકની મતગણતરીમાં ગફલત થઈ હોવાની વાત માની હતી અને રિટર્નિંગ ઑફિસર ધવલ જાની તથા ચૂંટણીનિરીક્ષક સનદી અધિકારી વિનીતા બોહરા સામે પગલાં ભરવાની ભલામણ કરી હતી. આ કેસની સુનાવણી જસ્ટિસ પરેશ ઉપાધ્યાયની કોર્ટમાં થઈ હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે ભૂપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમા અને નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે આ ચુકાદા સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરવાની જાહેરાત કરી છે. CAA વિરુદ્ધ પ્રદર્શન યોજવાની પરવાનગીનો મામલો આ વર્ષની શરૂઆતમાં વિવાદિત નાગરિકતા સંશોધન કાયદા વિરુદ્ધ વિરોધપ્રદર્શન યોજવા માટે રાજ્ય પોલીસવિભાગ દ્વારા સમયસર પરવાનગીઓ ન અપાતી હોવાની ફરિયાદ હાઈકોર્ટ સુધી પહોંચતાં ગુજરાત હાઈકોર્ટના ન્યાયાધીશ એ. વાય. કોગજે દ્વારા શાંતિપૂર્ણ પ્રદર્શનના આયોજન માટે પોલીસને સમયસર પરવાનગી આપવા જણાવાયું હતું. નોંધનીય છે કે આ કેસમાં પણ અરજદારો દ્વારા દાવો કરાયો હતો કે પોલીસતંત્ર દ્વારા સત્તાપક્ષ ભાજપને નાગરિકતા સંશોધન કાયદાની તરફેણમાં પ્રદર્શન કરવા કે રેલી યોજવા માટે સરળતાથી પરવાનગી મળી જાય છે. જ્યારે તેના શાંતિપૂર્ણ વિરોધ માટે પોલીસતંત્ર દ્વારા પરવાનગી આપવામાં વિલંબ કરવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત હાઈકોર્ટ દ્વારા હાલમાં જ ગુજરાત સરકાર દ્વારા રથયાત્રા અંગેના વિવાદમાં કથિતપણે અપનાવાયેલી 'ખુશામતની નીતિ'ની આકરા શબ્દોમાં ટીકા કરાઈ હતી. +text: આ મહારાષ્ટ્રના સોલાપુરમાં એક શાળાએ બાળકોને ભણાવવા માટે આ નવતર કીમિયો અજમાવ્યો છે. બાળકો પાસે મોબાઇલ ફોન ન હોવાથી અહીં ગામની દીવાલોને જ બ્લૅકબૉર્ડ બનાવી દેવામાં આવી છે. લૉકડાઇન અને કરોના વાઇરસના સંક્રમણ વચ્ચે ઓનલાઇન શિક્ષણની બોલબાલા વધી છે. એ ગાળામાં આ ગામનાં ઑનલાઇન શિક્ષણથી વંચિત બાળકો માટે દીવાલોને પુસ્તકોના રંગમાં રંગી દેવામાં આવી છે, જેની માટે ગામના શિક્ષકો આગળ આવ્યા હતા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ એ ગામની કહાણી છે, જ્યાં ઘરોની દીવાલો પુસ્તકોની ગરજ સારી રહી છે. +text: અમદાવાદના રાણીપ વિસ્તારમાં રહેતા ભરત પટેલ બિટકોઇનના એજન્ટ બન્યા હતા. તેઓ લોકોના પૈસા પોતાના વૉલેટથી બિટકોઇનમાં રોકતા હતા. ભરતભાઈ દ્વારા કરવામાં આવતા બિટકોઇન રોકાણમાં ગુજરાતના ડી.વાય.એસ.પી. ચિરાગ સોમાણીના ભાઈ હરનીશ સોમાણી સામેલ થયા હતા. તેમણે ભરતભાઈ થકી બિટકોઇનમાં રોકાણ કર્યું હતું. જોકે, 11,575 બિટકોઇનનું નુકસાન ગયું હતું જેની ઉઘરાણી થયા કરતી હતી. આ ઉઘરાણીથી કંટાળીને ભરતભાઈ પટેલે આત્મહત્યા કરી લીધી. પોલીસની ધમકીઓથી ગભરાયેલો પરિવાર ભરત પટેલે પોતાની સ્યૂસાઇડ નોટમાં સ્પષ્ટ લખ્યું છે કે એમને હરનીશ સોમાણી અને એમના ભાઈ ડી.વાય.એસ.પી. ચિરાગ સોમાણી તરફથી વારંવાર ધમકી મળતી હતી. ધમકી મળ્યા પછી ડરી ગયેલા ભરતભાઈએ આત્મહત્યા કરી લીધી. ભરતભાઈ���ી દીકરી દર્શી પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે મારા પિતાને પોલીસ દ્વારા ધમકી આપવામાં આવી હતી. મારા પિતા છેલ્લા બે મહિનાથી અપસેટ હતા. ઘરમાં કોઈને વાત કરતા નહોતા. પોલીસ અધિકારી ચિરાગ સોમાણીની ધમકીથી અમારો પરિવાર ગભરાયેલો હતો. જોકે, અમે અમારા પિતાને ચિંતા નહીં કરવા સમજાવતા હતા, પણ એ અમારી વાત માન્યા નહીં. આખરે શનિવારે મોડી રાતે પોલીસના ત્રાસથી એમણે આપઘાત કરી લીધો. પોલીસનો યોગ્ય તપાસનો દાવો આ કેસમાં ડી.વાય.એસ.પી. ચિરાગ સોમાણી સામે તપાસ કરી રહેલા રાણીપ પોલીસ સ્ટેશનના પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર જે. જી. પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે અમે પોલીસ સામે ફરિયાદ થઈ હોવા છતાં નિષ્પક્ષ તપાસ કરી રહ્યા છીએ. પોલીસની તપાસની વિગતો આપતા તેઓ કહે છે કે ભરતભાઈના હસ્તાક્ષરની તપાસ અમે એફ.એસ.એલ.ને સોંપી છે. ઇમેલ્સ ઉપરાંત ભરતભાઈના ફોન પર કોણ કોણ વાત કરતું હતું અને કોના કોના મૅસેજ આવ્યા તેની પણ તપાસ કરવામાં આવી રહી છે. આ કેસમાં પોલીસ ભરત પટેલ અને ડી.વાય.એસ.પી. ચિરાગ સોમાણી વચ્ચે કયા પ્રકારના દસ્તાવેજ થયા હતા અને તે કેટલી રકમના હતા તેની પણ તપાસ કરી રહી છે. આ કેસમાં કોઈ પણ કસૂરવારને છોડવામાં નહીં આવે એવો પોલીસનો દાવો છે. જોકે, આ દાવા અગાઉના કેસ સાથે મેળ નથી ખાતા. બિટકોઇન અને નલિન કોટડિયા કેસ ગુજરાતમાં નોટબંધી પછી બિટકોઇનમાં મોટા પાયે રોકાણ થયું હતું. મૂળ અમરેલીના અને સુરતમાં ધંધો કરતા શૈલેશ ભટ્ટ દ્વારા બિટકોઇનનું કૌભાંડ બહાર આવ્યું. શૈલેશ ભટ્ટ ટેક્નૉસેવી નહોતા એટલે એમના પાર્ટનર કિરીટ પાલડિયા સાથે બિટકોઇનમાં પૈસા રોક્યા હતા. જોકે, તકરાર થયા પછી અપહરણની ફરિયાદ નોંધાઈ હતી. એ વખતે આ કેસમાં અમરેલીના એસ.પી. અને પી.આઈ. અનંત પટેલ સમેત પૂર્વ ધારાસભ્ય નલિન કોટડિયાની મદદથી પોલીસ એમને પરેશાન કરી રહી છે હોવાની ફરિયાદ ફેબ્રુઆરી 2018માં નોંધાઈ હતી. ભાજપના ભૂતપૂર્વ ધારાસભ્ય નલિન કોટડિયાની ધરપકડ થઈ હતી અને બાદમાં તેમને જામીન મળ્યા હતા. વર્ચ્યુઅલ કરન્સીની દુનિયા બિટકોઇન અંગે જાણીતા આઈ.ટી. નિષ્ણાત કપિલ શાહે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે બિટકોઇન એક વર્ચ્યુઅલ કરન્સી છે. એમાં કોઈના વૉલેટમાં બિટકોઇનનો પાસવર્ડ નાખવાથી આરામથી દુનિયાના કોઈ પણ ખૂણામાં પૈસાની લેવડદેવડ થઈ શકે છે. બિટકોઇન પરની લેવડદેવડ અંગે વાત કરતા તેઓ જણાવે છે કે ઇન્ટરનેટથી બિટકોઇનમાં પૈસા રોકવા અને વેચ���ા ભારતમાં ભલે પ્રતિબંધિત હોય, પરંતુ તે વિશ્વના અન્ય દેશોમાં માન્ય છે એટલે કેટલાક લોકો ભારતીય ચલણમાં પૈસા ટ્રાન્સફર કરાવે તો તેમને વિદેશી ચલણમાં પૈસા આપવા પડે છે. દેશમાં અમાન્ય છતાં કેમ આનો ક્રેઝ છે. તેના જવાબમાં કપિલ શાહ કહે છે કે આમ છતાં બિટકોઇનથી પૈસા ટ્રાન્સફર કરવા પર કોઈ કમિશન આપવું પડતું નથી એટલે લોકો ભારતમાં બિટકોઇન ગેરકાનૂની હોવા છતાં છૂપા એજન્ટો મારફતે કામ કરે છે. કપિલ શાહનું કહેવું છે કે આના લીધે કાળાં નાણાંના હવાલા કૌભાંડ થાય છે. જોકે, કાયદામાં આખી વાત અલગ છે. છેતરપિંડી પણ કાળાં નાણાંની હેરફેર નહીં બિટકોઇનના અનેક કેસ લડનાર જાણીતા વકીલ ઝુબીન ભદ્રા કહે છે કે બિટકોઇન ગેરકાનૂની છે, પરંતુ અત્યાર સુધી બધા કેસમાં છેતરપિંડી, ધાકધમકી અને અપહરણના ગુના નોંધાયા છે. બિટકોઇનના કેસમાં કાળાં નાણાંની હેરફેરના કોઈ કેસ થયા નથી એટલે બિટકોઇનના કેસમાં કોઈ મોટી સજા નથી થઈ. ઝુબીન ભદ્રા માને છે કે આવા કેસને પહોંચી વળવા માટે કાયદાને વધારે મજબૂત કરવો પડે એમ છે. બિટકોઇન એક આર્થિક ગુનો ગણાય છે. જોકે, ઇન્કમટૅક્સમાં પણ આના માટે કોઈ અલગ કાયદો નથી. ઇન્કમટૅક્સના નિષ્ણાત વકીલ અને ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ તરંગ કોઠારીએ બીબીસીને કહ્યું કે બિટકોઇનની શરૂઆત 2009માં થઈ. બિટકોઇન ક્રિપ્ટો કરન્સી છે અને રિઝર્વ બૅન્કે એને ગેરકાયદે ઠેરવી છે. તેઓ કહે છે કે ડિજિટલ સંપત્તિ છે જે ભારતમાં ગેરકાનૂની છે, પરંતુ ઇન્કમટૅક્સ વિભાગમાં ડિજિટલ સંપત્તિને પર્સનલ ઇન્કમ, રોકાણ કે સંપત્તિ ગણવામાં આવતી નથી. એનો સમાવેશ ઇન્કમટૅક્સની કલમ 55 હેઠળ પણ થતો નથી. લોકો તેનો ગેરલાભ ઉઠાવે છે. ઇન્કમટૅક્સમાં બિટકોઇન માટેનો કોઈ નવો કાયદો નથી કે નથી પોલીસ પાસે એને રોકવા માટે કોઈ ઠોસ કાયદાકીય જોગવાઈઓ. આના કારણે ગુજરાતમાં બિટકોઇનના બહાને હવે એજન્ટો દ્વારા પૈસાની હેરફેર થઈ શકે છે. યોગ્ય કાયદાને અભાવે આવા કેસમાં આસાનીથી જામીન મળી રહ્યા હોવાથી અને આખો કારોબાર ઇન્ટરનેટની મદદથી ચાલતો હોવાથી બિટકોઇનને રોકવા મુશ્કેલ બની રહ્યું છે. ગુજરાતમાં બિટકોઇનની શરૂઆત આમ તો 2009થી બિટકોઇનની ગુજરાતમાં શરૂઆત થઈ છે, પણ નોટબંધી પછી ગુજરાતમાં બિટકોઇનની ડિમાન્ડ વધી છે. ગુજરાતમાં સુરતથી શરૂ થયેલી આ ડિજિટલ રમતને સમજવા માટે આપણે થોડા ફ્લૅશબૅકમાં જઈએ. ગુજરાતમાં બિટકોઇનનો કારોબાર 2009ના અંતમાં નીલમ ડૉક્ટર નામના આઈ.ટી.ના ટેક્નૉ��્રેટ શરૂ કર્યો હતો. જોકે, તેઓ પોલીસની ઝપટમાં આવે એ પહેલાં તેઓ ભારત છોડીને જતા રહ્યા. નોટબંધી પહેલાં સુરતના ભેજાબાજ સતીશ કુંભાણિયા નામની વ્યક્તિએ કાળાં નાણાંના માલિકોને લોલીપૉપ આપી બિટકોઇનમાં પૈસાનું રોકાણ શરૂ કરાવ્યું. નોટબંધી પછી સતીશ કુંભાણિયાએ 'બિટ કનૅક્ટ' નામની કંપની ખોલી. આમાં સુરતના લોકોએ રોકાણ કર્યું. મામલો પોલીસ સુધી પહોંચ્યો હતો પણ સતીશ કુંભાણિયાએ ભારત છોડી દીધું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિટકોઇનના કેસમાં ઉઘરાણીના ત્રાસથી ભરત પટેલે આત્મહત્યા કરી પણ આ કંઈ ગુજરાતમાં પહેલો કેસ નથી. +text: CHINA 'લાઇવમિન્ટ' અખબાર ના અહેવાલ પ્રમાણે એક તરફ જ્યાં ફિંગર 4 ખાતે ભારતીય સેનાના પ્રભુત્વ વાળી પહાડીઓ પર ભારતીય સૈનિકો રાઉન્ડ ધ ક્લૉક નજર રાખી રહ્યા છે ત્યાં ચીનના સૈનિકોએ આ લાઉડ સ્પીકરો મૂક્યાં છે. આ પગલા પાછળ ચીનના સૈનિકો ભારતીય સૈનિકોનું ધ્યાનભંગ કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા હોય અથવા દબાણ હળવું કરવા માટે પણ આમ કરી રહ્યા હોય એવી શક્યતા વ્યક્ત કરાઈ રહી છે. પૂર્વ લદ્દાખમાં ફિંગર 4 ખાતે જ ભારત અને ચીન વચ્ચે હાલની ઘટના 8મી સપ્ટેમ્બરે ઘટી હતી, જ્યાં બંને બાજુના સૈનિકો તરફથી ગોળીબાર કરાયો હતો. છેલ્લા 20 દિવસમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે ફાયરિંગની ઓછામાં ઓછી ત્રણ ઘટનાઓ ઘટી છે. પીએમ મોદીના જન્મદિવસે રાજ્યમાં થશે આ સ્કીમો લૉન્ચ ગુજરાત સરકારે જાહેરાત કરી કે પીએમ મોદીના 70મા જન્મદિવસે રાજ્યમાં પ્રજાલક્ષી અનેક સ્કીમો લૉન્ચ કરાશે એનડીટીવીના સમાચાર અનુસાર રાજ્ય સરકારે બુધવારે જાહેર કરેલા નિવેદન પ્રમાણે મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી ગાંધીનગરથી વીડિયો કૉન્ફરન્સિંગના માધ્યમથી આ પ્રોજેક્ટ અને સ્કીમો લૉન્ચ કરશે અને એમાં નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલ અને રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રત પણ જોડાશે. તો કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ દિલ્હીથી આ કાર્યક્રમમાં વર્ચ્યુઅલી જોડાશે. ગૃહમંત્રી અમિત શાહ 11 વાગ્યે ગાંધીનગર માટે પાણીપુરવઠાની યોજનાના ઈ-ભૂમિ પૂજન સમારંભમાં જોડાશે. પીએમ મોદીના જન્મદિવસે લૉન્ચ થનારી યોજના અને પ્રોજેક્ટમાં કેટલાક ખેડૂતલક્ષી પ્રોજેક્ટ સામેલ છે. તો 10 લાખ મહિલાઓને તેઓ વેપાર શરુ કરી શકે તે માટે લૉનની વ્યવસ્થા કરી આપતી 1000 કરોડની યોજના પણ લૉન્ચ કરાશે. ભારતમાંથી કૃત્રિમ હીરાની નિકાસમાં 40 ટકાનો વધારો અમદાવાદ ��ીરરના અહેવાલ પ્રમાણે વૈશ્વિક મહામારીના સમયમાં જ્યાં પૉલિશ્ડ ડાયમંડની નિકાસ નબળી રહી ત્યાં જ પાછલા એક વર્ષમાં સિન્થેટિક ડાયમંડ (કૃત્રિમ હીરા)ની નિકાસમાં 40 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો છે. કોવિડ-19 દરમ્યાનના લૉકડાઉનને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય ઉડાનો પર પ્રતિબંધ આવતા રફ હીરાના ભાવમાં 15થી 20 ટકાનો વધારો જોવા મળ્યો હતો. જીજેઈપીસીના પ્રાદેશિક ચૅરમેન દિનેશ નાવડિયાએ આ વિશે કહ્યું કે સિન્થેટિક ડાયમંડની માગ અમેરિકામાં પાછલા ઘણા સમયથી વધી રહી છે કારણ કે ત્યાં એને પ્રાથમિકતા અપાય છે. ઑગસ્ટ 2019માં દેશમાંથી સિન્થેટિક ડાયમંડની 266.50 કરોડ રુપિયાની નિકાસ થઈ હતી જ્યારે ઑગસ્ટ 2020માં 373.22 કરોડ રુપિયાની નિકાસ થઈ જે 40.05 ટકાનો વધારો બતાવે છે. તો રફ ડાયમંડમાં જોવા મળેલા ભાવ વધારાનું કારણ ઉદ્યોગના જાણકારો સપ્લાયમાં ઘટાડાને ગણાવી રહ્યા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનના સૈનિકોએ લાઉડસ્પીકરો મૂકી અગ્રીમ પંક્તિના ભારતીય સૈનિકોને પંજાબી ગીતો સંભળાવી રહ્યા છે. +text: રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ પત્રકારોને કહ્યું કે, ફિલ્મ પર પ્રતિબંધનો નિર્ણય પહેલાથી જ લાગુ છે. જોકે, 'ગુજરાતમાં પ્રતિબંધ' એવું મથાળું પહેલી સમાચાર પત્રોમાં નથી છપાયું. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: આ પહેલા પર ગુજરાત સરકાર કેટલીય ફિલ્મો અને પુસ્તકો પર પ્રતિબંધ લગાવવાનું 'સૌભાગ્ય' હાંસલ કરી ચૂકી છે. ચાંદ બુજ ગયા આ ફિલ્મ 2005માં આવી હતી. ગોધરામાં સાબરમતી ટ્રેનના ડબ્બામાં લગાવેલી આગ આ ફિલ્મના બૅક ગ્રાઉન્ડમાં હતી. શરિક મિન્હાજે ડિરેક્ટ કરેલી આ ફિલ્મની પાર્શ્વભૂમિ ગુજરાત હોવા છતાં પણ ફિલ્મ ગુજરાતમાં જ રજૂ નહોતી થઈ શકી. ફના ફના ફિલ્મ પર પ્રતિબંધ નહોતો લગાવાયો છતાં આ ફિલ્મ 'પ્રતિબંધિત' હતી. આવું કઈ રીતે થયું? તો વાત એમ હતી કે સામાજિક મુદ્દે પોતાનો પક્ષ રાખવા માટે જાણીતા આમિર ખાને 'નર્મદા બચાવ આંદોલન' માટે ઉઠાવ્યો. આમીરે અવાજ ઉઠવ્યો તો ગુજરાતમાં ડિસ્ટ્રીબ્યૂટર્સે તેમની સિનેમા હોલમાંથી 'ફના' ઊતારી લીધી. એ વખતે ગુજરાતમાં આમિર વિરુદ્ધ ઘણા પ્રદર્શનો થયા. ફિલ્મ વિરુદ્ધ ઘણા પ્રદર્શનો થયા. સુપ્રીમ કોર્ટે ફિલ્મ દર્શાવનારા થિએટરને પોલીસ રક્ષણ આપવાની તૈયારી બતાવી, પણ થિએટર માલિકો ફિલ્મ રજૂ કરવા તૈયાર ના થયા. તો અહીં સવાલ એ પણ થાય કે 'ફના' પર સરકારે નહીં લોકોએ જ પ્રતિબંધ મૂકી દીધો એવું ક���ી શકાય? પરઝાનિયા તમે શાહરુખ ખાનની 'રઇસ' ફિલ્મ જોઈ છે? ટિપિકલ બોલિવૂડ મસાલાથી બરપૂર આ ફિલ્મ રાહુલ ધોળકીયાએ 2017માં ડિરેક્ટ કરી હતી. એના દસ વર્ષ પહેલા તેમણે એક ફિલ્મ બનાવી હતી 'પરઝાનિયા'. એકદમ ડાર્ક, એકદમ રિયાલિસ્ટિક. ફિલ્મની સ્ટોરી 2002ના ગુજરાતના હુલ્લડોમાં પુત્ર ગુમાવનારાં રૂપા મોદી પર આધારીત હતી. એ ફિલ્મ રિયાલિટી પર બેસ્ડ હતી અને કદાચ એટલે જ તે ગુજરાતમાં રજૂ નહોતી થઈ શકી, એ પણ પાછી રિયાલિટી છે. ફિલ્મ પર સરકારે તો પ્રતિબંધ નહોતો લગાવ્યો પણ બંજરંગ દળના બાબુ બજરંગીએ થિયેટર ઑનર્સને 'સમજાવી' દીધા હતા કે ફિલ્મ રજૂ થશે તો સમાજીક સદ્દભાવ બગડી શકે છે. હવે એ વાત પાછી અલગ છે કે નરોડા પાટીયા હત્યાકાંડના દોષીત તરીકે બંજરંગી જેલના સળીયા પાછળ છે. ફિરાક : ગુજરાતી માતા અને બંગાળી પિતાના ટેલેન્ટેડ પુત્રી નંદિતા દાસે ગુજરાતના બૅકગ્રાઉન્ડ પર એક ફિલ્મ બનાવી હતી 'ફિરાક'. ફિલ્મમાં ગુજરાતમાં થયેલા હુલ્લડોની સામાન્ય લોકોના જીવન પર થયેલી અસરની વાત કરવામાં આવી હતી. 'ફિલ્મની આવકમાં ભાગના મુદ્દે વિવાદ' હોવાનું કહીને કેટલાય વિતરકોએ ફિલ્મ રજૂ નહોતી કરી. જોકે, એ વખતે અફવા તો એવી પણ ઊડી હતી કે ફિલ્મને રજૂ ના થાય એ માટે રાજકીય દબાણ પણ હતું. જોકે, અફવાઓને આધાર ક્યાં હોય છે? જિન્નાહ : ઇન્ડિયા, પાર્ટિશન, ઇન્ડિપૅન્ડન્સ : ભાજપના નેતા જશવંત સિંહે 2009માં મહમ્મદ અલી ઝીણા પર આ પુસ્તક લખ્યું હતું. જોકે, પુસ્તકમાં સરદાર પટેલનું અપમાન કરાયું હોવાનું કહીને ગુજરાત સરકારે પુસ્તક પર પ્રતિબંધ મુકી દીધો હતો. અલબત્ત, ગુજરાત હાઈકોર્ટ પ્રતિબંધ ઉઠાવી લીધો હતો. પણ પુસ્તક જસવંત સિંહ માટે અપશુકનિયાળ સાબિત થયું. આ પુસ્તક લખવા બદલ સિંહને ભાજપમાં પાણીચું પધરાવી દેવાયું. એવું પણ કહેવાય છે કે આ પુસ્તકે સિંહની રાજકીય કારકીર્દિનો ભોગ લઈ લીધો. જોકે, ઝીણા પર લખાયેલા આ પુસ્તક બદલ કેટલાય લોકો સિંહના વખાણ પણ કર્યા. ગ્રેટ સૉલ : મહાત્મા ગાંધી એન્ડ હિસ સ્ટ્રગલ વિથ ઇન્ડિયા જૉસેફ લેલવેલ્ડ પર મહાત્મા ગાંધી પર આ પુસ્તક લખ્યું હતું. પુસ્તકમાં ગાંધીજી સજાતિય હોવાનો નિર્દેશ કરાયો હતો. જેને પગલે ગુજરાતમાં પુસ્તક પર પ્રતિબંધ લગાવી દેવાયો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શુક્રવારે ગુજરાત સરકારે વિવાદાસ્પદ ફિલ્મ 'પદ્માવત' પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો. +text: બંગાળ પોલીસે ઇસ્કૉન મંદિરના ��ૃષ્ણ ભક્તો સાથે મારપીટ કરી હોવાના દાવા સાથે વીડિયો વાઇરલ થયો છે વીડિયો એ દાવા સાથે શૅર કરવામાં આવી રહ્યો છે કે, "બંગાળ પોલીસે ઇસ્કૉન મંદિરના કૃષ્ણ ભક્તો સાથે માત્ર એ માટે મારપીટ કરી કેમ કે તેઓ ભજન કીર્તન કરતા ભગવદગીતા વેચી રહ્યા હતા." ફેસબુક પર ઘણા લોકોએ વીડિયોને શૅર કરતા લખ્યું છે કે, "બંગાળ પોલીસ દ્વારા ઇસ્કૉન મંદિરના ભક્તો પર હિંસક કાર્યવાહી. તેમનો ગુનો હતો કે તેઓ ભગવદગીતા વેચી રહ્યા હતા. આપણે આ વીડિયોને વાઇરલ કરવો જોઈએ. મમતા અને TMC ગુંડા છે." ચોકીદાર રાજી સિંહ નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે વીડિયોને ટ્વીટ કરરતા લખ્યું છે કે "આ ઘટના આશરે 5 મહિના પહેલા બંગાળમાં ઘટી હતી. હિંદુ અને ધાર્મિક હોવાના કારણે આપણને ભાજપની જરૂર છે. ઇસ્કૉન ભક્તો પર બંગાળ પોલીસે હિંસક કાર્યવાહી કરી, તેમનો ગુનો એટલો હતો કે તેઓ કીર્તન કરતા ભગવદગીતા વેચી રહ્યા હતા." બીબીસીના વાચકોએ પણ આ વીડિયોની સત્યતા જાણવા માટે અમને આ વીડિયો વૉટ્સએપ પર મોકલ્યો છે. એક મિનિટ અને 30 સેકેન્ડના આ વીડિયોમાં પોલીસ અને ભગવા કપડાં પહેરેલા કેટલાંક લોકો વચ્ચે ઝપાઝપી થતી જોવા મળી રહી છે. વીડિયોમાં જોવા મળી રહ્યું છે કે પોલીસ આ લોકોને પકડીને ગાડીમાં બેસાડવાનો પ્રયાસ કરે છે. જ્યારબાદ બન્ને વચ્ચે ઝપાઝપી અને મારપીટ શરૂ થઈ જાય છે. બીબીસીની તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે આ વીડિયો ભ્રામક છે અને તેમાં કરવામાં આવેલા દાવા ખોટા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વીડિયોની સત્યતા ગૂગલ રિવર્સ ઇમેજ સર્ચ કરવા પર અમને ગોવા ડેઇલી ન્યૂઝપેપર હેરાલ્ડનો એક રિપોર્ટ મળ્યો કે જે 26 નવેમ્બર 2008ના રોજ પ્રકાશિત થયો હતો. જોકે, રિપોર્ટ ખૂબ જૂનો થઈ જવાના કારણે ગોવા હેરાલ્ડની વેબસાઇટ પર માત્ર રિપોર્ટની હેડલાઇન અને તારીખ જ વાચી શકાય છે. હેડલાઇન તરીકે લખવામાં આવ્યું છે કે, "હરે રામ હરે કૃષ્ણ સંપ્રદાયના રશિયન સભ્ય અને એક પોલીસ અધિકારી વચ્ચે ઝપાઝપી." કોઈ ટેકનિકલ ખામીના કારણે વેબસાઇટ પર કેટલાક જૂના રિપોર્ટને વાચી શકાતા નથી. પરંતુ રિપોર્ટના પ્રકાશનની તારીખ અને હેડલાઇનથી એ વાતની પુષ્ટિ થઈ શકે છે કે સોશિયલ મીડિયા પર શૅર કરવામાં આવી રહેલો વીડિયો એક દાયકા જૂનો છે. વીડિયો બંગાળનો નહીં પણ ગોવાના માપુસા ટેક્સી સ્ટેન્ડ પર ઘટેલી ઘટનાનો છે. હેડલાઇનના પ્રમાણે વીડિયોમાં ભગવા રંગના કપડામાં દેખાઈ રહેલા લોકો હરે રામ હરે કૃષ્ણ સંપ્રદાયના રશિયન સભ્ય છે જેમનો કોઈ વા���ને લઈને તે સમયે પોલીસ સાથે વિવાદ થયો હતો. તેના પગલે બન્ને પક્ષો વચ્ચે મારપીટ થઈ હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયા પર પોલીસ અને કેટલાક કૃષ્ણ ભક્તો વચ્ચે લડાઈનો એક વીડિયો ખૂબ શૅર કરવામાં આવી રહ્યો છે. +text: ટ્વિટર અને ફેસબુક પર સેંકડો યૂઝર્સે એવો દાવો કર્યો કે જ્યારે તેમણે ગૂગલ પર 'Idiot' શબ્દ સર્ચ કર્યો, ત્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને 'Bhikhari' સર્ચ કરવાથી પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાનનું નામ આવે છે. કંઈક આવી જ ઘટના બુધવાર સવારથી ભારતમાં જોવા મળી. ઘણા બધા લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર દાવો કર્યો કે ગૂગલમાં 'Bar girl in India', 'Italian Bar girl' સર્ચ કરવાથી કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીનાં માતા સોનિયા ગાંધીનું નામ સૌથી ઉપર દેખાય છે. કેટલાક લોકોએ એવો પણ દાવો કર્યો કે માત્ર ગૂગલ જ નહીં, બિન્ગ અને અન્ય સર્ચ એન્જિન્સમાં સર્ચ કરતા કંઈક આવા જ પરિણામો આવ્યાં. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ગૂગલ ટ્રૅન્ડસ પરથી મળેલી માહિતી પ્રમાણે ગૂગલ સર્ચમાં 'Bar girl in India' 19 ડિસેમ્બર 2018ના રોજ સવારે 7.30 વાગ્યાથી ટ્રૅન્ડ થાય છે. એમાંથી એવી પણ માહિતી મળી રહી છે કે 'Bar girl in India' મોટાભાગે ભારતના યૂઝર્સ કરી રહ્યા છે. સૌથી વધારે સર્ચ કરનારા યૂઝર્સની યાદીમાં અનુક્રમે ઉત્તરાખંડ, ઝારખંડ, છત્તીસગઢ, રાજસ્થાન અને ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યોએ સૌથી વધારે સર્ચ કર્યું છે. આ ઉપરાંત 19 ડિસેમ્બરે આ કી-વર્ડ્ઝ સર્ચ ટ્રૅન્ડ્સની યાદીમાં રહ્યું. જોકે 20 ડિસેમ્બર સવાર સુધીમાં સર્ચ કરનાર લોકોની સંખ્યા ઘટી ગઈ હતી. સોનિયા ગાંધીનું નામ સર્ચમાં કેવી રીતે આવ્યું સોશિયલ મીડિયા પર લોકો સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે કે 'Bar girl in India' સર્ચ કરવાથી રિઝલ્ટમાં સોનિયા ગાંધીનું નામ કેવી રીતે આવ્યું? અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના મામલામાં ગૂગલ કહી ચૂક્યું છે કે જે કી-વર્ડ્ઝ સાથે નેતાઓનું નામ સર્ચ કરવામાં આવતું હોય, એની અસર સમય સાથે રિઝલ્ટ પર દેખાય છે. પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણીનાં પરિણામો જાહેર થયા બાદ સોશિયલ મીડિયામાં સોનિયા ગાંધી અંગે આ પ્રકારની અફવાઓનો ઘટનાક્રમ શરૂ થયો હતો. જેમાં કેટલાક જમણેરી ફેસબુક પેજ અને વૉટ્સઍપ મૅસેજીસમાં સોનિયા ગાંધીની કેટલીક તસવીરો શેર કરાઈ રહી છે. 'સોનિયા ગાંધી બાર ડાન્સર હતાં' એ વાતને સ્થાપિત કરવા આ તસવીરોનો ઉપયોગ કરાઈ રહ્યો છે. સોશિયલ મીડિયા પર ચાલેલા આ પ્રકારના અભિયા���ના કારણે હવે લોકો સર્ચ એન્જિન્સની મદદથી આ અંગે સર્ચ કરી રહ્યા છે. Quora.com જેવી કેટલીક સાઇટ્સ પર લોકો પ્રશ્ન પૂછી રહ્યા છે, ''શું ખરેખર રાજીવ ગાંધી સાથેનાં લગ્ન પહેલાં સોનિયા ગાંધી બાર ડાન્સર હતાં?'' કેટલાક ફેસબુક યૂઝર્સ સોનિયા ગાંધીની તસવીરો શેર કરી રહ્યા છે. તસવીર સાથે કૅપ્શનમાં લખ્યું છે, "તમારામાંથી કેટલા લોકો ભારતમાં રહેતા ઇટાલિયન બાર ગર્લ વિશે જાણે છે? જો ન જાણતા હોવ તો ગૂગલ કરો. હા, તે કૉંગ્રેસના અગ્રણી સોનિયા છે." આ પોસ્ટની તપાસ કરતાં અમને અન્ય તસવીરો પણ મળી જે અગાઉ સોશિયલ મીડિયા પર યૂઝર્સે શેર કરી હતી, હાલમાં આ અંગે સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા થઈ રહી છે અને મોટાપાયે આ તસવીરો શેર પણ થઈ રહી છે. ગયા અઠવાડિયે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અંગે આવી જ ઘટના બની હતી. ગૂગલમાં 'idiot' શબ્દ સર્ચ કરવાથી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની તસવીરો ટોપમાં આવતી હતી. આ ગાળામાં 'idiot' શબ્દ લાખો વખત સર્ચ થયો હતો. સોનિયા ગાંધીની આ ઘટના અંગે જોઈએ તો, સર્ચ થઈ રહેસલા કી-વર્ડમાં 'bar', 'India', 'girl' અને 'Italian' જેવા શબ્દો છે. જે સામાન્ય રીતે સર્ચા થતા રહેતા શબ્દો છે, એ કારણથી આ કી-વર્ડ ટ્ર્રૅન્ડમાં આવ્યો હોવાની શક્યતા છે. ફેસબુક પર શેર થઈ રહેલી એક તસવીરમાં એવું દેખાય છે કે સોનિયા ગાંધી કોઈ પુરુષના ખોળામાં બેઠાં છે. આ તસવીરને રીવર્સ સર્ચ કરતા અમને ખબર પડી કે આ તસવીર સાથે છેડછાડ કરવામાં આવી છે અને ફેક છે. અમને અસલી તસવીર ગેટ્ટી ઇમેજમાંથી મળી ગઈ. આ અસલી તસવીર પરથી સોનિયા ગાંધીની ફેક તસવીર બનાવાઈ હતી. ફેક તસવીરમાં દેખાતી વ્યક્તિ માલદીવના પૂર્વ રાષ્ટ્ર-પ્રમુખ મૌમુન અબ્દુલ ગયૂમ છે. અસલી તસવીરમાં સોનિયા ગાંધી અને મૌમુન અલગ ખુરશીઓમાં બેઠાં છે. ગેટ્ટી ઇમેજીસ પ્રમાણે આ તસવીર ન્યૂ દિલ્હીમાં 29 માર્ચ 2005ના રોજ લેવાઈ હતી. 2005માં મૌમુન અબ્દુલ ગયૂમની 6 દિવસીય ભારત મુલાકાત વખતે તેમની અને સોનિયા ગાંધીની મુલાકાત થઈ હતી, એ વખતની આ તસવીર છે. ફેક તસવીર અને અસલી તસવીરમાં ઘણું અંતર છે. સોનિયા ગાંધીની અન્ય એક તસવીર પણ સોશિયલ મીડિયા પર શેર થઈ રહી છે, પણ આ તસવીર મૅરિલિન મનરોની પ્રચલિત તસવીર જેવી લાગે છે. ડાબી તસવીર ફેક છે જે સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થઈ રહી છે. જ્યારે જમણી તસવીર મૅરિલિન મનરોની સાચી તસવીર છે, જેમાં સોનિયા ગાંધીનો ચહેરો છેડછાડ કરીને મૂકી દેવાયો છે. આ તસવીરને રીવર્સ સર્ચ ઇમેજના ટૂલથી તપાસતા જાણવા મળ્યું કે સોનિયા ગાંધીન��� નામે શેર થઈ રહેલી તસવીર ફેક છે, આ તસવીર સાથે છેડછાડ કરીને સોનિયા ગાંધીની ચહેરો મૂકી દેવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત અન્ય પણ ફેક તસવીરો સોશિયલ મીડિયા પર શેર થઈ રહી છે અને દાવો કરાઈ રહ્યો છે કે, 'સોનિયા ગાંધી બાર ગર્લ હતાં, એની આ સાબિતી છે.' ભારતીય જનતા પાર્ટીના કેટલાક નેતા સોનિયા ગાંધી વિદેશી મૂળના હોવા અંગે પ્રશ્નો સર્જતા હોય છે, જ્યારે કૉંગ્રેસ પક્ષ આવા પ્રશ્નોની નિંદા કરતો આવ્યો છે. જોકે બાર ડાન્સર અંગે કરાઈ રહેલા દાવાની તથ્યાત્મક જાણકારી ઉપલબ્ધ નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ અઠવાડિયે બે મોટા નેતાઓના નામ સાથે જોડાયેલાં 'ગૂગલ સર્ચ રિઝલ્ટ' અમેરિકા, પાકિસ્તાન તથા ભારતમાં ચર્ચામા રહ્યાં. +text: સૅનિટાઇઝેશનની કામગીરી આ મામલે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા જે પણ નિર્ણય લેવામાં આવે, રાજ્ય તેનો અમલ કરશે એવું ગુજરાત સરકારના વરિષ્ઠ અધિકારીએ 'ઇકૉનૉમિક ટાઇમ્સ'ને જણાવ્યું છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી શનિવારે આ મામલે ચર્ચા કરવા માટે તમામ રાજ્યોના મુખ્ય મંત્રીઓ સાથે વીડિયો કૉન્ફરન્સ કરી હતી. આરોગ્ય અને કુટુંબકલ્યાણ વિભાગે આપેલી માહિતી અનુસાર 12 એપ્રિલ સવારે દસ વાગ્યા સુધી ગુજરાતમાં કુલ 493 કેસ નોંધાયા છે, જ્યારે 23 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. અમદાવાદમાં સૌથી વધુ ચેપ રૅપિડ ઍકશન ફોર્સના જવાનો રવિવાર સવાર સુધી ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના ચેપના સૌથી વધુ મામલા અમદાવાદમાં જોવા મળ્યા હતા. અમદાવાદમાં 266 લોકોને કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગ્યો છે. જેમાંથી 15 વિદેશી છે, જ્યાર 27 પરપ્રાંતીય છે. કોરોના વાઇરસના લીધે અમદાવાદમાં કુલ 11 મૃત્યુ નોંધાયાં છે. રાજ્યની સ્થિતિ સૅનિટાઇઝેશનની કામગીરી આરોગ્ય અને કુટુંબ કલ્યાણવિભાગ દ્વારા અપાયેલી માહિતી અનુસાર રાજ્યમાં 15, 561 લોકો ક્વોરૅન્ટીન થયેલા છે. જેમાંથી 14,013 લોકો હોમ ક્વોરૅન્ટીનમાં છે. 1406 લોકો સરકારી ફેસિલિટી અંતર્ગત ક્વોરૅન્ટીન થયેલા છે. જ્યારે પ્રાઇવેટ ફૅસિલિટીમાં 142 લોકો ક્વોરૅન્ટીનમાં છે. રાજ્યમાં હાલમાં લોકલ ટ્રાન્સમિશન જોવા મળી રહ્યું છે, જેને ધ્યાને લઈને રાજ્ય સરકારે સઘન સર્વેલન્સની કામગીરી હાથ ધરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ માટેનું મોનિટરિંગ કમિશનર (આરોગ્ય)ની કચેરી દ્વારા કરાઈ રહ્યું છે. સર્વેલન્સમાં પૉઝિટિવ દર્દીઓની આજુબાજુના કન્ટેન્મૅન્ટ ઝોન અને બફર ઝોનમાં ભારત સરકારની માર્ગદર્શિકા અંતર્ગત કામગીરી કરાઈ રહી છે. વૅન્ટિલેટરની સ્થિતિ રાજ્યમાં કોરોના વાઇરસના ચેપગ્રસ્ત ગંભીર દર્દીઓની સારવાર માટે હૉસ્પિટલોમાં 1061 વૅન્ટિલેટર ઉપલબ્ધ છે અને વધુ એક હજાર વૅન્ટિલેટર ખરીદવાના આદેશ આપી દેવાયા છે. આ ઉપરાંત દિલ્હી તરફથી રાજ્ય સરકારને 43 વૅન્ટિલેટર મળેલાં છે. હૉસ્પિટલોની સ્થિતિ જેપી ઇસ્કોન મૉલમાં પ્રવાસી મજૂરો રાજ્યમાં અમદાવાદ ખાતે 1200 બૅડ, વડોદરા તથા રાજકોટ ખાતે 250 બૅડ, સુરત ખાતે 500 બૅડ તેમજ તમામ જિલ્લા ખાતે સરકારી અન ખાનગી 100 બૅડની હૉસ્પિટલો ઊભી કરવામાં આવી છે. આ રીતે રાજ્યમાં કુલ 8400 બૅડ સાથેની હૉસ્પિટલ-સુવિધા ઉપલબ્ધ કરાવાઈ છે. અહીં માત્ર કોરોના વાઇરસના ચેપગ્રસ્ત દર્દીઓની સારવાર કરવામાં આવશે. ક્લસ્ટર કન્ટેન્મૅન્ટ કોરોના વાઇરસનો ચેપ વધુ ફેલાતો અટકાવવા માટે રાજ્ય સરકારે ક્લસ્ટર કન્ટૅન્મૅન્ટ બનાવ્યાં છે. જે અંતર્ગત અમદાવાદમાં 14, સુરતમાં બે, ભાવનગરમાં બે, વડોદરામાં બે, રાજકોટમાં બે એમ સમગ્ર રાજ્યમાં કુલ 22 ક્લસ્ટર કન્ટૅન્મૅન્ટ બનાવાયા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસને પગલે દેશભરમાં લૉકડાઉન જાહેર કરાયું છે, એને વધારવામાં આવે એવી શક્યતા છે. +text: પાકિસ્તાનની સરકારી રેડિયો સેવા પ્રમાણે ઇમરાન ખાને ઇસ્લામાબાદમાં પત્રકારો સાથે વાતચીત કરતાં કહ્યું કે પાકિસ્તાનની સુરક્ષા એજન્સીઓએ ભારતના સાંપ્રદાયિકતા ફેલાવવાના મનસૂબાને નિષ્ફળ કરી દીધા છે. ઇમરાન ખાને કહ્યું કે આ અગાઉની સરકારોએ બલુચિસ્તાનમાં જેટલું ધ્યાન આપવાની જરૂર હતી, એટલું ધ્યાન આપ્યું નથી. તેમનો દાવો છે કે તેમની સરકારે બલુચિસ્તાનની સામાન્ય જનતાના જીવનસ્તરને ઉપર ઉઠાવવા માટે બલુચિસ્તાનના સામાજિક-આર્થિક વિકાસ પર ધ્યાન આપ્યું છે. બાલાકોટ હુમલામાં 300 લોકો મર્યા હતા : પાક.ના પૂર્વ ડિપ્લોમૅટ એનડીટીવી ઇન્ડિયાના એક અહેવાલ અનુસાર, પાકિસ્તાનના પૂર્વ રાજદ્વારીએ ખુલાસો કર્યો છે કે ભારતના બાલાકોટ હુમલામાં 300 લોકો માર્યા ગયા હતા. ભારતે આ કાર્યવાહી પુલવામા હુમલાના થોડા દિવસો બાદ કરી હતી. પાકિસ્તાનના પૂર્વ રાજદ્વારી, જે હંમેશાં પાકિસ્તાન ફોજની તરફેણ કરતા હોય છે, તેમણે આ વાત કરી છે. આ પાકિસ્તાનના એ દાવાથી ઊલટ છે, જેમાં કહેવાયું હતું કે બાલાકોટ ઍરસ્ટ્રાઇકમાં એક પણ શખ્સનું મૃત્યુ થયું નહોતું. પાકિસ્તાનના પૂર્વ રાજદ્વારી આગા હિલાલીએ એ�� ન્યૂઝચૅનલના શોમાં સ્વીકાર કર્યો કે "26 જાન્યુઆરી, 2019માં થયેલી બાલાકોટ ઍરસ્ટ્રાઇકમાં 300 આતંકીઓ માર્યા ગયા હતા." ભારતીય વાયુસેનાએ જ્યારે ખૈબર પખ્તુનખ્વાહ પ્રાંતમાં આવેલા બાલાકોટમાં આતંકી સંગઠન જૈશ-એ-મોહમ્મદનાં આતંકી ઠેકાણાંઓ પર હવાઈ હુમલો કર્યો હતો, ત્યારે પાકિસ્તાને એ જગ્યા પર આતંકીઓની ઉપસ્થિતિનો ઇન્કાર કર્યો હતો. આ હુમલામાં કોઈના પણ માર્યા જવાની પુષ્ટિ પણ નહોતી કરી. પાકિસ્તાનમાં એકાએક અંધકાર પાકિસ્તાનમાં શનિવારે મોડી રાતે અચાનક આખા દેશમાં વીજળી ગૂલ થઈ ગઈ છે. ઊર્જામંત્રાલયે ટ્વિટરના માધ્યમથી સૂચના આપી કે પાવર ટ્રાન્સમિશન સિસ્ટમની ફ્રિકવન્સીમાં અચાનક 50થી 0નો ઘટાડો થતાં દેશવ્યાપી બ્લૅકઆઉટ થઈ ગયું છે. મંત્રાલય અનુસાર આ તકનીકી ખામી 11.41 વાગ્યે થઈ હતી. મંત્રાલય અનુસાર તેનું કારણ જાણવાનો પ્રયાસ થઈ રહ્યો છે. સાથે જ મંત્રાલયે આ દરમિયાન લોકોને સંયમ રાખવાનું પણ કહ્યું છે. સામાન્ય લોકોના કહેવા અનુસાર કરાચી, ઇસ્લામાબાદ, લાહોર, પેશાવર, રાવલપિંડી સમેત દેશનાં લગભગ મુખ્ય શહેરમાં વીજળી ગૂલ થઈ ગઈ છે. જોતજોતામાં આ સમાચાર પાકિસ્તાનના પડોશી દેશોમાં પણ ફેલાઈ ગયા અને પાકિસ્તાનની જેમ ભારતમાં પણ #blackout ટ્રેન્ડ કરવા લાગ્યું છે. વધુ એક ખેડૂતે જીવ ગુમાવ્યો પ્રતીકાત્મક તસવીર નવા કૃષિકાયદાની વિરુદ્ધમાં દિલ્હીની સરહદે ખેડૂતો આંદોલન કરી રહ્યા છે. એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર, વધુ એક ખેડૂતે પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો છે. ફતેહાબાદ સાહિબના રહેવાસી અમરિન્દરને ખેડૂતનેતા બલદેવસિંહ સિરસા પોતાની સાથે હૉસ્પિટલ લાવ્યા હતા, પણ તેમને બચાવી શકાયા નહોતા. અહેવાલ અનુસાર, સિંઘુ બૉર્ડર પર પંજાબના અમરિન્દરસિંહે શનિવારે ઝેર ખાધું હતું. બાદમાં તેમને સોનીપતની એક હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. કહેવાય છે કે મરતાં પહેલાં અમરિન્દરે પોતાના સાથીઓને જણાવ્યું હતું કે સરકાર આપણી વાત સાંભળતી નથી, આથી હું મારો જીવ આપી રહ્યો છું, જેથી આ આંદોલન સફળ થઈ શકે. ઉલ્લેખનીય છે કે ખેડૂતો અને સરકાર વચ્ચે આઠ તબક્કામાં બેઠક થઈ છે, પણ હજુ સુધી કોઈ ઉકેલ આવ્યો નથી. રૂપાણી અને વડા પ્રધાનને જમીનના કાયદા મામલે પત્ર ગુજરાત સરકારના પૂર્વ સરકારી અધિકારી કે.જી. વણઝારાએ ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી અને દેશના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ગુજરાતના જમીન અંગેના નવા કાયદા મામલે એક પત્ર લખ્યો છે. ઇન��ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર તેઓએ પત્રમાં લખ્યું કે લાગુ થયેલા નવા કાયદાનો ભૂમિહીન કે બેઘર લોકો સામે દુરુપયોગ થઈ શકે છે. તેઓ પત્રમાં જે કાયદાની વાત કરી રહ્યા છે તે ગુજરાત લૅન્ડ ગ્રેબિંગ ઍક્ટ -2020ની છે. જેને સરકારે ગત ડિસેમ્બર મહિનામાં લાગુ કર્યો છે. કે.જી. વણઝારા નિવૃત્ત આઈપીએસ અધિકારી ડી.જી. વણઝારાના ભાઈ છે. તેઓએ આ પત્ર 8 જાન્યુઆરી, 2021ના રોજ લખ્યો છે અને કાયદામાં યોગ્ય સુધારો કરવાની વાત કરી છે. અમદાવાદના ગુલબાઈ ટેકરા અને ગાંધીનગરમાં ઇન્દિરા બ્રિજ નજીકની ઝૂંપડપટ્ટીનો દાખલા આપતાં તેમણે કહ્યું કે "ઘણા દાયકાઓથી આ સ્થળોએ રહેતા રહેવાસીઓ સામે સિવિલ અને ગુનાહિત બંને કેસ દાખલ કરી શકાય છે. તેમણે કહ્યું કે ગુજરાતમાં અંદાજે 80 લાખ લોકો ઘરવિહોણા છે." પત્રમાં જણાવ્યું છે કે, "આવા હજારો લોકો નવા કાયદાના દાયરામાં આવશે." ક્વીન ઍલિઝાબેથ અને પ્રિન્સ ફિલિપને કોરોનાની રસી અપાઈ ક્વીન ઍલિઝાબેથ અને પ્રિન્સ ફિલિપ બ્રિટનમાં બકિંઘમ પૅલેસનું કહેવું છે કે ક્વીન ઍલિઝાબેથ અને પ્રિન્સ ફિલિપને કોરોના વાઇરસની રસી આપવામાં આવી છે. બકિંઘમ પૅલેસ અનુસાર, ક્વીન ઇચ્છતાં હતાં કે તેમને કોરોનાની રસી અપાઈ છે એ વાતની બધાને ખબર પડે, જેથી અટકળો પર રોક લગાવી શકાય. ક્વીન ઍલિઝાબેથ 94 વર્ષનાં છે, જ્યારે પ્રિન્સની ઉંમર 99 વર્ષની થઈ છે. બ્રિટનમાં લગભગ 15 લાખ લોકોને અત્યાર સુધીમાં કોરોના વાઇરસની રસીનો એક ડોઝ આપવામાં આવ્યો છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને ભારત પર આરોપ લગાવતા કહ્યું છે કે ભારત સાંપ્રદાયિકતાને હવા આપીને પાકિસ્તાનમાં અરાજકતા પેદા કરવાના ઇરાદાથી આઈએસઆઈએસને મદદ કરી રહ્યું છે. +text: નવેમ્બરથી માંડીને અત્યાર સુધી IOTAની કિંમતમાં 774 ટકાનો વધારો થયો છે પરંતુ બજારમાં સારા રિટર્ન આપતી બિટકૉઇન એકમાત્ર વર્ચ્યુઅલ કરન્સી નથી. વધુ એક ક્રિપ્ટો કરન્સી એટલે કે વર્ચ્યુઅલ મુદ્રા છે કે જેમાં આવેલા ઉછાળાને કારણે બિટકૉઇનની ચમકમાં પણ ઘટાડો આવ્યો છે. આ કરન્સીનું નામ છે આઈઓટા (IOTA). આ એક ઇન્વેસ્ટમેંટ પ્રોડક્ટ છે. નવેમ્બરથી માંડીને અત્યાર સુધી IOTAની કિંમતોમાં 774 ટકાનો વધારો થયો છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે IOTA દુનિયાની પાંચ સૌથી મોટી વર્ચ્યુઅલ મુદ્રાની યાદીમાં સામેલ થઈ ગઈ છે કિંમતમાં આવેલા આ ઉછાળાએ IOTAની કુલ બજાર મૂડીને 12 અબજ ડૉલર સ���ધી પહોંચાડી દીધી છે. આ સાથે જ તે દુનિયાની પાંચ સૌથી મોટી વર્ચ્યુઅલ મુદ્રાની યાદીમાં સામેલ થઈ ગઈ છે. નાણાકીય સૂચનાઓ આપતી વેબસાઇટ માર્કેટ વૉચના આધારે તેમાં બિટકૉઇન, ઇથેરિયમ, બિટકૉઇન કેશ, IOTA અને રિપલ સામેલ છે. આ વચ્ચે એવા સમાચાર પણ આવ્યા કે માઇક્રોસોફ્ટ જેવી ઘણી ટેકનિકલ કંપનીઓ જર્મનીની આ બિન-લાભદાયી સંસ્થા સાથે તાલમેલ બનાવી રહી છે. તેની દેખરેખ હેઠળ IOTA એક સુરક્ષિત ડેટા માર્કેટ બનાવવામાં લાગેલી છે. IOTAના સહ સંસ્થાપક અને સીઈઓ ડેવિડ સંસટેબોએ સીએનબીસીને જણાવ્યું કે હાલના સમયમાં 99 ટકા કિંમતી સૂચનાઓ ગુમ થઈ રહી છે. તેઓ કહે છે, "IOTA મફતમાં ડેટા શેર કરવા અને જાણકારી સુરક્ષિત કરવા પ્રોત્સાહન આપે છે." શું છે ક્રિપ્ટોકરન્સી? હાલ બિટકૉઇન સૌથી પ્રખ્યાત ડિજિટલ મુદ્રા છે નોટ અને સિક્કા જેવી પારંપરિક મુદ્રાની વિરૂદ્ધ ક્રિપ્ટોકરન્સીને કોઈ બેંક કે નાણાકીય સંસ્થા નથી છાપતી. આ એક ડિજિટલ મુદ્રા છે. બિટકૉઇન હાલ સૌથી પ્રખ્યાત ડિજિટલ મુદ્રા છે જેમાં કમ્પ્યૂટર ફાઇલને ડિજિટલ વૉલેટમાં રાખવામાં આવે છે. વર્ચ્યુઅલ મુદ્રા મેળવવાની ત્રણ રીત છે. તેને અસલી પૈસાના માધ્યમથી ખરીદી શકાય છે. અથવા તો બિટકૉઇનના બદલે મળતી સેવાઓ અને પ્રોડક્ટને વહેંચીને નફો રળી શકાય છે. ત્રીજી રીત વર્ચ્યુઅલ મુદ્રા બનાવતી કંપનીઓ પાસેથી તેને લઈ શકાય છે. આ બજાર સંપૂર્ણપણે રોકાણકારોના હાથમાં હોય છે. તેની માટે સરકારના કોઈ નિયમ કે નિર્દેશ નથી. તેનો વિકાસ પણ ઝડપથી થઈ રહ્યો છે. ડિજિટલ ગોલ્ડ તરીકે ઓળખાતા બિટકૉઇનનો ભાવ ગત વર્ષે 1200 ટકા કરતા વધારે વધ્યો છે. ડિજિટલ ગોલ્ડ તરીકે ઓળખાતા બિટકૉઇનનો ભાવ ગત વર્ષે 1200 ટકા કરતા વધારે વધ્યો છે જોકે, જાણકારો તેને અર્થવ્યવસ્થાનો આજ સુધીનો સૌથી મોટો પરપોટો માને છે. નોબલ પુરસ્કાર જીતનારા જોસેફ સ્ટિગ્લિટ્ઝે બીબીસી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું કે, "લોકોને બિટકૉઇન કેમ જોઈએ છે? લોકો વૈકલ્પિક મુદ્રા કેમ ખરીદવા માગે છે?" "વૈકલ્પિક મુદ્રા ખરીદવા પાછળ અસલી કારણ એ છે કે લોકો તેનો ઉપયોગ મની લૉન્ડ્રીંગ અને ટેક્સ બચાવવા જેવાં કામોમાં કરવા માગે છે." પરંતુ અર્થશાસ્ત્રીઓ, સરકારો અને બેંકોની ચેતવણીઓ બાદ પણ રોકાણકારોનો ઉત્સાહ યથાવત છે. દરેકને લાગે છે કે ખતરો છે, પણ તેઓ એવું પણ માને છે કે ખતરો ઉઠાવીને જ ફાયદો મેળવી શકાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં બિટકૉઇનમાં આવેલા ઉછાળાએ લોકોને આશ્ચર્યમાં મૂક્યા છે. +text: પુત્ર જય શાહ અને પુત્રવધૂ સાથે અમિત શાહે મતદાન કર્યું તે સમયની તસવીર 'The Wire'એ તેમના અહેવાલમાં જય શાહની સંપત્તિમાં 16,000 ગણા ઉછાળાની વાત કરી છે. લેખમાં અમિત શાહના પુત્રને સરકારી સંસ્થાઓમાંથી લોન મળવાની વાત પણ કરી છે. આવામાં આ કારોબારને તેમના પિતાની રાજનીતિ સાથે જોડવામાં આવી રહ્યો છે. કૉંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા કપિલ સિબ્બલે વડાપ્રધાનને 'અમિત શાહ બિઝનેસ મૉડલ' અંગે ખુલાસો આપવાનું કહ્યું છે. જોકે, આ લેખ પછી ભાજપના નેતા પિયુષ ગોયલે કહ્યું હતું કે, જે લોન લેવામાં આવી હતી. તેના પર નિયમિત રીતે વ્યાજ ચૂકવવામાં આવ્યું હતું અને તેના પર ટીડીએસ કપાવામાં આવ્યું હતું. મુદ્દલ તથા વ્યાજની સંપૂર્ણ ચૂકવણી કરી દેવામાં આવી છે. આ બધાને લઈ સોશિઅલ મીડિયા પર ઘણી પ્રતિક્રિયા આવી રહી છે. જય શાહે ન્યૂઝ વેબસાઇટ પર રૂ. 100 કરોડના ફોજદારી બદનક્ષીના કેસની વાત કહી છે. સાથે જ તેમની સામેના આરોપો 'ખોટા' અને 'બદનક્ષીભર્યા' હોવાનું જણાવ્યું છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 2010માં પ્રથમ વખત જાહેરમાં દેખાયા જય શાહના લગ્નમાં બહુ ઓછા લોકોને આમંત્રણ હતું 2010માં ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી ચાલી રહી હતી ત્યારે દેશના ખ્યાતનામ ધારાશાસ્ત્રી રામ જેઠમલાણી સાથે એક યુવાન આવતો હતો. ત્યારે તે આશરે વીસ વર્ષનો હશે. કોર્ટ શરૂ થાય ત્યારે તે કોર્ટમાં વકીલોની પાછળની બીજી હરોળમાં આવી બેસી જતો હતો, એક તરફ રામ જેઠમલાણી દલીલો કરતા હતા, બીજી તરફ કે. ટી. એસ. તુલસી દલીલો કરતા હતા. આ યુવાનનું ધ્યાન દલીલો કરતા વધુ દલીલોની જજના ચહેરા ઉપર થતી અસર પર રહેતું હતું. તે કોર્ટ કાર્યવાહી દરમિયાન સતત હનુમાન ચાલીસાના પાઠ કરતો હતો. અમિત શાહ વિરૂદ્ધ ચાલતા કોર્ટ કેસની સુનાવણીમાં જય શાહ જોવા મળતા હતા જો કે 2010 સુધી બહુ ઓછા લોકો આ યુવાનને ઓળખતા હતા, તેનું નામ જય શાહ છે અને તેઓ અમિત શાહનું એકમાત્ર સંતાન છે. અમિત શાહની 2010માં સીબીઆઈ દ્વારા સોહરાબુદ્દીન એન્કાઉન્ટર કેસમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. અમિત શાહ અમદાવાદની સાબરમતી જેલમાં હતા અને તેમની જામીન અરજીની સુનાવણી દરમિયાન જય શાહને લોકોએ પહેલી વખત જાહેરમાં જોયા હતા. ગુજરાત હાઇકોર્ટે જામીન તો આપ્યા પણ તે જ દિવસે સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા અમિત શાહને ગુજરાતમાં પ્રવેશ કરવા ઉપર પ્રતિબંધ મુકયો અને શાહ દિલ્હી રહેવા જતા રહ્યા હત���. અમિત શાહ ત્યારે અમદાવાદની નારણપુરા વિધાનસભા બેઠકના ધારાસભ્ય પણ હતા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે નવી 'ઇનિંગ' શરૂ કરી જય શાહે તેમની કૉલેજમાં અભ્યાસ કરતી યુવતી રૂશીતા સાથે લગ્ન કર્યા છે અમિત શાહની ગુજરાતમાં ગેરહાજરીને કારણે વીસ વર્ષના જય શાહને પોતાના પિતાના વિસ્તારના મતદારોની અને પિતાના શેર બજારમાં ધંધામાં ધ્યાન આપવાની ફરજ પડી હતી. જય શાહ પિતાના પગલે ગુજરાત ક્રિકેટ એસોસિએશનમાં પણ આવ્યા એટલે 2014માં નરેન્દ્ર મોદી વડાપ્રધાન થતાં ખાલી પડેલા જીસીએના ચેરમેનપદે અમિત શાહ મુકાયા. અમિત શાહને પણ રાષ્ટ્રીય પ્રમુખનું પદ મળતા તેમણે જીસીએનો વહીવટ પોતાના કોઈ વિશ્વાસુને સોંપવાને બદલે પુત્ર જય શાહને જ સોંપ્યો. જયને જીસીએના જોઇન્ટ સેક્રેટરી તરીકેનો કાર્યભાર સોંપાયો. ગુજરાત ક્રિકેટ એસોસિએસના પૂર્વ પદાધિકારી હિતેશ પટેલે બીબીસી સાથે વાત કરતા જણાવ્યુ હતું કે જય શાહ અને અમિત શાહની સરખમાણી થઈ શકે તેમ નથી. જય શાહ અમિત શાહના પુત્ર હોવા છતાં લો-પ્રોફાઈલ છે. તેમની સમસ્યા એવી છે કે વિશાળ ક્રિકેટ એસોસિએશનના વહીવટ માટે તેમની પાસે સમય અને અમિત શાહ જેવી સમજ બંન્નેનો અભાવ છે. અંગત જીવનમાં કોઈને પ્રવેશ નહીં જય શાહને જીસીએના જોઈન્ટ સેક્રેટરી તરીકેનો કારભાર સોંપાયો છે જયે અમદાવાદની નિરમા યુનિવર્સિટીમાંથી એન્જીનિયરિંગની ડિગ્રી મેળવી છે. કોલેજમાં સાથે અભ્યાસ કરતી ઋષિતા પટેલ સાથે જય શાહના લગ્ન ત્રણ વર્ષ પહેલા થયાં હતાં. જોકે અમિત શાહ અને જય શાહની ખાસીયત એવી છે કે તેઓ પોતાની વ્યકિતગત-પારિવારિક બાબતોની જાણકારી જાહેર થાય નહીં તેની તકેદારી રાખે છે. ઋષિતા પટેલ અને જય વૈષ્ણવ છે, પરંતુ જય-ઋષિતાના લગ્ન પ્રેમ લગ્ન છે કે પરિવાર દ્વારા નક્કી કરવામાં આવેલા તે વાત અમિત શાહના નજીકના મિત્રો પણ જાણતા નથી. અમિત શાહના નજીકના સાથી કમલેશ ત્રિપાઠીએ બીબીસી સાથે વાત કરતા જણાવ્યું હતું, "જય ખુબ જ નાનો હતો ત્યારથી તેનો ઉછેર મેં જોયો છે." તેઓ તેમના પારિવારિક મિત્ર-વર્તુળમાં જલદી કોઈને સામેલ કરતા નથી. જયની સગાઈથી લઈ થોડા મહિના ઋષિતા જય શાહે દીકરીને જન્મ આપ્યો એ બધા સમારંભોમાં બહુ જ ઓછા લોકોને આમંત્રણ હતું, જેમા રાજકારણીઓની પણ બાદબાકી હતી. રાજકારણમાં આવવાની તીવ્ર ઇચ્છા જય પિતાની જેમ વૈભવી જીવનશૈલીથી દૂર રહે છે અમિત શાહની તાકીદ છે કે રાજય અથવા કેન્દ્રના કોઈ સરકારી અધિકારી સાથે જયએ સીધી વાત કરવી નહીં. ક્રિકેટ મેચના ગ્રાઉન્ડમાં હોય ત્યારે પણ તે ફોન ઉપર શેરની લે-વેચનાં સોદા જ કરતા હોય છે. જયને રાજકારણમાં આવવાની તીવ્ર ઇચ્છા છે, પણ તેઓ પિતા અમિત શાહ તરફળી ગ્રીન સીગ્નલ મળવાની રાહ જોઈ રહ્યા છે. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચારો લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય જનતા પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અમિત શાહના પુત્ર જય શાહની સંપત્તિમાં ઉછાળા અંગે ન્યૂઝ પોર્ટલ 'The Wire' એ અહેવાલ પ્રસિદ્ધ કર્યો, જેના કારણે તેમનું નામ સોશિઅલ મીડિયાની ચર્ચામાં આવ્યું છે. +text: રવિવાર સાંજથી ગુજરાતમાં 48 કલાકનો સાઇલન્સ પિરિયડ અમલમાં છે. તા. 23મી મેના દિવસે પરિણામ જાહેર થશે. તા. 27મી મેના દિવસે ચૂંટણીપ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે. ગત લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે 26માંથી તમામ 26 બેઠક જીતી હતી, જે કોઈ પણ રાજકીય પક્ષનું રાજ્યમાં અત્યાર સુધીનું સર્વશ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન હતું. એક નજર ગુજરાતની લોકસભા ચૂંટણી કાર્યક્રમ અને તેના ઇતિહાસ ઉપર. આ વિશે વધુ વાંચો ગુજરાતમાં લોકસભાની કુલ 26 બેઠક છે, જેમાં 20 બેઠકો બિનઅનામત છે, ચાર બેઠકો શિડ્યુલ્ડ ટ્રાઇબ તથા બે બેઠકો શિડ્યુલ્ડ કાસ્ટ માટે અનામત રાખવામાં આવી છે, જેથી તમામ વર્ગોને પ્રતિનિધિત્વ મળી રહે. નવસારી, અમરેલી, પોરબંદર, આણંદ, વડોદરા, બનાસકાંઠા, પાટણ, મહેસાણા, સાબરકાંઠા, ગાંધીનગર, અમદાવાદ ઇસ્ટ, સુરેન્દ્રનગર, રાજકોટ, જામનગર, જૂનાગઢ, ખેડા, પંચમહાલ, ભરૂચ, સુરત અને નવસારી બિનઅનામત બેઠક છે. જ્યારે દાહોદ, બારડોલી, વલસાડ અને છોટાઉદેપુર બેઠકો શિડ્યુલ્ડ ટ્રાઇબ (ST) માટે અનામત રાખવામાં આવી છે. અમદાવાદ વેસ્ટ અને કચ્છ બેઠક શિડ્યુલ્ડ કાસ્ટ (SC) માટે અનામત રાખવામાં આવી છે. ગુજરાતમાં 51709 મતદાન મથકો ઉપર 4.47 કરોડ મતદાતા મતાધિકારનો ઉપયોગ કરશે. મતાધિકારનો પ્રયોગ મતદાનનો પ્રયોગ કરી શકે તે માટે ચૂંટણીપંચ દ્વારા રંગીન ફોટો આઈડી કાર્ડ ઇશ્યુ કરવામાં આવે છે. જેના વિકલ્પરૂપે પાસપોર્ટ, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ, કેન્દ્ર સરકાર કે રાજ્ય સરકારના કર્મચારી તરીકેનાં ઓળખપત્ર, બૅન્ક કે પોસ્ટઑફિસની ફોટોગ્રાફવાળી પાસબુક, પાનકાર્ડ, આધારકાર્ડ, ભારતના રજિસ્ટ્રાર જનરલ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલાં સ્માર્ટકાર્ડ, મનરેગા જોબકાર્ડ, શ્રમ મંત્રાલય દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલાં હેલ્થ ઇન્સ્યૉરન્સ સ્માર્ટકાર્ડ, તથા તસવીર ��ાથેના પેન્શન કાગળની મદદથી વોટિંગ કરી શકાશે. દેશનો પૂર્વાયોજિત ચૂંટણી કાર્યક્રમ ક્યા રાજ્યમાં ક્યારે યોજાશે મતદાન? ગુજરાતમાં ચૂંટણીનો ઇતિહાસ 1962માં 22 બેઠકો હતી વર્ષ 1960માં બોમ્બે રાજ્યમાંથી ભાષાના આધારે મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતની સ્થાપના થઈ હતી. 1962માં પ્રથમ વખત ચૂંટણી યોજાઈ હતી, ત્યારે 22 લોકસભા બેઠકો હતી. ત્યારબાદ 1967માં આ બેઠકની સંખ્યા વધીને 24 થઈ. પુનર્ગઠનના આધારે આ સંખ્યા 1977માં 26 ઉપર પહોંચી ગઈ. ત્યારથી 16મી લોકસભા ચૂંટણી સુધી ગુજરાત 26 સાંસદોને લોકસભામાં મોકલે છે અને આ વખતે પણ 26 બેઠકો ઉપર મતદાન યોજાશે. ફ્લૅશબૅક 2014 16મી લોકસભાની ચૂંટણી દરમિયાન ગાંધીનગરમાં પ્રથમ વખત VVPATનો ઉપયોગ થયો 16મી લોકસભા વખતે તા. 5મી માર્ચના ચૂંટણી જાહેર થઈ હતી અને એ સાથે જ આદર્શ આચારસંહિતાનો અમલ શરૂ થઈ ગયો હતો. તા. 30મી એપ્રિલ 2014ના દિવસે (સવારે સાતથી સાંજે છ વાગ્યા સુધી) ચૂંટણી યોજાઈ હતી અને 16મી મે, 2014ના દિવસે ચૂંટણી પરિણામ જાહેર થયાં હતાં. વડોદરાની બેઠક ઉપરથી ઉમેદવાર અને ગુજરાતના તત્કાલીન મુખ્ય પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન બન્યા હતા. તેમણે તા. 26મી મે 2014ના દિવસે વડા પ્રધાન તરીકે પદભાર સંભાળ્યો હતો. ગુજરાતમાં ગાંધીનગરની બેઠક ઉપર પ્રથમ વખત VVPAT (વોટર વેરિફાઇડ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ)નો ઉપયોગ થયો હતો તે સમયે 170 મશીનનો ઉપયોગ થયો હતો. લોકસભા ચૂંટણી જંગમાં કુલ 334 ઉમેદવારોએ ઝંપલાવ્યું હતું, મતલબ કે સરેરાશ દરેક બેઠક ઉપર 13 ઉમેદવાર હતા. સૌથી ઓછા ઉમેદવાર છોટાઉદેપુર બેઠક પર હતા, જ્યાં માત્ર ચાર ઉમેદવારોએ ચૂંટણી જંગમાં ઝંપલાવ્યું હતું, સૌથી વધુ ઉમેદવાર જામનગરની બેઠક ઉપર હતા, અહીં 25 ઉમેદવારોએ ચૂંટણીજંગમાં ઝંપલાવ્યું હતું. આંકડાઓ 2014ની ચૂંટણી મતદાન પ્રક્રિયા ભજવી રહેલાં બાળકોની પ્રતીકાત્મક તસવીર ગત વખતે કુલ 40578577 (21210291 પુરુષ, 19368001 મહિલા તથા અન્ય 285) મતદાતા હતા. આ સિવાય ચૂંટણી ફરજ બજાવતા મતદાતા 24527 (18798 પુરુષ તથા મહિલા 5729) હતા. 27368 સ્થળોએ 45383 પોલિંગ સ્ટેશન ઉપર મતદાન યોજાયું હતું. સરેરાશ એક પોલિંગ સ્ટેશન ઉપર 894 મતદાતા હતા. અમદાવાદ પશ્ચિમની બેઠક ઉપર સૌથી ઓછા 1471 પોલિંગ સ્ટેશન હતાં, જ્યારે સાબરકાંઠાની બેઠક ઉપર સૌથી વધુ 2147 પોલિંગ સ્ટેશન ઊભા કરવામાં આવ્યાં હતાં. ગત વખતે ગુજરાતમાં સરેરાશ 63.66 ટકા મતદાન થયું હતું, જેમાં પોસ્ટલ બૅલેટથી થયેલા (0.36 ટકા) મતદાનનો પણ સમાવેશ થાય છે. પુરુષોમાં મતદાનની ટકાવારી 66.9 અને મહિલાઓમાં મતદાનની ટક��વારી 59.44 રહી હતી. કઈ બેઠક ઉપર કોણ ઉમેદવાર તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મંગળવારે ગુજરાતની તમામ 26 બેઠક ઉપર એકસાથે મતદાન ચાલી રહ્યું છે. +text: અનેક વખત શંકા પણ વ્યક્ત કરાઈ છે કે ચીનની સરકાર આ કંપનીનાં ઉપકરણોની મદદથી બીજા દેશોની ગુપ્ત માહિતી મેળવી રહી છે. બીબીસી સંવાદદાતા વિનીત ખરેએ અમેરિકાની સરકારના સંચાર બાબતોન નિયામક સંસ્થા ફેડરલ કૉમ્યુનિકેશન કમિશન એટલે કે એફસીસીના ચૅરમૅન અજિત પાઈ સાથે આ અંગે વિસ્તૃત વાત કરી છે. પ્રશ્ન: તમે આ બે કંપનીઓની સામે પુરાવાની વાત કરો છો, તો શું તમે કહી શકો છો કે તમે આ બંને કંપનીઓની સામે કેવા પુરાવાની વાત કરી રહ્યા છો? જવાબ: હા, ચોક્કસ. આદેશમાં એ વાત વધારે વિસ્તારથી કહેવામાં આવી છે, પરંતુ ઓછા શબ્દોમાં કહીએ તો અમને ખબર છે કે આ બંને કંપનીઓનો ચીનની કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી અને ચીનના સૈન્ય સાથે સંબંધ છે. આ ઉપરાંત ચીનના કાયદા પ્રમાણે જો ચીનની ઇન્ટેલિજન્સ સર્વિસ ચીનની કોઈ પણ કંપની જેવી કે ખ્વાવે અને ઝેડટીઈ પાસેથી કોઈ માહિતી માગે તો તેમણે આપવી પડશે, સાથે જ તેઓ એવું પણ નહીં કહી શકે કે તેમની પાસેથી આ જાણકારી માગવામાં આવી છે. જો તમે અમેરિકાના ગ્રામીણ વિસ્તારમાં કોઈ ટેલિફોન કંપની ચલાવો છો અને તમારે તમારા નેટવર્કમાં ખ્વાવેનો સામાન અથવા તેની સર્વિસનો ઉપયોગ કર્યો છે. તો તમને ક્યારેય ખબર નહીં પડે કે ચીનની ઇન્ટેલિજન્સ સર્વિસ તરફથી ઇન્ટેલેક્ચ્યુઅલ પ્રોપર્ટની ચોરી કરવામાં આવી છે. આવો ખતરો અમેરિકા ઉઠાવી શકતું નથી અને એફસીસી આને સહન કરવા તૈયાર નથી. પ્રશ્ન: અમેરિકામાં હાલ આ બંને કંપનીઓનો કેટલા સામનનો ઉપયોગ થાય છે? જવાબ: આ ઘણો સારો સવાલ છે. મારા નેતૃત્વમાં અમે અમેરિકામાં ટેલિકૉમ કંપનીઓને કહ્યું છે કે તેઓ અમને કહે કે તેમના નેટવર્કમાં ખ્વાવે અને ઝેડટીઈનો કેટલો સામાન છે. અમને હાલમાં જ આ જાણકારી મળી છે. જ્યારે હું તમારી સાથે વાત કરી રહ્યો છું, ત્યારે મારી ઑફિસમાં લોકો આ વિશે જાણકારી ભેગી કરી રહ્યા છે. જ્યારે મારી પાસે આ માહિતી આવશે, ત્યારે હું આ અંગે મારો વિચાર જણાવીશ, પરંતુ દુર્ભાગ્યે હાલ હું તેના વિશે કોઈ શરૂઆતી આકલન કરી શકું એમ નથી. પ્રશ્ન: શું તમારી દક્ષિણ-પશ્ચિમ એશિયાના નેતાઓ સાથે આ અંગે કોઈ વાતચીત થઈ છે? ભારતમાં, પાકિસ્તાનમાં, નેપાળમાં, બાંગ્લાદેશમાં? ટ્રમ્પે કહ્યું કે મોદી ચીન સાથેના સંઘર્ષ વિશે ���ું વિચારે છે? જવાબ: હા, થઈ છે. ફેબ્રુઆરીમાં ભારતની મુલાકાતે ગયેલા એક પ્રતિનિધિમંડળમાં હું હતો. મને ટ્રાઈ પ્રમુખ રામ શર્મા, સેક્રેટરી અંશુ પ્રકાશ સાથે મુલાકાત કરવાની તક મળી હતી. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે થોડા સમયની મુલાકાતમાં મેં 5G સ્ટ્રેટૅજી પર સાથે કામ કરવા અંગે વાત કરી હતી. ભારત સરકાર સાથે મારી ચર્ચા ઘણી હકારાત્મક રહી છે. બંને લોકશાહી દેશ છે અને લાંબા સમયથી ટેલિકૉમ નીતિને લઈને મિત્રો છે. ભારત અને અમેરિકાની પ્રાથમિકતાઓ એક છે અને મને સાથે કામ કરવામાં આનંદ થશે. પ્રશ્ન: ભારતે 59 ચીનની ઍપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે, તમે આ અંગે શું વિચારો છો? ક્યારે ક્યારે ભારત-ચીન સામસામે આવ્યા? જવાબ: આ મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે, મેં જોયું છે કે બે દિવસ પહેલાં આદેશ કરવામાં આવ્યો. એ દર્શાવે છે કે ભારતમાં, દક્ષિણ એશિયામાં અને આખી દુનિયામાં ચીનની ટેક કંપનીઓ, સામાન વેચનારી કંપનીઓ અને ચીનની કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીની અસર છે એવી કંપનીઓને લઈને ચિંતા વધી રહી છે. ખાસ કરીને એવા સમયમાં જ્યારે આ કૉમ્યુનિકેશન નેટવર્ક અને કંપનીઓ તથા પ્લેટફૉર્મ્સ એકબીજાં સાથે જોડાયેલાં છે અને રાષ્ટ્રીય સરહદોની ચિંતા કરતા નથી. આની આર્થિક અસર થાય છે. આ તમામ માટે ભયાનક છે. ભારત સરકાર માટે આ ભય છે, ભારતના લોકો માટે આ ખતરો છે. આ પ્રતિબંધ આગળ કેવી રીતે વધે છે, એને અમે બહુ નજીકથી જોઈશું અને આપણે એ અંગે ભવિષ્યમાં સાથે કામ કરવું જોઈએ. પ્રશ્ન: આ કંપનીઓને પરવાનગી આપતા ભારત જેવા દેશોને તમે શું કહેશો? જ્યાં 5G ટ્રાયલને લઈને વાત થઈ રહી છે. ભારત-ચીન સીમા વિવાદમાં ચીની સૈનિકો પણ માર્યા ગયા છે? જવાબ: 5G, અર્થવ્યવસ્થાનો સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ પાયો હશે. એટલા માટે આ એવો વિષય છે, જેની પર અમે જોખમ લઈ શકતાં નથી, ખાસ કરીને ત્યારે જ્યારે 5G હાલ શરૂઆતી પગલાં આગળ વધારે છે. આ સમય એવાં પગલાં ભરવાનો છે, જેનાથી ક્યાંય એવું ન થાય કે તમારા નેટવર્કમાં અસુરક્ષિત સામાન અને સર્વિસનો ઉપયોગ થાય. જેને પછીથી હઠાવવા અને બદલવા માટે ભારે ખર્ચ અને સમય લાગે. ચીનની કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીએ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે તેઓ એવી દરેક તકનો ફાયદો ઉઠાવવા માગે છે, જેનાથી તેને વ્યૂહાત્મક ફાયદો થાય. આ કોઈ પણ દેશના પક્ષમાં નહીં હોય - તે અમેરિકા હોય કે ભારત. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાએ અનેક વખત ચીનની કંપનીઓ ખ્વાવે અને ઝેડટીઈને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા માટે ખતરારૂપ ગણાવી છે. +text: જો બાઇડન ડેમૉક્રેટિક પાર્ટીએ જ્યારે જો બાઇડન અને કમલા હેરિસને રાષ્ટ્રપતિ અને ઉપરાષ્ટ્રપતિપદનાં ઉમેદવાર જાહેર કર્યાં હતાં ત્યારે લંડનની કિંગ્સ કૉલેજમાં વિઝિટીંગ પ્રોફેસર ટિમ વાલાસી-વિલસે એક gatewayhouse.in વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત પોતાના એક લેખમાં સંકેત આપ્યો હતો કે બાઇડનના પરિવારના લોકો પણ ચેન્નાઈમાં રહ્યાં હોય એવું બની શકે છે. હવે જ્યારે બાઇડન અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટાયા છે ત્યારે તેમનો લેખ લોકોનું ધ્યાન ખેંચી રહ્યો છે. જો બાઇડન જ્યારે અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ તરીકે જુલાઈ 2013માં મુંબઈ આવ્યા હતા ત્યારે તેમણે કહ્યું હતું કે તેમના પૂર્વજ આ શહેરમાં રહ્યાં હતાં. વર્ષ 2015માં વોશિંગ્ટન ડીસીમાં આપેલા એક ભાષણમાં બાઇડને જણાવ્યું હતું કે તેમના પરદાદાના પિતા ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીમાં કપ્તાન હતા. 1972માં જ્યારે તેઓ સૅનેટર ચૂંટાયા હતા ત્યારે મુંબઈથી લખાયેલા એક પત્રમાં તેમને તે જાણકારી મળી હતી. પત્ર મોકલનારનું નામ પણ બાઇડન જો બાઇડને જણાવ્યું હતું કે જે વ્યક્તિએ તેમને આ પત્ર મોકલ્યો હતો તેમનું નામ પણ બાઇડન જ છે. એ સમયે તેમણે આ પત્ર પર વધુ ધ્યાન નહોતું આપ્યું. જો બાઇડને વોશિંગ્ટનમાં કરેલી વાતચીતમાં પણ જણાવ્યું હતું કે, મુંબઈ શહેરમાં બાઇડન ઉપનામના પાંચ લોકો રહે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે તેઓ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીમાં કપ્તાન રહેલા જ્યૉર્જ બાઇડનના જ વંશજ છે. ટિમ વેલાસે પોતોના લેખમાં આ જ બાબતોનું વિવરણ કર્યું છે. ટિમ વિલાસનું કહેવું છે કે ભારતમાં બાઇડન નામની વ્યક્તિનો કોઈ રૅકર્ડ નથી. જોકે તેઓ એવું જરૂર કહે છે કે વિલિયમ હેનરી બાઇડન અને ક્રિસ્ટોફર બાઇડન નામના બે લોકોએ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીમાં કામ કર્યું છે. ટિમ વિલાસે અનુસાર વિલિયમ હેનરી બાઇડન અને ક્રિસ્ટોફર બાઇડનના ભાઈ હતા. તેમણે ઇંગ્લેન્ડથી ચીન જતા એક જહાજ પર ચોથી શ્રેણીના કર્મચારી તરીકે કામ કર્યું હતું. એ સમયે કૅપ ઑફ ગુડ હૉપ થઈને ભારતની યાત્રા ઘણી જોખમી ગણાતી હતી. પરંતુ આ યાત્રામાં જોખમ સાથે નફાની સંભાવના પણ ઘણી હતી એટલે ઘણા લોકો તેમાં રસ ધરાવતા હતા. વિલિયમ હેનરી બાઇડન આગળ જઈને પહેલા જહાજ એના રોબર્ટનના કપ્તાન બન્યા પછી ગંગા અને થાલિયા નામના જહાજના કપ્તાન રહ્યાં. 51 વર્ષની વયમાં તેમનું રંગૂનમાં નિધન થઈ ગયું હતું. ક્રિસ્ટોફર બાઇડન તેમના મોટા ભાઈ હતા. તેઓ ચેન્નાઈમાં રહ્યા અ���ે ઘણી ચર્ચિત વ્યક્તિ હતા. 1807માં તેમણે રૉયલ જ્યૉર્જ નામના જહાજ પર નીચલા સ્તરેથી શરૂઆત કરી અને 1818માં એક મહત્તવના પદ પર પહોંચી ગયા. 1821માં પ્રિંસેસ શેરલે ઑફ વેલ્સ નામના જહાજના કપ્તાન બન્યા. બાદમાં તેઓ રૉયલ જ્યૉર્જના કપ્તાન પણ રહ્યા. તેમણે 1819માં હૅરિટ ફ્રીથ સાથે લગ્ન કર્યા હતા. તેમને બે પુત્રી અને એક પુત્ર હતો. બાઇડને વિક્ટરી નામનું એક જહાજ ખરીદ્યું હતું તેઓ 1930માં પ્રિંસેસ શેરલે જહાજના કપ્તાનપદેથી નિવૃત્ત થઈ ગયા હતા. તેઓ લંડન પાસે બ્લૅકહીથમાં જઈને વસ્યા હતા અને તેમણે એક પુસ્તક પણ લખ્યું હતું. 41 વર્ષની ઉંમરમાં જનિવૃત્ત થનારા બાઇડને વિક્ટરી નામનું એક જહાજ ખરીદ્યું હતું અને મુંબઈ અને કોલંબોની યાત્રા કરી હતી. વિક્ટરી જહાજ બાઇડન માટે ફાયદાકારક હતું કે નહીં તેનું વિવરણ ઉપલબ્ધ નથી. તેઓ માર્ક્સ કેમડન નામના જહાજમાં પોતાના પત્ની અને દીકરી સાથે ચેન્નાઈ પહોંચ્યાં હતાં. યાત્રા દરમિયાન તેમની દીકરી બિમાર થઈ ગઈ હતી અને તેનું મૃત્યુ થયું. ક્રિસ્ટોફર બાઇડન ચેન્નાઈ પહોંચ્યા બાદ એક જહાજના ભંડારના મૅનેજર બની ગયા હતા. તેઓ ચેન્નાઈમાં 19 વર્ષ રહ્યા અને જહાજોની સુરક્ષા સાથે જોડાયેલા સલાહકાર રહ્યા. તેમણે યાત્રાઓ દરમિયાન માર્યા ગયેલા નાવિકોની વિધવાઓ અને પરિવાર માટે પરોપકારી કામ પણ કર્યાં. જો બાઇડન 1846માં તેમના દીકરા હોરાટિયો પણ ચેન્નાઈ આવી ગયા અને આર્ટિલરીમાં કર્નલના પદ પર રહ્યા. ક્રિસ્ટોફર બાઇડનનું ચેન્નાઈમાં જ 25 ફેબ્રુઆરીમાં નિધન થઈ ગયું હતું અને તેઓ અહીં સૅંટ જ્યૉર્જ કૅથેડ્રલમાં દફન છે. તેમની યાદમાં એક પથ્થર પણ લગાવવામાં આવ્યો છે. તેમના પત્ની બાદમાં લંડન પરત ફર્યાં હતાં અને 1880 સુધી ત્યાં જ રહ્યાં. તેની સાથે જોડાયેલા કેટલાક દસ્તાવેજ કૅમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટીમાં ઉપલબ્ધ છે. ક્રિસ્ટોફર બાઇડનની કોઈ અન્ય પત્નીનો ઉલ્લેખ નથી. જેમ કે જો બાઇડને કહ્યું હતું, ભારતમાં કોઈ જ્યૉર્જ બાઇડન નથી. ટિમ વિલાસે પોતાના લેખમાં કહે છે કે જો બાઇડનનું જો ભારતમાં કોઈ ક્યારેક પૂર્વજ રહ્યું હોય તો તે ક્રિસ્ટોફર બાઇડન સાથે સંકળાયેલું હશે. બીબીસી સાથે વાતચીત કરતા ટિમ વિલાસે જણાવ્યું, "કેટલાક વર્ષો પહેલાં મેં ચેન્નાઈના કૅથેડ્રલમાં લાગેલા એ યાદગાર પથ્થરની તસવીર લીધી હતી. હું વિચારી રહ્યો હતો કે શું તેમના અને જો બાઇડન વચ્ચે કોઈ સંબંધ હોઈ શકે છે. પછી મને માલૂમ પડ્યું કે જો બાઇડને જ એક વા��� કહ્યું હતું કે તેમના પૂર્વજ ક્યારેક ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીમાં કપ્તાન હતા. પછી મેં એ વિશે ઘણી જાણકારીઓ ભેગી કરી. મેં ઘણા પુસ્તકો અને દસ્તાવેજો વાંચ્યા અને માલૂમ પડ્યું કે એવા બે લોકો છે જેઓ આ વિવરણમાં બંધબેસે છે. એક હતા વિલિયમ બાઇડન અને ક્રિસ્ટોફર બાઇડન. જ્યારે મેં ક્રિસ્ટોફર બાઇડન વિશે વાંચ્યું તો માલૂમ પડ્યું કે તેમના મનમાં ભારત અને ભારતીયો માટે ઘણો પ્રેમ હતો અને તેમને અહીં ઘણું સન્માન પણ મળ્યું." ટિમ કહે છે,"જો બાઇડન ક્રિસ્ટોફર બાઇડન પર ગર્વ કરી શકે છે. જ્યારે અમે તેમનું પુસ્તક વાંચ્યું તો તેમની માનવતાની ઝલક જોવા મળે છે. તેનાથી જ જાણવા મળે છે એક ખરાબ રાજકીય વ્યવસ્થામાં પણ સારા લોકો હોઈ શકે છે. જો અને ક્રિસ્ટોફર વચ્ચે આજે જે પણ સંબંધ હોય તેઓ તેમના પર ગર્વ તો કરી જ શકે છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિપદે ચૂંટાયેલાં કમલા હેરિસનાં મૂળ ભારતના તામિલનાડુ સાથે જોડાયેલા છે પરંતુ શું રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડનનું પણ ભારત સાથે કોઈ કનેક્શન છે? +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર તેલંગણાના વારાંગલમાં એક કૂવામાંથી નવ લોકોની લાશ મળતા ચકચાર મચી ગઈ હતી. એકની હત્યા છાસમાં ઊંઘની ગોળી નાખી કરાઈ હતી, જ્યારે બાકીના નવની હત્યા કોલ્ડડ્રિંક્સમાં ઊંઘની ગોળી નાખી કરાઈ. 25 મેએ પોલીસે પ્રેસ-કૉન્ફરન્સ યોજી હતી, જેમાં આરોપી સંજીવ કુમારને મીડિયા સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા અને કેસની વિગતો આપી હતી. ઘટનાક્રમ શું હતો? મૃતક મક્સૂદના ત્રણ વર્ષના પૌત્રના સેન્ડલ નવ વ્યક્તિમાં જેમના પરિવારના છ લોકો મૃત્યુ પામ્યાં છે તે મકસૂદ તેલંગણાના વારાંગલ જિલ્લામાં રહેતા હતા. મકસૂદના પરિવારમાં તેમનાં પત્ની, ત્રણ બાળક અને તેમની દીકરીને એક નાનું બાળક પણ હતું. મૂળ પશ્ચિમ બંગાળના મકસૂદ 20 વર્ષથી પોતાના પરિવાર સાથે વારાંગલ જિલ્લામાં રહે છે. મકસૂદનાં પત્ની પણ તેમની સાથે કોથળા બનાવવાનું કામ કરે છે. મકસૂદનો પરિવાર સંજીવ કુમાર યાદવને જાણતો હતો. સંજીવ કુમાર બિહારના છે. મકસૂદનાં પત્નીનાં બહેનની દીકરી રફિકા પરિણીત હતી, પરંતુ તેમણે છૂટાછેડા લીધા હતા. મૃતક મક્સૂદના ઘરમાં પડેલી વસ્તુઓ તેઓ પોતાનાં ત્રણ બાળકો સાથે રહેતાં હતાં. ત્યારબાદ તેઓ સંજીવ કુમારના સંપર્કમાં આવ્યાં અને બંને વચ્ચે સંબંધ બંધાતા સાથે રહેવાનું શરૂ કર્યું હતું. સંજીવ કુમાર યાદવે ર���િકાની મોટી દીકરી સાથે સંબંધ બાંધવાના પ્રયત્નો કરતાં રફિકા અને સંજીવ વચ્ચે ઝઘડો થયો હતો. ત્યારબાદ સંજીવ રફિકાને પોતાના ગામડે બિહાર પોતાના પરિવારના સભ્યોને મળાવવા અને લગ્નની પરવાનગી માટે 6 માર્ચે લઈ ગયા હતા. રસ્તામાં સંજીવ કુમારે છાસમાં ઊંઘની ગોળીઓ નાખી રફિકાને બેભાન કરી દીધાં. રફિકા બેભાન થતાં તેમને ટ્રેનમાંથી નીચે ફેંકી દેતાં તેઓ મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. ત્યારબાદ સંજીવ કુમાર વારાંગલ પરત ફર્યા હતા. રફિકા તેમની સાથે જોવા ન મળતાં મકસૂદના પરિવારે અને આસપાસના લોકોએ રફિકાની પૂછપરછ કરી હતી. રફિકાની ભાળ ન મળતાં તેમને પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવવા કહેવામાં આવ્યું હતું. પોલીસ ફરિયાદ નોંધવા માટે તેમની પર દબાણ આવતા સંજીવે આખા પરિવારની હત્યા કરવાનો પ્લાન બનાવ્યો. 20 મેના રોજ મકસૂદના દીકરાના જન્મદિવસે તેમણે પોતાના પ્લાન પર અમલ કરવાનું નક્કી કર્યું. કેવી રીતે નવ લોકોને મોતને ઘાટ ઉતાર્યા? જે કૂવામાંથી નવ લોકોની લાશ મળી તે કૂવો 20 મેની રાત્રે સંજીવ કુમાર મકસૂદના ઘરે તેમના દીકરાની બર્થ-ડે પાર્ટીમાં પણ પહોંચ્યા હતા. વારાંગલની વિવિધ દવાની દુકાનો પરથી સંજીવ કુમારે 60 ઊંઘની ગોળીઓ ખરીદી હતી. એ પાર્ટીમાં આસપાસના બે બિહારી કર્મી શ્રીરામ અને શ્યામ જોડાયા હતા. ઉપરાંત મકસૂદને ઓળખતો ત્રિપુરાનો એક છોકરો પણ આ પાર્ટીમાં જોડાયો હતો. સંજીવે આ તમામ લોકોના કોલ્ડડ્રિંક્સમાં ઊંઘની ગોળી ભેળવી દીધી, જેના કારણે તમામ લોકો બેહોશ થઈ ગયા. સંજીવે બેહોશ લોકોને કોથળામાં ભરીને કૂવામાં ફેંકી દીધા, જેના કારણે ગૂંગળામણ થવાથી અને કૂવાના પાણીમાં ડૂબી જવાથી આ નવ લોકો મૃત્યુ પામ્યાં હતાં. પોલીસના કહેવા પ્રમાણે, સંજીવે રાતના 12.30થી લઈને 5 વાગ્યા સુધીમાં તમામ લોકોની હત્યા કરી. પોલીસે એમ પણ કહ્યું કે સંજીવની સાથે આ લોકોને પાણીમાં ફેંકવામાં બીજી વ્યક્તિની પણ મદદ લીધી હતી. સંજીવે હત્યા પછી એ વિસ્તારની અનેક વખત મુલાકાત લીધી હતી. ચાર દિવસ સુધી સતત મુલાકાત લીધી હતી, જે પાસેના ગોડાઉનના કૅમેરામાં કેદ થઈ હતી. પોલીસે કહ્યું કે સંજીવ પર શંકા હતી અને તેમને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા છે. આ હત્યાકાંડમાં મકસૂદ, તેમનાં પત્ની, દીકરી બુશરા, તેમનો દીકરો અને મકસૂદના બીજા બે દીકરા શાદાબ આલમ, સોહૈલ આલમ અને બિહારી કામદાર શ્રીરામ અને શ્યામ ઉપરાંત ત્રિપુરાના એક છોકરાની હત્યા કરાઈ. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્���ૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક મહિલાની હત્યા કરીને કેસને છુપાવવા માટે એક વ્યક્તિએ બીજા નવ લોકોની હત્યા કરી. જેમાં છ લોકો એક જ પરિવારના છે, જ્યારે બાકીના ત્રણ લોકો બહારના છે. મૃતકોમાં એક બાળક પણ છે. +text: ચીનની સરકારી મીડિયાએ યાનને આવું બતાવ્યું છે ચીનની સરકારી મીડિયાએ જણાવ્યું છે કે માનવરહિત યાન ચાંગ એ-4 દક્ષિણ ધ્રુવ એટકેન બેસિન પર પહોંચી ચૂક્યું છે અને તે ત્યાંની સ્થિતિનું માત્ર નિરીક્ષણ નહીં કરે પણ જૈવિક પ્રયોગ પણ કરશે. ચીની મીડિયાનું કહેવું છે કે આ અંતરિક્ષયાનની સફળતાને 'અંતરિક્ષની શોધમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ઘટના' તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે. ચીનના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમોની શરૂઆત માત્ર દોઢ દાયકા પહેલા થઈ છે, તેવામાં ચીનના આ દાવાને સાચો માની લેવામાં આવે તો તે ખરેખર માટે મોટી સફળતા હોઈ શકે છે. વર્ષ 2003માં ચીને પહેલી વખત અંતરિક્ષમાં મનુષ્યને મોકલવામાં સફળતા મેળવી હતી. સોવિયત યૂનિયન અને અમેરિકા બાદ ચીન ત્રીજો દેશ છે, જેણે આ સફળતા મેળવી છે. આગામી પાંચ વર્ષોમાં અંતરિક્ષ મામલે ચીનની ઘણી મહત્ત્વકાંક્ષી યોજનાઓ છે. તે દુનિયાનું સૌથી મોટું સ્પેસ ટેલિસ્કોપ, સૌથી વજનદાર રૉકેટ અને સ્પેસ સ્ટેશન લૉન્ચ કરવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે, જે તેને આગામી સ્પેસ સુપર પાવર બનાવવામાં મદદ કરશે. પરંતુ અત્યાર સુધી ચીને અંતરિક્ષ મિશનના મામલે કઈ કઈ મોટી ઉપલબ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી છે, આવો જાણીએ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ચંદ્ર પર ચીનની સફળતા ચીને પૃથ્વી અને ચંદ્ર વચ્ચે એક વિશેષ સેટેલાઇટ લૉન્ચ કર્યું છે ચાંગ'એ કાર્યક્રમનું નામ ચીનની એ દેવીના નામે રાખવામાં આવ્યું છે કે જેઓ વાર્તાઓ પ્રમાણે ચંદ્ર પર જતાં રહ્યાં હતાં. આ કાર્યક્રમ વર્ષ 2003માં શરૂ થયેલા મિશનનો ભાગ છે, જેનો ઉદ્દેશ વર્ષ 2036 સુધી ચંદ્ર પર મનુષ્યને ઉતારવાનો છે. ચીનનું ચાંગ'એ-4 મિશન ખૂબ જ મુશ્કેલ અને ખતરનાક છે કેમ કે તેમાં અંતરિક્ષ યાનને ચંદ્રમાના એ ભાગ પર ઉતારવાનું હતું કે જે અત્યાર સુધી છૂપાયેલો હતો. આ ભાગ સાથે ધરતીનો સીધો સંપર્ક બનાવીને રાખવું સહેલું નથી હોતું કેમ કે ચંદ્રનું વાતાવરણ સંપર્ક તોડી નાખે છે. આ સમસ્યાના સમાધાના માટે ચીને પૃથ્વી અને ચંદ્રની વચ્ચે એક વિશેષ સેટેલાઇટ લૉન્ચ કર્યું છે જે અંતરિક્ષ યાન અને ચાંગ'એ-4 સાથે સંપર્ક સાધી રાખવામાં મદદ કરે છે. ચાંગ'એ ત્યાંની ધરતીની તપાસ કરશે અને ત્યાં બટેટા તેમજ બીજા છોડના બીજ પણ વાવશે. તે ત્યાં રેશમના કીડાના ઇંડા ઉપર પણ પ્રયોગ કરશે. અત્યાર સુધી આપણે ચંદ્રની રોશની વાળો જ ભાગ જોયો હતો કેમ કે ચંદ્ર પોતાની ધરી પર ફરવામાં તેટલો જ સમય લે છે જેટલો પૃથ્વીની કક્ષાના ચક્કર લગાવવામાં લે છે. સૌથી વધારે રૉકેટ લૉન્ચ વર્ષ 2018માં ચીન દ્વારા કરાયેલા કુલ 39 રૉકેટ લૉન્ચમાંથી એક જ નિષ્ફળ રહ્યું હતું ગત વર્ષે 2018માં ચીને બીજા દેશોની સરખામણીએ સૌથી વધારે રૉકેટ લૉન્ચ કર્યા હતા. કુલ 39 રૉકેટ લૉન્ચમાંથી માત્ર એક જ નિષ્ફળ રહ્યું હતું. અગાઉ વર્ષ 2016માં ચીને કુલ 22 રૉકેટ લૉન્ચ કર્યા હતા. વર્ષ 2018માં અમેરિકાએ 34 અને રશિયાએ 20 રૉકેટ લૉન્ચ કર્યા હતા. અમેરિકાએ વર્ષ 2016માં પોતાના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમો પર 36 બિલિયન ડોલર ખર્ચ કર્યા હતા, આ તરફ ચીનનો ખર્ચ વર્ષ 2018માં માત્ર 5 બિલિયન ડોલરનો હતો. વધારેમાં વધારે સેટેલાઇટ લૉન્ચ કરવા માટે ચીન વજનદાર રૉકેટ બનાવી રહ્યું છે, જેનો ફરીથી ઉપયોગ કરી શકાશે. અમેરિકાની ઘણી પ્રાઇવેટ કંપનીઓ ઓછી કિંમત ધરાવતા રૉકેટ બનાવી રહી છે. જોકે, ચીનની પ્રાઇવેટ કંપનીનું પહેલું રૉકેટ પોતાના અભિયાનમાં નિષ્ફળ રહ્યું હતું. સ્પેસ સ્ટેશન ચીનનાં પહેલા મહિલા અંતરિક્ષ યાત્રી 13 દિવસની યાત્રા કરી પરત ફર્યાં હતાં ચીને વર્ષ 2011માં સ્પેસ સ્ટેશનના કાર્યક્રમોની શરુઆત કરી હતી. આ સ્ટેશન નાનું હતું, જેના પર અંતરિક્ષ વૈજ્ઞાનિક ખૂબ ઓછા દિવસો માટે રોકાઈ શકતા હતા. વર્ષ 2016માં તેણે કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું. ચીને એ જ વર્ષે એ વાતની પુષ્ટી કરી હતી કે તેમનો સ્પેસ સ્ટેશન ધ તિયાંગોંગ-1 સાથે સંપર્ક તૂટી ગયો છે. ગત વર્ષ 2018માં એ અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું હતું કે બંધ પડેલા એ સ્ટેશનનો કાટમાળ 30 માર્ચથી 2 એપ્રિલ વચ્ચે ધરતી પર પડી શકે છે. જોકે, તે એપ્રિલમાં દક્ષિણ પ્રશાંત મહાસાગરમાં પડ્યો હતો. ચીનનું બીજુ સ્પેસ સ્ટેશન તિયાંગોંગે-2 સેવામાં છે અને બિજિંગે નક્કી કર્યું છે કે વર્ષ 2022 સુધી અંતરિક્ષમાં તે માનવરહિત સ્પેસ સ્ટેશન લૉન્ચ કરશે. સેટેલાઇટ વિરુદ્ધ મિસાઇલ ટેસ્ટ વર્ષ 2007માં રશિયા અને અમેરિકા બાદ ચીન ત્રીજો એવો દેશ બન્યો છે જેણે એ પ્રદર્શિત કર્યું કે તે અંતરિક્ષમાં કોઈ પણ સેટેલાઇટને ધ્વસ્ત કરી શકે છે. એ સમજવામાં આવે છે કે ચીને જમીનથી એક મધ્યમ રેન્જ મિસાઇલનો પ્રયોગ એક હવામાન સેટેલાઇટને ધ્વસ્ત કરવા માટે કર્યો હતો. આ સેટેલાઇટ 1999માં લૉન્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારબાદ ચીનની આંતરરાષ્ટ્���ીય સ્તર પર ટીકા થઈ. ચીને પોતાની પ્રતિક્રિયામાં કહ્યું હતું કે તે અંતરિક્ષમાં કોઈ પણ પ્રકારના સશસ્ત્રીકરણની વિરુદ્ધ છે અને તે હથિયારોની રેસમાં નથી. 2016માં તેણે અંતરિક્ષમાં અલોંગ-1 ઉતાર્યું હતું કે જે અંતરિક્ષમાં ફેલાયેલો કચરો એકઠો કરવામાં સક્ષમ હતું. ચીનના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમોથી જોડાયેલા અધિકારીઓનું કહેવું છે કે અલોંગ-1 પહેલું એવું સેટેલાઇટ છે કે જે સ્પેસના કચરાને ભેગો કરે છે અને તેને ધરતી પર પરત જવાથી રોકે છે. નાસાના જણાવ્યા પ્રમાણે અંતરિક્ષમાં કચરાના લાખો ટુકડા આમ તેમ ફરી રહ્યા છે કે જે સેટેલાઇટ અને ધરતી, બન્ને માટે ખતરો સાબિત થઈ શકે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તર પર ચિંતા એ વાતની છે કે યુદ્ધના સમયે ચીન આ પ્રકારની ટેકનિકનો ઉપયોગ દુશ્મન દેશોના સેટેલાઇટને ધ્વસ્ત કરવામાં કરી શકે છે. ગત વર્ષે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાની સેનાને એ આદેશ આપ્યો હતો કે તે સશસ્ત્ર બળની છઠ્ઠી શાખા સ્પેસ ફૉર્સના રૂપમાં વિકસિત કરે. સુરક્ષિત સંચાર વાત જ્યારે સાઇબર સ્પેસની હોય તો સૂચનાને સુરક્ષિત રાખવી એક પડકાર સમાન છે. ચીને આ મામલે વર્ષ 2016માં સફળતા પ્રાપ્ત કરી જ્યારે તેણે એક એવા સેટેલાઇટને લૉન્ચ કર્યો કે જે રોકાયા વગર ગુપ્ત રૂપે સુરક્ષિત સુચના પ્રદાન કરવા સક્ષમ હતું. તેને કૉન્ટમ કમ્યૂનિકેશન કહે છે, જેમાં બે પક્ષ ગુપ્ત સૂચનાઓ આદાન પ્રદાન કરી શકે છે અને તેની ખબર કોઈને પડતી નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનનો દાવો છે કે તેણે ચંદ્રની બીજી તરફના ભાગમાં રોબૉટ અંતરિક્ષ યાન ઉતારવામાં સફળતા પ્રાપ્ત કરી છે. +text: ટૉમ લેંટોસ એચઆર કમિશન તરફથી આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં સુનંદા વશિષ્ઠ નામનાં ભારતીય મહિલાએ ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરની વર્તમાન પરિસ્થિતિને લઈને માનવાધિકારની વકીલાત કરતા પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા છે. જોકે, પેનલમાં સામેલ અન્ય લોકોએ 5 ઑગસ્ટના રોજ જમ્મુ-કાશ્મીરનો વિશેષ દરજ્જો નાબૂદ કરીને રાજ્યને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિભાજિત કરવાના ભારતના પગલાના કારણે સર્જાયેલી પરિસ્થિતિ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. વિટસન પેનલમાં પોતાની જાતને લેખિકા, રાજકીય ટિપ્પણીકાર અને નસલવાદી નરસંહારની પીડિત કાશ્મીરી હિંદુ મહિલા તરીકે પ્રસ્તુત કરનાર સુનંદાએ કહ્યું કે, "કાશ્મીરમાં સર્જાયેલી અરાજકતા વિરુદ્ધ લડવા માટે ભારતની સહાય કરવાનો આ ઉચિત સમય છે." સુનંદાના ભાષણને ઘણા લોકો સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરી રહ્યા છે. ભારતીય જનતા પાર્ટીના આધિકારિક ટ્વિટર હેન્ડલ મારફતે પણ આ ભાષણના કેટલાક અંશ ટ્વીટ કરાયા છે અને પાર્ટી સાથે જોડાયેલા લોકો પણ આ વીડિયોને શેર કરી રહ્યા છે. શું છે આ કમિશન? ટૉમ લેંટોસ એચઆર કમિશન અમેરિકન સંસદના નીચલા ગૃહ પ્રતિનિધિસભાનો દ્વિપક્ષીય સમૂહ છે, જેનો લક્ષ્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સ્વરૂપે માન્ય માનવાધિકારના નિયમોની વકીલાત કરવાનો છે. કમિશન તરફથી "ભારતના પૂર્વ રાજ્ય જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ઐતિહાસિક અને રાષ્ટ્રીય સંદર્ભમાં માનવાધિકારની સ્થિતિની તપાસ" વિષય પર સુનાવણી આયોજિત કરાઈ હતી. કમિશન તરફથી કરાતી આવી વિભિન્ન સુનાવણીમાં સામેલ થયેલ 'સાક્ષી' અમેરિકન કૉંગ્રેસને સંબંધિત વિષય પર પગલાં ભરવાની વાતને લઈને સલાહ આપે છે. જમ્મુ-કાશ્મીરના વિશેષ દરજ્જાને સમાપ્ત કરી અને રાજ્યને બે કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં વિભાજિત કરાયા બાદ ઊઠી રહેલા પ્રશ્નો અંગે શુક્રવારના રોજ યોજાયેલી ટૉમ લેંટોસ એચઆર કમિશનની સુનાવણીમાં બે પેનલ હતા. પ્રથમ પેનલમાં અમેરિકાના આંતરરાષ્ટ્રીય ધાર્મિક સ્વતંત્રતા આયોગનાં કમિશનર અરુણિમા ભાર્ગવ હતાં, જેમણે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં લઘુમતિઓની સ્થિતિ અંગે વાત કરી. બીજી પેનલમાં સુનંદા વશિષ્ઠ સહિત છ લોકો સામેલ હતા. શું કહ્યું સુનંદાએ? સુનંદાએ દાવો કર્યો કે 'પશ્ચિમ અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયોનું ધ્યાન કાશ્મીરમાં માનવાધિકારની ખરાબ પરિસ્થિત પર કેન્દ્રિત થયું તે પહેલાં કાશ્મીર ખીણ ઇસ્લામિક સ્ટેટ દ્વારા સીરિયામાં આચરાયેલી ક્રુરતાની જેવી પરિસ્થિતિની સાક્ષી બની છે.' તેમણે કહ્યું કે, "મને એ વાતનો આનંદ છે કે આજે આ પ્રકારની સુનાવણીઓ થઈ રહી છે, કારણ કે જ્યારે મારા પરિવારે અને અમારા જેવા અસંખ્ય લોકોએ પોતાનાં ઘર, આજીવિકા અને જીવનશૈલીનો ત્યાગ કરવો પડ્યો હતો ત્યારે દુનિયા ચૂપ હતી. જ્યારે મારા અધિકારો છીનવાઈ રહ્યા હતા ત્યારે માનવાધિકારની વકીલાત કરનાર લોકો ક્યાં હતા." સુનંદા વશિષ્ઠે કહ્યું કે, "રાજકીય મામલાઓ અંગે ભારતને કોઈ પણ પ્રમાણપત્રની આવશ્યકતા નથી. ભારત લોકતાંત્રિક વ્યવસ્થા હેઠળ પંજાબ અને ઉત્તર-પૂર્વમાં અરાજકતાને પરાજિત કરી શક્યું છે. આ પ્રકારની અરાજકતાનો સામનો કરવા માટે ભારતને મજબૂત બનાવવાનો આ યોગ્ય સમય છે જેથી માનવાધિકાર સાથે જોડાયેલી સમસ્યાઓનો હંમેશાં મા���ે અંત લાવી શકાય." પાકિસ્તાન પર આરોપ વશિષ્ઠે કહ્યું કે, "અમે કાશ્મીરમાં ઇસ્લામિક આતંકવાદ સામે ઝઝૂમી રહ્યા છીએ. આપણને આ હકીકતની જાણ હોવી જોઈએ. સામાન્ય લોકો અને સૈનિકોનાં મોત પાકિસ્તાન મારફતે ટ્રેનિંગ મેળવનાર આતંકવાદીઓના હાથે જ થઈ રહી છે. બેતરફી વાતોના કારણે ભારત સરકારને કોઈ મદદ નથી મળી રહી." લેખિકાએ જણાવ્યું કે, આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયે 'કટ્ટરપંથી ઇસ્લામી આતંક'નો સામનો કરવા માટે ભારતની સહાય કરવી પડશે, તો જ માનવાધિકારોનું સંરક્ષણ કરી શકાશે. સુનંદા વશિષ્ઠે એ પણ કહ્યું કે કાશ્મીરમાં ક્યારેય જનમતસંગ્રહ નહીં થાય. તેમણે કહ્યું, "જનમતસંગ્રહ માટે જરૂરી છે કે સમગ્ર સમુદાય દ્વારા નિર્ણય લેવામાં આવે, પરંતુ હાલ પરિસ્થિતિ એવી છે કે કાશ્મીરનો એક ભાગ ભારત પાસે છે તો બીજો ભાગ પાકિસ્તાન પાસે. આ સિવાય ચીનનો પણ આ ક્ષેત્ર પર કબજો છે." છેલ્લે સુનંદાએ કહ્યું કે, "ભારતે કાશ્મીર પર કબજો નથી કર્યો અને તે હંમેશાંથી ભારતનો અભિન્ન અંગ હતું." તેમણે કહ્યું કે, "ભારતનો ઇતિહાસ માત્ર 70 વર્ષ જૂનો નથી, પરંતુ તે 5000 વર્ષ જૂની પરંપરા છે. કાશ્મીર સિવાય ભારત નથી અને ભારત વગર કાશ્મીર નથી." અન્ય પેનલિસ્ટ શું બોલ્યા? અર્જુન એસ. શેઠી પ્રથમ પેનલમાં સામેલ અમેરિકન આતંરરાષ્ટ્રીય ધાર્મિક સ્વતંત્રતા આયોગનાં કમિશનર અરુણિમા ભાર્ગવે કહ્યું કે 5 ઑગ્સ્ટના રોજ ભારત સરકાર દ્વારા કાશ્મીર પર નિયંત્રણ લાદી દેવા બાદ શરૂઆતના કેટલાંક અઠવાડિયાંમાં એવા રિપોર્ટ આવ્યા કે લોકો નમાજ નથી પઢી શકી રહ્યા કે મસ્જિદોમાં નથી જઈ શકી રહ્યા. તેમણે કહ્યું કે આ સમય વીતી ગયા બાદ પણ તંત્રના કડક વલણને કારણે ત્યાંના હિંદુ અને મુસ્લિમ સમુદાયના લોક તહેવારો ઊજવવા માટે ભેગા ન થઈ શક્યા. બીજી પેનલનાં સૌપ્રથમ વક્તા ઓહાયો યુનિવર્સિટીનાં માનવવિજ્ઞાન ઍસોસિએટ પ્રોફેસર હેલી ડુશિંસ્કીએ કલમ 370ને હઠાવવાના ભારતના નિર્ણયને 'ભારતે કાશ્મીર પર કરેલો ત્રીજી વખતનો કબજો' ગણાવ્યો. તેમણે કહ્યું કે, "આ પહેલાં ભારતે 1948માં અને પછી 1980માં રાજ્યમાં ભારે પ્રમાણમાં સુરક્ષાદળોની તહેનાતી કરીને કબજો કર્યો હતો." તેમજ માનવાધિકારની તરફેણ કરનાર સેહલા અશાઈએ ભારત સરકાર પર કાશ્મીરના દમનનો આરોપ લગાવ્યો. તેમણે કહ્યું કે ભારતના આ પગલાના કારણે તમામ ધર્મો અને સમુદાયના લોકો પ્રભાવિત થયા છે. તેમણે આ બાબતે અમેરિકાએ રાજનયિક પ્રયાસો કરવા જોઈએ, તેવી માગ કરી. તેમજ યૂસરા ફઝિલી નામનાં પેનલિસ્ટે કહ્યું કે, "ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં તેમના પિતરાઈ ભાઈની ધરપકડ કરી લેવાઈ છે. ઘણા બધા લોકો તેમના પરિવારની ચિંતાના કારણે સામે નથી આવી રહ્યા. તેઓ સામાન લાવવા માટે પણ બહાર નથી જઈ શકી રહ્યા. ત્યાં ઇન્ટરનેટની સુવિધા પણ નથી. સ્વાસ્થ્ય અને અન્ય પાયાની સુવિધાઓ ફરીથી શરૂ કરવા માટે કૉંગ્રેસે ભારત પર દબાણ કરવું જોઈએ." પેનલમાં સામેલ જૉર્જટાઉન લૉમાં સહાયક પ્રોફેસર અર્જુન એસ. શેઠીએ પણ ભારતના પગલાની ટીકા કરી અને માત્ર કાશ્મીર જ નહીં, પરંતુ આસામ પ્રત્યેના કેન્દ્ર સરકારના વલણ અંગે પણ પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા. છેલ્લે માનવાધિકાર સંગઠન હ્યુમન રાઇટ્સ વૉચના એશિયા એડવોકસી ડાયરેક્ટર જ઼ન સિફ્ટને કહ્યું કે ભારતે હજારો લોકોની ધરપકડ કરી છે, પરંતુ આ ધરપકડનું યોગ્ય કારણ આપવા માટે ત્યાંની સરકાર નિષ્ફળ નિવડી છે. તેમણે કહ્યું કે, "લોકોને ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. ત્યાં ઇન્ટરનેટની સુવિધા નથી. કારોબારી પરેશાન છે, ડૉક્ટરો પરેશાન છે, તેઓ ઈ-મેઇલ પણ નથી કરી શકી રહ્યા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં માનવાધિકારની સ્થિતિની તપાસ માટે અમેરિકન કૉંગ્રેસના નીચલા ગૃહના સભ્યોના એક સમૂહ દ્વારા આયોજિત એક સુનાવણીનો વીડિયો ભારતના સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચામાં આવી ગયો છે. +text: અરુણ જેટલીએ દસ મહત્ત્વની જાહેરાતો કરી છે. તેને જાણી લેવી જરૂરી છે. - આવકવેરાની સીમામાં કોઈ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો નથી. પગારદાર કર્મચારીઓ માટે 40,000 રૂપિયાનું સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન એટલે કે જેટલો પગાર છે તેમાંથી 40,000 રૂપિયા બાદ કરીને બાકીની આવક પર ટેક્સ લાગશે. - શિક્ષણ અને આરોગ્ય પરનો સેસ ત્રણ ટકાથી વધારીને ચાર ટકા કરવામાં આવ્યો છે. - એક લાખ રૂપિયાથી વધુના રોકાણ પર દસ ટકા કેપિટલ ગેઇન્સ ટેક્સ. - મોબાઇલ, ટેલિવિઝન ઉપકરણ પર કસ્ટમ ડ્યુટીમાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે. તેથી મોબાઇલ અને ટીવી મોંઘાં થશે. - 70 લાખ નવા રોજગારના સર્જનનું લક્ષ્યાંક. - આઠ કરોડ ગરીબ પરિવારોને ગેસનું કનેક્શન મફત આપવામાં આવશે. - નેશનલ હેલ્થ પ્રોટેક્શન સ્કીમ હેઠળ 10 કરોડ ગરીબ પરિવારોને પાંચ લાખ રૂપિયા સુધીનો આરોગ્ય વીમો. - ખેડૂતોને તેમના પાકના પડતર ખર્ચનું દોઢ ગણું મૂલ્ય મળશે. - રાષ્ટ્રપતિને પાંચ લાખ, ઉપ-રાષ્ટ્રપતિને ચાર લાખ અને રાજ્યપાલોને ત્રણ લાખ રૂપિયા પગાર મળશે. સંસદસભ્યોના પગારમાં પણ વધારો થશે અને સંસદસભ્યોનાં ભથ્થાંની દર પાંચ વર્ષે સમીક્ષા થશે. - 250 કરોડ રૂપિયા સુધીનું ટર્નઓવર ધરાવતી કંપનીઓ માટે 25 ટકા ટેક્સ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નાણા પ્રધાન અરુણ જેટલીએ 2018-19ના નાણાકીય વર્ષનું અને 2019ની સંસદીય ચૂંટણી પહેલાંનું મોદી સરકારનું છેલ્લું બજેટ રજૂ કર્યું છે. +text: તેમણે જણાવ્યું કે આ સોદો ફ્રાંસ અને ભારત સરકાર વચ્ચે થયો હતો અને ભૂતકાળમાં થયેલા સોદોઓની જેમ તેમાં કોઈ વચેટિયા નહોતા. તેમણે ઉમેર્યું કે તેમની સરકારની ટીકા કરવાના બદલે તેમની સફળતાની પ્રસંશા કરવી જોઈએ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બે વર્ષ પહેલાં ભારત અને ફ્રાંસ વચ્ચે 36 યુદ્ધ વિમાનોનો સોદો થયો હતો. ફ્રાંસની 'દસો' કંપની દ્વારા નિર્મિત રફાલ વિમાનના આ સોદા વિશે વધુ માહિતી જાહેર કરાઈ નથી. કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ આ સોદામાં ભ્રષ્ટાચાર થયો હોવાનો આરોપ મૂક્યો છે. રાહુલ ગાંધી અને અન્ય ટીકાકારો મુજબ આ સોદામાં બે ખોટ છે. પ્રથમ કે આ વિમાનોની કિંમત યુપીએ સરકાર દ્વારા નક્કી કરાયેલી કિંમત કરતાં વધુ ચૂકવાઈ છે. બીજું કે 'આ વિમાનોનો કરાર ઉદ્યોગપતિ અનિલ અંબાણીની કંપની અને 'દસો' વચ્ચે થયો હોવાથી પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની પક્ષપાતની નીતિ ખુલ્લી પડી ગઈ છે.' આ મામલે સરકાર કંઈ પણ કહેવાનો ઇનકાર કરી રહી છે. જેના લીધે વિપક્ષ સવાલ ઉભા કરી રહ્યું છે. આ મુદ્દાઓને ધ્યાનમાં રાખતાં અનેક ટીકાકારોએ સુપ્રીમ કોર્ટનાં દ્વાર ખખડાવ્યાં છે. ગુરુવારે સંરક્ષણ મંત્રી નિર્મલા સીતારમને બીબીસી સંવાદદાતા ઝુબેર અહેમદના અનેક સવાલોના જવાબ આપ્યા હતા. બીબીસી: રિલાયન્સનું નામ લઈને અનેક લોકો કહી રહ્યાં છે કે આ પક્ષપાત છે. નિર્મલા સીતારમન: કોઈ પણ પ્રકારની ટિપ્પણી કરવા માટે મારી પાસે પુરાવાઓ કે દસ્તાવેજો હોવા જોઈએ. મીડિયા કે વિપક્ષના દબાણ હેઠળ હું કઈ પણ કહી શકું નહીં. મારા હાથમાં સરકારી દસ્તાવેજો હોવા જોઈએ. બીબીસી: તમે કાયમ એવું કહ્યું કે 'દસો'ને ભારતીય પાર્ટનરનું નામ સરકારે આપ્યું નથી પરંતુ તેમણે પોતાના ભારતીય પાર્ટનર સાથે પત્રકાર પરિષદ પણ યોજી હતી. નિર્મલા સીતારમન: હું મીડિયા રિપોર્ટ્સનો જવાબ નથી આપતી. બીબીસી: આ ફક્ત મીડિયા રિપોર્ટસ નથી. 'દસો'એ વર્ષ 2016માં એક કાર્યક્રમ યોજીને માહિતી આપી હતી. નિર્મલા સીતારમન: શું તે રફાલ સોદામાં ઑફસેટ જવાબદારીઓને નિભાવે છે? મને અટકળો કરવાની પરવાનગી નથી. બીબીસી: એવું પ્રતીત થઈ રહ્યું છે કે તમે ટેકનિકલ બાબતોનો સહારો લઈ રહ્યાં છો. નિર્મલા સીતારમન: હું ટેકનિકલ બાબતોનો સહારો લઈ રહી છું? હું આપને નિયમ સમજાવી રહી છું. જો 'દસો' તેમના ભારતીય પાર્ટનરનું નામ આપે તો જ હું કઈક જવાબ આપી શકુ. બીબીસી: રાહુલ ગાંધી લોકોની વચ્ચે જઈ રહ્યા છે અને એવી ધારણા ઉભી કરી રહ્યા છે કે તમારા જવાબ અધૂરા છે, નક્કર નથી. નિર્મલા સીતારમન: તમે અમારા જવાબો વાંચ્યા છે? બીબીસી: મે જવાબ વાંચ્યા છે. નિર્મલા સીતારમન: અને તમે એવું વિચારી રહ્યા છો કે મારી પાસે નક્કર જવાબ નથી? સ્પષ્ટ કહો કે ક્યો જવાબ નક્કર નથી? રાહુલ ગાંધીએ પાંચ અલગ-અલગ જગ્યાએ રફાલની પાંચ અલગ-અલગ કિંમતો જાહેર કરી છે. તમે કોને યોગ્ય માનો છો? બીબીસી: તમે જે માહિતી સંસદને આપી છે હું તેના વિશે વાત કરી રહ્યો છું. તમે સંસદમાં કહ્યું છે કે પ્રાથમિક મૉડલનો ભાવ 670 કરોડ રૂપિયા છે. નિર્મલા સીતારમન: અમે વર્ષ 2016માં સંસદને જે કિંમત જણાવી હતી તેની તુલના તેમણે પોતાના દાવાના આધારે નક્કી કરેલી કિંમતો સાથે કરવી જોઈએ બીબીસી: સોદાની કિંમત 59,000 કરોડ રૂપિયા અથવા તો 6.87 અબજ ડૉલર હતી. શું આ સત્ય છે.? નિર્મલા સીતારમન: હું તમને કિમંત જણાવીશ નહીં. જે કિંમત જાહેર કરવાની હતી તે સંસદમાં થઈ ગઈ છે. બીબીસી: પરંતુ તે તો પ્રાથમિક કિંમત હતી. નિર્મલા સીતારમન: બિલકુલ સંસદમાં અમને એ જ પૂછવામાં આવ્યું હતું અને અમે સંસદને એ જ જાણકારી આપી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંરક્ષણ મંત્રી નિર્મલા સીતારમને બીબીસીને આપેલાં ઍક્સક્લુઝિવ ઇન્ટરવ્યૂમાં વિવાદાસ્પદ રફાલ ફાઇટર વિમાનોના સોદાનો બચાવ કર્યો છે. +text: વીણા મલિકે ટેનિસસ્ટારના પાકિસ્તાની ક્રિકેટર પતિ શોએબ મલિકની કટિબદ્ધતા અંગે સવાલ ઉઠાવ્યા હતા અને સાનિયાને બાળઉછેર અંગે સલાહ આપી હતી. સાનિયાએ પણ ટ્વિટર પર વીણાને લગતી ટિપ્પણી કરી હતી જેને બાદમાં ડિલીટ કરી નાખી હતી. બીજી બાજુ, પાકિસ્તાની ક્રિકેટર્સે આ મુદ્દે ગંભીર વલણ અપનાવવાની સલાહ આપી હતી. વીણા વિરુદ્ધ સાનિયા વીણા મલિકે લખ્યું, 'સાનિયા, તમે તમારાં બાળકને તમાકુનો ધુમાડો થતો હોય તેવી જગ્યાએ લઈ ગયાં? તે જોખમી છે. આર્ચીમાં જંકફૂડ મળે છે, જે ખેલાડીઓ માટે લાભકારક નથી. તું ખુદ માતા અને રમતવીર છે, આ બાબત સમજતી નથી. ' જેના જવાબમાં સાનિયાએ લખ્યું, "વીણા, હું મારા દીકરાને શીશા પ્લેસ (જ્યાં હુક્કો પીવાતો હોય) લઈ નથી ગઈ. દુનિયામાં કોઈએ મારા દીકરા વિશે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી, તેની પરવા કરવા માટે હું છું. બીજું કે હું પાકિસ્તાનની ટીમની મા, પ્રિન્સિપલ કે ટીચર નથી." "જે તેમના ઊંઘવા, ઊઠવા તથા ભોજન માટે ચિંતા કરે. છતાં ચિંતા પ્રગટ કરવા માટે આભાર." વીણાએ 'ગલી ગલી મે ચોર હૈ', 'તેરે નાલ લવ હો ગયા', 'દાલ મે કુછ કાલા હૈ' તથા 'જિંદગી 50-50' જેવી ફિલ્મોમાં કામ કર્યું છે. સાનિયાનું ડિલીટ થયેલું ટ્વીટ? વીણા મલિકે બાદમાં એક ટ્વીટનો સ્ક્રીનશોટ શૅર કર્યો હતો, જે કથિત રીતે સાનિયા મિર્ઝાએ વીણાના ટ્વીટના જવાબમાં કર્યું હતું, જેમાં એક મૅગેઝિનના કવરપેજ ઉપરની તસવીર અંગે સાનિયાએ સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. તેના જવાબમાં વીણાએ લખ્યું કે, 'જો હિંમત હોય તો ટ્વીટ કર્યાં પછી ડિલીટ ન કરવું. ટૅકનૉલૉજીને કારણે વ્યક્તિ પોતાનાં કૃત્ય છૂપાવી શકાતું નથી.' 'જે કવરપેજની તમે વાત કરી તે મૉર્ફ કરેલું હતું. હું પણ તમારાં અનેક વિવાદને ચર્ચામાં લાવી શકું એમ છું, પરંતુ હું ચર્ચાને આડે રસ્તે ફંટાવા દેવા નથી માગતી.' શોએબ મલિકે કર્યું ટ્વીટ સાનિયા મિર્ઝાના પતિ તથા પાકિસ્તાની ક્રિકેટર શોએબ મલિકે ટ્વીટ કરીને વિનંતી કરી હતી કે, 'રમતવીરોના પરિવારજનોને ચર્ચામાં ના ઢસડવા જોઈએ. 20 કરતાં વધુ વર્ષથી આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ રમી રહ્યો છું. એ વીડિયો 15મી જૂન નહીં, 13મી જૂનનો છે. મોહમ્મદ આમિરે ટ્વીટ કરીને કહ્યું હતું કે તમે ખેલાડીઓનાં પર્ફૉર્મન્સની ભલે ચર્ચા કરો, પરંતુ તેમને ગાળો ન ભાંડો. અમે ફરી ફૉર્મમાં આવીશું, અમને તમારા સમર્થનની જરૂર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાની ઍક્ટ્રેસ વીણા મલિક તથા ભારતીય ટેનિસ સ્ટાર સાનિયા મિર્ઝા વચ્ચે ટ્વિટર યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું હતું. +text: સર્વોચ્ચ ન્યાયાલય કહ્યું કે તથ્યોને દબાવવાના કોઈ પ્રયત્ન ન થવા જોઈએ. રાજકોટમાં કોરોના હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગમાં પાંચ લોકોનાં મોત થયાં હતાં. કોર્ટે કહ્યું, "અમે ગુજરાતનો જવાબ જોયો છે, પાંચ લોકોનાં સાતમા માળે મોત થયાં છે. આ કયા પ્રકારની એફિડેવિટ છે. તથ્યોને દબાવવાનો કોઈ પ્રયાસ ન થવો જોઈએ." સુપ્રીમ કોર્ટે ગયા અઠવાડિયે રાજકોટમાં કોવિડ હૉસ્પિટલમાં બનેલી આગની ઘટનાનું સંજ્ઞાન લીધું હતું. જસ્ટિસ અશોક ભૂષણના નેતૃત્વવાળી બૅન્ચે કહ્યું, "તપાસ સમિતિઓ બનાવવામાં આવી. એફ��ઈઆર દાખલ કરવામાં આવી પણ લોકોને કોઈપણ કારણોસર જામીન મળી ગયા. સમિતિઓ બાદ સમિતિઓ બનાવવામાં આવી પરંતુ કંઈ થયું નહીં." બૅન્ચે સૉલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાને કહ્યું કે આ મામલાને જુએ સારી રીતે એફિડેવિટ સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવે. આ મામલે તુષાર મહેતાએ બૅન્ચને કહ્યું કે તેઓ આ મામલાને જોશે અને રાજ્ય સરકાર સાથે આ મામલે વાત કરશે. હવે આ મામલાની આગળની સુનાવણી 3 ડિસેમ્બરના રોજ થશે. સુપ્રીમ કોર્ટે રાજકોટની આગની ઘટનાને આઘાતજનક ગણાવી અને કહ્યું કે આ ખૂબ જ ગંભીર મામલો છે. આ સરકારી ડેજીગનેટે હૉસ્પિટલોની સ્થિતિ દર્શાવે છે કારણ કે આવી ઘટના બીજાં સ્થળો એ પણ બની છે. મહેતાએ કહ્યું કે આ મામલે ગૃહ સચિવ આજે અથવા તો આવતીકાલે મિટિંગ કરીને યોગ્ય દિશા-નિર્દેશો આપશે. રાજકોટની આગની ઘટના મામલે આ પહેલાં નીતિન પટેલે કહ્યું હતું કે હૉસ્પિટલમાં રહેલાં 26 દર્દીઓને બચાવી લેવાયા હતા જ્યારે પાંચનાં મોત થયાં હતાં. પટેલે કહ્યું કે ગયા શુક્રવારે રાત્રે 12:30 વાગ્યાની આસપાસ રાજકોટની ઉદય શિવાનંદ હૉસ્પિટલમાં આગ લાગી હતી. ચાર માળની હૉસ્પિટલમાં આઈસીયુ વૉર્ડમાં આગ લાગી હતી. આ હૉસ્પિટલમાં 31 દર્દીઓ દાખલ હતાં. સુપ્રીમ કોર્ટમાં આજે કોરોનાના દર્દીઓની સારવારે લઈને હૉસ્પિટલની તૈયારીઓ અને મૃતદેહો સાથે ઉચિત વ્યવહાર મામલે સુનાવણી થઈ હતી. એ દરમિયાન ગુજરાતની આગનો મામલો ઊભરીને આવ્યો હતો. 23 નવેમ્બરે સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાતને શું કહ્યું હતું? સુપ્રીમ 23 નવેમ્બરે કહ્યું હતું કે ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસની સ્થિતિ બેકાબૂ થઈ રહી છે. દેશમાં કોરોના સંક્રમણના વધી રહેલા કેસ જોતાં સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર તથા ગુજરાત સરકારને જવાબ દાખલ કરવા કહ્યું હતું. સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાત સાથે દિલ્હી, મહારાષ્ટ્ર, અને આસામની રાજ્ય સરકારોને જવાબ દાખલ કરવા કહ્યું હતું. સર્વોચ્ચ અદાલતે રાજ્યો પાસેથી જવાબ માગ્યો હતો કે તેઓ મહામારીને રોકવા માટે શું પગલાં લઈ રહી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે દિલ્હી અને ગુજરાત જેવી જગ્યાએ સંક્રમણના વધી રહેલા કેસને જોતાં ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે ગુજરાતમાં સ્થિતિ બેકાબૂ થઈ રહી છે. ગુજરાતની હૉસ્પિટલોમાં આગનો ઘટનાક્રમ ઉલ્લેખનીય છે કે આ અગાઉ પણ કોવિડ હૉસ્પિટલ્સમાં આગની ઘટનાઓ ગુજરાતમાં બની છે. એક અઠવાડિયા પહેલાં સુરતની ટ્રાઈસ્ટાર હૉસ્પિટલમાં પણ આગ લાગી હતી. જ્યારે વડોદરામાં આઠ��ી સપ્ટેમ્બરે કોવિડ વૉર્ડમાં આગ લાગી હતી. એ અગાઉ અમદાવાદના નવરંગપુરા વિસ્તારમાં આવેલી શ્રેય હૉસ્પિટલમાં વહેલી સવારે આઈ.સી.યુ.માં આગ લાગી હતી, જેમાં પાંચ પુરુષ તથા ત્રણ મહિલા સહિત આઠ દર્દીનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. આ ખાનગી હૉસ્પિટલમાં તેઓ કોવિડ-19ની સારવાર લેવા માટે દાખલ થયા હતા. સારવાર લઈ રહેલા 40 જેટલા અન્ય દર્દીને સરકારી હૉસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. 12મી ઑગસ્ટે છોટા ઉદેપુરની બોડેલી ધોકલિયા હૉસ્પિટલના કોવિડ-19 વોર્ડમાં આગ લાગી હતી. જેમાં કોઈ દર્દીને ઈજા કે જાનહાનિ થઈ ન હતી. દર્દીને પહેલાં હૉસ્પિટલના અન્ય ભાગમાં તથા બાદમાં અન્ય હૉસ્પિટલોમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. સ્વીચબોર્ડમાં શોર્ટ-સર્કિટને કારણે આગ લાગી હોવાનું પ્રાથમિક તપાસમાં બહાર આવ્યું હતું. તા. 25મી ઑગસ્ટે વહેલી સવારે જામનગરની સૌથી મોટી સરકારી હૉસ્પિટલ ગુરુ ગોવિંદસિંઘ હૉસ્પિટલના આઈ.સી.યુ. (ઇન્ટૅન્સિવ કૅર યુનિટ)માં આગ ફાટી નીકળી હતી. આ ઘટનામાં કોઈ જાનહાનિ થઈ ન હતી તથા દર્દીઓને અન્ય ઇમારતમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. આઈ.સી.યુ.માં કોવિડ-19 સિવાયની બીમારીઓથી પીડાતા દરદી દાખલ હતા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજકોટ ઉદય શિવાનંદ હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે ગુજરાત સરકારને ફટકાર લગાવી છે. +text: આ પહેલાં એવી ચર્ચા હતી કે કૉંગ્રેસ પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રાને વારાણસીથી ટિકિટ આપશે. આ મામલે પ્રિયંકાએ પણ કહ્યું હતું કે કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ તેમને કહેશે તો તેઓ ચૂંટણી લડવા માટે તૈયાર છે. અજય રાય વર્ષ 2014માં પણ વારાણસીથી કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર હતા. તેઓ બીજી વખત નરેન્દ્ર મોદી સામે ચૂંટણી લડશે. આજે નરેન્દ્ર મોદી વારાણસીમાં રોડ શૉ ચાલી રહ્યો છે. મોદી આવતીકાલે 26 એપ્રિલે ઉમેદવારીપત્ર દાખલ કરશે. આ બેઠક પર કૉંગ્રેસ મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીને ઉતારશે એમ કહેવાતું હતું પરંતુ કૉંગ્રેસે જૂના ઉમેદવાર અજય રાયને રિપીટ કર્યા છે. 2014માં મોદી સામે જ હાર્યા હતા ગત 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં વારાણસીથી ઊભેલા અજય રાયને 75,000 મત મળ્યા હતા, તેઓ ત્રીજા ક્રમે રહ્યા હતા. અજય રાયથી વધારે મત આમ આદમી પાર્ટીના ઉમેદવાર અને હાલ દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલને મળ્યા હતા. ગત ચૂંટણીમાં મોદીએ ઉત્તર પ્રદેશના વારાણસી અને ગુજરાતના વડોદરા બંને જગ્યાએથી ઉમેદવારી કરી હતી અને તેઓ બંને જગ્યાએથી વ���જયી થયા હતા. વારાણસી બેઠક પરથી નરેન્દ્ર મોદીને 5.8 લાખ મત, અરવિંદ કેજરીવાલને બે લાખ મત અને અજય રાયને 75,000 હજાર મત મળ્યા હતા. આપને આ પણ વાચવું ગમશે અજય રાયનાં મૂળિયાં ભાજપમાં અજય રાય ભૂમિહાર સમુદાયના છે અને તેઓ પાંચ વખત ધારાસભ્ય રહી ચૂક્યા છે. તેમણે પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત ભાજપ તરફી ગણાતી વિદ્યાર્થી પાંખથી કરી હતી. 1996માં નવ વખત ધારાસભ્ય રહેલા ઉમેદવારને હરાવીને તેઓ તેમણે પોતાને 'જાયન્ટ કિલર' તરીકે પ્રસ્થાપિત કર્યા હતા. બાદમાં તેઓ ભાજપમાં જોડાયા હતા અને 1996થી 2007ની વચ્ચે તેઓ ત્રણ વખત ભાજપની ટિકિટ પર ઉત્તર પ્રદેશની કોલાસલા બેઠક પરથી ધારાસભ્ય રહ્યા હતા. વર્ષ 2007માં ભાજપે તેમને ટિકિટ આપવાની ના પાડી દીધી અને તેમની જગ્યાએ મુરલી મનોહર જોશીને ઉમેદવાર ઘોષિત કરતા રાયે પક્ષ છોડી દીધો હતો. ભાજપને છોડ્યા બાદ અજય રાય સમાજવાદી પક્ષમાં જોડાયા હતા. વર્ષ 2009માં તેમણે લોકસભાની ચૂંટણી લડી હતી, પરંતુ ભાજપના મુરલી મનોહર જોશી સામે તેઓ હારી ગયા હતા. કૉંગ્રેસમાં રાયની નવી ઇનિંગ્સ આ જ વર્ષે તેઓ અપક્ષ તરીકે ઉત્તર પ્રદેશની કોલાસલા બેઠક પરથી વિધાનસભાની ચૂંટણી લડ્યા અને જીતી ગયા હતા. ઉત્તર પ્રદેશમાં વિધાનસભા બેઠકોનાં નવા સીમાંકન બાદ તેમની પરંપરાગત કોલાસલા બેઠકને અન્ય બેઠકમાં ભેળવી દેવામાં આવી હતી. જે બાદ તેઓ 2012માં કૉંગ્રેસની ટિકિટ પરથી પિંડ્રા બેઠક પરથી વિધાનસભાની ચૂંટણી લડ્યા અને જીત મેળવી હતી. આ બેઠક વારાણસી જિલ્લામાં જ આવે છે. જોકે, 2017માં તેઓ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપના અવધેશ સિંહ સામે ચૂંટણી હારી ગયા હતા. 2015માં થઈ હતી ધરપકડ વારાણસી બેઠક પર 19 મેના રોજ સાતમા તબક્કામાં મતદાન થવાનું છે અને અહીં આ વખતે ફરી ત્રિપાંખિયો જંગ થશે. વારાણસીમાં મોદી, અજય રાય ઉપરાંત સપા-બસપા-આરએલડીના ગઠબંધનનાં ઉમેદવાર શાલિની યાદવ છે. બીજી વખત મોદી સામે બાથ ભીડવા માગતા અજય રાયની વર્ષ 2015માં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ પ્રમાણે, 2015માં તેમની ઉપર ગંગામાં મૂર્તિ વિસર્જન પરના પ્રતિબંધ બાદ હિંસા આચરવાના અને તેને ઉત્તેજન આપવાના આરોપ લાગ્યા હતા. આ આરોપસર ધરપકડ બાદ તેમને જામીન આપવામાં આવ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશના વારાસણીમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની સામે કૉંગ્રેસે અજય રાયને ટિકિટ આપી છે. +text: 2002ની 27મી ફેબ���રુઆરીએ સાબરમતી ટ્રેન પર ટોળાએ હુમલો કર્યો હતો 27 ફેબ્રુઆરી-2002 : અયોધ્યાથી અમદાવાદ જતી સાબરમતી એક્સપ્રેસ ટ્રેનના S-6 કોચ પર ગોધરા રેલવે સ્ટેશન નજીક ટોળાંએ હુમલો કરતા 59 લોકોનાં મોત થયાં હતાં. 28 ફેબ્રુઆરી 2002 : અમદાવાદ શહેરમાં આવેલી ગુલબર્ગ સોસાયટીમાં પર બપોર બાદ ટોળાએ કરેલા હુમલામાં કોંગ્રેસના પૂર્વ સાંસદ અહેસાન જાફરી માર્યા ગયા. અન્ય 31 લોકો લાપત્તા થયાં, જેમને બાદમાં મૃત માની લેવામાં આવ્યા. 22 મે-2002 : તપાસ એજન્સીએ પહેલું આરોપનામું દાખલ કર્યું. પ્રોવિઝન ઑફ પ્રિવેન્શન ઑફ ટેરરિઝમ એક્ટ (POTA) કેનૂન હેઠળના એકપણ ગુનાનો તેમાં ઉલ્લેખ નહોતો. 19 ડિસેમ્બર.-2002 : બીજું પ્રાથમિક આરોપનામું દાખલ કરવામાં આવ્યું. તેમાં પણ પ્રોવિઝન ઑફ પ્રિવેન્શન ઑફ ટેરરિઝમ એક્ટ (POTA) કેનૂન હેઠળના એકપણ ગુનાનો ઉલ્લેખ નહોતો. 3 માર્ચ-2003 : સુનાવણી હાથ ધરવા વિશેષ POTA (પોટા) કોર્ટ રચવામાં આવી. 16 એપ્રિલ-2003 : ત્રીજું પ્રાથમિક આરોપનામું દાખલ કરાયું. જેમાં આરોપીઓ પર POTA હેઠળના ગુના લગાવવામાં આવ્યા. 21 નવેમ્બર-2003 : સુપ્રીમ કોર્ટે ગોધરાકાંડ કેસ સહિત 2002 રમખાણોના નવ કેસની તપાસ પર રોક લગાવી. સપ્ટેમ્બર-2004 : પોટા કોર્ટની સમીક્ષા સમિતિ ગુજરાત આવી. 16 મે-2005 : પોટા કોર્ટની સમીક્ષા સમિતિએ અભિપ્રાય આપ્યો. એપ્રિલ-2008 : સર્વોચ્ચ અદાલતે તપાસ પર લગાવેલી રોક હટાવી લીધી અને કેસમાં તપાસ માટે સીબીઆઈના ભૂતપૂર્વ વડા આર.કે રાઘવનની અધ્યક્ષતામાં વિશેષ તપાસ ટીમ રચવામાં આવી. 12 ફેબ્રુઆરી-2009 : ગુજરાત હાઈકોર્ટે ગોધરાકાંડ કેસમાં તમામ આરોપીઓ સામેના POTA (પોટા) કેનૂન હેઠળના ગુના રદ કરી દીધા. એપ્રિલ-2009 : સર્વોચ્ચ અદાલતે ગોધરાકાંડ કેસ સહિત 2002 રમખાણોના નવ કેસ માટે વિશેષ ફાસ્ટ ટ્રેક કોર્ટો રચવા આદેશ આપ્યો. ગોધરાકાંડ કેસની સુનાવણી માટે એડિશનલ સેશન જજ પી.આર.પટેલની નિમણૂક કરાઈ. જૂન-2009 : ગોધરાકાંડ કેસમાં વિશેષ અદાલતે સુનાવણી શરૂ કરી. 30 મે-2010 : ટ્રાયલ કોર્ટના જજે ગોધરા રેલવે સ્ટેશન પાસે ઘટનાસ્થળની મુલાકાત લીધી. 28 સપ્ટેમ્બર-2010 : ટ્રાયલ કોર્ટે ચુકાદો અનામત રાખ્યો. 24 જાન્યુઆરી-2011 : ગોધરાકાંડ કેસના ચુકાદા માટે 19 ફેબ્રુઆરીની તારીખ નક્કી કરવામાં આવી. જો કે બાદમાં તે 22 ફેબ્રુઆરી કરવામાં આવી. 25 જાન્યુઆરી-2011 : ગોધરાકાંડ કેસના ચુકાદા પર રોક માટે સુપ્રીમ કોર્ટે ઇનકાર કર્યો. 22 ફેબ્રુઆરી-2011 : અમદાવાદની વિશેષ ફાસ્ટ ટ્રેક અદાલતે ગોધરાકાંડ કેસમાં 31ને દોષિત ઠેરવ્યા જ્યારે 63ને નિર્દોષ જાહેર કર્યા. 09 ઑક્ટોબર-2017 : ગુજરાત હાઈકોર્ટે 11 દોષિતોની ફાંસીની સજા આજીવન કેદમાં ફેરવી, 20 આરોપીઓને ટ્રાયલ કોર્ટે આપેલી સજા યથાવત રાખવામાં આવી. તેમજ 63 આરોપીઓને નિર્દોષ ઠેરવતા ટ્રાયલ કોર્ટના ચુકાદાને હાઈકોર્ટે યથાવત રાખ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત હાઇકોર્ટે ગોધરાકાંડ મામલે ચૂકાદો આપતા 11 દોષિતોની ફાંસીની સજાને આજીવન કેદમાં ફેરવી છે. તો 63 વ્યક્તિઓને નિર્દોષ જાહેર કર્યાં છે. આ કેસમાં ક્યારે શું બન્યું ? +text: 'જો આણંદમાં કૉંગ્રેસ નહીં જીતી શકે, તો ક્યાંય નહીં જીતી શકે' આણંદની બેઠક ઉપરથી કૉંગ્રેસે ભરતસિંહ સોલંકીને ઉતાર્યા છે, જ્યારે અમરેલીની બેઠક ઉપરથી પરેશ ધાનાણી ઉમેદવાર છે. બે દિવસની યાત્રા દરમિયાન મોદી હિંમતનગર, સુરેન્દ્રનગર, આણંદ અને અમરેલી ખાતે જાહેરસભાઓ સંબોધશે. ગત લોકસભામાં ભાજપને રાજ્યની તમામ 26માંથી 26 બેઠક મળી હતી, પરંતુ જો વિધાનસભા ચૂંટણીના પર્ફૉર્મન્સની સરખામણીએ પાર્ટીનું પ્રદર્શન જોવામાં આવે, તો આ વખતે ભાજપ માટે કપરાં ચઢાણ હશે. આત્મવિશ્વાસથી ભરપૂર ભરતસિંહ સોલંકી આ બેઠક ઉપરથી કૉંગ્રેસના ભરતસિંહ સોલંકી ઉમેદવાર છે. તેમને વિશ્વાસ છે કે આ બેઠકને ભાજપ પાસેથી ખૂંચવી લેવામાં સફળતા મળશે. સોલંકીનું કહેવું છે કે જો આ બેઠક ઉપરથી કૉંગ્રેસ ન જીતી શકે તો કોઈ પણ બેઠક ઉપરથી જીતી નહીં શકે. 2004 અને 2009માં સોલંકી આ બેઠક ઉપરથી વિજેતા થયા હતા અને લોકસભામાં આ બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. 2014માં ભાજપે આણંદ સહિત ગુજરાતની તમામ 26 બેઠક ઉપર વિજય મેળવ્યો હતો. ભાજપે દિલીપ પટેલના સ્થાને મિતેષ પટેલને તક આપી છે. આ બેઠક ઉપર ભાજપનો ત્રણ વખત (1989,1999 અને 2014) વખત જ્યારે કૉંગ્રેસનો 10 વખત વિજય થયો છે. સોલંકીના નાના ઇશ્વરસિંહ સોલંકી 1980થી 1998 દરમિયાન આ બેઠક ઉપર પાંચ વખત વિજેતા થયા હતા. વરિષ્ઠ પત્રકાર રાજ ગોસ્વામી કહે છે, "ગાંધી પરિવાર માટે જે સ્થાન અમેઠી કે રાયબરેલીનું છે, તે સ્થાન સોલંકી પરિવાર માટે આણંદનું માની શકાય." આપને આ પણ વાચવું ગમશે આણંદની રાજકીય પરિસ્થિતિ 1946માં અમૂલની સ્થાપના થઈ આણંદ જિલ્લામાં વિધાનસભાની સાત બેઠકો આવેલી છે. જેમાં આણંદ, ખંભાત, બોરસદ, આંકલાવ, ઉમરેઠ, પેટલાદ અને સોજીત્રાનો સમાવેશ થાય છે. ઉમરેઠ અને ખંભાતમાં ભાજપ પાસે છે, જ્યારે આણંદ, બોરસદ, આંકલાવ, પેટલાદ અને સોજીત્રા બેઠક કૉંગ્રેસ પાસે છે. કૉં���્રેસના અધ્યક્ષ અમિત ચાવડા આંકલાવની બેઠક ઉપરથી ધારાસભ્ય છે, તેઓ સોલંકીના પિત્રાઈ ભાઈ થાય છે. સોલંકી ઓબીસી (અધર બૅકવર્ડ ક્લાસ) ક્ષત્રિય ઠાકોર સમાજના છે. અહીં ઠાકોરોના સાત લાખ 50 હજાર મત છે, જ્યારે પટેલ સમાજના બે લાખ 42 હજાર મત છે. મુસ્લિમ સમાજના એક લાખ 70 હજાર મત છે. જિલ્લાની કુલ વસતિ 20,92,745 લોકોની છે, જેમાંથી મહિલાઓની સંખ્યા 10,05,521 અને પુરુષોની સંખ્યા 10,87,224 છે. જિલ્લાની કુલ વસતિના 14,57,758 લોકો ગ્રામીણ વિસ્તારમાં રહે છે. જિલ્લામાં 1000 પુરુષોની સરખામણીએ 925 સ્ત્રીઓ છે અને સાક્ષરતા દર 84.37 ટકા છે. આ જિલ્લાના સંખ્યાબંધ લોકો દાયકાઓથી વિદેશમાં સ્થાયી થયા છે. કૉંગ્રેસે 'ન્યાય' યોજના ઉપર ભાર મૂક્યો તેથી આ વિસ્તારને 'ડૉલરિયો દેશ' એવી ઉપમા પણ મળી છે. જિલ્લામાં પાટીદાર સમુદાયનું વિશેષ પ્રભુત્વ છે. વિશાળ એનઆરઆઈ સમુદાયની અસર આ વિસ્તારમાં ઉપલબ્ધ સુવિધાઓ અને રહેણીકરણી પર પણ જોવા મળે છે. અમૂલ મારફત ભારતમાં શ્વેતક્રાંતિના બીજ આણંદમાં રોપાયાં હતા. અમૂલને કારણે 18 હજાર ગામોનાં 36 લાખ ખેડૂતોનાં જીવનમાં આમૂલ આર્થિક પરિવર્તન આણી શકાયું છે. સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનો પ્રસિદ્ધ પંથ BAPS (બોચાસણવાસી અક્ષર પુરુષોત્તમ સ્વામિનારાયણ સંસ્થાન) પણ આ જિલ્લાના બોચાસણ ગામમાં મૂળિયા ધરાવે છે. મોદી, રાહુલ અને અમરેલી અમરેલીની બેઠક ઉપર કૉંગ્રેસના મતોને હાર્દિક તરફ વાળવામાં હાર્દિક પટેલ મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે સોમવારે કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ મહુવા ખાતે જાહેરસભા સંબોધી. આ રીતે તેમણે ભાવનગર, જૂનાગઢ અને અમરેલીના મતદાતાઓ સુધી પહોંચવાનો પ્રયાસ કર્યો. અમરેલીની બેઠક ઉપરથી ગુજરાત વિધાનસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા પરેશ ધાનાણી કૉંગ્રેસની ટિકિટ ઉપર ઉમેદવાર છે. જાહેરસભામાં ગાંધીએ દેશના પાંચ કરોડ ગરીબ પરિવારોને 'ન્યાય' (ન્યૂનતમ આય યોજના) હેઠળ વાર્ષિક રૂ. 72 હજાર આપવાની જાહેરાત કરી હતી. વરિષ્ઠ પત્રકાર કૌશિક મહેતાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા જણાવ્યું, "કૉંગ્રેસને સૌરાષ્ટ્ર વિસ્તારમાં શક્યતાઓ દેખાય છે એટલે રાહુલ ગાંધીના કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હોય તેવું સ્પષ્ટ જણાય છે." અમરેલીની સાતમાંથી પાંચ બેઠકો પર કૉંગ્રેસનો વિજય થયો હતો. અમરેલીની બેઠક પર ધાનાણીની સામે ભાજપે નારણભાઈ કાછડિયાને ઉતાર્યા છે. બંને લેઉઆ પાટીદાર સમાજના છે. આ બેઠક ઉપર લગભગ 25 ટકા મત પાટીદાર સમાજના છે. પાકવીમો, પાણી અને પાટી���ાર ફૅક્ટર અમરેલીમાં ભાજપ વિરુદ્ધ જઈ શકે છે. તાજેતરમાં કૉંગ્રેસમાં જોડાયેલા હાર્દિક પટેલ આ બેઠક ઉપર મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી શકે છે. ગત વિધાનસભા ચૂંટણી વખતે કૉંગ્રેસને સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છની 54માંથી 30 બેઠક મળી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી બુધવાર અને ગુરૂવાર એમ બે દિવસ રાજ્યની મુલાકાતે હશે. આ દરમિયાન તેઓ ગૃહરાજ્યમાં બે 'સૌથી અઘરાં' પેપર આપશે. +text: ગુજરાતના કેટલાક ભાગોમાં ખાસ કરીને દક્ષિણ ગુજરાતના કેટલાક ભાગોમાં વરસાદની શરૂઆત થઈ છે. જોકે, હવામાન વિભાગના જણાવ્યા પ્રમાણે ગુજરાતમાં જૂનના છેલ્લા અઠવાડિયામાં ચોમાસાની વિધિવત શરૂઆત થશે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા મુજબ, ગુજરાતમાં આ વખતે 97થી 104 ટકા વરસાદ થવાના અણસાર છે. ગુજરાતમાં ચોમાસું શરૂ થાય તે પહેલાં આપણે સમજી લઈએ કે સારું કે નબળું ચોમાસું કોને કહેવાય? સારા ચોમાસા માટે ખરેખર કેટલો વરસાદ પડવો જોઈએ? ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ટ્રોપિકલ મિટિયૉરોલૉજીની ધ ક્લાઇમેટ ફોરકાસ્ટ સિસ્ટમના ડેટા અનુસાર ગુજરાતમાં 15 જૂન આસપાસ ચોમાસું બેસવાની આગાહી કરવામાં આવી હતી. સારું ચોમાસું કોને કહેવાય? ગુજરાતમાં સામાન્ય રીતે વિધિવત ચોમાસાની શરૂઆત જૂનમાં થતી હોય છે. બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં હવામાન નિષ્ણાંત અંકિત પટેલ કહે છે કે વરસાદની ટકાવારી માપવાના અલગઅલગ માપદંડ હોય છે. ટકાવારી પ્રમાણે વરસાદની વહેંચણી કરવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું, "જો 97થી 104 ટકા વરસાદ પડે તો તે સામાન્ય વરસાદ કહેવાય છે. 104થી 110 ટકાની આસપાસના વરસાદને સામાન્ય કરતાં થોડો વધુ વરસાદ કહેવાય છે." "પરંતુ જો ચોમાસાની ઋતુમાં 110 ટકાથી વધારે વરસાદ પડે તો અતિવૃષ્ટિ થાય છે. જેનાં ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? અંકિત પટેલ કહે છે, "જ્યારે દુષ્કાળની સ્થિતિનું નિર્માણ થાય છે ત્યારે 90 ટકાથી ઓછો વરસાદ પડ્યો હોય છે." "90 થી 96 ટકા વચ્ચેના વરસાદને અતિસામાન્ય વરસાદની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવ્યો છે." ગુજરાત માટે 100 ટકા વરસાદ એટલે શું? આપણે ટકાવારીની વાત તો કરી પરંતુ તેના માટે કેટલા પ્રમાણમાં વરસાદ પડે તે સમજવું જરૂરી છે. ગુજરાતમાં ખરેખર કેટલા મિલિમીટર વરસાદ પડવો જોઈએ તો તેને સારો વરસાદ કહી શકાય. અંકિત પટેલના જણાવ્યા પ્રમાણે કેટલો વરસાદ પડવો જોઈએ તેના માટે માપદંડ નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. તેમ���ે કહ્યું, "છેલ્લાં 30 વર્ષમાં કેટલો વરસાદ પડ્યો છે તેની સરેરાશના આધારે આગળનાં 10 વર્ષ માટે વરસાદનો માપદંડ નક્કી કરાય છે." "ગુજરાતમાં સરેરાશ 810 મિલિમીટર (31 ઇંચ જેટલો) વરસાદ પડે તો તેને 100 ટકા વરસાદ થયો કહેવાય." તેમણે જણાવ્યું કે ગુજરાતમાં મોટાભાગે જુલાઈ મહિનામાં સૌથી વધારે વરસાદ પડે છે. અંકિત પટેલના જણાવ્યા પ્રમાણે આ વર્ષે 28 જૂનથી 30 જૂનની વચ્ચે વરસાદ પડે તેવી સંભાવના છે. વરસાદ લંબાવવાનું કારણ સારું ચોમાસું એટલે સસ્તા વ્યાજદર અને રોજગારીની તકો ગુજરાતમાં સામાન્ય રીતે 15 જૂન બાદ ચોમાસાની શરૂઆત થાય છે, પરંતુ આ વર્ષે વરસાદ લંબાયો છે. બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીએ જ્યોતિષશાસ્ત્રનું જ્ઞાન ધરાવતા અને વર્ષોથી વરસાદની આગાહી કરતા અંબાલાલ પટેલ સાથે વરસાદમાં થઈ રહેલા વિલંબ અંગે વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું, "સિંધ પાકિસ્તાન તરફથી આવતા વરસાદી વાદળો એન્ટિ સાયક્લોનને કારણે વિખેરાઈ જાય છે જેની અસર ચોમાસા પર પડી રહી છે." અંકિતના કહેવા મુજબ "વિન્ડ પેટર્નમાં ગડબડ અને મોનસૂન ફ્લૉ(જમીનના સ્તરથી 15-20 કિમી ઊંચાઈ ધરાવતા પવનો) નબળા પડવાને કારણે પણ ચોમાસું લંબાયું છે." તેમણે કહ્યું, "વર્ષ 2014માં ચોમાસાનો વિધિવત પ્રારંભ 15 જુલાઈની આસપાસ થયો હતો. તેની સરખામણીએ આ ચોમાસું વહેલું કહી શકાય." 'સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદ પડશે' અંબાલાલ પટેલે કહ્યું કે ગુજરાતમાં ચોમાસું 29 જૂનથી 12 જુલાઈ વચ્ચે બેસે તેવા અણસાર છે. અંબાલાલનું માનવું છે કે આ વખતે દેશવ્યાપી ચોમાસું 100 ટકા રહેશે. તેમણે કહ્યું, "મેં વર્ષ 1958-59ના આંકડાઓને કેન્દ્રમાં રાખીને આ વર્ષની આગાહી કરી છે. એ સમયે પણ સામાન્ય કરતાં વધુ વરસાદ પડ્યો હતો." સ્ટેટ ઇમરજન્સી ઑપરેશન સેન્ટરના આંકડા મુજબ, 2017માં ગુજરાતમાં જૂનથી સપ્ટેમ્બરમાં કુલ 896.36 મિલિમીટર વરસાદ પડ્યો હતો. મતલબ કે 110.66 ટકા જેટલો વરસાદ થયો હતો. સૌથી વધુ વલસાડ જિલ્લામાં 2460 મિલિમીટર વરસાદ પડ્યો હતો. રાજ્યનો કપરાડા તાલુકો એવો હતો જેમાં સૌથી વધુ 3226 મિલિમીટર વરસાદ નોંધાયો હતો. સૌથી ઓછો વરસાદ 320 મિલિમીટર ભૂજમાં પડ્યો હતો. 27 તાલુકાઓ એવા હતા જ્યાં 251થી 500 મિલિમીટર વરસાદ પડ્યો હતો. 150 તાલુકાઓમાં 501થી 1000 મિલિમીટર વરસાદ નોંધાયો હતો. 2017માં 1000 મિલિમીટર વરસાદ ધરાવતા 73 તાલુકાઓ હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હવામાન વિભાગે આગાહી કરી છે કે આ વખતે ગુજરાતમાં ચોમાસું સારું રહેશે. આગાહી ���ુજબ આ વર્ષે ગુજરાતમાં સામાન્ય એટલે કે સારો વરસાદ થશે. +text: કપરા સમયમાં ગડકરી શાહને રાહ જોવડાવતા ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈ (પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઑફ ઇંડિયા)ને આપેલા ઇન્ટરવ્યૂમાં ગડકરીએ કહ્યું કે તેઓ અને પક્ષ 'દૃઢપણે મોદીની પાછળ ઊભા છે.' નીતિન ગડકરીને 'સંઘપ્રિય' તથા 'ક્લબ 160'ના સભ્ય માનવામાં આવે છે. છેલ્લા કેટલાક સમય દરમિયાન તેમણે સરકાર વિરુદ્ધ કરેલા નિવેદનોનો ઉપયોગ વિપક્ષે ભાજપ વિરુદ્ધ કર્યો હતો. શું છે ક્લબ 160 ? જો ભાજપને પૂર્ણ બહુમત ન મળે અને ગઠબંધન માટે સાથી પક્ષોની જરૂર પડે, ત્યારે જે નેતાઓના નામની ચર્ચા થાય, તેને 'ક્લબ 160' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ ચહેરા પરંપરાગત રીતે ભાજપ પ્રત્યે અણગમો ધરાવતા પક્ષો માટે પણ સ્વીકાર્ય બની શકે છે. ભાજપનો એક વર્ગ અધ્યક્ષ અમિત શાહ તથા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની કાર્યશૈલીથી નારાજ છે, તેઓ ગડકરીનું સમર્થન કરી શકે છે. ગડકરીનું 'બિઝનેસમૅન ફ્રેન્ડલી' વલણ તેમને ઉદ્યોગગૃહોના ફૅવરિટ ઉમેદવાર બનાવી શકે છે. આ સિવાય 'મરાઠી અસ્મિતા'ના નામે શિવસેના તેમનું સમર્થન કરી શકે છે, ગત લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ પછી તે બીજો સૌથી મોટો પક્ષ હતો ગડકરીને સંઘની નજીક માનવામાં આવે છે, તેઓ લોકસભામાં નાગપુરની બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે અને ત્યાં જ સંઘનું મુખ્યાલય આવેલું છે. ગડકરીનું કહેવું છે કે આગામી લોકસભામાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપ ગત વખત કરતાં પણ વધારે બેઠકો મેળવશે. લોકસભા 2019ની ચૂંટણીમાં ગડકરીની શું ભૂમિકામાં હશે એ અંગેનો ચિતાર બીબીસી ગુજરાતીએ મેળવ્યો હતો. આપને આ પણ વાચવું ગમશે ગડકરીની રાજકીય સફર ફડણવીસના પિતાના સ્થાને ગડકરી ચૂંટાયા હતા ગડકરીની રાજકીય સફર એક સામાન્ય કાર્યકર્તાથી લઈને મહત્ત્વના મંત્રી સુધીની છે. ગડકરીની સફર અંગે વરિષ્ઠ પત્રકાર યદુ જોશીએ જણાવ્યું: "એમણે એમની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘની વિદ્યાર્થી પાંખ અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદથી કરી હતી." "એમના માર્ગદર્શનમાં નાગપુર યુનિવર્સિટીની અનેક ચૂંટણી યોજાઈ હતી. એમની નેતૃત્વક્ષમતાને જોઈને તેમને પક્ષમાં મોકલવામાં આવ્યા." "વિધાનસભામાં એકવાર તેમની હાર થઈ હતી, જોકે ત્યારબાદ તેઓ વિધાનપરિષદમાં ચૂંટાયા હતા." "મુખ્ય પ્રધાન દેવેન્દ્ર ફડણવીસના પિતા ગંગાધર ફડણવીસ વિધાનપરિષદમાં ધારાસભ્ય હતા. એમના નિધન બાદ એમના સ્થાને ગડકરી ઊભા રહ્યા." "ત્યારબાદ ���ેઓ વર્ષો સુધી વિધાનપરિષદમાં ચૂંટાતા ગયા અને પછી યુતિના કાળમાં તેઓ મંત્રી બન્યા હતા." વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રદીપ સિંહના કહેવા પ્રમાણે, "2009માં નીતિન ગડકરી ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બન્યા. બીજીવાર પણ અધ્યક્ષપદની માળા ગડકરીના ગળામાં જ પડવાની હતી, પણ પૂર્તિ ગોટાળાને પગલે એ શક્ય ન બન્યું." ગડકરીનું સંગઠન-કૌશલ્ય બહુજન સમાજ અને બ્રાહ્મણોત્તર સમાજને ભાજપ સાથે જોડવામાં ગડકરીનો સૌથી મોટો ફાળો છે. બહુજન સમાજના કાર્યકર્તાઓને એમણે સાથે લીધા. તેમણે વિદર્ભમાં અનેક નેતા તૈયાર કર્યા છે. રાજકીય વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે તેઓ કુશળ સંગઠનકર્તા છે. યદુ જોષીના મતે ગડકરી વિકાસપુરુષ અને વિકાસને મહત્ત્વ આપનારા નેતા તરીકે ઓળખાય છે. મોદી સરકારના મંત્રીમંડળના સૌથી સફળ મંત્રી તરીકે તેમનો ઉલ્લેખ થાય છે. એમની આ છબિનો ફાયદો ભાજપને થઈ શકે છે. ભાજપની પ્રચારસભા માટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી બાદ સૌથી લોકપ્રિય નેતાઓમાં ગડકરી પ્રથમ સ્થાને હોઈ શકે છે એમ યદુ જોષીને લાગે છે. નીતિન ગડકરીની કામગીરીની પ્રશંસા લોકસભામાં પણ થઈ છે. કૉંગ્રેસ નેતા સોનિયા ગાંધીએ પણ ગડકરીની કામગીરીની પ્રશંસા કરી છે. પણ મંત્રી તરીકેની તેમની કામગીરી મિશ્ર સ્વરૂપની છે એમ પી. ચિદમ્બરમે ઇન્ડયિન એક્સપ્રેસ માટે લખેલા એક લેખમાં જણાવ્યું છે. ચિદમ્બરમે લખ્યું હતું, "રાજ્ય માર્ગના નિર્માણમાં તેમની કામગીરી ઉત્તમ છે, પણ ગંગા શુદ્ધીકરણના નામથી તેઓ માત્ર પ્રચાર કરે છે." "જળસંગ્રહના ક્ષેત્રમાં અપેક્ષાથી ઓછી અને સિંચન ક્ષેત્રે એમની કામગીરી નિરાશાજનક રહી છે." ગડકરી-મોદીનો પર્યાય હોઈ શકે? મોદીનો પર્યાય હોય શકે ગડકરી નીતિન ગડકરી મોદીનો પર્યાય હોઈ શકે કે કેમ એવી ચર્ચા આપણે કાયમ સાંભળીએ છીએ. જો ત્રિશંકુ સ્થિતિનું નિર્માણ થશે તો ગડકરીનું નામ આગળ આવશે એમ વિશ્લેષકોનું માનવું છે. રાજકીય વિશ્લેષક સબા નક્વીના કહેવા પ્રમાણે, "ચૂંટણી નજીક હોવાથી આવા પ્રકારના પર્યાયની ચર્ચાઓ એ એક ''ગેમપ્લાન'નો ભાગ હોઈ શકે છે. જો કદાચ મોદી હારી જાય તો વડા પ્રધાનપદ માટે નીતિન ગડકરીનું નામ આગળ આવી શકે છે." "ગડકરી સંઘની નજીકના ગણાય છે. ઉપરાંત એ ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ પણ રહી ચૂક્યા છે તથા મંત્રી તરીકે તેમની કુશળ પ્રશાસકની છાપ ઊભી થઈ છે. તમામ પક્ષના નેતાઓ સાથે તેમને સારા સંબંધો છે." ઇન્ડિયા ટુડેના કૉન્ક્લેવમાં નીતિન ગડકરીને આ જ સવાલ પૂછવામાં આવ્યો હતો. ત્યારે પણ તેમણે સ્પષ્ટતા કરી કે 'ન તો મને વડા પ્રધાનપદની અપેક્ષા છે, ન તો મારી એવી કોઈ મહત્ત્વાકાંક્ષા છે.' રાહુલ ગાંધીએ ટ્વીટ કરી કહ્યું હતું કે ગડકરીમાં હિંમત છે. એમને જવાબ આપતાં ગડકરીએ કહ્યું હતું કે 'મને તમારા સર્ટિફિકેટની જરૂર નથી.' વધુમાં તેમણે જણાવ્યું હતું, "અમારા અને કૉંગ્રેસના DNAમાં આ જ ફરક છે કે અમારો લોકશાહી પર વિશ્વાસ છે. તમારા દાવ-પેચ હવે ચાલશે નહીં." "મોદીજી ફરી એકવાર વડા પ્રધાન બનશે અને અમે ફરી એકવાર પૂર્ણ તાકત સાથે દેશને આગળ લાવીશું." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય પ્રધાન નીતિન ગડકરીએ રવિવારે વધુ એક વખત કહ્યું કે તેઓ વડા પ્રધાન બનવા નથી માગતા અને રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘની આવી કોઈ ઇચ્છા પણ નથી. +text: અમદાવાદ મિરરના અહેવાલ અનુસાર ભુજ હૉસ્ટેલમાં બનેલી ઘટનામાં સંપ્રદાયની માન્યતાને જવાબદાર ઠેરવનાર મંદિરના ભૂતપૂર્વ ટ્રસ્ટીને ધમકી આપવામાં આવી છે. ભુજ સ્વામિનારાયણ મંદિર ટ્રસ્ટના ભૂતપૂર્વ ટ્રસ્ટી આર.આર. પટેલે ભુજ એ પોલીસ ડિવિઝનમાં આ અંગે ફરિયાદ નોંધાવી છે. હૉસ્ટેલમાં વિદ્યાર્થીનીઓના કપડાં ઉતારીને તેઓ માસિક ચક્રમાં છે કે નહીં તે તપાસવાની ઘટનાનો આર.આર.પટેલે ખુલીને વિરોધ કર્યો હતો. ટ્રસ્ટમાંથી આઠ વર્ષ અગાઉ રાજીનામું આપનાર ટ્રસ્ટીએ સ્થાનિક અખબારોમાં કહ્યું હતું કે, આ ઘટના માટે રૂઢિટચુસ્ત માન્યતાઓ અને પંથની અમુક વિચારધાર જવાબદાર છે. આ વાત સ્થાનિક અખબારમાં છપાઈ હતી. ભુજ પોલીસ એ ડિવિઝનના તપાસ અધિકારી પીએસઆઈ કે એચ બારિયાએ જણાવ્યું, "પટેલ પર 18 ફેબ્રુઆરીએ સાંજે 7.15એ અજાણ્યા નંબર પરથી ફોન આવ્યો હતો. ફોન કરનારે ખરાઈ કરી હતી કે તે પટેલ બોલે છે અને ત્યારબાદ તેમને અપશબ્દો કહ્યા હતા. જો તેઓ સંતોની વિરુદ્ધમાં બોલશે તો તેમને તેમને મારી નાખવામાં આવશે અને તેમના કટકા કરી નાખવામાં આવશે" એવી ધમકી અપાઈ છે. ગૅંગસ્ટર રવિ પૂજારીને ભારત લવાયા ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર કર્ણાટક પોલીસે ગૅગસ્ટર રવિ પૂજારીની સેનેગલથી ધરપકડ કરી છે અને ભારત લાવવામાં આવ્યા છે. પશ્વિમ આફ્રિકાના સેનેગલમાં રવિ પૂજારીની એક વર્ષ પહેલાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ તેમને દેશમાં લાવવાની કામગીરી રવિવારે મોડી રાત્રે કર્ણાટક પોલીસ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. તેઓ રાત્રે બૅંગ્લુરુ ઍરપૉર્ટ પર પહોંચ્યા હતા. ઉલ્લ��ખનીય છે કે રવિ પૂજારી પર ગુજરાતમાં અનેક નેતાઓ અને વેપારીઓને ધમકી આપવા બદલ કેસ નોંધવામાં આવ્યા છે. કર્ણાટકમાં પુજારી સામે ખંડણીના 96 કૅસ નોંધાયેલાં છે. જ્યારે 39 બેંગ્લુરુમાં અને 36 કેસ મેંગ્લુરુમાં નોંધાયેલાં છે. આ ઉપરાંત મહારાષ્ટ્રા, ગુજરાત, કેરળ અને બીજા રાજ્યોમાંથી પણ અનેક કેસ રવિ પૂજારી સામે નોંધાયેલાં છે. દિલ્હીમાં સીએએના સમર્થકો અને વિરોધીઓમાં ઘર્ષણ દિલ્હીના મૌજપુરમાં રવિવારે નાગરિકતા કાયદાના વિરોધમાં પ્રદર્શન કરી રહેલાં અને સીએએનું સમર્થન કરી રહેલાં લોકો વચ્ચે પત્થરમારો થયો. હિંસક થતી સ્થિતિ સામે પોલીસે ટીયરગૅસના સેલ છોડ્યા હતા. પોલીસ અધિકારીઓએ પછી કહ્યું હતું કે સ્થિતિ નિયંત્રણમાં છે. મૌજપુરમાં સીએએનો વિરોધ ગત વર્ષે ડિસેમ્બર મહિનાથી થઈ રહ્યો છે. પરંતુ શનિવારે પ્રદર્શન કરનાર જાફરાબાદ મેટ્રો સ્ટેશને બેસી ગયા હતા. પ્રદર્શન કરનારમાં મોટા ભાગની મહિલાઓ છે. આ વિરોધને પગલે ઝાફરાબાદ મેટ્રો સ્ટેશન બંધ કરવામાં આવ્યું છે. આ કારણે વિસ્તારને જોડતી (સીલમપુર, મૌજપુર અને યમુના વિહારને જોડતા રસ્તા) બંધ છે. અનેક રસ્તાને ડાયવર્ટ કરવામાં આવ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો છોકરીઓ માસિકમાં છે કે નહીં તે કપડાં ઉતારી તપાસ કરવાની ભુજ સ્વામીનારાયણ મંદિર હૉસ્ટેલની ઘટનાનો વિવાદ રોકાવાનું નામ નથી લઈ રહ્યો. +text: સામાજિક કાર્યકર્તા ફિરોઝ પિંજરીએ કહ્યું, "અમે લોકો કોઈ બીજા કામથી હૉસ્ટેલ ગયા હતા પરંતુ ત્યાં જઈને અમને આ વાતની જાણકારી મળી છે. આ છોકરીઓએ અમને કહ્યું કે, તેમને 'કપડાં વિના ડાન્સ કરવા માટે મજબૂર કરવામાં આવે છે', અમને હૉસ્ટેલમાં જવાની પરવાનગી ન મળી હતી, પરંતુ અમે લોકોએ દૂરથી વીડિયો બનાવ્યો અને જિલ્લાધિકારીને સોંપ્યો છે." જલગાંવ જિલ્લાધિકારી અભિજીત રાઉતે આ કેસમાં તપાસના આદેશ આપ્યા છે. જે વીડિયોમાં છોકરીઓ કપડાં ઉતારીને ડાન્સ કરી રહી છે તે વીડિયો વાઇરલ થઈ ગયો, આ વાઇરલ વીડિયોની ક્લિપ બીબીસી મરાઠી પાસે પણ છે. વીડિયો પ્રમાણે એક છોકરી સીડીની બારીમાંથી સામાજિક કાર્યકર્તા સાથે વાત કરી રહી છે. તે આ સામાજિક કાર્યકર્તાઓને કહે છે, "મારો ચહેરો ન દેખાવવો જોઈએ" જે પછી સામાજિક કાર્યકર્તા આ વીડિયોમાં કહે છે, "નહીં દેખાડીએ. તમે બોલો. તમારા કેસને અમે જિલ્લાધિકારી પાસે મૂકીશું." હૉસ્ટેલ વહીવટીતંત્રની ટીકા વળી વી��િયોમાં છોકરીનો ચહેરો નથી દેખાતો, પરંતુ તે એમ કહેતાં નજર આવી રહી છે, "અમને લગભગ કપડાં વિના ડાન્સ કરવા માટે મજબૂર કરવામાં આવે છે. અમને એવું ખાવાનું મળે છે કે આ વિશે હું કહી પણ નથી શકતી. સરકાર તરફથી રૅશન લાવીને અહીં અમને ખાવાનું નથી ખવડાવતા. આ લોકો(હૉસ્ટેલના સંચાલક) છોકરીઓ પાસેથી પૈસા લઈને અને પોતાના બૉયફ્રેન્ડને બોલાવે છે." આ વીડિયોમાં છોકરી હૉસ્ટેલના વહીવટીતંત્રની ટીકા કરતી જોવા મળે છે. જ્યારે બીજી છોકરીઓની ટીકા સાંભળી રહેલાં મહિલા હૉસ્ટેલ અધિકારી રંજના જોપેએ મીડિયામાં કહ્યું, "સંસ્થાનમાં કોઈ પ્રકારનું ખોટું કામ ચાલી રહ્યું નથી. જે છોકરીનો આ વીડિયો વાઇરલ થયો છે, તેની માનસિક સ્થિતિ ઠીક નથી. તે અહીં ગર્ભવતી છોકરીઓની પિટાઈ કરી ચૂકી છે." રંજના જોપેએ એ પણ કહ્યું કે વીડિયો રેકૉર્ડિંગની વાત સામે આવ્યા પછી તે લોકોએ સામાજિક કાર્યકર્તાઓને હૉસ્ટેલમાં આવવાની અનુમતિ ન આપી. જિલ્લાના મહિલા અને બાળ કલ્યાણ અધિકારી વિજય સિંહ પરદેશીએ કહ્યું, "જાણકારી મળતા જ અમે લોકોએ હૉસ્ટેલની મુલાકાત લીધી. અમે છોકરીઓ સાથે વાત કરી. છોકરીની સુરક્ષા પર કોઈ જોખમ નથી. જિલ્લા અધિકારીએ આ મામલે તપાસ સમિતિ બનાવી છે." જિલ્લા અધિકારી સમક્ષ ફરિયાદ જલગાંવના સામાજિક કાર્યકર્તા ફરીદ ખાને બીબીસીને કહ્યું, "મંગળવારની સાંજે જિલ્લાધિકારી સામે ફરિયાદ નોંધાવવામાં આવી. અમે લોકો હૉસ્ટેલ ગયા હતા, જ્યારે અમે લોકો બહાર નીકળી રહ્યા હતા ત્યારે છોકરીઓએ અમને બોલાવીને પોતાનું દુ:ખ જણાવ્યું. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે અનેક છોકરીઓના બૉયફ્રેન્ડ રાત્રે હૉસ્ટેલમાં રહે છે. અમે લોકો આ મામલે જલદી કાર્યવાહીની માગ કરીએ છીએ." જલગાંવની એક અન્ય સામાજિક કાર્યકર્તા મંગલા સોનવાનેએ એક મહિલાની માનસિક સ્થિતિ પર સવાલ ઉઠાવવા અંગે કહ્યું, "બની શકે છે કે એક છોકરીની માનસિક સ્થિતિ યોગ્ય નથી, પરંતુ બીજી છોકરીઓની શું સ્થિતિ છે? તે હૉસ્ટેલના બીજા માળે એકલા વાત કરી રહી ન હતી, આ પછી બીજી છોકરીઓએ પણ આ મામલે ફરિયાદ કરી હતી." વીડિયો વાઇરલ થયા પછી આ ઘટના પર ઘણી પ્રતિક્રિયા જોવા મળી કહી છે. રાજ્યના હાલના બજેટ સત્ર દરમિયાન પણ આ મુદ્દાએ તૂલ પકડ્યો. વિપક્ષ નેતા દેવેન્દ્ર ફડણવીસે વિધાનસભામાં પોતાના સંબોધનમાં કહ્યું, "આ ઘટનાના સમાચાર મળ્યા, પછી વીડિયો પણ સામે આવ્યો છે. આ કેસમાં પોલીસવાળા છોકરીઓને કપડા વગર ડાન્સ કરવા પર મજબૂર કરી રહ્ય�� છે. આપણે આ કેસમાં સંવેદનશીલતાથી જોવાની જરૂરિયાત છે. આ કેસમાં દોષિતોની જલદી ધરપકડ કરવામાં આવે. " આ કેસ પર રાજ્યની મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રી યશોમતિ ઠાકુરે કહ્યું, "જલગાંવની ઘટનાનો ઉલ્લેખ વિધાનસભામાં થયો છે. આ ઘણો ગંભીર મામલો છે." ગૃહમંત્રી અનિલ દેશમુખે સંસદની અંદરની આ ઘટનાની તપાસના આદેશ આપ્યા છે. તેમણે કહ્યું, "હું ખુદ આ કેસ પર નજર રાખી રહ્યો છું. જો આરોપ સાબિત થશે તો દોષિતો સામે આકરી કાર્યવાહી કરવામાં આવશે. અમે કોઈને નહીં છોડીએ. નિષ્પક્ષતાની સાથે સંપૂર્ણ કાર્યવાહી થશે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્રના જલગાંવમાં એક સનસનીભર્યો મામલો સામે આવ્યો છે, જે પ્રમાણે કેટલાંક સામાજિક કાર્યકર્તાઓએ આરોપ લગાવ્યો છે કે સરકારી ગર્લ્સ હૉસ્ટેલની છોકરીઓને કપડાં ઉતારીને પુરુષોની સામે ડાન્સ કરવા માટે મજબૂર કરવામાં આવે છે. +text: નેથાનન પાંચ વર્ષની ઉંમરે જ ઇન્ટરનેટની દુનિયામાં છવાઈ ગયા હતાં. સાત વર્ષની ઉંમરે તેમણે મેકઅપનો કોર્સ કર્યો હતો. ફેસબુક પર તેમના સાત લાખથી વધારે ફોલોઅર્સ છે. તેઓ ફેસબુક લાઇવ પર મેકઅપ કરતા શીખવે છે. સાથે જ આટલી નાની ઉંમરે તેઓ લંડન ફેશન વીક 2018માં પ્રોફેશનલ મેકઅપ આર્ટિસ્ટ તરિકે કામ કર્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો થાઇલૅન્ડની દસ વર્ષની બાળકી સફળ મેકઅપ આર્ટિસ્ટ છે. +text: આ શબ્દો અમદાવાદમાં રહેતા સાગર પરમારના છે. ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસની ભીતિને પગલે લૉકડાઉન છે, પોલીસ પણ લૉકડાઉનનો સખત રીતે અમલ કરાવી રહી છે. આરોગ્ય સચિવ જયંતી રવિ દ્વારા અપાયેલી માહિતી પ્રમાણે ગુજરાતમાં મૃતકાંક છ થઈ ગયો છે. કોરોનાના કપરા કાળમાં લોકો ઘર પકડીને બેસી ગયા છે ત્યારે એવા પણ લોકો છે જે ઘર છોડીને કામ કરી રહ્યા છે. આમાં ડૉક્ટરો તો ખરા જ, પણ સફાઈકર્મીઓ પણ આ સમયે પોતાનું કામ નિષ્ઠાપૂર્વક કરી રહ્યા છે. સફાઈકર્મીઓ એવા મૂક કર્મચારી છે જે ઝટ યાદ ન આવે પણ રાજ્યભરમાં સફાઈકર્મચારીઓ પોતાની ફરજ નિભાવી રહ્યા છે. 'લોકોનો અભિગમ બદલાયો છે' સફાઈકામદાર આ કસોટીકાળમાં તેઓ કેવી રીતે કામ કરી રહ્યા છે એ વિશે બીબીસીએ અમદાવાદ કોર્પૉરેશનમાં કરાર હેઠળ કામ કરતાં સફાઈ ઑપરેશનલ સુપરવાઇઝર સાગર પરમાર સાથે વાત કરી. સાગર પરમારે બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં જણાવ્યું હતું કે "અત્યાર સુધી એવું થતું કે સફા���કર્મીઓને સોસાયટીઓમાંથી મોટે ભાગે સાંભળવાનું જ આવતું કે તમારી ગાડી મોડી આવે છે. તમારું કામ બરાબર નથી. પરંતુ કોરોનાનો કેર જ્યારથી શરૂ થયો છે ત્યારથી લોકો સફાઈકામદારોને આદર આપવા માંડ્યા છે. " સાગર ઉમેરે છે, "સફાઈકામદારો કચરો લેવા વિવિધ સોસાયટીમાં જાય છે ત્યારે લોકો પ્રેમથી ચા માટે આગ્રહ કરે છે. આવું અગાઉ થતું નહોતું. જે લોકો સરખી રીતે વાતો પણ નહોતા કરતાં એ હવે ચા માટે આગ્રહ કરે છે. અગાઉ સફાઈની ગાડી મોડી પડતી તો લોકો રાડારાડ કરી મૂકતા હતા, હવે કહે છે કે કંઈ વાંધો નહીં, બે દિવસ પછી પણ તમે ગાડી મોકલશો તો ચાલશે." સાગરની વાત ઉપરથી લાગે છે કે આ કપરા સમયમાં લોકોનો તેમના પ્રત્યેનો અભિગમ બદલાયો છે. લૉકડાઉનને પગલે કયા પ્રકારની સમસ્યા સર્જાઈ છે? એ વિશે જણાવતાં સાગર કહે છે કે "હું અમદાવાદના ઘાટલોડિયા વૉર્ડની સફાઈનું કામ જોઉં છું. વૉર્ડમાં કોઈ પણ જગ્યાએ કચરાની સમસ્યા હોય તો મારે એ ઉકેલવામાં મદદરૂપ થવાનું હોય છે. મારી દેખરેખ હેઠળ 13 ગાડી છે, લૉકડાઉન જાહેર થયા પછી સ્થિતિ એ ઊભી થઈ છે કે મારી પાસે જે કામદારો હતા એમાંના મોટા ભાગના ચાલ્યા ગયા છે." 'બીક તો અમને પણ લાગે છે...' સફાઈકામદાર આ લૉકડાઉનમાં સફાઈકામમાં લાગેલા ઘણા લોકો પોતાના વતન કે રાજ્યમાં ચાલ્યા ગયા છે. સાગર કહે છે, "રાજસ્થાન અને દાહોદ વગેરેના જે કામદારો હતા એ ચાલતાં-ચાલતાં પોતાના વતન નીકળી ગયા છે. અમે તેમને કહ્યું હતું કે તમને જે કરિયાણું - સામાન વગેરેની જરૂર હોય તે કહો, તમને ભરી આપશું. તેમણે કહ્યું કે એ તો અમે ખરીદી લઈશું, તમે અમને પૈસા આપો. અમે પૈસા આપ્યા પછી હતા એમાંના ઘણા ચાલ્યા ગયા." "લૉકડાઉનને કારણે એવા પણ લોકો છે જે નવરા પડી ગયા છે અને પૈસાની જરૂર છે, તેથી મને કેટલાક લોકલ કામદારો મળી ગયા છે. સફાઈની ગાડી ચલાવવા માટે મારી પાસે સ્કૂલ બસ ચલાવતા એક ડ્રાઇવર આવ્યા હતા અને મને કહ્યું હતું કે મને પૈસાની જરૂર છે હું ગાડી ચલાવીશ, કામ આપો. આથી કામદારોની જે અછત પડી હતી તે ઘણે અંશે ઉકેલાઈ ગઈ છે." રોજના કામના કલાકો કરતાં હાલ કામના કલાકો વધી ગયા છે. એ વિશે જણાવતાં સાગર કહે છે કે "મારી જ વાત કરું તો સવારે સાત વાગ્યે કામ શરૂ કરી દઉં છું અને સાંજે ક્યારે પાછો ઘરે ફરીશ તે જ નક્કી નથી હોતું." કોરોના સામે લોકો ઘર પકડીને બેસી ગયા છે. તમને ડર નથી લાગતો? તમારા પરિવારજનો તમને શું કહે છે? સાગર કહે છે કે "આવા સમયમાં ડર કોને ન લાગે! મારા ઘરમાં પણ મને કહે છે કે તું બહાર જઈને કામ કરવાનું રહેવા દે, તારા કારણે અમે મરીશું." અમદાવાદના અન્ય એક સફાઈકામદારે બીબીસી સાથે વાત કરતાં કહ્યું હતું કે "એટલું તો ખરું કે લોકોનો વ્યવહાર ખૂબ સારો થઈ ગયો છે. કામ અત્યારે મશ્કેલી વધારે હોવાથી મોડા પહોંચીએ તો સોસાયટીવાળા કહે છે કે તમે લોકો આવો છો એ જ ખૂબ મોટી વાત છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "આ કોરોનાને લીધે સમાજમાં જબરું પરિવર્તન આવી ગયું છે. જે લોકો સફાઈકામદારો સાથે સારી રીતે વાત નહોતા કરતાં, તેઓ હવે ચા માટે આગ્રહ કરવા માંડ્યા છે." +text: રવિવારે કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબ સામે રૉયલ્સે જે ચમકાટ દાખવ્યો હતો તે રાતોરાત ગાયબ થઈ ગયો હતો. કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સના યુવાન બૉલર્સે આ વખતે કમાલ કરી હતી. શિવમ માવી અને કમલેશ નાગરકોટી પણ અંડર-19 વર્લ્ડકપ જીતેલી ભારતીય ટીમના જ સદસ્યો છે, જેમણે રાહુલ દ્રવિડના કોચિંગમાં શાનદાર બૉલિંગ દ્વારા દેશને સફળતા અપાવી હતી. હવે આ જ બૉલર કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સ મારફતે આઈપીએલમાં કમાલ કરી રહ્યા છે. બુધવારે રમાયેલી મેચમાં પ્રથમ બેટિંગ કરતાં કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સે 20 ઓવરમાં છ વિકેટે 174 રનનો સ્કોર નોંધાવ્યો હતો. રાજસ્થાને જે રીતે રવિવારે બેટિંગ કરી હતી તે જોતાં આ સ્કોર તેઓ આસાનીથી વટાવી શકશે તેમ લાગતું હતું પરંતુ અંતે તેઓ 20 ઓવરમાં નવ વિકેટે 137 રન જ કરી શક્યા હતા. આમ કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સનો 37 રનના પ્રભાવશાળી માર્જીનથી વિજય થયો હતો. માવી અને નાગરકોટીની વેધક બૉલિંગ રાજસ્થાનના આવા કંગાળ પ્રદર્શન માટે તેના બૅટ્સમૅનની ભૂલો કરતાં શિવમ માવી અને કમલેશ નાગરકોટીની વેધક બૉલિંગ જવાબદાર હતી. શિવમ માવીએ જોઝ બટલર અને સંજુ સેમસન જેવા બે ખતરનાક બૅટ્સમૅનને આઉટ કરી દીધા હતા તો બીજી તરફ નાગરકોટીએ રોબીન ઉથપ્પા અને રિયાન પરાગને આઉટ કરીને રૉયલ્સના મિડલ ઑર્ડરનો પ્રતિકાર ખતમ કરી નાખ્યો હતો. સૌથી મોંઘા ક્રિકેટર પેટ કમિન્સે પ્રારંભમાં જ સ્ટીવ સ્મિથની વિકેટ લઈને રાજસ્થાનના ગઢમાં ગાબડું પાડ્યું હતું. સ્મિથ ત્રણ અને સંજુ સેમસન આઠ રન જ કરી શક્યા હતા. પંજાબ સામેની મૅચમાં અશક્યને શક્ય કરી દેખાડનારા રાહુલ તિવેટીયા પાસેથી બુધવારે પણ એવી જ બેટિંગની અપેક્ષા રખાતી હતી પરંતુ એ દિવસે સાત સિક્સર ફટકારનારા આ ખેલાડી બુધવારે માત્ર એક સિક્સર સાથે 14 રન કરી શક્યા હતા. ઇંગ્લૅન્ડના ટોમ કરને થોડી લડત આપ��� હતી પરંતુ તે સિવાય સમગ્ર ઇનિંગ્સ દરમિયાન રાજસ્થાન રૉયલ્સ મૅચ જીતવાની તો ઠીક લડત આપવાની સ્થિતિમાં પણ ન હતું. ટોમ કરને છેક સુધી ટકીને પરાજયનું માર્જીન ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરતી અડધી સદી ફટકારી હતી. તેમણે 36 બૉલમાં અણનમ 54 રન ફટકાર્યા હતા, જેમાં ત્રણ સિક્સરનો સમાવેશ થતો હતો. 175નો લડાયક પડકાર આ સિઝનમાં અગાઉ કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સે તેની ઇનિંગ્સમાં ખાસ ચમકારો દાખવ્યો ન હતો, પરંતુ ત્રણ ચાર બૅટ્સમૅનના સહિયારા પ્રયાસને કારણે ટીમ 175 રનનો લડાયક પડકાર આપવામાં સમર્થ રહી હતી. કોલકાતા માટે ઓપનર શુભમન ગિલે શાનદાર બેટિંગ કરીને 34 બોલમાં 47 રન ફટકાર્યા, તો ઇંગ્લૅન્ડના કૅપ્ટન ઇઓન મોર્ગને અંતિમ ઓવર્સમાં ઝડપી બેટિંગ કરીને 23 બૉલમાં અણનમ 34 રન ફટકાર્યા હતા. તેમણે બે સિક્સર ફટકારી હતી. એક સમયે ટીમનો સ્કોર 150ની આસપાસ રહે એમ લાગતું હતું પરંતુ મોર્ગનની બેટિંગને કારણે તેઓ 175 રનનો ટાર્ગેટ આપવામાં સફળ રહ્યા હતા. આક્રમક બૅટસમૅન આન્દ્રે રસલે ત્રણ સિક્સર સાથે 34 રન ફટકાર્યા હતા. એમ લાગતું હતું કે રસલ સેટ થઈ ગયા છે અને તે વધુ એક વાર ઝંઝાવાત સર્જવા સજ્જ છે. તે જ સમયે અંકિત રાજપૂતના એક અત્યંત બહારના બૉલને કવર પર ફટકારવા જતાં તેઓ જયદેવ ઉનડકટના હાથમાં બાઉન્ડરી પર ઝડપાઈ ગયા હતા. નીતિશ રાણાએ 22 રનનું યોગદાન આપ્યું હતું. આર્ચરની બે મહત્ત્વની વિકેટ રાજસ્થાન માટે જોફરા આર્ચરે પ્રભાવશાળી બૉલિંગ કરી હતી. તેમણે ચાર ઓવરમાં માત્ર 18 રન આપીને શુભમન ગિલ અને કૅપ્ટન દિનેશ કાર્તિકની એમ બે મહત્ત્વની વિકેટ લીધી હતી. બંને ટીમ હવે તેમની આગામી મૅચ ત્રીજી ઓક્ટોબરે રમશે. રાજસ્થાનનો મુકાબલો રૉયલ ચૅલેન્જર્સ બૅંગલોર અને કોલકાતાનો મુકાબલો દિલ્હી કૅપિટલ્સ સામે થશે. બીજી બેટિંગ કરનારી ટીમે વધારે સિક્સર ફટકારી છે આ વખતે પ્રારંભથી જ રોમાંચક મૅચ રમાઈ રહી છે, એમાંથી બે મૅચ તો ટાઈમાં પરિણમી હતી. એવામાં સંજુ સેમસન, રાહુલ તિવેટીયા, મયંક અગ્રવાલ, કેઇરોન પૉલાર્ડ અને ઈશાન કિશન જેવા બૅટ્સમૅન તો રન દોડવાનું પસંદ કરતાં જ નથી. તેઓ રન દોડવાને બદલે માત્ર સિક્સર પર આધાર રાખે છે અને તેમાં જ તેમને સફળતા મળે છે. આમ થવાને કારણે આ વખતે ટુર્નામેન્ટનું આકર્ષણ પણ વધી ગયું છે. બુધવારે કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સ અને રાજસ્થાન રૉયલ્સ વચ્ચે રમાયેલી મૅચ સાથે કુલ 12 મૅચ રમાઈ ચૂકી છે અને તેમાં 178 સિક્સર જોવા મળી છે. તેમાંય બીજી બેટિંગ કરનારી ટીમ વધારે સિક્સર ફટકારતી જોવા મળી છે. આ સિઝનની 12 મૅચમાં પહેલાં બેટિંગ કરનારી ટીમે 86 સિક્સર ફટકારી છે, જેની સરખામણીએ બીજી બેટિંગ કરનારી ટીમે 92 સિક્સર ફટકારી છે. આ સિઝનમાં રાજસ્થાનના સંજુ સેમસન છવાઈ ગયા છે. તેઓ માત્ર બે જ મૅચમાં 16 સિક્સર ફટકારીને મોખરે છે તો મયંક અગ્રવાલે ત્રણ મેચમાં 11 સિક્સર ફટકારી છે અને ત્રીજા ક્રમે બે બૅટ્સમૅન છે. લોકેશ રાહુલે ત્રણ ઇનિંગ્સમાં નવ અને ઈશાન કિશને એક જ ઇનિંગ્સમાં નવ સિક્સર ફટકારી છે. આઈપીએલમાં આ વખતે ટોસ જીતીને પહેલાં બૉલિંગ કરવાનો ટ્રૅન્ડ છે. કદાચ તમામ ટીમ બીજી બેટિંગ કરવાનું જ વિચારતી હશે અને તેથી જ બીજી બેટિંગ કરનારી ટીમો વધુ સિક્સરો ફટકારી રહી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હજી બે દિવસ અગાઉ લગભગ હારની બાજીને જીતમાં ફેરવી નાખનારી ટીમ રાજસ્થાન રૉયલ્સની સજુ સેમસન અને રાહુલ તિવેટીયા સહિતની બેટિંગ લાઇનઅપ બુધવારે ખેરવાઈ ગઈ. +text: છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી વાજપેયી રાજકીય જીવનથી દૂર રહ્યા હતા, એટલું જ નહીં છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી તેઓ જાહેર જીવનમાં પણ દેખાયા નહોતા. લોકોના મનમા એક પ્રશ્ન હતો કે વાજપેયી આટલા સમયથી ક્યાં હતાં, શું કરતા અને કઇ સ્થિતિમાં હતાં. અટલ બિહારી વાજપેયીના જન્મદિવસે તેમનાં મિત્ર શિવકુમાર શર્માએ બીબીસી સંવાદદાતા સરોજ સિંહ સાથેની વાતમાં કહ્યું હતું કે, તેઓ દરરોજ સવારે વાજપેયીને મળવા જતા હતા. તેમણે વાજપેયીના રોજિંદા જીવન અંગે કેટલીક રસપ્રદ બાબતો કહી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કેવું હતું વાજપેયીનું રોજિંદું જીવન? અટલજીને ખીચડી બહુ ભાવે છે 14 વર્ષનો એકાંતવાસ 13 મે 2004 ગુરૂવારે કૅબિનેટની છેલ્લી બેઠક પતાવીને અટલ બિહારી વાજપેયી રાષ્ટ્રપતિભવન તરફ જવા નીકળ્યા હતા. તેમની આગેવાની હેઠળ સંસદીય ચૂંટણીમાં હાર થઈ હતી. તેઓ સાંજે રાજીનામું આપવા માટે રાષ્ટ્રતપતિ ભવન ગયા ત્યારે ઔરંગઝેબ રોડ સ્થિત કૉંગ્રેસ કાર્યાલયમાં વિજયોત્સવ ચાલી રહ્યો હતો. રાજીનામું આપ્યા બાદ અટલજી બહાર આવીને બોલ્યા હતા, "અમારા પક્ષ અને ગઠબંધનની હાર થઈ છે, દેશ જીતી ગયો છે... અમે આ પોસ્ટ છોડી છે પણ જવાબદારી છોડી નથી." વાજપેયી વિરોધ પક્ષના નેતા બનવાના હતા, સુષ્મા સ્વરાજે એવી જ જાહેરાત કરી હતી, પણ બધાં જ અજાણ હતા કે વાજપેયી રાજનીતિમાંથી નિવૃત્તિ લેશે, જેમના શબ્દો સાંભળવા માટે આખો દેશ આતુર હતો. એ વાજપેયીનો અવાજ હવે શાંત થઈ જવાનો હતો. 2004 પછીના વર્ષોમાં જાણે કે વાજપેયીના જીવનમાં એકાંતવાસ શરૂ થઈ ગયો. વાજપેયી રાજકીય જીવનમાંથી નિવૃત્તિ લેશે કે નહીં આ અંગે ઘણી ચર્ચાઓ થઈ હતી. આખરે નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી આખરે 2005માં મુંબઈના શિવાજી પાર્કમાં ભાજપની રજતજયંતી પ્રસંગે આયોજિત કાર્યક્રમમાં વાજપેયીએ નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી હતી. પોતાના ભાષણમાં પક્ષની જવાબદારી અડવાણી અને પ્રમોદ મહાજનને સોંપી હતી. વાજપેયી લખનૌ બેઠકથી લોકસભાના સાંસદ હતા, પરંતુ સ્વસ્થ ન હોવાથી સંસદની કામગીરીમાં નિયમિત રીતે ભાગ નહોતા લઈ શકતા. 2007માં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં મતદાન કરવા માટે વાજપેયી વ્હિલચૅર પર બેસીને આવ્યા ત્યારે લોકોને આશ્ચર્ય થયું હતું. 2007માં વાજપેયી ઉત્તરપ્રદેશ વિધાનસભાની ચુંટણીમાં પ્રચાર માટે આવશે કે નહીં તે અંગે ઘણી ચર્ચા થઈ હતી. છેવટે લખનૌમાં બેઠક યોજી અને તેમણે કહ્યું કે હું મતદાન માટે નહીં આવી શકું. 2007માં વાજપેયીએ મહારાષ્ટ્રની મુલાકાતા લીધી, તેઓ સંઘ પરિવારના એક કાર્યક્રમમાં હાજરી આપવા ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. ડૉક્ટરે ચાલવા પર મનાઈ ફરમાવી હોવાથી તેઓ વ્હિલચૅર પર બેસીને આવ્યા હતા. વ્હિલચૅરમાં સ્ટેજ પર જઈ શકે એ માટે લિફ્ટની વ્યવસ્થા કરાઈ હતી. 2009માં સાંસદ તરીકેના તેમના પાંચ વર્ષ પૂર્ણ થયા અને એ સાથે સક્રિય રાજનીતિમાંથી તેમણે વિદાય લીધી હતી. વાજપેયીને શું બીમારી હતી? 2000માં જ્યારે તેઓ વડાપ્રધાન હતા, ત્યારે મુંબઈના બ્રીચ કૅન્ડી હૉસ્પિટલમાં તેમની ની-રિપ્લેસમન્ટ સર્જરી થઈ હતી. 2004 પછી તેમનું હલનચલન ઘટ્યું હતું. એમના મિત્ર એન એમ ઘટાટે કહે છે કે, 2009માં વાજપેયીને ઍટેક આવ્યો અને ત્યારબાદ બોલવાનુ બંધ થઈ ગયુ. એ વખતે તમને દિલ્હીના એમ્સ હૉસ્પિટલમાં વૅન્ટિલેટર પર રાખ્યા હતા. ત્યારબાદ વાજપેયીને ડિમેન્શિયા અને અલ્ઝાઇમર થયું હોવાના સામાચાર માધ્યમોમાં હતા, પણ આ અંગે અન્ય મત પણ હતો. એ વખતે તેઓ બોલી શકતા નહોતા એ સ્પષ્ટ છે. તેમની નજીક રહેલા લોકો એવું પણ કહે છે કે તેઓ ઘણી બાબતો ભૂલી જાય છે. 15 વર્ષથી તેમની સારવાર કરી રહેલા એમ્સના સંચાલક ડૉક્ટર રણદીપ ગુલેરિયાએ અનેક વખત કહ્યું છે કે વાજપેયી ઘણી વાતો ભૂલી જતા હતા, પણ ડિમેન્શિયા હોવાની વાતને નકારી કાઢી હતી. વાજપેયીને ચાઇનિઝ ભોજન પસંદ હતું અને મીઠાઈ માટે આકર્ષણ હતું. ડાયાબિટીસ, કિડનીની સમસ્યા અને યુરિન ઇન્ફૅક્શનના કારણે તેમનો આહાર પણ મર્યાદિત ક���ી દેવાયો હતો. હાલમાં વાજપેયીને યુરિન ઇન્ફૅક્શનની સારવાર માટે હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા છે. ભારતરત્ન વાજપેયી લોકો સામે આવ્યા માર્ચ 2015માં વાજપેયીને તેમના નિવાસસ્થાને ભારતરત્નનું સન્માન આપવામાં આવ્યું, આ ઘડીએ રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જી અને વડાપ્રધઆન નરેન્દ્ર મોદી ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. આ પ્રસંગે ફરી એકવખત તેઓ વ્હિલચૅર પર જોવા મળ્યા. તેમને ભારતરત્ન આપવાની માગ ઘણાં સમયથી કરાતી હતી. આખરી દિવસોમાં વાજપેયી ક્યાં હતાં? ધી ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ પ્રમાણે, ઘણાં વર્ષોથી તેઓ ક્રિષ્ના મેનન માર્ગ સ્થિત પોતાના નિવાસસ્થાને દત્તક પુત્રી નમિતા ભટ્ટાચાર્ય અને અનેક વર્ષોથી તેમની સાથે રહેલાં મિસિસ કૌલ સાથે રહેતા હતા. વાજપેયીને મળવા માટે તેમના ડૉક્ટર્સ, તેમના મિત્ર અને વકીલ એન. એમ. ઘટાટે, લાલકૃષ્ણ અડવાણી અને ઉત્તરાખંડના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી બી સી ખંડુરી આવતા હતા. છેલ્લાં 14 વર્ષોથી 25 ડિસેમ્બરે વાજપેયીના જન્મદિવસે ઘણાં નેતાઓ તેમને મળવા માટે જતા હતા. પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંઘ પણ તેમના નિવાસસ્થાને જવાનું ચૂકતા નહતા. અડવાણી પણ વાજપેયીની મુલાકાત માટે તેમના ઘરે જતા હતા. તેમણે અનેક વખત વાજપેયીને પોતાના ગુરુ ગણાવ્યા હતા. તેમની જોડી ઘણાં વર્ષો સુધી 'રામ-લક્ષ્મણ' તરીકે જાણીતી હતી. લક્ષ્મણ એટલે કે અડવાણી ભાજપના માર્ગદર્શક મંડળના સભ્ય છે. (સિદ્ધનાથ ગાનૂ, બીબીસી સંવાદદાતાના રિપોર્ટ આધારે.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બુધવારે સ્વતંત્રતા દિવસના કાર્યક્રમનોની વચ્ચે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઑલ ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેડિકલ સાયન્સની મુલાકાત લીધી હતી. અહીં તેમણે સંસ્થાના તબીબો પાસેથી પૂર્વ વડા પ્રધાન વાજપેયીની તબિયત વિશે માહિતી મેળવી હતી. +text: પોલીસની સમજાવટને કારણે લોકોમાં ભય ઘટી રહ્યો છે બાળકચોરીના ઓડિયો-વીડિયો કાયદો અને વ્યવસ્થા સામે પડકાર ઊભો કરી રહ્યા છે, જેને પહોંચી વળવાનું ગુજરાત સરકાર તથા પોલીસ માટે મુશ્કેલ બની રહ્યું છે. અમદાવાદ પહેલાં વડોદરા, જામનગર, સુરત, દેવભૂમિ દ્વારકા તથા કચ્છમાં પણ બાળકચોરીની શંકાના આધારે મારઝૂડની ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. બાળકચોરીના મૅસેજિસ અફવા હોવાનું અનેક જિલ્લા પોલીસ કહી ચૂકી છે અને BBC ગુજરાતી સહિતની મીડિયા સંસ્થાઓ આ અંગે લેખ અને કાર્યક્રમો પ્રસારિત/પ્રકાશિત કરી ચૂક્યાં છ��. છતાંય આવી ઘટનાઓ અટકવાનું નામ નથી લેતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મનોચિકિત્સકના કહેવા પ્રમાણે, ઍંગ્ઝાયટી પ્રોન (anxiety prone) લોકો આ પ્રકારના મૅસેજ અને વીડિયો વગર વિચાર્યે ફોર્વર્ડ કરે છે, જેનાં કારણે આ પ્રકારની અફવાઓને વેગ મળે છે. વાડજથી ગ્રાઉન્ડ રિપોર્ટ સ્થાનિકોના કહેવા પ્રમાણે તેમના બાળકો મોટાભાગે જાહેરમાં રમતા હોવાથી ચિંતિત હતા 'બાળકચોર ટોળકી શહેરમાં પ્રવેશી છે અને બાળકોને ઉઠાવી જાય છે.' આ પ્રકારની અફવા ફેલાવતા મૅસેજને કારણે ગુજરાતભરમાં ભયનું વાતાવરણ ફેલાયું છે. અમદાવાદના વાડજમાં ટોળાએ ચાર ભિક્ષુકાઓને 'બાળકચોર' ઠેરવીને ઢોરમાર માર્યો હતો, જેમાં એક ભિક્ષુકાનું મૃત્યુ થયું હતું, જ્યારે ત્રણ અન્ય ભિક્ષુકાઓ ઘાયલ થઈ છે. બીબીસીની ટીમે આ સ્થળની મુલાકાત લીધી. ઘટનાસ્થળે જોયું તો ટ્રાફિક-પોલીસને સાથે રાખીને પોલીસકર્મીઓ સ્થાનિક રહીશોને વૉટ્સઍપ પર ફેલાતી અફવાઓ પર ધ્યાન નહીં આપવા તથા આ પ્રકારના મૅસેજિસને ફોરવર્ડ નહીં કરવા સમજાવી રહ્યા હતા. પોલીસમેન જેઠાભાઈ પરમાર કહે છે, "અમે સ્થાનિકોને સમજાવીએ છીએ કે જો કોઈ વ્યક્તિ શંકાસ્પદ લાગે તો કાયદો હાથમાં ન લેવો." પાસે જ ઊભેલા પોલીસમેન અશોક માળી વાતને આગળ વધારતા કહે છે કે અમે તેમને પોલીસનો સંપર્ક સાધવાની સૂચના આપીએ છીએ. આ સાથે જ સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશન તથા અન્ય પોલીસકર્મીઓનાં નંબર આપીએ છીએ, જેથી કરીને તેમનામાં વિશ્વાસનું વાતાવરણ ઊભું થાય. વાડજમાં રહેતાં કરૂણા પરમાર કહે છે, "આવા મૅસેજિસ મળ્યાં પછી અમે એટલાં બધાં ડરેલાં હતાં કે ઘડીભર પણ અમારાં બાળકોને છૂટાં મૂકતાં ન હતાં, પરંતુ હવે પોલીસે સમજાવતાં અમને રાહત થઈ છે." બીજી બાજુ, ગાંધીનગર તથા તેની આજુબાજુનાં ગામડાંઓમાં લોકો લાકડી, હોકી સ્ટિક તથા ધારિયા લઈને આખી રાત 'જનતા પેટ્રોલિંગ' કરી રહ્યાં છે. હિંસા અને હત્યા માટે મૅસેજ જવાબદાર વૉટ્સઍપમાં 50 ટકાથી વધુ મૅસેજિસ નકામાં આવતાં હોવાથી આ પ્રકારની અફવાઓ ફેલાય છે વાડજમાં ઝૂંપડપટ્ટીમાં રહેતા પ્રમોદ પટણીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું: "આ મૅસેજને કારણે અમારા વિસ્તારમાં ભારે તંગદિલી પ્રવર્તી રહી હતી, કારણ કે અમારાં બાળકો રસ્તા પર જ રમતાં હોય છે. આ ભિક્ષુકાઓને જોઈ એટલે ઉશ્કેરાયેલાં ટોળાંએ તેમની ઉપર હુમલો કર્યો." જીવનની સાંઇઠ તડકીછાંયડી જોઈ ચૂકેલા અમૃત નાઈએ પણ પ્રમોદભાઈની વાતમાં સૂર પૂરાવ્યો. વાડજ પોલીસ સ્ટેશ���ના પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર જે. એ. રાઠવાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "સુરતથી આવેલાં મૅસેજને કારણે આ વિસ્તારમાં ટોળું ઉશ્કેરાયું હતું. અમે કીર્તિ મકવાણા અને સુરેશ પ્રજાપતિની ધરપકડ કરી છે." પોલીસે સીસીટીવી ફૂટેજ તથા વાડજના સ્થાનિકોએ લીધેલાં વીડિયોનાં આધારે સાત શખ્સોની શોધ હાથ ધરી છે. વાડજના રહેવાસી દુષ્યંત પટેલના કહેવા પ્રમાણે, "વૉટ્સઍપ અનિવાર્ય છે, પરંતુ તેમાં 50 ટકાથી વધુ નકામાં મૅસેજિસ આવે છે." અન્ય એક રહીશ ગૌતમ ત્રિપાઠી ખરાઈ કર્યાં બાદ જ વ્હૉટ્સૅપ પર મેસેજ ફોરવર્ડ કરવા પર ભાર મૂકે છે. સોશિયલ મીડિયા પર 'બાળકચોર ગેંગ સક્રિય છે,' એવા મૅસેજિસને કારણે રાજ્યના છ અલગ અલગ વિસ્તારોમાં 12 લોકો સાથે મારઝૂડની ઘટના નોંધાઈ છે. આવી ઘટનાઓને પગલે રાજ્ય પોલીસે પેટ્રોલિંગને વધુ સઘન બનાવ્યું છે. સુરતથી થઈ શરૂઆત વાડજવાસીઓના કહેવા પ્રમાણે વૉટ્સઍપ મૅસેજિસને કારણે લોકો ઉશ્કેરાયેલાં હતાં ગુજરાતના ગૃહપ્રધાન પ્રદીપસિંહ જાડેજાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "ગુજરાતમાં સોશિયલ મીડિયા પર પાકિસ્તાની વીડિયો અને સુરતથી વાઇરલ થયેલા ઓડિયો મેસેજને કારણે ફફડાટ ફેલાયો છે." પ્રદીપસિંહના કહેવા પ્રમાણે, જો કોઈ સુલેહશાંતિનો ભંગ કરે તો 'કડક હાથે' કાર્યવાહી કરવા પોલીસને સૂચના આપવામાં આવી છે. જે સ્થળે બાળકો એકઠાં થતાં હોય તેવાં સ્થળોએ ખોટા વાઇરલ મૅસેજથી દૂર રહેવા માબાપને સમજાવવાનું અભિયાન હાથ ધરવામાં આવ્યું છે. આ કામમાં પોલીસ ઉપરાંત ટ્રાફિક પોલીસની સેવાઓ પણ લેવાય રહી છે. સાઇકિયાટ્રિસ્ટ ડૉ. મુકુલ ચોક્સી કહે છે, "ઍંગ્ઝાયટી પ્રોન લોકોમાં સમજણશક્તિ ઓછી હોય છે એટલે તેઓ મૅસેજિસની ખરાઈ કરતા નથી અને મૅસેજિસ ફોરવર્ડ કરી દે છે. "આવાં લોકો 'માસ ફિયર' ફેલાવે છે. જે 'માસ મેનિયા' અને પછી 'માસ વાયલન્સ'માં પરિવર્તન પામે છે." વિજ્ઞાનિક પરિભાષામાં તેને 'સૉશિયોજેનિક ઇલનેસ' કહેવામાં આવે છે. ઍંગ્ઝાયટી પ્રોન લોકોને કારણે સમસ્યા પ્રતીકાત્મક તસવીર ડૉ. ચોક્સી કહે છે, "સોશિયલ મીડિયાને કારણે જે દુષ્પ્રચાર થાય છે, તેનાં કારણે સામૂહિક ડર અને આક્રમકતા ફેલાય છે. "પ્રસાર માધ્યમો પર નિયંત્રણ હોવાથી અને આવી કોઈ બાબતનું વૅરિફિકેશન થતું હોવાથી આવી બાબતો પર કંટ્રોલ રહે છે, પણ સોશિયલ મીડિયા પર કોઈ પ્રકારનું નિયંત્રણ નહીં હોવાને કારણે આવી ઘટનાઓ ઘટે છે. "મોટા ભાગે અશિક્ષિત અને અસલામતીથી પીડાતા લોકો ઍંગ્ઝાયટી પ્રોન (anxiety prone) હોય છે. સમાજમાં આવા નવ ટકા લોકો હોય છે, જે આવા સંદેશાઓને ઝીલવાને તૈયાર હોય છે. "આ પ્રકારના સંદેશાઓથી તેઓ એકદમ ચિંતિત થઈ જાય છે અને સામાન્ય માણસની સરખામણીએ દસગણાં ચિંતિત થઈ જાય છે." ડૉ. ચોક્સી ઉમેરતાં કહે છે કે આર્થિક અને સામાજિક રીતે નબળાં વર્ગનાં લોકોમાં આ પ્રકારની મનોદશા સવિશેષપણે જોવા મળે છે. અસ્તિત્વ માટે સંઘર્ષ તથા ગુમાવવાને માટે કશું ન હોવાને કારણે તેમનામાં આક્રમક્તા વધારે હોય છે. ઍંગ્ઝાયટી પ્રોન લોકો એક જ વિસ્તારમાં મોટા પ્રમાણમાં રહેતા હોય, ત્યારે 'માસ વાયલન્સ'ની શક્યતા વધી જાય છે. કઈ રીતે ફેક ન્યૂઝને અટકાવશો? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ વૉટ્સઍપના માધ્યમથી બાળકચોરીની અફવાઓ 'જંગલમાં આગની જેમ' ફેલાઈ રહી છે. તામિલનાડુથી શરૂ થયેલો હત્યાઓનો સિલસિલો અમદાવાદના વાડજ સુધી પહોંચ્યો છે. +text: ચીફ જસ્ટિસે કહ્યું કે સીબીઆઈ એ જાણકારીઓ કોર્ટ સામે રજૂ કરે જેના આધાર પર તે રાજીવ કુમાર પર પુરાવા નષ્ટ કરવાનો આરોપ લગાવી રહી છે. આ તરફ લોકસભામાં પણ સીબીઆઈ વિરુદ્ધ કૉલકાતા પોલીસનો મામલો આવ્યો હતો. પ્રશ્નકાળ દરમિયાન ટીએમસીના નેતાઓએ નારેબાજી કરી જે બાદ લોકસભા થોડા સમય માટે સ્થગિત કરી દેવામાં આવી હતી. લોકસભામાં ગૃહમંત્રી રાજનાથ સિંહે કહ્યું કે દેશની લો ઇન્ફોર્સમૅન્ટ એજન્સી સામેનો આ ટકરાવ ગેરબંધારણીય છે. બીજી તરફ આ મામલાને લઈને બંગાળના મુખ્ય મંત્રી અનિશ્ચિતકાળની હડતાળ માટે બેસી ગયાં છે. અદાલતમાં હાજર રહેલા વરિષ્ઠ પત્રકાર સુચિત્ર મોહંતી પ્રમાણે સીબીઆઈની આ મામલે ઝડપી સુનાવણી કરવાની રજૂઆત બાદ પણ આ મામલો પાંચ મિનિટમાં ખતમ થઈ ગયો. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારના એ દાવાના પક્ષમાં પુરાવા માગ્યા, જેમાં સીબીઆઈ કૉલકાત્તાના કમિશ્નર રાજીવકુમાર પર પુરાવા નષ્ટ કરવાની કોશિશનો આરોપ લગાવ્યો છે. મામલાની સુનાવણી દરમિયાન ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈએ કહ્યું, "રેકૉર્ડ પર શું ઉપલબ્ધ છે? અમે તમારી અરજી વાંચી છે અને એમાં કોઈ જાણકારી એવી નથી કે જેના આધાર પર કહી શકાય કે રાજીવ કુમારે પુરાવા નષ્ટ કર્યા છે." સૉલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ આ મામલાની ઝડપથી સુનાવણી કરવાની માગ કરી પરંતુ મુખ્ય ન્યાયાધીશે રાહ જોવાનું કહ્યું. બીજી તરફ લોકસભામાં આ મામલે જોરદાર હંગામો થયો હતો. પ્રશ્નકાળ દરમિયાન નારેબ���જી વચ્ચે કેટલાક સમય સુધી લોકસભા સ્થિગિત કરવાના નોબત આવી હતી. સદનમાં તૃણમુલ કૉંગ્રેસના નેતા સોગત રૉયે કહ્યું, "મોદી સરકાર લગાતાર સીબીઆઈનો ઉપયોગ વિપક્ષને ડરાવવા અને ધમકાવવા માટે કરી રહી છે." "આજે સીબીઆઈ સુપ્રીમ કોર્ટ પહોંચી પરંતુ તેમને કોઈ ઑર્ડર કોર્ટ તરફથી મળ્યો નહીં." "અમીત શાહ અને મોદી દેશના બંધારણીય માળખાને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે. સીબીઆઈના ખોટા ઉપયોગ મામલે અમારા મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનર્જી અનિશ્ચિતકાળની હડતાળ પર છે." આ મામલે લોકસભામાં ગૃહમંત્રી રાજનાથ સિંહે કહ્યું, "સીબીઆઈના અધિકારીઓને ના માત્ર રોકવામાં આવ્યા પરંતુ બળપ્રયોગ કરવામાં આવ્યો." "કૉલકાતાના કમિશ્નર તપાસમાં સહયોગ કરી રહ્યા નથી. તેઓ સીબીઆઈના સમન પર જઈ પણ રહ્યા નથી." "દેશની કાયદાકીય સંસ્થાઓ પરનો આ ટકરાવ ગેરબંધારણીય છે. સદનને એ વાતની પણ જાણકારી હશે કે સીબીઆઈની તપાસ રાજ્ય સરકારની માગ કે હાઈકોર્ટ અથવા સુપ્રીમ કોર્ટની માગ સાથે કરવામાં આવે છે." સમગ્ર ઘટનાક્રમ સંક્ષિપ્તમાં શનિવારે મોદીની ઠાકુરનગર સભા બાદ ઘટનાક્રમ ઝડપભેર બદલાયો તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મમતા બેનર્જીએ મીડિયા સાથે વાતચીત કરતા કહ્યું, "મારા ઘરે પણ સીબીઆઈ મોકલી રહ્યા છે. 2011માં અમારી જ સરકારે આ ગોટાળા અંગે તપાસ શરૂ કરી હતી." "અમે ગરીબોના પૈસા પાછા આપવાનું કામ કર્યું હતું." "સીપીએમના શાસન વખતે ચિટફંટ શરૂ થયું હતું પણ તેમની વિરુદ્ધ તપાસ કેમ ન થઈ?" "હું બંધારણને બચાવવા માટે મેટ્રો સિનેમા સામે ધરણા કરીશ. હું દુઃખી છું. હું ડરવાની નથી. મને ખબર છે દેશના લોકો મારું સમર્થન કરશે." કૉંગ્રેસ, નેશનલ કૉન્ફરન્સ, રાષ્ટ્રીય જનતા દળ અને સમાજવાદી પાર્ટીએ મમતાને સમર્થન જાહેર કર્યું છે. રાષ્ટ્રીય જનતા દળના તેજસ્વી યાદવ સોમવારે કોલકતા જાય તેવી શક્યતા છે. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ (પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઑફ ઇન્ડિયા)ના અહેવાલ પ્રમાણે, પોલીસ કમિશનર ગોટાળાની તપાસ કરતી એક વિશેષ ટીમનું નેતૃત્વ કરતા હતા. સીબીઆઈ તેમને કેસ સંલગ્ન ગાયબ થયેલાં દસ્તાવેજો અને ફાઇલો અંગે પૂછપરછ કરવા ગઈ હતી. કલકત્તાના પોલીસ કમિશનર રાજીવ કુમાર એજન્સીએ અધિકારીઓના હવાલાથી નોંધ્યું છે કે ઘણી વખત નોટિસ ફટકારી હોવા છતાં પોલીસ કમિશનર સીબીઆઈ સમક્ષ હાજર નહોતા થયા. મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનર્જી આ મામલે પોલીસ કમિશનરનો બચાવ કરી રહ્યાં છે અને તેમનું કહેવું છે કે ભારતીય જનતા પાર્ટી સીબીઆઈનો દુ��ુપયોગ કરે છે. મમતા બેનર્જીએ રવિવારે સવારે ટ્વિટર પર લખ્યું હતું, "કૉલકાતાના પોલીસ કમિશનર દુનિયાના શ્રેષ્ઠ અધિકારીઓમાંથી એક છે." તેમની ઇમાનદારી અને બહાદુરી પર પ્રશ્ન ઉઠાવી ન શકાય. તેઓ રાત-દિવસ કામ કરે છે. તમે જ્યારે જૂઠ્ઠાણું ફેલાવો છો, ત્યારે તે જુઠ્ઠું જ રહે છે." રાષ્ટ્રપતિ શાસનની ભાજપની માગ કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી અને આસનસોલ બેઠકથી ભાજપના સાંસદ બાબુલ સુપ્રિયોએ આ મુદ્દે બીબીસી સાથે વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું, "પશ્ચિમ બંગાળમાં સ્થિતિ ઘણી બગડી ગઈ છે. ભાજપના સાંસદ અને નાગિરક તરીકે રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવાની માગ કરું છું. આ રાજનીતિ નથી પણ ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધ પગલાં લેવાની વાત છે." બાબુલ સુપ્રિયોએ કહ્યું, "મને એ સમજ નથી પડતી કે હજારો કરોડનો જે રોઝ વૅલી અને શારદા ગોટાળો થયો, શું એની તપાસ ન થવી જોઈએ?" "કોઈ અધિકારી કે પોલીસ કમિશનર પર સીધા આરોપો લાગતા હો તો તપાસ ન કરવી જોઈએ?" "તેમણે પુરાવાઓ સાથે છેડછાડ કરી હતી. નોટિસ આપવા છતાં રાજીવ કુમાર હાજર ન થયા તો એનો જવાબ તો આપવો પડશે ને?" "આ ભાજપ અને ટીએમસીની વાત નથી. આ ભ્રષ્ટાચાર વિરુદ્ધની લડત છે. આ કટોકટી જેવી સ્થિતિ છે." કૉલકાતા પોલીસના સત્તાવાર ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી આ અંગે ટ્વીટ કરાયું હતું, "મીડિયામાં કેટલાક એવા સમાચાર ચાલી રહ્યા છે કે રાજીવ કુમાર ત્રણ દિવસથી ઑફિસ આવ્યા નથી." "કોલકાતા પોલીસ આ સમાચારને નકારી કાઢે છે. 31 જાન્યુઆરીના દિવસને બાદ કરતા તેઓ દરરોજ નિયમિત ઑફિસ આવ્યા છે." સુપ્રીમ કોર્ટે શારદા ગોટાળાની તપાસ 2014માં સીબીઆઈને સોંપી હતી. રાજીવ કુમાર 2016માં કૉલકાતા પોલીસના કમિશનર બન્યા હતા. આ અંગે દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે પણ ટ્વીટ કર્યું હતું, "મોદીએ લોકતંત્ર અને સંઘીય માળખાની મજાક કરી દીધી છે. થોડાં વર્ષો પહેલાં મોદીએ દિલ્હીની ઍન્ટિ-કરપ્શન બ્રાંચ પર કબજો કર્યો હતો. હવે મોદી-શાહની જોડી ભારત ને લોકશાહી માટે ખતરારૂપ છે. અમે આની નિંદા કરીએ છીએ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મમતા બેનરજી અને સીબીઆઈ વચ્ચેના વિવાદ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે સુનાવણી મંગળવાર સુધી ટાળી દીધી છે. +text: લંડનથી ચેન્નઈ પરત ફર્યા બાદ તુરંત તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ કેસમાં થોડા દિવસ પહેલા જ તેમના ચાર્ટર્ડ અકાઉન્ટન્ટ (CA) એસ.ભાસ્કર રમનની ધરપકડ પણ કરવામાં આવી હતી. ચિદમ્બરમ વિરુદ્ધ શું આરોપ છે? EDએ ગત વર્ષે મે મહિનામાં કાર્તિ ચિદમ્બરમ વિરુદ્ધ એક કેસ દાખલ કર્યો હતો જેમાં ફૉરેન ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્રમોશન બોર્ડ (FIPB)ની કાયદેસર લિમિટથી વધારે વિદેશી રોકાણ પ્રાપ્ત કરવા માટે INX મીડિયાને મંજૂરીમાં અનિયમિતતાઓનો આરોપ લગાવાયો હતો. આ INX મીડિયામાં 300 કરોડના વિદેશી રોકાણનો મામલો હતો જ્યારે પી ચિદમ્બરમ કેન્દ્રીય નાણાંમંત્રી હતા. EDના અનુસાર કાર્તિ ચિદમ્બરમ પર લાંચ લેવાનો આરોપ લાગ્યો છે. INX મીડિયા દ્વારા કરવામાં આવેલી કથિત ગેરકાયદેસર પેમેન્ટ વિશે જાણકારીના આધારે CBIએ ચિદમ્બરમ અને અન્ય લોકો વિરુદ્ધ એક અલગ કેસ દાખલ કર્યો છે. સીબીઆઈએ પીટર અને ઇન્દ્રાણી મુખર્જીની મીડિયા કંપની પાસેથી કથિત રૂપે ધન પ્રાપ્ત કરવાના મામલે ચાર શહેરોમાં ચિદમ્બરમના ઘર તેમજ કાર્યાલયો પર દરોડા પાડ્યા હતા. આ પહેલાં પણ સીબીઆઈ ઘણી વખત કાર્તિ ચિદમ્બરમ સાથે પૂછપરછ કરી ચૂકી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ સિવાય સપ્ટેમ્બર 2017માં EDએ કાર્તિ ચિદમ્બરમની દિલ્હી અને ચેન્નઈ સ્થિત સંપત્તિઓ જપ્ત કરી હતી. ભારતીય મીડિયાની માહિતી અનુસાર તપાસ દરમિયાન EDને ખબર પડી હતી કે 2G કૌભાંડ સાથે જોડાયેલા એરસેલ મેક્સિસ કેસમાં FIPB અપ્રૂવલ પૂર્વ નાણાંમંત્રી પી.ચિદમ્બરમના કાર્યકાળમાં મળ્યું હતું. સાથે જ EDને એ જાણકારી પણ મળી હતી કે કાર્તિ અને પી.ચિદમ્બરમનાં ભત્રીજીની કંપનીને મેક્સિસ ગ્રુપ પાસેથી કિકબૈક મળ્યું હતું. પ્રાપ્ત માહિતી અનુસાર કેન્દ્રીય તપાસ એજન્સી એરસેલ-મેક્સિસ ડીલમાં પૂર્વ નાણાંમંત્રી પી.ચિદમ્બરમની ભૂમિકા પર તપાસ કરી રહી છે. વર્ષ 2006માં મલેશિયાની કંપની મેક્સિસ દ્વારા એરસેલમાં 100 ટકા ભાગીદારી મેળવવાના મામલે પરવાનગી આપવા માટે ચિદમ્બરમ પર અનિયમિતતાઓ વર્તવાનો આરોપ છે. પરંતુ પી.ચિદમ્બરમે હંમેશાં પોતાના તેમજ પોતાના દીકરા વિરુદ્ધ બધા આરોપોને ફગાવી દીધા છે. ચિદમ્બરમના આધારે તેમની વિરુદ્ધ લાગેલા આરોપો રાજકીય બદલો લેવાની કવાયત છે. કાર્તિ ચિદમ્બરમની ધરપકડ એવા સમયે થઈ છે જ્યારે સંસદનું નવું અધિવેશન શરૂ થવાનું છે અને કહેવામાં આવે છે કે વિપક્ષ સરકારને પીએનબી કૌભાંડ મામલે ઘેરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય તપાસ બ્યૂરો (CBI) એ પૂર્વ ગૃહ અને નાણાંમંત્રી પી ચિદમ્બરમના દીકરા કાર્તિ ચિદમ્બરમની મની લૉન્ડ્રિંગ મામલે ધરપકડ કરી છે. +text: વર્લ્ડ કપમાં ��િજય શંકર બહુ સારું પ્રદર્શન કરી શક્યા નહોતા, જ્યારે ભુવનેશ્વર કુમારને બદલે ટીમમાં આવેલા મોહમ્મદ શમીનું પ્રદર્શન ઘણું સારું રહ્યું છે. મંગળવારે રમાનારી બાંગ્લાદેશ સામેની મૅચમાં ભારતીય ટીમમાં કેટલાક ફેરફાર જોવા મળશે તે નિશ્ચિત બાબત છે. આમ છતાં ભારતીય ટીમ સામે કેટલી સમસ્યાઓ છે જેને ઉકેલવા તેઓ મથી રહ્યા છે. વિજય શંકર ઈજાગ્રસ્ત ભારતીય ટીમના મૅનેજમૅન્ટે ઇન્ટરનેશનલ ક્રિકેટ કાઉન્સિલ(આઈસીસી)ને વિજય શંકરને બદલે મયંક અગ્રવાલને ટીમમાં સમાવવાની અપીલ કરી છે. ટીમે તેમના નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે વિજય શંકરના ડાબા પગના અંગૂઠામાં ફ્રૅકચર થયું છે, જેને ઠીક થતાં ત્રણ અઠવાડિયાં જેટલો સમય લાગશે. ઈજાને લીધે તેમને વર્લ્ડ કપમાંથી બાકાત રાખવામાં આવશે. વિજય શંકરને બેટિંગ લાઇનઅપમાં મિડલ ઑર્ડરમાં રાખવામાં આવ્યા હતા, તેઓ ભારતીય ટીમ માટે ત્રણ મૅચ રમ્યા હતા અને મોટા ભાગની મૅચમાં તેઓ ચોથા ક્રમે બેટિંગ કરવા આવ્યા હતા. ચોથા સ્થાનની સમસ્યા હલ થશે? મયંક અગ્રવાલે 2018માં ઑસ્ટ્રેલિયા સામેની બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટથી આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટમાં ડેબ્યુ કર્યો હતો. આ મૅચમાં તેમણે 76 રન કર્યા હતા. 28 વર્ષના આ યુવા ખેલાડી કર્ણાટકની ટીમ માટે ઓપનિંગ બૅટ્સમૅન તરીકે રમે છે. જ્યારે આઈપીએલમાં તેઓ કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબ માટે રમી ચૂક્યા છે. જોકે, મયંક અગ્રવાલ પાસેથી એવી પણ આશા રાખવામાં આવે છે કે તેમના આવવાથી ચોથા ક્રમના બૅટ્સમૅનની સમસ્યા હલ થઈ જશે. આગામી મૅચમાં મયંક અગ્રવાલને ઓપનર તરીકે ઉતારવામાં આવે અને લોકેશ રાહુલને ચોથા ક્રમે ઉતારવામાં આવે એવી શક્યતાઓ પણ સેવાઈ રહી છે. શંકરે ધવનની જગ્યા લીધી ભારતીય ટીમના ઓપનિંગ બૅટ્સમૅન શિખર ધવનના અંગૂઠામાં ઈજા થતા તેમને ટીમમાંથી બહાર કરવામાં આવ્યા હતા અને તેમના રિપ્લેસમેન્ટ તરીકે વિજય શંકરને સમાવવામાં આવ્યા હતા. શિખર ધવનને ઑસ્ટ્રેલિયા સામેની મૅચમાં બેટિંગ કરતી વખતે હાથના અંગૂઠામાં ઈજા થઈ હતી, એ મૅચ બાદ તેમને ટીમમાંથી બહાર રાખવામાં આવ્યા હતા. જોકે, શિખર ધવનના રિપ્લેસમેન્ટ તરીકે 11 ખેલાડીઓમાં સમાવેલા વિજય શંકર ત્રણ મૅચમાં 15, 29 તથા 14 રન જ કરી શક્યા હતા. વિજય શંકર ઈજાગ્રસ્ત થતા રવિવારે યોજાયેલી ઇંગ્લૅન્ડ સામેની મૅચમાં તેમના બદલે રિષભ પંતને સમાવવામાં આવ્યા હતા, તેઓ પણ ચોથા ક્રમે બેટિંગ કરવા આવ્યા હતા અને તેમણે 29 બૉલમાં 32 રન કર્યા હતા. ભુવનેશ્વર ��ણ ઈજાગ્રસ્ત ભારતીય ટીમના સ્વિંગ બૉલર ભુવનેશ્વર કુમાર પણ ઈજાગ્રસ્ત થતા તેમને ટીમમાંથી બહાર રાખવામાં આવ્યા હતા અને તેમના બદલે ટીમમાં મોહમ્મદ શમીને સમાવવામાં આવ્યા હતા. ઉલ્લેખનીયે છે કે મોહમ્મદ શમી અત્યારે સારા ફૉર્મમાં છે. તેઓ ત્રણ મૅચ રમ્યા હતા, એ તમામમાં તેમનું પ્રદર્શન સારું રહ્યું હતું. ઇંગ્લૅન્ડ સામેની મૅચમાં તેમણે 10 ઓવરમાં 69 રન આપીને 5 વિકેટ ઝડપી હતી, એક ઓવર મૅડન પણ રહી હતી. અફઘાનિસ્તાન સામેની મૅચમાં ભારત છેલ્લી ઓવર સુધી વિજય માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યું હતું, ત્યારે જ શમી ત્રાટક્યા હતા અને ત્રીજા, ચોથા તથા પાંચમા દડે વિકેટ લઈને હેટ્રિક મેળવી હતી. વર્લ્ડ કપમાં પહેલી જ મૅચમાં હેટ્રિક લેવાનું પરાક્રમ આંગળીના વેઢે ગણી શકાય તેટલા ખેલાડી જ આ પરાક્રમ કરી શક્યા છે. વેસ્ટ ઇન્ડીઝ સામેની મૅચમાં પણ તેમણે ચાર વિકેટ ઝડપી હતી. આમ છતાં આ તમામ મૅચમાં તેઓ પ્લેયર ઑફ ધ મૅચનો ખિતાબ ચૂક્યા હતા. મિડલ ઑર્ડર ચિંતાનો વિષય ભારતીય ટીમના બેટિંગ લાઇન અપમાં મિડલ ઑર્ડર ચિંતાનો વિષય છે. સાઉથ આફ્રિકા સામેની મૅચમાં લોકેશ રાહુલ 26 રન, ધોની 34 રન અને હાર્દિક પંડ્યા 15 રન કરીને આઉટ થઈ ગયા હતા. ઑસ્ટ્રેલિયા સામેની મૅચમાં હાર્દિક પંડ્યાએ 48 રન કર્યા હતા, એ સિવાય ધોનીએ 27 રન, રાહુલે 11 રન અને કેદાર જાધવ શૂન્ય રન પર આઉટ થઈ ગયા હતા. મિડલ ઑર્ડર બૅટ્સમૅન અંગે હજી ટીમને મથવું પડી રહ્યું છે. ચોથા ક્રમે કયા બૅટ્સમૅનને ઉતારવા એ અંગે પણ ભારતીય ટીમ માટે સમસ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શિખર ધવન અને ભુવનેશ્વર કુમાર બાદ હવે વિજય શંકરને પણ વર્લ્ડ કપ ટીમમાંથી ઈજાને કારણે બહાર કરવામાં આવ્યા છે. +text: ગુજરાત રાજ્યના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ જામનગરમાં એપીએમસીના ખાતમુહૂર્ત કાર્યક્રમમાં ભાષણ આપતા બાલાકોટ ઘટનાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું, "સર્જિકલ સ્ટ્રાઇકની જેમ જ જવાબ આપ્યો. વડા પ્રધાને કહ્યું હતું એ કરીને બતાવ્યું." બીજી બાજુ, કચ્છમાં એક ડ્રૉન તોડી પાડવામાં આવ્યું હોવાના અહેવાલ છે. બાલાકોટના રહેવાસી મોહમ્મદ આદિલ તથા વાજિદ શાહ સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ મુજબ ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લામાં પોલીસ સૂત્રોએ જણાવ્યું છે કે ભારત પાકિસ્તાન આંતરરાષ્ટ્રીય સીમા નજીક પાકિસ્તાનનું એક અનમેન્ડ એરિયલ વ્હિકલ (યૂએવી) મંગળવારે તોડી પાડવામાં આવ્યું હતું. પીટીઆઈએના રિપોર્ટ પ્રમાણે, કચ્છના અબડાસા તાલુકામાં નંઘાટડ ગામ પાસે યૂએવીનો ભંગાર મળી આવ્યો હતો. સવારે 6 વાગ્યા આસપાસ એક ધડાકો સંભાળાતા ગામવાસીઓ દોળી ગયા હતાં, જ્યાં તેમને ડ્રૉનનો ભંગાર મળી આવ્યો હતો. પોલીસ અધિકારીએ સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈને જણાવ્યું કે આવો બનાવ બન્યો છે અને અમે તેની તપાસ કરી રહ્યા છીએ, પણ તેમણે વધુ વિગતો આપવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો. હુમલો કરવા વિમાન કેવી રીતે પહોંચ્યાં? આ તસવીર પાકિસ્તાની સેનાના પ્રવક્તા મેજર જનરલ આસિફ ગફૂરે ટ્વીટ કરી છે. વાયુ સેનાના અધિકારીએ બીબીસી સંવાદદાતા જુગલ પુરોહિતને આ કાર્યવાહીની જાણકારી આપતા કહ્યું હતું કે મંગળવારે અંબાલાથી ઘણાં મિરાજ વિમાન ઊડ્યાં અને આંતરરાષ્ટ્રીય સીમાનું ઉલ્લંઘન કર્યા વગર બૉમ્બ વરસાવ્યા. વિમાનોએ નિયંત્રણ રેખા નજીક બાલાકોટ નામની જગ્યા પર બૉમ્બ વરસાવ્યા. વાયુ સેનાએ એવું પણ જણાવ્યું કે આ અભિયાન અડધા કલાકમાં પૂરું થયું અને સાડા ત્રણ વાગ્યે તમામ વિમાન સુરક્ષિત પરત આવી ગયાં. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ભારતીય વિદેશ સચિવ વિજય ગોખલેએ આ અંગે જાણકારી આપી હતી. પ્રેસ બ્રીફિંગમાં તેમણે કહ્યું: પાકિસ્તાનની સેનાના પ્રવક્તા મેજન જનરલ આસિફ ગફૂરે ટ્વીટ કર્યું કે મુઝફ્ફરાબાદ સૅક્ટરથી ભારતીય વિમાનોએ ઘૂસણખોરી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો, જેની સામે પાકિસ્તાની સેનાએ તરત કાર્યવાહી કરી છે. બીજી તરફ કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી, દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલ અને નેશનલ કૉન્ફરન્સના ઉમર અબ્દુલ્લાએ ટ્વીટ કરીને પ્રતિક્રિયા આપી છે. આ તસવીર પાકિસ્તાની સેનાના પ્રવક્તા મેજર જનરલ આસિફ ગફૂર તેમણે ટ્વીટમાં લખ્યું, "ભારતીય વિમાનોના ઘૂસણખોરીના પ્રયાસ સામે પાકિસ્તાની વાયુ સેના દ્વારા તાત્કાલિક અને પ્રભાવક કામગીરી કરવામાં આવી, ત્યારબાદ એ લોકો ભાગવા લાગ્યા." "ભાગતી વખતે તેમણે કેટલાક બૉમ્બ વરસાવ્યા જે બાલાકોટની નજીક પડ્યા." આ ઘટનામાં કોઈ જાનહાનિ કે નુકસાન ન થયું હોવાનો પણ પાકિસ્તાનનો દાવો છે. વર્ષ 1971 પછી પહેલી વખત ભારતીય વાયુ સેનાએ એલઓસી પાર કરી હોવાનું જાણવા મળે છે. પાકિસ્તાન દ્વારા આ દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે ત્યારે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે પુલવામા હુમલા અંગે તણાવની સ્થિતિ છે. 14 ફેબ્રુઆરીએ થયેલા હુમલા બાદ ભારતીય વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું કે સુરક્ષા બળોને ખુલ્લી છૂટ આપી દેવામાં આવી છે. જ્યારે પાકિસ્ત���નના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને કહ્યું હતું કે જો પાકિસ્તાન પર હુમલો થશે તો પાકિસ્તાન વળતી કાર્યવાહી કરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય વાયુ સેનાના સૂત્રોએ બીબીસીને જણાવ્યું છે એ પ્રમાણે ભારતીય વિમાનોએ નિયંત્રણ રેખા પર હુમલા કર્યા છે. +text: મૃતકનાં પત્ની દર્શના દશેરાના દિવસે થયેલા અકસ્માતમાં આ વિસ્તારના જ વધુ લોકોનાં મોત થયાં છે. આ વિસ્તારની દરેક ગલી અને ચોક પર અકસ્માતની વાતો ચાલી રહી છે. સાંકડી ગલીઓથી પસાર થઈને અમે એક મકાન પાસે થોભ્યાં. આ મકાન નરેન્દ્રપાલ સિંઘનું છે. ત્યાં મૃતકનાં પત્ની દર્શના મળ્યાં. ઘરની પરિસ્થિતિ જોઈને લાગતું કે નરેન્દ્રપાલ મજૂરી કરીને પોતાનું ગુજરાન ચલાવતા હતા. ઘરમાં એક પથારી હતી જેની પાસે વાસણ રાખવાનું તૂટેલું પિંજરું હતું. રસોડામાં ચૂલાની જગ્યાએ હીટર હતું જેને જોઈને લાગતું કે જમવાનું આની પર જ બનતું હશે. એક અંધારા રૂમમાંથી 45 વર્ષનાં દર્શના બહાર આવ્યાં અને તેમની દીકરીઓ સાથે અમારી પાસે બેઠાં. વાતચીતમાં દર્શના જણાવે છે કે તેમને ત્રણ દીકરીઓ અને એક દીકરો છે જેમનાં લગ્ન થઈ ચૂક્યાં છે. 'અમારું તો ઘર સળગી ગયું' દર્શના કહે છે, "અમારે કેવા દશેરા, લોકો રાવણ સળગાવે છે, અમારું તો ઘર જ સળગી ગયું. હવે જ્યારે પણ દશેરા આવશે ત્યારે આ દુર્ઘટના યાદ આવશે." દર્શના મુજબ જ્યારે ટ્રેન લોકોને કચડીને પસાર થઈ ત્યારે વિસ્તારમાં હંગામો મચી ગયો હતો. આ બાદ દર્શનાએ તેમના પતિની શોધખોળ શરૂ કરી હતી. દર્શનાએ જણાવ્યું કે ટ્રેનના પાટા નજીક તેમના પતિ બેભાન અવસ્થામાં મળી આવ્યા. ત્યારબાદ તેમને સિવિલ હૉસ્પિટલ ખસેડવામાં આવ્યા જ્યાં ડૉક્ટરોએ તેમને મૃત જાહેર કર્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? માતમનો માહોલ કૃષ્ણાનગરની અન્ય એક ગલીમાં અમે ગયાં ત્યારે મહિલાઓનો રડવાનો અવાજ આવી રહ્યો હતો. જ્યારે થોડા આગળ વધ્યાં તો લગભગ 45 વર્ષના અનિલ કુમાર નજરે પડ્યા. જેઓ મૂળ અલાહાબાદના રહેવાસી છે અને છેલ્લાં 20 વર્ષોથી અમૃતસર સ્થિત એક દુકાનમાં કામ કરે છે. અનિલે જણાવ્યું કે તેઓ ભાડાનાં ઘરમાં રહે છે અને એકમાત્ર દીકરાના ગયા બાદ દીકરી જ તેમનો સહારો છે. આંખોમાં આંસુ સાથે અનિલે જણાવ્યું કે આકાશનાં માતાને આ ઘટના અંગે જાણ પણ નથી. તેમણે કહ્યું, "દશેરાના દિવસે મેં દીકરા આકાશ સાથે ભોજન કર્યું હતું. સાંજે લગભગ 4 વાગે તે પોતાના મિત્રો સાથે રાવણદહન ���ોવા માટે ગયો હતો." અનિલે જણાવ્યું કે રાત્રે 9 વાગે તેમને આ અકસ્માત અંગે જાણ થઈ અને સિવિલ હૉસ્પિટલ પહોંચ્યા. ત્યાં તેમને પોતાના દીકરાનો મૃતદેહ મળ્યો હતો. "જે દીકરાએ ઘડપણમાં અમારો સહારો બનવાનું હતો તેની લાશ અત્યારે ઉઠાવવી પડશે એ ક્યારેય વિચાર્યું ન હતું." 'દુર્ઘટના ભૂલાવવી મુશ્કેલ' 35 વર્ષનાં સુમનનું ઘર ફાટકની નજીક છે અને તેઓ અન્ય મહિલાઓની સાથે અગાસી પરથી રાવણ દહન નીહાળી રહ્યાં હતાં. બીબીસીની ટીમ તેમનાં ઘરે પહોંચી તો તેઓ દુર્ઘટનાનો વીડિયો જોઈ રહ્યાં હતાં. આ વીડિયો તેમનાં દીકરીએ ફોનમાં ઉતાર્યો હતો. સુમને કહ્યું કે દુર્ઘટના બાદ એવું વાતાવરણ હતું જે વર્ણવી શકાય એમ પણ નથી. સુમને જણાવ્યું કે તેઓ છેલ્લાં 20 વર્ષથી ત્યાં જ રહે છે અને દર વર્ષે આવી રીતે દશેરાનું આયોજન કરવામાં આવે છે. એટલીવારમાં દીપ નામનાં મહિલા આવ્યાં અને કહ્યું કે બધું જ તેમની નજરની સામે થયું. ઘડીકવારમાં જ ખુશીઓ માતમાં ફેરવાઈ ગઈ. દીપ જણાવે છે કે તેમણે તેમની ચાદરો મૃતદેહોને ઢાંકવા માટે આપી દીધી હતી. તેમણે એવું પણ કહ્યું કે 1947ના ભાગલા સમયે થયેલી કત્લેઆમની વાતો સાંભળી હતી, કંઈક એવું જ દૃશ્ય તેમણે જોયું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમૃતસરના જોડા ફાટક નજીક મોટી વસતિ ધરાવતો કૃષ્ણાનગર વિસ્તાર આવેલો છે. +text: હાલમાં જ દેશની સૌથી ધનવાન વ્યક્તિ મુકેશ અંબાણીની પુત્રીનું લગ્ન થયું જેમાં એક અંદાજ મુજબ લગભગ 700 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થયો હોવાનું જાણવા મળી રહ્યું છે. પરંતુ ગુજરાતમાં મલાજા નામનું ગામ આવેલું છે જ્યાં લગ્ન સમયે આ બધામાંથી કંઈ જોવા નથી મળતું. અહીં લગ્નમાં આવી વ્યવસ્થા કરવા પર વર્ષોથી પ્રતિંબંધ છે. આ બધું એક પરંપરાના ભાગરૂપે થાય છે જ્યાં લગ્નમાં લોકો આવું કંઈપણ કરતા નથી. વડોદરા જિલ્લાના છોટા ઉદેપુર તાલુકામાં આવેલા મલાજા ગામમાં મુખ્યત્વે આદિવાસી લોકો વસે છે. અંદાજે 3500 લોકોની વસતિ ધરાવતું આ ગામ આ અનોખી પરંપરા સાચવીને બેઠું છે. શું છે પરંપરા? ગામમાં રહેતા જાનીભાઈ રાઠવા આ અનોખી પરંપરા સમજાવતા બીબીસી ગુજરાતીને જણાવે છે, "મલાજા ગામમાં આ પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે, જેને ગામના પૂર્વજોએ બનાવી હતી." "અમારા પૂર્વજોએ નક્કીએ કર્યું હતું કે ગામમાં લગ્ન સમયે ના કોઈ ગરબા રમશે, ના કોઈ ઢોલ વગાડશે." "એટલું જ નહીં ગામમાં શરણાઈ કે લગ્નગીત ગાવાની પણ મનાઈ છે." લગ્નગીતો ન��� ગાવા પાછળનું કારણ સમજાવતા રાઠવા જણાવે છે કે તેમનાં લગ્નગીતોમાં કોઈની મજાક ઉડાવતી કે ટીખળ કરતી વાતો સામેલ હોય છે. તેઓ કહે છે, "કેટલીય વખત લગ્નમાં કોઈને માઠું લાગી જવાની ઘટના બનતી હોય છે એટલે મલાજા ગામમાં લગ્નપ્રસંગે ગીત ગાવાનું ચલણ નથી.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શા માટે પાળે છે આ પરંપરા? બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં આ સવાલોના જવાબ આપતા મલાજા ગામના સરપંચ જયંતીભાઈ રાઠવા જણાવે છે, "ગામની મોટભાગની વસતિ ખેતીકામ કરે છે એટલા માટે તેમની આર્થિક પરિસ્થિત ખૂબ સામાન્ય છે." "ગામના લોકો લગ્નમાં ડીજે, સંગીત કે અન્ય દેખાદેખી પાછળ કરાતા ખર્ચાઓને વ્યર્થ માને છે." જયંતીભાઈની વાતમાં ઉમેરો કરતા જાનીભાઈ કહે છે, "આ પ્રથા પાળવા પાછળનો હેતુ ગરીબ લોકોને આવા ખર્ચ કરતા બચાવવાનો છે." "સામાન્ય રીતે લગ્ન થતું હોય તો દોઢથી બે લાખનો ખર્ચ થાય. ગામના કોઈ પરિવાર માટે આ ખર્ચ વધુ પડતો છે." તેમના મતે આ પરંપરાનો હેતુ ગરીબ લોકોને લગ્નપ્રસંગે ખોટા ખર્ચા કરાવતા અટકાવવાનો છે. લગ્ન માટ નથી જોવાતું મુહૂર્ત જાનીભાઈ કહે છે કે મલાજા ગામમાં લગ્નનો કાર્યક્રમ ચારથી પાંચ દિવસ સુધી ચાલે છે. પરંતુ આટલા દિવસોમાં કોઈપણ જાતનાં લગ્નગીતો કે નાચ-ગાનનું આયોજન કરવામાં આવતું નથી. તેમણે એવું પણ કહ્યું કે આદિવાસી સમાજમાં લગ્ન માટે કોઈ પણ જાતનું મુહૂર્ત જોવામાં આવતું નથી. આ અંગે ગામના સરપંચ જયંતીભાઈ જણાવે છે, "ગામમાં માતાપિતાની મરજીથી સંતાનોનાં લગ્ન નક્કી થતાં હોય છે." "સામાન્ય રીતે હોળી બાદ ખેતીનું કામ પૂરું થયા બાદ ગામમાં લગ્નોનું આયોજન કરાતું હોય છે." વર્ષોની પરંપરાનું આધુનિક સમયમાં મહત્ત્વ હાલમાં દેશ ડિજિટલ ક્ષેત્રે ખૂબ જ પ્રગતિ કરી રહ્યો છે. દૂર અંતરિયાળ વિસ્તારમાં પણ મોબાઇલ ફોન અને ઇન્ટરનેટ ગયાં છે. ડિજિટલ ક્ષેત્રમાં થયેલી આ પ્રગતિને કારણે શહેરો અને ગામડાં પરોક્ષ રીતે એકબીજાથી જોડાઈ ગયાં છે. આ બધાની વચ્ચે મલાજા ગામની યુવા પેઢી નવું-નવું જાણી રહી છે અને શીખી રહી છે ત્યારે તેમને પણ વૈભવી લગ્ન કરવાના વિચારો આવવા સ્વભાવિક છે. જોકે, આ અંગે વાત કરતા જાનીભાઈ રાઠવા કહે છે, "ગામના યુવાનો પણ પૂર્વજોએ આપેલી અને વર્ષોથી ચાલી આવતી પરંપરાનું માન રાખે છે.' "યુવાનો ક્યારેય આ પરંપરાને તોડીને લગ્ન કરવા અંગે કોઈ દબાણ કે વિવાદ કરતા નથી." ઉલ્લેખનીય છે કે ગુજરાતમાં છોટા ઉદેપુર, દાહોદ, પંચમહાલ, ડાંગ, નર્મદા, ભરુચ સિવાય ઘણા પ્રાંતોમાં આદિવાસી વસતિ રહે છે, જે વર્ષોથી અનોખી પરંપરા સાચવતી આવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાલમાં લગ્નની સિઝન ચાલી રહી છે અને લગ્ન મતલબ કે બૅન્ડવાજાં, મ્યુઝિક, ડાન્સ, ડીજે અને નાચ-ગાન +text: વર્ષ 2008માં અમદાવાદ સ્થિત આસારામ બાપુના આશ્રમમાં બે બાળકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. આ કેસની તપાસ કરવા માટે ગુજરાત હાઈકોર્ટના નિવૃત જજ ડી. કે. ત્રિવેદી પંચની રચના કરાઈ હતી. આ પંચે જુલાઈ 2013માં તેનો તપાસ અહેવાલ રાજ્યના ગૃહવિભાગને સોંપી દીધો હતો. આ રિપોર્ટ શુક્રવારે વિધાનસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા મનીષ દોશીએ સમાચાર એજન્સી એએનઆઈને કહ્યું, "આ પંચ નથી પ્રપંચ છે. દોષીઓને બચાવવાનું કામ આ પંચે કર્યું છે." તેમણે સવાલ કર્યો, "આટલાં વર્ષોથી રિપોર્ટ આવી ગયો હતો પણ સરકારે કેમ વિધાનસભામાં મૂક્યો નહીં. સરકાર આસારામ, નારાયણ સાંઈ અને આશ્રમને બચવવાની કોશિશ કરી રહી છે. સરકાર સત્ય બતાવવા માગે છે કે છુપાવવા માગે છે?" તેમણે માગ કરી કે સરકાર દીપેશ-અભિષેકના પરિવારને ન્યાય અપાવે. કોણે હત્યા કરી, કોણે કાવતરું રચ્યું એ વિશે તપાસ કરવી જોઈએ. મોટેરા આશ્રમમાં શું થયું હતું? પાંચ જુલાઈ 2008ના દિવસે આસારામના મોટેરા સ્થિત આશ્રમ બહાર સાબરમતી નદીના કિનારે 10 વર્ષના અભિષેક વાઘેલા અને 11 વર્ષના દીપેશ વાઘેલાના અડધા બળેલા મૃતદેહ વિકૃત અવસ્થામાં મળ્યા હતા. અમદાવાદમાં રહેનાર આ બંને ભાઈઓના વાલીઓએ થોડા દિવસો પહેલાં જ આસારામના ગુરુકુળમાં પ્રવેશ કરાવ્યો હતો. આ દરમિયાન 2012માં રાજ્ય પોલીસે મોટેરા આશ્રમના સાત કર્મીઓ પર બિન હેતુસર હત્યાના આરોપ નક્કી કર્યા હતા. આસારામનો રાજકારણમાં પ્રભાવ ભક્તોની સંખ્યા વધવાની સાથે રાજકારણીઓ પણ આસારામના સંપર્કમાં રહેતા હતા. 1990થી લઈને 2000ના દાયકા સુધી આસારામના ભક્તોમાં ભારતના ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન અટલ બિહારી વાજપેયીની સાથે-સાથે ભાજપના નેતા લાલ કૃષ્ણ અડવાણી અને નીતિન ગડકરી પણ સામેલ હતા. કૉંગ્રેસના કમલનાથ અને મોતીલાલ વોરા પણ તેમના ભક્ત થયા હતા. શિવરાજસિંહ ચૌહાણ, ઉમા ભારતી, રમણ સિંહ, વસુંધરા રાજે જેવાં ભાજપના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રીઓ પણ આસારામના ભક્તોની યાદીમાં આવતાં હતાં. 2000ના દાયકાનાં શરૂઆતનાં વર્ષોમાં આસારામના દર્શન માટે જનારા નેતાઓમાં સૌથી મોટું નામ નરેન્દ્ર મોદીનું હતું. પણ 2008માં આસારામના મોટેરા આશ્રમમાં 2 બાળકોની હત્યાનો કેસ બહાર આવતા રાજકારણીઓ આસારામથી દૂર થઈ ગયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દીપેશ-અભિષેકનાં અપમૃત્યુના કેસમાં તપાસ અર્થે નિમાયેલા જસ્ટિસ ડી. કે. ત્રિવેદીના પંચે આસારામ તથા તેમના પુત્ર નારાયણ સાંઈને ક્લીનચિટ આપી દીધી છે. +text: તે બાળકીના માથાને ચૂમતા અબુધાબીના ક્રાઉન પ્રિન્સ તેમની સાથે સાઉદી અરેબિયાના ક્રાઉન પ્રિન્સ બિન-સલમાન પણ હતા. તેઓ સંયુક્ત આરબ અમીરાતના પ્રવાસે ગયા હતા, ત્યારે એક બાળકી તેમને મળવા પહોંચી. પરંતુ તેમનું ધ્યાન ગયું ન હતું અને બાળકી સાથે હસ્તધૂનન કર્યા વગર આગળ નીકળી ગયા હતા. ન્યૂ યૉર્ક ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, અબુધાબીના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ વિશ્વના સૌથી ધનવાન વ્યક્તિમાંથી એક છે. 1.3 ખર્વ ડૉલરના ફંડનું સંચાલન તેમને અધીન છે, જે કોઈપણ દેશ કરતાં વધુ ફંડ છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ પ્રવાસ દરમિયાન એક કાર્યક્રમ દરમિયાન બંને નેતાઓ બાળકોને મળી રહ્યા હતા. બંનેની સામ-સામેની લાઇનમાં બંને દેશોના ઝંડાઓને લઈને બાળકો ઊભાં હતાં. એક તરફની બાળકીઓ સાથે સાઉદીના ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન-સલમાન અને બીજી લાઇનની બાળકીઓ સાથે અબુધાબીના ક્રાઉન પ્રિન્સ જાએદ અલ નાહ્યાન હસ્તધૂનન કરી રહ્યા હતા. આ દરમિયાન સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાનની લાઇનમાંથી ભાગીને એક બાળકી અલ નાહ્યાનની લાઇનમાં તેમની સાથે હાથ મિલાવવા પહોંચી ગઈ. અલ નાહ્યાન જ્યારે આ બાળકીની નજીક પહોંચ્યા ત્યારે બાળકીએ પોતાનો હાથ આગળ વધાર્યો, પરંતુ અબુધાબીના ક્રાઉન પ્રિન્સ જોયા વગર જ આગળ વધી ગયા. બાળકી આ જોઈને ખૂબ જ નિરાશ થઈ ગઈ. આનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થઈ ગયો અને પછી અલ નાહ્યાન આ બાળકીના ઘરે તેમને મળવા પહોંચ્યા. અલ નાહ્યાન આયશા મોહમ્મદ મશહીત-અલ-મઝરોઈના ઘરે ગયા અને પરિવારના સભ્યોને પણ મળ્યા હતા. યુએઈમાં અલ નાહ્યાનનો આ બાળકીને મળવાનો વીડિયો વાઇરલ થઈ ગયો આ મુલાકાતની તસવીર અબુધાબીના ક્રાઉન પ્રિન્સના આધિકારિક ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી ટ્વીટ કરવામાં આવી છે. ન્યૂ યૉર્ક ટાઇમ્સના અહેવાલ મુજબ, પ્રિન્સ મોહમ્મદ કદાચ વિશ્વની સૌથી ધનવાન વ્યક્તિ છે. 1.3 ખર્વ ડૉલરના ફંડનું સંચાલન તેમને અધીન છે, જે કોઈપણ દેશ કરતાં સૌથી વધુ ફંડ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અબુધાબીના ક્રાઉન પ્રિન્સ અને સંયુક્ત આરબ અમીરાત આર્મ્ડ ફોર્સિસના ડેપ્યુટી કમાન્ડર શેખ મોહમ્મદ બિન જાએદ અલ નાહ્યાન સોમવારે એક બાળકીના ઘરે જવા માટે મજબૂર થયા. +text: સતીશ ધુપેલિયા ગાંધીજીના પપૌત્રએ ગઈ કાલે ટ્વીટ કર્યું હતું કે "ગઈકાલ સુધી કોરોના વાઇરસ મહામારી હતી, આજે સાંજે એ ટ્રેજેડી બની ગઈ." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ત્યારબાદ તેમને એક વ્યક્તિએ કૉમેન્ટમાં પુછ્યું તો તેમણે લખ્યું કે "મારા ભાઈનું મૃત્યુ થયું છે." તેમનાં બહેન ઉમા ધુપેલિયાએ સોશિયલ મીડિયા પર એક પોસ્ટમાં લખ્યું છે કે તેમના ભાઈ છેલ્લાં એક મહિનાથી ન્યુમોનિયાથી પીડાતા હતા, ત્યારબાદ તેઓ કોરોના વાઇરસની ઝપેટમાં આવ્યા હતા. તેમને ગત રાત્રે કાર્ડિઆક અરેસ્ટનો હુમલો થયો હતો. સતીશ ધુપેલિયાના બીજાં બહેન કીર્તિ મેનન છે. જેઓ જૉહાનિસબર્ગમાં રહે છે. જ્યાં તેઓ ગાંધીજીની યાદગીરીને સાચવવાના અનેક પ્રૉજેક્ટ સાથે જોડાયેલાં છે. આ ત્રણેય ભાઈ-બહેન સીતા ગાંધી અને શશિકાંત ધુપેલિયાનાં સંતાનો છે. સીતા ગાંધી મણિલાલ ગાંધીનાં દીકરી છે. મહાત્મા ગાંધીએ જ્યારે ભારત આવવા સાઉથ આફ્રિકા છોડ્યું ત્યારે તેમના કામને ચાલુ રાખવા માટે મણિલાલ ગાંધી ત્યાં રહ્યા હતા. સતીશ ધુપેલિયાનો જન્મ 19 નવેમ્બર, 1954માં થયો હતો. તેઓએ જીવનનો ઘણો સમય મીડિયામાં પસાર કર્યો હતો. ખાસ કરીને વીડિયોગ્રાફર અને ફોટોગ્રાફર તરીકે. તેઓ ડરબન ખાતે 'ગાંધી ડેવલપમૅન્ટ ટ્રસ્ટ' હેઠળ ગાંધીજીએ શરૂ કરેલાં કાર્યો ચાલુ રાખવામાં મદદ કરતા હતા. સતીશ ધુપેલિયા 1860ના એ હૅરિટેજ ફાઉન્ડેશનના બોર્ડના સભ્ય પણ હતા, જેમણે 16 નવેમ્બરના રોજ ડરબનના શેરડીના ખેતરોમાં કામ કરવા માટે ભારતથી આવેલા મજૂરોના આગમનની ઉજવણી કરી હતી. તે બધા સમુદાયોના જરૂરિયાતમંદોને સહાય કરવા માટે જાણીતા હતા અને સમાજકલ્યાણની કેટલીય સંસ્થાઓમાં સક્રિય હતા. સતીશ ધુપેલિયાને બે સંતાનો છે કબીર ધુપેલિયા અને મિશા ધુપેલિયા. કોણ છે મણીલાલ ગાંધી? સતીશ ગાંધીજીના બીજા દીકરા મણિલાલ ગાંધીના દોહિત્ર હતા. ગાંધી 1914માં દક્ષિણ આફ્રિકાથી ભારત પાછા ફર્યા હતા. મણિલાલ પણ પાછા ફર્યા પણ થોડા સમય બાદ ગાંધીજીએ તેમને ડરબન પાછા મોકલી દીધા હતા. ગાંધીજીએ 1903માં ડરબન નજીક ફિનિક્સ સેટલમૅન્ટમાં એક આશ્રમ બનાવ્યો હતો, જ્યાંથી તેઓ 'ઇંડિયન ઑપિનિયન' નામનું એક અખબાર પ્રકાશિત કરતા હતા. મણિલાલ 1920માં આના સંપાદક બન્યા હતા અને 1954માં પોતાના મૃત્યુ સુધી આ પદ પર રહ્યા હતા. ગાંધીજીનો 'ભારેખમ વારસો' ગાંધીજીની પાંચમી પેઢી: કબીર, મિશા અને સુનિતા કબીર ધુપેલિયા અને મિશા ધુપેલિયા સાથે બે વર્ષ પહેલાં બીબીસીએ દક્ષિણ આફ્રિકામાં વાતચીત કરી હતી. જે દરમિયાન તેમણે ગાંધીજીના 'ભારેખમ વારસા' વિશે પોતાનો મત વ્યક્ત કર્યો હતો. કબીરે કહ્યું હતું, ''મારી દૃષ્ટિએ એ વાતથી હું ઘણો પ્રભાવિત છું કે કઈ રીતે તેઓ પોતાના મુદ્દાઓને શાંતિથી વળગી રહ્યા હતા. આ વસ્તુ આજે તમને જોવા નહીં મળે. ગાંધીજીએ શાંતિ સાથે પોતાની વાતો મનાવડાવી અને આ જ કારણે એ સમયે કેટલાક લોકો એમનાથી નારાજ પણ રહ્યા હશે.'' ગાંધીવારસાનું મહત્ત્વ તેઓ સારી રીતે જાણે છે. પણ તેમને લાગે છે કે આ ભારેખમ વારસો એમના માટે એક બોજારૂપ પણ બની જાય છે. કબીર ઉમેરે છે કે એમના ઘણા મિત્રોને તો વર્ષો સુધી ખબર પણ પડી નહોતી કે તેઓ ગાંધી પરિવારમાંથી આવે છે. મીશા જણાવે છે, ''હું જાણીજોઈને લોકોમાં ઢંઢેરો પીટવા નથી માંગતી કે હું કોણ છું.'' કબીર જણાવે છે, ''ઘણાં લોકો એમ માને છે કે અહિંસા અપનાવવા માટે તમારે ગાંધીવાદી બનવું પડે. અહિંસાની પ્રેરણા તમે ગાંધી પાસેથી લઈ શકો પણ જો તમે તેમના ટીકાકાર છો અને અહિંસાના માર્ગે ચાલવા માંગો છો તો તમે ગાંધીવાદની વિરૂદ્ધ નથી.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહાત્મા ગાંધીના વંશજ સતીષ ધુપેલિયાનું કોરોના વાઇરસના સંક્રમણથી દક્ષિણ આફ્રિકામાં નિધન થયું છે. +text: ઍન્ટી બૉડી આપણી રોગપ્રતિકારક ક્ષમતાનો એક મહત્ત્વનો ભાગ છે અને તે વાઇરસને શરીરના કોષોમાં પ્રવેશતો અટકાવે છે. ઇંગ્લૅન્ડની 'ધ ઇમ્પીરિઅલ કૉલેજ'ની ટીમનું કહેવું છે કે જૂન અને સપ્ટેમ્બર વચ્ચે ઍન્ટી બૉડી માટે પૉઝિટિવ રિપોર્ટ આવ્યો હોય તેવા લોકોની સંખ્યા યૂ.કે. માં 26% જેટલી ઘટી ગઈ છે. ટીમ અનુસાર લોકોમાં રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા ઘટી રહી છે. લોકો એકથી વધુ વખત વાઇરસથી સંક્રમિત થાય તેવું જોખમ વધી ગયું છે. 'રિઍક્ટ -2' શોધ અંતર્ગત ઇંગ્લૅન્ડમાં 3,50,000 લોકોએ અત્યાર સુધી ઍન્ટી બૉડી ટેસ્ટ કરાવ્યો છે. જૂનના છેલ્લા અઠવાડિયા અને જુલાઈના પ્રથમ અઠવાડિયા દરમિયાન પ્રથમ રાઉન્ડનું પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં 1000 લોકોમાંથી 60 લોકોમાં ઍન્ટી બૉડી જોવાં મળ્યાં હતાં. પરંતુ સપ્ટેમ્બરમાં કરવામાં આવેલા હાલના પરીક્ષણમાં 1000માંથી માત્ર 44 લોકોનો ઍન્ટી બૉડી ટેસ્ટ રિપોર્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો હતો. આ સૂચવે છે કે ઉનાળાથી શરદઋતુ વચ્ચે ઍન્ટી બૉડી હોય તેવી વ્યક્તિઓની સંખ્યામાં 25% જેટલો ઘટાડો નોંધાયો છે. શોધકર્તા પ્રોફેસર હૅલન વૉર્ડ કહે છે, "રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઝડપથી ઘટી રહી છે. પ્રથમ રાઉન્ડનું પરીક્ષણ પૂર્ણ થયું એને માત્ર ત્રણ મહિના થયા છે અને ઍન્ટી બૉડીમા 26% ઘટાડો થઈ ગયો છે." કોરોના અને ઍન્ટી બૉડી યુવાનોની સરખામણીમાં 65 વર્ષની ઉંમરની વ્યક્તિમાં આ ઘટાડો વધુ તીવ્ર છે. કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત થયા હોય તેવા લોકોની સરખામણીમાં જેમને કોવિડનાં લક્ષણો છે, તેવી વ્યક્તિમાં પણ ઍન્ટી બૉડીમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો છે. ઍન્ટી બૉડીઝ ધરાવતા આરોગ્ય કર્મચારીઓની સંખ્યા બહુ મોટી છે અને શોધકર્તાઓ અનુસાર આ પાછળનું કારણ છે કે તેઓ સતત વાઇરસના સંપર્કમાં હોય છે. કોરોના વાઇરસને શરીરના કોષો પર હુમલા કરતો અટકાવવા ઍન્ટી બૉડી વાઇરસની સપાટી પર ચોંટી જાય છે. ઍન્ટી બૉડી ઘટી જવાથી ઇમ્યુન સિસ્ટમ પર શું અસર થાય છે, તે વિશે ચોક્કસ માહિતી નથી. જોકે, શોધકર્તાઓનું માનવું છે કે ઍન્ટી બૉડી અનુમાન લગાવી શકે છે કે કોણ સુરક્ષિત છે અને કોણ નહીં. પ્રોફેસર વૅન્ડી બાર્કલે કહે છે, "આપણે ઍન્ટી બૉડી જોઈ શકીએ છીએ અને એ પણ જોઈ શકીએ છીએ કે તેમની સંખ્યા ઘટી રહી છે." "અમે એ પણ જાણીએ છીએ કે ઍન્ટી બૉડી પોતે બહુ રક્ષણાત્કમ હોય છે." "જો પુરાવાની વાત કરું તો હું કહી શકું છું કે જે ઝડપથી ઍન્ટી બૉડી ઘટવા લાગે છે તે જ ઝડપથી ઇમ્યુનિટી પણ ઘટવા માંડે છે અને આ સૂચવે છે કે રોગપ્રતિકારકક્ષમતા ઘટી રહી છે." બીજી વખત સંક્રમણ શું સૂચવે છે? વિશ્વમાં વધુ ચાર કોરોના વાઇરસ છે, જેનાથી તમે અસંખ્ય વાર સંક્રમિત થઈ શકો છો. આ વાઇરસથી સામાન્ય શરદી અને તાવ થાય છે, જેનો તમે દર 6 અથવા 12 મહિના બાદ ચેપ લાગી શકે છે. એવા બહુ જૂજ કેસો સામે આવ્યા છે, જેમાં વ્યક્તિ બીજી વાર કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત થઈ હોય. જોકે શોધકર્તાઓ કહે છે કે માર્ચ અને એપ્રિલમાં જ્યારે સંક્રમણ ટોચ પર હતું ત્યારે જે રીતે રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા ઘટવાની શરૂઆત થઈ છે, તેના કારણે આવું થઈ શકે છે. એવી આશા છે કે બીજી લહેર પહેલાં કરતાં હળવી હશે અને રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા ઘટી જાય તો પણ શરીરને પહેલીવાર ચેપ લાગ્યો હશે તો તેની એક 'ઇમ્યુન મૅમરી' હશે અને તેને ખબર હશે કે કઈ રીતે પ્રતિકાર કરવો. શોધકર્તાઓનું કહેવું છે કે તેમનાં તારણો વૅક્સિનની આશાને ધૂંધળી કરતાં નથી. વૅક્સિન ચેપ સામે વધુ અસકારક પુરવાર થશે. શોધકર્તા પ્રોફેસર ��્રૅહામ કુક કહે છે, "વાસ્તિવકતા એ છે કે પ્રથમ લહેર બાદ દેશના મોટા ભાગના લોકોમાં રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા હોવાના પુરાવા નથી." "વૅક્સિનની એટલી જ જરૂરી છે અને ડેટાના કારણે આમાં પરિવર્તન નથી આવી જતું." 'રિઍક્ટ -2'ના નિયામક પ્રોફેસર પૉલ ઇલિયટનું કહેવું છે કે શોધનાં તારણોના આધારે વૅક્સિનની અસર વિશે કોઈ પણ નિર્ણય પર આવવું, એ યોગ્ય નથી. તેઓ કહે છે, "કુદરતી સંક્રમણના પ્રતિભાવ સામે વૅક્સિનનો પ્રતિભાવ અલગ હોઈ શકે છે." જોકે તેમનું માનવું છે કે ઘટી રહેલી રોગપ્રતિકારક શક્તિને ફરીથી જીવીત કરવા માટે અમુક વ્યક્તિને જે પણ રસી ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે તેનો બુસ્ટર ડોઝ આપવો પડશે. શોધનાં તારણો વિશે વાત કરતા 'યુનિવર્સિટી ઑફ નૉટીંગમ'ના પ્રોફેસર જૉનાથન બૉલ જણાવે છે કે, "શોધ પુરવાર કરે છે કે સમયની સાથે મોટી વયના લોકોમાં ઍન્ટી બૉડીના પ્રતિભાવમાં ઘટાડો આવે છે." જોકે તેમણે કહ્યું કે એ બહુ જરૂરી છે કે 'રક્ષાત્મક ઇમ્યુનિટી' શું હોય છે, તે વિશેની સંપૂર્ણ માહિતી ઉપલબ્ધ થાય. ઍડિનબર્ગ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ઍલેનોર રિલેનું કહેવું છે, "ઇમ્યુનિટી નથી એવું માની લેવું ઉતાવળિયું પગલું ગણાશે, પરતું ડેટા એવું ચોક્કસ જણાવે છે કે કુદરતી સંક્રમણથી પ્રેરિત ઍન્ટી બૉડી ટૂંકું આયુષ્ય ધરાવે છે. એ જ રીતે જે રીતે ઋતુ આધારિત કોરોના વાઇરસ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શોધકર્તાઓનું કહેવું છે કે કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત થયા બાદ લોકોમાં પ્રૉટેક્ટિવ ઍન્ટી બૉડી બહુ ઝડપથી ઓછાં થઈ જાય છે. +text: મનોજ કોટક મુંબઈના મતદારો મુંબઈ ઉત્તર, મુંબઈ ઉત્તર-મધ્ય, મુંબઈ ઉત્તર-પૂર્વ, મુંબઈ ઉત્તર-પશ્ચિમ અને મુંબઈ દક્ષિણ તથા મુંબઈ દક્ષિણ-મધ્ય બેઠકો પર મતદાન કરશે. મુંબઈની છ લોકસભા બેઠકોમાંની એક પર ગુજરાતી ઉમેદવાર ભાજપ તરફથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. મુંબઈ ઉત્તર-પૂર્વ બેઠક પર ભાજપના કિરીટ સોમૈયા 2014ની ચૂંટણીમાં બીજી વખત સાંસદ બન્યા હતા. પરંતુ આ વખતે તેમની ટિકિટ કાપીને ભાજપે કૉર્પોરેટર મનોજ કોટકને ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. ઉત્તર-પૂર્વ મુંબઈની આ લોકસભા બેઠક પર રાષ્ટ્રવાદી કૉંગ્રેસના સંજય દિના પાટીલ અને ભાજપના મનોજ કોટક વચ્ચે લડત જામી છે. આ મતવિસ્તારમાં મોટા પ્રમાણમાં મરાઠી, ગુજરાતી, મુસ્લિમ અને હિંદીભાષી સમુદાય રહે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કેવી રીતે મળી મનોજ કોટકને ટિકિટ? મનોજ કોટક કિરીટ સોમૈયાની ટિકિટ કાપીને મનોજ કોટકને ટિકિટ આપવા પાછળ શિનસેના કારણભૂત હોવાનું મનાઈ રહ્યું છે. વર્ષ 2014ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં કિરીટ સોમૈયાને આ બેઠક પર સૌથી વધુ મત મળ્યા હતા. જોકે, 2014 બાદ ભાજપ અને શિવસેનાના ગઠબંધનમાં તિરાડ પડી. વર્ષ 2017માં બૃહનમુંબઈ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશનની ચૂંટણી વખતે કિરીટ સોમૈયાએ ઉદ્ધવ ઠાકરે પર વાકપ્રહાર કર્યા હતા. એ વખતે ભાજપ અને શિવસેનાના સંબંધો બગડ્યા હતા. બીબીસી મરાઠી સંવાદદાતા તુષાર કુલકર્ણી કહે છે કે કિરીટ સોમૈયાએ ઉદ્ધવ ઠાકરે પર જે રીતે આક્ષેપો કર્યા હતા તેનાથી ઠાકરે બહુ નારાજ થયા હતા. કિરીટ સોમૈયાને ટિકિટ ન આપીને એવો સંદેશ આપવા પ્રયાસ કરાઈ રહ્યો છે કે ઉદ્ધવ ઠાકરે વિરુદ્ધ અંગત આરોપ સહન કરી લેવામાં નહીં આવે. કુલકર્ણીના મતે કિરીટ સોમૈયાને ટિકિટ નહીં આપવાની શિવસેનાની શરતને પગલે ભાજપમાં મુંબઈની ઉત્તર-પૂર્વની બેઠક પર ઉમેદવાર નક્કી કરવાનો પ્રશ્ન સર્જાયો હતો. આ બેઠક પર ગુજરાતી મતદારો મોટા પ્રમાણમાં છે. આથી જ આખરે ગુજરાતી મતદારોના પ્રભાવવાળી આ બેઠક પર ગુજરાતી ઉમેદવાર મનોજ કોટક પર પસંદગી ઉતારવામાં આવી હતી. કોટકને ટિકિટ આપવાની જાહેરાત બાદ સોમૈયાએ કહ્યું હતું કે મનોજ કોટકને ટિકિટ મળી તે બદલ તેઓ ખુશી અનુભવે છે. કિરીટ સોમૈયાએ મનોજ કોટકને પોતાના ભાઈ સમાન પણ ગણાવ્યા હતા. એ વેળાએ મનોજ કોટકે કહ્યું હતું, "સોમૈયાના આશીર્વાદથી હું મુંબઈ ઈશાન બેઠક પર જીતીશ અને ત્યાં વિકાસ થશે." કોણ છે કિરીટ સોમૈયા? કિરીટ સોમૈયા કિરીટ સોમૈયા મહારાષ્ટ્ર ભાજપના અધ્યક્ષ પણ રહી ચૂક્યા છે. વર્ષ 1995-1999 સુધી તેઓ મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભાના સભ્ય હતા. વર્ષ 1999-2004માં માટે તેઓ 13મી લોકસભામાં ચૂંટાયા હતા. મે 2014માં તેઓ 16મી લોકસભામાં ચૂંટાયા હતા. મુંબઈની છ બેઠકોમાં મુંબઈ ઉત્તર-પૂર્વ લોકસભાની બેઠક જ એક એવી બેઠક છે કે જ્યાં વર્તમાન સાંસદને ફરી ટિકિટ આપવામાં આવી નથી. કિરીટ સોમૈયાએ 2014માં રાષ્ટ્રવાદી કૉંગ્રેસ પાર્ટીના ઉમેદવાર સંજય દિના પાટીલને હરાવ્યા હતા. તેઓ સૌથી વધુ સક્રિય સાંસદ રહ્યા છે તથા મહારાષ્ટ્ર સદન અને આદર્શ કૌભાંડને ઉજાગર કરવામાં તેમણે મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. કોણ છે મનોજ કોટક ? મનોજ કોટક મુંબઈ ઉત્તર-પૂર્વ બેઠક ભાજપનો ગઢ ગણાય છે. અહીં ગુજરાતી મતદારોની સંખ્યા પણ વધારે છે, જ્યાં કોટક એક જાણીતો ચહેરો માનવામાં આવે છે. તેઓ ત્રણ વખત કૉર્પોરેટર રહી ચૂક્યા છે. જોકે, 'હિન્���ુસ્તાન ટાઇમ્સ'ના અહેવાલ મુજબ તેમનો પ્રભાવ મુલુંડ સુધી સીમિત છે, કિરીટ સોમૈયાની જેમ મતદાન ક્ષેત્રમાં તેઓ વ્યાપક પ્રભાવ નથી ધરાવતા. તેમની સામે રાષ્ટ્રવાદી કૉંગ્રેસ પક્ષે વર્ષ 2009થી 2014 સુધી સાંસદ રહી ચૂકેલા સંજય દિના પાટીલને ઊભા રાખ્યા છે. તેઓ શરદ પવારના નજીકના સહયોગી દિના પાટિલના પુત્ર છે. મીડિયા રિપોર્ટ પ્રમાણે કિરીટ સોમૈયા મનોજ કોટક સાથે પ્રચારમા જોડાયા છે અને ઘણી રેલીઓમાં તેમની સાથે હાજર રહ્યા છે. અને તેમને લઈને શિવસૈનિકોમાં નારાજગી છે. શું મનોજ કોટક બચાવી શકશે બેઠક? મહારાષ્ટ્ર ટાઈમ્સના સંપાદક સમર ખડસેએ બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે આ લોકસભા ક્ષેત્ર અંતર્ગત આવતી વિધાનસભાની છ બેઠકોમાંથી પાંચ ભાજપ-શિવસેનાના ગઠબંધન પાસે છે. આમાંની ત્રણ બેઠક પર ભાજપનો કબજો છે, જ્યારે બે શિવસેના પાસે છે. ખડસેના મતે મુંબઈ ઈશાન લોકસભાની બેઠકમાં આશરે 3 લાખ મુસ્લિમ અને 3 લાખ ગુજરાતી મતદારોનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે મરાઠી મતદારોનું પ્રમાણ અહીં 7.4 લાખ જેટલું થાય છે. ખડસે જણાવે છે, "અહીંના ગુજરાતી મતો ભાજપને મળી શકે છે અને મુસ્લિમ મતદારો કૉંગ્રેસ-એનસીપી પર પસંદગી ઉતારશે એવું મનાય છે." "કૉંગ્રેસ-એનસીપીના ગઠબંધન અને પ્રકાશ આંબેડકરના પક્ષને કારણે અહીંના દલિત મતો ફંટાઈ શકે છે." તેમના મતે મરાઠી મત ભાજપ વિરુદ્ધ જઈ રહ્યો હોવાનું જણાઈ રહ્યું છે. જોકે, શિવસૈનિકોની કિરીટ સોમૈયા પ્રત્યેની નારાજગી ગ્રાઉન્ડ પર અનુભવાય છે કે કેમ એ મહત્ત્વનું બની રહેશે. મુંબઈ ઉત્તર-પૂર્વ સિવાય મુંબઈ ઉત્તરમાં પણ મોટી સંખ્યામાં ગુજરાતી મતદારો છે અને ત્યાંથી અભિનેત્રી ઊર્મિલા માતોંડકર કૉંગ્રેસ તરફથી લડી રહ્યાં છે. 29 એપ્રિલે મહારાષ્ટ્રની 17 બેઠકો પર મતદાન થશે અને આ સાથે ચોથા તબક્કાના મતદાનમાં મહારાષ્ટ્રમાં ચૂંટણી પૂર્ણ થશે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ચોથા તબક્કાનું મતદાન 29 એપ્રિલે યોજાશે, જેમાં મુંબઈની છ બેઠકો પણ સામેલ છે. +text: મોદીએ પાર્ટીના વિજયનો શ્રેય જનતા, પાર્ટી નેતાઓ તથા કાર્યકર્તાઓને આપ્યો હતો. વડાપ્રધાનનું ભાષણ શરૂ થયું, ત્યારે જ પાસેની મસ્જિદમાં અઝાન શરૂ થઈ હતી, એટલે તેમને કાર્યકર્તાઓને બે મિનિટ મૌન રહેવા તાકિદ કરી હતી. સોશિયલ મીડિયા પર #Azaan સમયે જ મોદીના ભાષણ વિશે કેટલાકે સવાલ ઉઠાવ્યા, તો અન્ય કેટલાકે પ્રશંસા કરી હતી. ડાબેરી નેતા મોહમ્મદ સલીમના કહેવા પ્રમાણે, કોંગ્રેસ તથા તૃણમુલ કોંગ્રેસમાંથી આવેલા નેતાઓને કારણે ત્રિપુરામાં ભાજપનો વિજય થયો છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શાહ પર ગર્વ અઝાન માટે મૌન બે મિનિટથી વધુ ચાલ્યું હતું. બાદમાં 'ભારત માતા કી જય'ના નારા સાથે ભાષણ ફરી શરૂ કર્યું હતું. - કોંગ્રેસની અગાઉ ક્યારેય આટલી ખરાબ સ્થિતિ ન હતી. કેટલાક લોકો રાજકીય રીતે આગળ વધે છે, પરંતુ પાર્ટીનું કદ ઘટે છે. - અમિત શાહને વિદ્યાર્થીકાળથી જોયા છે. આજે તેમના નેતૃત્વમાં ભાજપને એક પછી એક વિજય મળી રહ્યાં છે, ત્યારે ગર્વ થાય છે. તેમના નેતૃત્વમાં ભાજપ નિતનવી ઊંચાઈઓ સર કરી રહ્યો છે. - વાસ્તુશાસ્ત્રમાં પૂર્વોત્તરનો ખૂણો સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ હોય છે. આથી તેની ઉપર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. જો, ઉત્તર-પૂર્વ બરાબર હોય તો ઇમારત પણ યોગ્ય બને છે. ખુશીની વાત છે કે આજે પૂર્વોત્તર વિકાસયાત્રાનું નેતૃત્વ કરવા આગળ આવ્યું છે. - પૂર્વોત્તરના નાગરિકોમાં કેન્દ્રની સરકાર પ્રત્યે વિશ્વાસ પેદા થયો છે. અગાઉ ક્યારેય કેન્દ્રીય પ્રધાનોએ આટલા મોટાપ્રમાણમાં પૂર્વોત્તર રાજ્યોની મુલાકાત લીધી ન હતી તથા કેન્દ્ર સરકાર પણ આટલી સંવેદનશીલ ન હતી. કોંગ્રેસ-તૃણમુલ કોંગ્રેસ યુક્ત ભાજપ સીપીએમના નેતા મોહમ્મદ સલીમે બીબીસી સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું, "આ ચૂંટણી મુશ્કેલ હતી. સતત 25 વર્ષ સુધી શાસન ચલાવવું એ સિદ્ધિ છે. "ચૂંટણી પહેલા કોંગ્રેસ તથા તૃણમુલ કોંગ્રેસના નેતાઓ ભાજપમાં જોડાયા અને તેઓ જ વિજયી થયા છે. આ ભાજપનો વિજય થયો છે. "ભાજપે 'કોંગ્રેસમુક્ત' ભાજપનો નારો આપ્યો હતો, પરંતુ ત્રિપુરામાં તે 'કોંગ્રેસ અને તૃણમુલ કોંગ્રેસ યુક્ત' બની ગયો છે.'' સલીમના કહેવા પ્રમાણે, ત્રિપુરામાં મસલ અને મની પાવરનો ઉપયોગ થયો છે. જે અગાઉ ક્યારેય થયો ન હતો. માણિક સરકાર પર ચૂંટણીની જવાબદારીનો ભાર હોવાની વાત તેમણે નકારી કાઢી હતી. હવે કર્ણાટક અમિત શાહે કહ્યું હતું કે, ભાજપના નવા મુખ્યાલયમાં આ પહેલો વિજય ઉત્સવ છે. જીતનો રથ ત્રિપુરા પહોંચ્યો છે અને હવે કર્ણાટક જવાનો છે. શાહના કહેવા પ્રમાણે, ત્રિપુરામાં ભાજપનો વિજય 'એક્ટ ઇસ્ટ'ની નીતિનું પરિણામ છે. શાહે કહ્યું હતું કે, વિપક્ષ પાસે હવે કોઈ બહાનું નથી રહ્યું, કારણ કે ચૂંટણીમાં વીવીપીએટી (વોટર વેરિફાયેબલ પેપર ઓડિટ ટ્રેલ) નો ઉપયોગ થયો છે એટલે આ વખતે પાર્ટીઓ પાસ��� કોઈ બહાનું નથી રહ્યું. ચોટનો જવાબ વોટ મોદીએ કહ્યું કે લોકતંત્રની તાકત છે કે ગરીબ અને નિરક્ષર મતદાતાઓએ ભાજપના કાર્યકરો પર ડાબેરી પક્ષો દ્વારા થયેલી 'ચોટનો જવાબ વોટ'થી આપ્યો છે. વડાપ્રધાન પહેલા ભાજપના અધ્યક્ષ અમિત શાહે તેમના ભાષણમાં ત્રિપુરામાં મૃત્યુ પામેલા નવ કાર્યકર્તાઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપી. બાદમાં મોદીએ પણ તેમના ભાષણમાં કહ્યું કે અમિત શાહે જે વાત કહી તે ફરી કહેવા માગે છે. આ વિજય મૃતક કાર્યકરોને શ્રદ્ધાંજલિ છે. મોદીએ ત્રિપુરા તથા અન્ય રાજ્યોમાં મૃત્યુ પામેલા ભાજપના કાર્યકરોની સ્મૃતિમાં બે મિનિટ મૌન રખાવ્યું હતું. અઝાનમાં મૌન રાજકીય સંદેશ? પત્રકાર રાહુલ કંવલે ટ્વીટર પર લખ્યુ, "રાજકીય સંદેશ અને પ્રતીકાત્મકતામાં મોદીએ PHD કર્યું જણાય છે. જ્યારે RG (રાહુલ ગાંધી)એ અયોગ્ય રાજકીય સમયમાં PHD કર્યું લાગે છે. સેનાધ્યક્ષ રજા ઉપર હોય ત્યારે સૈન્યને નેતૃત્વ પૂરું ન પાડી શકે." વિકાસ જાની નામના યુઝરે અઝાનના સમય અને મોદીનું ભાષણ એક જ સમયે થવા વિશે લખ્યું, "મને લાગે છે કે અઝાનના સમયે જ ભાષણનું આયોજન કરવામાં આવે છે." જોકે, રવિ ધાકડે કહ્યું કે, અઝાન સમયે મોદી ભાષણ આપતા અટકી ગયા. તે ખરી બિનસાંપ્રદાયિક્તા છે. કથિત બિનસાંપ્રદાયિકોએ કંઇક શીખવું જોઈએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ત્રિપુરા તથા નાગાલૅન્ડમાં ભાજપના ગઠબંધનના વિજય બાદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પાર્ટીના નવનિર્મિત મુખ્યાલય ખાતે કાર્યકર્તાઓને સંબોધિત કર્યાં હતાં. +text: સમાચાર સંસ્થા એએનઆઇએ આ અંગે ટ્ટીટ કરી માહિતી આપી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આઇસીઆઇસીઆઇ બૅન્કના સીઇઓ અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર રહી ચૂકેલા ચંદા કોચર પર પોતાના પદનો ખોટો ઉપયોગ કરી વીડિયોકોન ગ્રૂપને લોન આપવાનો અને પછી અયોગ્ય રીતે અંગત લાભ મેળવાનો આરોપ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સીબીઆઇ દ્રારા ચંદા કોચર અને તેમનાં પતિ સામે અપરાધિક ષડ્યંત્રનો અને નાણાકીય ધોખેબાજીનો મામલે તપાસ ચાલી રહી છે. અગાઉ ચંદા કોચર મામલામાં સુપ્રીમ કોર્ટના પૂર્વ જસ્ટિસ બીએન શ્રીકૃષ્ણાની અધ્યક્ષતામાં કરાયેલી તપાસ પૂર્ણ થઈ હતી જેમાં ચંદા કોચર દોષિત પૂરવાર થયાં હતાં. આ અંગે બૅન્ક દ્વારા સ્વતંત્ર તપાસ કરાઈ રહી હતી, જેમાં તેઓ દોષી પૂરવાર થયા હતા અને તેમને તેમના પદ પરથી કાઢી મુકવામાં આવ્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શું હોય છે લૂક આઉટ નોટિસ? લૂક આઉટ નોટિસ એક એ પ્રકારનો આંતરિક નોટિસનો પત્ર છે. બીબીસી બૅન્ક કૌભાંડ આ નોટિસ તપાસ સંસ્થા દ્વારા એરપોર્ટ ઇમિગ્રેશન વિભાગને મોકલવામાં આવે છે. જેને પગલે ઇમિગ્રેશન અધિકારીઓને તે વ્યકિતને વિદેશ નહીં જવા દેવા અને તેના વિશે માહિતી આપવાના નિર્દેશ આપવામાં આવે છે. જેના નામે આ નોટિસ હોય તેની ધરપકડ પણ થઈ શકે છે. આ નોટિસમાં તપાસ એજન્સી દ્વારા જે તે કોઇ વ્યકિત અંગે જે પ્રકારની માહિતી જોઇએ તેનો ઉલ્લેખ કરેલો હોય છે. અગાઉ ચંદા કોચરને ગત વર્ષે પણ લૂક આઉટ નોટિસ આપવામાં આવી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કેવી રીતે કેસ બહાર આવ્યો? મીડિયામાં આ મામલો પહેલીવાર વ્હિસલ બ્લૉઅર અરવિંદ ગુપ્તાના બ્લોગ ફરિયાદને આધારે આવ્યો હતો. અરવિંદ ગુપ્તા વીડિયોકોન સમૂહમાં એક રોકાણકાર હતા. એમણે 2016માં આઇસીઆઇસી બૅન્ક અને વીડિયોકોન વચ્ચે થયેલા ટ્રાન્જેક્શન પર સવાલ ઉભા કર્યા. તેમણે વડા પ્રધાન અને નાણા મંત્રીને પત્ર લખી ચંદા કોચરના ખોટાં વ્યવહારો અને હિતોના ટકરાવ વિશે જાણકારી આપી હતી. એ સમયે અરવિંદ ગુપ્તાની ફરિયાદો પર ખાસ ધ્યાન નહોતું આપવામાં આવ્યુ. એ પછી એમણે દીપક કોચર દ્રારા 2010માં પ્રમોટ કરવામાં આવેલી કંપની એનયૂ પાવર રિન્યૂએબ્લસ અંગે વધારે જાણકારી મેળવી. ગત વર્ષે માર્ચમાં ર્જ્યારે ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસે એક અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો. આ અહેવાલમાં દીપક કોચર અને વેણુગોપાલ ધૂત વચ્ચેના નાણાકીય વ્યવહારો અને બિઝનેસ ડીલ વિશેની વિગતો પર પ્રકાશ પાથરવામાં આવ્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સેન્ટ્રલ બ્યૂરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેશને આઇસીઆઇસીઆઇ બૅન્કના પૂર્વ સીઇઓ ચંદા કોચર સામે લૂક આઉટ નોટિસ જાહેર કરી છે. +text: બદલો લેવા માટે ભારતે પાકિસ્તાનમાં કરેલા હવાઈ હુમલાને દર્શાવાઈ રહ્યો છે. ભારતીય વિદેશ સચિવ વિજય ગોખલેએ પુષ્ટિ કરી છે કે મંગળવારે ભારતે એક અભિયાનમાં ઉગ્રવાદી સંગઠન જૈશ-એ-મોહમ્મદના પાકિસ્તાનમાં આવેલા બાલાલોટ સ્થિત સૌથી મોટા તાલીમ કૅમ્પને નિશાન બનાવ્યો. રાહુલ ગાંધી, મમતા બેનર્જી અને અરવિંદ કેજરીવાલ સહિત ઘણા નેતાઓએ આ હવાઈ હુમલા બદલ ભારતીય વાયુ સેનાને અભિનંદન પાઠવ્યા છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 વિજય ગોખલેએ આ હુમલાની કોઈ પણ તસવીર જાહેર કરી નથી. પરંતુ ઘણા દક્ષિણપંથિ સોશિયલ મીડિયા પેજ પર તસવીરો પોસ્ટ કરી એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે એ હવાઈ હુમલાની તસવીરો છે. ફેસબુક અને વૉટ્સઍપ ગ્રૂપમાં આ તસવીરો હજારો વખત શેર કરાઈ છે. જોકે, આ તસવીરોને હવાઈ હુમલા સાથે કોઈ સંબંધ નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આમાની એક તસવીર એવા દાવા સાથે શેર થઈ રહી છે કે આ જૈશ-એ-મોહમ્મદના સ્થાપક મસૂદ અઝહરનો કંટ્રોલ રૂમ અને ત્રણ તાલિમ કેન્દ્રો છે. નોંધનીય છે કે આ જ મહિને પુલવામામાં સીઆરપીએફના કાફલા પર હુમલાની જવાબદારી જૈશ-એ-મોહમ્મદએ લીધી હતી. તસવીર-1 આ તસવીરની કૅપ્શનમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ ભારતીય વાયુસેનાનો પ્રથન વખત ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો. પરંતુ વર્ષ 1971માં લડાયેલા ભારત પાકિસ્તાન યુદ્ધ દરમિયાન ભારતીય વાયુ સેનાનો ઉપયોગ થયો હતો. વાયરલ થયેલી આ તસવીર ફેબ્રુઆરીમાં રાજસ્થાનના પોખરણમાં થયેલા ભારતીય વાયુ સેનાના મોટા અભ્યાસ 'વાયુ શક્તિ-2019' અથવા 'ઍર પાવર' દરમિયાન લેવામાં આવી હતી. આ તસવીર 'ઍસોસિએટ પ્રેસ'ના અજિત સોલંકીએ લીધી હતી. તસવીર-2 એક બીજી તસવીરને 'પુલવામાનો બદલો'ના પુરાવા તરીકે શેર કરવામાં આવી રહી છે. તેમાં એક વિમાનને બોમ્બ ફેંકતું દર્શાવાયુ છે. જોકે, આ તસવીરનો ભારત કે પાકિસ્તાન સાથે કોઈ સંબંધ નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ તસવીર 2014માં પણ સોશિયલ મીડિયામાં વાયરલ થઈ હતી. ત્યારે એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે આ તસવીર ગાઝામાં ઇઝરાયલના હુમલા 'ઑપરેશન પ્રોટેક્ટિવ ઍજ' દરમિયાન લેવામાં આવી છે. જોકે, આ એક કાલ્પનિક તસવીર છે. જેને રોમના પત્રકાર ડૅવિડ સેનસિઓતીના બ્લોગ 'ધ ઍવિએશનિસ્ટ'માટે ખાસ તૈયાર કરવામાં આવી હતી. આ તસવીર 2012માં તૈયાર કરવામાં આવી હતી. જેમા કહેવાયું હતું કે 'એફ-15 યુદ્ધ વિમાન દ્વારા તહેરાન સ્થિત પરમાણુ સંયંત્ર પર હુમલો કરવામાં આવે તો કેવું દૃશ્ય સર્જાય?' તસવીર-3 ત્રીજી તસવીર એક સેટેલાઈટ ઇમેજ છે. જેનું કૅપ્શન છે 'નવા કબ્રસ્તાન માટે પાકિસ્તાનને અભિનંદન'. શેર થઈ રહેલી આ તસવીર એપ્રિલ 2018ની છે. આ તસવીર સીરિયાના 'હિમ શિનશાર કૅમિકલ વેપન્સ સ્ટોરેજ સાઇટ' પર અમેરિકાની આગેવાનીવાળી ગઠબંધન સેનાએ કરેલા મિસાઇલ હુમલાથી થયેલા નુકસાનની શરૂઆતની સ્થિતી દર્શાવે છે. આ તસવીર 'ઍસોસિએટ પ્રેસ' દ્વારા લેવામાં આવી છે. આપને આ પણ વાચવું ગમશે અમેરિકા, બ્રિટન અને ફ્રાન્સના મતે સીરિયાનાં ત્રણ મુખ્ય સ્થળોને નિશાન બનાવતાં 106 મિસાઈલો ફેંકવામાં આવી હતી. આ સીરિયાના પરમાણુ શસ્ત્રોના ઢાંચા વિરુદ્ધ કહેવાતી કાર્યવાહી હતી. ��સવીર-4 હવાઈ હુમલાની વધુ એક તસવીર બહુ મોટા પ્રમાણમાં શેર થઈ રહી છે. આ તસવીર ગયા અઠવાડિયે ભારતીય વાયુસેના દ્વારા પોખરણમાં થયેલાં અભ્યાસ વખતે લેવામાં આવી હતી. આ અભ્યાસ 14 ફેબ્રુઆરી, 2019એ ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના પુલવામામાં થયેલા હુમલાના બે દિવસ પછી કરાયો હતો. આ તસવીર 'રોયટર્સ'ના અમિત દવેએ લીધી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયામાં મોટા પ્રમાણમાં એવી તસવીરો શેર કરાઈ રહી છે, જેમાં પુલવામા હમલાનો +text: બીબીસી મરાઠી સંવાદદાતા પરાગ ફાટક કહે છે કે આઈસીસીના દુબઈ મુખ્યાલયમાં થનારી બેઠક ચર્ચામાં રહી છે કારણકે આમાં આખી ક્રિકેટ સિઝન નક્કી કરવામાં આવે છે. પરંતુ આ વખતે આઈસીસીના સભ્યો વીડિયો કૉન્ફરન્સિંગ મારફતે મળશે. જોકે, આઈસીસી બોર્ડની બેઠક 28 મેના દિવસે થવાની હતી પરંતુ ગોપનીયતા ભંગ થવાના મુદ્દાને કારણે 10 જૂન સુધી સ્થગિત કરવામાં આવી હતી. આ બેઠકમાં જે મુદ્દા પર ચર્ચા થશે તેમાં બૉલ ચમકાવવા માટે શું વપરાશે, આઈપીએલનું શું થશે અને ટી-20 વર્લ્ડ કપ થશે કે કેમ, જેવા મુદ્દાઓને આવરી લેવામાં આવશે. બૉલને ચમકાવવા માટે શું વાપરશે ખેલાડીઓ? આઈસીસીએ મંગળવારે અંતરિમ ફેરફારની પુષ્ટિ કરતાં બૉલને ચમકાવવા માટે લાર વાપરવા પર રોક લગાવી દીધી. એ સિવાય ટેસ્ટ મૅચમાં કોવિડ-19ના લક્ષણ દેખાતાં ખેલાડીને બદલવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. જોકે ખેલાડી બદલવાનો આદેશ અત્યારે માત્ર વેસ્ટ ઇન્ડીઝ અને ઇંગ્લૅન્ડ વચ્ચે ત્રણ ટેસ્ટ મૅચની સીરીઝ પર લાગુ થશે. થૂકની જગ્યાએ બૉલ ચમકાવવા માટે બૉલર શું કૃત્રિમ પદાર્થ વાપરશે કે નહીં, આ વિશે બેઠકમાં ચર્ચા થશે. ટી-20 વિશ્વ કપનું શું થશે? આ વર્ષે ઑસ્ટ્રેલિયામાં ટી-20 વિશ્વ કપના સાતમાં સંસ્કરણનું આયોજન થવાનું છે. 18 ઑક્ટોબરથી 15 નવેમ્બર વચ્ચે વિશ્વ કપ સ્પર્ધા આયોજિત થવાની છે. આમાં 16 ટીમો ભાગ લેવાની છે અને 45 મૅચ રમાશે. એડિલૅડ, બ્રિસબેન, ગૂલૉન્ગ, હોબાર્ટ, મેલબર્ન, પર્થ અને સિડની શહેરોમાં આ મૅચ થશે. ભારતને ગ્રુપ બીમાં ઇંગ્લૅન્ડ, દક્ષિણ આફ્રિકા અને અફઘાનિસ્તાનની સાથે સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આ ટૂર્નામેન્ટ આયોજિત કરવામાં કોવિડ-19 મહામારી એક મોટી સમસ્યા છે. મોટા ભાગની ટીમો, સ્પોર્ટસ્ટાફ, મૅચ અધિકારી, બ્રૉડકાસ્ટિંગ યુનિટના સ્વાસ્થ્યને લઈને ચિંતા વધી છે. અને હજી આંતરરાષ્ટ્રીય યાત્રા પર અનેક દેશોમાં પ્રતિબંધ છે. એવી પણ શક્��તા છે કે મૅચ ખાલી સ્ટેડિયમમાં રમવામાં આવશે જે આ ટૂર્નામેન્ટની નાણાકીય સંરચનાને બાધિત કરશે. એવું પણ અનુમાન છે કે આ સ્પર્ધા 2022 સુધી સ્થગિત કરવામાં આવે. 2021માં ટી-20 વિશ્વ કપનું આયોજન કરવાનો અધિકાર ભારત પાસે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમને જાળવી રાખવા માટે આ સ્પર્ધાને 2022 સુધી ખસેડવામાં આવી છે જેથી ઑસ્ટ્રેલિયા મેજબાન દેશ બનેલો રહે. એવું પણ બની શકે કે ઑસ્ટ્રેલિયા અને ભારત વચ્ચે મેજબાનીના અધિકારની અદલાબદલી કરી નાખવામાં આવે. આઈપીએલનું શું થશે? આઈસીસી જો ટી-20 વિશ્વ કપને સ્થગિત કરશે તો કોવિડ-19 મહામારીને કારણે લગભગ રદ થઈ ચૂકલી આઈપીએલની 13મી સીઝન માટે જગ્યા બની જાય. દર વર્ષે એપ્રિલ અને મે મહિનામાં થનાર આઈપીએલ ક્રિકેટ જગતમાં ચર્ચામાં રહે છે. પૈસાનો વરસાદ કરનારી આ સ્પર્ધા રદ થવાથી ક્રિકેટના અર્થતંત્ર પર પણ અસર થઈ શકે છે. ખાલી સ્ટેડિયમમાં મૅચ આયોજિત કરવાની અટકળો હતી પરંતુ તે બની ન શક્યું. જોકે ટી-20 વિશ્વ કપ સ્થગિત પણ થાય તો પણ આઈપીએલનું અયોજન શક્ય નહીં થાય. આઈપીએલનું આયોજન ન્યૂઝીલૅન્ડ અથવા શ્રીલંકામાં કરાવવાનો વિકલ્પ છે જ્યાં કોવિડ-19નો પ્રકોપ સમાપ્ત જેવો છે પરંતુ ખેલાડીઓ અને સપોર્ટ સ્ટાફ માટે ખતરો છે. આઈપીએલને ભારતીય ક્રિકેટના અર્થતંત્ર માટે મહત્ત્વપૂર્ણ સ્તંભ કહેવામાં આવે છે જે લગભગ ચાર હજાર કરોડ રૂપિયાની છે. એ સિવાય આઈસીસીના ચૅરમેનના પદ માટે નામાંકનની પ્રક્રિયાની જાહેરાત પણ થઈ શકે છે. અત્યારે ભારતના શશાંક મનોહર આ પદ પર છે. આ પદ માટે ભારતમાંથી બીસીસીઆઈ અધ્યક્ષ સૌરવ ગાંગુલી અને પાકિસ્તાનથી અહેસાન મની, દક્ષિણ આફ્રીકાના ભૂતપૂર્વ કૅપ્ટન અને દક્ષિણ આફ્રીકા ક્રિકેટ બોર્ડના પ્રમુખ ગ્રીમ સ્મિથ અને ઇંગ્લૅન્ડના ભૂતપૂર્વ કૅપ્ટન ડેવિડ ગોવરનું નામ ચર્ચાઈ રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દુનિયાભરમાં એક તરફ કોવિડ-19ના કેસ વધી રહ્યા છે, ત્યારે બીજી તરફ બુધવારે ક્રિકેટની ગવર્નિંગ બૉડી આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ પરિષદ (આઈસીસી)ના કેટલાક મુદ્દાઓ પર બેઠક થવાની છે. +text: સાવિત્રી દેવી હિટલરને વિષ્ણુનો અવતાર સમજતાં હતાં આશ્ચર્ય એ વાત પર થાય જ્યારે તસવીરમાં વાદળી રંગની સાડીમાં જોવા મળતી મહિલા જર્મનીના સરમુખત્યાર એડોલ્ફ હિટલરની પ્રતિમાને નિહાળી રહી હોય. 'ગોલ્ડન ડૉન' ગ્રીસની એક જાતિવાદી પાર્ટી છે જે ગ્રીસથી વિદેશીઓને બહાર કાઢવા ઇચ્છે છે. આ પાર્ટીની વેબસાઇટ પર એક હિંદુ મહિલાની તસવીર આખરે કેમ છે? અને તેનો હિટલર સાથે શું સંબંધ છે? સાવિત્રી દેવી, જેમણે પોતાના પુસ્તક 'ધ લાઇટ્નિંગ એન્ડ ધ સન'માં જર્મનીના તાનાશાહ એડોલ્ફ હિટલરને ભગવાન વિષ્ણુનો અવતાર ગણાવ્યા હતા. આ જ પુસ્તકના માધ્યમથી તેમણે વિશ્વાસ અપાવ્યો હતો કે રાષ્ટ્રવાદી સમાજવાદનો ફરી એક વખત ઉદય થશે. કોણ હતાં એ હિંદુમહિલા સાવિત્રી દેવી? યહૂદીઓ વિરૂદ્ધ હિટલરની કાર્યવાહીને સાવિત્રીએ 'આર્ય વંશ'ને બચાવવાનારું પગલું ગણાવ્યું હતું અમેરિકા અને યુરોપમાં ધીરે ધીરે જમણેરી સંગઠનોની તાકાતમાં વધારો થઈ રહ્યો હતો. તેવામાં સાવિત્રી દેવીનું નામ પણ ચર્ચામાં આવવા લાગ્યું હતું. અમેરિકાના જમણેરી નેતા રિચર્ડ સ્પેન્સર અને સ્ટીવ બેનને સાવિત્રી દેવીના કામને ફરી ઉજાગર કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. જો સાવિત્રી દેવીના નામ અને પહેરવેશને છોડી દઈએ તો તેઓ સંપૂર્ણપણે એક યુરોપીયન મહિલા હતાં. તેમનો જન્મ વર્ષ 1905માં ફ્રાન્સનાં લિયોન શહેરમાં થયો હતો. સાવિત્રીનાં માતા બ્રિટીશ હતાં જ્યારે પિતા ગ્રીક-ઇટાલીયન હતા. સાવિત્રી દેવીએ શરૂઆતથી જ સમાનતાવાદી વિચારોને તુચ્છ ગણાવ્યા હતા. વર્ષ 1978માં એક ઇન્ટરવ્યૂમાં તેમણે કહ્યું હતું કે, "એક કદરૂપી છોકરી અને સુંદર છોકરી સમાન ના હોઈ શકે." તેઓ વર્ષ 1923માં પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધની સમાપ્તિ બાદ એથેન્સ પહોંચ્યાં હતાં. ગ્રીસના અપમાન માટે તેમણે પશ્ચિમી સંધિને જવાદાર ગણાવી હતી. તેમનું માનવું હતું કે ગ્રીસ અને જર્મની પીડિત રાષ્ટ્રો છે. જ્યારે ભારત આવ્યાં સાવિત્રી સાવિત્રી દેવી હિટલરને પોતાના નેતા માનતાં હતાં યહૂદીઓ વિરૂદ્ધ હિટલરની ક્રૂર કાર્યવાહીને સાવિત્રીએ 'આર્ય વંશ'ને બચાવવાવાળું પગલું ગણાવ્યું હતું. તેમણે હિટલરને પોતાના ફ્યૂહરર બનાવી લીધા હતા. ફ્યૂહરર એક જર્મન શબ્દ છે જેનો મતલબ થાય છે 'નેતા.' રાજકારણમાં આ શબ્દનો પ્રયોગ હિટલર માટે કરાય છે. વર્ષ 1930ની શરૂઆતમાં સાવિત્રી દેવી યુરોપના મૂર્તિપૂજક ઇતિહાસની શોધમાં ભારત આવ્યાં હતાં. તેમને લાગતું હતું કે ભારતમાં જાતિપ્રથાને કારણે આંતરજાતિય લગ્ન થતા નથી. આ જ કારણોસર અહીં 'શુદ્ધ આર્ય' સુરક્ષિત રૂપે મળી શકશે. સાવિત્રી દેવી પર અંગ્રેજ અધિકારીઓની પણ નજર હતી. તેના કારણે તેઓ ભારતમાં ટ્રેનની ચોથી શ્રેણીના ડબ્બામાં મુસાફરી કરતાં હતાં. જોકે, તેમને અંગ્રેજો સાથે કોઈ ખા��� લેવાદેવા ન હતું. સાવિત્રી દેવીએ ભારતીય ભાષાઓ શીખી હતી. અહીં તેમણે એક બ્રાહ્મણ પુરુષ સાથે લગ્ન પણ કર્યાં હતાં. તેમણે જણાવ્યું કે હિટલર સમયની ચાલ વિરૂદ્ધ ચાલવાવાળી વ્યક્તિ છે. જેઓ એક દિવસ કળિયુગનો અંત લાવી આર્યોના પ્રભુત્વ વાળા સ્વર્ણિમ યુગની શરૂઆત કરશે. 'હિંદુ જ આર્યોના સાચા વારસદાર છે' સાવિત્રી દેવીએ શરૂઆતથી જ સમાનતાવાદી વિચારોને તુચ્છ બતાવ્યા હતા આ દરમિયાન સાવિત્રી દેવીએ કોલકાતામાં હિંદુ રાષ્ટ્રવાદના પ્રચાર માટે પણ કામ કર્યું. અંગ્રેજોએ જ્યારે ભારતમાં ધાર્મિક ભાઇચારો બગાડવા પ્રયાસ કર્યો તો તેનાથી હિંદુત્વના અભિયાનને પણ બળ મળ્યું હતું. આ અભિયાનમાં કહેવામાં આવતું કે હિંદુ જ આર્યોના સાચા વારસદાર છે અને ભારત એક હિંદુ રાષ્ટ્ર છે. સાવિત્રીએ આ આંદોલનના સંચાલક સ્વામી સત્યાનંદ સાથે કામ કર્યું હતું. સ્વામી સત્યાનંદે સાવિત્રીને પરવાનગી આપી હતી કે તેઓ હિંદુ આંદોલન સાથે ફાસીવાદની વાતોનો પણ સમાવેશ કરી શકે છે. સાવિત્રીએ દેશના ઘણા વિસ્તારની મુલાકાત લીધી હતી. તેઓ બંગાળી અને હિંદીમાં લોકો સાથે વાત કરતાં હતાં અને તેમને આર્યોના મહત્ત્વ વિશે જણાવતાં હતાં. વર્ષ 1945માં જર્મનીમાં નાઝીઓનાં પતનની સાથે-સાથે સાવિત્રી દેવી યુરોપ જતાં રહ્યાં હતાં. ઇંગ્લૅન્ડ પહોંચવાની વાત તેમનાં પુસ્તક 'લોંગ વ્હિસ્કર એન્ડ ધ ટૂ લેગ્ડ ગૉડેસ'માં કહેવાઈ છે. આ પુસ્તકમાં બાળકોની એક વાર્તાની નાયિકા બિલાડીઓને પ્રેમ કરવા વાળી નાઝી મહિલા છે. આ વાર્તામાં સાવિત્રી દેવી લખે છે કે 'હીલિયોડારા' નામની નાયિકા પ્રાણીઓને ખૂબ પ્રેમ કરે છે. તે પ્રાણીઓ પ્રત્યે લોકોના વ્યવહારથી ખૂબ હેરાન થાય છે. હિટલર કી જયનું સૂત્ર વર્ષ 1945માં જર્મનીમાં નાઝિઓના પતનની સાથે સાથે સાવિત્રી દેવી યુરોપ જતા રહ્યાં હતાં હિટલરની જેમ જ સાવિત્રી દેવી પણ હંમેશાં શાકાહારી રહ્યાં હતાં. તેઓ સંસારને પોતાની જ નજરોથી જોતાં હતાં અને પ્રકૃતિની નજીક જઈને તેનો અનુભવ કરવો તેમને ખૂબ ગમતું હતું. તેમણે આઇસલૅન્ડમાં હેકલા પહાડ નજીક તે સમયે બે રાત વિતાવી હતી જ્યારે ત્યાં જ્વાળામુખી ફાટવાની તૈયારી હતી. તે અનુભવ વિશે સાવિત્રીએ લખ્યું છે, " સૃષ્ટિનો મૂળ અવાજ 'ઓમ' છે. જ્વાળામુખીમાંથી દરેક બે કે ત્રણ સેકેન્ડે ઓમ! ઓમ! ઓમ!નો અવાજ આવી રહ્યો હતો અને પગની નીચેની જમીન હલી રહી હતી." વર્ષ 1948માં સાવિત્રી દેવી જર્મની પહોંચવામાં સફળ રહ્યાં હ���ાં. ત્યાં તેમણે નાઝી સમર્થનવાળા ઘણા પત્રો વેંચ્યા હતા કેમ કે તેનાથી તેઓ પોતાના નાઝી સાથીઓની નજીક પહોંચવામાં સફળ થઈ ગયાં હતાં. ત્યારબાદ સાવિત્રી દેવીના પતિએ ભારત સરકારની મદદથી તેમની સજા ઓછી કરાવી હતી. ભારત પરત ફર્યાં સાવિત્રી હિટલરની જ જેમ સાવિત્રી પણ હંમેશા શાકાહારી રહ્યાં હતાં સાવિત્રી દેવીનાં લગ્ન અને પતિ સાથે તેમના સંબંધો પણ શંકાના ઘેરામાં હતા. અસિત મુખરજી સાથે તેમનાં લગ્નને ઘણા લોકો સાચી વાત નથી માનતા કેમ કે તેમની જાતિ એક નથી. પોતાનાં જીવનનાં છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં સાવિત્રી ભારત પરત ફર્યાં હતાં. તેઓ ભારતને જ પોતાનું ઘર માનતાં હતાં. તેઓ દિલ્હીના એક ફ્લેટમાં રહેતાં હતાં. ત્યાં તેઓ આસ-પાસ ફરતી બિલાડીઓને ખવડાવતાં હતાં. તેઓ સામાન્યપણે પરિણીત હિંદુ મહિલાની જેમ સોનાનાં ઘરેણાં પહેરતાં હતાં. જીવનના અંતિમ વર્ષોમાં સાવિત્રી દેવી દિલ્હીના એક ફ્લેટમાં રહેતાં હતાં વર્ષ 1982માં તેમનું મૃત્યુ ઇંગ્લૅન્ડમાં એક મિત્રના ઘરે થયું હતું. તેમનાં અસ્થિઓને ફાસીવાદી સન્માનની સાથે અમેરિકન નાઝી નેતા જ્યોર્જ લિંકન રૌકવેલની કબરની નજીકની કબરમાં રાખવામાં આવ્યાં હતાં. ભારતમાં આજે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાનીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીની સરકાર છે. આ પાર્ટીની મૂળ વિચારધારા પણ હિંદુત્વવાદી મનાય છે. આજે સાવિત્રી દેવીને ઓળખતી કદાચ જ કોઈ વ્યક્તિ મળે પરંતુ તેમણે ભારતમાં હિંદુ રાષ્ટ્રવાદના પ્રચારમાં એક મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગ્રીસની 'ગોલ્ડન ડૉન પાર્ટી'ની વેબસાઇટ પર એક હિંદુ મહિલાની તસવીર જોવા મળવી તે એક આશ્ચર્યની વાત છે. +text: 12 એપ્રિલ સુધી દુનિયાના 185 દેશોમાં તેનું સંક્રમણ ફેલાયું છે. દુનિયામાં 17 લાખથી વધારે લોકોને તેનું સંક્રમણ લાગ્યું છે તો એક લાખથી વધારે લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. કોરોના વાઇરસની મહામારીને પગલે લૉકડાઉનથી ભારતમાં અને દુનિયાના અનેક દેશોમાં જનજીવન ખોરવાઈ ગયું છે. ભારતમાં 24 માર્ચથી લાગુ કરવામાં આવેલું ઐતિહાસિક લૉકડાઉન ચર્ચાનો મુદ્દો છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ મુદ્દે તમામ રાજ્યોના મુખ્ય મંત્રીઓ સાથે લાંબી બેઠક કરી હતી. એ બેઠક પછી અનેક રાજ્યોએ લૉકડાઉનને લંબાવવાની જાહેરાત કરી દીધી છે તો અમુક રાજ્યો તેને અમુક શરતો સાથે લંબાવવાની વાત કરે છે. ભારતમાં કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના અને મૃત્યુના કેસો સતત વધી રહ્યા છે ત્યારે અમુક નિષ્ણાતો એવી ચેતવણી પણ આપે છે કે જો લૉકડાઉન હાલ હઠાવી ન શકાય. આ મામલે વિભાજિત મત પ્રવર્તી રહ્યો છે ત્યારે કોરોના વાઇરસને વૈશ્વિક મહામારી ઘોષિત કરનાર વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન -WHO આ મુદ્દે શું માને છે એ જાણવા જુઓ વીડિયો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનથી શરૂ થયેલી કોરના વાઇરસની મહામારી આખી દુનિયામાં ફેલાઈ ગઈ છે. +text: પરંતુ આ પોસ્ટ સાથે જાહેર થયેલા એક સંદેશને લોકોએ વાંચ્યો તો ખબર પડી કે આ ટ્વીટ તેમના ફિલ્મ નિર્માતા પતિ બોની કપૂરનો એક સંદેશ હતો. શ્રીદેવીના ટ્વિટર હેંડલ પરથી બોની કપૂરે લખ્યું કે શ્રીદેવીનું તેમના જીવનમાં કેટલું મહત્ત્વ હતું. તેમણે મીડિયા તેમજ સામાન્ય નાગરિકો પાસે એક અપીલ પણ કરી. વાંચો બોની કપૂરે શું લખ્યુંઃ "એક મિત્ર, પત્ની અને બે યુવાન દીકરીઓની માને ખોઈ નાખવી એક એવું નુકસાન છે, જેનું શબ્દોમાં વર્ણન ખૂબ મુશ્કેલ છે." "હું મારા પરિવાર, મિત્રો, સહકર્મીઓ, શુભચિંતકો અને શ્રીદેવીના અસંખ્ય પ્રશંસકોનો આભારી છું, જેઓ સતત અમારી સાથે અડગ ઊભા રહ્યા." "હું સૌભાગ્યશાળી છું કે મારી પાસે અર્જુન અને અંશુલાનો સહયોગ તેમજ પ્રેમ છે, જે મારી ખુશી અને જહ્નાવી માટે મજબૂતીના સ્તંભ રહ્યા છે. અમે એક સાથે એક પરિવાર તરીકે આ અસહનીય ઘટનાને સહન કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે "આ દુનિયા માટે તેઓ ચાંદની હતાં. એક ઉત્કૃષ્ટ અભિનેત્રી હતાં પરંતુ મારા માટે તેઓ મારો પ્રેમ, મારા મિત્ર અને મારી બાળકીઓનાં માતા હતાં. મારા પાર્ટનર હતાં. અમારી દીકરીઓ માટે તે સર્વસ્વ હતાં. તેમની જિંદગી હતાં. તેઓ એ કલ્પિત રેખા હતાં કે જેની આસપાસ અમારો પરિવાર ફરતો હતો." "હવે આપણે તેમને અલવિદા કહી રહ્યા છીએ તો મારું તમને એક ગંભીર નિવેદન છે. ખાનગી સ્વરૂપે શોક મનાવવાની અમારી જરૂરિયાતનો સન્માન કરો. જો તમારે શ્રી વિશે વાત કરવી છે તો એ ખાસ યાદો વિશે હોય કે જે પ્રત્યેકને તેમની સાથે જોડતી હોય." "તેઓ એક અભિનેત્રી હતાં, જેમનો કોઈ વિકલ્પ નથી. તેના માટે તેમનો ખૂબ સન્માન અને પ્રેમ. કોઈ અભિનેત્રીનાં જીવન પર ક્યારેય પડદો હોતો નથી કેમ કે તેઓ હંમેશાં રૂપેરી પડદા પર ચમકતાં રહે છે." "આ સમયે મારી એકમાત્ર ચિંતા મારી દીકરીઓની સુરક્ષા છે અને શ્રી વગર આગળ વધવાનો રસ્તો શોધવાની છે. તેઓ અમારી જિંદગી હતાં, અમારી શક્તિ હતાં અને હંમેશાં હસતા રહેવાનું કારણ હતાં. અમે તેમને ખૂબ જ પ્રેમ કરીએ છીએ." "રેસ્ટ ઇન પીસ, માય લવ. અમારું જીવન ફરીથી પહેલાં જેવું નહીં બને." - બોની કપૂર. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 28 ફેબ્રુઆરીની રાત્રે એક વખત લોકો આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા જ્યારે તેમણે જોયું કે દિવંગત બોલિવૂડ અભિનેત્રી શ્રીદેવીના ટ્વિટર હેંડલ પરથી ટ્વીટ થયું છે. +text: ઈરાનની એ કળા જેને હવે કચ્છ જીવાડી રહ્યું છે વર્ષો પહેલાં ઈરાનથી ભારતમાં આવેલી આ કળાના જાણકારો જૂજ જાણકારો હવે કચ્છમાં બચ્યા છે. કચ્છના નિરોના ગામમાં રહેતો એક પરિવાર વર્ષોથી આ કળા સાથે જોડાયેલો છે. આ પરિવાર આઠ પેઢીઓથી આ રોગાન પેઇન્ટિંગનું કામ કરે છે. શું છે આ રોગાન આર્ટ અને કેવી રીતે તૈયાર કરે છે આ પરિવાર આ જાણવા માટે બીબીસી ગુજરાતીએ તેમની મુલાકાત લીધી હતી. 300 વર્ષ પહેલાં આગમન રોગાન કળાથી તૈયાર કરેલું વસ્ત્ર ખત્રી સમાજ આ કળાનો જાણકાર હોવાનું મનાય છે. નિરોના ગામમાં અબ્દુલ ગફૂર અને તેમના ભાઈઓનો સમાવેશ આ કળાને જાણનારા ગણતરીના ગુજરાતીઓમાં છે. ગફૂર જણાવે છે કે રોગાન કળા લગભગ 300 વર્ષ પૂર્વે ઈરાન (તત્કાલીન પર્શિયા)થી કચ્છ પહોંચી હતી. ફારસી ભાષામાં રોગાનનો અર્થ 'એરંડાનું તેલ' એવો થાય છે. આ પરિવારે એવો સમય જોયેલો છે કે જ્યારે પરંપરાગત રીતે રોગાન કામ કરેલાં વસ્ત્રો નવવધૂ લગ્નમાં પહેરતી હતી. આ પરંપરાના કારણે આ કળાને ટકાવી રાખવામાં પાછલી પેઢીને મદદ મળી હતી. અબ્દુલ ગફૂર ખત્રી કહે છે, "લોકો આ કળા વિશે છેલ્લાં 20 વર્ષથી જ જાણતા થયાં છે. "પહેલાં આ કળા રોજીનું સાધન હતું. અગાઉ એવી સ્થિતિ હતી કે આ કામ થકી એટલી મજૂરી પણ નહોતી મળતી કે પેટનો ખાડો પૂરી શકાય. "અગાઉની પેઢીને આ કામમાં અને આર્થિક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડ્યો હતો." રોગાન કામ કરી રહેલાં ગફૂરભાઈ ગફૂરભાઈ કહે છે, 1980ના દાયકામાં દુષ્કાળના કારણે બદલાયેલાં સામાજિક-આર્થિક વાતાવરણના કારણે નવી પેઢી આ કળા શીખવા માટે ન પ્રેરાઈ. જોકે, ગફુરભાઈએ આ કળાને જીવંત રાખવાની જવાબદારી સ્વીકારી લીધી છે. તેઓ કહે છે, "પહેલાં જે ડિઝાઇન કરાતી હતી તે લોકસંસ્કૃતિ પ્રમાણેની ડિઝાઇન હતી. "નવવધૂના વસ્ત્રોમાં આ ડિઝાઇનનો ઉપયોગ થતો હતો. આ કળાને ટકાવી રાખવા અને જીવંત બનાવવા માટે ડિઝાઇન બદલવી જરૂરી હતી, જેનું પરિણામ એટલે 'જિંદગીનું વૃક્ષ.'" તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમને સુધારેલ�� 'ટ્રી ઑફ લાઇફ'ની ડિઝાઇન ધરાવતું રોગાન આર્ટવર્ક 2014માં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાને ભેટ સ્વરૂપે આપ્યું હતું. જેના કારણે આ કળાનો વિકાસ સાધવામાં આ ખત્રી પરિવારને મદદ મળી હતી. આ પરિવારે રોગાન કળા ગામની 200 મહિલાઓને પણ શિખવાડી છે. જબ્બાર ખત્રી તેમના ભાઈ સુમાર ખત્રી કહે છે, "આ કળા પુરુષપ્રધાન કળા બનીને રહી જાય એવું અમે ઇચ્છતા નથી. "આ કળાથી અન્ય લોકોને પણ અમારી જેમ પ્રેરણા અને જીવંતતા મળે એવું અમે ઇચ્છીએ છીએ." આજે આ પરિવાર ઈ-કૉમર્સ વેબસાઇટની મદદ લઈ રહ્યો છે. ખત્રી પરિવારની નવી પેઢી ટેકનૉલૉજી અને ઇ-કૉમર્સના આ યુગમાં રોગાન કળાનો પ્રસાર અને પ્રચાર કરવા માગે છે. ગફૂરભાઈના સૌથી નાનાભાઈ એમેઝોન પર આ કળાનો પ્રસાર કરી રહ્યા છે. જબ્બાર ખત્રી કહે છે, "અમે પરિવાર સાથે વાતચીત કરી. બધાને સમજાવ્યું કે કઈ રીતે ઑનલાઇન પૉર્ટલ પર પ્રોડક્ટને મૂકી શકાય. "બધા સંમત થયા અને ખુશ હતા કે આપણે મોટા બજાર થકી વધારે લોકો સુધી પહોંચી શકીશું." ખત્રી પરિવારની સફળતા જોઈને અન્ય બે પરિવારો પણ આ કળા જીવંત રાખવા માટે આગળ આવ્યા છે. આ કલાકારોને આશા છે કે ઈ-કૉમર્સ પ્લૅટફૉર્મ થકી તેઓ ઘરે બેઠાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજાર સુધી પહોંચી શકશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં નાશ થવાને આરે આવીને ઊભેલી કળાઓમાં રોગાન આર્ટનો પણ સમાવેશ થાય છે. +text: રાહુલનાં મમ્મી સોનિયા ગાંધી હાલ કોંગ્રેસનાં પ્રમુખ છે, પણ તેઓ લાંબા સમયથી બીમાર હોવાથી રાજકારણમાં ઓછાં સક્રિય છે. 1885માં રચાયેલા પક્ષના સૌથી લાંબા સમય સુધી પ્રમુખ બની રહેવાનો રેકોર્ડ સોનિયા ગાંધીને નામે છે. રાજસ્થાનના જયપુરમાં બીબીસીના સંવાદદાતાને આપેલી એક મુલાકાતમાં સચિન પાઈલટે જણાવ્યું હતું કે પક્ષનાં વિવિધ પદો માટે ટૂંક સમયમાં ચૂંટણી યોજવામાં આવશે. સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''પક્ષના નવા પ્રમુખની જાહેરાત અમે ટૂંક સમયમાં કરીશું. એક કૂતરું કરે છે રાહુલ ગાંધી માટે ટ્વીટ! હાર્દિક વિશે શું માને છે પાટીદારનો યુવા? તેમાં તમામ કાર્યકર્તાઓ અને નેતાઓની સંમતિ હશે. રાહુલ ગાંધીને ઉપપ્રમુખમાંથી પ્રમુખ તરીકે ચૂંટી કાઢવામાં આવશે.'' દરેક સ્તરે ચૂંટણી કોંગ્રેસના ઉપપ્રમુખ રાહુલ ગાંધી તેમણે કહ્યું હતું કે ''એ માટે સંપૂર્ણ પ્રક્રિયા થશે. બ્લૉક, જિલ્લા, પ્રદેશ અને દેશના સ્તરે અલગ-અલગ ચૂંટણી યોજવામાં આવશે. તેમાં લોકો પોતાનો અભિપ્રાય રજૂ કરશે અને સર્વસંમતિથી એ નિર્ણય લેવામાં આવશે.'' રાહુલ ગાંધીને પક્ષના પ્રમુખ બનાવવા વિશે રાજકીય વર્તુળોમાં છેલ્લા કેટલાક સમયથી ચર્ચા ચાલી રહી છે. રાજસ્થાન પ્રદેશ કોંગ્રેસના વડા સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''તેની ઔપચારિક જાહેરાત ટૂંક સમયમાં કરવામાં આવશે. મને લાગે છે કે થોડાં સપ્તાહમાં જ એ જાહેરાત થઈ જશે.'' સચિન પાઈલટે દાવો કર્યો હતો કે એ પ્રક્રિયા પછી ''પક્ષની એક નવી શરૂઆત થશે.'' 2014ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં પક્ષના કારમા પરાજય પછી તેના પુનર્નિર્માણની જરૂરિયાતનો આગ્રહ રાહુલ ગાંધી કરતા રહ્યા છે. કોંગ્રેસની ગતિવિધિ પર નજર રાખતા પત્રકારો માને છે કે એ સંબંધે અત્યાર સુધી ખાસ પ્રગતિ થઈ નથી. બીજેપી-કોંગ્રેસમાં માત્ર એક ટકાનો ફરક રાજસ્થાન પ્રદેશ કોંગ્રેસના પ્રમુખ સચિન પાઈલટ સચિન પાઈલટના જણાવ્યા અનુસાર, કોંગ્રેસના પુનર્નિર્માણનું કામ ઘણા સમયથી શરૂ થઈ ચૂક્યું છે. હવે તે વધુ ઝડપથી થવું જરૂરી છે. સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''મને રાજસ્થાન કોંગ્રેસનો પ્રમુખ ચાર વર્ષ પહેલાં બનાવવામાં આવ્યો હતો. છ-સાત રાજ્યોમાં નવા પ્રમુખોની નિમણૂંક કરવામાં આવી છે, પણ આટલા મોટા પક્ષમાં ઝડપભેર કામ થવું જોઈએ એવું અમે માનીએ છીએ. ઘણું કામ થયું છે અને ઘણું કરવાનું બાકી છે.'' સચિન પાઈલટે દાવો કર્યો હતો કે રાજસ્થાનમાં આગામી વર્ષે યોજાનારી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં સત્તાધારી ભારતીય જનતા પાર્ટી(બીજેપી)ને હરાવવા માટે કોંગ્રેસ એકદમ તૈયાર છે. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં બીજેપીએ રાજ્યની તમામ 25 સંસદીય બેઠકો જીતી લીધી હતી. તેના એક વર્ષ અગાઉ યોજાયેલી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં બીજેપીને કુલ 200 પૈકીની 163 બેઠકો પર વિજય મળ્યો હતો. કોંગ્રેસને માત્ર 21 બેઠકો મળી હતી. અગાઉ કરતાં વધુ મજબૂત કોંગ્રેસ રાજસ્થાન કોંગ્રેસના કાર્યકરો સાથે આંદોલન કરી રહેલા સચિન પાઈલટ સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''રાજસ્થાનમાં કોંગ્રેસ અગાઉ કરતાં વધુ મજબૂત છે. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં બીજેપીને 56 ટકા મત મળ્યા હતા, જ્યારે કોંગ્રેસને 30 ટકા મત મળ્યા હતા બન્ને વચ્ચે 26 ટકાનું અંતર હતું. પછી ગામડાંઓમાં ચૂંટણી થઈ ત્યારે અમને મળેલા મતનો હિસ્સો વધીને 46 ટકા થયો હતો અને બીજેપીનો ઘટીને 47 ટકા થયો હતો. હવે બન્ને પક્ષ વચ્ચે માત્ર એક ટકાનો ફરક છે.'' સચિન પાઈલટના જણાવ્યા અનુસાર, એ પછી વિધાનસભાની પાંચ બેઠકોની પેટાચૂંટણીમાં કોંગ્રેસને ત્રણ બેઠકો મળી હતી. એક વર્ષ પછી યોજાનારી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસનો વિજય થશે, એવું તેમણે જણાવ્યું હતું. મુખ્ય પ્રધાનપદના દાવેદાર રાજસ્થાન પ્રદેશ કોંગ્રેસના પ્રમુખ સચિન પાઈલટ કોંગ્રેસ તરફથી મુખ્ય પ્રધાનપદનો દાવેદાર કોણ હશે? ચૂંટણી પહેલાં કોઈને મુખ્ય પ્રધાનપદના દાવેદાર તરીકે રજૂ કરવામાં આવશે? કોંગ્રેસમાં આ મુદ્દે મતભેદ હોવાના સમાચાર આવતા રહ્યા છે. બે વખત મુખ્ય મંત્રી બનેલા અશોક ગેહલોત રાજસ્થાન કોંગ્રેસના મોટા નેતા છે. એક સિનિયર સ્થાનિક પત્રકારના જણાવ્યા અનુસાર, સચિન પાઈલટની મહેનત છતાં અશોક ગેહલોતની મદદ વિના કોંગ્રેસ વિધાનસભાની ચૂંટણી જીતી શકે તેમ નથી. અશોક ગેહલોત હાલ પક્ષના મહામંત્રી અને ગુજરાતના ઈન્ચાર્જ છે. ડિસેમ્બરમાં ગુજરાતમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે. તેમાં કોંગ્રેસ સારો દેખાવ કરશે તો અશોક ગેહલોતની પ્રતિષ્ઠામાં વધારો થશે. રાજસ્થાનમાં સર્વોચ્ચ પદ પર તેમના બિરાજવાની આશા પણ વધશે. સચિન પાઈલટના જણાવ્યા અનુસાર, તેમને પદની ઝંખના નથી. તેમને અશોક ગેહલોત સહિતના પક્ષની સિનિયર નેતાઓ સહકાર આપી રહ્યા છે. પક્ષ પાસેથી ઘણું મળ્યું કોંગ્રેસના ઉપપ્રમુખ રાહુલ ગાંધી સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''હું 26 વર્ષનો હતો ત્યારે પક્ષે મને સંસદસભ્ય બનવાની તક આપી હતી. 31 વર્ષનો હતો ત્યારે કેન્દ્રીય પ્રધાન બની ગયો હતો. 35 વર્ષની વયે મને રાજસ્થાનનો પ્રદેશ પ્રમુખ બનાવવામાં આવ્યો હતો. પક્ષે મને વધુમાં વધુ આપવું જોઈએ એવી આશા હું આજે પણ રાખું એ યોગ્ય નથી.'' સચિન પાઈલટે ઉમેર્યું હતું કે ''મુખ્ય પ્રધાનપદ કોને મળે છે એ મોટી વાત નથી. બીજેપીના છળકપટ, તેઓ કેવો ખેલ પાડશે, ધાર્મિક લાગણીને કઈ રીતે ભડકાવશે, સમાજનું કઈ રીતે વિભાજન કરશે, રાજકીય રોટલા શેકવા માટે હુલ્લડ કરાવશે એ બધી બાબતો પર અમે કઈ રીતે અંકુશ મેળવીશું એ મહત્વનું છે.'' બીજેપીનું ક્યારેય સાકાર ન થનારું સપનું રાજસ્થાનનાં મુખ્ય પ્રધાન વસુંધરા રાજે સિંધિયા કોંગ્રેસમુક્ત ભારતના નિર્માણનો દાવો બીજેપી કરી રહી છે. એ દાવા બાબતે સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''બીજેપીનું આ સપનું ક્યારેય સાકાર નહીં થાય.'' સચિન પાઈલટના જણાવ્યા અનુસાર, રાજકીય લડાઈમાં અંગત નફરતને કોઈ સ્થાન નથી. સચિન પાઈલટે કહ્યું હતું કે ''અમારી સરકાર પણ હતી. રાજીવ ગાંધી વડાપ્રધાન બન્યા ત્યારે અમારા 425 સંસદસભ્યો હતા. આજે બીજેપીના 280 સંસદસભ્યો જ છે. અમે બીજેપીમુક્ત ભારતનું નિર્માણ કરીશું એવું રાજીવ ગાંધીએ ક્યારેય કહ્યું હોવાનું મને યાદ નથી. રાજકારણમાં અમે અલગ-અલગ પક્ષના હોઈ શકીએ, પણ એકમેકના દુશ્મન તો નથી જ.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોંગ્રેસના ઉપપ્રમુખ રાહુલ ગાંધી ટૂંક સમયમાં પક્ષના પ્રમુખ બને તેવી શક્યતા છે. રાહુલ ગાંધીના અંગત વર્તુળમાં સામેલ કોંગ્રેસના નેતા સચિન પાઈલટે આમ જણાવ્યું છે. +text: જોકે, ગુજરાત સરકાર વાલીઓની માગણી સંતોષતી ન હોવાનો આક્ષેપ કરતા હોય તેવા મનુ ચાવડા એકલા નથી. પાટીદારો, દલિતો અને અન્ય પછાત વર્ગ (ઓબીસી) સમુદાય પછી હવે સ્કૂલોમાં અભ્યાસ કરતા બાળકોનાં વાલીઓ વિજય રૂપાણી સરકાર સામે સંઘર્ષના માર્ગે છે. ત્યારે સવાલ એ છે કે ગુજરાતમાં સ્કૂલ ફીનો મુદ્દો જટીલ સમસ્યા શા માટે બન્યો છે? સ્કૂલ ફીમાં તોતિંગ વધારો થયો છે? મનુ ચાવડાનાં બાળકો સાતમા અને દસમા ધોરણમાં અભ્યાસ કરે છે. મનુ ચાવડા કહે છે, "સ્કૂલ ફી છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં બમણી થઈ ગઈ છે. 2015માં હું સ્કૂલ ફી પેટે 32,000 રૂપિયા ચૂકવતો હતો, પણ હવે 65,000 રૂપિયા ચૂકવું છું." બીજા એક વાલી જગદીશ સિંહ આ માટે ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ આપવામાં સરકારી સ્કૂલોની નિષ્ફળતાને જવાબદાર ઠરાવે છે. જગદીશ સિંહે કહ્યું હતું, "હું મારા સંતાન માટે આખા વર્ષમાં 55,000 રૂપિયા ફી ચૂકવું છું. સરકારી સ્કૂલમાં મેં આટલા ખર્ચે મારો સમગ્ર અભ્યાસ પૂરો કર્યો હતો." બીબીસી ગુજરાતીએ ગુજરાત પેરન્ટ્સ ફેડરેશનના પ્રમુખ આશિષ કણજારિયા સાથે વાત કરી હતી. આશિષ કણજારિયાએ જણાવ્યું હતું કે ફી પર મર્યાદા લાદતી કાયદાની જોગવાઈનું પાલન સ્કૂલો કરતી નથી, પણ એવી સ્કૂલોને રાજ્ય સરકાર કોઈ સજા કરતી નથી. વાલીઓનું વલણ • પેરન્ટ્સ અસોસિયેસનનો આક્ષેપ છે કે કાયદો પસાર થયા પછી તેનું પાલન ન કરતી સ્કૂલોને રાજ્ય સરકારે સજા કરવી જોઇએ. • સરકારે સ્કૂલ ફીનું નિયમન કરવું જોઈએ. • વર્તમાન શૈક્ષણિક વર્ષમાં જ સરકારે આ સમસ્યાનું નિરાકરણ કરવું જોઈએ. ચોંકાવનારા આંકડા નેશનલ સેમ્પલ સર્વે ઓફિસ (એનએસએસઓ)ના એક અહેવાલ અનુસાર, 2008થી 2014 દરમ્યાન ખાનગી સ્કૂલોમાં જનરલ એજ્યુકેશનનો સરેરાશ વાર્ષિક ખર્ચ 175 ટકા વધીને વિદ્યાર્થીદીઠ 6,788 રૂપિયા થયો છે. જનરલ એજ્યુકેશનમાં પ્રાથમિકથી પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન અને તેથી ઉપરના શિક્ષણનો સમાવેશ થાય છે. એનએસએસઓના અહેવાલમાં એમ પણ જણાવવામાં ���વ્યું છે કે સરકારી સ્કૂલોની સરખામણીએ ખાનગી સ્કૂલોમાં ફીનું પ્રમાણ 22 ગણું વધારે છે. આ અહેવાલ અનુસાર, ગુજરાતમાં ખાનગી સ્કૂલોમાં સેકન્ડરી તથા હાયર સેકન્ડરીમાં વિદ્યાર્થીદીઠ ફીનું પ્રમાણ અનુક્રમે 20,204 અને 36,654 રૂપિયા છે. બીબીસી ગુજરાતીએ વાલીઓની આ લડતને ટેકો આપી રહેલા 'જાગેગા ગુજરાત સંઘર્ષ સમિતિ'ના પ્રમુખ પ્રકાશ કાપડિયા સાથે વાત કરી હતી. પ્રકાશ કાપડિયાએ કહ્યું હતું, "સરકારી સ્કૂલમાં અંગ્રેજી માધ્યમમાં પોતાનાં સંતાનોને શિક્ષણ અપાવવા ઇચ્છતા વાલીઓ શું કરે? "સરકાર અને સ્કૂલોએ ફી વધારતાં પહેલાં વાલીઓ સાથે સહમતી સાધવી જોઈએ." બધું ક્યાંથી શરૂ થયું? એસ.એસ.સી ની પરીક્ષામાં સતત કથળતું ગુજરાતી ભાષાનું પરિણામ ગુજરાત સેલ્ફ-ફાઇનાન્સ્ડ સ્કૂલ્સ (રેગ્યુલેશન ઓફ ફીઝ) એક્ટ - 2017ને ગયા વર્ષે મંજુરી આપવામાં આવી હતી. આ કાયદા અનુસાર પ્રાઇમરી, સેકન્ડરી અને હાયર સેકન્ડરી ક્લાસ માટે અનુક્રમે, 15,000, 25,000 અને 27,000 રૂપિયા ફી નક્કી કરવામાં આવી હતી. હાયર સેકન્ડરી ક્લાસીસની ફી તાજેતરમાં વધારીને 30,000 રૂપિયા કરવામાં આવી હતી. આ નિર્ણય સામે સ્કૂલ મેનેજમેન્ટે પહેલાં ગુજરાત હાઈ કોર્ટમાં અને પછી સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે શું કહ્યું હતું? • ફીની મહત્તમ મર્યાદા વધારવા માટે જે સ્કૂલોએ ફી નિયમન સમિતિ સમક્ષ સ્વૈચ્છિક દરખાસ્ત રજૂ કરી છે તેમની સામે આકરાં પગલાં લેવાં ન જોઈએ. • વાલીઓએ વર્તમાન શૈક્ષણિક વર્ષ માટે ચૂકવેલી ફીને હંગામી ફી ગણવી જોઈએ અને બાદમાં એડજસ્ટ કરવી જોઈએ. • આ અરજી વિશેની આગામી સુનાવણી ત્રીજી મેએ થશે. સ્કૂલો તોતિંગ ફી વસૂલતી હોવાના આક્ષેપ સાથે વાલીઓ શેરીઓમાં ઊતરી પડ્યા છે. આ મુદ્દો ન ઉકેલાય ત્યાં સુધી કોઈ ફી ચૂકવવાનો ઘણા કિસ્સામાં વાલીઓએ ઇન્કાર કર્યો છે. બીજી તરફ, જે સ્ટુડન્ટ્સ ફી નહીં ચૂકવે તેમને બોર્ડ એક્ઝામ્સ માટે એડમિટ કાર્ડ્ઝ નહીં આપવાની ધમકી સ્કૂલોએ આપી છે. શિક્ષણ સલાહકાર આદિત્ય શાહ કહે છે, "આ ખેંચતાણમાં શિક્ષણની ગાડી પાટા પરથી ખડી પડી છે. "સ્કૂલો અને સરકાર વચ્ચેની દોષારોપણની રમતનો ભોગ વિદ્યાર્થીઓ અને શિક્ષકો બન્યા છે." આદિત્ય શાહના જણાવ્યા અનુસાર, ખાનગી સ્કૂલોના શિક્ષકોને અપૂરતો પગાર આપવામાં આવે છે અને સરકાર ફીનું નિયમન કરશે કે નહીં એ બાબતે તેઓ ચિંતિત છે. સરકાર શું કરી રહી છે? ફી નિયમન સમિતિએ ફીની મહત્તમ મર્યાદા નક્કી કરતાં પહેલાં સ્કૂલ અન�� પેરન્ટ્સ અસોસિયેશનના પ્રતિનિધિઓની રજૂઆતને ધ્યાનમાં લેવી પડશે. બીબીસી ગુજરાતીએ ગુજરાત સરકારના શિક્ષણ વિભાગના નાયબ સચિવ એ. એસ. ભટ્ટ સાથે વાત કરી હતી. એ. એસ. ભટ્ટે જણાવ્યું હતું કે સુપ્રીમ કોર્ટના ગાઇડલાઇન્સ અનુસાર, ફીની મહત્તમ મર્યાદા સંબંધી દરખાસ્ત સુપ્રત કરવા સ્કૂલોને જણાવવામાં આવ્યું છે. એ. એસ. ભટ્ટે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે વાલીઓએ ચૂકવેલી હંગામી ફીને એડજસ્ટ કરવામાં આવે એ રાજ્ય સરકાર સુનિશ્ચિત કરશે. ફીની મહત્તમ મર્યાદામાં વધારાની દરખાસ્ત રાજ્ય સરકારને કરતી દરખાસ્તો સ્કૂલો હાલ તૈયાર કરી રહી છે. સ્કૂલોએ તેમનો વધારાનો ખર્ચ દર્શાવતી એ દરખાસ્તો અમદાવાદ, વડોદરા, સુરત અને રાજકોટમાં કાર્યરત ફી નિયમન સમિતિને સુપ્રત કરવાની રહેશે. ફી નિયમન સમિતિનું વડપણ હવે હાઈ કોર્ટના એક નિવૃત્ત ન્યાયમૂર્તિ સંભાળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદના મનુ ચાવડા ગુજરાત સરકાર પર રોષે ભરાયા છે. બે બાળકોના પિતા મનુ ઇચ્છે છે કે રાજ્ય સરકારે ખાનગી સ્કૂલો દ્વારા લેવાતી ફીનું નિયમન કરવું જોઈએ. +text: તેમણે એમ પણ કહ્યું કે કોઈ પણ ધર્મ અત્યાચારની પરવાનગી આપતું નથી અને આવું હિંદુ ધર્મમાં પણ નથી. લાહોરમાં સોમવારે આંતરરાષ્ટ્રીય શીખ સંમેલનમાં તેમણે લાંબું ભાષણ આપ્યું, જેમાં ભારત, શીખ સમુદાય અને કાશ્મીર જેવા વિષય પર બોલ્યા. તેમણે કહ્યું, "જ્યારે હું પહેલી વાર ક્રિકેટ રમવા માટે ભારત ગયો ત્યારે એક અલગ પ્રકારના દેશનો અહેસાસ કર્યો. ત્યાં અમને ઘણી ઇજ્જત મળી, પ્રેમ મળ્યો." "આ જોઈને અમે પરેશાન થઈ ગયા કે અમે આટલી નફરત અને ડરામણી વસ્તુઓ સાંભળતા હતા. ભારત જેને અમે દુશ્મન દેશ સમજતા હતા, ત્યાં અમને ઘણી ઇજ્જત મળી, ઘણા મિત્રો બન્યા. આજે મારા ઘણા મિત્રો ત્યાં છે." ઇમરાન ખાને કહ્યું કે આ જ કારણે જ્યારે તેઓ વડા પ્રધાન બન્યા ત્યારે ભારત સાથે સારા સંબંધ બાંધવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી. તેમણે કહ્યું, "પહેલાં જ દિવસે મેં ભારતને સંદેશો આપ્યો કે તમે અમારી તરફ એક ડગલું વધશો તો અમે બે ડગલાં વધીશું." "નરેન્દ્ર મોદી સાથે ફોન પર વાત કરતાં મેં કહ્યું કે બંને દેશમાં એક જેવા પ્રશ્નો છે. ગરીબી છે, બેરોજગારી છે અને સૌથી મોટો પ્રશ્ન ક્લાઇમેટ ચૅન્જ(જળવાયુ પરિવર્તન)નો છે." 'કાશ્મીરમાં મુસ્લિમ ન હોત, તો પણ બોલત' પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાને કહ્યું કે કાશ્મીરના મુદ્દાનો નિવેડો વ��તચીતથી લાવી શકાય છે, પરંતુ આના પર ભારત તરફથી હંમેશાં શરતો મૂકવામાં આવી છે. ઇમરાન ખાને કહ્યું, "જેમ કોઈ સુપરપાવર દેશ કોઈ ગરીબ દેશને કહે કે પહેલાં તમે આ કરશો ત્યારે અમે આગળ ચાલીશું." "હું ઘણો હેરાન હતો, કારણ કે મારા મગજમાં એવો વિચાર જ નથી કે યુદ્ધથી કોઈ પણ મુદ્દાનો નિવેડો લાવી શકાય. જે પણ યુદ્ધ દ્વારા મુદ્દાનો નિવેડો લાવવા માગે છે તેનામાં બુદ્ધિ હોતી નથી. તેણે દુનિયાનો ઇતિહાસ વાંચ્યો નથી." "તમે યુદ્ધ દ્વારા એક મુદ્દાનો નિવેડો લાવો છો ત્યારે બીજા ચાર મુદ્દાઓ તેમાંથી ઊપસી આવે છે." પૂર્વ ક્રિકેટ કૅપ્ટનમાંથી પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન બનનાર ઇમરાન ખાને ભારત પર ધર્મના આધારે ભેદભાવ કરવાનો આરોપ મૂક્યો. તેમણે કહ્યું, "ભારતે કાશ્મીરમાં 27 દિવસથી કર્ફ્યુ લાદ્યો છે અને 80 લાખ લોકોને બંધક બનાવાયા છે." "બિચારા દર્દીઓ અને બાળકોની સાથે શું શું થઈ રહ્યું હશે? જેનામાં માણસાઈ હશે તેઓ આવું કરી શકે? કોઈ પણ ધર્મ આની પરવાનગી આપે છે? તમે જ્યારે આવું કરો છો ત્યારે એમ સમજો છો કે બીજા ધર્માના લોકો યોગ્ય માણસ નથી." તેમણે કહ્યું કે આ લોકો (કાશ્મીરના) મુસ્લિમ ન હોત તો પણ એના પર તેઓ બોલ્યા હોત. જોકે ભારત સરકારનું કહેવું છે કે કૉમ્યુનિકેશનનાં સાધનો પર પ્રતિબંધ અને અવરજવરને સીમિત કરવાથી પરિસ્થિતિને ખરાબ થતી રોકવામાં અને લોકોના જીવ બચાવવામાં મદદ મળી છે. ભારતના વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરે યુરોપના માસિક 'પૉલિટિકો' સાથે વાત કરતાં કહ્યું કે આ કેવી રીતે સંભવ છે કે ઉગ્રવાદીઓનું ઇન્ટરનેટ રોકવામાં આવે અને બાકી લોકોનું ઇન્ટરનેટ ચાલુ રહે. તેમણે કહ્યું, "આ સંભવ નહોતું કે આતંકવાદીઓનો સંપર્ક કાપી નાખવામાં આવે તો તેનાથી સામાન્ય માણસોનું જીવન પ્રભાવિત ન થાય." "એવું સંભવી શકે છે કે હું આતંકવાદીઓ અને તેમના આકાઓ વચ્ચેના કૉમ્યુનિકેશનનાં સાધનોને અટકાવું, પરંતુ બીજા લોકો માટે ઇન્ટરનેટ ચાલુ રાખું? હું આ રીત જાણવા માગીશ." બીજેપી અને ઝીણાઅંગે ઇમરાન ખાને ભારતની નરેન્દ્ર મોદી સરકાર, ભારતીય જનતા પાર્ટી અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘની આકરી ટીકા કરી. તેમણે કહ્યું, "મારે અફસોસ સાથે કહેવું પડે છે કે ભારતીય જનતા પાર્ટીની આ સરકાર એ દૃષ્ટિકોણથી ચાલી રહી છે, જેના પરથી પાકિસ્તાન બન્યું હતું." પાકિસ્તાનના સંસ્થાપક મોહમ્મદ અલી ઝીણાની પ્રશંશા કરતાં તેમણે કહ્યું કે 'કાયદ-એ-આઝમ' સાંપ્રદાયિક ન હતા, પરંતુ તેમને ખ્યાલ આવી ગ��ો હતો કે આ વિચારધારા સૌના માટે આઝાદી નહીં, પરંતુ હિંદુ રાષ્ટ્ર ઇચ્છી રહી છે. તેમણે કહ્યું, "ત્યારે તેમણે વારંવાર કહ્યું હતું કે તમને આઝાદી મળી રહી નથી, અંગ્રેજોની ગુલામી પછી તમે લોકો હિંદુઓની ગુલામીમાં જઈ રહ્યા છો." ઇમરાન ખાને કહ્યું, "હું ભારતને ખૂબ જ સારી રીતે ઓળખું છું. હું ઘણી વખત જતો હતો. ત્યાં મારા ઘણા મિત્રો છે, પરંતુ ત્યાં જે પ્રકારે આરએસએસ ભારતને લઈને જઈ રહ્યું છે. તેમાં કોઈને જગ્યા નથી." પાકિસ્તાનમાં વસેલા શીખો વિશે શીખ સંમેલનમાં તેમણે પાકિસ્તાનના શીખોને આશ્વાસન આપ્યું કે તે તેમને મલ્ટિપલ વિઝા અપાવવા માટે કામ કરશે અને આગળ પણ સરળતા ઊભી કરશે. તેમણે કહ્યું, "તમારે ભારત જવું હોય, પરત ફરવું હોય તો તમારા માટે મલ્ટિપલ વિઝાની સુવિધા અમે કરીશું." તેમણે કહ્યું કે જો મુસ્લિમ કોઈ પણ બીજા ધર્મના લોકોની સાથે અન્યાય કરે છે તો તે અમારા ધર્મના વિરોધમાં છે. જેટલાં પણ લઘુમતી સમુદાયમાં છે તે અમારા સમાન નાગરિક છે. ઇમરાન ખાને કરતારપુર સાહિબ અને નનકાના સાહિબ શીખ તીર્થોનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો છે. તેમણે કહ્યું, "કરતારપુર તમારું મક્કા છે, નનકાના સાહેબ તમારું મદીના છે. તો અમે વિચારી પણ શકતા નથી કે તમને મક્કા અને મદીનાથી દૂર રાખીએ." "કોઈ મુસ્લિમને કેટલી તકલીફ થાય જો તેને મક્કા-મદીના ન મોકલવામાં આવે. આથી તમારા ઉપર કોઈ અહેસાન કર્યું નથી. આ અમારી ફરજ હતી. અમે તમારા માટે સરળતા લાવીશું." ભારત સાથે ચાલી રહેલો તણાવ અને યુદ્ધની આશંકાઓ પર તેમણે કહ્યું, "અમે બે પરમાણુ શક્તિઓ છીએ. જો અમારી વચ્ચે જો તણાવ વધે છે તો તેનાથી દુનિયા પર જોખમ છે." "હું માત્ર કહી રહ્યો છું કે અમારા તરફથી ક્યારેય કોઈ પણ પ્રકારની પહેલ નહીં થાય." જોકે પછી પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયે આ નિવેદન પર ચોખવટ કરતાં કહ્યું કે વિદેશી સમાચાર એજન્સીઓએ ઇમરાન ખાનના નિવેદનને ખોટી રીતે રજૂ કર્યું છે. મંત્રાલયે કહ્યું, "બે પરમાણુ શક્તિઓ વચ્ચેના સંઘર્ષના સમયે પાકિસ્તાનના વલણ પર વડા પ્રધાનની ટિપ્પણીને સંદર્ભથી દૂર રાખીને સમજવામાં આવી છે." "બે પરમાણુ શક્તિઓની વચ્ચે ક્યારેય સંઘર્ષ થવો જોઈએ નહીં. જોકે પાકિસ્તાનની પરમાણુ નીતિમાં કોઈ બદલાવ કરાયો નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને ભારત સાથે જોડાયેલી પોતાની સારી યાદોને વાગોળી હતી. તેમણે કહ્યું કે જ્યારે ભારત ગયો ત્યારે મને ખૂબ જ સન્માન મળ્યું છે. +text: એવું માનવામાં આવે છે કે મહાત્મા ગાંધી પહેલાં જો કોઈ રાષ્ટ્રીય કદના નેતા હતા તે ટિળક હતા. ખુદ મહાત્મા ગાંધીએ પણ ટિળકને શ્રદ્ધાંજલી આપતા તેમના સમયના સૌથી મોટા લોકનેતા ગણાવ્યા હતા. જોકે, હાલની રાજનીતિમાં રાજકીય પક્ષો ટિળકથી દૂર જતા દેખાઈ રહ્યા છે. તેમના પર રાજકારણમાં ધર્મનું તત્ત્વ ઉમેરવાનો આરોપ પણ લગવવામાં આવી રહ્યો છે. શું ટીળક એક હિંદુવાદી નેતા હતા? લોકમાન્ય ટિળક પર '100 યર્સ ઑફ ટિળક-ઝીણા પૅક્ટ' પુસ્તક લખનારા સુધીન્દ્ર કુલકર્ણી તેને દુઃખની વાત ગણાવે છે. સુધીન્દ્ર કુલકર્ણી કહે છે, "ટિળક ક્યારેય પણ હિંદુત્વના પ્રણેતા રહ્યા નથી. ડાબેરીઓ ટિળકને ક્યારેય સાચી રીતે ઓળખી શક્યા નથી." "ભારતમાં હિંદુ સમાજ સૌથી મોટો સમાજ છે. ટિળકજીનો ઉદ્દેશ હતો કે ગણેશ ચતુર્થી અને શિવાજી જયંતી દ્વારા સમાજમાં નવી જાગૃતિ લાવીને બ્રિટિશ રાજ સામે લોકોને ઊભા કરવામાં આવે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? "જોકે, તે મુસ્લિમ વિરોધી વિચારધારાનું પરિણામ ન હતું. તેઓ મોહરમ જેવા આયોજનમાં પણ સામેલ થયા છે." "લખનઉ અધિવેશનમાં તેમણે ત્યાં સુધી કહ્યું હતું કે મારે બ્રિટિશ રાજનો અંત લાવવો છે. આવામાં જો સત્તા અસ્થાયી દોરમાં પણ મુસલમાનોના હાથમાં જતી રહે તો પણ મને વાંધો નથી કારણે કે તે અમારા પોતાના છે." કુલકર્ણી કહે છે કે આવામાં ટિળકને હિંદુવાદી કહેવા એ ખોટું ગણાશે. 'ઘર વાપસી' જેણે બદલી નાખ્યો ભારતનો ઇતિહાસ બાળ ગંગાધર ટિળકે વર્ષ 1908થી લઈને 1914 સુધી રાજદ્રોહના મામલામાં માંડલે (હાલ મ્યાનમાર)માં જેલની સજા કાપી હતી. વાસ્તવમાં ટિળકે પોતાના અખબાર 'કેસરી'માં મુઝફ્ફપુરમાં ક્રાંતિકારી ખુદીરામ બોઝ અને પ્રફુલ્લ ચાકીના કેસ પર લખતા તુરંત સ્વરાજની માગ ઉઠાવી હતી. આ બંને પર બે યુરોપીય મહિલાઓની હત્યાનો આરોપ હતો. મામલાની સુનાવણી એક પારસી જજ દિનશૉ ડાવર કરી રહ્યા હતા અને ટિળકના વકીલ હતા મહમ્મદ અલી ઝીણા. ઝીણાએ ટિળકને જામીન આપવાની કોશિશ કરી હતી પરંતુ એ પ્રયત્નો સફળ થયા ન હતા અને ટિળકને 6 વર્ષ માટે જેલમાં મોકલી દેવામાં આવ્યા હતા. સુધીન્દ્ર કુલકર્ણી કહે છે, "બધા મહાપુરુષોની જેમ જ ટિળકના જીવનમાં પણ અનુભવોના આધાર પર ચિંતન અને બદલાવ આવ્યો હતો." "શરૂઆતના ટિળક અલગ હતા અને બાદના ટિળક પણ અલગ હતા." "જ્યારે તેમને માંડલે જેલમાં મોકલવામાં આવ્યા તે તેમના જીવનની સૌથી મોટી ઘટના હતી." "જેલમા��થી પરત આવ્યા બાદ ટિળકની વિચારધારા અને રાજનીતિ બંને બદલાઈ ગયાં હતાં." ટિળક અને ઝીણા ભારતના બે ટુકડા બ્રિટિશ રાજથી આઝાદીના 70 વર્ષ બાદ પણ ભારત અને પાકિસ્તાન બંને દેશો ભાગલાનું દુઃખ સહન કરી રહ્યા છે. જો સુધીન્દ્ર કુલકર્ણીનું માનીએ તો જો લોકમાન્ય ટિળક થોડાં વધારે વર્ષો જીવતા રહ્યા હોત તો ભારતનું ભવિષ્ય કંઈક જુદું જ હોત. તેઓ કહે છે, "ટિળક જો થોડાં વધારે વર્ષો જીવતા રહ્યા હોત તો ભારત કદાચ વિભાજનથી બચી ગયો હોત." "એનું કારણ એ છે કે 1916માં ટિળક-ઝીણા પૅક્ટમાં બાળ ગંગાધર ટિળકે હિંદુ-મુસ્લિમ એકતા અને બંને સમાજની સત્તામાં ભાગીદારીમાં ફૉર્મ્યૂલા કાઢી હતી." "જો તે ફૉર્મ્યૂલા અતૂટ રહેતી તો આગળ જઈ ભારતનું વિભાજન ન થતું અને દેશ ભાગલાની ત્રાસદીમાંથી બચી જતો." ઝીણા ટિળકથી નજીક હતા પરંતુ ગાંધીથી દૂર ઝીણાને સામાન્ય રીતે મુસ્લિમ નેતાના રૂપમાં જોવામાં આવે છે. કુલકર્ણી કહે છે કે ઝીણા ખુદને મુસ્લિમ નેતા માનતા ન હતા અને રાજનીતિમાં ધર્મને લાવવા માગતા ન હતા. એટલા માટે જ ગાંધીનું ખિલાફત આંદોલનને સમર્થન તેમને ગમ્યું ન હતું. જોકે, ઝીણા ટિળકના અંતિમ દિવસોમાં તેમની નજીક આવી ગયા હતા અને બંનેમાં હિંદુ-મુસ્લિમ સમાજમાં રાજકીય ભાગીદારીને લઈને એક સમજ વિકસી હતી. પરંતુ 1920માં ટિળકના મૃત્યુ બાદ ઝીણા કોંગ્રેસની રાજનીતિથી દૂર થઈ ગયા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના સ્વતંત્રતા સંગ્રામના સર્વમાન્ય નાયક બાળ ગંગાધર ટિળકના મોતને 97 વર્ષ વીતી ગયા છે. +text: આ ખબરમાં દાવો કરાયો છે કે નેશનલ સૅમ્પલ સર્વે ઑફિસના એક સર્વેમા બહાર આવ્યું છે કે વર્ષ 2017-18માં બેરોજગારીનો દર છેલ્લાં 45 વર્ષોની તુલનામાં સૌથી વધારે રહ્યો હતો. અખબારે દાવો કર્યો છે કે સરકારે આ રિપોર્ટને જાહેર થવા દીધો નથી. આ રિપોર્ટને ભારતના રાષ્ટ્રીય સ્ટૅટિસ્ટિક્સ કમિશને પણ મંજૂરી આપી દીધી હતી. આ અઠવાડિયાની શરૂઆતમાં એનએસઓ સાથએ જોડાયેલા બે અધિકારીઓએ રાજીનામા આપતા કહ્યું હતું કે સરકાર તેમના રિપોર્ટને જાહેર કરવાની ના પાડી રહી છે. આ સમાચાર બહાર આવતાની સાથે જ વિપક્ષ સરકાર પર હાવી થઈ ગયો હતો. પણ હવે નીતિ આયોગના ઉપાધ્યક્ષે સ્પષ્ટતા કરી છે. તેમનું કહેવું છે કે જે રિપોર્ટ વિશે વાત થઈ રહી છે તે રિપોર્ટની ખરાઈ થઈ નથી અને આ રિપોર્ટ માટે ઉપયોગમાં લેવાયેલા ડેટાની પણ ખરાઈ થઈ નથી. રાજીવ કુમારે કહ્યું કે સરકાર માર્ચ સુધી રોજગારી અંગે રિપોર્ટ જાહેર કરશે. આ વર્ષે એપ્રિલ-મે મહિનામાં સામાન્ય ચૂંટણી યોજાનાર છે, એવામાં બેરોજગારી સાથે જોડાયેલા આ પ્રકારના આંકડા મોટો મુદ્દો બની શકે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બિઝનેસ સ્ટૅન્ડર્ડના સમાચાર બહાર આવતાની સાથે જ કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ તેમના ટ્વિટર હૅન્ડલ પર આ સમાચાર શૅર કર્યા હતા. તેમણે લખ્યું, "નમો જૉબ્સ! એક વર્ષમાં બે કરોડ લોકોને નોકરી આપવાનો વાયદો કર્યો હતો. પાંચ વર્ષ બાદ રોજગારી સાથે જોડાયેલો આ રિપોર્ટ રાષ્ટ્રીય હોનારતની માફક જાહેર થાય છે. છેલ્લાં 45 વર્ષોમાં સૌથી વધારે બેરોજગારી હમણાં છે. માત્ર 2017-18માં જ 6.5 કરોડ યુવકો બેરોજગાર થયા છે." રિપોર્ટમાં બીજું શું છે? બિઝનેસ સ્ટૅન્ડર્ડે જે રિપોર્ટ છાપ્યો છે, એ પ્રમાણે ભારતમાં વર્ષ 2017-18માં બેરોજગારીનો દર 6.1 ટકા રહ્યો, જે વર્ષ 1972-73 પછીનો સૌથી ઊંચો બેરોજગારી દર હતો. રિપોર્ટ પ્રમાણે 2017-18માં બેરોજગારીનો દર ગ્રામીણ ક્ષેત્રોમાં 5.3 ટકા અને શહેરી ક્ષેત્રોમાં સૌથી વધારે 7.8ટકા રહ્યો. બેરોજગારોમાં યુવાનો સૌથી વધારે હતા, જેમની સંખ્યા 13 થી 27 ટકા હતી. શહેરી વિસ્તારમાં 15 થી 29ની વય વચ્ચેના લોકોમાં બેરોજગારીનો દર સૌથી વધારે છે. શહેરોમાં 15 થી 29 વર્ષના વયજૂથમાં 18.7 ટકા પુરુષ અને 27.2 ટકા મહિલાઓ નોકરી શોધી રહ્યાં છે. આ જ વયજૂથમાં ગ્રામીણ વિસ્તારમાં 17.4ટકા પુરુષો અને 13.6ટકા મહિલાઓ બેરોજગાર છે. 2011-12માં બેરોજગારીનો દર 2.2ટકા હતો. જ્યારે 1972-73માં આ સૌથી વધારે હતો. વીતેલાં વર્ષોમાં કામદારોની જરૂર ઓછી થવાથી વધારે લોકોને કામથી હટાવાયા છે. નરેન્દ્ર મોદીએ 8 નવેમ્બર 2016ના દિવસે દેશમાં નોટબંધી લાગુ કરી હતી, જે અંતર્ગત એક હજાર અને પાંચ સોની જૂની નોટો બંધ કરી દેવાઈ હતી. ત્યારે કૉંગ્રસ સહિતના વિરોધી પક્ષોએ રોજગારી પર નકારાત્મક અસર થવાનો આક્ષેપ કર્યો હતો. આ રિપોર્ટ માટે જુલાઈ 2017થી જૂન 2018 વચ્ચે આંકડા એકઠા કરવામાં આવ્યા હતા. નોટબંધી અને જીએસટી પછી રોજગારી સાથે જોડાયેલો આ પ્રથમ સર્વે હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નીતિ આયોગના ઉપાધ્યક્ષ રાજીવ કુમારે દેશમાં બેરોજગારીની સ્થિતિ દર્શાવાતા આ રિપોર્ટને ફાગાવી દીધો છે. આ રિપોર્ટને બિઝનેસ સ્ટૅન્ડર્ડ અખબારે પ્રકાશિત કર્યો હતો. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર અમદાવાદ- એમ ડિવિઝનના એ.સી.પી. (આસિસ્ટંટ પોલીસ કમિશનર) વી. જી. પટેલ દ્વારા ભા���્ગવ પરીખને અપાયેલી માહિતી અનુસાર : "રવિવારે સાંજે છ વાગ્યે બાળકીનાં માતા-પિતાએ બાળકી ગુમ થઈ હોવાની જાણ સ્થાનિક પોલીસને કરી હતી." "માતા-પિતાએ પોલીસને જણાવ્યું હતું કે રવિવારે બપોરે ત્રણ વાગ્યાથી બાળકી ગુમ થઈ ગઈ હતી. ત્યાર બાદ વ્યક્તિગતપણે બાળકીને શોધવાના પ્રયાસો કર્યા બાદ પોલીસને જાણ કરી હતી." બાળકી ગુમ થવાની જાણકારી મળ્યા બાદ પોલીસે બાળકીની શોધખોળ ચાલુ કરી, પરંતુ તેમની કોઈ જ ભાળ મળી શકી નહોતી. ત્યાર બાદ અચાનક સોમવારે વહેલી સવારે 5.30 વાગ્યે બાળકી તેમના ઘરની આસપાસના વિસ્તારમાં એક ચોકીદારને રડતી મળી આવી. ચોકીદારે પૂછપરછ કરતા બાળકીએ ઘરનું સરનામું જણાવ્યું, જે આધારે તેઓ પોતાનાં માતા-પિતાના ઘરે પહોંચી ગયાં. ઠંડીમાં ઠુંઠવાતી રહી માસૂમ બાળકી ઘરે પહોંચી ત્યાર બાદ તેમનાં માતા-પિતાને તેમની સાથે આચરાયેલા દુષ્કર્મની જાણ થઈ. દુષ્કર્મ આચર્યા બાદ આરોપી બાળકીને વહેલી સવારે ઠંડીમાં ઠુંઠવાતી મૂકીને નાસી ગયો હોવાની વાત સામે આવી હતી. જે બાદ પોલીસે મેડિકલ તપાસ અને પૂછપરછ આધારે પોક્સો ઍક્ટ હેઠળ ફરિયાદ નોંધી ગુનેગારને શોધવાની તજવીજ હાથ ધરી છે. સીસીટીવી ફૂટેજને આધારે પોલીસને શંકા છે કે અજાણ્યા મોટરસાઇકલ-સવાર દ્વારા આ ગુનો આચરવામાં આવ્યો છે. પોલીસે સીસીટીવી ફૂટેજના આધારે ગુનેગારને સત્વરે શોધી લેવાનો આશાવાદ વ્યક્ત કર્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદના બોપલ-આંબલી રોડ પર રહેતા શ્રમજીવી પરિવારની અઢી વર્ષીય દીકરી પર અપહરણ બાદ દુષ્કર્મની ઘટના સામે આવી છે. +text: સીમા પર નજર રાખી રહેલો બીએસએફનો જવાન (ફાઈલ ફોટો) બીએસએફના ત્રણ જવાનો બાંગ્લાદેશની સીમાની એક કિલોમીટર અંદર આવેલા રાજશાહી ક્ષેત્રમાં ઘૂસી ગયા હતા. બીએસએફના ત્રણ જવાનોમાં એક એએસઆઈ અને બે સિપાહીનો સમાવેશ થાય છે. બોર્ડર ગાર્ડ બાંગ્લાદેશ(બીજીબી)ના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે ભારતીય સૈનિકો સોમવારે સવારે ભૂલથી બાંગ્લાદેશના સીમા વિસ્તારમાં ઘૂસી ગયા હતા. પદ્માનદી ભારત અને બાંગ્લાદેશની સીમાનું વિભાજન કરે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે? બીજીબીના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર કેટલાંક સ્થળોએ બન્ને દેશોની સીમા લગભગ અડોઅડ આવેલી છે. આ ઘટના બાબતે રાજશાહીના શાલબગાન ક્ષેત્રના બટાલિયન કમાન્ડર લેફટેનેન્ટ કર્નલ શમીમ મસૂદ અલ ઈફ્તેખાર સાથે બીબીસી બાંગ્લાએ વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે ''ચર ક્ષેત્રમાંથી ભારતીય સૈનિકોએ બાંગ્લાદેશમાં પ્રવેશ્યા હતા. એ વિસ્તારમાં સીમા પર ઘણા થાંભલા છે, જે પાણીમાં ડૂબી જતા હોય છે." "એ થાંભલાઓ પર તાર લગાવવામાં આવ્યો નથી. સીમા વિસ્તારની આસપાસ રાતે તસ્કરોને પકડવાના પ્રયાસમાં ભારતીય સૈનિકોની ધરપકડની ભૂલ થઈ હતી.'' બીજીબીના ગાર્ડ્ઝે સીમા વિસ્તારમાંથી પકડેલા ભારતીય જવાનોને લગભગ છ કલાક પૂછપરછ કરી હતી. બપોરે દોઢેક વાગ્યે એ જવાનોને બીએસએફના હવાલે કરવામાં આવ્યા હતા. ભારતીય જવાનોએ બીજીબીના અધિકારીઓને જણાવ્યું હતું કે ગાઢ ધુમ્મસ હોવાને કારણે તેઓ બાંગ્લાદેશના સીમા વિસ્તારમાં પ્રવેશી ગયા હતા. કઈ રીતે પકડાયા? સીમા વિસ્તારનું એક દૃશ્ય (ફાઈલ ફોટો) બીજીબીના સુબેદાર નાયક શફીક-ઉલ ઈસ્લામ સાથે આ બાબતે બીબીસી બાંગ્લાએ વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે ''ભારતીય સૈનિકો બાંગ્લાદેશની સીમામાં ઘૂસ્યા હોવાનું સ્થાનિક લોકોએ અમને ફોનકોલ મારફત જણાવ્યું હતું." "એ પછી 16 ગાર્ડ્ઝની ટીમે ભારતીય સૈનિકોની ધરપકડ કરી હતી.'' સુબેદાર નાયક શફીક-ઉલ ઈસ્લામે ઉમેર્યું હતું કે ''હું પેટ્રોલ ટીમની પાસે ગયો ત્યારે જોયું હતું કે ભારતીય સૈનિકો બાંગ્લાદેશની તરફ ભાગી રહ્યા હતા." "તેમને ઘેરીને રોકવામાં આવ્યા હતા અને આત્મસમર્પણ કરવા જણાવવામાં આવ્યું હતું." "તેમણે આત્મસમર્પણ કર્યું પછી તેમનાં હથિયાર જપ્ત કરીને તેમને છાવણીમાં લાવવામાં આવ્યા હતા.'' સુબેદાર નાયકના જણાવ્યા અનુસાર ભારતીય સૈનિકો બાંગ્લાદેશની સીમાવિસ્તારમાં ક્યારે ઘૂસ્યા હતા એ તેમને ખબર નથી પણ સવારે સાડા સાતેક વાગ્યે તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. એક કિલોમીટર અંદર કઈ રીતે ઘૂસ્યા? બીજીબીના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, હથિયારથી સજ્જ ભારતીય સૈનિકો ધુમ્મસને કારણે રસ્તો ભૂલી ગયા હતા અને બાંગ્લાદેશની સીમાવિસ્તારમાં ઘૂસી ગયા હતા. ધુમ્મસને કારણે રસ્તો ભૂલીને બાંગ્લાદેશમાં આટલા અંદર કઈ રીતે ઘૂસી ગયા એવું ભારતીય સૈનિકોને પૂછવામાં આવ્યું હતું. ભારતીય સૈનિકોએ એટલું જ જણાવ્યું હતું કે તેઓ ખોટા રસ્તા પર આગળ વધ્યા હતા. લેફટેનેન્ટ કર્નલ શમીમ મસૂદે જણાવ્યું હતું કે બન્ને દેશોની ફ્લેગ મીટિંગ બાદ બીએસએફે આ ભૂલ બાબતે ખેદ વ્યક્ત કર્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બાંગ્લાદેશના સીમાવિસ્તારમાં ગયેલા ભારતીય બોર્ડર સિક્���ુરિટી ફૉર્સ(બીએસએફ)ના જવાનોની સોમવારે સવારે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને થોડીવાર પછી તેમને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. +text: સમાચાર સંસ્થા PTIના અહેવાલ મુજબ, પૂર્વ સંચાર પ્રધાન એ. રાજા તથા કનિમોડી સહિત તમામ 17 આરોપીઓ જેમાં 14 શખ્સો તથા ત્રણ કંપનીઓ (રિલાયન્સ ટેલિકૉમ, સ્વાન ટેલિકૉમ અને યુનિટેક)ને દોષમુક્ત જાહેર કરવામાં આવ્યાં છે. તત્કાલીન વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંઘે કહ્યું હતું કે, ચુકાદાથી સ્પષ્ટ થયું છે કે યુપીએ સરકાર સામેના આરોપો આધારહીન હતા. નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલીએ પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું હતું કે, કોંગ્રેસના નેતાઓ આ ચુકાદાને મેડલ તરીકે ન દેખાડે. 2012માં સુપ્રીમે ઠેરવ્યું હતું કે, કૌભાંડ થયું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તપાસનીશ એજન્સીએ કાયદાકીય અભિપ્રાયના આધારે આગળની તજવીજ હાથ ધરવાની વાત કરી છે. કેગે તેના રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું કે, 'વહેલા તે પહેલા'ની નીતિથી સ્પેક્ટ્રમ ફાળવવાને કારણે દેશની તિજોરીને રૂ. એક લાખ 76 હજાર કરોડનું કૌભાંડ થયું હતું. આ ચુકાદા બાદ ડીએમકે કાર્યકરોમાં ખુશીની લહેર ફરી વળી હતી. ચુકાદા અંગે પ્રતિક્રિયાઓ રાજ્યસભાના સાંસદ સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ આ ચુકાદા અંગે ટ્વીટ કર્યું હતું. તેમણે લખ્યું હતું કે, હાઈકોર્ટમાં ચુકાદાને પડકારીને સરકાર તેના પ્રમાણિક ઇરાદાઓનો પરિચય આપે. કોંગ્રેસના પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાએ પત્રકાર પરિષદ સંબોધી હતી, જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે, આજે સત્ય બહાર આવ્યું છે. મોદી તથા ભાજપનાં નેતૃત્વે દેશની માફી માંગવી જોઇએ. જેમણે ત્રણ વર્ષ સુધી સંસદની કાર્યવાહી ચાલવા દીધી ન હતી. સીબીઆઈના પ્રવક્તા અભિષેક દયાલે કહ્યું હતું કે, એજન્સીને હજુ સુધી ચુકાદાની નકલ મળી નથી. અમે ચુકાદાનો અભ્યાસ કરીને કાયદાકીય અભિપ્રાયનાં આધારે આગળની કાર્યવાહી કરીશું. બીજી બાજુ, પૂર્વ સંચાર પ્રધાન એ. રાજાએ કહ્યું હતું કે, આ ચુકાદાથી 'ખુશ' છું. ડીએમકેના કાર્યકારી અધ્યક્ષ એમ.કે. સ્ટાલિને કહ્યું હતું, "વિશેષ અદાલતના ચુકાદાથી અમે ખુશ છીએ. ચુકાદાથી સાબિત થયું છે કે કશું ખોટું નહોતું થયું." આ ચુકાદા બાદ ચેન્નાઇમાં ડીએમકે (દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ)ના કાર્યાલયે ખુશીની લહેર ફરી વળી હતી. પાર્ટીના કાર્યકરોએ ફટાકડાં ફોડી અને નાચગાન દ્વારા ખુશી વ્યક્ત કરી હતી. નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલીએ કહ્યું હતું, "કોંગ્રેસી નેતાઓ આ ચુકાદાને મેડલની જેમ દેખાડી રહ્યાં છે. જાણ��� કે તે પ્રમાણિક નીતિ હતી. એ એક ભ્રષ્ટ અને અપ્રમાણિક નીતિ હતી. 2012માં સુપ્રીમ કોર્ટે જ આ બાબત ઠેરવી હતી. એ પછીની હરાજીઓમાં વધુ રકમ ઉપજી હતી, તેનાંથી સ્પષ્ટ છે કે, એ નીતિને કારણે દેશની તિજોરીને નુકસાન થયું હતું. આરોપોમાંથી નિર્દોષ છૂટેલા કનિમોડીએ કહ્યું હતું કે, અમે ખુશ છીએ કે ન્યાય થયો છે. ડીએમકે પરિવાર માટે મોટો દિવસ છે. અમારી ઉપરના તમામ આરોપોનો જવાબ મળી ગયો છે. અમારી સાથે રહેલાં લોકોનો આભાર માનું છું. કથિત કૌભાંડ સમયે દેશના વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંઘે ચુકાદા અંગે પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું હતું કે, કોર્ટના ચુકાદાનું સન્માન કરવું જોઇએ. હું ખુશ છું કે કોર્ટના ચુકાદાથી સાબિત થયું છે કે, યુપીએ સરકાર સામેના આરોપો આધારહીન હતા. શું છે 2G કૌભાંડ અને આરોપીઓ? 2G કૌભાંડની વાત વર્ષ 2010માં બહાર આવી હતી. CAGએ પોતાના એક રિપોર્ટમાં વર્ષ 2008માં કરાયેલી સ્પેક્ટ્રમ ફાળવણી પર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. 2G સ્પેક્ટ્રમ કૌભાંડમાં કંપનીઓની હરાજીના બદલે 'વહેલા તે પહેલા'ની નીતિ પર લાઇસન્સ આપવામાં આવ્યાં હતાં. CAGના રિપોર્ટ મુજબ, જો લાઇસન્સ હરાજીના આધારે આપવામાં આવ્યા હોત તો, આશરે એક લાખ 76 હજાર કરોડની રકમ સરકારી તિજોરીમાં જમા થઈ હોત. જોકે, કેગના નુકસાનના આંકડાઓ પર ઘણા પ્રકારના મતમતાંતર હતા, પરંતુ તે એક રાજકીય વિવાદનો મુદ્દો બની ગયો હતો. PMOની ભૂમિકા પર સવાલ દેશના કથિત સૌથી મોટા કૌભાંડ મામલે પ્રધાનમંત્રી કાર્યાલય અને તત્કાલીન નાણાં મંત્રી પી. ચિદમ્બરમની ભૂમિકા પર પણ સવાલ ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા. આ મામલે મુખ્ય તપાસ એજન્સી સીબીઆઈએ એ. રાજા ઉપરાંત મોટા ઉદ્યોગપતિઓ અને કંપનીઓ વિરુદ્ધ આરોપ નક્કી કર્યા હતા. પૂર્વ દૂર સંચાર મંત્રી પર આરોપ હતો કે તેમણે વર્ષ 2001માં નક્કી કરાયેલા ભાવના આધારે સ્પેક્ટ્રમની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી, જેમાં તેમની પસંદગીની કંપનીઓને મહત્ત્વ આપવામાં આવ્યું હતું. લગભગ સવા વર્ષ (15 મહિના) સુધી જેલમાં રહ્યા બાદ એ. રાજાને જામીન મળ્યા હતા. તામિલનાડુના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી એમ. કરૂણાનિધીના દીકરી કનિમોડીએ પણ આ મામલે જેલ જવું પડ્યું હતું. જોકે, ત્યારબાદ તેમને જામીન મળી ગયાં હતાં. 2G કૌભાંડથી ભારતની આંતરરાષ્ટ્રીય છબીને પણ નુકસાન પહોંચ્યું છે. 2G સ્પેક્ટ્રમ કૌભાંડ મામલે એ રાજા સિવાય રાજકારણ અને ઉદ્યોગ જગતના ઘણા ખ્યાતનામ લોકોની અલગ અલગ આરોપસર ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેમના પર કેસ ચલાવવામાં ��વ્યા હતા. (અમે આ સમાચાર અપડેટ કરી રહ્યાં છીએ, વધુ માહિતી માટે અહીં વાંચતા રહો) આ મામલે દેશની સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી દાખલ કરવામાં આવી હતી.તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીની પટિયાલા હાઉસ કોર્ટે 2G સ્પેક્ટ્રમ ફાળવણી કૌભાંડનાં તમામ આરોપીઓને મુક્ત કરી દીધા છે. +text: તમે સાવ નાની નાની વાતોમાં ચીડાઈ જાવ છો અને જો એમાં પણ કોઈ કશુ પૂછી લે તો જાણે તેમના માથામાં કંઈક મારવાનું મન થઈ આવે. આવી પરિસ્થિતિ તમે ક્યારેય અનુભવી છે ખરી? તમારો જવાબ હા કે ના હોય તો પણ જાણી લો કે આવી સ્થિતિ માટે હવે એક નવો શબ્દ આવ્યો છે અને તે છે hangry. આ શબ્દને ભૂખ અને ગુસ્સાની ભેળસેળ કરીને બનાવવામાં આવ્યો છે. આને ભૂખ એટલે કે Hunger અને ગુસ્સો એટલે angry બન્ને શબ્દોને ભેગા કરીને બનાવવામાં આવ્યો છે. ભૂખ લાગવાનું કારણ શું છે? કિંગ્સ કોલેજ લંડનના ન્યૂટ્રિશિયન એક્સપર્ટ સોફી મેડલિનના મતાનુસાર લાંબા સમયથી વ્યક્તિને ખબર છે કે ભૂખ લાગે ત્યારે ચીડ અને ગુસ્સો વધી જાય છે. હવે સોશિયલ મિડીયાએ ભૂખ અને ગુસ્સાના જોડાણ વડે જ્યારે hangry શબ્દ બનાવ્યો છે ત્યારે વિજ્ઞાનનો પણ આમાં રસ વધી ગયો છે. સોફી જણાવે છે કે જ્યારે આપણા શરીરમાંથી ખાંડનું પ્રમાણ ઘટી જાય છે ત્યારે કૉર્ટિસોલ અને એડ્રિનેલીન જેવા હોર્મોન્સની માત્રા વધી જાય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ હોર્મોન્સનો સબંધ આપણી લડવાની ક્ષમતા સાથે છે. જેની આપણા મગજ પર અસર થાય છે. આનું કારણ એ છે કે આપણા મગજની તંત્રિકાઓ અર્થાત ન્યૂરોનમાંથી નીકળતા કેમિકલ ન્યૂરોપેપ્ટાઇડ્સની માત્રા વડે આપણા મગજનું નિયંત્રણ થાય છે. જે કેમિકલ આપણને ભૂખનો અનુભવ કરાવે છે એ જ લોકોને ગુસ્સો પણ અપાવે છે. સોફી મેડલિન જણાવે છે કે આ કારણે જ ભૂખ લાગવાથી આપણને ગુસ્સો પણ આવવા માંડે છે. આપણે બધાએ અનુભવ્યું હશે કે ભૂખ લાગવાની સાથે જ આંતરડાઓમાં તાણ સાથે ચીડનો અનુભવ થાય છે. શું આ પરિસ્થિતિ મહિલાઓમાં વધારે જોવા મળે છે? મેડલિન કહે છે કે આ વાતમાં બિલકુલ પણ તથ્ય નથી. વાસ્તવમાં આપણા સમાજમાં સ્ત્રીઓ અંગેની જે ધારણા છે એના કારણે આ વાત કહેવામાં આવી છે. વિન્ટર ઓલિમ્પિક દરમિયાન અમેરીકન ખેલાડી ક્લોય ટીમે ટવીટ કરીને પોતાની ભૂખ વિશે જણાવ્યું હતું. કિમે ટ્વિટર પર લખ્યું હતું કે જો પોતાનો બ્રેકફાસ્ટ ખાઈને આવી હોત તો સારું હોત. જીદને કારણે એણે બ્રેકફાસ્ટ ના કર્યો અને હવે એ hangryનો અ��ુભવ કરી રહી છે. ભૂખ લાગે ત્યારે પુરુષોને વધારે ગુસ્સો આવે છે વાસ્તવિકતા તો એ છે કે સ્ત્રીઓની સરખામણીમાં પુરુષોને ભૂખ લાગે ત્યારે ગુસ્સો વધારે આવે છે. સોફી મેડલીન જણાવે છે કે વ્યકતિઓનાં મગજમાં ન્યૂરોપેપ્ટાઇડની અસર અનુભવવા માટે વધુ રિસેપ્ટર હોય છે. આના પર ઓસ્ટ્રેજન જેવા હાર્મોન્સની પણ અસર થાય છે. કારણ કે ટેસ્ટોસ્ટેરોનનો આની સાથે સબંધ જોવા મળ્યો છે. સોફી મેડલીનના મતે હજી સુધી પુરુષો એ માનવા પણ તૈયાર નથી કે એમની ભૂખને લાગણીઓ સાથે કોઈ સંબંધ છે. સ્ત્રીને વધુ સંવેદનશીલ માનવામાં આવે છે. આજ કારણ છે કે ભૂખ લાગવાને કારણે આવતા ગુસ્સાને સ્ત્રીઓ સાથે જોડી દેવામાં આવ્યો છે. જોવા જઈએ તો ભૂખ અને ગુસ્સાનું આ કોકટેઇલ અંદરો-અંદરના સબંધોને બગાડી પણ શકે છે. ભૂખ બગાડી શકે છે સબંધો 2014નું એક સંશોધન જણાવે છે કે લોહીમાં સુગરનું પ્રમાણ ઘટી જવાથી પરણેલા દંપતિઓમાં તણાવ વધી જાય છે અને તેઓ ઘણી વખત હિંસક પણ બની જતા હોય છે. ખાસ કરીને પરણેલી સ્ત્રીઓ ભૂખ લાગવાને કારણે ખૂબ આક્રમક બની જતી હોય છે અને તે ઘોંઘાટવાળુ સંગીત પસંદ કરતી હોય છે. મોટેભાગે આવી સ્ત્રીઓના પતિઓને એમના ગુસ્સાનો ભોગ બનવું પડતું હોય છે. તો આ અનુભવ પરથી એક વાત તો સ્પષ્ટ છે કે જો તમારી પત્નીને ભૂખ લાગી હોય તો બધું કામ છોડીને પણ એની ભૂખ શાંત કરવાનો પ્રયાસ કરો. કેવી રીતે નિવારી શકાય આ સ્થિતિ? હવે સવાલ એ ઊભો થાય છે કે ભૂખની આ સ્થિતિ કેવી રીતે નિવારી શકાય? સોફી મેડલીન જણાવે છે કે આ એ વાત પર નિર્ભર છે કે તમે ફરીથી ભોજન કેટલા સમય બાદ લેવાના છો? એના પહેલાં તમે જલ્દીથી કંઈક ખાવાની વ્યવસ્થા કરી લો. ખાસ કરીને ગળ્યો કે તીખો કાંઈક જલ્દી બની જતો ચટપટો નાસ્તો આરોગી લો. આ તમારા મગજની સુગરની જરૂરીયાત પણ પુરી કરશે અને તમારા ગુસ્સાના જ્વાળામુખીને ફાટતો પણ રોકશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમે એવું ક્યારેય અનુભવ્યું છે ખરું કે જ્યારે તમને ભૂખ લાગે છે ત્યારે વધારે ગુસ્સો આવે છે? +text: ગાંધીધામના કિડાણા ગામના રહીશ અને હિંસાનો ભોગ બનેલા ઇસ્માઇલ મેમણનું કહેવું છે કે રેલીનો કાર્યક્રમ સામપ્ત થયા બાદ ભીડે હિંસા આદરી હતી. જ્યારે આર.એસ.એસ. તેને મુસ્લિમોનો 'પૂર્વાયોજિત હુમલો' ગણાવે છે. રવિવારે સાંજે ફાટી નીકળેલી હિંસામાં ટોળાંએ પાંચેક વાહનોને આગ ચાંપી હતી, જ્યારે અનેક વાહનોમાં તોડફોડ કરી હતી. હિં��ક ભીડને કાબૂમાં લેવા માટે સ્થાનિક પોલીસે 25થી વધુ સ્ટન તથા ટિયરગૅસના સેલ છોડ્યા હતા. 'પત્ની અને છોકરાં ભયભીત છે' જેમના ઘર પર પણ હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો એવા કિડાણા ગામના રહીશ ઇસ્માઇલ મેમણે બીબીસી સાથે વાત કરતાં જણાવ્યું, "એ દિવસે રેલી નીકળવાની હતી, એનો અમને ખ્યાલ હતો. અમે 10-15 મિનિટમાં રેલી નીકળી જાય ત્યાં સુધી ઘરમાં જ રહેવું એવું નક્કી કર્યુ હતું." "રેલીનો કાર્યક્રમ પત્યા પછી અચાનક જ એ લોકોએ તોડફોડ શરૂ કરી દીધી." તેઓએ કહ્યું કે "અમારા ઘરના ગેટ પર તાળા મારીને અમે અંદર હતા, પરંતુ એ લોકોએ પથ્થરમારો શરૂ કરી દીધો. જાળી તોડી નાખી, ગેટ કૂદીને અંદર આવી ગયા." "એ ટોળાંમાં લગભગ 300થી 400 લોકો હશે અને તેમની પાસે પથ્થરો, ધારિયા જેવા હથિયાર હતાં. અડધી કલાક જેવું બધું ચાલ્યું હશે." "પછી પોલીસને આવતા જોઈને એ લોકો ભાગી ગયા હતા. તે સમયે હું, મારી પત્ની, ત્રણ દીકરી અને બે દીકરા ઘરમાં હતાં. આ ઘટના પછી મેં મારી પત્નીને બાળકો સાથે પિયર મોકલી દીધી છે. એ લોકો બધાને ડર લાગે છે." 38 વર્ષીય ઇસ્માઇલ મેમણના ઘરમાં આવીને ટોળાંએ ગાડી, બાઇકને નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું અને ઘરમાં આવીને તોડફોડ કરી હતી. આ ઘટના બાદ મેમણે પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવી છે. મેમણે બીબીસી ગુજરાતીને કહ્યું, "મારા ઘરમાં જે થયું એ તો સામાન્ય છે, કારણ કે આ જ વિસ્તારમાં કેટલાકનાં ઘરને તો આગ ચાંપી દીધી હતી. અમુક લોકોના ઘરનાં પતરાં-નળિયા પણ તોડી નાખ્યાં. ચિકનની લારીઓને પણ નુકસાન પહોંચાડ્યું છે." 'મુસ્લિમોનો પૂર્વાયોજિત હુમલો' પ્રતીકાત્મક તસવીર રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના પ્રાંત કાર્યવાહક મહેશ ઓઝાએ મીડિયા સાથે વાત કરતાં આરોપ મૂક્યો હતો કે કિડાણાની રથયાત્રા પર મુસ્લિમોએ 'પૂર્વઆયોજિત હુમલો' કર્યો હતો. આ હુમલામાં કેટલાક કાર્યકર્તાઓ અને પોલીસના જવાન પણ ઘવાયા હોવાનું જણાવ્યું હતું. ઓઝાના જણાવ્યા મુજબ, પોલીસે આ ઘટના બાદ 33 લોકોની ઘરપકડ કરી છે અને વિશ્વ હિંદુ પરિષદના કાર્યકર્તાઓની પણ અટકાયત કરી છે. તેમણે મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું કે તેમને આશા છે કે આ નિર્દોષ કાર્યકર્તાઓને છોડી દેવામાં આવશે. રામમંદિર રથયાત્રાના પ્લાન વિશે ઓઝાએ જણાવ્યું કે, 'પોલીસતંત્રના સહકાર સાથે' વિશ્વ હિંદુ પરિષદ આગળની રથયાત્રાઓ તેમના નિર્ધારિત સમય અને તારીખ મુજબ જ નીકળશે. બનાવના બીજા દિવસે રાત્રે આદિપુરમાં એક દરગાહને નુકસાન પહોંચાડવાનો પ્રયાસ થયો હતો. પોલીસ, પબ્લિક અને પુરાવા પોલીસની એફ.આઈ.આર. (ફર્સ્ટ ઇન્ફર્મેશન રિપોર્ટ) મુજબ, જ્યારે વિશ્વ હિંદુ પરિષદ દ્વારા આયોજિત સરઘસ મસ્જિદ ચોકમાંથી પસાર થતું હતું, ત્યારે ઉશ્કેરણીજનક સૂત્રોચ્ચાર થયો હતો. જેના કારણે પહેલાં બંને જૂથો વચ્ચે બોલાચાલી થઈ હતી, બાદમાં તેમની વચ્ચે પથ્થરમારો અને મારામારી થયા હતા, જેમાં એક વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હતું. 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના અહેવાલ મુજબ, મૃતક વ્યક્તિ ઝારખંડના પશ્ચિમ બિરભૂમ જિલ્લાના પ્રવાસી શ્રમિક અર્જુન સોવિયા (ઉં.વ. 30) હતા. કચ્છ (પૂર્વ)ના એસ.પી. (સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ઑફ પોલીસ) મયૂર પાટીલના કહેવા પ્રમાણે, "ગામમાં સ્થિતિ કાબૂમાં છે અને વધારાની ફોર્સ પણ તહેનાત કરવામાં આવી છે." "અમે 40 લોકોની અટકાયત કરી છે. અમારી પાસે વીડિયો છે અને પુરાવાના આધારે કાર્યવાહી કરીશું." હાલ ગાંધીધામ, આદિપુર તથા કચ્છ જિલ્લાના મુખ્ય શહેરોમાં તણાવભરી શાંતિ પ્રવર્તી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અયોધ્યામાં રામમંદિર માટે દાન માગવા નીકળેલી વિહિપની રેલી દરમિયાન હિંસા ફાટી નીકળતા એક વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું છે. જેમાં હિંસાનો ભોગ બનેલા લોકોની દર્દનાક આપવીતી બહાર આવી રહી છે. +text: આ સંબોધનોમાં તેઓ કોંગ્રેસની ખામીઓ સ્વીકારી રહ્યા છે. ઉપરાંત નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર પર આકરાં પ્રહારો પણ કરી રહ્યા છે. સોશિયલ મીડિયા પર રાહુલ પોતાની તસવીરો પોસ્ટ કરી રહ્યા છે. તેમની સાથે રહેલા નેતાઓ આ પ્રવાસની વિગતો આપી રહ્યા છે. સોશિયલ મીડિયા પર તસવીર વાયરલ રાહુલના અમેરિકા પ્રવાસની એક તસવીર ચર્ચાનો વિષય બની છે. જો કે આ તસવીર રાહુલ ગાંધી કે તેમના કોઈ સાથી નેતાએ પોસ્ટ નથી કરી. એક યુવતીએ 14 સપ્ટેમ્બરના રોડ ઇન્સ્ટાગ્રામ અને ટ્વિટર પર આ તસવીર પોસ્ટ કરી હતી. આ તસવીરમાં રાહુલ ગાંધી એક યુવતી સાથે પ્રસન્ન મુદ્રામાં જોવા મળે છે. તસવીર પોસ્ટ કરનારી મહિલાનું નામ નતાલિયા રામોસ છે. નતાલિયાએ તેના ટ્વિટર પર આ તસવીર સાથે લખ્યું છે, 'ગત રાત્રે વાક્પટુ અને જાણકાર રાહુલ ગાંધી સાથે મુલાકાત' કોણ છે નતાલિયા રામોસ? નતાલિયાએ ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પણ આ જ તસવીર પોસ્ટ કરી લખ્યું, "ગતરાત્રે વાક્પટુ અને જાણકાર રાહુલ ગાંધી સાથે. દુનિયાના અલગ-અલગ વિસ્તારોમાંથી આવેલા અને ઉચ્ચ દૃષ્ટિકોણ ધરાવતા લોકોને મળીને અત્યંત આનંદ થયો." વધુ ઉમેરતા તેણે લખ્યું, "ખુલ્લા મગજ અને ખુલ્લા દિલ સાથે જ આપણે આ વિશ્વને વધુ સારી જગ્યા બનાવી શકીએ છીએ. મારું મગજ ખોલવા બદલ આભાર." સોશિયલ મીડિયા પર જેમ-જેમ આ તસવીર વાયરલ થઈ રહી છે તેમ-તેમ લોકોમાં તે જાણવાની આતુરતા વધી રહી છે કે આ મહિલા કોણ છે. ક્યાં રહે છે આ યુવતી? નતાલિયાનું પૂરું નામ નતાલિયા નોરા રામોસ કોહેન છે. તે સ્પેનિશ-ઓસ્ટ્રેલિયન અભિનેત્રી છે અને તેની પાસે અમેરિકાનું નાગરિકત્વ પણ છે. વર્ષ 2007માં આવેલી ફિલ્મ 'યાસ્મિન' અને વર્ષ 2013માં આવેલી ફિલ્મ 'દલ ડૈમ્ડ' માટે તેમને યાદ કરવામાં આવે છે. નતાલિયાનો જન્મ વર્ષ 1992માં સ્પેનના મેડ્રિડ શહેરમાં થયો હતો. માતા ઓસ્ટ્રેલિયન તેના માતા ઓસ્ટ્રેલિયન છે અને પિતા પિતા સ્પેનિશ પૉપ ગાયક જુઆન કાર્લોસ રામોક બકેરો છે, જેને 'ઈવાન'ના નામે પણ ઓળખવામાં આવે છે. બે વર્ષની ઉંમરે તે ઓસ્ટ્રેલિયા પહોંચી. બાદમાં મિયામીમાં તેનો ઉછેર થયો. વર્ષ 2016માં તેણે અમેરિકાનું નાગરિકત્વ સ્વીકાર્યું હતું. (તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો) કોંગ્રેસ ઉપાધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી જ્યારે વિદેશ પ્રવાસ પર હોય છે ત્યારે ભારતીય મીડિયાની નજર સતત તેમના પર હોય છે. આ વખતનો વિદેશ પ્રવાસ ભાષણોને કારણે ચર્ચામાં રહ્યો છે. +text: વિશ્વમાં સુપર પાવર અથવા એક મહાસત્તા બનવાની ભારતની મહત્ત્વકાંક્ષા છે. પણ આ બનવા માટેની નીતિનો અભાવ તેનામાં જોવા મળે છે. એટલું જ નહીં પણ તેની આ મહત્ત્વકાંક્ષાને બળ આપવા માટેની નિર્ણાયક કારવાઈનો પણ અભાવ હોય એવું લાગે છે. વર્ષ 2014માં સત્તામાં આવ્યા બાદ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વિશ્વના ચારેય ખૂણાનો પ્રવાસ કરતા આવ્યા છે. 'વિદેશ નીતિ અને વિદેશ પ્રવાસ વચ્ચે તાલમેલ નહીં' જો કે, આ બાબતને લીધે નિશ્ચિતપણે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ભારતની પ્રતિષ્ઠામાં વધારો થયો છે. પણ ઘણા લોકો માને છે કે, તેમની વિદેશ નીતિ અને વિદેશ પ્રવાસો વચ્ચે તાલમેલ નથી બેસતો. મોટાભાગના વિદેશનીતિ નિષ્ણાતો સ્વીકારે છે કે, ભારતની વિદેશ નીતિ હજી પણ દ્વિપક્ષી અને પ્રાદેશિકવાદ પર આધારિત છે. ભારતને મોડેથી એક સમર્થ વિશ્વસત્તા તરીકે જોવામાં આવી રહ્યો છે. એક એવું સામર્થ્ય જે હજી સુધી પરિપૂર્ણ નથી થયું. સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદમાં કાયમી સભ્યપદ માટે તે સતત દાવો કરે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે વળી અમેરિકા અને બ્રિટન જેવા શક્તિશાળી દેશોએ આ મામલે ભારતને મદદ કરવાનો પણ પ્રયાસ કર્યો છે. તે��� છતાં ભારતીયો આ દાવો કરવાથી દૂર રહે છે કે ભારતને જેનું હકદાર છે તેવું સ્થાન તેને વિશ્વમાં મળે. ભારત પાસે પોતાને વિશ્વસત્તા તરીકે દર્શાવવાની તક છે. ઘણા નિષ્ણાતો માને છે કે ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે અમેરિકાની જગ્યાએ ભારતે મધ્યસ્થી કરવી જોઈએ. આ તક સર્જાવાનું કારણ પેલેસ્ટાઇને અમેરિકાની મધ્યસ્થી માટે ઇન્કાર કરી દીધો છે. આના માટે જેરૂસલેમના ભાવિ દરજ્જા અંગે અમેરિકાનું ઇઝરાયલ તરફી વલણ જવાબદાર છે. બીજી તરફ આ અંગે ભારતનું વલણ સ્પષ્ટ છે. તે હંમેશાં 1967 પહેલાં અસ્તિત્વ ધરાવતી સરહદો આધારે બન્ને રાજ્ય વચ્ચે પરસ્પર સંમતિ સધાય તેનું હિમાયતી રહ્યું છે. આ વાત ઇઝરાયલ સારી રીતે જાણે છે. વળી તે એ પણ જાણે છે કે ભારત જેરૂસલેમ મુદ્દે ઇઝરાયલનો પક્ષ નથી લઈ શકતું. તદુપરાંત પેલેસ્ટાઇન પણ ભારતના ઇઝરાયલ સાથેના સંબંધોથી વાકેફ છે. પેલેસ્ટાઇને એ વાસ્તવિકતા પણ સ્વીકારી લીધી છે કે ડિફેન્સ અને સુરક્ષા ક્ષમતા સંબંધિત ઉપકરણો મામલે ભારત ઇઝરાયલ પર મોટા આધાર રાખે છે. આ દેશોની મુલાકાત લેશે મધ્યપૂર્વના બન્ને પડોશી દેશ સાથે ભારતના પારદર્શી વ્યવહારે તેની શાખમાં પણ વધારો કર્યો છે. તાજેતરમાં ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતાન્યાહૂએ ભારતની મુલાકાત લીધી હતી. 9મી ફેબ્રુઆરીથી 12મી ફેબ્રુઆરી દરમ્યાન વડાપ્રધાન મોદી યુનાઇટેડ આરબ અમીરાત, ઓમાન, રામાલ્લાહ સહિત ત્રણ આરબ દશોની મુલાકાત લેશે. 'વેસ્ટ બેંક'માં રામાલ્લાહની મુલાકાત લેનારા તે પ્રથમ વડાપ્રધાન બનશે. વળી ગત વર્ષે ઇઝરાયલની મુલાકાત લેનારા તે પ્રથમ ભારતીય વડાપ્રધાન બન્યા હતા. વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ કહ્યું કે, વડાપ્રધાનની 'વેસ્ટ બેંક' મુલાકાત જૂના સંબંધોને વધુ મજબૂત બનાવવા માટે હતી. વળી 2015માં ભારતના તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખરજીની વેસ્ટ બેંક મુલાકાતને એક ઐતિહાસિક ગણીને પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી. પણ હવે નરેન્દ્ર મોદીની આ મુલાકાતને પગલે પેલેસ્ટાઇન માટે રસનો વિષય બન્યો છે. ભારત માટે મોટી તક? જેરૂસલેમમાં નમાઝ પઢી રહેલા મુસ્લિમ લોકો ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે સંબંધોનું સંતુલન સાધવાનો શ્રેય ભારતને જરૂર જાય છે. વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ આ બાબત અંગે કહ્યું, "ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન સાથેના સંબંધોનું આ એક નવું જોડાણ છે." ભારત તેની વિશ્વનિયતાને લીધે ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન બન્ને તેને સમાન રીતે જ પસંદ કરે છે. આમ આ બે દ��શ્મન રાષ્ટ્રો વચ્ચે મધ્યસ્થી બનવા માટે ભારત પાસે તક છે. ખાસ કરીને અમેરિકાની વિશ્વનિયતા અંગે પેલેસ્ટાઇનને હવે વાંધો હોવાથી આ તક વિશેષ છે. પણ શું ભારત આ તકનો લાભ ઉઠાવશે? જવાબ છે 'ના', જેનું કારણ ભારતનો ભૂતકાળનો રેકોર્ડ. જવાહરલાલ નહેરુ યુનિવર્સિટીમાં પશ્ચિમ એશિયન દેશો અંગેના અભ્યાસના કેંદ્રના પ્રોફેસર એ કે રામાક્રિષ્નન માને છે કે ભારતે આ તકનો લાભ ઉઠાવવો જોઈએ. તેમણે કહ્યું, "ભારત માટે આ નોંધપાત્ર તક છે અને તેનો લાભ ઉઠાવવો જોઈએ. તેમાં કોઈ શંકા નથી." ભારતના ભૂતપૂર્વ વિદેશ સચિવ શશાંકે કહ્યું કે, ભારત કોશિશ કરી શકે પણ તેમને નથી લાગતું કે જેમાં અમેરિકા નિષ્ફળ ગયું તેમાં ભારત સફળ થઈ શકે. તેમણે કહ્યું, "કોશિશ થઈ શકે છે. પણ તે સરળ નથી. આ મુદ્દો જટિલ છે અને જૂનો પણ છે." "જો અમેરિકા આમાં નિષ્ફળ ગયું તો ભારત કઈ રીતે સફળ જશે. તેમ છતાં કોશિશ કરી શકાય." બીજી તરફ વિદેશ નીતિ બાબતોના મોટાભાગના નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, ભારતે સૌપ્રથમ વ્યાપક સ્તરે વિચારવું જોઈએ અને દ્વિપક્ષીય વલણથી પર થવું જોઈએ. ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે ભારતની મધ્યસ્થી ઈચ્છતા રામાક્રિષ્નન અનુસાર ભારતની વિદેશ નીતિ ઘડનારાઓએ પહેલાં એક સંયુક્ત વ્યૂહરચના તૈયાર કરવી જોઈએ. બે દેશ વચ્ચે શાંતિ માટે મધ્યસ્થીની ભૂમિકા પૂર્વે આ વ્યૂહરચના બનાવવી જોઈએ. શું મધ્યસ્થી કરવાથી સમસ્યા સર્જાઈ શકે? જો ભારત ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે મધ્યસ્થી કરશે તો તેના માટે સમસ્યા સર્જાશે? આ અંગે ભૂતપૂર્વ વિદેશ સચિવ શશાંકે કહ્યું કે, આ પ્રકારની ભૂમિકા ભજવતા પહેલાં તેણે અન્ય મજબૂત રાષ્ટ્રોની સલાહ લેવી પડશે. "જો ભારત કોઈ પણ રાષ્ટ્ર સાથે વાર્તાલાપ કર્યા વગર જ આવું કરશે, તો તેના માટે મુશ્કેલ બની શકે." "આથી જો ભારત સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદ અને અન્ય પશ્ચિમી દેશો સાથે વાતચીત કરીને એક સારું વાતાવરણ સર્જીને આ પ્રકારની ભૂમિકા નીભાવે તો તેને ગંભીરતાથી લેવામાં આવશે." અલબત્ત, જ્યારે પેલેસ્ટાઇનના વડાપ્રધાન મહમૂદ અબ્બાસ અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી શનિવારે જ્યારે ભવ્ય ભોજન માટે મળશે ત્યારે તેઓ મધ્યસ્થી સંબંધિત ભૂમિકાની શક્યતા વિશે ચર્ચા નહીં કરે. જો કે, આ આઇડિયા વિશે ચર્ચાઓ જરૂર થઈ રહી છે. આથી વૈશ્વિક નેતૃત્વ માટે ભારતે પોતાને રજૂ કરવા માટે ખુદ જવાબદારી ઉઠાવવી પડશે. અને ઇઝરાયલ-પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે મધ્યસ્થીનું મંચ આ માટે ઘણું જ મોટું છે. જો કે, આ મામલે જોખમો જરૂર સંકળાયેલા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિદેશ નીતિની બાબતોમાં ભારત હંમેશાં એક દૂલ્હન નહીં પણ તેની અપરણિત સહેલીની જેમ વર્તતું જોવા મળે છે. અથવા તે એક શરમાળ પ્રેમિકાની જેમ વર્તે છે. +text: પાકિસ્તાનના પ્રખ્યાત કવિ ફૈઝ અહેમદ ફૈઝના દીકરી મોનીઝા હાશમી મોનીઝા હાશમીએ નવી દિલ્હીમાં 10થી 12 મેના રોજ આયોજિત એશિયા મીડિયા સમિટના 15માં સંમેલનમાં ભાગ લેવાનો હતો. પરંતુ જ્યારે તેઓ સંમેલન માટે પાકિસ્તાનથી દિલ્હી પહોંચ્યાં તો સંમેલનના આયોજકોએ તેમાં તેમને ભાગ લેવા ન દીધો. આ સંમેલનનું આયોજન એશિયા- પેસેફિક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર બ્રોડકાસ્ટિંગ ડેવલપમેન્ટ (એઆઈબીડી) કરે છે. પહેલી વખત તેનું આયોજન ભારતમાં થયું છે. સુપ્રીમ કોર્ટના વરિષ્ઠ વકીલ પ્રશાંત ભૂષણે ટ્વીટ કરીને આ ઘટનાની ટીકા કરી હતી. સાથે જ મોનીઝા હાશમીના દીકરા અલી હાશમીએ પણ આ ઘટના અંગે ટ્વીટ કર્યું હતું. તેમણે લખ્યું કે તેમનાં 72 વર્ષીય માને કૉન્ફરન્સમાં બોલાવ્યા બાદ ભાગ લેવા ન દીધો. આ આયોજન ભારતમાં પહેલી વખત થયું અને જે દેશમાં પણ તેનું આયોજન થાય છે, ત્યાં સરકાર તેની આયોજક હોય છે. ભારત સરકાર અને કાર્યક્રમના આયોજકો તરફથી હજુ સુધી આ મામલે કોઈ ઔપચારિક નિવેદન આવ્યું નથી. 'ખબર નહીં મારી સાથે આવું કેમ થયું' AIBDની વેબસાઇટ પર મોનીઝા હાશમી વિશે સંક્ષિપ્ત જાણકારી આપવામાં આવી છે. છેલ્લી વખત 2016માં પેજ અપડેટ થયું હતું મોનીઝા હાશમીએ પોતાની સાથે થયેલી વર્તણૂક મામલે બીબીસી સાથે વાત કરી. તેમણે જણાવ્યું, "હું છેલ્લાં 12-14 વર્ષથી આ સંમેલનમાં ભાગ લઈ રહી છું. ક્યારેક ચીનમાં, ક્યારેક વિયેતનામમાં, ક્યારેક હોંગકોંગમાં તેનું આયોજન થાય છે. ભારતમાં તેનું આયોજન પહેલી વખત થયું છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? "તેમાં પણ મને નિમંત્રણ મળ્યું અને પૂછવામાં આવ્યું કે મારી પાસે વિઝા છે કે નહીં. મેં હા કહ્યું કેમ કે ફૈઝ ફાઉન્ડેશનના આધારે મને છ મહિનાના મલ્ટી એન્ટ્રી વિઝા મળ્યા હતા. તેવામાં મારી પાસે વિઝા હતા." "ત્યારબાદ તેમણે કહ્યું કે તમે આવો અને મને એક વિષય આપ્યો જેના પર મારે બોલવાનું હતું. ત્યારબાદ હું 9 મેના રોજ તાજ પેલેસ હોટેલના ડિપ્લોમેટિક એનક્લેવ પહોંચી અને મારા રૂમ વિશે પૂછ્યું તો રિસેપ્શન પર મને જણાવવામાં આવ્યું કે મારા નામથી કોઈ રૂમનું બુકીંગ થયું નથી." 'તેમણે' ના પાડી દ���ધી છે 72 વર્ષીય મોનીઝા હાશમી ફૈઝ ફાઉન્ડેશન માટે ઘણી વખત ભારતની યાત્રા કરે છે. પરંતુ આ વખતે તેમનું કહેવું છે કે તેમની સાથે અજબ વર્તણૂક કરવામાં આવી છે. હાશમી જણાવે છે, "મને એક યુવતીએ આવીને જણાવ્યું કે તમને કાલે (સંમેલન)માં બોલવાની પરવાનગી નથી. તમે આ સંમેલન માટે રજીસ્ટ્રેશન કરી શકતા નથી અને તમે આ હોટેલમાં પણ નહીં રહી શકો." જ્યારે ભારતીય મુસ્લિમોને 'પાકિસ્તાની' કહેવામાં આવે.... "મેં કહ્યું કે તમે એશિયા- પેસેફિક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર બ્રોડકાસ્ટિંગ ડેવલપમેન્ટના ડાયરેક્ટરને બોલાવો જેમણે મને નિમંત્રણ આપ્યું હતું. " "જ્યારે AIBDના ડાયરેક્ટર આવ્યા તો તેમણે કહ્યું કે મને માફ કરી દો. મને હમણાં જ જાણકારી મળી છે, 'તેમણે' મને એવું કહ્યું છે કે તમે આ સંમેલનમાં ભાગ લઈ શકતા નથી અને સંમેલન માટે રજીસ્ટ્રેશન પણ નહીં કરી શકો." મોનીઝા કહે છે, "પરંતુ હવે આ 'તેમણે' કોણ છે, એ ખબર પડી નથી." 'અમે શું પાકિસ્તાનથી ચેપી રોગની બીમારી લઈને આવ્યાં હતાં' મોનીઝા હાશમી આ સંમેલનમાં મહિલા સશક્તિકરણના મુદ્દા પર પોતાની વાત રાખવાના હતા પરંતુ તેમને આ સંમેલનમાં ભાગ પણ લેવા ન દીધો. તેઓ કહે છે કે તેમણે ઘણી વખત કહ્યું કે તેમને આ સંમેલનમાં સામેલ થવા દે પરંતુ આયોજકોએ તેની પણ ના પાડી દીધી. બીબીસી સાથે વાત કરતા તેઓ કહે છે, "આટલા ડરનું કારણ શું હતું? અમે શું પાકિસ્તાનથી ચેપી રોગની બીમારી લઈને આવ્યાં હતાં? રજીસ્ટ્રેશન પણ કરવા ન દીધું. આ સારું નથી થયું." "હું શાંતિ પસંદ કરતી દરેક વ્યક્તિના માધ્યમથી કહેવા માગું છું કે આ પ્રકારનો વ્યવહાર કરવો ન જોઈએ. દરવાજા ખુલ્લા રાખો. દરેક સાથે વાત કરો અને બધાની વાત સાંભળો. તમારો મત વ્યક્ત કરો. પરંતુ આવું ન કરવું જોઈએ કે કોઈના અસ્તિત્વની જ અવગણના કરવામાં આવે." "પાકિસ્તાન સારું છે કે ખરાબ, પણ અસ્તિત્વમાં છે. મહેમાન સાથે મેજબાન આવો વ્યવ્હાર કરતા નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના પ્રખ્યાત શાયર ફૈઝ અહમદ ફૈઝનાં દીકરી મોનીઝા હાશમીને તેમના ભારત પ્રવાસ દરમિયાન એક કાર્યક્રમમાં કથિત રૂપે ભાગ લેવાથી રોકી દેવાયાં હતાં. +text: F-16 ઉપર ગોઠવાતી ઍમરાર મિસાઇલનો કાટમાળ ભારતે પુરાવા તરીકે રજૂ કર્યો ઍર માર્શલ આર. જી. કે. કપૂરે કહ્યું હતું, "બે પાઇલટ પકડવામાં આવ્યું હોવાનું પાકિસ્તાને જૂઠાણું ચલાવ્યું હતું." "ભારતના સૈન્ય મથકોને નિશાન બનાવવાનો પ્રયા��� કર્યો હતો, પરંતુ વાયુદળની કાર્યવાહીને કારણે તેમણે નાસવું પડ્યું હતું." ઍર માર્શલ કપૂરે ઉમેર્યું હતું કે બાલાકોટમાં 'ટાર્ગેટની ઉપર ઇચ્છિત નુકસાન થયું હતું, તેના પુરાવા છે, જો સરકાર ઇચ્છે તો તેને દેખાડવાનો નિર્ણય તેની ઉપર છે.' સાથે જ ઉમેર્યું હતું કે 'એફ-16નો ઉપયોગ થયો હતો અને તેને તોડી પડાયું હતું, કારણ કે પાકિસ્તાન દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલી તસવીરોમાં દેખાતો કાટમાળ ભારતીય મિગ-21 વિમાનનો નથી.' ભારતીય વાયુદળ દ્વારા એફ-16 વિમાન ઉપર લાદવામાં આવતી ઍમ્બરમ મિસાઇલનો કાટમાળ દેખાડવામાં આવ્યો હતો. રિયર ઍડમિરલ દલબીર સિંઘ ગુજરાતલ IAFના ઍર માર્શલ આર. જી. વી. કપૂર ભારતીય સેનાના અધિકારી મેજર જનરલ સુરેન્દર સિંહ મહલના કહેવા પ્રમાણે : "સેનાના બ્રિગેડ અને બટાલિયન કમાન્ડની ઉપર હુમલો થયો હતો, પરંતુ સેનાની સજ્જતા અને પ્રતિકારને કારણે તે નિર્ધારિત સ્થળે પડ્યા હતા." તેમણે ઉમેર્યું હતું કે લાઇન ઑફ કંટ્રોલ ઉપર સતત સંઘર્ષ વિરામનો ભંગ થઈ રહ્યો છે. ભારતીય નૌકાદળના પ્રતિનિધિ રિયર ઍડમિરલ દલબીર સિંઘ ગુજરાલે કહ્યું હતું કે 'નૌકાદળ સંપૂર્ણપણે સજ્જ છે. ભારતીય સેના અને વાયુદળની સાથે મળીને કોઈપણ પડકારને પહોંચી વળવા સજ્જ છે.' અગાઉ આ સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદ પાંચ વાગ્યે યોજાવાની હતી, પરંતુ પાકિસ્તાન દ્વારા ભારતીય પાઇલટ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન વર્થમાનને છોડવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી એટલે આ પત્રકાર પરિષદને મોકૂફ રાખવામાં આવી હતી. પાકે. શાંતિનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો ભારતના કહેવા પ્રમાણે આ કાટમાળ PAFના વિમાન F-16નો બીજી બાજુ, 26મી ફેબ્રુઆરીના દિવસે ભારતીય વાયુદળે હાથ ધરેલી સર્જિકલ સ્ટ્રાઇકના કારણે ઊભા થયેલા તણાવને ટાળવા માટે પાકિસ્તાને વાતચીતની તૈયારી દાખવી છે. પાકિસ્તાનની સંસદમાં વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને જણાવ્યું હતું કે શુક્રવારે ભારતીય પાઇલટ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદન વર્થમાનને છોડી દેવાશે અને શાંતિ સ્થાપવના પ્રતીકરૂપે આમ કરાશે. પાકિસ્તાનના વિદેશ પ્રધાન શાહ મહેમૂદ કુરૈશીએ જિયો ન્યૂઝ સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું: "ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે વાતચીત કરવા પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન ઇમરાન ખાન તૈયાર છે." કુરૈશીના કહેવા પ્રમાણે, નવી દિલ્હી ખાતેના કાર્યકારી રાજદૂતને ભારતે વિગતો આપી છે, જેની ઉપર 'ખુલ્લા દિલે' સમીક્ષા થશે. સાથે જ ઉમેર્યું હતું કે જો ભારતને કારણે દક્ષિણ એશિયાની શાંતિ જોખમાશે તો ઇતિહાસ ક્યારેય તેમને માફ નહીં કરે. બીજી બાજુ, ભારતમાં ત્રણેય સશસ્ત્ર દળોના વડા સંયુક્ત પત્રકાર પરિષદ સંબોધશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ટ્રમ્પનું નિવેદન અણસાર હતું? અમેરીકાના રાષ્ટ્રપતિ ડૉનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગુરુવારે કહ્યું કે ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ઝગડાનો જલ્દી અંત આવે. વિએતનામમાં નોર્થ કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ-ઉન સાથે બીજી શિખર વાર્તા બાદ તેમણે પત્રકારોને સંબોધ્યા હતા, જેમાં તેમણે કહ્યું કે તેમની પાસે ભારત અને પાકિસ્તાન વિશે કંઇક સારા સમાચાર છે. જોકે, તેમણે આ અંગો કોઈ ચોખવટ નથી કરી. ટ્રમ્પે કહ્યું, "મારા મતે અમારી પાસે પાકિસ્તાન તથા ભારતથી થોડા સારા સમાચાર છે." "તે લોકો ઉગ્ર થયા હતા અને અમે તેમને રોકવાના પ્રયાસ કરી રહ્યા હતાં. અમારી પાસે પ્રમાણમાં સારા સમાચાર છે." "આ લાંબો સમયથી એટલે કે દાયકાઓથી ચાલી રહ્યું છે. દુર્ભાગ્યવશ, ત્યાં (ભારત પાકિસ્તાન વચ્ચે) ઘણો અણગમો છે. અમે શાંતિ અને સ્થિરતા માટે બન્ને દેશોની મદદ કરી રહ્યા છીએ અને મને લાગે છે કે જલ્દી એવું જ થશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય વાયુદળના કહેવા પ્રમાણે, પાકિસ્તાની વિમાનોએ ભારતીય સંરક્ષણ મથકો ઉપર હુમલો કર્યો હતો, જેમાં પાકિસ્તાની વાયુદળનું એફ-16 વિમાન તોડી પડાયું હતું. +text: હન્ટિંગન્ટ બીચના એક રોડ પર પાઇલટને પ્લેનને ઇમરજન્સી લૅન્ડિંગ કરાવવાની ફરજ પડી હતી. પ્લેનના એન્જિનમાં ખામી સર્જાવાને કારણે પાઇલટે એકલા હાથે તેને રોડ પર લૅન્ડ કરાવ્યું હતું. આ ઘટના કારમાં લાગેલા એક ડેશકૅમમાં રેકૉર્ડ થઈ હતી. પાઇલટે પ્લેનને લૅન્ડ કરાવતી વખતે એ વાતનું ધ્યાન રાખ્યું હતું કે રોડ પરનાં કોઈ વાહનો સાથે તે ના અથડાય. રોડની આજુબાજુ પાવર લાઇન્સ પણ જોઈ શકાય છે, પરંતુ તેની વચ્ચે પણ પ્લેન સફળતાપૂર્વક લૅન્ડ થયું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના કેલિફોર્નિયા રાજ્યમાં એક પ્લેને ટ્રાફિકથી ધમધમતા રોડ લૅન્ડિંગ કર્યું હતું. +text: YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ સવાલના જવાબમાં સની કહે છે, "માત્ર એક જ સામ્યતા છે - ગટ્સ". મતલબ કે સાહસ અથવા તો હિમ્મત. આ જ હિમ્મત સનીના ચહેરા પર દેખાઈ, જ્યારે તેણે મુંબઈની એક હોટલમાં ઇન્ટર્વ્યૂ આપતી સમયે મને કહ્યું. સનીએ જણાવ્યું કે 'કરનજીત કૌર'માં પત્રકારો સાથેનાં ઇન્ટર્વ્યૂનું એ દૃશ્ય શૂટ કરવું ખૂબ જ મુશ્કેલ હતું. સની કહે છે, "મને એ બાબાત ખૂબ જ અસહજ લાગી કારણ કે તેમાં ખૂબ જ ખરાબ પ્રશ્નો હતા, પરંતુ અમે તેને સામેલ કર્યા કારણ કે આ સવાલ લોકોના મનમાં ઉદ્ભવે છે અને હું તના જવાબ આપવા માગતી હતી." ભારતમાં સની લિયોની છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ગૂગલ પર સૌથી વધુ વખત સર્ચ કરાયેલું નામ છે. લોકો તેમને જોવા માગે છે, તેમના અંગે જાણવા માગે છે, પરંતુ લોકોએ તેમના વિશે પહેલેથી જ એક અભિપ્રાય ઘડી લીધો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સની માને છે કે તેમના અંગે એક પ્રકારનો જે અભિપ્રાય ઘડાયો છે તેમની જવાબદાર તે પોતે જ છે. "હું મારા વિચારો અને મારી જિંદગીને લઈને એકદમ પારદર્શી છું, પરંતુ લોકો મને મારા જૂના કામ સાથે જોડીને જ જુએ છે. તેમાં લોકોનો પણ વાંક નથી. હું સમય સાથે બદલી છું અને મને આશા છે કે લોકો પણ મારા વ્યક્તિત્વમાં આવેલા બદલાવને સમજી જશે." સની બોલિવૂડ ફિલ્મોમાં 'આઇટમ નંબર'થી લઈને મુખ્ય પાત્ર તરીકે પણ કામ કરી ચૂક્યા છે. હાલમાં જ તેઓ પોતાનું પર્ફ્યૂમ 'ધ લસ્ટ' લૉન્ચ કર્યું છે. કરનજીત કૌરનો વિરોધ મેં સવાલ કર્યો કે આ નામ તેમને તેમની એ ખાસ ઓળખ તરફ લઈ જાય છે? સનીએ ઇન્કાર કરતા કહ્યું કે આટલી નાની ઉંમરમાં પોતના નામનું પર્ફ્યૂમ હોવું એ સ્વપ્ન સમાન છે, જ્યારે તે સપનું સાકાર થતું જણાયું તો મને આ નામ પસંદ આવ્યું. સનીએ કહ્યું કે અન્ય પર્ફ્યૂમ બ્રાન્ડ પણ 'સિડક્શન' અથવા તો 'ફાયર ઍન્ડ આઇસ' જેવા નામો રાખે છે. સની લિયોનીનું સાચું નામ 'કરનજીત કૌર' છે. સનીનાં જીવન પર બનેલી વેબ સિરીઝને આ નામ આપવામાં આવ્યું છે. પરંતુ ટાઇટલમાં રહેલા 'કૌર'નો વિરોધ શિરોમણી ગુરુદ્વારા પ્રબંધક સમિતિએ કર્યો હતો. તેમનું કહેવું છે કે 'કૌર' નામ શીખ ધર્મમાં ખૂબ મહત્ત્વનો છે, જ્યારે સનીનું નામ પોર્ન સાથે જોડાયેલું છે. આ અંગે મેં સનીને પૂછ્યું તો તેમણે કહ્યું કે તેમના પાસપોર્ટમાં આ નામ લખેલું છે. તેમના માતાપિતાએ આ નામ આપ્યું હતું, જેઓ આ દુનિયામાં નથી. તેઓ કહે છે, "મારું સાચું નામ કરનજીત કૌર છે અને માત્ર મારા કામનું નામ સની લિયોની છે. પોર્ન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં પોતાના કામને લઈને સની લિયોનીએ કદી પણ શરમ અનુભવી નથી." ભારતમાં ખાનગી રીતે પોર્ન જોવામાં કોઈ પ્રતિબંધ નથી, પરંતુ પોર્ન વીડિયો, તસવીરો અથવા તો તેની વહેંચણી કરવી ગેરકાયદે છે. દુનિયાની સૌથી મોટી પોર્ન વેબસાઇટ 'પોર્નહબ' મુજબ અમેરિકા, બ્રિટન અને કૅનેડા બાદ ભારતમાં સૌથી વધુ પોર્ન જોવામાં આવે છે. તો શું ભારતમાં કાયદાકીય રીતે પોર્ન ઇન્ડસ્ટ્રી હોવી જોઈએ? આ સવાલનો જવાબ આપતા સની કહે છે, "આ મારો નિર્ણય નહીં, પરંતુ ભારત સરકાર અને અહીંના લોકોનો હોવો જોઈએ." શું આવી ઇન્ડસ્ટ્રી હોવાને કારણે યૌન સંબધો અંગે સહજતા અને ખુલ્લાંપણું આવશે? તમારા અમેરિકાના અનુભવને ધ્યાનમાં રાખીને શું લાગે છે? આ સવાલનો જવાબ આપતા સની કહે છે કે તેમનો વ્યક્તિગત વિચાર કોઈ ઉપર ના થોપવો જોઈએ. સમાજની વિચારધારા દરેક પરિવારના વિચારથી બને છે અને દરેક યુવતીની વિચારધારા તેમના માતાપિતાના ઉછેરથી. સનીના માતાપિતાને તેમનો પોર્ન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કામ કરવાનો નિર્ણય પસંદ ન હતો. સની માને છે કે તેમને એક સ્વતંત્ર વિચારની છોકરી તરીકે ઉછેરવામાં આવી હતી, જેને કારણે તે પોતાનાં માતાપિતાની ઇજ્જત પણ કરે છે. ત્રણ બાળકોનાં માતા આજે સની પોતે એક માતા છે. તેમણે એક દીકરીને દત્તક લીધી છે અને સરોગેસીથી બે દીકરાઓ છે. શું તેઓ તેમને જિંદગના નિર્ણયો લેવાની આઝાદી આપશે? સની કહે છે, "હું ઇચ્છું છું કે તેઓ સફળ થાય એટલે સુધી કે મંગળ સુધી જાય, પરંતુ તેમના નિર્ણયો અને રસ્તાઓ તેમના પોતના હોય." શું તમે તમારા ભૂતકાળના કામ અંગે તમારા બાળકનો સમજાવી શકશો? આ સવાલ સનીને પસંદ તો ના પડ્યો, પરંતુ તેમણે કહ્યું હાલની પરિસ્થિતિ સાથે આ સવાલનો કોઈ સંબંધ નથી. તેમના મનમાં લાંબા સમયથી મા બનવાની ઇચ્છા હતી અને હાલ તેઓ એ તબક્કો જીવી રહ્યાં છે. સનીએ એવું પણ કહ્યું કે જ્યારે સમય આવશે, ત્યારે તેઓ બાળકો સમક્ષ પોતાનો પક્ષ યોગ્ય રીતે રાખશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'એક પ્રોસ્ટિટ્યૂટ અને પોર્ન સ્ટાર વચ્ચે શું તફાવત હોય છે?' આ સવાલ સની લિયોનીનાં જીવન પર આધારિત વેબ સિરીઝ 'કરનજીત કૌર'માં એક પત્રકાર દ્વારા પૂછવામાં આવે છે. +text: બ્રિટનના ગૃહમંત્રી સાજિદ જાવેદ. બ્રિટનના ઇતિહાસમાં આ પદ સુધી પહોંચનારા સાજિદ પાકિસ્તાની મૂળના પ્રથમ રાજનેતા છે. 48 વર્ષીય સાજિદનો જન્મ વર્ષ 1969માં બ્રિટનના રોશડેલ નામના વિસ્તારમાં થયો હતો. રોશડેલ આવો વિસ્તાર છે જ્યાં આધુનિક 'સહકાર આંદોલન'નો જન્મ થયો હતો. ભારત-પાકિસ્તાન વિભાજનથી અસરગ્રસ્ત પરિવાર સાજિદના પિતા અબ્દુલ ગની વર્ષ 1960માં પાકિસ્તાનના એક નાના ગામમાંથી નોકરીની શોધમાં બ્રિટન પહોંચ્યા હતા. સેંકડો પરિવારોની જેમ અબ્દુલ ગનીનો પરિવાર પણ ભારત-પાકિસ્તાન વિભાજન બાદ ઊભી થયેલી અ���ધાધૂંધીનો ભોગ બન્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમના માતાપિતા ભારતમાં જન્મ્યા હતા અને વિભાજન થયા બાદ, પાકિસ્તાન હિજરત કરી ગયા હતા. પરંતુ વર્ષ 1960માં તેમના પિતાએ 17 વર્ષની ઉંમરે, પાકિસ્તાન છોડીને બ્રિટન જવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. સાજિદે અંગ્રેજી અખબાર 'ધ ગાર્ડિયન' સાથે વાતચીત દરમિયાન જણાવ્યું હતું કે જ્યારે તેમના પિતા બ્રિટન પહોંચ્યા હતા, ત્યારે તેમના ખીસામાં માત્ર એક પાઉન્ડ (આજની તારીખમાં આશરે 91 રૂપિયા) હતા. પરંતુ જિંદગી ત્યારબાદ બદલવા લાગી. સાજિદે વર્ષ 2012માં અંગ્રેજી અખબાર 'ઇવનિંગ સ્ટૅન્ડર્ડ'ને એક ઇનટરવ્યૂ આપ્યો હતો. જેમાં તેમણે બ્રિટન પહોંચ્યા બાદ તેમના પિતાના જીવનમાં સંઘર્ષ વિશે વાત કરી હતી. તેઓ કહે છે, "રોશડેલમાં પહોંચ્યા બાદ તેઓ તરત જ કપડાંની મિલમાં કામ કરવા લાગ્યા હતા." "પરંતુ તેઓ ખૂબ જ મહત્ત્વાકાંક્ષી હતા અને તેમણે જોયું કે બસ ડ્રાઇવરોની સરખામણીમાં વધુ કમાણી હોય છે." "તેમના મિત્રો તેમને 'મિસ્ટર નાઇટ ઍન્ડ ડે' કહેતા હતા કારણ કે તેઓ આખો દિવસ કામ કરવામાં વ્યસ્ત હતા." બસ ડ્રાઇવરના રૂપે કેટલાક સમય સુધી કામ કર્યા બાદ સાજિદના પિતાએ બ્રિસ્ટલમાં મહિલાઓ માટે અન્ડરગાર્મેન્ટની દુકાન ખોલી હતી. દુકાનની ઉપરની બે ઓરડીઓમાં તેમનો પરિવાર રહેતો હતો. બાલપણમાં ખૂબ જ તોફાની હતા સાજિદ. અબ્દુલ ગનીના પાંચ ભાઈબહેનો સાથે સાજીદનું બાળપણ બ્રિસ્ટલમાં પસાર થયું હતું. અહીંયા જ તેમણે ડાઉનઍન્ડ સ્કૂલમાં પ્રારંભિક શિક્ષણ મેળવ્યું હતું. વર્ષ 2014માં 'ડૅઇલી મેલ' સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે તેમની સ્કૂલના નિયમો ખૂબ જ કડક હતા, પરંતુ તેઓ ખૂબ જ તોફાની હતા. તેમનું કહેવું હતું કે જ્યારે તેમના પિતાએ રાયૉટ (હુલ્લડ વિરોધી) ઍક્ટ વિશે ભણ્યું ત્યારે તેમની જિંદગી બદલવા લાગી હતી. તેમના પિતાએ કહ્યું હતું, "મેં ઘણું બધું સહન કર્યું છે. તમે મને નિરાશ ન કરજો." સાજિદ કહે છે કે આ વાત સાંભળીને તેમને ઘણી પીડા થઈ હતી અને ત્યારબાદ તેમણે અભ્યાસના ક્ષેત્રમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરવાની શરૂઆત કરી હતી. વર્ષ 2010માં પહેલી વખત બન્યા સાંસદ પોતાની ઓફિસમાં બ્રિટનના ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન માર્ગારેટ થૅચરની તસવીર લગાવનાર સાજિદ જાવેદ વર્ષ 2010માં પહેલી વખત સાંસદ બન્યા હતા. સાંસદ બન્યા પહેલાં 25 વર્ષની ઉંમરે, તેઓ ચેઝ મૅનહૅટન બૅન્કના ઉપાધ્યક્ષ હતા. વધુમાં તેઓ ડચ બૅન્કમાં મેનેજિંગ ડિરેક્ટર તરીકે કામ કરી ચૂક્યા છે. મંત્રી તરીકે તેમણે પોતાની કારકિર્દી નાણાં મંત્રાલયમાં શરૂ કરી હતી. બીબીસીના રાજકીય સંપાદક લૉરા ક્યુનેસબર્ગના જણાવ્યા અનુસાર, "સાજિદ જાવેદ એક નેતા તરીકે અત્યાર સુધી મોટા વિવાદોથી દૂર રહ્યા છે." "પરંતુ એક બિઝનેસ સેક્રેટરી તરીકે 'ટાટા સ્ટીલ આર્થિક સંકટ' અને 'ગ્રેનફેલ દુર્ઘટના' દરમિયાન તેમને વિવાદોનો સામનો કર્યો પડ્યો હતો." વિંડરશ વિવાદ અંગે ઉકેલ લાવવાનો પડકાર ગૃહમંત્રીના રૂપે સાજિદની સામે સૌથી મોટો પડકાર વિંડરશ વિવાદ અંગે ઉકેલ લાવવો હશે કારણ કે આ વિવાદના કારણે ભૂતપૂર્વ ગૃહમંત્રી એમ્બર રડને તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. એમ્બર રડે એમ કહીને પદ પરથી રાજીનામા આપ્યું હતું કે તેમણે ઇમિગ્રેશનના લક્ષ્યાંકો વિશે અજાણતા જ સાંસદોને ગેરમાર્ગે દોર્યા હતા. રાજીનામા આપ્યા પહેલાં વિંડરશ પરિવારો સાથે થયેલું ગેરવર્તાવ વિશે અહેવાલ આવ્યા હતા. વિંડરશ સમુદાયના લોકો યુદ્ધ થયા બાદ બ્રિટનમાં કાયદેસર રીતે વસ્યા હતા, પરંતુ ત્યાં રહેવા માટેના અધિકારો અને સરકારની ઇમિગ્રેશન નીતિ અંગે પણ પ્રશ્ન ઉઠાવવામાં આવ્યો હતો. હાલ સાજિદે 'સન્ડે ટેલિગ્રાફ' સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું કે વિંડરશ વિવાદ હોવાથી તેમને વ્યક્તિગત આઘાત લાગ્યો છે કારણે કે તેઓ ઇમિગ્રેન્ટ પરિવાર સાથે સંબંધિત છે. તેમના માતાપિતા બ્રિટનમાં વિંડરશ પેઢીની જેમ પાકિસ્તાનમાંથી આવ્યા હતા. વિંડરશ સમુદાય દક્ષિણ એશિયાના કૅરેબિયન વિસ્તારમાંથી આવ્યા છે. આ બાબત સિવાય, બન્નેની સ્થિતિ દરેક રીતે લગભગ સમાન જ છે. શું છે વિંડરશ વિવાદ? બ્રિટનના ગૃહમંત્રી સાજિદ જાવેદ તેમનાં પત્ની લૉરા સાથે. બ્રિટનમાં વર્ષ 1973માં કાયદેસર રીતે દેશમાં આવનારા લોકોને ગેરકાયદેસર વસાહતીઓનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. તેમાં એવા લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે, જેમણે અગાઉ બ્રિટિશ પાસપોર્ટ માટે અરજી ન કરી હોય અથવા તો એવા કોઈ દસ્તાવેજ ન હોય કે જેનાથી એવું પ્રસ્થાપિત થાય કે તેઓ અત્યારસુધી બ્રિટનમાં જ રહેતા હતા. જાવેદ અલ્પસંખ્યક સમુદાયના પ્રથમ બ્રિટિશ ગૃહ મંત્રી છે. સંડે ટેલિગ્રાફ સાથે વાતચીત દરમિયાન તેમણે આ મુદ્દે જણાવ્યું હતું કે આ વિવાદે તેમના ઉપર ખૂબ જ અસર કરી છે, કારણ કે તેમને લાગ્યું કે આ મુદ્દા અંગે સંઘર્ષ કરનારા લોકો તેમના પિતા, કાકા અથવા તેઓ ખુદ પણ હોઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલ�� કરી શકો છો પાકિસ્તાની મૂળના નેતા સાજિદ જાવેદે બ્રિટનના ગૃહ મંત્રીનું પદ સંભાળીને ઇતિહાસ રચ્યો છે. +text: તેજ બહાદુરે બે ઉમેદવારીપત્રકો ભર્યાં હતાં. એક 24 એપ્રિલના રોજ અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે અને બીજું 29 એપ્રિલના રોજ સમાજવાદી પક્ષના ઉમેદવાર તરીકે ભર્યું હતું. જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીએ બંને ઉમેદવારીપત્રકો રદ કરી દીધાં છે. વારાણસી બેઠક પરથી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, ભાજપના વર્તમાન સાંસદ છે અને તેઓ આ વખતે આ જ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. વડા પ્રધાન મોદીએ 26 એપ્રિલના રોજ અહીં ઉમેદવારીપત્રક ભર્યું હતું. આ બેઠક પર કૉંગ્રેસના અજય રાય અને સમાજવાદી પક્ષના એક વધુ ઉમેદવાર શાલિની યાદવે પણ ઉમેદવારી કરી હતી. જ્યારે તેજ બહાદુર યાદવને નોટિસ મળી જોકે, આ મામલામાં વળાંક 30મી એપ્રિલના રોજ આવ્યો, તેજ બહાદુર યાદવને જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીની પ્રથમ નોટિસ મળી. આ નોટિસમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે સીમા સુરક્ષાદળ(બીએસએફ)માંથી એક ચિઠ્ઠી લઈને આવો કે જેથી જાણ થાય કે તેમને શા માટે કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા. નોટિસમાં તેમને જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારી સમક્ષ 1 મે, 2109 એટલે કે 90 વર્ષ પછી હાજર થવાનું કહ્યું હતું. બાદમાં તેમને બીજી નોટિસ મળી હતી, જેમાં પ્રથમ નોટિસમાં આપવામાં આવેલી તારીખને 'ક્લેરિકલ મિસ્ટેક' ગણાવવામાં આવી હતી. બીજી નોટિસમાં તેમને 1 મે, 2019ના રોજ સવારના 11 વાગ્યા સુધીમાં બીએસએફ પાસેથી ચિઠ્ઠી લાવી હાજર થવા કહેવામાં આવ્યું. જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારી અને વારાણસીના રિટર્નિંગ ઓફિસર સુરેન્દ્ર સિંહ દ્વારા આ નોટિસો મોકલવામાં આવી હતી. તેજ બહાદુરનું ઉમેદવારીપત્રક રદ થયું નોટિસમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેજ બહાદુર યાદવે જ્યારે અપક્ષ ઉમેદવાર તરીકે પોતાનું ફૉર્મ ભર્યું ત્યારે તેમાં પૂછવામાં આવેલા સવાલ - 'શું તમને સરકારી સેવામાં ભ્રષ્ટાચાર અથવા દેશદ્રોહના આરોપમાં ક્યારેય બરતરફ કરવામાં આવ્યા છે?' આ સવાલના જવાબમાં તેજ બહાદુરે પ્રથમ ફૉર્મમાં 'હા' જવાબ લખ્યો હતો. જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારી અનુસાર તેજ બહાદુરે જ્યારે 29 એપ્રિલના રોજ બીજું ફૉર્મ ભર્યું તો તેની સાથે તેમણે એક સોગંદનામું પણ આપ્યું હતું. જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે 24 એપ્રિલના રોજ જે ફૉર્મ ભર્યું હતું તેમાં ભૂલથી 'હા' લખાઈ ગયું હતું. ચૂંટણીપંચના એક અધિકારીનું કહેવું છે કે લોક પ્રતિનિધિત્વના કાયદામાં જોગવાઈ છે કે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સર��ારના કોઈ કર્મચારીને તેમની સેવામાંથી કોઈ આરોપસર બરતરફ કરવામાં આવ્યા હોય તો તેઓ પાંચ વર્ષો સુધી ચૂંટણી લડી શકતા નથી. વારાણસી લોકસભાની બેઠક પરથી કુલ 101 ઉમેદવારીપત્રકો ભરવામાં આવ્યાં છે, જેમાંથી 71ને રદ કરી દેવામાં આવ્યાં છે. બે વર્ષ પહેલાં બીએસએફના જવાન તેજ બહાદુર યાદવ સમાચારોમાં ચમક્યા હતા. સોશિયલ મીડિયા પર તેમનો એક વીડિયો વાઇરલ થયો હતો જેમાં તેમણે જવાનોને મળતા ભોજન અંગે ફરિયાદ કરી હતી. તેમણે પોતાના વીડિયોમાં કૅમ્પમાં રહેતા જવાનોની કઠિન જિંદગી વિશે પણ ચર્ચા કરી હતી. તેમનો આરોપ હતો કે અધિકારીઓને ફરિયાદ કર્યા બાદ પણ કંઈ નિરાકરણ ન આવતા આ વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરવો પડ્યો હતો. તેમનો આરોપ હતો કે ગૃહ મંત્રાલયને પણ ચીઠ્ઠી લખવામાં આવી હતી છતાં પણ કોઈ કાર્યવાહી થઈ ન હતી. તેજ બહાદુર યાદવના વીડિયોએ બીએસએફ અને રાજકીયક્ષેત્રે ઊથલપાથલ મચાવી દીધી હતી. બીએસએફે તેમના આરોપો અંગે તપાસ કરાવી અને પછી તેજ બહાદુરને કાઢી મૂક્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વારાણસીના જિલ્લા ચૂંટણી અધિકારીએ સીમા સુરક્ષાદળના પૂર્વ જવાન તેજ બહાદુર યાદવનું વારાણસી લોકસભા બેઠક પરનું ઉમેદવારીપત્રક રદ કરી દીધું છે. +text: મેજર જનરલ ગફુરે કહ્યું કે પાકિસ્તાની વાયુસેનાએ તાત્કાલિક જવાબી કાર્યવાહી કરી, જેના કારણે ભારતીય વિમાનોએ ભાગવું પડ્યું. જોકે ભાગતાં ભાગતાં તેઓએ ઉતાવળમાં પેલોડ ફેંક્યા કે જે બાલાકોટમાં પડ્યા. આખરે સવાલ એ થાય કે આ પેલોડ છે શું? પેલોડ એક તકનિકી શબ્દ છે, જેનો અર્થ થાય છે વિસ્ફોટક શક્તિ. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો કોઈ પણ મિસાઇલ, વિમાન, રૉકેટ કે ટૉરપીડો સ્વરૂપે વિસ્ફોટકને લઈ જવાની ક્ષમતાને પેલોડ કહે છે. કોઈ વિમાન કે મિસાઇલની પેલોડ કેટલી છે એ જે તે વિમાન કે મિસાઇલની વિશેષતાને દર્શાવે છે જો કોઈ એવું કહે કે ભારતીય લડાકુ વિમાનોએ પેલોડ ફેંક્યા તો એનો મતલબ સ્પષ્ટ છે કે ભારતીય લડાકુ વિમાનોએ બૉમ્બ ફેંક્યા. ભારતે આ ઑપરેશનમાં મિરાજ-2000 વિમાનોનો ઉપયોગ કર્યો હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આવો જાણીએ મિરાજ વિમાનની કેટલીક ખાસિયતો મિરાજ-2000 ફ્રાન્સની કંપનીએ બનાવેલું અત્યાધુનિક લડાકુ વિમાન છે. ફ્રાન્સની કંપની ડાસો ઍવિયેશને આ વિમાનનું નિર્માણ કર્યું છે, એ જ કંપની જેણે રફાલ બનાવ્યાં છે. મિરાજ- 2000 વિમાનની લંબાઈ 47 ફૂટ અને તેનું વજન 7600 કિલો છે. મિરાજ-2000ની મહત્તમ ગતિ 2000 કિલોમિટર પ્રતિ કલાક છે. મિરાજ-2000 વિમાન 13,800 કિલો ગોળાબારુદ સાથે 2336 કિમી પ્રતિ કલાકની સ્પીડથી ઊડી શકે છે. મિરાજ-2000 વિમાનોએ પહેલી વાર 1970ના દશકમાં ઉડાણ ભરી હતી. તે ચોથી પેઢીનું ડબલ એંજિન મલ્ટિરોલ લડાકુ વિમાન છે. ભારતે 80ના દશકમાં પહેલી વાર 36 મિરાજ-2000 ખરીદવાનો ઑર્ડર આપ્યો હતો. કારગિલ યુદ્ધમાં આ વિમાનોએ મહત્ત્વની ભૂમિકા નિભાવી હતી. વર્ષ 2015માં કંપનીએ અપગ્રેડેડ મિરાજ-2000 લડાકુ વિમાન ભારતીય વાયુસેનાને સોંપ્યાં. આ અપગ્રેડેડ વિમાનોમાં નવું રડાર અને ઇલેક્ટ્રોનિક સિસ્ટમ લાગેલી છે, જેના કારણે વિમાનની મારક અને જાસૂસી કરવાની ક્ષમતામાં ઘણો વધારો થયો છે. ફ્રાન્સે આ વિમાન માત્ર ભારતને જ વેચ્યાં નથી, પણ આજની તારીખમાં 9 દેશોની વાયુસેના આ વિમાનનો ઉપયોગ કરે છે. સિંગલ એંજિનને કારણે વિમાનનું વજન ઓછું રહે છે અને વિમાનનું હલનચલન પણ સરળ થઈ જાય છે. પરંતુ એક જ એંજિન હોવાને કારણે એંજિન ફેલ અને વિમાન ક્રેશ થવાની આશંકા રહે છે. જ્યારે એકથી વધુ એંજિન હોય તો એક એંજિન ફેલ થઈ જાય તો અન્ય એંજિનથી કામ ચાલી શકે છે. તેમજ પાઇલટ અને વિમાન બંને સુરક્ષિત રહે છે. મિરાજ-2000માં પણ ટ્વિન એંજિન છે. મિરાજ-2000 મલ્ટિરોલ વિમાન છે. એટલે કે આ વિમાન એક સાથે ઘણાં કાર્યો કરી શકે છે. આ વિમાન દુશ્મનોનાં ઠેકાણાંઓ પર વધુમાં વધુ બૉમ્બ કે મિસાઇલ ફેંકવા સક્ષમ છે. આ સિવાય વિમાન હવામાં દુશ્મનોનો મુકાબલો પણ કરી શકે છે. મિરાજ લડાકુ વિમાન DEFA 55A ઑટોકૈનથી સજ્જ છે, જેમાં 30 મિમી રિવૉલ્વર પ્રકારની તોપ છે. આ તોપ 1200થી લઈને 1800 રાઉન્ડ પ્રતિ મિનિટ પર આગ ઓકી શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાની સેનાના પ્રવક્તા મેજર જનરલ આસિફ ગફૂરે મંગળવારે સવારે ટ્વીટ કરીને દુનિયાને જાણકારી આપી કે 'ભારતીય સેનાનાં લડાકુ વિમાનોએ ભારત-પાકિસ્તાન નિયંત્રણ રેખા (એલઓસી) પાર કરી.' +text: પોતાના આ સંબોધનમાં તેમણે કૉંગ્રેસ પર નિશાન તાકતા મોદીએ કહ્યું, "દરેક વ્યક્તિ ચોકીદાર અંગે વાત કરી રહી છે. દેશ આખો ચોકીદાર બનાવાની શપથ લઈ રહ્યો છે. ચોકીદારને ચોર કહેવું એ તમામ ચોકીદારનું અપમાન છે." ગત સપ્તાહે મોદીએ શરૂ કરેલા 'મૈં ભી ચોકીદાર' અભિયાન અંતર્ગત તેમણે આ સંબોધન કર્યું હતું. કોઈ પણ નેતા કે પક્ષનું નામ લીધા વગર મોદીએ રાહુલ ગાંધી પર નિશાન તાક્યું હતું. રાહુલ ગાંધીએ મોદીને નિશ���ન બનાવવા માટે 'ચોકીદાર ચોર હૈ' નારો આપ્યો હતો પહેલાંથી રૅકૉર્ડ કરાયેલા એક પ્રશ્નના જવાબમાં મોદીએ એવું પણ કહ્યું, "કેટલાક લોકો છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી 'ચોકીદાર' વિરુદ્ધ ગેરપ્રચારનું અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે." 1993-94 બાદ પ્રથમ વખત ભારતમાં પુરુષ શ્રમબળમાં ઘટાડો ભારતના વાસ્તવિક પુરુષ શ્રમબળમાં વર્ષ 1993-1994 બાદ પ્રથમ વખત ઘટાડો નોંધાયો છે. નેશનલ સૅમ્પલ સર્વ ઑર્ગેનાઇઝેશનના પિરિયોડિક લૅબર ફૉર્સ સર્વે' ડેટાના હવાલેથી 'ઇન્ડિયન એક્સ્પ્રેસ' સંબંધિત અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો છે. વર્ષ 1993-94માં 2.19 કરોડથી લઈને વર્ષ 2011-12માં 30.4 કરોડ પહોંચેલા પુરુષ શ્રમબળમાં પ્રથમ વખત ઘટાડો નોંધાયો હોવાનું ડેટાને ટાંકીને અખબાર જણાવે છે. એનો અર્થ એવો થાય કે વર્ષ 2017-18માં પાંચ વર્ષની સરખામણીએ ઓછા પુરુષોને રોજગાર મળ્યો છે. ડેટા અનુસાર પર ગ્રામ્ય અને શહેરી એમ બન્ને વિસ્તારોમાં પુરુષ માનવશ્રમમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. આ અહેવાલ હજુ જાહેર થવાનો બાકી હોવાનું જણાવી અખબાર નોંધે છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં પુરુષોમાં બેરોજગારીનો આંક 7.1 ટકા નોંધાયો છે. જ્યારે ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં આ આંક 5.8 ટકા જોવા મળ્યો છે. અર્થશાસ્ત્રીઓ સંબંધિત ડેટાને ચિંતાજનક માની રહ્યા હોવાનું અખબાર જણાવે છે. નામ ના આપવાની શરતે અર્થશાત્રીને ટાંકીને ડેટાનો ઊંડો અભ્યાસ કરવા કરવાની જરૂર હોવાનું પણ અખબાર નોંધે છે અને જણાવે છે કે નોકરીઓ અને રોજગારની તકોમાં સ્પષ્ટ ઘટાડનો નોંધાયો છે. મારું હિંદુત્વ અસલી, ભાજપનું રાજકીય : કેસીઆર ટીઆરએસના અધ્યક્ષ અને તેલંગણાના મુખ્ય મંત્રી કે. ચંદ્રશેખર રાવે ચૂંટણી પહેલાં હિદુત્વના મુદ્દાને ઉછાળવા અને બીજી ધર્મો વિરુદ્ધ પ્રચાર કરીને મત હાંસલ કરવાની કોશિશ પર ભાજપને આડે હાથ લીધી હતી. તેમણે પૂછયું, "ભાજપ રામજન્મભૂમિ પર મારો પક્ષ જાણતા પહેલાં એ બતાવે કે ભાજપ રાજકીય પક્ષ છે કે એક ધર્મનો પ્રચાર કરવાવાળો પક્ષ." આ દરમિયાન કેસીઆરે કહ્યું, "હિંદુ ધર્મ ધાર્મિક સહિષ્ણુતાનો બોધ આપે છે. એ ક્યારેય અન્ય ધર્મના લોકો વિશે ખોટું બોલવાનું કહેતો નથી." "ભાજપ રાજકીય હિંદુત્વ કરે છે. મારું હિંદુત્વ અસલી હિંદુત્વ છે, આધ્યાત્મિક હિંદુત્વ." જોકે, આ દરમિયાન તેમણે ભાજપ સાથે સાથે કૉંગ્રેસ પર પણ પ્રહારો કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું, "દેશના વાસ્તવિક મુદ્દાના ઉકેલ લાવવામાં કૉંગ્રેસ અને ભાજપ બંને સંપૂર્ણ રીતે નિષ્ફળ રહ્યા છે. બંને પક્ષો ��ાલી રાજકીય ડ્રામાનો સહારો લે છે." 1993-94 બાદ પ્રથમ વખત ભારતમાં પુરુષ શ્રમબળમાં ઘટાડો ભારતના વાસ્તવિક પુરુષ શ્રમબળમાં વર્ષ 1993-1994 બાદ પ્રથમ વખત ઘટાડો નોંધાયો છે. નેશનલ સૅમ્પલ સર્વ ઑર્ગેનાઇઝેશનના પિરિયોડિક લૅબર ફૉર્સ સર્વે' ડેટાના હવાલેથી 'ઇન્ડિયન એક્સ્પ્રેસ' સંબંધિત અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો છે. વર્ષ 1993-94માં 2.19 કરોડથી લઈને વર્ષ 2011-12માં 30.4 કરોડ પહોંચેલા પુરુષ શ્રમબળમાં પ્રથમ વખત ઘટાડો નોંધાયો હોવાનું ડેટાને ટાંકીને અખબાર જણાવે છે. એનો અર્થ એવો થાય કે વર્ષ 2017-18માં પાંચ વર્ષની સરખામણીએ ઓછા પુરુષોને રોજગાર મળ્યો છે. ડેટા અનુસાર પર ગ્રામ્ય અને શહેરી એમ બન્ને વિસ્તારોમાં પુરુષ માનવશ્રમમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. સીરિયામાં ISનો અંતિમ ગઢ ધ્વસ્ત, અમેરિકા સમર્થિક લડાકુઓનો વિજય સીરિયામાં જેહાદી સંગઠન ઇસ્લામિક સ્ટેટના પ્રભુત્વવાળા અંતિમ વિસ્તાર ઉપર પણ અમેરિકા સમર્થિત સીરિયન લડાકુઓએ કબજો મેળવી લીધો છે. અમેરિકા સમર્થિત સીરિયન ડેમોક્રેટિક ફોર્સિઝના દળોના કહેવા પ્રમાણે, બાગૂઝના અમુક વિસ્તાર ઉપર હજુ પણ આઈએસના લડાકુઓનો કબજો છે. જોકે, જાણકારોના કહેવા પ્રમાણે હજુ યુદ્ધ સમાપ્ત નથી થયું અને કેટલાક લડાકુઓ હુમલો કરી શકે છે. વર્ષ 2014માં ઇસ્લામિક સ્ટેટે 'ખલિફાત'ની જાહેરાત કરી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે એક સમયે જિહાદી સંગઠન ઇરાક તથા સીરિયાના લગભગ 88 હજાર વર્ગ કિલોમીટર અને 80 લાખ ઉપર પ્રભુત્વ ધરાવતું હતું. ગેરકાયદેસર રીતે ક્રૂડઑઈલ, ખંડણી, લૂંટ અને અપહરણ દ્વારા તેણે અબજો ડૉલર મેળવ્યા હતા. લોકપાલની નિમણૂક સુપ્રીમ કોર્ટના પૂર્વ જજ જસ્ટિસ પિનાકી ચંદ્ર ઘોષને દેશના પ્રથમ લોકપાલ તરીકે નીમવામાં આવ્યા છે. જાન્યુઆરી 2014ના રાષ્ટ્રપતિએ લોકપાલના કાયદાની ઉપર મંજૂરીની મહોર મારી, તેના લગભગ પાંચ વર્ષ બાદ આ નિમણૂક થઈ છે. સમાચાર સંસ્થા પીટીઆઈ (પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઑફ ઇંડિયા)ના રિપોર્ટ પ્રમાણે, એસએસબી (સશસ્ત્ર સીમા બળ)ના વડા અર્ચના રામસુંદરમ, મહારાષ્ટ્રના પૂર્વ મુખ્ય સચિવ દીનેશ કુમાર જૈન, મહિન્દર સિંહ, ઇંદ્રજીત પ્રસાદ ગૌતમને બિન-ન્યાયિક સભ્યો તરીકે નીમવામાં આવ્યા છે. જસ્ટિસ દિલીપ ભોંસલે, પ્રદીપ કુમાર મોહંતી, અભિલાષા કુમારી તથા અજય કુમાર ત્રિપાઠીને જ્યુડિશિયલ મેમ્બર્સ તરીકે લેવામાં આવશે. ઉલ્લેખનીય છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે ભ્રષ્ટાચર વિરોધી સંસ્થા લોકપાલની નિમણૂકમાં થઈ રહેલી ઢીલ અંગે જવાબ માગ્યો હ��ો. આફ્રિકામાં ભયંકર પૂર, અનેકનાં મોતની આશંકા આફ્રિકાના ત્રણ દેશોમાં આવેલા ભયંકર વાવાઝોડાએ તારાજી સર્જી છે. 177 કિલોમિટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે આવેલું ઇડાય વાવાઝોડોના કારણે અંદાજે 1000 લોકો માર્યા ગયા હોવાની આશંકા છે. મોઝામ્બિકના રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું છે કે આ અત્યારસુધીની સૌથી ગંભીર આફત છે અને તેમાં હજારથી વધુ લોકો માર્યા ગયા હોવાની શંકા છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર કહેવા મુજબ આફ્રિકામાં આવેલી આ અત્યારસુધીની સૌથી મોટી આફત છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર પાસેથી મળેલી જાણકારી પ્રમાણે આ તોફાનના કારણે છ મીટર જેટલું ઊંચું પૂર આવ્યું હતું. ધારવાડમાં ઇમારત ધ્વસ્ત કર્ણાટકના ધારવાડના કુમારેશ્વર વિસ્તારમાં મંગળવારે રાત્રે એક નિર્માણાધીન ઇમારત ધ્વસ્ત થઈ ગઈ છે, જેમાં બે લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે, જ્યારે 37 લોકોને બચાવી લેવાય છે. ઝીન્યૂઝ વેબસાઇટના અહેવાલ પ્રમાણે, બચાવકાર્ય માટે નૅશનલ ડિઝાસ્ટર રિસ્પૉન્સ ફોર્સ તહેનાત કરવામાં આવી છે. પોલીસ તથા સ્થાનિક ફાયર બ્રિગેડ દ્વારા પ્રારંભિક બચાવકાર્ય હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું, બાદમાં એનડીઆરએફને બોલાવવામાં આવી હતી. બચાવકાર્ય પૂર્ણ થયે ઇમારત ધ્વસ્ત થવા પાછળનું કારણ તપાસવામાં આવશે. પોલીસે ઇમારતના નિર્માણકાર્ય સાથે સંકળાયેલા ત્રણ શખ્સોની તપાસ હાથ ધરી છે. કર્ણાટકના મુખ્ય પ્રધાન એચ. ડી. કુમારસ્વામીએ આ ઘટના ઉપર આઘાત વ્યક્ત કર્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ધૂળેટીની પૂર્વસંધ્યાએ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ દેશભરના 25 લાખ ચોકીદારોને રેડિયો પર સંબોધ્યા હતા. +text: બાળકીનો ઇલાજ અહીંથી સાડા ચાર કલાકના અંતરે આવેલા ઇન્દોર શહેરની એક મોટી સરકારી હૉસ્પિટલમાં ચાલી રહ્યો છે. બળાત્કાર બાદ બાળકી સાથે નિર્દયતાપૂર્વક હિંસા પણ થઈ હતી. શરૂઆતી દિવસોમાં એવું લાગ્યું હતું કે બાળકીનો જીવ બચશે નહીં પરંતુ ડૉક્ટરોને આશા છે કે બાળકીને બચાવી શકાશે. આ અપરાધ બાદ શંકાસ્પદો સુધી પહોંચવામાં સોશિયલ મીડિયા અને ડિજિટલ ઇન્ટેલિજન્સની મહત્ત્વની ભૂમિકા રહી છે. મામલો અને તપાસ મંદસૌર શહેરની એક સ્કૂલમાંથી સાત વર્ષની બાળકી 26 જૂનની બપોરે બહાર નીકળી અને તેની તરફ કોઈનું પણ ધ્યાન ગયું નહીં. સ્કૂલનો સીસીટીવી કૅમેરા પણ ખરાબ હતો અને ગેટની પાસે લાગેલો સીસીટીવી કૅમેરા ખરાબ હોવા સિવાય ઊંધી દિશામાં પણ હતો. સ્કૂલ છૂટી તેના ત્રણ કલાક સુધી જ્યારે બાળકી ઘરે ન પહોંચી ત્યારે બાળકીના પિતાએ પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાવી. બાળકીના પિતાએ શંકા વ્યક્ત કરી હતી કે એવું બની શકે છે કે તે 40 કિલોમીટર દૂર સીતામઊમાં કોઈ સંબંધીને ત્યાં જતી રહી હશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ વચ્ચે પોલીસની 15 ટીમને દરેક તરફ મોકલવામાં આવી રહી હતી પરંતુ ક્યાંયથી બાળકી મામલે કોઈ સમાચાર ન મળ્યા. પછી ખબર પડી કે પરિવારે છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં જમીનનો સોદો કર્યો હતો જેની રકમ એક કરોડ કરતાં વધારે હતી. હવે તપાસ ખંડણી અને અપહરણ તરફ ઝૂકી ગઈ હતી પરંતુ તે અંગે પણ કોઈ પુરાવા મળ્યા નહીં. બુધવારની બપોરે પોલીસની ચાર્લી મોબાઇલ સ્કવૉડને શહેરના લક્ષ્મણ ગેટ વિસ્તાર પાસે લોહીલુહાણ હાલતમાં બાળકી મળી હતી. દિનેશ આ વિસ્તારમાં ફરસાણ અને સિંગદાણાની રેકડી ચલાવે છે. તેમણે જણાવ્યું, "હું રસ્તા પર ઊભો હતો. એક ક્ષણ માટે તો વિશ્વાસ ન થયો કે કોઈ આટલી નાની બાળકીને આ પરિસ્થિતિમાં કેવી રીતે લાવી શકે છે." આઘાત અને તકલીફમાં ડૂબેલી બાળકી ન તો કંઈ બોલી શકતી હતી અને ન કંઈ ઇશારો કરી શકતી હતી. શરીર પર અનેક ઘા હતા અને કપડાં લોહીલુહાણ હતા. એક તરફ બાળકીને ઇલાજ માટે હૉસ્પિટલ લઈ જવામાં આવી અને બીજી તરફ તપાસ હવે કથિત બળાત્કાર અને હત્યાના પ્રયાસ તરફ વળી ગઈ. સીસીટીવીમાં શંકાસ્પદની શોધ પરંતુ તેને તે પરિસ્થિતિમાં પહોંચાડનારા અંગે કોઈ પુરાવા મળ્યા નહીં. આખરે બુધવારની રાત્રે એક 'ગુપ્ત પ્રશાસનિક મીટિંગ'માં એ નક્કી કરવામાં આવ્યું કે સ્કૂલની આસપાસના વિસ્તારમાંથી એ જાણકારી મેળવવામાં આવે કે સીસીટીવી ફૂટેજ કોની કોની પાસે છે. તમામ દુકાનદારો સાથે સંપર્ક સાધવામાં આવ્યો અને તેમની મદદ લેવામાં આવી. શહેરમાં અમારી વાત ઘણા એવા લોકો સાથે થઈ જેમણે પોત-પોતાના ફૂટેજ પોલીસ કન્ટ્રૉલ રૂમમાં સોંપ્યાં હતાં. કુમાર (બદલાયેલું નામ)એ જણાવ્યું, "મારી દુકાનમાં ગત વર્ષે જ સીસીટીવી કૅમેરા લગાવ્યો હતો. અમે તુરંત ફૂટેજ કાઢીને મોકલી દીધાં હતાં." કલાકો સુધી ફૂટેજની તપાસ થયા બાદ આખરે ત્રણ એવા વીડિયો મળ્યા જેમાં સ્કૂલ યુનિફોર્મ વાળી એક બાળકીને કોઈ યુવા વ્યક્તિ પાછળ જતી જોઈ શકાતી હતી. મહિલાઓ સામે થતી હિંસા સામે અવાજ ઉઠાવવા ફોટોગ્રાફરનું અવનવું અભિયાન આ કેસમાં પહેલી સફળતા હતી, પરંતુ તંત્ર એ યુવકની ઓળખ કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું કેમ કે તેનો ચહેરો સ્પષ્ટ દેખાયો ન હતો. પરંતુ એ યુવકના જૂતાની બ્રાન્ડ સ્પષ્ટપણે જોઈ શકાતી હતી. વધુ એક યોજના બનાવવામાં આવી અને તેમાં સોશિયલ મીડિયાનો પ્રમુખ સહારો લેવામાં આવ્યો. આ ત્રણેય સીસીટીવી ક્લિપને મંદસૌર શહેરમાં વાઇરલ કરવાનો પ્રયાસ કરાયો. ક્લિપ વાઇરલ કરવાનો ઉદ્દેશ એ હતો કે કદાચ કોઈ ક્લિપની મદદથી યુવકને ઓળખી લેશે. એક જ ડર હતો જે ખતરનાક સાબિત થઈ શકતો હતો. શહેરના લોકો જણાવે છે કે સોશિયલ મીડિયા પર આ બળાત્કારની ઘટનાને લઇને તમામ પ્રકારના 'દુષ્પ્રચાર અને ભડકાઉ' વ્હૉટ્સઍપ મેસેજ પણ ચાલી રહ્યા હતા. વાત ફેલાઈ ગઈ હતી કે 'કોઈ બાળકી સાથે બળાત્કાર થયો છે અને તેની હાલત નાજુક છે.' વિકલ્પ અને સમય, બન્ને ઓછા હતા આ મામલે રાજકીય નિવેદનબાજી શરૂ થઈ ગઈ હતી અને શહેરમાં સદ્ભાવ જાળવી રાખવાનું દબાણ વધી રહ્યું હતું. આ વચ્ચે પ્રશાસન અને જનતાના પ્રતિનિધિઓએ સીસીટીવી ફૂટેજ પર સાર્વજનિક મદદ લેવાનો વિચાર કર્યો. પોલીસ પ્રમુખ મનોજ કુમાર સિંહ અને શહેરના સામુદાયિક નેતાઓએ બીબીસીને જણાવ્યું, "સીસીટીવી ફૂટેજમાં શંકાસ્પદની ઓળખ મામલે અસંભવિત સહયોગ જોવા મળ્યો." જોકે, ફૂટેજમાં દેખાતા યુવકની ઓળખ વિશે પણ આશરે એક ડઝન લોકોનાં નામ સામે આવ્યાં હતાં. ફરી એક વખત સોશિયલ મીડિયાનો જ સહારો લેવામાં આવ્યો. તપાસ કરનાર અધિકારીઓએ ડિજિટલ એક્સપર્ટ્સની મદદ લેવી પડી અને તમામ લોકોના ફેસબુક અકાઉન્ટને શોધવામાં આવ્યાં જેમના વિશે સામાન્ય નાગરિકો પાસેથી સૂચના મળી રહી હતી. જે પ્રમુખ આરોપીની આગામી દિવસે ધરપકડ થઈ, તેના સોશિયલ મીડિયા અકાઉન્ટ પર એ જ બ્રાન્ડ વાળાં સ્પોર્ટ્સ જૂતાં સાથે તેની બે તસવીરો પણ મળી. પોલીસ પ્રમુખ મનોજ સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, "ધરપકડ થયા બાદ યુવકે આખી ઘટનામાં સામેલ હોવાની વાાત સ્વીકારી લીધી છે." બળાત્કારનો મામલો સામે આવ્યા બાદ સમગ્ર વિસ્તારમાં વિરોધ પ્રદર્શન ચાલી રહ્યો છે જોકે, જે બે શંકાસ્પદોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે તેમાંથી એકના પરિવારે પોતાના દીકરાને નિર્દોષ ગણાવતા મામલાની તપાસ સીબીઆઈ પાસે કરાવવાની માગ કરી છે. બન્ને આરોપી હાલ પોલીસ રિમાન્ડ પર છે અને આ મામલે આગળ મોટું અને નિર્ણાયક પગલું એ જ હોઈ શકે છે કે પીડિત બાળકી ઇલાજ બાદ ભાનમાં આવવા પર શંકાસ્પદોની ઓળખ કરી શકે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મધ્ય પ્રદેશના મંદસૌરમાં સાત વર્ષની બાળકીના બળાત્કાર બાદ શહેર જ નહીં, આખા દેશમાં રોષ ફેલાયો છે. +text: મોદીએ અહીં કાશ��� વિશ્વનાથમંદિરમાં પૂજા-અર્ચના કરી. તેઓ અહીં પોતાના વિજય બદલ લોકોનું અભિવાદન કર્યું. વારણસીમાં મોદી ભાજપના કાર્યકરો સાથે બેઠક કરી. ભારતીય જનતા પક્ષના કાર્યકરોનો આભાર વ્યક્ત કરતા મોદીએ પોતાના ભાજપને કાર્યકર ગણાવ્યા હતા. ભાજપના કાર્યકરોને સંબોધતાં મોદીએ કહ્યું, ગુજરાત પહોંચેલા નરેન્દ્ર મોદીએ માતાના આશીર્વાદ લીધા મોદી માતા હીરાબા સાથે આ પહેલાં લોકસભા ચૂંટણીમાં ભવ્ય જીત બાદ નરેન્દ્ર મોદીએ રવિવારે ગુજરાતની મુલાકાત લીધી હતી. અહીં તેઓ ખાનપુર ખાતે સભા સંબોધ્યા બાદ માતા હીરાબાને મળવા પહોંચ્યા હતા. ગાંધીનગર ખાતે પહોંચેલા નરેન્દ્ર મોદીએ માતા હીરાબાના આશીર્વાદ લીધા હતા. માતાને મળવા પહોંચેલા મોદીને જોવા માટે મોટી સંખ્યામાં લોકો હાજર રહ્યા હતા. નરેન્દ્ર મોદીએ પણ હાથ જોડીને લોકોનું અભિવાદન કર્યું હતું. મોદીએ ઍરપૉર્ટ પર ઊતરતાની સાથે જ સરદાર પટેલની પ્રતિમાને પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરી હતી. જે બાદ તેઓ અમદાવાદમાં ભાજપની ઑફિસ પહોંચ્યા હતા. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ચૂંટણીમાં ભવ્ય વિજય બાદ ગુજરાતમાં જનસભા કરી હતી. અહીં મંચ પર તેમની સાથે અમિત શાહની સિવાય ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી, ગુજરાત ભાજપના અધ્યક્ષ જિતુ વાઘાણી પણ હાજર હતા. મોદીએ ભાષણની શરૂઆત સુરતની ઘટનાથી કરી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પોતાના ભાષણની શરૂઆતમાં સુરતની ઘટનાને યાદ કરી હતી. તેમણે આગમાં માર્યાં ગયેલાં બાળકોના પરિવારો પ્રત્યે સંવેદના વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે જેટલી પણ સંવેદના વ્યક્ત કરીએ તે ઓછી છે, આવા સંકટમાં આપણે ઈશ્વરને પ્રાર્થના કરી શકીએ કે આ આઘાતમાં ટકી રહેવાની પરિવારને શક્તિ આપે. મોદીએ કહ્યું કે તેઓ આ ઘટનાને લઈને હું રાજ્યના સતત સંપર્કમાં હતો. રાજ્ય સરકારે તાત્કાલિક સક્રિયતા દાખવી છે. આ સક્રિયતા તેમને ભવિષ્યમાં જરૂર કામ આવશે. તેમણે કહ્યું, "હું દુવિધામાં હતો કે આ કાર્યક્રમમાં આવવું કે નહીં. સુરતની કરુણ ઘટના અને જે રાજ્યે મને મોટો કર્યો ત્યાં ના જાવ તો ઊણો ઊતર્યો હોવ એવું લાગે." મોદીના ભાષણ અંશ મોદીએ પોતાના ભાષણમાં કહ્યું, "હું આ કાર્યક્રમના માધ્યમથી ગુજરાતના દર્શન કરવા માટે આવ્યો છું. ગુજરાતના આટલા પ્રેમ સામે આભારના શબ્દો ટૂંકા પડે." વિશ્વભરમાં ગુજરાતીઓ અને ભારતીયોએ કરેલી ઉજવણીનો પણ તેમણે ભાષણમાં ઉલ્લેખ કર્યો હતો. વિશ્વમાં ભાજપની જીતની થયેલી ઉજવણીને ���ેમણે બિરદાવી હતી. ખાનપુરના ભાજપના કાર્યાલયના પોતાના દિવસો યાદ કરતા તેમણે કહ્યું કે અહીંથી જ તેમને સંગઠનના સંસ્કાર મળ્યા અને અનેક બાબતો શીખવા મળી. 2014ની ચૂંટણીનો ઉલ્લેખ કરતા તેમણે કહ્યું કે એ ચૂંટણીના વિજયમાં ગુજરાતની વિકાસગાથા હતી, ગૌરવગાથા હતી. મોદીએ એક મહિલાના ઉદાહરણ સાથે આડકતરી રીતે બંગાળની હિંસાનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો અને બંગાળની ગુજરાતના વિકાસ સાથે સરખામણી કરી હતી. 2019ની ચૂંટણી અંગે વાત કરતા તેમણે કહ્યું કે એક સરકારે કરેલા કામને અનુમોદન આપવા માટે લોકો મત આપતા હતા. આઝાદી બાદ સૌથી વધારે થયેલા મતદાનનો ઉલ્લેખ કરતાં તેમણે કહ્યું કે વેવ શબ્દ પણ નાનો પડે એના કરતાં પણ મોટું પરિણામ આવ્યું. બીજી વખત ગુજરાતમાં આવેલી 26 બેઠકોનો પણ તેમણે ઉલ્લેખ કર્યો હતો. શનિવારે સંસદહોલમાં કરેલા ભાષણને દોહરાવતા તેમણે કહ્યું કે વિજયની સાથે જવાબદારીઓ પણ આવે છે. વિજયને પચાવવાની તાકાત જોઈએ, જે તાકાત અમારી પાસે છે. મોદીએ કહ્યું કે આ આવતાં પાંચ વર્ષમાં ભારતને અનેક મુશ્કેલીઓમાંથી મુક્ત કરવાનો સંકલ્પ છે અને કામ કરવું જ રહ્યું. વિશ્વની અંદર ભારતનું જે સ્થાન છે તે વૈશ્વિક પરિબળોને પ્રભાવિત કરનારું છે. ઍરપૉર્ટ પર ભવ્ય સ્વાગત નરેન્દ્ર મોદી ગુજરાતમાં ઍરપૉર્ટ પર પહોંચ્યા ત્યારે ભાજપના કાર્યકર્તાઓએ તેમનું ભવ્ય સ્વાગત કર્યું હતું. જોકે, સુરતમાં થયેલી દુર્ઘટનાને જોતાં તેમના કાર્યક્રમને વધારે ભવ્યતા દેખાઈ ન હતી. સ્થાનિક મીડિયાના અહેવાલો પ્રમાણે સુરતમાં બાળકોનાં મોતને કારણે વડા પ્રધાનના સ્વાગતમાં ફૂલની મોટી માળા અને ફૂલના ગુલદસ્તા રાખવામાં આવ્યા ન હતા. અમિત શાહે પણ પોતાના ભાષણમાં સુરતના અગ્નિકાંડનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. લોકસભામાં જીત્યા બાદ પ્રથમ વખત વડા પ્રધાન અમદાવાદના ખાનપુર ખાતે આવેલા ભાજપના કાર્યાલયે પહોંચ્યા હતા. વર્ષ 2014માં પ્રથમ વખત વડા પ્રધાન તરીકે ચૂંટાયા બાદ તેઓ પોતાનાં માતા હીરાબાને મળવા ગુજરાત આવ્યા હતા. ગુજરાતમાં ભાજપે લોકસભાની તમામ 26 બેઠકો પર વિજય મેળવ્યો છે. 30 મેના રોજ શપથગ્રહણ શનિવારે સાંજે વડા પ્રધાન તરીકે નરેન્દ્ર મોદીના નામ પર એનડીએના સાંસદોએ સર્વસંમતિથી મહોર મારી હતી. ઉપરાંત તેમને એનડીએના નેતા તરીકે પણ ચૂંટવામાં આવ્યા હતા. ભાજપ એકલા હાથે લોકસભામાં બહુમત મેળવી લીધો છે, ભાજપે કુલ 303 બેઠકો જીતી છે અને એનડીએની 350થી પણ વધારે બેઠકો છે. રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ 30 મેના રોજ સાંજે 7 વાગ્યે રાષ્ટ્રપતિ ભવન ખાતે વડા પ્રધાન અને કેન્દ્રીય મંત્રીઓને પોતાના પદ અને ગોપનીયતાના શપથગ્રહણ કરાવશે. બીજી ટર્મમાં નરેન્દ્ર મોદીની કૅબિનેટમાં અમિત શાહને કયો હોદ્દો આપવામાં આવશે તેના પર સૌની નજર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લોકસભા ચૂંટણીમાં મળેલા ઐતિહાસિક વિજય બાદ સોમવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પોતાના સંસદીય ક્ષેત્ર વારાસણી પહોંચ્યા. +text: બેન્ચે નવા ચૂંટાયેલા ધારાસભ્યોની સુરક્ષા માટે પૂરતી વ્યવસ્થા કરવા કર્ણાટકના ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ પોલીસને આદેશ આપ્યો છે. કર્ણાટક વિધાનસભા ચૂંટણી બાદ કોઈ પણ પક્ષને બહુમત મળ્યો ન હતો. 104 બેઠક સાથે ભાજપ સૌથી મોટો પક્ષ બન્યો હતો. ચૂંટણી બાદ કોંગ્રેસ (78) અને જેડીએસએ (37) મળીને સરકાર રચવા માટે દાવો કર્યો હતો. ચુકાદા બાદ યેદિયુરપ્પાએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે તેઓ વિશ્વાસમત જીતી શકે છે. કોંગ્રેસે ભાજપ પર ધારાસભ્યોને ખરીદવા માટે પ્રયાસ કરવાનો આરોપ મૂક્યો હતો. હાલમાં જેડીએસ તથા કોંગ્રેસના ધારાસભ્યો હૈદરાબાદમાં છે. કોંગ્રેસનો આરોપ છે કે ધારાસભ્યોને ખરીદી શકાય તે માટે રાજ્યપાલે પંદર દિવસનો સમય આપેલો જોકે, રાજ્યપાલે ભાજપને સરકાર રચવાનું આમંત્રણ આપતા આ મામલો સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યો હતો. ગુરૂવારે વહેલી સવારે 1.45 કલાકે સુનાવણી હાથ ધરનારી જસ્ટિસ એ. કે. સિકરી, જસ્ટિસ અશોક ભૂષણ અને જસ્ટિસ શરદ અરવિંદ બોબડેની બેન્ચે જ શુક્રવારે સુનાવણી હાથ ધરી હતી. ભાજપે માગ કરી હતી કે વધુ સમયની માગ કરી હતી, પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે આ દલીલ ગ્રાહ્યા રાખી ન હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે કોઈ નીતિવિષયક નિર્ણય ન લેવા યેદિયુરપ્પાને નિર્દેશ આપ્યા હતા. હવે શું થશે? રાજ્ય વિધાનસુધાના સચિવ ગૃહમાં સૌથી વધુ વખત ચૂંટાયેલા સૌથી વરિષ્ઠ ધારાસભ્યને પ્રો-ટેમ સ્પીકર બનાવશે. વિધાનસુધાના સચિવ પ્રો-ટેમ સ્પીકર માટે રાજ્યપાલને નામ મોકલશે. રાજ્યપાલ તેમને શપથ ગ્રહણ કરાવશે. પ્રો-ટેમ સ્પીકરના નિર્દેશને આધારે વિધાનસુધાના સચિવ નવા ચૂંટાયેલા સભ્યોને ધારાસભ્યપદના શપથ લેવા માટે ગૃહમાં હાજર રહેવા માટે આમંત્રણ મોકલે છે. તમામ સભ્યોને શપથ લેવડાવવાની પ્રક્રિયા ખાસ્સી લાંબી હોય છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પ્રમાણે, ચાર વાગ્યા સુધીમાં પૂર્ણ ન પણ થાય. કર્ણાટક વિધાનસભાના પૂર્વ સ્પીકર કે. આર. રમેશે બીબીસી સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું, "આ સંજોગમાં સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશનું શબ્દશઃ નહીં, પરંતુ તેના હાર્દનું પાલન કરવાનું હોય છે. ધારાસભ્યોની શપથવિધિ અંગે બે વિકલ્પ છે. અ.) પ્રો-ટેમ સ્પીકર વિશ્વાસમતની પ્રક્રિયાનું નેતૃત્વ કરે બ.) સ્પીકરની ચૂંટણી કરવી. ધ્વનિમતના આધારે વિશ્વાસમત લેવાની છૂટ મળી શકે છે. અથવા તો મત વિભાજનની પણ માગ થઈ શકે છે. જો મતવિભાજન હાથ ધરવામાં આવે તો કોરમબેલ વગાડવામાં આવે છે, દરવાજા બંધ રાખવામાં આવે છે અને ધારાસભ્યોએ ઊભા થવાનું હોય છે, જેના આધારે બંને બાજુઓને મળેલા મતોની ગણતરી કરવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયા પૂર્ણ થયા બાદ સ્પીકાર દ્વારા પરિણામની જાહેરાત કરવામાં આવે છે. સુપ્રીમમાં શું થયું હતું? કોંગ્રેસે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન દાવો કર્યો હતો કે જેડીએસે રાજ્યપાલને સરકાર બનાવવા માટે મળવાનો સમય માગ્યો હતો અને 115 ધારાસભ્યોના સમર્થન સાથેનો પત્ર પણ આપ્યો હતો પણ તેમને આમંત્રણ ન આપીને ભાજપને સરકાર બનાવવાનું આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું. કોંગ્રેસનો આરોપ છે કે ભાજપને સરકાર બનાવવા માટે બહુમતીના આંકડા સાથેનો કોઈ જ પત્ર રાજ્યપાલને આપ્યો નથી અને જો કોઈ પત્ર આપ્યો હોય તો તેઓ દેખાડે. જેને પગલે યેદિયુરપ્પા દ્વારા સરકાર બનાવવા માટે રાજ્યપાલને સોંપાયેલો પત્ર સુપ્રીમે કોર્ટે રજૂ કરવા જણાવ્યું હતું. કોર્ટમાં અભિષેક મનુ સંઘવીએ કોંગ્રેસનો પક્ષ રાખ્યો, જ્યારે ભાજપના બે ધારાસભ્યો વતી પૂર્વ ઍટર્ની જનરલ મુકુલ રોહતગી હાજર રહ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે શનિવારે સાંજે ચાર કલાકે વિશ્વાસ મત હાંસલ કરવા કર્ણાટકની ભાજપ સરકારને બહુમત સાબિત કરવા આદેશ આપ્યો છે. એ પૂર્વ તમામ કામગીરી પૂર્ણ કરવા સુપ્રીમ કોર્ટના ત્રણ જજોની ખંડપીઠે આદેશ આપ્યો હતો. +text: કે.પરાસરન રામલલા વિરાજમાન તરફથી સુપ્રીમ કોર્ટમાં વરિષ્ઠ વકીલ કે. પરાસરને દલીલો કરી હતી. પરાસરનની વય હાલ 93 વર્ષની છે અને તેઓ પોતાની યુવા ટીમ સાથે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ભાગવાન રામ તરફથી દલીલ કરી રહ્યા હતા. 9 ઑક્ટોબર 1927એ તમિલનાડૂના શ્રીરંગમમાં જન્મેલા પરાસરન તમિલનાડૂના ઍડ્વોકેટ જનરલ ઉપરાંત ભારતના ઍટર્ની જનરલ પણ રહી ચૂક્યા છે. તે ઉપરાંત તેઓ વર્ષ 2012થી 2018 વચ્ચે રાજ્યસભાના સભ્ય પણ રહી ચૂક્યા છે. પરાસરનને પદ્મભૂષણ અને પદ્મવિભૂષણથી પણ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. હિંદુ કાયદાના નિષ્ણાત પરાસરને કાયદામાં સ્નાતકનો અભ્યાસ કર્યો છે અને હિંદુ કાયદાના અભ્યાસ બદલ તેમને ગોલ્ડ મેડલ પણ મળી ચૂક્યો છે. અભ્યાસ પૂર્ણ કરીને 50ના દાયકામાં તેમણે વકીલાત શરૂ કરી હતી. તેઓ કૉંગ્રેસ સરકારના ઘણા નજીક રહ્યા. તે ઉપરાંત વાજપેયીની સરકાર દરમિયાન તેમણે સંવિધાનનાં કામકાજોની સમીક્ષા કરવા માટે બનેલી સંપાદકીય સમિતિમાં પણ કામ કર્યું હતું. પરાસરન હિંદુ ધર્મનું ઊંડું જ્ઞાન ધરાવે છે. અયોધ્યાના મુદ્દે રામલલા વિરાજમાનના વકીલ રહેવા ઉપરાંત તેઓ સબરીમાલામંદિરના મુદ્દે ભગવાન અયપ્પા તરફથી પણ લડી રહ્યા છે. હિંદુ ધર્મ પર આટલી મજબૂત પકડ હોવાને કારણે જ પરાસરન ભગવાન રામ સાથે ઘનિષ્ઠતા અનુભવે છે. તેમના નજીકના લોકો જણાવે છે કે અયોધ્યા મુદ્દે સુપ્રીમ કોર્ટમાં 40 દિવસ સુધી ચાલેલી રોજની સુનાવણી દરમિયાન તેઓ દરરોજ બહુ મહેનત કરતા હતા. સુનાવણી સવારે 10.30 વાગ્યે શરૂ થતી હતી અને સાંજે 4થી 5 વાગ્યા સુધી ચાલતી હતી. પરંતુ પરાસરન સુનાવણીથી પહેલાં કેસનાં દરેક પાસા પર ગંભીરતાથી કામ કરતા હતા. પરાસરનની ટીમમાં પીવી યોગેશ્વરન, અનિરુદ્ધ શર્મા, શ્રીધર પોટ્ટારાજૂ, અદિતિ દાની, અશ્વિનકુમાર ડિએસ અને ભક્તિવર્ધન સિંહ જેવાં યુવા વકીલો છે. તેમની ટીમ આ ઉંમરે પણ તેમની ઊર્જા અને યાદશક્તિને જોઈને ઉત્સાહિત થઈ જાય છે. તેમને દરેક મહત્ત્વના કેસો મોઢે છે. પરાસરનની સુપ્રીમ કોર્ટમાં દલીલો રામલલા વિરાજમાન તરફથી દલીલ કરતાં પરાસરને કહ્યું હતું કે આ મુદ્દે કડક પુવારાની માગમાં ઢીલ મળવી જોઈએ કારણ કે હિંદુઓ માને છે કે એ સ્થળ પર ભગવાન રામનો આત્મા રહેલો છે, તેથી જ શ્રદ્ધાળુઓની અતૂટ શ્રદ્ધા ભગવાન રામના જન્મસ્થાન સાથે જોડાયેલી છે. તેમની આ દલીલ બાદ સુપ્રીમ કોર્ટના જસ્ટિસ બોબડેએ પરાસરનને પૂછ્યું હતું કે શું ઇસુ ખ્રિસ્ત બેથલેહામમાં જન્મ્યા હતા એવો પ્રશ્ન કોઈ કોર્ટમાં પુછાયો છે? તે ઉપરાંત પરાસરને સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ ઘણા તર્ક-વિતર્ક રજૂ કર્યા હતા. જેમાંથી સૌથી મહત્ત્વની દલીલ એ હતી કે તેમણે રામજન્મભૂમિને ન્યાયિક વ્યક્તિ ગણાવી હતી. આ કારણે આ મુદ્દે કોઈ સંયુક્ત કબજો આપી શકાય એમ નહોતું, કારણ કે એ અવિભાજ્ય છે. પરાસરને પોતાની દલીલોમાં જમીનને દેવત્વનો દરજ્જો આપ્યો હતો. તેમનું કહેવું હતું કે હિંદુ ધર્મમાં મૂર્તિઓને છોડીને સૂરજ, નદી, વૃક્ષો વગેરેને દેવત્વનો દરજ્જો પ્રાપ્ત ��ે. તેથી જમીનને પણ દેવત્વનો દરજ્જો આપી શકાય છે. રામજન્મભૂમિ ઉપરાંત પરાસરને બાબરી મસ્જિદના નિર્માણ પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું હતું કે બાબરી મસ્જિદને ઇસ્લામી કાયદા અનુસાર બનાવેલી મસ્જિદ માની શકાય નહીં કારણ કે તેને કોઈ બીજા ધાર્મિક સ્થળને તોડીને બનાવવામાં આવી હતી. તેમણે એવી પણ દલીલ કરી કે બાબરી મસ્જિદને એક મસ્જિદ રૂપે બંધ કરી દેવામાં આવી હતી જે બાદ તેમાં મુસલમાનોએ નમાજ પઢવાનું બંધ કરી દીધું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બાબરી-રામજન્મભૂમિના વિવાદ મુદ્દે સુપ્રીમ કોર્ટે વિવાદિત જમીનને રામલલા વિરાજમાનને આપવાનો ફેંસલો સંભળાવ્યો છે. આ સાથે જ સુપ્રીમ કોર્ટે સુન્ની વકફ બોર્ડને અયોધ્યામાં જ અનુકૂળ જગ્યાએ પાંચ એકર જમીન આપવા કહ્યું છે. +text: ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે જાહેરાત કરી છે, "તમામ જ્ઞાતિ-જાતિના લાયકાત ધરાવતા ઉમેદવારોની ભરતી કરવામાં આવશે. મહિલા અનામતના ધોરણો પણ જાળવવામાં આવશે." "62.5 ટકા મેળવનારાં તમામ જ્ઞાતિનાં મહિલાઓ ઉમેદવારોની ભરતી કરવામાં આવશે. બધાને લાભ મળે એ માટે નવી ભરતી કરવાનો નિર્ણય લીધો છે." ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલ દ્વારા જાહેરાત કરવામાં આવી છે કે ભરતીની સંખ્યામાં માતબર વધારો કરવામાં આવ્યો છે. નીતિન પટેલે જાહેરાત કરી છે કે અગાઉ 3,077 બેઠક માટે ભરતી થનારી હતી, જેના બદલે હવે 5,227 જગ્યાઓ માટે ભરતી કરવામાં આવશે. અગાઉ બક્ષીપંચના 1834 ઉમેદવારોની ભરતી થનાર હતી અને હવે 3248ની ભરતી કરવામાં આવશે. એ જ પ્રમાણે અનુસૂચિત જાતિના 376 ઉમેદવારના બદલે હવે 588 ઉમેદવારને નોકરી મળશે. અનુસૂચિત જનજાતિની 476 જગ્યાઓ ભરવાપાત્ર હતી, જેના બદલે હવે 511 બેઠકો માટે ભરતી કરવામાં આવશે. બિનઅનામત માટે 421 ભરતી કરવાની થતી હતી હવે એના બદલે 880 બેઠક માટે ભરતી કરાશે. શું છે મામલો? 60 દિવસ કરતાં વધુ સમયથી ગાંધીનગરમાં સત્યાગ્રહ છાવણી ખાતે એસસી, એસટી, ઓબીસી સમાજનાં મહિલા ઉમેદવારો સરકારના પરિપત્ર સામે વિરોધ કરી રહ્યાં છે. મહિલાઓના આંદોલન બાદ ગુજરાત સરકારે એ વિવાદિત પરિપત્ર રદ કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. ગુજરાત સરકારે એ પરિપત્ર રદ કરવાની જાહેરાત કરી એ બાદ હવે બિનઅનામત વર્ગનાં મહિલા ઉમેદવારો મેદાને આવ્યાં છે. તેમનું કહેવું છે કે સરકારે આ પરિપત્ર રદ કરીને અમને અન્યાય કર્યો છે. પરિપત્રની તરફેણ અને વિરોધ એલઆરડીની પરીક્ષા આપનારાં અનામત વર્ગનાં મહિલા ઉમેદવારોની ફરિયાદ હતી કે સરકારે બિનઅનામત વર્ગમાં અનામત વર્ગનાં યોગ્ય મહિલા ઉમેદવારોને મેરિટ યાદીમાં સ્થાન આપ્યું નથી. રાજકોટથી આવેલાં પૂજા સાગઠિયા ગાંધીનગરમાં આંદોલન કરી રહ્યાં છે. બીબીસી ગુજરાતીના સંવાદદાતા રોક્સી ગાગડેકર છારા સાથેની વાતચીતમાં તેઓ કહે છે, "અમે છેલ્લા 64 દિવસથી ગાંધીનગરમાં સત્યાગ્રહ છાવણી ખાતે ગાંધીચીંધ્યા માર્ગે આંદોલન કરી રહ્યાં છીએ અને છેલ્લા 21 દિવસથી સાત બહેનોએ અને સક્સેનાસાહેબે ઉપવાસ શરૂ કર્યા છે." તેમનું કહેવું છે, "ગુજરાત સરકાર એવું ઇચ્છે છે કે અમે ભણીને આગળ ન વધીએ. જો ભણીએ તો ગુજરાત સરકાર સામે આંદોલન કરી શકે ને, એટલે ગુજરાત સરકારે આ પરિપત્ર દાખલ કર્યો છે." આંદોલન કરનારાં મહિલા ઉમેદવારો કહે છે કે આ પરિપત્ર ગેરબંધારણીય છે. તેઓ કહે છે, "શું અમે એસસી, એસટી, ઓબીસીમાં જન્મ લીધો એ અમારો ગુનો છે, મહિલા છીએ એ અમારો ગુનો છે?" પૂજાબહેન કહે છે કે ડૉક્યુમૅન્ટ વેરિફિકેશન સુધી એસસી, એસટી, ઓબીસીની બહેનોને જનરલમાં ગણવામાં આવી હતી, પણ જ્યારે ફાઇનલ રિઝલ્ટ બહાર પાડવામાં આવ્યું ત્યારે એસસી, એસટી, ઓબીસીની બહેનોને જનરલમાંથી કાઢીને અનામતના ક્વૉટામાં સામેલ કરવામાં આવી હતી. જેને કારણે અમારી બહેનોને અન્યાય થયો છે. તો અન્ય મહિલા ઉમેદવારો પરિપત્ર રદ કરવાના સરકારના નિર્ણયને એકતરફી ગણાવે છે. શીતલબા વાઘેલા કહે છે કે આ સરકાર કોઈ પણ નિર્ણય સરખી રીતે લઈ નથી શકતી. સરકાર એવા નિર્ણયો જ શું કામ લે છે કે વિરોધનો સામનો કરવો પડે. સરકારને ખુદને ખબર નથી કે મારે શું નિર્ણય લેવો. અન્ય મહિલા ઉમેદવારોનું કહેવું છે કે અનામતવાળા અને બિનઅનામતવાળા કોઈને પણ અન્યાય ન થવો જોઈએ. આથી અમે પણ હવે આંદોલન માટે તૈયાર છીએ. સરકારે બધા સમાજની દીકરીઓને ન્યાય આપવો જોઈએ. સરકારના પરિપત્રમાં એવો ઉલ્લેખ છે કે જો મેરિટના આધારે અનામતવાળાં મહિલા ઉમેદવારો પસંદગી પામે તો તેઓને અનામતના ક્વૉટામાં ગણવા. નોંધનીય છે કે ગાંધીનગરમાં 62 દિવસથી વધુ સમયથી ઓબીસી-એસસી, એસટી સમાજનાં મહિલા ઉમેદવારો ધરણાં કરી રહ્યાં હતાં. અનુસૂચિત જાતિ, જનજાતિ અને ઓબીસીના સત્તાપક્ષના સાંસદો અને ધારાસભ્યોએ જ નહીં અનામત વર્ગના કેટલાક મંત્રીઓએ પણ અનામત વર્ગનાં મહિલાઓને એલઆરડીની ભરતીમાં અન્યાય અંગે મુખ્ય મંત્રીને પત્ર લખ્યા હતા. અગાઉ શ્રમ અને રોજગારમંત્રી દિલીપ ઠાકોરે બીબીસીના સહયોગી ભાર્ગવ પરીખને જણાવ્યું, "અલગઅલગ સમાજના લોકોની રજૂઆતો ઘણા સમયથી મળી રહી હતી જેના સંદર્ભમાં અમે આજે ઓબીસી અને અન્ય જ્ઞાતિના આગેવાનો સાથે મુખ્ય મંત્રીની અધ્યક્ષતામાં બેઠક કરી હતી." "આ બેઠકમાં એલઆરડી મુદ્દે પરિપત્રમાં ફેરફાર કરવાનું નક્કી કર્યું છે. હવે કોઈ પણ સમાજને અન્યાય ન થાય તે પ્રકારે નવો પરિપત્ર જાહેર કરવામાં આવશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો LRD ભરતીમાં અનામત મામલે છેલ્લા અનેક દિવસથી ચાલી રહેલા આંદોલન બાદ ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલ દ્વારા પત્રકારપરિષદ યોજવામાં આવી. +text: આંતરિક વરિષ્ઠતામાં બીજા ક્રમના જજ એવા જસ્ટિસ મિશ્રાને તા. 5મી મેના રિપોર્ટ સોંપવામાં આવ્યો હતો. તેની એક નકલ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈને આપવામાં આવી હતી, પરંતુ ફરિયાદી મહિલાને હજુ સુધી આ નકલ આપવામાં આવી નથી. ફરિયાદી મહિલાનું કહેવું છે કે, તેમની ફરિયાદને કયા આધારે નકારવામાં આવી, તે અંગે તેમને જાણ કરવામાં નથી આવી. આ સુનાવણી ઍક્સ પાર્ટી (એક પક્ષકારની ગેરહાજરીમાં) હાથ ધરવામાં આવી હોવાથી તેના અંગે શંકા ઉઠવા પામી હતી. બીજું કે ફરિયાદી મહિલાએ કમિટીની સુનાવણીમાં હાજર રહેવાનો ઇન્કાર કરી દીધો હતો એટલે ઍક્સ પાર્ટી રિપોર્ટનું કોઈ મહત્ત્વ નથી રહેતું. બીજું કે ફરિયાદી મહિલાને પસંદગીના વકીલ રાખવાની તક આપવામાં આવી ન હતી, વાસ્તવમાં તે મૌલિક અધિકાર છે. આ સિવાય ઇન્ટરલ કમિટીના ત્રણ જજ છે, તેમની પસંદગી કેવી રીતે થઈ એ અંગે અમને જાણ નથી. આ અંગે ન તો કોઈ નોટિફિકેશન બહાર પાડવામાં આવ્યું છે કે ન તો કોઈ ઠરાવ છે. સૌથી મોટી વાત. તા. 20મી એપ્રિલે ખુદ મુખ્ય ન્યાયાધીશ ખંડપીઠમાં ખુદ ચીફ જસ્ટિસ બેઠા હતા, તે દિવસે જે કંઈ થયું તે ગેરકાયદેસર હતું એટલે આ રિપોર્ટનું કોઈ મહત્ત્વ નથી. સુપ્રીમ કોર્ટના સેક્રેટરી જનરલ દ્વારા નિવેદન બહાર પાડીને જણાવવામાં આવ્યું હતું કે આ રિપોર્ટને સાર્વજનિક નહીં કરવામાં આવે. આ માટે વર્ષ 2003માં ઇંદિરા જયસિંહે લડેલાં એક કેસનો હવાલો આપવામાં આવે છે. ઇંદિરા જયસિંહ વિ. સુપ્રીમ કોર્ટ 5 SCC 494ના કેસ મુજબ આંતરિક પ્રક્રિયા હેઠળ ગઠિત સમિતિનો રિપોર્ટ સાર્વજનિક કરવાની જરૂર નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 2003નો એ કેસ શું છે? 2003નો એ કેસ પણ જાતીય શોષણ સંદર્ભે હતો. કર્ણાટક હાઈકોર્ટના એક જજ ઉપર જાતીય શોષણના આરોપ લાગ્યા હતા. એ સમયે પબ્લિક નોટિફિકેશન બહાર પાડીને તપાસ હાથ ધરવામ��ં આવી હતી. તેમાં માહિતી આપવા માટે હું પણ ગઈ હતી. જ્યારે રિપોર્ટ બહાર આવી તો મને જાણવા મળ્યું કે તે કેસમાં પણ ક્લીનચિટ આપી દેવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ હું સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગઈ હતી અને માગ કરી હતી કે મને પણ રિપોર્ટની નકલ મળવી જોઈએ. મારી એ અરજી ઉપર સુપ્રીમ કોર્ટે ચુકાદો આપ્યો હતો કે અમે તમને નકલ નહીં આપીએ. આપે એ જાણવું રહ્યું કે એ સમયે માહિતી અધિકારનો કાયદો ન હતો. હવે જ્યારે આ કાયદો લાગુ થઈ ગયો છે ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે પણ તેનો કાયદો બદલવો રહ્યો. હું એવું માનું છું કે એ ચુકાદો આ કેસમાં લાગુ ન થઈ શકે. હાલમાં ફરિયાદી મહિલાને રિપોર્ટની નકલ નથી મળી. મહિલાએ નિવેદન બહાર પાડીને કહ્યું છે કે તેમને લાગતું નથી કે રિપોર્ટની નકલ તેમને મળશે. મહિલા પાસે રહેલા વિકલ્પ વર્તમાન સંજોગોમાં મહિલા પાસે કેટલા વિકલ્પ રહે છે, તે જાણવું રહે. હજુ પણ મહિલા પાસે અનેક રસ્તા છે. સૌપ્રથમ તો આ રિપોર્ટને પડકારી શકાય છે. આ વહીવટી રિપોર્ટ છે અને કાયદાકીય પ્રક્રિયા દ્વારા તેને પડકારી શકાય છે. મહિલા ડિસ્પોઝલ ઑર્ડરને પડકારી શકે છે અને ફોજદારી ફરિયાદ પણ દાખલ કરી શકે છે. મહિલા ઉપર છે કે તે કયો વિકલ્પ પસંદ કરે છે. રિપોર્ટની નકલ નથી એટલે કોઈ વિકલ્પ વધતા નથી અને તમામ દરવાજા બંધ થઈ ગયા છે, એવું માની લેવું અયોગ્ય છે. મહિલા રિપોર્ટની નકલ મેળવવા માટે પણ કોર્ટના દરવાજા ખખડાવી શકે છે. ગમે તે ચુકાદો હોય, મહિલા પાસે અનેક વિકલ્પ રહેલા છે. કેટલાક તબક્કામાં એવી ચર્ચા ચાલે છે કે મુખ્ય ન્યાયાધીશની સામે મહાભિયોગનો એકમાત્ર વિકલ્પ છે. એ વિકલ્પ છે, પરંતુ તે એકમાત્ર વિકલ્પ નથી. પરંતુ મધ્ય પ્રદેશના એક કેસને ધ્યાને લઈએ તો એક મહિલાએ જજની ઉપર જાતીય શોષણનો આરોપ મૂક્યો હતો, બાદમાં તેમની સામે મહાભિયોગનો પ્રસ્તાવ લાવવામાં આવ્યો હતો. (વરિષ્ઠ વકીલ ઇંદિરા જયસિંહ સાથે બીબીસી સંવાદદાતા દિવ્યા આર્યની વાતચીતના આધારે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટની આંતરિક સમિતિએ મુખ્ય ન્યાયાધીશ રંજન ગોગોઈ ઉપર મૂકવામાં આવેલાં જાતીય સતામણીના આરોપોને નિરાધાર ઠેરવ્યા છે. +text: સોશિયલ મીડિયા સૅલિબ્રિટીઝ બટ પર ધ્યાનાકાર્ષિત કરતી તસવીરો મૂકે છે. ત્રણ બાળકોનાં માતા લીહ BBL સર્જરી માટે ઇંગ્લૅન્ડથી તુર્કી ગયાં હતાં, જ્યાં સર્જરી દરમિયાન તેનું મૃત્યુ થયું. લીહ કૅમ્બ્રિજ ઇંગ્લૅન્ડના લીડ્સ શહ��રના રહેવાસી હતાં અને તુર્કીના ઇઝમીર શહેરમાં ગયાં હતાં, જ્યાં ક્લિનિકમાં સર્જરી દરમિયાન તેમને ત્રણ હાર્ટ ઍટેક આવ્યાં. આ સર્જરીમાં પેટની ચરબી લઈને બટ એટલે કે નિતંબને ભરાવદાર બનાવવામાં આવે છે. લીહ કૅમ્બ્રિજના પાર્ટનર સ્કૉટ ફ્રૅન્કસે આ માહિતી બ્રિટિશ અખબાર 'ધ સન'ને આપી હતી. શા માટે આ ટ્રૅન્ડ વધી રહ્યો છે અને શા માટે તેની સર્જરી જીવલેણ નીવડી શકે છે. શા માટે જીવલેણ? સેલિબ્રિટિઝની તસવીરો જોઈને મહિલાઓ BBL કરાવવા લલચાય છે બ્રિટનમાં BBL સર્જરી મોંઘી હોવાથી 29 વર્ષીય બ્યુટીશિયન લીહે તુર્કીમાં જઈને આ સર્જરી કરાવવાનો નિર્ણય લીધો. ફ્રૅન્ક્સના કહેવા પ્રમાણે, પેટની ચરબીને કારણે લીહ કંટાળી ગયાં હતાં એટલે તેમણે BBL કરાવવાનો નિર્ણય લીધો હતો. લીહના પાડોશી સમગ્ર ઘટનાક્રમથી આશ્ચર્યચકિત છે. તેમને લાગે છે કે લીહના પાર્ટનર આ સર્જરી માટે તૈયાર ન હતાં. બ્રિટનમાં માત્ર લીહ જ BBL સર્જરી કરાવવા તત્પર હતાં, એવું નથી. લંડનનાં જૉય વિલિયમ્સ 2014માં સર્જરી કરાવવા માટે બેંગકોક ગયાં હતાં. સર્જરી દરમિયાન જૉયને ઇન્ફૅક્શન થયું અને એનેસ્થૅસિયાની અસર હેઠળ જ તેમનું મૃત્યુ થયું. ત્રણ વર્ષ પહેલાં લંડનમાં રહેતા 20 વર્ષીય ક્લાઉડિયા એડરોટિમી BBL સર્જરી માટે અમેરિકા ગયાં હતાં, જ્યાં સર્જરી દરમિયાન તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. પ્લાસ્ટિક સર્જન બ્રાયન માયોયુના કહેવા પ્રમાણે, BBL સર્જરી પણ અન્ય કૉસ્મેટિક સર્જરી જેટલી જ જોખમી છે. BBL સર્જરીના કારણે સ્કૉટ ફ્રૅન્ક્સના પાર્ટનરનું મૃત્યુ થયું માયોયુના કહે છે, "આ પ્રકારની સર્જરી કરનારાઓ તાલીમબદ્ધ તથા નિષ્ણાત નથી. જો ચરબીની માંસપેશીઓના ટિશ્યૂ તથા બટના નીચેનાં ભાગને ઊંડાણ સુધી ભરવામાં આવે તો તે જોખમી સાબિત થાય છે." "ચરબી થર સ્વરૂપમાં હોય છે, એટલે તેનાં કારણે લોહીનાં પરિભ્રમણમાં અવરોધ ઊભો થાય છે, જેનાં કારણે મૃત્યુ થાય છે. જો આપ ચરબીને શિફ્ટ કરતા હો તો આવાં જોખમો વિશે સતર્ક રહેવું જોઈએ." 31 વર્ષીય ફ્રૅન્ક્સે ધ સનને કહ્યું, "લીહ એનેસ્થૅસિયાની અસર (બેભાનાવસ્થામાં) હતાં અને તે વખતે રક્તપ્રવાહમાં ફેટ જામી ગઈ, જેનાં કારણે ઑક્સિજનની ઊણપ ઊભી થઈ." "લીહની સ્થિતિ સ્થિર તો થઈ ગઈ, પરંતુ ત્યારબાદ તેને ત્રણ હાર્ટ ઍટેક આવ્યાં, જે પ્રાણઘાતક નીવડ્યા." બિગ બટનો મોટો ક્રેઝ કેમ? માયોયુનું કહેવું છે કે ઇન્ટરનેશનલ સોસાયટીના પ્લાસ્ટિક સર્જન્સે એક ટાસ્કફોર્સનું ગઠન કર્યું છે. જે BBL સર્જરી અંગે રિપોર્ટ આપશે. BBL સર્જરીમાં મૃત્યુની ટકાવારી દર ત્રણ હજારે એકની છે. માયોયુ કહે છે કે આ સર્જરી દરમિયાન મૃત્યુના કિસ્સાની તપાસ કરતા માલૂમ પડ્યું હતું કે બટની માંસપેશિઓમાં ફેટના થર જામી ગયાં હતાં. પશ્ચિમ લંડન ખાતે ચેલ્સીના કડાગેન ક્લિનિકના એક સર્જને કહ્યું હતું કે ગત ચાર વર્ષ દરમિયાન બટના આકારને સુડોળ બનાવવા માટે સર્જરી કરાવનારાંઓની સંખ્યા વધી છે. આ ક્રેઝ અંગે પૂછવામાં આવતા તેમણે કહ્યું, "અમુક વર્ષો પહેલાં સુધી મહિલાઓ નાના નિતંબ પસંદ કરતી હતી. નિતંબની સાઇઝ ઘટાડવા માટે સર્જરી પણ કરાવતી હતી, પરંતુ હવે તે 'આઉટ ઑફ ફેશન' થઈ ગઈ છે. હવે BBLની ડિમાન્ડ વધુ છે." સ્વાભાવિક રીતે સવાલ થાય કે મહિલાઓને મોટા કદનાં નિતંબ કેમ પસંદ પડી રહ્યાં છે? માયોયુ કહે છે, "હાલનો સમય પૉપ્યુલર કલ્ચરનો છે. મહિલાઓમાં ઘાટીલું દેહલાલિત્યનો ક્રેઝ વધી રહ્યો છે. આપણે વૈવિધ્યસભર સંસ્કૃતિ તથા વંશીય વિશ્વમાં રહીએ છીએ." "દુનિયામાં દરેકનાં શરીરના આકાર અલગ-અલગ છે. આજના સમયમાં ટેકનૉલૉજીની મદદથી મનપસંદ આકાર મેળવી શકાય છે." કિમ કાર્દશિયન, કાઈલી જેનર તથા કાર્ડી બી જેવી સૅલિબ્રિટીના સોશિયલ મીડિયા પર હજારો ફોલોઅર્સ છે. આ અભિનેત્રીઓ તેમના નિતંબ પર ધ્યાનાકાર્ષિત કરે તેવી તસવીરો નિયમિત રીતે સોશિયલ હેન્ડલ્સ પર મૂકે છે. આ તસવીરોને જોઈને મહિલાઓ પ્રેરિત થાય છે. માયોયુ કહે છે, "મોટાભાગની મહિલાઓને લાગે છે કે આ પ્રકારના ઑપરેશનથી તેમને બે લાભ થઈ રહ્યા છે. પહેલું કે તેમને પેટ પર ચરબી નથી જોઈતી, એટલે ત્યાંથી દૂર થઈ જાય છે અને જ્યાં જોઈએ છે ત્યાં (બટ પર) લગાવડાવે છે. તુર્કી જેવા દેશોમાં આ પ્રકારની સર્જરી બ્રિટનની સરખામણીએ સસ્તી છે." શું થાય છે બટ સર્જરીમાં? આ સર્જરીમાં નિતંબને ઘાટ આપીને ભરાવદાર બનાવવામાં આવે છે, જેથી કરીને તે જોવામાં આકર્ષક લાગે. સર્જન દ્વારા સિલિકૉન તથા શરીરના અન્ય ભાગોની વધારાની ચરબી અહીં શિફ્ટ કરવામાં આવે છે. આ સર્જરી પાછળનો ખર્ચ ક્લિનિક તથા દેશ પર આધાર રાખે છે. બ્રિટનમાં લગભગ રૂ. છ લાખનો ખર્ચ થાય છે, જ્યારે ભારતમાં લગભગ રૂ. ત્રણ લાખનો ખર્ચ થાય છે. સર્જરી બાદ ખૂબ જ દુખાવો થાય છે. ત્રણ અઠવાડિયા સુધી બટ પર ભાર આવે તે રીતે બેસવાની મનાઈ હોય છે. ઘણી વખત આ પ્રકારની સર્જરી જીવલેણ પણ સાબિત થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફેશન ઇન્ડસ્ટ્ર��માં ક્યારે કયો ટ્રૅન્ડ ચલણ પકડી લે તે કહી ન શકાય. હાલમાં 'બ્રાઝિલિયન બટ લિફ્ટ' એટલે કે 'BBL'નું ચલણ વધ્યું છે. યુવતીઓમાં એટલી હદે ક્રેઝ વધી ગયો છે કે તેઓ જીવ પણ જોખમમાં મૂકવા તૈયાર છે. +text: વર્તમાન ટુર્નામેન્ટમાં મુંબઈ આઠ પૉઇન્ટ સાથે દિલ્હીની બરાબરી પર આવી ગયું છે, તો રાજસ્થાન માટે આ સળંગ ત્રીજો પરાજય હતો. આ મૅચ પહેલાં જો મુંબઈ માટે કોઈ નિરાશા હોય તો તે તેમના ઘાતક બૉલર જસપ્રીત બુમરાહ હતા. ક્રિકેટના કોઈ પણ ફૉર્મેટના સૌથી ખતરનાક બૉલર અને તેમાંય ડેથ ઓવરમાં તો એકદમ અકસીર મનાતા બુમરાહ આ વખતે તેમના ઘાતક મૂડમાં જોવા મળતા ન હતા. જોકે મંગળવારની મૅચ બાદ આ ફરિયાદ દૂર થઈ ગઈ, તેમણે રાજસ્થાન રોયલ્સ સામે અત્યંત વેધક બૉલિંગ કરી હતી. કિવિ બૉલર ટ્રેન્ટ બોલ્ટ સાથે મળીને બુમરાહે રાજસ્થાન રૉયલ્સની બેટિંગની કમર તોડી નાખી હતી. મંગળવારે તેમણે ચાર ઓવરમાં 20 રન આપીને ચાર વિકેટ ખેરવી હતી. આ સિઝનમાં રમાયેલી 20માંથી પાંચેક મૅચમાં જ એવું બન્યું છે કે કોઈ કૅપ્ટને ટૉસ બાદ પ્રથમ બેટિંગ કરવાનું પસંદ કર્યું હોય પરંતુ રોહિત શર્મા બે વાર આ જુગાર રમી ગયા અને બંને મૅચમાં તેમને સફળતા મળી હતી. પ્રથમ બેટિંગ લઈને પણ જીત હાંસલ કરી શકાય એ વાત ગઈકાલની મૅચમાં ફરીથી પુરવાર થઈ. જોકે આ માટે શરત એટલી જ કે તમારી પાસે બૅટ્સમૅને કરેલા રનને ડિફેન્ડ કરવા માટે સારા બૉલર હોવા જરૂરી છે. આઈસીસીના વન-ડે રેન્કિંગમાં મોખરાના બે ક્રમ ધરાવતાં બૉલર ટ્રેન્ટ બોલ્ટ અને જસપ્રીત બુમરાહ હાલમાં મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ માટે રમી રહ્યા છે અને તેમાંય બંને બૉલર ફૉર્મમાં હોય તો શું થાય? બસ પરિણામ મુંબઈની તરફેણમાં આવે જે મંગળવારે બન્યું હતું. બુમરાહ અને બોલ્ટનો તરખાટ 194 રનના ટાર્ગેટ સામે રાજસ્થાન રૉયલ્સની ટીમ ઇનિંગ્સનો પ્રારંભ કરે અને તેના ઓપનર ક્રીઝ પર સેટ થાય તે પહેલાં તો બોલ્ટે જયસ્વાલને વિકેટ પાછળ ઝડપાવી દીધા. આ ડાબોડી બૅટ્સમૅન એકેય રન કરી શક્યા નહીં. રૉયલ્સની બેટિંગનો આધાર કાંગારું બૅટ્સમૅન સ્ટીવ સ્મિથ અને સંજુ સેમસન પર રહેલો છે. બીજી ઓવરમાં બુમરાહ ત્રાટક્યા અને તેમણે સ્મિથને વિકેટ પાછળ ઝડપાવી દીધા તો ત્રીજી ઓવરમાં સંજુ સેમસનને આઉટ કરીને બોલ્ટે ત્રીજી સફળતા અપાવી. ત્રણ ઓવરમાં ત્રણ વિકેટ સાથે જ રાજસ્થાન રૉયલ્સનો પરાજય નિશ્ચિત થઈ ગયો હતો. ઇંગ્લૅન્ડના બૅટ્સમૅન જોઝ બટલર આ સિઝનમાં અગાઉની મૅચોમાં સારો દેખાવ કરી શક્યા �� હતા. જોઝ બટલર તેમણે ચાર મૅચમાં કુલ 47 રન ફટકાર્યા હતા જે તેમની પ્રતિભાને ન્યાય કરતા ન હતા પરંતુ મંગળવારે તેમણે ટીમને શરમજનક પરાજયથી દૂર રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો અને 44 બોલમાં 70 રન ફટકાર્યા હતા. ટીમની સ્થિતિ નાજુક હતી તેમ છતાં તેમણે પાંચ સિક્સર ફટકારી દીધી હતી. ઑસ્ટ્રેલિયન બૉલર જેમ્સ પેટિન્સનના બૉલ પર વધુ એક સિક્સર ફટકારવાના પ્રયાસમાં તેઓ બાઉન્ડરી પર પૉલાર્ડના હાથે કૅચ-આઉટ થયા હતા. પૉલાર્ડ અત્યારે વિશ્વના સર્વશ્રેષ્ઠ આઉટ ફિલ્ડ ફિલ્ડર છે. કોઈ બૅટ્સમૅન તેમની નજર ચૂકાવીને તેમના એરિયામાંથી બૉલ બાઉન્ડરી બહાર મોકલે તે લગભગ અશક્ય છે. બટલર આઉટ થયા બાદ મુંબઈનો માત્ર ઔપચારિક વિજય બાકી હતો. બુમરાહે અત્યંત કાતિલ બૉલિંગ કરી હતી, એક તબક્કે તો તેમણે આઠ રનમાં ત્રણ વિકેટ ઝડપી હતી. અંતે તેમણે ચાર ઓવરમાં 20 રન આપીને ચાર વિકેટ ઝડપી. વર્તમાન સિઝનમાં આ તેમની સર્વશ્રેષ્ઠ બૉલિંગ હતી. મુંબઈ ઇન્ડિયન્સની શાનદાર બેટિંગ ક્વિન્ટન ડી કૉક અને રોહિત શર્માએ મુંબઈ માટે પાંચ ઓવર પૂરી થાય તે પહેલાં 49 રન ફટકારી દીધા હતા. ડી કૉકે 23 અને રોહિત શર્માએ 23 બૉલમાં ત્રણ સિક્સર સાથે 35 રન ફટકાર્યા હતા. શ્રેયસ ગોપાલે ઉપરાઉપરી બૉલમાં વિકેટ ખેરવતાં મુંબઈ મુસિબતમાં આવી ગયું હતું પરંતુ સૂર્યકુમાર યાદવે શાનદાર બેટિંગ કરીને 47 બોલમાં 79 રન ફટકાર્યા હતા જેમાં બે સિક્સર ઉપરાંત 11 બાઉન્ડરીનો સમાવેશ થતો હતો. ઇનિંગ્સના અંતે હાર્દિક પંડ્યાએ 19 બૉલમાં 30 રન ફટકાર્યા હતા. સૂર્યકુમાર યાદવ તેની આક્રમક બેટિંગ માટે જાણીતા છે પરંતુ આ સિઝનમાં બુમરાહની માફક તેઓ પણ ઝળક્યા ન હતા. હવે મુંબઈ માટે સારી નિશાની એ છે કે તેમના આ બંને સ્ટાર ખેલાડી ફૉર્મમાં આવી ગયા છે. મુંબઈ તેમની આગામી મૅચમાં 11મીએ દિલ્હી કૅપિટલ્સ સામે રમશે, આ મૅચ મહત્ત્વની બની રહેશે કેમ કે બંને ટીમ સારા ફૉર્મમાં છે. જોકે એ અગાઉ દિલ્હીનો મુકાબલો નવમીએ રાજસ્થાન રૉયલ્સ સામે થશે. સૌથી વધુ ડોટ બૉલ બુમરાહના નામે ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (IPL)ની ટી20 ક્રિકેટ ટુર્નામેન્ટ અત્યારે પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે. યુનાઇટેડ આરબ અમિરાતમાં યોજાયેલી આ ટુર્નામેન્ટમાં મોટા ભાગે તો બૅટ્સમૅન જ છવાયેલા રહ્યા છે. એકાદ મૅચને બાદ કરતાં લગભગ તમામ મૅચમાં બૅટ્સમૅનોનું વર્ચસ્વ રહ્યું છે. આ સંજોગોમાં બૉલર્સ પર જવાબદારી વઘી ગઈ છે. મુંબઈ ઇન્ડિયન્સની મૅચમાં એવું ઘણી વાર જોવા મળ્યું છે કે હરીફ બ��ટ્સમૅન પર બૉલર ત્રાટક્યા હોય. જસપ્રીત બુમરાહ આ વખતે એક અનોખો રેકૉર્ડ નોંધાવવા જઈ રહ્યા છે. તેમણે વર્તમાન સિઝનમાં સૌથી વધુ ડોટ બૉલ ફેંક્યા છે, એટલે કે બુમરાહના બૉલ પર બૅટ્સમૅન રન લઈ શક્યા ન હોય તેવા બૉલની સંખ્યા વધારે છે. તેમણે કુલ 121 બૉલમાંથી 55 ડોટ બૉલ ફેંક્યા છે. જોકે એક એવો પણ રેકૉર્ડ છે કે જે બુમરાહ પોતાના નામે ક્યારેય ઇચ્છે નહીં. તેણે આ સિઝનમાં 11 સિક્સર આપી છે. આ પણ રેકૉર્ડ છે. અન્ય કોઈ બૉલર બુમરાહ જેટલા ડોટ બૉલ ફેંકી શક્યો નથી તો બુમરાહ અને રવીન્દ્ર જાડેજા જેટલી સિક્સર પણ કોઈએ આપી નથી. રવીન્દ્ર જાડેજાએ પણ 11 સિક્સર આપી છે. સૌથી વધુ સિંગલ્સ યુઝવેન્દ્રસિંહ ચહલે આપ્યા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મુંબઈ ઇન્ડિયન્સે 20 ઓવરમાં ચાર વિકેટે 193 રન નોંધાવ્યા હતા, જેના જવાબમાં રાજસ્થાન રૉયલ્સની ટીમ 18.1 ઓવરમાં 136 રન કરી શકી હતી. આમ મુંબઈ ઇન્ડિયન્સનો 57 રનથી વિજય થયો હતો. +text: શનિવારના રોજ સુરેન્દ્રનગરના ધાંગ્રધા તાલુકાની મોટી માલવણ ગામે સામાજીક ન્યાય મહાપંચાયતનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. હાર્દિક પટેલે દાવો કર્યો છે કે આ મહાપંચાયતમાં હજારો લોકો હાજર રહ્યા હતા. ઉપરાંત હાર્દિકે આ મામલે ટ્વીટ કરીને દાવો કર્યો છે કે ભાજપના ધારાસભ્યોને પણ તેમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું પરંતુ કોઈ ધારાસભ્યો હાજર રહ્યા ન હતા. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 મળતી માહિતી પ્રમાણે આ મહાપંચાયતમાં કોંગ્રેસના કેટલાક ધારાસભ્યો હાજર રહ્યા હતા. આ પહેલાં હાર્દિક પટેલે નીતિન પટેલ મામલે નિવેદન આપ્યું હતું કે સરકારમાંથી નીતિન પટેલને બહારનો રસ્તો બતાવી દેવામાં આવશે. જે બાદ ગુજરાતના નાયબ મુખ્યમંત્રી નીતિન પટેલે સ્પષ્ટા કરવી પડી હતી કે આ માત્ર અફવા છે. આ મહાપંચાયત બાદ કરેલા ટ્વીટમાં હાર્દિકે વડા પ્રધાન મોદીને પણ નિશાને લીધા હતા. 2019 પહેલાંની ચૂંટણીઓ પહેલાં ફરીથી લોકજુવાળ ઊભો કરવાની હાર્દિકની મહેનત કેટલી સફળ થશે તે તો સમય જ બતાવશે. કાયદાના ડરથી વિપક્ષો એકઠા થયા: નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કેન્દ્ર સરકારનાં 4 વર્ષ પૂર્ણ થતાં ઓડિશાના કટકમાં પોતાના કામકાજનું રિપોર્ટ કાર્ડ રજૂ કર્યું હતું. પોતાની સરકારના વખાણ કરવાની સાથે જ મોદીએ વિપક્ષોને પણ આડેહાથ લીધા હતા. તાજેતરમાં જ કર્ણાટકમાં કુમારસ્વામીના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં વિપક્ષના નેતાઓ એકઠા થયા ���તા અને વિપક્ષની એકતાનું પ્રદર્શન કર્યું હતું. જેના પર નિશાન તાકતા વડા પ્રધાને કહ્યું કે જેમની પાસે ગેરકાયદે અમર્યાદિત સંપત્તિ છે તેવા લોકો હવે કાયદાના ડરથી એકઠા થઈ રહ્યા છે. મોદીએ એમ પણ કહ્યું કે આ એક અપવિત્ર ગઠબંધન છે. કોંગ્રેસ પર નિશાન તાકતા તેમણે કહ્યું હતું કે આ સરકાર જનપથ નહીં પરંતુ જનમતથી ચાલી રહી છે. હવે આયર્લેન્ડમાં મહિલાઓ ગર્ભપાત કરાવી શકશે આયર્લેન્ડમાં ગઈકાલે ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેવાયો. દેશની જનતાએ ગર્ભપાત પર પ્રતિબંધ મૂકતા કાયદાને બદલવા માટે 66.4 ટકા વિરુદ્ધ 33.6 ટકા મતોથી મંજૂરી આપી છે. એટલે કે આર્યલેન્ડના 66.4 ટકા લોકો એવું માને છે કે ગર્ભપાત માટેના કાયદામાં બદલાવ થવો જોઈએ. એક ભારતીય ગર્ભવતી મહિલા સવિતા હલપ્પનવારનું મૃત્યુ થયા બાદ આયર્લેન્ડમાં આ કાયદા પર સુધારો લાવવા ચળવળ હાથ ધરવામાં આવી હતી. ગઈકાલે યોજાયેલા જનમત સંગ્રહમાં મતદારોએ જણાવી દીધું કે જનતા આયર્લેન્ડનાં બંધારણના આઠમા સુધારાને દૂર કરવા ઇચ્છે છે. જેથી હવે ત્યાં ગર્ભપાત અંગેના કાયદામાં ફેરફાર કરવામાં આવશે. IPL 2018 FINAL: આજે ચેન્નઈ અને હૈદરાબાદ વચ્ચે જંગ મુંબઈના વાનખેડે સ્ટેડિયમમાં આજે IPL 2018ની ફાઇનલ મેચ ચૈન્નઈ સુપરકિંગ્સ અને સનરાઇઝ હૈદરાબાદ વચ્ચે રમાવાની છે. ચૈન્નઈ બે વખત ચેમ્પિયનનો ખિતાબ જીતી ચુક્યું છે અને તેઓ ત્રીજી વખત આ ખિતાબ જીતવા માટે પ્રયાસ કરશે. હૈદરાબાદની ટીમનું પ્રદર્શન પણ આ વખતે ખૂબ જ સારું રહ્યું છે એટલે મેચ ખૂબ જ રોમાંચક થશે એવું જણાઈ રહ્યું છે. ચૈન્નઈ હૈદરાબાદને હરાવીને જ ફાઇનલમાં પહોંચ્યું હતું, તો હૈદરાબાદે કોલકત્તાને હરાવીને ફાઇનલમાં જગ્યા બનાવી છે. કિમ જોંગ ઉન અચનાક ઉ.કોરિયાના નેતા મૂનને મળ્યા ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉન અને દક્ષિણ કોરિયાના નેતા મૂન જે ઇન વચ્ચે ફરી એકવાર મુલાકાત થઈ છે. બંને નેતાઓ વચ્ચે છેલ્લા ચાર અઠવાડિયાઓમાં આ બીજી મુલાકાત છે. બંને નેતાઓ ઉત્તર અને દક્ષિણ કોરિયાની સરહદ સીમા પર અસૈન્ય વિસ્તાર પનમુનજોમમાં સ્થાનિક સમય બપોરે ત્રણ વાગ્યે મળ્યા હતા. ઉલ્લેખનીય છે કે અમેરીકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અચાનક કિમ સાથે થનારી મુલાકાતથી ખસી ગયા હતા. પરંતુ શુક્રવારના રોજ તેમણે કહ્યું હતું કે કિમ સાથે તેમની મુલાકાત 12 જૂનના રોજ થઈ શકે છે. જયલલિતાનાં મૃત્યુ પહેલાની ઑડિયો ટેપ જાહેર તમિલનાડુના ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી જયલલિતાના ��ૃત્યુ બાદ હવે એક ઑડિયો ટેપ જાહેર કરવામાં આવી છે. આ ઑડિયો જયલલિતાની સારવાર કરી રહેલા ડૉ. શીવાકુમારે રેકૉર્ડ કર્યો હતો અને હવે પત્રકારો સમક્ષ જારી કરવામાં આવ્યો છે. આ ઑડિયો 27 સપ્ટેમ્બર 2016ના રોજ રેકૉર્ડ કરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં પોતાના શ્વાસની તકલીફને વર્ણવતા જયલલિતાએ કહ્યું હતું કે તેઓ એવી રીતે શ્વાસ લે છે જાણે કે કોઈ થિયેટરની આગળની સીટમાં બેઠા હોય અને પછી સીટી મારતા હોય. 28 સપ્ટેમ્બરના રોજ તેમને વૅન્ટિલૅટર પર રાખવામાં આવ્યાં હતાં. જયલલિતાના મૃત્યુ બાદ વિવાદ થતાં તેમનાં મૃત્યુ અંગે તપાસના આદેશ આપવામાં આવ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં ફરી પાટીદાર અનામત આંદોલન શરૂ કરવા માટે હાર્દિક પટેલ કામે લાગી ગયા છે. +text: ભારતે સંપૂર્ણપણે સ્વદેશી ટેકનૉલૉજી દ્વારા 'મિશન શક્તિ' હેઠળ અવકાશમાં 300 કિલોમીટર સ્થિત જીવંત ઉપગ્રહને ધ્વસ્ત કર્યો હતો. ભારત સિવાય અમેરિકા, રશિયા અને ચીન આ ક્ષમતા ધરાવે છે. મોદીએ કહ્યું હતું કે ભારતે આ ક્ષમતા પોતાના ઉપગ્રહોની સુરક્ષા માટે હાંસલ કરી છે અને તેનાથી કોઈને નુકસાન પહોંચાડવાનો હેતુ નથી. શું છે ASAT? ઍન્ટિ-સેટેલાઇટ હથિયારોને A-SAT તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સૈન્ય બાબતો માટે દુશ્મન દેશ માટે ઉપયોગી સેટેલાઇટને તોડી પાડવા માટે આ પ્રકારના હથિયારનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ચીને 2007માં, અમેરિકાએ 2008માં અને રશિયાએ 2013માં આ ક્ષમતા હાંસલ કરી હતી. દુશ્મન દેશનો સેટેલાઇટ ધ્વસ્ત થઈ જાય એટલે સંચાર, સૈન્ય માહિતી, નેવિગેશન વગેરે બાબતોમાં તેની ક્ષમતા બાધિત થઈ જાય છે. પોતાના રાષ્ટ્રજોગ સંબોધનમાં મોદીએ કહ્યું હતું કે ભારતે ખુદના સેટેલાઇટ્સની સુરક્ષા માટે આ ક્ષમતા વિકસાવી છે. આપને આ પણ વાચવું ગમશે મિસાઇલ્સનો ઉપયોગ વર્ષ મે-2018માં ડિફેન્સ રિસર્ચ ડેવલપમૅન્ટ ઑર્ગેનાઇઝેશન (ડીઆરડીઓ)ના વડા એસ. ક્રિસ્ટોફરે એક ઇન્ટરવ્યૂમાં જણાવ્યું હતું કે ભારત ઍન્ટિ-સેટેલાઇટ હથિયાર વિકસાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. તેમણે કહ્યું હતું કે 'એક હજાર કિલોમીટર દૂર પ્રહાર કરી શકતી કોઈપણ બૅલેસ્ટિક મિસાઇલને એવી રીતે ડિઝાઇન કરી શકાય છે કે તે ઍન્ટિ-સેટેલાઇટ હથિયાર બની જાય.' સેટેલાઇટ નક્કી કરવો ઍન્ટિ-સેટેલાઇટ હથિયાર અવકાશમાં જઈને 'ટાર્ગેટ'ને શોધી ન શકે એટલે કયા સેટેલાઇટની ઉપર નિશાન સાધવાનું છે, તે અંગે અગાઉથી જ 'શક્ય એટલી ચોક્કસ માહિતી' ��ોવી જોઈએ. સામાન્ય રીતે આ પ્રકારના મિશન માટે 'બેલેસ્ટિક મિસાઇલ'નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે બાદમાં તેનો માર્ગ બદલી ન શકે, એટલા માટે સેટેલાઇટના સ્થાન અંગે શક્ય એટલી ચોક્કસ માહિતી હોવી જોઈએ. એક વખત સેટેલાઇટનું સ્થાન નક્કી થઈ જાય ત્યારે કઈ મિસાઇલનો ઉપયોગ કરવો તે નક્કી કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે ઉપગ્રહો લૉ-અર્થ ઑર્બિટ (ભ્રમણકક્ષા)માં પ્રસ્થાપિત હોવાથી બૅલેસ્ટિક મિસાઇલનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. આપને આ પણ વાચવું ગમશે માહિતી કેવી રીતે મળે ? ઉપગ્રહની ચોક્કસ સ્થિતિ અંગે જાણવા માટે રડારનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ભારત કેટલા કિલોમીટર દૂર સુધીનું નિરીક્ષણ કરી શકે તેવી ક્ષમતા ધરાવતા રડાર ધરાવે છે, તે ઔપચારિક રીતે સ્પષ્ટ નથી. જોકે, અવકાશમાં ઉપગ્રહોને ટ્રૅક કરવા માટે 1400 કિલોમીટરની રેન્જ ધરાવતા રડારની જરૂર રહે છે. ભારતનો બેલેસ્ટિક મિસાઇલ ડિફેન્સ કાર્યક્રમ એક હજાર કિલોમીટર દૂરથી એક મીટરના દસમા ભાગની ચીજને નિશાન બનાવી શકે છે, જ્યારે ઉપગ્રહ સ્વાભાવિક રીતે આથી અનેક ગણા મોટા હોય છે. કાટમાળની સમસ્યા વડા પ્રધાન મોદીએ તેમની જાહેરાતમાં જણાવ્યું હતું કે 300 કિલોમીટર દૂરથી 'લાઇવ સેટેલાઇટ'ને તોડી પાડવામાં આવ્યો હતો અને સમગ્ર ઑપરેશન ત્રણ મિનિટમાં પાર પાડવામાં આવ્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે મિસાઇલની ક્ષમતાને ચકાસવા માટે ભારતે પોતાનો જ ઉપગ્રહ ધ્વસ્ત કર્યો હશે. અગાઉ અમેરિકા અને ચીને પણ પોતાના જ નકામા થઈ ગયેલા ઉપગ્રહોને તોડી પાડ્યા હતા. જોકે, આ પ્રકારની કાર્યવાહીને કારણે સેટેલાઇટનો જોખમી કાટમાળ અવકાશમાં તરતો થાય છે. એક સેટેલાઇટ તૂટતા લગભગ બેથી ત્રણ હજાર કૂરચાં હવામાં ઉડે છે. ભારતીય સેના લાંબા સમયક્ષી 'અવકાશી સંપદા' (સ્પેસ ઍસેટ)ની સુરક્ષા માટે સ્પેસ કમાન્ડ સેન્ટરની માગ કરી હતી. આપને આ પણ વાચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ બુધવારે રાષ્ટ્રજોગ સંબોધન કર્યું હતું, જેમાં તેમણે જાહેરાત કરી હતી કે ઍન્ટિ-સેટેલાઇટ મિસાઇલનાં પરીક્ષણ દ્વારા ભારતે અવકાશક્ષેત્રે નોંધપાત્ર સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. +text: આજના આધુનિક જમાનામાં વૉટ્સએપ દરેક વ્યક્તિના જીવનમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. પરંતુ ઇન્સ્ટન્ટ મેસેજિંગ ઍપ્લિકેશન વૉટ્સએપ 31 ડિસેમ્બરથી ઘણા પ્લેટફોર્મ પર કામ કરવાનું બંધ કરી દેશે. આ વાતની પુષ્ટી ક���પનીએ પોતાના ઑફિશિયલ બ્લૉગ પર કરી છે. બ્લૉગ પર ઉપલબ્ધ માહિતી અનુસાર વૉટ્સએપ 31 ડિસેમ્બર 2017થી બ્લેકબેરી OS, બ્લેકબેરી 10 અને વિન્ડૉઝ 8ના પ્લેટફોર્મ પર અપાતી સેવા બંધ કરી દેશે. વૉટ્સએપે પોતાના બ્લૉગ પર જણાવ્યું છે, "આ પ્લૅટફૉર્મને હવે અમે સક્રીય રૂપે ડેવલોપ નહીં કરીએ, જેના કારણે કેટલાંક ફીચર્સ કામ કરવાનું બંધ કરી દેશે." કયા ફોનમાં, ક્યારે બંધ થસે વૉટ્સએપ? વૉટ્સએપ બંધ થઈ જાય તો શું કરશો? કંપનીએ પોતાના બ્લૉગમાં ઑપરેટિંગ સિસ્ટમ અપગ્રેડ કરવાની સલાહ આપી છે. બ્લૉગમાં લખવામાં આવ્યું છે કે "એન્ડ્રોઇડના 4.0 અથવા તો તેનાથી ઉપરનું વર્ઝન, 7 અથવા તો તેની ઉપરનું IOS અને 8.1 અથવા તો તેની ઉપરના વિન્ડોઝમાં સેવા ચાલુ રહેશે." "નવું OS અપડેટ કરવાથી તમે વૉટ્સએપનો ઉપયોગ ચાલુ રાખી શકશો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નવું વર્ષ આવવાનું છે. નવા વર્ષમાં કંપનીઓ લોકોને નવી નવી ઑફરો આપી રહી છે. પરંતુ વૉટ્સએપનો ઉપયોગ કરતા ઘણાં લોકો માટે ખરાબ સમાચાર આવ્યા છે. +text: જેમાંથી 83 ટકા પૈસા સરકારી બૅન્કોના હતા. ગયાં વર્ષની તુલનામાં આ રકમ 62 ટકા જેટલી વધારે છે. સામાન્ય લોકો માટે તેનો શું અર્થ છે, આ સમજવા માટે બીબીસી સંવાદદાતા કુલદીપ મિશ્રે આર્થિક બાબતોના જાણકાર આશુતોષ સિંહા સાથે વાત કરી. બૅન્કિંગ સિસ્ટમનો સૌથી ખરાબ સમય ધંધાપાણી: જાણો કેવી રીતે બચી શકો છો બૅન્ક આઈસીઆરએના આંકડા પ્રમાણે બૅન્કોએ જે વાત માની છે એ એનપીએ (નૉન પર્ફૉર્મિંગ એસેટ્સ) કરતા પણ ખતરનાક છે, તેને 'રાઇટ ઑફ' કહેવાય છે. જે પ્રમાણે બૅન્કોએ માની લીધું છે કે આ વર્ષે માર્ચ સુધી લૉન સ્વરૂપે આપેલી રકમ 1.44 લાખ કરોડ હવે પરત નહીં આવે. જ્યારે એનપીએમાં નાણાં પરત આવવાની શક્યતાઓ હોય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ નુકસાનમાં 83 ટકા ભાગ સરકારી બૅન્કોનો છે, જેનો સીધો સંબંધ એ છે કે સામાન્ય માણસ જ્યારે બૅન્કમાં લૉન લેવા માટે જશે તો લૉન જ નહીં મળે અથવા તો બહુ મુશ્કેલીથી મળશે. કારણકે સરકારી બૅન્કો પાસે હવે લૉન આપવા માટે પૈસા બચ્યાં જ નથી. કોઈ પણ બૅન્ક કંઈ રીતે લૉન આપે છે એ સમજવું જરૂરી છે. ધારો કે તમે બૅન્કમાં એક લાખ રૂપિયા જમા કર્યા, પણ બૅન્ક આ એક લાખ રૂપિયા પોતાની પાસે રાખતી નથી. આ પૈસા લૉન સ્વરૂપે બીજા કોઈને આપે છે. જમા રકમ પર વ્યાજ મળવું પણ મુશ્કેલ થશે સામાન્ય માણસે જમા કરેલી રકમ પર બૅન્ક 4 ટકા વ્યાજ આપે છે. બીજી તરફ જેને લૉન આ���ે છે તેમની પાસેથી વધારે દર પર વ્યાજ લે છે. જો તે હોમ લૉન હોય તો આશરે 8.5 ટકા અને જો કંપનીની લૉન હોય તો એથી પણ વધારે વ્યાજના દરે લૉન આપે છે. ઓછું રેટિંગ ધરાવતી કંપનીઓને 11 થી 12 ટકાના દરે લૉન આપે છે. વ્યાજના દર ગ્રાહકો પર આધાર રાખે છે. 4 ટકા અને 12 ટકા વચ્ચેનું અંતર એ બૅન્કની આવક છે. જેને 'નેટ ઇન્ટરેસ્ટ માર્જિન' કહેવાય છે. લૉન સ્વરૂપે આપેલી રકમ જ્યારે પાછી આવશે ત્યારે જ બૅન્ક આગળ બીજા લોકોને લૉન આપશે અને ત્યારે જ આપણને 4 ટકા વ્યાજ આપશે. પણ હવે સરકારી બૅન્કોની સ્થિતિ બહુ ખરાબ છે. ઉદાહરણ માટે આપણે આઈડીબીઆઈ બૅન્ક લઈએ, જેમાં સારી એવી સરકારી ભાગીદારી છે. આ બૅન્કની કુલ એનપીએ 30 ટકા જેટલી છે. તેની તુલનામાં કોટક મહિન્દ્રા બૅન્ક લઈએ જે એક ખાનગી બૅન્ક છે, તો તેની એનપીએ માંડ એક ટકા જેટલી હશે. તો આ રીતે એક સરકારી બૅન્કની એનપીએ ખાનગી બૅન્કની તુલનામાં 30 ટકા વધારે છે. આ સ્થિતિમાં બૅન્ક ચાલે એ શક્ય નથી. જો 100 રૂપિયામાંથી 30 રૂપિયા પરત ન આવે તો બૅન્ક ચાલી જ ન શકે. સરકારી યોજનાઓ અને નોકરીઓ પર અસર સામાન્ય લોકોને અપાતી લૉન પર તેની અસર થશે, ઉપરાંત લોકોપયોગી યોજનાઓ પર પણ અસર થશે. તમને યાદ હશે કે સરકારે આ વખતના બજેટમાં કહ્યું હતું કે ખેડૂતને સરળ હપતેથી લૉન આપવા માગે છે. હવે સરકારી બૅન્કો જ્યારે લૉન આપવા માટે સક્ષમ જ નથી તો ખેડૂતોને લૉન આપવા માટે પૈસા ક્યાંથી આવશે? બીજી અસર થશે લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો પર, જે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થા માટે કરોડરજ્જુ સમાન છે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થામાં આશરે 45 ટકા ભાગીદારી લઘુ ઉદ્યોગોની છે. એક થી પાંચ લાખ રૂપિયાની રકમની લૉન પર આ ઉદ્યોગો ચાલે છે. પણ બૅન્કોની ખરાબ હાલતના કારણે તેમને પણ રકમ મળવી મુશ્કેલ થઈ જશે. લઘુ ઉદ્યોગો સૌથી વધારે રોજગારી પૂરી પાડે છે. લૉન ન મળવાથી આ રોજગારીની તકો પણ ઘટી જશે. આટલી રકમ 'રાઇટ ઑફ' કરવાનું કારણ? કેવી પરિસ્થિતિમાં બૅન્કે કોઈ રકમને રાઇટ ઑફ કરવી પડે છે. એનું સીધું કારણ છે કે જ્યારે બૅન્ક લૉન આપે છે ત્યારે કરાતું જે કેવાયસી યોગ્ય ન થયું હોય. એટલે કે આપવામાં આવેલી લૉનની યોગ્ય સુરક્ષા ગેરંટી લેવામાં આવતી નથી. આ બજારમાં ખાનગી બૅન્કો પણ છે, તો તે નફો કેવી રીતે કરી રહી છે? એવી કોઈ બાબત તો હશે જ ખાનગી બૅન્કોમાં યોગ્ય રીતે થાય છે અને સરકારી બૅન્કોએ શીખવાની જરૂર છે. જ્યારે પણ બૅન્ક લૉન આપે છે ત્યારે અલગ-અલગ પ્રકારની ગેરંટી લેવામાં આવે છે. બૅન્કોએ આ ગેરંટીને 'સિક્યોરિટાઇઝ' કરવી પડશે. તેની સુરક્ષાની ગેરંટી લેવી પડશે. તેનો અર્થ થયો કે જો બૅન્ક કોઈ કંપનીને લૉન આપે તો શરૂના બે વર્ષ સુધી કોઈ વ્યાજ વસૂલતી નથી. પણ ત્યારબાદ 25મા મહિનાથી કંપની પાસે જે નફાની રકમ હશે એમાંથી તે સૌથી પહેલા બૅન્કને લૉનનો હિસ્સો આપવાનું શરૂ કરશે. આ સ્થિતિ કેમ સર્જાઈ? એ પણ વિચારવું પડશે કે આવી સ્થિતિ કેમ સર્જાઈ. જો બૅન્ક કામ કરવા લાયક નથી તો સામાન્ય લોકો તેનો ભાર કેમ ઉઠાવે. તમને યાદ હશે કે અદાણી ગ્રૂપના ઓસ્ટ્રેલિયાના ખનન પ્રોજેક્ટ માટે એસબીઆઈએ આશરે 6 હજાર કરોડ રૂપિયાની લૉન આપવાની વાત કરી. એ પણ એવા સમયે જ્યારે અદાણી ગ્રૂપ પહેલાંથી જ 72 હજાર કરોડ રૂપિયાની લૉન લઈ ચૂક્યું હતું. આ સ્થિતિમાં વધારે લૉન આપવી કદાચ યોગ્ય નથી. આ સ્થિતિમાં તો બૅન્ક જ બંધ કરી દેવી જોઈએ. આપણે વિચારવું જોઈએ કે બૅન્કોની કામ કરવાની રીતને જનતા કેમ સબ્સીડાઈઝ કરે. બૅન્કોએ લૉન આપી અને યોગ્ય રીતે સિક્યોરિટાઇઝ ન કરી. બૅન્ક પોતાના પૈસા રિકવર ન કરી શકી. હવે આ અંગે કોઈ એવું કહે કે જો બૅન્ક યોગ્ય રીતે કામ નથી કરી શકી એ માટે આપણે ફરી ટેક્સ આપીએ કે પૈસા આપીએ. એ તો નિરર્થક જ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રેટિંગ એજન્સી આઈસીઆરએના આંકડા પ્રમાણે વર્ષ 2018માં છેલ્લાં 10 વર્ષોની તુલનામાં ભારતીય બૅન્કોના સૌથી વધારે પૈસા ડૂબ્યા છે. એજન્સી પ્રમાણે ભારતીય બૅન્કોએ આ વર્ષે માર્ચ સુધીમાં 1 લાખ 44 હજાર કરોડ રૂપિયા ડૂબ્યા હોવાનું માનીને તેની માંડવાળ કરી છે. +text: વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું છે કે આ નિર્ણય બાળકોના હિતમાં લેવામાં આવ્યો છે. કેન્દ્રીય માધ્યમિક બોર્ડે કહ્યું, "કોરોના વાઇરસના કારણે ફેલાયેલી અનિશ્ચિતતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને તમામ લોકો સાથે ચર્ચા કરીને નિર્ણય લીધો છે કે આ વર્ષે પરીક્ષાનું આયોજન નહીં થાય." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 સીબીએસઈ આ બાબતે નિર્ધારિત માનદંડ પ્રમાણે નક્કી સમયગાળામાં ધોરણ 12ના વિદ્યાર્થીઓના પરિણામ નક્કી કરવા માટેના પગલાં લેશે. આ વર્ષે પણ ગત વર્ષની જેમ, એ વિદ્યાર્થીઓ જે પરીક્ષા આપવા માગે છે તેમના માટે ઉપયુક્ત વિકલ્પની વ્યવસ્થા કરાશે. આ અંગે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મંગળવારે એક મહત્વપૂર્ણ બેઠકની અધ્યક્ષતા કરી હતી. જે પછી આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે કે સીબીએસઈ 12મા ધોરણના બાળકોના પ્રદર્શનના આધારે રિઝલ્ટ તૈયાર કરશે અને એના માટે નક્કી સમયની અંદર તેને પૂર્ણ કરી લેવામાં આવશે. વડા પ્રધાને કહ્યું છે કે આ નિર્ણય બાળકોના હિતમાં લેવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે કોરોના વાઇરસના કારણે ઍકેડેમિક સત્ર પર અસર પડી છે અને બોર્ડની પરીક્ષાઓને લઈને બાળકો, વાલીઓ અને શિક્ષકોની વચ્ચે બેચેનીનો માહોલ છે જેને પૂર્ણ કરવાની જરૂરિયાત હતી. દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી આ નિર્ણયનું સ્વાગત કરતા કહ્યું છે કે આનાથી મોટી રાહત મળી છે. મંગળવારે જ તેમણે કહ્યું હતું કે બાળકોને વૅક્સિન આપ્યા વીના પરીક્ષા ન લેવી જોઈએ. કોરોના વૅક્સિન : અલગ-અલગ રસીના બે ડોઝ લેવાય? આરોગ્ય મંત્રાલયે શું કહ્યું? એક વ્યક્તિને કોરોના વાઇરસની અલગ-અલગ રસીના બે ડોઝ અપાય કે નહીં તે અંગે આરોગ્ય મંત્રાલયે સ્પષ્ટતા કરી હતી. સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ આરોગ્ય મંત્રાલયની પ્રેસ કૉન્ફરન્સને ટાંકીને લખ્યું હતું કે "વૅક્સિનને ભેગી કરવાનો પ્રોટોકૉલ હાલ સુધી નથી. એક જ વૅક્સિન (કોવિશિલ્ડ અથવા કોવૅક્સિન)ના બંને ડોઝ આપવા જોઈએ. એસઓપીને વળગેલા રહો." આરોગ્ય મંત્રાલયે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે "બે અલગ અલગ રસીના ડોઝ આપવાને લઈને હાલ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે સંશોધન ચાલી રહ્યું છે. બંને વૅક્સિનના અલગ-અલગ ડોઝ આપવાથી હકારાત્મક અસર પડી શકે છે પરંતુ તેનાથી આકરી આડઅસર થવાની શક્યતાઓ પણ રહેલી છે જેને નકારી શકાય નહીં. આ વણઉકેલાયેલો વૈજ્ઞાનિક પ્રશ્ન છે. વિજ્ઞાન શોધી કાઢશે. " હાલમાં ઉત્તર પ્રદેશમાં 20 લોકોને કોરોના વાઇરસની બે અલગ-અલગ વૅક્સિનના ડોઝ આપવામાં આવ્યા હતા. ઉત્તર પ્રદેશના સિદ્ધાર્થનગર જિલ્લામાં એપ્રિલમાં પહેલો ડોઝ આપતી વખતે 20 લોકોને કોવિશિલ્ડ અને મે મહિનામાં બીજા ડોઝ આપતી વખતે કોવૅક્સિન આપવામાં આવી હતી. તે સમયે અધિકારીઓએ કહ્યું હતું કે આ તમામ લોકોને કોઈ આડઅસર થઈ નથી અને તેઓ સુરક્ષિત છે. કોરોના વૅક્સિન લીધા બાદ એન્ટિબૉડી ન બનતા આદર પૂનાવાલા અને ICMR વડા સામે ફરિયાદ વૅક્સિનેશનની પ્રતીકાત્મક તસવીર લખનૌમાં એક વ્યક્તિએ કોવિશિલ્ડની રસી લીધા બાદ એન્ટિબૉડી ન બનતા સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના આદર પૂનાવાલા અને ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઑફ મેડિકલ રિસર્ચના વડા બલરામ ભાર્ગવા સહિતના સામે પોલીસમાં ફરિયાદ દાખલ કરાવી છે. ‘ઇન્ડિયા ટુડે’ના અહેવાલ અનુસાર લખનૌના આશિયાના પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાઈ છે. જેમાં ડ્રગ કંટ્રોલર, કેન્દ્ર સરકારના સંયુક્ત આરોગ્ય સચિવ લવ અગ્રવાલ, નેશનલ હે��્થ મિશનના ડાયરેક્ટર અપર્ણા ઉપાધ્યાય સામે પણ ફરિયાદ થઈ છે. પ્રતાપ ચંદ્ર નામના ફરિયાદીએ કહ્યું કે આઠમી એપ્રિલે તેમને કોવિશિલ્ડનો પહેલો ડોઝ મળ્યો હતો અને બીજો ડોઝ મૂકાવવા ગયા તો તેમને કહેવાયું કે 12 સપ્તાહ પછી બીજો ડોઝ મળશે. પછી તેમણે એન્ટિબૉડીનો રિપોર્ટ કરાવ્યો જેમાં એન્ડિબૉડી ન બની હોવાનું જાણવા મળ્યું. જેથી તેમણે ફરિયાદ કરી છે. સરકાર દ્વારા 405 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉંની ખરીદી ખેડૂત ભારતમાં ત્રણ કૃષિકાયદા સામે ખેડૂતોનું વિરોધપ્રદર્શન ચાલી રહ્યું છે એવામાં સરકારે ઘઉંની વિક્રમી ખરીદી કરી છે. સરકારે 29 મે સુધી કુલ 405 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉં ખરીદ્યા છે. ડાંગરમાં પણ સરકારે વિક્રમી ખરીદી કરી હતી. વળી વર્ષ 2019-20માં સરકારે 390 લાખ મેટ્રિક ટન ઘઉં ખરીદ્યા હતા. ફૂડ કૉર્પોરેશન ઑફ ઇન્ડિયા અનુસાર સરકારે ચાલુ રવી પાક સિઝન હેઠળ ખરીદી ચાલુ રાખી છે. ‘ઇન્‍ડિયન એક્સપ્રેસ’ના અહેવાલ અનુસાર દેશમાં પહેલી વખત ઘઉંની ખરીદીએ 400 લાખ મેટ્રિક ટનની સપાટી કૂદાવી છે. સૌથી વધુ ઘઉં પંજાબે 132 લાખ મેટ્રિક ટનની ખરીદી કરી છે. ત્યાર પછી મધ્યપ્રદેશ અને હરિયાણાનો ક્રમ આવે છે. તાપી : એ ગુજરાતી જાદુગર જે કોરોનામાં બેકાર બની હવે ચાની દુકાન ચલાવે છે હવે WHO કોરોનાના વેરિયન્ટને નવા અને સરળ નામ આપશે કોરોનાના વેરિયન્ટને નવા નામ અપાયા વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાએ કોરોના વાઇરસના વેરિયન્ટ્સને ગ્રીક નામકરણ સાથે નવા નામ આપ્યા છે. ‘હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સ’ના અહેવાલ મુજબ ભારતમાં મળેલા B.1.617.1ને કપ્પા તથા B.1.617.2ને ડેલ્ટા નામ આપવામાં આવ્યું છે. સંસ્થાનું કહેવું છે કે લોકોની સરળ સમજ માટે આ રીતે નામ આપવામાં આવ્યા છે. ડબ્લ્યુએચઓના વૈજ્ઞાનિક મરિન કેરખોવેએ કહ્યું કે વેરિયન્ટના સાયન્ટિફિક નામ જે તેમાં તેની ટેકનિકલ માહિતીઓ ધરાવે છે તે યથાવત રહેશે. સરળ નામો માત્ર સાધારણ વ્યક્તિની માટે રાખવામાં આવ્યા છે. દિલ્હીમાં શરાબની હોમ ડિલિવરી દિલ્હી સરકારે રાજધાની દિલ્હીમાં ભારતની બનાવાટ તથા વિદેશી શરાબ બંનેની હોમ ડિલિવરી માટે મંજૂરી આપી દીધી છે. ‘ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા’ના અહેવાલ અનુસાર રાજ્ય સરકારે એક્સાઇઝના નિયમોમાં સુધારો કર્યો છે. જેથી હવે L-13 લાયસન્સ ધરાવતી લિકર શૉપ હોમ ડિલિવરી કરી શકશે. ઍપ્લિકેશન અથવા વેબસાઇટથી લિકર ખરીદી કરીને હોમ ડિલિવરી મેળવી શકાશે. કોવિડના સમયમાં શરાબની દુકાનો બહાર ભેગી થતી ભીડને નિયંત્રિત કરવા માટે સરકારે આ પગલું લીધું હોવાનું કહેવામાં આવી રહ્યું છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સીબીએસઈએ ધોરણ 12ની પરીક્ષાઓ રદ્દ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: અગાઉની યુપીએ સરકાર પર હુમલો કરતા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યુ, "હું જ્યારે ગુજરાતનો મુખ્ય મંત્રી હતો, નીતિશજી બિહારના મુખ્યમંત્રી હતા. નીતિશજી તેમને વારંવાર કહેતા હતા કે બિહારના કામમાં રોડા ન નાખો. પરંતુ આ લોકોએ બિહારમાં ફરીથી સત્તા ન મેળવવાનો ગુસ્સો 10 વર્ષ સુધી દિલ્હીમાં યુપીએ સરકારમાં રહીને બિહારના લોકો પર કાઢ્યો." તેમણે કહ્યું, "દેશ આગળ વધી રહ્યો છે આ લોકો દેશના સંકલ્પની આડે પથ્થર બનીને ઊભાં થઈ ગયા છે. વચેટિયાઓથી ખેડૂતોને બચાવવાનો નિર્ણય કર્યો તો આ દલાલો અને વચેટિયાઓને બચાવવા માટે અભિયાનમાં લાગી ગયા. લોકસભા ચૂંટણી પહેલાં જ્યારે ખેડૂતોના બૅન્ક ખાતામાં સીધા પૈસા આપવામાં આવ્યા તો આ લોકો ભ્રમ ફેલાવતા છે. રફાલ વિમાનને ખરીદવામાં આવ્યા ત્યારે પણ વચેટિયા અને દલાલની ભાષા બોલી રહ્યા હતા." ચીનને ક્યારે ખદેડશો? બીજી તરફ રાહુલ ગાંધીએ ભારત-ચીન વચ્ચે સરહદ પર ચાલી રહેલાં તણાવને લઈને કહ્યું, "લદ્દાખમાં ભારતની સરહદ છે જ્યાં બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, સહિત દેશના અન્ય રાજ્યોના સૈનિક રક્ષા કરે છે. ચીનનું સૈન્ય હિંદુસ્તાનની અંદર છે. આપણા વીરોનું અપમાન કરતા તેમણે એવું તો કેમ કહ્યું કે હિંદુસ્તાનની અંદર કોઈ આવ્યું નથી." તેમણે મોદી પર જુઠું બોલવાનો આરોપ મૂક્યો અને કહ્યું કે, આજે કહે છે કે તેઓ માથું નમાવે છે પરંતુ તેમણે ખોટું બોલ્યું છે કે ચીનના કોઈ સૈનિક હિંદુસ્તાનની અંદર નથી આવ્યા. ચીનના સૈનિક જે હિંદુસ્તાનમાં આવી બેસેલાં છે તેમને ક્યારે બહાર નીકાળશો. અમને કહો. "તમે બિહારીઓને ખોટું ન બોલો. તમે એ સમજાવો કે ગત ચૂંટણીમાં કેટલી રોજગારી આપી. ગત ચૂંટણીમાં બોલ્યા હતા કે બે કરોડ યુવાનોને નોકરી આપીશું. કોઈને મળી?" બિહારમાં કલમ 370ની ચર્ચા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું, "જમ્મુ અને કાશ્મીરમાંથી આર્ટિકલ 370 હઠાવવાનો નિર્ણય અમે કર્યો. આ લોકો કહી રહ્યા છે કે સત્તામાં આવ્યા તો આર્ટિકલ 370 ફરીથી લાવીશું. બિહારના લોકોને કહેવા ઇચ્છું છું કે આ દેશ પોતાના નિર્ણય પરથી પાછળ નહીં હઠે." પોતાના ભાષણની શરૂઆતમાં વડા પ્રધાને કહ્યું કે તે રામ વિલાસ પાસવાનના છેલ્લાં શ્વાસ સુધી તેમની સાથે રહ્યા. આના પર જેડીયુના કદાવર નેતા અજય આલોકે પ્રતીક્રિયા આપી કે રામવિલાસજી જતા જ પુત્રએ અલગ રસ્તો કરી લીધો? પોતાના ભાષણની શરૂઆતમાં મોદીએ કહ્યું, "બિહાર વિકાસની દિશામાં ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. હવે તેને કોઈ બીમાર રાજ્ય નહીં કહી શકે. લાલટેનનો જમાનો ગયો. વીજળીની ખપત ત્રણ ગણી વધી ગઈ છે." તેમણે કહ્યું, "આજે વીજળી, રસ્તા અને લાઇટ છે તો માહોલ છે જેમાં રાજ્યના નાગરિક ડર્યા વગર રહી શકે છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પોતાની પહેલી રેલીમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જ્યાં આરજેડી અને કૉંગ્રેસ પર હુમલો કર્યો, જ્યારે બીજી તરફ રાહુલ ગાંધીએ પણ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ચીનની સરહદને લઈને સવાલ પૂછ્યા હતા. +text: મોહન ભાગવતે કહ્યું હતું કે આ કાર્યક્રમમાં સામેલ થવા અંગે ચર્ચા અસ્થાને છે. કાર્યક્રમ પહેલાં ડૉ. મુખર્જીએ સંઘના સ્થાપક ડૉ. હેડગેવારના જન્મસ્થળની મુલાકાત લીધા બાદ લખ્યું, 'હેડગેવાર ભારત માતાના મહાન સપૂત હતા.' આ અંગે કોંગ્રેસે પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું છે કે 'મુખર્જીએ સંઘને અરીસો દેખાડ્યો છે.' ડૉ. મુખર્જીને સંઘના ત્રણ વર્ષીય કાર્યક્રમના સમાપન કાર્યક્રમના મુખ્ય અતિથિ તરીકે આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. મુખર્જીના સંબોધના મુખ્ય મુદ્દા 'મુખર્જીએ સંઘને અરીસો દેખાડ્યો' ડૉ. મુખર્જીના સંબોધન બાદ નવી દિલ્હીમાં કોંગ્રેસના પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાએ પ્રતિક્રિયા આપી હતી. તેમણે કહ્યું હતું: ડૉ. મુખર્જીએ સંઘને દેશના ઇતિહાસનો પાઠ ભણાવ્યો છે અને કહ્યું છે કે ભિન્ન વિચાર, ધર્મ તથા ભાષા માટે સહિષ્ણુતામાં દેશનું સૌંદર્ય રહેલું છે. ડૉ. મુખર્જીએ સંઘને તેના મુખ્યાલયમાં અરીસો દેખાડ્યો છે. તેમણે સહિષ્ણુતા બહુવિધતા અને બહુસંસ્કૃતિની વાત કહી છે. મુખ્ય અતિથિ તરીકે મુખર્જીએ જે કહ્યું તેની ચર્ચા થવી જોઈએ, નહીં કે કોઈ ઔપચારિક્તા (જેમાં તેમણે ડૉ. હેડગેવારને દેશના સપૂત ગણાવ્યા)ની નહીં. આ પહેલા કોંગ્રેસના નેતા આનંદ શર્માએ ટ્વીટમાં લખ્યું, "સંઘના મુખ્યાલયમાં પ્રણવ મુખર્જીને જોઈને લાખો કોંગ્રેસી કાર્યકર્તાઓને દુખ થયું છે. જે લોકો સાંભળવા અને બદલવા માટે તૈયાર હોય તેમની સાથે સંવાદ થઈ શકે, પરંતુ સંઘે તેનો એજન્ડા છોડ્યો હોય તેવા કોઈ અણસાર નથી મળતા." મોહન ભાગવતના ભાષણના મુખ્ય મુદ્દા નાગપુર યાત્રા અંગે મહત્ત્વપૂર્ણ બાબતો મુલાકાત વ���શે સંઘ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જી નાગપુર સ્થિત રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક સંઘના મુખ્યાલયે પહોંચ્યા હતા. પોતાના પ્રાસંગિક સંબોધનમાં પ્રણવ મુખર્જીએ કહ્યું હતું કે 'નફરતથી દેશ નબળો પડશે, આપણી શક્તિ સહિષ્ણુતામાં છે.' +text: બાળકોથી લઈને મોટા સુધી ફૂટબૉલનો જબરજસ્ત ક્રેઝ જોવા મળે છે. પોતાની ટીમની જીત અને હાર પર જ્યારે ચાહકો ખુશ-નિરાશ થાય ત્યારની પળો સ્પોર્ટ્સ સાથે લાગણીનો કેવો સંબંધ છે તેનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. ઉરુગ્વેની ઇજિપ્ત સામે જીત હોય કે આર્જેન્ટિનાની ડ્રો મેચ કે પછી જર્મની સામે મેક્સિકોનો વિજય ક્યાંક ખુશી તો ક્યાંક નિરાશા હાથ લાગે છે. પોતાની ટીમના વિજયથી એક ટીમના ચાહકો ખુશીમાં ઝૂમી ઊઠે છે, તે બીજી તરફ હારનારી ટીમના ચાહકોના દુઃખથી માહોલ ગમગીન થઈ જાય છે. આમ વિવિધ મેચના પરિણામો બાદ જે તે ટીમના ચાહકોની ખુશી-નિરાશાની લાગણીઓને કૅમેરામાં કેદ કરાઈ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફૂટબૉલ વિશ્વકપ માત્ર ફૂટબૉલ પૂરતો જ મર્યાદિત નથી. તેની સાથે કરોડો લોકોની લાગણીઓ પણ જોડાયેલી છે. +text: જેમાં શંકરસિંહ વાઘેલાએ વિવિધ મુદ્દાઓ પર વાતો કરી હતી. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું શંકરસિંહ વાઘેલા તકવાદી છે? આ પશ્નનો જવાબ આપતા તેમણે કહ્યું કે ના હું તકવાદી નથી. આ ખાલી મગજના લોકોનું આ માનવું છે. મેં જનસંઘથી કારકિર્દી શરૂ કરી. શંકરસિંહનું ઇન્ટરવ્યૂ સાંભળવા માટે અહીં ક્લિક કરો સવર્ણોને અનામત મળવી જોઈએ : શંકરસિંહ વાઘેલા ભાજપ કેમ છોડ્યો? આ પ્રશ્નનો જવાબ આપતા વાઘેલાએ જણાવ્યું, ''પક્ષમાં કાવતરાબાજી શરૂ થઈ એ વખતે મેં ભાજપ છોડી દીધો. તો કોંગ્રેસ અંગે વાત કરતા કહ્યું, ''મેં કોંગ્રેસમા કહ્યું હતું કે હું સીએમનો ઉમેદવાર નથી. કઈ રીતે ચૂંટણી લડવી તે સમજાવ્યું પણ માન્યા નહીં એટલે કોંગ્રેસ છોડી દીધી'' માત્ર મત લેવા માટે ગમે તેવું બોલવું તે મારા સ્વભાવમાં નથી. પ્રજા બહુ સમજદાર છે. આજે દુનિયા બહુ નાની થઈ ગઈ છે. ભાજપ સરકાર વિશે બોલતા તેમણે કહ્યું કે સરકારમાં કોઠાસૂઝવાળા રાજકારણીઓનો અભાવ છે. અનામત અંગે શું કહ્યું? સવાલ એ છે કે અનામત સિવાયના વર્ગો સુખી છે? બ્રાહ્મણ, વૈષ્ણવ, ક્ષત્રિયો બધા શું કરોડપતિ છે? હું 50 ટકા સિવાયની 25 ટકા અનામતનો હિમાયતી છું. વિધાનસભામાં ખરડો પસાર કરી કાર્યવાહી કરવી જોઈએ. અનામતની અંદર બીજી અતિ પછાત કેટેગરી પણ ઊભી કરવી જોઈએ. બંધારણમાં સુધારા વગર તમને અનામત ન મળે. સંસદમાં ખરડો પસાર થાય ત્યારે જ અનામત મળે. આ તો અનામતની મજાક કરી છે. કોઈ લાલચમાં મે કોઈ પક્ષ છોડ્યો નથી. ભાજપમાં પણ મજા હતી. કોંગ્રેસમાં પણ મેં અંદરની ગરબડ બતાવી. પછી ના માન્યા એટલે કોંગ્રેસ છોડી દીધી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીએ ગુજરાતના વરિષ્ઠ નેતા શંકરસિંહ વાઘેલા સાથે ફેસબુક લાઈવ કર્યું હતુ. +text: મજાની વાત એ છે કે આદર્શે આઈઆઈટી રૂરકીમાં મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગમાં એડમીશન લીધું હતું પરંતુ તેમને નોકરી મળી છે સોફ્ટવૅર એન્જિનિયરની. આદર્શને 12માં ધોરણમાં ગણિત અને રસાયણશાસ્ત્ર (કેમિસ્ટ્રિ)ના પેપરમાં પૂરા 100 માર્ક્સ આવ્યા હતા. મિકૅનિકલથી લઇને સોફ્ટવૅર સુધી વર્ષ 2014માં પટનાની બીડી પબ્લિક સ્કૂલમાં ધોરણ 12માં 94 ટકા મળ્યા બાદ જેઈઈની પરીક્ષા આદર્શે આઈઆઈટી રૂરકીના મિકૅનિકલ બ્રાન્ચમાં પ્રવેશ મેળવ્યો હતો. સોફ્ટવૅર પ્રોગામર બનવાની કહાણી અંગે આદર્શે જણાવ્યું, "રૂરકીમાં હું મિકૅનિલ બ્રાન્ચમાં ગયો પરંતુ તેનો અભ્યાસ મને પસંદ ના પડ્યો. મને પહેલાંથી જ ગણિતમાં રસ હતો એટલે હું ત્યાંથી સોફ્ટવૅર પ્રોગામિંગના ક્ષેત્રમાં જતો રહ્યો." આદર્શ જણાવે છે, "ગણિતના અલગઅલગ દાખલાને ઉકેલવા માટે અલગ રીતે વિચારવું પડે છે. આવું કરવું મને હાઈસ્કૂલના દિવસોથી પસંદ છે. આ ટેવ મને સોફ્ટવૅર પ્રોગ્રામર બનવામાં મદદરૂપ બની." કેવી રીતે પહોંચ્યા ગૂગલ? આદર્શે જણાવ્યું કે એન્જિનિયરિંગના ચોથા વર્ષમાં આવતા-આવતા પ્રોગ્રામિંગ પર તેમની સારી પકડ બની ગઈ. તેમનામાં આત્મવિશ્વાસ આવી ગયો હતો. કેમ્પસ સિલેક્શનમાં એક કંપનીએ તેમને પસંદ પણ કરી લીધા હતા. દરમિયાન ગૂગલમાં કામ કરતા સિનિયર હર્ષિલ શાહે એક દિવસ તેમને કહ્યું હતું કે જો તેઓ ગૂગલમાં કામ કરવા માગે છે તો તેઓ રજૂઆત કરી શકે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આદર્શે કહ્યું, "તેમણે આવું કહીને મને વિશ્વાસ અપાવ્યો કે મારી પ્રોગ્રામિંગ સ્કિલ્સ ઇન્ટર્વ્યૂ પાસ કરવા માટે પૂરતી છે. ત્યારબાદ મે ગૂગલમાં અરજી કરી હતી." "ત્યારબાદ લગભગ બે મહિના સુધી ચાલેલી ઑન-લાઇન અને હૈદરાબાદમાં થયેલી ટેસ્ટ બાદ ગૂગલમાં મારી પસંદગી થઈ." આદર્શ પહેલી ઓગસ્ટથી ગૂગલના મ્યુનિક (જર્મની) ઓફિસમાં કામ કરવાનું શરૂ કરશે. આં���રરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધામાં પણ સફળતા આ વર્ષે એપ્રિલમાં ચીનના બીજિંગમાં થયેલી પ્રોગ્રામિંગ સ્પર્ધા એસીએમ-આઈસીપીસીમાં તેમણે ભાગ લીધો હતો. આ સ્પર્ધામાં દુનિયાભરની ટીમો આવે છે. આ સ્પર્ધામાં પ્રોગ્રામિંગ સાથે જોડાયેલી મુશ્કેલીઓના કોડ લખવાના હોય છે. ભારતની આઠ ટીમોમાંથી તેમની ટીમને બીજું સ્થાન મળ્યું જ્યારે દુનિયામાં 56મું સ્થાન મળ્યું. એન્જિનિયરિંગની તૈયારી કરતા વિદ્યાર્થીઓને આદર્શની સલાહ છે કે ધોરણ 9-10થી જ તૈયારી શરૂ કરી દેવી જોઈએ. આ દરમિયાન અભ્યાસનું ભારણ ઓછું હોય છે એટલે ધોરણ 11-12નો અભ્યાસ પણ શરૂ કરી દેવો જોઈએ. "એક કરોડનું પેકેજ સામાન્ય છે" એક કરોડનું પેકેજ મળ્યા બાદ પણ આદર્શ તેને મોટી સફળતા નથી માનતા. તે કહે છે, "ભારતના ચલણમાં એક કરોડ રૂપિયાનું પેકેજ વધુ લાગે છે, પરંતુ વિદેશનું જીવનધોરણ, યૂરો અને અમેરીકાના ડોલર સાથે સરખામણી કરીએ તો આ પેકૅજ સામાન્ય છે." આદર્શને બાળપણમાં પેઇન્ટિંગ કરવાનો અને રમતગમતનો શોખ હતો. હાઈસ્કૂલથી તેમને કમ્પ્યૂટરનો શોખ લાગ્યો હતો. આદર્શ તેમની સફળતા માટે તેમનાં માતાપિતાને શ્રેય આપે છે. જોકે, તેમના માતાને ચિંતા છે કે આદર્શ વિદેશમાં જમવાનું શું કરશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિહારના યુવાન આદર્શ કુમારને ગૂગલે એક કરોડ વીસ લાખ રૂપિયાનું વાર્ષિક પેકેજની નોકરી આપી છે. +text: મંદીના ભરડામાં સપડાયેલા અર્થતંત્ર માટેની ચિંતા સાથે સ્વાભાવિક રીતે સૌની આંખો બજેટ 2020 પર મંડાયેલી હતી. કારણકે વર્તમાન સંજોગોમાં સરકાર પાસે માત્ર કલ્યાણકારી પગલાં જ નહીં પણ સક્રિય આર્થિક પગલાંની પણ અપેક્ષા હતી. બજારમાં મંદીનું મુખ્ય કારણ જો માગની કમી હોય તો સરકારના સીધા ખર્ચ દ્વારા માગને ધક્કો મળે તો આર્થિક પ્રવૃત્તિઓના ચક્રો ગતિમાન થાય. જે અંગે કોઈ ખાસ મોટી જાહેરાત થઈ નહીં. આર્થિક ગતિવિધિઓની સીધી અસર મહિલાઓના કલ્યાણ પર પડતી હોય છે. કુટુંબની ઘટેલી આવક સાથે ઘરખર્ચને સંભાળવાની જવાબદારી સ્ત્રીઓની જ હોય છે તેમજ આર્થિક મંદીમાં રોજગારી ગુમાવનાર અને નીચા વેતનદર સ્વીકારનાર મહિલા પહેલી હોય છે. સ્ત્રીઓની આર્થિક ભાગીદારીમાં સતત ઘટાડો નોંધાઈ રહ્યો છે, ખાસ કરીને ગ્રામીણ વિસ્તારમાં પ્રાથમિક કે માધ્યમિક શિક્ષણ પામેલી મહિલાઓ ખૂબ ઝડપથી શ્રમદળની બહાર નીકળી રહી છે. એમનાં કૌશલ્યને અનુરૂપ જ્યારે કામની તંગી હોય ત્યારે ઓછા વેતનદરે મહિલા કરતાં પુરુષને રોજગાર આપવા પર પસંદગી ઊતરતી હોવાનું પણ નિષ્ણાતોનું અનુમાન છે. ગ્રામીણ ક્ષેત્રે ઘરેલું ખર્ચ સતત ઘટી રહ્યો છે જે વર્તમાન મંદી માળખાકીય હોવા અંગેનો નિર્દેશ કરે છે. આ પ્રશ્નને ગંભીરતાથી લેવો જ પડશે. મનરેગા જેવા સીધી રોજગારી આપવાના કાર્યક્રમો મંદીના વિષચક્રને તોડવામાં થોડી મદદ કરી શકે એમ છે. ગ્રામીણ સ્ત્રીઓ મનરેગાનો ઘણો લાભ લે છે. પણ બજેટ 2020-21માં તો મનરેગાની નાણાકીય જોગવાઈમાં ઘટાડો થયો છે. 2019-20ના રિવાઇસ્ડ બજેટમાં મનરેગા માટે રુ. 71,002 કરોડની જોગવાઈ હતી, જેની સામે આ બજેટમાં રૂપિયા 61,500ની જોગવાઈ છે. કૃષિ ક્ષેત્રને સુગઠિત કરવાના પ્રયત્નોમાં 'ધાન્ય લક્ષ્મી' યોજનાની જાહેરાત થઈ જે અંતર્ગત બિયારણના સંગ્રહનો પ્રબંધ મહિલા સ્વસહાય જૂથને સોંપવાની વાત કરાઈ છે. મહિલા સ્વસહાય જૂથોને આ માટે મુદ્રા અને નાબાર્ડ તરફથી ટેકો આપવામાં આવશે. યોજનાની વિગતો હજુ જાહેર નથી થઈ. પ્રથમ દૃષ્ટિએ આ આવકારદાયી પગલું છે કારણકે અહી એક કાંકરે બે પંખી વીંધવાની શક્યતા રહેલી છે. એક તરફ સ્વસહાય જૂથોને લાંબા ગાળાનું રોકાણ કરવા માટેની તક ઊભી થશે. એમની નજર હેઠળ સંગ્રહસ્થાનો વધુ અસરકારક રીતે કામ કરી શકશે. પરંતુ, સ્ત્રીઓની ભૂમિકા સહાયક તરીકેની જ રહે છે. મહિલા કલ્યાણ મામલે સરકાર કેટલી ગંભીર? સ્ત્રીઓને 'ખેડૂત'નો દરજ્જો આપવાની દિશામાં હજુ પગલું ભરાયું નથી. મહિલા વિકાસ માટે સીધો ખર્ચ કરવા માટે રૂપિયા 28,600 કરોડની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. જે કુલ બજેટ ખર્ચના 0.94 ટકા છે. મહિલા વિકાસ અંગેની યોજનાઓની જાહેરાત કરતી વખતે નાણામંત્રીએ કહ્યું કે મહિલા કલ્યાણને સરકાર અગ્રીમતા આપે છે. આપણો ગયા વર્ષનો અનુભવ કહે છે કે મહિલા અને બાળ કલ્યાણ માટે ફાળવવામાં આવતાં નાણાં વણવપરાયેલાં પડ્યાં રહે છે. દા.ત. નિર્ભયા ફંડમાંથી કોઈ પણ ખર્ચ થયો હોય એવું સરકારી આંકડામાં દેખાતું નથી. 'બેટી બચાવો, બેટી પઢાઓ' યોજના ખરેખર સફળ યોજના? નાણામંત્રી એ જે 'બેટી બચાવો બેટી પઢાઓ'ની સફળતાની વાત કરી એ ભાજપની ફ્લૅગશિપ યોજનામાં પણ રૂપિયા 280 કરોડની ફાળવણીની સામે ડિસેમ્બર 2019ના અંત સુધીમાં માત્ર 43.94 કરોડ જ ખર્ચાયા હતા (ફાઇનાન્સિયલ એક્સપ્રેસ- જાન્યુઆરી 29, 2020). એટલે મહિલાઓ અંગેની બજેટમાં થતી જાહેરાતો કાગળ ઉપર ખૂબ આકર્ષક લાગતી હોય પણ એના અમલીકરણ માટે રાજકીય ઇચ્છાશક્તિના અભાવને કારણે ધાર્યું પરિણામ મળતું નથી. પોષણ અને આરોગ્યસંબંધી કાર્યક્રમો માટે રૂપિયા 35,600 કરોડની ફાળવણી થઈ છે. જેમાં ગર્ભવતી મહિલા અને ધાવતી માતાઓને અગ્રીમતા આપવામાં આવી છે જે આવકારદાયક છે. જેનાથી માતામૃત્યુના આંક તેમજ બાળમૃત્યુઆંકને કાબૂમાં લાવવામાં મદદ મળશે. છ લાખ આંગણવાડી કાર્યકરોને સ્માર્ટફોન આપવામાં આવશે, જેના દ્વારા તેઓ તેમના વિસ્તારોની સ્ત્રીઓનાં સ્વાસ્થ્ય અને પોષણ અંગેની માહિતી અપલોડ કરી શકશે. સુક્ષ્મ સ્તરે જઈને માતા અને બાળકોનાં સ્વાસ્થ્ય પર નિયંત્રણ રાખી શકાશે. માતા મૃત્યુઆંક અને લગ્નની ઉંમરને પણ સીધો સંબંધ છે અને સ્ત્રીઓ માટે ઉચ્ચ શિક્ષણ પ્રાપ્ત કરી કારકિર્દી ઘડવાની તકો પણ ઊઘડી રહી હોવાથી છોકરીઓની લગ્ન માટેની વય વધારવા અંગે એક વિશેષ કાર્યદળ ઘડવાની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. કૌશલ્ય વિકાસ (skill Development) માટે રૂપિયા ત્રણ હજાર કરોડની ફાળવણી કરવામાં આવી છે. રોજગારવાંછુ મહિલાઓ ભાગે આમાંથી કેટલો હિસ્સો આવશે એ હજુ સ્પષ્ટ નથી. કૌશલ્ય વિકાસને નામે સ્ત્રીઓને મોટાભાગે બ્યુટી-પાર્લર કે સીવણકામ જેવી ચીલાચાલુ જ તાલીમ અપાતી હોય છે. આ કુશળતાનાં બજારોમાં હવે પૂર્ણ હરીફાઈ પ્રવર્તે છે જેથી એમાંથી મળતી આવકનું પ્રમાણ ખૂબ જ દબાયેલું અને નીચું છે. કૌશલ્ય વિકાસ માટે હવે નવીનતાથી વિચારવું પડશે અને સ્ત્રીઓને તેમના પરંપરાગત કાર્યોથી ઉપર ઊઠીને આધુનિક કૌશલ્ય માટે તૈયાર કરવી પડશે. સ્ત્રીઓના દૃષ્ટિકોણથી જોવા માટે 2004થી જૅન્ડર સૅન્સિટિવ બજેટ એટલે કે મહિલાઓ માટેની બજેટની સંવેદનશીલતા અંગેનું વિશ્લેષણ મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલય દ્વારા કરવામાં આવે છે. એ પ્રક્રિયામાં બજેટ તૈયાર કરતી વખતે જ જાતીય સંવેદનશીલતાનાં ચશ્મા પહેર્યાં હોય તો બજેટની અસરો વધુ સચોટ બનાવી શકાય એવી સમજ સાથે અગાઉ એક સમિતિ બનાવવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. પણ આ સમિતિ બની કે કેમ અને જો બની તો તેમનાં સૂચનો શું હતાં એ અંગેની કોઈ જ સ્પષ્ટતા નથી. ભારતમાં જાતીય ભેદભાવનો સૂચનાંક છેલ્લા વર્ષમાં વિપરીત થયો છે. ખાસ કરીને આર્થિક બાબતે જાતીય ભેદભાવ વધ્યો હોવાનું દેખાય છે. આ સંજોગોમાં મહિલા સશક્તિકરણ અંગે માત્ર બજેટની જોગવાઈઓ પૂરતી નથી પણ મહિલાઓને સ્પર્શતા બધા પ્રશ્નોને સુગઠિત રીતે સંબોધવાના પ્રયત્નોની જરૂર છે. જે માટે રાજકીય ઇચ્છાશક્તિ હોવી એ પહેલી શરત છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ��ાણામંત્રી નિર્મલા સીતારામણે શનિવારે વર્તમાન સરકારનું સૌથી લાંબુ બજેટ રજૂ કર્યું. +text: પાટીદાર સમાજનો યુવાવર્ગ હાર્દિક અને તેમના આંદોલન વિશે શું માની રહ્યો છે? 30મી ઑક્ટોબરે હાર્દિક પટેલ અને ગુજરાત કૉંગ્રેસના કેટલાંક નેતાઓ વચ્ચે બેઠક થઈ હતી, જેમાં પાટીદાર અનામત આંદોલન સંબંધિત કેટલાંક મુદ્દાઓની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ બેઠક બાદ ભારતીય જનતા પાર્ટીએ પત્રકાર પરિષદ કરી તેમનો પક્ષ રજૂ કર્યો હતો. વિધાનસભા ચૂંટણીના માહોલના કારણે હાર્દિકનું દરેક નિવેદન અને અને વ્યૂહરચના ગુજરાતના દરેક રાજકીય પક્ષો પર થોડાંઘણાં અંશે પ્રભાવ પાડી રહી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ તમામ પરિસ્થિતિ વચ્ચે પાટીદાર સમાજનો યુવાવર્ગ હાર્દિક અને તેમના આંદોલન વિશે શું માની રહ્યો છે? બીબીસી ન્યૂઝ ગુજરાતીએ આવાં કેટલાંક યુવા પાટીદારોના મત જાણવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. 'હાર્દિકની રાજકીય શૈલી બાલિશ' હાર્દિક પટેલે ગુજરાત કૉંગ્રેસના કેટલાંક નેતાઓ સાથે 30મી ઑક્ટોબરે મંત્રણા કરી હતી છેલ્લા ૧૦ વર્ષથી બેન્કિંગ ક્ષેત્રે નોકરી કર્યા બાદ ભાવિના પટેલ વિદેશમાં મૂડીરોકાણ અને ઇમિગ્રેશનના નિષ્ણાત તરીકે અમદાવાદ-ગાંધીનગર ખાતે કામ કરે છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં ભાવિનાએ કહ્યું, "મને હાર્દિક પટેલની રાજકારણની શૈલી ઘણી બાલિશ લાગે છે કારણ કે તે કોઈપણ પ્રકારની રાજકીય પરિસ્થિતિમાં ત્વરિત પ્રત્યાઘાતો અને પ્રતિક્રિયા આપે છે જે યોગ્ય ન કહેવાય." હાર્દિકની નેતાગીરીની શૈલી ભાવિનાને દિશાવિહીન લાગે છે અને ક્યારેકક્યારેક ભાવિનાએ એવું પણ લાગે છે કે હાર્દિક પાસે પોતાની કોઈ રાજકીય વિચારશૈલી કે વિચારધારા નથી. ભાવિના ઉમેરે છે કે, હાર્દિક જે પ્રકારે જાહેર-જીવનમાં પાટીદાર નેતા તરીકે નિવેદનો આપે છે તેના પરથી ક્યારેક ક્યારેક એવું પણ ફલિત થાય છે કે જાણે તેને કોઈ દોરવી રહ્યું હોય અને આ તેના શબ્દો નથી. જો સમાજમાં અનામતની પ્રથા ચાલુ રહે તો પાટીદારોને પણ અનામતના ક્વોટામાં સ્થાન મળવું જોઈએ: ભાવિના પટેલ એનો અર્થ એ નથી કે ભાવિના પાટીદારો માટે અનામત નથી ઇચ્છતી. ભાવિના કહે છે કે, જો સમાજમાં અનામતની પ્રથા ચાલુ રહે તો પાટીદારોને પણ અનામતના ક્વોટામાં સ્થાન મળવું જોઈએ અને અનામત વ્યવસ્થાના ચોક્કસ લાભો મળવા જ જોઈએ. એક સમયે ફેશન-ડિઝાઇનર બનવાની ખેવના ધરાવતી ભાવિના કહે છે કે તે સામાન્ય વર્ગ(જનરલ કેટેગરી)માં આવતી હ���વાથી તેને આ અભ્યાસક્રમમાં જે બે જગ્યાઓ ખાલી હતી. તેમાં પ્રવેશ નહોતો મળ્યો, કારણ કે, તે બેઠકો અનામત વર્ગના વિદ્યાર્થીઓ આરક્ષિત હતી. 'હાર્દિક સક્રિય વિપક્ષ તરીકે કામ કરી રહ્યા છે' પાટીદાર સમાજમાં પણ ઘણાં એવા લોકો છે જેમને આર્થિક અનામતની જરૂર છે: તૃપલ પટેલ મહેસાણા જિલ્લાના વિસનગરમાં રહેતા તેમજ એનજીઓના સંચાલન સાથે અધ્યાપન ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલા તૃપલ પટેલ સાથે વાત કરી હતી. તેઓ કહે છે, "હાર્દિક પટેલના આંદોલન કે વિચારધારા સાથે પાટીદાર યુવાઓ સહમત છે કે નહીં તે ચોક્કસપણે ન કહી શકાય, પરંતુ હું માનું છું કે હાર્દિક એક સક્ષમ વિપક્ષે કરવું જોઈએ તે કામ કરી રહ્યા છે." "સામાન્ય રીતે વિપક્ષનું કામ એ હોય છે કે સમાજના દરેક વર્ગ અને સમુદાયનો અવાજ સરકાર સુધી પહોંચાડે, આ કામ અત્યારે હાર્દિક જેવાં નેતાઓ કરી રહ્યા છે, જેમાં અલ્પેશ ઠાકોર અને જિગ્નેશ મેવાણીનો પણ સમાવેશ થાય છે." "પાટીદારોને અનામતની વાત કરીએ તો એ હકીકત છે કે તમામ પાટીદારો સમૃદ્ધ અને શિક્ષિત નથી. પાટીદાર સમાજના એક વર્ગને આર્થિક અનામતની જરૂર છે." 'હાર્દિક સહિતના કેટલાક નેતાઓ સમાજનો અવાજ સરકાર સુધી પહોંચાડવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે' અમરેલીમાં રહેતી અને માઇક્રોબાયોલૉજીમાં અભ્યાસ કરતી દૃષ્ટિ પટેલ કહે છે, "હાર્દિક પાટીદાર સમાજને લાભ થાય તેવું કામ કરી રહ્યા છે અને સમાજનાં ઘણાં લોકો તેમની સાથે છે." "બારમા ધોરણ પછી એમબીબીએસમાં પ્રવેશ ન મળતા મેં ફિઝીયોથેરાપી તેમજ હોમિયોપેથી જેવા ક્ષેત્રમાં જવાનું વિચાર્યું હતું. જો ત્યારે અનામત મળ્યું હોત તો મને તે ક્ષેત્રમાં કદાચ પ્રવેશ મળી ગયો હોત." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે "આમ, પાટીદાર સમાજના યુવાનોને શિક્ષણક્ષેત્રે વધુ તકો મળે તે માટે અનામતની જરૂર છે." 'પાટીદારો સમૃદ્ધ જ્ઞાતિની છાપ ધરાવે છે' 'પાટીદારોને આર્થિક રીતે પછાત ગણવા એ પણ અયોગ્ય છે': શિરાલી પટેલ અન્ય એક પાટીદાર યુવતી શિરાલી પટેલ પબ્લિક રિલેશનના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા છે અને લગ્ન બાદ અમદાવાદથી મુંબઈમાં સ્થાયી થયા છે. શિરાલી એ હાર્દિક પટેલની રાજકીય વિચારધારાથી પ્રભાવિત નથી. શિરાલી કહે છે "પહેલા તો મને અનામત એ શબ્દ સામે એટલે વાંધો છે." "કારણ કે અનામતને કારણે યોગ્યતા ધરાવતી વ્યક્તિ જે કોઈ નોકરી અથવા જે તે કાર્ય માટે બહુ સબળ ઉમ્મેદવારને તેની યોગ્યતા મુજબ સ્થાન નથી મળતું." હાર્દિક પટેલની પાટીદાર જ્ઞાતિ માટેની અભ્યાસ અને નોકરીઓમાં અનામતની આ માગને શિરાલી અયોગ્ય માને છે. શિરાલી કહે છે કે, પટેલો એ વિશ્વમાં એક સમૃદ્ધ જ્ઞાતિની છાપ ધરાવે છે એટલે પાટીદારોને આર્થિક રીતે પછાત ગણવા એ પણ અયોગ્ય છે. શિરાલી ઉમેરે છે કે, કોઈપણ પ્રકારના સમાજ કે રાજકારણમાં સમાધાનના ભાગરૂપે પણ એ ન થવું જોઈએ. 'અનામત વ્યવસ્થાનો અભ્યાસ જરૂરી' રાજકીય વિશ્લેષક ગૌરાંગ જાની કહે છે, "યુવાનો પાટીદાર સમાજના હોય કે અન્ય કોઈ સમાજના તેમણે અનામતની વ્યવસ્થા અને બંધારણમાં રહેલી અનામત વિશેની વિવિધ જોગવાઈઓનો અભ્યાસ કરવો જોઈએ." "જે સમાજને લાગતું હોય કે તેમને અનામતની જરૂર છે તેમણે પોતાનો સમાજ ખરેખર સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત છે કે નહીં તેવું આત્મમંથન કરવું જોઈએ." "હાલ ગુજરાતમાં અનામતના જે મુદ્દાએ ફરી જોર પકડ્યું છે તે વિધાનસભા ચૂંટણીના કારણે છે." પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ(પાસ)ના કો-કન્વીનર અલ્પેશ કથિરિયા કહે છે,"યુવાનો પાટીદાર સમાજના હોય કે અન્ય કોઈ સમાજના, તમામ યુવાનોની વિચારસરણી સમાન નથી હોવાની." "જે પાટીદાર યુવાનો સમૃદ્ધ અને શિક્ષિત પરિવારમાંથી આવે છે તેમને કદાચ એવું લાગતું હશે કે પાટીદારોને અનામતની જરૂર નથી." "બીજી તરફ કેટલાંક એવા પણ પાટીદાર યુવાનો છે જે સામાન્ય કે ગરીબ પરિવારમાંથી આવે છે અને જેમણે અનામતની વ્યવસ્થાને કારણે મુશ્કેલીઓનો સામનો કર્યો છે. તેમને લાગે છે કે સમાજને અનામતની જરૂર છે."તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના કન્વીનર હાર્દિક પટેલે ગુજરાત કૉંગ્રેસ સાથે કરેલી મંત્રણાના કારણે ગુજરાતના રાજકારણમાં નવો વળાંક આવ્યો છે. +text: ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પશ્ચિમ બંગાળની ચૂંટણી માટે ભાજપનું સંકલ્પપત્ર જાહેર કર્યું આજે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પણ પશ્ચિમ બંગાળમાં સભાઓ ગજવી હતી. તો બીજી તરફ ગૃહમંત્રી અમિત શાહે ભાજપના કાર્યાલય ખાતેથી પશ્ચિમ બંગાળની ચૂંટણી માટેનું સંકલ્પપત્ર જાહેર કર્યું હતું. ગૃહમંત્રી અમિત શાહે સંકલ્પપત્ર જાહેર કરતાં પોતાને 'વાણિયા' ગણાવ્યા અને કહ્યું, 'મારી પર ભરોસો રાખજો.' ભાજપના સંકલ્પપત્રને 'સોનાર બાંગ્લા સંકલ્પપત્ર' નામ આપવામાં આવ્યું છે. જેની જાહેરાત કરતાં અમિત શાહે કહ્યું, "અનેક વર્ષોથી સંકલ્પપત્ર એક પ્રક્રિયા બનીને રહી ગઈ હતી." "જ્યારથી ભાજપની સરકારો બનવા લાગી ત્યા���થી સંકલ્પપત્રનું મહત્ત્વ વધવા લાગ્યું કેમકે ભાજપની સરકારો બની એ પચી જ સંકલ્પપત્ર પર સરકારો ચાલવા લાગી છે." ભાજપનું 'સોનાર બાંગ્લા સંકલ્પપત્ર' પશ્ચિમ બંગાળની વિધાનસભાની ચૂંટણી માટેના ભાજપના સંકલ્પપત્રને 'સોનાર બાંગ્લા સંકલ્પપત્ર' નામ આપવામાં આવ્યું છે. અમિત શાહે કહ્યું, "આ સંકલ્પપત્રનો મૂળ વિચાર સોનાર (સુવર્ણ) બાંગ્લા બનાવવાનો છે." "સદીઓ સુધી બંગાળે અનેક બાબતોમાં દેશનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે, જેમકે આધ્યાત્મિકતા, વિજ્ઞાન, રાજનીતિ, સમાજસુધારા, શિક્ષણ કે કળા." "બંગાળ તમામ ક્ષેત્રોમાં મોખરે રહેતું હતું." શાહે કહ્યું, "સંકલ્પપત્રમાં માત્ર જાહેરાતો નથી, આ દુનિયાના સૌથી મોટા પક્ષના સંકલ્પ છે." "દેશનાં 16થી વધારે રાજ્યોમાં જેમની સરકાર છે, એ પક્ષના આ સંકલ્પ છે. જેમની પૂર્ણ બહુમત સાથે સતત બીજી વખત સરકાર બની છે એ પક્ષના આ સંકલ્પ છે." 'સરકારી નોકરીઓમાં મહિલાઓને 33 ટકા અનામત' અમિત શાહની રણનીતિનો બંગાળમાં ભાજપના નેતા જ કેમ વિરોધ કરી રહ્યા છે? અમિત શાહે કહ્યું, "એક વખત હતો, જ્યારે ભારતનું 30 ટકા ઔદ્યોગિક ઉત્પાદન બંગાળમાં થતું હતું, હવે આ આંકડો 3.5 ટકા પર આવી ગયો છે. આની માટે 73 વર્ષથી રાજ કરતી સરકાર જવાબદાર છે." અમિત શાહે મમતા બેનરજીની સરકાર પર નિશાન સાધતાં કહ્યું કે પશ્ચિમ બંગાળ મહિલાઓ માટે સૌથી અસુરક્ષિત રાજ્ય બની ગયું છે. આ સાથે જ તેમણે સંકલ્પપત્રમાં મહિલાઓ માટે સરકારી નોકરીઓમાં 33 ટકા અનામતની જાહેરાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે પીએમ કિસાન નિધિ યોજનાનો ખેડૂતોને લાભ મળશે અને સાથે-સાથે જે 75 લાખ ખેડૂતોને મમતા દીદીએ ત્રણ વર્ષથી 18 હજાર રૂપિયા નથી પહોંચાડ્યા, તે સીધા તેમનાં ખાતાંમાં મોકલવામાં આવશે. 'CAA પ્રથમ કૅબિનેટમાં જ લાગુ કરીશું' ભાજપના સંકલ્પપત્રમાં નાગરિકતા સુધારા કાનૂન એટલે કે CAA અંગે પણ વચન આપવામાં આવ્યું છે. અમિત શાહે કહ્યું, "અમે નક્કી કર્યું છે કે સિટીઝનશિપ ઍમેન્ટમૅન્ટ ઍક્ટને પહેલી કૅબિનેટમાં જ લાગુ કરીશું." તેમણે એવું પણ કહ્યું કે મુખ્ય મંત્રી શરણાર્થી યોજના અંતર્ગત દરેક શરણાર્થી પરિવારને પાંચ વર્ષ સુધી દસ હજાર રૂપિયા પ્રતિવર્ષ આપવામાં આવશે. સાથે-સાથે અમિત શાહે સીમાસુરક્ષા અંગે પણ વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે અમે નક્કી કર્યું છે કે વ્યક્તિ તો શું, પક્ષી પણ ફરકી ન શકે એવી સીમાસુરક્ષાની વ્યવસ્થા અમે કરીશું. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ���વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પશ્ચિમ બંગાળમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં જીત માટે ભાજપ અને તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ પૂરજોશ પ્રચાર કરી રહ્યાં છે. +text: પરંતુ લોન લેતી વખતે હંમેશા સ્માર્ટ અને સચેત રહેવું જરૂરી છે. ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો પહેલા તો જૂઓ કે કેટલી રકમ ઉધાર લેવી છે. માસિક હપતા એવા ન હોવા જોઈએ તે હેરાનગતિ થાય. ઘણા નાણાકીય નિષ્ણાતોનો ફંડા છે કે ઑટો લોન તમારા માસિક આવકના 15 ટકાથી વધુ ન હોવી જોઈએ. એ જ રીતે પર્સનલ લોનની ઈએમઆઈ માસિક આવકના દસ ટકાથી વધુ ન હોવી જોઈએ. બીજો ફંડા એ છે કે લોન સહિત કુલ લેણદારી પગારના 50 ટકાથી વધુ ન હોવી જોઈએ. કારણ કે નિવૃત્તિ વખતે કોઈ લોન નહીં આપે. આથી તમામ ફાઇનાન્શિયલ ગોલ પૂરા કરવા માટે યોગ્ય સમયે પ્લાન કરો. સમય પર ચૂકવણી કેવી રીતે કરવી તે જોઈ લો. જેટલો સમયગાળો વધારે એટલી હપતાની રકમ ઓછી. તેથી ઘણા કિસ્સામાં ટૅક્સમાંથી પણ બાદ મળે છે, પરંતુ તેમાં રકમ વધારે ચૂકવવી પડે છે. કઈ બાબતો પહેલા જાણવી જોઈએ? સ્ટેમ્પ ડ્યુટી પ્રોસેસિંગ ફી કેટલીક બેંક પ્રિપેમેન્ટ અથવા લોન ટ્રાન્સફર પર પેનલ્ટી પણ લગાવતી હોય છે. કયા ડૉક્યુમેન્ટ્સ આપવા? વીમો જો લોન લેનાર વ્યક્તિ સાથે કોઈ દુર્ઘટના થાય અને લોન ન ચૂકવાઈ હોય તો લોન આપનાર તે મિલકતનો કબજો લે છે. નિષ્ણાતો મુજબ મોટી લોન માટે વીમો લેવો જોઈએ. આ વીમાની રકમ લોનની રકમ જેટલી જ હોવી જોઈએ. લોન લીધા બાદ ખર્ચ પર કાબૂ રાખો. બચત હોય તો રોકાણનું વિચારો. જો રોકાણનો સારો વિકલ્પ ન હોય તો લોન એકાઉન્ટમાં રૂપિયાને ટ્રાન્સફર કરો. જેટલી જલદી લોનથી છૂટકારો મળે એટલું સારું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફ્રી ક્રેડિટ રિપોર્ટ, સસ્તો વ્યાજ દર, એપ્લિકેશન કે પ્રોસેસિંગ ફી નહીં, મંજૂરી પણ ફટાફટ. આ બધી જ જાહેરાતો મારી જેમ તમે પણ જોઈ હશે. +text: કેન્ડ્રા સ્કૉટ એ વખતે તેને આ બિઝનેસનો વિચાર આવ્યો. પોતાના પહેલા બાળકની રાહ જોતાંજોતાં ઘરે આરામ કર્યા સિવાય તેમણે જ્વેલરી ડિઝાઇન કરવાનું શરૂ કર્યું. 28 વર્ષની ઉંમરમાં બિઝનેસ શરૂ કરવા માટે તેમના પાસે માત્ર 500 ડૉલર એટલે કે લગભગ 33 હજાર રૂપિયા જ હતા. તો પણ આટલી રકમમાં જ તેમણે બિઝનેસ શરૂ કરવાનો પ્રયત્ન કર્યો. ઘરે ઘરે જઈને ઘરેણાં વેચ્યાં પોતાના પુત્રના જન્મ બાદ સ્કૉટે નિર્ણય કર્યો કે ઘરની બહાર જઈને તે ઇયરિંગ્સ અને ઘરેણાં વેંચવાનું શરૂ કરશે. આ રીતે શરૂ થયો અબજોનો બિઝનેસ 44 વર્ષની સ્કૉટ કહે છે, "જ્યારે મેં મારું પહેલું કલેક્શન બનાવ્યું તો બાળકના બૅલ્ટ સાથે સૅમ્પલ્સ બાંધીને હું વેંચવા માટે નીકળી પડી." "પછી હું મારા સૅમ્પલ્સ વેચવાં માટે ઘરે ઘરે ગઈ. પહેલા જ દિવસે મેં મારો બધો જ સામાન વેંચી દીધો અને ત્યાંથી મારો બિઝનેસ શરૂ થયો." આજે તેમનાં નામ પર કેન્ડ્રા સ્કૉટ ડિઝાનઇન નામની કંપની છે. જેની માર્કેટ પ્રાઇઝ હાલ એક અબજ ડૉલરની થઈ ગઈ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમની પોતાની મિલકત લગભગ 500 મિલિયન ડૉલર એટલે ભારતના રૂપિયામાં જો ગણતરી કરીએ તો 33 અબજ 72 કરોડ 75 લાખ રૂપિયા થવા જાય છે. વર્ષ 2017માં ફૉર્બ્સ મૅગેઝિને અમેરિકાની સૌથી અમીર મહિલાઓમાં તેમનું નામ 36માં ક્રમે મૂક્યું હતું. સ્કૉટને આ યાદીમાં ગાયિકા ટેલર સ્વિફ્ટ અને બિયૉન્સેની ઉપર મૂકવામાં આવ્યાં હતાં. સ્કૉટનો જન્મ અમેરિકાના વિસ્કૉન્સનમાં થયો હતો. તેઓ ત્યાં જ મોટા થયાં અને 18 વર્ષની ઉંમરમાં યુનિવર્સિટીમાં અભ્યાસ કરવા માટે ટેક્સાસ જતાં રહ્યાં. જોકે, એક વર્ષ બાદ જ તેમણે યુનિવર્સિટી છોડી દીધી. ત્યારબાદ લગભગ એક દાયકા બાદ તેમણે પોતાનો બિઝનેસ ફેલાવ્યો. તેમણે મહિલાઓને કિમોથેરાપી દરમિયાન આરામ આપવા માટે આરામદાયક ટોપી બનાવવાની શરૂઆત કરી. કૅન્સરથી પીડિત તેમના પિતાએ કેવી પીડા સહન કરી હતી એ તેમણે જોઈ હતી. અહીંથી જ તેમણે પ્રેરણા લીધી હતી. સ્કૉટે આ કામમાંથી થયેલા નફાનો એક હિસ્સો ત્યાંની સ્થાનિક હૉસ્પિટલમાં દાન કરી દીધો હતો. આ આઇડિયાએ બનવ્યાં અબજોના માલકણ સ્કૉટ જણાવે છે કે જ્વેલરી સ્ટાર્ટ-અપનો વિચાર ત્યારે આવ્યો જ્યારે તેને લાગ્યું કે બજારમાં સારા ઘરેણાંની કિંમતોમાં મોટું અંતર છે. બજારમાં કાં તો બહુ મોંઘા ઘરેણાં હતાં અથવા તો સૌથી ખરાબ પ્રકારનાં હતાં. સ્કૉટે આ બંને વચ્ચેનો રસ્તો કાઢવાની કોશિશ કરી હતી. એટલે તેમણે એક યોજના બનાવી કે તેઓ મણિ કે સ્ટોનની સારી ગુણવતાવાળાં ઘરેણાં બનાવવાની કોશિશ કરશે. જેથી જે મહિલાઓને ઘરેણાં ખરીદવા હશે તે સસ્તી કિંમતમાં સારા ઘરેણાં મેળવી શકશે. તેઓ કહે છે, "તેનાથી કોઈ ફરક નથી પડતો કે કોઈ મહિલા કેટલી અમીર છે. દરેક મહિલા સુંદર દેખાવા માગે છે." સમગ્ર અમેરિકામાં વિસ્તર્યો બિઝનેસ શરૂઆતમાં તેમણે આભૂષણોને કેવળ જથ્થાબંધ વેચવાનું શરૂ કર્યું હતું. તેમણે પોતાની દુકાન ખોલવાને બદલે અન્ય દુકાનદારોને પોતાની બનાવટ વેચવાનું શરૂ કર્યું હતું. કેન્ડ્રા સ્કૉટની ડિઝાઇન ધીરે ધીરે વધ���ા લાગી અને તેનો વેપાર ચાલી નીકળ્યો. 2010માં તેણે કંપનીની શરૂઆત કરી અને તેની પહેલી શાખા ઑસ્ટિનમાં ખોલી હતી. સ્કૉટ કહે છે કે બિઝનેસ માટે તે સૌથી બુનિયાદી સમય હતો અને તેમને વિશ્વાસ હતો કે તેમના જ્વેલરી સ્ટોર કરતાં અલગ હશે. આજે સમગ્ર અમેરિકામાં તેમનો બિઝનેસ વિસ્તરી ચૂક્યો છે. તેમનાં 80 રિટેલ સ્ટોર છે અને એક વેબસાઇટ પણ છે. તેઓ વિશ્વભરમાં આભૂષણો પહોંચાડે છે. તેમની કંપનીમાં અત્યારે 2000 કર્મચારીઓ છે. જેમાં 96 ટકા મહિલાઓ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પ્રૅગ્નન્સીના છેલ્લા દિવસોમાં કેન્ડ્રા સ્કૉટને આરામ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું હતું. +text: નાગરિકતા કાયદા પર સમર્થન પ્રસ્તાવ પસાર કરનારું ગુજરાત દેશનું પ્રથમ રાજ્ય બન્યું છે. ભાજપના ધારાસભ્યોની બહુમતીથી આ ઠરાવ પસાર કરાયો હતો. અગાઉ કેરળ વિધાનસભાએ નાગરિકતા સંશોધન કાયદાના વિરોધમાં ઠરાવ પસાર કર્યો હતો. શુક્રવારે ગુજરાત વિધાનસભાનું એક દિવસનું વિશેષ સત્ર બોલાવવામાં આવ્યું, જેની શરૂઆત વિપક્ષ કૉંગ્રેસના હોબાળા સાથે થઈ. રાજ્યપાલના સંબોધન સાથે આ સત્રની શરૂઆત થઈ હતી, પરંતુ કૉંગ્રેસના વિરોધ વચ્ચે વિધાનસભા સત્રનું કામકાજ થોડાક સમય માટે મોકૂફ રાખવામાં આવ્યું હતું. ગૃહમાં હાજર બીબીસી પ્રતિનિધિ ભાર્ગવ પરીખ જણાવે છે, કૉંગ્રેસના હોબાળાના કારણે રાજ્યપાલ પોતાનું ભાષણ અધવચ્ચે છોડી ગયા હતા. એસ.સી.-એસ.ટી.ની અનામતની મુદ્દત ખતમ થઈ રહી છે, જેને દસ વર્ષ સુધી લંબાવવા માટેના કેન્દ્ર સરકારના પ્રસ્તાવ ગુજરાત વિધાનસભામાં અનુમોદન કરવામાં આવશે. એ સિવાય નાગરિકતા સંશોધન કાયદાને સમર્થન આપવા માટે ગુજરાત સરકાર ઠરાવ લાવવાની છે. ઇમરાન ખેડાવાલા લોહીથી લખેલાં પોસ્ટર સાથે ધારાસભ્ય ઇમરાન ખેડાવાલાએ સીએએ-એનઆરસીનો વિરોધ કરતા પોતે લોહી લખેલું પોસ્ટર રજૂ કર્યું હતું. ઇમરાન ખેડાવાલાએ caa NRC નો વિરોધ કરતું પોસ્ટર દર્શાવતા સ્પીકર રાજેન્દ્ર ત્રિવેદીએ કમેન્ટ કરી કે આ પાકિસ્તાનની વિધાનસભા નથી. ત્યારબાદ સ્પીકર કહ્યું કે મેં હળવાશથી આ કમેન્ટ કરી છે. હું હવે ધ્યાન રાખીશ. જોકે, નાયાબ મુખ્ય મંત્રી નિતિન પટેલે કહ્યું કે આ પાકિસ્તાનની વિધાનસભા નથી એમ કહીને સ્પીકરે કશું ખોટું કહ્યું જ નથી. લોહીથી લખેલું પોસ્ટર કૉંગ્રેસ SC અને STને વધુ દસ વર્ષ માટે અનામત આપવાના મુદ્દે સરકારના ઠરાવનું સમર્થન કરશે. જોકે કૉંગ્રેસનો આરોપ છે કે સરકારે પોતાની નિષ્ફળતા છુપાવવા માટે આટલું ટૂંકું સત્ર બોલાવ્યું છે. કૉંગ્રેસના વિધાનસભાના નેતા પરેશ ધાનાણીએ કહ્યું કે "નવા વર્ષની શરૂઆતમાં એક દિવસના ટૂંકા સત્રનું રાજ્યપાલે આહ્વાન કર્યું હતું." તેમણે કહ્યું કે કૉંગ્રેસ આ એક દિવસના સત્રને વધારીને આર્થિક મંદી, નોટબંધી અને જી.એસ.ટી., બેરોજગારી, પેટ્રોલ-ડીઝલની વધેલી કિંમતો, ખેડૂતોને પાકવીમો અને ઋણમાફી પર ચર્ચાની માગ કરી હતી. પરેશ ધાનાણીએ કહ્યું, કથળતી સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ, મહિલાઓ અને બાળકોમાં કુપોષણ અને વધતાં બાળમૃત્યુ પર ચર્ચા માટે સત્ર વધારવાની માગ કરી હતી. પરંતુ તે માનવમાં આવી નહોતી. જ્યારે સત્ર શરૂ થયું ત્યારે અમે રાજ્યપાલ સામે આ માગ કરી પરંતુ તે માનવામાં ન આવી. પરેશ ધાનાણીએ કહ્યું કે ગુજરાત સરકાર મુખ્ય મુદ્દાઓને અવગણી રહી છે. જમાલપુર-ખાડિયાની બેઠક ઉપરથી કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય ઈમરાન ખેડાવાળાએ પોતાના લોહીથી NRC, NPR અને CAAનો બહિષ્કાર કરવાની અપીલ કરતું પ્લૅકાર્ડ લખ્યું હતું. સીએએનો વિરોધ આ પહેલાં આ વિધાનસભા સત્રમાં દલિત નેતા જિગ્નેશ મેવાણીએ સીએએ અંગે વિરોધ કરવાની વાત કહી હતી. વડગામની બેઠક પરથી અપક્ષ ધારાસભ્ય અને દલિત નેતા જિગ્નેશ મેવાણીએ બુધવારે કહ્યું હતું કે 10 જાન્યુઆરીએ તેઓ તથા અન્ય દલિત કાર્યકરો સીએએની પ્રતો સળગાવશે. નવા નાગરિકત્વ કાયદાનો વિરોધ કરતાં તેમણે કહ્યું હતું કે પહેલાં ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી પોતાના નાગરિકત્વના પુરાવા આપે. જિગ્નેશ મેવાણીએ કહ્યું હતું કે રૂપાણી બર્માથી આવ્યા છે. પહેલાં તેમણે પુરાવા આપવા જોઈએ, જ્યાં સુધી તેઓ પુરાવા નહીં બતાવે ત્યાં સુધી અમે અમારા દસ્તાવેજ નહીં બતાવીએ. મેવાણીએ કહ્યું હતું કે "આ કાળા કાયદાના વિરોધમાં આ અમારો અસહયોગ આંદોલન છે. ડિનોટિફાઇડ ટ્રાઇબના કેટલાક લોકો પાસે દસ્તાવેજ નથી હોતા, તે લોકો શું કરશે? બેરોજગારી જેવા મુખ્ય મુદ્દા પરથી ધ્યાન હઠાવવા માટેનો આ સરકારનો પ્રયાસ છે." કેન્દ્રીય પ્રધાન સુરેશ પ્રભુ સાથે ભૂપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમા (ડાબે) ભૂપેન્દ્ર સિંહ ચૂડાસમાએ કહ્યું કે "વડા પ્રધાન અને ગૃહ પ્રધાનને આભાર વ્યક્ત કરતો પ્રસ્તાવ પણ લાવવામાં આવશે. વર્ષનું પ્રથમ સત્ર હોવાને કારણે રાજ્યપાલનું ઉદ્બોધન ફરજિયાત છે. લોકશાહીને શરમ આવે એવી રીતે રાજ્યપાલના ઉદ્બોધનની શરૂઆતથીજ વિરોધ કરવામાં આવ્યો." તેમણે કહ્યું કે "આગામી લાંબા બજેટ સત્રમાં સંપૂર્ણ પણે પ્રશ્નો રજૂ કરવાની તક છે. તેમને પ્રસ્તુત કરેલા પ્લાકાર્ડમાં કરવામાં આવેલા પ્રશ્નો મંત્રીઓએ જવાબ આપેલા છે. જો કૉંગ્રેસ શિસ્ત જાળવી રાખ્યું હોત તો સારૂં હતું. વિપક્ષના નેતા વિધાનસભામાં હાજર હોવા છતાં રાષ્ટ્રગાન શરૂ થયું ત્યારે તેઓ ગેરહાજર રહ્યા હતા." તેમણે કહ્યું, "વિરોધ કરવાના કેટલાક દિવસો હોય છે, કેટલીક તક મળતી હોય છે. પહેલાં એસસી-એસટીને અનામત લંબાવવા પર વિધાનસભામાં ચર્ચા થશે, ત્યાર બાદ સીએએ લાવવા બદલ વડા પ્રધાન અને ગૃહ પ્રધાનને આભાર વ્યક્ત કરવાનો ઠરાવ લાવવામાં આવશે." નાગરિકતા સંશોધન કાયદા વિરુદ્ધ કૉંગ્રેસના પ્રદર્શન પર તેમણે કહ્યું, "આ મુદ્દો કોઈનો પણ અધિકાર લેવા માટે નથી. આ મુદ્દો ત્રણ દેશના લઘુમતી માટે છે, ભારતની લઘુમતી માટેનો આ મુદ્દો જ નથી. કૉંગ્રેસ આ મુદ્દે રાજકારણ રમી રહી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત વિધાનસભાએ શુક્રવારે બોલાવવામાં આવેલા ખાસ સત્રમાં નાગરિકતા સંશોધન કાયદાને સમર્થન આપતો ઠરાવ પસાર કર્યો છે. +text: દક્ષિણપંથી વલણ ધરાવતા સોશિયલ મીડિયા ગ્રૂપ્સમાં ઘણા લોકોએ એવો દાવો કર્યો છે કે આ તસવીર પશ્ચિમ બંગાળમાં 11 એપ્રિલના રોજ યોજાયેલા પહેલા તબક્કાના મતદાન અગાઉની છે. મોટા ભાગના સોશિયલ મીડિયા યૂઝર્સે આ તસવીરને વડા પ્રધાન મોદીની કૂચબિહારમાં યોજાયેલી ચૂંટણીરેલીની ગણાવી છે. 'નરેન્દ્ર મોદી 2019'નામના પબ્લિક ગ્રૂપમાં એક યૂઝરે લખ્યું છે, "આ પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપની રેલીનું દૃશ્ય છે. કૂચબિહારની રેલી. આજે તો મમતા બેનરજીની ઊંઘ ઊડી ગઈ હશે." ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહે પશ્ચિમ બંગાળ ભાજપને રાજ્યની 42માંથી ઓછામાં ઓછી 23 બેઠક જીતવાનું લક્ષ્ય આપ્યું છે. પાર્ટીના વરિષ્ઠ નેતાઓના પ્રમાણે ભાજપનું કેન્દ્રીય નેતૃત્વ 'અબ કી બાર પશ્ચિમ બંગાળ' પર ખાસ ધ્યાન આપી રહ્યું છે. વાઇરલ તસવીરમાં ભગવા રંગનાં કપડાં પહેરેલા લોકોને જોઈને તેને વડા પ્રધાન મોદીની રેલી ગણાવી રહ્યા છે, તેમનો દાવો ખોટો છે. આ તસવીરનો ભારતીય જનતા પક્ષના કોઈ કાર્યક્રમ સાથે સંબંધ નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તસવીરની વાસ્તવિકતા સેંકડો લોકો સોશિયલ મીડિયા પર આ તસવીરને મોદીની રેલીની તસવીર ગણાવીને શૅર કરી રહ્યા છે પશ્ચિમ બંગાળના કૂચબિહારમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 7 એપ્રિલ, 2019ના રોજ ચૂંટણીસભા યોજી હતી. પરંતુ રિવ��્સ ઇમેજ સર્ચથી ખબર પડે છે કે જે વાઇરલ તસવીરને મોદી રેલીની તસવીર ગણાવવામાં આવી રહી છે, તે વર્ષ 2015માં પહેલી વખત ઇન્ટરનેટ પર અપલોડ કરવામાં આવી હતી. અમારી તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે આ તસવીર ભારતની નહીં, પણ થાઇલૅન્ડના મધ્ય સ્થિત સમુત સાખોન પ્રાંતની છે. આ તસવીરને બૌદ્ધ ધર્મનો પ્રચારપ્રસાર કરવાવાળી વેબસાઇટ 'ડીએમસી ડૉટ ટીવી'એ 26 ઑક્ટોબર, 2015માં પોસ્ટ કરી હતી. ડીએમસી એ ધમ્મ મેડિટેશન બૌદ્ધિઝમ એક મીડિયા નેટવર્ક છે. આ વેબસાઇટના આધારે તેઓ બૌદ્ધ ધર્મ સાથે જોડાયેલા સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોને કવર કરે છે. આશરે 20 લાખ બૌદ્ધ લોકોનો સમારોહ આ આયોજનની અસલી તસવીર પર ડાબી તરફ ડીએમસી ડૉટ ટીવીનો લોગો પણ જોઈ શકાય છે. આ લોગો વાઇરલ તસવીર પર પણ જોઈ શકાય છે ડીએમસીના આધારે થાઇલૅન્ડમાં બૌદ્ધ ધર્મને માનવાવાળા 'ભિક્ષા અર્પણ કરવાની પ્રથા'નું આયોજન કરે છે. વર્ષ 2015માં આ જ પ્રકારનું આયોજન થયું હતું કે જેમાં આશરે દસ હજાર બૌદ્ધ ભિક્ષુક સામેલ થયા હતા. આ કાર્યક્રમમાં સામેલ થયેલા લોકોની સંખ્યા આશરે 20 લાખ હતી. વેબસાઇટના આધારે થાઇલૅન્ડના 9 કરતાં વધારે પ્રાંતના બૌદ્ધ ભિક્ષુકો, સરકારી કર્મચારીઓ અને સૈનિકો આ કાર્યક્રમમાં પહોંચ્યા હતા. 26 ઑક્ટોબર, 2015ના રોજ ડીએમસી ડૉટ ટીવીએ આ વિશાળ આયોજનની આશરે 70 અન્ય તસવીરો પણ પોસ્ટ કરી હતી. વેબસાઇટના આધારે આ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમનું આયોજન સમુત સાખોન સેન્ટ્રલ સ્ટેડિયમની સામે એકાચાઈ રોડ પર થયું હતું. ગૂગલ અર્થ વેબસાઇટની મદદથી અમે 'ડીએમસી ડૉટ ટીવી' વેબસાઇટના આ સમારોહના લોકેશન સાથે જોડાયેલા દાવાની પુષ્ટિ કરી. અમે સ્ટ્રીટ વ્યૂના માધ્યમથી એ બિલ્ડિંગની શોધ કરી જે વાઇરલ તસવીરમાં દેખાઈ રહી છે. અગાઉ પણ ખોટા દાવા કરાયા ગૂગલ સ્ટ્રીટ વ્યૂમાં અમને એ જ પીળી બિલ્ડિંગ અને તેમાં વાદળી રંગનું મકાન દેખાઈ રહ્યું છે જે વાઇરલ તસવીરમાં દેખાય છે આ પહેલી વખત નથી જ્યારે સોશિયલ મીડિયા પર આ તસવીરને ખોટા સંદર્ભ સાથે શૅર કરવામાં આવી હોય. વર્ષ 2018માં પણ આ તસવીરને ભારતીય હિંદુઓની તસવીર ગણાવીને શૅર કરવામાં આવી હતી. પરંતુ થાઇલૅન્ડની આ તસવીર સાથે કરવામાં આવેલા બધા દાવાઓ ખોટા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફેસબુક અને ટ્વિટર પર આ તસવીર વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની પશ્ચિમ બંગાળમાં થયેલી ચૂંટણીસભાની ગણાવીને શૅર કરવામાં આવી રહી છે. +text: મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ, ��ેન્નઈ સુપરકિંગ્સ અને દિલ્હી કૅપિટલ બાદ પ્લેઑફમાં પહોંચનારી આ ત્રીજી ટીમ છે. વાનખેડે સ્ટેડિયમમાં રમાયેલી આ મૅચ ટાઈ થઈ હતી. ત્યારબાદ સુપરઓવરમાં મુંબઈ બાજી મારી ગઈ. સુપર ઓવરમાં હૈદરાબાદની ટીમ મોહમ્મદ હનીફની એક સિક્સ સાથે આઠ રન બનાવી શકી. મુંબઈના બૉલર જસપ્રીત બુમરાહે ચોથા બૉલમાં નબીને આઉટ કરી ટીમમાં ઉત્સાહ ભરી દીધો. સુપરઓવરમાં મુંબઈને જીતવા માટે નવ રનની જરૂર હતી. હાર્દિક પંડ્યાએ સાત અને કિરેન પોલાર્ડે બે રન બનાવી મુંબઈને જીત અપાવી. સુપરઓવરમાં લેગ સ્પિનર રાશિદ ખાનના પ્રથમ બૉલમાં જ પંડ્યાએ સિક્સ મારી. ત્યારબાદ એક રન લઈ પોલાર્ડને સ્ટ્રાઇક આપી જેમણે મૅચ જિતાડી દીધી. મૅચ ટાઈ મૅચની શરૂઆતમાં મુંબઈ ઇન્ડિયન્સે ટૉસ જીતીને પ્રથમ બૅટિંગ કરવાનો નિર્ણય કર્યો અને 20 ઓવરમાં પાંચ વિકેટ ગુમાવી 162 રન બનાવ્યા. જવાબમાં હૈદરાબાદે 20 ઓવરમાં છ વિકેટ ગુમાવી 162 રન બનાવ્યા. હૈદરાબાદના મનીષ પાંડેએ અણનમ 71 રન અને મોહમ્મદ નબીએ 31 રન બનાવ્યા. મુંબઈથી રોહિત શર્માએ 24 અને સૂર્યકુમાર યાદવે 23 રન બનાવ્યા. હાર્દિક પંડ્યાએ 10 બૉલમાં એક છગ્ગા અને એક ચોગ્ગા સાથે 18 રન બનાવ્યા. રોમાંચક મુકાબલો મુંબઈ ઇન્ડિયન્સે જસપ્રીત બુમરાહ, કૃણાલ પંડ્યા અને હાર્દિક પંડ્યાએ બે-બે વિકેટ ઝડપી હતી. બન્ને ટીમના રોમાંચક મુકાબલાને લીધે દર્શકોમાં ભારે ઉત્સાહનો માહોલ હતો. બીજી તરફ મુંબઈ ટીમનાં માલિક નીતા અંબાણી ટીમની જીત માટે પ્રાર્થના કરતાં પણ જોવા મળ્યાં હતાં. પ્લઑફમાં શું થશે? મુંબઈની જીત સાથે જ આઈપીએલ-12ના અંકોનું સમીકરણ ઉકેલાતું જાય છે. જોકે, પ્લેઑફમાં પહોંચનારી ચોથી ટીમ કઈ હશે તે કહેવું મુશ્કેલ છે. ચેન્નઈ સુપરકિંગ્સ 13 મૅચમાંથી નવ જીતી 18 અંકો સાથે પ્રથમ સ્થાને છે. મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ ગુરુવારની જીત બાદ દિલ્હીને પાછળ મૂકી 13 મૅચમાંથી આઠ જીતી 16 અંકો સાથે બીજા સ્થાને છે. દિલ્હીની ટીમ 13માંથી આઠ મૅચ જીતી 16 અંકો સાથે ત્રીજા નંબરે અને હૈદરાબાદની ટીમ 13માંથી છ મૅચ જીતી 12 અંકો સાથે ચોથા સ્થાને છે. શુક્રવારના રોજ મોહાલીમાં કિંગ્સ ઇલેવન પંજાબ અને કોલકાતા નાઇટરાઇડર્સ વચ્ચે મૅચ રમાશે. બન્ને ટીમ 12-12 મૅચમાંથી પાંચ જીતી 10 અંકો પર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુરુવારના રોજ મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ અને સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદ વચ્ચે રમાયેલી મૅચની જીત મુંબઈના ખાતે રહી. આ સાથે જ તેણે પ્લેઑફની ટિકિટ પણ મેળવી લીધી. +text: અમેરિકામાં સૌથી પહેલાં રસી લેનારાં સાંડ્રા ન્યૂયૉર્કની એક હૉસ્પિટલમાં નર્સ છે પ્રથમ રસી ન્યૂયૉર્કના લૉન્ગ આઇલૅન્ડની એક હૉસ્પિટલનાં નર્સ સાંદ્રા લીંડસીને લગાવાઈ છે. લાખોની સંખ્યામાં ફાઇઝર-બાયૉટેકની રસી લગાવાશે. સોમવારે લગભગ 150 હૉસ્પિટલોમાં આ રસી આપવામાં આવી. અમેરિકાના રસીકરણના કાર્યક્રમ અંતર્ગત આગામી એપ્રિલ મહિના સુધીમાં લગભગ 10 કરોડ લોકોને રસી આપવામાં આવશે. અમેરિકામાં કોરોના વાઇરસને કારણે અત્યાર સુધી લગભગ ત્રણ કરોડ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. દુનિયામાં સૌથી વધુ ચેપગ્રસ્ત કેસ અમેરિકામાં જ નોંધાયા છે. આ પહેલાં શુક્રવારે ફાઇઝર-બાયૉટેક રસીનો ઇમર્જન્સીની સ્થિતિમાં ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી યૂએસ ફૂડ ઍન્ડ ડ્રગ ઍડમિનિસ્ટ્રેશન તરફથી અપાઈ હતી. અમેરિકામાં કોરોના વાઇરસથી સૌથી વધુ અસરગ્રસ્ત છે અને એટલે જ દેશમાં રસીકરણના કાર્યક્રમની શરૂઆત કરવામાં આવી છે. કોવિડ ટ્રૅકિંગ પ્રોજેક્ટ અનુસાર નવેમ્બરમાં મરનારાઓની સંખ્યામાં વધારો નોંધાયો છે અને બીમારીને લીધે હૉસ્પિટલમાં પણ લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે. હાલની સ્થિતિમાં અમેરિકામાં 109,000 લોકો હૉસ્પિટલોમાં દાખલ છે. પૉર્ટલૅન્ડમાં 12 હૉસ્પિટલોના એક નેટવર્કમાં મૅનહેલ્થના ડૉ. ડૉરા મિલ્સે જણાવ્યું, "જો રૅકૉર્ડને જોવામાં આવે તો આ અત્યાર સુધીનો સૌથી ખરાબ ડિસેમ્બર મહિનો હશે. ગત સપ્તાહના આંકડા જોવામાં આવે તો કૅન્સર અને હૃદયરોગથી મરનારાઓની સંખ્યા કોવિડ-19ને કારણે મરનારાઓની સંખ્યા કરતાં ઓછી છે. અત્યારે પણ અમેરિકામાં સૌથી વધુ મૃત્યુ કોરોનાને લીધે જ થઈ રહ્યાં છે." "આ આપણા માટે બહુ કાળી મોસમ રહી પણ આ પોતાની રીતે અતૂલ્ય પણ છે. કારણ કે આપણી પાસે મહામારી શરૂ થઈ એના એક વર્ષ કરતાં પણ ઓછા સમયમાં રસી ઉપલબ્ધ છે. જો પ્રભાવ અને સુરક્ષાનો આંક જોવામાં આવે તો આ જાહેર સ્વાસ્થ્યના ક્ષેત્રે બહુ મોટી સિદ્ધિ છે." ફાઇઝર-બાયૉટેક રસી અમેરિકાની એક મોટી ફાર્મા કંપની અને જર્મન બાયૉટેકનૉલૉજી કંપની વચ્ચેની ભાગીદારીથી તૈયાર કરાઈ છે. આ રસી 95 ટકા સુધીની સુરક્ષા આપે છે. અમેરિકન નિયામકો અંતર્ગત પાસ કરાયેલી આ પ્રથમ કોવિડ-રસી છે. બ્રિટનમાં આ રસીને પહેલાંથી જ મંજૂરી આપી દેવાઈ છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકામાં કોરોનાની રસી લગાવવાનું શરૂ થઈ ગયું છે. અમેરિકામાં સોમવારે કોવિડ-19��ી પ્રથમ રસી લગાવાઈ. આ સાથે જ અમેરિકાએ દેશના સૌથી મોટા રસીકરણના કાર્યક્રમની શરૂઆત કરી દીધી છે. +text: મુંબઈથી બીબીસીનાં પ્રતિનિધિ મધુ પાલે જણાવ્યું હતું, "સમગ્ર વિવાદ બાદ નવજોત સિંહ સિદ્ધુને કપિલ શર્માનો શો છોડવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે." ઉલ્લેખનીય છે કે પુલવામા હુમલા અંગે ટિપ્પણી બાદ નવજોત સિંહ સિદ્ધુ સોની ટીવી અને કૉમેડિયન કપિલ શર્મા પણ લોકોના નિશાને આવી ગયા હતા અને જો સિદ્ધુને શોમાંથી ન હટાવાય તો તેમનો પણ બહિષ્કાર કરવાની લોકોએ ચીમકી ઉચ્ચારી હતી. સમગ્ર ઘટનાક્રમ એવો છે કે નવજોત સિંહ સિદ્ધુએ પુલવામા હુમલાને કાયરતાપૂર્ણ ગણાવ્યો હતો અને જવાબદાર લોકોને સજાની માગ કરી હતી. સાથેસાથે તેમણે કહ્યું હતું, "આતંકવાદને કોઈ દેશ, ધર્મ કે જાત નથી હોતા." વધુમાં ઉમેર્યું હતું કે 'કેટલાક લોકોના કાયરતાપૂર્ણ કૃત્યને કારણે સમગ્ર દેશ કે કોઈ એક વ્યક્તિને જવાબદાર ન ઠેરવી શકાય.' ઉપરોક્ત ટિપ્પણી બાદ સોશિયલ મીડિયા ઉપર સિદ્ધુનું ટ્રૉલિંગ શરૂ થઈ ગયું હતું. Change.org ઉપર સિદ્ધુને કપિલ શર્માના શોમાંથી દૂર કરવા પિટિશન દાખલ કરવામાં આવી છે. જો કે નવજોત સિંહ સદ્ધુને કપિલ શર્માના શોમાંથી હટાવવાના સમાચાર વહેતા થયા એ સાથે સોશિયલ મીડિયા પર યૂઝર્સે સિદ્ધુને પંજાબ સરકારની કૅબિનેટમાંથી હટાવવાની પણ માગ કરી હતી. આ પહેલી વખત નથી જ્યારે સિદ્ધુ પોતાના નિવેદનના કારણે વિવાદોમાં ઘેરાયા હોય, ભૂતકાળમાં પણ તેમના નિવેદન અંગે વિવાદ વકર્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પુલવામા હુમલા સંદર્ભે આપેલા નિવેદનને કારણે પંજાબ સરકારના પ્રધાન નવજોત સિંહ સિદ્ધુ વિવાદમાં સપડાયા છે અને કપિલ શર્માના શોમાંથી તેમણે કાઢી મૂકવામાં આવ્યા છે. +text: અનંત હેગડેએ ગત વર્ષે ડિસેમ્બરમાં કર્ણાટકમાં એક સભાને સંબોધિત કરતા કહ્યું હતું કે પાર્ટી સત્તામાં છે અને તે બંધારણ બદલવા માટે સત્તામાં આવી છે. મામલો કંઈક એવો છે કે ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અમિત શાહ મૈસુરમાં 12 મેના રોજ યોજાનારી વિધાનસભા ચૂંટણી માટે પ્રચાર કરવા પહોંચ્યા હતા. પ્રચાર અભિયાન દરમિયાન તેઓ દલિત નેતાઓ સાથે મુલાકાત કરવા પહોંચ્યા હતા જ્યાં અનંત હેગડેની ટિપ્પણીના વિરોધમાં લોકો સુત્રોચ્ચાર કરવા લાગ્યા હતા. 'તો હેગડે મંત્રાલયમાં કેમ છે?' અમિત શાહને આ અંગે સવાલ કરવામાં આવ્યો. ત્યાં સભામાં હાજર તમામ 300 લોકોની સામે તેમણે કહ્યું કે હેગડેના નિવેદન સાથે ભાજપનો કોઈ સંબંધ નથી. પરંતુ અમિત શાહની આ સ્પષ્ટતા બાદ દલિત સંગઠન સમિતિના એક નેતાએ અમિત શાહને પૂછ્યું કે જો એવું છે તો તેમને મંત્રીમંડળમાંથી બહાર કેમ ન કાઢવામાં આવ્યા? તમને આ પણ વાંચવું ગમશે દલિત નેતા ચોરાનલ્લી શિવન્નાએ પણ સભામાં કહ્યું, "તમે અમને ચર્ચા માટે બોલાવ્યા હતા. તમે કહો છો કે ભાજપ હેગડેના એ નિવેદનનુ સમર્થન કરતો નથી. તો પછી તેઓ કેન્દ્રીય કેબિનેટમાં કેમ છે? જો આ ભાજપનો ગુપ્ત એજન્ડા નથી તો તેમને મંત્રીમંડળમાંથી બહાર કેમ કાઢવામાં ન આવ્યા?" દલિત સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિ ડૉક્ટર જવારપ્પા અને મૈસુર વિશ્વવિદ્યાલયના ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ડેવલપમેન્ટ સ્ટડીઝના સેવાનિવૃત્તિ પ્રોફેસર ટીએમ મહેશે શિવન્ના અને શાહના નિવેદનોની પુષ્ટિ કરી છે. સૂત્રોચ્ચાર પણ થયા ત્યારબાદ શિવન્નાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "મેં તેમને સીધો સવાલ કર્યો કે તમે તેમના નિવેદનનું સમર્થન કરતા નથી તો તેઓ મંત્રીમંડળમાં કેમ છે. અમારા ઘણા સવાલોનો તેમની પાસે કોઈ જવાબ ન હતો." આ મુદ્દો ત્યારે ઊઠ્યો જ્યારે પૂર્વ સાંસદ અને ભાજપના સભ્ય શ્રીનિવાસ પ્રસાદે એ વાત તરફ ઇશારો કર્યો કે હેગડેનું નિવેદન દલિતોને દબાવવા જેવું છે. અમિત શાહના અસંતોષજનક જવાબો બાદ ઑડિટોરિયમમાં દલિત નેતા શિવન્ના અને અન્ય લોકો નારાજ થઈ ગયા અને ત્યાં સૂત્રોચ્ચાર શરૂ થઈ ગયા. ત્યારબાદ શિવન્ના અને કેટલાક અન્ય લોકોને ઑડિટોરિયમમાંથી બહાર કરી દેવામાં આવ્યા હતા. મહિલા અનામતનો મામલો પણ ઊઠ્યો અમિત શાહે સભામાં કહ્યું કે નરેન્દ્ર મોદી સરકારે પૂર્વ કોંગ્રેસ સરકારની સરખામણીએ દલિતો માટે વધારે કામ કર્યું છે. પરંતુ તેમના આ દાવાની કોઈ અસર જોવા ન મળી. સભામાં હાજર ઘણાં લોકોએ વિભિન્ન મુદ્દાઓ પર અમિત શાહને ઘેર્યા હતા. ડૉક્ટર જવારપ્પા કહે છે, "M.Philના એક વિદ્યાર્થીએ તેમને મહિલા અનામત બિલ વિશે સવાલ કર્યો. તેના જવાબમાં અમિત શાહે કહ્યું કે તેઓ એક એવા બિલ માટે સહમતિ સાધવા પ્રયાસ કરી રહ્યા છે કે જે મહિલાના પક્ષમાં હોય." પ્રોફેસર મહેશ કહે છે, "અમારામાંથી ઘણા લોકોને તો સવાલ પૂછવાની તક જ આપવામાં ન આવી. હું પૂછવા માગતો હતો કે શું સ્ટાર્ટ અપ ઇન્ડિયા અંતર્ગત યોગ્યતાના માપદંડોને બદલી શકાય છે? હાલ તે 25 કરોડ રૂપિયા છે. કેટલા દલિત આ રકમની વ્યવસ્થા કરી શકે છે? પરંતુ મને આ સવાલ પૂછવાની તક આપવામાં ન આવી." અમિત શાહે સભામાં કહ્યું, "કોંગ્રેસે વારંવાર ડૉક્ટર બીઆર આંબેડકરનું અપમાન કર્યું છે. તેમને ભારત રત્નથી પણ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા જ્યારે કોંગ્રેસ સત્તામાં ન હતી." અમિત શાહ મૈસુર રાજપરિવારના પ્રમુખ શ્રીકાંત દત્તા નરસિમ્હારાજા વડિયારના પત્ની પ્રમોદા દેવીને સમજાવવામાં પણ નિષ્ફળ રહ્યા. એવું કહેવામાં આવે છે કે સુત્તૂર મઠના સ્વામીજી સાથે તેમની બેઠકમાં સિદ્ધારમૈયા સરકારના લિંગાયત સમુદાયને અલ્પસંખ્યક ધર્મનો દરજ્જો આપવાના સંબંધમાં ભાજપના પક્ષ પર કોઈ સ્પષ્ટ સંકેત આપવામાં આવ્યા નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય મંત્રી અનંત કુમાર હેગડે દ્વારા બંધારણ મામલે આપવામાં આવેલા નિવેદન પર કર્ણાટકમાં ભાજપે દલિતોના ગુસ્સાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. +text: પશ્ચિમ બંગાળમાં 27 માર્ચથી વિધાનસભા માટે આઠ તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. જ્યારે ચૂંટણીપંચે મતદાનની તારીખે બીજી મે નક્કી કરી છે. વર્તમાન ગુજરાત વિધાનસભાનો કાર્યાકળ આગામી વર્ષના ડિસેમ્બર મહિના સુધીનો છે. ગુજરાતના વલસાડ જિલ્લામાં પત્રકારો સાથે વાતચીત કરતાં રાજ્યના વન અને આદિવાસી બાબતોના મંત્રી રમણ પાટકરે કહ્યું કે આવા સમયે જ્યારે ભાજપ ચારેય તરફ જીતી રહ્યો છે, ત્યારે ચોક્કસથી ગુજરાતમાં સમય પહેલાં ચૂંટણી યોજવા માટેનો માહોલ અનુકૂળ છે. તેમણે કહ્યું, "જ્યારે ભાજપ ચારેય તરફ ચૂંટણી જીતી રહ્યો છે તો પક્ષના સંસદીય બોર્ડ અને રાજ્ય અને કેન્દ્રીય નેતૃત્વ એ સમજે છે કે ગુજરાતમાં આ અનુકૂળ માહોલમાં ચૂંટણી યોજવી સારી રહેશે." "જો પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપ ચૂંટણી જીતે છે તો ગુજરાતમાં ચૂંટણી કરવાની જાહેરાત આગામી સમયમાં થઈ શકે છે." ગુજરાતમાં તાજેતરમાં જ યોજાયેલી સ્થાનિકસ્વરાજની ચૂંટણીઓમાં ભાજપને સારી સફળતા મળી હતી. ભાજપે આ ચૂંટણીમાં લગભગ 90 બેઠકો પર વિજય મેળવ્યો હતો. રાજ્યની છ મહાનગરપાલિકા અને 81માંથી 75 નગરપાલિકા તેમજ તમામ 31 જિલ્લા પંચાયત અને 231 તાલુકા પંચાયતમાંથી 196 ભાજપની ઝોળીમાં આવી ગઈ હતી. જોકે, ગુજરાત ભાજપના પ્રવક્તા ડૉ. યજ્ઞેશ દવેએ બીબીસીના સહયોગી પત્રકાર ભાર્ગવ પરીખ સાથેની વાતચીતમાં પાટકરનું આ નિવેદન તેમનું અંગત ગણાવ્યું છે. ડૉ. યજ્ઞેશ દવેએ જણાવ્યું, "રમણ પાટકરનું નિવેદન એમનું અંગત હોઈ શકે. હાલ ચૂંટણી લાવવાનો કોઈ વિચાર નથી. ચૂંટણી પ્રક્રિયાનો નિર્ણય ચૂંટણીપંચ કરતું હોય છે, કોઈ પાર્ટી કરતી નથી. એટલે ચૂંટણીપંચ જ્યારે કહે ત્યારે ચૂંટણી યોજાય. હાલમાં પક્ષમાં વહેલી ચૂંટણી યોજાવાની કોઈ ચર્ચા પણ થઈ નથી." રમણ પાટકર કોણ છે? રમણ પાટકર રૂપાણી સરકારમાં રાજ્યકક્ષાના વન અને આદિજાતિ મંત્રાલયના મંત્રી છે. તેઓ પોતે એક ખેડૂત સમુદાયમાંથી આવે છે. પાટકર વલસાડની ઉમરગામ (એસટી) વિધાનસભા બેઠકથી ધારાસભ્ય છે. તેઓ ભાજપના વરિષ્ઠ નેતા છે. અત્રે ઉલ્લેખનિય છે કે તેઓ કોરોના સંક્રમિત થયા હતા એ પૂર્વે કૅબિનેટ બેઠકમાં ભાગ લીધો હતો. જેને તેઓ ચર્ચામાં આવ્યા હતા. સ્થાનિકસ્વરાજ ચૂંટણીઓના સમયગાળામાં તેમણે એક કથિત નિવેદન આપ્યું હતું કે, "તમે ભાજપમાં ન હોવ તો વિકાસનાં કામોને મંજૂરી નહીં મળે" જેને પગલે પણ તેમણે ચર્ચા જગાવી હતી. ઉમરગામના ઘોડા પાડા ગામના વતની પાટકર વર્ષ 2012માં પણ તેઓ ઉમરગામની જ બેઠકથી ચૂંટાયા હતા અને છેલ્લી ત્રણ ટર્મથી આ બેઠક પરથી ચૂંટાતા આવ્યા છે. બંગાળમાં ચૂંટણી માર્ચ-એપ્રિલ મહિના દરમિયાન પશ્ચિમ બંગાળ વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે, જે ઑલ ઇન્ડિયા તૃણમૂલ કૉંગ્રેસનાં અધ્યક્ષા મમતા બેનરજીનું રાજકીય ભાવિ નક્કી કરશે. આ સાથે જ આ ચૂંટણી ભાજપના કેન્દ્રીય નેતૃત્વ માટે પ્રતિષ્ઠાનો પ્રશ્ન પણ બની છે. અહીં તૃણમુલ કૉંગ્રેસ, ભાજપ તથા કૉંગ્રેસ-ડાબેરી પક્ષો અને ઇન્ડિયા સૅક્યુલર ફ્રન્ટની યુતિ વચ્ચે ત્રિપાંખિયો જંગ છે. મમતા બેનરજીને આશા છે કે તેમનો પક્ષ સળંગ ત્રીજી વખત ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહેશે, જ્યારે ભાજપ અહીં પોતાનો ગઢ સ્થાપિત કરવા માગે છે. 294 ધારાસભ્યોવાળી વિધાનસભા માટે આઠ તબક્કામાં મતદાન યોજાશે અને બીજી મેના રોજ પરિણામ જાહેર થશે. ચોથી મે સુધીમાં આગામી વિધાનસભાના ગઠનસંબંધિત સંપૂર્ણ કામગીરી પૂર્ણ કરી દેવાની રહેશે. આગામી સમયમાં પશ્ચિમ બંગાળ ઉપરાંત આસામ, તામિલનાડુ, કેરળ અને પુડ્ડચેરી વિધાનસભાની ચૂંટણી પણ યોજશે. ભાજપને ભરોસો કેન્દ્રમાં ભાજપની સરકાર બની તે પછી રાજ્યમાં રાજકીય સમીકરણો ઝડપભેર બદલાયાં છે. 2016ની વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન તૃણમુલ કૉંગ્રેસને 211 બેઠક મળી હતી અને પાર્ટી ફરી સત્તા ઉપર આવી હતી. કૉંગ્રેસને 32, ડાબેરી મોરચાને 44 તથા ભાજપને ત્રણ બેઠક મળી હતી. એ સમયે તૃણમુલ કૉંગ્રેસને 45 ટકા, ડાબેરીઓને 25 ટકા, કૉંગ્રેસને 12 ટકા, જ્યારે ભાજપને 10 ટકા મત મળ્યા હતા. 2019ની લોકસભા ચૂંટણી દરમિયાન રાજ્યમાં ભાજપની બેઠક સંખ્યા બે (2014મ��ં) થી વધીને 18 ઉપર તથા મતની ટકાવારી 10થી વધીને 40% ઉપર પહોંચી છે. 43% મત સાથે તૃણમુલ કૉંગ્રેસને લોકસભાની 22 બેઠક મળી હતી. કૉંગ્રેસને બે બેઠક મળી હતી, જ્યારે ડાબેરીઓનું ખાતું પણ ખુલ્યું ન હતું. કૉંગ્રેસ તથા ડાબેરીઓની મતોની સંયુક્ત ટકાવારી 10 ટકા કરતાં પણ ઓછી રહેવા પામી હતી. આમ ભાજપ તથા ટીએમસી વચ્ચે મતની ટકાવારીમાં ત્રણ ટકા જેટલો તફાવત રહ્યો હોવાથી પાર્ટીને આશા છે કે તે 200 કરતાં વધુ બેઠક જીતી લેશે. 294 બેઠક 23 જિલ્લામાં વહેંચાયેલી છે. જેમાં સૌથી વધુ 33 બેઠક 24-પરગણા જિલ્લામાં આવેલી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં ભાજપની સરકારમાં વન અને આદિવાસી બાબતોના મંત્રી રમણ પાટકરે દાવો કર્યો છે કે પશ્ચિમ બંગાળ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં જો ભાજપ જીતે તો રાજ્યમાં સમય પહેલાં ચૂંટણી યોજી શકાય છે. +text: ડૉ. રખમાબાઈ રાઉત ભારતનાં પ્રથમ વ્યવસાયી મહિલા તબીબી હતાં તે વખતે પુરુષ પત્નીને ત્યજી દે અથવા છૂટાછેડા આપી દે વાત સામાન્ય ગણાતી હતી, પરંતુ રખમાબાઈ કદાચ પ્રથમ પરિણીત નારી હતાં, જેમણે પોતાના પતિ પાસેથી છૂટાછેડાની માગણી કરી હતી. છૂટાછેડાના કેસથી રૂઢિચુસ્ત ભારતીય સમાજમાં ખળભળાટ રખમાબાઈનો જન્મ મુંબઈમાં 1864માં થયો હતો. તેમનાં માતા વિધવા હતાં અને તેમણે 11 વર્ષની નાની ઉંમરે જ રખમાબાઈનાં લગ્ન કરાવી દીધાં. જોકે તેમનું આણું વાળવામાં આવ્યું નહોતું અને લગ્નવિધિ પછી તેઓ માતા સાથે જ રહ્યાં હતાં. આ વિશેષ શ્રેણીની આ પહેલાંની કહાણીઓ વાંચવા માટે ક્લિક કરો: 1887માં તેમના પતિ દાદાજી ભીકાજીએ લગ્નસંબંધના હક માટેના અધિકાર માટે કેસ કર્યો હતો. તેના બચાવમાં રખમાબાઈએ કહ્યું કે પોતે બહુ નાની ઉંમરનાં હતાં ત્યારે લગ્ન થઈ ગયાં હતાં. પોતાની મરજી વિરુદ્ધ લગ્ન થયાં હોય ત્યારે આ રીતે બળજબરીથી તેમને સંસારમાં જોડી શકાય નહીં. જોકે અદાલતમાં મુકદ્દમો ચાલ્યા પછી લગ્નને માન્ય ગણવામાં આવ્યા હતા. અદાલતે બે વિકલ્પો આપ્યા, કાં તો પતિ સાથે રહેવા જવું અને નહીં તો છ મહિના માટે જેલ ભોગવવી. રખમાબાઈ છ મહિનાની કેદ માટે તૈયાર થઈ ગયાં, પણ પરાણે કરેલાં લગ્ન માન્ય કરવા માગતા નહોતાં. તે વખતે આવો વિકલ્પ સ્વીકારવો તે બહુ મોટી હિંમતનું કામ હતું. રખમાબાઈ રાઉત : જેમણે મહિલાઓને 'લગ્નની ઉંમરની સહમતીનો કાયદો' અપાવ્યો આ મુકદ્દમાને કારણે એટલી બધી ચકચાર મચી હતી કે તે વખતે સ્વાતંત્ર્યસેનાની બાલગંગાધર ટિળકે રખમાબાઈ વિરુદ્ધ પોતાના અખબારમાં ઝુંબેશ ચલાવી હતી. રખમાબાઈના વલણને ટિળકે 'હિન્દુ પરંપરા વિરુદ્ધનો ડાઘ' ગણાવ્યો હતો. ટિળકે ત્યાં સુધી લખ્યું હતું કે રખમાબાઈ જેવી સ્ત્રીઓ સાથે 'ચોર, ધુતારા અને હત્યારા' જેવો વ્યવહાર કરવો જોઈએ. આમ છતાં રખમાબાઈ ઝૂક્યાં નહોતાં. તેમના સાવકા પિતા સખારામ અર્જુન તેમની વહારે હતા અને તેના કારણે રખમાબાઈ છૂટાછેડા માટે લડતાં રહ્યાં. ચંદ્રપ્રભા સૈકિયાની : આસામમાં પડદાપ્રથા હઠાવવા પાછળનો મુખ્ય ચહેરો અદાલતે તેમની વિરુદ્ધ અને તેમના પતિની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો તે પછી પણ રખમાબાઈ હામ હાર્યાં નહોતાં. તેમણે ક્વીન વિક્ટોરિયાને પત્ર લખીને પોતાના લગ્નને ફોક કરાવાની માગણી કરી. ઇંગ્લૅન્ડનાં રાણીએ અદાલતના ચુકાદાને રદબાતલ જાહેર કર્યો. તે પછી રખમાબાઈના પતિ અદાલતમાંથી મુકદ્દમો પાછો ખેંચવા અને અદાલતની બહાર નાણાં લઈને સમાધાન કરવા તૈયાર થયા હતા. આ સીમાચિહ્નરૂપ મુકદ્દમા પછી શું પરિવર્તન આવ્યું? સાંકેતિક તસવીર રખમાબાઈના મુકદ્દમાને કારણે ભારતમાં તે વખતે કન્યાની લગ્નની ઉંમર નક્કી કરતો કાયદો એટલે કે 'એજ ઑફ કન્સેન્ટ ઍક્ટ 1891' પસાર થયો હતો. આ કાયદા સાથે હવે લગ્ન માટે કન્યાની ઉંમર 10થી વધારીને 12 કરવામાં આવી અથવા તો કહો કે સેક્સ માટેની તેની હા પાડવા માટેની ઉંમર વધારવામાં આવી. આજે કદાચ આ બહુ મોટા પાયાનો ફેરફાર નહીં લાગે, પરંતુ તે જમાનામાં બહુ અગત્યનો હતો. તેના કારણે પ્રથમ વાર એવો કાયદો બન્યો કે જેના કારણે સગીર કિશોરી સાથે કોઈ પુરુષ જાતીય સંસર્ગ કરે તો તે સજાલાયક ગુનો બન્યો હતો. આ કાયદાનો ભંગ કરવો એટલે બળાત્કાર કરવો ગણાયો હતો. ઇતિહાસ સર્જનારા ભારતનાં વીરાંગના ડૉ. મુથ્થુલક્ષ્મી રેડ્ડી રખમાબાઈ લગ્નમાંથી મુક્ત થઈ શક્યાં તે પછી 1889માં તેઓ લંડન સ્કૂલ ઑફ મેડિસિન ફૉર વિમેનમાં દાખલ થયાં હતાં. 1894માં તેઓ સ્નાતક થયાં અને તે પછી તેમની ઇચ્છા MDની ડિગ્રી લેવાની હતી. તે વખતે લંડન સ્કૂલ ઑફ મેડિસિનમાં પણ મહિલાઓને MDનો અભ્યાસ કરવાની છૂટ નહોતી. આવા પક્ષપાતી નિયમ સામે પણ રખમાબાઈએ અવાજ ઉઠાવ્યો. બાદમાં તેમણે બ્રસેલ્સમાંથી MDની ડિગ્રી મેળવી હતી. આ રીતે રખમાબાઈ ભારતનાં MD ડિગ્રી મેળવનારાં અને તેની પ્રેક્ટિસ કરનારાં પ્રથમ મહિલા ડૉક્ટર બન્યાં હતાં. રુકૈયા બેગમ કોણ છે, જેમના માટે બાંગ્લાદેશની યુવતીમાં ભારે માન છે? જોકે તેમણે પતિથી છૂટા પડવાનું નક��કી કર્યું હતું, તેના કારણે ઘણા લોકો તેમના તરફ નારાજગી રાખતા હતા. પ્રારંભમાં રખમાબાઈએ મુંબઈની કામા હૉસ્પિટલમાં કામ કર્યું હતું, પરંતુ બાદમાં તેઓ સુરત જતાં રહ્યાં હતાં. સુરતમાં રહીને તેમણે પોતાનું જીવનકાર્ય મહિલાઓના સ્વાસ્થ્ય માટે સમર્પિત કરી દીધું હતું. તેમણે બીજી વાર લગ્ન કર્યાં નહોતાં અને 35 વર્ષ સુધી તબીબ તરીકે સેવા કરતા રહ્યાં હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડૉ. રખમાબાઈ રાઉત કદાચ ભારતનાં પ્રથમ વ્યવસાયી મહિલા તબીબી હતાં. તેના કરતાંય તેમની વધારે ઓળખ એ છે કે તેઓ ભારતના પ્રારંભિક નારીવાદી હતાં. 22 વર્ષની ઉંમરે તેમણે પોતાના છૂટાછેડા માટે અદાલતમાં લડત માંડી હતી. +text: આધાર કાર્ડ સંબંધિત પ્રંરભિક ચુકાદો જસ્ટિસ એ. કે. સીકરીએ વાંચી સંભળાવ્યો. ચુકાદામાં જણાવવામાં આવ્યું છેકે આધાર કાર્ડ ક્યાં જરૂરી રહેશે તથા ક્યાં નહીં. સર્વોચ્ચ અદાલતે ઠેરવ્યું હતું કે ખાનગી કંપનીઓ આધાર કાર્ડ માગી ન શકે. આ બેન્ચમાં મુખ્ય ન્યાયાધીશ દીપક મિશ્રા, જસ્ટિસ એ. કે. સીકરી, જસ્ટિસ એ. એમ. ખનવિલકર, જસ્ટિસ ચંદ્રચૂડ તથા જસ્ટિસ અશોક ભૂષણનો સમાવેશ થાય છે. 2016માં મોદી સરકાર દ્વારા આધારનો કાયદો લાવવામાં આવ્યો હતો, જેની બંધારણીય કાયદેસરતાને પડકારતી 27 અરજીઓ દાખલ કરવામાં આવી હતી. નિષ્ણાતોને આશા છે કે ગે સંબંધોને ગેરકાયદેસર ઠેરવતી 377ની કલમને સુપ્રીમ કોર્ટે જ પુનઃવિચાર બાદ નિરસ્ત કરી, તેવું જ આધાર કાર્ડની બાબતમાં પણ થશે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે અરજદારોનું કહેવું હતું કે આધારકાર્ડને કારણે 'રાઇટ ટુ પ્રાઇવસી'નો ભંગ થાય છે, જોકે ખંડપીઠે નોંધ્યું હતું કે તેનાથી સમાજના હાંસિયા પર ધકેલાઈ ગયેલા લોકોને ઓળખ મળી છે, જે પ્રાઇવસી કરતાં વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આ અરજીઓ ઉપર 38 દિવસ સુધી સુનાવણી ચાલી હતી. અરજદારોમાં હાઈકોર્ટના પૂર્વ જજ પુટ્ટુસ્વામીનો પણ સમાવેશ થાય છે. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા આ યોજનાનો બચાવ કરવાં આવ્યો હતો અને દાવો કર્યો હતો કે આધારકાર્ડનો ડેટા સુરક્ષિત છે અને તેના કારણે વચેટિયાઓને દૂર કરવામાં સફળતા મળી છે. 377 જેવું આધાર સાથે થાય તેવી આશા ઇંડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મૅનેજમૅન્ટ અમદાવાદનાં પ્રોફેસર તથા અર્થશાસ્ત્રી રિતિકા ખેડાના કહેવા પ્રમાણે, "આ ચુકાદાથી હું ન તો ખિન્ન છું કે ન તો પરાજયભાવ અનુભવું છું. "આધાર એક્ટની સેક્શન સાત હેઠળની મોટાભાગની મૂ��ભૂત સેવાઓ માટે આધારને અનિવાર્ય રાખવામાં આવ્યું છે. આથી, ગરીબોને બહુ થોડી રાહત મળશે. "2013થી સુપ્રીમ કોર્ટે જે આદેશો આપ્યા છે, તેનું સરકારોએ ઉલ્લંઘન કર્યું છે અને વર્તમાન આધાર વ્યવસ્થા 'બાકાત કરવા'ના પાયા પર ઊભી થઈ છે. "અમે માનીએ છીએ કે આધાર એક્ટને મની બીલ તરીકે પસાર કરાવવું એ 'બંધારણ સાથે છેતરપિંડી' સમાન છે. આ પ્રોજેક્ટ 'સંપૂર્ણપણે' ગેરબંધારણીય છે. "અમને આશા છે કે સેક્સન 377ની (પુરુષોમાં સજાતીય સંબંધોને ગુનાહિત કૃત્ય ઠેરવતી કલમ) જેમ આધારની લડાઈ પણ ચાલુ રહેશે. 2013માં સુપ્રીમ કોર્ટે તે કલમને માન્ય રાખી હતી, પરંતુ 2018માં નિરસ્ત કરી દેવામાં આવી. એક સમય આવશે, જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટ સર્વાનુમતે આધારને નિરસ્ત કરી દેશે." વરિષ્ઠ વકીલ પ્રશાંત ભૂષણના કહેવા પ્રમાણે, "આ એક ઐતિહાસિક ચુકાદો છે. તેનાથી સામાન્ય નાગરિકને રાહત મળશે. હવે ખાનગી કંપનીઓ અને બૅન્કો આધાર નંબર નહીં માગી શકે." આધાર કાર્ડ કેસમાં અરજદાર ઉષા રામનાથને કોર્ટના ચુકાદા બાદ કહ્યું, "લોકોની વ્યક્તિગત માહિતીએ ભવિષ્યનું એવું સંસાધન છે, જેના આધારે સરકાર આવનારા સમયમાં એક અર્થવ્યવસ્થા તૈયાર કરવા માગે છે. આમ કરવું યોગ્ય છે કે નહીં તે એક મોટો સવાલ છે. તે મૌલિક અધિકારો સાથે સંકળાયેલો સવાલ છે. મને નથી લાગતું કે કોર્ટના ચુકાદા બાદ લોકોના મૌલિક અધિકારોની સુરક્ષા થઈ હોય." રામનાથને ઉમેર્યું, "ચુકાદાની સૌથી મોટી બાબત એ છે કે દેશના ગરીબોને માટે આ યોજના ચાલુ રાખવામાં આવી હોવાનું કારણ જણાવાયું છે. તેમના અધિકારો માટે જ આ કેસ કોર્ટમાં ગયો હતો. આ લોકોએ જ તેમના અધિકારો હાંસલ કરવા તથા તેમની ઓળખને પ્રસ્થાપિત કરવા માટે અનેક પ્રકારના પડકારોનો સામનો કરવો પડે છે. તેઓ સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયા છે." ચુકાદાની મહત્ત્વપૂર્ણ બાબતો - ગેરકાયદેસર રીતે ભારતમાં રહેતા લોકોને આધારકાર્ડ ન મળે તેની વ્યવસ્થા કરવી. - કાયદા દ્વારા સ્થાપિત સંસ્થાઓ જેમ કે, યુજીસી (યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ્સ કમિશન), CBSE (સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઑફ સેકન્ડરી ઍજ્યુકેશન) તથા NEET (નેશનલ એલિજિબ્લિટી ઍન્ડ ઍન્ટ્રેન્સ ટેસ્ટ) આધાર કાર્ડ માગી શકે. - કોઈ ખાનગી કંપની કે મોબાઇલ કંપની આધારકાર્ડ ન માગી શકે. જેટલો બને તેટલો ઓછો ડેટા માગવો અને છ મહિના સુધી જ આ માહિતીનો સંગ્રહ કરવો. - બૅન્ક એકાઉન્ટને આધારકાર્ડ સાથે લિંક કરવું જરૂરી નથી, પરંતુ જો ગ્રાહક ચાહે તો ઓળખપત્ર તરીકે આધારકાર્ડ આપી શકે છે. - સર્વોચ્ચ અદાલતે આધાર એક્ટની કલમ 57ને નાબુદ કરી હતી, જે મુજબ ખાનગી કંપનીઓ પણ આધારના ડેટા દ્વારા ખરાઈ કરી શકે, તેવી વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી. - ઇન્કમટેક્સ રિટર્ન ફાઇલ કરવા માટે જરૂરી પરમેનન્ટ અકાઉન્ટ નંબર (પાનકાર્ડ) સાથે આધારને લિંક કરવાને માન્ય રાખવામાં આવ્યું છે. આ ચુકાદો ત્રણ વિરુદ્ધ બે જજના ચુકાદાથી આપવામાં આવ્યો હતો. - અન્ય ઓળખપત્રોનું અસ્તિત્વ અને માન્યતા યથાવત્ રહેશે. - સ્કૂલમાં એડમિશન સમયે આધાર નંબર માગી ન શકાય. કોઈપણ બાળકને આધાર વિના સરકારી લાભ આપવાથી વંચિત ન રાખી શકાય. ખંડપીઠની ટિપ્પણીઓ - સુપ્રીમ કોર્ટથી બીબીસી સંવાદદાતા નીતીન શ્રીવાસ્તવ જણાવે છે, "સર્વોચ્ચ અદાલતના ન્યાયધીશ સીકરીએ કહ્યું હતું, અમને લાગે છે કે આધારની ખરાઈ માટેની જે વ્યવસ્થા છે, તે પૂરતી છે. ડુપ્લિકેટ આધાર કાર્ડ મેળવવું શક્ય નથી." - ચુકાદો વાંચ્યા બાદ જસ્ટિસ સિકરીએ હળવાશભર્યાં સૂરમાં કહ્યું, "ભણતરે આપણને અંગૂઠાછાપમાંથી લખતા-વાંચતા કર્યાં અને હવે ટેકનૉલૉજીએ આપણને ફરી અંગૂઠાનો ઉપયોગ કરતા કર્યાં છે." - આધારકાર્ડ માત્ર 0.232%માં નિષ્ફળ રહે છે, જો તેને નકારવામાં આવે તો આધાર ધરાવતા બાકીના 99 ટકા લોકોને અસર પહોંચે તેમ છે. - જસ્ટિસ ચંદ્રચૂડે નોંધ્યું કે આધારનો કાયદો ગેરકાયદેસર છે, તેને 'મની બીલ' તરીકે પસાર ન કરાવી શકાય. આ રીતે ડેટા એકઠો કરવાથી 'રાઇટ ટુ પ્રાઇવસી'નો ભંગ થાય છે. - સુપ્રીમ કોર્ટે અવલોકન કર્યું હતું કે વહેલી તકે સરકારે ડેટા પ્રોટેક્શનનો કાયદો લાવવો જોઈએ. આ અંગે શ્રીકૃષ્ણ કમિટી તેનો રિપોર્ટ સુપ્રત કરી ચૂકી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આધારકાર્ડની અનિવાર્યતા અંગે સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે શકવર્તી ચુકાદો આપ્યો હતો, પાંચ જજોની ખંડપીઠે બુધવારે આધારકાર્ડને બંધારણીય રીતે કાયદેસર ઠેરવ્યું હતું. +text: હાલમાં જ પ્રકાશિત થયેલા એક અહેવાલમાં દાવો કરાયો હતો કે ઉત્તરાખંડનાં 132 ગામોમાં છેલ્લા 3 મહિના દરમિયાન દીકરી જન્મી જ નથી. અહેવાલ સામે આવ્યો કે સરકારને તુરંત જ તપાસ શરૂ કરવી પડી. આ વાત છે ઉત્તરાખંડ સ્થિત ઉત્તરકાશીની કે જ્યાં આશરે 550 ગામડાંમાં 4 લાખ લોકો રહે છે. અહીંનો મોટાભાગનો વિસ્તાર પહાડી છે અને અંતરિયાળ છે. ભારતની વાત કરીએ તો એ એક એવો દેશ બની ગયો છે કે જ્યાં સેક્સ-રેશિયોમાં ભારે અંતર જોવા મળે છે. ગર્ભમાં જ દીકરીને મારી નાખવાનું કારણ આ માટે ��વાબદાર છે. તેવામાં જ્યારે આ સમાચાર આવ્યા કે ભારતના 132 ગામોમાં 3 મહિનામાં દીકરી જન્મી જ નથી, સંતાપ થવો સહજ છે. જોકે, આ અહેવાલ સંપૂર્ણ સાચો ન હોય એવું પણ બની શકે. આ અહેવાલ અનુસાર એપ્રિલથી જૂન મહિના દરમિયાન અહીંનાં 132 ગામોમાં 216 પુત્રો જન્મ્યા પરંતુ બાળકી એક પણ જન્મી નહીં. જોકે, અધિકારીઓનું આ મામલે કંઈક અલગ જ કહેવું છે. એમની તપાસમાં સામે આવ્યું છે કે આ જ સમયગાળા દરમિયાન અહીંના અલગઅલગ 120 ગામોમાં 180 બાળકીઓ જન્મી. તેમના દાવા અનુસાર આ સમયગાળા દરમિયાન, આ જ ગામોમાં ક્યાંય પુત્રનો જન્મ નથી થયો. ચિત્રને વધુ સંકુલ બનાવતાં દાવો કરાયો કે અન્ય 166 ગામોમાં 88 પુત્રી અને 78 પુત્રનો જન્મ થયો. ઉત્તરકાશીમાં એપ્રિલથી જૂનની વચ્ચે કુલ 961 બાળકોનો જન્મ થયો હતો જેમાંથી 479 પુત્રીઓ હતી અને 468 પુત્ર હતા (બાકીનાં બાળકો મૃત હાલતમાં જન્મ્યાં હતાં). અધિકારીઓનું કહેવું છે કે આ આંકડો દર્શાવે છે કે આ જિલ્લામાં સેક્સ-રેશિયો ખૂબ સારો છે. અહીં 1000 પુરુષની સામે 1,024 મહિલાઓ છે. 1 હજાર પુરુષની સામે 933 મહિલાઓની રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતાં આ આંકડો ક્યાંય સારો છે. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે કદાચ સ્વયંસેવકો દ્વારા મેળવાયેલી માહિતીના આધારે મીડિયામાં આવા અહેવાલ વહેતા થયા હોઈ શકે. અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર ગર્ભાવસ્થા અને જન્મ, રસીકરણ અને પરિવાર-નિયોજન અંગેની માહિતી એકઠી કરવાનું કામ 600 જેટલા સ્વયંસેવકોને સોંપવામાં આવ્યું છે. એક વરિષ્ઠ અધિકારી આશિષ ચૌહાણનું કહેવું છે, "મને લાગે છે કે અહેવાલને ખોટી રીતે રજૂ કરવામાં આવ્યો છે. લોકોની અંદર આ મામલે સમજ નથી. જોકે, આ મામલે અમે તપાસના આદેશ આપ્યા છે." એટલે 26 અધિકારીઓ અલગઅલગ 82 ગામોમાં ફરી વળ્યા અને જાણ્યું કે ક્યાંક ભૂલ થઈ ગઈ છે. માહિતીમાં કોઈ ભૂલ? એવી સંભાવના છે કે કદાચ માહિતી અધૂરી હોય અને આરોગ્ય કર્મચારીઓથી ક્યાંક કાચું કપાયું હોય! એટલે શું પુત્રીના જન્મની માહિતી એકઠી કરવા માટે એક ટુકડીને કામ સોંપાયું હતું અને પુત્રજન્મની માહિતી એકઠી કરવા માટે બીજી ટુકડીને કામ સોંપાયું હતું? વળી, ઉત્તરકાશીના વિસ્તારોમાં વસતી પણ પાંખી જોવા મળે છે. અહીં એક ગામમાં સરેરાશ 500 લોકો રહે છે. તો કેટલાંક અંતરિયાળ ગામોમાં આશરે 100 લોકોની વસતી છે. આરોગ્યઅધિકારીનું કહવું છે કે 10-15 ઘરો ધરાવતાં નાનાં ગામોમાં જન્મતાં એક જ જાતિનાં બાળકોની સંખ્યા કંઈ ખાસ ફેર સર્જી શકે નહીં. "જો ઘણાં બધાં ગામોમાં દીકરીન�� જન્મ જ ન થયો હોત તો તેની અસર જિલ્લાના સેક્સ-રેશિયો પર પડી હોત." સ્થાનિક લોકોનો દાવો છે કે તેમનાં ગામમાં પુત્ર-પત્રી વચ્ચેનો તફાવત ખૂબ ઓછો જોવા મળે છે. એક સ્થાનિક મહિલાએ હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સને જણાવ્યું હતું, "દીકરી હોય કે દીકરો, અમે તો બસ એટલી જ પ્રાર્થના કરીએ છીએ કે બાળક સ્વસ્થ હોય." આ ગામોમાં મહિલાઓ પુરુષો કરતાં વધારે મહેનત કરે છે. તેઓ ખેતરોમાં મજૂરી કરે છે, ઘાસ કાપે છે, રસોઈ કરે છે અને ઘરના બીજા કામકાજ પણ કરે છે. અહીં પુરુષોમાં દારૂનું દૂષણ વધુ પડતું જોવા મળે છે. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી અહીંનાં ગામોમાં સ્ત્રીભ્રૂણની હત્યાના બનાવો વિશે સાંભળવા મળ્યું નથી. અહીં 3 સરકારી દવાખાનાં છે કે જ્યાં અલ્ટ્રાસાઉન્ડના મશીન છે અને તે રજીસ્ટર્ડ છે. આશિષ ચૌહાણ કહે છે, "અહીં રહેતા લોકો આર્થિક રીતે એટલા સદ્ધર નથી કે બાળજન્મ પહેલાં લિંગનું પરીક્ષણ કરાવી શકે અથવા તો ગર્ભપાત કરાવી શકે." જોકે, અહીં બાળજન્મ અંગે અન્ય એક વાત પણ સામે આવી. એપ્રિલથી જૂન મહિના વચ્ચે જે 961 બાળજન્મ થયા, તેમાંથી 207 બાળકોનો જન્મ ઘરે જ થયો જ્યારે બાકીનાં બાળકોનો જન્મ હૉસ્પિટલ કે દવાખાનામાં થયો હતો. ઘરે જન્મેલાં 207 બાળકોમાંથી 109 પુત્રો હતા જ્યારે 93 પુત્રીઓ હતી. વરિષ્ઠ મેડિકલ ઑફિસર ચંદન સિંહ રાવત કહે છે, "આ સમજવું થોડું અઘરું છે અને આ મામલે વધુ તપાસની જરૂર છે." "મોટાભાગે અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં ઘરે જ બાળકોનો જન્મ થાય છે કેમ કે અહીંના લોકો માટે ઍમ્બુલન્સની સુવિધા મેળવવી કે તો દવાખાને જવું કાઠું કામ છે." હવે અઠવાડિયા જેટલા સમયમાં અમે ઉત્તરાખંડનાં 'મિસિંગ ગર્લ્સ' ગામડાંઓ વિશે વધુ માહિતી મેળવવા પ્રયાસ કરીશું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શું ભારતમાં ખરેખર એવું કોઈ ગામ હોઈ શકે કે જ્યાં દીકરીનો જન્મ જ ન થયો હોય? +text: વીડિયો ક્લિપમાં એક મહિલા કથિત રીતે હાર્દિક સાથે તેના શયનકક્ષમાં તેની સાથે તેના પલંગ પર બેસીને વાત કરી રહી હોય તેવા દ્રશ્યો છે. બીબીસીએ આ કથિત વીડિયોની સ્વતંત્ર રીતે કોઈ ખરાઈ કે ચકાસણી કરી નથી. કથિત વાઇરલ થયેલી વીડિયો ક્લિપના મુદ્દે હાર્દિક પટેલે કરેલી પત્રકાર પરિષદમાં કહ્યું કે 18 નવેમ્બર સુધીમાં આ બાબતે તે સત્ય બહાર લાવશે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશેઃ હાર્દિકે ઉમેર્યું કે આ ગંદી રાજનીતિની શરૂઆત છે અને આ કથિત વીડિયો મોર્ફ કરવામાં આવ્ય�� છે અને વિદેશમાંથી યુ-ટ્યૂબ પર અપલોડ કરવામાં આવ્યો છે. પોતે મરદ છે, નપુંસક નહીં, ભવિષ્યમાં તે લગ્ન કરશે અને તેમના ઘેર સંતાનો પણ હશે તેવું હાર્દિકે કહ્યું હતું. કોઈની અંગત જિંદગી પર આ પ્રકારે પ્રહાર કરવો એ ક્ષુલ્લક પ્રકારનું રાજકારણ છે તેમ હાર્દિકે જણાવ્યું હતું. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે, એ વીડિયોમાં જે તારીખ જોવા મળે છે, ત્યારે એમણે મુંડન કરાવ્યું હતું. તેમના ઘરે પણ સીસીટીવી કેમેરા લાગેલા છે, એટલે તે પણ આ વીડિયોની તપાસ કરશે. એટલું જ નહીં હાર્દિકે ગુજરાતમાં ભૂતકાળમાં રાજકીય નેતાઓ અને તેમના મહિલાઓના સંબંધ અને રાજ્યમાં રાજકીય નેતાઓ દ્વારા થયેલા મહિલાઓનાં કથિત શોષણના વિવાદોની પણ વાત કરી હતી. કોંગ્રેસ હાર્દિકના બચાવમાં કોંગ્રેસ પણ હાર્દિકના બચાવમાં આવી ગઈ હતી અને કોંગ્રેસના નેતા શક્તિસિંહ ગોહિલે કહ્યું હતું કે આવી સીડી ભૂતકાળમાં સંજય જોશીની પણ આજ લોકો (ભારતીય જનતા પાર્ટીએ) બહાર પાડી હતી. જ્યારે પરેશ ધાનાણીએ ભારતીય જનતા પાર્ટી ગુજરાત વિધાનસભાની 2017ની ચૂંટણીમાં હાર જોઈ ગઈ હોવાથી આ પ્રકારની રાજનીતિ કરવાના આક્ષેપો કર્યા હતા. સરદાર પટેલ ગ્રૂપનાં પ્રમુખ લાલજી પટેલે પણ હાર્દિકનો પક્ષ રાખતા આ પ્રકારની રાજનૈતિક ચાલને સખત શબ્દોમાં વખોડી કાઢી હતી અને કહ્યું હતું કે કોઈની અંગત જિંદગી પર આ પ્રકારે પ્રહારો ન કરવા જોઈએ. હાર્દિકે શું કહ્યું? પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં હાર્દિકે જણાવ્યું હતું કે, તેમણે પહેલા કહ્યું હતું કે આવા આક્ષેપો તેમની ઉપર લાગશે. જે રીતે આંદોલન મજબૂત રીતે ચાલી રહ્યું છે એમાં આવા આરોપો-પ્રત્યારોપો થશે. આ ગંદી રાજનીતિની શરૂઆત છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે, જે વિડિઓ જાહેર થયો છે મારે પણ તપાસવાનો છે. મને અસંખ્ય લોકો મળવા આવતા હોય એમાં આવા મોર્ફ થયેલા વીડિયોઝ બહાર આવશે. આ વીડિયો વાઇરલ થવા પાછળ તેમણે ભાજપ સામે ઇશારો કરતા કહ્યું હતું કે, ભાજપનાં લોકો આવા આરોપો કરે મારી માથે એમાં કોઈ નવી નવાઈ નથી. તેમણે સંજય જોશીની સીડીની વાત પણ યાદ અપાવતા કહ્યું કે, જે રીતે ગુજરાતમાં સંજય જોશીની પણ આવી સેક્સ સીડી બહાર પાડવામાં આવી હતી. હાર્દિકના કથિત વીડિયો સાથે ભાજપને કોઈ લેવા દેવા નથી આ અગાઉ ભારતીય જનતા પાર્ટીના પ્રવક્તાઓ આ મુદ્દે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો. જોકે, સાંજે પોણા આઠ વાગ્યે ભારતીય જનતા પાર્ટી તરફથી કેન્દ્રિય મંત્રી મનસુખ માંડવિયાએ કહ્યું કે, “આવી કોઈ જ ઘટના સાથે ભારતીય જનતા પાર્ટીને જોડવી એ બિલકુલ યોગ્ય નથી. ” તેમણે વધુમાં કહ્યું, “એક વ્યક્તિ બીજા વ્યક્તિ પર આક્ષેપ કરે છે. એક વ્યક્તિ બીજા વ્યક્તિનો યુ-ટ્યૂબ વીડિયો વાઇરલ કરે છે. એ વ્યક્તિ પણ આંદોલન સાથે જોડાયેલો છે.” “એમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીને એકેય દિશાથી કોઈ પણ પ્રકારની લેવા દેવા નથી. અમારી બહુ સ્પષ્ટ બાબત છે કે, આવી કોઈ ઘટના એ એમની વ્યક્તિગત બાબત છે, એમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીને કોઈ લેવા-દેવા નથી.” તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના નેતા હાર્દિક પટેલની એક મહિલા સાથેની કથિત વિડિયો ક્લિપ વાયરલ થઈ છે. +text: નાસાએ જાહેર કરેલી તસવીર નાસાએ કહ્યું છે કે તેમની ટીમ ચંદ્રયાન-2 સાથે સંપર્કનો પ્રયાસ કરી રહી છે, પરંતુ હજી સુધી સફળ થઈ નથી. અમેરિકાની સ્પેસ એજન્સી તરફથી કહેવામાં આવ્યું છે કે ચંદ્રયાન-2ના લૅન્ડરે સપ્ટેમ્બર 7ના રોજ લૅન્ડ કરવાની કોશિશ કરી હતી પણ સૉફ્ટ લૅન્ડિંગ થઈ શક્યું નહોતું. નાસાએ વિક્રમ લૅન્ડરની લૅન્ડ થયાની જગ્યાની તસવીરો જાહેર કરી છે, પરંતુ એજન્સી વિક્રમ લૅન્ડરને શોધી શકી નથી. આ તસવીરોને નાસાના ઑર્બિટરે લીધી છે, ત્યાં હાલ અંધારું હોવાને કારણે વિક્રમ લૅન્ડરને શોધી શકાયું નથી. નાસાનું કહેવું છે કે ઑક્ટોબર મહિનામાં જ્યારે પ્રકાશ વધશે ત્યારે ફરીથી એક વાર ઑર્બિટર વિક્રમ લૅન્ડરના લોકેશનની તસવીરો મોકલશે. વિક્રમના લોકેશનની જાણકારી નહીં આ તસવીરો લૂનર રિકૉન્સેન્સ ઑર્બિટર કૅમેરા (LROC) દ્વારા લેવામાં આવી છે. આ કૅમેરા 17 સપ્ટેમ્બરના રોજ લૅન્ડિંગ સાઇટ ઉપરથી પસાર થયા હતા. આ તસવીરો કેન્દ્રથી 150 કિલોમિટર દૂરથી લેવામાં આવી છે. નાસાએ કહ્યું છે કે વિક્રમ લૅન્ડરનું લોકેશન મળી શક્યું નથી. નાસાએ પોતાની વેબસાઇટમાં કહ્યું છે કે આ તસવીરો લેવામાં આવી ત્યારે અંધારું હતું એવી શક્યતા છે કે વિક્રમ લૅન્ડર મોટા પડછાયામાં દેખાયું ના હોય. નાસાએ કહ્યું છે કે સ્પેસક્રાફ્ટ કયા લોકેશન પર લૅન્ડ થયું હોય તે અત્યારે ચોક્કસ રીતે કહી શકાય નહીં. ભારતનો ચંદ્રની સપાટી પર આ સૉફ્ટ લૅન્ડિંગ કરવાનો આ પ્રથમ પ્રયાસ હતો પરંતુ તે સફળ થયો ન હતો. વિક્રમ લૅન્ડરે એક સમતલ સપાટી પર લૅન્ડિંગ કરવાની કોશિશ કરી હતી પરંતુ અપેક્ષા મુજબ તે થઈ શક્યું નહીં અને ઈસરોનો તેની સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. 7 સ���્ટેમ્બરના રોજ શું થયું હતું? 7 સપ્ટેમ્બરના રોજ ચંદ્રયાન-2નો વિક્રમ લૅન્ડર સાથેનો સંપર્ક ચંદ્રની સપાટી પર ઊતરવાની થોડી ક્ષણો પહેલાં જ તૂટી ગયો હતો. ઈસરોના અધ્યક્ષ કે. સિવને મિશન બાદ કહ્યું, "વિક્રમ લૅન્ડર યોજના પ્રમાણે જ ઊતરી રહ્યું હતું અને સપાટીથી 2.1 કિલોમિટર દૂર હતું ત્યાં સુધી બધું સામાન્ય હતું." "જોકે, બાદમાં તેની સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. ડેટાની સમીક્ષા કરવામાં આવી રહી છે." 'વિક્રમ' 7 સપ્ટેમ્બરના 1:30 વાગ્યાથી 2:30 વાગ્યાની વચ્ચે ચંદ્રની સપાટી પર ઊતરવાનું હતું. ભારતીય અંતરિક્ષ વૈજ્ઞાનિકની ઉપલબ્ધિને જોવા માટે અને તેમનો ઉત્સાહ વધારવા માટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી બેંગલુરુમાં આવેલા ઈસરોના મુખ્યાલયે પહોંચ્યા હતા. બધું બરાબર ચાલી રહ્યું હતું અને વૈજ્ઞાનિકો લૅન્ડર વિક્રમને સપાટીની નજીક પહોંચવાની દરેક ક્ષણ પર નજર રાખી રહ્યા હતા. જોકે, અંતિમક્ષણોમાં ઈસરોના કેન્દ્રમાં તણાવ જેવી સ્થિતિ બની ગઈ અને વૈજ્ઞાનિકોના ચહેરા પર ચિંતાની લકીરો દેખાવા લાગી. થોડી વાર બાદ ઈસરોના અધ્યક્ષ વડા પ્રધાન પાસે આવ્યા અને તેમને આ મામલે જાણકારી આપી. જે બાદ ઈસરોના અધ્યક્ષે દેશને જણાવ્યું કે ચંદ્રયાન-2ના વિક્રમ લૅન્ડર સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાની સ્પેસ એજન્સી નાસાનું કહેવું છે કે ચંદ્રયાન-2ના વિક્રમ લૅન્ડરે ચંદ્રની સપાટી પર હાર્ડ લૅન્ડિંગ કર્યું હતું. આ સાથે જ તેની સાથેનો સંપર્ક તૂટી ગયો હતો. +text: જ્હોન હેસ્પ લાસ વેગાસ જઇને તેમણે પોકરની રમતમાં ઘણી મોટી બાજી જીતી હતી. તેમ છતાં તેમનું જીવન આજે પણ સામાન્ય છે. તે હજી પણ કૅરવૅન્સ જ વેચી રહ્યા છે. તે આજે પણ 10 યુરો (લગભગ 795 રૂપિયા) લઇને પોકર રમવા જાય છે અને રજાના દિવસે બે કલાક ડ્રાઇવ પર જાય છે. હાલ હું લંડનના પૂર્વમાં આવેલા કસીનોમાં છું. અહીં 300 જેટલા પોકર પ્લેયર્સ 34 ટેબલ પર પોકરની ગેમ રમી રહ્યા છે. કોઈક ટેબલ પર કોઈ જીતી રહ્યું છે, તો કોઈ હારી રહ્યું છે. વળી કોઈ 'ચીપ' હાથમાં રાખીને આગળની નવી ચાલ માટે વિચારી રહ્યું છે. અહીં જીત્યા હતા 16 કરોડ રૂપિયા અહીં પોકર માટે 444 યુરો (લગભગ 35,389 રૂપિયા) બાય-ઇન (પોકર રમવા જરૂરી શરૂઆતી રકમ) છે. જ્યારે ટોચના પાંચ ફિનિશરને 43,000 યુરો (લગભગ 3,428,566 રૂપિયા)નું ઇનામ છે. જોકે, એક પ્લેયર ગેમમાં વધુ ધ્યાન નથી આપી રહ્યો. 64 વર્ષીય જ્હોન હેસ્પ અને બ્રિડલિંગટનના એક દાદાજી ગેમ કરતા અન્ય લોકો સાથે વાતચીત કરવામાં વધુ ધ્યાન આપી રહ્યા છે. ટેબલ પર અન્ય યુવા પ્લેયર પોકર રમી રહ્યા છે પણ આ બન્ને વ્યક્તિ તેમની ધૂનમાં જ છે. મોટાભાગે સ્થાનિક કસીનોમાં પોકર રમતા જ્હોન હેસ્પે ગત વર્ષે જુલાઇમાં ખૂબ જ પ્રતિષ્ઠિત પોકર ટુર્નામેન્ટમાં પ્રવેશ મેળવ્યો હતો. તેમણે લાસ વેગાસમાં યોજાયેલી વર્લ્ડ સીરિઝ ઓફ પોકરમાં પ્રવેશ મેળવ્યો હતો. ટુર્નામેન્ટમાં 7200 પ્રતિસ્પર્ધિઓએ ભાગ લીધો હતો. સૌથી રસપ્રદ વાત તેમણે આ સ્પર્ધામાં 2.65 મિલિયન અમેરિકી ડૉલર (લગભગ 16 કરોડ રૂપિયા) જીત્યા હતા. રંગીન જેકેટ અને હેટ પહેરનારા આ વ્યક્તિએ પોકરની દુનિયામાં મોટું આશ્ચર્ય સર્જ્યું છે. પોકરના દિગ્ગજો પણ આ ઘટનાને કારણે સ્તબ્ધ થઈ ગયા છે. લંડન ખાતે 888પોકર લાઇવ ફેસ્ટિવલ દરમિયાન તેમણે કહ્યું, "મેં મારા સ્વપ્નમાં પણ નહોતું વિચાર્યું કે, આવું કંઈક થશે." "મારું લક્ષ્ય માત્ર ટોચના 1000 ફિનિશરમાં સામેલ થવાનું હતું અને આનંદ માણવાનો વિચાર હતો." "હું અન્ય પ્લેયરોની જેમ સપ્તાહમાં ચાર-પાંચ વખત પોકર નથી રમતો. માત્ર 'હલ'માં આવેલા સ્થાનિક કસીનોમાં 10 યુરો બાય-ઇન સાથે પોકર રમું છું." "આથી રાતોરાત કરોડ રૂપિયા જીતી લેવા મારા માટે પરિકથા જેવું છે." જ્હોન હેસ્પ પત્ની સાથે ખાસ નોંધવા લાયક બાબત એ છે કે તેમની જગ્યાએ કોઈ અન્ય વ્યક્તિ હોત, તો તે કેરેબિયન ટાપુ પર જઈને આનંદ-પ્રમોદમાં સમય વિતાવી રહ્યો હોત. પરંતુ હેસ્પ તેમના ઘરે પરત આવી ગયા અને તેમનું કૅરવૅન્સ વેચવાનું કામ ચાલુ રાખ્યું. તે આજે પણ તેમની જૂની કાર જ ચલાવે છે. તેમણે કહ્યું, "હું ઘણો બોરિંગ માણસ છું. હું મોંઘા કપડાં અને ઘડિયાલનો શોકીન નથી." "મેં જીતેલી રકમમાંથી કેટલીક રકમ પરિવારને આપી અને અન્ય નાણાંનું બિઝનેસમાં રોકાણ કર્યું." તેમની પાસે એક રેન્જ રોવર છે. જે 25000 કિલોમીટર ફરી છે અને એક ડી'લોરેન સ્પોર્ટ્સકાર છે. લંડન ખાતેની 888 ઇવેન્ટમાં આટલી રકમ જીતી લંડન ખાતેની 888 ઇવેન્ટમાં હજી તેમણે 200 (15000) યુરો જીત્યા છે. તે અહીં ફક્ત ઇવેન્ટમા સંચાલકો દ્વારા મળેલા આમંત્રણને પગલે આવ્યા છે. સંચાલકોનું માનવું છે કે તેમની હાજરીથી માહોલ ઘણો સારો રહેશે. ઓનલાઇન પોકર વિશે તેમણે કહ્યું કે યુવાઓ મોટાભાગનો સમય ઓનલાઇન હેડફોન સાથે વીડિયોગેમ રમે અથવા એવી પ્રવૃત્તિ કરે તે કરતા ટેબલ પર ભેગા થઈને પોકર રમે તે વધું સારું છે. તે ક્યારેક ઓનલાઇન પોકર નથી રમતા. ���ેમના મતે પોકર રમતી વખતે હરીફને જોવું પણ મહત્ત્વનું હોય છે. લંડનમાં જ્હોન વેગાસ જેવું પરફોર્મન્સ નહીં આપી શક્યા. પણ તેમ છતાં તેમની હરીફ તેમની સાથે સેલ્ફી લેવા માટે આતુર જોવા મળ્યા. સ્પર્ધામાં અવ્વલ આવેલા સ્કોટ બ્લમસ્ટેઇન સામે તેઓ આખરી ચીપ્સ સાથે આખરી દાવ રમી રહ્યા હતા. આ દરમિયાન દાવના પત્તા ખુલ્યા અને તરત જ તેમણે ઘડિયાળમાં ટ્રેનનો સમય જોવાની કોશિશ કરી. તેમના આ વર્તાવથી આશ્ચર્ય થયું અને કદાચ તે નિરાશ થયા હોય એ કહેવું મુશ્કેલ છે. ફિલ્મ પણ બનશે? જતી વખતે તેમણે લંડન 888પોકર ઇવેન્ટના સંચાલકો સાથે વાટાઘાટો કરી કે તેઓ તેમના યોર્કશાયરમાં પોકરની આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધાનું આયોજન કરે. વળી જ્હોનના અનુસાર તેમના આ પોકર પરાક્રમ અંગે ફિલ્મ બનાવવાનું કામ પણ ચાલી રહ્યું છે. તેમણે આ અંગે કહ્યું,"કેટલાક નિર્માતાઓએ વેગાસમાં મારો સંપર્ક કર્યો હતો. જેમાં ઔપચારિક ઓફર પર ચર્ચા થઈ." "કરારના કારણે હું વધુ નહીં જણાવી શકું પણ એટલું કહીશ કે બજેટના 25 ટકાનું શૂટિંગ બ્રિડલિંગટન અને 75 ટકા બજેટ યોર્કશાયરમાં કરવામાં આવશે." "મારી સામે કોણ પોકર રમશે? હું ઇચ્છું છું કે જ્યોર્જ ક્લોની અથવા ટોમ હેન્ક્સ. જોકે, આખરે તો એ હોલીવૂડ જ નક્કી કરશે." "હું મોટી બાજી જીત્યો એ એક ચમત્કાર જ હતો. હવે તેનું પુનરાવર્તન થાય તેની શક્યતા નથી જણાતી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જ્હોન હેસ્પ યોર્કશાયરમાં કૅરવૅન્સ વેચીને ગુજરાન ચલાવે છે. તે મહિનામાં એક વખત સ્થાનિક કસીનોમાં પોકર રમવા જાય છે. +text: આવામાં કોઈ ટીમ સહિયારા પ્રયાસથી જીતે ત્યારે પણ જોવું રસપ્રદ બનતું હોય છે. શુક્રવારે પણ આમ જ બન્યું. દિલ્હી કૅપિટલ્સે 184 રનનો માતબર સ્કોર કર્યો પણ કોઈ એમ કહી શકે નહીં કે એકાદ ખેલાડીને કારણે આ શક્ય બન્યું કેમ કે એક પણ બૅટ્સમૅનની અડધી સદી વિના જ દિલ્હીએ આ પડકારજનક સ્કોર ખડકી દીધો હતો. IPLની ટી20 ક્રિકેટ ટુર્નામેન્ટની 23મી મૅચ શારજાહ ક્રિકેટ ગ્રાઉન્ડ પર રમાઈ હતી જેમાં સિક્સરના વરસાદની અપેક્ષા રખાય છે. શિમરોન હેતમાયર અને માર્કસ સ્ટોઇનિસે આ અપેક્ષા મુજબની બૅટિંગ પણ કરી હતી. દિલ્હીએ 20 ઓવરમાં 184 રનનો સ્કોર નોંધાવ્યો અને ત્યાર બાદ રાજસ્થાન રોયલ્સને 138 રનમાં આઉટ કરી દીધી. આમ દિલ્હી કૅપિટલ્સનો 46 રનથી વિજય થયો. વર્તમાન ટુર્નામેન્ટમાં દિલ્હીનો આ પાંચમો વિજય હતો. આ સાથે દસ પૉઇન્ટ સાથે તે ���ૉઇન્ટ ટેબલમાં મોખરે પહોંચી ગયું છે તો બીજી તરફ રાજસ્થાન રોયલ્સનો આ સળંગ ચોથો પરાજય હતો અને તે હાલમાં સાતમા ક્રમે છે કોઈ પણ બૅટ્સમૅનની અડધી સદી વિના જંગી સ્કોર રાજસ્થાન રોયલ્સ દિલ્હી માટે એક પણ બૅટ્સમેન અડધી સદી ફટકારી શક્યા ન હતા તેમ છતાં ટીમે 184 રન ખડકી દીધા હતા. વર્તમાન સિઝનમાં એક પણ અડધી સદી વિના કોઈ પણ ટીમનો આ સર્વોચ્ચ સ્કોર છે. અગાઉ કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સે 30મી સપ્ટેમ્બરે દુબઈ ખાતે 174 રનનો સ્કોર નોંધાવ્યો ત્યારે પણ કોઈ બૅટ્સમૅન અડધી સદી કરી શક્યા ન હતા. IPLના ઇતિહાસમાં અગાઉ આવી બે મૅચ રમાઈ હતી જેમાં ટીમે તેના એક પણ બૅટ્સમૅનની અડધી સદી વિના 200 રન કરતાં વધુ સ્કોર નોંધાવ્યો હોય. દિલ્હીના બૅટ્સમૅનોનું સારું પ્રદર્શન શિખર ધવન શિમરોન હેતમાયરે 24 બૉલમાં 45 રનની શાનદાર ઇનિંગ્સ રમી હતી. શારજાહના ફેવરિટ મેદાન પર તેઓ ચોગ્ગાને બદલે સિક્સર પણ ફોકસ કરતા હતા કેમ કે તેણે પાંચ સિક્સર ફટકારી હતી. માર્કસ સ્ટોઇનિસે તેમની 39 રનની ઇનિંગ્સમાં ચાર સિક્સર ફટકારી હતી પરંતુ એકેય ચોગ્ગો ફટકાર્યો નહોતો. પૃથ્વી શો અને શિખર ધવને ઇનિંગ્સનો પ્રારંભ કર્યો હતો પરંતુ ધવન આજે તેના અસલી રંગમાં દેખાતા ન હતા. તેમણે માત્ર પાંચ રન કર્યા હતા તો પૃથ્વીએ 19 અને કૅપ્ટન શ્રેયસ ઐય્યરે 22 રન ફટકાર્યા હતા. રિષભ પંત પણ વર્તમાન ટુર્નામેન્ટમાં એકેય વાર એવી બૅટિંગ કરી શકયા નથી જેના માટે તેઓ પંકાયેલા છે દિલ્હીનો આ ડાબોડી બૅટ્સમૅન નવ બૉલ રમ્યા બાદ માત્ર પાંચ જ રન કરી શક્યા હતા જે તેની પ્રતિષ્ઠા સાથે મેળ ખાતા નથી. ગુજરાતના બે પટેલોનો દિલ્હીના સ્કોરમાં નોંધપાત્ર ફાળો દિલ્હી કૅપિટલ્સ દિલ્હીનો સ્કોર 184 સુધી પહોંચાડવામાં ગુજરાતના બે પટેલોએ કમાલ કરી હતી. મૂળ આણંદના પરંતુ હરિયાણા માટે રમતા હર્ષલ પટેલે 15 બૉલમાં 16 અને નડિયાદના અક્ષર પટેલે આઠ બૉલમાં 17 રન ફટકાર્યા હતા. અક્ષર પટેલે એક સિક્સર પણ ફટકારી હતી. રાજસ્થાન માટે જૉફરા આર્ચર ફરી એક વાર સફળ બૉલર રહ્યા હતા. જેણે ચાર ઓવરમાં 24 રનમાં ત્રણ વિકેટ ઝડપી હતી. આ ઉપરાંત યુવાન કાર્તિક ત્યાગી, ઍન્ડ્ર્યુ ટાઈ અને રાહુલ તિવેટીયાએ એક એક વિકેટ લીધી હતી. રાજસ્થાનના બૅટ્સમૅનોની શરણાગતિ 185 રનનો સ્કોર રાજસ્થાન રોયલ્સ માટે પ્રારંભથી જ અશક્ય લાગતો હતો. શારજાહનું મેદાન હોવાથી તેના બૅટ્સમૅનો પાસેથી અપેક્ષા રખાતી હતી. સ્ટિવ સ્મિથ, સંજુ સેમસન, જૉઝ બટલર, રાહુલ તિવેટીયા, ઍન���ડ્ર્યુ ટાઈ અને જૉફરા આર્ચર જેવા આક્રમક શૈલી ધરાવતા બૅટ્સમૅન ધરાવતી ટીમ સાવ આસાનીથી હથિયાર પડતાં મૂકી દેશે તેવી કલ્પના ન હતી પરંતુ બટલર 13, સંજુ સેમસન પાંચ અને મહિપાલ લોમરોર માત્ર એક રન કરી શક્યા હતા. સ્ટિવ સ્મિથે 17 બોલમાં 24 રન ફટકાર્યા હતા પરંતુ તેની પાસેથી આથી મોટા સ્કોરની અપેક્ષા રખાતી હતી. ડાબોડી બૅટ્સમૅન યશસ્વી જયસ્વાલે 34 રન ફટકાર્યા હતા. આ યુવાન બૅટ્સમૅને બે સિક્સર ફટકારી હતી પરંતુ તેઓ 36 બૉલ રમ્યા હતા. ઇનિંગ્સના અંત ભાગમાં રાહુલ તિવેટીયાએ કેટલાક આક્રમક શોટ રમ્યા હતા પરંતુ ટીમને ટાર્ગેટ સુધી પહોંચાડવા માટે તેમનો પ્રયાસ પર્યાપ્ત ન હતો. તેમણે 29 બૉલમાં 38 રન ફટકાર્યા હતા જેમાં બે સિક્સર અને ત્રણ ચોગ્ગાનો સમાવેશ થતો હતો. IPLની 13મી સિઝનમાં રાજસ્થાનની ટીમ હવે 11મીએ સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદ સામે રમશે જયારે દિલ્હી કૅપિટલ્સની ટીમ એ જ દિવસે મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ સામે ટકરાશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગમાં ઘણું બધું જોવા મળતું હોય છે. એક તરફ એકાદ બૅટ્સમૅન અત્યંત ઝંઝાવાતી બૅટિંગ કરીને એકલા હાથે ટીમને સફળતા અપાવી જાય તો બુમરાહ જેવા કોઈ બૉલર એકલા હાથે હરીફ ટીમની કમર તોડી નાખતા હોય છે. +text: એવું લાગે છે જાણે મફત સેનિટરી નેપકિન આપવાનું વચન આપી આ પક્ષો ગ્રામીણ મહિલાઓને આકર્ષવાના પ્રયાસો કરી રહ્યા છે. પહેલાં કોંગ્રેસ અને હવે ભાજપે પોતાના ચુંટણીઢંઢેરામાં ગરીબીરેખાની નીચે આવતા કુટુંબોની મહિલાઓ અને વિદ્યાર્થિનીઓને મફત સેનિટરી પૅડ આપવાનું વચન આપ્યું છે. સેનિટરી નેપકિન પર જીએસટી એક બાજુ જ્યાં ભાજપ મફત સેનિટરી નેપકિન આપવાની જાહેરાત કરી રહ્યું છે, ત્યારે કેન્દ્રની ભાજપ સરકારે સેનિટરી નેપકિન પર 12 ટકા જીએસટી લગાડ્યો હતો. એ સમયે તેનો સમ્રગ દેશમાં વિરોધ થયો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કર્ણાટકમાં હેલ્થ મૂવમૅન્ટના સહ-સંયોજક ડૉ.અખિલાના જણાવે છે, "ચૂંટણીઢંઢેરાનો એક ભાગ હોવા છતાં આમાં ખુશ થવા જેવું કંઈ છે નહીં. "પહેલાં તો તમે સેનિટરી નેપકિન પર જીએસટી લગાવો છો અને પછી એને મફત આપો છો. આનાથી મહિલાની સ્વચ્છતા પ્રત્યેના તમારા નિરર્થક વચનોની ખબર પડે છે." 'આ બધું હાસ્યાસ્પદ' કોપલમાં આવેલા એનજીઓ અંગદા માટે કામ કરનારાં જ્યોતિ હિતનલનું કહેવું છે, "આ બધું હાસ્યાસ્પદ લાગે છે કે અચાનક રાજનૈતિક પક્ષો સેનિટરી નેપકિનને લઈને આટલા બધા સક્રિય થઈ ગયા છે. "આ એક એવો વિષય છે કે જે આજે પણ 'ટૅબૂ' બનેલો છે. મહિલાઓ માટે શું સ્વાસ્થ્યવર્ધક છે? એ જાણ્યા વગર જ તમે કોઈ ચીજનું વચન આપી રહ્યા છો." ડૉ. અખિલાનું કહેવું છે કે, "સેનિટરી પૅડ આપવાની જાહેરાત કરવી એક વાત છે. પરંતુ શું સરકારે, સરકારી સ્કૂલના ટૉઇલેટમાં પાણીની ઉપલબ્ધતા અંગે ખાતરી આપી છે? "સત્તાધીશો માસિક ધર્મ જેવા વિષયો પર સંરચનાત્મક અને સાંસ્કૃતિક મુદ્દાઓ પર વાત જ કરતા નથી. તો સેનિટરી પૅડના નિકાલનો પણ સવાલ ઊભો થાય છે." હિતનલે સરકારી સ્કૂલમાં કર્ણાટક સરકારના મફત સેનિટરી પૅડ વહેંચવાની શરૂઆત પર ધ્યાન દોર્યું. "સરકાર એ તારણ પર કઈ રીતે પહોંચી કે એક છોકરીને માત્ર 10 જ પૅડની જરૂર પડે છે અને એ પૅડ છે પણ ક્યાં? આ બધા કોઈ સ્ટોરરૂમ કે સરકારી સ્કૂલના ઓરડામાં પડ્યા હશે." 'આકર્ષવાના પ્રયાસો' પરંતુ કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી(માર્કસવાદી)નાં એમ. નીલા આ મુદ્દે કંઈક જુદો જ વિચાર ધરાવે છે. નીલા જણાવે છે, "જીએસટી પછી તો પછી પણ આ મુદ્દાને 'ટૅબૂ'ની જેમ ગણવો અને વાત ન કરવાના બદલે તો આ સારું જ છે. "રાજકીય પક્ષોને છેવટે એ લાગ્યું તો ખરું કે આ પણ એક મુદ્દો છે." ડૉ. અખિલાનું માનવું છે કે આનાથી થોડું તો થોડું પણ કંઈક સારું થઈ શકે છે. તેઓ કહે છે, "ઘણી જગ્યાએ મહિલાઓ અને છોકરીઓ માટે આ એક હાઇજીન પ્રોજેક્ટ છે. આપણે તેને અર્થપૂર્ણ બનાવવો જોઈએ.'' અખિલ ભારત જનવાદી મહિલા સંગઠનનાં કે. એસ. વિમલાનું કહેવું છે, "દર વખતે આ લોકો ચુંટણીઢંઢેરો તૈયાર કરે છે, ત્યારે મહિલાઓને આકર્ષવા માટે કંઈક નવું કરતા જ હોય છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કર્ણાટકમાં વિધાનસભાની ચુંટણી થવાની છે. ભાજપ અને કોંગ્રેસ બન્ને પક્ષોએ પોતાના ચુંટણીઢંઢેરામાં મફત સેનિટરી નેપકિન આપવાનું વચન આપ્યું છે. +text: ભારતમાં માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલયની જવાબદારી નિભાવતા ગડકરી લોકસભા ચૂંટણી 2019માં નાગપુરની બેઠકના ઉમેદવાર છે. તેઓ ભાજપના સૌથી નાની વયના અધ્યક્ષ પણ રહી ચુક્યા છે. બીબીસી મરાઠીના સંવાદદાતા મયુરેશ કોન્નુરે નીતિન ગડકરી સાથે વિવિધ રાજકીય અને પક્ષ સાથે જોડાયેલા મુદ્દાઓ વિશે વાત કરી. આ ઇંટરવ્યૂ અગાઉ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જાહેર કર્યું કે ભારતે અંતરિક્ષમાં ઍન્ટિ-સૅટેલાઇટ મિસાઇલ લૉંચ કરનારા દેશોમાં સામેલ થઈ ગયો છે. અમેરિકા, રશિયા અને ચીન બાદ ભારત આ ક્ષમતા હાસલ કરનારો ચો���ો દેશ બની ગયો છે. આ જાહેરાત સંદર્ભે ગડકરીને પૂછવામાં આવ્યું કે ચૂંટણી નજીક છે ત્યારે આ પ્રકારની જાહેરાત અને સંબોધન કરવું વડા પ્રધાન મોદીને ફાયદો કરાવી શકશે? તેના જવાબમાં કેન્દ્રિય મંત્રીએ કહ્યું, "સૌથી પહેલાં તો એ સમજવું જરૂરી છે કે આ દેશના સંદર્ભમાં એક ઐતિહાસિક ઉપલબ્ધિ છે. આ કોઈ પૂર્વનિર્ધારિત વાત નહોતી." "ભારતીય વૈજ્ઞનિકોના અથાક પરિશ્રમના કારણે આ સફળતા મળી છે. ત્યારે તેને કોઈ રાજકીય દૃષ્ટિકોણ આપવો યોગ્ય નથી. વડા પ્રધાને માત્ર તેમને અભિનંદન આપ્યા છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તો પછી દેશ સુરક્ષિત હાથમાં છે એવું કહેવાનો શું અર્થ છે? આ સવાલના જવાબમાં તેમણે કહ્યું, "દેશની સુરક્ષા અને વૈજ્ઞાનિક ઉપલબ્ધિઓને કોઈ પણ સ્થિતિમાં રાજકારણ સાથે ન જોડવી જોઈએ." પરંતુ પુલવામા હુમલા પછી જે એરસ્ટ્રાઇક થઈ તેને ભારત સરકારે પોતાની ઉપલબ્ધિ કેમ ગણાવી? એવું કેમ લાગે છે કે ભાજપ તેનો રાજકીય ફાયદો ઉઠાવવાની કોશિશ કરી રહ્યો છે? આ સવાલ પર નીતિન ગડકરી આ સવાલ પર થોડા નારાજ થયા. તેમણે કહ્યું, " ફાયદો થયો કે ન થયો એવા સવાલો મીડિયામાંથી જ આવે છે. મીડિયા જ રાજકારણ કરે છે અને જો કોઈ એનો જવાબ આપે તો મીડિયા તેને ખોટી રીતે બતાવશે." ગડકરીએ કહ્યું, "મને લાગે છે કે દેશની સુરક્ષા સાથે જોડાયેલાં આ પ્રશ્ન સાથે ફાયદો શબ્દ ન જોડવો જોઈએ." "જ્યારે ઇન્દિરા ગાંધી બાંગ્લાદેશ સામે યુદ્ધ જીત્યા ત્યારે તો કોઈએ સવાલ ન પૂછ્યાં. બલ્કે તેમની સાથે ઊભાં રહ્યા હતા. દેશની સુરક્ષા સર્વોપરિ છે." ગડકરીએ એવું જરૂર કહ્યું કે, દેશના જ કેટલાક નેતા છે જે પાકિસ્તાનના ટીવી અને રેડિયો ચૅનલની જેમ વાત કરે છે. તેમણે આમ કરવાનું બંધ કરવું જોઈએ. શું નરેન્દ્ર મોદી પીએમ નહીં તો ગડકરી દાવેદાર? પાર્ટમાં ગડકરીનું કદ એવું છે કે તેઓ વડા પ્રધાન પદ માટેના દાવેદાર હોવાની અટકળો અનેકવાર લગાવવામાં લાગે છે. પરંતુ શું તેઓ પોતે આવું માને છે? એ પણ ઉલ્લેખનીય છે કે અગાઉ ત્રણ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં હાર બાદ ગડકરી એવું નિવેદન આપ્યું હતું કે ટોચની નેતાગીરીએ જીત અને હાર બંનેનો સહજ સ્વીકાર કરવો કરવો જોઈએ. આ નિવેદન બાદ તેમની વડા પ્રધાન તરીકેની ઉમેદવારીની અટકળો વધુ તેજ થઈ હતી. જોકે, ગડકરી પોતે આ વાતનું ખંડન કરે છે. નીતિન ગડકરીએ કહ્યું, "મને સમજાતું નથી આવી વાતો આવે છે ક્યાંથી? વડા પ્રધાનપદ માટે હું મત બહુ પહેલાં જ આપી ચૂક્યો છું." "હું પાર્ટીનો ��ક નિષ્ઠાવાન કાર્યકર્તા-સૈનિક છું. મને આ પ્રકારની કોઈ જ મહેચ્છા નથી. મેં એવું જરૂર કહ્યું છે કે પાર્ટી 300થી વધુ સીટ લઈને ફરી સરકાર બનાવશે અને મોદીજી વડા પ્રધાન બનશે." ગડકરીનો દાવો છે કે ભાજપને 300થી વધારે બેઠકો મળશે અને ફરી ભાજપ ફરી સરકાર બનાવશે. પરંતુ રફાલ, મૉબ લિન્ચિંગ, નોટબંધી અને સરકાર પર લાગતા આક્ષેપો અંગે તેઓ શું માને છે. આ સવાલના જવાબમાં તેમણે કહ્યું કે, આક્ષેપ માત્ર આક્ષેપ હોય છે. સરકારે મૉબ લિન્ચિંગની ઘટનાને હંમેશા ખોટી કહી છે. ખેડૂતોની આત્મહત્યા અંગે ગડકરીએ કહ્યું, "ખેડૂતોનાં મૃત્યુ વર્ષોથી થતાં રહ્યા છે. 60 વર્ષ સુધી સતામાં રહેલી કૉંગ્રેસે પણ આ મુદ્દે ક્યારેય ધ્યાન આપ્યું નથી." "અમે સતત પ્રયત્ન કરી રહ્યા છીએ કે આ સમસ્યા પર નિયંત્રણ મેળવી શકીએ. પરંતુ પાંચ વર્ષના સમયગાળામાં બધું જ ન થઈ શકે." ગડકરી માને છે ખેડૂતોના મૃત્યુ એ એવો પ્રશ્ન નથી જે ભાજપના કાર્યકાળમાં ઊભો થયો હોય. આ છેલ્લા 60 વર્ષોનું પરિણામ છે. પરંતુ આ સરકાર પર એવો પણ આક્ષેપ છે કે લોકશાહી હોવા છતાં હાલની સરકાર કોઈને પૂછવાનો અધિકાર આપતી નથી. કોઈ સવાલ ઉઠાવે તો તેને રાષ્ટ્રવિરોધી જાહેર કરી દેવામાં આવે છે. આ સવાલના જવાબમાં ગડકરીએ કહ્યું, "અમારા પક્ષે આજ સુધી કોઈને ક્યારેય એન્ટિનેશનલ કહ્યાં નથી અને કહેશે પણ નહીં." આ સંદર્ભે નીતિન ગડકરીએ સ્પષ્ટતા કરી કે સોશિયલ મીડિયા પર ભાજપના નામથી જે લોકો ખોટો પ્રચાર કે નિવેદનો કરી રહ્યા છે તે પક્ષના જ લોકો છે એવું માનવું ખોટું છે. તેમણે કહ્યું, "ટીવી પર કોઈને પણ ભગવા કપડાં પહેરીને બેસાડી દેવાથી તે ભાજપનો નથી બની જતો." "ભાજપ દુનિયાનો સૌથી મોટો રાજનૈતિક પક્ષ છે. કોઈ પણ માણસ તેનું નામ લખે કે કે તેના નામે કંઈ કરે તો તેના માટે પક્ષને જવાબદાર ગણવો યોગ્ય નથી." નીતિન ગડકરીનો દાવો છે કે આવનારી લોકસભા ચૂંટણીઓમાં ભાજપ 300થી વધુ બેઠકો જીતશે પરંતુ તેમનો આ દાવો કેટલો સાચો સાબિત થાય છે એ તો 23મે એ જ ખબર પડશે. પરંતુ એક વાત તેમણે સ્પષ્ટ કહી કે જો ભાજપ બહુમતથી જીતે તો વડા પ્રધાન તો નરેન્દ્ર મોદી જ રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રિય મંત્રી નીતિન ગડકરીની ગણતરી ભાજપના ટોચના નેતાઓમાં થાય છે. ઉપરાંત તેઓ રાષ્ટ્રિય સ્વયં સેવક સંઘની નજીક ગણાય છે. +text: સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચા ચાલી રહી છે કે ઉનાળાની શરૂઆત થવાથી કોરોના વાઇરસ ખતમ થઈ જશે. આ ઉપરાંત ગરમ પાણી પીવાથી અને ગરમ પાણીથી નાહવાથી કોરોનાના વાઇરસને ખતમ કરી શકાય છે એવી ચર્ચા પણ ચાલી રહી છે. શું ઉનાળો શરૂ થશે એટલે કોરોના વાઇરસ સામે ચાલી રહેલા આ યુદ્ધનો અંત આવી જશે? તે જાણતા પહેલાં જાણીએ કે કોરોના વાઇરસ કેવી રીતે ફેલાય છે. કોરોના વાઇરસ કેવી રીતે ફેલાય છે? યુનિસેફમાં કામ કરતાં શાર્લૅટ ગૉર્નિઝ્કે કહ્યું, "કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત કોઈ વ્યક્તિ ખાંસી ખાય છે ત્યારે તેના થૂંકમાં રહેલાં સૂક્ષ્મ બિંદુઓ હવામાં ફેલાઈ જાય છે. આ નાના કણોથી કોરોના વાઇરસ ફેલાય છે. વ્યક્તિ જ્યારે છીંક ખાય છે ત્યારે તેના થૂંકમાં 3000થી વધારે સૂક્ષ્મ બિંદુ એટલે ડ્રૉપલેટ્સ શરીરની બહાર આવે છે." સંક્રમિત વ્યક્તિની નજીક જવાથી આ કણ શ્વાસ દ્વારા તમારા શરીરમાં પ્રવેશ કરી શકે છે. ક્યારેક ક્યારેક આ કણ કપડાં, દરવાજાનાં હૅન્ડલ અને તમારા સામાન પર લાગી શકે છે. આ જગ્યા પર કોઈનો હાથ પડે અને પછી તે વ્યક્તિ તે સંક્રમિત હાથથી પોતાનાં આંખ, નાક અથવા મોંને અડે છે તો તેને કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાવી શકે છે. વાઇરસ શરીરની બહાર કેટલો સમય રહી શકે છે? અમેરિકન નેશનલ ઇન્સ્ટિટયૂટ ઑફ હેલ્થે પોતાના સંશોધનમાં તારવ્યું કે થૂંકનાં કણોમાં વાઇરસ 3-4 કલાક સુધી જીવિત રહી શકે છે અને હવામાં તરી શકે છે. પરંતુ તે કણ દરવાજાનાં હૅન્ડલ, લિફ્ટનાં બટન જેવી ધાતુની સપાટી પર 48 કલાક સુધી ઍક્ટિવ રહી શકે છે. જ્યારે તે સ્ટીલની સપાટી પર પડે છે તો તે 2થી 3 દિવસ સુધી ઍક્ટિવ રહી શકે છે. કેટલાંક જૂનાં સંશોધનના આધારે એ પણ કહી શકાય છે કે કોરોના વાઇરસ અનુકૂળ પરિસ્થિતિમાં એક અઠવાડિયા સુધી પણ ઍક્ટિવ રહી શકે છે. કપડાં જેવી ગરમ સપાટી પર કોરોના વાઇરસ લાંબા સમય સુધી જીવિત રહી શકે છે. એવામાં જો તમે એક કે બે દિવસ સુધી કપડાં નહીં પહેરો તો વાઇરસ ઍક્ટિવ નહીં રહે. પરંતુ એવું પણ નથી કે કોઈ સંક્રમિત સપાટીને અડકવાથી તમને કોરોના વાઇરસ થઈ જશે. જ્યાં સુધી તે તમારા મોં, આખ કે નાક દ્વારા તમારા શરીરમાં નહીં જાય, ત્યાં સુધી તમે ઠીક રહેશો. એટલા માટે પોતાના મોંને અડવાનું અથવા હાથ ધોયા વગર ખાવાનું બંધ કરી દો. એનો અર્થ એ છે કે જેને કોરોનાનો ચેપ લાગ્યો છે તેણે કોઈ વસ્તુને હાથ અડાડ્યો કે છીંક ખાધી તો તે વસ્તુ તમે અડ્યા અને આંખ, નાક અને મોં દ્વારા તમારા શરીરમાં વાઇરસ ગયો તો ચેપ લાગી શકે છે. આ ધ્યાન રાખજો કે માત્ર અડકવાથી નહીં, પરંતુ તમારા શરીરમાં જવાથી ચેપ લાગ���ે. ગરમી પડવાથી અસર થશે? કોરોના વાઇરસ 60થી 70 ડિગ્રી સેલ્સિયસના તાપમાન સુધી નષ્ટ થઈ શકતો નથી. આટલું તાપમાન ન તો ભારતમાં હોય છે અથવા ન કોઈ વ્યક્તિના શરીરની અંદર. કેટલાક વાઇરસ તાપમાન વધતાં નષ્ટ થઈ શકે છે, પરંતુ કોરોના વાઇરસ વધવાના કારણે તાપમાન પર શું અસર થશે? આ અંગે બ્રિટનના ડૉક્ટર સારા જાર્વિસ કહે છે કે 2002ના નવેમ્બરમાં સાર્સ મહામારીની શરૂઆત થઈ હતી જેનો અંત જુલાઈમાં આવ્યો હતો. પરંતુ તાપમાન બદલાવવાના કારણે અથવા કોઈ બીજા કારણે એ કહેવું મુશ્કેલ છે. વાઇરસ પર સંશોધન કરનાર ડૉક્ટર પરેશ દેશપાંડેનું કહેવું છે કે જો કોઈ ભરગરમીમાં છીંકે તો થૂંકના ડૉપલેટ (સૂક્ષ્મ કણ) સપાટી પર પડીને જલદી સુકાઈ શકે છે અને કોરોનાનું સંક્રમણ ઘટી શકે છે. આપણે જાણીએ છીએ કે ફ્લૂ વાઇરસ ગરમી સમયે શરીરની બહાર રહી શકતા નથી, પરંતુ કોરોના વાઇરસ પર ગરમીની શું અસર થઈ શકે છે તેની ખબર નથી. કહેવામાં આવી શકે છે કે ગરમીમાં કોરોના નષ્ટ થશે. આના કોઈ મજબૂત પુરાવા નથી. તાપમાનના ભરોસે ના બેસાય. કોરોના વાઇરસ દુનિયાભરમાં 168 દેશોમાં ફેલાઈ ગયો છે. જેમાં ગ્રીનલૅન્ડ જેવા ઠંડા દેશો છે તો દુબઈ જેવાં ગરમ શહેરો પણ અને મુંબઈ જેવાં હ્યુમીડ (ભેજવાળા) અને દિલ્હી જેવાં સૂકાં શહેરમાં પણ સામેલ છે. એક વખત જો આ વાઇરસ માણસના શરીરમાં પ્રવેશી જાય છે તો તેને મારવાનો રસ્તો પણ સરકાર શોધી શકી નથી. વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન અને કેટલાય દેશ આ પ્રકારનું કામ કરી રહ્યું છે, પરંતુ હાલ સુધી તેને મારવા માટે કોઈ દવા બનાવી શકાઈ નથી. આ જ કારણે સરકાર આનાથી બચવાના ઉપાયો વિશે નાગરિકોને કહી રહી છે. તે પ્રવાસન સંબંધી પ્રતિબંધ લગાવી રહી છે અને લોકોને એકબીજાથી અંતર રાખવા માટે કહી રહી છે. આ વાઇરસની સામે આપણા શરીરે લડવું જ પડશે. રોગપ્રતિકારકશક્તિ જ આને હરાવી શકશે. આપણે આપણી બૅડશીટને ધોઈને રાખીશું તો વાઇરસને ત્યાંથી હઠાવી શકાય છે, પરંતુ શરીરમાં ઘૂસી ગયેલા વાઇરસને શરીર ધોઈને બહાર કાઢી શકાતો નથી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસના કારણે દુનિયામાં હાલ સુધીમાં 24 લાખથી પણ વધારે લોકો ઝપેટમાં આવ્યા છે. ભારતમાં પણ હજારો લોકો કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત થયા છે. +text: ‘સેહત કહાની’ ગ્રૂપ સમાજની દાયણોને તાલીમ આપે છે.વીડિયો લિંક મારફતે તેમને મહિલા ડૉકટરો સાથે જોડે છે. આ માટે દાયણોને માત્ર 80 રૂપિયા ચૂકવવાનાં રહે છે. આ ���્યવસ્થા ડૉ. સારા સઇદ અને ડૉ. ઇફ્ફાત ઝફરે શરૂ કરી હતી. પાકિસ્તાનમાં ઘણી શિક્ષિત મહિલા ડૉકટર્સ પ્રૅક્ટિસ નથી કરી શકતી, કારણ કે ત્યાં મહિલાઓને બહાર કામ કરવા માટે પરિવારની મંજૂરી લેવી પડે છે. આ ટીમ દ્વારા અત્યાર સુધી 28 હજાર વીડિયો પરામર્શ થયા છે, જેના થકી 1.40 લાખ પ્રસૂતાઓને મદદ મળી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગર્ભાવસ્થા દરમિયાનની જટિલતા અને બાળકનાં જન્મ સમયે પાકિસ્તાનમાં દર 20 મિનિટે એક મહિલા મૃત્યુ પામે છે. +text: બા કદાચ એકમાત્ર એવી વ્યક્તિ હતાં કે જે બાપુ સાથે અસહમતી પણ દર્શાવી શકતાં અને બાપુની ભૂલો સામે આંગળી પણ ચીંધી શકતાં હતાં. કદાચ એટલે જ બા એ બાપુના ખરા અર્થમાં અર્ધાંગિની હતાં. બા અને બાપુનું જીવન જે રીતે એકબીજા સાથે વણાયેલું હતું એ જ છાપ પોરબંદરમાં પણ જોવા મળે છે. જ્યાં બન્નેનાં જન્મસ્થળ આવેલાં છે, એકબીજાની લગોલગ. કસ્તુરબા ગાંધીના સ્મારક સુધી જવાનો રસ્તો ગાંધીજીના ઘરમાંથી થઈને જાય છે. કીર્તિમંદિરની પાછળ અત્યંત ગીચ મકાનો વચ્ચે કસ્તુરબા ગાંધીનું ઘર આવેલું છે. પણ ઘર સુધી પહોંચતાં પહેલાં તમારે સ્થાનિકોએ ઘરની બહાર પાર્ક કરેલાં ટૂ વ્હિલર્સ અને રસ્તા વચ્ચે બેસેલી ગાયોને પાર કરવી પડે. જો જાણકાર સાથે ના હોય કે જાણકારી વગર અહીં આવ્યા હોય તો જવલ્લે કોઈને ખ્યાલ આવે કે દેશના રાષ્ટ્રપિતાનાં અર્ધાંગિનીનું ઘર અહીં આવેલું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કસ્તુરબાના ઘરની હાલત કેવી છે? પોરબંદરમાં આવેલું કસ્તુરબા ગાંધીનું જન્મસ્થળ આ વાત માત્ર સામાન્ય લોકો પૂરતી જ મર્યાદિત નથી. કીર્તિમંદિરની મુલાકાતે આવતા રાષ્ટ્રના મોટા નેતાઓ પણ કસ્તુરબા ગાંધીના ઘરની મુલાકાત લેવાનું ટાળે છે અથવા તો ચૂકી જાય છે. કસ્તુરબાના ઘરના સ્મારક ચોકીદાર તરીકે ફરજ બજાવતા મધુભાઈ સાદિયા જણાવે છે, ''આ પ્રકારના રાષ્ટ્રીય સ્મારકની 300 ફૂટ ફરતે કોઈ પણ જાતના બાંધકામને પરવાનગી આપવામાં નથી આવતી. પણ અહીં પહેલાંથી જ લોકો રહે છે એટલે કોને કહેવું? ''સ્મારક બહાર ક્યારેક ક્યારેક 15થી 20 જેટલી ગાયો બેઠી હોય છે અને કોઈ તેને ખસેડવાની જહેમત નથી કરતું. ક્યારેક આ ગાયોએ મુલાકાતીઓને શિંગડાં મારી દીધાં તો?'' ''સ્મારકમાં ટૉઇલેટની કોઈ સુવિધા નથી. પીવાના પાણીની કોઈ જ વ્યવસ્થા નથી. અમે તો બહારથી પાણી લાવીને પીએ છીએ, પણ જો કોઈ મુલાકાતીને પાણી પીવું હોય તો?'' મધુભાઈની ચિંત��� એમના શબ્દોમાં જ નહીં પણ સ્મારકની હાલતમાં પણ ઉજાગર થાય છે. જે ઓરડામાં કસ્તુરબાનો જન્મ થયો હતો એ ઓરડાને બાદ કરી દો તો સ્મારકના મોટા ભાગના ઓરડાની સ્થિતિ સારી નથી. કેટલીય જગ્યાએ પોપડા ઊખડવા લાગ્યા છે. તો છતની દીવાલો પર અમર થવા માટે અઢળક પ્રેમી-પંખીડાઓ પોતાનાં નામોનું ચિતરામણ કરી ચૂક્યાં છે. આજુબાજુ ગીચ મકાનો, બાંધકામમાં મુશ્કેલી એ ઓરડો જ્યાં કસ્તુરબા ગાંધીનો જન્મ થયો હતો. કસ્તુરબા અંગે વાત કરતા 'ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ'ના ભૂતપૂર્વ ઉપ કુલપતિ સુદર્શન આયંગર બીબીસીને જણાવે છે, ''મોહન અને કસ્તુરનાં લગ્ન થયાં ત્યારે બન્નેની ઉંમર સમાન હતી.'' ''કસ્તુર ગુજરાતીમાં કહીએ તો 'જબરી', સત્યવાન, નિર્ભય, નીડર અને કોઈ પણ પ્રકારની જોહુકમી સહન ના કરનારી હતી.'' ''આજે જે સ્ત્રીસશક્તીકરણની વાત કરવામાં આવે છે, એ વાત કસ્તુરે ખરા અર્થમાં સાર્થક કરી હતી.'' કસ્તુરબા ગાંધીના સ્મારકની દેખરેખની જવાબદારી ગુજરાત રાજ્યના પુરાતત્ત્વ વિભાગ અંતર્ગત આવે છે. સ્મારકની વર્તમાન સ્થિતિ અંગે બીબીસીએ રાજ્ય પુરાતત્ત્વ વિભાગના ડિરેક્ટર વાય. એસ. રાવત સાથે વાત કરી હતી. રાવતે કહ્યું હતું, ''સ્મારકમાં ટૉઇલેટની સુવિધા ન હોવાનું કારણ એ છે કે એ જગ્યા ખૂબ જ ગીચ છે. આજુબાજુ રહેણાક મકાનો છે એટલે ત્યાં કોઈ બાંધકામ કરવું શક્ય નથી.'' બાકી રહી પાણીની સુવિધાની વાત તો આ અંગે અમે તપાસ કરીશું અને વ્યવસ્થા કરાવી દઈશું.'' ઘરની ભીંતમાંથી પણ પોપડા ઊખડી ગયા છે બાપુની સરખામણીએ બાને ભલે ઓછું મહત્ત્વ અપાઈ રહ્યું હોય પણ ગાંધીજીના જીવનમાં બાનું ઘણું મહત્ત્વ હતું. કસ્તુરબા અંગે વધુ વાત કરતા આયંગર ઉમેરે છે, ''બન્નેનાં જ્યારે લગ્ન થયાં ત્યારે મોહનને રાતે અંધારામાં ડર લાગતો હતો. એ બીકણ હતો, શરમાળ હતો. એના દોષોને દૂર કરવામાં કસ્તુરે મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.'' ''પુખ્ત થયા બાદ ભલે બાપુએ બાને ઘડ્યાં હોય પણ કિશોરાવસ્થામાં કસ્તુરે ચોક્કસથી મોહનને ઘડ્યો હતો.'' ગાંધી દંપતી જાહેરજીવનમાં આવવાને બદલે જો સામાન્ય ગુજરાતી વણિક પરિવાર જ બની રહ્યું હોત તો ઘરનું સંચાલન બાએ જ કર્યું હોત.'' સ્મારકની સ્થિતિ માટે આયંગર આ પુરુષવાદી માનસિકતાને કારણભૂત ગણાવે છે. તેઓ કહે છે, ''આપણે જે પ્રતીકો ઊભાં કરીએ છીએ એમાં ક્યાંકને ક્યાંક પુરુષપ્રધાન માનસિકતાને બળ મળતું હોય છે.'' ''ગાંધીસ્મારકોમાં પણ એવું થાય છે કે બા કરતાં બાપુને વધુ પ્રાથમિકતા અપાય છે.'' ઘરની ભીંત પર લોકોએ લખેલાં પોતાનાં નામ કસ્તુરબાની જયંતીએ મળનારી 'ગાંધી હેરિટેજ સાઇટ મિશન'ની બેઠકમાં બાના સ્મારકની વાત ઉઠાવવાનું તેઓ બીબીસીને આશ્વાસન પણ આપે છે. ગાંધીવિચારમાં કાર્યરત ભદ્રાબહેન સવાઈએ બીબીસીને કહ્યું, લોકો ગાંધીજી કે કસ્તુરબાના સ્મારકની મુલાકાત લે એનાથી વધુ જરૂરી છે એમના વિચારોને જીવનમાં ઉતારે. તેમનાં જણાવ્યા અનુસાર, ''સમાજ અને સરકારે આ માટે સાથે મળીને કામ કરવું પડશે.'' આયંગર ઉમેરે છે, ''તેમના જીવનની વાત કરીએ તો બાપુ પોતે સદગૃહસ્થ થવા મથે છે. પણ ગૃહસ્થી ટકાવવામાં બા મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.'' ''સહન કરવાનું બાના ભાગે વધુ આવે છે અને છતાં બા દરેક જન્મમાં બાપુને જ પતિ તરીકે માગે છે.'' ''બાનું વ્યક્તિત્વ અનેરું છે. બા માત્ર બાપુનાં પત્ની જ નથી, પણ પત્નીથી ક્યાંય વધુ છે. તેમનું એ વ્યક્તિત્વ ઓળખવું જોઈએ.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશને સ્વતંત્ર કરવાની ચળવળમાં મહાત્મા ગાંધીનાં ધર્મપત્ની કસ્તુરબા ગાંધી પાયાનો પથ્થર બની ઊભાં રહ્યાં હતાં, 11 એપ્રિલ તેમની જયંતિ છે. +text: હવે આ પ્લાન્ટને તમિલનાડુની સરકારે બંધ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. સોમવારે રાજ્ય સરકાર તરફથી આ પ્લાન્ટને કાયમી ધોરણે બંધ કરી દેવા માટે હુકમ કરવામાં આવ્યો છે. પર્યાવરણ અને વન વિભાગ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા આદેશમાં વૉટર ઍક્ટ 1974ની કલમ 18(1)(b)ની જોગવાઈ અનુસાર, જાહેર જનતાના હિતમાં તમિલનાડુ પ્રદૂષણ કન્ટ્રોલ બોર્ડને આ પ્લાન્ટ કાયમી ધોરણે બંધ કરવાનું કહેવાયું છે. સ્ટરલાઇટ પ્લાન્ટ સામે વર્ષોથી સ્થાનિક લોકો પ્રદર્શન કરી રહ્યા હતા. તાજેતરમાં જ આ કંપનીએ શહેરમાં પોતાના યૂનિટનું વિસ્તરણ કરવાની યોજના બનાવી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સતત 100 દિવસના પ્રદર્શન બાદ પોલીસ અને પ્રદર્શનકર્તાઓ વચ્ચે ઘર્ષણ થયું હતું. જેમાં પોલીસે ફાયરિંગ કરાયું હતું અને આ પ્રદર્શનમાં 13 લોકોનાં મોત થયાં હતા. બાદમાં વિવાદ થતા સરકાર પર પણ દબાણ ઊભું થયું હતું. જોકે, આ પ્રથમ વખત નથી કે બ્રિટનની આ કંપની વિવાદોમાં ઘેરાઈ હોય. લંડન સ્ટૉક એક્સચેન્જમાં લિસ્ટેડ વેદાંતાના ભારતીય એકમનું નામ સ્ટરલાઇટ છે. આવો જોઈએ કે કયા કયા વિવાદોમાં કંપનીનું નામ આવ્યું હતું. કોરબામાં પણ દુર્ઘટના છતીસગઢના કોરબામાં સ્ટરલાઇટ ઍલ્યુમિનિયમ કંપની ચલાવે છે. જેમાં 2009માં થયેલી એક ચિમની દુર્ઘટનામાં 42 મજૂરોના��� મૃત્યુ થયાં હતાં. પોલીસે આ દુર્ઘટનામાં બાલ્કો વેદાંતા,ચીની કંપની શૈનદોંગ ઇલેક્ટ્રિક પાવર કંસ્ટ્રકશન કૉર્પોરેશન અને જીડીસીએલ વિરુધ્ધ રિપોર્ટ નોંધાવ્યો છે. આ મુદ્દે રાજ્ય સરકારે એક આયોગની પણ રચના કરી હતી જેનો રિપોર્ટ સરકારને સોંપી દેવામાં આવ્યો હતો પણ સરકારે એને જાહેર કર્યો ન હતો. વર્ષ 2001માં આ સરકારી કંપનીને વેદાંતાએ ખરીદી ત્યારે જ વિવાદ શરૂ થઈ ગયો હતો. વેદાંતાએ ભારત ઍલ્યુમિનિયમ કંપની કે બાલ્કોની રિફાઇનરી, સમેલટર અને ખાણોને ભારત સરકાર પાસેથી લગભગ 551 કરોડ રૂપિયામાં ખરીદ્યા હતાં. પણ એવું કહેવાય છે કે સરકારી કંપનીની કિંમત આના કરતાં ઘણી વધારે હતી. કંપનીને વેચવાનાં વિરોધમાં મજૂરોએ હડતાલ પાડી હતી અને તે 60 દિવસ સુધી ચાલી હતી. નિયમગિરી,ઓરિસ્સા આદિવાસી બહુમતીવાળા વિસ્તારમાં બૉક્સાઇટ ખનનનો મુદ્દો સુપ્રીમ કોર્ટ સુધી ગયો, જેમાં ડોંગરિયા કોંડ આદિવાસીઓને આ અંગે ગ્રામ પંચાયતમાં એમનો અભિપ્રાય જણાવવાનું કહેવામાં આવ્યું. તમામ 12 પલ્લી સભાઓએ ખનનનો પ્રસ્તાવ એકસૂરે નકારી કાઢ્યો. દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતના હુકમથી આ સભાઓઓ જુલાઈ-ઑગસ્ટમાં આયોજીત કરાઈ હતી. વેદાંતાએ લાંજીગઢમાં 10 લાખ ટનની ક્ષમતાવાળી એક રિફાઇનરીનું નિર્માણ કર્યું હતું. નિયમગિરીમાં ખનનનાં જોરે ક્ષમતા છ ગણી વધારી દેવામાં આવી હતી. જો કે કંપની પાસે ત્યારે આનું કાયદેસર ફરમાન હતું નહીં. તૂતિકોરિન,તમિલનાડુ ચાર લાખ તાંબાના ઉત્પાદનની ક્ષમતાવાળા કારખાના સામે મહિનાઓથી વિરોધ પ્રદર્શન ચાલી રહ્યું હતું. જેમાં પોલીસે ગોળીબારી કરતાં 13 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. સ્થાનિક નાગરિકો કારખાનાને કારણે ત્યાં ફેલાઈ રહેલાં પ્રદૂષણ સામે વિરોધ કરી રહ્યા હતા. પર્યાવરણ સંબંધી નિયમોના ઉલ્લંઘનને કારણે સુપ્રીમ કોર્ટે વર્ષ 2013માં સ્ટરલાઇટ ઇન્ડસ્ટ્રી પર 100 કરોડ રૂપિયાનો દંડ લાદ્યો હતો. વર્ષ 2010માં મદ્રાસ હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે પ્લાન્ટને કારણે વાતાવરણમાં એવા પદાર્થો ભળી રહ્યા છે જેની ઘાતક અસરો થઈ રહી છે. પછી હાઈકોર્ટે પ્લાન્ટને બંધ કરવાનો આદેશ પણ આપ્યો હતો. કંપની આની સામે સુપ્રીમ કોર્ટ ગઈ હતી. સેસા ગોવા, ગોવા શાહ કમિશને વર્ષ 2012માં ગેરકાયદે ખનન માટે જે કંપનીઓને દોષી ગણાવી હતી એમાંની એક સેસા ગોવા પણ હતી. સેસા ગોવા વેદાંતાની લોખંડની ઉત્પાદન કરતી કંપની છે. એક અનુમાન મુજબ, ગેરકાયદે ખનન કારણે રાજકોષને 35,000 કરોડ રૂપિયા���ું નુકસાન થયું. હવે સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ આપ્યો છે કે તમામ પટ્ટાઓને રદ કરી દેવામાં આવે અને હવે સરકાર બોલી લગાવીને આના ખનનની મંજૂરી આપે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમિલનાડુના તૂતિકોરિનમાં આવેલા સ્ટરલાઇટ કંપનીના પ્લાન્ટ બંધ કરાવવા થયેલા વિરોધ પ્રદર્શનમાં 13 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. +text: પ્લેગ જીવલેણ બીમારી છે પણ એનો ઇલાજ શક્ય છે. સમાચાર પ્રમાણે બાયાનૂર શહેરમાં મળેલો આ દરદી એક પશુપાલક છે અને એને ક્વોરૅન્ટીનમાં રાખવામાં આવ્યો છે. દરદીની સ્થિતિ સ્થિર જણાવાઈ રહી છે. અધિકારીઓએ લેવલ-3ની ચેતવણી જાહેર કરી છે. ચાર સ્તરની વૉર્નિંગ સિસ્ટમમાં આ બીજા ક્રમની સૌથી ઓછી જોખમકારક વૉર્નિંગ ગણાય છે. બ્યૂબૉનિક પ્લેગ બૅક્ટેરિયાના સંક્રમણથી થાય છે. તે જોખમી બની શકે છે. પરંતુ સામાન્ય રીતે ઍન્ટિબાયોટિક દવાઓથી તેની સારવાર શક્ય છે. આ કેસથી જોડાયેલી જાણકારી સૌથી પહેલા શનિવારે બાયાનૂર શહેરના એક દવાખાનામાંથી આવી હતી. દરદીમાં આ સંક્રમણ કેવી રીતે થયું તે હજુ સુધી સ્પષ્ટ નથી. લેવલ-3ની ચેતવણીમાં એ પશુઓનો શિકાર કરવો અને તેને આરોગવું પ્રતિબંધિત હોય છે જેનાથી પ્લેગ ફાટી નીકળવાનો ખતરો હોય. આ ઉપરાંત લોકોને શંકાસ્પદ કેસ વિશે સૂચના આપવાનું પણ કહેવામાં આવે છે. જીવલેણ પરંતુ સારવાર શક્ય પ્લેગ શરીરની પેશીઓમાં સોજો કરી દે છે અને તેના લક્ષણો 3થી 7 દિવસમાં દેખાય છે. બ્યૂબૉનિક પ્લેગના કેસ સમયાંતરે વિશ્વમાં સામે આવતા રહ્યા છે. વર્ષ 2017માં માડાગાસ્કરમાં પ્લેગના 300 મામલા સામે આવ્યા હતા. પાછલા વર્ષે મે મહિનામાં મંગોલિયામાં મેરમોટ નામના પશુને ખાવાથી બે લોકોને પ્લેગ થઈ ગયો અને તેમનું મૃત્યુ થઈ ગયું. મંગોલિયામાં વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના એક અધિકારીએ બીબીસીને જણાવ્યું હતું કે ત્યાં માન્યતા છે કે મેં મેરમોટનું કાચું માંસ અને કિડની સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક હોય છે. મેરમોટ પ્લેગના બૅક્ટેરિયાના વાહક હોય છે. એનો શિકાર કરવો પ્રતિબંધિત છે. બ્યૂબૉનિક પ્લેગ લિંપ નોડ્સમાં (શરીરની પેશીઓમાં) સોજો લાવી દે છે. શરૂઆતમાં આ રોગની ઓળખ મુશ્કેલ હોય છે કારણ કે તેના લક્ષણ ત્રણથી સાત દિવસ પછી દેખાય છે અને કોઈ અન્ય ફ્લૂની જેવા જ હોય છે. બ્યૂબૉનિક પ્લેગને બ્લૅક ડેથ પણ કહે છે. 14મી સદીમાં બ્લૅક ડેથનાં કારણે એશિયા, આફ્રિકા અને યુરોપમાં લગભગ પાંચ કરોડ લોકોનાં મૃત્યુ થઈ ગય���ં હતાં. જોકે હવે તે કોઈ મહામારીનું સ્વરૂપ લે એની સંભાવના ઓછી જ છે. સ્ટૅનફૉર્ડ હેલ્થ કૅરનાં ડૉક્ટર શાંતિ કેમ્પાગૌડાનાં પ્રમાણે, "14મી સદીની સ્થિતિથી વિપરીત હવે આપણને જાણકારી છે કે આ બીમારી કેવી રીતે ફેલાય છે. આપણે એને અટકાવવાનું જાણીએ છીએ. એના પીડિતોનો ઇલાજ ઍન્ટિબોડીથી કરીએ છીએ." છેલ્લીવાર આનો ભયાનક પ્રકોપ 1665ના ધ ગ્રેટ પ્લેગમા દેખાયો હતો. જેમાં શહેરના દર પાંચમાંથી એક વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હતું. 19મી સદીમાં ચીન અને ભારતમાં પ્લેગના ફેલાવાથી 1 કરોડ 20 લાખ લોકોના મૃત્યુ થયાં હતાં. ભારતમાં છેલ્લે 1994માં પ્લેગની મોટી મહામારી આવી હતી. એ વખતે સુરત અને મુંબઈમાં તેનો પ્રકોપ હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનના ઇનર મંગોલિયા સ્વાયત્ત ક્ષેત્રનાં એક શહેરમાં બ્યૂબૉનિક પ્લેગનો એક કેસ સામે આવ્યા પછી અધિકારીઓએ સતર્કતા વધારી છે. +text: દેશમાં ભલે બહુ લોકપ્રિય કે જાણીતી ન હોય પણ ભારતની કંપની 'સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા' (એસઆઈઆઈ) રસી બનાવનાર દુનિયાની સૌથી મોટી કંપની છે. સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા પૂણેમાં દર વર્ષે 1.5 અબજ ડોઝનું ઉત્પાદન કરે છે. ઍસ્ટ્રાઝેનેકાના લાઇસન્સ હેઠળ સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા કોવિડની રસીનું ઉત્પાદન કરી રહ્યું છે. કંપનીના મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી અદાર પૂનાવાલાએ બીબીસીને કહ્યું, " અમે ગણતરીપૂર્વક બહુ મોટું જોખમ લીધું." વર્ષ 2020માં રસીને સરકાર તરફથી મંજૂરી પણ નહોતી મળી તે પહેલાં તેમણે આ જોખમ ખેડ્યું હતું. તેઓ કહે છે, "જોકે, એ અંધારામાં મારેલો ભૂસકો નહોતો કારણ કે અમે મલેરિયાની રસી વખતે ઑક્સફોર્ડના વૈજ્ઞાનિકો સાથે થયેલા અનુભવના આધારે નિર્ણયો લીધા હતા." એસઆઈઆઈ એક ખાનગી કંપની છે જેના સીઈઓ અદાર પૂનાવાલા અને વૈજ્ઞાનિકો વચ્ચે જલદી નિર્ણયો લઈ શકાયા હતા. જોકે આના માટે તોતિંગ ભંડોળ ક્યાંથી આવશે, એ પ્રશ્ન હતો. કંપનીએ આ રસી માટે 260 મિલિયન ડૉલર (26 કરોડ ડૉલર)નું રોકાણ કર્યું અને બિલ ગેટ્સ જેવા દાતાઓ તથા અન્ય દેશો પાસેથી મદદ મેળવી. સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયાએ કોરોના વાઇરસની રસીઓ બનાવવા માટે મે, 2020 સુધી 800 મિલિયન ( 80 કરોડ ડૉલર)ની વ્યવસ્થા કરી લીધી હતી. કેવી રીતે શરૂ થયું ઉત્પાદન? સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયાએ કેવી રીતે ઉત્પાદન વધાર્યું? એપ્રિલ 2020માં અદાર પૂનાવાલાએ ગણતરી કરી કે કંપનીને શેની-શેની જરૂર પડશે, કે��લાં વાઇલ્સ અને ફિલ્ટરની જરૂરિયાત ઊભી થશે. સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા ભારતમાં રસીકરણના સૌથી મોટા કાર્યક્રમમાં મહત્ત્વનો ભાગ ભજવી રહ્યું છે. અદાર પૂનાવાલા કહે છે, "મને સમય પહેલાં જ 600 મિલિયન (60 કરોડ) ડોઝ માટે કાચની વાઇલ્સ ( શીશીઓ) મળી હતી અને સપ્ટેમ્બર 2020 સુધી અમારા ગૉડાઉનમાં તે રાખાવામાં આવ્યી હતી." "જાન્યુઆરી મહિના સુધી 70-80 મિલિયન ( 7-8 કરોડ) ડોઝ અમે તૈયાર કરી શક્યા, એ સૌથી મહત્ત્વની વાત છે. અમે આવું એટલે કરી શક્યા કારણ કે અમે ઑગસ્ટ મહિનામાં ઉત્પાદન શરૂ કરવાનું જોખમ લીધું હતું." "મને લાગે છે કે અન્ય કંપનીઓએ પણ આ જોખમ લીધું હોત તો તેનાથી વિશ્વને રસીના વધારે ડોઝ મળી શક્યા હોત." જોકે અદાર પૂનાવાલાએ વૈશ્વિક સ્તરે રૅગ્યુલેટરી સિસ્ટમ (નિયામકતંત્ર) અને ઉત્પાદનમાં થતા વિલંબ સંદર્ભે સંગતત્વના અભાવની ટીકા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે યૂકેની મેડિસિન અને હેલ્થકેર પ્રૉડક્ટ્સ રૅગ્યુલેટરી એજન્સી (એમએચઆરએ) યુરોપિયન મેડિસિન એજન્સી (ઈએમએ) અને યૂએસ ફૂટ ઍન્ડ ડ્રગ્સ ઍડમિનિસ્ટ્રેશને (એફડીએ) સાથે મળીને ગુણવત્તાનાં ધોરણો પર એકમત થવાની જરૂર હતી. તેમણે રાષ્ટ્રસરકારોની પણ ટીકા કરી અને કહ્યું કે જે દેશોમાં રસીનું ઉત્પાદન ચાલી રહ્યું છે, ભારતથી લઈને યુરોપમાં, ત્યાંની સરકારોએ એક આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણ પર સહમત થવા માટે એક સાથે આવવું જોઈતું હતું. સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયાએ કોરોના વાઇરસની અનેક રસી બનાવવા માટે મે, 2020 સુધી 800 મિલિયન ( 80 કરોડ) ડૉલર ભેગા કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું, "આપણે આ બધામાં સંગતતા લાવીએ તો સમય બચાવી શકીએ છીએ. નવી રસીના ઉત્પાદનમાં પણ સમયની બચત થઈ શકે છે. મને ફરીથી આ બધી પ્રક્રિયાઓમાંથી પસાર થવું નહીં ગમે." નવો પ્રકાર કોરોના વાઇરસના નવા પ્રકાર વિશે વાત કરતા અદાર પૂનાવાલાએ કહ્યું કે "કોઈને પણ ઑક્સફર્ડ ઍસ્ટ્રાઝેનેકાની રસી લીધા પછી હૉસ્પિટલ નથી જવું પડ્યું કે વૅન્ટિલેટર પર નથી મૂકવા પડ્યા કે પછી કોઈનું જીવન ખતરામાં નથી મૂકાયું." "એ લોકોએ અન્યોમાં કોરોના વાઇરસે ફેલાવ્યો હોય એ ખરું, એ આદર્શ પરિસ્થતિ નથી પરંતુ રસીથી જીવ તો બચ્યા છે." ભારતમાં ચાલી રહેલા દુનિયાના સૌથી મોટા રસીકરણ કાર્યક્રમમાં સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા પણ સામે છે જેમાં ઑગસ્ટ મહિના સુધી 30 કરોડ લોકોને રસી આપવાનું લક્ષ્ય છે. પરંતુ બ્લૂમબર્ગ પ્રમાણે ભારત સરકારના રસીકરણ કાર્યક્રમના નિયમો પ્રમાણે રસી લેવા માટે લાયકાત ધરાવતા માત્ર 56 ટકા લોકો જ રસી લેવા માટે આગળ આવ્યા છે. અદાર પૂનાવાલા કહે છે, "પરંપરાગત રીતે જોવાયું છે કે સેલેબ્રિટી અથવા નિષ્ણાત ન હોય એવા લોકો દ્વારા રસી સુરક્ષિત નથી એવું કહેવાથી રસી સામે ખચકાટ ઊભો થાય છે. " "મેં સેલેબ્રિટી અને પ્રખ્યાત લોકોને હંમેશાં વિનંતી કરી છે કે જેમની પાસે સોશિયલ મીડિયામાં ઘણી તાકાત છે તેમણે જવાબદાર રહેવું જોઈએ અને કંઈ પણ કહેતા પહેલાં તથ્યો ચકાસી લેવાં જોઈએ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિશ્વમાં કોરોના વાઇરસ સામેની રસી બનાવવા માટે ફાર્મા કંપનીઓ ધોમ ઉત્પાદન કરી રહી છે અને આ બધા વચ્ચે એક કંપની ઘણી આગળ નીકળી ગઈ છે. +text: ભારત સરકારે તારીખ 1 મેથી 18-44 વર્ષની ઉંમરના લોકો માટે રસીકરણ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. જોકે, અનેક સ્થળોએ રસીનો પૂરતો સ્ટૉક નહીં હોવાની ફરિયાદો પણ ઊઠી છે. પરતું જ્યારથી કોરોના વાઇરસના વૅક્સિનની અછતની વાત સામે આવી છે ત્યારથી વૅક્સિનનો પ્રથમ ડોઝ લીધો હોય એવી વ્યક્તિઓની ચિંતા વધી ગઈ છે. લોકો ટ્વિટર અને બીજા સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફૉર્મનો ઉપયોગ કરીને જણાવી રહ્યા છે તેમને વૅક્સિનનો બીજો ડોઝ લેવામાં મુશ્કેલી થઈ રહી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 અનેક રાજ્યોએ પણ વૅક્સિનનો પૂરતો સ્ટૉક નહીં હોવાની જાહેરાત કરી છે. ભારતમાં હાલ કોવિશિલ્ડ અને કોવૅક્સિન રસી મૂકવામાં આવી રહી છે. જો કોવિશિલ્ડનો જો પ્રથમ ડોઝ લીધો હોય તો તેનો બીજો ડોઝ 6-8 અઠવાડિયાની અંદર લેવાનો હોય છે. કોવૅક્સિનનો પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ બીજો ડોઝ 4 અઠવાડિયાની અંદર લેવાનો હોય છે. પરતું ભારતના ઘણા રાજ્યો કોરોના વૅક્સિનની અછતનો સામનો કરી રહ્યા છે. મંગળવાર આપનાં ધારાસભ્ય આતિષીએ જણાવ્યું કે 18-44 વયજૂથનાં લોકો માટે કોવૅક્સિનનો સ્ટોક પૂર્ણ થઈ જતાં દિલ્હીના 125 રસીકરણ કેન્દ્રોને મંગળવાર સાંજથી બંધ કરવા પડશે. મંગળવારે જ મહારાષ્ટ્રના આરોગ્યમંત્રી રાજેશ ટોપે જણાવ્યું કે વૅક્સિનની અછત હોવાના કારણે સરકાર 18-44 વયજૂથનાં લોકોનું રસીકરણ હાલ પૂરતું બંધ કરવાનો વિચાર કરી રહી છે. તેમણે જણાવ્યું કે રાજ્યમાં 2.75 લાખ ડોઝનો સ્ટૉક છે જેનો ઉપયોગ 45 વર્ષથી ઉપરની વ્યક્તિઓના રસીકરણ માટે કરવામાં આવશે. જો બીજો ડોઝ સમયસર ન મળે તો કોઈ આડઅસર થાય? કોરોના વાઇરસના વૅક્સિનની અછતની વાત સામે આવી છે ત્યારથી વૅક્સિનનો પ્રથમ ડોઝ લીધો હોય એવા વ્યક્તિઓની ચિંતા વધી ગઈ છે. જે લોકોએ કોરોના રસીનો પ્રથમ ડોઝ લીધો છે પરતું બીજો ડોઝ નિયત સમયમાં નથી લઈ શકાયો તો શું તેમને કોઈ આડઅસર થઈ શકે છે? તેના જવાબમાં ઇન્ડિન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પબ્લિક હેલ્થ ગાંધીનગરમાં અસોસિએટ પ્રોફેસર ડૉ. અનીશ સિન્હા બીબીસીને જણાવ્યું, "વૅક્સિનનો બીજો ડોઝ નક્કી કરેલ સમયની અંદર લઈ લેવો જોઈએ પરતું જે કોઈ કારણોસર તે શક્ય નહીં બને તો શરીરમાં કોઈ આડઅસર થતી નથી. હા, વ્યક્તિને કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગી શકે છે." "જો બીજો ડોઝ નહીં મળે તો વ્યક્તિ કોરોના વાઇરસથી સંપૂર્ણ રીતે સુરક્ષિત થઈ શકતી નથી, જેના કારણે તે સંક્રમિત થઈ શકે છે. આ વ્યક્તિ પરિવારના બીજા સભ્યોને પણ સંક્રમિત કરી શકે છે. " "જો આવા લોકોની સંખ્યા વધી જશે તો કોરોના વાઇરસની ચેઇન તોડવામાં સફળ નહીં થઈ શકાય." તેઓ વધુમાં કહે છે, "નક્કી કરેલ સમયમર્યાદા વીતી ગયા બાદ પણ જો વ્યક્તિને વૅક્સિન મૂકવામાં આવે તો તે કોરોના વાઇરસથી સુરક્ષિત થઈ જશે." "કોરોના વાઇરસ સામે લડવા માટે તેના શરીરમાં જરુરી ઍન્ટી બોડી ડેવલપ થઈ જશે." "સરકારની ફરજ છે કે જ લોકોએ પ્રથમ ડોઝ લીધો છે તેમને નિયત સમયમાં બીજો ડોઝ આપવામાં આવે." "કારણકે તેનાથી કોરોના વાઇરસની ચેઇન તૂટશે. જો આમ કરવામાં આવશે તો વધુને વધુ લોકો કોરોના વાઇરસથી સુરક્ષિત થઈ જશે અને બીમારીનો ફેલાવો અટકાવી શકાશે." બૂસ્ટર ડોઝ કેમ જરૂરી? જો પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ કોરોના પૉઝિટીવ આવે તો શું કરવું? ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ફૉર મેડિકલ રિસર્ચના પૂર્વ વડા ડૉ. જેકબ જોનને ટાંકતાં ધ ન્યૂઝ મિનિટ લખે છે કે જો તમે બીજો ડોઝ નહીં લો તો તમને કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગી શકે છે અને તે પણ ગંભીર પ્રકારનો ચેપ લાગી શકે છે. જો માત્ર પ્રથમ ડોઝ લીધો હોય તો અડધી ઇમ્યુનિટી મળશે જે સમય સાથે ખતમ થઈ જશે. જો તમને બુસ્ટર ડૉઝ નહીં મળે તો તમને કોરોના થઈ શકે છે. તેઓ કહે છે કે પ્રથમ ડોઝથી જે પ્રાઇમિંગ થાય છે તે શરીરની ઇમ્યુનોલોજીકલ મેમરીમાં એક વર્ષ સુધી રહે છે. એટલે જો તમે એક વર્ષની અંદર બુસ્ટર ડોઝ લઈ લો તો તમે કોરોના વાઇરસથી સુરક્ષિત થઈ શકો છો. પરતું જો એક વર્ષ સુધી બીજો ડોઝ ન લીધો હોય તો ફરીથી પ્રથમ ડોઝ લેવો હિતાવહ છે. ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પબ્લિક હેલ્થના નિદેશક ડૉ. દિલીપ માવળંકરના કહે છે કે, "વૅક્સિનની જે 70 ટકા અથવા 90 ટકા અસરકારતા છે તે ત્યારે જ છે જ્યારે તમે બંને ડોઝ લીધા હોય." "જો માત્ર પ્રથમ ડોઝ લીધો તો ઇમ્યુનિટી એટલી મજબૂત થત��� નથી." "પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ જો કોરોના વાઇરસ થઈ જાય તો એક મહિના બાદ બીજો ડોઝ લેવો જોઈએ." "ઘણા લોકો માને છે કે જો પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ કોરોના વાઇરસ થાય તો બુસ્ટર ડોઝ લેવાની જરૂર નથી કારણકે કોરોના પોતે બુસ્ટર ડોઝ તરીકે કામ કરે છે." "જો કોવિશિલ્ડ હોય તો બીજો ડોઝ ત્રણ મહિના સુધી લો તો કઈ વાંધો નહીં આવે." "ઇંગ્લૅન્ડમાં જે સંશોધન થયું છે તેમાં બહાર આવ્યું છે કે કોવિશિલ્ડના પ્રથમ અને બીજો ડોઝમાં ત્રણ મહિનાનો સમયગાળો હોય તો સારા પરિણામ મળે છે. કોવૅક્સિન માટે એવો કોઈ ડેટા હાજર નથી." જો પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ કોરોના પૉઝિટિવ આવે તો શું કરવું? કોરોનાની રસીનો પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ કોવિડ-19નું સંક્રમણ થયું હોય એવા અનેક કેસ આવ્યા છે. અમદાવાદ મેડિકલ ઍસોસિયેશનના પૂર્વ પ્રમુખ મોના દેસાઈ કહે છે, "પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ જો વ્યક્તિ કોરોના પૉઝિટિવ થઈ જાય તો દોઢ મહિના બાદ બીજો ડોઝ લેવો જોઈએ. આમ કરવાથી શરીરમાં ઍૅન્ટી બોડી બને છે અને ઇમ્યુનિટી મજબૂત બને છે." તેઓ જણાવે છે કે પ્રથમ ડોઝ લેવાના 8 અઠવાડિયાની અંદર બીજો ડોઝ લઈ લેવો જોઈએ. તેનાથી મોડું થાય તો ડોઝની બુસ્ટર ઇફેક્ટ નહીં આવે. જો તમે પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ સ્વસ્થ છો તો પ્રયત્ન કરો કે આઠ અઠવાડિયાની અંદર બીજો ડોઝ લઈ લો. અનીશ સિન્હા પણ સ્વીકારે છે કે પ્રથમ ડોઝ લીધા બાદ જો કોરોના થયો હોય તો 4-8 અઠવાડિયા સુધી તમે બીજો ડોઝ નહીં લઈ શકો. પરતું સાજા થયા બાદ પણ જો તમે બીજો ડોઝ નહીં લો તો કોરોના સામે જે રક્ષણ મળવું જોઈએ તે નહીં મળે. તમને ભવિષ્યમાં કોરોના સંક્રમણ થવાનું જોખમ છે. જો તમે બીજો ડોઝ લઈ લો તો તમને કોરોનાનો ચેપ લાગવાની શક્યતા ઘટી જાય છે. પ્રથમ અને બીજા ડોઝ વચ્ચે ગેપ કેમ રાખવામાં આવે છે? બે ડોઝ વચ્ચે કેટલા દિવસનો ગેપ રાખવો તે ક્લિનીકલ ટ્રાયલ દરમિયાન નક્કી કરવામાં આવે છે. અનીશ સિન્હા કહે છે, "પ્રથમ ડોઝને પ્રાઇમરી ડોઝ કહેવામાં આવે છે. તે ઇમ્યુન સિસ્ટમને પ્રાઈમિંગ કરે છે અને તેનાથી શરીરમાં મેમરી સેલ અને ઍૅન્ટી બોડી બને છે." "બીજા ડોઝને બુસ્ટર ડોઝ કહેવામાં આવે છે. તે ઇમ્યુનિટી લેવલને બુસ્ટ કરે છે અને તેને મજબૂત બનાવે છે." "બે ડોઝ વચ્ચે કેટલા દિવસનો ગેપ રાખવો તે ક્લિનિકલ ટ્રાયલ દરમિયાન નક્કી કરવામાં આવે છે." "સંશોધનમાં એ જોવામાં આવે છે કે કેટલા દિવસનો ગેપ રાખવાથી સૌથી સારું પરિણામ મળે છે અને શરીરમાં ઍન્ટી ડેવલપ થાય છે." "એટલા માટે જ્યાં સુધી બીજો ડોઝ ન લેવામાં આવે ત્યાં સુધી વ્યક્તિની કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત થવાની પૂરેપૂરી શક્યતા છે. બીજો ડોઝ લીધા વગર વ્યક્તિ સુરક્ષિત નહીં બને." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં કોરોના રસીકરણ ચાલી રહ્યું છે જેમાં 60 વર્ષથી વધુ વયના, 45-60 વર્ષનાં લોકોને રસી આપવામાં આવી રહી છે. દેશમાં 1 મેથી 18 -44 વર્ષના લોકો માટે પણ રસીકરણ ખોલવામાં આવ્યું છે. +text: જેને પગલે હાઈકોર્ટે રાજ્ય સરકારને નોટિસ પાઠવી જવાબ માંગ્યો છે. જાહેરહિતની અરજીમાં કહેવાયું છે કે ખાસ કરીને રાજ્યમાં ધોરણ 10-12ના મુસ્લિમ વિદ્યાર્થીઓનું ધર્મના આધારે વર્ગીકરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. વળી અરજીમાં કહેવાયું છે કે રાજ્ય સરકારે વિદ્યાર્થીઓ પાસે આધારકાર્ડની વિગતો પણ માંગી છે, જે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાનું ઉલ્લંઘન છે. આથી સવાલ એ છે કે શિક્ષણ બોર્ડે પરીક્ષા ફૉર્મમાં આ પ્રકારની વિગતો કેમ માંગી છે? શિક્ષણક્ષેત્રના નિષ્ણાતો અનુસાર આ પ્રકારની માહિતી અગાઉ ક્યારેય માંગવામાં આવી નથી. ધોરણ 10-12ના વિદ્યાર્થીઓનાં ઑનલાઇન ફોર્મમાં વિદ્યાર્થી લઘુમતી સમાજનો છે કે નહીં તેની વિગત માંગવામાં આવી છે. વળી તેઓ કયા લઘુમતી સમાજના છે તે વિગતો પણ માંગવામાં આવી છે. તેમાં પૂછવામાં આવ્યું છે કે તેઓ મુસ્લિમ લઘુમતી સમાજના છે કે અન્ય સમાજમાંથી આવે છે. આથી પિટિશનમાં કહેવાયું છે કે ખાસ કરીને મુસ્લિમ લઘુમતી સમાજનું ધર્મના આધારે વર્ગીકરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. પિટિશન કરનારનું શું કહેવું છે? પ્રતીકાત્મક તસવીર અમદાવાદના ઍડ્વોકેટ ખેમચંદ. આર. કોશ્તીએ હાઈકોર્ટમાં આ પિટિશન કરી છે. તેમણે વિદ્યાર્થીઓનું ધર્મના આધારે ખાસ કરીને મુસ્લિમ લઘુમતી સમાજનાં બાળકોના ધર્મના આધારે કથિત વર્ગીકરણ મામલે વાંધો રજૂ કર્યો છે. પિટિશન કરવા પાછળના હેતુ વિશે પૂછતા તેમણે કહ્યું, "ગુજરાતના શિક્ષણ બોર્ડે વિદ્યાર્થીઓ પાસે ફૉર્મમાં આધારકાર્ડની વિગતો માંગીને સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે." "વળી માત્ર લધુમતી મુસ્લિમ સમાજનો ડેટા એકત્ર કેમ કરવામાં આવી રહ્યો છે તે સવાલ છે." "બંધારણની કલમ 15 મુજબ કોઈ પણ વ્યક્તિનાં ધર્મ, જાતિ કે જન્મના સ્થળ સહિતની બાબતો પર ભેદભાવ કરવો ગેરકાનૂની છે." "આ પ્રકારના નિર્ણય ઘ્રુવીકરણ કરવા માટે કરવામાં આવતા હોય છે. તેઓ આ મામલે કાનૂની લડાઈ લડવા માટે તૈયાર છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? માહિતી કેમ એકત્ર કરવામાં આવી રહી છે? ફોર્મમાં માંગવામાં આવેલી માહિતી જોકે, આ સમગ્ર વિવાદ પર બીબીસીએ શિક્ષણવિદનો મત જાણવાની કોશિશ કરી. જેમાં શિક્ષણવિદ સુખદેવ પટેલ કહ્યું કે આ પ્રકારની વિગતો માંગવી અયોગ્ય છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું, "આ પ્રકારની માહિતી કેમ માંગવામાં આવી તેના વિશે શિક્ષણ વિભાગ(બોર્ડ)ના અધિકારીઓ જ જવાબ આપી શકે છે." "જોકે તેમાં સરકારનો કોઈ રાજકીય ઇરાદો હોઈ શકે અને ન પણ હોઈ શકે." "પરંતુ આવી માહિતી દસમા-બારમા ધોરણના વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી એકત્ર કરવા પાછળ કોઈ તર્ક જણાતો નથી." "રાજકીય દૃષ્ટિએ જોઈએ તો એવું પણ બની શકે કે સત્તાપક્ષને બદનામ કરવા માટે મુદ્દો ઉઠાવવામાં આવ્યો હોય અને અધિકારીઓએ જાતે જ આ પ્રકારનો નિર્ણય કર્યો હોય." "વધુમાં આવી માહિતી માંગવાનો કોઈ અર્થ ન હોવાથી સરકારી તંત્ર ફૉર્મમાંથી લઘુમતી મામલેની વિગતો માંગતી કૉલમ દૂર કરી સુધારો કરી શકે છે." આ સ્થિતિ વિશે ડૉ. હનીફ લાકડાવાલાનું કહેવું છે કે, "પરીક્ષા ફૉર્મમાં (ધર્મ બાબતે) જે વિગતો માગવામાં આવી છે તેનાથી લઘુમતી સમાજમાં ડરની લાગણી સર્જાય શકે છે." "આ વિગતો કાયદાકીય દૃષ્ટીએ માગવી યોગ્ય છે કે નહીં તે પણ એક પ્રશ્ન છે." તેમણે વધુમાં જણાવ્યું, "ખરેખર આ વિગતો શા માટે માગવામાં આવી તે મહત્ત્વનો સવાલ છે." "આટલી ચર્ચા અને વિવાદ થયો તેમ છતાં સરકાર તરફથી આવુ કરવા પાછળનો હેતુ શું છે તેનું સ્પષ્ટીકરણ આપવામાં આવ્યું નથી." 'ભગવાકરણની રાજનીતિ છે' પ્રતીકાત્મક તસવીર બીજી તરફ વિપક્ષનું કહેવું છે કે સરકાર રાજ્યમાં શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવાની જગ્યાએ આ પ્રકારના ધ્રુવીકરણની રાજનીતિ કરી રહી છે. કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા મનિષ દોશીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે સરકાર અને આરએસએસ ભગવાકરણની રાજનીતિથી બાળકોમાં ભેદભાવ ઊભો કરવા માંગે છે. તેમણે કહ્યું, "સરકાર અને સંઘના ઇરાદે જ આવું બધુ થતું હોય છે. આ એક નિમ્નસ્તરની રાજનીતિ છે. સરકારની માનસિકતા જ આવી છે." "બાળકોની આવી માહિતી એકત્રિત કરવાનો આ જ ઇરાદો હોઈ શકે છે." જ્યારે તેમને પૂછ્યું કે આ નિર્ણય અધિકારીઓના સ્તરે લેવાયો હોય અને સરકાર તેમાં સામેલ ન પણ હોય, આ બાબત વિશે તેમનું શું કહેવું છે? આ મામલે તેમણે કહ્યું, "બધું સરકારના ઇશારે જ થતું હોય છે. ગુજરાતના શિક્ષણ બોર્ડે શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવા અને શાળાઓની સ્થિતિ સુધારવા કામ કરવું જોઈએ. પરંતુ તેની જગ્યાએ બોર્ડ આ પ્રકારનાં ક��મ કરી રહ્યું છે." "જો લઘુમતી બાળકોના હિતની વાત છે, તો ગુજરાતની ભાજપ સરકારે વર્ષ 2011ના વર્ષમાં કેન્દ્રની સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલી સ્કોલરશિપના કાર્યક્રમનો વિરોધ કર્યો હતો." "જો તેઓ લઘુમતીના હિતની વાતો કરે છે, તો એ સમયે સુપ્રીમ કોર્ટમાં તત્કાલીન કેન્દ્ર સરકારના સ્કોલરશિપ કાર્યક્રમના વિરોધમાં ઍફિડેવિટ કેમ દાખલ કરી હતી." શિક્ષણ બોર્ડનું શું કહેવું છે? તદુપરાંત સરકારે પરીક્ષા ફૉર્મમાં આ વિગતો કેમ માંગી તેનો હેતુ જાણવા અમે ગુજરાત સરકાના શિક્ષણ બોર્ડ અને શિક્ષણ વિભાગનો સંપર્ક કર્યો. ગુજરાત શિક્ષણ બોર્ડના અધ્યક્ષ અજય શાહ સાથે પણ બીબીસીએ આ મામલે વાતચીત કરી. બીબીસીએ તેમને સવાલ કર્યો કે તેમણે પરીક્ષા ફૉર્મમાં આ પ્રકારની માહિતી કેમ માંગી? તેના જવાબમાં તેમણે કહ્યું કે તેઓ આ મામલે જવાબ કોર્ટમાં આપશે. વધુમાં બીબીસીએ ગુજરાત સરકારના શિક્ષણ મંત્રી ભૂપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમાનો પણ સંપર્ક કરવાની કોશિશ કરી. પરંતુ તેઓ ટિપ્પણી કરવા માટે ઉપલબ્ધ નહોતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના શિક્ષણે બોર્ડે ધોરણ 10 અને 12ના વિદ્યાર્થીઓ પાસે ઑનલાઇન ફૉર્મ ભરતી વખતે તેમની ધાર્મિક ઓળખ અને તેઓ કયા લઘુમતી સમુદાયના છે તે વિગતો માંગતા હાઈકોર્ટમાં આ મામલે જાહેરહિતની અરજી કરવામાં આવી છે. +text: સંયુક્ત રાષ્ટ્રની આ ચેતવણી એવી આશંકાઓ અને અહેવાલો વચ્ચે આવી છે કે સીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ અસદની સેના ઇદલિબ પ્રાંત પર હુમલો કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. આ પહેલાં મળતી જાણકારી પ્રમાણે રશિયાનાં વિમાનોએ ઇદલિબના મુહમબલ અને જદરાયામાં હુમલા કર્યા હતા. આ હુમલામાં બાળકો સહિત 9 લોકો માર્યાં ગયાં હતાં. અહીં રહેતા અબુ મોહમ્મદે જણાવ્યું, "સવારે 11 વાગ્યાથી સાંજના ચાર વાગ્યા સુધી ગામોમાં હવાઈ હુમલાઓ થાય છે." અહીંના સ્થાનિક રહેવાસી અહમદે કહ્યું, "અમે ઘરે જ હતા જ્યારે વિમાનો અમારા ઘર પાસે પહોંચ્યાં. અમે ડરી ગયા અને ઘર છોડીને ભાગી ગયા." "મેં અન્ય લોકોને પણ ઘર ખાલી કરવા માટે કહ્યું, મને ખબર હતી કે રશિયા ફરીથી હુમલાઓ કરશે. થયું પણ એવું જ." "તેમણે ઘર પર ફરી હુમલો કર્યો અને ત્રીજી વખતમાં ઘર કાટમાળમાં ફેરવાઈ ગયું." સંયુક્ત રાષ્ટ્રના શાંતિદૂત સ્ટાફન ડા મિસ્ટુરાએ કહ્યું છે કે તુર્કીના રાષ્ટ્રપતિ અર્દોઆન અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પુતિને આ મામલે વાત કરવી જોઈએ. સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં વિશેષ સલાહકાર અને સીરિયામાં વિશેષ દૂત યાન એગલૅન્ડે કહ્યું, "ઇદલિબમાં ખરેખર એક માનવતાવાદી અને રાજકીય રણનીતિની જરૂર છે. જો તે સફળ થઈ જશે તો લાખો લોકોનો જીવ બચી જશે." "જો તે નિષ્ફળ જશે તો આપણે કેટલાક દિવસો કે કેટલાક કલાકોમાં એવું યુદ્ધ જોઈશું જે છેલ્લાં અનેક યુદ્ધોથી ક્રૂર હશે." શા માટે છે ભારે ખુવારીનો ડર? સીરિયામાં ઇદલિબનો આ વિસ્તાર હાલ વિદ્રોહીના કબ્જાવાળો સૌથી મોટો વિસ્તાર છે. અહીં સીરિયાના યુદ્ધ વખતે બચીને આવેલા કે અહીં શરણાર્થી તરીકે લાવેલા અંદાજે 30 લાખ જેટલાં લોકો રહે છે. વિદ્રોહીના આ વિસ્તારને હવે રશિયા અને સીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ અસદ સાથે મળીને વિદ્રોહીથી મુક્ત કરાવવા માગે છે. એગલૅન્ડે આ મામલે કહ્યું કે ઇદલિબમાં જે આ ડર ફેલાઈ રહ્યો છે તેના પર વિશ્વાસ કરવો મુશ્કેલ છે. તેમણે કહ્યું, "આખો વિસ્તાર ચારેબાજુ સેનાથી ઘેરાયેલો છે અને વચ્ચે લોકો છે. તેમને ડર છે કે તેઓ હુમલામાં માર્યા જશે." "અહીં પહેલાંથી જ લાખો લોકો ઘર છોડીને આવ્યા છે. ઇદલિબમાં યુદ્ધ છેડવાનો મતલબ છે કે કોઈ શરણાર્થી શિબિર પર હુમલો કરવો." અમેરિકા શું કરશે? સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં અમેરિકાનાં દૂત નિકી હેલીએ કહ્યું કે ઇદલિબમાં પરિસ્થિતિ ગંભીર છે અને ત્યાંથી લોકોની ચીસો સંભળાઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું, "સંયુક્ત રાષ્ટ્ર પરિષદ ઇદલિબના લોકો પર રાસાયણિક હુમલાની મંજૂરી નહીં આપે. સીરિયાના લોકો પહેલાં જ અનેક ત્રાસદીઓ ભોગવી ચૂક્યા છે." અમેરિકા આ પહેલાં કહી ચૂક્યું છે કે જો અસદની સેના સીરિયાના લોકો પર રાસાયણિક હુમલો કરશે તો તેઓ તાત્કાલિક અને ઉચિત જવાબ આપશે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે પણ આ પહેલાં ટ્વીટ કરીને કહ્યું હતું કે જો ઇદલિબ પર હુમલો થશે તો હજારો લોકો માર્યા જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ રશિયા અને તુર્કીને સીરિયાના વિદ્રોહીઓના કબ્જાવાળા ઇદલિબ પ્રાંતમાં થનારી તબાહીને તાત્કાલિક રોકવા માટે કહ્યું છે. +text: બ્રિટનના વડા પ્રધાન બોરિસ જોન્સન સાથે મોદી આ પહેલાં તેમણે યૂએનના સેક્રેટરી જનરલ તથા બ્રિટનના વડા પ્રધાન સાથે મુલાકાત કરી હતી. ત્રણ દેશોની વિદેશયાત્રા દરમિયાન નરેન્દ્ર મોદીએ સંયુક્ત આરબ અમિરાત (યૂએઈ) તથા બહરીનની મુલાકાત પણ લીધી હતી. તાજેતરમાં મોદી સરકારે કાશ્મીરમાંથી 370 તથા 35-A અનુચ્છેદ નાબૂદ કર્યાં છે, એટલે ત���મની આ મુલાકાતને મહત્ત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ સિવાય તેમણે બ્રિટનના વડા પ્રધાન બોરિસ જોન્સન સાથે મુલાકાત કરી હતી અને પરસ્પર લાભકારક સંબંધોને વધુ મજબૂત કરવા ચર્ચા કરી હતી. મોદીએ ટ્વિટર ઉપર લખ્યું, 'વ્યાપાર, સંરક્ષણ તથા ઇનૉવેશન સહિતની બાબતો ઉપર ચર્ચા કરીશું. બંને દેશોના સંબંધ નાગરિકો માટે ખૂબ જ લાભકારક છે.' બોરિસ જોહ્નસન અણસાર આપી ચૂક્યા છે કે બ્રિટન કોઈ પણ પ્રકારના કરાર વગર યુરોપિયન સંઘ છોડે, તેવી શક્યતા પ્રબળણ છે, એટલે તેમની આ બેઠકને મહત્ત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ પહેલાં વડા પ્રધાને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘના સેક્રેટરી જનરલ ઍન્ટોનિયો ગ્યુટેરસ સાથે મુલાકાત કરી હતી, જેમાં જળવાયુ પરિવર્તન સહિતની 'મહત્ત્વપૂર્ણ બાબતો' અંગે ચર્ચા કરી હતી. મોદીની વિદેશયાત્રાનું મહત્ત્વ યૂએઈ તથા બહરીન થઈને જી-7 સંમેલનમાં ભાગ લેવા માટે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ફ્રાન્સના બિરેટ્શ પહોંચ્યા છે. તા. 25 અને 26 ઑગસ્ટના આયોજિત આ શિખર મંત્રણામાં ભાગ લેવા માટે ફ્રાન્સે ભારતને આમંત્રણ આપ્યું છે. તારીખ 26મી ઑગસ્ટે મોદી અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત કરશે. આ વાતની જાહેરાત ટ્રમ્પ અગાઉ જ કરી ચૂક્યા છે. કેન્દ્રની મોદી સરકારે જમ્મુ-કાશ્મીરને વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો આપતા અનુચ્છેદ 370ની જોગવાઈઓ તથા 35-Aને નાબૂદ કર્યાં છે. પાકિસ્તાન આની સામે વૈશ્વિક અભિપ્રાય ઊભો કરવા માટે અનેક દેશોનો સંપર્ક કરી રહ્યું છે. ભારતનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર એ બંને દેશો વચ્ચેનો 'દ્વિ-પક્ષીય મુદ્દો' છે. આ માટે કોઈ ત્રીજા પક્ષની દરમિયાનગીરીની જરૂર નથી. બીજી બાજુ, પાકિસ્તાન સતત ત્રીજા પક્ષની દરમિયાનગીરીની હિમાયત કરતું રહ્યું છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદમાં ચીને પણ પાકિસ્તાનનો સાથ આપ્યો હતો. આ સિવાય ટ્રમ્પ પણ કાશ્મીરની સ્થિતિને 'વિસ્ફોટક' ગણાવી ચૂક્યા છે અને દરમિયાનગીરી કરવાની તૈયારી દાખવી છે. આ સંજોગોમાં વડા પ્રધાન મોદી માટે જરૂરી છે કે તેઓ વિશ્વના ટોચના દેશોને મળે અને અસરકારક તર્કો દ્વારા તેમને ભારતનું વલણ સમજાવે અને તેના માટે સહમતિ મેળવે. ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમૅન્યુઅલ મેક્રોન અગાઉ જ કહી ચૂક્યા છે કે કાશ્મીરની સમસ્યાનો ઉકેલ દ્વિ-પક્ષીય ચર્ચા દ્વારા લાવવો જોઈએ. સંયુક્ત આરબ અમિરાતે મિત્રરાષ્ટ્ર પાકિસ્તાનના દબાણ છતાં કાશ્મીર મુદ્દ��� ભારત વિરુદ્ધ કશું નથી કહ્યું. આ સિવાય મોદીને ત્યાંના સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન 'ઑર્ડર ઑફ ઝાયેદ'થી નવાજ્યા છે. જેની સામે પાકિસ્તાનમાં ઉગ્ર પ્રતિક્રિયાઓ આવી રહી છે. મોદીને સન્માનથી નારાજ પાકિસ્તાની સેનેટના ચૅરમૅને યૂએઈની પૂર્વનિર્ધારિત યાત્રા રદ કરી દીધી હતી. અગાઉ ઑર્ગેનાઇઝેશન ઑફ ઇસ્લામિક કૉર્પોરેશનમાં પણ પાકિસ્તાન કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવી ચૂક્યું છે. જી-7 સમૂહ દેશોનું 45મું શિખર સંમેલન ફ્રાંસમાં યોજાઈ રહ્યું છે. આ સંમેલનમાં ભારતને વિશેષ આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ફ્રાન્સમાં 24થી 26 ઑગસ્ટ દરમિયાન યોજાનારી જી-7 સમિટમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે. યૂએસના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ, કૅનેડાના વડા પ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડો, જાપાનના વડા પ્રધાન શિંજો એબે, ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ મેક્રોન, બ્રિટિશ વડા પ્રધાન બોરિસ જ્હોનસન સહિતના વૈશ્વિક નેતાઓ ભાગ લઈ રહ્યા છે. પણ આ જી-7 શું છે અને કયા-કયા દેશો એના સભ્ય છે અને તેઓ શું કરે છે? જી-7નો અર્થ શું છે? જી-7ની ફાઇલ તસવીર આ 7 દેશોનો સમૂહ છે એટલે તેને જી-7 કહેવાય છે. ઔદ્યોગિક ક્ષેત્રે દુનિયાના વિકસિત દેશોનું આ જૂથ છે. પહેલાં તે જી-8 હતું, પરંતુ વર્ષ 2014માં રશિયાને તેમાંથી અલગ કરી દેવાયું હતું, તેથી તે જી-7 બન્યું. વૈશ્વિક અર્થતંત્રનાં વિવિધ પાસાં, સુરક્ષા અને ઊર્જા જેવા મુદ્દાઓ પર આ દેશોના નેતાઓ ચર્ચા કરી શકે તે હેતુથી ચાર દાયકા પહેલાં જી-8ની રચના થઈ હતી. કયા દેશો જી-7ના સભ્યો છે? યૂએસ, યૂકે, જર્મની, કૅનેડા, જાપાન, ફ્રાન્સ અને ઇટાલી આ જી-7 ના સભ્યો છે. સભ્યરાષ્ટ્રો 40 ટકા વૈશ્વિક જીડીપી અને દુનિયાની દસ ટકા વસતીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. વર્ષ 1975માં ફ્રાન્સ, ઇટાલી, જાપાન, યૂકે, યૂએસ અને પશ્ચિમ જર્મનીએ જી-6ની શરૂઆત કરી. તેના પછીના વર્ષે કૅનેડા તેમાં જોડાયું. રશિયા આ સમૂહમાં 1998થી જોડાયું. રશિયા જી-8માંથી બહાર કેમ થયું? રશિયાના યુક્રેન સાથેના ઘર્ષણને કારણે વર્ષ 2014માં વિશ્વના નેતાઓ દ્વારા રશિયાનું સભ્યપદ રદ કરવામાં આવ્યું. વૈશ્વિક નેતાઓએ તેને યુક્રેનની સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું. તે વખતના યૂએસના રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાએ એક નિવેદન જાહેર કર્યું કે 'જ્યાં સુધી રશિયા પોતાનું વલણ ન બદલે અને જી-8 અર્થપૂર્ણ ચર્ચા કરી શકે તેવો માહોલ ફરી ન બને ત્યાં સુધી અમે રશિયા ખાતે યોજાનારી સમિટમાંથી અમારી ભાગીદારી પાછી ખેંચીએ છીએ.' અગાઉ યૂએસના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એવું નિવેદન કરી ચૂક્યા છે કે 'આ શિખર મંત્રણામાં રશિયાને ફરી આમંત્રણ મળવું જોઈએ.' ભારત સભ્ય નથી તો આમંત્રણ કેમ? ફ્રાન્સના વડા પ્રધાન દ્વારા ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને આ જી-7 સમિટમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. આ વખતે ચર્ચાનો મુખ્ય મુદ્દો અસમાનતા છે. જેના અંતર્ગત જેન્ડરના પ્રશ્નો, આર્થિક અને સામાજિક સમાનતાઓનાં વિવિધ પાસાં પર ચર્ચા થશે. ત્યારે વડા પ્રધાન મોદી જઇતાપુર ન્યુક્લિયર પાવર પ્રોજ્કટ અને કાશ્મીરના પ્રશ્ને ચર્ચા કરે તેવી શક્યતા છે. તે ઉપરાંત જી-7માં ગ્લોબલ કૉર્પોરેટ ટેક્સ કોડ, ઈરાન-યૂએસ વચ્ચેની સ્થિતિ, જલવાયુ પરિવર્તન બાબતે કટોકટીની સ્થિતિ, રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ઘર્ષણનો મુદ્દો અને આતંકવાદ જેવા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થાય તેવી શક્યતા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોમવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત કરશે. આ દરમિયાન દ્વિ-પક્ષીય બાબતો અંગે ચર્ચા કરવામાં આવશે. +text: સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે દલીલો સાંભળ્યા બાદ મામલાના સ્થાયી સમાધાન માટે કોર્ટ દ્વારા નિયુક્તિ અને તેમની નજર હેઠળ મધ્યસ્થીના આધારે ચુકાદાને સુરક્ષિત રાખ્યો છે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈની મધ્યસ્થીવાળી 5 જજોની બૅન્ચે સ્પષ્ટપણે કહ્યું છે કે અમે અયોધ્યા જમીન વિવાદ અને તેમના પ્રભાવને ગંભીરતાથી સમજીએ છીએ અને જલદી જ ચુકાદો સંભળાવવા માગીએ છીએ. સુનાવણી દરમિયાન જસ્ટિસ બોબડેએ કહ્યું, "આપણે પણ ઇતિહાસનું અધ્યયન કર્યું છે અને ભૂતકાળ પર આપણું નિયંત્રણ હોતું નથી." "આપણે જે કંઈ પણ કરી શકીએ તે વર્તમાન વિશે કરી શકીએ." બોબડેનું આ અવલોકન હિંદુ પક્ષોને સાંભળ્યા બાદ આવ્યું હતું. હિંદુ પક્ષોએ કહ્યું હતું કે મધ્યસ્થીની પ્રક્રિયા નકામી હશે કારણ કે હિંદુઓ તેને લાગણી અને ધર્મ સાથે જોડાયેલો મુદ્દો માને છે અને એ વાતને પણ કહેવામાં આવી હતી કે બાબરે મંદિરને તોડી પાડ્યું હતું. સુબ્રમણ્યન સ્વામીએ સુપ્રીમ કોર્ટને કહ્યું કે મધ્યસ્થી કેટલાંક માપદંડોના દાયરામાં થાય છે, જેને બદલી ન શકાય. વિવાદિત અને વિવાદ વગરની એમ બન્ને જમીન સરકારની છે, મધ્યસ્થીમાં તમામ પક્ષકારો માત્ર ભરપાઈની માગ કરી શકે છે. નરસિંહા રાવની સરકાર વખતે એવી સંમતિ સધાઈ હતી કે જમીન મ��દિરને આપી દેવામાં આવશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મધ્યસ્થી પર પક્ષકારો અસંમત સુપ્રીમ કોર્ટમાં હિંદુ મહાસભાએ ક્લિયર સ્ટેન્ડ રાખ્યું કે આ મામલે મધ્યસ્થી થઈ શકે નહીં. મહાસભાએ કહ્યું કે ભગવાન રામની જમીન છે, બીજા પક્ષને તેનો હક નથી એટલે તેને મધ્યસ્થી માટે મોકલવામાં ન આવે. રામલલા વિરાજમાનનું પણ કહેવું હતું કે મધ્યસ્થી થકી મામલાનો ઉકેલ નીકળી શકે નહીં. જોકે, નિર્મોહી અખાડા અને સુન્ની વક્ફ બોર્ડે મઘ્યસ્થીનો પક્ષ લીધો હતો. મુસ્લિમ અરજીકર્તા મધ્યસ્થી માટે રાજી રામલલા વિરાજમાને કોર્ટને કહ્યું, "રામજન્મભૂમિ પર મંદિર નિર્માણના સવાલ મામલે કોઈ સમાધાન થઈ શકે નહીં. અમે એટલું કરી શકીએ કે મસ્જિદના નિર્માણ માટે અલગ જમીન આપીએ અને અમે મસ્જિદના નિર્માણ માટે ક્રાઉડફંડિંગની વ્યવસ્થા કરવાનું ઇચ્છીએ છીએ. મુસ્લિમ અરજીકર્તાઓ તરફથી હાજર રહેલા વકીલ રાજીવ ધવને કહ્યું કે મુસ્લિમ અરજીકર્તાઓ મધ્યસ્થી માટે રાજી છે, કોઈ પણ સમાધાન અને સમજૂતી તમામ પક્ષો માટે બંધનકર્તા હશે. તેમણે બૅન્ચને મધ્યસ્થી માટે શરતો નક્કી કરવાનું કહ્યું હતું. બાબરના ઉલ્લેખ પર જસ્ટિસે શું કહ્યું? હિંદુ મહાસભાએ પોતાનો પક્ષ રાખતાં મધ્યસ્થીનો વિરોધ કર્યો હતો. મહાસભાએ કહ્યું કે કોર્ટે જ ચુકાદો આપવો જોઈએ. જ્યારે હિંદુ પક્ષોએ કહ્યું કે મધ્યસ્થી નિરર્થક પ્રયાસ હશે કેમ કે હિંદુ તેમને એક ભાવનાત્મક અને ધાર્મિક મામલો ગણે છે. બાબરે મંદિરને ધ્વસ્ત કર્યું હતું. જેના પર જસ્ટિસ બોબડેએ કહ્યું, "આજથી પહેલાં શું થયું, મુગલ શાસક બાબરે શું કર્યું અને ત્યારબાદ શું થયું એની સાથે કોર્ટને કોઈ લેવાદેવા નથી. આ મામલાને અમે વસ્તુસ્થિતિ આધારે જ જોઈ શકીએ." કેસની સુનાવણી કરી રહેલી બૅન્ચમાં ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈ સિવાય દસ્ટિસ એસ. એ. બોબડે, ડી. વાય. ચંદ્રચૂડ, જસ્ટિસ અશોક ભૂષણ અને જસ્ટિસ એસ. એ. નઝીર સામેલ છે. બૅન્ચનું કહેવું હતું કે આ મામલો માત્ર જમીનની માલિકીનો મામલો નથી, આ મામલો લોકોની આસ્થા સાથે જોડાયેલો છે. કોર્ટે કહ્યું કે તેમને ખ્યાલ છે કે આ સંવેદનશીલ મામલો છે અને મધ્યસ્થીમાં જે કઈ પણ થશે તેની રાજનૈતિક અસર જોવા મળશે. આ અગાઉ કોર્ટે કહ્યું હતું કે વિવાદ ઉકેલવાની જો એક ટકા જેટલી પણ શક્યતા હોય તો પક્ષકારોએ મધ્યસ્થી અંગે વિચાર કરવો જોઈએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રામજન્મભૂમિ-બાબરી મસ્જિદ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે જમીનની માલિકીના મામલે અમે જલદી જ આદેશ આપવા માગીએ છીએ પણ એ માટે તમામ પક્ષકારો મધ્યસ્થીનું નામ સૂચવે. +text: આ સાથે વર્તમાન ટુર્નામેન્ટની સેમી ફાઇનલમાં પ્રવેશવાની સાઉથ આફ્રિકાની આશા ઉપર પાણી ફરી ગયું હતું. સાઉથ આફ્રિકાની કમનસીબી જારી રહી છે કેમ કે છ મૅચમાં આ તેનો ચોથો પરાજય છે. આમ તે બાકીની ત્રણેય મૅચ જીતીને પણ આગળ વધી શકે તેમ નથી. ન્યૂઝીલૅન્ડ આ વિજય સાથે પોઇન્ટ ટેબલમાં મોખરે આવી ગયું છે. એજબસ્ટન ખાતે રમાયેલી મૅચમાં ન્યૂઝીલૅન્ડે ટૉસ જીતીને પ્રથમ બૉલિંગ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. સાઉથ આફ્રિકાએ 49 ઓવરને અંતે છ વિકેટે 241 રન નોંધાવ્યા હતા. ન્યૂઝીલૅન્ડે 48.3 ઓવરમાં છ વિકેટે 245 રન કર્યા હતા. કેન વિલિયમ્સને કૅપ્ટનની ઇનિંગ રમીને અણનમ 106 રન કર્યા હતા. તેમણે ગ્રેન્ડહોમ સાથે છઠ્ઠી વિકેટ માટે 91 રનની ભાગીદારી નોંધાવીને ટીમનો વિજય નિશ્ચિત કરી દીધો હતો. ગ્રેન્ડહોમે 47 બૉલમાં બે સિક્સર સાથે 60 રન ફટકાર્યા હતા જ્યારે વિલિયમ્સને 138 બૉલમાં 106 રન કર્યા હતા જેમાં એક સિક્સર અને નવ બાઉન્ડરીનો સમાવેશ થતો હતો. વર્લ્ડ કપમાં અત્યાર સુધી અજેય રહેલી ન્યૂઝીલેન્ડની ટીમે અગાઉ બૉલિંગમાં કમાલ કરીને સાઉથ આફ્રિકાને માત્ર 241 રનના સ્કોરે અટકાવી દીધું હતું. વરસાદને કારણે મોડેથી શરૂ થયેલી મેચ 50ને બદલે 49-49 ઓવરની કરી દેવાઈ હતી. ધીમી બૅટિંગ સામે ઘાતક બૉલિંગ સાઉથ આફ્રિકન ઓપનર ક્વિન્ટન ડી કોક સસ્તામાં આઉટ થઈ ગયા બાદ સાઉથ આફ્રિકાએ ધીમી બૅટિંગ કરી હતી. હશીમ અમલાએ તેમના 55 રન માટે 83 બૉલ બૅટિંગ કરી હતી જ્યારે કૅપ્ટન ફાફ ડુ પ્લેસિસે 23 રન માટે 35 બોલ રમ્યા હતા. આવી જ રીતે માર્કરામે પણ ધીમી બૅટિંગ કરીને 69.09ના સ્ટ્રાઇક રેટથી 38 રન નોંધાવ્યા હતા 55 બોલની ઇનિંગ્સમાં તેમણે ચાર બાઉન્ડરી ફટકારી હતી. મંગળવારે ઇંગ્લૅન્ડે અને ખાસ કરીને ઓઇન મોર્ગને જે ઝંઝાવાતી બૅટિંગ કરી હતી તેની સરખામણીએ સાઉથ આફ્રિકન બૅટિંગ ઘણી ધીમી હતી. જોકે, આ માટે ન્યૂઝીલૅન્ડના બોલર્સ અને એજબસ્ટનની વરસાદથી પ્રભાવિત પીચ પણ કારણભૂત હતી. સાઉથ આફ્રિકન ટીમનો રનરેટ વધારવામાં વાન ડર ડુસેન અને ડેવિડ મિલરે મહત્વનું યોગદાન આપ્યું હતું. બંનેએ 12.2 ઓવરમાં 72 રનની ભાગીદારી નોંધાવી હતી. ડુસેને આક્રમક વલણ અપનાવીને 64 બોલમાં ત્રણ સિક્સર સાથે 67 રન ફટકાર્યા હતા જ્યારે મિલરે 36 બોલમાં 37 રન ફટકાર્યા હતા. ન્યૂઝીલેન્ડ માટે ફર્��્યુસને ત્રણ વિકેટ ખેરવી હતી તો બોલ્ટ, ગ્રેન્ડહોમ અને મિચેલ સેન્ટનરે એક એક વિકેટ લીધી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૅપ્ટન કેન વિલિયમ્સન અને કોલિન ડી ગ્રેન્ડહોમની શાનદાર બૅટિંગની મદદથી ન્યૂઝીલૅન્ડે આઈસીસી વન-ડે ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપ 2019માં પોતાની વિજયકૂચ જારી રાખીને બુધવારે સાઉથ આફ્રિકા સામે ચાર વિકેટે રોમાંચક વિજય હાંસલ કર્યો હતો. +text: ખેડૂતો દિલ્હીની સરહદે દોઢ માસથી કાયદાનો વિરોધ કરી રહ્યા છે અને આ મુદ્દે તરફેણમાં અને વિરોધમાં પણ અનેક પિટિશનો સુપ્રીમ કોર્ટમાં થઈ હતી. સુપીમ કોર્ટે આગામી આદેશ ન થાય ત્યાં સુધી ત્રણ કાયદાઓ પર સ્ટે આપ્યો છે અને ચાર સભ્યોની એક સમિતિની રચના કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે જે કૃષિકાયદા મામલે ખેડૂતોની સમસ્યાનો અભ્યાસ કરશે. આ સમિતિમાં ઇન્ટરનેશનલ ફૂડ પૉલિસી રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના પ્રમોદકુમાર જોશી, કૃષિ વૈજ્ઞાનિક અશોક ગુલાટી અને શેતકરી સંગઠનના અનિલ ધનવંત અને બી. એસ. માનનો સમાવેશ થાય છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આ ચુકાદા બાબતે ખેડૂતોનું શું કહેવું છે જુઓ વીડિયોમાં. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નરેન્દ્ર મોદી સરકારે પસાર કરેલા કૃષિકાયદાઓ પર સુપ્રીમ કોર્ટે આગલા આદેશ સુધી સ્ટે મુકી દીધો છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર જોકે, હવે લોકોના જીવ બચાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી રસી પર પણ ફેક ન્યૂઝની અસર પડી છે. વૉટ્સઅપમાં વાઇરલ થયેલો ફેક વીડિયો દેશમાં રોગ પ્રતિકારક કાર્યક્રમ સામે અડચણ ઊભી કરી રહ્યો છે. આ વીડિયો ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લામાં સ્વાસ્થ્ય સામે સંકટ ઊભું કરી શકે છે. કચ્છમાં ઓરી અને રુબેલાના રસીકરણ સામે ફેક ન્યૂઝની બાધા આવી છે. જ્યાં એક વાઇરલ થયેલા વીડિયોના કારણે લોકો પોતાનાં બાળકોને આ રસી આપવાનું બંધ કરવા લાગ્યા છે. ફેક ન્યૂઝના લીધે ત્યાંના કેટલાક લોકો એવું માની રહ્યા છે કે આ રસીના કારણે નપુસંક થઈ જવાશે. ઘટના શું છે? કચ્છમાં ઓરીની રસી આપવાનો સરકારી કાર્યક્રમ ચાલુ છે પરંતુ આ કાર્યક્રમને આડે ફૅક ન્યૂઝ આવી રહ્યા છે. કચ્છમાં એક વીડિયો વાઇરલ થયો છે. આ વીડિયોમાં એવુ દર્શાવાયું છે કે એક ન્યૂઝ ચેનલ દાવો કરી રહી છે કે મુસ્લિમ બાળકોને ઓરી અને રુબેલાની રસી તેમની વસતીને નિયંત્રિત કરવા માટે આપવામાં આવે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? હકીકતમાં આ વીડિયો એડિટ થયેલો છે અને ખર���ખર તો આ વીડિયોમાં આ રસી સલામત હોવાનું જ કહેવાયું છે. જોકે, વાઇરલ થયેલા આ ફેક ન્યૂઝના કારણે લોકો રસીથી ગભરાઈ ગયા છે. અફવા અંગે જાગૃતિનો પ્રયાસ રસીકરણ અંગે ફેલાયેલી આ અફવાને દૂર કરવા માટે આરોગ્ય કર્મચારીઓ અને સ્થાનિક નેતાઓ મળીને જાગૃતિ ફેલાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. સરકારે શાળાઓમાં મફત તબીબી કેમ્પ શરૂ કર્યા છે પરંતુ માતાપિતા અહીં પણ તેમનાં બાળકોને મોકલવાનો ઇનકાર કરી રહ્યાં છે. કચ્છમાં રહેતા 42 વર્ષીય મૌલાના આદમનાં પાંચ બાળકો છે પરંતુ તેઓ પોતાનાં બાળકોને રસી આપવા માંગતા નથી. તેમણે કહ્યું હતું કે હું આ વીડિયોના કારણે ડરી ગયો છું અને મારા બાળકોને રસી મુકાવવા માટે મોકલીશ નહીં. હકીકતમાં ઓરી અને રુબેલાની રસીના કારણે દેશમાં દર વર્ષે 50,000 જીવ બચે છે. મેડિકલ ક્ષેત્ર માટે ફેક ન્યૂઝ ચેલેન્જ પ્રતીકાત્મક તસવીર ફેક ન્યૂઝના કારણે દેશમાં જ્યારે વારંવાર મૉબ લિંચિંગની ઘટનાઓ બની રહી છે ત્યારે મેડિકલ ક્ષેત્ર આ પડકારનો સામનો છેલ્લાં ઘણાં વર્ષોથી કરી રહ્યું છે. વિશ્વના જુદા જુદા દેશોમાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કાર્યક્રમો ફેક ન્યૂઝના કારણે મુશ્કેલીમાં મુકાયા હતા. બીબીસી ગુજરાતીએ ફેક ન્યૂઝના કારણે વિશ્વમાં મેડિકલ ક્ષેત્રમાં ક્યા પ્રકારની સમસ્યાઓ સર્જાઈ હતી. તે જાણવા માટે ન્યૂરોસાયન્ટિસ્ટ અને અલ્ટ ન્યૂઝના સાયન્સ વિભાગના એડિટર ડૉ.સુમૈયા શેખ સાથે વાત કરી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આફ્રિકા અને આરબ દેશોમાં આ પ્રકારની સમસ્યાઓ સર્જાઈ છે. જેમાં સૌથી વધુ અસર રસીકરણના કાર્યક્રમને પડી હતી. તેમણે કહ્યું, "ફેક ન્યૂઝના કારણે લોકોનો રસીકરણ પરથી વિશ્વાસ ઉઠી ગયો છે." "આ પ્રકારની અફવાઓ ફેલાય છે તેના કારણે સરકારના હેલ્થ પ્રોગ્રામ પર સૌથી વધુ અસર પડે છે." નપુંસક થઈ જવાનો ડર પ્રતીકાત્મક તસવીર ફેક ન્યૂઝના કારણે સૌથી વધુ અસર નાઇજીરીયામાં 2003માં થઈ હોવાનું ડૉ.સુમૈયા શેખે જણાવ્યુ હતું. જ્યાં લોકો એવું સમજવા લાગ્યા હતા કે સરકાર આર્મી દ્વારા રસીકરણ કરી રહી છે જેથી લોકો નપુંસક થઈ જાય. તેમણે કહ્યું, "નાઇજીરીયામાં રસીકરણનો 15 મહિનાનો કાર્યક્રમ હતો, જ્યાં ફેક ન્યૂઝના કારણે સરકાર પરથી લોકોનો વિશ્વાસ ઉઠી ગયો હતો." "આ કાર્યક્રમમાં સેના સરકાર સાથે જોડાયેલી હતી અને લોકોને એવું લાગતુ હતું કે સરકાર સેના દ્વારા એવી રસી આપી રહી છે જેનાથી બાળકો પેદા ન થઈ શકે." "હકીકતમાં આ કાર્યક્રમ પોલિયોન��� રસી પીવડાવાનો હતો. આ અફવાની નાઇજીરીયામાં વ્યાપક અસર થઈ અને લોકોએ રસી લેવાનું બંધ કરી દીધું હતું." "જેના કારણે આફ્રીકામાં આવતા પોલિયોના કેસમાં 2014 સુધી 86 ટકા કેસ નાઈજીરીયામાંથી આવતા હતા." "આ જ પ્રકારે અફધાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાનમાં પણ ફેક ન્યૂઝના કારણે લોકોને સરકાર પરથી વિશ્વાસ ઉઠી ગયો હતો." મેડિકલ ક્ષેત્રના ના ફેક ન્યૂઝ ઓળખવા શું કરવું? પ્રતીકાત્મક તસવીર ફેક ન્યૂઝને ઓળખવા માટે વિવિધ પ્રકારની વૈકલ્પિક વ્યવસ્થાઓનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. મેડીકલ ક્ષેત્રના ફેક ન્યૂઝ ઓળખવા માટે વર્લ્ડ હેલ્થ ઑર્ગેનાઇઝેશનની વેબસાઇટ પરથી સાચી માહિતી મેળવી શકાય છે. ડૉ. સુમૈયા શેખે જણાવ્યુ હતું, "ફેક ન્યૂઝ ઓળખવા માટે ઇન્ટરનેટ શ્રેષ્ઠ ટૂલ છે પરંતુ તેમાં ખોટી વેબસાઇટ્સ પણ બનેલી છે." "લોકો વૉટ્સઅપ, ફેસબુક પર આવતા સમચારોને સાચા માને છે પરંતુ મેડિકલના ક્ષેત્રમાં ડબલ્યુએચઓ સૌથી વિશ્વસનીય છે માધ્યમ છે." "નિપાહ વાઇરસ જ્યારે ફેલાયો હતો ત્યારે પણ ફેક ન્યૂઝના કારણે સમસ્યા થઈ હતી." "એવી અફવા ફેલાઈ હતી કે નિપાહ સામે લડવા હોમિયોપેથી રસી તૈયાર કરાઈ છે." "એ સમયે ડબલ્યુ.એચ. ઓ એ જાણકારી આપી હતી કે આ પ્રકારની કોઈ રસી આવી નથી." "અલ્ટ ન્યૂઝ સત્ય ચકાસતી વેબસાઇટ છે જેના સાયન્સને લગતા વિષયોમાં હું લખું છુ." "આવા કિસ્સામાં સત્ય ચકાસણી કરતી વેબસાઇટ્સનો ઉપયોગ કરી શકાય છે." ફેક ન્યૂઝ અટકાવાનો પ્રયાસ પ્રતીકત્મક તસવીર આ પ્રકારની અફવાઓ મોટા ભાગે વૉટ્સઅપના માધ્યમથી પ્રસરી જતી હોય છે. વૉટ્સઅપ દ્વારા બીબીસીને આપેલા એક નિવેદનમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તે ખોટી માહિતીના પ્રસારને ધીમા કરવા માટે ફેક ન્યૂઝને શોધી કાઢવા કેટલાક ફેરફારો કરી રહ્યું છે. વૉટ્સઅપ એક વખતમાં 5 વ્યક્તિને ફોરવર્ડની મર્યાદા નક્કી કરી છે પરંતુ ભારતમાં તેના 20 કરોડ ગ્રાહકો માટે એ પૂરતું નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશમાં છેલ્લા ઘણા સમયથી ફેક ન્યૂઝને કારણે લોકોની હત્યાઓ અને મૉબ લિંચિંગ જેવી ઘટનાઓ બની રહી છે. +text: કહેવાય છે કે આ જ પિસ્તોલમાંથી નીકળેલી ગોળીએ આઝાદનો જીવ લીધો હતો. પરંતુ પોલીસના દસ્તાવેજ આ વાત સાબિત કરતા નથી. તો શું આઝાદનું નિધન પોલીસની ગોળીથી તો નથી થયું ને? અલાહાબાદના કર્નલગંજ પોલીસ સ્ટેશનમાં રાખવામાં આવેલા બ્રિટિશ પોલીસના ગુનાપત્રક પર નજર કરીએ તો આ શંકા પેદા થાય છે. એ સમયનો ���ોલીસ દસ્તાવેજ કહે છે કે એ સવારે લગભગ 10.20 કલાકે આઝાદ અલ્ફ્રેડ પાર્કમાં હાજર હતા. પોલીસના જાસૂસોએ તેમના ત્યાં હોવાની જાણકારી આપી દીધી હતી. ભારતની સ્વતંત્રતા માટે લડાઈ લડનારા ચંદ્રશેખર બ્રિટિશ પોલીસના હિટલિસ્ટમાં હતા. કાકોરીકાંડ અને 1929ના બૉમ્બકાંડ બાદ પોલીસ આઝાદને શોધી રહી હતી. એ સમયના વધારે દસ્તાવેજ ઉપલબ્ધ નથી. ત્યારબાદ સ્વતંત્રતાની લડાઈ પર લખતા ઇતિહાસકારોએ એ વાત સ્પષ્ટ કરી નથી કે આખરે એ સવારે ઘટનાક્રમ ઝડપથી કેવી રીતે બદલાયો હતો. રજિસ્ટરમાં અથડામણનો ઉલ્લેખ ભારતની કાયદાપ્રણાલિ હજુ પણ બ્રિટિશ પરંપરા પર જ આધારિત છે. ખાસ કરીને જો કોઈ આજે પોલીસ અથડામણમાં મૃત્યુ પામે છે તો પોલીસ અથડામણની એ જ રીતે નોંધ રાખે છે જે રીતે પોલીસ એ જમાનામાં રાખતી હતી. ગુના રજિસ્ટરમાં ગુનાઓની સંખ્યા, આરોપીનું નામ, ધારા 307 (જીવલેણ હુમલો) અને પરિણામમાં અંતિમ રિપોર્ટનું વિવરણ હોય છે. તેનો મતલબ એ છે કે આરોપીએ પોલીસ પર જીવલેણ હુમલો કર્યો. તેના જવાબમાં પોલીસે ગોળી ચલાવી અને આત્મરક્ષાની કાર્યવાહીમાં આરોપીનું મૃત્યુ થયું. માનવામા આવે છે કે આઝાદ પાસે એક ગોળી બચી તો તેમણે પોતાને ગોળી મારી દીધી હતી, પરંતુ સરકારી રિપોર્ટમાં તેની કોઈ નોંધ નથી. અલાહાબાદના જિલ્લા અધિકારી પરિસરમાં 1970 પહેલાંના દસ્તાવેજ નથી. અલાહાબાદના પૂર્વ આઈજી ઝોનના આર. કે. ચતુર્વેદી કહે છે કે કર્નલગંજ પોલીસ સ્ટેશનનું આ ગ્રામ અપરાધ રજિસ્ટર છે, જેમાં ઍન્કાઉન્ટરનો ઉલ્લેખ છે. આઝાદ જીવતા પકડાવવા નહોતા ઇચ્છતા તેઓ કહે છે, "જો તેને પોલીસ રેકર્ડના દૃષ્ટિકોણથી જોવામાં આવે તો પોલીસ તરફથી કેસ તો અથડામણનો જ લખવામાં આવશે." "પ્રથમ દૃષ્ટિએ એવું લાગે છે કે તેમણે અંતિમ ગોળી પોતાને મારી લીધી હતી, કેમ કે તેઓ જીવિત પકડાવવા માગતા નહોતા." અલાહાબાદ વિશ્વવિદ્યાલયના પ્રોફેસર યોગેશ્વર તિવારી માને છે કે બ્રિટિશ પોલીસે જે ગુના રજિસ્ટરમાં નોંધ્યા હતા તે વાહવાહી લૂંટવા માટે હતા. આઝાદ વિરુદ્ધ કર્નલગંજ પોલીસ સ્ટેશનમાં બ્રિટિશ પોલીસે ધારા-307 લગાવતા પોલીસ પાર્ટી પર જીવલેણ હુમલો કરવાનો કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. ઉર્દૂમાં લખાયેલું આ ગુના રજિસ્ટર એકમાત્ર દસ્તાવેજ છે કે જેની મદદથી કોઈ જાણકારી મળે છે. પ્રતિવાદી તરીકે ચંદ્રશેખર આઝાદ અને એક અજ્ઞાત વ્યક્તિનો ઉલ્લેખ છે. અલાહાબાદ સંગ્રહાલયમાંથી જે જાણકારી મળે છે તેના આધારે 27 ફેબ્રુઆરી, 1931��ા રોજ જ્યારે અલ્ફ્રેડ પાર્કમાં ચંદ્રશેખર આઝાદ જાંબુના ઝાડ નીચે એક સાથી સાથે કંઈક વાતચીત કરી રહ્યા હતા ત્યારે જ એક જાસૂસની સૂચના પર ડેપ્યુટી એસપી ઠાકુર વિશ્વેશ્વર સિંહ અને પોલીસ અધીક્ષક સર જૉન નૉટ બાવરે પાર્કની ઘેરાબંધી કરી લીધી હતી. આઝાદનો પ્રતિકાર બાવરે ચંદ્રશેખર આઝાદ પર ગોળી ચલાવી જે તેમની જાંઘને ચીરીને નીકળી ગઈ. બીજી ગોળી વિશ્વેશ્વર સિંહે ચલાવી, જે તેમના જમણા ખભામાં લાગી હતી. ઘાયલ થયા બાદ આઝાદ સતત ડાબા હાથથી ગોળી ચલાવતાં રહ્યા હતા. આઝાદે જવાબી હુમલામાં જે ગોળી ચલાવી તે વિશ્વેશ્વર સિંહના જડબામાં વાગી હતી. આઝાદે કોઈ પોલીસકર્મી પર નિશાન સાધ્યું નહોતું. આઝાદનો જન્મ 23 જુલાઈ, 1906ના રોજ મધ્ય પ્રદેશના ઝાબુઆ જિલ્લામાં થયો હતો. શિક્ષણ મેળવવા તેઓ વારાણસી ગયા હતા અને 1921માં બનારસના સત્યાગ્રહ આંદોલનના દમને તેમનું જીવન હંમેશાં માટે બદલી નાખ્યું. અલાહાબાદ સંગ્રહાલયના નિદેશક રાજેશ પુરોહિત પણ માન્યતાને સાચી ગણાવે છે, પરંતુ તેઓ એ પણ માને છે કે આ મામલે તથ્યોનો અભાવ છે. સંગ્રહાલયમાં રાખેલું પુસ્તક 'અમર શહીદ ચંદ્રશેખર આઝાદ'ના લેખક વિશ્વનાથ વૈશંયાપન આઝાદના સાથી રહ્યા હતા. તેઓ લખે છે, "મારી ધરપકડના 15 દિવસ બાદ આઝાદ અલ્ફ્રેડ પાર્કમાં શહીદ થયા હતા. એ સમયે હું બહાર નહોતો. આથી જે સમાચારોમાં પ્રકાશિત થયું, તેના જ આધારે લખી રહ્યો છું." ઘાયલ આઝાદે.... સુખદેવ રાજના હવાલાથી વૈશંયાપન લખે છે, "જે દિવસે આ ઘટના ઘટી ત્યારે આઝાદ ભારતથી બર્મા જવા અંગે ચર્ચા કરી રહ્યા હતા. ત્યારે જ વીરભદ્ર જતા દેખાયા હતા." "બન્ને લોકો (સુખદેવ અને આઝાદ) વીરભદ્ર વિશે ચર્ચા જ કરી રહ્યા હતા કે એક મોટર આવીને રોકાઈ અને તેમાંથી એક અંગ્રેજ ઑફિસરે ઊતરીને નામ પૂછ્યું." "તેમણે નામ પૂછ્યું ત્યાં જ બન્ને લોકોએ ગોળી ચલાવી. અંગ્રેજ ઑફિસરે પણ ગોળી ચલાવી. દરમિયાન ઘાયલ થયા બાદ આઝાદે સુખદેવને ત્યાંથી નીકળી જવા કહ્યું અને સુખદેવ ત્યાંથી ગમે તે રીતે નીકળી જવામાં સફળ રહ્યા." આ પુસ્તકમાં વૈશંપાયને નૉટ બાવરના પ્રેસને આપેલા નિવેદનને નોંધ્યું છે. "નૉટ બાવરે પોતાના નિવેદનમાં કહ્યું છે કે ઠાકુર વિશ્વેશ્વર સિંહ (ડેપ્યુટી એસપી) પાસેથી મને સંદેશ મળ્યો હતો કે તેમણે એક વ્યક્તિને અલ્ફ્રેડ પાર્કમાં જોઈ છે, જેમનો ચહેરો આઝાદ સાથે મળે છે, જે ભાગી ગયેલા ક્રાંતિકારી છે." "હું મારી સાથે જમાન અને ગોવિંદ કૉન્સ્ટેબલને લઈ ગયો. થોડે ���ૂર ઊભા રહીને મેં પૂછ્યું કોણ છે? જવાબમાં તેમણે પિસ્તોલ કાઢીને ગોળીઓ ચલાવી દીધી." નૉટ બાવરે કહ્યું હતું, "મારી પિસ્તોલ તૈયાર જ હતી. જ્યારે મેં જોયું કે એક જાડી વ્યક્તિ પિસ્તોલ કાઢી રહી છે. તે ગોળી ચલાવે તે પહેલાં મેં ગોળી ચલાવી દીધી." "મારી સાથે જે ત્રણ વ્યક્તિ હતી તેમણે પણ એ જાડી વ્યક્તિ તેમજ બીજા લોકો પર ગોળીઓ ચલાવી હતી." "જ્યારે હું બીજી ગોળીઓ ભરી રહ્યો હતો, ત્યારે મને એક જાડી વ્યક્તિએ ગોળી મારી અને મારા હાથમાંથી પિસ્તોલ પડી ગઈ. જાડી વ્યક્તિએ જે ગોળી ચલાવી તે વિશ્વેશ્વર સિંહના મોઢા પર લાગી હતી." તેઓ આગળ લખે છે, "હું પિસ્તોલ ભરી ન શક્યો. જ્યારે જ્યારે હું દેખાતો એ જાડી વ્યક્તિ મારા પર ગોળી ચલાવતી." "હું કહી શકતો નથી કે તેમના પર કોઈએ ગોળી ચલાવી હતી કે તેઓ જૂના ઘાના કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા. એટલામાં લોકો એકત્ર થઈ ગયા અને એક વ્યક્તિ ભરેલી બંદૂક લઈને આવી." "હું એ જાણતો નથી કે જાડી વ્યક્તિ ખરેખર મૃત્યુ પામી હતી કે નાટક કરી રહી હતી. એ માટે મેં એ વ્યક્તિના પગનું નિશાન લઈ ગોળી મારવા કહ્યું. એ વ્યક્તિએ બંદૂક ચલાવી." "ત્યારબાદ હું એ જાડી વ્યક્તિ પાસે ગયો તો તેઓ મૃત્યુ પામી હતી અને તેમના સાથી ભાગી ગયા હતા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અલાહાબાદ મ્યુઝિયમમાં ચંદ્રશેખર આઝાદની એ પિસ્તોલ રાખવામાં આવી છે કે જે 27 ફેબ્રુઆરી, 1931ની સવારે તેમના હાથમાં હતી. +text: ફસાયેલા બાળકોને ફાઇલ તસવીર હાલ ગુફામાં પાણી ભરેલું હોવાથી તેમને તાત્કાલિક બહાર કાઢી શકાય એમ નથી. આ પહેલાં થાઇલૅન્ડની નેવીએ કહ્યું હતું કે કદાચ તેમને બહાર કાઢતા મહિનાઓનો સમય લાગી શકે છે. દસ દિવસથી ગુફામાં ફસાયેલાં આ બાળકોને બચાવવાના પ્રયત્નો ચાલી રહ્યા છે. આ તમામની વચ્ચે હવે ગુફામાંથી બાળકોએ તેમના માતાપિતાને પત્ર લખ્યો છે. શું છે આ પત્રમાં? બાળકોએ લખેલો પત્ર બાળકોએ તેમના માતાપિતાને પત્ર મારફતે ચિંતા ના કરવાનું જણાવ્યું છે. હસ્તલિખિત આ પત્રમાં તેમણે કહ્યું છે,"ચિંતાના કરશો અમે બધા મજબૂત છીએ." ઉપરાંત પત્રમાં તેમણે ફ્રાઇડ ચિકન સહિતના અન્ય ફૂડની પણ માગણી કરી છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે આ પત્રમાં લખ્યું છે કે ટીચર અમને વધારે હૉમવર્કના આપો. અત્રો નોંધવું રહ્યું કે, 23 જૂને 12 બાળકો અને તેમના કોચ ગુફામાં અંદર ગયા હતા પરંતુ પૂરના પાણીને કારણે ફસાઈ ગયા હતા. બાળકોના કોચે પણ લખ્યો પત્ર ટીમન��� કોચે પણ એક પત્ર લખ્યો છે અને તેમણે બાળકોના માતાપિતાની માફી માગી છે. આ નાના બાળકો ફૂટબૉલર્સ છે અને તેમના કોચની સાથે તેઓ પ્રવાસે ગયા હતા. હવે કોચે પત્ર દ્વારા માફી માગતા કહ્યું છે, "હું બાળકોની મારાથી બનતી તમામ કાળજી રાખીશ. મદદ માટે આવેલા તમામનો પણ આભાર." ઉપરાંત કોચે લખ્યું છે, "હું બાળકોના માતાપિતાની માફી પણ માગું છું." બાળકોએ તેમના માતાપિતાના પત્રો તેમને મળ્યા બાદ આ ચિઠ્ઠીઓ મોકલી હતી. સપ્તાહના શરૂઆતમાં ગુફામાં ફોનથી સંપર્ક થઈ શકે તે માટે ફોનલાઇન નાખવાના પ્રયાસ નિષ્ફળ ગયા બાદ બાળકો અને માતાપિતા વચ્ચેની આ પ્રથમ પરોક્ષ વાતચીત છે. ગુફામાં હાલ કેવી સ્થિતિ છે? હાલ આ બાળકો તેમના કોચ સાથે ગુફામાં ફસાયેલા છે અને ગુફામાં ભરાયેલા પાણીને બહાર કાઢવાની કોશિશ થઈ રહી છે. બચાવટીમ તેમને ફૂડ, દવા અને ઓક્સિજન સપ્લાય કરી રહી છે. જે ચેમ્બરમાં તેઓ રહેલા છે તેમાં ઓક્સિજનનું લેવલ ચિંતાનો વિષય બન્યું છે. તેમાં 15 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. સામાન્ય રીતે આ લેવલ 21 ટકા રહેતું હોય છે. થાઇલૅન્ડની સરકારનું કહેવું છે કે અંદર ઍરલાઇન સ્થાપવામાં સફળતા મળી ગઈ છે. દરમિયાન સ્થિતિ કેટલી ગંભીર છે તેનો ખયાલ શુક્રવારે જ્યારે બચાવટીમના સભ્ય એવા બ્રિટિશ ડાઇવરના મૃત્યુથી જ આવી ગયો હતો. ગ્રાઉન્ડ પર તેમને બચાવવા માટે લશ્કર અને નાગરિકો દ્વારા કામગીરી ચાલી રહી છે. વળી, રવિવારે વધુ વરસાદની આગાહી હોવાથી વધુ પૂરનું જોખમ તોળાઈ રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો છેલ્લાં બે સપ્તાહથી થાઇલૅન્ડની ગુફામાં ફસાયેલાં બાળકોએ તેમના માતાપિતાને લાગણીસભર પત્ર લખ્યો છે. +text: સુરસિંહજી તખ્તસિંહજી ગોહિલનું ઉપનામ કલાપી હતું અને કલાપી શબ્દનો અર્થ મોર થાય છે. એ કવિતામાં કવિએ પંખીઓને સુખે ચણવાની અને ગીત ગાવાની અરજ કરી હતી પણ કોઈ પંખી ગાવાનું જ વીસરી જાય કે પોતાનું ગીત ભૂલી જાય એવું કલ્પી શકો છો? આવું ખરેખર થઈ રહ્યું છે. સૉંગ્સબર્ડ તરીકે ઓળખાતું એક દુર્લભ પક્ષી લુપ્ત થવાના જોખમનો સામનો કરી રહ્યું છે અને સાથે સાથે તે કલરવ કરવાનું ભૂલી રહ્યું હોવાનું વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે. જેનું અંગ્રેજી નામ રિજન્ટ હનીઇટર છે તે પંખી દક્ષિણ-પૂર્વીય ઑસ્ટ્રેલિયામાંથી લુપ્ત થઈ રહ્યું છે. તેને હવે લુપ્ત થઈ રહેલી પ્રજાતિની યાદીમાં મૂકવામાં આવ્યું છે. વિશ્વમાં આવાં માત્ર 300 પક્ષીઓ જ બચ્���ાં છે. ડૉ. રોસ ક્રૅટ્સ કહે છે, "આ પક્ષીઓને અન્ય હનીઇટર્સ સાથે રહી તેમની પાસેથી કલરવ કરવાનું શીખવાનું વાતાવરણ જ નથી મળી રહ્યું." 'યુકે રૉયલ સોસાયટી જર્નલ પ્રૉસિડિંગ્સ બી'માં તેમનું આ સંશોધન પ્રકાશિત થયું છે. ઑસ્ટ્રેલિયન નેશનલ યુનિવર્સિટી - કૅનબરામાં 'ડિફિકલ્ટ બર્ડ રિસર્ચ ગ્રૂપ'ના સભ્ય ડૉ. ક્રૅટ્સ હવે આ પક્ષીઓને તેમની પ્રજાતિના હનીઇટર્સના કલરવના રેકૉર્ડિંગની મદદથી કલરવ કરવાનું શીખવી રહ્યા છે. 'ઘાસની ગંજીમાંથી સોય શોધવા જેવું છે' સંશોધકોએ રિજન્ટ હનીઇટરના કલરવનો અભ્યાસ નહોતો કર્યો પણ તેમણે પક્ષીઓને શોધવા માટે કમર કસી હતી. ડૉ. ક્રૅટ્સ કહે છે, "આ પ્રજાતિ ઘણી દુર્લભ છે અને તેઓ ખૂબ જ મોટા વિસ્તારમાં રહે છે. યુકે કરતાં પણ 10 ગણા મોટા વિસ્તારમાં રહે છે. આ કામ ઘાસની ગંજીમાંથી સોય શોધવા જેવું છે." આ મુશ્કેલ કામમાં તેમણે જે પક્ષીઓ વિચિત્ર રીતે કલરવ કરતા તેની નોંધ લીધી. તેમણે એ વાતને યાદ કરતા કહ્યું, "તેઓ રિજન્ટ હનીઇટરની જેમ કલરવ નહોતા કરતા. તેઓ કોઈ બીજી પ્રજાતિની જેમ કલરવ કરતા હતા." સૉંગબર્ડ જે રીતે મનુષ્ય બોલવાનું શીખે છે એ જ રીતે કલરવ કરવાનું શીખે છે. ડ્રમિંગ બર્ડ : એ અનોખું પંખી ખુદ વાદ્ય બનાવી સંગીત વગાડે છે ડૉ. ક્રૅટ્સ કહે છે, "પક્ષી જ્યારે જન્મે છે પછી તેણે માળામાંથી બહાર નીકળી બહારની દુનિયામાં જઈને અન્ય સૉંગબર્ડ પક્ષીઓ સાથે રહીને તેઓ કઈ રીતે કલરવ કરે છે તે શીખવાનું હોય છે. આવું તેમણે વારંવાર કરવાનું હોય છે." પણ રિજન્ટ હનીઇટરે તેમનો 90 ટકાથી વધુનો વસવાટ ગુમાવી દીધો છે. હવે આટલી ઓછી સંખ્યામાં પક્ષીઓ અન્ય પાસેથી આ બાબત શીખવા માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યાં છે. ડૉ. ક્રૅટ્સ કહે છે, "આથી તેઓ અન્ય પ્રજાતિનાં પક્ષીઓ પાસેથી કલરવ કરવાનું શીખી લેતા હોય છે." સંશોધનમાં બહાર આવ્યું છે કે રિજન્ટ હનીઇટરની 12 ટકા વસ્તી એ કુદરતી કલરવ કરવાનું ભૂલી ગઈ છે. ગુજરાતીઓના કાન આ સંગીત ભૂલી ન જાય એ માટે મથી રહ્યો છે વીસનગરનો આ પરિવાર પક્ષીને કલરવ કરવાનું શીખવવાનો પ્રયાસ પક્ષીઓના સંવર્ધનની આશા સાથે વૈજ્ઞાનિકો રિજન્ટ હનીઇટર્સના કલરવના રેકૉર્ડિંગની મદદથી આ પક્ષીઓને કલરવ કરતા શીખવાડવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. જેથી તેઓ પોતાનો કલરવ શીખી શકે. ડૉ. ક્રૅટ્સ કહે છે, "જો નર પક્ષી વિચિત્ર રીતે કલરવ કરે છે, તો માદા પક્ષી તેની સાથે સહવાસ નહીં કરે. આથી અમને આશા છે કે જો તેઓ એવું બધું સાંભળશે જે તેમણે સાંભળવું જોઈએ, તો તેઓ જરૂરથી કલરવ કરવાનું શીખી લેશે." વળી વૈજ્ઞાનિકોએ ઉમેર્યું કે પ્રજાતિના સંવર્ધન માટે આ પક્ષીઓનાં સાંસ્કૃતિક પાસાંને પણ ધ્યાને લેવાં પડશે અને વન્યક્ષેત્રમાં તેમને જીવવા માટે જરૂરી તેમનાં વર્તનો મામલે પણ ધ્યાન રાખવું પડશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રે પંખીડાં! સુખથી ચણજો, ગીત વા કાંઈ ગાજો; શાને આવા મુજથી ડરીને ખેલ છોડી ઊડો છો?... ગુજરાતી ભાષાના જાણીતા કવિ કલાપીનું આ કાવ્ય તમે પ્રાથમિક શાળામાં ભણ્યા જ હશો. +text: ઢોસા અને ફિલ્ટર કૉફીની ચૂસ્કીઓ સાથે 12 મેએ યોજાઈ રહેલી ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ બાજી મારશે? કે ભાજપનો વિજય થશે? એ ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે. ત્યારે BBC News Pop Upની બેંગલુરુમાં પહોંચી છે, એ જાણવા માટે કે બીબીસીએ રાજ્યના લોકો માટે કેવી સ્ટોરી કરવી જોઈએ? કારણ કે કર્ણાટકના યુવાનોની સમસ્યા જાણવા માટેનો આ જ અવસર છે. બેંગલુરૂ ભલે ભારતનું 'સિલિકોન વૅલી' માનવામાં આવતું હોય, પણ સામાન્ય રીતે શહેરની પાણી, ગંદકી, ટ્રાફીક, પ્રદુષણ, ખરાબ રસ્તા જેવી સમસ્યાઓ પર ભાગ્યે જ કોઈનું ધ્યાન જતું હોય છે. 1 કરોડ 10 લાખ લોકોની વસતી ધરાવતા આ શહેરના યુવાનો શું ઇચ્છે છે? એ જાણવા માટે આજે એટલે કે 13 એપ્રિલે અમારી સાથે જોડાવ, 'હમિંગટ્રી બાર' માં 6થી 8 વાગ્યા સુધી, ઇંદિરાનગર ખાતે અને અમારી સાથે શૅર કરો તમારા આઇડિયાઝ્. તમારા આઇડિયાઝ પર બનેલી સ્ટોરીઝને બીબીબી પર જોવાની આ જ તો તક છે. તમે #BBCNewsPopUp અને #KarnatakaElections2018 દ્વારા ફેસબુક, ટ્વિટર અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર અમારી સાથે જોડાયેલા રહી શકો છો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કર્ણાટકમાં ચૂંટણીના પડઘમ વાગી ચૂક્યા છે. અને રાજ્ય આખું ચૂંટણીના રંગે રગાઈ ગયું છે. +text: ગત સપ્તાહમાં અખબારોમાં કેટલીક ધ્યાનાકર્ષક હેડલાઈન્સ જોવા મળી હતી. 'ધ ગાર્ડિયન' અખબારે એવી હેડલાઈન પ્રકાશિત કરી હતી કે 'ધરપકડ અને ધમકીને કારણે પાકિસ્તાનની ચૂંટણીમાં ગડબડનો ડર.' 'ધ ન્યૂ યોર્ક ટાઈમ્સ'એ લખ્યું હતું કે 'પાકિસ્તાનની ચૂંટણી પર લશ્કરના દખલગીરીનો પ્રભાવ.' નિષ્પક્ષ ચૂંટણીના પાકિસ્તાનના દાવા સામે હવે સવાલ ઉઠી રહ્યા છે. સરકારના દાવાને અનેક વિશ્લેષકો, પત્રકારો અને પાકિસ્તાનનું પ્રભાવશાળી માનવાધિકાર પંચ (એચઆરસીપી) ખોટા ગણાવી રહ્યા છે. એચઆરસીપીએ ચૂંટણીમાં ગડબડના જબરદસ્ત, આક્રમક અને ખુલ્લેઆમ પ્રયાસોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. શું તમે આ વાંચ્યું? પાકિસ્તાનના મોખરાના એક વિચારક મંડળ પાકિસ્તાન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ લૅજિસ્લેટિવ ડેવલપમેન્ટ એન્ડ ટ્રાન્સપરન્સી (પીઆઈએલડીએટી)એ પણ ચૂંટણી પહેલાંની પ્રક્રિયાને 'અયોગ્ય' ગણાવી છે. જોકે, ક્રિકેટરમાંથી રાજકારણી બનેલા ઇમરાન ખાનના તહરિક-એ-ઇન્સાફ પક્ષના ટેકેદારો સહિતના અન્ય એવો દાવો કરી રહ્યા છે કે આ ચૂંટણીમાં શંકા કરવા જેવું ખાસ કંઈ નથી. જાણકારો માને છે કે પાકિસ્તાની લશ્કરની દખલગીરીથી તહરિક-એ-ઇન્સાફ પક્ષને સૌથી વધુ ફાયદો થવાની શક્યતા છે. લશ્કરની દખલગીરીનો ઇતિહાસ લશ્કરની દખલગીરીથી ઇમરાન ખાનના તહરિક-એ-ઇન્સાફ પક્ષને સૌથી વધુ ફાયદો થવાની શક્યતા હોવાનું જાણકારો માને છે પાકિસ્તાનના ઇતિહાસ વિશે થોડું જાણતા લોકો પણ સમજી શકે છે કે ચૂંટણીમાં લશ્કરની દખલગીરી બાબતે સવાલ શા માટે ઉઠી રહ્યા છે. પાકિસ્તાનની આઝાદી પછી અત્યાર સુધીના સમય પૈકીના અડધોઅડધ સમય સુધી લશ્કરે પાકિસ્તાન પર સીધું શાસન કર્યું છે. લોકશાહી ઢબે ચૂંટાયેલી સરકારના કાર્યકાળમાં સલામતી તથા વિદેશી બાબતોમાં લશ્કર દખલગીરી કરતું હોવાનું પણ માનવામાં આવે છે. 1990ના દાયકામાં પાકિસ્તાન મુસ્લિમ લીગ-નવાઝ (પીએમએલ-એન) અને પાકિસ્તાન પીપલ્સ પાર્ટી(પીપીપી)ને લશ્કરે એકમેકની સામે એટલે ભીડવ્યાં હતાં કે બેમાંથી કોઈની સરકાર તેનો કાર્યકાળ પૂરો કરી ન શકે. 'સ્વતંત્ર અને નિષ્પક્ષ' ચૂંટણી એટલે શું? આ સવાલનો જવાબ મેળવવા માટે તેની સમજ મેળવવી જરૂરી છે. પોલિટિકલ સાયન્ટિસ્ટ જોર્ગન એકક્લિટ અને પાલે સ્વેન્સન સ્વતંત્ર અને નિષ્પક્ષ ચૂંટણીને બે અલગ-અલગ બાબત ગણે છે. તેમના જણાવ્યા મુજબ, સ્વતંત્ર ચૂંટણી એટલે કોઈના દબાણ વિના ચૂંટણીમાં મતદાન કરવાનો અધિકાર, જ્યારે નિષ્પક્ષતાનો વિચાર કાયદાકીય ભેદભાવરહિત પ્રક્રિયા સાથે જોડાયેલો છે. એ છે પોલીસ, લશ્કર અને અદાલતનો ઉમેદવાર સાથેનો નિષ્પક્ષ વ્યવહાર. તેની સાથે એ પણ સુનિશ્ચિત કરવું પડે કે કોઈ ખાસ પક્ષ કે સામાજિક જૂથને વિશેષ સુવિધાઓ ન મળે. મીડિયા સુધી સ્વતંત્ર અને સમાન પહોંચને પણ સ્વતંત્ર તથા નિષ્પક્ષ ચૂંટણીનો એક મહત્ત્વનો હિસ્સો ગણવામાં આવે છે. સમાન તક બાબતે સવાલ ભ્રષ્ટાચારના કેસ સંબંધે કોર્ટે નવાઝ શરીફને ચૂંટણી લડવા અયોગ્ય ઠરાવ્યા છે ચૂંટણી લડવા મેદાનમાં ઊતરેલા વિવિધ રાજકીય પક્ષો અને નેતાઓને ચૂંટણી લડવા માટે મળેલી સમાન તક બાબતે પણ સવા��� થઈ રહ્યા છે. સત્તાધારી પીએમએલ-એને તેના વિરુદ્ધ ઝૂંબેશ ચલાવવાનો આક્ષેપ લશ્કર પર કર્યો છે. પાકિસ્તાનના ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન અને પીએમએલ-એનના નેતા નવાઝ શરીફને પાકિસ્તાનની સુપ્રિમ કોર્ટે ભ્રષ્ટાચારના મામલામાં 2017ના જુલાઈમાં વડા પ્રધાનપદ માટે અયોગ્ય ઠરાવ્યા હતા. તેના થોડા સમય પછી આદેશ આપ્યો હતો કે નવાઝ શરીફ કોઈ રાજકીય પક્ષના પ્રમુખ પણ નહીં બની શકે. નવાઝ શરીફ અને તેમનાં દીકરી મરિયમની ગયા અઠવાડિયે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. એ ઉપરાંત પીએમએલ-એનના ત્રણ ઉમેદવારોને ચૂંટણી લડવા માટે અયોગ્ય જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. એ સંબંધી આદેશ 22 જુલાઈએ આપવામાં આવ્યો હતો. આ મામલો નવાઝ શરીફ પરના ભ્રષ્ટાચારના આરોપ સાથે ખાસ જોડાયેલો નથી, પણ ભ્રષ્ટાચાર સંબંધી કાયદા તથા અન્ય બંધારણીય જોગવાઈઓના અસમાન ઉપયોગનો છે. ચરમપંથી પક્ષોને મળી તક આ ચૂંટણીમાં કેટલાક રાજકીય પક્ષો પ્રતિબંધનો સામનો કરી રહ્યા છે ત્યારે ચરમપંથી પક્ષોને ચૂંટણી લડવાની તક મળી છે, ખાસ કરીને તહરિક-એ-લબ્બૈક પાકિસ્તાન(ટીએલપી)ને. 2011માં પંજાબ પ્રાંતના ગવર્નરના હત્યારા મુમતાઝ કાદરીના ટેકામાં ટીએલપીની રચના કરવામાં આવી હતી. આ પક્ષના એક સભ્યે વર્તમાન વર્ષની શરૂઆતમાં એક પ્રધાનની હત્યાનો પ્રયાસ કર્યો હોવાનું પણ માનવામાં આવે છે. એવી જ રીતે ધ મિલ્લી મુસ્લિમ લીગ (એમએમએલ) નામનો નવો રાજકીય પક્ષ ચરમપંથી સંગઠન લશ્કર-એ-તૈયબાનો રાજકીય ચહેરો છે અને લશ્કર-એ-તૈયબા માથે મુંબઈ પર આતંકવાદી હુમલો કરવાનો આરોપ છે. આ દરમ્યાન શિયાવિરોધી અહલે સુન્નત વલ જમાત (એએસડબલ્યુજે) પરનો પ્રતિબંધ હટાવી લેવામાં આવ્યો છે. એ ઉપરાંત પીએમએલ-એનના ભૂતપૂર્વ સભ્યો પર પક્ષ બદલવાનું કે અપક્ષ ચૂંટણી લડવાનું દબાણ સલામતી અધિકારીઓ કરી રહ્યા હોવાનો આક્ષેપ પણ છે. ખાસ કરીને 'ડૉન' અખબારના વિતરણમાં વિક્ષેપ પાડવામાં આવ્યો છે અને પત્રકારો પર પણ દબાણ લાવવામાં આવ્યું છે. ચિંતાજનક સમાચાર નિષ્પક્ષતાના અભાવ છતાં ઘણા નિષ્ણાતોને ખાતરી છે કે મતદાનની દિવસે હેરાફેરીની શક્યતા નથી. તેનું કારણ ચૂંટણી પંચે ચૂંટણી અધિનિયમ-2017 હેઠળ લીધેલાં પગલાં છે. દાખલા તરીકે, મહત્ત્વનાં તમામ ફોર્મ્સ પર પોલિંગ એજન્ટ્સના હસ્તાક્ષર હોવા જરૂરી છે. તેમાં રાજકીય પક્ષોના પ્રતિનિધિ એજન્ટ્સનો પણ સમાવેશ થાય છે. જોકે, તાજેતરના સમાચારોએ આ સંબંધે ચિંતાનું વાતાવરણ સર્જ્યું છે. ચૂંટણીના દિવસે સલ���મતીને ધ્યાનમાં રાખીને 3.71 લાખ લશ્કરી જવાનોને દેશભરમાં અલગ-અલગ ઠેકાણે તહેનાત કરવામાં આવશે. ચૂંટણી સંબંધી કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરતી કોઈ પણ વ્યક્તિ સામે ઘટનાસ્થળે જ કાર્યવાહી હાથ ધરવાની સત્તા આ જવાનો પાસે હશે. પાકિસ્તાની લશ્કરની નિષ્પક્ષતા સંબંધી શંકાને ધ્યાનમાં લેતાં આ સમાચાર ચિંતાજનક છે. આ બધી બાબતોને ધ્યાનમાં લેતાં એવું લાગે છે કે મતદારો તેમની મરજીથી મતદાન કરી શકશે? મતદાન માટે કોણ ઘરની બહાર નીકળે છે અને એ ક્યા આધારે મતદાનનો નિર્ણય કરે છે તેના પર પણ આ ચૂંટણીનો મોટો આધાર હશે. તમામ સર્વેક્ષણ જણાવે છે કે ચૂંટણીમાં રાજકીય પક્ષો વચ્ચે જોરદાર ટક્કર જોવા મળશે. કોણ જીતશે એ તો આગામી દિવસોમાં જ જાણવા મળશે. (આ લેખિકાના અંગત વિચાર છે. લેખિકા ન્યૂ યોર્કમાં અલ્બેની સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં પોલિટિકલ સાયન્સનાં આસિસ્ટંટ પ્રોફેસર છે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનમાં 25 જુલાઈએ ચૂંટણી થવાની છે. લોકશાહી ઢબે ચૂંટાયેલી સરકારે તેનો કાર્યકાળ પૂર્ણ કર્યો હોય તેવું પાકિસ્તાનના ઇતિહાસમાં બીજીવાર બન્યું છે, પણ ચૂંટણીમાં તેની ખુશીને બદલે વિવાદ સર્જાયો છે. +text: પ્રિયા પ્રકાશ વૅલેન્ટાઇન્સ ડેને હવે થોડા કલાકોની જ વાર છે, ત્યારે સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો વાઇરલ થયો છે. લોકોની સ્કૂલના સમય દરમ્યાનના પ્રેમની સ્મૃતિનો ખજાનો એ વીડિયોને કારણે ખુલ્યો છે અને મરકવા લાગ્યો છે. એ વીડિયોમાં એક ટીનેજર છોકરી અને છોકરો એમ બે સ્કૂલ સ્ટુડન્ટ્સ એકમેકની સાથે આંખો મારફત દિલની વાત કરી રહ્યાં છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ક્યાંથી આવ્યો આ વીડિયો? આ વીડિયો મલયાલમ ફિલ્મ 'ઓરુ અદાર લવ' (Oru Adaar Love)ના એક ગીતનો નાનકડો હિસ્સો છે. તેમાં જોવા મળતી છોકરી મલયાલમ એકટ્રેસ પ્રિયા પ્રકાશ વેરિયાર છે. પ્રિયા પ્રકાશ કેરળનાં છે અને હાલમાં ગ્રેજ્યુએશન કરી રહ્યાં છે. લોકો પ્રિયા પ્રકાશના ફોટોગ્રાફ્સ ફેસબુક, ટ્વિટર અને વોટ્સએપ પર શેર કરી રહ્યા છે. લોકો ફોટોગ્રાફની સાથે રસપ્રદ કેપ્શન લખી રહ્યા છે. કેટલાક છોકરાઓ એ ફોટોગ્રાફ જોઈને ખુદના સખત થવાની નહીં, પણ પીગળવાની વાત લખી રહ્યા છે. મલયાલમમાં સ્કૂલમાં થયેલા પ્રેમની કથા 'ઓરુ અદાર લવ'માં કહેવામાં આવી છે. આ વર્ષે રજૂ થનારી ફિલ્મના ડિરેક્ટર ઉમર લુલુ છે અને સંગીતકાર શાન રહેમાન છે. આ ફિલ્મના મોટાભાગના કલાકારો નવોદિત છે. પ્રિય��� પ્રકાશને ચમકાવતો એ વીડિયો 'માનિક્યા મલરાયા પૂવી...' ગીતનો હિસ્સો છે. રોશન અબ્દુલ રહૂફ વીડિયોમાં જોવા મળતો બીજો કલાકાર રોશન અબ્દુલ રહૂફ છે. સોશિયલ મીડિયા પર પ્રિયા પ્રકાશના પારાવાર વખાણ કરવામાં આવી રહ્યાં છે. તેથી પ્રિયા પ્રકાશે ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પણ તેનો વીડિયો શેર કર્યો હતો અને લખ્યું હતું - તમારા પ્રેમ અને સપોર્ટ માટે આભાર. વાસ્તવિક જીવનમાં કેવી દેખાય છે પ્રિયા? સોશિયલ મીડિયા પર મિશ્ર પ્રતિભાવ 'બકલોક આશિક' નામના ફેસબુક પેજ પર લખવામાં આવ્યું હતું, 'પ્રિયાની આંખોની અભિવ્યક્તિની હુમલાથી દેશના તમામ યુવાનો શહીદ થઈ ગયા.' @PraveenKrSinghએ લખ્યું હતું, 'નેશનલ ક્રશ ઑફ ઇંડિયા પ્રિયા પ્રકાશ. આખરે 20 કરોડ ફેસબૂકિયાઓ પ્રિયા પ્રકાશ પર પીગળી ગયા છે.' સેમ સમીર નામના એક યુઝરે લખ્યું હતું, 'ગ્લોબલ વૉર્મિંગ પ્રિયા પ્રકાશને કારણે ભારતીયો પર સંકટ. એટલા પીગળી રહ્યા છે કે ક્યાંક બધા ખતમ ન થઈ જાય!' ટ્વિટર, ફેસબુક પર ઘણા લોકોએ એવું પણ લખ્યું હતું, 'પ્રિયા પ્રકાશ જેવો વીડિયો દર અઠવાડિયે આવે તો ઘણું....કોઈને પંદર લાખ રૂપિયા કે પકોડા યાદ નહીં આવે.' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પ્રેમ કરવા માટે આમ તો કોઈ ચોક્કસ દિવસ હોતો નથી, પણ પ્રેમીઓ 14 ફેબ્રુઆરીની ઊજવણી એક તહેવારની માફક કરે છે. +text: ભારતમાં પણ કેસો 50 લાખની નજીક પહોંચ્યા છે. અમેરિકા અને ભારત હાલ કોરોના વાઇરસથી સૌથી વધારે અસરગ્રસ્ત દેશો છે. અહીં અમે કોરોના વાઇરસ મામલે વાંચકો તરફથી પૂછવામાં આવેલા કેટલાક સવાલોના જવાબ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. 1. શું કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત વ્યક્તિના હાથે બનેલું ભોજન જમવાથી ખતરો રહે છે? સંક્રમિત વ્યક્તિએ ભોજન બનાવતા સમયે જો સાફ-સફાઈનું સારી રીતે ધ્યાન ન રાખ્યું હોય તો તેનાથી કોરોના વાઇરસ ફેલાવાનો ખતરો રહે છે. છીંકવા અથવા ખાંસવા પર હાથ પર લાગેલા કફના નાના કણથી પણ કોરોના વાઇરસ એક વ્યક્તિથી બીજી વ્યક્તિમાં ફેલાઈ શકે છે. બૅક્ટેરિયાને ફેલાવાથી રોકવા માટે ભોજન લેતા પહેલાં અને સ્પર્શ કરતાં પહેલા હાથ સારી રીતે ધોવાની હંમેશાં સલાહ આપવામાં આવે છે. 2. શું કોરોનાહૅન્ડલથી પણ ફેલાઈ શકે છે? જો કોઈ સંક્રમિત વ્યક્તિ છીંકતા સમયે મોઢા પર હાથ રાખે અને પછી એ જ હાથથી કોઈ વસ્તુને પકડે છે તો તે વસ્તુમાં બૅક્ટેરિયા લાગી જાય છે. દરવાજાના હૅન્ડલ તેના સારા ઉદાહરણ છે જેનાથી બીજા લોકોને સ��ક્રમણનો ખતરો હોઈ શકે છે. વિશેષજ્ઞોનું કહેવું છે કે કોરોના વાઇરસ કોઈ પણ જગ્યાએ અસ્તિત્વમાં રહી શકે છે અને એ પણ ઘણા દિવસો સુધી. એટલે સૌથી શ્રેષ્ઠ એ છે કે તમે હાથ નિયમિતરૂપે ધોતા રહો જેથી સંક્રમણનો ખતરો ઓછો થઈ જાય અને કોરોના વાઇરસને ફેલાવાથી રોકી શકાય. 3. કોરોના વાઇરસથી બાળકોને કેટલો ખતરો? ચીનથી મળી રહેલા આંકડા પ્રમાણે બાળકો તુલનાત્મક રૂપે કોરોના સંક્રમણથી બચેલા છે. જોકે, જે બાળકોને ફેફસાની બીમારી છે અથવા તો અસ્થમા છે, તેમણે વધારે સાવધાન રહેવાની જરૂર છે કેમ કે આવા કેસમાં કોરોના વાઇરસ હુમલો કરી શકે છે. મોટાભાગના બાળકો માટે તે શ્વસન સંબંધી સામાન્ય સંક્રમણની જેમ છે અને તેમાં ખતરા જેવી કોઈ વાત નથી. વાઇરસને ફેલાવાથી રોકવા માટે સરકાર અને વહીવટીતંત્ર પાસે સ્કૂલ બંધ કરવાનો અધિકાર હોય છે. જો તેઓ ઇચ્છે તો આમ કરી શકે છે. દુનિયાના 14 દેશોમાં સ્કૂલ પહેલેથી બંધ જ છે જ્યારે અન્ય 13 દેશોમાં થોડી સ્કૂલ બંધ કરવામાં આવી છે. 4. અસ્થમાના દર્દીઓ માટે કોરોના વાઇરસ કેટલો ખતરનાક? આપણા શ્વસનતંત્રમાં કોઈ પણ પ્રકારનું સંક્રમણ થાય, પછી ભલે તે કોરોના વાઇરસ હોય, તો પણ તે અસ્થમાની તકલીફ વધારી શકે છે. કોરોના વાઇરસ મામલે ચિંતિત અસ્થમાના દર્દી સાવધાનીરૂપે કેટલાંક પગલાં ઉઠાવી શકે છે. તેમાં ડૉક્ટર દ્વારા સૂચવવામાં આવેલા ઇનહેલરનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેનાથી કોરોના સહિત કોઈ વાઇરસ કે બીજા કોઈ કારણોસર દમનો હુમલો થવાનો ખતરો ઓછો થાય છે. 5. મોબાઇલ ફોનથી પણ કોરોનાનો ચેપ લાગી શકે છે? માનવામાં આવે છે કે કોરોના વાઇરસનો ચેપ છીંકવા તેમજ ખાંસવાથી એક વ્યક્તિના માધ્યમથી બીજી વ્યક્તિને લાગી શકે છે. પરંતુ વિશેષજ્ઞોનું કહેવું છે કે આ વાઇરસ કોઈ પણ સપાટીએ પણ રહી શકે છે અને એ પણ શક્ય છે કે ઘણા દિવસ સુધી રહી શકે છે. એટલે મહત્ત્વની બાબત એ છે કે તમારો ફોન ઘરે હોય કે ઑફિસમાં, તેને વારંવાર સાફ કરવાનું રાખો. ફોન બનાવતી દરેક મોટી કંપનીઓ મોબાઇલ ફોનને આલ્કૉહૉલથી, હૅન્ડ સૅનિટાઇટરથી કે પછી સ્ટરલાઇઝિંગ વાઇપ્સથી સાફ કરવા મામલે ચેતવણી આપે છે કેમ કે તેનાથી ફોનની કોટિંગને નુકસાન થવાનો ખતરો રહે છે. આ કોટિંગ લેયરને નુકસાન પહોંચવાથી બૅક્ટેરિયા માટે મોબાઇલ ફોનની અંદર ફસાઈને રહેવું સહેલું બની જાય છે. આજકાલ જે મોબાઇલ ફોન આવે છે, તેના વિશે કહેવામાં આવે છે કે તે વૉટર રેઝિસ્ટન્ટ હોય છે એટલે કે તેને પાણીથી ખતરો હોતો નથી. જો ��વું છે તો તમે તમારા ફોનને સાબુ અને પાણી કે પછી પેપર ટાવલથી સાફ કરી શકો છો પરંતુ એમ કરતા પહેલા એ ચોક્કસ તપાસી લો કે તમારો ફોન વૉટર રઝિસ્ટન્ટ છે કે નહીં. 6. કોરોનાના સંક્રમણ અને તેના લક્ષણ સામે આવવામાં કેટલો સમય લાગે છે? વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે કોરોના વાઇરસના સંક્રમણ બાદ તેના લક્ષણ સામે આવવામાં પાંચ દિવસનો સમય લાગે છે, પરંતુ કેટલાક લોકોમાં લક્ષણ દેખાવાને વધારે સમય પણ લાગી શકે છે. વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠનના જણાવ્યા પ્રમાણે કોરોનાથી સંક્રમિત વ્યક્તિના લક્ષણ 14 દિવસ સુધી રહે છે. પરંતુ કેટલાક સંશોધકોના મતે તેના લક્ષણ 24 દિવસ સુધી રહી શકે છે. ઇનક્યૂબેશન પીરિયડ અથવા તો બીમારી સામે આવવા માટે લાગતા સમયને જાણવો અને સમજવો જરૂરી છે. તેનાથી ડૉક્ટરો અને સ્વાસ્થ્ય વિભાગને વધારે સારી અને પ્રભાવી રૂપે કોરોના વાઇરસને ફેલાવાથી રોકવા માટે યોગ્ય પગલાં ઉઠાવવા માટે મદદ મળે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જૉન હૉપકિન્સ યુનિવર્સિટીના આંકડા પ્રમાણે દુનિયાભરમાં 2,93,03,757 લોકો કોરોના વાઇરસની ચપેટમાં આવ્યા છે અને 9,28,963 લોકો મોતને ભેટ્યા છે. +text: બે નોંધ 1.5 મિલિયન ડોલર અને 2.40 લાખ ડોલરમાં વેચાઈ જો કે, આવી નોંધ લખવા માટે તમારું આઈન્સ્ટાઈન હોવું જરૂરી છે અથવા એવી નોંધ મેળવવા માટે તમારું કુરિયરવાળા હોવું જરૂરી છે. વૈજ્ઞાનિક આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈને ખુશીના સિદ્ધાંત (હેપ્પીનેસ થીઅરી)ના વર્ણનની બે નોંધ લખી હતી. આ નોંધ જેરૂસલેમના ઑક્શન હાઉસમાં 1.5 મિલિયન ડોલરમાં (લગભગ 9.77 કરોડ રૂપિયા) વેચાઈ છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: આઈન્સ્ટાઈને વર્ષ 1922માં ટોક્યો ખાતે આ નોંધ કુરિઅરવાળાને બક્ષિસ તરીકે આપી હતી. તેમણે કુરિઅરવાળાને કહ્યું પણ હતું કે જો તે ભાગ્યશાળી હશે તો આ નોંધ કિંમતી બની જશે. આઈન્સ્ટાઈને તેમનું જીવન વિજ્ઞાનને સમર્પિત કર્યું હતું પણ તેમની સલાહ મુજબ લાંબા સમય સુધી તમે જે લક્ષ્ય મેળવવાના સપના જોતા હોવ, તેને પ્રાપ્ત કરવાથી તમને ખુશી મળે તે જરૂરી નથી. આશ્ચર્ય થાય એવી વાત એ છે કે જ્યારે તેમના ઘરે કુરિઅર આવ્યું, ત્યારે આઈન્સ્ટાઈન પાસે કુરિઅર પહોંચાડનારા વ્યક્તિને બક્ષિસ આપવા પૈસા જ નહોતા. ખુશીનાં સિદ્ધાંતમાં આઈન્સ્ટાઈને શું લખ્યું છે? નોંધ ખરીદનાર કુરિઅર આપનાર વ્યક્તિના ભત્રીજા છે આ સમયે તેમને એટલી જ ખબર હતી કે તેમણે ભૌતિકશાસ્ત્રનું નોબેલ પારિતો���િક જીત્યું છે અને જાપાનમાં તે એક વ્યાખ્યાન આપવા માટે આવ્યા છે. તેમણે ટોક્યોની ઇમ્પીરિઅલ હોટલની સ્ટેશનરીમાંથી કુરિઅરવાળાને એક નોંધ(ચિઠ્ઠી) આપી. જેમાં તેમણે જર્મનમાં લખ્યું કે, "સફળતાનો પીછો અને તેની સાથે આવતા સતત અજંપા કરતા શાંત અને નમ્ર જીવન વધુ ખુશી આપશે." આ જ સમયે એક બીજી નોંધ લખી હતી કે, "જ્યાં ઈરાદો છે, ત્યાં માર્ગ છે ." વિનર્સ ઑક્શન હાઉસે જણાવ્યા અનુસાર તે 2,40,000 ડોલર(1.5 કરોડ રૂપિયા)માં વેચાઈ છે. કોણ છે ખરીદાર? ઑક્શન હાઉસના અનુસાર ગત વખતે આ નોંધ માટે જેટલી બોલી બોલવામાં આવી હતી તેના કરતા આ વખતે ઘણી ઉંચી બોલી લગાવવામાં આવી હતી. તેમણે ઉમેર્યું કે એક નોંધ યુરોપની કોઈ વ્યક્તિએ ખરીદી છે જે પોતાનું નામ સાર્વજનિક કરવા નથી માંગતા. નોંધ ખરીદનાર વ્યક્તિ આઈન્સ્ટાઈનને તે સમયે કુરિઅર આપનારા વ્યક્તિનો ભત્રીજો હોવાનું માનવામાં આવી રહ્યું છે. આઈન્સ્ટાઈનની અન્ય પ્રસિદ્ધ સલાહ આપણે સમસ્યા સર્જી હોય તે વેળા જે માનસિકતા રાખી હોય તે જ માનસિકતાથી આ સમસ્યાનું નિરાકરણ ન લાવી શકીએ. બુદ્ધિની સાચી નિશાની જ્ઞાન નહીં પણ કલ્પના છે. સમગ્ર પ્રકૃતિ અંગે હજુ આપણે તેના એક ટકાના હજારમાં ભાગ જેટલું પણ નથી જાણતા. એક સુંદર યુવતિ સાથે એક કલાક એક સેકન્ડ જેવો લાગે છે.પણ અંગારા પર બેઠા હોઈએ તો એક સેકન્ડ એક કલાક જેવો લાગે છે. (સંદર્ભ: ધ યેલ બુક ઓફ ક્વૉટેશન અને બ્રેઈનીક્વૉટ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એવું પણ બની શકે કે, ક્યારેક ખુશ થઈને બક્ષીસ આપવા માટે ખિસ્સામાં પૈસા ન હોય, પણ બક્ષીસમાં અપાયેલી કોઈ નાનકડી નોંધ પણ કરોડો રૂપિયા અપાવી શકે છે. +text: સ્થાનિકો, પરિવારજનો તથા પ્રત્યક્ષદર્શીઓનો આરોપ છે કે સરકાર તથા સ્થાનિક તંત્રની લાપરવાહીને કારણે મરણાંક તથા ઈજાગ્રસ્તોની સંખ્યા વધી છે. સ્વજનોનું કહેવું છે કે દુર્ઘટના પ્રત્યે લોકોમાં જાગૃતિ વધે તે માટે આ યાત્રા કાઢવામાં આવી રહી છે. રાજ્ય સરકારે સમગ્ર ઘટનાની તપાસ કરવા માટે ઉચ્ચસ્તરીય તપાસ સમિતિ નીમી હતી, જેણે ભવિષ્યમાં આ પ્રકારની દુર્ઘટના ન ઘટે તે માટે કેટલીક ભલામણો કરી છે. તારીખ 24મી મેના સુરતના સરથાણા વિસ્તારમાં આવેલા તક્ષશિલા આર્કેડમાં આગ લાગી હતી. જેમાં સૌથી ઉપરના ફ્લોર ઉપર સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાની તૈયારી કરી રહેલા 22 વિદ્યાર્થીઓનાં મૃત્યુ થયાં હતાં, જ્યારે 15 ઈજાગ્રસ્ત થયા હતા. જાગૃતિ લાવવા ��ળશયાત્રા યાત્રાના સંયોજક ધાર્મિક માલવિયાના કહેવા પ્રમાણે, "આગની દુર્ઘટનાઓ પ્રત્યે લોકોમાં જાગૃતિ આવે તથા જવાબદારો સામે પગલાં લેવામાં આવે તે માટે આ અસ્થિયાત્રા કાઢવામાં આવી." "અસ્થિયાત્રામાં મૃતકોના પરિવારજનો સાથે શહેરના અન્ય નાગરિકો પણ બાઇક ઉપર જોડાયા હતા." વાલીઓનો આરોપ છે કે દુર્ઘટના સાથે સંકળાયેલા સુરત મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશન, દક્ષિણ ગુજરાત વીજ કૉર્પોરેશન લિમિટેડ તથા અગ્નિશમનમાં ઢીલ દાખવનારા ફાયરબ્રિગેડના ઉચ્ચ અધિકારીઓ સામે પગલાં લેવામાં નથી આવ્યાં. માલવિયાના કહેવા પ્રમાણે, મૃતકોનાં સ્વજનોએ જ્યાં સુધી જવાબદાર અધિકારીઓ પકડાય નહીં તથા તેમની સામે કાર્યવાહી શરૂ ન થાય ત્યા સુધી અસ્થિવિસર્જન નહીં કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ પહેલાં શનિવારે સુરત પોલીસે રૂટમાં આંશિક ફેરફાર સાથે અસ્થિકળશ યાત્રાને મંજૂરી આપી હતી. આગ, અધૂરી તૈયારી અને અંત પ્રત્યક્ષદર્શીઓનો આરોપ છે કે સૌપ્રથમ જે ટૅન્કર પહોંચ્યું, તેનો પાણીનો ફોર્સ ઓછો હતો, બીજું ટૅન્કર પહોંચ્યા બાદ ફોર્સ વધ્યો હતો. પ્રત્યક્ષદર્શીઓનો આરોપ છે કે ફાયર-ફાઇટર ત્રીજા માળ સુધી પહોંચી શક્યા નહોતા. આથી બાળકોએ ઉપરથી ભૂસકા મારવા પડ્યા. આ કારણે મૃતકો તથા ઈજાગ્રસ્તોની સંખ્યામાં વધારો થયો. જોકે, શહેરી વિકાસ વિભાગના અગ્રસચિવ મુકેશ પુરીના કહેવા પ્રમાણે, ફાયરબ્રિગેડ પાસે જે નિસરણી હતી, તે સમગ્ર દેશમાં સ્ટાન્ડર્ડ સાઇઝ નિસરણી હતી. નાગરિકોની સંવેદનહીનતા? કેટલાક પ્રત્યક્ષદર્શીઓ અને પીડિતોએ ફરિયાદ કરી હતી કે માત્ર ત્રણ કિલોમિટરનું અંતર પાર કરવામાં ઍમ્બુલન્સને 45 મિનિટનો સમય લાગ્યો હતો. એટલું જ નહીં ત્યાં હાજર સેંકડો લોકો ગાદલાં પાથરીને આગમાં ફસાયેલાઓના જીવ બચાવવાને બદલે વીડિયો ઉતારી રહ્યા હતા. રસ્તા ઉપરથી પસાર થતા કાર તથા બાઇકચાલકો આગને જોવા માટે ત્યાં અટકી જતા હતા, જેના કારણે ટ્રાફિકજામ થઈ ગયો. આ કારણે રાહત અને બચાવ કામીગીરી સાથે સંકળાયેલાં વાહનો તથા ઍમ્બુલન્સની અવરજવરમાં અવરોધ ઊભો થયો. સુરત મહાનગર પાલિકામાં સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના ચૅરમૅન અશોક ગોસલાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા કહ્યું હતું: "નિયમ પ્રમાણે, દર એક લાખની વસતિએ એક ફાયર ફાઇટર હોવું જોઈએ. તે મુજબ સુરતમાં 62 ફાયર ફાઇટર છે, પરંતુ આગ વખતે ટ્રાફિકજામ થઈ જાય છે." "આ સમસ્યાને પહોંચી વળવા માટે અમે અમદાવાદની જેમ ટૂ-વ્હિલર ફાયર ફાઇટર વસાવીશું, જેથી કરીને ફાયર કર્મચારીઓ ઝડપભેર પહોંચી શકે અને શરૂઆતનો કિંમતી વેડફાય નહીં." એસીથી શરૂ થઈ આગ મુકેશ પુરી અનુસાર બિલ્ડિંગની પાછળના ભાગમાં સ્પ્લિટ ઍરકન્ડીશનરના આઉટર યુનિટમાં સ્પાર્ક થવાથી આગની શરૂઆત થઈ હતી. જાહેરાત માટે લગાડવામાં આવેલી વિશાળ પૅનલ આ આગની ઝપટમાં આવી ગઈ હતી. દરમિયાન નીચેની આગ મિટર રૂમ સુધી પહોંચી ગઈ હતી અને તે સળગી ઊઠ્યું હતું. પ્રથમ તથા બીજા માળના લોકો સિમેન્ટની સીડી મારફત નીચે ઊતરી ગયા હતા એટલે આ બંને ફ્લોર ઉપર કોઈ જાનહાનિ થઈ ન હતી. અહીં ક્લાસરૂમમાં બનાવટી છત લગાડવામાં આવી હતી. માળની હાઇટ ઓછી હોવાને કારણે બેસવાને માટે ખુરશીને બદલે ડિઝાઇનર ટાયરનો ઉપયોગ થયો હતો. છત તથા ટાયર જ્વલનશીલ હોવાને કારણે ઉપર સુધી પહોંચેલી આગ ભયાનક રીતે ફેલાઈ હતી. ચોથા માળે આગ પહોંચતા વિદ્યાર્થીઓએ ઉપરથી કૂદીને જીવ બચાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, જેમાં પણ અમુક વિદ્યાર્થીઓનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. આ બધાં બાળકો વૅકેશન બેચમાં ભણવાં આવ્યાં હતાં. 13થી 18 વર્ષનાં તરુણ-તરુણીઓ વૅકેશન બેચમાં NATA (નેશનલ ઍપ્ટિટ્યૂડ ટેસ્ટ ઇન આર્કિટેક્ચર)ની તૈયારીઓ કરી રહ્યાં હતાં. ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં અરજી પ્રથમ માસિક પુણ્યતિથિ ઉપર પીડિત પરિવારજનો ધરણા ઉપર બેઠા હતા સુરત દુર્ઘટના અંગે ક્રિમિનલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ડિપાર્ટમેન્ટ પાસે તપાસ કરવા માટે ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં અરજી દાખલ કરી છે. આ અંગે રાજ્ય સરકારને નોટિસ પાઠવવામાં આવી છે. સુરત પોલીસે ઇમારતની ડિઝાઇન સાથે ચેડાં કરીને વિદ્યાર્થીઓનાં જીવ જોખમમાં મૂકનારા માલિકો સામે ભારતીય દંડસંહિતાની કલમ 307 (ઇરાદાપૂર્વક જીવનું જોખમ ઊભું કરવું), 304 (માનવવધ), 114 સહિતની કલમો લગાડવામાં આવી છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા સુરત, રાજકોટ, અમદાવાદ, જૂનાગઢ અને જામનગર સહિતનાં શહેરોમાં ટ્યૂશન-ક્લાસિસ સ્થાનિક તંત્ર પાસેથી ફાયર સેફ્ટી સર્ટિફિકેટ ન મેળવી લે, ત્યાં સુધી ક્લાસિસ ન ચલાવવા નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા હતા. સરકાર દ્વારા મૃતકોના પરિવારજનોને રૂ. ચાર-ચાર લાખની રકમ આપવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુરતમાં તક્ષશિલા આર્કેડમાં લાગેલી આગમાં મૃત્યુ પામેલાં બાળકોની અસ્થિયાત્રા કાઢવામાં આવી હતી, જેમાં જ્યાં સુધી જવાબદાર અધિકારીઓને પકડવામાં ન આવે અને કાર્યવાહી શરૂ ન થાય ત્યાં સુધી અસ્થિવિસર્જન નહીં કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. +text: મતલબ કે આ ક્લબમાં સામેલ થઈ ફિલ્મો પોતાનો એક રેકર્ડ બનાવતી હોય છે. ભારતમાં એક એવી ફિલ્મ બની ચૂકી છે જેને 'ગિનીઝ બુક ઑફ વર્લ્ડ રેકર્ડ્સ'માં સ્થાન મળ્યું છે અને એ ફિલ્મમાં માત્ર એક જ ઍક્ટર છે. આ ઍક્ટર એટલે સુનિલ દત્ત અને ફિલ્મ છે 'યાદેં'. આ ફિલ્મનું દિગ્દર્શન પણ સુનીલ દત્તે જ કર્યું છે અને ફિલ્મના નિર્માતા પણ તેઓ પોતે જ હતા. આ ફિલ્મ વર્ષ 1964માં બ્લૅક એન્ડ વ્હાઇટમાં રિલીઝ થઈ હતી. ફિલ્મની શરૂઆતમાં જ લખેલું આવે છે- વર્લ્ડ ફર્સ્ટ વન એક્ટર મૂવી. શું છે ફિલ્મની કહાણી? ફિલ્મના ઍક્ટર સુનીલ દત્ત ઘરે આવે છે અને જુએ છે કે તેમનાં બાળકો અને પત્ની ઘરે હાજર નથી. તેમને લાગે છે કે તેઓ તેમને છોડીને ચાલ્યાં ગયાં છે. ત્યારબાદ સુનીલ દત્ત એકલા પડી જાય છે. નિરંતર શાંતિ વચ્ચે તેઓ પોતાની સાથે જ વાતચીત કરવા લાગે છે. આ સાથે જ આસપાસની ચીજો સાથે પણ વાતો કરે છે. ફિલ્મ ઇતિહાસકાર અને લેખક અમૃત ગંગર કહે છે, "આ ફિલ્મમાં એકલતાની પરિસ્થિતિને વર્ણવામાં આવી છે." "એવું શું થાય છે કે ફિલ્મના પાત્રને લાગે છે કે તેમની પત્ની અને બાળકો તેમને છોડીને ચાલ્યાં ગયાં છે." "ફિલ્મના ઍક્ટર તેમની આસપાસ પડેલા સામાન સાથે વાતચીત કરે છે અને ક્યાંક ને ક્યાંક એ લાગણીમાં એ ચીજો પણ જીવીત થઈ ઊઠે છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સમગ્ર ફિલ્મને પોતાના ખભા પર ઊંચકીને દર્શકોને જોડી રાખવા એ સૌથી મોટો પડકાર છે. અમૃત ગંગર કહે છે, "આ ફિલ્મમાં જે પણ થયું તેને ટૅક્નિકની દૃષ્ટિએ જોઈએ, તો આવું નાટકોમાં થતું આવ્યું છે." "જોકે, થિયેટરમાં આ વધુ મુશ્કેલ હોય છે કારણ કે દર્શકો સામે હોય છે અને બધા સામે હોય છે. એટલું જ નહીં તેમાં રિટેક પણ નથી હોતા." ફિલ્મની અન્ય ખાસ બાબત અન્ય એક બાબત આ ફિલ્મને ખાસ બનાવે છે. આ ફિલ્મમાં એવું દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે સમાજ અને પરિવારમાં મહિલાઓનું સ્થાન કેવું હોય છે? અવાજ અને સંવાદો મારફતે પતિ-પત્ની વચ્ચે ચર્ચા થાય છે, એકબીજાના ચરિત્ર પર લાંછન લાગે છે અને પુરુષનું પાત્ર પોતાનો રોફ બતાવે છે. ફિલ્મની શરૂઆતમાં જ લખેલું આવે છે કે- જે ઘરમાં નારીનું સન્માન થાય છે, તે ઘરમાં દેવતા નિવાસ કરે છે. જ્યારે ફિલ્મમાં પતિ-પત્ની વચ્ચે ચર્ચા બતાવવામાં આવે છે, ત્યારે પત્ની નજરે પડતી નથી. માત્ર એક અવાજ સંભળાય છે જે નરગિસનો છે. ફિલ્મના અંતમાં નરગિસને પડછાયા સ્વરૂપે રજૂ કરવામાં આવે છે. નરગિસ ઘરે આવે છે અને જુએ છે ��ે તેમના પતિએ ગળે ફાંસો ખાધો છે. શું સુનિલ દત્ત બચી જાય છે? શું બધુ જ ઠીક થઈ જાય છે? જુઓ ભાવનાઓને રજૂ કરતી કહાણી જેને અલગ રીતે પ્રસ્તુત કરવામાં આવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આજના સમયમાં બોલીવૂડમાં સો કરોડની ક્લબમાં સામેલ થતી ફિલ્મોનો ટ્રૅન્ડ ચાલી રહ્યો છે. +text: વાયનાડમાં રાહુલ ગાંધીની ચૂંટણી રેલીમાં પાકિસ્તાની ઝંડા ફરકાવવામાં આવ્યા હોવાનું સોશિયલ મીડિયા પર લખાઈ રહ્યું છે, સાથે જ કેરળમાં કૉંગ્રેસની ઑફિસને ઇસ્લામિક રંગથી રંગવામાં આવી હોવા અંગે પણ પોસ્ટ કરાઈ રહી છે. વાયનાડ બેઠકમાં મતદારોની સંખ્યા મામલે પણ સોશિયલ મીડિયામાં ઘણા પ્રકારની અફવાઓ ફેલાવવામાં આવી છે. લોકો હિંદુ અને મુસ્લિમ મતદાતાઓની સંખ્યા મામલે અલગઅલગ પ્રકારના દાવા કરી રહ્યા છે. આ મામલે બીબીસીએ તેની તપાસ બાદ એક રિપોર્ટ પબ્લિશ કર્યો હતો. પરંતુ રાહુલ ગાંધીએ વાયનાડ સંસદીય બેઠક પરથી ઉમેદવારી નોંધાવી, ત્યારબાદથી અફવાઓ વધુ ઝડપથી ફેલાવા લાગી છે. અમે વાયનાડ રેલી સાથે જોડાયેલા કેટલાક દાવાની તપાસ કરી અને તપાસમાં આ દાવા ખોટા સાબિત થયા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પહેલી અફવા વર્ષ 2009માં સીમાંકન બાદ અસ્તિત્વમાં આવેલી ઉત્તર કેરળની વાયનાડ લોકસભા બેઠક પર જ્યારે રાહુલ ગાંધી ઉમેદવારી નોંધાવવા પહોંચ્યા તો લોકોએ ઇસ્લામિક ઝંડા ફરકાવીને તેમનું સ્વાગત કર્યું. ફિલ્મ અભિનેત્રી કોઇના મિત્રાએ આ જ દાવા સાથે તસવીર ટ્વીટ કરી છે. ટ્વિટર, ફેસબુક અને શૅરચેટ પર સેંકડો વખત પોસ્ટ કરવામાં આવેલી આ તસવીરને રાહુલ ગાંધીની વાયનાડ રેલીની ગણાવવામાં આવી રહી છે. પરંતુ આ તસવીર 28 જાન્યુઆરી 2016ની છે. વર્ષ 2016માં જાન્યુઆરીના છેલ્લા અઠવાડિયામાં કેરળના કોઝીકોડ અને મલાપ્પુરમ જિલ્લામાં ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગે ઘણી યાત્રાઓ કરી હતી. આ તસવીર એ જ યાત્રાઓમાંથી એક યાત્રાની છે. આ યાત્રાઓનું નેતૃત્વ ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગ પાર્ટીના મહાસચિવ પી કે કુન્યાલીકુટ્ટીએ કર્યું હતું. કુન્યાલીકુટ્ટી કેરળ સરકારમાં ઘણાં મંત્રાલય સંભાળી ચૂક્યા છે. એપ્રિલ 2017માં મલાપ્પુરમ લોકસભા સીટ પર થયેલી પેટા-ચૂંટણીને જીતીને તેઓ સાંસદ બન્યા હતા. વાયનાડમાં પાકિસ્તાની ઝંડા? રાહુલ ગાંધીની વાયનાડ રેલીના કેટલાક વીડિયો અને તસવીરો શૅર કરતાં લોકો લખી રહ્યા છે કે રાહુલની રેલીમાં પાકિસ્તાની ઝંડા ફરકાવવ��માં આવ્યા. સોશિયલ મીડિયા પર રાહુલની રેલીના જે વીડિયોમાં લીલા ઝંડા જોવા મળી રહ્યા છે, તેમને લોકો પાકિસ્તાની ઝંડા ગણાવીને વૉટ્સઍપ અને ટ્વિટર પર શૅર કરી રહ્યા છે. પરંતુ આ રેલીમાં 'ચંદ્ર અને તારા'નાં ચિહ્ન સાથે જે લીલા ઝંડા જોવા મળી રહ્યા હતા તે પાકિસ્તાનના નહીં, પણ ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગના છે. ભારતના ચૂંટણીપંચમાંથી માન્યતા પ્રાપ્ત ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગ પાર્ટીના કાર્યકર્તા આ રેલીમાં સામેલ થયા હતા જેમણે રાહુલ ગાંધીનાં પોસ્ટર પકડ્યાં હતાં. કેરળમાં કૉંગ્રેસ પાર્ટીએ પાંચ અન્ય સ્થાનિક પક્ષો સાથે મળીને યુનાઇટેડ ડેમૉક્રેટિક ફ્રન્ટ (યુડીએફ) બનાવ્યું છે. આ ગઠબંધનમાં કૉંગ્રેસ બાદ બીજી સૌથી મોટી પાર્ટી ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગ છે. પાકિસ્તાન ઝંડા અને ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગના ઝંડા વચ્ચે અંતર વર્ષ 1948માં ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ લીગથી અલગ થયા બાદ મોહમ્મદ ઇસ્માઇલે ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગ (IUML)ની સ્થાપના કરી હતી. IUMLએ રાહુલ ગાંધીના દક્ષિણ ભારતથી ચૂંટણી લડવાના નિર્ણયનું સ્વાગત કર્યું છે અને ખુશી વ્યક્ત કરી છે. ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગનો ઝંડો લીલા રંગનો છે. તેની ડાબી બાજુ ઉપરની તરફ ચંદ્ર અને તારો પણ છે. પરંતુ આ પાકિસ્તાની ઝંડાથી સ્પષ્ટપણે અલગ છે. ઇમારત કૉંગ્રેસની નથી સોશિયલ મીડિયા પર આ ઇમારતની તસવીર વિશે લખવામાં આવી રહ્યું છે કે આ કેરળના વાયનાડમાં કૉંગ્રેસ પાર્ટીનું કાર્યાલય છે. ઘણા સોશિયલ મીડિયા યૂઝર્સે દાવો કર્યો છે કે તેને ચૂંટણીની તૈયારીઓ વચ્ચે લીલા રંગથી રંગી દેવાઈ છે. બીબીસીને વૉટ્સઍપના માધ્યમથી મળેલી તસવીર વિશે લોકોને પૂછ્યું કે 'શું કૉંગ્રેસ પાર્ટીએ પોતાના કાર્યાલય પર પાકિસ્તાની ઝંડાનો રંગ કર્યો છે?' પરંતુ આ કેરળના વાયનાડમાં કૉંગ્રેસ પાર્ટીનું કાર્યાલય જ નથી અને આ ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગ પાર્ટીના સ્થાનિક કાર્યાલયની તસવીર છે. વાઇરલ તસવીરને ધ્યાનથી જોવામાં આવે તો કાર્યાલયની ઉપર ડાબી તરફ ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગનું ચિહ્ન બનેલું છે. આ ઑફિસની ડાફી તરફ એક વ્યક્તિની તસવીર લાગેલી છે. આ તસવીર ઇન્ડિયન યુનિયન મુસ્લિમ લીગના નેતા સઈદ મોહમ્મદ અલી શિહાબની છે જેમનું વર્ષ 2009માં નિધન થયું હતું. ઇમારતની બહાર બધું જ મલયાલમ ભાષામાં લખાયેલું છે. એ માટે એવી શક્યતા છે કે અન્ય રાજ્યોમાં લોકો તેને સમજી ન શકે. પરંતુ તેના પર સ્પષ્ટપણે લખ્યું છે- 'ઇકબાલનગર, લીગ હાઉસ'. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીના કેરળની વાયનાડ લોકસભા બેઠક પરથી ઉમેદવારી નોંધાવ્યા બાદથી સોશિયલ મીડિયા પર ઘણા પ્રકારની અફવાઓ ફેલાવવામાં આવી રહી છે. +text: આમૌરની બેઠક પર પાર્ટીના અખ્તરૂલ ઈમાન, કોચાધામમાં ઇજહાર અસફી, બાયસીમાં રકુનુદ્દીન અહમદ, બહાદુરગંજમાં અંજાર નઈમી અને જૌકીહાટમાં શાહનવાઝ આલમ જીત્યા છે. ચૂંટણી પરિણામો અગાઉ રાજનૈતિક વિશ્લેષકો માની રહ્યા હતા કે સીમાંચલમાં મુસ્લિમ મતદાતાઓ ઔવેસીની પાર્ટીને બદલે ધર્મનિરપેક્ષ છબિ ધરાવનાર મહાગઠબંધનનની પાર્ટીઓને મહત્ત્વ આપશે. જોકે, હવે એ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે સીમાંચલના મતદારોએ પરિવર્તન માટે મતદાન કર્યું છે. ખબર સીમાંચલના સંસ્થાપક હસન જાવેદ કહે છે કે "સીમાંચલની જનતાએ બદલાવ માટે વોટ આવ્યો છે. સેક્યુલર દળોને લાગે છે કે મુસલમાન ફક્ત એમને જ મત આપશે ભલે ને તે કામ કરે કે ન કરે પણ આ વખતે લોકોએ નવા ચહેરાઓને પસંદ કર્યા છે." 36 અને 16 વર્ષથી જીતનારા ધારાસભ્યો હાર્યા પૂર્ણિયાની અમૌર બેઠક પર કૉંગ્રેસના અબ્દુલ જલીલ મસ્તાન છેલ્લા 36 વર્ષથી ધારાસભ્ય હતા. આ વખતે તેમને ફક્ત 11 ટકા મત મળ્યા છે. આની સામે એઆઈએમઆઈએમના અખ્તર-ઉલ-ઈમાનને 55 ટકાથી વધારે મત સાથે બેઠક પોતાને નામ કરી છે. બહાદુરગંજ બેઠક પર કૉંગ્રેસના તૌસીફ આલમ 16 વર્ષોથી ધારાસભ્ય છે. આ વખતે એમને ફક્ત 10 ટકા મત મળ્યા છે. જ્યારે એની સામે એઆઈએમઆઈએમના અંજાર નઈમીએ 47 ટકાથી વધારે મતો સાથે આ બેઠક જીતી છે. હસન જાવેદ કહે છે કે "મહાગઠબંધનને લાગતું હતું કે સીમાંચલમાં સરળતાથી બેઠકો નીકળી જશે અને તે રાજ્યમાં સરકાર બનાવી લેશે પણ અહીં પરિણામો વિપરીત છે." કિશનગંજ લોકસભા ક્ષેત્રમાં છમાંથી 4 બેઠકો પર ઔવેસીની પાર્ટી વિજયની તરફે રહી. ગત ચૂંટણીમાં આ બેઠકો મહાગઠબંધન પાસે હતી. 'અલગ ઓળખ ઇચ્છે છે મુસલમાન' ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન સીમાંચલનો પ્રવાસ કરનાર સ્વતંત્ર પત્રકાર પુષ્ય મિત્ર કહે છે કે "મુસલમાન મતદાતાઓ પોતાની આગવી ઓળખ ઇચ્છે છે. તેઓ નથી ઇચ્છતા કે તેમની ઓળખ ફક્ત ભાજપને હરાવનાર વોટ બૅન્ક તરીકે જ જોવામાં આવે. તેઓ પોતાના વિસ્તારમાં બદલાવ ઇચ્છે છે અને વિકાસ ઇચ્છે છે." પુષ્ય મિત્ર કહે છે કે "સીમાંચલ વિસ્તારમાં વિકાસ રુંધાયેલો છે. અહીં પુલ-રસ્તાઓ તૂટેલાં દેખાય છે. લોકો અત્યારે પણ કાચા પુલો પર ���્રવાસ કરે છે. અહીં ધર્મનિરપેક્ષતાને નામે જીતનાર ઉમેદવારોએ વિકાસકામોમાં રસ નથી લેતા." હસન જાવેદ કહે છે કે આ વખતે વિસ્તારના મુસલમાનોની માગણી હતી કે કૉંગ્રેસ અને આરજેડી પોતાના જૂના ઉમેદવારોને બદલી દે પરંતુ એમ ન થયું જેના કારણે એઆઈએમઆઈએમને પોતાની જમીન ઊભી કરવાની તક મળી ગઈ. હસન જાવેદ કહે છે કે "કૉંગ્રેસ અહીંના મતદારોને પોતાના વેઠિયા મતદારો જેમ સમજતી હતી જ્યારે લોકો બદલાવ ઇચ્છતા હતા. આ જ કારણ છે કે લાંબા સમયથી જીતી રહેલા ઉમેદવારોને જનતાએ પૂરી રીતે નકારી કાઢ્યા છે." પુષ્ય મિત્ર કહે છે કે "સીમાંચલમાં રાજનીતિમાં નવી પેઢીને જગ્યા નહોતી મળી રહી. જૂના લોકોએ જ ત્યાં ખીલો ગાડીને બેઠા હતા અને યુવા મુસલમાન મતદાતા પોતાના માટે નવો ચહેરો ઇચ્છતા હતા." એઆઈએમઆઈએમ અને મતમાં કાપ એઆઈએમઆઈએમના મેદાનમાં આવવાથી આરજેડી અને કૉંગ્રેસ પાર્ટીને નુકસાન તો થયું પરંતુ એવું નથી કે એઆઈએમઆઈએમથી જ મત કપાયાં. ઔવેસીની પાર્ટી આ વખતે વીસ બેઠકો પર ચૂંટણી લડી રહી હતી. જેમાંથી પાંચ પર એમની જીત થઈ છે. આ સિવાયની બેઠકો પર એમને વધારે મત નથી મળ્યા. ઉદાહરણ તરીકે નરપતગંજ બેઠક પર ભાજપ આરજેડીથી અંદાજે 14 હજાર મતથી આગળ હતી અને અહીં એઆઈએમઆઈએમના ઉમેદવારને ફક્ત 4 હજારથી સહેજ વધારે મત મળ્યા. આ જ રીતે પ્રાણપુર બેઠક પર કૉંગ્રેસના તૌકીર આલમ ભાજપનાં નિશા સિંહથી 5 હજાર મતે પાછળ હતા અને ત્યાં એઆઈએમઆઈએમના ઉમેદવારને ફક્ત 400 મત મળ્યા. કટિહારની જ બરારી બેઠક પર આરજેડી અને જદયુ ઉમેદવાર વચ્ચે 15 હજાર મતોનો તફાવત હતો અને અહીં એઆઈએમઆઈએમના ઉમેદવારને ફક્ત 6 હજાર જેટલા મત મળ્યા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિહારના સીમાંચલ વિસ્તારમાં 24 બેઠકો છે. જેમાં અડધીથી વધુ બેઠકો પર મુસ્લિમોની વસતી અડધોઅડધ જેટલી છે. ઔવેસીની પાર્ટી એઆઈએમઆઈએમ આમાંથી પાંચ બેઠકો પર વિજયી રહી છે. +text: બ્રોક એલબેન્ક નામના એક ફોટોગ્રાફર આ 'ફ્રેકલ' એટલે કે તલકાંને તદ્દન અલગ રીતે જુએ છે હું જ્યારે આઠ વર્ષની હતી ત્યારના ઊનાળાની ગરમીના દિવસો મને યાદ છે. એક દિવસ હું મારા દાદાના બગીચામાં બેઠી હતી ત્યારે બળબળતી ગરમી હોવા છતાં મેં શર્ટ પર પહેરેલું પહેરણ ન ઉતાર્યું કારણ કે મારા ડાબા ખભા પર તલકાં હતા. આવી જ બીજી એક ઘટના હજુ પણ મારી સ્મૃતિમાં છે. હું 14 વર્ષની હતી ત્યારે વર્ગખંડમાં મારી પાછળ બેઠેલી એક છોકરીએ કહ્યું હતું, "તારા કાન પર રહેલા 'ફ્રેકલ' એટલે કે તલકાં કેટલાં વિચિત્ર દેખાય છે" તમને આ પણ વાંચવું ગમશે મેક-અપ કરવા જેટલી પુખ્ત થઈ ત્યારથી હું મારા ચહેરા પરના બધા ડાઘ છૂપાવી શકે તેવા મેક-અપ ફાઉન્ડેશનની શોધ કરતી રહેતી હતી. બ્રોક એલબેન્કને મિત્રના દીકરાના શરીર પર રહેલાં તલકાં પરથી 'ફ્રેકલ્સ'ની પ્રેરણા મળી હતી વર્ષો સુધી હું મેક-અપના વિવિધ થપેડા કરતી રહી અને ચહેરા પર ફેલાયેલા કથ્થાઈ ડાઘોને છૂપાવવા માટે સૌંદર્ય પ્રસાધનોનો ઉપયોગ કરતી રહી. બોયફ્રેન્ડને મળવા જવું એ પણ મોટી સમસ્યા હતી. મને વિચાર આવતો કે મારો સંપૂર્ણ મેકઅપ ઉતારીને હું ક્યારેય સ્વસ્થ થઈ શકીશ? બોયફ્રેન્ડ સાથે હોઉં ત્યારે હું માત્ર આંખ પરનો મેકઅપ જ ઉતારતી અને એવી આશા રાખતી કે આ જ મારી કુદરતી ત્વચા છે તેવું બતાવીને હું બોયફ્રેન્ડને મૂર્ખ બનાવી શકીશ. બ્રોક એલબેન્ક નામના એક ફોટોગ્રાફર આ 'ફ્રેકલ' એટલે કે તલકાંને તદ્દન અલગ રીતે જુએ છે. 'ફ્રેકલ્સ' નામના તેમના એક પ્રૉજેક્ટમાં તેમણે તલકાં ધરાવતા લોકોની તસવીરો ખેંચી છે. 'ફ્રેકલ્સ' પ્રોજેક્ટમાં તલકાં ધરાવતા લોકોને તલકાં દર્શાવતા પોઝ આપવાનું કહેવાયું હતું ચહેરા અને શરીર પર રહેલા તલકાં દર્શાવતા પોઝ આપવાનું લોકોને કહેવામાં આવ્યું હતું. કોમર્શિયલ અને ફેશન ફોટોગ્રાફીમાં સારી એવી નામના ધરાવતા બ્રોકે વર્ષ 2012માં ઓસ્ટ્રેલિયામાં વસવાટ દરમિયાન આ પ્રોજેક્ટની શરૂઆત કરી હતી. તેમના એક મિત્રના દીકરાની ત્વચા પર વિચિત્ર પ્રકારના તલકાં હતા, જેના પરથી તેમને આ પ્રોજેક્ટની પ્રેરણા મળી હતી. આ પ્રોજેક્ટની શરૂઆતના સમાચારનો ફેલાવો થયા બાદ હજારો લોકો સ્વૈચ્છિક રીતે તેમાં ભાગ લેવા માટે તૈયાર થયા હતા. આ પ્રોજેક્ટમાં 6000થી પણ વધુ લોકોની અરજી આવી હતી બ્રોક કહે છે, "મને 6000થી પણ વધુ લોકોની અરજી મળી હતી અને તેમાંથી મેં 177 લોકોની તસવીરો ખેંચી હતી." "તેમાંના ઘણાં લોકોનું કહેવું છે કે તેમના દેખાવ પ્રત્યે તેમને ધિક્કાર છે." હું પણ આવી જ લાગણી અનુભવતી હતી. એક વર્ષ પહેલા મેં મેકઅપ વગર બહાર જવાની હિંમત કરી હતી. ગત વર્ષના સપ્ટેમ્બરમાં રજાઓ ગાળવા હું ફ્લોરિડા ગઈ હતી. ગરમી હોવા છતાં ત્વચા પર ફાઉન્ડેશન લગાવી હું બહાર નીકળી હતી. બહાર નીકળતા જ પરસેવો વળવાની શરૂઆત થઈ હતી. બહાર નીકળ્યાના એક કલાદ બાદ મારી ત્વચા ખૂબ તૈલી થઈ ચૂકી હતી. મેકઅપ ચહેરા પરથી હટી રહ્યો હોય અને ચહેરા પર કચરો જમા થયો હોય તેવુ�� લાગી રહ્યું હતું. બ્રોક એલબેન્કે 177 લોકોની ફોટોગ્રાફી આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ કરી હતી બીજા દિવસે પણ આવા અનુભવના કારણે મને લાગ્યું કે હવે મેકઅપ કરવાનું છોડી દેવું જોઈએ. હું તદ્દન અશક્ત હોઉં તેવું અનુભવી રહી હતી. પછીના દિવસે મેકઅપ કર્યા વિના હું હોટેલ બહાર નીકળી હતી. હું ખૂબ જ સ્વતંત્રતા અનુભવી રહી હતી. ત્વચા પર પાણી ઉડવાનો પણ કોઈ ડર નહોતો. એક અઠવાડિયામાં મારાં તલકાંની સંખ્યા વધી ગઈ હતી પરંતુ હું ઘણું સારું અનુભવી રહી હતી. ઘરે પરત આવ્યા બાદ મેં તલકાંને છૂપાવ્યા વગર બહાર નીકળવાનો નિર્ણય કર્યો કારણ કે છેલ્લાં 10 વર્ષથી હું તલકાં પર મેકઅપનું આવરણ કરી બહાર નીકળી રહી હતી. મેકઅપ વિના હું મારી ઑફિસે પહોંચી અને રાહ જોઈ રહી હતી કે લોકો ક્યારે મને જોઈને ભયાનક ઉદગારો કરે અને મારા વિશે વાતો કરે, પરંતુ આવું કંઈ ન થયું. 'ફ્રેકલ્સ'માં ભાગ લેનારા મોટાભાગના લોકોનું કહેવું હતું કે શરીર પર રહેલાં તલકાં પ્રત્યે તેમને ધિક્કાર છે ઘરે પરત આવી હું પથારીમાં સૂતી હતી ત્યારે મેં વિચાર્યું કે મારી અસલી ત્વચાને બહાર લાવવા માટે મેં આટલી રાહ શા માટે જોઈ? બ્રોક કહે છે, "મને તલકાં હંમેશા મોહક લાગ્યા છે. મેં જે તલકાં ધરાવતા લોકોની ફોટોગ્રાફી કરી તેમાં સૌથી નાની વયની વ્યક્તિ 3 વર્ષની હતી અને સૌથી મોટી વયની વ્યક્તિ 73 વર્ષની હતી." આ લોકોમાંથી મોટાભાગના લોકોએ બ્રોકને કહ્યું કે ત્વચા પરના તલકાંને સ્વીકારવા એ પણ એક પડકાર છે. હું જેમ મોટી થઈ રહી છું તેમ મારા અસ્તિત્વનો સ્વીકાર કરી રહી છું. હું ઈચ્છુ છું કે વધુને વધુ લોકો તેમના તલકાંને સ્વીકારે કારણ કે આ બાબત આપણને ખાસ બનાવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મારા ચહેરા પર રહેલા 'ફ્રેકલ' (તલકાં, ચાઠાં અથવા ઘેરા કથ્થાઈ રંગના ડાઘ) બાબતે હું ખૂબ વધારે પ્રમાણમાં સચેત રહેતી હતી. +text: ગુજરાતનાં પાડોશી રાજ્યો રાજસ્થાન અને મધ્ય પ્રદેશ તથા છત્તીસગઢમાં હાર ભાજપ માટે એક ઝટકા સમાન છે. આ રાજ્યોએ ભાજપને કેન્દ્રમાં સત્તામાં લાવવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. 2014ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપ અને તેના સાથી પક્ષોએ જીતેલી 225 બેઠકોમાં થી 203 બેઠકો હિંદી હાર્ટલૅન્ડ ગણતાં રાજ્યોમાંથી મળી હતી. સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ મુજબ રાજસ્થાનમાં કૉંગ્રેસના પ્રદર્શનને લઈને ખુશ રાજ્યના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અશોક ગહેલોતે કહ્યું, "આ ભવ્ય વિજય છે. અ���ે 3 રાજ્યોમાં સરકાર બનાવવા જઈ રહ્યા છીએ." "રાહુલ ગાંધીએ જે રીતે મોદી અને અમિત શાહને પડકાર આપ્યો હતો પછીથી કોંગ્રેસનો ગ્રાફ ઊપર ચઢી રહ્યો છે અને મોદીજીનો ગ્રાફ નીચે પડી રહ્યો છે. આ એ સંકેત છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મોદી-શાહ માટે લોકસભા ચૂંટણી પહેલાં ઍલાર્મ? બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા વરિષ્ઠ પત્રકાર કિંગશુક નાગે કહ્યું, "લોકસભા ચૂંટણીને હજુ સમય છે અને ભાજપના નેતાઓ પોતાની રણનીતિને નવી દિશા આપશે." "જોવું રહ્યું કે રાષ્ટ્રીય સ્વયં સેવક ભાજપને કેટલી મદદ કરશે કારણ કે અત્યારે ભાજપ અને આરએસએસ વચ્ચેનું અંતર પણ સામે આવવા લાગ્યું છે." "આરએસએસ અને ભાજપમાં મોદી અને અમિત શાહના હાથમાં સત્તાના કેન્દ્રીયકરણની ચર્ચા પણ અંદરખાને થઈ રહી છે." કિંગશુક નાગ કહે છે, "મધ્ય પ્રદેશ અને છત્તીસગઢમાં લાંબા સમયથી ભાજપની સરકાર હતી એટલે સત્તા સામે વિરોધની અસર થાય એ સ્વાભાવિક છે." "એ વાત પણ સાચી છે કે ચૂંટણીનાં પરિણામો સૂચવે છે કે ભાજપ, મોદી અને અમિત શાહ માટે વિચારણા કરવાનો સમય છે." ગુજરાતની વાત કરીએ તો ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ અમિત શાહે રાજ્યની 26 લોકસભા બેઠકોમાંથી 26 બેઠકો ફરીથી જીતી લેવાનું લક્ષ્ય મૂક્યું છે. રાજકીય વિશ્લેષક ઘનશ્યામ શાહનું માનવું છે, "ગુજરાતમાં 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણી દરમિયાન ભાજપને જેટલી મુશ્કેલી પડી હતી તે જોતા હું માનું છું કે ભાજપને 26માંથી 26 લોકસભા બેઠકો પર વિજય મળે તે સંભવ નથી લાગતું." તેમનું કહેવું છે, "આજના સમયમાં ભાજપવિરોધી અને મોદીવિરોધી માહોલ ઊભો થયો છે એ વાતને નકારી શકાય એમ નથી." "મોદી પહેલાં પણ ગુજરાતી હોવાની વાત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં વારંવાર લાવ્યા હતા અને 2019 લોકસભાની ચૂંટણીમાં ફરીથી એનો સહારો લેશે. પણ હવે એ કેટલું કામ કરશે એ જોવાનું રહ્યું." ઘનશ્યામ શાહનું કહેવું છે, "છેલ્લી ચૂંટણીમાં ખેડૂતોનો અસંતોષ જોવા મળ્યો હતો અને આ વર્ષે પણ ગુજરાતના ખેડૂતોનો અસંતોષ વધ્યો છે." "દક્ષિણ ગુજરાતમાં ભાજપનું પ્રદર્શન સારું હતું પણ બુલેટ ટ્રેન ને લઈને ખેડૂતોમાં રોષ જોવા મળ્યો છે." "એ સિવાય શહેરી વ્યાપારીઓ જીએસટીને લઈને અસરગ્રસ્ત થયા હતા, છેલ્લી ચૂંટણીમાં એની અસર નહોતી દેખાઈ પણ હવે આ સ્થિતિ બદલાઈ શકે છે." જોકે, વડોદરામાં પ્રોફેસર તરીકે સેવા આપતા અમિત ધોળકિયાનું કહેવું છે, "2014માં લાગણીનો જે રેલો હતો એ સ્થિતિ આજે નથી." "2017ની વિધનસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની પડેલી હાલાકી ને જોતાં કૉંગ્રેસને ઉત્તર ગુજરાત અને સૌરાષ્ટ્રમાં લોકસભા ચૂંટણીમાં 10-12 બેઠકોનો ફાયદો થઈ શકે છે." વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે સૌરાષ્ટ્રમાં મગફળી કૌભાંડ અને ખેડૂતોનો અસંતોષ કોંગ્રેસ ને ફાયદો કરાવી શકે છે. જ્યારે ઉત્તર ગુજરાત ની લોકસભા બેઠકોમાં પણ ભાજપને નુકસાન થઈ શકે છે. દક્ષિણ ગુજરાતમાં આદિવાસીઓનો અસંતોષ પણ જોવા મળ્યો છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર અજય ઉમટે કહ્યું, "2014માં મોદીએ વારાણસી અને વડોદરાથી ચૂંટણી લડી હતી અને પછી વડોદરી છોડી 'છોરા ગંગા કિનારે વાલા' થઈ ગયા." "હવે રાજ્યમાં ભાજપ વિરુદ્ધ એન્ટી ઇનકમ્બન્સી પણ છે. લોકસભા ચૂંટણીને માત્ર ચાર-પાંચ મહીના બાકી રહ્યા છે. અને રાજ્ય સરકાર વાઇબ્રન્ટ ગુજરાતમાં વ્યસ્ત છે." કૉંગ્રેસ લઈ શકશે ગુજરાતમાં ફાયદો? ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસના વિજય પર શિવસેનાના નેતા સંજય રાઉતે કહ્યું હતું કે આ કૉંગ્રેસની જીત છે પરંતુ ભાજપ સરકારની વિરુદ્ધ જનતાનો આક્રોશ છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર રમેશ ઓઝા કહે છે કે રાજસ્થાનમાં જે રીતે કૉંગ્રેસ આવી છે તે જોતાં કહેવું જોઈએ કે જેટલા મોટા અંતરે રાજસ્થાનમાં સરકારો બદલાતી આવી છે તેમાં આ વખતે અંતર ઓછું થયું છે તે જોતાં કોંગ્રેસે પોતાની રણનીતિમાં ફેરફાર કરવાની જરૂર છે. કિંગશુક નાગ માને છે, "ગુજરાતમાં કૉંગ્રેસમાં જોશ જોવા જ નથી મળતો એટલે કોઈ મોટો ફેરફાર થશે એવું આપણે કહી શકીએ નહીં." "તેલંગણા કૉંગ્રેસનો ગઢ હતું પણ ત્યાંથી તેને બહાર થવું પડ્યું હતું, એવું કશું થતું ગુજરાતમાં દેખાતું નથી કારણકે જો કોઈ ફેરફાર થવાની તૈયારી હોય તો તે એક- દોઢ વર્ષ પહેલાં દેખાવા લાગે." "હાલ તો ગુજરાતમાં એવું કશું દેખાઈ નથી રહ્યું. જોકે, ગુજરાતમાં ભાજપ આટલા વર્ષોથી સત્તામાં છે અને ત્યાં ભાજપનો મોટો ગઢ બની ગયો છે." "રાજ્યમાં લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપને મુશ્કેલી પડશે એવું આ સમયે કહેવું મુશ્કેલ છે." પ્રોફેસર ધોળકિયા કહે છે કે રાજસ્થાન અને મધ્ય પ્રદેશની જેમ ગુજરાતમાં કૉંગ્રેસ પાસે કોઈ મજબૂત નેતા નથી, એ કોંગ્રેસની નબળાઈ છે. એટલે રાજ્યમાં ખેડૂતો, આદીવાસીઓ, દલિતો અને પાટીદારોના અસંતોષની સ્થિતિને પોતાની તરફ વાળી લેવામાં કૉંગ્રેસ સફળ થઈ શકે કે કેમ તે જોવાનું છે." જોકે, રાજ્યમાં ભાજપ અને કૉંગ્રેસ વચ્ચે સીધી લડત છે એટલે ભાજપનું નુકસાન કૉંગ્રેસનો ફાયદો થઈ રહે છે. જ્યારે ઘનશ્યામ શાહનું કહેવું છે, "સોશિયલ મીડિયા અને સંગઠનાત્મક સ્તર પર ભાજપ જે રીતે કામ કરતો હતો એ હવે કૉંગ્રેસે અપનાવ્યું છે જેની અસર રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢમાં જોવા મળી છે." ભાજપ-કૉંગ્રેસ શું કહે છે? ગુજરાત કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા મનીશ દોશીએ કહ્યું, "મધ્ય પ્રદેશ, રાજસ્થાન અને છત્તીસગઢ વિધાનસભા ચૂંટણીનાં પરિણામો કૉંગ્રેસ માટે ઉત્સાહજનક છે." "આ બધા રાજ્યો હિંદી બૅલ્ટનાં રાજ્યો છે અને મોટા રાજ્યો કહેવાય એવામાં ભાજપની હારથી નિશ્ચિત છે કે 2014 ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપે જે બેઠકો જીતી હતી તેમાંથી આવનારી લોકસભા ચૂંટણીમાં પચાસ ટકા બેઠકો ભાજપ ગુમાવશે અને પચાસ ટકા બેઠકો કોંગ્રેસ મેળવશે. સાથે-સાથે આ જનતાનો મૂડ છે, આ કોઈ નાનો લિટમસ ટેસ્ટ નથી." જ્યારે, ગુજરાત ભાજપ યુવા મોર્ચાના નેતા ઋત્વિજ પટેલે બીબીસી ગુજરાતી સંવાદદાતા રોક્સી ગાગડેકર સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ અને છત્તીસગઢમાં ભાજપની હારની ગુજરાતના રાજકારણ પર કોઈ અસર નથી પડવાની. 2019માં લોકસભા ચૂંટણીમાં પણ 26 માં થી 26 બેઠકો ભાજપ જ જીતશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2019 ની લોકસભા ચૂંટણી પહેલાં સેમીફાઇનલ તરીકે જોવાઈ રહેલી પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણીનાં પરિણામો મોદી સરકાર માટે સારા સમાચાર લઈને નથી આવ્યાં. +text: નરેશ અગ્રવાલે કહ્યું હતું, "કયા દેશની શું નીતિ છે તે દેશ જાણે છે. જો તેમણે કુલભૂષણ જાધવને પોતાના દેશમાં આતંકવાદી માન્યા છે તો તેઓ એ હિસાબે જ વ્યવહાર કરશે." "આપણા દેશમાં પણ આતંકવાદીઓ સાથે આવો જ વ્યવહાર થવો જોઈએ. કડક વલણ અપનાવવું જોઈએ." "હું નથી જાણતો કે માત્ર કુલભૂષણ જાધવની વાત જ કેમ કરવામાં આવે છે. પાકિસ્તાનની જેલોમાં મોટી સંખ્યામાં ભારતીયો કેદ છે, તે દરેકની વાત કેમ કરવામાં આવતી નથી?" ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવ વધી રહ્યો છે. તેવામાં નરેશ અગ્રવાલની પાકિસ્તાન માટે નરમ કહેવાતી આ ટિપ્પણી પર તીખી પ્રતિક્રિયાઓ આવી રહી છે. ભાજપના સોશિઅલ મીડિયા પ્રમુખ અમિત માલવીયાએ ટ્વીટ કર્યું, "સમાજવાદી પાર્ટીના નરેશ અગ્રવાલ પાકિસ્તાનના પ્રવક્તા જેવી વાત કરી રહ્યા છે." "આ રાહુલ ગાંધીના સર્જિકલ સ્ટ્રાઇકલ પર સવાલ ઉઠાવવા તેમજ પુરાવા માગવાથી અલગ નથી. UPA હોય તો બીજા દુશ્મનોની શું જરૂર છે?" તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 'પાકિસ્તાનનો પક્ષ લે છે' પાકિસ્તાનની જેલમાં કેદ કુલભૂષણ જાધવ પર જાસૂસીના આરોપ છે અને પાકિસ્તાનની કોર્ટે તેમને ફાંસીની સજા સંભળાવી છે. ��ોમવારના રોજ જાધવના માતા અને તેમના પત્નીએ તેમની સાથે ઇસ્લામાબાદમાં મુલાકાત કરી હતી. ભારતે પાકિસ્તાન પર જાધવના માતા અને પત્ની સાથે ગેરવર્તણૂકના આરોપ લગાવ્યા છે જેમને પાકિસ્તાને ફગાવી દીધા છે. બન્ને દેશોની મીડિયામાં પણ જાધવનો મામલો હેડલાઇન્સમાં છવાયેલો છે. તેવામાં ભારતમાં રાજ્યસભાના સાંસદ નરેશ અગ્રવાલે પાકિસ્તાનના જાધવ પ્રત્યેનાં વલણને યોગ્ય ગણાવતા વિવાદ થયો છે. ભાજપ પ્રવક્તા જીવીએલ નરસિંહા રાવે ટ્વીટ કર્યું, "સમાજવાદી પાર્ટીના નરેશ અગ્રવાલ અને નેશનલ કૉન્ફરન્સના મુસ્તફા પાકિસ્તાનના પક્ષમાં કોંગ્રેસના નેતૃત્વ વાળા યુપીએની રાષ્ટ્રહિતો સાથેની છેતરપિંડી દર્શાવે છે." "તેઓ પાકિસ્તાનનો પક્ષ લે છે. પાકિસ્તાનના નેતાઓ સાથે જમે છે, ભારતીય સેના પ્રમુખને અપશબ્દો કહે છે. સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક પર સવાલ ઉઠાવે છે. કુલભૂષણ જાધવને આતંકવાદી કહે છે. દુ:ખદ." સપાએ પણ ટીકા કરી આ તરફ ભાજપ સાંસદ સુબ્રમણ્યન સ્વામી કહે છે કે નરેશ અગ્રવાલે માફી માગવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે સંસદીય કાર્યમંત્રીએ નરેશ અગ્રવાલ પાસે સંસદમાં માફી મગાવવા માટે પ્રસ્તાવ રજૂ કરવો જોઈએ. સમાજવાદી પાર્ટીના પ્રવક્તા પંખુડી પાઠકે ટ્વીટ કર્યું, "અમે નરેશ અગ્રવાલના નિવેદનની નિંદા કરીએ છીએ. કુલભૂષણ જાધવ આતંકવાદી નથી અને એક દેશ તરીકે અમે તેમની સાથે ઊભા છીએ અને એકજૂથ છીએ." "સરકારે જવાબ આપવો જોઈએ કે તેઓ તેમનાં માતા અને પત્નીની મુલાકાતને સન્માનીય કરાવવામાં કેમ નિષ્ફળ રહ્યા. તેનાથી પાકિસ્તાનનું શરમજનક વલણ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પણ સામે આવે છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સમાજવાદી પાર્ટીના રાજ્યસભા સાંસદ નરેશ અગ્રવાલે પાકિસ્તાનમાં કેદ ભારતીય નાગરિક કુલભૂષણ જાધવ પર આપેલા નિવેદન બાદ વિવાદ થયો છે. +text: આ ચિંતિનશિબિરમાં છેલ્લાં ચાર વર્ષમાં પાટીદાર અનામત આંદોલન દરમિયાન થયેલા પાટીદારો યુવાનો પરના કેસો પરત ખેંચવામાં આવે તેવી માગ કરવામાં આવી હતી. શિબિરમાં સમગ્ર ગુજરાતના પાસના કન્વીનરો, આગેવાનો અને કાર્યકરો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. તો આ ચિંતિનશિબિરમાં કૉંગ્રેસના નેતા હાર્દિક પટેલનાં પત્ની કિંજલ પટેલ પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં. આ ચિંતિનશિબિરમાં ત્રણ મુદ્દા અંગે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આગામી સમયમાં એક તારીખ નક્કી કરીને તમામ તાલુકા અને જિલ્લામાં કલેક્ટરને આવેદન���ત્ર અપાશે, ત્યાર બાદ જેમણે મધ્યસ્થી કરી હતી એ સમાજના આગેવાનોને મળવા, તેમનાં મંતવ્યો જાણવા. અને ત્રીજી બાબત- સરકાર તરફથી જે કંઈ હકારાત્મક જવાબ આવે અને તેમના જવાબદાર મંત્રી સાથે બેઠક કરીને ચર્ચાવિચારણા કરવી. 'કેસ ખેંચવાની પ્રક્રિયા અધૂરી છે' મળેલી શિબિરમાં પાસના બધા કન્વીનરો અને આગેવાનોનો એક જ સૂર હતો કે સરકારે આપેલું વચન નિભાવ્યું નથી. પાસના સંયોજક અલ્પેશ કથીરિયાએ કહ્યું કે પાટીદાર યુવાનો સામેના કેસ પાછા ખેંચવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરાઈ નથી. મીડિયા સાથે વાત કરતાં અલ્પેશ કથીરિયાએ કહ્યું, "જે તે સમયે 2015માં આનંદીબહેનની સરકાર વખતે અને 2017માં વિજય રૂપાણીની સરકાર વખતે- બંને મુખ્ય મંત્રીએ જાહેરાત કરી હતી કે પાટીદાર યુવાનો પરના કેસો પરત ખેંચવામાં આવશે." "જે તે સમયે લિસ્ટ પણ જાહેર કરેલું અને તમામ કેસનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ આજ સુધીમાં કેસોને પરત લેવાની પ્રક્રિયા હાથ ધરવામાં આવી નથી. બહુ ઓછા કેસ પરત ખેંચવામાં આવ્યા છે, અને હજુ પણ હજારો યુવાનો કોર્ટના ધક્કા ખાઈ રહ્યા છે." કથીરિયાએ કહ્યું કે "માત્ર ને માત્ર પેપરવર્ક કરવામાં આવ્યું છે. પ્રક્રિયા પૂર્ણ નથી થઈ. આથી યુવાનોને તકલીફ પડી રહી છે." કૉંગ્રેસના નેતા હાર્દિક પટેલ છેલ્લા 15-20થી ગુમ છે. હાર્દિક અંગે અલ્પેશ કથીરિયાએ કહ્યું કે "હાર્દિક પટેલ સામે છેલ્લા 20થી 30 દિવસમાં કાયદાકીય રીતે સંકજો કસવાના પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. યુવાનોનું મનોબળ કઈ રીતે તૂટે, સમાજની એકતા કઈ રીતે તૂટે એ માટે સરકાર અને પોલીસ પ્રયત્નશીલ રહી છે." હાર્દિક પટેલ સાથે છેલ્લે ક્યારે વાત થઈ હતી અને હાર્દિક મુદ્દે તમારી શું રજૂઆત છે? બીબીસી ગુજરાતીના સંવાદદાતા તેજસ વૈદ્યના આ સવાલના જવાબમાં અલ્પેશે કહ્યું કે "છેલ્લે જ્યારે રાજદ્રોહ મામલે બિનજામીનપાત્ર વૉરંટ નીકળ્યું હતું ત્યારે હાર્દિક સાથે ટેલિફોનિક વાત થઈ હતી અને ત્યાર પછી કોઈ વાતચીત થઈ નથી." પાસની આગામી રણનીતિ અંગે વાત કરતાં અલ્પેશ કથીરિયાએ જણાવ્યું કે આગામી સમયમાં તમામ તાલુકા અને જિલ્લાઓમાં આવેદનપત્ર આપીને કેસની કાર્યવાહી ઝડપથી કરવામાં આવે તેવી માગ કરાશે. "સમાજના આગેવાનો પણ મળીશું. સરકાર દ્વારા જે કંઈ હકારાત્મક અભિગમ હશે તે પ્રમાણે સરકારના મંત્રી સાથે પાસના આગેવાનો બેસશે અને સામસામે ચર્ચા કરશે." '... તો ફરી આંદોલન કરીશું' હાર્દિક પટેલનાં પત્ની કિંજલે સ્ટેજ પરથી ભાષણ પણ આપ્યું હતું. પાસની આ ચિંતિનશિબિરમાં હાર્દિક પટેલનાં પત્ની કિંજલ પણ ઉપસ્થિત રહ્યાં હતાં અને તેઓએ સ્ટેજ પરથી ભાષણ પણ આપ્યું હતું. બીબીસી સંવાદદાતા તેજસ વૈદ્ય સાથેની વાતચીતમાં કિંજલ પટેલે કહ્યું કે જ્યારે સમાજની વાત આવે ત્યારે તમામ મતભેદ ભૂલીને લડવું જોઈએ. તેઓએ કહ્યું કે હું હાર્દિકના માર્ગે ચાલીશ અને એ મારું કર્તવ્ય છે. હાર્દિક નહોતા એટલે હું સભામાં આવી છું. "અમે આવેદનપત્ર આપીશું, સરકાર સાથે ચર્ચાવિચારણ કરવાનો પ્રયાસ કરીશું અને તેમ છતાં પણ કોઈ ઉકેલ નહીં આવે તો 2015ની જેમ આક્રમક આંદોલન કરીશું." બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતમાં અલ્પેશ કથીરિયા કહે છે કે અમે પહેલેથી જ અહિંસક આંદોલનમાં માનીએ છીએ. તેઓએ કહ્યું, "પ્રથમ અમે આવેદનપત્ર આપીશું અને ચર્ચા-વિચારણા કરવાનો પ્રયાસ કરીશું. તેમ છતાં પણ જો કોઈ નીવેડો નહીં આવે તો આંદોલનના ભાગરૂપે એક સેન્ટર નક્કી કરીશું અને ગુજરાતમાં એક મોટું આંદોલન કરીશું." તેઓ કહે છે કે "ગુજરાતમાં પાટીદારોનાં બે આસ્થાનાં ધામ છે. ઊંઝા ઉમિયાધામ અને કાગવડનું ખોડલધામ. આથી અમે બંને સંસ્થાઓના પ્રમુખ અને ટ્રસ્ટીઓને સૌપ્રથમ મળવાનો પ્રયાસ કરીશું." 'સરકાર ખોટા કેસ કરી રહી છે' તો શિબિરમાં ઉપસ્થિત રહેલા પાસના નેતા મનોજ પનારાએ વર્તમાન સરકારને તાનાશાહ ગણાવી હતી. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં તેઓએ કહ્યું, "10 ટકા અનામતની જાહેરાત બાદ અમે આંદોલન પૂર્ણ કરવાની જાહેરાત કરી હતી. પરંતુ છેલ્લા એકાદ મહિનાથી સરકાર ઍક્શન મોડમાં આવી છે." "જે કેસ સાથે અમારે કોઈ લેવાદેવા નથી, જે કેસ ટોળાં સામે થયેલાં છે, તેમાં મારા, હાર્દિકભાઈ, અલ્પેશભાઈ વગેરેનાં નામ ઘૂસાડવામાં આવ્યાં છે. જેથી યુવાનો કેસમાં ફસાતા જાય." તેઓ કહ્યું કે "તમે (ગુજરાત સરકાર) 2017માં અમને સમાજના તમામ આગેવાનો, મીડિયાની સામે વચન આપ્યુ હતું કે રાજદ્રોહ સિવાયના તમામ કેસ પાછા ખેંચીશું. પણ ઊલટાના કેસ વધારી રહ્યા છે. તો સરકાર પર લોકોનો ભરોસો કેટલો? સરકાર જ આપેલું વચન ભૂલી જાય એ બહુ ખરાબ વાત કહેવાય." પનારાએ વધુમાં ઉમેર્યું કે "અમે જેમણે અમારી (પાસ) અને સરકાર વચ્ચે મધ્યસ્થી કરી હતી એ સમાજના આગેવાનોને મળીશું અને સરકાર શું કરવા માગે છે એ જાણીશું." "સરકાર જો કેસ પાછા ખેંચવા ન માગતી હોય તો કહી શકે, જેથી અમે પણ આગળ શું કરવું એ નક્કી કરી શકીએ." 'પાસ' સમયનો હાર્દિક સામેનો કેસ પાટીદારોને અનામત મળે તે માટે હાર્દિક પટેલે ત���. 25 ઑગસ્ટ, 2015ના અમદાવાદના જી.એમ.ડી.સી. ગ્રાઉન્ડ ખાતે રેલી યોજી હતી. જે બાદ અમદાવાદ સહિત રાજ્યભરમાં હિંસા ફાટી નીકળી હતી, જેમાં એક ડઝન કરતાં વધુ પાટીદાર યુવાનોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં તથા ઘણી સરકારી સંપત્તિઓને નુકસાન પહોંચ્યું હતું. હિંસાને પગલે હાર્દિક, દિનેશ બાંભણિયા તથા ચિરાગ પટેલની સામે રાજદ્રોહનો કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો હતો. આ કાર્યક્રમ પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિના નેજા હેઠળ યોજવામાં આવ્યો હતો. આંદોલન સમયે હાર્દિક પટેલે કોઈ પણ રાજકીય પક્ષમાં જોડાવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો, જોકે બાદમાં તેઓ કૉંગ્રેસના તત્કાલીન અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીની હાજરીમાં પાર્ટીમાં જોડાઈ ગયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદના વસ્ત્રાલમાં પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ (પાસ) દ્વારા એક ચિંતિનશિબિરનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં પાસની આગામી રણનીતિ અને કાર્યક્રમો અંગે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. +text: આવાનારા નવેમ્બર મહિનાની 14 અને 15મી તારીખે બોલીવૂડનું આ ફેમસ કપલ લગ્ન કરવા જઈ રહ્યું છે. દીપિકા પાદુકોણે પોતાના ટ્વિટર હેન્ડલ પર તેમનાં લગ્નની જાહેરાત કરી છે. તેણે લગ્નનું કાર્ડ ટ્વીટ કરતાં લખ્યું કે અમને એ વાતની જાણ કરતાં ખૂબ આનંદ થાય છે કે અમારા પરીવારના આશિર્વાદથી અમારાં લગ્ન 14 અને 15 નવેમ્બર 2018ના રોજ થવાં જઈ રહ્યાં છે. લગ્નનું કાર્ડ તેમણે લખ્યું, "આટલાં વર્ષોમાં તમે જે અમને પ્રેમ અને સ્નેહ આપ્યા છે, તેના માટે અમે તમારા આભારી છીએ." "અમારી શરૂ થનારી પ્રેમ, દોસ્તી અને વિશ્વાસની આ ખૂબસૂરત સફર માટે અમે તમારા આશિર્વાદની આશા રાખીએ છીએ." લગભગ છેલ્લા એક મહિનાથી દીપિકા અને રણવીરના લગ્ન અંગે સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચાઓ ચાલી રહી હતી. બંને ક્યાં લગ્ન કરશે? જોકે, આ બંને લોકો ક્યાં લગ્ન કરશે તે અંગે હજી કોઈ જાણકારી મળી નથી. લગ્નના સ્થળ અંગે બંનેમાંથી કોઈએ કશી જાણકારી આપી નથી. ફિલ્મ જગતના સમાચાર આપતી વેબસાઇટ ફિલ્મફેરે પોતાના એક અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે બંને લોકો પોતાના લગ્નની સેરેમની ખૂબ જ ખાનગી રાખશે. જેમાં બહુ ઓછાં લોકો લોકો હશે. વેબસાઇટના અહેવાલ મુજબ બંનેના લગ્ન ઇટાલીમાં આવેલા લેક કોમ્બોમાં થઈ શકે છે. જ્યાં ભારતીય મીડિયાથી દૂર રહી શકાય. લગ્ન સમયે લગભગ માત્ર 200 મહેમાનો જ હાજર રહે તેવી પણ સંભાવના આ અહેવાલમાં વ્યક્ત કરાઈ છે. બંને વચ્ચે શરૂ થયેલી પ્રેમકહાણી કથિત રીતે બંનેની પ્રેમકહાણી 2012માં સંજયલીલા ભણસાલીની ફિલ્મ 'ગોલિંયો કી રાસલીલા રામલીલા'ના સેટ પરથી શરૂ થઈ હતી. આ કપલે 'ગોલિંયો કી રાસલીલા રામલીલા' ઉપરાંત 'બાજીરાવ મસ્તાની' અને 'પદ્માવત' જેવી સફળ ફિલ્મોમાં એકસાથે કામ કર્યું છે. આ ત્રણેય ફિલ્મ સંજયલીલા ભણસાલીની હતી. હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ અનુસાર તેમનાં લગ્નની ચર્ચા ત્યારે શરૂ થઈ હતી જ્યારે બંને એકસાથે ઇટાલીમાં જોવા મળ્યાં હતાં. એવું માનવામાં આવતું હતું કે બંને લોકો પોતાનાં લગ્નનું સ્થળ નક્કી કરવા માટે ઇટાલી ગયાં હોવાં જોઈએ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઘણા દિવસોથી ચાલી રહેલી ચર્ચાને વિરામ આપતાં દીપિકા પાદુકોણ અને રણવીર સિંઘે પોતાનાં લગ્નની તારીખ જાહેર કરી દીધી છે. +text: કૉંગ્રેસે ટંકારાની બેઠક ઉપરથી વર્તમાન ધારાસભ્ય લલિત કગથરાને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા. પરંપરાગત રીતે આ બેઠક ભાજપનો ગઢ રહી છે. ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી આ બેઠક ઉપરથી પ્રતિનિધિ હોવાને કારણે તેમના માટે આ બેઠક પ્રતિષ્ઠાનો જંગ છે. કૉંગ્રેસે કગથરા સહિત કુલ આઠ વર્તમાન ધારાસભ્યોને લોકસભાની ચૂંટણી માટે ટિકિટ આપી હતી. કેશુભાઈ પટેલ તથા હાલમાં કર્ણાટકના રાજ્યપાલ વજુભાઈ વાળાએ રાજકોટમાં ભાજપના ગઢ સ્થાપિત કર્યો. 2009ની ચૂંટણીને બાદ કરતા છેલ્લા લગભગ અઢી દાયકાથી રાજકોટની બેઠક ઉપર ભાજપનું પ્રભુત્વ રહ્યું છે. 2009માં ભાજપ પાસેથી આ બેઠક ઝૂંટવનારા કુંવરજીભાઈ બાવળિયા હવે ભાજપમાં છે અને રાજ્ય સરકારમાં કૅબિનેટ કક્ષાના મંત્રી છે. 2014માં વડા પ્રધાન મોદીની સાથે કુંડારિયાએ મંત્રી તરીકે શપથ લીધા, બાદમાં 2016માં મોદીએ પ્રધાનમંડળનું પુનર્ગઠન કર્યું ત્યારે તેમને પડતા મૂકવામાં આવ્યા હતા. ટંકારા, વાંકાનેર, રાજકોટ પૂર્વ, રાજકોટ પશ્ચિમ, રાજકોટ દક્ષિણ, રાજકોટ ગ્રામીણ (SC) અને જસદણ વિધાનસભા બેઠકો તેના હેઠળ આવે છે. રાજકોટની બેઠક આંકડામાં રાજકોટમાં 63.15% મતદાન નોંધાયું હતું. 658928 પુરુષ, 530781 તથા અન્ય બે એ મતાધિકારનો ઉપયોક કર્યો કુલ 1189711લોકોએ મતદાન કર્યું 979670 પુરુષ, 904178 મહિલા, 18 અન્ય સહિત કુલ 1883866 મતદાતા 2014માં 63.89 ટકા મતદાન તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સૌરાષ્ટ્રનું મુખ્ય કેન્દ્ર ગણાતી રાજકોટની બેઠક ઉપર ભાજપ અને કૉંગ્રેસ વચ્ચે મુખ્ય મુકાબલો છે. ભાજપે પૂર્વ કેન્દ્રીય પ્રધાન મોહનભાઈ કુંડારિયાને ફરી એક વખત ટિકિટ આપી છે. +text: મળી આવેલ ખાલી જગ્યા આ મોટી ગૅલરીની બરોબર ઉપર જ છે અને તેના પરિમાણ પણ સમાન છે આ ખાલી જગ્યાનું અસ્તિત્વ કેમ છે અથવા ખરેખર તેનું કોઈ મહત્વ છે કે કેમ તેની કોઈ જાણકારી નથી. કેમ કે, આ મોટી ખાલી જગ્યા સુધી પહોંચી શકાય એવું નથી. પ્રખ્યાત પિરામિડ પર બે વર્ષના અભ્યાસ બાદ જાપાનીઝ અને ફ્રેન્ચ વૈજ્ઞાનિકોએ આ ખાલી જગ્યા અંગેની જાહેરાત કરી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે આ માટે તેઓ મ્યુઓગ્રાફી નામની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. તે પથ્થરોના મોટા માળખાની અંદરની ઘનતામાં થતા ફેરફાર ચકાસી શકે છે. ખુફુનો પિરામિડ ઇજિપ્તનો સૌથી ઊંચો પિરમિડ છે ધ ગ્રેટ પિરામિડ અથવા ખુફુનો પિરામિડ ઈ.સ પૂર્વે 2509 અને 2483 વચ્ચે ઇજિપ્તના રાજા ખુફુના શાસન દરમિયાન બાંધવામાં આવ્યો હતો. 140 મીટરની ઊંચાઈ ધરાવતો આ પિરામિડ ઇજિપ્તનો સૌથી ઊંચો પિરામિડ છે. તે કૈરોની સીમા પાસે ગીઝા ખાતે આવેલો છે. ખુફુના પિરામિડમાં ત્રણ મોટા ચેમ્બરો છે અને રસ્તાઓની શ્રેણી છે. જેમાં 47 મીટર લાંબી અને આઠ મીટર ઊંચી મોટી ગૅલરી છે. નવી મળી આવેલ જગ્યા આ ગૅલરીની બરોબર ઉપર જ છે અને તેના પરિમાણ પણ તેના જેવા છે. ધ સ્કેનપિરામિડ્સની ટીમે આ નવી શોધ કરી પેરિસની એચઆઈપી ઇન્સ્ટિટ્યૂટના મેહદી તયૌબીએ જણાવ્યું, "અમને નથી ખબર કે આ ખાલી જગ્યા આડી છે કે ઢળેલી છે, અમને એ પણ નથી ખબર કે તે એક જ માળખાથી બનેલી છે કે સળંગ એકથી વધારે માળખાથી બનેલી છે." "પણ એક પોલાણવાળી જગ્યા છે તેની અમને સોટ ખાતરી છે. વળી, અત્યાર સુધી કોઈ પણ થિયરીમાં આ મામલે ઉલ્લેખ નહોતો કે ના આવું કોઈ અનુમાન હતું." ધ સ્કેનપિરામિડ્સની ટીમે આ ખાલી જગ્યાને એક ચેમ્બર તરીકે ગણવામાં નહીં આવે તેની ખાસ કાળજી રાખી છે. ખુફુમાં કેટલાક ખંડ છે. નિષ્ણાતોના મતે આ ખંડ એટલા માટે બનાવાયેલા છે, કેમ કે પથ્થરોના ભારને હળવો કરતી વેળા માળખું તૂટી ન પડે. ઉપરના ભાગે રાજાના ચેમ્બર પર આવા પાંચ ખંડ છે. સ્કેનપિરામિડ્સની શોધની સમીક્ષા કરનારી પેનલમાં જાણીતા અમેરિકન આર્કિયૉલૉજિસ્ટ માર્ક લેહનેર પણ સામેલ સ્કેનપિરામિડ્સના કાયર્ની સમીક્ષા કરનારી પેનલમાં જાણીતા અમેરિકી આર્કિયૉલૉજિસ્ટ માર્ક લેહનેર પણ છે. તેમના જણાવ્યા અનુસાર મ્યુઓન સાયન્સ છે પણ આ શોધનું કોઈ મહત્ત્વ છે કે કેમ તે વિષે તેમને ખાતરી નથી. બીબીસીના સાયન્સ ઇન ઍક્શન પ્રોગ્રામને તેમણે જણાવ્યું કે, "તે એક પ્રકા��ની એવી જગ્યા પણ હોઈ શકે જે પિરામિડના વજનથી મોટી ગૅલરીની છતને રક્ષણ આપવા માટે ખાલી છોડી દેવામાં આવી હોય." "હાલ તે માત્ર એક તફાવત છે અને અનિયમિત બાબત છે. 19મી સદીની શરૂઆતમાં જેમ બ્રિટિશ ઇજિપ્ટોલૉજિસ્ટ હોવર્ડ વીઝે ગનપાઉડરથી આ પિરામિડમાં ધડાકા કરીને રસ્તો બનાવ્યો હતો, તેવું અમે હાલના સમયમાં ન કરી શકીએ. એટલે જ અમારે આ મુદ્દે વધુ ધ્યાન રાખીને કામ કરવાનું છે ." મ્યુઓગ્રાફી જ્વાળામુખી અને હિમશીખરોની અંદર શું છે તેની તપાસ કરવા માટે પણ ઉપયોગી ટીમના એક આગેવાન કૈરો યુનિવર્સિટીના હેની હેલલ માને છે કે માત્ર દબાણને મુક્ત કરવા માટે આ ખાલી જગ્યા ઘણી મોટી છે પરંતુ નિષ્ણાતો આ મામલે ચર્ચા કરશે. "અમે જે કરી રહ્યા છે તે પિરામિડોના અંદરના માળખાંને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે અને સમજી રહ્યા છે કે આ પિરામિડોને કઈ રીતે બાંધવામાં આવ્યા છે." "પ્રખ્યાત ઇજિપ્ટોલૉજિસ્ટ, આર્કિયૉલૉજિસ્ટ, આર્કિટેક્ટની કલ્પનાઓ છે અને અમે તેમને ડૅટા આપી રહ્યા છે. આમ હવે તે અમને કહી શકે છે કે આવું કંઈક છે કે જેની તેમને કલ્પના કે અપેક્ષા હતી." મ્યુઓગ્રાફીથી મળેલા અચોક્કસ ડૅટાથી ઘણી અનિશ્ચિતતા ઘટી છે. આ ટેક્નોલૉજી છેલ્લા 50 વર્ષોમાં વિકસાવામાં આવી છે. તે જ્વાળામુખી અને હિમશિખર જેવા માળખાઓની અંદર શું છે તેની તપાસ કરવા માટે ઉપયોગી છે. બંધ થઈ ગયેલા ફુકુશીમા પરમાણુ પ્લાન્ટની તપાસ માટે પણ તેનો જ ઉપયોગ થયો હતો. સ્કેનપિરમિડ્સની ટીમે શોધ માટે ત્રણ જુદીજુદી મ્યુઓન ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કર્યો મ્યુઓગ્રાફી અવકાશમાંથી પૃથ્વીની સપાટી પર વરસાદ રૂપે આવતા ઊંચી ઊર્જા ધરાવતા કણોનો ઉપયોગ કરે છે. જ્યારે વેગ સાથે કિરણો હવામાં કણો સાથે અથડાય છે ત્યારે તે તેના જેવા કણોની શ્રૃખંલા સર્જે છે અને તેમાં મ્યુઓન પણ સામેલ હોય છે. આ કણો પ્રકાશના કિરણોની ઝડપની નજીકની ઝડપ ધરાવે છે અને તે દ્રવ્ય સાથે ઓછી પ્રતિક્રિયા કરે છે. આથી જ્યારે તે સપાટી પર પહોંચે છે, ત્યારે ખૂબ જ દબાણથી પથ્થરના માળખામાં પ્રવેશે છે. પરંતુ કેટલાક કણો પથ્થરોમાંના ખનિજ દ્રવ્યના અણુમાં શોષાય છે અને દિશા પણ બદલે છે. જે સ્થળે શોધ કરવી હોય ત્યાં મ્યુઓન ડિટેક્ટર્સ મૂકવામાં આવે તો માળખાંની ઘનતાની અનિયમિત તસવીર મેળવી શકાય છે. મ્યુઓન ડિટેક્ટર્સ મૂકીને માળખાંની ઘનતાની અનિયમિત તસવીર મેળવી શકાય છે સ્કેનપિરામિડ્સની ટીમે શોધ માટે ત્રણ જુદીજુદી મ્યુઓન ટેક્નોલૉજીનો ઉપયોગ કર્યો હતો અને તે તમામમાં આ પોલાણવાળી જગ્યાનું કદ અને તે કયા સ્થાન પર છે તે બાબતે સર્વસંમતિ રહી. પેરિસની યુનિવર્સિટીના સેબેસ્ટિયન પ્રોક્યુરરનું કહેવું છે કે મ્યુઓગ્રાફી ફક્ત મોટા માળખાની શોધ માટે છે અને આ શોધમાં પિરામિડની અંદરનું પોલાણ સામાન્ય પોલાણ નથી દર્શાવતી. "મ્યુઓનથી તમે સંકલિત ઘનતા માપી શકો. આથી જો બધે જ પોલાણ કે બાકોરું હોય તો સંકલિત ઘનતા સરખી જ રહેશે કેમકે બધું સરેરાશ રહેશે. પણ જો વધુ મ્યુઓન જોવા મળે તો મોટું બાકોરું હોઈ શકે છે. તમને સ્વિસના ચીઝમાં આવું જોવા નહીં મળે." હવે સવાલ એ છે કે આ પોલાણવાળી જગ્યાની વધુ તપાસ કઈ રીતે કરી શકાય. ફ્રેન્ચ નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર કમ્પ્યૂટર એન્ડ એપ્લાઇડ મૅથેમૅટિક્સના જીન-બેપ્ટિસ્ટેએ જણાવ્યું કે, "ટીમ પાસે આઇડિયા હતો કે તે તપાસ કઈ રીતે કરી શકાય, પરંતુ તેના માટે ઇજિપ્તના સત્તાધિકારીઓએ તેને પહેલા મંજૂર કરવી પડે." તેમણે કહ્યું, " અમારો કૉનસેપ્ટ આવા સ્મારકોમાં નાનું કાણું પાડીને તપાસ કરવાનો છે. તેમાં 3 સેન્ટિમીટરનો રોબૉટ ઉતારવાનું લક્ષ્ય છે. અમે ખાસ કરીને ઊડી શકે તેવા રોબૉટ પર કામ કરી રહ્યા છીએ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇજિપ્તમાં ખુફુ કે ચીઓપ્સ તરીકે વિખ્યાત પિરામિડમાં એક પોલાણ વાળી મોટી ખાલી જગ્યા (બાકોરું) મળી આવતાં પિરામિડના રહસ્યો વધુ વ્યાપક બન્યાં છે. +text: આ બે વાવાઝોડાં પૈકી એક ગુજરાતના દરિયાકાંઠે ત્રાટકે એવી શક્યતાઓ પ્રબળ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે વર્ષ 2020નું આ પ્રથમ વાવાઝોડું છે કે જે ગુજરાતની નજીક છે. આ અગાઉ વર્ષ 2019માં ઉપરાછાપરી વાવાઝોડાં આવ્યાં હતાં. હવામાન વિભાગના અધિકારીઓ કહે છે કે સામાન્ય રીતે અરબ સાગરમાં બહુ ઓછાં વાવાઝોડાં સર્જાતાં હોય છે. ત્યારે સવાલ એ થાય છે કે અરબ સાગરમાં એક બાદ એક સર્જાઈ રહેલાં વાવાઝોડાં પાછળનું કારણ શું છે? 'મહા' વાવાઝોડું ગુજરાતને કેટલી અસર કરશે મહા વાવાઝોડું આવ્યું એ વખતે એટલે કે વર્ષ 2019માં બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં 'સ્કાયમૅટ વેધર સર્વિસ'ના ઉપાધ્યક્ષ અને હવામાનશાસ્ત્રી મહેશ પાલાવતે કહ્યું હતું કે આ વર્ષે અરબ સાગરમાં ચાર વાવાઝોડાં સક્રિય થયાં. "પશ્ચિમ બંગાળમાં બે વાવાઝોડાં આવ્યાં છે. પણ અરબ સાગરમાં આ (મહા) ચોથું વાવાઝોડું છે." "અરબ સાગરમાં સામાન્ય રીતે બહુ ઓછાં વાવાઝોડાં સર્જાતાં હોય છે. હવાનું દબાણ સર્જ���તા અરબ સાગરમાં સર્જાયેલાં આ વાવાઝોડાં પ્રચંડ છે. ભૂતકાળમાં આવેલાં વાવાઝોડાં અંગે વાત કરતાં મહેશ પાલાવત કહે છે કે અગાઉ 'વાયુ', 'હિક્કા', 'ક્યાર' અને હવે 'મહા' વાવાઝોડું સક્રિય થયાં છે. આ વાવાઝોડાં સામાન્ય રીતે ઉત્તરમાં ઓમાન તરફ ફંટાતાં હોય છે. શું ક્લાઇમેટ ચેન્જને કારણે વાવાઝોડાં આવે છે? ક્લાઇમેટ ચેન્જ પણ આ વાવાઝોડાનું એક કારણ હોવાનું જણાવતાં તેઓ કહે છે કે સામાન્ય રીતે એક જ વર્ષમાં ચાર વાવાઝોડાં આવે એવું ભૂતકાળમાં બન્યું નથી. આથી આ વાવાઝોડું એક કારણે ગ્લોબલ વૉર્મિંગ પણ હોઈ શકે છે. તો અમદાવાદના હવામાન વિભાગના ડિરેક્ટર જયંતા સરકાર પણ ક્લાઇમેટ ચેન્જની વાતને સમર્થન આપી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે સામાન્ય રીતે અરબ સાગરમાં બહુ ઓછાં વાવાઝોડાં સર્જાતાં હોય છે. પણ આ વર્ષે આવેલાં વાવાઝોડાંનું એક કારણ ક્લાઇમેન્ટ ચેન્જ પણ ગણી શકાય છે. 'ડાઉન ટુ અર્થ' માં જાહેર સ્વાસ્થ્ય અને પર્યાવરણની સમસ્યા પર લખતાં નેહા યાદવ એક લેખમાં લખે છે, "બંગાળની ખાડી કરતાં અરબ સાગરમાં વધારે વાવાઝોડાં સર્જાતાં નથી. અરબ સાગરના ઠંડા પ્રવાહમાં 50 ટકા વાવાઝોડાં ટકી શકતાં નથી. દરિયાની ઠંડી જળસપાટી વાવાઝોડાની સર્જન માટે અનુકૂળ નથી હોતી." "જોકે, વાવાઝોડાની સર્જનપક્રિયામાં ફેરફાર નોંધાયા છે અને ગત વર્ષોના જળવાયુ સંબંધિત ડેટા જણાવે છે કે અરબ સાગરમાં છાશવારે ઉષ્ણકટિબંધીય વાવાઝોડાં સર્જાવાં લાગ્યાં છે. છેલ્લાં 15 વર્ષ (વર્ષ 1998થી વર્ષ 2013)માં અરબ સાગરમાં પાંચ ભયાનક વાવાઝોડાં સર્જાયાં હતાં." "હિંદમહાસાગરના તાપમાન અંગેનો અભ્યાસ જણાવે છે કે મહાસાગર ગરમ થઈ રહ્યો છે, ખાસ કરીને અરબ સાગરનું તાપમાન ખૂબ ઝડપથી વધી રહ્યું છે." "અરબ સાગર ક્લાઇમેટ ચેન્જને ઝડપથી પ્રતિભાવ આપી રહ્યો છે અને વધુને વધુ વાવાઝોડાં ઉત્પન્ન કરી રહ્યો છે. તેને લીધે વરસાદમાં પણ ભારે વધારો થઈ ગયો છે." ધરતીનું વધી રહેલું તાપમાન ન્યૂયૉર્કમાં જળવાયુ પરિવર્તન પરના સંયુક્ત રાષ્ટ્રના શિખર સંમેલન અગાઉ વૈજ્ઞાનિકોએ ચેતવણી આપી હતી કે ધરતીનું તાપમાન ઘટવાની જગ્યાએ ઝડપથી વધી રહ્યું છે. વિશ્વ હવામાન વિજ્ઞાન સંગઠન (ડબલ્યુએમઓ)ના એક રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ગત પાંચ વર્ષમાં 2014થી 2019 વચ્ચે રેકૉર્ડ ગરમી રહી છે. આ સમયમાં કાર્બનડાઇ ઑક્સાઇડના ઉત્સર્જનમાં ઘણો વધારો થવાને કારણે દરિયાના જળસ્તરમાં વધારો થયો છે. વાવાઝોડાં અને તબાહી 'તિતલી' વાવાઝોડની અસર 2019માં અરબ સાગરમાં 'મહા', 'વાયુ', 'હિક્કા', 'ક્યાર' જેવાં વાવાઝોડાં સર્જાઈ ચૂક્યાં છે. આ બાદ હવે 2020માં પણ વાવાઝોડું સર્જાઈ રહ્યું છે, જે ગુજરાત તરફ આગળ વધશે. અગાઉનાં વર્ષોની વાત કરીએ તો વર્ષ 2013માં 'ફેલિન' નામના વાવાઝોડાએ ઓડિશામાં તારાજી સર્જી હતી અને તે 1999 બાદ આવેલું સૌથી ભયાનક તોફાન હતું. વર્ષ 2017માં 'ઓખી' વાવાઝોડાને લીધે 200 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં અને હજારો લોકો બેઘર બન્યા હતા. ઑક્ટોબર 2018માં 'તિતલી' નામના વાવાઝોડાના કારણે ઓડિશામાં હજારો લોકોએ સ્થળાંતર કરવુ પડ્યું હતું. 'ડાઉન ટુ અર્થ'ના અહેવાલ પ્રમાણે છેલ્લી સદીમાં ભારતીય ઉપમહાદ્વીપમાં 1,035 જેટલાં વાવાઝોડાં આવ્યાં છે. જેમાં અડધાથી વધારે પૂર્વ તટ તરફ ટકરાયાં છે. આ વાવાઝોડાંમાંથી 263 નાનાં-મોટાં વાવાઝોડાં ઓડિશાના દરિયાકિનારે ટકરાયાં છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના માથે વાવાઝોડાનું સંકટ તોળાઈ રહ્યું છે. હવામાન વિભાગ પ્રમાણે અરબ સાગરમાં બે વાવાઝોડાં સર્જાઈ રહ્યાં છે. +text: કાજલ કહે છે, "અમે હંમેશા ભાજપને જ જોયો છે. નાનપણથી જ અમે ભાજપને જ ઓળખીએ છીએ. બધા એમને જ વોટ આપે છે, કોંગ્રેસને કોઈ ઓળખતું નથી." કાજલનું તેબલી-કાઠવાડા ગામ બહું અંતરિયાળ નથી. અમદાવાદ જિલ્લામાં જ છે અને શહેરથી માત્ર 20 કિમી દૂર. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે પરંતુ ગામમાં એક પણ શૌચાલય નથી. પાકા રોડ કે પાકા મકાન નથી અને 100માંથી 80 ઘરોમાં વીજળીનું કનેક્શન પણ નથી. આમ છતાં ગામના લોકો કહે છે કે તેમણે હંમેશા ભાજપને જ વોટ આપ્યો છે. ભાજપના શાસન કાળમાં જ જન્મ થયો 1995થી ગુજરાતમાં ભાજપે જ સરકાર બનાવી છે. આ 22 વર્ષોમાં 13 વર્ષ નરેન્દ્ર મોદી રાજ્યના મુખ્યમંત્રી રહ્યા છે. કાજલની જ ઉંમરના વિષ્ણુ પણ ભાજપના શાસન કાળમાં ગુજરાતમાં જ મોટા થયા. એમણે પણ એક જ સરકાર જોઈ છે. તેમને પણ કોંગ્રેસ કે એમના નેતાઓ વિશે વધારે સમજ નથી. ઘરમાં પૈસાની તંગી અને ગામની સ્કૂલ દૂર હોવાથી કાજલ અને વિષ્ણુ બંને આઠમાં ધોરણ સુધી જ ભણ્યા છે. વિષ્ણુ મજૂરી કામ કરે છે અને કાજલ સિલાઈ શીખીને પગભર થવા માંગે છે. આ વર્ષે પહેલીવાર વોટ કરશે કાજલ ઇચ્છે છે કે એના ગામમાં વિકાસ થાય. વીજળી આવે અને શૌચાલય બને જેથી તેમને ખુલ્લામાં જાજરૂ ના જવું પડે. એ માને છે કે એમની આ મુશ્કેલીઓથી સરકારને કોઈ લેવા દેવા નથી. તે કહે છે, "મોદીજી ક્યારેય અહીં નહીં આવે. એ તો ઉપરથી જ ���ડી જાય છે. નીચે આવે ત્યારે તો અમને જોઈ શકશે." પરંતુ સાથે એમ પણ કહે છે કે બીજો કોઈ વિકલ્પ નથી. એ જ્યારે એની માસીના ઘરે જાય છે ત્યારે તેણે નરેન્દ્ર મોદીનાં ભાષણ સાંભળ્યા છે. 'મન કી બાત' કાર્યક્રમ પણ સાંભળ્યો છે. એમના માટે એ જ જાણીતા નેતા છે. રામ મંદિરનો મુદ્દો અમદાવાદના નરોડા પાટિયા વિસ્તારમાં જાણીતા નેતા હોવા કરતા બીજું પણ એક કારણ છે જે લોકોને ભાજપ સાથે જોડે છે. કેટલાક યુવકો સાથે મુલાકાત થઈ તો અંદરની વાતો પણ છતી થઈ. સુભાષ ગઢવી સરકારી નોકરી માટે પરીક્ષા આપી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે, "તમે જ કહો જો કોઈ તમને કહે કે રામ મંદિર બનાવડાવીશું તો એને વોટ નહીં આપું ?" એમનું કહેવું છે કે મુસલમાનોના વિસ્તારમાં પસાર થઈએ તો સંભાળીને નિકળવું પડે છે. 2002ને ભલે 15 વર્ષ થઈ ગયાં હોય પણ ઝઘડો ગમે ત્યારે થઈ શકે છે અને સુરક્ષાનો મુદ્દો રાજનીતિમાં મુખ્ય છે. પરંતુ જ્યારે હું પૂછું છું કે સુરક્ષિત ગુજરાતમાં વિતાવેલી અત્યાર સુધીની જિંદગી સારી છે? તો બધા એક સાથે ના કહી દે છે. બેરોજગારી મોટી સમસ્યા રોજગારની અછત એમની સૌથી મોટી મુશ્કેલી છે. લોકો કહે છે કે સરકાર 'એમઓયૂ' પર સહી તો કરે છે, પણ ખરેખર કંપનીઓ અને ઉદ્યોગો અમારા સુધી આવતા નથી. અમને કામ મળતું નથી. જો કંપનીઓ આવે પણ છે, તો કામ અમારા યુવકોને નથી મળતું. સરકારી નોકરીઓ સ્વપ્ન સમાન છે. ધર્મરાજ જાડેજા બી.કોમ. ભણી રહ્યા છે. તેમણે વીસ વર્ષની તેમની ઉંમરમાં કચ્છનાં ગામડાંનું અને શહેરનું એમ બંને પ્રકારનું જીવન જોયું છે. ગામમાં પવન ચક્કી લગાડવા માટે એમની જૂની જમીન પર સંપાદન થઈ ગયું. પછી ત્યાં ઉદ્યોગ વિકસાવવામાં આવ્યો પણ બે જ વર્ષમાં બંધ થઈ ગયો. ત્યાનાં યુવકોને રોજગાર ના મળ્યો. પાણીની નહેર અને નળ લગાડવાનું કામ પણ પુરુ ના થયું. એમના ગામમાં અઠવાડિયામાં એક જ વાર પાણી આવે છે. આ બધું હોવા છતાં નિચોડ તો એ જ છે. સિક્કાની બંને બાજુ થોડી અટપટી છે. એક તરફ સરકારથી નારાજી અને બીજી તરફ સત્તાધીશ પાર્ટી જાણીતી અને તેના પર સુરક્ષાનો ભરોસો. દલિતોની સ્થિતિ એવીને એવી ધર્મરાજ કહે છે કે, "મોદીજીએ મન કી બાત કાર્યક્રમમાં કહ્યું હતું કે વગર ઇંટર્વ્યૂએ નોકરી મળશે. પરંતુ અહીં તો ત્રણ-ત્રણ ઇન્ટરવ્યૂ પછી પણ નોકરી નથી મળતી. પણ શું થાય..." અમદાવાદની જ એક દલિત વસતીમાં રહેતા જિગ્નેશ ચંદ્રપાલ અને તેમના મિત્ર કહે છે કે એમના સમુદાયના ગરીબ લોકોનો વિકાસ નથી થયો. એમનું કહેવું છે કે ભાજપ શાસ���ત ગુજરાતમાં દલિતોની સ્થિતિ એવી જ છે, જેવી બીજા રાજ્યોનાં દલીતોની છે. જિગ્નેશ કહે છે, "ભાજપ અમને હિંદુનો દરજ્જો ત્યારે આપે છે જ્યારે ચૂંટણી નજીક હોય છે. બાકીનો સમય અમે દલિત જ હોઈએ છીએ. સ્કૂલ કૉલેજમાં દાખલો પણ મુશ્કેલીથી મળે છે. " અમે અત્યારે શાળાની પરસાળમાં બેસીને વાત કરી રહ્યા છીએ. સ્કૂલ સુધી આવતો રસ્તો કાચો છે અને વીજળી પણ નથી. વર્ગોના ઓરડાની હાલત ખરાબ છે. અહીંના લોકોની ફરિયાદ છે કે શિક્ષકો ક્યારેક જ આવે છે અને ક્યારેક જ ભણાવે છે. પણ એને મતલબ એ નથી કે લોકો સરકાર બદલવા માંગે છે. રાજનીતિમાં વિશ્વાસ ઓછો છે. બધી પાર્ટીઓ એક જેવી જ હોય છે તેવું માને છે. તેમનામાં આ નિરાશા છે. ગોધરાની મુલાકાત અમદાવાદથી ત્રણ કલાક દૂર ગોધરામાં રહેતા 21 વર્ષના ખંડવાતિક સુહૈલે એંજિનિયરિંગનું ભણતર પૂરું કરી દીધું છે અને નોકરી શોધી રહ્યા છે. ગોધરા શહેર સુધી આવતો રોડ તો પાકો બનાવેલો છે, પરંતુ અંદરના રોડ તૂટેલી ફૂટેલી હાલતમાં છે. એમનો વિસ્તાર પણ અમદાવાદની દલિત વસ્તી જેવો લાગે છે. બેરોજગારી અહીંની પણ મોટી સમસ્યા છે. પાસે ઊભેલા મિત્ર ગોરા સુહેલના કહેવા પ્રમાણે ગોધરામાં એંજિનિયરિંગ ભણેલા ત્રણમાંથી બે યુવાનો રોજગાર વગરના છે. આ વિસ્તારમાં કોઈ મોટી ફેક્ટરી પણ નથી. મોટાભાગના યુવાનો નાનો-મોટો વ્યવસાય કરીને ગુજારો કરી લે છે. ગોરાને હવે યુવા નેતા રાહુલ ગાંધીથી આશા છે. તે કહે છે, "આટલા વર્ષો એક પાર્ટીથી આશા રાખી હતી પણ કંઈ ના થયું. રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું છે કે રોજગારી અપાવશે, તો એમને પણ મોકો આપવો જોઈએ." અને આ ચુંટણી પછી પણ કોઈ ફર્ક ના પડ્યો તો? તો હસીને કહે છે, "પછી જોઈશું, વિકાસ તો ગાંડો થઈ જ ગયો છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 18 વર્ષની કાજલને જ્યારે હું રાહુલ ગાંધીનો ફોટો બતાવું છું તો એ તેમને હાર્દિક પટેલ તરીકે ઓળખે છે. પછી ગામ લોકો તેને સાચી ઓળખ આપે છે તો એ ચોંકી જાય છે. +text: 18 વર્ષની પીડિતાના ગર્ભમાં ઉછેરી રહેલા ભ્રૂણને 27 અઠવાડિયા પસાર થઈ ચૂક્યાં હતાં અને ડૉક્ટરોના જણાવ્યા અનુસાર, તેને પાડી નાખવામાં માતાનાં જીવનું જોખમ હતું. આ પહેલાં હાઈકોર્ટે એમ પણ કહ્યું હતું કે આવા મુદ્દે ભ્રૂણના હકો અંગે પણ સમીક્ષા કરાવવી જોઈએ. ભારતીય બંધારણની ધારા 21 અનુસાર, જ્યાં સુધી કાયદાનું ઉલ્લંઘન ન થતું હોય, ત્યાં સુધી દરેક વ્યક્તિને સ્વતંત્રતાથી જીવવાનો અધિકાર છે. સવાલ �� છે કે શું ભ્રૂણને વ્યક્તિનો દરજ્જો આપી શકાય? દુનિયાભરમાં આ અંગે એકમત નથી. ઇન્ડિયન પીનલ કોડમાં બે દાયકા પહેલાં સુધી તો ભ્રૂણની કોઈ વ્યાખ્યા જ નહોતી. શું હોય છે ભ્રૂણ? 1994માં જ્યારે ગર્ભમાં ઉછેરી રહેલાં ભ્રૂણની લિંગ તપાસને ગેરકાયદે ઠેરવતો કાયદો પીસીપીએનડીટી (પ્રિ-નેટલ ડાયોગ્નિસ્ટિક ટેક્નિક્સ) લાવવામાં આવ્યો, ત્યારે પ્રથમ વખત ભ્રૂણની વ્યાખ્યા કરવામાં આવી. એક મહિલાના ગર્ભમાં ઉછેરી રહેલા ભ્રૂણને આઠ અઠવાડિયા બાદ એટલે કે 57માં દિવસથી માંડી બાળક પેદા થાય ત્યાં સુધી કાયદાની નજરમાં તેને 'ફીટસ' એટલે કે 'ભ્રૂણ' ગણવામાં આવે છે. છોકરીઓની સરખામણીમાં છોકરાઓને મહત્ત્વ આપવાની માનસિકતાને કારણે ભ્રૂણની લિંગ તપાસ કરાવી ગર્ભપાત કરાવવામાં આવે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય મેડિકલ પત્રિકા 'લૈનસેટ'ની શોધ અનુસાર 1980થી 2010ની વચ્ચે ભારતમાં એક કરોડ કરતાં વધારે ભ્રૂણને પડાવી નાખવામાં આવ્યા, કારણ કે લિંગ તપાસમાં જાણવા મળ્યું હતું કે તે છોકરી હતી. આવી ભ્રૂણ હત્યા રોકવાના હેતુસર લાવવામાં આવેલા પીસીપીએનડીટી કાયદા હેઠળ, લિંગ તપાસ કરાવવા માટે ડૉક્ટર અને પરિવારજનો બધાને ત્રણ વર્ષ સુધીની સજા અને દંડ થઈ શકે છે. કોને છે ભ્રૂણના જીવન પર નિર્ણયનો અધિકાર છોકરી પ્રત્યે અણગમો ઉપરાંત ગર્ભપાતના બીજા પણ કારણો હોઈ શકે છે.,જેમ કે બળાત્કારને કારણે ગર્ભવતી થયેલી મહિલા જ્યારે બાળક પેદા કરવા ના ઇચ્છતી હોય. પણ કેટલાક દાયકા પહેલાં ભારતમાં ગર્ભપાત સંપૂર્ણપણે ગેરકાયદે ગણાતો. માત્ર બાળક પેદા કરવાથી જો મહિલાનાં જીવને જોખમ હોય તો જ તેવા સંજોગોમાં જ એને મંજૂરી આપવામાં આવતી. માટે જ 1971માં ગર્ભપાત માટે એક નવો કાયદો 'ધ મેડિકલ ટરમિનેશન ઑફ પ્રેગ્નેન્સી ઍક્ટ' એટલે કે એમપીટી ઍક્ટ બનાવવામાં આવ્યો અને તેમાં ગર્ભધારણ કર્યાનાં 20 અઠવાડિયાં સુધી ગર્ભપાત કરાવવાની બંધારણીય મંજૂરી આપવામાં આવી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જો બાળક પેદા કરવાથી માતા કે બાળકને શારીરિક કે માનસિક નુકસાન થવાની સંભાવના હોય તો આ મંજૂરી આપવામાં આવી છે. ભ્રૂણનાં જીવન અંગે નિર્ણય કરવામાં માતા અને પિતા પોતાની ઇચ્છા વ્યક્ત તો કરી શકે પણ અંતિમ નિર્ણય તો ડૉક્ટરોનો જ રહે છે. 12 અઠવાડિયા પહેલાં ગર્ભ પડાવવાનો નિર્ણય રજીસ્ટર્ડ ડૉક્ટરો જ કરી શકે છે અને 12થી 20 અઠવાડિયા સુધી વિકસિત થઈ ચૂકેલા ભ્રૂણ અંગે નિર્ણય કરવામાં રજીસ્ટર્ડ ડૉક્ટરની સલાહ જરૂરી બન�� રહે છે. ભ્રૂણ પડાવવાથી થતી સજા જો એમટીપી ઍક્ટની શરતો પૂરી થતી નથી અને એક મહિલા પોતાનો ભ્રૂણ પડાવી દે છે અથવા કોઈ બીજું તેનો ગર્ભપાત કરાવી દે છે તો હજી પણ આ ગુનો છે અને આ માટે તે મહિલાને ત્રણ વર્ષની સજા કે દંડ થઈ શકે છે. ગર્ભવતી મહિલાની જાણ બહાર તેનો ગર્ભપાત કરાવવાથી આજીવન કારાવાસ થઈ થકે છે. ગર્ભપાત કરાવવાની નિયતથી મહિલાની હત્યા કરવી કે કોઈ એવું કામ કરવું કે જેની પાછળનો ઇરાદો ગર્ભમાં કે પછી જન્મ પછી તરત જ બાળકને મારી નાંખવાનો હોય તો તેના માટે 10 વર્ષની સજા થઈ શકે છે. જો એક વ્યક્તિને કારણે ગર્ભવતી મહિલાનું મૃત્યુ થઈ જાય અથવા તેને એટલી ઈજા થાય કે તેના ગર્ભમાં ઉછરી રહેલા ભ્રૂણનું મૃત્યુ થઈ જાય તો તેને 'કલ્પેબલ હોમિસાઈડ' એટલે કે 'બિનઇરાદાપૂર્વકની હત્યા' ગણવામાં આવશે અને તે માટે 10 વર્ષની સજા થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મુંબઈ હાઈકોર્ટે એક બળાત્કાર પીડિતાની ગર્ભપાતની અરજી ફગાવી દીધી છે. +text: વાવાઝોડાને લીધે કેટલાક પૂલોને પણ નકશાન થયું છે મધ્ય અમેરિકાના દેશોમાં ‘સ્ટેટ ઓફ ઈમરજન્સી’ જાહેર કરવામાં આવી છે. અહીં પણ 20થી વધુ લોકો લાપતા છે. વાવાઝોડાને લીધે ભારે વરસાદ વરસતા ભેખડો ધસી પડી અને પૂર આવી જવાથી માર્ગો બંધ થઈ ગયા છે. કેટલાક પુલો અને મકાનોને પણ નુકશાન થયું છે. કોસ્ટા રિકામાં 4 લાખ લોકો પાસે પીવાનું પાણી નથી જ્યારે હજારો લોકો આશ્રય કેન્દ્રોમાં આશ્રય લીધો છે. અત્રે વાવાઝોના કારણે એકદંરે છ લોકોના મોત થયા છે, જ્યારે અન્ય 11 વ્યક્તિ વાવાઝોડુ ઉત્તર અને નીકારાગુઆ પહોચ્યું ત્યારે તેની ઝપેટમાં આવતા મૃત્યું પામ્યા છે. હોન્ડુરસમાં કેટલાક લોકો લાપતા છે દરમિયાન હોન્ડુરસમાં 3નાં મોત થયા છે અને કેટલાક લોકો લાપતા પણ છે. ગુરુવારે કોસ્ટારિકામાં તમામ ટ્રેનો રદ કરી દેવામાં આવી હતી અને સંખ્યાબંધ જેટલી ફ્લાઈટો રદ કરાઈ હતી. સાવધાનીરૂપે કેટલાક પ્રખ્યાત નેશનલ પાર્ક બંધ કરી દેવા પડ્યા છે. નિકારાગુઆમાં વાવાઝોએ ઈમારતો અને અન્ય માંળખાઓને પણ નુકશાન પહોંચાડ્યું છે. અમેરિકાના દક્ષિણી તટે પહોંચતા તે વધુ મજબૂત થવાની આગાહી હવામાનની આગાહી કરનારાઓનું કહેવું છે કે રવિવારે વાવાઝોડું અમેરિકાના દક્ષિણી તટે પહોંચશે ત્યારે તે વધુ મજબૂત થઈને કેટેગરી-1નુ વાવાઝોડું બની જશે. મેક્સિકોના અખાતી વિસ્તારોમાં કાર્યરત ઓઈલ કંપનીઓના જણા���્યા અનુસાર તેઓ જે વિસ્તારોમાં આ વાવાઝોડું ત્રાટકવાની આગાહી છે ત્યાથી તેમના સ્ટાફને સુરક્ષિત જગ્યાએ ખસેડી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ટ્રૉપિકલ(ઉષ્ણકટિબંધીય) વાવાઝોડું 'નૈટ'ને કારણે કોસ્ટારીકા, નીકારાગુઆ અને હોન્ડુરસમાં એકંદરે 20ના મૃત્યું થયા છે. આ વાવાઝોડું હવે એમેરિકા તરફ ફંટાયું છે. +text: ઉલ્લેખનીય છે કે આ જ ઉગ્રવાદી સંગઠને પુલવામા હુમાલની જવાબદારી સ્વીકારી હતી. પાકિસ્તાનની પંજાબ સરકારના પ્રવક્તાએ માહિતી આપી છે કે પંજાબ સરકારે મધ્ય-ઉલ-અસબર અને સરનહ-ઉલ-ઇસ્લામની મસ્જિદની જગ્યાને અંકુશમાં લીધી છે. આ જગ્યા ઉગ્રવાદી સંગઠન 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'ના હેડ-ક્વાર્ટર તરીકે જાણીતી હોવાનું પણ નોંધ્યું છે. મોડી રાત્રે પાકિસ્તાનના માહિતી અને પ્રસારણ પ્રધાન ચૌધરી ફવાદ હુસૈને લખ્યું કે ભારત દ્વારા પ્રચાર કરવામાં આવે છે કે આ મદરેસા 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'નું મુખ્યાલય છે. પંજાબ સરકાર મીડિયાના પ્રતિનિધિઓને ત્યાં લઈ જશે અને દેખાડશે કે આ મદરેસા કેવી રીતે કામ કરે છે. ફવાદે ઉમેર્યું હતું કે પુલવામા હુમલાનાં પગલે આ કાર્યવાહી નથી કરવામાં આવી, પરંતુ નેશનલ ઍક્શન પ્લાન હેઠળ કરવામાં આવી છે. પાકિસ્તાનની પંજાબ સરકાર દ્વારા આ જગ્યાના વહીવટદાર અધિકારી પણ નીમવામાં આવ્યા છે. સ્થાનિક સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલા નિવેદન પ્રમાણે આ મદરેસામાં 70 શિક્ષકો અને 600 વિદ્યાર્થીઓ હતા. આ જગ્યા હવે પંજાબ પોલીસના તાબામાં છે. બીબીસી સંવાદદાતા ઓમર દ્રવિસ નગિયાનાએ જણાવ્યું હતું કે ત્યાંના કર્મચારીઓએ મદરેસાના બંધ થવાની વિગતોને સમર્થન આપ્યું છે અને મદરેસા બહાર પંજાબ પોલીસના કર્મચારીઓ તહેનાત છે. જોકે આ અંગે પાકિસ્તાનની પંજાબ સરકારના પ્રવક્તાનું કહેવું છે કે આ નિર્ણય વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાન દ્વારા નેશનલ સિક્યૉરિટી કમિટીની બેઠકમાં લેવામાં આવ્યો હતો. જૈશના પ્રમુખ મૌલાના મસુદ અઝરની ધરપકડ બાદ 1999ની 24મી ડિસેમ્બરે 180 પ્રવાસીઓ ધરાવતા ભારતીય વિમાનના અપહરણથી આની શરૂઆત થઈ હતી. મૌલાના મસુદ અઝહરને ભારતીય અધિકારીઓએ વર્ષ 1994માં કાશ્મીરમાં સક્રિય ઉગ્રવાદી સંગઠન 'હરકત-ઉલ-મુજાહિદીન'ના સભ્ય હોવાના આરોપમાં શ્રીનગરમાંથી ધરપકડ કરાઈ હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કઈ રીતે મુકાયો હતો જૈશનો પાયો? અપહરણકર્તાઓ વિમાનને કંદહાર લઈ ગયા અને ભારતીય જેલોમાં બંધ મૌલાના મસુદ ��ઝહર, મુશ્તાક ઝરગર અને શેખ અહમદ ઉમર સઇદ જેવા ઉગ્રવાદી નેતાઓની મુક્તિની માગ કરી હતી. છ દિવસ બાદ 31 ડિસેમ્બરે અપહરણકર્તાઓની શરતોને સ્વીકારતા ભારત સરકારે ઉગ્રવાદી નેતાઓને મુક્ત કર્યા અને બદલામાં કંદહાર ઍરપૉર્ટ પર અપહરણ કરીને રખાયેલા વિમાનને બંધક સહિત મુક્ત કરાવ્યું. એ ઘટના બાદમાં મૌલાના મસુદ અઝહરે ફેબ્રુઆરી 2000માં જૈશ-એ-મોહમ્મદનો પાયો નાખ્યો અને ભારતમાં કેટલાય ઉગ્રવાદી હુમલાનો અંજામ આપ્યો. એ વખતે અસ્તિત્વ ધરાવતા 'હરકત-ઉલ-મુજાહિદીન' અને 'હરકત-ઉલ-અંસાર'ના કેટલાય ઉગ્રવાદીઓ 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'માં સામેલ થયા. ખુદ મૌલાના મસુદ અઝહરે 'હરકત-ઉલ-અંસાર'માં મહાસચિવ પદની જવાબદારી પણ નિભાવી છે અને 'હરકત-ઉલ-મુજાહિદીન' સાથે પણ સંપર્ક રહી ચૂક્યા છે. પઠાણકોટ, ઉરીથી લઈને પુલવામામાં હુમલા સ્થાપનાના બે મહિનાની અંદર જ 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ' શ્રીનગરના બદામી બાગમાં આવેલા ભારતીય સૈન્યના સ્થાનિક વડા મથક પર કરાયેલા આત્મઘાતી હુમલાની જવાબદારી લીધી. ફરી પાછું આ સંગઠન ચર્ચામાં આવ્યું અને 28 જૂન વર્ષ 2000માં જમ્મુ અને કાશ્મીરના સચિવાલયની ઇમારત પર કરાયેલા હુમલાની જવાબદારી લીધી. બિલકુલ આ જ રીતે 24 સપ્ટેમ્બર 2001ના રોજ એક યુવકે વિસ્ફોટક પદાર્થોથી ભરેલી કારને શ્રીનગરના વિધાનસભા ભવન સાથે અથડાવી દીધી. આ દરમિયાન જ અન્ય કેટલાક ઉગ્રવાદી વિધાનસભાની જૂની ઇમારતમાં પાછળથી ઘૂસી ગયા અને ત્યાં આગ લગાડી દીધી. આ ઘટનામાં 38 લોકો માર્યા ગયા. હુમલા બાદ તુરંત જ 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'એ આની જવાબદારી સ્વીકારી પણ આગામી દિવસે જ ઇનકાર કરી દીધો. 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'ને 13 ડિસેમ્બરે ભારતીય સંસદ પર થયેલા હુમલા અને જાન્યુઆરી 2016માં પંજાબના પઠાણકોટ ખાતે વાયુ સેનાના મથક પર હુમલા માટે જવાબદાર માનવામાં આવે છે. પઠાણકોટ પહેલાં પણ ભારતમાં થયેલા કેટલાય હુમલાઓ માટે 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'ને જવાબદાર ગણાવાયું. જેમાં સૌથી મોટો હુમલો વર્ષ 2008માં મુંબઈમાં કરાયો હતો. 'ઉગ્રવાદી' સંગઠનોની સૂચીમાં સામેલ 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'ને ભારત, બ્રિટન, અમેરિકા અને સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ 'ઉગ્રવાદી' સંગઠનોની યાદીમાં મૂક્યું છે. અમેરિકાના દબાણમાં આવીને પાકિસ્તાને વર્ષ 2002માં આ સંગઠન પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો હતો. જોકે, અહેવાલો જણાવે છે કે જૈશના વડા મૌલાના મસુદ અઝહર પાકિસ્તાનના પંજાબ પ્રાંતના બહાવલપુરમાં રહે છે. પઠાણકોટ પર હુમલા બાદ પાકિસ્તાને 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'ના બહાવલપુર અને મુલ્તાન સ્થિત કાર્યાલયો પર કાર્યવાહી કરી હતી. પઠાણકોટ હુમલા બાદ 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ' દ્વારા 'અલ-કલામ' પર એક ઑડિયો ક્લિપ જાહેર કર્યો. જેમા પોતાના 'જિહાદીઓ' પર કાબૂ કરવામાં ભારતીય સંસ્થાઓની નિષ્ફળતાની મજાક ઉડાવાઈ હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બહાવલપુરમાં ઉગ્રવાદી સંગઠન 'જૈશ-એ-મોહમ્મદ'નું હેડ-ક્વાર્ટર ગણાતી જગ્યાને પાકિસ્તાનના પંજાબ પ્રાંતના સ્થાનિક તંત્રએ તાબામાં લીધી છે. +text: ઇંગ્લૅન્ડની નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ અનુસાર મોટાભાગની મહિલાઓ ગર્ભનિરોધના નવા વિકલ્પો અજમાવી રહી છે. વર્ષ 2007માં આ પ્રકારની મહિલાઓની સંખ્યા 21 ટકા હતી જે વર્ષ 2017માં વધીને 39 ટકા થઈ ગઈ છે. ગર્ભનિરોધના નવા ઉપાયો લાંબા સમય સુધી ટકી રહે તેવા ગર્ભનિરોધક વિકલ્પોને 'લૉન્ગ એક્ટિંગ રિવર્સિબલ કૉન્ટ્રાસેપ્શન' કહેવામાં આવે છે. જેને ગોળીઓની જેમ રોજ લેવાની જરૂર નથી. એક વાર તેને લગાડી દેવાથી તેની અસર લાંબા સમય સુધી રહે છે. કેટલાક ઉપાયો જોકે, 44 ટકા મહિલાઓ હજુ પણ ગર્ભનિરોધક ગોળીઓનો ઉપયોગ કરે છે. પરંતુ આ આંકડો પાછલાં દસ વર્ષમાં ઘટ્યો છે. હવે ગર્ભનિરોધના અનેક વિકલ્પો ઉપ્લબ્ધ છે અને મહિલાઓ લાંબા સમય સુધી ટકી શકે તેવા અને હોર્મોન રહિત વિકલ્પ અજમાવા ઇચ્છે છે. શું તમે આ વાંચ્યું? ડૉક્ટર કહે છે, "મહિલાઓને એક બીજા મારફતે વિકલ્પોની જાણકારી મળે છે.” “મહિલાઓને જે વિકલ્પનો સારો અનુભવ થયો હોય, તેના વિશે તેઓ પોતાની બહેનપણીને પણ જણાવે છે." રોઝ 25 વર્ષનાં છે અને સ્પેનમાં રહે છે. તેઓ ગોળીના સ્થાને કોઇલનો ઉપયોગ કરવા લાગ્યા છે. તેઓ કહે છે "ગોળીના નાટક વધારે છે. ક્યારેક ગોળી લેવાનું ભૂલાઈ ગયું તો ગર્ભ રહી જવાનો ખતરો રહે છે." ગર્ભનિરોધકના આ ઉપાયો લોકપ્રિય થતા જાય છે. ડૉક્ટર એને વધુ અસરદાર પણ માને છે. જોકે, યૌન સંક્રમણથી બચવાનો એક માત્ર વિકલ્પ કૉન્ડોમ છે. નવા ઉપાયો કેટલા અસરકારક ? આઇયૂડી અને આઇયૂએસને ગર્ભાશયમાં મૂકવામાં આવે છે. પર્લ ઇન્ડેક્સનએ ગર્ભનિરોધના જુદા જુદા ઉપાયોની અસર શોધી છે. જો કોઈ ખોટી રીતે તેનો ઉપયોગ કરે તો ગર્ભ રહી જવાની શક્યતા વધી જાય છે. પર્લ ઇન્ડેક્સ મુજબ- ગોળીઓથી ડિપ્રેશનનો ડર ગોળીઓ અંગે સારાને બીજી પણ ચિંતા હતી. તેમને લાગતું હતું કે સતત ગોળીઓ લેવાના કારણે તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે. "મને લાગ્યુ કે ગોળીઓના કારણે આવું થઈ રહ્યું છે. મેં ડૉક્ટરને પૂછ્યું તો તેમણે કહ્યું કે એવું થઈ શકે નહીં. વર્ષ 2016માં એક અધ્યયન થયું હતું. આ અધ્યયનમાં ગોળીઓ લેનાર મહિલાઓ અને ન લેનાર મહિલાઓએ ભાગ લીધો હતો. ગોળીઓ લેતી મહિલાઓમાં મોટા ભાગે વિષાદની સમસ્યા જોવા મળી. જોકે, રિસર્ચરના મતે આના કોઈ પણ પુરાવાઓ મળતા નથી. ડૉક્ટર મેનનના મુજબ કેટલીક મહિલાઓ આઇયૂડી અપનાવી રહ્યા છે. તેઓ પોતાના માનસિક સ્વાસ્થ્યને લઇને ચિંતિત છે અને હોર્મોન ફ્રી વિકલ્પ ઇચ્છે છે. જોકે, ફૅમિલી પ્લાનિંગ ઍસોસિયેશનના મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી નટિકા હલિલ કહે છે કે ગર્ભનિરોધકો અંગે ઘણી ગેરમાન્યતાઓ છે. તેઓ કહે છે, "પાછલા 20-30 વર્ષોમાં ગર્ભનિરોધકના પ્રકારોમાં સુધારો આવ્યો છે જેથી તેને લઈને ડરવાની જરૂર નથી. ” ડૉક્ટર હલિલ કહે છે, "ગોળીઓ મહિલાઓ માટે ફાયદાકારક થઈ શકે છે. તેમની સ્કિન અને મૂડ પર કોઈ ખરાબ અસર નથી પડતી.” “લાંબા ગાળાની અસર વાળી કૉન્ટ્રાસેપ્શન દરેક વ્યક્તિ માટે વિકલ્પ નથી.” 26 વર્ષીનાં અલિસિયા લાંબા સમયથી ગોળીઓ લઈ રહી છે. તેમનો ગોળીઓનો અનુભવ સારો છે, પરંતુ 10 વર્ષ બાદ તેમણે ઓછા હોર્મોન વાળા વિકલ્પ તપાસવાના શરૂ કરી દીધા. જોકે, હોર્મોનલ કોઇલ તેમનાં ગર્ભાશયમાં યોગ્ય રીતે બેસી નહીં. હવે તેઓ આ કોઇલ કાઢવા માંગે છે. ડૉક્ટરોના મુજબ ગોળીઓ માટે સલાહ લેવા આવેલી મહિલાઓ વિકલ્પ જાણ્યા બાદ નવા ઉપાયો પસંદ કરે છે. 20 વર્ષ પહેલાં મહિલાઓ ડૉક્ટરો પાસેથી ફક્ત ગોળીઓની માંગ કરતા હતા. હવે તેઓ લાંબા સમય સુધી ટકી શકે તેવા નવા વિકલ્પો પસંદ કરી રહ્યાં છે. આ એક મોટો બદલાવ છે. આજીવિકા માટે દરિયાનો ખોળો ખૂંદતી મહિલાઓ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અનિચ્છિત ગર્ભથી બચવા માટે ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ, અને કૉન્ડોમનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જોકે, હવે મહિલાઓ ગર્ભનિરોધના આ જૂના ઉપાયો છોડીને નવા ઉપાયો તરફ આગળ વધી રહી છે. +text: મમતા બેનરજી Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ અનુસાર મમતા બેનરજીએ કહ્યું કે, "મારા પર જાણી જોઈને હુમલો થયો છે. 4-5 વ્યક્તિએ આવીને મને પગમાં ઈજા કરી છે. હું આ મામલે ફરિયાદ કરીશી." મમતા બેનરજીએ ત્યાં હાજર પત્રકારોને કહ્યું, "મારા પર હુમલો જ થયો છે. મને છાતીમાં દુખાવો થઈ રહ્યો છે. ગભરામણ પણ થઈ રહી છે." તૃણમૂલે મમતા બેનરજીની સુરક્ષા મામલે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. અત્રે ઉલ્લેખનિય છે કે તેમણે નંદીગ્રામથી નામાંકન ભર્યું છે. આ દરમિયાન તેમને સારવાર માટે હૉ���્પિટલમાં ખસેડાયા છે. તેમની સ્થિતિ સામાન્ય હોવાના પ્રાથમિક અહેવાલ છે. જ્યારે બીજી તરફ પશ્ચિમ બંગાળ ભાજપના ઉપ-પ્રમુખ અર્જુન સિંઘે વળતા જવાબમાં એવી પ્રતિક્રિયા આપી છે કે, "મમતા બેનરજીની સુરક્ષામાં 4 આઈપીએસ અધિકારી હોય છે. તો પછી કોણ આટલા નજીક આવી શકે. ખરેખર તેઓ સાહનુભૂતિ માટે ડ્રામા કરી રહ્યા છે." અત્રે નોંધવું કે મમતા બેનરજીએ આજે મંદિરમાં ચંદીપાઠ કર્યા હતા. ગુજરાત બહાર જવાની કાયમી છુટ માગતી હાર્દિક પટેલની અરજી હાઈકોર્ટે ફગાવી ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર ગુજરાત હાઇકોર્ટે બુધવારે હાર્દિક પટેલની જામીન અરજીમાં રહેલી શરત, જેમાં તેમને ગુજરાત બહાર જવા મામલે કેટલાક નિયંત્રણો છે તે શરતને હઠાવવાની માગને ફગાવી દીધી છે. ગુજરાત કૉંગ્રેસના કાર્યકારી પ્રમુખ હાર્દિક પટેલને રાજ્યની બહાર જવા માટે પહેલાં કોર્ટની પરવાનગી લેવી પડે છે. આ વાત તેમની જામીન અરજીની શરતમાં લખી હતી તેને હઠાવવા માટે હાર્દિક પટેલે હાઇકોર્ટમાં અરજી કરી હતી. જોકે કોર્ટે આ અરજીને ફગાવી દીધી હતી. જોકે, હાર્દિક પટેલ હાલ પૂરતી રાહત માટે સેશન્સ કોર્ટમાં જઈ શકે છે. જ્યારે જરૂરી હોય ત્યારે, અદાલત પોતાનો વિવેક વાપરીને આદેશનું પાલન કરી શકે છે. અમદાવાદ ક્રાઇમ બ્રાન્ચ દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલા એક કેસમાં ટ્રાયલ કોર્ટમાં હાજર થવામાં નિષ્ફળ હોવાના કારણે તેમની ભૂતકાળમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. જાન્યુઆરી, 2020માં રાજ્ય છોડતા પહેલા કોર્ટની અગાઉની મંજૂરી લેવાની શરતે તેમને જામીન આપવામાં આવ્યા હતા. અમદાવાદના મેયર તરીકે ભાજપના કિરીટ પરમારની વરણી અમદાવાદના નવા મેયર તરીકે ભાજપના કિરીટ પરમારની વરણી કરવામાં આવી છે. તો અમદાવાદનાં ડેપ્યુટી મેયર તરીકે ગીતા પટેલના નામની જાહેરાત કરાઈ છે. કિરીટ પરમાર પૂર્વ મેયર બીજલ પટેલનું સ્થાન લેશે. તો અરુણસિંહ રાજપૂત મનપાના દંડક તરીકે ચૂંટાયા છે અને ભાસ્કર ભટ્ટની મનપામાં ભાજપના નેતા તરીકે વરણી થઈ છે. નવા મેયર તરીકે કિરીટ પરમારનું નામ ચર્ચામાં હતું અને તેમના પર જ પસંદગી ઉતારવામાં આવી છે. કિરીટ પરમાર અમદાવાદના ઠક્કરબાપાનગર વોર્ડના કૉર્પોરેટર છે. ભાજપે મહાનગરપાલિકાની ચૂંટણીમાં ભવ્ય વિજય મેળવ્યા બાદ આજે અમદાવાદના મેયર સહિત અન્ય હોદ્દેદારોની પસંદગી કરી હતી. તો સ્ટેન્ડિંગ કમિટીના ચૅરમૅન તરીકે હિતેશ બારોટની વરણી કરવામાં આવી છે. કિરીટ પરમારે મીડિયા ���ાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે "એક સામાન્ય પરિવારમાંથી, સામાન્ય ચાલીમાં રહેનાર, મ્યુનિસપલ કૉર્પોરશનની શાળામાં ભણનારા સામાન્ય માણસને આ પ્રતિષ્ઠિત પદ પર બેસાડનારા ભાજપનો આભારી છું." તેઓએ કહ્યું કે "કેન્દ્રથી લઈને, કૉર્પોરેશન સુધી વિકાસનાં કામો જે ચાલી રહ્યાં તે સામાન્ય લોકો, ગરીબ લોકો સુધી પહોંચે એવો મારો પ્રયાસ રહેશે." મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં કિરીટ પરમારે સંઘનો સ્વયંસેવક હોવાનું ગૌરવ અનુભવ્યું હતું. તો રાજ્યના નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું, "સંસદીય બોર્ડ દ્વારા, સ્થાનિક હોદ્દેદારો સાથે નામ અંગે ચર્ચા-વિચારણા કરવામાં આવી હતી." તેમના જણાવ્યા અનુસાર અમદાવાદ મહાનગરપાલિકાના હોદ્દેદારો જાહેરાત કરાઈ એ જ રીતે જિલ્લા પંચાયત, તાલુકા પંચાયત અને નગરપાલિકાના હોદ્દેદારોની વરણી અંગે નિર્ણય કરાશે. ભારત પાકિસ્તાનને કોરોનાની રસી આપશે અંગ્રેજી અખબાર ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના રિપોર્ટ અનુસાર ભારત પાકિસ્તાનને કોરોના વાઇરસની રસી આપશે. ભારત પાકિસ્તાનને 'કોવૅક્સ ફૅસિલિટી' હેઠળ કોવિડ-19ની રસી આપશે, જે દુનિયાભરમાં રસી પહોંચાડવાના હેતુથી બનાવેલું સંગઠન છે. અખબારે આ જાણકારી સૂત્રોના હવાલાથી આપી છે. સૂત્રો અનુસાર, પાકિસ્તાનમાં હાલમાં કોઈ અન્ય દેશમાંથી રસી પહોંચી નથી, પણ ભારત સીધી પાકિસ્તાન રસી મોકલશે. બાકી સ્થળોએ રસીને પાકિસ્તાન પહોંચવામાં હજુ કેટલોક સમય લાગી શકે છે. પાકિસ્તાનની ડ્રગ નિયામક સંસ્થા ડ્રગ રેગ્યુલેટરી ઑથૉરિટી ઑફ પાકિસ્તાને આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં ઑક્સફોર્ડ અને એસ્ટ્રેજેનેકાની કોવિડ-19ની રસીને કટોકટીના ઉપયોગ માટે મંજૂરી આપી દીધી છે. હરિયાણામાં ખટ્ટર સરકાર સામે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ, આજે મતદાન ભારતીય જનતા પાર્ટી અને જનનાયક જનતા પાર્ટીએ પોતાના ધારાસભ્યોને મુખ્ય મંત્રી મનોહરલાલ ખટ્ટર સરકાર સામે લાવેલા અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવની વિરુદ્ધ સરકારના વલણનું સમર્થન કરવા માટે કહ્યું છે. રાજ્ય વિધાનસભામાં ભારતીય જનતા પાર્ટીના ચીફ વ્હિપ કંવરપાલે પાર્ટીના ધારાસભ્યોને બુધવારે વિધાનસભાની કાર્યવાહી દરમિયાન ઉપસ્થિત રહેવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. કૉંગ્રેસના ચીફ વ્હિપ ભારતભૂષણ બત્રાએ મંગળવારે પાર્ટીના ધારાસભ્યોને 10 માર્ચે વિધાનસભામાં મનોહરલાલ ખટ્ટર સરકાર સામે લાવેલા અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવનું સમર્થન કરવા માટે કહ્યું ���ે. તો પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી અને વિપક્ષના નેતા ભૂપિન્દરસિંહ હુડાએ કહ્યું કે તેમની પાર્ટી સરકારની અસફળતાઓ અને લોકોની સમસ્યાઓ તરફ ધ્યાન ખેંચવા માટે ધ્યાનાકર્ષણ પ્રસ્તાવ લાવશે. દિલ્હીની સીમા પર વિવિધ કારણસર 68 લોકોનાં મૃત્યુ ધ વાયરના અહેવાલ અનુસાર, હરિયાણાના ગૃહમંત્રી અનિલ વીજે સોમવારે વિધાનસભામાં કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકારના કૃષિકાયદા સામે દિલ્હીની સીમાઓ પર ચાલતાં પ્રદર્શન દરમિયાન વિવિધ કારણોથી 68 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોએ પૂછેલા સવાલ પર લેખિત જવાબમાં વીજે કહ્યું કે તેમાં 21 હરિયાણાના અને 47 પંજાબના નિવાસી હતા. તેઓએ કહ્યું કે 18 ફેબ્રુઆરી સુધી તેમાંથી 51 લોકોનાં મૃત્યુ સ્વાસ્થ્યને કારણે, 15નાં મૃત્યુ રોડ-દુર્ઘટનાને લીધે થયાં અને બે લોકોએ આત્મહત્યા કરી છે. વીજે સદનને જણાવ્યું કે હજુ સુધી હરિયાણાના મૃત પ્રદર્શનકારીઓના પરિવારજનોને નોકરી અને આર્થિક સહાય આપવાનો રાજ્ય સરકારના વિચારાર્થે કોઈ પ્રસ્તાવ નથી. 103 વર્ષનાં મહિલાએ કોરોનાની રસી લીધી ભારતમાં કોરોના વાઇરસના રસીકરણની પ્રક્રિયા ઝડપી થવાની સાથે નવા કીર્તિમાન પણ બની રહ્યા છે. એનડીટીવી ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર, મંગળવારે બેંગલુરુમાં 103 વર્ષીય મહિલા જે કમલેશ્વરીને કોરોના વાઇરસની રસી આપવામાં આવી છે. અમેરિકા બાદ સૌથી વધુ ભારતમાં કોરોના વાઇરસના કેસ નોંધાયા છે અને ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં 2.40 કરોડ લોકોને કોવિડ-19ની રસી આપવામાં આવી છે. રસીકરણ અનુસાર, તેઓ દેશમાં કોવિડ-19ની રસી લેનારાં સૌથી વધુ ઉંમરના મહિલા બન્યાં છે. બેંગલુરુની અપોલો હૉસ્પિટલના હવાલાથી એએનઆઈએ આ રિપોર્ટ આપ્યો છે. તો ઉત્તર પ્રદેશના નોઇડામાં પણ 103 વર્ષીય એક વ્યક્તિને કોરોનાની રસીનો પહેલો ડોઝ આપવામાં આવ્યો હતો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તાજા સમાચાર અનુસાર પશ્ચિમ બંગાળના મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજી પર પશ્ચિમ બંગાળમાં કથિતરીતે હુમલો થયો હોવાના અહેવાલ છે. તેમને હૉસ્પિટલ ખસેડવામાં આવ્યા છે. +text: આ પગલું ભરવા પાછળ કૉર્પોરેશન માને છે કે સુપર સ્પ્રેડર્સના સંપર્કમાં આવવાથી લોકોને રોકવા માટે આ પગલું જરૂરી છે. 15મી એપ્રિલથી 5 મે સુધી અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશને શાકના વેપારીઓનું સતત સ્ક્રિનિંગ કરીને લગભગ 250 કોરોનાના પૉઝિટિવ કેસ શોધી કાઢ્યા હતા, જેઓ અમદાવાદના વિવિધ શાકમાર્કે���માં તેમજ વિવિધ સોસાયટીઓમાં શાક વેચતા હતા. સૌથી ભયનજક બાબત એ હતી કે મોટા ભાગના સુપર સ્પ્રેડર્સ એસિમ્પટોમેટિક હતા. તેમનામાંથી ઘણાને હાલની અમદાવાદની સમરસ હૉસ્ટેલમાં રાખવામાં આવી રહ્યા છે. આ મોટા ભાગના શાકભાજીના વેપારીઓને નવાઈ છે કે તેમને કંઈ જ ન થયું હોવા છતાંય તેમના રિપોર્ટ પૉઝિટિવ આવ્યા છે. બીબીસી ગુજરાતીએ આવા અમુક સુપર સ્પ્રેડર્સ સાથે વાત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. નટુભાઈ ડાભી હરિપુરા વિસ્તારમાં શાકભાજી વેચી રહ્યા હતા, ત્યારે મ્યુનિસિપલ અધિકારીઓએ પહેલી મેના રોજ તેમનો ટેસ્ટ કર્યો હતો અને તેના બે દિવસ બાદ તેમનો રિપોર્ટ પૉઝિટિવ આવતા તેમને સમરસ હૉસ્ટેલમાં ખસેડી દેવામાં આવ્યા હતા. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા નટુભાઈ કહે છે કે પ્રથમ લૉકડાઉન વખતે તેઓ પહેલા અમદાવાદના ખોખરા વિસ્તારની વિવિધ સોસાયટીઓમાં જઈને શાક વેચતા હતા, પરંતુ પોલીસ અધિકારીઓએ તેમને ના પાડતા તેમણે પોતાના ઘરની બહાર જ શાક વેચવાનું શરૂ કર્યું હતું. "અમે ઘણા સમય સુધી ઘરની બહાર શાક વેચતા હતા. અમને ખબર પડી કે શાકભાજી વેચનાર દ્વારા કોરોના લાગી રહ્યો છે, ત્યારથી હું પોતે મોઢા પર માસ્ક અને હાથમાં મોજાં પહેરીને લારી પર બેસતો હતો. પણ મને ખુદને એ ખબર નથી પડી રહી કે મને ક્યાંથી અને કેવી રીતે આ વાઇરસ લાગી ગયો છે." જોકે લૉકડઉનને કારણે તેમની આવકમાં ઘટાડો થયો હોવાનું અને આ વાઇરસને કારણે તેમને અને તેમના પરિવારને ડબલ માર પડ્યો છે એમ તેઓ કહે છે. "એક તો આટલા દિવસોથી આવક નહોતી. બીજું આ કોરોનાને કારણે હું અહીંયાં હૉસ્ટેલમાં છું, અને મારા પરિવારને નિકોલની એક સોસાયટીમાં ક્વોરૅન્ટીન કરી દીધા છે. આ લૉકડાઉન ખૂલશે, પછી અમે શું ખાશું અને શું કરશું એની અમને ચિંતા સતાવી રહી છે." 'અમારી સાથે સારું વર્તન કરો' અમદાવાદમાં સમરસ હૉસ્ટેલમાં સારવાર હેઠળ શાકભાજી વેચાનારાં ઘણા શાકભાજીના વેપારીઓ માને છે કે તેમણે પોતાના જીવના જોખમે માર્કેટમાં જઈને, શાકભાજી ત્યાંથી લાવીને લોકો સુધી પહોંચાડી છે, જેથી લોકોને શાકભાજી નિયમિત મળતી રહી. આ વિશે વાત કરતા રમેશ દેવીપૂજક બીબીસી ગુજરાતીને કહે છે કે, "અમે તમામ જોખમ ખેડીને લોકોની સેવા જ કરી છે. અમે અમારા ધંધાની રજા રાખી શક્યા હોત અને જેમ બીજા લોકોને મળી રહ્યું છે તેમ અમને પણ ભોજન મળી રહ્યું હોત. પરંતુ અમે રજા માણવાની જગ્યાએ પોતાના જીવ જોખમમાં મૂકીને લોકો સુધી શાકભાજી પહોંચાડી છ��." તેઓ કહે છે કે તેમણે જે સેવા કરી છે તે કોઈ દેશભક્તિથી ઓછી નથી. રમેશ દેવીપૂજક કહે છે કે તેમને આ સુપર સ્પ્રેડર્સ નામ અપમાનજનક લાગે છે. રમેશ દેવીપૂજક પોતાની લારીમાં લીલાં શાકભાજી વેચતા હતા. તેઓ હાલમાં સમરસ હૉસ્ટેમાં ટ્રીટમેન્ટ હેઠળ છે. તેઓ કહે છે કે અમે જોયું છે કે લોકો બાલ્ટી લઈને શાકભાજી લેવા આવતા હતા, અને અમે પોતે જ તેમનાથી એક અંતર બનાવીને રાખતા હતા, પરંતુ હવે આ રોગ લાગી ગયો છે. તો તેનાથી જીતે જ છૂટકો છે. તેઓ માર્કેટથી લીલાં શાકભાજી લઈને ખોખરા શાકભાજી માર્કેટમાં તેનું વેચાણ કરતા હતા. પણ છેલ્લા ત્રણ દિવસથી તેઓ સુપર સ્પ્રેડર્સ તરીકે સમરસ હોસ્ટેલમાં દાખલ છે. શું કર્યું છે અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશને? એએમસીએ અગાઉ એક નોટિફિકેશન દ્વારા દરેક શાકભાજી વેચનારનું સ્ક્રિનિંગ કરીને એક સર્ટિફિકેટ આપવાની કરવાની જાહેરાત કરી છે. આ નિયમ અનુસાર ઘણા લોકોનું સ્ક્રિનિંગ થયું અને એટલા માટે જ આટલી વધુ માત્રામાં શાકભાજી વેચનારા લોકોને એએમસી શોધી શકી છે. આ ઉપરાંત અમદાવાદ જિલ્લા પંચાયતે પણ દરેક ગામોમાં શાકભાજી-કરિણાણું વેચનાર તેમજ ફેરિયાઓને હેલ્થકાર્ડ આપવાની સૂચના ગ્રામ પંચાયતોને આપી છે. જિલ્લા પંચાતયની માહિતી મુજબ દરેક શાકભાજી વેચનાર, કરિયાણાના વેપારી, ફેરિયાઓ વગેરેની પ્રાથમિક આરોગ્ય તપાસ કરી 7 દિવસ માટે તલાટીની સહીથી હેલ્થકાર્ડ આપવામાં આવશે. સાત દિવસ પછી ફરીથી તપાસ કરાવી કાર્ડ રિન્યૂ કરાવી શકાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કૉર્પોરેશને 15મી મે સુધીમાં શાકભાજી અને કરિયાણાના વેચાણ પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. +text: શિવાજી મહારાજને તેમના આ યોદ્ધાના મોતના સમાચાર મળ્યા ત્યારે તેમણે કહ્યું હતું, "ગઢ આલા, પણ સિંહ ગેલા." આ મરાઠી વાક્યનો અર્થ એ થાય કે આપણે કિલ્લો તો જીતી લીધો, પણ આપણો સિંહ ગુમાવી દીધો. આ કથાની શરૂઆત સિંહગઢ કિલ્લાનું નામ કૌંધાના હતું એ દોરથી થાય છે. લગભગ સાડા સાતસો મિટરની ઊંચાઈ પર બનાવવામાં આવેલા આ કિલ્લા પર રાજપૂત કમાન્ડર ઉદયભાનનું રાજ ચાલતું હતું. શિવાજી એ કિલ્લાને ફરી જીતવા ઇચ્છતા હતા અને તેની જવાબદારી તેમણે તાનાજીને સોંપી હતી. તાનાજી શિવાજીના આદેશનું પાલન કરવા પોતાના સૈનિકો સાથે કિલ્લાની નજીક પહોંચી ગયા હતા. તાનાજીએ આ લડાઈ માટે રાતનો સમય પસંદ કર્યો હતો. એ રાતે તાનાજી તેમના સ��નિકો સાથે કિલ્લાની નીચે એકઠા થયા હતા. કિલ્લાની દીવાલો એટલી ઊંચી હતી કે તેના પર આસાનીથી ચડવું શક્ય ન હતું. તદ્દન સીધું ચડાણ હતું. બીજું કંઈ ન સૂઝ્યું એટલે તાનાજી તેમના ચાર-પાંચ બહાદુર સૈનિકો સાથે ઉપર ચડવાનું શરૂ કર્યું. ધીમેધીમે ઉપર ચડતાં તાનાજી કિલ્લાની નજીક પહોંચી ગયા. એ પછી તેઓ પોતાની સાથે જે દોરડું લાવ્યા હતા તેને એક ઝાડ સાથે બાંધ્યું અને દોરડું નીચે ફેંક્યું. તેથી બીજા સૈનિકો પણ ઉપરના કિલ્લા સુધી ચડી શક્યા હતા. સિંહગઢના યુદ્ધના નામે વિખ્યાત આ યુદ્ધની આ વિગત મહારાષ્ટ્ર સરકારની 'બાલભારતી' દ્વારા પ્રકાશિત ચોથા ધોરણના પાઠ્યપુસ્તકમાં આપેલી છે. હવે તાનાજીની બહાદુરી અને આ યુદ્ધ વિશે એક ફિલ્મ બની છે, જેમાં અજય દેવગણ તાનાજીની ભૂમિકા ભજવી રહ્યા છે. કિલ્લો જીતવાનું કેટલું મુશ્કેલ હતું? કહેવાય છે કે જ્યારે શિવાજી તરફથી કિલ્લો જીતવાનો આદેશ મળ્યો, ત્યારે તાનાજી તેમના પુત્રના લગ્નની તૈયારીમાં વ્યસ્ત હતા, પણ શિવાજીનો આદેશ મળતાંની સાથે જ તાનાજીએ કહ્યું હતું કે કિલ્લો જીતી લઈએ પછી લગ્નની વાત કરીશું. દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાં ઇતિહાસના પ્રોફેસર અનિરુદ્ધ દેશપાંડે આ યુદ્ધ પાછળની કહાણી જણાવે છે. અનિરુદ્ધ દેશપાંડે કહે છે, "આ કિલ્લો 1665માં મોગલ સામ્રાજ્ય અને શિવાજી વચ્ચે થયેલી 'પુરંદર સંધિ' હેઠળ ઔરંગઝેબને મળ્યો હતો. તેની સાથે એના જેવા અન્ય 23 કિલ્લા પણ મોગલોને મળ્યા હતા." 1665ની સંધિ પછી શિવાજી ઔરંગઝેબને મળવા આગરા ગયા હતા, પણ ત્યાં શિવાજીને બંદી બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમાંથી કોઈક રીતે મુક્ત થઈને શિવાજી મહારાષ્ટ્ર પહોંચ્યા હતા. તેમણે 'પુરંદર સંધિ'નો અસ્વીકાર કર્યો હતો અને પોતાના તમામ 23 કિલ્લાઓ ફરી જીતવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી હતી. અનિરુદ્ધ દેશપાંડે કહે છે, "સિંહગઢનો કિલ્લો વ્યૂહાત્મક રીતે બહુ જ મહત્ત્વનો હતો. એ સમયે ઉદયભાન રાઠોડ નામના એક રાજપૂત સેનાપતિ કિલ્લાનું રક્ષણ કરતા હતા." "બીજી તરફ તાનાજીની સાથે તેમના ભાઈ સૂર્યા માલુસરે પણ હતા." એક દ્વાર પૂણે તરફ અને બીજું કલ્યાણ તરફ આ કિલો પૂણે શહેરથી દક્ષિણ-પશ્ચિમ દિશામાં 20 કિલોમીટર દૂર આવેલા હવેલી તાલુકામાં આવેલો છે. કિલ્લાનું એક દ્વાર પૂણે તરફ અને બીજું દ્વાર કલ્યાણ તરફ ખૂલે છે. બાલભારતી દ્વારા પ્રકાશિત પુસ્તકમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે તાનાજીએ કિલ્લા પર ચડાઈ કરી, ત્યારે સૂર્યાજી તેમની સેના સાથે કિલ્લાના ���લ્યાણ દ્વાર પર પહોંચી ગયા હતા અને દરવાજો ખૂલવાની પ્રતિક્ષા કરતા હતા. આ વિશે ઉદયભાનને ખબર પડી, ત્યારે બન્ને જૂથો વચ્ચે જોરદાર લડાઈ શરૂ થઈ હતી. દરમિયાન તાનાજીના કેટલાક સૈનિકોએ અંદર જઈને કલ્યાણ દ્વાર ખોલી નાખ્યું હતું અને સૂર્યાજીના સૈનિકો કિલ્લામાં પહોંચી ગયા હતા. તાનાજી અને ઉદયભાણ વચ્ચે ઘમસાણ યુદ્ધ થયું હતું, પરંતુ ઉદયભાને તાનાજી પર છલાંગ લગાવી હતી અને ઉદયભાને મારેલા ફટકાને કારણે તાનાજીની ઢાલ તૂટી ગઈ હતી. એ પછી પણ બન્ને એકમેકની સામે લડતા રહ્યા હતા અને આખરે ત્યાં જ બન્નેનું મોત થયું હતું. તાનાજીને મરતા જોઈને મરાઠા સૈનિકો ભાગવા લાગ્યા હતા. એ દરમિયાન સૂર્યાજી ત્યાં પહોંચ્યા હતા. તેમણે તાનાજીને જમીન પર પડેલા નિહાળ્યા હતા. ભાગતા મરાઠા સૈનિકોને સૂર્યાજીએ કહ્યું હતું કે, તમારા સેનાપતિ લડતાંલડતાં મૃત્યુ પામ્યા છે અને તમે ભાગી રહ્યા છો, પણ મેં નીચે ઊતરવાનું દોરડું કાપી નાખ્યું છે એટલે હવે કિલ્લા પરથી કૂદીને મોત પામો અથવા તમારા દુશ્મનો પર જોરદાર પ્રહાર કરો. કિલ્લા પર ચડવા વિશેની થિયરી આ યુદ્ધ બાબતે એવી એક થિયરી પ્રવર્તે છે કે મરાઠાસેનાએ કિલ્લા પર ચડવા માટે એક મોટી ગરોળીનો સહારો લીધો હતો. એ ગરોળી સાથે દોરડું બાંધવામાં આવ્યું હતું. એ ગરોળી કિલ્લાની ઉપર પહોંચી ગઈ એ પછી સૈનિકોએ કિલ્લા પર ચડવાનું શરૂ કર્યું હતું. જોકે અનિરુદ્ધ દેશપાંડે આ થિયરી સાથે સહમત નથી. એક અન્ય લેખક સ્ટિવન ગોર્ડને પણ તેમના પુસ્તક 'ધ મરાઠાઝ'માં લખ્યું છે કે કિલ્લા પરથી નીચે ફેંકવામાં આવેલા દોરડા વડે સૈનિકો ઉપર ચડ્યા હતા. આ કિલ્લો ખાસ શા માટે હતો? કોંધાના કિલ્લા વિશે કહેવાતું હતું કે પૂણે તેનું જ હશે, જેની પાસે આ કિલ્લો હશે. એ સમયે તાનાજીએ આ કિલ્લો જીત્યો એટલે શિવાજીએ કિલ્લાનું નામ બદલીને સિંહગઢ કિલ્લો રાખ્યું હતું. તાનાજીએ આ કિલ્લો જીત્યાના થોડા સમય બાદ ઔરંગઝેબે ફરી તે કિલ્લો જીતી લીધો હતો. એ પછી નાવજી બાલકાવડેએ તાનાજીની માફક જ લડીને આ કિલ્લો ફરી જીત્યો હતો. આખરે મહારાણી તારાબાઈએ ઔરંગઝેબ સામે લડીને આ કિલ્લા પર વિજય મેળવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ એ યુદ્ધની કહાણી છે, જેને બહાદુરીપૂર્વક લડીને શૂરવીર તાનાજી માલુસરેએ સિંહગઢનો કિલ્લો તો જીતી લીધો હતો, પણ એ જીત મેળવવામાં પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો હતો. +text: પાકિસ્તાન, શ્રીલંકા, ઇન્ડોનેશિયા અને નેપાળના રૂપિયાની હાલત પણ કંઈ ઠીક નથી. જોકે, અમેરિકી ડૉલરની તંદુરસ્તીની ઝપેટમાં માત્ર રૂપિયો જ નથી. તેમાં ઈરાનની મુદ્રા રિયાલ તો સૌથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત થઈ છે. ઈરાન હાલ ખરાબ પરિસ્થિતિનો સામનો કરી રહ્યું છે. રાજધાની તેહરાનમાં લોકો પોતાની દુકાનો બંધ કરી સરકાર વિરુદ્ધ પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ઈરાનની મુદ્રા રિયાલ અમેરિકાના ડૉલરની સામે અંતિમ શ્વાસ લઈ રહી હોય તેવું લાગી રહ્યું છે. ઈરાનના અર્થશાસ્ત્રીઓનું કહેવું છે કે રાષ્ટ્રપતિ હસન રુહાનીએ જો કોઈ નિર્ણાયક પગલું ન ઉઠાવ્યું તો સ્થિતિ અનિયંત્રિત બની જશે. એક ડૉલરનો મતલબ 90 હજાર ઈરાની રિયાલ ઈરાનના બ્લૅક માર્કેટમાં લોકો 90 હજાર રિયાલ આપી એક અમેરિકી ડૉલર ખરીદી રહ્યા છે. ગત વર્ષની સરખામણીએ આ 110 ટકાની વૃદ્ધિ છે. જો ઔપચારિક રૂપે જોવામાં આવે તો એક ડૉલરના બદલે આશરે 43 હજાર રિયાલ આપવા પડી રહ્યા છે. આઠ મેના રોજ જ્યારે અમેરિકાએ ઈરાન સાથે પરમાણુ કરાર તોડવાની ઘોષણા કરી, ત્યારથી ઈરાની મુદ્રા રિયાલની કિંમતમાં 40 ટકા ઘટાડો નોંધાયો છે. ઈરાન પર ફરી અમેરિકાના પ્રતિબંધોનો ખતરો છે. આ ખતરાના ડરથી ઈરાનની અર્થવ્યવસ્થા અને બજારમાં જાણે ભૂકંપ આવી ગયો છે. ઈરાનની નિકાસ અને આયાત પર ખરાબ પ્રભાવ પડવાના છે. અલ જઝીરાના રિપોર્ટ પ્રમાણે આ અઠવાડિયે તેહરાનના સેન્ટ્રલ માર્કેટમાં દુકાનદારોએ ઘણા પ્રદર્શન કર્યા. આ વચ્ચે ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ હસન રુહાનીએ કહ્યું છે કે સંકટના સમયે ઈરાની શાંતિ અને એકતા જાળવી રાખે. ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા અયતોલ્લાહ અલી ખમેનઈએ પણ કહ્યું છે કે દેશની અર્થવ્યવસ્થા ગંભીર સંકટનો સામનો કરી રહી છે. તેમણે સરકારને કહ્યું છે કે જે લોકો ઈરાનની અર્થવ્યવસ્થાને અસ્થિર કરવાનું કામ કરી રહ્યા છે, સરકાર તેમને કડક જવાબ આપે. એટલાન્ટિક કાઉન્સિલના રિપોર્ટ પ્રમાણે, ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ હસન રુહાનીએ માર્કેટ વિરુદ્ધ જઈને એક ડૉલરની સામે 42 હજાર રિયાલના એકીકૃત એક્સચેન્જ ભાવ નક્કી કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. આ સાથે જ 100 મહત્ત્વના મની એક્સચેન્જર્સની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. કહેવાય છે કે આ મની એક્સચેન્જર્સ અલગ અલગ રેટ પર રિયાલના બદલે ડૉલર આપી રહ્યા હતા. જોકે, સરકારના આ પ્રયાસ પણ નિષ્ફળ સાબિત થયા છે. એટલાન્ટિક કાઉન્સિલના રિપોર્ટ પ્રમાણે, મની ચેન્જર્સે આધિકારિક રેટ પર ડૉલર વેચવાનું બંધ કરી દીધું છે. જ્યારે મની એક���સચેન્જર્સને એક ડૉલર માટે 42 હજાર રિયાલ લેવા પર મજબૂર કરવામાં આવ્યા તો તેમણે કહેવાનું શરૂ કરી દીધું કે તેમની પાસે ડૉલર નથી. બીજી તરફ સરકાર આધિકારિક રૂપે બજારની માગની સરખામણીએ ખૂબ ઓછા ડૉલરની આપૂર્તિ કરી રહી છે. ઓછા વ્યાજ દર સેન્ટ્રલ બૅન્ક ઑફ ઈરાન તરફથી 15 ટકાથી ઓછા વ્યાજ દર રાખવાના કારણે પણ નીતિગત સ્તરે નિષ્ફળતા મળી છે. હાલના વર્ષોમાં ઈરાની બૅન્કોએ 25 ટકા વ્યાજ દરની રજૂઆત કરી હતી જેથી જે લોકો પોતાની મુદ્રા ડૉલરમાં રાખવા માગતા હતા, તેમનો સામનો કરી શકાય. કહેવામાં આવે છે કે ઓછા વ્યાજદરોના કારણે લોકોએ વેપાર માટે ડૉલરની જ પસંદગી કરી છે. જોકે, મામલો માત્ર એટલો જ નથી. વિશેષજ્ઞોનું માનવું છે કે એક જે સૌથી મોટું કારણ છે તે એ છે કે સેન્ટ્રલ બૅન્ક પાસે વિદેશી મુદ્રા ખૂબ ઓછી છે અને ઈરાની પર્યટકોમાં ડૉલરની માગમાં કોઈ ખામી આવી રહી નથી. ડોલર સામે રૂપિયો નબળો, આપને શું અસર થશે? એટલાન્ટિક કાઉન્સિલના રિપોર્ટ પ્રમાણે, ઈરાન તેલ અને ગેસની નિકાસથી વાર્ષિક આશરે 50 અબજ ડૉલરનું રાજસ્વ મેળવી રહ્યું છે. તેમાંથી સાત અબજ ડૉલર તેલની રાષ્ટ્રીય કંપનીઓ પાસે જતા રહે છે કે જેથી કરીને તેઓ ગેસ અને તેલની શોધ ચાલુ રાખી શકે. આ સાથે જ આ રકમનો ઉપયોગ તેઓ ઉપકરણો અને નવીનીકરણ માટે પણ કરે છે. આ સિવાય આશરે 9 અબજ ડૉલર ઈરાની પર્યટકોને ફાળવવામાં આવે છે. એક અનુમાનના આધારે, દાણચોરીમાં 12થી 20 અબજ ડૉલરની રકમ જતી રહે છે. તેનો મતલબ છે દર વર્ષે તેલ અને ગેસની નિકાસમાંથી આવતા 50 હજાર ડૉલરમાંથી 28થી 36 હજાર ડૉલર દેશમાંથી બહાર જતા રહે છે. અમેરિકાના ગુસ્સાનો કોઈ જવાબ નથી આ બધાની વચ્ચે આંતરરાષ્ટ્રીય વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે અમેરિકાએ આઠ મેના રોજ પરમાણુ કરાર રદ કર્યા તો તેની મનોવૈજ્ઞાનિક અસર દેશી અને વિદેશી રોકાણકારો પર પડી. લોકોએ પોતાની પૂંજી ઈરાનથી પરત લઈને દુબઈ અને ઇસ્તાંબુલમાં રોકવાનું શરૂ કરી દીધું. રોકાણકારોના મનમાં ઈરાનની અર્થવ્યવસ્થામાં અસ્થિરતાનો ડર ખરાબ રીતે બેસી ગયો છે. ઈરાનના પહેલા ઉપરાષ્ટ્રપતિ ઈશાક જહાંગીરીને સુધારવાદી નેતા માનવામાં આવે છે. તેમણે કહ્યું કે ઈરાને સીધી અમેરિકા સાથે વાત કરવી જોઈએ. ઈશાકે કહ્યું છે કે ઈરાન ગંભીર 'ઇકૉનૉમિક વૉર'માં જઈ રહ્યું છે અને તેનું પરિણામ ખૂબ જ ખરાબ આવશે. તેમણે કહ્યું છે કે ઈરાનને આ સંકટમાંથી ચીન અને રશિયા પણ બહાર કાઢી શકતા નથી. તેમનું કહેવું છે કે અમેરિકા જ આ સંકટમાંથી ઈરાનને બહાર કાઢી શકે છે. અરમાન અખબારે લખ્યું છે કે ઈરાન માટે આગામી દિવસો વધારે મુશ્કેલીભર્યા હશે. આ અખબારે સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં ઈરાનના પૂર્વ રાજદૂત અલી ખુર્રમના નિવેદનને છાપ્યું છે. તેમાં તેમણે કહ્યું છે, "જે રીતે અમેરિકાએ ઇરાકમાં સદ્દામ હુસૈનની સરકારને ઉખાડી ફેંકી હતી એવી જ યોજના ઈરાન માટે પણ અમેરિકાએ બનાવી છે." "અમેરિકાએ ઇરાકમાં આ કામ ત્રણ સ્તરમાં કર્યું હતું અને ઈરાનમાં પણ એ જ રીતે કરશે. પહેલા પ્રતિબંધ લગાવશે, પછી તેલ અને ગેસની આયાતને સંપૂર્ણપણે બાધિત કરશે અને અંતે સૈન્ય કાર્યવાહી કરશે." આખરે વિકલ્પ શું છે? ઈરાનની અંદર જ અવાજ ઉઠી રહ્યો છે કે હસન રુહાની કડક પગલાં લે. ઈરાનના જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી સઈદ લાયલાઝે અલ જઝીરાને કહ્યું છે, "સરકાર વિદેશ જતા ઈરાનીઓને ડૉલર ખરીદવા માટે સબસિડી આપે છે. આ સબસિડીને તાત્કાલિક ધોરણે ખતમ કરી દેવી જોઈએ. સરકારની નીતિ પ્રમાણે, વિદેશ જતા દરેક ઈરાની બજારની કિંમત કરતા અડધા ભાવે 1000 ડૉલર ખરીદી શકે છે." સઈદે કહ્યું, "દર વર્ષે એક કરોડથી એક કરોડ 20 લાખ જેટલા ઈરાની વિદેશ જાય છે અને તેઓ 15 અબજ ડૉલરથી 20 અબજ ડૉલર સુધી ખર્ચ કરે છે." "સબસિડીના કારણે ડૉલરની માગ ક્યારેય ઘટતી નથી. હું એ નથી કહી રહ્યો કે સરકાર ઈરાનીઓના વિદેશ પ્રવાસને મર્યાદિત કરી દે પણ સરકાર સબસિડી આપવાનું તો બંધ કરી જ શકે છે. અમને ખબર નથી કે સરકાર તેના પર કોઈ નિર્ણય કેમ લઈ રહી નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય મુદ્રા રૂપિયાની હાલત એવી ક્યારેય થઈ નથી, જેવી અત્યારે છે. એક ડૉલરના બદલે 69 રૂપિયા આપવા પડે છે. જે દેશોની મુદ્રા રૂપિયો છે, તે દરેકની હાલત ખરાબ છે. +text: આ અંગે ભારતીય સમય પ્રમાણે, શુક્રવારે સાંજે સાડા સાત વાગ્યે સુરક્ષા પરિષદની અનૌપચારિક બેઠક મળશે. આ બેઠક અંગે કોઈ રેકર્ડ તૈયાર કરવામાં આવશે તથા આ ચર્ચામાં જે કોઈ નિવેદન આપવામાં આવશે, તેને પણ ઔપચારિક રીતે નોંધવામાં નહીં આવે. આ બેઠકમાં ભારત કે પાકિસ્તાનના પ્રતિનિધિઓ સામેલ નહીં હોય. બેઠકમાં શું થશે? શુક્રવારની બેઠક બાદ કંઈ નવું થાય તેવી શક્યતા નહિવત્ છે, કારણ કે સમગ્ર પ્રકરણમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રની કોઈ ભૂમિકા નથી. યૂએન પોતાના નિર્ણય જાતે નથી લેતું અને તેના સભ્ય દેશો લે છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદ કે સામાન્ય સભાની વાત કરીએ તો ત્યાં તમામ નિર્ણય સભ્ય દેશોની સહમત��થી થાય છે. એ રીતે જોતાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સ્વતંત્ર નહીં, પરંતુ આંતર-સરકારી સંસ્થા છે. ટૂંક સમયમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સામાન્ય સભા યોજાશે, જેમાં પાકિસ્તાના પ્રતિનિધિ હાજર હશે. તેઓ ચોક્કસપણે આ મુદ્દો ઉઠાવશે. એક શક્યતા એવી પણ છે કે ત્યાર સુધીમાં કાશ્મીરમાં સ્થિતિ સામાન્ય થઈ ગઈ હશે. જોકે, સામાન્ય સભામાં પાકિસ્તાન શું કહેશે, તે અંગે કંઈપણ કહેવું વહેલું ગણાશે. ભારતને કઈ રીતે ખબર પડશે ? તો મોટો સવાલ એ ઊભો થાય છે કે બંધ બારણે મળી રહેલી બેઠક, જેમાં ભારત હાજર નહીં હોય, જેની કોઈ નોંધ નહીં હોય તો અંદર શું થયું, તે અંગે ભારતને કેવી રીતે ખબર પડશે? જેનો જવાબ છે કે ભારતે મિત્ર-રાષ્ટ્રો ઉપર આધાર રાખવો પડશે. બેઠકમાં સામેલ મિત્ર-રાષ્ટ્રો બહાર આવીને ભારતને અંદર શું ઘટ્યું, તે અંગે જણાવશે. ચીને બેઠક આયોજિત કરાવી? ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધ ખૂબ જૂના અને ગાઢ છે. ચીને પાકિસ્તાનને પરમાણુ, મિસાઇલ તથા સંરક્ષણ ક્ષેત્રે મદદ કરી છે. હવે, આર્થિક રોકાણ કરીને ચીન તેને મદદ કરી રહ્યું છે. આથી એ વાત સમજી શકાય તેમ છે કે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર પરિષદે આ બેઠક બોલાવવામાં પાકિસ્તાનને મદદ કરી હશે. પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી શાહ મહમૂદ કુરૈશી ચીન ગયા હતા, ત્યારે આ અંગે મદદ માગી હોય તેવી શક્યતા છે. આ સિવાય ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકર એક અઠવાડિયા પહેલાં ચીન ગયા હતા. એવી શક્યતા છે કે ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ ઑક્ટોબર મહિનામાં ભારત આવશે. એવી શક્યતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે કે જયશંકરની યાત્રા દરમિયાન ચીને તેમને સંયુક્ત રાષ્ટ્રના પગલાં અંગે વાત કરી હશે, જેથી કરીને ભારતને વિશ્વાસમાં લઈ શકાય. ભારત કે પાકિસ્તાન બંનેમાંથી કોઈ પણ દેશને નારાજ કરવાનું ચીનને પરવડે તેમ નથી અને તે બંને સાથે સારા સંબંધ જાળવી રાખવા માગે છે. શા માટે ભારત આશ્વસ્ત? ભારત માને છે કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી અનુચ્છેદ 370ને નાબૂદ કરવાનું તેનું પગલું 'આંતરિક બાબત' છે. જો તેમાં કોઈને વાંધો હોય તો તે સુપ્રીમ કોર્ટના દરવાજા ખખડાવી શકે છે. અનુચ્છેદ-370ને નાબૂદ કરતો ખરડો સંસદમાં પસાર થયો છે, એટલે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર પરિષદને તેની સાથે કોઈ લેવાં-દેવાં નથી. પાકિસ્તાન એવું દેખાડવા માગે છે કે ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં માનવાધિકારનો ભંગ થઈ રહ્યો છે. આ માટે પાકિસ્તાને અનેક તર્ક આપ્યા છે. જોકે, તેમાંથી સંચારબંધીનો એક તર્ક નક્કર છે, બાકી કોઈમાં દમ નથી જણાતો. 90ના દાયકામાં કાશ્મીરમાં ઉગ્રવાદ વધ્યો હતો, ત્યારે પાકિસ્તાને આંતરરાષ્ટ્રીય મંચ ઉપરથી કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે કાશ્મીર એ દ્વિ-પક્ષીય નહીં, પરંતુ બહુપક્ષીય મુદ્દો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી શાહ મહમૂદ કુરૈશીએ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદને પત્ર લખીને ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાંથી અનુચ્છેદ 370 હટાવવા અંગે વાંધો ઉઠાવ્યો છે. +text: આદિવાસી વિરોધ બીજી તરફ તેના કારણે થતાં વિસ્થાપનના મુદ્દા પર ધ્યાન આપવામાં આવી રહ્યું નથી. સરકારના દાવા પ્રમાણે, મુંબઈ અને અમદાવાદ વચ્ચેની આ બુલેટ ટ્રેનના કારણે ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રના ઉદ્યોગોનો વિકાસ થશે, રોજગારી મળી રહેશે અને લોકોના જીવનધોરણમાં વધારો થશે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : આ દરમિયાન વિવિધ આરોપો પણ સામે આવી રહ્યાં છે કે જો આ પ્રોજેક્ટમાં વિવિધ લાભ છે, તો તેના દ્વારા થયેલું કેટલું ક નુકસાન પણ હશે. જેને છુપાવવાના પ્રયત્નો થઈ રહ્યાં છે. પરંતુ બુલેટ ટ્રેનના રસ્તામાં આવનારા આદિવાસી વિસ્તારોમાં અસંતોષ અને વિરોધ સર્જાવાનો સિલસિલો શરૂ થઈ ગયો છે. આદિવાસીઓનો વિરોધ 24 સંગઠનોએ વિરોધ કર્યો હતો. આ યોજના વિરુદ્ધ મહારાષ્ટ્ર, દાદરા નગર હવેલી અને ગુજરાતના આદિવાસી સમુદાયોએ ઘણા સ્થળોએ વિરોધ પ્રદર્શન કર્યું. તેમ છતાં, કેન્દ્ર અથવા અન્ય રાજ્ય સરકારે આ વિરોધ પ્રદર્શનો વિશે હજુ સુધી કંઈ જણાવ્યું નથી. આદિવાસી એકતા પરિષદના વાઇસ પ્રેસિડન્ટ વિનોદ દુમદાએ જણાવ્યું, "મહારાષ્ટ્ર, દાદરા નગર હવેલી અને ગુજરાતના જે આદિવાસી વસ્તી ધરાવતા વિસ્તારમાંથી આ પ્રોજેક્ટ પસાર થશે તે અનુસૂચિત વિસ્તાર છે.” તેમણે વધુમાં કહ્યું, “અહીંની જમીન અનુસૂચિત છે અને અહીંના રહેવાસીઓની પરવાનગી વગર કોઈ પણ પ્રોજેક્ટ શરૂ ન થઈ શકે.” તેમણે ઉમેર્યું, “પહેલાંથી જ દિલ્હી મુંબઈ ફ્રેઈટ કોરિડોરથી પીડિત છે, હવે તેના પર બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ આદિવાસીઓનો પૂરી રીતે વિનાશ કરશે." આદિવાસી ગામ આદિવાસી સમુદાયોના સમર્થનમાં મહારાષ્ટ્ર, દાદરા નગર હવેલી અને ગુજરાતના 24 સામાજિક સંગઠનો ભેગા થઈ આ યોજનાનો વિરોધ કરે છે. દાદરા નગર હવેલીના રહેનારા આદિવાસી એકતા પરિષદ રાષ્ટ્રીય સંયુક્ત સંકલનકાર પ્રભુ ટોકિયા કહે છે કે આ યોજના માત્ર આદિવાસીઓના જીવનનો જ નહિ પરંતુ સમાજના અન્ય લો��ોના જીવનનો પણ વિનાશ કરશે. તેમણે કહ્યું, “બુલેટ ટ્રેનના રસ્તામાં કુલ 72 આદિવાસી ગામ છે, જેમાંથી 12 ગામોને તેની ખૂબ જ અસર થશે.” તેમણે વધુમાં જણાવ્યું, “સૌથી મહત્વનો મુદ્દો એ છે કે આ પ્રોજેક્ટ માટે ધમકીઓથી કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ ગામની ગ્રામ્ય સભાની મંજૂરી વગર કોઈ પણ પ્રોજેક્ટ શરૂ ન થઈ શકે.” તેમણે ઉમેર્યું, “જ્યાં સુધી બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટનો સવાલ છે તો તેના માટે કોઈ પણ ગ્રામ્ય સભાની મંજૂરી લેવામાં આવી નથી.” તેમણે જણાવ્યું કે જો સરકાર કાયદા અનુસાર ગામ્ય સભાની મંજૂરી નથી લેતી, તો 16 નવેમ્બરે એક લાખ આદિવાસીઓ દાદરા નગર હવેલીમાં આના વિરુદ્ધ વિરોધ દર્શાવશે. વડાપ્રધાન મોદીના આ સપનાને પરિપૂર્ણ કરવા માટે તૈયારી થઈ રહી છે, ત્યારે મહારાષ્ટ્રના પાલઘરથી લઈને ગુજરાતના વાપી સુધીના આદિવાસી ગામો આ યોજનાની પકડમાં છે. જેથી આદિવાસીના વિસ્થાપનનું જોખમ ઝઝૂમી રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મહત્વાકાંક્ષી યોજના બુલેટ ટ્રેનના સંદર્ભમાં જ્યારે એક તરફ આ પ્રોજેક્ટને લઈને વખાણ થઈ રહ્યાં છે. +text: પરંતુ તેમણે ન્યૂઝ આઉટલેટ આરએનઝેડ સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે તેમને તેમની ટીમ પર "માન્યામાં ન આવે તેવો ગર્વ" છે. સોશિયલ મીડિયા પર ઘણા લોકો કહે છે કે ન્યૂઝીલૅન્ડની ટીમ ભલે મૅચ હારી ગઈ હોય, પરંતુ તેણે લોકોનાં દિલ જીતી લીધાં છે. ન્યૂઝીલૅન્ડ ટેકનિકલ રીતે બાઉન્ડરીના નિયમને કારણે હારી ગયું અને તેણે ઇંગ્લૅન્ડને પહેલી વાર વર્લ્ડ કપ જીતવાની તક આપી. મિસ અર્ડર્ને રેડિયો ન્યૂઝીલૅન્ડને કહ્યું, "મને લાગે છે કે ન્યૂઝીલૅન્ડના અનેક લોકોની જેમ મને પણ ઘણો માનસિક રીતે આઘાત લાગ્યો છે." "પરંતુ કોઈ પણ પ્રકારના છેવટના પરિણામની આશા રાખ્યા વિના મને મારી ટીમ પર આશ્વર્યજનક રીતે ગર્વ છે. અને મને આશા છે કે ન્યૂઝીલૅન્ડના તમામ લોકો પણ યાદ રાખશે કે તેઓ યાદગાર ક્રિકેટ રમ્યા છે." ઇન્સ્ટાગ્રામની પોસ્ટમાં મિસ અર્ડર્ને ઇંગ્લૅન્ડને અભિનંદન આપતાં કહ્યું કે 'મને લાગે છે આપણે એક સુપર ઓવરમાં વર્ષ મોટા થઈ ગયા.' રૉયલ પરિવારના ટ્વિટર એકાઉન્ટે રાણીના શબ્દો ટાંકીને કહ્યું, 'ન્યૂઝીલૅન્ડે આખી ટુર્નામેન્ટમાં પ્રશંસાપાત્ર રમત રમી છે.' ગત રવિવારે (14 જુલાઈ) રમાયેલી મૅચમાં ન્યૂઝીલૅન્ડને બીજી વખત વર્લ્ડ કપની ફાઈનલમાં હાર મળી. આ પ���ેલાં ઑસ્ટ્રેલિયા સામે 2015માં હાર મળી હતી. તેમની હાર છતાં પણ અનેક લોકો તેમની 'સ્પૉર્ટ્સમૅન સ્પિરિટ'ની પ્રશંસા કરી રહ્યા છે. ન્યૂઝીલૅન્ડના ખેલાડી જિમ્મી નીશામે મૅચ પૂર્ણ થયા પછી ટ્વીટ કરીને જોક્સ મારતાં બાળકોને સલાહ આપી કે બાળકોએ ક્રિકેટ રમવું ન જોઈએ. તેમણે ન્યૂઝીલૅન્ડના દર્શકોની માફી પણ માગી અને કહ્યું, 'તમે અત્યંત ઉત્કટતાથી જે ઇચ્છતા હતા તે અમે આપી શક્યા નથી.' તેમના સાથી ખેલાડી રોસ ટેલરે પોતાની હસતી દીકરી અને રડતાં દીકરાનો ફોટો મૂકીને કહ્યું, "આ પ્રકારની ગેમ પછી જોવા મળેલું લાગણીઓનું મિશ્રણ" મિસ અર્ડર્ને સ્થાનિક મીડિયામાં થઈ રહેલી ચર્ચામાં કહ્યું કે પરત ફરી રહેલા ખેલાડીઓનું સ્વાગત કરવાનો યોગ્ય માર્ગ છે. તેણીએ કહ્યું કે, "તેમનું હીરો જેવું સ્વાગત થવું જોઈએ. તેઓ તેના હકદાર છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ન્યૂઝીલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાન જૅસિંડા અર્ડર્ને ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપની ફાઇનલમાં પોતાના દેશ ન્યૂઝીલૅન્ડને મળેલી ઇંગ્લૅન્ડ સામેની હાર બાદ જોક્સ મારતાં કહ્યું કે આ હાર માનસિક રીતે આઘાતજનક હતી. +text: સિરિયલના નિર્માતા આશિત કુમાર મોદીએ નિવેદનમાં જણાવ્યું, "અમને જણાવતા ખેદ થાય છે કે વરિષ્ઠ કલાકાર કવિ કુમાર આઝાદનું નિધન થયું છે." "સોમવારે સવારે હૃદયરોગનો હુમલો આવ્યો હતો, જેનાં કારણે તેમનું નિધન થયું હતું." તાજેતરમાં જ સિરિયલ 'તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્માએ 2500 એપિસોડ પૂર્ણ કર્યા હતા. લોકો ડૉ. હાથી તરીકે ઓળખતા YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આઝાદના નિધન અંગે આશિત મોદીએ કહ્યું, "આઝાદ અનોખી પ્રતિભા ધરાવતા હતા અને ખૂબ જ સકારાત્મક વ્યક્તિ હતા. "તેઓ શોને દિલથી ચાહતા હતા. જો તબિયત સારી ન હોય તો પણ તેઓ શૂટિંગ માટે આવતા હતા, પરંતુ આજે સવારે તેમનો કોલ આવ્યો હતો કે નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે તેઓ શૂટિંગ માટે નહીં આવી શકે. "બાદમાં અમને સમાચાર મળ્યાં કે તેમનું નિધન થયું છે. અમે ભાવશૂન્ય બની ગયા છીએ." મુંબઈથી અમારા પ્રતિનિધિ સરિતા હરપળે જણાવે છે, "કવિ કુમાર આઝાદે મુંબઈના મીરા રોડ ખાતે તેમના નિવાસસ્થાને અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. તેઓ 46 વર્ષના હતા." તાજેતરમાં જ બીબીસી ગુજરાતી સાથે ઇન્ટર્વ્યૂમાં કવિ કુમાર આઝાદે કહ્યું હતું, "લોકો મને 'ડૉ. હાથી'ના નામથી ઓળખે છે અને હું આ નામથી ખુશ પણ છું. "સિરિયલની માફક અસલ જિંદગીમાં પણ હું મસ્ત રહું છું." કવિ કુમાર ઍક્ટર હ���વા ઉપરાંત ઍન્ટરપ્રેન્યૉર પણ હતા. તેઓ બે દુકાન ધરાવતા હતા અને તેમને લખવાનો પણ શોખ હતો. ગોકુલધામમાં ડૉ. હાથી ગુજરાતના હાસ્ય લેખ તારક મહેતાની કોલમ 'દુનિયાને ઊંધા ચશ્મા' પરથી જુલાઈ-2008માં 'તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્મા' સિરિયલ શરૂ થઈ હતી. ગુજરાતી પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવતી આ સિરિયલ સીટકોમ (પરિસ્થિતિ પર આધારિત કોમેડી) છે. સિરિયલમાં ગુજરાતી દંપતિ જેઠાલાલ, બબિતા અને પરિવારના વડીલ ચંપકકાકા 'ગોકુલધામ સોસાયટી'માં પહેલા માળે રહે. જ્યારે ગ્રાઉન્ડ ફ્લોર પર ડૉ. હાથી તેમના પત્ની કોમલ તથા પુત્ર ગોલી સાથે રહે છે. સિરિયલના ડૉ. હાથી ખાવા-પીવાના શોખીન છે અને હંમેશા મસ્ત રહે છે. યોગાનુયોગ શનિવારે જ સિરિયલમાં તેમના પત્નીનું પાત્ર ભજવતા કોમલ એટલે કે અંબિકા સોનીનો જન્મદિવસ હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ટેલિવિઝન સિરિયલ 'તારક મહેતા કા ઉલ્ટા ચશ્મા'ના 'ડૉ. હાથી'નું નિધન થયું છે. તેમનું મૂળ નામ કવિકુમાર આઝાદ હતું. +text: એડોલ્ફ હિટલર યુનોના ઑમ્પુન્દ્જા મતક્ષેત્રમાં સ્થાનિક ચૂંટણી જીતી ગયા છે. જર્મન અખબાર બિલ્ડ સાથેના ઇન્ટરવ્યૂમાં તેમણે કહ્યું કે તેમને નાઝી વિચારધારા સાથે કોઈ જ લેવાદેવા નથી. અન્ય જર્મન નામોની જેમ એડોલ્ફ એક જર્મન નામ છે પરંતુ દેશમાં તે સામાન્ય નથી કેમ કે તેમનો દેશ એક સમયે જર્મનીની કૉલોની હતો. તેઓ શાસક પક્ષ સ્વાપો તરફથી ચૂંટણ લડ્યા હતા. પાર્ટીએ કૉલોની સંબંધિત શાસન અને ધોળાં લોકોના લઘુમતી શાસન સામેના અભિયાનમાં નેતૃત્ત્વ પણ કર્યું હતું. યુનોનાએ કબૂલ્યું કે તેમના પિતાને તેમનું નામ નાઝી નેતા હિટલરના નામ પરથી રાખ્યું હતું પરંતુ તેમણે કહ્યુ કે તેમના પિતાને કદાચ ખબર નહીં હોય કે હિટલરની વિચારધારા શું છે. તેમણે કહ્યું, "બાળપણ સુધી તો મને તેમાં કંઈ અસાધારણ ન લાગ્યું." "જેમ જેમ મોટો થયો ગયો તેમ તેમ મને સમજ આવવા લાગી કે આ વ્યક્તિ વિશ્વ પર આધિપત્ય જમાવવા માગતો હતો. પણ મારે આ બાબત સાથ કંઈ જ લેવાદેવા નથી." યુનોના કહે છે કે તેમના પત્ની તેમને એડોલ્ફ કહે છે અને તેઓ જાહેરમાં પણ આ નામ સંબંધવામાં આવે તેનીથી અસહજ નથી અનુભવતા. વળી તેઓ નામ બદલવા પણ નથી માગતા. 1884 અને 1915 વચ્ચે નામિબિયા જર્મન પ્રદેશનો ભાગ હતું અને તેને જર્મન સાઉથ વેસ્ટ આફ્રિકા તરીકે ઓળખવામાં આવતું. જર્મન શાસકે 1904-08 દરમિયાનના 'નામા, હેરેરો અને સાન લોકો દ્વારા કરવામાં આવેલા બળવા વખતે સં���્યાબંધ લોકોની કત્લેઆમ કરી હતી. ઇતિહાસકારો આને ભૂલાવી દેવાયેલો નરસંહાર ગણાવે છે. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ પછી નામિબિયા દક્ષિણ આફ્રિકાના નિયંત્રણમાં આવ્યું અને 1990માં તેને આઝાદી મળી. જોકે, હજુ પણ અહીં ઘણા જર્મન નામ ધરાવતા નગરો અને જર્મન બોલતા નાના સમુદાયો રહે છે. સેન્ટર-લેફ્ટ સ્વાપો પાર્ટી નામિબિયાની આઝાદીના અભિયાનમાંથી પેદા થયેલી પાર્ટી છે અને 1990થી શાસનમાં છે. પરંતુ માછીમારીઉદ્યોગ સંબંધિત ભ્રષ્ટાચારને પગલે પાર્ટીના સમર્થકોમાં ઘટાડો થયો છે. ગત મહિને યોજાયેલી એક ચૂંટણીમાં પાર્ટીએ 30 મહત્ત્વના નગરો શહેરોમાં બેઠકો ગુમાવી હતી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નામિબિયાના રાજકારણીનું નામ જર્મનીના પૂર્વ શાસક એડોલ્ફ હિટલરના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું. તેઓ સ્થાનિક ચૂંટણીમાં જીતી ગયા છે જો કે વિશ્વ પર આધિપત્ય જમાવવાનો તેમનો કોઈ ઈરાદો નથી. +text: ક્રિશ્ચિયન મિશેલે કોર્ટમાં કહ્યું, "થોડાં સમય પહેલા રાકેશ અસ્થાના મને દુબઈમાં મળ્યા હતા અને ધમકી આપી હતી કે મારું જીવન નરક બનાવી દેવામાં આવશે." "મારી બાજુના કેદી ગેંગસ્ટર છોટા રાજન છે. મને સમજ નથી પડતી કે મે શું અપરાધ કર્યો છે કે હત્યા કરનારા લોકોની સાથે રાખવામાં આવ્યો છે." સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ આ અંગે ટ્ટીટ કરીને માહિતી આપી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 અદાલત સામે મિશેલે જેલમાં હેરાનગતિની પણ ફરિયાદ કરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સૅન્ટ્રલ બ્યૂરો ઑફ ઇન્વેસ્ટિગેશન(સીબીઆઈ)એ તેમના જ નંબર-2 અધિકારી સ્પેશિયલ ડાયરેક્ટર રાકેશ અસ્થાના સામે લાંચના મામલે ફરિયાદ નોંધેલી છે. આલોક વર્મા અને રાકેશ અસ્થાના વિવાદ બાદ તેમને પદ પરથી હટાવી દેવામાં આવ્યા હતા. શું છે કથિત કૌભાંડ? ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈ (પ્રેસ ટ્રસ્ટ ઑફ ઇંડિયા)ના રિપોર્ટ મુજબ, મિશેલ પર વાયુદળના તત્કાલીન વડા એસ. પી. ત્યાગી, તેમના પરિવારજનો તથા અન્ય આરોપીઓ સાથે મળીને ગુનાહિત કાવતરું ઘડવાનો આરોપ છે. હેલિકૉપ્ટરની ઉડ્ડાણ ક્ષમતા છ હજાર થી ઘટાડીને 4,500 મીટર કરીને ત્યાગીએ તેમના પદનો દુરુપયોગ કર્યો હતો. તા. આઠમી ફેબ્રુઆરી 2010ના સંરક્ષણ મંત્રાલયે 12 વીવીઆઈપી હેલિકૉપ્ટર ખરીદવાનો કૉન્ટ્રેક્ટ રૂ. 3,600 કરોડના ખર્ચે અગસ્તા વેસ્ટલૅન્ડને આપ્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મિશેલનું મહત્ત્વ પીટીઆઈના અહેવાલ મુજબ દુબઈની કોર્ટે 57 વર્ષીય મિશેલની અપીલ ફગાવી દેતા યુએઈની સરકારે મિશેલના પ્રત્યાર્પણને લીલીઝંડી આપી હતી. સીબીઆઈના વચગાળાના ડાયરેક્ટર એમ. નાગેશ્વર રાવે મિશેલના પ્રત્યાર્પણનું ઑપરેશન કૉર્ડિનેટ કર્યું હતું. જોઇન્ટ ડાયરેક્ટર સાઈ મનોહરના નેતૃત્વમાં અધિકારીઓની એક ટીમ દુબઈ ગઈ હતી. આ ટુકડીએ પ્રત્યાર્પણની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી હતી. સંરક્ષણ બાબતોના જાણકાર રાહુલ બેદીના કહેવા પ્રમાણે, ચૂંટણીના થોડા સમય અગાઉ જ મિશેલનું પ્રત્યાર્પણ ભાજપના લાભમાં છે. સાથે જ ઉમેરે છે કે 'મિશેલ પાસેથી કેટલું નીકળે છે, એ પણ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.' 12 વીવીઆઈપી હેલિકૉપ્ટર ખરીદવાનો સોદો કોંગ્રેસના નેતૃત્વવાળી યુપીએ સરકારના કાર્યકાળ દરમિયાન થયો હતો. બેદી કહે છે, 'સતત રફાલનો મુદ્દો ઉઠાવી રહેલી કોંગ્રેસ અગસ્તા મુદ્દે ઘેરાઈ શકે છે.' ભાજપનું માનવું છે કે આ મામલે મિશેલનું પ્રત્યાર્પણ એ 'ભારતની જીત' છે. ભાજપનું કહેવું છે કે મિશેલનું આગમન એ ભારતના 'ફર્સ્ટ ફૅમિલી' માટે 'મોટી સમસ્યા' બની શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અગસ્તા વેસ્ટલૅન્ડ કેસમાં ભારત લાવવામાં આવેલા કથિત વચેટિયા ક્રિશ્ચિયન મિશેલે દિલ્હીની એક અદાલતમાં સીબીઆઈના પૂર્વ નિર્દેશક રાકેશ અસ્થાનાએ જીવન નરક બનાવી દેવાની ધમકી આપી હોવાનો દાવો કર્યો છે. +text: તેમણે રવિવારે એક પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં કહ્યું, "આ એક ખતરનાક પ્રયાસ છે જે આપણને પાછળ ધકેલી દેશે." ચીન તેના સાર્વભૌમત્વનું રક્ષણ કરશે અને પ્રગતિના માર્ગ પર આગળ વધવાનો અધિકાર ધરાવે છે. ચીનને અમેરિકામાં પરિવર્તન લાવામાં કોઇ રસ નથી અને અમેરિકા ચીનને પ્રગતિના માર્ગ પર આગળ વધતા રોકી નહીં શકે. YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ચીનના વિદેશ પ્રધાને કહ્યું, "અમેરિકાની કેટલીક રાજકીય શક્તિઓ ચીન-અમેરિકાના પોતાના ભરડામાં લઈ રહ્યા છે અને બંને દેશોને નવા શીતયુદ્ધ તરફ દોરી જઈ રહ્યા છે." "ઇતિહાસના ચક્રને ફેરવવાનો આ એક જોખમી પ્રયાસ છે." વોંગ યીએ કહ્યું કે ચીન અને અમેરિકાની રાજકીય વ્યવસ્થા અલગ છે અને તે બંને દેશોના પોતાના લોકોની ઇચ્છાથી નક્કી થયેલી છે. યીએ કહ્યું કે, "તેઓ પોતાના માર્ગથી દૂર જઇ રહ્યા છે, પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી કે સહકારની કોઈ સંભાવના નથી." "બંને પક્ષો વચ્ચે વિશ્વના ઘણા મોટા મુદ્દાઓ પર સલાહ અને ચર્ચા કરવાની જરૂર છે." ચીનના વિદેશ પ્રધાને કહ્યું કે ચીન અને અમેરિકા વચ્ચે સહયોગની પરંપરા રહી છે અને કોરોના મહામારીના સંકટ દરમિયાન પણ આવું બન્યું હતું. તેમણે કહ્યું,"કોરોના વાઇરસની શરુઆત સમયે, અમે એકબીજાને તબીબી ઉપકરણોની સહાય કરી હતી." "અમેરિકામાં 12 અબજથી વધુ માસ્ક મોકલવામાં આવ્યા છે, પરંતુ તે અફસોસ છે કે અમેરિકામાં રાજકારણનો વાઇરસ ફેલાઈ રહ્યો છે." વોંગ યીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે ચીન અને રશિયાએ આ રાજકીય વાઇરસ સામે અભેદ્ય કિલ્લો બનાવ્યો છે અને તેમના વ્યૂહાત્મક જોડાણની તાકાત પણ બતાવી છે. તેમણે કહ્યું, "કોવિડ -19 દરમિયાન રશિયા અને ચીને એકબીજાને મદદ કરી છે, જ્યાં સુધી આપણે બંને એક સાથે કામ કરવાનું ચાલુ રાખીશું, ત્યાં સુધી આપણે વિશ્વની વિવિધતાનું રક્ષણ, શાંતિ અને ન્યાયનું રક્ષણ કરવાનું ચાલુ રાખીશું." તેમણે વર્લ્ડ હેલ્થ ઑર્ગેનાઇઝેશન (WHO) પર અમેરિકા દ્વારા કરવામાં આવેલા આક્ષેપો અંગે પણ ટિપ્પણી કરી હતી અને કહ્યું હતું કે વિશ્વની સ્વાસ્થય સમસ્યાઓનો સામનો કરવામાં WHOની ભૂમિકા મહત્વપૂર્ણ છે. WHO જીવન બચાવવામાં મદદ કરી રહ્યું છે. વોંગ યીએ કહ્યું, "અમે આશા રાખીએ છીએ કે બધા દેશો એ સમજે કે માનવતા એક સમુદાય છે જેનું ભવિષ્ય એકસાથે જોડાણમાં છે. "આપણને એકબીજાના મહત્તમ સહકારની જરૂર છે અને તેમાં ઓછામાં ઓછા આક્ષેપો અને પ્રત્યારોપો હોવા જોઈએ. અમે બધા દેશોને વધુ સારી દુનિયા બનાવવા માટે અપીલ કરીએ છીએ." તેમણે કહ્યું કે વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન પર કાદવ ફેંકનારા લોકો પોતાની જાતને જ ગંદી કરશે. સાથે તાઇવાનના મામલે ચીનના વિદેશપ્રધાને કહ્યું કે આ ચીનનો આંતરિક મુદ્દો છે અને તે મુદ્દે અન્ય કોઈની દખલ સહન કરવામાં નહીં આવે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનના વિદેશમંત્રી વોંગ યીએ કહ્યું છે કે અમેરિકાની અંદરની કેટલીક રાજકીય શક્તિઓ તેમના ફાયદા માટે ચીન-અમેરિકાના સંબંધોને ખોટી દિશામાં લઈ જઈ રહ્યા છે અને તેઓ બંને દેશોને નવા શીતયુદ્ધમાં ધકેલી રહ્યા છે. +text: જોકે, બીબીસી તમિલ સાથેની ઍક્સક્લુઝીવ વાતચીતમાં મહિલા ખેલાડીએ ભારતીય મીડિયાનો દાવો નકારી કાઢ્યો હતો. સ્વિટ્ઝરલૅન્ડની ટોચની સ્ક્વૉશ ખેલાડી એમ્બ્રે એલિન્ક્સ ચેન્નાઈ ખાતે આયોજિત 13મી વર્લ્ડ સ્ક્વૉશ ચૅમ્પીયનશીપમાં ભાગ નથી લઈ રહી. બે દિવસ પહેલાં ઘણાં અખબારો અને ઑનલાઇન મીડિયાએ સ્વિટ્ઝરલૅન્ડના સ્ક્વૉશ કોચ પાસ્કલ ભુરિનને ટાંકીને અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યા હતા. જે મુજબ, "અમારા દેશની પ્રથમ ક્રમાં��� ધરાવતી ખેલાડી એમ્બ્રે એલિન્ક્સ ભાગ લેવા માટે ઉત્સુક હતી પણ તે ભાગ ન લઈ શકી. " તેમનાં માતા ભારતને મહિલાઓ માટે અસુરક્ષિત માને છે અને તેઓ કોઈ જોખમ લેવા માગતા નથી." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? એક વખત સમાચાર વાઇરલ થયા બાદ બીબીસી તમિલના રિપોર્ટર સ્વિટ્ઝરલૅન્ડ સ્ક્વૉશ ટીમના કોચ પાસ્કલ ભુરિન સાથે ચેન્નાઈમાં વાત કરી, જ્યાં હાલમાં આ ટુર્નામેન્ટ રમાઈ રહી છે. પાસ્કલ સ્વીકારે છે કે જે કંઈ અહેવાલ પ્રકાશિત થયા છે એવું તેઓ બોલ્યા હતા પણ તેમને એવો ખ્યાલ નહોતો કે આ વાતના આટલા મોટા સમાચાર બની જશે. પાસ્કલના નિવેદન બાદ બીબીસી તમિલ દ્વારા ચૅમ્પિયનશીપમાં સ્વિસ સ્ક્વૉશ ખેલાડીના ભાગ ન લેવા અંગે અહેવાલ પ્રકાશિત કરાયો હતો. બીબીસી સાથેનો ઍક્સક્લુઝીવ ઇન્ટરવ્યૂ ટુર્નામેન્ટમાં ભાગ ન લેવાનું કારણ જાણવા માટે બીબીસીની ટીમ દ્વારા સ્વિસ સ્ક્વૉશ ખેલાડી એમ્બ્રે એલિન્ક્સનો સંપર્ક કરવાનો સતત પ્રયાસ કરાઈ રહ્યો હતો. ત્યારબાદ એમ્બ્રે એલિન્ક્સ અને તેમના પિતાએ બીબીસીને ઍક્સક્લુઝીવ ઇન્ટરવ્યૂ આપ્યું હતું. ભારતીય મીડિયાના અહેવાલોમાં કરાયેલા દાવા તેમણે નકારી કાઢ્યા હતા. એમ્બ્રેના પિતા ઇગોર કહે છે, "એમ્બ્રે એલિન્ક્સના વિરૂદ્ધ જે અફવાઓ ભારતીય મીડિયા અને સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થઈ રહી છે તેનાથી મારી દીકરીના ભવિષ્યને જોખમ છે. જેના માટે અમે ચિંતિત છીએ." તેઓ કહે છે, "કેટલાક મીડિયાએ એવી અફવા ફેલાવી છે કે ચેન્નાઈની ચૅમ્પિયનશીપમાં એમ્બ્રેના ભાગ ન લેવા પાછળ સુરક્ષાના કારણો છે. આ સાચું નથી." "વાલી તરીકે એમ્બ્રેને ચેન્નાઈ ન મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો એનાં બે કારણો છે." "પહેલું કારણ એમ્બ્રે માર્ચ મહિનામાં 16 વર્ષની થઈ જશે. આ વર્ષે તે અન્ડર 17 યૂરોપિયન ટીમ માટે રમી હતી અને આગામી બન્ને વર્ષે તે વર્લ્ડ જુનિયર માટે રમશે." "ગયા વર્ષે ચૅમ્પિયનશીપના અંતે તે બહું થાકી ગઈ હતી એટલે અમે તેને શારીરિક શ્રમ ન પડે એવું ઇચ્છતા હતાં." તેમણે આગળ કહ્યું, "બીજું અમે એવું વિચાર્યું કે પરિવાર સાથે ફરવા જવાની આ સારી તક છે." "અત્યારે અમે એક સરસ સ્ક્વૉશ દેશ ઇજિપ્તમાં છીએ. અમે ખુશ છીએ કે એમ્બ્રે અમારી સાથે છે." ઇગોર કહે છે, "અફવાઓ ફેલાવાનું બંધ કરો. અમને ભારતમાં મહિલા સુરક્ષા અંગે કોઈ ચિંતા નથી." "ભવિષ્યમાં ટુર્નામેન્ટમાં કે અન્ય કોઈ કારણથી પણ ભારત આવવાનું અમને ગમશે." સ્વિસ સ્ક્વૉશ શું કહે છે સ્વિસ સ્ક્વૉશેના સત્તાવાર નિવેદનમાં લખ્યું છે કે, "સ્વિસ ખેલાડી એમ્બ્રે એલિન્ક્સના આ ચૅમ્પિયનશીપમાં ભાગ ન લેવા અંગે અલગ-અલગ મીડિયા અને સોશિયલ મીડિયા પર ખોટા અહેવાલો ફરતા થયા છે." "એમાં એવું કહેવાયું છે કે એમ્બ્રેના માતાપિતાએ તેમને ભારત આવવાની પરવાનગી ન આપી કેમ કે મીડિયાના અહેવાલ પ્રમાણે ભારત મહિલાઓ માટે અસુરક્ષિત દેશ છે." તેમને એવું પણ નોંધ્યું છે કે આ અહેવાલ ખોટા છે. "એ સાચું છે કે તેના માતાપિતા એમ્બ્રેને મોકલવા નથી માગતા અને એ પાછળ તેમના અંગત કારણો હતાં." "જેને ચૅમ્પિયનશીપના આયોજક દેશ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી." "સ્વિસ સ્ક્વૉશ હંમેશાં ચૅમ્પિયનશીપનું આયોજન કરતાં પહેલાં દેશની સુરક્ષા અને રાજકીય સ્થિતિની તપાસ કરે છે." "ઇન્ડિયન સ્ક્વૉશ ઍસોસિયેશનના પ્રૉફેશનલ ઑર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા સ્પર્ધકોની સુરક્ષા માટે તકેદારી રાખવામાં આવે છે." "આ અંગે ક્યારેય પ્રશ્નો ઉદ્ભવ્યા નથી. એટલે જ સ્વિસ સ્ક્વૉશે ભારતમાં ડેલિગેશન મોકલવાનો નિર્ણય કર્યો હતો." આનાથી એ પણ સ્પષ્ટ થાય છે કે સ્પર્ધકને ટુર્નામેન્ટમાં મોકલવાનો નિર્ણય માત્ર સ્પર્ધકની ઇચ્છા પર આધારિત નથી, તેમના પરિવારનો મત અને અન્ય પરિબળો પણ જવાબદાર હોય છે. સ્વિસ સ્ક્વૉશે ભારતીય મીડિયાને વિનંતી કરી છે કે આ ખોટા અહેવાલોને નકારે અને એમ્બ્રેને સોશિયલ મીડિયા પર ટ્રોલ ન કરે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સ્વિટ્ઝરલૅન્ડની ટોચની સ્ક્વૉશ ખેલાડીના માતાપિતા, "ભારતને મહિલાઓ માટે અસુરક્ષિત" ગણતા હોવાથી ચેન્નાઈ ખાતે આયોજિત વર્લ્ડ જુનિયર સ્ક્વૉશ ચૅમ્પીયનશીપમાં ભાગ લેવાના નથી, એવા સામાચાર પ્રકાશિત થયા હતા. +text: જૅકબ ઝૂમાના પુત્ર દુદુજાને ઝુમા ગુપ્તા બંધુ માટે કામ કરતા હતા દક્ષિણ આફ્રિકામાં ગુપ્તા બંધુઓના કારણે ભારતીય મૂળના જ વેપારીઓની મુશ્કેલીમાં વધારો થયો છે. સ્થાનિકો ભારતીય વેપારીઓને શંકાની નજરે જુએ છે, એવામાં જેમની અટક જ ગુપ્તા છે તેમની મુશ્કેલીમાં ખૂબ જ વધારો થયો છે. દક્ષિણ આફ્રિકામાં દેશના સૌથી મોટા ગોટાળાની ન્યાયિક તપાસ થઈ રહી છે. આ ગોટાળામાં ભારતનો ગુપ્તા પરિવાર સંડોવાયેલો હોવાની વિગતો બહાર આવી છે, જેના કારણે તેમના મિત્ર અને દેશના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ જૅકબ ઝુમાની પણ તપાસ થઈ રહી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ઝુમા પર આરોપ છે કે તેમણે ગુપ્તા બંધુના કહેવાથી વર્ષ 2015માં દેશના નાણા મંત્રી એન. એમ. નેનેની હકાલપટ્ટી કરી હતી. આ ઘટનાએ મોટું સ્વરૂપ ધારણ કરી લીધું અને રાષ્ટ્રપતિ ઝુમાએ પોતાના પદ પરથી રાજીનામું સોપવું પડ્યું હતું. તેમના રાજીનામા બાદ એનએમ નેનેની નાણામંત્રી તરીકે ફરીથી નિયુક્તિ કરાઈ હતી. જોકે,આ બધાની વચ્ચે ગુપ્તા બંધુઓ અને ઝુમાએ પોતાના પર થયેલા આક્ષેપોને પાયાવિહોણા ગણાવ્યા છે.દક્ષિણ આફ્રિકામાં આ કેસની સુનાવણીનું લાઇવ પ્રસારણ આખો દેશ જોઈ રહ્યો છે. ભારતીયો પરનો વિશ્વાસ ડગ્યો જૅકબ ઝુમા દક્ષિણ આફ્રિકામાં ભારતીય મૂળના ગુપ્તા બંધુઓના કારણે સામાન્ય લોકોનો ભારતીય વેપારીઓ પરનો વિશ્વાસ ડગ્યો હોય તેવું જણાઈ રહ્યું છે. જેમના પર ભ્રષ્ટાચારના આરોપો લાગ્યા છે તે અજય ગુપ્તા, અતુલ ગુપ્તા અને રાજેશ ગુપ્તા દેશ છોડીને ભાગી ગયા છે. આફ્રિકામાં લોકોએ મને જણાવ્યું કે ભારતીય વેપારીઓ પરથી તેમનો વિશ્વાસ ઉઠી ગયો છે. જે ભારતીયોને તેઓ પોતાના મિત્ર તરીકે ગણતા હતા, તેમના લીધે આફ્રિકાના રાજકારણ સાથે જોડાયેલો એક વર્ગ ભ્રષ્ટાચારી બની ગયો છે. જ્હૉનિસબર્ગમાં એક વેપારીએ સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે હવે તેઓ ભારતીય વેપારીઓ સાથે ધંધો નહીં કરે. તેમણે એવું પણ કહ્યું કે આ ગોટાળાઓના કારણે દેશની સંસ્થાઓને સ્થિર થતા લાંબો સમય વીતી જશે. ગુપ્તા પરિવારની કહાણી પોલીસે આ વર્ષની શરૂઆતમાં ગુપ્તા બંધુઓની સંપત્તિ પર રેડ કરી હતી ભારતના આ ભાઈઓની કહાણી બોલીવૂડની કોઈ ફિલ્મ જેવી લાગે છે. આ ત્રણેય ભાઈ વર્ષ 1993માં ઉત્તર પ્રદેશના સહારનપુરથી આફ્રિકામાં આવ્યા હતા. આફ્રિકામાં એ સમયે રંગભેદ ખતમ થઈ રહ્યો હતો એવા સમયે આ ભાઈઓએ ત્યાં પોતાનો ધંધો શરૂ કર્યો હતો. દક્ષિણ આફ્રિકામાં તેમની પ્રગતિ ખૂબ જ ઓછા સમયમાં થઈ અને તેમના પ્રભાવમાં પણ વધારો થયો હતો. સ્થાનિક મીડિયા ગુપ્તા પરિવાર અને પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિના સંબંધોને સમાચારોમાં 'જુપ્તા ગોટાળો' નામના શબ્દથી વર્ણવે છે. લોકોમાં એવી ચર્ચા છે કે છેટેથી આવેલા લોકો રાતોરાત આ પ્રકારની પ્રગતિ કેવી રીતે કરી શકે ખાસ કરીને દેશના રાષ્ટ્રપતિ સુધી તેમની પહોંચ થઈ જાય એવું કઈ રીતે શક્ય બને? આ કેસમાં વહેલી તકે તપાસ સમાપ્ત થાય અને દોષિતો પર અદાલતમાં કેસ ચાલે એવું સ્થાનિક લોકો ઇચ્છી રહ્યાં છે. દક્ષિણ આફ્રિકાનો સૌથી મોટો ગોટાળો ઇતિહાસની દૃષ્ટિએ જોઈએ તો જાણવા મળશે કે દક્ષિણ આફ્રિકાએ હંમેશા ભારતીય વેપારીઓનું સ્વાગત કર્યું છે. દેશમાં ભારતીય વેપારીઓ��ું કુલ રોકાણ 50 બિલિયન રેન્ડથી પણ વધારે છે. આ રોકાણના પગલે સ્થપાયેલા રોજગાર ધંધામાંથી અત્યાર સુધી 18 હજાર નોકરીની તકો પણ સર્જાઈ છે. ગુપ્તા બંધુઓ સાથે જોડાયેલા ગોટાળાના કારણે અહીં સ્થાનિક ભારતીય વેપારીઓની છબી પણ ખરડાઈ છે. દેશના ઇતિહાસના સૌથી મોટા ગોટાળાના કારણે ગુપ્તા બંધુઓના સામ્રાજ્યનું પતન થયું છે. આ ગોટાળાના કારણે જ તેમના મિત્ર અને દેશના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ જૅકબ ઝુમાએ અપમાનજનક રીતે સત્તા છોડવી પડી હતી. આ ગોટાળાની જાહેર તપાસ ગત મહિનાથી શરૂ થઈ હતી. અમીર ગુપ્તા પરિવાર પર આરોપ છે કે તેઓ દેશના રાજનીતિક નિર્ણયો પર દબાણ લાવતા હતા. સ્થાનિકોમાં એવી ચર્ચા છે કે ગુપ્તા બંધુઓ એટલા શક્તિશાળી થઈ ગયા હતા કે તે મંત્રીઓના નિર્ણયો પર પ્રભાવ પાડવા લાગ્યા હતા. ઝુમાના નવ વર્ષના શાસનમાં ગુપ્તા પરિવારે લાખો ડૉલરના કોન્ટ્રેક્ટ્સ મેળવ્યા હોવાનો આરોપ છે. જોકે, જૅકબ ઝુમા આફ્રિકાના સત્તાધારી પક્ષ આફ્રિકન રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસમાં ખૂબ જ શક્તિશાળી સ્થાન ધરાવે છે. ઝુમાના મતે તેમના પર અને દીકરા પર મૂકાયેલા આક્ષેપો રાજકીય ષડયંત્રનો ભાગ છે. અતુલ ગુપ્તા વિરુદ્ધ જૅકબ ઝુમાની કેબિનેટમાં નિમણૂકો કરાવવાનો આક્ષેપ છે ગુપ્તા ભાઈઓ ઉત્તર પ્રદેશના સહારનપુરના વતની છે. તેમના પિતા શિવ કુમાર મસાલાના વેપારી હતા. શિવ કુમારે જ દીકરાઓને વિદેશમાં વેપાર કરવા જવાની સલાહ આપી હતી. પિતાની પ્રેરણાથી મોટા ભાઈ અજય ધંધો કરવા રશિયા ગયા હતા, જ્યારે અતુલે આફિકામાં ધંધો શરૂ કર્યો હતો. સૌથી નાના ભાઈ રાજેશે બન્ને ભાઈઓના પગલે ચાલતા ધંધામાં ઝંપલાવ્યું હતું. તેમણે ચીનમાં વેપાર કરવાની શરૂઆત કરી હતી. ત્યાર બાદ સમગ્ર પરિવારે આફ્રિકામાં વેપારનો વ્યાપ વધાર્યો હતો. દક્ષિણ આફ્રિકાના અધિકારીઓ ગુપ્તા બંધુઓને શોધી રહ્યાં છે. જોકે, ગુપ્તા બંધુના વકીલે તપાસ પંચને જણાવ્યું હતું કે તેઓ આફ્રિકામાં નથી. ગુપ્તા બંધુઓએ દુબઈમાં આશરો લીધો હોવાનું માનવામાં આવે છે. ભારત અને દક્ષિણ આફ્રિકાની પોલીસે તેમના કેટલાક આશ્રય સ્થાનો પર રેડ કરી છે. આ તપાસ ક્યારે સમાપ્ત થશે તેની માહિતી કોઈ પાસે નથી. જોકે, દક્ષિણ આફ્રિકાના લોકોનું માનવું છે કે જો આ કેસની તપાસમાં મોડું થશે તો દેશની લોકતાંત્રીક સંસ્થાઓને નુકસાન થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય મૂળના બે ભાઈઓના કારણે દક્ષ���ણ આફ્રિકાના લોકપ્રિય રાષ્ટ્રપતિ જૅકબ ઝુમાએ ખુરશી ગુમાવવાનો વારો આવ્યો છે. +text: આઈએસ સામેની લડાઈમાં રક્કાનો મોટો હિસ્સો ધ્વસ્ત થઈ ગયો છે આઈએસ સાથેની લડાઈનો એક મહિના પહેલાં અંત આવ્યો છે પણ તેની નિશાની ચારે તરફ જોવા મળે છે. રક્કાના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં જવાની મનાઈ છે. કોઈને ત્યાં આવવાની છૂટ નથી. જોકે, અમે શહેરની છેક અંદર સુધી ગયા હતા. ઠેર-ઠેર કાટમાળ પડ્યો હતો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અમે એ જાણવા ઈચ્છતા હતા કે આઈએસના લડવૈયાઓ આખરે ક્યા રસ્તેથી ભાગ્યા હતા. સિટી હોસ્પિટલ તેમનો આખરી પડાવ હતી. અમારી યાત્રા ત્યાંથી શરૂ થઈ હતી. આઈએસના હારેલા લડવૈયાઓ છેલ્લે લડાઈના મેદાનમાં નહીં, પણ અહીં દેખાયા હતા. રક્કાની સિટી હોસ્પિટલ આઈએસનો કાફલો રક્કાની સિટી હોસ્પિટલમાંથી રવાના થયો હતો. એ હોસ્પિટલમાં આઈએસના લડવૈયાઓ મહિનાઓ સુધી રહ્યા હતા. તેમની સાથે તેમના પરિવાર અને તેમણે બંધક બનાવેલા લોકો પણ હતા. આઈએસના લડવૈયાઓ ચહેરા પર હારવાના ભાવ દેખાતા ન હતા. તેમનો અંદાઝ અક્કડ અને ધમકીભર્યો હતો. રક્કામાં શું સોદો થયો હતો એ વિશે કોઈ વાત કરવા તૈયાર ન હતું. આ રક્કાનું એક ભેદી રહસ્ય છે. શું કુર્દો, આરબો અને પશ્ચિમી દેશોનાં સૈન્યોએ આઈએસને અહીંથી ભાગવાની તક આપી હતી? આઈએસના લડવૈયાઓને અહીંથી બહુ દૂર ફરી એકઠા થવાની તક આપવામાં આવી હતી? ઉત્તર સીરિયા આઈએસના લડવૈયાઓ શહેરમાંથી ચૂપચાપ દબાતે પગલે કાટમાળની વચ્ચેથી સલામત જગ્યાએ જવા નીકળી ગયા હતા. અમારી શોધ રક્કાથી શરૂ થઈ હતી, જે અમને ઉત્તર સીરિયા અને તેની આગળના પ્રદેશ સુધી લઈ ગઈ હતી. મીડિયાના બ્લેક આઉટ વચ્ચે આઈએસ સાથેનો સોદો પાર પાડવામાં આવ્યો હતો. આઈએસને અહીંથી ભગાડવાના સોદા બાબતે કોઈ પણ સમાચાર દેખાડવાની મનાઈ હતી. જોકે, આઈએસના લડવૈયાઓને અહીંથી કઈ રીતે ભગાડવામાં આવ્યા એ દર્શાવતું કેટલુંક વીડિયો ફૂટેજ અમારા હાથમાં આવ્યું હતું. હથિયારોથી સજ્જ લડવૈયાઓ આઈએસના જૂજ લડવૈયાઓને જ રક્કામાંથી જવા દેવામાં આવ્યા હોવાનું દુનિયાને જણાવવામાં આવ્યું હતું. હથિયારોથી સજ્જ વિદેશી લડવૈયાઓ વિશે કંઈ જણાવવામાં આવ્યું ન હતું. જોકે, ટ્રક્સ આઈએસને લડવૈયાઓથી ભરેલા હતા. એ પૈકીના કેટલાકે આત્મઘાતી બેલ્ટ પહેર્યા હતા અને બધાની પાસે ખતરનાક હથિયારો હતાં. અમે તાબકા પહોંચ્યા હતા. તાબકાના બહારના હિસ્સામાં આઈએસના લડવૈયાઓને લઈ જતા ટ્રક્સ થોડીવાર રોકાયા હતા. તેમન��� સલામત રીતે બહાર કાઢવાની જવાબદારી જેમને સોંપવામાં આવી હતી એ ડ્રાઈવરોને અમે મળ્યા હતા. કુર્દોના નેતૃત્વ હેઠળના સીરિયાના સૈન્યએ તેમને એ કામ સોંપ્યું હતું. આઈએસનો કાફલો એ તેમના જીવનની સૌથી મોટી યાત્રા હતી. ટ્રકોમાં આઈએસે બોમ્બ લગાવી રાખ્યા હતા, જેથી સોદો નિષ્ફળ જાય તો ટ્રકને ફૂંકી મારી શકાય. ડ્રાઈવરોએ ત્રણ દિવસ અને ત્રણ રાત સુધી સતત ટ્રક ચલાવવા પડ્યા હતા. જૂજ લોકોને બહાર કાઢવામાં આવ્યા હોવાનું બધા કહેતા હતા. મેં એક ડ્રાઈવરને પૂછ્યું હતું કે તમને જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. કુલ કેટલા લોકો હતા? ડ્રાઈવરે કહ્યું હતું, ''અમારા કાફલામાં 47 ટ્રક અને 13 બસ હતી. આઈએસનાં પોતાનાં વાહનો પણ હતાં.'' ''અમારો કાફલો છથી સાત કિલોમીટર લાંબો હતો. અમે મહિલાઓ અને બાળકો સહિત ચારેક હજાર લોકોને બહાર કાઢ્યા હતા.'' ટ્રકોમાં ઘણા દેશોના લોકો ટ્રકમાં જે લોકો હતા એ ક્યા દેશોના હતા? આ સવાલના જવાબમાં એ વ્યક્તિએ જણાવ્યું હતું, ''ફ્રાન્સ, તુર્કી, અઝરબૈજાન, પાકિસ્તાન, યમન, ચીન, ટ્યૂનિશિયા અને ગ્રીસ સહિતના ઘણા દેશોના લોકો તેમાં હતા.'' આ ટ્રકો પર કોઈ પ્રકારના બેનર કે ઝંડાઓ નહીં લગાડવા એસડીએફે આઈએસને સૂચના આપી હતી. આઈએસના લડવૈયાઓ ટ્રકોની ઉપર બેઠા હતા. એક ટ્રકમાં એટલા મોટા પ્રમાણમાં હથિયારો લાદવામાં આવ્યાં હતાં કે તેની એક્સેલ તૂટી ગઈ હતી. તેઓ આ ગામમાંથી પસાર થયા ત્યારે અલી અલ અસદની દુકાને ખાવા માટે રોકાયા હતા. અલી અલ અસદે કહ્યું હતું, ''હું દુકાન પર બેઠો હતો ત્યારે એસડીએફના કેટલાક લોકો તેમનું વાહન રોકીને મારી પાસે આવ્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આઈએસ સાથે સોદો કરવામાં આવ્યો છે. તેમણે મને રસ્તો સાફ કરવા જણાવ્યું હતું, જે અમે કરી આપ્યો હતો. એ પછી ત્યાંથી આઈએસનો એક કાફલો નીકળ્યો હતો. તેમાં હજ્જારો લોકો હતા. તેમને પસાર થતાં બે-ત્રણ કલાક થયા હતા.'' રણના રસ્તે આગળ વધ્યા સંયુક્ત સૈન્યનું એક વિમાન બરાબર એ રૂટ પરથી જ ઊડતું હતું, પણ તેણે કંઈ કર્યું ન હતું. કાફલો આગળ વધતો રહ્યો હતો. અમે એ જ રસ્તે આગળ વધ્યા હતા. તેમનો કાફલો ત્યાંથી ગાયબ થઈ ગયો હતો. મહેમુદે જોયું હતું કે કાફલો મુખ્ય રસ્તો છોડીને રણના રસ્તા તરફ આગળ વધ્યો હતો. જતાં-જતાં તેમણે ધમકી આપી હતી કે દગો કરતા લોકોનાં માથાં તેઓ વાઢી નાખે છે. મહેમુદે કહ્યું હતું, ''એટલાં વાહનો હતાં કે અમે ગણતરી કરી શક્યા ન હતા. તેમનો કાફલો અહીંથી કલાકો સુધી પસાર થતો ર��્યો હતો.'' ''અમે ચાર-પાંચ વર્ષથી ડરના ઓછાયામાં જીવતા હતા. આઈએસના ખૌફમાંથી બહાર નિકળવામાં અમને લાંબો સમય લાગશે.'' ''અમને અત્યારે પણ એવું લાગે છે કે તેઓ ક્યારેક તો અહીં પાછા આવશે જ.'' સંયુક્ત સૈન્ય શું કહે છે? સંયુક્ત સૈન્યએ અમારા સવાલોના જવાબમાં કબૂલ્યું હતું કે હજ્જારો લોકોને અહીંથી ભાગવાની છૂટ આપવામાં આવી હતી. જોકે, વિદેશી લડવૈયા ભાગી છૂટ્યા હોવાની વાતનો સૈન્યએ ઈનકાર કર્યો હતો. ભાગેલા ઘણા લોકો તુર્કી પહોંચી ગયા છે. રક્કા તેમની રાજધાની હોવાની સાથે એક પિંજર જેવી હતી, જેમાં એ લોકો ફસાયેલા હતા. રક્કામાં હવે ભલે ફરી શાંતિ સ્થપાઈ ગઈ હોય, પણ આઈએસના ખતરનાક લડવૈયાઓ ત્યાંથી ભાગીને યુરોપને દરવાજા સુધી પહોંચી ગયા છે. હુમલાનો ઈરાદો આઈએસના પરાજયના સમાચાર દુનિયાભરમાં છવાઈ ગયા હતા. જોકે, એક દાણચોર અને એક આઈએસ લડવૈયાએ આપેલી ચેતવણીને ધ્યાનમાં લઈએ તો આઈએસ ગમે ત્યારે પાછું ફરી શકે છે. દાણચોરીનો ધંધો કરતા એક શખ્સે કહ્યું હતું, ''રક્કા અને ડેર અલ જોરમાં આઈએસનો પરાજય થયો.'' ''એ પછી અમારા જેવા દાણચોરોને સમજાયું છે કે સીમા પાર કરીને તુર્કી આવવાના પ્રયાસ કરતા લોકોની સંખ્યામાં મોટો વધારો થયો છે. ''તેમાં ઘણા લોકો આઈએસના લડવૈયાઓ અને તેમના પરિવારજનો છે. તેમાં સીરિયનો અને વિદેશી લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે.'' આઈએસના એક લડવૈયાએ કહ્યું હતું, ''અમારા ગ્રુપમાં ઘણાં લોકો ફ્રાન્સના પણ છે. તેઓ હુમલાના હેતુસર ફ્રાન્સ જવા રવાના થઈ ગયા છે.'' રક્કામાં ખિલાફત ચળવળનો અંત આવ્યો છે, પણ આઈએસનું જોખમ યથાવત છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઈસ્લામિક સ્ટેટ(આઈએસ)ના ગયા પછી અને ફરી શાંતિ સ્થપાયા છતાં સીરિયાની ઈશાન દિશામાં આવેલું રક્કા આજે પણ એક ખતરનાક જગ્યા છે. +text: ભારત સરકારનું કહેવું છે કે કોરોના વાઇરસને રોકવા માટે યોગ્ય પગલાં લીધા છે. કેરળમાં મેડિકલનું ભણતી 20 વર્ષની આ યુવતી ભારતમાં કોરોના વાઇરસનો ચેપ ધરાવતી પ્રથમ પૉઝિટિવ દર્દી બની હતી. રાફિયાએ (નામ બદલ્યું છે) પોતે કઈ રીતે બચી શકી તેની વાત બીબીસીને જણાવી હતી. ચાર અન્ય લોકો સાથે તેમને એક હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યાં હતાં, બાદમાં ચારેયને ડિસ્ચાર્જ કરી દેવાયા હતા. રાફિયા કહે છે, ''પરંતુ મારા ટેસ્ટનું પરિણામ આવવામાં મોડું થઈ રહ્યું હતું અને મને કોઈ કશું જણાવી પણ રહ્યું નહોતું.'' યુવતીને સૌથી અલગ એકાંતમાં રા��વામાં આવી હતી અને તે ધીરજપૂર્વક ટેસ્ટની રાહ જોતી રહી. તેમના ફોન પર આખરે એક મૅસેજ આવ્યો. ''એક મિત્રે ટીવી ન્યૂઝની એક ક્લિપ રેકર્ડ કરીને મને વૉટ્સઍપ પર મોકલી હતી.'' આ સમાચારમાં એવું જણાવાયું હતું કે વુહાનથી આવેલી એક મેડિકલ સ્ટુડન્ટની તપાસ થઈ હતી અને તેનો કોરોના વાઇરસ ટેસ્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો હતો. રાફિયાને સમજાઈ ગયું કે આ સમાચાર તેમનાં વિશેના જ હતા. તે કહે છે, ''મને ટીવી ન્યૂઝથી ખબર પડી કે કોરોના વાઇરસનો ચેપ મને લાગી ગયો છે.'' 30 જાન્યુઆરીએ ભારતમાં તેમને કોરોના વાઇરસના પ્રથમ દર્દી જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. તંત્ર દ્વારા પગલાં એક કલાકમાં જ ડૉક્ટર પણ અંદર આવ્યા અને તેને જણાવ્યું કે તમારો કોરોના વાઇરસનો ટેસ્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો છે. તમારે સારવાર માટે વધુ સમય હૉસ્પિટલમાં રહેવું પડશે એમ જણાવાયું. આ વાતથી તે ગભરાઈ નહોતી. તે કહે છે, ''હું ઠીક હતી. ત્યાં સુધીમાં ઘણા લોકોનો ઇલાજ સારી રીતે થઈ ચૂક્યો હતો.'' ''મને ખબર હતી કે આ વાઇરસ વૃદ્ધો માટે અને શ્વાસની બીમારી ધરાવનારા લોકો માટે વધારે ખતરનાક હતો. હું શાંત રહી હતી અને પૉઝિટિવ રીતે વિચારતી રહી.'' સરકારી તંત્ર પણ તરત કામે લાગ્યું હતું અને 25 જાન્યુઆરીએ ભારત પહોંચ્યા પછી કોની-કોની સાથે મુલાકાત કરી હતી તે બધાની માહિતી મેળવવામાં આવી હતી. અલગ સારવાર રાફિયા આ બારીમાંથી બહાર જોતાં હતાં રાફિયાના પરિવારને આના કારણે ઘણી બધી કપરી પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થવું પડ્યું હતું. તેમનાં માતાને પણ ત્રિસ્સૂરની મેડિકલ કૉલેજ હૉસ્પિટલમાં એક અલગ વૉર્ડમાં અલગ રાખવામાં આવ્યાં હતાં. એ જ હૉસ્પિટલમાં રાફિયાની પણ સારવાર ચાલી રહી હતી. એક જ હૉસ્પિટલમાં હોવા છતાં બંને એકબીજાને મળી શકે તેમ નહોતા. તેમના પિતા અને ભાઈને પણ તેમના ઘરમાં અલગ અને એકાંતમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. રાફિયા કહે છે, ''વાઇરસ લઈને ફરવું તેના કરતાં તમે એકાંતમાં રહો તે જ વધારે સારું છે.'' રાફિયા નહોતાં ઇચ્છતાં કે તેમના કારણે બીજા કોઈને ચેપ લાગે. તેને સામાન્ય પ્રકારનું ભોજન આપવામાં આવતું હતું અને તેના રૂમમાં બે વાર સફાઈ કરવામાં આવતી હતી. ડૉક્ટર અને નર્સ તેમની સાથે અચકાયા વિના વાતચીત કરતાં હતાં એમ તેમનું કહેવું છે. ''તે લોકો ટેસ્ટ માટે આવતા હતા અને ત્યારે પ્રૉટેક્ટિવ ગિયર પહેરીને આવતા હતા. તેઓ બહુ સારા લોકો હતા.'' ચીનમાં કોરોના વાઇરસનો પ્રકોપ ફેલાયો હતો એટલે તેના કારણે કેવી મેડિકલ પ્રક્રિયા હોય ત��નાથી રાફિયા સારી રીતે વાકેફ હતાં. વુહાનથી મુસાફરી ઍરપૉર્ટ પર થર્મલ સ્ક્રીનિંગમાં રાફિયા સામાન્ય હતી અને વાઇરસના લક્ષ્ણ નહોતા. રાફિયા ત્રણ વર્ષથી વુહાનમાં મેડિકલનું ભણી રહ્યાં હતાં. રાફિયા કહે છે, ''9 જાન્યુઆરી સુધી અમારા ક્લાસ ચાલતા હતા અને સેમેસ્ટર ઍક્ઝામ પણ ચાલી રહી હતી. તે પછી અમે ચાર અઠવાડિયાં માટે રજા પર જવાના હતા.'' અડધો મહિનો એમ જ વીત્યો અને મૃત્યુનો આંક વધવા લાગ્યો હતો. અફવા પણ બહુ ઝડપથી ફેલાવા લાગી હતી. ''20 જાન્યુઆરીએ અમને ખબર પડી કે આ બીમારી બહુ ઝડપથી ફેલાઈ રહી છે. તેથી અમે ત્યાંથી બહાર નીકળી જવાનું નક્કી કર્યું હતું. મેં મારી ફ્લાઇટની ટિકિટ બૂક કરાવી લીધી હતી.'' ભારત સરકારે સહાય પહોંચાડવા અને ભારતીયોને પરત લાવવા માટે વિમાન ચીન મોકલ્યું તે પહેલાંની આ વાત છે. વુહાન શહેર સંપૂર્ણપણે બંધ કરી દેવામાં આવે તે પહેલાં જ રાફિયા ત્યાંથી કોઈક રીતે બહાર નીકળી શક્યાં હતાં. વુહાનથી નીકળીને તે કોલકાતા ઍરપૉર્ટ પહોંચ્યાં હતાં અને ત્યાંથી બીજી ફ્લાઇટ પકડીને તે કોચી પહોંચી હતી. સ્ક્રિનિંગમાં વાઇરસના લક્ષણો દેખાયા નહીં રાફિયાએ કહ્યું કે ડૉક્ટર અને નર્સે તેમની સાથે ઘણું સારું વર્તન કર્યું. રાફિયા કહે છે, ''કોલકાતા ઍરપૉર્ટ અને કોચી ઍરપૉર્ટ પર મારું થર્મલ સ્ક્રિનિંગ કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાં મારામાં વાઇરસના કોઈ લક્ષણ દેખાયા નહોતા.'' બીજા દિવસે બીજિંગસ્થિત ભારતીય દૂતાવાસ તરફથી તેને મૅસેજ મળ્યો હતો કે ચીનથી બહાર ગયેલા લોકોએ પોતાનું મેડિકલ ચેકઅપ અચૂક કરાવી લેવું. રાફિયાએ જિલ્લા સ્વાસ્થ્ય અધિકારીની મુલાકાત લીધી અને ચેકઅપ કરાવ્યું, પણ તેમાંય કોઈ ચિંતાજનક બાબત જોવા મળી નહોતી. પરંતુ બે દિવસ પછી 27 જાન્યુઆરીએ તે સવારે ઊઠી ત્યારે તેમનું ગળું ખરાબ થઈ ગયું હતું અને રાફિયાને લાગ્યું કે તેમની તબિયત બરાબર નથી. રાફિયાને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યાં અને તેમનો ટેસ્ટ પૉઝિટિવ આવ્યો. પોતાના પર હતો વિશ્વાસ અમદાવાદમાં લોકોએ માસ્ક પહેરીને નમાઝ અદા કરી અને લોકો માટે દુઆ માંગી લગભગ 20 દિવસ સુધી રાફિયાને એક નાનાકડા કમરામાં જ રહેવું પડ્યું. એક નાનકડી બારીમાંથી તેણે બહારની દુનિયાને જોતી રહેવાની હતી. ''મને ખાતરી હતી કે મારી ઇમ્યુન સિસ્ટમ કોરોના વાઇરસ સામે લડી લેશે.'' રાફિયા અને તેમના પરિવારને હજી પણ તેમના ઘરમાં સૌથી અલગ રખાયા છે અને હજી કેટલાક દિવસ તેમણે આવી રીતે જ સૌથી અલગ રહેવું પડશે. રાફિયા કહે છે, ''મારી જિંદગીમાં આ એક નવો અનુભવ હતો. મને પોતાની ચિંતા નહોતી, પણ મારા કુટુંબ અને મિત્રોની ચિંતા હતી.'' આજ સુધી દુનિયાના 50 દેશોમાં કોરોના વાઇરસના કેસ દેખાયા છે. દુનિયાભરમાં લગભગ 3000 લોકોનાં મૃત્યુ થયા છે. તેમાંથી સૌથી વધુ મૃત્યુ ચીનમાં થયા છે. રાફિયા કહે છે, ''સ્થિતિ સામાન્ય થઈ જાય તે પછી હું ફરીથી વુહાન જઈશ અને મારો છ વર્ષનો કોર્સ પૂરો કરીશ.'' રાફિયાનું કહેવું છે કે મેડિકલ સ્ટુડન્ટ તરીકે વુહાનમાં તેને સૌથી મોટો બોધપાઠ મળ્યો હતો. તે કહે છે, ''હું ડૉક્ટર બની જઈશ ત્યારે સૌ પ્રથમ મારા દર્દીને તેની સ્થિતિ વિશે સાચી વાત જણાવીશ.'' તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ''મને ખબર નહોતી કે શું થઈ રહ્યું છે. મેં ડૉક્ટરને પૂછ્યું તો મને કહ્યું કે બધું બરાબર છે.'' +text: નાણાંમંત્રી નિર્મલા સીતારમણે ગુરુવારે સંસદમાં ઇકૉનૉમિક સરવે જાહેર કરી દેશની નાણાકીય સ્થિતિની દશા અને દિશાની માહિતી આપી. શુક્રવારે તેઓ મોદી સરકાર -2નું પહેલું બજેટ રજૂ કરવાનાં છે. ઇકૉનૉમિક સરવેમાં નાણાકીય વર્ષ 2019-20માં જીડીપીનો વૃદ્ધિ દર 7 ટકા રહેવાનું અનુમાન કરવામાં આવ્યું છે. આમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતના વિદેશી મુદ્રા ભંડારની સ્થિતિમાં સતત સુધારો થઈ રહ્યો છે. સરવે પ્રમાણે નૉન પર્ફૉમિંગ એસેટ્સ (એનપીએ)ના પ્રમાણમાં ઘટાડો થતા બૅન્કિંગ સિસ્ટમના પ્રદર્શનમાં સુધારો થયો છે અને બૅન્કો તરફથી આપવામાં આવતી લોનમાં વધારો થયો છે. આ ઇકૉનૉમિક સરવે મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર કૃષ્ણમૂર્તિ સુબ્રમણ્યને તૈયાર કર્યું છે. સરવેમાં અનુમાન કરવામાં આવ્યું છે કે ભારતનું અર્થતંત્ર મજબૂત રહેશે. આ સરવેમાં દેશના અલગ-અલગ નાણાકીય ક્ષેત્રોની સ્થિતિ અને તેમાં સુધાર માટેના ઉપાયની ચર્ચા કરવામાં આવી છે. ભવિષ્યની નીતિઓ માટે આ સરવે એક દૃષ્ટિકોણનું કામ કરે છે, પણ આ માત્ર ભલામણ હોય છે જેને માની લેવું સરકાર માટે કાયદાકીય રૂપે અનિવાર્ય નથી હોતું. ઇકૉનૉમિક સરવેની મુખ્ય વાતો તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇકૉનૉમિક સરવેમાં 2025 સુધી દેશને પાંચ લાખ કરોડ ડૉલરનું અર્થતંત્ર બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખવામાં આવ્યું છે. +text: ભરત મહંત ભરત મહંત આમ તો આ નામ ગુજરાતના પોરબંદર, જૂનાગઢ અને અમરેલીમાં ઘણું જાણીતું છે. કારણકે એમના પિતા કૉંગ્રેસના દિગ્ગજ નેતા અને કબીર પંથી હતા. 1980ના દશકમાં પોરબંદર પાસે સરમણ મુંજાની ગૅંગની મોટી ધાક હતી ત્યારે વિજયદાસ કબીરપંથી સંપ્રદાયના મહંત એટલે ગૅંગ કે બીજા કોઈ ચૂંટણીમાં કોઈ દખલ ન કરે એવું ગણિત. એમની સાથે કામ કરી ચૂકેલા માધવસિંહ સોલંકી સરકારનાં શિક્ષણ પ્રધાન હસમુખ પટેલ જણાવે છે, "એ અમારા પ્રધાનમંડળમાં અગત્યનું સ્થાન ભોગવતા હતા. મેર સમાજમાં એમનું મોટું નામ હતું." "પોરબંદરમાં વિજયદાસ મહંતનું નામ મોટું એટલે એમને ટિકિટ આપી અને એ જંગી બહુમતીથી ચૂંટાઈ આવ્યા હતા. એ વખતે એવું ગણિત રાજકીય પંડિતો માંડતા હતા કે મેર અને ખારવા જાતિના મત અંકે કરવા માટે એમને ટિકિટ આપવામાં આવી છે, પણ એવું નહતું. " "તેઓ આરઝી હકૂમતના આગેવાન હતા. સાથે જ જૂનાગઢ જિલ્લા પંચાયતના પ્રમુખ અને અમારા મંત્રી હતા. ઉપરાંત ગોંડલ, લુણીવાવ અને અમરેલીના મોટા આંકડિયાના કબીરઆશ્રમના મહંત હતા. એટલે એમને ટિકિટ આપવી એ સોશિયલ ઍન્જિનીયરિંગનો એક ભાગ હતો. ત્યારબાદ એમનો દીકરો કૉંગ્રેસ સાથે જોડાયો પણ સક્રિય રાજકારણમાં નહોતો." પિતા વિજયદાસ મહંતના રાજકારણનો વારસો એમના દીકરાએ જાળવ્યો નહીં. 1990માં તેઓ નિવૃત થયા ત્યારે એમના પુત્ર ભરત મહંત અમદાવાદમાં મારુતિ કારના રીપેરિંગનું સર્વિસ સેન્ટર ખોલીને બેસી ગયા. ભરત મહંતના સર્વિસ સેન્ટરમાં કામ કરનારા અને અત્યારે એક પ્રતિષ્ઠિત કંપનીમાં કામ કરી રહેલા પી.બી. વાઘેલાએ જણાવે છે, "એ સમયે એમના પિતાને કારણે ભરત મહંતનો દબદબો હતો. પણ એ મૂળ મહેફિલના માણસ. " "સર્વિસ સેન્ટરમાં ધ્યાન આપે નહીં, એટલે કંપની સાથે વાંકુ પડ્યું. ઘણા ગ્રાહકોની ફરિયાદ ગઈ એટલે સર્વિસ સેન્ટર બંધ કરવું પડ્યું. પણ એમની રાજકીયવગને કારણે બીજી એક કંપનીનું સર્વિસ સન્ટર પણ એમને મળી ગયું." "જોકે, એ મહેફિલોમાં રચ્યાપચ્યા રહેતા. એટલે મેં એમનું સર્વિસ સેન્ટર છોડી દીધું. અહીં પણ ગ્રાહકોની ફરિયાદ આવવાને કારણે સર્વિસ સેન્ટર બંધ કરવું પડ્યું હતું." ગાંધીનગરમાં સૅક્ટર 8માં રહેતા ભરત મહંતે મિકૅનિકો સાથેનો નાતો તોડીને એ અરસામાં જમીનની લે-વેચના ધંધામાં હાથ અજમાવ્યો. શ્રેય હૉસ્પિટલમાં આગ લાગ્યા બાદ આઈસીયુની સ્થિતિ ગાંધીનગરના એમના મિત્રવર્તુળમાં રહી ચૂકેલા ડૉ.એમ.કે. જોશી જણાવે છે, "કુતિયાણા પાસેના અમીપુરમાં એમની ઘણી જમીન હતી અને આવક પણ સારી હતી. એટલે ગાંધીનગરના સર્કલમાં એ પાર્ટીઓ આપતો. " "એમના નાના ભાઈ સરકારી કૉન્ટ્રેક્ટ લેતા હત��� પણ પછી ભરત મહંતની બેઠક જમીન દલાલો સાથે થઈ અને જમીનની લે-વેચમાં પૈસા કમાયો. " "અરસામાં એમના જમાઈ જે કિડની હૉસ્પિટલમાં કામ કરતા હતા એમની સાથે મળીને એમણે એક ડૉક્ટરને ભાગીદાર બનાવી અમદાવાદના નવરંગપુરામાં શ્રેય હૉસ્પિટલ અને નર્સિંગ કૉલેજ શરુ કરી. હું એમાં જોડાયો નહીં અને અમારો સંપર્ક ઓછો થયો." શ્રેય હૉસ્પિટલની સાથે સાથે નર્સિંગ કૉલેજ શરુ કરનારા ભરત મહંત અત્યાર સુધીમાં કોઈ વિવાદમાં આવ્યા નહોતા. જોકે, જુલાઈ 2015માં એમના ત્યાં કામ કરતાં મૂળ દેવભૂમિ દ્વારકાનાં નર્સે એમની સામે જાતીય શોષણનો કેસ કર્યો હતો. યુનિવર્સિટી પોલીસ સ્ટેશનમાં કરાયેલા આ કેસમાં ભરત મહંતની ધરપકડ થવાની તૈયારી હતી અને અચાનક કોર્ટમાં જાતીય સતામણીની ફરિયાદ કરનાર છોકરીએ કેસ પાછો ખેંચ્યો.અને ભરત મહંત આખા મામલામાંથી સાંગોપાંગ બહાર આવી ગયા. ત્યારથી એમનાં પત્ની નીતાબહેન મહંત શ્રેય હૉસ્પિટલના વહીવટમાં ધ્યાન આપે છે. શંકરસિંહ વાઘેલા કૉંગ્રેસ પ્રમુખ હતા ત્યારે 2002માં ભરત કુતિયાણાથી ચૂંટણી લડ્યા હતા. શંકરસિંહ વાઘેલા આ અંગે જણાવે છે, "મારો ભરત મહંત સાથે ખાસ કોઈ પરિચય નથી. એના પિતા વિજયદાસજીનું મોટું નામ અને એટલે એના પિતાના નામ પર એ જીતી આવે એટલે મેં એને ટિકિટ આપી હતી પણ એ ચૂંટણી હારી ગયો." "બાકી મારે એના પિતા સાથે સંબંધ હતો એવો કોઈ સંબંધ એની સાથે રહ્યો નથી. પાછળથી એણે ભાજપનો ખેસ પહેરી લીધો હતો." આ અંગે કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય ઇમરાન ખેડાવાળા જણાવે છે, "હું વર્ષોથી કૉંગ્રેસમાં છું પણ એમનો કોઈ પરિચય નથી. હું કૉર્પોરેટર હતો ત્યારે એમની શ્રેય હૉસ્પિટલની વધારાની જમીન પર બનેલા બાંધકામને ઈમ્પૅક્ટ ફી ભરીને કાયદેસર કરવાની કાર્યવાહી ચાલતી હતી. એ બધું કાયદેસર થયા પછી એમણે 2019માં લોકસભાની ચૂંટણી પહેલાં જૂનાગઢમાં ભાજપ નો ખેસ પહેરી લીધો હતો." આ અંગે અમે ભાજપના અધ્યક્ષ સી.આર.પાટીલનો સંપર્ક સાધવાનો પ્રયાસ કર્યો પરંતુ સંપર્ક થઈ શક્યો નહતો. મિકૅનિકો સાથે અને પછી જમીન દલાલો સાથે રહેલા ભરત મહંત મહેફિલના માણસ એટલે એના દુશ્મનોની સંખ્યા ઓછી છે, પણ પોતાના જમાઈની મદદથી મેડિકલ લાઈનમાં આવી ગયેલા ભરત મહંત 2015ના જાતીય સતામણીના કેસની જેમ શ્રેય હૉસ્પિટલમાં આગ લાગવાની ઘટનાના કેસમાંથી સાંગોપાંગ બહાર નીકળે છે કે નહીં એ તો આવનારો સમય જ કહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક જમાનાના દિગ્ગજ રાજકારણી અને કબીરપંથના સાધુ વિજયદાસ મહંતના પુત્ર ભરત મહંત આમ તો મિકૅનિકોની વચ્ચે બેસતા અને રૂપિયાનું પરચુરણ કર્યા પછી જમીન દલાલી કરી બે પાંદડે થયા.જે પછી મેડિકલ ક્ષેત્રે હાથ અજમાવ્યો અને કરોડપતિ બની ગયા. +text: આ વિમાન પાકિસ્તાનની રાષ્ટ્રીય ઍરલાઇન કંપની પીઆઈએનું હતું, જે કરાચી ઍરપૉર્ટ પર લૅન્ડ થવાનું હતું. આ ઘટના બાદ દુર્ઘટનાસ્થળે કાળો ધુમાડો નીકળતો જોવા મળ્યો છે. પાકિસ્તાનમાં કોરોના વાઇરસને લીધે લાગુ કરાયેલા લૉકડાઉનને ખોલાયા બાદ ફરીથી હવાઈસેવા શરૂ કરાઈ છે. અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, આ વિમાનમાં 107 લોકો સવાર હતા. આ વિમાનમાં 99 લોકો સવાર હતા. જેમાંથી 91 મુસાફરો હતા જ્યારે બાકીના ચાલકદળના સભ્યો હતા. પાકિસ્તાન ઇન્ટરનેશનલ ઍરલાઇન્સનું આ વિમાન ઍરબસ A-320 PK8303 બપોર 1 વાગ્યે લાહોરથી રવાના થયું હતું. કરાચી ઍરપૉર્ટ પર લૅન્ડિંગ થવાના પહેલાં જ વિમાન મૉડલ કૉલોની નામના વિસ્તાર પર તૂટી પડ્યું. આ વિસ્તાર ઍરપૉર્ટને અડીને જ આવેલો છે. આ દુર્ઘટના બાદ રૅકર્ડ કરાયેલા વીડિયોમાં ગલીમાં ઊભેલી ગાડીઓ સળગતી જોઈ શકાય છે. પાકિસ્તાનની આર્થિક રાજધાની ગણાતાં કરાચી શહેરમાં એક પ્રવાસીવિમાન દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થઈ ગયું છે. +text: અનુપમ ખેરે 1978માં FTIIમાં અભ્યાસ કર્યો હતો 62 વર્ષના અનુપમ ખેર તેને એક મોટી સિદ્ધિ માને છે. તેમણે કહ્યું કે તે આ જવાબદારી પૂરી નિષ્ઠા સાથે નિભાવશે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે કહ્યું, "હું જાન્યુઆરી, 1978થી જૂન-જુલાઈ સુધી FTIIનો વિદ્યાર્થી હતો. 40 વર્ષ પછી એ સંસ્થાની જવાબદારી મને મળી છે, જે મારા માટે મોટી સિદ્ધિ છે." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અનુપમ કહે છે કે તેઓ સિમલા જેવા નાના શહેરમાંથી 37 રૂપિયા લઈને આવ્યા હતા. તેઓ કહે છે કે તેમને વિદ્યાર્થીઓ સાથે મળી આ સંસ્થાને વધુ ઊંચાઈએ લઈ જવાનો મોકો મળ્યો છે. સરકારે FTIIના ચેરમેન પદે અનુપમ ખેરના નામની જાહેરાત કરી. આ પહેલાં ગજેન્દ્ર ચૌહાણ સંસ્થાના ચેરમેન હતા. જેમની નિમણૂંક અને કાર્યકાળ બન્ને વિવાદિત રહ્યા હતા. અનુપમ કહે છે કે મને ખુશી છે કે હું આ પદ માટે લાયક છું. તેઓ કહે છે "હું કોરી સ્લેટની જેમ ત્યાં જવા માંગુ છું." શું છે વિઝન? ગજેન્દ્ર ચૌહાણના વિવાદાસ્પદ કાર્યકાળ પણ હવે આ સંસ્થાનું સુકાન અનુપમ ખેરને સોંપાયું છે FTIIમાં અનુપમ ખેરનું વિઝન શું રહેશે તેવું પૂછતાં તેઓ કહે છે કે અત્યારે કંઈ પણ કહેવું ઉતાવળ કહેવાશે. મારું શું વિઝન છે એની મને ખબર નથી. તેઓ કહે છે કે નિષ્ઠાથી કામ કરવાનું મેં નક્કી કર્યું છે. પહેલેથી એવું વાતાવરણ નથી બનાવવા માંગતો કે ના તો બોલવા માંગુ છું કે કંઇક કરીને બતાવીશ. અનુપમ ખેર કહે છે કે હું ત્યાં જઈ વિદ્યાર્થીઓને સમજવા માંગુ છું કે તેઓની શું અપેક્ષા છે. હું મારા અનુભવો તેમની સાથે શેર કરવા માંગુ છું. તેઓ કહે છે કે સંસ્થામાંથી બહાર નીકળ્યા બાદ બધાને કામની જરૂર પડે છે. કામ ઍટિટ્યૂડથી મળે છે, ટૅલન્ટ પછી આવે. શું વિદ્યાર્થીઓને ભણાવશે? અનુપમ ખેર સંસ્થામાં અધ્યક્ષ તરીકે જ નહીં રહે, વિદ્યાર્થીઓને ભણાવશે પણ ખરા અનુપમે કહ્યું કે તેઓ ભલે FTIIના અધ્યક્ષ તરીકે જઈ રહ્યા હોય પણ તેઓ વિદ્યાર્થીઓને ભણાવશે પણ ખરા. તેઓ કહે છે કે મુખ્યત્વે તો હું શિક્ષક જ છું. મને ભણાવવામાં મજા આવે છે. આ એવું ક્ષેત્ર છે જ્યાં વિદ્યાર્થીઓ પાસેથી શીખવા મળે છે. તેમણે કહ્યું કે મેં 45 વર્ષોમાં કામ જ કામ કર્યું છે. ફિલ્મોમાં 33 વર્ષ થયા અને સાથે જ થીએટર, ડ્રામા સ્કૂલમાં પણ કામ કર્યું છે. ફિલ્મોમાં તેમણે પ્રાદેશિકથી લઈ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે સુધી કામ કર્યું છે. તેમણે વેબ સિરીઝમાં પણ કામ કરેલું છે. અનુપમ ખેર કહે છે તેઓ તેમના અનુભવમાંથી જે શીખ્યા છે તે તેઓ વિદ્યાર્થીઓ સાથે વહેંચવા માંગે છે. FTIIમાં પડકારો ગજેન્દ્ર ચૌહાણની નિમણૂકનો વિદ્યાર્થીઓએ વિરોધ કર્યો હતો, કેટલાય દિવસો સુધી વિરોધ પ્રદર્શન થયાં હતાં ગજેન્દ્ર ચૌહાણની નિમણૂકનો વિદ્યાર્થીઓએ વિરોધ કર્યો હતો. કેટલાય દિવસો સુધી વિરોધ પ્રદર્શન થયાં હતાં. આવનારા પડકારોને લઈ અનુપમ ખેર કહે છે તે જ્યારે જીવન જ આસાન નથી તો ચેરમેનનું કામ આસાન કેવી રીતે હોઈ શકે. તેમણે કહ્યું, “દરેક મોટી સંસ્થા અને જીવનમાં પણ ઉતાર-ચઢાવ આવે છે. હું મનમાં રાખવા જ નથી માંગતો કે ત્યાં શું થયું હતું.” તેમણે જણાવ્યું, “મને નથી લાગતું કે મારે સરકાર કે અન્ય કોઈની તરફેણમાં કામ કરવાની જરૂર પડશે. હું કામ કરવામાં માનું છું, વધારે વિચાર કરવામાં નહીં.” તેમની માતાને યાદ કરીને તેમણે કહ્યું, “મારી મા કહેતી કે જે જગ્યાએ જવું જ નથી, તેનો રસ્તો પણ શું કામ પૂછવો પડે?” વિદ્યાર્થીઓની સાથે મળીને કામ કરવાની ઇચ્છા અનુપમ ખેર વિદ્યાર્થીઓની સાથે રહીને કામ કરવા માગે છે અનુપમ કહે છે કે જો વિદ્યાર્થીઓને લાગે છે કે તેમની સાથે યોગ્ય નથી થયું તો તેમને સમજાવવું છે કે હું તેમની સાથે છું. પ્રોફેશન અને નવી જવાબ���ારી વચ્ચે તાલમેલને લઈ અનુપમ ખેર કહે છે "મારા દાદાજી કહેતા હતા વ્યસ્ત માણસ પાસે બધા જ કામ માટે સમય હોય છે. જે નવરા હોય તેમની પાસે સમય ન હોય." અનુપમ કહે છે કે અત્યારે મને બસ એટલી ખબર છે કે હું કામ કરવા ઇચ્છું છું અને એક દેખીતો ફરક દેખાડવા માંગું છું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બોલીવુડ ઍક્ટર અનુપમ ખેરને ફિલ્મ એન્ડ ટેલિવિઝન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા(FTII) પુણેના ચેરમેન નિમવામાં આવ્યા છે. +text: વેસ્ટ ઇન્ડીઝ ની ટીમ એક જમાનામાં ખતરનાક હતી પરંતુ અત્યારે તેની સ્થિતિ એવી છે કે તેને કોઈ પણ ટીમ હરાવી શકે છે. તેના કેટલાક સ્ટાર ખેલાડી ફૉર્મમાં હોય તો તે કોઈ પણ ટીમને હરાવી શકે છે. જોકે, આ વખતે સ્થિતિ એવી છે કે બાંગ્લાદેશ અને ન્યૂઝીલૅન્ડ સામે પણ કેરેબિયન ટીમ હારી ગઈ છે તો તેણે પાકિસ્તાનને હરાવ્યું પણ છે. આમ છતાં આ વર્લ્ડ કપમાં વેસ્ટ ઇન્ડીઝ માત્ર એક જ મૅચ જીતી શક્યું છે અને ગુરુવારે ભારત સામે તે હારે તો તેને ટુર્નામેન્ટમાંથી બહાર થઈ જવું પડશે. વર્લ્ડ કપમાં ભારત અને વેસ્ટ ઇન્ડીઝ વચ્ચેના આઠ મુકાબલામાંથી વેસ્ટ ઇન્ડીઝ ત્રણ મૅચ જીતી શક્યું છે જેમાંથી ત્રીજો વિજય છેક 1992માં મળ્યો હતો. આમ 1992 બાદ ભારત સામે તે એકેય મૅચ જીતી શક્યું નથી. 9 જૂન 1979 એજબસ્ટન વિન્ડીઝનો નવ વિકેટે વિજય ક્લાઇવ લોઇડની ટીમ એ વખતે અત્યંત મજબૂત હતી તો ભારત હજી વન-ડેમાં પા-પા પગલી કરી રહ્યું હતું. માઇકલ હોલ્ડિંગની ખતરનાક બૉલિંગ સામે ગુંડપ્પા વિશ્વનાથના 75 રનને બાદ કરતાં ભારત નિષ્ફળ રહ્યું હતું. ભારતે 190 રનનો સ્કોર નોંધાવ્યો હતો જે ગોર્ડન ગ્રિનીજની સદીની મદદથી કૅરેબિયન ટીમે માત્ર એક વિકેટે વટાવી દીધો હતો.ડેસમન્ડ હેઇન્સે 47 અને વિવિયન રિચાર્ડ્સે 28 રન ફટકાર્યા હતા. 9 જૂન 1983 માંચેસ્ટર : ભારતનો 34 રનથી વિજય બંને ટીમ બરાબર ચાર વર્ષ બાદ ફરીથી વર્લ્ડ કપમાં રમી અને આ વખતે કપિલ દેવની ટીમનો 34 રનથી વિજય થયો. હકીકતમાં 1983ના વર્લ્ડ કપની સફળતામાં આ વિજયનો ફાળો મોટો છે કેમ કે અહીંથી જ ભારતીય ટીમમાં એ આત્મવિશ્વાસ જાગ્યો હતો કે આપણે આગળ વધી શકીએ છીએ. યશપાલ શર્માએ 89 રન ફટકાર્યા હતા. સંદીપ પાટિલે તેને સહયોગ આપીને 36 રન નોંધાવ્યા. વેસ્ટ ઇન્ડીઝ ની બેટિંગ દરમિયાન વરસાદ પડ્યો અને મૅચ બીજા દિવસ પર ઠેલાઈ ગઈ હતી. રોજર બિન્ની અને રવિ શાસ્ત્રીએ ભારતને સતત સફળતા અપાવી. કૅરેબિયન ટીમ માટે નવમા ક્રમના એન્ડ��� રોબર્ટ્સ અને 11મા ક્રમના જોએલ ગાર્નરે 37-37 રન નોંધાવ્યા અને છેલ્લી વિકેટ માટે 72 રન ઉમેર્યા હતા. ઘણા સમય સુધી આ ભાગીદારીનો વિક્રમ તેમના નામે રહ્યો હતો. 15 જૂન ઓવલ : વિન્ડીઝનો 66 રનથી વિજય 1983ના વર્લ્ડ કપમાં દરેક ટીમે ગ્રૂપમાં બે વખત સામસામે રમવાનું હતું. પ્રથમ મૅચના પરાજય બાદ વેસ્ટ ઇન્ડીઝ ચોંકી ગયું હતું. આ વખતે વિવિયન રિચાર્ડ્સ તોફાની બન્યો હતો અને તેણે 119 રન ફટકારી દીધા. ક્લાઇવ લોઇડે 41 રન નોંધાવ્યા હતા. બિન્નીએ ત્રણ વિકેટ લીધી પરંતુ તેણે 12 ઓવરમાં 71 રન આપી દીધા હતા. 283 રનનો ટારગેટ ભારત માટે પહાડસમાન બની રહ્યો. ભારત 216 રન કરી શક્યું જેમાં 80 રન તો મોહિન્દર અમરનાથના હતા. ભારત એ મૅચ હારી ગયું. 25 જૂન 1983, લોર્ડઝ, ભારતનો 43 રનથી વિજય ભારતીય ક્રિકેટ ઇતિહાસની આ સૌથી યાદગાર મૅચ છે. આ મૅચ જીત્યા બાદ ભારતીય ક્રિકેટમાં ક્રાંતિ આવી હતી. ભારતમાં ક્રિકેટની લોકપ્રિયતામાં આ મૅચ અને સફળતાનો મોટો ફાળો છે. ફાઇનલ મૅચમાં વેસ્ટ ઇન્ડીઝ સામે ભારત કચડાઈ જશે તેમ લાગતું હતું. તેમાંય ભારતે માંડ 183 રન કર્યા હતા. શ્રીકાન્તે સાત બાઉન્ડ્રી અને એક સિક્સર (34 રન બાઉન્ડ્રીના) સાથે 38 રન ફટકાર્યા જે ટીમનો સર્વોચ્ચ સ્કોર હતો. આ સમયે કપિલદેવે ટીમના ખેલાડીઓને કહ્યું કે ચાલો, ફાઇટ આપીએ અને પછી ઇતિહાસ રચાઈ ગયો. બલવિન્દર સંધુને ગ્રિનીજને બૉલ્ડ કર્યો, કે કપિલદેવે 15-20 મીટર દોડીને રિચાર્ડ્સનો કૅચ કર્યો, છેલ્લે અમરનાથની બૉલિંગમાં હોલ્ડિંગ લેગબિફોર થયો આ તમામ બાબતો આજેય રમતપ્રેમીઓને યાદ હશે. વેસ્ટ ઇન્ડીઝ માંડ 140 રન કરી શક્યું હતું અને ભારત પહેલી વાર વર્લ્ડ ચૅમ્પિયન બન્યું. 10 માર્ચ 1992, વેલિંગ્ટન, વેસ્ટ ઇન્ડીઝ નો પાંચ વિકેટે વિજય 1983ની ફાઇનલ બાદ બંને ટીમ વર્લ્ડ કપમાં પહેલી વાર સામસામે રમી હતી. આ વખતે વેસ્ટ ઇન્ડીઝનો ચળકાટ ઘટી ગયો હતો તેમ છતાં રિચી રિચર્ડસનની ટીમ પાસે પ્રતિભાની કમી ન હતી. કેપ્ટન અઝહરુદ્દીનના 61 રનની મદદથી ભારતે 197 રન નોંધાવ્યા હતા જે કેરેબિયન ટીમ માટે સાવ આસાન હતા. તેમણે દસ ઓવર બાકી રાખીને પાંચ વિકેટે સ્કોર વટાવી દીધો. જોકે વરસાદ બાદ વેસ્ટ ઇન્ડીઝ નો ટારગેટ ઘટાડી દેવામાં આવ્યો હતો. ભારત અને વેસ્ટ ઇન્ડીઝ વચ્ચેના મુકાબલામાં ખાસ યાદ નહીં રાખવા જેવો નિરસ મુકાબલો હતો. 21 ફેબ્રુઆરી 1996, ગ્વાલિયર, ભારતનો પાંચ વિકેટે વિજય 1992ના વર્લ્ડ કપની મૅચનું લગભગ પુનરાવર્તન હોય તેવી આ મૅચ હતી જેમાં ફરક એટલો કે અગાઉની મ��ચમાં પાંચ વિકેટે હારી જનારી ભારતીય ટીમ આ વખતે પાંચ વિકેટે જીતી હતી. બ્રાયન લારા નિષ્ફળ રહ્યો અને વેસ્ટ ઇન્ડીઝ માત્ર 173 રન કરી શકી જે ભારતે દસ ઓવર બાકી રાખીને પાંચ વિકેટે વટાવી દીધો. સચિન તેંડુલકરે 70 રન ફટકાર્યા તો વિનોદ કાંબલી અને અઝહરે ઉપયોગી યોગદાન આપ્યું હતું. 20 માર્ચ 2011, ચેન્નાઈ, ભારતનો 80 રનથી વિજય 2011નો વર્લ્ડ કપ ભારતનો હતો અને લગભગ તમામ મૅચમાં ભારતે વર્ચસ્વ જમાવી દીધું હતું. વિરાટ કોહલી એ વખતે નવોસવો હતો અને યુવરાજનો સિતારો ચમકતો હતો. આ ડે-નાઇટ મૅચમાં યુવરાજે સદી ફટકારી તો કોહલીએ તેના સહયોગીની ભૂમિકા અદા કરીને 59 રન ફટકારવાની સાથે સાથે 122 રનની ભાગીદારી નોંધાવી હતી. કેરેબિયન બૅટ્સમૅનમાં એકમાત્ર ડ્વેઇન સ્મિથ જ ઝહિર ખાન અને રવિચંદ્રન અશ્વિનની બૉલિંગ સામે ટકી શક્યો અને 81 રન ફટકાર્યા હતા. 6 માર્ચ 2015, પર્થ, ભારતનો ચાર વિકેટે વિજય 2011ની સફળતા બાદ ભારતીય ટીમ આસમાન પર હતી. આ વખતે વેસ્ટ ઇન્ડીઝ ની ટીમમાં ક્રિસ ગેઇલ જેવો ખેલાડી હતો પરંતુ તેમ છતાં કેરેબિયન ટીમ માત્ર 182 રન કરી શકી. ભારતે છ વિકેટ ગુમાવી દીધી પરંતુ કેપ્ટન ધોનીએ મૅચ ફિનિશરની પોતાની છબી કાયમ રાખતાં ટીમને ટારગેટ સુધી પહોંચાડી દીધી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આઈસીસી વન-ડે ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપમાં ગુરુવારે માંચેસ્ટર ખાતે ભારત અને વેસ્ટ ઇન્ડીઝ વચ્ચે મુકાબલો થશે. +text: કિમ જોંગ ઉને દક્ષિણ કોરિયા સાથે સંબંધ સુધારવા માટે પહેલ કરી છે આ બેઠકમાં વર્ષ 2018ના વિન્ટર ઑલિમ્પિકમાં પ્યોંગયાંગના સામેલ થવા મામલે ચર્ચા થશે. આ રજૂઆત ઉત્તર કોરિયાના લીડર કિમ જોંગ ઉનના એ નિવેદન બાદ કરવામાં આવી છે, જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે ફેબ્રુઆરીમાં દક્ષિણ કોરિયામાં યોજાવા જઈ રહેલા ઑલિમ્પિકમાં તેઓ પોતાની ટીમને પ્યોંગયાંગ મોકલવા પર વિચાર કરી રહ્યા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તેમણે કહ્યું હતું કે બન્ને પક્ષોએ સાથે બેસીને સંભાવનાઓ પર વિચાર કરવો જોઈએ. શું કહ્યું હતું કિમ જોંગ ઉને? નવા વર્ષના ભાષણમાં કિમ જોંગ ઉને દક્ષિણ કોરિયા સાથે વાતચીતની તૈયારી દર્શાવી હતી પોતાના નવા વર્ષના ભાષણમાં કિમ જોંગ ઉને કહ્યું હતું કે તેઓ દક્ષિણ કોરિયા સાથે વાતચીત માટે તૈયાર છે અને ફેબ્રુઆરીમાં યોજાનારા વિન્ટર ઑલિમ્પિકમાં ટીમ મોકલવા મામલે વિચાર કરી રહ્યા છે. કિમે દક્ષિણ કોરિયાને સલાહ આપી હતી કે, "બન્ને કોરિયાઈ દેશોના અધિકારીઓએ સંભાવનાઓ શોધવા માટે મળવું જોઈએ." કિમ જોંગના આ નિવેદનનું સ્વાગત કરતા દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ મૂન-જે-ઇને કહ્યું હતું કે તેઓ તો પહેલેથી જ માની રહ્યા છે કે ઑલિમ્પિકની રમત બન્ને દેશો વચ્ચે શાંતિ જાળવી રાખવા માટે એક ઐતિહાસિક તક સાબિત થઈ શકે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ગત વર્ષે રાષ્ટ્રપતિ બનેલા મૂન જે-ઇન સતત સંબંધ સુધારવાની વાત કરી રહ્યા છે. તેવામાં શું એમ કહી શકાય છે કે વિન્ટર ઑલિમ્પિક બન્ને કોરિયાઈ દેશો વચ્ચે એક નવી શરૂઆત હોઈ શકે છે. વિન્ટર ઓલિમ્પિક એક સારી તક વરિષ્ઠ પત્રકાર સૈબલ દાસગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર, "ઉત્તર કોરિયા મનથી દક્ષિણ કોરિયા સાથે સંબંધ સુધારી રહ્યું નથી. કિમ જોંગ ઉને અસભ્ય વર્તન કરીને જોઈ લીધું, પણ તેનું કોઈ પરિણામ ન આવ્યું." "હવે તેલનાં જહાજ પકડાઈ રહ્યા છે અને ઉત્તર કોરિયા જેવા ઠંડા દેશને ઇંધણની જરૂર છે." "કિમ જોંગને ખબર છે કે તેમને દક્ષિણ કોરિયાની જરૂર છે. વિન્ટર ઑલિમ્પિક તેના માટે સારી તક છે." સૈબલ મૂન જે-ઇનની ભૂમિકા પર વાત કરતા જણાવે છે, "તેનાંથી રાષ્ટ્રપતિ મૂનને પણ ફાયદો થશે કેમ કે તેઓ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યારથી સંબંધ સુધારવાની વાત કરી રહ્યા છે." "તેવામાં તેઓ પોતાના દેશવાસીઓને દેખાડી શકે છે કે તેમના પ્રસ્તાવ પર ઉત્તર કોરિયાની ટીમ ઑલિમ્પિકમાં આવી ગઈ. તેનાથી તેમની છબીમાં પણ સુધાર આવશે કેમ કે ભારત- પાકિસ્તાનની જેમ બન્ને દેશોના પરિવાર સીમાઓથી વહેંચાયેલા છે." "બન્ને દેશોના લોકોના ભાવનાત્મક સંબંધો છે. થોડા વર્ષો પહેલાં ત્યાં પરિવારોના મિલનનો પ્રયાસ પણ થયો હતો." ઉત્તર કોરિયા બૉમ્બ નહીં બનાવે તો કોઈ ડરશે? રાષ્ટ્રપતિ મૂને સંકેત આપ્યા છે કે તેઓ કિમ જોંગ ઉન સાથે પરમાણુ કાર્યક્રમ પર વાત કરવા પ્રયાસ પણ કરશે. તેવામાં વિન્ટર ઑલિમ્પિક્સને માધ્યમ બનાવીને કરવામાં આવી રહેલી રાજનીતિ શું ફેબ્રુઆરીમાં રમત પૂર્ણ થયા બાદ આગળ પણ ચાલુ રહેશે? સૈબલ દાસગુપ્તા તેના જવાબમાં કહે છે, "આ ખૂબ જટિલ મામલો છે. કિમ જોંગ અને મૂન જે-ઇન બન્ને જાણે છે કે આ તેમનો ખાનગી મામલો છે." "બન્ને દેશ ઇચ્છે છે કે તેમના મામલે અમેરિકા અને ચીન દખલગીરી ન બતાવે. પરંતુ એ માનવું ખોટું છે કે કિમ જોંગ રાષ્ટ્રપતિ મૂનના અનુરોધ પર પરમાણુ બૉમ્બ બનાવવાનો કાર્યક્રમ રોકી દેશે." "કિમ જોંગ ઉનને ખબર છે કે જો તેઓ બૉમ્બ નહીં બનાવે તો તેમનાથી કોઈ ડરશે નહીં. કોઈ ડરશે નહીં તો તેમના હા���માંથી સત્તા જતી રહેશે." "અમેરિકા તો એ ઇચ્છે જ છે. કિમના દેશમાં સત્તા જવાનો મતલબ છે જીવ જવો." "તો તેવામાં એ નથી માની શકાતું કે માત્ર વિન્ટર ઑલિમ્પિકમાં જવાથી કિમ જોંગ ઉનમાં કોઈ મોટું પરિવર્તન આવી જશે." અમેરિકા અને ચીન પર આ વાતચીતની કેવી અસર જોવા મળશે? તેના પર સૈબલ કહે છે, "આ બન્ને દેશોની પ્રતિક્રિયા જોવા જેવી હશે. ચીન તો શાંતિથી જોઈ લેશે પરંતુ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ કદાચ શાંત નહીં રહી શકે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દક્ષિણ કોરિયાએ ઉત્તર કોરિયા સાથે 9 જાન્યુઆરીએ સંયુક્ત બેઠક કરવાની રજૂઆત કરી છે. +text: સ્ટેન લીએ માર્વેલ કૉમિક માટે 'ધ ફૅન્ટાસ્ટિક ફોર,' 'સ્પાઇડર મેન,' 'ધ ઍવેન્જર્સ,' અને 'ઍક્સમેન' નામનાં જાણીતાં પાત્રોનાં નિર્માણમાં અગત્યનો ભાગ ભજવ્યો હતો. આ સુપ્રસિદ્ધ કૉમિક બુક્સના લેખકનું નિધન લૉસ ઍન્જલસમાં આવેલા સિડર સિનાઇ મેડિકલ સેન્ટરમાં થયું હતું. સ્ટેન લીનાં પત્નીનું 2017માં 95 વર્ષની વયે જ નિધન થયું હતું. હાલ તેમના પરિવારમાં તેમનાં પુત્રી જેસી લી છે. યૂએસ મેડિકલ રિપોર્ટ મુજબ છેલ્લા ઘણા સમયથી લી વારંવાર બીમાર રહેતા હતા, તેમને ન્યૂમોનિયાની બીમારી હતી. સ્ટેન લી માર્વેલની દરેક ફિલ્મમાં નાના રૉલ કરવા માટે પણ પ્રસિદ્ધ હતા. જોકે, તેમણે માર્વેલ કંપની 1972માં જ છોડી દીધી હતી પરંતુ તેઓ કંપનીના માનદ ચૅરમૅન પદે હતા. કોણ હતા સ્ટેન લી? રોમાનિયાથી અમેરિકા આવેલા એક યહૂદી પરિવારમાં 1922માં સ્ટેન લીનો જન્મ થયો હતો. તેમણે ટાઇમ્લી પબ્લીકેશનના કૉમિક્સ સેક્શનમાં સૌપ્રથમ નોકરીની શરૂઆત કરી હતી. બાદમાં આ જ કંપની માર્વેલ કૉમિક્સમાં પરિવર્તિત થઈ હતી. લી માત્ર 18 વર્ષની ઉંમરે જ કૉમિક્સ એડિટર બન્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જોકે, તેમણે વર્ષો સુધી ક્રાઇમ, હૉરર અને પશ્ચિમના યુવકો અને કિશોરોને આકર્ષે તેવી ચિત્રવાર્તાઓ લખી હતી. 40 વર્ષની ઉંમરે લીએ આ કૉમિક્સ છોડી દેવાનું મન બનાવી લીધું હતું. જોકે, તેમનાં પત્ની જ્હૉને તેમને પોતે હંમેશાં ઇચ્છતા હતા, એવાં પાત્રોનું સર્જન કરવા માટે કહ્યું હતું. જે બાદ તેમણે આ કામ ચાલુ રાખ્યું. વર્ષ 1961માં સ્ટેન લી અને આર્ટિસ્ટ જૅક કિર્બીએ 'ધ ફૅન્ટાસ્ટિક ફોર,'નું સર્જન કર્યું. જ્યારે ટાઇમ્લી પબ્લીકેશનનો સુર્વણકાળ શરૂ થયો, ત્યારે જ તેનું નામ બદલીને માર્વેલ કૉમિક્સ કરી દેવામાં આવ્યું. આ સમયગાળામાં માર્વેલ કૉમિ��્સમાં અનેક પ્રખ્યાત કૉમિક પાત્રોનું સર્જન થયું. ઉદાહરણ તરીકે જોઈએ તો અમેરિકામાં પ્રથમ વખત બ્લૅક પૅન્થર નામના સુપરહીરોનું સર્જન થયું. જે અમેરિકાનો પહેલો બ્લૅક સુપરહીરો હતો. તેમના સુર્વણકાળમાં માર્વેલે એક વર્ષમાં 5 કરોડ કૉપીઓ વેંચતી હતી. 1971માં સ્ટેન લી ઍડિટર તરીકે નિવૃત્ત થયા તે પહેલાં તેમણે માર્વેલના કવર માટેની તમામ કૉપીઓ લખી હતી. તેમની ગણના કૉમિક્સની દુનિયાના સૌથી મહાન વ્યક્તિ તરીકે થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકન પ્રસિદ્ધ લેખક અને માર્વેલ કૉમિક્સના પ્રૅસિડેન્ટ સ્ટેન લીનું 95 વર્ષની વયે અવસાન થયું છે. +text: વિસ્તારના ગૃહમંત્રી એમબી પાટિલે પોલીસને આ પત્રની લેખિત ફરિયાદ કરી છે જેના પર તેમના પોતાના જ હસ્તાક્ષર છે. એમબી પાટિલે ટ્વીટ કર્યું છે, "આ પત્ર બોગસ છે. મારી સંસ્થાના નામ તેમજ મારા હસ્તાક્ષરનો દુરુપયોગ થયો છે. જેમણે પણ આ પત્ર છાપ્યો છે, હું તેમની વિરુદ્ધ કાયદાકીય કાર્યવાહી કરવાનો છું." કર્ણાટક સરકારમાં ફરજ બજાવવા સિવાય એમબી પાટિલ બીજાપુર લિંગાયત ડિસ્ટ્રિક્ટ એજ્યુકેશન ઍસોસિએશન (BLDEA)ના અધ્યક્ષ પણ છે અને આ સંસ્થાના કથિત લેટર પેડ પર છપાયેલો પૂર્વ કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ સોનિયા ગાંધીના નામનો પત્ર આ વિવાદનું કારણ બન્યો છે. મંગળવારની સવાર કર્ણાટક ભાજપના ઔપચારિક ટ્વિટર હેન્ડલ પરથી આ પત્ર ટ્વીટ કરવામાં આવ્યો હતો. કર્ણાટક ભાજપે પોતાના ટ્વીટમાં લખ્યું, "કૉંગ્રેસનો પર્દાફાશ. સોનિયા ગાંધીનાં સીધા નિર્દેશ અંતર્ગત સમગ્ર લિંગાયત અને વીરશૈવ લિંગાયત સમાજને વિભાજિત કરવાનો પ્રયાસ. કૉંગ્રેસ નેતા એમબી પાટિલ દ્વારા સોનિયા ગાંધી દ્વારા લખાયેલો આ પત્ર એ વાતનો ખુલાસો કરે છે કે સોનિયા ગાંધી કર્ણાટકમાં હિંદુ સમાજને કેવી રીતે વિભાજિત કરવા માગતાં હતાં." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પત્રમાં શું લખ્યું છે? ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહની મંગળવારના રોજ કર્ણાટકમાં થયેલી ચૂંટણીસભાના આશરે બે કલાક પહેલા કર્ણાટક ભાજપે આ વિવાદાસ્પદ પત્ર ટ્વીટ કર્યો હતો. આ પત્ર પર 10 જુલાઈ 2017ની તારીખ છપાયેલી છે. પત્ર ક્રમાંક લખ્યો છે. એમબી પાટિલના હસ્તાક્ષર છે અને પત્રમાં સોનિયા ગાંધી માટે લખવામાં આવ્યું છે : પરંતુ કર્ણાટક કૉંગ્રેસે તુરંત ભાજપ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા આ પત્રનો જવાબ આપ્યો. તેમણે ટ્વીટ કર્યું કે, "કર્ણાટક ભાજપ પ્રૉપેગૅન��ડા ફેલાવી રહી છે. એ માટે પાર્ટી એક જૂનો પત્ર શોધી લાવી છે કે જે પહેલા જ ખોટો સાબિત કરી દેવાયો છે." કર્ણાટક કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ દિનેશ ગુંડૂ રાવે પોતાના નિવેદનમાં દાવો કર્યો છે કે ચૂંટણીપંચ સમક્ષ કર્ણાટક ભાજપ દ્વારા કરવામાં આવેલા આ ફેક ટ્વીટની તેઓ ફરિયાદ કરી રહ્યા છે. 2018માં પત્રને 'ફેક' બતાવવામાં આવ્યો હતો ઇન્ટરનેટ સર્ચથી ખબર પડે છે કે 12 મે 2018ના રોજ કર્ણાટકની વિધાનસભા ચૂંટણીના મતદાન પહેલા આ પત્ર સાથે જોડાયેલા ઘણા સમાચાર પ્રકાશિત થયા હતા. આ રિપોર્ટ્સ પ્રમાણે છે ગત વર્ષે પોસ્ટ કાર્ડ ન્યૂઝ નામની એક વેબસાઇટે આ પત્ર છાપ્યો હતો કે જેના સંસ્થાપક મુકેશ હેગડે ફેક ન્યૂઝ ફેલાવવાના આરોપસર જેલમાં સજા કાપી ચૂક્યા છે. કૉંગ્રેસ નેતા એમબી પાટિલે 2018માં પણ આ પત્રને બોગસ ગણાવવામાં આવ્યો હતો જ્યારબાદ 'પોસ્ટ કાર્ડ ન્યૂઝ' વેબસાઇટે આ ફેક પત્રને હટાવી દીધો હતો. પરંતુ ભાજપના ટ્વીટ બાદ આ પત્ર ફરી એક વખત સોશિયલ મીડિયા પર સર્કુલેટ કરવામાં આવી રહ્યો છે. મંગળવારના રોજ જ્યારે કૉંગ્રેસે ભાજપના ટ્વીટ પર સવાલ ઉઠાવ્યા તો પાર્ટીએ લખ્યું, "જે પત્રમાં એમબી પાટિલે લિંગાયત અને વીરશૈવ લિંગાયત સમુદાયના લોકોને વિભાજિત કરવાની વાત લખી હતી, તેને કન્નનડ સમાચારપત્ર વિજયવાણીમાં છાપવામાં આવ્યો છે. તો શું કૉંગ્રેસનું કહેવું છે કે મીડિયા બોગસ સમાચાર ફેલાવી રહ્યું છે?" કન્નડ સમાચારપત્રની ભૂમિકા કન્નડ ભાષાના દૈનિક સમાચારપત્ર વિજયવાણીએ 16 એપ્રિલ 2019ના રોજ પોતાના બધા જ સંસ્કરણોમાં બીજા પેજ પર આ પત્રને છાપ્યો છે. સમાચારપત્રએ શીર્ષક લખ્યું છે, "એમબી પાટિલે વધુ એક વિવાદ ભડકાવ્યો." એમબી પાટિલ અને સોનિયા ગાંધીની તસવીરનો તેમાં ઉપયોગ કરાયો ન હતો. સાથે જ અંગ્રેજીમાં લખાયેલા આ પત્રનું કન્નડ ભાષામાં ભાષાંતર કરવામાં આવ્યું અને પબ્લિશ કરાયું છે. કર્ણાટકના બેંગલુરુ શહેરમાં હાજર બીબીસીના સહયોગી પત્રકાર ઇમરાન કુરૈશીએ જણાવ્યું કે કન્નડ સમાચારપત્ર વિજયવાણી કર્ણાટકના ઘણા શહેરોમાં વંચાય છે. ઇમરાન કુરૈશીએ જણાવ્યું કે આ વિવાદાસ્પદ પત્ર મે 2018માં પણ ચર્ચાનો વિષય બન્યો હતો. પરંતુ આ જૂનો પત્ર કે જેને એક વર્ષ પહેલા પણ કૉંગ્રેસે ફેક ગણાવ્યો હતો, તેને વિજયવાણી સમાચારપત્રએ લોકસભા ચૂંટણી માટે 18 એપ્રિલના રોજ યોજાનારા મતદાન પહેલા ફરી કેમ પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો? સમાચારપત્રના મેનેજમેન્ટ અને એડિટરે તેનો કોઈ જવાબ અમને આપ્યો નથી. સમાચારપત્રની તરફથી જો અમને કોઈ જવાબ મળે છે તો અમે તેને આ સ્ટોરીમાં જોડીશું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લોકસભા ચૂંટણી 2019ના બીજા તબક્કાના મતદાન પહેલા કર્ણાટકમાં ભાજપ અને કૉંગ્રેસ પાર્ટી એક વિવાદાસ્પદ પત્રને લઈને એકબીજા સામે લડી રહી છે. જોકે, તે પત્ર ખોટો બતાવવામાં આવી રહ્યો છે. +text: તેમણે પોતાના પિતાની તસવીર સાથે લખ્યું, "પાપા...હવે તમે આ દુનિયામાં નથી પણ મને ખબર છે કે તમે જ્યાં પણ હશો ત્યાં મારી સાથે હશો." "મિસ યુ પાપા" Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 રામવિલાસ પાસવાન મોદી સરકારમાં ઉપભોક્તા મંત્રી હતા. લાંબા સમયથી તેમની તબિયત સારી નહોતી ચાલી રહી અને દિલ્હીની ઍસ્કૉર્ટ્સ હૉસ્પિટલમાં તેઓ દાખલ હતા. તેમના નિધનના સમાચાર આવતાં જ લોકોએ તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપવાનું શરૂ કરી દીધું. કેન્દ્રીય મંત્રિ નીતીન ગડકરીએ ટ્વીટ કરીને કહ્યું, "ગરીબ, વંચિત તથા શોષિતના ઉત્થાનમાં પાસવાનજીનું મહત્ત્વપૂર્ણ યોગદાન રહ્યું છે." કૉંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધીએ ટ્વિટર પર કહ્યું, "રામવિલાસ પાસવાનજીના કસમયે નિધનના સમાચાર દુઃખદ છે. ગરીબ-દલિત વર્ગે આજે પોતાનો એક બુલંદ રાજકીય અવાજ ગુમાવી દીધો. તેમના પરિવારજનો સાથે મારી સંવેદના." દલિતોના મજબૂત નેતા બિહાર પોલીસની નોકરી છોડીને રાજનીતિના મેદાનમાં ઉતરેલા રામવિલાસ પાસવાન, કાંશીરામ અને માયાવતીની લોકપ્રિયતાના સમયમાં પણ બિહારના દલિતોના મજબૂત નેતા તરીકે લાંબો સમય સુધી ટકી રહ્યા હતા. રાજકુમારી દેવી સાથે લગ્ન અને બે દીકરીઓ બાદ તેમણે રીના શર્મા સાથે લગ્ન કર્યાં જેમનાથી તેમને પુત્ર ચિરાગ પાસવાન અને એક દીકરી પણ છે. બિહારની રાજનીતિમાં આવું ઘણી વાર થયું છે કે રામવિલાસ પોતાનાં પ્રથમ પત્ની, બંને દીકરીઓ અને ઓછામાં ઓછા એક જમાઈના કારણે ચૂપ રહેવા માટે મજબૂર રહ્યા હોય. બિહારમા ગત વિધાનસભાની ચૂંટણીના સમયમાં તેમના પુત્ર ચિરાગ પાસવાને તેજસ્વી અને તેજ પ્રતાપ પર કેટલીક હલકી ટિપ્પણીઓ શરૂ કરી તો, લાલુના પુત્રોએ વળતા જવાબમાં રામવિલાસ પાસવાનના બીજા લગ્નની યાદ અપાવી ત્યાર પછી ચિરાગ પાસવાને મૌન સાધવું જ યોગ્ય સમજ્યું હતું. ગત ચૂંટણીમાં તેમણે જ છેલ્લી ઘડીએ મુઝફ્ફરપુરની એક બેઠકથી પોતાનો ઉમેદવાર બદલીને એક જમાઈને ઊભા રાખવા પડ્યા હતા કેમ કે તેમના જમાઈએ આ મામલે ઘણો હંગામો કર્યો હતો. પછી થયું એવું કે જમાઈની તો જમાનત પણ જપ્ત થઈ ગઈ હતી પરંતુ જે ઉમેદવાર બદલવામાં આવ્યા તેઓ અપક્ષ તરીકે ચૂંટણી જીતી ગયા હતા. રાજનીતિ પર પકડ અંગત જીવનો વિશે થતી ટીકા-ટિપ્પણીઓ છતાં તેઓ ઘણા પહોંચેલ રાજનેતા હતા. 50 વર્ષ સુધી ધારાસભ્ય અને સાંસદ જ નહીં પણ 1996થી લગભગ તમામ સરકારોમાં મંત્રી પણ રહ્યા. તેમના અસાધારણ રાજકારણ સામે તમામ ચિત્ત થઈ ગયા. દેવગૌડા-ગુજરાલથી લઈને અટલ બિહારી વાજપેયી, મનમોહનસિંહ અને નરેન્દ્ર મોદી સહિતના અનેક વડા પ્રધાનોને સાધવું સાધારણ કામ નથી હોતું. આ સિવાય તેમણે પોતાના કાર્યકર્તાઓ પર ખાસ ધ્યાન આપ્યું અને આટલા લાંબા સમય સુધી તેમના કાર્યકર્તાઓ અથવા સમર્થકોની નારાજગીની કોઈ મોટી વાત સામે ન આવી.એ મામૂલી વાત નથી. તેઓ જ્યારે રેલમંત્રી બન્યા તો તેમણે પોતોના મતક્ષેત્ર હાજીપુરમાં રેલવેનું પ્રાદેશિક મુખ્યાલય બનાવડાવ્યું હતું. તેમને રાજકારણના મોસમ વૈજ્ઞાનિક માનવામાં આવતા હતાં. ક્યારેક તેમના મિત્ર રહેલા અને ક્યારેક વિરોધી રહેલા લાલુ યાદવે તેમને 'સૌથી મોટા મોસમ વૈજ્ઞાનિક'ની પદવી આપી હતી. વરિષ્ઠ પત્રકાર અરવિંદ મોહનના જણાવ્યા અનુસાર તેમના વિશે કહેવાતું હતું કે તેઓ રાજકારણમાં આવી રેહલા ફેરફારોને સૌથી પહેલાં અને સૌથી સારી રીતે ઓળખી લેતા હતા. એ પાછળ તેમનો લાંબો રાજકીય અનુભવ અને પોતાના ફાયદો જોવાની આદત પણ હતી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય મંત્રી રામવિલાસ પાસવાનનું ગુરુવારે નિધન થઈ ગયું. તેમના પુત્ર અને સાંસદ ચિરાગ પાસવાને ટ્વીટ કરીને આની જાણકારી આપી. +text: ભારતે ટોસ જીતીને પ્રથમ બેટિંગ કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો આ ટેસ્ટમાં ભારતના કૅપ્ટન વિરાટ કોહલીએ ટોસ જીતીને પ્રથમ બૅટિંગ કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. ભારતે આ ટેસ્ટ મૅચમાં બંને ઓપરન મુરલી વિજય અને કે. એલ. રાહુલના સ્થાને હનુમા વિહારી અને મયંક અગ્રવાલને સ્થાન આપ્યું હતું. બુધવારે દેશના ઇન્ટરનેટ પર બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ અને મયંક અગ્રવાલની ખૂબજ ચર્ચાઓ થઈ હતી. મયંક અગ્રવાલે પ્રથમ ટેસ્ટમાં પ્રથમ ઇનિંગ 76 રન બનાવ્યા હતા. વિખ્યાત ગુજરાતી બેટ્સમેન ચેતેશ્વર પુજારાએ ફોર્મ ચાલુ રાખી 200 બોલમાં 68 રન નોંધાવ્યા હતા. મયંક અગ્રવાલ અને પુજારાએ ઉપયોગી ભાગીદારી કરતાં ભારતે દિવસની રમતને અંતે બે વિકેટે 215 રન નોંધાવ્યા છે. પુજારા 68 રને અને વિરાટ કોહલી 47 રને રમતમાં છે. ટ્વિટર પર મયંક અગ્રવાલ અને પુજારાની ઇનિંગ પણ ચર્ચામાં રહી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મયંક અગ્રવાલ કોણ છે? મયંક અગ્રવાલ મયંક અગ્રવાલે ક્રિકેટ કારકિર્દીની શરૂઆત બેંગલુરુની બિશપ કૉટન સ્કૂલથી અન્ડર 13 ટીમથી કરી હતી. 27 વર્ષના આ ખેલાડીનો જન્મ 16 જાન્યુઆરી 1991ના રોજ બેંગલુરુમાં થયો હતો. મયંક આઈપીએલમાં દિલ્હી ડેરડેવિલ્સ, કિંગ્સ-11 પંજાબ, રાઇઝિંગ પુણે, રૉયલ ચેલેન્જર્સ બેંગલુરુ માટે રમતા હતા. જ્યારે અગાઉ તેઓ ઇન્ડિયા-એ અને અન્ડર-19ની કર્ણાટક, ટીમ માટે રમી ચૂક્યા છે. મયંક અગ્રવાલે ફર્સ્ટ ક્લાસ ક્રિકેટ કૅરિયરમાં 46 મેચમાં 49.98ની એવરેજથી 3599 રન પણ ફટકાર્યા હતા. સહેવાગથી પ્રેરિત સ્ટાઇલ મયંક અગ્રવાલ એનડીટીવી સ્પોર્ટ્સના અહેવાલ મુજબ મયંક અગ્રવાલની બૅટિંગ સ્ટાઇલ ભારતના સ્ટાર ઓપનર વિરેન્દ્ર સહેવાગથી પ્રેરિત હોવાનું કહેવાય છે. તેમણે ફર્સ્ટ ક્લાસ કૅરિયરમાં અણનમ 305 રન સર્વાધિક સ્કૉર નોંધાવ્યો હતો. વર્ષ 2008-09માં અન્ડર-19માં કૂચ બિહાર ટ્રોફીમાં મયંક અગ્રવાલે 54ની એવરેજથી 432 રન ફટકાર્યા હતા. આ અહેવાલ મુજબ વર્ષ 2009માં મયંક અગ્રવાલે વર્ષ 2009માં ઑસ્ટ્રેલિયા સામેના પ્રવાસમાં મેચ વિનિંગ 160 રન નોંધાવ્યા હતા. ટ્વીટર પર આવકાર મયંક અગ્રવાલની પ્રથમ ઇનિંગ્સમાં નોંધાવેલા 76 રન બાદ ટ્વીટર પર ઇન્ટરનેટ યૂઝર્સે મયંક અગ્રવાલના ખૂબ જ વખાણ કર્યાં હતાં. બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ શું છે? બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ ઑસ્ટ્રેલિયામાં મૅલબર્ન ક્રિકેટ ગ્રાઉન્ડ પર રમાય છે ભારત અને ઑસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે બુધવારથી શરૂ થયેલી ટેસ્ટ બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ તરીકે રમાઈ રહી છે. બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ ઑસ્ટ્રેલિયાના મૅલબર્ન ક્રિકેટ મેદાન પર દર વર્ષે 26 ડિસેમ્બરથી 30 જાન્યુઆરી વચ્ચે રમાય છે. આ મૅચની તારીખ અંગે ઘણી વાયકાઓ છે, ઑક્સફોર્ડની અંગ્રેજી ડિક્ષનરી મુજબ આ શબ્દના તાર વર્ષ 1830 અને બ્રિટન સાથે જોડાયેલા છે. જૂના જમાનામાં જમીનદારો પોતાના ખેતરમાં કામ કરતા મજૂરોને બૉક્સમાં ભેટ આપતા હતા જેના પરથી આ નામ પડ્યું છે. આ ટેસ્ટ મૅચ ઑસ્ટ્રેલિયા અને તેની વિરુદ્ધ રમતા કોઈ પણ દેશ સાથે રમાતી હોય છે. આ વર્ષે બૉર્ડર-ગાવસ્કર ટ્રૉફી અંતર્ગત બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ રમાઈ રહી છે. બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ ક્રિસમસ બાદ ભેટ આપવાની બૉક્સિંગ પ્રથા હેઠળ શરૂ થયેલી પરંપરા છે. આ પરંપરા અંતર્ગત 26મી ડિસેમ્બરે ક્રિસમસ બાદ સર્વન્ટ્સને ક્રિસમની ભેટ બૉક્સમાં આપવામાં આવે છે. આ પ્રથાની શરૂઆત બ્રિટનથી થઈ હતી અને અનેક દેશોમાં તે પ્રસરાઈ છે. પહેલી મૅચ મૅલબર્નમાં પ્રથમ બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ મૅચ વર્ષ 1950માં 22મી ડિસેમ્બરથી ઇંગ્લૅન્ડ ઑસ્ટ્રેલિયા સામે રમાઈ હતી. વર્ષ 1950થી 1980ની વચ્ચે ચાર બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ જ રમાઈ હતી જ્યારે વર્ષ 1990થી બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટ કાયમી રમાય છે. ઑસ્ટ્રેલિયા સિવાય સાઉથ આફ્રિકા અને ન્યૂઝીલૅન્ડ બૉક્સિંગ ડે મેચ રમનારા દેશો તરીકે જાણીતા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત અને ઑસ્ટ્રેલિયા વચ્ચે મૅલબર્નમાં બુધવારે બૉક્સિંગ ડે ટેસ્ટનો પ્રારંભ થયો હતો. +text: અમુક સમાચાર મોટાપાયે શૅર કરવામાં આવી રહ્યા છે તેની સત્યતા વિશે બીબીસીએ તપાસ કરી હતી. સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું સર્વોત્તમ ઉદાહરણ? સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટ ભારતમાં જ્યારે લૉકડાઉન વધારવામાં આવ્યું ત્યારે સોશિયલ મીડિયા પર આ તસવીરો શૅર થવા લાગી જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો કે ઉત્તર પૂર્વ ભારતના રાજ્ય મિઝોરમમાં એક માર્કેટમાં સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું ઉત્તમ ઉદાહરણ જોવા મળ્યું હતું. જ્યારે દેશના અન્ય ભાગોમાં સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગના પાલનને લઈને પ્રશ્નો છે ત્યારે લોકો આ તસવીરોને જોઈને કહી રહ્યા હતા કે દેશ માટે આ એક દાખલો છે કે કેવી રીતે સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું પાલન કરવું જોઈએ. પરંતુ આ તસવીરો સાથે કરવામાં આવતો દાવો સત્ય નથી કારણકે આ તસવીરો ભારતની નથી, આ તસવીરો ભારતના પાડોશી દેશ મ્યાનમારની છે. જો રિવર્સ ઇમેજ સર્ચ કરીએ તો જાણવા મળે છે કે આ તસવીર ફિલિપીન્સમાં એબીએસ-સીબીએન ન્યૂઝ અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના મીડિયામાં આ મહિનામાં જ વાપરવામાં આવી હતી, અને કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ મ્યાનમારની તસવીરો છે. આ તસવીરો ફેસબુક પર કેટલાક મ્યાનમારના યૂઝર્સે પણ આ તસવીરો પોસ્ટ કરી છે જેમાં પણ તે લોકો કહી રહ્યા છે કે આ મ્યાનમારની એક માર્કેટ છે. જો તસવીરોને ઝૂમ કરીને જોવામાં આવે તો જાણી શકાશે કે એક-બે દુકાનોના બોર્ડ અને વિજ્ઞાપનની ઉપરનું લખાણ બર્મીઝ લિપિમાં છે. શું દીપડાને કારણે લૉકડાઉનનો ભંગ થયો? પંજાબમાં એક દીપડાને કારણે મોટી સંખ્યામાં લોકો ઘરની બહાર સડક પર ભેગા થયા હતા, એવો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયામાં અનેક વખત શૅર કરવામાં આવ્યો હતો. પંજાબના જલંધર જિલ્લાના આ વીડિયોમાં દીપડો મકાનોની દીવાલ ટપીને દોડતો દેખાય છે, અને લોકો ડરને કારણે ભાગદોડ કરતા દેખાય છે. અમુક પોસ્ટમાં #coronavirus અથવા #Covid-19 હૅશટૅગ પણ મૂકવામાં આવ્યા હતા અને કેટલીક પોસ્ટમાં લખવામાં આવ્યું હતું કે દીપડો લૉકડાઉનનો ભંગ કરી રહ્યો છે. એક ફેસબુક પોસ્ટ 5,500 કરતા વધારે વખત જોવામાં આવી હતી. પરંતુ આ પ્રકારની પોસ્ટની નીચે જોઈ શકાય છે કે અમુક લોકોએ કહ્યું છે કે આ એક વર્ષ જૂનો વીડિયો છે. જો કીવર્ડ સર્ચ કરવામાં આવે તો આ વાતની પણ પુષ્ટિ કરી શકાય છે. 2019ની શરૂઆતમાં આ વીડિયો વાઇરલ થયો હતો અને ભારત તથા વિદેશના મીડિયામાં પણ આની ચર્ચા થઈ હતી. આ વીડિયોનો હાલના લૉકડાઉન સાથે કોઈ સંબંધ નથી. શું ભારતનો આભાર માનવા ઍલ્પ્સ પર્વતનું શિખર શણગારવામાં આવ્યું? ઍલ્પ્સ પર્વતશ્રેણીનું સૌથી ઊંચું શિખર મૅટરહૉર્ન સ્વિટ્ઝરલૅન્ડ અને ઇટાલીની સરહદ વચ્ચે સ્થિત છે, અને તેના પર અલગ-અલગ રંગોના પ્રકાશથી ભારતનો ઝંડો ઝગમગતો દેખાય છે. ભારતીય જનતા પક્ષના વરિષ્ઠ નેતા દ્વારા ટ્વીટ કરવામાં આવેલી આ તસવીરને મોટા પ્રમાણમાં શૅર કરવામાં આવી હતી. દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે આ તસવીર કોરોના વાઇરસ સામેની લડતમાં ભારતની અગ્રણી ભૂમિકાને દર્શાવે છે. ભાજપના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ બી એસ સંતોષ પ્રમાણે આની પાછળ કારણ હતું કે ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મલેરિયાની દવા હાઇડ્રૉક્સીક્લોરોક્વિન અન્ય દેશોને સપ્લાઇ કરી છે. કોરોના વાઇરસના સંક્રમણની સારવારમાં આ દવા કારગર સાબિત થઈ શકે છે તેવી ચર્ચાએ જોર પકડ્યું હતું પરંતુ હજી સુધી તેના કોઈ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ કે વૈજ્ઞાનિક પ્રમાણ નથી કે આ દવા કોરોના સંક્રમણની સારવારમાં અસરકારક છે. ભારત આ દવાનું મોટું ઉત્પાદક છે અને ભારતે ઓછામાં ઓછા 55 દેશોને આ દવા સપ્લાય કરવાની તૈયારી બતાવી છે, જોકે તેમાં સ્વિટ્ઝરલૅન્ડનો સમાવેશ નથી થતો. પરંતુ અન્ય દેશોને આ દવા સપ્લાય કરવાને કારણે સ્વિસ સરકારે ઍલ્પ્સના પર્વત પર ભારતનો ઝંડો પ્રકાશથી શણગાર્યો હોય એવું પણ નથી. માર્ચના અન્તથી મૅટરહૉર્નનું સ્થાનિક પ્રશાસન અલગ-અલગ દેશોના ઝંડાને અહીં શણગારે છે, જે કોરોના સંક્રમણથી લડી રહ્યા છે. આ મુશ્કેલીના સમયથી પસાર થઈ રહેલા દેશો માટે આશાનું પ્રતીક છે. મુસ્લિમ વ્યક્તિનું થૂંકવું અને કોરોના વાઇરસ એક મુસ્લિમ વ્યક્તિ થૂંકતી હોય તેવો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર ફરી રહ્યો છે. ભારતમાં છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં મુસ્લિમોને લઈને અનેક એવા મૅસેજ સોશિયલ મીડિયા પર આવ્યા છે જેમાં તેમનાથી દૂર રહેવા અને ડરવા જેવા દાવા કરવામાં આવ્યા. વીડિયોમાં આ વ્યક્તિ પોલીસકર્મીઓ સાથે એક ગાડીમાં જઈ રહી છે અને તે એક પોલીસકર્મી પર થૂંકે છે. બાંગ્લામાં લખેલ શબ્દોનો અર્થ થાય છે, ‘જેમને પુરાવા જોતા હોય તેમના માટે, અહીં નિઝામુદ્દીનના જમાતી પોલીસકર્મી પર થૂંકી રહ્યા છે’. દિલ્હીમાં નિઝામુદ્દીન વિસ્તારમાં તબલીગી જમાતના મરકઝને લઈને વાત કરવામાં આવી રહી છે. માર્ચ મહિનામાં મરકઝના સમાચાર બહાર આવ્યા પછી દેશમાં કોરોના સંક્રમણના વધેલા હજારો કેસ માટે જમાતીઓને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. રિવર્સ ઇમેજ સર્ચમાં જોઈ શકાય છે કે આ વીડિયોનો દિલ્હીના મરકઝ સાથે કોઈ સંબંધ નથી. આ વીડિયો ફેબ્રુઆરી મહિનામાં મુંબઈ મિરર દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો હતો જેમાં એક 26 વર્ષીય યુવાન જેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી તેને આપવામાં આવતા ભોજનની ગુણવત્તાને લઈને પોલીસ સાથે તેની રકઝક થઈ રહી હતી. આ વીડિયો મહારાષ્ટ્રના થાણે છે, દિલ્હીનો નહીં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશમાં લૉકડાઉનને લાગુ કરવવા માટે પ્રશાસન કડક પગલાં લઈ રહ્યું છે ત્યારે તેને લઈને સોશિયલ મીડિયા પર કેટલાક પ્રકારની માહિતી શૅર કરવામાં આવી રહી છે. +text: 'ભારતનો દર ત્રીજો વ્યક્તિ આજે યુવાન છે' આ સંબોધન ઉંમર અને સન્માનમાં ઊંચું સ્થાન આપનારું, કર્તવ્ય અને જવાબદારીની ભાવના પેદા કરનારું અને દેશને પૂજનીય બનાવી દે છે. 2018ની પહેલી સવારે મને આ સંબોધન વિષે કેટલાક પ્રશ્નો ઊભા થયા. જેનું સૌથી મોટું કારણ 2018માં '18'નો જે અંક છે તે પુખ્ત થવાના, મતદાન કરવાના, છોકરીઓને લગ્ન કરવાનાં, ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ લેવા અને દારૂ પીવા જેવી તમામ યુવાની સાથે સંકળાયેલી બાબતો તરફ ધ્યાન દોરે છે. બીજી વાત એ પણ છે કે ભારતનો દર ત્રીજો વ્યક્તિ આજે યુવાન છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 2017માં સરકારના 'યુથ ઇન ઇન્ડિયા' નામના રિપોર્ટ મુજબ, કુલ વસતીના 34.8 ટકા લોકોની ઉંમર 15થી 29ની વચ્ચેની છે. આથી માની તુલનામાં જવાન વ્યક્તિની છાપ થોડી અલગ ઊભી થાય છે. કેવા છે જવાન ભારતના યુવાનો 'યુવાનો ઉતાવળા હોય છે. તરત નારાજ થઈ જાય છે' યુવાનો ઉતાવળા હોય છે. તરત નારાજ થઈ જાય, તરત ખુશ થઈ જાય, ફટાફટ મિત્રતા, સટાસટ પ્રેમ, ધનાધન નોકરી વગેરે વગેરે. શ્વાસ લેવાનો પણ જાણે સમય નથી હોતો. સમય મળે, ત્યારે સોશિયલ મીડિયા પર ફટાફટ વાંચી લે છે અને તેને જ સત્ય માની બેસે છે. હંમેશા મગજ પર મન ભારે પડે છે. દિલના દરવાજા ખુલ્લા હોય છે એટલે તરત પ્રેમ થઈ જાય છે અને જો બંધનું એલાન હોય તો નફરત પણ થઈ જાય છે. 'ઍન્ટિ રોમિયો સ્ક્વૉડ', 'બેરોજગારી','સ્કિલ ઇન્ડિયા', 'ફેક ન્યૂઝ' અને 'ભીડતંત્ર'ની વચ્ચે આપણો આ યુવાન ગૂંચવાયેલો છે. આપણા આ જવાન ભારતમાં છોકરાઓની તુલનામાં છોકરીઓની સંખ્યા ઓછી છે અને આવનારા દસકાઓમાં હજુ પણ ઘટશે. આ માટે મારા મનમાં જ્યારે માતાની છાપ બદલાઈ ત્યારે તે છોકરી નહીં પણ છોકરાની હતી. છોકરીઓનો સાક્ષરતા દર 2011ની વસતી ગણતરી મુજબ છોકરીઓનો સાક્ષરતા દર 64.6 ટકા જોકે, છોકરીઓમાં સાક્ષરતા દર વધ્યો છે અને વધારે છોકરીઓ પગભર થઈ છે, પણ જ્યારે આ આંકડાઓ છોકરાઓની તુલનામાં જોઈએ તો નિરાશાજનક છે. 2011ની વસતી ગણતરી મુજબ, છોકરીઓનો સાક્ષરતા દર 64.6 ટકા છે, જ્યારે છોકરાઓનો 80.9 ટકા. ભણેલી છોકરીઓમાંથી એક તૃતીયાંશ છોકરીઓ નોકરી નથી કરી શકતી. 2011-12ના સરકારી આંકડાઓ અનુસાર, 55 ટકા પુરુષો અને 18 ટકા મહિલાઓ લેબર ફોર્સ એટલે કે શ્રમિક વર્ગનો ભાગ બને છે. આ આંકડો ગ્રામીણ વિસ્તારનો છે. વધારે ભણેલા-ગણેલા, વિકસિત શહેરી વિસ્તારોમાં મહિલાઓનો દર ઘટીને 13 ટકા થયો છે. લગ્નની ઉંમર નાની ઉંમરે લગ્ન કરનારી મહિલાઓનો દર ઘટીને 20 ટકા થયો મહિલાઓ પોતે કમાઈ ભલે ન શકતી હોય, પણ નાની ઉંમરે લગ્નમાંથી મુક્ત થઈ રહી છે. નાની ઉંમરે લગ્ન કરનાર મહિલાઓની સંખ્યામાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. આઝાદી સમયે ભારતની કુલ પરિણીત મહિલાઓમાંથી લગભગ 70 ટકાની ઉંમર 15થી 19 વર્ષની વચ્ચેની હતી. જ્યારે 2011ની વસતી ગણતરી થઈ, ત્યારે નાની ઉંમરે લગ્ન કરનારી મહિલાઓનો દર ઘટીને 20 ટકા રહ્યો હતો. છોકરીઓની લગ્ન કરવાની સરેરાશ ઉંમર 22.3 વર્ષ થઈ ગઈ છે. 1970નું જનસંખ્યા નિયંત્રણ અભિયાન બાળકને જન્મ આપતી મહિલાઓ સરેરાશ કેટલા બાળકને જન્મ આપશે એટલે કે ટોટલ ફર્ટિલીટી રેટ (ટીએફઆર) પણ ઓછો થયો છે. 1971માં આ દર 5.2 ટકા હતો. સાધારણ શબ્દોમાં એક મહિલા પાંચ બાળકો ઉછેરતી. 1970ના દસકામાં પ્રધાનમંત્રી ઇંદિરા ગાંધીની સરકારે જનસંખ્યા નિયંત્રણ પર વિશેષ ભાર મૂક્યો. દેશભરમાં સ્ટરિલાઇઝેશન એટલે કે વસતી નિયંત્રણની વિવાદાસ્પદ ઝુંબેશ ચલાવવામાં આવી હતી. પછી ઇમરજન્સી દરમિયાન એક વર્ષમાં 60 લાખ પુરુષોની નસબંધી થઈ હતી, નાના પરિવારનું ચલણ વધ્યું અને વર્ષ 2014માં ટીએફઆર ઘટીને 2.3 ટકા થયો. વિશ્વ બેંકનું અનુમાન આગામી વર્ષોમાં ભારતમાં યુવા આબાદી ઘટશે આ દરના ઘટવાથી અને સ્વાસ્થ્યની સારી સેવાઓને કારણે મૃત્યુદર પણ ઘટ્યો છે, જેનાં કારણે યુવાન ���ારતનું રૂપ આવનારા સમયમાં બદલાશે. વિશ્વ બેંકના અનુમાન અનુસાર, આવનારા દસકાઓમાં ભારતની આબાદીનું મોટું પ્રમાણ યુવાન નહીં હોય અને તેમાં ઘટાડો થશે. એક ખૂબ લોકપ્રિય અંગ્રેજી ગીત છે, '18 ટીલ આઈ ડાઈ...', એટલે કે 'હું મૃત્યુ સુધી 18 વર્ષનો જ રહીશ...' બ્રાયન એડમ્સે પોતાના આ ગીતમાં કહ્યું છે કે, તે ઇતિહાસમાં નહીં વર્તમાનમાં જીવવા માગે છે. 55 વર્ષના થઈ જઈએ અને વૃદ્ધ દેખાવા લાગીએ પણ મનથી અઢાર વર્ષ જેવી લાગણી થવી જોઈએ. 2018ની પહેલી સવારે કરેલા આ ચિંતનનું કારણ એ નથી કે ભારતની આબાદીનો મોટો હિસ્સો ઉંમર કે મનથી જવાન નહીં રહે. પણ ઇચ્છા તો દુષ્યંત કુમારની પંક્તિની જેમ છે, '...સુરત સચમુચ બદલની ચાહિયે.' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આપણા દેશમાં મહિલાઓને ભલે હંમેશા સેકન્ડ ક્લાસ નાગરિક ગણવામાં આવે છે, પણ જ્યારે દેશને માનવ સ્વરૂપે જોવામાં આવે છે ત્યારે તેનાં નામ સાથે 'માતા' જોડવામાં આવે છે. +text: જેમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે ગુજરાતની ચર્ચા સમગ્ર વિશ્વમાં છે અને સૌથી વધુ અને સારો વિકાસ ગુજરાતમાં થયો છે. ઉપરાંત તેમણે કહ્યું કે ગુજરાતના જેવો વિકાસ કરવાની ક્ષમતા આખા દેશમાં છે. તે સિવાય દિલ્હીમાં ભ્રષ્ટાચારના મુદ્દા અને સરકારના કેટલાક અધિકારો અંગે વાત કરી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અમે દર્શકોને આ મામલે તેઓ શું માને છે એ અંગે પ્રતિક્રિયા આપવા જણાવ્યું હતું. તો લોકોએ આવી પ્રતિક્રિયા આપી. ચિરાગ નામના યૂઝરે પોતાનો પ્રતિભાવ આપતા જણાવ્યું કે તેઓને શું ખબર પડે વિકાસ કોને કહેવાય. વધુમાં તેમણે જણાવ્યું કે રોડ અને વીજળી મળે તેને વિકાસ ન કહેવાય. મનિષ શાહ નામના યૂઝરે જણાવ્યું હતું કે ભાજપે સારું કાર્ય કર્યુ છે. પાણી, વીજળી અને રસ્તાની વ્યવસ્થા બીજા રાજ્યો કરતા સારી છે. વિરલ નામના યૂઝરે જણાવ્યું કે વિકાસ થયો પણ બીજેપીના નેતાઓનો. વિજય સોલંકી નામના યૂઝરે જણાવ્યું હતું કે જો ગુજરાતનો વિકાસ ના થયો હોત તો યુપી, બિહાર અને એમપી શું લેવા આવે છે. જેને લાગે છે કે વિકાસ ના થયો હોય તે યુપી, બિહાર અને એમપી આંટો મારી લે... રાજ નામના યૂઝરે જણાવ્યું કે ગુરુ ફેંકુ અને ચેલા મહા ફેંકુ. હરેશ નામના યૂઝરે જણાવ્યું કે જે વિકાસ થયો છે તે ગુજરાતના લોકોએ કર્યો છે. કોઈ બીજેપીના રાજકારણીઓથી નથી થયો. બ્લોચ રાજા નામના યૂઝરે જણાવ્યું કે જો સાચેમાં વિકાસ થયો હોત તો વિકાસનો પ્રચાર કરવાની ���રૂરીયાત ન હોત. રશ્મિ નામના યૂઝરે જણાવ્યું કે આપણાં જ પૈસાથી આપણો વિકાસ એમાં એમણે શું કર્યું. હિરેન નામના યૂઝરે જણાવ્યું હતું કે મોદીજીની સાથે રહીને ફેંકા મારતા શીખી ગયા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચૂંટણીના માહોલ વચ્ચે નાણાપ્રધાન અરુણ જેટલીએ સુરતમાં ટીજીબી હોટલમાં પત્રકાર પરિષદ સંબોધી હતી. +text: છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી કોરોના કેસ અને મૃત્યુની સંખ્યામાં પણ વધારો થઈ રહ્યો છે. જોકે કોવિડથી થતાં મૃત્યુના આંક અંગે મોટા ભાગના લોકોનું માનવું છે કે લોકોને પડતી શ્વાસની તકલીફ મુખ્ય છે અને શ્વાસની તકલીફમાં સૌથી મહત્ત્વનું છે. ઓક્સિજન અને હૉસ્પિટલ્સમાં એવા ખાટલા કે જ્યાં દર્દીને પૂરતા પ્રમાણમાં ઓક્સિજન આપી શકાય. બીબીસી ગુજરાતીના આ સંવાદદાતાના એક મિત્રનાં માતાની તબિયત ખરાબ થતા તેમને અમદાવાદની સિવિલ હૉસ્પિટલમાં 1200 બેડની હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યાં હતાં. બીજે જ દિવસે તેમને શ્વાસની તકલીફ વધી ગઈ અને ઓક્સિજનવાળા ICUમાં દાખલ કરવાની જરૂર પડી. સિવિલ હૉસ્પિટલના સ્ટાફે સગાને કહી દીધું કે અમારી પાસે ICUમાં જગ્યા નથી, તમે એમને કોઈ પ્રાઇવેટ હૉસ્પિટલના ICUમાં લઈ જાઓ. તે મિત્રનો જ્યારે મારા ઉપર ફોન આવ્યો તો મેં અમદાવાદની પાંચ જેટલી અલગ-અલગ નાનીમોટી હૉસ્પિટલ્સમાં ફોન કરીને ઓક્સિજનવાળા ICU બેડ વિશે તપાસ કરી તો દરેક સ્થળેથી એક જ જવાબ હતો - ના. ઓક્સિજન બેડ નથી. તે મિત્રે પણ અનેક દવાખાનાઓમાં રૂબરૂ મુલાકાતો લીધી અને ઓક્સિજન બેડ માટે બુકિંગ કરવા, પહેલાંથી ઍડ્વાન્સ પૈસા આપવા સુધીની વાત કરી પણ તેમને બેડ ન મળ્યો. હાલમાં ગુજરાતમાં અનેક લોકો છે, જેઓ ઓક્સિજન વિના અને ઓક્સિજન બેડ માટે વલખાં મારી રહ્યા છે. આવાં અનેક ઉદાહરણો છે, અનેક મીડિયામાં પણ અહેવાલો આવી રહ્યા છે કે કેવી રીતે ગુજરાતમાં ઓક્સિજન બેડની કમી વર્તાઈ રહી છે. ઉપલબ્ધ બેડમાંથી ઓક્સિજનવાળા કેટલા? જો સરકારની જાહેરાતો અને કામગીરીની વાત કરવામાં આવે, તો આ બીજી લહેર પછી સરકારે અનેક જાહેરાતો કરી, જેમાં ખાટલાઓ વધારવા, 70 ટકા ઓક્સિજન મેડિકલ માટે રિઝર્વ રાખવું, મેડિકલ સ્ટાફ વધારવો, ટેસ્ટિંગ વધારવા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ગુજરાત સરકારના ઍડ્વોકેટ જનરલ કમલ ત્રિવેદીએ ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં ચીફ જસ્ટિસને જણાવ્યું હતું કે ગુજરાત રાજ્યની પરિસ્થિતિ ખૂબ સારી છે અને સરકાર તમામ પ્રયત્���ો કરી રહી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે સરકારે હાલમાં રાજ્યમાં 71,021 જેટલા ખાટલા ઉપલબ્ધ છે, જોકે તેમણે મુખ્ય ન્યાયાધીશને એ નહોતું કહ્યું કે આ 71,021માંથી ઓક્સિજન બેડ કેટલા છે. મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ એક ટીવી ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું હતું કે હાલમાં ગુજરાતમાં 70,000થી વધુ ખાટલા ઉપલબ્ધ છે. જોકે તેમણે પણ આવી કોઈ સ્પષ્ટતા નહોતી કરી કે તેમાંથી ઓક્સિજન બેડ કેટલા છે. બીબીસી ગુજરાતીએ મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી અને નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલની હાલમાં કરેલી પ્રેસ કૉન્ફરન્સ અને સોશિયલ મીડિયા કાર્ડ્સ પર એક નજર નાખી. ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીની સરકારની જાહેરાત આ જાહેરાતોમાં બેડ વધારવાની વાત છે, પરંતુ કોઈ જગ્યાએ આ બન્ને ટોચના નેતાઓએ રાજ્યમાં ઓક્સિજન બેડ કેટલા છે, તેની સ્પષ્ટતા નથી કરી. તેમની જાહેરાતોમાં રેમડિસિવિયર ઇન્જેક્શન લોકોને મળી રહેશે, ખાટલા વધારવામાં આવી રહ્યાં છે તેની વાત છે પણ ક્યાંય તેઓ સ્પષ્ટ રીતે ઓક્સિજન બેડની વાત નથી કરતા. રાજ્યમાં ઓક્સિજનની માગ વધી રહી છે પ્રતીકાત્મક તસવીર પોતાના સોશિયલ મીડિયા પ્લૅટફૉર્મ થકી કોવિડ માટે કરેલી કામગીરીની વાત કરતાં 12મી એપ્રિલના રોજ મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણીએ કહ્યું હતું કે રાજ્યમાં ઓક્સિજનની ડિમાન્ડ વધી રહી છે. નવેમ્બર મહિનામાં જ્યાં મેડિકલ ઓક્સિજનની ડિમાન્ડ 250 ટન હતી તે વધીને અત્યારે 600 ટન થઈ ચૂકી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે આ ડિમાન્ડ એમ ને એમ ન વધે, આ માટે સરકારે કામ કર્યું છે, સરકારે ઓક્સિજન બેડ વધાર્યા છે, એટલા માટે આ ડિમાન્ડ વધી છે. જોકે અહીં પણ તેમણે એવી કોઈ સ્પષ્ટતા નહોતી કરી કે રાજ્યમાં હાલમાં ઓક્સિજન બેડની સ્થિતિ શું છે, કેટલા બેડ છે, તેમાંથી કેટલા ભરાયા છે વગેરે વગેરે. કોરોનાની અલગઅલગ રસી વચ્ચે સરખામણી કેમ ન કરવી જોઈએ? ગુજરાતમાં ઓક્સિજન બેડ કેટલા છે, અને બેડની અત્યાર સુધીમાં શું પરિસ્થિતિ છે. તેવા સામાન્ય સવાલો બીબીસી ગુજરાતીએ રાજ્યનાં સ્વાસ્થ્ય વિભાગના મંત્રી સહિત ઉચ્ચ અધિકારીઓને પૂછ્યા. અધિક મુખ્ય સચિવ જયંતી રવિ અને હેલ્થ કમિશનર જયપ્રકાશ શિવહરે તરફથી આ લખાઈ રહ્યું છે, ત્યાં સુધીમાં બીબીસી ગુજરાતીને કોઈ જવાબ મળ્યા નથી. જોકે આરોગ્યમંત્રી નીતિન પટેલ સાથે વાત થતાં તેમણે કહ્યું કે ઓક્સિજન બેડનો કોઈ એક આંકડો ન હોય, તેની સંખ્યા ઉપર-નીચે થતી રહે છે. જ્યારે બીબીસી ગુજરાતીએ તેમને પૂછ્યું કે ઓક્સિજન ���ેડમાં છેલ્લા અમુક દિવસોમાં કેટલા ટકાનો વધારો થયો છે, તો તેનો પણ તેમણે કોઈ ચોક્કસ જવાબ આપ્યો નહોતો. કેમ જરૂર પડી રહી છે ઓક્સિજન બેડની? કોવિડ-19ની બીમારી દર્દીના શ્વાસ લેવાના માર્ગે ફેફસાં પર સીધી અસર કરે છે. કોવિડનું સ્વરૂપ જ્યારે ગંભીર થઈ જાય ત્યારે દર્દીના શરીરમાં ઓક્સિજનની કમી સર્જાય છે, કારણકે કોવિડને કારણે ખરાબ થઈ ચૂકેલાં ફેફસાં પૂરતા પ્રમાણમાં શરીરને ઓક્સિજન નથી પહોંચાડી શકતા. તેવામાં દર્દીને બહારથી ઓક્સિજન આપવાની જરૂર પડે છે, અને તેટલા માટે જ ઓક્સિજન બેડની જરૂરિયાત ઊભી થાય છે. સામાન્ય રીતે લોકો ઘરે પણ ઓક્સિજન કિટ મેળવીને દર્દીને ઓક્સિજન આપી શકે છે, પરંતુ ઘણા દર્દીઓને હૉસ્પિટલ સુધી જવું પડે છે. રાજ્ય સરકારે હજી સુધી તેવા કોઈ આંકડા જાહેર કર્યા નથી, જેનાથી કહી શકાય કે આવા ગંભીર દર્દીઓને સરકાર તરફથી કેટલી મદદ મળશે કે મળી રહી છે. અમદાવાદનાં દવાખાનાંમાં ઓક્સિજનની શું સ્થિતિ છે? અમદાવાદમાં મેડિકલ ઓક્સિજનની ખૂબ તંગી સર્જાઈ છે- પ્રતીકાત્મક તસવીર એક તરફ મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ એકથી વધુ વખત કહ્યું છે કે ગુજરાતની જનતાને કોરોનાથી ડરવાની કોઈ જરૂર નથી અને લોકોને ઓક્સિજન મળતું રહે તે માટે સરકારે તમામ પ્રયત્નો કર્યા છે. તેવામાં અમદાવાદ મેડિકલ ઍસોસિયેશને એક પત્ર લખીને કહ્યું છે કે અમદાવાદ શહેરમાં ઓક્સિજનની ખૂબ તંગી છે, હાલમાં અનેક લોકોનાં મૃત્યુ ઓક્સિજનની કમીને કારણે થઈ રહ્યાં છે. આ વિશે બીબીસી ગુજરાતીએ અમદાવાદ મેડિકલ ઍસોસિયેશનના પ્રમુખ ડૉ. કિરીટ ગઢવી સાથે વાત કરી. તેમણે કહ્યું કે "હાલમાં અમદાવાદમાં મેડિકલ ઓક્સિજનની ખૂબ તંગી સર્જાઈ છે. છેલ્લા અમુક દિવસોથી અમદાવાદમાં ઓક્સિજનની માગ, ખાસ તો નાની કોવિડ હૉસ્પિટલ્સમાં વધી ગઈ છે." "આ સિવાય જે ઍમ્બ્યુલન્સ હૉસ્પિટલ્સની બહાર કલાકો સુધી ઊભી રહે છે, તેમાં પણ ઓક્સિજન ખૂટી પડે છે, અને તેમાં પણ વપરાશ વધી રહ્યો છે." "આવામાં અમે સરકારને રજૂઆત કરી છે કે શહેરમાં જેટલો ઓક્સિજન ઉપલબ્ધ હોય તે તમામ ઓક્સિજન માત્ર મેડિકલના ઉપયોગ માટે આપવો જોઈએ." ઉલ્લેખનીય છે કે વિજય રૂપાણીએ જાહેરાત કરી હતી કે કુલ ઉત્પાદનનું 70 ટકા ઉત્પાદન મેડિકલ માટે અનામત રાખવામાંઆવી રહ્યું છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં હાલના સમયમાં કોરોના વાઇરસથી પરિસ્થિતિ ગંભીર થતી જણાઈ રહી છે, હૉસ���પિટલો અને સ્મશાનોમાં પણ વેઇટિંગ જોવા મળી રહ્યું છે. +text: કોમન કોઝ નામની બિન-સરકારી સંસ્થાની અરજી સંબંધે કોર્ટે આ ચુકાદો આપ્યો છે. કોમન કોઝનાં સીનિઅર રિસર્ચ એનલિસ્ટ અનુમેહા ઝાએ પોતાની માગણીઓ વિશે જણાવતાં કહ્યું હતું, "કોઈ પણ વ્યક્તિને સંપૂર્ણ સભાન અવસ્થામાં પોતાનું લિવિંગ વિલ એટલે કે ઇચ્છામૃત્યુ માટે વસિયતનામું લખવાનો અધિકાર મળે એવું અમે ઇચ્છતાં હતાં." તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: "ભવિષ્યમાં એ વ્યક્તિ લાંબા સમય માટે કોમામાં ચાલી જાય કે તેને ગંભીર બીમારી થાય તો તેમને કૃત્રિમ લાઇફ સપોર્ટ સિસ્ટમ પર જીવંત રાખવામાં ન આવે, પણ તેને કુદરતી રીતે અને સન્માન સાથે મૃત્યુ પામવાનો અધિકાર મળે." અરજીકર્તા વકીલ પ્રશાંત ભૂષણે નીચે મુજબ જણાવ્યું હતું સુપ્રીમ કોર્ટે એક મેડિકલ બોર્ડ રચવાની વાત પણ કરી છે. એ બોર્ડ ઇચ્છામૃત્યુ સંબંધી અરજીઓ બાબતે વિચારણા કરશે. ઇન્ડિયન મેડિકલ અસોસિએશનના પ્રમુખ કે. કે. અગ્રવાલે સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને યોગ્ય ગણાવ્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું, "દરેક વ્યક્તિને પોતાનો ઈલાજ કરાવવાનો કે ન કરાવવાનો અધિકાર છે. કયા સ્તર સુધી સારવાર કરાવવી અને પોતાનું મૃત્યુ થોડા સમય માટે ટાળવું જરૂરી છે કે નહીં તેનો નિર્ણય દરેક વ્યક્તિ કરી શકે છે." કે. કે. અગ્રવાલે ઉમેર્યું હતું, "ડૉક્ટરો છેલ્લા દસ વર્ષથી લિવિંગ વિલની માગણી કરી રહ્યા હતા. પોતાને વેન્ટિલેટર પર રહેવું છે કે નહીં એ નક્કી કરવાનો દરેક વ્યક્તિને અધિકાર છે." દિલ્હીના એક અન્ય ડૉક્ટર કૌશલકાંત મિશ્રાએ કહ્યું હતું, "અકસ્માત, ન્યૂરોલોજિકલ અને ચોથા તબક્કાના કેન્સર જેવી બીમારીઓમાં દર્દીના બચવાની આશા નથી હોતી." "ડૉક્ટર જાણતા હોય છે કે દર્દી બચવાનો નથી, પણ દર્દીનું બ્રેઇન ડેડ જાય અને હ્રદય કામ કરતું હોય ત્યારે તેને વેન્ટિલેટર પર રાખવામાં આવે છે." પેસિવ યૂથનેઝિયાની પરવાનગી અગાઉ મળી છે 42 વર્ષ સુધી લાઇફ સપોર્ટ સિસ્ટમના સહારે જીવંત રહેલાં મુંબઈનાં નર્સ અરુણા શાનભાગના કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે 2011ના 7 માર્ચે પેસિવ યૂથનેઝિયાની પરવાનગી આપી હતી. કેન્દ્ર સરકારે પણ 'મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ ઓફ ટર્મિનલી ઈલ પેશંટ (પ્રોટેક્શન ઓફ પેશંટ એન્ડ મેડિકલ પ્રેક્ટિશનર બિલ-2016' નામે ખરડાનો એક મુસદ્દો તૈયાર કર્યો હતો. એ મુસદ્દામાં પેસિવ યૂથનેઝિયાની વાત હતી, પણ 'લિવિંગ વિલ' શબ્દનો ક્યાંય ઉલ્લેખ ન હતો. ગત 12 ઓક્ટોબરે થયેલી છેલ્લી સુનાવણી���ાં પણ કેન્દ્ર સરકારે લિવિંગ વિલનો વિરોધ કર્યો હતો. કેન્દ્ર સરકારે લિવિંગ વિલનો દુરુપયોગ થવાની શંકા વ્યક્ત કરી હતી. પેસિવ યૂથનેઝિયા એટલે શું? ઇચ્છામૃત્યુના કેસ બે પ્રકારના હોય છેઃ નિષ્ક્રિય ઇચ્છામૃત્યુ અને સક્રીય ઇચ્છામૃત્યુ. કોઈ દર્દી વેન્ટિલેટર પર હોય મતલબ કે તેનું શરીર ખુદને જીવંત રાખવા સક્ષમ ન હોય અને મશીનોની મદદથી તેનું હાર્ટ કામ કરતું હોય તો પેસિવ યૂથનેઝિયામાં તેનો લાઇફ સપોર્ટ ધીમે-ધીમે ઓછો કરવામાં આવે છે. વેન્ટિલેટર બંધ કરવામાં આવે છે. તેથી દર્દી પ્રાકૃતિક રીતે મૃત્યુ પામે છે. એક્ટિવ યૂથનેઝિયા એટલે શું? આ પ્રકારના કિસ્સામાં દર્દીની બીમારી જીવલેણ હોય છે. તેનાથી દર્દી અને તેમના ઘરના લોકો ચિંતિત હોય છે. દર્દી પોતે મૃત્યુ પામવા ઇચ્છતો હોય છે. તેથી એ ડૉક્ટરને વિનંતી કરે છે કે તેને ઝેરીલા ઇન્જેક્શનથી મૃત્યુ આપવામાં આવે. પ્રશાંત ભૂષણે જણાવ્યું હતું કે સુપ્રીમ કોર્ટે પણ એક્ટિવ યૂથનેઝિયાને ગેરકાયદે ઠરાવ્યું છે. કોર્ટે જણાવ્યું હતું કે કોઈ દર્દી પીડા સહન કરી શકતો ન હોય કે આર્થિક પરિસ્થિતિને લીધે ઈલાજ ન કરાવી શકતો હોય એ કારણસર તેને ઝેરીલું ઈન્જેક્શન આપી શકાય નહીં. એ તો આત્મહત્યા સમાન ગણાય. વૃદ્ધ દંપતી કરી રહ્યું છે એક્ટિવ યૂથનેઝિયાની માગ મહારાષ્ટ્રનાં ઇરાવતી અને તેમના પતિ નારાયણ લવાતેએ તાજેતરમાં જ રાષ્ટ્રપતિને પત્ર લખીને એક્ટિવ યૂથનેઝિયાની પરવાનગી માગી હતી. લાવાતે દંપતી સ્વસ્થ છે, પણ તેમને કોઈ સંતાન નથી. તેમનું કહેવું છે કે તેઓ સન્માનપૂર્વક મૃત્યુ પામવા ઈચ્છે છે. લવાતે દંપતીએ 31 માર્ચ સુધીની સમયમર્યાદા આપી છે. નારાયણ લવાતેએ બીબીસી મરાઠીનાં સંવાદદાતા જાન્હવી મૂલેને કહ્યું હતું, "એક્ટિવ યૂથનેઝિયાની પરવાનગી મળવી જોઈએ, કારણ કે અમે મૃત્યુ ઇચ્છતાં હોઈએ તો અમને એ માટે રોકવાં ન જોઈએ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે ઇચ્છામૃત્યુ સંબંધે મહત્ત્વનો ચુકાદો આપ્યો છે. અદાલતે લિવિંગ વિલ અને પેસિવ યૂથનેઝિયાને કેટલીક શરતો સાથે મંજૂરી આપી દીધી છે. +text: નોટબંધી દરમિયાન અમદાવાદ ડિસ્ટ્રિક્ટ કો-ઑપરેટિવ બૅંક દ્નારા પાંચ દિવસમાં 745 કરોડની નોટ બદલવાને મુદ્દે રાહુલ ગાંધીએ ટ્ટીટ કર્યુ હતું. આ મામલે રણદીપ સુરજેવાલાએ પણ પત્રકાર પરિષદ કરી હતી. આ મામલે બૅંકના ચૅરમેન અજય પટેલ દ્વારા એડીસી બૅંક અને હોદ્દેદારોની બદનક્ષી થઈ હોવાનો અદાલતમાં દાવો કર્યો હતો. મેટ્રો કોર્ટે પ્રથમ દર્શનીય રીતે બદનક્ષી દાવો માન્ય રાખી 27 મેના રોજ રાહુલ ગાંધી અને રણદીપ સુરજેવાલાને હાજર થવા સમન્સ પાઠવ્યુ છે. એડીસી બૅંકે અદાલત સમક્ષ રાહુલ ગાંધીની ટ્ટીટને કારણે બદનામી થઈ હોવાનું કહ્યું હતું. ઉપરાંત બૅંક પાસે એટલા પૈસા જ નહોતા એવી માહિતી પણ કોર્ટને આપી હતી. આ કેસમાં એડિશનલ ચીફ મેટ્રોપૉલિટન મૅજિસ્ટ્રેટ એસ. કે. ગઢવીએ રાહુલ ગાંધીને અને રણદીપ સુરજેવાલાને સમન્સ પાઠવી આગળની સુનાવણી 27 મેને દિવસે નિયત કરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે કૉંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધી મોદી સરકારે લાગુ કરેલી નોટબંધીને સૌથી મોટું કૌભાંડ ગણાવી ચૂક્યા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધી અને પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાને અમદાવાદની મેટ્રો કોર્ટે બદનક્ષી કેસમાં હાજર થવા માટે સમન્સ પાઠવ્યું છે. +text: અમીરાતમાં ભારતથી આવેલા લોકોએ ખૂબ સફળતા મેળવી છે એ સમયે એમ કહેવામાં આવ્યું હતું કે દલિતોના ધર્મ પરિવર્તન માટે 'બહારથી આવેલી રકમ'નો ઉપયોગ કરાયો હતો. મીડિયાએ તેને 'પેટ્રો ડોલર' નામ આપ્યું હતું. 'પેટ્રો ડોલર'નો મતલબ હતો એ પૈસા જે ખાડી દેશો, સંયુક્ત અરબ અમીરાત અને સાઉદી અરેબિયાથી મોકલવામાં આવ્યા હતા. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો મુસ્લિમ દેશોમાંથી આવેલા પૈસા. એ સમય હતો આ દેશોમાં જબરદસ્ત વિકાસનો. આ દેશોના વિકાસમાં ભારતથી ગયેલા શ્રમિકોનું યોગદાન હતું કે જેઓ દર મહિને પોતાના ઘરે પૈસા મોકલતા હતા. આ કારણોસર મજૂરોના ઘરની આર્થિક સ્થિતિ સુધરી હતી અને તેમનું જીવન ઉત્તમ બન્યું હતું. આ શ્રમિકોમાં એક મોટી સંખ્યા ભારતીય મુસ્લિમોની હતી કે જેઓ 'પેટ્રો ડોલર'ની કમાણી પહેલા ગરીબીમાં જીવન વિતાવી રહ્યા હતા. જોકે, તે સમયે ઘણા લોકોએ કહ્યું હતું કે મીનાક્ષીપુરમમાં ધર્મ પરિવર્તન પૈસાના કારણે નહીં, પણ દલિતો વિરૂદ્ધ ભેદભાવને કારણે થયું હતું. એ સમયે ધર્મ પરિવર્તન કરનારાંઓએ પણ આવું જ કંઈક કારણ બતાવ્યું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે પ્રગતિ અને પેટ્રો ડોલર! મિક્કી જગતિયાની, રવિ પિલ્લઈ, બીઆર શેટ્ટી જેવા લોકો વેપારની દુનિયાના બાદશાહ છે. વર્ષો સુધી 'પેટ્રો ડોલર'ના નામે મુસ્લિમો પર કટાક્ષ કરવામાં આવ્યો. જો કોઈ મુસ્લિમની પ્રગતિ થઈ તો એવું કહેવામાં આવ્યું કે 'પેટ��રો ડોલર'ના કારણે તેમને સફળતા મળી છે. પરંતુ હાલ અમીરાતના મારા પહેલા પ્રવાસ દરમિયાન હું સમજી ગયો કે આ કેટલી મોટી કલ્પિત કથા હતી. બીજા શબ્દોમાં આ એક જૂઠ્ઠાણું હતું. અમીરાતમાં ભારતથી આવેલા લોકોએ ખૂબ સફળતા મેળવી છે. તેમાં ભારતથી આવેલા મુસ્લિમો કરતા હિંદુઓની સંખ્યા વધારે છે. આ જ પરિસ્થિતિ ખાડી દેશો તેમજ સાઉદી અરેબિયાની છે. તમે તેને જે પણ દૃષ્ટિકોણથી જુઓ, આ દેશોમાં હિંદુ વધુ સફળ જોવા મળશે. જો તમે અહીંના 100 સૌથી ધનવાન ભારતીય પ્રવાસીઓની યાદી જોશો તો તેમાં હિંદુઓ છવાયેલા જોવા મળશે. અથવા તો સારો હોદ્દો- પદવી ધરાવતી નોકરીઓની યાદી પર નજર કરશો તો તેમાં પણ ભારતીય મુસ્લિમો અલ્પ પ્રમાણમાં જોવા મળશે. મુસ્લિમોની સંખ્યા મજૂર વર્ગમાં વધારે છે. મિક્કી જગતિયાની, રવિ પિલ્લઈ અને બીઆર શેટ્ટી જેવા લોકો ન માત્ર અબજપતિ છે પણ વેપારની દુનિયાના બાદશાહ પણ છે. તેઓ અહીં વર્ષોથી પ્રગતિ કરી રહ્યા છે. બેંક અને અન્ય ખાનગી સેક્ટરમાં પણ હિંદુઓ સૌથી વધુ ટોપ પર છે. હિંદુઓનું યોગદાન અમીરાતમાં 100 સૌથી ધનવંત ભારતીય પ્રવાસીઓની યાદીમાં હિંદુઓ છવાયેલા છે અરબ દેશોની તેલ સંપત્તિએ આ મિથકને જન્મ આપ્યો કે તેલના પૈસાને હિંદુ દલિતોના ધર્મને પરિવર્તન કરવા માટે પ્રેરિત કરવામાં આવ્યા છે. મેં જ્યારે સ્થાનિક અરબને 'પેટ્રો ડોલર' વિશે જણાવ્યું, તો તેઓ હસી પડ્યા અને કહ્યું કે, 'પેટ્રો ડોલર'ની કમાણીમાં હિંદુઓનું યોગદાન વધારે છે. અમીરાતના 28 લાખ ભારતીયો દર વર્ષે 13 અબજ ડોલર મૂલ્યુનું વિદેશી હૂંડિયામણ કે બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો 'પેટ્રો ડોલર' ઘરે મોકલે છે. શેટ્ટીને મેં પૂછ્યું, 'તમે એક સ્વઘોષિત કટ્ટર હિંદુ છો તો તમને એક ઇસ્લામિક દેશમાં વેપાર કરવામાં મુશ્કેલી ન પડી?' તેમનું કહેવું હતું કે તેમની અમીરાત સરકારે હંમેશા મદદ કરી છે. તેમની પ્રગતિમાં તેમનો ધર્મ ક્યારેય વચ્ચે નથી આવ્યો. અસલી 'પેટ્રો ડોલર' તો શેટ્ટી સાહેબ જેવા લોકો પાસે છે અને સ્પષ્ટ છે કે ઇસ્લામને ફેલાવવા માટે ખર્ચ નથી કરવામાં આવતા. જોકે, મીડિયામાં 'પેટ્રો ડોલર' શબ્દનો ઉપયોગ હવે નહીવત્ પ્રમાણમાં થાય છે, પરંતુ સમાજમાં આજે પણ એવા તત્વો છે જે તેને મુસ્લિમો સાથે જોડે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઘણાં વર્ષો પહેલા 1981માં લગભગ 800 દલિતોએ તમિલનાડુના મીનાક્ષાપુરમમાં ઇસ્લામ ધર્મ અપનાવ્યો હતો. +text: આ વિવાદમાં ત્રણ પક્ષકારો છે, નિર્મોહી અખાડા, સુન્ની સેન્ટ્રલ વક્ફ બોર્ડ અને રામલલા વિરાજમાન. સુપ્રીમ કોર્ટે આ કેસમાં મધ્યસ્થી તરીકે ત્રણ સદસ્યોની સમિતિ બનાવી હતી. આ સમિતિએ કેસની સુનાવણીના છેલ્લા દિવસે પોતાનો રિપોર્ટ સુપ્રીમ કોર્ટની કૉન્સ્ટિટ્યૂશનલ બેન્ચને સોંપી દીધો છે. ભારતીય મીડિયાના એક ભાગમાં એવા સમાચાર ચલાવાઈ રહ્યા છે કે સમિતિના રિપોર્ટમાં કેટલાક પક્ષો વચ્ચેના સમાધાનનું વિવરણ છે, પરંતુ ત્રણેય પ્રમુખ પક્ષકારોએ જણાવ્યું હતું કે આ દાવો ખોટો છે. નિર્મોહી અખાડાએ શું કહ્યું? સુપ્રીમ કોર્ટમાં અયોધ્યાની વિવાદિત જમીન અંગે દાવો કરનારા બે હિંદુ પક્ષકારો પૈકી એક નિર્મોહી અખાડાએ બીબીસી હિંદી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે તેમના અને કેસમાં સામેલ અન્ય પક્ષકારોની મંજૂરી સિવાય કોઈ જ સમાધાન શક્ય નથી. નિર્મોહી અખાડા સાથે જોડાયેલા કાર્તિક ચોપરા જણાવે છે કે આ કેસમાં તેમનું સ્ટેન્ડ સ્પષ્ટ છે. તેઓ જણાવે છે કે, "અમે બીજા ખાસ હિંદુ પક્ષ (રામલલા વિરાજમાન)ને અરજદાર માનતા જ નથી." "અમે મુસ્લિમ પક્ષ સાથે વાત કરવા માટે તૈયાર છીએ, પરંતુ માત્ર કોર્ટની અંદર અને જજોની સામે." કોર્ટની બહાર સમાધાન મુશ્કેલ રામલલા વિરાજમાનનું સમર્થન કરનાર વિશ્વ હિંદુ પરિષદ જણાવે છે કે તેઓ મધ્યસ્થતાના આ પ્રયત્નોમાં સામેલ નથી. પરિષદના એક પ્રવક્તાએ કહ્યું કે, "માર્ચ થી લઈને ઑગસ્ટ સુધી ચાલેલા પ્રયત્નોથી અમને એ વાતનો અંદાજ આવી ગયો હતો કે આ કેસમાં કોર્ટની બહાર સમાધાન થવું મુશ્કેલ છે. આ વાત અમે કોર્ટને પણ જણાવી દીધી છે." તેમજ ત્રીજા પ્રમુખ પક્ષકાર સુન્ની સેન્ટ્રલ વક્ફ બોર્ડે પણ આ કેસમાં કોઈ સમાધાન થયો હોવાની વાતથી ઇનકાર કર્યો છે. સુન્ની સેન્ટ્રલ વક્ફ બોર્ડના ઇકબાલ અંસારીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે તેઓ મધ્યસ્થતાના પ્રયત્નોનું સ્વાગત કરે છે, પરંતુ આ વિવાદને લઈને ગમે તે નિર્ણય કોર્ટમાં જ થવો જોઈએ. કોર્ટે બનાવી સમિતિ સુપ્રીમ કોર્ટે ફેબ્રુઆરી, 2019માં ત્રણ સદસ્યવાળી એક મધ્યસ્થતા સમિતિ નીમી હતી. આ સમિતિએ 11 માર્ચથી કામ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. સમિતિએ 1 ઑગસ્ટના રોજ પોતાનો રિપોર્ટ રજૂ કરી દીધો હતો, પરંતુ એવું મનાય છે કે મધ્યસ્થતાનો એ પ્રયત્ન નિષ્ફળ રહ્યો છે. તે બાદ કેટલાક પક્ષોએ સુપ્રીમ કોર્ટને ફરી એક વાર મધ્યસ્થતા શરૂ કરવાની ભલામણ કરી હતી. કોર્ટે કહ્યું હતું કે મધ્યસ્થતા ફરીથી શરૂ થઈ શકે છે, પરંતુ સાથે કેસની સ��નાવણી પણ ચાલુ જ રહેશે. મીડિયાના અહેવાલો પ્રમાણે બુધવારના રોજ સમિતિએ આ બીજા તબક્કાના મધ્યસ્થતાના પ્રયત્નો વિશેનો રિપોર્ટ રજૂ કર્યો હતો. હજુ સુધી સુપ્રીમ કોર્ટનો આ અંગે શો મત છે એ સ્પષ્ટ નથી, પરંતુ એટલું તો જરૂર છે કે અયોધ્યા કેસમાં સામેલ ત્રણેય ખાસ પક્ષકારો તેનો ભાગ બનવાનો ઇનકાર કરી રહ્યા છે. આ ત્રણ ખાસ પક્ષોમાં નિર્મોહી અખાડા 1959માં કોર્ટ પહોંચ્યો હતો. સુન્ની વક્ફ બોર્ડ 1961માં અને રામલલા વિરાજમાન 1989માં કોર્ટમાં પહોંચ્યા હતા. નોંધનીય છે કે 2010માં અલાહાબાદ હાઈ કોર્ટે પોતાના ઐતિહાસિક નિર્ણયમાં 2.77 એકરની વિવાદિત જમીનને ત્રણેય પક્ષકારો વચ્ચે વહેંચી દીધી હતી. જે બાદ ત્રણેય પક્ષોએ આ નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બાબરી મસ્જિદ-રામ જન્મભૂમિ વિવાદ સાથે જોડાયેલા અરજદારોએ વર્ષોથી ચાલી રહેલા વિવાદ પર કોઈ સમાધાન થયો હોવાની વાતથી ઇનકાર કરી દીધો છે. +text: Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 સચીન પાઇલટે કહ્યું કે કૉંગ્રેસને સત્તામાં લાવવા માટે એમણે આકરી મહેનત કરી છે. સચીન પાઇલટે કહ્યું કે રાજસ્થાનમાં અમુક નેતાઓ એમના ભાજપમાં જોડાવા અંગેની અફવાઓ ઉડાવી રહ્યા છે પરંતુ તેઓ ભાજપમાં જોડાશે નહીં. આ દરમિયાન રાજસ્થાન વિધાનસભાના સ્પીકરે સચીન પાઇલટ સહિત 19 બળવાખોર નેતાઓને નોટિસ પાઠવી છે અને 17 જુલાઈ સુધી જવાબ માગ્યો છે. સચીન પાઇલટ અને તેમના સમર્થક ધારાસભ્યો સતત બે દિવસ કૉંગ્રેસની ધારાસભ્યોની બેઠકમાં હાજર નહોતા રહ્યા અને ગઈ કાલે મંગળવારે તેમને પાર્ટીએ રાજ્ય અધ્યક્ષ અને ઉપ મુખ્ય મંત્રીપદથી બરખાસ્ત કર્યા હતા. સમગ્ર રાજકીય ઘટનાક્રમ પર સચીન પાઇલટે ઇન્ડિયા ટુડેને આપેલી એક મુલાકાતમાં કહ્યું કે તેઓ મુખ્ય મંત્રી અશોક ગેહલોતથી નારાજ નથી. ગેહલોત પર ભાજપને મદદ કરવાનો આરોપ સચીન પાઇલટ અને અશોક ગેહલોત સચીન પાઇલટે કહ્યું કે ''હું એમનાથી નારાજ નથી. હું કોઈ ખાસ અધિકાર નથી માગી રહ્યો. હું ઇચ્છું છું કે રાજસ્થાનની ચૂંટણીમાં કૉંગ્રેસે જે વચનો આપ્યા છે તે પૂર્ણ કરે. અમે વસુંધરા સરકારની સામે ગેરકાયદે ખનનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. સત્તામાં આવ્યા પછી ગેહલોતજીએ આ મુદ્દે કંઈ ન કર્યું. તેઓ વસુંધરાને રસ્તે જ આગળ વધી રહ્યા છે.'' સચીન પાઇલટે એ ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું, ''ગત વર્ષે રાજસ્થાન હાઈ કોર્ટે વસુંધરા રાજે સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલો એ કાયદાકીય સુધારો રદ કરી નાખ્યો જેમાં તેમને જયપુરમાં સરકારી બંગલો કાયમ માટે મળી ગયો હતો. ગેહલોત સરકારે બંગલો એમની પાસેથી ખાલી કરાવવો જોઈતો હતો પરંતુ એ હાઈ કોર્ટના નિર્ણયની સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગયા.'' સચીન પાઇલટે કહ્યું, ''ગેહલોત સરકાર ભાજપની રાહ પર ચાલી રહી છે અને એમને મદદ કરી રહી છે. તેઓ મને અને મારા સમર્થકોને વિકાસનું કામ કરવા નથી દઈ રહ્યા. અધિકારીઓને કહેવામાં આવ્યું છે કે મારા નિદેશોનું પાલન ન કરે. ફાઇલો મારી પાસે નથી આવતી. મહિનાઓથી કૅબિનેટ અને સીએલપીની બેઠક નથી થઈ. જે પદ પર રહીને હું લોકોને આપેલા વચનો ન નિભાવી શકું એનો શું અર્થ છે?'' રાજદ્રોહની નોટિસ સચીન પાઇલટે ઇન્ડિયા ટુડેને આપેલી મુલાકાતમાં કહ્યું ''મે આ મામલો અનેક વાર ઉઠાવ્યો. મે રાજસ્થાનના કૉંગ્રેસ પ્રભારી અવિનાશ પાંડેજીને કહ્યું. સિનિયર નેતાઓને પણ કહ્યું. મે ગેહલોતજી સાથે પણ વાત કરી પણ એનો કોઈ ફાયદો ન થયો કેમ કે મંત્રીઓ અને ધારાસભ્યોની ભાગ્યે જ કોઈ બેઠક થાય છે. મારા આત્મસન્માનને ઠેસ પહોંચી છે. પ્રદેશની પોલીસે રાજદ્રોહના એક કેસમાં મને નોટિસ મોકલી છે.'' ''તમે યાદ કરો કે કૉંગ્રેસે 2019ની લોકસભાની ચૂંટણીમાં દેશદ્રોહનો કાયદો હઠાવવાની વાત ચૂંટણીના ઘોષણાપત્રમાં કરી હતી. હવે અહીં કૉંગ્રેસની સરકાર એના પોતાના જ મંત્રીની સામે રાજદ્રોહના કાયદાનો ઉપયોગ કરે છે. મારી સામેનું આ પગલું અન્યાયી છે. પાર્ટીનો વ્હિપ જ્યારે વિધાનસભા ચાલુ હોય ત્યારે કાયદેસર ગણાય છે. મુખ્ય મંત્રીએ ધારાસભ્યોની બેઠક એમના ઘરે બોલાવી. કમસેકમ પાર્ટીની વડી ઑફિસે તો બોલવાતા.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજસ્થાન કૉંગ્રેસમાં બળવો કરનાર કૉંગ્રેસ નેતા સચીન પાઇલટે સમાચાર સંસ્થા પીટીઆઈને કહ્યું કે તેઓ ભાજપમાં નહીં જોડાય. +text: ચૂંટણીની જાહેરાત થતાંની સાથે જ બન્ને રાજ્યોમાં આચારસંહિતા લાગુ કરી દેવાઈ છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ગુજરાત ઉપરાંત અરુણાચલ પ્રદેશ, બિહાર, છત્તીસગઢ, આસામ, હિમચાલ પ્રદેશ, કર્ણાટક, કેરળ, મધ્ય પ્રદેશ, મેઘાલય, ઓડિશા, પુડ્ડુચેરી, પંજાબ, રાજસ્થાન, સિક્કીમ, તામિલનાડુ, તેલંગાણા અને ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ 21 ઑક્ટોબરે પેટાચૂંટણી યોજાશે અને 24 ઑક્ટોબરે મતગણતરી હાથ ધરાશે. ગુજરાતમાં પેટાચૂંટણી કેન્દ્રીય ચૂંટણીપંચે જાહેર કરેલી ચૂંટણીમાં ગુજરાતની ચાર સીટનો સમાવેશ થાય છે. અ��દાવાદની અમરાઈવાડી સહિત ખેરાલુ, થરાદ અને લુણાવાડાની વિધાનસભા બેઠકો પર પેટાચૂંટણીની તારીખ જાહેર થઈ છે. આ ચારેય બેઠકો પર 21 ઑક્ટોબરે ચૂંટણી યોજાશે, જ્યારે 24મી ઑક્ટોબરે પરિણામ જાહેર કરાશે. બેઠકો પર ઉમેદવારીપત્ર ભરવાની છેલ્લી તારીખ 30મી સપ્ટેમ્બર છે, જ્યારે ફોર્મ પાછું ખેંચવાની તારીખ 3 ઑક્ટોબર છે. 2019ની લોકસભામાં આ ચારેય બેઠકોના ધારાસભ્યો સાંસદ તરીકે ચૂંટાઈ આવ્યા છે. આથી અહીં પેટાચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે લોકસભા 2014ની જેમ જ લોકસભા 2019માં પણ ગુજરાતમાં ભાજપે 26માંથી 26 બેઠકો જીતી હતી. મહારાષ્ટ્ર-હરિયાણામાં જંગ મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણામાં ભાજપ સત્તા પર છે અને ફરીથી સત્તા પર આવવા પ્રયાસ કરશે તો કૉંગ્રેસ બન્ને રાજ્યોમાં ઘટી રહેલી શાખને બચાવવા મેદાને પડશે. મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપ અને સહયોગી પક્ષ શિવસેના પહેલાંથી જ 'ઇલેક્શન મૉડ'માં જોવા મળી રહ્યા છે. મતદારો સુધી પહોંચવા માટે બન્ને પક્ષો પદયાત્રાથી માંડીને પ્રચારસભાઓ યોજી રહ્યા છે. ગત મહિને મહારાષ્ટ્રના મુખ્ય મંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસે મતદારોને આકર્ષવા માટે 'મહા-જનઆદેશ યાત્રા' કાઢી હતી. તો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ શુક્રવારે એક રોડ-શો યોજી અને રેલીને સંબોધીને રાજ્યમાં ભાજપને ફરીથી સત્તા પર લાવવાની માગ કરી હતી. બન્ને રાજ્યોમાં ઈવીએમ દ્વારા જ મતદાન કરાવાશે. મહારાષ્ટ્રમાં 1.8 લાખ ઈવીએમ મશીનોનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. જ્યારે હરિયાણામાં એક લાખ ત્રીસ હજાર ઈવીએમ દ્વારા મતદાનની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં આવશે. મહારાષ્ટ્રમાં વિધાનસભાની કુલ 288 બેઠકો છે, જેમાંથી 234 બેઠકો સામાન્ય વર્ગ માટે છે, જ્યારે 29 બેઠકો અનુસૂચિત જાતિ માટે અનામત રખાઈ છે. મહારાષ્ટ્રમાં કુલ 8.94 કરોડ મતદારો છે. હરિયાણામાં વિધાનસભાની કુલ 90 બેઠકો છે અને રાજ્યમાં કુલ 1.82 કરોડ મતદારો છે. વર્ષ 2014ની ચૂંટણીમાં ભાજપને 47 બેઠકો મળી હતી, જ્યારે કૉંગ્રેસને 15 બેઠકો મળી હતી. હરિયાણા વિધાનસભાનો કાર્યકાળ 2 નવેમ્બરે સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે, જ્યારે મહારાષ્ટ્રનો 9 નવેમ્બરે. ઉમેદવારો માટે ચૂંટણીખર્ચની મર્યાદા 28 લાખ નક્કી કરાઈ છે. એનો અર્થ એવો થાય કે કોઈ ઉમેદવાર 28 લાખથી વધુ પૈસા ખર્ચી નહીં શકે. મહારાષ્ટ્રમાં કોની વચ્ચે ચૂંટણીજંગ? ગત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મહારાષ્ટ્રની 288 બેઠકોમાંથી ભાજપે 122 બેઠકો મેળવી હતી, જ્યારે શિવસેનાને 63 બેઠકો મળી હતી. કૉંગ્રેસ 42 બેઠકો જ્યારે રાષ્ટ્રવાદી કૉંગ્રેસ પક્ષ(એનસીપી) 41 બેઠકો મેળવવામાં સફળ રહ્યાં હતાં. મહારાષ્ટ્રમાં વર્ષ 2014 દરમિયાન 8 કરોડ 25 લાખ મતદારોની નોંધણી કરવામાં આવી હતી અને 15 ઑક્ટોબર 2014ના રોજ રાજ્યમાં વિધાનસભાની 288 બેઠકો પર મતદાન યોજાયું હતું. હાલનાં સમીકરણો જોતાં એવું લાગે છે કે રાજ્યમાં ભાજપ-શિવસેના ગંઠબંધન અને કૉંગ્રેસ-એનસીપીના ગઠબંધન વચ્ચે જંગ જામશે. મજલિસ-એ-ઇત્તેહાદુલ મુસ્લિમિન(એમઆઈએમ) દ્વારા પણ ચૂંટણી લડવાની જાહેરાત કરાઈ છે, જેને પગલે બહુજન ફ્રન્ટને નુકસાન થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત રાજ્યમાં બહુજન ડેવલપમૅન્ટ અલાયન્સ, કિસાન-કામદાર પક્ષ પણ મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવશે. મીડિયા રિપોર્ટ્સનું માનવામાં આવે તો ભાજપ અને શિવસેના વચ્ચેના વિવાદનો નિવેડો લાવવા બન્ને પક્ષ તૈયાર છે. બીજી બાજું કૉંગ્રેસ અને એનસીપી માટે સૌથી મોટો પડકાર પક્ષ છોડીને ભાજપ અને શિવસેનામાં જોડાઈ રહેલા નેતાઓ અટકાવવાનો રહેશે. મહારાષ્ટ્રમાં કોણે-કોણે આપ્યાં રાજીનામાં? મહારાષ્ટ્રમાં તાજેતરમાં કૉંગ્રેસ-એનસીપીના 20થી વધારે નેતાઓ ભાજપ કે શિવસેનામાં જોડાઈ ગયા છે. આ યાદીમાં હર્ષવર્ધન પાટીલ, ઉદયનરાજે ભોંસલે, રણજીત સિંહ મોહિતે પાટીલ, શિવેન્દ્રરાજે ભોંસલે, રાધાકૃષ્ણ વિખે પાટીલ, વૈભવ પિચડ, મધુકર પિચડ, રાણા જગજિત સિંહ પાટીલ, સુજય વિખે પાટીલ, કાલિદાસ કોળંબકર, જયકુમાર ગોરે, ધનંજય મહાડીક, ચિત્રા વાઘ, સાગર નાઇક સહિતનાં નેતાઓનાં નામ છે. બીબીસી મરાઠી સેવાના એડિટર આશિષ દીક્ષિત કહે છે, "મહારાષ્ટ્ર માટે પક્ષપલટાનું રાજકારણ નવું નથી પણ વખતે જે પ્રમાણમાં કૉંગ્રેસ અને એનસીપી છોડીને નેતાઓ ભાજપ અને શિવસેનામાં જોડાઈ રહ્યા છે, તે નવું છે." વિપક્ષ માટે મુશ્કેલી "1999માં શરદ પવારે એનસીપીની રચના કરી, એ વખતે તેઓ કૉંગ્રેસમાંથી ઘણા બધા નેતાઓને પોતાની સાથે લઈ આવ્યા હતા." નિષ્ણાતો માને છે કે જે રણનીતિ સાથે ભાજપ ચૂંટણીમાં ઊતરે છે એ જોતાં લાગે છે કે આ જીત માટે નહીં પણ વિપક્ષને ખતમ કરી નાખવા માટેની યોજના છે. વરિષ્ઠ પત્રકાર રાજ ગોસ્વામી કહે છે, "ગુજરાતના રાજકારણમાં છેલ્લાં દસ વર્ષથી પક્ષપલટાની પ્રોસેસ ચાલે છે. ભાજપનું ઘોષિત સૂત્ર જ છે કે કૉંગ્રેસ મુક્ત ભારત." અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે કૉંગ્રેસ મુક્ત ભારતનું સૂત્ર નરેન્દ્ર મોદીએ 2014માં લોકસભાની ચૂંટણી પૂર્વે આપ્યું હતું. કૉંગ્રેસ મુક્ત ભારતના આ આહ્વાન પછી 2014 અને 2019 એમ બન્ને લોકસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપને બહુમત હાંસલ થયો. વડોદરાની એમ. એસ. યુનિવર્સિટીના પોલિટિકલ સાયન્સ વિભાગના પ્રોફેસર અમિત ધોળકીયા કહે છે, "મહારાષ્ટ્રમાં ભાજપની સ્થિતિ સારી છે અને તેમને આ રીતે વિપક્ષના નેતાઓને જીત માટે ખેંચી લાવવા પડે એવી સ્થિતિ નથી." "વિરોધ પક્ષને ખતમ કરવાનું આ એક મૉડલ છે, જેથી વિરોધ પક્ષો એટલા નબળા થઈ જાય કે આવનારાં 15-20 વર્ષો સુધી ફરીથી ભાજપ સામે ઊભા ન થઈ શકે." લોકસભાની ચૂંટણી બાદ આ જ યોજના ભાજપે વિવિધ રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ અપાનીવી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણામાં આગામી 21 ઑક્ટોબરે વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે, જ્યારે 24 ઑક્ટોબરે મતગણતરી હાથ ધરાશે. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર સુનીલ અરોરાએ પત્રકારપરિષદમાં આ અંગેની જાહેરાત કરી. +text: 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'નો અહેવાલ ટાંકીને રાહુલ ગાંધીએ લખ્યું કે 'વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત'ના પ્રાયોજક અળગા થઈ રહ્યા છે. રાહુલે ટ્વીટમાં લખ્યું, " નરેન્દ્ર મોદીના વડપણ હેઠળ યોજાઈ રહેલા વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત2019થી શંકાશીલ પ્રાયોજકો અળગા થઈ રહ્યા છે. તેમણે મંચ છોડી દીધો છે." રાહુલે ટાંકેલા અખબારી અહેવાલમાં બ્રિટનના દૂતે અસંતોષજનક પરિણામ મળતા વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત છોડવાની વાત કરી હતી. રાહુલ ગાંધીએ કરેલા આ ટ્વીટનો જવાબ ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ આપ્યો. 'દેશ ગુજરાત'ના અહેવાલને ટાંકીને મુખ્ય પ્રધાન રૂપાણીએ ટ્વીટ કર્યું, "રાહુલ ગાંધી તમે કેવા શરમ વિનાના જૂઠ્ઠા છો. આ વર્ષે વાઇબ્રન્ટ ગુજરાતને ક્યાંય વધુ ભાગીદાર મળ્યા છે. આ રહ્યા પુરાવા..." રાહુલે ટાંકેલા અહેવાલમાં શું હતું? 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના અહેવાલમાં નામ જાહેર ના કરવાની શરતે વરિષ્ઠ બ્રિટિશ રાજદૂતેએ કરેલી વાતચીત રજૂ કરાઈ હતી. બ્રિટને વાઇબ્રન્ટ ગુજરાતમાં 'સાથી રાષ્ટ્ર' બનવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો, જેનું કારણ રાજદૂતે અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું. રાજદૂતે કહ્યું હતું," અસંતોષકારક વેપારી પરિણામને પગલે દેખાડા સમાન રાજ્યના વડપણ હેઠળ યોજાઈ રહેલા કાર્યક્રમમાંથી બ્રિટને હટી જવાનું નક્કી કર્યું છે." અમેરિકા બાદ બ્રિટન એવું બીજું રાષ્ટ્ર છે કે જેણે 18થી 20 જાન્યુરી સુધી યોજાનારા 'વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત'ના સાથી રાષ્ટ્ર તરીકે પોતાનું નામ પરત ખેંચી લીધું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? અહેવાલમાં રાજદૂતે એવું પણ જણાવાયું હતું કે 50 હજાર પાઉન્ડ (ભા��તીય ચલણમાં 44 લાખ રૂપિયા) ખર્ચીને મંત્રીઓ અને વેપારી પ્રતિનિધિઓને કાર્યક્રમમાં લાવવા છતાં વેપારી સોદાઓ બહુ ઓછા થતા. તેમણે એવું પણ ઉમેર્યું હતું, "અમે કોઈ અન્ય સારા રસ્તે પૈસા રોકવાનું નક્કી કર્યું છે." "વર્ષે 25 હજાર પાઉન્ડનો ખર્ચ કરીને માત્ર લોકોને મળવા, ભોજન લેવા અને કાર્યક્રમો યોજવા કરતાં અમે ઘણું સારું કામ કરી શકીએ." "આ કાર્યક્રમમાં અમે માત્ર બેએક સોદાઓ જ પાર પાડ્યા હતા." રૂપાણીએ ટાંકેલા અહેવાલમાં શું હતું? રાહુલના ટ્વીટનો જવાબ વિજય રૂપાણીએ 'દેશગુજરાત'ના અહેવાલને ટાંકીને આપ્યો હતો. અહેવાલમાં વિજય રૂપાણીને એવું કહેતા ટાંકવામાં આવ્યા હતા કે આ વખતના કાર્યક્રમને મોટા પાયે આંતરરાષ્ટ્રીય સમર્થન મળી રહ્યું છે. આ પહેલાના કાર્યક્રમમાં 10 રાષ્ટ્રો ભાગીદાર હતાં, જ્યારે આ વખતે 16 રાષ્ટ્રો કાર્યક્રમના ભાગીદાર છે. રૂપાણીએ એવું પણ જણાવ્યું હતું કે આ વખતનો કાર્યક્રમ ઐતિહાસિક બની રહશે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે જાન્યુઆરી મહિનામાં યોજાઈ રહેલા આ કાર્યક્રમમાં કેનેડા, ફ્રાન્સ, જાપાન, પોલૅન્ડ, દક્ષિણ કોરિયા, થાઈલૅન્ડ, નૅધરલૅન્ડ્સ, યુ.એ.ઈ. દક્ષિણ આફ્રિકા, સ્વીડન, ઉઝબેકિસ્તાન, ચેક ગણતંત્ર, નોર્વે, ઑસ્ટ્રેલિયા અને મોરક્કોએ ભાગીદારી નોંધાવી છે. રૂપાણીનું વધુ એક ટ્વીટ ટ્વિટર પર રાહુલને જવાબ આપ્યા બાદ ફરી એક વખત રૂપાણીએ ટ્વીટ કર્યું. જેમા તેમણે કહ્યું, "તમારા ટ્વિટમાં દેખાતો આનંદ એ દર્શાવે છે કે ગુજરાતને નિષ્ફળ બનાવવા તમે કેટલા હતાશ છો." "રાજ્ય પ્રત્યેની તમારી નફરતને ગુજરાતીઓ ઓળખી ગયા છે અને કૉંગ્રેસને સતત ફગાવી રહ્યા છે." જોકે, રૂપાણીના ટ્વિટ પર કેટલાય લોકોએ તેમને ટ્વિટર પર જવાબ આપ્યા હતા. બકાજી ઠાકોર નામના યુઝરે લખ્યું, "સાહેબ થોડું ધ્યાન યુવાનો પર પણ રાખો. જો ધંધો રોજગાર ના ચાલે તો અમારા જેવા યુવાનો સાથે બૅન્ક ગુનેગાર જેવું વર્તન કરે છે." જગદિશ જોશી નામના યુઝરે લખ્યું, "તમારા રાજમાં ગુજરાતની શિક્ષણ વ્યવસ્થા ખાડે ગઈ છે. ગુજરાતમાં શિક્ષણમાં મોટા પાયે ભ્રષ્ટાચાર થાય છે." સરજીયોગેશ નામના હૅન્ડલ યૂઝરને વિજય રૂપાણીની 'આક્રમક્તા' ગમી અને તેમણે ટ્વિટ કર્યું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી અને ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી વચ્ચે ટ્વિટર પર વાકયુદ્ધ છેડાયું છે. આ વાકયુદ્ધ છેડાવાનું કારણ જાન્યુઆરીમાં યોજાઈ રહેલો 'વાઈબ્રન્ટ ગુજરાત'નો કાર્યક્રમ છે. +text: વળી હિના સિદ્ધુ સ્પર્ધામાં બીજા ક્રમે રહ્યાં. ઉપરાંત મનુ ભાકરે કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં નવો વિક્રમ સર્જ્યો છે. તેમણે 240.9 પોઇન્ટ્સ સ્કોર કરીને આ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો છે. ઑસ્ટ્રેલિયાની ઇલેના ગાલિયાબોવિચે 214.9 પોઇન્ટ્સ સાથે કાંસ્ય પદક જીત્યો. કોણ છે મનુ ભાકર? મનુ ભાકર મરીન એન્જિનિયર રામ કિશન ભાકરના પુત્રી છે. મનુએ કારકિર્દીનો પ્રથમ ગોલ્ડ મેડલ 10 મીટર એર પિસ્તોલ કૅટેગરીમાં જીત્યો હતો અને બીજો ગોલ્ડ મેડલ આ જ કૅટેગરીમાં મિક્સ ઇવેન્ટમાં જીત્યો હતો. એક જ દિવસમાં બે ગોલ્ડ મેડલ જીતનારા તેઓ સૌથી નાની વયના ખેલાડી બન્યા હતા તેમના પિતાએ બીબીસીને આપેલા ઇન્ટર્વ્યૂમાં રામ કિશને કહ્યું હતું, "હું મરીન એન્જિનિયર છું પણ છેલ્લા કેટલાક સમયથી શિપ પર નથી ગયો." પિતાએ નોકરી છોડી દીધી રામ કિશને દીકરીની મહત્ત્વકાંક્ષાઓ માટે નોકરી પણ છોડી દીધી. આ વાત અંગે તેમણે કહ્યું, "મનુએ અન્ય કેટલીક રમતોમાં હાથ અજમાવ્યા બાદ 2016માં શૂટિંગમાં આગળ વધવાનો નિર્ણય કર્યો. "સ્કૂલમાં જ્યારે તેણે નિશાન લગાવ્યું તો તે એટલું ચોક્કસ હતું કે તેના શિક્ષક જોઈએ દંગ રહી ગયા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે "ત્યાર પછી પ્રૅક્ટિસ બાદ વિવિધ સ્થળોએ યોજાતી ઇવેન્ટ્સમાં ભાગ લેવાનો સિલસિલો શરૂ થયો." પણ સમસ્યા એ હતી કે મનુ લાઇસન્સ પિસ્તોલ સાથે જાહેર પરિવહનમાં પ્રવાસ નહોતા કરી શકતા. વળી સગીર હોવાથી તે જાતે પણ વાહન ચલાવીને શૂટિંગની ઇવેન્ટમાં ભાગ લેવા નહોતા જઈ શકતા. આથી રામ કિશન ભાકરે તેનો એક ઉકેલ શોધી નાખ્યો. તેમણે દીકરીનાં સપનાં પૂરા કરવા માટે નોકરી છોડી દીધી. તેઓ છેલ્લા લગભગ બે વર્ષથી દીકરી સાથે દરેક શૂટિંગ ઇવેન્ટમાં સાથે સાથે જઈ રહ્યા છે. રામ કિશન ભાકરે કહ્યું, "શૂટિંગ ઘણી મોંઘી ઇવેન્ટ છે. એક પિસ્તોલ બે લાખ રૂપિયાની આવે છે. "અત્યાર સુધી મનુ માટે અમે આવી ત્રણ પિસ્તોલ ખરીદી છે. વર્ષે દસ લાખ રૂપિયા અમે મનુના સ્પોર્ટ્સ પાછળ ખર્ચીએ છીએ." આર્થિક ભંડોળની વ્યવસ્થા નોકરી નથી તેમ છતાં નાણાં ભંડોળ કઈ રીતે ઊભું કરે છે? આ અંગે તેઓ કહે છે,"ક્યારેક મિત્રો તરફથી, તો ક્યારેક સગાંસંબંધી તરફથી મળે છે." શૂટિંગ સમયે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકે તે માટે મનુ ધ્યાન પણ કરે છે. મનુનો પરિવાર મનુના માતા સુમેધા સ્કૂલમાં શિક્ષિકા છે. પરિવારનું ગુજરાન ચલાવવામાં તેમની પણ ભૂમિકા છે. મનુને એક મોટા ભાઈ છે અને તેઓ આઈઆઈટીની તૈયારી કરી રહ્યા છે. તેઓ હરિયાણાના જઝ્ઝર જિલ્લાના ગોરિયા ગામના રહેવાસી છે. ઘણા ઓછા લોકોને ખબર હશે કે જે પિસ્તોલથી મનુએ મેક્સિકો ખાતે ભારતને બે ગોલ્ડ મેડલ અપાવ્યા હતા તેનું લાઇસન્સ લેવા માટે તેમણે અઢી મહિના સુધી રાહ જોવી પડી હતી. વિદેશી પિસ્તોલ સામાન્ય રીતે આ લાઇસન્સ ખેલાડીઓને એક જ સપ્તાહમાં મળી જતું હોય છે. આ ઘટનાને યાદ કરતા રામ કિશન ભાકર કહે છે, "વર્ષ 2017માં મે મહિનામાં મેં વિદેશથી પિસ્તોલ મંગાવવા લાઇસન્સ માટે અરજી કરી હતી. "પણ જઝ્ઝર જિલ્લા વહીવટીતંત્ર દ્વારા એ અરજી રદ કરી દેવામાં આવી હતી. "ત્યાર બાદ મામલો મીડિયામાં આવ્યો અને ખબર પડી કે લાઇસન્સ લેવાના કારણમાં 'આત્મરક્ષણ' લખવામાં આવ્યું હતું." "બાદમાં જિલ્લા વહીવટીતંત્રે તરત જ તપાસ આરંભી અને પછી સાત જ દિવસમાં લાઇસન્સ ઇસ્યૂ કરી દેવામાં આવ્યું." ડૉક્ટર બનવાનું સપનું સ્પોર્ટ્સની સાથે સાથે તેઓ અભ્યાસમાં પણ એટલા જ તેજસ્વી છે. હાલ તેઓ જઝ્ઝરની યુનિવર્સલ સ્કૂલમાં અગિયારમાં ધોરણમાં અભ્યાસ કરે છે. તેમનું સપનું ડૉક્ટર બનવાનું છે પણ તેમને લાગે છે કે અભ્યાસ અને સ્પોર્ટ્સ બન્ને સાથે ન થઈ શકે. જોકે, મનુના અભ્યાસમાં ખલેલ ન પહોંચે એ માટે સ્કૂલ તરફથી મનુને ઘણી મદદ મળે છે. 'ઑલરાઉન્ડ' મનુને સ્કૂલમાં તેમના સાથી ઑલ રાઉન્ડ કહીને બોલાવે છે. એવું એટલા માટે કેમકે તેમણે બૉક્સિંગ, ઍથ્લીટિક્સ, સ્કેટિંગ, જૂડો કરાટે તમામ ખેલમાં હાથ અજમાવ્યો છે. આથી જ્યારે પહેલી વખત પિસ્તોલ ખરીદવાની તેમણે જીદ કરી ત્યારે તેમના પિતાએ સવાલ કર્યો હતો કે ઓછામાં ઓછા બે વર્ષ સુધી તો આ સ્પોર્ટ્સમાં રહેશે કે નહીં? જોકે, એ સમયે મનુ તરફથી કોઈ વિશ્વાસ નહોતો આપવામાં આવ્યો તેમ છતાં પિતાએ પિસ્તોલ ખરીદી હતી. આ પળોને યાદ કરતા રામ કિશન ભાવુક થઈને કહે છે, "આ વર્ષે 24મી એપ્રિલે મનુને શૂટિંગનાં પ્રૅક્ટિસના બે વર્ષ પૂરા થશે. "એ પહેલા જ દીકરીએ એટલું બધી નામના મેળવી લીધી છે કે મને મારા સવાલનો જવાબ મળી ગયો છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં રવિવારની સવાર ભારત માટે સુવર્ણમય રહી. શૂટર મનુ ભાકરે 10 મીટર એર પિસ્તોલ શૂટિંગમાં ભારત માટે ગોલ્ડ મેડલ જીતી લીધો. +text: કદાચ તમે પણ આ ટ્રૅન્ડને અનુસરીને પોતાની 10 વર્ષ જૂની તસવીર પોસ્ટ કરી હશે. આ ટ્રૅન્ડ માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દુનિયામાં ફેલાયેલો છે. સેલિબ્રિટીઝથી લઈને સામાન્ય લોકો આ ટ્રૅન્ડનો ભાગ બની રહ્યા છે. ત્યારે જો ભારતના રાજકારણીઓ જો આ ટ્રૅન્ડમાં જોડાય તો કેવા ફોટોઝ પોસ્ટ કરે? તો ચાલો કેટલાક નેતાઓની હાલની તસવીર અને આજથી 10 વર્ષ પહેલાંની તસવીરો પર નજર કરીએ. નરેન્દ્ર મોદી રાહુલ ગાંધી અમિત શાહ અખિલેશ યાદવ એલ. કે. અડવાણી અમિત શાહ અને નરેન્દ્ર મોદી આ સિવાય કેટલીક મોટી કંપનીઓએ પણ આ ટ્રૅન્ડનો લાભ લઈને પોતાના મંતવ્યો ફોટોઝ દ્વારા રજૂ કર્યાં હતાં. ઝોમેટોએ ટ્વિટર પર એક પિત્ઝાનો ફોટો ટ્વીટ કર્યો હતો. સ્વિગીએ જૂના ટેલિફોન અને નવા સ્માર્ટ ફોનની સરખામણી કરતો ફોટો પોસ્ટ કર્યો હતો. ફેવિકોલે જૂની ફેવિકોલના ડબ્બા પર બેઠેલા બાળક અને એક યુવાનનો ફોટો ટ્વીટ કર્યો હતો. પેટીએમે 10 વર્ષ પછીની ભવિષ્યવાણી કરતો એક ફોટો ટ્વિટર પર શેર કર્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જો તમે ફેસબુક કે ટ્વિટરનો ઉપયોગ કરો છો તો તમને #10YearChallenge વિશે ખ્યાલ હશે. +text: નોંધનીય છે કે પાટનગર ગાંધીનગરમાં આવેલી સત્યાગ્રહછાવણીમાં એકસાથે ત્રણ આંદોલનો સરકારને ધ્રુજાવી રહ્યાં છે. છેલ્લા 25 દિવસથી ગુજરાત સરકાર વિરુદ્ધ લોકરક્ષકદળની ભરતીમાં અનામત કૅટેગરીમાં આવતાં યોગ્ય મહિલા ઉમેદવારોને સામાન્ય વર્ગની મહિલાઓની જગ્યામાં ન સમાવવાના નિર્ણયનો વિરોધ થઈ રહ્યો છે. ત્યાં બીજી બાજુ પાછલા કેટલાક દિવસોથી એસ. ટી. પ્રમાણપત્ર મુદ્દે ગીર, બરડા અને અલેચના માલધારીઓ પણ સત્યાગ્રહછાવણીમાં આંદોલન કરી રહ્યા છે. જ્યારે અધૂરામાં પૂરું હવે સત્યાગ્રહછાવણીમાં ત્રીજું આંદોલન ખેડૂતોનું જોવા મળી રહ્યું છે. ખેડૂતો સત્યાગ્રહછાવણી ખાતે પાકવીમા મુદ્દે આંદોલન પર ઊતર્યા છે. આમ, લાંબા સમયથી વિરોધનો સામનો કરી રહેલી ગુજરાત સરકાર ત્રણ-ત્રણ આંદોલનોના વંટોળના કારણે વિમાસણમાં મુકાયેલી જોવા મળી રહી છે. લોકરક્ષકદળનો વિવાદ પ્રતીકાત્મક તસવીર વર્ષ 2018માં જાહેર થયેલી લોકરક્ષકદળની ભરતીની પરીક્ષા ડિસેમ્બર, 2018માં યોજાવાની હતી, પરંતુ છેલ્લી ઘડીએ પેપર ફૂટી જવાના કારણે પરીક્ષા રદ કરી દેવાઈ હતી. જેના કારણે લાખો વિદ્યાર્થીઓએ પરીક્ષાકેન્દ્રોમાંથી પાછા ફરવું પડ્યું હતું. લોકરક્ષક ભરતી બોર્ડ દ્વારા જાન્યુઆરી, 2019માં ફરીથી પરીક્ષાનું આયોજન કરાયું હતું. તાજેતરમાં પરીક્ષામાં સફળ થયેલા ઉમેદવારોની યાદી બહાર પાડવામાં આવી. પરંતુ યાદી બહાર પાડ્યા બાદ પણ સરકાર માટે આ પરીક્ષાને લગતી મુશ્કેલીઓનો અંત આવ્યો નથી. પરીક્ષા આપનારાં અનામત વર્ગનાં મહિલા ઉમેદવારોની ફરિયાદ છે કે સરકારે બિનઅનામત વર્ગમાં અનામત વર્ગના યોગ્ય ઉમેદવારોને સ્થાન આપ્યું નથી. આથી અનામત વર્ગમાં આવતાં મહિલા ઉમેદવારોએ પોતાની સાથે અન્યાય થઈ રહ્યો હોવાની ફરિયાદ કરી છે. આ મહિલા ઉમેદવારો બિનઅનામત વર્ગમાં અનામત વર્ગનાં યોગ્ય મહિલા ઉમેદવારોને સમાવી લેવાની માગણી સાથે છેલ્લા 26 દિવસથી સત્યાગ્રહછાવણી ખાતે આંદોલન પર બેઠાં છે. આ અંગે પોતાની વ્યથા વ્યક્ત કરતાં ભાવનગર જિલ્લાનાં રહેવાસી અસ્મિતાબહેન જણાવે છે : "મારાં માતાપિતાએ ખેતરમાં કામ કરીને મને ભણાવી, મેં ખૂબ જ મહેનત કરીને પરીક્ષા પાસ પણ કરી લીધી." "પરીક્ષામાં 75.25 માર્ક્સ આવ્યા છતાં બિનઅનામત વર્ગ અને અનામત વર્ગ બંનેમાં મને સ્થાન નથી મળ્યું." "અમારી માગણી છે કે અગાઉની ભરતીઓની જેમ આ ભરતીમાં પણ બિનઅનામત વર્ગમાં અનામત વર્ગનાં યોગ્ય મહિલા ઉમેદવારોને સ્થાન મળે." "જેથી સરકારી નોકરીઓમાં અનામત વર્ગનાં મહિલા ઉમેદવારોને વધુમાં વધુ તક મળે." "માતાપિતા તો દીકરીઓને ભણાવવા માગે છે, પરંતુ સરકારની નીતિ દીકરીઓને ભણવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે એવી નથી લાગતી." "ઘણાં મહિલા ઉમેદવારોના ગુણ અનામત વર્ગની મહિલાઓ કરતાં વધારે હોવા છતાં અમને મેરિટમાં સ્થાન નથી મળ્યું." "અમે સરકાર પાસે ન્યાયની માગણી કરીએ છીએ." પાકવીમા મુદ્દે અસંતોષ રાજ્યમાં અતિવૃષ્ટિના કારણે કૃષિ પર માઠી અસર પડી હતી. જે કારણે સમગ્ર ગુજરાતમાં ખેડૂતોને નુકસાન ભોગવવાનો વારો આવ્યો હતો. રાજ્યના ખેડૂતસંગઠનોનો દાવો છે કે પાકનુકસાની અંગે વળતર મેળવવા માટે ખેડૂતોએ ઘણા પ્રયત્નો કર્યા છતાં અઢી મહિના બાદ પણ સરકાર અને વીમાકંપનીઓએ મોટાભાગના ખેડૂતોને પૈસાની ચુકવણી કરી નથી. બીજી તરફ રાજ્ય સરકારનું કહેવું છે કે તેઓ ખેડૂતોને મદદ કરવા માટે કટિબદ્ધ છે અને પાકવીમાની પ્રક્રિયા ચાલી જ રહી છે. પાકવીમાની ચુકવણી મુદ્દે સરકાર સામે પ્રદર્શન કરી રહેલા ખેડૂતોની આપવીતી વર્ણવતા ગુજરાત કિસાન કૉંગ્રેસના ચૅરમૅન પાલભાઈ આંબલિયા કહે છે : "એક તરફ કુદરતનો માર અને બીજી તરફ નિર્દય સરકારના અત્યાચારે ગુજરાતમાં ખેડૂતોનું જીવન મુશ્કેલ બનાવી દીધું છે." પાકવીમા મુદ્દે ખેડૂતોને ભોગવવી પડતી હાલાકીને વાચા આપતાં તેઓ કહે છે કે "ખેડૂતોએ સરકારના જણાવ્યા પ્રમ��ણે પાકનુકસાનીના 72 કલાકમાં અરજીઓ કરી." "આ સિવાય પણ સરકારે જેટલો સમય કહ્યું તેના કરતાં વધારે સમય સુધી વળતર મેળવવા માટે રાહ જોઈ." "પરંતુ ગુજરાત સરકારે ખેડૂતોની સમસ્યાનો સત્વરે નિકાલ ન લાવવાની ટેક રાખી હોય એવું લાગી રહ્યું છે." "અમારી માગણી છે કે સરકાર ખેડૂતોની નુકસાની શક્ય એટલી જલદી ચૂકવી આપે." "સમગ્ર ગુજરાતમાં અતિવૃષ્ટિને કારણે ખેડૂતોને લગભગ 14 હજાર કરોડ રૂપિયાની નુકસાની ભોગવવાનો વારો આવ્યો છે." "સરકાર ખેડૂતોને તેમના હકના પૈસાની પૂરેપૂરી ચૂકવણી તાત્કાલિક ધોરણે નહીં કરે તો ખેડૂતો પોતાનું આંદોલન ચાલુ જ રાખશે." ST પ્રમાણપત્રનો વિવાદ પ્રતીકાત્મક તસવીર આ સિવાય રાજ્યના માલધારી સમાજના લોકો પણ મોટી સંખ્યામાં ગાંધીનગર ખાતે સત્યાગ્રહછાવણીમાં સરકાર વિરુદ્ધ પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. માલધારી સમાજનાં પ્રદર્શનો અંગેનું કારણ જણાવતા માલધારી આદિવાસી આંદોલન સમિતિના કન્વીનર અરજણભાઈ મોરી જણાવે છે : "વર્ષ 1956થી ગીર, બરડા અને અલેચ વિસ્તારના માલધારી લોકોને આદિવાસીનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો." "સમયાંતરે રાજ્ય અને દેશમાં સરકારો બદલાતા સરકારનું અમારી જ્ઞાતિઓ પ્રત્યેનું વલણ પણ બદલાતું ગયું છે." "મૂળ ગીર, બરડો અને અલેચના રહેવાસી એવા રબારી, ભરવાડ અને ચારણ સમાજના લોકોને 1956ની જાહેરાત પ્રમાણે આદિવાસી અનામત મળે એ અમારી મૂળભૂત માગ છે." "હાલની પરિસ્થિતિમાં અમારા સમાજના લોકોને આદિવાસી તરીકેનું પ્રમાણપત્ર મેળવવા માટે ખૂબ જ મથવું પડે છે." "તેમજ તેની પ્રક્રિયા પણ ખૂબ જ જટિલ છે." "જ્યારે સામાન્ય આદિવાસી ઉમેદવારોને સરળતાથી આ પ્રમાણપત્ર મળી જાય છે." "તેમજ જુદી-જુદી સરકારી ભરતીઓમાં અમારી જ્ઞાતિના ઉમેદવારો પાસેનાં આદિવાસી પ્રમાણપત્રો ચકાસણી વગર જ ગેરમાન્ય ઠેરવી દેવામાં આવે છે." "અમારી માગણી છે કે મૂળ ગીર, બરડો અને અલેચમાં વસતા અમારી જ્ઞાતિના યુવાનો માટે આદિવાસી પ્રમાણપત્રો મેળવવાની પ્રક્રિયા સરળ બનાવવામાં આવે." "તેમજ જુદી-જુદી સરકારી ભરતીઓમાં ભરતી અધિકારી દ્વારા અમારાં પ્રમાણપત્રોને પણ આદિવાસી સમકક્ષ ગણવામાં આવે." "જ્યાં સુધી સરકાર આ અંગે અમને બાંયધરી નહી આપે ત્યાં સુધી અમે સરકાર વિરુદ્ધ પ્રદર્શનો ચાલુ રાખીશું." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છ છેલ્લા કેટલાક સમયથી કેન્દ્રની ભાજપ સરકારની જેમ જ ગુજરાત સરકાર પણ વિરોધનો સામનો કરી રહી છે. +text: મૃત્યુ બાદ સગીરાના પરિવારમાં શોક પોલીસે આ કેસમાં મુખ્ય આરોપીની ધરપકડ કરી દીધી છે. આ મામલામાં પંચાયતના પ્રમુખ અને અન્ય 13 લોકોની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ઇટખોરી પોલીસ સ્ટેશનમાં એફઆઈઆર પછી સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ટીમ(એસઆઈટી) આ કેસની તપાસ કરી રહી છે. ઝારખંડ પોલીસના આઈજી શંભૂ ઠાકુરે ધરપકડની પુષ્ટી કરી છે. એમણે બીબીસીને કહ્યું કે સગીરાને જીવતી સળગાવનાર આરોપી હજારીબાગ, ચૌપારણથી પકડાઈ ગયો છે. તેમણે કહ્યું, ''ત્રણ લોકો આ કેસમાં હજી પણ ફરાર છે. એમની શોધ ચાલુ છે. એમને પણ ઝડપથી પકડી લેવામાં આવશે.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ''આ મામલે સ્પીડ ટ્રાયલ કરવામાં આવશે. પીડિતાના પરિવારને સુરક્ષા પૂરી પાડવામાં આવી છે.'' ઘટના આ ઘટના ત્યારે ઘટી જ્યારે સગીરા બાજુનાં ગામમાં તેમના સંબંધીના ઘરે ગઈ હતી. રાત્રે સગીરાના કથિત પ્રેમીએ તેનું અપહરણ કર્યું હતું. ત્યારબાદ તેના મિત્રો સાથે મળીને સગીરા સાથે દુષ્કર્મ કર્યું અને કોઈને આ વાત ન કહેવા માટે ધમકી આપી. પરંતુ સગીરાએ ઘરે આવીને આખી ઘટના તેમની માતાને કહી દીધી હતી. ચતરાના એસપી અખિલેશ વરિયરે બીબીસીને કહ્યું, ''શુક્રવારે આ મામલે રાજાકેંદુઆ ગામમાં પંચાયત બેઠી હતી.'' ''આ દરમિયાન પંચાયતના પ્રમુખ અને બીજા લોકોએ યુવકને 50 હજાર રૂપિયાનો દંડ, બધાની સામે કાન પકડીને ઉઠક-બેઠક કરવાનો અને માફી માંગવાનો આદેશ કર્યો હતો.'' ''છોકરાને આ સજા મંજૂર નહોતી. તે ભરી પંચાયતની વચ્ચેથી ઉઠ્યો અને સગીરાના ઘરમાં ઘૂસી ગયો. બધાની સામે જ તેના પર કેરોસિન છાંટી તેને સળગાવી દીધી.'' સગીરાનાં મૃત્યુ બાદ 20 લોકોની સામે ફરિયાદ નોંધવામાં આવી હતી. 10 અજાણ્યા લોકોની વિરુદ્ધ પણ ફરિયાદ દાખલ કરવામાં આવી છે. આ ઘટનાની તપાસ એસઆઈટી કરી રહી છે. છોકરા અને છોકરીનો પરિવાર એ જ વિસ્તારમાં રહેતો હોવાથી પોલીસ તરફથી વિશેષ સતર્કતા રાખવામાં આવી રહી છે. સગીરાના પિતાએ બીબીસીને કહ્યું, "અમે લોકો બાજુનાં બનથુ ગામમાં ગયા હતા. ત્યાં મારી પિતરાઈ બહેનનાં લગ્ન હતાં." "ગુરુવારની રાત્રે લગભગ આઠ વાગ્યાની આસપાસ મારા જ ગામના એક યુવકે તેમના મિત્રો સાથે મળીને મારી દીકરીનું અપહરણ કરી લીધું. તેઓ બાઇક પર મારી દીકરીને બળજબરીથી જંગલ તરફ લઈ જવા લાગ્યા ત્યારે મારા ભત્રીજાએ તેમને જોઈ લીધા હતા." "તેમના પાસે બે બાઇક હતી. અમે ત્યારે જ મારી દીકરીને શોધવાનું શરૂ કર્યું પરંતુ કોઈ ભાળ મળી નહીં. રાત્રે 11 વાગ્યે તે રડતી રડતી ���રત ફરી અને તેમની માતાને બધી વાતો કહી ત્યારે અમને ખબર ઘટનાની જાણ થઈ." શુક્રવારના બપોરે આ મામલે મળેલી પંચાયતમાં સગીરાના માતાએ તે યુવકને આ સગીરા સાથે લગ્ન કરી લેવા કહ્યું હતું. તેમણે બીબીસીને જણાવ્યું કે તેમના આ પ્રસ્તાવથી યુવક તરફથી આવેલા લોકોએ ઝઘડો શરૂ કરી દીધો. પંચાયતમાં અમારા સાથે મારપીટ થવા લાગી અને લગ્ન કરવાથી ઇનકાર કરી દીધો. અહીં, પાકુડ જિલ્લામાં પણ એક સગીરા સાથે દુષ્કર્મ બાદ તેને જીવતી સળગાવી દેવાના એક કેસમાં ઝારખંડ પોલીસ તપાસ કરી રહી છે. આ મામલે એક આરોપીની ધરપકડ કરવામાં આવી છે અને પીડિતાને પશ્ચિમ બંગાળના મુર્શિદાબાદ જિલ્લાની એક હૉસ્પિટલમાં સારવાર માટે લઈ જવામાં આવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઝારખંડના ચતરા જિલ્લાના રાજાકેંદુઆ ગામમાં ગેંગ રેપ બાદ એક સોળ વર્ષની સગીરાને જીવતી સળગાવવાનો મામલો સામે આવ્યો છે. +text: એમના આ નિવેદન બાદ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પ્રશ્ન પૂછ્યો કે શું કૉંગ્રેસ અને વિપક્ષો ઓમર અબ્દુલ્લાના આ નિવેદનથી સહમત છે? તેલંગણામાં આયોજિત એક સભામાં પીએમ મોદીએ કહ્યું, "કૉંગ્રેસના સહયોગી દળ નેશનલ કૉન્ફરન્સે નિવેદન આપ્યું છે કે કાશ્મીરમાં અલગ વડા પ્રધાન હોવા જોઈએ. શું હિંદુસ્તાનમાં કોઈને પણ આ માગ મંજૂર છે?" "તેઓ કહે છે કે અમે ઘડિયાળનો કાંટો ઊલટો ફેરવીશું અને 1953 પહેલાંની પરિસ્થિતિ ફરીથી ઊભી કરીશું. હિંદુસ્તાનમાં બે વડા પ્રધાન હશે, એક વડા પ્રધાન ભારતના હશે અને એક કાશ્મીરના." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ભારતમાં કાશ્મીરનો વિલય? મોદીએ કહ્યું કે કૉંગ્રેસ સહિત મહાગઠબંધનનાં દરેક સહયોગી દળોને જવાબ આપવો પડશે કે તેમનું સહયોગી દળ આ પ્રકારની વાત કરી કઈ રીતે શકે? મોદીએ કૉંગ્રેસ અને મમતા બેનરજી ઉપરાંત શરદ પવાર, એચ. ડી. દેવગોડા અને ચંદ્રબાબુ નાયડુ જેવા વિપક્ષના નેતાઓને પણ પૂછ્યું કે શું તેઓ આ માગ સાથે સહમત છે? ત્યારબાદ ઓમર અબ્દુલ્લાએ પોતાના ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી ટ્વીટ કરીને આ નિવેદન અંગે સ્પષ્ટતા કરવા પ્રયાસ કર્યો. અબ્દુલ્લાએ લખ્યું, "શ્રીમાન, જમ્મુ-કાશ્મીર નેશનલ કૉન્ફરન્સ એવું નથી ઇચ્છતી. આ વાત જમ્મુ-કાશ્મીરના ભારત સાથેના વિલયની શરતોમાં સામેલ છે." "ભારતનું બંધારણ, જેના શપથ તમે લીધા છે, તેણે આ શરત પૂરી કરવાની સંપૂર્ણ ખાતરી આપી છે. અમે એ જ માગ કરીએ છીએ જેનો હક બંધારણ અમને આપે છે. " ઓમર અબ્દુલ્લાએ શું કહ્યું? કાશ્મીરના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાએ બંદીપુરામાં આયોજિત એક સભામાં કહ્યું, "અમિત શાહે કાલે પોતાના એક ઇન્ટરવ્યૂમાં કહ્યું કે 2020 સુધીમાં અમે જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી 35-Aને હઠાવી દેવાનું કામ કરીશું." "આ પહેલાં દેશના નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ પણ ધમકી આપી હતી કે 35-એ અને 370ને હઠાવવાનું કામ કરાશે." "અરે, જમ્મુ-કાશ્મીર બાકીનાં રજવાડાં જેવું નથી. અન્ય રજવાડાં વગર કોઈ શરતે ભારતમાં સામેલ થયાં હતાં. આપણે શરતો રાખી હતી. આપણે મફતમાં નથી આવ્યા." "આપણે આપણી ઓળખ જાળવી રાખવા માટે બંધારણમાં કેટલીક વસ્તુઓ ઉમેરાવી હતી. આપણે કહ્યું કે અમારી પોતાની ઓળખ હશે, અમારું બંધારણ હશે. અમારો પોતાનો ધ્વજ હશે. એ વખતે આપણે રાષ્ટ્રપતિ અને વડા પ્રધાણ પણ આપણા જ રાખ્યા હતા. જોકે, એમણે બાદમાં એમને હઠાવી દીધા. ઇંશા અલ્લાહ, એમને પણ આપણે પરત લઈ લેશું." "તમે કહો છો કે જે નિર્ણય તમે 70 વર્ષ પહેલાં લીધો હતો એ ખોટો હતો. તમે આ જ કહી રહ્યા છોને અમને? કારણ કે અમે તમારી સાથે કેટલીક શરતો સાથે સંબંધ જોડ્યો હતો." "આજે તમે એ જ શરતોને તોડવાની વાત કરી રહ્યા છો. જો તમે એ શરતોને તોડવાની વાત કરી રહ્યા હો તો તમારે આ સંબંધ અંગે પણ વાત કરવી પડશે." અબ્દુલ્લાએ આ નિવેદન કેમ આપ્યું? વર્ષ 1932માં સ્થપાયેલી જમ્મુ-કાશ્મીર નેશનલ કૉન્ફરન્સ પાર્ટી જમ્મુ-કાશ્મીરના બદલાતા રાજકારણની સાક્ષી રહી છે. ભારતની આઝાદી બાદ લાંબા સમય સુધી જમ્મુ-કાશ્મીરની કમાન નેશનલ કૉન્ફરન્સના હાથમાં હતી. આ જ નેશનલ કૉન્ફરન્સે વર્ષ 1953માં બંધારણમાં સુધારો કરીને જમ્મુ-કાશ્મીરના વડા પ્રધાનપદને બદલીને મુખ્ય મંત્રીના પદમાં ફેરવી દીધું હતું. એ વખતે રાજ્યના એ વખતના વડા પ્રધાન મહોમ્મદ ગુલામ સાદિકે બંધારણમાં સુધારા બાદ મુખ્ય મંત્રીપદના શપથ ગ્રહણ કર્યા હતા. ત્યારે એ પ્રશ્ન થાય છે કે શું ઓમર અબ્દુલ્લા રાજકીય સમાચારોમાં ચમકવા માટે આવું કહી રહ્યા છે? અને આવું કરવાથી તેમને મળશે શું? જમ્મુ-કાશ્મીરના રાજકારણને સમજનારાં વરિષ્ઠ પત્રકાર અનુરાધા ભસીન માને છે કે ઓમર અબ્દુલ્લા પોતાના આ નિવેદનથી સામાન્ય કાશ્મીરીઓને રીઝવવા પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે, "જમ્મુ કાશ્મીરના સામાન્ય લોકો માટે આ નિવેદનનું ભાવનાત્મક મહત્ત્વ છે. આ મુદ્દો સ્થાનિકોની મહત્ત્વાકાંક્ષાઓ સાથે વણાયેલો છે." "કારણ કે દિલ્હીમાં બેઠેલી સરકાર કાશ્મીરમાં વડા પ્રધાનપદ ખતમ કર્યું એના પહેલાંથી જ રાજ્યનો ખાસ દરજ્જો નબળો પાડવાના પ્રયત્ન કરી રહી હતી. ત્યાર બાદ કાશ્મીરમાં રાષ્ટ્રપતિ અને વડા પ્રધાનનાં પદ પણ ખતમ કરી દેવાયાં." "તેનાથી લોકોમાં વધુ રોષ જન્મ્યો જે હજુ સુધી શમ્યો નથી. એવામાં આ નિવેદન લોકોને એ સંદેશ આપે છે કે આપણી પાસેથી જે વસ્તુ આંચકી લેવાઈ છે તે હવે પરત મળી રહી છે." કાશ્મીરને અલગ વડા પ્રધાન મળી શકે? અબ્દુલ્લાએ કહ્યું કે તેઓ માત્ર એ જ વસ્તુઓની માગ કરી રહ્યા છે, જે આપવાની બંધારણે તેમને ખાતરી આપી છે. ત્યારે એ સવાલ ઊભો થાય છે કે શું જમ્મુ-કાશ્મીરને અલગ વડા પ્રધાન અને રાષ્ટ્રપતિ મળી શકે છે? જો એ શક્ય હોય તો તેની પ્રક્રિયા કેવી હોય? કાયદાકીય બાબતોના જાણકાર અને અનુચ્છેદ 370 વિશે પુસ્તક લખનાર વરિષ્ઠ કાયદાશાસ્ત્રી એ. જી. નૂરાનીનું માનવું છે, "ઓમર અબ્દુલ્લાનું નિવેદન યોગ્ય છે. કાશ્મીર એક પૂર્ણ રજવાડું હતું અને આઝાદી બાદ ભારત સાથે તેનો વિલય થયો હતો." "વિલયની સમજૂતીના દસ્તાવેજો સાથે લૉર્ડ માઉન્ટબૅટન અને મહારાજા હરિ સિંહ વચ્ચે પત્રવ્યવહાર પણ થયો હતો. તેમાં માઉન્ટબૅટને કહ્યું હતું કે જ્યારે પણ શાંતિ સ્થાપાશે ત્યારે જનમત સંગ્રહ કરીશું." "પરંતુ પંડિત નહેરુ શાંતિ સ્થાપાયા બાદ આ વાયદાથી ફરી ગયા. ત્યારબાદ પંડિતજી અને શેખ અબ્દુલ્લા વચ્ચે જુલાઈ 1952માં દિલ્હીમાં સમજૂતી થઈ. જેમાં એ નક્કી થયું કે રાષ્ટ્રપતિ જનતાની પસંદ કરેલી વ્યક્તિ હશે. પરંતુ પંડિતજી એ વાતથી પણ ફરી ગયા." "ત્યારે હવે ઓમર અબ્દુલ્લાહ જે કહી રહ્યા છે તે બિલકુલ યોગ્ય છે. એ માટે ભારતની સંસદમાં બંધારણમાં સંશોધન કરવાની જરૂર નથી. પણ જમ્મુ-કાશ્મીરની વિધાનસભામાં બંધારણમાં સુધારો કરવાની જરૂર છે." "પરંતુ તેનાથી પણ મોટો પ્રશ્ન એ છે કે શું જમ્મુ-કાશ્મીરના રાજનેતાઓમાં એવી ઇચ્છાશક્તિ છે કે તેઓ અંગત હિતોને ત્યજી પ્રજાની મહત્ત્વાકાંક્ષાઓ અને હિતો માટે કામ કરી શકે?" આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જમ્મુ-કાશ્મીરના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય મંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાએ કાશ્મીરમાં એક ચૂંટણીસભા સંબોધતાં કહ્યું કે જો અલ્લાહની ઇચ્છા હશે તો ફરી એક વખત કાશ્મીરમાં અલગ વડા પ્રધાન અને રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટી શકાશે. +text: YouTube કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 જુઓ તેમનાં જીવનની કહાણી બીબીસી ફિલ્મમાં 360 ડિગ્રીમાં. ભારતમાં યોજાતો કુંભ મેળો એ એવો ધાર્મિક મેળાવડો છે, જેમાં દુનિયામાં સૌથી વધુ લોકો એકઠા થાય છે. અહીંનો નજારો પણ જોવા જેવો હોય છે. આ મેળો ઉત્તર ભારતના રાજ્ય ઉત્તર પ્રદેશના અલ્લાહાબાદ શહેર (હાલનું નામ પ્રયાગરાજ)માં ગંગા અને જમના નદીના સંગમસ્થળે સદીઓથી યોજાય છે. પરંતુ છેલ્લા બે દાયકાથી આ મેળાએ વિશાળ સ્વરૂપ ધારણ કરી લીધું છે. કુંભ મેળો દર 12 વર્ષે યોજાય છે, જ્યારે તેના નાના સ્વરૂપ તરીકે ઓળખાતો 'માઘ મેળો' દર વર્ષે યોજાય છે. રાજ્ય સરકારના આંકડા મુજબ, આ વર્ષે અંદાજે બે કરોડ 20 લાખ શ્રદ્ધાળુઓએ જાન્યુઆરીથી માર્ચ વચ્ચે આ મેળાની મુલાકાત લીધી હતી. હિંદુ માન્યતા પ્રમાણે, ત્યાં સ્નાન કરવાથી પાપમાંથી મુક્તિ અને મોક્ષ મળે છે. આ મેળામાં સાધુઓ અને ત્યાગીઓ આકર્ષણનું કેન્દ્ર રહે છે. તેઓ નદીમાં ડૂબકી લગાવતી વખતે 'હર હર ગંગે' તથા 'મા ગંગા' જેવા નારા લગાવે છે. સ્નાન બાદ તેઓ આખા શરીરે ભસ્મ લગાવે છે. પરંતુ આ દૃશ્યની બીજી તરફ નદીકિનારે એક સમુદાય શાંતિથી રહે છે. તેઓ 'કલ્પવાસી' તરીકે ઓળખાય છે, જેઓ મહિનાઓ સુધી ત્યાં રહે છે અને મોક્ષ તથા આધ્યાત્મિક સિદ્ધિઓ હાંસિલ કરવામાં તલ્લીન રહે છે. આ મેળો એકલવાયું જીવન જીવતા લોકો માટે આંશિક રાહત લઈને આવે છે. મનોરમા મિશ્રા અને ગિરિજા દેવી બીબીસી વર્ચ્યુઅલ રિયાલિટી ફિલ્મમાં એવી બે મહિલાઓના જીવનને પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યું છે, જેઓ પ્રથમ વખત મેળામાં આવ્યાં અને મિત્ર બની ગયાં. આ કહાણી છે 68 વર્ષનાં ગિરિજા દેવી અને 72 વર્ષનાં મનોરમા મિશ્રાની. મનોરમા મિશ્રાએ કહે છે, "ભારતનાં ગામડાંમાં મોટી ઉંમર થતાં જ જીવન એકલવાયું બની જાય છે, જે મોટી સમસ્યા છે." "યુવાનો રોજગારી તથા અભ્યાસ માટે શહેરો તરફ વળે છે અને પાછળ ઘરડાં લોકોને છોડી જાય છે." "પરંતુ અમારી પાસે કોઈ વિકલ્પ નથી, કારણ કે તેમનું ભવિષ્ય પણ અગત્યનું છે." "મારે ચાર પુત્રો અને ત્રણ દીકરીઓ છે, જેઓ મારાથી અલગ રહે છે." "અહીં હું મારી ઉંમરના લોકોને મળું છું અને અત્યારે અમે એક પરિવાર બની ગયા છીએ. આ સ્થિતિ મારા માટે ખુશીનો અહેસાસ લઈને આવે છે." ગિરીજા દેવી ગિરિજા દેવીની કહાણી પણ કંઈક આવી જ છે. તેઓ કહે છે, "મારા લગ્નનાં બે વર્ષ બાદ જ મારા પતિ મને એવું કહીને છોડી ગયા કે હું બહુ ઠીંગણી છું." "ત્યારબાદ હું મારા પિતા સાથે રહેવા લાગી, પરંતુ તેઓ પણ 15 વર્ષ પહેલાં મૃત્યુ પામ્યા. ત્યારથી હું મારા ગામમાં એકલવાયું જીવન જીવી રહી છું." "ક્યારેક-ક્યારેક તો દિવસો સુધી કોઈ વ્યક્તિ સાથે વાત થતી નથી. કુંભ મને આ એકલતામાં થોડી રાહત આપે છે. હું જાણું છું કે આ ક્ષણિક છે, પરંતુ મને એ પસંદ છે." 360 ડિગ્રી વીડિયો જોવા માટે તમારા કૉમ્પ્યુટરમાં ક્રૉમનું લૅટેસ્ટ વર્ઝન, ઑપેરા, ફાયરફૉક્સ તથા ઇન્ટરનેટ એક્સપ્લોરરની જરૂર પડશે. મોબાઇલ : ઍન્ડ્રૉઇડ અથવા iOSમાં યૂટ્યૂબના લૅટેસ્ટ વર્ઝનમાં વીડિયો જોઈ શકાશે. પ્રોડક્શન : ડિરેક્શન, સ્ક્રિપ્ટ, પ્રોડક્શન - વિકાસ પાંડે ઍક્સિક્યુટિવ પ્રોડ્યુસર - ઝિલ્લાહ વૉટ્સન, ઍંગ્સ ફૉસ્ટર BBC VR હબ પ્રોડ્યુસર - નિયાલ હિલ આસિસ્ટન્ટ પ્રોડ્યુસર - સુનિલ કટારિયા હાઇપર રિયાલિટી સ્ટુડિયો : ડિરેક્ટર ઑફ ફોટોગ્રાફી - વિજ્યા ચૌધરી ઍડિટીંગ અને સાઉન્ડ ડિઝાઇન - ચિંતન કાલરા ક્રિએટીવ ડિરેક્ટર - અમરજ્યોત બેઇદવાન ફિલ્ડ પ્રોડક્શન : અંકિત શ્રીનિવાસ, વિવેકસિંઘ યાદવ ખાસ આભાર : ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર રાહુલ શ્રીવાસ્તવ- અધિક પોલીસ અધીક્ષક કુંભમેળા વહીવટીતંત્ર તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 72 વર્ષનાં મનોરમા દેવી અને 68 વર્ષનાં ગિરિજા દેવી અલગઅલગ ગામમાં એકલવાયું જીવન જીવી રહ્યાં છે. ગિરિજા દેવીનું કહેવું છે કે ક્યારેક-ક્યારેક તો દિવસો સુધી કોઈ વ્યક્તિ સાથે વાત થતી નથી. પરંતુ કુંભમેળો તેમના એકલવાયાં જીવનમાં ખુશી લઈને આવે છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર ચીનના સૈન્ય પીપલ્સ લિબરેશન આર્મીએ કહ્યું છે કે ગલવાનમાં તેના ચાર સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. આ સંઘર્ષમાં ભારતના 20 સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. જોકે, ચીને અત્યાર સુધી પોતાના સૈનિકોનાં મૃત્યુના સમાચાર જાહેર નહોતા કર્યા. શુક્રવારે ચીન તરફથી ગલવાન ખીણમાં ગત વર્ષની 21 જૂને ભારત અને ચીનના સૈનિક વચ્ચે થયેલા હિંસક ઘર્ષણ અંગેનાં વીડિયો ફૂટેજ જાહેર કરાયા હતા. ત્યારે એવો સવાલ થવો સહજ છે કે જ્યારે બન્ને દેશના સૈનિકો વિવાદિત વિસ્તારોમાંથી પાછળ હઠી રહ્યા છે ત્યારે ચીને અચાનક પોતાના સૈનિકોનાં મૃત્યુની વાત કેમ જાહેર કરી? શુક્રવારે ચીનના વિદેશમંત્રાલયની નિયમિત પત્રકારપરિષદમાં મંત્રાલયનાં પ્રવક્તા હુઅ ચુનયિંગેને આ જ સવાલ પુછાયો. વિદેશમંત્રાલયે સવાલના જવાબમાં કહ્યું, "સંરક્ષણમંત્રાલયે સરહદ પર સંઘર્ષમાં ચાઇનિઝ ફ્રન્ટલાઇન અધિકારી અને સૈનિકોની વીરતા સાથે સંકળાયેલા સવાલોના જવાબ આપ્યા છે." "ગલવાન ખીણમાં ગત વર્ષ જૂનમાં સંઘર્ષ થયો હતો અને તેમાં બન્ને તરફના લોકો હતાહત થયા હતા. આની સમગ્ર જવાબદારી ભારતની છે. સમગ્ર ��ામલે ચીને મોટા રાષ્ટ્ર તરીકે ધીરજથી કામ કર્યું છે." "સીમા પર તણાણ ઓછો કરવા માટે અમે તમામ પ્રયાસ કર્યા. જોકે, ભારતે સમગ્ર મામલાને સનસનાટી સાથે રજૂ કર્યો અને તથ્યોની બહાર નીકળી આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે લોકોના વિચારને પ્રભાવિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો." "હવે પીએલએએ સમગ્ર મામલે સત્યને જાહેર કરી દીધું છે. હવે લોકોને એ સમજવામાં મદદ મળશે કે સરહદ પર કોણે ભૂલ કરી હતી અને કોણ સાચું હતું. અમારા સૈનિકોએ દેશના રક્ષણમાં અનમોલ કુરબાની આપી છે." 'હવે લોકો સરળતાથી સાચુ કે ખોટું સમજી શકશે' તેમણે ઉમેર્યું, "મને અમારા સૈનિકોની વીરતા પર ગર્વ છે. શહીદ સૈનિકો પ્રત્યે મન ભાવુક છે. ચેન હોન્ગજુન આગામી ચાર મહિનામાં પિતા બનવાના હતા અને શિયાઓ સિયુઅન પોતાની પ્રેમિકા સાથે લગ્ન કરવાના હતા. આ બધુ કહેતા મારું મન દુખી છે કારણ કે હવે આવું નહીં થઈ શકે. તેમણે દેશની રક્ષામાં પોતાના પ્રાણની પરવા નહોતી કરી." હુઅ ચુનયિંગે કહ્યું, "હું એ વાત પર ભાર મૂકીને કહી રહી છું ખે ચીન સીમા પર વિવાદનો ઉકેલ લાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. અમે હંમેશાં સીમા પર શાંતિ અને સ્થિરતા ઇચ્છીએ છીએ અને વિવાદોનો સંવાદથી ઉકેલ લાવવાની ઇચ્છા ધરાવીએ છીએ. અમે આશા રાખીએ છીએ કે બન્ને પક્ષ સંયુક્ત પ્રયાસ થકી વિવાદનો ઉકેલ લાવશે અને સ્થિર દ્વિપક્ષી સંબંધને મજબૂત કરવાના પ્રયાસમાં આગળ વધશે. આ જ લાઇન બન્ને દેશના લોકોના હિતમાં છે." એક સવાલના જવાબમાં હુઅ ચુનયિંગે કહ્યું કે ચીન અને ભારતના સૈનિકો વાતચીત અનુસાર પાછળ હઠી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું, "મને આશા છે કે આ પ્રક્રિયા વગર કોઈ સમસ્યાએ પૂર્ણ થશે." હુઅ ચુનયિંગને પ્રસાર ભારતીએ પૂછ્યું કે લોકોના મનમાં એ સવાલ થવો સહજ છે કે આખરે આઠ મહિના બાદ ચીને પોતાના સૈનિકોનાં નામ કેમ જણાવ્યાં અને એ પણ ત્યારે જ્યારે બન્ને દેશો વચ્ચે 10મા તબક્કાની સૈન્યવાતીચીત થવાની છે? આ સવાલના જવાબમાં ચીનના વિદેશમંત્રાલયનાં પ્રવક્તાએ કહ્યું, "આ મામલે સંરક્ષણમંત્રાલયના પ્રવક્તાએ પોતાની વાત કરી દીધી છે. મેં પણ મારી વાત કરી. જૂનમાં ગલવાન ખીણમાં જે કંઈ પણ થયું તે દુખદ હતું અને આની જવાબદારી ભારત પર છે. કેટલાંક ભારતીય મીડિયા તરફથી આ મામલે ખોટી સૂચના ફેલાવાઈ રહી હતી. આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયને ભ્રમિત કરવામાં આવ્યો. એટલે અમે સત્યને સામે લાવવાનો નિર્ણય કર્યો. અમને આશા છે કે હવે લોકો સરળતાથી સાચું-ખોટું સમજી શકશે." ચીને જાહેર કર્યો વી��િયો આ પહેલા ચીનના સરકારી મીડિયા 'ગ્લોબલ ટાઇમ્સ'માં ગત વર્ષે જૂનમાં ગલવાન ખીણમાં ભારત અને ચીનના સૈન્ય વચ્ચે થયેલી અથડામણનાં વીડિયો ફૂટેજ જાહેર કરવામાં આવ્યાં. ચીને જાહેર કરેલાં આ વીડિયોમાં આ ચાર સૈનિકોને સલામી અપાઈ રહી છે. આ વીડિયોમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકોની વચ્ચેના ઘર્ષણને દેખાડવામાં આવ્યું છે. વીડિયોમાં બંને તરફના સૈન્યઅધિકારી વાર્તા કરતા પણ જોઈ શકાય છે. ચીન તરફથી જાહેર કરાયેલા વીડિયોમાં ભારત તરફ ઇશારો કરીને કહેવામાં આવ્યું છે, "એપ્રિલ પછી જ સંબંધિત વિદેશી સૈન્ય જૂના કરારોનું ઉલ્લંઘન કરી રહ્યું હતું. તેમણે પુલ અને રસ્તાઓ બનાવવા માટે સરહદોને પાર કરી અને ટોહી અભિયાન ચલાવ્યું." વીડિયોમાં કહેવામાં આવ્યું છે, "વિદેશી સૈન્યે યથાસ્થિતિમાં પરિવર્તનના એકતરફી પ્રયાસ કર્યા જેના પરિણામે સરહદ પર તણાવની સ્થિતિ વધી." ચીને કહ્યું, "કરારનું સમ્માન કરીને અમે વાતચીતથી સ્થિતિને ઉકેલવા માટેનો પ્રયાસ કર્યો." ચીન તરફથી જાહેર કરાયેલા વીડિયોમાં ભારત અને ચીનના સૈનિકોને રાત્રીના અંધારામાં એકબીજા સાથે લડતા દેખાડવામાં આવ્યા છે. આમાં ચીનના સૈનિકો એક ઘાયલ સૈનિકને સંભાળતા હોય તેમ પણ બતાવાયું છે. જાહેર કરાયેલા વીડિયોમાં ચીનના સૈનિકોને મૃત્યુ પામેલા સૈનિકોને સલામી આપતા જોઈ શકાય છે. આ પહેલા 'ગ્લોબલ ટાઇમ્સે' ચીનના સૈન્યના અધિકૃત અખબાર 'પીએલએ ડેલી'ને ટાંકીને સમાચાર આપ્યા હતા 'કે ચીને પહેલી વખત પોતાની સંપ્રભુતાની રક્ષામાં કુરબાની આપનાર સૈનિકોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવા માટે તેમનાં નામ અને વર્ણન રજૂ કરાયાં હતાં.' અખબારે શુક્રવારે પોતાના રિપોર્ટમાં લખ્યું છે કે ચીનના સૅન્ટ્રલ મિલિટરી કમિશને કારાકોરમ પર્વતોમાં ચીનના પાંચ અધિકારીઓ અને સૈનિકોની ઓળખ કરી છે અને તેમને પદવીથી સમ્માનિત કર્યા છે. રિપોર્ટમાં પહેલીવખત ચીનની સૈન્યએ ગલવાન સંઘર્ષનું વિસ્તૃત વર્ણન આપ્યું છે અને કહ્યું છે કે ભારતીય સૈન્યે ત્યાં મોટી સંખ્યામાં સૈનિકો મોકલ્યા હતા જે છુપાયેલા હતા અને ચીનના સૈન્યને પીછેહઠ કરાવવા મજબૂર કરી રહ્યા હતા. રિપોર્ટમાં એમ પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે કેવી રીતે ચીનના સૈનિકોએ સ્ટીલના દંડા, અણીદાર દંડા અને પથ્થરોથી થયેલા હુમલાઓની વચ્ચે પોતાના દેશની સંપ્રભુતાની રક્ષા કરી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીને આઠ મહિના બાદ સ્વીકાર્યું છે કે ગલવાન ખીણમાં ગત વર્ષે જૂનમાં ભારતીય સૈનિકો સાથે થયેલા સંઘર્ષમાં તેના સૈનિકો પણ માર્યા ગયા હતા. +text: મંગળવારના રોજ હરિકેન મારિયા વાવાઝોડાએ ડોમિનિકાના કૅરેબિયન ટાપુઓ પર વ્યાપક નુકસાન કર્યા બાદ હવે ધીમું પડી રહ્યું છે. હવે તેની કેટેગરી 5માંથી ઘટાડીને 4 કરી દેવામાં આવી છે. વાવાઝોડું નબળું પડ્યું હોવાછતાં હજી 280 કિમી/કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાઈ રહ્યો છે. અધિકારીઓને ડર છે કે આ મહિનાની શરૂઆતમાં ઇરમા વાવાઝોડાને કારણે વેર વિખેર પરિસ્થિતિમાં પથરાયેલો કાટમાળ હવે મારિયાના પવનમાં અત્યંત જોખમી સાબિત થઇ શકે છે. તમને આ વાંચવું ગમશે ડોમિનિકા પર નુકસાન ડોમિનિકા એ ભૂતપૂર્વ બ્રિટીશ વસાહત છે. જે 72,000 ની વસ્તી ધરાવે છે. બે અઠવાડિયા પહેલા ભયંકર ઇરમા વાવાઝોડામાંથી આ દેશ માંડ માંડ બચ્યો હતો. પરંતુ સોમવારે નવી શ્રેણી પાંચનું મારીયા વાવાઝોડાનું ત્રાટકતા ટાપુ પરની દુરસંચાર વ્યવસ્થા ખોરવાઈ ગઈ છે. વડાપ્રધાન રુઝવેલ્ટ સ્ક્રીટના સત્તાવાર નિવાસસ્થાનની છત તોફાનમાં ધ્વસ્ત થઇ ગઈ હતી. તેમને આ વિષેની એક પોસ્ટ પણ ફેસબૂક પર મૂકી હતી. જેમાં તેમણે લખ્યું હતું કે, "જ્યારે આપણે સવારે ઊઠીશું, ત્યારે મને સૌથી મોટો ડર છે કે, આપણને આ કુદરતી સંકટના ગંભીર પરિણામ સ્વરૂપે ભયંકર વરસાદ અને ભૂસ્ખલનને કારણે શારીરિક ઈજાઓ અને મૃત્યુના સમાચાર મળશે." "દરેક વ્યક્તિ જેમણે મારી સાથે વાત કરી છે કે મારા સંપર્કમાં આવ્યા છે તેઓના જણાવ્યા પ્રમાણે આ વાવાઝોડાએ તેમના મકાનની છત અચૂક ધ્વસ્ત કરી છે," સ્ક્રીટે વધુમાં જણાવ્યું હતું. ફ્રેન્ચ કૅરેબિયન ટાપુ માર્ટિનીક પર હરિકેન મારિયા ત્રાટક્યા બાદના દ્રશ્યો મારિયા ક્યાંથી પસાર થયું? વાવાઝોડું મધ્યરાત્રે ત્રાટક્યું હોવાથી અત્યાર સુધીની વાવાઝોડાને કારણે થયેલી નુકસાનની માત્રાની આકારણી કરવી મુશ્કેલ છે. માર્ટિનીકના ફ્રેન્ચ પ્રદેશને વીજ પુરવઠા દ્વારા ફટકો પડ્યો છે પરંતુ તે ગંભીર નુકસાનથી બચી ગયો હોવાના અહેવાલો મળી રહ્યા છે. ગ્યુઆડાઉલોપના ચિત્રો દર્શાવે છે કે પૂર અને મડસ્લાઇડ્સ ને કારણે સેંટ લુસિયાના ભાગોમાં વીજ પુરવઠો ખોરવાયાના અહેવાલો છે. ફ્રાન્સની સિવિલ સિક્યોરિટીના વડા જેક્સ વિટોકોસ્કીએ પેરિસમાં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે ગ્વાડેલોપમાં નુકસાનનું મૂલ્યાંકન હાલમાં કરવું સહેલું નથી. આ અંગેની અપાયેલી કોઈપણ પ્રતિક્રિયા થોડી વહેલી અપાઈ હોય એવું મને લાગશે. ગ્વાડેલોપમાં આશરે ૮૦,૦૦૦ જેટલા ઘરોમાં વીજળી જતી રહી છે. પ્યુર્ટો રિકોની રાજધાની, સાન જુઆનમાં રાહત કાર્યો માટે તૈયારી થઇ રહી છે. વિદેશીદળો તૈનાત કરવામાં આવ્યા બ્રિટન, ફ્રાંસ, યુ.એસ. અને નેધરલેન્ડના કેરેબિયન ટાપુઓ પર પોતાના પ્રદેશો છે. બ્રિટીશ સરકારે જણાવ્યું હતું કે આ વિસ્તારમાં ૧૩૦૦ થી વધુ સૈન્ય-ટુકડીઓ છે. હવે વધારાની સૈન્ય ટુકડીઓ તૈનાત કરવામાં આવી છે. ફ્રાન્સના આંતરિક પ્રધાન ગેરાર્ડ કૉલોમ્બએ એએફપીને જણાવ્યું હતું કે વધુ 110 સૈનિકોને ફ્રાન્સના વિસ્તારમાં મોકલવામાં આવશે. હાલ અહીં 3000 સૈનિકો છે. ડચ નૌસેનાએ ટ્વિટ કર્યું હતું કે સંભવિત લૂંટના ભય વચ્ચે સલામતી વધારવા માટે સૈના સબા અને સેન્ટ ઇસ્ટાટીયસ તરફ આગળ વધી રહ્યા છે. યુએસના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પએ પ્યુર્ટો રિકો અને યુ.એસ. વર્જિન ટાપુઓ માટે કટોકટીની સ્થિતિ જાહેર કરી છે, જ્યાં અમેરિકી લશ્કર કર્મચારીઓને પણ ટાપુ ખાલી કરાવવા આદેશ આપવામાં આવ્યા છે. ડોમિનિકા અને વર્જિન આઈલેન્ડમાં વિનાશ વેર્યા બાદ અમેરિકાના પ્વૅટૉ રિકો પહોંચ્યું છે. અહીં 250 કિલોમીટર પ્રતિકલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાયો હતો. +text: આ હુમલામાં સીઆરપીએફના 40 જવાનોનાં મોત થયાં છે અને કેટલાક જવાનો ઘાયલ થયા છે. એક ઉચ્ચસુરક્ષા અધિકારીએ બીબીસીને જણાવ્યું કે સમગ્ર દેશમાં સુરક્ષા એજન્સીઓને 12 ફેબ્રુઆરીના રોજ એલર્ટ કરવામાં આવી હતી. એવું જણાવવામાં આવ્યું હતું કે જૈશ-એ-મોહમ્મદ સુરક્ષાદળો પર મોટો હુમલો કરી શકે છે. પુલવામાં હુમલાની જવાબદારી જૈશ-એ-મોહમ્મદએ લીધી છે. બીબીસીને વિશ્વનીય સૂત્રોથી જાણકારી મળી છે કે હુમલાના તુરંત બાદ પોલીસ મહાનિદેશક દિલબાગસિંહે નવી દિલ્હીમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકારને પણ આ વાત જણાવી હતી. જૈશ-એ-મોહમ્મદે એક વીડિયો જારી કર્યો છે જેમાં અફઘાનિસ્તાનમાં આ પ્રકારનો થયેલો હુમલો બતાવવામાં આવ્યો હતો. સંગઠને દાવો કર્યો હતો કે જુલમોનો બદલો લેવા તેઓ કાશ્મીરમાં પણ આ પ્રકારનો હુમલો કરશે. આ વીડિયોના આધારે જ રાજ્યના ગુપ્તચર વિભાગે જાણકારી આપી હતી. ઓળખાણ જાહેર ન કરવાની શરતે એક સુરક્ષા અધિકારીએ જણાવ્યું કે જો સ્ટેટ ઇન્ટેલિજન્સના ઇનપુટ નવી દિલ્હી સાથે પહેલાં જ શૅર કરવામાં આવ્યા હતા તો 14 ફેબ્રુઆરીનો પુલવામામાં થયેલો હુમલો દેખીતી રીતે સુરક્ષામાં એક ગંભીર ચૂક છે. આ પ્રકારનો હુમલો પ્રથમવાર 1998માં કારગિલ યુ��્ધ બાદ જૈશ-એ-મોહમ્મદ અને લશ્કર-એ-તૈયબાએ અનેક આત્મઘાતી હુમલા કર્યા હતા. જોકે, આ તમામ હુમલાઓને અંજામ આપનારા પાકિસ્તાની નાગરિકો હતા. આવું પ્રથમવાર બન્યું છે કે જ્યારે જૈશએ દાવો કર્યો છે કે પુલવામાના સ્થાનિક યુવક આદિલ ઉર્ફ વકાસ કમાન્ડોએ આ ગતિવિધિને અંજામ આપ્યો છે. આ હુમલો એટલો ખતરનાક હતો કે તેની ઝપેટમાં આવેલી એક બસ લોખંડના કાટમાળમાં ફેરવાઈ ગઈ હતી. આ બસમાં ઓછામાં ઓછા 44 સીઆરપીએફના જવાનો સવાર હતા. વહીવટી તંત્રનું કહેવું છે કે આ કાફલો જમ્મુથી શ્રીનગર જઈ રહ્યો હતો. આ જવાનોને આગામી સંસદ અને વિધાનસભા ચૂંટણીઓ પહેલાં શ્રીનગર અને દક્ષિણ કાશ્મીર જિલ્લામાં તૈનાત કરવામાં આવવાના હતા. જીવ ગુમાવનારા મોટાભાગના જવાનો બિહારના રહેવાસી હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે ભારતના ગૃહમંત્રી રાજનાથસિંહ શુક્રવારે કાશ્મીરની મુલાકાત લેવાના છે અને ઘાટીમાં સુરક્ષાની સ્થિતિની સમીક્ષા કરી શકે છે. તેનો કાશ્મીરનો આ પ્રવાસ આગામી ચૂંટણીઓને જોતાં પણ ખૂબ મહત્ત્વનો છે. તેમની યાત્રા પહેલાં રાજ્ય પોલીસે કેન્દ્રને જણાવ્યું છે કે રાજ્યની ગુપ્તચર એજન્સીઓએ પહેલાંથી જ આ પ્રકારના હુમલાઓને લઈને ચેતવણી આપી હતી. એવામાં રાજનાથસિંહની મુલાકાત ખૂબ મહત્ત્વની બની રહેશે. જોકે, શ્રીનગર-લેથપોડા વચ્ચેના હાઈવે પર ઉગ્રવાદીઓ આ પ્રકારના હુમલાઓને અંજામ આપતા રહ્યા છે. જોકે, ગુરુવારે થયેલો હુમલો અનેક વર્ષોમાં થયેલો આ પ્રકારનો પ્રથમ હુમલો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જમ્મુ-કાશ્મીરના ગુપ્તચર વિભાગનું કહેવું છે કે કાશ્મીરના પુલવામામાં અર્ધસૈનિક દળો પર થયેલા ઘાતક હુમલાને ટાળી શકાયો હોત. +text: મસ્જિદની બહારનો હિસ્સો 'ખુલફએ રાશિદિન મસ્જિદ' એટલી મોટી છે કે આજૂબાજૂના 15 હજાર મુસલમાનો એક સાથે તેમાં નમાજ પઢી શકે છે. પણ હું જ્યારે અંદર પહોંચ્યો ત્યારે મસ્જિદ ઘણી ખાલી જણાતી હતી. નાની છોકરીઓ કુરાન વાંચી રહી હતી. મને જણાવવામાં આવ્યું કે આ મસ્જિદ પણ છે અને મદ્રેસા પણ. અત્યારે આ મસ્જિદ ચર્ચામાં છે. રાષ્ટ્રીય તપાસ સંસ્થા એટલે કે એનઆઈએનો આરોપ છે કે મસ્જિદના ઇમામ મોહમ્મદ સલમાને પાકિસ્તાનના હાફિઝ સઈદ(જમાત ઉદ દાવા પ્રમુખ)ની સંસ્થા પાસેથી નાણાં લઈને આ મસ્જિદ બનાવી છે. ઇમામ સલમાનની ગયા મહિને ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. એમની સાથે બીજા બે લોકોની પણ ધરપકડ કરી લેવામાં આવી છે. પણ ગામના મોટા ભાગના લોકો ઇમામ સલમાન પર લાગેલા આરોપોને ખોટા ગણે છે. ક્યાંથી આવે છે ભંડોળ? મસ્જિદની અંદર મસ્જિદનું નિર્માણ 1998માં શરું કરવામાં આવ્યું હતું અને એનું ઉદ્ઘાટન 2010માં કરાયું હતું. મને કહેવામાં આવ્યું હતું કે આના બાંધકામ પાછળ અત્યાર સુધી 2 કરોડ રૂપિયા ખર્ચાઈ ગયા છે. નિર્માણ સમયથી આની સાથે સંકળાયેલા એક વડીલે જણાવ્યું, ''સલમાનના પિતા એક મોટા ધર્મગુરુ હતા, જેમની ઓળખ વિશ્વભરમાં હતી અને એમાંથી કેટલાય લોકો એમને આ મસ્જિદ માટે પૈસા મોકલતા હતા.'' ''પણ મસ્જિદ બની છે સ્થાનિક લોકોએ આપેલા નાણાં વડે જ.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મને ખબર નહોતી કે કોણ કયા દેશમાંથી કેટલાં નાણાં મોકલે છે. એમણે અને ત્યાં હાજર લોકોએ મને એ સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કે મસ્જિદ માટે મુસ્લિમ દેશોમાંથી પૈસા એકઠા કરવા એ સામાન્ય વાત છે. ગયા અઠવાડિયે એનઆઈએની ટીમને મસ્જિદ બતાવનારા મોહમ્મદ ઇર્શાદ નામના એક યુવાને કહ્યું કે પાકિસ્તાન કે પાકિસ્તાની સંસ્થા પાસેથી ભંડોળ આવતું નથી. પલવલ મસ્જિદ લખુ નામના એક પાસેના ગામના સરપંચના જણાવ્યા અનુસાર, ''હાફિઝ સઈદ તો એક આંતરરાષ્ટ્રીય આતંકવાદી છે, એમની પાસેથી પૈસા કોણ લેવા માગે?'' મોહમ્મદ ઇર્શાદે કહ્યું કે મસ્જિદ માટે સ્થાનિક હિંદુઓએ પણ નાણાં આપ્યાં છે, ''ઘણાં હિંદુઓએ પણ નિર્માણનો સામાન પૂરો પાડી મસ્જિદ માટે મદદ કરી છે.'' પાકિસ્તાનમાંથી જો ભંડોળ આવતું હોત તો... સરપંચ લખુએ મસ્જિદની બહાર ઊભા રહી એ તરફ ઇશારો કરી જણાવ્યું કે જો પાકિસ્તાન કે બીજા કોઈ દેશમાંથી ભંડોળ આવતું હોત તો મસ્જિદનું આખું માળખું અત્યાર સુધી ઉભું ના થઈ ગયું હોત? મસ્જિદનો બહારનો ભાગ તો હજી સુધી અધૂરો જ છે. ડઝનબંધ મીડિયાવાળાની હાજરીમાં મને ત્યાં હાજર મુસલમાનોના ચહેરા પર અનેક સવાલ હતા. કેટલાય લોકોએ વારંવાર એક વાત પૂછી, ''તમે બધા અહીં કેમ આવ્યા છો?'' ગામના લોકોના મતે ઇમામ સલમાનની ધરપકડ ગયા મહિને કરવામાં આવી હતી. ઇમામ સલમાનના પક્ષમાં બધા બોલી રહ્યા હતા. ટોળામાં હાજર નસૂર નામના એક વડીલ વ્યક્તિએ એક દસ્તાવેજ દેખાડી કહ્યું, ''મસ્જિદમાં નાણાં ઓછાં પડવાથી મેં મારી જમીન વેચી દીધી અને પૈસા મસ્જિદ નિર્માણમાં આપી દીધા.'' ''આ જુઓ દસ્તાવેજ. સલમાનની વેચાઈ ગયેલી જમીનનો આ દસ્તાવેજ હતો.'' લોકો જે વાત એક સૂરે કહેતા હતા એને મોહમ્મદ ઇર્શાદે કંઈક આ રીતે જણાવી, ''મસ્જિદ એક ઇસ્લામીક કેન્દ્ર પણ છે, જેને આસપાસનાં 84 ગામોની ���દદ વડે બનાવવામાં આવ્યું છે.'' ''આની સમગ્ર જમીન દસ એકર છે જે પંચાયતે દાનમાં આપી હતી. પણ 100 કરતાં વધારે પરિવારો અને દુકાનદારોએ જમીનના મોટા ભાગ પર કબ્જો કર્યો છે. એની કિંમત કરોડોમાં છે.'' ''અમે ,એમને અહીંથી હટાડવા માંગીએ છીએ. એ લોકોએ અમારી પર કેસ કર્યો છે અને અમારી વગોવણી કરવા માટે તેઓ ઇમામ સલામાન અને મસ્જિદ વિરુધ્ધ નિવેદન આપી રહ્યા છે.'' મસ્જિદની બહાર દિલ્હી જતાં માર્ગ પર ઘણી દુકાનો છે, જેના માલિકો એ વાતનો સ્વીકાર કરે છે કે એમણે સલમાન અને એમના સાથી સામે કેસ કર્યો છે પણ એનઆઈએને આ અંગે કશું જ જણાવ્યું નથી. નસરૂ નામના એક દુકાનદારે કહ્યું, ''એનઆઈટી (એમના કહેવાનો મતલબ હતો એનઆઈએ) નું નામ પણ અમે તો સાંભળ્યું નથી. અમે એમને મળ્યા પણ નથી.'' કેટલાક સવાલો વિચારવાની વાત તો છે કે બન્ને પક્ષ એક- બીજાના સગાવહાલા છે અને પેઢીઓથી આ ગામમાં રહે છે. એકબીજા સાથે હળીમળીને રહે છે. છે. વારેતહેવારે કે લગ્નોમાં હાજરી પણ આપે છે. પણ જ્યારથી આ કેસ થયો છે ત્યારથી બન્ને પક્ષ એકબીજાના દુશ્મન બની ગયા છે. મસ્જિદવાળી જમીન અને એના પર ગેરકાયદેસરનો કબજો આ દુશ્મનીનું કારણ છે. હવે સવાલ એ ઉભો થાય કે ઇમામ મોહમ્મદ સલમાન સામે બીજા પક્ષે નિવેદન આપ્યું છે કે કેમ તે તો એનઆઈએ જ કહી શકશે. અને ઇમામ સલમાનએ હાફિઝ સઈદની દુબઈમાં આવેલી સંસ્થા પાસેથી નાણાં લીધાં છે કે કેમ એ અંગેનું સત્ય તો કોર્ટમાં જ છતું કરી શકાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીથી બે કલાકના અંતરે આવેલું ઉતાવડ મેવાતી મુસલમાનોનું એક ગરીબ ગામ છે, જ્યાં સોમવારે ડઝનબંધ મીડિયાવાળા આવી પહોંચ્યા. કેન્દ્ર સ્થાને હતી એક મસ્જિદ, જે બહારથી જેટલી નાની અને અધૂરી જણાતી હતી અંદરથી એટલી જ સુંદર અને વિશાળ હતી. +text: બારે આ પોસ્ટર પોતાના ફેસબુક પેજ પર શેર કર્યું છે બારમાં તમે 'હેપ્પી અવર' વિશે તો સાંભળ્યું હશે જેમાં ડ્રિંક્સ પર ડિસ્કાઉન્ટ મળે છે. પરંતુ આ બારમાં 'બ્લડી અવર' દરમ્યાન સસ્તો દારૂ મળશે. આ અનોખા વિચાર પાછળ બે મહિલાઓ છે. તેલ અવીવના ઝાફાની આ મહિલાઓ કહે છે કે 'બ્લડી અવર' દર્શાવે છે કે પીરિયડ્સ દરમ્યાન મહિલાઓને ખાસ ટ્રીટમેન્ટ મળવી જોઈએ. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તેમને આશા છે કે તેનાથી માસિક ધર્મ પર લોકો મન ખોલીને વાત કરી શકશે અને ચર્ચા કરવા વાળા લોકોમાં પુરુષોનો પણ સમાવેશ થશે. મહિલા ખાસ અનુભવ કરે તેવો ઉદ્દેશ્ય મહિલાઓને ���્પેશિયલ અનુભવ કરાવવા બાર ડિસ્કાઉન્ટ આપશે મહિલાઓને આ ડિસ્કાઉન્ટ વિશ્વાસના આધારે આપવામાં આવશે. એના લોઉલોઉ નામના બારને ચલાવતી મહિલાઓનું કહેવું છે કે મહિલાઓ પોતાનાં જીવનના 25% સમયમાં પીરિયડ્સ અનુભવે છે. એટલે તેમને એક રાત તો ડિસ્કાઉન્ટ મળવું જ જોઈએ. ઇઝરાયલી ન્યૂઝપેપર અહારેત્સ સાથે વાત કરતા મોરન બરીર જણાવે છે, "છૂટ આપવી, પરવા કરવી, અને લોકોની મિજબાની કરવાનો ઉદ્દેશ્ય એ છે કે અમે જાણીએ છીએ કે મહિલાઓ આ સમયે કેવી પરિસ્થિતિમાં હોય છે અને તેમના માટે અમે કંઈક ખાસ કરવા માગીએ છીએ." આ રીતે આવ્યો વિચાર 'પીરિયડ્સ દરમ્યાન મહિલાઓને ખાસ ટ્રીટમેન્ટ મળવી જોઈએ' બારીરે જણાવ્યું કે તેમને આ પ્રકારનું ડિસ્કાઉન્ટ આપવાનો આઇડીયા બારમાં જ આવ્યો હતો. તેમણે વાઇન મગાવી હતી પરંતુ બારટેન્ડર એ ભૂલી ગયો હતો કે રેડ વાઇનનો ઓર્ડર કર્યો હતો કે વ્હાઇટ વાઇનનો. બારીરે કહ્યું, "તેવામાં મેં તેમને કહ્યું, તમે એ રીતે યાદ રાખો કે મારા પીરિયડ્સ ચાલી રહ્યા છે, એટલે મારા માટે રેડ વાઇન લાવો." આ બારમાં મહિલાઓને સોમવાર, મંગળવાર, બુધવાર અને શનિવારે ડિસ્કાઉન્ટ મળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇઝરાયલમાં એક બારે મહિલાઓને પીરિયડ્સ દરમ્યાન ડ્રિંક્સ પર 25% છૂટ આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: મ્યાનમાર છોડી રહેલા રોહિંગ્યા મુસલમાનોનો પોતાના દેશમાં પ્રવેશવા દેવા ભારત તૈયાર નથી ત્યારે બાંગ્લાદેશે તેમને આશ્રય આપવાની રજૂઆત કરી છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી મ્યાનમારની સત્તાવાર મુલાકાતે ગયા છે ત્યારે બન્ને દેશો વચ્ચે રોહિંગ્યા મુસલમાનો બાબતે વાતચીત થશે એવું માનવામાં આવે છે. કોણ છે અશીંન વિરાથું? આ પરિસ્થિતીમાં મ્યાનમારના કટ્ટરપંથી બૌધ્ધ ભિક્ષુ અશીન વિરાથુની ચર્ચા, મ્યાનમારમાં રોહિંગ્યા મુસલમાનો વિરુદ્ધ ચાલી રહેલી હિંસા સંબંધે કરવામાં આવી રહી છે. રોઇટર્સ ન્યૂઝ એજન્સીના જણાવ્યા અનુસાર, રોહિંગ્યા કટોકટી સંબંધે ઇન્ડોનેશિયામાં મ્યાનમારના રાજદૂતાવાસ બહાર વિરોધ પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું હતું. રાજદૂતાવાસ બહાર એકઠા થયેલા વિરોધપ્રદશર્નકર્તાઓના હાથમાં બેનર હતાં અને તેમાં અશીન વિરાથુના ફોટાની સાથે "કટ્ટરવાદી" એવા શબ્દો લખવામાં આવ્યા હતા. અશીન વિરાથુ કટ્ટરપંથી ભાષણો આપવા માટે જાણીતા છે. આ ભાષણો વડે વિરાથુ મુસ્લીમ લઘુમતીવિરોધી વાતાવરણ સર્જી રહ્યા હોવાનો આક���ષેપ કરવામાં આવે છે. અશીન વિરાથુએ 2015ના જાન્યુઆરીમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘનાં વિશેષ દૂત યાંગી લીને "કુતરી" અને "વેશ્યા" કહીને નારાજગી વહોરી લીધી હતી. વિવાદાસ્પદ અશીન માંડલેના આ બૌદ્ધ ભિક્ષુ વિશે એક દાયકા પહેલા સુધી બહુ ઓછા લોકો કંઇ જાણતા હતા. ૧૯૬૮માં જન્મેલા અશીન વિરાથુંએ ૧૪ વર્ષની વયે શાળા છોડી દીધી હતી અને ભિક્ષુક બન્યા હતા. અશીન વિરાથુ રાષ્ટ્રવાદી અને મુસ્લિમવિરોધી જૂથ "969" સાથે 2001માં જોડાયા ત્યારે તેમના વિશે વધુ લોકો જાણતા થયા હતા. "969" સંગઠનને કટ્ટરપંથી માનવામાં આવે છે, પણ સંગઠનના ટેકેદારો આ આક્ષેપનો સતત ઇનકાર કરતા રહ્યા છે. અશીન વિરાથુને 2003માં 25 વર્ષની જેલસજા ફરમાવવામાં આવી હતી, પણ 2010માં અન્ય રાજકીય કેદીઓની સાથે તેમને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. કઇ રીતે જાણીતા થયા અશીંન વિરાથું ? મ્યાનમાર સરકારે નિયમો હળવા બનાવ્યા કે તરત જ અશીન વિરાથુ સોશ્યલ મીડિયા પર વધારે સક્રિય થઈ ગયા હતા. તેમણે તેમની વિચારધારાનો પ્રચાર યુટ્યુબ અને ફેસબૂક મારફત કર્યો હતો. ફેસબૂક પર તેમના 45 હજારથી વધુ ફોલોઅર્સ છે. 2012માં રાખીને પ્રાન્તમાં રોહિંગ્યા મુસલમાનો અને બોદ્ધો વચ્ચે હિંસા થઇ ત્યારે ભડકાવનારાં ભાષણો કરીને અશીન વિરાથુએ લોકો સાથે ભાવનાત્મક સંબંધ સ્થાપ્યો હતો. કઇ રીતે કરે છે ભાષણની શરૂઆત? "તમે દરેક કામ એક રાષ્ટ્રવાદી તરીકે કરો છો", આવું કહીને અશીન વિરાથુ તેમના દરેક ભાષણની શરૂઆત કરે છે. તેમના ભાષણો ઓનલાઇન પ્રકાશિત કરવામાં આવે છે. તેનો મોટા પ્રમાણમાં પ્રચાર પણ કરવામાં આવે છે. રાજકીય વર્તુળોમાં અશીન વિરાથુનાં ભાષણોની વધારે પ્રમાણમાં અસર જોવા મળે છે. તમે બર્માના બિન લાદેન છો એ વાત સાચી છે, એવું એક વખત પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે અશીન વિરાથુએ કહ્યું હતું કે હું એ વાતનો ઇનકાર નહીં કરું. કેટલાક અહેવાલોમાં અશીન વિરાથુને એવું કહેતા ટાંકવામાં આવ્યા હતા કે તેઓ શાંતિ માટે કામ કરે છે. શું ઈચ્છે છે અશીન વિરાથુ? "ટાઇમ" મેગેઝિને તેના જુલાઇ, 2013ના અંકના મુખપૃષ્ઠ પર અશીન વિરાથુનો ફોટો પ્રકાશિત કર્યો હતો અને "ધ ફેસ ઓફ બુદ્ધિસ્ટ ટેરર" એટલે કે "બૌદ્ધ આતંકવાદનો ચહેરો" એવી હેડલાઇન આપી હતી. અશીન વિરાથુ તેમના ભાષણોમાં વેરની વાતો કરે છે અને મુસ્લિમ સમુદાય અને ખાસ કરીને રોહિંગ્યા મુસલમાનો તેમનું નિશાન હોય છે. રોહિંગ્યા મુસલમાનોને ત્રીજા વિશ્વના એટલે કે ગરીબ દેશમાં ધકેલવાના હેતુસર યોજાયેલી જ���હેરસભાઓનું નેતૃત્વ પણ અશીન વિરાથુએ કર્યું હતું. અશીન વિરાથુએ અથડામણ માટે મુસલમાનોને જવાબદાર ઠરાવ્યા હતા અને મુસલમાનોના પ્રજનન દર બાબતે નિરાધાર દાવાઓ કર્યા હતા. બૌદ્ધ મહિલાઓનું બળજબરીથી ધર્માતંર કરાવવામાં આવતું હોવાનો દાવો પણ અશીન વિરાથુ કરી ચૂક્યા છે. પ્રશંસા પણ, ટીકા પણ બૌદ્ધ મહિલાઓ સરકારી પરવાનગી સિવાય અન્ય ધર્મના લોકા સાથે લગ્ન ન કરી શકે એવો કાયદો ઘડવાની તરફેણમાં ચલાવવામાં આવતા અભિયાનનું નેતૃત્વ અશીન વિરાથુ કરી રહ્યા છે. તેમને બર્માના બૌદ્ધ ભિક્ષુ સમુદાયનો ટેકો કેટલી હદે મળશે એ કહેવું લગભગ મુશ્કેલ છે. તેમની ટીકા પણ કરવામાં આવી રહી છે. અશીન વિરાથુ બહારની દુનિયા સામે બર્માના બૌદ્ધ સમુદાયનો ચહેરો બનીને ઉભરી રહ્યા છે અને એ ચિંતાજનક બાબત છે. રોહિંગ્યા મુસલમાનો સંબંધે રાજકીય કારણોસર સરકાર ખાસ કશું કરી શકે તેમ નથી અને વિરાથુ રોહિંગ્યા મુસલમાનો સંબંધી લોકલાગણીને વાચા આપી રહ્યા હોવાથી સરકાર તેમની સામે પગલાં ન લેતી હોવાનું ઘણા લોકો માને છે. અશીન વિરાથુ વિરુદ્ધ કોઇ ફરિયાદ નહીં કરવામાં આવે ત્યાં સુધી તેમની સામે કોઇ પગલાં લેવામાં આવશે નહીં, એ વાતને ધાર્મિક બાબતોના મંત્રાલયે સમર્થન આપ્યું હતું. અશીન વિરાથુ તેમના મહિલાવિરોધી વિચારો માટે જાણીતા છે. મહિલાઓનાં લગ્ન સંબંધી કાયદાને મહિલા માટે દમનકારી ગણાવવામાં આવી રહ્યો છે અને અશીન વિરાથુ એ કાયદાની તરફેણ કરી રહ્યા હોવાનો આક્ષેપ કરવામાં આવી રહ્યો છે. બર્માના રોહિંગ્યા મુસલમાનો પર ફરીવાર સંકટના વાદળાં ઘેરાયાં છે. રોહિંગ્યા નિરાશ્રિતો બાબતે બર્માના પાડોશી દેશો અલગ-અલગ વલણ ધરાવે છે. +text: અધ્યક્ષની રેસમાં તેઓ સૌથી પ્રબળ દાવેદાર માનવામાં આવે છે. એનડીટીવીની ઇન્ડિયાના અહેવાલ પ્રમાણે સૌરવ ગાંગુલી સિવાય આ રેસમાં બ્રિજેશ પટેલનું નામ પણ ચર્ચાઈ રહ્યું છે. અધ્યક્ષ સિવાય અન્ય પદો જેવાં કે સચિવ અને કોષાધ્યાક્ષના પદ માટે પણ ચૂંટણી થવાની છે. એનડીટીવીના સૂત્રો પ્રમાણે કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહના પુત્ર જય શાહ નવા સચિવ બની શકે છે. જ્યારે અરુણ ધુમલને બીસીસીઆઈ નવા કોષાધ્યાક્ષ બનાવી શકે છે. અરુણ ધુમલ કેન્દ્રીય મંત્રી અને બીસીસીઆઈના પૂર્વ અધ્યક્ષ અનુરાગ ઠાકુરના ભાઈ છે. આ ચૂંટણી માટે નામાંકન દાખલ કરવાનો છેલ્લો દિવસ સોમવાર છે. સૌરવ ગાંગુલી વર્તમાન સમયમાં ક્રિકેટ ઍસોસિએશન ઑફ બંગાળ (સીએબી)ના ���ધ્યક્ષ છે. તેઓ અધ્યક્ષ બનશે તો સપ્ટેમ્બર 2020 સુધી અધ્યક્ષપદ પર રહેશે. વિશ્વબૅન્કે ભારતના વિકાસદરનું અનુમાન ઓછું આંક્યું આ વખતના નાણાકીય વર્ષમાં ત્રિમાસિક ગાળામાં ઘણાં સૅક્ટરમાં ભારે ઘટાડા બાદ વિશ્વબૅન્કે પણ ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાના વૃદ્ધિદરનું અનુમાન 6 ટકા નીચે કર્યું છે. વર્ષ 2018-19માં ભારતનો વૃદ્ધિદર 6.9 ટકા હતો. વિશ્વબૅન્કે દક્ષિણ એશિયા ઇકૉનૉમિક ફોક્સના હાલના સંસ્કરણમાં કહ્યું કે ભારત 2021 સુધી 6.9 ટકા વૃદ્ધિદર હાંસલ કરી લેશે અને 2022માં 7.2 ટકા સુધીનું અનુમાન છે. ઇન્ટરનેશનલ મૉનિટરી ફંડની વાર્ષિક બેઠક અગાઉ વિશ્વબૅન્કે આ રિપોર્ટ જાહેર કર્યો છે. ભારતનો વૃદ્ધિદર સતત બીજા વર્ષે પણ સુસ્ત રહ્યો છે. 2018-19માં વૃદ્ધિદર 6.9 ટકા અને એ પહેલાં 2017-18માં 7.2 ટકા હતો. આ સમયગાળામાં ઇન્ડસ્ટ્રિયલ આઉટપુટ ગ્રોથમાં 6.9 ટકાનો વધારો થયો હતો. કૃષિમાં 2.9 અને સર્વિસ સૅક્ટરમાં 7.5 ટકાનો વૃદ્ધિદર રહ્યો હતો. અયોધ્યા મામલે કલમ 144 લાગુ હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ પ્રમાણે અયોધ્યા મામલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અંતિમ સુનાવણી અને નિર્ણયને જોતા 10 ડિસેમ્બર સુધી અયોધ્યામાં કલમ 144 લાગુ કરાઈ છે. અખબારે અયોધ્યાના ડીએમ અનુજ કુમારનો હવાલો આપીને લખ્યું છે કે અયોધ્યા મામલે અને આવનારા તહેવારોને ધ્યાનમાં રાખીને આ નિર્ણય લેવાયો છે. અયોધ્યા મામલે સોમવારે સુનાવણી હાથ ધરાશે અને આ અઠવાડિયું અંતિમ રહેશે. અંદાજે એક મહિના બાદ 17 નવેમ્બરે નિર્ણય આવે તેવી શક્યતા છે. એ દિવસે મુખ્ય ન્યાયાધીશ રંજન ગોગોઈ પણ નિવૃત્ત થવાના છે. ઈરાનમાં ઇમરાને કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાન રવિવારે એક દિવસ માટે ઈરાન પહોંચ્યા હતા. દરમિયાન તેઓએ ઈરાનના રાષ્ટ્રપતિ હસન રૂહાની સાથે મુલાકાત કરી હતી. તેમજ અહીંના સર્વોચ્ચ ધાર્મિક નેતા અયતોલ્લાહ ખમનેઈને પણ મળ્યા હતા. તેહરાનમાં રાષ્ટ્રપતિ રૂહાની અને ઇમરાન ખાનની સંયુક્ત પ્રેસ-કૉન્ફરન્સ યોજાઈ હતી. આ પ્રેસ-કૉન્ફરન્સમાં ઇમરાન ખાને કાશ્મીરનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો હતો. ઇમરાન ખાને કહ્યું, ''કાશ્મીરમાં 80 લાખ લોકો છેલ્લા 68 દિવસથી કર્ફ્યુ કારણે ઘરોમાં બંધ છે. કાશ્મીર મામલે બોલવા પર હું રાષ્ટ્રપતિ રૂહાનીને અભિનંદન આપું છું. ભારતે કાશ્મીરમાં માનવીય સંકટ પેદા કર્યું છે. રાષ્ટ્રપતિ રૂહાનીએ કાશ્મીરમાં માનવાધિકારોને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરી છે.'' જોકે રાષ્ટ્રપતિ રૂહાનીએ આ કૉન્ફરન્સમાં કાશ્મીર મામલે કોઈ ઉલ્લેખ કર્યો નહોતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ભૂતપૂર્વ કૅપ્ટન સૌરવ ગાંગુલી BCCI (ભારતીય ક્રિકેટ કંટ્રોલ બોર્ડ)ના નવા અધ્યક્ષ બની શકે છે. +text: ટ્વિટર પર શરૂ થયેલા આ 'બટન યુદ્ધ' વચ્ચે એ જાણવું જરૂરી છે કે એક બટન દબાવવાથી પરમાણુ હથિયાર લૉન્ચ થઈ જાય અને હથિયારો વિનાશ વેરવાનું શરૂ કરી દે? અને જો એવું થાય છે તો શું ટ્રમ્પ પાસે ખરેખર એક પરમાણુ બટન છે? પરમાણુ હથિયારને લૉન્ચ કરવું એ રિમોટ પર બટન દબાવીને ચેનલ બદલવા જેવું કામ નથી. આ પ્રક્રિયા ખૂબ જટીલ છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે તેમાં 'બિસ્કિટ' અને 'ફૂટબૉલ' જેવી વસ્તુઓનાં નામો પણ સામેલ છે. એટલે કે 'ન્યૂક્લિઅર બટન' ભલે જાણીતો શબ્દ હોય, પરંતુ એ વાત પણ સાચી છે કે ટ્રમ્પ માત્ર એક બટન દબાવીને પરમાણુ હથિયાર છોડી શકતા નથી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તો ટ્રમ્પ પાસે શું છે? ગત વર્ષે 20 જાન્યુઆરીના રોજ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામાની સાથે સેનાના એક અધિકારી લેધર બ્રિફકેસ સાથે હાજર હતા. શપથ લેતા જ તે સૈન્યકર્મી બ્રિફકેસ સાથે ટ્રમ્પ પાસે જતા રહ્યા હતા. એ બ્રિફકેસને 'ન્યૂક્લિઅર ફૂટબોલ' કહેવામાં આવે છે. પરમાણુ હથિયારને ફાયર કરવા માટે આ ફૂટબૉલની જરૂર હોય છે. આ ન્યૂક્લિઅર ફૂટબૉલ હંમેશા રાષ્ટ્રપતિની આસપાસ જ રહે છે. ગત વર્ષે ઓગસ્ટ મહિનામાં એક જાણકારે અમેરિકાની ન્યૂઝ ચેનલ CNNને જણાવ્યું હતું કે, "ટ્રમ્પ જ્યારે ગૉલ્ફ રમે છે તો પણ આ 'ફૂટબોલ' નાની ગાડીમાં તેમની પાછળ જ હોય છે." ન્યૂક્લિઅર ફૂટબૉલ શું છે? જો કોઈને ક્યારેય આ 'ફૂટબૉલ'ને ખોલીને જોવાનો મોકો મળે તો તેને ખૂબ નિરાશા મળશે. 'ફૂટબૉલ'માં ન તો કોઈ બટન છે અને ન તેમાં હૉલિવુડની ફિલ્મ 'આર્માગેડન'ની જેમ કોઈ ઘડિયાળ લાગેલી છે. આ 'ફૂટબૉલ'ની અંદર કૉમ્યુનિકેશન ટૂલ્સ અને થોડાં પુસ્તકો છે, જેમાં યુદ્ધની તૈયાર યોજના છે. આ યોજનાઓની મદદથી તરત જ કોઈ નિર્ણય લઈ શકાય છે. બિસ્કિટ શું છે? બિસ્કિટ એક કાર્ડ હોય છે જેમાં કેટલાક કોડ હોય છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિએ હંમેશા આ કોડ પોતાની પાસે રાખવા પડે છે. એ 'ફૂટબૉલ'થી અલગ હોય છે. જો રાષ્ટ્રપતિએ પરમાણુ હુમલો કરવા આદેશ આપવો હોય, તો તેઓ એ કોડનો જ ઉપયોગ કરીને અમેરિકી સેના સમક્ષ પોતાની ઓળખ છતી કરે છે. રાષ્ટ્રપતિ પદ સંભાળ્યા બાદ એબીસી ન્યૂઝે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને પૂછ્યું હતું કે, ' આપ 'બિસ્કિટ' મળ્યાં બાદ કેવું અનુભવો છો?' ટ્રમ્પે જવાબ આપ્યો હતો કે, "જ્યારે હું જણાવીશ કે બિસ્કિટ શું છે અને તેનાથી કેવી રીતે વિનાશ સર્જાઈ શકે છે, ત્યારે તમને તેની ગંભીરતા સમજાશે. આ ખૂબ જ ખતરનાક છે." જ્યારે ''બિસ્કિટ્સ' ખોવાઈ ગયાં અમેરિકા: જુઓ ટ્રમ્પ પાસે કેવું પરમાણુ બટન છે પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બિલ ક્લિન્ટનના પૂર્વ સહયોગી રૉબર્ટ "બઝ" પૈટરસને જણાવ્યું હતું કે 'ક્લિન્ટને એક વખત કોડ ખોઈ નાખ્યા હતા.' પૈટરસનના જણાવ્યા અનુસાર, "ક્લિન્ટન બિસ્કિટને પોતાના ક્રેડિટ કાર્ડ સાથે રબરબેન્ડ લગાવીને, પેન્ટના ખિસ્સામાં રાખતા હતા. "જે સવારે મોનિકા લેવિન્સ્કીનો મામલો સામે આવ્યો, ક્લિન્ટને જણાવ્યું કે તેમને ખબર નથી કે કોડ ક્યાં રાખ્યો છે." સેનાના વધુ એક અધિકારી હ્યૂ શેલ્ટને પણ જણાવ્યું કે રાષ્ટ્રપતિ મહિનાઓ સુધી પોતાનો કોડ ભૂલી જતા હતા. રાષ્ટ્રપતિ પરમાણુ હથિયાર કેવી રીતે લૉન્ચ કરે છે? પરમાણુ હથિયાર માત્ર રાષ્ટ્રપતિ લૉન્ચ કરી શકે છે. કોડની મદદથી સેના સમક્ષ પોતાની ઓળખ પુરવાર કરી રાષ્ટ્રપતિ જૉઇન્ટ-ચીફ-ઑફ સ્ટાફના ચેરમેનને આદેશ આપે છે. ચેરમેન અમેરિકી સેનાના સૌથી મોટા અધિકારી હોય છે. ત્યારબાદ આ આદેશ નેબ્રાસ્કાના ઑફટ એરબેઝમાં બનેલા સ્ટ્રેટજિક કમાન્ડના મુખ્યાલય પાસે જાય છે. ત્યાંથી આ આદેશ ગ્રાઉન્ડ ટીમોને મોકલવામાં આવે છે. (તે સમુદ્રની વચ્ચે અથવા તો પાણીની અંદર ગમે ત્યાં હોઈ શકે છે.) પરમાણુ હથિયારને ફાયર કરવાના આદેશ કોડના માધ્યમથી આપવામાં આવે છે. આ કોડ લૉન્ચ ટીમ પાસે સુરક્ષિત રાખેલા કૉડ સાથે મળતા હોવા જોઈએ. આદેશનો અનાદર થઈ શકે છે? રાષ્ટ્રપતિ અમેરિકી સેનાઓના કમાન્ડર-ઇન-ચીફ હોય છે. એટલે કે સેનાએ તેમનો આદેશ માનવો પડે છે. પરંતુ તેનો ક્યાંક વિરોધ પણ થાય છે. 40 વર્ષોમાં પહેલી વખત ગત વર્ષે નવેમ્બરમાં કોંગ્રેસે રાષ્ટ્રપતિના પરમાણુ હથિયારને લૉન્ચ કરવાના અધિકારની તપાસ કરી હતી. તેમાં 2011-13માં અમેરિકી સ્ટ્રેટેજિક કમાન્ડના કમાન્ડર રહી ચૂકેલા સી રૉબર્ટ કેહલર પણ સામેલ હતા. તેમણે તપાસ કમિટીને કહ્યું હતું કે તેઓ ટ્રેનિંગના આધારે રાષ્ટ્રપતિના પરમાણુ હથિયાર લૉન્ચ કરવાનો આદેશ કાયદા પ્રમાણે હોય તો જ માન્યો હોત. તેમણે જણાવ્યું, "કેટલીક સ્થિતિઓમાં હું કહી શકતો હતો કે હું તૈયાર નથી." એક સેનેટરે પૂછ્યું કે, "ત્યારબાદ શું થતું?" ત્યારે કેહલરે કહ્યું, "ખબર નહીં." તેના જવાબ��ાં કમિટીના સભ્યો હસી પડ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને કિમ જોંગ ઉન વચ્ચે શબ્દયુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. બન્ને નેતાઓ એકબીજાને બટન દબાવીને પરમાણુ હુમલો કરવાની ધમકી આપી રહ્યા છે. +text: ગાઝા પટ્ટીમાં ટ્રમ્પ વિરૂદ્ધ પ્રદર્શન થયા હતા સાથે જ તેમણે અમેરિકી દૂતાવાસને તેલ અવીવથી જેરૂસલેમ લાવવા મંજૂરી આપી છે. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે કહ્યું છે કે આ પગલાંની તેઓ લાંબા સમયથી રાહ જોઈ રહ્યા હતા અને તેનાંથી મધ્યપૂર્વમાં શાંતિ પ્રક્રિયા તેજ થશે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: ટ્રમ્પના આ નિર્ણયની પેલેસ્ટાઇન સહિત આરબ રાષ્ટ્રોએ ટીકા કરી છે. શું માને છે પેલેસ્ટાઇનનો પક્ષ? વર્ષ 1967ના મધ્યપૂર્વનાં યુદ્ધ સુધી જેરૂસલેમના પશ્ચિમી વિસ્તાર પર ઇઝરાયલનો કબ્જો હતો ગાઝા પટ્ટીના દક્ષિણી વિસ્તારમાં પેલેસ્ટાઇનના લોકોએ ટ્રમ્પ અને ઇઝરાયલના વડા પ્રધાનની તસવીરોમાં આગ લગાવી વિરોધ પ્રદર્શન પણ કર્યા હતા. બીજી બાજુ, પેલેસ્ટાઇનના લોકોનું કહેવું છે કે આમ કરવું મૃત્યુને ભેંટવા સમાન છે. પેલેસ્ટાઇનના સંગઠન હમાસના લીડર ઇસ્માઇલ હાનિયાએ કહ્યું, "પેલેસ્ટાઇનના લોકો આ ષડયંત્રને સફળ નહીં થવા દે. અમારી પાસે અમારી જમીન અને પવિત્ર સ્થળોને બચાવવા વિકલ્પ છે." પેલેસ્ટાઇનના રાષ્ટ્રપતિ મહેમૂદ અબ્બાસે આ નિર્ણયને 'એક દાયકાથી મધ્યસ્થની ભૂમિકા નિભાવ્યા બાદ શાંતિ સમજૂતિમાં પોતાની ભૂમિકાથી અમેરિકાને પાછળ હટવાવાળું' ગણાવ્યું છે. પેલેસ્ટાઇનના રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું કે શાંતિ પ્રયાસોને ઇરાદાપૂર્વક કમજોર બનાવવા આ પગલું નિંદનીય અને અસ્વીકાર્ય છે. તેમણે જણાવ્યું છે કે જેરૂસલેમ પેલેસ્ટાઇનની અખંડ રાજધાની છે. ઇઝરાયલે શું કહ્યું? ઇઝરાયલના વડા પ્રધાને ટ્રમ્પના નિર્ણયને ઐતિહાસિક ગણાવ્યો છે ઇઝરાયલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહૂએ ટ્રમ્પના નિર્ણયને ઐતિહાસિક ગણાવ્યો છે. તેમણે કહ્યું, "જેરૂસલેમ 79 વર્ષથી ઇઝરાયલની રાજધાની છે. ત્રણ શતાબ્દીઓથી તે અમારી આશાઓ, અમારાં સપનાં અને પ્રાર્થનાઓનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. જેરૂસલેમ ત્રણ હજાર વર્ષોથી યહૂદીઓની રાજધાની છે." મુસ્લિમ જગતની પ્રતિક્રિયા ટ્રમ્પના નિર્ણયને મુસ્લિમ જગતે નિરાશાજનક ગણાવ્યો છે અમેરિકાના મધ્યપૂર્વના મિત્ર દેશો વિરોધનો સૂર વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. તુર્કીના વિદેશમંત્રીએ ટ્વીટ કર્યું છે, "આ નિર્ણય આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા અને સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ આ મામલે પાસ કરેલા પ્રસ્તાવ વિરૂદ્ધ છે." સાઉદી અરેબિયાની મીડિયા અનુસાર, કિંગ સલમાને ટ્રમ્પને ફોન કરી કહ્યું છે, "અંતિમ સમજૂતિ પહેલા જેરૂસલેમની સ્થિતિ વિશે નક્કી કરવું શાંતિ પ્રક્રિયાને નુકસાન પહોંચાડશે અને વિસ્તારમાં તણાવ વધશે." આંતરરાષ્ટ્રીય જગતની પ્રતિક્રિયા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે પર ટ્રમ્પના નિર્ણયની નિંદા કરવામાં આવી રહી છે આ પગલાંથી એવો સંકેત જઈ શકે કે અમેરિકા આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયથી અલગ પડી નિર્ણય કરી રહ્યું છે અને જેરૂસલેમના પૂર્વ વિસ્તાર પર ઇઝરાયલના કબજાને માન્યતા આપી રહ્યું છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રના મહાસચિવ અંતોનિયો ગુટેરેસે કહ્યું, 'ટ્રમ્પનું નિવેદન ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઇન વચ્ચે શાંતિની સંભાવનાઓને બરબાદ કરશે.' યુરોપીય સંઘે કહ્યું કે 'બે રાષ્ટ્રો વચ્ચે સમાધાન કરાવવા તરફ અર્થપૂર્ણ શાંતિ પ્રક્રિયા લાગુ કરવામાં આવે અને વાતચીતના મારફતે રસ્તો કાઢવામાં આવે.' ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિ એમૈનુએલ મેક્રોંએ કહ્યું, 'ટ્રમ્પનો નિર્ણય અફસોસજનક છે.' ચીન અને રશિયાએ પણ ચિંતા વ્યક્ત કરતા કહ્યું, 'આ નિર્ણયથી વિસ્તારમાં અશાંતિ ફેલાશે.' બ્રિટનના વડાં પ્રધાન થેરેસા મેએ કહ્યું, 'બ્રિટનની સરકાર અમેરિકાના નિર્ણયથી અસંમત છે.' શા માટે ચાલી રહ્યો છે વિવાદ? અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે જેરૂસલેમને ઇઝરાયલની રાજધાની રૂપે માન્યતા આપી છે જેરૂસલેમ યહૂદી, ઇસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મના અનુયાયીઓ માટે મહત્ત્વનું શહેર છે. વર્ષ 1967નાં મધ્યપૂર્વનાં યુદ્ધ સુધી જેરૂસલેમના પશ્ચિમી વિસ્તાર પર જ ઇઝરાયલનો કબજો હતો. જ્યાં ઇઝરાયલનું સંસદભવન પણ આવેલું છે. શહેરના પૂર્વ વિસ્તાર પર પેલેસ્ટાઇનનો કબજો હતો. 1967નાં યુદ્ધ દરમિયાન ઇઝરાયલે પૂર્વ ભાગ પર પણ કબજો જમાવી જેરૂસલેમને પોતાની અવિભાજિત રાજઘાની ઘોષિત કરી હતી. હજુ પણ પેલેસ્ટાઇન પૂર્વ જેરૂસલેમને પોતાની ભવિષ્યની રાજધાની ગણાવે છે અને તેના પર અધિકાર મેળવવા માટે આંતરારષ્ટ્રીય સ્તરે માગણી કરે છે. 1993માં મળ્યો ઉકેલ તેલ અવીવ સ્થિત અમેરિકી દુતાવાસને ટ્રમ્પે જેરૂસલેમ લઈ આવવા આદેશ કર્યા છે વર્ષ 1993માં ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચે એક સંધિ થઈ હતી. જેમાં શહેરના પૂર્વ વિસ્તાર વિશેના નિર્ણયો ભવિષ્યની શાંતિમંત્રણાઓમાં થાય તેવું નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યું હતું. તેથી ઇઝરાયલના સૌથી નજી��ના મિત્રરાષ્ટ્ર અમેરિકાએ પણ તેમનું દૂતાવાસ તેલ અવીવમાં જ રાખ્યો છે. બીજી તરફ, જેરૂસલેમના પર ઇઝરાયલના અધિકારને આંતરરાષ્ટ્રીય મંજૂરી ક્યારેય નથી મળી. આ વિવાદના કારણે ઇઝરાયલમાં દૂતાવાસ સ્થાપનારા દરેક દેશોના દૂતાવાસ તેલ અવીવ શહેરમાં આવેલા છે. જોકે, અમેરિકના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પનો આગ્રહ છે કે અમેરિકન દૂતાવાસને જેરૂસલેમમાં ખસેડવો જોઈએ. ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચે સુમેળ કરાવવા માટે તેઓ આવું કરી રહ્યા છે. ત્રણ ધર્મો માટે મહત્વનું શહેર જેરૂસલેમ યહૂદી, ઇસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મના અનુયાયીઓ માટે મહત્વનું શહેર છે જેરૂસલેમના 'ધ ચર્ચ ઑફ ધ હોલી સેપલ્કર'ની યાત્રાએ દર વર્ષે હજારો ખ્રિસ્તીઓ પ્રાર્થના અને પ્રાયશ્ચિત કરવા માટે આવે છે. ઈસુ ખ્રિસ્તને આ શહેરમાં જ વધસ્તંભ પર ચડાવવામાં આવ્યા હતા અને અહીં તેમનું દેહાંત થયું હતું. અહીં આવેલી 'મસ્જિદ અલ અક્સા' ઇસ્લામ ધર્મનું ત્રીજા નંબરનું સૌથી પવિત્ર સ્થાન છે. ઇસ્લામી માન્યતા પ્રમાણે, મોહમ્મદ પયગંબરે મક્કાથી જેરૂસલેમનો પ્રવાસ એક રાતમાં કરી અહીં આત્માઓ સાથે વાતચીત કરી હતી. આ સ્થળથી થોડે દૂર 'ડૉમ ઑફ ધ રૉક્સ' નામની જગ્યા છે, જ્યાં પવિત્ર પથ્થર રાખવામાં આવ્યો છે. મોહમ્મદ પયગંબરે અહીંથી જન્નત તરફ પ્રયાણ કર્યુ હોવાનું માનવામાં આવે છે. 'વૉલ ઑફ ધ માઉન્ટ' તરીકે ઓળખાતી દિવાલ અહીં આવેલી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે એકસમયે અહીં યહૂદીઓનું પવિત્ર મંદિર હતું. આ દિવાલની અંદર 'ધ હોલી ઑફ ધ હૉલીઝ' નામે ઓળખાતું યહૂદીઓનું સૌથી પવિત્ર ધર્મસ્થાન હોવાની માન્ચતા છે. યહૂદીઓને માને છે કે આ સ્થળેથી જ વિશ્વનું નિર્માણ થયું હતું. કેટલાક યહૂદીઓની એવી પણ માન્યતા છે કે 'ડૉમ ઑફ ધ રૉક' જ વાસ્તવમાં 'હોલી ઑફ ધ હોલીઝ' છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ઘોષણા કરી છે કે અમેરિકા જેરૂસલેમને ઇઝરાયલની રાજધાની રૂપે માન્યતા આપે છે. +text: મૃત્યુ પામેલા કૉન્સ્ટેબલ શ્યામ કાંરગાવકર અનામતની માંગણી સાથે ઓરંગાબાદ જિલ્લાના કાયગાવ ગામમાં 28 વર્ષીય કાકાસાહેબ શિંદેએ ગોદાવરી નદીમાં પડતું મુકીને જળસમાધી લેવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, ત્યારબાદ તે તણાઈ ગયા. તેમને બચાવી લીધા બાદ તેમની સારવાર દરમિયાન તેમને તબીબોએ મૃત જાહેર કર્યા હતા. આ ઘટનાના પગલે મંગળવારે સમગ્ર રાજ્યમ��ં મહારાષ્ટ્ર ક્રાંતી મોરચા દ્વારા મહારાષ્ટ્ર બંધનું એલાન આપવામાં આવ્યું હતું. મંગળવારે આ બંધ દરમિયાન કાયગાંવમા થયેલા દેખાવોને કાબૂમાં લેવા માટે પોલીસે ટોળા પર બળપ્રયોગ કર્યો. આ ઘટનામાં દેખાવકારીઓ બેકાબૂ બનતા તેમણે પોલીસ પર હુમલો કરી દીધો હતો જેના પગલે ભાગદોડ થઈ અને તેમાં મહારાષ્ટ્ર પોલીસના એક હેડ કૉન્સ્ટેબલનું મૃત્યું થયું છે. હેડ કૉન્સ્ટેબલ શ્યામ કારગાવકરને ઓરંગાબાદની સરકારી હોસ્પિટલમાં મૃત જાહેર કરવામાં આવ્યા. જેને કારણે સ્થિતિ વધુ વણસી છે અને હવે બુધવારે મુંબઈ બંધનું ઍલાન આપવામાં આવ્યું છે. ઘટના શું છે? આંદોલનનકારીઓએ મહારાષ્ટ્રમાં ઠેરઠેર દેખાવો કર્યા હતા મહારાષ્ટ્રના ઓરંગાબાદ જિલ્લાના કાયગાંવ ખાતે સોમવારે આંદોલનને લઈને ગોદાવરી નદીના પુલ પર દેખાવનો કાર્યક્રમ યોજવામાં આવ્યો હતો. આંદોલનકારીઓ દ્વારા અનામત નહીં મળે તો જળસમાધી લઈ લેવાની ચીમકી આપવામાં આવી હતી. પ્રદર્શનકારીઓ દેખાવો કરી રહ્યા હતા તેવામાં ગામના યુવાન 28 વર્ષીય કાકાસાહેબ શિંદેએ ગોદાવરી નદીમાં પડતું મૂક્યું હતું. આ ઘટના બાદ તેમનું મૃત્યુ નિપજ્યું હતું. કાકાસાહેબ શિંદેની આત્મહત્યા બાદ સોમવારે મોડી રાત સુધી સ્થાનિક પોલિસ સ્ટેશન બહાર દેખાવો થયા હતા. મંગળવારે મહારાષ્ટ્રબંધનું એલાન અપાયું હતું મૃતકના પરિવારને 25 લાખ રૂપિયાની સહાય અને તેમના નાના ભાઈને સરકારી નોકરી ન મળે ત્યાં સુધી પરિજનોએ લાશ સ્વીકારવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો. આ ઘટના બાદ જિલ્લા કલેક્ટર સહિતના સ્થાનિક પ્રશાસને પરિવારે સાથે વાતચીત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. પરિવારને કલેક્ટર દ્વારા સરકારે 25 લાખ રૂપિયાની નાણાકીય સહાયતા અને સરકારી નોકરીનું આશ્વાસન આપતાં મૃતકની લાશ સ્વીકારવામાં આવી હતી અને તેમની અંતિમવિધિ કરવામાં આવી હતી. મંગળવારે આ ઘટનાના પગલે મહારાષ્ટ્ર બંધનું એલાન આપવામાં આવ્યું હતું. મહારાષ્ટ્રબંધના એલાન દરમિયાન થયેલી ભાગદોડમાં હેડ કૉન્સ્ટેબલ શ્યામ કારગાંવકર બેહોશ થઈ ગયા હતા અને તેમને ઓરંગાબાદની સરકારી મેડિકલ કોલેજની હોસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા હતા. ઓરંગાબાદ સરકારી હોસ્પિટલના સત્તાધીશોએ તેમને મૃત જાહેર કર્યાં હતાં અને જણાવ્યું હતું કે મૃત્યુનું કારણ પૉસ્ટમૉર્ટમ બાદ જ જાણી શકાશે. આવતીકાલે મુંબઈ બંધનું એલાન મહારાષ્ટ્રમાં મંગળવારે સાંજે અનેક જિલ્લામાં ઠેરઠેર ચક્કાજામ અને ત��ફાન થયા બાદ આંદોલકારીઓ દ્વારા બુધવારે મુંબઈ બંધનું એલાન આપવામાં આવ્યું છે. આ સમગ્ર બનાવ બાદ મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠાઓને અનામત મળે છે કે કેમ તે જોવું રહ્યું તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્રમાં અનામતની માંગણી સાથે આંદોલન કરી રહેલા મરાઠા દેખાવકારીએ સોમવારે ઓરંગબાદ જિલ્લાના કાયગાંવમાં નદીમાં પડતુ મૂકી આત્મહત્યા કરી હતી. +text: કૉર્ટે શરીફનાં દીકરી મરિયમ અને તેમના જમાઈ રિટાયર્ડ કેપ્ટન મોહમ્મદ સફદર પર પણ આરોપો નક્કી કર્યા છે. આ ત્રણેય પર લંડનમાં ફ્લેટ્સ રાખવાના કેસમાં આરોપો ઘડ્યા છે. આ આરોપનામુ ગુરુવારે થયેલી સુનાવણીમાં નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : બીબીસી ઉર્દુના ઇસ્લામાબાદ સંવાદદાતા શહજાદ મલિકે જણાવ્યું કે, એવી ચર્ચા છે કે ભ્રષ્ટાચારના અન્ય બે કેસમાં પણ ગુરુવારે જ આરોપો નક્કી થઈ શકે છે. નવાઝ શરીફ હાલ બ્રિટનમાં છે પાકિસ્તાનની કૉર્ટમાં સુનાવણી માટે જઈ રહેલાં નવાઝ શરીફના દીકરી મરિયમ પત્રકાર શાહજાદ મલિકના જણાવ્યા મુજબ આ કૉર્ટ કાર્યવાહીમાં નવાઝ શરીફના દીકરી મરિયમ અને કેપ્ટન (નિવૃત્ત) મોહમ્મદ સફદર હાજર રહ્યાં હતાં. ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન નવાઝ શરીફ વતી તેમના વકીલ ઝફર ખાન કોર્ટમાં હાજર હતા. મલિકના જણાવ્યા અનુસાર જ્યારે ઇસ્લામાબાદની વિશેષ અદાલતના જજ મુહમ્મદ બશીરે નવાઝ પરિવારના સભ્યો પર લાગેલા આરોપ સંદર્ભે ચુકાદો આપ્યો, ત્યારે અદાલતી કાર્યવાહીમાં હાજર શરીફ પરિવારના સભ્યોએ આ ગુનો કબુલવાનો ઇન્કાર કર્યો હતો. શરીફનાં દીકરી મરિયમે એમ પણ કહ્યું હતું કે તેમની સાથે ભેદભાવ કરવામાં આવી રહ્યો છે અને ન્યાય માટે તેમની જરૂરીયાતો સંતોષાઈ નથી. પહેલાં નિર્ણય પછી પુરાવા? મરિયમ નવાઝ શરિફે કૉર્ટમાં ન્યાયની પ્રક્રિયા બરાબર રીતે હાથ ધરવામાં ન આવી હોવાનું જણાવ્યું હતું. તેના પર આરોપ મુકાયા બાદ મીડિયા સાથે વાતચીત કરતા મરિયમ નવાઝે જણાવ્યું હતું કે આ પહેલો કેસ છે જેમાં નિર્ણય પહેલાં કરવામાં આવ્યો છે, અને હવે પુરાવા એકત્રિત કરવામાં આવી રહ્યા છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે કૉર્ટમાં રજૂ કરાયેલા લંડન ફ્લેટ્સની તેમની માલિકી સંદર્ભે વર્ષ 2006માં કરાયેલા કરારનામાના દસ્તાવેજો નકલી છે. ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન મિયાન નવાઝ શરિફે તેમના વકીલ તરીકે ઝફર ખાનની નિમણૂક કરેલી છે. ન્યાયાધીશે તેમની હાજરીમાં આ આરોપના��ું વાંચ્યું હતું. નવાઝના વકીલ ઝફર ખાને કૉર્ટને જણાવ્યું હતું કે તેમના ક્લાયન્ટે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પનામા પેપર્સ લીક કેસ સંદર્ભે દાખલ કરેલી અરજી હજુ સુધી કૉર્ટે સુનાવણી માટે લીધી નથી. આરોપો ન્યાય પ્રક્રિયા વિરુદ્ધ કૉર્ટની કાર્યવાહીમાં એક સુનાવણીમાં ગયેલાં મરિયમ શરીફનો કાફલો અને તેમનાં ટેકેદારો જ્યાં સુધી એ કેસમાં નિર્ણય ન લેવાય ત્યાં સુધી આ આરોપો ઘડવાની કાર્યવાહી ન્યાયનાં નિયમોની વિરુધ્ધ છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે, આ કેસનાં ત્રણ સાક્ષીઓ દ્વારા આપેલા નિવેદનોની નકલો જ્યાં સુધી તેમને નથી અપાઈ. આમ છતાં, તે આરોપો હેઠળ કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવી છે, જે ન્યાયપ્રક્રિયાની વિરુદ્ધ છે. કૉર્ટે જણાવ્યું હતું કે વિદેશની કંપનીઓ અને અઝીઝિયા સ્ટીલ મિલ્સ કેસમાં નવાઝ શરીફ પરના આરોપોની કાર્યવાહી હવે પછી થશે. અદાલતે સરકારી સાક્ષી સિદ્રા મન્સુરને નવાઝ શરીફ વિરુદ્ધના લંડન ફ્લેટ કેસમાં 26મી ઑક્ટોબરે હાજર રહેવા આદેશ આપ્યો હતો. ન્યાય પ્રક્રિયા મજાક ન બની જાય નવાઝ શરીફે કૉર્ટમાં હાજરી આપી નહોતી ઇસ્લામાબાદની વિશેષ અદાલતે આરોપો મુક્યા બાદ, મરિયમ નવાઝે મીડિયાને કહ્યું, "ન્યાયપૂર્ણ સુનાવણી એ મૂળભૂત અધિકાર છે. તેને મજાક ન બનાવી દેવી જોઈએ." તેમણે વધુમાં કહ્યું, "આ પહેલો કેસ છે જેમાં નિર્ણયની જાહેરાત પ્રથમ કરવામાં આવી છે અને પુરાવા પછીથી એકઠા કરવામાં આવ્યા છે." તેમણે ઉમેર્યું, "મેં કહ્યું છે કે તેમણે એક વખત જ સંપૂર્ણપણે તેમનો નિર્ણય જાહેર કરવો જોઈએ." તેમણે પૂછ્યું હતું કે જો કોઈ ટીમ હવે લંડન ગઈ છે, તો આ વર્ષની શરૂઆતે સંયુક્ત તપાસ ટીમને રજૂ કરાયેલા પુરાવામાં શું હતું? ભાગી નહીં જઈએ મરિયમ શરીફ કૉર્ટના નિર્ણય બાબતે મરિયમ નવાઝે કહ્યું કે તે ભાગી જનારાં લોકોમાં નથી. તેમણે કહ્યું, “અમે એ લોકો છીએ જે બહારથી અમારા દેશમાં ન્યાય પ્રક્રિયામાં શામેલ થવા આવ્યાં છીએ. અમે કૉર્ટ અને કાયદાનું સન્માન કરીએ છીએ. અમારા માટે કૉર્ટ કેસ કોઈ નવી બાબત નથી.” નવાઝ શરીફ હાલ બ્રિટનમાં છે. આ અગાઉ નવાઝ શરીફ, મરિયમ અને સફદરે આરોપ ઘડવાનો કેસ પડતો મૂકવાની અરજી કરી હતી. જેને કૉર્ટે નામંજૂર કરી હતી. પાકિસ્તાનની સુપ્રીમ કૉર્ટે અજાણ્યા સ્રોતોથી થયેલી અને જાહેર ન કરેલી સંપત્તિના મામલે 67 વર્ષના નવાઝ શરીફને વડાપ્રધાનના પદ માટે અયોગ્ય ઠેરવ્યા હતા. જેને કારણે શરીફે વડાપ્રધાન પદેથી રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના પૂર્વ વડાપ્રધાન નવાઝ શરીફ પર ઇસ્લામાબાદની એક ખાસ કૉર્ટે ભ્રષ્ટાચારના કેસમાં આરોપો ઘડ્યા છે. +text: ભારત-બાંગ્લાદેશ વચ્ચે યોજાનારી બીજી ટી-20 મૅચ ગુરુવારે સૌરાષ્ટ્રના રાજકોટ ખાતે યોજાવાની છે. 'મહા' વાવાઝોડાને કારણે દક્ષિણ ગુજરાત અને સૌરાષ્ટ્રમાં ભારેથી અતિભારે વરસાદ થવાની શક્યતા છે. આ ઉપરાંત 6 નવેમ્બરે બુધવારે પણ ભારે વરસાદ પડવાની શક્યતા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે દિલ્હીના ફિરોઝશાહ કોટલા ખાતે યોજાયેલી પહેલી ટી-20 મૅચમાં ખરાબ હવાના કારણે ખેલાડીઓ પરેશાન થયા હતા. સૌરાષ્ટ્ર ક્રિકેટ ઍસોસિયેશનના પ્રમુખ જયદેવ શાહે કહ્યું છે કે અમે પહેલાંથી જ પીચને તૈયાર કરી રાખી છે અને તેને ઢાંકી રાખી શકાશે. અમે ઘણી મોટી આઉટફિલ્ડ કવર કરી છે. વધુમાં અમારા મેદાનની ગટર વ્યવસ્થા સારી છે એટલે વરસાદ પડશે પરંતુ મૅચમાં તે મુશ્કેલી ઊભી નહીં કરી શકે. સુરતમાં ડેન્ગ્યુએ માઝા મૂકી ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર સુરતમાં ઑક્ટોબર માસમાં ડેન્ગ્યુના કુલ 199 કેસ નોંધાયા છે. જે છેલ્લા દાયકામાં એક મહિનામાં નોંધાયેલાં સૌથી વધુ કેસ છે. ચાલુ વર્ષે સુરત શહેરમાં ડેન્ગ્યુના 217 કેસ નોંધાયા છે. જ્યારે સુરત ગ્રામ્યમાં 221 કેસ નોંધાયા છે. સુરત ગ્રામ્યમાંથી જાન્યુઆરીથી ઑક્ટોબર દરમિયાન 654 નમૂના લેવામાં આવ્યા હતા. દિલ્હી પ્રદૂષણ મામલે સરકાર પોતાની ફરજ બજાવવામાં નિષ્ફળ - સુપ્રીમ કોર્ટ સુપ્રીમ કોર્ટે વાયુ પ્રદૂષણને 'જીવનના મૂળભૂત અધિકારનો ગંભીર અનાદર' ગણાવતાં સોમવારે કહ્યું છે કે રાજ્ય સરકાર અને સ્થાનિક સંસ્થાઓ પોતાની ડ્યૂટી કરવાનું કામ કરે. પરાળ સળગાવવા અને પ્રદૂષણને લઇને સુપ્રીમ કોર્ટે પંજાબ, હરિયાણા અને ઉત્તરપ્રદેશના ચીફ સેક્રેટરીને સમન્સ પાઠવ્યું છે. સાથે જ સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ કર્યો છે કે જો દિલ્હી એનસીઆરમાં કોઈ વ્યક્તિ બાંધકામ અથવા તોડફોડ કરતો નજરે પડશે તો તેની પર એક લાખ રૂપિયાનો દંડ કરવામાં આવે. કચરો સળગાવવા પર 5,000 રૂપિયાનો દંડ થશે. કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર અને દિલ્હી સરકારને કહ્યું છે કે નિષ્ણાંતોની મદદથી પ્રદૂષણ પર કાબૂ મેળવવા માટે પગલાં ભરે. આની આગામી સુનવણી 6 ઑક્ટોબરે થશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ ના અહેવાલ અનુસાર ભારત અને બા���ગ્લાદેશ વચ્ચેની બીજી ટી-20 સિરીઝ પર હવે 'મહા' વાવાઝોડાનો ખતરો તોળાઈ રહ્યો છે. +text: ભાજપના નેતૃત્વવાળી વર્તમાન સરકાર દાવો કરે છે કે 2024 સુધીમાં દરેક ઘરમાં પાઇપલાઇનથી પીવાનું શુદ્ધ પાણી પહોંચી જશે. એની સામે વિપક્ષ કૉંગ્રેસે દરેક નાગરિક સુધી પીવાનું પાણી પહોંચાડવાનો વાયદો કર્યો છે. આ વાયદાઓની વચ્ચે દેશભરમાં જળસંકટની બૂમો સંભળાઈ રહી છે. એક અંદાજ પ્રમાણે અત્યારે દેશના 42 ટકા ભૂમિભાગમાં દુષ્કાળ જેવી પરિસ્થિતિ છે. તો શું પીવાના પાણી અંગે બંને પક્ષોના વાયદા વાજબી ઠરશે? તીવ્ર સંકટ દુનિયાની 18 ટકા વસતી ભારતમાં વસે છે, પણ માત્ર 4 ટકાને જ પીવાનું શુદ્ધ પાણી મળે છે. સરકાર પ્રાયોજિત અહેવાલ પ્રમાણે આ ઇતિહાસનું સૌથી વિકટ જળસંકટ છે. એવી ભીતિ છે કે 2020 સુધીમાં દિલ્હી, બેંગલુરુ, હૈદરાબાદ અને ચેન્નાઈ સહિત ભારતનાં 21 શહેરોમાં ભૂજળસ્તરની અછત સર્જાઈ શકે છે. એક રિપોર્ટ પ્રમાણે 2030 સુધીમાં દેશના 40 ટકા લોકોને પીવાલાયક પાણી નહીં મળે. શહેરો અને ગામડાંઓમાં જુદી સ્થિતિ અશોકા ટ્રસ્ટ ફોર રિસર્ચ ઇન ઇકૉલૉજી ઍન્ડ ઍન્વાયરમૅન્ટના ડૉ. વીણા શ્રીનિવાસન કહે છે કે શહેરી અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં પાણીની સમસ્યા અલગ છે. તેઓ કહે છે, "ઝડપથી શહેરો વિકસી રહ્યાં છે પણ એની સામે પાણી ઉપલબ્ધ કરાવવા માટે પૂરતું માળખું નથી." 2030 સુધી દેશના શહેરી વિસ્તારોની વસતી 600 મિલિયન (60,00,00,000) સુધી પહોંચવાની શક્યતા છે. ડૉ. શ્રીનિવાસન પ્રમાણે ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં ભૂગર્ભજળનો ઉપયોગ લાંબા ગાળે ચિંતાનો વિષય છે. દેશમાં 80 ટકા પાણી કૃષિમાં વપરાય છે. એ માટે મોટા ભાગે ભૂગર્ભજળનો ઉપયોગ કરાય છે. વૉટરઍડના ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ વી. કે. માધવન કહે છે, "જ્યારે રિચાર્જ કરતાં ઉપયોગ વધારે હોય ત્યારે સમસ્યા થાય છે." ઘઉં, ડાંગર, શેરડી અને કપાસ જેવા મુખ્ય પાક વધારે પાણી માગી લે છે, પણ પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી મળી રહેતું નથી. વૉટર ફૂટપ્રિન્સ નેટવર્ક પ્રમાણે 1 કિલોગ્રામ કપાસના ઉત્પાદન માટે ભારતમાં 22,500 લિટર પાણી વપરાય છે, જ્યારે યુએસમાં 8,100 લિટર પાણી વપરાય છે. ભારતના 2017-18ના અધિકૃત આર્થિક સર્વે પ્રમાણે છેલ્લાં 30 વર્ષમાં વૉટર ટેબલમાં 13 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. પાણીની જરૂરિયાત સામે ભૂગર્ભજળના દોહનનું પ્રમાણ એ મહત્ત્વનું આધારચિહ્ન છે. ભૂગર્ભજળસ્તરના રિચાર્જ સામે દોહન વધારે હોવા છતાં સરવાળે 2013ના વર્ષ સુધી ભારતમાં જળસ્તરની સપાટી સુરક્ષિત હતી. 2018ના ચોમાસા પૂર્વે���ી સ્થિતિની અગાઉના દસકા સાથે તુલના કરતાં જાણવા મળ્યું કે તમામ પ્રદેશોમાં કૂવાનું જળસ્તર 66 ટકા ઘટ્યું હતું. સંસદમાં ફેબ્રુઆરી માસમાં રજૂ કરાયેલા નિવેદન પ્રમાણે વ્યક્તિ દીઠ પાણીની જરૂરિયાત 2011માં 1,545 ક્યુબિક મિટર હતી જે 2050માં 1,140 ક્યુબિક મિટર થઈ જવાની શક્યતા છે. ક્લાઇમેટ ચેન્જ પણ મહત્ત્વનું કારણ છે. સૂકા પ્રદેશોમાં ગ્લોબલ વૉર્મિગના કારણે વરસાદના ઘટી રહેલા પ્રમાણને લીધે દુષ્કાળ જેવી સ્થિતિ સામાન્ય થઈ જશે. ભંડોળની અછત પાણની સમસ્યાને ભારતમાં રાજ્યનો પ્રશ્નો ગણવામાં આવે છે, પણ ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં પીવાનું પાણી પહોંચાડવા માટે રાજ્યોને પ્રોત્સાહિત કરી શકાય એ હેતુથી કેન્દ્ર સરકાર યોજનાઓ લાવી હતી. વર્તમાન સરકાર સેનિટેશન જેવા મુદ્દાઓ પર ધ્યાન આપી રહી હોવાથી છેલ્લાં પાંચ વર્ષમાં ભંડોળમાં કાપ મૂકવામાં આવ્યો છે. મે મહિના સુધીમાં દેશના ગ્રામ્ય વિસ્તારના માત્ર 18 ટકા ઘરોમાં પાણીનું જોડાણ છે, જે પાંચ વર્ષ પહેલાંની ટકાવારી કરતાં માત્ર 6 ટકા વધારે છે. જૂન મહિનાથી દેશના ઉદ્યોગો પાસેથી વૉટર કન્ઝર્વેશન ફી વસૂલવામાં આવશે પણ સૂચિત ફી માળખું અપૂરતું હોવાનો પણ મત છે. ડૉ. શ્રીનિવાસન કહે છે કે ખેડૂતોની પાણીની જરૂરિયાત કરતાં ખેડૂતોની આવકના પ્રશ્ન પર ધ્યાન આપવું એ સમસ્યાના નિરાકરણની દિશામાં ચાવીરૂપ પગલું હોઈ શકે. તેઓ કહે છે, 'શેનો વિકાસ થયો છે, ક્યાં અને કેવી રીતે એ વિશે પુનર્વિચાર કરવાની જરૂર છે.' પાણીનું રિસાઇકલિંગ અને વરસાદી પાણીના સંગ્રહ વિશે પણ વિચાર કરવાની જરૂર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં મતદાન પૂર્ણ થઈ ગયું છે અને હવે આવતી કાલે પરિણામ આવશે. સાથોસાથ દેશના જળસંકટ તરફ ધ્યાન દોરવું પણ જરૂરી છે. +text: ચાને નશાની ચીજ ગણાવવાનો વિરોધ કરતું પોસ્ટર 19મી સદીની શરૂઆતમાં 50 વર્ષોમાં ભારતમાં બ્રિટનની સંસ્થાનવાદી નીતિનું રાજ હતું. તેને કારણે ભારત 2006 સુધી વિશ્વનું સૌથી મોટું ચા ઉત્પાદક બની રહ્યું હતું. એ પછી ચીન ભારતથી આગળ નીકળી ગયું હતું. પણ ચીનથી એકદમ વિપરીત, ભારતના મોટાભાગના હિસ્સામાં ચાનું વ્યાપક ચલણ ન હતું. 50ના દાયકા સુધી ભારતમાં ઊગતી ચા પૈકીની અરધોઅરધ ચાની નિકાસ કરવામાં આવતી હતી. દેશમાં ચાની માગ ઓછી રહેવાનું કારણ મહાત્મા ગાંધી જેવા રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓના કડક ઉપદેશ હતા. એ આકરી પરિસ્થિતિમાંથી બહાર નીકળીને હવ�� ચા રાષ્ટ્રીય પીણું બની ગઈ છે. એની પાછળનું કારણ 20મી સદીની શરૂઆતમાં ચાને લોકપ્રિય બનાવવા માટે થયેલો જોરદાર પ્રચાર હતો. વાઈસરોય લોર્ડ કર્ઝને ચાના પ્રચાર માટે નાણાં એકઠા કરવા 1903માં ચાના વેપાર પર ટેક્સ લાદ્યો હતો અને ટી સેસ ખરડો અમલી બનાવ્યો હતો. એ પહેલાંના બે દાયકાઓમાં લંડનના ચા માર્કેટમાં ચીનનો હિસ્સો 70 ટકાથી ઘટીને 10 ટકા થઇ ગયો હતો. તેનું સ્થાન ભારત અને સિલોને લઇ લીધું હતું. 1900ના વર્ષ સુધી બ્રિટનના સરેરાશ પરિવારમાં ચાનું ચલણ હતું. એ એક મોટું માર્કેટ હોવા છતાં, તેમાં સતત ઘટાડો થઇ રહ્યો હતો. એ સમયે બ્રિટિશ કંપનીઓના એક સમૂહ ઈન્ડિયન ટી અસોસિએશને ચાના બીજા ક્રમના સૌથી મોટા બજાર અમેરિકા નજર ઠેરવી હતી. અમેરિકાએ આઝાદીનો અવાજ ઉઠાવીને 150 વર્ષ પહેલાં ચા પર ટેક્સ વધારવાનો જોરદાર વિરોધ કર્યો હતો. 1920ના અંતમાં આર્થિક મંદીના સમયે અમેરિકન અર્થતંત્ર અને લંડનમાં ચાના ભાવ ઉંધા માથે પટકાયા હતા ત્યારે ટી અસોસિએશને ભારતના માર્કેટ ભણી નજર કરી હતી. શરૂઆત અને વિરોધ ચાને તંદુરસ્તી અને તાકાતનું પીણું ગણાવતું પોસ્ટર એ સમય સુધી ચા માત્ર પૂર્વોત્તર ભારતની બર્મીઝ મૂળની બે જાતિઓ સિંગફો તથા ખામતીમાં જ પ્રચલિત હતી. તેઓ સદીઓથી ચા પીતા હતા. એ સમય સુધીમાં કલકત્તામાં ઉચ્ચ અને મધ્યમ વર્ગના લોકોમાં લોકપ્રિય બની ચૂકી હતી. એ સમયે કલકત્તા બ્રિટિશ સામ્રાજ્યની રાજધાની અને દુનિયાનું સૌથી મોટું બંદર હતું. ઈતિહાસકાર ગૌતમ ભદ્ર જણાવે છે કે અમૃતલાલ બોઝે 1926માં લખેલી બંગાળી કૃતિ 'પિન્ટુર થિયેટર દેખા'માં ચા માટીના વાસણમાં કઈ રીતે આપવામાં આવતી હતી એ જણાવવામાં આવ્યું હતું. અત્યારે ગામડાંઓમાં એ જ રીતે ચા આપવામાં આવે છે. પરંતુ ઉત્પાદકો ઈચ્છતા હતા એટલી ઝડપે ચાની આદત લોકોની પડી રહી ન હતી. બ્રિટનની વારિક યુનિવર્સિટીના આર્થિક ઈતિહાસકાર વિષ્ણુપ્રિય ગુપ્તા જણાવે છે કે 1910માં ભારતમાં ચાનું માર્કેટ માત્ર 82 લાખ કિલોગ્રામનું હતું, જ્યારે બ્રિટને એ વર્ષે 13 કરોડ કિલોગ્રામ ચા ખરીદી હતી. 1920ના દાયકામાં ભારતમાં ચાની માગ વધીને 2.30 કરોડ કિલોગ્રામ સુધી પહોંચી ગઈ હતી. ચાની ઓછી માગનું કારણ રાષ્ટ્રવાદી નેતાઓ દ્વારા કરવામાં આવતો વિરોધ હતો. તેઓ મુખ્યત્વે ચાના બગીચાઓમાં મજૂરોની સ્થિતિને કારણે ચાનો વિરોધ કરતા હતા. તેની એક ઝલક 1914માં પ્રકાશિત શરતચંદ્ર ચટ્ટોપાધ્યાયની બંગાળી નવલકથા 'પરિણીતા'માં મળે છે. એ નવલકથા��ું મુખ્ય પાત્ર લલિતા ચા નથી પીતી કારણ કે રાષ્ટ્રીય આંદોલનથી પ્રભાવિત તેના પ્રેમી શેખરને મહિલાઓ ચા પીવે એ પસંદ નથી. 1920ના દાયકામાં વિખ્યાત કેમિસ્ટ અને રાષ્ટ્રપ્રેમી આચાર્ય પ્રફુલ્લ રાયે ચાની તુલના ઝેર સાથે કરતા કાર્ટૂન્સ બનાવ્યાં હતાં. જોકે, પ્રફુલ્લ રાય સવારે ચા પીવાના શોખીન છે, એવું જાણતા એક અન્ય વ્યંગકાર રાજશેખરે લખ્યું હતું કે આચાર્ય રોજ સવારે એક લિટર ઝેર પીવે છે. એ પછી મહાત્મા ગાંધીએ તેમના પુસ્તક 'અ કી ટુ હેલ્થ'માં લખ્યું હતું કે ચામાં રહેલું ટેનિન શરીર માટે સારું નથી હોતું. તેમણે ચાને તમાકુ જેવી ચીજ ગણાવી હતી. ચા માટે એવી વાત પણ ચાલી હતી કે ચા પીવાથી ચામડી કાળી પડી જાય છે. ગોરી ત્વચાના અત્યંત આગ્રહી લોકો અને ખાસ કરીને ઉત્તર ભારતના લોકો પર તેની ઘેરી અસર થઇ હતી. એ સમયે ચા સંબંધે લોકોની સમજ અધૂરી હતી અને ચા વિરુદ્ધ જોરદાર પ્રચાર કરવામાં આવતો હતો. ચાનો પ્રચાર ચા બનાવવાની રીત દેખાડતું પોસ્ટર એ અભૂતપૂર્વ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાં ચાના ઉત્પાદકોને જરૂરી મદદ ઈચ્છતા હતા. ટી સેસ કમિટીનું નામ 1933માં બદલીને ટી માર્કેટિંગ ઈક્શપેન્શન બોર્ડ કરી નાખવામાં આવ્યું હતું. આજે એ ટી બોર્ડના નામે ઓળખાય છે. એ બોર્ડે રેલવે સ્ટેશનો પર સચિત્ર જાહેરાતો લગાવવાનું શરૂ કર્યું હતું. તેમાં ચા બનાવવાની પદ્ધતિ જણાવવામાં આવતી હતી અને દાવો કરવામાં આવતો હતો કે ચા આરોગ્ય માટે સારી છે એટલું જ નહીં, તેનાથી શક્તિ પણ મળે છે. 1930 અને 40ના દાયકામાં બંગાળ, બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ અને મહારાષ્ટ્રના શહેરી વિસ્તારોમાં વાહનો પર મોટી કીટલીઓ ફેરવવામાં આવતી હતી અને ચા કેવી રીતે બને છે એ લોકોને જણાવવામાં આવતું હતું. ચા ઝેર હોવાના દાવાને ખોટો સાબિત કરવા માટે ચાને ઉકાળવા પર ભાર મૂકવામાં આવતો હતો. આજે દેશમાં મોટાભાગની ચા આવી રીતે જ બનાવવામાં આવે છે. ખાનગી કંપનીઓએ પણ અલગથી પ્રચાર શરૂ કર્યો હતો. દિલ્હીમાં સાન ચા ટી હાઉસના મુખ્ય અધિકારી સંજય કપૂર કહે છે, “આઝાદી પહેલાં બ્રૂક બોન્ડનાં વાહનો આખા શહેરમાં ચક્કર લગાવતાં હતાં અને લોકોને જણાવતા હતા કે તમે દુધ લઈને આવો તો અમે ચા બનાવી આપીશું.” આ પ્રયાસોની અસર એવી થઈ કે 1930ના દાયકામાં ભારતમાં ચાની ખપત બમણી થઈ ગઈ હતી. તેમ છતાં 1940ના દાયકા સુધી ભારતમાં ચાનું માર્કેટ ઘણું મર્યાદિત રહ્યું હતું. 1947 પછી એવું માનવામાં આવતું હતું કે ચા એક મોંઘી પ્રોડક્ટ છે અ���ે તેના વડે વિદેશી ચલણની કમાણી કરી શકાય, પણ તેને ઘરમાં પી શકાય નહીં. 1950ના દાયકામાં ભારતમાં ઉત્પાદિત 28 કરોડ કિલોગ્રામ ચા પૈકીના 70 ટકા જથ્થાની નિકાસ કરવામાં આવી હતી. મોટું પરિવર્તન સૌથી મોટું પરિવર્તન 60ના દાયકામાં આવ્યું હતું. એ સમયે કામદારોમાં ચા પીવાનું ચલણ શરૂ થયું હતું. ચાના સ્ટોલ્સની સંખ્યામાં અચાનક થયેલા વધારા માટે ગૌતમ ભદ્ર ચાની એક નવી જાતને કારણભૂત ગણાવે છે. કાળી ચાની એક એવી જાત તૈયાર કરવામાં આવી હતી, જે સસ્તી હતી અને તેને આસાનીથી ઉકાળી શકાતી હતી. આજે ભારત દુનિયાનો ચોથા ક્રમનો ચા ઉત્પાદક દેશ છે. નોર્થ ઈસ્ટર્ન ટી અસોસિએશનના અધ્યક્ષ અને ચાને રાષ્ટ્રીય પીણાંનો દરજ્જો અપાવવાનો પ્રયાસ કરી ચૂકેલા લોકોમાં મોખરે રહેલા વિદ્યાનંદ બડકાકોતી કહે છે, “2011માં ભારતમાં ઉત્પાદિત 98.80 કરોડ કિલો ચામાંથી 85 કરોડ કિલો ચાનું વેચાણ તો દેશમાં જ થયું હતું, પણ 1997થી 2007 દરમ્યાન ચાની કિંમતને ધક્કો લાગ્યો હતો.” વિદ્યાનંદ બડકાકોતીની નજર વિદેશી માર્કેટ પર છે ત્યારે ટી બોર્ડનાં ડેપ્યુટી ચેરમેન રોશની સેને કહ્યું, “ભારતમાં ચાની માગ ઉત્પાદન કરતાં વધુ ગતિએ વધી રહી હોવાનું 2007માં થયેલા એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું હતું. તેનો અર્થ એવો થયો કે આપણે ચાની આયાત કરવી પડે એમ પણ બને.” તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચાને ભારતમાં રાષ્ટ્રીય પીણાંના દરજ્જાની વાત બાજુ પર મૂકીએ પણ હકીકત એ છે કે લગભગ 50 વર્ષ પહેલાં સુધી ભારતીયો ચાના શોખીન નહોતા. +text: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ આ દરખાસ્તમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે જેરુસલેમની સ્થિતિ સંબંધી કોઈ પણ નિર્ણય અમાન્ય હશે અને તેને રદ્દ કરવો જોઈએ. સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની આ બિન-બંધનકારક દરખાસ્તની તરફેણમાં 128 દેશોએ, જ્યારે નવ દેશોએ તેના વિરોધમાં મતદાન કર્યું હતું. 35 દેશો ગેરહાજર રહ્યા હતા. ભારતે આ દરખાસ્તની તરફેણમાં એટલે કે અમેરિકાની વિરુદ્ધમાં મતદાન કર્યું હતું. પેલેસ્ટાઇનના વિદેશ પ્રધાને 'બ્લેકમેઈલ કરવાના અને ડરાવવાના પ્રયાસો'ને નકારવાની હાકલ મતદાન અગાઉ કરી હતી. ઈઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતાન્યાહૂએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ આ પરિણામનો અસ્વીકાર કરે છે. તેમણે સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘને 'જૂઠનું ઘર' પણ ગણાવ્યો હતો. 193 સભ્ય દેશોવાળા સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની તાકીદની બેઠક આરબ અને મુસ્લિમ રાષ્ટ્રોના આગ્રહથી ગુરુવારે યોજવામાં આવી હતી. દાયકાઓથી ચાલતી રહેલી અમેરિકાની નીતિમાં ફેરફાર કરવા બદલ આરબ અને મુસ્લિમ દેશોએ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની જોરદાર ટીકા પણ કરી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે નવ નાના દેશ અમેરિકા સાથે આરબ અને મુસ્લિમ દેશોના આગ્રહને લીધે સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘનું વિશેષ સત્ર યોજવામાં આવ્યું હતું. • સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની આ દરખાસ્તના વિરોધમાં અમેરિકા, ઇઝરાયલ, ગ્વાટેમાલા, હોન્ડુરસ, ધ માર્શલ આઈલેન્ડ્ઝ, માઇક્રોનેશિયા, નોરુ, પલાઉ અને ટોગોએ મતદાન કર્યું હતું. • આ દરખાસ્તની તરફેણમાં મતદાન કરનારા દેશોમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની સલામતી પરિષદના ચાર સ્થાયી સભ્યો ચીન, ફ્રાંસ, રશિયા અને બ્રિટન સામેલ હતા. • અમેરિકાના મહત્વના સાથીદાર દેશો અને મુસ્લિમ રાષ્ટ્રોએ પણ આ દરખાસ્તના વિરોધમાં મતદાન કર્યું હતું. • આ મતદાનથી અળગા રહેલા 35 દેશોમાં મેક્સિકો અને કેનેડાનો પણ સમાવેશ થાય છે. કાર્યવાહી કરે તો કોને અસર અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાની ધમકીનો અમલ કરે તો આફ્રિકાના રાષ્ટ્રોને અનેક અબજ ડોલરની સહાય કરે છે. USAIDના આંકડા મુજબ, 2016માં અમેરિકાએ મધ્યપૂર્વનાં રાષ્ટ્રોને 1300 કરોડ ડોલરની આર્થિક અને સૈન્ય સહાય કરી હતી. દક્ષિણ તથા મધ્ય એશિયાનાં રાષ્ટ્રોને 670 કરોડ ડોલર તથા યુરેશિયાનાં રાષ્ટ્રોને 150 કરોડ ડોલરની દદ કરી હતી. આરબ તથા મુસ્લિમ રાષ્ટ્રોએ પ્રસ્તાવનાં સમર્થનમાં મતદાન કર્યું છે, ત્યારે ટ્રમ્પ તેમની સામે શું કાર્યવાહી કરે છે, તેના પર નજર રહેશે. શું છે જેરુસલેમનો વિવાદ? અમેરિકાએ જેરુસલેમને ઈઝરાયલની રાજધાની તરીકે હાલમાં માન્યતા આપી હતી. 1967ના યુદ્ધમાં વિજય બાદ ઇઝરાયલે પૂર્વ જેરુસલેમ પર કબજો જમાવ્યો હતો. અગાઉ એ પ્રદેશ જોર્ડનના નિયંત્રણ હેઠળ હતો. હવે ઇઝરાયલ અવિભાજિત જેરુસલેમને જ પોતાની રાજધાની માને છે. બીજી તરફ પેલેસ્ટાઇન પૂર્વ જેરુસલેમને તેના પ્રસ્તાવિત રાષ્ટ્રની રાજધાની માને છે. જેરુસલેમ વિશેનો અંતિમ નિર્ણય ભવિષ્યની શાંતિ મંત્રણામાં થવાનો છે. જેરુસલેમ પરના ઇઝરાયલના દાવાને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્વિકૃતિ ક્યારેય મળી નથી. દુનિયાના તમામ દેશોના દૂતાવાસ હાલ તેલ અવીવમાં જ છે. જોકે, અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનલ્ડ ટ્રમ્પે અમેરિકાનો દૂતાવાસ તેલ અવીવથી જેરુસલેમમાં લાવવા અમેરિકાના વિદેશ મંત્રાલયને જણાવી દીધું છે. અમેરિકાનો પ્રતિભાવ સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘ ખાતેનાં અમેરિકાનાં દૂત નિકી હેલી (ડાબે) સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાંનાં અમેરિકાનાં દૂત નિકી હેલીએ મતદાન પહેલાના ભાષણમાં જણાવ્યું હતું કે અમેરિકાનો નિર્ણય જેરુસલેમ સંબંધી કોઈ પણ અંતિમ ફેંસલા પહેલાં જાહેર કરાયેલો નિર્ણય નથી. બે રાષ્ટ્ર સહમત થાય એવી સ્થિતિમાં અમેરિકા તેને નકારતું પણ નથી. નિકી હેલીએ કહ્યું હતું કે ''અમેરિકાને એક સ્વતંત્ર દેશ તરીકે નિર્ણય લેવા માટે એકલું પાડીને સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાં નિશાન બનાવવામાં આવ્યું છે. અમેરિકા આજના દિવસના યાદ રાખશે.'' નિકી હેલીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે ''અમેરિકા જેરુસલેમમાં પોતાનો દૂતાવાસ સ્થાપિત કરશે. અમે આવું કરીએ તેવું અમેરિકાના લોકો ઇચ્છે છે અને આમ કરવું યોગ્ય પણ છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાં કરવામાં આવેલું કોઈ પણ મતદાન અમારા આ નિર્ણયને ફેરવી નહીં શકે.'' ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આપી હતી ધમકી સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાં જેરુસલેમને ઇઝરાયલની રાજધાની ન માનવાવાળા દેશોને આર્થિક મદદ રોકવાની ધમકી પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આપી હતી. બુધવારે વ્હાઇટ હાઉસમાં પત્રકારો સાથે વાત કરતાં ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે ''તેઓ અમારી પાસેથી અબજો ડોલરની મદદ મેળવે છે અને અમારી વિરુદ્ધ મતદાન પણ કરે છે. તેમને અમારી વિરુદ્ધ મતદાન કરવા દો. તેનાથી અમને કોઈ ફરક નહીં પડે. અમને મોટી બચત થશે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકા દ્વારા જેરુસલેમને ઇઝરાયલની રાજધાનીનો દરજ્જો રદ કરવાની માગણી કરતી દરખાસ્ત સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાં પસાર થઈ ચૂકી છે. +text: આખું ગામ તેમના કુશળ મહિલા નેતૃત્વ માટે જે રીતે ગર્વ લે છે તે બાબતથી તમને આશ્ચર્ય થશે. કેમકે, છેલ્લાં 15 વર્ષથી ગામના રહેવાસીઓ ગ્રામ પંચાયતમાં મહિલાઓને કોઈ પણ પ્રકારની ચૂંટણી કર્યા વગર જ ચૂંટતા આવ્યા છે. કન્યા કેળવણી હોય કે ઊંચનીચનો ભેદભાવ, આશરે માત્ર 1472 લોકોની વસતિ ધરાવતું આ ગામ ગુજરાતનાં અનેક ગામડાં માટે આદર્શ બની રહ્યું છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ગામમાં મહિલા-પુરુષનો જાતીય દર 50-50 ટકા છે. સરકારી શાળામાં પણ 55 છોકરા અને 55 છોકરીઓ છે. અહીંની મહિલા આગેવાનોએ બાદલપરાને આદર્શ ગામનું બિરુદ અપાવ્યું છે. શા માટે આ ગામ અલગ છે ? મહિલા નેતૃત્વ વળુ વાળા દલિત સમુદાયના છે અને તેમનું માનવુ છે, "મેં અહિયાં કોઈ પણ પ્રકારનો ભેદભાવ અનુભવ્યો નથી." "ગામના તમામ જાહેર કાર્યક્રમો, તહેવારો અને મંદ��રોમાં દલિતોને સમાન મહત્ત્વ આપવામાં આવે છે." વળુ વાળા સહિત અનેક લોકોનું એવુ માનવું છે કે ગામનાં મહિલા આગેવાનોના કારણે દલિતો અને મહિલાઓને ગામની નીતિઓમાં પ્રાધાન્ય મળે છે. જેના લીધે આ ગામની વાત અન્ય ગામ કરતાં જુદી તરી આવે છે. ગામનાં સરપંચ દેવી કચોટે કહ્યું હતું, "ફૂટપાથના બ્લૉક્સ હોય કે વૃક્ષારોપણ કે પછી પાણીનાં કનેક્શન, અમે ખાસ ધ્યાન રાખીએ છીએ કે દલિત સમાજને પ્રાધાન્ય મળે." બાદલપરા ગ્રામ પંચાયતનાં વરિષ્ઠ સભ્ય રમા પંપાણિયાનું જીવન તેમનાં ઘર, ખેતર અને ગ્રામ પંચાયત ફરતે ફર્યા કરે છે. બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે જણાવ્યું, "અમારી પાસે ગામમાં જરૂરી તમામ સગવડો છે." "પાણી, ગટર, શૌચાલય કે વીજળીને લગતા કોઈ પ્રશ્નો નથી. પંચાયતનાં મહિલા સદસ્યો દ્વારા તમામ પ્રશ્નોનું સમયસર યોગ્ય નિરાકરણ કરવામાં આવે છે." રમા પંપાણિયા પાછલાં 15 વર્ષોથી પંચાયતના સદસ્ય છે. તેઓ સહભાગી લોકશાહીમાં વિશ્વાસ ધરાવે છે. તેઓ કહે છે, "અમે ઉપલા સ્તરે રજૂઆત કરતાં પહેલાં અમારી જાતે સમસ્યાનું સમાધાન લાવવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ." "જો કોઈ મુદ્દે પંચાયતના તમામ સભ્યોનો મત વિભાજિત હોય તો અમે ચર્ચા કરીને સર્વસંમતિ લાવવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ." રમા પંપાણિયા તેમનાં દીકરી જયશ્રી પંપાણિયા માટે આદર્શ છે. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં જયશ્રી પંપાણિયાએ જણાવ્યું, "ગામની દિકરીઓને અનુ સ્નાતક સુધીનો અભ્યાસ કરવા માટે પ્રોત્સાહન પૂરું પાડવામાં આવે છે. ગામમાં જાતીય સમાનતાનો ખરા અર્થમાં અમલ કરવામાં આવ્યો છે." જયશ્રી કૉમર્સમાં માસ્ટર્સનો અભ્યાસ કરી રહ્યાં છે અને તેમની ઇચ્છા વધુ અભ્યાસ કરવાની છે. ગામના કડક નિયમો બાદલપરા ગામમાં પૅવર બ્લૉકના પાક્કા રસ્તા છે જે ગામમાં ચૂંટણી વગર ગ્રામજનોની સંમતિથી ગ્રામ પંચાયતના સદસ્યો અને સરપંચની નિમણૂક કરવામાં આવે તેને સમરસ ગામ કહેવાય છે. બાદલપરા પાછલી ત્રણ ટર્મથી સમરસ ગામનું ટાઇટલ ધરાવે છે. ગામના રહેવાસી ભિખુ બારડે બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું, "આ ગામ એકતાનું પ્રતિક છે. ગામમાં રહેતા દરેક સમુદાયના લોકોનું પંચાયતમાં પ્રતિનિધિત્વ છે." વળી પંચાયત ગામના નિતિ નિયમોનું પાલન થાય તેની પણ કાળજી રાખે છે. આ અંગે રમા પંપાણિયાએ વધુમાં જણાવ્યું, "રસ્તા પર કચરો ફેંકતા જો કોઈ ઝડપાય તો 500 રૂપીયાનો દંડ ફટકારવામાં આવે છે." "ગામમાં રહેતા તમામ લોકો નિયમોનું પાલન કરે છે તેથી જ આ ગામના તમામ લોકોનું જીવન સુખી છે." ગામની શેરીમાં રહેવાસીઓના નામના બૉર્ડ લગાવાયા છે ગામના રહેવાસી ડૉ. હેતલ બારડે બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમા જણાવ્યું કે, "મહિલા આગેવાનોના કારણે બાદલપરાના રહેવાસીઓના જીવનની ગુણવત્તામાં સુધારો આવ્યો છે." "ગામનાં મહિલા આગેવાનો સામાજીક અને વહિવટી મુદ્દે અતિ સંવેદનશીલ છે." "કોઈ પણ સમસ્યા હોય તો તેઓ તુરંત જ કાર્યવાહી કરે છે અને સમસ્યાનું તાત્કાલિક સમાધાન લાવે છે." જાણકારોનું માનવું છે કે બાદલપરાથી પ્રેરણા લઈને વધુમાં વધુ ગામડાઓએ મહિલા આગેવાનોની નિમણૂક કરવી જોઈએ. સમાજશાસ્ત્રી ગૌરાંગ જાની કહે છે, "આ ગામની નવી પેઢી તેમની માતાને નિર્ણય લેનારી વ્યક્તિ તરીકે જોઈને મોટી થઈ છે." "જે એક મહત્ત્વની સિદ્ધી છે. જ્યારે મહિલાઓ આગેવાની લે છે ત્યારે સામાજીક વિકાસનો મુદ્દો પહેલી પ્રાથમિકતા બને છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો. હરિયાળી, સ્વચ્છ રસ્તા અને હસતા ચહેરા જોઈને ગીર-સોમનાથ જિલ્લાના બાદલપરા ગામમાં પ્રવેશો એટલે ચોક્કસ તમારા ચહેરા પર સ્મિત આવી જશે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર જિલ્લા ચીફ હેલ્થ ઑફિસરના જણાવ્યા પ્રમાણે અત્યાર સુધીમાં બનાસકાંઠા જિલ્લામાં સાત બાળકોનાં શંકાસ્પદ ડિપ્થેરિયાથી મૃત્યુ થયાં છે. કેસની સંખ્યાને જોતાં જિલ્લાના ધાનેરા તાલુકામાં સ્પેશિયલ આઇસોલેશન વોર્ડ પણ ઊભો કરવામાં આવ્યો છે. જિલ્લામાં અલગઅલગ ટીમો બનાવીને રોગને પહોંચી વળવા ઘરેઘરે જઈને રસીકરણની કામગીરી પણ શરૂ કરી દેવાઈ છે. જિલ્લા અને તાલુકામાં શું કામગીરી આરંભાઈ છે? પ્રતીકાત્મક તસવીર બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં સાબરકાંઠાના C-DHO (ચીફ ડિસ્ટ્રિક્ટ હેલ્થ ઑફિસર) મનીષ ફેન્સીના જણાવ્યા પ્રમાણે, સાત બ્લૉક (તાલુકા)માં ડિપ્થેરિયા કુલ 63 શંકાસ્પદ કેસ નોંધાયા છે, જેમાં સાત બાળકોના શંકાસ્પદ ડિપ્થેરિયાથી મોત થયાં છે. પાંચ મોત ધાનેરા તાલુકા અને બે મોત ડીસા તાલુકામાં નોંધાયા છે. તેમના જણાવ્યા પ્રમાણે હાલમાં અંદાજે 15-20 દર્દીઓ સારવાર હેઠળ છે. જિલ્લા-તાલુકાની ટીમ તમામ સ્તરે કામગીરી કરી રહી છે. અધિકારીના જણાવ્યા પ્રમાણે, "પાલનપુરમાં દર્દીઓની સંખ્યા વધતાં ધાનેરા, ડીસા તાલુકામાં પણ આઇસોલેશન વોર્ડ શરૂ કરાયો છે." "રાજ્ય સરકાર તરફથી પણ જરૂર દવાઓનો જથ્થો મંગાવી લેવામાં આવ્યો છે. ડિપ્થેરિયા માટેની રસી (DPT) પણ આપવ��માં આવી રહી છે." "ધાનેરા તાલુકામાં 90 લોકોની ટીમ, ડીસા તાલુકામાં 60 લોકોની ટીમ બનાવી છે, જે હાલમાં કાર્યરત છે." "આ ટીમ આગામી 10-15 દિવસમાં ઘરેઘરે પહોંચીને રસીકરણની કામગીરી કરશે. તેનાથી ઘણો ફેર પડી શકે તેમ છે." આ બીમારીથી લોકોને બચાવવા, તેનાં લક્ષણ કેવાં હોય અને શું-શું કાળજી રાખવી જોઈએ એ માટે એક જાગૃતિ-અભિયાન પણ શરૂ કરાયું છે. તેમજ સાર્વજનિક સ્વાસ્થ્ય કેન્દ્ર (PHC)નો સંપર્ક કરવાની અપીલ કરવામાં આવી છે. અધિકારીના કહેવા પ્રમાણે શનિવારે મધ્યપ્રદેશમાં ઇન્દોરમાં સૅમ્પલ મોકલવામાં આવ્યા છે, જેથી કરીને રોગ વિશેની ચોક્કસ માહિતી મેળવી શકાય. આ રોગ અન્યમાં ફેલાતો અટકે એ માટે જે પણ શંકાસ્પદ ડિપ્થેરિયાના કેસ મળે એમના તમામ કુટુંબીજનો, બાળક જો આંગણવાડીનું હોય તો ત્યાં અને સ્કૂલમાં હોય તો સ્કૂલનાં તમામ બાળકોને રસીકરણ કરવાનું અને જરૂરી દવા આપવાનું નક્કી કરાયું છે. સ્થિતિને પહોંચને વળવા માટે રાજ્ય સરકાર તરફથી પણ નિષ્ણાતો, પ્રોફેસરોની ટીમ જિલ્લામાં આવી ગઈ હોવાનું અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. ચીફ હેલ્થ ઑફિસર કહે છે કે ટીમ જે રસીકરણ સહિત દવાઓ આપી રહી છે એ જોતાં એકાદ મહિના પછી કેસમાં ઘટાડો થઈ શકે છે. રસીની અસર 21 દિવસ પછી થતી છે. અમે જાહેરાતો આપી છે અને લોકોને જાગૃત કરી રહ્યા છીએ. બનાસકાંઠામાં કેસ વધવાનું કારણ શું? પ્રતીકાત્મક તસવીર બનાસકાંઠાના CDHOના કહેવા પ્રમાણે, ધાનેરા તાલુકો આમ તો સમૃદ્ધ તાલુકો ગણાય છે, પણ અહીંના લોકો મોટા ભાગે ખેતરોમાં રહે છે. મહિલાઓમાં સાક્ષરતાનું પ્રમાણ પણ ઓછું છે, આથી બાળકોમાં રસીકરણનું પ્રમાણ પણ બહુ ઓછું છે. તેઓ કહે છે, "બાળકોને પાંચ વર્ષ સુધી ડિપ્થેરિયાની રસી (DPT) આપવાની હોય છે, પરંતુ મોટા ભાગનાં માતાપિતાએ તેમનાં બાળકોને આ રસી અપાવી નથી." "બીજું કે લોકો ખેતરોમાં રહેતા હોવાથી રસીકરણની સમસ્યા નડે છે. જો તેઓ ગામમાં રહેતા હોત તો આંગણવાડી કે શાળામાંથી બાળકોને બોલાવીને પણ રસીકરણ કરી શકાય, પરંતુ ખેતરોમાં રહેતા હોવાથી મુશ્કેલી પડી રહી છે." રસીકરણમાં પડતી મુશ્કેલી અંગે અધિકારી જણાવે છે કે આશાવર્કરોને ખેતરોમાં ત્રણ-ચાર કિલોમિટર સુધી ચાલીને રસીકરણ માટે જવું પડે છે. આથી બહુ ઓછાં બાળકોને રસી આપી શકાય છે. ડિપ્થેરિયા શું છે અને કેવી રીતે ફેલાય છે? પ્રતીકાત્મક તસવીર ચીફ હેલ્થ ઑફિસર કહે છે કે 15 વર્ષથી ઓછી ઉંમરનાં બાળકોમાં આ રોગ જોવા મળતો હોય છે. આ બૅક્ટેરિયા આમ ���ો બહુ નુકસાન નથી કરતાં, પણ તેમાંથી જે ટોક્સિન ઉત્પન્ન થાય છે તે બહુ નુકસાનકારક છે, તેનાથી હાર્ટફેલ પણ થઈ શકે છે. "આ રોગ એકબીજાના સંપર્કમાં આવવાથી ફેલાય છે. જો કોઈને શરદી કે ખાંસી થઈ હોય ને છીંક આવે, તો અન્યમાં ફેલાવવાની શક્યતા વધી જાય છે." "સ્કૂલ કે આંગણવાડીનાં બાળકને આ રોગ લાગુ થયો હોય તો અન્યને પણ થઈ શકે છે." ડિપ્થેરિયાનાં લક્ષણો અને ઉપાય શું? પ્રતીકાત્મક તસવીર સામાન્ય તાવ આવવો, શરદી-ખાંસી અને ગળામાં સોજો આવવો. ગળામાં સોજો હોવાથી પાણી ઉતારવામાં પણ તકલીફ પડતી હોય છે. શું કાળજી રાખવી જોઈએ એ પૂછતાં અધિકારી જણાવે છે કે જો પહેલાં તો રસી ન લીધી હોય તો રસી લેવી જોઈએ, જે સરકાર તરફથી મફતમાં આપવામાં આવે છે. તાવ આવે ત્યારે તાત્કાલિક નજીકના આરોગ્ય કેન્દ્રનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. દિવસમાં ત્રણ વાર નવશેકા પાણીના કોગળાથી ગળાનો સોજો ઓછો થઈ શકે છે. ધાનેરા તાલુકા હેલ્થ ઑફિસર પીએમ ચૌધરીએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં કહ્યું કે ધાનેરામાં હાલમાં કુલ 20 દર્દીઓ સારવાર હેઠળ છે. અત્યાર સુધીમાં 13 બાળકોને સારવાર અપાઈ ચૂકી છે. તેઓ કહે છે કે રાજસ્થાન બૉર્ડરનાં લવારા, નેનાવા વગેરે ગામોમાંથી આ કેસ આવ્યા છે. તેઓ કહે છે કે જાગૃતિ અંગેના કાર્યક્રમો પણ શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. તાલુકાકક્ષાએ બનાવેલી ટીમો ઘરેઘરે જઈને બાળકોને રસી આપી રહી છે. ધાનેરા (CHC)માં પણ સ્પેશિયલ બોર્ડ ઊભો કરવામાં આવ્યો છે. વધુ સારવારની જરૂર જણાય તેવા દર્દીઓને પાલનપુરની હૉસ્પિટલમાં રિફર કરવામાં આવે છે. જિલ્લા ચીફ જિલ્લા આરોગ્ય અધિકારીએ હજુ પણ કેસની સંખ્યા વધે તેવી આશંકા વ્યક્ત કરી છે, કેમ કે તેમના મતે રાતે ઠંડી પડે છે અને દિવસે ગરમી પડે છે. તેઓ કહે છે કે શરૂઆતમાં લોકો આરોગ્ય કેન્દ્રમાં આવતા નહોતા, પણ જિલ્લામાં સાત બાળકોનાં શંકાસ્પદ મોત થવાથી લોકો હવે આરોગ્ય કેન્દ્રમાં આવવા લાગ્યા છે. તેઓ કહે છે કે અમદાવાદ કે અન્ય જગ્યાએ કેસને મોકલવામાં આવે તો મોડું થઈ શકે છે, તેનાથી બૅક્ટેરિયા વધુ સક્રિય થઈ શકે છે. આથી અહીં જિલ્લા (બનાસકાંઠા)માં જ સ્પેશિયલ વોર્ડ શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજસ્થાન બૉર્ડરને અડીને આવેલા બનાસકાંઠા જિલ્લામાં શંકાસ્પદ ડિપ્થેરિયાના કેસમાં છેલ્લા એક મહિનાથી સતત વધારો થઈ રહ્યો છે. +text: ગુજરાતના પૂર્વ ડીજીપી આર. બી. શ્રીકુમારે દાખલ કરેલી ��ાહેરહિતની અરજી પર સરકારે સંબંધિત જવાબ આપ્યો છે. સરકારે કહ્યું, 'આગામી બજેટ સત્રમાં આ અહેવાલ રજૂ કરવામાં આવશે.' જોકે, પિટિશનર આર. બી. શ્રીકુમાર માને છે કે આ રીપોર્ટ તાત્કાલિક રજૂ થઈ જવો જોઈતો હતો. આર. બી. શ્રીકુમારે આ વર્ષે જુલાઈ મહિનામાં ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં PIL(પબ્લિક ઇન્ટરેસ્ટ લિટિગેશન) કરીને નાણાવટી કમિશનનો રિપોર્ટ જાહેર કરવાની માગણી કરી હતી. તે પિટિશનનો જવાબ આપતા ગુજરાત રાજ્યના સૉલિસિટર જનરલ કમલ ત્રિવેદીએ શુક્રવારે ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં કહ્યું હતું કે ગુજરાત સરકારે આ વિશે નિર્ણય લઈ લીધો છે. તેઓ આર. બી. શ્રીકુમારે હાઈકોર્ટમાં દાખલ કરેલી પિટિશન માટે સરકાર તરફથી રજૂઆતો કરી રહ્યા હતા. નાણાવટી-મહેતા પંચના રિપોર્ટનો પહેલો ભાગ 25 સપ્ટેમ્બર 2009ના રોજ વિધાનસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે રિપોર્ટનો બીજો ભાગ વર્ષ 2014માં રાજ્યનાં મુખ્ય મંત્રી આનંદીબહેન પટેલને સુપ્રત કરવામાં આવ્યો હતો, જેને આગામી બજેટ સત્રમાં વિધાનસભામાં રજૂ કરવામાં આવશે. જોકે, આ વિશે વાત કરતા શ્રીકુમારે બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું હતું કે Commission Of Inquiry Act-1952 પ્રમાણે કોઈ પણ કમિશનનો રિપોર્ટ સરકારમાં રજૂ થાય તેના 6 મહિનાની અંદર તે રિપોર્ટને વિધાનસભામાં ઍક્શન ટેકન રિપોર્ટની સાથે રજૂ કરવાનો હોય છે. તેમણે કહ્યું કે 2014માં રિપોર્ટ રજૂ થયા બાદ એક વર્ષ સુધી જ્યારે રિપોર્ટ જાહેર ન થયો ત્યારે મેં 2015માં તે સમયનાં મુખ્ય મંત્રી આનંદીબહેન પટેલને પત્ર લખ્યો હતો, પરંતુ કોઈ જવાબ મળ્યો ન હતો. શ્રીકુમારે પોતાની પિટિશનમાં જણાવ્યું હતું, "સામાન્ય રીતે કમિશનને જાહેર હીતમાં કામ કરવાનું હોય છે અને કમિશન પર ચોક્કસ જવાબદારીઓ પણ હોય છે." "આ સ્થિતિમાં જો કમિશનનો અહેવાલ લોકો સુધી ન પહોંચાડવામાં આવે તો તે આખું કાર્ય નિષ્ફળ જાય. આ પિટિશન કરતા પહેલાં આવું જ કંઈક મારા મનમાં આવ્યું હતું." શ્રીકુમાર એવું પણ માને છે કે આ રિપોર્ટ તાત્કાલિક ધોરણે રજૂ કરવાની જરૂર છે, આગામી બજેટ સત્રમાં એટલે કે 6 મહિના બાદ આ રિપોર્ટને જાહેર કરવા કરતાં અત્યારે જ રજૂ કરવાની જરૂર છે. નાણાવટી કમિશને ગોધરા અને ત્યારબાદના કોમી તોફાનોની તપાસ કરી હતી, કમિશને પોતાની તપાસ બે તબક્કામાં કરી હતી. રમખાણો સમયની તસવીર પ્રથમ તબક્કામાં કમિશને ગોધરામાં ટ્રેન પર થયેલા હુમલાની તપાસ કરી હતી, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે તે એક પૂર્વાયોજિત હુમલો હતો. જ્યાર�� રિપોર્ટના બીજા ભાગમાં કમિશને ગોધરા પછીનાં તોફાનોની તપાસ કરી હતી. રિપોર્ટના બીજા ભાગ અંગે મીડિયા અહેવાલોમાં લખવામાં આવ્યું હતું કે રિપોર્ટમાં નરેન્દ્ર મોદીને ક્લીનચિટ આપવામાં આવી હતી. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે તોફાનપીડિતોને યોગ્ય સમયે યોગ્ય મદદ આંતરરાષ્ટ્રીય હ્યુમન રાઇટ્સનાં સ્ટાનડર્ડ્સ પ્રમાણે રાજ્ય સરકાર દ્વારા પહોંચાડવામાં આવી હતી. શ્રીકુમારનું માનવું છે કે બીજા ભાગના રિપોર્ટને મહારાષ્ટ્ર અને હરિયાણાની ચૂંટણી પછી જાહેર કરવા પાછળ સરકારનો શું ઇરાદો છે તે સમજાતું નથી. નાણાવટી કમિશનને કુલ 24 ઍક્સટેન્શન મળ્યાં હતાં અને 12 વર્ષ સુધી તપાસ ચાલુ રહી હતી. કમિશનની કામ કરવાની પદ્ધતિ અને તેના રિપોર્ટને લઈને ઘણા લોકોએ નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. કર્મશીલ ગગન શેટ્ટીએ ગુજરાતના તોફાનપીડિતો સાથે કામ કર્યું છે. નાણાવટી કમિશન વિશે વાત કરતા તેમણે કહ્યું, "આ કમિશને એક રીતે ધ્યાન હઠાવવાનું કામ કર્યું હતું." "પીડીતોને આ કમિશનથી ઘણી આશાઓ હતી, પરંતુ લોકોને આ કમિશનથી કંઈ જ મળ્યું નથી.""નાણાવટી કમિશનથી લોકોને કોઈ આશા ન હતી, કારણ કે પહેલાંથી જ ખબર હતી કે તે આઈ-વોશની પ્રક્રિયા છે." આ કમિશન સમક્ષ આર. બી. શ્રીકુમારે સોગંદનામુ રજૂ કર્યું છે, જેમાં તેઓ જે-તે સમયે ઇન્ટેલિજન્સ બ્યૂરોના ચીફ તરીકે ફરજ બજાવતા હતા અને ત્યારે તેમણે તોફાનોને લગતી માહિતી વિશે સરકારને અવગત કરી હતી તેમ જણાવ્યું હતું. આ સિવાય સસ્પેન્ડેડ આઈપીએસ અધિકારી સંજીવ ભટ્ટે પણ કમિશન સમક્ષ ઍફિડેવિટ કરીને નરેન્દ્ર મોદીને તોફાનો માટે જવાબદાર ઠેરવ્યા હતા. રિટાયર્ડ આઈપીએસ અધિકારી રાહુલ શર્માએ પણ કમિશન સમક્ષ તોફાનો સમયની કૉલ રેકર્ડની સીડી રજૂ કરી છે. જો કે હવે તો બજેટ સત્રમાં જ ખબર પડશે કે આ રિપોર્ટમાં આમાંથી કઈ વસ્તુઓની નોંધ લેવાઈ છે. આ મામલે ક્યારે-ક્યારે શું-શું થયું? 6 માર્ચ 2002 - ગુજરાત સરકાર દ્વારા નાણાવટી તપાસ કમિશન રચાયું 21 મે 2002 - કમિશનના સભ્ય તરીકે જસ્ટિસ કે. જી. શાહ નિમાયા. તેમના નિધન બાદ જસ્ટિસ અક્ષય મહેતા સભ્ય તરીકે નિમાયા અને જસ્ટીસ જી. ટી. નાણાવટી તેના ચૅરમૅન તરીકે નિમાયા. સપ્ટેમ્બર 2009 - કમિશનના રિપોર્ટનો પહેલો ભાગ વિધાનસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યો. ગોધરામાં સાબરમતી એક્સપ્રેસના ડબ્બા નંબર 6ને બાળી દેવાની ઘટનાની તપાસનો અહેવાલ પહેલા ભાગમાં મુકાયો હતો. બીજા ભાગનો એટલે કે ગોધરા પછીનાં તોફાનો અંગેનો રિપોર્ટ સરકારને સુપ્રત નહોતો કરાયો. 18 નવેમ્બર 2014 - કમિશને પોતાનો બીજો રિપોર્ટ સરકારને સુપ્રત કર્યો. તોફાનો માટે જેમના પર આરોપ મુકાયા હતા તેવા નરેન્દ્ર મોદીને તેમાં કલીનચિટ અપાઈ હોવાનું મીડિયા અહેવાલોમાં પ્રકાશિત થયું. 18 નવેમ્બર 2015 - આર. બી. શ્રીકુમારે મુખ્ય મંત્રી આનંદીબહેન પટેલને પત્ર લખીને કમિશનનો રિપોર્ટ જાહેર કરવાની માંગણી કરી. જુલાઈ 2019 - આર. બી. શ્રીકુમારે ગુજરાત હાઈકોર્ટમાં અરજી કરી કે નાણાવટી કમિશનનો રિપોર્ટ જાહેર કરવો જોઈએ. 6 સપ્ટેમ્બર 2019 - એડવોકેટ જનરલે ગુજરાત હાઈકોર્ટને જણાવ્યું કે બીજા ભાગનો રીપોર્ટ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વર્ષ 2002ના ગુજરાત-રમખાણો મામલે કરાયેલી તપાસ અંગેનો નાણાવટી-મહેતા પંચનો અહેવાલ ગુજરાત સરકાર વિધાનસભાના આગામી સત્ર દરમિયાન રજૂ કરશે. +text: આ લગ્ન હતા પ્રીતિશા અને પ્રેમ કુમારનના. પ્રીતિશાએ એક છોકરા તરીકે જન્મ લીધો હતો, જ્યારે પ્રેમ કુમારને છોકરીના રૂપમાં જન્મ લીધો હતો. આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિવસના દિવસે ચેન્નઈમાં બન્ને 'આત્મસન્માન વિવાહ કેન્દ્ર'માં લગ્નના બંધનમાં બંધાઈ ગયા. પ્રીતિશાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "મારો જન્મ એક છોકરાના રૂપમાં થયો હતો, પરંતુ જ્યારે હું 14 વર્ષની થઈ તો મને લાગ્યું કે મારી અંદર છોકરી જેવું પણ કંઈક છે." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે 'આત્મસન્માન વિવાહ', કોઈ રીત-રિવાજ વગર થતા લગ્નને આ જ નામ આપવામાં આવે છે. આ પરંપરા તર્કવાદી પેરિયારે શરૂ કરી હતી. આ પ્રથા એ લોકો માટે છે કે જેઓ કોઈ જાતિ કે ધાર્મિક રીત-રિવાજ સાથે લગ્ન કરવા માગતા નથી. પ્રીતિશાની કહાણી શું છે? છ વર્ષ પહેલા પ્રીતિશા અને પ્રેમ ફેસબુક પર મિત્ર બન્યાં હતા. તેમની મિત્રતા ધીરેધીરે પ્રેમમાં પરિવર્તિત થઈ હતી. તમિલનાડુના તિરુનેલવેલીના કલ્યાણીપુરમ ગામમાં 1988માં જન્મેલાં પ્રીતિશા પોતાનાં માતા-પિતાની ત્રીજું સંતાન હતાં. સ્કૂલ દરમિયાન પ્રીતિશાને સ્ટેજ નાટકમાં ભાગ લેવામાં ખૂબ રસ હતો અને આજે તેઓ એક પ્રોફેશનલ સ્ટેજ આર્ટિસ્ટ અને એક્ટિંગ ટ્રેઇનર છે. પ્રીતિશા કહે છે, "આ 2004 કે 2005ની વાત છે, જ્યારે હું મારા સંબંધીઓને મળવા પુડ્ડુચેરી ગઈ હતી. ત્યાં મને સુધા નામના એક કિન્નરને મળવાની તક મળી હતી. "તેમના માધ્યમથી મને કડ્ડલૂરની પૂંગોડી વિશે જાણકારી મળી." #BBCShe : દિલ્હી, પટણા, વિશાખાપટ્ટનમ, કોઈમ્બતૂર, નાગપુર. રાજકોટ. જલંધ��ની લેશે મુલાકાત પૂંગોડીઅમ્મા (પૂંગોડીને પ્રીતિશા માની જેમ સંબોધિત કરે છે એ માટે તેમને તેઓ પૂંગોડીઅમ્મા કહે છે.) અને તમિલનાડુના બીજા કેટલાક કિન્નર પૂણેમાં એક ભાડાંના મકાનમાં રહેતાં હતાં. તેમને ખબર પડી કે તે મકાનમાં રહેતા મોટાભાગના કિન્નર પોતાની જીવિકા માટે ભીખ માગતા અથવા તો વેશ્યાવૃત્તિ સાથે જોડાયેલા હતા. પ્રીતિશા એવું કંઈ કરવા માગતા ન હતા. સુધાની સલાહથી તેમણે ટ્રેનમાં કી-ચેઇન અને મોબાઇલ ફોન વેચવાનું કામ શરૂ કર્યું. "ઘણાં કિન્નરોએ તેનો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો કે તેઓ ભીખ માગવાનું કામ કરે છે અને જો હું ચીજ વસ્તુઓ વેચું તો લોકો તેમને સવાલ કરશે." લિંગ પરિવર્તનની સર્જરી લોકલ ટ્રેનમાં ચીજ વસ્તુઓ વેચવા પર પ્રતિબંધ હોવા છતાં તેઓ નાના એવા વેપારને શરૂ કરવામાં સફળ રહ્યાં. "તેમાં દરરોજ 300-400 રૂપિયા કમાવવામાં મદદ મળી રહેતી." 17 વર્ષની વયે તેમણે પોતાની કમાણીના પૈસાથી લિંગ પરિવર્તનની સર્જરી કરાવી હતી. પ્રીતિશાએ કહ્યું કે, તેમના પરિવારે એ સર્જરી બાદ તેમને સ્વીકારી લીધાં હતાં. હવે તેઓ પોતાનાં પરિવારના સંપર્કમાં છે. ત્યારબાદ તેઓ દિલ્હીમાં એક ટ્રાન્સજેન્ડર આર્ટ ક્લબ સાથે જોડાઈ ગયા અને રાષ્ટ્રીય રાજધાની તેમજ તેની આસપાસ અભિનય કરવાનું કામ શરૂ કરી દીધું હતું. ત્રણ-ચાર વર્ષ બાદ તેઓ ચેન્નઈ પરત ફર્યાં હતાં. પ્રીતિશા કહે છે, "જ્યારે મેં ચેન્નઈમાં અભિનય શરૂ કર્યો, મારી મુલાકાત મણિકુટ્ટી અને જેયારમણ સાથે થઈ. તેમની મિત્રતાથી મારો અભિનય વધારે નીખરી ગયો. "તેમની મદદથી જ આજે હું ફુલ ટાઇમ પર્ફૉર્મર છું અને અભિનય શીખવું પણ છું." પ્રેમની કહાણી શું છે? પ્રેમ કુમારનનો જન્મ તમિલનાડુના ઇરોડ જિલ્લામાં 1991માં એક છોકરીના રૂપમાં થયો હતો. જોકે, તેમનું નાનપણ સામાન્ય હતું, પરંતુ જ્યારે તેઓ કિશોરાવસ્થામાં પહોંચ્યા તો તેમને લાગ્યું કે તેમના મહિલા શરીરમાં એક પુરુષની ભાવના છે. તેમણે જ્યારે આ વાત તેમના માને જણાવી, તો તેમણે પ્રેમની વાત માનવાથી ઇન્કાર કરી દીધો. તેમના માતાપિતાને લાગ્યું કે તેમના આ વિચાર સમય સાથે બદલાઈ જશે. પ્રેમે એક છોકરીના રૂપમાં કૉલેજમાં દાખલો મેળવ્યો. કૉલેજના દિવસો દરમિયાન તેઓ એક દુર્ઘટનામાં ઘાયલ થતા તેમણે ભણતર છોડવું પડ્યું હતું. 2012માં પ્રેમ લિંગ પરિવર્તનના ઑપરેશનની જાણકારી મેળવવા ચેન્નઈ આવ્યા. તેઓ પ્રીતિશા અને તેમની મિત્રોની સાથે રોકાયા હતા. અહીં આ બન્નેની પહે��ી મુલાકાત થઈ હતી અને ધીરેધીરે બન્ને સારા મિત્રો બની ગયા હતા. તે દરમિયાન તેઓ પ્રીતિશા પાસે બે-ત્રણ દિવસો માટે રોકાયાં હતાં. તે દરમિયાન તેમણે નિર્ણય કર્યો કે તેઓ પુરુષ બનવા માગે છે અને પ્રીતિશા સમક્ષ તેમણે પોતાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી. તેમણે પ્રેમને એ જેન્ડર અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા જેમાં તેઓ સહજ અનુભવ કરતા હતા. ‘મને ખબર ન હતી કે બે બાળકીઓની 'મમ્મી' બનીને સાંજે ઘરે પાછી ફરીશ’ બન્ને સોશિયલ મીડિયાના માધ્યમથી એકબીજા સાથે જોડાયેલા રહ્યા અને ક્યારેક ક્યારેક મળતા હતા. પ્રેમે પોતાના કિન્નર મિત્રોને લિંગ પરિવર્તનની સર્જરી અંગે પૂછ્યું. પ્રેમે બીબીસી સાથે વાત કરતા જણાવ્યું કે 2016માં તેમણે પોતાના એક શુભચિંતકની મદદથી ચેન્નઈમાં લિંગ પરિવર્તનની સર્જરી કરાવી હતી. તેમના પરિવારને આ અંગે જાણકારી ન હતી. ચેન્નઈમાં કામ માટે રોકાણ કર્યા દરમિયાન પ્રેમ અને પ્રીતિશાએ એકબીજાને પ્રેમમાં મળેલી નિષ્ફળતા અંગે વાત જણાવી. એક દિવસ પ્રીતિશાએ પ્રેમને અપ્રત્યાશિત પ્રશ્ન કર્યો, "આપણે બન્ને એક જ કારણથી પ્રેમમાં નિષ્ફળ રહ્યા છીએ. શું આપણે બન્ને સાથે રહી શકીએ છીએ?" પ્રેમને પહેલા તો આશ્ચર્ય થયો, પરંતુ તુરંત જ તેમણે આ પ્રસ્તાવનો સ્વીકાર કરી લીધો અને તેમની મિત્રતા પ્રેમમાં પરિવર્તિત થઈ ગઈ. પ્રેમે આશંકા વ્યક્ત કરી કે જાતિ બહાર લગ્ન કરવા પર તેમના પરિવારજનો કે સંબંધીઓ તેમનો બહિષ્કાર કરી શકે છે. સમસ્યા એ હતી કે તેઓ એ જ શહેરમાંથી આવતા હતા જ્યાં જાતિવાદના વિરોધી ઈવી રામાસ્વામીનો જન્મ થયો હતો. જ્યારે પ્રેમ અને પ્રીતિકાએ લગ્ન કર્યા... પ્રેમ કુમારન અને પ્રીતિશા 'પેરિયાર આત્મસન્માન લગ્ન કેન્દ્ર' પહોંચ્યા હતા. આ કેન્દ્ર પેરિયારના રીત-રિવાજ સાથે લોકોને લગ્ન કરવામાં મદદ કરે છે. વિશ્વ મહિલા દિવસના અવસર પર બન્નેએ કેટલાક સાક્ષીઓની હાજરીમાં લગ્ન કરી લીધા. બન્નેએ આખા જીવન દરમિયાન એક-બીજા સાથે રહેવાના પ્રણ લીધા હતા. તેમણે કોઈ રિવાજનું અનુસરણ કર્યું નથી. જેમ કે, પ્રીતિશાને પ્રેમે મંગલસૂત્ર પણ પહેરાવ્યું નથી. સમીપમાંથી લક્ષ્મી બની તો અસ્તિત્વનો સંઘર્ષ શરું થયો. પ્રીતિશા કહે છે, "કેટલાક લોકો અમને હેરાન કરે છે. મારા પાડોશી અમને અહીંથી જતા રહેવા કહે છે. "જોકે, અમારા મકાન માલિક અમને સમજે છે અને અમને સમર્થન પણ આપે છે. એ જ કારણ છે કે અમે આ ઘરમાં રહીએ છીએ." બન્નેએ આર્થિક સમસ્યાનો પણ સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. પ્રેમ એક શો રૂમ સાથે જોડાયા હતા, જ્યાં તેમણે કલાકો સુધી ઊભા રહેવું પડતું હતું. થોડાં સમય બાદ તેઓ ત્યાં કામ કરી શક્યા નહીં. થોડા મહિનાથી તેમની પાસે રોજગાર નથી અને બીજી નોકરી શોધી રહ્યા છે. પ્રીતિશાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "હું પ્રેમની શિક્ષા પૂરી કરવામાં મદદ કરીશ. ભલે તેનું માધ્યમ ડિસ્ટન્સ એજ્યુકેશન હોય." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જ્યારે લગ્નની વાત આવે છે તો મોટાભાગના લોકો ધૂમધામથી કરવા માગે છે પણ ચેન્નઈમાં થયેલા એક લગ્ન કોઈ તૈયારી કે કોઈ પ્રકારના બાહ્ય પ્રદર્શન વગર થયા હતા. બીજી ખાસ વાત એ હતી કે આ લગ્ન રીત-રિવાજ વગર થયા હતા. +text: કૉંગ્રેસ પક્ષ દ્વારા કરવામાં આવેલા ટ્ટીટ મુજબ આ માહિતી જાણવા મળી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 134 વર્ષ જૂના કૉંગ્રેસ પક્ષમાં સૌ પ્રથમ વાર કોઈ ટ્રાન્સજેન્ડરને આ હોદ્દા પર નિમણુક આપવામાં આવી છે. અપ્સરા રેડ્ડીને રાષ્ટ્રીય જનરલ સેક્રેટરી તરીકે ઑલ ઇન્ડિયા મહિલા કૉંગ્રેસનો હવાલો સોંપવામાં આવ્યો છે. કૉંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધીએ એમની નિમણુક કરી છે. ઑલ ઇન્ડિયા મહિલા કૉંગ્રેસે પણ વિમેન પોઝિટીવના હેશટેગ સાથે એમને આવકારતી ટ્ટીટ કરી હતી. પૂર્વ પત્રકાર અપ્સરા રેડ્ડીએ અગાઉ 2016માં એઆઇડીએમકેથી રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો હતો. અપ્સરા રેડ્ડીની નિમણુક ટ્ટિટર પર ટ્રેન્ડ થઈ છે અને અનેક લોકો એને આવકારી રહ્યા છે. અયોધ્યામાં બાબરી-રામ જન્મભૂમિ કેસમાં પાંચ જજોની બંધારણીય બૅન્ચ 6 ડિસેમ્બર 1992ના રોજ અયોધ્યામાં બાબરી મસ્જિદ વિધ્વંસ કરી દેવાઈ હતી અયોધ્યામાં બાબરી મસ્જિદ-રામ જન્મભૂમિ વિવાદમાં સુપ્રીમ કોર્ટે પાંચ જજોની બંધારણીય બૅન્ચની રચના કરી છે. ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈના અધ્યક્ષપદે આ બૅન્ચ કેસની સુનાવણી 10 તારીખથી શરુ કરશે. આ બંધારણીય બૅન્ચમાં જસ્ટિસ શરદ અરવિંદ બોરડે,. જસ્ટિસ રમન, જસ્ટિસ ઉદય લલિત અને જસ્ટિસ ધનંજય વાય. ચંદ્રચૂડ સામેલ છે. આ બેંચ 2010માં અલાહાબાદ હાઇકોર્ટે આપેલા ચુકાદા અંગે થયેલી 14 પિટિશનની સુનાવણી કરશે. અગાઉ અદાલતે કેસની ઝડપી સુનાવણીની માગ કરતી પિટિશન ફગાવી દીધી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે અગાઉ કહ્યું હતું કે 10 તારીખથી આ કેસમાં આગળના તમામ આદેશ નવગઠિત બૅન્ચ જ કરશે. સર્વણોને અનામત : મોદીની દાનત પર હાર્દિકને શંકા કેન્દ્રની કૅબિનેટે આર્થિક પછાત સવર્ણોને અનામત આપવા માટે દર્શાવેલી મંજૂર��� મામલે પાટીદાર અનામત આંદોલ સમિતિના નેતા હાર્દિક પટેલે આશંકા વ્યક્ત કરી છે. હાર્દિક પટેલે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું, "જો દાનતમાં પ્રામાણિક્તા હોત તો આર્થિક આધાર પર સવર્ણોને અનામત આપતા પહેલા મોદીજી બંધારણમાં સંશોધન કરાવત." "બંધારણમાં સામાજિક તેમજ શૈક્ષણિક પછાત સાથે આર્થિક પછાતને પણ અનામતનો આધાર બનાવ્યો હોત તો સમજી શકાયું હોત કે મોદીજી ગરીબ સવર્ણને અનામત અને ન્યાય આપવા માગે છે." મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈએ સૂત્રોને ટાંકતા આપેલાં અહેવાલ મુજબ, કેન્દ્રની મોદી સરકારે આર્થિક રીતે પછાત સર્વણો માટે 10 ટકા અનામતની જોગવાઈને મંજૂરી આપી દીધી છે. ન્યૂઝ એજન્સી પીટીઆઈએ સૂત્રોને ટાંકતા આપેલાં અહેવાલ મુજબ, કેન્દ્રની મોદી સરકારે આર્થિક રીતે પછાત સર્વણો માટે 10 ટકા અનામતની જોગવાઈને મંજૂરી આપી દીધી છે. અહેવાલો મુજબ આ અનામત સર્વણોના એવા વર્ગને મળશે જે આર્થિક રીતે પછાત છે. આજથી બે દિવસ માટે ભારત બંધનું એલાન 'સેન્ટર ઑફ ઇન્ડિયન ટ્રેડ યુનિયન્સ' (સીઆઈટીયુ) દ્વારા આજથી બે દિવસ માટે ભારત બંધનું એલાન અપાયું છે. મોદી સરકારની કથિત 'મજૂરવિરોધી, લોકવિરોધી અને રાષ્ટ્રવિરોધી નીતિઓ'ના વિરોધના ભાગરૂપે આ બંધનું એલાન અપાયું છે. બંધમાં 'ઑલ ઇન્ડિયા કિસાન સભા', 'આદિવાસી અધિકાર રાષ્ટ્રીય મંચ', ભૂમિ અધિકાર આંદોલન' ઉપરાંત કેટલાય સરકારી સંઘોએ સુઆઈટીયુને આ બંધ દરમિયાન સમર્થન જાહેર કર્યું છે. બંધ દરમિયાન ખાસ કરીને દેશના ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં રસ્તા રોકો, રેલ રોકો, ધરણા-પ્રદર્શન જેવા કાર્યક્રમો આપવાની ચેતવણી અપાઈ છે. પત્રકારો સાથેની વાચતીમાં સીઆઈટીયુએ આરોપ લગાવ્યો છે કે મોદી સરકારની નીતિ ટ્રૅડ યુનિયનના વિરોધમાં રહી છે. ઇસ્લામ અને સાઉદી છોડનારી યુવતી પરત નહીં મોકલાવાય થાઇલૅન્ડ પોલીસે જણાવ્યું છે કે પોતાના ઘરેથી ભાગીને આવેલી સાઉદી અરેબીયાની એક યુવતીને તેમના ઘરવાળાઓ પાસે ડિપૉર્ટ કરવામાં નહીં આવે. આ પહેલાં થાઇ ઇમિગ્રૅશન અધિકારીઓએ 18 વર્ષની રહાફ મોહમ્મદ અલ-કુનુનને કુવૈતમાં હાજર તેમના કુટુંબીજનો પાસે મોકલવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. જોકે, હવે અધિકારીઓનું કહેવું છે કે યુવતીની સુરક્ષાને ધ્યાનમાં લેતા તેને સાઉદી અરેબિયા પરત નહીં મોકલવામાં આવે. યુવતીને આશંકા છે કે જો તેને સાઉદી અરેબીયા પરત મોકલવામાં આવશે તો કુટુંબીજનો તેની હત્યા કરી નાખશે. યુવતીના મતે તેણે ઇસ્લામ ત્યજી દીધો છે અને એટલે જ તેના ઘરવાળા તેની હત્યા કરી શકે એમ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે સાઉદી અરેબીયામાં રહેતા પોતાના પરિવાર સાથે કુવૈત ગયેલી રહાફ ઑસ્ટ્રેલિયા ભાગી છૂટવા માગતી હતી. બે દિવસ પહેલાં તેમણે કુવૈતથી ઑસ્ટ્રેલિયા માટેની ફ્લાઇટ લીધી હતી. બૅંગકૉકથી તે ઑસ્ટ્રેલિયા જવાની હતી. કિમ જોંગ ઉન ચીનની મુલાકાતે ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉન ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શિ જિનપિંગના આમંત્રણને પગલે ચીન પહોંચ્યા છે. ઉત્તર કોરિયાના મીડિયાએ આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. આ પહેલાં સોમવાર સવારે એવી અટકળો વહેતી થઈ હતી કે ખાસ ટ્રેન મારફતે કિમ ચીન જઈ રહ્યા છે. કિમ પોતાનાં પત્ની રિ સોલ-જુ સાથે ચીનમાં 7 જાન્યુઆરીથી 10 જાન્યુઆરી સુધી રોકાશે એવું ઉત્તર કોરિયાની સમાચાર સંસ્થા કેસીએનએ દ્વારા જણાવાયું છે. કિમ અને અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ટ ટ્રમ્પ વચ્ચેની બીજી મુલાકાત માટે ચાલી રહેલી વાટાઘાટની વાતો વચ્ચે આ મુલાકાત યોજાઈ છે. મહત્ત્વપૂર્ણ છે કે કિમ અને ટ્રમ્પ વચ્ચે ગત વર્ષે જૂન મહિનામાં પ્રથમ મુલાકાત યોજાઈ હતી. અલ્પેશ ઠાકોરને કૉંગ્રેસમાં 'અવગણના' અને 'છેતરાયા'ની લાગણી ઓબીસી નેતા અલ્પેશ ઠાકોરે દાવો કર્યો છે કે તેમનો સમાજ 'અવગણના' અને 'છેતરાવા'ની લાગણી અનુભવી રહ્યો છે. કોઈનું પણ નામ લીધા વગર અલ્પેશે કહ્યું કે ગુજરાત કૉંગ્રેસમાં કેટલાક 'નબળા નેતા'ઓના નિયંત્રણમાં છે. અલ્પેશે એવું પણ કહ્યું કે પક્ષના કેટલાક નેતાઓ તેમને અને તેમના ઠાકોર સમુદાયને 'દબાવવા' પ્રયાસ કરે છે, જેને પગલે હવે તેઓ 'લડાયક'ની માફક રાજકારણ રમશે. ઠાકોરના આ નિવેદનની તત્કાલ પ્રતિક્રિયા આપતા જણાવ્યું ભાજપે જણાવ્યું છે કે કૉંગ્રેસના નાખુશ ધારાસભ્યોનું ભાજપમાં સ્વાગત છે. ઠાકોરના નિવેદનને પગલે નીતિન પટેલે જણાવ્યું, "કૉંગ્રેસના જે ધારાસભ્યો તેમના લોકોને સારી રીતે સેવા કરવા માગતા હોય એમનું ભાજપમાં સ્વાગત છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જાણીતા ટ્રાન્સજેન્ડર પત્રકાર અને એક્ટિવિસ્ટ અપ્સરા રેડ્ડીને ઑલ ઇન્ડિયા મહિલા કૉંગ્રેસના પ્રમુખ તરીકે નિમવામાં આવ્યાં છે. +text: નરેશ અગ્રવાલે ભાજપમાં સામેલ થતા કહ્યું, "હું વડાપ્રધાન મોદી અને યોગીજીથી પ્રભાવિત છું. હું મુલાયમ સિંહ અને રામગોપાલજીની સાથે છું." સમાજવાદી પાર્ટીએ રાજ્યસભામાં નરેશ અગ્રવાલની જગ્યાએ જયા બચ્ચનને ટિકિટ આપી છે. ભાજપ કાર્યાલયમાં પાર્ટીનું સભ્યપદ ધારણ કરવા પહોંચેલા નરેશ અગ્રવાલે જયા બચ્ચનનું નામ લીધા વગર તેમનાં પર વિવાદીત ટિપ્પણી કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે ફિલ્મમાં કામ કરતા લોકો સાથે તેમની સરખામણી કરવામાં આવી રહી છે. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે: ફિલ્મોમાં ડાન્સ કરતાં લોકોનાં નામ પર તેમની ટિકિટ કાપવામાં આવી છે. જોકે, એ જ મંચ પરથી ભાજપ પ્રવક્તા સંબિત પાત્રાએ સ્પષ્ટ કર્યું કે પાર્ટી કોઈ પણ કલાકારની વિરુદ્ધ નથી. વિદેશ મંત્રી સુષમા સ્વરાજે પણ ટ્વીટ કરી નરેશ અગ્રવાલના નિવેદનની નિંદા કરી છે. એક તરફ જ્યાં નરેશ અગ્રવાલે રાજ્યસભામાં ટિકિટ કપાઈ જવા પર ભાજપનો હાથ પકડી લીધો છે, ત્યાં બીજી તરફ જ્યારે તેઓ સમાજવાદી પાર્ટીમાં હતા ત્યારે ઘણાં એવા અવસર પણ આવ્યા છે કે જ્યારે તેમણે ભાજપ વિરુદ્ધ નિવેદનો આપ્યા છે. એક વખત તો રાજ્યસભામાં હિંદુ દેવી-દેવતાઓ પર તેમના નિવેદનને લઇને ઘણો હોબાળો થયો હતો. તેમણે વડાપ્રધાન મોદીની જ્ઞાતિ પર ટિપ્પણી કરી હતી અને કુલભૂષણ જાધવ પર પણ વિવાદીત નિવેદન આપ્યું હતું. નરેશ અગ્રવાલના ઘણાં નિવેદન પર ભાજપે આપત્તિ વ્યક્ત કરી છે અને તેમની પાસે માફીની માગ પણ કરી છે. હવે ભાજપના બની ચૂકેલા નરેશ અગ્રવાલના એ જ નિવેદનો પર એક નજર, જ્યારે ભાજપ ગુસ્સાથી લાલ થઈ ગયો હતો. હિંદુ ભગવાનોનું દારૂ સાથે કનેક્શન નરેશ અગ્રવાલે રાજ્યસભામાં ગૌરક્ષાના મુદ્દા પર ચર્ચા કરતા રામ જન્મભૂમિ આંદોલનના એક જમાનાનો કિસ્સો સંભળાવ્યો હતો. આ દરમિયાન તેમણે એક દોહાનો ઉલ્લેખ કર્યો જેમાં હિંદુ દેવી-દેવતાઓ અને દારૂ સાથે જોડાયેલા શબ્દો સામેલ હતા. અગ્રવાલના આ નિવેદન બાદ અરૂણ જેટલી સહિત ઘણાં ભાજપના નેતાઓએ રાજ્યસભામાં હોબાળો મચાવ્યો હતો. ભાજપ નેતા ભૂપેન્દ્ર યાદવે આ મામલે માફીની માગ કરી હતી. ત્યારબાદ તેમનું નિવેદન રાજ્યસભાની કાર્યવાહીમાંથી હટાવી દેવામાં આવ્યું હતું. વડાપ્રધાન મોદી પર ટિપ્પણી નરેશ અગ્રવાલ એ નેતાઓમાં પણ સામેલ રહ્યા છે કે જેઓ વડાપ્રધાન મોદી પર ટિપ્પણી કરે છે. હાલ જ નરેશ અગ્રવાલે વડાપ્રધાન મોદી પર જ્ઞાતિ બાબતે ટિપ્પણી કરી હતી. આ પહેલા વર્ષ 2013માં નરેશ અગ્રવાલે એક સામાન્ય સભામાં કહ્યું હતું કે મોદી વડાપ્રધાન બનવા માગે છે પરંતુ ચાની દુકાનથી નીકળીને આવેલા વ્યક્તિના વિચાર રાષ્ટ્રવ્યાપી હોઈ શકતા નથી. ત્યારબાદ મોદીએ કહ્યું હતું, "આ માત્ર મોદીનો મામલો નથી, તેનાથી ખબર પડે છે કે શ્રીમંત પરિવારમાં કેવા લોકો જન્મે છે, જેઓ શાહી જીવન વિતાવે છે અને ગરીબોની મજાક ઉડાવે છે. આ જ કારણ છે કે લોકો આ પ્રકારની ભાષાનો ઉપયોગ કરે છે." કુલભૂષણ જાધવ પર શું બોલ્યા હતા નરેશ અગ્રવાલ? પાકિસ્તાનમાં કેદ ભારતીય નાગરિક કુલભૂષણ જાધવ પર નરેશ અગ્રવાલના એક નિવેદનને લઇને ઘણો હોબાળો થયો હતો. અગ્રવાલે કુલભૂષણ જાધવ પર કહ્યું હતું, "કોઈ દેશની શું નીતિ છે તે દેશ જાણે છે. જો તેમણે કુલભૂષણ જાધવને પોતાના દેશમાં આતંકવાદી માન્યા છે તો તેઓ તેમની સાથે એ રીતે વ્યવ્હાર કરશે." "આપણા દેશમાં પણ આતંકવાદીઓ સાથે આ જ રીતે વ્યવ્હાર કરવો જોઈએ. કડક વ્યવ્હાર કરવો જોઈએ. હું નથી જાણતો કે માત્ર કુલભૂષણ જાધવની વાત જ કેમ થઈ રહી છે. પાકિસ્તાનની જેલોમાં ઘણાં ભારતીયો કેદ છે, એ બધાની વાત કેમ કરવામાં આવતી નથી?" ત્યારબાદ ભાજપ સાંસદ સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ નરેશ અગ્રવાલ પાસે માફીની માગ કરી હતી. ભારતીય સેનાની ક્ષમતા પર નિવેદન જમ્મુ કશ્મીરમાં ભારતીય સેના અને આતંકવાદીઓ વચ્ચે સંઘર્ષ પર પણ નરેશ અગ્રવાલના નિવેદનની સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ નિંદા થઈ હતી. નરેશ અગ્રવાલે કહ્યું હતું, "ગૃહમંત્રી કહે છે કે શહાદત ખાલી જશે નહીં. કોઈ અમારી તરફ આંખ ઉઠાવીને જોઈ શકતું નથી. સંરક્ષણ મંત્રી પણ નિવેદન આપે છે, આંખ તો રોજ ઉઠી રહી છે. જો આતંકવાદી આ હાલ કરી રહ્યા છે, તો પાકિસ્તાનની સેના આવશે તો એ શું હાલ કરશે?" અગ્રવાલના આ નિવેદન પર પણ સોશિયલ મીડિયા પર ભાજપ સમર્થકોએ તેમની ભારે નિંદા કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સમાજવાદી પાર્ટીના મોટા નેતા નરેશ અગ્રવાલે પોતાની રાજ્યસભાની ટિકિટ કપાઈ ગયા બાદ ભગવો ધારણ કરી લીધો છે. તેમણે સંન્યાસ નથી લીધો, પણ ભાજપમાં જોડાઈ ગયા છે. +text: સુપ્રીમે સ્પેશિલય ઇન્વેસ્ટિગેશન ટીમ દ્વારા ધરપકડની તપાસ કરાવવાનો ઇન્કાર કરી દીધો છે અને વધુ ચાર અઠવાડિયા માટે તેમને નજરકેદમાં રાખવાને મંજૂરી આપી છે. ગત વર્ષે મહારાષ્ટ્રના પુણેની પાસે ભીમા કોરેગાંવ ખાતે જાતીય હિંસા ફાટી નીકળી હતી, જેમાં એક વ્યક્તિનું મોત થયું હતું. શુક્રવારે ત્રણ જજોની ખંડપીઠે 2:1ની બહુમતીથી આ ચુકાદો આપ્યો હતો. ત્રણમાંથી બે જજોને લાગ્યું હતું કે, 'પ્રતિબંધિત માઓવાદી સંગઠન સાથે સંબંધના પ્રાથમિક પુરાવા મળ્યા છે.' જસ્ટિસ ચંદ્રચૂડે ચુકાદા સાથે અસહમતિ દર્શાવી હતી અને મહારાષ્ટ્ર પોલીસ દ્વારા જે રીતે ��પાસ હાથ ધરવામાં આવી, તેની ઉપર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. સુપ્રીમના ચુકાદા બાદ પુણે પોલીસ માટે તપાસનો માર્ગ મોકળો થયો છે. સામાજિક કાર્યકર સુધા ભારદ્વાજના પુત્રી માયશાએ બીબીસી પંજાબી સેવાના દલજીત અમી સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું, "મારી માતા તથા અન્યો સામે કોઈ પુરાવા ન હોવા છતાંય તેમની નજરકેદને ચાર અઠવાડિયા માટે લંબાવવામાં આવી છે. જે સંતાપ આપનાર છે. " "આ ચુકાદાથી અમે નિરાશ થયા છીએ અને યોગ્ય કોર્ટના દરવાજા ખખડાવીશું." રોમિલા થાપર તથા બુકર પ્રાઇઝ વિજેતા અરુંધતિ રોયના કહેવા પ્રમાણે, જે લોકો ભારતીય જનતા પાર્ટીને પડકારે, તેમની સામ દ્વેષપૂર્વકની કાર્યવાહી થઈ રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભીમા કોરેગાંવ હિંસાના મામલે નજરકેદ રહેલા પાંચ ઍક્ટિવિસ્ટ્સને સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી રાહત નથી મળી. સર્વોચ્ચ અદાલતે તેમની જામીન અરજી ફગાવી દીધી હતી. +text: ડુંગળી મૂળ ભારતની પેદાશ નથી ડુંગળી એક એવી ખાદ્યસામગ્રી છે જે સરકારોને હચમચાવવાની તાકાત ધરાવે છે. સતત વધી રહેલા ભાવને કારણે દેશનાં રસોડાંઓમાંથી ડુંગળી ગાયબ થઈ ગઈ છે. શું તમે એ જાણો છો કે જે ડુંગળી પર ભારતીયો ફિદા છે એ મૂળ ભારતની પેદાશ નથી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ડુંગળીનો ઇતિહાસ વિશ્વના ડુંગળીના કુલ ઉત્પાદન પૈકીનું 45 ટકા ચીન અને ભારતમાં થાય છે 4,000 વર્ષ પહેલાંથી ડુંગળીનો ઉપયોગ વિવિધ વાનગીઓમાં કરવામાં આવતો રહ્યો છે. તેનું મુખ્ય કારણ ડુંગળીની પૌષ્ટિકતા છે. મેસોપોટેમિયા કાળના એક લેખમાંથી આ વાત જાણવા મળી હતી. એ લેખ ફ્રેન્ચ પુરાતત્વ નિષ્ણાતે 1985માં સૌથી પહેલાં વાંચ્યો હતો. આજે દુનિયાના લગભગ દરેક દેશમાં ડુંગળીની ખેતી કરવામાં આવે છે. વિશ્વના કુલ સાત કરોડ ટનના ઉત્પાદન પૈકીની 45 ટકા ડુંગળીનું ઉત્પાદન ચીન અને ભારતમાં જ થાય છે. જોકે, ડુંગળી ખાવાની બાબતમાં આ બન્ને દેશ મોખરે નથી. સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ 2011માં કરેલા એક અભ્યાસના તારણ અનુસાર, લીબિયામાં દરેક વ્યક્તિ વર્ષમાં સરેરાશ 33.6 કિલો ડુંગળી ખાય છે. કેટલી પૌષ્ટિક હોય છે ડુંગળી? ડુંગળીમાં મોટા પ્રમાણમાં પૌષ્ટિક તત્વો હોય છે ડાયટિશન ડો. અર્ચના ગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર, ''ડુંગળી લો કેલેરી ફૂડ છે." "તેમાં નહીંવત ચરબી હોય છે, પણ વિટામીન-સી ભરપૂર માત્રામાં મળે છે.'' ડો. અર્ચના ગુપ્તાએ કહ્યું હતું, ''100 ગ્રામ ડુંગળીમાં ચાર મિલિગ્રામ સોડિયમ, એક મિલિગ્રામ પ્રોટી���, 9-10 મિલિગ્રામ કાર્બોહાઈડ્રેટ અને ત્રણ મિલિગ્રામ ફાઈબર જેવાં પૌષ્ટિક તત્વો હોય છે.'' આ કારણસર ડોક્ટર કાંદા ખાવાની સલાહ આપે છે. કેન્સરના દર્દીઓએ કાંદા ખાવા વધારે જરૂરી હોય છે, કારણ કે તેમાં એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ્સ વધુ માત્રામાં હોય છે. શા માટે વધ્યા ડુંગળીના ભાવ? માગ અને પૂરવઠા વચ્ચેનું અંતર વધવાને કારણે ડુંગળીના ભાવ વધ્યા હોવાનું વેપારીઓ જણાવે છે દિલ્હીના આઝાદપુર મંડીમાં કાંદાનો જથ્થાબંધ વેપાર કરતા રાજેન્દ્ર શર્માના જણાવ્યા અનુસાર, ''માગ અને પૂરવઠા વચ્ચેનું અંતર વધવાને કારણે ડુંગળીના ભાવમાં વધારો થયો છે.'' ''છેલ્લા એક-દોઢ વર્ષથી ખેડૂતોને ડુંગળીના પાકનો યોગ્ય ભાવ મળ્યો નથી.'' ''તેથી ખેડૂતોએ કાંદા ઉગાડવાનું ઘટાડતાં આ વર્ષે પાક ઓછો થયો છે.'' ભારતમાં ડુંગળીનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, મધ્ય પ્રદેશ અને કર્ણાટકમાં થાય છે. એ ચારેય રાજ્યોમાં આ વર્ષે પડેલા વધારે વરસાદને કારણે ડુંગળીના પાકનો સોથ વળી ગયો હતો. રાજેન્દ્ર શર્માએ કહ્યું હતું, ''દિલ્હીમાં ડુંગળીના ભાવ વધવા પાછળ મધ્ય પ્રદેશ સરકારનો હાથ પણ છે.'' ''ખેડૂતોને યોગ્ય ભાવ આપવા માટે મધ્ય પ્રદેશ સરકારે મોટા પ્રમાણમાં ડુંગળીની ખરીદી કરી હતી.'' ''જોકે, તેના સ્ટોરેજ માટેની યોગ્ય વ્યવસ્થા ન હોવાને કારણે મોટાભાગની ડુંગળી ખરાબ થઈ ગઈ હતી.'' સસ્તા ભાવે ખરીદી, ઊંચા ભાવે વેચાણ જથ્થાબંધ માર્કેટથી ઘર સુધી પહોંચતાં ડુંગળીનો ભાવ લગભગ બમણો થઈ જાય છે મહારાષ્ટ્રની જથ્થાબંધ માર્કેટમાં ડુંગળી આજે પણ પ્રતિ કિલો 26 રૂપિયાના ભાવે વેચવામાં આવી રહી છે. જોકે, જથ્થાબંધ માર્કેટથી ઘર સુધી પહોંચતાં એ ડુંગળીનો ભાવ લગભગ બમણો થઈ જાય છે. તેનું કારણ મહારાષ્ટ્રની લાસલગાંવ માર્કેટના ડુંગળીના જથ્થાબંધ વેપારી જયદત્ત હોલકરે જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું ''દિલ્હીના જથ્થાબંધ વેપારીઓ મહારાષ્ટ્રમાંથી 26 રૂપિયા કિલોના ભાવે જે ડુંગળી ખરીદે છે તે છૂટક વેપારીઓને 30-32 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે મળે છે.'' જથ્થાબંધ હોય કે છૂટક, દરેક વેપારી ખરીદ કિંમત પર પેકિંગ, ટ્રાન્સપોર્ટેશન અને નફો ઉમેરીને દરેક ચીજનો ભાવ નક્કી કરતો હોય છે. જોકે પૂરવઠો ઓછો હોય ત્યારે વેપારીઓ મનફાવે તેમ નફો રળતા હોય છે. મહારાષ્ટ્રમાં 26 રૂપિયા કિલોના ભાવે મળતી ડુંગળી દિલ્હીમાં 50-60 રૂપિયા કિલોના વેચાતી હોવાનું એક કારણ આ પણ છે. પૂરવઠો ઓછો હોય ત્યારે વેપારીઓ મનફાવે તે��� નફો રળે છે ડુંગળી વિનાનું ભોજન દિલ્હીનાં ઈંદિરાપુરમમાં રહેતાં કમલા રસ્તા પરની લારીઓમાંથી હમણાં ડુંગળી નથી ખરીદતાં. પ્રતિ કિલોએ પાંચ રૂપિયાની બચત કરવા માટે કમલા શનિવારના સાપ્તાહિક બજારમાંથી ડુંગળી ખરીદવાનું યોગ્ય ગણે છે. તેનું કારણ બીબીસીએ પૂછ્યું ત્યારે કમલાએ કહ્યું હતું, ''મારા ઘરમાં કાંદા વિનાનું એક પણ શાક બનતું નથી." "દાળના વઘારથી માંડીને દરેક પ્રકારના પરોઠામાં હું ડુંગળીનો ઉપયોગ કરું છું.'' મૂળ ઉત્તર પ્રદેશનાં રહેવાસી કમલાના જણાવ્યા અનુસાર, તેમના પિયર કે સાસરામાં ડુંગળી વિનાનું ભોજન બનાવવાનું ચલણ જ નથી. જોકે, તહેવારો વખતે કે વ્રત દરમ્યાન ભોજનમાં ડુંગળીનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજધાની દિલ્હીમાં એક કિલો ડુંગળીનો ભાવ 50 રૂપિયાના આંકને પાર કરી ગયો છે, જ્યારે દેશના અન્ય શહેરોમાં પણ ડુંગળીનો ભાવ 50થી 60 રૂપિયાની વચ્ચે જ છે. +text: આ જ વાત ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગમાં પણ જોવા મળે છે. અને IPLમાં તો છેલ્લી પાંચ ઓવરમાં જે ગતિથી રન બને છે તેની સરખામણી દાયકાઓ અગાઉ ટેસ્ટ ક્રિકેટ રમતાં બૅટ્સમેનની ગતિની સાથે કદાચ ન કરી શકાય. ટી20માં ઇનિંગ્સમાં છેલ્લી પાંચ ઓવર ડૅથ ઓવર ગણાય છે અને તેમાં બૅટ્સમૅન દ્વારા રનની આતશબાજી જોવા મળતી હોય છે અને બૉલરો પર આ ઓવરોમાં આતંક છવાઈ જતો હોય છે. IPLના ઇતિહાસમાં એવા ઘણા બૅટ્સમૅન છે જે ડૅથ ઓવરમાં અત્યંત ખતરનાક બની જતા હોય છે. જેમાં ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સના કૅપ્ટન મહેન્દ્રસિંહ ધોની અને મુંબઈ ઇન્ડિયન્સના કૅરેબિયન ઑલરાઉન્ડર કૅઇરોન પૉલાર્ડ તો મોખરે આવે છે. ખાસ કરીને ધોની તો વધારે ખતરનાક બની જતા હોય છે. ધોનીને કદાચ આ જ કારણસર ક્રિકેટની રમતના શ્રેષ્ઠ ફિનિશર ગણવામાં આવે છે. છેલ્લી પાંચ ઓવરના ખતરનાક બૅટ્સમૅનમાં ધોની મોખરે આવે છે. અહીં તેમણે પોલાર્ડને પણ પાછળ રાખી દીધા છે. IPLમાં ધોની એકમાત્ર એવા બૅટ્સમૅન છે જેમણે છેલ્લી પાંચ ઓવરમાં ફટકારેલા રનોનો કુલ આંક 2000 ઉપર પહોંચાડેલો છે. તેમણે IPLમાં કુલ 4,431 રન નોંધાવ્યા છે જેમાંના 2206 રન તો તેમણે માત્ર છેલ્લી પાંચ ઓવર દરમિયાન જ ફટકાર્યા છે. આ માટે તેઓ માત્ર 1158 બોલ રમ્યા છે એટલે કે તેમનો સ્ટ્રાઇક રેટ 190.50નો છે. તેમણે 136 સિક્સર અને 161 ચોગ્ગા ફટકાર્યા છે. 'કૅઇરોન પૉલાર્ડ- ડેથ ઓવરનો બાદશાહ' એક મૅચમાં તો છેલ્લી પાંચ ઓવરમાં ધોનીએ 50 રન ફટકારી દીધા હતા. 2008ની 28મી એપ્રિલે બૅંગલુરુમાં ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સની ટીમ યજમાન બૅંગલુરુની ટીમ સામે રમી રહી હતી. ધોની બૅટિંગમાં આવ્યા ત્યારે લગભગ 15 ઓવર પૂરી થઈ ગઈ હતી અને માહીના ઝંઝાવાતનો પ્રારંભ થયો હતો. તેમણે બાકી રહેલી ઓવરો દરમિયાન માત્ર 16 જ બૉલમાં 50 રન ફટકારી દીધા હતા જેમાં ત્રણ સિક્સર અને સાત ચોગ્ગાનો સમાવેશ થતો હતો. આવી જ રીતે મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ માટે છેલ્લા એક દાયકાથી નિયમિત રમી રહેલા કૅઇરોન પૉલાર્ડ પણ ડેથ ઓવરના બાદશાહ કહેવાય છે. વેસ્ટ ઇન્ડિઝના આ બૅટ્સમૅન ક્રીઝ પર આવે તે સાથે જ બૉલરો અને હરીફ ટીમ બૅકફૂટ પર આવી જતાં હોય છે. આઈપીએલમાં આમ તો પૉલાર્ડે ઘણી વાર ધમાકેદાર બૅટિંગ કરી છે પરંતુ ડેથ ઓવરમાં તો તેઓ વધારે આક્રમક બની જતા જોવા મળ્યા છે. મુંબઈ ઇન્ડિયન્સ માટે રમતા પૉલાર્ડ છેલ્લી પાંચ ઓવરમાં કેટલા આક્રમક બની જતા હોય છે તેનો તેમના વિક્રમ પરથી ખ્યાલ આવી જાય છે. પૉલાર્ડે છેલ્લી પાંચ ઓવરમાં 714 બૉલ રમીને 1277 રન ફટકાર્યા છે. આ ગાળામાં તેમણે 92 સિક્સર ફટકારી છે તો 85 ચોગ્ગા પણ ફટકાર્યા છે અને તેમનો સ્ટ્રાઇક રેટ 178.85નો રહ્યો છે. 2013ના મે મહિનામાં વાનખેડે સ્ટેડિયમ ખાતે રમાયેલી એક મૅચમાં તેમણે સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદ સામે 17 બૉલમાં 57 રન ફટકાર્યા હતા. આ તમામ રન તેમણે છેલ્લી પાંચ ઓવરના ગાળામાં જ ઉમેર્યા હતા અને તેમાં આઠ સિક્સરનો સમાવેશ થતો હતો. ધોની અને પૉલાર્ડ ઉપરાંત રોહિત શર્મા (1136) અને એબી ડી વિલિયર્સ (1063) એવા બૅટ્સમૅન છે જેમણે આઈપીએલમાં છેલ્લી પાંચ ઓવર દરમિયાન તેમની કારકિર્દીમાં 1000થી વધારે રન ફટકાર્યા છે. IPLમાં ઋષભ પંતના નામે ડૅથ ઓવરમાં બૅટિંગનો અનોખો રેકૉર્ડ ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગની ટી20 લીગને ચોગ્ગા-છગ્ગાની આતશબાજી માટે ખાસ પસંદ કરવામાં આવે છે. આમેય ટી20માં જોરદાર ફટકાબાજી થતી હોય છે અને તેમાંય IPL આવે તો વાત જ શું કરવાની? IPLમાં ગમે તે ટીમ રમતી હોય પણ છેલ્લી પાંચ ઓવર આવે ત્યારે બાજી પલટાઈ જાય છે. ડેથ ઓવરનો રોમાંચ જ અલગ જોવા મળતો હોય છે. આ સંજોગોમાં દિલ્હી કૅપિટલ્સના ઋષભ પંતને નજરઅંદાજ કરી શકાય નહીં. તેમણે IPLમાં તો એક આક્રમક બૅટ્સમૅન તરીકે પોતાની પ્રતિષ્ઠા કાયમ રાખી જ છે. તેમનો રેકૉર્ડ પણ આ બાબતમાં સાક્ષી પુરાવે છે. ડેથ ઓવરમાં બૅટિંગનો એક અનોખો રેકૉર્ડ ઋષભ પંતના નામે છે. ઋષભ પંતે IPLમાં 54 મૅચ રમીને કુલ 94 સિક્સર ફટકારી છે. જેમાંની મોટા ભાગની સિક્સર તેમણે ડેથ ઓવરમાં જ ફટકારેલી છે. આઈપી��લમાં ડેથ ઓવર્સમાં ઓછામાં ઓછા 100 બૉલ રમ્યા હોય તેવા બૅટ્સમૅનની યાદીમાં ઋષભ પંત મોખરે છે કેમ કે તેમાં તેમણે દર 4.86 બોલ લેખે એક સિક્સર ફટકારી છે. તેનો અર્થ એ થયો કે પંત ડૅથ ઓવર્સમાં રમતા હોય તો દર ચોથા બૉલે તેમનાં બૅટમાંથી એક સિક્સર આવે છે. આ રેકૉર્ડમાં કોઈ બૅટ્સમૅન તેમની નજીક નથી પહોંચી શક્યો. 2018માં સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદ સામેની મૅચમાં પંતે 128 રન ફટકાર્યા હતા જેમાંના છેલ્લા 58 રન તો તેમણે છેલ્લી ચાર ઓવરમાં જ ફટકારી દીધા હતા. આરબ દેશમાં રમાનારી IPL 2020માં પહેલી વખત જોવા મળશે આવા ફેરફારો તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ટી20 ક્રિકેટમાં આક્રમક રમત તો મેચના પ્રારંભથી જ દાખવવી પડતી હોય છે પરંતુ અંતિમ ઓવરોમાં તો બૅટ્સમૅનની આક્રમક બૅટિંગ વધારે તેજ બની જતી હોય છે. +text: રક્સૌલમાં સૂમસામ દુકાનો ભારત અને નેપાળની સરહદ પર વસેલું આ એકલું શહેર છે. સરહદની બીજી તરફ બીરગંજ શહેર છે, જે નેપાળના ઔદ્યોગિક પાટનગર તરીકે પણ ઓળખાય છે. બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલા તણાવની અસર આ બજાર પર સ્પષ્ટ દેખાય છે. સરહદ સીલ છે અને નેપાળથી આવનારા ગ્રાહકો ગાયબ છે. રક્સૌલના સ્થાનિક પત્રકાર અમરદીપ કહે છે, “જો સરહદ સીલ ન થઈ હોત તો આ બજાર ખીચોખીચ ભરાયેલું હોત કારણકે લગ્નની સીઝન છે, બધા તહેવાર આવવાના છે. આ બજારમાં 70-80 ટકા ગ્રાહક નેપાળના હોય છે. એ લોકો અહીંથી કરિયાણું, વાસણ, કપડાં જેવી વસ્તુઓ ખરીદતા હોય છે.” અમરદીપ અમને શહેરના મુખ્ય માર્ગ પર કપડાંના સૌથી મોટા થોક વેપારી પાસે લઈ ગયા. બે માળની તેમની દુકાનમાં 20થી વધારે લોકો કામ કરે છે, પરંતુ ગ્રાહક એક-બે જ છે. નેપાળની સંસદે એક નવો નકશો બહાર પાડ્યો જેમાં ભારતના નિયંત્રણવાળા લિપુલેખ, કાલાપાની અને લિમ્પિયાધુરા વિસ્તાર પર પોતાનો દાવો દેખાડ્યો છે. લોકો પલાયન વિશે વિચારતા થયા ગ્રાહકોની રાહ જોતી દુકાનો દુકાનના માલિક બિમલકુમાર રુંગટા કહે છે, “અમારે અહીં 90 ટકા ગ્રાહક નેપાળથી આવે છે. લૉકડાઉન બાદ છેલ્લા 24 દિવસથી દુકાનથી ખોલી છે પરંતુ એટલો પણ માલ નથી વેચાતો કે સ્ટાફને પગાર આપી શકીએ." "ઘરના પૈસા ખર્ચ થઈ રહ્યા છે. ત્રણ મહિનાથી દુકાન બંધ હતી, જેને કારણે અમારી પરિસ્થિતિ કથડી ગઈ છે. જો હજી ત્રણ મહિના આવું રહ્યું તો અમારે દુકાન બંધ કરવી પડશે.” બીજા વેપારીઓની જેમ રક્સૌલના કારોબારીઓને પણ કોરોના મહામારીને કારણે નુકસાન ભોગવવું પડ્યું છે, પરંતુ ���ેપાળ સાથે તણાવને કારણે તેમની મુશ્કેલીઓ વધી ગઈ છે. કપડાંના જથ્થાબંધ વેપારી દિનેશ ધનૌઠિયા કહે છે, "આશા હતી કે લૉકડાઉન પછી બધું બરાબર થઈ જશે. દુકાન ખોલવાની પરવાનગી મળી જશે પરંતુ નેપાળ બૉર્ડર પર તણાવ થઈ ગયો છે." "લોકોની અવરજવર પણ બંધ છે. અમારા માટે દુકાનનું ભાળું કાઢવું મુશ્કેલ છે એટલે બીજી જગ્યાએ જઈને વેપાર કરવાનું વિચારીએ છીએ.” 'નો મૅન્સ લૅન્ડ'માં મુલાકાત માટે મજબૂર ત્યાર બાદ અમે રક્સૌલની નજીક આવેલી નેપાળની સરહદ પર પહોંચ્યા, જ્યાં 'ગેટવે ઑફ નેપાળ' સ્થાપિત કરાયેલું છે, પરંતુ ગેટવે ઑફ નેપાળથી થોડે દૂર નેપાળની પોલીસે અમને રોકી દીધા. જોકે ટ્રૅડ અને ટ્રાન્ઝિટ રૂટ હજી ચાલુ છે એટલે સડક માર્ગથી નેપાળ તરફ માલ લઈ જતાં ટ્રક અવરજવર કરી રહ્યા હતા. તણાવ શરૂ થયો ત્યાર પહેલાં નેપાળના લોકો બૉર્ડર પર પરવાનગી લીધા વગર ભારતની સરહદમાં પ્રવેશ કરી શકતા હતા. લોકો એકબીજાને મળતા હતા અને સામાનની લે-વેચ કરે છે. પરંતુ હવે આ મુલાકાત ‘નો મૅન્સ લૅન્ડ’માં થાય છે. સરહદ પર બંને દેશોની ચેકપોસ્ટ પર સામાનનું ચેકિંગ થતું હોય છે. સુરક્ષાકર્મીઓ લોકોને ‘નો મૅન્સ લૅન્ડ’ પર પણ વધારે રોકાવા નથી દેતા. નેપાળના લોકોને પણ નુકસાન નેપાળના નાગરિક જો ભારત આવીને કોઈ સામાન ખરીદે તો તેમને એટલી જ કિંમત ચૂકવવી પડશે જેટલી ભારતમાં હોય છે. પરંતુ એજ સામાન જો વેપાર ટ્રાન્ઝિટ મારફતે નેપાળ પહોંચે તો તેની કિંમત વધી જાય છે. મહેશ અગ્રવાલ રક્સૌલ અને અન્ય સરહદી વિસ્તારોમાં કરિયાણાનો વેપાર કરે છે અને સીમા જાગરણ મંચ નામના એક સંગઠનના પ્રદેશ અધ્યક્ષ છે. તેઓ કહે છે, "નુકસાન તો અમારું થઈ રહ્યું છે પરંતુ તેના કરતાં વધારે નેપાળના લોકોનું થઈ રહ્યું છે કારણકે તેમને ત્યાં મોંઘો સામાન ખરીદવો પડે છે." "એ લોકોને અમારા કરતાં ચાર ગણું નુકસાન થઈ રહ્યું છે. આશા છે કે બૉર્ડર ફરી જલદીથી ખૂલશે કારણકે લાંબા સમય સુધી કોઈ નુકસાન નહીં સહન કરી શકે. નેપાળનું તંત્ર વધારે કડક થશે તો નેપાળી લોકો વિદ્રોહ કરી દેશે." નેપાળમાં વેપાર કરતા ભારતીયોને પણ ખોટ નો મૅન્સ લૅન્ડમાં મળી રહ્યા છે લોકો નેપાળની સરહદ સામાન્ય લોકો માટે બંધ હોવાને કારણે નેપાળમાં વેપાર કરતા ભારતીય લોકોની મુશ્કેલી પણ વધી ગઈ છે. નેપાળના બીરગંજમાં મોટર પાર્ટ્સનો વેપાર કરનાર સુરેશકુમાર કહે છે, “અમારા જેવા હજારો લોકો છે. અત્યાર સુધી અમારા ગ્રાહકો બીજાના ગ્રાહક બની ગયા હશે." "જો દુકાનો ખોલીશું તો પાછા ગ્રાહક બાંધવા મુશ્કેલ થશે. હાલની પરિસ્થિતિને જોતાં અમે પ્લાન કર્યો છે કે હવે અમે વેપારને નેપાળથી ભારત લઈ આવશું." "પરંતુ તેના માટે અવરજવર શરૂ થાય એની રાહ જોવી પડશે.” તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બિહારના રક્સૌલ શહેરનું આ બજાર આજકાલ સૂમસામ પડ્યું છે. દુકાનો ખૂલે તો છે પરંતુ ગ્રાહક નથી, મોટાભાગના રસ્તાઓ ખાલી પડ્યા છે. +text: વડા પ્રધાને રાત્રે આઠ વાગ્યે આપેલા ભાષણમાં કહ્યું હતું કે રાત્રે બાર વાગ્યાથી 500 અને 1000 રૂપિયાની નોટ દેશમાં કાયદેસર ગણાશે નહીં. આ પગલાનો વિરોધ થયો ત્યારે વડા પ્રધાન મોદીએ કહેલું, "ભાઈઓ અને બહેનો, મેં દેશ પાસે માત્ર 50 દિવસ માગ્યા છે. 50 દિવસ. મને 30 ડિસેમ્બર સુધી તક આપો મારા ભાઈઓ બહેનો." "જો 30 ડિસેમ્બર બાદ કોઈ સમસ્યા થાય, મારો બદઇરાદો નીકળે તો મને ચાર રસ્તે ઊભો રાખીને જે સજા આપશો તે ભોગવી લઈશ." દેશને આંચકો આપનારા આ પગલાને વડા પ્રધાને કાળા ધન વિરુદ્ધની લડત ગણાવી હતી. પીએમ મોદીએ આ પગલાને ઉગ્રવાદ અને આતંકવાદના ફન્ડિંગ વિરુદ્ધ સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક ગણાવી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કૅશલૅસ અર્થવ્યવસ્થા અને ડિજિટલ સમાજની દિશામાં નોટબંધીને મોદીએ એક મોટું પગલું ગણાવ્યું હતું. બે વર્ષ બાદ મોદી સરકારના દાવા મુજબ, નોટબંધી લાદવાના તેમના તમામ હેતુ પરિપૂર્ણ થયા છે. નાણા મંત્રી જેટલીએ ગત વર્ષે કહ્યું હતું, "અર્થતંત્રમાંથી રૂપિયા 500/1000 ની નોટ રદ થવાથી ટૅક્સ નેટમાં વધારો થયો છે અને વિકાસ દરમાં પ્રગતિ થઈ છે. નોટબંધી બાદ પણ કાળુંનાણું ન મળ્યું ગત વર્ષે જ આરબીઆઈએ જાહેરાત કરી હતી કે 99.3 ટકા નોટ સિસ્ટમમાં પરત આવી ગઈ છે. રિઝર્વ બૅન્ક મુજબ, નોટબંધી વખતે રૂપિયા 500 અને 1,000ની 15 લાખ 41 હજાર કરોડ રૂપિયાની નોટ દેશના ચલણમાં હતી. આ નોટમાંથી 15 લાખ 31 હજાર કરોડનું ચલણ સિસ્ટમમાં પરત પહોંચ્યું છે. એટલે કે 10 હજાર કરોડ રૂપિયા જેટલી નોટ સિસ્ટમમાં પરત આવી શકી નથી. હજુ તો ભુતાન અને નેપાળથી આવેલા ચલણની ગણતરી બાકી છે. એનો અર્થ એવો થયો કે લોકો પાસે રોકડ સ્વરૂપે કાળુંનાણું નહિવત્ હતું. આર્થિક બાબતોના નિષ્ણાત પ્રિય રંજન ડૅશે જણાવ્યું હતું કે લોકો કાળુંનાણું ઘરમાં રોકડ સ્વરૂપે રાખે છે આવું વિચારવું મૂર્ખામી ભર્યું છે. ડૅશના મતે કાળાનાણાથી કમાયેલી રકમ જમીન મિલકતમાં રોકવામાં આવે છે. તેઓ ભારપૂર્વક કહે છે નોટબંધી નિષ્ફળ ગઈ. ડૅ�� કહે છે, "નોટબંધી સરકારનું કાળુંકારનામું હતું જેના પગલે દેશની અર્થવ્યવસ્થાને નુકસાન થયું છે." "નોટબંધીના પગલે સ્થાનિક ઉત્પાદનમાં 2 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. આ ઘટાડો 3.5 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન છે." ઇકૉનૉમિક્સ ટાઇમ્સના સંપાદક ટી. કે અરુણના મતે નોટબંધી આર્થિક અસફળતા અને રાજકીય સફળતા હતી. તેમણે કહ્યું, "નોટબંધીનો ખરો ઉદ્દેશ પ્રજાને એવો સંદેશ આપવાનો હતો કે ભાજપ ખાલી વેપારીઓનો પક્ષ નથી." "ભાજપ સામાન્ય પ્રજાનો પક્ષ છે અને સરકાર કાળાનાણાને સમાપ્ત કરવા માગે છે." "પ્રજાએ આ સંદેશ સ્વીકાર્યો હતો એટલે જ લાંબી લાંબી લાઇનોમાં ઊભા રહીને લોકોએ સરકારને સહયોગ આપ્યો હતો." રાજકીય માસ્ટર સ્ટ્રોક ટી.કે.અરુણ માને છે કે અનેક નિષ્ણાતો નોટબંધીને મોદીની મૂર્ખામી ગણાવે છે પરંતુ તેમના મતે આ રાજકીય માસ્ટર સ્ટ્રોક હતો. તેમણે કહ્યું, "મોદી નહીં સામાન્ય પ્રજા મૂર્ખ છે. સરકારે પ્રજાની મૂર્ખામીનો ફાયદો લીધો." "સરકારને રાજકીય નફો થયો પરંતુ આર્થિક રીતે નુકસાની થઈ." પ્રિયંરજન ડૅશે સહમતિ દર્શાવતા કહ્યું, "અર્થવ્યવસ્થા પરની સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક ખૂબ જ મોટા રાજ્ય (ઉત્તર પ્રદેશ)ની ચૂંટણી પહેલાં થઈ હતી." નોટબંધીનો આ મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય હતો. કૉંગ્રેસ પાર્ટીના જણાવ્યા મુજબ, નોટબંધી 'મોદી-નિર્મિત આફત' હતી. કૉંગ્રેસે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે સરકારને કાળુંનાણું ન મળ્યું કારણ કે 99 ટકા નોટ રિઝર્વ બૅન્કમાં પરત પહોંચી ગઈ. કૉંગ્રેસ પાર્ટીએ કહ્યું, "જે લોકો નોટ જમા કરાવવા માટે સક્ષમ નહોતા તેમની પાસેથી 4 લાખ કરોડનો લાભ મેળવવાની વડા પ્રધાનની અપેક્ષા હતી." "પરંતુ નોટબંધીની નુકસાની એ થઈ કે નવી નોટ છાપવા માટે પ્રજાના ટૅક્સના પૈસામાંથી 21,000 કરોડ રૂપિયાનો વ્યય થયો." પ્રિય રંજન ડૅશ કહે છે કે વિતેલા દિવસોમાં મોદી સરકારે આરબીઆઈ પાસે રૂપિયા 3.61 લાખ કરોડની માગણી કરી તે નોટબંધીની નિષ્ફળતાનું ઉદાહરણ છે. તેમણે કહ્યુ, "નોટબંધી લાદીને સરાકર 3 અથવા 3.5 કરોડ રૂપિયાનું કાળું નાણું પકડવા માગતી હતી." "આ આયોજન નિષ્ફળ રહેતા સરકાર બૅન્કોને મદદ કરવાના નામે આરબીઆઈ પાસે 3.5 લાખ કરોડની માગણી કરી રહી છે." આરબીઆઈની સ્વાયત્તતા પર જોખમ ટી.કે. અરુણ કહે છે નોટબંધીને આરબીઆઈની સ્વાયત્તતા સાથે કોઈ સંબંધ નથી. તેમણે કહ્યું, "મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર અરુણ સુબ્રમણ્યમે નોટબંધી પહેલાં જ પોતાના સંશોધનમાં લખ્યું હતું કે વિશ્વની અન્ય રિઝર્વ બૅન્કોની સરખામણીમાં આરબીઆઈ પાસે જરૂરિયાત કરતાં વધુ રકમ છે." "આ રકમ સરકારને ટ્રાન્સફર થઈ શકે છે, જેના વડે સરકાર સારું કામ કરે." આરબીઆઈએ સરકારને પૈસા આપવા જોઈએ કે નહીં તે અંગે જાણકારો સંપૂર્ણપણે સહમત નથી. જોકે, જાણકારોના મતે આ યુદ્ધમાં વહેલીતકે આરબીઆઈ ઝૂકી જશે. ડૅશના મતે અંતે આરબીઆઈએ નાણાં ધીરવા પડશે. તેમના મતે આરબીઆઈ જેવી સંસ્થાની સ્વાયત્તતા જળવાવી જોઈએ. જોકે, સરકારે નોટબંધી વખતે આરબીઆઈની સલાહ લીધી નહોતી જે સાબીત કરે છે કે સરકારે આરબીઆઈની સ્વાયત્તતાને ખોખલી કરી નાખી છે. ટી.કે અરુણના મતે આરબીઆઈ નાણામંત્રાલયનું અંગ છે. તેમના મતે આરબીઆઈ પાસે સરકારને પૈસા આપવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન મોદીએ બે વર્ષ પહેલાં આજના દિવસે નોટબંધી જાહેર કરી સૌને આશ્ચર્યમાં મૂકી દીધા હતા. +text: હાલ ગુજરાતમાં 69 જેટલા દરદીઓને વૅન્ટિલેટર પર રાખવામાં આવ્યા છે એ મુજબની માહિતી શનિવારે ગુજરાત આરોગ્ય વિભાગે આપી હતી. જ્યારેથી કોરોના મહામારીએ પગપેસારો કર્યો છે ત્યારથી વૅન્ટિલેટર સતત ચર્ચામાં રહ્યા છે અને ક્યારેક વિવાદમાં પણ. એવા પણ કેટલાય કિસ્સાઓ સામે આવ્યા છે જેમાં મૃત્યુ નજીક પહોંચેલા દરદીઓ સાજા થઈને હૉસ્પિટલમાંથી બહાર આવ્યા છે તો વળી ગુજરાતમાં નવનિર્મિત ધમણ-1 વૅન્ટિલેટરને કારણે દરદીઓનાં મૃત્યુ થયા હોવાનો આરોપ પણ મૂકવામાં આવ્યો. વૅન્ટિલેટર કેવી રીતે ગંભીર પરિસ્થિતિમાં પહોંચેલા દરદીઓને બચાવે છે? જાણો વીડિયોમાં. રિપોર્ટ : રોક્સી ગાગડેકર છારા તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના મહામારીમાં ગંભીર થઈ જતા દરદીઓને વૅન્ટિલેટર પર મૂકવામાં આવે છે. +text: કોરોના વાઇરસની રસી મેડિકલ જર્નલ લૅન્સેટમાં પ્રકાશિત રિપોર્ટ અનુસાર આ રસી મુકાવનાર દરેક વ્યક્તિના શરીરમાં કોરોના વાઇરસ સામે રક્ષણ આપતા એન્ટિબૉડી જોવાં મળ્યાં હતાં તેમજ આ રસીને કારણે કોઈ ગંભીર આડઅસર થઈ નહોતી. રશિયાએ આ રસીના પ્રાદેશિક ઉપયોગ માટે ઑગસ્ટ માસમાં જ પરવાનગી આપી દીધી હતી. આંકડાકીય માહિતી પ્રકાશિત કરતા પહેલાં આવી મંજૂરી આપનાર તે દુનિયાનો પ્રથમ દેશ બની ગયો હતો. જોકે, નિષ્ણાતોને મતે આ રસીની અસરકારકતા અને સુરક્ષા સાબિત કરવા માટે ટ્રાયલનું કદ ઘણું નાનું રાખવામાં આવ્યું છે. પરંતુ રશિયાએ ટીકાકારોના જવાબમાં રસીનાં પરિણામો મૂક્યાં છે. જોકે પશ્ચિમના કેટલાક નિષ્ણાતોએ રશિયાના રસી વિકસિત કરવાના કાર્યમાં ઝડપ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. ગત મહિને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને જણાવ્યું હતું કે તેમની રસી જરૂરી તમામ પરીક્ષણોમાંથી પસાર થઈ ચૂકી છે અને તેમની એક દીકરીને પણ આ રસી મૂકવામાં આવી છે. રિપોર્ટ શું કહે છે? રશિયાની કોરોના વાઇરસની રસી સ્પુતનિક-V નામે આ રસીની જૂનમાં અને જુલાઈમાં એમ કુલ બે ટ્રાયલ કરાઈ હતી. લૅન્સેટમાં પ્રસિદ્ધ થયેલ નોંધ પ્રમાણે આ બંને ટ્રાયલમાં 38-38 સ્વસ્થ વ્યક્તિઓને સામેલ કરાયી હતી, જેમને રસીનો પ્રથમ ડોઝ મુકાયા બાદ ત્રણ અઠવાડિયાં બાદ ફરીથી બૂસ્ટર ડોઝ મુકાયો હતો. ટ્રાયલમાં ભાગ લેનાર તમામ વ્યક્તિઓ 18થી 60 વર્ષની ઉંમરની હતી. રસી મુકાયા બાદ તમામ પર 42 દિવસ સુધી નજર રાખવામાં આવી. જે દરમિયાન ત્રણ અઠવાડિયાંમાં તેમનાં શરીરમાં એન્ટિબૉડી તૈયાર થયાની વાત સામે આવી હતી. આ રસીની સામાન્ય આડઅસરોમાં માથાનો અને સાંધાનો દુખાવો સામેલ હતો. નોંધનીય છે કે ટ્રાયલમાં પ્લેસિબો રસીનો સમાવેશ નહોતો કરાયો. ટ્રાયલમાં ભાગ લેનાર તમામને ખબર હતી કે તેમને રસી અપાઈ રહી છે. રિપોર્ટમાં આગળ લખાયું છે કે, “રસીની લાંબા ગાળાની સુરક્ષા અને અસરકારકતા માટે મોટી, લાંબા ગાળાની ટ્રાયલ કે જેમાં પ્લેસિબોની સરખામણી પણ સામેલ કરાઈ હોય તે કરવાની જરૂર છે.” પેપર પ્રમાણે, “’ટ્રાયલના ત્રીજા તબક્કામાં જુદાં જુદાં વયજૂથ અને જોખમવાળા 40 હજાર વ્યક્તિઓને સામેલ કરાશે.” રશિયાની રસી એડિનોવાઇરસના મોડિફાઇડ સ્ટ્રેઇનનો ઉપયોગ કરાયો છે. નોંધનીય છે કે આ વાઇરસ સામાન્ય રીતે શરદી માટે જવાબદાર હોય છે. હજુ દિલ્હી દૂર છે? કોરોનાની રસી UKના વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા ‘ઉત્સાહવર્ધક’, ‘અત્યાર સુધી સારાં પરિણામો’ જેવી કેટલીક પ્રતિક્રિયાઓ આવી છે. જોકે, હજુ દિલ્હી દૂર છે તેમાં કોઈ બેમત નથી. બીજા તબક્કાની ટ્રાયલમાં ભલે રસી લેનાર તમામનાં શરીરમાં એન્ટિબૉડી વિકસ્યા હોય, પરંતુ તેનો અર્થ એ નથી થતો કે આનાથી તેઓ વાઇરસથી બચી જશે. હજુ સુધી એ સાબિત કરી શકાયું નથી. આ પરિણામો પરથી આપણે એટલું કહી શકીએ કે આ રસી 18થી 60 વર્ષની ઉંમરના સ્વસ્થ લોકો માટે 42 દિવસ સુધી બિનહાનિકારક સાબિત થઈ છે કારણ કે આટલા જ સમય માટે સંશોધન કરાયું હતું. જોકે, 60 કરતાં વધુ ઉંમરની વ્યક્તિઓ, પહેલાંથી બીમારીઓ સામે ઝઝૂમી રહેલી વ્યક્તિઓ પર લાંબાગાળે તેની અ��ર કેવી રહેશે? એ અંગે કોઈ સ્પષ્ટતા નથી. આ પ્રશ્નોના જવાબ વધુ વ્યાપક, લાંબા ગાળાની ટ્રાયલની જરૂરિયાત રહેશે. જેમાં ભાગ લેનાર લોકોને પોતાને રસી મુકાઈ રહી છે કે બનાવટી ઇન્જેક્શન તેની ખબર ન હોય. તેનાથી એ વૈજ્ઞાનિકોને એ વાતની પણ ખબર પડશે કે વ્યાપક વસતિ પર રસી કેટલી અસરકારક હશે. આ અંગે વધુ પારદર્શિતાની જરૂરિયાત હોવાનો મુદ્દો ઊઠી રહ્યો છે. સમગ્ર વિશ્વમાં જુદી જુદી રસીઓની ટ્રાયલો વચ્ચે કોઈક રસી અમુક સમૂહ પર કે અમુક પરિસ્થિતિમાં અન્ય રસી કરતાં સારાં પરિણામ આપી શકે. તેથી કઈ રસી કોની પર કેટલા પ્રમાણમાં અસરકારક સાબિત થશે તે સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ છે. એક જ રસી બધા માટે યોગ્ય હશે એ સંભવ નથી. પ્રતિક્રિયા કેવી રહી છે? રશિયાની રસી પાછળ રોકણ કરનાર ફંડના વડા કિરિલ દિમિત્રિવે એક પત્રકારપરિષદમાં કહ્યું કે, “રશિયાની રસી પર આધારવિહોણી શંકા વ્યક્ત કરનાર લોકો માટે આ રિપોર્ટ એક જવાબ છે.” તેમણે કહ્યું કે, “ટ્રાયલના આગલા તબક્કા માટે ત્રણ હજાર લોકોને પહેલાં ભરતી કરી લેવાયા છે.” રશિયાના સ્વાસ્થ્યમંત્રી મિખાઇલ મુરાશ્કોએ જણાવ્યું કે હાઈ-રિસ્ક ગ્રૂપોને કેન્દ્રમાં રાખીને દેશમાં નવેમ્બર કે ડિસેમ્બર માસથી રસીકરણનો આરંભ થઈ જશે. પરંતુ આ રસીને બજારમાં ઉતારવા માટે હજુ ઘણું કામ બાકી હોવા અંગે નિષ્ણાતો ચેતવ્યા હતા. લંડન સ્કૂલ ઑફ હાઇજિનમાં માઇક્રોબાયલ પૅથોજેનેસિસના પ્રોફેસર બ્રેંડન વૅને સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સને જણાવ્યું હતું કે, “આ રિપોર્ટનો અર્થ માત્ર અત્યાર સુધી બધું ઠીક છે એટલા પૂરતો જ સીમિત છે.” WHO પ્રમાણે હાલ સમગ્ર વિશ્વમાં કોરોના વાઇરસ માટે 176 રસીઓ પર કામ ચાલી રહ્યું છે. જે પૈકી 34નાં માણસો પર પરીક્ષણ થઈ રહ્યાં છે. આ 34 પૈકી આઠ ટ્રાયલના ત્રીજા તબક્કામાં છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રશિયાના વૈજ્ઞાનિકોએ કોરોના વાઇરસની તેમની રસી અંગે પ્રથમ રિપોર્ટ પ્રસિદ્ધ કર્યો છે, જેમાં શરૂઆતનાં પરીક્ષણોમાં રોગપ્રતિકારક પ્રતિક્રિયાના સંકેતો જોવા મળ્યા હતા. +text: મીરવાઇઝ અને રેહાનાનાં લગ્ન રેહાનાએ બીબીસીને જણાવ્યું, "રોજ રાત્રે મને ખરાબ સપનાં આવે છે. હું રડું છું અને સૂઈ નથી શકતી. હું જ્યારે પણ ગોળી ચાલવા અથવા ધડાકાનો અવાજ સાંભળું છું તો મને એ દિવસ યાદ આવી જાય છે. એવું લાગે છે જાણે મારી સાથે ફરી કંઈક થઈ જશે." તેમનાં લગ્નના દિવસે ઇસ્લામિક સ્ટેટ (આઈએસ)એ આત્મઘાતી હુમલો કર્યો હતો, જેમાં 90 મહેમાનોના જીવ ગયા હતા. આ દુર્ઘટનાએ મીરવાઇઝ અને રેહાનાના અનેક નિકટના સંબંધીઓને છીનવી લીધા અને એમને ઊંડો આઘાત પહોંચાડયો. આ અઠવાડિયે તેમનાં લગ્નની વર્ષગાંઠ હતી. આ પહેલાં પહેલી વાર 18 વર્ષના રેહાનાએ એ દિવસે થયેલી ઘટનાઓ પર જાહેરમાં વાત કરી. લગ્નની રાત્રે જે લોકો માર્યા ગયા તેમના સંબંધીઓએ લગ્નના હૉલની સામે વિરોધપ્રદર્શન કરવાનું વિચાર્યું છે. આ રીતે તેઓ મૃત્યુ પામનારાઓને યાદ કરવા મને એમના માટે ન્યાય માગવા ઇચ્છે છે. પરંતુ મીરવાઇઝ એમાં સામેલ નહીં થાય. ધડાકાના વિચારથી જ તેમના હાથ કાંપવા લાગે છે. તેઓ કહે છે, "લગ્ન પહેલાં અમે ઘણાં ખુશ હતાં. પરંતુ અચાનક જ અમે જાણે ખુશીઓના આકાશ ઉપરથી દુઃખોની ધરતી પર આવી ગયા. અમારી બધી ખુશીઓ લૂંટાઈ ગઈ." મીરવાઇઝ અને રેહાનાનાં લગ્નને એટલા માટે નિશાન બનાવવામાં આવ્યા કે તેઓ અફઘાનિસ્તાનમાં રહેતા શિયા સમુદાયમાંથી આવે છે. ઇસ્લામિક સ્ટેટ આ સમુદાયને ધર્મવિરોધી માને છે. હાલનાં વર્ષોમાં એણે તેમના સમુદાય પર સતત અનેક હુમલાઓ કર્યા છે. દુર્ઘટનાનો લાગ્યો આરોપ ગત વર્ષે ઑગસ્ટમાં દુર્ઘટના બાદ હૉસ્પિટલ બહાર ઘાયલોના સ્વજનો રેહાના અને મીરવાઇઝ માટે આ દુર્ઘટનાની પીડા ભૂલવી પહેલેથી જ મુશ્કેલ હતી, પરંતુ એમના ઘા ત્યારે વધુ ઊંડા થઈ ગયા જ્યારે એમના સંબંધીઓ એમને જ આને માટે જવાબદાર ઠેરવવા લાગ્યા. મીરવાઇઝ યાદ કરતા જણાવે છે, "એક દિવસ હું ખરીદદારી માટે ગયો હતો ત્યાં મને એક મહિલા મળી, જેમણે મારા લગ્નપ્રસંગમાં એક સંબંધીને ગુમાવ્યા હતા, તેઓ મને હત્યારો કહેવા લાગી." તેઓ કહે છે કે કેટલાક પરિવાર તેમને પોતાના દુશ્મનોની જેમ જોવા લાગ્યા. મીરવાઇઝ એક દરજી છે અને એમને વિરોધને કારણે તેમની દુકાન બંધ કરવી પડી. લોકોએ રેહાનાને પણ માફ ન કર્યાં. લોકોનું કહેવું હતું કે જો આ બંનેએ તે દિવસે લગ્ન જ ન કર્યાં હોત એ તો આ ધડાકો ન થાત. તેઓ કહે છે, "દરેક જણ એ દુર્ઘટના માટે મને જવાબદાર ઠેરવે છે. હું બધું ચૂપચાપ સહન કરી લઉં છું અને કંઈ નથી બોલતી." આ ધડાકાની જવાબદારી લેનાર ઇસ્લામિક સ્ટેટ અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાનની સરખામણીમાં ઓછું શક્તિશાળી છે. પરંતુ આ સંગઠને અનેક જીવલેણ હુમલા કર્યા છે. મેમાં આ સંગઠનને કાબુલમાં એક બાળકોની હૉસ્પિટલમાં થયેલા ભયાનક હુમલા માટે જવાબદાર ઠેરવવામાં આવ્યું હતું. આ હુમલામાં ચરમપંથીઓએ 24 મહિલાઓ, બાળકો અને શિશુઓને મારી નાખ્યા હતા. આ મહિનાની શરૂઆતમાં આઈએસે જલાલાબાદમાં પૂર્વ શહેરની એક જેલ પર હુમલો કરી સેંકડો કેદીઓને મુક્ત કરી દીધા. આઈએસે પોતાના કબજા વાળા અનેક વિસ્તારો ગુમાવી દીધા અને એના અનેક મોટા નેતા અટકાયતમાં પણ લેવાયા તેમ છતાં આઈએસે આ હુમલાને અંજામ આપ્યો. વર્તમાન અશાંત પરિસ્થિતિમાં રેહાના અને મીરવાઇઝની એ કડવી યાદો ફરી તાજી થઈ જાય છે. મીરવાઇઝ કહે છે, "લગ્નના એક અઠવાડિયા પછી કાબુલના અન્ય એક વિસ્તારમાં ધડાકો થયો અને મારી પત્ની ગભરાઈને બેહોશ થઈ ગઈ." રેહાનાને હવે મનોવૈજ્ઞાનિક મદદ મળી રહી છે જે બધાને નથી મળી શકતી. આ કાબુલસ્થિત ચેરિટી પીસ ઑફ માઇન્ડ અફઘાનિસ્તાનની મદદથી શક્ય બન્યું છે. તેઓ કહે છે કે આ થૅરપી એમને હુમલાની પીડા અને મૂંઝવણ અને જે રીતે એમને આને માટે જવાબદાર ગણાવી રહ્યા છે એ બધી બાબતોમાંથી બહાર આવવામાં મદદ કરી રહી છે. રેહાના કહે છે, "મારે માટે એ સારું છે કે કંઈ નહીં તો હું મારી પરેશાનીઓ કોઈની સાથે વહેંચી શકું છું." ધડાકા પહેલાં પોતાના લગ્નમાં નાચતાં મીરવાઇઝ એમના મનોવૈજ્ઞાનિક લાઇલા શ્વાર્ટ્ઝે આ દંપતી અંગે બીબીસી સાથે વાતચીત કરી. તેમણે જણાવ્યું, "રેહાનાની આ સ્થિતિમાં ધીમેધીમે સુધારો થઈ રહ્યો હતો, પરંતુ ત્યારે જ એક ધડાકો થયો અને તે ફરી એ મનોસ્થિતિમાં જતાં રહ્યાં." અફઘાનિસ્તાનમાં દર વર્ષે હજારો લોકો માર્યા જાય છે અથવા ઘાયલ થઈ જાય છે. તેમ છતાં ઘણા ઓછા લોકોને કાઉન્સેલિંગ મળી શકે છે. જે દેશોમાં લોકોને મૂળભૂત સ્વાસ્થ્યસેવા બરાબર રીતે નથી મળી રહી ત્યાં માનસિક તંદુરસ્તીને ઘણી વાર પ્રાથમિકતાની રીતે નથી જોવાતી. રેહાના અને મીરવાઇઝ ખાનગી થૅરપીનો ખર્ચ ન ઉઠાવી શકત, પરંતુ એમને ચેરિટીને કારણે મદદ મળી છે. શાંતિની આશા નહીં રેહાના કહે છે કે મનોવૈજ્ઞાનિક સાથે વાત કરી અને પોતાની તકલીફ બતાવવાથી એમને ઘણી મદદ મળી છે. મીરવાઇઝ પણ આ વાત સાથે સહમતી આપે છે. તેઓ કહે છે, "અફઘાનિસ્તાનમાં મૅન્ટલ હેલ્થ પર કામ કરતા ઘણા બધા લોકોની જરૂર છે. દરેક અફઘાનીએ દુઃખ જોયું છે અને પરિવારજનોને ગુમાવ્યા છે." અફઘાન સરકાર અને તાલિબાનો વચ્ચે શાંતિવાર્તા આવનારા સપ્તાહોમાં શરૂ થવાની આશા છે, પરંતુ સંઘર્ષ યથાવત્ છે. આઈએસ આ વાતચીતનો હિસ્સો નથી. રેહાના કહે છે કે હવે તેઓ અફઘાનિસ્તાનમાં સુરક્ષિત અનુભવ નથી કરતા. શ્વાર્ટ્ઝ થોડું ફંડ ભેગું કરવા વિચારી રહ્યા છે જેથી આ દંપતીને કેટલાક સમય માટે વિદેશમાં સ���ય પસાર કરવાની તક મળે, જ્યાં તેઓ આ આત્મઘાતી હુમલાની પીડાદાયક યાદોથી અને એ આરોપોથી દૂર જતા રહે જે એમના લગ્નના દિવસે થયેલી દુર્ઘટનાને કારણે તેમના પર લાગ્યા છે. મીરવાઇઝનું પણ આ આઘાતમાંથી બહાર નીકળવામાં મદદ માટે કાઉન્સેલિંગ કરવામાં આવ્યું છે, પરંતુ રેહાનાની જેમ એમને પણ શાંતિની સંભાવનાને લઈને કોઈ આશા નથી. તેઓ કહે છે, "મારાં લગ્નના પહેલાંથી તેઓ કહી રહ્યા હતા કે કેટલાક દિવસોમાં શાંતિ થશે. હવે એક વર્ષ થઈ ગયું છે. ક્યાં છે શાંતિ?" "હું તમને કહી રહ્યો છું, 10 વર્ષ પછી પણ તમને અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિ અને સ્થિરતા નહીં જોવા મળે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આ એમના જીવનનો સૌથી ખુશીનો દિવસ બનવાનો હતો, પરંતુ તે સૌથી ખરાબ દિવસ બની ગયો. અફઘાનિસ્તાનમાં રહેતા મીરવાઇઝ અને રેહાનાનાં લગ્ન પાછલાં વર્ષે રાજધાની કાબુલમાં થયાં હતાં. +text: અપેક્ષાનાં માતાપિતાનું કોરોના વાઇરસને કારણે મૃત્યુ થયું છે પરંતુ અપેક્ષા મારડિયાના જીવનમાં એવું ન થયું. અપેક્ષા રાજકોટમાં એમબીબીએસ (બૅચલર ઑફ મેડિસિન, બૅચલર ઑફ સર્જરી)નાં વિદ્યાર્થિની છે. હાલ કોરોનાએ રાજ્યને ભરડામાં લીધું છે ત્યારે રાજ્ય સરકાર દ્વારા સંચાલિત રાજકોટની સમરસ હૉસ્ટેલમાં કોવિડ હૉસ્પિટલમાં તેઓ ફરજ નિભાવી રહ્યાં છે. અપેક્ષાના પપ્પા કલ્પેશભાઈ મારડિયાનું 6 એપ્રિલે કોરોનાને કારણે અવસાન થયું. પપ્પાના આઘાતમાંથી બહાર આવે તે પહેલાં જ 10 એપ્રિલે તેમનાં માતા જિજ્ઞાબહેને પણ કોરોનાથી જીવ ગુમાવ્યો. જીવનમાં જેમનો સધિયારો હતો તેઓ જ સિધાવી ગયાં. જોકે, અપેક્ષા સંજોગોની સામે હારીને બેસી ન રહ્યાં. માતાપિતાના અવસાનના પખવાડિયામાં તેમણે પોતાની ડ્યૂટી જોઈન કરી લીધી. આની પાછળનું કારણ જણાવતાં અપેક્ષા બીબીસીને કહે છે, "મને થયું કે ઘરે બેસીને હું શું કરીશ? એના કરતાં હૉસ્પિટલ જઈશ તો કોઈની મદદ કરીશ, કારણ કે દરદીના તો કોઈ સગાંસંબંધી ત્યાં હોતાં નથી." "અમે જ તેનાં સગાંસંબંધી હોઈએ છીએ. મારાં તો માતાપિતા નથી રહ્યાં, દરદી જ મને મારા પરિવારજનો હોય એવું લાગવા માંડ્યું. તેથી મેં ડ્યૂટી જોઈન કરી લીધી." કોરોનાના દરદીઓની એકલતા કોવિડના સ્ટાફ સાથે અપેક્ષા જિજ્ઞાબહેનને કોરોના થયો ત્યારે અપેક્ષા તેમની સાથે જ આઈસીયુ (ઇન્ટેન્સિવ કૅર યુનિટ)માં રહેતાં હતાં. તેઓ તરત ફરજ પર હાજર થયાં તેની પાછળ તેમનાં માતા સાથે આઈસીયુમાં ગાળેલા છેલ્લા દિવસો કારણભૂત હતા. અપેક્ષા કહે છે કે, "બીમારીના છેલ્લા તબક્કે દરદી વૅન્ટિલેટર પર આવતા હોય છે. મમ્મી વૅન્ટિલેટર પર હતાં ત્યારે હું તેમની સાથે આઈસીયુમાં રહેતી હતી. ત્યાં અન્ય દરદીઓ પણ હતા." "કોરોના થયો હોય એટલે પરિવારજનો પણ દરદીની નજીક ન હોય. આ સ્થિતિ જોઈને મારું હૈયું વલોવાતું. કોઈનું મૃત્યુ થાય ત્યારે મને રાતે ક્યારેક ઊંઘ પણ ન આવતી." તેઓ વધુમાં કહે છે, "મમ્મી-પપ્પાના અવસાન પછી મને થયું કે ત્યાં તો દરદી બીચારા એકલા હોય છે. કેમ ન હું તે એકલા દરદીઓ માટે પરિવાર જેવો સધીયારો બનું? તેથી જ હું મમ્મી-પપ્પાના નિધન પછી થોડા જ દિવસોમાં ફરજ પર હાજર થઈ ગઈ. મારી જેમ અન્ય પણ મેડિકલ સ્ટાફ તેમને પરિવારની જેમ જ સાચવતા હોય છે." હૉસ્પિટલ સ્ટાફે અપેક્ષાનો બર્થ ડે કઈ રીતે ઉજવ્યો? હૉસ્પિટલ સ્ટાફ તેમજ રાજકોટ કલેક્ટર ઑફિસે પણ અપેક્ષા પ્રત્યે સદભાવ દર્શાવ્યો હતો. સમરસ હૉસ્પિટલના હેડ તેમજ રાજકોટના ડેપ્યુટી કલેક્ટર ચરણસિંહ ગોહિલે અપેક્ષાને કહ્યું હતું કે થોડા દિવસ હજી ઘરે રહો અને સ્વસ્થ થઈને કામે લાગજો, પણ અપેક્ષા ફરજ પર હાજર થઈ ગયાં હતાં. બીબીસી સાથે વાત કરતાં ચરણસિંહ કહે છે, "અપેક્ષાની કાર્ય પ્રત્યેની ભાવનાને સલામ કરવી પડે. એ જે રીતે કામ કરે છે એ પણ અમે નિહાળીએ છીએ. તેનો એક જ ઉદ્દેશ હોય છે કે બીજા કોઈનાં માતાપિતાનું અવસાન ન થાય." "હૉસ્પિટલના સ્ટાફે તેમજ અમે સહુએ તેને કહ્યું છે કે અમે પણ તમારો પરિવાર જ છીએ. નિશ્ચિંત થઈને તમે કામ કરો." "4 મેએ અપેક્ષાનો જન્મદિવસ હતો. સ્ટાફના તમામ લોકોએ અપેક્ષાને પરિવારની જેમ બોલાવીને શુભેચ્છા અને સાંત્વના આપી હતી." "અનુસ્નાતક -અન્ડર ગ્રૅજ્યુએટ મેડિકલ સ્ટુડન્ટ્સ હોય તેમની ફરજ રોટેશન અનુસાર પંદર દિવસે અન્ય જગ્યાએ બદલાતી હોય છે. અમે રોટેશન પર અપેક્ષાની ફરજ બદલતા નથી. કાયમી અમારી સાથે રાખીએ છીએ. તેઓ એકલાં છે એવું મહેસૂસ થવા નથી દેતા." 'મારા ભાઈને જોઈને મને હિમ્મત આવે છે' કોવિડ હૉસ્પિટલમાં પોતાને જે કામ કરવાનું હોય છે તે વિશે જણાવતાં અપેક્ષા કહે છે કે, "કોરોનાના દરદીનું અમારે મૅનેજમૅન્ટ કરવાનું હોય છે. ત્યાં ઓક્સિજન બેડ સહિતની સગવડ છે કે કેમ." "જે ગંભીર દરદી આવે તેને સિવિલ કે કૅન્સર હૉસ્પિટલમાં લઈ જવાના હોય તો એમાં મારે મદદરૂપ થવાનું હોય છે. દરદીને જોવા જવાનું હોય છે અને ક્યારેક ઍમ્બ્યુલન્સમાં ડૉક્ટરની સાથે જવાનું હોય છે." માતાપિતાની છત્રછાયા ગુમાવનાર અપેક્ષાનો નાનો ભાઈ આયુષ દસમા ધોરણમાં છે. અપેક્ષા કહે છે, "ભાઈ મારાથી નાનો છે. હું મોટી બહેન છું તેથી હવે તેના માટે માતાપિતા, મૅન્ટર જે કહો તે હું જ છું. તેની જવાબદારી હવે મારી છે તેથી તેને જોઈને જ મને હિમ્મત આવે છે." અપેક્ષા કહે છે કે, "આપણા જીવનમાં જ્યારે કોઈ મોટા નિર્ણય લેવાના હોય ત્યારે ગમે તે ઉંમરે આપણને માતાપિતાનાં માર્ગદર્શન, હૂંફ અને પ્રેરણાની જરૂર હોય છે. તેથી માતાપિતાની એ ખોટ તો મોટી છે. પણ આમાં આપણે સત્ય સ્વીકારવા સિવાય શું કરી શકીએ?" અપેક્ષા એમબીબીએસના બીજા વર્ષમાં છે. હજી તેમનો બે વર્ષનો અભ્યાસ અને એક વર્ષની ઇન્ટર્નશિપ બાકી છે. તેઓ કહે છે કે, "મારું અને મમ્મી-પપ્પાનું એક સપનું હતું કે હું એવી ડૉક્ટર બનું કે જેને લોકો તેમના કામથી યાદ કરે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વીસ વર્ષની ઉંમરે હજી તો જીવન કારકિર્દીના ઊંબરે ડગ માંડતું હોય, ત્યાં જ માતા અને પિતાનું એક અઠવાડિયામાં અવસાન થાય તો જીવનમાં કેવો શૂન્યાવકાશ વ્યાપી જાય? +text: પરંતુ જે દિવસે ઉપવાસનો સમય આવ્યો, રાહુલના ઉપવાસ કરતા વધારે કોંગ્રેસના નેતાઓના છોલે-ભટૂરેની ચર્ચા કરી હતી. ત્યારબાદ વારો હતો ભાજપનો. જાહેરાત કરવામાં આવી કે 12 એપ્રિલના રોજ દેશના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ભાજપના બધાં સાંસદ એક દિવસ ઉપવાસ કરશે. કારણ? સંસદના બજેટ સત્રનો બીજો ભાગ સંપૂર્ણપણે હોબાળાની ભેટ ચઢી ગયો હતો, એ માટે. અને ભાજપે કોંગ્રેસની ભૂલથી એડવાન્સમાં બોધપાઠ પણ લીધો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ભાજપના દિલ્હી એકમના સાંસદોએ પોતાના કાર્યકર્તાઓને ગુરૂવારના રોજ ઉપવાસ શરૂ થતા પહેલા કેટલાક નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા. તેમાં કહેવામાં આવ્યું કે તેઓ જમતા કોઈની નજરે ન ચઢી જાય, જમતા જમતા સેલ્ફી ન લે. પોતાના વિસ્તારની નજીકથી ફૂડ વેન્ડર હટાવી દે અને જો ડાયાબિટીસના રોગી છે તો ઉપવાસ ન કરે. આ તો વાત થઈ કેટલાંક કલાક કે પછી એક દિવસના પ્રતિક ઉપવાસની. પરંતુ ભૂતકાળમાં એવા અનશન, ઉપવાસ કે ભૂખ હડતાળ થઈ છે, જેમના વિશે વાંચીને એકવાર તો વિશ્વાસ જ નહીં થાય. અમે વાત કરી રહ્યા છીએ ઇતિહાસમાં ચાલેલા સૌથી લાંબા અનશન અને ઉપવાસની. જતિન દાસ, 63 દિવસ વર્ષ 1929માં 13 જુલાઈના રોજ લાહોરની જેલની અંદર એક એવી ભૂખ હડતાળ શરૂ થઈ હતી જેનાં પડઘા આજે પણ સાંભળાય છે. જતિન દાસે ભારતના રાજકીય કેદીઓ સાથે પણ યૂરોપીય કેદીઓની જેમ વ્યવ્હાર કરવાની માગને લઇને ભૂખ હડતાળ શરૂ કરી હતી. દાસની હડતાળ તોડવા માટે બ્રિટિશ જેલ અધિકારીઓએ ઘણા પ્રયત્ન કર્યા હતા. મોઢું તેમજ નાકના રસ્તે જબરદસ્તી જમવાનું અંદર નાખવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો, પરંતુ તેમણે હાર ન માની. અંતે અંગ્રેજ સરકારે ઝૂકવું પડ્યું હતું. પરંતુ 63 દિવસ ભૂખ્યા રહેવાના કારણે જતિન દાસની તબિયત ખૂબ ખરાબ થઈ ગઈ હતી અને ડૉક્ટરોના પ્રયાસ છતાં તેમને બચાવી શકાયા નહીં. લાહોરથી કોલકાતા વચ્ચે તેમની અંતિમ યાત્રાની આગેવાની દુર્ગાભાભીએ કરી અને હાવડા રેલવે સ્ટેશન પર સુભાષ ચંદ્ર બોઝ તેમની અંતિમ યાત્રામાં મોખરે રહ્યા હતા. પોટ્ટિ શ્રીરામુલુ, 58 દિવસ પોટ્ટિ શ્રીરામુલુ ભારતીય ક્રાંતિકારી છે, જેમણે વર્ષ 1952માં 58 દિવસ ભૂખ હડતાલ બાદ અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. તેઓ અલગ રાજ્યની માગ સાથે ભૂખ હડતાલ પર બેઠા હતા. શ્રીરામુલુને અમરજીવી પણ કહેવામાં આવે છે. તેઓ પોતાને સામાજિક કાર્યકર્તા અને મજૂર ગણાવતા હતા. તેમણે મહાત્મા ગાંધી સાથે લાંબો સમય પણ વિતાવ્યો હતો. મદ્રાસ પ્રેસિડેન્સીથી અલગ આંધ્રપ્રદેશ બનાવવાની માગને લઇને શ્રીરામુલુએ બે વખત ઉપવાસ કર્યા હતા. પહેલી વખત ઉપવાસ પાંચ દિવસ સુધી ચાલ્યા હતા અને બીજી વખત 58 દિવસ સુધી. જતિન દાસ બાદ તેઓ એકમાત્ર બીજી વ્યક્તિ માનવામાં આવે છે કે જેમનું મૃત્યુ ઉપવાસના કારણે થયું. મહાત્મા ગાંધીએ એક વખત તેમની માટે કહ્યું હતું, "જો મારી પાસે શ્રીરામુલુ જેવા વધુ 11 સાથી હોત તો એક વર્ષમાં જ અંગ્રેજ સરકાર પાસેથી ભારતને સ્વતંત્ર કરાવી લેતા." સુંદરલાલ બહુગુણા, 74 દિવસ ઘણા વર્ષોથી ટિહરી બાંધ વિરોધી પ્રદર્શનો માટે પ્રખ્યાત રહી ચૂકેલા સુંદરલાલ બહુગુણા પોતાના સત્યાગ્રહથી ઘણી વખત સરકારો અને સંસદ માટે મુશ્કેલી ઊભી કરી ચૂક્યા છે. તેમણે ઘણી વખત વિરોધ વ્યક્ત કરવા માટે ભાગીરથીના કિનારે ભૂખ હડતાલ કરી છે. વર્ષ 1995માં બાંધની અસર પર સમીક્ષા સમિતિ બનાવવા સાથે જોડાયેલા તત્કાલીન વડાપ્રધાન પીવી નરસિમ્હા રાવનું આશ્વાસન મળ્યા બાદ તેમણે 45 દિવસ સુધી ચાલેલા ઉપવાસ સમાપ્ત કર્યા હતા. ત્યારબાદ તેમણે રાજઘાટ પર 74 દિવસ લાંબા ઉપવાસ પણ રાખ્યા. જોકે, સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક દાયકા કરતા પણ વધારે લાંબો કેસ ચાલ્યો અને વર્ષ 2001માં ટેહરી બાંધ પર નિર્માણ ફરી શરૂ થયું. ત્યારબાદ 20 એપ્રિલ 2001ના રોજ તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. મહાત્મા ગાંધી મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી અહિંસા અને સત્યાગ્રહ અંતર્ગત ઘણી વખત ઉપવાસ કરતા હતા. તેમણે પોતાના જીવનકાળ દરમિયાન આશરે 15 વખત ઉપવાસ કર્યા હતા, જેમાંથી ત્રણ વખત તેની અવધિ 21 દિવસ રહી હતી. પહેલી વખત 21 દિવસનો ઉપવાસ તેમણે હિંદુ-મુસ્લિમ એકતા માટે કર્યો હતો જે દિલ્હીમાં વર્ષ 1924માં 18 સપ્ટેમ્બરથી 8 ઓક્ટોબર સુધી ચાલ્યો હતો. અને તેમણે કુરાન-ગીતા સાંભળતા ઉપવાસ સમાપ્ત કર્યા હતા. 21 દિવસનો બીજો ઉપવાસ વર્ષ 1933માં 8 મેથી 29 મે વચ્ચે થયો હતો જે છૂત-અછૂતના વિરોધમાં કરવામાં આવ્યો હતો. અને 21 દિવસનો ત્રીજો ઉપવાસ તેમણે વર્ષ 1943માં 12 ફેબ્રુઆરીથી 4 માર્ચ વચ્ચે કર્યો હતો જેનો ઉદ્દેશ સાંપ્રદાયિક હિંસા રોકવાનો હતો. ઇરોમ ચાનૂ શર્મિલા, 16 વર્ષ ઇરોમ શર્મિલાને આયરન લેડી કે મેંગુઓબી પણ કહેવામાં આવે છે. મણિપુરનાં નાગરિક અધિકાર કાર્યકર્તા ઇરોમે AFSPA હટાવવાની માગને લઇને વર્ષ 2000માં 5 નવેમ્બરના રોજ ભૂખ હડતાલ શરૂ કરી હતી અને 16 વર્ષ બાદ 2016માં 9 ઓગસ્ટના રોજ આ હડતાલ પૂર્ણ થઈ હતી. 500 કરતા વધારે અઠવાડિયા સુધી ખાધા-પીધા વગર રહેનારા ઇરોમને લોકો દુનિયાની સૌથી લાંબી ભૂખ હડતાલ માટે ઓળખવામાં આવે છે. જોકે, આ દરમિયાન કોર્ટના આદેશ પર ઇરોમને પાઇપની મદદથી નાક દ્વારા આવશ્યક તત્વ આપવામાં આવતા હતા. ઇરોમે ત્યારબાદ ભૂખ હડતાલ પૂર્ણ કરી રાજકારણમાં આવવાનો નિર્ણય લીધો હતો, જેની ભારે ટીકા પણ થઈ હતી. તેમણે કહ્યું હતું, "હું રાજકારણમાં જઈશ અને મારી લડાઈ ચાલુ રાખીશ." આ એ લોકો છે કે જેઓ આપણા દેશના છે, પરંતુ દેશની બહાર પણ કેટલાક એવા લોકો જોવા મળ્યા છે. જેમણે ઘણા દિવસ ભૂખ્યા રહીને લોકોનું ધ્યાન પોતાની તરફ ખેંચ્યું હતું. બૉબી સૈંડ્સ, 66 દિવસ બૉબી જેરાર્ડ સૈંડ્સ પ્રોવિઝનલ આઇરિશ રિપબ્લિકન આર્મીના સભ્ય હતા જેમણે ભૂખ હડતાલ કરતા પોતાનો જીવ ગુમાવી દીધો હતો. તેમની આગેવાનીમાં વર્ષ 1981માં ઉપવાસ કરવામાં આવ્યા હતા અને વિરોધ હતો સ્પેશિયલ કેટેગરીનો દરજ્જો હટાવવાનો. ભૂખ હડતાલના કારણે તે અને અન્ય નવ લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. જેથી આ મુદ્દો સમગ્ર દુનિયામાં છવાઈ ગયો હતો. કેટલાક લોકોએ તેના વખાણ કર્યા તો કેટલાક લોકોએ તેની ટીકા કરી. તેઓ 27 વર્ષના હતા જ્યારે ભૂખ હડતાલના 66 દિવસ બાદ જેલ હૉસ્પિટલમાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. તેમના નિધનની ઘોષણા બાદ નોર્થર્ન આયરલેન્ડમાં મોટાપાયે વિરોધ પ્રદર્શન થયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાલ જ કોંગ્રેસ તરફથી જાહેરાત કરવામાં આવી હતી કે દલિતો પર થઈ રહેલા અત્યાચાર વિરુદ્ધ અવાજ ઊઠાવવા માટે રાહુલ ગાંધી રાજઘાટ પર એક દિવસનો ઉપવાસ કરશે. +text: લતા મંગેશકરે બાળ ઋષિ કપૂરને યાદ કર્યાં અને કલાકારો અને ચાહકો શોક વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. નરેન્દ્ર મોદી... Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે, બહુમુખી, પ્રિય અને જીવંત હતા ઋષિ કપૂરજી, પ્રતિભાનું પાવર હાઉસ હતા તેઓ. હું તેમની સાથેના સંવાદ, સોશિયલ મિડીયા પર થયા હોય તે પણ વાગોળુ છું. ભારત અને ફિલ્મોની પ્રગતિ વિશે તેઓ સતત ઉત્સાહી રહેતા. તેમના નિધનથી વ્યથિત છું. તેમના પરિવાર અને ચાહક વર્ગ પ્રત્યે સાંત્વના વ્યકત કરું છું. ઓમ શાંતિ. સીમી ગરેવાલ... ઋષિ કપૂર, મારો પ્રેમાળ ચિંટુ જતો રહ્યો. મારો વ્હાલો મિત્ર, મારો કો સ્ટાર, મારો પ્લેમેટ, એ મને ત્યાં સુધી હસાવતો જયાં સુધી મારી આંખમાં આંસુ ન આવી જતાં, હવે માત્ર આંસુ જ બચ્યા છે. છેલ્લી વિદાય નહી, અંતિમસંસ્કાર નહી, કોઈ ભેટીને આશ્વાસન નહી. મૌન. ખાલીપો, વેદના. અક્ષય કુમાર.. અક્ષય કુમારે કહ્યું કે, લાગે છે કે કોઇ દુસ્વપ્ન જોઇ રહ્યો છું. હમણાં જ ઋષિ કપૂરજીએ અંતિમ વિદાય લીધી તે જાણ્યું. આ ખરેખર આંચકાજનક સમાચાર છે. તેઓ તેઓ દંતકથા સમાન ઉમદા અભિનેતા હતાં. સારા કો-સ્ટાર, મિત્ર અને એક પરિવાર સમાન હતાં. મારી પ્રાર્થના તેમના પરિવારની સાથે છે. પ્રિયંકા ચોપરા.. મારું મન ભરાઈ ગયું છે. આ એક યુગનો અંત છે. ઋષિ સર તમારા જેવું નિખાલસ દિલ અને અદભૂત પ્રતિભા ફરી મળવી મુશ્કેલ છે. તમને જે થોડા ઘણા જાણવાનો અવસર મળ્યો હતો એ મારું સૌભાગ્ય છે. નિતુ મેમ, રિદ્ધિમા, રણબીર અને સમગ્ર પરિવારને મારો શોક વ્યકત કરું છું, રેસ્ટ ઇન પીસ સર. વિરાટ કોહલી... આ વાસ્તવિક નથી લાગી રહ્યું. ખરેખર માનવું અશક્ય છે. ગઇ કાલે ઇરફાન ખાન અને આજે ઋષિ કપૂરજી. આ સ્વીકારવું અશક્ય છે કે એક દંતકથાએ અંતિમ વિદાય લીધી. પરિવારને મારો શોક વ્યકત કરું છું. તેમના આત્માને શાંતિ મળે. શરદ પવાર... પીઢ કલાકાર ઋષિ કપૂરની ચિર વિદાયના સમાચાર જાણી આધાત લાગ્યો. ભારતીય ફિલ્મ જગતે એક બહુમુખી પ્રતિભાશાળી અભિનેતા ગુમાવ્યા છે. કપૂર પરિવારને મારો શોક વ્યકત કરું છું. મનોજ બાજપાઈ... હજુ તો ઇરફાનની વિદાયની વાત લખવાનું પૂર્ણ નથી થયુંને ઋષિ કપૂરજીના સમાચાર સાંભળી હું તૂટી ગયો છું. ના ખરેખર આ નથી બની રહ્યું. આ સ્વીકારવું કઠિન છે. તેમના આત્માને શાંતિ મળે.- મનોજ બાજપેયી ��તા મંગેશકર... શું કહું? શું લખુ કશું સમજાતું નથી, ઋષિજીના નિધનથી મને ખૂબ દુ:ખ થયું છે. આ દુ:ખ સહેવું મારા માટે ખરેખર અશક્ય છે. ભગવાન તેમના આત્માને શાંતિ આપે. લતા મંગેશકરે બાળ ઋષિ કપૂરનો ફોટો શૅર કરતા લખ્યું કે, થોડા સમય અગાઉ ઋષિજીએ મને આ મારી અને એમની તસવીર મોકલી હતી. એ દિવસો...બધી વાતો યાદ આવે છે. હું શબ્દહીન થઈ ગઈ છું. રાહુલ ગાંધી... આ ભારતીય સિનેમાનું ભયાનક અઠવાડિયું છે. વધુ એ દંતકથા સમાન કલાકાર ઋષિ કપૂરનું અવસાન થયું. અનેક પેઢીઓમાં ચાહકો ધરાવનાર તેઓ એક શાનદાર અભિનેતા હતા. એમને મહાન રીતે યાદ કરવામાં આવશે. એમના પરિવારજનો, મિત્રો અને ચાહકોને હું સાંત્વના પાઠવું છું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જાણીતા અભિનેતા ઋષિ કપૂર ચિંટુજી તરીકે પણ ઓળખાતા હતા. એમના અવસાન પર બોલીવૂડ સ્તબ્ધ છે. +text: રાજાજી હોલ ખાતેથી તેમનો પાર્થિવદેહ અંતિમ દર્શનાર્થે રાખવામાં આવ્યો હતો, જ્યાંથી તેમની અંતિમયાત્રા શરૂ થઈ હતી. કરુણાનિધિને અંતિમ વિદાય આપવા લોકો મોટી સંખ્યામાં ચેન્નાઈના રાજાજી હોલ ખાતે પહોંચ્યાં હતાં. લોકોની ભારે ભીડને કારણે ત્યાં નાસભાગ મચી હતી, જેમાં બે વ્યક્તિનાં મૃત્યુ થયાં છે, જ્યારે 41 અન્યને ઇજા પહોંચી છે. આ પહેલા કરુણાનિધિના અંતિમ વિશ્રામસ્થળની જગ્યા અંગે ઊભો થયેલો વિવાદ હાઈ કોર્ટના ચુકાદા બાદ ઉકેલાયો હતો. મરીના બીચ ખાતે અંતિમ વિશ્રામ ચેન્નઈનો મરીના બીચ બુધવારે સવારે મદ્રાસ હાઈ કોર્ટે કરુણાનિધિને મરીના બીચ પર દફનાવવાની પરવાનગી આપી દીધી છે. તામિલનાડુના આ દિગ્ગજ નેતાના નિધન બાદ તેમના પરિવાર અને સમર્થકોની માંગણી હતી કે, તેમને ચેન્નઈના મરીના બીચ ખાતે દફનાવવામાં આવે, પરંતુ તામિનાડુ સરકારે એ માંગળી સ્વીકારી નહોતી. જેને કારણે સમગ્ર વિવાદ હાઈ કોર્ટ સુધી પહોંચ્યો હતો. ડીએમકેની માંગણી હતી જે મરીના બીચ ખાતે તામિલનાડુનાં પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી જે. જયલલિતાને સમાધિ આપવામાં આવી હતી, તે સ્થળે જ કરુણાનિધિને અંતિમ વિશ્રામસ્થળ ફાળવવામાં આવે. આ અંગે ડીએમકે દ્વારા ઔપચારિક રીતે મુખ્યમંત્રીને વિનંતી કરવામાં આવી હતી, જેને રાજ્ય સરકારે નકારી કાઢી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ સંદર્ભે રાજય સરકાર દ્વારા એક નિવેદન બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. રાજ્યના મુખ્ય સચિવ ગિરિજા વૈદ્યનાથનના કહેવા પ્રમાણે, મુખ્યમંત્રીનું કહેવું હતું કે મરીનાના દરિયા કિનારે સમાધિસ્થળોનો કેસ હાઈ કોર્ટમાં છે. આથી ડીએમકે એ હાઈકોર્ટના દરવાજા ખખડાવ્યા હતા અને માંગ કરી હતી કે કરુણાનિધિને મરીના બીચ ખાતે દફન કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવે. કરુણાનિધિના પુત્ર એમ. કે. સ્ટાલિન, એમ. કે. અલ્લાગિરિ તથા પુત્રી કનિમોડી ઇચ્છે છે કે અન્ના દુરૈની સમાધિની પાસે જ તેમને અંતિમવિશ્રામ આપવામાં આવે. કેમ છે મરીના બીચ ખાસ? કોઈ પણ રાજ્ય કે દરિયાકાંઠાના શહેર માટે તેનો બીચ તે શહેરના લોકો માટે ફરવાનું સ્થળ તો હોય જ છે. જોકે, તામીલનાડુના રાજકારણમાં ચેન્નઈના મરીના બીચનું સ્થાન મહત્ત્વનું છે કારણ કે અહીં જ મોટે ભાગે વિવિધ રાજકીય મુદ્દા બાબતે દેખાવો અને વિરોધ પ્રદર્શનો થાય છે. મરીના પર આવેલા અન્ના દુરૈના સમાધિસ્થળનું પ્રવેશદ્વાર આ ઉપરાંત રાજ્યના લોકો પર ઊંડી છાપ છોડી જનારા રાજકીય નેતાઓના અવસાન બાદ તેમની સમાધિ પણ અહીં જ બનેલી જોવા મળે છે. કરુણાનિધિનો પરિવાર અન્નાદુરૈને તેમનો ગુરુ માનતો હતો. અન્નાને મરીના બીચ ખાતે સમાધિ આપવામાં આવી છે. આ માટે એવો તર્ક આપવામાં આવી રહ્યો છે કે મરીના બીચ ખાતે કોઈ ભૂતપૂર્વ મુખ્ય મંત્રીને અંતિમવિશ્રામ આપવામાં નથી આવ્યો. અન્ના દુરૈની સમાધિ હાલમાં ત્યાં જે ત્રણ મુખ્ય મંત્રીઓનાં સમાધિસ્થળ આવેલાં છે, તે મુખ્ય મંત્રી હતાં ત્યારે અવસાન થયું હતું. ઉલ્લેખનીય છે કે અન્નાદુરૈ, એમ.જી. રામચંદ્રન તથા જયલલિતાના સમાધિસ્થળ અહીં છે. રાજ્ય સરકારનું કહેવું છે કે પૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન કામરાજ તથા રાજાજીની સમાધિ પણ ગાંધી મંડપમ પાસે છે. ત્યાં બે એકર જગ્યા ફાળવવા માટે સરકાર તૈયાર છે, પરંતુ ડીએમકે ઇચ્છતી હતી કે દ્રવિડ નેતાઓની પાસે જ કરુણાનિધિની સમાધિ માટે જગ્યા આપવામાં આવે. તામિલનાડુના મુખ્ય મંત્રીનું કહેવું છે કે મરીના બીચ ખાતે નેતાઓની સમાધિ બનાવવા સંદર્ભે હાઈકોર્ટમાં ત્રણ જાહેર હિતની અરજીઓ દાખલ કરવામાં આવી છે. અહીં સમાધિસ્થળ બનાવવામાં આવે તો 'કૉસ્ટલ રૅગ્યુલેશન ઝોન રુલ્સ'નો ભંગ થશે. મુખ્યમંત્રીને લાગે છે કે જો ત્યાં સમાધિસ્થળ બનાવવામાં આવે તો કાયદો અને વ્યવસ્થાની સ્થિતિ ખોરવાશે. શા માટે દફનવિધિ ? જયલલિતાનાં નિધન સમયે સવાલ ઊભો થયો હતો કે તેઓ બ્રાહ્મણ હતાં, તો પણ શા માટે તેમનાં અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં ન આવ્યા? એ સમયે મદ્રાસ યુનિવર્સિટીના તામિત ભાષા-સાહિત્યના નિવૃત્ત પ્રો. ડૉ. વી. આરસૂએ બીબીસીને જણાવ્યું હતું, જયલિતા ���્રવિડ ચળવળ સાથે જોડાયેલાં હતાં. દ્રવિડ આંદોલન કોઈ બ્રાહ્મણવાદી કે હિંદુવાદી પરંપરા કે રિવાજોને માનતા નથી. જયલલિતા દ્રવિડ પાર્ટી (ઑલ ઇન્ડિયા અન્ના દ્રમૂક કઝગમ્)ના વડાં હતાં, કરુણાનિધિ પણ આ આંદોલન સાથે જ સંકળાયેલા હતા. ડૉ. વી. આરસૂએ જણાવ્યું હતું કે સામાન્ય હિંદુ પરંપરાથી વિપરિત દ્રવિડ ચળવળ સાથે સંકળાયેલાં લોકો તેમની જાતિસૂચક અટકનો ઉપયોગ નથી કરતા. જયલલિતા પહેલાં એમ.જી. રામચંદ્રનને પણ દફનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમના સમાધિસ્થળની પાસે જ દ્રવિડ આંદોલનના દિગ્ગજ નેતા તથા ડીએમકેના સ્થાપક અન્નાદુરૈનું સમાધિસ્થળ આવેલું છે. તેઓ દ્રવિડ મુખ્ય મંત્રી હતા. એમ. જી. આર. ડીએમકે (દ્રવિડ મુનેત્ર કઝગમ્)માં જ હતા, પરંતુ અન્નાદુરૈના નિધન બાદ કરુણાનિધિને કમાન સોંપવામાં આવી હતી. તેના અમુક વર્ષો બાદ રામચંદ્રને ડીએમકે સાથે છેડો ફાડી નાખ્યો અને એઆઈએડીએમકેનો પાયો નાખ્યો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બુધવારે સાંજે સંપૂર્ણ રાજકીય સન્માન સાથે ડીએમકેના અધ્યક્ષ તથા પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી એમ. કરુણાનિધિની ચેન્નાઈના મરીના બીચ ખાતે દફનવિધિ કરવામાં આવી હતી. +text: વડા પ્રધાને નામ લીધા વગર રાજ્યસભાના સાંસદ અહેમદ પટેલ પર પણ શાબ્દિક પ્રહાર કર્યા હતા. રવિવારે મોદીની સુરેન્દ્રનગર અને રાજકોટમાં પણ જાહેરસભાઓ યોજાવાની છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ગુજરાતમાં પ્રથમ તબક્કાનું મતદાન તા. 9મી ડિસેમ્બરે યોજાશે. આ તબક્કા માટે તા. 7મી ડિસેમ્બરે ચૂંટણી પ્રચાર અભિયાન સમાપ્ત થશે. ભાઈ ભાઈને લડાવ્યા મોદીએ કહ્યું, "કોંગ્રેસે શહેર સાથે ગામડાંને, શિક્ષિત સાથે અશિક્ષિતને, અમીર ને ગરીબ સાથે, એક જાતિના લોકોને બીજી જાતિના લોકો સાથે, એક સમુદાયના લોકોને બીજા સમુદાયના લોકો સાથે અને ભાઈ ભાઈને લડાવ્યા છે. "ભરૂચ અને આમોદમાં છાશવારે હુલ્લડ થતાં. મહિનાઓ સુધી કર્ફ્યુ રહેતો. બહેન અને દીકરીની સલામતીની ચિંતા રહેતી. સ્કૂટર પર મેં આમોદની સ્થિતિ જોઈ છે. "ગુજરાતમાં કચ્છ અને ભરૂચ એવા જિલ્લા છે, જ્યાં મુસ્લિમોની સૌથી વધુ વસતિ છે અને મારા મુખ્યપ્રધાન તરીકેના કાર્યકાળમાં સૌથી વધુ ઝડપે આ બે જિલ્લાઓએ જ પ્રગતિ કરી છે." મોદીએ દાવો કર્યો હતો કે ગુજરાતમાં શાંતિ અને સલામતિ સાથેનું શાસન ભાજપ સરકારે આપ્યું છે. બુલેટ ટ્રેન દ્વારા ભરૂચનો વિકાસ મોદીએ કહ્યું, "જેમને બુલેટ ટ્રેન સામે વાંધો હ��ય તેઓ બળદગાડામાં ફરે. બુલેટ ટ્રેન ભરૂચમાંથી પસાર થશે એટલે સ્થાનિકોનો વિકાસ થશે અને તેમને કામ મળશે. કોંગ્રેસે પણ 2012ની ચૂંટણીઓ પહેલા બુલેટ ટ્રેનની જાહેરાત કરી હતી, પરંતુ તેઓ જાપાન પાસેથી નાણા મેળવી શક્યા ન હતા.દહેજ પીસીપીઆર કરતા ચાર ગણું રોકાણ બુલેટ ટ્રેન માટે થવાનું છે." કેવડિયા કોલોની ખાતે સરદાર પટેલની પ્રતિમા જોવા જનારા પર્યટકોને કારણે ભરૂચને વિકાસનો લાભ મળશે, તેમ પણ વડાપ્રધાને ઉમેર્યું હતું. અહેમદ પટેલ પર પ્રહાર ફાઇલ તસવીર વડાપ્રધાને નામ લીધા વગર રાજ્યસભામાં કોંગ્રેસના સાંસદ અહેમદ પટેલ પર શાબ્દિક પ્રહાર કર્યા હતા. મોદીએ કહ્યું, "કોંગ્રેસના સર્વોચ્ચ નેતા તેમને પૂછ્યા વિના પાણી ન પીવે, વડા પ્રધાનના ઘરના દરવાજા હંમેશા માટે તેમના માટે ખુલ્લા રહેતા, છતાંય તેઓ ભરૂચ જિલ્લાની પ્રગતિ વિશે વિચારી શક્યા?" "જ્યારે ઉત્તર ગુજરાતમાં પૂર આવ્યું, ત્યારે ધારાસભ્યો એ નેતાને બચાવવા બેંગલૂરુમાં જઈને બેઠા હતા." "તેઓ નર્મદા પર બ્રિજ બનાવી શક્યા? ઘોઘા-દહેજ ફેરી સર્વિસનો વિચાર કરી શક્યા? એમણે જે કર્યું તે આખો ભરૂચ જિલ્લો જાણે છે." નરેન્દ્ર મોદીએ સુરેન્દ્રનગરમાં આપેલા ભાષણના મુખ્ય મુદ્દા પ્રતિકાત્મક તસવીર તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભરૂચના આમોદમાં જાહેરસભાને સંબોધિત કરી હતી. જેમાં તેમણે ગુજરાતમાં વિકાસ, બુલેટ ટ્રેન અંગે વાત કરી હતી. સાથે જ તેમણે આમોદમાં થયેલા કોમી રમખાણોની પણ યાદ અપાવી હતી. +text: વાયુમંડળમાં હાનિકારક મિથેન ગૅસના વધારે પ્રમાણને કારણે ગાય-ભેંસોના ઓડકાર અને તેમના પેટમાંથી નીકળતા ગેસને જવાબદાર માનવામાં આવે છે. વૈજ્ઞાનિકો મિથેનના ઉત્સર્જનને રોકવા માટે ગાયોના ખોરાકમાં પરિવર્તનનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. એમને લસણ, ઑરિગાનો, જાફરાન અને અન્ય શાકભાજી ખવડાવીને તેની અસરો તપાસવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યો છે. ગાયોના ગૅસને કેવી રીતે ઓછો હાનિકારક બનાવી શકાય આ અંગે કેલિફોર્નિયા વિશ્વવિદ્યાલયના વૈજ્ઞાનિકોએ હાલમાં જ સંશોધન કરી આનો માર્ગ શોધી કાઢ્યો છે. વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે ગાયને સમુદ્રી શેવાળ ખવડાવવાથી એમના ગૅસમાં મિથેનની માત્રામાં ઘટાડો થઈ શકે છે અને પર્યાવરણનું જતન થઈ શકે છે. આ સંશોધન હેઠળ વૈજ્ઞાનિકોએ લગભગ એક ડઝન જેટલી દૂધ આપતી ગાયોને ભોજનમાં સમુદ્રી શેવાળ ખવડાવી હતી. ત્યારબાદ એમના ઓડકાર અને ગૅસમાં ઉત્પન્ન થનારા મિથેનમાં 30 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સંશોધનમાં સામેલ વિશ્વવિદ્યાલયના પશુ વૈજ્ઞાનિક અરમિયાસ કેબ્રિયાસના જણાવ્યા અનુસાર, ''સંશોધનનાં પરિણામો જોઈને મને આશ્ચર્ય થયું હતું." "મને અણસાર નહોતો કે થોડાક પ્રમાણમાં સમુદ્રી શેવાળ ખવડાવવાથી પણ ચમત્કાર થઈ શકે છે.'' એમનું કહેવું છે કે સંશોધનનાં પરિણામો પરથી પ્રેરણા લઈને એમની ટીમ હવે છ મહિના સુધી ભેંસોને સમુદ્રી શેવાળ ખવડાવી એની અસર તપાસવા માગે છે. ઇલિયોન વિશ્વવિદ્યાલયના પશુ વૈજ્ઞાનિક માઇકલ હુચેન્સ જણાવે છે, ''જો આપણે ખોરાકમાં થોડો ઘણો પણ ફેરફાર કરી વાયુમંડળમાં મિથેનની માત્રામાં ઘટાડો કરી શકીએ તો આની કાર્બન ઉત્સર્જન પર સકારાત્મક અસર પડશે.'' ગાય પર્યાવરણ માટે જોખમી? સંયુક્ત રાષ્ટ્રના ફૂડ એન્ડ એગ્રીકલ્ચર ઑર્ગેનાઇઝેશનના 2014ના અહેવાલ પ્રમાણે ગાય, બકરી અને ઘેટા જેવા ચાર પગવાળા પ્રાણીઓ આખો દિવસ ભોજન ચાવતાં એટલે કે વાગોળતાં રહે છે અને ઓડકાર ખાતાં રહે છે. પેટમાં લાખોની સંખ્યામાં રહેલા જીવાણુઓ ઘાસ-પાંદડા જેવા રેશાયુક્ત ભોજનને નાના ટુકડામાં પરિવર્તિત કરી તેના પાચનને સરળ બનાવે છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન ગાયના પેટમાંથી મિથેન વાયુ પેદા થાય છે. નવેમ્બર 2006માં આવેલા સંયુક્ત રાષ્ટ્રના એક રિપોર્ટ અનુસાર જળવાયુ પરિવર્તન માટે જવાબદાર કાર્બન ડાયૉક્સાઈડનું જેટલું ઉત્સર્જન ગાડીઓ કે કારખાનાના ધુમાડા દ્વારા થાય છે એના કરતાં અનેકગણું વધારે ગાયના પેટમાંથી થાય છે. આ અહેવાલ મુજબ તો વાયુમંડળને સૌથી મોટું જોખમ તો ગાય અને ભેંસ દ્વારા છે. ગાડીઓ દ્વારા કાર્બન ડાયૉક્સાઈડનું ઉત્સર્જન થાય છે જ્યારે ગાયો દ્વારા મિથેનનું અને કાર્બન ડાયૉક્સાઈડ કરતાં તો મીથેન આપણા વાયુમંડળ માટે વધારે નુકસાનકારક છે. મિથેન ગ્રીનહાઉસ ગેસને વધારે માત્રમાં રોકી રાખે છે અને ગ્લોબલ વોર્મિંગ માટેનું સૌથી મોટું કારણ આ જ છે. ન્યૂ ઝિલૅન્ડે તો ગાય-ભેંસોના ગૅસ પર ટેક્સ લગાડવાનો પ્રસ્તાવ પણ મૂક્યો છે. ખેડૂતોએ આનો જોરદાર વિરોધ કર્યો છે પણ આ પ્રસ્તાવે જળવાયુ પરિવર્તન અને ગાય-ભેંસોનો ફાળા અંગે સ્પષ્ટતા ચોક્કસ કરી છે. મિથેનનું ઉત્સર્જન ઘટાડવા માટેના પ્રયાસોનો કયાસ એ વાત પરથી કાઢી શકાય કે 2016માં કેલિફોર્નિયામાં ગાયો દ્વારા નીકળતા મિથેનને ગાડીઓમાં વાપરવાના પ્રયાસો પર વાતો શરૂ ���ઈ ગઈ હતી. સાથેસાથે દૂધના સ્વાદને પણ જાળવી રાખી એમના ભોજનને પણ રેગ્યુલેટ કરવાની શોધ પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. એશિયન ઑસ્ટ્રેલિયન જર્નલ ઑફ એનિમલ સાયન્સમાં 2014માં પ્રકાશિત કરવામાં આવેલી એક શોધ મુજબ 2010 સુધી ગાયોને કારણે મિથેન ઉત્પાદનની માત્રામાં સતત વધારો થયો છે. દુનિયાના અન્ય ભાગોમાં જોવા મળતી ગાયોની સરખામણીમાં ભારતીય ગાય આમાં સૌથી મોખરે છે. 2012માં કરવામાં આવેલી 19મી પશુધન ગણતરી મુજબ ભારતમાં લગભગ 51 કરોડ ગાય, ભેંસ, ઘેટાં, બકરાં અને ઘોડા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જળવાયુ પરિવર્તનને કારણે ચિંતિત વૈજ્ઞાનિકો અને પર્યાવરણવિદો માટે ગાયનો ઓડકાર અને ગૅસ લાંબા સમયથી ચિંતાનું કારણ બનેલા છે. +text: ફિલ્મ બાજીરાવ મસ્તાનીનું એક દૃશ્ય બોલિવૂડમાંથી જેવી રીતે લગ્નના સમાચાર આવી રહ્યાં છે તેને જોતા બોલિવૂડમાં લગ્નની મોસમ જામી હોય તેવું જણાઈ રહ્યું છે. દીપિકા અને રણબીરે પોતાનાં લગ્નની તારીખ થોડા સમય પહેલાં જ જાહેર કરી હતી. તાજેતરમાં જ પ્રિયંકા ચોપડાના મિત્રોએ તેમના માટે બ્રાઇડલ શાવરનું આયોજન કર્યું છે. આ બ્રાઇડલ શાવર આજકાલ મીડિયામાં ચર્ચાનો વિષય છે. બ્રાઇડલ શાવરનો કાર્યક્રમ લગ્નનાં બે અઠવાડિયાં પહેલાંથી બે મહિના અગાઉ સુધી યોજી શકાય છે. મોટાભાગના લોકો આ રિવાજથી વાકેફ હશે. આ કાર્યક્રમની જાહેરાત પરથી એવું અનુમાન કાઢી શકાય કે પ્રિયંકાના લગ્ન ખૂબ જલદી યોજાવાના છે. જોકે, પ્રિયંકાએ બ્રાઇડલ શાવરની તસવીર પોસ્ટ કરીને જણાવ્યું હતું કે આમાં બ્રાઇડલ શાવરના નિયમોનું ઉલ્લંઘન થયું છે. આ પોસ્ટ પરથી એવું પણ તારણ નીકળે છે કે પ્રિયંકાના લગ્ન વિશે અનુમાન કરવું મુશ્કેલ છે. સમગ્ર વિશ્વમાં લગ્નનાં જુદા જુદા રિવાજો હોય છે. શું દેશમાં વિવિધ સ્થળે બ્રાઇડલ શાવરનું આ પ્રકારનું આયોજન થાય છે? બ્રાઇડલ શાવર શું છે? અમેરિકા અને કૅનેડામાં બ્રાઇડલ શાવરનો રિવાજ છે. આ પરંપરાનું આયોજન લગ્ન પહેલાં દુલહનની બહેનપણીઓ દ્વારા કરાય છે. બહેનપણીઓ દુલહનને રોજબરોજનાં જીવનમાં ઉપયોગી થાય તેવી ભેટ આપે છે. ભારત અને પાકિસ્તાનમાં આ પ્રકારની ભેટ દહેજમાં આપવામાં આવે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ રિવાજ મુજબ દુલહન શૉપિંગ મૉલમાં પોતાનું નામ અને જરૂરિયાતની ચીજવસ્તુની નોંધણી કરે છે. દુલહનની બહેનપણીઓ તેમની આર્થિક અનુકૂળતા મુજબ આ લિસ્ટમાંથી ચીજોની ખરીદી ક��ી આપે છે. પ્રિયંકા ચોપડાને રોજબરોજની ચીજોની આવશ્યકતા પૂર્ણ કરવા માટે ભેટની જરૂરિયાત નહીં હોય, પરંતુ એક નવવધૂ તરીકે આ રિવાજ તેમના માટે મહત્ત્વનો છે. આ પરંપરાની ખાસિયત એ પણ છે કે એક જ ચીજ બે વાર ભેટમાં નથી મળતી. બ્રાઇડલ શાવરના કાર્યક્રમમાં મહિલાઓ અને છોકરીઓ જ હાજર રહે છે. પશ્વિમી દેશો માટે આ બૅચલર પાર્ટી જેવું છે, જેમાં આખી રાત જલસો યોજાય છે. ભારતમાં વિવિધ ધર્મ અને જ્ઞાતિ પ્રમાણે રિવાજોને અનુસરવામાં આવે છે. લગ્ન પહેલાં સગાઈની પરંપરા ઉપરાંત અનેક રીતરિવાજ અનુસરવામાં આવે છે. આ પ્રથાઓમાંની કેટલીક પ્રથા બ્રાઇડલ શાવર જેવી જ છે. લગ્નની અન્ય પરંપરા લગ્નની ભારતીય પ્રથાઓમાં બ્રાઇડલ શાવરની સૌથી નજીક પીઠી ચોળવનો રિવાજ છે. આ રિવાજ પ્રમાણે છોકરીના ઘરેથી આવેલી હળદર તેને ચોળવામાં આવે છે. જોકે, સમય સાથે આ પરંપરામાં પણ બદલાવ આવ્યો છે. લગ્નના એક અઠવાડિયા પહેલાં પીઠી ચોળવાનો રિવાજ હતો. પીઠીના દિવસે લોકો પીળા વસ્ત્રો પહેરતા અને દુલહનને ભેટસોગાદ આપતા હતા. જોકે, સમય સાથે આ પરંપરામા પરિવર્તન આવી રહ્યું છે. દેશના પૂર્વોતર વિસ્તારમાં જૂના જમાનામાં લગ્નની તૈયારીઓ મહિનાઓ અગાઉ શરુ થઈ જતી. પીઠીનો લેપ ચોળવાની પ્રથા, ઘઉં દળવાની પ્રથા, ફૂલોની સજાવટની પ્રથા વગેરે જેવી પ્રથાઓ લગ્ન સમય જોવા મળતી હતી. ગામડામાં મહિલાઓ ચોખા વીણવાની સાથે લગ્ન ગીતો ગાતાં હતાં. ઘણા પરિવારોમાં ચોખા પરિજનો તરફથી આપવામા આવતા, ખાસ કરીને મોસાળ પક્ષ તરફથી. પંજાબની પરંપરા પંજાબમાં વિવિધ પ્રકારના રિવાજો લગ્નમાં અનુસરવામાં આવે છે. આ રિવાજ પીઠી ચોળવાના રિવાજ જેવા જ હોય છે. આ રિવાજોમાં પંજાબમાં 'વટના' લોકપ્રિય છે. વટના રિવાજ સાથે જ દુલહનનો શણગાર શરુ થઈ જાય છે. બીબીસી પંજાબી સેવાનાં અમારાં સહયોગી સુમનદીપ કૌરે જણાવ્યું કે આ પ્રકારે જ બૅન્ગલ સૅરિમની અથવા તો બંગડી પહેરાવવાની પ્રથા હોય છે. આ પ્રથા બ્રાઇડલ શાવર જેવી જ છે, જેની વિધિમાં બહેનપણીઓ દુલહન માટે લાલ અને લીલા રંગની બંગડીઓ લાવે છે. પ્રત્યેક બહેનપણી દુલહનને એકએક બંગડી પહેરાવે છે. આ વિધિ લગ્નના એક મહિના અગાઉ થાય છે. બીબીસી પંજાબી સેવાના અમારા સહયોગી ખુશહાલ લાલીએ જણાવ્યું હતું કે લગ્ન પહેલાં 'જાગો' રિવાજ પણ પંજાબમાં પ્રચલિત છે. આ રિવાજ મુજબ, લગ્ન પહેલાં ગ્રામજનોને લગ્નનું આમંત્રણ આપવામાં આવે છે અને ખૂબ જ મસ્તી થાય છે. મહિલાઓ માથે માટીનાં વાસણો મૂકે છે જે આગ અને પાણીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ વાસણોમાં પરંપરાગત રીતે દીવા પ્રગટાવતા હતા. જોકે, સમય સાથે પરિવર્તન આવ્યું છે હવે તેમાં બલ્બ મૂકાય છે. મહિલાઓ માટે આ ઘડો માથે મૂકીને ગામમાં ફરી લગ્નની જાણ કરે છે. ગામડાઓમાં લગ્ન સમગ્ર ગામની જવાબદારી હોય છે અને દહેજનો રિવાજ બ્રાઇડલ શાવરના હેતુને પરિપૂર્ણ કરે છે. દહેજની તૈયારીઓ લગ્ન પહેલાંથી જ શરૂ થઈ જાય છે, પરંતુ લગ્નની તારીખ નક્કી થયા બાદ તેમાં વધારો થાય છે. દહેજ આપવામાં સંબંધીઓની મદદ મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આ પ્રકારે જ મેદી અને સંગીતનો રિવાજ છે. મેદી લગ્નના એક દિવસ અગાઉ મૂકવામાં આવે છે, જેથી તે દુલહનના હાથમાં સારી રીતે ખીલી શકે. દુલહન ઉપરાંત તેમની બહેનપણીઓ પણ હાથમાં મેદી મૂકે છે. આ પ્રકારે જ ખોળો ભરવાનો રિવાજ પણ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં લગ્નની ચોક્કસ મોસમ હોય છે. લગ્ન કરવા માટેનું શુભ ચોઘડિયું પણ હોય છે અને એ મુજબ જ લગ્ન થાય છે. +text: સાધના સિંહે હવે પોતાની ટિપ્પણી માટે માફી માગી લીધી છે પણ માયાવતીનાં રુપ પર અને મહિલા જેવા ન લાગવા પર, મહિલા નેતાએ ઘણી વખત ટિપ્પણી કરી છે. દરેક વખત ટિપ્પણી પહેલા કરતાં વધારે ખરાબ હોય છે. પણ તેનું કારણ સમજ્યા પહેલા એ પણ જણાવી દઈએ કે મહિલાઓ જ શું, પુરુષો પણ તેમાં કંઈ પાછળ નથી. જ્યારે 1990ના દાયકામાં માયાવતીએ પહેલી વખત વાળ કપાવ્યા હતા તો સમાજવાદી પાર્ટીના મુલાયમ સિંહ યાદવે તેમને 'પાંખ કપાયેલાં મહિલા' કહ્યાં હતાં. એટલે સારી ભારતીય મહિલાઓ વાળ રાખે છે, વાળ કાપી નાખે તો 'પાંખ કપાયેલી' પાશ્ચાત્ય સભ્યતા વાળી બની જાય છે. 1995માં જ્યારે ઉત્તર પ્રદેશની ગઠબંધન સરકાર પાસેથી બહુજન સમાજ પાર્ટીએ સમર્થન પાછું ખેંચી લીધું તો ત્યારબાદ સમાજવાદી પાર્ટીના કાર્યકર્તાઓએ રાજ્યના ગેસ્ટહાઉસમાં રોકાયેલા માયાવતી પર હુમલો કર્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'સુંદર મહિલા' અને બળાત્કાર હુમલા બાદ મુલાયમ સિંહ યાદવ વિરુદ્ધ અપરાધિક કેસ દાખલ થયો હતો. પત્રકાર નેહા દીક્ષિતના પ્રમાણે 20 વર્ષ બાદ પણ તે મામલો કોર્ટમાં લંબિત છે. માયાવતી પર પોતાના લેખમાં તેમણે જણાવ્યું છે કે બળાત્કારના આરોપ બાદ મુલાયમ સિંહ યાદવે એ જ વર્ષે મૈનપુરીમાં એક રેલીમાં કહ્યું હતું, "શું માયાવતી એટલાં સુંદર છે કે કોઈ તેમનો બળાત્કાર કરવા માગશે?" એટલે કે 'સુંદર' મહિલાઓ પર જ બળાત્કાર થાય છે, મહિલા સુંદર ન હોય તો બળાત્કારને લાયક નથી અને પોતાની સુંદરતાના કારણે મહિલા જ પોતાના બળાત્કાર માટે જવાબદાર છે. નિવેદનો બીજા નેતાઓનાં પણ છે પણ વારંવાર એ વાત કહેવાનો શું ફાયદો. એટલું જાણવું બસ છે કે માયાવતી પર મહિલાઓ જ નહીં પરંતુ પુરુષો પણ 'સેક્સિસ્ટ' ટિપ્પણીઓ કરતા રહે છે. એવી ટિપ્પણીઓ કે જે મહિલાઓ વિશે રુઢિવાદી વિચારધારાને આગળ લઈ જાય છે. મહિલા, મહિલાની વિરુદ્ધ કેમ? હરી ફરીને સવાલ એ જ થાય છે કે એક મહિલા, મહિલા વિરુદ્ધ કેમ બોલી? અને તેનો જવાબ એટલો પણ અઘરો નથી. તમે સહજતાથી એ માની શકો છો કે મુલાયમ સિંહ યાદવ સહિત અન્ય પુરુષ નેતા પોતાના પાલનપોષણ અને સમાજમાં પ્રચલિત જૂના વિચારોના પગલે આ બધું કહે છે, તો મહિલાઓ પણ એ જ રાજકીય માહોલ તરફ જઈ રહી છે. સમાજ જ્યારે પુરુષ પ્રધાન હોય છે તો મહિલાઓને, ખાસ કરીને દલિત મહિલાઓને નીચી નજરે જોવી એ સામાન્ય લાગવા લાગે છે. સાધના સિંહે જ્યારે માયાવતીના 'કપડાં ફાટી જવાના કારણે તેમનાં કલંકિત મહિલા' હોવાની વાત કરી તો કદાચ એ વિચાર્યું નહીં હોય કે તેમની વાતનો આશય એ છે કે બળાત્કાર પીડિત મહિલા હંમેશાં માટે 'કલંકિત' થઈ જાય છે. કે પછી જ્યારે વર્ષ 2014માં ભારતીય જનતા પક્ષનાં પ્રવક્તા સાયના એન. સી.એ જયપુરમાં એક સંમેલનમાં કહ્યું હતું કે તેમને ખબર નથી પડતી કે માયાવતી 'હી' છે કે 'શી'. શાયના ફેશન ડિઝાઇનર પણ છે અને માયાવતીનાં પહેરવેશ, હેર સ્ટાઇલ પર તેમની આ ટિપ્પણીએ સમજ વ્યક્ત કરે છે કે મહિલા તરીકે ઓળખ મેળવવા માટે એક પ્રકારનો પહેરવેશ અને શ્રૃંગાર જરુરી છે. ડાબેરી નેતા કવિતા કૃષ્ણનનના જણાવ્યા અનુસાર તેનો એ મતલબ પણ હતો કે, "સત્તા પુરુષોનું અધિકાર ક્ષેત્ર છે અને માયાવતી પરિણીત નથી, તેમનાં નાના વાળ છે. સાડી પહેરતાં નથી. એ માટે તેઓ વુમનલી વુમન છે." જાતિ અને વર્ગ માયાવતી એકમાત્ર એવા મહિલા નેતા નથી જેમનાં વિરુદ્ધ 'સેક્સિસ્ટ' ટિપ્પણી કરવામાં આવી હોય- પછી મહિલાઓ દ્વારા હોય કે પુરુષો દ્વારા. માયાવતીએ તો તેમનાં દલિત હોવાના કારણે સાંસદ અને મુખ્ય મંત્રી પદ સુધી પહોંચવા છતાં જાતિગત ભેદભાવ સામે લડવું પડી રહ્યું છે. પત્રકાર અજૉય બોસે તેમનાં જીવન પર પોતાના પુસ્તક, 'બહેનજી : અ પૉલિટિકલ બાયોગ્રાફી ઑફ માયાવતી'માં તેનો ઉલ્લેખ કરાયો છે. તેઓ લખે છે કે સંસદમાં મહિલા નેતાઓ માયાવતી વાળોમાં તેલ લગાવીને આવતાં, તો હસતાં હતાં. ફરિયાદ પણ કરતાં હતાં કે માયાવતીને ખૂબ પરસે���ો આવે છે એ માટે તેમણે સારું પરફ્યૂમ વાપરવું જોઈએ. કૉંગ્રેસ નેતા રીટા બહુગુણા જોશીએ વર્ષ 2009માં તે સમયના ઉત્તર પ્રદેશનાં મુખ્ય મંત્રી માયાવતીને બળાત્કાર પીડિતાઓ માટે વળતરની રકમ વધારવાના સંદર્ભમાં કહ્યું હતું કે માયાવતીને શરમનો અનુભવ કરાવવા માટે 'તેમનાં પર વળતરની રકમ ફેંકીને કહેવું જોઈએ કે જો તમે બળાત્કાર માટે રાજી થઈ જાવ તો તમને એક કરોડ રૂપિયા આપીશ'. જેવું મેં પહેલાં કહ્યું હતું, દરેક ટિપ્પણી જૂની ટિપ્પણી કરતા ખરાબ હતી. આ પુરુષ અને મહિલાની પ્રતિસ્પર્ધાની નહીં, આપણા રાજકારણ અને સમાજની વાત છે. 'મહિલા જ મહિલાની વિરુદ્ધ થઈ જાય છે', જેવા હલકા તર્કની પાછળ છૂપવું ક્યાં સુધી યોગ્ય ગણાવશો. રાજકારણની ગલીઓમાં વહેતી હવા આપણા દરેક નેતાઓએ બદલવી પડશે. પાલનપોષણ અને રુઢિવાદી વિચારધારાને પાછળ છોડી મહિલાઓ તેમજ તથાકથિત નિચલી જાતિ પ્રત્યે સમાનતા, માન અને સંવેદનશીલતા દરેકે લાવવી પડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમે પણ કદાચ સાંભળ્યું હશે કે ભારતીય જનતા પક્ષનાં મહિલા ધારાસભ્ય સાધના સિંહે કહ્યું કે તેમને સમજાતું નથી કે બહુજન સમાજ પાર્ટીનાં નેતા માયાવતી 'મહિલા છે કે પુરુષ' અને તેમણે 'સત્તા માટે આબરુ વેચી દીધી છે'. +text: સેક્સ સીડી નવું હથિયાર ગુજરાતની સ્થાપનાથી અત્યાર સુધીની ચૂંટણીઓમાં ધીરે ધીરે ભાષાનું અધઃપતન થઈ ગયું હતું. પરંતુ ચારિત્ર્યહનન ક્યારેય થયું ન હતું. આ વખતે ચૂંટણીમાં એવા પેંતરા અપનાવાઈ રહ્યા છે કે સામેની વ્યક્તિનું ચારિત્ર્યહનન થઈ રહ્યું છે. રાજકારણમાં અગત્યનું ફેક્ટર બનનાર વ્યક્તિની સેક્સ સી.ડી, દારૂ પીતી સીડી ટીવી અને ચેનલો પર પહોંચાડવામાં આવી રહી છે. આ બધા પેંતરા કરતો દરેક રાજકીય પક્ષ એમ માને છે કે એનાથી કોઈ રાજકીય લાભ લઈ શકાય. નિમ્ન કક્ષાની રાજનીતિ હાર્દિકે કથિત સેક્સ સીડીને નકલી ગણાવી ચૂંટણીમાં અત્યાર સુધી ભ્રષ્ટાચાર મુદ્દો બનતો હોઈ કઈ પાર્ટીએ વિકાસ કર્યો અને કોણે ન કર્યો, કોણે મતદારોને મૂર્ખ બનાવ્યા એવા પ્રહાર થતા હતાં. પરંતુ ક્યારેય અંગત પળોની સીડી કે દારૂની બોટલ કોઈનું નિશાન નથી બન્યું કે કોઈના નિશાન પર નહોતી. બિહાર અને યુ.પીની ચૂંટણીઓમાં આવા પ્રયાસો થયા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે નેતાઓ બાર ડાન્સર સાથે બિભત્સ નાચ કરતાં હોય એવી સી.ડી બહાર આવતી હતી. પરંતુ ટીઆરપીની હોડમાં કોઇક દ્વારા અપાયેલી સી.ડી સાથે સહમત નથી એમ કહીને દિવસભર બેડ રૂમના દ્ર્શ્યો ડ્રોઇંગ રૂમના ટીવી પડદે દેખાવા લાગ્યા છે. કોઇકના વ્યક્તિગત જીવનની અંગત પળો આ પ્રકારે જાહેર થાય એ ગુજરાતના રાજકારણમાં પહેલી વાર બન્યું છે. જીત માટેની આવી હરિફાઈ ગુજરાત માટે જોખમી રાજનીતિ હવે નિમ્ન કક્ષાની બનવા લાગી છે? ભૂતપૂર્વ મુખ્યમંત્રી અમરસિંહ ચૌધરીના લગ્નેતર સંબંધોની વાત જ્યારે જાહેર થઈ હતી ત્યારે પણ એ મુદ્દો ચૂંટણીમાં ક્યારેય ઉછાળવામાં આવ્યો ન હતો. આ આખી પ્રક્રિયાને ભૂતપૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન સુરેશ મહેતા અલગ રીતે જુએ છે. 'હું સાડા છ કરોડ ગુજરાતીઓનો એજન્ટ છું' હાર્દિકનાં કથિત સીડીકાંડ પર મેવાણીએ શું કહ્યું? સુરેશ મહેતા કહે છે કે, "આવી રીતે પહેલા સંજય જોષીની કથિત સેક્સ સી.ડી બહાર આવી હતી. પણ એ પાર્ટીની અંદરની વાત હતી." "પણ કોઈની અંગત પળોને ખુલ્લે આમ બહાર લાવવી અને તે હદે નીચે જઈ રહેલું સ્તર ખૂબ જ દુઃખદ છે." "50 વર્ષના રાજકારણમાં આવી નિમ્ન કક્ષાની રાજકીય લડાઈ ક્યારેય જોઈ નથી. અમે પણ જાહેર જીવનની ઘણી વાતો જાણતા હતા." "પરંતુ ક્યારેય આવી વિચિત્ર હરકતો જોઈ નથી. જીત માટેની આવી હરિફાઈ ગુજરાત માટે જોખમી છે." સેક્સની બાબતે ટેબૂ વર્ષોથી ચાલે છે ગુજરાતમાં દારૂ અને પરસ્પર લાભાલાભનો સેક્સ સંબંધ સુરેશ મહેતા ઘણા ખરા અંશે સાચા છે. કારણ કે ગુજરાતમાં દારૂબંધી હોવા છતાં અહીં દારૂ પીવાય છે. સેક્સની બાબતે ટેબૂ છે. એટલે એમાં પણ પકડાય એ ચોર છે. ગુજરાતમાં દારૂ અને પરસ્પર લાભાલાભનો સેક્સ સંબંધ એ અન્ડર સરફેસમાં વર્ષોથી ચાલે છે. ગુજરાતમાં રીચ અને કેપિટલિસ્ટ ક્લાસમાં આ કલ્ચર જાણીતું છે. ફાર્મ હાઉસમાં કેટલાક વગદાર વ્યક્તિઓને ખુશ કરવા આ પ્રકારના ખેલ ખેલાય છે. આ કલ્ચર રીચ અને કેપિટાલિસ્ટ ક્લાસ દ્વારા ગુજરાતમાં ઇનપૂટ કરવામાં આવ્યું છે. પરંતુ સેક્સ અને શરાબ એક ટેબૂ હોવાથી તેના પર કોઈ વાત કરવા તૈયાર નથી. 2017ની ચૂંટણી અને હાર્દિક હાર્દિકને ખાળવા માટે સોશિયલ મીડિયાનો અને મીડિયાને ઉપયોગ જાણીતા સેફોલોજિસ્ટ અને તાલીમ રીસર્ચ ફાઉન્ડેશનના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર ડૉ. વિનોદ અગ્રવાલ કહે છે, "રીચ અને કેપિટાલિસ્ટ ક્લાસ સફેદ ખાદીવાળા લોકોને 90ના દાયકાથી આ દૂષણમાં ઇન્વોલ્વ કરીને પોતાનો ફાયદો ઉઠાવવાનો પ્રયાસ કરે છે." "આ પ્રકારે એ લોકો પોલિટિકલ પાવર કબ્જે કરી લેવાનો પ્રયાસ કરે છે. પરંતુ અગાઉ એનો ક્યારેય ચૂંટણીમાં ઉપયોગ થયો નથી." ��ાતોરાત પટેલ નેતા બની ગયેલા હાર્દિક પટેલની કથિત સી.ડી બહાર આવવા પાછળનું પણ કારણ ડૉ. વિનોદ અગ્રવાલ એ રીતે જૂએ છે, "2017ની ચૂંટણીમાં હાર્દિક તીન પત્તીની રમતમાં ત્રણ એક્કા લઈને બેઠેલો ગણાતો હતો." "એને ખાળવા માટે સોશિઅલ મીડિયાનો અને મીડિયાને ઉપયોગ કરીને ફરીથી રીચ અને કેપિટાલિસ્ટ લોબી પોતાનું પોલિટિકલ ઇન્ફ્લુઅન્સ જાળવી રાખવાના પ્રયાસમાં હોય એમ દેખાય છે." મીડિયાની માહિતીની વિશ્વસનીયતા ઘટી 2005માં સંજય જોશી (ડાબે)ની કથિત સેક્સ સીડી બહાર આવી હતી, જે બનાવટી હોવાનું બહાર આવેલું આવી સી.ડી બહાર આવવાથી લોકોને સોશિઅલ મીડિયા અને મીડિયામાં આવતી માહિતી વિશ્વસનીય (ઉર્ફે ટ્રસ્ટવર્ધી) નથી લાગતી. ડૉ. વિનોદ અગ્રવાલે કરેલા છેલ્લા સર્વેક્ષણ પ્રમાણે અને મીડિયામાં જે રીતે રામ રહીમ, હનીપ્રિત, આશારામ સમેત બાબાઓની કહાણીઓમાં મસાલા ભરાઈ ભરાઈને સમાચાર બને છે. તેના કારણે મોટા ભાગના લોકોને આવી ઉટપટાંગ માહિતીમાં વિશ્વસનીયતા રહી નથી. ગુજરાતમાં ચૂંટણી વખતે પહેલી વાર થયેલા સી.ડી કાંડની ગામડાં, પછાતવર્ગ અને મહીલાઓ પર કેવી અસર થાય છે એ કહેવું અઘરૂં છે. પરંતુ સોશિયલ મીડિયા પર શરૂ થયેલા કાઉન્ટર એટેકે ગુજરાતના લોકોમાં સેક્સ અને શરાબના ટેબુને અગાઉની સરખામણીએ મંદ કર્યો છે. એટલું જ નહીં મોટા ભાગના લોકો આને ઝડપથી ભૂલી જશે. ડો. વિનોદ અગ્રવાલના મતે ભૂતકાળમાં લાંચ પ્રકરણોની સી.ડીને લોકો ભૂલી ગયા છે એમ એની અસર લાંબી નહીં દેખાય. પરંતુ ગુજરાતના રાજકારણમાં આવા પેંતરા રાજકારણના સ્તરને નીચું જરૂર લાવી દેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતની આ ચૂંટણીમાં પહેલી વખત રાજકારણનું કદ વધતાની સાથે જ ચારિત્ર્યહરણ પર ઉતરી આવ્યા છે. +text: પોપે બિશપને આંતરિક વિખવાદો દૂર કરીને એક થઈને પરિસ્થિતિનું નિવારણ લાવવા આગ્રહ કર્યો છે. શિકાગો ખાતે યાજાયેલી એક રિટ્રીટમાં ભાગ લઈ રહેલાં બિશપને લખેલાં પત્રમાં તેમણે કહ્યું કે ગુનાને છુપાવવાના પ્રયત્નોએ આ નુકસાન વધાર્યું છે. તેમણે આંતરિક વિખવાદો દૂર કરીને એક થઈને આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા બિશપને આગ્રહ કર્યો છે. બાળકોના જાતીય શોષણ મામલે પોપના નિવેદનો વધુ કડક થતાં રહ્યા છે. વેટિકન દ્વારા જાહેર થયેલાં એક લાંબા પત્રમાં પોપ કહે છે કે આ ઘટનાથી લાગણી દુભાઈ છે, અને યુએસના બિશપ વચ્ચે વિભાજન અને વિક્ષેપ ઊભા થયા છે. આ પત્રમાં તેઓ લખે છે, "જાતીય શોષણની આ ઘટનાથી ચર્ચની ઝુંબેશને હાનિ પહોંચી છે અને ઇશ્વરમાં શ્રદ્ધા રાખતાં લોકોના અંતઃકરણને ઠેસ પહોંચી છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેઓ આગળ બિશપનો ઉલ્લેખ કરતાં લખે છે, "આ સમગ્ર મુદ્દે કોઈ નિરાકરણ લાવવાના બદલે એક બીજા પર આંગળી ઊઠાવવામાં વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત થયું." આ પત્રમાં પોપ લખે છે, "શોષણનો સામનો કરવો, વિશ્વસનીયતા ગુમાવવી, અસ્વસ્થતા અને મૂંઝવણ અનુભવવી. આ દરેક આ બાબતથી આપણા મિશનની ગુણવત્તા ઘટતી જણાય છે, જેને તાત્કાલિક અટકાવીને કોઈ નિરાકરણ પર આવવાની જરૂરિયાત જણાય છે." તેમણે ઉમેર્યું હતુ કે લોકોનો વિશ્વાસ પરત મેળવીને જ સંસ્થાની વિશ્વસનીયતા ઊભી થઈ શકશે. આ સમગ્ર ઘટના પર ચર્ચા કરવા અને કોઈ ચોક્કસ નિવારણ પર આવવા માટે આવતા મહિને વેટિકનમાં એક અગત્યની બેઠક મળવા જઈ રહી છે, જેમાં દુનિયાભરના લોકો સાથે બિશપ પણ હાજર રહેશે. ગયા વર્ષે પેન્સિલ્વેનિઆમાં ગ્રાન્ડ જ્યુરી દ્વારા એક અહેવાલ તૈયાર કરાવમાં અવ્યા હતો. જેમાં માત્ર એ એક જ વિસ્તારમાં છેલ્લા સિત્તેર વર્ષમાં સેંકડો પાદરીઓ દ્વારા 1000થી પણ વધુ યુવાનોનું શોષણ કરવામાં આવ્યુ હોવાનું બહાર આવ્યુ હતું. ઑક્ટોબર મહિનામાં વૉશિંગ્ટન ડીસીના આર્કબીશપને આ ઘટનાના પગલે પોતાનું પદ છોડવાની ફરજ પડી હતી. 2013માં જ્યારે તેઓ ચૂંટાયા ત્યારે પોપે તેમને નિર્ણાયક પગલાં લેવાનું સૂચન કર્યું હતું પણ તેમણે આ ઘટનાને દબાવી દેનાર બિશપ સામે કોઈ નક્કર પગલાં લીધા નહોતા. ડિસેમ્બર મહિનામાં તેમણે જે પાદરીઓએ કાયદા સામે શરણાગતિ ન સ્વીકારી હોય તેમને કુદરતી ન્યાય સામે શરણાગતિ સ્વીકારવા વિનંતિ કરી હતી. આપને આ પણ વાચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પોપ ફ્રાન્સિસે કહ્યું છે કે યુએસમાં ચાલી રહેલાં બાળકોના જાતીય શોષણના કૌભાંડને કારણે કેથલિક ચર્ચની વિશ્વસનીયતાને ઠેસ પહોંચી છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડના મૌલાના સજ્જાદ નોમાની દ્વારા ભારત બંધનું એલાન અપાયું છે. આ બંધને ગુજરાતમાં સંબંધિત સંગઠનો ઉપરાંત માલધારી સમાજે પણ સમર્થન આપ્યું છે અને રાજ્યમાં બંધની મિશ્ર અસર વર્તાઈ રહી હોવાનું મીડિયાના અહેવાલો આધારે જાણવા મળી રહ્યું છે. 'બિઝનેસ ટુડે'ના જણાવ્યા અનુસાર ગુજરાતના સુરત તથા ઝારખંડ અને આંધ્રપ્રદેશમાંથી બંધની જાહેરાત કરાઈ હતી. સુરત સ્થિત 'વર્સૅટાઇલ માઇનોરિટીઝ ફૉરમ' નામના બિનસરકારી સંગઠને આ બંધને ટેકો આપ્યો છે. આ ઉપરાંત બહુજન ક્રાંતિ મોરચા, નેશનલ ઍસોસિએશન ઑફ સ્ટ્રીટ વૅન્ડર્સ ઑફ ઇન્ડિયા સુરત ચૅપ્ટર તેમજ ટેક્સ્ટાઇલ માર્કેટ વર્કર્સ યુનિયને પણ બંધને સમર્થન આપ્યું છે. ગુજરાતમાં બંધની અસર વર્સૅટાઇલ માઇનોરિટીઝ ફૉરમના અધ્યક્ષ ઇસ્તિયાક પઠાણે જણાવ્યું છે, "મૌલાના નોમાની દ્વારા અપાયેલા બંધને અમે ટેકો જાહેર કર્યો છે. ખાસ કરીને મુસ્લિમ બહુમતી ધરાવતા વિસ્તારોમાં તમામ દુકાનો અને શાળોઓ બંધ રાખવામાં આવશે." "ઑટોરિક્ષાના ડ્રાઇવરો પણ આ બંધમાં જોડાશે. વેપારી સંગઠનો અને કાપડબજારનો સંપર્ક કરીને આ મામલે સમર્થન મગાયું છે. મોટા ભાગના કામદારો બંધ દરમિયાન કામથી દૂર રહેશે." મીડિયા અહેવાલો જણાવી રહ્યા છે કે સુરત અને ભરૂચ જિલ્લામાં બંધને મિશ્ર પ્રતિસાદ મળ્યો છે. જ્યારે મધ્ય ગુજરાતના ગોધરામાં પણ બંધની અસર જોવા મળી હતી, દક્ષિણ ગોધરાનાં બજારો બંધ રહ્યાં હતાં. સુરતના ભાગતળાવ, ચોકબજાર, ભાગળમાં દુકાનો બંધ રખાઈ છે અને કેટલાય વિસ્તારોમાં બંધનાં પોસ્ટરો લગાવાયાં છે. ભરૂચ જિલ્લામાં બંધની આંશિક અસર વર્તાઈ હોવાનું પણ અહેવાલો જણાવે છે. બંધ દરમિયાન સુરતના લિંબાયત વિસ્તારમાં પથ્થરમારાની ઘટના ઘટી હતી, જેમાં એક પોલીસકર્મીને સામાન્ય ઈજા પહોંચી હતી. સુરતના સ્થાનિક પત્રકાર ધર્મેશ અમીનના જણાવ્યા અનુસાર બનાવને પગલે શહેરના ડિસીપી તેમજ જૉઇન્ટ પોલીસ કમિશનરનો કાફલો ઘટનાસ્થળે દોડી ગયો હતો અને પરિસ્થિતિ વણસે એ પહેલાં જ નિયંત્રણ મેળવી લેવાયું હતું. દક્ષિણ ગુજરાત ઉપરાંત મોડાસામાં પણ બંધની અસર જોવા મળી છે. અહીં પણ બજારો અને દુકાનો દ્વાર બંધ પાળવામાં આવ્યો છે. મુંબઈમાં બંધની અસર ભારત બંધના એલાનને પગલે મુંબઈની લોકલ ટ્રેનસેવાની સૅન્ટ્રલ લાઇન પ્રભાવિત થઈ હતી. બહુજન ક્રાંતિ મોરચાના અસંખ્ય કાર્યકરો વહેલી સવારે કાંજુરમાર્ગ રેલવે સ્ટેશનના પાટા પર બેસી ગયા હતા. વહેલી સવારે બંધના સમર્થનમાં રેલ રોકવાનો પ્રયાસ કરાયો હોવાથી મોટી સંખ્યામાં પ્રવાસીઓને અસર થઈ હતી. પ્રદર્શનકારીઓએ સંબંધિત કાયદાના વિરુદ્ધનાં પોસ્ટરો સાથે ટ્રેન રોકવા પ્રયાસો કર્યા હતા. કાંજુરમાર્ગ ઉપરાંત બાંદરા સ્ટેશન તરફ જતી ટ્રેનો પણ પ્રભાવિત થઈ હતી. જોકે, થોડા સમય બાદ રેલસેવા રાબેતા મુજબ શરૂ થઈ ગઈ હતી. સૅન્ટ્રલ રેલવેના પબ્લિક રિલેશન ઑફિસર શિવાજ�� સુતારે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું, "8:16એ ટ્રેનો ફરીથી ચાલુ કરી દેવાઈ હતી અને હવે ટ્રાફિક સામાન્ય થઈ ગયો છે." નોંધનીય છે કે મંગળવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સીએએ મામલે કહ્યું હતું કે ઐતિહાસિક ભૂલોને સુધારવા અને પડોશી દેશોમાં રહેતા લઘુમતી સમુદાયને અપાયેલું વચન પૂર્ણ કરવા માટે આ કાયદો ઘડાયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નાગરિકતા સંશોધન કાયદો અને રાષ્ટ્રીય જનસંખ્યા રજિસ્ટરના વિરોધમાં આજે ભારત બંધનું એલાન અપાયું છે. +text: વર્ષ 2015માં પાટીદાર અનામત આંદોલન દરમિયાન કરાયેલા પોલીસના ગોળીબારમાં 14 પાટીદાર યુવાનોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. જેને પગલે પાટીદારો અમિત શાહનો વિરોધ કરી રહ્યા હોવાનો દાવો કરાઈ રહ્યો છે. હાર્દિક પટેલે જાહેરાત કરી છે કે તેમને મહેસાણામાં પ્રવેશની મંજૂરી ન હોવાથી તેમના સ્થાને માત્ર તેમનાં પત્ની પૂજામાં બેસશે. વિરોધનું કારણ, રાજકારણ પાટીદાર આંદોલન દરમિયાન પોલીસની ગોળીનો ભોગ બનનારા અરવિંદ પટેલના ભાઈ બ્રિજેશ પટેલે જણાવ્યું: "પટેલ યુવાનોને શહીદ કરવામાં અને આંદોલનકારીઓને ઘરમાંથી બહાર કાઢીને મારવાના આદેશો અમિત શાહે આપ્યા હતા." "અમિત શાહને કારણે અમારી ઉપર દમન ગુજરાયું હતું. મેં મારો ભાઈ ખોયો." "અમારી બહેન-દીકરીઓને પણ ઘરમાંથી બહાર કાઢીને મારવામાં આવી. એટલે અમે અમિત શાહનો વિરોધ કરીશું." બ્રિજેશ પટેલનો દાવો છે કે તેમણે આ અંગે ઉમિયાધામના ટ્રસ્ટીઓને માહિતગાર કર્યા છે. જોકે, રાજકીય ફાયદો મેળવવા માટે શાહને આમંત્રણ અપાયું હોવાનો તેઓ આરોપ લગાવે છે. 'પત્ની પૂજામાં બેસશે' આ અંગે પટેલ નેતા હાર્દિક પટેલે બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે આ અંગે હું વ્યક્તિ વિષે કઈ કહેવા નથી માગતો, કારણ કે આ ધાર્મિક પ્રસંગ છે, એમાં રાજકારણ લાવવું મને પસંદ નથી "પરંતુ હું પોતે આ યજ્ઞમાં યજમાન હોવા છતાં મને ત્યાં જવા પર મનાઈ છે. સરકાર કિન્નાખોરી રાખીને વર્તી રહી છે." "પાંચ વર્ષથી હું ત્યાં ગયો નથી, કારણ કે મને મહેસાણા જવા દેવામાં આવતો નથી. મંદિરમાં પણ જવા દેતા નથી." "મેં યજમાન તરીકે યજ્ઞમાં પાટલો લીધો છે અને ઉમિયા ટ્રસ્ટ દ્વારા મને યજમાન તરીકે આમંત્રણ આપ્યું છે." "સરકાર મને કાયદાના નામે મંદિર સુધી જવા દેતી નથી એનું મને દુઃખ છે." "જો મને નહીં જવા દે તો મારી પત્ની કળશ લઈ એકલી પૂજામાં જશે અને પૂજા કરશે." પાટીદાર નેતા 2019ની લોકસભ�� ચૂંટણી પહેલાં કૉંગ્રેસમાં જોડાયા હતા અને તેમને જામનગર કે અમરેલીની બેઠક ઉપરથી ટિકિટ મળશે તેવી ચર્ચા હતી. અમિત શાહના આમંત્રણ વિષે વધુ ટીકાટિપ્પણી કરવાનો ઇન્કાર કરતા હાર્દિક પટેલે કહ્યું કે, આ પટેલ યુવાનો પાર થયેલા દમનનો પડઘો છે એટલે યુવાનો એનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. હાર્દિકે કહ્યું, "અમિત શાહે એ ન ભૂલવું જોઈએ કે સુરતમાં જેમ ભાગવું પડ્યું હતું એમ અહીંથી ભાગવું પડશે, કારણ કે યુવાનોમાં એમના પ્રત્યે ખૂબ જ આક્રોશ છે." "હું આશા રાખું કે આવા ધાર્મિક પ્રસંગે કેટલાક ટ્રસ્ટી અમિત શાહને વ્હાલા થવા પોતાના રાજકીય રોટલા શેકવાનો પ્રયાસ ન કરે તો સારું." કાળાં કપડાં પહેરી વિરોધ અમિત શાહને અપાયેલા આમંત્રણનો વિરોધ પટેલ આગેવાન કૌશિક પટેલ પણ કરી રહ્યા છે. કૌશિક પટેલ જણાવે છે, "અમિત શાહ સાથે ઘરોબો કેળવવા માટે ઉમિયાધામના ટ્રસ્ટીઓએ તેમને આમંત્રણ આપ્યું છે.""અમે અમિત શાહને ઉમિયાધામમાં પગ મૂકવા નહીં દઈએ." "વીસનગરથી પાંચ હજાર લોકો કાળાં વસ્ત્રો પહેરીને કાર્યક્રમમાં હાજર રહેશે." "માત્ર વીસનગર જ નહીં, ગુજરાતના અલગઅલગ વિસ્તારોમાંથી યુવાનો આ યજ્ઞમાં હાજર રહેશે અને અમિત શાહનો વિરોધ કરશે." કૉંગ્રેસના પાટીદાર નેતા હાર્દિક પટેલે આ અંગે વાત કરતાં જણાવ્યું કે પટેલ યુવાનો પર કરાયેલા દમનનો આ પડઘો છે અને એટલે જ પટેલ યુવાનો અમિત શાહનો વિરોધ કરી રહ્યા છે. "અમિત શાહને જે રીતે સુરતમાંથી ભાગવું પડ્યું હતું. એ જ રીતે અહીંથી પણ ભાગવું પડશે." "પાટીદાર યુવાનોમાં તેમના વિરુદ્ધ ભારે આક્રોશ છે." હાર્દિકે ઉમિયાધામના ટ્રસ્ટીઓ પર રાજકીય લાભ ખાટવા અમિત શાહને આમંત્રણ પાઠવાયું હોવાનો આરોપ પણ લગાવ્યો છે. વ્યક્તિગત વિરોધથી ફેર નહીં આ અંગે વાત કરતાં ઉમિયાધામના ટ્રસ્ટી દિલીપ પટેલે જણાવ્યું: "પોતાના અંગત વાંધાને પગલે કોઈ અમિત શાહનો વિરોધ કરે એનો અમને કોઈ ફેર પડતો નથી. કાર્યક્રમને લઈને લોકોમાં ભારે ઉત્સાહ છે." કાર્યક્રમ દરમિયાન 40 લાખ લોકો ઊમટશે એવો દિલીપ પટેલનો દાવો છે. તા. 18 તારીખથી ઉમિયાધામ ખાતે આ ધાર્મિક કાર્યક્રમનો પ્રારંભ થઈ રહ્યો છે. અમિત શાહના આગમન દરમિયાન શહેરમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા જળવાઈ રહે એ માટે પોલીસ પણ સતર્ક છે. મહેસાણાના સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ઑફ પોલીસે આ અંગે વાત કરતા જણાવ્યું: "પોલીસ સતર્ક છે. કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવી રાખવા માટે પોલીસના 100 તંબુ બનાવવામાં આવ્યા છે." "ટ્રાફિક વ્યવસ્થા ��ળવાઈ રહે એ માટે રૂટને ડાયવર્ટ કરાયા છે." "પોલીસે ખાસ હેલ્પલાઇન પણ શરૂ કરી છે. ઉપરાંત ધાર્મિક પ્રસંગ દરમિયાન કોઈ અવ્યવસ્થા ન સર્જાય એ માટે પાંચ હજારથી વધુ પોલીસજવાનો તહેનાત કરાયા છે." અહીં એ વાત પણ મહત્ત્વની છે કે પાટીદાર આંદોલન બાદ વર્ષ 2017માં 7મી સપ્ટેમ્બરે અમિત શાહને સુરતમાં એક જાહેરસભા દરમિયાન પાટીદારોના આક્રોશનો ભોગ બનવું પડ્યું હતું અને કાર્યક્રમ છોડીને જતા રહેવાની ફરજ પડી હતી. એ ઘટના બાદ આ પાટીદારોનો આ પ્રથમ એવો જાહેર કાર્યક્રમ છે, જેમાં અમિત શાહ હાજર રહેવાના છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઊંઝામાં આવેલા ઉમિયાધામ ખાતે યોજાનારા લક્ષચંડી યજ્ઞમાં હાજર રહેવા માટે કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહને આમંત્રણ અપાતા પાટીદાર સમુદાયમાં આક્રોશ જોવા મળી રહ્યો છે અને કાળાં વસ્ત્રો પહેરીને વિરોધ કરવાનું નક્કી કરાયું છે. +text: સતત વધી રહેલા ભાવના કારણે 'ગરીબોની કસ્તૂરી' ભોજનમાંથી ગાયબ થતી જઈ રહી છે. અતિવૃષ્ટિ અને કમોસમી વરસાદના કારણે પરિસ્થિતિ વધુ વણસી છે. 20 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે મળતી ડુંગળીની કિંમતો મોટાં શહેરોમાં ઊંચકાઈને 150 રૂપિયા પ્રતિ કિલો સુધી પહોંચી ગઈ છે. અતિવૃષ્ટિ અને અન્ય પરિબળોને કારણે 2018ની તુલનામાં ચાલુ વર્ષે ડુંગળીનું ઉત્પાદન અંદાજે 25 ટકા જેટલું ઘટી જવા પામ્યું છે. ડુંગળીના ભાવને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે વિદેશથી ડુંગળીની આયાત કરવી પડી રહી છે. એનડીટીવી ડોટ કૉમના અહેવાલ અનુસાર આ ભાવવધારાને ડામવા માટે સ્થાનિક ડુંગળીનો જથ્થો અપૂરતો છે અને એટલે તુર્કી, ઇજિપ્ત અને અફઘાનિસ્તાન જેવા દેશોમાંથી પીળી અને લાલ ડુંગળીની આયાત કરાઈ રહી છે. દેશભરમાં ડુંગળીના સતત ઊંચકાઈ રહેલા ભાવને નિયંત્રણમાં લાવવા માટે મુંબઈ બંદર પર તુર્કીની ડુંગળીની આયાત કરાઈ રહી છે. આ ઉપરાંત નજીકના ભવિષ્યમાં હજારો ટન ડુંગળીની આયાત કરવામાં આવે એવી શક્યતા છે. મુંબઈમાં આવેલો ડુંગળીનો આ જથ્થો વિવિધ રાજ્યોમાં પહોચાડવામાં આવી રહ્યો છે. સુરત શહેરના સરદાર માર્કેટ ખાતે તુર્કીની ડુંગળીનો મોટો જથ્થો આવ્યો છે. જોકે, સ્થાનિક વેપારીઓ આયાત કરાયેલી તુર્કીની સસ્તી ડુંગળીથી સંપૂર્ણપણે સંતુષ્ટ નથી. સ્થાનિક ડુંગળીની સરખામણીએ તુર્કીથી આવેલી ડુંગળીની માગ બજારમાં ખૂબ જ ઓછી હોવાનું વેપારીઓ જણાવે છે. તો અહીં પ્રશ્ન એ થાય છે કે સ્થાનિક ડુંગળીની સરખામણીએ બહારના દેશોમાંથી આવતી, ખાસ કરીને તુર્કીમાંથી આવતી સસ્તી ડુંગળીની માગ સ્થાનિક બજારોમાં કેમ ઓછી રહી છે. તેમજ સ્થાનિક ડુંગળી અને તુર્કીની ડુંગળીમાં શું મૂળભૂત તફાવત જોવા મળે છે? તુર્કીથી સસ્તી ડુંગળીની આયાતથી વેપારીઓ સંતુષ્ટ કેમ નથી? તુર્કીની ડુંગળી અને સ્થાનિક ડુંગળીમાં ફરક સુરતના ડુંગળીના વેપારી દીપક ઓવહાલ તુર્કીની ડુંગળી અંગે પોતાનો અસંતોષ વ્યક્ત કરે છે અને તુર્કીની ડુંગળી અને સ્થાનિક ડુંગળી વચ્ચેના મૂળભૂત ફરક તરફ ધ્યાન દોરે છે કે : "તુર્કીની ડુંગળી સ્વાદમાં અતિશય તીખી હોય છે." તુર્કીની ડુંગળીના કારણે વેપારમાં પડી રહેલી તકલીફ વિશે તેઓ જણાવે છે, "આ ડુંગળીમાંથી બનતી ગ્રેવી સ્વાદિષ્ટ નથી હોતી. તેથી આ ડુંગળી સ્થાનિક હોટલમાલિકોને પણ પસંદ નથી આવી રહી." "ગૃહિણીઓ પણ તુર્કીની સસ્તી ડુંગળીની જગ્યાએ દેશી ડુંગળી જ પસંદ કરે છે, કારણ કે તુર્કીની ડુંગળી એક કિલોમાં માત્ર 1 કાં તો 2 નંગ જ આવે છે." "જ્યારે દેશી ડુંગળી 1 કિલોમાં 7-8 નંગ આવી જાય છે." વેપારીઓની મૂંઝવણ એક તરફ દેશી ડુંગળીના ઊંચા ભાવ અને બીજી બાજુ વિદેશી ડુંગળીની ગુણવત્તાની વિમાસણે સ્થાનિક વેપારીઓની મૂંઝવણમાં વધારો કર્યો છે. સુરતના સરદાર માર્કેટના ડુંગળીના વેપારી કમલેશ પસ્તાકીયા તુર્કીની ડુંગળીના કારણે વેપારમાં પડી રહેલી મુશ્કેલી અંગે કહે છે, "તુર્કીથી આવેલી ડુંગળીનો સ્વાદ લોકોને પસંદ નથી આવી રહ્યો." "હોટલમાલિકો પણ આ ડુંગળી પાછી મોકલાવી રહ્યા છે. આ ડુંગળીની માગ બિલકુલ ઓછી છે." "તેથી આયાત કરાયેલા માલ પૈકી ઘણો બધો માલ વેચાયા વગરનો પડ્યો છે." અન્ય વેપારી સુભાષચંદ્ર મૌર્ય જણાવે છે કે સ્થાનિક ગ્રાહકો દેશી ડુંગળી પસંદ કરી રહ્યા છે. ગ્રાહકોના વલણ વિશે તેઓ કહે છે કે "દેશી ડુંગળી સાઇઝમાં નાની છે, તેમજ સ્થાનિક લોકો અને વેપારીઓ આ જ ડુંગળી પસંદ કરે છે." "તેમજ તુર્કીની ડુંગળી સાઇઝમાં મોટી હોવાના કારણે તે માર્કેટમાં સ્થાનિક ડુંગળી જેટલી લોકપ્રિય નથી." તેઓ કહે છે, "મોટા ભાગના વેપારીઓ અને લોકો પોતાના ઉપયોગ માટે માત્ર 250 ગ્રામથી 1 કિલોગ્રામ જેટલી જ ડુંગળી ખરીદવાનું પસંદ કરે છે." "નાના જથ્થામાં ખરીદી થવાના કારણે તેમજ તુર્કીની ડુંગળી કદમાં અતિશય મોટી હોવાના કારણે પણ આ ડુંગળી સ્થાનિક લોકોને આકર્ષવામાં નિષ્ફળ નીવડી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત સહિત દેશભરમાં ડુંગળીની સતત વધી રહેલી કિંમત મધ્યમ અને ગરીબ વર્ગના લોકો માટે ચિંતાનો વિષય બની ગઈ છે. +text: કોઈ પણ માતા પિતા માટે આ ખૂબ જ ગર્વનો અવસર હોય છે, જ્યારે દીકરી કૉમનવેલ્થ ગેમ્સ જેવા મંચ પર દેશનું નામ રોશન કરે. મનુ ભાકરે 10 મીટર એર પિસ્તોલ શૂટિંગમાં ભારત માટે ગોલ્ડ મેડલ જીતી લીધો હતો. ઉપરાંત મનુ ભાકરે કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં નવો વિક્રમ સર્જ્યો હતો. તેમણે 240.9 પોઇન્ટ્સ સ્કોર કરીને આ ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. મનુ ભાકર સુમેધા ભાકર અને રામ કિશન ભાકરનું બીજું સંતાન છે. મનુનાં જૂનાં દિવસો માતા સુમેધા ભાકરે બીબીસી સાથે શૅર કર્યાં. સુમેધાએ કહ્યું, "જ્યારે 2002માં મનુનો જન્મ થયો હતો, ત્યારે હું ઓરિએન્ટલ ટ્રેઇનીંગ લઈ રહી હતી. મનુનો જન્મ સોમવારની સવારે 4.20 કલાકે થયો હતો અને મારે 10 કલાકે પરીક્ષા આપવા જવાનું હતું." તે સમયે ડૉક્ટર રજા આપવા તૈયાર ન હતા. પરંતુ સુમેધાના બહેને ડૉક્ટર અને પરીક્ષા નિરીક્ષકને આજીજી કર્યા બાદ સુમેધાને પરીક્ષા આપવા જવાની પરવાનગી મળી હતી. સુમેધા એ દિવસને યાદ કરતા જણાવે છે, "મારી આંખોની સામે મારી બહેને પરીક્ષા નિરીક્ષકના પગ પકડી લીધા હતા. મેં છ વિષયોની પરીક્ષાની તૈયારી તો કારમાં સૂતાં સૂતાં જ કરી હતી." મનુ પર માતાને ગર્વ છે સુમેધા તેમની દીકરીને પરિવારનું અભિમાન ગણાવે છે. તેઓ કહે છે કે મનુએ તેમને તેના જન્મ સમયે પણ ઝૂકવા દીધાં ન હતાં. પરીક્ષાના સમયે પણ તેમની દીકરી ક્યારેય રડતી નહીં. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે મનુનાં માતા પોતે સ્કૂલમાં પ્રિન્સીપાલ છે. તેમણે પોતાની દીકરીનું નામ મનુ એટલે રાખ્યું કે તેમને તેની અંદર ઝાંસીની રાણીની ઝાંખી દેખાતી હતી. સુમેધા જણાવે છે કે તેમનાં જીવનના સંઘર્ષથી મનુને પ્રેરણા મળી હતી. હરિયાણામાં એક મહિલા માટે જીવન ખૂબ કપરું છે. જ્યાં છોકરીઓનાં જલદી લગ્ન કરી દેવામાં આવે છે અને તેમનાં પર ઘરનો બોજ નાખી દેવામાં આવે છે. મનુના દાદા આર્મીમાં હતા ભાકર પરિવાર જઝ્ઝર અને રેવાડીની સીમા પર આવેલા ગોરિયા ગામમાં રહે છે. આ ગામમાં જાટ તેમજ આહિરોની વસતિ વધારે છે. આ ગામની વસતી 3500 જેટલી છે અને ગામના સરપંચ એક દલિત મહિલા નીરજ દેવી છે. મનુના દાદાએ ભારતીય સેનાને સેવાઓ પૂરી પાડી હતી અને તેઓ કુશ્તી માટે પણ જાણીતા હતા. મનુના પિતા રામ કિશન ભાકર જણાવે છે, "અમે પાંચ ભાઈઓ અને એક બહેન છીએ. અમે બધાં જ શિક્ષિત છીએ અને અમારી પોતાની સ્કૂલ ચલાવીએ છીએ." "ગામના લોકો ��મને શિક્ષણ માટે ઓળખતા હતા પરંતુ મનુએ કૉમનવેલ્થ ગેમ્સ 2018માં ગોલ્ડ મેડલ જીતીને પરિવારને નવી ઓળખ આપી છે." મનુની સફળતા મામલે રામ કિશન કહે છે કે તેમની દીકરી પહેલા ડૉક્ટર બનવા માગતી હતી અને સાથે ટેનિસ રમવું પણ ખૂબ ગમતું હતું. પરંતુ બે વર્ષ પહેલાં અચાનક તેણે બંદૂક ઉઠાવી અને પછી ક્યારેય પાછું વળીને જોયું નથી. રામ કિશનને આશા છે કે કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં દેશનું નામ રોશન કર્યા બાદ હવે તેમની દીકરી એક દિવસ ઑલિમ્પિકમાં પણ પોતાને સાબિત કરશે અને મેડલ જીતીને આવશે. કેવું છે મનુનું ગામ? મનુ જે ગામમાં રહે છે તે ગામ પહેલી દૃષ્ટિએ થોડું પછાત લાગે છે કે જ્યાં રસ્તાઓ પર ખાડા જ ખાડા છે. ક્યાંય જઈ રહ્યાં હોવ ત્યારે રસ્તામાં ગમે ત્યારે ઘેટાં, ગાય કે ભેંસો સામે મળી શકે છે. ગામની મહિલાઓ પારંપરિક પોષાક પહેરીને ઘૂંઘટ ઓઢીને પાણીની ભરવા જતી જોવા મળે છે. જોકે, ગામ બહુ સમૃદ્ધ ન હોવા છતાં અહીંના બાળકોની સિદ્ધી અનોખી છે. ગામનાં સરપંચ નીરજ દેવીના પતિ સતિષ કુમાર કહે છે કે તેમના ગામમાંથી ઘણા યુવાનો IAS અને આર્મી ઑફિસર્સ પણ બન્યા છે. હાલ જ સુનેના ભાકર નામની એક યુવતીની લેફ્ટનન્ટ તરીકે પસંદગી થઈ હતી. બે યુવાનો રણબીર અને દીપકની પણ વર્ષ 2010માં IAS તરીકે પસંદગી થઈ હતી. ગામમાં રહેતા યુક્તા ભાકરે પણ નેશનલ શૂટિંગ ચેમ્પિયનશીપમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો હતો. યુક્તા મનુ ભાકર સાથે જ ભણે છે. દરેક ઘરમાં વસે છે એક મનુ સતિષ કુમાર આ ઉદાહરણોથી કહેવા માગે છે કે ગામનાં દરેક ઘરમાં એક મનુ ભાકર વસે છે. તેમાં પણ હાલ તેમણે પ્રાપ્ત કરેલી સિદ્ધિ બાદ ગામના દરેક લોકો તેમના પર ગર્વ અનુભવે છે અને તેમને અનુસરવા માગે છે. મનુ જેવા બનવા માટે આશરે 70 યુવક અને યુવતીઓ ગામની ખાનગી શાળામાં મનુ સાથે મળીને શૂટીંગની પ્રેક્ટીસ કરે છે. દુર્ભાગ્યપણે વર્ષ 2011માં જઝ્ઝરમાં 1000 છોકરાઓની સરખામણીએ માત્ર 774 છોકરીઓ હતી. પરંતુ હવે સારી વાત એ છે કે વર્ષ 2017માં આ આંકડો 920 પર પહોંચી ગયો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑસ્ટ્રેલિયાના ગોલ્ડ કોસ્ટમાં જ્યારે મનુ ભાકરે શૂટિંગમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો ત્યારે ઑસ્ટ્રેલિયાથી 10,375 કિલોમીટર દૂર હરિયાણાના જઝ્ઝરમાં મનુ ભાકરનાં માતા પોતાની દીકરીઓ માટે દુવા કરી રહ્યાં હતાં. +text: ગુજરાતમાં તેમજ દેશવિદેશમાં પણ તાલાળા ગીરની કેસર કેરીની ખૂબ માગ છે. જોકે કોરોના વાઇરસને કારણે થયેલા લૉકડાઉનમાં કેરીની માગ અને વેચાણમાં ઘટાડો થાય તેવી શક્યતા વ્યક્ત કરાઈ રહી છે. ખરીદવેચાણ બંધ છે, અવરજવર પણ બંધ છે. આવા સમયે કેરીને માર્કેટમાં કેવી રીતે પહોંચાડવી એ પણ સવાલ છે. તાલાળા એપીએમસી (એગ્રિકલ્ચર પ્રોડ્યુસ માર્કેટ કમિટી)ના સેક્રેટરી હરસુખભાઈ જારસાણિયાએ બીબીસી સાથે વાત કરતા જણાવ્યું કે "આ વખતે કેરીની મોસમ સારી છે. ઉત્પાદન પણ ગયા વર્ષ જેવું જ છે, પરંતુ કોરોના વાઇરસના કેરને લીધે કેટલીક તકલીફો ઊભી થઈ છે." જસાણિયા કહે છે, "લૉકડાઉનને લીધે એક મહિનાથી કામધંધા બંધ છે, તેથી લોકોની જે ખરીદશક્તિ છે એ સ્વાભાવિક રીતે થોડી ઓછી થઈ જવાની છે. પરિણામે કેરીનું અપેક્ષા મુજબ વેચાણ થશે કે કેમ એ એક પ્રશ્ન છે." તેઓ કહે છે કે ગુજરાતમાં કેસર કેરી સૌથી વધુ રાજ્યનાં ચાર શહેરોમાં ખવાય છે. અમદાવાદ, વડોદરા, સુરત અને રાજકોટ. આ શહેરોમાં અનેક લોકો નાનામોટા રોજગાર સાથે જોડાયેલા હોય છે. લૉકડાઉનને લીધે તેમની આવક પર જે અસર થઈ છે એને લીધે કેરીની ખપત ઘટે એવી શક્યતા છે." "લૉકડાઉનની મુદ્દત 3 મે સુધી છે. એ પછી લૉકડાઉન હશે કે નહીં એના વિશે કોઈ જાણતું નથી. લૉકડાઉનની મુદત પૂરી થયા પછી એપીએમસીમાં કેરીની હરાજી પાંચથી દસ મે દરમિયાન શરૂ થાય એવી શક્યતા છે. તેથી હાલ તો લૉકડાઉન જે છે એની સમસ્યા એપીએમસીમાં નથી, કારણ કે હરાજી શરૂ નથી થઈ. કેરીની મોસમ 15 મે પછી બરાબર જામે છે. એ વખતે કોરોના અને લૉકડાઉનની શું સ્થિતિ હશે એના પર ઘણું નિર્ભર રહે છે." કેરી કદાચ મોંઘી પણ પડી શકે છે પ્રતિકાત્મક તસવીર લૉકડાઉન અંગે વાત કરતાં હરસુખભાઈએ કહ્યું હતું કે દર વર્ષે કેરીના ઇજારા અપાય છે. કેરીના જાણકાર અને વેચાણ કરતાં લોકો કેરીના જુદા-જુદા બગીચા ચોક્કસ રકમ ચૂકવીને ઇજારા પર રાખે છે અને એમાંથી જે પાક ઊતરે તેનું વેચાણ કરે છે. "આ વખતે લૉકડાઉન જાહેર થતાં ઘણા ઇજારા અપાયા નથી, કારણ કે ઇજારા લેવા માટે આવનારાની સંખ્યા પાંખી રહી છે. આના લીધે થાય એવું કે જેનો બગીચો હોય એ ખેડૂતે જ વેચાણ કરવું પડશે. તેણે જ મજૂરો બોલાવીને આંબા પરથી કેરીઓ ઉતરાવી પડશે. વાહનો બોલાવીને માલ રવાના કરવો પડશે." "જ્યારે ઇજારો આપી દેવાયો હોય, ત્યારે આ તમામ જવાબદારી ઇજારેદાર પર હોય છે. તેથી ઈજારા પર આપવા માગતા જે લોકોના કેરીના બાગ ઇજારા પર નથી ગયા તે બાગાયતદાર પોતે વેચાણ કરશે એને લીધે એને કેરી મોંઘી પડશે. તેથી માર્કેટમાં પણ એ મોંઘી પડી શકે છે. ” લૉકડાઉનને લીધે ઍક્સ્પૉર��ટ પર અસર ગુજરાતના તાલાળાની કેસર કેરી વિદેશમાં પણ ખૂબ ઍક્સ્પૉર્ટ થાય છે. જોકે કોરોના વાઇરસને લીધે ઍક્સ્પૉર્ટમાં પણ મુશ્કેલી સર્જાઈ શકે છે. હરસુખભાઈ જારસાણિયા કહે છે, "સામાન્ય રીતે એપ્રિલના બીજા સપ્તાહથી કેરી ઍક્સ્પૉર્ટ થવાની શરૂ થઈ જાય છે, પરંતુ હજી સુધી ઍક્સ્પૉર્ટ શરૂ થયું નથી. કોરોનાને લીધે કેસર કેરીના એક્સપૉર્ટ પર અસર પડી છે." તાલાળામાં કેસર કેરીનો બગીચો ધરાવતાં બાગાયતદાર ગફારભાઈ કુરેશીએ બીબીસી ગુજરાતીને કહ્યું હતું કે "કેરીની મોસમ બાગાયતદારો અને ઈજારેદારો માટે એક મહિનાની હોય છે. એક મહિનામાં કેરીનો નિકાલ કરવો પડે. જો આગામી પંદર દિવસમાં ઍક્સ્પૉર્ટને મંજૂરી મળી જાય તો અમારા જેવા લોકોને રાહત રહે. જો ઍક્સ્પૉર્ટની મંજૂરી ન મળે તો અમારો પાક પડ્યો રહે અને સસ્તા દામે અહીં જ વેચવો પડે. એને લીધે બાગાયતદારોને નુકસાન વેઠવાનો વારો આવે." "બીજી વાત એ પણ છે કે કેસર કેરી બ્રિટન, અમેરિકા, યુરોપના કેટલાક દેશો તેમજ દુબઈ વગેરેમાં પણ જાય છે. આ દેશોમાં કોરોનાએ હાહાકાર વર્તાવ્યો છે તો ઍક્સ્પૉર્ટની મંજૂરી મળ્યા પછી પણ ત્યાં કેસરની ખપત કેટલી રહેશે એ પણ સવાલ છે. શક્ય છે કે કેટલાક દેશો પણ કેસર લેવા માટે તૈયાર ન હોય." "આવા સમયમાં બહેતર એ છે કે કેસર કેરીનો જે પલ્પ થાય છે એના માટે યોગ્ય વ્યવસ્થા થવી જોઈએ. જે રીતે કેટલાક પાકમાં સરકાર ભાવબાંધણું નક્કી કરી આપે છે એમ કેસર કેરીનો પલ્પ તૈયાર થાય અને એના માટે સરકાર ભાવબાંધણું કરીને એ પ્રક્રિયાને પ્રોત્સાહન આપે તો કેરીનો પાક લેનારા સચવાઈ રહે." લૉકડાઉનને લીધે પેટી મળતી નથી રાજુલા તાલુકાના વડગામમાં કેરીનો પાક લેતાં પીઠુભાઈ બોરિચાએ કહે છે કે લૉકડાઉનને લીધે કેરી ભરવા માટેની પેટી મળતી બંધ થઈ ગઈ છે. "લૉકડાઉન જાહેર થયા પછી પૂંઠાનાં ખોખાં એટલે કે પેટ બનાવતાં કારખાનાંઓ બંધ રહ્યાં. એમાં કામ કરવા આવતા માણસો પણ ઘણે ઠેકાણે રવાના થઈ ગયા, એને લીધે ખોખાંનું ઉત્પાદન બંધ થયું. અમારી પાસે કેરી તો પડી છે પણ ભરવી શેમાં એ સવાલ છે." તાલાળાના કેસર કેરીના બાગાયતદાર ગફારભાઈ કુરેશીએ કહ્યું હતું કે લૉકડાઉનને પગલે કેરીના પાકને જુદીજુદી અસર થઈ છે. "આંબા પર શરૂઆતમાં નાનીનાની કેરી થાય જેને કાઠિયાવાડમાં ખાખડી કહે છે. જે સંભારા, અથાણાં કે ગોળકેરી તરીકે રોજિંદા ભોજનમાં લેવાય છે. આ લૉકડાઉનને લીધે એ ખાખઠી (નાની કાચી કેરી) અમારે ત્યાં પડી રહી છે. બે રૂપ��યે કિલો પણ ખાખઠી ના કોઈ લેવાલ નથી. મારી પાસે આંબાવાડિયામાં પાંચસો આંબા છે. ગયા વર્ષે 24 એપ્રિલે 3000 રૂપિયાની ખાખઠીનું અમે વેચાણ કર્યું હતું. આ વખતે 24 એપ્રિલે અમે 70 રૂપિયાની ખાખઠી વેચી છે." ગફારભાઈ વધુમાં કહે છે, "ખાખઠી ઉપરાંત, મોટી કેરી જે ખરી પડે છે એ મુરબ્બા – છુંદા વેગેરે બનાવવામાં વપરાય છે. એનું પણ મોટું બજાર છે. દર વર્ષે અમે એ કેરી પંદર-વીસ રૂપિયે કિલો વેપારીઓને વેચતા હોઈએ છીએ અને વેપારીઓ ત્રીસ કે ચાલીસ રૂપિયે કિલોના ભાવે વેચે છે." "અત્યારે એ કેરીઓ પણ મોટી સંખ્યામાં પડી રહી છે. લૉકડાઉન નહીં લંબાય તો કેરીના બાયાગતદારોને કદાચ વાંધો નહીં આવે, પરંતુ જો લંબાયું તો કેરીના બાગાયતદારો અને ઇજારેદારોને રાતા પાણીએ રોવાનો વારો આવશે. લૉકડાઉન પછી પણ કેરીના વેચાણનું ચિત્ર કેવું હશે એ અત્યારે કળી શકાતું નથી." ગફારભાઈએ કહ્યું હતું કે "જેમને મંજૂરી મળી હોય એ જ વાહન-વ્યવહાર કરી શકે છે. તેથી એની પણ મર્યાદા છે. ખરેખર તો એવું કરવું જોઈએ કે સરકારે એવી મંજૂરી આપવી જોઈએ કે વેપારી ગામડે જઈને કેરી ખરીદી શકે. વેપારીઓ ગીરમાં બગીચે બગીચે જઈને ખરીદી કરે તો એપીએમસી માર્કેટમાં ભીડ નહીં થાય અને સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું પાલન થશે. તેમજ બાગાયતદારોનું પણ કમિશન બચી જશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફળોના રાજા કેરીની મોસમ આંગણે આવી ગઈ છે, પરંતુ લૉકડાઉનનું ગ્રહણ કદાચ કેરીના ખેડૂતો અને સ્વાદરસિયાઓને નિરાશ કરે તો નવાઈ નહીં. +text: 1 જાન્યુઆરીથી પૈસાની લેવડદેવડ, વીમો, ચેટિંગ, કારની ખરીદી અને વેપાર-ધંધા સંબંધિત અમલી થનારા નિયમો પર એક નજર કરીએ. તમામ વાહનો માટે ફાસ્ટટૅગ ફરજિયાત 1 જાન્યુઆરીથી તમામ વાહનો માટે ફાસ્ટટૅગ (FASTag) ફરજિયાત બનશે. નવાં વાહનોની સાથે-સાથે 1 ડિસેમ્બર 2017 પહેલાં વેચાયેલાં વાહનો માટે પણ ફાસ્ટટૅગ ફરજિયાત બનશે. માર્ગપરિવહન અને હાઈવે મંત્રાલય પ્રમાણે વાહન પર ફાસ્ટટૅગ લાગ્યાં બાદ જ કોઈ ટ્રાન્સપૉર્ટ વાહનનું ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ રિન્યુ કરવામાં આવશે. નવો થર્ડ પાર્ટી ઇન્સ્યૉરન્સ લેતા પહેલાં પણ ફાસ્ટટૅગ લેવું ફરજિયાત છે. ચેક પેમેન્ટ બૅન્ક સંલગ્ન છેતરપિંડી પર કાબૂ રાખવા માટે રીઝર્વ બૅન્ક ઑફ ઇન્ડિયાએ પૉઝિટિવ પે સિસ્ટમ લાગુ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. ફાઇનાન્સિયલ એક્સપ્રેસના અહેવાલ પ્રમાણે આ નિયમ અંતર્ગત રૂપિયા 50,000 કે તેનાથી વધુના પેમેન્ટ પર જરૂરી વિગતોને ફરીથી કન્ફર્મ કરવામાં આવશે. જો કે આ સુવિધાનો લાભ લેવો કે નહીં તે ખાતાધારક પર આધાર રાખે છે. પૉઝિટિવ પે સિસ્ટમ અંતર્ગત કોઈ પણ વ્યક્તિ ચેક જારી કરે ત્યારે તેણે બૅન્કને તમામ વિગતો આપવાની રહેશે. જેમાં ચેક આપનારે એસએમએસ, નેટ બૅન્કિંગ, એટીએમ કે મોબાઇલ બૅન્કિંગ દ્વારા ચેકની તારીખ, બેનિફિશિયરીનું નામ, ઍકાઉન્ટ નંબર, કુલ રકમ જેવી વિગતોનો સમાવેશ થાય છે. આ ફોનમાં વૉટ્સઍપ નહીં ચાલે કેટલાક સ્માર્ટ ફોનમાં પહેલી જાન્યુઆરીથી વૉટ્સઍપ કામ નહીં કરે. ઍન્ડ્રોઇડ 4.0.3 ઑપરેટિંગ સિસ્ટમ અને iOS 9 કે તેનાથી નવા પ્રોસેસર ધરાવતા ફોનમાં જ વૉટ્સઍપ સપૉર્ટ કરશે. તમારા ફોનની ઑપરેટિંગ સિસ્ટમ કંઈ છે તે ચેક કરવા સેટિંગ્સમાં જઈને અબાઉટ ફોનમાં જોશો તો ફોન, મૉડલ અને પ્રોસેસર અંગેની માહિતી મળશે. લૅન્ડલાઇનથી મોબાઇલ પર વાતચીત 15 જાન્યુઆરીથી લૅન્ડલાઇનથી મોબાઇલ પર વાત કરવી હશે તો મોબાઇલ નંબરની આગળ ઝીરો લગાવવો પડશે. જોકે લૅન્ડલાઇનથી લૅન્ડલાઇન, મોબાઇલથી લૅન્ડલાઇન અને મોબાઇલથી મોબાઇલ પર કૉલ કરવા માટેના ડાયલિંગ પ્લાનમાં કોઇ ફેરફાર નહીં થાય. કાર અને ટુવ્હિલર મોંઘા થશે નવા વર્ષથી નવી કાર ખરીદવાનું આયોજન હોય તો વધારે પૈસા આપવા માટે તૈયાર રહેજો. મારૂતિ સુઝુકી, નિસાન, રેનો, હોન્ડા, મહિન્દ્રા, ફોર્ડ, ઇસુઝુ, બીએમડબલ્યુ, ઓડી, ફોક્સવેગન જેવી કંપનીઓ જાહેરાત કરી ચૂકી છે કે તેઓ જાન્યુઆરીથી કારની કિંમતમાં વધારો કરશે. ટુવ્હિલર કંપની હીરો મોટોકોર્પ પણ 1 જાન્યુઆરીથી તેની બાઇક-સ્કૂટરની કિંમતમાં વધારો કરવાની જાહેરાત કરી ચૂકી છે. આ ઉપરાંત ગૂગલ પે પર 'યુઝર ટુ યુઝર' પૈસાના વ્યવહારો ચાર્જેબલ થઈ શકે છે. ઇન્સ્ટન્ટ મની ટ્રાન્સફર માટે અમુક ફી ચૂકવવી પડશે. B2B ટ્રાન્ઝેક્શન્સ માટે રૂપિયા 100 કરોડથી વધુનું ટર્નઓવર થાય તો ઈ-ઇનવોઇસ ફરજિયાત થશે. નવા વર્ષથી રૂપિયા પાંચ કરોડ સુધીનો વેપાર કરનારા નાના વેપારીઓએ વર્ષ દરમિયાન માત્ર ચાર રિટર્ન (GSTR-3B) ભરવાના રહેશે. હાલમાં તેમણે વર્ષમાં 12 રિટર્ન ભરવા પડે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 2020નું વર્ષ કોરોના મહામારીને કારણે મુશ્કેલીગ્રસ્ત રહ્યું હતું. શુક્રવારે 1 જાન્યુઆરીથી કૅલેન્ડરમાં વર્ષ બદલાઈ રહ્યું છે અને તેની સાથે-સાથે કેટલાક ફેરફારો પણ થવાના છે, જેની આપણા રોજબરોજના જીવન પર અસર થશે. +text: કાર્યક્રમની શરૂઆતમાં સાંસ્કૃતિ�� કાર્યક્રમોથી થઈ હતી. એ પછી નરેન્દ્ર મોદીનું સ્ટેડિયમમાં આગમન થયું હતું. આ કાર્યક્રમમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પણ હાજરી આપી હતી અમેરિકા અને ભારતના રાષ્ટ્રગીત સાથે મોદી-ટ્રમ્પના કાર્યક્રમની શરૂઆત થઈ હતી. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 અગાઉ હ્યુસ્ટનના મેયર સિલ્વેસ્ટર ટર્નરે એમનું સ્વાગત કર્યું હતું. ટેક્સાસના ડેલિગેશને પણ સ્વાગત કર્યું હતું. ફરી નરેન્દ્ર મોદીનું ભાષણ - 'ભારતમાં બધું સારું છે' ટ્રમ્પના ભાષણ પછી નરેન્દ્ર મોદીએ ફરી ભાષણ આપ્યું હતું. એમણે કહ્યું આ કાર્યક્રમનું નામ હાઉડી મોદી છે તો એનો જવાબ હું આપીશ - ''બધું સારું છે.'' આ પછી નરેન્દ્ર મોદીએ ''બધું સારું છે'' એ અન્ય ભારતીય ભાષાઓમાં પણ કહ્યું હતું. એમણે કહ્યું કે ''આજકાલ અમે પોતાની સાથે સ્પર્ધા કરી રહ્યા છીએ. પોતાને પડકાર આપી રહ્યા છીએ. આજે ભારત અગાઉ કરતાં વધારે ગતિએ આગળ વધવા માગે છે. કેટલાક લોકોની જે વિચારસરણી હતી કે કંઈ બદલાતું નથી તેને પડકાર આપી રહ્યા છીએ.'' નરેન્દ્ર મોદીએ શું કહ્યું? નરેન્દ્ર મોદીએ ભાષણની શરૂઆત ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનાં વખાણ સાથે કરી. એમણે કહ્યું ''આપણી સાથે એક ખાસ વ્યક્તિ છે અને તેઓ કોઈ પરિચયના મોહતાજ નથી. દુનિયાનો દરેક માણસ એમના વિશે જાણે છે.'' ''આ મહાન દેશના સર્વોચ્ચ પદ પર બેસતાં પહેલાં પણ સહુ તેમને ઓળખતા હતા. એમનું અહીં સ્વાગત કરવું એ મારા માટે સન્માન છે.'' ''એમણે વ્હાઇટ હાઉસને ભારતનો સાચો મિત્ર ગણાવીને કહ્યું કે હું એમને અનેક વાર મળ્યો અને દરેક વખતે તેઓએ આવકાર આપ્યો છે.'' ''એમની નેતૃત્વની ભાવના અને અમેરિકા માટેના જોશને હું ખૂબ આદર આપું છું. એમણે અમેરિકાની અર્થવ્યવસ્થાને અગાઉ કરતાં મજબૂત બનાવી છે. એમણે અમેરિકા માટે અને દુનિયા માટે ઘણું હાંસલ કર્યું છે.'' 2020માં અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીઓ યોજાઈ રહી છે ત્યારે મોદીએ કહ્યું કે ''હું ઉમેદવાર ટ્રમ્પ માટે કહીશે કે અબ કી બાર ટ્રમ્પ સરકાર.'' ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે શું કહ્યું? પોતાની વાત પૂરી કરી નરેન્દ્ર મોદીએ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને સંબોધન માટે આમંત્રણ આપ્યું. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કાર્યક્રમમાં આવેલા ભારતીય અમેરિકન સમુદાયનો આભાર માન્યો અને લોકસભાની ચૂંટણી જીત ફરી સત્તામાં આવવા પર નરેન્દ્ર મોદીને અભિનંદન પણ આપ્યાં. એમણે કહ્યું કે ''ભારત અને અમેરિકાના સહિયારા સપના પર હું અને નરેન્દ્ર મોદી વાત કરતા રહીએ છીએ. ભારતીય અમેરિકનો અમારા દેશની સંસ્કૃતિ અને મૂલ્યોને મજબૂત કરે છે. અમે તમને અમેરિકન નાગરિક તરીકે પામીને ગર્વ અનુભવીએ છીએ.'' તેમણે કહ્યું કે ''વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી જાણે છે કે ભારત અને અમેરિકાના સંબંધો કેટલા સારા સ્તરે પહોંચ્યા છે. આપણા બેઉ દેશોનું બંધારણ ત્રણ શબ્દોથી શરૂ થાય છે - વી ધ પીપલ.'' ''આ દર્શાવે છે કે ભારત અને અમેરિકા એકસમાન છે. અમે અમારા નાગરિકો માટે સમર્પિત છીએ.'' ''નરેન્દ્ર મોદીની યોજનાઓથી ભારતમાં 30 કરોડ લોકો ગરીબીમાંથી બહાર આવ્યા તે કમાલની વાત છે. આવનારા દસકામાં 14 કરોડ લોકો ભારતીય મધ્યમવર્ગમાં સામેલ થઈ જશે.'' ''આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે અમેરિકા અને ભારતમાં લોકો સાધનસંપન્ન થઈ રહ્યા છે, કેમ કે આપણે નોકરશાહી અને લાગવગશાહીથી આવનારી અડચણો પર લગામ લગાવી છે.'' આ પછી ટ્રમ્પે પોતાના કાર્યકાળની ઉપલબ્ધીઓ ગણાવી અને કહ્યું કે તેનાથી ખાસ કરીને ટેક્સાસને અને ભારતીય અમેરિકન સમુદાયને ફાયદો થયો છે. ટ્રમ્પે સંરક્ષણ સોદાનો હવાલો આપીને કહ્યું કે બેઉ દેશો વચ્ચે ટૂંકમાં સંરક્ષણ સોદો થશે. એમણે નવેમ્બરમાં બેઉ દેશોની ત્રણે સૈન્યપાંખ સંયુક્ત યુદ્ધ અભ્યાસ કરશે એવી વાત કરી. ટ્રમ્પે કહ્યું કે ''જનતાની સુરક્ષામાં કામ કરતા અને કટ્ટરપંથી ઇસ્લામી ઉગ્રવાદથી બચાવ કરતા તમામ ભારતીય અને અમેરિકન સૈનિકોનું સન્માન કરીએ છીએ.'' ''જો આપણે આપણા લોકોની રક્ષા કરવી હશે તો આપણે આપણી સીમાઓની રક્ષા કરવી પડશે. હું જાણું છું કે અમેરિકા અને ભારત બેઉ માટે સરહદી સુરક્ષા કેટલી મહત્ત્વની છે.'' ''હું નથી ઇચ્છતો કે ગેરકાયદે પ્રવાસીઓ અહીં આવીને જે કાયદેસર પ્રવાસીઓ છે તેમનો હક છીનવે.'' છેલ્લે ટ્રમ્પે ભારત સાથેના સંબંધો હજી ગાઢ થશે અને તેઓ તકનિક, આરોગ્ય અને અંતરીક્ષમાં સહયોગ વધારશે એવી વાત કરી. ગો બૅક મોદીના નારા પણ પોકારાયા લોકોનો વિરોધ હ્યુસ્ટનમાં હાઉડી મોદી કાર્યક્રમનો અનેક લોકો વિરોધ પણ કરી રહ્યા છે. સ્ટેડિયમની બહાર અનેક લોકોએ વિરોધ પ્રદર્શન કરીને ગો બૅક મોદીના નારા પોકાર્યા હતા. કાશ્મીર મામલે પણ દેખાવો થયા હતા. મોટી સંખ્યામાં ભેગા થયેલા લોકોએ નરેન્દ્ર મોદીનો વિરોધ કર્યો હતો. લોકોનો વિરોધ લોકોએ બેનર્સ અને પ્લેકાર્ડ દ્વારા વિરોધ કર્યો. કેટલાક લોકોએ નરેન્દ્ર મોદીને ફાસિસ્ટ ગણાવ્યા. નરેન્દ્ર મોદીના કાર્યક્રમ હાઉડી મોદીને લઈને ચુસ્ત પોલીસ બંદોબસ્ત ગોઠવવામાં આવ્યો છે. 'ઝૂલણ મોરલી વાગી' મોદીના ભાષણ અગાઉ સ્ટેજ પર ગરબાની રમઝટ બોલી હતી અને અમેરિકન ભારતીયોની ઝાંખી રજૂ કરાઈ હતી. કાર્યક્રમમાં બાંગ્લા ભાષાના 'એકલા ચલો રે' ગીતની પ્રસ્તુતિ થઈ હતી. સ્ટેજ પરથી 'ઝૂલણ મોરલી વાગી રે' રજૂ થતાં ઉત્સાહી દર્શકોએ સ્ટેડિયમમાં ગરબા લીધા હતા. ઉપરાંત 'ગોકુળ આવો ગિરધારી' પર પણ નૃત્ય થયું હતું. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અમેરિકાના સાત દિવસના પ્રવાસે છે. સાત દિવસના આ પ્રવાસ દરમિયાન તેઓ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને બે વખત મળશે. બન્ને નેતાઓ 24 સપ્ટેમ્બરે ન્યૂયૉર્કમાં પણ મળશે, જ્યાં મોદી સંયુક્ત રાષ્ટ્રના વાર્ષિક મહાધિવેશનમાં હાજર રહેશે. હું મારા મિત્રની સાથે રહીશ - ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ ધ વોઇસ ઑફ અમેરિકાના સ્ટીવ હૅરમૅનના હવાલાથી તેની તસવીર ટ્ટીટ કરી છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ટ્ટીટ કર્યું હતું. એમણે કહ્યું કે હું હ્યુસ્ટનમાં મારા મિત્રની સાથે રહીશ. એનઆરજી સ્ટેડિયમમાં ગરબા, ભાંગડા અને ગાંધીજી હાઉડી મોદી કાર્યક્રમ જ્યાં યોજાઈ રહ્યો છે તેની અંદર ભારતીય દર્શકો ઉત્સાહમાં છે. સ્ટેડિયમની અંદર કેટલાક ગુજરાતીઓએ ગરબા પણ લીધા હતા. તો ઉત્સાહી પંજાબી દર્શકોએ ભાંગડા નૃત્યની મજા માણી હતી. સ્ટેડિયમની બહાર હરે ક્રિશ્ના હરે રામાની ધૂન સાથેની ઇસ્કોનની મંડળી પણ જોવા મળી. સ્ટેડિયમની બહાર ગાંધીજીની વેશભૂષામાં એક વ્યકિત જોવા મળી. એનઆરજી સ્ટેડિયમની બહાર સમર્થકોની ભીડ એનઆરજી સ્ટેડિયમ હ્યુસ્ટનમાં આવેલા એનઆરજી સ્ટેડિયમની બહાર સમર્થકોની ભીડ જામી હતી. કાર્યક્રમના આયોજક ટેક્સાસ ઇન્ડિયા ફૉરમે એના સત્તાવાર સોશિયલ મીડિયા પર આની માહિતી આપી છે. આ દરમિયાન હ્યુસ્ટન શહેર સત્તાવાર સોશિયલ મીડિયાએ ભાગ લેનારા લોકોને ફરી યાદ કરાવ્યું છે કે સ્ટેડિયમમાં બૅગપૅક્સ, ડાઇપર બૅગ સહિતની વસ્તુઓ પ્રતિબંધિત છે. એમણે લોકોને એક પણ બૅગ નહીં લઈને જવા વિનંતી કરી છે અને આ અંગેની શહેરની માર્ગદર્શિકા પણ રજૂ કરી હતી. આ દરમિયાન વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કાશ્મીરી પંડિતો, શીખ સમુદાયના લોકો સાથે મુલાકાત કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 'હાઉડી મોદી' કાર્યકમમાં ભારતની સ્થિતિ વિશે કહ્યું કે 'ભારતમાં બધું સારૂં છે.' +text: પોલીસે અત્યારસુધીમાં વરવરા રાવ, સુધા ભારદ્વાજ અને ગૌતમ નવલખા સહિત કુલ પાંચ લોકોની ધરપકડ કરી છે. પોલીસ અધિક���રીઓએ બીબીસીને જણાવ્યું કે દિલ્હી, મુંબઈ, રાંચી, હૈદરાબાદ અને ફરીદાબાદ સહિત અનેક જગ્યાએ દરોડા પાડવામાં આવ્યા છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? એવો આરોપ છે કે આ સામાજિક કાર્યકર્તાઓને કારણે જ ભીમા કોરેગાંવમાં હિંસા ભડકી હતી. પાંચ અન્ય લોકોની આ જ મામલે જૂનમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. પોલીસનું કહેવું છે કે આ સામાજિક કાર્યકર્તાઓએ 31 ડિસેમ્બર 2017ના દિવસે યોજાયેલી રેલીમાં દલિતોને ઉશ્કેર્યા હતા. જે બાદ હિંસા ભડકી હતી અને તેમાં એક વ્યક્તિનું મોત થયું હતું. ધરપકડની ટીકા સામાજિક કાર્યકર્તા અને કવિ વરવરા રાવની હેદરાબાદમાં તેમના ઘરેથી ધરપકડ કરાઈ પોલીસ દ્વારા કરાયેલી આ ધરપકડની અનેક લોકોએ ટીકા કરી છે. કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ આ ધરપકડો પર પોતાની પ્રતિક્રિયા આપી છે. તેમણે #BhimaKoregaon સાથે ટ્વીટ કર્યું. તેમણે ટ્વીટમાં લખ્યું, "ભારતમાં માત્ર એક જ એનજીઓ માટે જગ્યા છે અને તેનું નામ છે આરએસએસ. બાકી બધા જ એનજીઓ બંધ કરી દો. બધા જ સામાજિક કાર્યકર્તાઓને જેલમાં મોકલી દો અને જે લોકો ફરિયાદ કરે તેમને ગોળી મારી દો. ન્યૂ ઇન્ડિયામાં તમારું સ્વાગત છે." માનવઅધિકાર સંગઠન 'ઍમનેસ્ટી ઇન્ટરનેશનલે' આ કાર્યવાહીની ટીકા કરી છે અને કહ્યું છે કે સરકારે અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતાની રક્ષા કરવી જોઈએ. રામચંદ્ર ગુહાએ ટ્વિટર પર લખ્યું, "આ ખૂબ જ હેરાન કરનારી વાત છે. આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે જલદી જ હસ્તક્ષેપ કરવો જોઈએ." વરિષ્ઠ વકીલ પ્રશાંત ભૂષણે કહ્યું છે કે ફાસીવાદી તાકોતો હવે ખુલીને સામે આવી ગઈ છે. વરિષ્ઠ વકીલ રાજદીપ સરદેસાઈએ ટ્વીટ કર્યું, "નવા ભારતમાં માનવ અધિકાર કાર્યકર્તાની ધરપકડો કરવામાં આવશે પરંતુ સનાતન સંસ્થા જેવાં સંગઠનોને કોઈ પૂછવા પણ માગતું નથી અને દેશ ચૂપ છે." સીપીઆઈ(એમ)ના જનરલ સેક્રેટરી સીતારામ યચુરીએ ટ્વીટ કર્યું, "જ્યારથી દલિત વિરુદ્ધ ભીમા કોરેગાંવ હિંસા થઈ છે ત્યારથી સેન્ટ્રલ એજન્સીઓ સાથે મહારાષ્ટ્ર પોલીસ દલિત સામાજિક કાર્યકર્તાઓ અને વકીલોને નિશાન બનાવી રહી છે. આ લોકો સવર્ણ જ્ઞાતિઓ સામે લડી રહ્યા છે." સીપીઆઈ એમએલમાં પોલીટ બ્યૂરોનાં સભ્ય કવિતા કૃષ્ણનને કહ્યું કે મોદી સરકારની અઘોષિત ઇમરજન્સીમાં માનવ અધિકાર કાર્યકર્તાઓ અને વિરોધીઓને ગોળી મારવામાં આવે છે, તેમના પર દરોડા પાડવામાં આવે છે, ધરપકડો કરવામાં આવે છે અથવા જેલમાં નાખી દેવામાં આવે છે. ભાજપનાં નેતા પ્રીતિ ગાંધીએ ટ્વીટ કર્યું છે, "ભારતના અનેક શહેરોમાં મહારાષ્ટ્ર સરકાર તરફથી ભીમા કોરેગાંવ હિંસાના જવાબદાર અર્બન નક્સલીઓના સ્થળો પર દરોડા પડાયા છે. પોલીસને આ મામલે પૂરાવા મળ્યા છે." રાષ્ટ્રીય જનતા દળના સાંસદ મનોજ ઝાએ કહ્યું કે ભીમા કોરેગાંવની આડમાં સામાજિક કાર્યકર્તાઓ પર હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. એએસયૂઆઈના ટ્વિટર હૅન્ડલ પરથી આ ધરપકડોની ટીકા કરતા ટ્વીટ કરવામાં આવ્યું, "આ એ અવાજોને દબાવવાની કોશિશ છે જે દલિતો અને ગરીબો સાથે ઉભા છે. અમે આ કાર્યકર્તાઓને છોડી મૂકવાની માગ કરીએ છીએ. " ક્યારે અને કેમ થઈ હતી ભીમા કોરેગાંવમાં હિંસા? મહારાષ્ટ્રમાં આ જ વર્ષે પહેલી જાન્યુઆરીએ ભીમા કોરેગાંવ લડાઈની 200મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે ભીમા નદીના કિનારે આવેલા સ્મારક પાસે પથ્થરમારો થયો હતો અને આગની ઘટનાઓ બની હતી. કહેવાય છે કે ભીમા કોરેગાંવની લડાઈ 1 જાન્યુઆરી 1818ના રોજ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીના સૈન્ય અને પેશ્વાઓના નેતૃત્વવાળી મરાઠા સેના વચ્ચે લડાઈ હતી. આ લડાઈમાં મહાર જાતિએ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપની તરફથી લડતા મરાઠાઓને માત આપી હતી. મહારાષ્ટ્રમાં મહાર જાતિના લોકોને અછૂત ગણવામાં આવતા હતા. જાન્યુઆરી 2018માં હિંસા બાદ બીબીસી સંવાદદાત્તા મયૂરેશ કુન્નર સાથે વાત કરતા પૂણે ગ્રામ્યના પોલીસ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ સુવેઝ હકે કહ્યું હતું, ''બે જૂથો વચ્ચે ઘર્ષણ થયું હતું અને ત્યારે જ પથ્થરમારો શરૂ થઈ ગયો હતો." "પોલીસ એ જ સમયે હરકતમાં આવી ગઈ હતી. ભીડ પર કાબૂ મેળવવા માટે અમારે આંસુ ગૅસ અને લાઠી ચાર્જનો પ્રયોગ કરવો પડ્યો હતો.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પૂણેના ભીમા કોરેગાંવમાં થયેલી હિંસા મામલે પોલીસે મંગળવારે સામાજિક કાર્યકર્તાઓનાં ઘરે દરોડા પાડ્યા હતા અને કેટલાક લોકોની ધરપકડ કરી હતી. +text: ટેલિગ્રાફમાં છપાયેલા રિપોર્ટ અનુસાર, ઉદ્યોગપતિ અજય પીરામલના દીકરા આનંદ પીરામલ સાથે ઈશા અંબાણીનાં લગ્ન નક્કી થયા છે. 33 વર્ષીય આનંદે ઈશાને મહાબળેશ્વરના એક મંદિરમાં પ્રપોઝ કર્યું હતું. આનંદ અને ઈશા એકબીજાને લાંબા સમયથી ઓળખે છે અને બન્ને સારા મિત્રો પણ છે. બન્નેનાં લગ્ન આ વર્ષે ડિસેમ્બર મહિના સુધી થવાના અહેવાલ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, ગત મહિને જ ઈશાના જોડકા ભાઈ આકાશ અંબાણીની સગાઈ શ્લોકા મહેતા સાથે થઈ હતી. કોણ છે આનંદ પીરામલ? ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના રિપોર્ટ અનુસાર, આનંદ પીરામલ 'પીરામલ ગ્રૂપ'ના ચેર���ેન અજય પીરામલના દીકરા છે અને સાથે જ પીરામલ ગ્રૂપના એક્ઝેક્યુટીવ ડાયરેક્ટર છે. આનંદ પીરામલ રિયલ્ટીના સંસ્થાપક પણ છે. પિતા અજય પીરામલનો કારોબાર સંભાળતા પહેલા તેમણે પીરામલ ઇ-સ્વાસ્થ્યની સ્થાપના કરી હતી. પીરામલ ઇ-સ્વાસ્થ્ય રૂરલ હેલ્થકૅયર સ્ટાર્ટઅપ છે. પીરામલ સ્વાસ્થ્ય ગ્રામીણ ક્ષેત્રોમાં આજે એક દિવસમાં 40 હજાર કરતા વધારે દર્દીઓનો ઇલાજ કરે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આનંદે પેન્સિલવેનિયા યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં સ્નાતકની ડિગ્રી મેળવી છે અને હાર્વડ બિઝનેસ સ્કૂલમાંથી બિઝનેસ એડમિનિસ્ટ્રેશનમાં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશનની ડિગ્રી મેળવી છે. આનંદ પીરામલ 'ઇન્ડિયન મર્ચેન્ટ ચેમ્બર'ની યુવા વિંગના સૌથી ઓછી ઉંમરના પ્રેસિડન્ટ પણ રહી ચૂક્યા છે. વર્ષ 2018માં આનંદ પીરામલને 'હુરુન રિયલ એસ્ટેટ યુનિકોર્ન ઑફ ધ યર 2017' એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. મુકેશ અંબાણીએ આપી બિઝનેસમાં જોડાવા સલાહ! ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના રિપોર્ટ અનુસાર, આનંદ પીરામલે થોડાં સમય પહેલા જ મુકેશ અંબાણીનો ધન્યવાદ વ્યક્ત કર્યો હતો. આનંદે કારણ આપતા જણાવ્યું હતું કે મુકેશ અંબાણીએ તેમને ઉદ્યમી બનવાની સલાહ આપી હતી. એક કાર્યક્રમ દરમિયાન તેમણે એ વાતનો ખુલાસો કર્યો કે કન્સલટેશન અને બૅન્કિંગના વ્યવસાય પસંદ કરવા વિશે અસમંજસમાં હતા, ત્યારે મુકેશ અંબાણીએ તેમને ઉદ્યમી બનવાની સલાહ આપી હતી. કોણ છે ઈશા અંબાણી? ધ હિંદુમાં પ્રકાશિત અહેવાલ અનુસાર, ઈશા અંબાણી રિલાયન્સ જિયો અને રિલાયન્સ રિટેલના બોર્ડના સભ્ય છે. તેમને રિલાયન્સમાં યુવા સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવાનો શ્રેય જાય છે. તેમણે યેલ યુનિવર્સિટીમાંથી મનોવિજ્ઞાન અને સાઉથ એશિયન સ્ટડીઝમાં ગ્રેજ્યુએશન કર્યું છે. તેઓ બિઝનેસ એડમિનિસ્ટ્રેશનમાં જૂન મહિનામાં માસ્ટર્સની ડિગ્રી ગ્રેજ્યુએટ સ્કૂલ ઑફ બિઝનેસ સ્ટેનફર્ડમાંથી મેળવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉદ્યોગપતિ મુકેશ અંબાણીના મુકેશ અંબાણીના દીકરી ઈશા અંબાણી જલદી લગ્નના બંધનમાં બંધાશે. +text: જેનાં મુખ્ય તારણો ઉપર નજર કરીએ તો તામિલનાડુમાં ડીએમકે તથા આસામમાં ભાજપ સરકાર બનાવી શકે છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપ કરતાં મમતા બેનરજી આગળ છે અને તેઓ સત્તા ઉપર પુનરાગમન કરે તેવી સંભાવના છે. કેરળમાં સત્તાધારી ડાબેરી મોરચો ફરી બહુમતી મેળવે તેવી સંભાવના છે તથા દર વ���તે પરિવર્તનનું તાજેતરનું વલણ બદલાઈ શકે છે. અત્રે એ વાત યાદ અપાવી દઈએ કે બીબીસી સ્વતંત્ર રીતે કોઈ ઍક્ઝિટ પોલ કે ઑપિનિયન પોલ કરતું નથી કે કોઈ સંસ્થા દ્વારા કરાવતું નથી. આ પ્રકારના સરવે સાચા જ હોય તેવું નથી હોતું. બીજી મેના દિવસે ચૂંટણીપરિણામ જાહેર થશે. ચૂંટણીપંચે ઉજવણી નહીં કરવાના આદેશ આપ્યા છે તથા આરટીપીસીઆર ટેસ્ટ નૅગેટિવ હોય તો જ મતદાનગણતરી કેન્દ્રમાં પ્રવેશ આપવાની જાહેરાત કરી છે. ઍક્ઝિટ પોલના અંદાજ મમતા બેનરજી અને નરેન્દ્ર મોદી રિપબ્લિક ટીવી તથા સીએનએક્સના સર્વે પ્રમાણે, પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપને 128થી 138 બેઠક મળી શકે છે, જ્યારે ટીએમસીને 128થી 148 બેઠક મળી શકે છે. આવી જ રીતે પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપને (150-162), ટીએમસીને (118-134) તથા કૉંગ્રેસ ડાબેરી યુતિને 14 જેટલી બેઠક મળશે તેવું અનુમાન કરવામાં આવ્યું છે. સીએનએન ન્યૂઝ 18ના ઍક્ઝિટ પોલ પ્રમાણે, 162 બેઠક જીતીને મમતા બેનરજી સ્પષ્ટ બહુમતી સાથે ત્રીજી વખત સરકાર બનાવશે. આસામમાં ભાજપની જ સરકાર? જનકી બાતના સરવે પ્રમાણે, આસામમાં મુસ્લિમ મતો સંગઠિત થવાને કારણે એનડીએને સાતથી લઈને 17 બેઠકનું નુકસાન થઈ શકે છે. છતાં તે સત્તા પર પરત આવવામાં સફળ રહેશે. એનડીએને (70-81), યુપીએને (55-45) તથા અન્યોને એક બેઠક મળશે તેવી સંભાવના વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. ટાઇમ્સનાઉ તથા સી-વોટરનું આકલન છે કે આસામમાં એનડીએને 65 તથા યુપીએને 59 તથા અન્યોને બેઠક મળી શકે છે. આમનું આકલન છે કે પશ્ચિમ બંગાળમાં ભાજપને 115 તથા મમતા બેનરજીને 158 બેઠક મળશે. ઇન્ડિયા ટુડે- માય ઍક્સિસનું આકલન છે કે આસામમાં ભાજપને 75થી 85 બેઠક મળી શકે છે. જ્યારે કૉંગ્રેસને 40થી 50 બેઠક મળી શકે છે. કેરળમાં પરંપરા તૂટશે? કેરળમાં એક વખત ડાબેરી મોરચો તથા બીજી વખત કૉંગ્રેસ મોરચો સત્તા મેળવે, એવો ટ્રૅન્ડ રહ્યો છે, પરંતુ આ વખતે પરંપરા તૂટતી જણાય રહી છે. ઇન્ડિયા ટુડે-માય ઍક્સિસના અનુમાન મુજબ ડાબેરી ગઠબંધનને 104થી 120 બેઠક મળી શકે છે, જ્યારે કૉંગ્રેસના નેતૃત્વવાળા યુડીએફને 20થી 36 બેઠકથી સંતોષ માનવો પડશે. રિપબ્લિક તથા સીએનએક્સના અનુમાન પ્રમાણે, એલડીએફને 72-80, જ્યારે યુડીએફને 58-64 બેઠક મળી શકે છે. તામિલનાડુમાં ડીએમકે? અલગ-અલગ ઍક્ઝિટ પોલના અનુમાન પ્રમાણે, સ્ટાલિન પહેલી વખત તામિલનાડુના મુખ્ય મંત્રી બની શકે છે. ઇન્ડિયા ટુડે-માય ઍક્સિસના અનુમાન પ્રમાણે, ડીએમકેને 175થી 195 બેઠક મળી શકે છે. પી-એમએઆરક્યૂના પોલ પ્રમાણે, ડીએમકે ગઠબંધન��ે 165થી 190 બેઠક મળી શકે છે. જ્યારે એઆઈએડીએમકે તથા ભાજપના ગઠબંધનનો રકાસ થશે. તેમને 40થી 65 બેઠક મળી શકે છે. રિપબ્લિક ટીવી તથા સીએનએક્સના અનુમાન પ્રમાણે, ડીએમકેને 165, એઆઈએડીએમકેને 62 બેઠક મળી શકે છે. કેવી રીતે થાય છે ઍક્ઝિટ પોલ? મતદારોની પ્રતીકાત્મક તસવીર દેશની મુખ્ય સર્વે સંસ્થા સીએસડીએસના નિદેશક સંજય કુમારે બીબીસીને જણાવ્યું હતું, મતદાતા મત આપીને મતદાનમથક બહાર નીકળે ત્યારે ઍક્ઝિટ પોલમાં તેમને પ્રશ્નો પૂછવામાં આવે છે. સર્વેમાં મતદારોને ઘણા સવાલો પૂછવામાં આવે છે. જોકે, તેમાં અપ્રત્યક્ષ રીતે એ જાણવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે છે કે તેમણે કોને મત આપ્યો હશે. હજારો મતદારોનાં ઇન્ટરવ્યૂ કરીને આ આંકડા એકઠા કરવામાં આવે છે. આંકડાનું વિશ્લેષણ કરીને અંદાજ કાઢવામાં આવે છે, એટલે કે એ શોધવામાં આવે છે કે કયા પક્ષને કેટલા ટકા મત મળ્યા હશે. ઍક્ઝિટ પોલ કરવા, આંકડા ભેગા કરવા અને તે આંકડાને લોકો સમક્ષ લાવવા માટે ઘણી મહેનત અને લાંબી પ્રક્રિયા હોય છે. એવું નથી કે દરેક વખતે ઍક્ઝિટ પોલ સાચા જ સાબિત થાય, જેનું એક ઉદાહરણ છે 2015ની બિહાર વિધાનસભાની ચૂંટણી. 2015ની ચૂંટણીના ઍક્ઝિટ પોલ ખોટા પડ્યા હતા. ઍક્ઝિટ પોલ મોટા પાયે ખોટા કેવી રીતે પડે છે? એવો સવાલ પણ થાય છે. આ સવાલના જવાબમાં સંજય કહે છે, "ઍક્ઝિટ પોલ ફેલ જવાનું સૌથી મોટું ઉદાહરણ 2004ની લોકસભાની ચૂંટણીઓ છે. જેમાં પણ ઍક્ઝિટ પોલ ખોટા પડ્યા હતા." "સર્વે કરનારાઓએ એ વાતનો ખ્યાલ રાખવો જરૂરી છે કે તેઓ દરેક તબક્કાના મતદારો પાસે જાય." "આપણે ત્યાં મતદાનને ગુપ્ત મતદાન કહેવામાં આવે છે. એવામાં મતદારો પાસેથી એ જાણવું કે તેમણે કોને મત આપ્યો છે તે પણ એક પડકાર છે. કેટલીક વખત તેઓ સાચું બોલે છે કે નહીં તેના પર પણ શંકા હોય છે." જોકે, સંજયને તેનાથી આશ્ચર્ય થતું નથી. તેઓ કહે છે કે મોટા ભાગના મતદારો સાચું બોલે છે. એવું બની શકે કે કોઈ મતદાર ખોટું બોલી જાય. મતદારો સાચું બોલ્યા કે ખોટું તેનો નિર્ણય ચૂંટણીનાં પરિણામો આવ્યાં બાદ થઈ જાય છે. સંજય કહે છે કે જો તમે છેલ્લાં 10-15 વર્ષના ઍક્ઝિટ પોલ જોશો તો પરિણામો આ સર્વેની આજુબાજુ જ આવ્યાં છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પશ્ચિમ બંગાળમાં આઠમા અને અંતિમ તબક્કાના મતદાન બાદ અલગ-અલગ ન્યૂઝ ચેનલ તથા સર્વે એજન્સીના ઍક્ઝિટ પોલ આવવાના શરૂ થઈ ગયા છે. +text: હાર્દિક પટેલનું સાંજે અને સવારે મેડિકલ ચેક અપ કરવામાં આવ્યું હતું. તેમના તમામ રિપોર્ટ નોર્મલ આવ્યા હતા. હાર્દિક પટેલ અમદાવાદના વૈષ્ણવદેવી સર્કલ પાસે આવેલા ગ્રીનવૂડ રિસોર્ટમાં પોતાના નિવાસ સ્થાને ઉપવાસ પર બેઠા છે. તેમની સાથે કેટલાક સમર્થકો અને પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિની (પાસ) કેટલાક સભ્યો પણ પ્રતીક ઉપવાસમાં બેઠા છે. બીજી તરફ હાર્દિક પટેલના નિવાસસ્થાન બહાર ચાંપતો બંદોબસ્ત ગોઠવવામાં આવ્યો છે. પાટીદાર આંદોલનમાં માર્યા ગયેલા લોકોને શ્રદ્ધાંજલિ હાર્દિક પટેલ જ્યાં ઉપવાસ કરી રહ્યા છે ત્યાં જ તેમના સહયોગી સાથે સાંજે પાટીદાર આંદોલનમાં માર્યા ગયેલા યુવાનોને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી. આ પહેલાં પાસની ટીમે જાહેરાત કરી હતી કે સાંજે 7:30ની આસપાસ પાટીદાર આંદોલનમાં માર્યા ગયેલા યુવાનોને શ્રદ્ધાંજલિ અપાશે. પાસની ટીમે ગુજરાતના અન્ય જિલ્લા અને તાલુકાના પાટીદારોને પણ આહ્વાન કર્યું હતું કે તેઓ જે તે સ્થળે જ શ્રદ્ધાંજલિનો કાર્યક્રમ યોજે. 26 ઑગસ્ટના રોજ પાટીદાર શહીદ દિવસ નિમિત્તે આ કાર્યક્રમ યોજવાનું આહ્વાન કર્યું હતું. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે મમતા બેનરજીના પક્ષના નેતા મળવા આવ્યા હાર્દિક પટેલ સાથે દિનેશ ત્રિવેદી વળી હાર્દિક પટેલને પશ્ચિમ બંગાળનાં મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનર્જીના પક્ષ તૃણમૂલ કોંગ્રેસનું પણ સમર્થન મળ્યું હોય તેમ લાગે છે. આજે સાંજે મમતા બેનરજીના પક્ષના વરિષ્ઠ નેતા અને ભૂતપૂર્વ રેલવે મંત્રી દિનેશ ત્રિવેદી હાર્દિકને મળવા પહોંચ્યા હતા. દિનેશ ત્રિવેદી મમતા બેનરજી વતી હાર્દિક પટેલને મળવા આવ્યા હતા. તેમણે હાર્દિક પટેલને મમતા બેનરજી વતી રાખડી પણ બાંધી હતી. તેમણે કહ્યું કે તેમને પણ પોલીસે આવતો રોક્યો હતો. 15 ઑગ્સ્ટ ગઈ પરંતુ અહીં સ્વતંત્રતા આવી નથી. તેમણે કહ્યું, "મમતા બેનરજીએ હાર્દિક માટે રાખડી મોકલી છે. હું તેમના વતી રાખડી લઈને આવ્યો છું. હાર્દિકથી સરકાર ડરી ગઈ છે." બહેને બાંધી રાખડી ઉપવાસ પર બેઠેલા હાર્દિક પટેલને રાખડી બાંધી રહેલા તેમના બહેન મોનિકા પટેલ આજે રક્ષાબંધનનો તહેવાર હોવાથી હાર્દિક પટેલને રાખડી બાંધવા માટે તેમના બહેન મોનિકા પટેલ રાખડી બાંધવા માટે આવ્યાં હતાં. તેમના બહેને રાખડી બાંધી તે બાદ હાર્દિક પટેલે ટ્વીટ કર્યું કે મારી નાની બહેને રાખડી બાંધીને મને લડાઈમાં વિજયી થવાનો વિશ્વાસ જતાવ્યો હતો. પાસના પ્રવક્તા બ્રિજેશ પટેલે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે, "હાર્દિક પટેલના બહેન તેમને રાખડી બાંધવા આવ્યાં હતાં. અમે 100થી વધુ લોકો અહીં ઉપવાસ આંદોલનમાં હાજર છીએ." "ગઈકાલથી જ પોલીસ કોઈને પણ અંદર પ્રવેશવા નથી દેતી. દરમિયાન અન્ય કેટલાંક પાટીદાર બહેનો પણ હાર્દિકને રાખડી બાંધવા આવ્યાં હતાં પરંતુ તેમને પણ પ્રવેશ આપવામાં આવ્યો ન હતો." જિગ્નેશ મેવાણી હાર્દિક પટેલને સમર્થન આપવામાં ઉપસ્થિત રહ્યા હાર્દિકના આમરણાંત ઉપવાસની જાહેરાતને પગલે ગઈકાલે પોલીસ દ્વારા પાસના કાર્યકર્તાઓની અટકાયતનો દોર શરૂ થયો હતો તેમાં દિલીપ સાબવાની પણ અટકાયત કરવામાં આવતી હતી. જોકે, બાદમાં તેમને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. ઉપવાસ આંદોલનમાં સમર્થકોની હાજરી મામલે સર્જાઈ રહેલા સવાલ વિશે તેમણે કહ્યું કે,"તહેવારનો દિવસ હોવાથી સંખ્યા વધુ ન હોય એવું બની શકે છે." "ઉપરાંત અનામતની માગણી મામલે પાટીદાર સમાજનું આ મુદ્દાને સમર્થન છે." અત્રે નોંધવું કે, હાર્દિક પટેલે શનિવારે બપોરે ત્રણ વાગ્યાથી આમરણાંત ઉપવાસ આંદોલન શરૂ કર્યું છે. સમગ્ર સ્થિતિને પગલે રાજ્યભરમાં ચાંપતો પોલીસ બંદોબસ્ત પહેલાંથી જ ગોઠવી દેવાયો હતો. હાર્દિકના દાવા મુજબ રાજ્યમાંથી હજારો સમર્થકોની અટકાયત કરવામાં આવી છે. હાર્દિક પટેલની આ કારણસર 19મી ઑગસ્ટે અટકાયત પણ કરવામાં આવી હતી. તેમની સાથે પાસના અન્ય ત્રણ કન્વીનરોની પણ અટકાયત થઈ હતી. આ બનાવને પગલે સુરતમાં હિંસક દેખાવો પણ થયા હતા. જોકે, હાર્દિક પટેલને બાદમાં જામીન મળી ગયા હતા. જ્યારે ઉપવાસની મંજૂરી માટે કર્યાં ધરણાં પોલીસ તંત્રએ કાયદો અને વ્યવસ્થાની બાબતને કારણ જણાવી ઉપવાસ આંદોલનની મંજૂરી નથી આપી. આથી હાર્દિક પટેલે પોતાના નિવાસસ્થાને જ આમરણાંત ઉપવાસ કરવાની જાહેરાત કરી હતી. હાર્દિક પટેલે ગત મહિને અનામતની માંગણી સાથે આમરણાંત ઉપવાસ સાથે આંદોલન કરવાની ચીમકી ઉચ્ચારી હતી. આ માટે હાર્દિક પટેલે 25 ઑગસ્ટની તારીખ નક્કી કરી હતી, પરંતુ તેમને પોલીસ તરફથી મંજૂરી નહોતી મળી. આથી ગત 19મી ઑગસ્ટે ઉપવાસની મંજૂરીને મામલે હાર્દિકે ધરણા કર્યા હતા. ત્યાર બાદ તેમની અટકાયત કરાઈ હતી. જોકે પછી તેમને મુક્ત કરી દેવાયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાટીદારોને અનામત અને ખેડૂતોનાં દેવા માફીની માગણી સાથે આંદોલન કરી રહેલા યુવા નેતા હાર્દિક પટેલના આમરણાંત ઉપવાસનો આજે બીજો દિવસ છે. +text: આ પ્રવાસ દરમિયાન મોદી શ્રીન���રના શેર-એ-કાશ્મીર ઇન્ટરનેશનલ કૉન્ફરન્સ સેન્ટર અને જમ્મુના જનરલ જોરાવર સિંહ ઑડિટોરિયમમાં બે અલગ અલગ કાર્યક્રમમાં શ્રીનગર રિંગ રોડ અને જમ્મુ રિંગ રોડની આધારશિલા રાખી હતી. વડાપ્રધાન લેહ શહેરમાં સન્માનિત લદ્દાખી આધ્યાત્મિક ગુરૂ કુશક બાકુલાના 100મી જયંતિ સમારોહમાં પણ સામેલ થયા હતા. ઉપરાંત શેર-એ-કાશ્મીર કૃષિ વિજ્ઞાન તેમજ પ્રોદ્યોગિક વિશ્વવિદ્યાલયના દીક્ષાંત સમારોહને સંબોધિત કર્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વડા પ્રધાન મોદીની મુલાકાતના પગલે કાશ્મીરમાં અલગાવવાદીઓએ બંધનુ એલાન કર્યું હતું અને સાથે જ એક માર્ચની પણ તૈયારી કરી હતી. જોકે, અધિકારી વર્ગે શ્રીનગરમાં ચુસ્ત બંદોબસ્ત કરી માર્ચ નિષ્ફળ કરી હતી. વડા પ્રધાન મોદી સીમા પર ચાલતા તણાવ વચ્ચે વિવાદાસ્પદ ઘાટીની મુલાકાત પણ લીધી હતી. કેમ ખાસ છે આ જોજિલા સુરંગ? વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના આ પ્રવાસ દરમિયાન એક મહત્ત્વપૂર્ણ પરિયોજના છે જોજિલા સુંરગનો શિલાન્યાસ. 14 કિલોમીટર લાંબી આ સુરંગ ન માત્ર દેશની સૌથી લાંબી સુરંગ હશે પણ અવરજવર માટે રસ્તાવાળી આ એશિયાની સૌથી લાંબી સુરંગ પણ હશે. આ સુરંગ બનવાથી શ્રીનગર, કારગિલ અને લેહ વચ્ચે બારે માસ સંપર્ક રહેશે. હાલ આ વિસ્તારનો ઠંડીના મહિનાઓ દરમિયાન દેશના બાકી ભાગથી સંપર્ક કપાયેલો રહે છે. આ સુરંગનું નિર્માણ કાર્ય પૂર્ણ થયા બાદ લદ્દાખ ક્ષેત્ર સાથે દેશનો સંપર્ક આખા વર્ષ દરમિયાન સધાયેલો રહેશે. સાથે જોજિલા ઘાટીને પાર કરવામાં લાગતો 3.5 કલાકનો સમય પણ 15 મિનિટ જેટલો જ રહી જશે. શ્રીનગર-લેહ રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગ પર બાલતાલ અને મીનામાર્ગ વચ્ચે બનનારી આ સુરંગના નિર્માણ પર આશરે 6800 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે. જોજિલા સુરંગમાં સુવિધાઓ એક સ્માર્ટ સુરંગના રૂપમાં જોજિલામાં હવા અને રોશનીની પૂર્ણ વ્યવસ્થા હશે. તેમાં સતત વીજળી, ઇમરજન્સી પ્રકાશ વ્યવસ્થા, સીસીટીવી, ઘણા પ્રકારના સંદેશ સૂચક, અવરજવરનાં ઉપકરણો અને ટનેલ રેડિયો સિસ્ટમની વ્યવસ્થા હશે. સુરંગમાં દર 125 મીટર પર ટેલિફોન અને ફાયરફાઇટરની વ્યવસ્થા સિવાય પ્રત્યેક 250 મીટર પર રાહદારીઓ માટે ફૂટપાથ અને 750 મીટરના અંતરે સ્ટેન્ડ હશે. શ્રીનગરમાં 1860 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે બનવા વાળા ચાર લેન વાળા રિંગ રોડથી પશ્ચિમ શ્રીનગરને સુંબલ સાથે જોડવામાં આવશે. જે શ્રીનગરથી કારગિલ અને લેહ જવા માટે એક નવો રસ્તો હશે. જમ્મુમાં 2,023.87 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે બનનાર�� ફોર લેનના રિંગ રોડથી જમ્મુના પશ્ચિમમાં સ્થિત જગાતીથી રાયા મોડને જોડવામાં આવશે. સુરંગને લીધે રોજગારીનું સર્જન માર્ગ પરિવહન અને રાજમાર્ગ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે સુરંગના નિર્માણથી આ વિસ્તારમાં ચારે તરફ આર્થિક, સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક એકીકરણ થવાની આશા છે. નિર્માણ કાર્યમાં પ્રત્યક્ષ રૂપે રોજગાર મળવા સિવાય તેનાથી આર્થિક ગતિવિધિ વધવાના કારણે પરોક્ષ રીતે પણ નવી રોજગારી મળશે. મંત્રાલયે કહ્યું, "આ પરિયોજનાનું રાજકીય, સામાજિક અને આર્થિક મહત્ત્વ છે. જમ્મુ અને કાશ્મીરના આર્થિક રૂપે પછાત જિલ્લાના વિકાસનું આ માધ્યમ હશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કડક સુરક્ષા વ્યવસ્થા વચ્ચે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કાશ્મીરની મુલાકાતે છે. વડા પ્રધાન મોદીએ લદ્દાખ પહોંચી જોજિલા સુરંગનો શિલાન્યાસ કર્યો હતો. +text: રિપબ્લિકન પક્ષનાં સેનેટરોએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પસંદ કરાયેલા ન્યાયાધીશ પર યૌન હુમલાનો આરોપ લગાવનારાં મહિલાની મજાક ઉડાવવા માટે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની આકરી નિંદા કરી છે. સેનેટર જૅફ ફ્લૅક અને સુઝૅન કૉલિન્સે ટ્રમ્પની ટિપ્પણીને 'આઘાતજનક' અને 'અત્યંત ખોટી' ગણાવી છે. એક સભામાં ટ્રમ્પે બ્રૅટ કૅવેનૉ પર આરોપ લગવનારાં પ્રોફેસર ક્રિસ્ટીન બ્લૅસી ફૉર્ડની મજાક ઉડાવી હતી. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે ફૉર્ડને યૌન હુમલાના ઘટનાક્રમની મહત્ત્વની વાતો યાદ નથી. ગત સપ્તાહે રિપબ્લિકન રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે જ તેમને 'અત્યંત વિશ્વસનીય સાક્ષી' ગણાવ્યાં હતાં. આકરી ટીકા જૅફ ફ્લૅક જજ કૅવેનૉ પર લાગેલા આરોપની એફબીઆઈ થકી તપાસ કરાવવાની માગને લઈને રિપબ્લિકન પક્ષના સેનેટર જૅફ ફ્લૅકે 'એનબીસી'ના કાર્યક્રમ 'ટુડે'માં કહ્યું, ''કોઈ પણ જગ્યા કે સમયે આ પ્રકારની ટિપ્પણી ના કરવી જોઈએ.'' ''કોઈ રાજકીય સભામાં આ પ્રકારના સંવેદનશીલ મામલે વાત કરવી યોગ્ય નથી. બિલકુલ યોગ્ય નથી. કાશ તેમણે આવું ના કર્યું હોત'' તો અન્ય એક મૉડરેટ રિપબ્લિકન સેનેટર મિસ કૉલિન્સે બુધવારે પત્રકારોને કહ્યું, ''રાષ્ટ્રપતિની ટિપ્પણી સ્પષ્ટ રીતે ખોટી જ છે.'' આ ઉપરાંત રિપબ્લિકન પાર્ટીના જ ઉદારમત ધરાવતાં સેનેટર મર્કૉવ્સકીએ પણ રાષ્ટ્રપતિની ટીકા કરી. તેમણે ટ્રમ્પનું ભાષણ 'સંપૂર્ણ રીતે અયોગ્ય' અને 'અસ્વીકાર્ય' ગણાવ્યું. જ્યારે પત્રકારો દ્વારા પૂછવામાં આવ્યું કે આના કારણે મત પ્રભાવિત થઈ શકે, તો જવાબ આપ���ાં તેમણે કહ્યું, ''હું દરેક વાતને ધ્યાનમાં રાખી રહી છું.'' પ્રભાવિત થઈ શકે છે મત બ્રૅટ કૅવેનૉ અમેરિકાની સુપ્રીમ કોર્ટમાં નવ જજોની આજીવન નિમણૂક કરવામાં આવે છે અને એમને અમેરિકાની અત્યંત મહત્ત્વની બાબતો અંગે નિર્ણય લેવાના હોય છે. આ બાબતોમાં ગર્ભપાત, ગન કન્ટ્રોલ અને મત આપવાનો અધિકારનો પણ સમાવેશ થાય છે. જો ટ્રમ્પ દ્વારા નામાંકિત 53 વર્ષના કૅવેનૉ આરોપોમાંથી બચી જાય અને એમની નિમણૂક થઈ જાય તો સુપ્રીમ કોર્ટનું સૈધ્ધાંતિક વલણ રૂઢિવાદી રહેશે. પણ સેનિટમાં એમની નિમણૂક માટે મતદાન થશે અને એમાં રિપબ્લિકન સેનેટરોના મતનું ઘણું જ મહત્ત્વ રહેશે. સેનિટમાં અત્યારે રિપબ્લિકન પાર્ટી 51- 49 જેટલા સામાન્ય અંતરથી જ આગળ છે. જો રિપબ્લિકન પોતાના ઉમેદવાર કૅવેનૉને સુપ્રીમ કોર્ટમાં મોકલવા માગે છે તો મતદાનમાં તે માત્ર પોતાનો એક મત પણ વિપક્ષમાં જવા દેવાનું જોખમ ખેડી શકે છે. આવા સંજોગોમાં પરિણામ સરભર રહી શકે અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ માઈક પૅન્સના મત પર અંતિમ નિર્ણયનો આધાર રહે. ટ્રમ્પે શું કહ્યું હતું? મંગળવાર રાતે મિસીસિપીની એક સભામાં ટ્રમ્પે 36 વર્ષ પહેલાં થયેલા કથિત યૌનશોષણ અંગે પ્રોફેસર ફૉર્ડના નિવેદનને અસ્પષ્ટ ગણાવી, તેમની મજાક ઉડાવી હતી. તેમણે કહ્યું હતું, '' તે ઘર ક્યાં હતું? મને ખબર નથી. ઘટના ઉપરના માળે ઘટી કે નીચેના માળે? ક્યાં ઘટી? મને ખબર નથી પણ એ વખતે મેં એક બિયર પીધો હતો, એટલું જ યાદ છે. અને આ રીતે એક પુરુષની જિંદગી બરબાદ થઈ ગઈ.'' જોકે, ગયા અઠવાડિયે જ્યારે પ્રોફેસર ફૉર્ડે સેનિટમાં સાક્ષી આપી હતી, ત્યારે ટ્રમ્પે જણાવ્યું હતું કે તેઓ '' ખૂબ સારાં મહિલા '' છે. વ્હાઇટ હાઉસનાં પ્રેસ સચિવ સારા સૅડર્સે ટ્રમ્પનો બચાવ કરતાં કહ્યું કે એમણે જે પણ કહ્યું તે તથ્યાત્મક છે. સૅડર્સે જણાવ્યું, ''રાષ્ટ્રપતિને એ વાતનો ખેદ છે કે એમણે જે વ્યક્તિને નામાંકિત કરી છે તેની સાથે ગેરવર્તન કરવામાં આવી રહ્યું છે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને પોતાના પક્ષનાં સાથીઓ દ્વારા જ આકરી ટીકાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. +text: તેનું કારણ એ છે કે કબીર પ્રેમના પ્રસ્થાન વડે સમાજ સામે, વ્યક્તિ સામે અને ખુદ પોતાની સામે પણ સવાલ કરે છે. સંત કબીરે કહેલું, 'પિંજર પ્રેમ પ્રકાસ્યા, અંતિર ભયા ઊજાસ, મુખ કસ્તૂરી મહમહી, બાની ફૂટી બાસ.' કબીરની પ્રસિદ્ધ સામા���િક આલોચનાનું મૂળ તત્ત્વ એ જ છે કે ભગવાનની સામે જ નહીં, દૈનિક સામાજિક વ્યવહારમાં પણ બધાને સમાન દરજ્જો મળવો જોઈએ. આ અર્થમાં કબીર આધુનિક લોકતાંત્રિક ચેતનાની ખરેખર બહુ નજીક હોય તેવા કવિ છે. કબીરના વિચારોનું મહત્ત્વ ઉત્તર પ્રદેશના મગહરમાં આવેલી સંત કબીરની સમાધિ એ ઉપરાંત કબીર માણસની આંતરિક સમૃદ્ધિ, તેની આધ્યાત્મિક યાત્રાના કવિ પણ છે. તેમની ચેતનામાં સામાજિક તથા આધ્યાત્મિક એકમેકનાં વિરોધી નહીં, પૂરક છેઃ 'ભીતર બાહર સબદ નિરંતર..' તેથી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કબીર પ્રત્યે આદર પ્રગટ કરે અને કબીર અકાદમીનો શિલાન્યાસ કરે તેમજ સરકાર કબીરના વિચારોને મહત્ત્વ આપે એ આવકારદાયક છે. સવાલ એ છે કે ઉત્તર પ્રદેશના મગહરમાં આવેલી કબીરની સમાધિની મુલાકાત લેવાના વડાપ્રધાનના નિર્ણયનો વાસ્તવિક હેતુ શું છે? શું તમે આ વાંચ્યું? શું કબીર જેવા સર્વમાન્ય સંતની જયંતિને પણ રાજકીય ભાષણબાજીના પ્રસંગમાં પલટી નાખવામાં આવે એ જરૂરી છે? એવો સવાલ પૂછવો પણ જરૂરી છે. ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) માટે કબીરની કવિતા તથા સંવેદના કરતાં તેમની પ્રતિકાત્મકતા તથા એ પ્રતિકાત્મકતાનો સમાજના વિવિધ વર્ગો માટે રાજકીય ઉપયોગની શક્યતા વધારે મહત્ત્વની છે એ દેખીતું છે. ભાજપવિરોધીઓનો દુષ્પ્રચાર સંત કબીરના સમાધિસ્થળે ભાષણ આપી રહેલા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ઉપરોક્ત સંદર્ભમાં કબીર જયંતિના દિવસે મગહરથી ચૂંટણી અભિયાનનો પ્રારંભ કરવાનો નિર્ણય રાજકીય ચતુરાઈનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. ભાજપ આ ચતુરાઈનો કેટલો લાભ લઈ શકે છે તે જોવાનું દિલચસ્પ બની રહેશે. જોકે, વાત માત્ર ચૂંટણીની જ નહીં, દેશના માહોલ અને મિજાજની પણ છે. વડા પ્રધાને મગહરમાં કહ્યું હતું, "કેટલાક લોકો દેશમાં માહોલ ખરાબ હોવાનો ભ્રમ ફેલાવી રહ્યા છે." માહોલ અને મિજાજના સંદર્ભમાં વડાપ્રધાનનું આ કથન પણ મહત્ત્વનું છે. ખરેખર આવું છે? એ ભાજપવિરોધીઓનો દુષ્પ્રચાર જ છે? મોદીજીએ લોકોનાં ટોળા દ્વારા કરવામાં આવતી હત્યાઓ સંબંધે આકરાં પગલાં લીધાં હોત તો તેમની આ વાત પ્રમાણિક જણાઈ હોત. બીજા કોઈ નહીં, પણ વિદેશ પ્રધાન સુષમા સ્વરાજ વિશે અભદ્ર વાતો કરી રહ્યા છે તેમને તેઓ ટ્વિટર પર ફોલો ન કરતા હોત. સમાજમાં રોજેરોજ હિંસાને વધુને વધુ સ્વીકૃતિ મળી રહી છે. વડા પ્રધાન અને એમના પક્ષની ટીકા કરતા લોકોને દેશદ્રોહી કહેવામાં આવી રહ્યા છે. કબીર પણ દેશદ્રોહી ગણાત કબીર મઠમાં સંત કબીરની પ્રતિમા સરકારના નીતિગત નિર્ણયોની પ્રમાણિકતા સંદેહજનક છે. નોટબંધી પછી કેટલી પ્રતિબંધિત ચલણી નોટો રિઝર્વ બેન્કમાં પાછી આવી એ આપણે આજ સુધી જાણતા નથી. પોતાની ખામી સ્વીકારવાની નૈતિક હિંમત દેખાડવાને બદલે ભાજપ સરકાર દરેક ખામી માટે 50 વર્ષ પહેલાં મૃત્યુ પામેલા પ્રથમ વડા પ્રધાનને જવાબદાર ઠેરવી રહી છે. ઇલેક્ટ્રોનિક મીડિયા સમાચાર આપવાને બદલે પ્રચારના માધ્યમમાં પરિવર્તિત થઈ ગયું છે. સરકાર અને મોટા લોકો સાથે જોડાયેલા સમાચારો ગાયબ થઈ જાય છે. 'બુદ્ધિજીવી' શબ્દ પણ તિરસ્કારયુક્ત ગાળમાં પરિવર્તિત થઈ ગયો છે. આર્થિકથી માંડીને વિદેશ નીતિ સુધીની દરેક બાબતમાં સંખ્યાબંધ સવાલ છે અને સવાલ પૂછનારને દેશદ્રોહી ગણવામાં આવે છે. કબીર કોઈ પણ માન્યતા કે લોકવ્યવહારનું મૂલ્યાંકન વિવેકબુદ્ધિથી કરતા હતા. પંડિત હોય કે મૌલાના, કબીરની વિવેકબુદ્ધિની કસોટીમાંથી કોઈ બચ્યું ન હતું. કબીર આજ હોત તો રાજકીય નેતાઓ, અધિકારીઓ, પ્રોફેસરો, બુદ્ધિજીવીઓ અને પત્રકારો તેમના વિવેકબુદ્ધિભર્યા સવાલોથી બચી શક્યા ન હોત. એ પરિસ્થિતિમાં કેટલાક લોકોએ કબીરને પણ દેશદ્રોહી ગણ્યા હોત. કબીરની સલાહ કબીરના સમયમાં ટેલિવિઝન પણ ન હતું કે વોટ્સ ઍપ્પ યુનિવર્સિટી પણ નહોતી. મતલબ કે સાચી કે ખોટી, સારી કે ખરાબ વાતોના ફેલાવાની ઝડપ, આજે જેટલી છે તેનાથી અનેકગણી ઓછી હતી. અસત્ય પાંગળું હોય છે એ આપણે જાણીએ છીએ, પણ સત્યના બહાર આવવાની તૈયારી કરે છે ત્યાં સુધીમાં વર્લ્ડ ટૂર કરી ચૂક્યું હોય છે, એ ભૂલી જઈએ છીએ. એ વિડંબનાને આ શબ્દોમાં વ્યક્ત કરે છેઃ 'સાધો, દેખો જગ બૌરાના, સાચ કહૂં તો મારન ધાવે, જૂઠે જગ પતિયાના.' તેથી આજના જમાનામાં દરેક વાતને વિવેકબુદ્ધિની એરણ પર ચકાસવામાં આવે એ વધારે જરૂરી છે. દરેક દાવાનું મૂલ્યાંકન તથ્યને આધારે કરવામાં આવે અને આ ક્રમમાં નફરતના રાજકારણ, હિંસા તથા આક્રમકતાને સતત ફગાવી દેવામાં આવે. વડા પ્રધાનને ઉપયોગી થાય કે નહીં, પણ સામાન્ય લોકો માટે કબીરની આ સલાહ બહુ ઉપયોગી છેઃ 'સંતો, જાગત નીંદ ન કીજે.' (આ લેખકના અંગત વિચાર છે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સંત કબીરે ગત 500 વર્ષોથી ભારતીય જનમાનસમાં અદ્વિતિય સ્થાન બનાવી રાખ્યું છે. +text: વિશ્વ હિંદુ પરિષદના નેતા અને બે વખત સંસદ સભ્ય રહેલાં રામવિલાસ વેદાંતી વિશ્વ હિંદુ પરિષદના નેતા અને બે વખત સંસદસભ્ય રહેલા ��ામવિલાસ વેદાંતી કહે છે, "અમે જ્યારે ભગવાન રામના જન્મસ્થળ પર એક ભવ્ય મંદિરનું નિર્માણ કરીશું તો અયોધ્યાની કાયાપલટ થઈ જશે." રામભક્ત અને પૂજારી છબીલ શરણ કહે છે કે તેમનાથી હવે રાહ જોવાતી નથી. તેમને લાગે છે કે જલદી રામમંદિરનું નિર્માણ કાર્ય શરૂ થઈ જાય. છબીલ શરણ શરણને લાગે છે કે રામમંદિર બનાવ્યા પછી અયોધ્યા દુનિયાનું સ્વર્ગ બની જશે. સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય પછી અયોધ્યામાં લોકોની આશાઓ વધી ગઈ છે. પૂજારીઓથી લઈને સામાન્ય માણસોની આશાઓ પણ વધી ગઈ છે. ભગવાં કપડાં પહેરેલાં એક રામભક્તે કહ્યું, "હું ઇચ્છું છું કે અયોધ્યા ભારતનું સાંસ્કૃતિક કેન્દ્ર બને અને અહીં હિંદુત્વ સાથે જોડાયેલી બાબતોને ભણાવવામાં આવે." વેદાંતી પણ કહે છે કે જો તમે અયોધ્યાનાં ખંડેરોને જોશો તો અહીંના સમૃદ્ધ ભૂતકાળનો અહેસાસ થાય છે. વેદાંતી ઇચ્છે છે કે ભૂતકાળનું 'ખોવાયેલું ગૌરવ' પરત આવશે. કેટલાક લોકોને લાગે છે રામમંદિર માટે ઘણા લાંબા સમયથી રાહ જોવાતી હતી. છબીલ શરણ બાળકોની જેમ રાહ જોતા દેખાયા, તેમણે કહ્યું કે તે મંદિર માટે કામ કરવાની ઇચ્છા રાખે છે. તેઓ કહે છે, "અમે 25 વર્ષો સુધી રાહ જોઈ છે. મંદિર આંદોલન સાથે જોડાયેલા કેટલાક લોકો હવે આ દુનિયામાં રહ્યા નથી." "અમારું સારું ભાગ્ય છે કે અમે જીવિત છીએ અને છેવટે અમારું સપનું પૂરું થશે." અયોધ્યામાં મસ્જિદ બનશે તો ક્યાં બનશે? પ્રતિકાત્મક તસવીર વિશ્વ હિંદુ પરિષદ એટલે વીએચપીએ રામમંદિરને લઈને આંદોલન 1984માં શરૂ કર્યું હતું. આ આંદોલન બાબરી મસ્જિદની જગ્યાએ રામમંદિર બનાવવાને લઈને હતું. આ આંદોલન કરી રહેલા લોકોનો મત હતો કે બાબરી મસ્જિદ રામના જન્મસ્થાન પર પ્રાચીન મંદિર તોડીને બનાવવામાં આવી હતી. આ મંદિર આંદોલનમાં જ્યારે ભાજપે પ્રવેશ કર્યો ત્યારથી તે ઝડપી બન્યું. આંદોલનનું નેતૃત્વ ભાજપના તત્કાલીન પ્રમુખ લાલકૃષ્ણ અડવાણીએ પોતાના હાથમાં લીધું હતું અને છેવટે 6 ડિસેમ્બર, 1992એ બાબરી મસ્જિદને તોડવામાં આવી. વીએચપીએ મંદિરનિર્માણ માટે પથ્થરો પર કોતરણી કરવાનું કામ પહેલાંથી જ શરૂ કર્યું હતું. વીએચપીના પ્રવક્તા શરદ શર્મા કહે છે, "જ્યારે અમે 1990ના સપ્ટેમ્બર મહિનામાં મંદિરનિર્માણનું કામ શરૂ કર્યું તો અમને ખ્યાલ આવ્યો કે એક દિવસે તો આનું ફળ જરૂરથી મળશે." ગત 29 વર્ષોથી મંદિરની સામગ્રી તૈયાર કરવાનું કામ ચાલી રહ્યું હતું. વીએચપીના ચંપત રાય કહે છે કે સામગ્રી તૈયાર કરવાનું કામ 60 ટકા પૂર્ણ થઈ ગયું છે. તેમની પાસે મંદિરનો નમૂનો પણ છે. મંદિરનો આકાર કેવો હશે, આની સંપૂર્ણ ડિઝાઈન આમની પાસે છે. મંદિરનું આ કામ અયોધ્યામાં જ્યાં ચાલી રહ્યું છે તેને વીએચપી કારસેવકપુરમ કહે છે. પ્રવીણ તોગડિયા ભાજપથી નારાજ કેમ છે? આની દેખરેખ રામજન્મભૂમિ ન્યાસ કરી રહ્યું છે, જે વીએચપીનું જ એક ટ્રસ્ટ છે. પૂર્વ સંસદસભ્ય રામવિલાસ વેદાંતી કહે છે કે મંદિરના પ્રસ્તાવિક નમૂનાના હિસાબથી રામમંદિર બનશે કે નહીં, આને લઈને તે કાંઈ ચોખ્ખું કહી શકે તેમ નથી કારણ કે નવું મંદિર વધારે વિશાળ બનશે. એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે કે નવું મંદિર 67 એકરમાં બનશે અને આખી જમીન સરકારની પાસે છે. 2.77 એકર વિવાદિત જમીન, જેમાં બાબરી મસ્જિદ હતી, તેનો પણ આમાં સમાવેશ થઈ જશે. જોકે વેદાંતી કહે છે કે મંદિર 200 એકરમાં બનશે. આનો અર્થ છે કે વધારે જમીનની જરૂરિયાત હશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને કહ્યું છે મંદિરનિર્માણના ત્રણ મહિનાની અંદર એક ટ્રસ્ટ બનશે. તો શું ટ્રસ્ટ બન્યા પછી રામજન્મભૂમિ ન્યાસની ભૂમિકા પૂર્ણ થઈ જશે? શરદ શર્મા શરદ શર્મા કહે છે કે કેન્દ્ર સરકાર તેમનાં કામનો અનાદર કરી શકશે નહીં. તેઓ કહે છે, "અમે મંદિર આંદોલના અગ્રણી રહ્યા છીએ. અમે વર્ષોથી મંદિરનિર્માણના કામમાં લાગેલા છીએ." "મને આ વાતની ખાતરી છે કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અમારી પાસેથી સલાહ લેશે અને તમામ સંબંધિત પક્ષને તક આપશે." વેદાંતી ન્યાસમાં ખૂબ મોટું સ્થાન ધરાવે છે. તે મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથ પાસે સૂચિત મંદિર પર જલદી જ વાતચીત શરૂ કરવાના છે. તેઓ કહે છે, "સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્દેશ પર જે ટ્રસ્ટ બનશે તે કેવું હશે, તેને લઈને કાંઈ પણ ખ્યાલ નથી." "પરંતુ અમે એ વસ્તુને લઈને એટલી ખાતરી છે કે અમે એ ટ્રસ્ટનો ભાગ હોઈશું." "યોગીજીએ ફોન કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે અયોધ્યામાં મળવા માંગે છે. હું તેમને મળીશ." વર્ષોથી મંદિરઆંદોલનને નજીકથી જોનારા સ્થાનિક પત્રકાર મહેન્દ્ર ત્રિપાઠી કહે છે, "આ વાતની પૂરી આશંકા છે કે ટ્રસ્ટનો ભાગ બનવા માટે હિંદુત્વવાદી સંગઠનો વચ્ચે ટકરાવ થશે." "જે આ નિર્ણયની લાંબા સમયથી રાહ જોઈ રહ્યા હતા તે માગ કરી રહ્યા છે કે તેમનો પણ ટ્રસ્ટમાં સમાવેશ કરવામાં આવે." સર્વોચ્ચ અદાલતના નિર્ણયથી નિર્મોહી અખાડો આખા પરિદૃશ્યમાંથી બહાર થઈ ગયો છે. નિર્મોહી અખાડાના પૂજારી આનાથી પરેશાન છે અને તે અંદરોઅંદર વાતચીતમાં આ અંગે ટીકા કરે છ���. ત્રિપાઠી કહે છે કે નિર્મોહી અખાડાના લોકો પણ આ ટ્રસ્ટનો ભાગ બનવા માગે છે. અખાડાના પ્રમુખ પૂજારી મહંત દિનેદ્રદાસ કહે છે, "અમે પણ રામમંદિર માટે વર્ષોથી લડાઈ લડી છે. અમે અદાલતના આ નિર્ણયથી ખુશ છીએ પરંતુ અમે લોકો મુખ્ય પૂજારીઓ સાથે વાત કર્યા પછી જ કંઈક કહીશું." જોકે આ નિર્ણય પછી કારસેવકપુરમમાં ખુશીનો માહોલ છે. ભારતના ઘણા બધા વિસ્તારોમાંથી શ્રદ્ધાળુ આવી રહ્યા છે અને શ્રદ્ધા દર્શાવી રહ્યા છે. અહીં તમામ મત સાથે જોડાયેલા પૂજારીઓને જોઈ શકાય છે. મહંત રામચંદ્રદાસનું માનવું છે કે હિંદુઓના તમામ ફાંટાઓનો ટ્રસ્ટમાં સમાવેશ કરવામાં આવો જોઈએ. વીએચપીના શરદ શર્મા પણ કહે છે કે નિર્મોહી અખાડા મંદિર આંદોલનનું ભાગ રહ્યું છે અને તેને પણ કોઈ ભૂમિકા મળવી જોઈએ. અદાલતે મુસ્લિમ પક્ષને મસ્જિદ માટે અલગથી જમીન આપવાનો આદેશ કર્યો છે. સ્થાનિક મુસલમાન ઇચ્છે છે કે જમીન બાબરી મસ્જિદની આસપાસ જ મળે. સ્થાનિક હિંદુઓનું કહેવું છે કે આ રાજ્ય સરકારની જવાબદારી છે કે તે મસ્જિદ માટે જમીન ક્યાં આપે છે. પરંતુ જેટલા પણ પૂજારીઓ સાથે વાત કરી છે તેમણે વાત કરી તેમણે કહ્યું કે સરકારે અયોધ્યામાં મસ્જિદ માટે જમીન આપવી ન જોઈએ કારણ કે આ હિંદુઓનું પવિત્ર સ્થળ છે. જોકે શહેરની અંદરના વિસ્તારોમાં ઘણી મસ્જિદ છે. મુસ્લિમ ઇચ્છે છે કે નવી મસ્જિદ શહેરની બહાર ન બને. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અયોધ્યામાં મંદિર-મસ્જિદ વિવાદ અંગે 9 નવેમ્બરે સર્વોચ્ચ અદાલતે વિવાદિત જમીન પર રામમંદિર બનાવવાના પક્ષમાં ચુકાદો આપ્યો છે. હવે અયોધ્યામાં આને લઈને ભારે ચહલપહલ મચી છે. +text: જોકે, બન્ને પાયલટ જેટથી કૂદી ગયા હતા અને પેરાશૂટની મદદથી ઇઝરાયલમાં ઉતરવામાં સફળ થયા હતા. ત્યારબાદ તેમને હૉસ્પિટલ લઈ જવાયા હતા. ઇઝરાયલનું કહેવું છે કે તેમનું એફ-16 ફાઇટર જેટ તેમના વિસ્તારમાં પ્રવેશેલા ડ્રોન પર નજર રાખી રહ્યું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે જૉર્ડન અને સીરિયા સાથે જોડાયેલી ઇઝરાયલની સરહદ નજીક રહેતા લોકોનું કહેવું છે કે તેમણે જોરદાર ધડાકો સાંભળ્યો હતો. સેનાએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું છે, "એક ફાઇટર હેલિકોપ્ટરે ઇરાનના એક યુએવી (માનવ રહિત વિમાન) અંગે બાતમી મળી હતી. યુએવીએ સીરિયામાંથી ઉડ્ડાણ ભરી હતી." નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, ઇઝરાયલ ડિફેન્સ ફોર્સે સીરિયામાં એ યુએવીને નિશાન બનાવ્યું હતુ��. સીરિયા-ઇઝરાયલ સીમા પર ગોલાન પહાડીઓ પર એન્ટી એરક્રાફ્ટ મિસાઇલના નિશાન જોવા મળ્યા હતા સીરિયાના સરકારી મીડિયા અનુસાર, સીરિયાની હવાઈ સુરક્ષા પ્રણાલીએ ઇઝરાયલી કાર્યવાહીને ઉશ્કેરણીજનક ઠેરવી છે અને એક કરતા વધારે વિમાનને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા. બીબીસીના મધ્યપૂર્વ સંવાદદાતા ટૉમ બેટમેનનું કહેવું છે કે સીરિયામાં ઇઝરાયલી હુમલા અસામાન્ય નથી, પરંતુ ઇઝરાયલનું ફાઇટર જેટ તોડી પાડવા જેવી ગંભીર ઘટના પહેલી વખત ઘટી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇઝરાયલની સેનાનું કહેવું છે કે તેમનું ફાઇટર જેટ, સીરિયાના ઍન્ટિ-એરક્રાફ્ટ ફાયરના કારણે દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું છે. +text: ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ છેલ્લા આઠ વર્ષમાં આ સૌથી નીચું પરિણામ છે. ધોરણ 12ના 1.6 લાખ વિદ્યાર્થીઓએ બોર્ડની પરીક્ષા આપી હતી. ગુજરાત બોર્ડ પરીક્ષાનું પરિણામ જાહેર કરનાર પ્રથમ રાજ્ય છે. અખબાર લખે છે કે વિદ્યાર્થીઓને 14 જેટકા અંક ગ્રેસ માર્ક્સ તરીકે આપવામાં આવ્યા હતા છતાં 71.34 જેટલા વિદ્યાર્થીઓ જ પરીક્ષામાં પાસ થયા હતા. અખબારે લખ્યું છે કે ખાસ કરીને ફિઝિક્સ અને કૅમિસ્ટ્રીના વિષયમાં ગ્રેસ માર્ક્સ આપવામાં આવ્યા હતા અને તેનાથી પાસ પરસન્ટેજમાં 16 ટકાનો વધારો થયો હતો. ફિઝિક્સમાં પાસ પરસન્ટ 72.41 અને કેમેસ્ટ્રીમાં 72.38 ટકા વિદ્યાર્થીઓ પાસ થયા હતા. ' કાશ્મીરમાં ઈદની નમાજ નહીં' અને શ્રીનગરમાં અથડામણ સાંકેતિક ચિત્ર સમાચાર એજન્સી અનાદોલુ મુજબ ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરમાં કોરોના સંક્રમણ ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે એટલે અલગાવવાદી નેતા મિરવાઇઝ ઉમર ફારુખે ઇદની નમાજને મોકૂફ કરવાની જાહેરાત કરી છે. મુતાહિદા મજલિસ એ ઉલેમાએ કહ્યું છે કે કોરોના સંક્રમણના કેસ વધી રહ્યા છે જેને જોતા સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. મુતાહિદા મજલિસ એ ઉલેમાએ કહ્યું છે કે લૅયલત અલ કદ્ર, જુમ્મા ઉલ વિદા અને ઈદ અલ ફિત્રની નમાજ નહીં યોજવામાં આવે. લખ્યું છે કે ઉલેમાઓએ લોકોને તેમના ઘરે જ નમાજ પઢવાની સલાહ આપી છે. આ દરમિયાન હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સનો અહેવાલ જણાવે છે કે શ્રીનગરમાં ઍન્કાઉન્ટરને પગલે મોબાઇલ સેવાઓ બંધ કરવામાં આવી છે. શ્રીનગરના નવાકડલ ક્ષેત્રમાં સુરક્ષાદળો અને અને ચરમપંથીઓ વચ્ચે ઍન્કાઉન્ટર ચાલી રહ્યું છે. આ સમાચારમાં હજી વધારે વિગતો આવી નથી પરંતુ પોલીસે તેની પૃષ્ટિ કરી છે. કોવિડ-19ના સ્રોતની તપાસની મ��ગને મળ્યો ટેકો ધી હિંદુ અખબાર લખે છે કે કોરોના વાઇરસનું સંક્રમણ કેવી રીતે ફેલાયું એ અંગે તપાસ માટે વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય ઍસેમ્બલીમાં લાવવામાં આવેલ પ્રસ્તાવને ભારત સિવાય આફ્રિકાના દેશોએ પણ ટેકો આપ્યો છે. સોમવારે થયેલી બેઠકમાં ભારત તરફથી કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રી ડૉ હર્ષવર્ધન સામેલ થયા હતા. જિનેવામાં વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય ઍસેમ્બલીનું 73 સત્ર સોમવારથી શરૂ થયું જેમાં વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠનના પ્રમુખે જાહેરાત કરી કે કોવિડ-19 મહામારીમાંથી મળેલા બોધપાઠનું અધ્યયન કરીશું. જોકે આ બાંહેધરી, 62 દેશો દ્વારા લાવવામાં આવેલ પ્રસ્તાવ સાથે સંબંધ નથી ધરાવતી છે જેમાં ભારત સહિત આ દેશોએ કોરોના સંક્રમણ ફેલાવવામાં ભાગ ભજવનાર વૈજ્ઞાનિક ઘટનાઓની તપાસની માગ કરી છે. આમાં એવી વસ્તુઓ અને પશુઓની તપાસ કરવાની માગ કરવામાં આવી છે જે કોરોના વાઇરસના સ્રોત હોઈ શકે છે. ' તાલિબાને કહ્યું કાશ્મીર ભારતની આંતરિક બાબત' હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સ અખબાર પ્રમાણે તાલિબાને કહ્યું છે કે કાશ્મીર ભારતની આંતરિક બાબત છે. એમણે કહ્યું કે તાલિબાન અન્ય દેશઓની આંતરિક બાબતોમાં દખલગીરી નહીં કરે. તાલિબાને એ દાવાને નકારી કાઢ્યો છે જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે તાલિબાન કાશ્મીરમાં પાકિસ્તાન પ્રાયોજિત ચરમપંથી ગતિવિધિઓમાં સામેલ થશે. તાલિબાનની રાજકીય શાખા ઇસ્લામિક એમિરૅટ ઑફ અફઘાનિસ્તાનના પ્રવક્તા સુહેલ સલીમે કહ્યું હતું કે, “તાલિબાન કાશ્મીરમાં જેહાદમાં જોડાશે એ અંગેનું નિવેદન ફેલાવાઈ રહ્યું છે તે ખોટું છે. ઇસ્લામિક એમિરૅટ સ્પષ્ટ છે કે તે અન્ય દેશઓની આંતરિક બાબતોમાં દખલગીરી નહીં કરે.” સોશિયલ મીડિયા પર દાવો કરવામાં આવી રહ્યો હતો કે તાલિબાનના પ્રવક્તા ઝબિઉલ્લાહ મુજાહિદે કહ્યું કે કાશ્મીરના મુદ્દાનું સમાધાન ન થાય ત્યાં સુધી ભારત સાથે મિત્રતા શક્ય નથી તથા કાબુલમાં સત્તા મેળવ્યા બાદ તાલિબાન કાશ્મીરને પણ કાફિરોના હાથમાંથી છોડાવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત સૅકન્ડરી ઍન્ડ હાયર સૅકન્ડરી એજ્યુકેશન બોર્ડ દ્વારા જાહેર પરિણામ મુજબ ધોરણ 12ના વિજ્ઞાન પ્રવાહના માત્ર 71.34 ટકા વિદ્યાર્થીઓ પરીક્ષામાં પાસ થયા છે. +text: અમદાવાદના બજારમાં ભારે ભીડ આ સ્થિતિ દિવાળીના તહેવાર પહેલાં જ સર્જાઈ છે અને અમદાવાદનાં બજારોમાં તહેવારોની ખરીદી માટે ઊમટી પડેલી ભીડની તસવીરોએ ચિંતા વધારી દીધી છે. આવી જ તસવીરો સુરત, વડોદરા, ભાવનગર અને અન્ય શહેરોની પણ છે, ત્યાંનાં બજારોમાં પણ સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગના નિયમોની દરકાર ન હોય એમ લોકોની ચિકાર ભીડ જોવા મળી છે. કેસોમાં થતા આ વધારાને કારણે અમદાવાદ, સુરત સહિતનાં ગુજરાતનાં મહાનગરોમાં તબીબોની ચિંતામાં વધારો થયો છે. તબીબો તહેવારોની સિઝનમાં પરિસ્થિતિ વધુ ગંભીર બનશે તેવી શક્યતા સેવી રહ્યા છે. તહેવારોની સિઝન વચ્ચે ડૉક્ટરોની ચિંતાનાં કારણો શું છે? ડૉક્ટરોના મતે તહેવારોની સિઝનનાં ભયસ્થાનો કયાં છે? તબીબોમાં કેમ ચિંતાનો માહોલ છે? અમદાવાદમાં કોરોનાનું પરીક્ષણ અમદાવાદ હૉસ્પિટલ્સ ઍન્ડ નર્સિંગ હોમ્સ ઍસોસિયેશનના પ્રમુખ ડૉ. ભરત ગઢવી લોકોની બેદરકારીને અમદાવાદ શહેરમાં વધતા જતા કેસોનું મુખ્ય કારણ ગણાવે છે. તેઓ કહે છે કે, “આગામી તહેવારોની સિઝનને કારણે અમદાવાદનાં બજારોમાં ભારે ભીડ જોવા મળી રહી છે. આ ભીડવાળા વિસ્તારોમાં લોકો જાણે કોરોનાનું અસ્તિત્વ મટી ગયું હોય એમ વર્તી રહ્યા છે.” ડૉ. ગઢવી જણાવે છે કે, “લોકો ભીડવાળા વિસ્તારોમાં જવાનું ટાળવાને બદલે તેનાથી સાવ ઊલટું વર્તી રહ્યા છે. આ વલણ કોરોનાની પરિસ્થિતિ માટે ખતરનાક સાબિત થઈ શકે છે.” ડૉ. ગઢવીની વાત સાથે સંમત થતાં ઇન્ડિયન મેડિકલ ઍસોસિયેશનના મહિલા ડૉક્ટરોનાં પ્રમુખ ડૉ. મોના દેસાઈ જણાવે છે, “તહેવારોની સિઝનને પગલે અમદાવાદના લોકો ઘણા ખરા અંશે બેદરકાર દેખાઈ રહ્યા છે." "જેના કારણે આગામી સમયમાં કોરોનાની પરિસ્થિતિ વકરી શકે છે. લોકોએ જો આ સમસ્યાથી બચવું હોય તો તબીબોનાં સૂચનો પ્રમાણે તકેદારી રાખવી પડશે. તમામ માર્ગદર્શનોનું પાલન થાય એ સુનિશ્ચિત કરવું પડશે.” ઇન્ડિયન મેડિકલ ઍસોસિયેશન, ગુજરાતના પૂર્વ પ્રમુખ ડૉ. ચંદ્રેશ જરદોશ અમદાવાદ અને સુરત જેવાં મહાનગરોમાં લોકોની બેદરકારી કોરોનાનું બીજું મોજું (સેકન્ડ વેવ) નોતરશે તેવી સંભાવના વ્યક્ત કરે છે. તેઓ કહે છે, “અત્યારે રસ્તાઓ પર તહેવારોની સિઝનને કારણે જે પ્રકારે ભીડ જામી રહી છે. તેના પરથી તો લાગે છે કે લોકોએ જાણે માની જ લીધું છે કે કોરોના ગયો. પરંતુ કોરોના ક્યાંય ગયો નથી હજુ પણ ઘાતકી રોગ આપણી વચ્ચે જ છે.” “જો લોકો સમય રહેતાં નહીં સમજે તો અમદાવાદ અને સુરત જેવાં મહાનગરોમાં કોરોનાની અત્યાર સુધી કાબૂમાં રહેલી પરિસ્થિતિ ફરીથી વણસી શકે છે.” ઠંડી અને પ્રદૂષણના કારણે સર્જાશે સમસ્યા? ડૉ. ભરત ગઢવી ડૉ. ગઢવી દિ��ાળીને પગલે આગામી દિવસોમાં હવાની ગુણવત્તા ખરાબ થવાને લીધે અમદાવાદમાં કોરોનાની પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ થશે તેવી ચિંતા વ્યક્ત કરે છે. તેઓ કહે છે કે, “હવાની ગુણવત્તા ખરાબ થવાની સાથે અમદાવાદમાં કોરોના સંક્રમણના કેસો વધી શકે છે અને વધુ ગંભીર કેસો સામે આવી શકે છે.” ડૉ. ચંદ્રેશ જરદોશ જણાવે છે કે શિયાળાની ઋતુ અને પ્રદૂષણના વધતાં પ્રમાણને કારણે અન્ય બીમારીઓથી પીડાતા લોકોની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડશે. તેઓ કહે છે, “કોરોનાની માંદગીમાંથી બેઠા થયેલા લોકોનાં ફેફસાં પહેલાંથી જ ક્ષતિગ્રસ્ત છે. આવી વ્યક્તિઓને આગામી ઠંડીની ઋતુ અને ફટાકડા વગેરેના કારણે સર્જાતાં પ્રદૂષણના માહોલને કારણે વધુ તકલીફ વેઠવી પડી શકે છે.” “કોરોના સિવાય પણ અન્ય શ્વાસ સંબંધી માંદગીઓમાં લોકો સપડાય તેની પૂરેપૂરી શક્યતા છે.” ખાનગી હૉસ્પિટલોમાં વેઇટિંગ અમદાવાદની કુલ 70 ખાનગી હૉસ્પિટલોમાં કોરોનાના દર્દીઓ માટે ત્રણ હજાર કરતાં વધુ પથારીઓ હોવાનું ડૉ. ગઢવી જણાવે છે. તેઓ કહે છે કે, “ત્રણ હજાર કરતાં વધુ પથારીઓમાંથી 70 ટકા પથારીઓ ભરાઈ ચૂકી છે. જો આવી જ રીતે કેસો વધતા રહેશે તો આગામી દિવસોમાં ખાનગી હૉસ્પિટલોની પથારીઓ પૂરેપૂરી ભરાઈ જશે." "તેથી બની શકે કે આગામી દિવસોમાં કોરોનાની તાત્કાલિક સારવાર મેળવવાનું શહેરમાં મુશ્કેલ બની જાય.” તેઓ કહે છે કે “હાલ અમદાવાદમાં કોરોનાની સારવાર સાથે સંકળાયેલી ટોચની હૉસ્પિટલોમાં 40થી 50 દર્દીઓનું વેઇટિંગ છે. આગામી સમયમાં આ સંખ્યા વધવાની પૂરેપૂરી શક્યતા છે.” ડૉક્ટરો અને નર્સિંગ સ્ટાફ નહીં માણી શકે દિવાળીની રજા ડૉ. ગઢવી કોરોનાની વણસતી પરિસ્થિતિને કારણે તબીબો અને હૉસ્પિટલના સ્ટાફની રજા રદ થઈ હોવાનું જણાવે છે. તેઓ કહે છે કે, “થોડા દિવસ પહેલાં શહેરમાં કોરોનાના કેસોની સંખ્યા ઘટી રહી હોવાથી સતત છ માસથી ખડેપગ કામ કરી રહેલા ડૉક્ટરો અને હૉસ્પિટલ સ્ટાફને થોડા દિવસની રજા મળી રહેશે તેવી આશા હતી." "જોકે પાછલા પાંચ દિવસથી કેસોની સંખ્યા વધવાને કારણે તબીબો અને હૉસ્પિટલના સ્ટાફના લોકો પોતાના પરિવાર સાથે દિવાળી ઊજવી નહીં શકે.” તેઓ ભારપૂર્વક કહે છે, “છ માસથી સતત સેવા આપી રહેલા તબીબો અને હૉસ્પિટલના સ્ટાફને રાહત મળે તે માટે પ્રજાએ નાગરિકધર્મ નિભાવવાની જરૂર છે." "પોતાની તબિયત સાચવવાનાં જેટલાં પગલાં તેઓ લઈ શકે તે લેવાં જોઈએ. તો જ કોરોનાના કેસોમાં ઘટાડો થઈ શકશે, તબીબો અને હૉ��્પિટલ સ્ટાફ રાહતનો શ્વાસ લઈ શકશે.” ડૉ. મોના દેસાઈ પણ કોરોનાને કારણે સતત દબાણ અનુભવી રહેલા ડૉક્ટરો અને હૉસ્પિટલના સ્ટાફના લોકોની હતાશ મનોદશા તરફ આંગળી ચીંધે છે. તેઓ કહે છે કે, “પાછલા અમુક દિવસોથી કોરોનાના કેસો થયેલા વધારાને કારણે તમામ તબીબોની રજાઓ રદ કરી દેવાઈ છે. સતત કામ કરવાને કારણે તબીબો અને હૉસ્પિટલના સ્ટાફના લોકો હતાશ થઈ ગયા છે." "સતત કામ છતાં પરિસ્થિતિ નિયંત્રણ બહાર જઈ રહી હોવાને કારણે તેઓ નિરાશ થઈ ગયા છે. ” હતાશ મનોદશાનું નિવારણ સૂચવતાં તેઓ કહે છે, “તબીબો અને હૉસ્પિટલ સ્ટાફનું મનોબળ જળવાઈ રહે તે માટે લોકો સ્વયંશિસ્ત જાળવીને આ વાઇરસને રોકવામાં પોતાનો ભાગ ભજવે એ જરૂરી છે." "માત્ર તબીબોના પ્રયત્નોથી કંઈ જ નહીં વળે. લોકો દ્વારા નિયમોનું પાલન થાય એ જરૂરી છે.” તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં બે અઠવાડિયાં કરતાં વધુ સમય સુધી કોરોનાના નવા કેસનો આંકડો હજાર કરતાં નીચે રહ્યો હતો. જોકે પાછલા પાંચ દિવસથી તેમાં વધારો નોંધાયો છે. +text: મૃતક યુવાન પ્રદીપ રાઠોડ આ ઘટના ગુરુવારે મોડી બની જ્યારે પ્રદીપ રાતનું ભોજન પિતા સાથે જમવાનું જણાવ્યા બાદ તે પરત ન આવ્યો અને ગામના ટીંબા પાસેથી ઘોડી અને તેનો મૃતદેહ મળ્યો. પોલીસે ફરિયાદ બાદની કાર્યવાહીમાં ત્રણ શંકાસ્પદ વ્યક્તિઓની અટકાયત કરી છે અને વધુ આરોપીઓની શોધખોળ ચાલુ છે. હાલ ભાવનગરની સર ટી હોસ્પિટલમાં પ્રદીપના મૃતદેહને પોસ્ટમોર્ટમ માટે લઈ જવામાં આવ્યો છે. પ્રદીપના પરિવારે જ્યાં સુધી આરોપીઓની ધરપકડ ન થયા ત્યાં સુધી તેનો મૃતદેહ સ્વીકારવાનો ઇન્કાર કર્યો છે. ક્યારે બની ઘટના? મૃતક યુવાન પ્રદિપના પિતા કાળુભાઈ રાઠોડ પ્રદીપના પિતા કાળુભાઈ રાઠોડે બીબીસી ગુજરાતી માટે ભાર્ગવ પરીખ સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, “પ્રદીપ છેલ્લાં બે મહીનાથી ઘોડી લાવ્યો હતો. તેને ઘોડી નહીં રાખવા માટે આસપાસના ગામડાંના લોકો તે ખેતરે જતો ત્યારે રોકીને ધાક-ધમકી આપતા હતા.” “તેણે મને કહ્યું હતું કે, તે ઘોડી વેચી દેવા ઇચ્છતો હતો. પરંતુ મેં ના પાડી હતી. ગઈ કાલે સાંજે ખેતર પર ઘોડી લઈને ગયો. મને કહ્યું હતું કે વાળુ સાથે કરીશું. પણ મોડી રાત સુધી એ પાછો ન ફરતા અમે તેની શોધખોળ કરીને. છેવટે ગામના ટીંબા પાસેથી ઘોડી મળી અને તેનાથી થોડે દૂર પ્રદીપનો મૃતદેહ મળી આવ્યો હતો.” ટીંબી ગામની વસતી 300 લોકોની છે. તમને આમ ��ાંચવું ગમશે: પોલીસ ફરિયાદમાં કાળુભાઈ એ જણાવ્યું છે કે, પીપરાળા ગામના દરબાર જેમનું નામ તેમને ખબર નથી તેમણે પ્રદીપને સાત-આઠ દિવસ પહેલા ઘોડી પર નહીં બેસવા, તેને વેચી દેવાનું કહ્યું હતું અને તેમ ન થાય તો જાનથી મારી નાખવાની ધમકી આપી હતી. શું કહે છે, પોલીસ? પ્રદીપના પરિવારે આરોપીઓ ન પકડાય ત્યાં સુધી મૃતદેહ સ્વીકારવાનો ઇન્કાર કર્યો છે ટીંબી ગામની ઘટના અંગે ભાવનગરના એસપી પ્રવીણ માલે બીબીસી સાથે વાત કરતા જણાવ્યું કે પ્રાથમિક તપાસની અંદર આ મામલો ઘોડી પર સવારી કરવા બદલ સવર્ણોએ દલિતોને માર્યા હોય તેવું દેખાતું નથી. તેમણે કહ્યું, "પ્રાથમિક તપાસમાં મળેલી માહિતી પ્રમાણે તે નાનપણથી શાળામાં ઝઘડા કરતો હતો. તેટલું જ નહીં ટીંબી ગામે જ્યારે શાળા છૂટે ત્યારે છોકરીઓની મસ્કરી કરતો, ઘોડા અને મોટર સાઇકલ દ્વારા સ્ટંટ કરતો હતો." તેમણે કહ્યું, "આ અગાઉ તેણે એક નર્સની છેડતી કરી હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. આ અંગે FIRમાં જે વ્યક્તિના નામ છે તથા પ્રવીણ રાઠોડના પરિવારજનોએ જેમના પર શંકા વ્યક્ત કરી છે તે તમામને પૂછપરછ માટે બોલાવાયા છે. શકમંદો પાસેથી પ્રવીણ રાઠોડની હત્યાના કોઈ પૂરાવા હજુ સુધી મળ્યાં નથી." આ વિસ્તારના દલિત આગેવાન અશોક ગિલાધર કહે છે, “દલિતો પર આ વિસ્તારમાં લાંબા સમયથી ત્રાસ ગુજારવામાં આવી રહ્યો છે. ભૂતકાળમાં પણ તેમને મારવાના બનાવો બન્યા છે. જેને રોકવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો છે. પોલીસને પણ રજૂઆતો કરી હતી. આમ છતાં આ ઘટનાઓ અટકતી નથી.” ગુજરાતમાં દલિત અત્યાચારની ઘટનાઓ ગરબા જોવા બાબતે થયેલી મારામારીમાં જયેશ સોલંકીનું મૃત્યુ થયું હતું તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાવનગરથી 60 કિલોમીટર દૂર આવેલા ઉમરાળા તાલુકાના ટીંબી ગામમાં 21 વર્ષના દલિત યુવાન પ્રદીપ રાઠોડની માત્ર ઘોડી રાખવા જેવા મુદ્દે હત્યા કરી દેવાઈ હોવાની ફરિયાદ થઈ છે. +text: 95 વર્ષની પાકટ ઉંમરે, જીવનને ભરપૂર જીવીને વિદાય. એમનાં દીકરી લખે છે કે 'માય ડીઅર ડૅડ પાસડ્ અવે પીસફુલી ઑન 26 મે ઍટ 5.0 પીએમ.' ગુજરાતી રંગભૂમિને દેશ ઉપરાંત વિદેશમાં પણ લઈ જનારા ભેખધારી અલગારી કલાકાર જયંતી પટેલ 'રંગલા' વિશે તમે ગુજરાતી અખબારો, ટીવી ચેનલો કે ગૂગલ પર શોધશો તો ભાગ્યે જ કંઈ મળશે. રંગભૂમિને જીવન આપી દેનારા ચં. ચી. મહેતા કે જશવંત ઠાકર કે કૈલાશ પંડ્યા કે ગોવર્ધન પંચાલ કે નિમેષ દેસાઈ કે હસમુખ બારાડી વિ���ે કોઈ વિશેષ વિગતો આપણી પાસે નથી. નાટ્યજગતના આવા જ એક નટખટ નટ પી. ખરસાણી વિશેનો ગ્રંથ એમના દીકરાઓએ કર્યો, ગુજરાતની કોઈ સંસ્થા કે સરકારે નહીં. એમ તો ગુજરાતી સિનેમાના બે લિજેંડરી હીરો - ઉપેન્દ્ર ત્રિવેદી અને નરેશ કનોડિયાએ પોતાનાં બાયૉગ્રાફિકલ પુસ્તકો જાતે જ કરવાં પડેલાં. આવા થૅન્કલેસ અને નિરાશાજનક ગુજરાતી વાતાવરણમા જ્યંતી પટેલ 'રંગલા'ની કલરફુલ બાયૉગ્રાફી હસમુખ બારાડીની નાટ્ય સંસ્થા થિએટર મીડિયા સેન્ટરે પ્રકાશિત કરી હતી, એ એક સુખદ અપવાદ છે. મૅગી જે કલ્ચર આપણે ત્યાં લાવી, એ હવે ચારેકોર ફેલાઈ ગયું છે. એ છે, ઇન્સ્ટન્ટ કલ્ચર. ટીવીને કારણે આમાં પાછો જબ્બરનો ઉછાળો આવ્યો છે. લોકો એક દિવસમાં હીરો થઈ જાય છે - પછીના એક દિવસમાં પાછા ઝીરો થઈ જાય છે, એ અલગ વાત છે. 'નેશન વૉન્ટ્સ ટૂ નૉ'ની રાડારાડીવાળા રોજેરોજના હીરો અને ઝીરોના ટીવીના અને ટ્ટિટર ટ્રૅન્ડસના જમાનામા પોતાના ક્ષેત્રમા ખાસ કોલાહલ વગર મૂંગું-મૂંગું કામ કરીને આયખું ખપાવી દેનારા માણસો કે કલાકારોની જોઈએ એવી નોંધ નથી લેવાતી. જોકે, એમને એની કોઈ ફરિયાદ નથી કે કોઈ ખોટ પણ નથી. એમનાથી અજાણ્યા રહેવામાં નુકસાન તો આપણું છે, આપણી આવનારી પેઢીઓનું છે. 'રંગલા'ના ઉપનામથી વધુ જાણીતા આપણા નાટ્યઅભિનેતા ડૉ. જ્યંતી પટેલ અમેરિકામાં સ્વામી અભિનયાનંદ તરીકે ઓળખાતા હતા. એમના આશ્રમ અને શિબિરોમા નાટકો થતાં, યોગ થતા, હાસ્યના ફુવારા ઊડતા અને જીવનના પાઠ પણ ભણાવાતા. આ જીવનપાઠના ડૉ. જ્યંતી પટેલ જ્ઞાતા હતા અને એટલે જ એમની બાયૉગ્રાફીનુ નામ છે 'સેલિબ્રેશન વિથ રિસ્ક ઑફ લાઇફ' પછી રંગલાને ખબર પડી કે પગમાં તો ગોળી વાગી છે જોખમ જ્યંતિ પટેલના જીવનમાં ડગલેને પગલે હતું, કારણ કે એ મૂળ અમારા અમદાવાદના દરિયાપુર વિસ્તારના નિવાસી. દરિયાપુર અને ખાડિયા અમદાવાદના બે એવા તોફાની વિસ્તારો જેનાથી અંગ્રેજો પણ ગભરાતા. 1942 હોય, 1974 -75 કે 1985 અમે તોફાનોમાં પોલીસના દાંત ખાટા કરી, શાંતિથી ઘરમાં આવીને બેસી જઈએ. ઘરવાળાને પણ બહુ ઓછી ખબર હોય, કે અમે બહાર શું કરી આવ્યા. જ્યંતી પટેલે આવા દરિયાપુરમાં જીવનની પહેલી પચીસી ગાળી. 1942નો એ જુવાળ હતો. સરદાર પટેલે હાકલ કરી હતી કે સ્કૂલો-કૉલેજો છોડો અને સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામમા જોડાઈ જાવ. એ વખતના નેતાઓનો ભરોસો એવો કે લોકો એ કહે એમ કરતા કેમ કે નેતાઓ પણ પોતે કહે એ પોતે કરતા. બીજાના છોકરાને શહીદ કરી પોતે આઘા નહોતા રહેતા. જ્યંતીલાલે કૉલેજ છોડી અને અંગ્રેજ પોલીસ સામે લડવાની તૈયારી કરી. વડીલોને ખબર પડી એટલે એમને ઘરના બાથરૂમમાં પૂરી દીધા. તો એ બાથરૂમની બારીમાથી પાઇપ પકડીને બહાર નીકળી ગયા. દોસ્તારો સાથે સરઘસ કાઢીને પોળને નાકે ગયા. ત્યાં અંગ્રેજ પોલીસનો ગોળીબાર શરૂ થયો. એક ગોળી બાજુમા જ ઊભેલા ભાઈબંધના પેટને વીંધીને નીકળી ગઈ. ભાઈબંધને બચાવવા જાય પણ પગ જ ના ઉપડે. છેક ત્યારે ખબર પડી કે એક ગોળી એમના પગમા પણ વાગી હતી. એ ગોળીએ એમને આખી જીંદગી લંગડાતા ચલાવ્યા. અમદાવાદમાં જ ટકી રહ્યા હોત તો સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના મોટા નેતા થયા હોત પણ ટકવાનુ 'રંગલા'ના સ્વભાવમા જ નહોતું. 'રંગલા'ને ટકવું નહોતું બસ જીવનરસનો ચટકો લેવો હતો. આર્ટસ કૉલેજમાં એમના સાહિત્યગુરુ રામનારાયણ પાઠકે પૂછેલો પ્રશ્ન એમનો જીવનમંત્ર બની ગયો હતો. પાઠક સાહેબે પૂછ્યું, "જીવનમા ઉત્તમ કળા કઈ?" વિદ્યાર્થીઓએ જાત-જાતના જવાબો આપ્યા - "શિલ્પકળા, ચિત્રકળા, સંગીતકળા, નૃત્યકળા, નાટ્યકળા..." બધાના જવાબ "ના." ગુરુએ જીવનમંત્ર આપ્યો - "બધી કળાઓમા શ્રેષ્ઠ છે, જિંદગી આનંદથી જીવવાની કળા. એ જ એક સર્વોત્તમ કળા, આનંદનુ એન્જિન લઈ દરેક ક્ષણે આગળ વધતા જાઓ. જરુર પડે ડબ્બા બદલો, એંજિન નહીં." 'રંગલા'ના જીવનની બીજી પચીસી મુબઈની રંગભૂમિ પર વીતી. જાત-જાતનાં ને ભાત-ભાતનાં નાટકો કર્યાં. મુંબઈમાં જ ટકી રહ્યા હોત તો ગુજરાતી રંગભૂમિ-ફિલ્મોના મોટા સુપરસ્ટાર હોત. પણ ના, નાટકના અભ્યાસ માટે જહૉન એફ. કૅનેડી સ્કૉલરશિપ મળતા અમેરિકા ઉપડ્યા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? હું તો બસ ફરવા આવ્યો છું! અમેરિકાની 1975ની હિપ્પી સંસ્કૃતિ એમના અલ્લડ જીવને ગમી ગઈ. ત્યા આનંદ આશ્રમના સ્વામી બ્રહ્માનંદ મળી ગયા. એમની સલાહથી નાટ્યશાસ્ત્રમાં પીએચડીનો અભ્યાસ કરી ડૉકટર થયા. નાટકો લખ્યાં-ભજવ્યાં અને શીખવ્યાં. યોગ કર્યા અને કરાવ્યા. પુસ્તકો લખ્યાં અને કાર્ટૂન-કૅરીકૅચર પર પણ હાથ અજમાવ્યો. અમેરિકામાં આશ્રમ પકડીને બેસી રહ્યા હોત તો મોટા ઇન્ટરનેશનલ યોગી થઈ ગયા હોત પણ ના. પગ વાળીને બેસવું એમના સ્વભાવમાં જ નહોતું. જીવનના છેલ્લા દાયકાઓમાં એમને મૂળિયાં યાદ આવ્યાં અને એ પાછા દેશમાં આવ્યા, જૂના અમદાવાદના કોટ વિસ્તાર દરિયાપુરની એમની હનુમાનવાળી પોળમાં. છેલ્લાં વર્ષોમાં એમનાં તોફાનો શાંત થયાં હતાં. આખરી વર્ષોમાં એ કલાકાર વેદકાળના કોઈ ઋષિ જેવા લગતા હતા. અમદાવાદની ગરમ હવામાં ફરફરતા રૂપેરી વાળ અને લાંબી દાઢીથી શોભતા એમના ગૌર ચહેરા પર હંમેશાં નિર્મળ આનંદ છવાયેલો રહેતો અને એ આનંદનો અહેસાસ એમને મળનારને પણ થતો. પરંતુ એમના શાંત દેખાતા ચહેરાની પાછળ એમની આંખોના ઊંડાણમાં જો તમે જોઈ શકો તો હજી એમને ક્યાંક જવાની ઝંખના હોય એમ વર્તાતું. આપણને શી ખબર, એ ઝંખના આ લોક છોડીને પરલોક જવાની હશે! કવિ નિરંજન ભગતની એક કવિતાએ એમને ક્યાય જંપીને બેસવા ન દીધા - હું તો બસ ફરવા આવ્યો છું! હું ક્યાં એકે કામ તમારું કરવા આવ્યો છું? અહીં પથ પર શી મધુર હવા ને ચહેરા ચમકે નવા નવા ! -રે ચહું ન પાછો ઘેર જવા ! હું ડગ સાત સુખે ભરવા અહીં સ્વપ્નમહીં સરવા આવ્યો છું! જાદુ એવો જાય જડી કે ચાહી શકું બેચાર ઘડી ને ગાઈ શકું બેચાર કડી તો ગીત પ્રેમનું આ પૃથ્વીના કર્ણપટે ધરવા આવ્યો છું! હું તો બસ ફરવા આવ્યો છું! તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો. 27 મે, 2019. વર્ષાબહેન હાદકીનો એક સાવ ટૂંકો મેલ - 'માય ડૅડ પાસડ્ અવે', અને એક અલગારી કલાકાર જયંતી પટેલ 'રંગલા'ની જીવનની રંગભૂમિ પરથી કાયમી ઍક્ઝિટ થઈ ગઈ. +text: મુંબઈની જેજે હોસ્પિટલ સાથે જોડાયેલા કર્મચારીઓના જણાવ્યા અનુસાર કિશોરીને 32 અઠવાડિયાનો ગર્ભ હતો. તેણે 8 સપ્ટેમ્બરે એક પુત્રને જન્મ આપ્યો હતો. તેનું 10મી તારીખે શિશુનું મૃત્યુ થયું. પ્રસૂતિ ઑપરેશન દ્વારા થઈ હતી. પીડિતાનાં પિતાના એક સહકર્મીની દુષ્કર્મના આરોપસર ધરપકડ કરવામાં આવી છે. ભારતના ગર્ભપાત સંબંધિત કાયદા અનુસાર 20 અઠવાડિયાથી વધુ સમયના ગર્ભને ત્યારે જ ગર્ભપાતની મંજૂરી અપાય છે, જ્યારે માતાનું જીવન ખતરામાં હોય. સર્વોચ્ચ અદાલતે આપી મંજૂરી કિશોરીના માતા-પિતા પુત્રીની મેદસ્વિતાના ઈલાજ માટે તેને તબીબ પાસે લઈ ગયા, ત્યારે તેમને જાણ થઈ કે તેમની પુત્રી ગર્ભવતી છે. દિલ્હીના એક વકીલે પીડિતાના પરિવાર તરફથી સર્વોચ્ચ અદાલતમાં અરજી દાખલ કરી ગર્ભપાતની મંજૂરી માગી હતી. ગત 6 સપ્ટેમ્બરે સર્વોચ્ચ અદાલતે તેના ઐતિહાસિક નિર્ણયમાં કિશોરીને ગર્ભપાત કરવાની મંજૂરી આપી હતી. અદાલતમાં તબીબોએ ભ્રુણને થોડું વધુ વિકસિત થવા માટે બે અઠવાડિયા રાહ જોવાની સલાહ આપી હતી, પરંતુ કોર્ટે પીડિતાને વધુ આઘાતમાંથી ઉગારવા ગર્ભપાત કરાવવાનો હુકમ આપ્યો. કિશોરીની હાલત મુંબઈની જેજે હોસ્પિટલના સ્ત્રી રોગ નિષ્ણાંત ડૉ. અશોક આનંદના વડપણમાં પાંચ તબીબોની ટીમે આ કિશોરીનું ઑપરેશન કર્યું હતું. ડૉ. અશોક આનંદે સોમવારે બીબીસીને કહ્યું, “કિશોરીની ગર્ભાવસ્થા એ તબક્કામાં હતી કે ગર્ભપાત કરાવવાથી બાળકનો જન્મ થયો.” તેમણે વધુમાં કહ્યું, “માતાની હાલત સ્વસ્થ છે અને થોડાં દિવસોમાં અમે તેને હોસ્પિટલમાંથી રજા આપીશું.” તેર વર્ષની દુષ્કર્મ પીડિતાએ બાળકને જન્મ આપ્યાના બે દિવસ બાદ તેના બાળકનું મોત થયું છે. સર્વોચ્ચ અદાલતે આ કિશોરીને ગર્ભપાતની મંજૂરી આપી હતી, પરંતુ ગર્ભપાતના ઑપરેશન દરમિયાન બાળકનો જન્મ થયો હતો. +text: આ માર્ચમાં રાહુલ ગાંધી સાથે કોંગ્રેસના કેટલાક વરિષ્ઠ નેતાઓએ પણ ભાગ લીધો હતો. વળી કેન્ડલ માર્ચમાં રાહુલ ગાંધીનાં બહેન પ્રિયંકા ગાંધી અને તેમના પતિ રૉબર્ટ વાડ્રા પણ જોડાયા હતા. દિલ્હીના માનસિંહ રોડથી શરૂ થયેલી આ રેલી ઇન્ડિયા ગેટ પર પૂરી થઈ હતી. મધ્યરાત્રિએ કેન્ડલ માર્ચને પગલે કડક સુરક્ષા વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી. તેમાં મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓએ પણ ભાગ લીધો હતો. રાહુલ ગાંધીએ રેલીમાં શું કહ્યું? રેલીને સંબોધન કરતા રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું, "દેશમાં મહિલાઓ સામે એક પછી એક બળાત્કાર અને હિંસાની જે ઘટનાઓ બની રહી છે, અમે તેનો વિરોધ કરીએ છીએ." "અમે ઇચ્છીએ છીએ કે સરકાર આરોપીઓ વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરે. આજે ભારતની મહિલાઓને ઘરની બહાર નીકળવામાં ડર લાગે છે." "આથી અમારી માગણી છે કે સરકાર આ મામલે ઉકેલ લાવે જેથી દેશની મહિલાઓ શાંતિથી જીવી શકે." કેન્ડલ માર્ચમાં સામેલ લોકોમાં ઉન્નાવમાં સગીરા સાથે ભાજપના ધારાસભ્ય દ્વારા કથિત બળાત્કાર અને જમ્મુ-કાશ્મીરના કઠુઆમાં આઠ વર્ષની બાળકી પર બળાત્કાર બાદ નિર્મમ હત્યાને પગલે રોષ હતો. માર્ચમાં હાજર મહિલાઓનો રોષ માર્ચંમાં ઉપસ્થિત મહિલાઓનો આરોપ હતો કે કેન્દ્ર સરકાર નરેન્દ્ર મોદી સરકાર મહિલાઓ અને બાળકીઓની સુરક્ષા મામલે નિષ્ફળ ગઈ છે. તેમના હાથમાં બેનર્સ હતાં અને તેમાં મહિલાઓ સામે અત્યાચારના સૂત્રો લખેલાં હતાં. અત્રે નોંધવું રહ્યું કે રાહુલ ગાંધીએ મોડી સાંજે ટ્વીટ કરીને લોકોને કેન્ડલ માર્ચમાં સામેલ થવા માટે અપીલ કરી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમણે ટ્વીટમાં લખ્યું હતું, "લાખો ભારતીયોની જેમ હું પણ આજે દુઃખી છું. આજે જે રીતે મહિલાઓ સાથે વ્યવહાર કરવામાં આવે છે, તેને સહન કરવામાં આવશે નહીં." "હિંસાના વિરોધ અને ન્યાયની માંગ માટે મારી સાથે શાંતિપૂર્ણ કેન્ડલમાર્ચ માટે ઇન્ડિયા ગેટ પર સામેલ થાવ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉન્નાવ અને કઠુઆમાં થયેલા બળાત્કાર કેસને પગલે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ પક્ષના કાર્યકર્તાઓ અને સમર્થકો સાથે દિલ્હીમાં કેન્ડલ માર્ચ યોજી હતી. +text: હવે, શ્રીદેવીના પુત્રી જાહ્વવીએ તેમના માતાને યાદ કરતાં ઇન્સ્ટાગ્રામ પર ભાવનાસભર પત્ર લખ્યો છે. તા. 25મી ફેબ્રુઆરીના શ્રીદેવી દુબઈ ગયા હતા, ત્યારે તેમનું નિધન થયું હતું. શ્રીદેવી તેમના ભત્રીજાના લગ્ન માટે દુબઈ ગયાં હતાં. બુધવારે સંપૂર્ણ રાજકીય સન્માન સાથે શ્રીદેવીને અંતિમ વિદાય આપવામાં આવી હતી. શ્રીદેવી તેમની અને પુત્રી જાહ્નવીની તસવીરો ઇન્સ્ટાગ્રામ પર મૂકતાં. જાહ્નવીની ફિલ્મ અંગે શ્રીદેવી ખૂબ જ ઉત્સાહિત હતાં. આંખ બંધ કરું છું, તમે દેખાવ છો જાહ્નવીએ માતાનાં નિધન બાદ પ્રથમ વખત જાહેરમાં કંઈ કહ્યું છે. પોતાના પત્રમાં તેમની માતા શ્રીદેવીને પરિવારની તાકાત તથા સૌથી પરમ મિત્ર ગણાવ્યાં હતાં. જાહ્નવીએ પત્રમાં લખ્યું, "મને દિલમાં ખાલીપો અનુભવાય છે. પરંતુ મને ખબર છે, મારે આ ખાલીપા સાથે જ જીવવાનું છે. આ ખાલીપા સાથે હું આપનો પ્રેમ અનુભવું છું.." "મને લાગે છે કે દુખ અને તકલીફમાં આપ મારું રક્ષણ કરો છો. જ્યારે પણ આંખ બંધ કરું છું, મને આપની માત્ર સારી વાતો જ યાદ આવે છે. મને ખ્યાલ છે, આપ જ આ બધું કરી રહ્યાં છો." આપ વરદાન હતા "આપ અમારા જીવનમાં વરદાન હતા, તમારી સાથે અમે પસાર કરેલો સમય આશીર્વાદ જેવો હતો. પરંતુ તમે આ દુનિયા માટે ઘડાયાં ન હતાં. આપ ખૂબ જ સારા, પવિત્ર અને પ્રેમસભર હતા. "આથી, આપને પરત બોલાવી લેવામાં આવ્યા. ખુશી એ વાતની છે કે તમે અમારી સાથે રહ્યાં તો ખરાં." "મારી સખીઓ મને કહેતી કે તું હંમેશા ખુશ રહે છે અને હવે મને અનુભવાય છે કે આ બધું તમારા કારણે હતું. કોઈએ શું કહ્યું તે ગૌણ હતું, કોઈ સમસ્યા મોટી ન હતી અને કોઈ દિવસ ઉદાસ ન હતો. કારણ કે, તમે મારી સાથે હતાં." "તમે મને પ્રેમ કરતા હતાં. મને હંમેશા આપની જરૂર હતી. આપ મારી આત્માનો ભાગ છો. મારી પરમ દોસ્ત. મારું સર્વસ્વ. આજીવન આપે જિંદગીમાં માત્ર આપ્યું જ અને મમા હું પણ આપ માટે એ બધું કરવા માંગતી હતી." હું આપને પ્રેમ કરું છું "હું ઇચ્છું છું કે આપને ગર્વ થાય. દરરોજ, હું જે કાંઈ કરીશ એ આશાએ કરીશ કે દરરોજ આપને મારી ઉપર ગર્વ થાય. હું વચન આપું છું કે દરરોજ આ વિચાર સાથે જ ઉઠીશ. "કારણ કે, આપ અહીં છો અને હું આપને અનુભવી શકું છું. આપ મારામાં, ખુશીમાં અને પપ્પામાં છો. આપે અમારી ઉપર જે છાપ મ��કી છે તે એટલી ગાઢ છે કે, જીવન આગળ ધપાવવા માટે પૂરતી પરંતુ ક્યારેય તે હવે સંપૂર્ણ નહી બની શકે. "હું આપને પ્રેમ કરું છું, મારું સર્વસ્વ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિખ્યાત અભિનેત્રી શ્રીદેવીના અવસાન બાદ તેમના પતિ બોની કપુરે શ્રીદેવીના ટ્વિટર હેન્ડલ પરથી તેમને યાદ કરતાં છેલ્લું ટ્વીટ કર્યું હતું. +text: આકાશવાણી પર રવિવારે પ્રસારિત થતા આ કાર્યક્રમનું દૂરદર્શન ઉપરાંત અનેક ખાનગી ચૅનલો પણ સીધું પ્રસારણ કરે છે.આ સાથે જ પ્રેસ ઇન્ફોર્મેશન બ્યૂરો(PIB), ભાજપ અને પીએમ મોદીની પોતાની યૂટ્યુબ ચૅનલ પર પણ 'મન કી બાત'ને સાંભળી શકાય છે. પરંતુ આ રવિવારે 'મન કી બાત'ને લઈને યૂટ્યુબ ચૅનલ પર યૂઝર્સની પ્રતિક્રિયા હકારાત્મક ઓછી અને નકારાત્મક વધુ રહી છે. આ ત્રણેય ચૅનલો પર 'મન કી બાત'ના વીડીયો ઉપર લાઈકની સરખામણીએ ડિસ્લાઇક ઘણી વધારે જોવા મળી. આ વાતને અસામાન્ય ગણવામાં આવી રહી છે, કારણ કે આ પહેલાં 'મન કી બાત'ને લઈને દર્શકોનું વલણ આટલું નૅગેટિવ રહેતું ન હતું. એવામાં ચર્ચા થઈ રહી છે કે આખરે એનું કારણ શું છે. સોમવારે સવારે સવા નવ વાગ્યા સુધીમાં ભારતીય જનતા પક્ષની સત્તાવાર યૂટ્યુબ ચૅનલ પર 'મન કી બાત' કાર્યક્રમમાં લગભગ 5 લાખ વ્યૂ હતા. આ ચૅનલ પર આ વીડિયોને 32,000 લોકોએ 'લાઈક' કર્યો જ્યારે 2 લાખ 75 હજાર લોકોએ 'ડિસ્લાઇક' કર્યો. આ જ રીતે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની પોતાના યૂટ્યૂબ ચૅનલ ઉપર એને 26,000 લાઇક્સ અને 56,000 ડિસ્લાઇક મળી હતી. તો PIBના યૂટ્યૂબ ચૅનલ ઉપર 'મન કી બાત' ઉપર 99,000 વ્યૂઝ હતા, જ્યારે કે 3,500 લોકોએ કાર્યક્રમને લાઈક કર્યો અને 8,500 લોકોએ તેને ડિસ્લાઇક કર્યો. લોકોએ શું કહ્યું? નરેન્દ્ર મોદીની યૂટ્યૂબ ચૅનલ ઉપર એક દર્શક કમલ નાયકે પ્રતિક્રિયા આપતા લખ્યું ," આર્થિક વ્યવસ્થા, બેરોજગારી, અશિક્ષા, કુદરતી આપત્તિ,અન્ય પણ ઘણા મુદ્દાઓ પર ભાજપ નિષ્ફળ રહ્યો અને અંતમાં જનતાને કહી દીધું , આત્મનિર્ભર બનો." ભાજપની યૂટ્યુબ ચૅનલ પર આકાશ કુમાર નામના યૂઝરે પ્રતિક્રિયા આપતા લખ્યું, " અમને મન કી બાત નથી જોઈતી અમને રોજગાર જોઈએ છે, મોદીજી" પલ્લબી ભકત નામના એક યુઝરે પોતાની પ્રતિક્રિયામાં લખ્યું ," તમે આ ટાઇટલ મન કી બાત બદલીને પોતાના મનની મનમાની એમ કરી નાંખો. તમારા ઉપર શરમ આવે છે મોદીજી. જેઈઈ, NEET માટે એક શબ્દ પણ નહીં." શિખા શ્રીવાસ્તવ નામના એક યૂઝરે ભાજપની સત્તાવાર યૂટ્યૂબ ચૅનલ પર પોતાની પ્રતિક્રિયામાં લખ્યું, "અમે ઇચ્છીએ છીએ કે તમે જેમની પણ નોકરી ગઈ છે એમને રોજગાર આપવા ઉપર વાત કરો, એસએસસી સીજીએલના પડતર પરિણામો ઉપર તમે બોલો એવી અમારી માગ છે." પ્રેમચંદ કુમાર નામના યૂઝરે કહ્યું, " યુવાનોએ બધાએ હવે મનની વાત કરવાનું શરુ કરી દીધું છે. બેરોજગારી એટલી છે કે બેઠાં-બેઠાં હવે મન નથી લાગતું."પ્રેસ ઇન્ફોર્મેશન બ્યૂરો(PIB)ની સત્તાવાર યૂટ્યૂબ ચૅનલ પર રિતેશ કુમાર શર્મા નામના એક યૂઝરે પ્રતિક્રિયા આપતાં લખ્યું, " પરીક્ષા વિશે કોઈ વાત ન કરી. અમે તમને 2024માં બતાવીશું. અમે ભૂલીશું નહીં." પંકજ એસ નામના એક યુઝરે પીઆઇબીની ચૅનલ પર પોતાની પ્રતિક્રિયા લખી, " એક શિક્ષિત ભક્તની રાહ જોઈ રહ્યો છું જે મને 'આ મન કી બાત'ની પૉઝિટિવ સાઇડ સમજાવી શકે." સંબોધનમાં શું કહ્યું હતું પીએમ મોદીએ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ રવિવારે 'મન કી બાત' કાર્યક્રમની 68મી કડીમાં દેશવાસીઓને સંબોધન કર્યું. દર વખતે અલગ અલગ વિષય પર વાત કરતા વડા પ્રધાને આ વખતે ઓણમના તહેવારની વાત કરી અને ભારતીય ઉદ્યોગ સાહસિકોને રમકડાંના વેપારમાં સંભાવનાઓ શોધવા કહ્યું. આ ઉપરાંત પીએમ મોદીએ એમ પણ કહ્યું કે ડેવલપર્સે ભારતમાં કમ્પ્યુટર ગેમ્સ બનાવવી જોઈએ.વડા પ્રધાને રમકડાંના ઉત્પાદન પર ભાર મૂકતા કહ્યું, "ગ્લોબલ ઇન્ડસ્ટ્રી 7 લાખ કરોડ રૂપિયાથી પણ વધુની છે, પરંતુ આટલા મોટા કારોબારમાં ભારતની હિસ્સેદારી ઘણી ઓછી છે."એમણે કહ્યું, "આપણા દેશમાં આઇડિયા અને કૉન્સેપ્ટ છે. વર્ચ્યુઅલ ગેમ્સ અને રમકડાંના ક્ષેત્રમાં ઘણી મહત્ત્વપૂર્ણ ભૂમિકા નિભાવવાની છે અને હવે બધા માટે લોકલ રમકડા માટે વોકલ થવાનો સમય આવી ગયો છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો 'મન કી બાત' કાર્યક્રમ ઇન્ટરનેટ યૂઝર્સની નકારાત્મક પ્રતિક્રિયાને કારણે ચર્ચામાં આવી ગયો છે. +text: પહેલા જ દિવસે નરેન્દ્ર મોદી સાથે તેમનો ભેટો થઈ ગયો અને એક અજીબોગરીબ સ્થિતિનું નિર્માણ થયું. ઉપ-સભાપતિ પદની ચૂંટણીનું પરિણામ જાહેર થયા બાદ મોદી રાજ્યસભામાં ગયા હતા. તેમણે એનડીએના ઉમેદવાર હરિવંશ સાથે હાથ મિલાવીને તેમને અભિનંદન આપ્યાં હતાં. તેઓ અરુણની નજીકની બેઠક પર બેસવા માટે પરત આવી રહ્યા હતા. ત્યારે વડા પ્રધાને હાથ મિલાવવા માટે તેમની તરફ હાથ આગળ કર્યો પરંતુ જેટલીએ હાથ ન મિલાવ્યો અને માત્ર સ્મિત કરીને નમસ્તે કર્યું. આ દૃશ્યોની ��સવીરો અને વીડિયો વાઇરલ થઈ ગયાં. તસવીરમાં મોદી હાથ આગળ વધારીને સ્મિત કરી રહ્યા છે અને જેટલી પણ હસી રહ્યા છે. કેટલાક લોકોએ આ ઘટનાને રાજકીય દૃષ્ટિકોણથી જોવાની કોશિશ કરી અને અટકળો લગાવવાની શરૂ કરી કે ભાજપના બે વરિષ્ઠ નેતાઓ વચ્ચે આવું અંતર કેમ ઊભું થયું છે? જેટલીએ કેમ હાથ ના મિલાવ્યો? આ પહેલા જેટલી આરોગ્ય સંબંધિત સમસ્યાને કારણે સારવાર કરાવી રહ્યા હતા અને ઉપસભાપતિની ચૂંટણીમાં ભાગ લેવા માટે આવ્યા હતા. એનડીએના સભ્યોએ બૅન્ચ થપથપાવીને તેમનું સ્વાગત કર્યું હતું. દરમિયાન પૂર્વ વડા પ્રધાન મંત્રી મનમોહન સિંહ અને પૂર્વ રક્ષા મંત્રી એ. કે. એન્ટોનીએ પણ તેમના ખબરઅંતર પૂછ્યાં હતાં. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે જોકે, સૌથી વધુ ચર્ચા મોદી અને જેટલીની મુલાકાતની થઈ. ખરેખર જેટલીએ હાથ ન મિલાવ્યો તેની પાછળ રાજકીય નહીં પરંતુ આરોગ્યની બાબત જવાબદાર હતી. અરુણ જેટલીનું તાજેતરમાં જ કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટનું ઑપરેશન થયું છે. ત્યારબાદ ઇન્ફેક્શન થવાનું જોખમ વધુ રહે છે. આથી દર્દીને શક્ય હોય ત્યાં સુધી અન્ય લોકો સાથે શારીરિક રીતે સંપર્કમાં નહીં આવવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. હાથ ન મિલાવવાની સલાહ કેમ? જેટલી સંસદગૃહમાં આવતા જ રાજ્યસભાના સભાપતિ વૈંકેયા નાયડુએ પણ ત્યાં હાજર સંસદસભ્યોને જેટલી સાથે હાથ ના મિલાવવા કહ્યું હતું. ઑપરેશન બાદ તેઓ છેલ્લા ત્રણ મહિનાથી આરામ લઈ રહ્યા હતા અને તેમનું કામકાજ પીયૂષ ગોયલ સંભાળી રહ્યા હતા. જેટલી ટૂંક સમયમાં જ તેમનું કામકાજ સંભાળી લેશે એવું માનવામાં આવી રહ્યું છે. જોકે, મગજમાં એ સવાલ ચોક્કસ પેદા થાય છે કે કિડની ટ્રાન્સપ્લાન્ટના સફળ ઑપરેશન બાદ પણ જેટલીએ કેમ હાથ મિલાવવા ના જોઈએ? તેઓ કેમ કોઈને ગળે મળી શકતા નથી? શારિરીક સંપર્ક માટે મનાઈ શા માટે કરવામાં આવે છે. વાસ્તવમાં કિડની બીન આકારવાળું ઑર્ગન છે. જે કરોડની બંને બાજુ હોય છે. સામાન્ય રીતે માનવામાં આવે છે કે તે પેટ પાસે હોય છે પરંતુ વાસ્તવમાં તે આંતરડા નીચે અને પેટના પાછળના ભાગમાં હોય છે. ઑપરેશન બાદ ઇન્ફેક્શન મુશ્કેલીઓ ઊભી કરી શકે છે. જે દર્દીઓની કિડની બદલાવવામાં આવે છે તેમણે આગળ જઈને ધ્યાન રાખવાનું હોય છે. આવા દર્દીઓએ ખાસ પ્રકારની સાવધાની રાખવી પડે છે : તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય મંત્રી અને રાજ્યસભાના નેતા અરુણ જેટલી ચોમાસુ સત્રમાં 9મી ઑગસ્ટે ��ંસદમાં આવ્યા હતા. +text: ટ્રૅવિસ હૅડ ઑસ્ટ્રેલિયાએ રમતની શરૂઆત ધીમી કરી હતી અને તેમના ઓપનર ખેલાડી ફિંચ એક પણ રન નોંધાવ્યા વગર આઉટ થઈ ગયા હતા. ઑસ્ટ્રેલિયા વતી સૌથી વધુ રન ટ્રૅવિસ હૅડે નોંધાવ્યા હતા. તેઓ દિવસના અંતે 61 રને અણનમ રહ્યા હતા. ભારતના સ્પિનર રવિચંદ્રન અશ્વિનની 3 અને જશપ્રીત બુમરાહ તથા ઇશાંત શર્માની 2-2 વિકેટની મદદથી ઑસ્ટ્રેલિયાની સાત વિકેટ પડી હતી. આ પહેલાં ભારતે ટોસ જીતીને બેટિંગ કરવાનો નિર્ણય લેતા પ્રથમ ઇનિંગમાં ઑસ્ટ્રેલિયા વિરુદ્ધ 250 રન નોંધાવ્યા હતા. ભારત વતી ચેતેશ્વર પુજારાએ 123 રન નોંધાવ્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પ્રથમ દિવસ ઍડિલેડમાં ટૉસ જીતીને પ્રથમ બૅટિંગ કરવા ઉતરેલી ભારતીય ટીમની શરૂઆત નબળી થઈ હતી. ભારતના છ ખેલાડીઓ જલદી આઉટ થઈ ચુક્યા હતા. 86 રનના સ્કૉર પર ભારતની અડધી ટીમ આઉટ થઈ ગઈ હતી. જોકે, બૅટ્સમૅન ચેતેશ્વર પૂજારા પીચ પર ટકી રહ્યા હતા. એક છેડો સાચવતા પુજારાએ 16મી સદી ફટકારી હતી. ઑસ્ટ્રેલિયાની ધરતી પર પુજારા આ પ્રથમ સદી ફટકારી હતી જ્યારે ઑસ્ટ્રેલિયાની વિરુદ્ધમાં આ તેમની ત્રીજી સદી છે. મૅચની 84મી ઑવરમાં પુજારાએ 95 રનના સ્કૉરે ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં પોતાના પાંચ હજાર રન પુરા કર્યા હતા. ચેતેશ્વર પૂજારા ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં ભારતીય ટીમ વતી 5,000 રન કરનારા 12માં ખેલાડી બન્યા છે. પ્રથમ દિવસની રમત સમાપ્ત થઈ ત્યાં સુધીમાં પુજારા 123 રને આઉટ થયા હતા. ટૉસ જીતીને ભારતીય કૅપ્ટન વિરાટ કોહલીએ બૅટિંગ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો. જોકે, ભારતની શરૂઆત સારી ના રહી અને ઑપનર લોકેશ રાહુલ માત્ર બે રન બનાવીને જ આઉટ થઈ ગયા. ભારતે પ્રથમ મૅચની ટીમમાં અનુભવી બૅટ્સમૅન રોહિત શર્માને જગ્યા આપી છે. ભારતે પ્રથમ બેટિંગ કરતા 250 રનનો સ્કોર નોંધાવ્યો હતો. 25 ટૅસ્ટ રમી ચૂકેલા રોહિતે આ પહેલાં દક્ષિણ આફ્રિકામાં પહેલી જાન્યુઆરીએ છેલ્લી ટૅસ્ટ રમી હતી. ભારતીય ટીમે અત્યાર સુધી ઑસ્ટ્રેલિયામાં ક્યારેય પણ ટેસ્ટ નથી જીતી, પણ આ વખતે વિરાટ કોહલીની ટીમને જીતની દાવેદાર માનવામાં આવી રહી છે. 'ભારત માટે તક' કૅપ્ટન કોહલી પણ આ સિરીઝને એક તકના રૂપે જોઈ રહ્યા છે. ટૉસ જીત્યા બાદ તેમણે કહ્યું, ''દરેક પ્રવાસ એક અવસર હોય છે. અહીં આવવું એક અલગ જ પડકાર છે. અમે કોઈ પણ વસ્તુને હળવાશથી નથી લઈ રહ્યા.'' ભારતે પોતાની ટીમના ત્રણ ફાસ્ટ બૉલર્સ ઇશાંત શર્મા, જસપ્રીત બુમરાહ અને મોહમ્મદ શામીને જગ્યા આપી છે. ટીમમાં એક માત્ર સ્પ��નર આર.અશ્વિનનો સમાવેશ કરાયો છે. ભારતની ટીમ : લોકેશ રાહુલ, મુરલી વિજય, ચેતેશ્વર પૂજારા, વિરાટ કોહલી (કૅપ્ટન), આજિંક્ય રહાણે, રોહિત શર્મા, ઋષભ પંત, આર. અશ્વિન, મોહમ્મદ શામી, ઇશાંત શર્મા, જસપ્રીત બુમરાહ ઑસ્ટ્રેલિયાની ટીમ : ઍરન ફિંચ, માર્ક્સ હૅરિસ, ઉસ્માન ખ્વાજા, શૉન માર્શ, પીટર હૅન્ડ્સકૉમ્બ, ટ્રૅવિસ હૅડ, ટિમ પૅન(કૅપ્ટન અને વિકેટકિપર), મિશ‌ૅલ સ્ટાર્ક, પૅટ કમિન્સ, નૉર્થન લાયન અને જૉશ હૅઝલવુડ તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઍડિલેડમાં રમાઈ રહેલી ભારત-ઑસ્ટ્રેલિયા ટેસ્ટ મેચમાં બીજા દિવસના અંતે ઑસ્ટ્રેલિયાએ સાત વિકેટના નુકસાન પર 191 રન નોંધાવ્યા હતા. +text: જેમાં બેસ્ટ ફિલ્મનો એવૉર્ડ 'ધી શેપ ઑફ વૉટર'ને મળ્યો છે. બેસ્ટ એક્ટરનો એવૉર્ડ ફિલ્મ ડાર્કેસ્ટ આર માટે ગેરી ઓલ્ડમેનને મળ્યો છે. બેસ્ટ એક્ટ્રેસનો એવૉર્ડ ફિલ્મ થ્રી બિલબોર્ડસ માટે ફ્રાંસેસ મેકડોરમેન્ડને આપવામાં આવ્યો છે. બેસ્ટ સપોર્ટિંગ એક્ટરનો એવૉર્ડ સેમ રૉકવેલને થ્રી બિલબોર્ડ્સ માટે મળ્યો છે. જ્યારે બેસ્ટ સપોર્ટિંગ એક્ટ્રેસનો એવોર્ડ એલિસન જેનની ને ફિલ્મ આઈ ટોન્યા માટે મળ્યો છે. સર્વશ્રેષ્ઠ ડાયરેક્ટરનો એવૉર્ડ ગીલર્મો ડેલટોરોને ફિલ્મ ધી શેપ ઑફ વૉટર માટે મળ્યો છે. 90માં એકડમી એવૉર્ડ્સમાં ફિલ્મ શેપ ઑફ વૉટરને સૌથી વધારે 13 નૉમિનેશન મળ્યાં છે. શ્રીદેવી, શશિ કપૂરને ઑસ્કર સમારોહમાં શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી. કયા સ્ટારને કઈ કેટેગરીમાં મળ્યા એવૉર્ડ? સર્વશ્રેષ્ઠ ફિલ્મ: ધી શેપ ઑફ વૉટર સર્વશ્રેષ્ઠ ડિરેક્ટર: ગીલર્મો ડેલટોરો, ફિલ્મ ધી શેપ ઑફ વૉટર બેસ્ટ સપોર્ટિંગ એક્ટર: સેમ રૉકવેલ, થ્રી બિલબોર્ડસ બેસ્ટ સપોર્ટિંગ એકટ્રેસ: એલીસન જેની, ફિલ્મ આઈ ટોન્યા ફિલ્મ એડિટિંગ: ડનકર્ક (લી સ્મિથ) ફિલ્મ એડિટિંગ: રિમેમ્બર મી, ફિલ્મ કોકો (મ્યૂજિક, લિરિક્સ- ક્રિસ્ટમ એન્ડરસન લોપેઝ અને રૉબર્ટ લોપેઝ) ઑરિજિનલ સ્કોર: ધી શેપ ઑફ વૉટર બેસ્ટ સિનેમેટોગ્રાફી: બ્લેડ રનર 2049 (રોજર એ ડેકિંસ) બેસ્ટ ડૉક્યૂમેન્ટ્રી (ફીચર): ઇકારસ બેસ્ટ સાઉન્ડ એડિટિંગ: ડનકર્ક (રિચર્ડ કિંગ અને એલેક્સ ગિબસન) પ્રૉડક્શન ડિઝાઇન: ધી શેપ ઑફ વૉટર ફૉરેન લૅંગ્વિજ ફિલ્મ: એ ફંટાસ્ટિક વૂમેન એનીમેટેડ ફીચર ફિલ્મ: કોકો વિઝ્યૂલ ઇફેક્ટ્સ: બ્લેડ રનર 2049 બેસ્ટ ડૉક્યૂમેન્ટ્રી શૉર્ટ: હેવન ઇઝ ધી ટ્રેફિક જેમ ઑન ધી 405 (ફ્રેર સ્ટેફેલ) અડેપ્ટેડ સ્ક્રીનપ્��ે: કૉલ મી બાય યોર નેમ (જેમ્સ ઇવોરી) ફિલ્મ શેપ ઑફ વૉટરનું દ્રશ્ય એ સિવાય જે ફિલ્મોને એવૉર્ડ વધારે નૉમિશનેશ મળ્યાં છે તેમાં ડનકર્ક પણ સામેલ છે. ડનકર્કને આઠ કેટેગરીમાં નૉમિનેશન મળ્યાં છે તો બિલબોર્ડને સાત કેટેગરીમાં નૉમિનેશન મળ્યાં છે. ઑસ્કરના કાર્યક્રમની શરૂઆત જિમી કમેલે કરી હતી. અમેરિકાના ઉપરાષ્ટ્રપતિ માઇક પેન્સની જિમીએ તેમના શરૂઆતનાં ભાષણમાં થોડી મજાક કરી હતી. જિમીએ કહ્યું, "અમે પૈસા કમાવા માટે કૉલ મી બાય યોર નેમ જેવી ફિલ્મો બનાવતા નથી. અમે તેને એટલા માટે બનાવીએ છીએ કે માઇક પેન્સને પરેશાન કરી શકાય." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફિલ્મનો વિશ્વ પ્રસિદ્ધ ઑસ્કર એવૉર્ડ સમારોહ અમેરિકાના લોસ એન્જલસમાં યોજાયો હતો. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર સાયબર સેલ યુનિટનો દાવો છે કે રેપની ચેટ બૉયઝ લૉકર રૂમનો હિસ્સો નથી. આ ચેટ એક સગીરાએ છોકરાની નકલી પ્રોફાઇલ બનાવીને પોતાના મિત્રો સાથે કરી હતી. હિંદુસ્તાન અખબારે પોતાના રિપોર્ટમાં ડીસીપી અનેશ રાયના હવાલાથી લખ્યું કે સોશિયલ મીડિયા પર બૉયઝ લૉકર રૂમના નામે જે પણ અશ્લીલ કૉમેન્ટ અને રેપના સ્ક્રીનશૉટ વાઇરલ થયા હતા એ બે સગીર વચ્ચેની વાતચીત હતી. તેમાં એક સગીરા પોતાના મિત્રને રેપ કરવા જેવી ચેટ કરતી હતી, જેથી તેને તેના ચરિત્રની ખબર પડે. અખબાર અનુસાર, પોલીસે સિદ્ધાર્થ નામથી નકલી આઈડી બનાવીને ચેટ કરનાર છોકરી અને સગીર મિત્ર બંનેની અલગઅલગ પૂછપરછ કરી છે. છોકરાએ પોલીસને જણાવ્યું કે રેપવાળી ચેટ બાદ તેણે વાત કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું. જોકે, પોલીસે એ તપાસ કરી રહી છે કે શું સાચે જ છોકરાએ ચેટિંગ બંધ કરી દીધું હતું કે પછી પોતાના બચાવમાં ડિલીટ કર્યું હતું. ઇન્સ્ટાગ્રામ ગ્રૂપ #BoysLockerRoomનો વિવાદ શું છે જાણો અહીં ભારતમાં સોશિયલ મીડિયામાં છેલ્લા બે દિવસથી #BoysLockerRoom ટ્રૅન્ડમાં છે. કોરોના લૉકડાઉન : 54 દિવસ ઍરપૉર્ટમાં રહેનાર વિદેશી નાગરિક દિલ્હીના ઇંદિરા ગાંધી આંતરરાષ્ટ્રીય ઍરપૉર્ટ પર એક 40 વર્ષીય જર્મન નાગરિક છેલ્લા 54 દિવસથી રહે છે. વર્ષ 2004માં આવેલી ફિલ્મ ધ ટર્મિનલના મુખ્ય પાત્ર સાથે આ જર્મન નાગરિકની કહાણી મળતી આવે છે. હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના એક વિશેષ રિપોર્ટ પ્રમાણે, જર્મન નાગરિક એડગાર્ડ જીબટ ઍરપૉર્ટના ટ્રાન્ઝિટ એરિયામાં રહે છે. તેઓ 18 માર્ચે હનોઈથી ઇસ્તંબુલ જતા હતા. એ દિવસે ભારતે કોરોના વાઇરસના સંક્��મણને રોકવા તુર્કી સાથે જોડાયેલી તમામ ફ્લાઇટ રદ કરી હતી. તેના ચાર દિવસ પછી ભારતે બધી આંતરરાષ્ટ્રીય ફ્લાઇટ રદ કરી હતી અને 25 માર્ચથી દેશભરમાં લૉકડાઉન લાગુ કરી કર્યું જે આજે પણ ચાલુ છે. ઍરપૉર્ટ પર જીબટ સિવાય અન્ય યાત્રી પણ હતા. પરંતુ તેમની સ્થિતિ થોડી વધુ વિકટ છે, કેમ કે તેઓ પોતાના દેશમાં ગુનાહિત ઇતિહાસ ધરાવે છે. અખબારે બે સિક્યૉરિટીના હવાલાથી લખ્યું કે ગુનાહિત રેકર્ડને કારણે અને વિદેશમાં હોવાથી હાલમાં તેમના દેશ તેમની કસ્ટડી લેવાનો ઇન્કાર કર્યો છે. તો આ તરફ ભારતે પણ ગુનાહિત ઇતિહાસને કારણે તેમને વિઝા આપ્યા નથી. ભારતીય અને ચીની સૈનિક લદ્દાખ-સિક્કીમમાં સામસામે ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે સીમા પર ઘર્ષણના સમાચાર છે. આ ઘટના ગત અઠવાડિયાની ગણાવાઈ રહી છે, જેમાં ઘણા સૈનિકો ઘાયલ પણ થયા છે. ધ હિન્દુના રિપોર્ટ અનુસાર, પહેલી ઘટના પાંચ મેના રોજ પૂર્વી લદ્દાખમાં ઘટી, જ્યારે બીજી ઘટના 9 મેના રોજ સિક્કીના નાકુ-લામાં થઈ. અખબારે સેનાના સૂત્રોના હવાલાથી લખ્યું, "બંને દેશના સૈનિકોમાં આમનેસામને આવ્યા હોવાની ઘટના બની છે. બંને તરફથી સૈનિકોને સામાન્ય ઈજા પહોંચી છે." સિક્કીમ થયેલી ઘટનામાં ચાર ભારતીય સૈનિકનાં મૃત્યુ અને સાત ચીની સૈનિક ઘાયલ થયા હોવાના સમાચાર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયામાં સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓના વચ્ચેની અશ્લીલ ચેટની તપાસમાં ચોંકાવનારી બાબત સામે આવી છે. +text: શુભમનને આ મેચ માટે 'મેન ઑફ ધ ટૂર્નામેન્ટ'થી નવાજવામાં આવ્યા હતા. ભારતને 272 રનના જુમલા સુધી પહોંચાડનારા શુભમન ગિલની આ સદીથી, માતા કીરત ગિલની આંખોમાં આંખોમાં હરખના આંસુ આવી ગયા હતા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ન્યૂ ઝીલૅન્ડમાં ક્રાઇસ્ટચર્ચના મેદાન પર ભારતે 203 રનથી પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ જીત મેળવી અને તુરંત જ પંજાબના મોહાલીમાં રહેતા શુભમન ગિલના માતા પિતાના ઘરે શુભકામનાઓના ફોન આવવા લાગ્યા હતા. આ તસવીરમાં નાનપણમાં શુભમન ક્રિકેટ રમતા જોવા મળી રહ્યા છે શુભમનના માતા કીરત જણાવે છે, "અમે પંજાબના ફઝિલ્કા જિલ્લાના એક ગામમાં રહીએ છીએ. "મારા પતિ લખવિંદરને ક્રિકેટ જોવાનો શોખ તો છે જ, સાથે જ તેઓ સચિનના ખૂબ મોટા પ્રશંસક છે. "તેમનું આ ઝનૂન મારા દીકરામાં પણ જોવા મળ્યું. ત્રણ વર્ષની ઉંમરે જ તેઓ ક્રિકેટ રમવા માટે બેટ શોધવા લાગ્યા હતા." શુભમન ગિલ પોતાના માતા કીરત ગિ�� સાથે શુભમનના પિતા લખવિંદર સિંહ ફઝિલ્કામાં પોતાની જમીન પર ખેતી કરાવે છે. પરંતુ પોતાના દીકરાના ઝનૂનને યોગ્ય દિશામાં લઈ જવા માચે શુભમનના માતા પિતાએ ફઝિલ્કા છોડવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. કીરત ગિલના કહેવા પ્રમાણે, ફઝિલ્કામાં ક્રિકેટ માટે કોઈ વ્યવસ્થા નહોતી. મોહાલી જઈને જ એ ક્ષેત્રમાં આગળ વધી શકાય તેમ હતું. વર્ષ 2007માં તેઓ મોહાલી આવી ગયા હતા. કેવા ખેલાડી છે શુભમન? એ નિર્ણયે જાણે શુભમનના સપનાને પાંખો આપી દીધી. અંડર-19ના આ બેટ્સમેને જ્યારે પહેલી વખત અંડર-16ની વિજય મર્ચન્ટ ટ્રોફી માટે ગેમ રમી પંજાબ માટે તેમણે 200 રન બનાવ્યા હતા. એટલું જ નહીં, BCCI દ્વારા શુભમનને વર્ષ 2013-14 અને 2014-15માં 'બેસ્ટ જુનિયર ક્રિકેટર'ના પુરસ્કારથી સન્માનિત કરાયા હતા. અને IPLની હરાજીમાં આ ખેલાડીના બેટ પર ભરોસો રાખીને કોલકાતા નાઇટ રાઇડર્સે 1.8 કરોડમાં શુભમનને ખરીદ્યા છે. શુભમનના પિતા છે કોચ? શુભમનના પિતા લખવિંદર સિંહે મોહાલીમાં પણ શુભમનને ક્રિકેટની તાલીમ આપી હતી શુભમનની બેટિંગના હુનર વિશે જ્યારે બીબીસીએ તેમની માતાને પૂછ્યું તો તેમણે કહ્યું, "શરૂઆતના સમયગાળા દરમિયાન શુભમનને જ્યારે ટ્રેનિંગ માટે મોકલ્યા "જોકે, બાળકોની સંખ્યા ખૂબ વધારે હોવાને કારણે કોચ એક-એક ખેલાડીને માંડ પાંચ મિનિટ આપી શકતા હતા." "શુભમનના પિતા ફઝિલ્કામાં તેને ક્રિકેટ શીખવતા હતા અને મોહાલી આવીને પણ તેમણે શુભમનને તાલીમ આપવાની જવાબદારી પોતાના શિરે ઉઠાવી લીધી હતી." લખવિંદર સિંહ મિત્રના ઘરે નેટ-પ્રેક્ટીસ કરાવવી, ખેતી દરમિયાન બૉલ નાખવો, લગભગ ત્રણથી ચાર કલાક રોજ પ્રેક્ટિસ કરાવતા હતા. કીરત ગિલ જણાવે છે, "મારા દીકરાના કોચ મારા પતિ છે. તેમણે મારા દીકરાને ટ્રેનિંગ આપવામાં કોઈ કચાશ રાખી નથી." શુભમનની ઉંમર નાની, પણ બાળક નથી! શુભમનની બેટિંગ પર ક્રિકેટ વિશેષજ્ઞ આકાશ ચોપડાએ કહ્યું કે, "શુભમનની ગેમ જે લોકો જોતા આવ્યા છે, તેમને આશ્ચર્ય થયું નહીં હોય. "જો U-19 વર્લ્ડકપના ક્વાર્ટર ફાઇનલ મેચની વાત કરીએ તો ત્યાં પણ 86 રન બનાવવામાં તેઓ સફળ રહ્યા હતા. "આ ખેલાડીની ઉંમર નાની છે, પરંતુ મેદાનમાં તેઓ પોતાની ઉંમર કરતા ઘણા વધારે સમજદાર દેખાય છે." રાહુલ દ્રવિડના વખાણ કરતા આકાશ ચોપડાએ કહ્યું, "U-19ની ટીમની જીતના અસલ સૂત્રધાર તો આ ટીમના કોચ છે. "જેમણે ટીમને એ રીતે ટ્રેનિંગ આપી છે કે જેના પરિણામ આજે આપણી સામે છે." 3 ફેબ્રુઆરીના રોજ ઑસ્ટ્રેલિયા વિરુદ્ધ ભારત U-19 વર્લ���ડકપની ફાઇનલ મેચ રમવા મેદાને ઉતરશે. શુભમનની બેટિંગ હોય, ઇશાન પોરેલ અને કમલેશ નાગરકોટીની ફાસ્ટ બૉલિંગ હોય કે પછી અનુકૂલ રૉયની સ્પિન હોય, U-19ના ખેલાડીઓને જોઈને લાગે છે કે ભારતીય ક્રિકેટનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અંડર-19 વિશ્વકપમાં ભારત વિરુદ્ધ પાકિસ્તાન સેમીફાઇનલ મેચ અને પછી 94 બૉલ પર 102 રન અને એ પણ નોટ આઉટ. આ સિદ્ધિઓનો અહીં જ અંત આવતો નથી. +text: આ વીડિયોને કારણે ભારતીય ક્રિકેટ ટીમના ખેલાડી રવિન્દ્ર જાડેજા પણ ચર્ચામાં આવી ગયા છે. Instagram કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 સોશિયલ મીડિયા પર ડેવિડ વૉર્નરે એક વીડિયો પોસ્ટ કર્યો હતો જે ગત વર્ષનો છે. એક વિજ્ઞાપનના શૂટિંગ દરમિયાન લેવામાં આવેલા આ વીડિયોમાં તેઓ બૅટ ઘુમાવી રહ્યા છે. વીડિયોમાં દેખાય છે કે ડાયરેક્ટર કટ બોલે છે અને ડેવિડ વૉર્નર ખડખડાત હસી પડે છે. ડેવિડ વૉર્નરે વીડિયો પોસ્ટ કરતા લખ્યું છે, "થ્રોબૅક, ગત વર્ષે આ સમયે જ્યારે @sunrisershyd માટે એક વિજ્ઞાપનું શૂટિંગ કરી રહ્યા હતા. તમને લાગે છે કે મેં રવીન્દ્ર જાડેજા જેવું કંઈક કર્યું?" રવીન્દ્ર જાડેજાની તલવારબાજીની જે બેટ ઘૂમાવવા સ્ટાઇલ જાણીતી છે. ડેવિડ વૉર્નર ઇન્ડિયલ પ્રીમિયર લીગમાં સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદ માટે રમતા હોય છે. એનડીટીવી સ્પોર્ટ્સ વેબસાઇટે લખ્યું છે કે ડેવિડ વૉર્નર અન્ય ખેલાડીઓની જેમ આજકાલ ઘરમાં સમય પસાર કરી રહ્યા છે. વર્ષની શરૂઆતથી તેઓ સારા ફૉર્મમાં હતા. હાલમાંજ તેમને સનરાઇઝર્સ હૈદારાબાદના કૅપ્ટન બનાવવામાં આવ્યા હતા. અમેરિકાની ચૂંટણીમાંથી બર્ની સૅન્ડર્સે દાવેદારી પાછી ખેંચી અમેરિકામાં પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાંથી બર્ની સૅન્ડર્સે પોતાની દાવેદારી પાછી ખેંચી લીધી છે. એ સાથે જ અમેરિકામાં આ વર્ષે થનાર રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટે ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના ઉમેદવાર તરીકે ભૂતપૂર્વ ઉપરાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડનનો રસ્તો સાફ થઈ ગયો છે. 78 વર્ષના બર્ની સૅન્ડર્સે પોતાના ટેકેદારોને કહ્યું કે નામાંકન જીતવા માટે જેટલા વોટની જરૂર હોય તેનો રસ્તો સ્પષ્ટ નથી દેખાઈ રહ્યો. સૅન્ડર્સને ઉમેદવારીની રેસમાં શરૂઆતમાં થોડી સફળતા મળી હતી પરંતુ પછી જો બાઇડન રેસમાં આગળ થઈ ગયા હતા. તેમણે સ્વાસ્થ્ય અને અસમાન પગારને પોતાના પ્રમુખ મુદ્દા બનાવ્યા હતા. આ વર્ષે ચૂંટણીમાં સૌથી વધારે ડાબેરી વલણ રાખનાર ઉમેદવારોમાં સામેલ બર્ની સૅન્ડર્સ પોતાને ડેમોક્રેટિક સોશિયલિસ્ટ ગણાવે છે. તેમનું ચૂંટણી અભિયાન આરોગ્ય નીતિઓ, મફત પબ્લિક કૉલેજ, ધનવાન લોકો પર ટૅક્સ વધારવા અને ન્યૂયનતમ મજૂરી વધારવા સહિતની બીજી નીતિઓ પર કેન્દ્રિત હતું. કોરોના સમયે કોમી ધ્રુવીકરણ સામે નરેન્દ્ર મોદી સરકારની ચેતવણી કોરોના વાઇરસની મહામારીમાં તબલીગી જમાતના કેસ બહાર આવ્યા પછી દેશમાં થઈ રહેલા ધાર્મિક ધ્રુવીકરણ બાબતે કેન્દ્રની નરેન્દ્ર મોદી સરકારે રાજ્યોને ચેતવણી આપી છે. ધ હિંદુનો અહેવાલ કહે છે કે કેન્દ્ર સરકારે દરેક રાજ્ય સરકારોને પરિપત્ર પાઠવી આ અંગે કડક પગલાં લેવા અનુરોધ કર્યો છે. અખબાર લખે છે કે અમુક ઘટનાઓ અને તેને પગલે મીડિયા પ્રોજેક્શન તથા અમુક સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટને લીધે એવું વાતાવરણ ઊભું થયું છે કે ખાસ સમુદાય જ કોરોના વાઇરસ બાબતે ગંભીર છે અને ચોક્કસ સમુદાય ગંભીર નથી. ચોક્કસ સમુદાયને આ રીતે નિશાન બનાવવાથી કોમી ધ્રુવીકરણ થઈ રહ્યું છે અને તેને રોકવા માટે કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યોને કહ્યું છે. કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યોને નફરતભર્યા સમાચારોથી સાવચેત રહેવા અને તેને ફેલાવનારા સામે પગલાં ભરવા કહ્યું છે. આ જ અનુસંધાને ધ ટેલીગ્રાફનો અહેવાલ આરોગ્ય મંત્રાલયને ટાંકીને લખે છે કે, તમામ સાવધાની છતાં જો કોઈને ચેપ લાગે છે તો એમનો વાંક નથી. આ એક વિકટ પરિસ્થિતિ છે અને તેમાં વ્યક્તિ અને પરિવારને દેખરેખ તથા સહયોગની જરૂર હોય છે. કેન્દ્ર સરકારે કહ્યું છે કે જે લોકોને ચેપ લાગ્યો છે તેમના કે જેમને ક્વોરૅન્ટીન કરવામાં આવ્યા છે તેમની ઓળખ કે તેમના વિસ્તારની માહિતી સોશિયલ મીડિયામાં ન મૂકવી જોઈએ. ઉલ્લેખનીય છે કે 22 માર્ચે ગુજરાત સરકારે કોરોના પૉઝિટિવ લોકોનાં નામ જાહેર કરવાની શરૂઆત કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑસ્ટ્રેલિયાની ક્રિકેટ ટીમના ઓપનર ડેવિડ વૉર્નરનો એક વીડિયો ચર્ચામાં આવ્યો છે જે તેમણે પોતે પોસ્ટ કર્યો છે. +text: જેમાં બળાત્કાર અને મર્ડરના આ કેસમાં ત્રણ દોષિતોને આજીવન કેદ અને ત્રણને પાંચ-પાંચ વર્ષની સજા કરવામાં આવી છે. સાંઝી રામ, દીપક ખજુરિયા અને પરવેશને આજીવન કેદની સજા કરવામાં આવી છે. જ્યારે તિલક રાજા, આનંદ દત્તા અને સુરેન્દ્રકુમારને 5-5 વર્ષની સજા કરવામાં આવી છે. આ કેસમાં સાત પૈકી એકમાત્ર આરોપી ગુનેગાર નથી ઠર્યા, જે સાંજી રામના પુત્ર વિશાલ છે. આ કેસમાં સજા ભારતીય દંડ સંહિતા ( ���ઈપીસી) હેઠળ નહીં પરંતુ આ કેસમાં સજા રણબીર દંડસંહિતા પ્રમાણે સજા કરવામાં આવી છે. શું છે આ રણબીર દંડસંહિતા અને આરપીસી? શું છે આરપીસી? આરપીસી એટલે રણબીર પીનલ કોડ અથવા રણબીર દંડસંહિતા જમ્મુ-કાશ્મીરમાં લાગુ થાય છે. મહત્ત્વનું છે કે આઈપીસી એટલે કે ઇન્ડિયન પીનલ કોડ કે ભારતીય દંડસંહિતાની જોગવાઈ જમ્મુ-કાશ્મીર રાજ્યને છોડીને દેશના દરેક રાજ્યમાં લાગુ છે. આપણે તેને એ રીતે સમજી શકીએ છીએ કે જમ્મુ-કાશ્મીર રાજ્યમાં આઈપીસીના બદલે આરપીસી લાગુ થાય છે જેને ભારતીય દંડસંહિતાની જેમ જ આ કાયદાને તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. બંધારણનો અનુચ્છેદ 370 જમ્મુ-કાશ્મીર રાજ્યને સ્વાયત્તાનો દરજ્જો આપે છે, એ માટે ભારત સંઘના કાયદા આ રાજ્યમાં સીધા લાગુ થતા નથી. એ જ કારણ છે કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આઈપીસીના બદલે આરપીસી લાગુ છે. આઈપીસી અને આરપીસીમાં તફાવત આરપીસી, આઈપીસી જેવી જ અપરાધસંહિતા છે જેમાં અપરાધોની પરિભાષાઓ અને તેના માટે નક્કી કરવામાં આવેલી સજાઓ વિશે જણાવવામાં આવ્યું છે. રણબીર પીનલ કોડ જમ્મુ-કાશ્મીર માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો એટલે આઈપીસી કરતાં તે કેટલાક મામલે અલગ છે. કેટલીક કલમોમાં 'ભારત'ની જગ્યાએ 'જમ્મુ-કાશ્મીર'નો ઉપયોગ થયો છે. વિદેશી જમીન પર કે સમુદ્રમાં યાત્રા દરમિયાન જહાજ પર કરવામાં આવેલા અપરાધ સાથે સંબંધિત કલમોને આરપીસીમાંથી હટાવી દેવાઈ હતી. વધુ એક વાત જાણવા લાયક છે કે આઈપીસીની ઘણી કલમો ભારતનાં અલગ-અલગ રાજ્યોમાં અલગ-અલગ જોગવાઈઓ સાથે લાગુ થાય છે. એ જમ્મુ-કાશ્મીરમાં બ્રિટિશ શાસનના સમયથી લાગુ છે. તે સમયે જમ્મુ-કાશ્મીર એક સ્વતંત્ર રાજ્ય હતું અને ડોગરા વંશના રણબીર સિંહ અહીંના રાજા હતા. કઠુઆ મામલે આરપીસી દીપિકા સિંહ રાજાવત કઠુઆ જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં આવે છે. જેથી બાળકીના બળાત્કાર અને હત્યાના મામલે આ જ રાજ્યનો કાયદો એટલે કે આરપીસી લાગુ થયો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ભલે કેસની સુનાવણી જમ્મુ-કાશ્મીરની બહાર પંજાબના પઠાણકોટમાં કરાવવાનો નિર્ણય લીધો છે પરંતુ તેના કાયદાનો ક્ષેત્રાધિકાર બદલતો નથી. પઠાણકોટમાં સુનાવણી હોવા છતાં આ કેસની ટ્રાયલ આઈપીસી અંતર્ગત નહીં પણ આરપીસી અંતર્ગત થઈ છે કેમ કે અપરાધની જગ્યા પઠાણકોટ નહીં, કઠુઆ છે. કઠુઆ મામલે બાળકીના પરિવારનાં વકીલ દીપિકા સિંહ રાજાવત જણાવ્યું હતું, "આઈપીસી અને આરપીસીમાં વધારે કોઈ ફેર નથી. ખાસ કરીને બળાત્કાર અને હત્યાના મામલે. જોકે, કલ��ોના ક્રમમાં ફેરફાર ચોક્કસ છે પરંતુ તેનાથી કઠુઆ મામલાની સુનાવણી પર કોઈ અસર પડશે નહીં." સુપ્રીમ કોર્ટે દખલગીરી કરી આ કેસને જમ્મુ-કાશ્મીરથી બહાર પંજાબના પઠાણકોટમાં ખસેડ્યો હતો. આ કેસમાં જ્યારે પોલીસ ચાર્જશીટ દાખલ કરવા જઈ રહી હતી ત્યારે રસ્તામાં કેટલાક સ્થાનિક પત્રકારોએ તેમનો રસ્તો રોક્યો હતો. આરોપીઓના પક્ષમાં રેલીઓ પણ કાઢી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કઠુઆ રેપ કેસમાં પંજાબના પઠાણકોટની વિશેષ અદાલતે છ આરોપીઓને દોષી ઠેરવ્યા છે. +text: જે બાદ શ્રેય હૉસ્પિટલના કોરોનાના અન્ય દરદીઓને શહેરની સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ હૉસ્પિટલ ખાતે ખસેડવામાં આવ્યા હતા. શ્રેય હૉસ્પિટલમાં કોરોનાના દરદીને સારવાર આપવાનું 16 મેથી શરૂ થયું હતું. આગ લાગ્યાની જાણ થતાં ઘટનાસ્થળે દોડી આવેલા મૃતકોના સ્વજનોએ તંત્ર અને હૉસ્પિટલ પર બેદરકારીના આરોપ લગાવ્યા હતા. આ દુર્ઘટના અંગે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પણ દુઃખ વ્યક્ત કર્યું છે અને મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ તપાસના આદેશ પણ આપ્યા છે. તો એ સમજવાનો પ્રયાસ કરીએ કે હૉસ્પિટલમાં આગ કેવી રીતે લાગી અને સેફ્ટીનાં સાધનોની શું વ્યવસ્થા હતી. હૉસ્પિટલ પાસે ફાયરવિભાગનું એનઓસી જ નહોતું શ્રેય હૉસ્પિટલ હૉસ્પિટલ ખૂબ સંવેદનશીલ સ્થળ હોય છે. ત્યાં આગ જેવી દુર્ઘટના ન સર્જાય એ માટે કેટલાક નિયમો સઘનપણે પાળવાના હોય છે. ત્યાં ફાયરસેફ્ટીના નિયમો કેટલા પાળવામાં આવે છે એને આધારે શહેરનું અગ્નિશમન દળ એટલે કે ફાયર-બ્રિગેડ 'નો ઑબ્જેક્શન સર્ટિફિકેટ' (એનઓસી) આપે છે. એનઓસી હૉસ્પિટલે દર વર્ષે રિન્યૂ કરવાનું હોય છે. અખબાર ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલમાં ચીફ ફાયર ઑફિસર એમ.એફ. દસ્તૂરે જણાવ્યા મુજબ શ્રેય હૉસ્પિટલે ફાયર એનઓસી રિન્યૂ જ કરાવ્યું નહોતું. અમદાવાદ સહિત ગુજરાતમાં એવી ઘણી હૉસ્પિટલો છે, જે ફાયર એનઓસી મામલે દુર્લક્ષ સેવે છે. જોકે, શ્રેય હૉસ્પિટલના ડિરેક્ટર ભરત મહંતે કહ્યું હતું કે તેમની પાસે ફાયરવિભાગનું ક્લિયરન્સ હતું. શૉર્ટ-સર્કિટ નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે છ ઑગસ્ટે કહ્યું હતું કે "પ્રાથમિક માહિતી અનુસાર શ્રેય હૉસ્પિટલમાં જે આગ લાગી તે શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે લાગી હતી." મોટી મોટી ઇમારતોમાં શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે આગ લાગી હોય એવા ઘણા બનાવ અમદાવાદમાં બન્યા છે. મોટાં શહેરોમાં જેટલી આગ લાગે છે એમાંથી ઘણીખરી દુર્ઘટના શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે થતી હોય છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાનો બીજી જાન્યુઆરીનો એક અહેવાલ છે, જેમાં જણાવાયું હતું કે અલાહાબાદમાં વર્ષ 2019માં જેટલા પણ આગના બનાવ બન્યા હતા, તેમાંના 67 ટકા બનાવ શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે થયા હતા. દૈનિક હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સનો 1 નવેમ્બર, 2017નો અહેવાલ દર્શાવે છે કે મુંબઈમાં છેલ્લાં ત્રણ વર્ષમાં લાગેલી 80 ટકા આગ શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે લાગી છે. અગાઉના બનાવોની વાત કરીએ તો 24 જૂને અમદાવાદ જિલ્લાના સાણંદમાં જીઆઈડીસી (ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રીયલ ડેવલપમૅન્ટ કૉર્પોરેશન) વિસ્તારમાં કારખાનામાં આગ લાગી હતી. આ આગ પણ શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે લાગી હતી. શ્રેય હૉસ્પિટલમાં આગ લાગી તે સબબ ફાયર-બ્રિગેડના એક અધિકારીએ કહ્યું હતું "ઇલેક્ટ્રિસિટીને લગતી બાબતોને આપણે ત્યાં અત્યંત હળવાશથી લેવામાં આવે છે. શૉર્ટ-સર્કિટને કારણે આગ લાગતી હોવા છતાં પણ એની ગંભીરતાને સમજવામાં આવતી નથી.""હૉસ્પિટલ જેવી જગ્યાએ શૉર્ટ-સર્કિટ જેવી ચૂક કઈ રીતે ચલાવી શકાય?" "શું વિમાનમાં આપણે ઊડીએ ત્યારે આનું પૂરતું ધ્યાન નથી રાખવામાં આવતું? મિસાઈલ પરીક્ષણ વખતે શૉર્ટ-સર્કિટની પૂરતી કાળજી નથી લેવાતી? તો પછી હૉસ્પિટલ જેવા સ્થળે લોકો પોતાનો જીવ બચાવવા આવે છે ત્યાં શૉર્ટ-સર્કિટ ન થાય એની તકેદારી કેમ લેવામાં આવતી નથી?" ફિંગરપ્રિન્ટ બાયૉમેટ્રિક લૉક આજકાલ હૉસ્પિટલો, કૉર્પોરેટ કાર્યલયો વગેરેમાં બાયૉમેટ્રિક લૉક સીસ્ટમ રાખવાામાં આવે છે. જે અંતર્ગત હૉસ્પિટલ કે કાર્યાલયોમાં કામ કરતી વ્યક્તિ કાર્ડ કે ફિંગરપ્રિન્ટ પ્રવેશદ્વાર પર દર્શાવે એટલે તેમને અંદર જવા મળે, જેને બાયૉમેટ્રિક સિસ્ટમ કહેવામાં આવે છે. બાયૉમેટ્રિક લૉક હૉસ્પિટલ જેવા સ્થળે આઈસીયુમાં દરદીને તકલીફ ન પડે એ માટેની એક વ્યવસ્થા છે, પણ જ્યારે આગ લાગે ત્યારે ફિંગરપ્રિન્ટ કે કાર્ડ બાયૉમેટ્રિક લૉક મોટું જોખમ સાબિત થાય છે. શ્રેય હૉસ્પિટલમાં પણ આવી સિસ્ટમ ગોઠવાઈ હોવાનો સ્થાનિક મીડિયામાં દાવો કરાયો છે. ડૉક્ટર, નર્સ કે કમ્પઉન્ડર જેવાં ચોક્કસ લોકો જ કાર્ડ કે પોતાની ફિંગરપ્રિન્ટ વડે એ દરવાજો ખોલી શકતા હોય છે. રાજ્ય સરકારે શ્રેય હૉસ્પિટલ દુર્ઘટના મામલે એક સમિતિ રચીને તપાસનો આદેશ આપ્યો છે. શક્ય છે કે એ સમિતિ જે અહેવાલ આપશે, એમાં આ વિશે વિગતવાર ખુલાસા થશે. હૉસ્પિટલોમાં ફાયર-સેફ્ટીને લઈને બેદરકારી? અમદાવાદમાં બે હજાર જેટલી હૉસ્પિટલો અને નર્સિંગ હોમ છે, જેમાંથી માત્ર સો જેટલી હૉસ્પિટલો અને નર્સિંગ હોમ ફાયર-સેફ્ટી એટલે કે અગ્નિશમન સુરક્ષાનું એનઓસી ધરાવે છે, એવું ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસનો છ ઑગસ્ટનો રિપોર્ટ જણાવે છે. એ રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે 'શ્રેય હૉસ્પિટલ આગહોનારત બાદ એક સમિતિ રચવામાં આવી છે, જે શહેરમાં આવેલી 72 કોવિડ હૉસ્પિટલમાં ફાયર-સેફ્ટીની શું સુવિધા છે એ તપાસી રહી છે. 72માંથી 20 હૉસ્પિટલોની મુલાકાત તેમણે લીધી હતી, જેમાંની મોટા ભાગની હૉસ્પિટલોમાં ફાયરસેફ્ટીની જરૂરી સુવિધા નહોતી.' ગયા વર્ષે મે મહિનામાં અમદાવાદની ઍપલ મલ્ટિસ્પેશિયાલિટી હૉસ્પિટલના ચોથા માળે આગ લાગી હતી. ત્યાં અગાસી પર શૅડ તૈયાર કરીને કૅન્ટીન ઊભી કરવામાં આવી હતી. ગૅસના બાટલાને કારણે આ આગ લાગી હતી. ફાયર-સેફ્ટીના ધારાધોરણ મુજબ અગાસી ખુલ્લી હોવી જોઈએ. અમદાવાદ મિરર અખબારે આ વર્ષે જાન્યુઆરી મહિનામાં એક અહેવાલ પ્રકાશિત કર્યો હતો, જેમાં અમદાવાદના સોલા વિસ્તારમાં આવેલી સિવિલ હૉસ્પિટલમાં ફાયરસુરક્ષાની સમસ્યા અંગે વિગતો દર્શાવાઈ હતી. અહેવાલમાં જણાવાયું હતું કે 'અમદાવાદ સિવિલ હૉસ્પિટલમાં રોજ દશ હજાર લોકો મુલાકાત લે છે. સરેરાશ સાડા પાંચસો દરદી ત્યાં સારવાર લે છે. સોલા સિવિલના એ બિલ્ડિંગમાં ગત જાન્યુઆરી સુધી ફાયરવિભાગનું એનઓસી નહોતું. આગ લાગે ત્યારે વૉર્ડમાં છત પરથી પાણીનો ફુવારો છૂટે એવા ફાયર સ્પ્રીન્કલર્સ ત્યાં કાર્યરત નહોતા.' અમદાવાદ મિરરનો જ આ વર્ષે મે મહિનામાં અમદાવાદ કૉર્પોરેશન સંચાલિત ખોખરા વિસ્તારમાં આવેલી ડેન્ટલ કૉલેજનો ફાયરસેફ્ટી અંગે એક અહેવાલ હતો. જેમાં જણાવાયું હતું કે 'પાંચ બિલ્ડિંગમાં પથરાયેલી કૉલેજમાં ફાયરસુરક્ષા ખામી ભરેલી છે. ફાયરબ્રિગેડની ટીમ આવે એ અગાઉ ત્યાં જે પમ્પ પૅનલ દ્વારા આગ ઓલવવાની જે આગોતરી વ્યવસ્થા રાખવામાં આવી છે તે કાર્યરત નહોતી. અંદાજે સિત્તેર લાખનો ખર્ચ તેના પર કરવામાં આવ્યો હતો. માર્ચ મહિના સુધી ત્યાંની ફાયર એનઓસી રિન્યૂ થયું નહોતું.' દસ વર્ષ અગાઉ આ ડેન્ટલ કૉલેજ અને હૉસ્પિટલનું ઉદ્ઘાટન એ વખતના મુખ્ય મંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ કર્યું હતું. અખબારી અહેવાલમાં જણાવાયું હતું કે જ્યારે બિલ્ડિંગ બન્યું ત્યારે ફાયર એનઓસી આપવામાં આવ્યું હતું. એ પછી રિન્યૂ થયું નથી. આ અહેવાલ માર્ચ સુધીનો છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદમાં 6 ઑગસ્ટે મળસકે નવરંગપુરા વિસ્તારમાં આવેલી શ્રેય હૉસ્પિટલના આઈસીયુ (ઈન્ટેન્સિવ કૅર યુનિટ)માં આગ લાગતાં 8 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. તમામ મૃતક કોરોનાના દરદી હતા. +text: વાયરલ થયેલા આ વીડિયો પર લખ્યું છે, 'જુઓ, પાકિસ્તાનમાં હિંદુઓ સાથે શું થઈ રહ્યું છે.' 'ભાજપા : મિશન 2019' નામના ફેસબુક પર આ વીડિયોને બે દિવસ પહેલાં પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો. માત્ર આ પેજ પર આ વીડિયોને 11 લાખથી વધુ વખત જોવાયો છે. અમુક લોકોએ આ વીડિયોને શેર કરતા લખ્યું છે, "જો 2019માં નરેન્દ્ર મોદીને નહીં લાવો, તો ભારતમાં પણ હિંદુઓના આવા હાલ થશે." આ વીડિયોમાં પાકિસ્તાનની એલીટ ફોર્સના અમુક જવાનો એક ઘરમાં ઘૂસતા હોય તેવું દેખાય છે અને ત્યારબાદ તેઓ લાઠીચાર્જ કરે છે. બીબીસીએ આ વીડિયોની તપાસ કરી જેમાં જાણવા મળ્યું કે આ વીડિયોને ખોટા સંદર્ભ સાથે જોડીને વાયરલ કરવામાં આવ્યો છે. આ વીડિયો ભારત સહિત યુરોપ, અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાનમાં પણ વાયરલ થઈ ચૂક્યો છે. ઇસ્લામાબાદ (પાકિસ્તાન) સ્થિત બીબીસી સંવાદદાતા ઉમર દરાઝે આ વીડિયોની પુષ્ટિ કરતા કહ્યું છે કે આ વીડિયો પાકિસ્તાનના ફેસલાબાદનો છે, પરંતુ આ મામલો લઘુમતી હિંદુઓની પીટાઈનો બીલકુલ નથી. કેવી રીતે કરાઈ તપાસ? રિવર્સ સર્ચમાં માલૂમ પડ્યું કે યૂ-ટ્યૂબ પર આ વીડિયોની સૌથી જૂની પોસ્ટ 5 ઑક્ટોબર 2014ના રોજની છે. આ વીડિયોને બિલાલ અફઘાન નામની એક વ્યક્તિએ તેમના યૂ-ટ્યૂબ પેજ પર પોસ્ટ કર્યો હતો. તેમણે લખ્યું હતું, "સામાન્ય નાગરિકોનાં ઘરમાં ઘૂસીને તેમને માર મારતી પાકિસ્તાની પોલીસ." તેમણે પોતાની પોસ્ટમાં કોઈ પણ ધર્મનો ઉલ્લેખ કર્યો નહોતો. બિલાલના આ વીડિયો પર દરી/ફારસી ભાષામાં ન્યૂઝ વેબસાઇટ 'શિયા ન્યૂઝ ઍસોસિયેશન' દ્વારા નવેમ્બર 2014માં એક વીડિયો સ્ટોરી કરી હતી જેનું શિર્ષક હતું, 'અફઘાન શર્ણાર્થીઓ કે સાથ બર્બર સુલૂક કરતી પાકિસ્તાની પુલીસ.' આ વીડિયો સ્ટોરી સંદર્ભે અમે કાબુલ સ્થિત બીબીસી પશ્તો સેવાના સંવાદદાતા નૂર ગુલ શફાક સાથે વાતચીત કરી. તેમણે વીડિયોમાં લોકોની ભાષા, પહેરવેશ અને વર્ષ 2014માં નોંધાયેલી ઘટનાઓને આધારે જણાવ્યું કે આ વીડિયો અફઘાન શરણાર્થીઓ સાથેની હિંસાનો નથી અને વીડિયોમાં દેખાતા લોકો પણ અફઘાન નથી. જોકે, નૂર ગુલ શફાકે કહ્યું, "આ વીડિયો વર્ષ 2014-15માં અફઘાનિસ્તાનમાં વાયરલ થઈ ચૂક્યો છે. તે સમયે લોકો આ વીડિયોને એવું કહીને શેર કર રહ્યા હતા કે પાકિસ્તાનમાં અફઘાનિસ્તાન શરણ��ર્થીઓ સાથે ખરાબ વર્તન કરવામાં આવી રહ્યું છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? શું છે હકીકત? બીબીસી સંવાદદાતા ઉમર દરાઝના જણાવ્યા અનુસાર આ વીડિયો ફૈસલાબાદનો અને મે અથવા જૂન 2013ના વર્ષનો છે. તેમણે ઉમેર્યું, "ફૈસલાબાદમાં વીજળીનો પશ્ન શરૂઆતથી જ છે પરંતુ વર્ષ 2013માં પરિસ્થિતિ વણસી ગઈ હતી. લોકોની ફરિયાદ હતી કે તેમને દિવસના 14-16 કલાક વીજળી નથી મળતી. આને લઈને શહેરમાં મોટું પ્રદર્શન થયું હતું જેમાં લોકોએ એક પેટ્રોલ પંપ સહિત સાર્વજનિક સંપત્તિને નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું." "પોલીસે પોતાની કાર્યવાહીમાં પ્રદર્શનકારીઓનાં ઘરમાં ઘૂસીને તેમની સાથે મારામારી કરી હતી." તે સમયે નવાઝ શરીફ પાકિસ્તાનના પંજાબ પ્રાંતના મુખ્ય મંત્રી હતા. તેમણે પણ પોલીસની આ કાર્યવાહીની નિંદા કરી હતી અને પોલીસ પાસે રિપોર્ટ માગ્યો હતો. પાકિસ્તાનની ટીવી ન્યૂઝ ચેનલ 'દુનિયા ન્યૂઝ'ના એક રિપોર્ટ મુજબ, આ મામલામાં ઓછામાં ઓછા પાંચ પોલીસકર્મીઓને મહિલા સાથે ખરાબ વર્તન કરવાના આરોપમાં બરતરફ કરી દેવામાં આવ્યા હતા. રિપોર્ટ અનુસાર હિંસામાં પીડિત સ્થાનિક મુસ્લિમ પરિવાર હતો અને ત્રણ મુખ્ય અપરાધી બાબર, તૌસીફ અને આબિદ હતા. વાયરલ વીડિયો અમારી તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે રાજસ્થાનના અલવર અને અજમેર સહિત પશ્ચિમ બંગાળના ઉલુબેરિયા લોકસભા બેઠક પર જાન્યુઆરી 2018માં થયેલી ચૂંટણી પહેલાં પણ આ વીડિયો સોશિયલ મીડિયામાં શેર કરવામાં આવ્યો હતો. જાન્યુઆરી 2018માં જે લોકોએ ફેસબુક અને ટ્વિટર પર આ વીડિયો શેર કર્યો હતો તેમનો દાવો હતો કે પાકિસ્તાનમાં એક હિંદુ નાગરિકે તેમના મકાન પર ભગવો ઝંડો લહેરાવ્યો તો પોલીસે હિંસક કાર્યવાહી કરી હતી. આ વીડિયોને શેર કરનારા મોટાભાગના લોકોએ લખ્યું હતું કે ભારતમાં કથિત ધર્મનિરપેક્ષ રાજનૈતિક પક્ષોના દબાણમાં એવા લોકો પર ક્યારેય કાર્યવાહી નથી થતી જેઓ ભારતમાં પાકિસ્તાનનો ઝંડો ફરકાવે છે. વર્ષ 2017માં આ વીડિયો યુરોપના અમુક દેશોમાં વાયરલ થયો હતો. આ અંગે કેટલાક માનવાધિકારી કાર્યકર્તાઓએ પણ ટ્વિટર પર ટિપ્પણી કરી હતી. અમુક લોકોએ નાગરિકો સાથે થયેલી આ પોલીસ હિંસાને 'ઇસ્લામિક રિપલ્બિક ઑફ પાકિસ્તાન'નો અંશ ગણાવ્યો હતો. યુરોપમાં આ વીડિયો અંગે દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે જે લોકો વિરુદ્ધ પોલીસે હિંસક કાર્યવાહી કરી છે તે દરેક લઘુમતી સમુદાયના લોકો હતા. 'પીસ વર્લ્ડવાઇડ' નામના એક યૂ-ટ્યૂબ પેજ પર મે, 2015માં આ જ વીડિયો પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો અને પીડિતો ઈસાઈ સમુદાયના હોવાનું જણાવાયું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનમાં કથિત રીતે પોલીસ દ્વારા હિંદુઓની પીટાઈ કરતા હોવાનો વીડિયો વાયરલ થઈ રહ્યો છે. ફેસબુક પર 15 લાખથી વધુ લોકોએ આ વીડિયો જોયો છે. પરંતુ વીડિયો ખરેખર સાચો છે? +text: સરદાર સરોવર બંધ ભારતના ઇતિહાસનો કદાચ સૌથી વિવાદાસ્પદ પ્રોજેક્ટ રહી ચૂક્યો છે જેનું સ્વપ્ન ભારતના પ્રથમ વડાપ્રધાન પંડિત જવાહરલાલ નહેરુ જોયું હતું. ઘણા ટેક્નિકલ અને કાનૂની અવરોધોને કારણે નર્મદા બંધનું આયોજન લટકી પડ્યું હતું અને છેલ્લે ૧૯૭૯માં આખરે આ બંધની જાહેરાત થઈ હતી. વિરોધ અને કાનૂની કાર્યવાહીને કારણે નર્મદા બંધની યોજનાને નિયત કરેલા સમયગાળામાં પૂર્ણ કરવાને બદલે ઘણો સમય વીતી ગયો. ંવંકરલવકં્િલકવલકંિ્લવ નર્મદા બંધ વિશે ખાસ બાબતો પાંચ ફાયદાઓ નર્મદા પરિયોજના સાથે જોડાયેલા વિવાદો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રવિવારના રોજ ગુજરાતના કેવડીયા ખાતે સરદાર સરોવર બંધને રાષ્ટ્રને સમર્પિત કર્યો. +text: આઈએચએસ (ગ્લોબલ ઇન્ફર્મેશન પ્રોવાઇડર) માર્કિટે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું કે 'આઈએચએસ માર્કિટ ઇન્ડિયા' મૅન્યુફૅક્ચરિંગ પરચેઝિંગ મૅનેજર્સ ઇન્ડેક્સ (પીએમઆઈ)ને આધારે 400 ઉત્પાદકોનો સર્વે કરવામાં આવ્યો હતો. જે આધારે જુલાઈ મહિનામાં ઉત્પાદન 52.5થી ઘટીને 51.4 સુધી પહોંચ્યું છે. આ આંકડો મે 2018 પછી સૌથી નીચો માનવામાં આવે છે. આ સર્વેમાં નવા ઑર્ડર, આઉટપુટ, નોકરી, સપ્લાયર્સને ડિલિવરી ટાઇમ અને ખરીદીનો સમાવેશ કરાયો હતો. 50 ઉપરનો આંક વિસ્તરણ દર્શાવે છે અને 50થી નીચેનો આંક સંકોચન (ઘટાડો) દર્શાવે છે. એક નિવેદનમાં કહેવાયું છે કે 15 મહિનામાં ધીમા દરે વેચાણનું વિસ્તરણ, ઉત્પાદનમાં વૃદ્ધિ અને નોકરીઓનું સર્જન થયું હતું. જ્યારે ફૅક્ટરીઓએ મે 2018 પછી પહેલી વાર ખરીદી ઓછી કરી નાખી હતી. IHS માર્કિટના કહેવા પ્રમાણે સર્વેમાં જાણવા મળ્યું કે ઇનપુટ ખર્ચમાં વધારો થયો છે અને ધંધાકીય વિશ્વાસમાં સુધારો થયો છે, જે 16 મહિનાની ઊંચી સપાટીએ સ્થિર છે. એવું પણ કહેવાયું છે કે કાલ્પનિક પુરાવા એવા સંકેત આપે છે કે હરીફાઈનું દબાણ અને પડકારજનક માર્કેટને કારણે ઊથલપાથલ સર્જાઈ છે. વિદેશથી આવતાં નવા ઑર્ડર પણ ઑગસ્ટ મહિનામાં ધીમા દરે વધ્યા હતા, પરંતુ એપ્રિલ 2018 પછી સૌથી નબળી સ્થિતિ જોવા મળી હતી. ઑગસ્ટ મહિનામાં આવેલા સત્તાવાર આંકડા મૅન્યુફૅક્ચરિંગ સેક્ટરની નબળાઈ દર્શાવે છે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા જૂન ક્વાર્ટરમાં છેલ્લાં છ વર્ષના તળિયે 5 ટકા પર આવી ગઈ છે. સરકાર જાહેર ખર્ચ કરીને, ધંધાકીય વૃદ્ધિ માટે ધિરાણને સુધારવા, સરકારી બૅન્કોમાં નવી મૂડી રોકવી, વિદેશી માલિકોના ધારાધોરણમાં ઉદારીકરણ અને બાંધકામ ખર્ચને વધારવા સહિતનાં પગલાં લઈને મંદીને પહોંચી વળવા પ્રયત્ન કરી રહી છે. રિઝર્વ બૅન્ક ઑફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઈ)એ જાન્યુઆરીથી અત્યાર સુધીમાં ચાર વાર બેન્ચમાર્ક વ્યાજદરમાં ઘટાડો કર્યો છે, જેને પગલે રેપોરેટને ઑગસ્ટમાં 5.4 ટકા સુધીનો રહ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોમવારે જાહેર કરાયેલા એક ખાનગી સર્વે પ્રમાણે ભારતમાં મૅન્યુફૅક્ચરિંગ ગ્રોથ ઑગસ્ટ મહિનામાં છેલ્લા 15 મહિનાની નીચી સપાટીએ છે, જે એશિયાની ત્રીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા માટે ચિંતાજનક છે. +text: રોજ ત્રણથી ચાર કપ કૉફી પીવી સ્વાસ્થ્યપ્રદ સાબિત થઈ શકે છે 'બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલ'(બીએમજી)એ હાથ ધરેલા એક મોટા અભ્યાસના અંતે આ તારણ મેળવવામાં આવ્યું છે. આ અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે, માફકસર પ્રમાણમાં કૉફી પીનારા લોકોને પિત્તાશયની બીમારીઓ, કેટલાંક પ્રકારના કેન્સર અને હાર્ટએટેકના કારણે થતા મૃત્યુનું જોખમ ઓછું હોય છે. જોકે આ તમામ જોખમ સામે કૉફીના કારણે જ રક્ષણ મળે છે તેવું સંશોધકો ચોક્કસપણે સાબિત નથી થઈ શક્યું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ખૂબ વધુ પ્રમાણમાં કૉફી પીવી હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે તેમજ નિષ્ણાતોનો અભિપ્રાય છે કે, સ્વાસ્થ્યને લાભ થાય તે માટે લોકોએ કૉફી પીવાનું પ્રમાણ અચાનક ન વધારવું જોઈએ. કૉફી પીનારા લોકોને પિત્તાશયની બિમારીઓ અને કેટલાંક પ્રકારના કેન્સરનુ જોખમ ઓછું હોય છે 'ધ યુનિવર્સિટી ઑફ સાઉથમ્પ્ટન'ના સંશોધકોએ માનવશરીર પર કૉફીની વિવિધ અસરો વિશે માહિતી એકત્ર કરી હતી. ઉપરાંત આ વિષય પર થયેલા 200થી પણ વધુ મહત્વના સંશોધનોનું પણ અવલોકન કર્યું હતું. રોજની ત્રણ-ચાર કપ કૉફી પીનારા લોકોની સરખામણી, જ્યારે કૉફી ન પીનારા લોકો સાથે કરવામાં આવી, ત્યારે તારણ મળ્યું કે કૉફી પીનારા લોકોમાં હૃદયને લગતા વિવિધ રોગો થવાનું જોખમ ઓછું છે. આવી રીતે કૉફી પીવાનો સૌથી મહત્વનો ફાયદો એ છે કે, તેનાથી કેન્સર અને પિત્તાશયના રોગો થવાનું જોખમ ઓછું રહે છે. આ સંશોધકોની સલાહ છે કે કૉફી સાથે વધુ ચરબીવાળો આહાર ન લેવો જોઈએ 'ધ યુનિવર્સિટી ઑફ સાઉથમ્પ્ટન'ના મેડિસિન વિભાગના પ્રોફેસર પોલ રોડ્રિક આ અભ્યાસમાં સહસંશોધક હતા. તેઓ કહે છે, "કૉફી સિવાય ઉંમર, વ્યક્તિ ધૂમ્રપાન કરે છે કે નહીં? તેમજ વ્યક્તિ કસરત કરે છે કે નહીં? તે બાબતો પણ અસર કરે છે, પરંતુ સ્વાસ્થ્ય પર આવતા જોખમોને સમતુલિત કરી શકાય છે." "આમ કૉફીનું માફકસરનું સેવન આ પ્રકારના જોખમોને ઓછાં કરે છે." કૉફીમાં કેફીન પણ હોય છે તેથી માફકસર પ્રમાણમાં કૉફી પીવાનો અર્થ એવો થાય છે કે, રોજનું 400 મિલિગ્રામ અથવા તેનાથી ઓછું કેફીનનું સેવન હોવું જોઈએ. ફિલ્ટર કૉફીના એક મગમાં 140 મિલિગ્રામ કેફીન હોય છે, જ્યારે ઇન્સ્ટન્ટ કૉફીના એક મગમાં 100 મિલિગ્રામ કૉફી હોય છે. કૉફીમાં રહેલું કેફીન બ્લડપ્રેશરમાં વધારો કરે છે આ સંશોધકોનું કહેવું છે કે કૉફી પીનારા લોકોએ 'હેલ્ધી કૉફી'ની આદત પાડવી જોઈએ, જેમાં વધારે ખાંડ, દૂધ કે ક્રીમ ન ઉમેરવા જોઈએ અને તેની સાથે વધુ ચરબીવાળો આહાર પણ ન લેવો જોઈએ. આ પ્રકારે કૉફી પીવાના નક્કર ફાયદાઓ વિશે વધુ સ્પષ્ટતા મેળવવા તેઓ વધુ ઝીણવટથી સંશોધન કરવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. 'જ્હોન હોપકિન્સ બ્લૂમબર્ગ સ્કૂલ ઑફ પબ્લિક હેલ્થ' ના એલિસિઓ ગુઆલરે 'બીએમજે'ના અવલોકન પર મત રજૂ કરતા કહે છે, "કૉફીનું માફકસરનું સેવન ફાયદાકારક છે. પુખ્તવયના લોકો તેને ડાયેટના એક ભાગ તરીકે સામેલ કરી શકે છે." લંડનની કિંગ્સ કૉલેજના ન્યૂટ્રિશન ડાયેટિક્સ વિષયના અધ્યાપક ટોમ સેન્ડર્સ કહે છે, "કૉફી પીવાના કારણે માથાનો દુખાવો થવાની ફરિયાદ ઘણાં લોકો કરતા હોય છે, જેથી તેઓ વધુ કૉફી પીવાનું ટાળતા હોય છે." "હૃદયની કેટલીક તકલીફો ધરાવતા લોકોને કેફેનરહિત કૉફી પીવી જોઈએ. કેફેન બ્લડપ્રેશરમાં વધારો કરે છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો માફકસર પ્રમાણમાં કૉફી પીવી એ ફાયદાકારક ટેવ સાબિત થઈ શકે છે. રોજની ત્રણથી ચાર કપ કૉફી પીવી એ સ્વસ્થ્યપ્રદ છે. +text: ભ્રષ્ટાચાર નાબુદી અભિયાન હેઠળ લેવાયેલા પગલાં રૂપે રાજવીઓ, રાજકારણીઓ અને ધનાઢ્ય વેપારીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી મુક્ત કરાયેલા લોકોમાં એમબીસી ટેલિવિઝન નેટવર્કના વડા વાલિદ-અલ-ઇબ્રાહિમ અને સાઉદી અરેબિયા રાજવી કોર્ટના વડા ખાલિદ-અલ-તુવાઈજીરીનો સમાવેશ થાય છે. ભ્રષ્ટાચાર નાબુદી અભિયાન હેઠળ લેવાયેલા પગલાં રૂપે 200થી વધારે રાજકુમારો, રાજકારણીઓ અને ધનાઢ્ય વેપારીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ધરપકડ કરવામાં આવેલા તમામ લોકોને રિયાધ ખાતેની રીટઝ કાર્લ્ટન હોટેલ ખાતે બંધક બનાવીને રાખવામાં આવ્યા હતા. તમામ લોકોને રિયાધ ખાતેની રીટઝ કાર્લ્ટન હોટેલ ખાતે બંધક બનાવીને રાખવામાં આવ્યા હતા હવે આ હોટલ 14મી ફેબ્રુઆરીએ ફરીથી ખુલશે. મુક્તિ માટે માંડવાળ કરવામાં આવેલી રકમ બહુ મોટી હોવાની વાત સામે આવી છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે મીડિયાના અહેવાલો મુજબ વાલિદ-અલ-ઇબ્રાહિમ દ્વારા મુક્તિ માટે તેમની માલિકીની મધ્ય પૂર્વની સૌથી મોટી મીડિયા કંપની એમબીસી ખાતેનો તેમના હસ્તગત રહેલો શેરનો બહુ મોટો હિસ્સો આપવામાં આવ્યો છે. ભ્રષ્ટાચાર નાબુદી અભિયાન પ્રિન્સ મોહમ્મદ-બિન-સલમાન દ્વારા હાથ ધરવામાં આવ્યું છે. રાજકીય વિશ્લેષકો કહે છે કે પ્રિન્સ સલમાન દ્વારા હાથ ધરાયેલું અભિયાન તેના વિરોધીઓનો સફાયો કરવા કાર્યરત કરાયુ હતુ રાજકીય પંડિતો અને અન્ય રાજકીય વિશ્લેષકો એવું માની રહ્યા છે કે પ્રિન્સ સલમાન દ્વારા હાથ ધરાયેલું આ અભિયાન તેના વિરોધીઓનો સફાયો કરવા અને તેમને તેના કાબુ હેઠળ કરવા હેતુથી કાર્યરત કરાયુ હતુ. હાથ ધરાયેલી ધરપકડની કાર્યવાહી બાદ સાઉદી અરેબિયાના એટર્ની જનરલે કહ્યું હતું કે આ અભિયાનમાં ઓછામાં ઓછા 100 બિલિયન અમેરિકન ડોલરનો (અંદાજિત ભારતીય મૂલ્યના 6,30,000 કરોડ રૂપિયા બરોબર) ગેરવહીવટ દ્વારા દાયકાઓથી કરાયેલો સુવ્યવસ્થિત ભ્રષ્ટાચાર ફલિત થયો છે. ધરપકડ બાદ મુક્તિ માટે રકમની ભરપાઈને સાઉદી અરેબિયાની સરકાર દ્વારા આ રકમ પાછી રાજકોષમાં આવે તેવા એક પ્રયાસરૂપે જોવામાં આવી રહી છે. રકમની ભરપાઈ નથી કરી તેવા લોકો સામે કાયદેસરની કાર્યવાહી હાથ ધરવામાં આવશે અને તેમને જેલમાં મોકલવામાં આવશે જેમણે રકમની ભરપાઈ નથી કરી તેવા લોકો સામે કાયદેસરની કાર્યવાહી હાથ ધરવામાં આવશે અને તેમને જેલમાં મોકલવામાં આવશે. દરમ્યાન બહુ મોટું નામ અને વગદાર હસ્તી ગણાતા ધરપકડ કરાયેલા પ્રિન્સ અલવલીદ-બિન-તલાલે શનિવારે રોઈટર્સ ન્યુઝ અજેન્સી સાથે કરેલી વાતચીત મુજબ તેમને થોડા સમયમાં મુક્ત કરી દેવામાં આવશે. પ્રિન્સ અલવલીદ-બિન-તલાલ જે સાઉદી અરેબિયાના એક અબજોપતિ છે તેમણે જણાવ્યું હતું કે તેઓ તેમની ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ફર્મનું સંપૂર્ણ નિયંત્રણ તેમના હસ્તક જ રાખશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગત વર્ષે નવેમ્બરમાં ભ્રષ્ટાચારના આરોપો હેઠળ ધરપકડ કરાયેલા સાઉદી અરેબિયાના સૌથી પ્રભાવશાળી નાગરિકોમાંથી કેટલાકને મુક્ત કરી દેવામાં આવ્યા છે. +text: ફેસબુકના મુખ્ય કાર્યકારી અધિકારી માર્ક ઝકરબર્ગે પોતાના ફેસબુક પેજ પર આ વાતની જાણકારી આપી છે. તેમનું કહેવું છે કે ફેસબુક પર હવે પરિવારના સભ્યો વચ્ચે અને મિત્રો વચ્ચે થતા સંવાદવાળી સામગ્રી પર વધુ ભાર મૂકવામાં આવશે. ફેસબુકે એ વાતને પણ માની છે કે તેના પ્લેટફોર્મ દ્વારા પોતાની પોસ્ટ વધારેમાં વધારે લોકો સુધી પહોંચાડનારા સંગઠનોની લોકપ્રિયતામાં ઘટાડો થઈ શકે છે. ફેસબુકમાં આ ફેરફારો આગામી સપ્તાહમાં જોવા મળશે. ફેરફારો ફીડબેક પર આધારિત માર્ક ઝકરબર્ગે લખ્યું છે, "અમને ફીડબેક મળ્યો છે કે બિઝનેસ, બ્રાન્ડ અને મીડિયાની પોસ્ટની ભરમાર લોકોની અંગત પળોને છીનવી રહી છે જે આપણે એકબીજા સાથે જોડે છે." ઝકરબર્ગે લખ્યું કે તેમને અને તેમની ટીમને લોકોને એ માલૂમ કરાવવાની જવાબદારીનું ભાન છે કે ફેસબુક લોકોનાં કલ્યાણ માટે સારું છે. 'હવે ન્યૂઝ ઓછા જોવા મળશે' ઝકરબર્ગે એક અન્ય પોસ્ટમાં લખ્યું કે વર્ષ 2018માં તેઓ એ નિશ્ચિત કરશે કે ફેસબુક પર કોઈ સાથે ખરાબ વર્તન ના થાય અને લોકો ફેસબુક પર પોતાનો સમય સારી રીતે પસાર કરી શકે. હાવર્ડ યુનિવર્સિટીમાં નીમેન જર્નાલિઝમ લેબની લૉરા હજાર્ડ કહે છે, "એમાં કોઈ શંકાને સ્થાન નથી કે આ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ ફેરફારો છે. આ ફેરફારોથી પબ્લિશર્સ પર અસર પડશે. આપણે હવે ન્યૂઝ ઓછા નજરે ચડશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ન્યૂઝ, બિઝનેસ, બ્રાન્ડ અને મીડિયા સંબંધી ફીડ મામલે ફેસબુક મોટા ફેરફારો કરવા જઈ રહ્યું છે. +text: જય અમિત શાહે 'ધ વાયર' સામે સો કરોડનો બદનક્ષીનો કેસ કર્યો અમિત શાહે પણ તેમના પુત્રના બચાવમાં આવી જ દલીલ કરી કે કોંગ્રેસ પર પણ ભ્રષ્ટાચારના આરોપ લાગ્યા હતા. છતાં શું કોઈ કોંગ્રેસી નેતાએ આવો કેસ કે દાવો કરવાની હિંમત બતાવી હતી? જે પત્રકારે જય શાહ અંગે ખબર છાપી ભૂતકાળમાં પણ તે જ પત્રકારે રોબર્ટ વાડ્રાના બિઝનેસ અંગે રિપોર્ટ્સ લખ્યા હતા. પણ શું રોબર્ટ વાડ્રાએ કોઈ કેસ કર્યો? જો કે અમિત શાહની આ મજબૂત દલીલને નકારી દેવી મુશ્કેલ છે, પણ એક વાત સ્પષ્ટ છે. જય શાહના બચાવમાં કેન્દ્રિયમંત્રીની પત્રકાર પરિષદ પર સવાલ તે વાત એ છે કે ભલે વેબસાઇટે પ્રકાશિત કરેલા લેખથી જય શાહના વેપાર કે સન્માન પર કોઈ અસર થઈ હોય કે ન થઈ હોય પણ ભાજપ માટે આ સમાચાર ખુબ જ ખોટા સમયે આવ્યા છે. વર્ષના અંતે ગુજરાત અને હિમાચલમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાશે. આથી ખાસ કરીને ગુજરાતમાં કોઈ મુદ્દો ચગી જાય અને ચૂંટણીમાં અસર કરી જાય એવું ભાજપ જરાય નથી ઇચ્છતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે કેમ કે, જો આવા કોઈ મુદ્દાને કારણે ભાજપનો પગ લપસી ગયો તો 2019ની લોકસભા ચૂંટણી સુધી તેની અસર વર્તાઈ શકે છે. આ જ કારણ છે કે એક બિઝનેસમેનના બચાવ માટે લોકતાંત્રિક રીતે ચૂંટાયેલી સરકારના કેન્દ્રીય મંત્રી પિયૂષ ગોયલને સ્પષ્ટતા કરવા આગળ કરવામાં આવ્યા. એટલું જ નહીં પણ અહેવાલો મુજબ, 'ધ વાયર'સામે જય શાહનો કેસ લડવા સરકારી વકીલની સેવાઓ લેવામાં આવી રહી છે. શું જય શાહને ભાજપ બચાવશે? અમિત શાહની શાખ બચાવવા ભાજપનું તંત્ર કામે લાગ્યું ભાજપનું સમગ્ર તંત્ર ખરેખર જય શાહને બચાવવા કામે નથી લાગ્યું પણ અમિત શાહને બચાવવા માંગે છે. પિયૂષ ગોયલથી માંડીને તમામ નેતાઓ આ લડાઈમાં એટલા માટે કૂદી પડ્યા છે કે તેઓ નથી ઇચ્છતાં કે જય અમિત શાહ ભાજપના રોબર્ટ વાડ્રા બની જાય. અથવા તેજસ્વી યાદવની જેમ તેમની પણ પરજીવી જેવી છબી બની જાય. જેથી પાછળથી ગંગા-જમનાનું પાણી પણ અમિત શાહ પર લાગેલા ડાઘ ધોઈ ન શકે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અત્રે નોંધવું રહે કે રાજકીય લડાઈ સત્ય શું છે તેના પર નહીં, પરંતુ જનતા કઈ વાતને સત્ય માને છે તે બાબત પર લડવામાં આવે છે. આથી સંગઠિત પાર્ટીઓ અને મીડિયા મેનેજરો તેમના વિરોધીઓને વિલન અથવા જોકર પુરવાર કરવાની કવાયતમાં જોતરાઈ જાય છે. આના માટે એક વિરાટ સત્ય રચવામાં આવે છે. જેથી કરીને દુશ્મન લોકો અનૈતિક,દુરાચારી,ભ્રષ્ટાચારી, લાલચી અને વ્યભિચારી વિલન જેવાં લાગવા લાગે. જ્યારે બીજી તરફ તેનો સર્વનાશ કરવાવાળો જનનાયક જનતાની નજરમાં સર્વગુણ સંપન, ઉદાર, જનતાનો દુલારો અને એક દીર્ઘદૃષ્ટાની છાપ રહે . રાજકીય કારણો અનેછાપ રાજીવ ગાંધીની 'મિસ્ટર ક્લિન' તરીકેની છાપ ઊભી કરાઈ હતી ઇંદિરા ગાંધીની હત્યા બાદ જ્યારે રાજીવ ગાંધી વડાપ્રધાન બન્યા તો તેમની 'મિસ્ટર ક્લિન' તરીકેની છાપ ઘડવામાં આવી. તેમને કમ્પ્યુટર અને દૂરસંચાર ક્રાંતિની શરૂઆત કરનારા દીર્ધદૃષ્ટા કહેવામાં આવ્યા હતા. જોકે તેના માત્ર ત્રણ જ વર્ષમાં સમાજવાદી, ભાજપ અને સામ્યવાદી પાર્ટી તથા આરએસએસના સંગઠન એક થઈ ગયા. 'મિસ્ટર ક્લિન' જોતજોતાંમાં એક ચાલબાજ,લાંચિયા અને સ્વાર્થી તથા ભ્રષ્ટ નેતા દેખાવા લ���ગ્યા. વળી, ગુજરાત રમખાણો બાદ નરેન્દ્ર મોદી સામે ચૂંટણી પ્રચાર કરવા ગયેલા સોનિયા ગાંધીએ જ્યારે 'મોતના સોદાગર' શબ્દનો પ્રયોગ કર્યો. ત્યારે શું તે 1984માં દિલ્હીના રસ્તાઓ પર શીખોને જીવતા સળગાવી દેનારા 'મોતના સોદાગરો'ને ભૂલી ગયા હતા? જ્યારે સોનિયા ગાંધીએ 'મોતનો સોદાગર' શબ્દ વાપર્યો શું તેમને યાદ નહીં રહ્યું હોય કે તેમની જ પાર્ટીના સજ્જન કુમાર, જગદીશ ટાઈટલર, હરકિશનલાલ ભગત જેવા નેતાઓને શીખ લોકો કઈ નજરથી જોતાં હતાં? પરંતુ આ જ તો રાજનીતિ છે. જેમાં તમારો 'મોતનો સોદાગર' ખતરનાક અને મારા 'મોતના સોદાગર' પરિસ્થિતિનો શિકાર. જેમાં તમારા રમખાણો દેશનો નાશ કરે છે, જ્યારે મારા રમખાણો જન-ભાવનાઓનો વિસ્ફોટ બની જાય છે. મારો જય અમિત શાહ માસૂમ પણ તમારો રોબર્ટ વાડ્રા ભ્રષ્ટ! જય શાહ મુદ્દે લાભ લઈ શકશે રાહુલ? કોઈની છાપ ઊભી કરવાની અથવા તેને એકદમ ખરડી નાંખવાની તાકત જ્યારથી આ સોશિઅલ મીડિયાએ મોબાઇલ રાખનારાઓને આપી છે. ત્યારથી રાજકીય પક્ષોએ સોશિઅલ મીડિયા માટે એક અલગ ફોજની ભરતી કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. આ મામલે ભાજપે કોંગ્રેસને શરૂઆતમાં જ પછડાટ આપી દીધી છે. રાહુલ ગાંધીનો પ્રભાવ ઊભો થાય તે પહેલા જ તેમને 'પપ્પૂ' અને 'યુવરાજ' તરીકે ટ્રોલ કરી દેવાયા. નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહે આ છબી બનાવી અને તેમની સોશિઅલ મીડિયાની ફોજે તેનો પ્રચાર અને પ્રસાર કર્યો. મોદીએ તો લોકસભામાં એમ પણ કહ્યું હતું કે કેટલાકની વય વધે છે પણ માનસિક વય નથી વધી શકતી. અત્રે નોંધવું કે એક વખત અમેરિકામાં ભાષણ આપતી વખતે નરેન્દ્ર મોદીએ રોબર્ટ વાડ્રાનું નામ લીધા વગર તેમના પર પ્રહાર કર્યો હતો. જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે નેતાઓ પર આરોપો જલ્દી લાગે છે. કોઈએ પચાસ કરોડ બનાવ્યા, કોઈકે સો કરોડ, પુત્રએ અઢીસે કરોડ બનાવ્યા તો, પુત્રીએ પાંચસો કરોડ બનાવ્યા,અને જમાઈએ હજાર કરોડ બનાવ્યા. આ વાત પર ત્યાંના હોલમાં હાજર મોદી પર મંત્રમુગ્ધ ભારતીયોએ તેમને તાળીઓના ગળગળાટથી વધાવી લીધા હતા. જોકે સોનિયા ગાંધીનો 'મોતના સોદાગર'વાળો દાવ ઊંધો પડી ગયો હતો. પણ મોદીનો 'પપ્પૂ' અને 'યુવરાજ'વાળો દાવ કામ કરી ગયો. હવે રાહુલ ગાંધી ભલે ને લાખ કોશીશ કરે કે લોકો તેમની વાત સાંભળે અને તેમને ગંભીરતાથી લે. તો પણ સોશિઅલ મીડિયા પર કોઈક ખૂણે તેમની ક્લિપ પર જોકરનો ચહેરો લગાવી દેવાય છે અને તેમને વાઇરલ કરી દેવામાં આવે છે. આ રમતને ભાજપ ઘણી સારી રીતે સમજે છે આથી તેઓ નથી ઇચ���છતા કે જય અમિત શાહ ભાજપના રોબર્ટ વાડ્રા બનાવી દેવાય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વાત વાજબી છે. જો અમિત શાહના મનમાં મેલ હોત તો તે 'ધ વાયર' વેબસાઈટ પર બદનક્ષીનો ફોજદારી કેસ કેમ કરે? +text: બેદીએ ટ્વિટર પર બીજા કોઈ નહીં, પણ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના માતા હીરા બાને નામે એક વીડિયો પોસ્ટ કરી દીધો હતો. જેમાં હીરા બા નહોતાં. આ ટ્વીટને કારણે કિરણ બેદી દિવસભર સોશિઅલ મીડિયા પર ટ્રોલ થતાં રહ્યાં. જોકે, તેમણે આ વીડિયો ખોટી માહિતીને કારણે પોસ્ટ કર્યો હોવાનું સ્વીકાર્યું હતું. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : વીડિયોમાં એક વૃદ્ધ મહિલા ગુજરાતી ગીત પર ગરબા કરતા જોવા મળે છે. આ વીડિયો શેર કરતા કિરણ બેદીએ લખ્યું, '97 વર્ષની ઉંમરે દિપાવલીની સ્પિરિટ. આ નરેન્દ્ર મોદીનાં માતા હીરાબેન છે. તેઓ પોતાનાં ઘરે દિવાળી ઉજવી રહ્યાં છે.' કિરણ બેદીનાં આ ટ્વીટ સામે સોશિયલ મીડિયા પર લોકો પ્રતિક્રિયા આપી હતી. ટ્વીટ પર રિપ્લાય કરનારા લોકોનું કહેવું છે કે વીડિયોમાં જોવા મળી રહેલી વૃદ્ધ મહિલા નરેન્દ્ર મોદીનાં માતા નથી. ટ્વિટર પર ટ્રોલ થયાના ચાર કલાક બાદ કિરણ બેદીએ સ્પષ્ટતા આપવી પડી. બેદીએ લખ્યું કે 'મને આ મહિલાની ખોટી ઓળખ આપવામાં આવી હતી. પણ આ શક્તિશાળી માને સલામ કરૂં છું. આશા રાખું છું કે હું જ્યારે 96 વર્ષની થઇશ, તેમનાં જેવી થઈ શકીશ.' જો યૂટ્યૂબ પર સર્ચ કરવામાં આવે તો જાણવા મળે છે કે ગત મહિને બે અલગઅલગ ચેનલ દ્વારા આ વીડિયોને અપલોડ કરાયો હતો. આ વીડિયો ત્રીજી ઑક્ટોબરે અપલોડ કરાયો હતો. વીડિયો કૅપ્શનમાં મહિલા મોદીના માતા હોવાનો ક્યાંય ઉલ્લેખ નથી. વળી, કિરણ બેદીએ પોતાના ટ્વીટમાં આ વીડિયો માટે ઇશા ફાઉન્ડેશનના સદગુરુનો આભાર વ્યક્ત કર્યો છે. જોકે, બેદી દ્વારા દર્શાવવામાં આવેલાં ટ્વિટર એકાઉન્ટ પર આ વીડિયો જોવા મળતો નથી. લોકોની પ્રતિક્રિયા એસબીએ બેદીને લખ્યું કે આ 'આ વીડિયો ત્રણ ઑક્ટોબરથી ટ્વિટર પર છે.' એસપી શર્મા લખે છે કે, 'સોશિઅલ મીડિયા એક એવું પ્લેટફૉર્મ છે, જ્યાં તમે સાચી વાત નહીં રજૂ કરો તો તમે તરત જ પકડાઈ જશો.' કોંગ્રેસ સાથે જોડાયેલા ગૌરવ લખે છે કે 'એક રાજ્યપાલ તરીકે તમે આમ કર્યું તે ખરાબ લાગ્યું. વડાપ્રધાનનું પીઆર કરવા માટે આવું ખોટું કેમ બોલો છો?' @BeVoterNotFan કટાક્ષ કરતા કહે છે, 'આમને દિલ્હીનાં મુખ્યપ્રધાન બનવું હતું.' રાજ મોઇલી નું કહેવું છે કે, 'આ વીડિયો નવરાત્રીથ�� શૅયર થઈ રહ્યો છે. થોડું ચેક કરી કરીને ટ્વીટ કરવાનું રાખો.' જોકે, કેટલાક લોકો એવા પણ છે, જે આ મહિલાને મોદીના મા તરીકે સ્વીકારે છે. રાજદીપ લખે છે કે 'અમને હવે ખબર પડી કે મોદીને આટલી શક્તિ ક્યાંથી મળે છે.' મુરલીધરનનું કહેવું છે કે. 'આ પ્રશંસાયોગ્ય છે. 97 વર્ષની ઉંમરે આવો જુસ્સો...' જાણીતા કિસ્સા 2015માં ચેન્નઈમાં જ્યારે પૂર આવ્યું ત્યારે પૂરગ્રસ્ત વિસ્તારોનું હવાઇ નિરક્ષણ કરતા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની તસવીર સાથે પ્રેસ ઇન્ફોર્મેનશ બ્યુરોના ટ્વીટે ભારે ચર્ચા જગાવી હતી. આ તસવીર ફોટોશોપ કરાયેલી હોવાનો ટ્વીટર યુઝર્સ દ્વારા દાવો કરાયો હતો. જોકે, વિવાદ વકરતા પ્રેસ ઇન્ફોર્મેશન બ્યુરો દ્વારા તસવીર હટાવી લેવાઈ હતી. એપ્રિલ 2017માં ભારે ઉદ્યોગ અને જાહેર સાહસના રાજ્ય પ્રધાન બાબુલ સુપ્રિયોએ એક તસવીર ટ્વીટ કરી હતી. એ તસવીર રાજકોટમાં નવાં બનેલાં બસ સ્ટેશનની હોવાનો દાવો કરાયો હતો. હકીકતમાં આ તસવીર 3ડી સીએડી રિપ્રેઝેન્ટેશન હતી. બાદમાં ખુદ મંત્રાલયને આ અંગે સ્પષ્ટતા કરવી પડી હતી. મોદી સરકારે લીધેલી નોટબંધીના નિર્ણય પર પ્રહાર કરતા દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે એક ટ્વિટ કર્યું હતું. જેમા મધ્યપ્રદેશની એક બેંકમાં ફાંસો ખાનારી વ્યક્તિની તસવીર પોસ્ટ કરાઈ હતી. કિરણ બેદીના ટ્વિટને કારણે મોદીના માતા હીરાબા ચર્ચામાં આવ્યાં બાદમાં આ ઘટના નોટબંધી પહેલા બની હોવાનું માલુમ પડ્યું હતું. જોકે, કેજરીવાલ દ્વારા આ ટ્વીટને લઈને કોઈ પ્રકારની સ્પષ્ટતા અપાઈ નહોતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિઅલ મીડિયા પર જોયાં જાણ્યા વિનાં ફેક ન્યૂઝ કે ખોટી વિગતો પોસ્ટ કરીને વિવાદોમાં સપડાતાં રાજકારણીઓમાં હવે પોન્ડીચેરી(પુડ્ડુચેરી)નાં ઉપરાજ્યપાલ કિરણ બેદીનું નામ પણ સામેલ થઈ ગયું છે. +text: ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે સંગઠન કોરોના વાઇરસનો પ્રસાર અટકાવવાની મૂળભૂત કામગીરી કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું હતું. ટ્રમ્પનો આરોપ છે કે જ્યારે ચીનમાં કોરોના વાઇરસનો પ્રસાર શરૂ થયો હતો, ત્યારે WHO તેને અટકાવવામાં નિષ્ફળ રહ્યું, એટલું જ નહીં, તે સમગ્ર ઘટનાક્રમની સ્પષ્ટ તસવીર રજૂ કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યું હતું. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે WHOની જવાબદારી નક્કી થવી જોઈએ. આ પહેલાં તેમણે WHO પર 'ચીનતરફી' વલણ ધરાવવાનો આરોપ મૂક્યો હતો. અમેરિકા પર આફત અમેરિકામાં કોરોના વાઇરસને કા��ણે 25 હજાર કરતાં વધુ નાગરિકોનાં મૃત્યુ થયાં છે, જે વિશ્વમાં સૌથી વધારે છે. જૉન હૉપકિન્સ યુનિવર્સિટીનાં આંકડા મુજબ અમેરિકામાં 25 હજાર કરતાં વધુ દરદીના મૃત્યુ થયા છે, જે કોઈપણ દેશ કરતાં વધુ છે. લગભગ છ લાખ અમેરિકનો આ રોગથી પીડિત છે. ટીકાકારોનું કહેવું છે કે દેશમાં મહામારીને ફેલાતી અટકાવવા માટે ટ્રમ્પે બરાબર રીતે કામ નહોતું કર્યું. અમેરિકા અને WHO ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે WHOએ કોરોના સંદર્ભે કેવી કામગીરી બજાવી, તેની પણ સમીક્ષા કરવામાં આવશે. અમેરિકા WHOને સૌથી વધુ ફંડ આપે છે. ગત વર્ષે અમેરિકાએ 40 કરોડ ડૉલરનું ફંડ આપ્યું હતું. ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે તેઓ દેશમાં સ્થિતિ પૂર્વવત્ બને તે માટે શક્ય તમામ પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ટ્રમ્પે કહ્યું, "હું ટૂંક સમયમાં તમામ ગવર્નરો સાથે વાત કરીશ. તમામ રાજ્યોના ગવર્નરોએ પ્લાન ઉપર કામગીરી કરવાની જવાબદારી લેવી પડશે." WHO પૂર્વે ટ્રમ્પે સંયુક્ત રાષ્ટ્રોને આપવામાં આવતી સહાય ઉપર સવાલ ઉઠાવ્યા હતા, ઉપરાંત તેમના નેતૃત્વમાં અમેરિકા વૈશ્વિક જળવાયુ સંધિમાંથી પણ ખસી ગયું હતું. ટ્રમ્પ છાશવારે વર્લ્ડ ટ્રૅડ ઑર્ગેનાઇઝેશન ઉપર પણ નિશાન સાધતા રહે છે. ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે દર વર્ષે અમેરિકા દ્વારા WHOને 40-50 કરોડ ડૉલર આપવામાં આવે છે, જ્યારે ચીન દ્વારા ચાર કરોડ ડૉલર જ આપવામાં આવે છે .જો WHO દ્વારા ચીનમાં પ્રવર્તમાન સ્થિતિનો વાસ્તવિક તાગ આપવામાં આવ્યો હોત અને તેના વિશે પારદર્શક રીતે માહિતી આપવામાં આવી હોત તો આજે જેવી સ્થિતિ ઊભી થઈ છે, તેવી સ્થિતિ ઊભી ન થઈ હોત. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે વર્લ્ડ હેલ્થ ઑર્ગેનાઇઝેશન (WHO)ને ફંડિંગ અટકાવવાના નિર્દેશ આપ્યા છે. +text: તેનું પહેલું કારણ તો એ છે કે ભીરતીય ટીમ શનિવારે છેલ્લી લીગ મૅચમાં શ્રીલંકાને સાત વિકેટે હરાવીને શાનથી સેમિફાઇનલમાં પહોંચી ચૂકી છે. હવે મંગળવારે તેનો સામનો પહેલી સેમિફાઇનલમાં ન્યૂઝીલૅન્ડ સામે થશે. તે ઉપરાંત રવિવારે વ્યસ્ત રહેવાનું બીજું કારણ છે મહેન્દ્ર સિંહ ધોનીનો જન્મ દિવસ. ધોની રવિવારે પોતાનો 38મો જન્મ દિવસ ઊજવવા જઈ રહ્યા છે. સ્વાભાવિક છે કે હોટેલમાં બાકીના ભારતીય ખેલાડીઓ આ તક જતી કરશે નહીં. આ નિમિત્તે ભારતીય ખેલાડીઓને કેકથી ધોનીનું મોં ભરી દેવા સાથે પાર્ટીનો માહોલ હશે. ધોનીને જીતની ભેટ મળશે? માનવામાં આવે છે કે આ ધોનીનો છેલ્લો વર્લ્ડ કપ છે. ત્યારે ભારતના ખેલાડીઓ આવનારા અઠાવાડિયામાં સેમિફાઇનલ અને ફાઇનલ જીતીને ધોનીને વિશ્વકપની જીત આવવાની ઇચ્છા રાખશે. ધોનીએ પોતે પણ પોતાની કપ્તાનીમાં 2007માં ટી-20 અને વર્ષ 2011માં આઈસીસી વર્લ્ડ કપ જીતીને ભારતને અપાર ખુશીઓ આપી છે. 38 વર્ષની ઉંમરે જ્યારે ખેલાડીની આંખો નબળી થવા લાગે છે અને રન લેતી વખતે ખેલાડીની ગતિ ધીમી પડવા લાગે છે, ત્યારે ધોની આજે પણ વિકેટ પાછળ અન્ય ટીમના વિકેટકીપરની સરખામણીએ સૌથી વધુ સ્ફૂર્તિ ધરાવતા સાબિત થાય છે. એટલું જ નહીં દોડીને રન લેવામાં તો યુવા ખેલાડીઓ પણ તેમની પાસે પાણી ભરે. શું ધોની ધીમા પડી ગયા છે? આ વર્લ્ડ કપમાં ભલે ધોનીની ધીમી બેટિંગ બાબતે તેમની ટીકા થઈ રહી હોય પરંતુ બધા એ પણ જાણે છે કે જો વેસ્ટ ઇન્ડીઝ સામે જ્યારે ટૉપ ઑર્ડર વેર વિખેર થઈ ગયો હતો ત્યારે જો ધોની પણ આઉટ થઈ ગયા હોત તો શું થાત. જોકે, ધોનીને સરળતાથી સ્ટંપ કરવાની તક વેસ્ટ ઇન્ડીઝના વિકેટકીપરે ગુમાવી, છતાં જીત તો અંતે જીત હોય છે. જોકે, ટુર્નામેન્ટમાં ધોનીનો સ્ટ્રાઇક રેટ 93 છે, જેને ધીમો ન કહી શકાય. તેનો અર્થ કે તેઓ દર 100 બૉલમાં 93 રન બનાવી રહ્યા છે. સૌથી મોટી વાત એ છે કે ભારતના કૅપ્ટન કોહલી જાણે છે કે ધોનીનું ટીમમાં શું મહત્ત્વ છે. એટલે જ તો કોહલી માને છે કે ધોનીને સલાહ આપવાની કોઈ જરૂરત નથી. ધોની પોતે જાણે છે કે તેમને ક્યારે શું કરવાનું છે. આ માત્ર કહેવાની વાત નથી પરંતુ તે મેદાન પર પણ દેખાય છે. જ્યારે ટીમ બૉલિંગ કરતી હોય ત્યારે બૉલરને સલાહ આપવાનું, ફિલ્ડિંગમાં ફેરફાર કરવાનું અને ડીઆરએસ લેવું કે ન લેવું ત્યા સુધી ધોનીની સલાહ સૌથી મહત્ત્વની હોય છે. તેમની હાજરીના કારણે જ કૅપ્ટન કોહલી બાઉન્ડ્રી પર ફિલ્ડિંગ કરતા દેખાય છે. એટલે કે કૅપ્ટન ન હોવા છતાં ધોની કૅપ્ટનની ભૂમિકા નિભાવે છે. ધોનીના ચોંકાવનારા નિર્ણય હવે આ વાતને માત્ર એક સંયોગ જ કહી શકાય કે ધોની સૈયદ કિરમાણીની જેમ કલાત્મક અને પરંપરાગત રીતે વિકેટકીપિંગ નથી કરતા. ફારુખ એન્જિનિયરની જેમ ઓપનિંગ બૅટ્સમૅન પણ નથી. છતાં તેઓ ભારતના સૌથી સફળ વિકેટકીપર હોવાની સાથે સફળ બૅટ્સમૅન અને કૅપ્ટન છે. ધોની હંમેશાં ચોંકાવનારા નિર્ણયો લે છે. કંઈક આવું જ થયું જ્યારે તેમણે કોઈ પણ પ્રકારના શોર વિના ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં કપ્તાનીની ટોપી કોહલીના માથે મૂકી દીધી. ત્યારબાદ તેમણે વન-ડે અને ટી-20ની કપ્તાની પણ છોડી દીધી અને ટેસ્ટ ક્રિકેટને અલવિદા કહી દીધું. એક કૅપ્ટન તરીકે આઈપીએલમાં ચેન્નઈ સુપર કિંગ્ઝને ત્રણ વખત વિજેતા બનાવી. તેમની જ કપ્તાનીમાં ભારત પહેલી વખત આઈસીસી ચૅપિયન્સ ટ્રૉફી જીતી. તેમની જ કપ્તાનીમાં ભારત આઈસીસી ટેસ્ટ રૅન્કિંગમાં નંબર 1 બન્યું. માહી હે તો મુમકીન હે ધોનીના ખાતામાં અનેક સફળતાઓ સાથે અનેક કિસ્સાઓ પણ છે. આઈપીએલમાં એમની ટીમ ચેન્નઈ સુપર કિંગ્ઝને સ્પૉટ ફિક્સિંગ જેવા કહેવાતા કેસનો શિકાર બનીને બે વર્ષ માટે આઈપીએલમાંથી બહાર રહેવું પડ્યું. પરંતુ ધોની 2018માં લગભગ પોતાના દમ પર તેને ચૅમ્પિયન બનાવીને તેને પરત લાવ્યા. ધોની પર એ પણ આરોપ છે કે તેમના કારણે ગૌતમ ગંભીર, વીરેન્દ્ર સહેવાગ, વીવીએસ લક્ષ્મણ અને રાહુલ દ્રવિડને ક્રિકેટ છોડવું પડ્યું. એ પણ સત્ય છે કે ધોનીની આગેવાનીમાં જ વિરાટ કોહલી, રોહિત શર્મા અને અન્ય ખેલાડીઓ ખૂબ ચમક્યા. રોહિત શર્માને તો વન-ડે ક્રિકેટમાં ઑપનર જ ધોનીએ બનાવ્યા. વિકેટ પાછળ ધોની આજે પણ બૅટ્સમૅન માટે ખતરો છે. પળવારમાં સ્ટમ્પ કરવામાં કોઈ તેમની તોલે ન આવે. એક સમયે પોતાના લાંબા વાળ માટે તત્કાલિન પાકિસ્તાની રાષ્ટ્રપતિ જનરલ પરવેઝ મુશર્રફની પ્રશંસા પામનારા ધોની સિક્સ મારીને મૅચ જીતાડવામાં પણ માહેર છે. ધોની જેવું કોઈ નહીં આજે પણ તેમના ખભ્ભા પર મૅચ ફિનિશરની જવાબદારી છે. સમય સાથે ધોની ભલે ક્યારેક 'આહ' તો ક્યારેક 'વાહ'નો સામનો કરતા રહ્યા પરંતુ કદાચ તેમણે ક્યારેય કોઈ પ્રસંગે બીજા ખેલાડીની જેમ જોશમાં આવીને બૅટ નથી ફેરવ્યું કે મૅચ જીતીને ખુશીમાં કૂદ્યા નથી. ખરેખર તેઓ 'કૅપ્ટન કૂલ' કહેવાતા રહ્યા છે. ધોની વિશે એટલું બધું કહેવાયું અને સાંભળવા મળ્યું છે કે કોઈ વાત નવી લાગતી નથી. તેમ છતાં ભારતના પૂર્વ કપ્તાન સુનિલ ગાવસ્કર વારંવાર કહે છે-તેઓ ઇચ્છે છે કે જ્યારે 2011માં ધોનીએ વર્લ્ડ કપ ફાઇનલમાં શ્રીલંકા સામે સિક્સ મારીને મૅચ જીતાડી હતી તે માહોલ રહે. આથી મોટી વાત કદાચ બીજી કોઈ ન હોઈ શકે. આમ પણ ધોનીએ આ અંદાજમાં કેટલી બધી મૅચ જીતાડી છે. આશા છે કે એમના જીવનનું એક નવું પાનું સફળતાનાં નવાં સોપાન લઈને આવે. હાલ તો ધોનીનું રમવું એ ભારતની મજબૂરી નહીં જરૂરિયાત છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇંગ્લૅન્ડમાં ચાલી રહેલા 12મા ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપમાં રવિવાર અને સોમવારે કોઈ મૅચ નથી. છતાં ભારતીય ટીમ માટે રવિવારનો દિવસ ખૂબ આનંદ��ો અને વ્યસ્ત રહેશે. +text: પોલીસસૂત્રોએ જણાવ્યું છે કે ગોળીબાર બાદ હુમલાખોર ઘટનાસ્થળેથી ફરાર થઈ ગયો. ફ્રાન્સના ગૃહમંત્રાલયે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું કે આ ઘટનામાં કાર્યવાહી ચાલુ છે. જોકે, હજુ આ મામલે શું થઈ રહ્યું છે એ અંગે કોઈ જાણકારી નથી આપી. ટ્વીટમાં કહેવાયું છે કે સુરક્ષાદળો લિયોંના 'સેવેન્થ ઍરોન્ડીસમૉન'માં છે અને લોકોને વિસ્તારમાં જવાનું ટાળવા માટે જણાવાયું છે. મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર ગોળીબાર ત્યારે કરાયો જ્યારે પાદરી ચર્ચ બંધ કરી રહ્યા હતા. જૅમ્સ બૉન્ડને પહેલી વાર પડદે લાવનારા અભિનેતાનું નિધન જૅમ્સ બૉન્ડનું પાત્ર ભજવવા બદલ પ્રખ્યાત થયેલા અભિનેતા સર શૉન કૉનરીનું 90 વર્ષની વયે નિધન થઈ ગયું. જૅમ્સ બૉન્ડને પડદા પર લાવનારા તેઓ પ્રથમ અભિનેતા હતા. તેમણે સાત ફિલ્મોમાં આ પાત્ર ભજવ્યું હતું. તેમણે ફિલ્મી પડદે દાયકાઓ સુધી રાજ કર્યું. વર્ષ 1998માં 'ધ અનટચેબલ્સ' નામની ફિલ્મ માટે તેમને ઑસ્કર ઍવૉર્ડ મળ્યો હતો. તેમના પુત્ર જૅસન કૉનરીએ જણાવ્યું કે તેમનું નિધન બહામાસમાં થયું. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી તેઓ બીમાર હતા. બહામાસમાં તેમના અંતિમ સમયે પરિવારના કેટલાય સભ્યો હાજર હતા. તેમના પુત્રે કહ્યું, "તેઓ છેલ્લા કેટલાય દિવસોથી બીમાર હતા. જોકે, અમને હજુ પણ આ સ્થિતિમાંથી બહાર આવતા વખત લાગશે." ICUમાં દાખલ 21 વર્ષીય યુવતી પર કથિત બળાત્કાર પ્રતીકાત્મક તસવીર હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સના અહેવાલ અનુસાર હરિયાણાના ગુરુગ્રામની એક ખાનગી હૉસ્પિટલમાં દાખલ 21 વર્ષીય યુવતી પર કથિત દુષ્કર્મની ઘટનાની રાજ્ય મહિલાઓ આયોગે નોંધ લીધી છે. છોકરીના પિતાએ મંગળવારે ફરિયાદ નોંધાવી હતી કે જ્યારે તેમની દીકરી હૉસ્પિટલના આઈસીયુમાં વૅન્ટિલેટર પર સેમિ-કૉન્સિયસ હતી, ત્યારે હૉસ્પિટલના એક સભ્ય દ્વારા તેમની પર રેપ કરવામાં આવ્યો હતો. ગુરુગ્રામની સિવિલ હૉસ્પિટલના ચીફ મેડિકલ ઑફિસર વીરેન્દ્ર યાદવે પોલીસને લખ્યું, "પીડિતાની મેડિકલ તપાસ માટે ત્રણ સભ્યની ટીમ બનાવવામાં આવી છે. શારીરિક હિંસાને નકારી શકાય તેમ નથી." "હાલ ફિઝિયોલૉજિકલ ઍસેસ્મૅન્ટ સહિત બીજા અનેક ટેસ્ટની જરૂરિયાત છે. જ્યારે તે ભાનમાં આવશે ત્યારે કરીશું અને તેનું નિવેદન લઈશું." છોકરી ગુરુગ્રામની એક ખાનગી હૉસ્પિટલમાં ટ્યુબરક્યૂલોસિસની સારવાર લઈ રહી હતી અને તેને આઈસીયુના ખાનગી રૂમમાં રાખવામાં આવી હતી. હાલ વૅન્ટિલેટર હઠાવી દેવામાં આવ્યું છે ��રંતુ છોકરી પોતાનું નિવેદન નોંધાવી શકવાની સ્થિતિમાં નથી. વડોદરામાં ફ્રેન્ચ સામાનનો બહિષ્કાર કરવાનાં પોસ્ટર લાગ્યાં ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર વડોદરાના મુસ્લિમ વિસ્તારમાં ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમૅન્યુઅલ મેક્રોંનો વિરોધ કરતાં અને ફ્રાન્સના સામાનનો બહિષ્કાર કરવાની અપીલ કરતાં પોસ્ટર લાગ્યાં હતાં. આ પોસ્ટરને શુક્રવારે પોલીસે હઠાવી લીધાં હતાં. ફ્રાંસમાં ઉગ્રવાદી હુમલા બાદ રાષ્ટ્રપતિએ કરેલી ટિપ્પણીથી વિવાદ વકર્યો છે અને વિશ્વના વિવિધ દેશોમાં તેમનો વિરોધ થઈ રહ્યો છે. પોલીસના કમિશનર આર. બી. બ્રહ્મભટ્ટે કહ્યું, "આ ઉપરાંત, જ્યારે પોલીસ તપાસ માટે ગઈ ત્યારે ત્યાં આ પોસ્ટર લટકેલું હતું." ભારતમાં ઉત્તર પ્રદેશ, મધ્ય પ્રદેશ અને મુંબઈમાં પણ આ પ્રકારના પોસ્ટર લાગ્યાં હતાં. ભારત-ચીન સરહદનું સંકટ આ દાયકાનું સૌથી ખરાબ સંકટ : ભારતના વિદેશ સચિવ ભારત અને ચીન સરહદે સૈનિક ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર ભારતના વિદેશ સચિવ હર્ષવર્ધન શ્રીંગાલાએ ભારત અને ચીન સરહદે ઉભી થયેલી કટોકટીની સ્થિતિને દાયકાનું 'સૌથી ખરાબ સંકટ' કહ્યું છે. ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફ્રાન્કૅસ ડેસ રિલેશન્સ ઇન્ટરનેશનલ ખાતે બોલતાં તેમણે કહ્યું હતું કે ચીનની સરહદે ઊભા થયેલા 'દાયકાના સૌથી ખરાબ સંકટ'નો સામનો ભારત કરી રહ્યું છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે ભારતે 'મક્કમતાથી લડવાની જરૂર' છે. શ્રીંગાલાએ ફ્રાન્સને ભારતનું સૌથી જૂનું સ્ટ્રેટેજિક ભાગીદાર અને તમામ સમયનું મિત્ર ગણાવ્યું હતું. જો તમે ગાડી ખરીદશો તો તમને સસ્તા અનાજનો લાભ નહીં મળે પ્રતીકાત્મક તસવીર અમદાવાદ મિરરના અહેવાલ અનુસાર રાજ્યના ફૂડ અને સિવિલ સપ્લાય વિભાગે આરટીઓ સાથે કરાર કર્યો છે. જે મુજબ ઘરે ગાડી હોય તેવા લોકોની માહિતી આરટીઓ પાસેથી લઈને તેમનાં નામ મફત અનાજ આપવાની યાદીમાંથી હઠાવી દેવામાં આવશે. ફૂડ અને સિવિલ સપ્લાય વિભાગના ડિરેક્ટર તુશાર ધોળકિયાએ કહ્યું,"અમે ટ્રાન્સપોર્ટ વિભાગને પત્ર લખ્યો છે કે જે લોકો પાસે ચાર પૈડાવાળાં વાહનો છે, તેમની માહિતી અમને આપો." "અમે તેમનાં આધારકાર્ડની માહિતી ચકાસીશું જો તે મૅચ થશે તો, અમે તેમને યાદીમાંથી કાઢી નાખીશું." તેમણે વધુમાં કહ્યું, "જન્મ-મરણ નોંધણી વિભાગ સાથે પણ કરાર કરીશું, જેથી મૃતકોનાં નામ પણ લાભાર્થીમાંથી નીકળી જાય." ઉલ્લેખનીય છે કે લૉકડાઉન સમયે અનેક લોકોએ ઘરમાં સ્ટોક કરવા માટ�� સસ્તાં અનાજનો લાભ લીધો હતો માટે આ કાર્યવાહી કરવાનું નક્કી કર્યું છે. આરટીઓના બીવી લિમ્બાસિયાએ કહ્યું કે મને આની જાણ થઈ છે અમે ફૂડ અને સિવિલ સપ્લાય વિભાગને ગાડી ખરીદનારનાં નામોની યાદી આપીશું. અમેઠીમાં દલિત ગ્રામ પ્રધાનના પતિને જીવતા સળગાવી દેવામાં આવ્યા ઉત્તર પ્રદેશના અમેઠી જિલ્લામાં દલિત સમયુદાયની એક વ્યક્તિને કેટલાક લોકોએ જીવતા સળગાવી દીધા છે, જેમનું હૉસ્પિટલ લઈ જતી વખતે મૃત્યુ થયું છે. મૃતક બંદોઇયા ગામનાં પ્રધાનના પતિ હતા. આ કેસમાં ત્રણ લોકોની ધરપકડ કરાઈ છે અને ગામમાં તણાવની સ્થિતિ હોવાથી પોલીસ તહેનાત કરવામાં આવી છે. અમેઠીમાં પોલીસ અધિક્ષક દિનેશ સિંહે કહ્યું, "પોલીસને રાત્રે અંદાજે 12 વાગે માહિતી મળી હતી કે પ્રધાનના પતિ અર્જુન સળગેલી હાલતમાં ગામની એક વ્યક્તિના ઘરમાંથી મળ્યા છે." "તેમને પ્રાથમિક સારવાર માટે લઈ જવામાં આવ્યા, ત્યાંથી સુલ્તાનપુર જિલ્લા હૉસ્પિટલમાં રીફર કરવામાં આવ્યા. શુક્રવારે સવારે તેમને લખનૌ લઈ જવામાં આવી રહ્યા હતા, ત્યારે તેઓ મૃત્યુ પામ્યા." એસપીના કહેવા પ્રમાણે અર્જુનના પરિવારે ગામના પાંચ લોકોની સામે ફરિયાદ નોંધાવી હતી, જેમાંથી ત્રણ લોકોની ધરપકડ કરાઈ. જ્યારે બે લોકોની શોધખોળ ચાલુ છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફ્રાન્સના લિયોં શહેરમાં એક ઑર્થોડૉક્સ પાદરી ગોળીબારમાં ઘાયલ થયા છે. +text: બાયૉકોનનાં મુખ્ય નિર્દેશક કિરણ મજૂમદાર શોએ અર્થતંત્ર મુદ્દે સરકારની આલોચના કરતાં કહ્યું છે કે સરકાર અર્થતંત્રની બાબતમાં કોઈ ટીકા સાંભળવા ઇચ્છુક નથી. કેન્દ્રીય મંત્રીઓએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું કે સરકારીની આ રીતે ટીકા દેખાડે છે કે લોકશાહી જીવંત છે. સોશિયલ મીડિયા ઉપર પણ આ મુદ્દે ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. કિરણ મજૂમદારનું નિવેદન રાહુલ બજાજના નિવેદન બાદ કિરણે ટ્વિટર ઉપર લખ્યું કે 'સરકાર વપરાશ તથા વૃદ્ધિદર વધારવા માટે ઉદ્યોગજગતનો સંપર્ક કરશે તેવી આશા છે.' 'સરકારે અત્યાર સુધી અમારાથી અંતર જાળવ્યું છે. સરકાર અર્થતંત્રના મુદ્દે કોઈ ટીકા સાંભળવા નથી માગતી.' આ પહેલાં બજાજ જૂથના રાહુલ બજાજે એક જાહેર કાર્યક્રમમાં ગૃહમંત્રી અમિત શાહની હાજરીમાં સરકારની આર્થિક નીતિઓની ટીકા કરતી વેળાએ ઉદ્યોગજગતમાં 'ભયના માહોલ'ની વાત કહી હતી. સરકારમાંથી પ્રતિક્રિયા બજાજ જ્યારે આ વાત કરી રહ્યા હતા, ત્યારે મંચ પર ગૃહમંત્રી અમિત શાહ ઉપરાંત નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ અને વાણિજયમંત્રી પીયૂષ ગોયલ હાજર હતાં. બજાજને જવાબ આપતાં શાહે કહ્યું હતું, "તમે કહ્યું એમ જો ભયનો માહોલ બન્યો હોય, તો અમારે તે માહોલને બહેતર બનાવવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ." "હું એટલું સ્પષ્ટ રીતે કહેવા માગીશ કે કોઈને પણ ડરવાની જરૂર નથી અને કોઈ ડરાવવા પણ માગતું નથી." નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે બજાજના નિવેનદને લઈને ટ્વીટ કર્યું હતું. સીતારમણે લખ્યું હતું, "રાહુલ બજાજે સવાલ ઉઠાવ્યા હતા તેના જવાબ ગૃહમંત્રી અમિત શાહે આપી દીધા છે.""સવાલ-ટીકા સાંભળવામાં આવી રહ્યાં છે અને તેનો ઉકેલ પણ લાવવામાં આવી રહ્યો છે." "પોતાના વિચારનો પ્રચાર કરવાને બદલે જવાબ મેળવવાનો બહેતર ઉપાય શોધવો જોઈએ. આવા વિચારના પ્રસારથી રાષ્ટ્રીય હિતને નુકસાન પહોંચી શકે છે." કેન્દ્રીય ગૃહ અને શહેરી વિકાસમંત્રી હરદીપસિંઘ પૂરીએ ટ્વીટ કર્યું: "રાહુલ બજાજ અમિત શાહની સામે ઊભા રહી શકે છે. કોઈ પણ પ્રકારના ભય વગર પોતાની વાત રજૂ કરી શકે છે તથા અન્યને સાથે જોડાવા માટેના સંકેત આપી શકે છે." "આનો સીધો જ અર્થ એવો થાય છે કે ભારતમાં અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા અને લોકશાહીનાં મૂલ્યો જીવંત અને સમૃદ્ધ છે. આ જ લોકશાહી છે." ભાજપની ઇન્ફર્મેશન ટેકનૉલૉજી સેલના વડા અમીત માલવીયએ ટ્વિટર ઉપર લખ્યું કે જે ઉદ્યોગપતિઓ 'લાઇસન્સરાજ'માં સમૃદ્ધ બન્યા હોય તેઓ હંમેશા કૉંગ્રેસના આભારી રહેશે. વિપક્ષની પ્રતિક્રિયા કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા પવન ખેડાએ પત્રકારોને જણાવ્યું, "રાહુલ બજાજે જે પણ કહ્યું તે દેશભરની સમૂહભાવના છે." "જો એક સમાજ, એક દેશ અને એક શહેરમાં સામંજસ્ય ન હોય તો તમે એવી અપેક્ષા કઈ રીતે રાખી શકો કે રોકાણકારો આવશે અને પોતાના પૈસા રોકશે?" "પૈસા માત્ર ત્યાં જ રોકવામાં આવતો હોય છે કે જ્યાં તે વધી શકે એમ હોય. જ્યાં તેમાં વધારો થવાની આશા હોય." "આ માત્ર એ જ ક્ષેત્રોમાં વધી શકે એમ છે કે જ્યાં શાંતિ, સદ્ભાવ, પારસ્પરિક નિર્ભરતા અને ખુશીનો માહોલ હોય." કૉંગ્રેસના વધુ એક પ્રવક્તા અભિષેક સિંઘવીએ કહ્યું કે ઘણા સમય બાદ 'આર્થિક જગતમાંથી કોઈ વ્યક્તિએ સત્તા સામે કંઈક સત્ય બોલવાનું સાહસ કર્યું છે.' તો પક્ષના એક વરિષ્ઠ નેતા જયરામ રમેશે ટ્વીટ કર્યું, "ભારતના કૉર્પોરેટ જાહેરાતજગતમાં સૌથી પ્રસિદ્ધ ટૅગલાઇનોમાંથી એક છે 'તમે બજાજને હરાવી ન શકો.' અમિત શાહને પણ જાણ થઈ ગઈ કે તમે બજાજને ચૂપ ન કરાવી શકો." "હ��ારે બજાજને બૅન્ડ બજા દીયા." સોશિયલ મીડિયા શું કહી રહ્યું છે? બજાજ અને શોનાં સંબંધિત નિવેદનોની પ્રતિક્રિયા સોશિયલ મીડિયામાં પણ જોવા મળી. દિલીપ જૈન નામના યુઝરે ટ્વિટ કર્યું કે કિરણ મજૂમદાર શો વિરુદ્ધ 'ઇન્સાઇડર ટ્રૅડિંગના ધોરણોનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ ઇન્ફૉસિસે કિરણ વિરુદ્ધ દંડ કર્યો હતો.' જૈનના ટ્વિટર બાયૉમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહમંત્રી અમિત શાહ તેમને ફૉલો કરતા હોવાનો દાવો કરાયો છે. જીતેન્દ્ર પટેલ નામના યુઝરે રાહુલ બજાજ અને કિરણ મજૂમદાર શોને કૉંગ્રેસનાં વફાદાર ગણાવ્યાં અને કૉંગ્રેસ માટે કામ કરતાં હોવાનો આરોપ લગાવ્યો. સુમંથ રમણે ટ્વીટ કર્યું, "હવે બજાજનાં ઉત્પાદનોના બહિષ્કાર કરવાની અને શૅર વેચવાની હાકલ પડે એની રાહ જુઓ." રાહુલ બજાજે શું કહ્યું હતું? બજાજ ગ્રૂપના ચૅરમૅને અમિત શાહને કહ્યું હતું કે લોકો 'તમારાથી' ડરે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું, "હું જાહેરમાં આ વાત કરું છું. એક માહોલ સર્જવો પડશે. જ્યારે યુપીએ-2ની સરકાર સત્તામાં હતી, ત્યારે અમે કોઈની પણ ટીકા કરી શકતા હતા." "તમે સારું કામ કરી રહ્યા છો, તેમ છતાં, અમે જાહેરમાં તમારી ટીકા કરીએ, ત્યારે લાગતું નથી કે તમે એને પસંદ કરશો." આ સાથે જ બજાજે આર્થિક સ્થિતિને લઈને પણ પોતાની અને પોતાના સાથી ઉદ્યોગપતિઓની ચિંતાનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું હતું, "અમારા ઉદ્યોગપતિ મિત્રોમાંથી કોઈ નથી બોલતું." આ પ્રસંગે બજાજે મૉબ લિન્ચિંગ અને સાંસદ સાધ્વી પ્રજ્ઞાના નાથુરામ ગોડસેને લઈને અપાયેલા નિવેદનમાં યોગ્ય કાર્યવાહી ન કરવાનો ઉલ્લેખ પણ કર્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મોદી સરકાર ટીકા સહન ન કરી શકતી હોવાનો સૂર થોડો વધુ બુલંદ થયો છે. ઉદ્યોગપતિ રાહુલ બજાજ બાદ વેપારજગત સાથે સંકળાયેલી વધુ એક વ્યક્તિએ આર્થિક નીતિઓ બાબતે સરકારની ટીકા કરી છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર આ ગલીમાંથી પસાર થતો દરેક માણસ તેમના માટે ગ્રાહક છે. તમે તેને ગમે તેમ સમજાવો, પણ તે લોકો સમજવા તૈયાર જ નથી હોતા. દિવાળીની રાત્રે ઓફિસથી નીકળ્યો ત્યારે અચાનક મનમાં વિચાર આવ્યો કે જી. બી. રોડની દિવાળી કેવી હોય છે? એ જોવું જોઈએ. તમને આ વાંચવું પણ ગમશે : મેં મારી સાથે કામ કરતાં એક મિત્રને દિલ્હીની આ બદનામ ગલીમાં મારી સાથે આવવા તૈયાર કર્યા અને અમે ત્યાં પહોંચ્યા. ઊંઘી ગયેલું રેલવે પ્લેટફોર્મ એ કોઠા પર ચારે બાજુ શાંતિ ફેલાયેલી હતી. અસ્તવ્યસ્ત રૂમોમાં અમને ગમે ત્યાં ઊંઘેલા લોકો જોવાં મળ્યાં. એમ લાગ્યું હતું કે આ ઊંઘી ગયેલું રેલવે પ્લેટફોર્મ છે. પરંતુ દિવાળીની રાતે અહીં માહોલ જ અલગ હતો. એવું લાગી રહ્યું હતું કે રાત નહીં પરંતુ દિવસનો સમય છે. હું અને મારા મિત્ર જેવા રસ્તા પરથી કોઠાના દાદરા તરફ આગળ વધ્યાં તો એક દલાલે પૂછ્યું- "સર, મજા કરવી છે?" કાશ્મીરી છોકરી મળશે. અમે તેની વાત પર ધ્યાન ન આપ્યું અને એક કોઠાના દાદર ચડવા લાગ્યા. રાતના 11 વાગ્યા હતા. તવાયફોનો ડાન્સ ઘડાયેલાં કલાકારો જેવો હતો જેવાં જ અમે એક રૂમમાં પહોંચ્યા, ત્યાં ખૂબ જ ભીડ હતી. દુનિયા જેને તવાયફ કહે છે તે કોઈ પ્રોફેશનલ કલાકારની જેમ ડાન્સ કરી રહી હતી. તે શાનદાર ડાન્સ કરી રહી હતી, સાથે જ ગીત પણ ગાઈ રહી હતી. ભોજપુરી ગીતની ધૂન સાથે તેઓના પગ તાલમેલમાં હતાં. સુંદર સાડીઓમાં લપેટાયેલી આ મહિલાઓનું ઝાંઝર પર પણ પૂર્ણ નિયંત્રણ હતું. ઝાંઝરનાં અવાજ અને તેમનાં પગલાંની ગતિમાં પણ ગજબનો તાલમેલ હતો. ચારે તરફ ફૂલો લટકાવેલાં હતાં. દીવાલો પર રંગો પ્લાસ્ટિકનાં કપડાંની જેમ લપેટાયેલાં હતાં. તવાયફોનાં કોઠા તેના અંધારા માટે ઓળખાય છે, પરંતુ દિવાળીની રાતે અંધારું અહીંથી ગાયબ હતું. ઉદાસી ગાયબ હતી,પણ અંધારું રાહ જોતું હતું રૂમોની અંદર એક પ્રકારની સુંગધ પ્રસરેલી હતી. કોઈ ચહેરો ઉદાસ નહોતો. દરેક લોકો સુંદર પહેરવેશમાં જોવા મળ્યા. મહિલાઓ સતત નાચી રહી હતી. કોઈ દુર્વ્યવહાર થતો નહોતો. પાસે એક બેન્ચ પર આશરે 50-55 વર્ષની મહિલા બેઠી હતી. તેમને પૂછ્યું કે તમે દિવાળી આવી રીતે જ મનાવો છો? તેઓએ જણાવ્યું, ''હા, આ જ અમારી દિવાળી છે. જોઈ લો.'' એક મહિલાને શક ગયો કે મેં ત્યાંના ફોટોગ્રાફ્સ લીધા છે. તેમણે મોબાઇલ માંગ્યો અને પૂરેપૂરી ચકાસણી કરીને જ પાછો આપ્યો. તેમણે પૂછ્યું કે “તમને શું જોઈએ છે?” અમે કહ્યું, “કંઈ નથી જોઇતું. માત્ર અમે તમારી દિવાળી જોવા માટે આવ્યા છીએ.” તેમણે કહ્યું “વાંધો નહીં, જોઈ લો આરામથી.” રૂમમાં અને દાદરમાં ફરક હતો. અહીંનું અંધારું જાણે કહી રહ્યું હતું કે હવે તે દૂર નથી અને બીજા દિવસની સવારથી જ એ પોતાનું સામ્રાજ્ય ફરીથી પ્રસ્થાપિત કરી લેશે. રૂમની બહાર અંધારું હતું. દિવાળી જતી રહેશે પણ એ મહિલાઓ અહીં જ રહેશે ખંડેર બની ગયેલી ઇમારતના આ દાદર કહી રહ્યા હતા કે, કાલે સવારે આવીને નજર કરજો. તે વડીલ મહિલાના ચહેરા પર કોઈ નિરાશા નહોતી, પરંત��� વાત કરતા જણાતું હતું કે એ રાત થોડા કલાકોમાં જ સવાર બની જશે અને એમની દિવાળી ફરી એક વર્ષ પછી આવશે. આગામી દિવાળીએ શું મહિલાઓ અહીં જ રહેશે? કોઈને ખબર નથી. અહીં કંઈ પણ નક્કી નથી. થોડી જ મિનિટોમાં મહેફિલ વિખેરાઈ જાય છે. પરંતુ ભય અને બદનામીના પડછાયામાં તમને ચિંતા વગરની ઊજવણી જોવી હોય તો દિવાળીની રાતે આ કોઠાઓ સિવાય બીજે ક્યાંય કદાચ જ જોવા મળશે. દિવાળી બાદ દિલ્હીના આકાશમાં ધુમાડો ફેલાઈ ગયો છે, પરંતુ આ કોઠાઓમાં રહેતી મહિલાઓનાં જીવનનો ધુમાડો ક્યારેય દૂર થતો નથી. તેના માટે સુપ્રીમ કોર્ટનો કોઈ નિર્ણય એટલી તત્પરતાથી નથી આવતો જેનાથી તેમનું આ ધુમાડારૂપી નર્ક દૂર થાય. સેક્સ વેચનારાં ખરાબ, ખરીદનારા મહાન લોકો અહીં સેક્સ ખરીદવા માટે આવે છે. આ મહિલાઓ સેક્સ વેચે છે. જે સેક્સ વેચે છે તેને આપણે સેક્સવર્કર (વેશ્યા) કહીએ છીએ, પરંતુ જે તેને ખરીદે છે, તે પોતાને મર્દ સમજે છે. વેચનાર ખરાબ અને ખરીદનાર મહાન. આખરે આવું કઈ રીતે શક્ય છે? તમારી નજરમાં આ કોઠા, આ ગલીઓમાં ભલે ગમે તે હોય, પરંતુ અહીં અંતરનો અવાજ છે. વિશ્વાસ નામનો શબ્દ તેમનાં માટે વિશ્વાસઘાત છે. પત્રકારો પાસેથી તેમને કોઈ આશા નથી. એનજીઓને એ લોકો ગાળો આપે છે અને સરકારની તો વાત જ ન પૂછો. શીલા દિક્ષિત એકમાત્ર એવાં નેતા છે જેમનાં આ મહિલાઓ ખૂબ જ વખાણ કરે છે. તેઓ કહે છે કે શીલારાજમાં તેઓને કરિયાણું મળી રહેતું હતું. હવે ‘આધાર’થી તેમને લાચારી અનુભવાય છે. આખરે સવાર થઈ ગઈ અને દિવાળી દૂર જતી રહી છે. ફરી એ જ બદનામી, મૌન અને અંધારામાં સમાયેલાં આ ખંડેરો, જ્યાં કેટલીક મહિલાઓ પોતાના શરીરને ફરીથી કચરાપેટી બનાવવાની રાહ જોઈ રહી છે. (સાથે બીબીસી સંવાદદાતા મોહમ્મદ શાહિદ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બદનામ ગલીઓની દિવાળી કેવી હોય છે? તે ગલી કે જ્યાંથી માત્ર પસાર જ થતાં હોવ તો પણ તમને દલાલ પૂછવા લાગે કે સર, 17 વર્ષની નેપાળી છોકરી છે. એક હજારમાં ગોઠવાઈ જશે. +text: ગુજરાતથી લઈને પશ્ચિમ બંગાળ સુધી રામનવમીના દિવસે અનેક સ્થળોએ ટોળાંએ તોફાન મચાવ્યું. ક્યાંક ટોળાંએ દુકાનોને આગ ચાંપી, ક્યાંક ટોળાંએ વાહનો સળગાવ્યાં તો ક્યાંક લોકો માર્યા ગયાં. કેટલાંક સ્થળોએ ખુલ્લાં હથિયારો સાથે રેલી નીકળી તો કેટલાંક સ્થળોએ રેલી તોફાની બની ગઈ. દર વર્ષે દેશભરમાં રામનવમી ઉજવાય છે પરંતુ આ વખતે એવું તે શું બન્યું કે હિંસાનું તાંડવ થયું? પરંતુ આ બાબતને સમજતાં પહેલાં હિંસાના ત્રણ દ્રશ્યો જોઈએ. દ્રશ્ય 1: ગુજરાતનું વડોદરા શહેર વડોદરામાં રામનવમીની શોભાયાત્રા પર પથ્થરમારો કરાયો હતો શહેર વડોદરા, રામનવમીની સાંજનો સમય, સેંકડો લોકો સાથે નીકળેલી શોભાયાત્રા, અચાનક પથ્થરમારો... આ દ્રશ્યો શહેરના સંવેદનશીલ વિસ્તાર ગણાતા ફતેપુરામાં રામનવમીની સાંજે સર્જાયાં હતાં. અહીં રામનવમી નિમિત્તે નીકળેલી શોભાયાત્રા પર અચાનક કેટલાક લોકોએ પથ્થરમારો કર્યો હતો. લોકોમાં ભાગદોડ સર્જાતાં પોલીસે ભીડને કાબૂમાં લેવા માટે 20 જેટલા ટિયર ગેસના સેલ છોડવાની ફરજ પડી હતી. ટોળાંએ કેટલીક દુકાનો તથા કેટલાંક વાહનોમાં તોડફોડ કરી અને થોડીવારમાં સમગ્ર વિસ્તારમાં અશાંતિનો માહોલ ઊભો થઈ ગયો. અહીં થોડીવાર માટે કર્ફ્યૂ જેવો માહોલ સર્જાયો હતો અને પરિસ્થિતિ થાળે પાડવા માટે પોલીસ કાફલો ખડકી દેવો પડ્યો હતો. અંતે પોલીસે 1500 લોકોના ટોળાં સામે રાયોટિંગનો ગુનો નોંધી આગળની તપાસ હાથ ધરી છે. દ્રશ્ય 2: બિહારનું ઓરંગાબાદ બિહારના ઓરંગાબાદમાં થયેલી હિંસામાં ઘણાં વાહનોને આગ લગાવાઈ હતી પથ્થરમારો, નારેબાજી, ડઝનો દુકાનો આગના હવાલે, શહેરમાં કલમ 144, ઇન્ટરનેટ બંધ, 150 લોકોની ધરપકડ. આ દ્રશ્યો બિહારના ઓરંગાબાદ જિલ્લામાં રામનવમીના બાદ થયેલી સાંપ્રદાયિક હિંસાને વર્ણવી રહ્યાં છે. 25મી માર્ચ એટલે કે રામનવમીના દિવસે જ અહીં હિંસાની શરૂઆત થઈ હતી. શહેરની જામા મસ્જિદ વિસ્તારમાંથી રામનવમીની શોભાયાત્રા નીકળી રહી હતી ત્યારે તેના પર પથ્થરમારો થયો. હિંસાની સાથે સાથે દુકાનો સળગાવવાની શરૂઆત થઈ, ત્રણ ડઝન દુકાનોને આગના હવાલે કરી દેવામાં આવી. જેમાં લગભગ 10 લોકો ઘાયલ થયાં અને ત્રણ લોકોને ગોળી વાગી હતી. શોભાયાત્રામાં સામેલ લોકોને ઘરે મોકલી દેવાયાં. પરંતુ જિલ્લા અધિકારી રાહુલ રંજનના કહેવા પ્રમાણે ફરીથી આ વિસ્તારની ગલીઓમાં બે સમુદાયો વચ્ચે ગોળીબાર શરૂ થઈ ગયો. આ મામલામાં પોલીસે કલમ 144 લગાવીને હાલ 150 જેટલા લોકોની ધરપકડ કરી છે. દ્રશ્ય:3 બંગાળના વિવિધ વિસ્તારોમાં અરાજકતા રામ નવમી બાદ બંગાળના વિવિધ વિસ્તારમાં હિંસા ફાટી નીકળી છે. રામનવમીનો દિવસ, હાથમાં હથિયારો સાથે રેલી, પોલીસ સ્ટેશન પર લોકોનો હુમલો, બે લોકોનાં મૃત્યુ... આ દ્રશ્યો બંગાળના મુર્શિદાબાદ, રાનીગંજ અને કોલકતાના વિવિધ વિસ્તારોની કહાણી કહે છે. અહીં ભાજપ અને ટીમએમસી દ્વારા રામનવમીના દિવસે યોજવામ��ં આવેલી અનેક રેલીઓ બાદ પરિસ્થિતિ બેકાબૂ બની રહી છે. આ મામલે બંગાળ ભાજપના પ્રમુખ દિલીપ ઘોષ અને બંગાળ ભાજપના મહિલા મોરચાના પ્રમુખ લોકેશ ચેટરજીની પણ અટકાયત કરવામાં આવી છે. બંગાળના મુર્શિદાબાદમાં હથિયારધારી ટોળાંએ પોલીસ સ્ટેશન પર હુમલો કર્યો હતો. જેનો પોલીસને ફાયરિંગ કરી જવાબ આપવો પડ્યો હતો. હિંસામાં અસાનસોલ-ડુંગરપુરના ડેપ્યુટી કમિશનર ઓફ પોલીસ ગંભીર રીતે ઘાયલ થઈ ગયા છે. હિંસા વધી જતાં બંગાળના મુખ્યમંત્રી મમતા બેનરજીએ પોલીસને કડક કાર્યવાહી કરવાના નિર્દેશ આપ્યા છે. ભાજપે આ મામલે પ્રતિક્રિયા આપતાં કહ્યું છે કે મમતા બેનરજી તેમના પક્ષના વધી રહેલા પ્રયાસથી ડરી ગયાં છે. ઉપરાંત દેશના અન્ય વિસ્તારોમાં પણ રામ નવમીના દિવસે હિંસા થવાની છૂટક ખબરો આવી રહી છે. હવે સવાલ એ છે કે આ વર્ષે દેશભરમાં રામનવમીના દિવસે જ હિંસા કેમ થઈ? હિંસા પાછળ રામ મંદિરનું દબાણ કે ચૂંટણીઓ? રામનવમીના દિવસે નીકળેલી યાત્રાઓ બાદ હિંસાઓની ઘટનાઓ બની રામનવમી દિવસે દેશના વિવિધ વિસ્તારમાં આ વખતે હિંસાનું વધેલું પ્રમાણ ખરેખર શું સૂચવે છે. આ મામલે ઇન્ડિયા ટૂડેના ડેપ્યૂટી એડિટર ઉદય માહુરકરે બીબીસી સાથે વાત કરતાં કહ્યું કે હિંસામાં ખાસ કરીને બંગાળની વાત કરીએ તો ત્યાં ચૂંટણીઓ નજીક આવી રહી છે. જેના કારણે રામનવમીનો મુદ્દો વધારે ચગ્યો છે. તેમણે કહ્યું, "બંગાળમાં મમતા બેનરજી મુસ્લિમ વોટ બેંક સાચવવા પ્રયત્ન કરી રહ્યાં છે. જેના કારણે સામે પક્ષે હિંદુઓ આરએસએસ અને ભાજપ તરફ જોઈ રહ્યા છે. "જો મુસ્લિમ તૃષ્ટિકરણ થાય તો તેની સામે હિંદુઓ પણ પોતાની ઓળખ જાળવવા માટે પ્રયત્ન કરશે." ઉપરાંત તેમણે કહ્યું, "ઇસ્લામિક કટ્ટર વહાબી વિચારધારાનું પીઠબળ ધરાવતા બળો પણ આવા સમયે હિંસા આચરતી હોય છે. બીજી તરફ રામમંદિરનો મુદ્દો હજી છે જ." આ મામલે બીબીસી સાથે વાત કરતા રાજકીય વિશ્લેષક અને વરિષ્ઠ પત્રકાર હરિ દેસાઈ જણાવે છે કે રામમંદિર ના બની શક્યું તેના કારણે આ વખતે ભાજપે રામનવમીને મુદ્દો બનાવ્યો હોય એવું લાગે છે. તેમણે કહ્યું, "ઉપરાંત હવે ભાજપને લોકો અને વિશ્વ હિંદુ પરિષદ પણ પૂછી રહી છે કે રામ મંદિરનું શું છે? હવે ભાજપ તેમને જવાબ આપવાની સ્થિતિમાં નથી." ત્રિપુરા ચૂંટણીમાં ભાજપની જીતની વાત કરતાં તેમણે કહ્યું, "હાલ ભાજપનું દેશનાં મોટાભાગના રાજ્યોમાં શાસન છે. "તેમાં ત્રિપુરામાં તેમને જીત મળી. જેથી હિંદુવાદી તત્વો��ે વધુ બળ મળ્યું, જેને પણ હિંસા પાછળનું એક કારણ ગણી શકાય." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રામનવમીના દિવસે દેશના વિવિધ ભાગમાં થયેલી ઉજવણી અને શોભાયાત્રાઓ બાદ હિંસાની ઘટનાઓ જોવા મળી. +text: વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પૂર્વ વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહે પત્ર લખીને સૂચનો આપ્યાં ભારતનાં અને રાજ્યોમની હૉસ્પિટલોમાં બેડ્સ, ઓક્સિજન, ઍમ્બ્યુલન્સ, રેમડેસિવિર ઇન્જેક્શનની અછત છે અને દર્દીઓના પરિવારજનો આ માટે રઝળપાટ કરી રહ્યા છે. દિવસેને દિવસે આ અંગે સ્થિતિ વણસતી જઈ રહી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ગુજરાતની હૉસ્પિટલોમાં જગ્યા ન હોવાનો એકરાર ઉપમુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે કર્યો છે અને સ્મશાનોમાં પણ વેઇટિંગ છે. લગભગ આવી જ સ્થિતિ દેશનાં અન્ય કેટલાંક રાજ્યોમાં પણ છે. આ સ્થિતિમાં પૂર્વ વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહે નરેન્દ્ર મોદીને પત્ર લખીને કેટલીક બાબતો પર સૂચનો કર્યાં છે. ડૉ. મહમોહન સિંહના પત્રમાં રસીકરણના મુદ્દા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. કોરોના વાઇરસના સંકટ સામેની લડાઈ જીતવા માટે તેઓ રસીકરણને વેગ આપવાને આવશ્યક સમજે છે. તેઓ લખે છે, "ગયા આખા વર્ષ દરમિયાન શહેરોમાં રહેતાં બાળકોને માતાપિતાએ જોયા નહોતાં, પૌત્રોને દાદા-દાદીએ જોયાં નથી." "શાળાઓમાં શિક્ષકોએ બાળકોને જોયાં નથી, અનેક લોકોએ પોતાના જીવ ગુમાવ્યા, લાખો લોકો ગરીબીની ખાઈમાં ધકેલાયા." ડૉ. મનમોહન સિંહ લખે છે કે દેશમાં સર્જાયેલી આરોગ્યસંકટની સ્થિતિમાં હું કેટલાંક સૂચનો આપવા માગું છું. ડૉ. મનમોહન સિંહનાં સૂચનો રસીકરણનું આયોજન મનમોહન સિંહ પત્રમાં લખે છે, ડૉ. મનમોહન સિંહે લખ્યું છે, "દેશમાં કેટલા ટકા લોકોને વૅક્સિન આપવામાં આવી રહી છે, તે જોવાની જગ્યાએ મોટાપ્રમાણમાં લોકોને રસી આપવામાં આવે."કંપનીઓને રસીના કેટલા ડોઝનો ઑર્ડર આપ્યો છે, આગામી છ મહિના સુધી કેટલી રસીને ડિલિવરી માટે મંજૂરી મળી છે, વગેરે માહિતી સરકારે જાહેર કરવી જોઈએ. કેન્દ્ર સરકાર અને રાજ્ય સરકારનો સમન્વય રસીના સંભવિત પુરવઠામાંથી રાજ્યોને કઈ ફૉર્મ્યુલા આધઆરે વહેંચણી કરાશે, આ અંગે સરકારે સંકેત આપવા જોઈએ. કેન્દ્ર સરકાર 10 ટકા રસી ઇમર્જન્સી માટે બાજુ પર રાખી શકે છે. રાજ્યોને આ અંગે સ્પષ્ટતા કરવામાં આવે, જેથી તેઓ એ પ્રમાણે આયોજન કરી શકે. ફ્રન્ટલાઇન વર્કર્સની વ્યાખ્યા વિસ્તૃત કરવી શાળાના શિક્ષકોને ફ્રન્ટલાઇન વર્કર્સ તરીકે ગણી રસી આપવા ડૉ. મનમોહન સિંહે સૂચન કર્યું છે. તંત્રે ફ્રન્ટલાઇન વર્કર્સની વ્યાખ્યા વિસ્તૃત કરીને તેમાં અન્ય વર્ગોને સમાવવાની જરૂર છે, જેમનું પણ રસીકરણ કરવું જોઈએ. વૅક્સિન કોને આપવી તેને લઈને એક જે ક્રાઇટેરિયા નક્કી કરવામાં આવે છે, તેમાં રાજ્યોને છૂટછાટ આપવામાં આવવી જોઈએ.45 વર્ષથી ઓછી વયના કેટલાંક ક્ષેત્રોના લોકોનો તેમાં સમાવેશ થશે. ઉદાહરણ માટે શાળાના શિક્ષકો; બસ, થ્રી-વ્હિલર અને ટૅક્સી ડ્રાઇવર; મ્યુનિસિપલ અને પંચાયતના સ્ટાફ અને થઈ શકે તો વકીલોને રસી આપવી જોઈએ. જેઓ પણ ફ્રન્ટલાઇન વર્કર તરીકે કામ કરી રહ્યા છે. વિશેષ પરવાનો આપવાની જરૂર છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં ભારત સૌથી મોટા રસીનિર્માતા દેશ તરીકે ઊભરી આવ્યો છે. જાહેર આરોગ્યના ક્ષેત્રે સર્જાયેલી કટોકટીની સ્થિતિમાં સરકારે ભંડોળ અને સવલતો આપીને રસીનિર્માતાઓને વધુમાં વધુ મદદ કરવી જોઈએ. જેના થકી ઉત્પાદન વધારી શકાશે. આ સિવાય મને લાગે છે કે આ સમયે એક અનિવાર્ય પરવાનો બહાર પાડવાની જરૂર છે, જે અંતર્ગત કંપની એક પરવાના આઘારે રસી બનાવી શકશે. HIV/AIDSની રસી માટે આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરાયો હતો. રસીની આયાત કરવી દેશમાં રસીનો મર્યાદિત પુરવઠો હોવાથી યુરોપિયન મેડિકલ એજન્સી USFDA દ્વારા જેની મંજૂરી મળી છે, એવી રસીની આયાત માટે પરવાનગી આપવી જોઈએ. આપણે એક અભૂતપૂર્વ પરિસ્થિતિનો સામનો કરી રહ્યા છે. ઇમર્જન્સી સ્થિતિમાં રસીની આયાત માટે સવલતો ઊભી કરવી જોઈએ. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં વધી રહેલા કોરોના સંક્રમણની વચ્ચે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પૂર્વ વડા પ્રધાન ડૉ. મનમોહન સિંહે સંક્રમણ સામેની લડાઈ માટે પાંચ સલાહ આપી છે. +text: આ અવકાશયાન 16 જાન્યુઆરીનાં રોજ કલ્પના ચાવલા સહિત સાત અંતરીક્ષ યાત્રીઓને લઈને અંતરીક્ષમાં રવાના થયું હતું. ભારતના હરિયાણા રાજ્યમાં જન્મેલાં કલ્પના ચાવલા એક હોશિયાર એન્જિનિયર હતાં અને તેઓને સ્પેસ એન્જિનિયરિંગમાં ખાસ મહારત હાંસલ હતી. પત્રકાર અસિત જૌલીના અનુસાર કલ્પનાની એક વધુ ઉપલબ્ધિનું જશ્ન મનાવવા માટે અવકાશયાનની પૃથ્વી પર પાછા ફરતવાના સમયે તેમનાં શહેર કરનાલની એક શાળામાં વિશેષ આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ જેવી જ કોલમ્બિયાના તૂટવાની ખબર પહોંચી ત્યારે જશ્નનો માહોલ શોકમાં બદલી ગયો. કલ્પના ચાવલાએ અવકાશયાન કોલમ્બિયાથી ચંદીગઢના વિદ્યાર્થીઓને એક સંદેશો આપ્યો હતો. તેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે, ''સપનાઓને સફળતામાં બદલી શકાય છે. તેના માટે દૂરદ્રષ્ટી, સાહસ અને સતત પ્રયાસ કરવાની લગન હોવી જોઈએ. તમને સૌને ઊંચી ઉડાન માટે શુભકામનાઓ.'' અંતરીક્ષની ઉડાન પહેલાં કલ્પના ચાવલાએ પત્રકારોને પણ કહ્યું હતું કે તેમને જેઆરડી ટાટા પાસેથી પ્રેરણા મળી હતી. કલ્પનાના પરિવારના લોકો હરિયાણાના કરનાલ શહેરમાં રહે છે જેમને મળવા માટે કલ્પના ઘણી વખત ભારત આવતાં હતાં. આ દુર્ઘટના પહેલાં 1997માં કલ્પના અન્ય છ અંતરીક્ષ યાત્રીઓ સાથે અંતરીક્ષમાં ગયાં હતાં. અમેરિકા સુધીની યાત્રા અંતરીક્ષમાં જનારાં પ્રથમ ભારતીય મહિલા કલ્પના ચાવલા હરિયાણાના કરનાલ ગામમાં ભણ્યાં હતાં. તેમણે કરનાલની જ ટાગોર સ્કૂલથી 1976માં બેચલર ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી, ત્યારબાદ 1982માં તેમણે પંજાબ એન્જિનિયરિંગ કોલેજમાં એરોનોટિકલ એન્જિનિયરિંગની ડિગ્રી મેળવી હતી. પછી તેઓ ભણવા માટે અમેરિકા ગયાં હતાં, જ્યાં 1984માં ટેક્સસ યુનિવર્સિટીમાં તેઓએ એરોનોટિકલ એન્જિનિયરિંગમાં માસ્ટર્સ ડિગ્રી મેળવી હતી. આ જ વિષયમાં તેઓએ અમેરિકાની કોલોરાડો યુનિવર્સિટીથી 1998માં ડૉક્ટરેટ કર્યું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વર્ષ 2003માં અમેરિકાના કેનેડી અંતરીક્ષ કેન્દ્ર પર ઉતરતા પહેલાં દુર્ઘટનાગ્રસ્ત અમેરિકન અવકાશયાન કોલમ્બિયામાં ભારતીય મૂળનાં કલ્પના ચાવલા સહિત સાત અંતરીક્ષ યાત્રીઓનું મૃત્યુ થયું હતું. +text: ભારતનું અર્થતંત્ર ચીનથી આગળ નીકળી જશે? વર્ષ 2020માં ભારતમાં નકારાત્મક વૃદ્ધિ દર બાદ આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્રા કોષ (IMF)એ હવે વર્ષ 2021માં ભારતનો આર્થિક વૃદ્ધિ દર 11.5 રહેવાનું અનુમાન વ્યક્ત કર્યું છે. શુક્રવારે સંસદમાં રજૂ કરાયેલ આર્થિક સર્વેમાં પણ 2021-22 નાણાકીય વર્ષમાં ભારતનો વૃદ્ધિ દર 11 ટકા રહેવાનું અનુમાન કરવામાં આવ્યું છે. વિશ્વનાં મોટાં અર્થતંત્રો પૈકી ભારત એક માત્ર એવો દેશ છે, જેનો વૃદ્ધ દર બે આંકમાં રેહવાનું અનુમાન છે. IMFએ મંગળવારે જાહેર કરેલા તાજા વર્લ્ડ ઇકૉનૉમિક આઉટલુકમાં આ અનુમાન વ્યક્ત કર્યું છે. IMFના અનુમાન પ્રમાણે ચીન 2021માં 8.1 ટકાના આર્થિક વૃદ્ધિ દર સાથે બીજા સ્થાને હશે. તે બાદ સ્પેનમાં 5.9 ટકા અને ફ્રાન્સ 5.5 ટકાનો વૃદ્ધિ દર રહેવાનુ અનુમાન છે. IMFએ વર્ષ 2020ના આંકડાને સંશોધિત કરીને જણાવ્યું કે 2020માં ભારતીય અર્થતંત્રમાં આઠ ટકાના ઘટાડાનું અનુમાન છે. ચીન એકમાત્ર મોટો દેશ છે, જેનો વૃદ્ધિ દર 2020માં 2.4 ટકા રહેવાનું અનુમાન છે. IMF અનુસાર 2022માં ભારતનો આર્થિક વૃદ્ધ દર 6.8 ટકા અને ચીનનો વૃદ્ધિ દર 5.6 ટકા રહેવાની શક્યતા છે. ઉદ્યોગ અને વાણિજ્યમંત્રી પીયૂષ ગોયલે આ અનુમાન અંગે રાજીપો વ્યક્ત કર્યો. તેમણે ટ્વીટ કર્યું કે, “વૈશ્વિક અર્થતંત્રનો ચમકતો સિતારો : IMFના 2021 માટે ભારતનો વૃદ્ધિ દર 11.5 ટકા રહેવાના અનુમાન સાથે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં ભારતની તેજ ઝડપે વૃદ્ધિની કહાણી ચાલુ રહેશે.” તેમજ, અર્થશાસ્ત્રી આને સારો સંકેત માને છે. પરંતુ તેમનું કહેવું છે કે હજુ અર્થતંત્રમાં રિકવરીની સ્થિતિ નથી આવી. લૉકડાઉન હઠવાની અસર પ્રતીકાત્મક તસવીર વરિષ્ઠ બિઝનેસ પત્રકાર પૂજા મેહરા કહે છે કે IMFએ જે આંકડા આપ્યા છે તે પહેલાંથી બહેતર સ્થિતિને બતાવે છે. પરંતુ આ આંકડો આટલો મોટો છે તેનો આધાર ગાણિતીક છે. તેઓ કહે છે, “જો એક વર્ષમાં વૃદ્ધિ અત્યંત નકારાત્મક હોય છે. તો આવતા વર્ષે થોડી પણ વૃદ્ધિ થશે, તો આંકડા ખૂબ મોટા દેખાવા લાગે છે. લૉકડાઉન દરમિયાન જે કામકાજ રોકાઈ ગયું હતું, તે ફરીથી શરૂ થઈ ગયું છે. ઉદ્યોગો ચાલવા લાગ્યા છે. ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે, ખરીદી થવા લાગી છે અને લોકો કામ પર પાછા ફરી રહ્યા છે." "આનાથી રોકાયેલું અર્થતંત્ર ફરી ચાલવા માંડ્યું છે. આવી પરિસ્થિતિમાં જ્યાં સુધી સ્થિતિ પહેલાં ખરાબ થઈ હતી, હવે ત્યાંથી તેમાં રિકવરી થવા લાગી છે.” “અર્થતંત્રમાં કેટલો સુધારો થયો છે. તેની ગણતરી GDPના આધારે સારી રીતે કરી શકાય છે. આપણે જોવું પડશે કે લૉકડાઉન પહેલાં GDP ક્યાં હતી, શું એ અત્યારે ત્યાં સુધી પહોંચી છે કે કેમ?” પૂજા મેહરા કહે છે કે વર્ષ 2020ના GDPના આંકડા પણ સંપૂર્ણપણે આવવાના બાકી છે. GDPનો એક મોટો ભાગ અસંગઠિત ક્ષેત્રમાંથી આવે છે. આ ક્ષેત્રમાં કામ કરનારા લોકો પાસે બચત અને રોજગાર એ પ્રકારનો નથી હોતો કે તે બગડતી આર્થિક પરિસ્થિતિને વધુ દિવસો સુધી સહન કરી શકે. તેના આંકડા આવવામાં પણ વધુ સમય લાગે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં અસંગઠિત ક્ષેત્રમાં અને તેમાં કામ કરતા લોકો પર કોરોના વાઇરસ અને લૉકડાઉનનો પ્રભાવની ખબર પડ્યા બાદ GDPનું પણ અનુમાન કરી શકાય છે. જોકે, જાણકારો એવું પણ માને છે કે ભારતમાં લૉકડાઉન બાદથી સ્થિતિ પહેલાં કરતાં બહેતર થઈ છે. ભારતમાં કોરોના વાઇરસના મામલા પ્રતિદિવસ 20 હજાર કરતાં ઓછા થઈ ગયા છે અને સતત ઘટતા જઈ રહ્યા છે. તેમજ કોરોનાનું રસીકર�� પણ શરૂ થઈ ચૂક્યું છે. તેનાથી લોકોમાં બીક ઓછી થઈ છે અને તેઓ સામાન્ય કામકાજ તરફ પરત ફર્યા છે. રેટિંગ એજન્સી કૅરના ઇકૉનૉમિસ્ટ મદન સબનવીસ જણાવે છે, “શરૂઆતમાં એપ્રિલ 2020માં જે પણ અનુમાન વ્યક્ત કરવામાં આવ્યાં હતાં તે લૉકડાઉન પર આધારિત હતા. ત્યારે નકારાત્મક વૃદ્ધિ દરની સ્થિતિ હતી." "પરંતુ, તે માનવસર્જિત સ્થિતિઓ હતી. એટલે કે ઉદ્યોગ ધંધઆ આપમેળે બંધ નહોતા થયા બલકે કોઈ કારણે બંધ કરવામાં આવ્યા હતા, જેથી સરકાર લૉકડાઉન હઠાવીને ક્યારેય પણ શરૂ કરી શકે છે. જ્યારે જૂન બાદ અનલૉક શરૂ થયું, તો વૃદ્ધિ દર આપમેળે વધવા લાગ્યો.” આ પરિસ્થિતિને એવી રીતે સમજી શકાય છે કે આપણે જાતે લાદેલા પ્રતિબંધોના કારણે 10મા સ્તરથી એકદમ ઘટીને બીજા સ્તર પર પહોંચી ગયા, પરંતુ જ્યારે એ પ્રતિબંધો હઠ્યા તો આપણે એકદમ પાંચમા સ્તર પર દેખાવા લાગ્યા. પરંતુ, હજુ પણ 10મા સ્તર સુધી પહોંચવાનું બાકી છે. પૂજા મેહરા કહે છે, “હાલ આને રિકવરી ન કહી શકાય. આ કોરોના વાઇરસ પહેલાંની સ્થિતિની વાપસી થયા જેવું છે. જ્યારે આપણે એ જ સ્થિતિમાં પહોંચી જઈશું, ત્યારે રિકવરી થવાનું શરૂ થશે.” ચીનનો વૃદ્ધિ દર ઓછો કેમ? એવું કહેવાઈ રહ્યું હતું કે કોરોના મહામારી વચ્ચે ચીનનું અર્થતંત્ર ઝડપથી બહાર આવી રહ્યું છે. ચીને કોરોના વાઇરસ પર અન્ય મોટા દેશોની સરખામણીએ પહેલાં નિયંત્રણ મેળવી લીધું હતું અને વુહાનમાં જ એપ્રેલિ 2020માં લૉકડાઉન હઠાવવવાની શરૂઆત થઈ ગઈ હતી. તેમ છતાં 2021માં ચીનમાં વૃદ્ધિ દરનું અનુમાન 8.1 ટકા કરવામાં આવ્યું. વિશેષજ્ઞો કહે છે કે ચીન 2020માં જ કોરોના વાઇરસ મહામારીના આર્થિક પ્રભાવથી નીકળવા માંડ્યું હતું. ચીનમાંથી સામાનની નિકાસ પણ થઈ રહી હતી. જેમ કે એન-95 માસ્ક અને PPE કિટ ઘણા દેશોમાં ચીનથી આવી રહ્યા હતા. મદન સબનવીસ કહે છે, “ચીનને વર્ષ 2020ની શરૂઆતમાં જ કોરોના વાઇરસના કારણે મોટું આર્થિક નુકસાન થઈ ગયું હતું. પછી ત્યાં કડક લૉકડાઉન લાદી દેવાયું અને નિયમોનું કડકપણે પાલન થયું. તો તેને કોરોનો મહામારી પર જલદી કાબૂ મેળવવામાં સફળતા મળી ગઈ. માત્ર એક ત્રિમાસિક ગાળામાં જ ચીનનો નકારાત્મક વૃદ્ધિ દર નોંધાયો હતો.” “તેથી અર્થતંત્રમાં પહેલાંથી જ સુધારો થવાના કારણે 2021માં તેના વૃદ્ધિ દરના આંકડામાં બહુ મોટો ફેરફાર નથી થયો.” 2022માં 6.8નો વૃદ્ધિ દર કેમ? ભારત વિ. ચીન જ્યાં 2021માં 11.5 ટકા વૃદ્ધિ દરનુ અનુમાન કરવામાં આવ્યું છે, ત્યાં 2022માં તેને ઘટાવીને 6.8 કરી દેવાયું. વૃદ્ધિ દર લગભગ ચાર ટકા ઓછા થવાનું કારણ પૂજા મેહરા જણાવે છે કે 11 ટકાથી વધુ વૃદ્ધિ દરનું અનુમાન કરવા માટે અર્થતંત્રમાં બહુ મોટો સુધારો થવાની જરૂર હોય છે. તેથી આંકડો ઓછો રાખવામાં આવ્યો છે. પૂજાનું કહેવું છે કે IMFના આંકડા જ વર્ષમાં ત્રણ-ચાર વખત બદલાય છે. એ સાચું છે કે વૅક્સિન આવવાથી અને કારોબાર શરૂ થવાથી સુધારાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ છે, પરંતુ મહામારી અને લૉકડાઉનનો અસલ પ્રભાવ આવવાનું હજુ બાકી છે. જેમ શરીર પર ઈજા થાય છે અને ઠીક થયા બાદ પણ નિશાન રહી જાય છે. તેવી જ રીતે લૉકડાઉનથી અર્થતંત્ર પર શો પ્રભાવ પડ્યો છે, એ ત્યારે જ ખબર પડશે જ્યારે વસ્તુઓ 2019ની જેમ જ પાટા પર આવી જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં કોરોના વાઇરસની મહામારી અને લૉકડાઉના કારણે સતત પડતા જઈ રહેલા અર્થતંત્ર માટે સારા સમાચાર છે. +text: પોલીસનું કહેવું છે કે જ્યારે સફાઈ કર્મચારી બહાર ન આવ્યા ત્યારે અન્ય લોકો તેમને શોધવા માટે ખાળકૂવામાં ઊતર્યા હશે. ગેસના કારણે ગૂંગળામણ થવાથી તમામ સાતનાં મૃત્યુ થયાં છે. મૃતકો પૈકી મહેશભાઈ પાટણવાડિયા, અશોકભાઈ હરિજન, હિતેશભાઈ હરિજન તથા મહેશભાઈ હરિજન ડભોઈ પાસેના થુવાવી ગામના રેહવાસી હતા. થુવાવી ગામના સરપંચ ચિરાગભાઈ પટેલે જણાવ્યું હતું કે અશોકભાઈ અને હિતેશભાઈ હરિજન પિતા-પુત્ર હતા અને થુવાવી ગામમાં અત્યારે ગમગીની છવાઈ છે. તેઓ જણાવે છે કે ગામમાં 350-400ની દલિતોની વસતિ છે જેઓ વણકરવાસમાં રહે છે. તેમનું કહેવું છે કે આશરે 5-6 લોકો જ આ પ્રકારે સફાઈનું કામ કરતા હતા. મૃત્યુ પામનાર એક મહેશ હરિજનના પરિવારમાં માતા-પિતા રહ્યા નથી, માત્ર તેમની પત્ની છે એવી માહિતી પણ તેઓ આપે છે. જ્યારે વિજયભાઈ ચૌધરી અને સહદેવભાઈ વસાવા સુરતના ઉમરપાડા તાલુકાના હતા તથા અજયભાઈ વસાવા નેત્રંગ તાલુકાના હોવાનું જાણવા મળે છે. પોલીસ સબઇન્સ્પેક્ટર કે. એમ. વાઘેલા જણાવે છે કે સાત મૃતકો પૈકી ત્રણ સફાઈ કર્મચારીઓ હતા, એક ડ્રાઇવર અને અન્ય ત્રણ હોટલના કર્મચારીઓ હતા. તમામ મૃતદેહોને બહાર કાઢી લેવામાં આવ્યા છે. ડભોઈ પોલીસ તથા અગ્નિશમન અધિકારીઓએ ઘટનાસ્થળે પહોંચીને ખાળકૂવામાંથી મૃતદેહોને બહાર કાઢવાની પ્રક્રિયા હાથ ધરી હતી. પોલીસે ડભોઈ સ્થિત હોટલના માલિક હસન અબ્બાસ ભોરાનિયા પર કેસ દાખલ કર્યો છે. ગટરમાં કામ કરી સફાઈ કર્મચારીની પ્રતીકાત્મક તસવીર ઇન્ડિયન એક્���પ્રેસના અહેવાલમાં ડભોઈના ડેપ્યુટી સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ઑફ પોલીસ, કલ્પેશ સોલંકીને ટાંકીને લખ્યું છે, "ટૅન્ક સાફ કરવા માટે સફાઈ કામદારોને કામે લગાડવામાં આવ્યા હતા, અમારું અનુમાન છે કે એમાંથી એક પહેલાં ટૅન્કમાં પ્રવેશ્યો હતો અને ગેસના કારણે તેનો શ્વાસ રુંધાઈ ગયો હતો.'' "જ્યારે તેઓ બહાર ન આવ્યા ત્યારે બીજા લોકો તેને શોધવા નીચે ઊતર્યા હશે અને તેઓ પણ ગૅસના કારણે ગૂંગળાઈ ગયા હતા." મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણીએ મૃતકોના પરિવારજનોને 4 લાખ રૂપિયાની સહાય આપવાની જાહેરાત કરી છે. પોલીસ સબઇન્સ્પેક્ટર કે. એમ. વાઘેલાએ બીબીસી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું હતું, "સફાઈ કામદારો જ્યારે ખાળકૂવામાં ઊતર્યા ત્યારે તેમની પાસે નિયમ મુજબ સુરક્ષાનાં સાધનો નહોતાં." તેમણે જણાવ્યું કે મૃતદેહોનું પોસ્ટમૉર્ટમ કરાવવામાં આવ્યું છે અને રિપોર્ટની રાહ જોવાઈ રહી છે. સરકાર સફાઈ મશીનરીમાં રોકાણ કેમ નથી કરતી? - મેવાણી થૂવાવી ગામના રહેવાસી કમલેશ વસાવાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે આશરે 50 વર્ષના અશોક , પુત્ર હિતેશ, એક અન્ય મહેશ હરિજન સાથે ડભોઈમાં હોટલમાં ખાળકૂવાની સફાઈ કામ માટે ગયા હતા. ત્યાં આ બનાવ બની ગયો હતો. કમલેશ જણાવે છે કે થૂવાવી ગામમાંથી મહેશ પાટણવાડિયા પણ ડભોઈમાં દર્શન હોટલ ગયા હતા. તેઓ મળ અને કાદવ હઠાવવા માટે ટ્રૅક્ટર લઈને ત્યાં ગયા હતા. તેમણે જણાવ્યું કે અશોકના પરિવારમાં પત્ની અને બે દીકરા હતા. હિતેશ મોટો દીકરો હતો જે તેમની સાથે કામ પર ગયો હતો. તેમનો નાનો પુત્ર હજુ 15-16 વર્ષનો હશે એવું તેઓ જણાવે છે. આ અંગે ધારાસભ્ય જિજ્ઞેશ મેવાણીએ બીબીસીને કહ્યું કે સરકાર તેની પ્રાથમિકતાઓ બાબતે ગંભીર નથી. સ્ટેચ્યૂ કે ઉત્સવો પાછળ ધૂમ ખર્ચો કરનારી સરકાર રાજ્યમાં સફાઈની મશીનરીઓ માટે રોકાણ કેમ નથી કરતી એવો સવાલ તેઓ કરે છે. જિજ્ઞેશ મેવાણીએ કહ્યું કે સફાઈ કામદારોના મૃત્યુ બાબતે ગુજરાત સમગ્ર દેશમાં બીજે ક્રમે છે તે શરમની વાત છે. આ ઉપરાંત એમણે ટ્ટીટ કરતાં કહ્યું કે સરકાર સ્ટેચ્યૂમાં 3000 કરોડ રોકે છે પરંતુ સફાઈ કામદારોને ગટરમાં ન ઊતરવું પડે કે માથે મેલું ન ઉપાડવુ પડે તે માટે મશીનરીમાં રોકાણ નથી કરતી. જો સરકાર પ્રાથમિકતાઓ બાબતે ગંભીર હોત તો વડોદરામાં સાત લોકોએ જીવ ન ગુમાવ્યા હોત. આ ઉપરાંત ડભોઈના કેસમાં અને વડગામ તેમજ થાનગઢ દલિત હત્યાકાંડ કેસમાં જિજ્ઞેશ મેવાણીએ પોતે મુખ્ય મંત્રી સાથે મુલાકાત કરશે એમ પણ ટ્ટીટ કર્યું છે. 2018 સુધીમાં 122નાં મૃત્યુ હોટલ દર્શન બહાર ખાળકૂવો નેશનલ સફાઈ કર્મચારી પંચની એક રિપોર્ટ મુજબ, 1993થી લઈને 2018 સુધીમાં ગુજરાતમાં ગટરમાં ઊતરવાને કારણે 122 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. આ પ્રકારની ઘટનાઓમાં ગુજરાત દેશમાં બીજા ક્રમે છે. આ જ ગાળામાં ભારતમાં સીવરમાં ઊતરવાને કારણે થયેલાં મૃત્યુનો કુલ આંકડો 676 છે અને તામિલનાડુમાં સૌથી વધુ 194 મૃત્યુ થયાં હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના ડભોઈમાં શનિવારે એક હોટલના ખાળકૂવાના સફાઈકામ દરમિયાન સાત લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. +text: સુવેંદુ અધિકારી અમિત શાહ ટીએમસી (તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ)ના બળવાખોર નેતા સુવેંદુ અધિકારીને પણ મળે તેવી શક્યતા છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં આગામી સમયમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાવાની છે અને એ રીતે અમિત શાહની આ મુલાકાત મહત્ત્વની માનવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે શાહની આ મુલાકાત દરમિયાન તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના નેતા સુવેંદુ અધિકારી ભાજપમાં સામેલ થાય તેવી શક્યતા છે. તો ભારતીય જનતા પાર્ટીના મહાસચિવ કૈલાસ વિજયવર્ગીયે કહ્યું કે જો તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ (ટીએમસી)ના ધારાસભ્ય સુવેંદુ અધિકારી ભાજપમાં આવે તો પાર્ટીમાં તેમનું સ્વાગત કરાશે. વિજયવર્ગીયે સમાચાર એજન્સી એએનઆઈને કહ્યું, "સુવેંદુ મમતા બેનરજીના અંહકાર અને ભ્રષ્ટાચારથી નારાજ હતા. જો સુવેંદુ ભાજપમાં આવે તો તેમનું સ્વાગત કરાશે. ટીએમસીના ઘણા નેતાઓ ભાજપમાં સામેલ થશે, અમે તેમના સંપર્કમાં છીએ. " 2021ની પશ્ચિમ બંગાળની વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલાં જ અધિકારીએ રાજ્ય સરકારના મંત્રીપદેથી રાજીનામું આપ્યું છે. જોકે તેમના પાર્ટીમાંથી બહાર જવા અંગે હજુ કોઈ સ્પષ્ટ જાણકારી નથી. પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ જગદીપ ધનખડેએ ગત શુક્રવારે સુવેંદુ અધિકારીનું સ્ટેટ ટ્રાન્સપૉર્ટ મંત્રીપદેથી આપેલું રાજીનામું સ્વીકારી કરી લીધું હતું. સુવેંદુ અધિકારીના રાજીનામાનું ટ્વીટ કરતા રાજ્યપાલ ધનખડેએ કહ્યું કે મામલાને "સંવૈધાનિક" પરિપ્રેક્ષ્યમાં જોવાશે. કોણ છે સુવેંદુ અધિકારી? આદિવાસીના ઘરે ભોજન લેતાં અમિત શાહ સુવેંદુ અધિકારી નંદીગ્રામથી તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય છે અને તેઓ મમતા બેનરજીની સરકારમાં પરિવહનમંત્રી હતા. એનડીટીવીના રિપોર્ટ અનુસાર તેઓએ 27 નવેમ્બરે રાજીનામું પણ આપી દીધું છે. બાદમાં એવી શક્યતા છે કે તેઓ ભાજપમાં સામેલ થઈ શકે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, સુવેંદુ અધિકારીએ 15 ડિસેમ્બરે કહ્યું હતું, "હું વ્યક્તિગત હુમલામાં વિશ્વાસ નથી રાખતો. ઘણા લોકો મને ગાળો ભાંડી રહ્યા છે. કેટલાક ઊંચા પદે બેસેલા લોકો પણ મારા પર હુમલો કરી રહ્યા છે, પરંતુ થોડા દિવસોમાં જ તમને ખબર પડી જશે કે જ્યારે તમે મત આપશો કે લક્ષ્મણ શેઠ, અનિલ બોઝ, બોલનૉય કોનાર થવું કેવું લાગે છે." સુવેંદુ અધિકારી પશ્ચિમ બંગાળમાં મમતા બેનરજીની સરકારમાં એક કદાવર નેતા માનવામાં આવે છે. તેઓ 15મી અને 16મી લોકસભાના સભ્ય પણ રહી ચૂક્યા છે. તેઓ તમલુક ક્ષેત્રમાંથી ચૂંટાયા હતા. સુવેંદુ અધિકારીએ 2007માં ટીએમસીની નંદીગ્રામ ચળવળમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. અને તેના કારણે પાર્ટીને ડાબેરી મોરચાને સત્તામાંથી ઉખેડવામાં મોટી મદદ મળી હતી. એ સમયે સુવેંદુ અધિકારી કાંથી દક્ષિણ મતવિસ્તારના ધારાસભ્ય હતા. તેઓએ વામ મોરચાના શાસન સામે ભૂમિ ઉચ્છેદ પ્રતિરોધ કમિટી હેઠળ નંદીગ્રામના લોકોને એકજૂથ કરવામાં મોટી ભૂમિકા ભજવી હતી. એ સમયે ભૂમિ આંદોલન તેની ચરમ પર હતું અને આ વિસ્તારમાં કેમિકલ હબ સામે લોકોની નારાજગી હતી. લેફ્ટના દબદબા વચ્ચે પણ સુવેંદુ અધિકારી સીપીઆઈ (એમ)ના કદાવર નેતા લક્ષ્મણ શેઠને હરાવવામાં સફળ રહ્યા હતા. પશ્ચિમ બંગાળનાં મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજી તેમજ કુખ્યાત 'જંગલમહલ' ક્ષેત્ર એટલે કે મેદિનાપુર, પુરલિયા અને બાંકુરા જિલ્લાઓમાં ટીએમસીને મજબૂત કરી હતી. સુવેંદુ અધિકારીના પિતા સિસિર અધિકારી મનમોહન સિંહની સરકારમાં રાજ્યકક્ષાના ગ્રામીણવિકાસમંત્રી પણ રહી ચૂક્યા છે. તેમના નાના ભાઈ પણ ટીએસીના સાંસદ છે. એવું પણ કહેવાય છે કે સુવેંદુ અધિકારી પૂર્વ મિદનાપુરમાં લોકપ્રિય નેતા છે, જે 30થી વધુ વિધાનસભા સીટને પ્રભાવિત કરી શકે છે. બંગાળની ચૂંટણી પહેલાં રાજકીય ઘમસાણ પશ્ચિમ બંગાળમાં 2021માં વિધાનસભા ચૂંટણી થવાની છે. 294 સીટવાળી આ વિધાનસભાની ચૂંટણી પર સૌની નજર રહેશે. મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજીની તૃણમૂલ કૉંગ્રેસની સરકારને ભાજપે ટક્કર આપવાનું મન બનાવી લીધું છે. બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલાં પશ્ચિમ બંગાળની મુલાકાતે આવેલા કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે પશ્ચિમ બંગાળની 294 બેઠકોમાંથી 200 સીટ જીતવાનો દાવો કર્યો હતો. અમિત શાહે બંગાળમાં આદિવાસી બહુમતીવાળા વિસ્તારમાં પહોંચ્યા હતા અને અહીં આદિવાસીના ઘરે જમીન પર બેસીને ભોજન પણ લીધું હતું. ગયા અઠવાડિયે ભાજપ રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ ���ે.પી. નડ્ડા બે દિવસની પશ્ચિમ બંગાળની મુલાકાતે પહોંચ્યા હતા. નડ્ડા ભાજપ કાર્યાલયના ઉદઘાટન માટે જતા હતા એ સમયે કેટલાક યુવકોએ કાળા વાવટા ફરકાકાવ્યા હતા અને જે.પી. નડ્ડા મુર્દાબાદના નારા પણ લગાવ્યા હતા. જોકે પોલીસે ત્યારબાદ તેમને ત્યાંથી ખસેડી દીધા હતા. બીજા દિવસે દક્ષિણ-24 પરગના જિલ્લામાં કથિત તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના કાર્યકરોએ તેમનો રસ્તો રોક્યો હતો અને તેમની કાર પર પથ્થરમારો પણ થયો હતો. આ ઘટના બાદ અમિત શાહના નિર્દેશ પર ગૃહમંત્રાલયે રાજ્ય સરકાર પાસેથી આ ઘટના અંગે રિપોર્ટ પણ માગ્યો હતો. બંગાળની ચૂંટણી સમયે સીએએ અને એનઆરસીનો મુદ્દો પણ ચર્ચામાં આવ્યો છે. તૃણમૂલ કૉંગ્રેસનાં પ્રમુખ અને મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજીએ કહ્યું કે સરકાર અહીં સીએએ કોઈ પણ કિંમતે લાગુ થવા નહીં દે. તેમનું કહેવું હતું કે કેન્દ્ર સરકાર એનઆરસી અને સીએએના બહાને લોકોની નાગરિકતા છીનવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ આ અઠવાડિયાના અંતમાં ફરી એક વાર પશ્ચિમ બંગાળની મુલાકાત લેવાના છે. +text: વતન પરત ફરતાં મજૂરો લાખો પરિવાર વેરવિખેર થઈ ગયા છે. બાળકો અનાથ થઈ ગયાં છે. આ એક એવી અભૂતપૂર્વ સ્થિતિ છે કે દુનિયા આખી જ્યાં છે ત્યાં સ્થિર થઈ ગઈ છે. આવું પહેલાં ક્યારેય થયું નથી. અત્યારે આપણે જે કંઈ જોઈ રહ્યા છીએ તેની કલ્પના પણ ન કરી શકાય, પરંતુ જે સામે છે તેને ખોટું ન ઠેરવી શકાય. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વમાં કેન્દ્ર સરકારે સામે આવેલા આ પડકારોનો સામનો કર્યો છે અને સતત કરી રહી છે. કેન્દ્ર સરકારનાં પગલાં કેટલાં અસરદાર? કેન્દ્ર સરકાર આ આફતની શરૂઆતથી પૂરી તાકાતથી લડી રહી છે. દેશ અને દુનિયાભરના લોકોને તેની અસર દેખાઈ રહી છે. વડા પ્રધાન મોદીના સમયાનુકૂળ પગલાંને લીધે એક અબજ 30 કરોડ લોકોના દેશમાં સાજા થવાની ટકાવારી 30 ટકાથી વધુ છે. તેને લઈને આખા વિશ્વમાં ભારતનાં વખાણ થઈ રહ્યાં છે. હાં, એ સાચું કે આ બીમારીથી હજુ ઘણા લોકો સંક્રમિત છે. અને ઘણી અમૂલ્ય જિંદગીઓ નષ્ટ થઈ ગઈ છે, જે ખૂબ દુર્ભાગ્યપૂર્ણ છે. જોકે એ ધ્યાન આપવા જેવી બાબત છે કે જેની સ્વાસ્થ્ય વ્યવસ્થા આટલી મજબૂત છે એવા વિકસિત દેશોની કેવી ખરાબ સ્થિતિ છે. ભારત સરકાર પોતાનાં સીમિત સાધનોના જોરે પોતાનો જંગ લડી રહ્યો છે અને કેટલેક અંશે અહીંની સ્થિતિ વિદેશ જેટલી ખરાબ નથી. શ્રમિકો માટે સરકાર શું કરે છે? મજૂરો વિપક્ષી દળો શ્રમિકોનાં મૃત્યુ અને તેમનાં દુઃખ માટે કેન્દ્ર સરકારને જવાબદાર ઠેરવી રહ્યા છે. તકનીકી રીતે આ બિલકુલ યોગ્ય નથી. કેન્દ્ર સરકાર પોતાની રીતે આ સંકટમાંથી ઉગારવાના શક્ય એટલા તમામ પ્રયાસો કરી રહી છે. પરંતુ તેને રાજ્ય સરકારો તરફથી અપેક્ષિત સમર્થન મળી નથી રહ્યું. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રાષ્ટ્રજોગ સંદેશમાં પાંચ વાર કહ્યું છે કે જે જ્યાં છે ત્યાં રહે અને કોઈ પણ કિંમતે બહાર ન નીકળે. Coronavirus દૂધની થેલી, વાસણો, પ્લાસ્ટિક પર અને હવામાં કેટલું જીવે છે? તેના થોડા સમય પછી તરત કેન્દ્ર સરકારે રાજ્ય સરકારોને આહ્વાન કર્યું કે રાજ્યોમાં શ્રમિક ભાઈ-બહેનોનું ધ્યાન રાખે. તેના આગળના દિવસે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ એક લાખ સિત્તેર હજાર કરોડ રૂપિયાના પૅકેજની જાહેરાત કરી હતી. ત્યારબાદ બધા પ્રવાસી મજૂરોને પાંચ કિલો રૅશન અને એક કિલો દાળ સતત મફતમાં આપાવની જાહેરાત થઈ. કેન્દ્ર સરકારે તેના માટે 6195 કરોડ રૂપિયા અલગઅલગ રાજ્યોના પીડીએસ સિસ્ટમમાં નાખ્યા. શ્રમિકભાઈઓને રસ્તા પર પગપાળા ચાલવાની ત્રાસદીથી બચાવવા માટે અમારી સરકારે બધાં રાજ્યોને સ્પષ્ટ રીતે કહ્યું કે તેઓ રેલવે સ્ટેશન પર માત્ર ત્રણ કલાકની નોટિસથી ટ્રેન મંગાવી શકો છો. રેલમંત્રાલય તરફથી આ અંગે સ્પષ્ટ સૂચના આપી દેવાઈ છે. રેલમંત્રાલય આવી રેલગાડીઓમાં જનારા મજૂરોની ખાવાપીવાની વ્યવસ્થા પણ કરે છે. એટલું જ નહીં, કેન્દ્ર સરકાર તત્કાળ મદદનો પ્રયાસ કરવાની સાથેસાથે દૂરગામી સંકટ દૂર કરવાની દિશામાં કામ પણ કરી રહી છે. આર્થિક મદદના પ્રયત્ન વતન જતાં મજૂરો કેન્દ્ર સરકારે પ્રવાસી શ્રમિકો માટે ઘરે પહોંચતાંની સાથે મનરેગામાં કામની સંભાવના પેદા કરવાની યોજના બનાવી છે, કેમ કે મનરેગામાં પ્રવાસી મજૂરોને કામ નથી મળતું. પરંતુ હવે શહેરોમાંથી પરત ફરેલા આ શ્રમિકોને મનરેગામાં કામ મળશે. તેના માટે કેન્દ્ર સરકારે જરૂરી ફંડ ફાળવી દીધું છે. તેમજ લારીવાળાના ભવિષ્યને લઈને પણ સરકાર ઘણી સજાગ અને સંવેદનશીલ છે. આ દેશમાં કમસે કમ 50 લાખ લોકો લારી ચલાવીને તેમનું જીવન ગુજારે છે. સરકારે આ વર્ગ માટે પાંચ હજાર કરોડ રૂપિયા ફાળવ્યા છે. સરકાર એટલી ગતિથી કામ કરી રહી છે કે જાહેરાત થયા બાદ તત્કાળ પૈસાની ફાળવણી થઈ રહી છે. અગાઉ જે જાહેરાતો થઈ તેમાંની ઘણી માટે આર્થિક ફંડ ફાળવાઈ ગયું છે. રાજ્યોને પૈસા મ���કલાઈ ગયા છે. આ પૈસાથી રાજ્ય સરકારોએ શ્રમિકોને ત્રણ મહિના સુધી મફતમાં રૅશન આપવાનું છે. લૉકડાઉન 4.0 : ગુજરાતમાં પાન-બીડીની દુકાનો પર લાંબી લાઇનો લાગી સરકારે પ્રવાસી મજૂરોની ખાવાપીવા સાથે જોડાયેલી સમસ્યાને દૂર કરવા માટે વન નેશન નવ રાશન કાર્ડ સ્કીમ શરૂ કરી છે. તેને અમલમાં લાવવા માટે ત્રણ મહિનાનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. પરંતુ આ દરમિયાન મફત રૅશન આપવાની વ્યવસ્થા ત્રણ મહિના માટે કરાઈ છે. ખાસ વાત એ છે કે કેન્દ્ર સરકાર તેના માટે જાતે ખર્ચ કરી રહી છે જે આજ સુધી થયું નથી. ઘણા લોકો એવું પણ કહે છે કે સરકાર પ્રવાસી મજૂરોની મદદ માટે એ રીતે આગળ કેમ નથી આવતી જે રીતે પ્રાકૃતિક આફતના સમયમાં બમણી ગતિથી કામ કરે છે. આ સવાલનો જવાબ માત્ર એક છે કે સરકારે આ આફતને નિવારવા માટે કોઈ પણ હથિયાર છુપાવી રાખ્યું નથી. અને સરકાર આટલા મોટા વિશાળ દેશની વસતીને બચાવવા માટે દિવસરાત લાગેલી છે. (બીબીસી સંવાદદાતા અનંત પ્રકાશ સાથે થયેલી વાતચીતને આધારે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસ એક એવી આફત છે, જેણે આખી દુનિયાને હલાવીને રાખી દીધી છે. અત્યાર સુધીમાં અકલ્પનીય આર્થિક નુકસાન થયું છે અને લાખો લોકોનાં મૃત્યુ થઈ ચૂક્યાં છે. +text: આ ચોથો મોકો છે, જ્યારે મુંબઈ ઇન્ડિયન્સે આઈપીએલ ફાઇનલ જીતી હોય. છેલ્લી ઓવર સુધીના દિલચસ્પ ખેલે દર્શકોના શ્વાસ અદ્ધર કરી દીધા હતા. જોકે, છેલ્લી ઓવરમાં મલિંગાની સૂઝબૂઝવાળી બૉલિંગે ચેન્નઈની ટીમને 148 રન પર રોકી દીધી હતી. દોઢ મહિના સુધી ચાલનારી આ ટુર્નામેન્ટ હવે પૂર્ણ થઈ ગઈ છે પરંતુ મુંબઈની જીત સોશિયલ મીડિયા પર છવાયેલી છે. આ જીત બાદ સોશિયલ મીડિયા પર લોકોએ શું કહ્યું એની થોડી ઝલક તમારી સમક્ષ લાવીએ છીએ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ધોનીની હાર અને રોહિતની જીત પર શું બોલ્યા લોકો? અયાઝ મેમણે ટ્વિટર પર લખ્યું, "આઈપીએલની ચારેય ટ્રૉફી રોહિત શર્માની કપ્તાનીમાં આવી છે, આને કહેવાય ઉપલબ્ધિ." મૅચની અંતિમ ઓવરમાં મુંબઈ ટીમનાં માલિક નીતા અંબાણી ભગવાનને પ્રાર્થના કરતાં નજરે પડ્યાં હતાં. આસિફ સલામ નામના યૂઝરે લખ્યું કે બસ આ મંત્રની ભાળ મેળવવી છે પછી કસમથી જિંદગી સેટ થઈ જશે. અખિલેશ મિશ્રા લખે છે કે નીતા અંબાણીનો મંત્ર જાણવો પડશે, ખૂબ શક્તિશાળી મંત્ર ભણે છે. તુર્કી બૉય નામના યૂઝરે લખ્યું કે આજે વાદળાં ન હતાં એટલે ચેન્નઈ અંબાણીના રડારમાં આવી ગઈ. ���ંકુર નામના યૂઝરે ફેસબુક પર લખ્યું, "મોદીના રાજમાં અંબાણીની ટીમ કેવી રીતે હારી શકે?" કૉસ્મિકસૅલ્ફ નામના યૂઝર્સે લખ્યું કે મોદીજીએ ધોનીની જીતને અંબાણીના ખિસ્સામાં મૂકી એવું કોણ બોલ્યું? તો કેટલાક લોકો અમ્પાયરના નિર્ણય સામે નારાજ થતા પણ જોવા મળ્યા ધોનીની હારથી દુખી એક યૂઝરે હસને લખ્યું કે ધોનીને ખોટો આઉટ આપવામાં આવ્યો. નહીં તો મૅચ ચૈન્નઈ જ જીતવાની હતી. અર્પિત સિંઘ નામના યૂઝર્સે લખ્યું કે ધોનનાં દુર્ભાગ્ય કારણ કે થર્ડ અમ્પાયર મુંબઈ ઇન્ડિયન્સના પ્રશંસક હતા. દિક્ષા નામની યૂઝરે જૂનો ફોટો ટ્વીટ કરીને લખ્યું કે જો ધોનીને રન આઉટ ન અપાયો હોત તો ચેન્નઈ જીતી હોત. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મુંબઈ ઇન્ડિયન્સે ચેન્નઈ સુપરકિંગ્સને ફાઇનલમાં એક વિકેટથી હરાવીને આઈપીએલ-12ની ટ્રૉફી પોતાના નામે કરી લીધી છે. +text: દક્ષિણપંથી ગણાતાં કેટલાક ફેસબુક પેજ પર આ પોસ્ટરનો વ્યાપક ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. કેટલીક જગ્યાઓએ એવો પણ દાવો કરાઈ રહ્યો છે કે સચિન તેંડુલકરે ભાજપને સમર્થન આપવાની જાહેરાત કરી છે. આ પોસ્ટર પર કમળનું નિશાન પણ છે, જેના પર 'સપોર્ટ નમો' લખેલું છે. કમળ ભાજપનું ચિહ્ન છે અને ભગવા વસ્ત્રોને પક્ષ પ્રોત્સાહન આપે છે. કોંગ્રેસ પાર્ટીએ વર્ષ 2012માં સચિન તેંડુલકરને રાજ્યસભાના સાંસદ બનાવ્યા હતા. જોકે, સંસદમાં ઓછી હાજરી બદલ તેમની ટીકા પણ થઈ હતી. હવે વાત એ તસવીરની જે આ પોસ્ટરમાં છપાઈ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ તસવીર 24 એપ્રિલ 2015ની છે અને સચિનના 42મા જન્મદિવસે લેવાઈ હતી. સચીન તેમના જન્મદિવસે તેમના પરિવાર સાથે મુંબઈ સ્થિત સિદ્ધિવિનાયક ગણપતિ મંદિર ગયા હતા અને તેમણે ભગવો ઝભ્ભો પહેર્યો હતો. સિદ્ધિવિનાયક મંદિરની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર મંદીરના ટ્રસ્ટી મહેશ મુદલિયર અને મંગેશ શિંદે સાથે સચિન તેંડુલકરની અન્ય તસવીરો સાથે આ તસવીર પણ પોસ્ટ કરાઈ હતી. કુંભની તૈયારીની તસવીરનું સત્ય 'રાષ્ટ્રવાદી સરકાર' ચૂંટવાનો આટલો ફાયદો થતો હોય છે!' આવો ઉલ્લેખ કરીને દક્ષિણપંથી ગણાતા ફેસબુક અને ટ્વિટર યૂઝર્સે એક તસવીર પોસ્ટ કરી છે. 'આ તસવીર યોગી સરકાર દ્વારા થઈ રહેલી કુંભમેળાની તૈયારીની તસવીર છે', એવી ચર્ચા સોશિયલ મીડિયા પર ચાલી રહી છે. કેટલાક લોકોએ લખ્યું છે કે ઉત્તરપ્રદેશની યોગી સરકારે વિકાસ અને વ્યવસ્થાની બાબતે સૌને પાછળ મૂકી દીધા છે. એક જગ્યાએ એવો પણ દાવો ��રાઈ રહ્યો રહ્યો રહ્યો છે કે 'ઝગમગાટવાળી આ તસવીર સાઉદી અરેબિયાની નથી, પણ આ તસવીર કુંભના મેળાની છે'. હકીકતમાં આ તસવીર હજ (મક્કા મદીના)ની છે. ઑગસ્ટ 2018માં સાઉદી અરેબિયાની કેટલીક મીડિયા સંસ્થાઓએ આ તસવીર પ્રકાશિત કરી હતી. જે જગ્યાની આ તસવીર છે, તેને 'મીના વૅલી' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સાઉદી અરેબિયામાં કેટલાક લોકો તેને 'ટૅન્ટ સિટી' તરીકે પણ ઓળખે છે. તસવીરમાં જે પુલની આસપાસ તંબુ તાણેલાં દેખાય છે તે 'કિંગ ખાલિજ બ્રિજ'ના નામે જાણીતો છે. શું ખરેખર આ 'રામાયણ એક્સપ્રેસ'ની તસવીર છે? ભારતીય રેલવેની એક તસવીર દક્ષિણપંથી વિચારધારા ધરાવતાં કેટલાક ફેસબુક ગ્રૂપમાં વાઇરલ થઈ રહી છે, જેને લોકો 'રામાયણ એક્સપ્રેસ'ની તસવીર ગણાવી રહ્યા છે. ભારતીય રેલવે મંત્રાલયે આ વર્ષે જ નવેમ્બર મહિનામાં 'રામાયણ એક્સપ્રેસ'ની શરૂઆત કરી હતી. આ ટ્રેન અયોધ્યાથી લઈને લઈને રામેશ્વરમ્ સુધીના અનેક તીર્થ સ્થળોની યાત્રા માટે શરૂ કરવામાં આવી છે. પણ આ તસવીરની સાથે કૅપ્શન પણ લખેલું છે, "આપણા ભારતમાં પહેલી વખત રામાયણ એક્સપ્રેસ ચાલી છે. અત્યાર સુધી નિઝામુદ્દીન એક્સપ્રેસ જ ચાલતી હતી." કેટલાક લોકોએ તેને સરકારની મોટી ઉપલબ્ધિ ગણાવી રહ્યા છે, પણ અમે તપાસ કરી તો જાણવા મળ્યું કે જે તસવીરને 'રામાયણ એક્સપ્રેસ'ની હોવાનો દાવો કરાઈ રહ્યો છે, એ તસવીર વાસ્તવમાં ન્યૂઝિ લૅન્ડની ટ્રેનની તસવીર છે. પણ આ તસવીરને રાજસ્થાનમાં ભાજપ તરફી વાતાવરણ ઊભું કરવા માટે ઉપયોગમાં લેવાઈ રહી છે. (આ અહેવાલ ફેક ન્યૂઝ સામે હાથ ધરવામાં આવેલા પ્રોજેક્ટ 'એકતા ન્યૂઝરૂમ'ના ભાગરૂપ છે.) જો તમને કોઈ શંકાસ્પદ અહેવાલ, વીડિયો, તસવીર કે દાવા મળ્યા હોય અને તમે એની સત્યતા ચકાસવા ઇચ્છતા હો તો તેને 'એકતા ન્યૂઝરૂમ'ના નંબર +91 89290 23625 પર વૉટ્સઍપ કરો અથવા અહીં ક્લિક કરો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભગવા વસ્ત્રોમાં સચિન તેંડુલકરની એક તસવીર ભારતીય જનતા પાર્ટીના એક બિનસત્તાવાર પોસ્ટરમાં છાપવામાં આવી છે. +text: હાર્દિક પટેલના ઉપવાસના મામલે પરિસ્થિતિ કંઈક આવી જ લાગી રહી છે. ફરક એટલો કે અહીં બંને પક્ષોએ એકબીજાની સામે પોતપોતાની બંદૂકો તાકી છે, જે ખાલી નહીં તો પણ હવાયેલી હોવાની આશંકા જાય છે. સાતમા દિવસમાં પ્રવેશેલા હાર્દિક પટેલના વિજય સંકલ્પ ઉપવાસ શરૂ થયા, ત્યારે તે પાટીદાર આંદોલન 2.0ની હવા ધરાવતા હતા. ભૂતકાળમાં પાટીદાર આંદોલનના મામલે ગડથોલું ખાઈ ચૂકેલી સરકારે જાહેર સ્થળે હાર્દિક પટેલને ઉપવાસ કરવાની પરવાનગી ન આપી. હાર્દિકે ઘરે રહીને ઉપવાસ શરૂ કર્યા ત્યારે સરકારે ઘર અને આસપાસના વિસ્તારને લશ્કરી છાવણી જેવો બનાવી દીધો. હાર્દિકનું કશું ઉપજતું નથી ને એની સાથે કોઈ નથી, એવું સિદ્ધ કરવા માટે ગુજરાત ભાજપ અને ગુજરાત સરકાર કોઈ કસર છોડે એમ નથી. વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં અલ્પેશ-હાર્દિક-જિજ્ઞેશની ત્રિપુટીએ ભાજપી નેતાગીરીના માથે ઠીક ઠીક છાણાં થાપ્યાં હતાં. સામે પક્ષે ભાજપે હાર્દિક સામે કેસ કરીને, પાટીદાર આંદોલનમાં તડાં પડાવીને, હાર્દિકના કેટલાક નિકટના સાથીદારોને ખેરવીને હાર્દિકનું વજન ઘટાડવાની કોશિશ કરી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ત્યારે તો સફળતા ન મળી, પણ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભારે ઉચાટ વેઠ્યા પછી ભાજપની જીત થઈ. ત્યાર પછી હાર્દિકની અસર અને અસરકારકતા સામે સવાલ ઉઠવા લાગ્યા. આ સંજોગોમાં હાર્દિકે લીધેલું આમરણ ઉપવાસનું પગલું તેની રાજકીય કારકિર્દીનું વજન વધારવામાં મદદરૂપ બની શકે એમ હતું. એવી જ રીતે, હાર્દિકનું કશું ઉપજતું નથી, એ મતલબનું રટણ કરતા ભાજપ માટે આ તક હતી પોતાની ટાઢક બતાવવાની. પરંતુ અત્યાર સુધીના અહેવાલો જોતાં, અગાઉ જણાવ્યું તેમ, બંનેની 'બંદૂકો' હવાયેલી માલુમ પડી છે. હાર્દિક પટેલના ઉપવાસનાં મુખ્ય કારણમાં પાટીદાર અનામત ઉપરાંત ખેડૂતોની દેવામાફી જેવો બિનપાટીદાર મુદ્દો ઉમેરાયો છે. તેનાથી હાર્દિકના સમર્થકોની સંખ્યા વધવાની તેમ જ પાટીદાર આંદોલનની સમુદાયગત ઓળખ મોળી પડવાની, એમ બંને સંભાવનાઓ હતી. તેમાંથી પહેલી અપેક્ષા મુજબ ફળીભૂત થઈ જણાતી નથી. હાર્દિક પટેલે આંદોલન શરૂ કર્યું ત્યારે જ કેટલાક વિશ્લેષકોએ કહ્યું હતું કે આ સમસ્યાઓ ફક્ત પાટીદારોની નહીં, કથિત ગુજરાત મૉડેલની છે. તેના વિરોધ માટે બધા સમદુખીયાઓને સાથે રાખવામાં આવે તો આંદોલન સમુદાયગત ઓળખથી ઉપર ઉઠીને, નાગરિકી ઓળખ હાંસલ કરી શકે. પરંતુ એવું થાય તો પાટીદાર સમુદાયની એકતા અને તાકાતનું જે પ્રદર્શન ૨૦૧૫માં થયું હતું, તે મિશ્ર સમુદાયના આંદોલનમાં થાય કે કેમ એ સવાલ. બીજી તરફ, સરકારે ઉપવાસના પહેલા દિવસે મોટા પાયે દેખાવો કે વિરોધ પ્રદર્શનની અપેક્ષાએ કરેલો મસમોટો બંદોબસ્ત હજુ પણ મોળો કે ઢીલો કર્યો નથી. સોશિયલ મીડિયાથી માંડીને વાસ્તવિક જમીન પર સરકાર અને ભાજપનું હાંફળાફાંફળા થવું તેમની આક્રમક અને અપ્રમાણસરની પ્ર��િક્રિયા પરથી પરખાઈ આવે છે. હાર્દિક પટેલની ઉપવાસી છાવણી દ્વારા સમર્થકોને અટકાવવાના, તેમની હેરાનગતિ કરવાના અને જરૂરી ચીજવસ્તુઓ પણ પહોંચવા દેવાતી નથી, એવા આરોપ સરકાર પર સતત થતા રહ્યા છે. આંદોલનસહજ આત્યંતિકતા સાથે ઉપવાસી હાર્દિક પટેલે વર્તમાન સરકારને અંગ્રેજી રાજ સાથે અને તેમના મકાનની આસપાસનો વિસ્તાર ઘેરી લેવાની ચેષ્ટાને જલિયાંવાલા બાગ સાથે સરખાવી. આમરણ ઉપવાસ અને અંગ્રેજ સરકારના ઉલ્લેખ સાંભળીને ગાંધીજીની યાદ સહજ તાજી થાય. ઉપવાસના શસ્ત્રનો દુરુપયોગ ગાંધીજીની હયાતીમાં શરૂ થઈ ચૂક્યો હતો અને ગાંધીજી એ વિશે ચિંતિત હતા. તેમણે પોતે દલિતોને માટે જાહેર થયેલા અલગ મતદાર મંડળના વિરોધમાં આમરણ ઉપવાસ કર્યા ત્યારે ડૉ. આંબેડકર સહિતના કેટલાક લોકોએ એ ઉપવાસને ત્રાગું ગણાવીને તેની સામે સવાલ ઉઠાવ્યા હતા. ગાંધીજીનો જીવ બચાવવાના પ્રચંડ દબાણ હેઠળ આંબેડકરને કડવો ઘૂંટડો ગળીને પૂના કરાર કરવા પડ્યા. કોમી હિંસાના વિરોધમાં અને કોમી એકતા સ્થાપવા માટે ગાંધીજીએ ઉપવાસ કર્યા ત્યારે વ્યાપક નૈતિક દબાણ ઊભું થયું. વિપક્ષ સંસદ નથી ચાલવા દેતું એવા આરોપસર એપ્રિલ માસમાં મોદીએ ફરી ઉપવાસનું શસ્ત્ર વાપર્યું આ ઉપવાસથી સાવ બીજા છેડે, કોમી હિંસાના મુદ્દે કશો અફસોસ વ્યક્ત કર્યા વિના, સરકારના વીસેક કરોડ રૂપિયા ખર્ચીને ૨૦૧૧-૧૨માં તત્કાલીન મુખ્ય મંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સદભાવના ઉપવાસનો સિલસિલો યોજ્યો હતો. આ પ્રકારના ઉપવાસનો એકમાત્ર હેતુ રાજકીય વજન વધારવાનો હોય છે. આઝાદીની લડત વખતે માંડ ક્રાંતિકારી જતીન્દ્રનાથ દાસે પચીસ વર્ષની વયે અંગ્રેજોની જેલમાં ૬૩ દિવસના ઉપવાસ કરીને જીવ આપી દીધો. તે કિસ્સો ભવ્ય બલિદાન તરીકે ઇતિહાસમાં નોંધાયો છે, પણ અંગ્રેજ શાસકોને નૈતિક દબાણ જેવું કશું લાગ્યું ન હતું ગાંધીજીના ઉપવાસ વખતે પણ અંગ્રેજ સરકારે સમાધાનને બદલે ગાંધીજી મૃત્યુ પામે તો તેમની અંતિમ વિધિની શી વ્યવસ્થા કરવી અને તેમના વિશે અંજલિમાં શું બોલવું, એ બધું નક્કી કરી રાખ્યું હતું. આમરણ ઉપવાસના શસ્ત્રની અસર કેવળ ઉપવાસીની ભૂખ્યા રહેવાની તાકાત કે પ્રતિપક્ષીની નબળાઈ પર આધારિત નથી હોતી. લોકો ઉપવાસ સાથે કેવું જોડાણ અનુભવે છે તે પણ મહત્ત્વનો મુદ્દો બની રહે છે. આઝાદી પછી ૧૯૫૨માં અલગ આંધ્ર પ્રદેશના સર્જન માટે આમરણ ઉપવાસ કરનાર પોટ્ટી શ્રીરામુલુ ઉપવાસના ૫૮મા દિવસે મૃત્યુ પામ્યા. ત્ય���ર પછી પરિસ્થિતિ એવી વણસી કે બે જ દિવસમાં વડા પ્રધાન પંડિત નહેરુએ અલગ આંધ્રની રચનાની જાહેરાત કરવી પડી. અણ્ણાના અનશન 2.0ને વર્ષ 2011ના આંદોલન જેવી સફળતા ન મળી આ એવી પરિસ્થિતિ હતી, જ્યારે પ્રતિપક્ષે ઉપવાસની બંદૂકને ખાલી હોવાનું માનીને તેની ગંભીરતા ઓછી આંકી હોય, પણ એ બંદૂક ફૂટે. એવું જ ૨૦૧૧માં અન્ના હજારેના ઉપવાસ વખતે થયું હતું. ત્યારે અન્ના હઝારેની સાથે મોટા પ્રમાણમાં લોકો હતા. તેથી યુપીએ સરકાર પર આવેલા પ્રચંડ દબાણ આવ્યું. જોકે, ગોળગોળ વાયદો કરીને અન્નાના ઉપવાસ છોડાવવામાં સરકાર સફળ થઈ. એ વખતે અન્નાને બઢીચઢીને ટેકો આપનાર નરેન્દ્ર મોદી હવે વડા પ્રધાન છે. છતાં, લોકપાલનું હજુ ઠેકાણું નથી. એટલે અન્નાએ આ વર્ષે માર્ચમાં ફરી એક વાર અચોક્કસ મુદતના ઉપવાસ કર્યા. તે પણ વર્તમાન સરકારના આશ્વાસન પછી છ દિવસમાં સંકેલાઈ ગયા. અચોક્કસ મુદતના કે આમરણ ઉપવાસ એ રીતે 'હાઈ રિસ્ક, હાઈ રિટર્ન'નો મામલો છે. તેમાં જીવતાં જીવ તો વળતરને બદલે વાયદા મળે એવી સંભાવના વધારે હોય છે. બીજી તરફ, જોખમ ફક્ત જીવનું નથી હોતું. રાજકારણ અને જાહેર જીવનમાં જીવ કરતાં પણ મોટું જોખમ પ્રભાવ અને તેજવર્તુળ ખતમ થઈ જવાનું હોય છે. એક વાર આમરણ ઉપવાસનો કશા નક્કર પરિણામ વિના, અવિધિસર અંત આવે, ત્યાર પછી બીજી વાર લોકોના મનમાં આવા ઉપવાસની ગંભીરતા સ્થાપિત કરવાનું ઘણું અઘરું પડે છે. હાર્દિક પટેલને પણ આ બેધારી કસોટી કશી દયામાયા વિના લાગુ પડી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતીમાં કહેવત છે કે ખાલી બંદૂકથી બે જણ બીએ : જેની સામે બંદૂક તકાયેલી છે તેને ખબર નથી કે બંદૂક ખાલી છે. અને જેણે તાકી છે, તે એ તો જાણે જ છે કે બંદૂક ખાલી છે. +text: રાજ્યસભાની ચૂંટણીઓમાં બહુજન સમાજવાદી પાર્ટીના ભીમરાવ આંબેડકરને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. તેની સામે ભાજપના ઉમેદવાર અનિલ અગ્રવાલ સેકન્ડ પ્રેફરન્સિઅલ મતોના આધારે જીત મેળવવામાં સફળ રહ્યા હતા. ચૂંટણીના પરિણામો બાદ માયાવતીએ પોતાની પ્રથમ પત્રકાર પરિષદમાં કહ્યું, "કાલે જે પણ રાજ્યસભાના પરિણામો આવ્યાં છે, તેનાથી સપા અને બસપાના સંબંધોમાં તલભાર જેટલો પણ ફરક પડવાનો નથી." ભાજપ પર પ્રહાર કરતા તેમણે કહ્યું, "તેઓ રાતભર વિચારી રહ્યા હશે, લાડુ પણ ખાધા હશે, માયાવતી બહુ જ તીખા સ્વભાવનાં છે, આ ગઠબંધન તૂટી જશે. તેમનો જે તાલમેળ બની રહ્યો છે તે ખરાબ થઈ જશે." "ફરી 2019માં લોકસભાની ચૂંટણી થશે, તેમાં અમારી બલ્લે-બલ્લે થઈ જશે. મારા માનવા પ્રમાણે આજની મારી પત્રકાર પરિષદ બાદ ફરીથી તેમની હાલત ખરાબ થઈ જશે." 'હવે જોવા મળશે જીદ' માયાવતીએ એમ પણ કહ્યું કે હવે બીએસપી અને સમાજવાદી પાર્ટીના કાર્યકર્તાઓ ભાજપને હરાવવા માટે વધારે જીદથી સાથે મળીને કામ કરશે. તેમણે કહ્યું, "તેમણે અમને હરાવી તો દીધા, પરંતુ હવે મને લાગે છે કે અમારી પાર્ટીના લોકો અને સપાના લોકો વધારે મહેનતની સાથે અને વધારે જીદથી ભાજપને કેન્દ્રમાં સત્તામાં આવતો રોકવા માટે પૂરી તાકાતથી કામ કરશે." 'દાગ નહીં ધોઈ શકાય' માયાવતીએ ભારતીય જનતા પાર્ટી પર ચૂંટણી જીતવા માટે કાવતરું કરવાનો અને સરકારી સંશાધનોનો દુરુપયોગ કરવાનો આરોપ પણ લગાવ્યો હતો. માયાવતીએ એમ પણ કહ્યું કે રાજ્યસભાની જીતથી ભાજપને ગોરખપુર અને ફૂલપુર પેટાચૂંટણીમાં જે ઝટકો લાગ્યો છે તેની ભરપાઈ થઈ શકે તેમ નથી. તેમણે કહ્યું, "મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથની પરંપરાગત સીટ પર લગભગ અઠ્ઠાવીસ વર્ષ બાદ અને ઉપમુખ્યમંત્રી કેશવ પ્રસાદ મૌર્યની ફૂલપરુ સીટ પર થયેલી જોરદાર હારનો જે દાગ ભાજપ પર પડ્યો છે તે રાજ્યસભાની અનૈતિક જીતથી ધોવાશે નહીં." ગોરખપુર અને ફૂલપુરની પેટાચૂંટણીમાં બીએસપીએ સમાજવાદી પાર્ટીના ઉમેદવારોને સમર્થન આપ્યું હતું. સમાજવાદી પાર્ટી બન્ને સીટો જીતવામાં સફળ રહી હતી. ભાજપે આ ગઠબંધનને મેળ વિનાનું ગણાવ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બહુજન સમાજવાદી પાર્ટીનાં પ્રમુખ માયાવતીએ શનિવારે કહ્યું કે ઉત્તર પ્રદેશમાં રાજ્યસભાની ચૂંટણીના પરિણામોને લઈને બહુજન સમાજ પાર્ટી અને સમાજવાદી પાર્ટીના સંબંધો પર કોઈ અસર નહીં પડે. +text: શરદ પવારે આ મામલે સવારે ટ્વીટ કરીને જાણ કરી હતી કે આ નિર્ણય અજિત પવારનો છે એનસીપીનો નથી. શરદ પવારની સાથે પત્રકારપરિષદમાં શિવસેનાના નેતા ઉદ્ધવ ઠાકરે, આદિત્ય ઠાકરે પણ હાજર હતા. શરદ પવારે કહ્યું કે કૉંગ્રેસ, એનસીપી અને શિવસેનાના નેતાઓએ સાથે મળીને નક્કી કર્યું હતું કે સરકાર બનાવીશું. તેમણે કહ્યું, "ત્રણેય પક્ષના ચૂંટાયેલા ધારાસભ્યો એકસાથે આવ્યા હતા કેટલાક અપક્ષોએ પણ સાથ આપ્યો હતો. અમારા ધારાસભ્યનો આંકડો 170 સુધી પહોંચી ગયો હતો." "સવારના 6-30 વાગ્યે અમને જાણ થઈ કે રાજ્યપાલ રાજભવનમાં જ છે, અમે ખુશ હતા. ત્યાં જ સમાચાર આવ્યા કે અજિત પવાર ઉપમુખ્ય ��ંત્રી તરીકે શપથ લઈ રહ્યા છે. આ નિર્ણય અજિત પવારનો છે." "આ એનસીપીની વિરુદ્ધમાં નિર્ણય છે. મને વિશ્વાસ છે કે એનસીપીના કોઈ પણ કાર્યકર્તા ભાજપ સાથે નહીં જાય." સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક કરી શિવસેનાના નેતા ઉદ્ધવ ઠાકરેએ કહ્યું, "સમગ્ર દેશ મહારાષ્ટ્રમાં જે ખેલ ચાલી રહ્યો છે તે જોઈ રહ્યો છે. અમારા પર આરોપ લગાવવામાં આવ્યો છે કે અમે જનાદેશનો અનાદર કર્યો છે." "બધાને ખબર છે કે શિવસેના જે કરે છે તે ધોળા દિવસે કરે છે. એ લોકો તોડવાની વાત કરે છે અમે જોડવાની વાત કરીએ છીએ." "આમાંથી એક વાત સ્પષ્ટ તરી આવે છે કે બસ હું જ અને હું જ મિત્ર પક્ષોની જરૂરિયાત નથી. પાકિસ્તાનમાં જેવી સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક કરવામાં આવી હતી તેવી છત્રપતિ શિવાજી મહારાજના મહારાષ્ટ્રમાં આજે સવારે સર્જિકલ સ્ટ્રાઇક કરવામાં આવી છે." શરદ પવારે કહ્યું, "જેઓ વિચારી રહ્યા છે કે ભાજપ સાથે જશે કે ગયા છે તેમને કાયદાની જાણ હોવી જોઈએ, તેમને પક્ષાંતર ધારાની ખબર હોવી જોઈએ." "જે આવા પ્રકારનો નિર્ણય લેશે તો મને વિશ્વાસ છે કે મહારાષ્ટ્રના લોકો સમજશે અને જાણતા હશે. અમારે જે પગલાં લેવાનાં હશે, શિવસેના, એનસીપી અને કૉંગ્રેસ તરફથી તે લેવામાં આવશે." "જ્યારથી આ ઘટના બની છે કેટલાક લોકોએ અમારો સંપર્ક કર્યો છે." એનસીપીના એક ધારાસભ્યે પત્રકારપરિષદમાં કહ્યું, "મને અજિત પવારનો ફોન આવ્યો હતો અને ધનંજય મુંડેના બંગલા પર બોલાવવામાં આવ્યો હતો." "અમે જ્યારે રાજભવન પહોંચ્યા ત્યારે અમને ખબર જ ન હતી કે અમે શા માટે ત્યાં જઈ રહ્યા છીએ. અમે ત્યાં પહોંચીને વાતચીત કરી." "દેવેન્દ્ર ફડણવીસે ત્યાં પહોંચીને શપથ ગ્રહણ કર્યા, અમને બિલકુલ જાણ ન હતી કે આવું કંઈ થવાનું છે." "હું એનસીપીની સાથે જ છું, મને બિલકુલ અંદાજ ન હતો કે અમે કેમ રાજભવન જઈ રહ્યા છીએ." 'અમે શરદ પવારની સાથે' એનસીપીના ધારાસભ્ય સંદીપ શેતકરે કહ્યું, "અજીત પવારે અમને ફોન કર્યો હતો. આ બધો ઘટનાક્રમ થયા બાદ અમે કહી રહ્યા છીએ કે અમે શરદ પવાર સાથે છીએ." એનસીપીના સુપ્રીમો શરદ પવારે કહ્યું, "આ વાતોથી એ જાણ થાય છે કે તમામ પક્ષો પોતાના ચૂંટાયેલા ધારાસભ્યોની સહી લઈને રાખે છે." "એનસીપીના ધારાસભ્યના દળના નેતા અજિત પવાર પાસે પણ આ પત્ર હતો, મને અંદાજ છે કે આ પત્ર લઈને તેઓ રાજ્યપાલ પાસે ગયા હશે." "54 ધારાસભ્યની સહીવાળો પત્ર અજિત પવાર પાસે હતો. તેઓ સદનમાં પોતાનો બહુમત સાબિત નહીં કરી શકે." "અમે નક્કી કર્યું હતું કે શિવસેના જ અમારુ�� નેતૃત્વ કરશે. અમે બધા એક છીએ. રાજ્યપાલે 30 તારીખ સુધીનો સમય આપ્યો છે. અમે ત્યાં સુધી સાથે જ છીએ. અમે બાદમાં જોઈશું કે શું પગલાં લેવાં." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાજપે એનસીપીના અજિત પવારનો સાથે લઈને રાતોરાત સરકાર બનાવી લીધા બાદ એનસીપી અને શિવસેનાએ સંયુક્ત પત્રકારપરિષદ કરી હતી. આ પત્રકારપરિષદમાં કૉંગ્રેસ સામેલ થઈ ન હતી. +text: તેઓ બપોરે એક વાગે રાજ્યપાલની મુલાકાત લેશે અને રાજીનામું આપશે. જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ ભાજપ છોડી કૉંગ્રેસમાં પ્રવેશ કર્યો અને કૉંગ્રેસના 22 ધારાસભ્યોએ રાજીનામાં આપ્યા તેને પગલે મધ્ય પ્રદેશમાં પોલિટિકલ ડ્રામા આજે બહુમત પરીક્ષણ થકી અંત આવવાનો હતો. અનેક વળાંકો પછી મધ્ય પ્રદેશમાં કમલનાથની સરકાર પર ઊભી થયેલી રાજકીય કટોકટી સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશ પછી આજે નિર્ણાયક તબક્કામાં પહોંચી હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે આજે સાંજે 5 વાગ્યા સુધીમાં વિધાનસભામાં બહુમત પરીક્ષણનો આદેશ આપેલો હતો. આ દરમિયાન વિધાનસભાના સ્પીકર એન.પી. પ્રજાપતિએ કૉંગ્રેસના 22 બળવાખોર ધારાસભ્યોમાંથી 16 ધારાસભ્યોના રાજીનામાં સ્વીકારી લીધા હતા. આ રાજીનામા પછી વિધાનસભામાં કૉંગ્રેસનું સંખ્યાબળ 108માંથી ઘટીને 92 થઈ ગયું હતું. ભાજપ પાસે 107 ધારાસભ્યો છે અને કૉંગ્રેસ પાસે 92 ધારાસભ્યો છે. આ ઉપરાંત અપક્ષ તથા સપા-બસપાના 7 ધારાસભ્યો છે. 2 ધારાસભ્યોના અવસાન પછી હાલ વિધાનસભાની કુલ સંખ્યા 228 ધારાસભ્યોની છે અને એ સ્થિતિમાં કમલનાથને સરકાર બચાવવા 104 ધારાસભ્યનું સમર્થન જરૂરી છે. જો અપક્ષો અને સપા-બસપા સાથે ગણીએ તો પણ તેમની પાસે 99 ધારાસભ્યો છે જે બહુમતથી 5 ઓછા છે અને તેની સામે ભાજપ પાસે 107 ધારાસભ્યો છે બહુમતથી 3 વધારે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ત્રણ અઠવાડિયાથી ચાલી રહેલા આ પોલિટિકલ ડ્રામામાં સુપ્રીમ કોર્ટે બહુમત પરીક્ષણનો આદેશ આપ્યો છે. બહુમતને લઈને પહેલાં ભાજપ અને પછી કૉંગ્રેસે સુપ્રીમ કોર્ટની દાદ માગી હતી. દિગ્વિજય સિંહની ભૂખ હડતાળ એક તરફ બેંગલુરુની હોટલમાં રાખવામાં આવેલા ધારાસભ્યો સાથે સંપર્કને મામલે કૉગ્રેસ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચી છે તો રાજ્યસભાની ચૂંટણી માટે કૉંગ્રેસના ઉમેદવાર એવા દિગ્વિજય સિંહ બેંગલુરુની રામદા હોટલની બહાર ઘરણાં પર બેસી ગયા અને પોલીસે તેમની અટકાયત કરી હતી.. અટકાયત પછી દિગ્વિજય સિંહને બેંગુલુરુના અમરુથહાલી પોલીસ સ્ટેશન લઈ જવાયા છે અને ત્યાં તેઓ ભૂખ હડતાળ પર બેસી ગયા હતા. બુધવારે દિગ્વિજય સિંહ કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોને મળવા રામદા હોટલ પર પહોંચ્યા હતા. જોકે, તેમને મળવા ન દેવાયા અને તે પછી તેઓ હોટલની બહાર ધરણાં પર બેસી ગયા. દિગ્વિજય સિંહે કહ્યું કે, હું રાજ્યસભાનો ઉમેદવાર છું અને 26 માર્ચે મતદાન થવાનું છે. હું મારા ધારાસભ્યોને મળવા અને તેમની સાથે વાત કરવા આવ્યો છું. જોકે, મારો ફોન છીનવી લેવામાં આવ્યો અને મને પોલીસે મળવા ન દીધો. સોમવારે સત્રમાં બબાલ આ પહેલાં સોમવારે મધ્ય પ્રદેશ વિધાનસભામાં બજેટસત્ર શરૂ થયું, જેમાં રાજ્યપાલ લાલજી ટંડને પોતાનું પ્રાસંગિક ભાષણ કર્યું. ટંડને કહ્યું કે દરેકે બંધારણીય નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ, જેથી કરીને મધ્યપ્રદેશની ગરિમા જળવાઈ રહે. બાદમાં કોરોના વાઇરસના કારણે 26મી માર્ચ સુધી ગૃહને મોકૂફ કરી દેવાયું હતું. વિધાનસભાની સોમવારની કાર્યસૂચિમાં 'શક્તિપરીક્ષણ'નો ઉલ્લેખ જ ન હતો જેનો ભાજપે વિરોધ કર્યો અને મામલો સુપ્રીમ કોર્ટ પહોંચ્યો. રવિવારનું 'રણ' રવિવારે મોડી રાત્રે મધ્યપ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી કમલનાથના નિવાસસ્થાને જયપુરથી ભોપાલ પરત ફરેલાં કૉંગ્રેસના ધારાસભ્યોની બેઠક યોજાઈ હતી. બીજી બાજુ, મધ્યપ્રદેશના ભાજપના ધારાસભ્યો ગુરુગ્રામથી ભોપાલ પહોંચ્યા હતા, પાર્ટીએ તત્કાળ વિશ્વાસનો મત યોજવા સ્પીકર સમક્ષ માગ કરી હતી. નિષ્ણાતોના કહેવા મુજબ સદનમાં કેવી રીતે કામ ચલાવવું તેનો વિશેષાધિકાર સ્પીકર પાસે છે. અગાઉ રવિવારે મુખ્ય મંત્રી કમલનાથે કૅબિનેટની મીટિંગ યોજી હતી અને રાજ્યપાલ સાથે પણ મુલાકાત કરી હતી, જેમાં વિધાનગૃહની કાર્યવાહી શાંતિપૂર્ણ રીતે ચાલે તે માટે ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. કમલનાથે તારીખ 13મીએ રાજ્યપાલને પત્ર લખીને ફ્લોર ટેસ્ટ નહીં કરવાનો આગ્રહ કર્યો હતો. બેઠક બાદ કમલનાથ સરકારના મંત્રી પ્રદીપ જ્યસ્વાલે સમાચાર એજન્સી એએનઆઈને કહ્યું, "અમારી પાસે સંખ્યા છે. મુખ્ય મંત્રી કૉન્ફિડન્ટ છે. રાહ જુઓ." એએનઆઈના અહેવાલ અનુસાર બીજી તરફ કેન્દ્રીય મંત્રી ધર્મેન્દ્ર પ્રધાનના નિવાસસ્થાને ભાજપના વરિષ્ઠ નેતાઓની બેઠક મળી હતી. આ બેઠકમાં મધ્યપ્રદેશના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી શિવરાજસિંહ ચૌહાણ, ભાજપના નેતા નરેન્દ્રસિંહ તોમર અને જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા હાજર રહ્યા હતા. રાજ્યપાલે વિધાનસભા અધ્યક્ષને કહ્યું કે વિશ્વાસમત પર વોટિંગ વખતે વીડિયોગ્રાફી કરવા���ાં આવે. આ પહેલાં શનિવારે ભારતીય જનતા પાર્ટીના એક પ્રતિનિધિ મંડળે રાજ્યપાલ સાથે મુલાકાત કરી હતી અને વિધાનસભામાં ઝડપથી ફ્લો ટેસ્ટ કરાવવાની માગ કરી હતી. કૉંગ્રેસના બળવાખોર 22 ધારાસભ્યોને રાજીનામું આપ્યા પછી કમલનાથના નેતૃત્વવાળી કૉંગ્રેસ સરકાર પોતાની બહુમતી ગુમાવી ચૂકી છે. જ્યારે કમલનાથ સરકારના છ મંત્રીઓએ પહેલાં જ રાજીનામાં ધરી દીધાં છે. જેનો વિધાનસભાના અધ્યક્ષ એન. પી. પ્રજાપતિએ સ્વીકાર કરી લીધો હતો. આ પહેલાં કૉંગ્રેસ છોડીને ભાજપમાં સામેલ થયેલા જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાના સમર્થનમાં આવેલા કૉંગ્રેસના 22 ધારાસભ્યોએ પણ મધ્યપ્રદેશના રાજ્યપાલ લાલજી ટંડનને એક પત્ર લખ્યો હતો, જેમાં તેમણે પોતાની સુરક્ષાની માગણી કરી છે. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ પ્રમાણે આ 22માંથી 19 ધારાસભ્યો બેંગ્લુરુમાં હાજર છે. તેમણે રાજ્યપાલને એક ઈમેલ કયો અને સુરક્ષાનાં કારણોથી પ્રદેશમાંથી પરત ફરવામાં અસમર્થતા દર્શાવી. આ વચ્ચે મધ્યપ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી કમલનાથના એક પત્રે ચર્ચા જગાવી છે, જે તેમણે દેશના ગૃહમંત્રી અમિત શાહના નામે લખ્યો છે. સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ પ્રમાણે આ પત્રમાં તેમણે અમિત શાહને ભલામણ કરી હતી કે બેંગ્લુરુ ગયેલા તેમના 22 ધારાસભ્યોને સુરક્ષિત પરત લાવવામાં આવે, જેથી તેઓ 16 માર્ચથી શરૂ થઈ રહેલા વિધાનસભાના સત્રમાં ભાગ લઈ શકે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મધ્ય પ્રદેશમાં લાંબા રાજકીય ડ્રામા પછી બહુમત પરીક્ષણ અગાઉ મુખ્ય મંત્રી કમલનાથે રાજીનામું આપવાની જાહેરાત કરી છે. +text: 1984માં ભાજપની રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણીની બેઠક અમદાવાદમાં યોજાઈ હતી તેમાં તેમણે અટલ બિહારી વાજપેયી સાથે ભાગ લીધો હતો. 1984માં વાજપેયી સાથે જેઠમલાણી અમદાવાદમાં જેઠમલાણી બાર કાઉન્સિલના ચૅરમૅન પણ હતા. જેઠમલાણીએ ઘણા હાઈ પ્રોફાઇલ કેસ લડ્યા હતા અને આ મામલે તેમણે ઘણી પ્રતિષ્ઠા પણ મેળવી હતી. જેઠમલાણીનો જન્મ 14 સપ્ટેમ્બર 1923ના રોજ થયો હતો. 17 વર્ષની ઉંમરે જેઠમલાણીએ કાયદા ક્ષેત્રે ડિગ્રી પ્રાપ્ત કરી લીધી હતી. તેમનો જન્મ વર્તમાન પાકિસ્તાનમાં થયો હતો પરંતુ વિભાજન સમયે તેઓ ભારત આવી ગયા હતા. 1959માં નાનાવટી કેસમાં જેઠમલાણીએ પોતાની ઓળખ ઊભી કરી હતી. ત્યારબાદથી તેઓ ક્રિમિનલ લૉ પ્રેક્ટિસનો જાણીતો ચહેરો બની ગયા હતા. જેઠમલાણીના બે દીકરા અને બે દીકરીઓ છે. તેમાંથી મહેશ જેઠમલાણી અને રા���ી જેઠમલાણી પણ જાણીતાં વકીલ છે. જ્યારે અમિત શાહને જેલમાંથી છોડાવવા જેઠમલાણી આવ્યા 2 ઑગસ્ટ 2010ના રોજ અમિત શાહના કેસમાં ગુજરાત આવેલા રામ જેઠમલાણી હાલના કેન્દ્રના ગૃહમંત્રી અમિત શાહની વર્ષ 2010માં કથિત સોહરાબુદ્દીન નકલી ઍન્કાઉન્ટરમાં સીબીઆઈએ ધરપકડ કરી હતી. 23 જુલાઈ 2010માં સીબીઆઈએ ઉચ્ચ પોલીસ અધિકારીઓ તથા ગુજરાતના તત્કાલીન રાજ્યકક્ષાના ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ સામે આરોપનામું દાખલ કર્યું હતું. આરોપનામું દાખલ કર્યા બાદ સીબીઆઈએ 25 જુલાઈ 2010ના રોજ અમિત શાહની ધરપકડ કરી હતી. જે બાદ તેમને સાબરમતી જેલમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. અમિત શાહને જેલમાંથી છોડાવવા અને તેમને જામીન અપાવવા માટે રામ જેઠમલાણી તેમના વકીલ તરીકે ગુજરાત આવ્યા હતા. અમદાવાદ આવેલા રામ જેઠમલાણીએ સીબીઆઈની કોર્ટમાં દલીલો કરતાં કહ્યું હતું કે અમિત શાહની ધરપકડ પાછળ ગુજરાતના તત્કાલિન મુખ્ય મંત્રી નરેન્દ્ર મોદીને પકડવાનો સીબીઆઈનો ઉદ્દેશ છે. ઉપરાંત શાહનો બચાવ કરતાં તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે અમિત શાહને જામીન ના આપીને સીબીઆઈ કોર્ટ ન્યાયની સમાનતા જાળવી રહી નથી. આશરે ત્રણ મહિના જેટલો સમય જેલમાં ગાળ્યા બાદ અમિત શાહ જામીન પર બહાર આવી શક્યા હતા. અમિત શાહના આ હાઈપ્રોફાઇલ કેસમાં રામ જેઠમલાણીની એન્ટ્રી થતા સીબીઆઈએ પણ વરિષ્ઠ વકીલ કે. ટી. એસ. તુલસીને રોક્યા હતા. 30 ડિસેમ્બર 2014ના રોજ સીબીઆઈની વિશેષ કોર્ટે અમિત શાહને આ કેસમાંથી દોષમુક્ત જાહેર કરી દીધા હતા. મોદીની તરફેણથી વિરોધ સુધી જેઠમલાણીએ મોદીના વડા પ્રધાન બને તેની તરફેણ કરી હતી 2014માં લોકસભાની ચૂંટણીની પહેલાં જેઠમલાણીએ નરેન્દ્ર મોદીને વડા પ્રધાન બનવવાનું સમર્થન કર્યું હતું. જેઠમલાણી એ નરેન્દ્ર મોદી વિશે કહ્યું હતું કે 'નરેન્દ્રભાઈ મોદી દેશના શ્રેષ્ઠ વડા પ્રધાન બનશે. સેક્યુલરિઝ્મની મારી વ્યાખ્યામાં નરેન્દ્ર મોદી 100 ટકા સેક્યુલર છે.' જોકે, મોદી વડા પ્રધાન બન્યા એ પછી તેમણે તેમનો વિરોધ કરવાનું શરૂ કરી દીધું હતું. 2015માં અરુણ જેટલીએ દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી પર માનહાનિનો દાવો કર્યો ત્યારે જેઠમલાણીએ કેજરીવાલની તરફેણ કરી હતી. જ્યારે જેઠમલાણીએ ભાજપ સામે જ કેસ દાખલ કરી દીધો જેઠમલાણીને ભાજપમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા વાત વર્ષ 2013ની છે, જ્યારે રામ જેઠમલાણીએ નીતિન ગડકરી ફરીથી ભાજપના અધ્યક્ષ બને તે સામે વાંધો ઉઠાવ્યો. તેમણે પક્ષની કમાન બીજી ટર્મ માટે ગડકરીના હાથમાં જાય તેનો ખુલ્લો વિરોધ કર્યો હતો. આ મામલાને લઈને તેમને 6 વર્ષ માટે ભાજપમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યા હતા. ભાજપમાંથી તેમનું પ્રાથમિક સભ્યપદ પણ રદ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. જે બાદ રામ જેઠમલાણીએ તેમને આ રીતે પક્ષમાંથી હાંકી કાઢવા બદલ ભાજપ સામે જ કેસ દાખલ કરી દીધો. જોકે, વર્ષ 2018માં બંને પક્ષોએ સમાધાન કરીને આ કેસ પરત લઈ લીધો હતો. મહત્ત્વનું છે કે ત્યારે પક્ષના અધ્યક્ષ ગુજરાતના અમિત શાહ હતા. જેમને એક વખતે સીબીઆઈના સકંજામાંથી બચાવવા માટે જેઠમલાણીએ મદદ કરી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જાણીતા વકીલ અને અટલ બિહારી વાજપેયીની સરકારમાં કાયદા મંત્રી રહી ચૂકેલા રામ જેઠમલાણીનું રવિવારની સવારે 95 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. +text: BBC બે વર્ષ પહેલાં અતાઉલ્લાહ (બદલાવેલું નામ)નાં લગ્ન થયાં હતાં, પરતું તેમનાં પત્નીને ગર્ભ રહેતો નહોતો. બે વર્ષ સુધી તેમણે પત્નીની સારવાર કરાવી કારણ કે તેઓ એક સામાન્ય ચેપથી પીડાતાં હતાં પરતું એવી કોઈ સમસ્યા નહોતી, જેના કારણે તેઓ માતા ન બની શકે. ડૉક્ટરોના સૂચન પર અતાઉલ્લાહે પોતાનું પરીક્ષણ કરાવ્યું અને રિપોર્ટમાં જાણવા મળ્યું કે તેમને ઇઝોસ્પર્મિયા (Azoospermia) નામની બીમારી છે. ઇઝોસ્પર્મિયા તે મેડિકલ સ્થિતિ છે, જેમાં સિમેનમાં સ્પર્મનો અભાવ જોવા મળે છે અને સારવાર કરાવ્યા વગર પિતા બનવું શક્ય નથી. અતાઉલ્લાહ પાકિસ્તાનના કબાઈલી (આદિવાસી) વિસ્તારમાં રહે છે. રિવાજોની વિરુદ્ધ લિંગની બીમારી પાછળ ઘણાં કારણો છે, જેમાં માનસિક સ્થિતિ પણ સામેલ છે અતાઉલ્લાહ જણાવે છે કે જ્યારે મેડીકલ રિપોર્ટમાં બીમારી વિશે ખબર પડી ત્યારે કબાઈલી રિવાજોની વિરુદ્ધ જઈને તેમણે પોતાનાં પત્નીને સ્પષ્ટ કહી દીધું કે તેમનામાં ખામી છે અને તેઓ સારવાર કરાવી રહ્યા છે. પેશાવરમાં આવેલી એક આરોગ્યસંસ્થાના વંધ્યત્વવિભાગમાં અતાઉલ્લાહ પોતાની સારવાર કરાવી રહ્યા છે. તેઓ કહે છે, "મને લિંગની બીજી કોઈ બીમારી નથી અને માત્ર સ્પર્મ ઓછું છે. સારવાર કરાવવા બદલ હું કોઈ ખચકાટ અનુભવતો નથી અને મેં આને અહમનો મુદ્દો બનાવ્યો નથી. જો કોઈ તકલીફ છે તો સારવાર થકી ઉકેલ મેળવી શકાય છે." પાકિસ્તાનમાં ઘણી જગ્યાએ દીવાલો પર પુરુષોની નબળાઈ અને વંધ્યત્વના ઉપચાર વિશેની જાહેરાતો જોવા મળે છે. બીજી બીમારીઓ વિશે દીવાલો પર આવી કોઈ જાહેરાત કેમ જોવા નથી મળતી? આરોગ્યનિષ્ણા���ોનું કહેવું છે કે આની પાછળનું મૂળ કારણ એ છે કે સરકારી હૉસ્પિટલોમાં આવી બીમારીની સારવાર કરવામાં આવતી નથી અને સસ્તી સારવારની વાતો કરીને બની બેઠેલા ડૉક્ટરો અને હકીમો ઓછું ભણેલા લોકોને છેતરે છે. સામાજિક સમસ્યા આ ઉપરાંત પાકિસ્તાનમાં પિતા બનવામાં અસમર્થ પુરુષોની સારવારને એક સામાજિક સમસ્યા તરીકે જોવામાં આવે છે અને ઘણી વાર પુરુષો સારવાર કરાવવામાં શરમ અનુભવે છે કે એને પોતાના અહંકાર સાથે જોડી દે છે. બીબીસીએ જ્યારે આરોગ્યનિષ્ણાતો સાથે વાત કરી હતી, ત્યારે બધાનું કહેવું હતું કે પુરુષો વર્ષો સુધી પત્નીની સારવાર કરાવે છે પરંતુ પોતાનું એક પરીક્ષણ પણ કરાવતા નથી. પાકિસ્તાનમાં પ્રથમ વખત પેશાવરના હયાતાબાદ મેડિકલ કૉમ્પ્લેક્સમાં વંધ્યત્વ અને લિંગ આધારીત રોગો માટે એક અલાયદો વિભાગ ઊભો કરવામાં આવ્યો છે અને નિષ્ણાત ડૉકટરોની નિમણૂક કરવામાં આવી છે. પાકિસ્તાનમાં આવા નિષ્ણાતોની અછત છે. આ વિભાગમાં કામ કરતાં ડૉક્ટર મીર આબિદ જાને બીબીસી સાથે વાત કરતા જણાવ્યું કે વંધ્યત્વ અને લિંગ આધારીત રોગો સામાન્ય રીતે યુરૉલૉજી સાથે સંબંધ ધરાવે છે અને આ માટે ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવું જરૂરી છે. આ સમયે પાકિસ્તાનમાં આવા ડૉક્ટરોની અછત છે. તેઓ વધુમાં જણાવે છે કે ખાનગી સ્તરે કેટલીક હૉસ્પિટલો છે જે આ પ્રકારની સારવાર પૂરી પાડે છે, પરંતુ આ પહેલી વખત છે કે પેશાવરની સરકારી હૉસ્પિટલમાં આવી સારવાર આપવામાં આવી રહી છે. વંધ્યત્વ અહંકારની બાબત કેમ બની જાય છે? ડૉક્ટર મીર આબીદ કહે છે કે વંધ્યત્વની સમસ્યાથી પીડાતા જેટલા પણ પુરુષ દર્દીઓ તેમની પાસે આવે છે, તેમાંથી 90 ટકા દર્દીઓ એવા છે કે જેઓ વર્ષોથી પત્નીની સારવાર કરાવવાનો આગ્રહ રાખી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે એવા પણ કેટલાક દર્દીઓ આવ્યા હતા, જેમણે પોતાની ખામી જાણ્યા વગર પિતા બનવાની ઇચ્છાને વશ થઈને બે-બે અને ત્રણ-ત્રણ લગ્ન કર્યાં છે. જાતીય બીમારી અને વંધ્યત્વ કેટલી મોટી સમસ્યા છે? નિષ્ણાતો કહે છે કે વિશ્વભરમાં અંદાજિત 15 ટકા યુગલો સંતાન પેદા કરવામાં અસમર્થ હોય છે અને વંધ્યત્વથી પીડાતાં હોય છે પરંતુ પાકિસ્તાનમાં આ સંખ્યા વધારે છે. ડૉક્ટર આબિદ કહે છે કે લિંગની બીમારી પાછળ ઘણાં કારણો છે, જેમાં માનસિક સ્થિતિ પણ સામેલ છે. તેઓ વધુમાં જણાવે છે, "યુવાનોને પણ આ બીમારી થઈ શકે છે અને 40 વર્ષથી વધુ ઉંમરના 50 ટકાથી વધુ લોકો વિવિધ પ્રકારના જાતીય બીમારી પીડાઈ ર���્યા છે અને કોઈ પણ કારણોસર શારીરિક સંબંધ બાંધી શકતા નથી." તેમણે કહ્યું કે પાકિસ્તાનમાં આ સમસ્યા વધુ ગંભીર છે કારણ કે અહીં જાતીય શિક્ષણ આપવામાં આવતું નથી અને અહીં સારવાર માટેની કોઈ સુવિધા નથી. ડૉક્ટર આબિદ કહે છે કે પાકિસ્તાનમાં કામોત્તેજક દવાઓ પર પ્રતિબંધ છે કારણ કે સરકારનું માનવું છે કે આ દવાઓનો ખોટા હેતુ માટે ઉપયોગ થઈ શકે છે અને બીજી વાત એ છે કે સમાજ આવી દવાઓને સારી નજરે જોતો નથી. પરંતુ સમસ્યાનો અહીં જ ઉકેલ મળતો નથી. તેઓ કહે છે, "પ્રૉફેશનલ ડૉકટરોની સલાહ પર આ દવાઓ દર્દીઓને આપી શકાય છે. જ્યાં સુધી દુરુપયોગની વાત છે તો પાકિસ્તાનમાં એવી ઘણી દવાઓ છે જેનો દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે પરંતુ આવી દવાઓને ખરીદતા અને વેચાતા અટકાવવા અને નિયમિત કરવા માટે યોગ્ય પગલાં લેવાની જરૂર છે. વંધ્યત્વથી પીડાતા પુરુષો સારવાર માટે આવે છે? સામાન્ય રીતે એવું માનવામાં આવે છે કે મોટા ભાગના પુરુષો બાળકો પેદા કરવાની પોતાની અસમર્થતાની સારવાર કરાવવા માટે તૈયાર નથી. ડૉક્ટર આબિદનું કહેવું છે કે 90 ટકા પુરુષો એવા છે કે જેઓ વર્ષોથી પત્નીનું પરીક્ષણ કરાવે છે, પરંતુ ક્યારેય વિચારતા નથી કે પોતાનું પણ પરીક્ષણ કરાવવું જોઈએ. તેઓ કહે છે, "હવે પરિસ્થિતિમાં ફેર આવી રહ્યો છે કારણ કે ઘણા યુવકો લગ્ન પહેલાં ટેસ્ટ કરાવવા માટે આગળ આવી રહ્યા છે. તેમની ઇચ્છા છે કે લગ્ન પહેલાં તમામ ટેસ્ટ કરવામાં આવે, જેથી લગ્ન બાદ કોઈ સમસ્યા ન આવે." તેઓ વધુમાં જણાવે છે, "હવે એવા પરિવારો પણ સામે આવી રહ્યા છે, જ્યાં પરિવાર જાતે કહે છે કે લગ્ન પહેલાં છોકરા અને છોકરીના ટેસ્ટ કરવામાં આવે, જેથી જો કોઈ સમસ્યા હોય તો પહેલાંથી ખબર પડી જાય અને લગ્ન બાદ કોઈ સમસ્યા ન આવે." ડૉક્ટર આબીદ કહે છે કે જે પુરુષો પોતાનું પરીક્ષણ કરાવવા તૈયાર નથી થતા, તેમનાં પત્નીને કહેવામાં આવે છે કે તેઓ પતિને પરીક્ષણ માટે તૈયાર કરે. તેઓ જણાવે છે કે બીજા વિકસિત દેશોમાં કપલ થૅરપિસ્ટ હોય છે જે યુવક અને યુવતીને સંપૂર્ણ માર્ગદર્શન આપે છે. આ રોગ અને તેની સારવાર વિશેની તમામ માહિતી આપે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "મારી પત્નીમાં કોઈ ખામી નથી, ડૉક્ટરોએ તપાસ કરી તો બહાર આવ્યું કે મારામાં ખામી છે. મને ઇઝોસ્પર્મિયા (Azoospermia) નામની બીમારી છે." +text: નડ્ડાને મોદી અને અમિત શાહની નજીકના માનવામાં આવે છે ભાજપના વર્તમાન અધ્યક્ષ અમિત શાહને ગૃહ મંત્રી બનાવ્યા બાદ એ વાતને લઈને ચર્ચાઓ શરૂ થઈ હતી કે પક્ષના અધ્યક્ષની જવાબદારી કોને આપવામાં આવશે. જે. પી. નડ્ડા નરેન્દ્ર મોદીની પ્રથમ સરકારમાં મંત્રીમંડળમાં સામેલ હતા. જોકે, બીજી વખત બનેલી સરકારમાં તેમને મંત્રીમંડળમાં જગ્યા આપવામાં આવી ન હતી. ત્યારથી એ અનુમાન લગાવવામાં આવી રહ્યું હતું કે સંગઠનની જવાબદારી તેમને મળી શકે છે. 17 જૂનના રોજ ભાજપના સંસદીય બોર્ડમાં નડ્ડાને કાર્યકારી અધ્યક્ષ બનાવવાનો નિર્ણય કરવામાં આવ્યો. નડ્ડાને શા માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા? 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં નડ્ડાને ઉત્તર પ્રદેશની જવાબદારી આપવામાં આવી હતી 58 વર્ષના નડ્ડા વિશે કહેવામાં આવે છે કે નરેન્દ્ર મોદી-અમિત શાહની પસંદની સાથેસાથે તેમને સંઘનું પણ સમર્થન છે. તેમના વિશે એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે તેઓ ખૂબ જ લો-પ્રોફાઇલ રહે છે. ગયા પાંચ વર્ષમાં નડ્ડાએ ભાજપની અંદર અનેક જવાબદારીઓ નિભાવી હતી. 2014ની ચૂંટણી દરમિયાન તેમણે ભાજપની ઑફિસથી સમગ્ર ભારતમાં પક્ષના અભિયાનનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું. 2019માં તેમના પાસે ઉત્તર પ્રદેશની જવાબદારી હતી, નડ્ડા સપા-બસપા ગઠબંધન બાદ પણ પક્ષને યુપીમાં 62 બેઠકો જીતાડવામાં સફળ રહ્યા હતા. નડ્ડાને લગભગ અમિત શાહની જેમ જ ચૂંટણીની રણનીતિમાં માહેર માનવામાં આવે છે. અમિત શાહે 2019માં પક્ષ માટે દરેક બેઠક પર 50 ટકા મતો હાંસલ કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું. નડ્ડાએ યુપીમાં પક્ષને 49.6 ટકા મત અપાવીને જાણે ચમત્કાર કરી બતાવ્યો. હાલ અમિત શાહ પક્ષના અધ્યક્ષ પદે બન્યા રહેશે. એવું માનવામાં આવે છે કે મહારાષ્ટ્ર, હરિયાણા અને ઝારખંડમાં થનારી ચૂંટણી સુધી અમિત શાહ અધ્યક્ષ પદની જવાબદારી સંભાળશે. ભાજપ વર્તમાન સમયમાં વિશ્વનો સૌથી મોટો પક્ષ હોવાનો દાવો કરે છે. 1993માં પ્રથમ વખત ધારાસભ્ય બન્યા 2014માં નડ્ડાને મોદી સરકારના મંત્રીમંડળમાં પણ સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા હિમાચલના વિલાસપુરમાં રહેનારા જય પ્રકાશ નડ્ડાએ પટનાથી એલએલબીનો અભ્યાસ કર્યો છે. શરૂઆતથી અખિત ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદના સભ્ય રહેલા નડ્ડા પ્રથમ વખત 1993માં હિમાચલ પ્રદેશમાં ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા હતા. જે બાદ તેઓ રાજ્ય અને કેન્દ્રમાં મંત્રી પણ રહી ચૂક્યા છે. 1994થી 1998 સુધી તેઓ વિધાનસભામાં ભાજપના નેતા પણ રહ્યા છે. 2007માં નડ્ડા પ્રેમ કુમાર ધૂમલની સરકારમાં વન-પર્યાવરણ, વિજ્ઞાન અને ટૅક્નૉલૉજી વિભાગના મંત્રી બન્યા હતા. ભાજપે 2012માં ��ડ્ડાને રાજ્યસભાના સાંસદ બનાવ્યા અને 2014માં મોદી સરકારમાં સ્વાસ્થ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી બનાવીને તેમને મંત્રીમંડળમાં જગ્યા આપવામાં આવી હતી. મોદીની મહત્ત્વાકાંક્ષી સ્વાસ્થ્ય યોજના આયુષ્માન ભારતની સફળતાનો શ્રેય નડ્ડાને આપવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય જનતા પક્ષે તેમના વરિષ્ઠ નેતા જે. પી. નડ્ડાની પક્ષના કાર્યકારી અધ્યક્ષ તરીકે પસંદગી કરી છે. +text: આર્મીના કમાન્ડરના સ્વરૂપમાં નેતન્યાહૂ ઇઝરાયલમાં સત્તાની ટોચે પહોંચેલા નેતન્યાહૂને એક મજબૂત નેતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેમણે ચોથી વાર સત્તા સંભાળી છે અને તેઓ દેશમાં લાંબા સમય સુધી સત્તા પર રહેલા નેતા બની ગયા છે. 1. 'બીબી'ના હુલામણા નામે ઓળખાતા નેતન્યાહૂનો જન્મ તેલ અવીવમાં 1949માં થયો હતો. તેમના ઇતિહાસકાર અને યહૂદી એક્ટિવિસ્ટ પિતા બેંજિઓનને અમેરિકામાં 1963માં શૈક્ષણિક ક્ષેત્રે કામ કરવાની તક મળી ત્યારે સમગ્ર પરિવાર અમેરિકા ચાલ્યો ગયો હતો. 2. નેતન્યાહૂ 18 વર્ષની વયે ઇઝરાયલ પરત આવી ગયા હતા. પછી તેમણે ઇઝરાયલી સૈન્યમાં પાંચ વર્ષ ફરજ બજાવી હતી. 1973માં તેમણે મધ્ય-પૂર્વનું યુદ્ધ પણ લડ્યું હતું. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન નેતન્યાહૂ 3. આર્મી સર્વિસ ખતમ થયા બાદ નેતન્યાહૂ ફરી અમેરિકા ચાલ્યા ગયા હતા. અમેરિકાની મેસાચુએટ્સ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેક્નોલોજીમાં તેમણે પહેલાં બેચલર અને પછી માસ્ટર્સ ડિગ્રી મેળવી હતી. 4. 1976માં અપહરણ કરીને યુગાન્ડાના અંતેબેમાં લઈ જવાયેલા એક વિમાનને મુક્ત કરાવવાના ઓપરેશનમાં નેતન્યાહૂના ભાઈ જોનાથન સામેલ થયા હતા. તેમાં જોનાથનનું મૃત્યુ થયું હતું. નેતન્યાહૂએ તેમના ભાઈની સ્મૃતિમાં આતંકવાદ વિરોધી ઇન્સ્ટિટ્યૂટની સ્થાપના કરી હતી. એ કારણે અમેરિકામાંના ઇઝરાયલના તત્કાલીન રાજદૂત મોશે એરેન્સનું ધ્યાન નેતન્યાહૂ ભણી ખેંચાયું હતું. 5. નેતન્યાહૂને 1984માં સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘમાં ઇઝરાયલના સ્થાયી પ્રતિનિધિ બનાવવામાં આવ્યા હતા. 1988માં ઇઝરાયલ પરત આવ્યા બાદ તેમણે દેશના રાજકારણમાં પગરણ કર્યાં હતાં. સંસદીય ચૂંટણી જીતીને તેઓ નાયબ વિદેશ પ્રધાન બન્યા હતા. અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને નેતન્યાહૂ 6. ખુદને જમણેરી રાજકારણી ગણાવતા નેતન્યાહૂની લિકુડ પાર્ટીનો 1992ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં પરાજય થયો હતો. એ પછી તેમને પક્ષના અધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા હતા. 7. 1996માં તત્કાલીન વડાપ્રધાન યિત્ઝાક રોબિનની હત્યા બાદ રાષ્ટ્રપતિ શિમોન પેરેઝે સમય પહેલાં ચૂંટણી યોજવાની જાહેરાત કરી હતી. એ ચૂંટણીમાં નેતન્યાહૂનો વિજય થયો હતો અને તેઓ ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બન્યા હતા. 8. સૌથી નાની વયે ઇઝરાયલના વડાપ્રધાન બનેલા પહેલા નેતા નેતન્યાહૂ છે. તેમનો વડાપ્રધાન તરીકેનો પહેલો કાર્યકાળ નાનો પણ નાટકીય રહ્યો હતો. 9. ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચેની ઓસ્લો સંધિની જોરદાર ટીકા છતાં હેબ્રોન પર 80 ટકા નિયંત્રણ પેલેસ્ટાઈનને સોંપતા કરાર પર નેતન્યાહૂએ 1997માં સહી કરી હતી. 1998માં તેમણે વાઈ રિવર મેમોરેંડમ પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જેને લીધે વેસ્ટ બેન્કથી વધુ નિકાસનો માર્ગ મોકળો થયો હતો. રશિયાના રાષ્ટ્રપ્રમુખ વ્લાદિમિર પુતિન સાથે નેતન્યાહૂ 10. 1999માં નેતન્યાહૂએ નિર્ધારિત સમયના 17 મહિના પહેલાં ચૂંટણી યોજવાની જાહેરાત કરી હતી અને એ ચૂંટણીમાં તેમણે હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. ચૂંટણી હાર્યા બાદ તેમણે સંસદસભ્યપદેથી અને લિકુડ પાર્ટીના અધ્યક્ષપદેથી રાજીનામું આપ્યું હતું. 11. 2001માં એરિયલ શેરોન વડાપ્રધાન બન્યા ત્યારે નેતન્યાહૂને એ સરકારમાં પહેલાં વિદેશ પ્રધાન અને પછી નાણા પ્રધાન બનાવવામાં આવ્યા હતા. 2005માં ગાઝા પટ્ટીમાંથી સૈનિકોની વાપસીના નિર્ણયના વિરોધને કારણે તેમણે રાજીનામું આપી દીધું હતું. 12. 2005માં એરિયલ શેરોનની તબીયત બગડતાં તેઓ કોમામાં ચાલ્યા ગયા હતા. એ વખતે લિકુડ પાર્ટીમાં મતભેદ સર્જાયા હતા, પક્ષના બે ફાડિયાં થયાં હતાં અને નેતન્યાહૂ પક્ષના વડા બન્યા હતા. ચીનના રાષ્ટ્રપ્રમુખ શી જિન પિંગ સાથે નેતન્યાહૂ 13. 2009ના માર્ચમાં નેતન્યાહૂ બીજી વખત ચૂંટણી જીત્યા હતા. તેમણે જમણેરી, રાષ્ટ્રવાદી અને ધાર્મિક પક્ષો સાથે મળીને ગઠબંધન રચ્યું હતું. 14. 2012ના અંતમાં નેતન્યાહૂએ સમય પહેલાં ચૂંટણીની જાહેરાત કરી હતી અને થોડા સપ્તાહમાં જ સંસદ વિખેરી નાખી હતી. એ પછી નેતન્યાહૂએ ગાઝા સ્ટ્રીપમાં ઉગ્રવાદીઓ સામે મોટી સૈન્ય કાર્યવાહીનો આદેશ આપ્યો હતો. 15. સૈનિકોને જમીન પર ઉતાર્યા વિના હાથ ધરવામાં આવેલી આઠ દિવસની એ કાર્યવાહી વિશ્વમાં વખણાઈ હતી. 2014ના જુલાઈમાં નેતન્યાહૂએ ગાઝામાં વધુ એક મોટું સૈન્ય ઓપરેશન હાથ ધર્યું હતું. 50 દિવસની લડાઈમાં 21થી વધુ પેલેસ્ટાઈનીઓનાં, જ્યારે ઇઝરાયલના 67 સૈનિકો અને 6 નાગરિકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્��્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતની છ દિવસની મુલાકાતે આવેલા ઈઝરાયલના વડાપ્રધાન નેતન્યાહૂનું અત્યાર સુધીનું જીવન નાટકીય ઘટનાઓથી ભરપૂર છે. +text: પાર્ટીએ એ મહિલાઓને પણ રાહત આપવાનો વાયદો કર્યો છે, જેમણે માઇક્રો ફાઇનાન્સ બૅન્કો પાસેથી દેવું લીધું છે. સાથે જ મહિલાઓને મફત સૂતર તથા ઉપકરણો આપવાં અને સાથે જ રાજ્ય પરિવહનની બસોમાં તેમના માટે મફત યાત્રાનો વાયદો કરાયો છે. આસામ સમજૂતી આ ઘોષણાપત્રમાં કૉંગ્રેસે આસામ સમજૂતીમાં જણાવાયેલી 25 માર્ચ 1971ની કટ-ઑફ તારીખના આધારે ગેરકાયદેસર પ્રવાસીઓની સમસ્યાના સમાધાન માટે જરૂરી પગલાં લેવાનું આશ્વાસન આપ્યું છે. પાર્ટીએ કહ્યું કે ગેરકાયદેસર પ્રવાસીઓની ઓળખની પ્રક્રિયા સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય પ્રમાણે કરાશે, જેણે 1951માં જ આસામના NRCને અપડેટ કરવાની પ્રક્રિયાને મૉનિટર કર્યું હતું. ઘોષણાપત્ર અનુસાર, NRC ઑફિસો અને તેમના માટે નિમણૂકો કરવાનું કામ શરૂ થશે. આ ઑફિસોનું કામ જલદી જ શરૂ કરી દેવાશે, જેથી લોકો જે લોકો NRCથી બહાર રહી ગયા છે તેઓ ત્યાં જઈ શકે. એવું આશ્વાસન પણ અપાયું છે કે કોઈ પણ ભારતીય નાગરિક NRCથી બહાર નહીં રહે. રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે ચૂંટણીઢંઢેરો તમામ વર્ગોના લોકોની સલાહો આધારે બનાવવામાં આવ્યો છે. તેમણે કહ્યું, "આ લોકોની આકાંક્ષાઓનો દસ્તાવેજ છે. ભાજપ અને RSS દેશની સંસ્કૃતિ પર હુમલો કરી રહ્યા છે." "તેઓ અમારી ભાષા, ઇતિહાસ, વિચાર અને જીવવાની રીત પર હુમલો કરી રહ્યા છે. આ ઘોષણાપત્રમાં આસામ, તેની સંસ્કૃતિ અને ઓળખની સુરક્ષા કરવાની વાત છે." 'પાંચ ગૅરંટી' ઘોષણાપત્રમાં એ 'પાંચ ગૅરંટી'ની પણ વાત છે, જે કૉંગ્રેસના ચૂંટણીઅભિયાનનો ભાગ રહી છે. ઘોષણાપત્રમાં કહેવાયું છે કે, "આસામની ભાષા, સંસ્કૃતિ અને ઇતિહાસને ખતરામાં નાખનારા નાગરિકતા (સંશોધન) કાયદાને લાગુ નહીં કરવામાં આવે અને લોકોને વિભાજિત કરનારા આ કાયદાને રદ કરાવવા માટે કૉંગ્રેસ ભરપૂર કોશિશ કરશે." કૉંગ્રેસે પાંચ લાખ સરકારી નોકરીઓ અને 25 લાખ ખાનગી નોકરીઓ આપવાનો પણ વાયદો કર્યો છે. સાથે જ ચાના મજૂરીનું દૈનિક વેતન વધારીને 365 રૂપિયા કરવાની, દરેક ઘરમાં 200 યુનિટ સુધી મફત વીજળી અને ગૃહિણીઓ માટે દર મહિને 2000 રૂપિયાની આવકનો સહયોગ આપવાની વાત કરી છે. ઘોષણાપત્ર પ્રમાણે, "સ્વતંત્રતા સેનાનીઓ અને આસામ આંદોલન, ભાષા આંદોલન અને CAA આંદોલનમાં જીવ ગુમાવનારી વ્યક્તિઓના પરિવારજનોને પૅન્શન આપવામાં આવશે. સરકારી માલિકીની જમીનના ભૂમિહિનનોને 'ભાડેપટે' જમીન આપવામાં આવશે. તાઈ-અહોમ, મોરન, મોટોક, ચુટિયા, ચા-જનજાતિઓ અને કોચ રાજબંશી સમુદાયોને ST (અનુસૂચિત જનજાતિ)નો દરજ્જો આપવામાં આવશે." કેરળમાં ગરીબો, મહિલાઓ અને યુવાનોને લઈને વાયદા કેરળમાં કૉંગ્રેસના નેતૃત્વવાળા મોરચા, યુનાઇટેડ ડેમૉક્રૅટિક ફ્રંટ (UDF)એ શનિવારે પોતાનો ચૂંટણીલક્ષી ઘોષણાપત્ર જારી કર્યો છે. જેમાં તેણે કેરળના સૌથી ગરીબ પરિવારો માટે દર મહિને ઓછામાં ઓછા છ હજાર રૂપિયાની આવકની ગૅરંટી આપી છે. આ ઘોષણાપત્રમાં દાવો કરાયો છે કે ન્યાય (ન્યૂનતમ આવક યોજના) હેઠળ શરતરહિત કૅશ ટ્રાન્સફરથી આવકની અસમાનતા ઘટશે, ભૂખમોર ઓછો થશે જ્યારે ગરીબ પરિવારોનું જીવનધોરણ સુધરશે. ઘોષણાપત્રમાં કહેવાયું છે કે યોજનાથી ખર્ચ વધશે, માગ વધશે અને અર્થતંત્રમાં મજબૂતી લાવી શકાશે. એવું લાગે છે કે ઘોષણાપત્રમાં લોકકલ્યાણને કેન્દ્રમાં રાખવામાં આવશે. જ્યાં સત્તાધારી મોરચા લેફ્ટ ડેમૉક્રૅટિક ફ્રંટ (LDF)એ દર મહિને 2,500 રૂપિયાની પૅન્શન આપવાનો વાયદો કર્યો છે, તેમજ વિપક્ષે તેનાથી આગળ જઈને દર મહિને ત્રણ હજાર રૂપિયાની પૅન્શન આપવાની વાત કરી છે. 2016માં UDFએ દારૂ પર પ્રતિબંધ લાદવાનો વાયદો કર્યો હતો, પરંતુ 2021ના ઘોષણાપત્રમાં તેનો ખાસ ઉલ્લેખ નથી. UDFએ 40થી 60 વર્ષનાં ગૃહિણીઓને આકર્ષવાની કોશિશ કરી છે અને વાયદો કર્યો છે કે જો તેઓ ન્યૂનતમ ગૅરંટી સ્કીમમાં કવર નથી થતાં તો તેમને દર મહિને બે હજાર રૂપિયા આપવામાં આવશે. જમીન પાછી અપાવવાનો વાયદો UDFએ ન્યૂનતમ દૈનિક મજૂરી 700 રૂપિયા નક્કી કરી છે. સાથે જ એવો કાયદો ઘડવાની પણ વાત કરી છે જે અંતર્ગત ગેરકાયદેસર માલિકો પાસેથી 5.5 લાખ એકર જમીન પાછી લેવામાં આવશે અને ભૂમિહિન આદિવાસીઓ અને દલિતોને જમીન આપવામાં આવશે. ફ્રંટે એક વર્ષમાં એક લાખ કરતાં વધુ આવકવાળા લોકોને આકર્ષવાના પ્રયત્નો કર્યા છે અને કહ્યું છે કે બિન-પ્રાથમિકતાવાળા રૅશનકાર્ડધારકોને દર મહિને પાંચ કિલોગ્રામ ચોખા મફત આપવામાં આવશે. આવું કરીને UDFએ કોવિડ મહામારી દરમિયાન ડેમૉક્રૅટિક ફ્રંટ સરકારની તરફથી અપાતા મફત રૅશન અને ફૂડ પૅકેટોનું સમાધાન શોધવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે. UDFએ કહ્યું કે તેઓ કૅન્સર, હૃદય, કિડની, અંગપ્રત્યારોપણ અને હિમોફીલિયાના રોગીઓના ઇલાજનો ખર્ચ ઘટાડશે, સાથે જ તેમણે સાર્વજનિક સ્વાસ્થ્ય ક્ષેત્રમાં 'નો બિલ હૉસ્પિટલ્સ'નો વાયદો કર્યો છે. સાથ�� જ વાયદો કર્યો છે કે એક લાખ બેરોજગાર યુવકોને બજારભાવ કરતાં અડધી કિંમતે દ્વિચક્રી વાહન આપવામાં આવશે. ઑટોરિક્ષા અને ટૅક્સીચાલકોને ફરી એક વાર પાંચ હજાર રૂપિયા આપવામાં આવશે. પાંચ લાક કરતાં ઓછી આવકવાળા પરિવાર માટે મફત આવાસ અને અનુસૂચિત જાતિ/જનજાતિનાં નવાંનવાં માતા બનેલાં સ્ત્રીઓ માટે માતૃત્વ ભથ્થું અન્ય મુખ્ય આકર્ષણ છે. કૉંગ્રેસના નેતૃત્વવાળા UDF મોરચાએ બે લાખ રૂપિયા સુધીનું કૃષિઋણ માફ કરવાની વાત પણ કરી છે. રાજકીય મોરચે UDFએ સબરીમાલા આસ્થાના બચાવ માટે એક કાયદો બનાવવાનો વાયદો કર્યો છે. આ સિવાય કૉંગ્રેસે મહિલાઓ અને ખેડૂતોનાં દેવાં માફ કરવાનો પણ વાયદો કર્યો છે. સાથે જ કહ્યું છે કે ગેરકાયદેસર પ્રવાસીઓની ઓળખ કરવામાં આવશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કૉંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ શનિવારે આસામના ગૌહાટીમાં પાર્ટીનો ચૂંટણીઢંઢેરો જાહેર કર્યો. જેમાં ખેડૂતો માટે કરજમાફી અને ગેરકાયદેસર પ્રવાસીઓની ઓળખ માટેની પ્રક્રિયા શરૂ કરવાની વાત વાયદાની યાદીમાં સૌથી ઉપર છે. +text: ટ્રમ્પે કહ્યું હતું કે જો અમેરિકા દુનિયાના સૌથી મોટા ટાપુને ખરીદી લે તો તેમને સારું લાગશે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિએ પોતાના સલાહકારો સાથે ડેનમાર્કના સ્વાયત્ત ક્ષેત્ર ગ્રીનલૅન્ડને ખરીદવા મામલે ચર્ચા કરી. પરંતુ ગ્રીનલૅન્ડની સરકારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિના આ વિચારને ફગાવી દીધો છે. ગ્રીનલૅન્ડની સરકારનું કહેવું છે, "અમે વેપાર કરવા માટે તેમનું સ્વાગત કરીએ છીએ પરંતુ અમે વેચાવા માટે તૈયાર નથી." અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિની યોજનાને ડેનમાર્કના રાજનેતાઓએ પણ નકારી દીધી છે. પૂર્વ વડા પ્રધાન લાર્સ લોક્કે રાસમુસેને ટ્વીટ કર્યું છે, "આ ચોક્કસ એપ્રિલ ફૂલ (એક એપ્રિલ)ના દિવસે કરવામાં આવેલી મજાક છે.. પરંતુ અત્યારે તેની કોઈ જરૂર ન હતી." આ સમાચારને સૌથી પહેલા વૉલ સ્ટ્રીટ જર્નલે પ્રકાશિત કર્યા હતા. જર્નલ પ્રમાણે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગંભીરતા ન દાખવતા ગ્રીનલૅન્ડને ખરીદવાની વાત કહી હતી. જોકે, ઘણી મીડિયા સંસ્થાઓમાં આ વાત મામલે મતભેદ છે. કેટલીક મીડિયા સંસ્થાઓનું માનવું છે કે ટ્રમ્પે આ વાત ગંભીરતાથી કહી હતી તો કેટલાક લોકોનું માનવું હતું કે આ મજાક હતી. શું છે ગ્રીનલૅન્ડની પ્રતિક્રિયા? ગ્રીનલૅન્ડના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ગ્રીનલૅન્ડ વેચાણ માટે ઉપલબ્ધ નથી. આ સંદર્ભે ગ્રીનલૅન્ડના વિદેશ મંત્રાલય તરફથી એક નિવેદન જાહેર કરવામાં આવ્યું છે કે જે સોશિયલ મીડિયા પર ખૂબ શૅર થઈ રહ્યું છે. આ નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે, "ગ્રીનલૅન્ડ કિંમતી સંસાધનો, જેમ કે ખનિજ, સૌથી શુદ્ધ પાણી, બરફ, માછલીઓનો ભંડાર, સી ફૂડ, ક્લીન ઍનર્જીના સાધનોથી સંપન્ન છે. અમે વેપાર કરવા માટે સ્વતંત્ર છીએ પણ અમને કોઈ ખરીદી શકતું નથી." ગ્રીનલૅન્ડના પ્રીમિયર કિમ કિલ્સેને આ વાત મામલે એક અલગ નિવેદન આપ્યું છે. તેમણે કહ્યું, "ગ્રીનલૅન્ડ વેચાઉ નથી. પરંતુ તે વેપાર અને બીજા દેશોના સહયોગ માટે તૈયાર છે જેમાં અમેરિકા પણ સામેલ છે." ગ્રીનલૅન્ડના સાંસદ આઝા ચેમન્ટિઝ લાર્સેન પણ એ લોકોમાં સામેલ છે જેમણે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પની વાતને ફગાવી દીધી છે. તેમણે ટ્વિટર પર આ સંદર્ભે પોતાની પ્રતિક્રિયા આપી છે. "ટ્રમ્પે ગ્રીનલૅન્ડ ખરીદવાની કોઈ જરૂર નથી.. તેમનો આભાર." ગ્રીનલૅન્ડના એક સમાચારપત્ર સરમિટસિયાકના એડિટર ઇન ચીફ પૉલ ક્રારુપે બીબીસીને જણાવ્યું કે તેમને વિશ્વાસ નથી થતો કે ટ્રમ્પે આવી કંઈક વાત કરી છે. તેમણે આગળ કહ્યું, "ગ્રીનલૅન્ડ એક સ્વાયત્ત ક્ષેત્ર છે અને તેને એ જ સંદર્ભે જોવું જોઈએ તેમજ તેને માન આપવું જોઈએ." ડેનમાર્કનું શું કહેવું છે? ડેનમાર્કના રાજનેતાઓએ આ સંભવિત અધિગ્રહણના વિચારને મૂર્ખતા ગણાવ્યો છે. તેમણે તેની મજાક ઉડાવી છે. ડેનમાર્કની ડેનિશ પીપલ્સ પાર્ટીના વિદેશી મામલાના પ્રવક્તા સોરેન એસ્પર્સને નેશનલ બ્રૉડકાસ્ટર ડીઆરને કહ્યું છે કે જો ટ્રમ્પ ખરેખર તેના પર કોઈ વિચાર કરી રહ્યા છે તો આ એ વાતનું પ્રમાણ છે કે તેઓ પાગલ બની ગયા છે. તેમણે કહ્યું, "ડેનમાર્ક, અમેરિકાને 50 હજાર નાગરિક વેચી દેશે, એવું વિચારવું પણ કેટલું હાસ્યાસ્પદ છે." ટ્રમ્પને ગ્રીનલૅન્ડની લાલચ કેમ છે? ગ્રીનલૅન્ડના સંસાધનોને તેની પાછળ મોટું કારણ ગણાવી શકાય છે. ગ્રીનલૅન્ડના પ્રાકૃતિક સંસાધન, જેમ કે કોલસા, તાંબા, લોખંડ વગેરેના કારણે ગ્રીનલૅન્ડમાં અમેરિકા રસ દાખવી રહ્યું છે. જોકે, એક તરફ ભલે ગ્રીનલૅન્ડ ખનીજ મામલે સમૃદ્ધ હોય પરંતુ તે પોતાના બજેટના બે તૃતિયાંશ ભાગ માટે ડેનમાર્ક પર જ નિર્ભર છે. ગ્રીનલૅન્ડમાં આત્મહત્યા અને નશાખોરીના કિસ્સાઓ ખૂબ વધારે છે. આ સાથે જ ત્યાં બેરોજગારી પણ ચરમસીમાએ છે. ગ્રીનલૅન્ડ એક સ્વ- શાસિત દેશ છે પરંતુ ડેનમાર્કનું તેના પર નિયંત્રણ છે. તે અમેરિકા માટે વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્ત્વપૂર્ણ છ��. ક્ષેત્રફળના મામલે ગ્રીનલૅન્ડ દુનિયાનો 12મો સૌથી મોટો દેશ છે અને બ્રિટનથી 10 ગણો વધારે મોટો છે. તેના 20 લાખ વર્ગ કિલોમિટરના વિસ્તારમાં પહાડો અને બરફ છે. ગ્રીનલૅન્ડની વસતી માત્ર 56 હજાર છે જે ઇંગ્લૅન્ડના લગભગ એક શહેર જેટલી છે. અહીંની 88% વસતી ઇનૂએટની છે અને બાકી ડેનિશ (ડેનમાર્કની ભાષા બોલતા) લોકો રહે છે. છેલ્લા ઘણા વર્ષોમાં અમેરિકીઓ અને ડેનમાર્કના લોકોએ ગ્રીનલૅન્ડ અને તેની રાજધાની નુકમાં વધારે પૈસાનું રોકાણ કર્યું નથી. અહીં દરરોજ એક જગ્યાએ કેટલાક લોકો એકત્રિત થઈને સામાન વેચે છે, જેનાથી થોડી રોકડ રકમ મળી રહે છે. અહીં કપડાં, સ્કૂલબૅગ, કેક, સૂકી માછલી અને રેંડિયરના શિંગડા વેચાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગ્રીનલૅન્ડે કહ્યું છે કે તે વેચાઉ નથી. ગ્રીનલૅન્ડનું આ નિવેદન ખૂબ મહત્ત્વનું છે કેમ કે હાલ જ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દુનિયાના સૌથી મોટા ટાપુને ખરીદવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી. +text: આ પહેલાં અરબ સાગરમાં ઉત્પન્ન થયેલા અને ઓમાન તરફ ગયેલા 'ક્યાર' વાવાઝોડાના રસ્તે જ 'મહા' આગળ વધે તેવી શક્યતા હવામાન વિભાગે વ્યક્ત કરી છે. આ વાવાઝોડું છેલ્લા 6 કલાકથી 24 કિલોમિટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે આગળ વધી રહ્યું છે. 'મહા' વાવાઝોડું લક્ષદ્વીપના ટાપુઓ પાસેથી ઉત્પન્ન થયું હતું. જેના કારણે લક્ષદ્વીપ, કેરળ અને તામિલનાડુના અનેક વિસ્તારોમાં ભારે વરસાદ પડ્યો હતો. હાલ આ વાવાઝોડું અરબ સાગરમાં લક્ષદ્વીપના અમીનીદેવીથી પૂર્વ-મધ્યમાં 450 કિલોમિટર દૂર છે. જે હવે તામિલનાડુના કાંઠાથી દૂર જઈ રહ્યું છે, જેના કારણે રાજ્યમાં વરસાદમાંથી રાહત મળશે. ક્યારના કારણે ગુજરાતમાં ચોમાસા બાદ પણ કમોસમી વરસાદ પડ્યો હતો. હવે મહા વાવાઝોડું પણ ગુજરાતના કેટલાક વિસ્તારો માટે વરસાદ લાવશે. મહા વાવાઝોડું, ગુજરાત માટે ચિંતા ક્યાર વાવાઝોડાના કારણે દક્ષિણ ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર અને મધ્ય ગુજરાતના કેટલાક વિસ્તારોમાં વરસાદ પડ્યો હતો. જેના કારણે અનેક ખેડૂતોના પાકને ભારે નુકસાન થયું હતું. હવે મહાને કારણે ફરી ગુજરાત પર વરસાદનો ખતરો છે. અમદાવાદ હવામાન વિભાગના ડિરેક્ટર જયંતા સરકારના જણાવ્યા પ્રમાણે એવી પણ શક્યતા છે કે 6 નવેમ્બરથી 7માં આ વાવાઝોડું ગુજરાત તરફ નજીક આવી શકે છે. તેમણે કહ્યું, "મહા વાવાઝોડું વેરાવળ પાસે દક્ષિણ-પશ્ચિમ તરફ આ વાવાઝોડું આવશે. જેથી ગુજરા���ના દરિયાકિનારે પવનની ઝડપ વધી જશે." "6 નવેમ્બરની સવારથી જ ગુજરાતના દરિયાકિનારે પવનની ગતિ પ્રતિ કલાક 60થી 70 કિલોમિટરની થઈ શકે છે. સાંજ પડતા પવનની ગતિમાં વધારો થઈ શકે છે." "મહા વાવાઝોડાને કારણે સૌરાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ ગુજરાતના દરિયાકિનારે ભારે વરસાદ પડવાની શક્યતા છે. ઉપરાંત 6 નવેમ્બરથી ત્રણ કે ચાર દિવસ માટે રાજ્યના વાતાવરણમાં પલટો આવશે અને વાતાવરણ વાદળછાયું થવાની શક્યતા છે." ભારે વરસાદને કારણે ફરીથી ખેડૂતોની ચિંતામાં વધારો થઈ શકે છે કારણ કે હાલ ચોમાસાના પાકની સિઝન છે. મગફળી, કપાસ, કઠોળ, ડાંગર જેવા પાકોને વરસાદને કારણે ભારે નુકસાન થયું છે. વાવાઝોડું ગુજરાતના કાંઠા નજીક આવતાં સૌરાષ્ટ્રના જામનગર, પોરબંદર, દેવભૂમિ દ્વારકા, અમરેલી, ભાવનગર, જૂનાગઢ, ગીર-સોમનાથ જિલ્લાઓમાં વાતાવરણમાં પલટો આવશે અને કેટલાક વિસ્તારોમાં વરસાદ થઈ શકે છે. દરિયો તોફાની બન્યો હવામાન ખાતાએ માછીમારોને સૂચના આપતા જણાવ્યું છે કે તેઓ 4 નવેમ્બર સુધી દરિયામાં ન જાય. ગુજરાતના દરિયાકિનારે હાલ કોઈ ચેતવણી નથી પરંતુ 6-7 નવેમ્બરના રોજ વાવાઝોડું નજીક આવતા ગુજરાતનો દરિયાકિનારો તોફાની બનવાની શક્યતા છે. હવામાન વિભાગની હાલની આગાહી પ્રમાણે વેરાવળ પાસેના દરિયાકિનારા અને વિસ્તારોને વાવાઝોડાના કારણે વધારે અસર થવાની શક્યતા છે. હાલ અરબ સાગરમાં રહેલું મહા વાવાઝોડું અતિ તીવ્ર ચક્રવાતમાં ફેરવાશે, જેથી દરિયામાં વાવાઝોડના કેન્દ્ર પાસે પવનની ગતિ પ્રતિ કલાક 180 કિલોમિટર સુધી જવાની શક્યતા છે. હાલ મહારાષ્ટ્ર, કર્ણાટક, ગોવાના દરિયાકિનારે 40થી 50 કિલોમિટરની ઝડપે પવન ફૂંકાય તેવી શક્યતા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અરબ સાગરમાં ઉત્પન્ન થયેલું 'મહા' વાવાઝોડું હવે તીવ્ર ચક્રવાતમાં ફેરવાઈ ગયું છે. જે હવે અતિ તીવ્ર ચક્રવાતમાં ફેરવાય તેવી સંભાવના છે. +text: બાળકી જ્યારે અક મહિનાની થઈ ત્યારે તેનું અવસાન થયું હતું. (પ્રતીકાત્મક તસવીર) પોલીસે કડીમાં રહેતા એક પરિવાર પર ચાર વર્ષની એક દીકરી પછી જન્મેલી બીજી દીકરીની હત્યા કરવાના આરોપ લગાવ્યા છે. જોકે પરિવાર પોતાની જ નાનકડી પુત્રીની હત્યા કરી હોવાના આરોપને નકારી રહ્યો છે. વાત 2019ની છે. પોલીસનું કહેવું છે કે મામલો સામે આવતા જ્યારે અધિકારીઓને બાળકીની હત્યાનો સંદેહ ગયો તો પરિવારની પૂછપરછ હાથ ધરાઈ અને ધરપકડની તૈયારી કરી રહ્યા હતા ત્યારે પરિવાર ગાયબ થઈ ગયો હતો. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા મહેસાણાના ડીવાયએસપી એ.બી. વાળંદે કહ્યું કે, ભાગી ગયેલા પરિવારને ઝડપથી પકડી પાડવામાં આવશે. નવેમ્બર 2019માં મહેસાણા જિલ્લાના કડી શહેરમાં રહેતા રિનાબહેન પટેલે પુત્રીને જન્મ આપ્યો હતો. હાર્દિક પટેલ સાથે તેમનાં લગ્નને છ વર્ષ થયાં હતાં અને આ તેમની બીજી પુત્રી હતી. તેમની પ્રથમ પુત્રીનો જન્મ 2015માં થયો હતો અને બીજી પુત્રી 16 નવેમ્બરે જન્મી હતી. પરંતુ તે માત્ર એક મહિના અને બે દિવસની થઈ ત્યારે તેનું અવસાન થઈ ગયું. હવે એક વર્ષથી વધુ સમય વીતી ગયા પછી પોલીસે બાળકીનાં માતાપિતા અને દાદા-દાદી સામે આઈપીસીના ધારા 302,120 (બી) અને 34 હેઠળ ગુનો દાખલ કર્યો છે. પોલીસ કેવી રીતે હત્યાનો કેસ દાખલ કર્યો? પોલીસ પ્રમાણે ફૉરેન્સિક રિપોર્ટમાં સામે આવ્યું કે બાળકીનું મૃત્યુ ગળું દબાવવાને કારણે થયું હતું આ કેસની તપાસ કરી રહેલા મહેસાણાના ડી.વાય.એસ.પી. એ.બી વાળંદે જણાવ્યું કે "અમારા કડી પોલીસ સ્ટેશનમાં 20 ડિસેમ્બર 2019માં એક મહિના અને ત્રણ દિવસની બાળકીનું અકસ્માતે મોત થયું હોવાનો ગુનો નોંધાયો." "આ કેસમાં મારી નજરમાં મૃત્યુના પ્રમાણપત્રમાં ડૉક્ટર દ્વારા લખાયેલી નોંધ આવી. ડૉક્ટરે સ્પષ્ટ લખ્યું હતું કે આ બાળકીનું મૃત્યુ શ્વાસ રૂંધાવાથી થયું છે, એનાં ગળા પરના લાલ નિશાનથી પોસ્ટમૉર્ટમમાં બાળકના મૃત્યુનું કારણ જાણી શકાયું હતું." તેઓ આગળ કહે છે કે આ નોંધ અમારા માટે મહત્ત્વની હતી. અમે બાળકીનું પોસ્ટમૉર્ટમ ડૉક્ટર્સની પેનલ પાસે કરાવવાનું નક્કી કર્યું. આ કેસમાં મહેસાણાના બદલે અમદાવાદમાં પોસ્ટમૉર્ટમ કરાવવામાં આવ્યું હતું. પોલીસે ફૉરેન્સિક લૅબોરેટરીમાં પણ તપાસ કરાવવાનું વિચાર્યું અને ઑક્ટોબર મહિનામાં જ્યારે ફૉરેન્સિક લૅબોરેટરીનો રિપોર્ટ આવ્યો ત્યારે બાળકીનાં મૃત્યુને લઈને અનેક ચોંકાવનારી વાતો સામે આવી. પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર આ બંને રિપોર્ટમાં સામે આવ્યું કે બાળકીનું મૃત્યુ ગળું દબાવવાને કારણે થયું હતું. એ.બી. વાળંદ કહે છે કે "આખા પરિવારને ફરીથી તપાસ માટે કડી અને પછી મહેસાણા બોલાવ્યો. જ્યારે ઊલટતપાસ કરી ત્યારે સામે આવ્યું કે બાળકીનું જે દિવસે મૃત્યુ થયું એ દિવસે ઘરમાં બહારથી કોઈ આવ્યું નહોતું." પોલીસ પ્રમાણે બાળકીનાં માતા અને પિતા બંને તેનું કુદરતી મોત થયા હોવાની વાત કહી રહ્યાં હતાં. એ.બી. વાળંદ કહે છે કે પોલીસને શંકા હતી કે પરિવારને દીકરી પછી દીકરાની આશા હતી. અમે જૂના કેસના કાગળોને તપાસ્યા અને ફરી બાળકીનાં માતાપિતાને પોલીસ સ્ટેશનમાં બાલવવાનું નક્કી કર્યું. ત્યારબાદ પોલીસે બાળકીના ફૉરેન્સિક રિપોર્ટના આધારે બાળકીના પરિવારમાં માતાપિતા અને દાદા-દાદી સામે ગુનો દાખલ કરવાનું નક્કી કર્યું. બાળકીના પિતા હાર્દિક પટેલ અને દાદા ઉત્તમ પટેલ (સમાચાર સંસ્થા પીટીઆઈ મુજબ ઉપેન્દ્ર પટેલ) એક ખાનગી કંપનીમાં નોકરી કરતા હતા. પોલીસના કહેવા પ્રમાણે આરોપી પરિવારજનોને આ વાતની અંદેશો આવી ગયો કે તેમની વિરુદ્ધ કાર્યવાહી થવા જઈ રહી છે અને ધરપકડ થાય એ પહેલાં જ તેઓ ગાયબ થઈ ગયા. પોલીસનું કહેવું છે કે ફરાર પરિવારજનોની શોધખોળ ચાલુ છે અને હ્યુમન ઇન્ટેલિજન્સ અને ટેકનિકલ સર્વેલન્સથી તેમને ઝડપી પાડવામાં આવશે. મૃતક બાળકીનાં માતાએ શું કહ્યું? મૃતક બાળકીનાં માતા કવિતા પટેલે જણાવ્યું કે તેમના પતિ હાલ તેમની સાથે નથી. તેમણે દાવો કર્યો, "અમારા પરિવારમાં પુત્ર અને પુત્રી બંને સમાન છે. મારે પહેલી પુત્રી જ છે. જો મારે પુત્ર જોતો હોત તો છ વર્ષ સુધી પુત્રીનો ઉછેર કેમ કર્યો હોત." તેમનો દાવો છે કે તેમની બીજી પુત્રીને જન્મથી જ ગળા પર લાલ નિશાન હતાં. તેમણે કહ્યું, "એ સમયે ડિસેમ્બર મહિનો ચાલતો હતો. નવજાત પુત્રીને શરદી થઈ ગઈ, એ બરાબર શ્વાસ પણ નહોતી લઈ શકતી. જે દિવસે તેનું અવસાન થયું એ દિવસે ઘરનું કામ પતાવીને બપોરે એક વાગ્યે મેં એને નવડાવવા માટે માથા પરથી ઊનની ટોપી અને સ્વેટર ઉતાર્યાં. તેનું હલનચલન બંધ થઈ ગયું હતું." "મેં મારા સાસુને બૂમ પાડીને બોલાવ્યાં અને અમે ડૉક્ટરને ત્યાં જવાનું નક્કી કર્યું. મારા પતિને ફોન કરીને બોલાવ્યા. અમે કડીની હૉસ્પિટલમાં ગયા. નર્સે દવા આપવાની ના પાડી અને ડૉક્ટરને બોલાવ્યા." તેઓ ઉમેરે છે કે ડૉક્ટરે મારી દીકરીને તપાસી અને અંદરના રૂમમાં જઈને પોલીસને જાણ કરી હતી. મૃતક બાળકીનાં માતા તેમનાં પર લાગેલા આરોપોને નકારતાં કહે છે, "જો અમારી પુત્રીને મારી જ નાખવી હોત તો ચુપચાપ અંતિમવિધિ કરી હોત, ડૉક્ટર પાસે ગયાં જ ન હોત." તેમનો દાવો છે કે જ્યારે બીજી પુત્રીનો જન્મ થયો ત્યારે તેમણે પેંડા વહેંચ્યા હતા. બીજી તરફ બાળકીના દાદાએ ઉત્તમ પટેલ ઉર્ફ ઉપેન્દ્ર પટેલે કહ્યું, "હું રોજ સવારે આઠ વાગ્યે નોકરી પર જતો રહું છું. મને આ વાતની ખબર નથી. મને ફોન આવ્યો એટલે હું હૉસ્પિટલ આવ્યો ત્યારે ખબર પ���ી કે નાની પૌત્રીનું મૃત્યુ થયું છે." તેઓ કહે છે કે તેમને ખબર જ નથી કે બાળકીનું મૃત્યુ કેવી રીતે થઈ ગયું છે. મહેસાણામાં બાળકીઓનું ઓછું પ્રમાણ મહેસાણા જિલ્લામાં પહેલેથી જ છોકરાઓની સરખામણીમાં છોકરીઓનું પ્રમાણ ઓછું છે. આ વિસ્તારમાં વર્ષો સુધી સંશોધન કરનાર સમાજશાસ્ત્રી પ્રોફેસર સંગીત પટેલે કહ્યું કે "મહેસાણા જિલ્લામાં છોકરાઓના પ્રમાણમાં છોકરીઓની સંખ્યા ઓછી છે. લગ્ન માટે છોકરી નહીં મળવાથી આદિવાસી વિસ્તારમાંથી છોકરીઓ લાવીને લગ્ન કરાવવામાં આવે છે." ગુજરાત સરકારના આંકડા મુજબ મહેસાણા જિલ્લામાં 2011ની વસતીગણતરી પ્રમાણે દર 1000 પુરુષો સામે સ્ત્રીઓની સંખ્યા 926 હતી. તો બાળકોના જન્મદરના આંકડા સૂચવે છે કે જિલ્લામાં 1000 છોકરાઓ સામે 842 છોકરીઓનો જન્મ થાય છે. જ્યારે શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં સ્ત્રીઓ પુરુષો કરતાં પાછળ છે. મહેસાણાના શહેરી વિસ્તારમાં પુરુષોનો સાક્ષરતાનો દર 93.52 ટકા છે ત્યારે સ્ત્રીઓમાં સાક્ષરતાનો દર 82.81 ટકા જ છે. સંશોધનના આધારે પ્રોફેસર સંગીત પટેલ જણાવે છે કે "દંપતીને પ્રથમ પુત્ર હોય તો પરિવાર એક જ બાળકથી સંતોષ માની લે છે પરંતુ જો પ્રથમ પુત્રીનો જન્મ થાય તો બીજા બાળક માટે પ્રયાસ કરતા હોય છે." તેમનું કહેવું છે કે હજુ પણ એવા પરિવારો ઓછાં જોવા મળશે જેમાં બે છોકરીઓ હોય. જે ગામમાં જાતિનો પ્રભાવ વધુ હોય છે ત્યાં આ વલણ વધારે જોવા મળે છે. દહેજની પ્રથા બંધ કરવાની વાતો જરૂર થાય છે પરંતુ દહેજનો રિવાજ હજુ ચાલુ છે. "અહીં લોકો ઘડપણની લાકડી અને વંશ આગળ વધારવા છોકરાને વધારે પસંદ કરે છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહેસાણાની પોલીસ એક પુત્રી પછી જન્મેલી બીજી પુત્રીની હત્યાના આરોપમાં તેનાં જ માતાપિતાની શોધખોળ કરી રહી છે. +text: આ કવાયતમાં ભારત-પાકિસ્તાન સિવાય રશિયા, ચીન, ઉઝબેકિસ્તાન, કઝાકિસ્તાન, કિર્ગિસ્તાન સહિત કુલ આઠ દેશ ભાગ લેશે. ચીનમાં યોજાયેલી એક બેઠકમાં નિર્મલા સીયારામને આ સૈન્ય અભ્યાસમાં ભાગ લેવાના નિર્ણય પર મહોર લગાવી હતી. ભારત અને પાકિસ્તાન જૂન 2017થી એસસીઓના પૂર્ણકાલીન સભ્યો બન્યા છે. આ અભ્યાસનો મુખ્ય હેતુ શાંતિ અભિયાન છે. રાહુલ ગાંધીનો 32 મિનિટમાં 38 વખત 'મોદી' નાદ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ મુજબ રાહુલ ગાંધી એનડીએ સરકાર પોતે કરેલા વાયદા પૂર્ણ કરે તે માટે કૈલાશ માનસરોવરનો પ્રવાસ ખેડશે. આ સિવાય રાહુલ ગાંધીએ જણાવ્યું ક��� વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માત્ર વિવિધ વાયદાઓ જ કરે છે પરંતુ તેને પૂર્ણ કરતા નથી. તેઓએ વધુ ઉમેર્યું કે નરેન્દ્ર મોદી કઠુઆ અને ન્યાયતંત્ર પર આવેલા સંકટ બાબતે પણ મૌન છે. ઉલ્લેખનીય છે કે રાહુલ ગાંધી રામલીલા મેદાન ખાતેની 32 મિનિટની સ્પીચમાં નરેન્દ્ર મોદી વરુદ્ધ વિવિધ પ્રહારો કરતા તેમનાં નામનો 38 વખત ઉપયોગ કર્યો હતો. જ્યારે તેમણે નરેન્દ્ર મોદીને વડાપ્રધાન અને ચોકીદાર તરીકે 13 વખત પોતાની વાતમાં વર્ણવ્યા હતા. પતિએ વોટ્સઍપ પર વીડિયો મોકલાવી તલાક આપ્યા વ્યવસાય કરતા લોકો માટે નવા વૉટ્સઍપમાં હશે આવી સુવિધા સંદેશના અહેવાલ મુજબ મુંબઈનાં વસઈમાં રહેતા યાવર ખાને પોતાની પત્ની ફરાહ નાઝને વોટ્સ ઍપ પર વીડિયો મોકલાવી તાત્કાલિક તલાક આપ્યા હતા. તેના વિરોધમાં પત્ની ફરાહે પત્રકાર પરિષદ યોજી તેને ન્યાય મળવો જોઈએ એવી અપીલ કરી હતી. પત્નીએ પોતાના પતિ વિરુધ્ધ દહેજની માંગણી તેમજ શારીરિક અને માનસિક ત્રાસ અંગેની ફરિયાદ કરી હતી, જેથી ફરાહે પિયર જવાનું નક્કી કર્યું હતું. આ ઘટના બાદ ઉશ્કેરાયેલા પતિ યાવર ખાને વોટ્સ ઍપ પર વીડિયો મોકલાવી ફરાહને તલાક આપી દીધા હતા. આ ઘટના નવેમ્બરમાં બની હતી. હવે યાવર ખાન બીજા લગ્ન કરવાના છે એવી જાણ થતાં ફરાહે આખરે પત્રકાર પરિષદ બોલાવી હતી. તે સિવાય ફરાહે જણાવ્યું કે પતિને દુકાન શરૂ કરવા પોતાના દાગીના બૅન્કમાં ગીરવે મૂકી રૂપિયા 9 લાખની લોન અપાવી હતી, તેમ છતાં પતિ સતત તેની પાસે રૂપિયા લાવવાની માગણી કરતા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત સમાચારનાં અહેવાલ પ્રમાણે આઝાદી બાદ ભારત અને પાકિસ્તાને પહેલીવાર સંયુક્ત સૈન્ય અભ્યાસ કરવાનો મહત્ત્વનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: સરકારનું કહેવું છે કે આરસીઈપીમાં સામેલ થવાને લઈને કેટલાક મુદ્દાઓ પર ચિંતા હતી. જેને લઈને કોઈ સ્પષ્ટતા ન થતાં દેશના હિતમાં આ પગલું ભરવામાં આવ્યું છે. વડા પ્રધાન મોદીએ તેમને પોતાના આત્માના અવાજ પર લીધેલો નિર્ણય ગણાવ્યો છે. જ્યારે કૉંગ્રેસ આ નિર્ણયને પોતાની જીતના રૂપમાં દર્શાવી રહી છે. સોમવારે જ્યારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ બેંગકોકમાં આરસીઈપી સંમેલનમાં ભાગ લીધો તો બધાની નજર એ વાત પર હતી કે તેઓ ભારતને આ સમજૂતીનો ભાગ બનાવશે કે નહીં. એવું માનવામાં આવતું હતું કે ભારત આ કરાર પર સહી કરી દેશે અને એ વાતને લઈને ખેડૂતો અને વેપારી સંગઠનો વિરોધ કરી રહ્યાં હતાં. જોકે, આરસીઈપી સંમેલન બાદ સાંજે ભારતના વિદેશમંત્રાલયના સચિવ વિજય ઠાકુર સિંહે કહ્યું કે શરતો અનુકૂળ ન હોવાને કારણે રાષ્ટ્રીય હિતોને ધ્યાનમાં રાખતા ભારતે આરસીઈપીમાં સામેલ ન થવાનો ફેંસલો કર્યો છે. કંબોડિયાના વડા પ્રધાન હુન સેન, ન્યૂઝીલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાન જેસિંડા અડર્ન અને ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી RCEPની સિંગાપોરમાં યોજાયેલી બેઠકમાં તેમણે કહ્યું કે આરસીઈપીને લઈને ભારતના મુદ્દાઓ અને ચિંતાઓ પર સમાધાન ન થવા પર તેમાં સામેલ થવું સંભવ નથી. વિજય ઠાકુર સિંહે કહ્યું, "આ વિષય પર ટિપ્પણી કરતા વડા પ્રધાને કહ્યું કે ભારતીયો અને ખાસ કરીને સમાજના કમજોર વર્ગો અને તેમની આજીવિકા પર થનારા પ્રભાવ અંગે વિચારતાં તેમણે આ નિર્ણય લીધો છે." "તેમને મહાત્મા ગાંધીની એ સલાહનો પણ ખ્યાલ આવ્યો જેમાં ગાંધીજીએ કહ્યું હતું કે સૌથી કમજોર અને ગરીબ શખ્સનો ચહેરો યાદ કરો અને વિચારો કે જે પગલું તમે ભરવા જઈ રહ્યા છો, તેનો કોઈ ફાયદો તેમને પહોંચશે કે નહીં." "ભારત આરસીઈપીની ચર્ચાઓમાં સામેલ થયું અને તેમણે પોતાનાં હિતો સામે રાખતાં મજબૂતીથી ચર્ચા કરી. હાલની સ્થિતિમાં અમને લાગે છે કે સમજૂતીમાં સામેલ ન થવું જ ભારત માટે યોગ્ય નિર્ણય છે. અમે આ ક્ષેત્ર સાથે વેપાર, રોકાણ અને લોકોના સંબંધોને ગાઢ બનાવવાનું કામ કરતા રહીશું." આ સમજૂતીમાં શું હતું? આરસીઈપી એક વેપાર સમજૂતી છે, જે તેના સભ્ય દેશો માટે એકબીજા સાથે વેપાર કરવાનું સરળ બનાવે છે. આ સમજૂતી અંતર્ગત સભ્ય દેશોમાં આયાત-નિકાસ પર લાગનારા ટૅક્સ કાં તો ભરવાના નથી હોતા અથવા ખૂબ જ ઓછા ભરવાના થાય છે. આરસીઈપીમાં 10 આસિયાન દેશો સિવાય ભારત, ચીન, જાપાન, દક્ષિણ કોરિયા, ઑસ્ટ્રેલિયા અને ન્યૂઝીલૅન્ડને સામેલ થવાની જોગવાઈ હતી. હવે ભારત તેનાથી દૂર રહેશે. આરસીઈપીને લઈને ભારતમાં લાંબા સમયથી ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી હતી. ખેડૂતો અને વેપારી સંગઠનો તેનો એવું કહીને વિરોધ કરીને કરતા હતા કે જો ભારત તેમાં સામેલ થયું તો નાના ખેડૂતો અને વેપારીઓ તબાહ થઈ જશે. અખિલ ભારતીય કિસાન સંઘર્ષ સમન્વય સમિતિ સાથે જોડાયેલા સ્વરાજ પાર્ટીના નેતા યોગેન્દ્ર યાદવે આરસીઈપીથી બહાર રહેવાના ભારતના નિર્ણયને મહત્ત્વનો ગણાવતા કહ્યું કે વડા પ્રધાને જનમત સંગ્રહનું સન્માન કર્યું છે. સમજૂતીથી શું નુકસાન થતું? યોગેન્દ્ર યાદવે કહ્યું કે દેશમાં તમામ ખેડૂત સંગઠનોએ એક સૂરમાં આ સમજૂતીનો વિરોધ કર્યો હતો. ભાજપ અને આરએસએસ સાથે જોડાયેલાં ખેડૂત સંગઠનો પણ વિરોધમાં સામેલ થયાં હતાં. યોગેન્દ્ર યાદવ કહે છે, "ત્યાં સુધી કે સરકારની સૌથી નજીક માનવામાં આવતી અમૂલ ડેરીએ પણ આ સમજૂતીનો વિરોધ કર્યો હતો." "ભાજપના મંત્રીઓ ખુદ દબાયેલા અવાજે આની ટીકા કરી ચૂક્યા હતા. ઘણી રાજ્ય સરકારો આના પર સવાલો ઉઠાવી ચૂકી હતી." "કેટલાક દિવસો પહેલાં કૉંગ્રેસે પોતાની નીતિ બદલતાં યૂટર્ન લઈને આનો વિરોધ કર્યો હતો. આ વાતો ક્યાંક વડા પ્રધાનના મનમાં હશે અને તેમને અહેસાસ હશે કે પરત આવીને આ સમજૂતીને દેશની જનતા સામે રાખવી કોઈ સરળ કામ નહીં હોય." યાદવ કહે છે કે બે-ત્રણ વર્ગો પર આ સમજૂતીનાં વિનાશકારી પરિણામો આવત. તેમના પ્રમાણે ભારત જો આ સમજૂતીમાં સામેલ થાત તો ન્યૂઝીલૅન્ડથી દૂધના પાવડરની આયાતના પગલે ભારતનો ડેરીઉદ્યોગ ઠપ થઈ જતો. તેઓ કહે છે ખેડૂતો અને ખેતીની વાત કરીએ તો સમજૂતી બાદ નારિયળ, મરી, રબર, ઘઉં અને તલના ભાવ ઘટી જવાનો ખતરો હતો. નાના વેપારીઓના ધંધા પર ખતરો ઊભો થવાની શક્યતા હતી. સામેલ થવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી આરસીઈપીને લઈને કેન્દ્ર સરકારને ઉચ્ચ-સ્તરીય સલાહકાર સમૂહે પોતાનો મત આપતા કહ્યું હતું કે ભારતે આમાં સામેલ થવું જોઈએ. આ સમૂહનું કહેવું હતું કે જો ભારત આરસીઈપીથી બહાર રહેશે તો તે એક મોટા બજારથી બહાર થઈ જશે. બીજી તરફ ભારતના ઉત્પાદકો અને ખેડૂતોને ચિંતા હતી કે મુક્ત વેપાર સમજૂતીને લઈને ભારતનો અનુભવ પહેલાં પણ સારો રહ્યો નથી. આરસીઈપીમાં ભારત જે દેશો સાથે સામેલ થવાનું હતું એ દેશોમાંથી ભારત આયાત વધારે કરે છે અને નિકાસ ઓછી. સાથે જ ચીન આરસીઈપીનું વધારે સમર્થન કરી રહ્યું છે, જેની સાથે ભારતની વેપારી ખાધ પહેલાંથી જ વધારે છે. આવામાં આરસીઈપીને કારણે ભારતની સ્થિતિને વધારે ખરાબ થઈ જતી. ક્રિસિલના અર્થશાસ્ત્રી સુનીલ સિંહાએ બીબીસીને જણાવ્યું કે ઘણા દિવસોથી આરસીઈપીને લઈને ચર્ચા થઈ રહી હતી. જોકે, ભારતે એ જોઈને તેનાથી દૂર રહેવાનો નિર્ણય કર્યો કે તેનાથી ફાયદો ઓછો અને નુકસાન વધારે થઈ શકે છે. સુનિલ સિંહાએ કહ્યું, "આવા પ્રકારના કરારોમાં મહત્ત્વપૂર્ણ વાત હોય છે કે કોઈ દેશ માટે આ પ્રકારના સહયોગથી ફાયદો છે કે નહીં." "જોકે, આરસીઈપીનો દેશની અંદર જ વિરોધ થઈ રહ્યો હતો અને કહેવામાં આવી રહ્યું હતું કે ભારત માટે આ વધારે ફાયદાકારક નથી." "મને લાગે છે કે જ્યારે આના પર વાતચીત થઈ ત�� ભારતના અધિકારીઓને લાગ્યું કે ભારતને જેટલો ફાયદો થશે તેના કરતાં ઘણું વધારે નુકસાન થશે. આ કારણે ભારતે આ સમજૂતીમાં આગળ વધવાની ના પાડી દીધી." ચીનને લઈને ભારતની ચિંતા? સુનીલ સિંહા કહે છે કે જ્યાં સુધી ચીનનો સવાલ છે, તે પહેલાંથી આર્થિક રીતે વધારે સમૃદ્ધ દેશ છે અને પૂર્વ એશિયાઈ દેશોમાં તેની પહોંચ ભારત કરતાં વધારે છે. તેમણે કહ્યું, "જ્યારે પણ આ પ્રકારની વ્યાપારિક વાતચીત થશે તો ચીન અહીં ફાયદાની સ્થિતિમાં હશે. જ્યારે ભારત પાસે આ ફાયદો નહીં હોય." "પૂર્વ એશિયાઈ દેશો સાથે આપણા એ પ્રકારના સંબંધો નથી. ભારત એ ક્ષેત્રના દેશો સાથે સહયોગ વધારવાના પ્રયત્નો કરી રહ્યું છે. જ્યારે ચીન પહેલાંથી જ ત્યાં પહોંચી ચૂક્યું છે." આર્થિક મામલાથી અલગ આ મામલે હવે રાજકારણ શરૂ થઈ ગયું છે. ભાજપ જ્યારે વડા પ્રધાનની દૂરદેશી દૃષ્ટિ સાથેનો નિર્ણય ગણાવી રહી છે, ત્યાં કૉંગ્રેસ તેને પોતાની જીત ગણાવી રહી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતે આસિયાન દેશોની પ્રસ્તાવિત મુક્ત વ્યાપાર સમજૂતી આરસીઈપી એટલે કે રિજનલ કૉમ્પ્રિહેન્સિવ ઇકૉનૉમિક પાર્ટનરશિપમાં સામેલ ન થવાનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: આ કેસમાં આજે સીબીઆઈની વિશેષ અદાલત ફેંસલો સંભળાવી તેમને દોષિત જાહેર કર્યા છે. પંચકુલાની ખાસ સીબીઆઈ અદાલતે પત્રકાર રામચંદ્ર છત્રપતિની હત્યાને મામલે ડેરા સચ્ચા સૌદાના પ્રમુખ ગુરમીત રામ રહીમને દોષિત જાહેર કર્યા છે. રામ રહીમ સાથે અન્ય ત્રણ લોકો કુલદીપ સિંહ, નિર્મલ સિંહ અને કૃષણ લાલને પણ દોષિત માનવામાં આવ્યા છે. ફરી એ જ અદાલત અને એ જ જજ રામ રહીમ અને અન્ય ત્રણને સજાનું એલાન 17 જાન્યુઆરીના રોજ થશે. પત્રકાર રામચંદ્ર છત્રપતિની હત્ય કેસની સુનાવણીમાં મામલે રામ રહીમને વીડિયો કૉન્ફરન્સ દ્વારા હાજર થયા હતા. ઉલ્લેખનીય છે કે ગુરમીત રામ રહીમ તેમની બે અનુયાયીઓના બળાત્કારના આરોપસર જેલમાં બંધ છે. ઓગસ્ટ 2017માં આ જ ખાસ સીબીઆઈ અદાલતે 2017માં એમને દોષિત જાહેર કર્યા હતા. બળાત્કારના કેસમાં ખાસ સીબીઆઈ અદાલતના જજ જગદીપ સિંહે ફેંસલો આપ્યો હતો અને આ કેસમાં પણ એમણે જ ફેંસલો આપ્યો છે. જે બળાત્કારના કેસમાં રામ રહીમ જેલમાં છે તેની જાણકારી પત્રકાર રામચંદ્ર છત્રપતિએ જ 2002માં રજૂ કરી હતી. રામચંદ્ર છત્રપતિ સિરસાના એક સાંજના દૈનિક પૂરા સચના સંપાદક હતા. સીરિયામાંથી ઈરાનનો પ્રભાવ ખતમ કરશે અમેરિ���ા : પોમ્પિયો અમેરિકન વિદેશ મંત્રી માઇક પોમ્પિયોએ કહ્યું, 'સીરિયામાંથી ઈરાનના તમામ સૈનિકોને હટાવવા અંગે તેમનો દેશ સહયોગીઓ સાથે મળીને કામ કરી રહ્યો છે.' અમેરિકન વિદેશ મંત્રી પોમ્પિયો હાલમાં ઇજિપ્તના પ્રવાસે છે અને આ દરમિયાન કૈરોમાં તેમણે આ વાત કહી હતી. પોમ્પિયોએ એવું પણ કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી ઈરાન અને તેમના તરફથી જોડાયેલા લડાકુઓ દેશ બહાર ન જતા રહે ત્યાં સુધી અમેરિકા સીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ અસદનું નિયંત્રણ ધરાવતા વિસ્તારમાં પુનર્નિર્માણ માટે કોઈ મદદ નહીં કરે. તેમણે અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામના નામનો ઉલ્લેખ કર્યા વગર તેમની મધ્ય-પૂર્વની નીતિની આલોચના કરી હતી. જોકે ઈરાને પોમ્પિયોના નિવેદન પર પલટવાર કર્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આજે સીબીઆઈની વિશેષ અદાલત ફેંસલો આપવાની હોવાથી હરિયાણા તથા પંજાબમાં સુરક્ષા બંદોબસ્ત કરવામાં આવ્યા છે. અગાઉ ગુરમીત રામ રહીમ પર આરોપના મામલે હિંસા ફાટી નીકળી હતી. આસામના સાહિત્યકાર પર રાજદ્રોહનો કેસ આસામમાં નાગરિકતા સંશોધન બિલનો વધી રહેલો વિરોધ આસામમાં નાગરિકતા સંશોધન બિલનો વિરોધ વધતો જ જઈ રહ્યો છે. આસામમાં આ બિલનો વિરોધ કરી રહેલા પ્રસિદ્ધ સાહિત્યકાર હિરેન ગોહાઈં સહીત ત્રણ લોકો પર રાજદ્રોહનો કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો છે. હિરેન ગોહાઈ અકાદમીના ઍવૉર્ડ વિજેતા છે અને આસામના બૌદ્ધિકોમાં પણ તેમની ગણતરી થાય છે. 7 જાન્યુઆરીએ આયોજિત રેલીમાં નાગરિકતા સંશોધન બિલ વિરુદ્ધ ભાષણ આપવા બદલ તેમના પર આ ગુનો દાખલ કરવામાં આવ્યો છે. આ બિલના વિરોધમાં આસામના કેટલાક નાગરિકોએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પિટિશન કરી હતી, જેમાંથી એક હિરેન પણ હતા. 'આતંકવાદીને આતંકવાદી કહેવાથી ડરે છે' : કેન્દ્રીય મંત્રી જમ્મુ-કાશ્મીરના 2009ના સિવિલ સર્વિસ પરીક્ષામાં ટૉપ કરનારા આઈએએસ અધિકારી શાહ ફૈસલે બુધવારે પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપવાની જાહેરાત કરી છે. તેમણે કાશ્મીરમાં થઈ રહેલી હિંસાના કારણે થઈ રહેલી હત્યાઓના વિરોધમાં રાજીનામું આપ્યું છે. આ અંગે રાજકીય પ્રતિક્રિયાઓ હવે આવી રહી છે. આઈએએસ અધિકારી દ્વારા કરાયેલી રાજીનામાની જાહેરાતના પગલે કૅબિનેટ મંત્રી જિતેન્દ્ર સિંહે સમાચાર એજન્સી એએનઆઈને પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું હતું, "આ ઘટનામાં દૃઢ વિશ્વાસનો અભાવ હોવાના સંકેત મળે છે. જો તમારામાં દૃઢ વિશ્વાસ હોય તો તમારે આતંકવાદની નિંદા કરવા તૈય��ર રહેવાની જરૂર હતી." તેમણે એવું પણ કહ્યું, "એક તરફ તમે હુમલાના વિરોધમાં સુરક્ષાનો ફાયદો આપો છો અને બીજી તરફ તમે આતંકવાદીને આતંકવાદી કહેવાથી ડરી રહ્યા છો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'ડેરા સચ્ચા સૌદા'ના પ્રમુખ ગુરમીત રામ રહીમ પર એક પત્રકારની હત્યાનો આરોપ છે. +text: રાજ્ય સરકારના કહેવા પ્રમાણે, સમગ્ર દેશમાં એકસૂત્રતા જળવાઈ રહે તે માટેના ભારત સરકારના સૂચનના આધારે GTU તથા અન્ય યુનિવર્સિટી પરીક્ષાને મોકૂફ રાખવાનો નિર્ણય લીધો છે. કૉંગ્રેસે પરીક્ષાના આયોજનને 'વિદ્યાર્થીઓના આરોગ્ય તથા ભવિષ્ય સાથે ચેડા ગણાવ્યા.' આ પહેલાં ગતસપ્તાહે#Save_GTU_Students દ્વારા ટ્વિટર ઉપર પોતાની વ્યથા ઠાલવી હતી અને પરીક્ષા નહીં યોજવાની માગ કરી હતી. જી.ટી.યુ.એ ગુજરાતમાં એન્જિનિયરિંગ, ફાર્મલી અને મૅનેજમૅન્ટ ક્ષેત્રની અનુસ્નાતક ડિગ્રીઓની પરીક્ષા આયોજિત કરતી મધ્યસ્થ શૈક્ષણિક સંસ્થા છે. સરકાર, વિપક્ષ અને તકરાર રાજ્યના શિક્ષણપ્રધાન ભૂપેન્દ્રસિંહ ચુડાસમાએ આ વિશે માહિતી આપતા જણાવ્યું, "કેન્દ્ર સરકારના શિક્ષણ સચિવે વર્તમાન સ્થિતિમાં રાજ્યોની યુનિવર્સિટીઓની પરીક્ષામાં એકસૂત્રતા જળવાઈ રહે તે માટે હાલ પૂરતી પરીક્ષાઓને મોકૂફ રાખવાના નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા હતા." "જેથી હાલમાં GTU તથા અન્ય યુનિવર્સિટી પરીક્ષા નહીં લેવાનો નિર્ણય કર્યો છે." ચુડાસમાના કહેવા પ્રમાણે, પરીક્ષાઓની તારીખ હવે પછી જાહેર કરવામાં આવશે. કૉંગ્રેસની વિદ્યાર્થી પાંખ એન.એસ.યુ.આઈ. (નેશનલ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયન ઑફ ઇન્ડિયા)એ પરીક્ષાની સામે ચળવળ ચલાવી હતી. આ વિશે કૉંગ્રેસે પ્રતિક્રિયા આપી છે. પ્રવક્તા મનીષ દોશીએ જણાવ્યું, "યુનિવર્સિટીના સત્તાધીશો પરીક્ષા યોજવા અંગે કોઈ નિર્ણય ન કરી શક્યા, જેના કારણે વિદ્યાર્થીઓ માટે અસમંજસની સ્થિતિ ઊભી થઈ. યુ.જી.સી.,(યુનિવર્સિટી ગ્રાન્ટ્સ કમિશન) AICTE (ઑલ ઇન્ડિયા કાઉન્સિલ ઑફ ટેકનિકલ ઍજ્યુકેશન) તથા કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલયની માર્ગદર્શિકાથી વિપરીત જઈને પરીક્ષા યોજવા આગળ વધી હતી." "સરકાર વિદ્યાર્થીઓની આરોગ્ય તથા કૅરિયર સાથે ચેડાં કરી રહ્યા હતા." દોશીએ વિદ્યાર્થીઓ તથા વાલીઓને થયેલા માનસિક પરિતાપ બદલ સરકાર તથા શિક્ષણવિભાગ પાસે માફીની માગ કરી હતી. GTUની પૂર્વ યોજના આ પહેલાં GTUએ પહેલી કે બીજી જુલાઈથી ફાઇનલ યરની ઑફલાઇન પરીક્ષાને તેના નિર્ધારિત સમયે જ લેવ��ની જાહેરાત કરી હતી. GTUએ વિદ્યાર્થીઓને પરીક્ષા માટે બીજો વિકલ્પ પણ આપ્યો હતો, જેના અનુસાર જે વિદ્યાર્થીઓ જુલાઈમાં પરીક્ષા આપવા ન માગતા હોય તો તેઓ સ્થિતિ સામાન્ય થયા બાદ પણ પરીક્ષા આપી શકે. જો વિદ્યાર્થી બીજો વિકલ્પ પસંદ કરે, તો પણ તેમને રૅગ્યુલર વિદ્યાર્થી જ ગણવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. જો વિદ્યાર્થી કોઈ પણ એક વિકલ્પ પસંદ ન કરે, તો તેમને 2 જુલાઈથી શરૂ થનારી ઍક્ઝામિનેશનના જ પરીક્ષાર્થી તરીકે ગણવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. જે વિદ્યાર્થીઓએ ઑનલાઇન પરીક્ષા આપવાનું નક્કી કર્યું હતું, તેમની પરીક્ષા તા. 21મી જુલાઈથી શરૂ કરવાનું નક્કી કરાયું હતું. વિદ્યાર્થીઓએ #Save_GTU_Students દ્વારા ટ્વિટર ઉપર પોતાની વ્યથા ઠાલવી હતી અને પરીક્ષા નહીં યોજવાની માગ કરી હતી. એક વિદ્યાર્થીએ લખ્યું, 'અમને ડિગ્રી સર્ટિફિકેટ જોઇએ છે, મૃત્યુનું સર્ટિફિકેટ નહીં.' અન્ય એક વિદ્યાર્થીએ લખ્યું, 'આદરણીય રુપાણીજી, મહેરબાની કરીને UGCની ગાઇડલાઇનનું અનુસરણ કરો અને ગુજરાતના વિદ્યાર્થીઓને જનરલ પ્રમોશન આપો.' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત ટેક્નિલક યુનિવર્સિટીના વિદ્યાર્થીઓએ વધુ એક વખત અનિશ્ચિતતાનો સામનો કરવો પડ્યો છે. પરીક્ષાના માત્ર એક દિવસ પહેલાં રાજ્ય સરકારે ઍક્ઝામિનેશન નહીં લેવાનો નિર્ણય કર્યો છે. +text: તમે મને ઓળખી? કેવી રીતે ઓળખશો? હું ન તો તમારા પરિવારની સભ્ય છું કે ન તો તમારી કોઈ મિત્ર. હા, દરરોજ તમારા ઘર પાસે ચણ લેવા ચોક્કસ આવું છું એટલે તમે મને ક્યાંક ને ક્યાંક તો જોઈ જ હશે. નાનપણમાં તમે મને 'બહેન' કહીને સાથે રમવાનું આમંત્રણ પણ આપતા. એટલું જ નહીં તમે મને સૂવા માટે ખાટલો અને બેસવા માટે પાટલો આપવાની વાત પણ કહેતા. અરે હું ચકલી.. આજે તમારામાંથી કોઈનું મારા પર ધ્યાન જશે જ નહીં, કેમ કે આજે તમે બધા મારી અવગણના કરીને પતંગ ઉડાડવામાં વ્યસ્ત હશો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'મારા જેવા બીજા પક્ષીઓને ડર' આમ પણ તમે રોજ એક જ પક્ષીને કંઈ થોડા જુઓ છો. તમારી સામે તો ઘણા બધા પક્ષી આવતા હશે. ક્યારેક હું, કાગડો, કાબર કે ક્યારેક કોઈ કબુતર. ક્યારેક તમે મને આંગણામાં જુઓ છો, ક્યારેક આકાશમાં, તો ક્યારેક તમારા ઘરની નજીકના કોઈ વૃક્ષ ઉપર. તમારા ઘરની સામે જે મોટું વૃક્ષ છે, તેના પર માળો બનેલો છે પણ એ તો માત્ર રાત્રે સૂવા માટે છે. મારા બચ્ચાં પણ ત્યાં જ રહે છે. સવાર પડે તમે કામધંધા ઉપર નીકળી જાવ છો, એવી જ રીતે મારે જમવાનું શોધવા માળામાંથી બહાર નીકળવું પડે છે. ઉત્તરાયણ અને પછીના કેટલાય દિવસો સુધી મને તેમજ મારા જેવાં બીજાં બધાં જ પક્ષીઓને બહાર નીકળતાં ડર લાગે છે. આજે એ ડર છે કે મારાં બચ્ચાં ભૂખ્યાં રહી જશે કેમ કે ઉત્તરાયણનો સમય આવતાં અમારી આસપાસ જોખમ ઝળૂંબવા માંડે છે. હું તો કદાચ ભૂખી રહી પણ જાઉં પરંતુ મારાં બચ્ચાં કેવી રીતે ભૂખ્યાં રહી શકે? આજે વહેલી સવારે જોયું, તો તમે પતંગ અને દોરી સાથે ધાબા ઉપર ચડી ગયાં હતાં. જોરજોરથી વાગતાં ગીતોની વચ્ચે તમે 'કાપ્યો છે...', 'એ લપેટ....' જેવી બૂમો લગાવવામાં વ્યસ્ત હતાં. એટલો બધો અવાજ થઈ રહ્યો હતો કે મારાં બચ્ચાં ડરી ગયાં હતાં. 'એકબીજાની પતંગો કાપવાના બદલે કાપી નાખી અમારી પાંખો' સાચું કહું, તો મને એ દોરી જેને તમે લોકો માંજો કહો છો, તે ખૂબ ડરાવે છે. તેને પાક્કી કરવા માટે તમે લોકો કાચનો ઉપયોગ કરે છે. આ સિવાય ચાઇનિઝ દોરીથી ખૂબ વધારે ડર લાગે છે, કેમ કે તે પ્લાસ્ટિકની બનેલી હોય છે. ખૂબ જ પાતળી હોવાને કારણે હવામાં ઊડતી વખતે અમને તે દેખાતી નથી. અમે તેની વચ્ચે આવી જઈએ. અમારી પાંખો કપાય જાય છે અને ઘાયલ અવસ્થામાં જમીન ઉપર પટકાય જઈએ છીએ. ગત વર્ષની જ વાત કરું તો મારા માળાની નજીક રહેતાં ઘણાં પક્ષીઓને મેં લોહીલોહાણ હાલતમાં જોયાં હતાં. બચ્ચાંઓનો ખોરાક શોધવા માટે બિચારાં આકાશમાં ઉડ્યાં અને તમારી પતંગની દોરીએ બીજાની પતંગો કાપવાના બદલે મારા મિત્રોની પાંખો જ કાપી નાખી. પક્ષીઓ સહિત મનુષ્યોનાં પણ ગળાં કાપે છે માંજો તમારી દુનિયામાંથી જ મળેલા સમાચાર પ્રમાણે ઉત્તરાયણના બે દિવસના પર્વ દરમિયાન ફૉરેસ્ટ ડિપાર્ટમેન્ટને 4,026 ઘાયલ પક્ષીઓ મળી આવ્યાં હતાં. સારવાર દરમિયાન મારા 214 મિત્રો મૃત્યુ પામ્યા હતા. માત્ર અમદાવાદમાં જ 1,935 પક્ષીઓ ઘાયલ થયાં હતાં, જેમાંથી 139 પક્ષીઓ જિંદગી માટેનો જંગ હારી ગયાં. આ તરફ અમને બચાવવા માટે શરૂ થયેલાં કરુણા અભિયાનમાં માહિતી છે તેના આધારે ગત વર્ષે 10,571 પક્ષીઓને ઉત્તરાયણના તહેવાર દરમિયાન બચાવવામાં આવ્યા હતા. આ આંકડો વર્ષ 2017માં 7,301 પર હતો. વાત માત્ર અમારા જેવા પક્ષીઓની જ નથી, પણ મનુષ્યોની પણ છે. તમે લોકો દર વર્ષે આકાશરૂપી મેદાનમાં જંગ છેડી દો છો. એ જંગમાં તમારા જેવા કેટલાક લોકો પણ મૃત્યુ પામે છે. ગત વર્ષની જ વાત કરું તો તમારા સમાચારોથી ખબર પડી હતી કે પતંગ ઉડાવવા દરમિયાન થયેલા અકસ્માતોમાં 16 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં, ���્યારે સેંકડો લોકો ઘાયલ થયા હતા. મોટા ભાગના લોકોનાં મૃત્યુનું કારણ એ જ હતું, જે અમારાં મૃત્યુનું કારણ હતું. એ માંજો જેને કાચથી પાક્કો કરવામાં આવે છે. જે માંજો અમારી પાંખો અને ગળું કાપી નાખી છે, એ જ માંજો તમારું ગળું કાપી નાખવા સક્ષમ છે. તો બીજા કેટલાક લોકોનાં મૃત્યુ ધાબા પરથી પડી જતા કે પછી વીજળીનો ઝટકો લાગતા થયા હતા. 'જીવન આપો.. માંજાથી મૃત્યુ નહીં' અહીં હું વાત આપણાં બધાના જીવની કરી રહી છું. એટલે તમારી પાસે વિનંતી કરું છું કે ખુશીને મોતનું કારણ ન બનવા દો. તમને જરાક કોઈ વસ્તુ લાગે છે તો પણ તમે રડી પડો છો. દવા લગાવો છો. છટપટાઓ છો. તો તમને અમારા વિશે વિચાર નથી આવતો? તમને એ યાદ નથી આવતું કે આકાશમાં અમારા જેવા ઘણા બધા પક્ષીઓ ઊડે છે જે તમારા માંજાની ઝપેટમાં આવીને પોતાનો દમ તોડી દે છે. ઘણાં તો બચ્ચાં કેટલાં નાનાં હોય છે. જેમનાં માતાપિતા તેમના માટે કંઈક જમવાની સગવડ કરવા ગયા હોય છે, પણ પાછા જ ફરતા નથી. કેમ કે તેઓ ચાઇનીઝ દોરીથી ટકરાઈને ક્યાંક લોહીલોહાણ હાલતમાં પડ્યા હોય છે. જો કોઈ તેમને બચાવી લે તો ઠીક છે, પણ જો કોઈનું ધ્યાન ન ગયું તો તેઓ ત્યાં જ મરી જાય છે. તેમનાં બચ્ચાં માતાપિતાની રાહ જોતાં રહે છે અને એકલાં થઈ જાય છે. તો કેટલાંક માતાપિતા તેમનાં બચ્ચાં વગર થઈ જાય છે. તમે ઇચ્છો તો લોકોને અને અમને બચાવી શકો છો. પતંગ ઉડાવો, તેમાં ના નથી.. પણ માંજો મોતનો ન વાપરો.. હું તમારી સમક્ષ પ્રાર્થના કરું છું કે અમને જીવન આપો.. તમારા માંજાથી મૃત્યુ નહીં. હું માનું છું કે તમે મારા જેવી નાની એવી ચકલીની વાત ચોક્કસ સાંભળશો.. અને મને તેમજ મારા જેવા બીજા જીવોને બચાવવામાં મદદ કરશો જ.. લિ. આપની બહેન ચકીબેન તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેમ છો બધા? ઉત્તરાયણના દિવસો ચાલી રહ્યા છે એટલે સ્વાભાવિક રીતે તમને બધાને પતંગ ઉડાવવાની ખૂબ મજા આવી હશે, નહીં? +text: કુલદીપ સિંઘ ચાંદપુરી સન્ની દેઓલ સાથે પરિવારનાં જણાવ્યાં પ્રમાણે, બ્રિગેડિયર ચાંદપુરી 78 વર્ષના હતા અને શુક્રવારે સવારે નવ વાગ્યે એમણે અંતિમશ્વાસ લીધા હતા. 1971માં ભારત-પાકિસ્તાન વચ્ચેના યુદ્ધમાં લોંગેવાલા પોસ્ટ યુદ્ધના નાયક હતા. તેમની પાસે માત્ર 120 જવાન હતા, જ્યારે પાકિસ્તાન પાસે સમગ્ર ટેન્ક રેજિમૅન્ટ હતી, છતાં તેને ધૂળ ચટાડી હતી. ભારતીય સૈન્યમાં એમનાં ઉત્તમ પ્રદર્શન માટે એમને 'મહાવીર ચક્ર' અને 'વિશિષ્ટ સેવા ચક્ર' પણ મળ્યાં છે. 'આઘાતજનક સમાચાર' પંજાબનાં મુખ્ય મંત્રી કેપ્ટન અમરિન્દરસિંઘે શોક વ્યક્ત કરતાં ટ્વીટ કર્યું, "બ્રિગેડિયર કે. એસ. ચાંદપુરીના નિધન અંગે જાણીને દુઃખ થયું. તે લોંગેવાલા યુદ્ધના નાયક હતા. તેના નિધનથી દેશને મોટી ખોટ પડી છે. હું પરિવાર પ્રત્યે દિલસોજી વ્યક્ત કરું છું." આમ આદમી પાર્ટીનાં લીડર અને વરિષ્ઠ પત્રકાર કંવર સંદ્ધુએ એમનાં ટ્વિટમાં લખ્યું, ''વિખ્યાત હીરો કુલદીપસિંઘ ચાંદપુરીના મૃત્યુનાં સમાચારથી દેશે શૂરવીર પુત્ર ગુમાવ્યો છે. એમની સાથે વિતાવેલો સમય સદાય મારા હૃદયમાં રહેશે. સર, તમને સલામ!'' બોર્ડર ફિલ્મ અંગે બ્રિગેડિયરના વિચાર બ્રિગેડિયર કુલદિપસિંઘ બીબીસીનાં પત્રકાર સરબજીત સિંઘ ઢાલિવાલ સાથે કુલદીપ સિંઘ ચાંદપુરીની થોડા સમય પહેલાં બોર્ડર ફિલ્મ પર વાતચીત થયેલી. જેમાં એમણે કહ્યું હતું, ''આ ફિલ્મ એક સામાન્ય નાગરિક જે. પી. દત્તા દ્વારા બનાવવામાં આવી છે. ફિલ્મમાં જે બધું દેખાડ્યું છે એમાં અને હકીકતમાં જે બન્યું એમાં ઘણાં તફાવત છે.'' ''યુદ્ધમાં જે બન્યું એમાં ઘણી બધી બાબતો એવી હતી કે જે કોઈ દિગ્દર્શક કે નિર્માતા ફિલ્મમાં ના દર્શાવી શકે, કારણ કે યુદ્ધની એવી ઘણી બધી બાબતો હતી, જે સામાન્ય જનતા સમક્ષ રજૂ ના કરી શકાય.'' ગયા વર્ષે બોર્ડર ફિલ્મની 20મી વર્ષગાંઠની ઉજવણી પર (ડાબેથી) પુનિત ઇસ્સાર, જે. પી. દત્તા, સુનિલ શેટ્ટી, અનુ મલિક, પૂજા ભટ્ટ અને જેકી શ્રોફ બ્રિગેડિયર ચાંદપુરી ઉમેરે છે, ''જ્યાં સુધી ફિલ્મ બોર્ડરની વાત છે, તો એમાં ભારતીય સૈન્ય હોય કે હવાઈ દળ, તેના જે કોઈ દૃશ્ય દર્શાવાયા છે, તે બધાં જ સરકાર દ્વારા પ્રમાણિત કર્યાં બાદ દર્શાવવામાં આવ્યાં છે.'' ''પણ એ સિવાયનાં દ્રશ્યો જે દેખાડ્યાં છે, જેમાં એ ડાન્સ કરે છે હકીકતે એવું કંઈ જ હોતું નથી.'' ''સૈનિકો વચ્ચે કોઈ પણ પ્રકારની લડાઈ ન હતી, જે ફિલ્મમાં દેખાડ્યું છે પણ એ ખોટું છે.'' બ્રિગેડિયર ચાંદપુરી વિષે બ્રિગેડિયર ચાંદપુરી 22મી નવેમ્બરના રોજ 1940માં અવિભાજિત ભારતના પંજાબ ક્ષેત્રમાં જન્મ્યા હતા, જે હાલ મોન્ટગોમરી નામે પાકિસ્તાનમાં છે . 1947નાં ભારત-પાકિસ્તાન ભાગલા બાદ એમનો પરિવાર પંજાબનાં બાલાચોર વિસ્તારના ચાંદપુર ગામે વસ્યો. કુલદીપસિંઘ ચાંદપુરીએ હોશિયારપુર સ્થિત સરકારી કોલેજમાંથી સ્નાતકની ડિગ્રી લીધી અને 1962માં પંજાબ રેજિમૅન્ટમાં લેફ્ટનન્ટ તરીકે ભારતીય સૈન્ય સાથે જોડાયાં. ચંદીગઢમાં પ્રથમ લશ્કરી સાહિત્ય ફેસ્ટિવલના પ્રસંગે, મહાવીર ચક્ર વિજેતા બ્રિગેડિયર કુલદીપ સિંહ ચાંદપુરી બીબીસીના પત્રકાર અરવિંદ છાબડા અને સરબજીત સિંઘ સાથે વાત કરી રહ્યા છે. એમની બહાદુરી ભારતનાં 1965 અને 1971 યુદ્ધમાં જોવા મળે છે. બ્રિગેડિયર ચાંદપુરીએ સંયુક્ત રાષ્ટ્રની તત્કાળ સેવાઓમાં પણ ઘણાં વર્ષો સુધી ફરજ બજાવી છે. બોર્ડર ફિલ્મ ચાંદપુરી અને એમના સાથીઓ પર બનાવવામાં આવી હતી, જેમાં લોંગેવાલા પોસ્ટમાં એમની બહાદુરીની ઝલક જોવા મળે છે. મેજર ચાંદપુરીનો પાત્ર ફિલ્મમાં સન્ની દેઓલે નિભાવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય સૈન્યના બ્રિગેડિયર (રિટાયર્ડ) કુલદીપ સિંઘ ચાંદપુરી મૃત્યુ પામ્યાં છે. +text: સીનૂ કુમારી તેમને આશા છે કે આનાથી વિશ્વભરની યુવતીઓ સામે થતા બળાત્કાર રોકી શકાશે. સીનૂ કુમારી નામની આ યુવતીએ એક પેન્ટી તૈયાર કરી છે, જેમાં એક પ્રકારનું લૉક લગાવેલું છે. આ લૉક મહિલાઓને બળાત્કાર સામે રક્ષણ આપે છે. સીનૂ તેને 'રૅપ પ્રૂફ પેન્ટી' કહે છે. પેન્ટીમાં 'બ્લેડ પ્રૂફ' કાપડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેમાં એક સ્માર્ટ લૉક, એક જીપીઆરએસ અને એક રેકોર્ડર પણ લગાવવામાં આવ્યું છે. 19 વર્ષની સીનૂ કુમારી ઉત્તર પ્રદેશના ફર્રુખાબાદ જિલ્લાના એક મધ્યમ-વર્ગીય પરિવારમાંથી આવે છે. તેના પિતા ખેડૂત છે. તેમનું કહેવું છે કે આ પેન્ટી બનાવવા બદલ મહિલા અને બાળ વિકાસ મંત્રાલયનાં પ્રધાન મેનકા ગાંધીએ તેની પ્રશંસા કરી છે. હવે તે આ પેન્ટીને 'પેટન્ટ' કરાવવાની કોશીશ કરી રહી છે. શું છે તેની વિશેષતા? તેને સરળતાથી કાપી કે બાળી શકાતી નથી 'રૅપ પ્રૂફ પેન્ટી'ની વિશેષતા અંગે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં સીનૂ કુમારીએ કહ્યું કે આ પેન્ટીને ન તો સરળતાથી કાપી શકાય છે ન તો તેને સરળતાથી બાળી શકાય છે. તેમાં એક સ્માર્ટ લૉક પણ લગાવવામાં આવ્યું છે જે માત્ર પાસવર્ડથી જ ખુલી શકે છે. તેમણે વધુમાં જણાવ્યું કે પેન્ટીમાં એક એવું બટન લગાવવામાં આવ્યું છે જેને દબાવતા તરત જ 'ઇમર્જન્સી' અથવા 100 નંબર ડાયલ થઈ જશે. તેમાં લાગેલા જીપીએસની મદદથી પોલીસને તમારું લોકેશન મળી જશે અને રેકોર્ડરની સીસ્ટમથી આસપાસ જે પણ થઈ રહ્યું હોય, તેનો અવાજ રોકોર્ડ પણ થઈ જશે. શું પોલીસ સિવાય પરિવારની કોઈ વ્યક્તિનો નંબર પણ તેમાં સેટ કરી શકાય છે? 'ઇમર્જન્સી' 100 અને 1090 નંબર તેમાં સેટ કરવામાં આવેલા છે આ પ્રશ્ન અંગે તેમણે ��હ્યું, "આ બાબત સેટિંગ્ઝ પર આધાર રાખે છે, કે 'ઇમર્જન્સી' વેળા પહેલાં ફોનકોલ કોને જશે." "કેમ કે 100 અને 1090 નંબર હંમેશાં સુરક્ષા માટે સક્રિય-ઉપલબ્ધ હોય છે." "વધુમાં પોલીસ પણ બધી જગ્યાએ હોય છે અને પોલીસ સ્ટેશન પણ તમામ જગ્યાએ આવેલાં હોવાથી આ નંબર સેટ કરવામાં આવેલા છે." આ મામલે વધુ જણાવતા તેમણે કહ્યું કે પેન્ટીને બનાવવા પાછળ ચાર હજાર રૂપિયાનો ખર્ચ આવ્યો છે. જેમાં તેમને પરિવાર તરફથી સંપૂર્ણ ટેકો મળ્યો હતો. 'હજી પણ મદદની જરૂર' પેન્ટીમાં જીપીઆરએસ અને એક રેકોર્ડર પણ લગાવવામાં આવ્યું છે સીનૂનું કહેવું છે કે તેમણે જાતે સંશોધન કરીને આ પેન્ટી તૈયાર કરી છે. તદુપરાંત તે અન્ય પ્રોજેક્ટ્સ પર પણ કામ કરી રહી છે. આ માટે સસ્તા મટીરિયલનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. જે તેમાં કાપડ અને લૉક સારી ગુણવત્તાનું લગાવવામાં આવે તો તે હજી વધુ સારું બની શકે છે. પણ પછી તેનો ખર્ચ વધી જશે. તેમની ઇચ્છા છે કે કોઈ કંપની અથવા સરકાર મદદ કરે તો તેના 'ઇનોવેશન' ('રૅપ પ્રૂફ પેન્ટી')ને તે વધુ સારું બનાવી શકે. તે કહે છે, "હાલ આ એક મૉડલ છે અને મારી પ્રથમ શરૂઆત છે." વધુમાં તેમણે ઉમેર્યું કે તે તેમના પૈતૃક નિવાસસ્થાનથી દૂર નાના ભાઈ-બહેન સાથે રહે છે. દરરોજ ટીવી પર મહિલાઓની છેડતી અને બળાત્કારના સમાચાર તેને ડરાવે છે. બહાર નીકળવામાં દર વખતે એક ડર રહે છે. સાંસદ તરફથી સહયોગ સાંસદના પત્રની તસવીર સીનૂના જણાવ્યા અનુસાર ફર્રુખાબાદમાં ભાજપના સાંસદ મુકેશ રાજપૂતે કેન્દ્રીય મંત્રાલયને સત્તાવાર રીતે આ સંબંધે એક પત્ર લખ્યો છે. તેમનું કહેવું છે કે મેનકા ગાંધીએ તેમની કોશિશ બદલ પ્રશંસા પણ કરી છે. પેન્ટીની પેટન્ટ કરાવવા સીનૂ કુમારીએ નેશનલ ઇનોવેશન ફાઉન્ડેશન- અલ્હાબાદને અરજી સુપરત કરી છે. તે એમ પણ કહે છે કે, બજારમાં ઉપલબ્ધ થતા પહેલા તેમાં સુધારાની જરૂર છે. વળી મહિલાઓએ તેને હંમેશાં પહેરવાની જરૂર નથી. તેમના અનુસાર, "આ પેન્ટી ત્યારે જ પહેરવી જ્યારે તમે કોઈ સ્થળે એકલા જઈ રહ્યા હોવ." "જે રીતે બુલેટપ્રૂફ જેકેટ હંમેશા નથી પહેરવામાં આવતું, તે જ રીતે આ પેન્ટીને પણ હંમેશાં પહેરવાની જરૂર નથી." આંકડાઓ શું કહે છે? દેશમાં બળાત્કારના તાજેતરના આંકડાઓ પર નજર કરીએ તો 'નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યૂરો'ના અનુસાર દરરોજ 79 મહિલાઓ પર બળાત્કાર થાય છે. મધ્ય પ્રદેશમાં સ્થિતિ સૌથી ખરાબ છે. વર્ષ 2016ના આંકડા મુજબ દેશમાં 28,947 મહિલાઓ પર બળાત્કારની ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. જેમાં સૌથી વધુ 4882 ઘટના મધ્ય પ્રદેશમાં નોંધાઈ છે. જ્યારે ઉત્તર પ્રદેશમાં 4816 અને મહારાષ્ટ્રમાં 4189 ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશના એક સામાન્ય પરિવારની માત્ર 19 વર્ષની યુવતીએ 'રૅપ પ્રૂફ પેન્ટી' બનાવી છે. +text: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આજે સાબરમતી નદી પરથી સી-પ્લેનમાં ઉડાન ભરી મહેસાણા જિલ્લાના ધરોઈ ડેમ સુધી પહોંચ્યા હતા અહીંથી તેમણે અંબાજી મંદિરે દર્શન કર્યાં હતા. વડાપ્રધાને અગિયારમી ડિસેમ્બરે ટ્વીટ કરી તેઓ સી-પ્લેન દ્વારા ધરોઇ ડેમ પહોંચશે તેની માહિતી આપી હતી. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 પરંતુ આ સી-પ્લેન છે શું અને કેવી રીતે કામ કરે છે તેના વિશે થોડી માહિતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શું છે સી-પ્લેન? પાણીમાં લેન્ડ તેમજ ટેક-ઑફ કરી શકે તેવા ઉપરાંત પાણીમાં તરી શકે તેવા એરક્રાફ્ટને સી-પ્લેન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે એન્સાઇક્લોપીડિયા બ્રિટાનિકામાં ઉપલબ્ધ માહિતી પ્રમાણે પાણીમાં લેન્ડ તેમજ ટેક-ઑફ કરી શકે એવાં ઉપરાંત પાણીમાં તરી શકે એવાં એરક્રાફ્ટને સી-પ્લેન તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ પ્લેનના અમુક ભાગોની બનાવટ બોટના ઢાંચા જેવી હોવાથી તેને ફ્લાઈંગ બોટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. વિશ્વનું સૌથી પહેલું સી-પ્લેન વર્ષ 1911માં ઉડાડવામાં આવ્યું હતું અને પાણી પર પણ પ્રયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. ગ્લેન એચ. કર્ટિસ નામના અમેરિકન ઇજનેરે આ પ્રકારનું પહેલું એરક્રાફ્ટ બનાવ્યું હતું. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધમાં સી-પ્લેનનો સારો એવો ઉપયોગ થયો હતો. યુદ્ધ પૂર્ણ થયા બાદ આ પ્લેનનો વ્યાપારી હેતુસર ઉપયોગ પણ થવા લાગ્યો હતો. બીજા વિશ્વયુદ્ધમાં પણ આ પ્લેન કામ લાગ્યા હતા. જોકે, બીજા વિશ્વયુદ્ધ બાદ પણ સી-પ્લેનનો ઉપયોગ નાના પાયે જ થતો હતો. સી-પ્લેનની નીચે પગથિયા જેવું તળિયું હોય છે, જે ટેકઑફમાં મદદરૂપ થાય છે વિમાનના મુખ્ય ઢાંચાને ફ્યૂઝલાજ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સરળ શબ્દોમાં સમજીએ તો સી-પ્લેનમાં ફ્યૂઝલાજ અને ફ્લોટબોટ(એક પ્રકારની બોટ)ના ઢાંચાને એક કરી વિમાન જેવી રચના બનાવવામાં આવે છે. સી-પ્લેનની નીચે પગથિયાં જેવું તળિયું હોય છે, જે ટેકઑફમાં મદદરૂપ થાય છે. જ્યારે સી-પ્લેનની ગતિ અને ઉપર ઉઠવાની ક્ષમતા વધે છે ત્યારે તે આ પગથિયા પર ઉપર ઉઠે છે જેથી પાણીની સપાટી સાથેનું તેનું ઘર્ષણ ઓછામાં ઓછું હોય. પાણી પર ઓછાં સમયમાં ટેકઑફ અને લેન્ડ કરી શકે તે રીતે સી-પ્લેનનું નિર્માણ કરવામાં આવે છે. ટેકઑફમાં સરળતા રહે તે માટે આ પ્લેનનું તળિયું બોટ જેવું રાખવામાં આવે છે. ટેકઑફ સમયે સી-પ્લેનનું પાણી સાથે ઓછામાં ઓછું ઘર્ષણ થાય તેવી રીતે ચાલે છે અને ટેકઑફ કરે છે. બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી આ પ્લેનની બનાવટમાં ફેરફારો કરી વિવિધ પ્રકારની સપાટીઓ જેમ કે બરફ, કાદવ અને ઘાસવાળી જમીન પર ઉતરાણ કરી શકે તેવા પ્લેનની શોધ પણ કરવામાં આવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આજે સાબરમતી નદી પરથી સી-પ્લેનમાં ઉડાન ભરી મહેસાણા જિલ્લાના ધરોઈ ડેમ સુધી પહોંચ્યા હતા. +text: કરાચી વિમાનમથકની બહાર વિમાન દુર્ઘટના થઈ પ્રાથમિક તપાસ વિશે દેશની સંસદને માહિતી આપતા ઉડ્ડયનપ્રધાન ગુલામ સરવર ખાને કહ્યું હતું કે તેઓ નિર્ધારિત પ્રોટોકોલને અનુસરવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે કોરોના વાઇરસની મહામારીને કારણે પાઇલટ્સ ધ્યાન ભટકી ગયા હતા અને તેઓ કોરોના વાઇરસ વિશે વાત કરી રહ્યા હતા. તા. 22મી મેના રોજ પાકિસ્તાનની આર્થિક રાજધાની કરાચીના રહેણાક વિસ્તાર પર પેસેન્જર પ્લેન તૂટી પડ્યું હતું, જેમાં માત્ર બે મુસાફરનો આબાદ બચાવ થયો હતો. ખાનના કહેવા પ્રમાણે, પાકિસ્તાન ઇન્ટરનેશનલ ઍરલાઇન્સના વિમાન ઍરબસ એ320માં કોઈ સમસ્યા ન હતી. ખાને ઉમેર્યું, "પાઇલટે ઍરટ્રાફિક કંટ્રોલરો (એ.ટી.સી.) તથા એ.ટી.સી.એ આપેલી સૂચનાઓને અવગણી હતી, જ્યારે એ.ટી.સી.એ એન્જિનને થયેલી ક્ષતિ અંગે પાઇલટને માહિતી આપી ન હતી." કરાચીના ઝીણા ઇન્ટરનેશનલ ઍરપૉર્ટ પરથી લાહોર જવા રવાના થયું, ત્યારે શહેરના રહેણાક વિસ્તાર ઉપર દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું હતું. ખાનના કહેવા પ્રમાણે, પહેલાં પાઇલટ લૅન્ડિંગ ગિયરને યોગ્ય રીતે ખોલવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા, જેના કારણે તેઓ રનવે ઉપર લૅન્ડિંગ કરાવવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા અને ફરી ટેકઑફ કરાવ્યું હતું. ખાનના કહેવા પ્રમાણે, વિમાન બીજી વખત લૅન્ડિંગનો પ્રયાસ કરી રહ્યું હતું ત્યારે ઍરટ્રાફિક કંટ્રોલર એન્જિનને થયેલા નુકસાન વિશે પાઇલટને જણાવવામાં નિષ્ફળ રહ્યા હતા. વિમાનમાં શું થું હતું? દુર્ઘટના બાદ બીજી વખત લૅન્ડિંગના પ્રયાસ સમયે પાઇલટ તથા ઍરટ્રાફિક કંટ્રોલર વચ્ચે જે વાતચીત થઈ હતી, તે પાકિસ્તાની મીડિયામાં પ્રકાશિત થઈ હતી. જેમાં પાઇલટને 'એન્જિન ગયા' એમ કહેતા સાંભળી શકાય છે. ઍરટ્રાફિક કંટ્રોલર પૂછે છે કે શું ���ે 'બેલી લૅન્ડિંગ' કરશે, જેના જવાબમાં પાઇલટ કહે છે 'મેડે, મેડે, મેડે' - પ્લેન તથા એ.ટી.સી વચ્ચે થયેલો આ છેલ્લો સંવાદ હતો. જ્યારે કોઈ વિમાન કે જહાજ મુસીબતમાં હોય ત્યારે 'મેડે'ની ચેતવણી ઉચ્ચારે છે. બચી ગયેલા બે મુસાફરમાંથી એક મોહમ્મદ ઝુબૈરના કહેવા પ્રમાણે, પહેલી વખતના લૅન્ડિંગ પ્રયાસ તથા બીજી વખતના પ્રયાસની વચ્ચે 10થી 15 મિનિટનો ગાળો હતો. તેમણે કહ્યું, "તેઓ વિમાનને સારી રીતે ઉડાવી રહ્યા હતા, વિમાન ક્રૅશ થશે એવી કોઇનેય આશંકા ન હતી." વર્ષ 2014માં પાકિસ્તાન ઇન્ટરનેશનલ ઍરલાઇન્સે આ વિમાન ખરીદ્યું હતું. ગત વર્ષે નવેમ્બર મહિનામાં તેની ઉડ્ડયનક્ષમતા તપાસવામાં આવી હતી. પાકિસ્તાન દ્વારા કોરોના વાઇરસને પગલે કૉમર્શિયલ ઉડ્ડાણોને મોકૂફ કરી દેવામાં આવી હતી, તેને ફરી શરૂ કરવામાં આવી, તેના ગણતરીના દિવસોમાં આ દુર્ઘટના ઘટી હતી. પાકિસ્તાન અને હવાઈદુર્ઘટના હવાઈ અકસ્માતના આંકડા એકઠા કરનારી સંસ્થા 'ઍરક્રાફ્ટ ક્રૅશ રૅકર્ડ ઑફિસ' અનુસાર, પાકિસ્તાનમાં અત્યાર સુધી 80થી વધુ વિમાનદુર્ઘટના ઘટી છે. જેમાં એક હજાર કરતાં વધુ લોકો માર્યા ગયા છે. પાકિસ્તાનમાં સૌથી મોટો હવાઈ અકસ્માત 28 જુલાઈ, 2010ના રોજ થયો હતો. પાકિસ્તાનની રાજધાની ઇસ્લામાબાદ પાસે થયેલા આ અકસ્માતમાં 152 લોકો માર્યા ગયા હતા. 20 એપ્રિલ, 2012ના રોજ ઇસ્લામાબાદમાં જ વધુ એક વિમાન દુર્ઘટનાગ્રસ્ત થયું, જેમાં 127 લોકો માર્યા ગયા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનમાં ગયા મહિને થયેલી વિમાનદુર્ઘટના પાઇલટ તથા ઍરટ્રાફિક કંટ્રોલની 'માનવીય ભૂલ'ને કારણે થઈ હોવાનું પ્રાથમિક તપાસમાં બહાર આવ્યું છે. +text: શ્રીલંકાના વડા પ્રધાન મહિંદા રાજપક્ષે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી આ દરમિયાન બંને દેશો વચ્ચે સંયુક્ત આર્થિક પરિયોજનાઓ, વેપાર, રોકાણ, કનેક્ટિવિટી વધારવા, સુરક્ષા અને આતંકવાદ જેવા મુદ્દાઓ પર ચર્ચા થઈ. રાજપક્ષે વડા પ્રધાન બન્યા બાદ તેમની આ પહેલી વિદેશયાત્રા છે. તેમના સત્તાવાર ટ્વિટર એકાઉન્ટથી ટ્વીટ કરી પીએમ મોદી અને તેમની વચ્ચેની મુલાકાત પર ખુશી વ્યક્ત કરાઈ હતી અને આ મુલાકાતથી સહયોગના નવા રસ્તા બનાવવાની અને સંબંધોને મજબૂત કરવાની પણ વાત કરાઈ. તો ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રવીશ કુમારે ટ્વીટ કર્યું, "વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નિમંત્રણ પર શ્રીલંકાના વડા પ્રધાન ભારત પહોંચ્યા. તેમનું ઉષ્માભેર સ્વાગત કરાયું. કાર્યભાર સંભાળ્યા પછી આ તેમની પહેલી વિદેશયાત્રા છે, જેનાથી બંને દેશના સંબંધોને ઊર્જા મળશે." ભારત-શ્રીલંકાના બદલાતા સંબંધો ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચે દેખાઈ રહેલા મજબૂત સંબંધ અને સહયોગ તેનાં અનુમાનોથી સાવ વિપરીત છે, જે શ્રીલંકાની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી સમયે કરાતાં હતાં. નવેમ્બર 2019માં થયેલી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ગોટોભાયા રાજપક્ષેનો મુકાબલો તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ મૈત્રીપાલા સિરિસેના સાથે હતો, જેમાં ગોટોભાયાએ જીત મેળવી હતી. મહિંદા રાજપક્ષેને ચીનની નજીકના માનવામાં આવે છે. તેમના ભાઈ ગોટોભાયા રાજપક્ષે પણ ચીન તરફ ઝૂકાવ ધરાવતાં હોવાનું કહેવાય છે. એવા સમયે ભારત માટે શ્રીલંકા સાથેના સંબંધો સકારાત્મક દિશામાં લઈ જવા મુશ્કેલ રહેશે એવું લાગતું હતું. ચીન શ્રીલંકામાં સતત પોતાનો પ્રભાવ વધારવાની કોશિશ કરી રહ્યું છે અને શ્રીલંકામાં તેનું સ્વાગત પણ થયું છે. આવા સમયે શ્રીલંકાની વિદેશનીતિ ચીન અને ભારતમાંથી કોના તરફ ઝૂકશે એ કહેવું મુશ્કેલ હતું. પરંતુ હવે સ્થિતિ જુદી નજર આવી રહી છે. વર્તમાન સ્થિતિ જોઈએ તો શ્રીલંકાના નવા રાષ્ટ્રપતિથી લઈને વડા પ્રધાને પહેલી વિદેશયાત્રા ભારતની કરી છે. તો સવાલ એ થાય કે આ બદલાતી પરિસ્થિતિનું કારણ શું છે? 'ચીનની દેવાનીતિને શ્રીલંકા સમજી ગયું છે' આ અંગે વરિષ્ઠ પત્રકાર ટીઆર રામચંદ્રન કહે છે કે શ્રીલંકાની વિદેશનીતિમાં બદલાવ જોવા મળી રહ્યો છે. ચીન તરફ જતું શ્રીલંકા હવે ભારત તરફ મજબૂત સંબંધો બનાવવાની કોશિશ કરી રહ્યું છે. તેની પાછળ ચીનની કરજ નીતિ અને ભારતની સકારાત્મક પહેલ કારણભૂત છે. રામચંદ્રન કહે છે, "થોડા સમયથી ભારત અને શ્રીલંકાના સંબંધો સારા નથી રહ્યા અને દરમિયાન જ્યારે મૈત્રીપાલા સિરિસેના ત્યાંના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા તો જોવા મળ્યું કે તેમના કાર્યકાળમાં શ્રીલંકાનો ચીન તરફ ઝુકાવ હતો." "પરંતુ ચીનની નીતિ એવી છે કે તે જ્યારે કોઈ નાના દેશને પોતાની સાથે રાખવા માગે તો ત્યાં એટલા બધા પૈસા લગાવી દે છે કે એ દેશ તેની કરજની જાળમાં ફસાઈ જાય." "આવાં ઘણાં ઉદાહરણ આફ્રિકામાં જોવાં મળ્યાં છે, જ્યાં ચીને ઘણા નાના દેશોને પોતાના દેવાં તળે દબાવી દીધા." ટીઆર રામચંદ્રનના જણાવ્યા પ્રમાણે, "શ્રીલંકામાં થયેલી રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીમાં મહિંદા રાજપક્ષેના નાના ભાઈ અને પૂર્વ રક્ષામંત્રી ગોટાભાયા રાજપક્ષે રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટાયા ત��� એવું લાગતું હતું કે શ્રીલંકામાં પણ આ મુશ્કેલી સર્જાઈ શકે છે." "પરંતુ શ્રીલંકાને સમજાઈ ગયું છે કે જો તે ચીનની સતત મદદ લેતું રહેશે તો એ પણ ચીનનું એક 'સેટેલાઇટ સ્ટેટ' બની જશે. આ બદલાતા એક વલણનું ઉદાહરણ છે હમ્બનટોટા બંદર." શ્રીલંકાએ ચીનનું દેવું ન ભરી શકવાને કારણે હમ્બનટોટા બંદરને ચીનની મર્ચેન્ટ પૉર્ટ હૉલ્ડિંગ્સ લિમિટેડ કંપનીને 99 વર્ષ માટે ભાડાપેટે આપ્યું હતું. વર્ષ 2017માં આ બંદરને 1.12 અબજ ડૉલરમાં આ કંપનીને સોંપાયું હતું. તેમજ નજીકમાં જ અંદાજે 15,000 એકર જમીન પર એક ઇન્ડસ્ટ્રીયલ ઝોન માટે ચીનને આપી હતી. 'ચીનના દેવામાં ડૂબેલું રહેતું હતું શ્રીલંકા' આ બંદરને ઉદાહરણ તરીકે રજૂ કરાય છે કે શ્રીલંકા કેવી રીતે ચીનના દેવામાં ડૂબેલું રહેતું હતું અને પોતાની રાષ્ટ્રીય અને આંતરિક સંબંધો સાથે જોડાયેલી સંપત્તિ ચીનને સોંપવા મજબૂર થઈ રહ્યું છે. એ પણ કહેવાયું કે હમ્બનટોટા બંદરના નિર્માણ માટે શ્રીલંકાએ ચીન પાસેથી જેટલું કરજ લીધું છે એ ચૂકવી નહીં શકે અને તેને કારણે બંદરની માલિકી ચીનના હાથમાં આપી દીધી છે. મહિંદા રાજપક્ષેના કાર્યકાળના અંતિમ વર્ષમાં ચીને હમ્બનટોટા બંદર, એક નવું ઍરપૉર્ટ, એક કૉલ પાવર પ્લાન્ટ અને રોડનિર્માણમાં 4.8 અબજ ડૉલરનું રોકાણ કર્યું હતું. 2016માં આવતાંઆવતાં આ દેવું છ અબજ ડૉલર થઈ ગયું હતું. રાજપક્ષે 2005થી 2015 સુધી શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ રહ્યા હતા. તો રાજકીય રીતે ત્રિન્કોમાલી પૉર્ટ પ્રોજેકટ્ પર ભારતની નજર હતી, પરંતુ સિરિસેનાના શાસનકાળમાં તેને વિકસિત કરવાનું કામ કામ ભારતને ન મળ્યું. જોકે હવે શ્રીલંકા હમ્બનટોટા બંદરને પરત લેવા માગે છે. મહિંદા રાજપક્ષેની સરકાર દરમિયાન સેન્ટ્રલ બૅન્કના ગર્વનર રહી ચૂકેલા અજિત કબરાલે ગત વર્ષે નવેમ્બરમાં કહ્યું કે અમે તેને પરત લેવા માગીશું. આદર્શ સ્થિતિ એ છે કે યથાસ્થિતિમાં એ પરત લેવાય. એવી સહમતી થઈ હતી કે અમે કોઈ પણ બાધ વિના દેવું ભરપાઈ કરી દેશું. હમ્બનટોટા બંદર ભારત માટે રાજનીતિક રીતે મહત્ત્વનું છે. માટે ચીનને ભાડે આપતાં ભારતની પણ ચિંતા વધી ગઈ હતી. ટીઆર રામચંદ્રનનું કહેવું છે કે બંદર હિંદુસ્તાન માટે એક મોટી સમસ્યા બની રહ્યું હતું. જો આ બંદર ચીન પાસે 99 વર્ષ માટે રહી ગયું તો તેની નૌસેનાનું પૂરું ધ્યાન ત્યાં રહેશે. આ હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્ર માટે એક ગેટ વે છે. તો ચીનના કરજને કારણે શ્રીલંકાની હાલત પણ ઘણી કફોડી થઈ શકે છે. આ કાર��ે પણ ગોટાભાયા રાજપક્ષે ભારત આવ્યા અને સંબંધોને મજબૂત બનાવવાની કોશિશ કરી. ભારત તરફથી પણ પહેલ વિશેષજ્ઞ ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચેના ઘરોબાનું એક કારણ એ પણ માને છે અને એ છે રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી બાદ ભારતના વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરની શ્રીલંકાયાત્રા. હકીકતમાં શ્રીલંકામાં નવી સરકાર બનતાં ભારતે પણ મિત્રતાનો હાથ લંબાવવામાં મોડું ન કર્યું. ગોટાભાયા રાજપક્ષેએ રાષ્ટ્રપતિપદ સંભાળતાં જ આગળના દિવસે ભારતના વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકર શ્રીલંકા પહોંચી ગયા હતા. તેઓએ ગોટાભાયા રાજપક્ષે સાથે મુલાકાત કરી અને તેમને ભારત આવવા માટે પીએમ નરેન્દ્ર મોદી તરફથી આમંત્રણ પણ આપ્યું. બાદમાં ગોટાભાયા રાજપક્ષે નવેમ્બરમાં ભારત આવ્યા અને બંને દેશો વચ્ચે મિત્રતા જોવા મળી. આ મુલાકાતને લઈને શ્રીલંકાની વિદેશનીતિ પર નજર રાખતાં જાણકારો પણ નવાઈ પામ્યા હતા, કેમ કે ગોટાભાયા ચીનની નજીકના માનવામાં આવતા હતા. બાદનાં જાન્યુઆરીમાં રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર અજિત ડોભાલની શ્રીલંકાની મુલાકાત દરમિયાન ભારત તરફથી શ્રીલંકાને 50 મિલિયન ડૉલરની મદદ કરવાનું વચન પણ આપવામાં આવ્યું હતું. ભારતના આ પગલા પર રામચંદ્રન કહે છે, "વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકરનું શ્રીલંકા જવું મહત્ત્વપૂર્ણ રહ્યું અને પછી પીએમ મોદીના આમંત્રણ પર ગોટાભાયાનું ભારત આવવું પણ મહત્ત્વનું હતું. બાદમાં બંને દેશો વચ્ચે સારી વાતચીત ચાલી અને બગડી રહેલા સંબંધો સુધરતાં જોવા મળ્યા." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શ્રીલંકાના વડા પ્રધાન મહિંદા રાજપક્ષે આ સમયે પાંચ દિવસીય ભારતયાત્રા પર છે. તેઓએ શનિવારે ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદ સાથે મુલાકાત કરી હતી. +text: મશીન અને રૉબોટ આજે મનુષ્યો માટે ખતરા સમાન છે. તેઓ મનુષ્યો કરતાં સારી રીતે કામ કરી શકે છે અને નોકરીઓ છીનવી રહ્યા છે. તેનો એક પુરાવો જોવા મળ્યો છે અમેરિકાના લૉસ એન્જલસમાં જ્યાં કંપનીના બૉસે નહીં પણ એક મશીને કર્મચારીઓને કંપનીમાંથી બહાર કાઢી મૂક્યા. તે કર્મચારીએ પોતાની કહાણી બ્લૉગ પોસ્ટના માધ્યમથી શેર કરી છે. આ મામલો સાંભળવામાં જેટલો વિચિત્ર લાગે છે, તેના કરતાં પણ વધારે આ મામલામાં લૉજિક છે. આ કહાણી છે ઇબ્રાહિમ ડાયલોની કે જેઓ આઠ મહિના પહેલાં જ કંપની સાથે જોડાયા હતા. અચાનક જ તેમની સાથે વિચિત્ર ઘટનાઓ ઘટવા લાગી. સૌથી પહેલાં તો તેમનું ઇલેક્ટ્રોનિક કાર્ડ કામ કરતું બંધ થઈ ગયું. પણ તેમણે વિચાર્યું કે કદાચ નવું કાર્ડ આવ્યું હશે એટલે જૂનું કાર્ડ બંધ થઈ ગયું હશે. પોતાના બ્લૉગ પર ઇબ્રાહીમ ડાયલો કહે છે, "ઑટોમૅટિક સિસ્ટમ કંપની માટે ઘણી મદદરૂપ હોઈ શકે છે, પણ મશીન જ્યારે કોઈ ભૂલ કરે તો મનુષ્યો માટે કોઈ રસ્તો હોવો જરૂરી છે." સૌથી પહેલી વખત જ્યારે કાર્ડે કામ ન કર્યું ત્યારે તેમણે ગાર્ડની મદદથી ઑફિસમાં પ્રવેશ મેળવી લીધો. તેમણે તુરંત તેમણે પોતાના બૉસને ફરિયાદ કરી. બૉસે પણ સમસ્યાનું સમાધાન લાવવા વાયદો કર્યો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પરંતુ ત્યારબાદ જ્યારે તેઓ કામ કરવા માટે સિસ્ટમ પર બેઠા તો જોયું કે કમ્પ્યૂટર સિસ્ટમે પણ તેમને બ્લૉક કરી દીધા છે. લંચ બાદ તેમના બૉસે કહ્યું કે તેમને ઇબ્રાહીમનો કૉન્ટ્રાક્ટ પૂર્ણ થઈ ગયો હોવાનો ઈ-મેઇલ મળ્યો છે. જોકે, ત્યારે પણ તેમણે કંઈક સમાધાન લાવવા આશ્વાસન આપ્યું. આ જ ઘટના બીજા દિવસે પણ ઘટી. બીજા દિવસે પણ ગાર્ડની મદદથી તેઓ ઑફિસમાં પ્રવેશ્યા અને બે લોકોએ તેમને કહ્યું કે જ્યાં સુધી તેઓ ઑફિસમાં રહેશે, તેમના પર નજર રાખવામાં આવશે. આશ્વાસન મળ્યા બાદ બૉસ ઇબ્રાહીમને મદદ કરી શક્યા નહીં. ઇબ્રાહીમ કહે છે, "મને નોકરીમાંથી કાઢી મૂકવામાં આવ્યો હતો અને બૉસ કંઈ કરી શક્યા નહીં." "કંપનીના ડાયરેક્ટરે પણ કંઈ પગલાં ભર્યા નહીં. તેઓ બન્ને મારી વસ્તુઓ જબરદસ્તી પૅક કરતા અને ઑફિસ છોડતા જોતા રહ્યા." ઇબ્રાહીમને નોકરી 3 વર્ષના કૉન્ટ્રાક્ટ પર મળી હતી. પણ આઠ મહિનામાં જ તેમણે પોતાની નોકરી ગુમાવવી પડી હતી. ત્રણ અઠવાડિયાં ગયાં પણ પરિસ્થિતિમાં કોઈ સુધારો આવ્યો નહીં. સિસ્ટમના આ પગલા પાછળ શું કારણ હતું? કંપનીએ ઑફિસમાં એક સૉફ્ટવેર પ્રોગ્રામને લૉન્ચ કર્યો હતો. એ સૉફ્ટવેર જ નક્કી કરે છે કે કંપનીમાં કોને રહેવાનો અધિકાર છે અને કોને નહીં. ત્રણ અઠવાડિયા સુધી ડાયલોનો કોન્ટ્રાક્ટ નવી સિસ્ટમમાં રિન્યૂ ન થયો અને મશીને તેમને પૂર્વ કર્મચારી જાહેર કરી દીધા હતા. જોકે, ત્રણ અઠવાડિયા બાદ તેમને ઑફિસે પરત ફરવા પરવાનગી મળી હતી. આટલા સમય સુધી તેમને પગાર મળ્યો ન હતો. તેવામાં ઇબ્રાહીમે નવી નોકરી શોધવાનું નક્કી કર્યું. રોબૉટ ખેડૂતો આવી રહ્યા છે આ ઘટના બાદ આર્ટીફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સના નિષ્ણાત ડેવ કોપ્લીન કહે છે કે આ ઘટનાને મશીન અને મનુષ્યો વચ્ચેના સંબંધ મામલે ચેતવણી સ્વરૂપે જોવી જોઈએ. તેઓ કહે છે, "આ ઘટના એ વાતનું ઉદાહરણ આપે છે કે જ્યારે મશીન અને મનુષ્યો વચ્ચે તકરાર થાય છે ત્યારે મનુષ્યની કેવી રીતે હાર થાય છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ટેકનૉલૉજીએ આપણા જીવનને સંપૂર્ણપણે બદલી નાખ્યું છે. તેની દખલગીરી તો હવે એટલી હદે વધી ગઈ છે કે તેણે હવે મનુષ્યોની જગ્યા લેવાનું શરૂ કરી દીધું છે. +text: ઘટનાની ગંભીરતાના કારણે આંધ્રપ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી જગન મોહન રેડ્ડીએ સોમવારે સવારે ઇલુરુ જિલ્લાની જનરલ હૉસ્પિટલમાં દરદીઓની મુલાકાત લીધી હતી. જિલ્લા ક્લેક્ટરે જમા કરાવેલા અહેવાલ અનુસાર આંધ્રપ્રદેશના વેસ્ટ ગોદાવરીમાં હાલ સુધીમાં કુલ 340 લોકો માદાં પડ્યા છે જેમાંથી 157 દરદીઓ સારવાર હેઠળ છે અને એક વ્યક્તિ મૃત્યુ પામી છે. ગઈ સુધીમાં 70 લોકો સાજા થતાં તેમને હૉસ્પિટલમાંથી રજા આપવામાં આવી હતી. સારવાર હેઠળ જે દરદીઓ છે તેમાંથી 76 મહિલાઓ અને 46 બાળકો હતાં. આરોગ્ય મંત્રીએ કહ્યું હતું કે પીડિતોના લોહીના નમૂના લેવામાં આવ્યા છે અને તપાસ ચાલી રહી છે. કોરોના રિપોર્ટ નૅગેટિવ આ દરદીઓના કોરોના વાઇરસના ટેસ્ટ પણ કરવામાં આવ્યા છે આ તમામના કોરોના વાઇરસના ટેસ્ટ નેગેટિવ આવ્યા હતા. આ રોગ જીવલેણ ન હોવાની વાત કરીને લોકોને નિરાશ ન થવા આરોગ્ય મંત્રીએ કહ્યું હતું. વહીવટીતંત્રએ હાલ સુધી માંદગીનું કારણ જણાવ્યું નથી. ઇલુરુ શહેરમાં સ્થિતિની સમીક્ષા કરવા અને યોગ્ય પગલાં લેવા માટે સરકાર દ્વારા કંટ્રોલ રૂમ બનાવવામાં આવ્યો છે અને શહેરના તબીબો અને પોલીસને ઍલર્ટ કરી દેવામાં આવી છે. શું છે લક્ષણો? મુખ્ય મંત્રી હૉસ્પિટલની મુલાકાતે તબીબોએ જણાવ્યું કે હાલમાં હોસ્પિટલમાં સારવાર લઈ રહેલાં લોકોની હાલત સ્થિર છે. જો કે, તેમની માંદગીનું કારણ તરત સ્પષ્ટ થઈ શક્યું નથી. દરદીઓમાં વાઈ, ઊલટી, માથાનો દુખાવો, કમરનો દુખાવો, સામાન્ય નબળાઈ અને માનસિક તણાવના લક્ષણ જોવા મળ્યા હતા. કલેકટરના અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે હમણાં સુધી, માંદગી કોઈ વ્યક્તિથી બીજામાં ફેલાઈ નથી. કોઈ પણ વ્યક્તિ માંદી પડી શકે છે. આંધ્રપ્રદેશના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી અને તેલુગુ દેશમ પાર્ટીના ચીફ ચંદ્રબાબુ નાયડુએ દાવો કર્યો હતો કે ગંદુ પાણી પીવાના કારણે આ લોકો માદા પડ્યા છે. જોકે જિલ્લા ક્લેક્ટરના અહેવાલને ટાંકીને સમાચાર સંસ્થા એએનઆઈએ લખ્યું હતું કે જે વિસ્તારોમાં ઇલુરુ મ્યુનિસિપાલિટીનું પાણી વ��તરણ પહોંચતું નથી તે લોકો પણ માંદા પડ્યા છે. જે લોકો દરરોજ માત્ર મિનરલ વોટર પીવે છે તે લોકો પણ માંદા પડ્યા છે. મુખ્ય મંત્રીએ કહ્યું કે, અમે રોગના લક્ષણો જાણવા ઇલુરુને વિશેષ તબીબી ટીમો મોકલી રહ્યા છીએ. પીડિતોને ખાતરી આપવામાં આવી હતી કે સરકાર તેમની સાથે રહેશે. કેન્દ્રની ટીમ જશે ઇલુરુ રહસ્યમય બીમારીનો તાગ મેળવવા કેન્દ્ર સરકાર એક ઈમર્જન્સી મેડિકલ ટીમ ઇલુરુ મોકલી રહી છે. ટીમ આવતીકાલે લોકોની તપાસ કરશે. આ ટીમમાં ડૉ. જમશેદ નાયર, ડૉ. અવિનાશ દોસ્તાવાર અને વાઇરોલૉજિસ્ટ ડૉ. સંકેત કુલકર્ણીનો સમાવેશ થાય છે. આ ટીમ આવતીકાવે સાંજ સુધી પ્રાથમિક અહેવાલ રજૂ કરશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આંધ્રપ્રદેશના ઇલુરુ જિલ્લામાં એક રહસ્યમય રોગ સામે આવ્યો છે. હાલ સુધીમાં 340 જેટલાં લોકોને હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હોવાની વિગતો સામે આવી છે, જ્યારે એક વ્યક્તિ મૃત્યુ પામી છે. +text: આ બ્લાસ્ટ્સમાં કુલ 11 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે અને અનેક લોકો ઘાયલ થયાં છે. આત્મઘાતી હુમલાખોરોએ ઇન્ડોનેશિયાના બીજા સૌથી મોટા શહેર સુરાબાયાના ત્રણ ચર્ચો પર હુમલો કર્યો હતો. પોલીસ ચીફ ટીટો કાર્નવિયનના જણાવ્યા પ્રમાણે એક મહિલા અને તેમના બે બાળકોએ એક ચર્ચ પાસે પોતાની જાતને ઉડાવી દીધી હતી. જ્યારે પિતા અને બીજા ત્રણ બાળકોએ અન્ય ચર્ચને નિશાન બનાવ્યા હતા. ઇન્ડોનેશિયામાં 2005 બાદ થયેલો આ સૌથી ઘાતક હુમલો છે. ઇસ્લામિક સ્ટેટ ગ્રુપે (IS) આ ઘાતક હુમલાની જવાબદારી લીધી છે. ટીવી પર એક ચર્ચના પ્રવેશ દ્વાર પાસે જ બોમ્બ વિસ્ફોટને કારણે વિખેરાયેલા કાટમાળનાં દૃશ્યો જોવા મળતાં હતાં. ઇન્ડોનેશિયા વિશ્વમાં સૌથી વધુ મુસ્લિમ વસતી ધરાવતો દેશ છે. અહીં છેલ્લાં કેટલાક મહિનાઓમાં ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદ ફરીથી માથું ઊંચકી રહેલો જોવા મળી રહ્યો છે. ચર્ચ પર થયેલા આત્મઘાતી હુમલા એકબીજાથી થોડી મિનિટોનું અંતર રાખીને કરવામાં આવ્યા હતા ઇન્ડોનેશિયામાં સ્થાનિક સમય અનુસાર સવારે સાડા સાત વાગ્યે (ભારતીય સમય અનુસાર સવારે 6 વાગ્યે) આ હુમલો થયો હતો. દેશની જાસૂસી સંસ્થાએ કહ્યું છે કે આ હુમલો ઇસ્લામિક સ્ટેટથી પ્રેરિત જૂથ જિમા અંશરૂટ દૌલાહે કર્યો હોવાની સંભાવના સૌથી વધુ છે. થોડા દિવસો પહેલાં પાટનગર જાકાર્તાના છેડે આવેલી એક ઉચ્ચ સુરક્ષા ધરાવતી જેલમાં ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદી કેદીઓ સાથેની અથડામણમાં ઇન્ડોન���શિયન સુરક્ષા દળોના પાંચ સભ્યોના મૃત્યુ થયા હતા. ઇન્ડોનેશિયામાં 90 ટકાથી વધુ મુસ્લિમ વસતી છે, પરંતુ દેશની જનસંખ્યામાં ખ્રિસ્તી, હિંદુ અને બૌદ્ધ ધર્મના લોકો પણ નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇન્ડોનેશિયાના સુરાબાયામાં ત્રણ ચર્ચો પર થયેલા હુમલા પાછળ એક જ પરિવારનો હાથ હોવાનું સામે આવ્યું છે. +text: હવે આ કાયદા અંતર્ગત મહિલાની ફરિયાદ પર તેમના પતિ અને સાસરાપક્ષની ધરપકડમાં 'પરિવાર કલ્યાણ સમિતિ'ની કોઈ ભૂમિકા નહીં રહે. ઉલ્લેખનીય છે કે કોર્ટે ગત વર્ષે આવા મામલાઓ માટે 'પરિવાર કલ્યાણ સમિતિ' બનાવવાની માગ કરી હતી. જોકે, હવે કોર્ટે આજે આદેશ આપ્યો છે કે આવા કોઈ મામલાઓમાં સમિતિ હસ્તક્ષેપ નહીં કરી શકે. આ સિવાય સુપ્રીમ કોર્ટનો આ નિર્ણય તેમના ગત વર્ષના દિશા નિર્દેશ સમાન જ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કોર્ટે પહેલાં કહ્યું હતું કે દહેજના મામલાઓમાં મહિલાના પતિ અને સાસરાપક્ષના સભ્યોની તરત ધરપકડ નહીં થાય અને તેમની પાસે આગોતરા જામીન લેવાનો વિકલ્પ પણ રહેશે. ભારતના ચીફ જસ્ટિસ દિપક મિશ્રા, જસ્ટિસ એ. એમ. ખાનવિલ્કર અને જસ્ટિસ ડી. વાઈ. ચંદ્રચૂડની બૅન્ચે આ નિર્ણય સંભળાવ્યો હતો. આ વર્ષે 23 એપ્રિલના રોજ કોર્ટે સુનાવણી બાદ આ મામલે પોતાનો નિર્ણય સુરક્ષિત રાખ્યો હતો. શું હતો સુપ્રીમ કોર્ટનો નિર્ણય? ગત વર્ષ 27 જુલાઈના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટના બે જજ, જસ્ટિસ આદર્શ કુમાર ગોયલ અને જસ્ટિસ ઉદય ઉમેશ લલિતે આ મામલે સુનાવણી હાથ ધરતા મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણય સંભળાવ્યો હતો. જેમાં 498-A અંતર્ગત મહિલાની ફરિયાદ આવવા પર પતિ અને સાસરાપક્ષના સભ્યોની તાત્કાલિક ધરપકડ પર રોક લગાવવામાં આવી હતી. આ કેસમાં સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ નિર્ણય છે કે પોલીસ આવી કોઈ ફરિયાદ પર તાત્કાલિક ધરપકડ નહીં કરી શકે. પ્રથમ મહિલાની ફરિયાદ સાચી છે કે નહીં તેની તપાસ થશે. ત્રણ લોકોની સમિતિ આ તપાસ કરશે અને આ સિમિતિ પોલીસની નહીં હોઈ. આ નવી સમિતિનું નામ પરિવાર કલ્યાણ સમિતિ હશે. તેનો રિપોર્ટ ના આવે ત્યાં સુધી પોલીસ કોઈ ધરપકડ નહીં કરી શકે. એ નિર્ણયમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ સમિતિના રિપોર્ટ પર વિશ્વાસ કરવો તપાસ અધિકારી અને મૅજિસ્ટ્રેટ માટે ફરિજીયાત નથી. વિદેશમાં રહેતા નાગરિકોનો પાસપોર્ટ જપ્ત નહીં થઈ શકે. બહાર રહેતા લોકોને કોર્ટમાં હાજરી આપવા માટે છૂટ આપવામાં આવશે. સાથે જ આ મામલે વીડિયો કૉન્ફરન્સ મારફતે સુનાવણીમાં હાજરી આપી શકાશે. જોકે, મહિલાઓના હક માટે બનાવવામાં આવેલા આ કાયદાને પુરુષ વિરોધી ગણાવવામાં આવી રહ્યો છે. એટલા માટે આ મામલો કોર્ટમાં પહોંચ્યો જેથી પુરુષો વિરુદ્ધ તેનો દુરુપયોગ ન થાય. મહિલા અધિકારો માટે કાર્ય કરનારાઓએ ગત વર્ષના નિર્ણયનો વિરોધ કરતા દલીલ કરી હતી કે આજ સુધી એ આંકડાઓ બહાર નથી આવ્યા જેમાં જાણ થાય કે કેટલા મામલાઓમાં 498-A નો દુરુપયોગ થયો હોય. શું છે 498-A? આ કાયદો મહિલાઓ વિરુદ્ધ થતી હિંસાઓમાં મુખ્યત્ત્વે દહેજ વિરુદ્ધ બનાવાયો છે. આ કાયદાને સામાન્ય ભાષામાં 'દહેજ માટે પરેશાન' કરવાના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. 498-A અધિનિયમ અંતર્ગત મહિલાનાં સંબંધીઓની એ બધી જ વર્તણૂકને સમાવવામાં આવી છે જેમાં પીડિત મહિલાને માનસિક અથવા શારીરિક નુકસાન પહોંચાડવા અથવા તેને આત્મહત્યા માટે પ્રેરવામાં આવે. ગુનેગાર સાબિત થવા પર આ કાયદા અંતર્ગત પતિને વધુમાં વધુ ત્રણ વર્ષની સજાની જોગવાઈ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દહેજ ઉત્પીડન કાનૂન (498 A) મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારના રોજ એક મહત્ત્વપૂર્ણ આદેશ આપ્યો છે. +text: તેમણે ગાયના ગોબારમાંથી બનેલી ચીપ લૉન્ચ કરતાં કહ્યું કે "આ રેડિયેશન ચિપ મોબાઇલ ફોન સાથે વાપરવાથી રેડિયેશન ઘટાડી શકાય છે." જોકે સોશિયલ મીડિયામાં તેમના આ દાવાની મજાક ઉડાવવામાં આવી રહી છે અને પ્રશ્ન ઊભો કરાઈ રહ્યો છે કે આનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક આધાર નથી. ગાયના ગોબરની ચિપ શું છે? ગૌશાળા ચલાવતાં 'રાષ્ટ્રીય કામધેનુ પંચે' બનાવેલી ચીપને મોબાઇલની સપાટી પર મૂકી શકાય છે. દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે આ ચીપ મોબાઇલ પર લગાવવાથી મોબાઇલના રેડિયેશનથી સુરક્ષિત રહી શકાય છે. આ ચિપ 50થી 100 રૂપિયામાં વેચાઈ રહી છે અને 'રાષ્ટ્રીય કામધેનુ પંચ'ના ચૅરમૅન વલ્લભભાઈ કથીરિયાએ કહ્યું છે કે દેશમાં 500 જેટલી ગૌશાળાઓ આ ચીપ બનાવી રહી છે. ગુજરાતથી સંચાલિત 'રાષ્ટ્રીય કામધેનુ પંચે' બીબીસીને જણાવ્યું કે ''આ ચીપ છેલ્લા એક વર્ષથી બનાવવામાં આવી રહી છે. તેનો કોઈ વૈજ્ઞાનિક ટેસ્ટ કે ટ્રાયલ કરવામાં આવ્યાં નથી.'' ગૌશાળા સંચાલક દાસ પાઈએ કહ્યું, "આયુર્વેદિક સાહિત્યમાં કહેવાયું છે કે ગાયનાં છાણ અને અન્ય પદાર્થો જે ચીપને મોબાઇલ ફોનથી જોડે છે એ મોબાઇલ ફોનના રેડિયેશનથી રક્ષણ આપે છે. પરંતુ અમે આ અંગે કોઈ ટેસ્ટ કે ટ્રાયલ કરી નથી." ગાયનાં છાણમા�� ખરેખર આ ગુણો છે? આવો દાવો પ્રથમ વખત નથી કરવામાં આવ્યો. 2016માં, રાષ્ટ્રીય સેવા સંઘના પ્રમુખ શંકરલાલે પણ આવો જ દાવો કર્યો હતો. અગાઉ એવો દાવો પણ કરવામાં આવ્યો હતો કે ગાયનું ગોબર ત્રણ પ્રકારનાં રેડિયેશન - આલ્ફા, બીટા અને ગામા રેડિયેશનને શોષી શકે છે. વૈજ્ઞાનિકો અને સંશોધકોએ આ દાવાને ફગાવી દીધો હતો અને આ દાવાને પુરવાર કરવા માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ પણ નથી હાથ ધરાયો. અશોકા યુનિવર્સિટીના ભૌતિકશાસ્ત્રના પ્રોફેસર ગૌતમ મેનને બીબીસી સાથે વાત કરતાં કહ્યું, "ગાયનાં છાણની સંરચના વિશે જેટલું જાણીએ છીએ, એમાં એવું કશું નથી જે કહી શકે તે તેમાં એવા કોઈ ગુણો છે." રેડિયેશનથી રક્ષણ આપી શકે એ માટે 'સીસું' જાણીતો પદાર્થ છે, જેનો ઉપયોગ રેડિયેશન થૅરેપી, ડાઇગ્નોસ્ટિક ઇમેજિંગ, ન્યૂક્લિયર અને ઔદ્યોગિક શિલ્ડિંગમાં કરવામાં આવે છે. "ગાયનાં છાણમાં અનેક ગુણોનો દાવો કરનારા લોકોનું કહેવું છે કે ગાયનું છાણ રેડિયેશનથી રક્ષણ આપવામાં અસરકારક છે, એ વાતના પુરાવા ભારતીય ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં લાખો ઘરોની દીવાલો પર લીપવામાં આવતા છાણની પરંપરામાં રહેલા છે." જોકે પ્રોફેસર મેનનનું કહેવું છે કે આવું એટલે હોય છે કારણ કે ગાયનું છાણ સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે અને ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં તેનાથી ઘરોમાં ઇન્સ્યુલેશન આપી શકે છે પરંતુ આનું રેડિયેશન સામે રક્ષણ આપવા સાથે કોઈ સંબંધ નથી. શું મોબાઇલ ફોનથી નુકસાનકારક રેડિયેશન નીકળે છે? મોબાઇલ ફોનને કારણે આરોગ્ય પર આડઅસર વિશે છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવે છે. લાંબા સમય સુધી મોબાઇલ ફોનના વપરાશને કારણે કૅન્સર અથવા અન્ય ગંભીર સમસ્યાઓ થવાની વાતો પણ સામે આવે છે. પરંતુ યુએસ ફૂડ ઍન્ડ ડ્રગ્સ ઍડમિનિસ્ટ્રેશનના તાજેતરના સૂચનો મુજબ હાલના છેલ્લા દાયકાઓમાં સંશોધકોને મોબાઇલ ફોન વાપરવાથી કૅન્સર જેવી આરોગ્યની સમસ્યાઓ થતી હોવાના પુરાવા નથી મળ્યા. યુકેમાં મેડિકલ નિષ્ણાત પ્રોફેસર મૅલકમ સ્પેરિને કહ્યું, મોબાઇલ ફોન જ્યારે વાપરીએ ત્યારે તેમાંથી નૉન-આયોનાઇંગ રેડિયેશન નીકળે છે. તેની માનવોમાં રેડિયોફ્રિક્વન્સી રેડિયેશનની એકમાત્ર બાયોલૉજિકલ (જીવવૈજ્ઞાનિક) અસર ત્યારે દેખાય છે, જ્યારે તે ગરમ થાય છે." પ્રોફેસર મૅલકમ સ્પેરિન કહે છે, "મોબાઇલ ફોનથી નીકળતી ઊર્જાનું પ્રમાણ એટલું નાનું છે કે તેની માનવ આરોગ્ય પર આડઅસરના કોઈ નિર્ણાયક પુરાવા નથી." તમે અમને ફેસ���ુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાષ્ટ્રીય કામધેનુ પંચના પ્રમુખ વલ્લભભાઈ કથીરિયાએ હાલમાં જ દાવો કર્યો કે મોબાઇલના રેડિયેશનથી ગાયનું ગોબર સુરક્ષા આપે છે. +text: યહૂદી અને ખ્રિસ્તી ધર્મના અનુયાયીઓ ઈબ્રાહિમના બલિદાનને કોઈ કારણસર ઈદની માફક મનાવતા નથી. ઇસ્લામ ઈસુખ્રિસ્તના જન્મનાં 600 વર્ષ પછી અસ્તિત્વમાં આવ્યો હતો, પણ માત્ર ઈસ્લામે જ એ બલિદાનને અપનાવ્યું છે. અલબત, યહૂદીઓ અને ખ્રિસ્તીઓએ ઈબ્રાહિમને અલગ-અલગ રીતે આદર આપવાનું ચાલુ રાખ્યું છે. તેઓ તેમને ધર્મમાં એક પિતાનો દરજ્જો આપે છે. ભારતના વિભાજન પહેલાંના દિવસોમાં તમામ સમૃદ્ધ ઘરોમાં બકરી ઈદના દિવસે કુરબાની આપવામાં આવતી હતી. માત્ર ગરીબ લોકો જ નાણાં એકઠા કરી, સાથે મળીને બકરી કે ઘેટાંની કુરબાની આપતા હતા. એ સમયે બકરી અને ઘેંટા આટલા મોંઘા ભાવે મળતાં નહોતાં. દેશનિકાલ વખતે છેલ્લા મોગલ બાદશાહ બહાદુરશાહ ઝફર એ સમયે મોટાં જાનવરોની કુરબાની પર પ્રતિબંધ ન હતો. ગાય તથા ભેંસોને કુરબાની માટે પસંદ કરવામાં આવતી હતી. છેલ્લા મોગલ બાદશાહ બહાદુરશાહ ઝફરના શાસનનાં અંતિમ વર્ષોમાં તેમણે તેમના પૂર્વજ અકબરની માફક ગાયની કુરબાની પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લાદ્યો હતો. નાનાં ગામડાંઓમાં આ આદેશનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવ્યું હોય એ શક્ય છે, પણ 1857ના વિદ્રોહ પહેલાંનાં વર્ષોમાં સાંપ્રદાયિક સૌહાર્દને મજબૂત બનાવવાના હેતુસર તમામ શહેરી વિસ્તારોમાં એ પ્રતિબંધનો ચૂસ્ત અમલ કરાવવામાં આવતો હતો. બહાદુરશાહ ઝફરે કદાચ એવી અફવા સાંભળી હતી કે 1857ના વિદ્રોહનું તોફાન ઉત્તર ભારતમાંથી શરૂ થવાનું છે, પણ તેમની પ્રજા એ વિશે વધુ સારી રીતે માહિતગાર હતી. જામા મસ્જિદના સંરક્ષક મુનશી તુરાબ અલીના જણાવ્યા મુજબ, હાકિમ અહસાનુલ્લાહ ખાને બાદશાહને ચેતવણી આપી હતી કે માહોલ અનુભવાય છે એટલો શાંત નથી. તેમણે કદાચ એવું કહ્યું હતું કે "ફિઝા ખરાબ હે." લેફટનન્ટ વિલિયમ હડસને મોગલ બાદશાહના પુત્ર અને પૌત્રની હત્યા પછી તેમના સંબંધી મૌલવી રજબ અલીને બદનામ કર્યા હતા. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે 21 સપ્ટેમ્બર 1857ના રોજ બાદશાહ બહાદુરશાહ ઝફર હુમાયુના મકબરામાં હશે એ જાણકારી તેમને મૌલવી રજબ અલી પાસેથી મળી હતી. મૌલવી અને મુનશીના વંશજોએ આ વાતને નકારી કાઢી હતી, પણ જાનવરોની કુરબાની ચાલુ રહી હતી. બહાદુરશાહ ઝફરનો 160 વર્ષ પહેલાં દેશનિકાલ કર્યા બાદ બ્રિટિશ શાસકોએ દિલ્હી���ે ફરી એકવાર પોતાના નિયંત્રણમાં લીધું હતું. મુસ્લિમ માત્ર મુસ્લિમ મહોલ્લામાં જ રહેવા માગે છે? બકરી ઈદ વખતે તેમના જાસૂસોએ તેમને જણાવ્યું હતું કે અનેક પ્રસિદ્ધ મુસલમાનો શહેર છોડીને ગ્રામિણ વિસ્તારોમાં ચાલ્યા ગયા છે અને તેઓ અત્યંત ગુસ્સે થયેલા છે. બ્રિટિશ શાસકોને જાસૂસોએ એ પણ જણાવ્યું હતું કે સાંપ્રદાયિક હિંસા રોકવા માટે માત્ર ઘેટાં અને બકરીની કુરબાનીની પરવાનગી આપવી જોઈએ. તેનું કારણ એ હતું કે દિલ્હીમાં અનેક હિન્દુ પરિવારોને વસવાટની પરવાનગી આપવામાં આવી હતી અને દિલ્હીમાં તેનો પ્રતિભાવ જોવા મળે એ શક્ય હતું. ડૉ. નારાયણી ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે 1869 સુધી દિલ્હીમાં રહેતા હિન્દુ શાહુકાર પરિવારોની સરખામણીએ પોતાના જેવા મુસ્લિમ વેપારી પરિવારોની સંખ્યા ત્રણથી વધુ ન હોવા બાબતે ગાલિબે રોષ વ્યક્ત કર્યો હતો. બકરી ઈદનો દિવસ પહેલાંથી જ આટલો ઉત્સાહભર્યો ન હતો. અલબત, કેટલાક પારસીઓ અને અન્યોની દુકાનો ઘણી સમૃદ્ધ હતી. તત્કાલીન લેખોમાં જણાવ્યા મુજબ, એ દિવસોમાં બકરી ઈદના પ્રસંગે તહેવાર જેવો માહોલ દિલ્હીના નિઝામુદ્દીન, કુતુબમીનાર અને પુરાના કિલ્લા જેવા વિસ્તારો પૂરતો જ સીમિત રહેતો હતો. ચાંદનીચોકમાં આવેલું મિર્ઝા ગાલીબનું ઘર પંજાબી મુસ્લિમોના કટરા વિસ્તારને રેલવે સ્ટેશન બનાવવા માટે જમીનદોસ્ત કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યાંના લોકોને કિશનગંજમાં વસાવવામાં આવ્યા હતા. જોકે, જાનવરોની ચામડી અને માંસની દુકાનો ત્યાં સુધી દિલ્હીમાં જ કેન્દ્રીત હતી. એ પછી પણ મોટા પ્રમાણમાં જાનવરોની હત્યા કરવામાં આવી હોય એ શક્ય છે. લાલા ચુન્નામલ સૌથી શ્રીમંત વેપારી હતા, પણ તેમણે મોટા ભાગની કમાણી કપડાંના વેપારમાંથી કરી હતી. વિવાદાસ્પદ લેખક ભોલેનાથ ચૂંદરે કમસેકમ આ વાત જગજાહેર કરી દીધી હતી. જોકે, એમાં હકીકતને બદલે સામાન્યીકરણ જેવું વધારે હતું. એ સમયે એક પંજાબી મુસ્લિમ વેપારી કુર્બાન અલીએ લાલા ચુન્નામલને ફતેહપુરી મસ્જિદ પરનો પોતાનો અધિકાર છોડવાની વિનતી કરી હતી, જેથી બકરી ઈદની ઉજવણી ફરી એકવાર મોટા પાયે કરી શકાય. ફતેહપુરી મસ્જિદ કુર્બાન અલીની વિનતી અનુસાર લાલા ચુન્નામલ ફતેહપુરી મસ્જિદ છોડવા તૈયાર તો થઈ ગયા, પણ તેમણે કુર્બાન અલી પાસે વચન માગ્યું હતું કે મસ્જિદમાં ગાય કાપવામાં આવે નહીં. એ પછી 1877માં એકવાર ફતેહપુરી મસ્જિદમાં ઈદની નમાઝ પઢવામાં આવી હતી. કુર્બાન અલી વેપારમાં થયેલા નુકસાન અને તેમના પરિવારજનોનાં મહેણાંને કારણે વહેલા મૃત્યુ પામ્યા હતા. કુર્બાન અલી સંબંધે બલિદાનની જે માહિતી ઉપલબ્ધ છે તે મોટા ભાગે લોકઈતિહાસમાં સામેલ છે. તેની પુષ્ટિ કરતી કોઈ નોંધ નથી. દિલ્હીના પુરાણા શાહજહાંબાદમાં 50 વર્ષ પહેલાં સુધી ઘણા લોકો માનતા હતા કે કુર્બાન અલીએ તેમના નામને સાર્થક કર્યું હતું. હિન્દુ-મુસ્લિમ સમુદાયમાં તંગદિલી દિલ્હીના ચાંદનીચોકમાં આજે પણ લાલા ચુન્નામલની હવેલી મોજુદ છે. 1880ના મધ્યમાં હિન્દુ-મુસ્લિમ સમુદાય વચ્ચે પ્રતિસ્પર્ધાને કારણે અથડામણ થઈ પછી કિશનદાસ ગુરવાલા બાગમાં 'તારવાલા ઈદમિલન મેળો' યોજવાનું બંધ કરી દેવાયું હતું, પણ બન્ને પક્ષો વચ્ચે શાંતિ સ્થપાયા બાદ એ મેળો ફરી યોજાવા લાગ્યો હતો. એ ઘટનાનાં 40 વર્ષ પછી 1920માં બન્ને સમુદાય વચ્ચેના સાંપ્રદાયિક સૌહાર્દ પર ફરી જોખમ સર્જાયું હતું. જામિયા મિલિયા યુનિવર્સિટીના સંસ્થાપકો પૈકીના એક હાકિમ અજમલ ખાનના પ્રયાસ પણ નિષ્ફળ રહ્યા હતા. મહાન ચિકિત્સક હાકિમ અજમલ ખાનનું મૃત્યુ 1926માં થયું હતું. કેટલાક લોકો માને છે કે તેમના મૃત્યુનું કારણ એ હતું કે સુલેહના પ્રયાસોમાં તેમની પ્રતિષ્ઠાને જે નુકસાન થયું એ તેઓ સહન કરી શક્યા ન હતા. ફિરોજશાહ કોટલા મસ્જિદમાં નમાઝ પઢી રહેલા લોકો બકરી ઈદ અને ઈદ-ઉલ-અઝહા સાથે જોડાયેલી વધુ એક વાત એ છે કે ઔરંગઝેબના સમયમાં ઊચા સ્થાને બનેલી ઈદગાહની આસપાસ સૌથી વધુ જાનવરોની કુરબાની આપવામાં આવી હતી. કેટલાક લોકો આજે પણ કહે છે કે રાજધાની દિલ્હીમાં કોઈ ગાયની કુરબાની આપવામાં આવતી નથી એ જાણીને કુર્બાન અલીના આત્માને શાંતિ થતી હશે. વિધિની વક્રતા એ છે કે લાલા ચુન્નામલનું નામ આજે પણ જીવંત છે, જ્યારે કુર્બાન અલીને લગભગ ભૂલાવી દેવામાં આવ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સમગ્ર વિશ્વમાંના ઈસ્લામના અનુયાયીઓ બકરી ઈદ મનાવતા હોય છે ત્યારે મક્કામાં હજ યાત્રા કરવામાં આવતી હોય છે. મક્કામાં ઈબ્રાહમે 4,000થી વધુ વર્ષ પહેલાં પોતાના પવિત્ર કાળા પથ્થર સાથે અલ્લાનું ઘર બનાવ્યું હતું. +text: ઓક્સિજન સિલિન્ડર લઈને મદદ માટે પહોંચેલી કૉંગ્રેસની ટીમ ન્યૂઝીલૅન્ડ ઉચ્ચાયોગના ટ્વિટર હેન્ડલ તરફથી ઓક્સિજન માટે યૂથ કૉંગ્રેસના અધ્યક્ષ શ્રીનિવાસ બીવી પાસે મદદની વિનંતી કરાઈ હતી. ઉચ્ચાયોગ તરફથી ટ્વીટ કરાયું, શ્રીનિવાસજી શું તમે ન્યૂઝીલૅન્ડ ઉચ્ચાયોગ માટે તત્કાળ એક ઓક્સિજન સિલિન્ડરની મદદ કરી શકો છો?" જોકે આ ટ્વીટને થોડી વારમાં ડિલીટ મારી દેવામાં આવ્યું હતું. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 કેટલીક મિનિટ બાદ ઉચ્ચાયોગે એક નવું ટ્વીટ કર્યું, જેમાં લખવામાં આવ્યું કે "અમે દરેક રીતે ઓક્સિજનની વ્યવસ્થા કરવામાં લાગ્યા છીએ. કમનસીબે અમારી અપીલને ખોટી રીતે લેવામાં આવી, જેના માટે અમે ક્ષમા માગીએ છીએ." પરંતુ ટ્વીટ દૂર કર્યા બાદ પણ થોડી વારમાં યૂથ કૉંગ્રેસની ટીમ ન્યૂઝીલૅન્ડ ઉચ્ચાયોગ પર ઓક્સિજન સિલિન્ડર લઈને પહોંચી. આ મદદનો ઉચ્ચાયોગે સ્વીકાર પણ કર્યો. વિદેશ મંત્રાલયનું નિવેદન આ મામલે વિદેશ મંત્રાલય પોતાનું નિવેદન જાહેર કરીને કહ્યું કે ઉચ્ચાયોગ કે દૂતાવાસ ઓક્સિજન સહિત આવશ્યક સામાનનો સંગ્રહ ન કરે. નિવેદનમાં કહેવાયું- "પ્રોટોકૉલના પ્રમુખ અને અધિકારી સતત ઉચ્ચાયોગ અને દૂતાવાસના સંપર્કમાં છે. વિદેશ મંત્રાલય તેમની જરૂરિયાતો પર ધ્યાન રાખી રહ્યું છે. ખાસ કરીને કોવિડ સાથે જોડાયેલી જરૂરિયાતો પર. બધાને વિનંતી છે કે ઓક્સિજન સહિત આવશ્યક સામાનને ભેગો કરીને ન રાખે." અગાઉ ફિલિપાઇન્સના ઉચ્ચાયોગે પણ યૂથ કૉંગ્રેસ પાસે ઓક્સિજન સિલિન્ડરની મદદ માગી હતી. જેના પર વિદેશમંત્રી એસ. જયશંકર અને યુપીએ સરકારમાં પર્યાવરણમંત્રી રહી ચૂકેલા જયરામ રમેશ વચ્ચે ટ્વિટર પર જામી હતી અને વિદેશમંત્રીએ તેને 'સસ્તી પબ્લિસિટી સ્ટન્ટ' કહ્યો હતો. દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં ઓક્સિજનની ભારે ઘટ છે, દરરોજ હૉસ્પિટલો ઓક્સિજનની ઘટ માટે એસઓએસ મૅસેજ કરે છે, ગત શનિવારે બત્રા હૉસ્પિટલમાં 12 લોકોનાં ઓક્સિજનની કમીને લીધે મોત થયાં હતાં. દિલ્હીમાં ઓક્સિજનની ઘટને લીધે મોત થયાની આ ત્રીજી ઘટના હતી. આ અગાઉ દિલ્હીની સર ગંગારામ હૉસ્પિટલ અને જયપુર ગોલ્ડન હૉસ્પિટલમાં ઓક્સિજનનો સપ્લાય રોકાવાથી દર્દીઓનાં મોત થયાં હતાં. યૂથ કૉંગ્રેસની ટીમ દિલ્હીમાં ઓક્સિજન સિલિન્ડર અને જરૂર દવાઓની વ્યવસ્થા માટે લોકોની મદદ કરી રહી છે. એવામાં ઘણા સામાન્ય અને ખાસ લોકો શ્રીનિવાસ બીવી પાસે ટ્વિટરના માધ્યમથી મદદ માગી રહ્યા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રવિવારે દિલ્હીસ્થિત ન્યૂઝીલૅન્ડના ઉચ્ચાયોગ તરફથી કરાયેલા એક ટ્વીટની સોશિયલ મીડિયામાં ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે. +text: વિજ્ઞાનની પ્રગતિ હવે ઘણી ઝડપી બની ગઈ છે. આ 2017ના વર્ષમાં એવી કેટલીય ઘટનાઓ ઘટી છે કે જે ઇતિહાસમાં નોંધપાત્ર બની છે. 2017ના વર્ષમાં વિજ્ઞાન અને પર્યાવરણ જગતની આઠ સૌથી મોટી ઘટનાઓ પર એક નજર. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે તારાઓની અથડામણ 2017માં વૈજ્ઞાનિકોએ નવા સ્રોત - તારાઓ અથવા ન્યુટ્રોન તારાઓની અથડામણમાંથી આઇન્સ્ટાઇનના ગુરુત્વાકર્ષણીય તરંગો શોધી કાઢ્યા. વિશ્વભરના ટેલિસ્કોપે ન્યૂટ્રોન તારાના વિલીનીકરણની વિગતો મેળવી હતી. તારામંડળમાં આશરે એક હજાર અબજ કિ.મી. દૂર તારામંડળના હાઇડ્રા સ્થિત આકાશગંગામાં આ વિસ્ફોટ થયો હતો. આ ઘટનાની કેટલીક હકીકતો આશ્ચર્યચકિત કરનારી હતી. એ વાતની પુષ્ટિ થઈ કે આ અથડામણ બ્રહ્માંડમાં અસ્તિત્વમાં રહેલા સોના અને પ્લેટિનમના ઉત્પાદન તરફ દોરી જાય છે. કેસિની અવકાશયાનની વિદાય 2017ના વર્ષમાં 'નાસા'એ કેસિની અવકાશયાનનો નાશ કરવાનું નક્કી કર્યું. 15 સપ્ટેમ્બરે તેનો ત્યાંના વાતાવરણમાં જ વિનાશ કરાયો હતો. 2004માં આ અવકાશયાન સાથે મિશન લૉન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. 13 વર્ષમાં અવકાશયાને શનિ ગ્રહ અને તેના ઉપગ્રહોની મહત્વની માહિતી આપી હતી. આ અવકાશયાને શનિના સૌથી મોટા ઉપગ્રહ 'ટાઇટન' પર ગુપ્ત સમુદ્રો અને મિથેનનું તળાવ શોધ્યું હતું. આ અવકાશયાને શનિના ગ્રહને ફરતે ઘેરાયેલું વિશાળ તોફાન પણ જોયું હતું. ટ્રમ્પ અને 'પેરિસ એગ્રિમેન્ટ' અમેરિકન પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાના ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન જણાવ્યું હતું કે તેઓ પેરિસના આબોહવા કરારને 'રદ કરશે'. પરંતુ ચૂંટણી જીત્યા પછી તેમણે આબોહવામાં પરિવર્તનના વિષય પર થોડી જાહેર ઘોષણા કરી હતી. જેથી એવા અહેવાલો આવ્યા કે શું ટ્રમ્પ 'પેરિસ કરાર' માટે માની ગયા છે? જોકે એક જૂન 2017ના રોજ ટ્રમ્પે અમેરિકાને પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરી 'પેરિસ કરાર'થી અલગ કર્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે અમેરિકા અને તેના નાગરિકોને સુરક્ષિત કરવા માટે તેઓ 'પેરિસ આબોહવા કરાર'માંથી દૂર થાય છે. ઘણી બધી 'પૃથ્વી' 2017ના વર્ષમાં ખગોળશાસ્ત્રીઓએ એક તારા આસપાસ ફરતાં પૃથ્વીના કદના સાત ગ્રહો શોધી કાઢ્યા હતા. રસપ્રદ રીતે તેમાંના ત્રણ ગ્રહો વસવાટયોગ્ય ગણાવાયા છે. જ્યાં પાણી સપાટી પર પ્રવાહી તરીકે રહી શકે છે. જ્યાં જળ ત્યાં જીવન. આપણા સોલર સિસ્ટમથી બહાર અધિકારીક રીતે અસ્તિત્વમાં 3,500 જેટલા ગ્રહો છે, જેમાંના કેટલાક ખૂબ વિચિત્ર છે. એમાંના જો એકની વાત કરીએ તો 'J1407b' ગ્રહની આજુબાજુની રિંગ શનિની આસપાસની રિંગ કરતાં 200 ઘણી મોટી છે. માનવ ઉત્ક્રાંતિ અંગ�� સંશોધન જુલાઇ 2017માં સંશોધકોએ ઉત્તર આફ્રિકામાં મળી આવેલા પાંચ પ્રાચીન માનવીઓના અવશેષો રજૂ કર્યા હતા. જે દર્શાવે છે કે આજના માનવી ઓછામાં ઓછા એક લાખ વર્ષ અગાઉ ઉભર્યા હતા. શોધે સૂચવ્યું કે આપણી પ્રજાતિ ફક્ત પૂર્વ આફ્રિકામાં જ વિક્સી નથી. પરંતુ આધુનિક મનુષ્યો સમગ્ર આફ્રિકા ખંડમાં વિકસિત થયા છે. 2015ના વર્ષમાં વૈજ્ઞાનિકોએ આધુનિક મનુષ્યના 15 આંશિક હાડપિંજરોના અવશેષોનું અનાવરણ કર્યું ત્યારે વિશ્વભરના સમાચાર માધ્યમોમાં હેડલાઇન્સ બની હતી. પરંતુ તે સમયે 'હોમો નાલેદી'ના નમુનાઓ કેટલા જૂના હતા તે જણાવવામાં સંશોધકો અસમર્થ હતા. મનાતું હતું કે 30 લાખ વર્ષ જૂના હોઈ શકે. 2017ના વર્ષે ટીમ લીડર લી બર્જરે જાહેરાત કરી કે આ અવશેષો બેથી ત્રણ લાખ વર્ષ જૂના છે. અંધકારમય આકાશ 21 ઓગસ્ટ 2017ના રોજ થયેલું પૂર્ણ ગ્રહણ મહત્વની ઘટનાઓમાંની એક છે. જેને કારણે સમગ્ર અમેરિકામાં અંધકાર છવાયો હતો. 1776ના વર્ષમાં અમેરિકા દેશની સ્થાપના પછી આ સૌપ્રથમ સંપૂર્ણ ગ્રહણ હતું. આ ઉપરાંત અમેરિકાના 99 વર્ષના ઇતિહાસમાં પહેલી વખત સૂર્યગ્રહણ પશ્ચિમથી પૂર્વ દિશામાં ગયું હતું. 'બહાર'થી આવેલા મુલાકાતી વૈજ્ઞાનિકો વર્ષોથી આગાહી કરી રહ્યા હતા કે બહારના તારાઓમાંથી આપણી કોઈ મુલાકાત લઈ શકે છે. પરંતુ આવું 2017માં પ્રથમ વખત બન્યું હતું. ઑક્ટોબરમાં હવાઈના ટેલિસ્કોપનો ઉપયોગ કરીને ઑબ્જેક્ટની ગતિ અને માર્ગને ધ્યાને રાખી સંશોધકોએ આ ઑબ્જેક્ટને સૂર્યમંડળની બહારનો ગણાવ્યો હતો. 'ઓઉમુઆમુઆ' નામનો આ પદાર્થ ઝડપથી જ વિશ્વના કેટલાક સૌથી શક્તિશાળી ટેલિસ્કોપ માટે નિરીક્ષણનો વિષય બની ગયો. કેટલાય પરિબળોને આધારે કહેવામાં આવ્યું કે આ પદાર્થ તારામંડળની બહારથી આવેલો હતો. વિશાળકાય હિમશિલા અત્યાર સુધીમાં નોંધાયેલી સૌથી મોટી હિમશિલા જુલાઈ 2017માં એન્ટાર્કટિકાના લાર્સન-સી બરફમાંથી તૂટી હતી. પરંતુ વૈજ્ઞાનિકો એક દાયકા કરતાં વધારે સમયથી તેમાં પડી રહેલી તિરાડ પર નજર રાખી રહ્યા હતા. આ વિશાળ બ્લોક આશરે 6,000 ચો.કિ.મી.ના વિસ્તારને આવરી લે એટલો હતો. એટલે કે ગુજરાતના કેટલાક જિલ્લા કરતા પણ મોટો વિસ્તાર. વૈજ્ઞાનિકો એવું માને છે કે લાર્સન-સી હવે લગભગ 11,700 વર્ષ પહેલાંના છેલ્લા હિમયુગના અંત પછી સૌથી નાના કદનો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વર્ષના અંતમાં સમગ્ર વર્ષના લેખા-જોખાં થતા હોય છે. 2017ના વર્ષનો ��િસાબ પણ શરૂ થઈ ગયો છે. +text: ટ્રમ્પ સામેના મહાઅભિયોગના બે આક્ષેપ (પદનો દુરુપયોગ તથા કૉંગ્રેસની કાર્યવાહીમાં અડચણ ઊભી કરવી) પર વિપક્ષી ડેમૉક્રેટિક સંસદસભ્યોએ વોટિંગ કર્યું. મતદાના પરિણામ બાદ વ્હાઇટ હાઉસે નિવેદન બહાર પાડીને કહ્યું કે 'જ્યારથી ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા છે, ત્યારથી અમેરિકનો માટે અહર્નિશ કામ કરી રહ્યા છે અને કરતા રહેશે.' વોટિંગ બાદ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આવતા મહિને સેનેટમાં એક ટ્રાયલમાં ભાગ લેવાનો રહેશે. હવે શું થશે? સેનેટમાં તેમની રિપબ્લિકન પાર્ટીના સભ્યોની બહુમતી છે, એટલે સેનેટમાં તેમને પદ પરથી હઠાવવાના પક્ષમાં વોટિંગ થાય એવું શક્ય નથી લાગતું. કારણ કે અમેરિકન સંસદના નીચલા સદન હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં વિપક્ષી ડેમૉક્રેટ્સની બહુમતી છે, પરંતુ સેનેટમાં ટ્રમ્પની પાર્ટીની બહુમતી છે. વોટિંગ બાદના નિવેદનમાં વ્હાઇટ હાઉસે જણાવ્યું કે 'આગામી પગલા માટે ટ્રમ્પ તૈયાર છે અને તેમને આશા છે કે તેઓ આરોપમુક્ત થશે.''નીચલા ગૃહમાં યોગ્ય પ્રક્રિયા મુજબ ન્યાયપૂર્ણ રીતે કાર્યવાહી નથી થઈ, પણ આશા છે કે સેનેટ તેને પુનઃસ્થાપિત કરશે.' ચર્ચા દરમિયાન ટ્રમ્પે કહ્યું કે મહાઅભિયોગની આ પ્રક્રિયા સત્તાપલટાનો પ્રયાસ છે. તેમણે કહ્યું કે તેમને નિરર્થક ટાર્ગેટ કરવામાં આવી રહ્યા છે. હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં વોટિંગ પહેલાં છ પાનાંના એક પત્રમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કહ્યું: "મહાઅભિયોગનું આ કાવતરું" શરૂ થયું ત્યારથી તેમને તેમના અધિકાર વાપરવા દેવામાં નથી આવ્યા." જોકે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાના સહયોગી અધિકારીઓને હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં સાંસદો સામે રજૂ થવા નહોતા દીધા અને તેઓ પોતે પણ રજૂ થયા નહોતા. મંગળવારે હાઉસનાં સ્પીકર નેન્સી પેલોસી, જે ડેમૉક્રેટિક પાર્ટીનાં છે, તેમણે બંને આક્ષેપ પર વોટિંગ કરાવવાની જાહેરાત કરી હતી. જોકે આ પ્રક્રિયાના બીજા ભાગમાં સેનેટમાં ટ્રાયલ ચાલ્યા બાદ રાષ્ટ્રપતિને પદ પરથી હઠાવી શકાય છે. શું આરોપ છે? કલાકો સુધી ચાલેલી ચર્ચા પછી, ડેમૉક્રેટ્સના નિયંત્રણવાળી હાઉસ જ્યુડિશિયરી કમિટીએ ગત અઠવાડિયે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સામે બે આક્ષેપને મંજૂરી આપી હતી. પહેલો આક્ષેપ છે સત્તાનો દુરુપયોગ. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પર તેમના હરીફ જો બાઇડનને બદનામ કરવા માટે યુક્રેન પર દબાણ કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને તેમના સહયોગી અમેરિકાના તત્કાલીન ઉ���રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડ પર યુક્રેનને તેમના વરિષ્ઠ સરકારી વકીલને પદ પરથી હઠાવવા માટે કહ્યું હતું. ડેમૉક્રેટિક નેતા જો બાઇડન રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના હરીફ છે. આ સરકારી વકીલ યુક્રેનની એક ગૅસ કંપનીમાં જો બાઇડનના દીકરાને બોર્ડના સભ્ય બનાવવા અંગે તપાસ કરી રહ્યા હતા. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને તેમના સહયોગીઓએ આ અંગે કોઈ પુરાવા રજૂ કર્યા નહોતા. ડેમૉક્રેટિક પાર્ટીનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પે યુક્રેનમાં જો બાઇડન અને તેમના પુત્ર સામે ભ્રષ્ટાચારના આરોપની તપાસ શરૂ કરવા માટે અમેરિકા તરફથી 400 મિલિયન ડૉલરની સૈન્યસહાય અને યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમિર ઝેલેન્સ્કીની વ્હાઇટ હાઉસ મુલાકાતની ઑફર આપી હતી. બીજો આક્ષેપ છે કૉંગ્રેસમાં અવરોધ ઊભો કરવાનો છે. ટ્રમ્પ પર હાઉસમાં મહાઅભિયોગ ખટલામાં તપાસમાં સહયોગ ન કરવાનો આક્ષેપ છે. રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે પોતાના રાજકીય લાભ માટે અમેરિકી સહાયને રોકવાના આક્ષેપને નકારી કાઢ્યો છે. તેમણે કહ્યું છે કે યુક્રેનને કથિત ભ્રષ્ટાચારની તપાસ શરૂ કરવા માટે કહેવામાં કંઈ ખોટું નથી. મહાઅભિયોગ શું છે? અમેરિકાના બંધારણ હેઠળ રાષ્ટ્રપતિને રાષ્ટ્રદ્રોહ, લાંચ અને બીજા ગંભીર ગુનાઓમાં મહાઅભિયોગનો સામનો કરવો પડે છે, પરંતુ આ એક રાજકીય પ્રક્રિયા છે, કાયદાકીય નહીં. અમેરિકામાં મહાઅભિયોગની પ્રક્રિયા હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવથી શરૂ થાય છે અને તેને પાસ કરાવવા માટે સામાન્ય બહુમતીની જરૂર પડે છે. અત્યારે અમેરિકાના હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવમાં ડેમૉક્રેટિક પાર્ટીના સભ્યોની બહુમતી છે. જો હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવમાં બહુમતીથી મહાઅભિયોગના પ્રસ્તાવને મંજૂરી મળે, તો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની મુશ્કેલી વધી જશે અને સેનેટમાં ખટલો ચાલશે. સેનેટમાં સુનાવણી થશે અને જો બે તૃતીયાંશ બહુમતીથી મહાઅભિયોગ સેનેટમાં મંજૂર થાય તો રાષ્ટ્રપતિપદથી તેમની હકાલપટ્ટી થઈ શકે છે. બે રાષ્ટ્રપતિ સામે મહાઅભિયોગ અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બિલ ક્લિનટન અમેરિકાના ઇતિહાસમાં અત્યાર સુધી કોઈ પણ રાષ્ટ્રપતિને મહાઅભિયોગ દ્વારા હઠાવાયા નથી. અત્યાર સુધી માત્ર બે રાષ્ટ્રપતિએ જ તેનો સામનો કરવો પડ્યો છે. 1998માં બિલ ક્લિન્ટન અને 1868માં ઍન્ડ્ર્યુ જૉન્સન સામે મહાઅભિયોગ મંજૂર તો થયો હતો, પરંતુ બંને મામલામાં સેનેટમાં તેમને પદ પરથી હઠાવવાના પક્ષમાં વોટિંગ નહોતું થયું. જોકે 1974માં રિચર્ડ નિક્સને સ્પષ્ટ થયું કે તેમના વિરુદ્ધ મહાઅભિયોગની કાર્યવાહી શરૂ થાય તે પહેલાં જ તેમણે રાષ્ટ્રપતિના પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું. વૉટરગેટ સ્કૅન્ડલથી ચર્ચિત એ પ્રકરણમાં વિરોધીઓની જાસૂસી કરવામાં સંડોવણીના પગલે તેમને રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ વિરુદ્ધ મહાઅભિયોગના પક્ષમાં અમેરિકાના કેટલાક શહેરમાં પ્રદર્શનો થયાં છે. અમુક સર્વે પ્રમાણે અમેરિકામાં આ બાબતે મત વહેંચાયેલો છે. એક રાષ્ટ્રીય પોલ મુજબ 47 ટકા લોકો મહાઅભિયોગના પક્ષમાં છે તો 46.4 ટકા લોકો તેનું સમર્થન નથી કરતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અમેરિકાના ત્રીજા રાષ્ટ્રપતિ છે, જેમના વિરુદ્ધ હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં મહાઅભિયોગના પ્રસ્તાવ ઉપર મંજૂરીની મહોર મારવામાં આવી હોય. સ્થાનિક સમય મુજબ, બુધવારે સવારે ચર્ચા શરૂ થઈ હતી અને મોડી સાંજે તેની ઉપર મતદાન થયું. +text: પાકિસ્તાન સિંહ(ડાબે) અને ભારત સિંહ આજે બંને દેશોના સંબંધ કેવા છે તે દુનિયા જાણે છે. પરંતુ અમે તમને એવા ભારત-પાકિસ્તાનનો મેળાપ કરાવવા લઈ જઈ રહ્યા છીએ જેઓ એક બીજા પર જિંદગી ન્યોછાવર કરે છે. સ્થિતિ ખરાબ હોય તો પાકિસ્તાન આગળ આવી ભારતની રક્ષા પણ કરે છે. ભારત અને પાકિસ્તાન નામના બે ભાઈ પંજાબના મુક્તસર જિલ્લાના મલોટમાં રહે છે. ભારતસિંહની ઉંમર 12 વર્ષ છે અને પાકિસ્તાનસિંહની ઉંમર અગિયાર વર્ષની છે. બંને બાળકોના આ નામ તેના પિતા ગુરમીતસિંહે રાખ્યા છે. પોતાના પુત્ર સાથે ગુરમીત સિંહ ભારતસિંહ ઉંમરમાં મોટો છે અને તેના નામને લઈને ક્યારેય કોઈને વાંધો આવ્યો નહીં. પરંતુ જ્યારે વર્ષ 2007માં ગુરમીતના ઘરે બીજા પુત્રનો જન્મ થયો ત્યારે તેણે તેનું નામ પાકિસ્તાન રાખ્યું. નવા મહેમાનના આવવાની ખુશી તો પરિવારમાં હતી જ પરંતુ પાકિસ્તાન નામ રાખવાથી પરિવાર નિરાશ પણ હતો. ગુરમીતસિંહે જણાવ્યું હતું કે નાના પુત્રના નામને લઈને સંબંધીઓ અને પાડોશીઓએ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો તો પણ તે તો તેના નિર્ણયમાં અડગ રહ્યો હતો. ગુરમીત શાળામાં પણ નાના પુત્રનું નામ પાકિસ્તાનસિંહ રાખવા ઈચ્છતા હતા. પરંતુ શાળાના અધિકારીઓએ નામ બદલવાની શરતે એડમિશન આપ્યું હતું. દસ્તાવેજોમાં પાકિસ્તાન સિંહનું નામ કરનદીપસિંહ લખવામાં આવ્યું છે. દુકાનનું નામ પણ 'ભારત-પાકિસ્તાન' પર દુકાનની ઉપર પંજાબીમાં 'ભારત-પાકિસ્તાન વુ�� વર્ક્સ' લખ્યું છે કેટલાંક વર્ષો પહેલાં જ 10 નંબરના રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગ પર ગુરમીત સિંહે દુકાન ખોલી હતી. દુકાનનું નામ પણ પુત્રના નામ પર રાખ્યું - 'ભારત-પાકિસ્તાન વુડ વર્ક્સ'. ગુરમીતના કહેવા પ્રમાણે આવું નામ વાંચીને લોકો તેની મજાક ઉડાવે છે અને ડરાવે પણ છે. ક્યારેક નામ બદલવા માટે જણાવાય છે પરંતુ તેઓ માનતા નથી. ગુરમીત કહે છે કે કેટલાક સ્થાનિક નેતાઓએ તેની દુકાનનું સાઇન-બોર્ડ ઉતારી લેવા દબાણ કર્યું હતું. તેને કહેવામાં આવ્યું કે ભારત તો બરાબર છે પરંતુ પાકિસ્તાનનું નામ બદલો. જોકે, તેના આ કામના વખાણ કરનારાઓની સંખ્યા પણ ઓછી નથી. ગુરમીતનું કહેવું છે કે હાઈ-વે પર દુકાન હોવાથી કેટલાક લોકો ઉત્સુકતાથી ગાડી રોકી દુકાનનું નામ આવું રાખવા પાછળનું કારણ જાણવા પણ તેમની પાસે આવે છે. ભારતને પાકિસ્તાન બચાવે છે પાકિસ્તાન સિંહનું કહેવું છે કે તેને પોતાનું નામ ખરાબ લાગતું નથી. બીબીસીએ બંને ભાઈઓ સાથે વાત પણ કરી હતી. પાકિસ્તાનસિંહે જણાવ્યું હતું કે શાળામાં તો મારું નામ કરનદીપ સિંહ છે પરંતુ મારી સાથે ભણતા કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ મને પાકિસ્તાનસિંહ કહીને બોલાવે છે. તેણે વધુમાં કહ્યું કે કોઈ પાકિસ્તાનસિંહ કહીને તેને બોલાવે તો પણ તેને ખરાબ લાગતું નથી. આ નામ કોણે રાખ્યું એવું પૂછતા પાકિસ્તાનસિંહે જણાવ્યું કે મારા પિતાએ. વાતચીતમાં પાકિસ્તાને જણાવ્યું કે જ્યારે માતા કે બહારના કોઈ વ્યક્તિ ભારતસિંહને મારે તો હું જ તેને બચાવું છું. ભારતસિંહ અને પાકિસ્તાનસિંહ મળીને ખૂબ જ તોફાન કરે છે. બંને ક્યારેક ઝઘડો પણ કરે છે પરંતુ જલ્દી જ બધું ભૂલીને સાથે રમવા લાગે છે. બંનેને અંગ્રેજી ભણવાનો શોખ છે. 'અમારા ભટકવાના 70 વર્ષ થયાં' ગુરમીતસિંહ જણાવે છે કે તેના પરદાદાઓ દેશના ભાગલા સમયે પાકિસ્તાનથી ભારત આવી ગયા હતા. પરિવારના કેટલાક લોકો હરિયાણાના કરનાલમાં રહ્યા બાદ હરિયાણાના જ બીજા એક શહેર હાંસીમાં વસી ગયા. પરંતુ તેના પરિવારે તો હાંસીને પણ છોડી દેવું પડ્યું. વર્ષ 1984માં શીખ વિરોધી રમખાણો બાદ રાતોરાત પરિવાર પંજાબના મલોટ ગામે ભાગી આવ્યો હતો. ત્યારે ગુરમીતની ઉંમર આશરે 11-12 વર્ષની હતી. ગુરમીતે યાદ કરતા જણાવ્યું, "1984માં જ્યારે હું બાળક હતો ત્યારે મને શીખ આતંકવાદી તરીકે બોલાવવામાં આવ્યો હતો. ત્યારે તો મને તેનો મતલબ પણ ખબર નહોતો." ગુરમીતનો પરિવાર પાકિસ્તાનના શેખુપુરામાં રત્તી ટિબ્બી ગામમાં રહેતો હતો. પાકિસ્તાનથી પલાયન કરી ભારત આવેલા લોકોને પંજાબમાં હજુ પણ શરણાર્થી તરીકે જ ઓળખવામાં છે. ગુરમીત કહે છે "સાચું કહું તો લોકોએ હજુ અમને પૂર્ણ રીતે અપનાવ્યા નથી. અમારા પૂર્વજો પાકિસ્તાનમાં જ બધું છોડીને ભારત આવી ગયા હતા. પછી અમે હરિયાણામાં જ બધું છોડીને પંજાબ આવી ગયા. આવી રીતે દર-દર ભટકતાં અમારા સિત્તેર વર્ષ પૂરા થઈ ગયા." વતન જોવાની ઈચ્છા હૃદયમાં રાખીને જ પૂર્વજો મૃત્યુ પામ્યા ગુરમીત સિંહનો પરિવાર ગુરમીતે ગયા વર્ષે પોતાના મિત્રો સાથે પાકિસ્તાન જવાની ઇચ્છા કરી હતી. તે ઐતિહાસિક ગુરુદ્વારાઓને જોવા માંગતા હતાં પરંતુ નોટબંધીના અમલને કારણે તેમણે પ્રવાસ કાર્યક્રમ પડતો મૂકવો પડ્યો. ભાગલાની વાર્તાઓ સાંભળીને ગુરમીત વિચલિત થઈ જતો હતો. તેનું કહેવું છે કે અમારા પૂર્વજો પાકિસ્તાનમાં પોતાનું ગામ જોવા માટે તરસતા-વલવલતા હતા. બંને દેશોમાં ચાલી રહેલા તણાવ પર સવાલ પૂછતા તેમણે કહ્યું કે નેતાઓને તો યુદ્ધનો નિર્ણય ઠીક જ લાગે. આખરે મરે છે તો બંને દેશના સામાન્ય નાગરિક જ. સરહદ પર રહેલા સૈનિકો પણ ગરીબ પરિવારમાંથી જ આવે છે. ગુરમીત કહે છે કે બંને દેશ પ્રેમથી રહે. શાંતિનો સંદેશ આપવા માટે જ તેમણે એક પુત્રનું નામ ભારતસિંહ તો બીજાનું નામ પાકિસ્તાનસિંહ રાખ્યું છે. (તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો) 70 વર્ષ પહેલાં અડધી રાતે હિન્દુસ્તાન અંગ્રેજોના તાબામાંથી આઝાદ થયું પરંતુ ભાગલાની એક કલમે તેના બે ભાગ કરી દીધા. બીજી સવારે સૂર્ય બન્ને દેશમાં ઊગ્યો-ભારત અને પાકિસ્તાન. +text: નવેમ્બર 2016માં દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી બન્યા પછી અરવિંદ કેજરીવાલે બીબીસી હિન્દીને જણાવ્યું હતું કે "2014ના લોકસભાનાં પરિણામો કરતાંય ઘણા સારો દેખાવ અમે આગળ જતા કરીશું." "આમ આદમી પાર્ટી દક્ષિણ અને ઈશાન ભારતમાં અસરકારક બનશે, કેમ કે લોકોને ઈમાનદારી પસંદ છે." લોકસભાની 2014ની ચૂંટણીમાં આપને પંજાબમાં ચાર બેઠક મળી હતી, જ્યારે દિલ્હીની સાતેય બેઠક પર તેણે બીજા સ્થાને રહેવાનો સંતોષ માનવો પડ્યો હતો. તે વખતે અરવિંદ કેજરીવાલ વારાણસીમાં ભાજપના પીએમ દાવેદાર નરેન્દ્ર મોદી સામે ટક્કર લેવા માટે પહોંચી ગયા હતા. જોકે મોદીએ તેમને ત્રણ લાખ મતોથી હરાવી દીધી હતા. ભાજપના એ ગઢમાં કેજરીવાલને લગભગ બે લાખ મતો મળ્યા હતા. તે પછી કેજરીવાલની પાર્ટીએ દિલ્હીમાં ભાજપ અને કૉંગ્રેસ બંનેનો સફાયો કરી નાખ્યો. વિધાનસભાની 70 બેઠકમાંથી 67 બેઠક જીતીને રેકર્ડ બનાવ્યો હતો. જોકે તે પછી તરત જ આપમાં આંતરિક વિખવાદો શરૂ થયા હતા. યોગેન્દ્ર યાદવ અને પ્રશાંત ભૂષણ જેવા લોકોને પક્ષમાંથી હટાવી દેવામાં આવ્યા અને 2017માં પંજાબની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પણ આપને કારમી હાર મળી હતી. રાષ્ટ્રીયસ્તરે કોશિશ કરી, પણ નિરાશાજનક પરિણામો આવ્યાં કેજરીવાલ 2014ની લોકસભામાં મોદી સામે વારાણસીથી લડ્યા અને હાર્યા હતા. વરિષ્ઠ પત્રકાર પ્રદીપ સિંહ પંજાબની તે હાર અને આપની રાષ્ટ્રીય મહત્ત્વાકાંક્ષા વચ્ચેના એક સુક્ષ્મ તફાવત તરફ ધ્યાન દોરે છે. તેઓ કહે છે, "પંજાબમાં કેજરીવાલની હારનું મુખ્ય કારણ એ હતું કે તેમણે ત્યાં એવી સ્પષ્ટતા નહોતી કરી કે જીત મળશે તો તેઓ દિલ્હી છોડીને પંજાબમાં આવી જશે. તેમણે મતદારોને એવી ખાતરી આપી હોત તો કદાચ તેઓ હાર્યા ના હોત." મજાની વાત એ છે કે તે વખતે કૉંગ્રેસના નેતા અમરિન્દર સિંહને એ જ પ્રશાંત કિશોર સલાહ આપી રહ્યા હતા, જે હાલની (2020ની) ચૂંટણીમાં કેજરીવાલના સલાહકાર તરીકે કામ કરી રહ્યા હતા. જોકે તે હાર પછી કેજરીવાલે લોકસભાની 2019ની ચૂંટણીઓમાં રાષ્ટ્રીયસ્તરે આગળ વધવાની કોશિશ કરી, પણ તેમાંય નિરાશાજનક પરિણામો આવ્યાં. આપે 9 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોની 40 બેઠકો પણ ચૂંટણી લડી હતી અને તેમાં પંજાબની એક માત્ર સંગરુર બેઠક પર જ તેમના ઉમેદવારને જીત મળી હતી. દિલ્હીની બધી લોકસભા બેઠકો હારવા ઉપરાંત મોટા ભાગની બેઠકો પર પક્ષના ઉમેદવારો ત્રીજા સ્થાને જતા રહ્યા હતા. તે પછી અરવિંદ કેજરીવાલે પોતાની રાજકીય શૈલી બદલવા માટે જોરદાર પ્રયાસો કર્યા. રાજકીય વિશ્લેષક પૂર્ણિમા જોશી કહે છે, "કેજરીવાલ પાસે કરિશ્મા છે, પણ સંગઠન અને પૂરતા સ્રોતોનો અભાવ છે. બે વાર રાષ્ટ્રીયસ્તરે હાર મળી ચૂકી છે." "જોકે કેજરીવાલ મહત્ત્વાકાંક્ષી છે અને દિલ્હી મૉડલ આગળ કરીને તેને રાષ્ટ્રીયસ્તરે રજૂ કરશે. જોકે ક્યારે તેવું થશે તે કહી શકાય નહીં." કેજરીવાલ અને આપને સમજાઈ ગયું હતું કે ભાજપ કે નરેન્દ્ર મોદી પર દરેક બાબતમાં પ્રહારો કર્યા કરવાથી કશો ફાયદો થવાનો નથી. સવારસાંજ તેમની ટીકા કરવી ફાયદાકારક નથી. આસામમાં એનઆરસી અને નાગરિકતા કાયદામાં સુધારાના વિરોધમાં કેજરીવાલ અને આપે 'સમયાંતરે સંયમ સાથે' જ પ્રતિક્રિયા આપી હતી. દિલ્હીના શાહીનબાગમાં નાગરિકતા કાયદામાં સુધારાના વિરોધમાં ધરણાં પર બેઠેલાં મહિલાઓ અને બાળકો વિશે આ��ે લાંબો સમય ચુપકીદી રાખી હતી. જોકે તે વાતમાં કોઈ શંકા નથી કે બીજા પક્ષોની જેમ આમ આદમી પક્ષ પણ રાષ્ટ્રીયસ્તરે પગપેસારો કરવા માટે કોશિશ કરશે. છેલ્લા બે દાયકામાં બહુજન સમાજ પક્ષ તેનું મોટું ઉદાહરણ છે. પૂર્ણિમા જોશીના જણાવ્યા અનુસાર, "પ્રાદેશિક પક્ષોનો વિસ્તાર કરવો સહેલો હોતો નથી. માયાવતીના પક્ષને એક જમાનામાં બીજા રાજ્યોમાં મતો મળતા હતા, પણ ક્યારેય બીજે ક્યાંય તેની સરકાર બની નથી. આજે બીએસપી માટે પોતાના રાજ્ય યુપીમાં જ અસ્તિત્વ બચાવવાનો સવાલ આવીને ઊભો રહ્યો છે." પ્રદીપ સિંહ પણ કેજરીવાલ અને માયાવતીના પક્ષોની સરખામણી કરે છે. તેઓ કહે છે, "પક્ષમાં મારા સિવાય કોઈ મોટો નેતા ના હોવો જોઈએ તે બાબતમાં કેજરીવાલનું વલણ માયાવતીને મળતું આવે છે. તેના કારણે જ બીજા રાજ્યોમાં તેનો વિકાસ થવો મુશ્કેલ બનશે." "આપ નવી નેતાગીરી તૈયાર કરે તો એવુંય બને કે બીજા રાજ્યનો કોઈ નેતા તેમનાથીય વધારે લોકપ્રિય બની જાય. કેજરીવાલ તેવું જોખમ લેશે નહીં." જોકે કેટલાક જાણકારો કહે છે કે કેજરીવાલે જોરદાર શરૂઆત કરી, પણ વચ્ચે વચ્ચે તેને ફટકા પણ પડ્યા. તેમાંથી સારાનરસા અનુભવોની શીખ મળી હશે તેનાના આધારે ફરી એક વાર રાષ્ટ્રીયસ્તરે આગળ વધવાની કોશિશ કરી શકે છે. દેખીતી રીતે જ આપનું રાજકીય મૉડલ દિલ્હીવાસીઓના દિલદિમાગમાં છવાઈ ગયું છે અને તેના કારણે જ ઉપરાઉપરી બે વાર જીત મળી છે. બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના રાજકીય બાબતોના તંત્રી અદિતિ ફડનીસનું માનવું છે કે, "બીજી વાર આપને જીત મળી તે ઐતિહાસિક જ છે, પરંતુ આગળ વધવા માટે હજી ઘણી બધી મહેતન કરવી પડશે." તેમણે કહ્યું કે, "ભારતના રાજકારણમાં હાલમાં એક મજબૂત અને સંગઠિત વિરોધ પક્ષની જગ્યા ખાલી છે. તે જગ્યા ભરવા માટે જે પ્રકારની તૈયારીઓ કરવી પડે તે મુશ્કેલ છે અને તે એક લાંબી પ્રક્રિયા છે." છેલ્લે થયેલી વિધાનસભાની કેટલીક ચૂંટણીઓમાં મોદી-શાહના નેતૃત્વમાં ભાજપને હાર મળી છે. મધ્ય પ્રદેશ, રાજસ્થાન, છત્તીસગઢ, ઝારખંડ અને મહારાષ્ટ્ર તેનાં ઉદાહરણ છે. જોકે કેન્દ્રમાં સત્તા હોવા છતાંય 2015 અને ફરી 2020માં ભાજપને સૌથી આકરી હાર આપની સામે ખમવી પડી છે. આપ રાષ્ટ્રીયસ્તરે આગળ વધવા કોઈ પણ પ્રયાસો કરશે તેના પર ભાજપની ઝીણી નજર રહેશે. વરિષ્ઠ પત્રકાર જતીન ગાંધી આ બાબતમાં એક અગત્યના મુદ્દા તરફ ધ્યાન ખેંચે છે. તેઓ કહે છે, ''બીજા વિરોધ પક્ષોની દૃષ્ટિએ જુઓ તો આપ દિલ્હીમાં જીતે અને ત્યાં જ સીમિત રહે તે જ સાનુકૂળ થાય તેવું છે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીમાં ત્રીજી વાર વિજય મળ્યા પછી એવો સવાલ થવાનો કે શું અરવિંદ કેજરીવાલનો આમ આદમી પક્ષ (આપ) ભારતનાં બીજાં રાજ્યોમાં પોતાનું નસીબ અજમાવશે ખરો. +text: આ ઘટના લાતૂર જિલ્લાના રુદ્રવાડી ગામની છે, જ્યાં સવર્ણ મરાઠા જ્ઞાતિ અને અનુસૂચિત મતાંગ જ્ઞાતિના લોકો વચ્ચે ઝઘડા થયો હતો. તેને કારણે ઘરબાર છોડી ગયેલા 24 પરિવારો હાલ ગામથી 25 કિલોમીટર દૂર ઉદગીર પાસે એક પહાડી પરની ખખડધજ હોસ્ટેલમાં દિવસો પસાર કરી રહ્યા છે. આ ઝઘડો શા માટે થયો હતો અને દલિત પરિવારોએ ગામ છોડવા જેવો મોટો નિર્ણય શા માટે કરવો પડ્યો હતો એ જાણવા બીબીસીની ટીમ રુદ્રવાડી પહોંચી હતી. રુદ્રવાડી ગામ ઉદગીર તાલુકામાં આવેલું છે અને તેની વસતી અંદાજે 1200 લોકોની છે. પીડિત પરિવાર સાથે વાત ઔરંગાબાદથી અંદાજે 370 કિલોમીટર દૂર ઉદગીર પહોંચ્યા પછી બીબીસીની વાત એક પીડિત પરિવાર સાથે થઈ શકી હતી. એક પુરુષ અમને ઉદગીર-અહમદપુર રોડ પર સ્થિત ઇચ્છાપૂર્તિ મારુતિ મંદિર પાસેથી આગળ લઈ ગયો હતો. શું તમે આ વાંચ્યું? જે પહાડી પર દલિત પરિવારોએ આશરો લીધો હોવાનું કહેવાય છે, એ ભણી અમે આગળ વધ્યા ત્યારે એક જૂની, ખખડધજ ઇમારત જોવા મળી હતી. એ શ્યામલાલ હોસ્ટેલ હતી, જે ઘણા વખત પહેલાં ખાલી કરાવી નાખવામાં આવી હતી. 'અમે પાછાં નહીં જઈએ' રુદ્વવાડીનાં સરપંચ શાલુબાઈ શિંદે દલિતોએ તેમનાં ઘરબાર શા માટે છોડ્યાં એવું અમે એક પુરુષને પૂછ્યું ત્યારે તેમણે કહ્યું હતું, "જાઓ અને સરપંચબાઈને પૂછો." ગામનાં સરપંચ શાલુબાઈ શિંદે થોડા સમયમાં ત્યાં આવ્યાં હતાં. શાલુબાઈ દલિત સમુદાયનાં છે અને માત્ર નામનાં જ સરપંચ છે. તે પણ તેમનું ઘર છોડીને હોસ્ટેલમાં રહે છે. શાલુબાઈ શિંદેએ બીબીસીને કહ્યું, "સરપંચ હોવાનો શું ફાયદો? અહીં આવા અનેક ઝઘડા થતા રહે છે. મારા પતિને ઘણીવાર નિશાન બનાવવામાં આવ્યા છે.” "અત્યાર સુધીમાં આવા ત્રણ ઝઘડા થઈ ચૂક્યા છે. અગાઉ બે વખત મતાંગ જ્ઞાતિના ગુણવંત શિંદે તેનું કારણ બન્યા હતા.” "આ વખતે ઝઘડો લગ્નની સીઝનમાં થયો હતો. હવે અમે ઝઘડાથી વાજ આવી ગયાં છીએ. અમે ગામમાં પાછાં જવાં અને ઝઘડામાં પડવાં નથી ઇચ્છતા." શાલુબાઈની સાથે ઊભેલા તેમનાં દીકરા ઈશ્વરે કહ્યું હતું, "અમે ગામમાં પાછા જવા ઇચ્છતા નથી. ત્યાં સન્માન સાથે અમે કદી નહીં રહી શકીએ.” "અમારા કપડાં પહેરવાં સામે ��ે રિક્ષામાં મોટા અવાજમાં મ્યુઝિક વગાડવા સામે પણ એ લોકો વાંધો લે છે." શું થયું હતું? ગામનું મારુતિ મંદિર મેમાં બનેલી ઘટના બાબતે માહિતી આપતાં ઈશ્વર શિંદેએ કહ્યું, "મારા પિતરાઈ બહેન મનીષા વૈજનાથ શિંદેનું નવમી, મેએ લગ્ન થવાનું હતું.” "પીઠી ચોળવાની વિધિ માટે આઠમી મેએ અમે મારુતિ મંદિરમાં ગયા ત્યારે ત્યાં કેટલાક છોકરાઓ આવ્યા હતા અને અમને મારવા લાગ્યા હતા.” "એ લોકોએ સવાલ કર્યો હતો કે અમે મંદિરમાં શું કરી રહ્યા છીએ? એ પછી અમે ત્યાંથી ચાલ્યા ગયાં હતાં અને બીજા દિવસે ગામમાં જ મનીષાના લગ્ન કર્યાં હતાં." ઈશ્વર શિંદેએ કહ્યું, "અમે કોઈ પણ રીતે ઝઘડો ટાળવા ઇચ્છતા હતા એટલે અમે ટંટામુક્તિ (વિવાદ નિવારણ) સમિતિના અધ્યક્ષ પિરાજી અતોલકર અને ગામના બીજા પ્રતિષ્ઠિત લોકો પાસે ગયા હતા.” "અમે તેમને દસ તારીખે બેઠક યોજવા વિનંતી કરી હતી, જેથી ઝઘડાનું નિરાકરણ થઈ શકે. પછી અમને જણાવવામાં આવ્યું હતું કે બેઠક 13 તારીખે યોજાશે." વિવાદ નિવારણ પહેલાં ઝઘડો દલિત પરિવારોના લોકો ઈશ્વર શિંદેના જણાવ્યા મુજબ, એ બેઠક યોજાય તે પહેલાં વધુ એક ઘટના બની હતી. "અમારા એક સગાનો ગામના એક છોકરા સાથે ઝઘડો થયો હતો. એ પછી આખા ગામે અમારા પર હુમલો કર્યો ત્યારે અમને બચાવવા પોલીસ આવી હતી. અમે આ બાબતે ફરિયાદ પણ નોંધાવી હતી." આ દરમ્યાન શાલુબાઈ શિંદેએ રાજ્યના સામાજિક ન્યાય પ્રધાન રાજકુમાર બડોલેને એક પત્ર લખીને પીડિત પરિવારોને શ્યામલાલ હોસ્ટેલમાં રહેવાની છૂટ આપવાની પરવાનગી માગી હતી. પોલીસ ફરિયાદમાં લખવામાં આવ્યું છે કે ગુણવંત શિંદેના ગામની સવર્ણ જ્ઞાતિની છોકરી સાથેના પ્રેમસંબંધને કારણે આરોપીઓ તેમને સતત ધમકાવતા હતા. આ ફરિયાદમાં આઠમી અને દસમી, મેએ બનેલી ઘટનાઓની વિગત પણ છે. દલિતોને ઘરની અંદર માર મારવામાં આવ્યો હોવાનું પણ તેમાં લખવામાં આવ્યું છે. શું કહે છે પ્રતિપક્ષ? કૌશલ્યાબાઈ રાજારામ અતોલકરે કહ્યું હતું, "મેં ઘણી પેઢીઓથી ગામમાં જ્ઞાતિવાદની કોઈ ઘટના જોઈ નથી." ઘટનાની સંપૂર્ણ માહિતી મેળવવા બીબીસીએ સામેના પક્ષની વાત જાણવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો હતો. અમે ટંટામુક્તિ સમિતિ સાથે પણ વાત કરી હતી. સમિતિએ અમને ગુણવંત શિંદેનું માફીનામું દેખાડ્યું હતું. ગામલોકોએ જિલ્લા વહીવટીતંત્ર સમક્ષ 22 જૂને એક નિવેદન આપ્યું હતું. તેમાં ગામલોકોએ દાવો કર્યો હતો કે "ગામમાં જ્ઞાતિ આધારિત દુર્વ્યવહાર અને ભેદભાવની કોઈ ઘટના અગાઉ બની નથી.” "મરાઠા સમુદાયના 23 લોકો વિરુદ્ધ અત્યાચારની ખોટી ફરિયાદ નોંધવામાં આવી છે. કેટલાંક સંગઠનો રાજકીય દ્વેષને લીધે કાયદા સાથે છેડછાડ કરી રહ્યા છે." અમે ગામના અન્ય લોકો સાથે પણ વાતચીત કરી. એ પૈકીનાં એક કૌશલ્યાબાઈ રાજારામ અતોલકરે કહ્યું હતું, "તમે અમારા ગામની પરિસ્થિતિ જોઈ છે. વાવણીની મોસમમાં ગામમાં કામ કરતા પુરુષોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે.” "મેં ઘણી પેઢીઓથી ગામમાં જ્ઞાતિવાદની કોઈ ઘટના જોઈ નથી." પ્રેમપ્રકરણ પર જ્ઞાતિવાદનો રંગ પોલીસ ફરિયાદની કોપી અમે ગામમાં પહોંચ્યા ત્યારે ગામના ઘણા લોકો ખેતરમાં ગયા હતા. પાછા ફરતી વખતે અમે કેટલાક યુવાનો સાથે વાત કરી. યાદવ વૈજીનાથ અતોલકરે સમગ્ર ઘટના માટે ગુણવંત શિંદેના સવર્ણ છોકરી સાથેના પ્રેમપ્રકરણને જવાબદાર ગણાવ્યું હતું અને તેને જ્ઞાતિવાદનો રંગ ચડાવવામાં આવતો હોવાનું જણાવ્યું હતું. બીજી તરફ ટંટામુક્તિ સમિતિના વડા પિરાજી અતોલકરે કહ્યું હતું, "દલિતોએ નવ તારીખે વિવાદ નિવારણ બેઠક યોજવાની માગણી કરી હતી, પણ ગામમાં બારમી તારીખે વધુ એક લગ્ન હતું.” "તેથી અમે 13 તારીખે બેઠક યોજવાનું નક્કી કર્યું હતું, પણ એ દરમિયાન ઝઘડો વકર્યો હતો અને વાત પોલીસ સુધી પહોંચી હતી." ઘટનાને પોલીસ ગણે છે ગંભીર ઘટનાની તપાસ કરી રહેલા પોલીસ અધિકારી શ્રીધર પવાર આ ઘટનાની તપાસ કરી રહેલા પોલીસ અધિકારી શ્રીધર પવારે કહ્યું હતું, "અમે આ ઘટનાને ગંભીર ગણી રહ્યા છીએ. તમામ પક્ષોની તપાસ કરવામાં આવી રહી છે. "અત્યાર સુધીમાં અમે 23માંથી 11 આરોપીઓની ધરપકડ કરી છે, જ્યારે 12 આરોપી ફરાર છે." આ મામલે સરકાર શું કરી રહી છે એવા સવાલના જવાબમાં સામાજિક ન્યાય પ્રધાન રાજકુમાર બડોલેએ કહ્યું હતું, "આ બાબતે સંપૂર્ણ માહિતી મેળવ્યા બાદ જ હું કંઈ કહી શકીશ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્રના એક ગામમાં સવર્ણો અને દલિતો વચ્ચેના ઝઘડાને કારણે 24 દલિત પરિવારોએ તેમનાં ઘરબાર છોડવાં પડ્યાં છે. એક પ્રેમ પ્રકરણને પગલે આ ઝઘડો શરૂ થયો હોવાનું કહેવાય છે. +text: પાકિસ્તાન તહેરિક-એ-ઇન્સાફ પાર્ટીના નેતા ઇમરાન ખાન પાકિસ્તાનનું વડા પ્રધાનપદ 'કાંટાળો તાજ' છે એવા મહાવરાનો ઉપયોગ પાકિસ્તાનમાં સત્તા પરિવર્તન બાદ વારંવાર કરવામાં આવે છે. ઇમરાન ખાન માટે પણ એ કાંટાળો તાજ છે, કેમ કે પાકિસ્તાનનો સરકારી ખજાનો ખાલી છે. પાકિસ્તાનની નવી સરકારે આર્થિક મદદ મેળવ���ા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાં ભંડોળ (આઈએમએફ)ના શરણે જવું પડશે, એવું કહેવાય છે. પાકિસ્તાન આઈએમએફને શરણે આ અગાઉ 12 વખત જઈ ચૂક્યું છે. આઈએમએફની મદદ માગવાના પાકિસ્તાનના માર્ગમાં અમેરિકાએ આડખીલી સર્જી હોય એવું હવે લાગે છે. ચીનની 'વન બેલ્ટ, વન રોડ' યોજનામાં પાકિસ્તાન સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ દેશ છે અને તેને આર્થિક મદદની તત્કાળ જરૂર છે. અમેરિકાએ શું કર્યું? અમેરિકાના વિદેશ પ્રધાન માઈક પોમ્પિયો અમેરિકાના વિદેશ પ્રધાન માઇક પોમ્પિયોએ પાકિસ્તાન સંબંધે આઈએમએફને ચેતવણી આપતાં જણાવ્યું છે કે તેમની નજર આઈએમએફના વલણ પર છે. માઇક પોમ્પિયોએ કહ્યું હતું, "આઈએમએફ શું કરે છે તે અમે જોઈ રહ્યા છીએ. આઈએમએફે કોઈ ભૂલ ન કરવી જોઈએ." સીએનબીસી ટીવીને આપેલા ઇન્ટર્વ્યૂમાં માઇક પોમ્પિયોએ એવું પણ જણાવ્યું હતું કે અમેરિકા પાકિસ્તાન સાથે પારસ્પરિક ફાયદાના સંબંધને આગળ ધપાવવા ઇચ્છુક છે. અમેરિકાના વિદેશ પ્રધાનના જણાવ્યા મુજબ, આઈએમએફ તરફથી પાકિસ્તાનને ડૉલર આપવામાં આવે એ તર્કસંગત નથી. માઇક પોમ્પિયોએ ઉમેર્યું હતું કે આઈએમએફના ફંડમાં અમેરિકન ડૉલરનું યોગદાન મોટું હોય છે. આઈએમએફે કંઈ આપવું જ હોય તો તે ચીની બૉન્ડ આપી શકે અથવા ચીને જ ફંડ આપવું જોઈએ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પાકિસ્તાનમાં સંકટ પાકિસ્તાનનો વિદેશી મુદ્રા ભંડાર જોરદાર અછતનો સામનો કરી રહ્યો છે અને તેને મદદની તત્કાળ જરૂર છે. પાકિસ્તાનને ચીન અગાઉ ઘણી લોન આપી ચૂક્યું છે. પાકિસ્તાનના એક અગ્રણી અખબાર 'ડોન'માં પ્રકાશિત એક અહેવાલ મુજબ, પાકિસ્તાન તહેરિક-એ-ઇન્સાફ પાર્ટીની નવી સરકાર ઇમરાન ખાનના નેતૃત્વમાં 11 ઓગસ્ટે સોગંદ લેશે. મળતા અહેવાલો મુજબ, આ કાર્યક્રમમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તથા સાર્ક રાષ્ટ્રના નેતાઓને પણ આમંત્રણ આપવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. સોમવારે ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ઇમરાન ખાન સાથે ફોન પર વાત કરીને તેમને ચૂંટણીમાં વિજય બદલ અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. નવી સરકાર આર્થિક મદદ માટે આઈએમએફનો તત્કાળ સંપર્ક કરશે, એવું માનવામાં આવે છે. પાકિસ્તાનની નિકાસ સતત ઘટી રહી છે અને તેના કરજનું પ્રમાણ સતત વધી રહ્યું છે. 'ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સ'ના જણાવ્યા અનુસાર, આઈએમએફ પાસેથી 12 અબજ ડૉલરની આર્થિક મદદ મેળવવાની તૈયારી પાકિસ્તાનના સિનિયર અધિકારી કરી રહ્યા છે. જોકે, સમાચાર એજન્સી રૉઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, આઈએમએફના એક પ્રવક્તાએ કહ્યું હ��ું, "પાકિસ્તાન તરફથી આર્થિક મદદની કોઈ વિનતી અમને મળી નથી. અમે આ મુદ્દે પાકિસ્તાન સાથે ચર્ચા પણ કરતા નથી." પાકિસ્તાનનું વધતું ચીની કરજ ચીનની મહત્ત્વકાંક્ષી યોજનામાં સામેલ થયા બાદ ચીન પાસેથી અનેકવાર લોન લઈ ચૂકેલું પાકિસ્તાન વધુ એકવાર ચીન પાસેથી લોન લઈ શકે છે. અનેક અર્થશાસ્ત્રીઓએ પાકિસ્તાનના વધતા ચીની કરજ સામે ચેતવણી આપી છે. અર્થશાસ્ત્રીઓનું કહેવું છે કે 'વન બેલ્ટ, વન રોડ' યોજના હેઠળ ચીન પાકિસ્તાનમાં જે કામ કરી રહ્યું છે તેનો માલિકી હક્ક પાકિસ્તાનનો નહીં હોય. પાકિસ્તાન ચીની કરજના કળણમાં વધારેને વધારે ફસાતું જાય છે અને તેની ચૂકવણીમાં પાકિસ્તાનને બહુ મુશ્કેલી પડશે, એવું અનેક અહેવાલોમાં જણાવવામાં આવ્યું છે. 'ડોન'માં સોમવારે પ્રકાશિત એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે 'ચાઇના-પાકિસ્તાન ઇકોનોમિક કોરિડોર'માં વધારે રોકાણ કરવા માટે ચીન તૈયાર થઈ ગયું છે. પાકિસ્તાન સરકારના એક સલાહકારે 'ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સ'ને કહ્યું હતું, "અમે મુશ્કેલીમાં છીએ અને અમને મદદની જરૂર છે. આઈએમએફની મદદ વિના અમે શું કરીશું તેની કલ્પના પણ અમે કરી શકતાં નથી. "અમને દસથી બાર અબજ ડૉલર સુધીની લોનની જરૂર છે." પાકિસ્તાને 2013માં 5.3 અબજનું કરજ લીધું હતું. માત્ર નવ અબજ ડોલર બચ્યા પાકિસ્તાનના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં તાજેતરના મહિનાઓમાં મોટો ઘટાડો થયો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડની વધતી કિંમતને કારણે પાકિસ્તાનની આયાત મોંઘી થઈ રહી છે અને નિકાસ સતત ઘટી રહી છે. સ્ટેટ બેન્ક ઑફ પાકિસ્તાને 20 જુલાઈએ બહાર પાડેલા આંકડા અનુસાર, પાકિસ્તાન પાસે માત્ર નવ અબજ ડૉલરની વિદેશી મુદ્રા બચી છે. તેનો અર્થ એ થયો કે બે મહિનાની આયાત પૂરતું વિદેશી નાણું પણ પાકિસ્તાન પાસે બચ્યું નથી. તમામ આશંકા છતાં પાકિસ્તાને ચીન પાસેથી કરજ લેવાનું ચાલુ રાખ્યું છે. ગત નાણાકીય વર્ષમાં પાકિસ્તાન ચીન પાસેથી પાંચ અબજ ડૉલરનું કરજ લઈ ચૂક્યું છે. પાકિસ્તાની રૂપિયાની મૂલ્યમાં ગત નાણાકીય વર્ષમાં ડૉલરની સરખામણીએ 20 ટકા ઘટાડો થયો છે. પશ્ચિમી દેશોના અર્થશાસ્ત્રીઓનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાની રૂપિયાના મૂલ્યમાં વધુ દસ ટકા ઘટાડો થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણી પૂર્ણ થઈ ગઈ છે અને ભૂતપૂર્વ ક્રિકેટર ઇમરાન ખાન ટૂંક સમયમાં વડાપ્રધાનની ખુરશી પર બિરાજશે. +text: 'હાઉડી ��ોદી' કાર્યક્રમ બાદ મંગળવારે મોદી અને અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની ફરી મુલાકાત થઈ અને આ મુલાકાત બાદ ટ્રમ્પ અને મોદી પત્રકારોને પણ મળ્યા. જેમાં એક ભારતીય પત્રકારે મોદીની હાજરીમાં ટ્રમ્પને કેટલાક પ્રશ્નો પૂછ્યા. ટ્રમ્પે આ સવાલોના જે જવાબ આપ્યા, તેની ચર્ચા સોશિયલ મીડિયા પર થઈ રહી છે. એક દિવસ પહેલાં જ્યારે ટ્રમ્પ અને ઇમરાન ખાન એક પત્રકારપરિષદને સંબોધી રહ્યા હતા ત્યારે પણ આવું જ કંઈક બન્યું હતું અને ભારતમાં પાકિસ્તાની પત્રકારોની ખૂબ મજાક પણ ઉડાવાઈ હતી. એ વખતે ટ્રમ્પે પાકિસ્તાનના પત્રકારો માટે જેવી વાત કરી હતી કંઈક એવી જ વાત ભારતીય પત્રકારો માટે પણ કરી છે. ભારતીય પત્રકારોના પ્રશ્નો, ટ્રમ્પના જવાબ ભારતીય પત્રકારનો સવાલ : પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને સ્વીકાર્યું છે કે આઈએસઆઈએ જ અલ-કાયદાને તાલીમ આપી હતી. આ અંગે તમે શું કહેશો? ટ્રમ્પ : મેં આવું કંઈ જ સાંભળ્યું નથી. પત્રકાર : શું કટ્ટરપંથી ઇસ્લામિક આતંકવાદને જવાબ આપવા માટે કોઈ રોડમૅપ છે? ટ્રમ્પ : અમે કાશ્મીર મામલે સમાધાન કરવાના પ્રયત્નો કરીશું. અમે બધા એવું જ ઇચ્છીએ છીએ. પત્રકાર : પરંતુ મહાશય, શું આતંકવાદ મોટો મુદ્દો નથી? પાકિસ્તાન સરકાર પ્રાયોજિત આતંકવાદની સમસ્યાના નિરાકરણ માટે કોઈ રોડમૅપ છે? ટ્રમ્પ મોદીની તરફ જોઈને કહે છે, "તમારી પાસે સારા પત્રકારો છે. કાશ મારી પાસે પણ આવા પત્રકારો હોત." "તમે અન્ય પત્રકારો કરતાં સારું કામ કરી રહ્યા છો. તમે આવા પત્રકારો ક્યાંથી શોધો છો?" "જુઓ, મુશ્કેલીઓના નિરાકરણ માટે તમારી પાસે મહાન વડા પ્રધાન છે. આ વાતને લઈને મારા મનમાં કોઈ શંકા નથી." પાકિસ્તાનના પત્રકાર અંગે શું કહ્યું? તારીખ 23 સપ્ટેમ્બર, 2019. પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાન સાથેની મુલાકાત બાદ અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સામૂહિક પત્રકારપરિષદનું આયોજન કર્યું હતું. એ વખતે પાકિસ્તાની પત્રકારે કાશ્મીર પર સંયુક્ત રાષ્ટ્રના વટહુકમ અંગે ટ્રમ્પને પ્રશ્ન પૂછ્યો હતો. ટ્રમ્પે ઇમરાનની તરફ જોઈને કહ્યું હતું, "મને આ પત્રકાર ગમ્યા. શું તમે ઇમરાન ખાનની ટીમમાં છો?" ત્યાર બાદ વધુ એક પાકિસ્તાની પત્રકારે ટ્રમ્પને પ્રશ્ન કર્યો, "50 દિવસથી કાશ્મીર બંધ છે. ન ઇન્ટરનેટ છે ન તો ફોન. કાશ્મીરમાં માનવાધિકારોનું ઉલ્લંઘન થઈ રહ્યું છે." "તમે કાશ્મીરના લોકો માટે શું કરી રહ્યા છો?" ટ્રમ્પ, ઇમરાનને પૂછે છે, "તમે આવા ��ત્રકારો ક્યાંથી શોધી લાવો છો? આ લોકો અદ્ભુત છે." અમેરિકન પત્રકારો સાથે ટ્રમ્પની કડવાશ અમેરિકન પત્રકારો અને ટ્રમ્પ વચ્ચે કેટલીય વાર બોલાચાલી થઈ ગઈ છે. તેઓ મીડિયા સંસ્થાનો અને પત્રકારો પર ફેક ન્યૂઝ ફેલાવવાનો આરોપ પણ લગાવી ચૂક્યા છે. વર્ષ 2017માં બીબીસીના જૉન સૉપલની અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સાથે બોલાચાલી થઈ હતી. બીબીસીના જૉન સૉપલ જ્યારે પ્રશ્ન પૂછવા માટે ઊભા થયા ત્યારે ટ્રમ્પે તેમને વચ્ચે જ અટકાવી પૂછ્યું, 'તમે ક્યાંથી છો?' જ્યારે પત્રકારે કહ્યું કે તેઓ બીબીસીના પત્રકાર છે ત્યારે ટ્રમ્પે કટાક્ષ સાથે કહ્યું હતું, "વધુ એક..." બીબીસીના જૉન સૉપલે આ કટાક્ષને પ્રશંસા ગણી અને કહ્યું કે "આ સારું છે... " કોઈ પણ જાતના ભેદભાવ કે નિષ્પક્ષપણે સૉપલ પ્રશ્ન પૂછી રહ્યા હતા ત્યારે ટ્રમ્પે તેમને વચ્ચે જ અટકાવી દીધા. ટ્રમ્પ અને સીએનએન ચેનલના પત્રકાર વચ્ચે થયેલી બોલાચાલી પણ ખૂબ જ ચર્ચામાં રહી હતી. કેબલ ન્યૂઝ નેટવર્ક (સીએનએન)ના વ્હાઇટ હાઉસના મુખ્ય સંવાદદાતા જિમ ઍકોસ્ટા પાસેથી તેમનું 'પ્રેસ-કાર્ડ' પરત લઈ લેવાયું હતું. આ અંગે વ્હાઇટ-હાઉસનાં પ્રેસ-સચિવ સારા સૅન્ડર્સ તરફથી કહેવાયું હતું, "જો કોઈ પત્રકાર આ પ્રકારનો વ્યવહાર કરશે તો આવી પરિસ્થિતિમાં વ્હાઇટ-હાઉસ વ્યવસ્થિત અને નિષ્પક્ષ પત્રકારપરિષદ નહીં યોજી શકે." "આવું વર્તન એક વ્યાવસાયિક માટે સારું ન કહેવાય." ટ્રમ્પે વર્ષ 2018માં એક નિવેદન આપ્યું હતું જેમાં તેમણે મીડિયાને 'લોકોનું દુશ્મન' ગણાવ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાન હાલ અમેરિકાના પ્રવાસે છે. +text: પંજાબ નેશનલ બૅન્ક કૌભાંડ અને નીરવ મોદીનું વિદેશ ભાગી જવું કોંગ્રેસને મોદી અને એનડીએ સરકારને પરેશાન કરવા માટે પૂરતો મસાલો આપે છે. જોકે, રાહુલ ગાંધી તેનો સંપૂર્ણ રીતે તેનો ફાયદો લેતા હોય એવું નથી દેખાઈ રહ્યું. પડદાની પાછળ કોંગ્રેસના રણનીતિકાર પોતાનો ભૂતકાળનો હિસાબ કિતાબ જોવામાં અને પોતાને બચાવવામાં કામે લાગ્યા છે. વિપક્ષની એકતાની આડમાં તેઓ ધરણાં પ્રદર્શન અને સંયુક્ત સંસદીય સમિતિની માગથી બચી રહ્યા છે. નવાઈની વાત તો એ છે કે ડૉ. મનમોહન સિંહ તો સ્વયં એક અર્થશાસ્ત્રના નિષ્ણાંત છે. તેઓ પણ હજી ખુલીને સામે આવ્યા નથી. કંઈક આવી જ હાલત પ્રણવ મુખર્જીની છે ���ેવો યૂપીએના સમયમાં નાણાંમંત્રી અને સંકટમોચનનું કામ કરતા હતા. રાહુલે આક્રમક બનવું જરૂરી જો રાહુલ ગાંધીએ નરેન્દ્ર મોદીની સામે પોતે આક્રમક બનીને જનતા વચ્ચે પોતાની શાખ જમાવવી હોય તો પોતાને બચાવવાના પ્રયાસોની રણનીતિઓથી બચવું પડશે. યાદ રાખો કે મોદી વારંવાર 'ન ખાઇશ ન ખાવા દઇશ' કહેતા રહે છે. હવે જ્યારે નીરવ મોદી વિદેશ ભાગી ગયા તે અંગે સરકાર પાસે કોઈ સંતોષજનક જવાબ નથી. આ સમયે રાહુલે જનતા વચ્ચે ભ્રષ્ટાચારને લઈને 'ઝીરો ટોલેરન્સ' બતાવવું જોઈએ. જો મોદી સરકાર કોઈ કોંગ્રેસના નેતા સામે મજબૂત મામલો લાવે તો રાહુલે આવા કોંગ્રેસી માટે સહાનુભૂતિ ના બતાવવી જોઈએ. વાસ્તવમાં કોંગ્રેસની સમસ્યા અંદરનો વિરોધાભાસ અને નિર્ણય ન લેવાની ક્ષમતા છે. રાફેલ ડીલ કે અન્ય ભ્રષ્ટાચાર સાથે જોડાયેલા મામલાઓ પર કોંગ્રેસ ઇચ્છે તો પણ આક્રમક થઈ શકતી નથી. 'સોનિયા ગાંધીની કોંગ્રેસ'ને જુદી બનાવવી પડકારજનક વકીલો અને અર્થશાસ્ત્રીની ભરમાર રાહુલ ગાંધીને કઠિન નિર્ણય લેતા રોકે છે અને ભ્રમનો માહોલ બનાવે છે. રાહુલે પોતાને સોનિયા ગાંધીની કોંગ્રેસથી જુદા દેખાડવા જોઈએ. જે તેઓ પંજાબ નેશનલ બૅન્કના કૌભાંડમાં અત્યારસુધી કરી શક્યા નથી. કોંગ્રેસમાં પેંતરાબાજોની કમી નથી. જ્યારથી પંજાબ નેશનલ બૅન્કનું કૌભાંડ સામે આવ્યું છે, બૅન્કોનું રાષ્ટ્રીયકરણ, સરકારી બૅન્કોના કર્મચારીઓ, બૅન્કોનું ખાનગીકરણના મુદ્દાઓ પર ચર્ચા ચાલુ થઈ ગઈ છે. જોકે, પંજાબ નેશનલ બૅન્કના કૌભાંડને બૅન્કોના સરકારીકરણ કે ખાનગીકરણ સાથે કોઈ સંબંધ જ નથી. હવે સમય આવી ગયો છે કે રાહુલ ગાંધી પોતાના રાજનૈતિક વિવેકથી નિર્ણયો લે. પોતાના વિશ્વાસપાત્ર લોકો પર ભરોસો કરે. જો કોંગ્રેસે ખરેખર ભ્રષ્ટાચાર સામે લડવા માટે કોઈ પ્રકારની કુરબાની આપવી હોય તો રાહુલ ગાંધીએ અચકાવું ના જોઈએ. કદાચ મોદી સરકારને રાહુલ અને કોંગ્રેસના અન્તર્વિવાદ અને અનિર્ણય પર ભરોસો છે. રાહુલ ગાંધીએ આ વાતને ખોટી સાબિત કરવી પડશે. કર્ણાટક, રાજસ્થાન, મધ્ય પ્રદેશ અને છત્તીસગઢની ચૂંટણીમાં પંજાબ નેશનલ બૅન્કનું કૌભાંડ કોંગ્રેસ માટે સંજીવનીનું કામ કરી શકે છે. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નરેન્દ્ર મોદી સરકારના ચોથા વર્ષમાં કોંગ્રેસને રાજકીય રીતે પ્રહાર કરવા માટે પહેલીવાર સોનેરી તક મળી છે. +text: ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિવેદન પર પાકિસ્તાનની સરકારે કડક વિરોધ દર્શાવ્યો છે. તો આ તરફ પાકિસ્તાની મીડિયામાં પણ આ અંગે પ્રતિક્રિયાઓ જોવા મળી રહી છે. ઉર્દૂ મીડિયાએ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિવેદન પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. નવા વર્ષના પ્રથમ દિવસે જ ટ્રમ્પે ટ્વીટ કર્યું હતું, "અમેરિકાએ છેલ્લા 15 વર્ષોમાં પાકિસ્તાનને 33 અબજ ડોલર કરતા પણ વધારે મદદ કરી છે." "તેના બદલામાં પાકિસ્તાને અમેરિકાના નેતાઓ મૂર્ખ છે એમ માનીને જૂઠ અને છળ સિવાય બીજું કંઈ આપ્યું નથી." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે "અમે અફઘાનિસ્તાનના જે આતંકીઓને શોધી રહ્યા છીએ, તેમને પાકિસ્તાને આશરો આપ્યો છે. બસ, હવે નહીં." ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના ટ્વીટ મામલે ઉર્દૂ ટીવી પર ખૂબ ચર્ચાઓ ચાલી. તેમાં જોવા મળ્યું કે વિશ્લેષકો માને છે કે ટ્રમ્પનું આ ટ્વીટ અમેરિકાની નવી પૉલિસીમાં પરિવર્તિત થઈ શકે છે. સમાચારપત્રોમાં છપાયેલા રિપોર્ટ અનુસાર પાકિસ્તાન ફરી અમેરિકા સાથે પોતાના સંબંધોની સમીક્ષા કરી કડક વલણ અપનાવી શકે છે. રિપોર્ટમાં જણાવ્યા અનુસાર, પાકિસ્તાન રાજકીય જૂથ સમક્ષ આતંકવાદ વિરોધી યુદ્ધમાં પોતાના ત્યાગ અને ભોગને પ્રકાશિત કરશે. અને જો અમેરિકા પાકિસ્તાનને આપવામાં આવતી મદદ ઘટાડે છે અથવા તો રોકે છે, તો પાકિસ્તાન અમેરિકા સાથે પોતાના સંબંધો પર ફરી નજર ફેરવશે. પાકિસ્તાનના વિદેશ વિભાગે અમેરિકી રાજદૂત ડેવિડ હેલને સમન્સ પાઠવ્યા છે અને ટ્રમ્પના ટ્વીટ મામલે વિરોધ વ્યક્ત કર્યો છે. અમેરિકાની વિદેશનીતિમાં ધરખમ ફેરફાર ટીવી એન્કર મોહમ્મદ જુનૈદે પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી ખ્વાજા આસિફ સાથે ટ્રમ્પના ટ્વીટ મામલે વાત કરી હતી. ખ્વાજા આસિફે આ વાતચીતમાં જણાવ્યું હતું કે અમેરિકાએ પાકિસ્તાનને કોઈ મદદ નથી કરી અને પાકિસ્તાનને અમેરિકાની મદદથી જરૂર પણ નથી. 'જિઓ ટીવી' પર પ્રસારિત થનારા કાર્યક્રમ "આજ શાહઝેબ ખાનઝાદા કે સાથ"માં ખ્વાજા આસિફે કહ્યું હતું કે પાકિસ્તાને અમેરિકાને સેવાઓ આપી હતી તેના બદલામાં અમેરિકાએ તેને ફંડ આપ્યું હતું. પાકિસ્તાની પત્રકાર તલત હુસૈને આ જ કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું હતું કે આ ધમકીઓ કોઈ નવી વાત નથી, પણ હવે એવું લાગે છે કે અમેરિકા આ ધમકીઓને પૉલિસી તરીકે દર્શાવી રહ્યું છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું કે આ વાત પાછળ કોઈ યોજના ચાલી રહી હોય તેમ લાગી રહ્યું છે કેમ કે નવા વર્ષના પ્રારંભ પર જ આ ટ્રમ્પનું ��હેલું ટ્વીટ હતું. "દુનિયા કમરાન ખાન કે સાથ" નામના કાર્યક્રમમાં ટીવી એન્કર મસૂદ રઝાએ પણ એ વાત પર ધ્યાન દોર્યું કે ટ્રમ્પે પોતાના નવા વર્ષની શરૂઆત પાકિસ્તાન વિરોધી ટ્વીટ કરીને કરી. 'દુનિયા ટીવી' ચેનલ પર વૉશિંગટન સ્થિત વિશ્લેષક મોઇદ યુસુફે જણાવ્યું કે આ મામલે પાકિસ્તાને સાવધાનીપૂર્વક પ્રતિક્રિયા આપવી જોઈએ. અને એ પણ જોવાની જરૂર છે કે શું આ ટ્વીટ પૉલિસીમાં પરિવર્તિત થાય છે કે નહીં. આ તરફ 'ARY ન્યૂઝ' પર "ઑફ ધ રેકોર્ડ" નામના શોમાં એન્કર કાશિફ અબ્બાસીએ કહ્યું કે ટ્રમ્પના નિવેદને પાકિસ્તાનીઓને ચિંતામાં મૂકી દીધા છે. અમેરિકામાં પાકિસ્તાનના પૂર્વ રાજદૂત રહી ચૂકેલા શેરી રહેમાને કહ્યું કે આ કોઈ વ્યક્તિએ આપેલું સામાન્ય નિવેદન નથી, પણ અમેરિકાની વિદેશનીતિમાં ફેરફાર થઈ રહેવાની નિશાની છે. 'ગંભીર ખતરો' ટીવી કાર્યક્રમ 'રિપોર્ટ કાર્ડ'માં વિશ્લેષક હસન નિસારે કહ્યું, "આ આપણી હિંમત અને પાકિસ્તાન- ચીનની મિત્રતાની પરીક્ષા છે." 'જિઓ ન્યૂઝ' પર પ્રસારિત થયેલા કાર્યક્રમમાં હસન નિસારે કહ્યું હતું કે ટ્રમ્પના નિવેદનની અવગણના ન કરી તેને ગંભીરતાથી લેવું જોઈએ. તો રાજકીય વિશ્લેષક ઇમ્તિયાઝ આલમે કહ્યું કે આ માત્ર એક ટ્વીટ નથી, આ એક ગંભીર ખતરો છે. તેમણે વધુમાં ઉમેર્યું કે પાકિસ્તાને અફઘાન- તાલિબાન મામલે પોતાની પૉલિસી પર ફરી એક વખત નજર ફેરવવી જોઈએ. દૈનિક સમાચારપત્ર 'દુનિયા'માં પણ લેખ પ્રકાશિત થયો છે કે જેમાં લખવામાં આવ્યું છે કે અમેરિકાએ ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનો આપવાથી બચવું જોઈએ કેમ કે તેનાથી પાકિસ્તાનના લોકોને ગુસ્સો આવે છે. આ લેખમાં એવી સલાહ પણ આપવામાં આવી છે કે આ ટ્વીટ મામલે પાકિસ્તાને રાજકીય યુદ્ધ છેડવાની જરૂર નથી. ઇસ્લામાબાદે વિનમ્રતાપૂર્વક વૉશિંગટન સાથે વાત કરવી જોઈએ. 'ઉમ્મત'માં છપાયેલા એક લેખ અનુસાર પાકિસ્તાને અમેરિકા દ્વારા લેવામાં આવતા સંભવિત પગલાં વિરૂદ્ધ યોજના બનાવી લીધી છે. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે જો અમેરિકા પાકિસ્તાનને મદદ આપવાનું બંધ કરી દે, તો પાકિસ્તાન ચીન અને સાઉદી અરેબિયા પાસે મદદ માગશે. તેમાં એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે જો પાકિસ્તાન પર હુમલો કરવા અમેરિકા ભારતનો ઉપયોગ કરે છે, તો પાકિસ્તાન યોગ્ય પ્રતિક્રિયા આપવા માટે તૈયાર છે. અફઘાન મીડિયાએ કર્યું ટ્રમ્પના નિવેદનનું સ્વાગત આ તરફ અફઘાનિસ્તાનના સમાચારપત્ર 'ડારી'એ ટ્રમ્પના નિવેદનનુ�� સ્વાગત કર્યું છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રમ્પના નિવેદનથી એવી આશા જાગી છે કે પાકિસ્તાન આતંકવાદને સમર્થન આપવાના મામલે ફરી વિચાર કરશે. અફઘાનિસ્તાનના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ હામિદ કરઝઈએ પણ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિવેદનને સમર્થન આપ્યું છે. અફઘાનિસ્તાનના સમાચારપત્ર 'એતિલાત-એ-રોઝ'માં કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રમ્પના ટ્વીટે પાકિસ્તાનની અસાધારણ રીતે નિંદા કરી છે. આ ટ્વીટથી એવી આશા જાગી છે કે નવા વર્ષમાં પાકિસ્તાન આંતરરાષ્ટ્રીય આતંકવાદને પ્રોત્સાહન આપતા પહેલા ફરી વિચાર કરશે. ખાનગી સમાચારપત્ર 'ધ ડેઇલી અફઘાનિસ્તાન'માં કહેવામાં આવ્યું છે કે ટ્રમ્પની પાકિસ્તાન વિરોધી કઠોર અને અસાધારણ ટિપ્પણી પાકિસ્તાન માટે અમેરિકાની પૉલિસીમાં ગંભીર બદલાવની નિશાની સાબિત થઈ શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સોમવાર (1 જાન્યુઆરી, 2018)ના રોજ પાકિસ્તાનને અપાતી નાણાકીય મદદને મૂર્ખતાપૂર્ણ નિર્ણય ગણાવ્યો હતો. +text: પ્રતીકાત્મક તસ્વીર અમેરિકા પ્રથમ દેશ છે જેણે આ વૅક્સિનને મંજૂરી આપી છે. ફાઇઝર અને મૉર્ડર્નાની વૅક્સિન બાદ અમેરિકામાં ત્રીજી વૅક્સિનને મંજૂરી મળી ગઈ છે. આ વૅક્સિનની ખાસ વાત એ છે કે તેને માત્ર એક વખત જ આપવામાં આવશે અને તેને સામાન્ય રૅફ્રિજરેટરમાં રાખી શકાય છે. જ્યારે ફાઇઝર અને મૉર્ડર્નાની વૅક્સિન બે વખત આપવી પડે છે અને તેને સ્ટોર કરવા માટે ફ્રિઝરની જરુર પડે છે. એવી અપેક્ષા છે કે બીજા વૅક્સિનોની સરખામણીમાં જૉન્સન ઍન્ડ જૉન્સન વૅક્સિન ઘણી સસ્તી હશે જોકે હજુ સુધી તેના કિંમત વિશે કોઈ માહિતી આપવામાં આવી નથી. કંપનીએ અમેરિકાને જૂનના અંત સુધીમાં 10 કરોડ ડોઝ સપ્લાય કરવાની વાત કરી છે. યુકે, યુરોપિયન યુનિયન અને કૅનેડાએ પણ આ વૅક્સિનનો ઑર્ડર આપ્યો છે. કો-વૅક્સ યોજના અંતર્ગત કંપનીને 50 કરોડ વૅક્સિન સપ્લાય કરવાનો ઑર્ડર આપવામાં આવ્યો છે જેથી ગરીબ દેશોને પણ રસી આપી શકાય. ચૂંટણી પહેલાં બોડોલેન્ડ પીપલ્સ્ ફ્રન્ટે એનડીએમાંથી છેડો ફાડ્યો આસામમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પહેલાં બોડોલેન્ડ પીપલ્સ્ ફ્રન્ટ (બીપીએફ)એ એનડીએમાંથી છેડો ફાડી કૉંગ્રેસ સાથે જોડાણ કર્યું છે. એનડીટીવીના અહેવાલ અનુસાર બીટીએફના નેતા હગ્રામા મોહિલારીએ ફેસબુક પોસ્ટમાં જણાવ્યું કે શાંતિ, એકતા, વિકાસ અને મજબૂત સરકાર માટે બોડોલેન્ડ પીપલ્સ્ ફ્રન્ટએ મહાજાટ સાથે હાથ મિલાવવાનું નક્કી કર્યું છે. બોડોલેન્ડ પીપલ્સ્ ફ્રન્ટ ભાજપ સાથે કોઈ પણ પ્રકારની મિત્રતા અથવા જોડાણ નહીં રહે. આવનારી ચૂંટણીમાં બોડોલેન્ડ પીપલ્સ્ ફ્રન્ટ મહાજાટ સાથે કામ કરશે. અહેવાલ અનુસાર 2005માં બોડોલેન્ડ પીપલ્સ્ ફ્રન્ટની સ્થાપના થઈ હતી અને હાલમાં પક્ષના 11 ધારસભ્યો છે. આસામના નાણાંમત્રી હેંમત બિશ્વા શર્માએ જણાવ્યું કે આવનારી વિધાનભાની ચૂંટણીમાં ભાજપ અને બીપીએફ વચ્ચે કોઈ જોડાણ રહેશે નહીં. તેમણે કહ્યું કે અમે ઘણી વખત જણાવી ચૂક્યા છીએ કે ભાજપ અને બીપીએફનું જોડાણ માત્ર પાંચ વર્ષ માટે હતું. 126 વિધાનસભા બેઠકો ધરાવતા આસામમાં ભાજપ 60 બેઠકો સાથે સૌથી મોટો પક્ષ છે. આસામ ગણ પરિષદ પાસે 13 અને બીપીએફ પાસે 11 બેઠકો છે. આસામમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી 27 માર્ચથી 6 એપ્રિલ વચ્ચે યોજાશે અને 2જી મેના રોજ પરિણામ જાહેર કરવામાં આવશે. ભારતીય મજદૂર સંઘ સરકારી કંપનીઓના વિનિવેશ સામે આંદોલન કરશે ભારતીય મજદૂર સંઘ 6 તબક્કામાં વિરોધ પ્રદર્શન કરશે. કેન્દ્ર સરકારની જાહેર ક્ષેત્રની કંપનીઓમાંથી પોતાનો હિસ્સો કાઢી તેનું ખાનગીકરણ કરવા જઈ રહી છે ત્યારે આ યોજના સામે આરએસએસ સાથે સંકળાયલા ભારતીય મજદૂર સંઘ (બીએમએસ)એ 15 માર્ચથી 11 નવેમ્બર સુધી વિરોધપ્રદર્શન કરવાની જાહેરાત કરી છે. ભારતીય મજદૂર સંઘની કૉર્ડિનેશન કમિટીનીની મિટીંગ હૈદરાબાદમાં યોજાઈ હતી, જેમાં નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કેન્દ્ર સરકારના વિનિવેશ, ખાનગીકરણ અને વિમુદ્રીકરણની નીતિઓનો ભારપૂર્વક રીતે વિરોધ કરવો જોઇએ. સ્વદેશી જાગરણ મંચે (એસજેએમ) પણ કેન્દ્ર સરકારના ખાનગીકરણ કાર્યક્રમની ટીકા કરી છે. 15 માર્ચથી 14 એપ્રિલ દરમિયાન આંદોલનનો પ્રથમ તબક્કામાં ઉદ્યોગ પ્રમાણે સેમિનાર કરવામાં આવશે. બીજા તબક્કો મે મહિમાંથી શરુ થશે જેમાં એકમ કક્ષાના વર્કશોપ યોજાશે. ત્રીજો તબક્કો 14-20 જૂન સુધી ચાલશે જેમાં લોક જાગૃતિ અભિયાન હાથ ધરવામાં આવશે. 15 જુલાઇથી શરુ થતાં ચોથા તબક્કામાં એકમ કક્ષાએ સામૂહિક પ્રદર્શનો યોજાવામાં આવશે. પાંચમાં તબક્કામાં રાજ્યકક્ષાના સંમેલનો યોજવામાં આવશે. છઠ્ઠા અને અંતિમ તબક્કો 23 નવેમ્બરથી શરુ થશે, જેમાં દરેક પીએસયુની કોર્પોરેટ કચેરીમાં બીએમએસ વિરોધ પ્રદર્શન કરશે. મોદી સરકારના જાહેર ક્ષેત્રની કંપનીઓને ખાનગીકરણ કરવાની યોજનાની અનેક સ્તરે ટીકા થઈ રહી છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકન નિયામક સંસ્થા ફૂડ ઍન્ડ ડ્રગ ઍડમિન્સટ્રેશન (એફડીએ)એ જૉન્સન ઍન્ડ જૉન્સન કંપનીની વૅક્સિનને સત્તાવાર મંજૂરી આપી દીધી છે. +text: મુંબઈએ શારજાહના મેદાનમાં પ્રથમ બૅટિંગ કરતાં દમ દેખાડ્યો. 20 ઑવરમાં 208 રન બનાવ્યા અને બાદમાં બૉલરોએ હૈદરાબાદની ટીમને 20 ઓવરમાં 174 રન સુધી જ પહોંચવા દીધી. હૈદરાબાદના કૅપ્ટન ડૅવિડ વૉર્નરે 60 રન બનાવ્યા. મુંબઈના જૅમ્સ પૅન્ટિસન, ટ્રૅન્ટ, બૉલ્ટ અને જસપ્રીત બુમરાહે બે-બે વિકેટ લીધી. મુંબઈની જીતમાં ક્રુણાલ પંડ્યાના બૅટમાંથી માત્ર ચાર દડામાં 20 રન નીકળ્યા અને ક્વિટન ડિકૉકની 67 રનની મહત્ત્વની ભાગીદારીએ મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી. બીજી બાજુ, હૈદરાબાદમાં ખલીલ અહમદની જગ્યાએ ટીમમાં આવેલા સિદ્ધાર્થ કૌલને બૉલિંગ ભારે પડી. કૌલે ચાર ઓવરમાં 64 રન લૂંટાવી દીધા. ક્રુણાલ હીરો મુંબઈ ઇંડિયન્સના ક્રુણાલ પંડ્યા ઇનિંગના છેલ્લા ચાર બૉલમાં 20 રન ફટકારી હીરો બની ગયા. બીજી તરફ સનરાઇઝર્સ હૈદરાબાદના સિદ્ધાર્થ કૌલ ચાર ઓવરમાં 64 રન આપીને સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચાનું કેન્દ્ર બની ગયા. કૌલે બે વિકેટ લીધી પરંતુ વધુ ચર્ચા તેમણે આપેલા રન વિશે થઈ. કૌલે હૈદરાબાદ તરફથી છેલ્લી ઓવર નાખી હતી. જેમાં ક્રુણાલ પંડ્યાએ ફટકારેલા 20 રન ઉપરાંત કુલ 21 રન બન્યા અને મુંબઈની ટીમે એક સમય મુશ્કેલ લાગી રહેલો બસો રનનો આંકડો હાંસલ કરી લીધો. હૈદરાબાદના રાશિદ ખાને ફરી એક વાર કિફાયતી બૉલિંગ કરી. તેમણે ચાર ઓવરમાં માત્ર 22 રન આપીને એક વિકેટ લીધી. રોહિત શર્મા નિષ્ફળ મુંબઈ ઇંડિયન્સની શરૂઆત સારી નહોતી રહી. કૅપ્ટન રોહિત શર્મા પહેલી જ ઓવરમાં સંદીપ શર્માના બૉલ પર છ રન બનાવીને આઉટ થઈ ગયા. કૅપ્ટનની જગ્યાએ ક્રીઝ પર આવેલા સૂર્યકુમાર યાદવે ત્રીજી ઓવરમાં સિદ્ધાર્થ કૌલની ઓવરમાં સતત ચાર ચોગ્ગા ફટકાર્યા. તેમણે કૌલની બીજી ઓવરમાં પણ બે ચોગ્ગા ફટકાર્યા, પરંતુ એ જ ઓવરમાં તેઓ આઉટ પણ થઈ ગયા. તેમણે 18 બૉલમાં 27 રન બનાવ્યા. છ ઓવર બાદ મુંબઈની ટીમે બે ટૉપ ઑર્ડર બૅટ્સમૅનોને ગુમાવીને 48 રન બનાવ્યા હતા. દમદાર ભાગીદારી ત્યાર બાદ ઓપનર ક્વિન્ટન ડિ કૉકે અને ઈશાન કિશન સાથે મળીને ત્રીજી વિકેટ માટે 7.2 ઓવરમાં 78 રન બનાવ્યા. આ બંને બૅટ્સમૅનોએ 12મી ઓવરમાં જ મુંબઈનો સ્કોર 100 રન પાર પહોંચાડી દીધો. દરમિયાન ડિ કૉકે 32 બૉલમાં અડધી સદી પૂરી કરી લીધી. મુંબઈની ત્રીજી વિકેટ 14મી ઓવરમાં રાશિદ ખાને લીધી. ત���મણે પોતાના જ બૉલ પર ડિ કૉકનો કૅચ પકડીને તેમને આઉટ કર્યા. ડિ કૉકે 39 બૉલમાં ચાર ચોગ્ગા અને ચાર છગ્ગાની મદદથી 67 રન બનાવીને આઉટ થયા. ત્યાર બાદ ઈશાન કિશન પણ વધુ ટકી ન શક્યા. તેમને 15મી ઓવરમાં સંદીપ શર્માના બૉલ પર મનીષ પાંડેએ જબરદસ્ત કૅચ પકડીને આઉટ કર્યા. મુંબઈની ટીમે 15 ઓવરમાં ચાર વિકેટ ગુમાવી 147 રન બનાવી લીધા હતા. છેલ્લી પાંચ ઓવરની રમત રાશિદ ખાને 16મી ઓવરમાં માત્ર બે રન આપ્યા. જે પૈકી એક રન વાઇડ બૉલનો હતો. 17મી ઓવરમાં હાર્દિક પંડ્યાએ ટી. નટરાજનના બૉલ પર એક છગ્ગો ફટકાર્યો. એ ઓવરમાં કુલ 10 રન બન્યા. કેરોન પોલાર્ડે 18મી ઓવરમાં સંદીપ શર્માની ઓવરમાં બે છગ્ગા ફટકાર્યા. ઓવરના છેલ્લા બૉલે સંદીપે હાર્દિક પંડ્યા વિરૂદ્ધ LBWની અપીલ કરી જે અપાયરે ઠુકરાવી દીધી. રિવ્યૂમાં પણ અંપાયરનો નિર્ણય બરકરાર રહ્યો. 18મી ઓવરમાં મુંબઈના બૅટ્સમૅનોએ 15 રન બનાવ્યા. 19મી ઓવરમાં નટરાજનના પ્રથમ બૉલે પોલાર્ડે છગ્ગો ફટકાર્યો. ત્રીજા બૉલે હાર્દિક પંડ્યાએ એક ચોગ્ગો ફટકાર્યો. આ ઓવરમાં 13 રન બન્યા અને મુંબઈનો સ્કોર 187 રન થઈ ગયો. હૈદરાબાદ તરફથી છેલ્લી ઓવરમાં સિદ્ધાર્થ કૌલે બૉલિંગ કરી. બીજા જ બૉલે તેમને હાર્દિક પંડ્યાની વિકેટ મળી. તેઓ 19 બૉલમાં 28 રન બનાવીને આઉટ થયા. ક્રુણાલ પંડ્યાએ ક્રીઝ પર આવતાંવેંત જ એક છગ્ગો અને ત્યાર સતત બે ચોગ્ગા ફટકારી ટીમના સ્કોરને 200 પાર પહોંચાડી દીધો. છેલ્લા બૉલે તેમણે વધુ એક છગ્ગો ફટકાર્યો અને મુંબઈનો સ્કોર 20 ઓવરમાં 208 રન થઈ ગયો. અંતિમ ઓવરમાં કુલ 21 રન બન્યા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મુંબઈ ઇન્ડિયને સનરાઇઝર હૈદરાબદ વિરુદ્ધ 37 રનની ધમાકેદાર જીત હાંસલ કરી અને આઈપીએલ-13ના પૉઇન્ટ ટેબલમાં પ્રથમ પાયદાને પહોંચી ગઈ. +text: આ માણસનું નામ જો લઈ લઉં તો સોશિયલ મીડિયા પર મારે ગાળો ખાવાનો વખત આવે અને હવે ઘડપણમાં મારામાં એટલી હિંમત નથી રહી. જ્યારે એક અઠવાડિયા પહેલાં ઇમરાન ખાનનાં પ્રવક્તા ફવ્વાદ ચૌધરીએ એ સૂચના વહેતી મૂકી કે નવા વડા પ્રધાન ખલ્લાં મેદાનમાં શપથ લેશે. એમાં સાર્ક દેશોનાં નેતા અને ક્રિકેટ અને ફિલ્મી જગતના ઇમરાન ખાનના મિત્રોને આમંત્રણ આપવામાં આવશે ત્યારે લાખો લોકોની જેમ મારા હરખનો પણ પાર નહોતો રહ્યો. હું વિચારવા માંડ્યો કે કેવું અદ્ભુત દૃશ્ય હશે જ્યારે પહેલી હરોળની ખુરશીઓમાં ચીફ જસ્ટિસ ઑફ પાકિસ્તાન સાકિબ નિસાર, નરેન્દ્ર મોદી, સુનિલ ગાવસ્કર, જનરલ બાજવા, આમિર ખાન, હસીના વાજિદ, નવજોત સિદ્ધુ, અશરફ ગની, કપિલ દેવ અને કપિલ શર્મા બેઠાં હશે. શું તમે આ વાંચ્યું? પાકિસ્તાન તહરીક-એ-ઇંસાફનાં એક અન્ય નેતાએ તો એ પણ આશા જગાવી દીધી કે સલમાન ખાન, શાહરુખ ખાન અને ઝીનત અમાન પણ આ સમારંભમાં હાજર રહેવા માટે આતુર છે. પણ બીજા જ દિવસે ઇમરાન ખાને એમ કહીને અમારી આશાઓ પર પાણી ફેરવી નાખ્યું કે કોઈ આવવાનું નથી. એટલે શપથ ખૂબ જ સાદી રીતે આયોજીત કરવામાં આવશે અને બાદમાં ખારેક અને પતાસાં વહેંચી દેવામાં આવશે. મોદીના નામે બાજી બગડી ગઈ મને લાગે છે કે મહેમાનોને બોલાવવાની આખી બાજી મોદીનાં નામે બગડી ગઈ છે. જો મોદીને નોતરું આપવામાં આવ્યું અને એમણે આવવાની ના પાડી દીધી તો શું થશે. અને જો તે ખરેખર આવી ગયા અને પછી કોઈ અવળચંડી ચેનલે ઇમરાન ખાનની કોઈ જૂની વીડિયો ક્લિપ દેખાડી દીધી કે જેમાં તેમણે કહ્યું હતું કે ‘નવાઝ શરીફ મોદી કા યાર હૈ, મોદી કે યારો કો એક ધક્કા ઓર દો’ તો શું થશે? પાકિસ્તાને મારા મતે એક માસ્ટર સ્ટ્રોક ગુમાવી દીધો છે. માની લો કે મોદીએ ના આવવા માટે બહાનું બનાવ્યું તો મોટું મન રાખવા બદલ પાકિસ્તાનની દુનિયામાં વાહ-વાહ થતી અને મોદી માટે એમ કહેવાતું કે તેમની છાતી ભલે છપ્પનની હોય પણ દિલથી તો તે હજી નાના બાળક જેવા જ છે. અને જો મોદી આવતા તો અઢી વર્ષોથી બન્ને દેશોનાં સંબંધો પર જે બરફ જામી ગયો છે તે કેટલાક અંશે ચોક્કસ પીગળતો અને બન્ને નેતાઓ જે અગાઉ પણ એકબીજાને મળી ચૂક્યા છે તે એકબીજાની મનસા સમજી શકતા. બન્ને બાજુએ જોતા પાકિસ્તાનનું કોઈ નુકસાન તો હતું જ નહીં, પણ છબી સારી બનાવવાની આ એમના માટે એક તક હતી. આ બહાને ઇમરાનનાં જૂના ક્રિકેટર મિત્રો અને બોલીવૂડના સુપર સ્ટાર પણ આવતા તો પાકિસ્તાનની છબી સુધરતી કે ભારતે જેવો ચિતર્યો છે પાકિસ્તાન તેવો દેશ નથી. એ સમયે ભારત પણ પોતાની આબરૂ બચાવવાનો પ્રયાસ કરત. આ તક તો હાથમાંથી સરી ગઈ છે. હવે તો જે થશે આવતાં વર્ષે ભારતની સામાન્ય ચૂંટણીઓ બાદ જ થશે. આશા રાખીએ કે ત્યારે ઇમરાન સરકાર પોતાનાં પગભર હોય અને એ શીખી પણ ચૂકી હોય કે પહેલા વિચારો પછી બોલો. એવું ના કરો કે થૂંક્યા બાદ એને ચાટવું પડે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમારે અરવિંદ કેજરીવાલ, લાલૂ જી, મોદી અને રાહુલને અલગ-અલગ જોવા પડે છે પણ અમે નસીબદાર છીએ કારણ કે અમને આ બધા એક જ માણસમાં મળી ગયા છે. +text: નીરજ વોરાએ એક્ટિંગ ��્ષેત્રે લગભગ દસ વર્ષ સુધી ખૂબ સંઘર્ષ કર્યો હતો એ નીરજ વોરા હવે નથી. પાંત્રીસ વર્ષની ઓળખાણ, સંબંધ, દોસ્તી, સમજણ અને હું તો કહીશ શિક્ષણ પણ. એ બધું જ દસ મહીનાનાં કોમામાં શ્વસાતું, જીવાતું રહ્યું અને અચાનક જ અટકી ગયું. તાર શરણાઈવાદક વિનાયક વોરાનાં દીકરા હોવાને નાતે નીરજને સંગીતની સમજ ગળથૂથીમાં મળી હતી. એ સંગીત શીખવતો પણ ખરો. સંગીત એને હાથવગું હતું પણ એક્ટિંગ ક્ષેત્રે એણે બહુ જ સંઘર્ષ કર્યો. 1984માં કેતન મહેતાની ફિલ્મ 'હોલી'માં એણે નાનો રોલ કર્યો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે એ પછી 'સલીમ લંગડે પે મત રો'માં પણ એણે કામ કર્યું. લગભગ દસ વર્ષ સુધી એણે એક્ટર તરીકે ઍસ્ટાબ્લિશ થવા જબરદસ્ત સંઘર્ષ કર્યો. એનો ચહેરો તો ઓળખાવા માંડ્યો પણ એની ઓળખાણનો ચહેરો સ્પષ્ટ ન થયો. 'નીરજની સેન્સ ઑફ હ્યુમર' નીરજ વોરાએ 1993માં લખવાની શરૂઆત કરી હતી એણે મ્યુઝિક ડિરેક્ટર તરીકે સંઘર્ષ કરવાનું શરૂ કર્યું. આશુતોષ ગોવારીકરની ફિલ્મ 'પહેલા નશા'માં એણે સંગીત નિર્દેશન કર્યું અને લખ્યું પણ ખરું. એનામાં ખૂબ એનર્જી, ઘણીવાર હાઇપર અને રૅક્લેસ લાગે. સેન્સ ઑફ હ્યુમર એટલી શાર્પ કે ઘણાંને લાગી પણ આવે. એ વર્સટાઇલ હતો પણ અફસોસ કે આપણી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રી લેબલ લગાડવામાં એક્સપર્ટ છે એટલે કોઈ માણસ એક બાબતે સફળ થાય તો પછી એને એનાથી અલગ જોવાનો અહીં રિવાજ નથી. એણે લખવાની શરૂઆત તો 1993થી કરી. એને મેં ક્યારેય નિરાશ કે હતાશ નથી જોયો. કોઈ બાબતે અપસેટ હોય તો બહુ ઝડપથી બાઉન્સ બૅક થવાનો એનો સ્વભાવ. ગીતોમાં મીટર પણ સમજી શકે અને રિક્ષાના મીટર પર સારો જોક પણ મારી શકે. અઢળક વાંચન અને લખાણની સમજ પણ ખૂબ. એ લેખક ન હોવા છતાં પણ આપણું લખેલું સુધારીને વધારે ધારદાર કરી આપે. લાઘવ પર ખૂબ કન્ટ્રોલ હતો એનો. ઓછા શબ્દોમાં સચોટ રીતે પોતાની વાત મૂકવાની નીરજની આવડત પર તમે આફરીન પોકારી જાવ એ નક્કી! એક તબક્કે એણે લખવા પર ધ્યાન આપ્યું. નીરજ વોરાએ ઘણી દક્ષિણ ભારતની ફિલ્મોની રિમેક લખી છે એણે ઘણીબધી સાઉથની ફિલ્મોની રિમેક લખી. 'હેરાફેરી'થી માંડીને 'ભુલભુલૈયા'માં એનું હ્યુમર દેખાય છે. 'ગોલમાલ' ફિલ્મ પણ એના નાટક 'અફલાતૂન' પરથી બની હતી. એણે સારાં ગુજરાતી નાટકો પણ બનાવ્યાં. પરેશ રાવળ અને અક્ષય કુમાર જેવાના કરીઅરમાં માઇલસ્ટોન્સ નીરજને લીધે જ આવ્યાં એમ કહેવામાં કોઈ બેમત નથી. નીરજની સેન્સ ઑફ હ્યુમર ગજ્જબ હતી. મને યાદ છે એક વાર અમે કોઈ ગુજરાતી અભિનેતાનાં સંતાનો�� કઈ રીતે કારકિર્દીમાં કંઈ ખાસ ઉકાળ્યું નથી એમ વાત કરતા હતા. મેં કહ્યું કે, 'દીવા તળે અંધારું હોય તો શું થઈ શકે.' નીરજે તરત જવાબ આપ્યો કે, 'અહીં તો અંધારા તળે અંધારું એવો કિસ્સો છે.' નીરજ સાથે તમે કંઈ વાત કરતા હો અને એ આંખ ઉલાળીને તમને માત્ર 'અચ્છા' પૂછે ને, તો પણ તમારું હસવું ન રોકાય એ નક્કી. 'મોટા ભાઈ જેવો હતો નીરજનો ટેકો' લગ્ન સમયે પત્ની સાથે નીરજ વોરા નીરજના સ્વભાવમાં અમુક વિચિત્રતાઓ પણ હતી. જેમ કે કેરળ શુટિંગમાં જવાનું હોય તો દોઢસો લોકોનો કાફલો લઈને બાય રોડ જવાનું. અલગ અલગ જગ્યાએ ખાવાનું. મને યાદ છે એણે એક ઢાબામાં જઈને રસોઇયાને રિફાઇન્ડ તેલનું પેકેટ આપીને કીધેલું કે, 'તારી કઢાઈનું તેલ કાઢીને આ તેલમાં ભજીયા તળ'. મોટા મોટા સ્ટાર્સને ઓળખે પણ સ્વભાવે ડાઉન ટૂ અર્થ. 'રંગીલા'માં અમે સાથે કામ કર્યું. એણે જ મને એ કામમાં જોતર્યો હતો. રામુએ કોઈ ઇન્ટરવ્યૂમાં મારા ડાયલૉગ્ઝનાં વખાણ કર્યાં, એનું નામ ન લીધું અને 'દૌડ' ફિલ્મ વખતે માત્ર મને લખાણ માટે બોલાવ્યો. મેં જ્યારે નીરજને આ કહ્યું તો એણે મને કીધું કે, 'આપણા સંબંધો બગડવાનાં નથી, તું તારે કામ કર.' આવી ઉદારતા મેં નીરજમાં જ જોઈ છે. પોતાની ઓળખાણને કારણે એણે મને ઘણાં કામ અપાવ્યાં. નીરજ ન હોત તો મેં ક્યારેય કોમર્સિયલ ફિલ્મો કરી પણ ન હોત, એ તરફ મારો ઝુકાવ પણ નહોતો. મારા સેટાયરને પારખીને મને જ એ અંગે આત્મવિશ્વાસ અપાવવાનો શ્રેય નીરજને જ જાય છે. નીરજનો ટેકો મોટા ભાઈ જેવો હતો. 'બ્રેન સ્ટ્રોક સાબિત થયો ડાર્ક હ્યુમર' નીરજ વોરા 'હેરાફેરી થ્રી' બનાવવા માટે પ્લાનિંગ કરી રહ્યા હતા એ તેના પિતાની બહુ નજીક હતો. એમના મૃત્યુ પછી એમની યાદમાં દર વર્ષે એણે શાસ્ત્રીય સંગીતનાં મોટા કાર્યક્રમો આયોજિત કર્યા. નીરજની રેન્જ એક જ ક્ષેત્રે નહોતી. એને ઘણું બધું કરવું હતું. એ દિલ્હી ગયો એ પહેલાં ફોન પર અમારી વાત થઈ હતી. એણે કહ્યું હતું કે આવીને એ પોતાનું પ્રોડક્શન હાઉસ શરૂ કરવા માગે છે. વીએનવી ફિલ્મ્સનાં નેજા હેઠળ એને ફિલ્મો બનાવવી હતી. એને કચ્છમાં સ્ટુડિયો બનાવવો હતો અને એના માટે એણે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે મિટીંગ પણ કરી હતી. એ કેટલાય વખતથી સીક્વલ ફિલ્મ 'હેરાફેરી થ્રી' બનાવવાનું પ્લાનિંગ કરી રહ્યો હતો. એ 'અચાનક'નો માણસ હતો. ઓફિસ પાસેથી પસાર થતો હોય અને અચાનક જ કંઈ નાસ્તો લઈને આવી જાય તો ક્યારેક ઓફિસ માટે અચાનક જ સૅન્ડવિચ મેકર કે માઇક્રોવેવ ઓવન ���ઈને આવી જાય. પણ દિલ્હીમાં તેને આવેલો બ્રેન સ્ટ્રોક તો આ બધાં પ્લાનિંગ માટે ડાર્ક હ્યુમર જેવો સાબિત થયો. નીરજને કોમામાં, પલંગ પર પડી રહેલો જોઈએ તો ખૂંચે. આયુર્વેદ સારી પેઠે જાણતો પણ પોતાની જ તબિયતની એણે કાળજી ન લીધી. ધારદાર કૉમેડી પંચ આપનારા નીરજનું જવું હૃદયને જોરથી વાગેલો 'પંચ' (મુક્કો) છે, કળ વળતાં બહુ વાર લાગશે. (ચિરંતના ભટ્ટ સાથે થયેલી વાતચીતને આધારે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નાટક ચાલતું હતું, ઇન્ટેન્સ સીન હતો. સ્ટેજ પર ફોનની રિંગ વાગી અને ઑડિયન્સમાંથી કોઈએ જોરથી કહ્યું, 'મારે માટે હોય તો કહી દેજો કે હું નથી.' આ હતો નીરજ. +text: આ રૅકેટના છેડા ગુજરાતના રાજુભાઈ ગમલેવાલા સુધી પહોંચે છે જેમણે વર્ષ 2007માં આ રૅકેટની શરૂઆત કરી હતી. ગમલેવાલા પર આરોપ હતો કે તે બાળકોનું અપહરણ કરી તેની વિદેશમાં વેચી નાખતો હતો. અહેવાલમાં જણાવ્યા અનુસાર ગમલેવાલાએ અત્યારસુધીમાં 300 બાળકોનાં અપહરણ કરી તેમને વેંચી દીધાં છે. તે દરેક બાળક માટે અમેરિકન નાગરિકો પાસેથી 45 લાખ રૂપિયાની કિંમત વસૂલતો હતો. મુંબઈ પોલીસના એક અધિકારીને ટાંકતા ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા લખે છે કે ગુજરાતમાં રહેતા 11થી 16 વર્ષનાં ગરીબ બાળકો જેમનું ભરણપોષણ તેમનાં માતાપિતા નથી કરી શકતાં, ગમલેવાલા એવા પરિવાર પાસેથી બાળકો ખરીદી લેતો હતો. ગમલેવાલા અને તેની ટોળકી એવા પરિવારોને પણ શોધતા જે તેમનાં બાળકોના પાસપોર્ટને ભાડે આપવા તૈયાર હોય. ત્યારબાદ તેઓ ગરીબ બાળકોને પાસપોર્ટમાં દર્શાવેલા બાળક જેવો મેકઅપ કરી અમેરિકા મોકલી દેતાં હતાં. પોલીસે જણાવ્યું કે આ બધી ક્રિયામાં તેઓ ઍરપૉર્ટ પર ઇમિગ્રેશની કાર્યવાહી કેવી રીતે કરતો તે અંગે કોઈ માહિતી નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કેરળમાં પૂરથી 67 લોકનાં મૃત્યુ 'ઇન્ડિય એક્સપ્રેસ'માં છપાયેલા અહેવાલ અનુસાર કેરળમાં પૂરને કારણે અત્યારસુધીમાં 67 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. રાજ્યમાં પૂરની ગંભીર પરિસ્થિને પગલે 1.5 લાખથી વધુ લોકોનું સ્થળાંતર કરવામાં આવ્યું છે. કેરળના ઇતિહાસમાં સૌપ્રથમ વખત એવું બન્યું છે કે ભારે વરસાદને કારણે રાજ્યના 39માંથી 35 ડેમના દરવાજા ખોલી નાખવામાં આવ્યા હોય. આ સ્થિતિને કારણે ઘણાં શહેરો પાણીમાં ગરકાવ થઈ ગયાં છે. રાજ્યના મુખ્યમંત્રી પિનારાઈ વિજયનને ટાંકતા સમાચારપત્ર લખે છે કે આગામી દિવસોમાં ભારે વરસાદની ભીતિ યથાવત રહેશે. ઉલ્લેખન���ય છે કે રાજ્યના 14 જિલ્લાઓમાં રેડ એલર્ટ જાહેર કરી દેવામાં આવ્યું છે. એટલું જ નહીં ભારે વરસાદને કારણે વાહનવ્યવહાર પણ ખૂબ પ્રભાવિત થયા છે. હાલમાં એનડીઆરએફ સહિત બચાવ ટુકડીઓ રાજ્યમાં બચાવ કામગીરી કરી રહી છે અને લોકોને સુરક્ષિત સ્થળોએ લઈ જવાના પ્રયાસો કરાઈ રહ્યા છે. નિંદા કરવી સહેલી છે: ચિફ જસ્ટિસ દિપક મિશ્રા 'નવભારત ટાઇમ્સ'ના અહેવાલ મુજબ સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ દિપક મિશ્રાએ ન્યાપાલિકાની અંદર અને બહારથી ઊઠતા સવાલો અંગે નિવેદન આપતા જણાવ્યું કે નિંદા કરવી સહેલી છે પરંતુ વ્યક્તિગત મહત્વાકાંક્ષાઓ અને ફરિયાદોને અલગ કરીને એક સંસ્થાને મજબૂત બનાવવી અઘરી બાબત છે. સુપ્રીમ કોર્ટ બાર એસોસિયેશનના સ્વાતંત્ર્ય દિન નિમિત્તે આયોજિત કાર્યક્રમમાં મિશ્રાએ કહ્યું હતું કે સુધારાઓ પ્રત્યે સકારાત્મક વિચાર સાથે રચનાત્મક પગલાંઓ પણ લેવાની જરૂર છે. આ કાર્યક્રમ એ સમયે ચર્ચામાં આવ્યો હતો જ્યારે તત્કાલિન ચીફ જસ્ટિસ ટી. એસ. ઠાકુરે દેશની ન્યાયપાલિકાઓને વધુ સારી બનાવવા માટે સરકાર દ્વારા અપાતા ઓછાં ભંડોળ પર નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. આ કાર્યક્રમમાં ચીફ જસ્ટિસ મિશ્રાએ આધાર અંગે ટીપ્પણી કરતા જણાવ્યું કે નાગરિકોની ઓળખ માટે માનવીય આધાર અનિવાર્ય છે. લંડને ભારતને બુદ્ધની પ્રાચીન પ્રતિમા પરત કરી ભારતના સ્વાતંત્ર્ય દિન સમારોહ નિમિત્તે લંડન પોલીસે બિહારના નાલંદાના એક સંગ્રહાલયમાંથી 60 વર્ષ પહેલાં ચોરાયેલી બુદ્ધની મૂર્તિ ભારતને પરત કરી છે. કાંસાની આ મૂર્તિ 12મી સદીની હોવાનું માનવામાં આવે છે. વર્ષ 1961માં નાલંદામાં ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ સંસ્થાનના એક સંગ્રહાલયમાંથી ચોરાયેલી 14 મૂર્તિઓમાંની આ એક મૂર્તિ હતી. આ વર્ષે માર્ચ મહિનામાં એક વેપાર સંમેલન દરમિયાન ઍસોસિયેશન ફૉર રિસર્ચ ઇન્ટુ ક્રાઇમનાં લિંડા અલ્બર્ટસ અને ઇન્ડિયા પ્રાઇડ પ્રોજેક્ટના વિજય કુમારની આ પ્રતિમા પર નજર પડી હતી. તેમણે આ મૂર્તિની જાણ પોલીસને કરી. ત્યારબાદ બ્રિટન સ્થિત ભારતના રાજદૂત વાઈ. કે. સિંહને આ મૂર્તિ અંગે જાણ કરાઈ અને સોંપવામાં આવી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના અહેવાલ મુંબઈ પોલીસે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે બાળક તસ્કરીનું રૅકેટ ઝડપી પાડ્યું છે. +text: તેમણે 92,153 મત સાથે પ્રતિસ્પર્ધી જેરેમી હંટને હરાવ્યા. બોરિસ જોન્સન તેમનાં નિવેદનોથી ચર���ચામાં રહે છે. તેમણે અનેક એવાં નિવેદનો આપ્યાં છે જેમના કારણે તેમની ટીકા તો થઈ છે જ પરંતુ સાથે-સાથે તેમના સમર્થકોએ તેમના વખાણ પણ કર્યા છે. હાલમાં બ્રિટનના નવા વડા પ્રધાનની બોરિસ જોન્સનની સરખામણી અમેરિકાના પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે થઈ રહી છે. બ્રિટનના 'ટ્રમ્પ' બે દિવસ પહેલાં જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે વૉશિંગ્ટન ખાતે સ્પીચ આપતા બોરિસ જોન્સનના વખાણ કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું હતું, "બોરિસ ખૂબ હોશિયાર છે. લોકો તેમને બ્રિટનના ટ્રમ્પ કહીને બોલાવે છે." ટ્રમ્પનું કહેવું હતું કે 'બ્રિટનના લોકો તેમને પસંદ કરે છે એટલા માટે બોરિસની સરખામણી તેમની સાથે કરે છે. લોકો આવું ઇચ્છે છે.' ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને બોરિસ જોન્સનની અનેક નીતિઓ એવી છે જે બન્નેને એક જેવા બનાવે છે. ટ્રમ્પ જ્યારે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપ્રમુખની ચૂંટણી લડી રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે માઇગ્રન્ટ એટલે કે શરણાર્થીઓને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે મેક્સિકોથી જે લોકો આવે છે તેઓ ગુનાખોરી અને નશાખોરી લાવે છે. તેમનું કહેવું હતું કે માત્ર મેક્સિકો જ નહીં પરંતુ લેટિન અમેરિકા અને મધ્ય-પૂર્વમાંથી લોકો અમેરિકામાં આવે છે. ત્યારબાદ તેમણે અમેરિકા અને મેક્સિકોની બોર્ડર પર દીવાલ બનાવવાની વાત કરી હતી. ઇમિગ્રેસન કે શરણાર્થીઓ અંગે પણ બોરિસ જોન્સનનું વલણ પણ કંઈક આવું જ છે. આ મુદ્દાઓ પર તેમની નીતિ વધુ સ્પષ્ટ છે. ઇસ્લામ પ્રત્યે વલણ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ઇસ્લામ અંગે નિવેદનો આપી પણ ચર્ચામાં રહ્યા છે. એક રેડિયો ઇન્ટરવ્યૂમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને ઇસ્લામ અંગે સવાલ કરવામાં આવ્યો હતો. ટ્રમ્પને સવાલ કરવામાં આવ્યો હતો કે શું ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ઇસ્લામને ધર્મ માને છે? આ સવાલનો જવાબ આપતા ટ્રમ્પે કહ્યું હતું, "ચર્ચા ઇસ્લામ ધર્મ છે કે નહીં તે અંગે નથી, પરંતુ ઉગ્ર ઇસ્લામિક આતંકવાદની છે. અમે આ ઉગ્ર આતંકવાદ અંગે ગંભીર છે અને તેને જડમૂળથી નાબૂદ કરવા તૈયાર છીએ." વર્ષ 2016માં તેમણે એક ઇન્ટરવ્યૂમાં એવુ પણ કહ્યું હતું કે 'ઇસ્લામ અમને નફરત કરે છે.' જોકે સપ્ટેમ્બર 2015માં તેમણે કહ્યું હતું, "મને મુસલમાનો પસંદ છે અને તેઓ મહાન છે." જો બોરિસ જોન્સનની વાત કરવામાં આવે તો ઇસ્લામ પ્રત્યે તેમનું વલણ પણ કંઈક અટપટું જ રહ્યું છે. 28 જાન્યુઆરી 2006માં બોરિસ જોન્સનનું પુસ્તક 'ધ ડ્રીમ ઑફ રોમ' આવ્યું હતું. આ પુસ્તક રોમન સામ્રાજ્ય પર આધારિત હતું. પુસ્તકમાં જોન્સને લખ્યું છે, "ઇસ્લામમાં એવું કંઈક હતું જે વિશ્વના અમુક ભાગોના વિકાસમાં બાધારૂપ બન્યું. દરેક સંઘર્ષમાં 'મુસ્લિમ સમસ્યા'નું તત્વ પરિણામ સ્વરૂપે જવાબદાર હતું." ગત વર્ષે તેમણે બુરખાંને લઈને પણ વિવાદિત નિવેદન આપ્યું હતું. તેમણે બુરખો પહેરેલી મુસ્લિમ મહિલાને 'બૅન્કની લૂંટ કરનાર' સાથે સરખાવ્યા હતા. દેખાવને લઈને સરખામણી બોરિસ અને ટ્રમ્પની સરખામણી વ્યક્તિત્વના મુદ્દે તો થઈ જ રહી છે પરંતુ તેમને દેખાવને લઈને પણ થઈ રહી છે. લોકોમાં તેમના બન્ને નેતાઓના વાળને લઈને પણ ઘણી ટિપ્પણીઓ કરવામાં આવી છે. પરંતુ વૉશિંગટન પોસ્ટમાં છપાયેલા એક અહેવાલમાં લખવામાં આવ્યું છે કે બન્ને નેતાઓના વાળ વચ્ચેની સામ્યતા માત્ર ભૂરા રંગ પૂરતી જ સીમિત છે. અહેવાલ મુજબ, "જ્યારે પણ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ જાહેરમાં જાય છે ત્યારે તેમના વાળ સરસ રીતે ઓળેલા હોય છે. જ્યારે બોરિસ જોન્સન તેમનાથી તદ્દન ઊલટા છે." "રાજકીય સફરની શરૂઆતમાં બોરિસ જોન્સનનો લૂક 'સૂઈને ઊઠ્યા' હોય તેવો હતો." અભ્યાસ અને જન્મ બોરિસ જોન્સન અને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનું જન્મસ્થળ પણ સમાન છે. બન્ને ન્યૂ યૉર્કમાં જન્મ્યા છે. ન્યૂ યૉર્ક બાદ બોરિસ જોન્સન યુનાઇટેડ કિંગ્ડમમાં વસી ગયા હતા. અમેરિકાના નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ટ્રમ્પ અને બોરિસનો અભ્યાસ સારો છે. બોરિસ જ્હોન્સે ઇંગ્લૅન્ડની આઈટન કૉલેજ અને ત્યારબાદ ઑક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી અભ્યાસ કરેલો છે. 2016ના તેમના ભાષણમાં ટ્રમ્પે રાજકારણમાં પ્રવેશ અંગે કહ્યું હતું, "હું રાજકારણમાં એવા માટે જોડાયો છું કે જેથી પાવરફૂલ લોકો નબળા લોકોને દબાવી ના શકે." બીજી તરફ બોરિસ જોન્સને બુધવારના રોજ આપેલા તેમના ભાષણમાં કહ્યું હતું, "કંઈક નવું કરી શકાય તેવી આશાઓને ઝડપવાની દરેક તક આપણે ઝડપવા જઈ રહ્યા છીએ. ફરી એકવખત આપણે આપણા પણ વિશ્વાસ કરવા જઈ રહ્યા છીએ." કોણ છે બોરિસ જોન્સન? રાજકારણમાં આવ્યા પહેલાં બોરિસ એક પત્રકાર હતા. બોરિસ જોન્સને ક્લિવ સાઉથની વેલ્સ સીટ પરથી કન્ઝર્વેટિવના ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી લડી હતી. બોરિસ જોન્સનનો જન્મ બ્રિટિશ માતાપિતાને ત્યાં 19 જૂન, 1964માં ન્યૂયોર્કના મેનહટ્ટનમાં થયો હતો. 2001માં તેઓ હેન્લી-ઑન-થેમ્સની સુરક્ષિત કન્ઝર્વેટિવ સીટ પરથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા હતા. હેન્લીથી તેઓ વર્ષ 2001-2008 સુધી એટલે કે સાત વર્ષ સુધી સાંસદ રહ્યા હતા. તો વર્ષ 2008થી 2016 સુધી તેઓ લંડનના મેયર રહ્યા. બોરિસ જોન્સન બે વર્ષ વિદેશસચિવ પણ રહી ચૂક્યા છે. બોરિસ જોન્સને નિર્ણય કર્યો હતો કે તેઓ વર્ષ 2016માં મેયર તરીકેનો પોતાનો કાર્યકાળ સમાપ્ત કરતાં પહેલાં સંસદમાં આવવા માગતા હતા. વર્ષ 2016માં જોન્સનને એ વખતના વડાં પ્રધાન થેરેસા મેએ વિદેશસચિવ નિયુક્ત કર્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રિટન નવા વડા પ્રધાન તરીકે કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના સભ્ય બોરિસ જોન્સને કાર્યભાર સંભાળી લીધો છે. +text: નિર્ભયાનાં માતા આશાદેવીએ કહ્યું હતું કે તેમની કાયદાકીય લડત ચાલુ રહેશે અને એક કરતાં વધુ ગુનેગાર હોય ત્યારે તેઓ અલગ-અલગ દયાઅરજી દાખલ કરવા જેવી કાયદાકીય છટકબારીઓનો ઉપયોગ ન કરે તે માટે માર્ગદર્શિકા ઘડવા સર્વોચ્ચ અદાલત સમક્ષ માગ કરીશું. આ કેસમાં એક આરોપી રામ સિંહે તા. 11મી માર્ચ, 2013ના દિવસે તિહાર જેલમાં ફાંસી લગાવીને આત્મહત્યા કરી લીધી હતી. અન્ય એક દોષિત ગુના સમયે સગીર હતો, એટલે તેને ત્રણ વર્ષની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. જેની સામે દેશભરમાં આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો હતો, જેના કારણે કાયદામાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યો અને જો કોઈ સગીર જઘન્ય અપરાધ આચરે તો તેની ઉપર પુખ્તની જેમ જ ખટલો ચલાવવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી. 2012 Delhi gang rape : જાણો કોણ હતા નિર્ભયાના દોષી, પીડિત પરિવારે ચુકાદાને આવકાર્યો ક્યારે શું થયું? 20 માર્ચ 2020 - દિલ્હીની તિહાર જેલમાં સવારે સાડા પાંચ કલાકે ચારે ગુનેગારોને એકસાથે ફાંસી આપી દેવાઈ. 19-20 માર્ચ - વકીલ એ. પી. સિંહે પહેલાં હાઈકોર્ટ પછી સુપ્રીમ કોર્ટના દરવાજા ખખડાવ્યા, પરંતુ બંને જગ્યાએ ગુનેગારો કાયદાકીય જંગ હારી ગયા. 05 માર્ચ, 2020 - દિલ્હીની સ્થાનિક અદાલતે તા. 20મી માર્ચે સવારે સાડા પાંચ વાગ્યે ફાંસી આપવા માટેનું ડૅથ વૉરંટ કાઢ્યું. આ પહેલાં રાષ્ટ્રપતિએ ગુનેગાર પવન ગુપ્તાની દયાઅરજીને ફગાવી દીધી. 02 માર્ચ, 2020 - પવન ગુપ્તાની દયાઅરજી રાષ્ટ્રપતિ સમક્ષ પડતર હોવાને કારણે ફાંસીની તારીખ ટાળી દેવાઈ. 17 ફેબ્રુઆરી, 2020 - 3 માર્ચે સવારે છ વાગ્યે ચારેય ગુનેગારોને ફાંસી આપવાનો આદેશ થયો 03 ફેબ્રુઆરી, 2020 - નિર્ભયા ગૅંગરેપના ચારેય આરોપીઓને અલગ-અલગ ફાંસી આપી શકાય કે નહીં, તે અંગે દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી થઈ. રવિવારે અદાલતોમાં રજા હોય છે, છતાં કેસની ગંભીરતાને ધ્યાને રાખીને સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ ઉચ્ચ અદાલતે તેનો ચુકાદો અનામત રાખ્યો હતો. તા. 19-20 માર્ચ દરિયાન સુપ્રીમ કોર્ટ તથા દિલ્હી હ��ઈકોર્ટમાં કાયદાકીય જંગ જામ્યો 02 ફેબ્રુઆરી, 2020 - ફાંસીને મોકૂફ રાખવાના પટિયાલા હાઉસ કોર્ટના ચુકાદા સામે કેન્દ્ર સરકારે દિલ્હી હાઈકોર્ટના દ્વાર ખખડાવ્યા. 01 ફેબ્રુઆરી, 2020 - દિલ્હીની અદાલતે ચારેય ગુનેગારોની ફાંસી આગામી આદેશ સુધી ટાળી. 28 જાન્યુઆરી, 2020 - સુપ્રીમ કોર્ટે મુકેશ કુમાર સિંહની દયાઅરજી ઉપર સુનાવણી હાથ ધરી. અદાલતે તેનો ચુકાદો અનામત રાખ્યો. 17 જાન્યુઆરી, 2020 - રાષ્ટ્રપતિએ મુકેશ સિંહની દયાઅરજી ફગાવી દીધી એટલે નવું ડૅથ વૉરંટ કાઢવામાં આવ્યું. જેમાં તા. 1 ફેબ્રુઆરીએ સવારે છ વાગ્યે ફાંસી આપવાનો સમય નક્કી કરાયો હતો. આરોપી મુકેશ કુમારે ખટલાના તબક્કે જ તિહાર જેલમાં ખુદને ફાંસી લગાવીને આત્મહત્યા કરી લીધેલી 15 જાન્યુઆરી, 2020 - દિલ્હી સરકારે હાઈકોર્ટને જણાવ્યું કે રાષ્ટ્રપતિ સમક્ષ એક ગુનેગારની દયાઅરજી પડતર છે, એટલે તા. 22મીએ તમામને ફાંસી ન આપી શકાય. 2014માં સર્વોચ્ચ અદાલતે ફાંસી સંબંધે માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી હતી, જેમાં રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા દયા અરજી નકારવામાં આવે, ત્યારથી લઈને ફાંસીની વચ્ચે 14 દિવસનો સમય આપવા કહ્યું હતું. 14 જાન્યુઆરી, 2020 - સુપ્રીમ કોર્ટે વિનય કુમાર તથા મુકેશ સિંહની ક્યૂરેટિવ પિટિશન ફગાવી દીધી. 08 જાન્યુઆરી, 2020 - ગુનેગાર વિનય કુમાર અને પછી મુકેશ સિંહે ક્યૂરેટિવ પિટિશન દાખલ કરી. 07 જાન્યુઆરી, 2020 - દિલ્હીની પટિયાલા હાઉસ કોર્ટે તા. 22 જાન્યુઆરી, 2020ના સવારે સાત વાગ્યે ચારેય ગુનેગારોને ફાંસી આપવાનું ડૅથ-વૉરંટ કાઢ્યું 13 ડિસેમ્બર, 2019 - નિર્ભયાનાં માતા તરફથી પટિયાલા હાઉસ કોર્ટમાં ફાંસીની તારીખ નક્કી કરવા સંબંધે એક અરજી દાખલ કરવામાં આવી, જેમાં ચારેય દોષીને વીડિયો કૉન્ફરન્સિંગ મારફતે પટિયાલા હાઉસ કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા. 12 ડિસેમ્બર, 2019 - તિહાર જેલ વહીવટી તંત્રે ઉત્તર પ્રદેશ જેલ વહીવટી તંત્રને જલ્લાદ ઉપલબ્ધ કરાવી આપવાની વિનંતી કરી. 06 ડિસેમ્બર, 2019 - કેન્દ્ર સરકારે એક દોષીની દયાની અરજી રાષ્ટ્રપતિ પાસે મોકલી અને તેને નામંજૂર કરવાની ભલામણ કરી. જુલાઈ, 2018 - સુપ્રીમ કોર્ટે ત્રણેય દોષીઓની પુનર્વિચાર અરજીને ફગાવી દીધી. મે, 2017 - સુપ્રીમ કોર્ટે હાઈકોર્ટ અને ટ્રાયલ કોર્ટની સજાને યથાવત્ રાખી. માર્ચ-જૂન, 2014 - દોષીઓએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પુનર્વિચાર અરજી દાખલ કરી અને સુપ્રીમ કોર્ટે ચુકાદો આવતાં સુધી ફાંસીની સજા સામે સ્ટે આપ્યો. 13 માર્ચ, 2014 - દિલ્હી હાઈકોર્ટે ફાંસીની સજાને યથાવત્ રાખી. 13 સપ્ટેમ્બર, 2013 - ટ્રાયલ કોર્ટે ચાર આરોપીઓને દોષી ગણીને ફાંસીની સજા ફરમાવી. દિલ્હીની દીન દયાળ ઉપાધ્યાય હૉસ્પિટલમાં ગુનેગારોના પોસ્ટમૉર્ટમ કરાયા 31 ઑગસ્ટ, 2013 - જુવેનાઈલ જસ્ટિસ બોર્ડે સગીર વયના આરોપીને દોષી ગણાવી ત્રણ વર્ષ માટે બાળસુધાર ગૃહમાં મોકલી આપ્યો. 11 માર્ચ, 2013 - આરોપી રામ સિંહનું તિહાર જેલમાં શંકાસ્પદ હાલતમાં મોત. પોલીસના કહેવા મુજબ આત્મહત્યા, પણ બચાવ પક્ષના વકીલ અને પરિવારજનોએ કર્યો હત્યાનો આક્ષેપ. 29 ડિસેમ્બર 2012 - પીડિતાનું સિંગાપોરની હૉસ્પિટલમાં મૃત્યુ. તેમના મૃતદેહને દિલ્હી લાવવામાં આવ્યો. 17 ડિસેમ્બર, 2012 - મુખ્ય આરોપી અને બસ ડ્રાઈવર રામ સિંહની ધરપકડ. એ પછીના કેટલાક દિવસોમાં તેમના ભાઈ મુકેશ સિંહ, જિમ ઈન્સ્ટ્રક્ટર વિનય શર્મા, ફળોના વેપારી પવન ગુપ્તા, બસના હૅલ્પર અક્ષયકુમાર સિંહ અને સગીર વયના એક કિશોરની ધરપકડ. 16 ડિસેમ્બર, 2012 - ફિઝિયૉથૅરપીનાં 23 વર્ષનાં વિદ્યાર્થિની પર ચાલતી બસમાં છ લોકોએ ગેંગરેપ કર્યો. વિદ્યાર્થિનીનાં પુરુષમિત્રને જોરદાર માર મારવામાં આવ્યો અને બન્નેને ઘાયલ અવસ્થામાં રસ્તે ફેંકી દેવાયાં અને એ પછી દેશભરમાં આક્રોશ ફાટી નીકળ્યો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સાત વર્ષ ત્રણ મહિના અને ચાર દિવસ બાદ નિર્ભયા કેસમાં ન્યાય મળ્યો છે. ચારે ગુનેગારોને સવારે સાડા પાંચ કલાકે દિલ્હીની તિહાર જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી. +text: પૂણેસ્થિત સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા દુનિયામાં રસીનું અગ્રણી ઉત્પાદક છે. અહીં બનેલી રસીઓ દુનિયાના ખૂણેખૂણે પહોંચાડવામાં આવે છે અને દર વર્ષે રસીઓના કરોડો ડોઝ અહીં બને છે. હવે કોરોના સંક્રમણની રસી પર યુકેની ઑક્સફૉર્ડ યુનિવર્સિટીમાં સંશોધન ચાલી રહ્યું છે અને દુનિયાની તેના પર નજર ટકેલી છે, તેનું નિર્માણ પણ પૂણેમાં અહીં જ થઈ રહ્યું છે. જોકે યુકેમાં ઑક્સફૉર્ડે હાલ રસીના પરિક્ષણને અટકાવ્યું છે પરંતુ સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટે કહ્યું છે કે ભારતમાં રસીનું પરીક્ષણ યથાવત ચાલુ રહેશે. આ વીડિયોમાં જુઓ પુણેના રસીઉત્પાદક યુનિટથી બીબીસીનો ખાસ અહેવાલ વીડિયો : મયુરેશ કોણ્ણુર તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑક્સફૉર્ડ યુનિવર્સિટીમાં જે કોરોના રસી પર સંશોધન ચાલી રહ્યું છે તેનું નિર્માણ ભારતમાં થઈ રહ્યું છે. +text: આ આંકડો તેની પહેલાંના અઠવાડિય���માં અરજી કરનારાઓની સંખ્યા કરતાં બમણો છે. એક અંદાજ પ્રમાણે, કુલ 10 મિલિયન અમેરિકન લોકોએ બેરોજગારી સહાય માટે માર્ચ મહિનાના બીજા પખવાડિયામાં લેબર ડિપાર્ટમેન્ટમાં અરજી કરી હતી. ડચ બૅન્કના ચીફ ઇકૉનૉમિસ્ટએ કહ્યું છે કે આ બેરોજગારીના આંકડા હજુ પણ વધે તેવી શક્યતા છે. તેમના કહેવા પ્રમાણે સરકાર બેરોજગારો માટે કોઈ કાર્યક્રમ બનાવે તે પહેલાં જ કેટલીક કંપનીઓએ કર્મચારીઓને છૂટા કરવાનું શરૂ કરી દીધું હતું, જેને લીધે આ પરિસ્થિતિ સર્જાઈ છે. માઝા મૂકતી બેકારી ઑક્સફૉર્ડ ઇકૉનૉમિક્સના અર્થશાસ્ત્રી ગ્રેગ ડેકોનું માનવું છે કે, અમેરિકી અર્થતંત્રમાં વરસના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં 0.4 ટકા અને બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં 12 ટકા સુધીનો ઘટાડો થશે. અમેરિકાને પગલે પગલે યુરોપમાં પણ બેરોજગારીની સમસ્યા વકરી રહી છે, જેના કારણે ઘણા લોકોએ સરકારી યોજનાઓનો લાભ લીધો છે. એક અઠવાડિયામાં અમેરિકામાં બેરોજગારી જે રીતે વધી છે, તેનું કારણ પાછલા વરસોમાં સર્જાયેલ નાણાકીય સમસ્યાઓ છે. ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સના ડેટા પ્રમાણે, અમેરિકામાં જાન્યુઆરી-1967થી માર્ચ-2020 દરમિયાન અમેરિકામાં બેકારીનો સરેરાશ દર ત્રણ લાખ 50 હજારનો હતો. 1980ના દાયકામાં મંદીએ માઝા મૂકી હતી, ત્યારે બેકારીનો દર ઉછળીને છ લાખ 95 હજાર ઉપર પહોંચ્યો હતો. વર્ષ 2008માં વૈશ્વિકસ્તરે બેકારી ઊભી થઈ હતી, ત્યારે આ દર છ લાખ 65 હજાર સુધી પહોંચ્યો હતો. જે પહેલાં 33 લાખ અને લગભગ એક અઠવાડિયાના ગાળામાં 66 લાખને આંબી ગયો હતો. અમેરિકા અને યુ.કે.ની જેમ ફ્રાન્સમાં પણ ચાર મિલિયન યાને કે 40 લાખ કામદારો બેરોજગાર બન્યા છે જે સંક્યા ફ્રાંસની પ્રાઇવેટ સૅકટર કંપનીઓના પાંચમા ભાગની થાય છે. આ લોકોએ પણ ફ્રાન્સ સરકાર દ્વારા બેરોજગારીના લાભો મેળવવા માટેની સ્કીમ માં અરજી કરી છે. એ જ રીતે સ્પેન કે જ્યાં કોરોના વાઇરસના ફેલાવાની દૃષ્ટિએ વિશ્વમાં નોંધાયેલ કુલ કેસમાંથી ત્રીજા નંબરે આવે છે ત્યાં પણ બેરોજગારીની સમસ્યા વકરી રહી છે. સ્પેનમાં છેલ્લા એક મહિનામાં 8 લાખ લોકોએ રોજગારી ગુમાવી છે. મોટાભાગના લોકોએ જે નોકરી ગુમાવી છે તેઓ ટૅમ્પરરી કૉન્ટ્રેક્ટ વર્કર હતા. યુકેની વાત કરીએ તો 1 મિલિયન લોકો એ યુનિવર્સલ ક્રૅડિટ સ્ટેટ બૅનિફિટ સ્કીમમાં અરજી કરી છે જ્યારે આયર્લૅન્ડમાં 34 હજાર કંપનીઓએ ગવર્મેન્ટ વેજ સબસિડી સ્કીમમાં લાભ લેવા માટે અરજી કરી છે. આ બેરોજગારીની સમસ્યા મૂળભૂત રીતે ક���રોના વાઇરસ સામે લડવા માટે સરકારે લોકોની અવરજવર ઉપર કાબુ મેળવવા લૉકડાઉનની સ્થિતિનો અમલ કર્યો છે તેને લીધે ઊભી થઈ છે. લૉકડાઉનની વિશ્વભરમાં ધંધા-રોજગાર ઉપર માઠી અસર થઇ છે એ જ રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારમાં પણ અને નાણાંબજારમાં પણ તેની ખરાબ અસર વર્તાઈ રહી છે. જોકે હાલ વિશ્વની પાસે લૉકડાઉન સિવાય કોઈ ખાસ ઉપાય નથી કારણકે અત્યાર સુધીમાં કોઈ રસી કે દવા શોધાઈ નથી. વિશ્વભરમાં વકર્યો કોરોના ચીનથી શરૂ થયેલો આ રોગ પછી બીજા દેશોમાં ફેલાવાનો શરૂ થયો. યુ.એસ. પ્રૅસિડેન્ટ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગયા મહિને કહ્યું હતું કે કોરોના વાઇરસને કારણે લૉકડાઉન કરવાની જરૂર નથી, પરંતુ ત્યાર પછીના અઠવાડિયામાં અમેરિકામાં 240000 કેસ નોંધાયા અને એ પછી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ માટેની ગાઇડલાઇન રજૂ કરી, જે એપ્રિલ સુધી લાગુ પડશે. યુ.એસ. ગવર્મેન્ટે મલ્ટિ-ટ્રિલિયન ડૉલર પૅકેજ જાહેર કર્યું છે, જેથી કરીને આર્થિક સમસ્યા સામે લડી શકાય. કૅલિફૉર્નિયામાં 87,8,727 જ્યારે પૅન્સિલ્વેનિયા 40,5,880 જેટલા લોકો બેરોજગાર બન્યા છે, ન્યૂ યોર્કમાં 366403 લોકો બેરોજગાર બન્યા છે. અમેરિકા સહિત યુરોપ અને અન્ય દેશોમાં પણ બેરોજગારીની સમસ્યા એ વિકરાળરૂપ ધારણ કર્યું છે. અગાઉની વૈશ્વિક મંદી હોય કે અન્ય વૈશ્વિક સમસ્યામાં આટલા લોકો ક્યારેય બેરોજગાર થયા નથી. માત્ર એક જ મહિનામાં કોરોના વાઇરસને કારણે લાખો લોકો બેરોજગાર બન્યા છે. આ રોગને કાબુમાં લેવા સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ જાળવવા માટે લૉકડાઉન જરૂરી ગણાવાય છે. જોકે દક્ષિણ કોરિયાએ જે ઇનોવેટિવ પગલાં લીધાં. જેમાં થર્મલ સ્કેનિંગથી કોરોના વાઇરસગ્રસ્ત વ્યક્તિને ઓળખી, જો તે કોરોના પૉઝિટિવ આવે તો ક્વોરૅન્ટીન કરવામાં આવતો હતો. આ પદ્ધતિનો અમલ દક્ષિણ કોરિયાએ સખતાઇથી કર્યો, જેથી તેનાં બજારો પણ ચાલુ રહ્યાં અને કોરોના સામેનો જંગ પણ એ જીતી શક્યું. ભારત જેવા દેશની વાત કરીએ તો અહીં વસતિની ગીચતાનું પ્રમાણ ઘણું બધું છે. આ ઉપરાંત સ્વચ્છતા અને સુઘડતાની બાબતમાં પણ આપણે ખાસા ઊણાં ઉતરીએ છીએ, જેને કારણે કોરોના વાઇરસ જેવી મહામારી ફેલાવાની શક્યતા વધી જાય છે. એ રીતે ભારત સરકારે લૉકડાઉનનો જે નિર્ણય લીધો છે, તે સાચો અને આવશ્યક જણાય છે. હજુ વિશ્વમાં કેટલા દિવસ સુધી આ સમસ્યા ચાલુ રહેશે તે કહેવું મુશ્કેલ છે તે જોતાં અમેરિકા, યુકે અને ફ્રાંસ જેવા દેશોએ બેરોજગારો માટે જે પગલાં લીધાં છે તે જરૂરી છ���. ભારતમાં પણ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો દ્વારા ગરીબો માટે અન્નવિતરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ ઉપરાંત સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓ, ઔદ્યોગિકગૃહો અને વ્યક્તિગત રીતે પણ વિપત્તિમાંથી ઉગરવા માટે લોકો સહાય કરી રહ્યા છે અને તેને લીધે દેશમાં જે રોજ કમાઈને રોજ ખાનારા વર્ગ છે તેની સમસ્યા હળવી થઈ છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસને કારણે વિશ્વભરમાં બેરોજગારીની સમસ્યા વકરી રહી છે યુ.એસ. લેબર ડિપાર્ટમેન્ટના જણાવ્યા મુજબ, એકલા અમેરિકામાં જ માર્ચ મહિનાના અંતભાગ દરમિયાન 6.6 મિલિયન અમેરિકન લોકોએ સહાય માટેની અરજી કરી હતી. +text: આ સંઘનો પ્રાથમિક પ્રયોગ હતો જે અત્યારે નાગપુરથી નીકળી દિલ્હી સુધી પહોંચી ગયો છે. દિલ્હીના વિજ્ઞાન ભવનમાં આર.એસ.એસ.નું ત્રણ દિવસનું મંથન ચાલી રહ્યું છે જેમાં સંઘના લોકો દેશના ભવિષ્ય પર ચર્ચા કરી રહ્યા છે. ચર્ચાનો વિષય છે "ભારતનું ભવિષ્ય: રાષ્ટ્રીય સ્વંયસેવક સંઘનો દૃષ્ટિકોણ". કાર્યક્રમના પહેલાં દિવસે એટલે કે સોમવારે સંઘના વડા મોહન ભાગવતે પોતાનો દૃષ્ટિકોણ રજૂ કર્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ ત્રણ દિવસની ચર્ચામાં સંઘના ઘણા એજન્ડાનો સમાવેશ કરાયો છે. સંઘ સાથે જોડાયેલા લોકોનું કહેવું છે કે આર.એસ.એસ. હવે અટક્યા વગર દેશને મોકળા મને સંદેશ આપવા માગે છે કે તે વિચારધારાના કેન્દ્રમાં છે. તે એ પણ જણાવવા માગે છે કે તે ભાજપના રાજકારણ અને નીતિઓ પર આધિપત્ય ધરાવે છે. રાહુલ, ભાજપ અને સંઘ મોહન ભાગવત પૂર્વ વડા પ્રધાન મનમોહન સિંહ સાથે. આર.એસ.એસ.એ કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી, સમાજવાદી પાર્ટીના નેતા અખિલેશ યાદવ અને અન્ય વિપક્ષના નેતાઓને પોતાના આયોજનમાં આમંત્રણ આપી એ લોકોને કડક સંદેશ પહોંચાડ્યો છે જેઓ આર.એસ.એસ.ને એક 'ઍક્સક્લૂઝિવ' સંગઠન ગણાવે છે. જે લોકો પર સંગઠને માનહાનિનો કેસ દાખલ કર્યો છે તેમને આમંત્રણ આપીને સંઘ એક ચતુર રાજકારણ રમવા માંગે છે. રાહુલ ગાંધી, ભાજપ અને સંઘ પર નફરતનું રાજકારણ કરવાનો આરોપ મૂકતા રહ્યા છે. રાહુલ ગાંધી એ પણ કહેતા આવ્યા છે કે તેઓ એમની નફરતનો જવાબ પ્યારથી આપશે. તેમણે સંસદમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ગળે વળગી લોકોને અચંબામાં મૂકી આ સંદેશ પૂરો પાડવાનો પ્રયાસ પણ કર્યો હતો. સંઘે રાહુલની એ જ વાતને ચકાસવા માટે મોહન ભાગવતને સાંભળવાનો પડકાર ફેંકવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. મોદી અને શાહને પણ સંદ���શ મોહન ભાગવત અમિત શાહ સાથે. કોંગ્રેસ પાર્ટીએ આર.એસ.એસ.નાં આમંત્રણ અંગે મૌન ધારણ કર્યું છે. એમનું કહેવું છે કે જો રાહુલ ગાંધીને બોલવાની તક આપવામાં આવતી હોત તો તેઓ ત્યાં જરૂર જતા. પણ જેનો તેઓ વિરોધ કરે છે તેવી વિચારધારાને સાંભળવા માટે તેઓ ત્યાં કેમ હાજર રહે? તેમનું આ બહાનું ગળે ઊતરી શકે તેમ નથી. વળી, અખિલેશ યાદવનું કહેવું છે કે તેઓ આરએસએસને ઝાઝું ઓળખતા નથી. એમને તો બસ એટલી જ ખબર છે કે સરદાર પટેલે સંઘ પર પ્રતિબંધ લગાડ્યો હતો અને તેઓ પોતે પણ એનાથી દૂર રહેવા માંગતા હતા. મોહન ભાગવત પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જી સાથે. પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જીએ આર.એસ.એસ.ના ગઢ નાગપુરમાં ભાષણ આપ્યા બાદ, કોંગ્રેસે એમની દીકરી શર્મિષ્ઠા મુખર્જીને મેદાનમાં ઊતારી હતી અને કહ્યું કે ભાષણ તો લોકો ભુલી જશે પણ ફોટોને તો યાદ રાખશે. વિજ્ઞાન ભવનમાં ચાલી રહેલી ચર્ચા એક નિર્ધારિત યોજનાનું બીજું પાસું છે. પહેલાનું આયોજન મુંબઈમાં કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં સંઘના વડા મોહન ભાગવતે ભાષણ આપ્યું હતું. સંઘ માત્ર દેશ અને વિરોધીઓને જ નહીં પણ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અમિત શાહને પણ એ જણાવવા માગે છે કે સંસ્થાની તાકાત કેટલી વધારે છે. આ અગાઉ મોહન ભાગવતે અમિત શાહના 'કોંગ્રેસ મુક્ત ભારત' સુત્ર પર પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું હતું કે આ રાજકારણના સુત્રો છે અને સંઘની ભાષાનો ભાગ નથી. આરએસએસે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીથી પણ નારાજગી દાખવી હતી જ્યારે એમને સંઘના વડા મોહન ભાગવતની મુરલી મનોહર જોષીને રાષ્ટ્રપતિ બનાવવાની ઇચ્છાને અવગણી હતી. ધારણા બદલવાનો પ્રયાસ કરતો સંઘ આર.એસ.એસ. ધીરે ધીરે પોતાને બદલવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યો છે. હાલમાં જ સંગઠને પોતાના પહેરવેશમાં પરિવર્તન કર્યું છે. સંઘનાં એક મોટા નેતાનું કહેવું છે કે ભાગવત વારંવાર એ જ વાતનું પુનરાવર્તન કરે છે કે, ''જે ભારતને પોતાની માતૃભૂમિ માને છે તેઓ સૌ આપણા છે. અમે સ્પષ્ટપણે હિંસાનો વિરોધ કરીએ છીએ.'' સંઘ ઇચ્છે છે કે લોકોને આ વાતની ખબર પડે પણ શું આરએસએસ આ સંદેશ પહોંચાડવામાં સફળ થશે? મોહન ભાગવત હાલમાં જ વિશ્વ હિંદુ સંમેલનના કાર્યક્રમમાં ભાગ લેવા શિકાગો ગયા હતા, જ્યાં એમણે કહ્યું હતું કે '' જંગલી કૂતરાઓ એક સિંહ પર હુમલો કરી રહ્યા છે''. તેમણા આ નિવેદનની ટીકા કરવામાં આવી હતી. ભાજપની કેન્દ્રમાં સરકાર છે અને તે દેશનાં 22 રાજ્યોમાં શાસન કરી રહ્યો છે. ભાજપના એક અગ��રણી નેતા, જે આરએસએસ સાથે જોડાયેલા હતા, જણાવે છે, ''અમારી વાસ્તવિક સફળતા તો એ છે કે અમે લોકો સુધી એ સંદેશ પહોંચાડી શકીએ કે દેશ પર રાજ એ જ કરી શકે કે જે બહુમતીના રાજકારણમાં માનતું હોય. અમે લોકોની વિચારધારા બદલી છે. ભારત એક હિંદુ પ્રધાન દેશ છે.'' હવે 2019 જ નક્કી કરશે કે દેશ ભીમરાવ આંબેડકરના દર્શન વડે આગળ વધે છે કે પછી આરએસએસના હિંદુ દર્શન વડે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાષ્ટ્રીય સ્વંયસેવક સંઘ(આર.એસ.એસ.)એ નાગપુરમાં આયોજીત એક કાર્યક્રમમાં રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખર્જીને આમંત્રણ આપ્યું હતું. +text: ભારતનું એક ગામ એવું છે જ્યાં બધા લોકો એક ખાસ પ્રકારની સીટીથી વાત કરે છે. અહીં સીટીની ધૂનની ભાષા એ પ્રત્યાયનનું માધ્યમ છે. સદીઓથી ચાલતી આ ગામની પરંપરા પર બીબીસી સંવાદદાતા આમીર પીરઝાદાનો ખાસ અહેવાલ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આપણે જ્યારે ખુશ થઈએ ત્યારે સીટી વગાડીએ છીએ. +text: આ સવાલનો આશરે 150 ડૉક્ટરો, આહાર નિષ્ણાતો અને શારીરિક પ્રશિક્ષકોએ ખોટો જવાબ આપ્યો હતો. આ વિશે તમે શું જાણો છો એ ચકાસીએ. સવાલ અત્યંત સરળ છેઃ કોઈ વ્યક્તિ કસરત કરીને તેનું વજન ઘટાડે ત્યારે તેના શરીરમાંની ચરબી ક્યાં જાય છે? આ સવાલના જવાબ માટે ત્રણ વિકલ્પ છે. તમારો જવાબ વિકલ્પ 1 અથવા 2 હોય તો ચિંતા કરશો નહીં. તમારો જવાબ ખોટો છે. ઑસ્ટ્રેલિયાની ન્યૂ સાઉથ વેલ્સ યુનિવર્સિટીની સ્કૂલ ઓફ બાયોમોલિક્યૂલર સાયન્સના વિજ્ઞાની રુબેન મીરમૈન હાથ ધરેલા એક સર્વે હેઠળ 147 નિષ્ણાતોએ આ રીતે ખોટો જવાબ આપ્યો હતો. ઘણા નિષ્ણાતો નથી જાણતા જવાબ ચરબીનું રૂપાંતર ઊર્જામાં થાય છે એ સર્વસામાન્ય પ્રતિભાવ હતો. ચરબીનું ઊર્જામાં રૂપાંતર વાસ્તવમાં ભૌતિક દ્રવ્ય સંરક્ષણના નિયમોની વિરુદ્ધ છે, જેમાં તમામ રસાયણિક પ્રતિક્રિયાઓનું પાલન કરવામાં આવે છે. વિકલ્પ ક્રમાંક બે વિશે મીરમૈને જણાવ્યું હતું કે ચરબીનું માંસપેશીમાં રૂપાંતર અશક્ય છે. બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલમાં 2014માં પ્રકાશિત કરવામાં આવેલા મીરમૈનના એક સંશોધન મુજબ, આ સવાલનો સાચો જવાબ વિકલ્પ ક્રમાંક 3 છે. ચરબીનું રૂપાંતર કાર્બનડાયૉક્સાઇડ અને પાણીમાં થાય છે. તેમાં શરીરના મુખ્ય ઉત્સર્જન અંગે ફેફસાંની ભૂમિકા સૌથી મહત્ત્વની હોય છે. શું તમે આ વાંચ્યું? સંશોધનના તારણ અનુસાર, "શરીરમાંથી પાણી, પેશાબ, શ્વાસ અને અન્ય શારીરિક તરલ પદાર્થોના સ્વરૂપમાં બહાર નીકળે છે." મીરમૈને theconversation.com પર લખ્યું હતું, "તમારા શરીરમાંથી 10 કિલો ચરબી ઓછી કરો તો તેમાંથી 8.4 કિલો કાર્બનડાયૉક્સાઈડના માધ્યમથી અને બાકીની 1.6 કિલો પાણીના સ્વરૂપમાં બહાર નીકળે છે." સરળ શબ્દોમાં સમજીએ તો વ્યવહારિક રીતે આપણે વજનમાં જે ઘટાડો કરીએ છીએ તે આપણે શ્વાસના સ્વરૂપમાં છોડતા હોઈએ છીએ. ડૉક્ટરો ખોટા કેમ હતા? આ સર્વેક્ષણ હેઠળના 150 નિષ્ણાતો પૈકીના માત્ર ત્રણે સાચો જવાબ આપ્યો હતો. મીરમૈને ઑસ્ટ્રેલિયાના નિષ્ણાતોને આ સર્વેક્ષણમાં આવરી લીધા હતા. તેમણે બીબીસીને જણાવ્યું તેમ, અમેરિકા, બ્રિટન અને યુરોપના અનેક દેશોમાં પણ આવી ખોટી ધારણા પ્રવર્તતી હોવાનું તેમને જાણવા મળ્યું હતું. આપણે જે કંઈ ખાઈએ છીએ તેમાં કેટલો ઑક્સિજન લઈએ છીએ તેની ગણતરી પણ થવી જોઈએ આ તથ્ય મીરમૈનના નિષ્કર્ષનો આધાર છે. દાખલા તરીકે, તમારા શરીરમાં 3.5 કિલો ખાવાનું અને પાણી જતું હોય તો એ દરમિયાન 500 ગ્રામ ઑક્સિજન પણ જતો હોય છે. તેથી તમારા શરીરમાંથી ચાર કિલો સામગ્રીનો નિકાલ થવો જોઈએ. મીરમૈનના જણાવ્યા મુજબ, "એવું નહીં થાય તો તમારું વજન વધી જશે." સ્થૂળતા ઘટાડવા શું કરવું? મીરમૈનના જણાવ્યા અનુસાર, "વજન ઘટાડવા માટે ફેટ કોશિકાઓમાંથી કાર્બન બહાર કાઢવો જરૂરી હોય છે." જ્યારે આપણે શ્વાસ લઈએ છીએ ત્યારે કાર્બન છોડીએ છીએ. આપણે વધુ શ્વાસ લઈશું તો કાર્બનમાં રૂપાંતરિત થયેલી ફેટને ઘટાડવામાં સફળ થઈએ એવું બની શકે? મીરમૈન લખે છે, "કમનસીબે એવું થતું નથી, કારણ કે જરૂર કરતાં વધુ શ્વાસ લેવાથી હાઇપર્વેન્ટલેશન થઈ જશે. તેના લીધે તમને ચક્કર આવશે. તમે બેભાન પણ થઈ શકો." "તમારા શરીરમાંથી બહાર નીકળતા કાર્બનડાયૉક્સાઇડની માત્રા વધી શકે તેનો એકમાત્ર ઉપાય છે. એ માટે તમારે તમારી માંસપેશીઓની ગતિવિધિઓને વધારવી પડશે." શું છે સૌથી રામબાણ ઉપાય? કસરત ઉપરાંત જેનાથી આપણે કાર્બનડાયૉક્સાઇડ ઉત્પન્ન કરીએ છીએ તેવા અન્ય તરીકાઓ પણ મીરમૈન જણાવે છે. દાખલા તરીકે, 75 કિલો વજન ધરાવતી એક વ્યક્તિ આરામના સમયમાં 590 ગ્રામ કાર્બનડાયૉક્સાઇડ ઉત્પન્ન કરતી હોય છે. મીરમૈન કહે છે, "આ પ્રમાણમાં કોઈ દવા કે પીણું વધારો કરી શકે નહીં." ઊંઘતી વખતે એક વ્યક્તિ લગભગ 200 ગ્રામ કાર્બનડાયૉક્સાઇડનું ઉત્સર્જન કરતી હોય છે. એ ઉપરાંત ઊભા રહીને તૈયાર થવાથી તમારો મેટાબોલિક રેટ બમણો થઈ જાય છે. ભોજન રાંધવાથી, ઘરની સફાઈ કરવાથી અને ટહેલવા જવાથી એ દર ત્રણગણો થઈ જાય છે. તેથી મીરમૈનના જણાવ્યા મુજબ, વજન ઘટાડવું હોય તો "ઓછું ખાઓ અને શરીરને વધુમાં વધુ ચલાવો." મીરમૈન અંતે નોંધે છે, "જે આહારથી તમારા શરીરમાં ઓછી ઊર્જા આવતી હોય તે તમારું વજન ઘટાડવામાં બહુ મદદરૂપ સાબિત થશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કસરત કરવાથી શરીરમાંની ચરબીમાં ઘટાડો થાય છે પણ એ ચરબી આખરે જાય છે ક્યાં? તમારા પાસે છે આ કોયડાનો જવાબ? +text: ઇમરાન ખાન વડા પ્રધાન બન્યા એના ત્રણ મહિના પહેલાં જ વર્ષ 2018માં 92 વર્ષના મહાતિર મોહમ્મદ ફરીથી મલેશિયાના વડા પ્રધાન બન્યા હતા. ઇમરાન અને મહાતિર બંનેના ચૂંટણીઅભિયાનમાં ભ્રષ્ટાચાર એક મોટો મુદ્દો હતો. આ સાથે જ બંને દેશ ચીનનાં ભારેખમ દેવાના બોજા નીચે સતત દબાતા જઈ રહ્યા હતા. મહાતિર કુશળ રાજનેતા છે. આ પહેલાં પણ તેઓ સતત 1981 થી 2003 સુધી સત્તામાં રહી ચૂક્યા હતા. તેમજ ઇમરાન આ પહેલાં ક્રિકેટના એક ખેલાડી માત્ર હતા. મહાતિરે આવતાની સાથે ચીનની 22 અબજ ડૉલરની પરિયોજના પર પ્રતિબંધ લાદી દીધો અને કહ્યું કે આ પરિયોજના બિલકુલ બિનજરૂરી હતી. બીજી તરફ ઇમરાન ખાને વન બેલ્ટ વન રોડ હેઠળ પાકિસ્તાનમાં ચીનની 60 અબજ ડૉલરની પરિયોજના અંગે એટલી જ ઉતાવળ કરી જેટલી કે નવાઝ શરીફે કરી હતી. નવેમ્બર 2018માં જ્યારે ઇમરાન ખાન ક્વાલાલંપુર પહોંચ્યા ત્યારે તેમનું એક રૉકસ્ટાર જેવું સ્વાગત કરાયું. ઇમરાન ખાને કહ્યું હતું કે મલેશિયા અને પાકિસ્તાન બંને એક પથ પર ઊભાં છે. ઇમરાન અને મહાતિરની જુગલબંદી ઇમરાન ખાને કહ્યું હતું, "મારા અને મહાતિરના હાથમાં સત્તા ભ્રષ્ટાચારથી કંટાળેલી જનતાએ સોંપી છે. અમે બંને દેવાની સમસ્યા સામે ઝઝૂમી રહ્યા છીએ. અમે અમારી સમસ્યાઓનો એકસાથે મળીને ઉકેલ લાવી શકીએ છીએ." "મહાતિર જ મલેશિયાને પ્રગતિના પથ પર લાવ્યા છે. અમને આશા છે કે અમે તેમના અનુભવો પરથી શીખીશું." ઇમરાન ખાન અને મલેશિયાની નિકટતાની આ શરૂઆત હતી. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે જ્યારે તણાવની પરિસ્થિતિ સર્જાઈ ત્યારે ઇમરાન ખાને મહાતિર મોહમ્મદને ફોન કર્યો. કહેવાય છે કે ઇમરાન ખાનના શરૂઆતના તબક્કાના વિદેશી પ્રવાસો પૈકી એકમાત્ર મલેશિયાના પ્રવાસ દરમિયાન જ તેમણે દેવું નહોતું માગ્યું. મહાતિર મોહમ્મદના શાસનકાળમાં પાકિસ્તાન અને મલેશિયાની નિકટતા વધી. પાકિસ્તાન અને મલેશિયા વચ્ચે વર્ષ 2007માં જ ઇકોનૉમિક પાર્ટનરશિપ ઍગ્રીમેન્ટ થયું હતું. ઇમ���ાન ખાનના આ પ્રવાસ દરમિયાન મહાતિરે પાકિસ્તાનને ઊર્જા સુરક્ષામાં મદદ કરવાની પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી હતી. 5 ઑગસ્ટના રોજ જ્યારે ભારતે જમ્મુ-કાશ્મીરને અપાયેલો વિશેષ દરજ્જો નાબૂદ કરવાની જાહેરાત કરી ત્યારે મહાતિરનો સમાવેશ એવા કેટલાક રાષ્ટ્રપ્રમુખોમાં થતો હતો જેમને ફોન કરીને ઇમરાન ખાને સમર્થન માગ્યું અને સમર્થન મળ્યું પણ ખરું. જ્યારે કાશ્મીર મુદ્દો સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદમાં ગયો ત્યારે પણ મલેશિયાએ પાકિસ્તાનનો જ સાથ આપ્યો. ગયા મહિને સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સામાન્ય સભામાં પણ મલેશિયાના વડા પ્રધાને કાશ્મીરનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો અને ભારતને ઘેરવાનું કામ કર્યું. ભારત માટે આ વાત એક આંચકા સમાન હતી. મલેશિયા અને પાકિસ્તાન સાથે કેમ છે? આખરે મલેશિયા પાકિસ્તાનનો સાથ કેમ આપી રહ્યું છે? સાઉથ ચાઇના મૉર્નિંગ પોસ્ટને નેશનલ યુનિવર્સિટી ઑફ મલેશિયામાં સ્ટ્રેટેજિક સ્ટડિઝના નિષ્ણાત રવિચંદ્રન દક્ષિણમૂર્તિએ જણાવ્યું હતું, "મલેશિયા અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ઘણા લાંબા સમયથી સારા સંબંધો રહ્યા છે." "1957માં મલેશિયાની સ્વતંત્રતા બાદ, પાકિસ્તાન એવા દેશોમાં સામેલ હતું કે જેમણે મલેશિયાના સાર્વભૌમત્વને માન્યતા આપી હતી." રવિચંદ્રને કહ્યું, "પાકિસ્તાન અને મલેશિયા બંને ઘણાં ઇસ્લામિક સંગઠનો અને સહયોગો સાથે જોડાયેલાં છે. આ બંનેના સંબંધમાં ચીનની બાબત એકદમ અલગ છે." "મલેશિયા અને ચીનના સંબંધો એકદમ સામાન્ય છે, પરંતુ પાકિસ્તાન અને ચીનના સંબંધો અત્યંત ખાસ છે. ચીન પાકિસ્તાનમાં હથિયારોની સપ્લાય કરતો સૌથી મોટો દેશ છે અને આ બંને દેશોના ભારત સાથેના સંબંધો સારા નથી." "જ્યાં સુધી મહાતિર સત્તામાં રહ્યા ત્યાં સુધી તો પાકિસ્તાન સાથે મલેશિયાના સંબંધો સારા જ રહ્યા છે." ભારતે કાશ્મીર પર મલેશિયાના વલણ અંગે નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી અને હવે એવું કહેવાઈ રહ્યું છે કે આ કારણે બંને દેશો વચ્ચેના વેપારી સંબંધો પણ પ્રભાવિત થઈ શકે છે. સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સ પ્રમાણે મહાતિર મોહમ્મદે કહ્યું છે કે તેમની સરકાર ભારત સાથેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોની સમીક્ષા કરશે. રૉયટર્સના રિપોર્ટ પ્રમાણે ભારત મલેશિયા પાસેથી પામ ઑઇલની આયાતને સીમિત કરી શકે છે. તેમજ મલેશિયા પાસેથી આયાત કરાતી અન્ય વસ્તુઓ અંગે પણ વિચાર કરી શકે છે. મહાતિરે સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સામાન્ય સભામાં કહ્યું હતું કે ભારતે કાશ્મીરને પોતાના કબજામાં રાખ્યું ���ે. જોકે, સરકાર તરફથી આ અંગે કોઈ પણ ટિપ્પણી નથી આવી. આયાત જકાત વધવાની આશંકાને કારણે ખરીદી અટકી રૉયટર્સ પ્રમાણે ભારતીય રિફાઇનર્સે નવેમ્બર અને ડિસેમ્બરમાં શિપમેન્ટ માટે મલેશિયા પાસેથી પામ ઑઇલની ખરીદી બંધ કરી દીધી છે. એજન્સી પ્રમાણે તેમને એ વાતની બીક છે કે ભારત સરકાર આયાત જકાત વધારી શકે છે. તેમજ એ વાતની પણ બીક છે કે ભારત સરકાર મલેશિયા પાસેથી થતી આયાતો રોકવા માટે અન્ય પગલાં પણ ઉઠાવી શકે છે. સોમવારે રૉયટર્સને 5 ટ્રેડરોએ કહ્યું કે તેમણે નવેમ્બર-ડિસેમ્બરના શિપમેંટ માટે પામ ઑઇલની ખરીદી કરવાનું બંધ કરી દીધું છે. ભારત મલેશિયાના પામ ઑઇલનું મોટું ખરીદદાર હતું. ભારતના આ વલણને કારણે મલેશિયાની પામ ઑઇલ ઇન્ડસ્ટ્રી પર વિપરીત અસર પડી શકે છે. આ રિપોર્ટ પ્રમાણે ભારતના આ નિર્ણયના કારણે ઇન્ડોનેશિયાને પણ લાભ થઈ શકે છે. રૉયટર્સે ભારતના વાણિજ્ય મંત્રાલયનો આ અંગે સંપર્ક સાધ્યો, પરંતુ તેમને કોઈ જવાબ ન મળ્યો. મુંબઈના એક વેપારીએ રૉયટર્સને કહ્યું, "મલેશિયા સાથે વેપાર કરતા પહેલાં અમારે સ્પષ્ટીકરણ જોઈએ. જો સરકારની તરફથી કોઈ પણ જાતનું સ્પષ્ટીકરણ ન આવ્યું તો અમે ઇન્ડોનેશિયા સાથે વેપાર કરવાનું શરૂ કરી દઈશું." મુંબઈના વેજિટેબલ ઑઇલ કંપનીના સીઈઓ સંદીપ બજોરિયાએ કહ્યું, "બંને દેશોના વેપારીઓ અસમંજસમાં છે. અમને બિલકુલ નથી ખબર કે શું થવાનું છે." પામ ઑઇલનો ભારતમાં વિપુલ ઉપભોગ ભારતમાં ભોજન બનાવવા માટે વપરાતાં તેલોમાં પામ ઑઇલનું પ્રમાણ બે તૃતિયાંશ છે. ભારત દર વર્ષે લગભગ 90 લાખ ટન પામ ઑઇલની આયાત કરે છે. જેમાં મુખ્યત્વે મલેશિયા અને ઇન્ડોનેશિયાથી આવતું તેલ સામેલ છે. વર્ષ 2019ના પ્રથમ 9 મહિનામાં ભારતે મલેશિયા પાસેથી 30.9 લાખ ટન પામ ઑઇલની આયાત કરી હતી. મલેશિયન પામ ઑઇલ બોર્ડના ડેટા અનુસાર ભારત મલેશિયા પાસેથી માસિક 4,33,000 ટન તેલની આયાત કરે છે. ભારત ભોજનમાં વપરાતાં તેલની આયાત કરનાર સૌથી મોટો દેશ છે. ભારતના વલણને જોતાં મલેશિયાના વડા પ્રધાને રવિવાર કહ્યું હતું કે ભારત સાથે દ્વિપક્ષીય કારોબારી સંબંધોની સમીક્ષા કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું હતું કે ભારત પણ મલેશિયામાં નિકાસ કરે છે અને બંનેના કારોબારી સંબંધો દ્વિપક્ષીય છે ન કે એકતરફી. મહાતિર જ્યાં સુધી સત્તામાં રહ્યા ત્યાં સુધી મલેશિયા અને પાકિસ્તાનના સંબંધો સારા રહ્યા. વર્ષ 2003માં તેઓ નિવૃત થયા અને ત્યાર બાદ ભારત અને મલેશિયાના સંબંધો સુધર્ય�� હતા. પરંતુ ગયા વર્ષે જ્યારે એક વાર ફરીથી મહાતિર સત્તા પર આવ્યા ત્યારથી ફરી વાર મલેશિયા અને પાકિસ્તાનના સંબંધો ઘનિષ્ઠ બનવા લાગ્યા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇમરાન ખાન ગયા વર્ષે ઑગસ્ટ મહિનામાં પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન બન્યા બાદ નવેમ્બરમાં મલેશિયાની યાત્રા પર ગયા હતા. +text: તો સત્ય અને ભ્રમનો ફેર જાણવા માટે અમે આ પ્રશ્ન નિષ્ણાતો સામે મૂક્યો. કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના ડરથી વિશ્વભરમાં લોકોને સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગ અને ઘરમાં પૂરાઈ રહેવાની સલાહ આપવામાં આવી છે ત્યારે આ સમયે શું એક સાથે રહેતા દંપતીએ સેક્સથી દૂર રહેવું જોઈએ? નવા સંબંધ બાંધવામાં પણ ચેપ લાગવાનો ખતરો રહે? ચુંબનથી ખતરો કેટલો? એવા કેટલાક પ્રશ્નોનો જવાબ બીબીસીના એક કાર્યક્રમમાં નિષ્ણાતોએ આપ્યા. સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગના કારણે હાથ મિલાવવાનું તો બંધ થયું છે ત્યારે લોકો દ્વારા ઇન્ટરનેટ પર સેક્સ અને કોરોના વાઇરસ અંગે સૌથી વધારે પૂછાતા પ્રશ્નોનાં જવાબ અહીં આપવામાં આવ્યા છે. કોરોના વાઇરસ મહામારીના સમયમાં સેક્સ સુરક્ષિત ખરું? ડૉ ઍલેક્સ જ્યોર્જે અને ઍલિક્સ ફૉક્સ આ વિશે વાત કરતા ડૉ ઍલેક્સ જ્યોર્જે કહ્યું કે " જો તમારા પાર્ટનર સાથે તમે એક જ વાતાવરણ (ઘર)માં રહેતા હો તો કોઈ સમસ્યા ન થવી જોઈએ પરંતુ જો તમારામાંથી એક પણ વ્યક્તિમાં કોરોના વાઇરસના લક્ષણ દેખાતા હોય તો સોશિયલ ડિસ્ટન્સિંગનું પાલન કરવું અને ઘરમાં પણ અલગ-અલગ રહેવું." ત્યારે સેક્સ બાબતોનાં નિષ્ણાત પત્રકાર ઍલિક્સ ફૉક્સ પણ માને છે કે "એવું ન માનવું જોઈએ કે એક યુગલમાંથી એકને પણ હળવા લક્ષણ દેખાતા હોય તો અન્યને પણ એવા જ લક્ષણ દેખાશે." તેઓ કહે છે કે જો કોરોના વાઇરસના લક્ષણ દેખાતા હોય તો બંને પાર્ટનર્સે અલગ-અલગ રહેવું જોઈએ. નવા પાર્ટનર સાથે સંબંધ બાંધવો સુરક્ષિત છે? ડૉ ઍલેક્સનું કહેવું છે કે નવા પાર્ટનર સાથે સેક્સ સંબંધ બાંધવા માટે પણ આ સમય અનુકૂળ ન કહી શકાય કારણ કે કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગવાનો ખતરો સામે જ છે. હળવા કે નજીવા લક્ષણોને કારણે કોરોના વાઇરસનું સંક્રમણ છે કે નહીં એ જાણવું ઘણી વખત અઘરું હોય છે. ઍલિક્સ ફૉક્સ ચેતવણી આપે છે કે "એ ભૂલવું ન જોઈએ કે કોરોના વાઇરસ ધરાવતા કેટલાક લોકોમાં કોઈ પણ પ્રકારના લક્ષણ ન દેખાય એવી શક્યતા હોય છે. એવું બની શકે છે કે તેમના કારણે તેમના પાર્ટનર કે સંપર્કમાં આવતી વ્યક્તિને નજીક આવવાથી કે ચુંબનથી વાઇરસનું સંક્રમણ થાય." ચુંબન કર્યાના અમુક દિવસો પછી જો પાર્ટનરમાં સંક્રમણના લક્ષણ દેખાય તો...? તમારા પાર્ટનરને ચુંબન આપ્યું હોય તેના થોડા દિવસ પછી જો તેમનામાં કોરોના વાઇરસના લક્ષણ દેખાય તો તમારે ડરવાની જરૂર ખરી? ડૉ ઍલેક્સનું કહેવું છે કે આવી પરિસ્થિતિમાં તમારે સેલ્ફ આઇસોલેશનમાં જતા રહેવું જોઈએ એટલે કે પોતાની જાતને બીજા લોકોથી દૂર રાખવી જોઈએ. તમારે પોતાના શરીરમાં કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના કોઈ પણ લક્ષણ પર નજર રાખવી જોઈએ. જો કોઈ લક્ષણ દેખાય તો તમારે તુરંત ડૉક્ટર અથવા હૅલ્પલાઇનની મદદ લેવી જોઈએ. ત્ચારે અન્ય નિષ્ણાતો કહે છે કે સંબંધોમાં પોતાની જાત માટે અને પોતાના પાર્ટનર માટે આપણું વર્તન અને વલણ જવાબદારી ભરેલું હોવું જોઈએ. જો તમારામાં લક્ષણ દેખાતા હોય તો તમારે તરત તમારા પાર્ટનરને આ બાબતે જાણ કરવી જોઈએ જેથી તેઓ સાવચેતી રાખી શકે. અને જો તમારા પાર્ટનરમાં લક્ષણ દેખાય તો તમારે સેલ્ફ આઇસોલેશમાં જવું જોઈએ. પહેલાં કૉન્ડોમ ન વાપરતા હો તો શું હવે વાપરવાનું શરૂ કરી દેવું જોઈએ આ બાબતે ઍલિક્સનું કહેવું છે કે “જો તમે કૉન્ડોમ સિવાય કોઈ અન્ય પ્રકારના નિરોધનો વપરાશ કરતા હતા અને તમે સેકસુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ રોગ અંગે તપાસ કરાવેલી હોય તો કોઈ જરૂર નથી કે તમે અત્યારે કૉન્ડોમ વાપરવાનું શરૂ કરો. ”પરંતુ જો તમે પહેલાં પણ અન્ય કોઈ સાવચેતી નહોતાં રાખતા અને સેક્સુઅલી ટ્રાન્સમિટેડ ડિસિઝનો ખતરો ઉઠાવી રહ્યા હતા તો મારી સલાહ છે કે તમારે કૉન્ડોમ વાપરવું જોઈએ.” શું ગુપ્તાંગોને અડવાથી કોરોના વાઇરસનું સંક્રમણ ફેલાય ખરું? ડૉ ઍલેક્સ સલાહ આપે છે કે એક બીજાનાં શરીરના ફ્લુઇડ્સ હાથ વડે કે કોઈ પણ રીતે તમારા મોઢાં અથવા નાક સુધી પહોંચવાથી કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગવાની શક્યતા રહે છે એટલે આ બાબતે તમારે સાવચેતી રાખવી જોઈએ. જો તમે એક જ ઘરમાં ન રહેતા હો તો તમારે આનાથી બચવું જોઈએ. તો આવા સમયમાં પ્રેમસંબંધનું શું? પત્રકાર ઍલિક્સ ફૉક્સનું કહેવું છે કે “આ મહામારીએ લોકોને સારી સેક્સલાઇફ વિશે વિચારવા માટે પ્રેરણા આપી છે. હું એવા કેટલાય યુગલો વિશે જાણું છું જે અલગ-અલગ જગ્યાએ ક્વોરૅન્ટીનમાં બંધ હોવાને કારણે એકબીજાથી દૂર છે અને તે લોકો આ અંતર અને સમયનો ફાયદો ઉઠાવીને એકબીજાને કામોત્તેજક કહાણીઓ લખીને મોકલી રહ્યા છે.” તેઓ કહે છે કે “આ એવો સમય છે જ્યારે લોકો ઘણા રચન��ત્મક થઈ રહ્યા છે અને દૂર હોવા છતાં પણ એકબીજાની સાથે આનંદનો સમય પસાર કરી રહ્યા છે.” એચઆઈવીના દર્દીને કોરોના વાઇરસનું સંક્રમણ હોવાનો ખતરો વધારે છે? ઍલિક્સ ફૉક્સ કહે છે કે, આ બાબતે ડૉ. મિશેલ બાર્ડીની સલાહને અનુસરવી જોઈએ. એમનું કહેવું છે કે જો દર્દી એચઆઈવીની નિયમિત દવા લઈ રહ્યો હોય તથા તેમનું સીડી 4 કાઉન્ટ (સંક્રમણ સાથે લડનાર વ્હાઇટ બ્લડ સેલની સંખ્યા) પૂરતું હોય તથા લોહીમાં એચઆઈવીની માત્રા પણ અનડિટેક્ટેબલ (શોધી ન શકાય) હોય તો એવા દર્દીની રોગપ્રકિકારક શક્તિ નબળી ન ગણી શકાય. એનો અર્થ એ છે કે આવા દર્દીને અન્ય લોકોની સરખામણીમાં કોરોના વાઇરસનું સંક્રમણ લાગવાનો વધારે પડતો ખતરો નથી હોતો. એચઆઈવી દર્દીએ તેમની દવાઓ લેતા રહેવી જોઈએ અને સામાન્યપણે બધા માટે જે સૂચનો આપવામાં આવેલા છે તેને પાળતા રહેવું જોઈએ. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સેક્સ કરવાથી કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગી શકે કે નહીં, તમે આ વિશે કદાચ વિચાર્યું હશે પરંતુ બની શકે કે આ વિશે પ્રશ્ન પૂછતા ખચકાટ થયો હશે. +text: આ સવાલનો જવાબ મેળવવા બીબીસી ગુજરાતીનાં અર્ચના પુષ્પેન્દ્રએ કરાચીથી પ્રકાશિત થતા ગુજરાતી અખબાર 'ડેઈલી મિલ્લત'ના તંત્રી રઈસ ખાન સાથે વાત કરી હતી. રઈસ ખાને કહ્યું હતું, "ઇમરાન ખાન પહેલાં જ કહી ચૂક્યા છે કે લઘુમતી કોમોની સિંધના અંદરના વિસ્તારોમાં જે રંજાડ થઈ રહી છે એ તેઓ તેમના કાર્યકાળમાં થવા નહીં દે.” "તેમણે સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે કે લઘુમતીની રંજાડ તો તેઓ નહીં જ થવા દે. હવે એમની સરકાર રચાય એ પછી જોઈએ કે વાસ્તવમાં શું થાય છે, કેમ કે સિંધમાં તો એમની સરકાર બનવાની નથી." રઈસ ખાનના જણાવ્યા મુજબ, પાકિસ્તાનમાં મોટાભાગના ગુજરાતીઓ, ભારતીયો સિંધમાં અને કરાચીમાં છે, પણ સિંધમાં પીપલ્સ પાર્ટીની સરકાર બનશે તે સ્પષ્ટ છે. તેથી તેઓ કેવી નીતિ અપનાવશે અને એ બાબતે ફેડરલ ગવર્નમેન્ટનું વલણ શું હશે એ અત્યારે આપણે કહી શકતા નથી. એ સંજોગો પર આધારિત છે. ગુજરાતીઓ ઈમરાન ખાન તરફ ઢળ્યા 'ડેઈલી મિલ્લત'ના તંત્રી રઈસ ખાન પાકિસ્તાનમાં વસતા ગુજરાતીઓએ ચૂંટણીમાં અપનાવેલા વલણની વાત કરતાં રઈસ ખાને કહ્યું હતું "કરાચીમાં 30 લાખથી વધારે ગુજરાતીઓ છે. તેમાં મેમણ, બોરી અને આગાખાની છે.” "એ બધાએ કરાચીમાં પાકિસ્તાન તહેરિક-એ-ઇન્સાફ (પીટીઆઈ)ને ટેકો આપ્યો છે, કેમ કે ગુજરાતીઓ બિઝનેસ કૉમ્યુનિટી છે અને બિઝનેસ ��ૉમ્યુનિટી પીટીઆઈ તરફ ઢળી છે. શું તમે આ વાંચ્યું? "આજના રિઝલ્ટના દિવસે મારી પાસે છેલ્લી માહિતી છે ત્યાં સુધી કરાચી સ્ટોક એક્સચેન્જના સૂચકાંકમાં 800 પોઈન્ટ્સનો વધારો થયો છે." ભારત-પાકિસ્તાન સંબંધની વાત ભારત પાકિસ્તાનના સંબંધ પર નવી સરકારની શું અસર થશે તેની વાત પણ રઈસ ખાને કરી હતી. રઈસ ખાને કહ્યું હતું, "હું સમજું છું કે રાજકીય પક્ષો ભાષણો આપે છે ત્યારે ભારતવિરોધી વાતો કરે છે, પણ સત્તામાં આવે ત્યારે પરિસ્થિતિ અલગ હોય છે.” "ઇમરાન ખાન વિદેશ નીતિ કેવી બનાવે છે તેના પર ઘણો આધાર છે. અનુકૂળ વિદેશ નીતિ બને તો પણ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના સંબંધમાં કોઈ ખાસ ફરક નહીં પડે એવું મને લાગે છે." ચૂંટણીમાં ગોલમાલના આક્ષેપો ચૂંટણીમાં ગોલમાલના અને તટસ્થ ચૂંટણી નહીં થયાના આક્ષેપ બાબતે રઈસ ખાને કહ્યું હતું, "ગોલમાલ થયાની વાત સાચી છે.” "ચૂંટણી એકતરફી હતી. દરેક રીતે ઇમરાન ખાનનો માર્ગ મોકળો કરી દેવાયો હતો. તેમાં ન્યાયતંત્ર પણ સંકળાયેલું છે એમ પણ તમે કહી શકો છો. બીજી વાત એ છે કે યંગ જનરેશનમાં ઇમરાન ખાન તરફ ઝૂકાવ હતો.” "આપણે જોઈએ છીએ કે ઇમરાન ખાન એક ત્રીજા પક્ષ તરીકે બહાર આવ્યા છે. તેઓ સારી રીતે શાસન ચલાવવામાં સફળ થશે તો અહીં ભ્રષ્ટાચાર ઓછો થાય એવું બની શકે અને એ પાકિસ્તાન માટે બહુ જરૂરી છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનમાં ચૂંટણીનું પરિણામ આવી ગયું છે ત્યારે સવાલ એ છે કે પાકિસ્તાનમાં વસતા ગુજરાતીઓ અને હિંદુઓની સ્થિતિ નવી સરકારની રચના બાદ બદલાશે? +text: ભારત સરકારે બ્રિટનમાંથી આવનારી તમામ ફ્લાઇટ 31 ડિસેમ્બર સુધી રોકી દીધી છે. આ પહેલાં યુરોપ અને દુનિયાના 40થી વધુ દેશોએ બ્રિટનમાંથી આવનારી ફ્લાઇટોને હાલ પૂરતી અટકાવી દેવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ડેન્માર્કમાં પણ કોરોના વાઇરસના નવા પ્રકારથી સંક્રમિત કેસ સામે આવતા સ્વીડને ડેન્માર્ક આવતી-જતી ફ્લાઇટ્સ પર રોક લગાવી દીધી છે. બ્રિટનમાંથી આવનારા મુસાફરોનો આરટીપીસીઆર ટેસ્ટ ઍરપૉર્ટ પર કરવામાં આવશે. આ નિર્ણય 22 ડિસેમ્બર 12 વાગ્યાથી બ્રિટનમાંથી આવનારી તમામ ફ્લાઇટો માટે લાગુ પડશે. 'બેકાબૂ' છે નવો પ્રકાર? જો કે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના ઇમરજન્સી બાબતોના ચીફ માઇક રાયને કહ્યું કે મહામારીના ફેલાવા સમયે નવો પ્રકાર મળવો સામાન્ય વાત છે અને તે 'બેકાબૂ' નથી. જોકે તેના ઉલટ રવિવારે બ્રિટનના સ્વાસ્થ્ય સચ���વ મૅટ હૅનકૉકે વાઇરસના આ નવા પ્રકાર માટે 'બેકાબૂ' શબ્દ વાપર્યો હતો. આયરલૅન્ડ, જર્મની, ફ્રાન્સ, ઈટાલી, નેધરલૅન્ડ અને બેલ્જિયમે યુકે સાથેની વિમાનોની અવરજવર રોકી દીધી છે. કોરોના વાઇરસનો આ નવો પ્રકાર લંડન અને દક્ષિણ-પૂર્વ ઇંગ્લૅન્ડમાં ઝડપથી ફેલાયો છે. વાઇરસને ફેલાતો રોકવા માટે બ્રિટન સરકારે શનિવારે પૂર્વ અને દક્ષિણ-પૂર્વ ઇંગ્લૅન્ડના અમુક વિસ્તારો તથા લંડનમાં કડક પ્રતિબંધો લાગુ કર્યા છે. કોરોના વાઇરસના આ પ્રકારનું સંક્રમણ ઇંગ્લૅન્ડ ઉપરાંત નેધરલૅન્ડ, ઑસ્ટ્રેલિયા, ડેનમાર્ક અને દક્ષિણ આફ્રિકામાં પણ જોવા મળ્યું છે. બેલ્જિયમ અને નેધરલૅન્ડે બ્રિટન સાથેની પોતાની તમામ વિમાનસેવાઓને રદ કરી દીધી છે. વળી ફ્રાન્સે બ્રિટનથી આવતા માલસામાન પર પણ રોક લગાવી હોવાથી ડોવર સ્થિત દક્ષિણ બ્રિટિશ પોર્ટ પર ઘણો માલસામાન ફસાઈ ગયો છે. બ્રિટનના વડા પ્રધાન બોરિસ જૉન્સનનું કહેવું કે તેઓ વેપારને શરૂ કરવા માટે ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુએલ મૅંક્રો સાથે વાતચીત કરશે. તેમને આશા છે કે સમસ્યાનો ઉકેલ આવી જશે. વળી બોરિસ જૉન્સનનું કહેવું છે કે વાઇરસનો આ નવો પ્રકાર કોવિડ-19ની બીમારીનું કારણ બને છે અને 70 ટકા વધારે સંક્રમણ થઈ શકે છે. તેમણે સ્પષ્યપણે કહ્યું કે, "પહેલાં જે યોજના તૈયાર કરાઈ હતી તેના અનુસાર આ વખતે આપણે ક્રિસમસ નહીં મનાવી શકીશું." એમણે કહ્યું કે આ નવા પ્રકાર કારણે હૉસ્પિટલોમાં દરદીઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે, જોકે આનાથી વધારે મૃત્યુ નથી થઈ રહ્યાં. અત્રે ઉલ્લેખનિય છે કે બ્રિટન સરકારે તાજેતરમાં ક્રિસમસ દરમિયાન પ્રતિબંધોમાં પાંચ દિવસની છુટ આપવાની જાહેરાત કરી હતી. પરંતુ હવે તેમાં ઘટાડો કરી તેને માત્ર એક દિવસ કરી દેવાઈ છે. દરમિયાન ફ્રાન્સના ટ્રાન્સપૉર્ટ મંત્રી ક્લેમેંટ બેયૂને કહ્યું કે માલસામાન લાવતા વાહનો પર લગાવવામાં આવેલા 48 કલાકના પ્રતિબંધ પછી તેઓ નિર્ણય કરશે કે હવે આગળ શું કરવું. ઉપરાંત અમેરિકાએ હજુ યુકેથી આવતી ફ્લાઇટ્સ પર રોક નથી લગાવી. પરંતુ બ્રિટિશ ઍરવેઝ અને ડેલ્ટા માત્ર એવા જ યાત્રીઓને ન્યૂયૉર્કના જૉન એફ કૅનેડી હવાઈમથકે જવાની મંજૂરી આપશે જેમનો ટેસ્ટ નૅગેટિવ આવશે. કયા દેશોએ લાદ્યા પ્રવાસ પ્રતિબંધો યુકેની સરકારની જાહેરાત પછી તરત જ નેધરલૅન્ડે 1 જાન્યુઆરી સુધી યુકે સાથેની તમામ હવાઈસેવાઓ રદ કરી દીધી છે. પછીથી કહેવામાં આવ્યું કે યુકેથી આવનાર પ્રવ���સીઓ પર પ્રતિબંધ રહેશે પરંતુ સામાનની અવરજવર ચાલુ રહેશે. ફ્રાન્સે માલ-સામાન અને પ્રવાસી સહિતની તમામ ફ્લાઇટ 48 કલાક માટે બંધ કરી દીધી છે. આયરલૅન્ડે 48 કલાક માટે પ્રતિબંધ લાગુ કરતાં કહ્યું કે, જાહેર સ્વાસ્થ્યના હિતમાં બ્રિટનમાં વસવાટ કરતા કોઈ પણ દેશના નાગરિક જળમાર્ગે કે હવાઈમાર્ગે આયરલૅન્ડનો પ્રવાસ નહીં કરી શકે. જર્મનીમાં યુકેમાં જોવા મળેલો વાઇરસનો પ્રકાર હજી દેખાયો નથી પણ જર્મનીએ પણ પ્રવાસ પ્રતિબંધ લાદ્યો છે. જોકે, કાર્ગો સેવા ચાલુ રહેશે. ઈટાલીએ 6 જાન્યુઆરી સુધી યુકે સાથેની તમામ ફ્લાઇટ્સ રદ કરી દીધી. યુકેમાં જોવા મળેલા નવા પ્રકારના વાઇરસનો પહેલો કેસ ઈટાલીમાં દેખાયો છે અને તે દરદી હાલ રોમમાં આઇસોલેશનમાં છે. તુર્કીએ હંગામી ધોરણે યુકે અને સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડ સાથેની ફ્લાઇટ રદ કરી દીધી છે. સાઉદી અરબિયા, કુવૈત અને ઓમાને પણ સરહદો સીલ કરી દીધી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે કોરોના વાઇરસનો આ નવો પ્રકાર પહેલી વાર સપ્ટેમ્બરમાં યુકેમાં જોવા મળ્યો હતો. નવેમ્બરમાં લંડનમાં કુલ કેસોમાં ચોથા ભાગના તેના કેસો હતા અને ડિસેમ્બર મધ્ય સુધીમાં તેમાં મોટો વધારો થયો છે. વાઇરસ પોતાને બદલતા ચિંતા વધી? એ વાતે વૈજ્ઞાનિકોની ચિંતા વધી ગઈ છે કે વાઇરસ કેવી રીતે પોતાને બદલી રહ્યો છે. વરિષ્ઠ સ્વાસ્થ્ય અધિકારીઓનું કહેવું છે કે વાઇરસનો નવો પ્રકાર વધુ ઘાતક છે કે પછી તેના પર રસી કામ નહીં કરશે એ વાતનો હાલ કોઈ પુરાવો નથી. આ તેના પુરોગામી વાઇરસ વૅરિઅન્ટ કરતા તેની પ્રસારની ક્ષમતા 70 ટકા વધુ છે. સ્વાસ્થ્ય સચિવ મૅટ હૅનકૉકે કહ્યું કે નવો પ્રકાર બેકાબુ છે અને તેને કાબૂમાં કરવો જ પડશે. કોવિડ-19 જીનોમિક્સ યુકે (COG-UK) કન્સોર્ટિયમના પ્રોફેસર નિક લોમન કહે છે, "ચિંતાની વાત એ છે કે આ વાઇરસમાં ઘણા ફેરફાર થયા છે. જેટલી અમને અપેક્ષા નહોતી અને કેટલાક રસપ્રદ પણ છે." બે ખાસ પ્રકારના ફેરફાર છે. બંને મહત્ત્વપૂર્ણ સ્પાઇક પ્રોટિનમાં જોવા મળે છે. વાઇરસ સ્પાઇક પ્રોટિનનો ઉપયોગ આપણા શરીરની કોશિકાઓને હાઈજેક કરવા માટે કરે છે. મ્યુટેશન N501 સ્પાઇકનો સૌથી મહત્ત્વનો હિસ્સો બદલી નાખે છે, જેને "રિસેપ્ટર-બાઇંડિગ ડોમેન" કહેવામાં આવે છે. સ્વિત્ઝરલૅન્ડ : જ્યાં આપમેળે સર્જાય છે બરફનો મહેલ આ એ જગ્યા છે જ્યાં સ્પાઇક આપણા શરીરની કોશિકાઓની સપાટી સાથે પહેલા સંપર્ક બનાવે છે. જો કોઈ ફેરફાર વાઇરસને અંદર પ્રવેશવું સરળ કરી નાખે તો એ ફેરફા�� મહત્ત્વનો છે. પ્રોફેસર લોમેન કહે છે, "આ એક મહત્ત્વપૂર્ણ બદલાવ જોવા મળે છે." બીજું મ્યુટેશન છે - H69 / V70 ડિલિશન, આ અગાઉ પણ ઘણી વાર જોવા મળ્યું છે. આ સંક્રમણ ઑટર (એક પ્રકારનું પ્રાણી)માં જોવા મળી ચૂક્યું છે. ચિંતાની વાત એ હતી કે સાજી થયેલી વ્યક્તિના લોહીમાં જોવા મળતા ઍન્ટિબૉડી વાઇરસની આ રીતના પ્રકાર પર ઓછી અસર રહેતી હતી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો યુનાઇટેડ કિંગડમમાં જોવા મળેલા કોરોના વાઇરસના નવા પ્રકાર (વેરીઅન્ટ)થી વિશ્વભરમાં ખોફ પેદા થયો છે અને ભારત પણ એમાંથી અછૂતું નથી રહી શક્યું. +text: ઇન્સ્પેક્ટર મનીષ મિશ્રા મનીષ મિશ્રા વર્ષોથી પોતાનું જીવન રસ્તા પર વિતાવી રહ્યા હતા પરંતુ અમુક દિવસો પહેલાં તેઓ આ આશ્રમમાં આવ્યા છે. મનીષ મિશ્રાને મળવા આવનાર પોલીસ અધિકારી એ લોકો છે જેઓ ક્યારેક તેમના બૅચમેટ હતા. સ્વર્ગ સદન આશ્રમના સંચાલક પવન સૂર્યવંશીએ જણાવ્યું કે, “મનીષ મિશ્રા સારી રીતે રહી રહ્યા છે. આશ્રમની અંદર તેમની સારી દેખરેખ રાખવામાં આવી રહી છે. અને તેઓ ઘણું સારું મહેસૂસ કરી રહ્યા છે.” “મનીષ મિશ્રાને મળવા સતત તેમના બૅચમેટ આવી રહ્યા છે અને તેઓ પોતાની સાથે વીતાવેલા સમયના કિસ્સા યાદ કરી રહ્યા છે. અત્યારે પ્રયત્ન કરાઈ રહ્યો છે કે તેમને ઓછામાં ઓછા ચારથી પાંચ મહિના અહીં રાખવામાં આવે જેથી તેઓ સંપૂર્ણપણે ઠીક થઈ જાય.” મનીષ મિશ્રાની કહાણી જાણવા માટે થોડું પાછળ જવું પડશે. વાત 10 નવેમ્બરની છે જ્યારે ગ્વાલિયરમાં પેટાચૂંટણીની મતગણતરી ચાલી રહી હતી. તે દરમિયાન લગભગ દોઢ વાગ્યે પોલીસવિભાગના બે ડીએસપી સુરક્ષાવ્યવસ્થામાં લાગેલા હતા. તે દરમિયાન તેમણે એક ભિખારીને ઠંડીમાં ઠૂંઠવાતા જોયા. ગ્વાલિયરના ઝાંસી રોડ વિસ્તારમાં તેની આ પરિસ્થિતિ જોઈને એક અધિકારીએ પોતાનાં ચપ્પલ તો બીજાએ પોતાનું જૅકેટ એ ભિખારીને આપી દીધાં. ત્યારબાદ એ અધિકારીઓ ત્યાંથી જવા લાગ્યા તો તે બંને અધિકારીઓને એ ભિખારીએ તેમના નામથી બોલાવ્યા. પોતપોતાનું નામ સાંભળીને બંને થોડા આશ્ચર્યચક્તિ થયા અને પાછા ફરીને તેની પાસે ગયા અને જ્યારે તેમણે તેની સાથે વાત કરી ત્યારે ખબર પડી કે એ ભિખારી તેમની બૅચના સબ ઇંસ્પેક્ટર મનીષ મિશ્રા છે. જાણકારી પ્રમાણે મનીષ પાછલાં દસ વર્ષોથી આવી રીતે જ રસ્તા પર પોતાનું જીવન પસાર કરી રહ્યા છે. ગ્વાલિયરના ઝાંસી રોડ વિસ્તારમાં વર્ષોથી રસ્તા પર લાવારિસ ભટકી રહેલા મનીષ મિશ્રા મધ્ય પ્રદેશ પોલીસના વર્ષ 1999ના બૅચના અધિકારી હતા. તેમના વિશે જાણવા મળી રહ્યું છે તે અનુસાર તેઓ અચૂક નિશાનબાજ પણ હતા. શહેરમાં મતગણતરીની રાત્રે સુરક્ષાવ્યવસ્થાની જવાબદારી ડીએસપી રત્નેશ સિંહ તોમર અને વિજય ભદૌરિયા અપાઈ હતી. મતગણતરી પૂરી થયા બાદ બંને વિજય જુલૂસના રૂટ પર તહેનાત હતા. આ દરમિયાન ફૂટપાથ પર ઠંડીમાં ઠૂઠવાઈ રહેલા મનીષ મિશ્રાનો સામનો થઈ ગયો. તેમને સંદિગ્ધ અવસ્થામાં જોઈને ઑફિસરોએ ગાડી રોકી અને તેમની સાથે વાત કરી. તેની પરિસ્થિતિ જોઈને ડીએસપી રત્નેશ સિંહ તોમરે તેમને પોતાના જૂતા અને વિજય ભદૌરિયાએ પોતાનું જૅકેટ આપી દીધું. ત્યારબાદ તેમને નામથી બોલાવવાના કારણે તેમને ખબર પડી કે આ ભિખારી તેમના જૂના સાથીદાર છે. માનસિક સંતુલન ગુમાવવાના કારણે... રત્નેશ સિંહ તોમરે જણાવ્યું, “તેમની આવી સ્થિતિ તેઓ માનસિક બીમાર હોવાના કારણે થઈ છે. પહેલાં તેઓ પરિવાર સાથે રહેતા હતા પરંતુ બાદમાં તેઓ પરિવારથી પણ દૂર ભાગી જતા હતા તેથી તેમણે તેમને પોતાના હાલ પર છોડી દીધા.” રત્નેશ સિંહ તોમરે જણાવ્યું કે જ્યારે તેમની મુલાકાત મનીષ સાથે થઈ ત્યારે તેઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા. મનીષ બંને અધિકારીઓ સાથે વર્ષ 1999માં પોલીસ સબ ઇંસ્પેક્ટર તરીકે ભરતી થયા હતા. બંને અધિકારી તેમને પોતાની સાથે લઈ જવા માગતા હતા પરંતુ તેમણે ના પાડી દીધી. ત્યાર બાદ તેમણે મનીષને સમાજસેવી સંસ્થા થકી આશ્રમમાં મોકલાવી દીધા જ્યાં હવે તેમની સારસંભાળ રખાઈ રહી છે. મનીષ મિશ્રા શિવપુરીના નિવાસી છે, ત્યાં તેમનાં માતાપિતા રહે છે જેઓ હાલ વૃદ્ધ થઈ ચૂક્યાં છે. તેમની પિતરાઈ બહેન ચીનમાં છે. સામાન્ય જીવન આશ્રમસંચાલક પવન સૂર્યવંશીએ જણાવ્યું કે ચીનમાં રહેલાં તકેમના બહેને ફોન લગાવીને તેમના ખબરઅંતર પૂછ્યા. તેમણે કહ્યું, “તેમનાં બહેને કીધું કે તેઓ જલદી આવશે અને તેઓ શી મદદ કરી શકે છે તે જોશે.” શિવપુરીમાં રહેતા તેમના કુટુંબ સાથે સંપર્ક કરવાના પ્રયત્ન કર્યા પરંતુ હજુ સુધી તેમનો સંપર્ક સાધી શકાયો નથી. મનીષ મિશ્રાએ વર્ષ 2005 સુધી નોકરી કરી અને તે દરમિયાન તેઓ દતિયા જિલ્લામાં હતા. ત્યાર બાદ તેમનું માનસિક સંતુલન બગડી ગયું. શરૂઆતનાં પાંચ વર્ષો સુધી તેઓ ઘરે રહ્યા. તેમના વિશે જાણકારી મળી છે કે સારવાર માટે જે સેન્ટર અને આશ્રમમાં તેમને દાખલ કરાયા, તેઓ ત્યાંથી પણ ભાગી ગયા. પરિવારને પણ તેઓ ક્યાં રહે છે તે વાતની ખબર નહોતી રહેતી. પત્ની સાથે તેમના છૂટાછેડા થઈ ચૂક્યા છે. તેમજ મનીષ મિશ્રાના અન્ય બૅચમેટ જેઓ તેમને મળવા માટે આવી રહ્યા છે, તેમણે પણ તેમના માટે દરેક સંભવ મદદ કરવાની વાત કરી છે. પવન સૂર્યવંશીએ જણાવ્યું, “તેમના સાથીદારો તેમની મદદ માટે તૈયાર છે અને તેઓ ઇચ્છે છે કે મનીષ મિશ્રા હવે સામાન્ય જીવન પસાર કરે. તેથી ન માત્ર તેઓ તેમને મળવા આવી રહ્યા છે પરંતુ તેમની મદદ પણ કરવા માગે છે.” ગ્વાલિયરના લોકોએ જણાવ્યું કે મનીષ મિશ્રા રસ્તા પર ભીખ માગીને પોતાનો ગુજારો કરી રહ્યા હતા. તેમને ગ્વાલિયરના રસ્તા પર ઘણા લોકોએ ફરતા જોયા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મધ્ય પ્રદેશના ગ્વાલિયરના સ્વર્ગ સદન આશ્રમમાં આજકાલ મનીષ મિશ્રા નામના એક શખ્સને મળવા પોલીસ અધિકારીઓ આવતા જતા થયા છે. +text: જિતુ વાઘાણી અને અલ્પેશ ઠાકોર આ પેટાચૂંટણીમાં સૌથી વધુ નજર હતી પાટણ જિલ્લાની રાધનપુર બેઠક પર. આ બેઠક પર એક સમયે કૉંગ્રેસ પક્ષમાંથી ચૂંટણી જિતેલા અલ્પેશ ઠાકોરે આ વખતે ભાજપમાંથી ચૂંટણી લડી હતી. જોકે 2017માં કૉંગ્રેસમાંથી ધારાસભ્ય બનેલા અલ્પેશ ઠાકોર આ પેટાચૂંટણીમાં રાધનપુર પરથી કૉંગ્રેસના રઘુ દેસાઈ સામે હારી ગયા. કૉંગ્રેસ છોડવાના કારણમાં મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં અલ્પેશ ઠાકોરે જણાવ્યું હતું કે તેઓને જોઈએ એટલું મહત્ત્વ મળ્યું નથી. આથી તેઓ પ્રજાના કામ કરવા માટે અને વિકાસની રાજનીતિ માટે ભાજપમાં જોડાઈ રહ્યા છે. સત્તાધારી પાર્ટી ભાજપમાં જોડાયા અને પેટાચૂંટણીમાં હારી જતાં અલ્પેશ ઠાકોરનું રાજકીય ભવિષ્ય કેવું રહેશે એ પણ ચર્ચાનો વિષય બન્યું છે. રાજકીય વિશ્લેષકો માને છે કે ગુજરાતમાં હવે અલ્પેશ ઠાકોરનું ભવિષ્ય ધૂંધળું જણાઈ રહ્યું છે. તો એવું પણ કહેવામાં આવે છે કે ગુજરાતમાં ભાજપ સત્તામાં છે અને તેનો લાભ અલ્પેશ ઠાકોર પણ મળી શકે છે. અલ્પેશ ઠાકોરનું હવે રાજકીય ભવિષ્ય શું? બીસીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં રાજકીય વિશ્લેષક અજય ઉમટ જણાવે છે કે અતિશય મહત્ત્વાકાંક્ષા ક્યારેક રાજકીય દૃષ્ટિએ ઘાતક નીવડે એનો બોલતો પુરાવો અલ્પેશ ઠાકોર છે. તેમના મતે કૉગ્રેસ પાર્ટીમાં અલ્પેશ ઠાકોરની સ્થિતિ રાજા જેવી હતી, પણ આજે એ રંક બની ગયા છે. ઉમટ જણાવે છે, "કૉંગ્રેસ પાર્ટીએ તેમને ધારાસભ્યની ટિકિટ આપી હતી, એમના સમર્થકોને પણ પાર્ટીએ ટિકિટ આપી હતી. એમને પાર્ટીમાં ઘણું મહત્ત��વ અપાતું હતું." "નવ જેટલી કમિટીમાં સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું. બિહારમાં સહપ્રભારી બનાવાયા હતા." "આટલું બધું કરવા છતાં તેઓ માત્ર રાજકીય મહત્ત્વાકાંક્ષા માટે મને કૉંગ્રેસમાં જોઈએ એટલું મહત્ત્વ મળતું નથી એવું ત્રાગું કરીને કૉંગ્રેસ છોડીને ભાજપમાં જોડાયા ગયા. " તેઓ જણાવે છે, "હવે અલ્પેશ ઠાકોર હાંસિયામાં ધકેલાઈ જવાના છે. જોકે તેમણે ધીરજ રાખી હોત તો કૉંગ્રેસ પાર્ટીમાં તેમના માટે ઉજ્જવળ ભવિષ્ય હતું." "કૉંગ્રેસ પાર્ટીએ એમને બધું જ આપ્યું હતું, પરંતુ તેઓ રાજકીય સોદાબાજી કરવા ગયા એ મોટી ભૂલ હતી." અજય ઉમટ ગુજરાતની પ્રજાના મિજાજ અંગે જણાવે છે કે પક્ષપલટુંઓને ગુજરાતની પ્રજા સ્વીકારતી નથી. "અલ્પેશને પણ નથી સ્વીકાર્યા ને ધવલસિંહ ઝાલાને પણ નથી સ્વીકાર્યા. કુંવરજી બાવળિયા અને જવાહર ચાવડા અપવાદ છે, તેઓ તેમની વ્યક્તિગત પ્રતિભા અને જ્ઞાતિવાદના કારણે ચૂંટણી જીતતા હતા." તેઓ ઉમેરે છે કે આ એક એવા ઉમેદવાર છે જેમના પરાજયની ખુશી ભાજપમાં પણ છે અને કૉંગ્રેસમાં પણ છે. કેમ કે ભાજપમાં પણ પાયાના કાર્યકરો તેમનાથી નારાજ હતા. 'ભાજપ સત્તામાં હોવાથી ફાયદો થઈ શકે' તો ભાજપમાં ગયેલા અલ્પેશ ઠાકોરનું રાજકીય ભવિષ્ય ખૂબ ઉજ્જવળ રહેશે એવું રાજકીય વિશ્લેષક હરિ દેસાઈ માને છે. તેમનું કહેવું છે, "સત્તા પક્ષ સાથે જોડાયેલા લોકો જે હેતુ સાધવાના હોય એ સાધી શકે છે. અલ્પેશ ઠાકોરને સત્તા સાથે જોડાવવાના લાભ મળશે." "રાજકારણમાં હોદ્દો હોય, ધારાસભ્ય હોય કે મંત્રીપદ હોય તો જ લાભ મળે એવું નથી હોતું." "અલ્પેશ ઠાકોર ગુજરાતમાં દારૂના અડ્ડા બંધ કરાવવા માટે નીકળ્યા હતા પરંતુ ખરેખર કેટલા બંધ થયા એ કોઈને ખબર નથી." "ઠાકોરસેનાના ખભા પર ચડીને તેઓ ધારાસભ્ય થયા. ધારાસભ્ય બન્યા પછી એમણે પક્ષપલટો કર્યો. પક્ષપલટો કર્યો ત્યારે તો તેઓ પ્રજાને પૂછવા નહોતા ગયા. એટલે પ્રજાને તો બંને બાજુ મરવાનો વારો જ આવે છે." સાચો નેતા કોને કહેવાય એ વાત કરતાં હરિ દેસાઈ કહે છે કે એમણે સેવા જ કરવી હોત તો પાંચ વરસ કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય રહીને પણ સેવા કરી શક્યા હોત." શું છે અલ્પેશ ઠાકોરની ઠાકોરસેના? 2015માં 25 ઑગસ્ટના દિવસે અમદાવાદના જીએમડીસી ગ્રાઉન્ડમાં હાર્દિક પટેલે પાટીદાર અનામત માટે આંદોલનનું રણશિંગુ ફૂંક્યું હતું. શરૂઆતમાં પાટીદારોની માગ હતી કે તેમને 'ઓબીસી'ના નેજા હેઠળની અનામત આપવામાં આવે. જો પાટીદારોને ઓબીસી અનામત મળે તો ઠાકોરોનુ��� હિત જોખમાય તેમ હતું એટલે 'ઠાકોરસેના' સક્રિય બની. ઠાકોર સમાજની આર્થિક સ્થિતિ સુધરે, સમાજમાં પ્રવર્તમાન સામાજિક તથા આર્થિક દૂષણોને નાબૂદ કરવા અને સમાજમાં એકતા સ્થાપિત કરવાના હેતુથી અલ્પેશ ઠાકોરે 2011માં 'ઠાકોરસેના'ની સ્થાપના કરી હતી. ઠાકોરસેવાનું વડુંમથક અમદાવાદમાં આવેલું છે. અલ્પેશ ઠાકોર ગુજરાતના યુવા બેરોજગારો, આંગણવાડી બહેનો, આશાવર્કરોના પ્રશ્નોને લઈને 2014-17 દરમિયાન રાજ્યભરમાં અનેક આંદોલનો કર્યાં હતાં. ગુજરાતમાં 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીના પડઘમ વચ્ચે ઠાકોરસેનાએ દારૂના અડ્ડાઓ પર જનતારેડ શરૂ કરી, જેમાં ઠાકોર સમાજનાં મહિલાઓ અને યુવા જોડાયાં હતાં. નાગરિકોના દબાણને કારણે ગુજરાત સરકારે દારૂબંધીનો કાયદો વધુ કડક કરવો પડ્યો હતો. આ મંચ અને સરકાર સામેના કાર્યક્રમોને કારણે અલ્પેશ ઠાકોર 'ઓબીસી સમાજનો ચહેરો' બન્યા હતા. 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણી અગાઉ તેઓ કૉંગ્રેસમાં જોડાયા અને ચૂંટણી આવતાં રાધનપુર પરથી ધારાસભ્ય બન્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 24 ઑક્ટોબરે ગુજરાતમાં યોજાયેલી છ બેઠકોનું પરિણામ આવ્યું. છ બેઠકમાંથી કૉંગ્રેસને ત્રણ અને ભાજપને પણ ત્રણ બેઠક મળી છે. રાધનપુર, થરાદ, બાયડ કૉંગ્રેસે અને અમરાઈવાડી, લુણાવાડા અને ખેરાલુ બેઠક ભાજપે જીતી છે. +text: ભારતની વાત કરીએ તો અત્યાર સુધી 1000થી વધારે પૉઝિટિવ કેસો સામે આવ્યા છે અને 29 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. અત્યારે સમગ્ર ભારત 21 દિવસના લૉકડાઉનમાં છે. ત્યારે દેશની અર્થવ્યવસ્થાને ભારે નુકશાન થઈ રહ્યું છે તે જોતાં નાણાંમંત્રી નિર્મલા સીતારમણે 1.7 લાખ કરોડનું પૅકેજ જાહેર કર્યું હતું. એ અગાઉ નાણામંત્રીએ આવકવેરાથી લઈ લૉનના હપ્તા ભરવા સુધીની મુદત ત્રણ મહિના જેટલી વધારી એકંદરે નોકરિયાત અને નાના, સૂક્ષ્મ અને મઘ્યમ વર્ગને રાહત પૂરી પડી હતી. આ ઉપરાંત વડા પ્રધાને દેશના હૅલ્થકૅર ક્ષેત્રને સુસજ્જ કરવા 15,000 કરોડની જાહેરાત કરી હતી. સરકારે લીધેલાં પગલાં સૌપ્રથમ આ મહામારીમાં સરકારે જે આર્થિક પગલાં લીધાં છે, એના પર નજર નાખી લઈએ. ડૉક્ટરો, નર્સો, પૅરામેડિકલ અને વૉર્ડબૉય સહિતના સ્વાસ્થ્યકર્મીઓ માટે 50 લાખનું વીમાકવર આપવાની સરકારે જાહેરાત કરી છે. અત્યારે ફરજ બજાવતા 20 લાખ સ્વાસ્થ્યકર્મીઓને તેનો લાભ મળશે. ત્રીજી દેશમાં 20 કરોડ મહિલાઓનાં ખાતામાં આવતા ત્રણ મહિના સુધી દર મહિને 500 રૂપિયા જમ�� કરવાશે. આ ઉપરાંત વૃદ્ધ, વિધવા અને દિવ્યાંગોને 1000 રૂપિયા આવનાર ત્રણ મહિના સુધી આપવામાં આવશે. આથી 3 કરોડ વૃદ્ધોને ફાયદો થશે. સરકારે મનરેગા હેઠળ કામ કરતા 5 કરોડ પરિવારોને પહેલાં જે મહેનતાણું રૂપિયા 182 મળતું હતું, તેને હવે રૂપિયા 202 કરી દીધું છે. આનાથી 5 કરોડ પરિવારને ફાયદો થવાની આશા છે. ખેડૂતો માટે 'પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ યોજના' હેઠળ તેમને મળતા એપ્રિલ મહિનાના હપ્તામાં વધારાના 2000 રૂપિયા ખાતામાં જમા કરવાનો નિર્ણય લેવાયો છે. આથી દેશના 8 કરોડ ખેડૂતોને સીધો ફાયદો થશે. જન-ધન ખાતાથી આ પૈસા સીધા ખેડૂતોનાં ખાતાંમાં ટ્રાન્સફર થશે. આવનાર ત્રણ મહિના સુધી દેશના 80 કરોડ ગરીબ લોકોને ભોજન આપવાની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. જેમાં આવનાર ત્રણ મહિના સુધી તેમને 5 કિલો ઘઉં અથવા ચોખા, 1 કિલો દાળ આપવામાં આવશે તેમજ અગાઉ ગરીબો માટે જે પાંચ કિલો અનાજનો જથ્થો પૂરો પાડવામાં આવતો હતો તે ચાલુ રહેશે. સરકારે ઉજ્જવલા યોજના હેઠળ 8.3 કરોડ બીપીએલ પરિવારોને ત્રણ મહિના સુધી વિનામૂલ્યે ગૅસ-સિલિન્ડર આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત સ્વાશ્રયી મહિલાઓ માટે ગૅરંટી વગર 20 લાખ સુધીની લૉનની સહાય જાહેર કરવામાં આવશે, જેનો લાભ 7 કરોડ સ્વાશ્રયી મહિલાઓ મેળવશે. અત્યાર સુધી સ્વાશ્રયી મહિલાઓને 'દિન દયાલ ઉપાધ્યાય આજીવિકા મિશન' હેઠળ 10 લાખની લૉન મળતી હતી. સરકારે પીએફ નિયમનમાં સંશોધન કરી મુશ્કેલીના સમયમાં કર્મચારી પોતાના પીએફનાં નાણાં 75 ટકા અથવા છેલ્લો ત્રણ મહિનાના વેતનમાંથી જે ઓછું હોય તે ઉપાડી શકશે. આથી અંદાજે 4.8 કરોડ કર્મચારીઓને ફાયદો થશે. સરકારે બીજી એક જાહેરાત કરી છે તે મુજબ સંગઠિત ક્ષેત્રના કર્મચારીઓ માટે ઈપીએફની 24 ટકા રકમ આગલા ત્રણ મહિના સુધી સરકાર આપશે. જેમાં 100 કર્મચારીઓ હોય તેવી સંસ્થાઓ અને જેમાં 90 ટકા કર્મચારીઓનો સરેરાશ પગાર રૂપિયા 15000 કરતાં ઓછો હોય તેમનો આમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આનાથી અનુક્રમે 80 લાખ અને 4 લાખ કર્મચારીઓને ફાયદો થશે દેશમાં બાંધકામ ક્ષેત્રે જોડાયેલા 3.5 કરોડ કર્મચારીઓ માટે સરકારે 31 હજાર કરોડ મંજૂર કર્યા છે. આવા બાંધકામ ક્ષેત્રે નોંધાયેલા રાજ્યના કર્મચારીઓને મદદ કરવા દરેક રાજ્યને આદેશ કર્યો છે. રાજ્ય સરકારો પાસે ડિસ્ટ્રિક્ટ મિનરલ ફંડ હોય છે. જેનો ઉપયોગ, સ્વાસ્થ્ય તપાસ, ઉપચાર અને દવાઓ માટે કરવાનું સૂચન કર્યું છે. આમ સરકારે ગરીબો ખેડૂતો મનરેગા સ્કિમ હેઠળ કામ કરતા મજૂરો, વિધવાઓ, પ��ન્શનરો દિવ્યાંગો તેમજ વુમન સૅલ્ફ ગ્રુપ ને વિવિધ યોજનાઓ હેઠળ આવરી લઈ આવનાર 3 મહિનામાં થોડી ઘણી મદદ મળી રહે તે માટેનો પ્રયાસ કર્યો છે. શું બદલાવ આવશે અને શું ખૂટે છે? આ મહામારીના પ્રકોપથી થયેલા આર્થિક નુકશાનને પહોંચી વળવા શક્ય તેટલાં પગલાં લેવાયાં છે પંરતુ કોરોના વાઇરસને કારણે દેશ હાલ જે સંકટ સમયમાથી પસાર થઈ રહ્યો છે તે જોઈએ તો માત્ર કેન્દ્ર સરકાર કે રાજ્ય સરકારની યોજનાઓથી પહોચી નહીં વળાય. આ મહામારીની સ્થિતિમાં સમાજ ને જગડુશાઓની જરૂર છે જેથી કરીને ગરીબો સુધી પૂરતો લાભ પહોચાડી શકાય. કેટલાંક ઉદ્યોગગૃહો પોતાની સામાજિક જવાબદારી સમજીને આગળ આવ્યાં છે. સરકારે આવાં ઉદ્યોગગૃહોને સમાજ સેવા બદલ ટૅક્સમાં રાહત આપી પ્રોત્સાહિત કરવા જોઈએ. માગ સજીવન થાય એ માટે સામાન્ય માણસના હાથમાં વધારે પૈસા આવવા જોઈએ એ વાત કેન્દ્રીય બજેટ પરની ચર્ચા દરમિયાન તેમજ મારા અગાઉના અનેક લેખોમાં કરી છે. મૂળ વાત, આ 1.7 લાખ કરોડ વત્તા રાજ્ય સરકારો જે કાંઈ ખરચશે તે રકમ સરવાળે અર્થવ્યવસ્થામાં જવાની છે. મનરેગા હેઠળ રોજગારીના દર વધવાથી ગરીબીની રેખા નીચે જીવતો માણસ માથાદીઠ 2000 રૂપિયા વધારે મેળવશે. તેનાથી સરવાળે જરૂરિયાતની વસ્તુઓ માટેની એની ખરીદશક્તિ વધશે. ઉજ્જવલા યોજના હેઠળ મફત ગૅસ અથવા દેશના લોકોને બે રૂપિયે કિલો ઘઉં અને ત્રણ રૂપિયે કિલો ચોખા અથવા મુખ્ય મંત્રીની યોજના હેઠળ ગરીબોને મફત રૅશન આ બધું સરવાળે એમનો ઘરખર્ચ ઘટાડશે અને મંદીના આ સમયમાં એમની પાસે ખાધાખોરાકી સિવાય બીજી બાબતો માટે વધારાનાં નાણાં ઉપલબ્ધ થશે. કેન્દ્ર સરકારે અને રાજ્ય સરકારોએ અત્યારે ફિસ્કલ ડૅફિસિટ ચિંતામાં પડ્યા વગર જર્મનીએ જે રસ્તો અપનાવ્યો છે તે પ્રમાણે નાણાકીય સત્તાના નિયમોને વધુને વધુ કોરાણે મૂકી આપત્તિના આ વરસમાં પોતાના ખર્ચા વધારવા જોઈએ, જેથી વધારાની રોજગારી ઊભી થાય અને જેને 'બૉટમ ઑફ ધ પિરામિડ' કહીએ છીએ તે અને નીચલા મધ્યમ વર્ગને પેટનો ખાડો પુરવા ચિંતા ન કરવી પડે એવું કર્યું છે. આવું થાય તો આપણે કોરોનાની કટોકટીની સાથે આર્થિક કટોકટીને પણ પાર કરી જઈશું એવી આશા છે. હજુ સરકારે જે લોકોને હાઉસિંગ અથવા અન્ય લૉન પેટે EMI તરીકે હપ્તો ભરવાનો થાય તે ન્યૂઝીલૅન્ડ સરકારની માફક બૅન્કો અને રિઝર્વ બૅન્કના પરામર્શમાં ડિસેમ્બર 2020 સુધી કોઈ પણ પ્રકારના વ્યાજ કે દંડના ભારણ વગર મોકૂફ કરી દેવો જોઈએ. આમ કરીશું તો લાં��ા ગાળે તે ખૂબ હિતાવહ નિવડશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસને કારણે અત્યાર સુધી વિશ્વભરમાં 34,000થી વધારે લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો છે. જ્યારે 7 લાખથી વધારે લોકો સંક્રમણનો ભોગ બન્યા છે. સવા લાખ લોકોને સારવાર બાદ હૉસ્પિટલમાંથી રજા આપવામાં આવી છે. +text: સુલેમાનીના માર્યા ગયા પછી તરત જ અમેરિકાના નેતૃત્ત્વવાળી ગઠબંધન સેનાએ ઇરાકમાં ઇસ્લામિક સ્ટેટ વિરુદ્ધનું પોતાનું અભિયાન રોકી દીધું. અમેરિકા અને એના સહયોગી દેશોનું કહેવું છે કે હવે તેમની પ્રાથમિકતા પોતાની સુરક્ષા છે. જો સૈન્ય દૃષ્ટિકોણથી જોઈએ તો કદાચ એમની પાસે કોઈ વિકલ્પ પણ નથી. ઈરાન અને ઇરાકમાં એમના સમર્થનવાળા સમૂહ મિલિશિયાએ સુલેમાનીની હત્યાનો બદલો લેવાની વાત કરી છે. ગત અઠવાડિયે બગદાદ હવાઈમથકે અમેરિકન ડ્રોને કરેલા હુમલામાં ઈરાની કુદ્સ દળના કમાન્ડર કાસિમ સુલેમાનીનું મોત થયું હતું. સુલેમાનીના મોત પછી ઇરાકમાં હાજર અમેરિકન અને અન્ય પશ્ચિમી દેશોના સૈનિકો નિશાના પર આવી ગયા છે. પરંતુ આ સ્થિતિનો ફાયદો ઇસ્લામિક સ્ટેટ(આઈએસ)ને પણ છે, કેમ કે તે પોતાના પ્રમુખ અબૂ બકર અલ બગદાદીના મોત પછી પાછું બેઠું થવાની કોશિશ કરી રહ્યું છે. ઇરાકી સંસદે અમેરિકન સૈનિકોને પોતાના દેશ પરત ફરવા કહ્યું છે અને એ માટે ઠરાવ પસાર કર્યો છે, એ પણ ઇસ્લામિક સ્ટેટ માટે સારા સમાચાર છે. ઇરાકમાં જ્યારે અલ કાયદાનો અસ્ત થયો તો તેના પાયા પર ઇસ્લામિક સ્ટેટે પોતાની ઇમારત ઊભી કરી. હજુ પણ સક્રિય છે ઇસ્લામિક સ્ટેટ વર્ષ 2016 અને 2017માં ઇરાક અને સીરિયામાં ઇસ્લામિક સ્ટેટની અસરવાળા વિસ્તારોમાં મોટું સૈન્ય અભિયાન ચલાવવામાં આવ્યું હતું. આ અભિયાનમાં ઇસ્લામિક સ્ટેટના અનેક યોદ્ધાઓ માર્યા ગયા અને પકડાઈ ગયા, પરંતુ ઇસ્લામિક સ્ટેટ ખતમ ન થયું. ઇસ્લામિક સ્ટેટ હજી પણ ઇરાક અને સીરિયામાં અનેક વિસ્તારોમાં સક્રિય છે. તેઓ છુપાઈને હુમલા કરે છે, ખંડણી ઉઘરાવે છે અને લોકોની હત્યા પણ કરે છે. ઇરાકમાં અમેરિકા અને અન્ય પશ્ચિમી દેશો પાસેથી તાલીમ પામેલા સૈનિકો અને પોલીસકર્મીઓ છે જે ઇસ્લામિક સ્ટેટ સામેના જંગમાં સામેલ છે. સુલેમાનીના મૃત્યુ પછી અમેરિકાએ ન ફક્ત પોતાનું અભિયાન રોકી દીધું છે, પરંતુ સૈન્ય પ્રશિક્ષણ આપવાનું પણ બંધ કરી દીધું છે. અમેરિકાની સાથે ડૅન્માર્ક અને જર્મનીએ પણ પોતાનું અભિયાન રોકી દીધું છે. જર્મનીએ પોતા���ી પ્રશિક્ષકોને જૉર્ડન અને કુવૈત મોકલી દીધા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ઇસ્લામિક સ્ટેટ સામેના અભિયાનમાં ઇરાકી સૈનિકો સૌથી વધારે જોખમ ઉઠાવે છે પરંતુ તાલીમ અને અન્ય સહાયતા માટે તેઓ અમેરિકન સૈનિકો પર આશ્રિત છે. હવે અમેરિકા પોતાની સૈન્ય સક્રિયતા ઓછી કરી રહ્યું છે. ઇસ્લામિક સ્ટેટ માટે ગિફ્ટ જોકે, કથિત ઇસ્લામિક સ્ટેટના યોદ્ધાઓ પાસે જશન મનાવવા માટે અન્ય કારણો પણ છે. ટ્રમ્પનો કાસિમ સુલેમાનીને મારવાનો નિર્ણય ઇસ્લામિક સ્ટેટ માટે એક શત્રુ દ્વારા બીજા શત્રુની હત્યાનો મામલો છે અને એ કોઈ ગિફ્ટથી કમ નથી. વર્ષ 2014માં આ જેહાદીઓએ દેશના બીજા ક્રમના મોટા શહેર મોસુલ સમેત ઇરાકના એક મોટા હિસ્સા પર કબજો મેળવી લીધો હતો. એ પછી ઇરાકના પ્રમુખ શિયા ધર્મગુરૂ આયતુલ્લાહ અલી અલ-સિસ્તાનીએ ઇસ્લામિક સ્ટેટના સુન્ની લડવૈયાઓ સામે હથિયાર ઉઠાવવાની અપીલ કરી હતી. આ અપીલ પછી હજારો શિયા યુવાનો આગળ આવ્યા. સુલેમાની અને તેમના કુદ્સ દળે તેમને હથિયારસજ્જ કરવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા નિભાવી અને આ નવું જૂથ ઇસ્લામિક સ્ટેટ માટે કટ્ટર દુશ્મન પૂરવાર થયું. હવે એ ઈરાન સમર્થિત જૂથોને ઇરાકી સેનામાં સામેલ કરી લેવામાં આવ્યાં છે. આ જૂથોના કેટલાક શક્તિશાળી નેતાઓ હવે મોભાદાર બની ગયા છે. ઈરાન સાથે તણાવના કારણે બદલાઈ પરિસ્થિતિ 2014 પછી અમેરિકા અને આ જૂથોનું દુશ્મન એક જ, ઇસ્લામિક સ્ટેટ રહ્યું છે, પરંતુ હવે સ્થિતિ બદલાવાની છે. હવે શિયા સમૂહ ફરી એક વાર 2003ના હુમલા પછી અમેરિકાની સેના વિરુદ્ધ સંઘર્ષ તરફ પાછા ફરશે. એ દિવસોમાં શિયા સમૂહોને સુલેમાનીએ તાલીમ આપી અને હથિયારો આપ્યાં. આ શિયા લડાકુઓના હાથે અનેક અમેરિકન સૈનિકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. ગત અઠવાડિયે કાસિમ સુલેમાનીને મારવાના ટ્રમ્પના નિર્ણયની પાછળ આ એક મોટું કારણ હતું. વર્ષ 2018માં જ્યારે ટ્રમ્પે ઈરાન ન્યુક્લિયર સમજૂતીથી હાથ પાછા ખેંચી લીધા ત્યારે બંને દેશો યુદ્ધને રસ્તે આગળ વધતા દેખાયા. સુલેમાનીના મૃત્યુ અગાઉ આ શિયા સમૂહો ફરી એક વાર અમેરિકન સૈનિકોને નિશાને લેવાનું શરૂ કરી રહ્યા હતા. ડિસેમ્બરમાં ઉત્તર ઇરાકમાં એક અમેરિકન કૉન્ટ્રેક્ટરની હત્યા થઈ. આના જવાબમાં અમેરિકાએ કરેલા હવાઈ હુમલામાં કતૈબ હિઝબુલ્લાહ નામના સંગઠનના 25 લડાકુઓ માર્યા ગયા. આ કતૈબ હિઝબુલ્લાહ સમૂહના નેતા અબુ માહદી અલ-મુહાંદિસ બગદાદ ઍરપોર્ટ પર કાસિમ સુલેમાનીને મળ્યા અને એમની કારમાં બેઠા અને એ જ કાર પર અમેરિકાએ ડ્રોન હુમલો કર્યો જેમાં બેઉ માર્યા ગયા. ચરમપંથીઓ અસ્થિરતા, અરાજકતા અને નબળા તેમજ વહેંચાયેલા દુશ્મનોનો ફાયદો ઉઠાવવામાં માહેર હોય છે એવું જોવામાં આવ્યું છે. આવું અગાઉ પણ અનેકવાર થઈ ચૂક્યું છે અને ભવિષ્યમાં પણ એવું જ થશે એવી પૂરી સંભાવના છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઈરાનના ટોચના કમાન્ડર કાસિમ સુલેમાનીની હત્યાનો અમેરિકન પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના નિર્ણય અનેક રીતે અસરદાર છે, પરંતુ એની ખૂબ ઊંડી અસર જેહાદીઓ સામેની અધૂરી લડાઈ પર પણ પડશે. +text: દાઢી, પડદા, મસ્જિદ, આઝાન અને નમાઝ આ પ્રકારની નિશાનીઓ દ્વારા જ મુસલમાનોને ફિલ્મોમાં દર્શાવવામાં આવે છે દાઢી, પડદા, મસ્જિદ, આઝાન અને નમાઝ આ પ્રકારની નિશાનીઓ દ્વારા જ મુસલમાનોને ફિલ્મોમાં દર્શાવવામાં આવે છે. મેં આવી ફિલ્મો જોયા બાદ મારી જાતને પૂછ્યું છે, શું હું મુસ્લિમ નથી? શા માટે બોલિવુડ મારા જેવા આધુનિક મુસ્લિમોને તેમની વાર્તાઓમાં જગ્યા નથી આપતું? તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ટ્રિપલ તલાક વિષે છાપામાં છપાતા અને ટીવી પર દર્શાવવામાં આવતા સમાચારો વાંચી અને જોઈને આવી જ કાંઈક અનુભૂતિ થઈ રહી છે. ટ્રિપલ તલાક વિષેના સમાચારો ટીવી પર જોવું કે સમાચારપત્રોમાં વાંચું ત્યારે તે સમાચારોમાં મને બુરખાધારી મુસલમાન સ્ત્રીઓ જ નજરે ચડે છે. સમાચારોમાં છપાતી તસવીરોમાં પણ એકાદ-બે મહિલાઓને દેખાડવામાં આવે છે, જે માથાથી લઈને પગ સુધી બુરખામાં ઢંકાયેલી હોય છે. માત્ર એમની આંખો જ દેખાય છે. તસવીરોમાં પણ એકાદ-બે મહિલાઓને દેખાડવામાં આવે છે જે માથાથી લઈને પગ સુધી બુરખામાં ઢંકાયેલી હોય છે જો વધુ તસવીરો દર્શાવવાની હોય તો તેવી તસ્વીરોમાં નમાઝ પઢી રહેલા પુરુષોને દેખાડવામાં આવે છે. અથવા તો મદરેસામાં જમીન પર બેસીને કુરાનનું વાંચન કરી રહેલા બાળકો દર્શાવવામાં આવે છે. ટીવી અને ઑનલાઇન માધ્યમો પર દર્શાવવામાં આવતી ખબરોની પણ આ જ પરિસ્થિતિ છે. અન્ય પાસાઓ પર પ્રકાશ પાડવો જરૂરી માધ્યમોમાં વપરાતી તસ્વીરો ખોટી નથી આ એક એવી મૂર્ખતા છે કે જેનો આપણે વારંવાર ભોગ બનીએ છીએ. કદાચ આપણે ધ્યાન નથી આપતાં આ બાબતે અથવા તો આપણે આળસમાં આવું કરીએ છીએ. હવે આ બ્લૉગને જુઓ અને વાંચો શું અમે પણ એમાં બુરખા અને દાઢીનો ઉપયોગ કરીએ છીએ? માધ્યમોમાં વપરાતી તસ્વીરો ખોટી નથી. પરંતુ જો આવા ચિત્રો જ હંમેશા બતાવવામાં આવે ���ને મુસ્લિમ સમુદાયના અન્ય પાસાંઓને રજૂ ન કરવામાં આવે તો માધ્યમો પણ બોલિવુડની સમકક્ષ થઈને રહી જશે, એટલે કે, મુસલમાનો ને જોવાનો અને તેમને સામાજિક રીતે રજૂ કરવાનો કોઈ ચોક્કસ દ્રષ્ટિકોણ ધરાવવા માટે આપણે સૌથી મોટા ગુનેગાર સાબિત થઇશું. મુસલમાનોમાં પણ ઘણી ભિન્નતા પત્રકારો જેઓ માધ્યમોના ન્યૂઝરૂમમાં કામ કરે છે તેઓ ઇરાદાપૂર્વક આવું નથી કરી રહ્યા કદાચ પત્રકારો જેઓ માધ્યમોના ન્યૂઝરૂમમાં કામ કરે છે તેઓ ઇરાદાપૂર્વક આવું નથી કરી રહ્યા. પરંતુ મારા જેવા મુસલમાનો આ પરિસ્થિતિને કેવી અન્યાયની ભાવના સાથે અનુભવતા હોય છે, તે આપ સમજી અથવા અનુભવી નહીં શકો. ભારત જેવા મહાન રાષ્ટ્રમાં માત્ર વિવિધ સમુદાયો જ નથી વસતા, પરંતુ આ દેશમાં વસતા દરેક સમુદાયમાં વિવિધતા પણ જોવા મળે છે. ભારતનો મુસલમાન સમુદાય એકાધિકાર ધરાવતો સમાજ અથવા અખંડ સમાજ નથી. ભારતમાં વસતા મુસલમાનોમાં ટ્રિપલ તલાક જેવા સંવેદનશીલ મુદ્દા માટે જેટલા સમર્થકો મળશે તેટલાજ વિરોધીઓ પણ મળશે. મુસલમાન સ્ત્રીઓ હિજાબ કે બુરખામાં નજરે પડશે, તેનાથી વધારે સ્ત્રીઓ પરદો કે બુરખો પહેર્યા વગર પોતાની જિંદગી વિતાવી રહી છે મુસલમાન યુવકોમાં જેટલા દાઢી રાખવાવાળા નજરે પડશે એનાથી વધારે દાઢી કરેલા યુવાનો દેખાશે. જેટલી મુસલમાન સ્ત્રીઓ હિજાબ કે બુરખામાં નજરે પડશે, તેનાથી વધારે સ્ત્રીઓ પરદા કે બુરખો પહેર્યા વગર પોતાની જિંદગી વિતાવી રહી છે. અંતમાં મર્હૂમ ગાયક મોહમ્મદ રફીને તમે કઈ શ્રેણીમાં રાખશો? જેઓ અલ્લાહ માટેની હમ્દ જે ખૂબીથી ગાતા તેજ ગર્વ સાથે તેઓ ભગવાન રામના ભજન પણ ગાતા. તે અને તેમના પરિવારમાં કોઈ દાઢી નહોતું રાખતું અને ન તેમની સ્ત્રીઓ બુરખો પહેરતી છતાં તેઓ મુસ્લિમ હતા. શા માટે રફીના પરિવારની તસવીર મુસ્લિમ સમુદાય પર લખાયેલા લેખમાં ક્યાંયે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી નથી? ચિત્રો ખુબજ મહત્વપૂર્ણ છે આજના વાણિજ્ય, પેકેજિંગ અને માર્કેટિંગ સમયમાં ઇમેજ અથવા છબી ખૂબ મહત્વની છે મારા જેવા લાખો મુસ્લિમો અને તેમના પરિવારના સભ્યો ન્યૂઝરૂમમાં કામ કરવાવાળા બિન-મુસ્લિમ લોકોની જેમ રહે છે અને જીવે છે. લગ્ન અને છૂટાછેડા તો મુસ્લિમ સમાજના આ વિભાગમાં પણ જોવા મળે છે (જે સાંકેતિક રીતે બિન-મુસ્લિમ જેવું જીવન પસાર કરી રહ્યા છે). તો શા માટે આધુનિક વિચારશૈલી અને જીવનશૈલી ધરાવતા મુસ્લિમોની તસ્વીરો નથી છપાતી? આજના વાણિજ્ય, પેકેજિંગ અને ��ાર્કેટિંગ સમયમાં ઇમેજ અથવા તસવીર ખૂબ મહત્ત્વની છે. એક અભ્યાસ મુજબ, ફોટોગ્રાફ્સ અને વીડિયો સાથે ઉપયોગમાં લેવાતા લેખો 94 ટકા વધુ વંચાય છે. ચિત્રો મીડિયામાં ખૂબ જ મહત્વ ધરાવે છે સોશિઅલ મીડિયા પર દર્શાવવામાં આવતા મુસ્લિમોના ચિત્રોને જોઈને સોશિઅલ મીડિયા સાથે જોડાયેલી નવી પેઢી શું સમજશે અને આ પરિસ્થિતિનું શું પરિણામ આવશે? આપણાથી જાણે-અજાણે જે ભૂલ થઈ રહી છે તે સરળતાથી દૂર કરી શકાય છે. માત્ર અમારા સમુદાય માટે થોડું સંવેદનશીલ બનવાની જરૂર છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બોલિવુડ ફિલ્મો ઘણીવાર એક મુસલમાન કુટુંબ અથવા મુસલમાન વ્યક્તિને એક ખાસ પ્રકારની શૈલીમાં જ દર્શાવે છે. +text: એવું લાગે છે કે આવું ફરી થઈ રહ્યું છે. બીબીસીની એક તપાસમાં ફેશન જાયન્ટ રાલ્ફ લૉરેનના સપ્લાયર્સને ત્યાં કપડાં બનાવતાં ભારતીય મહિલાઓની કામ કરવાની સ્થિતિ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરાયું છે. કંપનીએ કહ્યું છે કે તે તપાસ કરશે. બીબીસીને કર્મચારીઓ પાસે વધારે કલાકો સુધી કામ કરાવાતું હોવાના અને બાથરૂમ જવાનો બ્રેક પણ ન અપાતો હોવાના પુરાવા મળ્યા બાદ, યુકે સુપરમાર્કેટ્સ ટેસ્કો, સેન્સબરીસ અને માર્ક્સ ઍન્ડ સ્પેન્સર કહે છે તેઓ પણ તેમના કામના સ્થળોની સ્થિતિની તપાસ કરશે. જોઈએ બીબીસીનાં દક્ષિણ એશિયા સંવાદદાતા રજીની વિદ્યાનાથનનો આ અહેવાલ. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પશ્ચિમના ફેશન આઉટલેટ માટે કપડાં બનાવતાં ભારતીય મહિલાઓની ખરાબ સ્થિતિમાં કામ કરવાની કહાણી નવી વાત નથી. +text: ઉત્તર કોરિયાની સરકારી સમાચાર એજન્સીનું કહેવું છે કે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પનો આ નિર્ણય દુનિયાની ઇચ્છાને અનુરૂપ નથી. ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત કરવા માટે કિમ જોંગ-ઉને અનેક પ્રયાસ કર્યા હતા. આ પહેલા ગુરૂવારે ઉત્તર કોરિયાએ કેટલાક આંતરરાષ્ટ્રીય પત્રકારોની હાજરી માં તેની એકમાત્ર પરમાણુ પરીક્ષણ સાઇટને ધ્વસ્ત કરી નાખી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'ગમે ત્યારે ગમે તે રીતે' ઉત્તર કોરિયાનું કહેવું છે કે કિમ જોંગ ઉને રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત કરવા અનેક પ્રયાસ કર્યા હતા. ઉત્તર કોરિયાનું એવું કહેવું પણ છે કે તેઓ અમેરિકા સાથે મુદ્દાઓ અંગે 'ગમે ત્યારે ગમે તે રીતે' સમાધાન લાવવા માગે છે. આ પહેલા રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના નિર્ણય વિશે વ્હાઇટ હાઉસના અધિકાર���ઓનું કહેવું હતું કે ઉત્તર કોરિયાએ અનેક વખત વાયદા તોડ્યા છે. વ્હાઇટ હાઉસના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે ટ્રમ્પ-કિમની મુલાકાતની રૂપરેખા તૈયાર કરવા માટે ગત અઠવાડિયે એક બેઠક નિર્ધારવામાં આવી હતી. પરંતુ ઉત્તર કોરિયાના અધિકારીઓ આ એક બેઠકની તૈયારી કરી શક્યા ન હતા. અમેરિકાનું એવું કહેવું પણ છે કે ઉત્તર કોરિયાએ નિરીક્ષકોને પરવાનગી આપી નથી. જેથી કરીને તેઓ પરમાણુ પરીક્ષણ સાઇટને ધ્વસ્ત કરવાની કામગીરીનું નિરીક્ષણ કરી શકે. જોકે, ઉત્તર કોરિયાએ વિદેશી પત્રકારોના એક સમૂહને ત્યાં લઈ જઈને પરમાણુ પરીક્ષણ માટેની ટનલો તોડવા પાડવાની કામગીરી દેખાડી હતી. ચિંતા અને ટીકા સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસચિવ એંટોનિયો ગુટરેશે તેના પર ચિંતા વ્યક્ત કરી છે. તેમણે કહ્યું છે કે અમેરિકા અને ઉત્તર કોરિયાએ પરમાણુ નિઃશસ્ત્રીકરણની દિશામાં રસ્તો શોધવા અંગે પ્રયાસ ચાલુ રાખવા જોઈએ. દક્ષિણ કોરિયાના રાષ્ટ્રપતિ મૂન જે- ઇને પણ આ મામલે ખેદ વ્યક્ત કરતા તમામ ઉચ્ચ સુરક્ષા અધિકરાીઓની ઇમરજન્સી બેઠક બોલાવી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? અમેરિકાની કોંગ્રેસમાં રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના વિરોધીઓએ પણ તેમના નિર્ણય અંગે ટીકા કરી છે. ડેમોક્રેટિક પાર્ટીનાં નેતા નેન્સી પેલોસીએ કહ્યું છે કે તેનાથી ખબર પડે છે કે ઉત્તર કોરિયાનો સામનો કરવા માટે રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પ કેટલા ગંભીર છે. 'આ સમયે બેઠક થવી અયોગ્ય' અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉન સાથે યોજાનારી બેઠક રદ કરતા કહ્યું હતું કે આ સમયે બેઠક થવી યોગ્ય નથી. ટ્રમ્પે કહ્યું કે આ નિર્ણય તેમણે આ નિર્ણય ઉત્તર કોરિયા દ્વારા તાજેતરમાં આપેલા નિવેદનમાં જણાયેલા 'અસાધારણ ગુસ્સા અને ખુલ્લી શત્રુતા'ના કારણે લીધો છે. ઉત્તર કોરિયાના નેતા કિમ જોંગ ઉનને લખેલા એક પત્રમાં તેમણે કહ્યું કે તેઓ તેમને 'કોઈ દિવસ' મળવા માટે ખૂબ ઉત્સુક હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર કોરિયાએ પોતાના નેતા કિમ જોંગ ઉન સાથે સિંગાપોરમાં યોજાનારી મુલાકાતથી અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની પીછેહઠથી નિરાશા વ્યક્ત કરી છે. +text: કશ્મીરીની મહિલા ફૂટબૉલ પ્લેયર પર બોલિવૂડ ફિલ્મ બનવા જઈ રહી છે અફશાનાની એક તસવીર આ વર્ષના એપ્રિલ મહિનામાં વાઇરલ થઈ હતી. આ તસવીરમાં અફશાના શ્રીનગરના લાલ ચોક નજીક પોલીસકર્મીઓ પર પથ્થરમારો કરતી નજરે પડે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અફશાના કહે છે, "ત્યારે મેં પોલીસ પર પહેલીવાર પથ્થરમારો કર્યો હતો. તે પહેલા મેં આવી હરકત ક્યારેય નહોતી કરી." અફશાના છેલ્લાં સાત વર્ષથી ફૂટબૉલ રમી રહી છે અને તે કૉચ પણ છે. ગત ચાર મહિનાથી તે મુંબઈમાં તાલીમ લઈ રહી છે. નહોતી મળી ફૂટબૉલ રમવાની પરવાનગી અફશાના આશિક ફૂટબૉલ ખેલાડી અને કૉચ છે અફશાના કહે છે કે શરૂઆતમાં તેમણે જ્યારે ફૂટબૉલ રમવાની શરૂઆત કરી ત્યારે કોઈએ તેમને સહકાર નહોતો આપ્યો. તે કહે છે, "મારા પિતાજીએ મને શરૂઆતમાં રોકી હતી. તે કહેતા હતા કે, તું યુવતી છો, તને વાગી જશે તો? એટલે કે પરિવારજનો તરફથી પરવાનગી નહોતી." "અબ્દુલ્લાહ ડાર નામના 75 વર્ષના એક ફૂટબૉલ કૉચે એક દિવસ મારા પિતાજીને સમજાવ્યા હતા. પિતાજી ઇચ્છતા હતા કે ફૂટબૉલ રમાવાનો શોખ હોય તો હું કૉલેજ સ્તરે આ રમત રમું. પછી મેં ફૂટબૉલ રમવાનું શરું કર્યું." અફશાના આગળ જણાવે છે, "પછી એક દિવસ અન્ય એક કૉચ મને મળ્યા હતા. તે દિવસોમાં અહીં કોઈ યુવતીઓ ફૂટબૉલ નહોતી રમતી. પછી હું એસોસિયેશન સાથે જોડાઈ અને મને કૉચ બનાવવામાં આવી." "ત્યાં હું એકમાત્ર યુવતી હતી, તેથી મારે યુવકો સાથે રમવું પડતું. તેના કારણે મને કોઈ મુશ્કેલી નહોતી નડી, પરંતુ મને ઘણી રીતે મદદ મળી હતી." ફિલ્મ માટે આ રીતે માન્યાં માતા-પિતા અફશાના વિશે છપાયેલા આર્ટિકલ દ્વારા વાંચી દિગ્દર્શકે તેમનો સંપર્ક કર્યો હતો અફશાનાને વિશ્વાસ છે કે તેમના જીવન પર જે હિન્દી ફિલ્મ બનવા જઈ રહી છે તેમાં કશ્મીરી યુવાનોની વાત કરવામાં આવશે. તે કહે છે, "થોડા દિવસો પહેલાં મારે ફૂટબૉલ ટ્રાયલ માટે મુંબઈ જવાનું થયું હતું. તે દરમિયાન મને એક ફોન કૉલ આવ્યો હતો. "ફોન કૉલ કરનારા વ્યક્તિ દિગ્દર્શક મનીષ હરિશંકર હતા. તેમણે મને મળવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી. "જ્યારે હું તેમને મળી ત્યારે તેમણે કહ્યું કે મેં તમારા વિશે પ્રકાશિત ઘણાં આર્ટિકલ વાંચ્યા છે અને હું તમારા વિશે એક ફિલ્મ બનાવવા માંગું છું. "પછી તેમણે મારાં માતા-પિતાને પણ મુંબઈ બોલાવ્યાં હતાં. "તેમણે કહ્યું કે હું માત્ર એ કશ્મીરની યુવતીને સિનેમાના પડદે બતાવવા માંગું છું, જેની આંખોમાં ઘણાં સપનાંઓ છે. "જેની પાસે કુશળતા છે અને જે આગળ વધવા માગે છે. મારાં માતા-પિતા આ વાત સાંભળીને ફિલ્મ માટે તૈયાર થયાં." 'જાણીજોઈને નહોતો કર્યો પથ્થરમારો' અફશાના પથ્થરમારો કરી રહ્યા હોય તેવી તેમની તસવીર વાઇરલ થઈ હતી પોલીસ પર પથ્થરમારાના દિવસને યાદ કરતાં અફશાના કહે છે કે, તેમના મનમાં એવું કાંઈ નહોતું કે જેના આવેશમાં તે પથ્થરમારો કરે. અફશાના કહે છે, "કશ્મીરમાં દરરોજ જે પરિસ્થિતિ સર્જાય છે, હું પણ તે પરિસ્થિતિનો શિકાર બની ગઈ. "તે દિવસે શ્રીનગરના લાલ ચોક નજીક યુવતીઓ રસ્તાઓ પર ઊતરી આવી હતી. તેઓ પોલીસ પર પથ્થરમારો કરી રહી હતી. "અમે તે હિંસામાં નહોતા જોડાયાં, અમે તો ફૂટબૉલ રમવા જઈ રહ્યાં હતાં. તે દરમિયાન પોલીસે અમને રોક્યાં. "અમે તેમને વારંવાર કહ્યું કે અમે ફૂટબૉલ રમવાં જઈ રહ્યાં છીએ, પરંતુ તેમણે અમારી કોઈ વાત નહોતી સાંભળી." "તેમણે અમારું ખૂબ અપમાન કર્યું. કોઈપણ વ્યક્તિ તેની મા-બહેન વિશે અણછાજતાં શબ્દો સહન નથી કરી શકતી. તેમણે અમારાંમાંથી એક વિદ્યાર્થિનીને થપ્પડ મારી હતી." 'અમારી સમસ્યાનું સમાધાન હિંસા નથી.': અફશાના આશિક અફશાના કહે છે, "આ બધું જોયા પછી અમે નિર્ણય કર્યો કે અમે અમારા હકો માટે લડી શકીએ છીએ અને અમે પોલીસ પર પથ્થરમારો કર્યો. "બે દિવસ બાદ મને જાણ થઈ કે પથ્થરમારા વખતે લેવાયેલો મારો ફોટોગ્રાફ વાયરલ થઈ ચૂક્યો છે. "મારા સેક્રેટરીએ મને ફોન કરી પૂછ્યું કે તમે પથ્થરમારો શા માટે કર્યો? મેં તેમને સમગ્ર ઘટના વર્ણવી, હું પોતે પણ માનું છું કે અમારી સમસ્યાનું સમાધાન હિંસા નથી." 'ફિલ્મમાં હશે કશ્મીરી યુવાનોની વાત' 'ફિલ્મમાં કશ્મીરી યુવાઓ વિેશે પણ વાત કરવામાં આવશે': મનીષ હરિશંકર મુંબઈ સ્થિત મનીષ હરિશંકરે ફોન પર આ વાતને સમર્થન આપ્યું હતું કે તે અફશાનાનાં જીવન પર ફિલ્મ બનાવી રહ્યા છે. મનીષ હરિશંકરે કહ્યું હતું, "આ વાત સાચી છે કે અફશાના મારી આગામી ફિલ્મનું મુખ્ય પાત્ર છે. આ ફિલ્મનું નામ 'ઓપ સોલો' છે. "મેં જેવી રીતે તેમનાં વિશે વાંચ્યું તે પરથી લાગ્યું કે તેમણે ફૂટબૉલના મેદાન પર એક આંદોલન શરુ કર્યું છે. મને અફશાનાનું પાત્ર રસપ્રદ લાગ્યું. "કશ્મીર પર આજ સુધી સંખ્યાબંધ ફિલ્મો બની છે. જેમાં રાજકીય મુદ્દાઓ ઉઠાવવામાં આવ્યા છે, પરંતુ મારો એવો કોઈ ઇરાદો નથી." મનીષ હરિશંકરની ઇચ્છા છે કે ફિલ્મનું શૂટિંગ કશ્મીરમાં કરવામાં આવે "મારી ફિલ્મ કશ્મીરના એવા યુવાનોની આસપાસ છે, જેમની આંખોમાં કેટલાંક સપનાં છે, અને તેઓ આગળ વધવા માગે છે. કશ્મીરી યુવાનોના દૃષ્ટિકોણને જાણવા અને સમજવાનો પ્રયત્ન કર્યા બાદ મેં ફિલ્મ બનાવવાનું નક્કી કર્યું છે." "બાળકો તો બાળકો હોય છે, પછી ભલે તે કશ્મીરનાં હોય કે અન્ય કોઈ રાજ્યના���. તેમનાં પણ કેટલાંક સપનાં હોય છે અને તેઓ પોતાના સપનાંને પૂરાં કરવા માગે છે." મનીષ હરિશંકરનું કહેવું છે કે, ફિલ્મનું શૂટિંગ 2018ના માર્ચમાં શરૂ કરવામાં આવશે. મનીષની ઇચ્છા છે કે ફિલ્મનું શૂટિંગ કશ્મીરમાં કરવામાં આવે. મનીષે દિગ્દર્શક રાજકુમાર સંતોષી સાથે નવ વર્ષ સુધી કામ કર્યું છે અને તે દરમિયાન સંખ્યાબંધ મોટી ફિલ્મો માટે તેમણે કામ કર્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 18 વર્ષની અફશાના આશિકનાં જીવન પર હિન્દી ફિલ્મ બનાવવામાં આવશે. શ્રીનગર નજીકના બેમિનની રહેવાસી અફશાના ફૂટબૉલ ખેલાડી છે, જે ખૂબ સંઘર્ષ બાદ આગળ આવી છે. +text: સમાચાર એજન્સી એએનઆઈના જણાવ્યા મુજબ આ પ્રતિબંધની યાદીમાં ટિકટૉક, યુસી બ્રાઉઝર અને અન્ય ઍપ્લિકેશનનો સમાવેશ થાય છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 આ ઍપમાં ટિકટૉક, યુસી બ્રાઉઝર અને શૅરઈટ જેવી ઍપ સામેલ છે, જેનો ભારતમાં મોટા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરાતો હતો. ભારત સરકારે આ નિર્ણય એ સમયે લીધો છે જ્યારે પૂર્વ લદ્દાખની ગલવાન ખીણમાં ચાઇનીઝ સૈનિકો સાથે હિંસક સંઘર્ષમાં ભારતના 20 સૈનિકોના જીવ ગયા બાદ ભારતમાં ચીની સામાન, સોફ્ટવેર અને ઍપ વગેરેના બહિષ્કારના અવાજ ઊઠ્યા હતા. ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉપરાંત આઈટીમંત્રાલય અનુસાર આ ઍપ 'ભારતના સાર્વભૌમત્વ તેમજ એકતા, સુરક્ષા અને વ્યવસ્થા માટે નુકસાનકારક' ગણાવીને પ્રતિબંધ લગાવાયો છે.' આઈટી મંત્રાલય દ્વારા જાહેર કરાયેલી પ્રેસ વિજ્ઞપ્તિમાં જણાવાયું છે કે 'ભારતમાં કરોડો મોબાઇલ અને ઇન્ટરનેટ યુઝરના હિતોને જોતાં આ નિર્ણય લેવાયો છે. જેથી ઇન્ડિયા સાઇબરસ્પેસની સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરી શકાય.' આઈટી મંત્રાલયે આઈટી એક્ટ સૅક્શન 69 અંતર્ગત આ પગલું ભર્યું છે. આ ઍપ ઍન્ડ્રોઇડ અને આઈઓએસ બન્ને પ્લૅટફૉર્મ પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. આ પ્રકારનો પ્રતિબંધ લદાયા બાદ હવે ઍન્ડ્રોઇડ અને આઈઓસ એમ બન્ને પ્લૅટફૉર્મને પોતાના સ્ટોરમાંથી આ ઍપને હઠાવવી પડશે. જોકે, સરકાર દ્વારા જાહેર પ્રેસ વિજ્ઞપ્તિમાં લોકોને આ ઍપને અનઇન્સ્ટોલ કરવા અપીલ નથી કરાઈ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત સરકારે 59 સ્માર્ટફોન ઍપ્લિકેશનો પર પ્રતિબંધ લગાવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. જે ઍપ પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો છે, તે ચીનમાં બની છે અને તેની માલિક ચીની કંપનીઓ છે. +text: યુપી પોલીસના એડી. જી. પી (કાયદો-વ્યવસ્થા) પ્રશા���ત કુમારે ગુરૂવારે પત્રકારપરિષદમાં કહ્યું, "એફએસએલ (ફૉરેન્સિક સાયન્સ લેબ)ના રિપોર્ટ અનુસાર, વિસેરાના નમૂનામાં કોઈ વીર્ય/સીમન અથવા તેનું પ્રમાણ નથી મળી આવ્યું. પોસ્ટમૉર્ટમ રિપોર્ટ અનુસાર હુમલા બાદ જે ટ્રોમા થયો એના કારણે મૃત્યુ થયું છે. અધિકારીઓના નિવેદનો છતા ખોટી ખબરો ફેલાવવામાં આવી રહી છે." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 તેમણે કહ્યું, "આનાથી સ્પષ્ટ છે કે જ્ઞાતિય તણાવ ઊભો કરવા માટે આ પ્રકારની પ્રવૃત્તિઓ કરવામાં આવી રહી છે. પોલીસે ત્વરિત કાર્યવાહી કરી છે અને આગળ પણ કરશે." વળી યુપી પોલીસના આ નિવેદન બાદ તેમની ભારે ટીકા થઈ રહી છે. પીડિતાનો વિસેરા રિપોર્ટ હજુ સામે નથી આવ્યો પણ પોલીસે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે પીડિતા સાથે દુષ્કર્મ નથી થયું. તો શું માત્ર વીર્ય/સીમન મળવાથી જ ભારતીય દંડ સંહિતા હેઠળ દુષ્કર્મનો કેસ બને છે? આ રિપોર્ટમાં એ જ જાણવાની કોશિશ કરીશું. બળાત્કાર વિશે કાયદો શું કહે છે? ભારતીય દંડ સંહિતામાં 1980માં બળાત્કારને અપરાધ ગણી તેના સંબંધિત ધારાઓને સામેલ કરી લેવાઈ હતી. આઈપીસીના કલમ 375(1) કાનૂની રીતે બળાત્કારની વ્યાખ્યા કરે છે. આઈપીસી અનુસાર જો કોઈ પુરુષ મહિલાની સંમતિ વગર અથવા બળજબરીપૂર્વક તેની સાથે શરીર સંબંધ બનાવે તો તેને દુષ્કર્મની શ્રેણીમાં આવે છે. અહીં સંમતિને પણ પરિભાષિત કરવામાં આવી છે. મહિલા મોત અથવા ઈજા પહોંચાડવાના ડરથી સહમતી આપે છે તો પણ તે બળાત્કારની શ્રેણીમાં આવે છે. કલમ 375માં સ્પષ્ટ કહેવાયું છે કે સંભોગ દરમિયાન માત્ર પેનિટ્રેશન થવાની બાબતને જ બળાત્કાર માટે પૂરતું માની શકાશે. કલમ 376માં બળાત્કાર સામે 10 વર્ષથી લઈને આજીવન કારાવાસ સુધીની સજાની જોગવાઈ છે. વર્ષ 2012માં નિર્ભયાકાંડ બાદ દેશમાં યૌન હિંસા અને બળાત્કાર સંબંધી કાનૂનમાં મોટા ફેરફાર થયા હતા. તેમાં બળાત્કાર અને યૌન હિંસાની પરિભાષાનો વ્યાપ વધારાયો હતો. જસ્ટિસ જે. એસ. વર્માની ભલામણો બાદ સંસદે 2013માં અપરાધિક કાનૂન (સંશોધન) અધિનિયમ પાસ કર્યો હતો. જેમાં મોતની સજાની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી. જો બળાત્કાર મામલામાં પીડિતાનું મોત થઈ જાય અથવા તે અચેતન અવસ્થામાં જતી રહે તો સૌથી વધુ મોતની સજાની પણ જોગવાઈ છે. આ જ કાનૂન હેઠળ કોઈ યુવતીનો પીછો કરવો અથવા તેનો એકીટસે જોયા કરવાની બાબતને પણ અપરાધની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવી છે. વીર્ય ન મળી આવે ત શું બળાત્કાર નથી થયો? દિલ્હી હાઈકોર્ટના વકીલ જયંત ભટ્ટ કહે છે ક��� બળાત્કાર પુરવાર કરવા માટે મહિલાનાં શરીર પર સીમન અથવા વાર્યનું મળી આવવું જરૂરી નથી. તેઓ કહે છે,"સીમન અથવા વીર્ય શરીર પર મળી આવવા વિશે હાઈકોર્ટ અને સુપ્રીમ કોર્ટના અનેક ચુકાદા છે. જેમાં કોર્ટે સીમન હોવા ન હોવાની બાબતને જરૂરી નથી ઘણી. નિર્ભયાકાંડ બાદ જે ઘટના બની પછી થયેલા કાનૂની ફેરફારને લીધે બળાત્કારની પરિભાષા ઘણી વ્યાપક થઈ ગઈ છે. હવે કોઈ પણ પ્રકારનું પેનિટ્રેશન કલમ 375 અને 376માં સામેલ કરી લેવાયું છે. " પરમિંદર ઉર્ફે યુવક પોલા વિરુદ્ધ દિલ્હી સરકાર (2014) કેસમાં સુપ્રીમ કોર્ટે હાઈકોર્ટના નિર્ણયને યોગ્ય ઠેરવ્યો હતો જેમાં હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે શરીર પર સીમનનું હોવું બળાત્કાર પુરવાર કરવા માટે જરૂરી નથી. ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસે હાથરસના એસ. પી વિક્રાંત વીરને ટાંકીને લખ્યું હતું કે પીડિતાએ 22મી સપ્ટેમ્બરે ભાનમાં આવ્યા બાદ મૅજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ નિવેદન આપ્યું હતું અને યુવતીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે તેમનો બળાત્કાર થયો હતો. હાથરસ કેસમાં વિસેરા રિપોર્ટ, એફએસએલ રિપોર્ટ અને પોસ્ટમૉર્ટમ રિપોર્ટને બાજુ પર મૂકીએ દઈએ અને માત્ર પીડિતાનાં નિવેદનને જોઈએ તો એ કેટલું માન્ય રાખે છે? આના જવાબમાં વકીલ જયંત ભટ્ટ કહે છે,"જો કોઈ પીડિતા મૃત્યુ પહેલાં કોઈ મૅજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ આખરી નિવેદન આપે તો તેને 'ડાઇંગ ડિક્લેરેશન' ગણવામાં આવે છે. એવામાં મેં જેટલા કેસ લડ્યા છે એમાં એ જોયું છે કે કોર્ટમાં આખરી નિવેદનને પીડિતાનું સાચું નિવેદન માનવામાં આવ્યું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે વ્યક્તિ આખરી સમયમાં ખોટું નથી બોલતી અને આથી આ કેસમાં નિવેદન ખૂબ જ મહત્ત્વની કડી સાબિત થશે." જયંત ભટ્ટનું કહેવું છે કે આ કેસને માત્ર ગૅંગરેપ તરીકે ન જોવો જોઈએ કેમ કે તેમાં હત્યાનો મામલો પણ સામેલ છે, જેમાં મોતની સજાની જોગવાઈ પણ છે. વળી એફએસએલના આધારે પોલીસે નિવેદન જરૂર આપ્યું છે પરંતુ હજુ સુધી પોસ્ટમૉર્ટમ રિપોર્ટ જાહેર નથી કરાયો, જેથી પુષ્ટિ થાય કે બળાત્કાર થયો છે કે નહી. જોકે બીબીસીની ફૅક્ટ ચેકથી એટલું તો માલૂમ થયું છે કે બળાત્કારના મામલા માટે શરીર પર વીર્ય કે સીમન મળી આવવું જરૂરી નથી હોતું. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હાથરસ કથિત દુષ્કર્મ અને હત્યા કેસમાં ઉત્તર પ્રદેશ પોલીસે ફૉરેન્સિક રિપોર્ટનો આધાર આગળ કરી કહ્યું છે કે દલિત યુવતી સાથે દુષ્કર્મ નહોતું આચરવામાં આવ્યું. +text: પહેલી મૅચ 29 માર્ચે મુંબઈના વાનખેડે સ્ટેડિયમ ખાતે ગત વર્ષની ચૅમ્પિયન મુંબઈ ઇન્ડિયન્સની ટીમ ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સની સામે રમશે. 57 દિવસ સુધી આઈપીએલની મૅચ રમાશે, જેની ફાઇનલ 24 મે, 2020ના રોજ રમાશે. બીસીસીઆઈના સેક્રેટરી જય શાહે આની જાહેરાત કરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે આઇપીએલની વેબસાઇટ પર તારીખો જાહેર કરવામાં આવી હતી, પરંતુ બીસીસીઆઈ દ્વારા તેની અધિકારીક જાહેરાત કરવામાં આવી ન હતી. આ ઉપરાંત ટીમોએ પણ પોતાના ટ્વિટરથી આની માહિતી આપી છે. આઇપીએલમાં પહેલાં શનિવાર અને રવિવાર એમ બંને દિવસે બે મૅચ રમાતી હતી. પરંતુ આ વખતની આઇપીએલમાં માત્ર રવિવારે જ બે મૅચ રમાશે. મુંબઈ ઇન્ડિયન્સે સૌથી વધુ ચાર વખત અને ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સે ત્રણ વખત ટુર્નામેન્ટ જીતી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીસીસીઆઈ દ્વારા ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ 2020ના ટાઇમ-ટેબલની જાહેરાત કરી દેવામાં આવી છે. +text: મહારાષ્ટ્ર પોલીસે એડવોકેટ સુરેન્દ્ર ગડલીંગ, નાગપુર યુનિર્વસિટીમાં ઇંગ્લિશ ડિપાર્ટમેન્ટના હેડ પ્રો. સોમા સેન, વિદ્રોહી મેગેઝિનના એડિટર સુધીર ઢાવલે, રોના વિલ્સન, ભારત જન આંદોલન અને પ્રધાનમંત્રીના ગ્રામીણ વિકાસના(ગઢ ચિરૌલી) કાર્યકર્તા મહેશ રાઉતની ધરપકડ કરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ભીમા-કોરેગાંવ સૂર્ય દિન પ્રેરણા અભિયાન અંતર્ગત 31 ડિસેમ્બર 2017ના રોજ 'અલગાર પરિષદ'નું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ પરિષદમાં ઉશ્કેરણીજનક ભાષણ આપવાના આરોપને પગલે 8 જાન્યુઆરી 2018ના રોજ પુણેના વિશ્રામ બાગ પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ થઈ હતી. જેનાં આધારે આ લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. બ્રિટિશ સૈનિકોએ પેશવાઓને હરાવ્યા હતો પુણે પોલીસના જોઇન્ટ કમિશ્નરે બીબીસીને જણાવ્યું, "અમે મુંબઈથી સુધીર ઢાવલે, નાગપુરથી સોમા સેન, મહેશ રાઉત અને સુરેન્દ્ર ગડલિંગ સાથે જ દિલ્હીથી રોમા વિલ્સનની ધરપકડ કરી છે. "તેઓ પ્રતિબંધિત સીપીઆઈ-માઓવાદી સંગઠન સાથે સંબંધ ધરાવે છે. અલગાર પરિષદમાં ઉશ્કેરણીજનક ભાષણ બાદ તેમના વિરુદ્ધ ફરિયાદ નોંધાઈ હતી. "ત્યારબાદ અમે અલગઅલગ જગ્યાઓએ તપાસ હાથ ધરી, જેમાં તેમના વિશે પુરાવા મળ્યા છે. કેસમાં વધુ તપાસ કર્યાં બાદ અમે વધુ માહિતી આપીશું." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ઉલ્લેખનીય છે કે ભીમા-કોરાગાંવ 'સૂર્યા દિન પ્રેરણા અભિયાન' 260 સંગઠનોનું સંયુક્ત સંયોજન છે. ભીમા-કોરેગાંવની લડાઈમાં બ્રિટિશ સૈનિકો��� પેશવાઓને પરાજય આપ્યો હતો. આ પ્રસંગની 200મી જયંતીની ઉજવણી સ્વરૂપે 31 ડિસેમ્બર 2017ના રોજ પુણેના શનિવારવાડામાં કાર્યક્રમનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ કાર્યક્રમમાં હાઈકોર્ટના નિવૃત્ત જજ કોલસે પાટીલ, ગુજરાતના ધારાસભ્ય જિગ્નેશ મેવાણી અને બીજા વક્તાઓ હાજર રહ્યા હતા. રાજ્યભરના હજારોની સંખ્યામાં દલિતોએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી, પરંતુ ભીમા-કોરેગાંવ કાર્યક્રમ દરમિયાન પથ્થરમારો અને હુલ્લડની ઘટના બની હતી. આ ઘટનામાં એક દલિત યુવાનનું મોત અને બીજા ઘણાં ઘાયલ થયા હતા. લોકતાંત્રિક અધિકાર સરંક્ષણ સમિતિના ડૉ. આનંદ તેલતુંબડેએ આ ધરપકડ અંગે બીબીસીને જણાવ્યું, "આ ધરપકડથી રાજ્ય સરકાર એવું સાબિત કરવા માગે છે કે ભીમા-કોરેગાંવમાં ભડકેલી હિંસામાં અલગાર પરિષદનો હાથ હતો. "સાથે જ પ્રેરણા અભિયાન પાછળ પ્રતિબંધિત માઓવાદી સંગઠનનો હાથ હતો." મહારાષ્ટ્ર સરકાર સાચા ગુનેગારોને છાવરે છે? આ પહેલાં નેતા સંભાજી ભીંડે અને મિલિંદ એકબોટે વિરુદ્ધ પર ફરિયાદ નોંધવામાં આવી હતી. તેમના પર ભીમા-કોરેગાંવ કાર્યક્રમ બાદ હિંસા ભડકાવવાનો આરોપ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે એકબોટેની ધરપકડ કરવામાં આવી છે, પરંતુ સંભાજી ભિંડે વિરુદ્ધ કોઈ પગલા લેવામાં આવ્યા નથી. જોકે, ઘણા લોકો આરોપ લગાવી રહ્યા છે કે મહારાષ્ટ્ર સરકાર હિંસામાં સંકળાયેલા ગુનેગારો વિરુદ્ધ પગલા લેતી નથી. વર્ષ 2011માં વિદ્રોહી મેગેઝિનના એડિટર સુધીર ઢાવલે ધરપકડ રાજદ્રોહ અને માઓવાદી સંગઠન સાથે કથિત સંબંધ હોવાના આરોપસર કરવામાં આવી હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે વર્ષ 2014માં કોર્ટે તેમને મુક્ત કરી દીધા હતા. કોણ છે સુધીર ઢાવલે? • સુધીર ઢાવલે મૂળ નાગપુરના છે, તેઓ આંબેડકર મૂવમેન્ટ સાથે જોડાયેલા છે અને વિદ્રોહી મેગેઝિનના એડિટર છે. • વર્ષ 1995 સુધી તેઓ પત્રકાર હોવા ઉપરાંત સામાજિક કાર્યો કરતા • વર્ષ 1997માં તેમણે ઘટકોપરના રામબાઈ નગરમાં થયેલા ફાયરિંગ કેસમાં પોલીસ સબ-ઇન્સપેક્ટર મનોહર કદમને સજા અપાવવા માટે આંદોલન પણ કર્યું હતું. • વર્ષ 1999માં હાથ ધરાયેલા વિદ્રોહ સાહિત્ય સંગઠન સંમેલનમાં તેમની ભૂમિકા અગત્યની હતી. • છેલ્લાં 18 વર્ષથી તેઓ 'વિદ્રોહી'મેગેઝિનના એડિટર છે. • દલિત અને આદિવાસીઓના શોષણ વિરુદ્ધ તેમણે પત્રિકાઓ પણ છાપી છે. • તેઓ દલિત એટ્રોસિટીના અનેક કેસો ઉપર કાર્યરત છે. • આ પહેલાં પણ 2 જાન્યુઆરી 2011ના રોજ તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. • એ સમયે દેશદ્રોહ અન�� નક્સલવાદીઓ સાથે સંબંધ હોવાના આરોપસર તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. • ત્યારબાદ ઢાવલેના સાથીઓ દ્વારા 'સુધીર ઢાવલે મુક્તિ અભિયાન' નામે સમિતિ રચવામાં આવી હતી. 40 મહિનાના જેલવાસ બાદ તેમને મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. • તાજેતરમાં તેઓ કોરેગાંવ કેસને લઈને ફરી ચર્ચામાં છે. "આંબેડકરવાદીઓ પર મોટ હુમલો" સુરેન્દ્ર ગાડલિંગ નાગપુર સ્થિત જાણીતા વકીલ છે. તેઓ માઓવાદીઓ સાથે કથિત સંબંધ ધરાવતા વ્યક્તિઓના કેસ લડી ચૂક્યા છે. આ ધરપકડ અંગે જિજ્ઞેશ મેવાણીએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાતચીતમાં જણાવ્યું, "સુધીર ઢાવાલે તથા અન્યોની ધરપકડ આંબેડકરવાદીઓ ઉપર મોટો હુમલો છે. આ ઘટના બાદ દેશના દલિતો નિરાશ છે. "આ પહેલાં પણ મહારાષ્ટ્ર સરકારે આ રીતે જ ખોટા લોકોની ધરપકડ કરી હતી. આ ધરપકડનો હેતુ ભીમા-કોરેગાંવના સાચા આરોપીઓને છાવરવાનો છે." ઉલ્લેખનીય છે કે કોરેગાવં હિંસા બાદ પુણે પોલીસે જિજ્ઞેશ મેવાણી વિરુદ્ધ ભડકાઉ ભાષણ આપવાના આરોપસર કેસ નોંધ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરેગાંવ ભીમામાં 1 જાન્યુઆરી 2018ના રોજ બાજીરાવ પર બ્રિટિશ સૈનિકોની જીતની 200મી વર્ષગાંઠ મનાવવામાં આવી રહી હતી ત્યારે હિંસા ભડકી હતી. આ કેસમાં આજે પુણે પોલીસે પાંચ લોકોની ધરપકડ કરી છે. ઘણા લોકોનો આરોપ છે કે આ ધરપકડ સાચા આરોપીઓને છાવરવા માટે કરવામાં આવી છે. +text: ગુજરાત બીજેપી આઈટી સેલના પંકજ શુક્લ (ડાબે) તથા કોંગ્રેસ આઈટી સેલના હેમાંગ રાવલ બીબીસી ગુજરાતી દ્વારા અમદાવાદ ખાતે આયોજિત કાર્યક્રમ #BeyondFakeNewsમાં આ અંગે ચર્ચા થઈ હતી. સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થતી પોસ્ટ ફેક ન્યૂઝનું માધ્યમ અને વાહક બને છે. આ કાર્યક્રમમાં એક સેશન સોશિયલ મીડિયા પર યોજવામાં આવ્યું હતું. જેમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસના આઈટી સેલના કન્વીનર ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. સોશિયલ મીડિયા પર ફેક ન્યૂઝ અને રાજકીય પક્ષોની ભૂમિકા કાર્યક્રમમાં સોશિયલ મીડિયા પર ફેક ન્યૂઝ અને પોલિટિકલ પાર્ટીઝને લઈને ખાસ સેશન યોજાયું હતું. આ સેશનમાં ઓલ્ટ ન્યૂઝના લેખક અર્જુન સિદ્ધાર્થ, ભારતીય જનતા પક્ષ આઈ-ટી સેલના પંકજ શુક્લા, કોંગ્રેસના આઈ-ટી સેલના હેમાંગ રાવલ અને પત્રકાર તેમજ સ્ટેન્ડઅપ કૉમેડિયન પ્રીતિ દાસ હાજર રહ્યાં હતાં. આ સેશનમાં મોટી સંખ્યામાં હાજર વિદ્યાર્થીઓ, અગ્રણી નાગરિકો અને પત્રકારોએ બન્ને રાજકીય પક્ષના આઈ-ટી સેલને વિવિધ સવાલો કર્યા હતા. ફે��� ન્યૂઝ દ્વારા કઈ રીતે ઇતિહાસને મરોડવાનો પ્રયાસ થાય તે દર્શાવતા અર્જુન સિદ્ધાર્થે નહેરૂ-સુભાષચંદ્ર બોઝની સરખામણીઓની ફેક પોસ્ટનો હવાલો આપ્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તેમણે એમ પણ જણાવ્યું હતું કે, સામાન્ય રીતે ચૂંટણી અગાઉ ફેક ન્યૂઝ વધારે ફેલાય છે અને ચૂંટણી પૂરી થતાં ધીમેધીમે ઓછા થાય. એની સામગ્રી ઘણી સાંપ્રદાયિક હોય છે. બેઉ પક્ષો વચ્ચે આને લઈને હરીફાઈ જોવા મળે છે તે બાબતે પંકજ શુક્લાએ જણાવ્યું હતું કે સત્તાવાર પોસ્ટમાં તમામ આંકડાઓ ચકાસીને જ મૂકવામાં આવે છે. કોંગ્રેસે બીબીસીનો આભાર માનતા કહ્યું કે ફેક ન્યૂઝને મહાભારતમાં અશ્વત્થામાની હત્યા સાથે સાંકળી હતી. તેમણે કહ્યું કે ફેક ન્યૂઝ અલગ અલગ રીતે ફેલાવવામાં આવે છે. 'ન્યૂઝ આપવાની કામગીરી રાજકીય પક્ષોની નથી' સ્ટેન્ડઅપ કૉમેડિયન પ્રીતી દાસ સ્ટેન્ડઅપ કૉમેડિયન પ્રીતી દાસે કહ્યું કે, ન્યૂઝ સાથે ફેક શબ્દ જોડાય એ જ મોટી કૉમેડિ છે. પ્રીતિ દાસે કહ્યું, "રાજકીય પક્ષોની જવાબદારી ફકત માહિતી આપવાની છે, એ ન્યૂઝ છે કે નહીં તે મીડિયાએ નક્કી કરવાનું છે." "ન્યૂઝ આપવાની જવાબદારી રાજકીય પક્ષોની નથી, મીડિયાની છે, પોલિટિકલ પાર્ટીએ એ કામ આંચકી લીધું છે એ મારી ચિંતા છે." ટ્રોલ્સ અને રાજકીય પક્ષો ટ્રોલિંગ અંગે ભાજપા આઈ-ટી સેલના પંકજ શુક્લાએ કહ્યું, "સોશિયલ મીડિયામાં કોઈકોઈનો સમર્થક નથી, જો વ્યકિતને તમારી વાત ગમશે તો આગળ વધારશે, જો નહીં ગમે તો ટ્રોલ કરશે. અમારી કોઈ ટ્રોલ આર્મી નથી." જોકે, આની સામે પ્રીતિ દાસે કહ્યું હતું કે જો તમે કંઈ પણ કહો તો તમને ઍન્ટિનેશનલ કહેવામાં આવે છે, ગાળો દેવામાં આવે છે અથવા રેપની ધમકી આપવામાં આવે છે. ઓલ્ટ ન્યૂઝના અર્જુન સિદ્ધાર્થે કહ્યું કે તેમનાં નિરીક્ષણ મુજબ ટ્રોલિંગ એ સમસ્યા છે. તમે ઓપિનિયન પોસ્ટ કરો અને પછી એકસાથે લોકો તમારા પર તૂટી પડે છે. તેમણે ઉમેર્યું કે ભાજપાના સર્પોર્ટર્સ ઑનલાઈન કોંગ્રેસ કરતાં વધારે ખરાબ ભાષામાં વાત કરી અબ્યૂઝ કરતા જોવા મળે છે. આ કાર્યક્રમમાં હાજર રહેલા પત્રકાર ઉર્વીશ કોઠારીએ સવાલ કર્યો હતો કે વડા પ્રધાન ખુદ જેમને ફૉલો કરે છે, એમાં ઘણા બધા નામીચાં ટ્રોલ છે. તેના જવાબમાં ભાજપના પ્રતિનિધિ શુક્લાએ કહ્યું હતું કે તેઓ ગુજરાત આઈટી સેલ સાથે સંકળાયેલા છે અને આ મુદ્દો રાષ્ટ્રીય આઈટી સેલને લગતો છે. દુનિયામાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સૌથી વધારે વેરીફાઈ ન હોય એવા ટ્વિટર એકાઉન્ટ્સને ફૉલો કરે છે એની વાત બીબીસી ગુજરાતી સર્વિસ એડિટર અંકુર જૈને બીબીસીના સંશોધન અહેવાલને ટાંકીને જણાવી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "અમને રોજેરોજ એવા ફેક ન્યૂઝ જોવા મળે છે, જે મોટાભાગે રાજકીય હોય છે અને તે સાંપ્રદાયિક તણાવ વધારવા માટે હોય છે. રાજકીય પક્ષોની એ જવાબદારી છે કે ફેક ન્યૂઝ ફેલાવતા પોતાના કાર્યકરો સામે પગલાં લે." આ શબ્દો ઓલ્ટ ન્યૂઝના અર્જુન સિદ્ધાર્થના છે. +text: કૈફી આઝમીનો 14 જાન્યુઆરી, 1918માં જન્મ ઉત્તર પ્રદેશના આઝમગઢના મેજવામાં એક જમીનદાર પરિવારમાં થયો હતો. કૈફી આઝમીનું મૂળ નામ અતહર હુસૈન રિઝવી હતું. તેઓ 19 વર્ષની વયે કૉમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીમાં જોડાયા હતા, પાર્ટીના અખબાર 'કૌમી જંગ' માટે લખવાનું શરૂ કર્યું અને બૉમ્બે જતા હતા. www.azmikaifi.com પર આપેલી માહિતી મુજબ કૈફી આઝમીએ 11 વર્ષની વયે તેમની પહેલી ગઝલ 'ઈતના તો જિંદગી મેં કિસી કી ખલલ પડે' લખી હતી. ઘરનું ધાર્મિક વાતાવરણ અને કૈફી આઝમીનું વૈચારિક પરિવર્તન કૈફી આઝમી શાયર નિદા ફાઝલીના સમકાલીન હતા. સરદાર જાફરી, મજાઝ લખનવી અને ફૈઝ અહમદ ફૈઝ આઝમીથી સિનિયર હતા અને સાહિર લુધિયાનવી અને મઝરુહ સુલતાનપુરી તેમના હમસફર હતા. નિદા ફાઝલીએ બીબીસી હિંદી માટે લખેલા (16 ઑગસ્ટ, 2006માં પ્રકાશિત) એક લેખમાં લખ્યું હતું કે 'કૈફી આઝમીના ઘરનું વાતાવરણ ધાર્મિક હતું. પરંતુ મેજવાથી જ્યારે તેમને ધાર્મિક તાલીમ માટે લખનઉ મોકલવામાં આવ્યા તો ધાર્મિકતા આપોઆપ સામાજિકતામાં તબદીલ થતી ગઈ. અને એ રીતે તેઓ મૌલવી બનતાંબનતાં કૉમરેડ બની ગયા.' 'આ વૈચારિક પરિવર્તન બાદ તેમના બીજું કોઈ વૈચારિક પરિવર્તન આવ્યું નહીં. જ્યારથી તેઓ કૉમરેડ બન્યા ત્યારથી એ જ રસ્તે ચાલ્યા અને દેહાંત વખતે પણ તેમના કુર્તામાં સીપીઆઈનું કાર્ડ હતું.' શોષિત વર્ગના શાયર કૈફી આઝમીનું માનવું હતું કે કવિતાનો એક સામાજિક પરિવર્તન માટેના સાધનરૂપે ઉપયોગ થવો જોઈએ. નિદા આગળ લખે છે, 'અન્ય કૉમ્યુનિસ્ટોની જેમ તેમને નાસ્તિક કહેવા યોગ્ય નથી. તેમનો સામ્યવાદ પણ તેમના ઘરની આસ્થાની જેમ એક ફેલાયેલું સ્વરૂપ હતો.' 'તેઓ સમાજના શોષિત વર્ગના શાયર હતા. તેમના સમર્થનમાં કલમ ઉઠાવતા અને તેમના માટે જ મુશાયરામાં પોતાની ગઝલો સંભળાવતા હતા.' 'કૈફી આઝમી માત્ર શાયર નહોતા, પણ શાયરની સાથે સ્ટેજના સારા 'પર્ફૉર્મર' પણ હતા.' 'શાયરી પુસ્તકોમાં વાંચી શક��ય છે અને સાંભળી પણ શકાય છે. લખવાની ઢબ સાથે રજૂઆત પણ એક આગવી કલા છે.' 'શાયરી અને રજૂઆત. આ વિશેષતા એક જ શાયરમાં બહુ ઓછી જોવા મળે છે અને જો એ મળી જાય તો શાયર પોતાના જીવનકાળમાં લોકપ્રિયતાનાં શિખરો સરી કરી લે છે. વિવેચકો ભલે ગમે તે કહે પણ હકીકત આ જ છે.' 1976માં આવેલી શ્યામ બેનેગલ દિગ્દર્શિત ફિલ્મ 'મંથન' ગુજરાત પર આધારિત હતી અને ફિલ્મના ડાયલૉગ્ઝ કૈફી આઝમીએ લખ્યા હતા. આ ફિલ્મમાં ગિરીશ કર્નાડ, નસીરુદ્દીન શાહ, સ્મિતા પાટીલ, અમરીશ પુરી સહિતના કલાકારોએ કામ કર્યું હતું. કૈફી આઝમીએ 1952માં શાહીદ લતીફ દ્વારા નિર્દેશિત ફિલ્મ 'બુઝદિલ' માટે પહેલું ગીત લખ્યું હતું. 'ગર્મ હવા'ના સ્ક્રિનપ્લે અને ડાયલૉગ્ઝ લખવા બદલ તેમને નેશનલ ઍવૉર્ડ અને ફિલ્મફેર ઍવૉર્ડ મળ્યો હતો. તેમજ તેમને પદ્મશ્રી, સાહિત્ય અકાદમી ફૅલોશિપ, સાહિત્ય અકાદમી ઍવૉર્ડ, મહારાષ્ટ્ર સરકાર તરફથી મહારાષ્ટ્ર ગૌરવ પુરસ્કાર, સોવિયેત લેન્ડ નહેરુ ઍવૉર્ડ સહિત અનેક પુરસ્કારો મળ્યા હતા. નિદા ફાઝલી પણ લખે છે કે તેઓએ 11 વર્ષની વયે એક ગામમાં પોતાની પહેલી ગઝલ સંભળાવી હતી. તેમની ઉંમર જોતાં ગામલોકો માની ન શક્યા કે આ તેમણે લખી છે. પહેલી ગઝલનો મત્લો કંઈક આમ હતોઃ ઈતના તો જિંદગી મેં કિસી કી ખલલ પડે હંસને સે હો સુકૂન ન રોને સે કલ પડે. બેગમ અખ્તરે પણ આ ગઝલ ગાઈ અને દેશભરમાં મશહૂર થઈ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દુનિયાભરમાં જાણીતા શાયર એવા કૈફી આઝમીનો આજે જન્મદિવસ છે. ગૂગલે આજના દિવસે એક ડૂડલ બનાવીને કૈફી આઝમીને શ્રદ્ધાંજલિ આપી છે. +text: સિલિકોન વેલીના જાણકારો કહે છે કે તમને આવી ટેવ પાડવા માટે સોશિયલ મીડિયા જ જવાબદાર છે. તે લોકો 'ઇરાદાપૂર્વક લત લાગે' તેવા પોતાનાં પ્લેટફોર્મ બનાવે છે, જેથી તમે સતત તેમાં વ્યસ્ત રહો અને તેમને તગડો નફો થાય. પરંતુ હવે ફેસબુક અને ગૂગલ સહિતની આ જ ટૅક કંપનીઓએ એવાં પગલાં લેવાનું શરૂ કર્યું છે, જેની મદદથી તમે થોડા સમય માટે સોશિયલ મીડિયાથી દૂર રહો અને ઓછો સમય વિતાવો. પણ સવાલ એ છે કે કંપનીઓ આવું શા માટે કરી રહી છે? શું આ કંપનીઓ તદ્દન નવેસરથી વિચારવા લાગી છે? તેના જવાબમાં સ્ટેનફોર્ડના લેક્ચરર અને ટૅક કન્સલ્ટન્ટ નીર એયલ સ્પષ્ટ ના કહે છે. નીર કહે છે કે આવાં પગલાં લઈને આ કંપનીઓ લાંબાગાળાનો પોતાનો લાભ જ જોઈ રહી છે. સોશિયલ મીડિયાની લત ગંભીર મુદ્દો ના બને તે માટે તેઓ પોતાના યુઝર્સ થોડો ઓછો સમય અહીં ગાળે તેમ ઇચ્છે છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? લાંબા ગાળાની વ્યૂહરચના "1960ના દાયકામાં પોતાના ગ્રાહકો શું ઇચ્છે છે તે જાણ્યા પછી અમેરિકાની કાર કંપનીઓ સીટ બેલ્ટ બનાવા લાગી હતી. આ તેના જેવું જ છે. સીટ બેલ્ટને કાયદાકીય રીતે ફરજિયાત કરાયો તેના 19 વર્ષ પહેલાંથી જ કાર કંપનીઓએ તે આપવાનો શરૂ કરી દીધો હતો." "વધારે સલામત કાર બનાવતી કંપનીઓનું જ વેચાણ લાંબા ગાળે વધારે વધ્યું હતું." એ જ રીતે ગયા વર્ષથી ટૅકનૉલૉજી ઉદ્યોગમાં એક પછી એક 'સેફ્ટી નેટ' માટેના પગલાં લેવાનું શરૂ થઈ ગયું છે. ગૂગલે એન્ડ્રોઇડના નવા વર્ઝનમાં એવી વ્યવસ્થા કરી છે કે યુઝર્સ પોતે કઈ ઍપ્સનો ઉપયોગ કેટલો સમય કરે છે તે જાણી શકાય. તેમાં ઉપયોગની સમયમર્યાદા પણ બાંધી શકાય છે. એપલે પણ આવા જ હેતુ સાથે પોતાની ઑપરેટિંગ સિસ્ટમ iOS 12માં સ્ક્રીન ટાઇમને કન્ટ્રોલ કરવા માટેની વ્યવસ્થા દાખલ કરી છે. ફેસબૂક અને ઇન્સ્ટાગ્રામે પણ તેના પર વિતાવાતા સમયને મર્યાદામાં રાખી શકાય તથા નોટિફિકેશનને ઓછા કરી શકાય તે માટેનાં આવાં જ ટૂલ્સ દાખલ કર્યાં છે. આ નવાં પ્રકારનાં ઇન-બિલ્ટ ટૂલ્સ થિયરીમાં વ્યક્તિને પોતાનો સમય ફોન પર ગાળવા પર નિયંત્રણ રાખવામાં મદદ કરી શકે છે. જોકે, આવી ઍપ્સ છેલ્લાં થોડાં વર્ષોથી જ ઉપલબ્ધ હતી તો પછી આ કંપનીઓએ પોતે શા માટે આ બાબતમાં આટલું મોડું કર્યું? મોડું શા માટે? શેરબજારનું સંશોધન કરતી કંપની વેડબુશ સિક્યૉરિટીઝના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર ડેનિયલ ઇવ્ઝ કહે છે કે સ્માર્ટફોનના વધતા વ્યસનનો મુદ્દો ગંભીર ચર્ચા જગાવી રહ્યો છે, તેના પ્રતિસાદમાં આ પગલાં લેવાઈ રહ્યાં છે. "છેલ્લા 12-18 મહિનાથી સ્ક્રીન ટાઇમની કન્ઝ્યુમર પર નકારાત્મક અસરોની બહુ ચર્ચા થઈ રહી છે. તેના કારણે આ ટૅક કંપનીઓ પર દબાણ આવ્યું છે કે લોકોનો કેટલો સમય વેડફાય છે તેને હાઇલાઇટ કરે." ઇન્ટરનેટ માટે સ્માર્ટફોનનો વપરાશ વધી ગયો છે. ત્યારબાદ ફોન બનાવતી કંપનીઓની ટીકા પણ વધારેને વધારે થઈ રહી છે. દાખલા તરીકે એપલ કંપનીના ઇન્વેસ્ટર્સ કંપનીનો સંપર્ક સાધીને બાળકો પર 'સ્માર્ટફોનની લત'ને કારણે થઈ રહેલી આડઅસરો વિશે ચિંતા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. આઈફોન બનાવતી આ કંપની કહે છે, "આઈફોનમાં 2008માં જ પેરેન્ટલ કન્ટ્રોલ દાખલ કરવાની પહેલ કરવામાં આવી હતી." આ ઉપરાંત આ વર્ષો દરમિયાન "એવાં ફીચર્સ તેમાં દાખલ કરાતાં રહ્યાં છે, જેથી બાળકો શું જુએ છે તેના પર વાલી નિયંત્રણો રાખી શકે". આવા પ્રયાસો છતાં હાલમાં ઉપલબ્ધ આંકડા દર્શાવે છે કે અમેરિકાના કિશોરોને લાગવા લાગ્યું છે કે તેમને સ્માર્ટફોનનું વ્યસન થઈ ગયું છે. મૅસેજ આવે તેનો તરત જવાબ આપવો જરૂરી છે એવું તેમને લાગતું હોય છે. આ બાબતથી એપલના ઇન્વેસ્ટર્સ ચિંતિત છે તેઓ કહે છે કે ફોનનો વધારે પડતો ઉપયોગ કરવાથી કોઈ અસર નથી થતી, આવી દલીલો "ગળે ઉતરે તેવી છે નથી". બીજી બાજુ સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓ પ્રિવેસી ભંગ અને માહિતી ચોરાઈ જવાનાં કૌભાંડોના ઘેરામાં આવી રહી છે. ઇવ્ઝ કહે છે, "દુનિયાભરમાં નિયંત્રણો માટેનું દબાણ વધી રહ્યું છે, ત્યારે આખરે કંપનીઓએ જાતે જ પોતે સારું કામ કરી રહી છે તેવું દેખાડવું જરૂરી બન્યું છે." આ વિશે ટ્વિટરે ટિપ્પણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, પરંતુ ફેસબુકે જણાવ્યું કે કંપનીની એ "જવાબદારી છે કે લોકોને એ સમજવામાં મદદ કરવી કે કેટલો સમય અમારા પ્લેટફોર્મ પર સમય વિતાવવાથી તમે વધારે સારો અનુભવ મેળવી શકો છો." આદત છોડાવવાની વાત તમને કોઈ દિવસ એવું લાગ્યું છે ખરું કે રોજિંદા જીવનમાં ટેકનો ઉપયોગ ઓછો કરવો જોઈએ? જો તમને એવું લાગ્યું હોય તો તમે એકલા નથી. ડિજિટલ દુનિયાના ભારણમાંથી મુક્ત થવા માગનારા લોકોની સંખ્યા વધી રહી છે. ટેક કંપનીઓને ભાન થયું છે કે લોકો ડિજિટલ દુનિયાને છોડવા લાગશે તો તેમને બહુ મોટું નુકસાન થશે. તે લોકો યુઝર્સ પોતાનાથી દૂર થઈ જાય તેમ નથી ઈચ્છતા. નીર કહે છે, "આ કંપનીઓ એવું પણ ઇચ્છે છે કે તમે તેમની પ્રોડક્ટ્સના વ્યસની પણ ના થઈ જાવ." વ્યસનને કારણે અમુક પ્રકારનું વર્તન કરવાની આદત પડી જાય, જે નુકસાનકારક સાબિત થઈ શકે છે. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં નીર જણાવે છે, "તેના બદલે આ કંપનીઓ ઇચ્છે છે કે તમે જીવનભર તેમની પ્રોડક્ટ્સ વાપરતા રહો, પણ તમારા જીવનમાં ઉપયોગી થાય તે રીતે." "એવું ત્યારે જ થઈ શકે જ્યારે જે તે કંપનીની પ્રોડક્ટ તમને ગમતી હોય." હાલમાં ઉપલબ્ધ આંકડા દર્શાવે છે કે મોટા ભાગના લોકો રોજ બે કલાક પોતાના સ્માર્ટફોન પાછળ વીતાવે છે. તેમાંથી મોટા ભાગનો સમય સોશિયલ મીડિયામાં પસાર થતો હોય છે. ઘણા લોકો દિવસ દરમિયાન પાંચથી છ કલાક ઇન્ટરનેટ વાપરે છે. એવા વધુ ને વધુ પુરાવા મળી રહ્યા છે કે વધારે પડતો નેટનો અને સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ માનસિક આરોગ્ય સામે ખતરો ઊભો કરી છે. ખાસ કરીને કિશોરો અને યુવાનો પર આડઅસરો થઈ શકે છે. સ્માર્ટફોન જેવા ઉપકરણો સાથે આપણા સંબંધો વિશે સંશોધન કરી રહેલા કમ્પ્યૂટર ��ૈજ્ઞાનિક પ્રોફેસર મેટ જોન્સ કહે છે: "જે ઉપકરણ તમે ખરીદો તેનાથી તમને હાની થવાની છે તેવી વાત હોય તો તે બહુ સ્ટુપીડ બિઝનેસ છે અને ખરાબ માર્કેટિંગ છે". જેમ-જેમ ટૅક્નૉલૉજીનો વધારે પડતો ઉપયોગ હાનિકારક છે તેવું લોકોને સમજાતું જશે તેમ-તેમ કંપનીઓએ પણ બહુ ઝડપથી તેનો પ્રતિસાદ આપવો પડશે. આવા પ્રતિસાદના પ્રથમ પગલા તરીકે જુદાં-જુદાં પ્લેટફોર્મ્સ દ્વારા સ્ક્રિન કન્ટ્રોલ દાખલ કરવાનું શરૂ થયું છે. પરંતુ શું આટલું પૂરતું છે? જોકે, આ પ્રકારના પગલાથી લોકોને ઇન્ટરનેટ કે સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ મર્યાદિત સમય માટે કરવામાં મદદ મળશે કે કેમ તે કહેવું વહેલું ગણાશે. તમે ટૅક ઉપકરણો પરની નિર્ભરતા ઓછી કરવા માગતા હોય તો નીર એયલ તમને અહીં સલાહ આપી રહ્યા છે: તેઓ કહે છે, "એકમાત્ર જવાબ એ છે કે તમારું વર્તન બદલો." "આ કંપનીઓ માનસિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને પોતાની પ્રોડક્ટ્સને લલચામણી બનાવે છે. આ કંપનીઓ પોતાની પ્રોડક્ટ્સને વધારેને વધારે આકર્ષક બનાવવાનું કામ કંઈ છોડી દેવાની પણ નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શું તમને એવી ટેવ પડી ગઈ છે કે તમે વારંવાર કારણ વગર તમારો સ્માર્ટફોન જોયા કરો છે? શું તમે દર થોડી મિનિટે તમારા સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટને ચેક કર્યા કરો છો? +text: એક ગાડીએ સુરક્ષા બૅરિકેડને ટક્કર મારી અને એ પછી ડ્રાઇવરે ચાકુ વડે પોલીસકર્મીઓ પર હુમલો કર્યો હતો પોલીસનું કહેવું છે કે એક ગાડીએ સુરક્ષા બૅરિકેડને ટક્કર મારી અને એ પછી ડ્રાઇવરે ચાકુ વડે પોલીસકર્મીઓ પર હુમલો કર્યો હતો. આ પછી પોલીસે સંદિગ્ધ પર ગોળીઓ ચલાવી જેમાં તેનું મોત થયું. હુમલો કરનારની ઓળખ કરી લેવામાં આવી છે. અને તેઓ 25 વર્ષીય નોઆહ ગ્રીન નામની વ્યક્તિ છે. અમેરિકામાં બીબીસીના સહયોગી સીબીએસ ન્યૂઝે હુમલાખોરની ઓળખની પુષ્ટિ કરી છે. અધિકારીઓના કહેવા મુજબ હુમલાખોરનો કોઈ પોલીસ રૅકર્ડ નથી અને તેમને સેના સાથે કોઈ સંબંધ હોય તેમ પણ સામે નથી આવી રહ્યું. દરમિયાન વૉશિંગ્ટન ડીસીના મૅટ્રોપોલિટન પોલીસ વિભાગના કાર્યકારી વડા રોબર્ડ કૅન્ટીએ પત્રકાર પરિષદમાં કહ્યું, "હુમલો સુરક્ષાદળો પર હતો કે કોઈ અન્ય પર પણ અમે તેની ઊંડાણપૂર્વક તપાસ કરીશું. અમે તપાસ કરવાની જવાબદારી છે." હુમલામાં મૃત્યુ પામનાર ઑફિસર વિલિયમ બિલી ઇવાંસ હુમલામાં માર્યા જનાર પોલીસની ઓળખને પણ જાહેર કરી દેવામાં આવી છે. પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં કાર્યકારી કૅપિટલ પોલીસ પ્રમુખ યોગાનંદ પિટમૈને આ વિશે વાત કરતાં કહ્યું કે, ઑફિસર વિલિયમ બિલી ઇવાંસ નથી રહ્યા એનું એમને અત્યંત દુખ છે. વિલિયમ બિલી ઇવાંસ છેલ્લા 18 વર્ષથી પોલીસમાં સેવા આપી રહ્યા હોવાનું કહેવાઈ રહ્યું છે. 'આ આતંક ઘટના નથી લાગતી' વૉશિંગ્ટન ડીસીના કાર્યકારી પોલીસ પ્રમુખે કહ્યું કે, આ હુમલાનો આતંકવાદ સાથે કોઈ સંબંધ નથી દેખાઈ રહ્યો શુક્રવારે પત્રકારપરિષદમાં વૉશિંગ્ટન ડીસીના કાર્યકારી પોલીસ પ્રમુખે કહ્યું કે, આ હુમલાનો આતંકવાદ સાથે કોઈ સંબંધ નથી દેખાઈ રહ્યો. શહેરના મેટ્રોપૉલિટન પોલીસ વિભાગના કાર્યકારી પ્રમુખે કહ્યું કે, "આ હુમલો કાનૂન સ્થાપિત કરનારી સંસ્થા પર કરવામાં આવ્યો હોય કે અમારી પર, અમારી એ જવાબદારી છે કે તમામ વિગતો મેળવીએ અને એ જ કરીશું." હુમલાને પગલે કૅપિટલ બિલ્ડિંગની આસપાસ સુરક્ષા બંદોબસ્ત વધારી દેવામાં આવ્યો છે. કૉન્સ્ટિટ્યૂશન એવન્યુના પ્રવેશ પૉઇન્ટ આગળ આ ગાડીએ બૅરિકેડને ટક્કર મારી હતી. નજરે જોનાર લોકો મુજબ કૉન્સ્ટિટ્યૂશન એવન્યુના પ્રવેશ પૉઇન્ટ આગળ વાહને બૅરિકેડને ટક્કર મારી હતી. આ જ એ જગ્યા છે જ્યાંથી દરરોજ સૅનેટરો અને સ્ટાફ બિલ્ડિંગમાં જાય છે. જોકે, હાલ કૉંગ્રેસ સ્થગિત છે જેના લીધે સંસદ ભવનમાં નેતાઓની સંખ્યા ખાસ નથી. રાષ્ટ્રપતિ બાઇડન દિવસે જ કૈમ્પ ડેવિડમાં એક કાર્યક્રમ માટે રવાના થઈ ગયા હતા. મૃત્યુ પામનાર પોલીસ ઑફિસરના માનમાં કૅપિટલ હિલ પરનો અમેરિકાનો રાષ્ટ્રધ્વજ અડધી કાઠીએ કરી દેવામાં આવ્યો. જોકે, કેટલાક પત્રકારો, શ્રમિકો અને કૅપિટલ હિલના કર્મચારીઓ ત્યાં કદાચ હોઈ શકે છે. સ્થાનિક સમય અનુસાર બપોરે એક વાગે કૅપિટલ પોલીસની ઍલર્ટ સિસ્ટમે તમામ નેતાઓ અને એમના સ્ટાફને ઇમેલ કર્યો કે તેઓ ઇમારતની બારીઓ અને દરવાજાઓથી દૂર થઈ જાય. બહાર હાજાર તમામ લોકોને સુરક્ષિત સ્થળોએ સંતાઈ જવાનું જણાવવામાં આવ્યું હતું. ઘટનાસ્થળથી આવી રહેલા ફૂટેજમાં હવામા હૅલિકોપ્ટર ઊડતું દેખાયું અને બે લોકોને સ્ટ્રેચર પર ઍમ્બુલન્સમાં લઈ જતા જોવામાં આવ્યા. ત્યાં હાજર લોકોને વિસ્તાર ખાલી કરી દેવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે આ અગાઉ 6 જાન્યુઆરીએ કૅપિટલ બિલ્ડિંગમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના સમર્થકોની એક ભીડ ઘૂસી ગઈ હતી અને તોફાન મચાવ્યું હતું. મૃત્યુ પામનાર પોલીસ ઑફિસરના માનમાં કૅપિટલ હિલ પરનો અમેરિકાનો રાષ્ટ્રધ્વજ ��ડધી કાઠીએ કરી દેવામાં આવ્યો છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના વૉશિંગ્ટન ડીસીમાં આવેલી કૅપિટલ બિલ્ડિંગ યાને કે સંસદભવન પર થયેલા એક હુમલામાં એક પોલીસકર્મીનું મોત થયું છે. અન્ય એક પોલીસકર્મી જખ્મી છે અને તેમનો ઇલાજ ચાલી રહ્યો છે. +text: આ સવાલો વિશે છેલ્લા કેટલાક સમયથી ઓડિશા સાથે ચાલી રહેલી 'મીઠી લડાઈ' બંગાળનાં રસગુલ્લાએ જીતી લીધી છે. તેનું કારણ છે રસગુલ્લા માટે બંગાળને મળેલું જિયોગ્રાફિકલ ઇન્ડિકેશન એટલે કે જીઆઈ ટેગ. એ ટેગનો અર્થ એ છે કે રસગુલ્લાની શરૂઆત પશ્ચિમ બંગાળમાં થઈ હતી. પશ્ચિમ બંગાળનાં મુખ્ય પ્રધાન મમતા બેનરજીએ એવી ટ્વીટ કર્યું, ''આપણા બધા માટે આ મીઠા સમાચાર છે. ''રસગુલ્લાનું જીઆઈ સ્ટેટસ પશ્ચિમ બંગાળને મળવાથી અમને ખુશી અને ગર્વ છે.'' તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શું છે આ જીઆઈ ટેગ? પ્રતીકાત્મક તસવીર જિયોગ્રાફિકલ ઇન્ડિકેશન ઇન્ટેલૅક્ચ્યુઅલ પ્રોપર્ટી વિશેના નિર્ણયનું કામ કરે છે. કઈ પ્રોડક્ટ, ક્યા પ્રદેશ, સમુદાય કે સમાજની છે તેનો નિર્ણય જીઆઈ હેઠળ કરવામાં આવે છે. ઉપરોક્ત સમાચાર મળતાંની સાથે જ બંગાળીઓમાં રસગુલ્લાની જ્યાફત ફરી ઉડી હતી. કોલકાતામાં રસગુલ્લાની વિખ્યાત દુકાન કે. સી. દાસના માલિક અને રસગુલ્લાના શોધક ગણાતા નોબિન ચંદ્રના વારસદાર ધીમાન દાસે આ પ્રસંગે ખુશી વ્યક્ત કરી હતી. ધીમાન દાસે કહ્યું હતું, ''રસગુલ્લાના દોઢસોમા વર્ષની ઊજવણી આવતાં વર્ષે કરવામાં આવશે. ''રસગુલ્લા બંગાળ સાથે જોડાયેલાં હોવાનું પ્રમાણ એ પહેલાં જ મળી ગયું છે. ''એ રાજી થવા જેવી વાત છે. બંગાળી રસગુલ્લાના નામે દરેક જગ્યાએ જે મીઠાઈ બનાવવામાં અને વેચવામાં આવે છે એ હવે બંધ થશે.'' તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ક્યારથી ચાલી રહ્યો છે વિવાદ? પ્રતિકાત્મક તસવીર જગન્નાથ દેવ મંદિરમાં વર્ષે એકવાર રસગુલ્લા ચડાવવામાં આવતાં હોવાનો દાવો ઓડિશાએ 2015માં કર્યો હતો. પોતાના આ દાવાના સમર્થનમાં ઓડિશાએ અનેક અન્ય દાવા પણ રજૂ કર્યા હતા. રાષ્ટ્રીય રાજમાર્ગ ક્રમાંક-પાંચ પરના કટક અને ભુવનેશ્વર વચ્ચેના પાહાલમાં મળતાં વિખ્યાત રસગુલ્લાને જીઆઈ ટેગ અપાવવાના પ્રયાસ ઓડિશા સરકારે ત્યારથી શરૂ કર્યા હતા. બીજી તરફ પશ્ચિમ બંગાળ સરકારનું કહેવું એમ હતું કે ઓડિશાના રસગુલ્લા અને બંગાળના રસગુલ્લામાં ઘણો ફરક છે. પશ્ચિમ બંગાળના રસગુલ્લાની લાક્ષણિકતા વાત કરતાં ધીમાન દાસે કહ્યું હતું, ''બંગાળી રસગુલ્લામાં માત્ર માવાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ''એ પણ ગાયના દૂધને ફાડીને બનાવવામાં આવેલા માવાનો જ. બંગાળી રસગુલ્લામાં ભેંસના દૂધને ફાડીને બનાવવામાં આવેલા માવાનો ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી. એ કારણે બંગાળી રસગુલ્લા અત્યંત મુલાયમ હોય છે. ''બંગાળી રસગુલ્લાના નામે ઠેકઠેકાણે જે મીઠાઈ બનાવીને વેચવામાં આવે છે તેમાં રવો અને મેંદો ભેળવવામાં આવે છે. ''બંગાળના રસગુલ્લા કેવા હોય છે તેની ખબર લોકોને આ નિર્ણય પછી હવે પડશે.'' રસગુલ્લા ખાવાની ખરી રીત કોલકાતામાં રસગુલ્લાની બીજી એક વિખ્યાત દુકાન છે ચિતરંજન મિષ્ઠાન ભંડાર. એ દુકાનના માલિક નિતાઈ ચંદ્ર ઘોષે કહ્યું હતું, ''ગાયને ખાણ આપવા સાથે રસગુલ્લા બનાવવાની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. ''ગાયના દૂધની ગુણવત્તાનો આધાર તેને આપવામાં આવતા ખોરાક પર હોય છે. ''એ ગાયના દૂધમાંથી કેવો માવો મળશે તેની ખબર દૂધની ચકાસણીમાંથી પડે છે. ''એ પછી તેમાં ઉમેરાય છે પ્રમાણસરની ખાંડની રસની મીઠાશ. ''આ બધી સામગ્રીનું યોગ્ય સંયોજન થાય ત્યારે રસગુલ્લા બને છે. ''રસગુલ્લા તૈયાર થવામાં સમય લાગે છે.'' રસગુલ્લા ખાવાની રીત વિશે નિતાઈ ચંદ્ર ઘોષ કહે છે, ''રસગુલ્લાને ચમચીથી કાપીને ન ખવાય. ''આખું રસગુલ્લુ પણ એકસાથે ન ખવાય. ''રસગુલ્લાને આંગળીઓ અને અંગુઠાથી હળવે હાથે પકડવાનું હોય. ''તેને નાના-નાના બાઇટ લઈને ખાવાનું અને છેલ્લે રસની ચુસ્કી લેવાની. ''રસગુલ્લા ખાઈને પાણી ક્યારેય પીવું ન જોઈએ.'' ઘોષ પરિવાર છેલ્લાં 111 વર્ષથી રસગુલ્લા બનાવવાનું કામ કરે છે. નિષ્ણાતોનો અભિપ્રાય શું હતો? રસગુલ્લા વિશે સંશોધન કરી ચૂકેલા નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, 'નીલાદ્રી વીજે'ના દિવસે લક્ષ્મી દેવીને મનાવવા માટે ભગવાન જગન્નાથ દ્વારા રસગુલ્લા ધરવાની પરંપરા 300 વર્ષ પુરાણી છે. 'નીલાદ્રી વીજે' એટલે કે રથ યાત્રા પછી ભગવાન જગન્નાથ મંદિરમાં પાછા ફરે છે એ દિવસ. એક કથા અનુસાર, ભગવાન જગન્નાથ રથયાત્રા કરીને પાછા આવે છે ત્યારે મહાલક્ષ્મી તેમનાથી નારાજ હોય છે. જગન્નાથ મહાલક્ષ્મીને સાથે લઈ ન ગયા હોવાથી મહાલક્ષ્મી મહેલનો દરવાજો ખોલતાં નથી. નારાજ થયેલાં મહાલક્ષ્મીને મનાવવા માટે ભગવાન જગન્નાથ તેમને રસગુલ્લા ધરાવે છે. જગન્નાથ સંસ્કૃતિના વિખ્યાત નિષ્ણાત નારાયણ રથ શર્માએ દાવો કર્યો હતો કે આ પરંપરા 1,000 વર્ષ પુરાણી છે. હવે તમે રસગુલ્લાનો સ્વાદ માણો ત્યારે આ 'મીઠી લડાઈ'ને જરૂર યાદ કરજો. ���મારી જીભ ઓછી મીઠી કે મધમીઠી થઈ જશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રસગુલ્લા મૂળ ક્યાંના છે અને તેની શરૂઆત ક્યાંથી થઈ હતી? +text: ચૂંટણીના જંગમાં વિવિધ પાર્ટીઓ અને તેમના ઉમેદવારોની સાથે જ ચૂંટણી પંચ સૌથી વધારે ચર્ચામાં રહ્યું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન વિવિધ જગ્યાઓએ ઈવીએમ મશીન બ્લૂટૂથ સાથે કનેક્ટ થતું હોવાની ચર્ચાઓએ સૌનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. આ મુદ્દે સોશિઅલ મીડિયા પર યૂઝર્સે સક્રિય રીતે તેમના મત રજુ કર્યા હતા. ઝુનૈદ રહેમાન નામનાં યૂઝરે એક કાર્ટૂન શેર કરતા જણાવ્યું, ''ચૂંટણી પંચ કેન્દ્ર સરકારની કઠપૂતળી બની ગયું છે.'' પોલી સરકાર નામનાં યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું હતું, ''ઈવીએમ હેક નથી થયું... ચૂંટણી પંચ હેક થઈ ગયું'' આરતી નામનાં યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું, ''વિકાસ આ છે - ઇલેક્શન કમિશન ઑફ ઇન્ડિયા થી ઇલેક્શન કમિશન ઑફ મોદી બની જવું'' અચ્છે દિન નામનાં યૂઝરે ટ્વીટ કરી હતી કે, ''ગુજરાત ચૂંટણીનું પરિણામ ભલે જે કાંઈ હોય, પરંતુ સૌથી મોટો પરાજય ચૂંટણી પંચનો થયો છે. પહેલા ચૂંટણીની તારીખોમાં ઢીલ કરી, પછી મોદીની રેલીઓ અને કોંગ્રેસને નોટિસ.'' અતુલ ગાયકવાડ નામનાં યૂઝરે જણાવ્યું હતું કે, ''મહેરબાની કરીને ઇલેક્શન કમિશન ઑફ ઇન્ડિયાનું નામ બદલીને ઇલેક્શન કમિશન ઑફ મોદી રાખી દો.'' જોકે, કેટલાક યૂઝર્સે ચૂંટણી પંચના સમર્થનમાં પણ ટ્વીટ કર્યા હતા. સિદ્ધાંત ત્રિપાઠી નામનાં યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું, ''ઈસીઆઈ મર્યું નથી, ખબર નહીં કેમ લોકો આરઆઈપી લખી રહ્યાં છે. ચૂંટણી બાદ આવી પ્રતિક્રિયા અપ્રાસંગિક અને આધાર વગરની છે.'' બીજેપી નેતા જીવીએલ નરસિંહ્મારાવે વર્ષ 2009નો એક લેખ શેર કર્યો હતો, જેમાં તે સમયના ઇલેક્શન કમિશનર નવીન ચાવલાનો કોંગ્રેસ સાથે અંગત સંબંધ હોવાની વાત જણાવવામાં આવી હતી. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, ''કોંગ્રેસને આવાં જ ઇલેક્શન કમિશનર પસંદ છે શું? રાહુલ તમે અને તમારા માતાએ 10 વર્ષ સુધી વડા પ્રધાનની ઓફિસને જ કઠપૂતળી બનાવી દીધી હતી. તમાશો કરવો તમારું કામ છે. પરાજયને સ્વીકારવા માટે કંઇક સારાં કારણો શોધો.'' પ્રવિંદા સાહૂએ કોંગ્રેસ નેતા રણદીપ સુરજેવાલાને બે ટ્વીટને એક સાથે દેખાડતી તસવીર સાથે ટ્વીટ કર્યું, ''પહેલી તસવીર ગુજરાત ચૂંટણીના બીજા તબક્કાની ચૂંટણી બાદ રણદીપ સુરજેવાલાના ઈસીઆઈ વિશે વિચાર, બીજી તસવીર: અહેમદ પટેલ ગુજરાતમાંથી ર��જ્યસભા સીટ જીત્યાં બાદ સુરજેવાલાના ઈસીઆઈ વિશે વિચાર.'' ઇટાલિયન વહૂ નામનાં યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું, જો કોંગ્રેસ જીતે તો ચૂંટણી પંચ સ્વતંત્ર અને નિષ્પક્ષ, અને જો હારે તો ચૂંટણી પંચ ભ્રષ્ટ થઈ જાય છે. જીતે તો ઈવીએમ બરાબર અને હારે તો ઈવીએમ ખરાબ. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત વિધાનસભા ચૂંટણીના બીજા તબક્કાનું મતદાન પૂર્ણ થઈ ગયું છે. આ સાથે જ બધી જ પાર્ટીઓનું ભવિષ્ય ઈવીએમ મશીનમાં કેદ થયેલું છે. +text: નિર્ભયા કેસના ચાર આરોપી સુપ્રીમ કોર્ટમાં જસ્ટિસ આર.ભાનુમતિનાં અધ્યક્ષતાપદે ત્રણ સભ્યોની પીઠે આ અરજીને રદ કરતાં કહ્યું, "અમે દોષી સાબિત થયેલાં અક્ષય કુમારની અરજી રદ્દ કરીએ છીએ. તેમની અરજી પર બીજીવખત વિચાર કરવા જેવું કાંઈ નથી." અરજી રદ કરનાર પીઠમાં જસ્ટિસ અશોક ભૂષણ અને જસ્ટિસ એ.એસ.બોપન્ના પણ હતા. હવે આ ચાર દોષિતો અક્ષય કુમાર, પવન ગુપ્તા, વિનય શર્મા અને મુકેશ સિંહને એક મહિનાની અંદર પોત-પોતાની ક્યૂરેટિવ પિટિશન કરવાની રહેશે. ચારેય દોષિતોની પાસે આ છેલ્લો કાયદાકીય સહારો બચ્યો છે. એ પછી તેમની પર એક છેલ્લો બંધારણીય રસ્તો બચે છે અને તેઓ રાષ્ટ્રપતિ પાસે દયાની અરજી મોકલી શકે છે. જઘન્ય આરોપનો કેસ ભારતીય કાયદાઓના જાણકાર અને વરિષ્ઠ વકીલ માને છે કે આ મામલામાં ચારેય દોષિતોને જલ્દી ફાંસી થશે. આ ચારેય દોષિતોની પુનઃવિચાર અરજીને રદ કરી દેવામાં આવી છે અને હવે ક્યૂરેટિવ અને દયાની અરજી બે વિકલ્પ બાકી છે. માનવામાં આવે છે કે આ બંને વિકલ્પોમાં પણ દોષિતોને કોઈ રાહત નહીં મળે કારણ કે આ ઘટનાને ખૂબ જ જઘન્ય આરોપની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવી છે. નિર્ભયા કેસે આખા દેશને હચમચાવી દીધો હતો. પૂર્વ સોલિસિટર જનરલ અને સુપ્રીમ કોર્ટના વરિષ્ઠ વકીલ મોહન પરાસરન કહે છે, "એ માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આવનારા ત્રણ-ચાર મહિનામાં ચારેય દોષિતોને ફાંસી થઈ જશે." પરાસરને બીબીસીને કહ્યું, "તેમને જલ્દી ફાંસીની સજા થઈ જશે. કારણ કે તેમની પુનઃવિચારની અરજીને રદ થઈ ગઈ છે. મારા વિચાર મુજબ આ કેસમાં થયેલી બર્બરતાને જોઈને તેમની ક્યૂરેટિવ પિટીશન અને દયાની અરજી પર પણ ધ્યાન આપવામાં નહીં આવે." વરિષ્ઠ વકીલ અને પૂર્વ અતિરિક્ત સૉલિસિટર જનરલ કે.સી.કૌશિકનું માનવું છે કે, આવનારા બે ત્રણ મહિનામાં દોષિતોને ફાંસીની સજા આપવામાં આવશે. તે કહે છે, "મારા વિચાર પ્રમાણે ક્યૂરેટિવ અને દયાની અરજી બ��નેને રદ કરવામાં આવશે. આ મામલો ઘણો જઘન્ય અપરાધની શ્રેણીમાં આવે છે. આ મામલે દોષિતોની પાસે જે પણ કાયદાકીય અને બંધારણીય વિકલ્પ છે તે બે-ત્રણ મહિનામાં પૂર્ણ થઈ જશે." કૌશિક એ પણ કહે છે કે હવે આ મામલામાં બે-ત્રણ મહિનાથી વધારે સમય નહીં લાગે. બીબીસીની સાથે વાતચીતમાં તે કહે છે, "જેમ તેમની પુનઃવિચારની અરજી રદ થઈ ગઈ છે તેમ તેમની ક્યૂરેટિવ અને દયાની અરજી પણ રદ થઈ જશે તો તમામ દોષિતોને ફાંસીમાં વધારે સમય નહીં લાગે." ફોજદારી કેસના વકીલ વિકાસ પાહવા કહે છે કે આ કેસનો જલ્દીથી એક સારો અને તર્કપૂર્ણ અંત આવવો જોઈએ. તે કહે છે, "એક નક્કી સમય એટલે બે-ત્રણ મહિનામાં તમામ કાયદાકીય વિકલ્પ પૂર્ણ થઈ જશે અને આ પછી દોષિતોને ફાંસીની સજા આપવામાં આવશે." શું કહી રહ્યા છે દોષિતોના વકીલ? ત્રણ દોષિત અક્ષય, પવન અને વિનયના વકીલ એ.પી.સિંહનું કહેવું છે કે તેમના ત્રણ અપરાધીઓ ગરીબ પરિવારમાંતી આવે છે એટલા માટે તેમને ઓછામાં ઓછી સજા આપવી જોઈએ અને તેમને સુધરવાની તક મળવી જોઈએ. બીબીસી સાથે વાતચીતમાં તેમણે કહ્યું, "મારા તમામ અસીલને સુધરવાની તક મળવી જોઈએ. તેઓ ગરીબ છે અને તેમને એક તક મળવી જોઈએ કે તેઓ પોતાને દેશના સારા નાગરિક તરીકે સાબિત કરી શકે." ચારેય આરોપીઓ મુકેશ, અક્ષય, પવન અને વિનયે માર્ચ 2014માં દિલ્હી હાઇકોર્ટના ચુકાદાની વિરુદ્ધ સુપ્રીમ કોર્ટનો દરવાજો ખટખટાવ્યો હતો. દિલ્હી હાઈકોર્ટે તમામને મોતની સજા આપવાની મંજૂરી આપી હતી. આ પહેલાં 3 સપ્ટેમ્બર 2013એ ટ્રાયલ કોર્ટે તમામ દોષિતોને ફાંસીની સજા સંભળાવી હતી. આ પછી 5 મે 2017એ સુપ્રીમ કોર્ટે પણ દોષિતોની તમામ અપીલોને રદ કરી દીધી હતી. આ પછી 3 દોષિતો પવન, વિનય અને મુકેશે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પુનઃવિચારની અરજી કરી, જેને 9 જુલાઈ, 2018એ સુપ્રીમ કોર્ટે રદ કરી હતી. તે સમયે જે બેન્ચે પુનઃવિચારની અરજી રદ કરી હતી તેના અધ્યક્ષ દિપક મિશ્રા હતા. તેમણે આ ઘટનાને 'આઘાતની સુનામી' ગણાવી હતી. પોતાના લાંબા ચુકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટની પીઠે અપરાધીઓના વર્તનને 'જાનવર' જેવું કહ્યું હતું અને કહ્યું હતુ કે, 'એવું લાગે છે કે આ આખો મામલો બીજી દુનિયામાં ઘટ્યો હોય, જ્યાં માનવતાની સાથે બર્બરતા કરવામાં આવતી હોય.' શું હતો આખો કેસ? 16 ડિસેમ્બર 2012ની રાત્રે દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં 23 વર્ષની એક મેડિકલ વિદ્યાર્થિની સાથે છ પુરુષોએ એક ચાલુ બસમાં ગૅંગરેપ કર્યો હતો. ચારેય દોષિતો સિવાયના એક મુખ્ય આરોપી રામસિંહે ટ્��ાયલ દરમિયાન તિહાર જેલમાં આત્મહત્યા કરી લીધી હતી. એક બીજો આરોપી જે ઘટના સમયે સગીર હતો. તેને સુધારગૃહમાં મોકલવામાં આવ્યો હતો. તે સગીરને ઑગસ્ટ 2013માં ત્રણ વર્ષ સુધારગૃહમાં પસાર કરવાની સજા કરાઈ હતી. વર્ષ 2015માં તેને સુધારગૃહમાંથી છોડવામાં આવ્યો. સગીર આરોપીનું નામ જાહેર કરવામાં આવ્યું નથી. ગુના સમયે સગીર હતો તે અપરાધી હવે વયસ્ક થઈ ગયો છે વયસ્ક પરંતુ નિયમો અનુસાર તેણે પોતાની સજા પૂર્ણ કરી લીધી છે. તેની સુરક્ષાને લઈને જોખમ હોવાથી તે હવે તે એક કલ્યાણકારી સંસ્થાની સાથે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના પાટનગર દિલ્હીમાં 16 ડિસેમ્બર, 2012માં થયેલાં નિર્ભયા કેસમાં ચારેય આરોપીઓનો કેસ લગભગ પૂર્ણ થઈ જવા આવ્યો છે. આ ચારેય ઉપર ગૅંગરેપ અને હત્યાનો કેસ છે. તાજેતરમાં જ સુપ્રીમ કોર્ટે આ મામલે એક આરોપીની ફાંસી પર પુન:વિચારની અરજીને રદ કરી છે. +text: હત્યા કેસમાં આરોપી અહમદ ઉમર સઈદ વર્ષ 2002માં ડેનિયલ પર્લની હત્યા કરવામાં આવી હતી. વ્હાઇટ હાઉસે આ મામલે કહ્યું કે, આ કોઈ પણ જગ્યાઓ ચરમપંથનો ભોગ બનેલા લોકોનું અપમાન છે. વૉર્લ સ્ટ્રીટ જર્નલના પર્લનું અપહરણ કરવામાં આવ્યું હતું અને દક્ષિણ કરાચીમાં હત્યા કરી દેવાઈ હતી. આ ઘટનાએ આખી દુનિયાને હચમચાવી હતી. ડેનિયલ પર્લ પાકિસ્તાનમાં સક્રિય ચરમપંથી સમૂહો પર સ્ટોરી કરવા માટે ગયા હતા. ઉમર સઈદ શેખની અપહરણના કેટલાક દિવસો બાદ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને પછીથી આતંક વિરોધી અદાલતે એમને હત્યાના કેસમાં દોષી જાહેર કર્યા હતા. દોષી જાહેર કરવામાં આવ્યા પછી એમને ફાંસીની સજા થવાની હતી. વર્ષ 2020ના એપ્રિલમાં સિંધની હાઈકોર્ટે શેખની સજાનો ઓછી કરી તેમને ફક્ત અપહરણ બાબતે દોષી ગણાવ્યા અને એમને કેસના અન્ય ત્રણ અપરાધીઓ સાથે મુક્ત જાહેર કર્યા. ડેનિયલ પર્લના પરિવારે આ નિર્ણયની નિંદા કરી હતી અને તે પછી પાકિસ્તાન સરકાર અને પર્લના પરિવારે સિંધ હાઈકોર્ટના નિર્ણયને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પડકાર્યો હતો. પરંતુ, પાકિસ્તાનની સુપ્રીમ કોર્ટે 29 જાન્યુઆરીએ નિર્ણય વિરુદ્ધની પિટિશનો ફગાવી દઈ તેમને મુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો. ડેનિયલ પર્લ સાથે શું થયું હતું? વૉલ સ્ટ્રીટ જર્નલના દક્ષિણ એશિયા બ્યૂરો ચીફ ડેનિયલ પર્લ જાન્યુઆરી 2002માં ગાયબ થઈ ગયા હતા. વૉલ સ્ટ્રીટ જર્નલના દક્ષિણ એશિયા બ્યૂરો ચીફ પર્લ જાન્યુઆરી 2002માં ગાયબ થઈ ગયા હતા. તેઓ ���રાચીમાં ઇસ્લામી ચરમપંથી હલચલો અને રિચર્ડ રીડ વચ્ચેનો સંબંધ તલાશી રહ્યા હતા. રીડે બૂટમાં બૉમ્બ છુપાવીને એક પેસેન્જર વિમાનમાં વિસ્ફોટ કરવાની કોશિશ કરી હતી. ફરિયાદી પક્ષનું કહેવું હતું કે આરોપીઓએ પર્લને એક મૌલવી સાથે મુલાકાત કરાવી આપવાની લાલચ આપી હતી. પર્લ અને શેખ વચ્ચે સંબંધ પોતપોતાની પત્નીઓની ચિંતાને લઈને પણ બન્યો કેમ કે એ સમયે બેઉની પત્ની ગર્ભવતી હતી. આ પછી પર્લ ગાયબ થઈ ગયા. પર્લના ગાયબ થયા પછી પાકિસ્તાની અને અમેરિકન સમાચાર સંસ્થાઓને ઇમેલ આવ્યા જેમાં અનેક માગણીઓ કરવામાં આવી હતી. એક માગ અમેરિકાની જેલમાં બંધ કેદીઓ સાથે બહેતર વ્યવહાર કરવાની પણ હતી. એક મહિના પછી કરાચીમાં અમેરિકાના દૂતાવાસને 38 વર્ષના પર્લની હત્યાનો વીડિયો મોકલવામાં આવ્યો હતો. કોણ છે અહમદ ઉમર સઈદ શેખ? અહમદ ઉમર સઈદ શેખના પિતા સઈદ શેખ 1973માં લંડનમાં જન્મેલા શેખે લંડન સ્કૂલ ઑફ ઇકૉનૉમિક્સમાં અભ્યાસ અગાઉ એક સ્વતંત્ર સ્કૂલમાં અભ્યાસ કર્યો હતો. એમણે પોતાનો ગ્રેજ્યુએશનનો અભ્યાસ પૂરો ન કર્યો અને પ્રથમ વર્ષમાં બોસ્નિયા માટે મદદનું અભિયાન ચલાવ્યું પણ તેઓ ત્યાં જવામાં નિષ્ફળ રહ્યા. 1994માં એમની ભારતમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. એમની ધરપકડ ત્રણ બ્રિટિશ અને એક અમેરિકન પર્યટકોના અપહરણ મામલે કરવામાં આવી હતી. 1999માં જ્યારે ચરમપંથીઓએ ઇન્ડિયન ઍરલાઇન્સના આઈસી-814 વિમાનનું અપહરણ કર્યું ત્યારે અપહરણકર્તાઓએ એમને મુક્ત કરવાની માગ કરી હતી અને પ્રખ્યાત કંદહારકાંડમાં એમને છોડી મુકવામાં આવ્યા. સરકારી અધિકારીઓના હવાલાથી અમેરિકન મીડિયાએ કહ્યું હતું કે અમેરિકામાં 11 સપ્ટેમ્બર 2001ના રોજ થયેલા ચરમપંથી હુમલામાં એક ચરમપંથીના ખાતામાં પૈસા ટ્રાન્સફર કરવાનો આરોપ પણ શેખ પર છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકન પત્રકાર ડેનિયલ પર્લની હત્યાના કેસમાં આરોપી ચરમપંથી ઉમર સઈદ શેખ સમેત ચાર લોકોને મુક્ત કરવાનો પાકિસ્તાનની સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ કર્યો છે અને અમેરિકાએ આ મામલે નારાજગી દર્શાવી છે. +text: રન લેતી વખતે સ્ટોક્સના બૅટ પર ઓવર થ્રોનો બૉલ વાગ્યો હતો ક્રિકેટ ઇતિહાસની આ કદાચ પહેલી એવી ફાઇનલ હશે કે જેમાં સુપર ઓવરમાં પણ ટાઇ પડી હતી. આ ટાઇને કારણે વર્લ્ડ કપનું ટાઇટલ કોને આપી શકાય તેનો નિર્ણય સુપર ઓવરમાં વધારે બાઉન્ડ્રી મારવાના નિયમ દ્વારા કરવો પડ્યો. જોકે, એ સિવાય પણ એક એવા નિયમની હાલ ચર્ચા ચાલી રહી છે, જેને કેટલાક લોકો ન્યૂઝીલૅન્ડની હારનું કારણ માની રહ્યા છે. વિજયની જાહેરાત બાદ બંને ટીમના સમર્થકો બે પક્ષમાં વિભાજિત થઈ ગયા છે. ઇંગ્લૅન્ડનું સર્મથન કરનારા લોકોનું કહેવું હતું કે નિયમ તો નિયમ છે, તો બીજી તરફ હારનારી ન્યૂઝીલૅન્ડની ટીમના સમર્થકો આ નિર્ણયને ખોટો ગણાવી રહ્યા છે. આઈસીસીની રૂલ બુકના આ નિયમને કારણે ઇંગ્લૅન્ડની ટીમ પ્રથમ વખત વિશ્વ વિજેતા બની શકી. 50મી ઓવરનો ચોથો બૉલ અને વિવાદ 50મી ઓવરમાં થયેલા ઓવર થ્રો પર વિવાદ ઇંગ્લૅન્ડને જીતવા માટે છેલ્લી એટલે કે 50મી ઓવરમાં 15 રનની જરૂર હતી. આ સમયે ન્યૂઝીલૅન્ડે છેલ્લી ઓવરની જવાબદારી ટ્રેન્ટ બૉલ્ટને આપી. સામે ક્રીઝ પર ઇંગ્લૅન્ડના સેટ થયેલા બૅટ્સમૅન સ્ટોક્સ હતા. બૉલ્ટે પ્રથમ બૉલ યૉર્કર નાખ્યો જેના પર કોઈ રન ના આવ્યો. બીજા બૉલ પર પણ સ્ટોક્સ કોઈ રન ના લઈ શક્યા, જ્યારે ત્રીજા બૉલમાં સ્ટોક્સે સિક્સ મારી. ચોથા બૉલમાં જે થયું તે ન્યૂઝીલૅન્ડને હંમેશાં માટે યાદ રહી જશે અને ક્રિકેટ ઇતિહાસમાં પણ તેને ખાસ યાદ કરવામાં આવશે. ચોથો બૉલ બૉલ્ટે ફૂલટોસ નાખ્યો જેને સ્ટોક્સે ડીપ મિડ વિકેટ પર ફટકાર્યો. જ્યાં ગુપ્ટિલ ફિલ્ડિંગ કરી રહ્યા હતા. આ તરફ સ્ટોક્સે બે રન લેવાનો પ્રયત્ન કર્યો અને સામેથી ગુપ્ટિલે ડાયરેક્ટ હિટ કરીને સ્ટોક્સને રન આઉટ કરાવવા માટે થ્રો કર્યો. બન્યું એવું કે એ થ્રો રન લેવા માટે દોડી રહેલા સ્ટોક્સના બૅટમાં લાગ્યો અને બૉલ બાઉન્ડ્રી સુધી પહોંચી ગયો. જે બાદ પોતાના સાથી અમ્પાયરની સલાહ લઈને કુમાર ધર્મસેનાએ બંને બૅટ્સમૅનને છ રન આપી દીધા. જે બાદ ઇંગ્લૅન્ડે બાકી રહેલા બે બૉલમાં માત્ર 3 રન બનાવવાના હતા, જેમાં તે બે રન બનાવી શક્યું અને મૅચમાં ટાઇ પડી. આ ચોથા બૉલ પર મળેલા છ રન વિશે જ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે જેમાં અમ્પાયરે પાંચ રન આપવા જોઈતા હતા, નહીં કે છ રન. આવું કેમ હોવું જોઈતું હતું અને આવા મામલામાં આઈસીસીનો નિયમ શું કહે છે તે જોઈએ. શું કહે છે ઓવર થ્રોનો નિયમ? વીડિયો ફૂટેજમાં દેખાય છે કે થ્રો વખતે બંને બૅટ્સમૅન એકબીજાને ક્રૉસ નહોતા થયા આઈસીસીના નિયમ 19.8 અનુસાર, "જો ઓવર થ્રો અથવા કોઈ ફિલ્ડરના કારણે બાઉન્ડ્રી મળી હોય તો તેને બૅટ્સમૅન દ્વારા પૂરા કરવામાં આવેલા રન સાથે જોડીને આપવા જોઈએ." "પૂરા કરેલા રન સાથે જો બૅટ્સમૅન થ્રો અથવા ઍક્ટ વખતે કોઈ રન પૂરો કરવા માટે એક બીજાને ક્રૉ�� કરી ગયા હોય તો એ રન પણ પૂરો માનવામાં આવશે." નિયમનો બીજો હિસ્સો આ મૅચના સંદર્ભમાં ખૂબ જ મહત્ત્વનો છે. મૅચના વીડિયો ફૂટેજમાં સ્પષ્ટ રીતે દેખાઈ રહ્યું છે કે, જ્યારે ગુપ્ટિલે ડાયરેક્ટ થ્રો કર્યો, ત્યારે બેન સ્ટોક્સ અને આદિલ રાશિદ બીજા રન માટે દોડ્યા હતા, પરંતુ એક બીજાને ક્રૉસ કર્યા ન હતા. જોકે, મૂળ નિયમમાં થ્રો સાથે ઍક્ટ પણ લખ્યું છે, જેનાથી એ વાતની શક્યતા પણ બને છે કે ઍક્ટનો મતલબ બૉલનું બૅટ સાથે ટકરાવું અથવા ફિલ્ડર સાથે ટકરાવું એવું પણ હોઈ શકે. જોકે, નિયમમાં બૅટ્સમૅનના ઍક્શનનો કોઈ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી. આ મામલામાં આઈસીસીએ હજી સુધી કોઈ પ્રતિક્રિયા આપી નથી. જેથી 50મી ઓવરના ચોથા બૉલમાં જે વધારાનો એક રન ઇંગ્લૅન્ડના ખાતામાં ગયો તેના કારણે ન્યૂઝીલૅન્ડ વર્લ્ડ કપ જીતવાની તક ગુમાવી બેઠું. આ મામલા સાથે સહમત ન થનારા લોકો પણ એ વાત સાથે તો સહમત થશે કે એ ઓવર થ્રોના કારણે ન્યૂઝીલૅન્ડ વર્લ્ડ કપ ગુમાવી બેઠું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ક્રિકેટ વિશ્વ કપની ફાઇનલ મૅચ એવી તો રસાકસી ભરી રહી કે બંને ટીમના ફેન્સ દંગ રહી ગયા. +text: આ ભૂલો જોવામાં ભલે નાની લાગતી હોય, પણ શું તમે કોઈ દિવસ વિચાર્યું છે કે આવી નાની નાની ભૂલોને કારણે કરોડોનું નુકસાન થઈ શકે છે. ચાલો આપણે એવા રસપ્રદ કિસ્સાઓ જોઈએ જેમાં લખવામાં થયેલી નાની ભૂલોને કારણે કરોડોનું નુકસાન થયું હોય : ખોટી જગ્યા લાગેલું અલ્પ-વિરામ (કોમા) અમેરિકાની મોટી એરોસ્પેસ કંપની લૉકહિડ માર્ટીન દ્વારા એર ફોર્સ માટે હર્ક્યુલિસ એરક્રાફ્ટની એક સમજૂતી પર સહી કરવામાં આવી હતી. આ યોજનામાં ઘણા વર્ષો લાગ્યાં. તેથી વર્ષ ૧૯૯૯માં જ્યારે આ સમજૂતી થઈ ત્યારે તે લખ્યું હતું કે સમયાંતરે એરપ્લેનની કિંમતમાં વધારો થશે. ભૂલથી તે સમયે એરોપ્લેનનું જે મૂલ્ય લખ્યું હતું તેમાં એક મુદલ પહેલાં અલ્પ-વિરામ લાગ્યું હતું. તે સમયે કોન્ટ્રેક્ટની સંપૂર્ણ કિંમત લખાઈ ન હતી. ત્યારબાદ લૉકહિડ માર્ટીન કંપનીના અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે આ એક અલ્પ-વિરામ ખોટી જગ્યાએ થવાથી કંપનીને ૭ કરોડ ડોલરનું અંદાજિત નુકસાન સહન કરવું પડ્યું હતું. બિઝનેસમાં શબ્દો હેરા-ફેરી ડિસેમ્બર ૨૦૦૫માં જાપાનની એક સ્ટોક માર્કેટ કંપનીએ ટાઇપિંગની ભૂલને કારણે ખૂબ મોટી નુકસાની સહન કરવી પડી હતી. જે-કોમ નામની કંપનીના શેર તે સમયે ટોક્યો એક્સચેન્જ પર અચા���ક ગબડી પડયા જ્યારે મિઝુહો સિક્યોરિટીના એક દલાલ દ્વારા પ્રતિ યેનની સંખ્યામાં ૬ લાખ ૧૦ હજાર શેર જથ્થાબંધના ભાવે વેચવાની શરૂઆત થઈ. વાસ્તવિક રીતે તે દલાલ પ્રતિ શેર 6 લાખ ૧૦ હજાર યેન વેચવાના ભાવે વેંચવા માંગતો હતો પરંતુ શબ્દોના આ ફેરફારને કારણે મિઝુહો સિક્યોરિટીઝને અંદાજિત લગભગ ૩૩ કરોડ ડોલરનું નુકસાન સહન કરવું પડ્યું હતું. 'એસ' શબ્દે છોડાવી કેટલીયે નોકરીઓ યુકેમાં જે કંપની પોતાનો કારોબાર શરૂ અથવા બંધ કરવા માંગતી હોય તેને પહેલા ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એન્ટરપ્રાઇસ, એનર્જી અને ઇન્ડસ્ટ્રિયલ સ્ટ્રેટર્જી (BEIS)માં તેનું નામ દાખલ કરાવવું આવશ્યક છે. એ જ રીતે જો કોઈ કંપની બંધ કરવા માંગે છે તો પણ તેને પહેલાં BEIS ને જાણ કરવી પડે છે. વર્ષ ૨૦૦૯માં એક કંપની 'ટેલર એન્ડ સન્સ' પોતાનો વ્યવસાય બંધ કરવા માંગે છે એવી સૂચના આ વિભાગને મળી હતી, પરંતુ વાસ્તવિકતામાં જે કંપની પોતાનો વ્યવસાય બંધ કરવા માંગતી હતી તે 'ટેલર એન્ડ સન' કંપની હતી. આ નાની અમસ્તી એક 'એસ' શબ્દની ભૂલને કારણે ૧૮૭૫થી કાર્યરત 'ટેલર એન્ડ સન્સ' કંપનીમાંથી ૨૫૦ કર્મચારીઓને નોકરીમાંથી હાથ ધોવા પડયા હતા. આ કંપનીના પૂર્વ સહ-માલિક ફિલિપ ડેવિસન સર્બીએ તેના નુકસાનની ચૂકવણી માટે ૮૦ લાખ પાઉન્ડની નુકસાની નો દાવો પણ કર્યો હતો. બિઅરનું નામ ખોટું લખતા લાખોનું નુકસાન બિયરના ચાહકો માટે 'એલ આર્કટિક ઓફ ઓલસ્પોપ (Ale Arctic of Allsopp)' એ જાણીતું નામ છે. વર્ષ ૨૦૦૭માં એક વ્યક્તિએ આ બીયરની 155 બોટલો ઇ-બે કંપની પર વેચી દીધી હતી. વેચનારને એમ હતું કે આ ખાસ પ્રકારની ખરીદી માટે ખરીદારો બહુ મોટી સંખ્યામાં ઉમટી પડશે. પરંતુ તેની પાસે ફક્ત બે જ ખરીદીદાર આવ્યા. અચાનક આ વ્યક્તિએ બિયરના નામમાં "Allsopp" ની જગ્યાએ "Allsop" લખ્યું હોવાને કારણે લોકો એવું વિચારવા લાગ્યા કે આ કોઈ બીજી બ્રાન્ડની બિયર હશે, અને ઓનલાઇન વેંચવા મૂકેલી આ ૧૫ બિયરની બોટલોનું કલેક્શન માત્ર ૩૦૮ ડોલરમાંજ વહેંચાયું હતું. બે મહિના પછી જે વ્યક્તિએ આ બિયર ક્લૅક્શનની ખરીદી કરી હતી તેણે આ કલેક્શનને બરાબર નામ આપ્યું અને ત્યારબાદ તેને વેંચણ માટે ઓનલાઇન મુકતા, આ કલેક્શન માટે તેની પાસે ૧૫૦ ખરીદારો આવ્યા હતા અને પછી તે બિયર કલેક્શન અંદાજિત ૫ લાખ ડોલરની કિંમતમાં વેચાયું હતું. ભૂલથી સસ્તી ટિકિટો વેંચાઈ શું તમે ટોરોન્ટો, કેનેડા અને સાયપ્રસની યાત્રા બિઝનેસ કલાસમાં કરવા માંગો છો અને તે પણ માત્ર 39 ડોલર માં? જી હા સ્વ���્ન જેવી દેખાતી ટિકિટના આ ભાવ વર્ષ ૨૦૦૬માં ઇટાલીની એરલાઇન અલ-ઇટાલિયાએ મૂકી હતી. ખરેખર આ એરલાઇન કંપનીએ ટિકિટની કિંમત ૩,૯૦૦ ડોલર લખવાને બદલે ફક્ત 39 ડોલર લખી હતી. કંપની જ્યાં સુધી તેના દ્વારા કરેલી આ ભૂલ સુધારે ત્યાં સુધી લગભગ ૨,૦૦૦ મુસાફરોએ તેમની ટિકિટ બુક કરી લીધી હતી. કંપનીએ જ્યારે આ ટિકિટ રદ (કેન્સલ) કરવાનો પ્રસ્તાવ મુક્યો ત્યારે કંપનીને મુસાફરોના ગુસ્સાનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આ પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં લઇને કંપનીએ પોતાની પ્રતિષ્ઠાને પ્રાધાન્ય આપતા એવો નિર્ણય લીધો કે ૩૯ ડોલરની કિંમતે જેટલી ટિકિટ વહેંચાઈ હતી તેટલા મુસાફરોને તેજ ભાવે મુસાફરી કરાવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો અને આ ભૂલને કારણે અલ-ઇટાલિયા કંપનીને 70 લાખ ડોલરથી વધુ નુકસાન ભોગવવું પડ્યું હતું. જ્યારે પણ આપણે કંઈક લખીએ તો ઘણી વખત જાણતા-અજાણતા નાની-નાની ભૂલો જેમકે અલ્પ-વિરામ, પૂર્ણવિરામ કે પછી સ્પેલિંગ અથવા જોડણીની ભૂલો કરીયે છીએ. +text: રાહી સરનોબત 2019માં જર્મનીના મ્યુનિકમાં આઈએસએસએફ વર્લ્ડ શૂટિંગ ચૅમ્પિયનશિપ્સમાં તેમણે ગોલ્ડ મેડલ હાંસલ કર્યો હતો. તેમણે 25 મીટર પિસ્ટલ શૂટિંગ ઇવેન્ટમાં આ સિદ્ધિ હાંસલ કરી હતી અને ટોક્યો ઑલિમ્પિક્સ 2021માં પોતાનું સ્થાન મેળવ્યું હતું. તેમને તેમના પ્રદર્શન માટે અર્જુન ઍવૉર્ડથી નવાજવામાં આવ્યાં હતાં. પ્રેરણા રાહી સરનોબત રાહી સરનોબત જ્યારે કોલ્હાપુરમાં સ્કૂલમાં ભણતાં હતાં ત્યારે એનસીસીમાં કૅડેટ હતાં ત્યારે તેમનો પરિચય હથિયારો સાથે થયો. તેઓ કહે છે કે તેઓ પિસ્ટલ ચલાવવામાં સારાં હતાં અને બંદૂક પકડીને સશક્ત અનુભવ કરતાં હતાં. પરંતુ તેમણે શાળામાં પોતાનાં સહપાઠી તેજસ્વિની સાવંતને 2006માં ઑસ્ટ્રેલિયામાં આયોજિત કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ જિતતાં જોયાં ત્યારથી તેમને શૂટિંગની રમતને ગંભીરતાથી લેવાની પ્રેરણા મળી. સરનોબત કહે છે કે સાવંતને જ્યારે ગોલ્ડ મેડલ મળ્યો ત્યારે તેમનામાં આ રમત વિશે વધુ જાણવાની ઉત્સુકતા વધી. તેમણે પોતાના શહેરમાં શૂટિંગ શીખવા માટેની વ્યવસ્થાની શોધખોળ શરૂ કરી દીધી. મુશ્કેલીઓનો સામનો જલદી જ સરનોબતને અનુભવ થયો તે કોલ્હાપુરમાં શૂટિંગની ગંભીરતાથી ટ્રેનિંગ લેવા માટે સુવિધાઓની કમી છે. તેઓ કહે છે કે આ અંગે પોતાના અસંતોષ વિશે તેઓ પોતાના કોચની સાથે ચર્ચા કરતાં પરંતુ તેમના કોચ તેમને સુવિધાઓના અભાવની જગ્યાએ પોતાની આવડત પર વધ�� ધ્યાન આપવાની સલાહ આપતા. તેમનાં માતાપિતાએ પણ તેમને પૂર્ણ રીતે ટેકો આપ્યો અને એ વાતનું વિશેષ ધ્યાન રાખ્યું કે સુવિધાઓના અભાવને લઈને તેમનો અસંતોષ તેમના સ્વપ્નના રસ્તામાં સંકટ ન બને. તેઓ મુંબઈમાં વધુ સમય પસાર કરવા લાગ્યાં કારણકે ત્યાં ટ્રેનિંગ માટે વધારે સારી સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ હતી. જોકે તેમની સામે અન્ય મુશ્કેલી ઊભી હતી જેમકે પ્રૅક્ટિસ માટે હથિયારો અને દારૂગોળો આયાત કરવા. તેમણે હિંમત ન હારી અને જ્યારે તેમણે રાષ્ટ્રીય કક્ષાએ શૂટિંગ સ્પર્ધામાં મેડલ મેળવવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે તેમની મહેનત રંગ લાવી. સટીક નિશાન સાધ્યું રાહી સરનોબત ડૉમેસ્ટિક પ્રતિસ્પર્ધાઓમાં તેમનાં સારા પ્રદર્શનને જોતાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે તેમની પસંદગી કરવામાં આવી. 2008માં પૂણમાં આયોજિત યૂથ કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ હાંસલ કરીને તેમણે આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાએ આરંભિક સફળતા મેળવી હતી. તેમણે ઑલિમ્પિક ગેમ્સ, એશિયન ગેમ્સ અને આઈએસએસએફ વર્લ્ડ શૂટિંગ ચૅમ્પિયનશિપ્સમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે. એક ખેલાડી તરીકે રાહી સરનોબતની કારકિર્દીમાં નબળો સમય પણ આવ્યો પરંતુ તેઓ હંમેશા મજબૂત થઈને બહાર આવ્યાં. 2015માં ઈજાને કારણે તેમને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો અને તેઓ સંતોષકારક પ્રદર્શન માટે પણ સંઘર્ષ કરી રહ્યાં હતાં. આ એવો તબક્કો હતો જ્યારે તેમને રિટાયરમેન્ટ વિશે પણ વિચારવાની ફરજ પડી હતી. જોકે તેઓ આ મુશ્કેલ સમયમાંથી બહાર આવ્યાં અને તેમણે 2018માં જકાર્તામાં આયોજિત એશિયન ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ મેળવ્યો. તેઓ એશિયન ગેમ્સમાં વ્યક્તિગત ગોલ્ડ મેડલ હાંસલ કરનારાં પ્રથમ ભારતીય મહિલા શૂટર બન્યાં હતાં. ત્યાર બાદ તેમણે આઈએસએસએફ વર્લ્ડ શૂટિંગ ચૅમ્પિયનશિપ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ હાંસલ કરીને ટોક્યો ઑલિમ્પિક્સમાં ક્વોટા સ્થાન મેળવ્યું. વર્ષોથી શૂટિંગ રેંજ પર તેમની ઉપલબ્ધિઓનાં પગલે સરનોબતને 2018માં ભારતમાં રમતગમત ક્ષેત્રના સન્માન અર્જુન ઍવૉર્ડથી નવાજવામાં આવ્યાં હતાં. સરનોબત કહે છે કે અર્જુન ઍવૉર્ડ મેળવવો તેમનાં જીવનની સૌથી રોમાંચક પળ હતી. તેઓ ભારતમાં રમતગમત ક્ષેત્રે સર્વોચ્ચ સન્માન રાજીવ ગાંધી ખેલરત્ન ઍવૉર્ડ માટે મજબૂત દાવેદાર બનવાની આશા પણ રાખે છે. ( આ પ્રોફાઇલ બીબીસી દ્વારા રાની સરનોબતને મોકલવામાં આવેલા સવાલોના જવાબ પર આધારિત છે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મહારાષ્ટ્રના કોલ્હાપુરનાં રાહી સરનોબત ભારતનાં સ્ટાર શૂટર છે જેઓ આંતરરાષ્ટ્રીય શૂટિંગ સ્પર્ધાઓમાં તેમની ઉપલબ્ધિઓને કારણે સમાચારોમાં રહે છે. +text: વર્ષ 2015થી સાઉદી અરેબિયા હૂતીઓ પર હવાઈ હુમલા કરી રહ્યું છે સાઉદી અરેબિયાના પ્રસારણકર્તા અલ-અરેબિયાએ રાષ્ટ્રના વાયુદળને ટાંકતા જણાવ્યું હતું કે મિસાઇલને દેશની રાજધાનીના ઉત્તર-પૂર્વ વિસ્તારમાં તોડી પડાઈ હતી. યમનમાં હૂતી બળવાખોરો સાથે સંબંધ ધરાવતી એક ચેનલે દાવો કર્યો હતો કે રિયાધના કિંગ ખાલિદ ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટને ટાર્ગેટ કરીને આ મિસાઇલ છોડવામાં આવી હતી. અગાઉ પણ સાઉદી અરેબિયાના સુરક્ષાબળોએ હૂતીઓ દ્વારા છોડવામાં આવેલી મિસાઇલ્સ તોડી પાડી હોવાના દાવા કર્યા હતા, પરંતુ કોઈ મિસાઇલ ગીચ વસ્તી સુધી પહોંચી ન હતી. સરકારી ન્યૂઝ ચેનલ અલ-અખબરિયાના અહેવાલ પ્રમાણે, મિસાઇલ 'નાના આકાર'ની હતી તથા તેનાથી કોઈ નુકશાન નથી થયું. હિંસાગ્રસ્ત યમન રિયાધ એરપોર્ટ યમનમાં રાષ્ટ્રપતિ અબ્દરાબ્બુહ મંસૂર હાદીની સરકાર તથા હૂતી બળવાખોરો વચ્ચે સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે. સાઉદી અરેબિયાએ પાડોશી રાષ્ટ્ર યમનમાં હૂતી વિદ્રોહીઓને હરાવવા માટે રચવામાં આવેલા આંતરરાષ્ટ્રીય ગઠબંધનનું નેતૃત્વ લીધું છે. વર્ષ 2015થી સાઉદી અરેબિયા હૂતીઓ પર હવાઈ હુમલા કરી રહ્યું છે. આ અંગે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘની મધ્યસ્થતામાં વાટાઘાટો થઈ હતી, પરંતુ તેનાથી યમનમાં લોહિયાળ સંઘર્ષ અટક્યો નથી. સાઉદી અરેબિયાએ હાથ ધરેલી કાર્યવાહીને કારણે અત્યાર સુધી 8600થી વધુ લોકોનાં મૃત્યું થયાં છે. ઉપરાંત 50 હજારથી વધુ લોકો ઘાયલ થયાં છે. આ લોહિયાળ સંઘર્ષને કારણે લગભગ બે કરોડથી વધુ લોકો પર સંકટ તોળાઈ રહ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સાઉદી અરેબિયામાં રિયાધ એરપોર્ટ પાસે જોરદાર ધડાકો સંભળાયો છે. સાઉદી અરેબિયાનો દાવો છે કે તેણે યમનમાંથી છોડવામાં આવેલી મિસાઇલ તોડી પાડી છે. +text: ગટરના ઢાંકણા પાસે ફરજ બજાવતા કાશીરામ. કાશીરામ તળેકર 31મી જુલાઈના રોજ બીએમસીમાંથી નિવૃત થશે પણ, બીએમસી કે અન્ય મુંબઈવાસીઓએ તેમની નિવૃત્તિની નોંધ કેમ લેવી જોઈએ? કારણ કે કાશીરામ જેવા કર્મચારીઓ મુંબઈના વરસાદમાં ગટરના ઢાંકણાને કારણે અકસ્માત ન થાય તેના માટે મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. ગટરનાં ઢાંકણાની સુરક્ષા કરવાની જરૂર કેમ પડી? કાશીરામે બ��બીસી સાથેની વાતચીતમાં 9મી જુલાઈના જે થયું એ અંગે જણાવ્યું, "હું હિંદમાતા ફ્લાઇઓવર પાસેના પેટ્રોલ પંપ પાસે આવ્યો હતો." "પેટ્રોલ પંપની સામેની તરફના ગટરના ઢાંકણા પાસે પાણી ભરાયું ન હતું. પરંતુ એક કલાકની અંદર ભારે વરસાદ પડ્યો જેના કારણે રાબેતા મુજબ અમે પાણીના નિકાલ માટે ગટરનું ઢાંકણું ખોલી નાખ્યું." "અમે 'ખતરો' દર્શાવતું સાઇન બોર્ડ પણ લગાવ્યું હતું, પરંતુ સતત વરસેલા વરસાદના પગલે પાણીનું સ્તર વધી રહ્યું હતું." કાશીરામ કહે છે, "જૂનમાં ભારે વરસાદ પડ્યો ત્યારે પણ ગટરના ઢાંકણાની સુરક્ષા કરી હતી. વરસાદમાં ઊભા રહીને ગટરના ઢાંકણાની સુરક્ષા કરવી મારા માટે નવું નથી." "ગત વર્ષે ગટરના ઢાંકણાના કારણે સર્જાયેલા અકસ્માતમાં ડૉક્ટર દિપક અમરાપુરકરનું મૃત્યુ થયું હતું." 6 કલાક ગટરનાં ઢાંકણાની સુરક્ષા છેલ્લાં 37 વર્ષથી આ કામ કરતા કાશીરામનું કહે છે, "હાફ પૅન્ટ, રેઇન-કોટ, અને પ્લાસ્ટિકના સ્લીપર પહેરીને હું પાણી ભરાયેલી શેરીમાં આખો દિવસ ઊભો રહ્યો હતો. આ પ્રકારની સ્થિતીમાં બીએમસી અમારા માટે ભોજનની વ્યવસ્થા કરે છે." "પાણીમાં ઊભા રહીને જ મેં બપોરનું ભોજન લીધું હતું. ત્યાનાં રહેવાસીઓ અમને મદદ કરવા માટે નથી આવતાં. બીજી બાજુ આવા સમયે બાળકોને પાણીમાં ગટરના ઢાંકણા નજીક રમતાં પણ રોકવા પડે છે" "અમને સુરક્ષા કરતાં જોઈને લોકો સમજી જાય છે કે કોઈ જોખમ છે, તેથી તેઓ અમારાથી અંતર રાખીને વાહન ચલાવે છે." "ટીવી માધ્યમો આવે છે અને પાણી ભરાઈ જવાના સમાચારો દર્શાવે છે, પરંતુ અમારી સાથે કોઈ વાત કરતું નથી. જોકે, ટ્રાફિક પોલીસ અમારી સાથે સારો વ્યવહાર કરે છે, અમને કોઈ જરૂરિયાત હોય તો મદદ પણ કરે છે." તેઓ કહે છે, "સારું કામ કરવા બદલ અમને કોઈ ખાસ વળતર નથી જોઈતું. અધિકારીઓ બીએમસીની કામગીરીની પ્રશંસા કરે છે, પરંતુ વ્યક્તિગત રીતે અમારી સાથે કોઈ વાત કરતું નથી." "અમારો વિશેષ ઉલ્લેખ થાય તેવી અપેક્ષા અમે રાખતાં પણ નથી, અમે અમારું કામ કરીએ છે અને નીકળી જઈએ છીએ." "અમે ગટરના ઢાંકણા ખોલી દઈએ છીએ, જેથી પાણીનો તુરંત નિકાલ થઈ શકે. અમે ભરાયેલા પાણીમાંથી મૅટલની નેટ પણ દૂર કરીએ છીએ. જે અમારા કામ કાજનો જ ભાગ છે." "જાન્યુઆરી અને મે માસ દરમિયાન અમે ગટરમાં એકઠો થયેલો કાદવ પણ સાફ કરીએ છીએ." "આ વિસ્તારમાં ફ્લાઈ-ઓવર નહોતો, ત્યારે પાણી ભરાવાની સમસ્યા ઉદ્ભવતી ન હતી. પરંતુ ફ્લાઈ-ઓવર બન્યા બાદ પાણી ભરાઈ જવાના કેટલાય બનાવો બન્યા છે અન�� પાણીનો ઝડપથી નિકાલ પણ થઈ શકતો નથી." શા માટે આ વિસ્તારમાં અવારનવાર પાણી ભરાઈ જાય છે? કાશીરામ કહે છે "દાદર અને વડાલા એ નીચાણવાળા વિસ્તારો છે. એટલે ત્યાં અવારનવાર પાણી ભરાઈ જાય છે. આ વિસ્તારમાં મોટા પાયે બાંધકામ થયું છે, તેથી ખુલ્લી જગ્યા ઓછી થતી જાય છે. વધતી જતી વસ્તીના પ્રમાણમાં ગટરનું પ્રમાણ પણ પૂરતું નથી." "એક સમયે અમારી પાસે 30-40 લોકોનો સ્ટાફ હતો, પરંતુ વર્તમાનમાં અમે માત્ર 6-7 જણ જ છીએ. બીએમસી નવા સ્ટાફની ભરતી કરતું નથી. તેઓ ફક્ત કૉન્ટ્રેક્ટ કર્મચારી જ રાખે છે, જેના કારણે અમારે ઓવર-ટાઇમ કરવો પડે છે." "સોમવારે(જે દિવસે વરસાદ પડ્યો) મેં સવારે 8.30 વાગ્યે કામની શરૂઆત કરી હતી અને રાત્રે 9 વાગ્યા બાદ જ ઘરે જઈ શક્યો." તેઓ એવું પણ ઉમેરે છે, "વરસતા વરસાદમાં 12 કલાક ઊભું રહેવું સરળ હોતું નથી. ફક્ત નિવૃત્તી જ મને રાહત આપી શકશે." કાશીરામ 1976માં મુંબઈ આવ્યા હતા અને 1981માં બીએમસી જોઇન કર્યું હતું. ત્યારથી તેઓ સતત આ જ કામ કરી રહ્યાં છે. તેઓ એંટૉપ હિલ એરીયામાં ભાડાની ઓરડીમાં પોતાનાં પત્ની સાથે રહે છે. તેમનાં દીકરી પરણિત છે અને પુત્ર વતનમાં ખેતીવાડી કરે છે. નિવૃત્ત થયા બાદ કાશીરામ 6 મહિના મુંબઈ અને 6 મહિના ગામડે વિતાવવાનું વિચારી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "મુંબઈના વરસાદમાં ભરાયેલાં પાણીમાં ઊભું રહેવું મારા માટે કોઈ નવી વાત નથી. કોઈ અકસ્માત ન થાય એ માટે મેં વરસતા વરસાદમાં ગટરના ઢાંકણાની આખો દિવસ ચોકીદારી કરી" આ શબ્દો હસતાં મોઢે કાશીરામ તળેકરે કહ્યા. +text: અવીચીએ 'ક્લબ વેક મી અપ...', 'હે બ્રધર...' તથા રીટા ઓરા સાથે 'લોનલી ટૂગેધર...' જેવા લોકપ્રિય ગીતોનું સર્જન કર્યું હતું. અવીચીના પ્રતિનિધિએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું, "અમને એ જણાવતા દુખ થાય છે કે ટિમ બર્ગલિંગ, જેને આપણે અવીચી પણ કહીએ છીએ, તેમનું નિધન થયું છે." "પરિવાર ગહન શોકમાં છે અને અમને આશા છે કે સંકટ સમયે આપ તેમની પ્રાઇવસીનું સન્માન કરશો." અવીચી એક રાત પરફોર્મ કરવા માટે અઢી લાખ ડોલર (અંદાજે રૂ. એક કરોડ 65 લાખ) મેળવતા હોવાનું કહેવાય છે. કેવી રીતે થયું મૃત્યુ? અવીચીનું મૃત્યુ કેવી રીતે થયું, તે અંગે ઔપચારિક રીતે કશું જણાવવામાં નથી આવ્યું. અવીચીના પ્રતિનિધિઓએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ અંગે કોઈ નિવેદન બહાર પાડવામાં નહીં આવે. વર્ષ 2014માં સર્જરી દ્વારા તેમના ગાલ બ્લેડર તથા ઍપેન્ડિક્સ કાઢી નાખવામાં આ���્યાં હતાં. નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે 2016માં તેમણે ટૂર્સ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? એ સમયે અવીચીએ કહ્યું હતું, "હું નસીબદાર છું કે મને દુનિયાભરમાં ફરવા તથા પર્ફૉર્મ કરવા મળ્યું, પરંતુ એક સામાન્ય માણસની જેમ જીવવા માટે હવે મારી પાસે બહુ થોડો સમય વધ્યો છે." કોણ હતા અવીચી? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સ્વીડનના વિખ્યાત ડીજે (ડિસ્ક જોકી) અવીચીનું 28 વર્ષની ઉંમરે ઓમાનમાં નિધન થયું છે. અવીચીએ 'મડોના' અને 'કોલ્ડપ્લે' જેવાં બેન્ડ્સ સાથે કામ કર્યું હતું. +text: વિદ્યાર્થિનીઓની ફરિયાદ પછી પોલીસે શુક્રવારે અડધી રાત્રે છાપો મારીને 51 વિદ્યાર્થિનીઓને છોડાવી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે લખનઉના પોલીસ અધિકારી વિકાસ ચંદ ત્રિપાઠીએ બીબીસીને કહ્યું, પીડિત વિદ્યાર્થિનીઓએ મદરેસાના સંચાલક કારી તૈય્યબ જિયા વિરુદ્ધ પત્ર લખીને ફરિયાદ કરી હતી. આરોપી કારી તૈય્યબ વિદ્યાર્થિનીઓને મોં ખોલ્યું તો જાનથી મારી નાખવાની ધમકી પણ આપતો હતો. કન્યા છાત્રાલય મહિલા વૉર્ડન જ નથી પોલીસે તૈય્યબ પર પોક્સો (પ્રોટેક્ટશન ઑફ ચિલ્ડ્રન ફ્રોમ સેક્સ્યુઅલ ઓફેન્સિસ) એક્ટ સહિત વિભિન્ન આરોપોમાં ગુનો નોંધી તેમને જેલમાં મોકલી દીધા છે. પોલીસ અધિકારી ત્રિપાઠીના જણાવ્યા મુજબ વિદ્યાર્થિનીઓના નિવેદન લઈ તેમને નારી નિકેતન મોકલી દેવામાં આવી છે. કેટલીક વિદ્યાર્થિનીઓને તેમનાં માતા-પિતા ઘરે લઈ ગયાં છે. તેમણે આગળ જણાવ્યું, "મદરેસામાં 125 વિદ્યાર્થિનીઓ ભણતી હતી, પરંતુ હાલમાં 51 જ હાજર હતી, બાકી તેમનાં ઘરે જતી રહી હતી. મદરેસામાં કન્યાઓ માટે એક છાત્રાલય પણ છે. પરંતુ ત્યાં કોઈ નિયમોનું પાલન થતું નથી. એટલે સુધી કે કન્યા છાત્રાલયની દેખરેખ માટે ત્યાં મહિલા વૉર્ડન પણ નિયુક્ત કરવામાં આવી નહોતી." લખનૌના સઆદતગંજ વિસ્તારમાં આવેલાં આ મદરેસાના સ્થાપક ઇંદિરાનગરના રહેવાસી સૈયદ મોહમ્મદ જિલાની અશરફ છે. ચિઠ્ઠી લખી ધાબેથી ફેંક્યો પોલીસના જણાવ્યા મુજબ મદરેસાના સંચાલનની જવાબદારી જિલાનીએ તૈયબને આપી હતી. જિલાનીએ મીડિયાને કહ્યું, વિદ્યાર્થિનીઓએ એક કાગળમાં તેમની આપવીતી લખી અને મદરેસાના ધાબા પરથી તેને નીચે ફેંકી દીધી. આ કાગળ મહોલ્લાના લોકોએ અશરફને આપ્યો અને અશરફે પોલીસને ફરિયાદ કરી. પોલીસને અલગથી કન્યાઓના પત્ર પણ મળ્યા હતા. અશરફે પણ ફરિયાદ કરી હતી. બન્નેની ફરિયા�� બાદ પોલીસે છાપો માર્યો હતો. કાગળમાં વિદ્યાર્થિનીઓએ લખ્યું હતું કે તૈયબ જિયા અને એમના કેટલાક સાથીઓ એમનું જાતીય શોષણ કરે છે. વિરોધ કરતા તેમને જાનથી મારી નાખવાની ધમકી આપતા હતા. મદરેસાના સંસ્થાપક જિલાનીએ આ વિશે પોલીસને સૂચના આપી. પોલીસની ભૂમિકા પર સવાલ જોકે કેટલાક સ્થાનિક લોકોનું કહેવું છે કે મદરેસાની અંદર શું ચાલે છે એ ખબર નથી પરંતુ આની પાછળ એક કારણ સંપત્તિ વિવાદ હોઈ શકે છે. એક સ્થાનિક રહીશે નામ છુપાવવાની શર્તે કહ્યું, પોલીસને ભલે પત્ર મળ્યા હોય, પરંતુ તેમને લખનારી છોકરીઓ એક-બે જ છે અને તેમની પાસે જાણી જોઈને આ કાગળ લખાવવામાં આવ્યા છે. આ પત્રો અને પીડિત કન્યાઓના નામ સાર્વજનિક કરવા બદલ પોલીસની કામગીરી વિશે સવાલ ઊઠી રહ્યા છે. જ્યારે કે એક પણ વિદ્યાર્થીનીઓ આ વિશે વાત કરવા તૈયાર નહોતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો લખનઉના એક મદરેસા સંચાલકની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. તેમના ઉપર લાંબા સમયથી વિદ્યાર્થિનીઓની જાતીય સતામણી અને શોષણનો આરોપ છે. +text: કોરોના વાઇરસ જોકે, તેમાંથી કોઈ પણ સંશોધનની પુષ્ટિ થઈ શકી નથી કે તેનાથી તેના સંક્રમણ પર શું અસર પડશે અને આવા વાઇરસ વિરુદ્ધ રસી કેટલી પ્રભાવી હશે. વાઇરસમાં પરિવર્તન આવવું એ સામાન્ય બાબત છે. સવાલ એ છે કે તેમાંથી કયા પરિવર્તનની અસર સંક્રમણની ગંભીરતા કે ગતિ પર પડે છે? અમેરિકામાં થયેલા એક પ્રાથમિક સંશોધનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે નોવલ કોરોના વાઇરસમાં એક ખાસ પરિવર્તન D614G વધારે ભારે પડી રહ્યું છે, જેના કારણે કોવિડ-19ની બીમારી વધારે સંક્રામક બની શકે છે. જોકે, આ સંશોધન હાલ ન તો ઔપચારિક રૂપે પ્રકાશિત થયું છે અને ન તો બીજા વૈજ્ઞાનિકોએ તેની સમીક્ષા કરી છે. Coronavirus દૂધની થેલી, વાસણો, પ્લાસ્ટિક પર અને હવામાં કેટલું જીવે છે? ન્યૂ મેક્સિકો સ્થિત લૉસ એલેમૉસ નેશનલ લૅબના સંશોધકો કોરોના વાઇરસમાં આવી રહેલા એ પરિવર્તનને ટ્રેક કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે જેનાથી આ વાઇરસનો આકાર બદલાઈ જાય છે. આ સંશોધન ગ્લોબલ ઇનિશિએટિવ ઑન શેરિંગ ઑલ ઇન્ફ્લુએન્ઝા ડેટાના ડેટાબેઝ આધારે કરવામાં આવી રહ્યું છે. વૈજ્ઞાનિકોએ જોયું કે આ ખાસ પરિવર્તન (D614G)ના કારણે કોરોના વાઇરસ તિવ્ર ગતિએ આગળ વધે છે. પરંતુ તેનું પરિણામ શું હશે, તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. ‘વાઇરસમાં પરિવર્તન કોઈ ખરાબ બાબત નહીં’ કોરોનાથી સંક્રમિત દર્દીઓ પાસેથી પ્રાપ્ત ડેટાનું વિશ્લેષણ શેફીલ્ડમાં બ્રિટનના સંશોધકોએ કર્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે તેમને જાણવા મળ્યું છે કે બદલાયેલા કોરોના વાઇરસથી સંક્રમિત લોકોની સંખ્યા વધારે હતી. જોકે, તેમને એવો પુરાવો મળ્યો નથી કે જેનાથી એવું સાબિત થઈ શકે કે આવા લોકો વધારે ગંભીર રૂપે બીમાર હોય છે. યુનિવર્સિટી કૉલેજ લંડનમાં થયેલા એક અધ્યયને કોરોના વાઇરસમાં થઈ રહેલાં 198 પરિવર્તનોની ઓળખ કરી છે. આ સંશોધનમાં સામેલ પ્રોફેસર ફ્રાંસ્વા બેલૂએ કહ્યું, “વાઇરસમાં પરિવર્તન આવવું કોઈ ખરાબ બાબત નથી. પરંતુ આપણી પાસે એવા કોઈ પુરાવા નથી જેનાથી એ સાબિત થઈ શકે કે કોરોના વાઇરસ સામાન્યથી તીવ્ર કે પછી ધીમી ગતિએ બદલાઈ રહ્યો છે." "અત્યાર સુધી આપણે એ કહી શકતા નથી કે સાર્સ CoV-2 વધારે જીવલેણ કે સંક્રામક બની રહ્યો છે.” રસીનું ઇન્જેક્શન આ તરફ ગ્લાસ્ગો યુનિવર્સિટીના કેટલાક સંશોધકોએ પણ કોરોના વાઇરસમાં પરિવર્તન પર વિશ્લેષણ કર્યું છે. આ ટીમનું કહેવું છે કે આ પરિવર્તન ચિંતાનો વિષય નથી. તેમણે નિષ્કર્ષ કાઢ્યો છે કે ખરેખર કોરોના વાઇરસમાં કોઈ પરિવર્તન આવ્યો નથી અને હાલ એક જ પ્રકારના વાઇરસથી કોવિડ-19ની બીમારી ફેલાઈ રહી છે. કોરોના વાઇરસમાં થઈ રહેલાં આ નાનાં-નાનાં પરિવર્તનો પર નજર રાખવી અને તેમનું વિશ્લેષણ એ માટે જરૂરી છે કેમ કે તેનાથી રસી શોધવામાં મદદ મળશે, કોવિડ-19 માટે હાલ ઘણા પ્રકારની રસી પર કામ ચાલી રહ્યું છે. પરંતુ જો વાઇરસમાં સતત અલગ-અલગ પ્રકારનાં પરિવર્તન થઈ રહ્યાં છે તો રસી ઓછી પ્રભાવી બની શકે છે. જોકે, હજુ આ વાતો માત્ર સૈદ્ધાંતિક રૂપે કહી શકાતી નથી. વૈજ્ઞાનિકો પાસે વાઇરસમાં પરિવર્તનનો પ્રભાવ સાબિત કરવા માટે પર્યાપ્ત પ્રમાણ નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકા અને બ્રિટનમાં સંશોધકોનું કહેવું છે કે તેમણે નોવલ કોરોના વાઇરસમાં પરિવર્તન જોયા છે. +text: વિધાનસભામાં કૉંગ્રેસના નેતા તરીકે વરાયેલા પરેશ ધાનાણીએ તેમના મતવિસ્તાર અમરેલીમાં 100થી પણ વધુ રામમંદિરોને ફરી સામાજિક-સાંસ્કૃતિક-ધાર્મિક રીતે ધબકતાં બનાવવાનો કાર્યક્રમ તેમના સ્વૈચ્છિક સંગઠન દ્વારા ઉપાડ્યો છે. આ પગલાને દેખીતી રીતે જ કૉંગ્રેસની 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'ના વિસ્તરણ તરીકે ગણવામાં આવ્યું છે. ભાજપી નેતા અને ભૂતપૂર્વ પત્રકાર અરુણ શૌરીએ એક વખત એનડીએની વ્યાખ્યા 'યુપીએ પ્લસ કાઉ'-- એ શબ્દોમાં આપી હતી. તમને આ વા���ચવું પણ ગમશે: તેમના સમીકરણમાં હિંદુત્વના પ્રતીક તરીકે 'કાઉ'ને બદલે 'રામ'ને પણ મૂકી શકાય અને એ રીતે જોતાં યુપીએ-એનડીએમાં હવે કશો ફરક રહ્યો ન ગણાય. કોંગ્રેસનું સોફ્ટ હિંદુત્વ દિશાવિહીનતાનું પરિણામ ભાજપનું હિંદુત્વ મુખ્યત્વે વિરોધમાં રાચે છે--મુસ્લિમોનો વિરોધ, ખ્રિસ્તીઓનો વિરોધ, અનામતનો (છૂપો) વિરોધ, પાકિસ્તાનનો વિરોધ, પાકિસ્તાન અને ભારતીય મુસ્લિમોને એકસમાન ગણાવીને તેમનો સહિયારો વિરોધ… કોઈ પણ સમુદાયનો વિરોધ ન કરવાનો હોય ત્યારે ભાજપ બ્રાન્ડ હિંદુત્વ 'સમરસતા'ની વાત કરે છે, જે પણ અંતે વૈવિધ્યનો આડકતરો વિરોધ છે. હિંદુઓમાં કેટલા વિવિધ ફાંટા છે તે મતનું અંકગણિત માંડનાર કોઈ પણ વ્યક્તિ બરાબર સમજતી હોય. આવા હિંદુઓને કેવળ કોઈની બીકથી, કોઈના વિરોધમાં જ મહત્તમ અંશે એક કરી શકાય. માટે, વિરોધ દ્વારા હિંદુ એકતાનો એજેન્ડા એ ભાજપની મજબૂરી પણ છે. (બીજા કોઈ રસ્તે, કોઈ હકારાત્મક એજેન્ડા દ્વારા હિંદુઓને એક કરવાની ભાજપની કે બીજા કોઈ પક્ષની ત્રેવડ લાગતી નથી) સામે પક્ષે છેલ્લા ત્રણેક દાયકામાં કૉંગ્રેસનું 'સોફ્ટ હિંદુત્વ' તેની રાજકીય નબળાઈનું અને દિશાવિહીનતાનું પરિણામ છે. સોલંકીની KHAM થિયરીમાં M એટલે મુસ્લિમ શાહબાનો ચુકાદો ઉલટાવનાર રાજીવ ગાંધીની કૉંગ્રેસને ભાગ્યે જ કોઈ 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ' સાથે સાંકળે. વાસ્તવમાં કૉંગ્રેસ માટે પ્રચારાયેલું લેબલ તો 'મુસ્લિમતરફી પાર્ટી'નું હતું--અને આ પ્રચાર આઝાદી પહેલાંથી ચાલ્યો આવે છે. એ વખતે સરદાર પટેલ જેવા નેતા પર ક્યારેક આરોપથી, તો ક્યારેક અભિમાનથી સૉફ્ટ હિંદુત્વનું આરોપણ કરવામાં આવતું હતું. કૉંગ્રેસ પ્રમુખની ચૂંટણીમાં સરદાર પટેલના ટેકાથી પુરુષોત્તમદાસ ટંડન પંડિત નહેરુનો ટેકો ધરાવતા ઉમેદવાર આચાર્ય કૃપાલાનીની સામે ચૂંટાઈ આવ્યા, એ 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'ની જીત જ ગણાઈ હતી. (એ વખતે આ શબ્દપ્રયોગ ચલણમાં ન હતો.) કૉંગ્રેસની જૂની સર્વસમાવેશકતા અને સર્વધર્મસમભાવ નીતિને કારણે આઝાદી પછી લાંબા સમય સુધી દલિતો અને મુસ્લિમો કૉંગ્રેસની મતબેન્ક બની રહ્યા. ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં માધવસિંહ સોલંકીની આગેવાની હેઠળ કૉંગ્રેસને મળેલી રેકોર્ડ 149 બેઠક KHAM થિયરીની સફળતાને આભારી હતી અને M કહેતાં મુસ્લિમો તેનો મૂળભૂત હિસ્સો હતા. ‘લતીફ કે ભાજપ?’ પ્રતીકાત્મક તસવીર પરંતુ અમદાવાદમાં સ્થાનિક બૂટલેગર લતીફનો કેટલાક કૉંગ્રેસી રાજનેતાઓ સાથેનો સ���બંધ, લતીફને મુસ્લિમ સમુદાયના પ્રતિનિધિ તરીકે જોવાની અને ગણવાની કૉંગ્રેસી નેતાગીરીની ભૂલ અને કૉંગ્રેસના રાજમાં લતીફનો કારોબાર ફુલવોફાલવો--આવી કેટલીક બાબતોનો ભાજપે ભરપૂર ફાયદો લીધો. આક્રમક પ્રચારથી કૉંગ્રેસને લતીફની સમાનાર્થી બનાવી દેવાઈ. જાણીતા પત્રકાર અને 'લતીફ' પુસ્તકના લેખક પ્રશાંત દયાળે નોંધ્યું છે તેમ, એ વખતે નરેન્દ્ર મોદી સહિતના ભાજપી નેતાઓ ભાજપનો પ્રચાર કરવાને બદલે મતદારોને ફક્ત લતીફની જ યાદ અપાવતા હતા. તેમના પ્રચારનો સૂર એવો હતો કે, 'બોલો, તમારે કોણ જોઈએ? લતીફ કે ભાજપ?' ત્યારથી ગુજરાત ભાજપને લતીફનું નામ એવું ફળ્યું કે ગુજરાતમાં ગત વિધાનસભાની ચૂંટણી વખતે પણ લતીફને યાદ કરવામાં આવ્યો હતો. ગુજરાત કૉંગ્રેસ શુદ્ધ નીતિની દૃષ્ટિએ સક્રિય સેક્યુલરિઝમમાં માનતી હોત તો તેણે લતીફને મુસ્લિમ સમુદાયના નેતા તરીકે સ્વીકારવાને બદલે, પ્રગતિશીલ મુસ્લિમોમાંથી કોઈને આગળ કર્યા હોત. 2002ની કોમી હિંસા વખતે પરિસ્થિતિ થાળે પાડવામાં કૉંગ્રેસની ઘણી વધારે મોટી ભૂમિકા હોત. પરંતુ હકીકત એ છે કે જાહેરમાં સેક્યુલરિઝમની વાત કરતી કૉંગ્રેસના કેટલાક આગેવાનો અંદરથી તેમાં શ્રદ્ધા ધરાવતા ન હતા. કૉંગ્રેસને બરાબર સમજાતું હતું કે ગુજરાતમાં સત્તા પર આવવું હોય તો 'લતીફની પાર્ટી' કે 'મુસ્લિમોની પાર્ટી' તરીકેની છાપ દૂર કરવી પડશે. બીજી તરફ, કૉંગ્રેસની આ છાપ કદી ન ભૂંસાય એ માટે ભાજપ સતત પ્રયત્નશીલ હતો, છે અને રહેશે એવું અત્યારે તો લાગે છે. અસલી હિંદુત્વ - નકલી હિંદુત્વ - ખપ પૂરતું હિંદુત્વ ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી વખતે અરુણ જેટલીએ કહ્યું હતું કે લોકો પાસે અસલી હિંદુત્વવાળી પાર્ટી (ભાજપ) છે, તો પછી લોકો નકલી હિંદુત્વવાળી પાર્ટીને શા માટે પસંદ કરે? બીજા કેટલાક લોકોએ પણ એવો તર્ક આપ્યો હતો. પરંતુ મૂળભૂત ફરક જરૂરિયાતનો છે. ભાજપ માટે હિંદુત્વ તેની સૌથી મોટી અને ખાસમખાસ વિશેષતા--યુએસપી છે. બહાર ગમે તે વાત કરે, પણ હિંદુ રાષ્ટ્રનો એટલે કે ભારતને હિંદુ પાકિસ્તાન બનાવવાનો ખ્યાલ સંઘના સંસ્કારમાંથી સાવ જતો રહે એ શક્ય નથી. સૈદ્ધાંતિક રીતે ભાજપમાંથી હિંદુત્વ કાઢી લેવામાં આવે તો આર્થિક-સામાજિક-વિદેશને લગતી એવી બીજી અનેક નીતિના મામલે ભાજપ-કૉંગ્રેસ વચ્ચે મોટો ફરક પાડવાનું અઘરું બને. એટલે જ, કૉંગ્રેસ ભલે સૉફ્ટ તો સૉફ્ટ, પણ હિંદુત્વના રસ્તે આગળ વધે ત્યારે ભાજપને તકલીફ પડે છે. બી���ી બાજુ, 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ'ના રસ્તે આગળ વધતી કૉંગ્રેસનો ઇરાદો હિંદુત્વને મુખ્ય એજેન્ડા બનાવવાનો કે ભારતને હિંદુ રાષ્ટ્ર બનાવવાનો નથી. તેને 'મુસ્લિમતરફી પક્ષ'નું જૂનું લેબલ ભૂંસવા માટે જેટલા હિંદુત્વનો ખપ પડે, એટલું હિંદુત્વ જોઈએ છે. પરંતુ આ બધી બાબતો લાગણી સાથે સંકળાયેલી હોવાથી તેમાં માપ રહેતું નથી. એટલે અહેમદ પટેલને કે સોરાબુદ્દીન કેસ સાથે સંકળાયેલા જસ્ટિસ લોયાના મૃત્યના મુદ્દાને ગુજરાતના ચૂંટણીપ્રચાર વખતે દૂર રખાયા હતા અને ભીંસમાં આવેલા રાહુલ ગાંધીને છડેચોક જનોઈધારી બ્રાહ્મણ તરીકેની ઓળખ આપતાં સંકોચ થયો કે સેક્યુલરિઝમનો વિચાર આવ્યો નહીં. રાહુલ ગાંધીના ચૂંટણીપ્રચારમાં સભાનતાપૂર્વક દૂર રખાયેલાં મુસ્લિમ ધર્મસ્થાનો કૉંગ્રેસની એ સૉફ્ટ હિંદુત્વ નીતિનાં સૂચક હતાં, જેમાં 'રખે ને ભાજપ ફરી આપણને મુસ્લિમો સાથે જોડી દે'--એવી બીક મુખ્ય ભાગ ભજવતી હતી. ટૂંકમાં, કૉંગ્રેસનું 'સૉફ્ટ હિંદુત્વ' ભૂતકાળની છબિની કેદમાંથી છૂટવાના ભાગરૂપ છે. ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીથી તેમાં ગાબડું પડી ચૂક્યું છે. હવેનો ખેલ 'એક ધક્કા ઓર દો' માટેનો લાગે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિધાનસભાની ચૂંટણીઓમાં સુધરેલા દેખાવથી પ્રોત્સાહિત થયેલી કૉંગ્રેસે હવે શ્રી રામ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે. +text: કૂવાની તસવીર સ્થાનિકોને આશા છે કે આગામી ચોમાસામાં આ કૂવોમાં પાણી ભરાશે અને તેનો વપરાશ થઈ શકશે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે પોળ વિસ્તારના કૂવા અને વાવ દ્વારા પાણીની સમસ્યાને હળવી કરી શકાય તેમ છે. 18મી એપ્રિલને 'ઇન્ટરનેશનલ ડે ફૉર મૉન્યુમૅન્ટ્સ ઍન્ડ સાઇટ્સ' તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. ત્યારે એક નજર કરીએ અમદાવાદના આ સાંસ્કૃત્તિક વારસા સમાન 'પોળના કૂવા' પર. જૂની અને નવી ટેકનોલોજિનો સમન્વય ઢાળની પોળના હલધરવાળો ખાંચામાં આવેલો કૂવો છેલ્લા લગભગ 70 વર્ષથી બંધ હતો. પોળમાં રહેતા હેમેન્દ્ર ભટ્ટ કહે છે, "લગભગ ૮૦ ફૂટ જેટલું ઊંડાણ ધરાવતા આ કૂવાને અમે સ્વચ્છ કરી દીધો છે. "પોળના પાંચ જેટલા મકાનોની કુલ ૬૦૦૦ ચોરસ ફૂટની છત પર થી અમે આ કૂવામાં પાઇપલાઇન ઉતારી છે. વરસાદનું પાણી રૂફ વૉટર હાર્વેસ્ટિંગ પદ્ધતિથી ફિલ્ટર કરીને કૂવામાં ઉતારવામાં આવશે." રહીશોએ પાણી ભરવા કૂવા સુધી નહીં જવું પડે કારણ કે, સબમર્શીબલ પમ્પ દ્વારા પાણી ઘેર ઘેર પહોચાડાશે. કૂવા રિચાર્જની પ્રક્રિયા સાથે સંકળાયેલા ભારતીબહેન ભોંસલેએ બીબીસીને જણાવ્યું, "છ મહિનાની મહેનત બાદ કૂવાને પુનઃ જીવિત કરવામાં સફળતા મળી છે. "તેનાથી આજુબાજુના રહેવાસીઓની પાણીની સમસ્યા હળવી બનશે તેવી અમને આશા છે." પોળની ઓળખ 'કૂવો અને ટાંકી' પોળનો પાણીનો ટાંકો બે ત્રણ માળની ઇમારત, લાંબી પરસાળ, પરસાળમાં હિંચકો, બેઠકખંડ, અને આજુબાજુમાં એક જ વ્યવસાય કે જ્ઞાતિના વસતા લોકો એ પોળના મકાનની આગવી ઓળખ છે. પોળના મકાનની અન્ય ખાસિયત છે પાણીની ભૂગર્ભ ટાંકી કે આંગણામાં કૂવો. જે સામાન્ય રીતે ઘરના ચોકમાં આવેલો હોય છે. પોળના મકાનોની છત કે છાપરા પરથી વરસાદી પાણી ઢાળ કે પાઇપ દ્વારા ભૂગર્ભ ટાંકીમાં એકઠું થતું હતું. જેનો પરિવાર દ્વારા ઉપયોગ થતો. શહેરમાં લગભગ ત્રણ સદીથી ચાલતી રહેણાંક વ્યવસ્થા પ્રમાણે, એક જ જ્ઞાતિ કે એક જ વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા લોકો 'શેરી' કે ''પુરા'માં સાથે રહેતા. તેમના સામૂહિક વપરાશ માટે કૂવા ગાળવામાં આવતા કે વાવો બાંધવામાં આવતી હતી. પરંપરાગત રીતે આ કૂવા 'ગ્રાઉન્ડ વૉટર' અર્થાત ભૂગર્ભ જળથી ભરાયેલા રહેતા, પરંતુ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન દ્વારા આપવામાં આવતા નળ કનેકશન તથા નિર્માણકાર્ય દરમિયાન કૂવાને પૂરી દેવામાં આવે છે. જૂની સમસ્યાનો જૂનો ઉકેલ? દાદા હરિની વાવ અમદાવાદમાં દર વર્ષે સરેરાશ 750 મીમી વરસાદ પડે છે. હવામાન ખાતાની આગાહી પ્રમાણે ચાલુ વર્ષે દેશમાં સરેરાશ 97 ટકા વરસાદ પડશે. જોકે, અમદાવાદ, વડોદરા, સુરત તથા રાજકોટમાં સરેરાશ વરસાદની આગાહી કરવામાં આવી છે. ગુજરાત પુરાતત્વ વિભાગના નિવૃત્ત આસિસ્ટન્ટ ડાયરેક્ટર મુનીંદ્ર જોશી કહે છે,"ઢાળની પોળના રહીશો ખરા અર્થમાં જૂના શહેર વિસ્તારમાં પાણીની સમસ્યાના નિરાકરણ માટે પથદર્શક બન્યા છે. તેમનું કાર્ય અન્ય પોળો માટે અનુકરણીય બન્યું છે ત્યારે મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન પણ પોળમાં બંધ પડેલા કૂવાનું રિચાર્જિંગ અભિયાન ચલાવે તો પાણીની સમસ્યા ચોક્કસ હાલ થઇ જશે." જોશી ઉમેરે છે કે અમદાવાદ શહેર વિસ્તારમાં ૨૦ જેટલી વાવ આવેલી છે. જે માત્ર હેરિટેજ સાઇટ નથી, પરંતુ તેને પુનઃ જીવિત કરાય તો તે પણ પાણીનું સ્રોત બની શકે છે." અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (અમ્યુકો)ની રિક્રિયેશન, કલ્ચર ઍન્ડ હેરિટેજ કમિટીના ચેર પર્સન બીજલબહેન પટેલના કહેવા પ્રમાણે: "આ એક પ્રયાસ છે. જો તેમાં સફળતા મળશે તો આગામી સમયમાં પોળ વિસ્તારના બંધ પડેલા કૂવા અને વાવને રિચાર્જ કરવા માટે પ્રયાસ હાથ ધરવામાં આવશે." અમદાવાદને હેરિટેજ ટેગ જુલાઈ, 2017માં અમદાવાદને 'હેરિટેજ સિટી'નો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો. છ સદીઓથી અમદાવાદ ગુજરાતની રાજધાની કે કેન્દ્રબિંદુ રહ્યું છે. યુનેસ્કો (યુનાઇટેડ નેશન્સ એજ્યુકેશનલ, સાયન્ટિફિક ઍન્ડ કલ્ચરલ ઓર્ગેનાઇઝેશન) દ્વારા આ દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો. યુનેસ્કોએ શહેરમાં આવેલી અનેક મસ્જિદો, દરગાહો અને ભદ્રના કિલ્લા ઉપરાંત પોળમાં આવેલાં કૂવા, ચબૂતરા, વાવ, અને પુરા વિસ્તારમાં આવેલા હિન્દુ મંદિરો, જૈન દેરાસરોના ઐતિહાસિક વારસાની નોંધ લીધી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જૂના અમદાવાદ વિસ્તારમાં આસ્ટોડિયા રોડ પાસે આવેલી ઢાળની પોળના રહીશો દ્વારા ૨૦૦ વર્ષ જૂના અને હાલ બંધ પડી રહેલા કૂવાને 'રેઇનવૉટર હાર્વેસ્ટિંગ'થી રિચાર્જ કરવાનો પ્રયાસ હાથ ધરવામાં આવ્યો છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર આ શબ્દો સાઉથ ગુજરાત ટેક્સટાઇલ વર્કર્સ યુનિયનના જનરલ સેક્રેટરી રામમુરત મૌર્યના છે. તેઓ વર્ષોથી સુરતની ટેક્સટાઇલ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કામ કરે છે. કેરળમાં તાજેતરમાં સરકારે મહિલાઓને કામના સ્થળે બેસવાનો અધિકાર આપવાની વાત કરી છે. મહિલાઓ જ્યાં કામ કરે છે ત્યાં તેમને બેસવા માટે આપવામાં આવેલા અધિકારને 'રાઇટ ટુ સીટ' કહે છે. કેરળ સરકારના આ નિર્ણયની દેશભરમાં હાલ ચર્ચા થઈ રહી છે. ગુજરાત મોટા ઉદ્યોગોની સાથે સાથે નાની-મોટી સેંકડો ઇન્ડસ્ટ્રીઝ આવેલી છે. આ ઉદ્યોગમાં કામ કરતી મહિલાઓની સ્થિતિ શું તે જાણવાનો પ્રયાસ બીબીસી ગુજરાતીએ કર્યો હતો. 'અમારા ટૉઇલેટને તાળાં મારી દેવાય છે' પ્રતીકાત્મક તસવીર કેરળમાં મહિલાઓને કામના સ્થળે 'બેસવાનો અધિકાર' મળ્યો પણ ગુજરાતમાં મહિલા કામદારોની સ્થિતિ ઘણા અંશે સારી નથી. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતા રામમુરત મૌર્ય કહે છે "મોટાભાગની ઍમ્બ્રૉઇડરી ઇન્ડસ્ટ્રીમાં તો ટૉઇલેટ જ નથી. "મહિલાઓએ જો શૌચાલય જવું હોય તો ઝાડી પાછળ જવું પડે અથવા કોઈ વેરાન જગ્યા શોધવી પડે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સુરતની ગાર્મેન્ટ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કામ કરતા એક મહિલા કામદારે પોતાનું નામ ન આપવાની શરતે બીબીસી સાથે વાતચીત કરી હતી. તેઓ કહે છે, "અમે કામ કરીએ છીએ ત્યાં શૌચાલય તો છે પણ તેને બંધ રાખવામાં આવે છે. આખા દિવસમાં એક કે બે વખત જ ખોલવામાં આવે છે." 'શટર બંધ કરી દેવાય જેથી પેશાબ કરવા ન જઈ શકીએ' પ્રતીકાત્મક તસવીર ઉપરાંત તેઓ કહે છે, "ઘણી વખત તો અમે જઈએ પછી શટર બંધ કરી દેવામાં આવે છે, જેથી અમે પેશાબ કરવા ન જઈ શકીએ." "એટલે જ પછી અમે પાણી પીતાં નથી કારણ કે કલાકો સુધી અમારે પેશાબ રોકી રાખવો પડે છે." "એટલે જ માસિક વખતે ઘણી બહેનો કામ પર આવતી નથી પણ રજા લઈએ તો પૈસા કાપી લે અને ક્યારેક તો કામમાંથી કાઢી પણ મૂકે છે." શૌચાલય હોવા છતાં બંધ કેમ કરી દેવાય છે? એના જવાબમાં તેઓ કહે છે, "સાહેબ અમને એવું કહે છે કે તમે બાથરૂમના બહાને જઈને સમય બગાડો છો. તમે આવો સમય બગાડો તો અમારું કામ ક્યારે થાય." 'સેન્ટર ફૉર ડેવલપમૅન્ટ અલ્ટરનેટિવ્સ'ના પ્રોફેસર ઇન્દિરા હિરવેનો મત છે કે ગુજરાતમાં મહિલા કામદારોની સ્થિતિ ખૂબ ખરાબ છે. તેઓ કહે છે, "ગારમેન્ટ ફૅક્ટરીઓમાં મહિલાઓએ ઊભા રહીને જ કામ કરવાનું હોય છે." "બેસવાની પરવાનગી આપવામાં આવતી નથી. ગુજરાત શ્રમ કાયદા લાગુ કરવામાં નબળું છે." "શૌચાલયોની સ્થિતિની વાત કરીએ તો દુકાન કે શોરૂમાંથી માંડીને ફૅક્ટરીમાં પણ ટૉઇલેટ કે યુરિનલ માટે યોગ્ય વ્યવસ્થાનો અભાવ હોય છે." "ઘણી જગ્યાઓએ વ્યવસ્થા હોય તો પુરુષો અને સ્ત્રીઓ માટે એક જ ટૉઇલેટ હોય છે." "ઘણી વખત વ્યવસ્થા ન હોવાથી મહિલાઓને શૌચાલય માટે દૂર જવું પડે છે." "જેથી ખુલ્લામાં શૌચાલય જવાની ફરજ પડે છે અને ઑર્ગેનાઇઝ્ડ સૅક્ટરમાં આ પ્રકારની સ્થિતિ વધારે જોવા મળે છે." મહિલાઓને ઓછું વેતન કેરળમાં 'બેસવાના અધિકાર'ની માગ કરતા મહિલા કામદારો. કેરળમાં મહિલાઓ માટે 'બેસવાના અધિકાર' સાથે રેસ્ટરૂમ અને શૌચાલયની વ્યવસ્થા ફરજિયાત પૂરી પાડવાની વાત પણ ચર્ચાઈ રહી છે. વડોદરામાં એક યુનિટમાં કામ કરતા લક્ષ્મીબહેન કહે છે કે અમારી પાસે આઠના બદલે દસ કલાક કામ કરાવાય છે. તેઓ કહે છે, "સ્ત્રી-પુરુષના વેતનમાં ભેદભાવ કરાય છે, એક દિવસના અમને 150 રૂપિયા આપે તો અમારી સાથે જ કામ કરતા પુરુષોને 300 રૂપિયા આપે છે." "મહિલાઓ માટે અલગ શૌચાલયની વ્યવસ્થા પણ નથી, જ્યાં પુરુષો જાય ત્યાં જ અમારે પણ જવું પડે છે." પીપલ્સ ટ્રેનિંગ ઍન્ડ રિસર્ચ સૅન્ટર સાથે સંકળાયેલા વડોદરાના જગદીશ પટેલે કરેલા એક અભ્યાસનો રિપોર્ટ 'સ્ટડી ઑફ લેબર કન્ડિશન્સ ઇન સુરત ટેક્સટાઇલ ઇન્ડસ્ટ્રી' નામથી પ્રકાશિત કર્યો છે. આ અભ્યાસ પ્રમાણે, ઉપરાંત આ રિપોર્ટમાં એવું પણ નોંધ્યું છે કે કામદારો પાસે 12 કલાક કામ કરાવાય છે. જેમાં કોઈ બ્રેક અપાતો નથી. ઘણી વખત 12 કલાક બાદ રિલીવર ન આવે તો કામ ચાલુ જ રાખવું પડે છે. જેમાં મ���િલા કામદારો પણ સામેલ હોય છે. મૅટરનિટી લીવની પણ કફોડી સ્થિતિ પ્રતીકાત્મક તસવીર મૅટરનિટી લીવ મેળવવા માટે પણ મહિલા કામદારોને અનેક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડતો હોય છે. ઉપરોક્ત રિપોર્ટમાં ઉલ્લેખ કર્યો છે, "17 ટકા મહિલા કામદારોને મૅટરનિટી લીવ મળી હતી પણ તે અનપેઇડ લીવ હતી." સુરતના એક મહિલા કામદાર કહે છે, "બાળક થવાનું હોય એ વખતે જો અમારે રજા જોઈતી હોય તો અમારી જગ્યાએ અન્ય કોઈ મહિલા અમારે જ શોધી આપવી પડે. એ દિવસોના પૈસા પણ ન મળે." વડોદરાના લક્ષ્મીબહેન કહે છે, "અમારે ત્યાં એવી કોઈ રજા અપાતી નથી. રવિવારે રજા આપે એના પણ પૈસા કાપી લે છે." "એમની પાસે કામ ન હોય ત્યારે પણ બ્રેકના નામે રજા આપી દે અને પગાર આપતા નથી." હિન્દુસ્તાન મજદૂર સંઘ (એચ.એમ.એસ.)ના જનરલ સેક્રેટરી પી.કે.વાળંજ કહે છે, "મહિલા કામદારોએ અનેક પ્રકારના અન્યાયોનો સામનો કરવો પડે છે. પણ મૅટરનિટી લીવ અંગેની સમસ્યા ભયંકર છે." "મૅટરનિટી લીવ ન આપવી પડે એ માટે ઘણી જગ્યાઓએ મહિલા કામદારોની નોંધણી જ થતી નથી." "ઘણી વખત મહિલા કામદાર ગર્ભવતી થાય ત્યારે મૅટરનિટી લીવ ન આપવા તેમને છૂટા કરી દેવાય છે." વડોદરામાં અધ્યાપનકાર્ય સાથે સંકળાયેલા દિપાલી ઘેલાણી મહિલા અધિકાર માટે સંગઠન પણ ચલાવે છે. તેઓ કહે છે, "કંપનીઓ, ફૅક્ટરીઓમાં અમે મહિલાઓ માટે રેસ્ટરૂમ કે ટૉઇલેટની યોગ્ય સુવિધા ન હોય અને રજૂઆત કરીએ તો એવું કહે છે કે અહીં કોઈ મહિલા રજૂઆત કરતી નથી." "મહિલાઓને રેસ્ટરૂમ કે ટૉઇલેટ માટે રજૂઆત કરવી પડે એ જ દર્શાવે છે કે આપણા ફ્રેમવર્કમાં મહિલાઓની સમસ્યાઓને સ્થાન નથી. આ પુરુષપ્રધાન સમાજની જ એક નિશાની છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "ગાર્મેન્ટ્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝમાં ટૉઇલેટ હોય છે પણ તાળાં મારી રાખવામાં આવે છે. ચાર-પાંચ કલાકે સુપરવાઇઝર તાળું ખોલે અને થોડી જ વારમાં ટૉઇલેટને ફરી તાળું મારી દેવાય છે." +text: કિમ સોક-ચોલ તેમણે એવી આશા સાથે ઉત્તર કોરિયા છોડ્યું હતું કે, અહીં તેમને આશ્રય મળશે, પરંતુ ઉત્તર કોરિયાનો ભાગ્યે જ કોઈ એવો નાગરિક હશે જેને આટલી નિરાશાનો સામનો કરવો પડ્યો હોય. દક્ષિણ કોરિયાના સત્તાવાર આંકડા અનુસાર, 1990ના દાયકામાં ઉત્તર કોરિયામાં એક જબરદસ્ત દુકાળ અને ભૂખમરાના પ્રકોપથી બચવા માટે ત્રીસ હજારથી વધુ લોકોએ ત્યાંથી ભાગીને દક્ષિણ કોરિયામાં આવીને આશ્રય લીધો હતો. જેમાં મોટાભાગના લોકો ઉત્તર કોરિયામા��� 'કિમ' પરિવારના કડક અને સરમુખત્યારશાહી શાસનને પણ જવાબદાર ગણે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે પણ કિમ સોક-ચોલ આજે પણ તેમના આ અભિયાનમાં નિષ્ફળ છે. તેમણે બીબીસી હિંદીને તેમની વાત જણાવી. દક્ષિણ કોરિયાની નાગરિકતા ન મળી કિમ સોક-ચોલ અને તેમના ભાઈ મારો જન્મ ઉત્તર કોરિયાના સા-રયુ-વૉન શહેરમાં થયો હતો, જ્યાં હું ત્રીસ વર્ષ રહ્યો. દક્ષિણ કોરિયા ભાગીને આવ્યા બાદ અહીં ત્રણ વર્ષ થઈ ગયા છે, પણ એક દસ્તાવેજ ન હોવાથી મારે ધક્કા ખાવા પડે છે. ચાર વર્ષનો હતો જ્યારે મારા પિતા, પરિવારને લઇને ચીન તરફ ભાગ્યા હતા. એક ભાઈ અને બહેન સાથે તેમણે સરહદ પાર કરી લીધી હતી, પણ મારી માતા અને મોટા ભાઈ સાથે હું પકડાઈ ગયો. મારી માતાને કેટલાક મહિના સુધી જેલમાં રહેવું પડ્યું અને સ્કૂલમાં મને 'ગદ્દાર' હોવાના મહેણાં સાંભળવા પડ્યા હતા. કિમ સોક-ચોલ અને તેમના પત્ની સ્નાતકનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યા બાદ હું હા-રિયોંગમાં ટ્રેનની ફેક્ટરીમાં કામ કરવા લાગ્યો. પણ કેટલાક વર્ષો બાદ ઉત્તર કોરિયાની સરકારે મારી ટ્રાન્સફર એક વેરાન વિસ્તારમાં આવેલી ફેક્ટરીમાં કરી દીધી. હું ત્યાં કામ કરવા નહોતો માંગતો પણ મને ખબર હતી કે, જો કામ નહીં કરું, તો સરકાર મારું રેશન બંધ કરી દેશે. આખરે મને નોકરીમાંથી કાઢી મુકવામાં આવ્યો અને મારી હાલત વધુ બગડી ગઈ. ચીનમાં રહેતા મારા વૃદ્ધ પિતા બીજા લગ્ન કરીને નવો પરિવાર વસાવી ચૂક્યા હતા. પિતાએ લાંચ આપીને ચીનની નાગરિકતા ખરીદી દક્ષિણ કોરિયાના શહેર અનસનમાં કિમ સોક-ચોલ તેમણે દયા રાખીને કોઈક રીતે લાંચ આપીને મારા પરિવાર માટે ત્યાંની નાગરિકતા ખરીદી હતી. યેનકેન પ્રકારે છૂપાઈને અમે ચીનના યાંબિયાન શહેર પહોંચીને ત્યાં રહેવાં લાગ્યાં. પછી મેં ઉત્તર કોરિયાથી ભાગીને આવેલી એક મહિલા સાથે લગ્ન કરી લીધાં અને એક પુત્રનો જન્મ થયો. જોકે, વાસ્તવિકતા એ છે કે ચીનમાં ક્યારેય મારું મન નહોતું લાગતું અને મેં દક્ષિણ કોરિયામાં શરણું લેવાનો દૃઢ નિશ્ચય કરી લીધો હતો. માનવ તસ્કરી કરતા એક જૂથે અમને ચીનથી થાઇલેન્ડની રાજધાની બેંગકોક પહોંચાડ્યાં હતાં. ચીનના લોકોને દક્ષિણ કોરિયાની નાગરિકતા નહીં કિમ સોક-ચોલ અને તેમના પત્ની પરંતુ દક્ષિણ કોરિયાના દૂતાવાસે આશ્રય આપવાનો ઇન્કાર કરી દીધો કેમ કે, મારી પાસે ઉત્તર કોરિયાના દસ્તાવેજ ન હતા. દક્ષિણ કોરિયાની નીતિ અનુસાર, એવા લોકોને જ આશ્રય અને નાગરિકતા આપવામાં આવે છે, જેમની પાસે તેમના મૂળ દેશની નાગરિકતા સંબંધિત દસ્તાવેજ હોય. વળી ચીનના નાગરિકોને આ નીતિ હેઠળ સામેલ કરવામાં નથી આવતાં. મારી પત્ની અને મારા પુત્રને આશ્રય મળી ગયો કેમ કે, તેમનો પરિવાર જ્યારે ભાગીને ચીન આવ્યો હતો, તે સમયે તેમની પાસે પૂરતા દસ્તાવેજો હતાં. આથી મને ફરીથી ચીન મોકલી દેવામાં આવ્યો. દરમિયાન દક્ષિણ કોરિયામાં 'અનસન' શહેરમાં મારી પત્ની સાથે રહેતો મારો પુત્ર પણ મોટો થઈ રહ્યો હતો. આથી હું જાઉં, તો ક્યાં જાઉં? કિમ સોક-ચોલ બાદમાં મારા પુત્રે ઉત્તર કોરિયાથી ભાગીને આવેલી એક યુવતી સાથે લગ્ન કરી લીધાં અને તેમને એક પુત્રી પણ છે. વર્ષ 2015માં મને દક્ષિણ કોરિયાની મુલાકાત માટેના વીઝા મળ્યાં કેમ કે, મારી પત્ની અને પુત્ર હવે દક્ષિણ કોરિયાના નાગરિક છે. પરંતુ આજે પણ હું અહીંના લોકો માટે 'બહારની વ્યક્તિ' છું અને લોકો મને ઓછો આદર આપે છે. જે મારા માટે અફસોસની વાત છે. હું ન તો નોકરી કરી શકું છું, ન કોઈ પણ પ્રકારે રોજી રોટી મેળવી શકું છું. મારી પત્ની પુત્રને તેની ટ્રાવેલ એજન્સીના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. દક્ષિણ કોરિયામાં રહેવા માટે ભવિષ્યમાં હું કોર્ટમાં પણ અરજી કરીશ. હું ઉત્તર કોરિયા પરત નથી જઈ શકતો અને દક્ષિણ કોરિયા મને રાખવા માટે તૈયાર નથી. આથી હું જાઉં, તો ક્યાં જાઉં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વીસ વર્ષ પહેલા ઉત્તર કોરિયાના નાગરિક કિમ સોક-ચોલ પોતાનો દેશ છોડીને દક્ષિણ કોરિયા ભાગી આવ્યા હતા. +text: વીડિયો દેખાઈ રહેલો કેદી વીડિયો લાઇવમાં જે રીતે જેલની અંદરનો માહોલ દેખાય છે, તે પરથી જણાય છે કે કેદીઓને ત્યાં ગેરકાયદે સુવિધાઓ પૂરી પડાઈ રહી છે. વીડિયોમાં જોવા મળે છે કે જેલની કોટડીની અંદર ફોન, સિગારેટ, તમાકુ, મસાલા જેવી તમામ પ્રતિબંધિત વસ્તુઓ ઉપલબ્ધ છે. એક કેદી એવું કહેતાં સંભળાય છે કે આ તમામ સુવિધાઓ આપવા પાછળ પોલીસ પોતે જ જવાબદાર છે. તેઓ કહે છે કે 'પોલીસ અધિકારીઓ ત્રણ ગણાં રૂપિયા લઈ પ્રતિબંધિત વસ્તુઓ સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે.' સ્થાનિક પોલીસ તથા રાજ્ય સરકારે આ બાબતને ગંભીરતાથી લીધી છે અને તપાસ કરાવવાની વાત કહી છે. જોકે, જેણે આ વૉક થ્રૂ વીડિયો બનાવ્યો તેણે પોતાની ઓળખ આપી નથી. જેલનું રેટકાર્ડ પ્રતીકાત્મક તસવીર વાઇરલ વીડિયોમાં એક કેદી એવું કહેતાં સંભળાય છે કે જેલની અંદર એક માવા (સોપારી, ચૂના તથા તમાકુમાંથી બનતી સામગ્રી)નાં 25 રૂપિયા વસૂલવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં વીડિયોમાં છથી સાત મોબાઇલ ફોન પર જોવા મળે છે. તે અંગે માહિતી આપતા એક કેદી વીડિયોમાં કહે છે કે 10 હજાર રૂપિયાથી 15 હજાર રૂપિયા લઈને ફોન ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવે છે. વીડિયોમાં રેટકાર્ડ મુજબ ઍન્ડ્રોઇડનો સ્માર્ટફોન રૂ. 15 હજારમાં અને સાધારણ ફોન રૂ. 10 હજારમાં પૂરો પડાતો હોવાનું જણાવાય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કેદીઓના દાવા પ્રમાણે, આ તમામ ચીજો અને સુવિધાઓ તેમને જેલતંત્રની રહેમનજર હેઠળ પૂરી પાડવામાં આવે છે. આ માટે પોલીસ કર્મચારીઓને પૈસા ચૂકવવાના રહે છે. એટલું જ નહીં વીડિયો એક વ્યક્તિ એવું પણ કહે છે કે જેલની અંદર દારૂ પણ મળી રહે છે. જોકે, આ સંબંધિત કોઈ દૃશ્ય વીડિયોમાં નજરે નથી પડતું ઉલ્લેખનીય છે કે ગુજરાતમાં દારૂબંધી છે, એટલે રાજ્યમાં દારૂનું સેવન કરવું ગેરકાયદે છે. કોણ પહોંચાડે છે સામાન? પ્રતીકાત્મક તસવીર ભૂતપૂર્વ કેદીએ નામ ન જણાવવાની શરતે જણાવ્યું કે આ પાછળ મોડસ્ ઑપરૅન્ડી ચાલે છે. તેમણે જણાવ્યું કે આ જેલની અંદર ચિઠ્ઠી, ફોન કે અન્ય વસ્તુઓને 'જાપ્તા' દ્વારા લાવવામાં આવે છે. (જાપ્તો એટલે કે કેદીઓની કોર્ટમા તારીખ હોય ત્યારે તેની સાથે જતાં પોલીસ કર્મચારીઓ.) ઉદાહરણ તરીકે કોઈ કેદીની કોર્ટમાં તારીખ હોય, ત્યારે તેને જેલમાંથી કોર્ટમાં સુનાવણી માટે લઈ જવામાં આવે છે. એ વખતે તેમની સાથે પોલીસ કૉન્સ્ટેબલ પણ હાજર હોય છે. ભૂતપૂર્વ કેદીના જણાવ્યા અનુસાર ફરજ પરના પોલીસ કર્મચારીને બહારથી કેદીના પરિવાર દ્વારા જેલમાં લઈ જવા માટે કેદીને જે કંઈ પણ સામાન અપાય, તે માટે પોલીસને પૈસા ચૂકવવા પડે છે. વાઇરલ વીડિયોમાં જોવા મળી રહેલા તમામ કાચા કામના કેદીઓ છે. કાચા કામના કેદીઓ એટલે એવા કેદીઓ કે જેમના પર આરોપ સાબિત ના થયો હોય અને કોર્ટમાં કેસ ચાલી રહ્યો હોય. જેલમાં કેવી રીતે આવે છે સામાન? પ્રતીકાત્મક તસવીર સામાન્ય રીતે જેલમાં જે સારા કેદીઓ હોય તેમને વૉર્ડન તરીકે પસંદ કરવામાં આવે છે. જે જેલની રોજબરોજની સામાન્ય કામગીરીમાં ફરજ પરના જેલકર્મીઓને મદદ કરે છે. 'જાપ્તા'ના કર્મચારીઓ જેલની બહારથી આવેલી વસ્તુઓ આ વૉર્ડન સુધી પહોંચાડે છે. આ વૉર્ડન કેદીઓ જે-તે વ્યક્તિ સુધી પ્રતિબંધિત વસ્તુ કે સવલત પહોંચાડે છે અને તેની પાસેથી 'રેટકાર્ડ' મુજબ નક્કી કરેલી રકમ લઈ લે છે અને આગળ પહોંચાડી દે છે. પ્રશાસનનું શું કહેવું છે? બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં રાજ્યકક્ષાના ગૃહમંત્રી પ્રદી��સિંહ જાડેજાએ જણાવ્યું, ''સરકારે આ ઘટનાની 'ગંભીર નોંધ' લીધી છે અને આ અંગે તપાસ સોંપી દેવામાં આવી છે.'' તેમણે એવું પણ ઉમેર્યું, ''બીજી કોઈ જેલમાં પણ આ પ્રકારની ઘટના ન બને તે માટે કેવા પગલાં લેવા જોઈએ તે અંગે સૂચન મેળવવામાં આવશે.'' જ્યારે સુરેન્દ્રનગરના ડીવાયએસપી (ડેપ્યુટી સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ ઑફ પોલીસ) એચ.આર. ભાલકે જણાવ્યું, "બનાવની જાણ થતાં અમે જેલમાં સર્ચ ઑપરેશન હાથ ધર્યું છે અને ચાર કેદીઓની ધરપકડ કરી તપાસ હાથ ધરી છે." "આ સાથે જ તપાસમાં જો કોઈ જેલના કર્મચારીનો હાથ હોવાનું જાણવા મળશે તો તેમની સામે પણ કડડ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે." ડીવાયએસપીએ ઉમેર્યું કે 'જો આવા કોઈ બનાવમાં પોલીસ અધિકારીનો હાથ હોવાનું સામે આવ્યું તો તેમની સામે પણ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુરેન્દ્રનગરની સબ-જેલમાંથી 24 તારીખના રોજ એક કેદીએ વૉક થ્રૂ વીડિયો કર્યો હતો, જે સોશિયલ મીડિયામાં વાઇરલ થઈ રહ્યો છે. (વીડિયો જોવા માટે અહીં ક્લિક કરો.) +text: રજનીકાન્તે તેમના ચાહકો સમક્ષ જાહેરાત કરી હતી કે તેમની પાર્ટી આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીઓ લડશે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે રજનીકાન્તે કહ્યું કે તેઓ કાયર નથી એટલે પીછેહઠ નહીં કરે અને પોતાના કર્તવ્યનું પાલન કરશે. રજનીકાન્તે તા. 26મી ડિસેમ્બરે પ્રશંકો સાથે મુલાકાત કરી હતી અને 31મી ડિસેમ્બરે જાહેરાત કરી હતી. સોશિયલ મીડિયા પર આ મુદ્દો છવાઈ ગયો હતો અને ટ્વિટર પર ગણતરીની મિનિટોમાં #Rajnikant ત્રીજા ક્રમે ટ્રેન્ડ કરવા લાગ્યું હતું. રાજકારણમાં પ્રવેશ ફાઇલ તસવીર તામિલનાડુની રાજધાની ચેન્નઇના શ્રી રાઘવેન્દ્ર કલ્યાણ મંડપમ્ ખાતે રજનીકાન્તે કહ્યું, "સમયની માંગ છે કે પ્રદેશમાં નવા રાજકીય પક્ષની સ્થાપના કરવામાં આવે." રજનીકાન્તે ઉમેર્યું હતું કે, નવી પાર્ટી 2021ની તામિલનાડુ વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ દરમિયાન તમામ 234 બેઠકો પરથી ચૂંટણીઓ લડશે. રજનીકાન્તે ઉમેર્યું, "હું પૈસા કે પ્રસિદ્ધિ માટે રાજકારણમાં નથી પ્રવેશી રહ્યો. તમે મને અપેક્ષા કરતાં હજાર ગણું આપ્યું છે. "હું સત્તા માટે પણ રાજકારણમાં નથી પ્રવેશી રહ્યો. 45 વર્ષની ઉંમરે જો સત્તાની ભૂખ ન હતી, તો 68 વર્ષની ઉંમરે શું હોવાની હતી? "મારું ધ્યેય જ્ઞાતિ કે જાતિની ભેળસેળ વગરનું આધ્યાત્મિક રાજકારણ સ્થાપવાનો છે. સિસ્ટમને બદલવાની જરૂર છે." કાર્યકર્તા નહીં 'રક્ષક' "મને પાર્ટી માટે કાર્યકર્તાઓ નહીં 'રક્ષક'ની જરૂર છે. જે જનતાના અધિકારોની સુરક્ષા કરી શકે. જેમને કોઈ સત્તા કે રાજાકીય લાભની અપેક્ષા ન હોય. "લોકોના પ્રતિનિધિઓ બરાબર કામગીરી કરે તેનું ધ્યાન હું રાખીશ.તામિલનાડુના રાજકારણમાં અનેક માઠી ઘટનાઓ ઘટી છે. જેના કારણે અન્ય રાજ્યોનાં લોકો આપણી પર હસે છે. "જો હું અત્યારે કાંઇક નહીં કરું તો ખેદ રહેશે કે જેમણે મને ઘણું બધું આપ્યું,તેમના માટે મેં કશું ન કર્યું." અટકળોનો અંત 26મી એ રજનીકાન્તે તેમના સમર્થકો સાથે મુલાકાત કરી હતી અને જણાવ્યું હતું કે, રાજકારણમાં પ્રવેશ અંગે તેઓ 31મી તારીખે જાહેરાત કરશે. જયલલિતાનાં નિધન પછી એવી અટકળોએ વેગ પકડ્યું હતું કે રજનીકાન્ત સક્રિય રાજકારણમાં ઝંપલાવશે. તામિલો દ્વારા રજનીકાન્તને 'થલાઇવા' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જેનો મતલબ 'બૉસ કે નેતા' એવો થાય છે. દરમિયાન, સુપરસ્ટારે રાજનીતિમાં પ્રવેશની જાહેરાત કરતા જ સોશિયલ મીડિયામાં રજનીકાન્ત સંબંધિત ટ્વીટ થવાનું શરૂ થઈ ગયું. લોલબુદ્ધુ નામના યુઝરે ટ્વીટ કર્યું, જેમાં એક પત્રકાર રજનીકાન્તને સવાલ કરે છે કે તેમણે કોઈ અન્ય રાજકીય પક્ષનો ટેકો કેમ ન લીધો? તેના જવાબમાં રજનાકાન્ત કહે છે, "મુન્ના, ટોળામાં સુવર આવે છે, સિંહ એકલો જ આવતો હોય છે." એક અન્ય યુઝર હર્ષીતે ટ્વીટ કરીને લખ્યું, "બે પ્રકારના લોકો હોય છે. 1- રજનીકાન્ત રાજનીતિમાં જોડાશે. 2- રાજનીતિ રજનીકાન્ત સાથે જોડાય રહી છે." અશ્વિની દેવ તિવારીએ લખ્યું, "એક વાર બેટમેન, સુપરમેન અને આયર્નમેન રજનીકાન્તના ઘરે આવ્યા હતા, તે દિવસ 'શિક્ષક દિન' હતો. હવે રજનીકાન્ત રાજનીતિમાં આવ્યા છે. આથી અન્ય રાજનેતાઓ માટે સ્કૂલ ટાઇમ છે." મોહિત ગૌર (ક્રેપબેગ) નામના યુઝરે લખ્યું રજનીકાન્ત નહીં, Rajni Can (મતલબ કે રજનીકાન્ત કરી શકે છે) . જેની સાથે રજનીકાન્તનો ડાયલોગ પણ ઉમેર્યો કે 'યુ બેટર માઇન્ડ ઇટ.' એક અન્ય યુઝરે લખ્યું કે રોબૉટની રાજનીતિમાં એન્ટ્રી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દક્ષિણ ભારતના સુપરસ્ટાર રજનીકાન્તે સક્રિય રાજકારણમાં ઉતરવાની અને રાજકીય પક્ષ સ્થાપવાની જાહેરાત કરી છે. +text: તાઇવાનનાં રાષ્ટ્રપતિ ત્સાઇ ઇન્ગ વેન ચીન દ્વારા તાઇવાન નજીક યુદ્ધવિમાનો ઉડાડવા અને સૈન્ય પ્રવૃત્તિઓ તેજ કરાયાના અમુક દિવસો બાદ આ ચેતવણી આપવામાં આવી છે. નોંધનીય છે કે અમેરિકાના નવા રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડને તાઇવાન પ્રત્યે ���ોતાની પ્રતિબદ્ધતા અંગે ફરી વાર વાત કરી છે. ત્યારે ચીનની આ ટિપ્પણી આવી છે. ગુરુવારે ચીનના નિવેદનને "દુર્ભાગ્યશાળી" ગણાવતાં અમેરિકાએ કહ્યું કે, "તાઇવાન અંગેના તણાવ મુદ્દે ઘર્ષણની સ્થિતિ સર્જાય એ જરૂરી નથી." નોંધનીય છે કે ડેમૉક્રૅટિક તાઇવાનને પોતાનો એક પ્રાંત માને છે. જ્યારે તાઇવાન પોતાને એક સાર્વભૌમ રાજ્ય માને છે. આ અંગે ચીનના સંરક્ષણ મંત્રાલયના પ્રવક્તા વુ કિઆને ગુરુવારે પત્રકારપરિષદમાં કહ્યું કે, "અમે તાઇવાનની સ્વતંત્રતા માટેની તાકાતોને ગંભીરતાપૂર્વક જણાવીએ છીએ : આગ સાથે રમત કરનાર પોતાની જાતને દઝાડશે, અને તાઇવાનની સ્વતંત્રતાનો અર્થ યુદ્ધ છે." તેમણે તાજેતરની સૈન્ય કાર્યવાહીનો બચાવ કરતાં કહ્યું કે, "આ તમામ પગલાં તાઇવાનની તાજેતરની સુરક્ષાની પરિસ્થિતિ અને રાષ્ટ્રીય સાર્વભૌમત્વની સુરક્ષા માટેનાં હતાં." પેન્ટાગોનના પ્રેસ સેક્રેટરી જોન કર્બીએ આ નિવેદન અંગે પ્રતિક્રિયા આપતાં કહ્યું કે, "અમને આ નિવેદન દુર્ભાર્ગ્યશાળી લાગ્યું, તેમજ તાઇવાન રિલેશન ઍક્ટ અંતર્ગત અમારી પ્રતિબદ્ધતાને અનુરૂપ નહોતું." તેમણે ઉમેર્યું કે, "તાઇવાન અંગે તણાવ કોઈ પણ પ્રકારના ઘર્ષણનું કારણ કઈ રીતે બની શકે?" ચીન પર દબાણ પેદા કરવા માગે છે અમેરિકા? USનું નવું વહીવટીતંત્ર ચીન પર માનવાધિકાર, વેપારવિવાદ, હૉંગકૉંગ અને તાઇવાન જેવા મુદ્દાઓને લઈને દબાણ જાળવી રાખવા માગે છે. ચીનના અધિકારીઓ મોટા ભાગે યુદ્ધ વિશે વાત નથી કરતા. તેઓ પોતાની છબિ એક શાંતિપ્રિય રાષ્ટ્ર તરીકે રજૂ કરવા માગે છે. ચીન એ પોતાની સીમાઓથી દૂરનાં સ્થળોએ સૈન્ય અભિયાન ચલાવનાર રાષ્ટ્ર તરીકેની છબિ ધરાવતું નથી. પરંતુ તાઇવાન બાબતે વાત અલગ છે. હાલનું તાઇવાન સિવિલ યુદ્ધનું પરિણામ છે. શી જિનપિંગના નેતૃત્વમાં ચીન અવારનવાર તાઇવાનની સ્વતંત્રતા માટે કરાયેલા કોઈ પણ પ્રયાસ માટે સૈન્યશક્તિનો ઉપયોગ કરશે તેવી ચીમકી ઉચ્ચારી ચૂક્યું છે. ચીન અને તાઇવાન વચ્ચે ઘર્ષણનું કારણ 1949માં ચીનના ગૃહયુદ્ધના અંત પછી જ તાઇવાન અને ચીનમાં અલગઅલગ સરકારો છે. ચીન તાઇવાનની આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિઓને નિયંત્રિત કરવા માટે પ્રયાસ કરતું આવ્યું છે. તેમજ બંને દેશો પૅસિફિક રિજનમાં પોતાની અસર વધારવા માટે પણ રસાકસીમાં લાગેલા રહે છે. પરંતુ હાલનાં વર્ષોમાં આ તણાવ વધ્યો છે અને ચીને આ સમસ્યાના નિરાકરણ માટે બળપ્રયોગનો વિકલ્પ પણ ખુલ્લો રાખ્યો છે. અ���ુક દેશો દ્વારા જ તાઇવાનને માન્યતા પ્રાપ્ત હોવા છતાં લોકશાહી પદ્ધતિથી ચૂટાયેલી તેની સરકારના ઘણા દેશો સાથે વેપારી અને બિનસત્તાવાર સંપર્કો છે. મોટા ભાગના દેશોની જેમ જ અમેરિકાના પણ તાઇવાન સાથે સત્તાવાર રાજદ્વારી સંબંધો નથી. પરંતુ તેના તાઇવાન રિલૅશન્સ ઍક્ટની જોગવાઈઓ મુજબ અમેરિકા તાઇવાનને સંરક્ષણ માટેનાં હથિયારો પૂરાં પાડશે. તેમજ આ ઍક્ટ અનુસાર તાઇવાન પરના કોઈ પણ હુમલાને અમેરિકા "ગંભીર નિસબત"નો મુદ્દો ગણશે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીને ચેતવણી આપી છે કે તાઇવાન દ્વારા સ્વતંત્રતા મેળવવાના પ્રયત્નો "યુદ્ધ" ગણાશે. +text: તો વાત જાણે એમ છે કે અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણી પહેલાં પ્રમિલા જયપાલે આ તસવીર ટ્વીટ કરી અને તેને પનીર ટિક્કા નામ આપ્યું હતું. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 તેમણે ટ્વીટ કરીને લખ્યું, 'ચૂંટણીની એક રાત પહેલાં સારું ભોજન બનાવ્યું. આજે કમલા હૅરિસના સન્માનમાં પનીર ટિક્કા બનાવ્યા છે. તેમણે ઇન્સ્ટાગ્રામ પર કહ્યું હતું કે તેમનું ફૅવરિટ ઉત્તર ભારતીય ભોજન એ છે જેમાં કોઈ પણ પ્રકારના ટીક્કા હોય.' આ ટ્વીટની સાથે તેમણે બનાવેલી વાનગીની તસવીર પણ શૅર કરી. એટલું જ નહીં, બીજા ટ્વીટમાં તેમણે તે વાનગીની રૅસિપી પણ આપી. પ્રેમિલા જયપાલના આ ટ્વીટ પર સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિક્રિયાઓનો વરસાદ આવવા લાગ્યો. ઘણા લોકોએ કહ્યું કે પનીર ટિક્કા ગ્રૅવી સાથે નથી પીરસવામાં આવતા. તો કેટલાક લોકોએ બીજી વાનગીઓની તસવીરો ખોટા નામ સાથે શૅર કરી. બ્લૂ બ્લર નામના એક યૂઝરે પાઉંભાજીની તસવીર શૅર કરી ટ્વીટ કર્યું, 'આજે રાત્રે મેં મસાલા ઢોસા બનાવ્યા, કમલા હૅરિસના સન્માનમાં' આત્મનિર્ભર વિનિત નામના યૂઝરે પનીર ટિક્કાની તસવીર ટ્વીટ કરીને લખ્યું, 'આ રસગુલ્લા છે' મેહુલ નામના એક યૂઝરે લખ્યું, 'અમે આને પનીર ટિક્કા કહીએ છીએ' અનુરાગ સક્સેનાએ બર્ગરની તસવીર ટ્વીટ કરીને કહ્યું, 'આ મૈસુર પાક છે.' રુશ્મા નામનાં એક યૂઝરે ઢોસાની તસવીર ટ્વીટ કરીને કહ્યું, 'લો, તમારા પનીર ટિક્કા સાથે બટર નાન' કે સિંહ નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે પિઝ્ઝાની તસવીર પોસ્ટ કરીને લખ્યું, 'કમલા હૅરિસ માટે આલુ પરાઠા' ડૉ. યોગેશે બ્રેડની તસવીર ટ્વીટ કરીને લખ્યું, 'બિહારની ચૂંટણી પહેલા આ છે બટર ચિકન' કોણ છે પ્રમિલા જયપાલ? પ્રમિલા જયપાલ અમેરિકાનાં કૉંગ્રેસ સભ્ય છે. તેમનો જન્મ ચેન્નાઈમાં થયો હત��. તેઓ 16 વર્ષની ઉંમરે શિક્ષણ મેળવવા અમેરિકા પહોંચ્યાં હતાં અને વર્ષ 2000માં અમેરિકાનું નાગરિકત્વ પ્રાપ્ત કર્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકામાં આજે રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણી છે અને તેની વચ્ચે ટ્વિટર પર પનીર ટિક્કા ટ્રૅન્ડમાં આવ્યા છે. આશ્ચર્યની વાત એ છે કે ભારતીય વાનગીની સાથે અમેરિકાના નેતાઓનાં નામ જોડાયેલાં છે. +text: હાલ જ તેમના પુસ્તક 'મેડ ઇન ઇન્ડિયા - અ મૅમોયર' રિલીઝ થયું છે. લેખિકા રૂપા પાઈ સાથે મળીને લખવામાં આવેલા આ પુસ્તકમાં મિલિંદે પોતાના જીવનના અનુભવ શૅર કર્યા છે. આ પુસ્તક વિશે વરિષ્ઠ પત્રકાર બરખા દત્ત સાથે ચર્ચા કરતા તેમણે કહ્યું કે જ્યારે તેઓ નાના હતા, ત્યારે તેઓ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવકની શાખામાં જતા હતા. સોમણે કહ્યું, "હું મુંબઈના શિવાજી પાર્કમાં મોટો થયો. ત્યાં ઘણાં બાળકો RSSની શાખામાં સામેલ હતા. મારા પિતા પણ શાખામાં જતા હતા, પરંતુ હું કે મારા પિતા રાજકારણમાં સામેલ ન હતા." "હું તે સમયે આશરે 9 વર્ષનો હતો અને અમે ત્યાં જ રમત-ગમતમાં ભાગ લેતા અને અનુશાસનમાં રહેવાનું શીખતા હતા. હું 2-3 કૅમ્પમાં ગયો, જ્યાં મારી જેમ હજારો બાળકો આવતા હતા." "ત્યાં અમને શીખવવામાં આવતું કે સારા નાગરિક કેવી રીતે બનવું, આત્મનિર્ભર કેવી રીતે બનવું. એ વાતો સાથે આજે પણ હું સહમત છું." "એવું બની શકે છે કે RSS ને તે સમયે રાજકારણ સાથે કોઈ લેવાદેવા ન હતા. પરંતુ હું જે સમયે શાખામાં ગયો અને લોકોને મળ્યો, તો મને તે લોકોની અંદર રાજકારણ જોવા ન મળ્યું." "એવું બની શકે છે કે સમયની સાથે હવે તે પણ રાજકારણ સાથે સંબંધ ધરાવવા લાગ્યું હોય." પોતાનાં પુસ્તક અને તેમાં RSS વિશે લખવાના કારણે મિલિંદ સોમણ સોશિયલ મીડિયા ઉપર ચર્ચામાં રહ્યા. દીપ હલદરે લખ્યું, "જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયા અને મિલિંદ સોમણે ઘણા લોકોની હોળી ખરાબ કરી નાખી." હોળીના દિવસે જ કૉંગ્રેસના નેતા જ્યોતિરાદિત્ય સિંધિયાએ પાર્ટીમાંથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. શિવકૃષ્ણ નિદુવાજેએ લખ્યું, "હવે જ્યારે તેમણે RSS સાથે પોતાના સંબંધ વિશે સ્પષ્ટતા કરી છે એટલે લિબરલ તેમને સંઘી કહેશે." ધ્રુવેશ તિવારીએ લખ્યું, "આ વાત હજમ કરવી અઘરી છે. લિબરલ હવે ઈર્ષ્યા કરશે." અંકિત સૂદે લખ્યું, "કોણ કહે છે કે સંઘી કૂલ નથી હોતા, મિલિંદને જોઈ લો." મોમોગૈંબો નામના એક ટ્વિટર હેન્ડલે લખ્યું, "મને ખુશી છે કે તેમણે આ વાત છૂપાવવાની બદલે દુ��િયાને જણાવવી યોગ્ય સમજી." સંજની ચોપરાએ ટ્વિટર પર લખ્યું, "મિલિંદ જ નહીં, હું ઓછામાં ઓછા એક હજાર જેટલા સફળ લોકોને ઓળખું છું, જેઓ RSSની શાખામાં ગયા હતા કે પછી સરસ્વતી શિશુ મંદિરમાં ભણ્યા છે." "કેટલાક લોકો તેમને વૈચારિક દૃષ્ટિ સાથે જોઈ શકતા નથી, તેઓ તેમના વિશે ખરાબ વાતો કરે છે. પરંતુ આપણે તેમની ચિંતા કરવી જોઈએ નહીં." રુચિકા તલવાર લખે છે, "મને મિલિંદ સોમણના RSSની શાખામાં જવા વિશે આશ્ચર્ય નથી થયું, કેમ કે મારા પિતા, કાકા અને દાદા પણ પોતાના સ્કૂલના દિવસો દરમિયાન શાખા વિશે કંઈક આવું જ કહેતા હતા." "તેમનું ધ્યાન રમતગમત, કસરત, દેશભક્તિના ગીતો અને સમાજ સેવા પર રહેતું." તેઓ લખે છે, "મારાં દાદી જણાવે છે કે તે સમયે શાખામાં એકબીજાની મદદ કરવી અને જરૂરિયામંદ લોકોની સેવા કરવાનું શીખવવામાં આવતું. આજનું RSS એ નથી, જે પહેલાં હતું." મિલિંદ સોમણનું કહેવું છે કે નાની ઉંમરે RSS શાખામાં જે ડિસિપ્લીન તેમણે શીખી છે, તેનાથી આજે ફાયદો થઈ રહ્યો છે. સોશિયલ મીડિયામાં મિલિંદ સોમણ પર થઈ રહેલી ચર્ચા બાદ તેમણે કહ્યું કે 54 વર્ષની ઉંમરે 10 વર્ષની ઉંમરે થયેલા એક અનુભવનું ટ્રૅન્ડ થવું સારી બાબત છે. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, "કાશ હું સ્વિમિંગના કારણે ચર્ચામાં હોત, હું તે સમયે સ્વિમિંગ પણ કરતો હતો." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો એક તરફ જ્યારે મંગળવારના રોજ મધ્ય પ્રદેશ પર તોળાઈ રહેલા રાજકીય સંકટની ચર્ચા મીડિયામાં છવાયેલી રહી, ત્યારે જ જાણીતા મૉડેલ અને અભિનેતા મિલિંદ સોમણ પણ ટ્રૅન્ડ કરવા લાગ્યા હતા. +text: જિગ્નેશ મેવાણી ગુજરાતમાં દલિત આંદોલનનો ચહેરો બની ચૂકેલા ધારાસભ્ય જિગ્નેશ મેવાણીએ દિલ્હી પ્રેસ ક્લબમાં શનિવારે આ વાત કરી. સામાજિક સંગઠનોના પ્રતિનિધિઓ વિવિધ મુદ્દે વાત કરવા માટે એકઠા થયા હતા. દેશના લગભગ 30 સંગઠનોએ એક સ્વરે કહ્યું કે હાલની સરકાર કાયદાનો દુરુપયોગ કરે છે. તેમણે એવું પણ કહ્યું કે નબળા વર્ગના હકની વાત કરનાર લોકો અને બુદ્ધિજીવીઓના અવાજને સરકાર દબાવી રહી છે, જેને રોકવું જરૂરી બની ગયું છે. ગુજરાતના ધારાસભ્ય જિગ્નેશ મેવાણીએ કહ્યું, "ઊના, ભીમા કોરેગાંવ, સહરાનપુરમાં 2 એપ્રિલના રોજ ભારત બંધ દરમિયાન ઘણી વખત દલિતો પોતાના મુદ્દાઓને લઈને વિરોધ કરતા દેખાયા." "નારાજ અને સરકાર સામે લડતાં લોકોને કાયદાની મદદથી અમુક મહીના કે વર્ષ માટે જે રીતે જેલમાં નાખવામાં આવે અને કઈ ���ીતે સરકારને સહાનુભૂતિ મળે તેના માટે એક ઝુંબેશ ચાલી રહી છે." "2019ની ચૂંટણી સુધી અને તેના પછી અમે સમગ્ર દેશમાં ફરીને જનસાધારણમાં ચેતના જગાવીશું અને આ વાતને દોહરાવીશું." "સરકારની દમનકારી નીતિઓ, સજા મુક્તિ અને ધરપકડ" અંગે ચેતવવા માટે યોજાયેલી પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં ભીમા કોરેગાંવ મુદ્દે જેમની ધરપકડ કરાઈ છે એ સામાજિક કાર્યકરોની મુક્તિ, લઘુમતી, દલિતો અને આદિવાસીઓ પર થતા અત્યાચારોને રોકવા માટે પગલાં લેવાં સાથે દેશમાં ડરના માહોલ અંગે પણ ચર્ચા થઈ હતી. સાથે જ હાલના કાયદાઓનો દુરુપયોગ રોકવાની પણ માગ પણ ઊઠી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'કિસ કિસ કો કૈદ કરોગે' નામના આ કાર્યક્રમનું આયોજન રિહાઈ મંચ, એઆઈએસએ, ભીમ આર્મી, બિગુલ મજદૂર દસ્તા, મજદૂર એકતા સંગઠન અને સમાજવાદી જનપરિષદ સહિતની 30 જેટલી સંસ્થાઓએ સાથે મળીને કર્યું હતું. લાંબા સમયથી બસ્તરમાં કામ કરી ચૂકેલા માનવ અધિકાર કાર્યકર હિમાંશુ કુમારે કહ્યું, "ભીમા કોરેગાંવમાં સામાજિક કાર્યકરોને એવું કહીને જેલમાં નાખી દીધા કે તેઓ મોદી સરકારને મારવા માગે છે, આ હાસ્યાસ્પદ આરોપ છે." તેમણે કહ્યું, "હું સુધા ભારદ્વાજને ઓળખું છું. સૈન્યના લોકો દ્વારા આદિવાસી મહિલાઓ પર કરાયેલા બળાત્કારનો કેસ તેઓ ફી લીધા લગર લડે છે." "તેમણે વિદેશમાં અભ્યાસ કર્યો અને પછી ભારતમાં આવીને કામ કરવાં લાગ્યાં. તેમના માટે કહેવાય છે કે તેઓ વડા પ્રધાનને મારવા માગે છે." 'આજની સ્થિતિ ચિંતાનો વિષય' દલિતો, આદિવાસીઓ અને મુસલમાનો વિરુદ્ધ કથિત અત્યાચારો અંગે દલિત ચિંતક અનિલ ચમડિયાએ કહ્યું, "હાલની સ્થિતિ લોકશાહી માટે સારી નથી." તેમણે આક્ષેપ કર્યો છે કે હાલની સરકારનો સમય લઘુમતીઓને ડરાવવાનો અને કોર્ટ પર અસર કરવાનો હેતુ દર્શાવે છે. ભારતીય ઇતિહાસકાર ઉમા ચક્રવર્તીએ સરકારની નીતિઓ તરફ સંકેત કરતાં કહ્યું કે સરકાર એક અલગ પ્રકારની કટોકટી લાદી રહી છે. જે રાષ્ટ્રીય કટોકટી નહીં પણ સૅક્શનલ ઇમરજન્સી છે. તેમણે એવું પણ કહ્યું, "તેમણે હવે શીખી લીધું છે કે લોકોને ગણીગણીને જેલમાં નાખો અને આપણાં માટે આ ચિંતાનો વિષય છે." "હું સમજું છું કે આજની સ્થિતિ ખાસ છે, કારણ કે તેમાં તેઓ વકીલો અને બુદ્ધિજીવીઓને ચૂપ કરાવવાના પ્રયત્નો કરે છે." "જે મુસ્લિમો, દલિતો અને આદિવાસીઓને તેમણે જેલમાં નાખ્યા છે, તેમના માટે બોલવાવાળા આ બે જ પ્રકારના લોકો છે." ઉમા ચક્રવર્તી જણાવે છે કે તેઓ વકીલોને નહીં ડરાવે તો શું કરશે. તેમણે કહ્યું"કહેવાય છે કે ઇમરજન્સી વખતે ન વકીલ હતા ન અપીલ." "આજે સરકારે વકીલોને ચૂપ કરી દીધા. તમે અપીલનો ઇતિહાસ જોશો તો સમજાશે કે અપીલ થઈ રહી છે, એક કોર્ટમાંથી બીજી કોર્ટ, ફરી બીજી કોર્ટ.. " તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પ્રેસ કૉન્ફરન્સમાં વકીલ વૃંદા ગ્રોવરે જણાવ્યું કે પુણેની એક કોર્ટે ગોવા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મૅનેજમૅન્ટના પ્રોફેસર આનંદ તેલતુંબડેને છોડવાનો પોલીસને હુકમ કર્યો છે. તેમણે તેલતુંબડેની ધરપકડને ગેરકાયદેસર કિડનેપિંગ ગણાવીને કહ્યું, "આ ઘટના સ્પષ્ટ દર્શાવે છે કે કાયદા અને સુપ્રીમ કોર્ટનું માન નથી જળવાતું." પ્રોફેસર તેલતુંબડેને પ્રતિબંધિત માઓવાદીઓ સાથે સંબંધ હોવાની શંકાના આધારે શનિવારે સવારે 4 વાગ્યે મુંબઈ ઍરપૉર્ટ પરથી તેમની ધરપકડ થઈ હતી. જોકે, આ જ વર્ષે 14 જાન્યુઆરીના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે તેમને એક મહિનાની સુરક્ષા પૂરી પાડી હતી. પોલીસનું કહેવું હતું કે ભીમા કોરેગાંવની હિંસા પહેલાં યોજાયેલી યલગાર પરિષદની બેઠક સંદર્ભે તેમની ધરપકડ કરાઈ હતી. ધ વાયરના સ્થાપક અને તંત્રી સિદ્ધાર્થ વરદરાજને આ પ્રસંગે કહ્યું, "પત્રકાર એ ભ્રમમાં રહે છે કે સામાજિક કાર્યકરો સરકાર વિરુદ્ધ કંઈકને કંઈક કરતાં રહે છે." "પણ તમે જોઈ શકો છો કે કઈ રીતે પત્રકારોના અવાજને પણ દબાવવાના પ્રયત્ન થાય છે." વર્ષ 1967માં અનલૉફૂલ ઍક્ટિવિટીઝ પ્રિવેન્શન ઍક્ટ(યૂએપીએ) એટલે કે ગેરકાયદેસર ગતિવિધિઓ પર પ્રતિબંધ મૂકતો કાયદો સંસદમાંથી પસાર થયો. આ જ કાયદા પ્રમાણે 2009માં જાણીતા માઓવાદી નેતા કોબાડ ગાંધી અને 2007માં ઇન્ડિયન ઍસોસિયેશન ઑફ પીપલ્સ લૉયર્સના ખજાનચી અરૂણ ફરેરાની પોલીસે ધરપકડ કરી હતી. 2012માં કોબાડ ગાંધી વિરુદ્ધ ગેરકાયદેસર ગતિવિધિઓમાં સામેલ હોવાના કડક આરોપ લગાવવાની કોર્ટે મનાઈ ફરમાવી હતી. અરૂણ ફરેરાને 2010માં નાગપુરની એક કોર્ટમાં દરેક આરોપમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ પોલીસે તેમની ફરી એકવખત અન્ય કોઈ ગુનામાં ધરપકડ કરી. જેલમાં 5 વર્ષ ગાળ્યા બાદ તેમને 2012માં જામીન પર છોડવામાં આવ્યા. દિલ્હી યુનિવર્સિટીમાં રાજનીતિ શાસ્ત્રના પ્રોફેસર ઉજ્જવલે જણાવ્યું, "2004માં પોટા કાયદાને રદ કરવામાં આવ્યો. હાલનો જે યૂએપીએ છે તે પોટાને રદ કરીને આવેલો કાયદો છે." "તેની કેટલીક જોગવાઈઓને યૂએપીએમાં ઉમેરી દેવામાં આવી હતી. પછી 2008 અને 2012ના મુંબઈ હુમલા બાદ તેમાં સુધારા કરવામાં આવ્યા હતા." "તેમાં માત્��� કાયદેસર રીતે એક સભા કરવાની વાત નથી, તેમાં આતંકવાદ અને આતંકવાદી જૂથોની પણ વાત છે." "પોટા અને ટાડાથી અલગ એ રીતે છે કે તેમાં પોલીસ સામે જે કબૂલાત કરવામાં આવી હોય તેને કોર્ટમાં માન્ય રાખવામાં આવતી. યૂએપીએમાં એ નથી." "લેખક અને માનવ અધિકાર કાર્યકર સુભાષ ગાતાડે કહે છે, "આ એવો કાયદો છે કે તમે કોઈ પણ નિર્દોષ વ્યક્તિની પણ ધરપકડ કરી શકો છો અને તેમને વર્ષોના વર્ષો રાખી શકો છો." પ્રોફેસર ઉજ્જવલ કહે છે કે યૂએપીએ સાથે જાડેયેલી સૌથી મોટી જે વાત પરેશાન કરે છે એ છે કે, કોર્ટમાં સરકારી વકીલને સાંભળવાની જોગવાઈ છે, જો એ કહેશે કે જે તે વ્યક્તિ પર આરોપ છે તો ત્યાં જામીન નહીં મળે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "જો મુસ્લિમો સત્તા વિરુદ્ધ ઊભા થાય તો તેમને જેહાદી-આતંકવાદી કહી દો, જો દલિત કે આદિવાસી અવાજ ઉઠાવે તો તેને નક્સલવાદી કે માઓવાદી કહી દો." +text: આ અભ્યાસમાં નોન-હિમાલયન સ્ટેટ્સને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા. અભ્યાસ અંતર્ગત કેરળ 42 અંક સાથે 12મા ક્રમે હતું. પ્રથમ નંબર પર ગુજરાત, મધ્ય પ્રદેશ અને આંધ્ર પ્રદેશ હતા. અધિકારીઓ અને નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે, જો તંત્રએ સમયસર અને પૂરતી માત્રામાં ડેમોમાંથી પાણી છોડ્યું હોત, તો આવી ભયાનક પૂરની સ્થિતિનું નિર્માણ થયું જ ન હોત. પરંતુ ભારે વરસાદને કારણે પૂરની સ્થિતિ સર્જાઈ અને દરેક ડેમમાં પાણીની આવક વધવા લાગી. ત્યારબાદ 80 ડેમોમાંથી પાણી છોડાતા આવી ભયાનક સ્થિતિનું નિર્માણ થયું. શા માટે સ્થિતિ બગડી? ઉલ્લેખનીય છે કે કેરળમાંથી 41 નદીઓ પસાર થાય છે. દક્ષિણ ભારતની નદીઓ પર ડેમ નેટવર્કના નિષ્ણાત હિમાંશુ ઠક્કરે આ અંગે આ પરિસ્થિતિ સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો. ઠક્કરે જણાવ્યું, "કરેળમાં ઇડુક્કી અને ઇદામાલ્યાર પ્રાંતમાં વિશાળ ડેમો આવેલા છે, જ્યારે સમગ્ર કેરળમાં વરસાદ વરસી રહ્યો હતો આ ડેમો સહિત અન્ય જગ્યાએ પાણીની આવક વધવા લાગી. "ત્યારબાદ આ બન્ને ડેમોમાંથી પાણી છોડવામાં આવ્યું, જેનાં કારણે કેરળમાં પૂરની સ્થિતિ વધુ ગંભીર બની." ઠક્કર ઉમેરે છે, "ડેમ સંચાલકો આ પરિસ્થિને પહોંચી વળ્યા હોત, જો પહેલેથી જ આ ડેમોમાંથી પાણી છોડી દેવામાં આવ્યું હોત." "એટલું જ નહીં પાણી છોડવા માટે તેમની પાસે પૂરતો સમય હતો, જ્યારે કેરળમાં પૂરની સ્થિતિ ઊભી નહોતી થઈ." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ વર્ષે કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા કર���ામાં આવેલા એક સર્વેક્ષણમાં બહાર આવ્યું હતું. કેરળનો દેશના 10 એવાં રાજ્યોમાં સમાવેશ થાય છે, જે પૂરની દૃષ્ટિએ જોખમી હોય. કેરળનું કહેવું છે આ પરિસ્થિતિને પહોંચી વળવા માટે નેશનલ ડિઝાસ્ટર મૅનેજમૅન્ટ પોલિસી પ્રમાણે, પૂરતા પગલા લેવામાં આવ્યા નહોતા. બીજી તરફ, ડેમ મૅનેજમૅન્ટ અને કુદરતી આફતને પહોંચી વળવા રાજ્ય સરકારના જવાબદાર વિભાગની ટીકા થઈ રહી છે. કેન્દ્રીય જળ આયોગ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે કેરળનું કેન્દ્રીય જળ આયોગ (સીડબ્લ્યુસી) દ્વારા કેરળને કોઈ પણ જાતની પૂરની ચેતવણી પણ આપવામાં આવી નહોતી. ઠક્કર કહે છે, "અમને આશ્ચર્ય છે કે સીડબ્લ્યુસી પાસે પૂરની આગાહી કરી શકે એવી કોઈ સાઇટ નથી. એટલું જ નહીં પાણીની આવક વધવા અંગે ચેતવણી આપતી સાઇટ પણ નથી. "કેરળમાં માત્ર પૂરનું મૉનિટર કરતી સાઇટ ઉપલબ્ધ છે." કેરળમાં ગત વર્ષોની સરખામણીએ ચોમાસાની ઋતુ દરમિયાન જેટલો વરસાદ પડે છે તેનાથી 37 ટકા વધુ વરસાદ માત્ર અઢી મહિનામાં નોંધાયો. ભૂસ્ખલનથી ઘણું નુકસાન કેરળમાં પૂરની સાથે ભૂસ્ખલનની પણ ઘણી ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી, જેમાં ઘણાં લોકોના જીવ ગયા છે. પર્યાવરણવિદ્દો ભૂસ્ખલન પાછળનું કારણ જંગલો કાપવામાં આવી રહ્યાં છે તેને જવાબદાર ગણે છે. જ્યારે પણ આવા વિસ્તારોમાં ભારે માત્રામાં વરસાદ પડે, ત્યારે ભૂસ્ખલન થાય છે. આવી ઘટનાઓ ભારતના અન્ય ભાગોમાં પણ નોંધાઈ છે. આ જગ્યાઓએ ભૂસ્ખલન થવાની ઘટનાનું કારણ કુદરતી રીતે ધોવાણને અટકાવતાં જંગલોનો નાશ જવાબદાર છે. જેવી રીતે જંગલોને કાપી ત્યાં શહેરોનું નિર્માણ કરવામાં આવી રહ્યું છે, તેને કારણે તળાવો અને પૂરને રોકી શકે તેવી જમીન ઘટી રહી છે. વર્ષ 2015માં ચેન્નાઈમાં પણ આવું જ થયું હતું. જો આ બાબતને ગંભીરતાથી લેવામાં નહીં આવે તો જળવાયુ પરિવર્તન વિજ્ઞાનિકોની ભવિષ્યવાણી મુજબ, સો વર્ષ બાદ સર્જાયેલી આ પરિસ્થિતિનું નિર્માણ ભવિષ્યમાં ફરી પણ બની શકે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેરળમાં સદીના સૌથી ભયાનક પૂરની પરિસ્થિતિ સર્જાઈ તેના એક મહિના પહેલાં એક સરકારી રિપોર્ટમાં ચેતવણી આપવામાં આવી હતી કે, સમગ્ર દક્ષિણ ભારતમાં કેરળ રાજ્ય જળ સંસાધનના પ્રબંધનમાં ખૂબ જ ખરાબ છે. +text: બ્રિટનના સરીના રહેવાસી ઑલી વૅદરૉલ જણાવે છે કે એમના માટે ઍલર્જી એક મોટી સમસ્યા બની ગઈ છે. એને કારણે તેઓ બહારનું ભોજન લઈ શકતા નથી. એમણે રજાઓમાં બહાર જતાં પહે���ાં પણ એમને વિચારવું પડે છે. એટલે સુધી કે કોઈ વ્યક્તિ સાથે નજીકના સંબંધો વિકસાવવામાં પણ એમને વિચાર કરવો પડે છે. 22 વર્ષનાં ઑલી વૅદરૉલને મગફળીની ઍલર્જી છે. આ ઍલર્જીને કારણે બાળપણમાં એમની તબીયત એટલે સુધી લથડી હતી કે એમને હૉસ્પિટલમાં દાખલ થવું પડ્યું હતું. ઑલી જણાવે છે કે ઍલર્જીને કારણે તેમનું થૂંક એટલું ગાઢ બની ગયું હતું કે તેઓ શ્વાસ પણ લઈ શકતા નહોતા. ત્યારથી એમની જિંદગી સંપૂર્ણપણે બદલાઈ ગઈ છે. ઑલી વૅદરૉલે બીબીસી 'રેડિયો 1 ન્યૂઝબીટ' સાથે પોતાની મુશ્કેલીઓ, પોતાની ઍલર્જી અને તેની એની સામેની પોતાની લડત અંગે વાત કરી હતી. જ્યારે ખાધું હતું પીનટ બટર ઑલી જણાવે છે કે પીનટ બટર ખાવાના કારણે તેમને હૉસ્પિટલમાં દાખલ થવું પડ્યું હતું અને એ તેમની જિંદગીનો સૌથી ભયાનક અનુભવ હતો. એમને કોઈ ખબર નહોતી પડી કે એમના શરીરમાં થઈ શું રહ્યું છે. એ વખતે એમની ચામડી પર સોજો આવવાની સાથે ત્વચા લાલ પડી ગઈ હતી. મોટા ભાગનાં લોકો એવું વિચારે છે કે જે ચીજથી એમને ઍલર્જી હોય તેમણે એ ખાવાનું છોડી દેવું જોઈએ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? જોકે, ઑલી માટે આ બધું એટલું સરળ નહોતું.મગફળી ખાવાનું તો તેઓ છોડી દે પણ જો અન્ય કોઈ ખાધમાં મગફળીનો થોડો અંશ પણ હોય તો એ તેમના માટે જીવલેણ સાબિત થઈ શકે તેમ હતો. એટલે સુધી કે તેઓ કોઈને ચુંબન પણ કરી શકે તેમ નથી. કારણ કે જો સામેવાળી વ્યક્તિએ મગફળી કે તેની કોઈ બનાવટ ખાધી હોય તો પણ ઑલી માટે જોખમી બની શકે એમ છે. ઑલી જણાવે છે, ''આ કારણથી ઘણાં લોકોનો જીવ સુધ્ધાં ગયો છે. આ એક મોટું જોખમ છે. જે લોકોને ઍલર્જી નથી તેઓ આ અંગે કદી વિચારી પણ શકતાં નથી.'' ''જો તમને કે પછી તમારા સગાવહાલાંને ઍલર્જી નથી તો તમારા માટે રજાઓ ગાળવાની તૈયારી કરવી, ફ્લાઇટથી જવું કે પછી પ્રેમ સંબંધ બાંધવો સરળ અને નિશ્ચિંત છે.'' મગજમાં ચગડોળે ચઢતા ભોજનના વિચાર ઑલી વૅદરૉલ માટે બહારનું ભોજન પણ એક મોટી સમસ્યા છે. ઑલી જણાવે છે કે એમણે ઘણી રાતો તો એ વિચારવામાં જ ગાળી છે કે ક્યાંક એમને ઍલર્જી તો નથી થઈ રહી અને આ માટે તેઓ બહારનું ભોજન પણ ટાળે છે. જો ઑલીને થોડાક સમય માટે બહાર જવું હોય તો તેઓ સૌ પહેલાં ભોજન અંગે વિચારે છે. તેઓ જણાવે છે, ''આ કારણે તમારી જિંદગીનો મોટા ભાગનો સમય એ વિચારવામાં જ પસાર થઈ જાય છે કે તમે કેવી રીતે સુરક્ષિત ભોજન લઈ શકો.'' ''તમે તરત ક્યાંય બહાર પણ ના જઈ શકો. પહેલાં તો તમારે તમારા ભોજનની વ્યવસ્થા કરવી પડશે." વિમા���ની સફરની પરેશાની વિદેશમાં રજા ગાળવા જવું એ પણ ઓલી માટે જોખમ ખેડવાથી કંઈ ઓછું નથી.વિમાનમાં મળતાં ભોજપ ઉપરાંત વિમાનના સ્ટાફ દ્વારા બોલાતી ભાષા પણ તેમના માટે અગત્યની બની રહે છે. જો ભાષા સમજવામાં થોડી પણ ભૂલ થઈ તો તેમનો જીવ પણ જઈ શકે છે. ઑલી જણાવે છે ,''જો મને વિમાનની મુસાફરી દરમ્યાન ઍલર્જી થઈ જાય તો ઘણાં લોકો એવું વિચારે છે કે જો મારી પાસે એપીએન (ઍલર્જીની દવા) હશે તો હું એનાથી ઠીક થઈ જઈશ પણ એવું નથી.'' ઍરલાઇન્સમાં સારવારનાં સાધનો અને ફર્સ્ટ ઍડનો સામાન રાખવામાં આવતો હોય છે પણ ઑલીને બીક રહે છે કે તે હંમેશા પૂરતાં હોતાં નથી. તેઓ જણાવે છે ,''જો તમે એપીએનનો ઉપયોગ કરો છો તો તમારે ત્યાર બાદ તરત જ સારવારની જરૂર હોય છે પણ વિમાનમાં આવું શક્ય નથી.'' ''તે વાતાવરણ સુરક્ષિત નથી હોતું. હું મુસાફરી દરમિયાન એ જ ભોજન લઉં છું, જે મને સુરક્ષિત જણાય છે. '' ''તમે એક જ હૉટલની અલગ-અલગ શાખાઓમાં પણ ભોજન લઈ શકતા નથી કારણ કે દરેક જગ્યાએ એને બનાવવાની રીત અલગ અલગ હોય છે. આ ખૂબ વિચિત્ર બાબત છે પણ આનાથી પણ જોખમ ઊભું થઈ શકે છે. '' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો મોટા ભાગે લોકો પોતાના પહેલાં ચુંબન અંગે ખુશ અને આતુર રહેતાં હોય છે પણ એક વ્યક્તિ એવી છે જેમના માટે ચુંબન કરવું એ મોતને નોતરું આપવા જેવું છે. +text: સમાચાર એજન્સી એએનઆઈએ ગુરુવારે એક માર્કશીટ ટ્વિટર પર શૅર કરી જેને લઈને અનેક પ્રકારના સવાલ ઊભા થઈ રહ્યા છે. જામિયામાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર પિસ્તોલ તાકનારની આ માર્કશીટ છે એમ કહીને શૅર કરવામાં આવી છે. સોશિયલ મીડિયા પર આ માર્કશીટને અનેક લોકો નકલી કહી રહ્યા છે અને આમાં આપેલી જાણકારી પર સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે. લોકો એવો પણ સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે કે જામિયામાં ગોળીબારની ઘટનાના થોડાક જ કલાક પછી માર્કશીટ શૅર કરવા પાછળનો ઉદ્દેશ આ વ્યક્તિને સગીર સાબિત કરીને તેની સજા ઓછી કરાવવાનો છે. માર્કશીટમાં સ્કૂલના કોડ અને પિસ્તોલ તાકનારને સગીર દર્શાવતી માહિતીને લઈને સોશિયલ મીડિયા પર અનેક પ્રકારની ચર્ચા થઈ રહી છે. સ્કૂલની માર્કશીટ બીબીસી ન્યૂઝે પિસ્તોલ તાકનાર અને ગોળી ચલાવનાર વિદ્યાર્થી સગીર છે કે નહીં તે અંગે તપાસ કરી જે અંગે માર્કશીટના આધારે એ કહી શકાય છે કે તે સગીર છે. બીબીસીની તપાસમાં ખબર પડી કે આ યુવક ઉત્તર પ્રદેશના ગૌતમ બુદ્ધ નગર જિલ્લાની એક શાળાનો વિદ્યાર્થી છે અને અહ��ંથી જ તેણે 2018માં દસમા ધોરણની પરીક્ષા પાસ કરી હતી. જોકે વિદ્યાર્થી સગીર હોવાથી તેની ઓળખ જાહેર ન કરવાના ઇરાદાથી તેની સાથે જોડાયેલી કોઈ પણ વ્યક્તિ અથવા સ્કૂલનું નામ અહીં લખ્યું નથી. ન્યૂઝ એજન્સી એએનઆઈએ જે માર્કશીટ શૅર કરી છે તે સાચી હોવાની પુષ્ટિ સ્કૂલના સંસ્થાપકે કરી છે. બીબીસી સાથેની વાતમાં તેમણે કહ્યું આ માર્કશીટ સાચી છે, તેની પર લખેલી તમામ જાણકારી સાચી છે. તે મુજબ આ છોકરાની ઉંમર હાલ 17 વર્ષ નવ મહિનાની છે અને તે સગીર છે. સ્કૂલનાં એક મહિલા શિક્ષીકાના કહેવા અનુસાર તે એક સામાન્ય પરિવારમાંથી આવે છે, પિતા એક નાની દુકાન ચલાવે છે અને માતા નોકરી કરે છે. મહિલા શિક્ષકે બીબીસીને કહ્યું કે તેનો એક ભાઈ પણ આ જ સ્કૂલમાં ભણે છે. તે ભણવામાં સામાન્ય હતો અને ક્યારેક સ્કૂલમાં કોઈ પ્રકારનું ગેરવર્તણૂક કરતો જોવા મળ્યો નથી. તેમના કહેવા પ્રમાણે સગીર 28 જાન્યુઆરીએ સ્કૂલમાં આવ્યો હતો પરંતુ તેમનાં માતાએ ફોન કરીને બંને ભાઈઓને ઘરે પરત બોલાવ્યા હતા કારણ કે પરિવારમાં કોઈનાં લગ્નમાં હાજર રહેવા માટે જવાનું હતું. એ પછી તે સ્કૂલમાંથી જલદી નીકળી ગયા છે. જોકે જ્યારે બીબીસીએ માર્કશીટના મામલે સીબીએસઈના સંપર્ક અધિકારી સાથે વાત કરી તો તેમણે કહ્યું કે માર્કશીટ સીબીએસઈ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું છે કે સીબીએસઈએ માર્કશીટ કોની છે તેની ઓળખ તો કરી છે પરંતુ એ વાતની સ્પષ્ટતા કરી શક્યા નથી કે આ માર્કશીટ જામિયાની બહાર પિસ્તોલ તાકનાર અને ગોળી ચલાવનાર મામલામાં પકડાઈ જનાર કિશોરની છે, કારણ કે આ નામના બીજા અનેક વિદ્યાર્થી પણ હોઈ શકે છે. સીબીએસઈ સાથે ઍફિલિયેટેડ છે આ સ્કૂલ સ્કૂલના સીબીએસઈ સાથેના જોડાણ અંગે સોશિયલ મીડિયા પર પણ અનેક સવાલ ઊભા થયા છે. બીબીસીની તપાસમાં એ જાણવા મળ્યું કે આ સ્કૂલ કેન્દ્રીય માધ્યમિક શિક્ષણ બોર્ડ(સીબીએસઈ) સાથે સંબંધ છે. સીબીએસઈએ આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે કે આ સ્કૂલનો સીબીએસઈ સાથે સંબંધ છે. સ્કૂલના સંસ્થાપકનું કહેવું છે કે તેમણે 2013માં આ સ્કૂલની શરૂઆત કરી હતી અને આ કિશોર સૌથી પહેલાં સ્કૂલમાં પ્રવેશ મેળવનાર વિદ્યાર્થીઓમાંથી એક હતો. સ્કૂલના કોડ પર સવાલ ટ્વિટર પર અનેક લોકોએ સવાલ ઉઠાવ્યા છે કે માર્કશીટમાં જે સ્કૂલનો કોડ દર્શાવવામાં આવ્યો છે તે સીબીએસઈની વેબસાઇટ પર દર્શાવવામાં આવતા કોડથી અલગ છે. બીબીસીએ પોતાની તપાસમાં જાણેલું સત્ય એ છે કે માર્કશીટમા�� દેખાડવામાં આવેલ કોડ અને સીબીએસઈની વેબસાઇટ પર આપેલો કોડ અલગ છે. બીબીસીએ આ અંગે સ્કૂલના સંસ્થાપકને સવાલ કર્યો કે એક સ્કૂલના બે અલગ-અલગ કોડ કેવી રીતે દેખાડવામાં આવ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે પહેલાં આ સ્કૂલ સીબીએસઈના દહેરાદુન ઝોનમાં આવતી હતી પરંતુ વર્ષ 2019માં આને નોએડાની રિજનલ ઑફિસ હેઠળ રાખવામાં આવ્યું હતું. એટલા માટે બે અલગ કોડ સામે આવી રહ્યા છે. માર્કશીટ 2018ની છે એટલા માટે આમાં તે કોડ છે જે દહેરાદુન ઝોનમાંથી આપવામાં આવ્યો હતો અને સીબીએસઈ વેબસાઇટ પર હાલમાં જે કોડ છે તે નોએડા રિજનલ ઑફિસ તરફથી આપવામાં આવ્યો છે. આ સિવાય સોશિયલ મીડિયા પર સ્કૂલના 12માં ધોરણમાં ભણતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા શૂન્ય હોવાની ચર્ચા થઈ રહી છે. સીબીએસઈની વેબસાઇટ પર સ્કૂલના રિપોર્ટકાર્ડમાં ધોરણ 12માં ભણતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા શૂન્ય છે. સ્કૂલના સંસ્થાપકે બીબીસીને કહ્યું કે સ્કૂલને 11મા ધોરણ અને 12 માટે સીબીએસઈમાંથી ઑગસ્ટ 2019એ ઍફિલિએશન મળ્યું છે. એટલા માટે જે વિદ્યાર્થીઓ 11મા ધોરણમાં આ સમયે ભણી રહ્યા છે તે 2021માં 12મા ધોરણમાં પરીક્ષા આપશે. જોકે તેમણે માન્યું છે કે સગીર હાલ તેમની સ્કૂલનો વિદ્યાર્થી નથી કારણ કે 12મા ધોરણમાં કોઈ વિદ્યાર્થી નથી. પરંતુ તે સ્કૂલમાં શિક્ષકો સાથે ભણવા માટે આવતો રહેતો હતો. બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં તેમણે કહ્યું કે હાલ સુધી અમે આ વેબસાઇટ અપડેટ કરી નથી જેના કારણે આ કન્ફ્યુઝન થઈ રહ્યું છે. પરંતુ તે આને અપડેટ કરશે. બીબીસીએ આ તમામ સવાલને લઈને દિલ્હી પોલીસનો સંપર્ક કર્યો. દિલ્હી પોલીસના પ્રવક્તા મનદીપ સિંહ રંધાવા સાથે અનેક વખત સંપર્ક કરવા પ્રયત્ન કર્યો પરંતુ એક પણ જવાબ મળી શક્યો નહીં. જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા યુનિવર્સિટીની બહાર 30 જાન્યુઆરીએ મહાત્મા ગાંધીની પુણ્યતિથિના નિમિત્તે એક માર્ચનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ પ્રદર્શનકારીઓની સામે 'યે લો આઝાદી' કહીને એક વ્યક્તિએ પિસ્તોલ તાકી અને ગોળી પણ ચલાવી હતી. આમાં જામિયામાં ભણનાર એક વિદ્યાર્થી ઘાયલ થયો છે જેનો ઇલાજ દિલ્હીની એમ્સમાં ચાલી રહ્યો હતો. સગીર હશે તો શું થશે? ભારતમાં જુવેનાઇલ જસ્ટિસ કાયદા પ્રમાણે 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના આરોપીઓને વધુમાં વધુ ત્રણ વર્ષની સજા આપી શકાય છે. પરંતુ જુવેનાઇલ જસ્ટિસ કાયદામાં સંશોધન પ્રમાણે 16-18 વર્ષની ઉંમરના કિશોર પર કોઈ જઘન્ય ગુનાના મામલામાં કેસ દાખલ કરવામાં આવે તો જુવેનાઇલ જ��્ટિસ બોર્ડના વિવેકના આધારે તેના પર ભારતીય દંડ સંહિતા પ્રમાણે સાધારણ અદાલતમાં કેસ ચલાવી શકાય છે. વરિષ્ઠ વકીલ આભા સિંહ કહે છે, "જો જામિયામાં ગોળી મારનાર કિશોર સગીર ન હોત તો તેના પર 'અટેમ્પ્ટ ટૂ મર્ડર'ની કલમ 307 હેઠળ કેસ ચલાવવામાં આવત, જેમાં ઓછામાં ઓછા દસ વર્ષની સજા છે." "આ મામલામાં આજીવન કારાવાસની પણ સજા થઈ શકતી હતી. પરંતુ તે સગીર છે તો તેને ઑબ્ઝર્વેશન હોમમાં રાખવામાં આવે." આભા સિંહ કહે છે કે સગીર હોવાની સ્થિતિમાં જુવેનાઇલ જસ્ટિસ બોર્ડ સમક્ષ સામે આ કેસ ચાલશે. જોકે દિલ્હી પોલીસના જૉઇન્ટ પોલીસકમિશનર દેવેશ શ્રીવાસ્તવે ગુરુવારે મીડિયાને કહ્યું હતું કે આ મામલામાં એફઆઈઆર દાખલ કરવામાં આવી છે, જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયાના વિદ્યાર્થીઓ પર ગોળી ચલાવનાર વ્યક્તિની સામે આઈપીસીની કલમ 307(હત્યાના પ્રયત્નો)નો આરોપ લગાવવામાં આવ્યો છે. તે કહે છે કે ભારતમાં કાયદા પ્રમાણે સગીર કોઈ કેસમાં સ્પેશિયલ હોમમાં સજા પૂર્ણ કર્યા પછી જ્યારે બહાર આવે છે તો તેનો અપરાધી તરીકેનો રેકર્ડ નષ્ટ કરવામાં આવે છે, જેથી પોતાના જીવનની ફરીથી શરૂઆત કરી શકે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો. દિલ્હીની જાણીતી યુનિવર્સિટી જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા બહાર CAA-NRCના વિરોધમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓ પર પિસ્તોલ તાકીને ગોળી ચલાવનાર યુવાન સગીર છે કે નહીં તેને લઈને સોશિયલ મીડિયામાં ચર્ચા ચાલી રહી છે. +text: ઘણા લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર બે મોટા ધડાકા સંભળાયા હોવાનું લખ્યું. પરંતુ પોલીસનું કહેવું છે કે શહેરના કોઈ પણ વિસ્તારમાં કોઈ ઘટના નોંધાઈ નથી. અમૃતસરના પોલીસ કમિશ્નર એસ. એસ. શ્રીવાસ્તવે બીબીસીને જણાવ્યું, "અવાજો તો મેં પણ સાંભળ્યા. અમે સમગ્ર શહેરમાં તપાસ કરાવી છે, પરંતુ ક્યાંયથી કોઈ જ રિપોર્ટ નથી. આ સૉનિક બૂમ પણ હોઈ શકે છે." શહેરના સુલ્તાનવિંડ વિસ્તાર પાસે રહેતા ગુર પ્રતાપ સિંઘ ટિક્કાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં બે પ્રચંડ અવાજ સાંભળ્યા હોવાની વાત કરી અને કહ્યું કે તેમને લાગ્યું જાણે તેમનું ઘર હલી ગયું હોય. સુવર્ણ મંદિર પાસે રહેતા સુમિત ચાવલાએ પણ બે મોટા અવાજો સાંભળ્યા હોવાની વાત બીબીસીને કહી. જ્યારે શહેરના ડૅપ્યુટી પોલીસ કમિશનર જગજિતસિંઘ વાલિયાએ બીબીસીને કહ્યું, "અમે વેરકા, સુવર્ણ મંદિરની આસપાસનો વિસ્તાર, સુલ્તાનવિંડ, છરહાટા, ઍરપૉર્ટ, રેલવે સ્ટેશનના વિસ્તા��ો, બસ સ્ટેન્ડની આસપાસના વિસ્તારો અને બાકીનાં મહત્ત્વના સ્થળો પરથી માહિતી મંગાવી પરંતુ ક્યાંયથી કોઈ એવી ઘટનાની જાણકારી મળી નથી." પોલીસના કોઈ ઇમર્જન્સી નંબર પર પણ કોઈ ઘટનાની સૂચના મળી નથી. છતાં સોશિયલ મીડિયા પર ઘણા લોકો બે મોટા ધડાકા સાંભળ્યા હોવાની વાત લખી રહ્યા છે. રાત્રે લગભગ 1.20 વાગ્યાથી અમૃતસરના લોકોએ સોશિયલ મીડિયા પર બે મોટા અવાજો સાંભળ્યા હોવાની વાતો લખવાની શરૂ કરી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ધડાકાની ઘટના અંગે અનેક ટ્વીટ્સ ભારત-પાકિસ્તાન તણાવ અમૃતસર, ભારત અને પાકિસ્તાનની સીમાથી નજીક એક મહત્ત્વનું શહેર છે. હાલના સમયમાં પાકિસ્તાનના બાલાકોટમાં ભારતીય વાયુસેના દ્વારા હુમલા બાદ બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધેલો છે. અમૃતસરમાં સંભળાયેલા આ અવાજને લોકોએ બંને દેશોના તણાવ સાથે પણ જોડ્યો છે. આવું પહેલી વાર નથી થયું કે સીમાથી નજીક આવેલા કોઈ શહેર અંગે સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા થઈ હોય. થોડા દિવસો પહેલાં પાકિસ્તાનના સિયાલકોટમાં સૈન્ય કાર્યવાહીના કારણે સોશિયલ મીડિયા પર અનેક પ્રકારની ચર્ચાઓ થઈ હતી, જે ખોટી સાબિત થઈ હતી. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતના પંજાબ રાજ્ય સ્થિત અમૃતસર શહેરમાં બુધવારે રાત્રે એકથી દોઢ વાગ્યાની વચ્ચે બે ધડાકા સંભળાયા. ત્યાર બાદ સોશિયલ મીડિયા પર અફવાઓ ફેલાવા લાગી છે. +text: વાવાઝોડા વાયુને કારણે ચોમાસાની ગતિમાં અવરોધ ઊભો થશે ગુરુવારે વાવાઝોડું ગુજરાત પરથી પસાર થશે, ત્યારે તેની મહત્તમ ઝડપ 160 કિમી પ્રતિકલાકની રહેશે. વાવાઝોડું વાતાવરણમાં રહેલો ભેજ પોતાની તરફ ખેંચી લે તેવી શક્યતા છે, જેના કારણે ઉત્તર દિશા તરફ આગળ વધી રહેલાં ચોમાસાની ગતિ ધીમી પડશે, વરસાદ મોડો પડશે. સામાન્ય રીતે પહેલી જૂને કેરળના રસ્તે દેશમાં ચોમાસું બેસે છે, પરંતુ આ વખતે આઠમી જૂને ચોમાસાનું આગમન થયું હતું, જે સામાન્ય કરતાં એક સપ્તાહ મોડું છે. આ દક્ષિણ-પશ્ચિમી ચોમાસું દેશના લગભગ 75 ટકા વિસ્તારમાં વરસાદ લાવે છે. કઈ રીતે કરશે અસર? 2015માં આસોબા ઓમાનની રાજધાની મસ્કતના દરિયા કિનારે ત્રાટક્યું તે સમયની તસવીર વાવાઝોડું વાયુ ભારતમાં વરસાદ માટે જવાબદાર હવાની અંદરથી ભેજ પોતાની તરફ શોષી લે તેવી શક્યતા છે, જેના કારણે ચોમાસાની ગતિમાં અવરોધ ઊભો થશે. કોઈ પણ વાવાઝોડાનાં કેન્દ્ર ભાગમાં હળવા દબાણવાળો વિસ્તાર હોય છે, જેથી આજુબાજુની હવાઓ આ ખાલી જગ્યાને ભરવા માટે કેન્દ્ર તરફ ધસી જાય છે. આથી વિપરીત જો કિનારા પાસે કે જમીન ઉપર હળવા દબાળવાળું ક્ષેત્ર ઊભું થાય તો તે વરસાદ લાવે છે. આઈએમડીના ડી. શિવાનંદ પાઈએ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસને જણાવ્યું કે "ઉત્તર તરફ આગળ વધી રહેલાં ચોમાસામાં અવરોધ ઊભો થઈ શકે છે." "પશ્ચિમી દરિયા કિનારાના વિસ્તારમાં વરસાદ પડશે, પરંતુ જે વિસ્તારમાં વરસાદ નથી પડ્યો ત્યાં વાવાઝોડું નબળું ન પડે, ત્યાં સુધી વરસાદ નહીં પડે અને બે-ત્રણ દિવસ બાદ ચોમાસું આગળ વધશે." અગાઉ વર્ષ 2015માં જૂન મહિનામાં આશોબા વાવાઝોડું કેરળના તટીય વિસ્તારો ઉપર ત્રાટક્યું હતું, જેના કારણે ચોમાસાની આગેકૂચમાં અવરોધ ઊભો થયો હતો. સ્કાયમેટ વેધરના વી. પી. શર્માના જણાવ્યા પ્રમાણે, "વાયુ વાવાઝોડામાં આવેલો વરસાદ પ્રિ-મોન્સુન વરસાદ ગણાશે, તેને ચોમાસાના વરસાદમાં ગણવામાં નહીં આવે." "સામાન્ય રીતે ચોમાસું 15 જૂનના રોજ ગુજરાતમાં શરૂ થતું હોય છે, પરંતુ આ વખતે હજી ચોમાસાને આવવામાં થોડી વાર લાગશે." અધિક પરિબળ અલ-નિનો મુંબઈમાં પણ વાયુ વાવાઝોડાની અસર જોવા મળશે અલ-નિનો એક કુદરતી પ્રક્રિયા છે જેના કારણે વિશ્વના અલગ-અલગ ભાગમાં હવામાન તથા આબોહવામાં પરિવર્તન આવી રહ્યું છે. જમીન તથા દરિયાની સપાટીનું તાપમાન વધવાને કારણે આ પરિવર્તન જોવા મળે છે. IMDના વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક ડી. એસ. પાઈને ટાંકતા લાઇવ મિન્ટ જણાવે છે, 'અલ-નિનોની સ્થિતિમાં ખાસ પરિવર્તન નથી આવ્યું. હાલમાં એપ્રિલ જેવી જ સ્થિતિ પ્રવર્તમાન છે. ચોમાસાનાં પ્રથમ તબક્કામાં તેની અસર જોવા મળી શકે છે.' વર્લ્ડ મેટ્રોલૉજિકલ ઑર્ગેનાઇઝેશન (WMO)ની આગાહી પ્રમાણે, સપ્ટેમ્બર મહિનામાં અલ-નિનો નબળું પડવા લાગશે અથવા તો સ્થિતિ સામાન્ય બની જશે. જોકે, 'લા-નિના' (અલ-નિનોથી વિપરીત સ્થિતિ) ઊભી થાય તેની શક્યતા નહિવત્ છે. કેવું રહેશે ચોમાસું? ગાંધીનગરમાં ખાલી સાબરમતી નદીની તસવીર ઇન્ડિયા મેટ્રોલોજિકલ ડિપાર્ટમેન્ટે (IMD) મે મહિનાના અંત ભાગમાં આગાહી કરી હતી કે આ વર્ષે ચોમાસું સામાન્ય રહેશે. ન્યૂઝ એજન્સી રૉઇટર્સને ટાંકતા બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડનો અહેવાલ જણાવે છે, LPA (લૉંગ પિરિયડ ઍવરૅજ) મુજબ ચોમાસું સામાન્ય રહેશે. છેલ્લાં 50 વર્ષનો સરેરાશ વરસાદ 89 સેમી રહ્યો છે. જો 96 થી 104 ટકા વરસાદ પડવાની શક્યતા હોય તો તેને 'સામાન્ય ચોમાસું' ગણવામાં આવે છે. LPA મુજબ, જુલાઈ મહિનામાં 95 % તથા ઑગસ્ટ મહિનામાં 99 % વરસાદ પડે ત��વી શક્યતા છે. આમ શરૂઆતમાં ચોમાસું ધીમું રહેશે, પરંતુ ઑગસ્ટ મહિનામાં પાછોતરો વરસાદ સારો રહેશે. દેશનો 50 ટકા ખેતી માટે વરસાદ ઉપર આધારિત હોય ચોમાસાં ઉપર ઘણોખરો આધાર રહે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં ચિંતાનું નિમિત્ત બનેલા વાયુ વાવાઝોડાને કારણે અગાઉથી જ મોડું થયેલું ચોમાસું વધુ મોડું થાય તેવી શક્યતા છે. +text: પૂનમ યાદવ શફાલી વર્માનું જોરદાર ફોર્મ ભારતને આ મૅચમાં પણ લાભ કરાવી ગયું હતું. ઘણા સમય બાદ ભારતીય વિમેન્સ ક્રિકેટ ટીમને એવા ખેલાડીઓ મળી છે જેમની ઉપર ટીમ ઇનિંગ્સના પ્રારંભમાં ભરોસો રાખી શકે છે. ગુરુવારે ન્યૂઝીલૅન્ડ સામેની મૅચમાં ભારત જીતે તો તેનો સેમિફાઇનલ પ્રવેશ લગભગ નિશ્ચિત હતો અને એ સંજોગોમાં સ્મૃતિ મંધાનાનું પુનરાગમન જરૂરી હતું. જોકે, પરત ફરેલાં ટીમના સ્ટાર ખેલાડી સ્મૃતિ મંધાના આ મૅચમાં ખાસ કમાલ ન કરી શક્યાં અને સસ્તામાં આઉટ થઈ ગયાં. આ સંજોગોમાં શફાલી વર્મા ટકી રહે તે જરૂરી હતું. સારી શરૂઆત છતાં ભારતે જંગી સ્કોર તો ન કરી શક્યું પરંતુ 133 રનનો સ્કોર પડકારજનક ચોક્કસ રહ્યો. પૂનમ યાદવ, રાધા યાદવ અને શિખા પાંડે જે રીતે બૉલિંગ કરી રહ્યાં છે તે જોતાં આ સ્કોર પર તેઓ લડત આપી શકે તેમ હતાં અને અંતે એમ જ બન્યું. જોકે ટીમની સફળતાનો સંપૂર્ણ શ્રેય શફાલી વર્માને આપવો ઘટે કેમ કે તેમણે એકલાં હાથે જ ભારતને આ સ્કોર સુધી પહોંચવામાં મદદ કરી હતી. હરિયાણાની 16 વર્ષીય શફાલીને વિમેન્સ ક્રિકેટના સચીન તેંડુલકર માનવામાં આવે છે અને આ માન્યતાને યથાર્થ ઠેરવતાં તેમણે આ ટુર્નામેન્ટમાં લગભગ દરેક મૅચમાં શાનદાર બેટિંગ કરી છે. ગુરુવારે શફાલીએ તેની આક્રમક શૈલીમાં ઇનિંગ્સનો પ્રારંભ કરીને 34 બૉલમાં ત્રણ સિક્સર અને ચાર બાઉન્ડરી સાથે 46 રન ફટકાર્યા હતાં જે માત્ર ભારતીય ટીમ માટે જ નહીં પરંતુ આ મૅચમાં પણ સર્વોચ્ચ સ્કોર બની રહ્યો. અગાઉ બાંગ્લાદેશ સામેની મૅચમાં પણ શફાલીએ આ જ રીતે બેટિંગ કરીને ચાર સિક્સર સાથે માત્ર 17 બોલમાં 39 રન ફટકારીને ટીમને મજબૂત શરૂઆત અપાવી હતી. ભારતીય ટીમના કૅપ્ટન હરમનપ્રિત કૌર અને અનુભવી સ્મૃતિ મંધાના તેમના અસલ ફોર્મમાં નથી ત્યારે ટીમને એવા ખેલાડીની જરૂર છે જે દરેક મેચમાં પોતાની છાપ ઉભી કરી શકે. આ માટે કૅપ્ટન અને પસંદગીકારો સૌ પ્રથમ શફાલી પર નજર દોડાવે છે અને તેને અનુરૂપ રમત હરિયાણવી યુવતી દાખવી રહ્યાં છે. શફાલીના 46 રન બાદ બીજા ક્રમે તાનિયા ભાટિયાનો દેખાવ સરસ રહ્યો. વન ડાઉન આવેલા તાનિયાએ 25 બૉલમાં 23 રન કર્યાં. ભારતની શાનદાર બૉલિંગ પૂનમ યાદવ 134 રનના ટાર્ગેટ સાથે રમતી કિવિ ટીમને રોકી રાખવામાં બૉલરો પણ કમાલ કરી હતી. ભારતીય બૉલિંગની ખાસિયત એ છે કે મોટા ભાગના બૉલરો ફોર્મમાં છે. પૂનમ યાદવ તો ટુર્નામેન્ટનાં શ્રેષ્ઠ બૉલર તરીકે આગળ આવ્યાં છે જ્યારે રાધા યાદવ અને શિખા પાંડે પણ શાનદાર બૉલિગં કરી રહ્યાં છે. સૂઝી બેટ્સ જેવાં ખતરનાક બેટસવુમનને દિપ્તી શર્માએ આઉટ કર્યા. મેડી ગ્રીન અને કેટી માર્ટિન તેની ટીમને નિજય અપાવી શકે તેવી સ્થિતિમાં હતાં પરંતુ ભારતે સમયાંતરે વિકેટો ખેરવતા રહીને હરીફ ટીમ પર રનગતિનું દબાણ બનાવી રાખ્યું હતું. આમ છતાં એમિલા કેરે મૅચ છેલ્લી ઑવર સુધી લઈ જઈને રોમાંચક બનાવી હતી. કૅપ્ટન હરમનપ્રિત કૌરે બેટિંગમાં તો ખાસ યોગદાન આપ્યું નહીં પરંતુ બોલિંગમાં તેમણે ચતુરાઈપૂર્વક પરિવર્તન કર્યા હતાં. તેમની સૂઝને કારણે જ અંતિમ ઓવરમાં પૂનમ યાદવને બૉલિંગ કરવાનું આવ્યું હતું અને તેમણે ન્યૂઝીલૅન્ડ ટાર્ગેટ સુધી ન પહોંચી શકે તેની ખાતરી કરાવી દીધી. શફાલી વર્માને યોગ્ય રીતે જ વુમન ઑફ ધ મૅચ ઘોષિત કરાયાં છે. જો તેમનું આ જ ફોર્મ રહ્યું તો ભારત આ વર્લ્ડ કપમાં કમાલ કરી શકે છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આઇસીસી વિમેન્સ ટી20 વર્લ્ડ કપ ક્રિકેટ ટુર્નામેન્ટમાં ભારતીય ટીમે ગુરુવારે પણ પોતાની વિજયકૂચ જારી રાખતાં ન્યૂઝીલૅન્ડને ચાર રનથી હરાવી દીધું અને સેમિફાઇનલમાં પ્રવેશ મેળવી લીધો. +text: અહીંનો લોકોને આશ્ચર્ય છે કે કોઈ વ્યક્તિ એક અઢી વર્ષની બાળકીને કઈ રીતે કિડનૅપ કરી શકે, તેના શરીરને ટુકડે ટુકડા કરી શકે, તેના પર ઍસિડ નાખીને તેની હત્યા કરી શકે અને એ પણ કથિત જૂજ હજાર રૂપિયા માટે. પાયલ(નામ બદલ્યું છે) 30 મેથી ગુમ હતી. સંબંધીઓ વચ્ચે ઘેરાયેલી તેની માએ જણાવ્યું, "એ સવારે ઘરની બહાર રમતી હતી અને થોડી જ વારમાં અમને ખબર પડી કે એ ગાયબ છે." તેમણે માથે ઓઢ્યું હતું, તેઓ આંગણામાં બેઠાં હતાં અને તેમના ચહેરા પર કોઈ જ ભાવ નહોતો. ચહેરા પર સુકાયેલાં આંસુનાં નિશાન હતાં. પરિવાર, મિત્રો, સંબંધીઓએ ટપ્પલની આસપાસનાં ગામોમાં દરેક જગ્યાએ પાયલને શોધી પણ કોઈ જ ભાળ મળી નહીં. પોલીસે ફરિયાદ નોંધી પણ શોધખોળ અટકી નહીં. ટપ્પલના દરેક પરિવારને ખબર હતી કે એક પરિવારની અઢી વર્ષની નાનકડી નટખટ દીકરી ગાયબ છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કૂતરાં શબ ખેંચી રહ્યાં હતાં 30 મેએ દીકરી ગુમ થઈ હતી. 2 જૂનના દિવસે છાયા(નામ બદલ્યું છે) લોકોના ઘરોમાંથી કચરો માથે ઉઠાવીને જઈ રહી હતી ત્યારે તેણે જોયું કે ત્રણ કૂતરાં રસ્તાની કોરે કચરાના ઢગલામાંથી બાળકના શબને ખેંચીને લઈ જઈ રહ્યા છે. આ કચરાનો ઢગલો પાયલના ઘરથી માંડ 200 મીટર દૂર છે. ટપ્પલના વાલ્મિકી નગરમાં રહેતાં છાયાએ પોતાના ઘરમાં મારી સાથે વાત કરતાં કહ્યું, "મેં જોરથી બૂમ પાડી કે આ કોઈ બાળકનું શરીર છે અને થોડી વારમાં ત્યાં લોકો એકઠા થઈ ગયા." જેમણે-જેમણે નાની પાયલને આ હાલતમાં જોઈ તેઓ રડી પડ્યા. પાયલનાં એક આન્ટીએ જણાવ્યું, "તેના શબની દુર્દશા કરી નાંખવામાં આવી હતી અને તેના પર ઍસિડ નાંખવામાં આવ્યું હતું. હું તો તેની તરફ જોઈ પણ શકતી નહોતી." "તેને ઓળખવી શક્ય નહોતી, તેણે પીળા કલરની ચડ્ડી પહેરી હતી. અમે તેનાથી ઓળખ છતી થઈ." બળાત્કારની પુષ્ટિ નહીં આ કચરાના ઢગલામાંથી બાળકીનું શબ મળ્યું. પાયલનાં આન્ટી અને દાદીને સંબંધીઓ અને સ્થાનિક મહિલાઓએ ઘેરીને ઊભાં હતાં અને તેઓ તેમને આશ્વાસન આપી રહ્યાં હતાં. નીચે જમીન પર, દીવાલને ટેકે બેઠેલાં પાયલના દાદીની હાલત ખરાબ હતી, રોતાં રોતાં જ તેઓ તૂટક-તૂટક વાત કરી રહ્યાં હતાં. "એ બહુ તોફાની હતી, બહુ જ ધીરેથી બોલતી. પણ બહુ જ બોલતી. કહેતી કે બાબા મને ચા આપો, બાબા મને બિસ્કિટ આપો. એ પાંચ વર્ષના તપનું ફળ હતી." વર્ષા(નામ બદલવામાં આવ્યું છે) અને મુકેશ (નામ બદલવામાં આવ્યું છે)ની દીકરી પાયલ ઘણી માનતાઓ અને ડૉક્ટરોના ઇલાજ પછી જન્મી હતી. પાયલના જન્મ પછી થોડા જ મહિનામાં વર્ષા પાયલના ભાઈને જન્મ આપે એ પહેલાં ગર્ભમાં જ તેનું મૃત્યુ થયું હતું. ઘરની બહાર એક ટૅન્ટ નીચે બેઠેલા લોકો બહુ નારાજ હતા. એક વ્યક્તિએ કહ્યું, એક અઢી વર્ષની છોકરી સાથે કોઈ આવું કઈ રીતે કરી શકે. પાયલના દાદાએ દોષિતોને ફાંસી આપવાની માગ કરી છે. ટપ્પલમાં અમે જેટલા લોકો સાથે વાત કરી તે બધા જ આઘાતમાં હતા. દીકરીનું નામ સોશિયલ મીડિયા પર હૅશ ટૅગ દ્વારા જાહેર કરીને વિવાદમાં આવેલી અલીગઢ પોલીસનું કહેવું છે કે હજી સુધી બાળકી સાથે બળાત્કાર થયાની પુષ્ટિ થઈ નથી. કરજની વાત અલીગઢ પોલીસના વરિષ્ઠ અધિકારી મણિલાલ પાટીદારે કહ્યું કે એવું લાગે છે કે પૈસા પાછા આપવા બાબતે કોઈ વિવાદ હતો, પણ હજી તપાસ ચાલી રહી છે. પોલીસે જાહિદ અને અસલમ એમ બે વ��યક્તિઓની ધરપકડ કરી છે, તેમને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા કાયદા અનુસાર દંડ કરવાની તૈયારી છે. મણિલાલ પાટીદારે કહ્યું, "આ એવી ઘટના છે, જેમાં લોકોનાં મનમાં તેમનાં બાળકો અંગે ચિંતા ઊભી થઈ ગઈ છે. અમે આ કાયદા અંતર્ગત દસ્તાવેજો તૈયાર કરવાના શરૂ કરી દીધા છે અને તેને મંજૂરી માટે વહીવટી તંત્રમાં મોકલવામાં આવશે." પકડાયેલી બંને વ્યક્તિ પાયલના ઘરથી નજીક રહે છે. પાયલનું શબ જે કચરાના ઢગલામાં મળ્યું તે એમના ઘરની બિલકુલ સામે છે. અમે જાહિદના ઘરે પહોંચ્યા તો ઘર ખાલી પડ્યું હતું, દરવાજે તાળાં મારેલાં હતાં. જાહિદના ઘરમાં કપડાં જમીન પર વિખેરાયેલાં હતાં, રસોડામાં લોટ ઢોળાયેલો હતો. અસલમનું ઘર પણ બંધ હતું. પાડોશીઓએ કહ્યું કે જાહિદની ઉંમર 28-29 વર્ષ છે અને તેનાં બે-ત્રણ બાળકો છે, જ્યારે અસલમની ઉંમર 40 વર્ષ કહેવામાં આવે છે અને તેનાં ચાર બાળકો છે. વિસ્તારમાં તણાવ જાહિદનું ઘર જાટની બહુમતી ધરાવતા આ ગામમાં મુસલમાનોની સંખ્યા ઓછી છે. જાહિદની બાજુમાં જ રહેતાં રહીસ ખાન ટપ્પલ ગામની બહાર કામ કરે છે અને ઈદ માટે ઘરે આવ્યા હતા. તેઓ કહે છે, "હિંદુ હોય કે મુસલમાન, કોઈ પણ બાળક સાથે આવી ઘટના ન થવી જોઈએ." કેટલાક લોકોમાં બદલો લેવાની વૃત્તિનો ડર છે. કદાચ એટલે જ આ વિસ્તારમાં પોલીસનો ભારે જમાવડો છે. આ ઘટનાની તપાસ થઈ રહી છે, પરંતુ દાવો કરવામા આવી રહ્યો છે કે ઘટનાનું કારણ પાયલના દાદાએ જાહિદને આપેલા ઉધાર રૂપિયા છે. આરોપીએ ધમકી આપી હતી અસલમનું ઘર પરિવારની એક નજીકની વ્યક્તિએ જણાવ્યું,"લગભગ પાચં વર્ષ પહેલાં, પાયલના દાદાએ જાહિદને 50,000 રૂપિયા આપ્યા હતા પરંતુ તેણે બધા પૈસા પાછા ન આપ્યા." પાયલના પરિવારમાં તેના દાદા સિવાય કોઈને આ પૈસાની લેવડ-દેવડ વિશે ખ્યાલ નહોતો. "પૈસા પાછા માગ્યા ત્યારે થોડાં દિવસ પહેલાં જાહિદે ધમકી આપી હતી. પરિવારને જાહિદના ઘર સામેથી બાળકીનું શબ મળ્યું તો તે ત્યાંથી ભાગવા લાગ્યો." ઘરની બહાર ટૅન્ટ નીચે ગરમીમાં બેઠેલા પાયલના દાદા હવે એ ઉધારીનું નામ લેતા જ ચિડાઈ જાય છે. આપને આ પણ વાચવું ગમશે તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીથી માંડ 100 કિલોમિટર દૂર અલીગઢ જિલ્લાના ટપ્પલ તાલુકાના લોકોમાં રોષ છે. +text: હોલીવુડ સ્ટાર સુઝેન સુઝેને ટ્વીટ કર્યું છે, "ભારતમાં ખેડૂતોના વિરોધ પ્રદર્શનની સાથે ઉભેલી છું. વાંચો તે કોણ છે અને કેમ વિરોધ કરી રહ્યા છે." આ ટ્વીટની સાથે તેમણે ન્��ૂયોર્ક ટાઇમ્સની રિપોર્ટની લિંક શેર કરી છે જેનું શીષર્ક, "ભારતમાં ખેડૂત વિરોધ પ્રદર્શન કેમ કરી રહ્યા છે?" અભિનેત્રી જમીલા જમીલે પણ ખેડૂત આંદોલનને પોતાના એક ઇન્સ્ટાગ્રામ પોસ્ટમાં સમર્થન આપ્યું છે. તેમણે લખ્યું છે કે તેમને વિરોધ કરી રહેલાં ખેડૂતોનું સમર્થન કરવાના કારણે સતત મહિલા વિરોધી અપશબ્દોનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. આ અગાઉ જમીલા જમીલે બોલિવૂડના સિંગર રિહાનાના ખેડૂત આંદોલનના ટ્વીટને રીટ્વીટ કર્યું હતું. જેના કારણે તેમના ટ્વીટ પર લોકો કૉમેન્ટ કરી રહ્યા છે. અભિનેત્રી સુઝેનના ટ્વીટના પક્ષમાં અને તેના વિરોધમાં પણ અનેક લોકો ટ્વીટ કરી રહ્યા છે. નંદુ નામના ટ્વીટર યુઝરે લખ્યું છે કે મેડમ આ ખેડૂતો નથી પણ ભારતના પંજાબ રાજ્યના વચેટિયાઓ છે આ નવા કાયદાઓના કારણે જેમની પકડમાંથી સાચા ખેડૂતો બહાર આવવાના છે. સોના નામના યુઝરે લખ્યું છે કે થોડુંક વાંચ્યા પછી ખેડૂતોના આંદોલનનું સમર્થન કરવું એ કોમન સેન્સ છે. તમે જાણો છો કે 70 મિલિયન ખેડૂતોમાંથી કેમ થોડાક જ ખેડૂત આંદોલન કરી રહ્યા છે? અને કેમ? તેમને પૈસો કોણ આપી રહ્યું છે? અને દિલ્હીમાં તેના કારણે હિંસા થઈ હતી કારણ કે ઉગ્રવાદી સંગઠનો આને ભાગલાવાદી ચળવળ બનાવવા માગે છે? જો કે કેટલાંક લોકો સુઝેનના સમર્થનમાં પણ આવ્યા છે. મોન્ટિસિંઘ ફિટનેસ નામના યુઝર્સે લખ્યું છે કે ખેડૂતોના સમર્થનમાં તમારો અવાજ ઉઠાવવા માટે સુઝેન તમારો આભાર છે. તમારા જેવા સાચા મનના માણસોના કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય પટલ પર ખેડૂતોનો અવાજ સંભળાય છે. જ્યાં સુધી આ આંદોલનનો અંત ના આવે ત્યાં સુધી આ વિરોધનો ભાગ બનો. વિવાદની શરૂઆત ક્યાંથી થઈ? ઇન્ટરનૅશનલ પોપ સ્ટાર રિહાનાએ મંગળવારે દિલ્હીની આસપાસ ખેડૂત આંદોલનને પગલે ઇન્ટરનેટ સેવા બંધ કરી દેવાઈ હોવાના સમાચાર અહેવાલની લિંક સાથે લખ્યું કે, "આપણે વિશે વાત કેમ નથી કરી રહ્યા? #FarmersProtest" પોપ સ્ટાર રિહાના બાદ સ્વીડનનાં 18 વર્ષીય પર્યાવરણ ઍક્ટિવિસ્ટ ગ્રેટા થનબર્ગે પણ ભારતમાં ચાલી રહેલા ખેડૂત આંદોલન મુદ્દે ખેડૂતોને સમર્થન આપતું ટ્વીટ કર્યું હતું. તેમણે પણ રિહાનાની જેમ જ દિલ્હીની આસપાસ ખેડૂત આંદોલનને પગલે ઇન્ટરનેટ સેવા બંધ કરાઈ હોવાના એક સમાચાર અહેવાલની લિંક શૅર કરવાની સાથે પોતાના ટ્વિટમાં આંદોલન કરી રહેલા ખેડૂતોને સમર્થન જાહેર કર્યું હતું. તેમણે લખ્યું હતું કે, "અમે ભારતમાં ચાલી રહેલા ખેડૂત આંદોલનના સમર���થનમાં છીએ." ગ્રેટા થનબર્ગ, પૉપ-સ્ટાર રિહાના, અમેરિકન ઉપરાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસનાં ભત્રીજી મીના હેરિસ, પૂર્વ પૉર્નસ્ટાર મિયાં ખલિફા સહિતનાં આંતરરાષ્ટ્રીય સેલિબ્રિટીઝનાં ટ્વીટ્સ બાદ ક્રિકેટર વિરાટ કોહલી, ગાયક લતા મંગેશકર, ફિલ્મનિર્માતા કરણ જોહર, અભિનેતા સુનીલ શેટ્ટી, અજય દેવગણ, અક્ષય કુમાર, કંગના રનૌત સહિત અનેકે ટ્વીટ કર્યાં હતાં. જે બાદ વિવાદ વકર્યો હતો. અભિનેતા સુનિલ શેટ્ટી કહ્યું, "કોઈ પણ વાત કહેતા પહેલાં આખી વાત જાણી લેવી જોઈએ. અડધા સત્ય જેવું ખતરનાક કંઈ નથી." અભિનેતા અજય દેવગણે કહ્યું, "ભારત અને ભારતની નીતિઓ વિરુદ્ધ કોઈ પણ પ્રકારના ખોટા પ્રચારમાં ન પડો, આ સમયે આપણે પરસ્પર ઝઘડો ન કરીને એક સાથે ઊભા રહેવાનું છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રિહાના, લિલી સિંહ અને જે સીન જેવી સેલિબ્રિટીઝ પછી હવે હોલીવૂડ સ્ટાર સુઝેને પણ ખેડૂત આંદોલનના સમર્થનમાં ટ્વીટ કર્યું છે. +text: ગ્રીન પાર્ટીનાં જૂલી જેન્ટર 42 સપ્તાહ એટલે કે 9 મહિનાથી ગર્ભવતી છે. તેમનું કહેવું છે કે તેમણે સાઇકલમાં જવાનો નિર્ણય કર્યો કારણ કે કારમાં લોકો માટે વધારે જગ્યા ન હતી. તેમણે પતિ સાથે પોતાની તસવીર ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પોસ્ટ કરી અને લખ્યું, "રવિવારની ખૂબસૂરત સવાર" આપને આ પણ વાંચવું ગમશે આ વર્ષે જૂનમાં ન્યૂ ઝિલલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાન જેસિન્ડા ઓર્ડન વિશ્વનાં બીજા એવાં મહિલા બન્યાં હતાં જેમણે વડાં પ્રધાનના પોતાના કાર્યકાળ દરમિયાન બાળકને જન્મ આપ્યો હોય. તેમણે અને જૂલી જેન્ટરે પોતાના બાળકના જન્મ માટે ઑકલૅન્ડ શહેરની સરકારી હૉસ્પિટલને પસંદ કરી. 38 વર્ષનાં જેન્ટર નાયબ વાહનવ્યવહાર મંત્રી છે અને સાઇકલિંગ પ્રત્યેના પ્રેમને કારણે જાણીતાં છે. જૂલી જેન્ટરે પોતાની ઇન્સ્ટાગ્રામ પોસ્ટમાં લખ્યું, "અમને અભિનંદન આપો. મેં અને મારા પતિએ સાઇકલને પસંદ કરી કારણ કે કારમાં બધા લોકો માટે જગ્યા ન હતી. જોકે, તેનાથી હું સારા મૂડમાં રહી." તેમનું કહેવું છે કે ઇલેક્ટ્રિકલ સાઇકલ પર તેમની સવારી ઢાળ પરથી ઊતરવા જેવી છે. તેઓ કહે છે, "કદાચ મારે પસાર થયેલાં સપ્તાહોમાં સાઇકલ ચલાવવી જોઈતી હતી જેથી બાળકને જન્મ આપવામાં સરળતા રહે." અમેરિકામાં જન્મેલાં જેન્ટર પોતે ગર્ભવતી છે તેની ઘોષણા ઇન્સ્ટાગ્રામ પર કરી હતી. તેમણે લખ્યું હતું, "અમારે અમારી સાઇકલ પર એક વધારે સીટ નખાવવાની જરૂર છે." જૂલી જ��ન્ટર પોતાના બાળક માટે ત્રણ મહિનાની મેટરનિટી લીવ લેવાનાં છે. જેન્ટર હવે એ મહિલા નેતાઓમાં સામેલ થઈ ગયાં છે જે પોતાના કાર્યકાળ દરમિયાન બાળકને જન્મ આપવાનાં છે. ન્યૂ ઝિલૅન્ડમાં 1970માં પ્રથમ વખત મહિલા સાંસદે પોતાના કાર્યકાળ દરમિયાન બાળકને જન્મ આપ્યો હતો. 1983માં એક અન્ય મહિલા નેતા કામ દરમિયાન બાળકને સ્તનપાન કરાવતા સમાચારોમાં ચમક્યાં હતાં. ઑસ્ટ્રેલિયાએ 2016માં પોતાના નિયમોમાં ફેરફાર કરીને મહિલા નેતાઓને હાઉસ ઑફ રિપ્રેઝેન્ટેટિવ્સમાં પોતાના કામ દરમિયાન બાળકોને સ્તનપાન કરાવવાની મંજૂરી આપી હતી. હાલના વર્ષોમાં યુરોપીયન યુનિયનમાં ઇટાલી અને સ્વીડનની મહિલા સભ્યો પોતાના બાળકોને ખોળામાં લઈને મતદાન કરવા માટે સમાચારોમાં આવ્યાં હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પોતાના પ્રથમ બાળકને જન્મ આપવા માટે ન્યૂ ઝિલૅન્ડનાં મહિલા મંત્રી ખુદ સાઇકલ ચલાવીને હૉસ્પિટલ પહોંચ્યાં હતાં. +text: ભાજપ નેતા શુભેન્દુ અધિકારી અને શિખા મિત્રાની મુલાકાતનો આ ફોટો સોશિયલ મીડિયા પર શૅર કરાઈ રહ્યો છે મમતા બેનરજી પશ્ચિમ બંગાળમાં સત્તા જાળવી રાખવા માટે એડીચોટીનું જોર લગાવી રહ્યાં છે, તો ભાજપ આ સમયે બંગાળમાં સત્તામાં આવવા માટે રાતદિવસ એક કરી રહ્યો છે. ભાજપે પશ્ચિમ બંગાળની ચૂંટણી માટે વધુ 148 ઉમેદવારોની યાદી જાહેર કરી છે. ભારતીય જનતા પાર્ટીએ જાહેર કરેલા ઉમેદવારોની યાદીમાં એક નામ ચર્ચામાં આવ્યું છે. આ ઉમેદવારનું નામ છે શિખા મિત્રા. તેમનું કહેવું છે કે 'પાર્ટીએ તેમને પૂછ્યા વિના તેમને ઉમેદવાર જાહેર કરી દીધા છે.' કૉંગ્રેસ પાર્ટીના પૂર્વ નેતા, દિવંગત સોમન મિત્રાનાં પત્ની શિખા મિત્રાએ કહ્યું કે 'તેઓ આગામી વિધાનસભાની ચૂંટણી નહીં લડે.' જ્યારે ભાજપે તેમને કોલકાતાની ચૌરિંગી સીટ પરથી ઉમેદવાર બનાવ્યાં છે. 'ભાજપ પાસે કોઈ ઉમેદવાર નથી' બંગાળમાં અમિત શાહનું સ્વાગત કરતાં મહિલા ભાજપે પશ્ચિમ બંગાળની આગામી વિધાનસભા ચૂંટણી માટે ગુરુવારે પોતાના 148 ઉમેદવારોની સૂચિ જાહેર કરી હતી, જેમાં શિખા મિત્રા, પાર્ટીના ઉપાધ્યક્ષ મુકુલ રૉય, પાર્ટીના રાજ્ય એકમના પૂર્વ અધ્યક્ષ રાહુલ સિન્હાનું નામ સામેલ છે. મીડિયા સાથે વાત કરતાં શિખા મિત્રાએ શુક્રવારે કહ્યું કે, "મને મીડિયાથી જાણવા મળ્યું છે કે ભાજપે મને ઉમેદવાર બનાવ્યાં છે. તેઓ કહી રહ્યા છે કે હું ભાજપમાં જોડાઈ ગઈ છું. કોઈ જણાવો કે આખું પ્લેટફૉર્મ અલગ છે, બધું જ અલગ છે. તો હું કેવી રીતે ભાજપ જોઇન કરું?" જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે તેમને ઉમેદવાર બનાવ્યાં છે, તો તેઓએ કહ્યું, "ભાજપનું માથું (દિમાગ) ખરાબ થઈ ગયું છે. કોઈ જણાવો કે તબિયત સારી છે ભાજપવાળાની. આ સાંભળીને મારો મૂડ ખરાબ થઈ ગયો. બહુ હેરાનગતિ થઈ છે." તેઓએ કહ્યું, "પહેલી વાર શુભેન્દ્રજી આવ્યા, ત્યારે મેં તેમને ના પાડી દીધી હતી. પછી આજે આ કેમ સાંભળવા મળી રહી છે, એ મને સમજાતું નથી. મને લાગે છે કે ભાજપ પાસે કોઈ ઉમેદવાર નથી." તૃણમૂલ કૉંગ્રેસના નેતા નેતા ભાજપની આ ભૂલ પર પાર્ટીની મજાક ઉડાવી રહ્યાં છે. ટીએમસીનાં સાંસદ મહુઆ મોઇત્રાએ ટ્વીટ કર્યું કે "ભાજપે અંતે બે સપ્તાહ બાદ ઉમેદવારોની સૂચિ જાહેર કરી અને તેમાં જેમનું નામ છે, તેઓ કહે છે કે તેઓ પાર્ટીમાં નથી, તે ચૂંટણી નહીં લડે. અમિતને શાહને થોડું હોમવર્ક કરવાની જરૂર છે." તો ટીએમસીના નેતા ડૈરેક ઓ બ્રાયને લખ્યું, દર વખતે ભાજપ પોતાના ઉમેદવારોની જાહેરાત કરે છે, તો આમલેટ બનાવી શકાય, કેમ કે તેમના પર આટલાં ઈંડાં ફેંકવામાં આવે છે." ગત સપ્તાહે એક 31 વર્ષીય નેતાએ કેરળમાં ભાજપની ટિકિટ પર ચૂંટણી લડવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો અને તેઓએ કહ્યું હતું કે તેઓ રાજકારણ છોડી રહ્યા છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં ચૂંટણી ક્યારે છે? મમતા બેનરજી અને શુભેન્દુ અધિકારી માર્ચ-એપ્રિલ મહિના દરમિયાન પશ્ચિમ બંગાળ વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે, જે ઑલ ઇન્ડિયા તૃણમૂલ કૉંગ્રેસનાં અધ્યક્ષા મમતા બેનરજીનું રાજકીય ભાવિ નક્કી કરશે. આ સાથે જ આ ચૂંટણી ભાજપના કેન્દ્રીય નેતૃત્વ માટે પ્રતિષ્ઠાનો પ્રશ્ન પણ બની છે. અહીં તૃણમુલ કૉંગ્રેસ, ભાજપ તથા કૉંગ્રેસ-ડાબેરી પક્ષો અને ઇન્ડિયા સૅક્યુલર ફ્રન્ટની યુતિ વચ્ચે ત્રિપાંખિયો જંગ છે. મમતા બેનરજીને આશા છે કે તેમનો પક્ષ સળંગ ત્રીજી વખત ચૂંટણી જીતવામાં સફળ રહેશે, જ્યારે ભાજપ અહીં પોતાનો ગઢ સ્થાપિત કરવા માગે છે. પશ્ચિમ બંગાળમાં આ વખતે આઠ તબક્કામાં મતદાન થશે, ગત વખતે સાત તબક્કામાં ચૂંટણી યોજાઈ હતી. પ્રથમ તબક્કામાં (30 બેઠક ઉપર તા.27મી માર્ચ), બીજા તબક્કામાં (30 બેઠક ઉપર પહેલી એપ્રિલે) યોજાશે. ત્રીજા તબક્કામાં (31 બેઠક ઉપર છઠ્ઠી એપ્રિલે), ચોથા તબક્કામાં (44 બેઠક ઉપર, 10મી એપ્રિલે) અને પાંચમા તબક્કામાં (45 બેઠક ઉપર 17મી એપ્રિલે ) વૉટર તેમના મતાધિકારનો ઉપયોગ કરશે. છઠ્ઠા તબક્કામાં 43 બેઠક ઉપર 22મી એપ્રિલે, સાતમા તબક્કામાં 36 બેઠક ઉપર 26મી એપ્રિલે, આઠમા અને અંતિમ તબક્કામાં 35 બેઠક ઉપર 29મી એપ્રિલે મતદાન યોજાશે. 294 ધારાસભ્યોવાળી વિધાનસભા માટે આઠ તબક્કામાં મતદાન યોજાશે અને બીજી મેના રોજ પરિણામ જાહેર થશે. ચોથી મે સુધીમાં આગામી વિધાનસભાના ગઠનસંબંધિત સંપૂર્ણ કામગીરી પૂર્ણ કરી દેવાની રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પશ્ચિમ બંગાળની વિધાનસભા ચૂંટણી પહેલાં બંગાળના રાજકારણમાં ગરમાવો આવી રહ્યો છે. ભાજપ, ટીએમસી અને અન્ય પક્ષો પોતપોતાના ઉમેદવારો પણ જાહેર કરી રહ્યા છે. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર આથી વિપરીત જ્યારે કોઈ પણ દેશની આવક સપ્રમાણ વહેંચાયેલી ન હોય ત્યારે આવકની અસમાનતા ઊભી થાય છે. જો પૈસાદારો પૈસાદાર જ થતા જાય અને ગરીબો ગરીબ થતા જાય તો તેમાંથી અસંતોષ અને નારાજગી (unhappiness)નું સર્જન થાય છે. છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી ભારતની વસતિનો મોટો ભાગ ઘસાતી જતી આવકો અને ગરીબ તેમજ તવંગર વચ્ચે વધતી જતી ખાઈનો ભોગ બનતો આવ્યો છે. દેશમાં કોઈ પણ સરકાર આવે, આર્થિક સમાનતા અને સંશાધનોની સમાન વહેંચણીની વાત અચૂક કરે છે. ગરીબને ગરીબીની રેખાથી ઉપર લઈ જવાની વાત પણ અચૂક થાય છે. ગરીબ અને તવંગર વચ્ચેના ભેદની ખાઈને પૂરવાની વાત પણ અચૂક થાય છે. ભૂતકાળની સરકારો આ બાબતે અપ્રમાણિક હતી એવું કહેવાનો કોઈ ઈરાદો નથી પણ તેમણે જે કઈ નીતિઓ અપનાવી તેને કારણે દેશની આવક અને સંશાધનોની વહેંચણી અસંતુલિત રીતે થઈ છે. ગરીબ વધુ ગરીબ બન્યો છે અને તવંગર વધુ તવંગર. દેશના પ્રમાણમાં નીચી આવકવાળા ગરીબ અને બાંધી આવકે જીવન નિભાવી જનારા મધ્યમ વર્ગ લગભગ ત્યાંના ત્યાં જ રહ્યા છે. સરકારો આવી અને ગઈ એમની પરિસ્થિતિમાં કોઈ ફેર પડ્યો હોય એવું દેખાતું નથી. છેલ્લાં સિત્તેર વર્ષમાં આપણી માથાદીઠ આવક જરૂર વધી છે પણ વસતિ વધારાના રાક્ષસે કંઈ ઝાઝું ઉકળવા દીધું નથી. આટલા બધા પ્રયત્નો છતાંય ભારત આઝાદ થયો ત્યારે દેશની કુલ વસતિ હતી બરાબર તેટલી જ વસતિ આજે ગરીબીની રેખા નીચે જીવે છે. બરાબર તેટલી જ વસતી આજે નિરક્ષર છે. દેશની વાત કરીએ તો છેલ્લા આંકડા પ્રમાણે હજુ પણ આ દેશની કુલ વસતિના 40 ટકા લોકો ફરજિયાત શૌચ માટે ખુલ્લામાં જાય છે. દેશમાં 1.77 મિલિયન લોકો પાસે પોતાનું મકાન નથી અને 1.63 કરોડ લોકોને હજુ પણ પીવાનું સ્વચ્છ પાણી મળતું નથી. દેશે પ્રગતિ કરી પણ વસતિવધારો ભરખી ગયો પ્રતીકાત્મક તસવીર આપણા દેશે પ્રગતિ તો ઘણ��� કરી છે પણ વસતિવધારો એ પ્રગતિને ભરખી જાય છે. આપણે 2025 સુધીમાં 5 ટ્રિલિયન ડૉલરની અર્થવ્યવસ્થા બનવાનો નિર્ધાર કર્યો છે. જોકે, આજની સ્થિતિ એ ઉપલબ્ધ આંકડાઓ પ્રમાણે અન્ય દેશોની સરખામણીમાં આપણો માથાદીઠ જીડીપી આપણા કરતાં નાના દેશો જેવા કે ભૂતાન, ઇન્ડોનેશિયા, ફિલિપિન્સ તેમજ થાઇલૅન્ડ કરતાં પણ નીચો છે જેનું મુખ્ય કારણ વસતિવધારો છે. માથાદીઠ ઘરઘથ્થુ ઉત્પાદનની દ્રષ્ટિએ આપણે ક્યાં ઊભા છીએ એનો ખ્યાલ નીચેના કોઠા પરથી આવી શકશે. માથાદીઠ ઘરગથ્થુ ઉત્પાદન (per capita GDP) સંદર્ભ : વર્લ્ડ બૅન્ક 2018 રિપોર્ટ ભારત કરતાં પાડોશી દેશોનું માથાદીઠ ઘરગથ્થુ ઉત્પાદન (અમેરિકન ડોલરમાં) ઊંચુ છે. આનું કારણ ત્યાંની વસતિ આર્થિક સ્થિતિની સાપેક્ષે ઓછી છે જેથી માથાદીઠ ઘરગથ્થુ ઉત્પાદન વધ્યું છે. આમ ભારતમાં આ દેશો કરતાં વિકાસ ખૂબ સારો કહી શકાય પણ આપણો વસતિવધારો આર્થિક વિકાસને ધોઈ નાખે છે. આવકની અસમાનતા આવકની અસમાનતાની વાત કરીએ તો 1980થી 2016 વચ્ચે ભારતમાં ટોચની એક ટકા વસતિની આવક 857 ટકા વધી છે. જ્યારે તળિયાની 50 ટકાની આવક માત્ર 107 ટકા વધી છે. જેને આપણે મિડલ ક્લાસ કહીએ છીએ એના માટે પણ ખુશીના સમાચાર નથી. ભારતની 40 ટકા વસતિની આવક માત્ર 122 ટકા વધી છે. આમ મધ્યમ વર્ગ માટે પણ કંઈ વધારે નથી. આ બધાનું સીધું પરિણામ શું આવે છે? ભારતમાં ટોચની એક ટકા વસતિ પાસે 73 ટકા મિલકતો (વેલ્થ) છે. એવું ઓક્સફામનો એક અભ્યાસ કહે છે. માનવના જીવનની સુખાકારી અને ગુણવત્તાનો આંક વર્લ્ડ હ્યૂમન ડેવલપમૅન્ટ ઇન્ડેક્સ રિપોર્ટ 2018ના પ્રાપ્ત આંકડા પરથી જોઈ શકાય છે પ્રાપ્ત આંકડા મુજબ 189 દેશોની તુલનામાં ભારત 130મા ક્રમે છે. જ્યારે આપણા કરતાં નાના દેશો જેવા કે મલેશિયા(57), શ્રીલંકા(76), થાઇલૅન્ડ(83), ફિલિપિન્સ(113), ઇન્ડોનેશિયા(116) આપણા કરતાં આગળ છે. આપણું સરેરાશ આયુષ્ય ભલે 70નું વર્ષ થયું હોય પણ આજની પરિસ્થિતિમાં વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠનના આંકડા પ્રમાણે ભારતમાં ઇન્ફન્ટ મોરાલિટી (શિશુ મૃત્યુદર) દર 1000 જન્મદીઠ 34 છે. જ્યારે અમેરીકામાં 6 અને વિશ્વનો સરેરાશ બાળ મૃત્યુદર પ્રતિ 1000 જન્મદર સામે બાળમૃત્યુ દર 29 જેટલો છે. આમ ભારતમાં હજૂ પણ બાળમૃત્યુનું પ્રમાણ વિશ્વની સરેરાશ કરતાં ઊંચું છે. વસતિની સપ્રમાણતા એટલે કે સ્ત્રી અને પુરુષની સંખ્યા વસતિમાં સરખી હોય તે ગણાય. કમનસીબે આપણે ત્યાં 1000 પુરુષ દીઠ 930 સ્ત્રીઓ છે. આને પરિણામે વ્યાપક સામાજિક તેમજ સિંગલ પર્સન ફેમિલીને કારણે એઇડ્સ જેવી બીમારીઓ આપણને પીડે છે. આ પરિસ્થિતિમાં વિતતા સમયની સાથોસાથ આવકની અસમાનતા કોઈ પણ દેશના અર્થશાસ્ત્રીઓ અને રાજકીય શાસકો માટે મોટો પ્રશ્ન બનતો જાય છે. આમ ગરીબો વધારે ગરીબ બનતા જાય છે. બીજી બાજુ વસતિવધારાને કારણે સરકારની અત્યાર સુધીમાં કેટલીય યોજનાઓ આવી ને ગઈ પણ પરિસ્થિતી જેમની તેમ છે. શહેરી ઝૂંપડપટ્ટી, કથળતી જતી આરોગ્ય સેવાઓ અને શિક્ષણ, શહેરી ગંદકી, બિસ્માર રસ્તાઓ, પીવાના પાણીની સમસ્યા જેવી અનેક સમસ્યાઓ વકરી છે. આ પડકારોને પહોચી વરવા માટે કોઈ પણ સરકાર સક્ષમ નથી. દેશની આ સમસ્યાઓ ઉપર કાબૂ મેળવવા ચીનની જેમ વસ્તી વધારા ઉપર નિયંત્રણ લાવવું અત્યંત જરૂરી છે નહીંતર 5 ટ્રિલિયન ઇકૉનૉમી બનીશું તો પણ કાંઈ વળવાનું નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોઈપણ દેશમાં બધાં જ આર્થિક સાધનો ભેગાં થઈને જે કુલ આવક ઊભી થાય તેને એની સમગ્ર વસતિ વચ્ચે વહેંચી દઈએ તો દેશમાં સૌથી પૈસાદારમાં પૈસાદાર અને દેશમાં સૌથી ગરીબમાં ગરીબ આવકની એ સમઘાત વહેંચણી ગણી શકાય. +text: મનુમાસી અને ગોપાલ અમદાવાદ નજીકના વીરમગામ તાલુકાના નાનકડા કરચોલિયા ગામમાં એ છોકરાના જન્મ સાથે જ તેની માતાનું મૃત્યુ થયું હતું. તેના અભણ ખેડૂત પિતા એવું માનવા લાગ્યા હતા કે છોકરો પરિવારનું પહેલું સંતાન ભલે હોય, પણ અપશુકનિયાળ છે, કારણ કે એ જન્મતાંની સાથે જ તેની માતાને ભરખી ગયો છે. પરિવાર એવું વિચારવા લાગ્યો હતો કે છોકરાને અનાથ આશ્રમમાં મૂકી દેવો અને તેના પિતાનાં બીજા લગ્ન કરાવવાં, જેથી જુવાન પુરુષની જિંદગી આસાન બને અને 'અપશુકનિયાળ' દીકરાથી છૂટકારો મળે. આ કિસ્સો ગામમાં ચર્ચાના ચગડોળે ચડ્યો હતો ત્યારે અમદાવાદના નરોડામાં રહેતા મનુમાસી નામના કિન્નરને કચોલિયા નજીકના વિસ્તારમાં જવાનું થયું હતું. 16 વર્ષ પહેલાં પરિવાર છોડીને કિન્નર બનેલાં મનુમાસી કરચોલિયામાં ગયાં ત્યારે તેમને જાણવા મળ્યું હતું કે એમની દૂરની ભત્રીજી દીકરાને જન્મ આપીને ગૂજરી ગઈ છે અને પાંચ દિવસના છોકરાને તેના પિતા અનાથ આશ્રમમાં મૂકવાના છે. માસૂમ બાળકને અનાથ આશ્રમમાં મૂકવાની વાત સાંભળીને મનુમાસીના હૃદયમાં પારાવાર પીડા થઈ હતી અને તેમણે એ બાળકને દત્તક લેવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. મનુમાસીએ દરખાસ્ત મૂકી. ગામલોકો સહમત થયાં. પોલીસ તથા સરકારી કચેરીના જરૂરી કાગળિયા થયાં અને મનુમાસીએ દસ દિવસના એ છોકરાને ���ત્તક લઈ લીધો. તેનું નામ રાખ્યું ગોપાલ. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? બાળકનો ઉછેર કેમ કરવો? એ પછી શું થયું હતું એ મનુમાસીના શબ્દોમાં જ સાંભળો. બીબીસી સાથે વાત કરતાં મનુમાસી કહે છે, "હું એ છોકરાની સગી મા નથી. હું જસોદા બનીને તેની જિંદગીમાં આવી હતી એટલે તેનું નામ ગોપાલ રાખ્યું હતું." "કિન્નર હોવાને કારણે મને એ ખબર ન હતી કે બાળકનો ઉછેર કેમ કરવો, પણ એ ધીમે ધીમે સમજાવા લાગ્યું હતું." "બીજી બાજુ કિન્નર સમાજે મને ગુરુ બનાવી હતી. મારી સાથે 80 ચેલા છે. લગ્ન કે કોઈ અન્ય પ્રસંગે લોકોના ઘરે જઈને વધાઈ માગવાનું ગોપાલના ઉછેર માટે મેં બંધ કર્યું હતું. હું ગોપાલને લઈને ક્યારેય બહાર ગઈ નથી." ગોપાલના પ્રારંભિક ઉછેરની વાત કરતાં મનુમાસી કહે છે, "શરૂઆતમાં તકલીફ પડી, પણ પછી આદત પડી ગઈ હતી. ગોપાલ મારા ચેલાઓનો લાડકો થઈ ગયો અને ચાર વર્ષનો ક્યારે થઈ ગયો એ ખબર પણ ન પડી." તેઓ કહે છે, "2008માં ગોપાલને સ્કૂલમાં દાખલ કરાવ્યો હતો અને પિતાના નામની જગ્યાએ મારું નામ લખાવ્યું હતું." "સ્કૂલમાં અન્ય બાળકોને લેવા તેમના પિતા આવતા હતા. તેથી ગોપાલે મને એક દિવસ પૂછ્યું હતું કે મા, મારા બાપુ કોણ છે?" આ સવાલનો જવાબ આપવાનું મનુમાસી માટે મુશ્કેલ હતું, પણ ગોપાલ એ સવાલ સતત પૂછતો રહ્યો હતો અને તેણે તેના પિતાને મળવાની જીદ પકડી હતી. ગોપાલની એ જીદ સંતોષવા જતાં થયેલા અનુભવની વાત કરતાં મનુમાસી કહે છે, "અમે ટેક્સી કરીને કરચોલિયા ગયાં ત્યારે ગોપાલના પિતાએ બીજાં લગ્ન કરી લીધાં હતાં." "અમને જોતાંની સાથે જ તેમણે ધુત્કારી કાઢ્યાં હતાં અને કહ્યું હતું કે આ અપશુકનિયાળને લઈને ફરી અહીં આવશો નહીં. ત્યારબાદ ક્યારેય મેં ગામમાં પગ મૂક્યો નથી." સલામત ભવિષ્યની તૈયારી મનુમાસી અને એમના સાથીઓ ગોપાલના વ્યક્તિત્વને ઉત્તમ રીતે ખિલવવા ઇચ્છે છે. કોઈ ગોપાલને પોલીસ ઓફિસર તો કોઈ એન્જિનિયર તો કોઈ તેને બિઝનેસમેન બનાવવા ઇચ્છે છે. જોકે, હવે 14 વર્ષના થયેલા ગોપાલનો ઇરાદો અલગ છે. બીબીસી સાથે વાત કરતાં ગોપાલ કહે છે, "હું મોટો થઈને ડોક્ટર બનીશ. હું જોઉં છું કે દર્દીઓની સારવાર માટે પૂરતા ડોક્ટરો નથી. સારવાર કરાવવામાં ગરીબો લૂંટાય છે. તેથી હું ડોક્ટર બનીને તેમની સેવા કરીશ." ગોપાલના સલામત ભવિષ્યની તૈયારી હવે 50 વર્ષનાં થયેલાં મનુમાસી કરી રહ્યાં છે. મનુમાસી કહે છે, "ગોપાલને જે બનવું હશે તે બનાવીશ. તેના ભણતર, લગ્ન અને નવા ઘર માટે અત્યારથી પૈસા બચાવીએ છીએ. ગોપા���ને બિઝનેસ કરવો હોય તો તેની વ્યવસ્થા પણ થશે." મનુમાસીની આ વાત સાંભળીને તેને હેતથી વળગી પડેલો ગોપાલ કહે છે, "મા, તને છોડીને ક્યાંય નહીં જાઉં. લગ્ન પછી પણ તને સાથે રાખીશ. છોકરી તને સાથે રાખવાની ના પાડશે તો આજીવન લગ્ન નહીં કરું." ગોપાલની આ વાત સાંભળીને ગળગળાં થઈ ગયેલાં મનુમાસી કહે છે, "ગોપાલ પરણવા જેવડો થશે ત્યારે હું હોઈશ કે નહીં એની ખબર નથી, પણ તેના સલામત ભવિષ્યની પૂરતી વ્યવસ્થા કરી છે." "હું નહીં હોઉં તો મારા સાથીઓ ગોપાલને સાચવશે તેની મને ખાતરી છે." ગોપાલ કહે છે, "માથી અલગ થવાનો સવાલ જ નથી. માનું નામ રોશન કરવા માટે ભણવામાં હું બહુ મહેનત કરું છું." "અત્યારે નવમા ધોરણમાં છું. દસમા ધોરણમાં બોર્ડમાં નંબર લાવીને મારી માના ફોટા છાપામાં છપાવીશ." મધર્સ ડે: એક પિતા પણ મા હોઈ શકે છે, કેવી રીતે? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જન્મતાંની સાથે જ અપશુકનિયાળ ગણી લેવાયેલા એક છોકરાને અનાથ આશ્રમમાં મૂકવામાં આવે એ પહેલાં દત્તક લઈને તેનો નમુનેદાર ઉછેર કરનાર એક કિન્નરની આ પ્રેરણાદાયક કથા છે. +text: સૅન્ટ્રલ ફિલિપિન્સમાં 6.1ની તીવ્રતાનો આંચકો આવ્યો હતો. ભૂકંપ આવતાં લોકોમાં ડરનો માહોલ પેદા થયો હતો. આ જાણકારી યુએસ જિયોલૉજિકલ સર્વેએ આપી છે. સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સે પણ કહ્યું છે કે મનીલામાં કેટલીય ઇમારતો, ઓફિસો ભૂંકપને કારણે હલતી જોવાં મળી હતી. રિક્ટર સ્કેલ પર આ ભૂંકપની તીવ્રતા 6.1ની મપાઈ છે. આ ભૂંકપમાં સાત લોકો ઘાયલ થયા છે. ક્લાર્ક ઇન્ટરનેશનલ ઍરપોર્ટને નુકસાન થયું હોવાનો અહેવાલ છે. રાહુલ ગાંધીએ રફાલ પર આપેલા નિવેદન અંગે ખેદ વ્યક્ત કર્યો કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધીએ રફાલ પર આપેલા નિવેદન મામલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં પોતાનો જવાબ દાખલ કર્યો છે. રાહુલ ગાંધીએ કોર્ટમાં કહ્યું કે તેમણે ચૂંટણીપ્રચાર દરમિયાન આવેશમાં આવું નિવેદન આપી દીધું હતું. જેમનો તેમને ખેદ છે. રાહુલ ગાંધીએ રફાલ મામલામાં કહ્યું હતું કે હવે તો સુપ્રીમ કોર્ટે પણ કહી દીધું છે કે ચોકીદાર ચોર છે. રાહુલના આ નિવેદન બાદ ભાજપના સાંસદ મીનાક્ષી લેખીએ અરજી દાખલ કરીને રાહુલ ગાંધી વિરુદ્ધ કોર્ટની અવગણના મામલે ફરિયાદ કરી હતી. રાહુલ ગાંધી કહેશે તો મોદી સામે ચૂંટણી લડીશ : પ્રિયંકા ગાંધી વારાણસીમાં વડા પ્રધાન મોદીની સામે કૉંગ્રેસ કોને ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતારશે તેના પર હજી સસ્પેન્સ છે. જોકે, પ્રિયંકા ગાંધીએ આ બેઠક પર પોતાની ઉમેદવારીને લઈને કહ્યું છે કે જો ભાઈ રાહુલ ગાંધી કહેશે તો તેઓ વારાણસીથી ચૂંટણી લડવા તૈયાર છે. વાયનાડમાં રાહુલ ગાંધી માટે ચૂંટણીપ્રચાર કરી રહેલાં પ્રિયંકા ગાંધીએ કહ્યું, "જો કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી મને વારાણસીથી ચૂંટણી લડવાનું કહેશે તો હું ખુશીથી ત્યાંથી ચૂંટણી લડવા માટે તૈયાર છું." તેમણે આગળ કહ્યું, "ચૂંટણી ખૂબ મહત્ત્વની હોય છે કારણ કે તેનાથી દેશના ભાગ્યનો ફેંસલો થાય છે. દેશના લોકતંત્રને મજબૂત કરવા નવા ભારતના લોકોએ પોતાનો મત આપવો જોઈએ." ભારતનાં પરમાણુ હથિયારો દિવાળી માટે નથી : નરેન્દ્ર મોદી વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રવિવારે ગુજરાત અને રાજસ્થાનમાં ચૂંટણીપ્રચાર દરમિયાન પાકિસ્તાન પર નિશાન સાધ્યું હતું. 'ધ ઇન્ડિયન એક્સ્પ્રેસ'માં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ રાજસ્થનામાં જનસભાને સંબોધતા કહ્યું કે અમે આતંકવાદ અને પાકિસ્તાનને જવાબ આપ્યો છે. નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું કે અત્યાર સુધી પાકિસ્તાન પરમાણુ હથિયારોના નામે ડરાવતું હતું પણ ભારતે હવે પાકિસ્તાનની ધમકીથી ડરવાની નીતિ છોડી દીધી છે. આપણાં(ભારતનાં) પરમાણુ હથિયારો શું દિવાળી માટે છે? બીજી તરફ ગુજરાતના પાટણમાં સભા સંબોધતા વડા પ્રધાન મોદીએ કહ્યું કે મેં પાકિસ્તાનને ચેતવણી આપી હતી કે જો અમારા ઍરફોર્સ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનને નહીં છોડો તો પરિણામો ભોગવવા તૈયાર રહેવું પડશે. મોદીએ એવું પણ કહ્યું કે અમેરિકાના ટોચના અધિકારીએ નિવેદન કર્યું હતું કે મોદી 12 મિસાઇલ સાથે તૈયાર હતા, સારું થયું પાકિસ્તાને અભિનંદનને છોડી મૂક્યા, નહીં તો એ રાત પાકિસ્તાન માટે કતલની રાત હોત. શ્રીલંકામાં થયેલા આઠ બ્લાસ્ટમાં 290 લોકોનાં મૃત્યુ રવિવારે શ્રીલંકામાં ઇસ્ટરની પ્રાર્થના માટે લોકો ચર્ચમાં એકઠા થઈ રહ્યા હતા ત્યારે ત્રણ ચર્ચ, ચાર હોટલ અને પ્રાણીસંગ્રહાલયને નિશાન બનાવીને આઠ બૉમ્બ બ્લાસ્ટ કરવામાં આવ્યા હતા. આ ઘટનામાં 290 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હોવાની પૃષ્ટિ કરાઈ છે. બ્લાસ્ટમાં અંદાજે 400થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા છે. શ્રેણીબદ્ધ બ્લાસ્ટના ઘટનાક્રમ બાદ શ્રીલંકામાં કર્ફ્યુ લાદી દેવામાં આવ્યો હતો અને ઘટનાના અનુસંધાને 8 લોકોની ધરપકડ પણ કરાઈ હતી. શ્રીલંકાની રાજધાની કોલંબો સહિત મોટા ભાગના પ્રદેશોમાં બે દિવસ સુધી શાળાઓ બંધ રાખવાની જાહેરાત કરી દેવામાં આવી છે. બ્લાસ્ટના મૃ��કો પૈકી ત્રણ ભારતીયો હોવાની માહિતી વિદેશમંત્રી સુષમા સ્વરાજે ટ્વીટ કરીને આપી હતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 'કૉંગ્રેસે અલ્પેશ ઠાકોરનું ધારાસભ્યપદ રદ કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી' 'એનડીટીવી ઇન્ડિયા'ની વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે ગુજરાત કૉંગ્રેસ પ્રમુખ અમિત ચાવડાએ કહ્યું છે કે કૉંગ્રેસે અલ્પેશ ઠાકોરનું ધારાસભ્યપદ સમાપ્ત કરવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી દીધી છે. ઓબીસી નેતા 2017ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં રાધનપુર બેઠક પર કૉંગ્રેસમાંથી ચૂંટણી લડ્યા હતા અને તેમની જીત થઈ હતી. 10 એપ્રિલે તેમણે કૉંગ્રેસ પાર્ટીનાં તમામ પદો પરથી રાજીનામું આપી દીધું હતું અને કહ્યું હતું કે કૉંગ્રસે પાર્ટીએ તેમનું અને ઠાકોર સમાજનું અપમાન કર્યું છે અને ઠાકોર સમાજ સાથે કૉંગ્રેસે દગો કર્યો છે. પાર્ટી વિરોધી ગતિવિધિઓ બદલ તેમનું ધારાસભ્યપદ રદ કરવાની પ્રક્રિયા કૉંગ્રેસ દ્વારા હાથ ધરાઈ હોવાનું જાણવા મળે છે. 'તૃણમૂલનું પાક.ના વડા પ્રધાનને પ્રચાર માટે બોલાવવાનું આયોજન' ભાજપના નેતા મુકુલ રૉયે દાવો કર્યો છે કે તૃણમૂલ કૉંગ્રેસ પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાનને ચૂંટણીપ્રચાર માટે બંગાળ બોલાવવાનું આયોજન કરે છે. 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ની વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે મુકુલ રૉયે કહ્યું છે કે ટીએમસી દ્વારા ઇમરાન ખાનને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે એવી પાકી માહિતી અમારી પાસે છે. રૉયે કહ્યું, "બાંગ્લાદેશના અભિનેતા ફિરદોસ અહમદ અને નૂર ગાઝીને આમંત્રણ અપાયું એ પહેલાં કોઈ જાહેરાત કરાઈ હતી?" "અમારી પાસે પાકી માહિતી છે અને આ અંગે અમે ચૂંટણીપંચને જાણ પણ કરી છે." યુક્રેનમાં કૉમેડિયન રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી જિત્યા યુક્રેનમાં થયેલી રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીના એક્ઝિટ પોલ પ્રમાણે કૉમેડિયન વોલોદીમીર જેલેંસ્કી જંગી બહુમતીથી આગામી રાષ્ટ્રપતિ બનવા જઈ રહ્યા છે. એક્ઝિટ પોલ પ્રમાણે 70 ટકાથી વધારે મત તેમને મળ્યા છે, મતદાનના પ્રથમ તબક્કાથી જ તેઓ આગળ હતા, ત્યારે 39 ઉમેદવારો મેદાનમાં હતા. જેલેંસ્કીએ વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ પેટ્રો પોરોશેંકોને ચૂંટણીમાં પડકાર્યા હતા. પોરોશેંકોએ હાર સ્વીકારી લીધી છે. રાજધાની કીવમાં પોતાના સમર્થકોને સંબોધતા તેમણે કહ્યું કે તેઓ રાજનીતિમાંથી સંન્યાસ લેશે નહીં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ફિલિપિન્સમાં સોમવારે ભૂકંપના આંચકા અનુભવાયા ��તા જેમાં 5 લોકોનાં મૃત્યુ થયાંના અહેવાલ છે. +text: લાઉડસ્પીકર્સ પર જોરથી વાગતું સંગીત, અને સંગીતના સૂરો પર થિરકતી સ્ટ્રિપર્સ અને સિસોટીઓ વગાડતા લોકો. આ રિવાજ ચીનના દૂરના વિસ્તાર અને ગામડાઓમાં વધારે જોવા મળે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ચીનમાં આ વર્ષની શરૂઆતમાં, સ્ટ્રિપર્સના ડાન્સને "અશ્લીલ અને અસંસ્કારી" ગણાવી અંતિમ સંસ્કારો, લગ્નો અને ધાર્મિક સ્થળો પર તેમની પ્રસ્તુતિ પર પ્રતિબંધ લગાડવામાં આવ્યો છે. આ પહેલી વખત નથી કે વહીવટીતંત્રે આ રિવાજને બંધ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હોય, પરંતુ અત્યાર સુધી એમાં તેમને ખૂબ સફળતા મળી નથી. સંપન્ન હોવાનું પ્રમાણ પરંતુ સવાલ એ છે કે શા માટે સ્ટ્રિપર્સને અંતિમવિધિમાં બોલાવવામાં આવે છે? એક દલીલ એવી છે કે દફનવિધિમાં વધુ લોકોની હાજરી એ મૃત્યુ પામેલા વ્યક્તિ માટે માન તરીકે જોવામાં આવે છે. સ્ટ્રિપર્સના કારણે, અંતિમ સંસ્કારમાં ભીડ વધી જાય છે. આ રિવાજને 'પ્રજનનની પૂજા' સાથે પણ જોડવામાં આવે છે. ફુજિયાન નોર્મલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ખ્વાંગ જે એન શિંગે ગ્લોબલ ટાઇમ્સને જણાવ્યું, "કેટલીક સ્થાનિક પરંપરાઓમાં, ઉત્તેજક નૃત્યને મરનારાની એ ઇચ્છા સાથ જોડવામાં આવે છે, જ્યાં તેઓ વંશ વધારવાના આશીર્વાદ ઇચ્છતા હોય છે." વધુ તર્ક સંગત એ છે કે સ્ટ્રિપર્સને ભાડે બોલવવાને લોકો સંપન્નતા સાથે જોડીને જુએ છે. ગ્લોબલ ટાઇમ્સના જણાવ્યા મુજબ, "દેશના ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં શોકમાં આવનારા લોકોના મનોરંજન માટે કલાકારો, ગાયકો, હાસ્ય કલાકારો અને સ્ટ્રિપર્સને ભાડે બોલાવી ખર્ચ કરવાની પરંપરા વધારે છે." આ પરંપરા ચીનનાં ગામડાંઓમાં વધુ જોવા મળે છે. તાઇવાનથી થઈ શરૂઆત જોકે, આ પરંપરા તાઇવાનથી ઉતરી આવી છે. ત્યાં આ પરંપરા સામાન્ય છે. દક્ષિણ કેરોલિના યુનિવર્સિટીના માર્ક મોસ્કોવિટ્ઝે બીબીસીને કહ્યું હતું કે, "1980ના દાયકામાં તાઇવાનમાં અંતિમ સંસ્કાર દરમિયાન સ્ટ્રિપર્સની હાજરીએ લોકોનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું." તેમણે જણાવ્યું, "તાઇવાનમાં આ ચલણ સામાન્ય બની ગયું છે, પરંતુ ચીનમાં સરકારે આના પર એટલી કડકાઇ કરી છે કે ઘણા લોકોએ આ વિષે સાંભળ્યું પણ નથી." તાઇવાનના મોટા શહેરોમાં પણ આ રિવાજ જોવા મળતો નથી. માર્ક મોસ્કોવિટ્ઝ કહે છે, "અંતિમવિધિ દરમિયાન સ્ટ્રિપર્સને બોલાવવાની બાબત કાનૂની અને ગેરકાયદેસર પ્રવૃત્તિની વચ્ચે ઝૂલતી રહે છે. શહેરના વિસ્તારોમાં સ્ટ્રિપર્સનો ઉપયોગ ભાગ્યે જ જોવા મળે છે. શહેરથી દૂરના વિસ્તારોમાં આ રિવાજ વધારે જોવા મળે છે. જો કે, શહેરોના મોટાભાગનાં વિસ્તારોમાં આ વિધિઓ જોવા મળે છે." ગયા વર્ષે તાઇવાનના દક્ષિણમાં આવેલા શહેર જિયાઈમાં યોજાયેલી અંતિમવિધિમાં 50 સ્ટ્રિપર્સે ભાગ લીધો હતો. તે તમામ એક જીપની છત પર સવાર થઈ હતી. એ પછી સ્થાનિક નેતાના અંતિમ સંસ્કાર થયા હતા. તેમના પરિવારના જણાવ્યા મુજબ, તેઓ આ પ્રકારની જ અંતિમવિધિ ઇચ્છતા હતા. સરકારની કડકાઈ આ રિવાજ સામે લેવાયેલાં પગલાં નવી વાત નથી. આ રિવાજને બંધ કરવા ચીનન સરકાર વર્ષોથી કોશિશ કરી રહી છે. ચીનના સંસ્કૃતિ મંત્રાલયે એ રિવાજને 'અસભ્ય' જાહેર કર્યો છે. જો કોઈ અંતિમ સંસ્કારની વિધીમાં સ્ટ્રિપર્સને બોલાવશે તો તેમને કડક સજા કરવામાં આવશે. માર્ક મોસ્કોવિટ્ઝ કહે છે, "ચીનની સરકાર પોતાને નાગરિકોની માર્ગદર્શક તરીકેની ભૂમિકામાં જુએ છે." તેઓ એમ પણ કહે છે કે આ રિવાજ જડમૂળથી નાબૂદ કરવો સહેલો નથી. 2006 માં જિઆંગસુ પ્રાંતના ખેડૂતની અંતિમ વિધિમાં હજારો લોકો ભેગા થયા હતા. જેમાં સ્ટ્રિપર્સે પણ પ્રદર્શન કર્યું હતું. એ પછી પાંચ લોકોની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. વર્ષ 2015માં પણ અંતિમ સંસ્કાર વખતે 'અશ્લીલ પ્રસ્તુતિ'ની વાત સોશિયલ મીડિયા દ્વારા બહાર આવી હતી, ત્યારે સરકારે આયોજકો અને કલાકારોને સજા કરી હતી. સંસ્કૃતિ મંત્રાલયે હેનન, એનખ્વે, જિઆંગસુ અને ખબે પ્રાંતોમાં વિશિષ્ટ રૂપે ધ્યાન રાખવા અભિયાન હાથ ધર્યું છે. તે સ્પષ્ટ નથી કે આ રિવાજ જડમૂળથી સમાપ્ત થશે કે નહીં, પરંતુ તે સ્પષ્ટ છે કે ચીન સરકાર તેને અટકાવવા પ્રયત્નો ચાલુ રાખશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનના કેટલાક ભાગોમાં અંતિમવિધિ દરમિયાન એવાં દ્રશ્યો સર્જાય છે જે ઘણા લોકોને આશ્ચર્યચકિત કરી શકે છે. +text: એવી મહિલાઓ કે જેમણે અધિકાર માટે હાકલ કરી હતી. આ સમાજસુધારક મહિલાઓ હતી અને અનેક મહત્ત્વપૂર્ણ પદ પર પહોંચનાર પ્રથમ મહિલા તરીકે તેઓ ઓળખાય છે. ચંદ્રપ્રભા સૈકિયાનીએ આસામમાં ચાલી રહેલી પડદાપ્રથાને ખતમ કરવામાં મદદ કરી હતી, તેમણે મહિલાઓના શિક્ષણ પર ભાર મૂક્યો અને 13 વર્ષની વયે પ્રાથમિક શાળા ખોલી હતી. ચંદ્રપ્રભા 1930માં અસહયોગ આંદોલનમાં જોડાયાં હતાં અને જેલવાસ પણ ભોગવ્યો હતો. 1947 સુધી તેઓ કૉંગ્રેસ પાર્ટીના કાર્યકર્તા તરીકે કામ કરતાં રહ્યાં હતાં. વર્ષ 197માં તેમને તેમની કામગીરી બદલ પદ્મશ્રીથી ��વાજવામાં આવ્યાં હતાં. બીબીસી ગુજરાતી આવી મહિલાઓની કહાણીઓ લઈ આવ્યું છે. જેની પ્રથમ કહાણી છે તામિલનાડુના ડૉ. મુથુલક્ષ્મી રેડ્ડીની છે, જેને વાંચવા અહીં ક્લિક કરો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બીબીસી ગુજરાતી એવાં મહિલાઓની કહાણી લઈને આવ્યું છે, જેમણે લોકશાહીના પાયા મજબૂત કર્યા છે. +text: "ત્યારે કૉંગ્રેસ પાર્ટીના વિદેશ વિભાગના કૉ-ઑર્ડિનેટર તેમજ ચૂંટણી જાહેરનામા સમિતિના સભ્ય સામ પિત્રોડાજીનું કાલે જે નિવેદન આવ્યું એ ઘણી ચિંતાઓ જન્માવનરું છે." સામ પિત્રોડાની ટિપ્પી વિશે કહ્યું, "કેટલાક લોકોની હરકતોથી સમગ્ર દેશને દોષી ન માનવો જોઈએ એવું તેમણે કહ્યું." આ મામલે અમિત શાહે કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ પર ચાબખા કર્યા, "કૉંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષે એ સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે તમે આ પ્રકારના જઘન્ય હુમલાને સામાન્ય ઘટના માનો છો? કૉંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષે આ મુદ્દે જનતાને જવાબ આપવો જોઇએ." "જ્યારે ચૂંટણી નજીક આવે ત્યારે કૉંગ્રેસ તૃષ્ટિકરણની રાજનીતિ કરે છે." ઈમરાનનો દાવો : પાક.ના 'રાષ્ટ્રીય દિવસ' પર મોદીએ શુભેચ્છા પાઠવી પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાને 'પાકિસ્તાન દિવસ'ના અવસરે 'ભારતીય વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી તરફથી મળેલા શુભેચ્છા સંદેશનું સ્વાગત કર્યુ છે.' પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાને દાવો કર્યો છે કે વડા પ્રધાન મોદીએ તેમને શુભેચ્છા સંદેશ મોકલીને પાકિસ્તાનના લોકોને 'રાષ્ટ્રિય દિવસ'ની શુભેચ્છા પાઠવી છે. ભારત સરકાર તરફથી આ અંગે કોઈ જાણકારી આપવામાં આવી નથી. પાકિસ્તાને શુક્રવારે 'રાષ્ટ્રીય દિવસ' ઉજવ્યો હતો. શુક્રવારે સવારે ભારતના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રવિશકુમારે કહ્યું હતું કે ભારતીય પ્રતિનિધિ દિલ્હીમાં સ્થિત પાકિસ્તાન દૂતાવાસમાં યોજાનારા સમારોહમાં ભાગ લેશે નહીં. રવિશકુમારે કહ્યું હતું કે ભારતનું વલણ સ્પષ્ટ છે કે જો પાકિસ્તાન ભારત પ્રશાસિત કાશ્મીરના અલગતાવાદીઓને આમંત્રણ આપે તો ભારત તેમા ભાગ લેશે નહીં. આ દરમિયાન વિપક્ષે નરેન્દ્ર મોદી સામે સવાલ ઊઠાવ્યો છે કે 'શું ઈમરાન ખાનનો દાવો સાચો છે?' પાકિસ્તાની વડા પ્રધાન ઈમરાન ખાને ટ્વિટ કરીને ભારતના વડા પ્રધાન તરફથી મળેલા સંદેશની જાણકારી આપી હતી. તેમના મતે મોદીએ લખ્યું છે, "પાકિસ્તાનને રાષ્ટ્રીય દિવસની શુભેચ્છા પાઠવું છું. આ એવો સમય છે, જ્યારે દેશના લોકોએ ઉગ્રવાદ અને હિંસામુક્ત વાતાવરણમાં લોકશાહી ઢબે શાંતિપૂર્ણ, પ્રગતિશીલ અને સમૃદ્ધ ક્ષેત્ર માટે કામ કરવું જોઈએ." કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા પ્રિયંકા ચતુર્વેદીએ સવાલ ઊઠાવતાં ટ્વિટ કર્યું છે કે, "હું આશા રાખું કે વડા પ્રધાન કાર્યાલય સ્પષ્ટ કરે કે ઈમરાન ખાન સાથે ટ્વીટનું આદાનપ્રદાન સાચું છે. ખાસ કરીને જ્યારે ભારત સરકાર તેમના કાર્યક્રમનો બહિષ્કાર કરી રહી છે, ત્યારે દેશ એ જાણવા માગે છે..." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? દાહોદમાં ડીજે વગાડવા બાબતે તીરમારામાં બે વ્યક્તિ ઘાયલ દાહોદ જિલ્લામાં ગરબાડાના પાટિયા ગામમાં હોળીના તહેવાર પર ડીજે વગાડવા જેવી બાબતે બે પક્ષો વચ્ચે તીરમારો થયો હતો, જેમાં બે વ્યક્તિઓને ગંભીર ઇજા પહોંચી છે. ઇજાગ્રસ્તોને દાહોદની સરકારી હૉસ્પિટલમાં ખસેડવામાં આવ્યા છે. આ બંને જૂથો વચ્ચે સામસામે ફરિયાદ થતાં અન્ય ચાર લોકો પણ ઘાયલ થયા હતા. ગરબાડા તાલુકાના પાટીયા ગામમાં ડીજે વગાડવા બાબતે તકરાર થતાં પંચ ભેગું કરાયુ હતું. જેમાં બોલાચાલી થતાં તીરમારો અને પથ્થરમારો થયો હતો. ગરબાડા પોલીસમાં આ અંગેની ફરિયાદ નોંધવામાં આવી છે. ટ્રમ્પની ચૂંટણીમાં રશિયાની દખલગીરીની તપાસ પૂરી અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડૉનાલ્ડ ટ્ર્મ્પના વર્ષ 2016ના ચૂંટણી અભિયાનમાં રશિયાની કહેવાતી દખલગીરીની તપાસ કરી રહેલા વકીલ રૉબર્ટ મુલરે પોતાનો રિપોર્ટ અમેરિકાના ન્યાય વિભાગને સોંપી દીધો છે. આ રિપોર્ટ કેટલા અંશે અમેરિકાની સંસદમાં રજૂ થશે તેનો નિર્ણય ઍટર્ની જનરલ વિલિયમ બર્ર કરશે. અમેરિકાની સંસદને લખેલા પત્રમાં જણાવાયું છે કે આ અઠવાડિયાના અંત સુધીમાં મુખ્ય મુદ્દાઓની જાણકારી આપી શકે છે. મુલર 22 મહિનાથી આ તપાસ કરી રહ્યા હતા. ટ્રમ્પ અને તેમના રિપબ્લિકન સાંસદો તપાસ પર સવાલ ઊઠાવતા રહ્યા છે અને આને ટ્રમ્પને બદનામ કરવાનો કારસો ગણાવતા રહ્યા છે. અમેરિકન સાંસદોની ન્યાયિક સમિતિએ સંસદને લખેલા પત્રમાં જણાવ્યું છે કે બર્રે એ બાબતની ખાતરી આપી છે કે તપાસ દરમિયાન એવો કોઈ મુદ્દો નથી મળ્યો, જેમાં ન્યાય વિભાગે મુલરને કાર્યવાહી ન કરવા આદેશ આપ્યો હોય. આ પહેલાં આ જ મહિનાની શરૂઆતમાં અમેરિકાની પ્રતિનિધિ સભાએ સર્વ સહમતીથી પ્રસ્તાવ મંજૂર કર્યો હતો કે મુલરનો સમગ્ર અહેવાલ જાહેર થવો જોઈએ. તેમાં સંપૂર્ણ પારદર્શકતા હોવી જોઈએ અને વ્હાઇટ હાઉસની દખલ હોવી જોઈએ નહીં. ઑસ્ટ્રેલિયામાં એક સાથે બે વાવાઝોડાંનો હુમલો થશે ઑસ���ટ્રેલિયામાં એક સાથે બે વાવાઝોડાં 'ટ્રૅવર' અને 'વૅરોનિકા' ત્રાટકવાના હોવાથી લોકો સ્થળાંતર કરવા મજબૂર થયા છે. આ બંને જોખમી વાવાઝોડાંના પગલે હજારો લોકોએ પોતાનાં ઘર છોડવાં પડ્યાં છે. આ અઠવાડિયના અંત સુધીમાં ઉત્તરના પ્રદેશોમાં 'ટ્રૅવર' વાવાઝોડું ફૂંકાશે તો પશ્ચિમ કિનારે 'વૅરોનિકા'નો હુમલો થશે. તે દરમિયાન તોફાની પવનો ફૂંકાવાની શક્યતા છે. તેમજ ભારે વરસાદ અને વિશાળ મોજાંના કારણે પૂરની સ્થિતી સર્જાવાની આશંકા છે. નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, આ તોફાનોની ગંભીર અસરો થઈ શકે છે, તેથી લોકોને તૈયાર રહેવાના આદેશ અપાયા છે. ઑસ્ટ્રેલિયાના ઈતિહાસમા આવું બીજી વખત જ બની રહ્યું છે કે એક સાથે બે વાવાઝોડાં એક જ સમયે ફૂંકાવાના હોય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભાજપ અધ્યક્ષ અમિત શાહે શનિવારે એક પ્રેસ કૉન્ફરન્સ સંબોધતા કહ્યું, "દેશ જ્યારે સામાન્ય ચૂંટણીઓ તરફ આગળ વધી રહ્યો છે ત્યારે દેશના દરેક મતદાતાઓ વચ્ચે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાનો મુદ્દો ચર્ચામાં છે." +text: ધ ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ પ્રમાણે જૂનાગઢના માંગરોળ તાલુકાના એક ગામમાં ચાર કાગડાનાં મૃત્યુ થયું છે. આ અંગે અધિકારીઓ દ્વારા શનિવારે સત્તાવાર જાહેરાત કરાઈ હતી. આ અગાઉ શુક્રવારે જૂનાગઢ જિલ્લામાં જ બર્ડ ફ્લૂના બે કેસ નોંધાયા હોવાથી લોકોમાં ડરનો માહોલ છે. જોકે આ કાગડાનાં મૃત્યુનું કારણ હજી સુધી જાણી શકાયું નથી. દેશમાં ગુજરાત સહિત છ રાજ્યોમાં બર્ડ ફ્લૂના કેસની પુષ્ટિ કેન્દ્ર સરકારે દેશમાં ગુજરાત સહિત છ રાજ્યોમાં બર્ડ ફ્લૂના કેસો નોંધાયા હોવાની પુષ્ટિ કરી છે. 'હિંદુસ્તાન ટાઇમ્સ'ના અહેવાલ અનુસાર ગુજરાત, કેરળ, રાજસ્થાન, મધ્ય પ્રદેશ, હિમાચલ પ્રદેશ અને હરિયાણામાં તાજેતરમાં પક્ષીઓનાં મોત માટે બર્ડ ફ્લૂ જવાબદાર હોવાનું કેન્દ્ર સરકારે સ્વીકાર્યું છે. ગુજરાતમાં જૂનાગઢમાં બર્ડ ફ્લૂનો કેસ નોંધાયો છે. અન્ય રાજ્યોને પણ તેમના પ્રદેશમાં પક્ષીઓનાં શંકાસ્પદ મોત અંગે તત્કાળ તપાસ કરી જાણ કરવા માટે તાકીદ કરી દેવાઈ છે. આ દરમિયાન દિલ્હી, ઉત્તર પ્રદેશ તથા બિહારમાં પણ પક્ષીઓનાં શંકાસ્પદ મોતના અહેવાલ નોંધાયા છે. અસરગ્રસ્ત રાજ્યોમાં કેન્દ્રની ટીમ રવાના કરી દેવાઈ હોવાનું પણ અહેવાલમાં કહેવાયું છે. દિલ્હીમાં પણ છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં 20 કાગળાનાં મોતથી રહીશોમાં ચિંતા જોવા મળી છે. ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી માધવસિંહ સોલંકીનું 94 વર્ષની જૈફ વયે નિધન માધવસિંહ સોલંકી ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી માધવસિંહ સોલંકીનું આજે નિધન થયું છે. 94 વર્ષની જૈફ વયે આજે તેમનું અવસાન થયું છે. માધવસિંહ સોલંકી ગુજરાત કૉંગ્રેસના નેતા ભરતસિંહ સોલંકીના પિતા છે. ગુજરાતમાં સૌથી વધુ વિધાનસભા બેઠકો જીતી મુખ્યમંત્રી બનવાનો રેકોર્ડ માધવસિંહના નામે છે. માધવસિંહ સોલંકી ભારતના ભૂતપૂર્વ વિદેશમંત્રી પણ રહી ચૂક્યા છે. તેઓ "ખામ થિયરી" માટે જાણીતા થયા, જે વડે તેઓ 1980માં ગુજરાતની રાજનીતિમાં આવ્યા હતા. વડા પ્રધાન મોદીએ પણ તેમને શ્રદ્ધાંજલિ પાઠવી છે. તેમમે ટ્વીટ કરીને લખ્યું કે,"સમાજને કરેલી સેવા બદલ તેઓ હંમેશાં યાદ રહેશે. તેમની નિધન પર દુખ વ્યક્ત કરું છું." 'પીડિતા રાતે બહાર ન નીકળી હોત તો રેપ ન થયો હોત' ચંદ્રમુખી દેવીએ - ફાઇલ તસવીર નેશનલ કમિશન ફૉર વુમન (એનસીડબલ્યુ)નાં સભ્ય ચંદ્રમુખી દેવીએ ઉત્તર પ્રદેશમાં થયેલી બળાત્કારની ઘટના પર એક નિવેદન આપ્યું છે. તેઓએ કહ્યું કે "પીડિતા રાતે બહાર ન નીકળ્યા હોય તો રેપ ન થયો હોત." 'હિન્દુસ્તાન ટાઇમ્સ'ના અહેવાલ અનુસાર, ચંદ્રમુખી દેવીએ ઉત્તર પ્રદેશના બદાયુમાં મહિલાના પરિવાર સાથે મુલાકાત કરી હતી એ સમયે તેઓએ આ નિવેદન આપ્યું હતું. તેઓએ કહ્યું કે "આંગણવાડી કાર્યકરની બળાત્કાર-હત્યાની ઘટના ટાળી શકાઈ હોત, તો પીડિતા સાંજે એકલાં ન નીકળ્યાં હોત." ચંદ્રાદેવીએ જણાવ્યું કે "હું મહિલાઓને ફરીથી અને ફરીથી કહું છું કે કોઈની અસરમાં આવીને વિચત્ર કલાકોમાં બહાર ન નીકળવું જોઈએ." ઉલ્લેખનીય છે કે 50 વર્ષીય આંગણવાડી કાર્યકર ગામની સીમમાં આવેલા મંદિરે ગયા હતા અને મૃત મળી આવ્યાં હતાં. ઝકી-ઉર-રેહમાનને 15 વર્ષની જેલ ઝકી-ઉર-રેહમાન લશ્કર-એ-તૈયબ જૂથના લીડર ઝકી-ઉર-રેહમાન લખવીને 15 વર્ષની સજા ફટકારાઈ છે. પાકિસ્તાનની એક કોર્ટે આતંકવાદીઓને ફંડ આપવા મામલે લશ્કર-એ-તૈયબ જૂથના વરિષ્ઠ નેતા ઝકી-ઉર-રેહમાન લખવીને 15 વર્ષની સજા સંભળાવી છે. એટલે કે ઝકી-ઉર-રહેમાન પર પાંચ-પાંચ વર્ષની ત્રણ સજા એકસાથે ચાલશે. લખવી પર ભારતમાં 2008ના મુંબઈમાં આતંકવાદી હુમલાઓ કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યા છે, જેમાં ઓછામાં ઓછા 160 લોકો માર્યા ગયા હતા. કોર્ટે લખવીને લશ્કર-એ-તૈયબ દ્વારા આતંકવાદી હુમલા માટે નાણાં એકત્રિત કરવાના કેસમાં દોષી ઠેરવ્યા હતા. શનિવારે પાકિસ્તાનના પંજાબ પ્રાંતમાંથી ઝકી-ઉર-રેહમા���ની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં કોરોના વાઇરસના સંક્રમણ વચ્ચે શુક્રવારે બર્ડ ફ્લૂના કેસ નોંધાયા હતા. +text: દશેરાના અવસર પર રાવણ દહન સમયે ટ્રેનની ઝપટે આવતાં 59 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. આ અકસ્માત બાદ સવાલ થાય છે કે આખરે આ દુર્ઘટના માટે જવાબદાર કોણ છે? સવાલ કરતી આંગળીઓ રેલવે તંત્ર, દશેરાનું આયોજન કરનારી કમિટી અને સ્થાનિક તંત્ર તરફ ચીંધાઈ રહી છે. આ વચ્ચે ટ્રેનના લોકોપાઇલટ (ટ્રેન ચાલક) પર પણ સવાલો ઊઠી રહ્યા છે. શું આટલી ભીડ જોવા છતાં તેમણે ટ્રેન શા માટે ના રોકી? બીજું કે તેમણે હૉર્ન પણ શા માટે ના વગાડ્યું? મળતી માહિતી મુજબ પંજાબ અને રેલવે પોલીસે લોકોપાઇલટની ધરપકડ કરી પૂછપરછ કરી રહી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ગ્રીન સિગ્નલ મળ્યું હતું એટલા માટે ટ્રેન રોકી નહોતી. આ સાથે જ તેમને કોઈ અનુમાન પણ નહોતું કે પાટા પર આટલી સંખ્યામાં લોકો હાજર હશે. આ સાથે જ જોડા રેલવે ફાટકના લાઇનમેન સાથે પણ પૂછપરછ કરવામાં આવી છે. જેમના પર આરોપ છે કે તેમણે લોકોપાઇલટને પાટા પર લોકોની હાજરી અંગે માહિતગાર નહોતા કર્યા. રેલવે પ્રશાસને સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈને કહ્યું હતું કે તેમણે રાવણદહનના આયોજનની મંજૂર આપી નહોતી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? રેલવે પ્રશાસને સમગ્ર ભાર અમૃતસર પ્રશાસન પર ઢોળી દીધો અને કહ્યું કે સ્થાનિક અધિકારીઓને દશેરાના કાર્યક્રમ અંગે જાણ હતી. સાથે જ આ કાર્યક્રમમાં એક વરિષ્ઠ નેતાનાં પત્ની પણ ભાગ લેવાનાં હતાં. એ નેતા પંજાબના ઉપમુખ્યમંત્રી અને કોંગ્રેસ નેતા નવજોત સિંઘ સિદ્ધુ છે જેમનાં પત્ની આ કાર્યક્રમમાં હાજર હતાં. પીટીઆઈ અનુસાર રેલવે અધિકારીએ કહ્યું, "અમને આ કાર્યક્રમના આયોજન અંગે કોઈએ જણાવ્યું નહોતું અને અમે મંજૂરી પણ નહોતી આપી." "આ મામલો અતિક્રમણ સાથે જોડાયેલો છે અને સ્થાનિક પ્રશાસને આની જવાબદારી લેવી જોઈએ." ટ્રેન શા માટે ના રોકી? નવજોત કૌર ઘાયલોની મુલાકાતે આવ્યાં ભલે, રેલવેને આ કાર્યક્રમની જાણકારી ન હોય પરંતુ આટલી ભીડ હોવા છતાં ટ્રેન રોકવામાં કેમ ના આવી? આ સવાલનો જવાબ આપતા રેલવે અધિકારી કહે છે, "જે જગ્યાએ અકસ્માત થયો ત્યાં ખૂબ જ ધુમાડો હતો." "જેના કારણે લોકોપાઇલટને ભીડ ના દેખાઈ. આ સાથે જ ત્યાં એક વળાંક પણ હતો." મંત્રીઓની મુલાકાત દુર્ઘટના બાદ તમામ મંત્રીઓ અને અધિકારીઓ ઘટનાસ્થળની મુલાકાતે આવવા લ���ગ્યા હતા. રેલવે રાજ્ય મંત્રી મનોજ સિન્હા રેલવે બોર્ડના ચેરમેન અશ્વિની લોહાની અને અન્ય વરિષ્ઠ અધિકારી રાત્રે જ ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા હતા. બીજી તરફ રેલવે મંત્રી પીયુષ ગોયલ પોતાની અમેરિકા યાત્રા છોડીને પરત ફરી રહ્યા છે. આ વચ્ચે એવી પણ ખબર મળી રહી છે કે રેલવેએ મૃતકોને વળતર આપવાનો ઇન્કાર કરી દીધો છે. રેલવેનું કહેવું છે કે મૃતકો ટ્રેનનાં યાત્રીઓ નહોતાં. જોકે, વડા પ્રધાન મોદીએ મૃતકોના પરિવારને બે-બે લાખ રૂપિયા અને ઈજાગ્રસ્તોને 50 હજાર રૂપિયાનું વળતર આપવાની જાહેરાત કરી છે. ઘટનાસ્થળ પર હાજર બીબીસી સંવાદદાતા રવિન્દ્ર સિંહ રૉબિને ઘાયલો સાથે વાતચીત કરી હતી. ઘટનાને યાદ કરતા એક ઈજાગ્રસ્ત વ્યક્તિ કહે છે, "જ્યાં રાવણ દહન થતું હતું અમે ત્યાં હાજર હતાં." "રેલવે ટ્રેક પાસે એક એલઈડી લાગેલી હતી. અમે તેના પર રાવણ દહન જોઈ રહ્યાં હતાં." "રેલવે ટ્રેક પરથી ત્રણ ટ્રેનો નીકળી ચૂકી હતી પરંતુ જ્યારે આ ટ્રેન આવી ત્યાં કંઈ ખબર ના રહી." ગુરુનાનક હૉસ્પિટલમાં લગભગ 70 લોકોને દાખલ કરવામાં આવ્યા છે. બીજી તરફ ઘટનાના દિવસે લોકો તેમનાં સંબંધીઓને શોધવા માટે ચારેતરફ ફરી રહ્યા હતા. મોડી રાત સુધી લોકોની ભીડ ત્યાં હાજર રહી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પંજાબ રેલવે દુર્ઘટના બાદ અકસ્માત સાથે જોડાયેલી અવનવી જાણકારીઓ સામે આવી રહી છે. +text: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ભારતમાં એક કરોડ નવી નોકરીઓનું સર્જન કરવાનું વચન આપ્યું હતું. ખાસ કરીને કૉંગ્રેસ દરેક મોરચા પર આ મુદ્દાને ઉછાળી રહી છે. ઇન્ડિયા ટીવી સાથે વાત કરતા રાજ્યના મુખ્યમંત્રી વિજય રૂપાણીએ દાવો કર્યો હતો કે ગત વર્ષે ભારતમાં સર્જાયેલી રોજગારીમાં 83 ટકા માત્ર ગુજરાતમાં જ અપાઈ હતી. રૂપાણીએ એમ પણ કહ્યું હતું કે તેમની સરકારે ગત એક વર્ષમાં 72 હજાર નોકરીઓ આપી હતી. પણ શું ગુજરાતમાં રોજગારીનું પ્રમાણ વધ્યું છે ખરું? આ જ જાણવા માટે અમે ચકાસ્યું કે સોશિઅલ મીડિયા પર લોકો બેરોજગારીને લઈને શું વાતો કરી રહ્યા છે? ગુજરાતમાં સોશિઅલ મીડિયા પર રોજગારીને લઈને ભારે હોબાળો જોવા નથી મળતો. જોકે, જે લોકો આ અંગે વાત કરી રહ્યાં છે, તેઓ આને જીએસટી અને નોટબંધી જેવી નજીકના ભૂતકાળની સમસ્યાઓ સાથે જોડીને જોઈ રહ્યા છે. મિહિર રાઠવા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને ટૅગ કરીને લખે છે, ''ડિયર સર, અમારી મુશ્કેલીઓ નથી ઘટી રહી. અમે બેરોજગારીથી પીડિત છીએ અને આપનો વિકાસ રોજગારીને સ્પર્શી પણ નથી રહ્યો.'' દિલીપ સેદાણીએ ટ્વિટર પર લખ્યું કે બેરોજગારીના મુદ્દાને લીધે રાહુલ ગાંધી ગુજરાતમાં લોકપ્રિય થઈ રહ્યાં છે. હરેશ બાવીશીએ લખ્યું, ''ગુજરાતની ચૂંટણી આ વખતે જીએસટી, નોટબંધી અને બેરોજગારીના મુદ્દા પર લડાશે. આ ત્રણેય મુદ્દાઓ પર ભાજપ નિષ્ફળ નિવડ્યો છે.'' તો રાજ ગઢવીએ લખ્યું, ''વિકાસ થયેલો ત્યારે કહેવાશે જ્યારે બેરોજગારી દૂર થાય સાહેબ. ગુજરાતમાં દિન પ્રતિદિન બેરોજગાર યુવાનો વધતા જાય છે.'' ભાજપની ગુજરાત ગૌરવ યાત્રા પર ટિપ્પણી કરતા જિગરભાઇ રાવલે લખ્યું, ''ડેમેજ કંટ્રોલ યાત્રાઓ નીકળશે પણ લોકો મોંઘવારી, નોટબંધી, જીએસટી, બેરોજગારી અને ટેકાના ભાવ નહીં ભૂલે'' અમરીશ મકવાણાનું કહેવું છે, ''ગુજરાતના બેરોજગાર યુવાનોના હાથમાં નોકરીને બદલે ત્રિશૂળ અને તલવાર પકડાવનારાઓને આ વખતે પાડી દો.'' કુમારે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને જવાબ આપતા લખ્યું કે ''હું સુરતથી છું. પણ જૂઓ, કપડાં ઉદ્યોગ બરબાદ થઈ ગયો છે. વેપાર 60 ટકા સુધી ઘટી ગયો છે.'' અમદાવાદથી કલ્પના જૈને તર્ક આપ્યો, ''બેરોજગારી વધુ છે. અર્થતંત્ર સૌને રોજગારી આપી શકે એમ નથી. 2019 બાદ કદાચ પરિવારમાંથી એ જ વ્યક્તિને નોકરી મળે.'' તો કેટલાક લોકોનું માનવું છે કે ગુજરાતમાં રોજગારીની સ્થિતિ એટલી ખરાબ પણ નથી. દિવ્યેશ રાજાનું કહેવું છે કે ગુજરાતમાં બહારથી આવેલા લોકોને પણ રોજગારી મળી રહે છે. તેમણે લખ્યું, ''અહીંના ઉદ્યોગોમાં મોટા ભાગે બહારથી આવેલા લોકોને કામ કરતા જોઈ શકાય છે. બેરોજગારીનું પ્રમાણ અહીં એ હદ સુધી નથી.'' તમને આ પણ વાંચવું ગમશે રાહુલ કામલે લખે છે, ''એ સાચું છે કે એ લોકો આપણા ધર્મ અને દેશ પર કબજો કરવાનું વિચારી રહ્યા છે. આપણે રોજગારી તથા તેલની કિંમતોના મુદ્દાઓ પર ફસાયેલા છીએ.'' વસાવા કૃપાલસિંહે લખ્યું, ''બેરોજગાર યુવાનોને ભથ્થું આપવાનું કહી ફોર્મ ભરાવનારા લોકોને 60 વર્ષમાં યુવાનો કેમ યાદ ના આવ્યા?'' જોકે, આ બધા વચ્ચે કેટલાક લોકો બેરોજગારીના મુદ્દામાં હાસ્ય પણ શોધી રહ્યાં છે. એન્જિનિયર વિકાસ પાંડે લખે છે, ''એન્જિનિયરિંગ કર્યા બાદ બધા જ વિદ્યાર્થીઓ મને પૂછે છે કે આગળ શું કરીએ? હું કહું છું કે આરામ કરો, સારા દિવસો આવી રહ્યાં છે.'' રુચિ શુક્લા કટાક્ષ કરતાં કહે છે કે, ''જ્યારેથી કૉંગ્રેસના નેતા બેકાર થયા છે ત્યારથી તેઓ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સામે પોતાની બેકારીનો મુદ્દો ઉઠાવી રહ્યાં છે. પણ તેમને મોદીએ નહીં, દેશના લોકોએ બેરોજગાર કર્યા છે.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતની ચૂંટણીમાં આ વખતે બેરોજગારી મહત્વનો મુદ્દો સાબિત થઈ રહી છે. +text: સ્થાનિકોનું કહેવું છે કે આ પ્રોજેક્ટને કારણે અહીંનું પાણી પ્રદૂષિત થશે અને તેના કારણે ભાલિયા ઘઉંની જાત પર સંકટ ઊભું થશે. ઉપરાંત પાસે જ આવેલા હડપ્પા અને લોથલ સંસ્કૃતિના અવશેષો પણ પ્રોજેક્ટની માઠી અસરથી બાકાત નહીં રહી શકે. આ અંગે કંપનીનો સંપર્ક સાધવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ કંપની તરફથી કોઈ પ્રતિક્રિયા મળી નથી. ભાલિયા ઘઉં બચાવવા અભિયાન પ્રતીકાત્મક તસવીર ગ્રામજનો માટે આ લડાઈ માત્ર અસ્તિત્વ ટકાવવા માટે નથી પરંતુ ભાલિયા ઘઉંને બચાવવા માટેની પણ છે. સ્થાનિક રહેવાસી સબરસિંહના કહેવા પ્રમાણે, "નપાણિયા ગણાતા ગામમાં ચોમાસાનું જે પાણી જમીનમાં ઉતરે છે તેના આધારે ખેતી કરી ભાલિયા ઘઉંનો પાક અમે લઇએ છીએ. "ભાલિયા ઘઉંની મૂળ જાતિ હવે આ અને આજુબાજુના અન્ય 14 ગામમાં જ બચી છે." 'ચણા, જીરું અને સવાના પાકને નુકસાનની ભીતિ' ઉપ-સરપંચ લાલજીભાઈ સોલંકીના કહેવા પ્રમાણે, પ્રોજેક્ટ રિપોર્ટમાં એવો દાવો કર્યો છે કે પ્રોજેક્ટ સાઇટથી પાંચ કિલોમીટરના અંતર સુધી કોઈ જળસ્રોત નથી, પરંતુ આ તથ્ય તંત્રને ગેરમાર્ગે દોરનારું છે. સરગવાળા ગામના સરપંચ અંબાલાલ સોલંકીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું,"અમારું ગામ ધોળકા તાલુકાનું છેવાડાનું ગામ છે." "ગામની સીમ 3500 એકર જમીન પર પથરાયેલી છે, જેમાં ભાલિયા ઘઉં, ચણા, જીરું અને સવા જેવો પાક લેવાય છે." "માત્ર અને માત્ર વરસાદના પાણીના આધારે પાક લેવાય છે ત્યારે જો ઝેરી કેમીકલના ઘનકચરાના નિકાલ માટે વ્યવસ્થા ઊભી કરવામાં આવશે તો સ્થાનિક ખેતીને નુકસાન થવાની ભીતિ અમને દેખાઈ રહી છે." લોથલ સાઇટ માત્ર ત્રણ કિલોમીટરના અંતરે લોથલ સાઇટની તસવીર વાત માત્ર પર્યાવરણ કે સ્વાસ્થ્ય પૂરતી સીમિત નથી, હડપ્પા સંસ્કૃતિનું ઉત્ખનન થયું છે તે લોથલ સાઇટ ગામથી રસ્તાના માર્ગે માત્ર ત્રણ કિલોમીટરના અંતરે આવેલી છે. ઉપ-સરપંચ લાલજીભાઈ સોલંકીએ સવાલ ઉઠાવ્યો, "જે સોલિડ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટમાંથી વાયુ પ્રદૂષણ પણ નીકળવાનું, શું કોઇ તેની ઐતિહાસિક લોથલ સાઇટ પર થતી અસર અટકાવી શકશે?" ઈ.સ. પૂર્વે 2400માં લોથલ સિંધુ સંસ્કૃત્તિનું મહત્ત્વપૂર્ણ શહેર હતું. લોથલને ઐતિહાસિક સાઇટ તરીકેનો દર���્જો મળેલો છે. આર્કિયૉલૉજિકલ સરવે ઑફ ઇન્ડિયા (એએસઆઈ) દ્વારા આ સાઇટની દેખરેખ રાખવામાં આવે છે. એએસઆઈ દ્વારા જ લોથલમાં ઉત્ખનન કરીને પુરાતત્વીય અવશેષો બહાર કાઢવામાં આવે છે. 'જમીન પર ઝેરી કચરાની અસરની ચિંતા' અમદાવાદનો ઘન કચરો નિકાલ કરવાની સાઇટ જે સર્વે નંબર જમીન પર આ સૉલિડ વેસ્ટ સાઇટ વિકસાવવાનું આયોજન કર્યું છે, તેની બિલકુલ બાજુમાં ઘનશ્યામભાઇનું ખેતર આવેલું છે. જ્યારથી તેમણે આ યોજના વિશે સાંભળ્યું છે, ત્યારથી તેમને એક જ ચિંતા સતાવી રહી છે કે મારી ખેતીવાડીનું શું થશે. આવી જ ચિંતા ગામના આગેવાન સૂરસિંહ સોલંકીને સતાવી રહી છે. સબરસિંહની જમીનની પાસે જ પ્રસ્તાવિત પ્રોજેક્ટ આકાર લેવાનો છે. તેમના મતે ચોમાસાના ચાર મહિનામાં જેટલો પણ વરસાદ પડે છે, તે પાણી ખેતરમાં ભરાઇ રહે છે. તે સૂકાય પછી વાવણી શરૂ થાય છે. તે સંજોગોમાં જો ઝેરી કચરો વરસાદના પાણીમાં પડ્યો રહે તો આજુબાજુની જમીન પર તેની અસર થશે. ગ્રામજનોને માહિતગાર નહોતા કરાયા? સરગવાળા ગામ ધોળકા તાલુકામાં આવેલું છેવાડાનું ગામ છે લાલજીભાઈ સોલંકીના કહેવા પ્રમાણે, "ગામથી દસ કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં કેમીકલનો એક પણ એકમ આવેલો નથી. "અમને પ્રોજેક્ટ વિશે પ્રથમ જે ટૂંકી માહિતી આપી હતી તે અંગ્રેજીમાં હતી, બાદમાં ઘણા સમય પછી ગુજરાતીમાં માહિતી પૂરી પાડી છે, તે પણ અપૂરતી છે. "તેમણે વધુમાં કહ્યું કે પ્રોજેક્ટની વાસ્તવિક અસર વિશે અમને અંદાજ આવે જ નહીં. "ગુજરાતભરમાંથી દૈનિક 80થી વધુ ટ્રક ઘનકચરો લઈ ગામમાં આવશે જે સ્પષ્ટ રીતે ગ્રામજનોને જણાવ્યું નથી. "ઘન કચરાને બાળવાથી કેવા પ્રકારનો ગેસ નીકળશે, તે વિશે કોઇ માહિતી આપી નથી. "તેની સ્વાસ્થ્ય પર શું અસર થશે તેની માહિતી પણ આપવામાં આવી નથી." પ્રોજેક્ટનો વિરોધ કરાશે પ્રતીકાત્મક તસવીર સરપંચ અંબાલાલ સોલંકી તથા ઉપસરપંચ લાલજીભાઈ સોલંકીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે ગ્રામજનો કોઈ પણ સંજોગોમાં આ ઝેરી કચરાનો નિકાલ અહીં થવા દેશે નહીં. અત્યાર સુધી ગ્રામજનોએ માત્ર રૂબરૂ કે પત્ર દ્વારા વિરોધ વ્યક્ત કરતી રજૂઆત કરી હતી. પરંતુ હવે જરૂર પડ્યે અહિંસક આંદોલન હાથ ધરવાની ફરજ પડશે તો તે પણ કરીશું. સ્વૈચ્છિક સંસ્થા 'ગુજરાત લોકસમિતિ'ના આગેવાન નીતાબેન મહાદેવે કહ્યું, "બીજી એપ્રિલના રોજ ત્રીજી વખત લોકસુનાવણી યોજવામાં આવી હતી. આ પહેલા ડિસેમ્બર -2016 અને મે- 2017માં પણ લોકસુનાવણીઓ યોજાઈ હતી. જેમા�� વિરોધનો સૂર ઊઠતા તંત્રે તેને મુલતવી રાખવાની ફરજ પડી હતી." રાજ્યમાં કુલ આઠ કૉમન હૅઝર્ડસ વેસ્ટ ટીએસડીએફ ઇન્ડસ્ટ્રિયલ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ સર્વિસિઝે પ્રોજેક્ટના પ્રિ-ફિઝિબિલિટી અહેવાલમાં જણાવ્યું છે કે અમદાવાદ અને તેની આસપાસ આવેલા ઔદ્યોગિક એકમમાંથી દર વરસે 3,36,317.14 મેટ્રિક ટન જોખમી ઘન કચરો નીકળે છે. જે સમગ્ર રાજ્યના કુલ કચરાનો માત્ર 19 ટકા હિસ્સો છે. આ અહેવાલમાં એવી પણ નોંધ છે કે રાજ્યમાં કુલ આઠ કૉમન હૅઝર્ડસ વેસ્ટ ટીએસડીએફ (ટ્રીટમેન્ટ, સ્ટેબિલાઇઝેશન, ડિસ્પોઝલ ફૅસિલિટીઝ) મંજૂર થયેલા છે. પરંતુ તેમાંથી માત્ર પાંચ જ ફૅસિલિટીઝ કાર્યરત છે. આ પાંચ વધુ ઘન કચરાનો નિકાલ કરી શકે તેમ ન હોવાથી આ સાઇટની દરખાસ્ત મૂકવામાં આવી છે. અહેવાલ પ્રમાણે, આ સાઇટ કાર્યરત થશે તો દરરોજ સલ્ફર ઓક્સાઇડ અને નાઇટ્રસ ઑક્સાઇડ જેવા ગેસ ઓકશે, તે ઉપરાંત દૈનિક 679 કિલોલિટર પ્રદૂષિત પાણીને ટ્રીટ કર્યાં પછી નિકાલ થશે. આ સાઇટ કાર્યરત રહે તે માટે અમદાવાદ અને તેની આજુબાજુના ઔદ્યોગિક એકમોમાંથી દૈનિક 200 મેટ્રિક ટન ઘન કચરો 25 ટ્રકમાં આવશે. પ્લાન્ટમાં રિસાઇક્લિંગ માટે દરરોજ 20 ટેન્કર પાણીની જરૂર પડશે, તેવું રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે, જેની નકલ બીબીસી પાસે છે. ગુજરાત રાજ્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડનું શું કહેવું છે? ઉનાળામાં આ કૂવો ગ્રામજનો માટે પાણીનો એકમાત્ર સ્રોત બની રહે છે ગુજરાત રાજ્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડના અમદાવાદ(ગ્રામ્ય)ના અધિકારી કિરણ ઉપાધ્યાયે બીબીસીને જણાવ્યું હતું કે સ્થાનિક ગ્રામજનોના વિરોધના પગલે ઇન્ડસ્ટ્રિયલ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ સર્વિસિઝની લોક સુનાવણી બંધ રાખવામાં આવી છે. તેમણે ઉમેર્યું કે કંપની જો પુનઃ લોકસુનાવણી માટે માંગણી કરશે તો પૂનઃ લોકસુનાવણી યોજીશું. ઇન્ડસ્ટ્રિયલ વેસ્ટ મેનેજમેન્ટ સર્વિસીઝ દ્વારા આ પ્રોજેક્ટ હાથ ધરવામાં આવ્યો છે. ઈ-મેલ અને કોલ દ્વારા કંપનીના પદાધિકારીઓની પ્રતિક્રિયા સાધવાના પ્રયાસ કર્યા હતા, પરંતુ કંપની દ્વારા ઔપચારિક રીતે કોઈ પ્રતિક્રિયા આપવામાં આવી નથી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ધોળકા તાલુકાના સરગવાળા ગામે પ્રસ્તાવિત 'કૉમન ઇન્ટિગ્રેટેડ લૅન્ડફિલ ઍન્ડ ઇન્સિનરેશન ફૅસિલિટી' પ્રોજેક્ટ વિવાદનું કેન્દ્ર બન્યો છે. સ્થાનિકો સુનાવણી દરમિયાન તેમનો વિરોધ નોંધાવી ચૂક્યા છે અને જરૂર પડ્યે અહિં��ક માર્ગે આંદોલન કરવા સજ્જ છે. +text: ઇમરાન ખાને આ મામલે ટ્વીટ કરીને કહ્યું, "હું નોબલનો શાંતિ પુરસ્કાર મેળવવા માટે લાયક નથી. નોબલનું શાંતિ સન્માન મેળવવાના હકદાર એ હશે જે કાશ્મીરીઓની ઇચ્છા અનુસાર કાશ્મીર વિવાદનું સમાધાન શોધે અને સમગ્ર મહાદ્વીપમાં શાંતિ અને માનવતાના વિકાસનો માર્ગ તૈયાર કરે." Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ઉલ્લેખનીય છે કે પોતાના કબજામાંથી ભારતીય વાયુસેનાના પાઇલટ વિંગ કમાન્ડરને ભારતને પરત સોંપ્યા બાદ પાકિસ્તાનમાં ઇમરાન ખાનને શાંતિ સન્માન આપવા માટે અભિયાન શરૂ કરાયું છે. અભિયાન ચલાવનારા લોકોનું કહેવું છે કે ઇમરાન ખાને ભારત સાથે યુદ્ધની આશંકાને ટાળી દીધી, જે સમગ્ર વિસ્તારની શાંતિ માટે મહત્ત્વનું પગલું છે. પાકિસ્તાનમાં ઘણા બધા લોકોએ પોતાના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાનને નોબલ પુરસ્કાર અપાવવા માટે દેશઆખામાં ઑનલાઇન પિટિશન પર હસ્તાક્ષર અભિયાન શરૂ કર્યું છે. અહેમદ પટેલનો આક્રોશ: 'ચૂંટણી પંચ મોદીનો કાર્યક્રમ પૂરો થવાની રાહ જુએ છે' હજી સુધી લોકસભાની ચૂંટણીની જાહેરાત ન કરાતાં કૉંગ્રેસના નેતા અહેમદ પટેલે ચૂંટણી પંચ વિરુદ્ધ આક્રોશ વ્યક્ત કર્યો છે. પટેલે પૂછ્યું છે કે શું ચૂંટણી પંચ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો 'અધિકૃત પ્રવાસ કાર્યક્રમ' પૂરો થવાની 'રાહ જોઈ રહ્યું' છે? તેમણે ટ્વિટર પર એવું પણ લખ્યું, "રાજકીય સભાઓ, ટીવી/રેડિયો તેમજ અખબારોમાં જાહેરાતો માટે તંત્રનો કરાઈ રહેલો ઉપયોગ જોતાં એવું લાગે છે કે ચૂંટણી પંચ છેલ્લી ક્ષણ સુધી લોકોના પૈસે સરકારને પ્રચાર કરવામાં મદદ કરી રહ્યું છે." નોંધનીય છે કે વર્ષ 2014માં માર્ચ મહિનાના પ્રથમ અઠવાડિયામાં લોકસભાની ચૂંટણીની જાહેરાત કરી દેવાઈ હતી. આદિવાસીઓ દ્વારા આજે ભારત બંધનું એલાન આદિવાસીઓ અને વનવાસીઓને તેમના આવાસથી બેદખલ કરવાના સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયમાં રાહત આપવાના તાજેતરના સુપ્રીમ કોર્ટના જ આદેશ છતાં આદિવાસી સમૂહોએ આજે ભારત બંધનું એલાન આપ્યું છે. સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા અપાયેલી રાહત પૂરતી ન હોવાનું માનતા આદિવાસીઓનું કહેવું છે કે વન અધિકાર અધિનિયમ અંતર્ગત યોગ્ય કાયદાના અભાવને કારણે એ રાહતને ગમે ત્યારે પલટી દેવાશે. આદિવાસી સમૂહો માગ કરી રહ્યા છે કે કેન્દ્ર તેમના અધિકારોના સંરક્ષણ માટે અધ્યાદેશ લાવે. બંધના ભાગરૂપે કેટલાય રાજ્યોમાં હડતાળનું આયોજન કરાયું છે તો દિલ્હીમાં પ્રદર્શનકારી સમૂહો ઉપરાંત રાજકીય અને સામાજિક કાર્યકરોએ મંડી હાઉસથી લઈને જંતરમંતર સુધી માર્ચ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. 13 પૉઇન્ટ રૉસ્ટરના વિરોધમાં ભારત બંધ સુપ્રીમ કોર્ટે સરકારની 13 પૉઇન્ટ રૉસ્ટર સિસ્ટમ સંબંધિત પુનર્વિચાર અરજી ફગાવી દીધી છે, જેને પગલે હવે દિલ્હીની કૉલેજોમાં ગેસ્ટ ટીચર્સની નોકરીઓ પર જોખમ તોળાઈ રહ્યું છે. દિલ્હી વિશ્વવિદ્યાલયની એસ.સી, એસ.ટી, ઓ.બી.સી ફૉરમનું કહેવું છે કે આને પગલે 'ડર અને ભયનો માહોલ છે.' તેમનું કહેવું છે કે જો 200 પૉઇન્ટ રૉસ્ટર લાગુ કરવામાં નહીં આવે તો તેના આ વર્ગોના શિક્ષકોની ભરતી પર અસર થશે. ભારતના સામ્યવાદી પક્ષ(માર્ક્સવાદી-લેનિન)એ આને બંધારણ પર હુમલો ગણાવ્યો છે. વિરોધના ભાગરૂપે કેટલાય રાજકીય પક્ષોએ 5 માર્ચે બંધની જાહેરાત આપી છે. પ્રતિબંધિત સંગઠનો વિરુદ્ધ પાકિસ્તાનની કાર્યવાહી પાકિસ્તાન સરકારે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર દ્વારા પ્રતિબંધિત તમામ સંગઠનોની સંપત્તિ જપ્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ડૉ. મોહમ્મદ ફૈઝલે કહ્યું છે કે આ આદેશનો અર્થ એવો થાય કે દેશમાં ચાલી રહેલા તમામ પ્રતિબંધિત સંગઠનોને સરકારે પોતાના કબજામાં લઈ લીધા છે. પ્રવક્તાએ પાકિસ્તાની 'ડૉન ન્યૂઝ ટીવી'ને કહ્યું, "તમામ પ્રતિબંધિત સંગઠનોએ તમામ પ્રકારની સંપત્તિ સરકારનાં નિયંત્રણમા આપવી પડશે." તેમણે એવું પણ કહ્યું કે સરકાર એ સંસ્થાઓની સખાવતી પાંખ અને ઍમ્બુલન્સ પર સીઝ કરી દેવાશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાને કહ્યું છે કે તેઓ શાંતિ માટે નોબલ પુરસ્કાર મેળવવા લાયક નથી. +text: દલિતોનું કહેવું છે કે સવર્ણો ખુરશી પર બેસવાના કારણે તેમની ઉપર હુમલો કરવામાં આવ્યો હતો. થોડા મહિનાઓ અગાઉ પીડિત જાદવ પરિવારના એક સંબંધીએ નામ સાથે 'સિંહ' લખાવતા વિવાદ થયો હતો, પરંતુ પોલીસની દરમિયાનગીરીથી મામલો થાળે પડ્યો હતો. આ મામલે દરબાર જ્ઞાતિના ત્રણ શખ્સોની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. તપાસનીશ પોલીસ અધિકારીનું કહેવું છે કે નામ સાથે 'સિંહ' લખવાની બાબત અને આ કેસને કોઈ સંબંધ નથી. પ્રતીકાત્મક તસવીર છઠ્ઠી જૂને ધોલેરા તાલુકાના વાલથેરા પંચાયત દ્વારા સ્થાનિક શાળામાં આધાર કાર્ડ બનાવવાની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવી હતી. આંગણવાડીનાં બહેનોને આધાર કાર્ડ બનાવવાની કામગીરી સોંપવામાં આવી હતી. કામગીરી દરમિયાન દલિત સમુદાયના પલ��લવીબહેન જાદવે કથિત રીતે સવર્ણ સમુદાયના બાળકની આંગળીની પ્રિન્ટ યોગ્ય રીતે આવે તે માટે સ્કેનર પર હાથ મૂકાવ્યો હતો, જેણે મોટું સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું. બીબીસી સાથે વાત કરતા પલ્લવીબહેને કહ્યું,"અસ્પૃશ્યતામાં માનતા કેટલાક લોકોએ આ વાતનો વિરોધ કર્યો અને જોતજોતામાં મોટું ટોળું એકઠું થઈ ગયું." "એવામાં જયરાજસિંહ વેગડ અને તેમના સાથીઓ સ્કૂલે પહોંચી ગયા. તેમણે મને જાતિસૂચક ગાળો ભાંડવા માંડી." "હું કાંઈ વિચારું તે પહેલા ખુરશીને લાત મારીને મને નીચે પાડી અને લાકડીથી મારવા લાગ્યા." હોસ્પિટલમાં સારવાર લઈ રહેલા પલ્લવીબહેનના પતિ ગણપતભાઈ સ્કૂલમાં માથાકૂટ થઈ હોવાની વાત જોતજોતામાં આખા ગામમાં વાયુવેગે ફેલાઈ ગઈ હતી. આ અંગે જાણ થતાં પલ્લવીબહેનના પતિ ગણપતભાઈ (ઉંમર વર્ષ 48) અને પુત્ર જિગર (ઉંમર વર્ષ 25) પણ સ્કૂલે પહોંચ્યા હતા. ગણપતભાઈના કહેવા પ્રમાણે, "હું અને મારો દીકરો સ્કૂલે પહોંચ્યા હતા. ત્યાં જઈને અમે જોયું તો મોટું ટોળું એકઠું થઈ ગયું હતું." "એ લોકો બિભત્સ ગાળો બોલીને મારી પત્નીને માર મારી રહ્યા હતા. હું તેને છોડાવવા ગયો તો મને અને મારા પુત્રને માર મારવાનું શરૂ કરી દીધું." હાલમાં ખાનગી હોસ્પિટલમાં જાદવ પરિવારનાં ત્રણેય સભ્યોની સારવાર ચાલી રહી છે. નામ સાથે 'સિંહ'નો વિવાદ? મે માસમાં દલિતે નામ સાથે 'સિંહ' લખાવતા વિવાદ થયો હતો. (ફાઇલ તસવીર, પ્રતીકાત્મક) પરિવારનું કહેવું છે કે થોડા સમય પહેલાં દરબારો સાથે થયેલી એક માથાકૂટની અદાવત રાખીને હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. પલ્લવીબહેનના દીકરા જિગરે બીબીસી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું, "થોડા સમય અગાઉ મારા એક સગાએ પોતાના નામ સાથે 'સિંહ' લખાવ્યું હતું." "જેનાં કારણે દરબારો નારાજ થયા હતા, પરંતુ પોલીસે દરમિયાનગીરી કરીને મામલો થાળે પાડ્યો હતો." "પરંતુ અમને કલ્પના ન હતી કે અમારા સગાએ નામ સાથે 'સિંહ' લખાવ્યું તો તેની સજા અમને મળશે." આ વિશે કોઠ ગામના પોલીસ સ્ટેશનમાં દરબાર જ્ઞાતિના જયરાજસિંહ વેગડ, કાણુ ચાવડા, રણુસિંહ ચાવડા, સંજય તથા ભરત વેગડ સહિત દસ લોકો સામે નામજોગ ફરિયાદ દાખલ કરાવવામાં આવી છે. ફરિયાદ મુજબ આરોપીઓએ 'લાકડી, પાઇપ અને ધારિયાથી હુમલો કર્યો હતો.' જોકે, આ ઘટનામાં આરોપી રણુસિંહ ચાવડાના પિતરાઈ ભાઈ બાબુસિંહ ચાવડાના કહે છે, "પલ્લવીબહેને રાજપૂત જ્ઞાતિના એક વિધવા બહેના ચારિત્ર્ય વિશે અપશબ્દો બોલ્યા હતા." "જેથી બંને વચ્ચે બોલાચાલી થઈ હતી, ગ���મ નાનું હોવાથી જોત જોતામાં લોકો એકઠાં થઈ ગયાં અને મામલો બિચક્યો હતો." તેમના કહેવા પ્રમાણે આ મામલે પલ્લવીબહેન અને તેમના પરિવાર સામે તેઓ ફરિયાદ નોંધાવવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે. સાત આરોપીઓ ફરાર હોસ્પિટલમાં સારવાર લઈ રહેલા પલ્લવીબહેનના પુત્ર જીગર જાદવ અમદાવાદ રૂરલના એ.એસ.પી (એડિશનલ સુપરિન્ટેન્ડન્ટ ઑફ પોલીસ) મલ્હારસિંહ જાડેજાએ બીબીસી સાથે વાતચીતમાં કહ્યું, "એટ્રોસિટી એક્ટ અને કલમ 307 હેઠળ કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો છે અને ત્રણ આરોપીઓની ધરપકડ કરી છે. "મે મહિનાના અંત ભાગમાં વાલથેરા ગામમાં દલિતો દ્વારા નામ સાથે 'સિંહ' લખવા બાબતે ઘર્ષણ થયું હતું, પરંતુ તાજેતરની ઘટનાને એ ઘટના સાથે કોઈ સંબંધ નથી. ટૂંક સમયમાં આરોપીઓને પકડી લેવામાં આવશે." હાલ આ કેસમાં સાત આરોપીઓ ફરાર છે. સવર્ણની સરખામણીએ દલિત મહિલા સવર્ણ મહિલાની સરખામણીએ કામ કરતી દલિત મહિલાઓ 14.6 વર્ષ ઓછું જીવે તાજેતરમાં નૅશનલ ફેમિલી હૅલ્થ સરવે દ્વારા એક ડેટા રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તારણ મુજબ દેશમાં કામ કરતી મહિલાઓની સ્થિતિની સમીક્ષા કરવામાં આવી હતી. સરવેનાં તારણ પ્રમાણે, કામકાજ કરતી સવર્ણ મહિલાઓની સરખામણીએ દલિત મહિલાઓનું મૃત્યુ વહેલું થાય છે. ઉચ્ચ જ્ઞાતિની મહિલાઓ સરેરાશ 54.1 વર્ષ જીવે છે, જ્યારે દલિત મહિલાઓ સરેરાશ 39.5 વર્ષની ઉંમરે મૃત્યુ પામે છે. આમ સવર્ણની સરખામણીએ કામકાજ કરતી દલિત મહિલાઓ 14.6 વર્ષ ઓછું જીવે છે. આ મહિલાઓ મોટાભાગે કુપોષણ, એનિમિયા તથા સ્વાસ્થય સંબંધિત સુવિધાઓના અભાવ જેવી સમસ્યાઓથી પીડાતી હોવાનું બહાર આવ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતના મુખ્ય શહેર અમદાવાદથી માત્ર ૪૦ કિલોમીટર દૂર આવેલા ધોળકા તાલુકાના વાલથેરા ગામ ખાતે એક દલિત પરિવાર હુમલો થયો હતો. +text: આ લોકોએ લખ્યું છે કે 'રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધીની ઉંમરમાં માત્ર છ મહિનાનો તફાવત કેમ છે? શું ગાંધી પરિવારે અહીં પણ કોઈ છેતરપિંડી કરી છે?' દક્ષિણપંથી વિચારધારા ધરાવતાં અમુક ગ્રૂપમાં રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધીનાં વિકિપીડિયા પેજ સાથે ઍડિટ થયેલા સ્ક્રિનશૉટ શૅર કરવામાં આવી રહ્યા છે. શૅર કરનારા લોકોએ લખ્યું છે, "જન્મતારીખમાં પણ કૉંગ્રેસનો મહાગોટાળો, રાહુલના જન્મના છ મહિના બાદ થયો પ્રિયંકાનો જન્મ." ટ્વિટર અને વ્હૉટ્સઍપમાં પણ આ સ્ક્રિનશૉટ શૅર કરવામાં આવી રહ્યા છે. અમુક લોકોએ તેમનાં ટ્વીટમાં ઇન્ડિયા ટુડે ગ્રૂપના 'આજ તક' ન્યૂઝ ચેનલનો સ્ક્રિનશૉટ પર શૅર કર્યો છે. પરંતુ આ દાવા અને પુરાવાઓ પાયાવિહોણા છે. વાસ્તવમાં રાહુલ ગાંધી અને પ્રિયંકા ગાંધીના જન્મ વચ્ચે 18 મહિના અને 24 દિવસનું અંતર છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? વાસ્તવિકતા શું છે? રાહુલ ગાંધીનો જન્મ 19 જૂન 1970ના રોજ દિલ્હીમાં થયો હતો. જ્યારે પ્રિયંકાનો જન્મ 12 જાન્યુઆરી 1972ના રોજ દિલ્હી ખાતે થયો હતો. કૉંગ્રેસની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર બન્ને નેતાઓની જન્મતારીખ આપવામાં આવેલી છે. વિકિપીડિયા ઉપર પણ બન્ને નેતાઓની આ મુજબ જન્મતારીખ આપવામાં આવેલી છે. પરંતુ લોકોએ વિકિપીડિયાના સ્ક્રિનશૉટ શૅર કર્યા છે, જેમાં તસવીરો ઍડિટ કરીને રાહુલ ગાંધીની તારીખ 19 જૂન 1971 કરી દેવામાં આવી છે. ઍડિટ કરવામાં આવેલી આ નકલી તસવીરોને વ્હૉટ્સઍપ અને સોશિયલ મીડિયામાં શૅર કરવામાં આવી રહી છે, જેને જોઈને લાગે છે કે હાલમાં જ રાજકારણમાં આવેલાં પ્રિયંકા ગાંધી વિરુદ્ધ જાણીજોઈને ખોટી સૂચના ફેલાવવામાં આવી રહી છે. રાજનીતિમાં આવેલાં પ્રિયંકા ગાંધીને કૉંગ્રેસના નેતાઓ ઔપચારિક રીતે પક્ષનું 'ટ્રમ્પ કાર્ડ' ગણાવે છે. બીજી તરફ નિષ્ણાતો માને છે કે પ્રિયંકાના સક્રિય રાજનીતિમાં આવવાથી કૉંગ્રેસ પાર્ટીને 2019ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ વિરુદ્ધ લડવામાં નવી ઊર્જા મળશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયામાં અમુક લોકોએ એવી અફવા ફેલાવવાનો પ્રયાસ કર્યો છે કે કૉંગ્રેસ અધ્યક્ષ રાહુલ ગાંધી અને પાર્ટી મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીએ તેમની સાચી જન્મતારીખ જાહેર નથી કરી. +text: આ ઘર્ષણમાં પાટીદાર અનામત આંદોલન સમયના હાર્દિકના સાથીદાર નિખિલ સવાણી પણ ઘાયલ થયા હતા, જેમને સારવાર અર્થે હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા છે. નવી દિલ્હીની જવાહરલાલ નહેરુ યુનિવર્સિટીના ઘટનાક્રમને પગલે અમદાવાદમાં પાલડી અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદના કાર્યાલયે એનએસયુઆઈના કાર્યકર્તાઓ વિરોધ નોંધાવા પહોંચ્યા હતા. સોમવારે અમદાવાદના આઈઆઈએમની બહાર જે.એ.ન.યુમાં વિદ્યાર્થીઓ સામે થયેલી હિંસાના વિરોધમાં પ્રદર્શન કર્યું હતું. જ્યાં એબીવીપીના કાર્યકર્તાઓ વિરોધ વ્યક્ત કરવા પહોંચ્યાં હતા, પરંતુ હાજર પોલીસે તેમને અટકાવ્યા હતા. હાર્દિક અને જિગ્નેશ મેવાણીએ શું કહ્યું? હાર્દિક પટેલે પત્રકારો સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "પોલીસ અને એબીવ��પીના લોકોએ એનએસયુઆઈના કાર્યકરો પર હુમલો કર્યો છે." "પોલીસની હાજરીમાં થયું કેવી રીતે? એબીવીપીના કાર્યકરો પર યુવા મોરચાના લોકો હતા અને તેમની પાસે ડંડા, લાકડીઓ અને હથિયારો હતાં." "એનએસયુઆઈના કાર્યકરોને ડરાવવાનું પૂર્વાયોજિત કાવતરું હતું." તો અમદાવાદની ઘટના મામલે બનાસકાંઠા જિલ્લાના વડગામના અપક્ષ ધારાસભ્ય જિગ્નેશ મેવાણીએ ટ્વીટ કર્યું છે. મેવાણી લખ્યું- "એબીવીપીના ગુંડાઓએ મારા મિત્ર નિખિલ સવાણીને સળિયા અને લાકડી વડે માર માર્યો છે. જ્યારે અમદાવાદ પોલીસે કંઈ ન કર્યું. શું મિસ્ટર @ashishbhatiaips આ ફાસીવાદી ગુંડાઓની ધરપકડ કરશે?! 'કૉંગ્રેસના કાર્યકરો સામેલ' એબીવીપી અને એનએસયુઆઈ વચ્ચે થયેલી હિંસાની ઘટના બાદ એબીવીપી દ્વારા અમદાવાદ ખાતે પત્રકારપરિષદ યોજવામાં આવી હતી. જેમાં એબીવીપીએ એનએસયુઆઈ પર આક્ષેપ કર્યા હતા અને એવું પણ કહ્યું હતું કે આ હુમલાના કાવતરામાં કૉંગ્રેસના કૉર્પોરેટર અને કાર્યકરો પણ સામેલ હતા. પત્રકારપરિષદમાં એવો પણ આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો કે "એનએસયુઆઈ પથ્થરમારો કરીને ગુજરાતને કાશ્મીર બનાવવા માગે છે." વાસણા પોલીસસ્ટેશનના પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર સી. યુ. પારેખના કહેવા પ્રમાણે, "આ પ્રકારની ઘટના તેમના ધ્યાને આવી છે, જેના આધારે તપાસ હાથ ધરવામાં આવી છે." પારેખે ઉમેર્યું હતું કે હજુ સુધી કોઈ પણ પક્ષ તરફથી ઔપચારિક ફરિયાદ મળી નથી. બીબીસીના પ્રતિનિધિ ભાર્ગવ પરીખને ભાજપના યુવા મોરચાના અધ્યક્ષ ઋત્વિજ પટેલે કહ્યું, "હિંસા ઘટના યોગ્ય નથી. પહેલાંથી દેખાવનો કાર્યકમ આવ્યો હોવાથી બંને પક્ષો તરફથી ઉશ્કેરાટ થયો હતો. આ અંગે પોલીસ તપાસ કરશે." તેમણે એનએસયુઆઈ પર આરોપ લગાવ્યો હતો કે "એનએસયુઆઈએ કાર્યાલય પર હુમલો કરવાનો પ્રયાસ કર્યો તે યોગ્ય નથી. જેના કારણે ઉશ્કેરાટ થયો તેની યોગ્ય તપાસ કરવામાં આવશે." કૉંગ્રેસ પ્રવક્તા જયરાજસિંહ પરમારે કહ્યું, "ભાજપ દ્વારા પોતાની સત્તાનો દુરુપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. લોકોનો અવાજ દબાવવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે." "એનએસયુઆઈના કાર્યકરો શાંતિપૂર્ણ દેખાવ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે એબીવીપીના કાર્યકરે લાકડી અને અન્ય હથિયારોથી એનએસયુઆઈના કાર્યકરોને મારવા માંડ્યા હતા." "પોલીસ મૂકપ્રેક્ષક બનીને જોઈ રહી હતી. અમે આની સામે પોલીસ ફરિયાદ નોંધાવવાના છીએ. હાલમાં અમારી પ્રાથમિકતા અમારા કાર્યકર્તાની સારવારની છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂ���્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમદાવાદમાં અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદ (એબીવીપી) અને નેશનલ સ્ટુડન્ટ યુનિયન ઑફ ઇન્ડિયા (એનએસયુઆઈ)ના કાર્યકર્તાઓ વચ્ચે ઘર્ષણ થયાની ઘટના સામે આવી છે. +text: ગુજરાતમાં પેટાચૂંટણીની જાહેરાત થઈ ગઈ છે અને પક્ષોએ તેમની મેળે પ્રચાર પણ શરૂ કરી દીધો છે પણ કોરોના વાઇરસનો કેર યથાવત્ છે. આગામી દિવસોમાં નવરાત્રિ અને દિવાળી આવી રહી છે અને રાજ્ય સરકારે સરકાર તરફથી ઉજવાતો 'નવરાત્રિ મહોત્સવ' નહીં ઉજવવાનો નિર્ણય કર્યો છે. શરૂઆતથી લઈને અત્યાર સુધીમાં ગુજરાતમાં રાજ્યના આરોગ્ય અને પરિવારકલ્યાણ વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, રાજ્યમાં કુલ 1,19,815 દર્દીઓ કોરોના વાઇરસથી સાજા થયા છે અને તેમને રજા આપવામાં આવી છે. શરૂઆત કરતાં હાલના સમયમાં રાજ્યમાં કોરોનાથી સાજા થનારા દર્દઓની સંખ્યા વધી છે. તાજેતરમાં કૉંગ્રેસના પૂર્વ પ્રદેશ પ્રમુખ ભરતસિંહ સોલંકીને હૉસ્પિટલમાંથી રજા અપાઈ છે. ભરતસિંહ સોલંકી 101 દિવસ પછી કોરોના વાઇરસને હરાવીને ઘરે પરત ફર્યા છે. એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે ભરતસિંહ સોલંકી 'એશિયામાં સૌથી લાંબા સમય' સુધી કોરોનાની સારવાર માટે હૉસ્પિટલમાં રહ્યા હતા. ત્યારે લોકોમાં સવાલ એ પણ થઈ રહ્યો છે કે આખરે કોરોના વાઇરસની સારવાર માટે હૉસ્પિટલમાં કેટલા દિવસ રહેવું પડે છે. જોકે એવું નથી કે બધા દર્દીઓને લાંબા સમય સુધી કોરોનાની સારવાર માટે હૉસ્પિટલમાં રહેવું પડતું હોય છે. ડૉક્ટરોના જણાવ્યા અનુસાર, દર્દીનું શરીર, તેનાં લક્ષણ, કોઈ અન્ય રોગ છે કે નહીં એ વગેરે બાબતો તેની સારવારના દિવસો પર નિર્ભર કરે છે. દર્દી કેટલા સમય પહેલાં બીમાર થયા હતા અને તેઓ કેટલા ગંભીર રીતે બીમાર હતા, તેમને અન્ય કોઈ બીમારી હતી કે નહીં એનો પણ મોટો આધાર હોય છે. દર્દીને આઈસીયુમાં ક્યારે રાખવા પડે? શરૂઆતમાં અમદાવાદના ખાડિયાના કૉંગ્રેસના ધારાસભ્ય ઇમરાન ખેડાવાલાને કોરોના વાઇરસનો ચેપ લાગ્યો હતો અને તેમને અમદાવાદની સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલ (એસવીપી) કોવિડ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરાયા હતા, તેઓને 14 દિવસની સારવાર બાદ રજા આપી દેવામાં આવી હતી. તો ગુજરાતના પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી શંકરસિંહ વાઘેલાને 10 દિવસ, ગુજરાત ભાજપના પ્રવક્તા ભરત પંડ્યાને 14 દિવસ અને ભાજપ પ્રદેશ પ્રમુખ સી. આર. પાટીલને 10 દિવસની સારવાર બાદ હૉસ્પિટલમાં રજા આપવામાં આવી હતી. વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના અંદાજ અનુસાર 20માંથી એક દર્દીને આઈસીયુમાં રાખવાની જરૂર પડી શકે છે અને તેમાં ગંભીર હોય તેને વૅન્ટિલેટર પર રાખવા પડી શકે છે. આઈસીયુ (ઇન્ટેન્સિવ કૅર યુનિટ)માં રાખવામાં આવે ત્યારે ગમે તેવી બીમારી હોય, બહાર આવતા થોડો સમય લાગતો હોય છે. દર્દીને ઘરે મોકલતા પહેલાં આઈસીયુ બહાર સામાન્ય વૉર્ડમાં રાખવા પડતા હોય છે. ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલ અનુસાર ભરતસિંહ સોલંકીને 51 દિવસ વૅન્ટિલેટર સપોર્ટ પર રાખવામાં આવ્યા હતા. અમદાવાદની સિમ્સ હૉસ્પિટલના ડૉક્ટર ધવલ નાયક કહે છે કે "અમુક દર્દીઓની સ્થિતિ બહુ ખરાબ હોય, એનું ઓક્સિજન લેવલ વગેરે ઓછું થઈ ગયું હોય એવા સંજોગમાં આઈસીયુમાં લેવા પડે છે. જો એક વાર દર્દીને આઈસીયુમાં લેવામાં આવે પછી એ કેટલાક દિવસે સાજા થાય એનું કોઈ નક્કી હોતું નથી." "એ બાબત હૉસ્પિટલમાં ડૉક્ટરની ટીમ, દર્દીની સ્થિતિ, શરીર વગેરે પર નિર્ભર કરે છે." અમદાવાદની સિવિલ હૉસ્પિટલના પૂર્વ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ અને હાલમાં કોર ટીમના સભ્ય ડૉ. એમ.એમ. પ્રભાકર બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહે કે કેટલાક દર્દીઓને ઓક્સિજનની સમસ્યા હોય તો તેમને લાંબા સમયે માટે વૅન્ટિલેટર પર રાખવા પડતા હોય છે. અમારે ત્યાં સિવિલમાં એક દર્દીને 40 દિવસ પછી રજા આપવામાં આવી હતી. દર્દીની સ્થિતિ પ્રમાણે સાજા થવાનો આધાર પ્રતીકાત્મક તસવીર કેટલાક સામાન્ય દર્દીઓ ચાર-પાંચ દિવસમાં સાજા થઈ જતા હોય છે, કેટલાકને વધુ દિવસ લાગતાં હોય છે અને કેટલાક આ બીમારીથી સાજા થયા પછી પણ કોરોના વાઇરસના શિકાર બનતા હોય છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના ચીનના આંકડાના વિશ્લેષણ અનુસાર, દર્દીને સાજા થવામાં સરેરાશ બે અઠવાડિયાંનો સમય લાગે છે. બીબીસીના આરોગ્ય અને વિજ્ઞાન સંવાદદાતા જેમ્સ ગૅલેઘર અનુસાર, આ બીમારીમાં મોટા ભાગના લોકોને માત્ર મુખ્ય લક્ષણ એટલે કે શરદી અને તાવ આવવો તે જ દેખાય છે. સાથે શરીર દુખવું, થાક લાગવો, ગળું ખરાબ થઈ જવું અને માથું દુખવું તેવાં લક્ષણો પણ છે. શરૂઆતમાં ખાંસી સૂકી હોય છે, પણ પછી કફમાં વાઇરસના કારણે મરી ગયેલા સેલ્સ પણ નીકળવા લાગે ત્યારે તેમાં પરુ જેવું પણ નીકળવા લાગે છે. આવાં લક્ષણો દેખાય ત્યારે આરામ કરવાની સલાહ અપાય છે. તેમજ ખૂબ પાણી પીવા અને દુખાવામાં રાહત માટે પૅરાસિટામોલ અપાય છે. હળવાં લક્ષણો દેખાયાં હોય તેવા દર્દીઓ બહુ ઝડપથી સાજા થઈ જતા હોય છે. એકાદ અઠવાડિયામાં તાવ જતો રહે છે, પણ કફ થોડો સમય વધારે રહે છે. દર્દીને કેટલો સમય હૉસ્પિટલમાં રહેવું પડે? ગાંધીનગરસ્થિત 'ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પબ્લિક હેલ્થ'ના ડિરેક્ટર ડૉ. દિલીપ માવળંકર કહે છે કે સામાન્ય રીતે કોરોનાના દર્દીઓને 10 દિવસથી 14 દિવસ સુધી હૉસ્પિટલમાં રહેવું પડતું હોય છે. બીબીસી સાથે વાત કરતાં તેઓ કહે છે કે "પણ કેટલીક વાર દર્દી અગાઉ હોમ આઇસોલેશનમાં રહ્યા હોય અને વધુ તકલીફ થતા હૉસ્પિટલમાં આવતા હોય, આવા સંજોગોમાં તેમને જો સંપૂર્ણ સારું થઈ જાય તો બે-ત્રણ દિવસમાં રજા મળી જતી હોય છે. પણ તેમને ઘરે ક્વૉરેન્ટીનમાં રહેવું પડે છે." તો અમદાવાદની સિમ્સ હૉસ્પિટલના ડૉક્ટર ધવલ નાયક કહે પણ કહે છે કે દર્દીની સ્થિતિ પર ઘણો આધાર હોય છે. બીબીસી સાથેની વાતમાં તેઓ કહે છે, "કોરોના વાઇરસના સંક્રમણના કેસમાં ઘણા લોકો ઍસિમ્પ્ટોમેટિક હોય છે, તો ઘણા લોકોને ખબર નથી હોતી કે તેઓને કોરોના છે. જે ઍસિમ્પ્ટોમેટિક દર્દીઓ હોય એમને હોમ ક્વૉરેન્ટીનની સલાહ આપવામાં આવે છે અને તેમને સપોર્ટિંગ ટ્રીટમેન્ટ વિટામિન વગેરે આપવામાં આવે છે." તેઓ કહે છે, "જો દર્દીને વધુ તકલીફ હોય તો તેમને પાંચથી સાત દિવસ સુધી હૉસ્પિટલમાં રાખવામાં આવે છે. જેમને ઇંજેક્શન વગેરે આપવાની જરૂર લાગે તો અલગઅલગ ઇંજેક્શન આપવામાં આવે છે." અમદાવાદની સિવિલ હૉસ્પિટલના પૂર્વ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ અને હાલમાં કોર ટીમના સભ્ય ડૉ. એમ.એમ. પ્રભાકર કહે છે કે દસથી વીસ દિવસમાં મોટા ભાગે દર્દીઓ સાજા થઈ જતા હોય છે. દર્દીની સારવાર મામલે ડૉ. દિલીપ માવળંકર કહે છે, "પહેલાં ઍન્ટિબાયોટિક અને ઍન્ટિ-વાઇરલ ટ્રીટમેન્ટ કરવામાં આવે છે. પહેલા તબક્કામાં વાઇરસ મારી નાખવા કે વાઇરસ ઓછો કરવાની દવા આપવામાં આવે છે. બીજા તબક્કામાં રોગપ્રતિકાર શક્તિથી થતા નુકસાનને ઓછું કરવા માટેની દવા આપવામાં આવે છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં કોરોના વાઇરસનો મરણાંક એક લાખને પાર કરી ગયો છે અને ગુજરાતમાં હાલના સમય કોરોના વાઇરસના કેસની સંખ્યા દિવસેદિવસે વધી રહી છે. જોકે, દેશમાં અનલૉક-5ની જાહેરાત કરવામાં આવી છે અને ગુજરાતમાં ઘણીબધી છૂટછાટ પણ આપવામાં આવી છે. +text: ગોપાલ ઇટાલિયા આમ આદમી પાર્ટીના ગુજરાત અધ્યક્ષ બન્યા ગુજરાતનાં સ્થાનિક સ્વરાજની ચૂંટણીઓ આવી રહી છે ત્યારે આમ આદમી પાર્ટીએ યુવા નેતા ગોપાલ ઈટાલિયાની ગુજરાતના અધ્યક્ષ તરીકે નિમણુક કરી છે. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 ગોપાલ ઈટાલિયા ગુજરાત સરકારના ટી���ાકાર રહ્યા છે અને યુવાનોમાં લોકપ્રિયતા ધરાવે છે. તેમણે તાજેતરમાં જ આમ આદમી પાર્ટી સાથે જોડાણ કર્યું હતું અને તેમને ઉપાધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા હતા. અગાઉ તેઓ પોલીસ કૉન્સ્ટેબલની અને ક્લાર્કની સરકારી નોકરીમાં હતા અને એ સમયે તેમણે ગૃહરાજ્યમંત્રીનો વિરોધ કર્યો હતો. 2017માં ગૃહરાજ્યમંત્રી પ્રદીપસિંહ જાડેજા પર ચંપલ ફેંકવા બાદ ચર્ચામાં આવ્યા હતા. આ સિવાય નાયબ મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલ સાથેની તેમની ચડભડનો એક ઓડિયો વાઇરલ થયો હતો. ગુજરાતમાં પાટીદાર આંદોલન અને ઉના દલિત આંદોલન બાદ જે કેટલાક યુવા ચહેરાઓ આક્રમક રીતે સરકારની સામે આવ્યા તેમાં હાર્દિક પટેલ, હાલ વડગામના ધારાસભ્ય જિજ્ઞેશ મેવાણી અને છેલ્લે રાજકારણમાં આવનાર ગોપાલ ઈટાલિયાનો સમાવેશ થાય છે. પ્રણવ મુખરજીએ પોતાના પુસ્તકમાં નરેન્દ્ર મોદી અંગે શું લખ્યું છે? 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના એક સમાચાર પ્રમાણે દિવંગત પ્રણવ મુખરજીનું માનવું હતું કે તેમના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ કૉંગ્રેસે પૉલિટિકલ ફોક્સ ગુમાવી દીધું હતું અને મનમોહન સિંહ UPA ગઠબંધનને બચાવવા વિશે વિચારતા રહ્યા જેની અસર શાસન-વ્યવસ્થા પર પડી. આ દાવો કરાયો છે દિવંગત પ્રણવ મુખરજીનાં આગામી સંસ્મરણોમાં, જેના અંશ રૂપા પબ્લિકેશન્સ દ્વારા જારી કરાયા છે. સંસ્મરણો અનુસાર, પ્રણવ મુખરજી માનતા હતા કે નરેન્દ્ર મોદીની શૈલી 'નિરકુંશતા'વાળી છે. તેમાં પ્રણવ મુખરજીના હવાલાથી કહેવાયું છે કે, "કૉંગ્રેસના કેટલાક નેતા માનતા હતા કે વર્ષ 2004માં જો તેઓ વડા પ્રધાન બની ગયા હોત, તો વર્ષ 2014ની મોટી હારથી બચી શકાયું હોત." "જોકે હું આનાથી સહમત નથી. મારું માનવું છે કે જ્યારે હું રાષ્ટ્રપતિ બન્યો ત્યારે કૉંગ્રેસના નેતૃત્વે પોતાનું રાજકીય ફોકસ ગુમાવી દીધું હતું. સોનિયા ગાંધી પાર્ટીના મામલાઓને સંભાળવામાં સક્ષમ નહોતાં અને ગૃહમાં ડૉક્ટર સિંહની લાંબી ગેરહાજરીએ અન્ય સાંસદો સાથેના વ્યક્તિગત સંપર્કને ખતમ કરી દીધો." ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ પ્રણવ મુખરજીનું આ વર્ષ 31 ઑગસ્ટના રોજ નિધન થયું હતું. તેઓ 84 વર્ષના હતા. સંસ્મરણોના અંશમાં કહેવાયું છે કે, "મારું માનવું છે કે શાસનનો નૈતિક અધિકાર વડા પ્રધાન પાસે હોય છે. વડા પ્રધાન અને તેમના પ્રશાસનની કામ કરવાની રીત, દેશની સમગ્ર દશામાં પ્રદર્શિત થાય છે." તેમાં આગળ કહેવાયું છે, ડૉક્ટર સિંહ ગઠબંધનને બચાવવા વિશે વિચારતા રહ્યા, જેની અસર શાસન-વ્યવસ્થા પર પડી. મોદીએ પોતાના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન નિરંકુશપણે શાસન કર્યું, જેનાથી સરકાર, સંસદ અને ન્યાયતંત્રના સંબંધોમાં કટુતા આવી. માત્ર સમય જ જણાવી શકશે કે આ મામલે આ સરકારના બીજા કાર્યકાળમાં બહેતર તાલમેલ છે કે કેમ. નરેન્દ્ર મોદીની સરકારે જ પ્રણવ મુખરજીને ભારતનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન 'ભારતરત્ન' આપ્યું હતું. PM મોદી કૉંગ્રેસની ટીકા કરતી વખતે હંમેશાં પ્રણવ મુખરજીની પ્રશંસા કરતા. અમેરિકાએ ફાઇઝરની કોરોના રસીને મંજૂરી આપી દીધી અમેરિકાએ ફાઇઝર-બાયૉટેક કોવિડ વૅક્સિનને ઇમર્જન્સી ઉપયોગ માટેની મંજૂરી આપી દીધી છે. અમેરિકામાં પહેલાંથી જ આ રસીને મંજૂરી આપવાનું દબાણ હતું. અમેરિકાના ફૂડ ઍન્ડ ડ્રગ ઍડમિનિસ્ટ્રેશન એટલે કે એફડીએ પર રસીને મંજૂર કરવાનું દબાણ હતું. અમેરિક મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર એફડીએના પ્રમુખ સ્ટીફન હાનને કહેવાયું હતું કે તેઓ આ રસીને મંજૂરી આપે અથવા પદ ત્યાગી દે. જોકે, તેમણે આવા રિપોર્ટને ખોટો ગણાવ્યા ગણાવ્યા છે. ગુરુવારે એફડીએના વિશેષજ્ઞોએ પણ આ રસીની વકીલાત કરી હતી. એ બાદ અમેરિકન સ્વાસ્થ્યમંત્રાલયે આના પર તત્કાલ નિર્ણય લેવા કહ્યું હતું. ફાઇઝરની રસીને બ્રિટન, કૅનેડા, બહેરીન અને સાઉદી અરેબિયા પહેલાંથ જ મંજૂર કરી ચૂક્યા છે. 'કોરોના મહામારીને કારણે ગુજરાતમાં 21.8 ટકા કુટુંબોને રાત્રે ભૂખ્યા પેટ સૂવાનો વારો આવ્યો હતો' કોરોના વાઇરસની મહામારી 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના એક અહેવાલ અનુસાર અન્નસુરક્ષા અધિકાર અભિયાન (ASAA), ગુજરાત દ્વારા રાજ્યમાં સંકટગ્રસ્ત સમુદાયોના અભ્યાસ પરથી સામે આવ્યું છે કે કોરોનાની મહામારી દરમિયાન 20.6 કુટુંબોએ ખોરાકના અભાવને કારણે એક વખતનું ભોજન ગુમાવવું પડ્યું હતું. જ્યારે આ જ સમય દરમિયાન 21.8 ટકા કુટુંબોએ માત્ર એક જ વખત ભોજન લઈને સૂઈ જવું પડ્યું હતું. સપ્ટેમ્બર અને ઑક્ટોબર માસમાં કરવામાં આવેલ આ સર્વેમાં લૉકડાઉનની લોકોની અન્નસુરક્ષા અને પોષણની સ્થિતિ સામે આવી હતી. સર્વેમાં સામે આવ્યું કે અમદાવાદ, આણંદ, ભરૂચ, ભાવનગર, દાહોદ, મોરબી, નર્મદા, પંચમહાલ અને વડોદરા જિલ્લામાં આ સમય દરમિયાન ઘણાં ઘરોએ જરૂરિયાતની વસ્તુઓનો ઉપભોગ ઘટાડ્યો હતો. રિપોર્ટ અનુસાર 38 ટકા જવાબ આપનારાઓએ કહ્યું હતું કે તેમના ચોખા અને લોટના વપરાશમાં ઘટાડો થયો છે. આ સિવાય 40.7 ટકાએ કહ્યું હતું કે તેમના દાળના વપરાશમાં ઘટાડો થયો છે. તેમજ 57.6 ટકા લોકોનું કહેવું હતું કે તેમના શાકભાજીના વપરાશમાં ઘટાડો થયો છે. ગુજરાત : રાજ્યમાં લગ્ન યોજવા માટે ઑનલાઇન રજિસ્ટ્રેશન ફરજિયાત 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'ના એક અહેવાલ અનુસાર કોરોના વાઇરસની મહામારીને ધ્યાને લેતાં ગુજરાત સરકાર દ્વારા રાજ્યમાં યોજાનાર તમામ લગ્નપ્રસંગોનું ઑનલાઇન રજિસ્ટ્રેશન ફરજિયાત બનાવવાનો નિર્ણય લેવાયો છે. રાજ્યના ગૃહવિભાગના અધિક સચિવ કે. કે નિરાલા દ્વારા જારી કરાયેલ નોટિફિકેશનમાં કહેવાયું છે કે, "સરકારે મહામારીને ધ્યાને રાખતાં રાજ્યમાં આવનારા સમયમાં યોજાનાર લગ્નપ્રસંગોની ઑનલાઇન નોંધણી કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. " "આ અંગે અરજદારે ડિજિટલ ગુજરાત વેબ પૉર્ટલ પર અરજી કરવાની રહશે. પોલીસ અથવા અન્ય સત્તાધિકારી દ્વારા માગવામાં આવે તે સમયે આ ઑનલાઇન રજિસ્ટ્રેશનની સ્લિપ અરજદારે રજૂ કરવાની રહેશે." નિરાલાએ આ અંગે અખબાર સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું હતું કે, "આવનારા સમયમાં ગુજરાતમાં લગ્નપ્રસંગના આયોજન માટે ઑનલાઇન રજિસ્ટ્રેશન ફરજિયાત હશે. અરજદારોને ભૂતકાળમાં જે સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડ્યો છે તેને જોતાં અમે આ નિર્ણય કર્યો છે. આ સિસ્ટમ અંતર્ગત અરજદારે અરજી કર્યાની બે મિનિટમાં જ સ્લિપ મળી જશે. જે બાદ સ્થાનિક પોલીસ સ્ટેશનથી પરવાનગી મેળવવાની કોઈ જરૂરિયાત નહીં રહે. " તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો આમ આદમી પાર્ટી ગુજરાતના અધ્યક્ષ તરીકે ગોપાલ ઈટાલિયાની નિમણુક કરવામાં આવી છે. +text: અડધી સદી બાદ અમેરિકાએ એલાન કર્યું છે કે તેઓ ચંદ્ર મિશન પર મનુષ્યને મોકલશે 21 જૂલાઈ 1969ની તારીખ હતી અને નીલ આર્મસ્ટ્રોંગે ચંદ્ર પર પગ મૂકીને ઇતિહાસ રચી દીધો હતો. ત્યારબાદ 1972માં ચંદ્ર પર પહોંચનારા યૂઝીન સેરનન અંતિમ અવકાશયાત્રી હતા, ત્યારથી લઇને અત્યાર સુધી કોઈ વ્યક્તિ ચંદ્ર મિશન પર ગઈ નથી. લગભગ અડધી સદી બાદ અમેરિકાએ એલાન કર્યું છે કે તેઓ ચંદ્ર મિશન પર મનુષ્યને મોકલશે. રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે આ સંબંધિત આદેશ પર સોમવારે હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. પરંતુ સવાલ ઉઠે છે કે અમેરિકા કે અન્ય કોઈ દેશે લગભગ અડધી શતાબ્દી સુધી ચંદ્ર પર કોઈ અવકાશયાત્રીને કેમ નથી મોકલ્યા? તમને આ પણ વાંચવું ગમશે બજેટ પર અટકી જાય છે વાત 21 જૂલાઈ 1969ના રોજ આર્મસ્ટ્રોંગે પહેલી વખત ચંદ્ર પર પગ મૂકીને ઇતિહાસ સર્જ્યો હતો ચંદ્ર પર અવકાશયાત્રીને મોકલવાની પ્રક્રિયા મોંઘી અને ખર્ચાળ છે. લૉસ એન્જ્લસની કેલિફોર્નિયા યુનિવર્સિટીમાં ખગોળ વિજ્ઞાનના પ્રોફેસર માઇકલ રિચ કહે છે, "ચંદ્ર પર મનુષ્યના મિશનને લૉન્ચ કરવામાં ખૂબ જ ખર્ચ થયો હતો, અને તેનો વૈજ્ઞાનિક ફાયદો પણ ઓછો મળ્યો હતો." વિશેષજ્ઞોના જણાવ્યા અનુસાર, આ મિશનમાં વૈજ્ઞાનિક મહત્ત્વ ઓછું અને રાજકીય કારણો વધારે હતા. આ મિશન અવકાશ પર નિયંત્રણની હોડમાં લૉન્ચ કરાયું હતું. વર્ષ 2004માં અમેરિકાના તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ ડબ્લ્યૂ. જ્યોર્જ બુશે પણ ટ્રમ્પની જેમ મનુષ્ય મિશન મોકલવા પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો હતો. તેમાં 1,04,000 મિલિયન એટલે કે આશરે 6,91,886 કરોડ રૂપિયાનું બજેટ તૈયાર કરાયું હતું, પરંતુ ખૂબ જ મોટું બજેટ હોવાને કારણે તે સમયે પણ પ્રોજેક્ટ ડબ્બામાં બંધ થઈ ગયો હતો. વિશેષજ્ઞોને આ વખતે પણ આવું કંઈ થવાની ચિંતા છે. કેમ કે, ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આદેશ પર હસ્તાક્ષર કરતા પહેલા સેનેટ સાથે ચર્ચા પણ કરી નહોતી. ચંદ્ર પર જવામાં રસ વધ્યો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે આદેશ પર હસ્તાક્ષર કરતા પહેલા સેનેટ સાથે ચર્ચા પણ કરી નહોતી માઇકલ રિચનું કહેવું છે, "આ પ્રકારના મિશનના વૈજ્ઞાનિક ફાયદા ઓછા છે, તેના માટે તેના બજેટ માટે કોંગ્રેસ પાસેથી મંજૂરી મેળવવી ખૂબ મુશ્કેલ છે." વધુ એક કારણ એ છે કે નાસા વર્ષોથી બીજા મહત્ત્વના પ્રોજેક્ટ પર કામ કરી રહ્યું છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં નાસાએ નવા ઉપગ્રહ, ગુરુ પર શોધ, આંતરરાષ્ટ્રીય અંતરિક્ષ સ્ટેશનની કક્ષામાં લૉન્ચ, અન્ય આકાશગંગાઓ અને ગ્રહો પર શોધ કરી છે. નાસા વર્ષોથી ચંદ્ર પર ફરી એક વખત મનુષ્ય મિશન પર પહોંચવાથી ઘણી નવી જાણકારીઓ મળશે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ચંદ્ર પર જવામાં રસ વધ્યો છે. ચંદ્ર પર પહોંચવાની યોજના ચીને વર્ષ 2018 જ્યારે રશિયાએ 2031 સુધી ચંદ્ર પર પહોંચવાની યોજના બનાવી છે અમેરિકામાં સરકારી અને ખાનગી ક્ષેત્રે અગાઉ પણ પ્રયાસ કરવામાં આવ્યા છે. તેમાં ચંદ્ર પર જવાની ઘોષણા કરવામાં આવી અને ચંદ્ર પર માનવ રહેણાંક બનાવવા જેવી મહત્ત્વકાંક્ષી યોજનાઓ પણ રજૂ કરાઈ હતી. આ યોજનાઓ ઓછી ખર્ચાળ ટેકનિક અને સ્પેસક્રાફ્ટ નિર્માણ પર આધારિત છે. ચીને વર્ષ 2018, જ્યારે રશિયાએ 2031 સુધી ચંદ્ર પર પહોંચવાની યોજના બનાવી છે. બીજી બાજુ, ઘણી પ્રાઇવેટ કંપનીઓએ સ્પેસ બિઝનેસ મૉડેલ લાવવાની વાત પણ કરી છે. તેમાં ચંદ્ર પર ખનિજનું ખનન કરીને લાવવામાં આવેલા પથ્થરોને કિંમતી ડાયમન્ડની જેમ વેંચવા યોજના બનાવાઈ છે. અમેરિકા અંતરિક્ષની આ રેસમાં ક્યાંય પાછળ રહેવા નથી માગતું. નાસાની યોજના માટે આ વખતે બનાવાયેલું બજેટ સામાન્ય બજેટનું એક ટકા જેટલું છે. આ તરફ જૂના અંતરિક્ષ કાર્યક્રમો માટે એ પાંચ ટકા હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'માનવતા માટે આ એક નાનું પગલું , સમગ્ર મનુષ્ય જાતિ માટે એક મોટી છલાંગ સાબિત થશે.' આ શબ્દો હતા ચંદ્ર પર પહેલી વખત પગ મૂકવા વાળા વ્યક્તિના. +text: આ વીડિયોને જમણેરી વિચારધારા ધરાવતા સોશિયલ મીડિયા પેજ પર શૅર કરવામાં આવી રહ્યો છે. વીડિયોને જે શીર્ષક આપવામાં આવ્યું છે, તેમાં લખવામાં આવ્યું છે કે : "કન્હૈયા કુમારની અસલિયત સામે આવી છે. તેઓ એક મુસ્લિમ છે અને તેઓ એક હિંદુ નામ અપનાવી લોકોને મુર્ખ બનાવી રહ્યા છે. બંધ બારણે યોજાયેલી એક મિટિંગમાં તેમણે તેમના ધર્મ વિશે કબૂલાત કરી હતી. સાચી વાત એ છે કે તેઓ એક મુસ્લિમ છે. તેમની હકીકત લોકો સામે લાવવા માટે આ વીડિયોને વધુમાં વધુ શૅર કરો." આ જ પ્રકારના શીર્ષક વાપરી આ વીડિયોને જમણેરી વિચારધારા ધરાવતા 10 અલગ અલગ ફેસબુક પેજ પર પ્રમોટ કરવામાં આવ્યો છે. આ વીડિયોને વૉટ્સએપ ગ્રુપ પર પણ શૅર કરવામાં આવી રહ્યો છે. પણ સાચી વાત શું છે? આ વીડિયોમાં કન્હૈયા કુમાર કહે છે : "આ જમીન સાથે આપણો ઇતિહાસ જોડાયેલો છે. આપણે બધા (મુસ્લિમો) અરબ દેશમાંથી આવેલા નથી. આપણે અહીં મોટા થયા છીએ, અહીં શિક્ષણ મેળવ્યું છે. લોકોએ આ ધર્મ (ઇસ્લામ) અપનાવ્યો કેમ કે તે શાંતિની વાત કરે છે, તે સમાનતાની વાત કરે છે. આ ધર્મમાં કોઈ ભેદભાવ નથી અને એ જ કારણ છે કે આપણે તેને અપનાવ્યો છે. બીજા ધર્મોમાં જાતિ પ્રથા છે, કેટલાક લોકોને અછૂત માનવામાં આવે છે. આપણે આ ધર્મ ક્યારેય નહીં છોડીએ. આપણે આપણી જાતને બચાવીશું. આપણે આપણા ધર્મને બચાવીશું અને આપણા દેશને પણ બચાવીશું. અલ્લાહ ખૂબ શક્તિશાળી છે અને તેઓ આપણી રક્ષા કરશે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ વીડિયો જોઈને કોઈ પણ માની શકે છે કે કન્હૈયા કુમાર એ વાત પર સ્પષ્ટતા આપી રહ્યા છે કે તેમણે શા માટે ઇસ્લામ ધર્મ અપનાવ્યો. પણ અમારી તપાસમાં અમને જાણવા મળ્યું કે વાઇરલ ક્લિપ આખું સત્ય દર્શાવતી નથી. આ વીડિયો કન્હૈયા કુમારની સ્પીચનો એક નાનો ભાગ છે કે જે તેમણે એક ઇવેન્ટમાં આપી હતી. આ કાર્યક્રમનું નામ હતુ "ડાયલૉગ વીથ કન્હૈયા ." આ કાર્યક્રમ 25 ઑગસ્ટ,2018ના રોજ લઘુમતીઓના કલ્યાણ અંગે વાત કરવા યોજાયો હતો. આ કાર્યક્રમમાં તેમણે ધર્મ પર રાજકારણ અંગે વાત કરી હતી અને જણાવ્યું ��તું કે શા માટે ભારત દરેક વ્યક્તિ અને દરેક ધર્મનો દેશ છે. આ જ સંદર્ભમાં તેમણે ભારતના પહેલા શિક્ષણ મંત્રી અબુલ કલામ આઝાદના શબ્દો વાપર્યા હતા. આ વાઇરલ ક્લિપમાં કુમાર અબુલ કલામ આઝાદના શબ્દોને વાપરી પોતાની વાત સમજાવી રહ્યા છે. આ ક્લિપને ચતુરાઈપૂર્વક એડિટ કરવામાં આવી છે કે જેનાથી એવુ લાગે કે આ શબ્દો તેમના પોતાના છે, અબુલ કલામ આઝાદના નહીં. આઝાદે હંમેશા હિંદુ- મુસ્લિમ એકતાને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું અને તેઓ 1947માં થયેલા ભારતના ભાગલાની વિરુદ્ધમાં હતા. આઝાદ માનતા હતા કે હિંદુ અને મુસ્લિમ વર્ષોથી સાથે મળીને ભારતમાં રહેતા હતા, અને તે કોઈ પણ કિંમતે ક્યારેય બદલાવું ન જોઈએ. 1946માં કૉંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષ તરીકે તેમણે મોહમ્મદ અલી જિન્ના (પાકિસ્તાનના સંશોધક)ની અલગ મુસ્લિમ રાષ્ટ્રની માગને ફગાવી હતી. એડિટ કરેલો કન્હૈયા કુમારનો આ વીડિયો ગત વર્ષે પણ ઘણા પ્લેટફોર્મ પર શૅર કરવામાં આવ્યો હતો, જે હવે ફરી વાઇરલ થયો છે. કન્હૈયા કુમાર નરેન્દ્ર મોદીની ભાજપ સરકારના કટ્ટર ટીકાકાર રહી ચૂક્યા છે. તેમણે વડા પ્રધાન મોદીની તેમજ તેમની પૉલિસીની ઘણી વખત ટીકા કરી છે. તેમણે ભાજપ પર હિંદુત્વનો એજન્ડા અપનાવવી લઘુમતીઓની અવગણના કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. આ આરોપ વડા પ્રધાન મોદીની પાર્ટીએ હંમેશા ફગાવ્યો છે. કન્હૈયા કુમાર પર ફેબ્રુઆરી 2016માં જેએનયુમાં પ્રદર્શન દરમિયાન દેશ વિરોધી સુત્રોચ્ચાર કરવાના આરોપ લાગ્યા છે. દિલ્હી પોલીસે હાલ જ કન્હૈયા કુમાર વિરુદ્ધ રાજદ્રોહનો ગુનો દાખલ કર્યો છે જેની સુનાવણી 6 ફેબ્રુઆરીના રોજ કોર્ટમાં થશે. તેમણે પોતાના પર લાગેલા આરોપ ફગાવ્યા છે અને પોલીસ પર તેમને ખોટી રીતે ફસાવવાના આરોપ લગાવ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જેએનયુના છાત્ર સંઘના પૂર્વ અધ્યક્ષ કન્હૈયા કુમાર અંગે એક વીડિયો ક્લિપ વાઇરલ થઈ છે. આ વીડિયો ક્લિપમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે કન્હૈયા કુમારે ધર્મ પરિવર્તન કરી મુસ્લિમ ધર્મ અપનાવ્યો છે. +text: ભારતીય ટીમના ફૅન્સને સિવાય કોઈ ચીજ ખુશી નહીં આપી શકે. ટીમ પ્રત્યેના વિશ્વાસ અને જીતની બેચેનીનું કારણ પણ છે, એ કારણને લોકો વિરાટ કોહલીના નામથી ઓળખે છે. વિરાટ કોહલી વિશ્વનો નંબર વન ટેસ્ટ બૅટ્સમૅન, નંબર વન વન-ડે બૅટ્સમૅન અને નંબર વન ટી-20 બૅટ્સમૅન છે. 2017માં જ્યારે ઇંગ્લૅન્ડ સામેની વન-ડે મૅચમાં ભારતે 351 રનનો લક્ષ્યાંક ચેઝ કર્યો ત્યારે ઇંગ્લૅન્ડના પૂર્વ કૅપ્ટન માઇકલ વૉને વિરાટ કોહલીનાં વખાણ કર્યાં હતાં. તાજેતરમાં જ એક કાર્યક્રમમાં ઇંગ્લૅન્ડના પૂર્વ ઑલરાઉન્ડર અને 2019 આઈસીસી વર્લ્ડ કપના બ્રાન્ડ ઍમ્બૅસૅડર ઍન્ડ્ર્યુ ફ્લિન્ટૉફે કહ્યું કે વિરાટ કોહલી સચીન તેંડુલકર કરતાં પણ સારા ખેલાડી છે, કદાચ ઑલ ટાઇમ બેસ્ટ! આ શ્રેષ્ઠ ખેલાડી અને કૅપ્ટન પર કરોડો ફૅન્સને આશા છે, ફૅન્સ માને છે કે ભારત ફરીથી વર્લ્ડ કપ જીતી લાવશે. પણ આ સ્તરે પહોંચવા સુધીનો વિરાટ કોહલીનો સફર સહેલો રહ્યો નથી. આ રીતે લાગી લગની વિરાટ કોહલીનો જન્મ દિલ્હીના એક મધ્યમવર્ગીય પરિવારમાં થયો. પિતા પ્રેમ કોહલીનું સપનું હતું કે વિરાટ એક મોટો ક્રિકેટર બને અને ભારતીય ટીમ માટે રમે. તેમણે વિરાટનું ઍડમિશન દિલ્હીમાં કોચ રામકુમાર શર્માની એકૅડૅમીમાં કરાવ્યું. વિરાટની લગન અને કોચની મહેનતે તેમને સફળતા અપાવી અને સમય જતા વિરાટને દિલ્હીની રણજી ટીમમાં પણ સ્થાન મળ્યું. પછી કંઈક એવું થયું જેને રાતોરાત વિરાટને એક યુવા ખેલાડીમાંથી પરિપક્વ ક્રિકેટર બનાવી દીધા. દિલ્હીની રણજી મૅચ કર્ણાટક સાથે હતી. દિલ્હીની ટીમની હાલત ખરાબ હતી અને મૅચ બચાવવી મુશ્કેલ લાગતી હતી. સામેની ટીમના 446 રનના જવાબમાં દિલ્હીએ 5 વિકેટ ગુમાવીને 103 રન પર દિવસ પૂરો કર્યો, વિરાટ 40 પર નોટઆઉટ ખેલાડી રહ્યા હતા. તેમના ઘરે સ્થિતિ ઠીક નહોતી. પિતા પ્રેમ કોહલી કેટલાક દિવસથી પથારીવશ હતા અને એ રાત્રે તેમનું અવસાન થયું. કોચ રાજકુમાર શર્માએ 'વિરાટ કોહલી - ધ મેકિંગ ઑફ એ ચૅમ્પિયન' લખતી વખતે ઇન્ટરવ્યૂમાં જણાવ્યું કે તે ઑસ્ટ્રેલિયામાં હતા ત્યારે તેમને વિરાટનો ફોન આવ્યો. તેમણે કહ્યું, "ફોન પર વિરાટ રડી રહ્યા હતા. તેમણે જણાવ્યું કે આ સ્થિતિ સર્જાઈ છે અને શું કરવું જોઈએ. મેં પૂછ્યું કે તું શું કરવા ઇચ્છે છે તો તેને કહ્યું હું રમવા માગું છું. મારો જવાબ હતો તો એવું જ કરો." "થોડા કલાકો પછી વિરાટનો ફરીથી ફોન આવ્યો અને ફરીથી તે રડતો હતો. તેણે કહ્યું કે અમ્પાયરે તેને ખોટી રીતે આઉટ આપ્યો છે." વિરાટે દિલ્હી માટે વિકેટકીપર-બૅટ્સમૅન પુનિત બિષ્ટ સાથે મોટી પાર્ટનરશિપ કરી અને દિલ્હીને મુશ્કેલ સ્થિતિમાંથી ઉગારી લીધું. એ સ્થિતિમાં જ્યારે એક દિવસ પહેલાં જ તેમના પિતા, મેન્ટર અને ગાઇડનું અવસાન થયું હતું. ક્રિકેટ પ્રત્યેની આવી લગન જ કોહલી જેવા ચૅમ્પિયન પેદા કરે છે. તમે આ વાંચ્યું કે ���હીં? રન ચેઝના દેવતા વિરાટને ભારતીય અંડર-19 ટીમની કૅપ્ટનશિપ મળી અને તેઓ આ ટીમ સાથે અંડર-19 વિશ્વ કપ પણ જિત્યા. ભારતીય ટીમમાં તેમની એન્ટ્રી પણ વધારે દિવસો સુધી રોકી શકાઈ નહીં. 2008માં તેમણે શ્રીલંકા સામે ડેબ્યૂ કર્યું. કોહલીએ તેમની પહેલી સિરીઝમાં અર્ધસદી ફટકારી અને શાનદાર આંતરરાષ્ટ્રીય કરિયરની શરૂઆત કરી. વન-ડે મૅચમાં વિરાટે એક પછી એક રેકર્ડ બનાવવાનો શરૂ કર્યો. ખાસ કરીને સ્કોર ચેઝ કરવામાં તેમની સામે કોઈ ટકી શકે તેમ નથી. સ્કોર ચેઝ કરતા કોહલીએ 84 મેચમાં 21 સદી નોંધાવી અને 5000થી વધારે રન બનાવ્યા છે. આમાંથી 18 સદી એવી છે જેની મદદથી વિરાટે ભારતને જીત અપાવી છે. વન-ડે ક્રિકેટમાં માત્ર એક ખેલાડી એવો હશે જેનો રેકર્ડ સ્કોર ચેઝ કરવાની બાબતમાં વિરાટ કોહલીથી સારો હોય. વિરાટ કોહલીએ કહ્યું કે રિષભ પંતનો ટીમમાં સમાવેશ કેમ કર્યો નથી. વન-ડેમાં વિરાટ કોહલી વિરાટ કોહલી જે પ્રકારે રન બનાવી રહ્યો છે. તેનાથી ઍક્સ્પર્ટ્સ કહેવા લાગ્યા કે જ્યારે તે રિટાયર થશે ત્યારે તેણે બેટિંગના તમામ રેકર્ડ પોતાના નામે કર્યા હશે. ખાસ કરીને જે પ્રકારે તે સદી નોંધાવે છે તે અદ્ભુત છે. તેમણે 49 અધર્સદી અને 41 સદી નોંધાવી છે, જે બતાવે છે કે વિકેટ પર ઊભા રહેવું તેમને કેટલું પસંદ છે અને લગભગ તમામ બીજી અર્ધસદીને તે સદીમાં બદલી નાખે છે. ત્રીજી તક વિરાટ કોહલી માટે આ ત્રીજો વર્લ્ડ કપ હશે. પહેલી વાર તેઓ 2011માં વિશ્વ કપ રમ્યા અને 21 વર્ષની ઉંમરે વર્લ્ડ ચૅમ્પિયન પણ બન્યા. બાંગલાદેશ સામે તેમણે સદી નોંધાવી અને વીરેન્દ્ર સેહવાગની સાથે 200 રનની પાર્ટનરશિપ કરી. શ્રીલંકાની સામે ફાઇનલમાં ધોનીનો હેલિકૉપ્ટર શૉટ અથવા ગૌતમ ગંભીરની શાનદાર ઇનિંગ્સ તમામને યાદ હશે. પરંતુ આ ઇનિંગ્સમાં કોહલીએ ગંભીરની સાથે ખૂબ મહત્ત્વની 85 રનની ભાગીદારી કરી જે મેચમાં અને ભારતની જીતમાં ખૂબ જ નિર્ણાયક રહી હતી. 2015નો વર્લ્ડ કપ ઑસ્ટ્રેલિયા અને ન્યૂઝીલેન્ડમાં રમાયો હતો. આ ટુર્નામેન્ટમાં પાકિસ્તાનની સામે કોહલીએ 126 બોલમાં 107 રન બનાવ્યા. ભારતે આ મૅચ 76 રને જીતી હતી. કોહલીએ આ ટુર્નામેન્ટમાં ઘણી મહત્ત્વની ઇનિંગ્સ રમી જેની મદદથી ભારત પોતાના ગ્રૂપમાં ટોપ પર રહ્યું. જોકે, ઑસ્ટ્રેલિયા સામે સેમિફાઇનલમાં કોહલી માત્ર 1 રન પર આઉટ થયા અને મૅચ ભારતે ગુમાવી દીધી. ઇંગ્લૅન્ડનો વર્લ્ડ કપ કોહલીનો ત્રીજો વર્લ્ડ કપ હશે. કોહલી છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોથી જબરજસ્ત ફોર્મમ��ં છે અને તેમના બૅટમાંથી સદીઓનો વરસાદ થઈ રહ્યો છે. ઍૅક્સ્પર્ટ્સ માને છે કે તેઓ પોતાના કરિયરમાં શીર્ષ પર છે. ભારતીય ટીમ સંતુલિત જોવા મળે છે. જેમાં અનુભવ અને યુવાશક્તિનું યોગ્ય મિશ્રણ છે. ટીમમાં મહેન્દ્ર સિંહ ધોની પણ છે જે કદાચ પોતાનો છેલ્લો વર્લ્ડ કપ રમી રહ્યા છે. શું કોહલીની ટીમ આઇસીસી વર્લ્ડ કપ 2019 જીતી શકશે? ફૅન્સ માને છે કે આ વર્લ્ડ કપ કોહલી અને ટીમ ઇન્ડિયાનો જ છે. (લેખક ખેલ પત્રકાર છે અને તેમણે નીરજ ઝાની સાથે 'વિરાટ કોહલી : ધ મેકિંગ ઑફ અ ચૅમ્પિયન' પુસ્તક લખ્યું છે જેને હૈશેટે છાપ્યું છે.) તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તારીખ પાંચ જૂન 2019. આ દિવસથી ભારતીય ટીમ વર્લ્ડ કપ 2019 માટે પોતાનો સફર શરૂ કરશે. પ્રથમ મૅચ દક્ષિણ આફ્રિકા વિરુદ્ધ સાઉથૅમ્પ્ટનમાં રમાશે. +text: અરવિંદ સુબ્રમણ્યન સુબ્રમણ્યનના રાજીનામાની જાણકારી નાણા પ્રધાન અરુણ જેટલીએ આપી હતી. આ બાબતે અરુણ જેટલીએ ફેસબૂક પર એક લાંબી પોસ્ટ મૂકી હતી. એ પોસ્ટમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે સુબ્રમણ્યનના રાજીનામાના કારણો અંગત છે. એ કારણો એમના માટે મહત્વનાં છે અને મારી પાસે તેમનું રાજીનામું સ્વીકારવા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ નથી. અરવિંદ સુબ્રમણ્યને મુખ્ય આર્થિક સલાહકારનું પદ 2014ની 16 ઓક્ટોબરે સંભાળ્યું હતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ અગાઉ અરવિંદ પનગઢિયાએ નીતિ આયોગના ઉપાધ્યક્ષપદેથી ગયા વર્ષના ઑગસ્ટમાં રાજીનામું આપ્યું હતું. રિઝર્વ બૅન્કના ગવર્નર રઘુરામ રાજને 2016ના જૂનમાં જણાવ્યું હતું કે કાર્યકાળ પૂર્ણ થયા પછી તેઓ શૈક્ષણિક ક્ષેત્રમાં પાછા ફરશે. હવે સવાલ એ છે કે દેશના આર્થિક તથા નીતિગત ક્ષેત્રમાં બહેતરી માટે સલાહકારનું કામ કરતા લોકો સરકારનો સાથ શા માટે છોડી રહ્યા છે? બીબીસીએ આ સવાલ આર્થિક બાબતોના જાણકાર અને વરિષ્ઠ પત્રકાર પરંજોય ગુહા ઠાકુરતા તથા એમ. કે. વેણુને પૂછ્યો હતો. પરંજોય ગુહા ઠાકુરતાનો દૃષ્ટિકોણ અરવિંદ સુબ્રમણ્યને જણાવ્યું છે કે તેઓ અંગત કારણોસર અમેરિકા પાછા જવા ઇચ્છે છે. અરુણ જેટલીએ તેમને તેમનો કાર્યકાળ વિસ્તારવા માટે પૂછ્યું હતું, પણ અરવિંદ સુબ્રમણ્યને અનિચ્છા દર્શાવી હતી. અરુણ જેટલીએ અરવિંદ સુબ્રમણ્યનની વિદાય બાબતે એક ફેસબૂક પોસ્ટ લખી હતી અને જણાવ્યું હતું કે તેઓ અંગત કારણોસર અમેરિકા પાછા ફરવા ઇચ્છે છે અને તેમને રોકવાનો કોઈ વિ��લ્પ નથી. હકીકત આવી જ હશે એવું માની લઈએ. સરકાર અને નાણાં મંત્રાલયમાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર તરીકે અરવિંદ સુબ્રમણ્યનની પસંદગીનો નિર્ણય પણ અરુણ જેટલીએ જ કર્યો હતો. તેઓ ચાર વર્ષ પહેલાં મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર બન્યા હતા. એ સમયે તેમણે દેશની દવા નીતિની ટીકા કરી હતી. એ વખતે તેમની પસંદગી બાબતે સવાલ ઉઠ્યા હતા. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (આરએસએસ) અને સ્વદેશી જાગરણ મંચ અરવિંદ સુબ્રમણ્યનની પસંદગીથી નારાજ હોવાનું પણ સાંભળવા મળ્યું હતું. તેમ છતાં તેમની પસંદગી કરવામાં આવી હતી. આ અગાઉ પણ અનેક અર્થશાસ્ત્રીઓ આવ્યા હતા અને પછી અમેરિકા પાછા ચાલ્યા ગયા હતા. તેમની સરખામણી કરી શકાય નહીં. 'દેશના અર્થતંત્રની હાલત બહુ સારી નથી' નાણા પ્રધાન અરુણ જેટલી રિઝર્વ બૅન્કના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર રઘુરામ રાજન ખુદ કહેતા હતા કે તેઓ ભારતમાં રહેવાના નથી. રઘુરામ રાજનનો કાર્યકાળ લંબાય એવું આરએસએસ, સ્વદેશી જાગરણ મંચ અને સરકારમાંના ઘણા લોકો ઇચ્છતા ન હતા. રઘુરામ રાજન પ્રત્યેની પોતાની નારાજગી સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ સ્પષ્ટ શબ્દોમાં જણાવી હતી. કેટલાક લોકો દબાણ હેઠળ આવીને તરત ચાલ્યા જતા હોય છે અને કેટલાક લોકો એ પાછા ફરવા માટે સમય લેતા હોય છે. આજે દેશના અર્થતંત્રની હાલત બહુ સારી નથી. નોટબંધી અને જીએસટી જેવા નિર્ણયો ઊતાવળે લેવામાં આવ્યા હતા. પેટ્રોલિયમના ભાવ સતત વધી રહ્યા છે અને તેની અસર મોંઘવારી પર પડી રહી છે. બેરોજગારીને ઘટાડવાના પ્રયાસો થતા નથી. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી બેરોજગારી જાતે દૂર કરવાની અને ઉદ્યમી બનવાની સલાહ લોકોને આપી રહ્યા છે. અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ સારી ન હોવાથી રઘુરામ રાજન પણ દુઃખી હતા. બીજી બાબત એ છે કે આ સરકાર કોઈની વાત સાંભળતી નથી. આર્થિક સમીક્ષા વાંચો અને પછી બજેટ પર નજર કરો. તમને ખબર પડી જશે કે સરકારે કેટલી સલાહ સ્વીકારી અને કેટલીને નજરઅંદાજ કરી. સલાહકારનું કામ સલાહ આપવાનું છે. નાણાપ્રધાન ઇચ્છે તો તેમની સલાહ માની શકે અને ઈચ્છે તો તેને નજરઅંદાજ કરી શકે. એમ. કે. વેણુનો દૃષ્ટિકોણ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને અરુણ જેટલી અરવિંદ સુબ્રમણ્યને જણાવ્યું છે કે તેમનો આ કાર્યકાળ સર્વોત્તમ હતો. રઘુરામ રાજનની વિદાય વખતે પણ આવાં જ કારણો દર્શાવવામાં આવ્યાં હતાં. રઘુરામ રાજનને સરકાર સાથે મનમેળ ન હોવાનું ત્યારે લોકો જાણતા હતા. અરવિંદ સુબ્રમણ્યનની વાત કરીએ તો તેમનો કાર્યકાળ ઠીક રહ્યો છે. ��ેઓ બહારથી આવ્યા હતા એટલે સલાહ પણ મોકળાશથી આપતા હતા. જીએસટીના અમલના સરકારના નિર્ણયને તેમણે અયોગ્ય ગણાવ્યો હતો. તેમણે જણાવ્યું હતું કે જે રીતે ટેક્સ રેટ નક્કી કરવામાં આવ્યા છે એ ચાલશે નહીં. સુબ્રમણ્યનની સલાહ મુજબ જીએસટીના દર ઘટ્યા સામાન્ય લોકોના ઉપયોગની વસ્તુઓ પર 28 ટકા કર વસૂલવા સામે તેમણે વાંધો લીધો હતો. થોડા મહિના પછી તેમની સલાહ સ્વીકારીને સરકારે ટેક્સ રેટમાં ઘટાડો કર્યો હતો. નોટબંધીના મુદ્દે પણ તેઓ અસહમત હતા, પણ તેનો ખુલ્લેઆમ વિરોધ કર્યો ન હતો. પાછલાં ચાર વર્ષમાં ખેડૂતોની આવકમાં કોઈ વધારો ન થયો હોવાનું તેમણે આર્થિક સર્વેક્ષણમાં જણાવ્યું હતું. તેમણે રોકાણ બાબતે પણ નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. સરકારના ગુલાબી દાવાઓને તેમણે આંકડા મારફતે રંગવિહોણા કરી નાખ્યા હતા. હવે ચૂંટણી આવી રહી છે. અરવિંદ સુબ્રમણ્યન સમજે છે કે હવે તેમનો કોઈ ઉપયોગ નથી. હું માનું છું કે તેમણે અમેરિકા પરત જવાનો નિર્ણય પણ આ કારણસર લીધો હશે, પણ તેમણે એ માટે અંગત કારણોનો હવાલો આપ્યો છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર અરવિંદ સુબ્રમણ્યને તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું છે. રાજીનામું અંગત કારણસર આપ્યું હોવાનું તેમણે જણાવ્યું છે. હવે તેઓ અમેરિકા પાછા ફરશે. +text: આ ગંભીર દાવા સાથે 30 સૅકન્ડનો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર શૅર થઈ રહ્યો છે. વીડિયોમાં કેટલાક લોકો ચર્ચના મુખ્ય દ્વારની ઉપર ચડેલા દેખાય છે અને વીડિયો પૂરો થતાં તેઓ ચર્ચના ધાર્મિક ચિહ્નને તોડીને નીચે પાડી દે છે. વીડિયોમાં લોકોનો બૂમો પાડવાનો અવાજ સાંભળી શકાય છે અને આ ઇમારતના એક ભાગમાંથી ધુમાડા નીકળતા દેખાય છે. ફેસબુક અને ટ્વિટર પર હજી આ વીડિયોને ઓછા લોકોએ શેર કર્યો છે, પરંતુ વૉટ્સઍપ દ્વારા બીબીસીના ઘણા વાચકોએ અમને આ વીડિયો મોકલીને તેની હકીકત જાણવાની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી છે. યુકેના લંડન શહેરમાં રહેતાં એક ટ્વિટર યૂઝર @TheaDickinsonએ પણ વીડિયો પોસ્ટ કરતાં આવો જ દાવો કર્યો છે. તેમણે સવાલ પણ કર્યો છે કે બીબીસીએ આ વીડિયો કેમ ન બતાવ્યો? પરંતુ પાકિસ્તાનમાં ચર્ચમાં આગ લગાવવાનો આ દાવો અમારી તપાસમાં નકલી સાબિત થયો છે. વાઇરલ વીડિયો લગભગ 6 વર્ષ જૂનો છે. વીડિયો પાકિસ્તાનનો નથી ન્યૂઝીલૅન્ડના ક્રાઇસ્ટચર્ચની બે મસ્જિદો(અલ નૂર અને લિનવૂડ મસ્જિદ)માં 15 માર્ચના રોજ બ્રૅન્ટન ટૅરંટ નામના હુમલાખોરે ગોળીબાર કર્યો હતો. આ ઘટનામાં લગભગ 50 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં અને 50થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા. ન્યૂઝીલૅન્ડનાં વડાં પ્રધાન જૅસિન્ડા અર્ડર્ને મસ્જિદમાં થયેલા આ હુમલાને 'આતંકવાદી હુમલો' અને દેશ માટે 'કાળો દિવસ' ગણાવ્યો હતો. જે 30 સૅકન્ડના વીડિયોને ક્રાઇસ્ટચર્ચના બદલાનો વીડિયો ગણાવાઈ રહ્યો છે તે વર્ષ 2013નો છે. રિવર્સ ઇમેજ સર્ચથી જાણવા મળ્યું કે આ વીડિયો પાકિસ્તાનનો પણ નથી, પરંતુ ઇજિપ્તનો છે. યૂ-ટ્યૂબ પર 29 ઑગસ્ટ 2013ના રોજ પબ્લિશ થયેલા 6.44 સૅકન્ડના વીડિયોમાં વાઇરલ વીડિયોનો 30 સૅકન્ડનો ભાગ જોઈ શકાય છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કૉપ્ટિક ચર્ચો પર હુમલો ઑગસ્ટ 2013નાં ઇજિપ્તના લગભગ 25 ચર્ચમાં ઈસાઈ વિરોધી જૂથોએ હિંસા કરી હતી. આ વાઇરલ વીડિયો એ જ સમયનો છે. વર્ષ 2013માં જ કૉપ્ટિક ઑર્થૉડૉક્સ ચર્ચને પણ નિશાન બનાવવામાં આવ્યો હતો. જે અંગે માન્યતા હતી કે તે પચાસમી સદીમાં બન્યુ હતું અને ઍલેક્ઝેન્ડ્રિયાના ઈસાઈ ધર્મના સૌથી જૂના ચર્ચોમાંનું એક હતું. ઇજિપ્તના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મોર્સીના સત્તા પલટાને ઈસાઈ વિરોધી હિંસાનું મુખ્ય કારણ માનવામાં આવે છે. જુલાઈ 2013માં સેનાએ ઇજિપ્ત પર કબજો કરી લીધા બાદ જ્યારે જનરલ અબ્દુલ ફતેહ અલ-સીસીએ ટીવી પર રાષ્ટ્રપતિ મોર્સીના પદભ્રષ્ટ થયાની જાહેરાત કરી ત્યારે પૉપ ટાવાડ્રોસ બીજાને તેમની સાથે ઊભેલા જોઈ શકાતા હતા. ત્યારબાદથી ઈસાઈ સમુદાયના લોકો કેટલાક ઇસ્લામિક કટ્ટરપંથિઓના નિશાન પર રહ્યા છે. સત્તા પલટાવાના સમયે પૉપે કહ્યું કે જનરલ સીસીએ ઇજિપ્તનો જે રોડ મૅપ બનાવ્યો છે, તેને ઇજિપ્તનું હિત ઇચ્છતા સન્માનિત લોકો દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. પૉપના આ નિવેદન બાદ તેમને ઘણી વખત મારવાની ધમકી આપવામાં આવી. જ્યારે અનેક ઈસાઈઓની હત્યા કરવામાં આવી હતી અને તેમનાં ઘરને પણ નિશાન બનાવવામાં આવ્યાં હતાં. ઇજિપ્તના મોટાભાગના ઈસાઈઓ કૉપ્ટિક છે, જે પ્રાચીન ઇજિપ્તવાસીઓના વંશજ છે. ઇજિપ્તની કુલ વસતીના લગભગ દસ ટકા ખ્રિસ્તીઓ છે અને સદીઓથી સુન્ની બહુમતી ધરાવતા મુસલમાનો સાથે શાંતિથી રહે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ન્યૂઝીલૅન્ડની મસ્જિદમાં થયેલા હુમલાના જવાબમાં પાકિસ્તાનમાં 'ઇસ્લામિક કટ્ટરપંથીઓએ એક ચર્ચમાં આગ લગાવી દીધી છે.' +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર પોલીસ અથવા મીડિયા પાસે આ એકમાત્ર તસવીર સિવાય ગણપતિની કોઈ તસવીર ઉપલબ��ધ નથી. એવું કહેવાય છે કે ગણપતિનું અંતિમ ઇન્ટરવ્યૂ માઓવાદીના મુખપત્રમાં 10 વર્ષ અગાઉ છપાયું હતું. આ સિવાય 'ઓપન સામયિકે' નવ વર્ષ અગાઉ ગણપતિનું ઇન્ટરવ્યૂ છાપ્યું હતું. ત્યારબાદ ગણપતિનું ઇન્ટરવ્યૂ ક્યાંય પણ છપાયું નથી. આ વર્ષો દરમિયાન ગણપતિએ કોઈ પત્રકારને ઇન્ટરવ્યૂ આપ્યો નથી. માઓવાદીના મુખપત્રમાં પણ ગણપતિનું કોઈપણ પ્રકારનું ઇન્ટરવ્યૂ છપાયું નથી. 69 વર્ષના ગણપતિ કેવા દેખાય છે તેના વિશે કોઈને માહિતી નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? દેશમાં અનેક સરકારી જાસૂસી સંસ્થા અને ઇન્ટેલિજન્સ બ્યૂરો છે. જ્યાં મોટી સંખ્યામાં સુરક્ષાબળો ઉપસ્થિત છે, ત્યાં કેન્દ્ર સરકારની જાસૂસી એજન્સી સાથે રાજ્ય સરકારની પોલીસ એજન્સીઓનો સહકાર પણ મળે છે. નક્સલવાદને જડમૂળથી ઉખેડી નાખવાના નામે સરકાર દ્વારા મોટી રકમ ફાળવાય છે. આ રકમનું ઑડિટ પણ થતું નથી. આ રકમમાં 'સોર્સ મની' આપવામાં આવે છે જેનો ઉપયોગ માહિતી એકત્ર કરવા માટે થાય છે. તેમ છતાં કોઈપણ એજન્સી પાસે ગણપતિ અંગે નક્કર માહિતી નથી. આ તમામ એજન્સીઓ ગણપતિ વિશે જે જાણકારી મેળવે છે તે માહિતી અનુમાન આધારિત હોય છે. 2004માં મહાસચિવ બન્યા પ્રતીકાત્મક તસવીર મુપલ્લા લક્ષ્મણ રાવ ઉર્ફે ગણપતિ વર્ષ 2004માં ભારતના કૉમ્યુનિસ્ટ પક્ષ (માઓવાદી)ના મહાસચિવ બન્યા હતા. એ વખતે દેશમાં 'માઓઇસ્ટ કૉમ્યુનિસ્ટ સેન્ટર' એટલે એમસીસી અને સીપીઆઈ એમએલ (માર્ક્સવાદી-લેનિનવાદી) 'પીપલ્સ વૉર ગૃપ' (પીડબ્લ્યૂજી) ગૃપનું વિલીનીકરણ થયું હતું. અવિભાજિત આંધ્ર પ્રદેશના કરીમ નગર જીલ્લામાં જન્મેલા ગણપતિ શિક્ષકની નોકરી છોડી અને ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા વારંગલ ગયા હતા. વારંગલમાં ગણપતિનો ભેટો પીપલ્સ વૉર ગૃપના સંગઠન મહાસચિવ કોંડાપલ્લી સીતારમૈયા સાથે થયો હોવાની માન્યતા છે. ગણપતિ ત્યારે જ પીડબલ્યૂજીના મહાસચિવ બન્યા હતા. ગણપતિએ પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું અથવા તો તેમને મહાસચિવ પદેથી હટાવવામાં આવ્યા આ પ્રકારના સમાચારો ગત વર્ષ દરમિયાન છપાતા રહ્યા હતા. જોકે, આ સમાચારો પાયાવિહોણા છે. આ સમાચારો અંગે પોલીસના દાવાને બાદ કરતા ભારતના કૉમ્યુનિસ્ટ પક્ષ તરફથી કોઈ સત્તાવાર નિવેદન જાહેર કરાયું નથી. ગૃહ મંત્રી રાજનાથ સિંહ અન છત્તસીગઢના મુખ્યમંત્રી રમણસિંહ સંગઠન દ્વારા આ પ્રકારના પદ પર જો કોઈ વ્યક્તિની નિયુક્તિ કરાઈ હોય તો તેની સત્તાવાર જાહેરાત થાય છે. માઓવાદીઓ આ પ્રકારના નિર્ણય પક્ષની સૌથ��� મોટી બેઠક 'પાર્ટી કોંગ્રેસ'માં લે છે. પુરાવાઓના આધારે જાણવા મળે છે કે છેલ્લે આ બેઠક વર્ષ 2007માં મળી હતી. જોકે, આ માહિતી અંગે પણ વિરોધાભાસ છે. છત્તીસગઢ પોલીસના જણાવ્યા મુજબ, 'પાર્ટી કોંગ્રેસ' બેઠક યોજાઈ હતી. આ બેઠકની જાણકારી પોલીસના જાસૂસી વિભાગ પાસે હતી. જ્યારે નક્સલ પ્રભાવિત અન્ય રાજ્યોની પોલીસના મતે કેન્દ્રિય સમિતિની બેઠક યોજાઈ હતી. આંધ્ર પ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને તેલંગાણા પોલીસના દાવા મુજબ, માઆવોદીના આશ્રય સ્થાનો પર મારેલા દરોડાના આધારે પોલીસે કહ્યું હતું કે 'પાર્ટી કોંગ્રેસ'ની બેઠક મળી હતી. ક્યાં છે મોટા માઓવાદી નેતા? ભારતના કૉમ્યુનિસ્ટ પક્ષ (માઓવાદી)ના નવા મહાસચિવ તરીકે અવિભાજિત આંધ્ર પ્રદેશના સિર્કાકુલમ જિલ્લાના રહેવાસી કેશવ રાવ ઉર્ફે બસવરાજની નિયુક્તિ થઈ હોવાનો દાવો આંધ્ર પ્રદેશ પોલીસે કર્યો છે. કોટેશ્વર રાવ ઉર્ફે 'કિશન જી'નું મૃત્યુ પશ્વિમ બંગાળમાં પોલીસ અથડામણમાં થયું હતું. કોટેશ્વર રાવના મૃત્યુ બાદ માઓવાદી જનમુક્તિ છાપામાર સેનાના સેન્ટ્રલ મિલિટ્રી કમિશનના કમાન્ડર ઇન ચીફ તરીકે કેશવ રાવની નિયુક્તિ થઈ હતી. ગુપ્તચર સંસ્થાઓ પાસે કેશવ રાવની જે તસવીર છે તે પણ યુવા અવસ્થાની બ્લૅક એન્ડ વ્હાઇટ તસવીર છે. તેઓ વર્તમાનમાં કેવા દેખાય છે? છેલ્લે ક્યાં જોવા મળ્યા હતા? તેની કોઈ જાણકારી નથી. પોલીસ અને એજન્સીઓના દાવા મુજબ, ગણપતિ લાંબા સમયથી બીમાર છે જેના પગલે સંગઠને ગણપતિને માર્ગદર્શક મંડળમાં રહેવાનો આગ્રહ કર્યો હતો. પ્રતીકાત્મક તસવીર અધિકારીઓનો દાવો છે કે ગણપતિને મહાસચિવ પદ છોડવા માટે દબાણ કરનાર વ્યક્તિમાં પ્રોસેનજીત બોસ ઉર્ફે 'કિશન દા' નો પણ સમાવેશ થાય છે. બોસ હાલમાં માઓવાદીઓના પોલીટ બ્યૂરોના સભ્ય છે. આ વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં આંધ્ર પ્રદેશની તેલુગૂદેશમ પાર્ટીના ધારાસભ્ય સર્વેશ્વર રાવ અને પૂર્વ ધારાસભ્ય સીવેરી સોમાનું માઓવાદીઓએ ખૂન કરી નાખ્યું હતું. તેમના ખૂન બાદ ગણપતિના રાજીનામાના સમાચારોએ ખૂબ જ જોર પકડ્યું હતું. ગુપ્તચર એજન્સીઓ પાસે ગણપતિ અને કેશવ રાવ ઉપરાંત અન્ય વરિષ્ઠ માઓવાદી નેતાઓની જાણકારી પણ નથી. તેમને એ પણ ખબર નથી કે બીજી હરોળના નેતાઓ કોણ છે અને તેઓ કયાં વિસ્તારમાં રહે છે? બસ્તર વિસ્તારની સ્થિતિ પણ આવી જ છે. દંડાકારણ્ય વિશેષ ઝોનલ સમિતિના પૂર્વ સચિવ કોસા હવે ક્યાં છે? તેના વિશે કોઈને જાણકારી નથી. કોસાના રાજીનામા બાદ રમન્ન���ને સચિવ પદ આપવામાં આવ્યું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દેશના કૉમ્યુનિસ્ટ (માઓવાદી) પક્ષના મહાસચિવ મુપલ્લા લક્ષ્મણા રાવ ઉર્ફે ગણપતિની પોલીસ રેકર્ડમાં ત્યારની તસવીર છે જ્યારે તેમની ઉંમર 35 વર્ષ હતી. +text: જોડિયા બાળકોની તસવીર ખરેખર વાત એમ છે કે, પૂણેના 49 વર્ષીય રાજશ્રી પાટિલે 'સરોગેટ મધર'ની મદદથી પોતાના અપરિણીત પુત્રના જોડિયાં બાળકોને જન્મ અપાવ્યો. આ કોઈ ચમત્કાર નહીં પણ વિજ્ઞાનનું કામ છે, જેનાથી એક માયૂસ માતાના ચહેરા પર સ્મિત આવ્યું. પ્રથમેશના જોડિયાં બાળકોનો જન્મ તેમના શુક્રાણુઓની મદદથી કરાવવામાં આવ્યો. તેમના શુક્રાણુઓને મૃત્યુ પહેલા જ સાચવી લેવાયા હતા. 'મારો પ્રથમેશ મને પાછો મળી ગયો' પ્રથમેશની તસવીર પૂણેના સિંઘડ કોલેજમાં અભ્યાસ બાદ રાજશ્રીના પુત્ર પ્રથમેશ વર્ષ 2010માં વધુ અભ્યાસ માટે જર્મની જતાં રહ્યા. જોકે, વર્ષ 2013માં ખબર પડી કે તેમને 'બ્રેન ટ્યુમર' થયું છે, જે જોખમી સ્તરે પહોંચી ગયું હતું. આ સમયે તેમના વીર્યને સંરક્ષિત કરી લેવાયા હતા. બાદમાં આ વીર્યનો 'સરોગસી' માટે ઉપગોય કરવામાં આવ્યો. જેથી 35 વર્ષીય 'સરોગેટ મધરે' એક બાળકી અને બાળકને જન્મ આપ્યો. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે રાજશ્રી પાટિલે બીબીસીને જણાવ્યું, "મને મારો પ્રથમેશ પાછો મળી ગયો. હું મારા પુત્રને ઘણો જ પ્રેમ કરતી હતી. "તે અભ્યાસમાં તેજસ્વી હતો અને જર્મનીમાંથી તે ઇજનેરીમાં માસ્ટર ડિગ્રીનો અભ્યાસ કરી રહ્યો હતો. "આ જ સમયે તેને ચોથા તબક્કાનું કેન્સર હોવાની ખબર પડી. ડૉક્ટરોએ સારવાર શરૂ કરતા પહેલા તેના વીર્યને સંરક્ષિત કરી લેવા માટે કહ્યું હતું." પ્રથમેશના માતા રાજશ્રીની તસવીર પ્રથમેશે તેમની માતા અને બહેનને પોતાના મૃત્યુ બાદ આ વીર્યના નમૂનાનો ઉપયોગ કરવા માટેના હક આપ્યા હતા. રાજશ્રીને એ વાતનો જરાય અંદાજ ન હતો કે આની મદદથી તે તેમના પુત્રને ફરીથી પાછો મેળવી શકે છે. મૃત પુત્રના સંરક્ષિત વીર્યને પરિવાર બહારની વ્યક્તિના શુક્રાણુઓ સાથે ફલિત કરવામાં આવ્યા. ત્યાર બાદ તેને એક નજીકના સંબંધીના ગર્ભમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. 27 વર્ષના જવાન પુત્રના મૃત્યુ પર રાજશ્રી રડ્યા નહોતા. તેમણે પુત્રના શુક્રાણોનો સરોગસી માટે ઉપયોગ કર્યો. 12મી ફેબ્રુઆરીએ પ્રથમેશના જોડિયા બાળકોનો જન્મ થયો હતો. તેમની દાદી રાજશ્રીએ બાળકોને ભગવાનનો આશીર્વાદ ગણીને બાળકનું નામ પોતાના પ���ત્ર પ્રથમેશ પરથી 'પ્રથમેશ' રાખ્યું અને બાળકીનું નામ 'પ્રીશા' રાખ્યું. જર્મની સુધીની સફર ડૉક્ટર સુપ્રિયાની તસવીર પોતાના પુત્રને પરત મેળવવા માટે રાજશ્રીએ જર્મની સુધીની સફર કરી. તેમણે જર્મની જઈને પુત્રનું વીર્ય સંરક્ષિત કરવા માટે જરૂરી તમામ ઔપચારિકતાઓ પૂર્ણ કરી. પૂણે પરત આવીને તેમણે સહયાદ્રી હૉસ્પિટલમાં 'આઈવીએફ' (ઈન વિટ્રો ફર્ટિલાઇઝેશન)પદ્ધતિની મદદ લીધી. આઈવીએફના નિષ્ણાત ડૉક્ટર સુપ્રિયા પુરાણિક કહે છે, "આઈવીએફ પ્રક્રિયા અમારા માટે રોજિંદુ કામ છે. " "પણ આ કેસ ઘણો જ અલગ હતો કેમકે, આ કેસમાં એક માતાની લાગણીઓ જોડાયેલી હતી. "રાજશ્રી કોઈ પણ કિંમતે પોતાના પુત્રને પાછો મેળવવા માંગતા હતા. "સમગ્ર ગર્ભાવસ્થાના સમયગાળા દરમિયાન રાજશ્રીનું વલણ ઘણું જ સકારાત્મક રહ્યું." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બે વર્ષ પહેલા કેન્સરને કારણે મૃત્યુ પામેલા પુત્રને તેમની માતાએ કોશિશ કરીને 'પુનર્જીવિત' કરી દીધો છે. +text: અમેરિકાના સંશોધકો દ્વારા કરવામાં આવેલા સંશોધનમાં આ તારણ સામે આવ્યું છે. અમેરિકાની 'હાર્વર્ડ ટીએચ ચેન સ્કૂલ ઑફ પલ્બિક હેલ્થ'ના સંશોધકોએ 656 પુરુષો પર એક અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો. જેમાં ટાઇટ પૅન્ટ-આંતરવસ્ત્રો પહેરનારા પુરુષો કરતાં ટૂંકા અને ઢીલાં આંતરવસ્ત્રો પહેરનારા પુરુષોમાં શુક્રાણુઓનું પ્રમાણ 25% વધુ જોવા મળ્યું. સંશોધનમાં અંડકોશની આસપાસનું તાપમાન ઠંડુ રહેવાથી આવું જોવા મળ્યું હોવાની શક્યતા દર્શાવવામાં આવી છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે માત્ર જીવનશૈલી બદલીને પુરુષોમાં શુક્રાણુઓની ક્ષમતા-પ્રમાણ વધી શકે છે. શુક્રાણુઓના ઉત્પાદન પર તાપમાનની અસર થાય છે. 34 સેલ્સિયસ ડિગ્રીથી તાપમાન ઉપર જાય તો અંડકોશ લચી પડે છે. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે અન્ડરવેરની કેટલીક ડિઝાઇન જેમ કે જૉકીની ટૂંકી અને નાની અન્ડરવેર વૃષણકોશને શરીરની વધુ નજીક લાવી દે છે. આથી તેનું તાપમાન વધી જાય છે. બીજી તરફ બૉક્સર પ્રકારની ચડ્ડી આવું નથી થવા દેતી કેમ કે તે ઢીલી હોવાથી તાપમાન જાળવી રાખે છે. શુક્રાણુ પર અસર કરતાં પરિબળો એક વ્યાપક સંશોધનમાં સંશોધકોને જોવા મળ્યું કે ફર્ટિલિટી ક્લિનિકની મુલાકાત લેનારા ઢીલા અન્ડરવેર પહેરનારા પુરુષોમાં ટાઇટ અન્ડરવેર પહેરતા પુરુષો કરતાં શુક્રાણુઓનું પ્રમાણ 17 ટકા વધારે જોવા મળ્યું, જ્યારે તરલ શુક્રાણુઓ 33 ટકા વધુ હોવા��ું જાણવા મળ્યું. જોકે, આ મામલે શુક્રાણુઓના આકાર અને ડીએનએ પર કોઈ અસર થતી નથી. વૈજ્ઞાનિકો અનુસાર શુક્રાણુઓ પર અસરકર્તા અન્ય પરિબળોમાં ઉંમર, બોડી માસ ઇન્ડેક્સ (બીએમઆઈ) તથા નાહવા માટે ગરમ બાથટબનો ઉપયોગ અને ધુમ્રપાનની આદતોનો સમાવેશ થાય છે. પૅન્ટમાં વધુ પડતી ગરમી પણ આ સમસ્યાનું મૂળ હોવાની ધારણા બાંધવામાં આવે છે. હ્યુમન રિ-પ્રોડક્શન જર્નલમાં પ્રકાશિત અભ્યાસમાં પણ એક તારણ જોવા મળ્યું કે મગજ જે હૉર્મોન્સ (ફોલિકલ સ્ટીમ્યુલેટીંગ હૉર્મોન્સ) દ્વ્રારા અંડકોશને શુક્રાણુના ઉત્પાદન માટે સંકેત આપે છે તે હૉર્મોન્સ ઢીલા અન્ડરવેર પહેરતા પુરુષોમાં 14 ટકા ઓછું જોવા મળે છે. આ તારણ સૂચવે છે કે ટાઇટ અન્ડરવેરના કારણે તાપમાન વધતા શુક્રાણુઓમાં જે ઘટાડો થાય છે તેને સરભર કરવા માટે આ હૉર્મોન્સ ઉદ્દીપક તરીકે કામ કરે છે. શેફીલ્ડ યુનિવર્સિટીમાં ઍન્ડ્રોલૉજીના પ્રોફેસર એલન પેકેય અનુસાર જુદા જુદા પ્રકારની અન્ડરવેર પહેરતા પુરુષોમાં આ હૉર્મોન્સનું અલગ અલગ પ્રમાણ જોવા મળે છે. ટાઇટ પૅન્ટ પહેરનારા પુરુષોમાં અંડકોશને નુકસાન થયાના પુરાવા જોવા મળ્યા છે. પ્રોફેસર ઉપરોક્ત સંશોધનમાં સામેલ નહોતા. 'પ્રજનનક્ષમતા એ સંયુક્ત પ્રક્રિયા છે' આ અભ્યાસ શુક્રાણઓની સંખ્યા અને ગુણવત્તા વિશેનો છે. તે પુરુષની પ્રજનનક્ષમતા અંગે નથી. ગમે તેવું અન્ડરવેર પહેરવામાં આવે તેનાથી શુક્રાણુઓના ઉત્પાદનના સામાન્ય પ્રમાણમાં કોઈ અસર થતી નથી. પ્રોફેસર પેકેયે બીબીસીને જણાવ્યું કે, "જે પુરુષોને વધતી ઉંમરે શુક્રાણુ ઉત્પાદનની સમસ્યા હોય કે તેમાં સુધારાની જરૂર હોય તેમને ઢીલા અન્ડરવેર પહેરવાથી લાભ થઈ શકે છે." "ટાઇટ પૅન્ટના કારણે પુરુષોના શુક્રાણઓને અસર થાય છે અને તેને સરળતાથી ટાળી શકાય છે." સંશોધન વિશે પેપર પ્રકાશિત કરનારા ડૉ. જોર્ગે શેવેરોએ બીબીસીને જણાવ્યું કે શુક્રાણુની તમામ સંખ્યાને ફરીથી ઉત્પન થવા માટે ત્રણ મહિનાનો સમય લાગે છે. આથી આગોતરી તૈયારી રાખવી જોઈએ. "પ્રજનનક્ષમતા નિશ્ચિતરૂપે મહિલાઓ સંબંધિત નથી. બાળક પેદા કરવાની પ્રક્રિયામાં પુરુષ-મહિલાની સંયુક્ત ભૂમિકા હોય છે." "પ્રજનનક્ષમતા મામલે પુરુષોના યોગદાન વિશે હજુ વધુ અભ્યાસની જરૂર છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઢીલાં આંતરવસ્ત્રો પહેરવાથી પુરુષોમાં શુક્રાણુનું પ્રમાણ વધી શકે છે અને તેને નિ���ંત્રણ કરતા હૉર્મોન્સમાં પણ સુધારો થઈ શકે છે. +text: એસ. જયશંકર જયશંકરે શનિવારે ગલૉબલ બિઝનેસ સમિટમાં હાજરી આપી હતી અને તેમાં અનેક સવાલોનાં જવાબ આપ્યા. નાગરિકતા સંશોધન કાયદાને લઈને થઈ રહેલા વિવાદ અંગે તેમણે કહ્યું કે, ''દરેક વ્યક્તિ નાગરિકતાને અલગ અલગ રીતે જુએ છે. તમે મને એક એવો દેશ બતાવો જે એવું કહેતો હોય કે દુનિયાના તમામ લોકોનું સ્વાગત છે.'' એસ. જયશંકરે કહ્યું કે, ''ભારત સરકારે નાગરિકતા સંશોધન કાયદા હેઠળ જેમનો કોઈ દેશ નથી એવા લોકોની સંખ્યા ઓછી કરવાની કોશિશ કરી છે અને તે બદલ તેના વખાણ થવા જોઈએ.'' એમણે કહ્યું કે, ''સરકાર કે સંસદને નાગરિકતાની શરતો નક્કી કરવાનો અધિકાર નથી એવો તર્ક કોઈ ન આપી શકે કેમ કે દરેક સરકાર એવું કરતી હોય છે.'' નાગરિકતા સંશોધન કાયદો અને દિલ્હીની તાજેતરની હિંસાને લઈને એમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું ભારત તેના મિત્રો ખોઈ રહ્યું છે? તો જયશંકરે કહ્યું કે, ''કદાચ હવે આપણે એ સમજી રહ્યાં છીએ કે અસલ મિત્રો કોણ છે.'' જમ્મુ-કાશ્મીર મામલે સંયુક્ત રાષ્ટ્રની માનવઅધિકાર કાઉન્સિલની ટિપ્પણી અંગે જયશંકરે કહ્યું કે, ''યુએનએચઆરસીના નિદેશક અગાઉ પણ ખોટાં હતા. તમે કાશ્મીર મામલે યુએનએચઆરસીનો જૂનો રેકોર્ડ તપાસી લો. તેઓ સીમા પારના આતંકવાદ વિશે એવી રીતે વાત કરે છે જાણે તેના પડોશી દેશોને કોઈ લેવા દેવા જ ન હોય.'' શાહ-રૂપાણી પર હુમલા અને ગુજરાતમાં હુલ્લડોની ધમકી ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસમાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે ગુજરાત ઇન્ટેલિજન્સ બ્યૂરો એટલે કે IBને એક પત્ર મળ્યા બાદ રાજ્યમાં ઍલર્ટ જાહેર કરાયું છે. પત્રમાં એક અજાણી વ્યક્તિએ રાજ્યમાં હુલ્લડો ફેલાવવાની અને કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને મુખ્ય મંત્રી વિજય રૂપાણી સહિત 13 લોકો પર હુમલો કરવાની ધમકી આપી છે. ધમકીને પગલે IBએ અમદાવાદ, સુરત, વડોદરા અને રાજકોટના પોલીસ કમિશનરને ઍલર્ટ કરી દેવાયા છે. પોલીસ દ્વારા મળેલી માહિતી પ્રમાણે પત્રમાં અમિત શાહ, વિજય રૂપાણી, નીતિન પટેલ, જીતુ વાઘાણી, શિવાનંદ ઝા, પ્રદીપસિંહ જાડેજા, દિલીપદાસ મહારાજ, આશિષ ભાટિયા, પ્રવીણ તોગડિયા, શૈલેષ પરમાર, ભરત બારોટ, ભુષણ ભટ્ટ અને ગુજરાત હાઈકોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ પર હુમલો કરવાની ધમકી મળેલી છે. યસ બૅન્કના સંસ્થાપક રાણા કપૂરના ઘરે દરોડા EDએ શુક્રવારના રોજ યસ બૅન્કના સંસ્થાપક રાણા કપૂર વિરુદ્ધ મની લૉન્ડ્રિંગનો કેસ દાખલ કર્યો છે. આ સાથે જ ઈડીએ રાણા કપૂરના મુંબ��� સ્થિત ઘર પર દરોડા પણ પાડ્યા છે. ઈડીના અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે કે રાણા કપૂરના પશ્ચિમ મુંબઈમાં આવેલા આવાસ 'સમુદ્ર મહેલ' પર શોધખોળ અભિયાન ચાલુ કરવામાં આવ્યું છે. આ કાર્યવાહી પ્રિવેન્શન ઑફ મની લૉન્ડ્રિંગ ઍક્ટ અંતર્ગત કરવામાં આવી છે અને તેનો ઉદ્દેશ પુરાવા એકત્રિત કરવાનો છે. આ પહેલાં કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું છે કે યસ બૅન્કના ખાતેદારોના પૈસા સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે અને સરકાર તેમનું નુકસાન નહીં થવા દે. યસ બૅન્ક સંકટમાં હોવાના સમાચાર આવ્યા બાદ શુક્રવારના રોજ એક પત્રકારપરિષદમાં નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું હતું, "હું ભરોસો અપાવવા માગું છું કે યસ બૅન્કના દરેક ખાતેદારોનાં પૈસા સુરક્ષિત છે. રિઝર્વ બૅન્કે મને ભરોસો અપાવ્યો છે કે યસ બૅન્કના કોઈ ગ્રાહકનું નુકસાન નહીં થાય." ગુજરાતમાં 2 વર્ષમાં 261 સિંહનાં મૃત્યુ ગુજરાતમાં માત્ર 2 વર્ષમાં 261 સિંહનાં મૃત્યુ થયાં છે, જેમાં 123 સિંહબાળનો પણ સમાવેશ થાય છે. માત્ર સિંહ જ નહીં પણ આ બે વર્ષમાં કુલ 340 ચિત્તાનાં પણ મૃત્યુ થયાં છે. ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયામાં પ્રકાશિત અહેવાલ પ્રમાણે વિધાનસભામાં ખંભાળિયાના ધારાસભ્ય વિક્રમ માડમે કહ્યું છે કે 261માંથી 17 સિંહનાં મૃત્યુ કુદરતી નથી. આ તરફ સરકારે 340 ચિત્તાનાં મૃત્યુ અંગે જવાબ આપતાં કહ્યું છે કે તેમાં 95 ચિત્તાનાં મૃત્યુ પ્રાકૃતિક નથી અને ચિત્તાઓનુ અકસ્માતમાં પણ મૃત્યુ થયું છે. વર્ષ 2018માં 113 સિંહોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં, જેમાંથી 29 સિંહનાં મૃત્યુ CDV વાઇરસથી થયાં હતાં. વર્ષ 2019માં આ આંકડો 148 પર પહોંચ્યો હતો. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે કદાચ વર્ષ 2019માં પણ CDVની અસર રહી હોઈ શકે છે. કોરોનાના કારણે ઇટાલીમાં મૃત્યુઆંક 200 નજીક પહોંચ્યો ઇટાલીમાં કોરોના વાઇરસનો કેર સતત વધી રહ્યો છે. આ વાઇરસના કારણે ઇટાલીમાં અત્યાર સુધી 197 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. અધિકારીઓએ જણાવ્યું છે કે છેલ્લા 24 કલાકમાં કોરોનાના કારણે ઇટાલીમાં 49 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે જ્યારે 4600 કરતાં વધારે કોરોનાના કેસ નોંધાયા છે. કોરોના વાઇરસના કારણે ચીન બાદ સૌથી વધારે મૃત્યુ ઇટલીમાં થયાં છે. વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠને કહ્યું છે કે આખી દુનિયામાં આશરે એક લાખ લોકો આ વાઇરસથી પ્રભાવિત થયા છે. આખી દુનિયામાં મૃતકોનો આંકડો 3 હજારને પાર પહોંચી ગયો છે, જેમાં સૌથી વધારે મૃત્યુ ચીનમાં થયાં છે. 8 વર્ષીય પર્યાવરણ કાર્યકર્તા નરેન્દ્ર મોદીથી નારાજ જ��વાયુ પરિવર્તન મામલે કામ કરી રહેલાં આઠ વર્ષીય પર્યાવરણ કાર્યકર્તા લિકીપ્રિયા કંગુજામે નરેન્દ્ર મોદી સરકાર વિરુદ્ધ પોતાની નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. કંગુજામને મોદી સરકારે એક એવી વ્યક્તિ તરીકે દર્શાવ્યાં છે, જેઓ પ્રેરણા આપે છે. હાલ જ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ લોકોને અપીલ કરી હતી કે તેઓ એવી મહિલાઓ અને છોકરીઓની કહાણીઓ શૅર કરે જે દુનિયાને પ્રેરણા આપવાનું કામ કરે છે. આ જ મુદ્દે સરકારી ટ્વિટર હેન્ડલ @MyGovIndia તરફથી લિકીપ્રિયા કંગુજામ વિશે કેટલીક જાણકારી શૅર કરવામાં આવી હતી અને તેમને પ્રેરણાદાયી વ્યક્તિ તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યાં હતાં. પરંતુ કંગુજામે તેના પર ટ્વીટ કરતાં લખ્યું કે, "ડિયર નરેન્દ્ર મોદીજી, જો તમે મારો અવાજ સાંભળી શકતા નથી, તો કૃપા કરીને મને આ પ્રકારનું સન્માન પણ ન આપો. તમારા #SheInspiresUs અભિયાન અંતર્ગત મને દેશની એ મહિલાઓમાંથી એક પસંદ કરવામાં આવી છે જે પ્રેરણા આપી શકે છે. તેના માટે ધન્યવાદ. પરંતુ ખૂબ વિચાર કર્યા બાદ મેં નિર્ણય લીધો છે કે હું આ સન્માનને ગ્રહણ કરીશ નહીં," લિકીપ્રિયા કંગુજામને ગત વર્ષે વર્લ્ડ ચિલ્ડ્રન પીસ સન્માનથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યાં હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ''તમે મને એક એવો દેશ બતાવો જે એવું કહે કે દુનિયાના તમામ લોકોનું સ્વાગત છે.'' ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે આ વાત નાગરિકતા સંશોધન કાયદા અગે પૂછવામાં આવેલા એક સવાલના જવાબમાં કહી છે. +text: રૉબર્ટ વાડ્રા અને પ્રિયંકા ગાંધી રૉબર્ટ વાડ્રા ઈડીની ઑફિસે તેમનાં પત્ની અને કૉંગ્રેસના મહાસચિવ બનેલાં પ્રિયંકા ગાંધી સાથે પહોંચ્યા હતા. તેમને પ્રિયંકા ગાંધી ઈડીની ઑફિસ સુધી છોડવા આવ્યાં હતાં. પ્રિયંકા ઈડીની ઑફિસ બાદ કૉંગ્રેસ કાર્યાલયે પહોંચ્યાં હતાં. રૉબર્ટ વાડ્રાની ઈડીની ઑફિસ ખાતે મની લૉન્ડરિંગના મામલામાં ચાર કલાક સુધી પૂછપરછ કરવામાં આવી હતી અને તેમનું નિવેદન પણ રેકૉર્ડ કરાયું હતું. લંડનમાં સંપત્તિ હોવાની વાતને વાડ્રાએ પૂછપરછ દરમિયાન નકારી કાઢી હતી અને ડીલ સાથે સંકડાયેલાં જે નામો બહાર આવ્યાં છે, તેમને પણ તેઓ ન ઓળખતાં હોવાનું જણાવ્યું હતું. પૂછપરછ માટે ઈડીની ઑફિસ જતા રૉબર્ટ વાડ્રા અને તેમની સાથે પ્રિયંકા ગાંધી 2019ની લોકસભા ચૂંટણીને જોતાં કૉંગ્રેસ પ્રમુખ રાહુલ ગાંધી પોતાનાં બહેન પ્રિયંકાને પાર્ટીનાં મહાસચિવ બનાવ્યાં છે. તેમને ઉત્તર પ્રદેશના પૂર્વાંચલનાં પ્રભારી નિયુક્ત કર્યાં છે. પત્રકારોએ પ્રિયંકાને આ મામલે જોડાયેલો સવાલ પૂછ્યો તો તેમણે કહ્યું, "હું ખૂબ જ ખુશ છું કે રાહુલે મને જવાબદારી આપી છે." પોતાના પતિને ઈડી દ્વારા મળેલા સમન્સ મામલે પ્રિયંકા બોલ્યાં કે પૂરી દુનિયાને જાણ છે કે શું થઈ રહ્યું છે. રૉબર્ટ વાડ્રા મધ્ય દિલ્હી સ્થિત જામનગર હાઉસમાં ઈડીની ઑફિસે પોણા ચાર વાગ્યાની આસપાસ પહોંચ્યા હતા. વાડ્રાએ મની લૉન્ડરિંગના મામલામાં આગોતરા જામીન લઈ રાખ્યા છે અને તેમણે કોર્ટને કહ્યું છે કે તેઓ તપાસમાં સંપૂર્ણ મદદ કરશે. શું છે વાડ્રાનો કેસ જેમાં તેમને હાજર થવું પડ્યું પ્રિયંકા ગાંધી અને રાહુલ ગાંધી સાથે રૉબર્ટ વાડ્રા રૉબર્ટ વાડ્રા જે કેસમાં ઈડી સમક્ષ હાજર થયા છે તે કેસ તેમણે વિદેશમાં ખરીદેલી મિલકતનો છે. તેમણે યૂકેમાં કેટલીક મિલકતો ખરીદી છે, જે મામલે તેમના પર મની લૉન્ડરિંગના આરોપો છે. લંડન સ્થિતિ નવ મિલકતો મામલે આરોપ છે કે વાડ્રા કથિત રીતે તેમના માલિક છે. જેમાં ત્રણ વિલા છે અને બાકીના લકઝરી ફ્લેટ્સ છે. આ તમામ મિલકતો વર્ષ 2005 અને 2010ની વચ્ચે ખરીદવામાં આવી હોવાના આરોપો છે. ઈડીએ આ મામલે કોર્ટમાં ચાલી રહેલા કેસમાં કહ્યું હતું કે આમાંના બે મકાનોની કિંમત લગભગ 9 મિલિયન પાઉન્ડ એટલે કે ભારતના રૂપિયામાં અંદાજે 83 કરોડ જેટલી થવા જાય છે. એનડીટીવીના રિપોર્ટ પ્રમાણે વાડ્રાની કંપની સ્કાઇલાઇટ હૉસ્પિટાલિટીના કર્મચારી મનોજ અરોરા આ મામલામાં મહત્ત્વની વ્યક્તિ છે. રિપોર્ટ મુજબ તેમને જાણ છે કે એજન્સી કહ્યું છે કે કથિત રીતે મનોજ અરોરાને જાણ છે કે વિદેશમાં વાડ્રાની જાહેર ન કરાયેલી મિલકતો છે. એજન્સીનું એવું પણ માનવું છે કે મનોજ અરોરા આ મામલામાં ફંડની સગવડ કરનારી વ્યક્તિ હતી. ભાજપના આક્ષેપો ભાજપના પ્રવક્તા સંબિત પાત્રાએ આ મામલે કહ્યું કે વાડ્રાએ આઠથી નવ મિલકતો લંડનમાં ખરીદી છે. તેમણે આરોપ કર્યો કે આ માટેના રૂપિયા 2008-09માં થયેલી પેટ્રોલિયમ અને ડિફેન્સ ડીલમાંથી ગેરકાયદે આવ્યા હતા. જે સમયે યૂપીની સરકાર હતી. પાત્રાએ કહ્યું કે મારે વાડ્રાને સવાલ કરવો છે કે રોડપતિમાંથી કેવી રીતે કરોડપતિ બનવાની ફૉર્મ્યૂલા શું છે? તેમણે કહ્યું કે 2019ની ચૂંટણીઓ નરેન્દ્ર મોદીની સ્વચ્છ છબી ધરાવતી સરકાર અને ભ્રષ્ટાચારીઓની ગૅંગ વચ્ચે થશે. બીજી તરફ પશ્ચિમ બંગાળનાં મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજીએ વાડ્રાની પૂછપરછ માટે કેન્દ્ર સરકાર પર આક્ષેપો કર્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકાર ચૂંટણીઓ પહેલાં આ ઇરાદાપૂર્વક કરી રહી છે. જ્યારે વાડ્રાનાં પત્ની અને કૉંગ્રેસનાં મહાસચિવ પ્રિયંકા ગાંધીએ કહ્યું, "તેઓ મારા પતિ છે અને મારો પરિવાર છે, હું મારા પરિવારને સપોર્ટ કરીશ." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રૉબર્ટ વાડ્રા હાલ ઈડી (ઇન્ફૉર્સમન્ટ ડિરેક્ટરેટ)ની ઑફિસે પહોચ્યા હતા. મની લૉન્ડરિંગના મામલામાં વાડ્રાને ઈડી સાથે પૂછપરછના સમન મળ્યાં હતાં. +text: વિનોદ અને ગીતાનો પુત્ર સૌરભ તે રવિવારનો દિવસ હતો, વર્ષ હતું ...કદાચ 2015, જ્યારે 'ચાર વર્ષનો સૌરભ રમતો રમતો ગાયબ થઈ ગયો.' ગીતાની આંખોમાં આજે પણ તે દિવસને યાદ કરીને આંસું આવી જાય છે, તેઓ કહે છે, "રડતા રડતા ચારે બાજુ તપાસ કરી, રેલવે સ્ટેશન સુધી ગયા. મારા એક વર્ષથી નાના દિકરાને પડોશીના ભરોસે મૂકીને બહુ ભટક્યા, પણ મારો દીકરો ક્યાંય મળ્યો નહીં." ક્યારેક મજૂરી કરીને કે ક્યારે ફળોની લારી કાઢીને વિનોદ ગુજરાન ચલાવતો હતો. પોતાના છોકરાને શોધવા માટે હરિયાણાનાં શહેરોમાં ફરીને તે દિલ્હી સુધી આવ્યો હતો. એમ વિનોદ કહે છે, "ગુરુદ્વારા, મંદિરો, ચાંદની ચોક અને અને એવી અનેક જગ્યાએ તપાસ કરી, પણ ક્યાંય સૌરભ મળ્યો નહીં" કોઈ જૂની દુકાન કે ગેરેજની જગ્યાએ ઘર બનાવ્યું હોય તેવું તેનું ભાડાનું ઘર છે. આવા ઘરમાં ઉદાસ ચહેરે તે કહે છે, "ગીતા બીજા છોકરાઓને રમતા જુએ ત્યારે સૌરભને યાદ કરીને આજે પણ રડવા લાગે છે." અને અચાનક એક દિવસ ફોન આવ્યો... પ્રતીકાત્મક તસવીર આ ફોન હતો ખોવાયેલા બાળકોને શોધવાનું કામ કરવી એનજીઓ સલામ બાળક ટ્રસ્ટમાંથી. નિર્મલા દેવી કહે છે, 'સૌરભને સ્કૂલમાં દાખલ કરવા માટે તેનુ આધાર કાર્ડ બનાવવાનું હતું." "તે માટે ફિંગરપ્રિન્ટ લેવાઈ ત્યારે અગાઉથી તેની ફિંગરપ્રિન્ટ હોવાનો ખ્યાલ આવ્યો. પાણીપતમાં તે કાર્ડ બન્યું હતું અને તેમાં એક મોબાઇલ નંબર પણ હતો." "અમે તે નંબર પર ફોન કર્યો ત્યારે ખબર પડી તે તેમનો દીકરો સૌરભ કેટલાંય વર્ષોથી ગુમ થઈ ગયો હતો." "આધાર કાર્ડનાં કારણે બાળકનું તેના માતાપિતા સાથે પુન:મિલન થયું હોય તે આ સૌપ્રથમ કિસ્સો હતો", એમ નિર્મલા દેવી કહે છે. સૌરભ તેના પરિવાર સાથે સલામ બાળક ટ્રસ્ટે ગયા વર્ષે આવાં સાત બાળકોનું તેમના માતાપિતા સાથે મિલન કરાવ્યું હતું. આ બાળકોની ઓળખ તેમના આધાર કાર્ડના ડેટાને કારણે થઈ હતી. ��ખડતા મળતા બાળકોને દિલ્હી મેટ્રો રેલ કોર્પોરેશનની ચાઇલ્ડ લાઇન હોમમાં રાખવામાં આવે છે. તેમાં આ બધાં બાળકો હતાં અને પંજાબ, હરિયાણા, ઉત્તરાખંડ, ઉત્તર પ્રદેશ અને ઝારખંડથી અહીં પહોંચ્યાં હતાં. ટ્રસ્ટના દિલ્હી ખાતેના સંયોજક સંજય દુબે કહે છે, "2017માં અમારી પાસે આવેલાં 927 બાળકોમાંથી અમે 678ને તેના વાલીઓ સુધી પહોંચાડી શક્યા છીએ." "કાર્યકરોનું નેટવર્ક, તેમના દ્વારા તપાસ અને સ્થાનિક તંત્રની મદદથી આ કામ કરવામાં આવે છે." આધાર કાર્ડ કઈ રીતે કામઆવ્યું? આધાર કાર્ડની ઉપયોગીતા વિશે સંજય દુબે કહે છે, 'નિર્મલા દેવીએ જે સાત બાળકોની વાત કરી તેમાં અમને આધાર કાર્ડની મદદ મળી હતી." "જોકે અમારી સંસ્થા વર્ષોથી બાળકોને પરિવાર સુધી પહોંચાડવાનું કામ કરે છે અને તે વખતે આધાર કાર્ડ પણ હતાં નહીં." તેઓ કહે છે, "હા, આધાર કાર્ડને કારણે કામ થોડું સરળ થાય ખરું. ખાસ કરીને જે બાળકો માનસિક રીતે કમજોર હોય અને પોતાના વિશે કશું જણાવી શકે તેમ ના હોય ત્યાં આધાર કાર્ડ ઉપયોગી થાય છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વિનોદ અને ગીતા માટે આ લડાઈ પાણીપતની લડાઈથી કંઈ ઓછી નહોતી - તેમનો ચાર વર્ષનો દિકરો એક દિવસ અચાનક ગાયબ થઈ ગયો. +text: લેબર પાર્ટીએ તેની વાર્ષિક કૉન્ફરન્સમાં ભારતના કાશ્મીર અંગેના નિર્ણયની ટીકા કરી હતી તેથી હિંદુ સમાજ લેબર પાર્ટીથી નારાજ છે. તેથી લેબર પાર્ટી પર ભારત વિરોધી અને હિંદુ વિરોધી હોવાના આક્ષેપ થયા છે. હિંદુ ચૅરિટી દ્વારા તેની ટીકા થતાં હવે પાર્ટીએ કૉન્ફરન્સ સાથે અંતર કરી લીધું છે. દાયકાઓ સુધી કાશ્મીર ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના વિવાદનું કારણ રહ્યું છે કારણ કે ભારત અને પાકિસ્તાન બંને માને છે કે સંપૂર્ણ કાશ્મીર તેમની સીમામાં હોવું જોઇએ. ઑગસ્ટ મહિનામાં ભારતે કાશ્મીરનો ખાસ દરજ્જો દૂર કર્યો, જેના અંતર્ગત રાજ્યને પોતાના અલગ ધ્વજ અને કાયદાના અધિકારો હતા. ભારત સરકારના આ નિર્ણયના પગલે સપ્ટેમ્બર મહિનામાં લેબર પાર્ટીની વાર્ષિક કૉન્ફરન્સમાં એક ખરડો પસાર કરવામાં આવ્યો જેમાં કહેવાયું કે વિવાદિત વિસ્તારમાં હાલ લોકો કટોકટીની સ્થિતિમાં છે અને કાશ્મીરનો લોકોને પોતાની ઇચ્છા મુજબ જીવન જીવવાનો અધિકાર મળવો જોઈએ. લૅન લૅવેરી તેના કારણો ભારતીયો નારાજ થયા, જેમા મોટા ભાગના ભારતીય મૂળના હિંદુઓ છે. હિંદુ કાઉન્સિલ યૂકેના ઉમેશ ચંદ્ર શર્માએ બીબીસી રેડિયો 4���ા કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું કે લેબર પાર્ટીના વલણ બાબતે મોટી સંખ્યામાં હિંદુઓ ઘણા નિરાશ અને નારાજ છે. તેમજ રાજકીય રીતે નિષ્પક્ષ ગણાતી ચૅરિટી પણ આ મુદ્દે પાર્ટીની વિરુદ્ધમાં છે. તેમણે જણાવ્યું કે તેમની સંસ્થાએ હિંદુઓના પક્ષનો બચાવ કરવો જરૂરી હતો. તેમણે જણાવ્યું કે અમુક લોકો જે પહેલા લેબર પાર્ટીને મત આપતા એ હવે આ મુદ્દાને કારણે કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીને મત આપશે. તેમણે કહ્યું, "તેઓ બહુ સ્પષ્ટ છે, તેઓ ટોરીને મત આપશે, તેમાં કોઈ જ શંકાને સ્થાન નથી. તેઓ આ વાત ખુલીને કહે છે." ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાએ તાજેતરમાં જ નોંધ્યું હતું તે વિદેશમાં ભારતના સત્તાપક્ષ ભાજપના લોકો હિંદુઓને લેબર પાર્ટીને મત ન આપવા માટે કહેશે, જેનાથી 12 ડિસેમ્બરે આવનારા યૂકેની લોકસભા ચૂંટણીના પરિણામોમાં નોંધપાત્ર ફરક પડશે. સમગ્ર દેશમાં હિંદુઓને કન્ઝર્વેટિવ્ઝ માટે મત કરવા માટે વૉટ્સૅપ મૅસેજ મોકલવામાં આવી રહ્યા છે. તેમાંથી એક મૅસેજ હતો, "કાશ્મીરમાં કલમ 370 હઠાવવા મુદ્દે લેબર પાર્ટીએ પાકિસ્તાનના અપપ્રચારનું આંધળું અનુકરણ કર્યું છે. લેબર પાર્ટી ભારતની વિરુદ્ધ છે અને કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી નહીં." આ મૅસેજ ભારતીય સંસ્થાઓના સભ્યો તેમજ અન્ય મૂળ ભારતીય હિંદુઓને મોકલવામાં આવી રહ્યા છે. સ્લોના લેબર પાર્ટીના ઉમેદવાર તમનજીત સિંઘ ધેસીએ તાજેતરમાં જ હિંદુઓ અને શીખ લોકોને ધર્મના નામે ભાગલાં પાડતાં વૉટ્સૅપ મૅસેજથી ન દોરાવા અપીલ કરી હતી. હવે લેબર પાર્ટીના ચેરમૅન લૅન લૅવરી મેદાનમાં આવ્યા છે અને તેઓ હિંદુઓને એવો વિશ્વાસ અપાવાનની કોશિશ કરી રહ્યા છે કે પાર્ટી હાલ કાશ્મીરમાં જે સ્થિતિ છે તેની સંવેદનશીલતા અંગે સંપૂર્ણ સજાગ છે. તેમણે એક નિવેદનમાં કહ્યું, "તાત્કાલિક ધોરણે આપવામાં આવેલા આ નિવેદનમાં ઉપયોગમાં લેવાયેલા શબ્દોને કારણે ભારતીયો અને લંડનમાં રહેતાં મૂળ ભારતીયોની લાગણી દુભાઈ છે." "અમે દૃઢપણે માનીએ છીએ કે કાશ્મીરના કારણે ઊભા થયેલા પ્રશ્નોથી યૂકેમાં એક-બીજા સમાજ વચ્ચે મતભેદ થવા જોઈએ નહીં." તેમણે ક્હ્યું કે પાર્ટીનો મત એવો હતો કે "કાશ્મીર એ ભારત અને પાકિસ્તાનનો દ્વિપક્ષી મુદ્દો છે. તેથી માનવઅધિકારોનું રક્ષણ થાય તે રીતે બંને પક્ષે લોકોનું સન્માન જળવાય તે રીતે ભવિષ્યના નિર્ણય લેવાવા જોઈએ." તેમણે ઉમેર્યું કે લેબર "કોઈ પણ દેશના આંતરિક મુદ્દાઓમાં દખલગીરી કરવાના વિરોધમાં હતી. તેમજ કાશ્મીર મુદ્દે કોઈ ��ારત વિરોધી કે પાકિસ્તાન વિરોધી વલણ અપનાવવા માગતી નથી." સરકારી આંકડાઓ મુજબ બ્રિટનમાં લાખો હિંદુઓ છે જે ત્રીસ લાખ મુસ્લિમો કરતા ઘણા વધુ છે. રનીમીડ ટ્રસ્ટનું સંશોધન જણાવે છે કે વર્ષ 2015 અને 2017માં આ લઘુમતી મતદાતાઓમાં લેબર પાર્ટી વધુ લોકપ્રિય હતી, તેમજ 77 ટકા લોકોએ તેમના સમર્થનમાં મત આપ્યા હતા. અહેવાલ જણાવે છે કે દર પાંચમાંથી એક વ્યક્તિએ લેબર પાર્ટીને મત આપ્યો હતો અને વીસમાંથી એકે કન્ઝર્વેટિવ્ઝને મત આપ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બ્રિટનમાં રહેતાં હિંદુઓ 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં લેબર પાર્ટીને મત આપશે નહીં તેથી લેબર પાર્ટી આ સમાજને રિઝવવા પ્રયાસ કરી રહી છે. +text: ભારત અને પાકિસ્તાન, બન્ને જગ્યાએ સોશિયલ મીડિયા પર શૅર થઈ રહેલા આ વીડિયોની સાથે દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે અભિનંદને મુક્ત થતાં પહેલાં પાકિસ્તાનના સૈનિકો અને વાયુ સેનાના અધિકારીઓ સાથે ડાન્સ કર્યો હતો. #WelcomeHomeAbhinandan અને#PeaceGesture સાથે આ વીડિયો તેલુગુ સહિત ઘણી ભારતીય ભાષાઓમાં યૂટ્યુબ અને ફેસબુક પર વાઇરલ થઈ રહ્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મુક્તિ પૂર્વેના કેટલાક કલાકોમાં જ 45 સેકંડનો આ વીડિયોને સોશિયલ મીડિયા પર હજારો વખત શૅર કરવામાં આવ્યો હતો અને લાખો વખત જોવામાં આવ્યો છે. પરંતુ ફૅક્ટ ચેકની ટીમની તપાસમાં આ દાવો ખોટો હોવાનું બહાર આવ્યું છે. સોશિયલ મીડિયા પર જે ધૂંધળો વીડિયો વાઇરલ થઈ રહ્યો છે, ગૂગલ રિવર્સ સર્ચમાં અમને એ જ વીડિયોનું એક મોટું વર્ઝન મળ્યું છે. યૂટ્યુબ પર 23 ફેબ્રુઆરી 2019ના રોજ અપલોડ કરવામાં આવેલાં સવા ચાર મિનિટ લાંબા વીડિયોમાં પાકિસ્તાની સૈનિકોને તમે ડાન્સ કરતા જોઈ શકો છો. વીડિયો સાથે આપવામાં આવેલી જાણકારી અનુસાર, પાકિસ્તાની વાયુ સેનાના અધિકારી કોઈ ઉપલબ્ધિની ઉજવણી કરતા પાકિસ્તાની લોક ગીત 'ચિટ્ટા ચોલા' પર ડાન્સ કરી રહ્યા હતા. એક શક્યતા એ પણ છે કે આ વીડિયો થોડો વધારે જૂનો હોય, પરંતુ તેને યૂટ્યુબ પર 23 ફેબ્રુઆરીના રોજ પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે પાકિસ્તાનમાં મિગ-21 વિમાન તૂટી પડ્યા બાદ વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનની ધરપકડ બુધવાર, 27 ફેબ્રુઆરીના રોજ થઈ હતી. વાઇરલ વીડિયોમાં ફ્રેમ બાઈ ફ્રેમ તપાસ કરવાથી સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે વીડિયોમાં જે જવાન અભિનંદનના યુનિફોર્મ જેવા લીલા રંગના ડ્રેસમાં ડાન્સ કરી રહ્યા છે, તેમના ખભા પર પાકિસ્તાની લેબલ લાગેલું છે. પરંતુ શુક્રવારના રોજ જ્યારે અભિનંદન ભારત પરત ફરી રહ્યા હતા, ત્યારે વધારેમાં વધારે ક્લિક મેળવવા માટે ઘણા લોકો આ જૂના વીડિયોને 'અભિનંદનનો ડાન્સ' ગણાવી શૅર કરી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો વાઇરલ થઈ રહ્યો છે જેને લોકો ભારતીય વાયુ સેનાના વિંગ કમાન્ડર અભિનંદનના પાકિસ્તાનમાં ડાન્સ કરવાનો વીડિયો ગણાવી રહ્યા છે. +text: પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર, હથિયારધારી હુમલાખોરોએ જિલ્લા હૉસ્પિટલના મુખ્યદ્વારની બહાર બંનેને ગોળીઓ મારી હતી. સુરક્ષાકર્મીનું ઘટનાસ્થળ પર જ મોત થઈ ગયું, જ્યારે આરએસએસના નેતા ચંદ્રકાન્તને જમ્મુની સરકારી મેડિકલ કૉલેજમાં વધુ સારવાર અર્થે લઈ જવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં તેમનું મૃત્યુ થયું હતું. ચંદ્રકાન્ત કિશ્તવાડ જિલ્લા હૉસ્પિટલમાં ફાર્માસિસ્ટ હતા. ઘટના બાદ આ વિસ્તારમાં પ્રદર્શનો થયાં. તણાવને જોતાં જિલ્લા મૅજિસ્ટ્રેટના આદેશ પર કિશ્તવાડમાં કર્ફ્યુ લગાવી દેવામાં આવ્યો. કિશ્તવાડના સંવેદનશીલ વિસ્તારોમાં સેનાએ ફ્લૅગ માર્ચ પણ કરી હતી. બીબીસી સાથે વાત કરતાં જિલ્લા મેજિસ્ટ્રેટ અંગ્રેજસિંહ રાણાએ કહ્યું, "કિશ્તવાડ અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં કાયદો વ્યવસ્થા જળવાઈ રહે તે માટે કર્ફ્યુ લગાવી દેવામાં આવ્યો છે." જમ્મુમાં ભાજપના પ્રવક્તા પારિમોક્ષ સેઠે કહ્યું કે ચંદ્રકાન્ત આરએસએસના વરિષ્ઠ નેતા હતા અને તેઓ છેલ્લાં 30 વર્ષોથી કિશ્તવાડમાં સક્રિય હતા. સેઠે કહ્યું કે ચંદ્રકાન્ત પર પહેલાં પણ બે વખત હુમલા થઈ ચૂક્યા છે. જોકે, આ વખતે નજીકથી ગોળી મારતા તેઓ ગંભીર રીતે ઘાયલ થયા હતા અને તેમનું મોત થઈ ગયું. નવેમ્બર 2018માં ભાજપના એક વરિષ્ઠ નેતા અનિલ પરિહાર અને તેમના ભાઈ અજિત પરિહારની પણ ગોળી મારીને હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી. તેઓ કિશ્તવાડમાં પોતાની દુકાનથી ઘરે પરત ફરી રહ્યા હતા અને આ સમયે અજાણ્યા શખ્સોએ તેમના પર હુમલો કર્યો હતો. કિશ્તવાડ જિલ્લો ઉધમપુર સંસદીય વિસ્તારમાં આવે છે, જ્યાં મોદી સરકારમાં રાજ્યમંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્રસિંહ ભાજપની ટિકિટ પરથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જમ્મુના કિશ્તવાડમાં મંગળવારે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના એક નેતા અને તેમના બૉડીગાર્ડની હૉસ્પિટલમાં ગોળી મારીને હત્યા કરાઈ છે. +text: આ હુમલામાં અ��ે લડાકુઓ ઘાયલ થયા છે. હવાઈ હુમલા પછી આ વિસ્તારમાં હિંસા વધી ગઈ છે. ફાયલાક-અલ-શામ નામના એક સંગઠનના પ્રશિક્ષણસ્થળને હુમલામાં નિશાન બનાવવામાં આવ્યું હતું. આ હુમલા પછી ઇદલિબમાં રશિયા અને તુર્કીની મધ્યસ્થી બાદ લાગુ કરાયેલો સંઘર્ષવિરામ ઘોંચમાં પડ્યો છે. સીરિયામાં ચાલી રહેલા ગૃહયુદ્ધમાં રશિયા અને તુર્કી વિરોધી પક્ષોનું સમર્થન કરી રહ્યા છે. બ્રિટનસ્થિત સંગઠન સીરિયન ઑબ્ઝરવેટરી ફોર હ્યુમન રાઇટ્સ પ્રમાણે મૃતકોની સંખ્યા 78 હોવાની શક્યતા છે. સંગઠન પ્રમાણે અને ઈજાગ્રસ્તોની સ્થિતિ નાજુક છે અને મૃતકોની સંખ્યા હજી વધી શકે છે. સીરિયામાંથી સ્થળાંતર કરનાર લોકો પરત કેમ ફરી રહ્યા છે? સંગઠનનું કહેવું છે કે માર્ચમાં સંઘર્ષવિરામ લાગુ થયો એ પછીનો આ સૌથી મોટો હુમલો છે. આ હુમલો ઇદલિબ શહેરની ઉત્તર-પશ્ચિમે આવેલા હારેમમાં થયો છે. સંઘર્ષવિરામ પછી આ ક્ષેત્રમાં સીરિયાની સેનાના હુમલા અટકી ગયા હતા. અહીંથી દસ લાખથી વધારે લોકો ઘર છોડીને જઈ ચૂક્યા છે. સંઘર્ષવિરામ પછી અહીંથી થઈ રહેલી હિજરત પણ અટકી હતી. સંઘર્ષવિરામ વખતે તુર્કીએ કહ્યું હતું કે જો સીરિયાના રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ અસદના સમર્થનવાળું કોઈ પણ દળ હુમલો કરશે તો તુર્કી પાસે પૂરી તાકાતથી જવાબ આપવાનો અધિકાર હશે. સીરિયામાં નવ વર્ષથી ગૃહયુદ્ધની સ્થિતિ છે. ઇદલિબ છેલ્લો પ્રાંત છે, જે વિરોધીઓ અને જેહાદીઓના કબજામાં છે. રાષ્ટ્રપતિ બશર અલ અસદના સમર્થન કરતાં દળોએ દેશના બાકી ભાગોમાંથી વિદ્રોહીઓને ખદેડી દીધા છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અહેવાલો પ્રમાણે ઉત્તર સીરિયાના ઇદલિબ પ્રાંતમાં રશિયાના હવાઈ હુમલામાં 50થી વધુ તુર્કી સમર્થિત લડાકુઓ મોતને ભેટ્યા છે. +text: બંને એકબીજાને 'સ્વાભાવિક ભાગીદાર' ગણાવે છે. 'દુનિયાના સૌથી મોટા' અને 'દુનિયાના સૌથી જૂની લોકશાહી' વચ્ચે મજબૂત સંબંધને નવા સમયની જરૂરિયાત ગણવામાં આવી છે. પરંતુ પૈસા એવી ચીજ છે જે ગમે તેવી સારી મિત્રતામાં પણ દુશ્મનાવટના બીજ રોપી દે છે. હાલના દિવસોમાં ભારત-અમેરિકાને આ વાત સમજાઈ રહી છે. ભારતે અમેરિકાથી આયાત થતા 29 સામાન પર કસ્ટમ ડ્યૂટી વધારી દીધી છે. આ લિસ્ટમાં દાળ, લોખંડ અને સ્ટીલ ઉત્પાદન સામેલ છે, પરંતુ આ પગલું શા માટે ભરવામાં આવ્યું? મોદીનો પલટવાર શા માટે? અમેરિકાએ એકતરફી નિર્ણય અંતર્ગત સ્ટીલ અને ઍલ્યુમિનિયમ ઉત્પાદનો પર જકાત ���ધારી હતી, જેનાં પરિણામ સ્વરૂપે મોદી સરકારે આ પગલું ભર્યું છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ભારત આ બંને ઉત્પાદનો અમેરિકાને નિકાસ કરે છે. આ કારણે તેના પર 24 કરોડ ડૉલરનું ભારણ વધશે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કારોબારની દુનિયામાં હાલના દિવસોમાં અલગ પ્રકારની જંગ ચાલી રહી છે. અમેરિકા હાલના દિવસોમાં સરંક્ષણવાદી નીતિઓ અપનાવી રહ્યું છે અને ઇમ્પોર્ટ ડ્યૂટી વધારી રહ્યું છે. બીજી તરફ યુરોપિયન સંઘ (ઈયુ) પણ અમેરિકાથી આવતા ઉત્પાદનો પર ઇમ્પોર્ટ ડ્યૂટી લગાવવાનો નિર્ણય લઈ ચૂક્યું છે. ચીન પણ આ અંગે વિચારી રહ્યું છે. ઈયુ-ચીન સાથે ભારત? ભારત દુનિયામાં સૌથી વધુ બદામની આયાત અમેરિકા પાસેથી કરે છે. ત્યારે બદામ પર 20 ટકા અને અખરોટ પર 120 ટકા ઇમ્પોર્ટ ડ્યૂટી લગાડીને તે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના સ્ટીલ-ઍલ્યુમિનિયમની જકાતના નિર્ણય પર યુરોપિયન સંઘ અને ચીન જેમ પલટવાર કરવામાં માગે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતે ગયા મહિને અમેરિકાને વધારેલી જકાત અંગે રાહત આપવાનું કહ્યું હતું. ભારતે એવી દલીલ રજૂ કરી હતી કે તેમના સ્ટીલ અને ઍલ્યુમિનિયમની નિકાસ ખૂબ જ ઓછી છે. પરંતુ અમેરિકાએ ભારતની આ દલલીને અવગણી નાખી, ત્યારબાદ ભારતે વર્લ્ડ ટ્રેડ ઑર્ગેનાઇઝેશનમાં જવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. સમાચાર એજન્સી રોયટર્સ મુજબ, જ્યારથી ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે કાર્યભાર સંભાળ્યો છે, ત્યારથી ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે કારોબારને લઈને તણાવ વધ્યો છે. બંને વચ્ચે કારબોરની સ્થિતિ વર્ષ 2016માં બંને રાષ્ટ્રો વચ્ચે દ્વિ-પક્ષીય કારોબાર 115 અરબ ડૉલર પહોંચી ગયો હતો, પરંતુ હવે ટ્રમ્પ સરકાર તેમનું 31 અરબ ડૉલરનું નુકસાન ભારત પાસે ઓછું કરવવા માગે છે. આ વર્ષની શરૂઆતમાં ટ્રમ્પે ભારતને હાર્લે-ડેવિડસન બાઇક પર લાગતી ડ્યૂટી હટાવવાનું કહ્યું હતું. તેમના આગ્રહ બાદ મોદીએ 75 ટકા લાગતી ઇમ્પોર્ટ ડ્યૂટી ઘટાડીને 50 ટકા કરી નાખી હતી. પરંતુ આવું કર્યા બાદ પણ ટ્રમ્પ સરકાર ખુશ ના થઈ. તેમનું કહેવું હતું કે અમેરિકામાં વેચાતી ભારતીય બાઇકો પર કોઈ ડ્યૂટી નથી લાગતી એટલા માટે તેમણે પણ આવું કરવું જોઈએ. જોકે, ટ્રમ્પ હાલના દિવસોમાં આક્રમક મૂડમાં છે, કારણ કે અત્યારે અમેરિકાની અર્થવ્યવસ્થા મજબૂત છે. શું છે ટ્રમ્પની નીતિ? 'અમેરિકા પહેલા'ના વાયદા પર અમલના પ્રયત્નોમાં ટ્રમ્પે કારોબારને લઈને સખત વલણ અપનાવ્યું છે. તેમણે સ્ટીલ પર 25 ટકા અને ઍલ્યુમિનિયમ પર 10 ટકા જકાત વધારી દીધી છે. જોકે, અમેરિકાની ભારત પાસેથી સ્ટીલ અને ઍલ્યુમિનિયમની આયાત કેનેડા, મેક્સિકો અને ચીન કરતાં ઓછી છે. પ્રત્યુત્તરમાં ભારતે જે 29 સામાન પર ડ્યૂટી લગાડી અથવા વધારી છે, તેને કારણે અમેરિકા પર લગભગ 23.5 કરોડ ડૉલરનો બોજ વધશે. 4 ઓગસ્ટથી આ લાગુ થશે. ભારતે આ વિવાદને ટાળવા અમેરિકાને ડબલ્યુટીઓ (વિશ્વ વેપાર સંગઠન)માં પણ ઘેર્યું છે. ટ્રમ્પના આવ્યા બાદ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે કારોબારને લઈને તણાવની સ્થિતિ છે, પરંતુ આવું પહેલી વખત નથી બન્યું, તેમના કાર્યકાળ પહેલાં પણ આવું બની ચૂક્યું છે. ભારત-અમેરિકા કોરોબારી યુદ્ધ? બરાક ઓબામાના સમયમાં અમેરિકા પોલ્ટ્રી આયાત પર પાબંદી અને ઘરેલું સોલર પેનલ ઉત્પાદન માટે સબસિડી પ્રોગામના કારણે ભારતને ડબલ્યુટીઓમાં ખેંચી ગયું હતું. કારોબારમાં અવરોધ ઊભા કરવાના આરોપમાં ભારત, અમેરિકાને આ જ પંચાયતમાં ખેંચી ગયું છે. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલય મુજબ, વર્ષ 2014માં ભારત અને અમેરિકાનો દ્વિ-પક્ષીય કારોબાર 114 અરબ ડૉલર પહોંચી ગયો હતો. અમેરિકાની ભારત પાસેથી આયાત 21.7 અરબ ડૉલર હતી, જ્યારે નિકાસ 46 અરબ ડૉલર. સપ્ટેબર 2014માં ભારતીય વડા પ્રધાન અમેરિકા પ્રવાસે ગયા હતા, ત્યારે બંને રાષ્ટ્રોએ ઉત્પાદન-સેવાઓના કારોબારને 500 અરબ ડૉલર લઈ જવાનું લક્ષ્ય બનાવ્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત અને અમેરિકાના સંબંધો પર નજર કરીએ તો બંને રાષ્ટ્રોએ નજીકના ભૂતકાળમાં ઘણીવાર મિત્રતાની કસમો ખાધી છે. +text: ઈન્ડિયા ગેટ પ્રદૂષિત ધુમાડાથી ઘેરાઈ ગયો હતો દિવાળી પછી ફેલાયેલા ધુમાડા બાદ હવે પરાળ સળગાવવાથી થયેલા ધુમાડાને કારણે પ્રદૂષણનાં પ્રમાણમાં અનેકગણો વધારો થયો છે. કેન્દ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડના જણાવ્યા અનુસાર, એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ(એક્યુઆઈ)માં 100 સુધીનું સ્તર સામાન્ય હોય છે. જોકે, દિલ્હીમાં એક્યુઆર સામાન્ય રીતે 300થી 400ની વચ્ચે રહેતું હોય છે, પણ મંગળવારે એ સ્તર 440 સુધી પહોંચી ગયું હતું. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે દિલ્હી-નેશનલ કેપિટલ રિજન(એનસીઆર), ઉત્તર પ્રદેશ અને તેની આસપાસના વિવિધ વિસ્તારોમાં ઝેરીલો ધુમાડો ફેલાવાને કારણે ગેસ ચેમ્બર જેવી પરિસ્થિતિનું નિર્માણ થયું હતું. પ્રદૂષણના સામના માટે દિલ્હી સરકાર પાણીના છંટકાવથી માંડીને વાહનો માટે ઓડ-ઈવન ફોર્મ્યુલા ફરી અમલી બનાવી છે. બુધવારે સ્કૂલો પણ બંધ રાખવામાં આવી હતી. હેલિકોપ્ટર વડે પાણીના છંટકાવની મ���ગણી પણ કરવામાં આવી રહી છે. ચીનઃ પાણીના છંટકાવથી એન્ટી-સ્મોગ પોલીસ સુધી ધૂળને હવામાંથી નીચે બેસાડવા માટે વોટર કેનનમાંથી પાણીનો છંટકાવ 2014માં ચીનના અનેક શહેરોમાં ધુમાડો છવાઈ ગયો હતો. પ્રદૂષણની રાજધાની કહેવાતા બીજિંગમાં પ્રદૂષણનું સ્તર ભયજનક સ્તરે પહોંચી ગયું હતું. એ પછી ચીને પ્રદૂષણના સામના માટે યુદ્ધના ધોરણે પ્રયાસ શરૂ કર્યા હતા. ચીનમાં મલ્ટી-ફંક્શન ડસ્ટ સેપરેશન ટ્રકનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. એ સાધન પર એક મોટી વોટર કેનન લગાવેલી હોય છે, જેના વડે 200 ફુટ ઉપરથી પાણીનો છંટકાવ કરવામાં આવે છે. ધૂળ હવામાંથી નીચે બેસી જાય એટલા માટે પાણીનો છંટકાવ કરવામાં આવ્યો હતો. એ ઉપરાંત ચીને વેન્ટિલેટર કોરિડોર બનાવવાથી માંડીને એન્ટી-સ્મોગ પોલીસની રચના સુધીના નિર્ણય કર્યા હતા. એન્ટી-સ્મોગ પોલીસ રસ્તા પર કચરો ફેંકવા અને કચરો સળગાવવા સહિતના પ્રદૂષણ ફેલાવા માટે જવાબદાર કારણો પર વિવિધ સ્થળોએ જઈને નજર રાખે છે. ચીનમાં પ્રદૂષણ વધવાનું એક કારણ કોલસાનો મોટા પાયે વપરાશ છે. ચીનમાં કોલસાનો વપરાશ ઘટાડવાના પ્રયાસ કરવામાં આવી રહ્યા છે. પેરિસમાં મોટરકારો પર નિયંત્રણ પ્રતિકાત્મક તસવીર ફ્રાન્સની રાજધાની પેરિસમાં સપ્તાહ દરમ્યાન કાર ચલાવવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. પેરિસમાં પણ વાહનો માટે ઓડ-ઈવન ફોર્મ્યુલા અમલી બનાવવામાં આવી હતી. એ ઉપરાંત પ્રદૂષણ વધવાની સંભાવના હોય એવા દિવસોમાં જાહેર પરિવહનમાં મફત પ્રવાસની સુવિધા આપવામાં આવી હતી. વ્હિકલ શેરિંગ માટે લોકોને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવ્યું હતું. વાહનો પ્રતિકલાક માત્ર 20 કિલોમીટરની ઝડપે ચલાવવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો. આ નિયમના પાલન માટે 750 પોલીસ કર્મચારીઓને ગોઠવવામાં આવ્યા હતા. જર્મનીમાં જાહેર પરિવહન વધારે સારું બનાવવાનો આગ્રહ પ્રતિકાત્મક તસવીર જર્મનીના ફ્રીબર્ગમાં પ્રદૂષણ ઘટાડવા માટે જાહેર પરિવહનને બહેતર બનાવવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. ટ્રામનું નેટવર્ક વિસ્તારવામાં આવ્યું હતું. બસ રૂટને પણ જોડી શકે અને વધુમાં વધુ લોકોને એ રૂટ હેઠળ આવરી લેવાય એ રીતે ટ્રામનું નેટવર્ક વિસ્તારવામાં આવ્યું હતું. એ ઉપરાંત સસ્તી અને કાર્યક્ષમ પરિવહન વ્યવસ્થા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો. કાર નહીં ખરીદતા લોકોને સસ્તાં ઘર, જાહેર પરિવહનમાં મફત પ્રવાસ અને સાયકલો માટે જગ્યા જેવી સુવિધા આપવામાં આવી હતી. બ્રાઝિલમાં 'મોતની ખીણ' પ���રતિકાત્મક તસવીર બ્રાઝિલના ક્યૂબાટાઉ નામના એક શહેરને 'મોતની ખીણ' કહેવામાં આવતું હતું. ક્યૂબાટાઉમાં પ્રદૂષણનું પ્રમાણ એટલું વધારે હતું કે તેજાબના વરસાદને કારણે લોકો દાઝી જતા હતા. જોકે, ફેક્ટરીઓની ચીમનીઓ પર ફિલ્ટર્સ લગાવવા દબાણ કરવામાં આવ્યું પછી શહેરમાં પ્રદૂષણનું પ્રમાણ 90 ટકા સુધી ઘટ્યું હતું. હવાની ગુણવત્તા પર નજર રાખવા માટે બહેતર રીતો અપનાવવામાં આવી હતી. સ્વિત્ઝર્લેન્ડમાં પાર્કિંગમાં ઘટાડો કરાયો પ્રતિકાત્મક તસવીર સ્વિત્ઝર્લેન્ડના ઝુરિચ શહેરમાં પ્રદૂષણના સામના માટે વાહનોના પાર્કિંગની જગ્યા ઘટાડવામાં આવી હતી. પાર્કિંગની જગ્યા નહીં મળે તો લોકો કારનો ઉપયોગ ઓછો કરશે, એવા હેતુસર આમ કરવામાં આવ્યું હતું. પ્રદૂષણ અને ટ્રાફિક જામથી છૂટકારો મેળવવામાં આ પ્રયાસને લીધે કંઈક અંશે સફળતા મળી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હી અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણ વધવાથી ખતરનાક પરિસ્થિતિનું નિર્માણ થયું છે. +text: આ ચિત્ર માટે કાંતિ રાઠવાને ઇનામ મળ્યું હતું આ શબ્દો છે ગુજરાતના છોટા ઉદેપુર જિલ્લાના એક ગામમાં રહેતા 12 વર્ષના કાંતિ રાઠવાના. આ એ જ કિશોર છે જેને પૂર્વ મુખ્ય મંત્રી આનંદીબહેનના હસ્તે ઇનામ મળ્યું હતું. સ્વચ્છ ભારત અંગેની એક ચિત્ર સ્પર્ધામાં પ્રથમ નંબરે આવતા ખુદ મુખ્ય મંત્રીએ તેનું સ્વાગત કર્યું હતું. જોકે, ત્યારબાદ કોઈને પણ ખબર ન હતી કે ક્યારે તેની પીંછી છૂટી ગઈ અને કોદાળી લઈને ખેતરમાં મજૂરી કરવાનો વારો આવ્યો. હાલ આ કાંતિ રાઠવાનું ચિત્ર પાઠ્યપુસ્તકમાં છપાયું છે અને તેને મજૂરી કરવાની નોબત આવી છે. જ્યારે આનંદીબહેને કર્યું સન્માન... કાંતિ રાઠવા અને તેમના માતાપિતા છોટા ઉદેપુર જિલ્લાના કાછેલ ગામના કાંતિ રાઠવા 2015માં ત્રીજા ધોરણમાં અભ્યાસ કરતા હતા. એ વખતે રાજ્યમાં 'સ્વચ્છ ભારત અભિયાન' પર ચિત્ર સ્પર્ધા યોજવામાં આવી હતી. આ સ્પર્ધામાં કાંતિ એ દોરેલું ચિત્ર રાજ્યમાં પ્રથમ નંબરે આવ્યું હતું. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ ચિત્ર સ્પર્ધામાં કાંતિએ કચરો વાળી રહેલા ગાંધીજીનું ચિત્ર દોર્યું હતું. જે બાદ તત્કાલિક મુખ્ય મંત્રી આનંદીબહેનના હસ્તે ગાંધીનગર બોલાવીને તેમને પુરસ્કાર સ્વરૂપે 2 હજાર રૂપિયા આપવામાં આવ્યા હતા. જોકે, આ સન્માન બાદ કાંતિનું શું થયું તેની કોઈને જાણી ન હતી. તેના હાથમાંથી રંગ, પ���ંછી અને પુસ્તકો જતાં રહ્યાં. આર્થિક સ્થિતિએ ભણતર છોડાવ્યું શિક્ષક વિનોદ રાઠવા અને કાંતિના માતાપિતા અભ્યાસથી મજૂરી સુધીની કહાણી કાંતિના પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ સારી નથી. તેના માતાપિતા હાલમાંપણ સુરેન્દ્રનગરમાં મજૂરી કરી રહ્યાં છે. ઇનામ મળ્યા બાદ કાંતિએ બે વર્ષ સુધી અભ્યાસ કર્યો હતો. પાંચમાં ધોરણ બાદ તેમને અભ્યાસ છોડવાની નોબત આવી. બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરતાં કાંતિ કહે છે, "મારા માતાપિતા સુરેન્દ્રનગરમાં મજૂરી કરે છે, મારા બે નાના ભાઈઓ અને બે બહેનો છે. તેઓ પણ માતાપિતા સાથે મજૂરી કરે છે." "એ લોકો મજૂરીમાંથી એટલું કમાઈ શકતા નથી કે અમારું ઘર પણ ચાલે અને મને ભણાવવાનો ખર્ચ પણ ઉઠાવી શકાય." તેણે કહ્યું, "મારા ભાઈ-બહેન મજૂરી કરે અને હું અહીં ભણું તે કેવી રીતે થાય? કંગાળ આર્થિક સ્થિતિને કારણે મારે ભણવાનું છોડવું પડ્યું અને હું છોડા ઉદેપુરથી સુરેન્દ્રનગર મજૂરી કરવા જતો રહ્યો." પાઠ્યપુસ્તકમાં ચિત્ર પ્રકાશિત થયું પણ ખબર નહોતી ત્રીજા ધોરણના પાઠ્યપુસ્તકમાં કાંતિ રાઠવાનું ચિત્ર એનસીઈઆરટીના નવા પાઠ્યપુસ્તકો તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયા. ત્રીજા ધોરણનાં પર્યાવરણના પાઠ્યપુસ્તકનાં કવરમાં કાંતિનું ચિત્ર છપાયું હતું. જ્યારે આ ચિત્ર સાથેનું પાઠ્યપુસ્તક પ્રકાશિત થયું ત્યારે કાંતિ ભણવાનું છોડી ચૂક્યા હતા અને સુરેન્દ્રનગરમાં પોતાના માતાપિતા સાથે ખેતરમાં મજૂરી કરતા હતા. કાંતિ કહે છે, "પાઠ્યપુસ્તકમાં મારું ચિત્ર છપાયું એની મને ખબર નહોતી." "મારા નાનીનું મૃત્યુ થયું ત્યારે હું છોટા ઉદેપુર પરત આવ્યો હતો. ત્યારે મારા શિક્ષકે કહ્યું કે તારું ચિત્ર પુસ્તકમાં આવ્યું છે." છોટા ઉદેપુરની શાળામાં શિક્ષક તરીકે ફરજ બજાવતા વિનોદ રાઠવા કહે છે, "મને જ્યારે કાંતિના મામા પાસે આ આખી ઘટનાની જાણ થઈ. ત્યારે થયું કે આ તે કેવી સ્થિતિ કે જેમાં કાંતિનું ચિત્ર પ્રકાશિત થયું એની એને જ ખબર નથી." "બીજી બાજુ કાંતિને પુરસ્કૃત કરનારા લોકોને પણ એ ખ્યાલ નથી કે આર્થિક કટોકટીએ તેની પાસેથી ભણવાનો અધિકાર છીનવી લીધો છે." ચિત્ર છપાતાં લોકો મદદે આવ્યા કાંતિ રાઠવાને દત્તક લેનાર શિક્ષક વિનોદ રાઠવા કાંતિની આ સ્થિતિ વિશે ગામના લોકોને જાણ થઈ ત્યારે લોકોએ વિચાર્યું કે કાંતિને ભણવામાં મદદ કરવી જોઈએ. વિનોદ રાઠવા કહે છે, "સરકાર તરફથી કાંતિને ભણાવવા માટે કોઈ સહાયતા આજ દિન સુધી મળી નથી." ગુજરાત રાજ્યના ���ૂર્વ ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ પોલીસ (ડીજીપી) પી. સી. ઠાકુરને કાંતિની કહાણી વિશે ખબર પડી. ઘટનાની જાણ થતા ઠાકુરે કાંતિને મદદ કરવા માટે પ્રયત્નો હાથ ધર્યા હતા. રંગોના અનોખા મિશ્રણથી કલ્પનાને કેનવાસ પર ઊતારતો નાનકડો ચિત્રકાર પી. સી. ઠાકુર કહે છે, "મને આ વિશે ખબર પડી ત્યારે હું કાંતિના પરિવારને મળવા માટે તેના ગામ ગયો હતો. "કાંતિને અને તેના માતાપિતાને મળ્યો અને તે આગળ અભ્યાસ કરી શકે એ માટે અન્ય લોકો સાથે મળીને પ્રયાસ કર્યા." હવે શિક્ષક તરીકે ફરજ બજાવતા વિનોદ રાઠવાએ કાંતિને દત્તક લઈ લીધો છે. પી. સી. ઠાકુર અને વિનોદ રાઠવાના તથા ગ્રામજનોના પ્રયાસોથી કાંતિએ હવે પોતાનો અભ્યાસ ફરી વખત શરૂ કર્યો છે. હાલ તે છોટા ઉદેપુર પાસે જ પુનિયાવંટ સ્થિત 'એકલવ્ય' સ્કૂલમાં તે ભણી અભ્યાસ કરે છે. કાંતિનું ચિત્રકાર બનવાનું સ્વપ્ન પ્રતીકાત્મક તસવીર કાંતિ પોતાનો અભ્યાસ ફરી શરૂ કરીને ઘણો ખુશ છે અને તે કળા ક્ષેત્રે આગળ વધવા માગે છે. કાંતિ કહે છે, "હું ચિત્રકાર બનવા માગું છું. ચિત્રો થકી અમારા સમાજની સ્થિતિ લોકો સુધી લઈ જવાની મારી ઇચ્છા છે." "જો હું એવું કરી શકીશ તો મારા પરિવાર અને અમારા સમાજ માટે એ સારી બાબત હશે." સુરેન્દ્રનગરના ધાનાવાળા ગામથી ફોન પર કાંતિના પિતા જેન્દુભાઈએ બીબીસી ગુજરાતી સાથે વાત કરી હતી. તેઓ કહે છે, "કાંતિએ ભણવાનું ફરી શરૂ કર્યું એથી અમે ખુશ છીએ પણ દુઃખ છે કે તેના ભાઈ-બહેન તેની જેમ ભણી શકતા નથી." '...તો સમાજ અનેક કલાકારો ગુમાવશે' માતાપિતા સાથે કાંતિ રાઠવા કાંતિની કહાણી તેના ચિત્રના કારણે લોકો સામે આવી અને તેનો અધૂરો અભ્યાસ ફરી શરૂ થઈ શક્યો. જોકે, કાંતિના નાના ભાઈ-બહેન તેમના માતાપિતા સાથે સુરેન્દ્રનગરમાં છે અને મજૂરી કરી રહ્યાં છે. ગામડાંમાં અને પછાત વિસ્તારોમાં આજે પણ અનેક બાળકો અધવચ્ચે પોતાનું શિક્ષણ છોડી રહ્યા છે. કાંતિની માફક અનેક બાળકો પાસેથી વર્ષે આર્થિક સ્થિતિના કારણે ભણવાની તક છીનવાઈ જાય છે. કોઈને ખબર પણ પડતી નથી. વિનોદ રાઠવા કહે છે, "કાંતિ ફરી ભણી શક્યો એટલે કદાચ હવે તે ચિત્રકાર કે કલાકાર બનશે. "જોકે, અહીં માંડ 20 ટકા એવા વિદ્યાર્થીઓ છે કે જેઓ સ્કૂલનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરીને કૉલેજ સુધી પહોંચે છે." "અધવચ્ચે ભણવાનું છોડતા વિદ્યાર્થીઓને જો કોઈ રીતે અટકાવી નહીં શકીએ તો સમાજ ભવિષ્યના અનેક કલાકારો ગુમાવી દેશે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો ક��ી શકો છો "હું ખેત મજૂરી કરતો હતો ત્યારે મને ખબર પણ નહોતી કે મેં દોરેલું ચિત્ર પાઠ્યપુસ્તકના કવર તરીકે પ્રકાશિત થયું છે." +text: 14 સપ્ટેમ્બર એટલે કે હિંદી દિવસ પર ગૃહમંત્રી અમિત શાહે આ ટ્વીટ કર્યું. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 જેની થોડી જ વારમાં ટ્વિટર પર #StopHindiImposition અને #StopHindiImperialism એટલે કે હિંદી થોપવાનું બંધ કરો ટ્રેન્ડ થવા લાગ્યું. દર વર્ષે સોશિયલ મીડિયા પર હિંદી દિવસના રોજ #HindiDiwas ટ્રેન્ડ કરતો હોય છે પરંતુ અમિત શાહના આ ટ્વીટ બાદ મામલો ગરમાઈ ગયો. હૈદરાબાદના લોકસભા સાંસદ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ પણ ટ્વીટ કરીને કહ્યું, "હિંદી તમામ ભારતીયોની માતૃભાષા નથી. શું આપણે વિવિધતા અને અન્ય માતૃભાષાઓની ખૂબસૂરતીને પ્રોત્સાહિત ના કરી શકીએ?" "બંધારણના અનુચ્છેદ 29 અંતર્ગત તમામ ભારતીયોને પોતાની ભાષા, લિપિ અને સંસ્કૃતિને અપનાવવાનો અધિકાર મળ્યો છે. ભારત હિંદી, હિંદુ અને હિંદુત્વથી ખૂબ મોટો છે." ડીએમકેના પ્રમુખ એમકે સ્ટાલિને પણ અમિત શાહના નિવેદનનો વિરોધ કર્યો હતો. સ્ટાલિને ગૃહમંત્રી શાહ પોતાનું આ નિવેદન પરત લઈ લે તેવી માગ કરી હતી. સ્ટાલિને આ મુદ્દા પર સોમવારે પોતાના પક્ષની એક બેઠક બોલાવવાની ઘોષણા પણ કરી છે. યૂથ કૉંગ્રેસે આ મુદ્દા પર ટ્વીટ કરીને કહ્યું કે ભાજપ ભારતના ભૂગોળ અને બંધારણને ભૂલી ગયો છે. યૂથ કૉંગ્રેસે કહ્યું કે દેશમાં 22 માન્ય ભાષાઓ છે અને 1652 માતૃભાષાઓ છે. સોશિયલ મીડિયા પર પણ અનેક યૂઝર્સે અમિત શાહના આ નિવેદનનો ભારે વિરોધ કર્યો છે. આઝાદી પહેલાંથી હિંદી થોપવાનો વિરોધ આ પ્રથમ વખત નથી કે જ્યારે એક ભાષાને અન્યની ઉપર રાખવાના પ્રસ્તાવનો વિરોધ થયો હોય. બિન-હિંદીભાષી રાજ્યોમાં ખાસ કરીને તમિલનાડુમાં હિંદી થોપવાનો વિરોધ ખૂબ પહેલાંથી થતો આવ્યો છે. તમિલનાડુમાં હિંદીને લઈને 1937થી વિરોધ ચાલી રહ્યો છે. જ્યારે ચક્રવર્તી રાજગોપાલાચારીની સરકારે મદ્રાસ પ્રાંતમાં હિંદી લાવવાનું સમર્થન કર્યું હતું તો દ્રવિડ કડગમ(ડીકે)એ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. એ સમયે તમિલનાડુમાં વિરોધ પ્રદર્શન અને હિંસક તોફાનો લગભગ બે સપ્તાહ સુધી ચાલ્યાં હતાં. સરકારી આંકડા મુજબ 70 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. ત્યારે હિંદી સામેના વિરોધે હિંસક સ્વરૂપ ધારણ કરી લીધું હતું. જોકે, વર્ષ 1965માં બીજી વાર જ્યારે હિંદીને રાષ્ટ્રભાષા બનાવવાની કોશિશ કરવામાં આવી તો બિન-હિંદીભાષી રાજ્યોમાં ફરી તણાવનો માહોલ પેદા થયો હતો. હાલમાં જ નવી શિક્ષ�� નીતિમાં જ્યારે બિન-હિંદીભાષી રાજ્યોમાં માધ્યમિક શાળાઓના વિદ્યાર્થીઓને હિંદી ભણાવવાનું ફરજીયાત કરવામાં આવ્યું તો તેનો ભારે વિરોધ થયો હતો. આખરે કેન્દ્ર સરકારે પોતાના આ નિર્ણયને બદવાનો વારો આવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "ભારત વિભિન્ન ભાષાઓનો દેશ છે અને દરેક ભાષાને પોતાનું મહત્ત્વ છે પરંતુ સમગ્ર દેશની ભાષા એક હોય તે અત્યંત આવશ્યક છે. જે વિશ્વમાં ભારતની ઓળખ બને. આજે દેશને એકતાના તાંતણે બાંધવાનું કામ કોઈ એક ભાષા કરી શકતી હોય તો તે સૌથી વધારે બોલાનારી હિંદી ભાષા જ છે." +text: ભારતીય સેનાએ જણાવ્યું કે પાકિસ્તાને શુક્રવારે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં નિયંત્રણ રેખા પાસે ગુરેઝ અને ઉરી સહિત ઘણા સેક્ટરોમાં સંઘર્ષવિરામનું ઉલ્લંઘન કરીને ગોળીબાર કર્યો. તેમજ પાકિસ્તાને પણ ભારત પર સંઘર્ષવિરામના ઉલ્લંઘનનો આરોપ લગાવ્યો. પાકિસ્તાનની સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર મૅનેજમેન્ટ ઑથૉરિટીએ (મુઝફ્ફરાબાદ) એક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે ભારતીય સેનાએ શુક્રવારે નીલમ અને ઝેલમ ખીણમાં સીઝફાયરનું ઉલ્લંઘન કર્યું. ભારતીય સેના પ્રમાણે આ ગોળીબારમાં ભારતીય સુરક્ષાદળના ત્રણ જવાનો સહિત ઓછામાં ઓછા છ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હોવાના સમાચાર છે. ભારતીય સુરક્ષાદળના ત્રણ સભ્યો ઘાયલ પણ થયા છે. શ્રીનગરમાં ભારતીય સેનાના ચિનાર કૉર્પ્સના નિવેદન અનુસાર પાકિસ્તાને હુમલા માટે મોર્ટાર અને અન્ય હથિયારોનો ઉપયોગ કર્યો. સેનાનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાન તરફથી જાણીજોઈને સામાન્ય નાગરિકોનાં ઠેકાણાંને નિશાન બનાવાયાં હતાં. ભારતીય સેનાએ કહ્યું, "અમારી સેનાએ પણ સામી કાર્યવાહીમાં પાકિસ્તાની સેનાના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને ઘણુંખરું નુકસાન કર્યું છે. અમે તેમના હથિયારોના ગોડાઉન, ઈંધણના પુરવઠા અને ઉગ્રવાદી લૉન્ચ પૅડ્સને નુકસાન પહોચાડ્યું છે." પાકિસ્તાને ભારત પર લગાવ્યા આરોપ પાકિસ્તાનની સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર મૅનેજમેન્ટ ઑથૉરિટી (મુઝ્ફ્ફરાબાદ)ના નિવેદન અનુસાર ભારતીય પક્ષ તરફથી ગોળીબારમાં ચાર પાકિસ્તાની સૈનિકોનાં મૃત્યુ થયાં છે અને 23 સૈનિકો ઘાયલ થયા છે. પાકિસ્તાનનું કહેવું છે કે ગોળીબારમાં તેમના ચાર નાગરિકોનાં પણ મૃત્યુ થયાં છે. ઘાયલ થનારાઓમાં બાળકો પણ સામેલ છે. 'ભારતીય સેનાનું ઘુસણખોરીનું કાવતરું નાકામ' સેનાના અધિકારીઓના હવાલાથી જણાવાયું કે પાકિસ્તાની ફાયરિંગમાં ઉરીના નંબાલા સેક્ટરમાં બે જવાનોનાં મૃત્યુ થયાં છે. હાજી પીર સેક્ટરમાં BSFના એક સબ-ઇન્સ્પેક્ટરનું મૃત્યુ થયુ છે. હાજી પીર સૅક્ટરમાં એક ભારતીય જવાન ઘાયલ પણ થયા છે. સેનાના અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે બારામુલા જિલ્લામાં ઉરી વિસ્તારમાં કમાલકોટ સૅક્ટરમાં બે નાગરિકોનાં મૃત્યુ પણ થયાં છે. ઉરીના હાજી પીર સૅક્ટરમાં બાલકોટ વિસ્તારમાં એક મહિલાનું મૃત્યુ થયું છે. ભારતીય સેનાનું કહેવું છે કે પાકિસ્તાની હુમલામાં ઘણા લોકો ઘાયલ પણ થયા છે. શ્રીનગરથી સંરક્ષણપ્રવક્તા રાજેશ કાલિયાએ જણાવ્યું કે, સેનાએ બૉર્ડર પાસે કેરન સૅક્ટરમાં સીઝફાયરના ઉલ્લંઘન દ્વારા ઘુસણખોરીનું કાવતરું નાકામ કરી દીધું. તેમણે કહ્યું કે, "ઉત્તર કાશ્મીરના કુપવાડા જિલ્લામાં LAC પાસે કેરન સૅક્ટરમાં અમારી સેનાએ શુક્રવારે કેટલીક શંકાસ્પદ હલચલ જોઈ હતી. અમારા સચેત સૈનિકએ ઘુસણખોરીની આ કોશિશ નાકામ કરી દીધી હતી." સવારથી જ ભારે ગોળીબાર રાજેશ કાલિયાએ કહ્યું, "પાકિસ્તાનની તરફથી મોર્ટાર અને બીજાં હથિયારો દ્વારા હુમલો કરાયો. અમે પણ જડબાતોડ જવાબ આપ્યો." BSFના અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે 39 વર્ષના SI રાકેશ ડોભાલ બારામુલાની સીમા પાસે હુમલામાં મૃત્યુ પામ્યા. તેમને માથામાં ગોળી મારવામાં આવી હતી. ડોભાલ ઉત્તરાખંડના ઋષિકેશના નિવાસી હતા અને વર્ષ 2004માં સેનામાં સામેલ થયા હતા. તેમના પરિવારમાં તેમના પિતા, પત્ની અને નવ વર્ષની એક દીકરી છે. કૉન્સ્ટેબલ વસુ રાજા ખભા અને ગાલ પર ઈજા થઈ હતી અને હાલ તેમની હાલત સ્થિર છે. એક વરિષ્ઠ સૈન્ય અધિકારીએ જણાવ્યું કે જમ્મુ-કાશ્મીરમાં નિયંત્રણ રેખા પાસે તહેનાત લગભગ તમામ BSF યુનિટ શુક્રવાર સવારથી જ ભારે ગોળીબારનો સામનો કરી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું, "અમારા જવાનો હુમલાનો સારી રીતે જવાબ આપી રહ્યા છે. અમે BSFનાં જવાનો, હથિયારો અને વાહનોની સંખ્યા વધારી દીધી છે." ભારતીય સેના પ્રમાણે આ અઠવાડિયામાં આ બીજી વખત પાકિસ્તાનની સીમાએ ઘુસણખોરીનો પ્રયત્ન અસફળ બનાવાયો છે. આ પહેલાં માછિલ સૅક્ટરમાં સાત-આઠ નવેમ્બરના રોજ પાકિસ્તાન તરફ ઘુસણખોરીની કોશિશ થઈ હતી, જેને ભારતીય સેનાએ નિષ્ફળ બનાવી હતી. આ ઑપરેશનમાં ત્રણ ચરમપંથી મૃત્યુ પામ્યા હતા અને સેનાના ત્રણ જવાનોએ પોતાના જીવ ગુમાવ્યા હતા. ભારતીય સેનાના પ્રવક્તાએ કહ્યું, "ભારતીય સેના પાસે પાકિસ્તાનથી જમ્મુ-કાશ્મીરમાં ઘુસણખોરીની કોશિશ કરી રહેલા તમામ ઉગ્રવાદીઓને હ��ાવવાની પૂરી ક્ષમતા છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારત અને પાકિસ્તાને એકબીજા પર નિયંત્રણ રેખા પર સંઘર્ષવિરામનું ઉલ્લંઘન કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. +text: આ વિવાદ છેલ્લા કેટલાક સમયથી આંતરરાષ્ટ્રીય છાપાંઓની હેડલાઇનમાંથી ગાયબ હતો પરંતુ આનો અર્થ એ નથી કે આ સમસ્યા પૂર્ણ થઈ ગઈ હતી. મધ્યપૂર્વના દેશો માટે આ એક એવી સમસ્યા છે જેના કારણે વારંવારે લડાઈ થતી રહે છે, પરંતુ આ વખતે મામલો રૉકેટ છોડવાં, હવાઈ હુમલો કરવા અને લોકોનાં મૃત્યુ સુધી પહોંચી ગયો છે. આ વિવાદ છેલ્લા કેટલાક સમયથી આંતરરાષ્ટ્રીય છાપાંઓની હેડલાઇનમાંથી ગાયબ હતો પરંતુ આનો અર્થ એ નથી કે આ સમસ્યા પૂર્ણ થઈ ગઈ હતી. બંને વચ્ચે વિવાદ ઉકેલાયો નથી, મુદ્દો એ જ છે અને નફરત પણ. આ લડાઈ અને મુશ્કેલી અનેક પેઢીઓથી ચાલી રહી છે. જ્યાં સુધી આ સંઘર્ષ ચાલી રહ્યો છે, બંનેમાંથી કોઈ પણ પક્ષ સુરક્ષિત નથી. એ નક્કી છે કે જ્યાં સુધી મામલો સંપૂર્ણ રીતે ઉકેલાઈ ન જાય ત્યાં સુધી આવનારાં વર્ષોમાં પણ ગંભીર સંકટ આવશે. ગત 15 વર્ષોમાં આ વિવાદ ગાઝા પટ્ટી અને ઇઝરાઇલને વહેંચનારી એક તારની આસપાસ રહ્યો છે. આ વખતે જેરુસલેમ અને ઇઝરાયલના ધાર્મિક સ્થળ પર વિવાદના કારણે હિંસા ભડકી છે. ખ્રિસ્તી, યહૂદી અને મુસ્લિમ જેરુસલેમને પવિત્ર માને છે અને તેમના માટે આ જગ્યાનું ધાર્મિક મહત્વ છે. આ યહૂદી અને મુસ્લિમોના ધર્મનું ઉત્પત્તિસ્થળ છે અને એટલા માટે આ મહત્વપૂર્ણ છે. યહૂદીઓ અને મુસ્લિમો માટે આ જગ્યા રાષ્ટ્રીય પ્રતીકનો ભાગ પણ છે. ધમકી ભૌગોલિક રીતે આ બંને જગ્યાઓ પાસપાસે છે. 'ધ ચર્ચ ઑફ ધ હોલી સેપલ્કર' પણ ઇઝરાયલના ચેક પૉઇન્ટની બીજી બાજુ છે, જેમાં પેલેસ્ટાઇનને આસ્થા છે. તણાવની શરૂઆતનું એક કારણ પેલેસ્ટાઇનવાસીઓને તેમના ઘર શેખ જરાહમાંથી હઠાવવાની ધમકી છે. આ જૂના શહેરની દીવાલોની બહારની જગ્યા છે જ્યાં પેલેસ્ટાઈનવાસીઓ રહે છે. તેમની જમીન અને ત્યાંની પ્રોપર્ટી પર યહૂદીઓએ ઇઝરાયલની અદાલતમાં દાવો કરીને રાખ્યો છે. વિસ્તારમાં યહૂદીઓની વસ્તી વધારવાના પ્રયાસો? પરંતુ આ વિવાદ કેટલાંક ઘરોને લઈને જ નથી. આ વર્ષોથી ઇઝરાયલની સરકાર જેરુસલેમમાં યહૂદીઓની સંખ્યા વધારવાના પ્રયત્ન કરી રહી છે અને આ મુદ્દાને લઈને અહીં તણાવ છે. શહેરની ચારે તરફ યહૂદીઓ માટે મોટા પ્રમાણમાં મકાન બનાવવામાં આવ્યાં છે. ઇઝરાયલ પર આરોપ લાગે છે કે એવું કરવા મા���ે તેણે અનેક આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાઓનો ભંગ કર્યો છે. હાલનાં વર્ષોમાં સરકાર અને અહીં રહેનારા યહૂદીઓએ જૂના શહેરમાં ધીમેધીમે યહૂદીઓને વસાવવાના પ્રયત્નો કર્યા છે. ગત કેટલાંક અઠવાડિયાઓમાં વિસ્તારમાં ઇઝરાયલ પોલીસના હથિયારબંધ જવાનોની સંખ્યા વધારી દેવામાં આવી હતી. રમઝાનના મહિનામાં અલ-અક્સા મસ્જિદમાં ગેસ અને ગ્રૅનેડનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. મક્કા અને મદીના પછી મુસ્લિમોની આ સૌથી પવિત્ર જગ્યા છે. આ પછી પેલેસ્ટાઈન વિસ્તારના મુખ્ય ઇસ્લામી ચરમપંથી સંગઠન હમાસે એક અપ્રત્યાશિત પગલું લેવા માટે ઇઝરાયલને અલ-અક્સા પરિસર અને શેખ જરાહમાંથી સૈન્યને હઠાવવાનું અલ્ટિમેટમ આપી દીધું છે અને રૉકેટ તાક્યાં હતાં. સમાધાન નહીં થાય તો ચાલુ રહેશે હિંસા ઇઝરાયલના વડા પ્રધાન બિન્યામિન નેતન્યાહૂએ ટ્વીટ કર્યું, "ગાઝાના ઉગ્રવાદી સંગઠનોએ એક રેડલાઇનને ક્રૉસ કરી છે. ઇઝરાયલ વધારે તાકાતથી જવાબ આપશે." જો આનું કોઈ સમાધાન નહીં નીકળે તો હિંસક ઘટના વારંવાર થશે. સોમવારે મને પૂછવામાં આવ્યું હતું કે છેલ્લી વખતે તમને જેરુસલેમમાં આશાનું કિરણ ક્યારે દેખાયું હતું અને ક્યારે લાગ્યું હતું કે બંને પક્ષ એકબીજાની સાથે મળીને રહી શકે છે. હું 1995થી 2000 સુધી જેરુસલેમમાં રહ્યો અને તે પછી અનેક વખતે ત્યાં ગયો છું. પરંતુ મારા માટે આ સવાલનો જવાબ આપવો મુશ્કેલ હતો. 1990માં થયેલા ઓસલો કરાર દરમિયાન થોડા સમય માટે આશા જાગી હતી પરંતુ જેરુસલેમના તે લોકો જે ત્યાં 40 વર્ષથી રહ્યા છે અને હવે શહેરની ખોટી સાઈડ પર આવ્યા છે, તેમને કદાચ એ વાતનો અહેસાસ થતો થશે હતો કે તેમની પાસે બીજાની અપેક્ષાએ વધારે યાદો હશે. બંને તરફથી નેતાઓ પોતાની જગ્યાઓ મજબૂત કરવા માટે પોતાની વ્યક્તિગત રાજકીય લડાઈ લડી રહ્યા છે. જ્યારે કોઈ પણ પેલેસ્ટાઈન અને ઇઝરાયલના નેતા માટે સૌથી મહત્ત્વનું પગલું શાંતિના પ્રયત્નો કરવા હોવું જોઈએ. વર્ષોથી આ ચેલેન્જને ગંભીરતાથી લેવામાં આવી નથી. સમાધાન કેવી રીતે થશે? બંને વચ્ચે મુદ્દાને ઉકેલવા માટે કેટલાંક નવાં સૂચનો પણ સામે આવ્યાં છે. બે થિંક ટૅન્ક કાર્નેજી એન્ડાઉન્મેન્ટ ફૉર ઇન્ટરનેશનલ પીસ અને યુએસ-મિડલ ઇસ્ટ પ્રોજેક્ટે એક સંયુક્ત રિપોર્ટ પ્રકાશિત કરીને પેલેસ્ટાઈન અને ઇઝરાયલી બંને માટે એકાધિકાર અને સુરક્ષાની વાત કરી. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સંયુક્ત રાષ્ટ્રએ "ઇઝરાયલના કંટ્રોલવાળા વિસ્તારમ��ં રહેતા લોકોને સંપૂર્ણ રીતે સમાનતા અને આઝાદીનું સમર્થન કરવું જોઈએ અને બે અલગ અને અસમાન સિસ્ટમને પ્રોત્સાહન આપવું ન જોઈએ." આ નવો વિચાર છે, પરંતુ આ જૂની વાસ્તવિકતાએ, એ જ પ્રકારની નિવેદનબાજી અને એક સદીથી વધારે લાંબા સમય સુધી ચાલેલા સંઘર્ષે ફરીથી તણાવ ઘટવાની આશાઓ પર પાણી ફેરવી દીધું છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઇઝરાયલ અને પેલેસ્ટાઈન વચ્ચે વધી રહેલા તણાવ પાછળનું કારણ લાંબા સમયથી ચાલી રહેલો વણઉકેલ્યો વિવાદ છે, જેના કારણે બંને દેશો એકવખત ફરી સામસામે આવી ગયા છે. +text: એટલું જ નહીં વિદેશી રોકાણકારો જેમના પૈસા ભારતમા લાગેલા તેમની નજર પણ આ ચૂંટણી પર છે. માર્ચ મહિનામાં તો જાણે શેરબજારને પાંખ આવી ગઈ હોય તેમ લાગતું અને 1લી એપ્રિલે તો સેન્સેક્સે 39 હજારના આંકડાને પાર કરીને ઇતિહાસ રચી દીધો. ત્યારે સવાલ એ થાય છે કે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થામાં એવું તે શું થયું કે શેરબજારમાં ચારેતરફ ખરીદીનું વાતાવરણ બન્યું? શું તે ચૂંટણીને કારણે થયું કે પછી આગામી સરકાર સ્થિર અને આર્થિક સુધારાને આગળ ધપાવનારી હશે તેના આધારે? માત્ર માર્ચ મહિનામાં જ બૉમ્બે સ્ટૉક ઍક્સચેન્જ સૂચકઆંક સેન્સેક્સ અને નેશનલ સ્ટૉક ઍન્સચેન્જનો નિફ્ટી 7 ટકાથી વધુ ઊછળ્યા હતા. બજારમાં રેસ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે શેરબજાર અટકળો પર વધુ ચાલે છે. કહેવત પણ છે 'બાય ઑન રુમર્સ ઍન્ડ સેલ ઑન ન્યૂઝ' મતલબ કે અફવા પર ખરીદો અને સમાચાર પર વેચી દો. બજારમાં એવી અટકળો વહી રહી છે કે દરેક લોકો શેરની ખરીદી કરી રહ્યા છે? આર્થિક મામલાના જાણકાર સુદીપ બંદ્યોપાધ્યાય કહે છે, "બજારનો ચતુર ખેલાડી એ જ છે જે રાજકીય અને આર્થિક નિર્ણયોનું તુરંત વિશ્લેષણ કરી શકે સાથે એ નિર્ણયોની દૂરગામી અસર શું હશે જાણી શકે." "અમેરિકાની કેન્દ્રીય બૅન્ક જ્યારે પણ મહત્ત્વની જાહેરાત કરે ત્યારે તેની અસર દુનિયાભરનાં શેરબજારો પર થાય છે. પરંતુ આ જાહેરાતનો ફાયદો ઊઠાવવા માટે નિવેશકોને ફૉર્મ્યૂલા રેસર જેવી તેજી દેખાડવી પડે છે." પરંતુ સુદીપ માને છે કે શેરબજારની લહેર વિદેશી નિવેશકોને કારણે આવી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? રેકૉર્ડ ખરીદદારી વિદેશી રોકાણકારોએ (એફપીઆઈ)એ રેકૉર્ડ ખરીદી કરી છે. માર્ચમાં અત્યાર સુધી એફપીઆઈ 34 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુની ખરીદી કરી ચૂક્યા છે. જે ભારતીય શેરબજારના ઇતિહાસમાં કોઈ એક મહિનામાં સૌથી વધુ ખરીદ��નો રેકૉર્ડ છે. દિલ્હી સ્થિત એક સિક્યોરિટીઝ બ્રૉકરેજ ફર્મ સાથે જોડાયેલા રિસર્ચ હેડ આસિફ ઇકબાલ કહે છે કે એફપીઆઈની આ રણનીતિ ખરેખર ચોંકાવનારી છે. વિદેશી રોકાણકારો એ શેર સિવાય ડેટ માર્કેટમાં પણ મોટી રકમ રોકી છે અને માર્ચમાં અંદાજે 13 હજાર કરોડ રૂપિયા ડેટ માર્કેટમાં લગાવ્યા છે. મતલબ કે વિદેશી રોકાણકારોનું માર્ચ મહિલાનું કુલ રોકાણ 43 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુ થાય છે. જોકે, માર્ચ મહિનામાં ઘરેલુ સંસ્થાગત નિવેશકો મતલબ કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે 15,654 કરોડ રૂપિયાનું વેચાણ કર્યું હતું. તો પછી ઘરેલુ અને વિદેશી રોકાણકારોની રણનીતિમાં તફાવત કેમ છે? આસિફ ઇકબાલ કહે છે, "માર્ચમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ પર નુકસાનીનો ડર રહે છે. મોટી સંખ્યામાં લોકો મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાંથી પૈસા કાઢી લે છે. આ સિવાય ચૂંટણી પણ ચાલી રહી છે અને બજારમાં પૈસાની જરૂરિયાત છે." આ સિવાય વૈશ્વિક સ્તરે અમુક કારણોસર વિદેશી રોકાણકારોએ નફા ખાતર ભારત તરફ પ્રયાણ કર્યું છે. સુદીપ બંદ્યોપાધ્યાય કહે છે, "યુરોપ અને અમેરિકામાં કારોબારી ગતિવિધિ મંદ પડી છે. એટલે સુધી કે અર્થશાસ્રીઓ તેને મંદીના સંકેત ગણી રહ્યા છે. એવામાં નફા માટે વિદેશી રોકાણકારોને ભારત યોગ્ય લાગી રહ્યું છે." અમેરિકામાં મંદીની આશંકા અમેરિકાની બૉન્ડ બજારમાં રિવર્સ યિલ્ડ કર્વ જોવા મળી રહ્યો છે. સામાન્ય રીતે લાંબા ગાળાના ડૅટ ઇન્સ્ટ્રૂમૅન્ટની સરખામણીએ ટૂંકાગાળાના ડૅટ ઇન્સ્ટ્રૂમૅન્ટની યિલ્ડ ઓછી થઈ જાય, ત્યારે આ પ્રકારનું વલણ જોવા મળે છે. દરેક મંદી પૂર્વે અમેરિકામાં આ પ્રકારનું વલણ જોવા મળ્યું છે, જેને મંદીના અણસાર સમાન માનવામાં આવે છે. જોકે, અમેરિકામાં મંદી આવે એ જરૂરી નથી. અર્થશાસ્ત્રી સુનીલ સિન્હા કહે છે, "અત્યારે મંદીની જાહેરાત કરવી ઊતાવળ ગણાશે. આપણે અમેરિકાના આ મહિનાના વિકાસદરના આંકડાની રાહ જોવી જોઈએ. સાથે જ એવું જોવું જોઈએ કે ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ આની સમીક્ષા કેવી રીતે કરે." અન્ય એક ફેક્ટર છે જે ભારતીય બજારોનો માફક આવી રહ્યું છે. કાચું તેલ નિયંત્રિત છે અને જ્યારે વિદેશી રોકાણકારો વિદેશી ડૉલર લઈને આવે છે ત્યારે રૂપિયાની સ્થિતિ સુધરે છે. ડૉલરના મુકાબલે રૂપિયો મજબૂત છે અને એક ડૉલરની કિંમત લગભગ 69 રૂપિયા છે જે ગત ઑક્ટોબરમાં સાડા 74 રૂપિયા હતો. કરન્સી નિષ્ણાત એસ. સુબ્રમણ્યમ કહે છે, "કાચા તેલની કિંમત નિયંત્રિત હોવી મોટું કારણ છે. ભારતે પેટ્રોલ-ડીઝલની ખરીદી માટે મોટી સંખ્યામાં વિદેશી નાણું ખર્ચવું પડે છે. દેખીતું છે કે તેલ સસ્તું મળશે તો વિદેશી નાણું ઓછું ખર્ચવું પડશે." "તેના પરથી વિદેશી ફંડનો ભારતમાં રોકાણ અને સમયસર રિઝર્વ બૅન્કની ડૉલર લિલામીની પ્રક્રિયાથી રૂપિયો મજબૂત બન્યો છે." કેમ બેહાલ છે મોટાભાગના મ્યુચ્યુલફંડ? સસ્તા કરજની આશા આ સિવાય અન્ય એક આશાથી ભારતીય શેરબજારને પાંખ આવી ગઈ છે અને તે છે સસ્તા કરજની આશા. આગામી મહિને બે એપ્રિલથી ભારતીય રિઝર્વ બૅન્કની નાણાકીય નીતિ સમિતિ મતલબ કે એમપીસીની બેઠક યોજાશે. ત્રણ દિવસ ચાલનારી આ બેઠકમાં રેપો રેટ (એ દર જેના પર રિઝર્વ બૅન્ક વાણિજ્યક બૅન્કોને ઉધાર આપે છે)માં કાપ મુકવાનો નિર્ણય થઈ શકે છે. આરબીઆઈ ગવર્નર શક્તિકાંતા દાસે 25 માર્ચના રોજ નાણામંત્રી અરુણ જેટલી સાથે મુલાકાત કરી હતી. જોકે, શક્તિકાંતા દાસે આ મુલાકાતને 'સામાન્ય મુલાકાત' ગણાવી હતી. તેમણે કહ્યું, "પરંપરા છે કે નાણાકીય નીતિની સમીક્ષા પહેલા ગવર્નર નાણામંત્રીની મુલાકાતથી કરે છે." રિઝર્વ બૅન્કે ફેબ્રુઆરીમાં વ્યાજ દરોમાં 0.25 ટકા કાપ મુક્યો હતો અને હાલમાં એ 6.52 ટકા છે. 18 મહિનાના લાંબા સમય બાદ તેમણે ગ્રાહકો માટે ઉધાર વધુ સસ્તો કર્યો હતો. આસિફ ઇકબાલ કહે છે, "છૂટક મોંઘવારી દર નિયંત્રણમાં છે. ફેબ્રુઆરીમાં તે 2.57 ટકા હતો અને ચાર મહિનાના ઊંચાઈ સ્તર પર હતો. હાલમાં તે આરબીઆઈના 4 ટકાના બૅન્ચમાર્કની નીચે છે." "એવામાં રેપો રેટમાં ચતુર્થાંશ પોઇન્ટ (0.25%)ના કાપનું અનુમાન છે." જોકે, એ વાત અલગ છે કે ઘણી બૅન્કોએ આરબીઆઈના કાપનો સંપૂર્ણ લાભ ગ્રાહકોને નહોતો આપ્યો અને માત્ર વ્યાજદરોમાં 10 બેસિસ પોઇન્ટનો કાપ મુક્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતમાં લોકસભા ચૂંટણીની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે અને પ્રથમ ચરણના મતદાનનું કાઉન્ટડાઉન શરૂ થઈ ગયું છે. આ ચૂંટણી પર ભારત જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દુનિયાની નજર છે. +text: ઉગ્રવાદી સંગઠન ઇસ્લામિક સ્ટેટે આ હુમલાની જવાબદારી સ્વીકારી છે. અફઘાન શિયા નેતાને શ્રદ્ધાંજલિ પાઠવવા માટે યોજાયેલા કાર્યક્રમમાં આ હુમલો કરવામાં આવ્યો છે. ગત વર્ષે પણ આવા જ એક કાર્યક્રમમાં ઇસ્લામિક સ્ટેટ હુમલો કર્યો હતો. ગત શનિવારે અમેરિકા અને તાલિબાન વચ્ચે સમજુતી સધાયા બાદ કરાયેલા આ પ્રકારનો પ્રથમ હુમલો છે. એ સમજૂતી અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિપ્રયાસના ભાગરૂપે જોવાઈ રહી છે. જોકે, ઇસ્લામિક સ્ટેટ આ પ્રક્રિયાનું ભાગ નથી. તાલિબાનના હાથે મૃત્યુ પામેલા હઝારા નેતા અબ્દુલ અલી મઝારીની 25મી મૃત્યતિથિ નિમિત્તે આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરાયું હતું. કાર્યક્રમનું જીવંત પ્રસારણ પણ કરાઈ રહ્યું હતું. પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર કાર્યક્રમના સ્થળની નજીક આવેલી એક ઇમારત પરથી ગોળીબાર કરવામાં આવ્યો હતો. સરકારી અધિકારીઓએ આ ગોળીબારમાં અત્યાર સુધી 60 લોકો ઘાયલ થયા હોવાની પુષ્ટિ કરી છે. ઘટનાની જાણ થતાં જ ખાસ સુરક્ષાદળો દોડી ગયા હતા અને ગૃહમંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર બે હુમલોખોરો માર્યા ગયા હતા. શાંતિપ્રયાસ બાદ કાબુલમાં પ્રથમ મોટો હુમલો અમેરિકા અને તાલિબાન વચ્ચે શાંતિપ્રયાસો શરૂ થયા બાદ દેશની રાજધાની કાબુલમાં આ પ્રકારનો પ્રથમ હુમલો થયો છે. સમજૂતી અંતર્ગત અમેરિકા અને નાટો સૈન્ય આગામી 14 મહિનામાં પોતાના સૈનિકો પરત બોલાવશે. જેના બદલામાં તાલિબાન અફઘાન સરકાર સાથે વાતચીત કરશે. આ ઉપરાંત અલ-કાયદા કે અન્ય કોઈ ઉગ્રવાદી સંગઠનને પોતાના નિયંત્રણ હેઠળના વિસ્તારમાં સક્રિય ન થવા દેવા માટે પણ તાલિબાન તૈયાર થયું છે. નોંધનીય છે કે અફઘાનિસ્તાન સ્થિત અલ-કાયદાએ વર્ષ 2001માં ન્યૂયૉર્ક પર હુમલો કર્યા બાદ અમેરિકાએ અફઘાનિસ્તાન પર ચઢાઈ કરી દીધી હતી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કાબુલમાં એક કાર્યક્રમમાં કરાયેલા ગોળીબારમાં 32 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. દેશના ચીફ ઍક્ઝિક્યુટિવ અબ્દુલ્લા અબ્દુલ્લા આ ઘટનામાંથી સુરક્ષિત બચી ગયા પણ કટેલાય લોકો માર્યા ગયા. +text: આ ઘટના પછી સનાઉલ્લાહનો આખો પરિવાર ખૂબ જ હેરાન છે. તેઓ આ મામલાને હવે ગુવાહાટી હાઈકોર્ટમાં લઈ જશે. વર્ષ 2017માં ભારતીય સેનાના ઇલેક્ટ્રૉનિક અને મિકૅનિકલ એન્જિનીયર્સ વિંગમાં સૂબેદાર તરીકે રિટાયર થયા હતા. મોહમ્મદ સનાઉલ્લાહનું નામ આસામમાં અપડેટ થઈ રહેલા રાષ્ટ્રીય નાગરિક રજિસ્ટર (એનઆરસી)માં મૂકવામાં આવ્યું નથી. 52 વર્ષના સનાઉલ્લાહને આ મહિનાની 23મેના રોજ કામરૂપ (ગ્રામીણ) ખાતે રહેલી વિદેશી ટ્રિબ્યૂનલ એટલે કે એફટી કોર્ટ નંબર-2એ વિદેશી જાહેર કર્યા હતા. ગુવાહાટી હાઈકોર્ટમાં પૂર્વ સુબેદારનો મામલો લડવાની તૈયારી કરી રહેલા વકીલ અમન વાદૂદે બીબીસીને કહ્યું, "વર્ષ 2008-09માં સનાઉલ્લાહની નાગરિકતાને લઈને એક તપાસ કરવામાં આવી હતી. ત્યારે તેઓ મણીપુરમાં ફરજ બજાવી રહ્યા હતા." "આ કથિત તપાસ દરમિયાન તેમની આંગળીઓની છાપ લેવાઈ હતી અને તેમને એક ગેરકાયદે પ્રવાસી મજૂર દર્શાવવામાં આવ્યા હતા." ત્યારપછી જ્યારે એનઆરસી બનાવવામાં આવ્યું તો તેમાં તેમનું નામ ન હતું. આ બાદ તેમને ખ્યાલ આવ્યો કે વિદેશી ટ્રિબ્યૂનલમાં તેમની સામે કેસ નોંધાયો છે." "આ પછી ટ્રિબ્યૂનલમાં ઘણી બધી સુનાવણી થઈ અને તેમણે પોતાની નાગરિકતા સાથે જોડાયેલા અનેક દસ્તાવેજ આપ્યા પરંતુ ટ્રિબ્યૂનલે આ તમામ દસ્તાવેજનો સ્વીકાર કરવાની ના પાડી દીધી. આ રીતે એફટીએ 23મેએ તેમને વિદેશી જાહેર કરી દીધા." મોહમ્મદ સનાઉલ્લાહએ ટ્રિબ્યૂનલમાં આપેલી પોતાની જુબાનીમાં કહ્યું હતું કે તેમને ભારતીય સૈન્યમાં કામ કરતા જમ્મુ-કાશ્મીર અને પૂર્વોત્તરના ઉગ્રવાદ પ્રભાવિત વિસ્તારોમાં પોતાની સેવા આપી હતી. જ્યારે સનાઉલ્લાહ હાલમાં આસામ પોલીસની બોર્ડર શાખામાં સબ-ઇન્સ્પેક્ટર તરીકે કામ કરી રહ્યા છે. રાજ્યમાં ગેરકાયદે પ્રવાસીઓની ભાળ મેળવવાના કામમાં લાગેલી બોર્ડર પોલીસે જ ગત મંગળવારે સનઉલ્લાહની ધરપકડ કરી. કામરૂપ જિલ્લાના એડિશનલ એસપી સંજીબ સેક્યાએ સનાઉલ્લાહની ધરપકડની પુષ્ટિ કરી હતી. પોલીસ અઘિકારીનું કહેવું હતુ, "એફટીએ તેમને વિદેશી જાહેર કર્યા છે અને પોલીસ કાયદાની અંદર રહીને કાર્યવાહી કરી રહી છે. સનાઉલ્લાહને હાલમાં ગ્વાલપાડાના એક ડિટેન્શન સેન્ટરમાં રાખવામાં આવ્યા છે." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? કારગિલનું યુદ્ધ લડવા છતાં વિદેશી સનાઉલ્લાહના પિતરાઈ ભાઈ મોહમ્મદ ફૈજુલ હકે બીબીસીને કહ્યું, "જે વ્યક્તિ 30 વર્ષ સુધી સૈન્યમાં રહી હોય અને પાકિસ્તાનની સામે કારગિલનું યુદ્ધ લડી હોય, તેને કોઈ વિદેશી નાગરિક કેવી રીતે જાહેર કરી શકે છે." "2015માં જમ્મુ-કાશ્મીરમાં આંતકવાદીઓની સામે લડતા સનાઉલ્લાહના પગમાં ગોળી વાગી હતી. અમે ક્યારેય વિચાર્યું નહીં હોય કે અમારા ભાઈને વિદેશી જાહેર કરીને ડિટેન્શનમાં બંધક બનાવાશે." તેઓ વધુમાં કહે છે કે તેમના ભાઇની પાસે ભારતીય નાગરિકતા સાથે જોડાયેલા તમામ દસ્તાવેજ છે. પરંતુ તેઓ મુસ્લિમ હોવાને કારણે તેમની સાથે આ પ્રકારનું વર્તન કરવામાં આવી રહ્યું છે. એફટી કોર્ટમાં સનાઉલ્લાહનો મામલો જોનારા વકીલ સાહિદુલ ઇસ્લામનો દાવો છે કે તેમના પરિવારની પાસે નાગરિકતાના તમામ દસ્તાવેજ છે. વકીલના કહેવા પ્રમાણે સનાઉલ્લાહની પાસે 1966, 1970 અને 1977 સુધી મતદાર યાદીમાં પરિવારના સભ્યોનાં નામ હતાં. આ સિવાય તેમની પાસે પોતાના મેટ્રિક્યુલ��શન પ્રમાણપત્ર અને પિતાના જમીનના દસ્તાવેજ પણ છે. ખરેખર ગત વર્ષે સનાઉલ્લાહને એફટીએ નોટિસ મોકલાવી અને તે પહેલીવાર 25 સપ્ટેમ્બર, 2018એ ટ્રિબ્યૂનલમાં હાજર થયા હતા. ટ્રિબ્યૂનલ પાસેથી નોટિસ મળ્યા બાદ ગત વર્ષે સનાઉલ્લાહે બીબીસી સાથે વાતચીત કરતાં કહ્યું હતું, "સૈન્યમાં પ્રવેશ મેળવો ત્યારે ઊંડાણપૂર્વકની તપાસ કરવામાં આવતી હોય છે." "પરંતુ આટલાં વર્ષો પછી કેમ નાગરિક્તા મુદ્દે શંકા કરવામાં આવી રહી છે? સૈન્યમાં ભરતી સમયે નાગરિકતા સર્ટિફિકેટ અને બીજા દસ્તાવેજ માંગવામાં આવે છે." "સેના તેને રાજ્ય સરકારને મોકલીને ફરીથી ચકાસે છે. એવામાં આવા સવાલો તો ઊભા ન થવા જોઈએ." આસામમાં સનાઉલ્લાહનો આ એકમાત્ર મામલો નથી. આખા રાજયમાં ઘણા એવા સૈનિકો અને પૂર્વ સૈનિકોના મામલાં સામે આવ્યા છે. જેમને પોતાની ભારતીય નાગરિક્તા સાબિત કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે. આસામમાં વિદેશી નાગરિકોના મામલાની સુનાવણી માટે આ સમયે 100 ટ્રિબ્યૂનલ ચાલી રહી છે. આ વ્યવસ્થા હેઠળ એફટીમાં રહેલા સભ્યો વિદેશી અધિનિયમ, 1946 મુજબ એ જુએ છે કે જે વ્યક્તિ પર મામલો છે તે આ કાનૂન હેઠળ એક વિદેશી છે કે નહીં. જોકે, આ એફટીના કામકાજ પર પણ સવાલ ઊઠતા આવ્યા છે. ગેરકાયદે પ્રવાસીઓની ઓળખ કરવા માટે બનાવવામાં આવેલી આ વિદેશી ટ્રિબ્યૂનલના આદેશ પછી 900 જેટલા લોકોને વિદેશી ઠરાવ્યા પછી તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી છે. આમાં લગભગ તમામ લોકો બંગાળી ભાષી મુસલમાન અથવા હિંદુ છે. જોકે, ગુવાહાટી હાઇકોર્ટના હસ્તક્ષેપ પછી લોકોને રાહત પણ મળી છે. સુપ્રીમ કોર્ટે સેવાનિવૃત સૈનિકોને ડિટેન્શન કેન્દ્રમાં મોકલવાની ઘટનાને નિરાશાજનક દર્શાવી છે. કોર્ટે એનઆરસીના સમન્વયકર્તા પ્રતીક હજેલાની સાથે મામલાને આખી તપાસ કરવાનું અને પ્રક્રિયાનું પાલન કરવાનું કહ્યું છે. કોર્ટે કહ્યું હતું કે એનઆરસીમાં જે વ્યક્તિ રજીસ્ટર કરવા માંગતો હશે તેની આખી વાત સાંભળવામાં આવે અને આ પ્રક્રિયા 31 જુલાઈ પહેલાં પૂર્ણ કરવામાં આવે. ભારતના ચીફ જસ્ટિસ રંજન ગોગોઈ અને જસ્ટિસ અનિરુદ્ધ બોસની અધ્યક્ષતા વાળી ખંડપીઠે સ્પષ્ટ કર્યું કે કોર્ટના અનુભવવાળા આઈએએસ અધિકારી આ ટ્રિબ્યૂનલના પ્રમુખ બની શકે છે. કોર્ટે માન્યું કે 31 જુલાઈ સુધી એનઆરસીની પ્રક્રિયા પૂરી કરવાની છેલ્લી તારીખને વધારી શકાશે નહીં, પરંતુ તેનો આ અર્થ એ નથી કે આમાં રહેલા લોકોની વાત યોગ્ય રીતે સાંભળવામાં ન આવે કે તેમને તક આપવ���માં ન આવે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ભારતીય સૈન્યમાં 30 વર્ષ સુધી સેવા આપનારા રિટાયર્ડ સૂબેદાર મોહમ્મદ સનાઉલ્લાહને આસામની એક વિદેશી ટ્રિબ્યૂનલ(એફટી)એ વિદેશી નાગરિક ગણાવીને તેમને ડિટેન્શન સેન્ટરમાં મોકલી દીધા છે. +text: શરૂઆતથી જ તેમને બંદૂક અને ગોળીઓ પસંદ હતી. મેળામાં લાગતા સ્ટૉલમાં ફુગ્ગાઓ પર નિશાન તાકતી વખતે તેઓ ઘણાં ઉત્સાહિત થઈ જતાં હતાં. એ વખતે લોકપ્રિય ટી.વી. સિરિયલ સીઆઈડીથી પણ તેઓ પ્રભાવિત હતાં. પરંતુ તેમને ક્યાં ખબર હતી કે એક દિવસ તેઓ વૈશ્વિક ફલક પર ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરશે અને ટીનએજર તરીકે આંતરાષ્ટ્રીય મેડલો જીતશે. મેહુલી ઘોષ 16 વર્ષની ઉંમરે પ્રથમ વખત ચર્ચામાં આવ્યાં હતાં. પૂણેમાં યોજાયેલી નેશનલ શૂટિંગ ચૅમ્પિયનશિપમાં 9 મેડલ જીતીને તેમણે બધાને ચૌંકાવી દીધા. ઉત્કૃષ્ટ પ્રદર્શનના કારણે જુનિયર ઇન્ડિયન ટીમમાં તેમની પસંદગી કરવામાં આવી. 2017માં જાપાનમાં યોજાયેલી એશિયન ઍરગન ચૅમ્પિયનશિપમાં તેમણે પ્રથમ ગોલ્ડ મેડલ મેળવ્યો. આકસ્મિક શૉટ શૂટિંગમાં જવા માટેની પ્રથમ પ્રેરણા મેહુલીને વિખ્યાત ભારતીય શૂટર અભિનવ બિન્દ્રાથી મળી હતી. પોતાના ઘરમાં નાના ટી.વી. પર અભિનવ બિન્દ્રાને 2008 બીજિંગ ઑલિમ્પિક્સ રમતા અને મેડલ મેળવતા જોતા એ હજી પણ તેમને યાદ છે. એ પણ યાદ છે અભિનવ બિન્દ્રાને જોયા બાદ તેમને પણ આ રીતે સફળ થવા માટેની પ્રેરણા મળી હતી. મેહુલીના પરિવારની આર્થિક સ્થિતિ એટલી સારી નહોતી. તેમના પિતા એક મજૂર છે અને માતા ગૃહિણી છે. પરિવારનાં મર્યાદિત સંસાધનો વચ્ચે ખેલાડી બનવા માટેની ટ્રેનિંગ લેવી એક સ્વપ્ન જેવું હતું. પોતાની કારર્કિદી અને શૂટિંગની પ્રૅક્ટિસ માટે પરિવારને રાજી કરવામાં મેહુલીને એક વર્ષનો સમય લાગ્યો. પરિવારના સભ્યો માની ગયા બાદ મેહુલીએ પાછળ વળીને જોયું નથી. માતા-પિતાએ બધી રીતે મેહુલીની મદદ કરી. એ દિવસોમાં કોઈ સારો રેન્જ અને ઇલેક્ટ્રોનિક ટાર્ગેટ ન હોવાથી મેહુલી ટાર્ગેટ બદલવા માટે હાથથી ચાલતાં પૈડાંનો ઉપયોગ કરતાં. પરંતુ તેમના માટે વધુ એક પડકાર રાહ જોઈને ઊભો હતો. વર્ષ 2014માં ભૂલથી એક વ્યક્તિ પર તેમને પૅલેટ ચલાવી દીધું હતું, જેના કારણે એ વ્યક્તિને ઈજા થઈ હતી. આ ઘટનાના કારણે તેમના પર રમત રમવા પર હંગામી પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો. પ્રતિબંધને કારણે તેઓ ડિપ્રેશનમાં ચાલ્યાં ગયાં હતાં. માતા-પિતા મેહુલીના પડખે ઊભાં રહ્યાં અને પોતાની દીકરીને તેઓ વિખ્યાત શૂટર અને અર્જુન ઍવૉર્ડ વિજેતા જોયદીપ કર્મકાર પાસે લઈ ગયા. જોયદીપ સાથેની મુલાકાત બાદ મેહુલીના જીવનમાં મહત્ત્વનો વળાંક આવ્યો. ગોલ્ડ માટે શૂટિંગ કરતાં મેહુલી મેહુલ ઘોષ કોચ જોયદીપ કર્મકાર સાથે મેહુલી પાસે કોઈ સારા કોચ નહોતા અને કર્મકારની એકૅડેમીમાં ટ્રેનિંગ લેવાથી તેમની અંદર આત્મવિશ્વાસનો સંચાર થયો અને રમતમાં પાછા આવવા માટેનું મનોબળ મળ્યું. એકૅડેમી ટ્રેનિંગ લેવી એટલે દરરોજ ચાર કલાકની મુસાફરી કરવી અને ઘણી વખત તેમનો દિવસ મધરાતે પૂર્ણ થતો. પરંતુ કઠિન પરિશ્રમનાં ફળ મળવાં લાગ્યાં અને 2017માં મેહુલીએ જાપાનમાં યોજાયેલી એશિયન ઍરગન ચૅમ્પિયનશિપમાં પ્રથમ ગોલ્ડ મેડલ મેળવ્યો. એ બાદ તેઓ સફળતાનાં નવાં શિખરો સર કરવાં લાગ્યાં. પછીના વર્ષે વિવિધ આંતરરાષ્ટ્રીય રમતમાં તેમણે સિલ્વર અને બ્રોન્ઝ મેડલ જિત્યાં. વર્ષ 2018માં તેમણે યૂથ ઑલિમ્પિક ગેમ્સમાં ગોલ્ડ મેડલ મેળવ્યો અને કૉમનવેલ્થ ગેમ્સમાં સિલ્વર મેડલ જીત્યો. આ વર્ષે વિશ્વકપમાં પણ તેમણે બ્રોન્ઝ મેડલ મેળવ્યો. વર્ષ 2019માં યોજાયેલી સાઉથ એશિયન ગેમ્સમાં તેમણે ગોલ્ડ મેડલ જિત્યા. હવે તેઓ ઑલિમ્પિક અને વિશ્વકપમાં ગોલ્ડ મેડલ જીતવા માટેની તૈયારી કરી રહ્યાં છે. મેહુલી કહે છે કે લોકપ્રિય રમતોમાં જ્યારે ખેલાડી સારું પ્રદર્શન કરે છે ત્યારે તેમની સફળતાની બધે ઉજવણી કરવામાં આવે છે. પરંતુ લોકપ્રિય ન હોય એવી રમતમાં જ્યારે કોઈ ખેલાડી ઉત્કૃષ્ટ દેખાવ કરે છે તો કોઈ એ તરફ ધ્યાન આપતું નથી. તેમને આશા છે કે નજીકના દિવસોમાં પરિસ્થિતિ બદલાશે, કારણ કે આવા ખેલાડીઓની સફળતા કોઈ પણ રીતે ઓછી નથી. (આ પ્રોફાઇલ બીબીસી દ્વારા મેહુલી ઘોષને મોકલવામાં આવેલા સવાલોના આધારે તૈયાર કરવામાં આવી છે.) તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પશ્ચિમ બંગાળના નદિયા જિલ્લામાં રહેતાં મેહુલી ઘોષ જ્યારે નાનાં હતાં ત્યારે તેમણે ક્યારેય વિચાર્યું પણ નહોતું કે શૂટિંગ એક પ્રોફેશનલ સ્પૉર્ટ્સ પણ હોઈ શકે છે. +text: બેંગલુરુમાં આરએસએસ દ્વારા આયોજિત અખિલ ભારતીય પ્રતિનિધિસભામાં 65 વર્ષીય દત્તાત્રેય હોસબાલેને સરકાર્યવાહ તરીકે ચૂંટવામાં આવ્યા છે. ઉલ્લેખનીય છે કે તેઓ વર્ષ 2009થી સંઘના સહ-સરકાર્યવાહ એટલે કે જૉઇન્સ સેક્રેટરીની જવાબદારી સંભાળી રહ્યા હતા. 19મી માર્ચથી સંઘની બે દિ���સીય અખિલ ભારતીય પ્રતિનિધિ સભા બેંગલુરુમાં શરૂ થઈ હતી. સંઘના જણાવ્યા પ્રમાણે આ બેઠકમાં દેશભરમાંથી 450 પ્રતિનિધિઓ ભાગ લઈ રહ્યા છે. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘે ટ્વીટ કરીને જણાવ્યું હતું, "સરસંઘચાલક મોહનજી ભાગવત અને સરકાર્યવાહ ભૈયાજી જોશીએ ભારત માતાના ચિત્ર પર પુષ્પાંજલિ અર્પણ કરતાં બેઠકનો પ્રારંભ કરાવ્યો." દત્તાત્રેય હોસબાલે કોણ છે? દત્તાત્રેય કર્ણાટકના શિવમોગા જિલ્લાના હોસબાલે ગામના વતની છે. કે. એસ. સુદર્શન અને એચ. વી. શેશાદ્રી બાદ દત્તાત્રેય ત્રીજા સંઘના ટોચના પદ સુધી પહોંચનારા કર્ણાટકના નેતા હોવાનું મનાય છે. દત્તાત્રેય હોસબાલે વર્ષ 1968માં સંઘ સાથે જોડાયા હતા, જે બાદ વર્ષ 1972માં વિદ્યાર્થી પાંખ અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદ (ABVP) સાથે જોડાયા હતા. પૂર્વ વડા પ્રધાન ઇંદિરા ગાંધીએ કટોકટી લાદી એ વખતે તેમના વિરુદ્ધ મેઇન્ટેનેન્સ ઑફ ઇન્ટરન્લ સિક્યૉરિટી ઍક્ટ (MISA) અંતર્ગત ગુનો નોંધીને જેલમાં બંધ કરાયા હતા. ઉલ્લેખનીય છે કે હોસબાલેને સરકાર્યવાહ બનાવવા અંગે અટકળો ઘણાં વર્ષોથી ચાલતી આવી છે. વર્ષ 2015 અને વર્ષ 2018માં પણ 'હોસબાલે સંઘના સરકાર્યવાહ બની શકે છે' એવા અહેવાલો મીડિયામાં પ્રકાશિત થયા હતા. ભૈયાજી જોશી બાદ દત્તાત્રેય હોસબાલે સુરેશ ભૈયાજી જોશી વર્ષ 2009થી અત્યાર સુધી રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સરકાર્યવાહ રહ્યા છે. ભૈયાજી જોશીને 2009થી અત્યાર સુધી સરકાર્યવાહનું દાયિત્વ સંઘ સતત સોંપી રહ્યું હતું. 1947માં મધ્યપ્રદેશના ઇન્દૌરમાં જન્મેલા અને પશ્ચિમ મહારાષ્ટ્રમાં B.A. સુધીની શિક્ષા પ્રાપ્ત કરી ચૂકેલા સુરેશ રાવ ઉર્ફે ભૈયાજી જોશી કેટલીક ખાસિયતો માટે સંઘમાં અલગ અને ખાસ સ્થાન ધરાવે છે. સંજય રમાકાંત તિવારી બીબીસી માટેના અહેવાલમાં લખે છે કે 2014માં કેન્દ્રમાં મોદી સરકાર આવ્યા બાદ સંઘને લઈને જે કુતૂહલ વધ્યું છે, તેમાં સત્તાપરિવર્તનની સાથે સર સંઘચાલક ડૉ. મોહન ભાગવત અને સરકાર્યવાહ ભૈય્યાજી જોશીના વિસ્તારવાદનું પણ યોગદાન છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દત્તાત્રેય હોસબાલે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના સરકાર્યવાહ એટલે કે જનરલ સેક્રેટરી તરીકે ચૂંટાઈ આવ્યા છે, જે પદ છેલ્લાં 12 વર્ષથી ભૈયાજી જોશી સંભાળી રહ્યા હતા. +text: મૃતક અનિલ(ઉ.વ.37) દિલ્હીના પશ્ચિમ ડાબરી વિસ્તારમાં પત્ની રાની અને ત્રણ બાળકો સાથે ભાડાના મકાનામાં રહેતા હતા. 14 સપ��ટેમ્બરના રોજ પાડોશમાં રહેતી એક વ્યક્તિએ તેમને ગટરની સફાઈ માટે બોલાવ્યા હતા. જ્યારે અનિલ ગટરમાં ઊતરી રહ્યા હતા, ત્યારે તેમની કમર ફરતે બાંધેલું દોરડું તૂટી જતા તેઓ 20 ફૂટ ઊંડી ગટરમાં પડી ગયા હતા. ત્યારબાદ અનિલને હૉસ્પિટલ લઈ જવામાં આવ્યા, ત્યાં તેમને મૃત જાહેર કરાયા હતા. ડાબરી પોલીસ સ્ટેશનના એસએચઓ વિજય પાલે જણાવ્યું, "અનિલ ખાનગી કામ કરતા હતો. મકાન માલિકે તેને ગટરની સફાઈ માટે બોલાવ્યો હતો જ્યાં તેમનું મૃત્યુ થયું." તેઓ આગળ ઉમેરતા કહે છે કે સફાઈ માટે બોલાવનારા સતબીર કલા વિરુદ્ધ ગેરઇરાદાપૂર્વક હત્યા, લાપરવાહીને કારણે મૃત્યુ અને એસસી-એસટી ઍક્ટ અંતર્ગત ગુનો નોંધવામાં આવ્યો છે. જોકે, હાલમાં અપરાધી ફરાર હોવાને કારણે તેમની ધરપકડ થઈ નથી. મૃત્યુ માટે કોણ જવાબદાર? કેટ્ટો દ્વારા પોસ્ટ કરવામાં આવેલી અનિલનાં પત્ની અને બાળકોની તસવીર આ પહેલાં પણ આ મહિનાની નવમી તારીખના રોજ ગટરમાં ઊતરવાને કારણે પાંચ વ્યક્તિના જીવ ગયા હતાં. તેમાં પણ આ રીતે જ સુરક્ષા વિના ગટરમાં ઊતરવાને કારણે ઘટના ઘટી હતી. 'ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ'માં 11 સપ્ટેમ્બરના રોજ પ્રકાશિત એક અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે આ પ્રકારે જિંદગી ગુમાવનારાઓ માટે સરકાર અને ખાનગી કંપનીઓ પોતાની જવાબદારી નક્કી નથી કરી રહ્યા. આ સંદર્ભે અમુક લોકો છે જેઓ સોશિયલ મીડિયા પર અનિલના પરિવારની મદદ કરી રહ્યા છે. તેમની આર્થિક સ્થિતિ એટલી ખરાબ છે કે તેમની પાસે અનિલના અંતિમસંસ્કારના પૈસા પણ નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? સોશિયલ મીડિયા પર અનિલના અંતિમસંસ્કાર માટે 'ક્રાઉડફન્ડિંગ' મારફતે પૈસા એકઠા કરવાનું અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે. આ અંતર્ગત 50 લાખ રૂપિયા એકઠા કરી લેવાયા છે. મુંબઈ સ્થિત 'કેટ્ટો ઑર્ગેનાઇઝેશન' છે જે સોશિયલ મીડિયા પર 'ક્રાઉડ ફન્ડિંગ' મારફતે પૈસા એકઠા કરવાનું કાર્ય કરે છે. આ વેબસાઇટ મારફતે અનિલના પરિવાર માટે પૈસા એકઠા કરવામાં આવ્યા છે. મૃતક અનિલનો પરિવાર કેટ્ટો 'દિલ્હીની ગટરમાં સફાઈ કર્મચારીનાં મૃત્યુ, પરિવાર અંતિમસંસ્કાર કરવા માટે અસમર્થ છે. મેહરબાની કરીને મદદ કરો' નામે પૈસા એકઠું કરી રહ્યું છે. આ પેજ પર અનિલના પરિવારના સભ્યોની તસવીર અને અનિલનાં મૃત્યુની ઘટના અંગે માહિતી અપાઈ છે. અંતમાં લખ્યું છે કે આ પૈસા બાળકોના અભ્યાસ અને પરિવારના કલ્યાણ માટે ખર્ચાશે. અમુક રકમ ભવિષ્ય માટે જમા કરવામાં આવશે. આ અભિયાન હેઠળ 2337 લોકોએ પૈસા આપી મદદ કરી છે. લોકો પેટીએમ, ડેબિટ કાર્ડ, નેટ બૅન્કિંગ વગેરે મારફતે સહયોગ કરી રહ્યાં છે. કેટ્ટોના સિનિયર ઍક્ઝિક્યૂટિવ કંવલજીત સિંહે બીબીસીને જણાવ્યું, "જો નિર્ધારિત રકમ કરતાં વધુ પૈસા એકઠા થઈ જશે, તો જરૂરિયાત ધરાવતા લોકોને મદદ કરવામાં આવશે." તેમણે એવું જણાવ્યું કે જે દિવસે પૈસા એકઠા કરવાનું બંધ થશે તેના 24થી 72 કલાકમાં જમા રકમ લાભાર્થીઓનાં ખાતામાં પહોંચી જશે. આ પૈસાનું શું કરશે પરિવાર? આ સવાલનો જવાબ આપતા મૃતક અનિલનાં પત્ની રાની કહે છે, "જો મને આ પૈસા મળશે, તો હું મારા બાળકોને સારું શિક્ષણ અપાવીશ. જેથી કરીને તેઓ આ કામ ના કરે." તેઓ આગળ કહે છે, "અનિલ બાળકોને ડૉક્ટર અને પોલીસ અધિકારી બનાવવા માગતા હતા. હવે તેઓ નથી રહ્યા પરંતુ હું ઇચ્છું છું કે મને એટલા પૈસા મળી જાય કે બાળકોને આ કામ ન કરવું પડે. હું પૈસાથી ઘર લેવા માગું છું જેથી અમારે ભટકવું ના પડે." અનિલનો મામલો આટલો કેમ ચર્ચાયો? અનિલનાં મૃત્યુ અને તેમના પરિવારની ખરાબ હાલત ત્યારે ચર્ચામાં આવી જ્યારે શિવ સન્ની નામના પત્રકારે અનિલના શબ પાસે રડી રહેલા તેમના પુત્રની તસવીર ટ્વિટર પર મૂકી. થોડી જ વારમાં આ તસવીરને હજારો લોકોએ રિટ્વીટ કરી હતી. ત્યારબાદ અનિલના પરિવારની મદદ માટે અભિયાન ચાલ્યું હતું. જાણીતા પત્રકારો, સમાજસેવકો અને ફિલ્મ અભિનેતાઓએ પણ આ તસવીરને રિટ્વીટ કરી અને અનિલના પરિવારને મદદ કરવા માટેના અભિયાનને આગળ વધાર્યું. કેટ્ટોના કંવલજીત સિંહ કહે છે કે અનિલની સ્થિતિ વિશે તેમને સ્વાસ્થ્ય અને હોનારત સમયે મદદ કરતા 'ઉદય ફાઉન્ડેશન' પાસેથી ખબર પડી અને આ અંગે કામ શરૂ કરી દીધું. તેઓ કહે છે, "ઉદય ફાઉન્ડેશને મને ટૅગ કરીને ટ્વીટ કર્યું હતું. ત્યારબાદ અમે તેમનો સંપર્ક કર્યો અને તેમના પરિવારની સ્થિતિ સમજીને અમે લાઇવ કૅમ્પેન શરૂ કરી દીધું." ગાર્ગી રાવત, યશવંત દેશમુખ અને શિવ સૈની પત્રકાર છે જેમણે અનિલ દ્વારા શરૂ કરાયેલા કૅમ્પેન અંગે ટ્વીટ કર્યું છે. એ સાથે જ મનોજ વાજપેયી અને અન્ય અભિનેતાઓએ અનિલ માટે ટ્વીટ કર્યું હતું. સોશિયલ મીડિયાથી આટલો પૈસો કેમ આવ્યો? અનિલનાં પત્ની તેમના બાળક સાથે આ પ્રકારની ઘટનાઓ આપણી આસપાસ છાશવારે થતી જ રહે છે, પણ ક્યારેક આપણું ધ્યાન જાય છે તો ક્યારેક આપણે નજરઅંદાજ કરીએ છીએ. પરંતુ જોવા મળે છે કે જો કોઈ ઘટના સોશિયલ મીડિયાના માધ્યમ થકી બહાર આવે ત્યારે લોકો એના પર વિશ્વાસ કરે છ���. કઠુઆ ગૅંગરેપ, કેરળની હોનારત અને હવે અનિલના પરિવારની મદદ માટે ચલાવેલું અભિયાન અંગે પણ એવું જ જોવા મળ્યું છે. 'ક્રાઉડ ન્યૂઝિંગ'ના સંસ્થાપક અને કઠુઆ ગૅંગરેપ અને મૉબ લિંચિંગ પર અભિયાનની શરૂઆત કરનાર બિલાલ ઝૈદી કહે છે કે સોશિયલ મીડિયા જ્યારે શરૂ થયું તો લોકોને લાગ્યું કે લોકો સાથે જે થઈ રહ્યું છે, તેને અન્ય લોકો સુધી પહોંચાડવાનું આ માધ્યમ છે. પછીથી કેટલાક લોકોએ સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કેટલાક એવા પરિવારોની મદદ માટે કર્યો કે જેમણે મદદની જરૂર હતી. કેવી રીતે થાય છે તમારી ગટરો સાફ અને શું થાય છે તેમને સાફ કરતા લોકોના હાલ. અહીં જુઓ. તેઓ કહે છે, "આ પ્રકારે જ આ કૅમ્પેનમાં પણ જોવા મળ્યું કે જ્યારે સોશિયલ મીડિયા પર મૃત પિતા અને તેમના રડી રહેલા પુત્રની તસવીર વાઇરલ થઈ ત્યારે લોકો ભાવુક થઈ રહ્યા હતા. એટલે વિચાર આવ્યો કે આ લોકોની મદદ માટે ક્રાઉડફન્ડિંગ જેવું કંઇક કરવું જોઈએ." સોશિયલ મીડિયા પર આટલી રકમ એકઠી થઈ એના કારણો અંગે ઝૈદી કહે છે કે લોકોને ભરોસો છે કે જે પૈસા તેઓ મદદ કરવા માટે આપી રહ્યા છે, તેનો યોગ્ય ઉપયોગ થશે. તેઓ કહે છે, "આજના સમયમાં કોઈ વ્યક્તિ પર પૈસાને લઈને વિશ્વાસ મૂકવો મુશ્કેલ છે. પણ સોશિયલ મીડિયા પર આ પ્રકારના અભિયાનો સાબિતી આપે છે કે લોકોના પૈસા ક્યા જઈ રહ્યા છે. લોકોને પોતાના પૈસા યોગ્ય જગ્યાએ જાય એની ગૅરંટી જોઈએ છે અને આ પ્રકારનાં અભિયાનમાં તમામ જાણકારી તેમને સ્ક્રીન પર મળી જતી હોય છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિલ્હીમાં ફરી એકવાર ગટરની સફાઈ માટે ઊતરેલા સફાઈકર્મીનું મૃત્યુ થયું છે. +text: જોકે, પરિણામોથી ભાજપપ્રમુખ અમિત શાહની કથિત 'ચાણક્યબુદ્ધિ' વિશેની લોકોની અપેક્ષા કે અંદેશો ખોટાં પુરવાર થયાં છે. બીજા કોઈ પણ રાજની જેમ ભાજપના રાજમાં અપેક્ષાભંગની ભાગ્યે જ નવાઈ રહી છે ને ઘણા અંદેશા સાચા પડ્યા છે. પરંતુ અમિત શાહની રાજકીય વ્યૂહકારી એક એવી બાબત ગણાતી હતી, જેનો વડા પ્રધાનના-ભાજપના સમર્થકો જ નહીં, રાજકીય પંડિતો પણ સ્વીકાર કરતા હતા. (ગમે તે ભોગે ચૂંટણી જીતવાની મૂલ્યહીન સત્તાલક્ષી કુટિલતાને 'ચાણક્યબુદ્ધિ' ગણવી કે નહીં, એ જુદી ચર્ચાનો મુદ્દો છે.) ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણી વખતે ભાજપને ઘણો પરસેવો પડ્યો હતો ત્યાર પછી વડા પ્રધાન મોદીએ કમાન સંભાળીને, શક્ય એટલા તમામ દાવ ખેલ્યા. એટલે ભાજપને પાતળી સરસાઈથી જીત મળી. ત���યાર પહેલાં કાશ્મીરમાં એકલા હાથે સરકાર રચવાનું અમિત શાહનું મિશન નિષ્ફળ ગયું હતું ને મહેબૂબા મુફ્તી સાથે સરકાર રચવી પડી તે વધારામાં. તેમ છતાં અમિત શાહની વ્યૂહબાજ તરીકેની 'પ્રતિષ્ઠા' અકબંધ રહી હતી. કર્ણાટકમાં કોઠાકબાડા અને દાવપેચ થકી ભાજપની સરકાર ન બની, ત્યારે અમિત શાહની અડીખમતાના ગઢના કાંગરા ખર્યાં હતાં. અમિત શાહનું આંશિક ડીમૉનેટાઇઝેશન હવે પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીનાં પરિણામ પછી તેમની અજેયતાના ગઢમાં ગાબડું પડ્યું છે. પરિણામ આવી ગયા પછી હારજીતનાં કારણો આપવાં સહેલાં છે. સ્થાનિક મુદ્દા, સત્તાધારી પક્ષ સામેનો વિરોધ (ઍન્ટી-ઇન્કમ્બન્સી), સ્થાનિક નેતાઓનો દબદબો, ઉમેદવારોની પસંદગીમાં મોદી-શાહને બદલે સ્થાનિક નેતાગીરીનાં સૂચનનો સ્વીકાર. આવા મુદ્દા રાજસ્થાન-છત્તીસગઢ-મધ્ય પ્રદેશમાં ભાજપની હાર માટે આપી શકાય અને તે સાચા પણ હોય પરંતુ આ બધાં કારણ ચૂંટણી પહેલાંથી મોજૂદ હતાં. એ બધાંની ઉપરવટ જઈને 'અમિત શાહના પરચા' યાદ કરાતા હતા અને તેના જોરે એ રાજ્યોમાં ભાજપ માટે ઉજળા ભવિષ્યની આશા રખાતી હતી. 'સ્થાનિક કારણોની થોડીઘણી અસર થાય, પણ 'છેવટે તો અમિત શાહ છે જ. બેઠકો ઘટશે, પણ અમિત શાહ હારના મુખમાંથી ભાજપ માટે જીત ખેંચી લાવશે' એવી માન્યતા ભાજપી વર્તુળોમાં અને તેના થકી સોશિયલ મિડીયા જેવાં ઠેકાણે ચલણમાં હતી. પાંચ રાજ્યોનાં પરિણામોએ ભાજપ માટે અત્યાર લગી રણકતા ચલણ જેવા અમિત શાહનું આંશિક ડીમૉનેટાઇઝેશન કરી નાખ્યું છે. ભાજપની દરેક જીતનું શ્રેય અમિત શાહની વ્યૂહરચનાને અપાતું હોય, તો ત્રણ રાજ્યોમાં ભાજપની હારની જવાબદારી નક્કી કરતી વખતે અમિત શાહને શી રીતે સદંતર બાકાત રાખી શકાય? પક્ષ તરીકે ભાજપ ખુશીથી કે મજબૂરીથી અમિત શાહની વ્યૂહબાજીમાં સંપૂર્ણ વિશ્વાસ વ્યક્ત કરી શકે છે. કારણ કે ત્યાં કોઈ નેતાનું કદ એવું રખાયું નથી કે તે અમિત શાહનો વિકલ્પ થઈ શકે. (નરેન્દ્ર મોદી વિકલ્પો રાખવામાં માનતા નથી.) અમિત શાહના સ્ટ્રાઇક રેટ સામે સવાલો? થોડા વખત પછી ભલું હશે તો આ હારને 2019ની ચૂંટણી જીતવાની અમિત શાહની મહાન -અને 'અત્યારે તમને સમજ નહીં પડે એવી'- વ્યૂહરચના પણ ગણાવવામાં આવશે. કેમ કે, સોશિયલ મિડીયા પરની આડેધડ પ્રચારબાજીમાં બધું જ શક્ય છે પરંતુ હિંદી પટ્ટાનાં ત્રણ રાજ્યોમાં ભાજપની હાર પછી અમિત શાહના સ્ટ્રાઇક રેટ વિશે લોકોના મનમાં અને ખાનગી રાહે ભાજપની છાવણીમાં પણ સવાલ ઊભા થશે. ચૂંટણી���ાં પરિણામોથી કૉંગ્રેસની નવી ઇનિંગ શરૂ થઈ, એનાથી વધારે અગત્યનું એ છે કે મોદી-શાહના સહિયારા પ્રૉજેક્ટ 'કૉંગ્રેસમુક્ત ભારત'નાં વળતાં પાણી શરૂ થયાં છે. કૉંગ્રેસે એકદમ 'જીતી ગયા, જીતી ગયા' ની મુદ્રામાં આવી જવાની જરૂર નથી કે એવું પણ માની લેવાની જરૂર નથી કે ત્રણ રાજ્યોની જેમ બીજે પણ લોકો ભાજપથી કંટાળીને કૉંગ્રેસને જીતાડી દેશે. એવી જ રીતે, ભાજપ (એટલે કે, અરુણ શૌરીની વ્યાખ્યા પ્રમાણે, મોદી-શાહ અને અડધા જેટલી) પાસે એવું માની લેવાનું કોઈ કારણ નથી કે રાજ્યોમાં જે પરિણામ આવે તે, 2019માં તો લોકો નરેન્દ્ર મોદીને જ જીતાડશે. આ પરિણામોએ ભાજપની ટોચની નેતાગીરીને અહમતંદ્રામાંથી ઢંઢોળવાનું કામ કર્યું છે. આ પરિણામો પછી રાજકારણના અઠંગ ખેલાડી તરીકે અમિત શાહનો એકડો કાઢી નખાય એમ નથી. રાજકીય કારકિર્દીમાં આ પ્રકારના ચઢાવઉતાર આવતા હોય છે. કાબા ખેલાડીઓ જીતમાંથી બોધપાઠ લે, તેના કરતાં હારમાંથી વધારે બોધપાઠ લેતા હોય છે. એટલે વિપક્ષો પોતાના હિસાબે અને જોખમે જ અમિત શાહની શક્તિ ઓછી આંકે. સામે પક્ષે અમિત શાહ માટે એ પણ નક્કી છે કે અત્યાર લગીનાં પરિણામ અને પ્રચારની હવાથી બે આંગળ ઊંચો ચાલતો તેમનો રથ હવે જમીન પર છે અને તેમણે જમીન પર રહીને બીજા પક્ષોનો મુકાબલો કરવાનો છે. તેમના હોવાનું અને તેમની અજેયતાનું મનોવૈજ્ઞાનિક દબાણ આ પરિણામો પછી હટી ગયું છે. તેના પરિણામે અત્યાર સુધી ડાહ્યાડમરા રહેલા સાથી પક્ષોમાં સળવળાટ થવાનો, તેમનાં મોં ખુલવાનાં અને મોટાં ખુલવાનાં, શિવસેના જેવા પક્ષો વધુ આક્રમક થવાના અને અત્યાર લગી મન મારીને બેઠેલા બીજાઓને પણ જીભના અસ્તિત્વનો અહેસાસ થવાનો. હાર અમિત શાહને વધારે આક્રમક બનાવશે? ખાસ કરીને, હવે લોકસભાની ચૂંટણીઓ સુધી બીજાં કોઈ રાજ્યોમાં ચૂંટણી આવવાની નથી ત્યારે, આ પરિણામોની યાદ અને તેની અસર ભૂંસાતા વાર લાગવાની. મહત્ત્વનો સવાલ એ છે કે 2019ની લોકસભા ચૂંટણીઓ સુધીમાં આ પરિણામોની અસર ભૂંસવા માટે અમિત શાહ શું કરશે? તે શું કરી શકે છે? તેમની પાસે કયા વિકલ્પો હશે? 2014માં કૉંગ્રેસવિરોધ અને વિકાસનાં સપનાંનું મિશ્રણ ખપ લાગ્યું હતું. હવે લોકસભા ચૂંટણી આડે માંડ છ મહિના રહ્યા છે ત્યારે ફરી એક વાર રંગીન સપનાં બતાવવાનું અશક્ય તો નહીં, પણ અઘરું જરૂર છે. તેની સરખામણીમાં બીજા ટૂંકા રસ્તા મોજૂદ છે અને ભૂતકાળમાં એવા રસ્તા અપનાવવામાં તેમને કદી ખચકાટ થયો હોય એવું જણાયું નથી. એટલે, વર્તમાન હારથી અમિત શાહ વધારે સાવધ- વધારે આક્રમક બને અને તેમની ટોપીમાંથી હજુ નીકળવાં બાકી હોય એવાં કેટલાંક પ્રાણીઓ નીકળે, એવી પણ સંભાવના રહે છે. ભાજપની માટે એ આશા હશે અને બાકીના લોકો માટે તે ઉચ્ચક જીવે અને ખોટી પડે એ આશાએ રાખવાની અપેક્ષા. (લેખમાં વ્યક્ત કરવામાં આવેલા વિચાર લેખકના અંગત વિચાર છે, બીબીસીના નહીં. ) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો માન્યતા તો એવી હતી કે કર્ણાટકમાં ખોવાયેલા, કળિયુગના ભાજપી 'ચાણક્ય' પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભા ચૂંટણીઓમાં ફરી પહેલાંની જેમ ઝળકી ઉઠશે. +text: પટણામાં આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં યશવંત સિંહાએ કહ્યું કે તેઓ આજથી જ ભાજપ સાથેના બધા જ સંબંધો સમાપ્ત કરે છે. સાથે તેમણે સક્રિય રાજનીતિમાંથી પણ સન્યાસ લઈ લીધો. એમણે કહ્યું, "લાંબા અરસાથી ભાજપ સાથે મારા જે સંબંધો છે તેનાથી હું છેડો ફાડું છું." તેમણે આ નિર્ણય પાછળનું કારણ એ કહ્યું કે આજે દેશમાં લોકશાહી જોખમમાં છે. પટણામાં હાજર મનીષ શાંડિલ્યના જણાવ્યા મુજબ જાહેરાત પહેલા યશવંત સિંહાએ કહ્યું, "મારૂ મન આજે પણ દેશની લોકશાહીની ચિંતામાં ધડકે છે. ચાર વર્ષ પહેલા મેં રાજકારણમાંથી સન્યાસ લીધો હતો. આજે હું પક્ષમાંથી સન્યાસ લઉં છું. હવે હું બીજા કોઈ પક્ષ સાથે નહીં જોડાઉં. હું મારા સાથીઓ સાથે મળીને લોકશાહીને બચાવવા આંદોલન કરીશ." એમણે આગળ કહ્યું, મારા જીવનની હર એક પળ લોકશાહીને બચાવવા ઉપયોગમાં લઇશ. લોકશાહી છે તો દેશ છે, લોકશાહી છે તો આપણે છીએ, લોકશાહી છે તો આપણી સ્વતંત્રતા છે. રાષ્ટ્ર મંચના કાર્યક્રમમાં પટણાના શ્રીકૃષ્ણ મેમોરિયલ હૉલમાં રાજદના તેજસ્વી યાદવ, કોંગ્રેસના રેણુકા ચૌધરી, આપના સંજય સિંહ અને રાષ્ટ્રીય લોક દલના જયંત ચૌધરી ઉપસ્થિત હતાં. જોકે કેંદ્રની મોદીની કેબિનેટમાં યશવંત સિંહાના પુત્ર જયંત સિંહા હજી પણ મંત્રી છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ભારત સરકારમાં ઘણા વર્ષો સુધી પ્રશાસનિક અધિકારીના રુપમાં અલગ-અલગ પદો પર કામ કરનારા યશવંત સિંહા 1984માં જનતા પાર્ટીમાં જોડાયા હતા. 1996માં એમણે ભાજપના રાષ્ટ્રિય પ્રવક્તા તરીકે કામ કર્યું. ત્યારબાદ ભાજપની સરકારમાં તેઓ નાણા પ્રધાન બન્યા હતા. આ સિવાય તેમની પાસે વિદેશ મંત્રીનો પોર્ટફોલિયો પણ હતો. પીએમ મોદીને સમર્થન તેમણે કહ્યું “મેં પણ ભાજપના પ્રધાનમંત્રી પદના ઉમેદવાર તરીકે મોદીના નામને સમર્થન આપ્યું હતું. એમ પણ કહ્યું હતુ કે જો એમ થશે તો આપણે જીતી જઈશું.” “પછી બીજા નેતાઓએ પણ આ વાત કહી હતી. એમને પીએમ પદના ઉમેદવાર બનાવવામાં આવ્યા. એવું જ થયું, અમે જીતી ગયા.” “એ વખતે મેનિફેસ્ટો બનાવવામાં હું પણ સામેલ હતો. પીએમ બન્યા પછી મોદીએ મેનિફેસ્ટો ધ્યાનથી જોયો પણ હતો.” સિંહાએ કહ્યું, “અમે ઘણા બધા વાયદા કર્યા હતા. હવે પાછળ વળીને જોઉં છું તો વ્યક્તિગત રીતે મને બહુ દુખ થાય છે. કારણ કે એમાથી ઘણા વાયદા અમે પૂરા નથી કરી શક્યા.'' તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પૂર્વ કેંદ્રીય મંત્રી યશવંત સિંહાએ ભાજપ છોડવાની સત્તાવાર જાહેરાત કરી દીધી. એ પહેલેથી જ પાર્ટીથી નારાજ હતા. +text: અમેરિકાની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા એજન્સી એફબીઆઈના અધિકારીઓ અનુસાર ઈરાન ડેમૉક્રેટિક મતદારોને ધમકીભર્યા ઇમેલ મોકલવા માટે જવાબદાર છે. નેશનલ ઇન્ટલિજન્સ ડાયરેક્ટર જ્હોન રેટક્લિફે કહ્યુ કે આ ઇમેલ કટ્ટર જમણેરી વિચારધારા ધરાવતા ટ્રમ્પ સમર્થકો તરફથી આવ્યા હોય એવું દર્શાવવાની કોશિશ કરાઈ છે. તેનો હેતુ અશાંતિ ફેલાવવા માટેનો હોય એવું લાગી રહ્યું છે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે અમેરિકાના અધિકારીઓને એવી પણ માહિતી મળી છે કે ઈરાન અને રશિયાએ કેટલાક મતદારોની નોંધણીની માહિતી પણ પ્રાપ્ત કરી લીધી હતી. અત્રે નોંધવું ઘટે કે આ સમાચાર અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણીના માત્ર 13 દિવસ પહેલા આવ્યા છે. મતદાનના દિવસોની નજીકના સમયમાં આ પ્રકારની ઇન્ટલિજન્સ વિભાગ દ્વારા કરાયેલી જાહેરાત એ દર્શાવે છે કે અમેરિકી ચૂંટણીમાં વિદેશી તાકતોના હસ્તક્ષેપ અને દુષ્પ્રચાર મામલે સરકાર ચિંતિત અને ગંભીર છે. અધિકારી રેટક્લિફે વધુમાં ઉમેર્યું કે આ 'સ્પૂફ ઇમેલ' ઈરાનથી પ્રાઉડ બૉય્ઝ નામથી મોકલાયા છે અને તે મતદારોને ધમકાવવા તથા અશાંતિનો માહોલ ઊભો કરી પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને નુકસાન કરવાના હેતુથી મોકલવામાં આવ્યા છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે ઇમેલ મારફતે મતદારો સાથે ખોટી માહિતી વહેંચી તેમનામાં દુવિધા પેદા કરવાની કોશિશ થઈ છે જેથી અમેરિકાની લોકશાહીમાં તેમનો વિશ્વાસ ઓછો થાય. જોકે, તેમનુ કહેવું છે કે એજન્સીના અધિકારીઓને રશિયા વિશે આવી માહિતી નથી મળી. પણ રશિયા પાસે મતદારોની કેટલીક માહિતી છે એવું તેમનું કહેવું છે. આ વિશે તેમણે પત્રકારપરિષદ યોજી હતી. જેમાં તેમણે એ વાત પર પણ ભાર મૂક્યો કે આ ઘટના છતાં અમેરિકાની ચૂંટ���ી સુરક્ષિત છે અને તેમાં કોઈ પણ પ્રકારની દખલગીરી નહીં થઈ શકે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણીને આડે ગણતરીના દિવસો છે ત્યારે ઈરાન અને રશિયા પાસે અમેરિકન મતદારોની વિગતો હોવાની અને ડેમૉક્રેટિક મતદારોને ધમકીભર્યા ઇમેલ કરવામાં આવ્યા હોવાની વાત એફબીઆઈએ કરી છે. +text: લાઇવલો વેબસાઇટ અનુસાર કોર્ટે તેના અવલોકનમાં કહ્યું કે અનામત શ્રેણીના ઉમેદવારો મેરિટના આધારે જનરલ કૅટેગરીની જગ્યા માટે પણ લાયક છે. જસ્ટિસ ઉદય ઉમેશ લલિત, એસ. રવિન્દ્ર ભટ અને ઋષિકેશ રોયએ નિર્ણયમાં કહ્યું કે ઉપરોક્ત સિદ્ધાંતને બિન-અનમાત વર્ગની જગ્યાઓમાં હૉરિઝોન્ટલ રિઝર્વેશન (સમાંતર અનામત)માં ભરતી વખતે ઉપયોગમાં લેવાવો જોઈએ. કેટલીક હાઈકોર્ટ દ્વારા અગાઉ એવો અભિપ્રાય આપવામાં આવ્યો હતો કે સમાંતર અનામત ભરતીમાં અનામત શ્રેણીના ઉમેદવારોને માત્ર અનામત શ્રેણીની જગ્યામાં જ ભરતી કરી શકાય છે અને બિન-અનામત વર્ગમાં ન કરી શકાય. ઉત્તર પ્રદેશમાં પોલીસ કૉન્સ્ટેબલની 41,610 જગ્યાની ભરતીમાં હાથ ધરવામાં આવેલી પ્રક્રિયા વિશે વિવાદ થતા કેસ કોર્ટમાં પહોંચ્યો હતો. ગુજરાત હાઈકોર્ટનો સિદ્ધાંત યોગ્ય આ કેસમાં મિ. સોનમ તોમર અને મિ. રીટા રાની જેમણે પસંદગી પ્રક્રિયામાં ભાગ લીધો હતો તેમણે દાવો કર્યો હતો કે તેઓ ઓબીસી મહિલા અને એસસી મહિલા ઉમેદવારો છે પરંતુ તેમને જનરલ કૅટેગરીની મહિલા ઉમેદવારોની જગ્યા માટે લાયક નથી ગણવામાં આવ્યાં. જેથી તેમણે કોર્ટમાં કેસ દાખલ કર્યો હતો. સુપ્રીમ કોર્ટે કેટલીક હાઈકોર્ટ અને સુપ્રીમ કોર્ટના અગાઉના કેટલાક ચૂકાદાનો પણ સંદર્ભ આપ્યો હતો. જેમાં સમાંતર (હૉરિઝોન્ટલ રિઝર્વેશન) અનામત (અનામતની શ્રેણીમાં પણ આવતું અનામત) અને વર્ટિકલ (એસટી, એસસી અને ઓબીસી અનામત) સંબંધિત કેસો પર નિર્ણયો આવ્યા હતા. લાઇવલો વેબસાઇટ અનુસાર પીઠે નોંધ્યું કે બિન-અનામત વર્ગ માટે કોઈ પણ વર્ગ-શ્રેણીનો ઉમેદવાર લાયક છે એ સિદ્ધાંત બેસાડવામાં આવી ચૂક્યો છે. વળી એ પણ સ્વીકૃત થયું છે કે અનામત વર્ગનો ઉમેદવાર તેના મેરિટના આધારે બિન-અનામત શ્રેણીમાં જગ્યા મેળવવા લાયક છે. તેમની પસંદગીને અનામત શ્રેણીના ક્વૉટાની વિરુદ્ધમાં ન ગણી શકાય. ઉલ્લેખનીય છે કે રાજસ્થાન, બૉમ્બે, ઉત્તરાખંડ અને ગુજરાતની હાઈકોર્ટે આ પ્રકારના જ નિર્ણયો ભૂતકાળમાં આપી ચૂકી છે. જેમા��� તેમણે ઉપરોક્ત સિદ્ધાંતને અપનાવ્યો હતો. પરંતુ અલાહાબાદ હાઈકોર્ટે અને મધ્ય પ્રદેશ હાઈકોર્ટે તેનાથી વિપરિત નિર્ણયો આપ્યા. તેમણે આપેલા એક બીજા અભિપ્રાય અનુસાર અનામત વર્ગના ઉમેદવારને બિન-અનામત શ્રેણીની જગ્યા માટે લાયક ન ગણી શકાય. અને તેમને તેમની જ શ્રેણીમાં દાખલ કે ભરતી શકાય. પરંતુ આ બીજા અભિપ્રાયને સુપ્રીમ કોર્ટે રદ કરી દીધો છે. કોર્ટનું કહેવું છે કે જો મહિલા ઉમેદવારની જનરલ કૅટેગરીમાં આખરી ઉમેદવારનું મેરિટ અનામત વર્ગની ઉમેદવાર કરતા ઓછું હોય તો પછી આ અભિપ્રાયના આધારનો અર્થ નથી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે ઑપન કૅટેગરી તમામ માટે ઉપલબ્ધ છે તે કોઈ પણ સમુદાય કે જાતિ માટે ખાસ આરક્ષિત નથી. તે માત્રને માત્ર મેરિટના આધારે જ ભરી શકાય છે. વળી સુપ્રીમ કોર્ટે મહિલા આરક્ષણ મામલે વર્ટિકલ અને હૉરિઝોન્ટલ રિઝર્વેશનની યોગ્ય અને સાચી રીત મામલે ગુજરાત હાઈકોર્ટના નિર્ણયને યથાવત રાખ્યો છે. 'ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા'ના રિપોર્ટ મુજબ સુપ્રીમ કોર્ટે જાતિગત આરક્ષણથી બિન-અનામત વર્ગમાં જગ્યા મળવા મામલે મેરિટ ધરાવતી મહિલા ઉમેદવારોને સાંકળતી બાબતમાં નિર્ણય આપ્યો છે. જેમાં કોર્ટે કહ્યું કે મહિલા મેરિટ સાથે જનરલ કૅટેગરીમાં સ્થાન મેળવી શકે છે. ભલે તે કોઈ પણ અનામત વર્ગમાંથી હોય. તેઓ જનરલ વર્ગમાં જાય તેનાંથી અનામત વર્ગની શ્રેણીમાં ખાલી પડતી બેઠકોને અનામત વર્ગની ઉમેદવારથી જ ભરવી જોઈએ. "જનરલ કૅટેગરીમાં કોઈ અનામત નથી" સુપ્રીમ કોર્ટની પીઠે ગુજરાત હાઈકોર્ટે તમન્નાબેન અશોકભાઈ દેસાઈ કેસમાં આપેલા ચુકાદાનો 56મો ફકરો વાંચતા કહ્યું કે તેમાં વર્ટિકલ અને હૉરિઝોન્ટલ અનામત માટેની સાચી અને યોગ્ય જ પ્રક્રિયા અનુસરાઈ છે. અત્રે નોંધવું કે 5મી ઑગસ્ટે ચીફ જસ્ટિસ વિક્રમ નાથ અને જસ્ટિસ જે. બી. પારડીવાલાની પીઠે ગુજરાત સરકારના 1 ઑગસ્ટ-2018ના ઠરાવને રદ કરી દીધો હતો. અને મહિલા અનામત મામલે જાતિગત આરક્ષણ શ્રેણીના ઉમેદવાર માટે જનરલ કૅટેગરીમાં પ્રવેશ-ભરતી માટેનો માર્ગ મોકળો કરી આપ્યો હતો. કોર્ટે સ્પષ્ટપણે કહ્યું હતું કે એક કૅટેગરીની મહિલા બીજી કૅટેગરીની મહિલા સાથે સ્પર્ધાં ન કરી શકે પરંતુ જેઓ ટોપર્સ હોય તેમની પાસે જનરલ ક્વૉટામાં જવાની તક છે. કોર્ટે કહ્યું હતું, "જનરલ કૅટેગરીમાં કોઈ અનામત નથી. જનરલ કૅટેગરીમાં મહિલા માટે હૉરિઝોન્ટલ અનામત ઉપલબ્ધ છે જે કોઈ પણ વર્ગની મહિલા કોઈ પણ જાતિની હોય તેનાં માટે ઉપલબ્ધ છે." તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સુપ્રીમ કોર્ટે એક કેસના નિર્ણય સમયે અવલોકન કર્યું હતું કે સરકારી નોકરીઓમાં સામાન્ય શ્રેણીની ખાલી જગ્યાઓ તમામ વર્ગો માટે ઉપલબ્ધ છે. +text: અમૃતા સિંહ તેમના પુત્ર કૌસ્તુબ સાથે 35 વર્ષની અમૃતા દિવસમાં એક વખત આ ફરિયાદ એની મમ્મીને જરૂર કરે છે. દરેક માતાનો જવાબ એકસરખો જ હોય છે કે બીજું બાળક કરી લે એટલે સમસ્યાનું આપોઆપ જ નિરાકરણ આવી જશે. અમૃતા દિલ્હીને અડીને વસેલા નોઇડામાં રહે છે અને શાળામાં શિક્ષક છે. કૌસ્તુબ 10 વર્ષનો છે. પતિ ખાનગી કંપનીમાં નોકરી કરે છે. અમૃતાના દરેક દિવસની શરૂઆત સવારના 5 વાગ્યાથી થાય છે. પહેલા દીકરાને ઉઠાડવો અને પછી એને તૈયાર કરવો, બાદમાં નાસ્તો અને ટિફિન પણ બનાવવાં. સવારે કચરા-પોતાં અને ડસ્ટિંગ વિશે વિચારતી પણ નથી. અમૃતા બીજું બાળક કેમ ઇચ્છતી નથી? વિચારે પણ કેવી રીતે? દીકરાની સાથે સાથે પોતાને પણ તૈયાર થવાનું હોય છે કારણ કે તે સરકારી શાળામાં શિક્ષક છે. આઠ વાગ્યે એમને પણ શાળામાં પહોંચવાનું હોય છે. છેલ્લા 7-8 વર્ષોથી અમૃતાનું જીવન આ જ રીતે ચાલી રહ્યું છે. દીકરાની તબિયત ખરાબ હોય કે પછી એની શાળામાં કોઈ કાર્યક્રમ હોય, મોટાભાગે રજા અમૃતાને જ લેવી પડતી હોય છે. એટલા માટે જ અમૃતા બીજુ બાળક કરવા માંગતી નથી અને પોતાની તકલીફ માતાને પણ સમજાવી શકતી નથી. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? ઉદ્યોગ મંડળ એસોચેમે હાલમાં જ દેશનાં 10 મેટ્રો શહેરમાં કામ કરતી મહિલાઓ સાથે એક સર્વેક્ષણ કર્યું હતું. સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે 35 ટકા મહિલાઓ એક બાળક બાદ બીજા અંગે વિચારતી નથી. એમનું સુત્ર છે - અમે બે અમારું એક. અમૃતા પણ આ જ પંથે આગળ વધી રહી છે. સવાલ એ ઊભો થાય છે કે અમૃતા બીજુ બાળક કેમ ઇચ્છતી નથી. બાળક ઉછેરવાનો ખર્ચ તે હસીને જવાબ આપે છે, ''એક સમસ્યાના નિરાકરણ માટે બીજી સમસ્યા ઊભી કરી લઉં એવી સલાહ તો ના આપો? '' પોતાના આ વાક્યને તે પછી વિસ્તારમાં સમજાવે છે. ''જ્યારે કૌસ્તુબ નાનો હતો ત્યારે એને ઉછેરવા માટે મેં બે-બે મેડ રાખી હતી, પછી પ્લે સ્કૂલમાં ભણાવવા માટે એટલી ફી ચૂકવી હતી કે એટલામાં તો મેં મારી પીએચડી સુધીનું ભણતર પૂરું કરી લીધું હતું. ત્યારબાદ શાળામાં એડમિશન માટે ફી." "દર વર્ષે એપ્રિલનો મહિનો આવતા પહેલા માર્ચમાં તો જે હાલત હોય છે તે તો પૂછો જ નહીં." "શાળાની ફી, ટ્યૂશન ફી ,ફુટબૉલ કોચિંગ, સ્કૂલની ટ્રિપ અને બીજી ડિમાંડ, બે વર્ષ પછીની કોચિંગની ચિંતા અત્યારથી જ થવા માંડી છે. શું આટલા પૈસામાં બીજા બાળકનો કોઈ અવકાશ બચે છે ખરો.'' અમૃતાની આ જ વાત મુંબઈમાં રહેનારી પૂર્ણિમા જ્હા બીજી રીતે જણાવે છે. ''હું નોકરી એટલા માટે કરું છું કે પુરુષની કમાણી પર મેટ્રો શહેરમાં ઘર ચલાવવાનું કાઠું કામ છે." "એક દીકરો છે તો એને સાસુ ઉછેરે છે. બીજાને કોણ ઉછેરશે? બીજા બાળકનો અર્થ છે કે તમારે એક મેડ એની દેખભાળ માટે રાખવી પડશે." "ઘણી વખત તો બે મેડ રાખવા છતાં પણ કામ નથી ચાલતું. જો મેડ ના રાખો તો બાળકને ક્રેચમાં મૂકો." "આ બધું વિચારીએ તો હું બે બાળકોને તો ઉછેરી જ રહી છું તો પછી ત્રીજાનો અવકાશ જ ક્યાં છે?" એક બાળક પાછળ મુંબઈમાં કેટલો ખર્ચો થાય છે? પૂર્ણિમા જ્હા આ માટે તે તરત જ ફોનનાં કેલ્ક્યુલેટર પર ખર્ચાની ગણતરી કરવા માંડે છે. મહિનામાં ડે કેરના 10 થી 15 હજાર અને શાળાનો પણ આટલો જ ખર્ચો લાગે છે. સ્કૂલ વૅન, હૉબી ક્લાસ, સ્કૂલ ટ્રિપ,બર્થ ડે સેલિબ્રેશન( મિત્રોનું) આ બધાનો ખર્ચો કુલ મળી 30 હજાર રૂપિયા થાય છે. મુંબઈમાં મકાનો પણ ખૂબ મોંઘા થઈ ગયાં છે. અમે દરરોજ ઑફિસ આવવા-જવામાં 4 કલાક ખર્ચીએ છીએ. તો બે બાળકો કેવી રીતે કરીએ. ના તો પૈસા છે ના તો સમય. મારા માટે બન્ને એકસરખું જ મહત્ત્વનું છે. એસોચેમ સોશિયલ ડેવલપમૅન્ટ ફાઉન્ડેશનનો અહેવાલ અમદાવાદ, બેંગ્લુરુ,ચેન્નઈ, દિલ્હી-એનસીઆર, હૈદરાબાદ, ઇન્દોર, જયપુર, કોલકત્તા, લખનૌ અને મુંબઈ જેવા 10 મેટ્રો શહેરો પર આધારિત છે. આ શહેરોમાં કામ કરતી 1500 મહિલાઓ સાથે વાતચીત કરી આ અહેવાલ તૈયાર કર્યો છે. અહેવાલમાં અન્ય કેટલા કારણો પણ જણાવવામાં આવ્યા છે. કામ કરતી મહિલાઓ પર ઘર અને ઑફિસ બન્નેમાં સારો દેખાવ કરવાનું દબાણ હોય છે એટલે જ તેઓ એક જ બાળક ઇચ્છે છે. કેટલીક મહિલાઓએ એમ પણ જણાવ્યું કે એક બાળક હોવાના ઘણા ફાયદા છે. કામકાજ ઉપરાંત માતા માત્ર એક જ બાળક પર ધ્યાન આપી શકે છે. બે બાળક હોવાથી ધ્યાન વહેંચાઈ જાય છે. તો એક જ બાળક કેમ ના રાખીએ બાળકોના અધિકારો માટે કામ કરતી સંસ્થા એનસાપીઆરની અધ્યક્ષ સ્તુતિ કક્કડ આ ટ્રેન્ડને દેશ માટે જોખમી ગણાવે છે. એમના કહેવા મુજબ, ''અમે બે અમારા બેનું સુત્ર એટલા માટે આપવામાં આવ્યું હતું કે ઑન્લી ચાઇલ્ડ લૉન્લી હોય છે." "દેશની જનસંખ્યામાં યુવાનોની સંખ્યાનો સીધો જ પ્રભાવ પડતો હોય છે." "ચીનનું જ ઉદાહરણ લઈએ તો તે પણ પોતાને ત્યાં આ જ કારણે ઘણો ફેરફાર કરી રહ્યું છે." બાળકો પ���દા કરવાના આ નિર્ણયને સ્તુતિ બાળકો પર થતા ખર્ચ સાથે જોડવાનું પસંદ નથી કરતાં. તેમનું કહેવું છે કે મોંધી શાળાઓમાં ભણાવવાની શી જરૂર છે? કામ કરતી મહિલાઓ બાળકોને સરકારી શાળામાં ભણાવે. તસમીન ખજાનચી પોતે એક માતા છે અને એક પેરેંટિંગ એક્સપર્ટ છે. એમની છ વર્ષની દીકરી છે. તેઓ જણાવે છે બે બાળકો હોવાં જરૂરી છે. માતા-પિતા માટે નહીં પણ બાળકો માટે. બાળકોને આઠ-દસ વર્ષ સુધી બીજા ભાઈ-બહેનની જરૂરિયાત હોતી નથી પણ મોટા થયા બાદ એમની ઉણપ ચોક્કસ વર્તાતી હોય છે. ત્યારે એમને શેયર અને કેયર માટે એક સાથી ભાઈ-બહેનની જરૂર પડે છે. બાળકો પોતાના નાના ભાઈ-બહેન પાસેથી ઘણું શીખતાં હોય છે. મોટે ભાગે મહિલાઓ ન્યૂક્લિયર ફેમિલીના ઓઠા હેઠળ પોતાના નિર્ણયને સાચો ઠરાવે છે. પણ આ ખોટું છે. બાળક મોટું થઈ જ જાય છે. પોતાની સગવડ માટે બાળકનું બાળપણ છીનવી લેવું ના જોઈએ. આ રિસર્ચના આધારે કહેતી નથી પણ લોકોને મળ્યા બાદ એમના અનુભવ જાણ્યા બાદ કહી રહી છું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો "કૌસ્તુબ ખૂબ જક્કી થઈ ગયો છે, પોતાની વસ્તુઓ કોઈની સાથે વહેંચતો નથી. બસ પોતાની દરેક જીદ પૂરી કરે છે અને આખો દિવસ મારી સોડમાં જ રહેતો હોય છે.'' +text: અલબામા રાજ્યની સેનેટ ચૂંટણીમાં ડેમોક્રેટીક પાર્ટીના ડગ જોન્સે રિપબ્લિકન ઉમેદવારને હાર આપી છે આ ચૂંટણીમાં ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના ડગ જોન્સે રિપબ્લિકન પાર્ટીના ઉમેદવાર રોય મૂરને હરાવ્યા છે. અમેરિકાના એટર્ની જનરલ જેફ સેશન્શનો કાર્યકાળ પૂરો થતાં આ બેઠક માટે ચૂંટણી યોજવામાં આવી હતી. રોય મૂર પર ટીનેજર છોકરીઓની જાતીય સતામણી કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. જોકે, તેમણે આરોપને નકારી કાઢ્યો હતો. રોય મૂર પર આરોપ હોવા છતાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમની ઉમેદવારીને ટેકો આપ્યો હતો. ચૂંટણીના પરિણામ બાદ કરેલા ટ્વીટમાં ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે જણાવ્યું હતું કે ''આ અંત નથી. રિપબ્લિકન પાર્ટીને ટૂંક સમયમાં જ બીજી તક મળશે.'' ઉગ્ર મિજાજના રોય મૂરને સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી બે વખત હટાવવામાં આવ્યા છે. તેઓ સમલૈંગિક પ્રવૃત્તિઓને ગેરકાયદે જાહેર કરવાની તરફેણ કરતા રહ્યા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે કોણ છે નવા વિજેતા? વિજેતા બન્યા બાદ ડગ જોન્સે જણાવ્યું હતું કે આખી લડાઈ સન્માન અને મર્યાદા માટે લડવામાં આવી હતી 63 વર્ષના ડગ જોન્સ ભૂતપૂર્વ વકીલ છે. તેમણે અલબામા યુનિવર્સિટીમાં રાજનીતિ શાસ્ત્���નો અભ્યાસ કર્યો છે. 1963માં બર્મિંઘમના ચર્ચ પર કરવામાં આવેલા બોમ્બ બ્લાસ્ટ કેસમાં કુખ્યાત કૂ ક્લક્સ ક્લેન ટોળકીના બે સભ્યોને તેમણે સજા કરાવી હતી. એ ઘટનામાં ચાર છોકરીઓ મૃત્યુ પામી હતી. કૂ ક્લક્સ ક્લેન વંશવાદી વિચારધારાને અનુસરે છે. વિજેતા બન્યા બાદ ડગ જોન્સે જણાવ્યું હતું કે આખી લડાઈ સન્માન અને મર્યાદા માટે લડવામાં આવી હતી. 1997માં તત્કાલીન પ્રમુખ બિલ ક્લિન્ટને ડગ જોન્સને એટર્ની બનાવ્યા ત્યારે તેઓ સમાચારમાં ચમક્યા હતા. ડગ જોન્સ ગત ઓગસ્ટમાં સાત અન્ય દાવેદારોને પાછળ છોડીને ડેમોક્રેટિક પ્રાઇમરી જીત્યા હતા અને સેનેટ માટે લાયક ઉમેદવાર બન્યા હતા. ડગ જોન્સ અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ ઉપપ્રમુખ જોય બિડેનના નજીકના સાથી ગણાય છે. આ ચૂંટણીમાં ડગ જોન્સના પ્રચાર માટે જોય બિડેન આવ્યા હતા. જોય બિડેને કહ્યું હતું, ''મેં જૂજ લોકો માટે પ્રચાર કર્યો છે અને ડગ જોન્સ એ જૂજ પૈકીના એક છે. તેમની ઈમાનદારી અને હિંમત બેમિસાલ છે.'' સેનેટની ચૂંટણીનું મહત્વ રિપબ્લિકન પાર્ટીના રોય મૂર પર છોકરીઓની જાતિયા સતામણીના આરોપ હતા અમેરિકાના રાજકારણમાં સેનેટની ચૂંટણી ઘણી મહત્વની હોય છે. અમેરિકાનાં કુલ 50 રાજ્યોમાં સેનેટની માત્ર 100 બેઠકો છે. સેનેટરની ચૂંટણી રાજ્યના જનપ્રતિનિધિઓ કરતા હોય છે. સેનેટરનો કાર્યકાળ છ વર્ષનો હોય છે. ડગ જોન્સની જીત સાથે સેનેટમાં રિપબ્લિકન અને ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના સભ્યોનું પ્રમાણ 51 અને 49નું થઈ ગયું છે. સેનેટમાં રિપબ્લિકન પાર્ટીના સભ્યોની સંખ્યામાં વધુ ઘટાડો થશે તો ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને કાયદાઓ પસાર કરાવવામાં ભારે મહેનત કરવી પડશે. સેનેટની રચના એવી રીતે કરવામાં આવી છે કે દર બે વર્ષે એક તૃતિયાંશ બેઠકો ખાલી થાય છે અને એ બેઠકો માટે ચૂંટણી યોજવામાં આવે છે. વર્તમાન સેનેટની 33 બેઠકો માટે આગામી વર્ષે ચૂંટણી યોજવામાં આવશે. ઉપલા ગૃહમાં રિપબ્લિકન પાર્ટીનો દબદબો જાળવી રાખવાના પ્રયાસ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ કરશે. અલબામાની સેનેટ બેઠક પર રિપબ્લિકન પાર્ટીના ઉમેદવારને હરાવીને વિજેતા બન્યા હોય તેવા ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના છેલ્લા 25 વર્ષમાંના પહેલા ઉમેદવાર ડગ જોન્સ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના અલબામા રાજ્યની સેનેટ ચૂંટણીમાં પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને જોરદાર ઝટકો લાગ્યો છે. +text: ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયા પ્રમાણે ભારતનાં વિદેશ મંત્રાલયે યુએસસીઆઈઆરએફના આ વાર્ષિક રિપોર્ટને વખોડી કાઢ્યો હતો. આ વાર્ષિક રિપોર્ટમાં ભારતમાં મુસ્લિમો વિરુદ્ધ હિંસા અને ત્રાસ વધવા બદલ ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. ભારતનાં વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે અમેરિકાની આ સંસ્થા દ્વારા ભારતનું ખોટું ચિત્રણ નવા સ્તરે પહોંચી ગયું છે. વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા અનુરાગ શ્રીવાસ્તવે કહ્યું હતું, ભારત સામે કરવામાં આવેલ ટિપ્પણી ભેદભાવપૂર્ણ અને વિવાદ સર્જનારી છે. આ સિવાય સંસ્થાના બે ડાયરેક્ટરો પણ આ બાબતે ભિન્ન મત ધરાવે છે. ''ભારતે નિગેટિવ ગ્રોથ માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ'' ભારતના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર અરવિંદ સુબ્રમણ્યમે ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસને આપેલા એક ઇન્ટરવ્યુમાં કહ્યું છે કે ભારતે નિગેટિવ વિકાસ દર માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ અને (આર્થિક) પ્રલય જેવી પરિસ્થિતિને જોતાં વધારાના 10 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવા માટે તૈયારી રાખવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે, મુશ્કેલીના સમય માટે બચત કરતા હોઈએ છે અને જ્યારે કપરા દિવસો આવે છે ત્યારે આપણે તે બચતને ખર્ચ કરીએ છીએ. આ કપરો સમય નથી, આ પ્રલય છે જેમ આપણે હિંદુ માન્યતાઓમાં કહીએ છીએ. આર્થિક દૃષ્ટિએ પ્રલય છે. માત્ર કપરા સમય માટે બચાવવાની વાત ન વિચારવી જોઈએ પરંતુ જ્યારે આવો સમય આવે ત્યારે તે ખર્ચ કરવા માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે, ભારત પહેલાથી આર્થિક રીતે નબળી પરિસ્થિતિનો સામનો કરી રહ્યું હતું. ત્યારે વિકસિત દેશો કરતા કોવિડ-19 મહામારી સામે કોઈ વિશેષ પગલાં નથી લેવાયા તેવામાં ભારતનો વિકાસ દર 1.9 જેટલો રહેવાનું અનુમાન લગાવવામાં આવ્યું એ વિચિત્ર છે. તેમનું માનવું છે કે આઈએમએફે જેવી રીતે અન્ય દેશો માટે વિકાસ દરનું અનુમાન લગાવ્યું છે તે સ્તરે ભારતનું પણ આકલન કરવું જોઈએ. નીરવ મોદી, મેહુલ ચોકસી અને વિજય માલ્યા સહિત 50 કંપનીઓના હજારો કરોડ માફ ભીંતચિત્ર હીરા કારોબારી નીરવ મોદી, મેહુલ ચોકસી અને વિજય માલ્યાની કંપનીઓ સહિત બૅન્કો પાસેથી લીધેલું કરજ ન ચૂકવનારી 50 જેટલી કંપનીઓનું 30 સપ્ટેમ્બર 2019 સુધીનું બાકી 68,607 કરોડ રૂપિયાનું કરજ માંડી વાળ્યું છે. ધ ઇકૉનોમિક ટાઇમ્સ પ્રમાણે ભારતીય રિઝર્વ બૅન્કે માહિતીના અધિકાર હેઠળ પૂછવામાં આવેલા પ્રશ્નોના જવાબમાં આ માહિતી આપી હતી. આરટીઆઈ કાર્યકર્તા સાકેત ગોખલેએ 50 મુખ્ય ડિફૉલ્ટરો વિશે માહિતી માગી હતી જેમાં પૂછવામાં આવ્યું હતું કે, 16 ફેબ્રુઆરી સુધી તેમને આપ���ામાં આવેલા ઋણની પરિસ્થિતિ શું છે. કૉંગ્રેસનો દાવો છે કે સરકારે 2014થી 2019 વચ્ચે 6.66 લાખ કરોડ રૂપિયાનું કરજ માંડી વાળ્યું છે. કૉંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું કે, તેમણે સંસદમાં દેશના 50 ટૉપ ડિફૉલ્ટર્સની યાદી માગી હતી પરંતુ નાણા મંત્રીએ તેનો જવાબ આપ્યો ન હતો. રાહુલ ગાંધીએ લખ્યું કે નીરવ મોદી, મેહુલ ચોકસી અને વિજય માલ્યા સિવાય ભાજપના કેટલાક મિત્રો જે બૅન્ક ફ્રૉડમાં સંડોવાયેલા છે તેમના નામ સામેલ છે એટલે સંસદમાં માહિતી આપવામાં નહોતી આવી. કૉંગ્રેસના પ્રવક્તા રણદીપ સુરજેવાલાએ આ લિસ્ટ જાહેર કરી અને કહ્યું કે હવે આરટીઆઈમાં આ જવાબ સામે આવ્યો છે તો વડા પ્રધાન જવાબ આપે કે આ લોકોની લોન કેમ માફ કરવામાં આવી હતી. નવગુજરાત સમય પ્રમાણે આ લિસ્ટમાં રોટોમૅક કંપનીનું નામ પણ સામેલ છે અને ગુજરાતની અનેક કંપનીઓનો પણ આમાં સમાવેશ થાય છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાની સરકારની સંસ્થા યુએસ કમિશન ઑન ઇન્ટરનૅશનલ રિલિજિયસ ફ્રીડમે ભારત સહિત 14 દેશોને એ સૂચિમાં મૂકવાની ભલામણ કરી હતી જ્યાં લઘુમતી સમુદાય પર અત્યાચાર વધ્યા છે. ભારતે એ અહેવાલને ફગાવી દીધો છે. +text: ઑસ્ટ્રિયાની સામાન્ય ચૂંટણીમાં પીપલ્સ પાર્ટી જીતની નજીક પહોંચી છે તો ખાસ વાત એ છે કે ઑસ્ટ્રિયામાં કન્ઝર્વેટિવ તરીકે ઓળખાતી પીપલ્સ પાર્ટીની આગેવાની એક એકત્રીસ વર્ષીય યુવાન કરી રહ્યા છે. તેમનું નામ છે સેબસ્ટિયન કુર્ઝ. જો પીપલ્સ પાર્ટીએ જીત મેળવી તો સેબસ્ટિયન દુનિયામાં સૌથી નાની વયના રાષ્ટ્રપ્રમુખ બનશે. ચૂંટણી વિશ્લેષકોનું અનુમાન છે કે ઑસ્ટ્રિયાની પીપલ્સ પાર્ટી 31% મત મેળવી શકે છે. જો કે હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ નથી થઈ શક્યું કે સોશિઅલ ડેમોક્રેટ્સ કે દક્ષિણપંથી તરીકે ઓળખાતી ફ્રીડમ પાર્ટીમાંથી બીજા સ્થાન પર કોણ આવશે. પીપલ્સ પાર્ટી જો જીતી ગઈ તો સેબસ્ટિયન કુર્ઝ સૌથી નાની વયના રાષ્ટ્રપ્રમુખ બનશે જો સેબસ્ટિયન કુર્ઝ બહુમતી મેળવવાથી થોડા દૂર રહી જાય છે તો તેઓ અપ્રવાસન વિરોધી ફ્રીડમ પાર્ટી સાથે ગઠબંધન કરવા પ્રયાસ કરી શકે છે. પોતાના સમર્થકોને સેબસ્ટિયને કહ્યું, "આ દેશમાં બદલાવનો સમય છે. આજે એક જબરદસ્ત જનાદેશ મળ્યો છે." વધુમાં તેમણે ઉમેર્યું, "આ દેશને બદલવા માટે હું એ બધા લોકોનો ધન્યવાદ વ્યક્ત કરું છું કે જેમણે આ શક્ય બનાવ્યું." કોણ છે સેબસ્ટિયન કુર્ઝ? કુર્ઝ બહુમતથી થોડા દૂર રહ��� જાય તો તેઓ અપ્રવાસન વિરોધી ફ્રીડમ પાર્ટી સાથે ગઠબંધન કરી શકે છે આ ચૂંટણી પહેલા સેબસ્ટિયન ઑસ્ટ્રિયાના અત્યાર સુધીના સૌથી યુવા વિદેશ મંત્રી તરીકે જવાબદારી નિભાવી ચૂક્યા છે. વર્ષ 2013માં જ્યારે તેમને જવાબદારી મળી, તે સમયે તેમની ઉંમર માત્ર 27 વર્ષ હતી. મે 2017માં તેમને પીપલ્સ પાર્ટીનું નેતૃત્વ સોંપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે પોતાના રાજકીય જીવનની શરૂઆત પાર્ટીની યૂથ વિંગથી કરી હતી. વિએનાના સિટી કાઉન્સિલ માટે ચૂંટાયા પહેલા તેઓ યૂથ વિંગની બાગડોર સંભાળી ચૂક્યા હતા. ઑસ્ટ્રિયાના રાજકારણમાં લોકો તેમને 'વુંડરવુઝ્ઝી'ના નામે ઓળખે છે. તેનો મતલબ છે, 'એવો શખ્સ કે જે પાણી પર પણ ચાલી શકે છે.' તેમની સરખામણી ફ્રાંસના રાષ્ટ્રપતિ ઇમૈનુએલ મેક્રોં અને કેનેડાના વડાપ્રધાન જસ્ટિન ટ્રૂડો સાથે કરવામાં આવી રહી છે. ઇમૈનુએલ મેક્રોંની જેમ સેબસ્ટિયને પોતાની આસપાસ એક વાતાવરણ બનાવ્યું છે. તેઓ 30 વર્ષની વયે પીપલ્સ પાર્ટીને ન્યૂ પીપલ્સ પાર્ટી તરીકે રજૂ કરવામાં સફળ થતા જોવા મળી રહ્યા છે. આગળ શું ? ઑસ્ટ્રિયાની રાજનીતિમાં લોકો કુર્ઝને 'વુંડરવુઝ્ઝી'ના નામે ઓળખે છે સેબસ્ટિયન ચૂંટણીના મતનો મોટો ભાગ લઈને આગળ ચોક્કસથી જોવા મળી રહ્યા છે, પરંતુ હજુ બહુમતીથી દૂર છે. જો ચૂંટણીના પરિણામોની ભવિષ્યવાણી સાચી સાબિત થાય તો તેમણે ફ્રીડમ પાર્ટી સાથે ગઠબંધનનો સહારો લેવો પડી શકે છે. સોશિઅલ ડેમોક્રેટ્સ અને પીપલ્સ પાર્ટીનું ગઠબંધન આ પહેલા તૂટી ગયું હતું અને આ વખતે એવું થાય તેની ઓછી શક્યતા છે. જો કે સેબસ્ટિયન ચૂંટણીના પરિણામ સામે ન આવે ત્યાં સુધી પોતાના પત્તાં ખોલવા તૈયાર નથી જોવા મળી રહ્યા. તેમણે માત્ર એટલું કહ્યું છે કે બીજી પાર્ટીઓ સાથે વાત કરવામાં આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઑસ્ટ્રિયાની પીપલ્સ પાર્ટી દેશમાં યોજાયેલી સામાન્ય ચૂંટણીમાં બહુમત સાથે જીતની નજીક પહોંચી ચૂકી છે. એમાં ખાસ શું છે? તેવો સવાલ થવો સ્વાભાવિક છે. +text: મધુકર રેન્બો ચિલ્ડ્રન હૉસ્પિટલનું એસઓએસ ટ્વીટ, 'માત્ર કેટલીક મિનિટો સુધી ચાલે એટલો જ ઓક્સિજન બચ્યો છે' ત્યારબાદ આમ આદમી પાર્ટીના ધારાસભ્ય રાઘવ ચઢ્ઢાએ જણાવ્યું કે પાંચ ઓક્સિજન સિલિન્ડર હૉસ્પિટલ મોકલવામાં આવ્યા છે. હકીકતમાં રવિવારે સવારે સાડા દસ વાગ્યે મધુકર રેન્બો ચિલ્ડ્રન હૉસ્પિટલે એક એસઓએસ ટ્વીટ કર્યું હતું કે તેમની પ��સે માત્ર કેટલીક મિનિટો સુધી ચાલે એટલો જ ઓક્સિજન બચ્યો છે. ચાર નવજાત શિશુઓ સમેત 50થી વધુ લોકો ઓક્સિજન સપોર્ટ પર છે. કોવિડ-19 મહામારીની બીજી ઘાતક લહેરનો દેશ ગંભીર રીતે સામનો કરી રહ્યો છે અને હેલ્થ સિસ્ટમ સંપૂર્ણપણે હલબલી ગઈ છે. એવામાં સોશિયલ મીડિયા એક માધ્યમ બન્યું છે, જ્યાં લોકો મદદ માટે વિનંતી કરે છે અને હૉસ્પિટલ અને લોકો માટે મદદ મેળવવામાં આવી રહી છે. વધુ એક હૉસ્પિટલે આજીજી કરી હતી દિલ્હીની હૉસ્પિટલોમાં ઓક્સિજન ઘટની ફરિયાદ વારંવાર મળી રહી છે શનિવારે સવારે ગુરુગ્રામના સેક્ટર 15માં આવેલી કૅર-ન્યૂ બૉર્ન અને ચાઇલ્ડ હૉસ્પિટમાં ઓક્સિજનનું સંકટ પેદા થયું હતું. એ સમયે આ હૉસ્પિટલમાં છ બાળકો એનઆઈસીયુ, બે વૅન્ટિલેટર પર અને ચાર સીપીએસીમાં ઓક્સિજન સપોર્ટ પર હતાં. અહેવાલો અનુસાર, હૉસ્પિટલમાં "ઓક્સિજન ખતમ થઈ રહ્યો હતો." ઓક્સિજનની ઘટનો સામનો કરી રહેલી એનસીઆર વિસ્તારની હૉસ્પિટલ વારંવાર આવી સ્થિતિનો સામનો કરી રહી છે. પ્રતીકાત્મક તસવીર ગુરુગ્રામની હૉસ્પિટલને સાંજ સુધી મદદ મળી, જ્યારે વિસ્તારના એસએચઓએ ઓક્સિજન સિલિન્ડરની વ્યવસ્થા કરી. રેન્બો ચિલ્ડ્રન હૉસ્પિટલ એ હૉસ્પિટલોમાં સામેલ છે, જે પોતાના દર્દીઓ માટે ઓક્સિજન સપ્લાય માટે રોજ મથામણ કરી રહી છે. રવિવારે દિલ્હીના કાલકાજી વિસ્તારમાં એક અન્ય હૉસ્પિટલમાં ઓક્સિજન સપ્લાયની ગંભીર સ્થિતિ પેદા થઈ હતી. ટ્રાઇટન હૉસ્પિટલ એક ત્રીજા સ્તરનું એનઆઈસીયુ ચલાવે છે, જ્યાં જન્મસમયે ઓછાં વજનવાળાં, સમય કરતાં પહેલાં જન્મેલાં બાળકો વૅન્ટિલેટર પર છે. ઘણા લોકોએ રવિવારે હૉસ્પિટલની સ્થિતિ અંગે ટ્વીટ કર્યાં. આમ આદમી પાર્ટીના ધારાસભ્યે પહોંચાડ્યો ઓક્સિજન આમ આદમી પાર્ટીના ધારાસભ્ય રાઘવ ચઢ્ઢાએ રેન્બો ચિલ્ડ્રન હૉસ્પિટલ માટે પાંચ ઓક્સિજન સિલિન્ડર પહોંચાડ્યા. તેમણે અપીલના એક કલાકમાં મદદ મોકલી હતી. રાઘવ ચઢ્ઢાએ એસઓએસ ટ્વીટના જવાબમાં લખ્યું, "અમે રેન્બો ચિલ્ડ્રન હૉસ્પિટલ માટે પોતાની રાજઘાટસ્થિત ફેસિલિટીમાંથી પાંચ ડી ટાઇપ ઓક્સિજન સિલિન્ડરની વ્યવસ્થા કરી છે." "દિલ્હીના ઓક્સિજન સપ્લાયમાં ઘટને કારણે સરકાર પાસે બહુ સીમિત ઓક્સિજન છે, પણ અમે આવી અપ્રિય ઘટનાને ટાળવાની હરહંમેશ કોશિશ કરી રહ્યા છીએ." હૉસ્પિટલે રાઘવ ચઢ્ઢા, વડા પ્રધાન નરેન્દ્રી મોદીના કાર્યાલય, મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલ કાર્યાલય, રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવ��ંદ અને ઉપરાજ્યપાલ અનિલ બૈજલને સ્થિતિને લઈને ટેગ કર્યા હતા. શનિવારે બત્રા હૉસ્પિટલમાં ઓક્સિજનની ઘટને કારણે એક ડૉક્ટર સમેત 12 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. અંદાજે એક અઠવાડિયા પહેલાં દિલ્હીની જયપુર ગોલ્ડન હૉસ્પિટલમાં લૉ ઓક્સિજન પ્રૅશરને કારણે 25 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં. સરકારે શહેરનો રોજનો કોટા 490 મેટ્રિક ટનથી વધારીને 590 મેટ્રિક ટન કરી દીધો હતો. દિલ્હીના મુખ્ય મંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે સરકાર પાસે 970 મેટ્રિક ટનની માગ કરી હતી. ઘણી એજન્સીઓની પણ મદદ મળી રેન્બો ચિલ્ડ્રન હૉસ્પિટલને આમ આદમી પાર્ટીના પાંચ સિલિન્ડર સહિત એજન્સીઓ અને અન્ય હૉસ્પિટલોથી 20 વધુ સિલિન્ડરની મદદ મળી છે. હૉસ્પિટલના એક સ્ટાફે કહ્યું કે આજે તેમનું કામ ચાલી જાશે, પણ કાલે ફરીથી સંઘર્ષ કરવો પડશે. હૉસ્પિટલના એક સ્ટાફે બીબીસીને કહ્યું, "મહામારીને કારણે અમારી જરૂરિયાત દસગણી વધી છે અને અમારી પાસે અંદાજે 65 કોવિડ દર્દી છે, જેમાં બાળકો અને ગર્ભવતી મહિલાઓ સામેલ છે." હૉસ્પિટલમાં 130 બેડ છે. આપ નેતા રાઘવ ચઢ્ઢાએ કહ્યું કે તેઓ ઓક્સિજન સપ્લાય પૂરો કરવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે અને તેમણે હૉસ્પિટલની સ્થિતિ અંગે જાણ રાખવા તથા સિલિન્ડરની વ્યવસ્થા માટે ટીમ બનાવી છે. તેમણે કહ્યું, "અમને આશા છે કે કેન્દ્ર સરકાર લોકો માટે કામ કરનારા લોકો પ્રત્યે વધુ ધર્માર્થ બનશે." દિલ્હી હાઈકોર્ટની કેન્દ્રને ફટકાર બત્રા હૉસ્પિટલ આ દરમિયાન દિલ્હી હાઈકોર્ટે શનિવારે કેન્દ્ર સરકારને નિર્દેશ આપ્યા છે કે તે દિલ્હીને તેના ભાગનો 490 મેટ્રિક ટન ઓક્સિજન આજે ગમે તે રીતે ઉપલબ્ધ કરાવે. જસ્ટિસ વિપિન સાંઘી અને જસ્ટિસ રેખા પલ્લીની ડિવિઝન બૅન્ચે આ આદેશ રાજ્યની કેટલીય હૉસ્પિટલોમાં ઓક્સિજનના પુરવઠાની અછતની ફરિયાદ બાદ આપ્યો છે. આ સાથે જ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને ચેતવણી આપી છે કે જો દિલ્હીને એના ભાગના ઓક્સિજનનો પુરવઠો ન મળ્યો તો તેના વિરુદ્ધ અવમાનનાનો મામલો પણ ચલાવી શકાય છે. કોર્ટે કહ્યું, "પાણી માથાથી ઉપર જતું રહ્યું છે. હવે અમને કામથી મતલબ છે. તમે (કેન્દ્ર) અત્યારે તમામ વ્યવસ્થા કરો." ઘણી હૉસ્પિટલોએ હાઈકોર્ટને જણાવ્યું કે તેમના સપ્લાયરો લિન્ડે ઍર ઓક્સિજન આપતા નથી. કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને ચેતવણી આપતા એવું પણ જણાવ્યું કે જો તેમના આદેશનું પાલન કરવામાં ન આવ્યું તો આગામી સુનાવણી પર સંબંધિત તંત્રને કોર્ટમાં હાજર થવું પડશે. કોર્ટે કહ્યું ���ે દિલ્હી કોઈ ઔદ્યોગિક રાજ્ય નથી અને તેની પાસે ક્રાયોજેનિક ટૅન્કરો નથી. કોર્ટે બત્રા હૉસ્પિટલમાં ઓક્સિજનની ઘટને લીધે 12 દરદીનાં મૃત્યુ થવાની ઘટના પર સંજ્ઞાન લેતાં કહ્યું, "દિલ્હીમાં મરી રહેલા લોકોને જોઈને શું અમે અમારી આંખો બંધ કરી લઈએ?" તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હૉસ્પિટલોમાં ઓક્સિજનની કમીને લઈને રાજધાની દિલ્હી સમાચારોમાં છે. રવિવારે સવારે દિલ્હીમાં બાળકોની હૉસ્પિટલે ઓક્સિજન માટે વિનંતી કરી અને કહ્યું કે તેમની પાસે રહેલો ઓક્સિજન બહુ જલદી ખતમ થવાનો છે. +text: આ વિશે અનિલ કપૂર કહે છે, "હા, બધાય મને પણ એ વાત જ કહે છે. હાલમાં તારો સારો સમય ચાલી રહ્યો છે અને પૈસા પણ છે, તો અત્યારે ઑટૉબાયૉગ્રાફી છપાવી લે, નહીંતર પછી કોઈ ભાવ પણ નહીં પૂછે." ઑટૉબાયૉગ્રાફી માટે ઓફર બીબીસી સાથે વિશેષ ઇન્ટરવ્યૂમાં અનિલ કપૂરે કહ્યું, "અનેક લોકો મારા જીવન વિશે પુસ્તક લખવા માગે છે. કોઈ લેખક કે પ્રકાશક એવા નથી કે જેઓ મારી પાસે આવ્યા ન હોય.” "તેમનું કહેવું હોય છે કે અનેક લોકો ઑટૉબાયૉગ્રાફી લખાવી રહ્યાં છે. દરરોજ તેમની તસવીરો અખબારમાં છપાય છે અને ખાસ્સી એવી પબ્લિસિટી પણ મળે છે.” "તું પણ છપાવી લે, નહીંતર પછી કોઈ ભાવ નહીં પૂછે. મોઢામોઢ આવી વાત કહીને જાય છે.” "15 વર્ષથી આવી વાતો સાંભળી રહ્યો છું. આશા છે કે યોગ્ય સમયે આ કામ પણ થઈ રહેશે. ટૂંક સમયમાં કોઈ મારા જીવન વિશે પુસ્તક લખશે." શોને 'ના', પણ ફિલ્મને 'હા' આજના સમયમાં અનેક દિગ્ગજ કલાકારો ટચૂકડા પડદા પર અભિનય આપે છે. ખુદ અનિલ કપૂરે પણ '24' સિરીઝમાં કામ કર્યું હતું. આ વિશે અનિલ કપૂર કહે છે, "હું જે કાંઈ કરું છું, તે સમજી અને વિચારીને કરું છું. આપને યાદ હશે કે 'સ્લમ ડોગ મિલેનિયર' પહેલાં એવો જ શો કરવા માટે મને ઓફર થઈ હતી.” "પરંતુ મેં શો કરવાનો ઇન્કાર કરી દીધો હતો, પરંતુ ફિલ્મ કરી. કારણ કે મને ખ્યાલ હતો કે હું એ પાત્ર ભજવી શકીશ." પોતાની વાતને આગળ વધારતા અનિલ કપૂરે કહ્યું હતું કે ટીવી પર શોને હોસ્ટ કરવાનું, એન્કરિંગ કરવાનું તથા જજ બનવાનું કામ તેમને કંટાળાજનક લાગે છે. તેમણે ઉમેર્યું, "અનેક વખત મને પ્રસ્તાવ મળ્યા કે તમે જજ બની જાવ, સારા પૈસા મળશે, પરંતુ મને લાગે છે કે ખુરશી પર બેસી રહીને હું કંટાળી જઈશ.” "જજ બનીને નંબર આપવાનું કામ કરીને ત્રાસી જઈશ. મને એક જ જગ્યાએ બેસી રહેવું પસંદ નથી." કંઈક અલગ કરવાની ઇચ્છા રેસ, રેસ 2 તથા રેસ 3 એમ ત્રણેય ફિલ્મોમાં અનિલ કપૂરે ભૂમિકા ભજવી છે. અનિલ કહે છે, "રેસ સિરીઝની ત્રણેય ફિલ્મોમાં હું છું. બીજો કોઈ કલાકાર નથી. આનો સ્પષ્ટ મતલબ છે કે મેં સારું પર્ફૉર્મન્સ આપ્યું હશે. એટલે જ મને રેસ 3માં પણ કામ કરવાની તક મળી છે." અનિલ ઉમેરે છે, "આ ફિલ્મ વિશેષ છે, કારણ કે તેમાં સલમાન પણ છે. તેનાથી ફિલ્મના માર્ક્સ દસગણા વધી જાય છે. સલમાનની ખુદની ઑડિયન્સ છે, જે ભાઈને અલગ રીતે જુએ છે.” “અગાઉની ફિલ્મોની સરખામણીએ આ ફિલ્મમાં એક્શન પણ વધુ છે અને ફિલ્મ પાછળ નાણાં પણ વધુ રોકવામાં આવ્યા છે." રેસ 3નું દિગ્દર્શન રેમો ડિસૂજાએ કર્યું છે અને આ ફિલ્મ તા. 15મી જૂને દેશભરના સિનેગૃહોમાં રજૂ થશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બોલીવૂડના અનેક દિગ્ગજ કલાકારો તેમની આત્મકથાઓ લખાવી ચૂક્યા છે અને તેનું સુવ્યવસ્થિત રીતે માર્કેટિંગ પણ કર્યું છે. જોકે, ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં 40 વર્ષ થઈ ગયા હોવા છતાંય અનિલ કપૂર વિશે હજુ સુધી એક પણ બુક લખાય નથી. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર આ રોગને કોરોના વાઇરસના સંક્રમણ કરતાં જીવલેણ માનવામાં આવે છે, કારણકે અહેવાલો અનુસાર આનો મૃત્યુદર કોરોનાના સંક્રમણ કરતાં વધારે છે. સરકારે જાહેર કરેલા પરિપત્રમાં લખ્યું છે, "જો તેની સમયસર તેની સારવાર કરવામાં ન આવે તો એક તૃત્યાંશ જેટલા દર્દીનાં મૃત્યુ થઈ શકે છે, વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠનના અહેવાલ અનુસાર 10થી 40 ટકા લોકો મૃત્યુ પામે છે. તેની વૅક્સિન હાલ સુધી શોધાઈ નથી." વેધર ડૉટ કૉમના અહેવાલ અનુસાર પાલઘરના ક્લેક્ટર ડૉ. માણેક ગુરસાલેએ કહ્યું, "અમે તમામ મીટના વેચાણકર્તાઓને સફાઈ અને આરોગ્યનાં જરૂરી પગલાં લેવાની સૂચના આપી છે. ગ્લવ્સ પહેરવા, બૂટ પહેરવા, જંતુનાશક સ્પ્રેનો ઉપયોગ કરવો, માસ્ક, અને ગુજરાતની સરહદેથી મહારાષ્ટ્રમાં લાવવામાં આવતા જાનવરોની તપાસ કરવી જોઈએ." જિલ્લાના સિવિલ સર્જન કંચન વનારેએ કહ્યું, "પાલઘરમાં હાલ કોંગો વાઇરસ ફેલાયો નથી પરંતુ પડોશી રાજ્ય ગુજરાતના સરહદી જિલ્લાના તલસારી તાલુકામાં ચેપીરોગ ફેલાયો હોવાના કારણે આ જાહેરાત કરવામાં આવી છે." ‘કૉંગો ફીવર’ શું છે? 'ક્રિમિયન- કૉંગો હેમરેજિક ફીવર' જેને સામાન્ય બોલચાલની ભાષામાં 'કૉંગો ફીવર' તરીકે પણ ઓળખાય છે. આ રોગ સામાન્યપણે પ્રાણીઓથી ફેલાય છે. મોટાભાગે આ રોગ ઘેટાં-બકરાં જેવાં પ્રાણીઓમાં હોય છે જેમના સંપર્કમાં મનુષ્ય આવતા કૉંગો ફીવર ફેલાય છે. આજ કારણે પાલઘરના ક્લેક્ટર ડૉ. માણેક ગુરસાલેએ કહ્યું, "અમે તમામ મીટના વેચાણકર્તાઓને સફાઈ અને આરોગ્યનાં જરૂરી પગલાં લેવાની સૂચના આપી છે. ગ્લવ્સ પહેરવા, બૂટ પહેરવા, જંતુનાશક સ્પ્રેનો ઉપયોગ કરવો, માસ્ક, અને ગુજરાતની સરહદેથી મહારાષ્ટ્રમાં લાવવામાં આવતા જાનવરોની તપાસ કરવી જોઈએ." કૉંગો ફીવરના સંપર્કમાં આવેલા 10-40% લોકોનાં મૃત્યુની શક્યતા રહે છે. આ એક દુર્લભ રોગ છે પરંતુ છેલ્લા એક દાયકામાં કૉંગો ફીવરના કેસમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. આ રોગ યુરેશિયા અને આફ્રિકા સહિત ઉત્તર-પશ્ચિમ ચીન, મધ્ય એશિયા, દક્ષિણ અને પૂર્વ યૂરોપ, આફ્રિકા તેમજ મધ્ય પૂર્વ જેવા 30 દેશોમાં ફેલાયેલો છે. કૉંગો ફીવરનો સૌપ્રથમ કેસ 1944માં ક્રિમિયામાં નોંધાયો હતો, જ્યારે કૉંગોમાં 1956માં એક વ્યક્તિની બીમારી પાછળ કૉંગો ફીવરને જવાબદાર ગણવામાં આવ્યો હતો. કૉંગો ફીવરનાં લક્ષણો શું છે? પ્રતીકાત્મક તસવીર સામાન્યપણે કૉંગો ફીવરને કારણે માથામાં દુખાવો થાય છે. તેની સાથે તાવ આવવો, કમરમાં દુખાવો થવો, પેટમાં દુખાવો થવો અને ઉલટી થવી કૉંગો ફીવરનાં લક્ષણો છે. WHO પ્રમાણે બે કે ચાર દિવસ બાદ વધુ ઊંઘ આવવા લાગે છે, તણાવ થાય છે અને સુસ્તી આવી જાય છે. અન્ય લક્ષણોમાં હૃદયના ધબકારા વધી જવા, લોહી નીકળવાના કારણે ડાઘ પડી જવાનો સમાવેશ થાય છે. દર્દીઓને પાંચ દિવસ બાદ કિડની પર સોજો આવી શકે છે અથવા તો લીવર પણ ફેલ થઈ શકે છે. સામાન્યપણે કૉંગો ફીવરથી પીડિત દર્દીનું બીમારીના બીજા અઠવાડિયા દરમિયાન મૃત્યુ થાય છે. જે દર્દીઓનો બચાવ થઈ જાય છે તેમની હાલત નવમાં અથવા તો દસમાં દિવસે સુધરી શકે છે. કૉંગો ફીવરના ઇલાજ માટે કોઈ સુરક્ષિત રસી નથી. કૉંગો ફીવરથી બચવા શું કરવું? WHO પ્રમાણે આ રોગથી બચવાની કોઈ રસી નથી એટલે આ બીમારીથી બચવાનો મુખ્ય રસ્તો છે, લોકોમાં જાગૃતતા ફેલાવવી. લોકોને કૉંગો ફીવરના ખતરા અંગે માહિતી આપવાની જરૂર છે અને એ જણાવવાની જરૂર છે કે કેવી રીતે આ વાઇરસના સંપર્કમાં આવવાથી બચવું. જ્યારે પ્રાણીઓ પાસે કામ કરતા હોય ત્યારે રક્ષાત્મક વસ્ત્રો પહેરીને કામ કરવું જરૂરી છે અને હાથમાં ગ્લવ્ઝ પહેરવા અનિવાર્ય છે. લોકોને તાવ આવે તો તેઓ સામાન્ય તાવ સમજીને તેની અવગણના કરી લે છે, તેવું ન કરવું જોઈએ અને તુરંત ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. 2011માં પણ ગુજરાતમાં નોંધાયા હતા કૉંગો ફીવરના કેસ કોરોના વાઇરસ અને લોહી વચ્ચે શું સંબંધ છે તે તમે જાણો છ���? ભારતમાં સૌથી પહેલાં ગુજરાતમાં જ કૉંગો ફીવરના કેસ નોંધાયા હતા. કૉંગો ફીવરને કારણે વર્ષ 2011માં પણ ત્રણ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં હતાં, જેમાં એક મહિલા અને તેમની સારવાર કરનાર ડૉક્ટર તેમજ નર્સનું પણ મૃત્યુ થયું હતું. જે મહિલાની સારવાર ચાલી રહી હતી તેઓ મૂળ સાણંદ તાલુકાના કોલાટ ગામનાં હતાં. આ ઘટના બાદ કોલાટ ગામની નજીકના 5 કિલોમિટર જેટલા વિસ્તારમાં સ્વાસ્થ્ય અધિકારીઓની 20 ટીમોને તપાસ મોકલવામાં આવી હતી. જોકે, તેમની તપાસમાં બીજો કોઈ કેસ સામે આવ્યો ન હતો. WHOના રિપોર્ટ પ્રમાણે, વર્ષ 2013માં પણ અમરેલી જિલ્લામાં કૉંગો ફીવરના કેસ સામે આવ્યા હતા. ત્યારબાદ સમગ્ર રાજ્યમાંથી પશુઓ અને મનુષ્યોના લોહીના નમૂના લેવામાં આવ્યા હતા. WHOના રિપોર્ટમાં તો એવી વાત પણ સામે આવી હતી કે 2011માં જ્યારે ત્રણ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં, તે પહેલાં વર્ષ 2010થી જ કૉંગો ફીવરે ગુજરાતમાં પગ પેસારો કરી લીધો હતો. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કોરોના વાઇરસના સંક્રમણની સ્થિતિ વણસી રહી છે એ વચ્ચે ગુજરાતના પડોશી રાજ્ય મહારાષ્ટ્રના પાલઘર જિલ્લામાં કોંગો ફીવરને કારણે ઍલર્ટ જાહેર કરાઈ છે. +text: ભયંકર પૂરને કારણે શહેરી જીવનમાં ખરાબ પરિસ્થિતિ સર્જાઈ છે. બંને રાજ્યોમાં રેલવે, પરિવહન, સ્વાસ્થ્ય સવલતો, સ્કૂલ, કૉલેજ અને વીજળી વ્યવસ્થા પ્રભાવિત થયાં છે. ઉત્તર પ્રદેશ સરકારના એક રિપોર્ટ મુજબ ગુરુવારથી અત્યાર સુધી 93 લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશમાં, પૂરને કારણે બલિયા જેલમાં પાણી ભરાઈ જતાં 500થી વધારે કેદીઓને ખસેડવામાં આવ્યા છે. એડિશનલ ડિસ્ટ્રિક્ટ મેજિસ્ટ્રેટે પત્રકારોને કહ્યું કે 850 જેટલા કેદીઓને બલિયાથી 120 કિલોમિટર દૂર આઝમગઢની જેલમાં ખસેડવા માટે પરવાનગીની રાહ જોઈ રહ્યા છે. જ્યારે બિહારમાં સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર મૅનેજમૅન્ટ ઑથોરિટીએ જણાવ્યું કે પૂરને કારણે મૃતકોની સંખ્યા 29 થઈ ગઈ છે અને પૂરથી સૌથી વધારે અસરગ્રસ્ત રાજ્યનું પાટનગર પટના છે. પટનામાં જળબંબાકાર 20 સપ્ટેમ્બર અને 29 સપ્ટેમ્બરે સેટેલાઇટ દ્વારા લેવામાં આવેલી તસવીરોમાં પૂરની અસર સ્પષ્ટ જોઈ શકાય છે. સોશિયલ મીડિયા પર એક વીડિયો વાઇરલ થયો છે જેમાં એક વ્યક્તિ પૂરના પાણીમાં રિક્ષા ખેંચતા દેખાઈ રહી છે. આ વીડિયોમાં એક વ્યકિત રિક્ષા ખેંચનારને કહી રહી છે કે તે પૂરનું પાણી ઊતરે પછી રિક્ષા લેવા આવે. રિક્ષા ખેંચનાર વ્યક્તિ રોઈ રહી છે. એક મહિલા કહે છે કે રિક્ષાનું ધ્યાન રાખીશું. રવિવારે પટનામાં 24 કલાક સુધીમાં 116 મિલિમિટર વરસાદ નોંધાયો છે. સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ પ્રમાણે બિહારના ઉપ મુખ્ય મંત્રી સુશીલ મોદી અને તેમના પરિવારને પણ તેમના ઘરેથી બચાવવામાં આવ્યા હતા. પટનાની નજીક બધી નદીઓ ગંગા, પુનપુન, ગંડક અને સોનમાં જળસ્તર ખતરાના નિશાનથી ઉપર છે. પાણીના દબાણકે કારણે ડ્રેનેજ સિસ્ટમ ફેલ થઈ ચૂકી છે. પટનાના સેંકડો લોકો ઘરમાં ફસાયેલા છે. તેમના ઘરમાં પૂરનાં પાણી ઘૂસી ગયાં હતાં. શુક્રવારથી પટના શહેરમાં પાણી ભરાયાં છે અને મોટા ભાગના રહેણાક વિસ્તાર પાણીમાં ડૂબેલા છે. રસ્તાઓ પાણીમાં ડૂબેલા હોવાને કારણે લોકો બોટ મારફતે અવરજવર કરી રહ્યા છે. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ મુજબ અધિકારીઓએ કહ્યું કે શહેરમાં આટલો ભારે વરસાદ થશે તેવી શક્યતા નહોતી દેખાતી. મીડિયામાં આવતા અહેવાલો મુજબ કેટલાક વિસ્તારોમાં, વરસાદનું પાણી સીવરનું ગંદું પાણી ભળી ગયું છે અને કેટલાક ઘરની અંદર આ ગંદું પાણી ઘૂસી ગયું છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ પૂર ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ આવી જ પરિસ્થિતિ છે. વારાણસીના એક સ્થાનિક રહેવાસીએ સમાચાર એજન્સી રૉયટર્સને કહ્યું, "પાણી ભરાવાને કારણે બહુ ખરાબ પરિસ્થિતિ છે, વારાણસીમાં પરિસ્થિતિ બગડી ગઈ છે. પાણી નિકાસની વ્યવસ્થા ખરાબ છે." રાજ્ય સરકારે પાણી બહાર કાઢવા માટે ભારતીય સેના અને હેલિકૉપ્ટરની મદદ માગી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ઉત્તર પ્રદેશ અને બિહારમાં અધિકારીઓ મુજબ ભારે વરસાદને પગલે આવેલા પૂરને કારણે સોથી વધારે લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. +text: જ્યૉર્જ ફ્લૉઇડ કેસની સુનાવણી ચાલી રહી છે પૂર્વ પોલીસ અધિકારી ડેરેક શૉવિન પર મે 2020માં જ્યોર્જ ફ્લૉઇડનું ગળું નવ મિનિટ સુધી ઘૂંટણથી દબાવી હત્યા કરવાનો આરોપ છે. પૅરામેડિક સેથ બ્રૅવિન્ડરે જણાવ્યું કે તેમણે શૉવિનને દૂર ખસવા કહ્યું હતું કે જેથી તેઓ દરદીનો કબજો મેળવી શકે. આ પહેલાં ફ્લૉઇડનાં મહિલા મિત્ર કોર્ટમાં ભાવુક થઈ ગયાં હતાં અને પોતાની વાત મૂકી હતી. તેમણે તેમના પ્રથમ ચુંબનથી લઈને ઑપિઑઇડની લત છોડવા માટેની મથામણ સુધીની વાત કરી હતી. ડેરેક શૉવિને આ કેસમાં પોતાના પર લગાવાયેલો માનવહત્યાનો આરોપ ફગાવી દીધો છે. પૅરામેડિકે શું કહ્યું? ડેરેક શૉવિને પોતાના પર લગાવાયેલો માનવહત્યાનો આરોપ ફગાવી દીધો છે પૅરામેડિક સેથ��� કહ્યું કે તેમને જ્યારે પ્રથમ કહેણ મળ્યું ત્યારે તે જીવનું જોખમ ન હોવા અંગેનું હતું. જોકે, તત્કાલ તે બદલી નખાયું હતું. તેમણે કોર્ટમાં કહ્યું કે તેઓ પોતાના સાથી સાથે ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા ત્યારે સંઘર્ષ થયો હોવાનું જણાયું હતું. જોકે તેમને તત્કાલ ખબર પડી કે ફ્લૉઇડ નિર્જીવ હતા. તેમના સાથી ડેરેક સ્મિથે ફ્લૉઇડના ધબકારા ચકાસ્યા હતા. સ્મિથે જણાવ્યું, "મને લાગ્યું કે તેઓ મરી ગયા છે." "હું જ્યારે ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યો ત્યારે દરદીને કોઈ સારવાર નહોતી અપાઈ રહી." તેમણે ફ્લૉઇડને ઍમ્બ્યુલન્સમાં મૂકીને 'ચૅસ્ટ કમ્પ્રેશન' આપવા પ્રયાસ કર્યો હતો. એક ક્ષણે સ્મિથને ફ્લૉઇડના હૃદયમાં ઇલેક્ટ્રિક હિલચાલ જણાઈ હતી અને તેમણે ઇલેક્ટ્રિક શૉક આપવાનો આપ્યો હતો. આ અંગે વાત કરતાં તેમણે જણાવ્યું, "તેઓ એક માણસ હતા અને હું તેમને જીવવાની બીજી તક આપવા માગતો હતો." જ્યોર્જ ફ્લૉઇડ સાથે શું થયું હતું જ્યોર્જ ફ્લૉઇડના કેસની સુનાવણી ચાર અઠવાડિયામાં પૂર્ણ થઈ જશે એવું અનુમાન છે 46 વર્ષના જ્યોર્જ ફ્લૉઇડે 25 મે, 2020ની સાંજે દક્ષિણ મિનીપોલીસની એક દુકાનથી સિગારેટનું પૅકેટ ખરીદ્યું હતું. દુકાનદારનો આરોપ હતો કે જ્યોર્જ ફ્લૉઇડે સિગારેટ ખરીદવા માટે કથિત રીતે 20 ડૉલરની નકલી નોટનો ઉપયોગ કર્યો હતો. ફ્લૉઇડે સિગારેટનું પૅકેટ પરત કરવાનો ઇન્કાર કરતા દુકાનદારે પોલીસ બોલાવી હતી. ઘટનાસ્થળે પહોચ્યાં બાદ પોલીસે ફ્લૉઇડને હાથકડીથી બાંધી દીધા હતા. જ્યારે પોલીસ અધિકારીએ ફ્લૉઇડને કારની અંદર બેસાડવાનો પ્રયાસ કર્યો તો તેમને પ્રતિકાર કર્યો. બાદમાં હાથકડીથી બાંધેલા જ્યોર્જ ફ્લૉઇડને પોલીસે કાર પાસે જમીન પર પાડી દીધા હતા. આરોપ છે કે ડેરેક શૉવિને જ્યોર્જ ફ્લૉઇડના ગળા પર પોતાનો જમણો ઘૂંટણ આશરે 9 મિનિટ સુધી મૂકી રાખ્યો હતો. આરોપ મૂકવામાં આવી રહ્યો છે કે બીજા બે અધિકારીઓએ પણ ફ્લૉઇડને નીચે પાડી દેવામાં મદદ કરી હતી જ્યારે ત્રીજી વ્યક્તિએ લોકોને આ ઝઘડામાં સામેલ થતાં અટકાવી રાખ્યા હતા. વાઇરલ વીડિયોમાં ફ્લૉઇડ 20થી વધુ વખત કહેતા સંભળાય છે કે તેમને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ રહી છે. તેના એક કલાક બાદ ફલૉઇડને હૉસ્પિટલમાં મૃત જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો બે પૅરામેડિકે મિનીપોલીસની કોર્ટમાં જણાવ્યું કે તેઓ જ્યારે ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા ત્યારે જ્યોર્જ ફ્લૉઇડના ધબકારા બંધ થઈ ગયા હતા અને તેઓ શ્વાસ નહોતા લઈ રહ્યા. +text: સમય પસાર કરવા ગિલ્લી-દંડા અથવા આઝમગઢથી મંગાવેલી લખોટીઓ રમાતી. મહેફિલ પણ યુનુસભાઈના ટી-સ્ટૉલ પર જ જામતી. એ સમયમાં અબુ સલેમ, અબુ સાલિમ અંસારી હતો અને સરાયમીર નામના નાનકડાં ગામમાં રખડપટ્ટી કરતો હતો. 1993નાં મુંબઈમાં થયેલા સીરિયલ બ્લાસ્ટનાં ગુનામાં દોષી સાબિત થયા બાદ સલેમને જનમટીપની સજા ફટકારવામાં આવી છે. જેમ-જેમ અબુ સલેમ 'ગેંગસ્ટર' બની કુખ્યાત બનતો ગયો, તેમ સરાયમીર નામનું તેનું નાનકડું ગામ પ્રખ્યાત બનતું ગયું. નાનપણમાં અબુ સલેમે આ મદરેસામાં અભ્યાસ કર્યો હતો. દાયકાઓ પહેલાં પઠાન ટોલામાં નાના ઘરમાં સલેમનો જન્મ થયો હતો. તેના પિતા અબ્દુલ કય્યુમ સલેમને પરાણે ઠપકો આપીને મદરેસામાં ભણવા લઈ જતા. આજે આ મદરેસાની બાજુમાં જ આ પરિવારનું આલિશાન ઘર છે. ત્રણ માળના આ ઘરમાં એક મોંઘીદાટ એસયુવી કાર પણ પાર્ક કરેલી છે. અભ્યાસમાં ધ્યાન ન આપનારા પુત્ર સલેમને તેને પિતા બહુ દિવસ સુધી મદરેસા ના લઈ જઈ શક્યા. બાઈક પર ઓફિસે જતા સમયે રોડ અકસ્માતમાં તેમનું મૃત્યુ થયું. સલેમનાં પાડોશીને એ દિવસ આજે પણ યાદ છે. અબુ સલેમનું હાલનું ઘર મા એ સલેમને છેલ્લા શ્વાસ સુધી માફ ના કર્યો એ દિવસ યાદ કરતા પાડોશી કહે છે કે, ''અબુ સલેમની મા ઓછી શિક્ષિત અને સારા સ્વભાવની સ્ત્રી હતી. સલેમના પિતા વકીલ હતા. તેમને વકીલ હોવાનું અભિમાન હતું. તેઓ પત્નીને દબાવીને રાખવાનો પ્રયત્ન કરતા. પતિનાં મૃત્યુ બાદ સલેમની મા એ આખા પરિવારને સંભાળ્યો.'' બીડી બનાવીને એકલા હાથે ગુજરાન ચલાવનારી સલેમની મા એ છેલ્લા શ્વાસ સુધી અબુ સલેમને માફ ના કર્યો. સલેમ પર લાગેલા અંડરવર્લ્ડ સાથે સંડોવણીના અને 1993 બ્લાસ્ટનાં આરોપોથી તે વ્યથિત હતી. એ વ્યથાની સાથે જ તેમનું મૃત્યુ થયું. શું કરે છે સલેમનો પરિવાર ? હાલ તો સરાયમીર સ્થિત આ આલિશાન ઘરમાં સલેમનો સૌથી મોટો ભાઈ અબુ હાકિમ ઉર્ફે ચુનચુન તેના પરિવાર સાથે રહે છે. 'ચાઈનીઝ ઢાબા' ચલાવનાર ચુનચુનને સરાયમીરમાં ખાસ કોઈ ઓળખતું નથી. કારણ કે એ મોટાભાગે નશામાં જ રહે છે. સલેમનો બીજા એક ભાઈ અબુલ લૈસ પરિવારથી અલગ રહે છે. 2005માં સલેમને પોર્ટુગલથી ભારત લવાયા બાદ અબુલ જ વકીલો સાથે સલેમને મળવા પહોંચ્યો હતો. સલેમનું બાળપણ આજ ઘરમાં વિત્યું સલેમનો ત્રીજો ભાઈ યૂપીનાં લખનઉમાં રહે છે. તે ત્યાં મોટી લોજ ચલાવે છે. તેની બન્ને બહેનોનાં નિકાહ થઈ ચૂક્યા છે. એક જગદીશપ���રમાં રહે છે અને બીજી મુબારકપુરમાં રહે છે, પરંતુ સરાયમીરમાં તેનો વ્યવહાર ઓછો છે. સલેમે 15-16 વર્ષની ઉંમરમાં જ સરાયમીર છોડી દીધું હતું. ત્યાંથી દિલ્હી થઈ તે મુંબઈ પહોંચ્યો હતો અને ગૅરેજનું કામ કરવા લાગ્યો હતો. સરાયમીરના તેને જૂના બે મિત્રો કહે છે, ''અમે તેને મુંબઈમાં એક-બે વાર મળ્યા હતા. વર્ષમાં એકાદ વાર તે ઘરે પણ આવતો.'' સલેમની હાઈ ફાઈ વાતો એક પાડોશીએ કહ્યું, ''સલેમ દર વર્ષે વધુ સ્માર્ટ થઈને આવતો. તે હાઈ-ફાઈ વાતો પણ કરવા લાગ્યો હતો. આ પહેલાં તેના પર કોઈ ધ્યાન પણ નહોતું આપતું.'' અબુ સલેમે હંમેશા એ વાત નકારી કાઢી છે કે આઝમગઢમાં તેના નિકાહ થયા હતા. તેના પાડોશના કેટલાંક લોકોનો દાવો છે કે, ''20-21 વર્ષની ઉંમરે સલેમના નિકાહ પઢાયા હતા. એ યુવતી ખુદાદાદપુર ગામની હતી. પાડોશીઓના કહેવા પ્રમાણે, નિકાહ બે-ત્રણ વર્ષ જ ટક્યા હતા. વધુ તપાસ કરતા જાણવા મળ્યું કે તે પછી તે યુવતીના બીજા નિકાહ થયા હતા. થોડાં દિવસો પહેલાં તેના પુત્રના લગ્ન થયાં છે. પરિજનો અને મિત્રોએ વાત કરવાનું ટાળ્યું સલેમના પરિવારના કોઈ સભ્ય વાત કરવા તૈયાર નથી. સલેમ સાથે ગપ્પા લડાવી ચૂકેલા મોટાભાગના મિત્રો પણ વાત કરવા તૈયાર નથી. જેલમાં પહોંચ્યા પછી સલેમના મિત્રો અને પરિજનોએ છેડો ફાડ્યો સલેમના કારણે તેમની છબી ખરાબ થશે એ વિચારી ઘણા ખરા મિત્રો વાત કરતા ડરે છે. સલેમની માનું મૃત્યુ થયું, ત્યારે કોર્ટમાંથી રજા લઈને સલેમ સરાય મીર આવ્યો હતો. એ સમયે એના મિત્રો એનાથી દૂર રહ્યા હતા. સરાયમીર અબુ સલેમના લીધે પ્રખ્યાત થઈ ગયું છે. સલેમને એના પરિજનો બહુ પસંદ નથી કરતા. આમ છતાંય બધાનું એવું માનવું છે કે સલેમે એમનું કોઇ ને કોઇ રીતે તો ભલું કર્યું જ છે. બદલાઈ ગયું છે સરાયમીર સમયની સાથે સાથે સરાયમીર પણ બદલાઈ રહ્યું છે. હવે અહીં પણ સ્માર્ટફોન આવી ગયા છે. ઇન્ટરનેશનલ કોલ કરવા સરળ થઈ ગયા છે. 1997માં જ્યારે ટી-સિરીઝના માલિક ગુલશન કુમારની મુંબઈમાં હત્યા થઈ ત્યારે સરાયમીરમાં એ સમાચાર બે અઠવાડિયા પછી પહોંચ્યા હતા. હત્યારાઓએ જે ક્ટ્ટાનો ઉપયોગ કર્યો હતો તે બાજુના જ ગામ બમહૌરમાં બનેલો. 2016માં જ્યારે અબુ સલેમ પર જેલમાં હુમલો થયો, તો એ સમાચાર અડધા કલાક પછી સરાયમીરના લોકો યુટ્યૂબ પર લાઇવ જોઈ રહ્યા હતા. બસ હવે ફરક એટલો છે કે 25 વર્ષ પહેલાં કેટલાંક લોકો અબુ સલેમના ખભે હાથ મૂકીને ઠઠ્ઠામશ્કરી કરતા હતા, એ જ લોકો અત્યારે જેલમાં બંધ સલેમની વાત કરતાય ખચક���ય છે. અઠવાડિયામાં ઘણીવાર ચંદરની દુકાનના ગુલાબજાંબુની જિયાફત થતી, મીનારા મસ્જીદની નાન અને સાલન સલેમને બહુ ભાવતાં. +text: મોદી ન્યૂ યૉર્ગ ગયા ત્યારે ગબાર્ડને મળ્યાં હતાં 37 વર્ષીય તુલસી અમેરિકાની ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના સાંસદ છે. વર્ષ 2016માં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી વખતે તુલસીએ હિલેરી ક્લિન્ટનને બદલે બર્ની સૅન્ડર્સને સમર્થન આપ્યું હતું. વર્ષ 2016માં તેઓ ડેમોક્રેટિક નેશનલ કમિટીના ઉપાધ્યક્ષ હતાં અને સૅન્ડર્સને સમર્થન આપ્યાં બાદ તેમણે પદ પરથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. તુલસીનો જન્મ વર્ષ 1981માં સમોઆ ખાતે થયો હતો. 21 વર્ષની ઉંમરે ચૂંટાઈને તુલસીએ સૌથી યુવા પ્રતિનિધિ તરીકેનું બહુમાન મેળવ્યું હતું. ભારત સાથે સંબંધ તુલસી ગબાર્ડ ભારતીય વિચારસરણી પ્રત્યે સન્માન ધરાવે છે તુલસીના પિતા માઇક ગબાર્ડ સ્ટેટ સેનેટર છે. પોતાના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન તુલસીએ ક્લિન ઊર્જાને પ્રોત્સાહન આપતા કાયદાઓનું સમર્થન કર્યું હતું, જેથી કરીને પવન તથા સૌર ઊર્જા માટે જરૂરી ઉત્પાદનોને ટૅક્સમાં રાહત મળી રહે. ત્યારબાદ તુલસી ગબાર્ડ હવાઈ આર્મી નેશનલ ગાર્ડ સર્વિસમાં સામેલ થયાં અને તેમણે એક વર્ષ માટે ઇરાક યુદ્ધમાં સેવાઓ આપી. ત્યારબાદ વર્ષ 2011માં તુલસી ગબાર્ડે ઇન્ડોનેશિયાની સેના સાથે પીસ કીપિંગ ટ્રેનિંગમાં ભાગ લીધો. વર્ષ 2015માં તેમને અમેરિકાની સેનામાં મેજરનું પદ હાંસલ થયું, હાલમાં પણ તેઓ સેના સાથે જોડાયેલાં છે. તુલસી ગબાર્ડે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિપદની ઉમેદવારી કરવાની જાહેરાત કરતાની સાથે જ ભારતમાં ટ્વિટર ઉપર તેમનું નામ ટ્રેન્ડ થવા લાગ્યું હતું. નામ ઉપરથી તુલસી ગબાર્ડ મૂળ ભારતીય હોવાનું લાગે, પરંતુ તેમનાં માતા-પિતા ભારતીય મૂળના નથી અને ભારત સાથે તેમનો કોઈ સંબંધ પણ નથી. પરંતુ તુલસીનાં માતા-પિતા હિંદુ ધર્મમાં શ્રદ્ધા ધરાવે છે. અમેરિકામાં રહેતાં ભારતીય મૂળનાં લોકો પણ ગબાર્ડનું સમર્થન કરે છે. અમેરિકાની સંસદમાં પહોંચનારાં પ્રથમ હિંદુ તરીકેનો રેકર્ડ તુલસીનાં નામે છે. ગત વર્ષે અમેરિકાની એક ન્યૂઝ ચેનલ ઉપર પ્રસારિત એક કાર્યક્રમમાં હિંદુઓ વિરુદ્ધ ઘસાતી ટિપ્પણી કરવામાં આવી હતી, ત્યારે તેમણે ભારે વિરોધ નોંધાવ્યો હતો. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? મોદી સાથે સંબંધ તુલસી ગબાર્ડનો સમાવેશ ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના કટ્ટર સમર્થકોમાં થાય છે. વર્ષ 2014માં નરેન્દ્ર મોદી ભારતના વડા પ્રધાન બન્યા, તે પહેલાંથી જ તુલસી તેમનું સમર્થન કરતાં રહ્યાં છે. વર્ષ 2002માં ગુજરાતના હુલ્લડોને પગલે ગુજરાતના તત્કાલીન મુખ્ય પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ઉપર અમેરિકામાં પ્રવેશબંધી લાદવામાં આવી હતી. તે સમયે બહુ થોડાં નેતાઓએ આ નિર્ણયની ટીકા કરી હતી, જેમાં તુલસી પણ સામેલ હતાં. હિંદુ ધર્મમાં શ્રદ્ધાં ધરાવતાં તુલસી ભારત આવ્યાં, ત્યારે તેમણે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની મુલાકાત લીધી હતી. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી જ્યારે ન્યૂ યૉર્ક પહોંચ્યા હતા, ત્યારે તેઓ પણ તુલસીને મળવા પહોંચ્યાં હતાં. તુલસી ગબાર્ડે હિંદુ રીત રિવાજ પ્રમાણે લગ્ન કર્યું હતું અને તેઓ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના પ્રયાસોથી શરૂ થયેલા 'આંતરરાષ્ટ્રીય યોગ દિવસ'નું સમર્થન કર્યું હતું. ગબાર્ડનું રાજકારણ ગબાર્ડનું વલણ રિપબ્લિકન પાર્ટીના લોકો પસંદ કરે છે, એ સિવાય જુલિયન કેસ્ટ્રોએ પણ દાવેદારી કરી છે. વર્ષ 2016માં બર્ની સૅન્ડર્સની ઉમેદવારીનું તુલસીએ સમર્થન કર્યું હતું અને ડીએનસીના ઉપાધ્યક્ષપદેથી રાજીનામું ધરી દીધું હતું. ત્યારબાદ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના હિલેરી ક્લિન્ટનને ઉમેદવાર બનાવવામાં આવ્યાં હતાં. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકાના હવાઈથી સાંસદ તુલસી ગબાર્ડ વર્ષ 2020માં યોજાનારી અમેરિકાની રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણી માટે દાવેદારી કરશે. +text: તેમણે કહ્યું હતું, "નેશનલ પૉપ્યુલેશન રજિસ્ટર(NPR) અને નાગરિકતા સંશોધન કાયદા(NRC)ને એકબીજા સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. હું સ્પષ્ટપણે કહું છું." વિરોધપ્રદર્શનોમાં દેશભરમાં NRC લાગુ કરવાનો મુદ્દો છે. આ મામલે શાહે કહ્યું, "આ અંગે હાલમાં ચર્ચા કરવાની જરૂર જ નથી, કેમ કે આ અંગે અત્યારે કોઈ ચર્ચા નથી." "પીએમ મોદી સાચા હતા, આ અંગે કૅબિનેટમાં કે સંસદમાં કોઈ ચર્ચા થઈ રહી નથી." કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે કહ્યું કે હવે જ્યારે લોકો નાગરિકતા સંશોધન કાયદા વિશે સમજવા લાગ્યા છે અને વિરોધ શમી રહ્યો છે ત્યારે હવે નેશનલ પૉપ્યુલેશન રજિસ્ટર વિશે રાજકારણ શરૂ થઈ રહ્યું છે. તેમણે કહ્યું, "મુસ્લિમોને વિપક્ષ ડરાવી રહ્યો છે. સંસદમાં મેં કહ્યું કે સીએએ વિશે સ્પષ્ટ કહ્યું કે નાગરિકતા આપવાનું બિલ છે નાગરિકતા લેવાનું નથી." "એનપીઆર કૉંગ્રેસના બનાવેલા કાયદા હેઠળ જ થઈ રહી છે, અમે એ જ કાર્યવાહી આગળ વધારી રહ્યા છીએ. એનપીઆર અથવા જનગણનાને એનઆરસી સાથે કોઈ લેવાદેવ�� નથી." ડિટેન્શન સેન્ટર સતત ચાલતી પ્રક્રિયા અમિત શાહે કહ્યું કે ડિટેન્શન સેન્ટર સતત ચાલતી પ્રક્રિયા છે. અમિત શાહે કહ્યું, "કોઈ પણ નાગરિક, જેની પાસે વિઝા કે પરવાનગી ન હોય તેમને પકડીને ડિટેન્શન સેન્ટરમાં મૂકવામાં આવે છે અને પછી ડિપોર્ટ કરવામાં આવે છે." "ડિટેન્શન સેન્ટરને એનઆરસી કે સીએએ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. આસામની એનઆરસીમાં જે લોકો નાગરિકતાના પુરાવા આપી શક્યા નથી તેમને ફૉરન ટ્રિબ્યૂનલમાં જવા માટે છ મહિનાનો સમય આપવામાં આવ્યો છે." "ડિટેન્શન સેન્ટર ગેરકાયદેસર માઇગ્રન્ટ્સ માટે બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમને જેલમાં ન રાખી શકાય એટલે એ સેન્ટરમાં રાખવામાં આવે." "ડિટેન્શન સેન્ટર દેશના કાયદા હેઠળ એક સતત ચાલતી પ્રક્રિયા છે. ડિટેન્શન સેન્ટરની વ્યવસ્થા ભાજપના રાજમાં શરૂ નથી થઈ. એ તો અનેક વર્ષોથી ચાલી રહી છે. આ વ્યવસ્થા અમારી સરકાર આવી એ પહેલાંથી ચાલી આવી છે." અમિત શાહે એવું પણ કહ્યું કે કદાચ આસામમાં એક ડિટેન્શન સેન્ટર ચાલી રહ્યું છે પણ હું કન્ફર્મ નથી. અમિત શાહ શું-શું બોલ્યા? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો નાગરિકતા સંશોધન કાયદો, NPR અને NRC મામલે દેશભરમાં વિરોધ થઈ રહ્યો છે ત્યારે ગૃહમંત્રી અમિત શાહે સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ સાથેની મુલાકાતમાં વાતચીત કરી હતી. +text: મોદીએ કહ્યું, 'હું કલ્પના નથી કરી શકતો કે હું આટલે દૂર બેઠો છું અને મારો દોસ્ત મને છોડી ગયો.' મોદીએ કહ્યું કે ઑગસ્ટ મહિનો ભારે રહ્યો, 'પહેલાં બહેન સુષમા (પૂર્વ વિદેશમંત્રી) અને હવે અરુણ.' શનિવારે નવી દિલ્હીની ઍઇમ્સ ખાતે પૂર્વ નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ અંતિમશ્ર્વાસ લીધા. તેમના અંતિમસંસ્કાર રવિવારે બપોરે નવી દિલ્હીના નિગમબોધ ઘાટ ખાતે કરવામાં આવશે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શનિવારે બહરીન ખાતેની વિદેશયાત્રા દરમિયાન પૂર્વ નાણામંત્રી અરુણ જેટલીને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પિત કરી હતી. મોદીએ કહ્યું, 'હું કલ્પના નથી કરી શકતો કે હું આટલે દૂર બેઠો છું અને મારો દોસ્ત મને છોડી ગયો.' મોદીએ કહ્યું કે ઑગસ્ટ મહિનો ભારે રહ્યો, 'પહેલાં બહેન સુષમા (પૂર્વ વિદેશમંત્રી) અને હવે અરુણ.' શનિવારે નવી દિલ્હીની ઍઇમ્સ ખાતે પૂર્વ નાણામંત્રી અરુણ જેટલીએ અંતિમશ્ર્વાસ લીધા. તેમના અંતિમસંસ્કાર રવિવારે બપોરે નવી દિલ્હીના નિગમબોધ ઘાટ ખાતે કરવામાં આવશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફ��લો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શનિવારે બહરીન ખાતેની વિદેશયાત્રા દરમિયાન પૂર્વ નાણામંત્રી અરુણ જેટલીને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પિત કરી હતી. +text: એમાં પણ આ તો ચૂંટણીનું વર્ષ છે. એટલે ચોમાસા પર રાજકીય પક્ષોની પણ નજર છે. ભારત એવો દેશ છે જેમાં સારું ચોમાસું એક સારા સમાચાર તરીકે જોવાય છે. દેશ માટે ચોમાસું આટલું જરૂરી કેમ છે ? - દેશની લગભગ બે તૃતીયાંશ વસ્તી જીવનનિર્વાહ માટે ખેતી પર આધાર રાખે છે. - દેશની લગભગ 2500 અબજ ડોલરની જીડીપીમાં કૃષિનો હિસ્સો લગભગ 15 ટકા છે. - અંદાજે ખેતી દ્વારા દેશની લગભગ અડધી વસ્તીને રોજગાર મળે છે. - ભારતની ખાદ્યપેદાશોમાંથી અડધોઅડધ ખરીફ પાક તરીકે લેવાય છે. - વર્ષ દરમિયાનના વરસાદના 70- ટકા ચોમાસામાં થાય છે. સારા ચોમાસાના ફાયદા સારું ચોમાસું દેશની અર્થવ્યવસ્થામાં મહત્ત્વનાં નિર્ણયો માટે જવાબદાર હોય છે. પાછલાં ત્રણ વર્ષોમાં નબળા ચોમાસાને કારણે ભારતીય રિઝર્વ બેન્કે વ્યાજ દરોમાં ઘટાડાને ટાળવાનું કામ કર્યું. કારણ એ આપ્યું કે મોંઘવારી વધી શકે છે અને જો વ્યાજદર ઘટ્યા તો મોંધવારી બેકાબૂ બની શકે છે. • આ વખતે ચોમાસું સારું રહ્યું તો વ્યાજદરોમાં ઘટાડાનો રસ્તો સાફ થઈ જશે. મતલબ કે સસ્તી લોન હશે અને કારોબારી ગતિવિધિ તેજ થશે. દેશમાં રોકાણ આવશે, રોજગારી વધશે. • ચોમાસાના વરસાદથી જળાશયો અને ભૂજળનું સ્તર વધવામાં મદદ મળશે. હાઇડ્રો પાવરનું વધારે ઉત્પાદન થશે. • જે જગ્યાએ પર સિંચાઈ પમ્પ કે કૂવાના પાણીથી થાય છે, ત્યાં સારા વરસાદથી ડીઝલની માગ પણ ઘટી શકે છે. • સારું ચોમાસું મતલબ ખાદ્યપેદાશોનું ઉત્પાદન વધશે. • ખાવા પીવાની વસ્તુઓની મોંઘવારી કાબૂમાં આવશે. • ખેડૂતો અને ખેતીથી જોડાયેલા લોકોના હાથમાં વધારે રકમ આવશે. • કન્ઝ્યુમર ગુડ્સની ડિમાન્ડ વધશે. • FMCG, ફર્ટિલાઇઝર, એગ્રો કેમિકલ્સ, કૃષિ સાધનો અને ડ્યૂરેબલ્સ અને ટુ-વ્હીલરની માગ વધશે. • ઉદ્યોગોની ગતિ ઝડપી થશે. • ફેક્ટરીઓને લાઇફલાઇન મળશે, ડિમાન્ડ વધશે. મોડા ચોમાસાની અસરો મોડું ચોમાસું પુરવઠાનો પ્રશ્ન ઊભો કરી શકે છે. એટલે ખાદ્યપદાર્થોમાં ફૂગાવો આવી શકે. મધ્યમ કરતાં ઓછું ચોમાસું દુકાળ પણ નોંતરી શકે છે. ચોખા, ઘઉં અને ખાંડના મામલે તો આપણે આત્મનિર્ભર છીએ. પણ જરૂરતમાં ભારતે તેની પણ આયાત કરવી પડે છે. ભારતીય હવામાન વિભાગે અનુમાન લગાવ્યું છે કે આ વર્ષે ચોમાસાનો વરસાદ 97 ટકા રહેશે, એટલે કે સામાન્ય રહેશે. શું તમે આ વાંચ્યું? 96થી 104 ટકા સુધીના વરસાદને સામાન્ય ચોમાસું કહે છે. જો હવામાન વિભાગ ખાતાની આગાહી મુજબ ન થયું તો શેર બજારમાં નકારાત્મક સેન્ટિમેન્ટ ફેલાશે અને અર્થતંત્રની ગતિ ખોરવાઈ શકે. દુકાળ દરમિયાન સરકાર ખેડૂતોને પ્રોત્સાહન માટે સબસિડી આપે છે. એટલે કે ખજાનાની રકમ યોજનાઓની જગ્યાએ રાહત પેકેજમાં જતી રહે છે અને રાજકોષીય ખાધ વધી જાય છે. એટલે જ ચોમાસું એ ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાની જીવનરેખા એટલે કે લાઇફલાઇન છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચોમાસાના વરસાદની દરેકને મન અલગઅલગ કિમત છે. એ પછી ગરમીથી પરેશાન સામાન્ય લોકો હોય, ખેડૂત હોય કે સરકાર હોય. +text: દિનેશ કાર્તિક બરાબર એ જ વખતે અટકળ અને અનુમાન વચ્ચે છેલ્લા બોલ પર ચમત્કારિક શોટ લગાવીને બેટ્સમેન જીત પર મહોર મારી દેતો હોય છે. ક્રિકેટમાં એવી ક્ષણો લાંબા સમય સુધી યાદ રાખવામાં આવે છે. બીબીસી તેલુગુના સંવાદદાતા હૃદયવિહારીએ એવી ટ્વેન્ટી-20ની યાદગાર 10 મેચોની યાદી બનાવી છે. • વર્લ્ડ ટ્વેન્ટી-20 સેમી ફાઈનલ, વર્ષઃ 2010 ઓસ્ટ્રેલિયન ક્રિકેટર માઈકલ હસી સ્થળઃ સેન્ટ લૂસિયા (કેરેબિયન ટાપુ દેશ), ઓસ્ટ્રેલિયા વિરુદ્ધ પાકિસ્તાન પાકિસ્તાને ઓસ્ટ્રેલિયાને જીતવા માટે 186 રનનું લક્ષ્યાંક આપ્યું હતું. ઓસ્ટ્રેલિયાની સાત વિકેટો પડી ગઈ હતી અને તેણે છેલ્લી ઓવરમાં 18 રન બનાવવાનાં હતાં. માઈકલ હસી અને મિચેલ જોનસન ક્રીસ પર હતા. પાકિસ્તાન તરફથી છેલ્લી ઓવર કરી રહ્યા હતા સઈદ અજમલ. પહેલો બોલ પર જોનસને એક રન લીધો હતો. માઈકલ હસી સ્ટ્રાઇક પર હતા. બાકીના પાંચ બોલમાં 17 રનની જરૂર હતી. 99.1 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ફેંકવામાં આવેલા બીજા બોલ પર હસીએ છક્કો ફટકાર્યો હતો. એ પછી ચાર બોલમાં 11 રનની જરૂર હતી. ત્રીજો બોલ થોડી વધારે ઝડપે ફેંકવામાં આવ્યો હતો, પણ હસીએ તેના પર વધુ એક સિક્સર ફટકારી હતી. હવે ત્રણ બોલમાં પાંચ રન બનાવવાનાં હતાં. ચોથો બોલ હસીના બેટ સાથે ટકરાવાની સાથે જ બાઉન્ડ્રી ભણી ચાલ્યો ગયો હતો. હવે બે બોલમાં માત્ર એક રન બનાવવાનો હતો. પાંચમા બોલ પર છગ્ગો ફટકારીને માઈકલ હસીએ ઓસ્ટ્રેલિયાને જીતાડી દીધું હતું. • જાવેદ મિયાંદાદની સિક્સ પાકિસ્તાની બેટ્સમેન જાવેદ મિંયાદાદ વર્ષઃ 1986, સ્થળઃ શારજાહ, ભારત વિરુદ્ધ પાકિસ્તાન એ મુકાબલો રોમાંચક હતો. છેલ્લી ઓવરમાં પાકિસ્તાની બેટ્સમેન જાવેદ મિયાંદાદ ક્રીઝ પર હતા. ભારતના ચેતન શર્મા બોલિંગ કરી રહ્યા હતા. ભારતીય ટીમના પ્રશંસકોને મેચના છેલ્લા બોલ સુધી જીતની આશા હતી, પણ મિયાંદાદે છેલ્લા બોલમાં સિક્સર ફટકારીને પાકિસ્તાનને જીત અપાવી હતી. પાકિસ્તાન માટે એ ક્યારેય ન ભૂલાય તેવી ક્ષણ હતી. • સેલકોન મોબાઈલ કપ ફાઈનલ મહેન્દ્રસિંહ ધોની વર્ષઃ 2013, સ્થળઃ ત્રિનિદાદ, ભારત વિરુદ્ધ શ્રીલંકા ભારતને જીતવા માટે 202 રનનું લક્ષ્યાંક આપવામાં આવ્યું હતું. છેલ્લી ઓવરમાં ભારતે 15 રન બનાવવાનાં હતાં અને 187 રનમાં તેની નવ વિકેટો પડી ચૂકી હતી. કેપ્ટન મહેન્દ્રસિંહ ધોની ક્રીઝ પર હતા અને શ્રીલંકા તરફથી શમિંડા એરંગા બોલિંગ કરી રહ્યા હતા. પહેલા બોલ પર ધોની કોઈ રન બનાવી ન શક્યા, પણ બીજા બોલે સિક્સર ફટકારી ત્યારે ભારતીય પ્રશંસકો ઝૂમી ઉઠ્યા હતા. ત્રીજા બોલ પર ધોનીએ ચોક્કો ફટકાર્યો એ પછી ભારતે ત્રણ બોલમાં પાંચ રન બનાવવાનાં હતાં. ચોથા બોલ પર ધોનીએ વધુ એક સિક્સર ફટકારી હતી અને ભારત વિજેતા બન્યું હતું. •વેસ્ટ ઈન્ડીઝ વિરુદ્ધ શ્રીલંકા વેસ્ટ ઈન્ડીયન ક્રિકેટર શિવનારાયણ ચંદ્રપોલ વર્ષઃ 2008, સ્થળઃ ક્વીન્સ પાર્ક, ઓવલ ગ્રાઉન્ડ વેસ્ટ ઈન્ડીઝે જીતવા માટે મેચના છેલ્લા બોલ પર છ રન બનાવવાનાં હતાં. શિવનારાયણ ચંદ્રપોલ ક્રીઝ પર હતા અને ચામિંડા વાસ બોલિંગ કરી રહ્યા હતા. છેલ્લા બોલ પર ચંદ્રપોલે હવાઈ શોટ લગાવ્યો. બોલ જયવર્ધનના માથા પર થઈને બાઉન્ડ્રી પાર કરી ગયો હતો. ચંદ્રપોલે વેસ્ટ ઈન્ડીઝને જીતાડી દીધું હતું. • શ્રીલંકા વિરુદ્ધ ન્યૂઝીલેન્ડ ન્યૂઝીલેન્ડના ક્રિકેટર મેક્કુલમ વર્ષઃ 2013, સ્થળઃ હમ્બનટોટા વરસાદને કારણે મેચની ઓવર્સની સંખ્યા ઘટાડવામાં આવી હતી. ન્યૂઝીલેન્ડે જીતવા માટે 23 ઓવર્સમાં 198 રન બનાવવાનાં હતાં. છેલ્લી ઓવરમાં ન્યૂઝીલેન્ડના બેટ્સમેન મેક્કુલમ સ્ટ્રાઈક પર હતા. ન્યૂઝીલેન્ડે છેલ્લા ચાર બોલમાં 17 રન કરવાનાં હતાં. મેક્કુલમે પહેલા બોલ પર સિક્સર ફટકારી, પછી ચોગ્ગો અને ફરી સિક્સર ફટકારી હતી. છેલ્લા બોલ પર એક રનની જરૂર હતી ત્યારે મેક્કુલમે વધુ એક સિક્સર ફટકારીને ન્યૂઝીલેન્ડને જીતાડ્યું હતું. ટ્વેન્ટી-20 મેચમાં છેલ્લા બોલ પર સિક્સર દિનેશ કાર્તિક 1. 2010માં ભારત વિરુદ્ધની મેચમાં શ્રીલંકાના ચમારા કપુદેગરાએ છેલ્લા બોલ પર સિક્સર ફટકારીને તેમની ટીમને જીતાડી હતી. 2. 2012માં ભારત અને ઈંગ્લેન્ડ વચ્ચેની મેચમાં ઈયાન મોર્ગને છેલ્લા બોલમાં છગ્ગો ફટકારીને ઈંગ્લિશ ટીમને જીતાડી હતી. 3. 2010માં વેસ્ટ ઈન્ડીઝ વિરુદ્ધની મેચમાં પાકિસ્તાનના ઝુલ્ફીકાર બાબરે છેલ્લા બોલ પર છગ્ગો ફટકારીને પાકિસ્તાનને જીતાડ્યું હતું. 4. 2014માં ઝિમ્બાબ્વે અને નેધરલેન્ડ્ઝ વચ્ચેની મેચમાં વી. સી. બાન્ડાએ છેલ્લા બોલે છગ્ગો ફટકારીને પોતાની ટીમને જીતાડી હતી. 5. 2018ની પાંચમી માર્ચે બાંગ્લાદેશ સામેની ફાઈનલ મેચમાં દિનેશ કાર્તિકે છેલ્લા બોલ પર છગ્ગો ફટકારીને ભારતીય ટીમને વિજય અપાવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ક્રિકેટના મેદાનમાં મેચની છેલ્લી ક્ષણોમાં હાર અને જીત વચ્ચે બે ટીમો ઝૂલતી હોય છે અને રોમાંચની સાથે તણાવ પણ ચરમસીમા પર હોય છે. ક્રીઝ પરના બેટ્સમેન પાસે તેની તમામ આવડત તથા શક્તિનો ઉપયોગ કરવા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ હોતો નથી. +text: જો બાઇડન આ નવા દિશા-નિર્દેશની જાહેરાત રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડને પોતાના ઓવલ ઑફિસમાં અન્ય સાંસદોની સાથે પોતાનું માસ્ક ઉતારી દીધું. Twitter કન્ટેન્ટ પૂર્ણ, 1 નવા દિશાનિર્દેશો પ્રમાણે લોકો ખુલ્લી હોય કે બંધિયાર, મોટાભાગની જગ્યાઓએ જઈ શકે છે. જોકે, ભીડભાડવાળી બંધ જગ્યાઓ, જેમકે બસ અને વિમાનયાત્રા દરમિયાન અથવા હૉસ્પિટલોમાં હાલ પણ માસ્ક લગાવવાની સલાહ આપવામાં આવી છે. કહેવામાં આવ્યું છે કે જો બાઇડન વહીવટી તંત્ર પર કોરોના વાઇરસને લઈને મૂકેલા પ્રતિબંધો ઓછાં કરવાનું ભારે દબાણ હતું, ખાસ તે લોકો માટે જેમણે કોરોના વાઇરસની રસી રસી લઈ લીધી છે. આ વચ્ચે અમેરિકન ફેડરેશન ઑફ ટીચર્સ લેબર યુનિયને પણ પોતાના આવનારા સમયમાં સ્કૂલને સંપૂર્ણ રીતે ખોલવાની ભલામણ કરી છે. સંસ્થાની આ ભલામણ 12થી 15 વર્ષના બાળકો માટે ફાઇઝર વૅક્સિનને મંજૂરી મળ્યા પછી આપવામાં આવી છે. જો બાઇડને માસ્ક ઉતારી દીધું અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડન અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસ સહિત સ્ટાફનાં તમામ કર્મચારીઓએ માસ્ક ઉતારી દીધા. અમેરિકા, જ્યાં દુનિયાના કોરોનાના સૌથી વધારે કેસ નોંધાયા છે અને સૌથી વધારે લોકોનું કોરોના વાઇરસના કારણે મૃત્યુ થયું છે, ત્યાં કેટલાંક અઠવાડિયાંઓમાં કોરોના સંક્રમણના કેસમાં ભારે ઘટાડો નોંધાયો છે. સરકારી આંકડાઓ પ્રમાણે, સપ્ટેમ્બર 2020 પછી અમેરિકામાં કોરોના સંક્રમણના સૌથી ઓછા નવા કેસ સામે આવ્યા છે, ત્યારે ગત વર્ષે એપ્રિલ પછી અમેરિકામાં કોરોના વાઇરસથી મૃત્યુ પામનારની સંખ્યા નીચેના સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. આને જોતા અમેરિકાની સંસ્��ા સેન્ટર ફૉર ડિસીઝ કન્ટ્રોલ ઍન્ડ પ્રિવન્શન (સીડીસી)એ નવી ગાઇડલાઇન જાહેર કરી છે. નવા નિયમ આવ્યા પછી, અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડન અને ઉપ-રાષ્ટ્રપતિ કમલા હેરિસ સહિત સ્ટાફના તમામ કર્મચારીઓએ વ્હાઇટ હાઉસમાં એક ઇવેન્ટમાં માસ્ક ઉતારી દીધા. આ ઇવેન્ટ દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડને લોકોને રસી લગાવવાની અપીલ કરી. તેમણે કહ્યું, "જોકે આપણે એવું ના કરનારની ધરપકડ નથી કરવાના." આ અંગે બાઈડને ટ્વિટર પર લખ્યું, "નિયમ ઘણા સરળ છે. વૅક્સિન લગાવો અથવા માસ્ક પહેરો, જ્યાં સુધી તમે વૅક્સિન નહીં લગાવો. આની પસંદ તમારે કરવાની છે. તે તમારી મરજી છે." અમેરિકાના રાષ્ટ્રપ્રમુખની પાસે તે શક્તિઓ નથી કે તે લોકોને જબરજસ્તી કોરોના વૅક્સિન લગાવવાનો આદેશ આપી શકે અથવા જબરજસ્તી માસ્ક પહેરાવડાવે. તેઓ આના માટે લોકોને અપીલ કરી શકે છે અને લોકોને સમજાવાના પ્રયત્નો કરી શકે છે. CDCનો આદેશ અમેરિકાની સંસ્થા સેન્ટર ફૉર ડિસીઝ કન્ટ્રોલ ઍન્ડ પ્રિવન્શન (સીડીસી)એ નવી ગાઇડલાઇન જાહેર કરી છે. સીડીસીએ જે સમયે નવા આદેશ જાહેર કર્યા, ત્યાં સુધી અમેરિકામાં 35 ટકા લોકોને કોરોના વાઇરસની રસી અપાઈ ચૂકી છે. અમેરિકામાં કોરોના વાઇરસની મહામારીની સામે રસીકરણ અભિયાન ઘણું ઝડપથી ચાલી રહ્યું છે. સીડીસીના ડિરેક્ટર ડૉ. આર વેલેન્સ્કીએ ગુરુવારે કહ્યું, "જે લોકોને કોરોના વાઇરસની રસી લગાવી દેવામાં આવી છે, તે બંધ અથવા ખુલ્લી જગ્યા પર, મોટો કાર્યક્રમ હોય અથવા નાનો કાર્યક્રમ હોય, કોઈ માસ્ક વિના પણ જઈ શકે છે." "તમે તે વસ્તુઓ ફરી શરૂ કરી શકો છો, જેને તમે આ મહામારીના કારણે છોડી દીધી હતી. આપણે તમામ આ દિવસની લાંબા સમયથી રાહ જોઈ રહ્યા હતા, જ્યારે આપણે સામાન્ય પરિસ્થિતિઓનો અહેસાસ ફરીથી કરી શકીએ." કઈ જગ્યાઓ પર હાલ પણ માસ્ક પહેરવું જોઈએ, એનું એક લિસ્ટ પણ સીડીસીએ જાહેર કર્યું છે. કહેવામાં આવ્યું છે કે સીડીસીની હાલની ગાઇડલાઇન પ્રમાણે અમેરિકામાં રાજ્યો દ્વારા બનાવવામાં આવેલા નિયમો પર અસર પહોંચાડશે અને ત્યાં હાલ પણ કેટલાંક કામ-ધંધામાં સામેલ લોકોને માસ્ક લગાવવું પડશે. સ્થાનિક મીડિયા રિપોર્ટ્સ પ્રમાણે, અમેરિકામાં હાલ પણ મોટા ભાગની દુકાનોની બહાર નોટિસ લાગેલી છે કે માસ્ક વગર પ્રવેશ કરવો નહીં. માસ્ક હઠાવવાના નિયમ અંગે ચિંતા અમેરિકામાં અનેક લોકો માસ્કના નિયમમાં ફેરફારોથી ચિંતિત પણ છે. એપ્રિલમાં સીડીસીએ કહ્યું હતું કે ખુલ્લી જગ્યાઓ પર, જ્યાં ભીડ ના હોય, ત્યાં માસ્ક નહીં પહેરો તો ચાલી શકે છે. પરંતુ આ સંસ્થાએ ભીડભાડવાળી જગ્યાઓ અને કોઈ પણ બંધ જગ્યા પર માસ્ક લગાવવાની સલાહ આપી હતી. ડૉક્ટર વેલેન્સ્કીએ કહ્યું કે જે લોકોને આરોગ્ય સંબંધિત ગંભીર સમસ્યાઓ છે, તેમણે ઘરની બહાર નીકળે તો માસ્ક લગાવવા પર વિચાર કરવો જોઈએ. સીડીસીએ આ વચ્ચે 'સંપૂર્ણ રીતે વૅક્સિનેટેડ' થવાની વ્યાખ્યા પર વાત કરી. સંસ્થા અનુસાર રસીના સંપૂર્ણ રીતે બે ડોઝ લીધા પછી બે અઠવાડિયાં પછી માનવું જોઈએ કે રસીકરણ થયું અને કહ્યું કે 'નવી ગાઇડલાઇન આવા લોકોને (સંપૂર્ણ રીતે વૅક્સિનેટેડ) કરવા માટે જ છે.' જોકે અમેરિકામાં અનેક લોકો આ ફેરફારોથી ચિંતિત પણ છે. તેમનું કહેવું છે કે "હાલ અડધી વસતીને પણ રસી આપવામાં આવી નથી અને આની કોઈ ગૅરન્ટી નથી કે કોણે રસી લીધી, કોણે નથી લીધી, એવામાં ક્યાંય આ ઉતાવળ સાબિત ન થાય." અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડને 4 જુલાઈ સુધી 70 ટકા વસતીને વૅક્સિનની ઘટના કારણે ઓછામાં ઓછો એક ડોઝ આપવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો 'રસી લઈ ચૂકેલા લોકો હવે મોટાભાગની જગ્યાઓએ માસ્ક વગર રહી શકશે', અમેરિકાના અધિકારીઓએ આવું કહ્યું એ બાદ રાષ્ટ્રપતિ જો બાઇડને આ દિવસને અમેરિકા માટે 'મોટો દિવસ' ગણાવ્યો છે. +text: વિધાનસભાની 222 બેઠકોનું પરિણામ જોઈએ તો ભાજપને 104, કોંગ્રેસને 78 અને જેડીએસને 37 બેઠકો મળી હતી. કોંગ્રેસે જેડીએસને ટેકો આપ્યો હતો પણ રાજ્યપાલ વજુભાઈ વાળાએ સૌથી વધુ બેઠકો જીતનાર પક્ષ ભાજપને સરકાર બનાવવા માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું. ભારતીય રાજકારણમાં આવી પરિસ્થિતિ પ્રથમવાર નથી આવી. પરંતુ આવી ઘટનાઓથી ભારતનો ઇતિહાસ ભરેલો પડ્યો છે. વર્ષ 1979: શપથના 15 દિવસોમાં જ પડી ગઈ ચરણ સિંહની સરકાર દેશમાં કટોકટી લાગુ કર્યાના લગભગ બે વર્ષ બાદ વિરોધનું વાતાવરણ ગંભીર બનતા તત્કાલિન વડાં પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીએ લોકસભા ભંગ કરીને ચૂંટણી યોજવાની ભલામણ કરી હતી. ચૂંટણીમાં કટોકટી લાગુ કરવાનો નિર્ણય કોંગ્રેસ માટે ઘાતક સાબિત થયો. અને તેના પરિણામ સ્વરૂપે 30 વર્ષો બાદ કેન્દ્રમાં ગેરકોંગ્રેસી સરકારનું ગઠન થયું હતું. જનતા પાર્ટી ભારે બહુમતીથી સત્તામાં આવી અને મોરારજી દેસાઈ વડા પ્રધાન બન્યા. ચરણસિંહ તે સરકારમાં ગૃહમંત્રી અને નાયબ વડાપ્રધાન બન્યા હતા. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? પક્ષમાં આંતરિક ઝઘડાને કારણે મોરારજી દેસાઈની સરકાર પડી ગઈ. ત્યારબાદ કોંગ્રેસ અને સીપીઆઈની મદદથી ચરણ સિંહે 28 જુલાઈ 1979ના રોજ વડા પ્રધાન પદે શપથ લીધા હતા. રાષ્ટ્રપતિ નીલમ સંજીવ રેડ્ડીએ તેમને બહુમતી સાબિત કરવા માટે 20 ઓગસ્ટ સુધીનો સમય આપ્યો હતો. પરંતુ એક દિવસ પહેલાં એટલે કે 19 ઓગસ્ટના રોજ ઈન્દિરા ગાંધીએ પોતાનું સમર્થન પાછું ખેંચી લીધું અને ફ્લોર ટેસ્ટનો સામનો કર્યા વગર તેમણે રાજીનામું આપી દીધું હતું. વર્ષ 1989: બિહારમાં રથ યાત્રા થોભી, બીજી તરફ દિલ્હીમાં સરકાર પડી ભાજપ અને ડાબેરી પાર્ટીઓના સમર્થનથી વી. પી. સિંહ વડાપ્રધાન બન્યા હતા બીજી કહાણી છે વર્ષ 1989ની. એક વર્ષ પહેલાં એટલે કે વર્ષ 1988માં જય પ્રકાશ નારાયણના જન્મદિવસ 11 ઓક્ટોબરના રોજ જનમોરચા, જનતા પાર્ટી, લોકદળ અને કોંગ્રેસ (એસ)નો વિલય થયો અને નવા પક્ષ જનતા દળનું ગઠન થયું હતું. વર્ષ 1989માં ચૂંટણી થઈ. નેશનલ ફ્રન્ટને સારી સફળતા મળી પરંતુ એટલી પણ નહીં કે સરકાર બનાવી શકે. નેશનલ ફ્રન્ટે, ભાજપ અને ડાબેરી વિચારધારા ધરાવતી પાર્ટીઓનું સમર્થન મેળવીને સરકાર બનાવી લીધી અને વીપી સિંહ વડા પ્રધાન બન્યા હતા. એક વર્ષ થયું હતું કે ભાજપે રથયાત્રા શરૂ કરી. રથ ઘણા રાજ્યો થઈને બિહાર પહોંચ્યો. બિહારમાં જનતા દળની સરકાર હતી અને લાલુ પ્રસાદ યાદવ મુખ્યમંત્રી હતા. તેમણે લાલકૃષ્ણ અડવાણીના રથ આગળ સ્પીડબ્રેકરનું કામ કર્યું અને અડવાણીની ધરપકડ કરી લીધી હતી. પછી શું, ભાજપે કેન્દ્ર સરકારમાંથી સમર્થન પરત ખેંચી લીધું અને સરકાર પડી ગઈ. વર્ષ 1990 : રાજીવ ગાંધીની જાસૂસીની ઘટના બાદ સરકાર પડી ભારતીય રાજનીતિના ઇતિહાસનો મહત્ત્વનો અધ્યાય એટલે વર્ષ 1990. વીપી સિંહના રાજીનામા બાદ જનતા દળના નેતા ચંદ્રશેખરે પોતાના સમર્થકો સાથે પક્ષ છોડી દીધો અને સમાજવાદી જનતા પાર્ટીની રચના કરી. ચૂંટણી થઈ અને તેમના પક્ષનો 64 બેઠકો પર વિજય થયો. સંસદના ફ્લોર ટેસ્ટમાં કોંગ્રેસે તેમને મદદ કરી અને ચંદ્રશેખર વડાપ્રધાન બન્યા હતા. આશરે સાત મહિના પાછી એવું કંઇક થયું કે તેમને રાજીનામુ આપવું પડ્યું. 2 માર્ચ 1991એ રાજીવ ગાંધીના નિવાસ સ્થાન 10, જનપથ બહાર જાસૂસી કરવાના આરોપ હેઠળ હરિયાણા પોલીસના કર્મચારીઓ પ્રેમસિંહ અને રાજસિંહની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. બન્ને સાદા કપડાંમાં હતા અને ધરપકડ પછી તેમને સ્વીકાર્યું હતું કે તેઓ કોઈ માહિતી મેળવવા ત્યાં ગયા હતા. આ અંગે રાજનીતિમાં જાણે કે ભૂકંપ આવી ગયો અને કોંગ્રેસે કેન્દ��ર સરકારને આપેલો ટેકો પાછો ખેંચવાની જાહેરાત કરી. ત્યારબાદ સંસદમાં ફ્લોર ટેસ્ટની સ્થિતિ સર્જાઈ. ફ્લોર ટેસ્ટ થાય એ પહેલાં ચંદ્રશેખરે 6 માર્ચ 1991એ રાજીનામું આપ્યું હતું. વર્ષ 1992 : જ્યારે માયાવતીએ સત્તા માટે ફ્લોર ટેસ્ટ કરાવ્યો આ ઉત્તર પ્રદેશની રસપ્રદ ફ્લોર ટેસ્ટની કહાણી છે. વર્ષ 1992માં મુલાયમસિંહ યાદવે સમાજવાદી જનતા પાર્ટીથી અલગ થઈને સમાજવાદી પાર્ટી બનાવી હતી. એક વર્ષ પછી ઉત્તર પ્રદેશમાં ઇમારતનો વિવાદાસ્પદ ભાગ તોડી પાડ્યો. આ ઘટના બાદ કલ્યાણસિંહની રાજ્ય સરકારનો ભંગ કરવામાં આવ્યો. ત્યારબાદ ચૂંટણી યોજાવાની હતી. સમાજવાદી પાર્ટી અને માયાવતીની બહુજન સમાજવાદી પાર્ટીનું ગઠબંધન થયું. જેમાં છ-છ મહિના માટે મુખ્યમંત્રી બનાવવાની ગોઠવણ કરાઈ. ગઠબંધનની સરકાર બની. પહેલી વખત માયાવતી મુખ્યમંત્રી બન્યાં. પણ જ્યારે મુલાયમસિંહ યાદવનો મુખ્યમંત્રી બનવાનો વારો આવ્યો ત્યારે માયાવતીએ મુખ્યમંત્રી પદ ખાલી કરવાની ના પાડી અને સરકારને આપેલો ટેકો પાછો ખેંચી લીધો. ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભામાં ફ્લોર ટેસ્ટ થયો અને ભાજપના સમર્થનમાં માયાવતી બીજી વખત મુખ્યમંત્રી બન્યાં અને સમાજવાદી પાર્ટી પોતાના સાથે દગો થયો હોવાથી સરકારમાંથી બહાર નીકળી ગઈ. વર્ષ 1999 : જ્યારે માત્ર એક મતથી વાજપેયીની સરકાર પડી ગઈ હતી વર્ષ 1998માં થયેલી લોકસભાની ચૂંટણીમાં કોઈ પણ પક્ષને બહુમતી નહોતી મળી. પણ અન્નામુદ્રકની મદદથી રાષ્ટ્રીય લોકશાહી ગઠબંધનના નામે સરકાર બનાવાઈ હતી. 13 મહિના પછી અન્નામુદ્રકે પોતાનો ટેકો પાછો ખેંચી લીધો અને સરકાર લઘુમતીમાં આવી ગઈ. વિપક્ષની માગ આધારે રાષ્ટ્રપતિએ સરકારને બહુમતી સાબિત કરવા કહ્યું હતું. સંસદમાં ફ્લોર ટેસ્ટ થયો અને અટલ બિહારી વાજપેયીની સરકાર એક મતથી તૂટી ગઈ. કોઈએ આવું વિચાર્યું નહોતું. જે એક મતથી સરકાર પડી ભાંગી, એ એક મત ઓરિસ્સાના મુખ્યમંત્રી ગિરધર ગમાંગનો હતો. ગમાંગ એ સમયે ઓરિસ્સાના મુખ્યમંત્રીની સાથે સાંસદ પણ હતા. આ ફ્લોર ટેસ્ટમાં પોતાનો મત આપવા માટે જ તેઓ દિલ્હી આવ્યા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કર્ણાટક વિધાનસભામાં શનિવારે વિશ્વાસમત સાબિત કરતાં પહેલાં મુખ્યમંત્રી બી.એસ.યેદિયુરપ્પાએ રાજીનામુ આપવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ નિર્ણય બાદ કર્ણાટકમાં ભાજપની સરકાર પડી ગઈ. +text: 'એ રવિવારનો દિવસ હતો. એટલે આ રસ્તા પર ભીડ ન હતી. બી��ા દિવસોમાં અહીં સારી એવી ભીડ જોવા મળે છે.' કારને પીછો કરતી જોઈને પ્રાક્ષીએ તેમની ચાલવાની ઝડપ વધારી દીધી. પરંતુ અચાનક કાર તેમની નજીક આવી ગઈ. હાથમાં ચક્કુ લઈને એક માણસ ઉતર્યો. પ્રાક્ષીએ કહ્યું, “એણે મને ચક્કુ બતાવી કારમાં બેસવાનું કહ્યું. મેં મારી બધી જ તાકાત વાપરીને એને જોરથી ધક્કો માર્યો. તે કારની બોનેટ પર જઈને પડ્યો.” તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? “હું ત્યાંથી ભાગી અને એક ઑટો જોયો. હું તેમાં બેસી ગઈ. મને લાગ્યું કે જાણે કે હું મરી ગઈ હોત. મને બહુ જ ડર લાગ્યો હતો.” સંદીપ કૌર, કૉલેજનાં વિદ્યાર્થિની છે. તે કહે છે, “હું રાત્રે મારા પિતરાઈ ભાઈને લેવા ગઈ હતી. રસ્તામાં દારૂના નશામાં એક યુવકે મારી સ્કૂટીને ટક્કર મારી.” “ઉપરથી એણે મને ગાળ બોલી. એટલે મેં તેને રસ્તા વચ્ચે જ ફટકાર્યો.” સંદીપ કૌર મૂળ મુક્તસર જિલ્લાના એક ગામના વતની છે. અગાઉ પણ સંદીપ કૌરે એક વ્યક્તિને માર માર્યો હતો. તે ગૌરવ સાથે કહે છે, "એક દિવસ બસમાં, એક માણસ મને કદાચ માર ખાવા માટે જ અડ્યો હતો." પ્રાક્ષીએ પણ "અયોગ્ય" વર્તન કરનારાં ઘણા પુરુષોને બસમાં થપ્પડ લગાવી છે. સંદીપ કહે છે, "આ ત્રાસને અટકાવવાનો આ જ એકમાત્ર રસ્તો છે." પંજાબની આ યુવતીઓએ તેમની પોતાની છેડતીનો જવાબ શોધી લીધો છે અને જવાબ છે સામે હુમલો કરો. પ્રાક્ષી કહે છે, “હુમલો કરવાથી મારું આત્મસન્માન જળવાઈ રહે છે. સાથે હું જ્યાં જવા ઇચ્છું છું ત્યાં જઈ શકું છું.” 2016 માં પંજાબમાં મહિલાઓ સામે ગુનાના પાંચ હજાર બનાવો બન્યા છે. નેશનલ ક્રાઇમ રેકોર્ડ્સ બ્યૂરોના તાજેતરના રિપોર્ટ અનુસાર મહિલાઓ પર હુમલા અને જાતીય સતામણીની 1038 ઘટનાઓ નોંધાઈ છે. જો કે, એવા ઘણા કેસો છે, જેની ફરિયાદ પણ નથી થતી. જેમ કે પ્રાક્ષી અને સંદીપે તેમની ઘટનાની ફરિયાદ પોલીસમાં નહોતી કરી. સંદીપ કૌર કહે છે, “અમારા શહેરની ગલીઓ અમારા માટે સલામત નથી. આ પ્રકારની સ્થિતિમાં અમે જાતે જ પુરુષોને પાઠ ભણાવીએ છીએ.” છોકારાઓ છેડતી કરે ત્યારે મૌન રહો છો કે પછી લડો છો? પ્રીતિ, જલંધર કૉલેજમાંથી ગ્રેજ્યુએશનનો અભ્યાસ કરી રહી છે. પ્રીતિ પણ છેડતી કરનારા છોકરાઓને છોડતી નથી. તે કહે છે, “હું બેડમિન્ટનની ખેલાડી છું અને પ્રેક્ટિસ કરતી વખતે શોર્ટ્સ પહેરું છું.” “અમારી લગભગ રોજ છેડતી થાય છે પણ હું ડરતી નથી. હું તરત જ સામે ચોપડાવું છું. અમને ચિંતા માત્ર ત્યારે થાય છે જ્યારે એ ચાર પાંચ જણા હોય છે.” જોકે, છોકરાઓની સામે થવાનો રસ���તો બધી જ છોકરીઓને યોગ્ય નથી લાગતો. બાજુના રાજ્ય હિમાચલ પ્રદેશથી જલંધરમાં અભ્યાસ કરવા આવેલી શિવાની કહે છે, "રસ્તે ચાલતા ઘણા લોકો કૉમેન્ટ કરતાં જ હોય છે. તમે દરેક સાથે લડી ના શકો. એ તમને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે." જ્યારે જલંધરમાં જ રહેતાં ગ્રાફિક ડિઝાઈનર જસ્લીન કૌર આગ્રહ રાખે છે કે છેડતી કરનારાઓની અવગણના કરવી વધારે સારું છે. "જો તમને લાગે કે ચોક્કસ વિસ્તાર સલામત નથી તો પછી શા માટે એ સ્થાન પર જવાનુ? તે મુશ્કેલીને આમંત્રણ આપવા જેવું છે." પ્રાક્ષી કહે છે કે જો એવું વિચારીને ચાલીએ તો કંઇ ના થઈ શકે. સંદીપ કૌર કહે છે, "ડર આ સમસ્યાનું સમાધાન નથી. તમારો ડર માત્ર એમની હિંમત વધારવાનું કામ કરે છે." છોકરીઓ છેડતીના કેસમાં પોલીસનો સંપર્ક કેમ નથી કરતી તેના જવાબમાં છોકરીઓ કહે છે કે ગંભીર ગુનામાં પોલીસની મદદ લઈએ છીએ પણ નાની મોટી છેડતી માટે એક કે બે લાફા જ બરાબર છે. જો કે ભારતના કાયદામાં શારીરિક શોષણ, પીછો કરવો કે છેડતી કરવા માટે અલગ અલગ ધારાઓની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે. મહિલાઓ આ કાયદાનો ઉપયોગ કરી શકે છે. પંજાબ યુનિવર્સિટીના સોશિયોલોજી ડિપાર્ટમેન્ટના પ્રોફેસર મનજિત સિંહ કહે છે, “ભણેલી અને સ્વતંત્ર રીતે કામ કરતી મહિલાઓની સ્થિતિ થોડી સુધરી છે, પણ ગરીબ અને ઓછું ભણેલી સ્ત્રીઓની હાલત હજી પણ એવી જ છે.” એમ કહેવું મુશ્કેલ છે કે પંજાબમાં છેડતીનો વિરોધ કરવામાં મહિલાઓ ટ્રેન્ડમાં છે. પણ એ સત્ય છે કે અહીંની છોકરીઓ હવે છોકરાઓની છેડતીને મૂંગે મોઢે સહન નથી કરી રહી. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો પંજાબના જલંધર શહેરમાં મ્યુઝિક કંપનીમાં લેખિકા તરીકે કામ કરતાં 20 વર્ષનાં પ્રાક્ષી ખન્ના ગયા વર્ષે ઑગસ્ટમાં એક સાંજે ઘરે પાછા આવી રહ્યાં હતાં ત્યારે એક કાર તેમની પાછળ પાછળ ચાલવા લાગી. +text: ફેસબુક દ્વારા ન્યૂઝરૂપ પેજ ઉપર આ ડીલ અંગે જણાવવામાં આવ્યું છે કે 'આ રોકાણ ભારત પ્રત્યે અમારી પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે અને રિલાયન્સ જિયો ભારતમાં જે પરિવર્તન લાવ્યું છે, તેનાથી અમે ઉત્સાહિત છીએ. રિલાયન્સની 'બુક્સ'માં ફેસબુક આ કરાર અંગે ફેસબુકનું કહેવું છે કે રિલાયન્સ જિયોએ ચાર વર્ષથી ઓછા સમયમાં લગભગ 388 મિલિયન યૂઝર્સ સુધી ઇન્ટરનેટ પહોંચાડવામાં સફળતા મેળવી છે. અનેક વેપાર-ધંધાને આગળ ધપાવવામાં તથા પરસ્પર જોડવાની દિશામાં મહત્ત્વપૂર્ણ કામગીરી કરી છે. પોસ્ટમાં જણાવ્યા મ��જબ, ડિજિટલ ટેકનૉલૉજીને કારણે ભારતમાં આર્થિક તથા સામિજક દૃષ્ટિએ ધરમૂળથી પરિવર્તનો આવી રહ્યાં છે અને ગત પાંચ વર્ષ દરમિયાન 560 મિલિયન લોકો ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરતા થયા છે. ફેસબુકના મતે, "અમે (ફેસબુક) ભારતમાં જિયો સાથે મળીને લોકોને જોડવા માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ." "અમે દરેક પ્રકારના વ્યવસાયો માટે નવી તકો પૂરી પાડવા માગીએ છીએ." "વિશેષ કરીને ભારતભરમાં ફેલાયેલા 60 મિલિયનથી વધુ વ્યવસાયિકોને સક્ષમ બનાવવા ઇચ્છીએ છીએ. કારણ કે નાના વેપારીઓ દ્વારા જ રોજગારનું સર્જન થતું હોય છે." "હાલના સમયમાં એ ખૂબ જ જરૂરી છે.કોરોનાની મહામારીને પહોંચી વળવા તથા વ્યવસાય માટે મજબૂતી આપવા માટે અમે પ્રયાસ કરીશું." ઉલ્લેખનીય છે કે ફેસબુક, મૅસેન્જર, વૉટ્સઍપ તથા ઇન્સ્ટાગ્રામ મારફત અગાઉથી જ કંપની ભારતમાં હાજરી ધરાવે છે. શું કહે છે જિયો 9.99 ટકાની ભાગીદારી માટે ફેસબુક દ્વારા લગભગ 43.5 હજાર કરોડનું રોકાણ કરવામાં આવશે, જેના પગલે જિયો પ્લૅટફૉર્મસની વૅલ્યૂ ચાર લાખ 62 હજાર કરોડ ઉપર પહોંચી જવા પામી છે. લૉન્ચિંગના લગભગ ચાર વર્ષની અંદર જ કંપનીનું વૅલ્યૂએશન દેશની ટોપ-5 લિસ્ટેડ કંપનીઓમાં સામેલ થઈ શકે, તેટલું થવા પામ્યું છે. જિયોમાં ફેસબુકના રોકાણને ટેકનૉલૉજીના ક્ષેત્રે દેશમાં સૌથી મોટું સીધું વિદેશી મૂડીરોકાણ માનવામાં આવે છે. આ ડિલ અંગે મુકેશ અંબાણીનું કહેવું છે કે લાંબાગાળાના ભાગીદાર તરીકે ફેસબુકના આગમનથી દેશની ડિજિટલ ઇકૉસિસ્ટમ તથા ભારતીયોને લાભ થશે. 2016માં 'ભારતના ડિજિટલ સર્વોદય'ના લક્ષ્યાંક સાથે જિયો લૉન્ચ કર્યુ હતું. જેને સાકાર કરવામાં મદદ મળશે. ઉલ્લેખનીય છે કે હજુ આ કરારને જરૂરી કાયદાકીય મંજૂરી નથી મળી. એફ.ડી.આઈ. તથા કસ્ટમ્સ સહિતની મંજૂરીઓ મેળવવાની રહેશે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો અમેરિકા સ્થિત ફેસબુકે ભારતીય કંપની રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના ડિજિટલ પ્લૅટફૉર્મ રિલાયન્સ જિયોમાં રૂપિયા 43 હજાર 574 કરોડના ખર્ચે 9.99 ટકા હિસ્સો ખરીદ્યો છે. +text: ઑગસ્ટ મહિનામાં અમદાવાદની શ્રેય હૉસ્પિટલમાં આગ લાગવાની ઘટના ઘટી એ સાથે અત્યાર સુધીમાં ગુજરાતમાં હૉસ્પિટલમાં લાગવાની છ ઘટના નોંધાઈ છે. રાજકોટની ઉદય શિવાનંદ હૉસ્પિટલમાં આગ લાગવા પાછળ વૅન્ટિલેટર જવાબદાર હોવાના આક્ષેપો થઈ રહ્યા છે, જોકે આ વાત હજી સુધી તપાસમાં પુરવાર થઈ નથી. આ અગાઉ વડોદરાની એસએસજી હૉસ્પિટલમાં લાગે��ી આગ વખતે પણ વૅન્ટિલેટરને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવ્યું હતું. શૉર્ટ-સર્કિટ જવાબદાર? ઉલ્લેખનીય છે કે અત્યાર સુધી લાગેલી આગની ઘટનાઓમાં શૉર્ટ-સર્કિટ કારણ હોવાનું તપાસમાં બહાર આવ્યું છે. જોકે નિષ્ણાતો અન્ય એક બાબત તરફ આંગળી ચીંધે છે. નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે હૉસ્પિટલની ઇલેક્ટ્રિક સિસ્ટમમાં સતત વીજભાર વહન કરવાની ક્ષમતા છે કે નહીં એની તપાસ થતી નથી. અમદાવાદના રિટાયર્ડ ડેપ્યુટી ચીફ ફાયર ઑફિસર પી. એસ. પરમાર પણ આ વાતનું સમર્થન કરતાં કહે છે કે "ખાનગી હૉસ્પિટલમાં પાવરનો લૉડ કેટલો છે, એ તપાસવું જોઈએ." પરમાર કહે છે, "ખાનગી હૉસ્પિટલમાં ઇલેક્ટ્રિકનો પાવર વધુ માત્રામાં 24 કલાક ચાલે એમ છે કે નહીં એની ફાયર-સૅફ્ટીની તપાસ થવી જોઈએ, કારણકે ખાનગી હૉસ્પિટલમાં 24 કલાકમાં કેટલો પાવર વપરાશે એનો અંદાજ નથી હોતો." ફાયર ઍક્સપર્ટ અને કૉલેજ ઑફ સેફ્ટી ઍન્ડ ફાયર ટેક્નૉલૉજીના પ્રિન્સિપાલ કે. સી. મોટવાણીએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે "કોરોનાની હૉસ્પિટલમાં છેલ્લા ચાર મહિનામાં છ જગ્યાએ આગ લાગી છે પણ માત્ર શૉર્ટ સર્કિટથી આટલી મોટી આગ લાગે નહીં." તેઓ કહે છે, "સ્પાર્ક થાય અને એને સળગવા માટે આવશ્યક સંજોગો હોય ત્યારે જ આગ પ્રસરીને મોટી થાય છે, ધુમાડો નીકળે અને વૅન્ટિલેશનની વ્યવસ્થા ન હોય તો લોકોનાં મોત થાય." મોટવાણી કહે છે, "શૉર્ટ-સર્કિટથી આગ ત્યારે જ લાગે જ્યારે અર્થ લીકેજ સર્કિટ બ્રૅકર, અથવા ઓવરલૉડ સર્કિટ બ્રૅકર ન હોય. વીજળીનું જોડાણ અપાય ત્યારે આ બંને વસ્તુઓ ફરજિયાત હોય છે." "પરંતુ કોરોનાની હૉસ્પિટલમાં આ આગ લાગવાનું કારણ એ છે કે ત્યાં કાયમી વ્યવસ્થા નથી મૅક્શીફ્ટ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી." મોટવાણી કહે છે, "વડોદરાની આગ ઘટનામાં જોઈએ તો સતત વૅન્ટિલેટર ચાલ્યું અને એમાંથી સ્પાર્ક શિફ્ટ થયો અને એના કારણે આગ લાગી હતી." "જે ખાનગી હૉસ્પિટલોમાં કોરોનાના ICU ઊભાં કરાયાં છે, ત્યાં યોગ્ય વાયરિંગ ન હોય અને લાંબા સમય સુધી લૉડ ન ખેંચી શકે તો એ સ્થિતિમાં આગ લાગી શકે છે." વડોદરાની એસએસજી હૉસ્પિટલની તસવીર મોટવાણી વૅન્ટિલેટરના ઉપયોગ વિશે વાત કરતાં કહે છે કે "સતત વૅન્ટિલેટરના ઉપયોગથી પણ વીજળીનો લૉડ વધે છે અને વાયરિંગ યોગ્ય ન હોય તો આગ લાગી શકે છે." "વૅન્ટિલેટર સળંગ ચાલે અને એકાદ તણખો થાય ત્યારે ICUનાં ઑક્સિજનનાં સાધનો આગને ફેલાવવાનું કામ કરે છે. આવી જગ્યાએ પૅસિવ અને ઍક્ટિવ સિસ્ટમ લગાવવી જોઈએ." પરમાર અન્ય એક બાબત પર ભાર મૂકતાં કહે છે કે "ફાયર-સૅફ્ટીનાં સાધનો કેમ વાપરવા એની તાલીમ અપાતી નથી. આઈ.સી.યુ.માં જો આગ લાગે તો વધુ ધુમાડો ફેલાતો હોય છે. સાધનો કેટલા અંતરે રાખવા જોઈએ એની પણ જાણકારી નથી હોતી." મોટવાણી પણ કહે છે કે હૉસ્પિટલનો સ્ટાફ ફાયર-સૅફ્ટીનાં સાધનોનો ઉપયોગ કરી શકે એ માટે તેમની તાલીમ આપવી જોઈએ, જેથી ફાયર-બ્રિગેડ આવે ત્યાં સુધીમાં તેઓ આગને કાબૂમાં લઈ શકે. બેદરકારીને કારણે ઘટનાઓ બને છે? જામનગરની હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગની ઘટનાની તસવીર રાજકોટની શિવાનંદ મિશન હોસ્પિટલના દર્દીના સંબંધી દિનેશ ઓડેદરા કહે છે કે એમનાં માતા ઉષાબહેન ઓડેદરાને આ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કર્યાં હતાં. રાજકોટની ઉદય શિવાનંદ હૉસ્પિટલમાં ઉષાબહેન ઓડેદરા સારવાર લઈ રહ્યાં હતાં, તેમના પુત્ર દિનેશ ઓડેદરાએ બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું કે છેલ્લા દસ દિવસ દરમિયાન તેમને નોંધ્યું હતું કે ઘણી વખત વીજળી જતી રહેતી હતી. તેઓ કહે છે કે રાત્રે લાઇટ જતી રહે એ વખતે કોઈ ન હોય એટલે ચોકી દાર જનરેટર ચાલુ કરતા હતા. શિવાનંદ હૉસ્પિટલના ટ્રસ્ટી અશોક મહેતાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહ્યું, "અમે પહેલાંથી જ અમારી હૉસ્પિટલને કોરોના માટે આપવા તૈયાર નહોતા પણ સરકારના દબાણથી આપવી પડી હતી, જે ઘટના બની એ દુખદ છે." તેઓ જણાવે છે, "અમારા બીજા ટ્રસ્ટીઓનું કહેવું હતું કે આ સમયે દર્દીઓની મદદ કરીએ પણ અમે કોરોના માટે હૉસ્પિટલ આપવા તૈયાર ન હતા કારણકે અમારી હૉસ્પિટલ એ માટે તૈયાર નહોતી." હૉસ્પિટલમાં વૅન્ટિલેટરથી આગ લાગતી હોવાની વાતનો ઇન્કાર કરતાં ધમણ વૅન્ટિલેટરના ઉત્પાદક પરાક્રમસિંહ જાડેજાએ બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં કહયું, "વડોદરાની હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગમાં ધમણ વૅન્ટિલેટરને જવાબદાર ગણાવવાનો પ્રયાસ થયો હતો પણ અમે અમારાં વૅન્ટિલેટર પૅરામીટર પ્રમાણે બનાવીએ છીએ." "એમાં માત્ર 24 વૉટ વીજળી વપરાય છે. વૅન્ટિલેટરને બદનામ કરવામાં આવી રહ્યાં છે, જે આગ લાગી છે એ શૉર્ટ-સર્કિટના કારણે લાગી છે, વૅન્ટિલેટરના કારણે નહીં." આગની ઘટનાઓ ગુજરાતમાં કોરોના હૉસ્પિટલમાં લાગેલી આગના બનાવો તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજકોટની ઉદય શિવાનંદ કોવિડ હૉસ્પિટલમાં આગ લાગવાની ઘટના બાદ ફરી એક વખત ગુજરાતની હૉસ્પિટલોમાં આગની ઘટનાના મુદ્દે સવાલો ઊઠી રહ્યા છે. +text: સાઇબર સિક્યૂરિટી કંપનીઓએ ચેતવણી ���પી છે કે હૅકર્સ લોકોનો ડેટા ચોરીને તેમની પાસે ખંડણી માગવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે. હૅકર્સ કથિત 'એક્સટૉર્શનવેયર' મારફતે લોકોને જાહેરમાં શરમિંદા કરવા માટે ડેટાનો ઉપયોગ કરી શકે છે. હાલમાં જ કેટલાક હૅકર્સે અમેરિકાની એક આઈટી કંપનીના નિદેશકના ગુપ્ત પોર્ન કલેક્શન મેળવ્યા પછી તેના અંગે ડંફાસો મારી હતી. જોકે અમેરિકાની આ આઈટી કંપનીએ એ સ્વીકાર નહોતું કર્યું કે આ ડેટા હૅકરોએ હૅક કર્યો હતો. ગત મહિને સાઇબર અપરાધીઓની એક ગૅન્ગે ડાર્કનેટ પર પોતાના બ્લૉગમાં કહ્યું હતું કે 'આઈટી કંપનીના ડાયરેક્ટરની ઑફિસના કમ્પ્યૂટરમાં આ ફાઇલો છે.' કમ્પ્યૂટરની ફાઇલ લાઇબ્રરીનો સ્ક્રીનગ્રૅબ પણ આ બ્લૉગમાં પોસ્ટ કરવામાં આવ્યો હતો જેમાં ડઝનબંધ ફોલ્ડર્સ હતા. આ ફોલ્ડરના નામ પોર્ન સ્ટાર્સ અને પોર્ન વેબસાઇટ્સના નામે રાખવામાં આવ્યા હતા. હૅકરોના આ બદનામ ગ્રૂપે આઈટી ડિરેક્ટરના નામને ટાંકતા લખ્યું, "તેમના માટે ઇશ્વરનો આભાર. જ્યારે તેઓ હસ્તમૈથુન કરી રહ્યા હતા ત્યારે અમે તેમની કંપનીના હજારો ગ્રાહકોની સેંકડો ગીગાબાઇટ્સ ખાનગી માહિતી ડાઉનલોડ કરી લીધી. તેમના હાથોને આશીર્વાદ મળે." છેલ્લા આશરે બે અઠવાડિયા પહેલા આ બ્લૉગને ડિલીટ કરી દેવામાં આવ્યું હતું. નિષ્ણાતો કહે છે કે આનાથી સમજી શકાય કે ખંડણીનો પ્રયાસ સફળ રહ્યો હશે અને ડેટા પ્રકાશિત નહીં કરવા અને પાછો આપવા માટે હૅકર્સને રકમ ચૂકવાઈ હશે. જોકે કંપનીએ આ અંગે કોઈ પણ નિવેદન આપ્યું નથી. હૅકરોની આ ગૅન્ગ હાલ અમેરિકાની બીજી કંપની પાસેથી તેના એક કર્મચારીનો મેમ્બર્સ ઓનલી (સભ્યો માટે) પોર્ન વેબસાઇટ પરનું યુઝરનેમ અને પાસવર્ડ પ્રકાશિત કરવાની ધમકી આપીને ખંડણી માગી રહી છે. 'હવે આ સામાન્ય વાત બની જશે' ખંડણી માગનાર બીજું ગ્રૂપ જે ડાર્કનેટ પર વેબસાઇટ શો ચલાવે છે તે પણ આ પ્રકારનું કામ કરે છે. આ ગૅન્ગ તુલનામાં નવી છે અને તેણે લોકોના ખાનગી ઇમેલ અને તસવીરો પ્રકાશિત કરી છે અને આ ગ્રૂપે અમેરિકામાં એક મહાનગરપાલિકાને હૅક કરીને ખંડણીની રકમ નક્કી કરવા માટે સીધો મેયરને ફોન કર્યો હતો. આ સિવાય અન્ય કેસ થયો જેમાં કૅનેડાની કૃષિસંબંધી કંપનીમાં ફ્રૉડને લગતા ઇમેલની એક આખી ઋંખલા પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી. સાઇબર સિક્યૂરિટી કંપનીના થ્રેટ એનાલિસ્ટ બ્રેટ કૅલો કહે છે કે આ બધા મામલા જોઈને લાગે છે કે 'રૅનસમવેયર' (ખંડણી માટેનું તંત્ર) વિકસી રહ્યું છે. "આ સામાન્ય વાત બ��ી રહી છે. હૅકર્સ હવે એવા ડેટા શોધે છે જેને હથિયારની જેમ વાપરી શકાય. જો તેમને કંઈ પણ એવું મળે જે કોઈ પણ રીતે અપરાધની શ્રેણીમાં આવે કે ખોટું કે શર્માવે એવું ગણાતું હોય તો આ ડેટાનો ઉપયોગ ખંડણીની મોટી રકમ વસૂલ કરવા માટે વાપરે છે. આ મામલા ડેટાની સામાન્ય ચોરી જેવા સાઇબર ક્રાઇમ નથી પરંતુ ખંડણી ઉઘરાવવાનો પ્રયાસ છે." ડિસેમ્બર 2020માં એક કેસ સામે આવ્યો હતો જેમાં અમેરિકામાં એક કૉસ્મેટિક સર્જરી ચેઇનને હૅક કરીને તેના ગ્રાહકોના સર્જરી પહેલા અને પછીના ફોટો પ્રકાશિત કરવાની ધમકી આપવામાં આવી હતી. હૅકર્સ ખંડણીની આ રીતને ઉપયોગ વધારી રહ્યા છે દાયકાઓ પહેલાં જ્યારે ખંડણી માગવાની આ રીત સામે આવી હતી ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી તેમાં ઘણા ફેરફારો થયા છે. અપરાધીઓ પહેલા એકલા અથવા નાની ટીમમાં કામ કરતા અને ઇન્ટરનેટ વાપરતી કોઈ એક વ્યક્તિને ફસાવનાર વેબસાઇટ અથવા ઇમેલ મારફતે ફસાવતા હતા. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, હવે આ પ્રક્રિયામાં ઘણું નવું જોડાયું છે, અપરાધીઓ સંગઠિત અને મહત્ત્વકાંક્ષી બની ગયા છે. અપરાધીઓની ગૅન્ગ અનુમાન અનુસાર દર વર્ષે લાખો ડૉલર કમાય છે કારણ કે તેઓ મોટી કંપનીઓને શિકાર બનાવવા માટે વધારે સમય અને સંસાધનો વાપરે છે. કેટલીક કંપનીઓ પાસેથી હૅકર્સે લાખો ડૉલર્સ વસૂલ્યા છે. બ્રેટ કૅલોએ વર્ષોથી હૅકર્સની આ ગતિવિધિઓનું અધ્યયન કર્યું છે અને તેમનું કહેવું છે કે 2019માં આમાં ફેરફારો આવ્યા હતા. તેઓ કહે છે, "પહેલા તો કંપનીઓનો ડેટા એન્ક્રિપ્ટ કરવામાં આવતો હતો જેથી કંપનીઓ તેને વાંચી ન શકે,પરંતુ હવે હૅકર્સ પોતે આ ડેટાને ડાઉનલોડ કરે છે." "આનું કારણ એ કે જો હૅકરો પાસે આ ડેટા હોય તો તેને વેચવાની ધમકી આપી શકે." આનાથી બચવું કેટલું મુશ્કેલ? 2020માં આવી ઘટનાઓમાં 170 અબજ ડૉલર જેટલી રકમ ખંડણીના રૂપમાં આપવામાં આવ્યા છે અને વેપારમાં નુકસાનનો પણ તેમાં સમાવેશ થાય છે. નિષ્ણાતો માને છે કે હૅકર્સ દ્વારા મોટી કંપનીઓ અને સંસ્થાઓનો ડેટા ચોરીને તેને શર્મિંદા કરવા માટે ઉપયોગ કરવો એ ખતરનાક વાત છે. કંપનીના ડેટાનો બૅકઅપ રાખવાથી વેપાર-ધંધાને રૅનસમવેયરના હુમલા પછી સપાટે ચડાવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે પરંતુ હૅકર્સને ખંડણી માગવાના અપરાધમાંથી બચવું મુશ્કેલ છે. સાઇબર સિક્યૂરિટી નિષ્ણાત લીસા વેન્ચુરા કહે છે, "કંપનીના સર્વર ઉપર કંપનીના કર્મચારીઓએ એવું કંઈ પણ સ્ટોર ન કરવું જોઈએ જે કંપનીના સન્માન પર કોઈ પ્રશ્ન ઊભા થાય. કંપનીઓએ કર્મચારીઓને ટ્રેનિંગ આપવી જોઈએ." "હૅકર્સ માટે પણ હવે આમાં નવા એંગલ જોડાઆ છે કારણ કે હવે તે વધારે આધુનિક થઈ રહ્યું છે. કંપનીઓને બદનામ કરવા સિવાય આમાં તેમની પાસેથી પૈસા વસૂલી શકાય છે." કંપનીઓ દ્વારા ફરિયાદ ન કરવા અને છુપાવવાની સંસ્કૃતિને કારણે ખંડણીના આ ખેલમાં કેટલાં નાણા અપાયા હશે એ વિશે અનુમાન લગાવવું મુશ્કેલ છે. એમસિસૉફ્ટના નિષ્ણાતોના અનુમાન મુજબ 2020માં આવી ઘટનાઓમાં 170 અબજ ડૉલર જેટલી રકમ ખંડણીના રૂપમાં આપવામાં આવી છે . આ રકમમાં વેપારમાં થયેલા નુકસાનનો પણ સમાવેશ થાય છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સાઇબર સિક્યૂરિટી કંપનીઓએ ચેતવણી આપી છે કે હૅકર્સ લોકોનો ડેટા ચોરીને તેમની પાસે ખંડણી માગવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે. +text: જ્યારે બજરંગ દળના નેતા બાબુભાઈ પટેલ ઉર્ફે બાબુ બજરંગીને દોષિત જાહેર કર્યા છે. 2012માં ચાલેલા આ જ કેસમાં ટ્રાયલ કોર્ટે માયા કોડનાનીને મુખ્ય આરોપી ગણાવતા આજીવન કેદની સજા કરી હતી. હાઈ કોર્ટે માયા કોડનાનીને નિર્દોષ જાહેર કરતાં કહ્યું કે માયા કોડનાનીના મામલામાં જે પણ સાક્ષીઓએ નિવેદનો આપ્યાં છે તેને વિશ્વાસપાત્ર ગણી શકાય નહીં. ઉપરાંત માયા કોડનાની પર જે આરોપ હતો કે તેમણે કારમાંથી ઊતરીને ટોળાને સંબોધ્યું હતું અને હિંસા કરવા માટે ઉશ્કેર્યું હતું. આ મામલે હાઈ કોર્ટે ચુકાદામાં કહ્યું કે પોલીસ તરફથી એવું કોઈ નિવેદન નથી કે માયા કોડનાની કારમાંથી ઊતરીને ટોળામાં ગયાં હોય. હાઈ કોર્ટે ટ્રાયલ કોર્ટેનો ચુકાદો યથાવત રાખતા બાબુ બજરંગીને દોષિત જાહેર કર્યા છે. જોકે, બાબુ બજરંગીને થયેલી આજીવન કેદની સજામાં ઘટાડો કરીને તેમની સજા 21 વર્ષ કરી દેવામાં આવી છે. હાઈ કોર્ટના ચુકાદા મામલે સ્પેશિયલ પબ્લિક પ્રોસિક્યૂટર(એસઆઈટી) આર. સી. કોડેકરે બીબીસી સાથે ખાસ વાતચીત કરી હતી. કોડેકરે માયા કોડનાની મામલે હાઈ કોર્ટે આપેલા ચુકાદા મામલે કહ્યું કે તેમને 'બેનિફિટ ઑફ ડાઉટ'નો લાભ આપવામાં આવ્યો છે. તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? આ ચુકાદામાં હાઇ કોર્ટે માયા કોડનાનીના PA ક્રિપાલસિંહ છાબડાને પણ નિર્દોષ જાહેર કર્યા છે. ક્રિપાલસિંહને ટ્રાયલ કોર્ટે તેના ચુકાદામાં દોષિત જાહેર કર્યા હતા. નરોડા પાટીયા નરસંહાર કેસમાં ટ્રાયલ કોર્ટે કુલ 32 લોકોને દોષિત જાહેર કર્યા હતા. ગુજરાત હાઈ કોર્ટે આ કેસમાં કુલ 32માંથી 13 આરોપીની ટ્રાયલ ક���ર્ટની સજા યથાવત રાખી છે જ્યારે 18 લોકોને નિર્દોષ છોડી મૂકવામાં આવ્યા છે. એક આરોપીનું કેસની સુનાવણી દરમિયાન જ મોત થઈ ગયું હતું. ઉપરાંત હાઈ કોર્ટે ટ્રાયલ કોર્ટ દ્વારા નિર્દોષ થયેલા ત્રણ લોકોને દોષિત જાહેર કર્યા છે. શું છે સમગ્ર મામલો? અયોધ્યાથી કાર સેવકને લઈને આવતી સાબરમતી એક્સપ્રેસના એસ-6 કોચને ગોધરા પાસે 27 ફેબ્રુઆરી, 2002ના રોજ સળગાવી દેવામાં આવ્યો હતો. જેમાં 57 લોકો જીવતાં સળગી ગયા હતા. જે બાદ વિશ્વ હિંદુ પરિષદ અને બજરંગ દળે ગુજરાત બંધનું એલાન આપ્યું હતું. 28 ફેબ્રુઆરીના રોજ ટોળું નરોડા-નારોલ હાઇવે અને નરોડા પાટિયા પાસે પહોંચ્યું હતું. જે બાદ 97 મુસ્લિમોની હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી અને આ ઘટનામાં 33 લોકો ઘાયલ પણ થયા હતા. જેમાં તત્કાલીન ભાજપ સરકારના મંત્રી માયા કોડનાની અને બજરંગ દળના નેતા બાબુ બજરંગી સહિત કુલ 62 લોકો સામે 2009માં કેસ શરૂ થયો હતો. કોર્ટે સુનાવણી દરમિયાન 327 લોકોનાં નિવેદનો લીધાં હતાં. આ ગુજરાત રમખાણો સાથે જોડાયેલો એક બહુ ચર્ચિત કેસ છે. જેની તપાસ એસઆઈટીએ કરી હતી. માયા કોડનાની કોણ છે? માયા કોડનાનીને ટ્રાયલ કોર્ટે તેમને 'હિંસાનાં માસ્ટર માઇન્ડ' ગણાવ્યાં હતાં. કોડનાની ઘટના સમયે નરેન્દ્ર મોદીની સરકારમાં મંત્રી હતાં. તેમને મોદીની નજીકની વ્યક્તિઓમાંના એક ગણવામાં આવતાં હતાં. માયા કોડનાનીનો પરિવાર ભારતના ભાગલા પહેલાં હાલ પાકિસ્તાનમાં આવેલા સિંધ પ્રાંતમાં રહેતો હતો. ભાગલા બાદ તેમનો પરિવાર ગુજરાતમાં આવીને વસ્યો. વ્યવસાયે માયા કોડનાની ડૉક્ટર હતાં. નરોડામાં તેમની હોસ્પિટલ હતી. તેઓ આરએસએસ (રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ) સાથે પણ જોડાયેલાં હતાં. બાદમાં તેઓ રાજકારણમાં સક્રિય થયાં હતાં. માનવામાં આવે છે કે તેમની વાત કરવાની આવડતને કારણે તેઓ ભાજપમાં ખૂબ લોકપ્રિય બની ગયાં હતાં. 1998માં તેમણે નરોડાથી વિધાનસભાની ચૂંટણી લડી અને ધારાસભ્ય બન્યાં. તેઓ 2002 અને 2007માં ફરી ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા અને નરેન્દ્ર મોદીની સરકારમાં મંત્રી પણ બન્યાં. જે બાદ 2009માં નરોડા પાટીયાનો કેસ શરૂ થયો અને તેમાં સુપ્રીમ કોર્ટની વિશેષ ટીમે તેમને પૂછપરછ માટે બોલાવ્યાં હતાં. જે બાદ માયા કોડનાનીની ધરપકડ કરવામાં આવી અને તેમણે પ્રધાનપદેથી રાજીનામું આપી દેવું પડ્યું. જોકે, ત્યારબાદ તેમને જામીન મળ્યા અને તેઓ વિધાનસભામાં જતા-આવતા રહ્યાં અને તેમના પર કેસ પણ ચાલતો રહ્યો. 29 ઓગસ્ટ 2012ના રોજ કોર���ટે તેમને નરોડા પાટીયાનાં રમખાણોમાં દોષી જાહેર કર્યાં હતાં. હાઈ કોર્ટમાં કેસની સુનાવણી આ મામલે આજીવન કેદની સજા ભોગવી રહેલાં પૂર્વ મંત્રી માયા કોડનાની સહિત 32 દોષીતોએ ગુજરાત હાઈ કોર્ટમાં તેમને થયેલી સજા સામે અરજી કરી હતી. 28 ફેબ્રુઆરી, 2002ના રોજ ગોધરાકાંડ બાદ થયેલાં રમખાણોમાં 97 મુસ્લિમોની હત્યા કરી દેવામાં આવી હતી. જેમાં કુલ 62 લોકો સામે આરોપ ઘડવામાં આવ્યા હતા. 29 ઓગસ્ટના રોજ જ્યોત્સના યાજ્ઞિકની અધ્યક્ષતાવાળી કોર્ટે ચુકાદો આપતા માયા કોડનાની અને બજરંગ દળના નેતા બાબુભાઈ પટેલ ઉર્ફે બાબુ બજરંગી સહિત 32 લોકોને દોષીત ઠેરવ્યા હતા. જ્યારે 29 લોકોને નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. જે બાદ તમામ દોષિતોએ પોતાની સજા સામે ગુજરાત હાઈ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. ઉપરાંત આ કેસમાં ભોગ બનેલા લોકોના પરિવારજનોએ પણ 29 લોકોને નિર્દોષ છોડવા સામે હાઈ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. આ કેસમાં તપાસ માટે સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા નીમાયેલી સ્પેશિયલ ઇન્વેસ્ટીગેશન ટીમે(SIT) પણ હાઈ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. બાબુ બજરંગીને આજીવન કેદની સજા કેટલીક છૂટ સાથે આપવામાં આવી હતી. જેને પડકારતી અરજી એસઆઈટીએ હાઈ કોર્ટમાં કરી હતી. બે જજોની બનેલી ખંડપીઠે ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં કેસની સુનાવણી પૂર્ણ કરી કરી હતી અને ચુકાદો રિઝર્વ રાખ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાત હાઈ કોર્ટે આજે નરોડા પાટિયા નરસંહાર કેસમાં ચુકાદો આપતા માયા કોડનાનીને નિર્દોષ જાહેર કર્યાં છે. +text: નાદુરસ્ત તબિયતને પગલે ભગવતીબહેનને બુધવારે સવારે હૉસ્પિટલ લઈ જવાઈ રહ્યા હતા, ત્યારે રસ્તામાં તેમને હૃદયનો હુમલો આવ્યો હતો. અસરવાની સિવિલ હૉસ્પિટલમાં તેમને મૃત જાહેર કરવામાં આવ્યા હોવાનું ઍસોસિએશનના હોદ્દેદાર હર્ષદભાઈ પટેલે બીબીસી ગુજરાતીને જણાવ્યું હતું. વરિષ્ઠ પત્રકાર ભાર્ગવ પરીખ સાથે પ્રહ્લાદભાઈ મોદીએ આ વાતની પુષ્ટિ કરી હતી. પ્રહ્લાદભાઈના જણાવ્યા અનુસાર ભગવતીબહેન ભારે ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડપ્રેશરથી પીડાતાં હતાં. ભગવતીબહેન પરિવાર સાથે અમદાવાદના સેટેલાઇટમાં આવેલા દેવપ્રિયા બંગલોઝમાં રહેતાં હતાં. બુધવારે અંતિમ સંસ્કાર અમદાવાદના અમરાઈવાડી વિસ્તારમાં રબારી કૉલોની ખાતે પરિવારનો મોદી શોરૂમ આવેલો છે. ગુજરાત રાજ્ય ફૅર પ્રાઇઝ શૉપ્સ ઍન્ડ કેરોસીન ઍસોસિએશનના હોદ્દેદાર હર્ષદ પટેલે બીબીસી ગુજરાતી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું, "સંગઠનના કામના કારણે પ્રહ્લાદભાઈને ઘર બહાર રહેવું પડતું હતું, ત્યારે ભગવતીબહેન જ પરિવારની જવાબદારી સંભાળતા હતા." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ભાઈ અને ગુજરાત રાજ્ય ફૅર પ્રાઇઝ શૉપ્સ ઍન્ડ કેરોસીન ઍસોસિએશનના પ્રમુખ પ્રહ્લાદભાઈ મોદીનાં પત્ની ભગવતીબહેન મોદીનું 55 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. +text: આમ છતાં અહીંનું અલખપુરા ગામ એક અલગ ચિત્ર રજૂ કરે છે. આ ગામની લગભગ મોટા ભાગની છોકરીઓ ફૂટબૉલ રમવામાં રસ ધરાવે છે. ગામની એક, બે નહી બસ્સો છોકરીઓ ફૂટબૉલ શીખે છે. અહીંની સાત ખેલાડીઓ ભારતની મહિલા ફૂટબૉલ ટીમમાં રમી ચૂકી છે. એટલું જ નહી રમવાની સાથે અભ્યાસ અને ઘરની જવાબદારીઓ પણ આ છોકરીઓ ઉઠાવી જાણે છે. કેવી રીતે આ છોકરીઓ મહેનત કરે છે જુઓ આ વીડિયોમાં સંવાદદાતા: ગુરપ્રીત કૌર શૂટ એડિટ: ઉરૂઝ બાનો તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો હરિયાણા રાજ્ય આમ તો છોકરીઓના જન્મ દરમાં પાછળ રહી ગયેલું રાજ્ય છે. +text: કોઠારી પણ નીરવ મોદીની જેમ અનેક બૅન્કો પાસેથી લોન લઈને વિદેશ નાસી છૂટ્યાની ચર્ચા ચાલી રહી હતી. કાનપુરમાં વિક્રમ કોઠારીના બંગ્લા તથા કાર્યાલયો છે. સીબીઆઈની ટીમ સ્થાનિક પોલીસને સાથે રાખીને પહોંચી હતી અને તેમની પૂછપરછ કરી હતી, જે સોમવાર બપોર સુધી ચાલી હતી. એક વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારીએ બીબીસીને જણાવ્યું, "સીબીઆઈની ટીમે કાનપુર પોલીસ પાસેથી પોલીસ કર્મચારીઓની માગ કરી હતી, જે પૂરા પાડવામાં આવ્યા હતા." કોઠારી વિદેશ નાસી છૂટ્યા છે, તેવી ચર્ચા ચાલી રહી હતી, ત્યારે તેમણે એક ટીવી ચેનલ સાથે ઇન્ટર્વ્યૂમાં જણાવ્યું કે તેઓ કાનપુરમાં જ છે અને તેઓ ક્યાંય જવાના નથી. કોઠારીએ કહ્યું, "કાનપુરમાં મેં ઇજ્જત અને પ્રતિષ્ઠા મેળવ્યા છે. હું મારું શહેર અને મારો દેશ નહીં છોડું અને બૅન્કોની લોન ચૂકવી દઈશ." તમને આ પણ વાંચવું ગમશે અલગઅલગ બૅન્કો પાસેથી લોન યુપી બૅન્ક ઍમ્પ્લોઇઝ એસોસિયેશનના સચિવ સુધીર સોનકરના કહેવા પ્રમાણે, કોઠારીએ અલગઅલગ બૅન્કો પાસેથી લગભગ રૂ. પાંચ હજાર કરોડની લોન્સ લીધી છે. "જેમાં ઇન્ડિયન ઑવરસિઝ બૅન્ક, બૅન્ક ઑફ ઇન્ડિયા, બૅન્ક ઑફ બરોડા, યુનિયન બૅન્ક અને અલ્લાહબાદ બૅન્કે કોઠારીને લોન આપી છે." કોઠારીના વકીલ શરદ કુમાર બિરલાએ બીબીસી સાથે વાતચીતમ���ં જણાવ્યું, "અમારી હજુ કોઠારી સાથે મુલાકાત નથી થઈ. સીબીઆઈની ટીમ બંગલામાં તેમની સાથે પૂછપરછ કરી રહી છે. "અમને બંગલામાં પ્રવેશ કરવાની છૂટ નથી મળી. એમની ધરપકડ થઈ છે કે નહીં, તે ખાતરીપૂર્વક કહી શકાય તેમ નથી. તેમની સામે છેતરપીંડીનો કેસ દાખલ કરવામાં આવ્યો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે." પાન મસાલા દ્વારા શરૂઆત કોઠારી પરિવારે માત્ર કાનપુર જ નહીં, ભારત અને વિશ્વભરમાં પહેલી વખત 'પાન મસાલા' બનાવ્યા, જે વિશ્વભરમાં પ્રસિદ્ધ થયા. મનસુખભાઈ કોઠારીએ તેમના બે દીકરા વિક્રમ તથા દીપક સાથે મળીને વર્ષ 1973માં 'પાન પરાગ' નામ સાથે પાન મસાલા બનાવવાનું શરૂ કર્યું હતું. નાનકડા પાઉચમાં 'પાન મસાલા' લોકોમાં લોકપ્રિય થયા હતા. ત્યારબાદ ભારતભરમાં કાનપુર પાન મસાલાનું કેન્દ્ર બિંદુ બની ગયું. જોકે, પાન મસાલાવાળાઓમાં બદનામ પણ થયું. કારણ કે તેને મોઢાના કેન્સરનું મુખ્ય કારણ માનવામાં આવે છે. 1992માં વિક્રમ કોઠારી 'પાન પરાગ'થી અલગ થઈ ગયા અને 'રૉટૉમેક પેન'નું કારખાનું નાખ્યું. આજકાલ ફિલ્મી કલાકારો દ્વારા કોઈ પ્રોડક્શનનું પ્રમોશન નવી વાત નથી, પરંતુ 1980ના દાયકામાં અશોક કુમાર અને શમ્મી કપુર જેવા દિગ્ગજ નેતાઓ તેમની પ્રોડ્ક્ટનો પ્રચાર કરતા હતા. જ્યારે 90ના દાયકામાં ફિલ્મ અભિનેત્રી રવિના ટંડન રૉટૉમેક પેનનો પ્રચાર કરતા હતા. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો સીબીઆઈની ટીમ રવિવારે મોડી રાત્રે ઉત્તર પ્રદેશના કાનપુર શહેર પહોંચી અને ઉદ્યોગપતિ વિક્રમ કોઠારીની પૂછપરછ કરી હતી. +text: મંગળવારે મતગણતરીની શરૂઆત થઈ ત્યારથી સોશિયલ મીડિયા પર #DelhiElection2020 #DelhiResults #AAPWinningDelhi જેવા ટ્રૅન્ડ મીડિયા પર જોવા મળ્યા. દિલ્હીની ચૂંટણીમાં મુદ્દા કયા રહેશે તેને લઈને રાજકીય પક્ષો વચ્ચે ભારે કસાકસી જોવા મળી હતી અને જે પ્રકારના નારા અને નિવેદનો સામે આવ્યા તેને લઈને પણ વિવાદ થયો હતો. ''ઈવીએમમાં બટન એટલા જોરથી દબાવો કે કરંટ શાહીનબાગમાં લાગે.'' - ગૃહ મંત્રી અમિત શાહનું નિવેદન '' દેશ કે ઇન ગદ્દારોં કો, ગોલી મારો ***** કો .'' - ભાજપ નેતા પરવેશ વર્માએ કરાવેલા નારાબાજી ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી યોગી આદિત્યનાથ પણ ચૂંટણીપ્રચાર માટે દિલ્હી આવ્યા અને કહ્યું કે 'અરવિંદ કેજરીવાલ શાહીનબાગમાં પ્રદર્શન કરી રહેલાં લોકોને બિરયાની ખવડાવે છે.' ભાજપના નેતાઓએ તો ચૂંટણીપ્રચારમાં 'અરવિંદ કેજરીવાલ આતંકવાદી છે' એ પ્રકારના નિવેદન પણ આપ્યા હતા. પ્રચારમાં અરવિંદ કેજરીવાલના ખોટા વાયદાઓ પરથી પરદો ઊઠી ગયો છે એ પ્રકારની વાતો પણ થઈ હતી. એક મહિનાથી વધારે સમયથી શાહીનબાગમાં ચાલી રહેલા વિરોધપ્રદર્શનને ટાંકતા ' શાહીનબાગના લોકો ઘરમાં ઘુસીને બળાત્કાર કરશે....'જેવી વાતો પણ ચૂંટણીમાં છવાયેલી રહી હતી. આમ આદમી પાર્ટીના નેતાઓ અને અરવિંદ કેજરીવાલ પ્રચાર દરમિયાન એવું કહેતા સાંભળવા મળ્યા હતા કે 'તેઓ માત્ર કામ પર વોટ માગી રહ્યા છે.' પ્રચાર દરમિયાન કેટલાક ઇન્ટરવ્યુમાં કેજરીવાલ એવું પણ કહેતા સાંભળવા મળ્યા હતા કે 'અમારું કામ જોઈને વોટ આપશો.' 'બિરયાની સાથે ઉજવણીનો સમય આવી ગયો છે' ભાજપ અને કૉંગ્રેસ અરવિંદ કેજરીવાલને દિલ્હીના લોકોને મફત વિજળી-પાણી આપવા અંગે પણ નિશાના પર લીધા હતા. ચૂંટણીનું પરિણામ આવી ગયા પછી રાજનીતિક વિશ્લેષકો એ વાતનું વિશ્લેષણ તો કરશે જ કે કયા મુદ્દાની ચૂંટણી પર કેવી અસર થઈ અને શાહીનબાગ, બિરયાની, ગોળી, બુલેટ, કામ, વિકાસ...આ બધા શબ્દોએ કઈ પાર્ટીને કેટલી બેઠકો અપાવી. જોકે, મંગળવારે સવારે દિલ્હી ચૂંટણીપરિણામના પ્રારંભિક વલણો સામે આવતાની સાથે સોશિયલ મીડિયા પર લોકો દિલ્હીના ચૂંટણીપ્રચારમાં પ્રચલિત થયેલા નારા, નિવેદન, શબ્દો અને ભાષણો પર પોતાની પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા છે. ટ્વિટર પર ત્રિશા સિંહે નામના ''એક યૂઝરે લખ્યું કે શાહીનબાગ વિન્સ, હિંદુઓ જાગો.'' આના જવાબમાં સરદાર ખાન નામના એક સોશિયલ મીડિયા યૂઝરે લખ્યું કે ''ચૂંટણી ભાજપ અને ભક્ત લડી રહ્યા હતા, હિંદુ નહીં.'' સોશિયલ મીડિયા યૂઝર અશોક મિશ્રાએ લખ્યું કે ''દિલ્હીના લોકોએ બતાવી દીધું કે કોણ ખોટું બોલી રહ્યું છે.'' ગૃહમંત્રી અમિત શાહે દિલ્હીમાં શાહીનબાગ અંગે એક ચૂંટણી સભામાં આપેલું નિવેદન મતદાન પહેલા પણ ચર્ચામાં રહ્યું હતું. તેમણે કહ્યું હતું કે , ઈવીએમનું બટન એટલા જોરથી દબાવો કે કરંટ શાહીનબાગમાં લાગે. નાગરિકતા સંશોધના કાયદા વિરુદ્ધ શાહીનબાગમાં મહિલાઓ લગભગ બે મહિનાથી પ્રદર્શન કરી રહી છે. શમશાદ ખાન નામના સોશિયલ મીડિયા યૂઝરે ટ્વીટ કર્યું કે ''ઈવીએમનું બટન એટલી જોરથી દબાવો કે કરંટ શાહીનબાગમાં લાગે- અમિત શાહને લાગે છે કે હિંદુસ્તાની લોકોની સાથે ઈવીએમ પણ શાહીનબાગ પણ ઇન્કલાબ ઇન્કિલાબમાં સામેલ થઈ ગયા છે.'' હિતેન નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું કે "અરવિંદ કેજરીવાલને આંતકવાદી કહેવા એ ભાજપની સૌથી મોટી ભૂલ છે. અરવિંદ કેજરીવાલ રાજ્યના મુખ���ય મંત્રી છે, તમે તેમને મુખ્ય મંત્રી ન કહી શકો. આ પ્રકારની વાતોથી નરેન્દ્ર મોદીની છબિ ખરાબ થાય છે." ત્યારે અનિરુદ્ધ તિવારી નામના સોશિયલ મીડિયા યૂઝરે લખ્યું કે "પહેલી વખત કામ અને વિકાસના નામ પર વોટિંગ થયું છે." બેરોજગાર નામના ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું કે "દિલ્હીમાં શિક્ષિત લોકો રહે છે. જે જરૂરી મુદ્દાની સમજણ રાખે છે. દિલ્હીના લોકોએ સાબિત કરી દીધું કે અહીં ધર્મનું રાજકારણ નહી ચાલે." દેવીકા નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે આમ આદમી પાર્ટીને દિલ્હીમાં વિજય માટે અભિનંદન આપતા કહ્યું કે "દિલ્હીના લોકોએ બતાવી દીધું કે બુલેટ કરતા બૅલેટમાં દમ હોય છે." સોશિયલ મીડિયા પર દિલ્હી વિધાનસભાની આટલી ચર્ચા થાય તો બિરયાનીની વાત ન થાય? એક યૂઝરે લખ્યું કે, દિલ્હીના લોકોએ નફરત છોડીને બિરયાની પસંદ કરી છે. તો ઇશિતા મોઇત્રા નામના એક ટ્વિટર યૂઝરે લખ્યું કે "વિકાસની જીત થઈ છે. ભારતનો વિજય થયો છે. આ દિલ્હી છે, ઇશ્ક મોહબ્બત પ્યાર. બિરયાની સાથે ઉજવણી કરવાનો સમય છે." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો દિલ્હીમાં વિધાનસભા ચૂંટણીપરિણામોની ગણતરીમાં અત્યાર સુધીના વલણોમાં અરવિંદ કેજરીવાલના નેતૃત્વ વાળી આમ આદમી પાર્ટી આગળ ચાલી રહી છે અને 48 બેઠકો જીતી લેવાનો ભાજપનો દાવો ફળતો નથી દેખાઈ રહ્યો. +text: ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પાંચમા ઇન્ટર્ન ઇકૉનૉમિક ફોરમમાં રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનના આમંત્રણને માન આપીને હાજર રહ્યા હતા. દરમિયાન તેઓએ ભારતના રશિયાના સાથેના વિશેષ સંબંધોનો ઉલ્લેખ કરીને કહ્યું કે રશિયાના દૂરપૂર્વના વિસ્તારો સાથે ભારત ઘણા લાંબા સમયથી જોડાયેલું છે. જ્યારે બીજા વિદેશીઓને વ્લાદિવોસ્તોકમાં પ્રવેશ નહોતો ત્યારે ભારત વ્લાદિવોસ્તોકમાં પોતાની કૉન્સ્યૂલેટ ખોલનાર પહેલો દેશ હતો. આ ફોરમમાં બોલતાં વડા પ્રધાન મોદીએ જણાવ્યું હતું કે ભારતમાં અમે સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ, સૌનો વિશ્વાસનો મંત્ર લઈને નવા ભારતના નિર્માણ માટે કટિબદ્ધ છીએ. અને 2024 સુધીમાં ભારત પાંચ ટ્રિલિયન અમેરિકન ડૉલરની અર્થવ્યવસ્થા બનવા તરફ પ્રગતિ કરી રહ્યું છે. વડા પ્રધાને ભારત તરફથી રશિયાના સુદૂરપૂર્વના વિકાસ માટે એક બિલિયન અમેરિકન ડૉલરની 'લાઇન ઑફ ક્રૅડિટ' આપવાની પણ જાહેરાત કરી. લાઇન ઑફ ક્રૅડિટ એટલે શું? લાઇન ઑફ ક્રૅડિટ એટલે નાણાકીય સંસ્થા-સામાન્ય રીતે કોઈ બૅન્ક અને કોઈ ગ્રાહક વચ્ચેનો કરાર. આ વિશેષ વ્યવસ્થામાં કેટલીક એવી પણ શરતો હશે કે આ નાણાંનો ઉપયોગ ભારત સાથેના વેપાર અથવા તો ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનોનાં ખરીદવેચાણ માટે પરસ્પર હિતમાં થાય. જો આવું થાય તો આ નાણાંથી ભારતમાં વેપાર, વિકાસ, ઔદ્યોગિક વિકાસ અને રોજગારીની તકો વધે. વડા પ્રધાન આ વિસ્તારોના વિકાસ માટે ઉત્સુક છે અને આથી તેઓએ ઇકૉનૉમિક ફોરમમાં આ જાહેરાત કરી હતી. આ વિદેશનીતિનો એક ભાગ છે. સામાન્ય રીતે પારસ્પરિક વ્યાપારિક સંબંધો વિકસાવવા અને રાજનીતિક સંબંધો પણ વિકસાવવા જરૂરી હોય છે. જેમ કે આપણે જ્યારે અન્નમાં સ્વાવંલબી નહોતા ત્યારે અમેરિકા (પીએન-480 હેઠળ) આપણને ઘઉં ખરીદવા માટે સહાય આપતું હતું. બદલામાં અમેરિકા ભારતમાંથી એમને જે જોઈએ તે ખરીદતું હતું. આ બંને પક્ષ વચ્ચેની અનુકૂળ વ્યવસ્થા હોય છે અને આ રીતે તમે બંને દેશ વચ્ચેના સંબંધો મજબૂત કરી શકો છે. આપણા પડોશી દેશ નેપાળને પણ આપણે ઘણી બધી સહાય આપીએ છીએ. જેમાંથી તે ભારતમાંથી ઘણી બધી વસ્તુઓ ખરીદે છે. તો એ દેશોનો પણ વિકાસ થાય અને આપણા દેશમાં પણ ઔદ્યોગિક સહિતનો વિકાસ થાય, એ રીતે બંને પક્ષે આ રીતે લાઇન ઑફ ક્રૅડિટ ઉપયોગી થતી હોય છે. લાઇન ઑફ ક્રૅડિટ કૂટનીતિનો એક ભાગ તો એ જ રીતે લાઇન ઑફ ક્રેડિટની શરતો શું છે એ પણ ધ્યાને લેવું જોઈએ. દેશની કૂટનીતિને અનુરૂપ ક્યારેક આ પ્રકારના રોકાણ કે લોનની લેવડદેવડ કરવી પડતી હોય છે. એટલે હાલની ભારતની અર્થવ્યવસ્થા સાથે જોડવાની મને જરૂર લાગતી નથી. ભારતની આટલી મોટી અર્થવ્યવસ્થા જોતાં આ રકમ બહુ મોટી નથી. આ પ્રકારની લેવડદેવડ સાથે દેશના આર્થિક હિતો એક યા બીજી રીતે જોડાયેલાં હોય છે. એટલે આવી બધી શરતો દેશની અર્થવ્યવસ્થા અને વિદેશનીતિ માટે ઉપકારક બની રહેતી હોય છે. એટલે તેને સાંકડા પરિપ્રેક્ષ્યમાં જોવાની જરૂર નથી. આ લાઇન ઑફ ક્રૅડિટ એક રીતે રશિયા સાથેના વિસ્તારોના વિકાસ માટે ભારત તરફથી એક શુભેચ્છા પ્રદાન છે એમ કહી શકાય. કૂટનીતિ ક્યારેય એક મુદ્દાને લઈને ચાલતી નથી. વિદેશનીતિ પાછળનાં અનેક કારણો હોય છે. રશિયાએ ઇકૉનૉમિક ફોરમમાં મુખ્ય મહેમાન તરીકે વડા પ્રધાન મોદીને બોલાવ્યા છે એ ભારત સાથેના સંબંધોને વધારવા માટેની ઉત્સુકતા ગણી શકાય. અને તેનો ઉપયોગ આપણને ક્યાંક ને ક્યાંક આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રે થવાનો છે. (બીબીસી ગુજરાતીના સુરેશ ગવાણિયા સાથેની વાતચીતને આધારે) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફ��લો કરી શકો છો. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી રશિયાના વ્લાદિવોસ્તોક શહેરમાં આયોજિત ઇસ્ટર્ન ઇકૉનૉમિક ફોરમમાં બોલ્યા કે તેઓ રાષ્ટ્રપતિ પુતિનના વિઝનથી પ્રભાવિત થયા છે. +text: પરંતુ ચીનના એક વ્યક્તિને સાવ નોખો વિચાર આવ્યો અને તેમણે બંધ પડેલી ટ્રકમાંથી તોપ બનાવી દીધી. ટ્રકમાંથી તોપ બનાવવા બદલ પોલીસે તેને ઠપકો તો આપ્યો સાથે જ તેનું ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ પણ રદ કરી દીધું છે. ચીનના સીસીટીવી ન્યૂઝના એક અહેવાલ મુજબ તોપ બનાવનાર હુંવાંગ સરનેમ ધરાવતો વ્યક્તિ ગ્વાંગ્ઝી પ્રાંતના લેબિનિનમાં રહે છે. તેમને જૂની ટ્રકમાંથી તોપ બનાવવા માટે બે મહિના લાગ્યા હતા. તેમણે ટ્રકને રિનોવેટ કરી તેના પર તોપમાં હોય તેવી જ ગન અને તોપનું માળખું ફિટ કર્યું હતું. આ યાંત્રિક કૌશલ્યએ ઇન્ટરનેટ અને સોશિયલ મીડિયામાં તેમને લોકપ્રિય બનાવી દીધા. સીસીટીવી ન્યૂઝના જણાવ્યા પ્રમાણે મિસ્ટર હુવાંગે બનાવેલી આ નકલી તોપની તસવીર તેણે પોતાના મિત્ર સાથે સોશિયલ મીડિયામાં શેર કરી હતી. પરંતુ તેની જાણ સત્તાવાળાઓને થઈ અને તેમનું ધ્યાન ખેંચાયું. સીસીટીવી ન્યૂઝના અહેવાલ મુજબ 22 જાન્યુઆરીના રોજ તેઓ જ્યારે આ નકલી તોપ લઈને રોડ પર નીકળ્યા તો પોલીસે તેમની અટકાયત કરી લીધી અને લગભગ 17,800 રૂપિયા જેટલો દંડ પણ ફટકાર્યો હતો. બાદમાં પોલીસે કાયદાનું ઉલ્લંઘન કરવા બદલ તેમનું ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ પણ રદ કરી દીધું હતું. બાદમાં તેમને પોલીસ સ્ટેશને લઈ જવાયા જ્યાં તેમના વાહનને જપ્ત કરી લેવામાં આવ્યું. પોલીસના કહેવા પ્રમાણે તેમણે રોડ ટ્રાફિક અને સેફ્ટીના કાયદાનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે જે તેમના માટે અને અન્ય માટે પણ જોખમરૂપ હતું. પોલીસે હવે હુવાંગે બનાવેલી આ નકલી તોપનો નાશ કરવાના આદેશ આપ્યા છે. આ ઘટનાએ સોશિયલ મીડિયા યૂઝર્સને મૂંઝવણમાં નાખી દીધા છે. એક યૂઝર્સે સોશિયલ મીડિયા પર લખ્યું કે આ વાહનથી પોલીસ ડરી ગઈ હતી. એક અન્ય યૂઝર્સે લખ્યું, "તેમને એટલી સામાન્ય સમજ પણ નહીં હોય કે રસ્તાઓ હજી તોપ માટે ખૂલ્યા નથી." તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જૂનાં થયેલા વાહનોનું શું કરવું જોઇએ એવો પ્રશ્ન કોઈ પૂછે તો આપણે શું કહીએ? થોડો વિચાર કર્યાં બાદ આપણને એવું થાય કે તેને ભંગારવાડે મોકલી દઈએ. +text: હાર્દિક પટેલ આ વખતે હાર્દિક પટેલ પાટીદારોને અનામત અને ખેડૂતોના દેવા માફીની માગણી સાથે આંદોલન કરી રહ્યા છે. હાર���દિક પટેલે શનિવારે બપોરે ત્રણ વાગ્યાથી આમરણાંત ઉપવાસ આંદોલન શરૂ કર્યું છે. સમગ્ર સ્થિતિને પગલે રાજ્યભરમાં ચાંપતો પોલીસ બંદોબસ્ત પહેલાંથી જ ગોઠવી દેવાયો હતો. વળી, બીજી તરફ હાર્દિકના દાવા અનુસાર, પોલીસે પાટીદાર અનામત આંદોલન સમિતિ (પાસ)ના સમર્થકો અને કન્વીનરોની અટકાયત શરૂ કરી દીધી છે. હાર્દિકના દાવા મુજબ રાજ્યમાંથી હજારો સમર્થકોની અટકાયત કરવામાં આવી છે. હાર્દિક પટેલની આ કારણસર 19મી ઑગસ્ટે અટકાયત પણ કરવામાં આવી હતી. તેમની સાથે પાસના અન્ય ત્રણ કન્વીનરોની પણ અટકાયત થઈ હતી. આ બનાવને પગલે સુરતમાં હિંસક દેખાવો પણ થયા હતા. જોકે, હાર્દિક પટેલને બાદમાં જામીન મળી ગયા હતા. પોલીસ તંત્રએ કાયદો અને વ્યવસ્થાની બાબતને કારણ જણાવી ઉપવાસ આંદોલનની મંજૂરી નથી આપી. પ્લીઝ મદદ કરો આથી હાર્દિક પટેલે પોતાના નિવાસસ્થાને જ આમરણાંત ઉપવાસ કરવાની જાહેરાત કરી હતી. દરમિયાન હર્દિક પટેલે આ મામલે બીબીસી સાથે પણ વાતચીત કરી હતી. જેમાં તેમણે કહ્યું, "સરકારે જે પણ કરવું હોય તે કરે પણ આંદોલન થઈને જ રહેશે." "ઉપવાસ આંદોલન ચાલુ રહેશે અને સરકાર બંધારણ વિરોધી બની ગઈ છે." "અમે કોઈ પણ સંજોગોમાં પીછેહઠ નથી કરવાના. સરકાર ભલે જલિયાવાલા બાગ જેવી સ્થિતિનું નિર્માણ કરે અમે લડત ચાલુ રાખીશું" હાર્દિકે ગુજરાત સરકારની ટીકા કરતું ટ્વીટ કર્યું અને લખ્યું, 'Please Help' ઉપવાસ માટે સરકારે મંજૂરી ન આપી આમરણાંત ઉપવાસની તૈયારી કરી રહેલા હાર્દિક પટેલ અત્રે નોંધનીય છે કે, હાર્દિક પટેલે ગત મહિને અનામતની માંગણી સાથે આમરણાંત ઉપવાસ સાથે આંદોલન કરવાની ચીમકી ઉચ્ચારી હતી. આ માટે હાર્દિક પટેલે 25 ઑગસ્ટની તારીખ નક્કી કરી હતી, પરંતુ તેમને પોલીસ તરફથી મંજૂરી નહોતી મળી. આથી ગત 19મી ઑગસ્ટે ઉપવાસની મંજૂરીને મામલે હાર્દિકે ધરણા કર્યા હતા. આપને આ પણ વાંચવું ગમશે જિગ્નેશ મેવાણીનું સમર્થન જિગ્નેશ મેવાણી હાર્દિક પટેલને સમર્થન આપવામાં ઉપસ્થિત રહ્યા ગ્રીનવુડ રિસોર્ટ ખાતેથી બીબીસી સંવાદદાતા સાગર પટેલ જણાવે છે કે હાર્દિક પટેલના આમરણાંત ઉપવાસમાં ટેકો આપવા માટે દલિત નેતા અને ધારાસભ્ય જિગ્નેશ મેવાણી પણ આવી પહોંચ્યા હતા. જિગ્નેશ મેવાણીએ કહ્યું,"દેશનું બંધારણ સર્વોચ્ય છે. મતભેદ હોય તો રેલી ધરણા કે આંદોલન કરવાનો અધિકાર બંધારણે આપ્યો છે. આ અધિકારનું હનન કરવાનો અધિકાર કેન્દ્ર કે રાજ્યની સરકારને નથી." "હાર્દિક પટેલને પોતાના ઘ��ે અનશન ન કરવા દેવાય અને કોઈને મુલાકાત પણ કરવા ન દેવાય તો તે ચલાવી ન લેવાય." "દલિત, આદિવાસી અને ઓબીસીના અનામતને આંચ ન આવે એ રીતે હાર્દિક અનામત માગે છે તો અમને કોઈ વાંધો હોઈ જ ન શકે. અમે તમામ શોષિત વર્ગની સાથે છે અને આજે પાટીદારોની સાથે છે." હાર્દિક પટેલ સાથે મુલાકાત કર્યા બાદ જિગ્નેશ મેવાણીએ પત્રકારોને નિવેદન આપ્યું હતું. નિવેદનમાં તેમને કહ્યું, "મેં અને હાર્દિકે સરકાર સમક્ષ અન્ય એક માગ કરવાનું નક્કી કર્યું છે કે સરદાર અને આંબેડકરની કોઈ મૂર્તિ બનાવવાના બદલે સરકાર 500 કરોડની એક હૉસ્પિટલ આપે." 'ભાજપના ઇશારે દમન' શનિવારે ઉપવાસ પર બેસતા પૂર્વે હાર્દિક પટેલે પોતાના નિવાસસ્થાને પત્રકાર પરિષદ યોજીને સમગ્ર પરિસ્થિતિ વિશે પત્રકારો સાથે વાતચીત કરી હતી. મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં હાર્દિક પટેલે કહ્યું હતું, "પાટીદારોને અનામત અને ખેડૂતોને દેવા માફીની માગણી સાથે અમે આંદોલન કરી રહ્યા છીએ." "પરંતુ પોલીસ તંત્ર ભાજપ સરકારના ઇશારે અમારા હજારો સમર્થકોની અટકાયત કરી રહી છે." "રાજકોટ, સુરત, મહેસાણા અને અન્ય સ્થળોથી અમારી સાથે જોડાવા માટે આવી રહેલાં લોકોની અટકાયત કરવામાં આવી રહી છે." "મારા નિવાસસ્થાને દૂધ-પાણી સહિતની જીવન જરૂરી ચીજવસ્તુઓની સપ્લાયને પણ રોકવામાં આવ્યો છે." આ અંગે હાર્દિકે ટ્વીટ પણ કર્યું. કાયદો અને વ્યવસ્થાના એડીજીપી (એડિશનલ ડાયરેક્ટર જનરલ ઑફ પોલીસ) સંજય શ્રીવાસ્તવે બીબીસી સંવાદદાતા રોક્સી ગાગડેકર છારા સાથે ઇન્ટર્વ્યૂમાં કહ્યું : "હાર્દિક પટેલના અનશનને પગલે કૉન્સ્ટેબલથી લઈને આઈપીએસ (ઇન્ડિયન પોલીસ સર્વિસિઝ) અધિકારીઓની રજાઓ રદ્દ કરી દેવામાં આવી છે." "રાજ્યના અલગઅલગ જિલ્લાઓમાં સશસ્ત્ર બળની ટુકડીઓ ગોઠવી દેવામાં આવી છે. રાજ્યભરમાંથી 209 લોકોની અટકાયત કરવામાં આવી છે." "સાબરકાંઠામાં સૌથી વધુ 66 લોકોની અટકાયત કરવામાં આવી હતી." 'કોંગ્રેસના ધારાસભ્યની પણ અટકાયત' હાર્દિકે ઉમેર્યું, "સરકાર અમાનવીય અને નિર્દયી રીતે વર્તન કરી રહી છે. અમદાવાદને જોડતા વિવિધ હાઈ-વે પરથી લોકોને રોકવામાં આવી રહ્યા છે." "કોંગ્રેસના ધારાસભ્યોને પણ અમારી પાસે આવતા અટકાવવામાં આવી રહ્યા છે." સરકાર અને પોલીસ તંત્રને ખુલ્લો પડકાર ફેંકતા હાર્દિકે કહ્યું, "અમે ડરવાના નથી અને જો સરકાર આંદોલન બંધ કરવા ઇચ્છે છે, તો તેમણે અમને ગોળી મારીને અમારો જીવ લેવો પડશે." "હું લોકોને અપીલ કરું છું કે સ્વયંભૂ રીતે ઉપવાસ પર ઉતરી જાવ. અને કોઈએ પણ હિંસા કરવાની નથી." હાર્દિકે સરકાર પર આક્ષેપ કરતા કહ્યું કે. તેમની પોતાની પણ અટકાયત કરવામાં આવશે એવી જાણકારી પ્રાપ્ત થઈ છે. ઉપવાસ આંદોલન કોંગ્રેસ પ્રેરિત - નીતિન પટેલ દરમિયાન, સમગ્ર સ્થિતિ મામલે ગુજરાતના ઉપ-મુખ્ય મંત્રી નીતિન પટેલે પ્રતિક્રિયા આપી છે. નીતિન પટેલે મીડિયા સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું, "આ આંદોલન બિનજરૂરી છે અને તેને કોંગ્રેસ દ્વારા પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવ્યું છે." "અમારી સરકારે સ્વાવલંબન યોજના અને બિન-અનામત વર્ગ માટે પંચ બનાવ્યું છે." "સરદાર પટેલની કામગારીના સન્માનમાં તેમની ઊંચી પ્રતિમા પણ બનાવવામાં આવી રહી છે." "પણ બીજી તરફ કેટલાક લોકો આવા નાના આંદોલનો કરીને રાજ્યની શાંતિને ડહોળવાની કોશિશ કરી રહ્યા છે." વિપક્ષી નેતા પરેશ ધાનાણીએ શું કહ્યું? તદુપરાંત વિપક્ષના નેતા પરેશ ધાનાણીએ પણ આ મામલે પ્રતિક્રિયા આપી છે. અલબત્ત તેમણે ભાજપની સરકાર પણ પ્રહાર કર્યા છે. તેમણે ટ્વીટ કર્યું, "આંદોલન અઢારેય વર્ણનો અધિકાર છે. અંગ્રેજોની ગુલામીમાંથી અહિંસાના પથ પર આંદોલનના માર્ગે અઢારેય વર્ણએ એક થઈને આઝાદી મેળવી હતી." "આજે સ્વતંત્ર ભારતમાં આંદોલનના રાષ્ટ્રીય અધિકારને ગુલામીની જંજીરે જકડીને બંધારણની બલિ ચઢાવવાનું પાપ કોણ કરી રહ્યું છે?" વળી જિગ્નેશ મેવાણીએ પણ હાર્દિક પટેલને ઉપવાસ આંદોલન મામલે સમર્થન આપતું ટ્વીટ કર્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ગુજરાતમાં ભાજપની સરકાર અને પાટીદાર અનામત આંદોલનના નેતા હાર્દિક પટેલ એક વાર ફરી આમને સામને છે. +text: અલ-કાયદાના ઑનલાઇન સમર્થકોમાં આ વિશેનો પત્ર શેર કરાઈ રહ્યો છે. જેને હમજા બિન લાદેને લખ્યો હોવાનું માનવામાં આવી રહ્યું છે. એક હાઈ-પ્રોફાઇલ ઑનલાઇન જેહાદી અલ-વતીક બિલ્લાહે 31 ડિસેમ્બરના રોજ મેસેજિંગ એપ ટેલિગ્રામ પર ઓસામા બિન લાદેનના પૌત્રના મરવાની ખબર આપી હતી. ઓસામા બિન લાદેનના એક પુત્રની તસવીર જે બાદથી હાઈ-પ્રોફાઇલ અલ-કાયદા ઇનસાઇડર શાયબત-અલ-હુકમા સહિત કેટલાય અન્ય મુખ્ય અલ-કાયદા સમર્થકોએ પણ ટેલિગ્રામ પર આ ખબર શેર કરી હતી. અલ-વતીકે ઓસામા બિન લાદેનના પૌત્રના મૃત્યુની તારીખ નથી કહી. પરંતુ એક બીજા અલ-કાયદા સમર્થક અબુ-ખલ્લાદ અલ-મુહનદીસે કહ્યું છે કે તેની હત્યા રમઝાન મહિનામાં થઈ હતી. જે 26 મેથી 24 જૂન સુધીનો હતો. અબુ-ખલ્લાદ અલ-મુહનદીસે આ પૌત્રની મા અને પરિવારને લખાયેલો એક પત્ર રજૂ કર્યો છે. જેને કથિત રીતે હમજા બિન લાદેને લખ્યો હોવાનું મનાય છે. પુત્રનાં લગ્નમાં ઓસામા બિન લાદેન આ પત્રમાં હમજા બિન લાદેને કહ્યું છે કે આ બાળક હંમેશાં એક શહીદની જેમ મરવા માંગતો હતો. વર્ષ 2011માં ઓસામા બિન લાદેનનાં મૃત્યુ વખતે પણ તે ઘણો દુઃખી હતો. હમજા બિન લાદેને કથિત રીતે પોતાના ભત્રીજાઓને ઓસામા બિન લાદેન, ઓસામા હમજા બિન લાદેન અને પોતાના ભાઈઓની હત્યાઓનો બદલો લેવા માટે જેહાદ કરવાની અપીલ કરી છે. અલ-વતીક લાંબા સમયથી ઑનલાઇન જેહાદી છે. અલ-કાયદા સાથે જોડાયેલી તેની જાણકારીઓને ભરોસાલાયક ગણવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચરમપંથી સંગઠન અલ-કાયદાના એક જેહાદી સમર્થકે ઓસામા બિન લાદેનના 12 વર્ષના પૌત્ર ઓસામા હમજા બિન લાદેનની હત્યાની જાણકારી આપી છે. +text: અર્ચના. પોલીસનું કહેવું છે કે આ બાળકને એક કન્સ્ટ્રકશન સાઇટ પર છોડી દેવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે તેને પોલીસસ્ટેશન લાવવામાં આવ્યું ત્યારે તે ખૂબ રડી રહ્યું હતું. અર્ચના બેંગલૉરમાં સૉફ્ટવેર પાવરહાઉસ પાસે આવેલા ઇલેક્ટ્રોનિક્સ સિટી પોલીસસ્ટેશનમાં કૉન્સટેબલ છે. તે પાંચ વર્ષથી પોલીસ સેવામાં કાર્યરત છે.આ જ પોલીસસ્ટેશનમાં બાળકને લાવવામાં આવ્યું હતું. જાતને રોકી ના શકી બાળકને દૂધ પીવડાવવા અંગે અર્ચના જણાવે છે કે, ''બાળકને રડતું મારાથી જોઈ શકાયું નહીં. મારો જીવ ખૂબ બળ્યો. મને એવું લાગ્યું કે જાણે મારું જ બાળક રડી રહ્યું છે.'' ''તમે એક નવજાત શિશુને બૉટલ વડે કઈ રીતે દૂધ પીવડાવી શકો.'' તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? 32 વર્ષની અર્ચના જણાવે છે કે તેમને પોતાને પણ એક નવ મહિનાનું બાળક છે. આસિસ્ટન્ટ સબ ઇન્સ્પેક્ટર નાગેશ આ બાળકને પોલીસસ્ટેશનમાં લઈને આવ્યા હતા. નાગેશ આ મામવે જણાવ્યું કે, ''બાળકને સ્થાનિક હોસ્પિટલમાં લઈ ગયા બાદ પોલીસસ્ટેશન લાવવામાં આવ્યું હતું.'' પોલીસ કંટ્રોલરૂમને ફોન કરીને એક સ્થાનિક દુકાનદારે જણાવ્યું હતું કે એક બાળકને કન્સ્ટ્રકશન સાઇટ પર છોડી દેવામાં આવ્યું છે. દુકાનદારને આ માહિતી એક કચરો વીણવાવાળાએ આપી હતી. શું છે બાળકનું નામ? નાગેશે જણાવ્યું કે ,'' બાળક ખૂબ ખરાબ હાલતમાં હતું. હું બાળકને સ્થાનિક હોસ્પિટલમાં લઈ ગયો જ્યાં અમારી પાસેથી એક પણ પૈસો લેવામાં આવ્યો નહતો." "ઘણી મોટી ભીડ મારી પાછળ પાછળ ચાલી રહી હતી ��મણે આ બાળકને સરકારી બાળક એવું નામ આપી દીધું હતું.'' ''ભીડમાંથી કોઈએ કહ્યું પણ કે આ સરકારી બાળક છે અને કર્ણાટકમાં નવી સરકાર બની રહી છે તો આ બાળકનું નામ કુમારસ્વામી રાખી દેવું જોઈએ.'' કર્ણાટકનાં નવા મુખ્યમંત્રીનું નામ પણ કુમારસ્વામી છે. પહેલાં પણ મળ્યું હતું એક બાળક પોલીસ કમિશ્નર ડૉ.એસ બોરાલિંગાએ જણાવ્યું કે, ''એણે આવું કર્યું એ ખૂબ સારી વાત છે.આપણા સમાજમાં બાળકને ભગવાનનું રૂપ ગણવામાં આવે છે.'' અર્ચના એ વાતથી ખૂબ ખુશ છે કે એમના પતિને પણ આ વાત ગમી છે અને તેમણે કહ્યું કે,'' તે ખૂબ સુંદર કામ કર્યું છે.'' આ નવજાત શિશુને તરત જ શિશુ વિહાર(બાલગૃહ)માં મોકલી આપવામાં આવ્યું છે. આ મુદ્દે અજાણ્યા વ્યક્તિ સામે ફરિયાદ નોંધવામાં આવી છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કર્ણાટકની રાજધાની બેંગલૉરમાં એક મહિલા પોલીસ કર્મચારીનું દિલ ત્યારે દ્રવી ઉઠ્યું જ્યારે તેમની સામે એક અનાથ બાળકને લાવવામાં આવ્યું. એમણે તરત જ તેને પોતાના સહકર્મચારી પાસેથી લઈ લીધું અને તેને સ્તનપાન કરાવ્યું હતું. +text: કેઇન્સ માનતા હતા કે વૃદ્ધિ ફરી શરૂ કરવા માટે સરકારોએ વધુ ધિરાણ લેવા અને જાહેર કામોમાં રોકાણ કરવા તૈયાર રહેવું જોઈએ. એપ્રિલથી જૂનના ત્રિમાસિક ગાળામાં ભારતીય અર્થતંત્ર છેલ્લા ત્રણ વર્ષની સૌથી ધીમી ગતિએ વિકસ્યું હતું અને સતત છઠ્ઠા ત્રિમાસિક ગાળામાં વૃદ્ધિ ઘટી હતી. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે : કેઇન્સના વિચારોમાંથી પ્રેરણા લઈને નરેન્દ્ર મોદી સરકારે 83,677 કિલોમીટરના માર્ગ નિર્માણ માટે 107 અબજ ડોલરના કાર્યક્રમની જાહેરાત મંગળવારે (તા. 24મી ઓક્ટોબરે) કરી હતી. આ રસ્તાઓ ઉત્તર-પશ્ચિમના રાજ્ય રાજસ્થાનથી ઉત્તર-પૂર્વના રાજ્ય અરૂણાચલ પ્રદેશ સુધીનાં તમામ રાજ્યોને આગામી પાંચ વર્ષમાં જોડશે. 107 અબજ ડોલર પૈકીનાં મોટાભાગનાં નાણાં 34,800 કિલોમીટરના હાઇ વે નિર્માણ માટે ખર્ચવામાં આવશે. અર્થશાસ્ત્રી મિહિર સ્વરૂપના જણાવ્યા મુજબ વાસ્તવમાં આ યોજના સરકારના બે દાયકા લાંબા કાર્યક્રમનું સુધારેલું સ્વરૂપ છે. એ આશ્ચર્યજનક નથી કારણ કે મોદી સરકારને જૂની યોજનાઓને નવા સ્વરૂપે રજૂ કરવાની ટેવ છે. એ વાતને બાજુ પર મૂકીએ અને આ કાર્યક્રમનો અમલ કઈ રીતે થશે તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રીત કરીએ. સરકારે જણાવ્યું હતું કે નેશનલ હાઇવેઝ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા તથા અન્ય સત્તાધીશો અને સરકારી વિભાગોને નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં સત્તા આપવામાં આવી છે. ભારતનો સમાવેશ સૌથી મોટું રોડ નેટવર્ક ધરાવતા દેશોમાં થાય છે. ભારતમાં રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગો, રાજ્ય ધોરીમાર્ગો અને જિલ્લા તથા ગ્રામીણ માર્ગોનું 54 લાખ કિલોમીટરનું નેટવર્ક છે. એ નેટવર્કમાં રાષ્ટ્રીય ધોરીમાર્ગોનો હિસ્સો માત્ર 1.79 ટકા છે. દર મહિને દસ લાખ ભારતીયો રોજગાર ક્ષેત્રે પ્રવેશે છે. એ લોકોને રોજગાર મેળવવામાં આ માર્ગ નિર્માણ યોજનાઓ મદદરૂપ બનવી જોઈએ. સરકારના જણાવ્યા અનુસાર માત્ર હાઇ વે પ્રોજેક્ટને લીધે 14 કરોડથી વધુ શ્રમ દિવસોનું સર્જન થવાની આશા છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે : જેમાં મોટાભાગના લોકો અકુશળ અને અર્ધ-કુશળ હશે. માર્ગ નિર્માણ કાર્યક્રમમાં સરકાર સસ્તી મજૂરી ચૂકવીને કામ કરાવવાનો લાભ મેળવી શકશે. સરકાર આ રોડ પ્રોજેક્ટ્સ માટે ફાઇનાન્શિઅલ માર્કેટમાંથી ધિરાણ લઈને, ખાનગી-સરકારી ભાગીદારી મારફત ખાનગી રોકાણ વડે, હાઈવે ટોલ કલેક્શન વડે અને રોડ ફંડ સહિતના વિવિધ વિકલ્પોમાંથી નાણાં એકઠાં કરવા ધારે છે. વૃદ્ધિને વેગ તેથી કાગળ પર આ યોજના એકદમ મજબૂત લાગે છે. સરકાર માર્ગોનું નિર્માણ કરશે. આ પ્રક્રિયામાં અનેક લોકોને રોજગાર આપશે અને તેમને પગાર ચૂકવશે. એ નાણાં લોકો ખર્ચશે ત્યારે વેપાર-ઉદ્યોગો તેમજ અર્થતંત્રને વેગ મળશે. અલબત, વાત આટલી સરળ હોત તો સારું હતું. પાંચ વર્ષમાં કુલ 83,677 કિલોમીટરના રોડના નિર્માણની સરકારની યોજના છે. તેનો અર્થ એ થયો કે દર વર્ષે 16,735.4 કિલોમીટરના રોડનું નિર્માણ કરવું પડશે. આ શક્ય છે? સરકારના છેલ્લાં ત્રણ વર્ષનાં માર્ગ નિર્માણના આંકડાઓ પર નજર કરીએ. 2014-15માં 4,410 કિલોમીટર, 2015-16માં 6,061 કિલોમીટર અને 2016-17ના નાણાકીય વર્ષમાં ડિસેમ્બર-2016 સુધીમાં 4,699 કિલોમીટર રોડનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું. ભૂતકાળમાં માર્ગ નિર્માણની જે ગતિ હતી તેમાં સરકારે મોટા પ્રમાણમાં વધારો કરવો પડશે એ સ્પષ્ટ છે. જોકે આ કામ મોટા પડકારરૂપ લાગે છે. આ બધાં ઉપરાંત રસ્તાનાં નિર્માણ માટે જમીન અધિગ્રહણ કરવાનું કામ સરળ નથી. કેન્દ્રના માર્ગ તથા પરિવહન મંત્રી નીતિન ગડકરીએ જણાવ્યું હતું કે ''જમીન સંપાદન મુશ્કેલ અને ગૂંચવણભરી બાબત છે, પણ મારા મંત્રાલય માટે એ સમસ્યા નથી, કારણ કે વળતરમાં વધારો કર્યા પછી ખેડૂતો અને અન્ય લોકો હાઇવેઝ પ્રોજેક્ટ્સ માટે તેમની જમીન આપવા લાઈન લગાવી રહ્યા છે.'' જોકે આ વાત નીતિન ગડકરી કહે છે એટલી સરળ નથી. દિલ્હી અને મુંબઈન���ં શહેરોને સાંકળતા એક ઇન્ડસ્ટ્રીયલ કોરિડોરની વાત કરીએ. એ પ્રોજેક્ટની જાહેરાત એકાદ દાયકા પહેલાં કરવામાં આવી હતી. તેનું કામ શરૂ થઈ ગયું છે પણ એ કોરિડોરનો મોટાભાગનો હિસ્સો જમીન સંપાદનની પ્રક્રિયામાં અટવાયેલો છે. આર્થિક વૃદ્ધિને વેગ આપવા માટે રસ્તાઓનું નિર્માણ કરવું એ જૂનો આઇડિયા છે. હકીકતમાં આ આઇડિયાને કેઇન્સે તેના વિશે લખ્યું એ પહેલાંથી અમલમાં મૂકવામાં આવતો હતો. કેઇન્સ તેમની થિઅરીને સમજાવી એ પહેલાં એડોલ્ફ હિટલર તેને અમલમાં મૂકી ચૂક્યા હતા. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે : એડોલ્ફ હિટલરે ઇન્ટરસેક્શન્શ વિનાના ચાર લેનના વિભાજિત હાઈવેઝના રાષ્ટ્રવ્યાપી નેટવર્ક ઓટોબમના નિર્માણ માટે એક લાખ લોકોને કામે લગાડ્યા હતા. હિટલરે પહેલીવાર 1933માં સત્તા સંભાળી હતી. 1936 સુધીમાં જર્મનીનું અર્થતંત્ર સારી રીતે ચાલવા લાગ્યું હતું. વિનાશક મંદી અને બેરોજગારીમાંથી ઉગરી ગયું હતું. ઈટલી અને જાપાને પણ એ જ વ્યૂહરચના અપનાવી હતી. ભારતીય સંદર્ભમાં કઈ રીતે થશે કામ? તેનો આધાર સરકાર માર્ગ નિર્માણનું કામ કેટલી સારી રીતે કરે છે તેના પર છે. મોદી સરકારમાં સારી કામગીરી કરતા પ્રધાનો પૈકીના એક નિતિન ગડકરી આ પ્રોજેક્ટના સૂત્રધાર છે એ સારી વાત છે. અસરકારક અમલ માટે ભારત જાણીતું નથી એ ખરાબ બાબત છે. (વિવેક કૌલ 'ઈન્ડિયાઝ બિગ ગવર્નમેન્ટ- ધ ઈન્સ્ટ્રુસિવ સ્ટેટ એન્ડ હાઉ ઈટ ઈઝ હર્ટિંગ અસ' પુસ્તકના લેખક છે.) તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો રાજકારણીઓ અને દેશો મુશ્કેલીમાં સપડાય ત્યારે બ્રિટનના પ્રભાવી અર્થશાસ્ત્રી જોન મેનર્ડ કેઇન્સને શરણે જાય છે. +text: દિલ્હી-હરિયાણા બૉર્ડર પર હજારો ખેડૂતો ગત 34 દિવસોથી કૃષિકાયદાના વિરુદ્ધમાં પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે, ત્યારે આ માર્ચ બિહારમાં યોજાઈ હતી. મંગળવારે અખિલ ભારતીય કિસાન સંઘર્ષ સમન્વય સમિતિના નેજા હેઠળ ખેડૂતોએ ગાંધીમેદાનથી રાજભવન સુધી માર્ચ યોજી. સમન્વય સમિતિના મતે આ માર્ચમાં 30 ખેડૂતસંઘ અને ડાબેરી પક્ષો સામેલ હતા. તેમના મતે આ માર્ચમાં રાજ્યભરમાંથી આવેલા લગભગ દસ હજાર લોકોએ ભાગ લીધો, જેમાં મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓ પણ સામેલ હતાં. આ દરમિયાન પોલીસે માર્ચ અટકાવવા માટે ડાગબંગલા વિસ્તાર પાસે લાઠીચાર્જ પણ કર્યો, જેમાં કેટલાક લોકોને ઈજા પણ પહોંચી. સમન્વય સમિતિના લોકો રાજ્યપાલ થકી રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદને એક જાહેરાત સોંપવા માગતા હતા, જેમાં તેમની માગણીઓ અંકિત હતી. કેન્દ્ર સરકારે ફરી એક વાર ખેડૂતોને વાતચીત માટે બોલાવ્યા કૃષિકાયદાના વિરોધમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા ખેડૂતોને વાતચીત માટે ફરી એક વાર સરકારે બોલાવ્યા છે. કેન્દ્રીય કૃષિમંત્રાલયે એક પત્ર લખીને ખેડૂતોના પ્રતિનિધિઓને 30 ડિસેમ્બરે બપોરે બે વાગ્યે વિજ્ઞાનભવનમાં વાતચીત માટે બોલાવ્યા છે. આ પહેલાં ખેડૂતનેતાઓ અને વચ્ચે કેટલાય રાઉન્ડની વાતચીત થઈ ચૂકી છે. જોકે, મામલાનો કોઈ ઉકેલ જણાયો નથી. ખેડૂતોના નેતાઓ કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ સાથે પણ મુલાકાત કરી ચૂક્યા છે. જોકે, એ વાતચીતનું પણ કોઈ પરિણામ આવ્યું નહોતું. પંજાબ અને હરિયાણા સહિત ભારતનાં અલગઅલગ રાજ્યોના ખેડૂતો છેલ્લા એક મહિના કરતાં પણ વધુ સમયથી હરિયાણા-દિલ્હીની સિંઘુ અને ટીકરી બૉર્ડર પર પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે. બિહારના પાટનગર પટણામાં મંગળવારે કૃષિકાયદાના વિરુદ્ધમાં વિવિધ ખેડૂત સંગઠનોએ માર્ચ યોજી. +text: તેમને અગાઉ હૉસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા હતા. ગત ગુરુવારથી તેમની તબિયત વધુ નબળી પડવા લાગી હતી. શુક્રવારે તેમણે આહાર લીધો હતો. ન્યૂઝ એજન્સીઓના અહેવાલ અનુસાર તેમણે આજે વહેલી સવારે ત્રણ વાગ્યે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. આજે બપોરે મેરઠ-દિલ્હી હાઇવે પાસેના તરુણસાગરમ્ તીર્થ ખાતે તેમની અંતિમવિધિ કરાશે. દિગંબર મુનિના નિધનને પગલે જૈન સમુદાયમાં શોકની લાગણી છવાઈ ગઈ છે. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ટ્વીટ કરીને તેમને શ્રદ્ધાંજલિ પાઠવી હતી. તેમણે લખ્યું, "જૈન મુનિ તરુણ સાગરના અકાળમૃત્યુથી હું વ્યથિત છું. તેમના સમૃદ્ધ વિચાર અને સમાજ માટેના યોગદાન માટે હંમેશાં તેઓ યાદ રહેશે." "તેમના પ્રવચન લોકોને પ્રેરણા આપતા રહેશે. જૈન સમુદાયને મારી સાંત્વના અને સહાનુભૂતિ." દરમિયાન, ગૃહ મંત્રી રાજનાથ સિંહે ટ્વીટ કર્યું કે, "હું જૈન મુનિએ અકાળે મહાસમાધિ લીધી તેનાથી હું સ્તબ્ધ છું. તેઓ પ્રેરણાનો સ્રોત અને દયા-કરુણાનો સાગર હતા." "તેમના નિધનથી સંત સમાજમાં એક મોટો શૂન્યાકાર સર્જાયો છે. હું તેમના ચરણોમાં મારી શ્રદ્ધાંજલિ આપું છું." કેન્દ્રીય મંત્રી સુરેશ પ્રભુએ પણ ટ્વીટ કરીને તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી. તેમણે ટ્વીટ કર્યું કે,"જૈન મુનિ તરુણ સાગરના નિધનના સમાચાર જાણીને દુખ થયું. સમાજ માટે તેમનું યોગદાન હંમેશાં યાદ રહેશે." "મારા માટે તેમનું નિધન સ્વજન ગુમાવવા સમાન છે. હું તેમને અંગત રીતે ઓળખતો હતો અને તેમનો મારા પર આશિર્વાદ હતો." કોણ છે જૈન મુનિ તરુણ સાગર? મુનિ તરુણ સાગર દિગંબર પંથના જૈન સંત હતા અને મૂળ મધ્ય પ્રદેશના હતા. સુરતના જૈન સમુદાયના અગ્રણી યશંવત શાહે બીબીસી સાથેની વાતચીતમાં જણાવ્યું કે, "મુનિ તરુણ સાગર એક પ્રખર અને ક્રાંતિકારી સંત હતા. માત્ર દિગંબર જ નહીં પણ જૈન સમુદાયના તમામ પંથો અને બિન-જૈન લોકો પણ તેમના અનુયાયી હતા." તમે આ વાંચ્યું કે નહીં? "તેમના 'કડવાં પ્રવચનો’ ઘણી રૂઢિગત માન્યતાઓને પડકારતા હતા. તેમણે માત્ર ધાર્મિક નહીં પણ સામાજિક મુદ્દાઓ મામલે પણ સમાજમાં યોગદાન આપ્યું હતું." "મધ્યપ્રદેશ અને હરિયાણાની વિધાનસભામાં તેમણે ખૂબ જ પ્રભાવક પ્રવચનો આપ્યા હતા." "સુરતમાં તેઓ એક વખત ચતુર્માસ માટે આવ્યા હતા ત્યારે તેમની સાથે મુલાકાત થઈ હતી." "ત્યારબાદ હું તેમને મળવા માટે અન્ય શહેરોમાં પણ જતો હતો." સંથારો એટલે શું? વધુમાં દિગંબર પંથની પરિભાષા મુજબ જૈન મુનિ તરુણ સાગરે સંથારો (મહા સમાધિ) લીધી છે. આ અંગે તેમણે જણાવ્યું, "સંથારો એટલે સમાધિ. દિગંબરમાં જ્યારે મુનિ તેમની જાતે અન્નજળ લેવા સક્ષમ ન હોય અથવા આંખથી જોઈ ન શકે ત્યારે તેઓ સંથારો કરતા હોય છે." "સંથારો કરવો એટલે મૃત્યુ સુધી અન્નજળનો ત્યાગ કરવો. જૈન મુનિ ઊભા રહીને જમતા હોય છે." "આથી તરુણ સાગર નબળા સ્વાસ્થ્યને કારણે અન્નજળ ન લઈ શકતા હોવાથી તેમણે સંથારો લીધો." "કેમ કે, જૈમ મુનિ માત્ર પોતાના હાથથી જ જમતા હોય છે." જ્યારે આરએસએસનો બેલ્ટ બદલાવ્યો તરુણ સાગર વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, હરિયાણાના મુખ્ય મંત્રી મનોહર લાલ ખટ્ટર અને રાજસ્થાનના મુખ્ય મંત્રી વસુંધરા રાજેના નિકટ હોવાનું માનવામાં આવતું હતું. વર્ષ 2010માં તેમને રાષ્ટ્રીય સ્વંય સેવક સંઘના વિજયાદશમીના કાર્યક્રમમાં આમંત્રણ મળ્યું હતું. દરમિયાન તેમણે સ્વંયસેવકોને ચામડાનાં બેલ્ટ પહેરનારા અહિંસાના વિરોધી હોવાનું કહ્યું હતું. આથી બાદમાં આરએસએસ દ્વારા સ્વંયસેવકોના ડ્રેસ કોડમાં ચામડાના બેલ્ટની જગ્યાએ કૅન્વસના બેલ્ટનો ઉપયોગ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દિગંબર જૈન મુનિ તરુણ સાગરનું દિલ્હી ખાતે 51 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. છેલ્લા કેટલાક દિવસોથી તેઓ બીમાર હતા. +text: જેમ્સ બૉન્ડની નવી ફિલ્મ 'નો ટાઈમ ટુ ડાઈ'ની રિલીઝ નવેમ્બર સુધી રોકી દેવામાં આવી છે જેમ્સ બૉન્ડની નવી ફિલ્મ 'નો ટાઈમ ટુ ડાઈ'ની રિલીઝ નવેમ્બર સુધી રોકવામાં આવી છે. એ સમયે ફિલ્મ વધુ નફો રળશે અને વિતરકો ત્યાં સુધી રાહ જોશે એવી આશા છે. અલબત્ત, દરેક વ્યક્તિ માટે પરિસ્થિતિ સમાન નથી. અનેક લોકો માટે આ મુશ્કેલીનો સમય છે. ફ્લાઇબી ઍરલાઇન્સ કંપની તાજેતરમાં બંધ થઈ ગઈ હતી. કોરોનાનો શિકાર થયેલી કદાચ આ પહેલી કંપની છે. તેનાં કારણો પણ છે. ફ્લાઇબીની આર્થિક હાલત તો પહેલેથી જ ખરાબ હતી અને ઉડ્ડયનક્ષેત્ર ઘણા સમયથી મુશ્કેલ સમયગાળામાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર વિમાની કંપની ફ્લાઇબી ઍરલાઇન્સ બંધ થઈ ગઈ છે ફ્લાઇબી પછી મોટા સમાચાર લુફ્તાંસા તરફથી આવ્યા છે. લુફ્તાંસાએ જણાવ્યું છે કે તે આગામી સપ્તાહોમાં તેની ફ્લાઇટ્સની સંખ્યામાં 50 ટકા ઘટાડાની યોજના બનાવી રહી છે. જર્મનીની કંપની લુફ્તાંસા તેના રોકાણકારોને પોતાના નાણાકીય પરિણામ બાબતે હાલ કશું જણાવી શકવાની સ્થિતિમાં નથી. ગત સપ્તાહે દુનિયાભરનાં શૅરબજારો ગબડી રહ્યાં હતાં ત્યારે લાંબા અંતરની વિમાન સેવા આપતી ઍરલાઇન નૉર્વેજિયનના શૅરના ભાવમાં પણ 21 ટકા સુધીનો ઘટાડો થયો હતો. ઍરલાઇન કંપનીઓ માટે હાલ એક જ સમાચાર સારા છે. તે એ છે કે ઑઈલના ભાવમાં પણ ઘટાડો થઈ રહ્યો છે, કારણ કે ઑઈલ ઉત્પાદક દેશો વચ્ચે ઉત્પાદનમાં ઘટાડા બાબતે સહમતી સાધી શકાઈ નથી. એ કારણે ઑઈલની કિંમતમાં એક દિવસમાં 10 ટકા સુધીનો ઘટાડો થયો છે, પણ ઉડ્ડયન ઉદ્યોગ, પ્રવાસન તથા મનોરંજન ક્ષેત્ર સાથે જોડાયેલો છે. આ બન્ને ક્ષેત્ર ખાસ કરીને કોરોના વાઇરસને લીધે માગમાં ઘટાડાના સંકટનો સામનો કરી રહ્યાં છે. બિઝનેસની દુનિયામાં આ સમય મોટાં પ્રવાસી વિમાનો ચલાવવાનો પણ નથી. જેમ્સ બૉન્ડની બ્લૉકબસ્ટર ફિલ્મો રિલીઝ નહીં થાય અને લોકો ચેપ લાગવાના ભયથી સિનેમાઘરોમાં જવાનું ટાળશે, તો થિયેટર માલિકોએ પણ સંકટનો સામનો કરવો પડશે. નુકસાનની ચેતવણી ફ્લાઇબી ઍરલાઇનનું નુકસાન દર્શાવે છે કે બહાદુર લોકો માટે ખરાબ સમય પણ અવસર જેવો હોય છે. લૉગન ઍર નામની એક ઉડ્ડયન કંપની હવે વધુ નફાકારક રૂટ્સ અને કર્મચારીઓની પસંદગી કરી રહી છે. કોરોના કટોકટીના અંત બાદ એ વધારે મજબૂત સ્થિતિમાં હશે એવી આશા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે. કોરોનાનો અલગઅલગ સૅક્ટર પર અલગઅલગ પ્રભાવ પડશે. મુશ્કેલી ભલે ગમે તેટલી હોય, પણ આપણે કરિયાણું અને બીજી જીવનજરૂરી ચીજો ખરીદવાના જ. હા, લોકો દુકાને જઈને ચીજો ખરીદવાને બદલે ઑનલાઇન શૉપિંગ વધારે કરે એ શક્ય છે. જોકે, કર્મચારીઓને પાછા મોકલવામાં આવી રહ્યા હોવાથી ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થઈ શકે છે અને માગ સંતોષાશે નહીં તો તેની અસર ચુકવણી પર પણ થશે. લોકો પોતાના ખર્ચમાં અચાનક ઘટાડો કરશે તો ધીમેધીમે તેની અસર આંતરરાષ્ટ્રીય કંપનીઓના રોકાણ પર થશે. સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘ સાથે સંકળાયેલા સંગઠન યુએનસીટીએડીએ જણાવ્યું છે કે સૌથી મોટી 100 આંતરરાષ્ટ્રીય કંપનીઓ પૈકીની 42 કંપનીઓએ 'પ્રૉફિટ વૉર્નિંગ' આપી છે. આ બધું બૅન્કો માટે પણ ફાયદાકારક નથી અને ચિંતાજનક છે. ટેક્સમાં રાહત હવે સવાલ એ છે કે દુનિયાભરની સરકારો આ બાબતે શું કરી શકે? કોરોના જેવી કટોકટી દરમિયાન આરોગ્ય સેવાઓ આપવામાં બહુ ખર્ચ થાય છે તેમાં કોઈ શંકા નથી. જે દેશોમાં આરોગ્ય સુવિધાઓનો અભાવ છે એ દેશોની મદદના પ્રયાસ આંતરરાષ્ટ્રીયસ્તરે જી-7 સંગઠનથી માંડીને ઇન્ટનેશનલ મૉનિટરી ફંડ સુધીના બધા કરી રહ્યા છે. મદદ કરનારા દેશો માટે ચેતવણી સ્પષ્ટ છે : શ્રીમંત હોવું એક રોગચાળાથી બચી જવાની કોઈ ગૅરંટી નથી. તમારા દેશના ગરીબો કે દૂરના દેશોના ગરીબોને કોઈ મદદ નહીં મળે અને તેમને આ જ રીતે ચેપ લાગતો રહેશે, તો શ્રીમંતો માટે પણ એટલું જ જોખમ સર્જાશે. તમે અબજોપતિ હશો તો પણ માત્ર રૂપિયા તમને કોવિડ-1થી બચાવી નહીં શકે. તેથી કોરોનાનો ચેપ ફેલાતો રોકવા માટે સંસ્થાઓની મદદ કરવામાં આવે એ જરૂરી છે. ઇન્ટરનેશનલ મૉનિટરી ફંડે ગત સપ્તાહે જણાવ્યું હતું કે ફ્રાન્સ, જપાન અને કોરિયામાં, જે કર્મચારીઓ પર બાળકોની જવાબદારી છે તેમને મદદ કરવામાં આવી રહી છે. વિશ્વાસનો સંબંધ ગ્લૉબલ કાઉન્સિલ કન્સલ્ટન્સીના ગ્રેગર ઈરવિનનું કહેવું છે કે કોરોના કટોકટી સરકારોની પરીક્ષા છે. ઈરવિન માને છે કે સરકારો આ પરિસ્થિતિને કેવી રીતે સંભાળે છે તેના આધારે લોકોનો સરકારો પરનો વિશ્વાસ વધશે કે ઊઠી જશે. આગામી સમયમાં માગમાં અને ભાવમાં ઘટાડો જોવા મળશે, પણ પછી બધું પૂર્વવત્ થઈ જશે. લોકોની સરકારો પાસેની અપેક્ષા કઈ રીતે વધી રહી છે એ આપણી નજર સામે છે. આપણે હવે કામ કરવાની નવી રીતો શોધવાની જરૂર છે. દાખલા તરીકે, વર્ક ફ્રોમ હોમ - ઘરેથી કામ કરવાની સુવિધા. સંક્રમણ દરમિયાન લોકો પ્રવાસ ઓછો કરી રહ્યા છે. તેથી પ્રવાસને બદલે વીડિયો કૉન્ફરન્સિંગથી કામ ચલાવી શકાય છે. તમે અમનેફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો જો 007 જેમ્સ બૉન્ડ પણ થોડા મહિના માટે વિરામ લઈ રહ્યા હોય તો કોરોના ��ાઇરસથી થનારા વ્યાપારી નુકસાનનું જોખમ ઉઠાવતા લોકો માટે શું આશા બચી છે? +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર મૃતકોમાં એવા લોકો વધુ છે, જેમની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઓછી છે, પરંતુ એવું નથી કે અન્ય લોકોને ખતરો નથી. કોરોનાથી મૃત્યુ પામેલામાં ઘણા યુવાનો અને સ્વસ્થ લોકો પણ સામેલ છે. આપણા શરીરમાં જ્યારે કોઈ બૅક્ટેરિયા કે વાઇરસ ઘૂસે છે ત્યારે આપણી રોગપ્રતિકાર શક્તિ તેની સામે લડે છે અને તેને નબળો પાડીને ખતમ કરી દે છે. પરંતુ, ઘણી વાર આપણાના દુશ્મન કે બીમારી સામે લડનારી કોશિકાઓની આ સેના બળવાખોર થઈ જાય છે અને દુશ્મનને ખતમ કરવાની કોશિશમાં આપણા શરીરને નુકસાન પહોંચાડે છે. જે કોશિકાઓએ તેનું રક્ષણ કરવાનું હોય છે, એ જ લડાકુ સેના તેના પર હુમલો કરી દે છે. Coronavirus દૂધની થેલી, વાસણો, પ્લાસ્ટિક પર અને હવામાં કેટલું જીવે છે? જ્યારે આપણી ઇમ્યુન સિસ્ટમ વધુ પડતી સક્રિય થઈને રોગો સામે લડવાની જગ્યાએ આપણા શરીરને નુકસાન કરે તેને 'સાઇટોકાઇન સ્ટૉર્મ' કહેવાય છે. તેમાં ઇમ્યુન સેલ ફેફસાં પાસે જમા થઈ જાય છે અને ફેફસાં પર હુમલો કરે છે. આ પ્રક્રિયામાં લોહીની નસો ફાટી જાય છે. તેમાં લોહી નીકળવા લાગે છે અને લોહીના થર જામી જાય છે. આથી શરીરનું બ્લડપ્રેશર ઘટી જાય છે. હૃદય, કિડની, ફેફસાં અને કલેજા જેવાં નાજુક અંગો કામ કરતાં બંધ થઈ જાય છે અથવા કહી શકો કે શિથિલ પડી જાય છે. આ સ્થિતિને તપાસ અને સારવાર બાદ નિયંત્રિત કરી શકાય છે. પણ કોવિડ-19ના દર્દીઓમાં તેને કેવી રીતે કાબૂમાં લઈ શકાય તે કહેવું હાલ મુશ્કેલ છે. કૉમામાં પણ દર્દી જઈ શકે છે પ્રતીકાત્મક તસવીર જ્યારે શરીરમાં સાઇટોકોઇન સ્ટૉર્મ થાય છે ત્યારે સ્વસ્થ કોશિકાઓને પ્રભાવિત કરે છે. લોહીના લાલ અને સફેદ સેલ ખતમ થવા લાગે છે અને કલેજાને નુકસાન કરે છે. જાણકારોનું કહેવું છે કે સાઇટોકાઇન સ્ટૉર્મ દરમિયાન દર્દીને ગંભીર તાવ અને માથામાં દુખાવો થાય છે. ઘણા દર્દીઓ કૉમામાં પણ જઈ શકે છે. આવા દર્દીઓ ધાર્યા કરતાં વધુ બીમાર થાય છે. ડૉક્ટરો અત્યાર સુધીમાં આ પરિસ્થિતિને થોડી સમજી શક્યા છે, પરંતુ તપાસની કોઈ રીત આપણી પાસે નથી. કોવિડ-19ના દર્દીઓમાં સાઇટોકાઇન સ્ટૉર્મ પેદા થવાની જાણકારી દુનિયાને વુહાનના ડૉક્ટરો પાસેથી મળી છે. તેઓએ 29 દર્દી પર રિસર્ચ કર્યું હતું અને તેમનામાં આઈએલ-2 અને આઈએલ-6 સાઇટોકાઇન સ્ટૉર્મનાં લક્ષણ જોવાં મળ્યાં હતાં. કોવિડના દર્દીઓમાં સાઇટોકાઇન સ્ટૉર્મનો પ્રકોપ વ���હાનમાં જ 150 કોરોના કેસ પર કરવામાં આવેલા અન્ય એક રિસર્ચમાં જાણવા મળ્યું કે કોવિડથી મરનારમાં આઈએલ-6 સીઆરપી સાઇટૉકાઇન સ્ટૉર્મના મૉલિક્યુલર ઇન્ડિકેટર વધુ હતા. જ્યારે તે દર્દીઓ બચી ગયા ત્યારે તેમનામાં આ ઇન્ડિકેટરની ઉપસ્થિતિ ઓછી હતી. અમેરિકામાં પણ કોવિડના દર્દીઓમાં સાઇટોકાઇન સ્ટૉર્મનો પ્રકોપ વધુ જોવા મળ્યો છે. ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે કોવિડ-19ના દર્દીઓમાં પ્રતિરોધક શક્તિના સેલ્સ ફેફસાંમાં બહુ ઝડપી અને એટલા ગતિથી આક્રમણ કરે છે કે ફેફસાંના પર ફાઇબ્રોસિસ નામના નિશાન બનાવી દે છે. આવું કદાચ વાઇરસની સક્રિયતાને લીધે થાય છે. આવું પહેલી વાર નથી કે સાઇટૉકાઇન સ્ટૉર્મનો સંબંધ કોઈ મહામારીને જોડીને જોવાઈ રહ્યો છે. પાકિસ્તાને કોરોનાના કેર વચ્ચે લૉકડાઉન ખોલ્યું, તો કેવી સર્જાઈ સ્થિતિ? વૈજ્ઞાનિકો અનુસાર, 1918માં ફેલાયેલા ફ્લુ અને 2003ની સાર્સ મહામારી (સાર્સ મહામારીનું કારણ પણ કોરોના વાઇરસના પરિવારનો એક સભ્ય જ હતું) દરમિયાન પણ તેને કારણે જ મોટી સંખ્યામાં મૃત્યુ થયાં હતાં. કદાચ એચ-1એન-1 સ્વાઇન ફ્લૂમાં પણ ઘણા દર્દીઓનાં મૃત્યુ પોતાની રોગપ્રતિરોધક કોશિકાઓ હુમલાખોરો થઈ જવાને કારણે થયાં હતાં. વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે મહામારીઓના ફ્લૂમાં મૃત્યુ કદાચ વાઇરસને કારણે નહીં પણ દર્દીના શરીરની રોગપ્રતિકાર શક્તિની વધુ પડતી સક્રિયતાને કારણે થાય છે. જ્યારે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ જ અસંતુલિત થઈ જાય તો મૃત્યુ થવું નક્કી છે. પોતાના ઇમ્યુન સેલને બેકાબૂ થતા રોકવા માટે જરૂરી એ છે કે રોગપ્રતિકારક શક્તિને શાંત રાખવામાં આવે. તેની સારવાર માટે સ્ટેરૉયડ જ પહેલી પસંદ છે. પરંતુ કોવિડના સંદર્ભમાં આ હજુ સ્પષ્ટ નથી કે સ્ટેરૉયડ તેમાં ફાયદાકારક હશે કે નહીં. કેટલાક ખાસ પ્રકારના સાઇટોકાઇનને રોકવા માટે ઘણી દવાઓ બજારમાં ઉપલબ્ધ પણ છે. માની લો કે સાઇટોકાઇનથી લડવા માટે સ્ટેરૉયડ જો બૉમ્બ છે તો અન્ય દવાઓ ટાર્ગેટેડ મિસાઇલો છે. દર્દીઓને આ દવા એટલા માટે આપવામાં આવે છે કે ઇમ્યુન સિસ્ટમ ચાલુ રહે અને કોશિકાઓની ગરબડને ખતમ કરી શકાય. ઉદાહરણ તરીકે અનાકિન્ના (ક્રેનેટ) એક પ્રાકૃતિક માનવ પ્રોટિનનું સંશોધિત સંસ્કરણ છે જે સાઇટોકાઇન આઈએલ-1ના રિસેપ્ટર્સને રોકે છે. આ રિહ્યુમોટાઇડ આર્થરાઇટિસની સારવાર માટે અમેરિકામાં માન્યપ્રાપ્ત છે. દુનિયાભરમાં ચાલી રહ્યું છે રિસર્ચ આ રીતે ટોસિલિજુમાબ (ઍક્ટેમ���રા) પણ કોવિડ-19માં ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે તેનો ઉપયોગ ઘૂંટણ, સાંધાનો દુખાવો અને ઇમ્યોથૅરપીવાળા કૅન્સરના દર્દીઓમાં સાઇટૉકાઇન સ્ટૉર્મને નિયંત્રિત કરવામાં થાય છે. ફેબ્રુઆરી મહિનામાં ચીનમાં કોવિડના 21 દર્દીઓ પર તેનો ઉપયોગ કરાયો હતો. થોડા જ દિવસોમાં કોવિડનાં ઘણાં લક્ષણો ઓછાં થઈ ગયાં હતાં. બે અઠવાડિયાંમાં જ 19 દર્દીઓને ઘરે મોકલી દેવાયા હતા. કોવિડ-19 માટે સાઇટોકાઇન બ્લૉકર્સ ઘણાં પ્રકારનું ક્લિનિકલ રિસર્ચ થઈ રહ્યું છે. ટોસિલિજુમાબ પર ઇટાલી અને ચીનમાં પણ રિસર્ચ થઈ રહ્યું છે. કોવિડના દર્દીઓમાં સાઇટૉકાઇન સ્ટૉર્મને નિયંત્રિત કરવામાં ટોસિલિજુમાબ ઘણી કારગત સાબિત થઈ છે. ડૉક્ટરોનું કહેવું છે કે સાઇટૉકાઇન સ્ટૉર્મની ઓળખ એક મોટી સિદ્ધિ છે. મોટા ભાગે એવું થાય છે કે આ આવીને પસાર થઈ જાય છે અને ડૉક્ટરો તેને સમજી શકતા નથી. રોગપ્રતિકારક શક્તિ આપણને રોગથી બચાવે છે, પરંતુ એ જ આપણને મોતને ઘાત ઉતારી દે તો શું કરી શકાય? સાચે જ આપણે તેને બળવાખોર થતા રોકવી પડશે. રિસર્ચર આ દિશામાં કામ કરી રહ્યા છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો દુનિયાભરની હૉસ્પિટલો હાલમાં કોવિડ-19ના દર્દીઓથી ભરેલી છે. આ વાઇરસથી દુનિયામાં ત્રણ લાખથી વધુ લોકોનાં મૃત્યુ થયાં છે. +text: આ ગામમાં સર્વસામાન્ય નિયમ છે કે સૂરજ ઊગે, કૂકડો બોલે, સવાર પડે અને મંદિરમાં આરતી થાય. જોકે, ગામની વચ્ચે આવેલા મંદિર પાસે જઈને કોઈ લોટો અને દાતણ લઈને બેસી જાય તો મંદિરમાં આરતી પણ થતી નથી અને ભગવાનને પ્રસાદ ધરાવાતો નથી. ગામમાં એવો રિવાજ છે કે ગામમાં કોઈને પણ અન્યાય થયો હોય તો તરત સવારે રામજી મંદીરના ઓટલે જઈને લોટો અને દાતણ લઈને આવીને બેસી જાય છે. કોઈ આવી રીતે બેસી જાય એટલે ગામ આખું તાબડતોબ ભેગું થાય અને ન્યાય કરે પછી જ ગામમાં લોકો બીજા કામની શરૂઆત કરે છે. કેવી રીતે ન્યાય થાય છે? આ ગામમાં હેમંત પટેલને એમના કાકા જયરામભાઈ સાથે મિલકતની વહેંચણી બાબતે ઝઘડો થયો હતો. હેમંતને લાગ્યું તેમને કાકા તરફથી મિલકતની વહેંચણીમાં અન્યાય થઈ રહ્યો છે. એટલે તેઓ એક સવારે રામજી મંદિરના ઓટલે આવીને બેસી ગયા. મંદીરના પૂજારી વસંતભાઈ શાસ્ત્રીજીએ મંદિરમાં ભગવાનનો ભોગ ધરાવવાનું બંધ કર્યું, આરતીના થઈ એટલે ધીરે ધીરે ગામવાળા લોકો રામજી મંદિરના ઓટલે ભેગા થવા માંડ્યા. ગામના આગેવાનોએ પહેલાં તો હેમંતને સમજાવીને તેમની પાસેથી લોટો અને દાતણ લઈ લીધું. થોડીવારમાં ગામના આગેવાન જયરામભાઈને બોલાવવામાં આવ્યા. હેમંતની માગણી હતી કે આ સહિયારી મિલકત છે એટલે ખેતરનો 70 ટકા ભાગ એમને મળે અને કાકાને એક જ દીકરી હોવાથી તેમને માત્ર 30 ટકા ભાગ મળે. ગામના લોકોએ બન્નેની વાત સાંભળી અને છેવટે ચુકાદો આવ્યો કે બન્નેને ભાગમાં 45-45 ટકા જમીન મળે અને 10 ટકા જમીનમાં જે ઊપજ થાય તેનું અન્નક્ષેત્રમાં દાન કરી દેવું. છેવટે કાકા-ભત્રીજા વચ્ચે સમાધાન થયું. હેમંતની જેમ આ ગામમાં દરેક લોકો પોતાની સમસ્યા માટે કોર્ટનાં પગથિયાં ચડતા નથી અને ગામમાં જ ન્યાય મેળવે છે. પહેલાં ન્યાય પછી ચા વર્ષોથી ચાલી આવતી આ ન્યાયપ્રણાલીમાં સૌને વિશ્વાસ છે. પંચાયતના સૌથી સિનિયર સભ્ય મણિભાઈ પટેલ કહે છે, "અમારા ગામમાં ન્યાય તોળવાની આ પ્રથા ગાયકવાડી રાજના સમયથી ચાલી આવે છે." વાપીમાં પોતાનો ધંધો છોડી પાંચોટ ગામમાં પરત આવેલા અશોકભાઈ પટેલ કહે છે, "અમારા ગામમાં લોટો અને દાતણ લઈને મંદીરના ઓટલે બેસવાનો મતલબ એ છે કે જ્યાં સુધી ન્યાય ન મળે ત્યાં સુધી એ દાતણ નહીં કરે, એટલે ચા સુધ્ધાં નહીં પીવે." પાંચોટ ગામમાં ન્યાય મેળવવા માટે કોઈ કોર્ટનાં પગથિયાં ચડતું નથી. હા, ખૂન, લૂંટ કે ધાડ પાડવાનો, ચોરી-ચપાટીનો કેસ હોય તો જ લોકો પોલીસ અને કોર્ટ પાસે જાય છે. બાકી તમામ પ્રકારના કેસ અહીં ગામમાં જ નિપટાવાય છે. કોર્ટમાં કેસોનું ભારણ રિટાયર્ડ એસીપી નરેશ પટેલ કહે છે, "મેં જ્યારે આ વિસ્તારમાં નોકરી કરી ત્યારે અનેક ગામમાંથી કેસ આવતા હતા પરંતુ પાંચોટ ગામમાંથી કોઈ કેસ આવતો ન હતો." "જ્યારે મેં જાત તપાસ કરી તો ખબર પડી કે નાનો મોટો ઝઘડો, ટંટો-ફસાદ હોય તો ગામમાં એનો ન્યાય મળી જતો, એટલે કોઈ પોલીસ સુધી પણ આવતું નહીં." પાંચોટ ગામમાં ચાલતી સમાંતર અદાલત વિશે ગુજરાતના ભૂતપૂર્વ જિલ્લા ન્યાયાધીશ પી જે ધોળકિયા કહે છે, "આ પ્રકારે ગામના આગેવાનો દ્વારા કોર્ટના બદલે સમસ્યાઓનો નિકાલ લાવવો આવકારદાયક છે. કારણ કે કોર્ટમાં કેસોનું ભારણ વધુ હોય છે અને નિરાકરણ આવતા સમય લાગે છે. ત્યારે આ પ્રક્રિયા સરળ છે." "સરકાર લોક અદાલતો ચલાવે છે તેનું કારણ પણ આ જ છે કે સરકાર કોર્ટની બહાર લોક અદાલત દ્વારા કેસોનો નિકાલ થાય ત્યારે કોર્ટમાંથી કેસોનું ભારણ ઘટી જાય છે." ધોળકિયા વધુમાં કહે છે, "જ્યારે તેઓ ગુજરાત સરકારમાં કાયદા સચિવ હતા ત્યારે પાંચોટની જેમ બીજા ગામોમાં પણ આવી જ રીતે ક્રિમિન��� કેસો સિવાયના કેસોનો નિકાલ થાય તેવા પ્રયાસો તેમણે કર્યા હતા. જેથી અદાલતોમાં કેસોનું ભારણ ઘટે." ગામમાં ગરીબો માટે અન્નક્ષેત્ર જોકે, ધોળકીયા આગળ કહે છે, "આ પ્રકારે કોર્ટની બહાર ન્યાય કરવાથી ખાપ પંચાયતો જેવી પંચાયતોને પ્રોત્સાહન ન મળવું જોઈએ. અલબત્ત ગુજરાતના કેટલાક આદિવાસી વિસ્તારોમાં હજુ પણ આવી ન્યાયપ્રથા ક્યાંક ચાલતી હતી તે બંધ કરાવાઈ છે." "ખૂન, લૂંટ, ધાડ અને હિંસક બાબતોમાં ન્યાય માટે લોકોએ કોર્ટનો જ સહારો લેવો જોઈએ. નહીં કે પંચાયતોનો જેથી રાજ્યએ નક્કી કરેલી ન્યાય પ્રણાલી જળવાઈ રહે, એ વ્યવસ્થા બરકરાર રહે." આ ગામમાં રહેતા દરેક જ્ઞાતિના લોકો પોતાની ખેતીમાં પાકતા અનાજનો અમુક હિસ્સો દાનમાં આપે છે અને એના કારણે આસપાસનાં ગામના ગરીબો માટે અન્નક્ષેત્ર ચાલે છે. એટલું જ નહીં ગામના 251 લોકોએ દેહદાનનો સંકલ્પ કરેલો છે. જેથી મૃત્યુ પછી પણ તબીબી કામમાં આવી શકે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો તમે શું માનો છો કે એક લોટો અને દાતણ આખાય ગામને ધમરોળી નાખે? જી હાં, આવું જ થયું છે અમદાવાદથી 80 કિલોમીટર દૂર આવેલા એક ગામમાં. આ ગામ એટલે મહેસાણા જિલ્લાનું પાંચોટ. +text: પ્રતીકાત્મક તસવીર ઠંડા પાણીથી નહાવાથી તમારી આદતોમાં કેટલાક સુધાર આવી શકે છે. તેમાં કેટલાક મુખ્ય ફાયદા, લોહીનું સારું પરિભ્રમણ, તણાવ ઓછો થવો, ઉત્સાહ અને સતર્કતા વગેરેમાં વધારો થાય છે. આ આદતથી તણાવ અને ચિંતા ઓછી થાય છે. સાથે જ વ્યાયામ બાદ માંસપેશીઓની મરમ્મતની વાત હોય કે ફેટ(ચરબી) ઓછું કરવાની વાત હોય અથવા રોગ પ્રતિકાર શક્તિને મજબૂત બનાવવાની હોય તમામ બાબતે લાભ મળે છે. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે શું વૈજ્ઞાનિક સંશોધનમાં આ વાત પુરવાર થઈ છે? જો ખરેખર આવું છે તો શું તમે આ ફાયદાને માટે ઠંડા પાણીથી નહાવાનું પસંદ કરશો? એક વાત સ્પષ્ટ છે કે શરીર ઠંડા પાણીના સંપર્કમાં આવવાથી આપણને ધ્રુજારી થાય છે. શરીર તણાવમાં એ સમયે ઘણી ઝડપી પ્રતિક્રિયા કરે છે. અને તેનાથી હૃદયના ધબકારા અને લોહીનું પરિભ્રમણ વધી જાય છે. બીજી તરફ ઠંડા પાણીથી નહાવાને ઘણું સુરક્ષિત માનવામાં આવે છે. ધ્રુજારી સિવાય તેની કોઈ આડ અસર નથી પડતી જેનાથી શરીરને નુકશાન પહોંચે. બીબીસીના 'ટ્રસ્ટ મી, આઈ એમ એ ડૉક્ટર' પ્રોગ્રામના ડૉક્ટર ક્રિસ વાન ટોલેકન કહે છે, "હા તમે ઘણા વૃદ્ધ છો અથવા તમને હૃદયની કોઈ બીમારી હોય તો તમે બેભાન થઈ શકો છો. અથ���ા હૃદય રોગનો હુમલો પણ થઈ શકે છે." તણાવ અને ચિંતા જોકે, આ અંગે કોઈ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ નથી થયું જેમાં ખબર પડી શકે કે કોલ્ડ શાવર ચિંતા અનેતણાવની સમસ્યા ઓછી કરી શકે છે. પણ નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે આ બાબત તેમાં મદદ કરી શકે છે. ઠંડા પાણીથી નહાવાથી શરીરના નુકશાનકારક રસાયણ અને સ્ત્રાવ શરીરમાંથી બહાર નીકળી જાય છે. આથી વ્યક્તિને તણાવ અનુભવાય છે. 2013માં ટીઈડી ટૉકમાં ટ્રાએથ્લીટ જોએલ રનયોન કાએ તેમના અનુભવોના આધારે જણાવ્યું હતું કે કોલ્ડ શાવર દ્વારા તમે એવી પરિસ્થિતિ સામે લડવાની રીત બદલી શકો છો જેનાથી તમે ડરો છો અને અસહજતા અનુભવો છો. બીજી તરફ એક અન્ય તર્ક આપવામાં આવે છે કે ઠંડા પાણીથી સ્નાન કરતા લોકોના મગજ પર એકાએક ઝટકો લાગે છે. તે તણાવ ઓછો કરતો પ્રભાવ છે. રોગ પ્રતિકાર શક્તિ માટે? ડૉક્ટર ક્રિસ વાન ટોલેકન અનુસાર આ ફાયદા મામલે એ કોઈ અંતિમ સાક્ષ્ય નથી. 2016માં પ્લૉસ વન (PLOS One) પત્રિકામાં એક ડચ સંશોધન પ્રકાશિત થયું હતું. જેમાં કોલ્ડ શાવરનો સ્વાસ્થ્ય પર પ્રભાવ વિશે જાણકારી અપાઈ હતી. તેમાં જાણવા મળ્યું કે 90 દિવસો સુધી દરરોજ ઠંડા પાણીથી નહાવાની આદત સંબંધિત આ સર્વેમાં સામેલ 29 ટકા લોકોમાં બીમારી ઘટતી હોવાનું તારણ મળ્યું હતું. સંશોધન દરમિયાન આ લોકોને ગરમ પાણીથી સામાન્ય શાવરના અંતમાં 30,60 અથવા 90 સેકન્ડના સમય માટે ઠંડા પાણીથી નહાવાનું કહેવામાં આવ્યું. સંશોધકોને જાણવા મળ્યું કે કોલ્ડ શાવર લેવાથી કોઈ ફ્લૂ નથી આવતો અને ન કોઈ આડ અસર થાય છે. વળી કેટલા સમય સુધી ઠંડા પાણીથી સ્નાન કર્યું તેની પણ અસર નથી થતી. આ સર્વેમાં ભાગ લેનારા લોકોને સૌથી વધુ ફાયદો એ થયો કે તેમની ઊર્જામાં વધારો થયો. તે કેફિનની અસર કરતાં વધુ અસરકારક હતું. બીજી તરફ આ પ્રભાવને કારણે શરીર અને હાથપગમાં ઠંડી લાગી રહી હતી. તેમ છતાં એથ્લીટ્સ વ્યાયામ બાદ ઠંડા પાણીથી જ નહાવાનું સમર્થન કરે છે. વ્યાયામ કર્યા બાદ ઠંડા પાણીથી નહાવાથી દુખાવામાં રાહત મળે છે. પરંતુ આ મામલે વૈજ્ઞાનિકો પાસે કોઈ પુરાવો નથી. કેટલાક સંશોધન અનુસાર આનાથી સ્વાસ્થ્યમાં સુધાર થાય છે પણ કેટલાકનું કહેવું છે કે તેનાથી માંસપેશીઓને અનુકૂળ બનાવવાની ક્ષમતાને નબળી પાડે છે. 2014માં ફિઝિકલ થેરપી ઇન સ્પોર્ટ્સમાં એક સંશોધન પ્રકાશિત થયું હતું, જેના તારણ મુજબ ઠંડા અને ગરમ પાણીથી નહાવા વચ્ચે કોઈ વધુ તફાવત નથી. શું તે ખરેખર ફેટ ઓછું કરે છે? આવું સૌથી વધુ સાંભળવામાં આ���ે છે કે ઠંડા પાણીથી નહાવાથી શરીરમાં જમા થયેલા ફેટને તે ઘટાડી શકે છે. ડૉક્ટર ટોલકેન કહે છે કે આ અંગે ઘણા ઓછા પુરાવા છે. ઘણા અભ્યાસમાં આ વાત પ્રકાશમાં આવી છે કે ઠંડા પાણીથી કરવામાં આવતું સ્નાન શુક્રાણુ ઉત્પાદન પર હકારાત્મક અસર કરે છે. ગરમ પાણીથી નહાતી વખતે તમારા અંડકોષના તાપમાનને અસર થાય છે અને તેનાથી સ્પર્મ કાઉન્ટ પર પણ તેની અસર થાય છે. જો તમારા આહારમાં ચરબીનું પ્રમાણ વધારે છે તો સ્પર્મ કાઉન્ટમાં નિશ્ચિતરૂપે ઘટાડો થાય છે. ઠંડા પાણીથી નહાવામાં કોઈ નુકશાન નહીં ડૉક્ટર ટોલેકેનના અનુસાર ઠંડા પાણીથી નહાવાના ફાયદા અંગે વૈજ્ઞાનિક શોધ હજી પ્રારંભિક તબક્કામાં છે. વળી આ વિશે વધુ પુરાવા નથી મળ્યા. પરંતુ તેમનું માનવું છે કે જો ઠંડા પાણીથી નહાવાથી ઠંડી લાગવા સિવાય કોઈ તકલીફ નથી થતી તો તેમાં કંઈ ખોટું નથી. ખાસ કરીને ત્યારે જ્યારે ઠંડા પાણીથી નહાવાથી ફાયદો થયો હોય. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો કેટલાક દાવા પરથી જાણવા મળ્યું છે કે દરરોજ ઠંડા પાણીથી નહાવાથી એટલે કે 'કોલ્ડ શાવર' સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે. +text: શી જિનપિંગની ભારત મુલાકાત પહેલાં જ પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાન ચીનના પ્રવાસે ગયા હતા. ઇમરાન ખાન જ્યારે ચીનના પ્રવાસે જવાના હતા ત્યારે ચીન તરફથી કાશ્મીર મામલે જે નિવેદન આપવામાં આવ્યું હતું તે પાકિસ્તાનને ખુશ કરનારું ન હતું. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયનું કાશ્મીર પરનું નિવેદન અગાઉથી વિપરીત છે. થોડા સમય પહેલાં જ ચીને કહ્યું હતું કે કાશ્મીર સમસ્યાનું સમાધાન યુએન ચાર્ટર અને તેના પ્રસ્તાવોને આધારે થવું જોઈએ. જોકે હવે ચીને કહ્યું કે કાશ્મીર પર ભારત અને પાકિસ્તાન દ્વીપક્ષીય સંવાદના માધ્યમથી સમાધાન શોધે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયને પત્રકારોએ સવાલ પૂછ્યો હતો કે પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન ઇમરાન ખાનની ચીનની મુલાકાત રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગના ભારતપ્રવાસ અગાઉ થઈ છે. શું આ બંને વચ્ચે કોઈ સંબંધ છે? પાકિસ્તાનના મીડિયાનું કહેવું હતું કે પાકિસ્તાનના વડા પ્રધાન આ મુલાકાતમાં કાશ્મીરનો પણ મુદ્દો ઉઠાવશે. તમે શું કહેશો? ચીની વિદેશ મંત્રાલયની રોજિંદી પ્રેસ-કૉન્ફરન્સમાં વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા ગેંગ શુઆંગે કહ્યું, "કાશ્મીર મુદ્દે ચીનના વલણમાં કોઈ પરિવર્તન નથી આવ્યું. અમારું વલણ બિલકુલ સ્પષ્ટ છે." "ભારત અને પાકિસ્તાનને અમારું કહેવું છે કે તેઓ કાશ્મીરની સાથે અન્ય વિવાદોનું દ્વિપક્ષીય વાતચીતથી સમાધાન કરે." "તેનાથી બંને દેશો વચ્ચે આંતરિક વિશ્વાસ વધશે અને સંબંધો સુધરશે. તેનાથી ભારત અને પાકિસ્તાન બંનેની સમસ્યાનો અંત આવશે." ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ 11 ઑક્ટોબરે બે દિવસીય ભારતયાત્રા પર આવી રહ્યા છે. અગાઉ ચીને જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી અનુચ્છેદ 370ને નિષ્પ્રભાવી કરવા મુદ્દે કહ્યું હતું કે ભારત જમ્મુ-કાશ્મીરની યથાસ્થિતિ સાથે કોઈ ચેડાં ન કરે. પાકિસ્તાન આ મામલાને સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સુરક્ષા પરિષદમાં લઈ ગયું છે, ત્યાં પણ ચીનનું સમર્થન મળ્યું છે. એટલું જ નહીં હાલમાં જ કેટલાક દિવસ અગાઉ પાકિસ્તાનમાં ચીનના રાજદૂત યાઓ જિંગે કહ્યું હતું કે કાશ્મીર વિવાદ પર ચીન પાકિસ્તાનની સાથે રહેશે. યાઓ જિંગે એ પણ કહ્યું હતું કે "અમે કાશ્મીરીઓને તેમના મૌલિક અધિકાર અને ન્યાય અપાવવાની કોશિશ કરી રહ્યા છીએ." પરંતુ હવે ચીન કહી રહ્યું છે કે ભારત અને પાકિસ્તાન કાશ્મીરનો મુદ્દો દ્વિપક્ષીય વાતચીતથી ઉકેલે. અન્ય એક સવાલ પર ગેંગ શુઆંગે પાકિસ્તાનને ચીનનું 'મહત્ત્વનું ડિપ્લોમૅટિક સહયોગી' ગણાવ્યું અને કહ્યું કે બંને દેશના નેતાઓ વચ્ચે અંગત વાતચીતની પરંપરા રહી છે. તેમણે કહ્યું કે પાકિસ્તાન સાથે અમારો ડિપ્લોમૅટિક અને આંતરિક વિશ્વાસ મજબૂત અને વ્યાવહારિક છે. તો ભારતને પણ ગેંગ શુઆંગે ચીનનો મહત્ત્વનો પડોશી દેશ ગણાવ્યો. તેમણે કહ્યું, "ભારત અને ચીન બંને વિકાસશીલ દેશ છે. બંને ઊભરતાં મોટાં બજાર છે. ગત વર્ષે વુહાનમાં ભારત અને ચીન વચ્ચે શરૂ થયેલી વાતચીતથી સંબંધોએ લય પકડ્યો છે." "બંને દેશ વિભિન્ન ક્ષેત્રોમાં આંતરિક સહયોગ સાથે આગળ વધી રહ્યા છે અને મતભેદોને સંવેદનશીલતા સાથે સંભાળી રહ્યા છે." શી જિનપિંગ અને ઇમરાન ખાન વચ્ચે થયેલી મુલાકાત બાદ એવા અહેવાલો વહેતા થયા હતા કે બંને નેતાઓ વચ્ચે કાશ્મીરને લઈને ચર્ચા થઈ છે. આ અહેવાલો બાદ ભારતે તુરંત પ્રતિક્રિયા આપતા કહ્યું હતું કે કાશ્મીર ભારતનો આંતરિક મુદ્દો છે અને આ મામલે કોઈ અન્ય દેશની દખલગીરી ભારતને મંજૂર નથી. જોકે, ઇમરાન ખાનની મુલાકાતના સમયે જ ભારતમાં ચીનના રાજદૂત સૂન વેઇડૉન્ગે ટ્વીટ કરીને વિજયાદશમીની શુભકામના પણ પાઠવી હતી. અન્ય એક ટ્વીટમાં વેઇડૉન્ગે પંચશીલ સિદ્ધાંતનો ઉલ્લેખ કરતાં લખ્યું, "આંતરરાષ્ટ્રીયસ્તરે વધતા અનિશ્ચિતતાના માહોલમાં ભારત અને ચીને આંતરરાષ્ટ્રીય અને ક્ષેત્રીય મુદ્દાઓ પર આંતરિક સહયોગ મજબૂત કરવો જોઈએ. એવી રીતે જેમ અમે ક્યારેક એકસાથે પંચશીલ સમજૂતી પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. એ પંચશીલ સિદ્ધાંત જે આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોનો પાયો બની ચૂક્યો છે." કાશ્મીર મુદ્દે ચીન તરફથી ભારત માટે અસહજ કરનારું નિવેદન પાકિસ્તાનમાં રહેલા ચીનના રાજદૂતનું જ આવ્યું છે. અંગ્રેજી અખબાર ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ અનુસાર ભારતે તેને લઈને શનિવારે ચીન સમક્ષ વિરોધ પણ દર્શાવ્યો હતો. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ શુક્રવારે બપોરે ભારતની મુલાકાતે આવી રહ્યા છે. ભારતના વડા પ્રધાન મોદી અને જિનપિંગ તામિલનાડુના મહાબલિપુરમમાં મુલાકાત કરશે. +text: ગ્રહણની તસવીર આ ચંદ્રગ્રહણ 5 જૂનની રાત્રે 11. 15 કલાકે શરૂ થશે અને 6 જૂન શનિવાર 2.34 કલાકે પૂર્ણ થશે. કહેવામાં આવે છે કે 12.54 કલાકે ગ્રહણનો પ્રભાવ સૌથી વધારે હશે. આ ગ્રહણ ભારત સહિત એશિયા, યૂરોપ, ઑસ્ટ્રેલિયા અને આફ્રિકામાં જોઈ શકાશે. આજે રાત્રે જે ચંદ્રગ્રહણ થશે તે પીનમ્બ્રલ એટલે કે ઉપછાયાગ્રહણ છે. એટલે કે પૃથ્વીની મુખ્ય છાયાની બહારનો ભાગ ચંદ્ર પર પડશે, જેનાથી તેની ચમક ફીકી પડી જશે. શું તમે જોઈ શકશો ચંદ્રગ્રહણ? ચંદ્રગ્રહણની તસવીર વિજ્ઞાન પ્રસારમાં વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિક ટીવી વેંકટેશ્વરનના જણાવ્યા પ્રમાણે, “આ ઉપછાયા ગ્રહણ છે, એટલે ગ્રહણની અસર વધારે જોવા નહીં મળે. ચંદ્ર પર આછો પડછાયો જોવા મળશે. સાથે જ આ માત્ર ચંદ્રના 58% ભાગને જ કવર કરશે.” ટીવી વેંકટેશ્વરન કહે છે કે આ ગ્રહણ આટલી સહેલાઇથી જોવા નહીં મળે. જો ચંદ્રગ્રહણનો પૂરપૂરો પ્રભાવ હોય અને તમે ખૂબ જ ધ્યાનથી જુઓ. આકાશ પણ સાફ હોવું જોઈએ, ત્યારે કદાચ ચંદ્રના ઉત્તર અને દક્ષિણ ભાગની બ્રાઇટનેસમાં કંઈક અંતર જોવા મળશે. પીનમ્બ્રલનો શું મતલબ છે? ગ્રહણની તસવીર ટીવી વેંકટેશ્વરનના જણાવ્યા પ્રમાણે પહેલા એ સમજવું જરૂરી છે કે છાયા બે પ્રકારની હોય છે. કોઈ પણ વસ્તુ, જે પ્રકાશ રોકે છે તે બે પ્રકારની છાયા ઉત્પન્ન કરશે. એક જેમાં અંધકાર હોય છે અને છાયા ખૂબ જ કાળી હોય છે તેને અમ્બ્રલ કહેવામાં આવે છે. બીજી છાયા, જે હલકી અને ફેલાયેલી હોય છે, તેને પીનમ્બ્રલ કહેવાય છે. આ બન્ને વચ્ચેનું અંતર છે : જો તમે અમ્બ્રલ ક્ષેત્રમાં ઊભા છો, તો સંપૂર્ણ પ્રકાશ સ્રોત કવર થઈ જશે. પરંતુ જો તમે પીનમ્બ્રલ ક્ષેત્રમાં ઊભેલા છો તો સમગ્ર પ���રકાશ સ્રોત કવર નહીં થાય. આ મહિને સૂર્યગ્રહણ પ્રણ વર્ષ 2020માં કુલ 6 ગ્રહણ લાગવાના છે. તેમાં બે સૂર્યગ્રહણ છે અને ચાર ચંદ્રગ્રહણ હશે. તેમાંથી એક ચંદ્રગ્રહણ આ વર્ષની શરૂઆતમાં 10 જાન્યુઆરીના રોજ લાગ્યું હતું. ત્યારબાદ હવે 5 જૂનના રોજ ચંદ્રગ્રહણ થવા જઈ રહ્યું છે. આજ થનારા ચંદ્રગ્રહણ બાદ 5 જૂલાઈ અને 30 નવેમ્બરના રોજ પણ ચંદ્રગ્રહણ જોવા મળશે. આ સિવાય સૂર્યગ્રહણ 21 જૂનના રોજ થશે અને બીજુ સૂર્યગ્રહણ 14 ડિસેમ્બરના રોજ થશે. ક્યારે થાય છે ચંદ્રગ્રહણ? સૂર્યની પરિક્રમા દરમિયાન પૃથ્વી, ચંદ્ર અને સૂર્ય વચ્ચે એ રીતે આવે છે કે ચંદ્ર ધરતીની છાયાથી છૂપાઈ જાય છે. આ ત્યારે જ શક્ય છે, જ્યારે સૂર્ય, પૃથ્વી અને ચંદ્ર પોતાની કક્ષામાં એકબીજાની એકદમ સીધામાં હોય. પૂનમને દિવસે જ્યારે સૂર્ય અને ચંદ્ર વચ્ચે પૃથ્વી આવે છે તો તેની છાયા ચંદ્ર પર પડે છે. તેનાથી ચંદ્રની છાયા વાળો ભાગ અંધકારમયી રહે છે. જ્યારે આપણે આ સ્થિતિમાં ધરતી પરથી ચંદ્રને જોઈએ છીએ તો તે ભાગ કાળો જોવા મળે છે. એટલે જ તેને ચંદ્રગ્રહણ કહેવામાં આવે છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યૂટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો શુક્રવાર એટલે કે 5 જૂનના રોજ બીજું ચંદ્રગ્રહણ જોવા મળવાનું છે, જે ભારતમાં પણ જોઈ શકાશે. આ વર્ષનું પહેલું ચંદ્રગ્રહણ 10 જાન્યુઆરીના રોજ જોવા મળ્યું હતું. +text: લાંબી ચર્ચા બાદ બિલ વિરૂદ્ધ બધાં સંશોધન ફગાવી દેવાયાં હતાં એટલે કે તેને કોઈ સંશોધન વગર પાસ કરી દેવાયું છે. આ બિલને હવે રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવશે. બિલ પર વિપક્ષો 19 સંશોધન પ્રસ્તાવ લઈને આવ્યા હતા પરંતુ ગૃહે બધાં સંશોધનોને ફગાવી દીધાં હતાં. તમને આ પણ વાંચવું ગમશે ત્રણ સંશોધનો પર મતદાનની માગ કરવામાં આવી અને મતદાન થયા બાદ સ્પીકર સુમિત્રા મહાજને પરિણામોની ઘોષણા કરતાં કહ્યું કે સંશોધન ફગાવી દેવાયાં છે. સંશોધન વિરૂદ્ધ 241 મત મળ્યા જ્યારે તેના પક્ષમાં માત્ર બે જ મત મળ્યા હતા. આ બિલમાં ત્રણ વર્ષની સજાની જોગવાઈ છે. બિલ પ્રમાણે જો કોઈ પુરુષ તલાક આપે છે તો તેમને પોલીસ સ્ટેશન કે કોર્ટ, ક્યાંયથી પણ જામીન નહીં મળે. અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ ટ્રિપલ તલાક બિલમાં વર્ણિત સજાની જોગવાઈ વિરૂદ્ધ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. કાયદા મંત્રી રવિશંકર પ્રસાદે હોબાળા વચ્ચે આ બિલને લોકસભામાં રજૂ કર્યું હતું. રવિશંકર પ્રસાદે કહ્યું હતું, "દેશની મહિલાઓ ખૂબ પીડિત હતી. 22 ઓગષ્ટ 2017ના રોજ સુપ્રીમ કોર��ટે ટ્રિપલ તલાકને ગેરબંધારણીય બતાવી હતી. આજે સવારે મેં વાંચ્યું કે રામપુરના એક મહિલાને ટ્રિપલ તલાક આપી દેવાઈ કે તેઓ સવારે મોડાં ઉઠ્યાં હતાં." "આ બિલ કોઈ ધર્મ કે સંપ્રદાય વિરોધી નથી, પણ બંધારણ પ્રમાણે છે. આ બિલ મહિલાઓની ગરિમા અને સન્માન માટે છે." RJD (રાષ્ટ્રીય જનતા દળ)ના સાંસદ જયપ્રકાશ યાદવે કહ્યું, "આ મામલે મુસ્લિમ પર્સનલ લૉ બોર્ડ સાથે ચર્ચા અને તેમની સંમતિ મેળવવા પ્રયાસ કરવો જોઈએ." "પતિ જેલમાં, પત્ની ઘરમાં, બાળકોની દેખરેખ કોણ કરશે. સકારાત્મક પગલું લેવું જોઈએ." હૈદરાબાદમાં AIMIM (ઑલ ઇન્ડિયા મજલિસ એ ઈત્તેહ દૂલ મુસ્લિમ)ના સાંસદ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ કહ્યું, "આ મુદ્દા પર સંસદને કાયદો બનાવવાનો કોઈ હક નથી કેમ કે આ બિલ મૌલિક અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે." "આ બંધારણના અનુચ્છેદ 15નું ઉલ્લંઘન છે. સુપ્રીમ કોર્ટે પહેલાં જ તલાક-એ-બિદ્દતને રદ કરી દીધી છે." "દેશમાં પહેલાંથી કાયદો છે, ઘરેલૂ હિંસા નિવારણ નિયમ છે, IPC છે. તમે તેવા જ કામને ફરી અપરાધ ઘોષિત નથી કરી શકતા." "આ બિલમાં વિરોધાભાસ છે. આ બિલ કહે છે કે જ્યારે પતિને જેલમાં મોકલી દેવામાં આવશે, ત્યારે પણ સાથે રહેવાનો અધિકાર રહેશે. તેમને ભથ્થું પણ આપવું પડશે." "એ કેવી રીતે શક્ય છે કે જે વ્યક્તિ જેલમાં હોય તે ભથ્થું પણ આપી શકે. તમે કેવો કાયદો બનાવી રહ્યા છો." "મંત્રીજીએ શરૂઆતમાં જ કહ્યું કે બિલ પર કોઈની સાથે ચર્ચા કરવામાં આવી નથી. જો આ બિલ પાસ થઈ જાય તો મુસ્લિમ મહિલાઓ સાથે અન્યાય થશે. લોકો પોતાની પત્નીઓને છોડી દેશે." "દેશમાં 20 લાખ મહિલાઓ છે, જેમને તેમનાં પતિએ તરછોડી દીધી છે અને તે મુસ્લિમ નથી." "તેમની માટે પણ કાયદો બનાવવાની જરૂર છે. તેમાં ગુજરાતમાં આપણા ભાભી પણ છે. તેમને ન્યાય અપાવવાની જરૂર છે. આ સરકાર એવું નથી કરી રહી." કેરળના મુસ્લિમ લીગના સાંસદ મોહમ્મદ બશીરે કહ્યું, "આ બિલ બંધારણના અનુચ્છેદ 25નું ઉલ્લંઘન છે. આ બિલ પર્સનલ લૉમાં અતિક્રમણ કરે છે." બીજૂ જનતા દળના સાંસદ ભૃતહરિ મહતાબે કહ્યું કે આ બિલમાં ખામીઓ છે. આ બિલમાં ઘણા વિરોધાભાસ છે. તમે અમને ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, યુટ્યૂબ અને ટ્વિટર પર ફોલો કરી શકો છો ટ્રિપલ તલાક બિલ (મુસ્લિમ મહિલા વિવાહ અધિકાર સંરક્ષણ બિલ) લોકસભામાં ગુરૂવારના રોજ પાસ થઈ ગયું.